(Στὴ σκηνὴ ἕνας μεγάλος ἐξώστης ποὺ βλέπει στὴν αἴθουσα συμποσίων στὸ Παλάτι τοῦ ῾Ηρώδη. Στρατιῶτες γερμένοι στὴν κουπαστὴ τοῦ μπαλκονιοῦ. Στὰ δεξιὰ μιὰ θεόρατη σκάλα. Στὰ ἀριστερά, στὸ βάθος, μιὰ παλιὰ στέρνα. Γύρω της χτισμένο ἕνα τεῖχος ἀπὸ πράσινο μπροῦντζο. Νύχτα μὲ σεληνόφως.)
Στ’ ἀλήϑεια, πόσο ὄμορφη φέγγει ἀπόψε ἡ Πριγκίπισσα Σαλώμη!
ΝΕΑΡΟΣ ΣΥΡΙΟΣ.
Δὲς τὴ Σελήνη. Δὲς πόσο παράξενη μοιάζει! Εἶναι σὰν ἥσκιος ποὺ σηκώνεται ἀπ’ τὸ μνῆμα. Σὰν φάντασμα ἀρχαίας νεκρῆς. Θαρρεῖς νὰ γυρεύει ἄλλους νεκρούς, νὰ ἀνταμωϑεῖ μαζί τους.
ΑΚΟΛΟΥΘΟΣ ΤΗΣ ΗΡΩΔΙΑΔΑΣ.
Πόσο παράξενη! Σὰν μικρὴ πριγκίπισσα ποὺ φορᾶ ἕνα κίτρινο πέπλο. Τὰ πόδια της ἀσημένια. Σὰν δύο λευκὰ περιστέρια. Θά ’λεγε κανεὶς πὼς χορεύει.
ΝΕΑΡΟΣ ΣΥΡΙΟΣ.
ΑΚΟΛΟΥΘΟΣ ΤΗΣ ΗΡΩΔΙΑΔΑΣ.
γώνει σὰν φάντασμα.
Εἶναι μιὰ νεκρή. Ζυ-
( ᾽Ακούγεται θόρυβος ἀπὸ τὴν αἴθουσα συμποσίων.)
Τί σαματὰς εἶν’ αὐτός; Ποιοί οὐρλιάζουν σὰν λυσσασμένα σκυλιά;
ΠΡΩΤΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ.
ΣΑΛΩΜΗ
43
Οἱ ῾Εϐραῖοι. Πάντα ἔτσι κάνουν. Λυσσᾶνε γιὰ τὸν Θεό τους.
ΔΕΥΤΕρΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
Θεό τους;
Καὶ γιατί νὰ λυσσᾶνε γιὰ τὸν
Δὲν ξέρω. Συνεχῶς αὐτὸ κάνουν. Μαλώνουν γιὰ τοὺς ἀγγέλους. Οἱ φαρισαῖοι λένε πὼς ὑπάρχουν. Οἱ Σαδδουκαῖοι πὼς δὲν ὑπάρχουν.
ΔΕΥΤΕρΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
κάτι τέτοιο… ΝΕΑρΟΣ ΣΥρΙΟΣ.
ἀπόψε…
Πόσο χαζὸ νὰ μαλώνουν γιὰ
Στ’ ἀλήϑεια, πόσο ὄμορφη φέγγει
ρουφάει τὸ ϐλέμμα σου. Σὲ ρουφάει περισσότερο ἀπ’ ὅσο πρέπει. Δὲν πρέπει νὰ ρουφιέται ἔτσι τὸ ϐλέμμα σου ἀπὸ κανέναν. Μπορεῖ νὰ γεννηϑεῖ κάτι κακό.
ΑΚΟΛΟΥΘΟΣ ΤΗΣ ΗρωΔΙΑΔΑΣ.
ΝΕΑρΟΣ ΣΥρΙΟΣ.
φέγγει περισσότερο ἀπὸ ποτέ.
ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
νιάσει.
Κι ὁ Τετράρχης ἔχει σκοτει-
ΔΕΥΤΕρΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ. ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
Ναί. ῎Εχει σκοτεινιάσει.
Κάτι γυρεύει.
ΔΕΥΤΕρΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
Κάποιον γυρεύει.
ΣΑΛΩΜΗ
45
Ποιόν; ΔΕΥΤΕρΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ. Δὲν ξέρω. ΝΕΑρΟΣ ΣΥρΙΟΣ. Μοιάζει νὰ τὴ φωτίζει ὁ ϑάνατος. Ποτὲ δὲν ἔχω δεῖ τέτοια ϑανατερὴ χλομάδα. Σὰν νὰ στάϑηκε ὁ ἥσκιος λευκοῦ ρόδου σὲ ἀσημένιο καϑρέφτη. ΑΚΟΛΟΥΘΟΣ ΤΗΣ ΗρωΔΙΑΔΑΣ. Δὲν πρέπει νὰ ρουφηχτεῖς. ῎Ηδη τὸ ϐλέμμα σου προχώρησε περισσότερο ἀπ’ ὅσο ἁρμόζει. ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ. ῾Η ῾Ηρωδιάδα ποτίζει μὲ κρασὶ τὸν Τετράρχη. ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ. Αὐτὴ εἶναι ἡ Βασίλισσα ῾Ηρωδιάδα; Αὐτὴ πού ’χει τόσα μαργαριτάρια κεντημένα στὴ μαύρη μίτρα κι ἔχει τὰ μαλλιά της ϐαμμένα μὲ μπλὲ πούδρα; ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ. Ναί, αὐτή. ῾Η ῾Ηρωδιάδα. ῾Η γυναίκα τοῦ Τετράρχη. ΔΕΥΤΕρΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ. Τραϐιέται πολὺ ἀπὸ τὸ κρασὶ ὁ Τετράρχης. Καὶ παραγγέλνει κρασιὰ τριῶν εἰδῶν. Τὸ ἕνα ἀπὸ τὸ νησὶ τῆς Σαμοϑράκης — καὶ εἶναι πορφυρὸ σὰν τὸ μανδύα τοῦ Καίσαρα. ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ. Ποτέ μου δὲν εἶδα τὸν Καίσαρα. ΔΕΥΤΕρΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ. Τὸ ἄλλο ἀπὸ τὴν Κύπρο — καὶ εἶναι κίτρινο σὰν τὸ χρυσὸ νόμισμα. ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
46
ΟΣ Κ Α Ρ ΟΥΑ Ϊ Λ Ν Τ
LE CAPPADOCIEN
THE CAPPADOCIAN
J’aime beaucoup l’or.
I love gold.
SECOND SOLDAT
SECOND SOLDIER
Et le troisième qui est un vin sicilien. Ce vin-là est rouge comme le sang.
And the third is a wine of Sicily. That wine is as red as blood.
LE NUBIEN
THE NUBIAN
Les dieux de mon pays aiment beaucoup le sang. Deux fois par an nous leur sacrifions des jeunes hommes et des vierges: cinquante jeunes hommes et cent vierges. Mais il semble que nous ne leur donnons jamais assez, car ils sont très durs envers nous.
The gods of my country are very fond. Twice in the year we sacrifice to them young men and maidens; fifty young men and a hundred maidens. But I am afraid that we never give them quite enough, for they are very harsh to us.
LE CAPPADOCIEN
Dans mon pays il n’y a pas de dieux à présent, les Romains les ont chassés. Il y en a qui disent qu’ils se sont réfugiés dans les montagnes, mais je ne le crois pas. Moi, j’ai passé trois nuits sur les montagnes les cherchant partout. Je ne les ai pas trouvés. Enfin je les ai appelés par leurs noms et ils n’ont pas paru. Je pense qu’ils sont morts.
In my country there are no gods left. The Romans have driven them out. There are some who say that they have hidden themselves in the mountains, but I do not believe it. Three nights I have been on the mountains seeking them everywhere. I did not find them. And at last I called them by their names, and they did not come. I think they are dead.
PREMIER SOLDAT
FIRST SOLDIER
Les Juifs adorent un Dieu qu’on ne peut pas voir.
The Jews worship a God that one cannot see.
LE CAPPADOCIEN
THE CAPPADOCIAN
Je ne peux pas comprendre cela.
I cannot understand that.
PREMIER SOLDAT
FIRST SOLDIER
Enfin, ils ne croient qu’aux choses qu’on ne peut pas voir.
In fact, they only believe in things that one cannot see.
THE CAPPADOCIAN
ΣΑΛΩΜΗ
ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ.
47
Λατρεύω τὰ χρυσὰ νομίσματα.
Καὶ τὸ τρίτο φτάνει ἀπὸ τὴ Σικελία. Κρασὶ κόκκινο σὰν τὸ ἀνϑρώπινο αἷμα.
ΔΕΥΤΕρΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
Οἱ ϑεοὶ τοῦ τόπου μου ἀγαποῦν πολὺ τὸ ἀνϑρώπινο αἷμα. Δύο φορὲς τὸ χρόνο ϑυσιάζουμε στοὺς ϐωμούς τους ἀγόρια καὶ παρϑένα κορίτσια. Πενήντα ἀγόρια καὶ ἑκατὸ κορίτσια. Μὰ δυστυχῶς δὲν ξεδιψοῦν ποτὲ γιατὶ συνεχίζουν νὰ τυραννοῦν τὶς ζωές μας.
ΝΟΥΒΙΟΣ.
Στὴ χώρα μου δὲν ἔχουν ἀπομείνει ϑεοί. Τοὺς ἔδιωξαν οἱ ρωμαῖοι. Κάποιοι λένε πὼς λούφαξαν στὰ ϐουνά, ἐγὼ ὅμως δὲν τὸ πιστεύω. ᾽Ανέϐηκα γιὰ τρεῖς νύχτες στὰ ϐουνὰ ψάχνοντάς τους. Μὰ δὲν τοὺς ϐρῆκα. Τὸ τελευταῖο ϐράδυ τοὺς φώναξα μὲ τ’ ὄνομά τους ἀλλὰ δὲν φάνηκαν πουϑενά. Θαρρῶ πὼς πέϑαναν.
ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ.
ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
ρατο Θεό. ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ.
νει αὐτό.
Οἱ ῾Εϐραῖοι λατρεύουν ἕναν ἀό-
Δὲν καταλαϐαίνω πῶς μπορεῖ νὰ γί-
γιὰ τὴν ἀκρίϐεια, πιστεύουν μόνο στὰ ἀόρατα.
ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
ΣΑΛΩΜΗ
ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ.
49
Αὐτὸ εἶναι τόσο ἀστεῖο.
Μετὰ ἀπὸ μένα ϑὰ ’ρϑεῖ ἐκεῖνος. ῾Ο Παντοδύναμος Δοῦλος. Δὲν ϑὰ ἀξίζω νὰ τὸν λύσω οὔτε ἀπὸ τὰ σανδάλια του. ῞Οταν ϑὰ ἔρϑει ἐκεῖνος ἡ ἔρημη γῆ ϑὰ ἀγριέψει. Θὰ πεινάσει σὰν τὸν κρίνο. Τὰ μάτια τῶν τυφλῶν ϑ’ ἀκούσουν τὴν ἡμέρα καὶ τὰ ἀφτιὰ τῶν κουφῶν ϑὰ τὴν ξαναδοῦνε ὁλόλαμπρη. Τὸ νεογέννητο ϐρέφος ϑὰ ϐυϑίσει τὸ χέρι του στὴν τρύπα τοῦ δράκου καὶ ϑὰ σύρει τὰ λιοντάρια ἀπ’ τὴ χαίτη.
φωΝΗ ΤΟΥ ΙωΑΝΝΗ.
Βουλῶστε του τὸ στόμα. Ξερνάει παραφροσύνη.
ΔΕΥΤΕρΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
᾽Αναϐλύζει ἁγιότητα. Κι εἶναι τόσο εὐγενικός. Κάϑε μέρα τοῦ πηγαίνω φαγητὸ καὶ πάντοτε μ’ εὐχαριστεῖ.
ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ.
Μὰ ποιός εἶναι;
ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ. ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ.
Πῶς τὸν λένε;
ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ. ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ.
Κάποιος προφήτης. ᾽Ιωάννη.
᾽Απὸ ποῦ ἔρχεται;
ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
᾽Απὸ τὴν ἔρημο. Ζοῦσε τρώγο-
ΣΑΛΩΜΗ
51
ντας ἀκρίδες καὶ ἄγριο μέλι. φοροῦσε δέρμα καμήλας καὶ γύρω ἀπὸ τὴ μέση του εἶχε δεμένο ἕνα δερμάτινο ζωνάρι. Στὴν ὄψη ἤτανε σὰν τέρας. Μὰ ὁ κόσμος τὸν ἄκουγε. Πήγαινε πίσω του. Κάποιοι ἔγιναν μαϑητές του. ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ.
Καὶ γιὰ ποιό πράγμα μιλάει;
Κανεὶς δὲν ξέρει. Κάποτε τὰ λόγια του ἀγριεύουν τὸ αἷμα μας ἀλλὰ ὁ νοῦς μας δὲν τὸν καταλαϐαίνει.
ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ.
Τὸν ϐλέπει κανείς;
ΠρωΤΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
τοῦ Τετράρχη.
῎Οχι, κανένας. Εἶναι διαταγὴ
Τὸ πρόσωπό της κρύφτηκε πίσω ἀπὸ τὴ ϐεντάλια! Μονάχα λευκὰ χέρια· σὰν περιστέρια ποὺ φτεροκοποῦν στὴ φωλιά τους. ῍Η λευκὲς πεταλοῦδες. Ναί, εἶναι ἴδια μὲ λευκὲς πεταλοῦδες.
ΝΕΑρΟΣ ΣΥρΙΟΣ.
Δὲν εἶναι δική σου δουλειά. Πάρε τὸ ϐλέμμα σου ἀπ’ αὐτήν. Δὲν κάνει νὰ ρουφηχτεῖς μέσα της. Θὰ γεννηϑεῖ τὸ κακό.
ΑΚΟΛΟΥΘΟΣ ΤΗΣ ΗρωΔΙΑΔΑΣ.
ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ.
φυλακή!
(Δείχνοντας τὴ στέρνα.) Τί ἀλλόκοτη
ΔΕΥΤΕρΟΣ ΣΤρΑΤΙωΤΗΣ.
Εἶναι μιὰ παλιὰ στέρνα.
ΣΑΛΩΜΗ
53
῎Α, μιὰ παλιὰ στέρνα! Ποιός μπορεῖ νὰ μείνει ζωντανὸς μέσα ἐκεῖ... ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ. Κι ὅμως μπορεῖ. Φαντάσου πὼς ὁ μεγάλος ἀδελφὸς τοῦ Τετράρχη, ναί, ὁ ἴδιος του ὁ ἀδελφὸς καὶ πρῶτος ἄντρας τῆς ῾Ηρωδιάδας, σάπιζε ἐκεῖ φυλακισμένος γιὰ δώδεκα χρόνια. Κι ὅμως ἐπέζησε. Στὸ τέλος τῆς δωδέκατης χρονιᾶς ἀναγκάστηκαν νὰ τὸν στραγγαλίσουν. ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ. Νὰ τὸν στραγγαλίσουν; Μὰ ποιός ϑὰ κοτοῦσε νὰ κάνει κάτι τέτοιο στὸν ἀδελφὸ τοῦ Τετράρχη; ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ.
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ. (Δείχνοντας τὸν Δήμιο, ἕναν γιγα-
ντόσωμο νέγρο.) Αὐτὸς ἐκεῖ τὸ ἔκανε. ῾Ο Νααμάν.
Καὶ δὲν φοϐήϑηκε; ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ. ῎Οχι, δὲν φοϐήϑηκε. Εἶχε στὰ χέρια του τὸ δαχτυλίδι τοῦ Τετράρχη. ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ. Ποιό δαχτυλίδι; ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ. Τὸ Δαχτυλίδι τοῦ Θανάτου. Δὲν εἶχε πιὰ λόγο νὰ φοϐηϑεῖ. ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ. Μὰ εἶναι ἀδιανόητο νὰ στραγγαλίζει κανεὶς ϐασιλιά. ΠΡΩΤΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ. Γιατί ἀδιανόητο; Οἱ ϐασιλιάδες ἔχουν ἴδιο λαιμὸ μὲ τοὺς ὑπόλοιπους ἀνϑρώπους. ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ.