Evaluatie rapport Groen Doet Goed Rotterdam
De Stad Uit Juli 2015 - Stichting Lekker Groen – Gudrun Feldkamp
2
Inhoud Inleiding ............................................................................................................................................................................3 1.
De Stad Uit met school .......................................................................................................................................5 Plattelandspartners .................................................................................................................................................6
2.
De Stad Uit met je ouders .................................................................................................................................8 Inzet van stedelijke partners ...............................................................................................................................9
3.
Communicatie, communicatie, communicatie: De Stad Uit media............................................... 11
4. Meten is weten: monitoring en evaluatie .................................................................................................... 14 5.
Financiering en verantwoording kosten................................................................................................. 15
6.
Programmaorganisatie .................................................................................................................................. 16
7.
Vervoer en logistiek......................................................................................................................................... 17
8.
2015 en verder: programma toekomst en borging .......................................................................... 18
Bijlage: Financieel Overzicht DSU 2014-2015 VERANTWOORDING - 03-07-2015 ....................... 20 Bijlage: overzicht scholen en bestemming ...................................................................................................... 20 Bijlage: onderzoek basisscholen van Suzanne Maas ................................................................................... 20
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
3
Inleiding Voor u ligt het evaluatieverslag van De Stad Uit. Hierin vertellen we hoe we met de financiering vanuit de Provincie Zuid-Holland en partners uit de stad meer dan 3000 kinderen en hun ouders met natuur en boerderijen rondom Rotterdam kennis hebben laten maken. De Stad Uit wil kinderen en hun ouders uit stenige wijken het Rotterdams Platteland laten ervaren. Dat doen we in het kader van Groen Doet Goed. In tegenstelling tot veel andere Groen Doet Goed steden hebben we geen fysieke locatie aangelegd. Ons uitgangspunt was: er is al heel veel, laten we voor verbinding zorgen tussen aanbieders van activiteiten op het platteland en organisaties in de stad. Het programma bestaat uit drie delen: De Stad Uit met school, De Stad Uit met je ouders en De Stad Uit media. Op 16 september 2014 is De Stad Uit van start gegaan. 60 kinderen van de Margrietschool vertrokken per huifkar naar het Rotterdams platteland, op de dijk bij de Vliet leerden ze pony rijden en schapen hoeden bij de kudde van Martin Oosthoek. Het 1e jaar van het programma eindigde op 30 juni 2015.
1 De Stad Uit met school
We hebben op enkele na alle scholen in de stad geĂŻnformeerd over De Stad Uit : Binnen een paar weken waren de eerste plattelandslocaties volgeboekt: Tiengemeten en Outdoor Valley liepen voorop: ravotten en sporten staan hoog aangeschreven.
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
4
2 De Stad Uit met je ouders
Hoe zorg je ervoor dat het niet bij een eenmalig bezoek blijft? Door de ouders ook mee te nemen. Daarvoor hebben we via organisaties in de meest stenige wijken van de stad ontdekkingstochten georganiseerd. Spangen, Mathenesse , Bloemhof en Feijenoord…. De deelnemers hebben het er nog steeds over. Allemaal willen ze nog een keer komen en informeerden bij de aanbieders naar de mogelijkheden om dat te doen. Pionieren
De Stad Uit is een nieuw project. We hebben de ruimte genomen om nieuwe samenwerkingsvormen te verkennen: soms zijn ideeën die we bij de start hadden anders uitgepakt. Partners uit de stad zijn bijvoorbeeld niet zelf aan het organiseren geslagen, maar ze hebben dat door collega organisaties laten doen. Dat werkte beter. De stedelijke partners zijn vooral ‘groen organisaties ‘ zoals Buurtlab en Speeldernis, ze hebben de uitvoering doorgeschoven aan organisaties die juist in een stenige omgeving werkzaam waren. Daardoor hebben we de kinderen die dat het hardste nodig hebben beter kunnen betrekken bij het programma 3 Communiceren, communiceren, communiceren
We zijn van start gegaan met een frisse website en een eigentijdse huisstijl. Dat is de basis van waaruit De Stad Uit communiceert. Desondanks hebben we niet veel geld besteed aan het vestigen van naamsbekendheid. Het doel was immers om ouders en scholen te informeren over wat men waar op het platteland kon doen. Samenwerking met diverse partners is ook hier de kern. Dat heeft geresulteerd in brede media aandacht. In de loop van het jaar zijn de R Buiten pagina’s op Rotterdam.nl een steeds grotere rol gaan spelen. 4 Financieringen projectorganisatie
Het programma van De Stad Uit is gerealiseerd in cofinanciering. Alle partners dragen bij. Cofinanciering is behalve financieel, ook in uren, materieel, voorzieningen uitgedrukt. Onze partners hebben zich enorm ingespannen om gezamenlijk De Stad Uit tot een succes te maken. Wat en hoe dit precies is gebeurd staat in de hoofdstukken; De Stad Uit met school en De Stad Uit met je ouders beschreven. De provincie Zuid Holland draagt 50% cofinanciering tot 100.000 euro in 2014 en 2015 bij. Vanuit de Gemeente Rotterdam is er cofinanciering vanuit Programmabureau Duurzaam, Lekker Fit! en Natuur- en Milieu Educatie. Van externe partners in de stad en vanuit het platteland is er cofinanciering in de vorm van uren en projectgelden.
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
5
1. De Stad Uit met school Doelstelling : 3.000 kinderen De Stad Uit via school door 20 scholen bij De Stad Uit aan te laten sluiten.
Resultaat: In totaal hebben 31 scholen meegedaan en zijn 2919 kinderen meegegaan in gezelschap van 318 ouders/verzorgers. In het bijgaand overzicht staat welke scholen uit welke wijken mee zijn gegaan en waar ze naartoe zijn geweest. De scholen lagen in de stenige wijken met een meerderheid uit Rotterdam Zuid. Er zijn 14 plattelandslocaties bezocht. Toppers: het Eiland Tiengemeten van Natuurmonumenten, Outdoor Valley, Hoek van Holland Strand en, boerderijbelevenissen Vockestaert, en schapenboerderij in Schieveen.Verder zijn bezocht: Ackerdijkse Plassen, Broekpolder, Koedood, Eiland van Brienenoord, Klein Profijt, Nieuwkoopse Plassen en het Buytenhof van Rhoon. Aanmeldingen en logistiek zijn via De Stad Uit georganiseerd De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
6 1.1 Natuur en Milieu Educatie
200 scholen zijn betrokken via het arrangement voor Natuur en Milieu Educatie op de kinderboerderijen en educatieve tuinen van de dienst Sport en Cultuur van de gemeente Rotterdam. Schoolklassen die hebben deelgenomen aan de lessen Levende Zee, Leven van de natuur en Kringloop konden De Stad Uit met een aansluitend programma. 1.2 Lekker Fit
Het programma Lekker Fit omvat 90 scholen en wordt uitgevoerd via de gemeentelijke dienst Sport en Cultuur. De sportdocenten hebben het aanbod gearrangeerd. Aanmeldingen en logistiek zijn via De Stad Uit georganiseerd.
Plattelandspartners 1.3 ARK Natuurontwikkeling
Koedood veldlessen + lessen op school 2.4 Hoek van Holland veldlessen + lessen op school 1.5 Vockestaert
Boerderij belevenissen op 4 vier boerderijen in Midden-Delfland. 1.6 Federatie Broekpolder
Educatieve en recreatieve activiteiten in de natuurspeeltuin “het Klauterwoud” en in het bos- en waterrijke gebied “de Ruigte” 1.7 Outdoor Valley
Sportactiviteiten bij Rottemeren en in het Lage Bergse Bos
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
7 1.8 Schapenboerderij Schieveen
Educatief recreatief programma op de boerderij en de weiden, opening De Stad Uit en Lammetjesdag 1.9 Buytenhof Rhoon
Boerderijbelevenis met een educatief en recreatief element. 1.10 Natuurmonumenten
Tiengemeten : overtocht, educatieve struintocht en spelen in de Speelnatuur 1.11 Natuurmonumenten - Noordrand Educatieve rondleiding door de Ackerdijkse Plassen. 1.12 Zuid-Hollands Landschap
Bezoek natuurgebieden Eiland Brienenoord en Klein Profijt.
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
8
2. De Stad Uit met je ouders Doelstelling: 1.500 ouders en kinderen gaan De Stad Uit
Resultaat: Bijna 2500 kinderen en hun ouders zijn naar de natuur en de boerderijen rondom Rotterdam getrokken. In 9 stenige wijken betrokken we gemiddeld 3 organisaties. We hebben een aanbod gemaakt waarmee stedelijke organisaties ouders en kinderen konden begeleiden op uitjes en excursies. Garnalen vangen Hoek van Holland
Volgeboekt met 120 deelnemers; via Natuursprong en buurtnetwerken in Crooswijk en Kralingen West. Paddenstoelen zoeken in het Schollebos en Kralingse Bos
Volgeboekt met 150 deelnemers; via de huiskamer Spangen, IVN Rotterdam, de pleinmoeders van Buurt Bruist en Eventbrite Struintocht polder Schieveen
Vol met 90 kinderen Lammetjeswoensdag
Volgeboekt met 450 kinderen en hun ouders via wijkkranten en stedelijke media. Lammetjesdag zaterdag: circa 700 deelnemers extra. Holland op z’n mooist/ Nieuwkoopse plassen
120 kinderen en hun ouders via wijkkranten en stedelijke media. Slootjesdag
50 kinderen op Eiland van Brienenoord & opening Melkschuur
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
9
Inzet van stedelijke partners
Ouders van kinderen in stenige wijken werden bij het Rotterdams platteland betrokken via lokale organisaties. De natuurspeeltuin Speeldernis, Buurtlab, Ecokids, Groene Loper en BuurtBruist zijn officiële partners van De Stad Uit . Ze zijn cofinancier en organiseren activiteiten voor kinderen en hun ouders buiten schooltijd. 2.1 Buurtlab
Buurtlab voert op verschillende locaties jeugdprogramma’s uit, ze werken hierbij o.a. samen met stadslandbouw Schiebroek. Stadslandbouw Schiebroek heeft met de sociaal maatschappelijke wijkorganisatie Dock meegedaan aan Lammetjesdag. 2.2 Speeldernis
De Speeldernis werkt mee aan ‘Natuursprong’; diverse groepen Natuursprongouders zijn met De Stad Uit activiteiten mee De Stad Uit gegaan. Het betreft groepen uit Kralingen (Jaffa/Berkelseplein), Dakpark, Spoortuin, Natuurlijk Spangen alsmede Bloemhof en Tarwewijk.
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
10
2.3 Sezer Consult
Sezer Consult heeft haar werkzaamheden laten uitvoeren via de bewonersorganisatie in Bloemhof en de Afrikaanderwijk. Zijzelf konden dat minder kostenefficiënt doen. Via de Moskee Kocape en wijkpastoraat Bloemhof, via buurttuin Regenboog en buurthuis Kamelia zijn groepen aan activiteiten gaan meedoen. 2.4 Buurt Bruist
Buurt Bruist organiseerde groepen bij tochten in nauwe samenwerking met de Huiskamer Spangen en Geloven in Spangen en ouders vanuit het Dakpark en Singeldingen. 2.5 Groene Loper 010
Heeft activiteiten georganiseerd
Paddenstoelen zoeken Schollebos Lammetjesdag Slootjesdag
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
11
3. Communicatie, communicatie, communicatie: De Stad Uit media Doelstelling: 7.500 ouders in stenige wijken weten dat ze De Stad Uit kunnen. Resultaat: lastig kwantificeerbaar 3.1De Stad Uit met school communicatie
Waar moet je zijn, hoe kom je er en wat is er te doen. Deze drie vragen stonden centraal in onze communicatieaanpak. We hebben de aanvullende middelen van GZH en GGD gebruikt om de bekendheid met de diverse locaties rondom te stad te verbeteren. Via de website online aanbod van schoolreisjes en activiteitenprogramma’s, via netwerken en contacten en via informatiebrieven voor ouders, kaarten en stickers. Vanaf september konden scholen reisjes boeken via www.DeStadUit.info Kinderen kregen stempelkaarten en konden die laten stempelen bij een bezoek. Als er drie De Stad Uit jes zijn afgestempeld, ontvangen ze een cadeau (shirt/kussensloop/tas) van De Stad Uit . Deze stempelkaart wordt in 2015 uitgebreid tot zogenaamde bucketlist. Scholen en NME docenten + locaties ontvingen de nieuwsbrief. De vakmedia voor onderwijs zijn benaderd voor publicaties. Het gaat hier om media gericht op Rotterdamse scholen en leraren, media voor sportleraren en Lekker Fit docenten en media voor Natuur en Milieu Educatie via de dienst Sport en cultuur van de gemeente Rotterdam. Artikel in het ROM (Rotterdams Onderwijs Magazine en de Kinderkrant)
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
12 3.2 Interne communicatie
De agenda gemaakt met TOP 10 De Stad Uit ’jes is wekelijks aangevuld De sociale media zijn een belangrijk medium gebleken om beelden te tonen van activiteiten en evenementen. 3.3Pers
Lokale radio- & televisieprogramma’s: 2 x Open Rotterdam radio, 1 x Radio Rijnmond en 1 x TV Rijnmond 2x De Stadskrant 2x Regionaal weekblad Dichtbij Artikel Kinderkrant Jong010 Rotterdam.nl/rbuiten R’buiten van Gemeente Rotterdam werd door ons voorzien van tekst en beeld
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
13

De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
14
4. Meten is weten: monitoring en evaluatie 4.2 Evaluatie Tympaan
De evaluatie zal plaatsvinden op basis van de uitkomsten van wat wij hebben aangeleverd aan onderzoekbureau Tympaan. Zij zijn ingeschakeld door Groen Doet Goed. Die resultaten worden in september 2015 verwacht. Onderzocht is kwantitatieve en kwalitatieve informatie. Het aanleveren van de gevraagde informatie en de verwerking was niet meegenomen in de ureninschatting, het gaat om circa 2 uur per maand. 4.3 Accountant
Stichting Lekker Groen wordt elk jaar door een accountant doorgelicht, het rapport over 2014/2015 is per juni 2016 beschikbaar. Eigen scholen onderzoek
We hebben een eigen onderzoek laten uitvoeren door Suzanne Maas van gemeente Rotterdam. Zij heeft interviews afgenomen op zowel scholen die hebben deelgenomen als bij scholen die niet hebben meegedaan. We wilden weten wat hun afwegingen waren om wel of niet mee te doen en hoe we onze aanpak kunnen verbeteren. De belangrijkste resultaten zijn:
Scholen uit armere stenige wijken reageren meer positief op ons aanbod. Scholen willen ontzorgd worden, docenten hebben geen tijd om zelf dingen voor te bereiden. De logistiek moet beter verzorgd worden, dat betekent dat er meer uren accountmanagement nodig zijn waardoor de afstemming tussen school, vervoer en bezoekadres wordt verbeterd. Er moet een Toolkit komen voor scholen met koffie snoetendoekjes, toiletpapier en pleisters, op veel plekken is er namelijk niets waardoor de juffen en meesters zich welkom voelen.
Het rapport van Suzanne Maas bevindt zich in de bijlage
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
15
5. Financiering en verantwoording kosten De programmaorganisatie is verrekend in de organisatie rondom de uitvoering. De financiĂŤle verantwoording bevindt zich in de bijlage Financieel Overzicht DSU 2014-2015 VERANTWOORDING - 03-07-2015
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
16
6. Programmaorganisatie Medewerkers Aan De Stad Uit werkten 3 medewerkers , 1 programmamanager, 1 accountmanager en 1 communicatieadviseur. De ureninzet van alle drie bij elkaar is gemiddeld 32 uur per week. De gemiddelde uurprijs is 35,-. De medewerkers hebben de overige inzet (meer dan drievoudig) als cofinanciering ingebracht. Boekhouding In december bleek de boekhouding te complex te worden voor de medewerkers, Arielle Leenheer is gevraagd om de boekhouding per januari voor haar rekening te nemen. Zij houdt het grootboek bij en kan met de programmamanager specifieke vragen beantwoorden. Huisvesting De Stad Uit wordt georganiseerd vanuit het kantoor van de programmamanager die het gratis ter beschikking heeft gesteld.
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
17
7. Vervoer en logistiek De locaties rondom de stad zijn relatief goed bereikbaar, vaak ook met het openbaar vervoer. Daar zijn ze op geselecteerd. Scholen willen op reis met een bus. Hiervoor is met stedelijke vervoerders gesproken over uitvoering en cofinanciering. 7.1 RET
We wilden hiervoor afspraken maken met RET, het Rotterdams vervoerbedrijf om ervoor te zorgen dat kinderen met school en kinderen met ouders het openbaar vervoer gebruiken. Ondanks talloze pogingen om in gesprek te raken is dat niet gelukt. RET weigert elk gesprek. Ook de interventie van de vorige wethouder Alexandra van Huffelen heeft niet mogen baten. Frank Speel die via IVN hierbij betrokken was heeft met ons samengewerkt om in gesprek te raken met de RET. Bijzonder spijtig is dat er twee keer een afspraak stond die uren voor de start alsnog werd afgezegd. RET laat 6.2 kansen liggen en is geen prettige organisatie voor ons gebleken. 7.2 RTC
Het taxi en minibus vervoerbedrijf RTC (Rotterdamse taxicentrale ) is niet met ons samen gaan werken omdat men er zonder RET niet aan wilde beginnen. 7.3 Buzz010
Buzz010, de schoolbus die via Verre bergen gefinancierd werd is per zomer 2014 opgehouden te bestaan. 7.4 HTM en Vreugde tours
De Stad Uit met school is altijd uitgevoerd met een touringcar bus, we hebben samen gewerkt met Vreugde Tours, een onderdeel van HTM waar Groen Doet Goed ook goede afspraken mee heeft. 7.7 Op de fiets
Sinds november 2014 lopen diverse lijnen om op de fiets De Stad Uit te gaan. Dat heeft geresulteerd in een onderzoek naar samenwerking met GGD Rotterdam. De vraag is wat scholen nodig hebben om met de klas naar het Rotterdams platteland te fietsen. 7.8 Routes
Er zijn door partners diverse ontsluitingen naar het platteland gerealiseerd, zoals GZH. De Stad Uit zet zich actief in om de bekendheid met deze informatie bij haar achterban te versterken.
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
18
8. 2015 en verder: programma toekomst en borging Programmaopzet
Het programma blijkt in grote lijnen goed te werken. Om het programma te borgen wordt aan een lange termijn planning ontwikkeld tot 2019. 8.1 De Stad Uit met school
We werken met gemeente Rotterdam aan inbedding van De Stad Uit met school in het basisaanbod van NME Rotterdam. In 2016 werken we eraan dat de eerste schoolklassen op de fiets naar het platteland gaan. De samenwerking met Vreugde tours (HTM) wordt voortgezet. 8.2 De Stad Uit met je ouders
Er komen 8 overkoepelende thema’s: bijvoorbeeld slootjesdag, stranddag, paddenstoelen zoeken, lammetjesdag etc. Aanbieders kunnen hun evenementen onder een van deze noemers kenbaar maken. 8.3 De locaties buiten de stad
De locaties in de regio worden niet langer losstaand aangeboden maar als clusters gecommuniceerd. Daardoor ontstaat een mix van plekken die altijd toegankelijk zijn met meer bijzondere evenementen bij aanbieders. We werken met gebieden en partners die zelf stevig aan de weg timmeren, gezamenlijk willen we ervoor zorgen dat De Stad Uit organisatie geleidelijk vervangen wordt door overige aanbieders die kansen zien. 8.4 Aanbieders stad
We gaan de manier waarop we met stedelijke partners werken minder sterk omlijnen, meer flexibiliteit daarin blijkt noodzakelijk zodat meer organisaties ad hoc kunnen deelnemen. We kiezen voor een meer festivalachtige aanpak en streven ernaar dit deel van het programma op de lange termijn te borgen in citymarketing en festivals. 8.5 Communicatie
Rotterdam.nl/Rbuiten, de aanbodpagina van de gemeente wordt het belangrijkste medium voor informatie over groen in de regio. Na een migratie naar een ander platform zullen hier 240.000 dagelijkse bezoekers mogelijk zijn. De website De Stad Uit wordt hieraan gelinkt voor het scholen aanbod. Het pers en mediabeleid zetten we voort. Communicatiebureau Enchilada heeft de gezichtsbepalende huisstijl en de middelen ontworpen voor De Stad Uit en later ook andere Groen Doet Goed partners. Omdat ze vrij prijzig zijn gaan we in de toekomst meer middelen door goedkopere aanbieders laten maken. De huisstijl wordt uiteraard gehandhaafd en bewaakt. De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
19 8.6 Financiering
Voor 2015/2016 werken we aan externe financiering door sponsoren zoals het Havenbedrijf Rotterdam en energiebedrijf Eneco. We zorgen ervoor de aanjaagfunctie die het programma heeft geleidelijk wordt overgedragen aan vaste aanbieders in de stad. We gaan voor programmaonderdelen op zoek naar cofinanciers bij fondsen. De medewerkers hebben in het eerste jaar slechts een derde van hun inzet gedeclareerd. Feitelijk was de inzet van mensuren drie keer zoveel . Nu de basisstructuur er ligt, denken we dit naar normale proporties terug te kunnen brengen. 8.7 Vervoer en Logistiek
RET en RTC We willen alsnog met RET en RTC in gesprek om mogelijkheden voor samenwerking te verkennen. Op de fiets We sluiten aan bij de ‘fietstrend’ in Rotterdam en willen dat in 2019 op de fiets De Stad Uit voor scholen een reële en haalbare optie is.
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015
20
Bijlage: Financieel Overzicht DSU 2014-2015 VERANTWOORDING - 03-07-2015 Bijlage: overzicht scholen en bestemming Bijlage: onderzoek basisscholen van Suzanne Maas
De Stad Uit evaluatierapport , Juli 2015