Pit nr 1

Pit

LENTE 2016 (APR/MEI/JUN) | NR. 1 | ERKENNINGSNUMMER P3A9044 | AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

RUTGER BREGMAN & HET BASISINKOMEN // 5 KLEINE ONDERNEMERS MAKEN HET BONT // EXCLUSIEF: STERKE VROUW ACHTER KRISTOF CALVO // TURTELTAKS EN DE 7 KRONKELS // ODE AAN DE ONVERMOEIBARE VRIJWILLIGER // JOUW PITTIGSTE FOTO IN DE VOLGENDE PIT? V U: Meyrem Almaci, Sergeant de Br uynestr aat 7 8 - 8 2, 107 0 Br us sel

‘Bonte ondernemers hebben grootsere plannen dan ooit.

Laten we hen een duwtje geven’

INHOUD

In dit nummer

12

03 MEYREM 04 FOCUS 5 kleine grootse ondernemers maken het (te) bont 12 NEXT Rutger Bregman over basisinkomen 16 KIJK 18 GESPOT 20 360° 22 CIJFER 7 kronkels van de Turteltaks 23 COULISSEN 24 DICHTBIJ 26 DUBBEL Sterke vrouw achter Kristof Calvo 28 CRUSH Ode aan de onvermoeibare vrijwilliger 28 U ZEGT

04 PIT is een driemaandelijks tijdschrift, gratis voor leden en sympathisanten van Groen.

26

Concept en realisatie Isabelle Geeraerts, Anneleen Godemont Verantwoordelijke uitgever Meyrem Almaci, Sergeant De Bruynestraat 78-82, 1070 Brussel Contactpersoon Tess.vonck@groen.be Werkten mee aan dit nummer Mandy Bekaert, Philippe Bossin, Lili Chong-Careme, Liesbeth Coninx, Evelyn De Craene, Pieter De Gryse, Pieterjan Desmet, Tim Devriese, Jonas Dutordoir, Dirk Holemans, Victor Hugaert, Inke Huts, Jasmijn Post, Julie Reniers, Els Reynaert, Els Sallets, Belinda Torres Leclercq, Hans Vanscharen, Sien Verstraeten, Tess Vonck Fotografie Lien Arits, Geertje De Waegeneer (Imagedesk), Bob Reijnders, Anna Van Hoof (Plan C), Wouter Van Vooren (Imagedesk), GrĂŠgoire Verbeke, Franky Verdict (Imagedesk), Sien Verstraeten, Studio Nunu Druk Pit wordt waterloos gedrukt bij Eco Print Center. Zo vermijden we een energieverslindende droogoven, sparen we liters water uit en werken de drukkers in een gezonde werkomgeving.

16

Niets in deze uitgave mag worden vermenigvuldigd of openbaar gemaakt zonder toestemming van de uitgever.

2 // PIT

28

Verhuisd, nood aan een Pit-pauze of wil je lid worden van Groen? Houd ons op de hoogte via frontdesk@groen.be of 02 219 19 19. Of volg ons op Twitter, Facebook en www.groen.be.

De Groene webtovenaars maken met plezier tijd vrij om je vragen zo goed en snel mogelijk te beantwoorden.

MEYREM

Pit: daar zit muziek in !

Groen hecht veel belang aan voldoende tijd en ruimte nemen om op adem te komen, inspiratie op te doen en nieuwe ideeën te laten kiemen. Want het is vaak door even stil te staan dat we oude vormen van ons af kunnen schudden en nieuwe wegen durven verkennen.

In jullie handen houden jullie het kersverse resultaat van zo’n oefening.

De naam en uitstraling van dit nieuwe groene tijdschrift verzinnebeelden het lef en de levenslust die in een pit vervat zit. Met nieuwe rubrieken die als strofes het refrein, het DNA, van onze groene partij begeleiden. Een prachtig refrein dat overal in onze samenleving steeds duidelijker weerklinkt.

Pit is een tijdschrift van en voor doeners. Mannen en vrouwen die onze slogan ‘het kan anders’ elke dag in de praktijk brengen en zo mee timmeren aan een maatschappij die gezonder, menselijker en eerlijker is.

Mensen die verbinden in plaats van verdelen, en die geen genoegen nemen met het verhaal dat er geen alternatief is en dat we altijd maar meer moeten besparen.

Pit zet al die positieve ideeën en initiatieven in onze samenleving in het zonnetje. Omdat ze in zich de kiem dragen van de oplossing. Omdat ze bewijzen dat het anders kan. Nu, meer dan ooit.

Veel leesgenot, Meyrem Almaci, Voorzitster Groen

© Bob Reijnders

MEYREM // 3

FOCUS

Natuurlijk

GEEFT GROEN GROOTSE ONDERNEMERS EEN DUWTJE IN DE RUG 5 ondernemers

maken het bont

Tekst Tess Vonck, Julie Reniers & Jasmijn Post

4 // PIT

Ondernemers zijn er in alle kleuren en maten. Vandaag is meer dan de helft van alle werknemers in ons land actief in een kmo.

Waar onze huidige regering multinationals cadeaus geeft, trekt Groen de kaart van kleine ondernemers met grootse plannen.

Niet de Ikea’s, AB Inbev’s en Electrabels, maar de vele ‘doeners’ die de werf bevolken waar aan de duurzame economie van morgen wordt gewerkt. ‘Zíj verdienen een duwtje in de rug’, vindt voorzitster Meyrem Almaci. ‘Samen schrijven we een nieuw economisch verhaal.’

Groen reikt spitse zakenneuzen de hand. Verdacht? Helemaal niet. Heel wat geëngageerde ondernemers brengen hun en onze overtuiging dat het anders kan dagelijks in de praktijk. En dan gaat het niet om de Spoelberchs (AB Inbev) en Kamprads (Ikea) van deze wereld die guitig gebruik maken van de economische onzekere tijden om hun bijdrage aan de samenleving met goedkeuring van de regering te parkeren. Neen.

Groen kijkt naar de vele kmo’s, eenmanszaken, startups en ambachtslui die evengoed welvaart en werk creëren én ook een onschatbare waarde teruggeven aan de samenleving: nieuwe business­modellen, visionaire manieren van wonen, werken en consumeren en last but not least: een toekomst voor onze planeet en kinderen.

CONCRETE VOORSTELLEN ‘Er zijn heel veel doeners in de economie die het sociale en duurzame inbouwen in hun businessmodel. Zij voelen zich in de steek gelaten, en niet vertegenwoordigd door een politiek die gelooft dat vooral multinationals onze economie rechthouden. Terwijl net zij en niet de multinationals een duwtje in de rug verdienen’, vindt Almaci.

Hoe dan precies? Constructieve politiek en concreet uitgewerkte voorstellen. ‘Zo tastbaar dat ondernemers blind moeten zijn om niet te zien welke voordelen er voor hen in zitten.’ Komt de regering met flexi-jobs voor de horeca, dan plaatst Groen daar een alternatief horecaplan tegenover voor duurzame ‘witte’ jobs. Wordt er Vlaams een Turteltaks opgelegd, dan komt Groen met een berekend tegenvoorstel dat kleine handelszaken, horeca en zelfstandigen veel meer ontziet.

Daarnaast ligt ook een lijvige reeks wetsvoorstellen op tafel die de financiële besognes van beginnende ondernemers draaglijker moet maken: een vereenvoudigd zelfstandigenstatuut, gerichte lastenverlaging en een injectie van 700 euro per maand voor ondernemers in moeilijkheden.

En dan is er nog het mobiliteitsbudget dat een handicap wegneemt bij kleinere kmo’s die niet iedereen een salariswagen kunnen geven.

ECONOMIE VAN DE SAMENWERKING Groen wil op het terrein zelf verandering brengen. Of liever: haar politieke rol opnemen en ervoor zorgen dat changemakers de steun krijgen die ze verdienen. Door het debat te openen en mee vorm te geven aan een overheid die past bij de nieuwe economie: een partner die ondernemers niet tegenwerkt maar ondersteunt en in hen investeert.

De economische visie van Groen is glashelder. De economie van morgen is een economie van samenwerking, een collectief levenswerk van een heel

brede groep doeners die elke dag haar stempel op de toekomst drukt in plaats van in Wall Street.

‘Je kan er niet naast kijken: er beweegt iets op het terrein.

Een stroom van ondernemers, burgers en experten die allemaal in dezelfde richting werken, naar een economie die duurzamer en socialer is, waar meerwaarde betekent wat je realiseert voor de samenleving en niet voor de aandeelhouder, die innovatief is, hoopvol, no-nonsense, die elke dag toont dat het anders kan,’ legt Almaci uit.

Je kan er niet naast kijken: er beweegt iets op het terrein.

‘Omdat we er zelf ook deel van uitmaken, zien wij het als onze opdracht om die stroom de volgende jaren ook in de politiek zwaarder te laten doorwegen’, klinkt Almaci vastberaden. ‘Onze voorstellen zijn er om die stroom vooruit te helpen en sterker maken. Achter de schermen staan de lijnen tussen ons voortdurend open voor dialoog.’

BRUNO DE LILLE @BrunoDeLille

Op weg naar Leuven voor netwerkdiner met #Unizo Vlaams-Brabant en #Brussel. Ja, @Groen en #KMO’s, dat werkt :-) 08:52 - 18 jan. 2016

FOCUS // 5

Yves De Moor KRUIDENIER 2.0 MOOR&MOOR

‘Met geld op de bank is duurzaam ondernemen een pak eenvoudiger…’

1

© Imagedesk-Wouter Van Vooren

Donderdag vleesdag, de rest van de week veggie. En ook: biologisch, (bijna) zero waste, zoveel mogelijk lokaal en gezond. Dat is waar Moor&Moor, de kruidenier-meets-hipsterbar van Gentenaar Yves De Moor, zich wil onderscheiden. ‘In een supermarkt krijg je alleen maar stress, door te moeten kiezen tussen driehonderd merken ontbijtgranen. Hier hebben we van alles één soort.

Ketchup is ketchup, quinoa is quinoa.’

‘Dat gevoel dat het anders moet, leeft al een paar jaar. Dat zie je aan onze klanten. Tegelijk is ‘commercieel’ hier geen vies woord. Marketing is nodig om een ander verhaal aan te brengen bij een breder publiek.’ De zaken gaan goed. Yves zoekt momenteel naar geschikte plannen om nog twee winkels in Gent te openen. Die succeservaring wil hij ook delen. Begin dit jaar outte hij zich, kocht een lidkaart en schrijft als één van de spilfiguren van de 6 // PIT

economische denktank achter Groen aan een nieuw verhaal. ‘We kijken vooral naar jonge en kleine ondernemers, want het begint onmiddellijk.

Als je start, moet je meteen bedenken hoe je duurzaam omgaat met materialen én met mensen.’

Moor&Moor kwam er dankzij de opbrengst van drie goed draaiende designzaken. ‘Met geld op de bank is duurzaam ondernemen natuurlijk een pak eenvoudiger. Maar toen ik geen geld had, was ik ook al met duurzaam design bezig.’ Via Groen steunt hij jonge starters die een ecologisch en duurzaam verhaal brengen. ‘Ik kijk mee naar hun financiële plannen en wijs op eventuele problemen. Economische groei, dat is vooral kennis te delen.

Zo schrijven we samen een nieuw verhaal.’

Anke & Isabel EERLIJK MOOI MET CÎME

2

© Studio Nunu

Midden in de crisis drie jaar lang je riant loon als advocaat opzij zetten voor een startkapitaal waar je een eigen droomzaak mee uit de grond stampt? Vriendinnen Anke en Isabel deden het.

Hun biologische en fairtrade huidverzorgingslijn Cîme begon met een pact op de universiteit, de ontdekking van superplanten in de Himalaya en een papa die van aanpakken weet. Anke: ‘Het eerste jaar bleef er niet veel over voor een minimumloon. De productie van bioproducten is erg duur en tijdrovend.’

‘Het had niet veel gescheeld of we smeerden voor de rest van ons leven onze eigen crèmekes’, vertelt Isabel. ‘Je product kan nog zo goed zijn, zonder klanten sta je nergens.’ Lokale boeren in Nepal ontginnen de planten, in ruil voor een eerlijke prijs, distillatiemachines en kennis die de lokale economie vooruit helpt. Geen liefdadigheid, wel win-win. ‘Als advocaat werkten we

‘We willen tonen dat duurzaam en eerlijk ondernemen ook rendabel kan zijn.’

samen met grote bedrijven die graag uitpakten met social responsability.

In de praktijk was dat vaak veel minder. Wij willen tonen dat duurzaam en eerlijk ondernemen ook rendabel kan zijn. Vandaag worden onze producten al in Frankrijk, Zweden, Australië en Hongkong verkocht.’

‘We krijgen vaak reacties van geïnspireerde mensen die zelf de stap niet durven zetten. Ondernemen is vandaag voor de happy few. Zonder geld van je ouders of een dikke spaarpot kom je er niet. Waarom geeft de overheid aan starters geen basisloon van vijfhonderd euro per maand of belastingvoordelen?’ Anke en Isabel delen graag hun ervaringen. Zo houden ze al een tijdje een gastblog bij op ondernemersnetwerk Zeker van Haar, om andere vrouwelijke ondernemers in spe te overtuigen ook de stap te zetten.

FOCUS // 7

Saartje Boutsen

CORPORATE SOCIAL RESPONSABILITY MANAGER JBC

3 Deze lente brengt JBC haar tweede cradle-to-cradlecollectie met biokatoen op de markt. Het familiebedrijf is ook één van de weinigen binnen de Belgische kledingretail die lid is van de Fair Wear Foundation, het Bangladesh Veiligheidsakkoord ondertekende én de enige met een manager maatschappelijk ondernemen op haar payroll.

‘Mijn functie heeft geen nut als er geen zeggenschap aan vasthangt’, zegt kersvers CSR-manager Saartje Boutsen. ‘Ik werk onafhankelijk van andere afdelingen. We gaan enkel in zee met een nieuwe buitenlandse leverancier als die zowel aan onze kwaliteitsnormen als aan onze CSR-standaarden voldoet. Daarna volgen regelmatig sociale audits. Als er verbeterpunten zijn, dan stel ik met hen een actieplan op.’

‘Dé duurzame revolutie, daar geloof ik niet in.

Het is een constant leerproces dat je niet alleen aankan.’

De maatschappelijke en ecologische uitdaging van textielfabrieken is gigantisch. Hoe wil JBC transparantie in de hele keten brengen?

‘Duurzaamheid zit in ons DNA. Alles begint bij een bewust engagement: je niet enkel laten drijven door de prijsdruk, maar ook door waarden.

Onze klanten appreciëren dat, maar ook producenten zullen in veiligheid en betere lonen investeren als je hen leefbare garanties geeft.’

‘Dé duurzame revolutie van vandaag op morgen, daar geloof ik niet in.

Het is een constant leerproces. In België is JBC misschien een grote speler, maar internationaal niet. Grote veranderingen en uitdaging vragen samenwerking. Daarom werken we via multistakeholders zoals de Fair Wear Foundation of het Bangladesh Akkoord, waarin zowel kledingmerken, vakbonden als ngo’s zitten.’

© ID / Photo Agency

8 // PIT

Kenneth Ösdal REPAIRSHOP MET EEN MISSIE

4

‘Ik wil mensen leren hoe ze zelf hun spullen kunnen herstellen.’ © Anna Van Hoof (Plan C)

Waarom zou je een nieuwe laptop of smartphone weggooien als je hem nog kan herstellen, dacht Kenneth Ösdal. Met Kundig Hersteld laat hij sinds 2010 Gentenaars zo lang mogelijk profiteren van hun producten. Defect is niet voorgoed verloren, en verkoopt goed. Zijn drie medewerkers blazen nieuw leven in hardware en software.

‘We behandelen apparaten alsof ze de onze zijn. Een reparatie die weinig zin heeft, raden we af. Klanten kunnen zelf kiezen. En enkel de beste onderdelen, dat is de bedrijfsfilosofie. Iets duurder, maar wat heb je eraan als iets na twee, drie maanden wéér stuk is?’

Via VDAB-programma’s voor tewerkstelling kan hij trainingen geven.

De opbrengst investeert hij in nieuwe snufjes en modellen die ze uit elkaar halen om uit te pluizen hoe ze werken. Zo kan hij ook een klant met een defecte iPhone verder helpen die net de winkel binnenkomt. ‘Daar bestaan

geen opleidingen voor en er komen constant nieuwe modellen op de markt.

Natuurlijk gaat er ook wel eens wat fout, maar we leren altijd van onze fouten.’

Hij begon heel klein, met tweedehandslaptops die hij een facelift gaf en verkocht. Dat ging twee jaar goed tot de verkoop kelderde omdat nieuwe laptops goedkoper werden. Nu vinden steeds meer klanten de weg naar Kundig Hersteld. ‘Toch blijft het soms knokken. De personeelskosten zijn extreem hoog, op alle onderdelen betaal ik btw. Pas als je echt groot wordt, kun je goed gaan verdienen. Dat is op dit moment nog toekomstmuziek. Maar één ding is zeker: ‘We zijn goed voor de portemonnees van de mensen en voor het milieu.’

FOCUS // 9

Bubble Post ECODISTRIBUTEURS

5

‘De CEO heeft hier niet het laatste woord.

Ook bedrijven kunnen meer partners zijn, minder concurrenten.’

Ondernemen. Bij de ene begint het in zijn hoofd, voor de ander in zijn hart. Voor de drie vrienden Benjamin Rieder, Michel De Waele en Anthony Viaene met sterke kuiten en liefde voor de stad.

Onder het motto ‘Breng meer groen in de stad’ stampten ze zelf op de pedalen van Bubble Taxi’s in Gent. Vier jaar later brengt Bubble Post over het hele land pakjes met cargo bikes, trikefietsen en elektrische camionettes die vrachtwagens in de binnenstad vervangen.

Yan Ketelers, communicatieverantwoordelijke: ‘We zorgen voor minder lawaai, een pak minder files en uitstoot van fijn stof. En de klanten krijgen ook flexibiliteit en efficiëntie. In het begin waren het vooral kleine lokale handelaars, maar nu geloven ook grotere bedrijven als Metro en Nespresso in onze aanpak.’

Dit jaar wil Bubble Post actief zijn in 19 steden in België en Nederland en uitbreiden naar een Flandrienleger van 200 Bubble Heroes (bezorgers), helemaal tot in Barcelona. ‘Ons geheim? Een speciaal ontwikkeld IT-systeem dat de meest efficiënte route met het meest geschikte voertuig berekent’, legt Yan uit. En een ietwat onconventionele teamspirit, dat ook. ‘De CEO heeft niet het laatste woord. We werken met zelfsturende teams, een platte structuur van kleine teams die allemaal meedenken. Ook bedrijven kunnen dat onderling, meer samenwerken als partners in plaats van concurrenten. Ja, de druk is groot. Klanten willen meer service. Maar moeten we daarom massaal overal dezelfde service bieden? We bouwen een slim en neutraal netwerk van partners over heel Europa.’

10 // PIT

© Grégoire Verbeke

KARINE MÉTENS @Karine248

Wordt groen de kleur van de toekomst van de KMO?: @groen: De doeners kunnen op ons rekenen I Groen groen.be/nieuws/de-doen ...

04:53 - 19 jan. 2016

STEFAN COUCHEIR @StefanCoucheir

@groen Top. Trek mee debat op gang in de media, en steun voluit transparantie en eenvoudige fiscaliteit kmo’s. Bewijs statement kmo-partij.

06:09 - 18 feb. 2016

CHRISTINE MATTHEEUWS @C_Mattheeuws Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen

Heel aangenaam en informatief onderhoud gehad met @MeyremAlmaci 05:04 - 4 feb. 2016

FOCUS // 11

NEXT

Bio

Rutger Bregman

‘WAAR POLITIEK OVER GAAT, IS OPNIEUW DEFINIËREN WAT MOGELIJK IS.’ Rutger Bregman is specialist ‘vooruitgang’ bij journalistiek platform De Correspondent.

Hij studeerde geschiedenis in Utrecht en Los Angeles en heeft op zijn zevenentwintigste al vier boeken op zijn conto staan.

12 // PIT

Geen geld, meer besparingen, te veel werklozen, aanhalen die broeksriem. And repeat. Dat riedeltje is al even aan de gang.

Waar is de uitgang? Op de allereerste editie van Next Stage had Groen een bijzondere spreker te gast, helemaal uit Amsterdam.

Pit kon hem voor het debat nog even strikken. Rutger Bregman is historicus, maar houdt zijn blik resoluut op de toekomst gericht. Hoe die eruitziet, weet hij ook niet, maar van een ding is hij wel zeker: het is hoog tijd voor nieuwe experimenten.

De meest frisse denker van Nederland over bliksemideeën als het basisinkomen, verliezerssocialisten en Luilekkerland.

Tekst Julie Reniers Foto’s Sien verstraeten en Sarah Van Looy

SINDS DE FINANCIËLE CRISIS VAN 2008 LIJKEN WE IN EEN DOODLOPEND STRAATJE TE ZITTEN: DE ENE BESPARING VOLGT DE ANDERE OP, EN VERDER LIJKT ER NIETS WEZENLIJK TE VERANDEREN. KAN ZOIETS ALS HET BASISINKOMEN, HET IDEE OM IEDEREEN ELKE MAAND EEN BEDRAG TE GEVEN WAAR JE MEE DOET WAT JE WIL, DE CRISIS TEMMEN? Bregman: ‘Dat is een grote vraag. Mijn eerste antwoord: misschien. Ik heb geen glazen bol; iedereen die zegt dat hij een kant-en-klare oplossing kent, kletst uit zijn nek denk ik. Maar wat ik wel weet, is dat het basis­inkomen een heel hoopvolle denkrichting is, die we veel serieuzer moeten nemen.

Het staat haaks op de huidige inrichting van de welvaartsstaat, zowel in Nederland als in België, en is dus nog heel breed. Als je zegt ‘Ik ben voor het basisinkomen’, heb je eigenlijk nog niets gezegd – dat is hetzelfde als ‘Ik ben voor de verzorgingsstaat’. Ik denk dat alle politici in Europa dat wel zeggen, maar daar bedoelen ze heel verschillende dingen mee. Het idee van het basisinkomen heeft een paar basisprincipes: het is onvoorwaardelijk, individueel en universeel. Maar the devil is in the detail, je kunt enorm van mening verschillen over hoe je het precies gaat invullen.’

WAT HOUDT UW IDEALE VERSIE VAN HET BASISINKOMEN DAN IN? ‘Voor mij is de belangrijkste doelstelling van het basisinkomen dat het iede­ reen een onvoorwaardelijk en onvervreemdbaar recht geeft op een leven zonder armoede. We zijn veel te rijk om nog arme mensen in onze samen­ leving te hebben. Sterker nog, ik denk dat het uitroeien van de armoede een investering is die zichzelf terugverdient. De kosten van armoede zijn immens, zeker op de langere termijn. Hogere zorgkosten, hogere politie- en justitie­ kosten. En dan zijn er nog de immense hoeveelheden menselijk kapitaal die worden verspild. Er is inmiddels zoveel onderzoek dat toont dat als kinderen in armoede opgroeien, zoveel van hun potentieel verloren gaat.

Dat fundamentele onrecht kan niet meer in de eenentwintigste eeuw.’

NEXT // 13

ZIE JE DAT IN DE NABIJE TOEKOMST WERKELIJKHEID WORDEN? ‘Er gaat nooit een land zomaar zeggen: ‘weet je wat, we gaan pats boem meteen een basisinkomen voor iedereen invoeren’. Het zal altijd stap voor stap gaan, op experimentele wijze. Zo is ook onze verzorgingsstaat ontstaan: er heeft niet iemand in de jaren vijftig gezegd: het moet er zó gaan uitzien in 2016. Er zijn een heleboel voorbeelden inmiddels. In Nederland zijn er heel wat steden mee bezig, ook in Finland hebben ze een heel groot experiment aangekondigd. En we hebben al aardig wat materiaal uit het verleden: Amerikaanse en Canadese experimenten uit de jaren 70, en een grote beweging van Mexico tot Brazilië en Zuid-Afrika en Indië… Er is ondertussen overweldigend bewijs dat het werkt: dat het geld niet wordt verspild, dat mensen er niet minder van gaan werken. En dat het de ontwikkeling van een land bespoedigt.’

HET IDEE OM GRATIS GELD TE GAAN UITDELEN, STAAT HAAKS OP WAT VANDAAG WEL DE DOMINANTE RICHTING LIJKT: HIER IN BELGIË STELT DE N-VA BIJVOORBEELD DAT HET ENKEL MAAR EERLIJK IS OM SOMMIGE MENSEN UIT TE SLUITEN VAN DE SOCIALE ZEKERHEID ZOALS WE DIE VANDAAG KENNEN. HOE KRIJG JE ZO’N RADICAAL ANDERS CONCEPT ERDOOR? ‘De strijd die we allereerst moeten leveren, is de strijd over het hele politieke discours dat bestaat, over de ideeën die überhaupt als mogelijk worden beschouwd. Als je vandaag over het basisinkomen begint, luidt de standaard­reactie: het is onredelijk, het is onbetaalbaar, het is onhaalbaar.

Waar Politiek met een hoofdletter over gaat, is opnieuw definiëren wat mogelijk is. Als iemand zegt dat jouw voorstel niet realistisch is, dan bedoelt hij niet dat het niet goed is doorgerekend of dat er niet genoeg Nobelprijswinnaars zijn die ervoor zijn; nee, ‘Het is niet realistisch’ betekent zoveel als ‘Het past niet binnen het status quo’. Tegen de partij Syriza zei men dat hun plannen voor de Griekse economie niet realistisch waren. Terwijl er genoeg experts waren die Varoufakis’ voorstel voor schuldverlichting een slim idee vonden. Wat men bedoelde was: jullie zijn een klein partijtje aan de rand van Europa en jullie moeten je mond houden.’

‘Wees onredelijk en onrealistisch.

Want dat kan binnen 30 jaar gewoon beleid zijn.’

14 // PIT

HOE MOETEN PROGRESSIEVE POLITIEKE PARTIJEN VANDAAG DIE STRIJD AANPAKKEN? ‘Ik denk dat progressieve partijen – of linkse, of liberale partijen, in de oorspronkelijke betekenis van het woord – in de eerste plaats een hele reeks woorden opnieuw moeten claimen.

Woorden als ‘hervormen’, ‘vooruitgang’, ‘efficiëntie’, ‘modern’, ‘redelijk’. Dit zijn de klassieke woorden die je nodig hebt om een alternatief te scheppen, en die zijn vandaag allemaal bij conservatief-rechtse partijen beland. Wat links nu doet, is voortdurend in het defensief zitten. Het is altijd tégen de hervormingen van de ander, tégen de opmars van het neolibera­lisme, vol van sympathie voor de verliezer. Ik noem dat het verliezers­ socialisme: links is heel hard bezig met alles wat we niet willen in plaats van met wat je wél wil. Die strijd over wat gezien wordt als mogelijk, moeten we nu leveren. Dan gaat het hele raamwerk van wat politiek denkbaar is, opnieuw verschuiven.

En dan zullen mensen zeggen: ‘Ja, dat basisinkomen, dat we daar niet eerder aan hebben gedacht. Dat is zo logisch als wat.’

MAAR WAT DOE JE DAN MET BIJVOORBEELD AL DE OVERHEIDSSCHULDEN WAAR EUROPA MEE ZIT? ‘Van alle economische problemen die West-Europese landen op dit moment hebben, is de overheidsschuld het allerkleinste. Sterker nog, eigenlijk is het grote probleem dat die schulden niet groot genoeg zijn. We investeren veel te weinig in onze samenleving. Door te hameren op die overheidsschulden, ga je al de fout in: zo ga je helemaal mee in het denkkader van de tegen-

stander. En dat is wat links in heel Europa gedaan heeft, met onze minister Jeroen Dijsselbloem voorop: ‘We moeten binnen de Europese maximumnorm van drie procent begrotingstekort blijven, we moeten de overheidsschuld onder de zestig procent houden.’ Zo zeg je: ‘We willen de wereld verbeteren, maar we willen niet investeren.’ En maak je elk progressief beleid al op voorhand onmogelijk. Echte politiek, echte verandering, die gaat erover dat je niet anderen gaat napraten, maar dat jij nu dingen gaat roepen die vervolgens anderen napraten.’

DUS: DE MAATSCHAPPIJ IS MAAKBAAR, OP NAAR DE TOEKOMST? ‘In de middeleeuwen had je het idee van Luilekkerland: een mythische plek waar je je voortdurend kunt volproppen en lekker in het zonnetje liggen. Neem nu een tijdmachine en haal zo’n middeleeuwer naar hier.

Waarschijnlijk zegt hij: ‘Ja, dit is het! Dit is Luilekkerland, wat wij bedacht hebben!’ En die samen­leving is niet in onze genen te vinden of zo, dit hebben wij zelf gebouwd.

Dus ja, de wereld is maakbaar, dat is zo klaar als een klontje. Niet als een simpele blauwdruk die je even uittekent, maar dat er vooruitgang in de wereldgeschiedenis bestaat, is zo evident als wat. Als je vraagt wat vooruitgang dan is, krijg je vaak een antwoord als: ‘Dat is de iPhone 8’. Maar echte vooruitgang is niet: wat voor technologie komt eraan, maar wel: wat voor sociale wereld hoort daarbij? En dat is niet in de sterren geschreven, dat wordt bepaald door onze keuzes. We kunnen naar een heel ongelijke maatschappij gaan waar één procent van de mensen de macht heeft over allemaal geweldige robots, of een samen­leving waar iedereen niet alleen een basisinkomen krijgt, maar ook een basisrobot. (lacht) Daarom wil ik ‘onredelijk’ en ‘onrealistisch’ zijn. En vind ik dat veel meer jonge mensen dat moeten doen. Want wat nu onredelijk is, dat kan dan over dertig jaar gewoon beleid zijn.

Dat is al zo vaak gebeurd in de geschiedenis.’

WHAT’S NEXT? Met Next Stage sloopt Groen de grenzen tussen spreker, publiek en politiek. Een verfrissend concept op unieke locaties in Vlaanderen en Brussel die de randen van je comfortzone aftast met eigenwijze ideeën en oorstrelende muziek van de toekomst. Als deelnemer schuif je mee aan tafel en bepaalt de vragen op het bord van de experts.

Over de eerste twee edities wordt nog altijd gesproken! Na Rutgers bommetje in Antwerpen klapte trendanalist Herman Konings uit de biecht over zelfrijdende mobiliteit in een Gents altaar, op de onkuise deuntjes van ‘I will, I swear’, winnaar van De Nieuwe Lichting – 2015.

Ceremoniemeester en stand-up comedian Erhan Demirci is je zoeklicht op de Next Stage tribune.

HOU WWW.GROEN.BE/AGENDA IN DE GATEN. MISSCHIEN KOMT DE VOLGENDE NXT STAGE WEL BIJ JOU IN DE BUURT!

NEXT // 15

KIJK 3

1

1 Brussels Parlementslid Annemie Maes trekt elk jaar bij het aanbreken van de lente gewapend met spade en rubberlaarzen op guerillatocht door haar stad. Samen met een groep vrijwilligers wil ze zo meer groen en minder parking in de Brusselse openbare ruimte.

‘Brusselaars willen dat ook. Onze pop-upactie maakt verschil van het kleinste braak­liggende terreintje tot een groot plein. Het brengt mensen samen en kleurt letterlijk hun dag.’

2 ‘De Franse overheid blinkt uit in afwezigheid’, schrijft Federaal Parlementslid Wouter De Vriendt na zijn bezoek aan het vluchtelingen­ kamp in Duinkerke, net voor de vluchtelingen moeten verhuizen naar een kamp dat door Artsen Zonder Grenzen in de buurt wordt gebouwd. Hij liep een halve dag mee een praatte met zoveel mogelijk vluchtelingen en vrijwilligers.

‘Gewone Vlamingen die hier wekelijks komen helpen, zijn voor de vluchtelingen hun enige hoop.

Menselijkheid. Niet meer of minder.

Geen cynisme, maar Vlamingen met een groot hart. Dàt is Vlaanderen.

Welterusten, Monsieur le President.’

3 De tweede Grote Parade van Hart boven Hard en Tout Autre Chose in Brussel op 20 maart was er één met een groot ‘wij-gevoel’.

Getooid in symbolische papieren bootjes en spandoeken liepen meer dan 25.000 mensen samen in de ‘stroom voor alternatieven’. Groen deelde massaal appels uit om de deelnemers te bedanken voor hun onvermoeibaar engagement. ‘Vorig jaar was het nog een optocht tegen de besparingen. Nu gaat het veel breder. De diversiteit die je hier ziet, toont aan dat niet enkel idealisten meer vinden dat het anders moet’, aldus initiatiefnemer Wouter Hillaert in Dewereldmorgen.

16 // PIT

Oproep Heb jij een verborgen fototalent en wil je graag meer bekendheid bij een dankbaar publiek?

Heb je ons eerlijk, duurzaam en sociaal alternatief of een event van Groen in beeld gebracht?

Mail je buit naar de redactie en wie weet schittert jouw foto in de volgende Pit.

2

4

© Lien Arits

5

© Imagedesk-Patrick De Roo

4 Op het station van Aalter trapte voorzitster Meyrem Almaci vergezeld van een vijftiental parlementsleden en lokale mandatarissen van Groen de campagne ‘Uw gedacht’ af.

Gewapend met bloemzaad­ bommetjes in ruil voor jullie ideeën trekt Groen de komende maanden elk weekend van deur tot deur, in totaal 50.000 huisbezoeken helemaal tot de lokale verkiezingen in 2018. ‘Politiek is niet een keer om de zoveel jaar naar het stemhokje gaan, maar permanent luisteren en in dialoog gaan’, zegt Almaci.

‘Halfweg de legislatuur is het een goed moment om te luisteren wat er leeft. Met ‘Uw gedacht’ brengt Groen politiek van de Wetstraat tot in de Dorpstraat, en omgekeerd.

Want we gaan er ook mee aan de slag.’

5 De trein of bus nemen is altijd een beetje reizen. Door besparingen op het openbaar vervoer lijkt pendelen in ons land stilaan een olympische discipline. Voortbouwend op het succes van de Valentreinactie vorig jaar zette Groen ook dit jaar een dag na Valentijn pendelaars en het openbaar vervoer in de bloemetjes.

In meer dan vijftig stations in Vlaanderen en Brussel deelde Groen koffiekoeken en flyers uit om trein- en busreizigers te bedanken.

Groen-lid Katrien De Berg won dankzij de actie een overnachting in de Luxewagon van Train World in Schaarbeek. Haar tip om het wachten te verzachten?

Een stationsbingo.

KIJK // 17

© Imagedesk-Wouter Van Vooren

GESPOT

MACHT, POLITIEK

(& Chocolade) Ecopolis is dé jaarlijkse hoogmis voor al wie begaan is met een sociaal­ ecologische toekomst. Baanbrekers, documentaires, doendenkers en dialogen op het kruispunt tussen wetenschap, cultuur en literatuur. Ook dit jaar zijn weer heel wat ronkende namen uit binnen- en buitenland te gast.

‘Macht is de mogelijkheid om dingen te doen en politiek is de mogelijkheid om te beslissen wat moet gebeuren. Maar omdat macht en politiek van elkaar gescheiden zijn, geloven mensen niet meer in het politieke systeem,’ schrijft socioloog Zygmunt Bauman. Die dubbelzinnige relatie tussen macht en politiek spit Ecopolis 2016 helemaal uit.

17 APRIL 2016 KAAITHEATER BRUSSEL TICKETS & INFO WWW.KAAITHEATER.BE EXCLUSIEF AANBOD OIKOS GEEFT 10 DUBBELTICKETS GRATIS WEG VOOR SNELLE PIT-LEZERS. MAIL NAAR INFO@OIKOS.BE MET DE VERMELDING ‘PIT-WEDSTRIJD’ EN WAAG JE KANS!

18 // PIT

PROGRAMMA »» Nederlands topjournalist Joris Luyendijk dompelde zich twee jaar onder in het geheime leven van bankiers in de Londense City en pende zijn schokkende bevindingen neer in de bestseller Dit kan niet waar zijn.

Op Ecolopolis gaat hij in gesprek met Europarlementslid Bart Staes en onderzoeker en Chinakenner Jonathan Holslag over de vraag: waar zit de mondiale macht? »» DEBAT Welke rol kunnen Europa, haar burgers en haar jongeren spelen om de uitdagingen van de eenentwintigste eeuw het hoofd te bieden?

Amerikaanse schrijfster en moraalfilosofie Susan Neiman, auteur Annelies Verbeke en Belgisch jongerenvertegenwoordigster bij de Verenigde Naties Warda El-Kaddouri. »» DEBAT Chocoladehandel: symbool van een wereld in verandering Mamadou Bamba, directeur van de Unie van coöperaties Ecookim in Ivoorkust en leverancier van de Oxfam Wereldwinkels en Olivier De Schutter, voormalig speciaal rapporteur voor de Verenigde Naties over het recht op voedsel »» Wie de macht echt wil uitdagen, pleit voor een andere economie.

Zoals de Duitse economist Niko Paech met zijn pleidooi voor degrowth, een economie van het genoeg. Worden we daar gelukkiger van?

Singer-songwriter Wannes Cappelle (Het Zesde Metaal) bezingt een alternatief voor de prestatiemaatschappij, met meer kwetsbaarheid en zorg voor elkaar. »» Wordt klimaat de lakmoesproef van onze democratie? Hoe moet het verder na de COP21 in Parijs? Wat kunnen andere actoren in de samenleving doen om ervoor te zorgen dat onze leiders hun beloftes dit keer wel nakomen? Elk vanuit hun expertise buigen Karel Verhoeven (De Standaard) en Natalie Eggermont (Climate Express) zich over de mogelijkheden van mobilisatie van onderuit.

© Frederik Buyckx

Oikos is een onafhankelijke denktank die werkt aan sociaalecologische verandering door het maatschappelijk debat te voeden vanuit ecologisch perspectief. www.oikos.be

[OVER]LEVEN

3.658 keer (en counting) bedankt !

Jullie namen massaal deel aan onze online actie tegen het langer openhouden van Doel 1 en 2. Elke consument die overstapt van grijze naar groene stroom is een oorverdovend signaal aan onze regering om het monopolie van energiereuzen als Electrabel te breken en verouderde, gevaarlijke en overbodige kerncentrales te sluiten. Het geeft Groen meer slagkracht in het parlement en milieuorganisaties in hun juridische strijd om de kerncentrales te sluiten.

Promo

Stap vandaag nog over van grijze naar groene stroom.

De ramp in Fukushima vierde onlangs haar vijfjarig Jubileum en andere redenen waarom en hoe jij mee het verschil kan maken lees je op www.groen.be/energie-switch.

19,99 euro in de boekhandel. Nu 15 euro voor Groen-leden !

Bestel jouw exemplaar op groen.be/webshop Jarenlang leefde Petra De Sutter als vrouw in een mannenlichaam, tot ze op haar veertigste besloot zich te bevrijden en de transitie te maken. In dit openhartige boek kijkt de befaamde gynaecologe terug op keerpunten in haar leven.

Ze graaft diep in haar ziel: hoe heeft ze het gevecht met zichzelf overleefd? Waar heeft ze de veerkracht gevonden om uiteindelijk de gelukkige vrouw, partner, ouder, professional en politica te worden

Overgeschakeld? Held! Laat het aan iedereen weten dat jij ‘Neen, bedankt’ zegt tegen kernenergie en bestel in onze webshop vandaag nog je sticker. groen.be/webshop

die ze nu is? De Sutter blikt ook Petra De Sutter (52): is een Bio opvallende stem in het vooruit: wat zijn de uitdagingen waar ze als topwetenschapper en publieke debat, als arts, vruchtbaarheidsspecialiste voor wetenschapper en politica maar staat? Zijn er in de eenentwintigste ook als de transgender­beweging eeuw grenzen aan de maakbaarin ons land. Ze doceert aan de heid van de mens? Moet de politiek UGent, helpt als arts-gynaeco­ daarop ingrijpen? En wat zijn de loog en hoofd van de Afdeling voor maatschappelijke thema’s waar zij Reproductieve Geneeskunde aan zich als Groen-politica hard het UZ Gent mensen met vruchtvoor maakt? baarheidsproblemen en zetelt In april en mei trekt ze met haar voor Groen als senator, Europees boek de boer op van Oostende tot Parlementslid en voorvechtster Leuven. Schrijf je via www.groen.be van transgenderrechten in de Raad in voor een voorstelling in jouw buurt van Europa. en ga mee in gesprek.

GESPOT // 19

360°

HOE PAKKEN WE BLASUNG­ÖNTVIKUNG AAN? €

Ikea is niet alleen goed in bouwpakketten, ook de financiële constructies zitten vernuftig in elkaar. Met ingenieus knip- en plakwerk van alle fiscale trucs in de lidstaten, kon de meubelgigant de voorbije zes jaar minstens 1 miljard euro belastingen ontglippen. Dat bracht een studie van de Europese groenen aan het licht. Europarlementslid Bart Staes maakt het simpel.

1

‘Wat Ikea en anderen doen, deugt niet.

Het echte probleem is de wetten die dit mogelijk maken.

Helaas treedt de EU veel hardnekkiger op als het om besparingen gaat.’

Bart Staes (Europarlementslid)

BELÅSTÖNGRY

DE FEITEN

»» Elke tien seconden koopt iemand ergens in de wereld een Billy-boekenkast. »» Eén op de tien Europeanen is verwekt in een Ikea-bed. »» De jaarlijkse catalogus van de meubelgigant is populairder dan de bijbel. »» Technisch gezien is Ikea een liefdadigheidsproject van Europa. Geen enkel Europees bedrijf heeft zo veel belastingen ontweken zonder de wet te overtreden. »» Ikea figureerde meermaals in de Luxleaks-onthullingen, maar niemand kon de geruchten hard maken.

4

2

3

HET RAPPORT

De Europese Groenen lieten een onderzoek uitvoeren door één van Amerika’s beste fiscale experts.

Daaruit blijkt dat Ikea als geen ander alle fiscale trucs in de lidstaten combineert. Daardoor kon het de afgelopen zes jaar één miljard euro belastingen uitsparen.

Dat betekent een gat aan gemiste belastingen zo groot dat – ervan uitgaande dat bijna elke werkende Belg er één heeft – we allemaal samen onze Billy-boekenkast (40 euro) vijfdubbel hadden moeten betalen om het gat te vullen.

»»

»»

»»

»»

DE STRATEGIE

De fiscale strategie is zo ingewikkeld dat zelfs één van de beste fiscale experts ter wereld er amper aan uit geraakt. Een greep uit de trukendoos: 300 winkels die fiscaal voordelige royalty’s betalen in ruil voor de naam 4 belastingparadijzen (Nederland, Luxemburg, België, Liechtenstein) 2 geheime stichtingen (Nederland en Liechtenstein) die onderling geld verschuiven 1 belastingdeal (Luxemburg)

DE BESCHERMHEER

Ikea opereert binnen de wetgeving van alle landen waar het bedrijf actief is. Europa kan lidstaten niet onder druk zetten of geld eisen, want fiscaliteit is nog altijd een nationale bevoegdheid. Tenzij je kan bewijzen dat de belastingvoordelen waar Ikea (en anderen) gebruik van maken illegale staatssteun zijn die ingaat tegen akkoorden over eerlijke concurrentie binnen de EU. De Europese Commissie doet dat wel voor Amerikaanse bedrijven als Starbucks en Mc Donalds, niet voor Europese multinationals.

DE OPLOSSING

De maatregelen die de Commissie voorlopig voorstelde om megafraude aan te pakken zijn maar een lapmiddel.

Illegale staatssteun bewijzen is een begin, de echte oplossing is een strengere Europese regelgeving waarin lidstaten op één lijn zitten: »» minimumbelasting voor inkomsten uit intellectueel eigendom »» verplichte transparantie belastingsafdracht in elk land »» één belastingaangifte voor de hele Europese Unie Hoe meer megafraude zichtbaar wordt, hoe groter de druk en het draagvlak om schoon schip te houden.

De komende maanden plannen de Groenen daarom een onderzoek naar heel wat andere grote bedrijven.

20 // PIT

opening waren alle rekken al voor sluitingstijd leeg gekocht.

De Denen zijn voedselverspilling beu. De gemiddelde Deen verspilt vandaag gemiddeld een kwart minder voedsel dan vijf jaar geleden.

Onlangs opende in Kopenhagen een supermarkt die enkel voedsel­ overschotten verkoopt. WeFood koopt overschotten op van andere winkels en verkoopt ze in een eigen supermarkt, de eerste in zijn soort. Ook de businessstrategie is helemaal uniek. Investeringen haalde WeFood via crowdfunding, de winkel wordt gerund door vrijwilligers en de winst gaat naar een goed doel. De eerste dag na de

Sinds begin dit jaar mogen Franse supermarktondernemers en winkeliers geen wegwerpzakjes meer aanbieden die niet biologisch afbreekbaar zijn. Zelfs niet op de groente- en fruitafdeling.

Marokko opende onlangs de tweede centrale van wat het grootste zonnepark ter wereld moet worden. Als alles af is, zal het park in totaal bijna even groot zijn

PODEMOS TE GAST BIJ JONG GROEN Door Belinda Torres Leclercq & Lili Chong-Careme

als hoofdstad Rabat. Het land wil de Sahara-stroom vooral inzetten om minder afhankelijk te worden van ingevoerde grondstoffen.

Tegen 2020 zou zo de helft van de energie­behoefte in het hele land op zonne-energie draaien. Er zijn ook plannen om de stroom te expor­ teren naar buurlanden en Europa.

‘We moeten focussen op wie we zijn en willen zijn in plaats van waar we angst voor hebben.’

Met de campagne You are home zet kersvers Canadees premier Justin Trudeau een heel andere toon in het wereldwijde debat rond migratie. En met succes. Canada kende nog nooit een premier die

Europa zit in zwaar weer. Jong Groen vat de koe bij de horens: een themadag met krijtlijnen voor een ander Europa én hoog bezoek: Alberto Vazquez Ruiz van Podemos, de burgerbeweging die in minder dan twee jaar uitgroeide tot de grootste niet-traditionele partij van Spanje. Populistisch, misschien.

Boegbeeld Pablo Iglesias steekt dat ook niet onder stoelen of banken.

‘Maar is dat een vies woord?’, vraagt

‘Een Europa zonder een gelijke fiscaliteit en échte vrijheid van beweging kan nooit democratisch zijn.’

Alberto Vazguez Ruiz (Podemos)

Ruiz zich af. Podemos wil niet minder, maar juist meer Europa. Niet het Europa dat een democratisch deficit in stand houdt door corrupte partijen te blijven financieren. Niet het Europa dat ongelijkheid in stand houdt

zoveel populariteit oogstte met onpopulaire woorden en daden.

Toch als je de tendens bij zijn Europese collega’s mag geloven die er heilig van overtuigd zijn dat er geen draagvlak is voor de opvang van (oorlogs)vluchtelingen.

Latijns-Amerika en het Caraïbische gebied willen de eerste regio’s in de wereld worden die honger en armoede uitroeien vóór 2030, de officiële streefdatum van de Ontwikkelingsdoelen die sinds vorig jaar de Millennium­doelstellingen opvolgen. Bij die laatste waren deze regio’s de enige ter wereld die hun doel­stellingen haalden, en ook dit keer zijn ze goed op weg hun belofte na te komen.

door een oogje dicht te knijpen als multinationals misbruik maken van een complex belastingsysteem met verschillende regels in alle lidstaten.

Wel een volwassen Europa zonder pukkels en met democratie van onderuit. ‘Dat is zonder gelijke fiscaliteit en échte vrijheid van beweging nooit mogelijk,’ vindt Ruiz. Hij pleit met Podemos voor een slagkrachtiger Europees parlement dat de belangen van de Europeanen rechtstreeks verdedigt en initieert het democratisering van onderuit. ‘We willen een nieuwe Europese grondwet schrijven waarin Europeanen gelijke (politieke, economische en sociale) rechten, maar ook gelijke plichten hebben.’

360° // 21

CIJFER

DE ZEVEN KRONKELS VAN DE TURTELTAKS Sinds 1 maart betaalt elk gezin op haar jaarlijkse energiefactuur minstens honderd euro meer, of je nu weinig of veel verbruikt.

BEDRIJVEN PLUKKEN 1 DE VRUCHTEN, GEZINNEN DRAGEN DE LASTEN. Alleenstaanden betalen per verbruikte hoeveelheid 400 keer meer, gezinnen 50 keer meer en kmo’s tot 15 keer meer dan energieverslindende multinationals.

2

85%

4

6

770 WIE ELEKTRISCH VERWARMT BETAALT TOT 770 EURO EXTRA. Minstens 11.000 gezinnen die met accumulatieverwarming stoken, zijn het grootste slachtoffer.

5

ZUINIG ZIJN LEVERT NIETS OP Het basistarief is minstens 100 EURO. Alleenstaanden of grote gezinnen betalen even veel. Of je nu zuinig bent of niet maakt geen verschil.

GROTE ZONNEPARKEN BLIJVEN BUITEN SCHOT Niet de zonnepanelen van je buur zijn het probleem.

Wel grote zonneparken gebouwd door bedrijven als Katoennatie die met 85% van alle subsidies gingen lopen en elk jaar miljoenencadeaus opstrijken in de vorm van subsidies.

Of beter: niet de parken zijn het probleem, wel dat ze daarvoor niet betalen en jij wel.

KLEINE BEDRIJVEN BETALEN VEEL MEER DAN GROTE Kleinere ondernemingen betalen in verhouding

7

TIEN TOT VIJFTIEN

keer meer dan grote bedrijven.

En sommige multinationals betalen zelfs helemaal niets.

3

MENSEN IN APPARTEMENTEN BETALEN DUBBEL Turteltaks wordt geheven per AANSLUITINGSPUNT. Appartements­bewoners hebben dubbel pech omdat ze een tweede keer moeten betalen voor de lamp in de gang.

5 3

4

ENERGIEARMOEDE PIEKT Nu al kunnen 750.000 mensen hun energiefactuur niet betalen. Door de Turteltaks zal de energie­armoede nog verder toenemen.

6

2 22 // PIT

1

7 Oeps !

HET KAN ANDERS De taks is onrechtvaardig, weinig efficiënt en helpt het behalen van onze klimaatdoelstellingen voor geen meter vooruit. Groen stelt een alternatief voor zonder Turteltaks om de historische schuld weg te werken en te investeren in hernieuwbare energie.

Met minder prijsstijging, en een eerlijke bijdrage van grote bedrijven. »» Energiefactuur maximum elf in plaats van veertig procent duurder, grote zonneparken betalen een eerlijke bijdrage »» Geen taks, wel belasting op verbruik. Wie minder verbruikt, betaalt ook minder »» Overheid investeert jaarlijks 211 miljoen euro in hernieuwbare energie en werkt de historische schuld weg »» Haal het geld voor dure biomassacentrales en offshore windparken bij Electrabel, dat zo zijn rechtvaardige deel belastingen betaalt

COULISSEN We betrappen Bjรถrn Rzoska bij aankomst in het Vlaams Parlement, nog voor de maatpakken zijn ontwaakt.

Drie maand lang is hij proefkonijn in een fietsexperiment. Om te bewijzen dat het anders kan, fietst hij elke werkdag door weer en wind honderd kilometer met een snelle elektrische fiets van zijn woonplaats Lokeren tot het Parlement in Brussel, en weer terug. Volg hem via @Bjornrzoska of #LBL op Twitter.

Gewapend met een camera gaat onze huisreporter Sien Verstraeten op jacht naar de pittigste glimp van het leven achter de schermen van Groen. Niemand is veilig.

COULISSEN // 23

DICHTBIJ

WERELD IN JE DORP

© Ton Wiggenraad

TURNHOUT Dat je niet helemaal naar onze hippe fietsburen in Nederland of Denemarken moet afzakken om in stijl te fietsen, bewijst Groen Turnhout. Het stadsbestuur investeerde al fors in meer veiligheid voor fietsers. Dit keer gingen ze nog een stapje verder.

Aan het station staat sinds kort de eerste Vlaamse Velobaar. Het idee komt uit Kopenhagen en is geen café voor wielerliefhebbers, wel een lange hand- en voetsteun waar fietsers even op adem kunnen komen tijdens het wachten tot de trein gepasseerd is. ‘Zo steunen we – letterlijk – de fietser. Het is één van de realisaties in ons kersverse fietsactieplan om fietsen als alternatief te promoten’, zegt Groen schepen voor Mobiliteit Marc Boogers. En het werkt. Uit de stadsmonitor bleek al dat er van alle centrumsteden in Turnhout het meeste gefietst wordt.

24 // PIT

GENT Gent breekt een lans voor schone kleren. Vanaf 2017 wordt ze de eerste Vlaamse stad waar al het stadspersoneel schone kleren draagt. ‘We willen een signaal geven aan producenten dat er vraag is naar kleren die veilig en eerlijk gemaakt zijn. Iedereen kent de verschrikkelijke beelden van de textielfabrieken in Bangladesh. Wij kunnen daar niet mee leven,’ zegt Groen-schepen voor Noord-Zuidwerking Tine Heyse. Van de stads­arbeiders tot het bedlinnen in de OCMW-rusthuizen: alle nieuwe aankopen zullen een fairtrade-label dragen en oude kledij vervangen we.

‘Voor T-shirts lukt dat, gespecialiseerde veiligheidskledij ligt veel moeilijker.

Die bestellen we niet in bulk’, zegt Wouter Boesman van Gent Fair Trade.

‘Je hangt vast aan wat producenten kunnen leveren. Daarom hopen we dat andere steden mee op de kar springen.’ Vorig jaar lokte het Fair Fashion Fest, dat dit jaar doorgaat op 9 oktober, drieduizend mensen naar Gent.

De opening van Primark in de Lange Munt deed het debat over eerlijke kleding hoog oplaaien. Heyse: ‘Er broeit iets in Gent. Als stadsbestuur willen wij de beslissende duw geven en fairtrade bij alle Gentenaars promoten’.

Op 1 mei weet elke gemeente hoeveel van de 5.000 vluchte­lingen uit het spreidingsplan ze zal moeten opvangen. Het nieuws lokt in sommige gemeenten hevig protest uit, maar niet overal. Vandaag vangen al heel wat steden en gemeenten asielzoekers op in lokale opvanginitiatieven en sociale vrijwilligersprojecten die hen wegwijs maken in onze taal en cultuur, vooral waar Groen aanwezig is. Zo kunnen anderstalige nieuwkomers in Duffel terecht in een praatcafé om Nederlands te oefenen met Duffelaars. Ook Kruibeke, de gemeente met Groene burgemeester Jos Stassen die in 2014 de Award voor meest Gastvrije Gemeente won, organiseert al jaren ‘Babbelmomenten’. Groen-schepen van Welzijn en Wonen Filiep Bouckenooghe zette in Roeselare dan weer een netwerk van asielbuddy’s op die nieuwkomers op vrijwillige basis gidsen. En dan is er nog Magda Verbeelen, het oudste Groen-lid van Lubbeek, die al twaalf jaar lang als één van de eerste voogden in Vlaanderen zorgt voor intussen meer dan vijftig minder­ jarige vluchtelingen. Deze en zoveel andere signalen van gastvrijheid tonen dat het anders kan, met Groen.

SINT-NIKLAAS TIENEN Sluikstorters zijn sinds kort best op hun hoede in Tienen. Groen-schepen voor Afval en Milieu Tom Roovers maakt schoon schip met het imago van ‘Oostblokstad’ dat Tienen te danken heeft aan jarenlang rondslingerend afval. Die term is er wat over, vindt Roovers, maar vast staat dat het vorige bestuur fel heeft bespaard op de afvalont­ ruiming. Roovers wil dat rechtzetten en zet daarvoor de grove middelen in. Verwaarloosde bankjes, verlaten mobilhomes, roestende opslagtanks, grasmaaiers en wasmachines die in de stadsrand de natuur én het uitzicht belemmeren, moeten eraan geloven. Een heel leger mobiele camera’s werd aangekocht om sluikstorters op heterdaad te kunnen betrappen. Niet dat Tienen plots Big Brother wil worden, maar vooral als afschrikeffect.

‘Het is hoogtijd om de jarenlange straffeloosheid aan te pakken. Met meer investeringen in afvalont­ ruiming, maar ook in sensibilisering.

Daarvoor werken we samen met wijkwerkingen.’

Hoe ga je op een positieve manier om met gedragsproblemen bij je kind? Sint-Niklaas toont Vlaanderen hoe het anders kan met ‘Traject Op Maat’, de TOM. Een project dat in een tijd van gasboetes storend gedrag niet afstraft maar door een roze bril bekijkt en goed gedrag aanmoedigt. De gloednieuwe website www.trajectopmaat.be geeft Sint-Niklase ouders en opvoeders de kans om TOM meteen in de praktijk te brengen. En daar blijkt nood aan. ‘We worden al een tijdje tot ver buiten het Waasland overstelpt met vragen rond ons project. Het is niet voor het eerst dat we met thema’s rond opvoeding het voortouw nemen’, vertelt schepen van Welzijn Sofie Heyrman (Groen). ‘TOM is ons eerste programma dat zich richt op de lagere school. Het is heel intensief. Kinderen leren op een positieve manier nieuwe vaardig­ heden die hen helpen om hun gevoelens te uiten, zodat ze zich terug goed in hun vel voelen.’

Ouders en leerkrachten zijn een onmisbare schakel in dat proces, beseft de schepen. ‘Zij leren bij TOM hoe ze hun kinderen kunnen ondersteunen bij het gewenste gedrag, in plaats van straffen.’

BRUSSEL Als het betonrot de aanval inzet op de Brusselse scheurtjestunnels, dan komen voor het eerst in dit land alle vier ministers van Mobiliteit samen.

Resultaat? Nog altijd geen alomvattend mobiliteitsplan om de stilstand in het land, de vervuiling en de stress aan te pakken. Groen en Ecolo werkten samen een tienpuntenplan uit zonder tunnels, met een duurzaam alternatief dat wel een vlot toegankelijke stad, een betere levenskwaliteit voor de Brusselaars én de economische aantrekkelijkheid van de bedrijven garandeert.

‘De tunnels in Brussel lossen het mobiliteitsprobleem niet op. Ze veroorzaken het. Ze leiden de files van de rand van het gewest naar het centrum.

Ten koste van de leefbaarheid’, zegt Brussels fractieleider voor Groen Bruno De Lille. Tot anderhalf jaar geleden was hij zelf Staatssecretaris voor Mobiliteit in het Brussels Gewest. Voor De Lille mogen de tunnels binnen tien jaar dicht. ‘Waarom dure investeringen doen in tunnels die het probleem niet oplossen? Groen kiest niet voor een nieuwe generatie stilstand, maar voor een duurzaam alternatief.’

De sleutel van het plan is dringend werk maken van een volwaardig Gewestelijk Expressnet (GEN), met treinen die dan als een soort supermetro om het kwartier rijden. ‘Daarnaast willen we dat de spoorlijnen ten westen en ten oosten van Brussel veel beter aangewend worden.

Er zijn al miljoenen en miljoenen geïnvesteerd in de uitbouw van dat GEN. Als dat niet afgewerkt wordt, is dat weggesmeten geld. Met een bijkomende investering win je enorm veel.’

Ook binnen Brussel kan het beter. ‘Het aanbod van het Brussels vervoersbedrijf MIVB moet op korte termijn verbeteren’, aldus De Lille.

‘We willen een metrobus-netwerk ontwikkelen. Dat zijn grote bussen die lijken op trams en in een eigen bedding rijden. Een netwerk van overstapparkings en carpoolparkings aan de rand van het Brussels Gewest, maar ook in Vlaanderen en Wallonië, zal ook voor heel wat minder file en luchtvervuiling zorgen.’

DICHTBIJ // 25

CRUSH CRUSH is een ode aan de doeners, kleine helden die grootse dingen doen: mensen verbinden, de handen uit de mouwen steken en creatieve oplossingen bedenken, tegen het boe-geroep in. Elke nieuwe Pit geven we één van hen een papieren podium. Lees dit als een liefdes­verklaring van Groen.

‘Bart De Wever vindt dat je kansen moet grijpen.

Mijn eigen levensparcours bewijst dat je ze vooral moet krijgen, via het juist netwerk, op het juiste moment.’

26 // PIT

Nadia El Allaoui

28 // ONVERMOEIBAAR VRIJWILLIGER & PROJECTMEDEWERKER ONDERWIJS, INTEGRATIE EN INBURGERING

Tekst Tess Vonck Foto Imagedesk - Wouter Van Vooren

Ik was heel onzeker als kind. Een leerkracht godsdienst zag iets in mij dat groter was dan mezelf. Nu werk ik met jongeren aan hun slaagkansen in het onderwijs, zodat ze sterker in het leven staan en hun diploma halen. Zelf heb ik geluk gehad. Had ik geen duwtjes in de rug gekregen, dan was ik nu iemand anders geweest. In plaats van voor de generatie te zorgen die later voor ons moet zorgen, besparen we op hun toekomst, stoppen hen weg en bestraffen hun vrijheid. Daarom doe ik wat ik doe.

Bart De Wever vindt dat je kansen moet grijpen. Mijn eigen levensparcours bewijst dat je ze vooral moet krijgen, via het juist netwerk, op het juiste moment. Mama, papa, mijn grootouders en mijn beste vriendjes op school. Dat was mijn wereld. Geen hobby’s, geen muziekschool, geen jeugdbeweging. Andere rolmodellen bestonden niet.

Nu heb ik een gigantisch netwerk. Zo groot dat het soms vermoeiend wordt. Dankzij hen sta ik bijna wekelijks met een bestelwagen vol eten en spullen in Duinkerke en Calais. Het begon in het Maximiliaanpark in augustus, maar loopt een beetje uit de hand. Ik had al mijn hoop op het nieuwe centrum van Artsen zonder Grenzen gezet in Duinkerke. De tentjes zijn nu barakken en de modder is minder zichtbaar. Maar ik schaam me nog altijd.

Ik help omdat iemand het moet doen. Omdat de regering het niet doet. Maar ook uit schuldgevoel. Mijn roots liggen in Marokko, maar het enige verschil tussen mij en een vluchteling is dat ik in Europa ben geboren. Het is mijn verzet tegen IS en Europa die in mijn naam een beeld uitdragen waar ik me niet mee identificeer. Eigenlijk zouden alle Europeanen dat moeten doen. Als elke Belg al één euro zou geven dan is er geen opvangprobleem meer. Een soort solidariteitstaks, dat zou nog eens een goed bestede belasting zijn! We zouden het verschil niet voelen, zij wel.

Naïef zijn is niet dom, het is menselijk. Natuurlijk kan ik niet de hele wereld redden, maar ik los wel het acuut probleem op. Mijn eerste keer in Duinkerke bracht ik twee zuigelingen met afkoelingsverschijnselen naar het zieken­huis. Toen wist ik: er zijn geen grenzen. Niet aan het probleem, helaas wel aan Europa en aan ons inlevingsvermogen. Soms vraag ik me af hoe lang ik het nog volhoud. Maar iemand moet het doen. Omdat de regering het niet doet. Al verwijt ik de mensen niet die verder gaan met hun leven.

Papa is mijn grootste idool. Hij overleed toen ik net afstudeerde en leerde me hoe belangrijk delen is. Deel eten, liefde, warmte, kansen, kennis, openheid, hulp… Als jij het goed hebt, mogen anderen het ook goed hebben.

Het is de mooiste waarde die je kinderen kan meegeven. Onze samenleving leert hen net het tegenovergestelde.

Geven gaat altijd ten koste van iets. Bij mij zijn dat vrienden, familie, sporten, ontspanning, engagement voor Groen. Het is een keuze. Net zoals papa zou ik misschien soms wat meer aan mezelf moeten denken.

Ik begrijp de angst. Zelf ben ik ook bang, om kinderen te krijgen die moeten opgroeien in een wereld waar altijd iemand op een ander neerkijkt. Het lijkt soms alsof enkel mensen die een meerwaarde hebben voor onze eigen belangen zichtbaar zijn. Nochtans is het leven voor iedereen dezelfde expeditie. We zijn allemaal op zoek naar geluk. De vraag die we ons moeten stellen is, welke rol wij kunnen spelen in andermans expeditie?

CRUSH // 27

DUBBEL

Het generatieconflict is zo passé.

Want we zijn allemaal deel van de 99 procent.’

Zonen en dochters van. Het komt in de beste democratieën voor.

GroenPlus bewijst dat het ook anders kan: mama’s en papa’s van. In de eerste van een reeks dubbelgesprekken waar nog lang zal over gesproken worden, zet Fractieleider Kristof Calvo een stap opzij om de sterke vrouw achter hem in de spotlight te zetten.

‘Hij is de eerste man op wie ik ooit gestemd heb’, lacht Martine Hallemans. Ze was altijd al een politiek dier, dankzij haar zoon en sinds haar pensioen actiever dan ooit. Ze hebben allebei iets met grijs: tegen grijze stroom, voor een open debat rond vergrijzing. Nu zijn ze peter en meter voor iedereen, jong of oud, die de politieke microbe mee wil verspreiden.

Tekst Tess Vonck Foto’s Imagedesk - Franky Verdickt

28 // PIT

We schrijven zaterdagnamiddag.

De familie Calvo is verenigd in casa Kristof, aan het station in Mechelen.

Papa Calvo plant de eerste bloembollen. ‘Hij was in het begin heel sceptisch, maar nu is dat omgeslagen in grote betrokkenheid’, vertelt Kristof Calvo. ‘Mijn ouders zijn de enigen van wie ik wel nog altijd een sms krijg elke keer ik op televisie kom. Zonder hen had nooit parlementslid kunnen worden op mijn drieëntwintigste.

Ze hebben me een onbezorgde jeugd gegeven, ik heb hun passen gewoon moeten binnen­koppen.

Tegelijk houden ze me ook met mijn voeten op de grond.’

‘Oma worden van twee kleinkinderen heeft zeker mijn visie veranderd. Ik zit vooral bij Groen Plus om hun toekomst veilig te stellen.’

Hij heeft wat last van een verkoudheid, dus mama Martine grijpt haar kans om het woord te nemen. Het is de eerste keer dat ze niet achter maar naast haar zoon zit in een interview. ‘Hij zegt wel dat hij niet tot zijn zevenenzestigste als politicus blijft werken, maar het zal moeilijker zijn om het achter te laten dan hij nu wil toegeven.’

WAAR KOMT DIE MICROBE VANDAAN, KRISTOF? Kristof: ‘Opgroeien in Willebroek was een belangrijke trigger.

De traditionele partijen jaagden almaar meer vrachtwagens door de gemeente die meer en meer file en vervuiling brachten. Groen was toen de enige partij die daar een andere kijk op had.’

Martine: ‘Als tiener actief in Groen Willebroek voelde hij zich denk ik verplicht om mij op vergaderingen uit te nodigen. Sindsdien stond ik zelf twee keer op de lijst. Kristof is ook de eerste man op wie ik ooit heb gestemd. Vroeger stemde ik vooral op sterke vrouwen, zoals Mieke Vogels…’

Kristof: ‘Dat is dus waarom je sterk moet zijn om als jonge gast op een lijst in een kleine gemeente te durven staan! Mijn engagement ontstond destijds vooral uit verontwaardiging. Nu geeft politiek mij ook energie: mijn mandaat geeft me voldoening, politiek kan een verschil maken. Niet omdat je de wereld op je eentje kan veranderen, maar omdat je deel bent van de oplossing. Als je zeven jaar het energiedossier in het parlement opvolgt, dan kan je toch vaststellen dat er een en ander bougeert hoewel de strijd nog lang niet gestreden is.’

DUBBEL // 29

WAARVOOR TOON JIJ JE POLITIEKE STRIJDKLEUREN, MARTINE? Martine: ‘Voor mij ging het altijd over het algemeen belang, niet alleen wat in mijn voor- of nadeel is. Het is niet omdat ik niet meer werk, dat dat niet meer belangrijk is. Ik ben op pensioen maar voel me niet oud. Oma worden van twee kleinkinderen heeft zeker mijn visie veranderd. Ik zit vooral bij GroenPlus om hun toekomst veilig te stellen.’

Kristof: ‘Maar toch ook een beetje voor jezelf? Groen heeft het beste programma rond pensioenen.’ (lacht) Martine: ‘Ja, natuurlijk. Al heb ik soms het gevoel dat bij veel jonge mensen, vooral liberalen, het idee leeft dat mijn generatie profiteert.

Dat doet pijn. Zeker als je meer dan 42 jaar hebt gewerkt en heel je leven hebt afgedragen. Ik ben jong begonnen. Ouderschapsverlof, tijdskrediet: dat bestond allemaal niet. Niet dat we dat moeten afschaffen hé, ik wil alleen maar zeggen dat ik – met plezier – mijn steentje heb bijgedragen.’

BEGRIJP JE DIE VERONTWAARDIGING KRISTOF? Kristof: ‘Die signalen pik ik zeker op. Als jonge politicus ben ik uiteraard gevoeliger voor de betaalbaarheid van de pensioenen in de toekomst. Als jongeren­voorzitter pleitte ik al voor een open kijk op langer werken, maar de manier waarop is belangrijk. Als politicus is het makkelijk om te zeggen ‘We werken tot 67’. Wij hebben van onze hobby ons beroep gemaakt, voor veel mensen is de fun er tegen dan al lang af. Daarom pleit ik voor meer empathie in het debat.’

Martine: ‘Het is triestig om te zien dat iedereen met die pensioenleeftijd bezig is, sinds de hervormingen nog meer. Er is zelfs een website waar je kan berekenen hoe lang je zou moeten werken.

Dat moet toch demotiverend zijn als je net begint? Veel beter is het voorstel van Groen om het aantal gewerkte jaren en niet de leeftijd als basis te nemen.’

Kristof: Net als de tegenstelling tussen werkgevers en werknemers 30 // PIT

wordt ook het generatieconflict te sterk gecultiveerd. De enige tegenstelling die wel beantwoordt aan de werkelijkheid is die van de 1 versus de 99 procent.

Groen wil de mensen opnieuw vertrouwen geven in de toekomst: een werkbaar einde-loopbaan­ model voor de babyboomers en aan mijn generatie het vooruitzicht op werkbaar werk dat je tot je 67 kan volhouden en een eerlijk, publiek basispensioen voor iedereen.

ZIJN ER POLITICI DIE JULLIE GRAAG OP PENSIOEN ZIEN GAAN? Martine: ‘De Croo, de vader toch.’ (schatert) Kristof: ‘Veel belangrijker is dat er meer jong en nieuw bloed in de politiek komt, dat jongeren zich meer politiek engageren. Dat is ook de boodschap achter mijn boek ‘Fuck de Zijlijn’. Ik heb nu meer dan zeventig boekvoorstellingen gedaan. Veel mensen voelen zich aangesproken door het possibilisme, verfrissende ideeën in de praktijk brengen zonder naïef of pessimistisch te zijn.

Regel­matig komen mensen achteraf vertellen dat ze ook in de politiek willen stappen. Een mooier compliment kan je niet krijgen, behalve dan dat je moeder jou in de politiek volgt.’ (lacht) Martine: ‘In Groen Plus Mechelen waar ik actief ben, zie je meer en meer mama’s en papa’s van, de vader van cultuurschepen Björn Siffer bijvoorbeeld. Er staat dan ook geen leeftijd op engagement.

Het is nooit te laat. Als peter en meter willen Kristof en ik meer oudere kiezers inspireren om zich te engageren.’

Kristof: ‘Als ik word aangesproken door mensen die graag in de politiek willen stappen, vraag ik hen altijd eerst hoe hun directe omgeving daar zou op reageren. Willen zijn moeder en vader mee campagne volgen, geloven zij in hem of haar?

Buitenstaanders die jou niet kennen kan je overtuigen dat je iets te vertellen hebt, maar je directe omgeving maak je geen blaasjes wijs. Als politicus moet je engagement authentiek zijn, of je nu vroeg of laat begint.’

‘Buitenstaanders die jou niet kennen, kan je overtuigen dat je iets te vertellen hebt, maar je directe omgeving maak je geen blaasjes wijs.

Als politicus moet je engagement authentiek zijn, of je nu vroeg of laat begint.’

U ZEGT

Inke Huts

SCHRIJFSTER CHARLIEMAG BIJT DE SPITS AF VAN DE EERSTE GASTCOLUMN VOOR PIT Ik staar naar mijn zoon terwijl hij op bed staat te springen. Zijn blonde haren deinzen op en neer, op en neer, op en neer… Hij kirt en giechelt. In zijn bruine velours winterpyjama scoort hij elf op tien voor aaibaarheid. Plots knipt hij zich in een hoek van 90 graden en zegt: ‘Kijk hé, mama!’ Schaterend laat hij zich op het bed vallen.

Ik schrik op uit mijn dagdroom. Hoe kan mijn wereld zo verschillend zijn van de zijne?

Die ochtend zat ik bij de dokter. Niks geen drama, gewoon in stilte kopje-onder gegaan. Blup, weg was ik. Ik ben geen jongleur in het leven, dat is mijn probleem. Ik probeer altijd verschillende ballen tegelijkertijd in de lucht te houden. Ik ren altijd. Maar nu is één zo’n bal door mijn handen geglipt en lagen ze plots allemaal op de grond. Ik kan daar alleen maar als verlamd naar staan kijken. Ik slaag er niet in mezelf weer in beweging te krijgen. Mijn hoofd is blank.

Het leven is een circus en ik ben een beroerd performer. Of toch tenminste als ik verschillende disciplines tegelijk moet beheersen. Ik zou een prima jongleur zijn mocht ik niet ondertussen ook leeuwen moeten temmen, me in de bochten van een slangenvrouw moeten wringen, buitelingen door brandende hoepels maken en fluks naar de nok van het dak klauteren. © Wouter Van Vooren

Dus heb ik beslist uit de arena te stappen. Wanneer ik me op de tribune laat ploffen, voel ik me een mislukkeling. Het leven is niet aan de toeschouwers, werd ons altijd geleerd. De dokter zei dat ik één week aan de kant mag blijven zitten. Een week. Het lijkt nauwelijks voldoende om zelfs maar mijn adem terug te vinden. Als ik na die tijd opnieuw in zijn kabinet zal staan om nog een tweede week te vragen, vindt hij me ronduit verdacht. De afgang is compleet.

‘Niks geen drama, gewoon in stilte kopje-onder gegaan.

Blup, weg was ik.’

Ik verdenk mezelf ervan geen talent te hebben voor het leven tout court.

Tot ik vijf seconden mijn hoofd van tussen de schouders haal om te zien dat ik daar niet alleen zit, op die tribune. Om niet te zeggen dat het er eigenlijk druk is. Eén voor één zijn ze afgedropen en in de schaduw gestapt: gevallen trapezisten, huilende clowns, goochelaars met ingedeukte hoed en af en toe zelfs een directeur die zijn stem kwijt is. Iedereen die hier zit, is een tikkeltje beschaamd en hopeloos alleen. En plots begrijp ik het: het ligt niet aan ons.

Wanneer zijn we het als normaal beginnen beschouwen om alle disciplines tegelijkertijd te beheersen? Hoe komt het dat van ons verwacht wordt dat we tegelijk aanwezige ouder, toegewijde partner, goede vriend, perfecte huisvrouw, handige doe-het-zelver en carrièreman zijn? We vallen met bosjes ten prooi aan burn-outs, bore-outs, depressies, verslavingen en suïcide. En de hele tijd leggen we de verantwoordelijkheid bij onszelf en denken we de enigen te zijn?

Dat is waanzin. Er moet een andere manier zijn.

Dus recht ik mijn schouders en daal de tribune weer af. Ik beslis een prima jongleur te zullen zijn. Door toewijding en training. Eén discipline. Ik weiger me nog te laten bevelen ook de leeuwen te temmen. Dat is voor wanneer ik daar opnieuw de ruimte voor heb. Misschien. Maar eerst vraag ik de lichten boven de tribune aan te steken. Dat wie daar zit, tenminste kan zien dat hij niet alleen is.

U ZEGT // 31

‘50.000 huisbezoeken, helemaal tot de lokale verkiezingen in 2018. Gewapend met bloemzaadbommetjes in ruil voor jullie ideeën trekken Meyrem, Jeremie, Björn, Wouter, Kristof en co samen met lokale mandatarissen elk weekend van deur tot deur.

Met ‘Uw gedacht’ brengt Groen politiek van de Wetstraat tot in de Dorpstraat, en omgekeerd. Want we gaan er ook mee aan de slag. Zet je schrap. Misschien komen we binnenkort ook bij jou langs.’