คำสั่งอำนวยการทั่วไปในระบบการแพทยฉุกเฉิน การปฏิบัติการกูชีพทางน้ำ หนวยปฏิบัติการ
หนวยปฏิบัติการการแพทย ระดับอำนวยการ
เกณฑในการใชคำสั่งอำนวยการ (Criteria)
อุบัติเหตุผูปวยจมน้ำ
การประเมินสถานการณ/ขอควรระมัดระวังเปนพิเศษ (Scene size up and Special consideration)
กำชับหนวยแรกที่เขาไปถึงที่เกิดเหตุใหทำการตรวจสอบความปลอดภัยของสถานที่เกิดเหตุ ใหหนวยปฏิบัติการรายงานใหศูนยรับแจงเหตุและสั่งการทราบโดยทันทีเมื่อทราบวาเปนเหตุฉุกเฉินหมู ตามหลักของ METHANE ศูนยสั่งการประสานขอความชวยเหลือไปยังหนวยงานที่เกี่ยวของ เชน ทีมปฏิบัติการกูชีพขั้นสูง ทีมกูภัยทางน้ำ ทีมคนหา เปนตน ตามคำรองขอของหนวยปฏิบัติที่ออกปฏิบัติการ ณ จุดเกิดเหตุ
การประเมินและการใหการรักษา (Evaluation and treatment) รับแจงเหตุผานสายดวน 1669 หรือวิทยุสื่อสารผูปวยจมน้ำ โดยทำการซักถามขอมูลเพิ่มเติมจากผูแจงเหตุตามหลัก METHANE ดังนี้ M: Major incident ลักษณะของเหตุการณที่เกิดขึ้น E: Exact location สถานที่เกิดเหตุที่ชัดเจน T: Type of incident ลักษณะเหตุของสาธารณภัย H: Hazard มีอันตรายหรืออาจเกิดอันตรายอะไรไดบาง A: Access and egress ขอมูลทางเขาออกสถานที่เกิดเหตุ N: Number and severity of casualties จำนวนผูประสบเหตุและระดับความรุนแรง E: Emergency services มีปฏิบัติการการแพทยที่ปฏิบัติหนาที่อยูแลวหรือยัง ตรวจสอบขอมูลการคนหาผูประสบภัย สั่งการหนวยปฏิบัติการการแพทย ระดับพื้นฐาน และระดับสูง ใหออกปฏิบัติการรวมกัน รับรายงานจากหนวยปฏิบัติการการแพทยที่ออกปฏิบัติงาน ณ จุดเกิดเหตุ ใหคำแนะนำในการชวยเหลือคนจมน้ำ รับรายงานขอมูลจากหนวยปฏิบตั กิ ารทีร่ บั ออกปฏิบตั กิ ารตามแบบรายงานผูบ าดเจ็บหรือเสียชีวติ จากการตกน้ำ จมน้ำ
94
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
95
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
คำสั่งอำนวยการทั่วไปในระบบการแพทยฉุกเฉิน การปฏิบัติการกูชีพทางน้ำ หนวยปฏิบัติการ
หนวยปฏิบัติการการแพทย ระดับพื้นฐาน
เกณฑในการใชคำสั่งอำนวยการ (Criteria)
อุบัติเหตุผูปวยจมน้ำ
การประเมินสถานการณ/ขอควรระมัดระวังเปนพิเศษ (Scene size up and Special consideration)
หนวยแรกที่เขาไปถึงที่เกิดเหตุใหทำการตรวจสอบความปลอดภัยของสถานที่เกิดเหตุ การรายงานใหศูนยรับแจงเหตุและสั่งการทราบโดยทันทีเมื่อทราบวาเปนเหตุฉุกเฉินหมู ตามหลักของ METHANE เมื่อพบความไมปลอดภัยของสถานที่เกิดเหตุใหแจงศูนยรับแจงเหตุและสั่งการทราบ และศูนยสั่งการประสานขอ ความชวยเหลือไปยังหนวยงานที่เกี่ยวของ เชน ทีมกูภัยทางน้ำ ทีมคนหา เปนตน ตามคำรองขอของหนวยปฏิบัติที่ ออกปฏิบัติการ ณ จุดเกิดเหตุ
การประเมินและการใหการรักษา (Evaluation and treatment)
การชวยเหลือผูปวยจมน้ำ ประเมินการหายใจ เปดทางเดินหายใจ ถาไมหายใจให เปาปาก 5 ครั้ง ประเมินชีพจร ถาไมมีชีพจรและไมหายใจ เริ่ม Start CPR โดยทำการกดนวดหนาอกจากภายนอก รวมกับการ เปาปากในอัตราสวน 30:2 จำนวน 5 Cycle หรือ 2 นาที ประเมินชีพจรซ้ำ ถายังไมมีชีพจรและไมหายใจ ใหติด AED โดยระหวางการรอ AED ใหทำ CPR อยางตอเนื่อง ประเมินอาการและวัดสัญญาณชีพและระดับออกซิเจนปลายนิ้วซ้ำทุก 5 นาที การดูแลรักษา ใหออกซิเจน รักษาระดับออกซิเจนปลายนิ้วมากกวารอยละ 94 ตรวจระดับน้ำตาลปลายนิ้ว กรณีน้ำตาลต่ำใหแจงศูนยสั่งการ เพื่อขอคำแนะนำ รักษาความอบอุนของรางกายผูปวย เช็ดตัวใหแหง เปลี่ยนเสื้อผา (ถาทำได) และหมผา นำสงโรงพยาบาลทุกราย ยา/หัตถการ/ทรัพยากร
อุปกรณปด กัน้ บริเวณทีเ่ กิดเหตุ เชน เทปพลาสติก กรวยจราจร เปนตน Triage Tag แนวทางการรายงานมายังศูนยสง่ั การ รายงาน METHANE กลับมาทันทีที่ถึงจุดเกิดเหตุ M: Major incident ลักษณะของเหตุการณที่เกิดขึ้น E: Exact location สถานที่เกิดเหตุที่ชัดเจน T: Type of incident ลักษณะเหตุของสาธารณภัย H: Hazard มีอันตรายหรืออาจเกิดอันตรายอะไรไดบาง A: Access and egress ขอมูลทางเขาออกสถานที่เกิดเหตุ N: Number and severity of casualties จำนวนผูประสบเหตุและระดับความรุนแรง E: Emergency services มีปฏิบัติการการแพทยที่ปฏิบัติหนาที่อยูแลวหรือยัง เมื่อมีการนำสงผูปวยใหรายงานผูปวยกอนการนำสง โดยรายงานขอมูลดังนี้ ผูปวยรายที่......การคัดแยกสี.................นำสงที่โรงพยาบาล...................โดยหนวย..................... Szpilman D et al.N Engl J Med 2012;366:2102-2110.Treatment of Person เอกสารอางอิง Who have Drowned ผูรับรองคำสั่งอำนวยการทั่วไป (แพทยอำนวยการ)
96
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
97
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
คำสั่งอำนวยการทั่วไปในระบบการแพทยฉุกเฉิน การปฏิบัติการกูชีพทางน้ำ หนวยปฏิบัติการ
หนวยปฏิบัติการการแพทย ระดับสูง
เกณฑในการใชคำสั่งอำนวยการ (Criteria)
อุบัติเหตุผูปวยจมน้ำ
การประเมินสถานการณ/ขอควรระมัดระวังเปนพิเศษ (Scene size up and Special consideration) หนวยแรกที่เขาไปถึงที่เกิดเหตุใหทำการตรวจสอบความปลอดภัยของสถานที่เกิดเหตุ การรายงานใหศูนยรับแจงเหตุและสั่งการทราบโดยทันทีเมื่อทราบวาเปนเหตุฉุกเฉินหมู ตามหลักของ METHANE เมื่อพบความไมปลอดภัยของสถานที่เกิดเหตุใหแจงศูนยรับแจงเหตุและสั่งการทราบ และศูนยสั่งการประสานขอ ความชวยเหลือไปยังหนวยงานที่เกี่ยวของ เชน ทีมกูภัยทางน้ำ ทีมคนหา เปนตน ตามคำรองขอของหนวยปฏิบัติที่ ออกปฏิบัติการ ณ จุดเกิดเหตุ
การประเมินและการใหการรักษา (Evaluation and treatment)
การชวยเหลือผูปวยจมน้ำ ประเมินการหายใจ เปดทางเดินหายใจ ถาไมหายใจให เปาปาก 5 ครั้ง ประเมินชีพจร ถาไมมีชีพจรและไมหายใจ เริ่ม Start CPR โดยทำการกดนวดหนาอกจากภายนอกรวมกับการ เปาปาก ในอัตรา 30:2 จำนวน 5 Cycle หรือ 2 นาที ประเมินสภาพซ้ำ พิจารณาใส Advanced airway (ET tube, LMA) ดวยวิธี manual inline stabilization ถายังไมมีชีพจร และไมหายใจ ใหติด AED โดยระหวางการรอ AED ใหทำ CPR อยางตอเนื่อง ประเมินอาการและวัดสัญญาณชีพและระดับออกซิเจนปลายนิ้วซ้ำทุก 5 นาที การดูแลรักษา Hypotension and shock BP drop SBP < 90 mmHg ใหเปด IV 0.9 % NSS • ผูใหญ : load NSS 200 CC • เด็ก : load NSS 20 cc/kg ใหออกซิเจน รักษาระดับออกซิเจนปลายนิ้วมากกวารอยละ 94 ตรวจระดับน้ำตาลปลายนิ้ว กรณีน้ำตาลต่ำใหการดูแลตามแนวทางการดูแลรักษา ภาวะ Hypoglycemia Keep warm เช็ดตัวใหแหง เปลี่ยนเสื้อผา(ถาทำได)และหมผา นำสงโรงพยาบาลทุกราย ยา/หัตถการ/ทรัพยากร
อุปกรณปด กัน้ บริเวณทีเ่ กิดเหตุ เชน เทปพลาสติก กรวยจราจร เปนตน Triage Tag แนวทางการรายงานมายังศูนยสง่ั การ รายงาน METHANE กลับมาทันทีที่ถึงจุดเกิดเหตุ M: Major incident ลักษณะของเหตุการณที่เกิดขึ้น E: Exact location สถานที่เกิดเหตุที่ชัดเจน T: Type of incident ลักษณะเหตุของสาธารณภัย H: Hazard มีอันตรายหรืออาจเกิดอันตรายอะไรไดบาง A: Access and egress ขอมูลทางเขาออกสถานที่เกิดเหตุ N: Number and severity of casualties จำนวนผูประสบเหตุและระดับความรุนแรง E: Emergency services มีปฏิบัติการการแพทยที่ปฏิบัติหนาที่อยูแลวหรือยัง เมื่อมีการนำสงผูปวยใหรายงานผูปวยกอนการนำสง โดยรายงานขอมูลดังนี้ ผูปวยรายที่......การคัดแยกสี.................นำสงที่โรงพยาบาล...................โดยหนวย..................... Szpilman D et al.N Engl J Med 2012;366:2102-2110.Treatment of Person เอกสารอางอิง Who have Drowned ผูรับรองคำสั่งอำนวยการทั่วไป (แพทยอำนวยการ)
98
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
99
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
คำสั่งอำนวยการทั่วไปในระบบการแพทยฉุกเฉิน การลำเลียงทางอากาศ หนวยปฏิบัติการ
หนวยปฏิบัติการการแพทย ระดับอำนวยการ
1. ผูป ว ยทีม่ ภี าวะวิกฤตเรงดวนทีจ่ ำเปนตองไดรบั การดูแลเพือ่ ชวยชีวติ หรือ อวัยวะสำคัญในสถานที่ที่มีศักยภาพเหมาะสม โดยไมสามารถลำเลียงดวย วิธีปกติไดทันเวลา 1) ผูปวยกลามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันที่จำเปนตองไดรับการสวนหัวใจหรือใส IVBP 2) ผูปวยที่ไดรับบาดเจ็บและจำเปนตองไดรับการชวยชีวิตอยางเรงดวน 3) ผูปวย Stroke ที่เขาเกณฑไดรับยาสลายลิ่มเลือด 4) ผูป ว ยหรืออวัยวะทีเ่ ขาเกณฑตอ งไดรบั การผาตัดปลูกถายอยางเรงดวน 5) การบาดเจ็บหรือเจ็บปวยทีม่ ผี ปู ว ยวิกฤตจำนวนมากเกินศักยภาพ รพ. ในพื้นที่ 2. ทีมรักษา ยาหรือเวชภัณฑที่แพทยผูดูแลและแพทยอำนวยการประเมินแลวเห็นวา การลำเลียงทางอากาศจะเกิดประโยชน ตอการรักษาชีวิตและอวัยวะมากกวาลำเลียงดวยวิธีอื่น 3. การลำเลียงสงตอในกรณีสาธารณภัย ที่ พอป. เห็นวา การลำเลียงทางอากาศสามารถปองกันการเสียชีวติ และลดความรุนแรง การเจ็บปวยฉุกเฉินนัน้
เกณฑในการใชคำสั่งอำนวยการ (Criteria)
การประเมินสถานการณ/ขอควรระมัดระวังเปนพิเศษ (Scene size up and Special consideration)
การเตรียมผูปวยและอุปกรณเครื่องมือแพทยใหมีความปลอดภัย กอนการลำเลียง การคำณวนน้ำหนักบุคคลากรทางการแพทย ผูปวย อุปกรณตางๆที่จะนำขึ้นอากาศยาน การเตรียมออกซิเจนใหเพียงพอตลอดการเดินทาง
การประเมินและการใหการรักษา (Evaluation and treatment) ขอบงชี้ของผูปวยลำเลียงทางอากาศ
ผูป ว ยทีม่ ภี าวะวิกฤตเรงดวนทีจ่ ำเปนตองไดรบั การดูแลเพือ่ ชวยชีวติ หรืออวัยวะสำคัญในสถานทีท่ ม่ี ศี กั ยภาพเหมาะสม โดยไมสามารถลำเลียงดวยวิธปี กติไดทนั เวลา ผูป ว ยกลามเนือ้ หัวใจขาดเลือดเฉียบพลันทีจ่ ำเปนตองไดรบั การสวนหัวใจหรือใส IVBP ผูป ว ยทีไ่ ดรบั บาดเจ็บและจำเปนตองไดรบั การชวยชีวติ อยางเรงดวน ผูป ว ย Stroke ทีเ่ ขาเกณฑไดรบั ยาสลายลิม่ เลือด ผูป ว ยหรืออวัยวะทีเ่ ขาเกณฑตอ งไดรบั การผาตัดปลูกถายอยางเรงดวน การบาดเจ็บหรือเจ็บปวยทีม่ ผี ปู ว ยวิกฤตจำนวนมากเกินศักยภาพ รพ. ในพืน้ ที่ ทีมรักษา ยาหรือเวชภัณฑทแ่ี พทยผดู แู ลและแพทยอำนวยการประเมินแลวเห็นวา การลำเลียงทางอากาศจะเกิด ประโยชนตอ การรักษาชีวติ และอวัยวะมากกวาลำเลียงดวยวิธอี น่ื การลำเลียงสงตอในกรณีสาธารณภัย ที่ พอป. เห็นวา การลำเลียงทางอากาศสามารถปองกันการเสียชีวติ และลดความ รุนแรงการเจ็บปวยฉุกเฉินนัน้
ผูปวยที่ควรหลีกเลี่ยงการลำเลียงทางอากาศ
ผูป ว ยทีไ่ ดรบั บาดเจ็บหรือเจ็บปวยขัน้ รุนแรงทีไ่ ดรบั การลงความเห็นจากทีมแพทยวา ไมสามารถทำการแกไขใหดี ขึน้ ได หรือใหไดเพียงการรักษาแบบประคับประคองเทานัน้ (Terminal condition of the patient) เชน ผูป ว ย มะเร็งระยะสุดทาย ผูป ว ยทีไ่ ดรบั บาดเจ็บศีรษะรุนแรงและไมพบการตอบสนองของระบบประสาท เปนตน ผูปวยที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนและยังไมมีการกลับคืนของสัญญาณชีพ ผูปวยที่มีความเสี่ยงสูงวาจะมีอาการแยลงจนเสียชีวิตในระหวางการลำเลียง ไดแก
100
ผูปวยที่มีภาวะทางเดินหายใจอุดกั้นและยังไมสามารถเปดทางเดินหายใจได ผูปวยที่มีสัญญาณชีพไมคงที่และแยลงเรื่อยๆ (Vital signs instability and on-going deterioration) ผูปวยที่มีอาการชักแบบ uncontrolled seizure ผูปวยเจ็บครรภคลอดที่มีแนวโนมคลอดในระหวางการลำเลียงสงตอ ผูปวยที่มีอาการทางจิตที่ไมใหความรวมมือในการรักษาและมีแนวโนมเปนอันตรายตอทีมลำเลียง โดยไม สามารถบรรเทาอาการสงบไดโดยการยึดตรึงดวยอุปกรณหรือยา ผูปวยที่สงสัยหรือไดรับการปนเปอนสารพิษหรือสารเคมีที่มีโอกาสกออันตรายสูผูอื่นได ผูปวยโรคติดตอรายแรงทางระบบหายใจที่อยูในระยะแพรเชื้อ โดยไมมีการปองกันที่เหมาะสม
ขั้นตอนและวิธีการปฏิบัติการดานการแพทยฉุกเฉินดวยอากาศยาน
ในการปฏิบัติการดานการแพทยฉุกเฉินดวยอากาศยานตามเกณฑของสพฉ. แบงเปน 5 กรณี ดังตอไปนี้ กรณีเคลื่อนยายจากจุดเกิดเหตุ กรณีสงตอระหวางสถานพยาบาล กรณีเคลื่อนยายจากพื้นที่เปราะบางใน 4 จังหวัดชายแดนภาคใต กรณีการลำเลียงยาหรือเวชภัณฑรวมถึงบุคลากรทางการแพทย กรณีขนยายอวัยวะหรือชิ้นสวนของมนุษยเพื่อการชวยเหลือผูปวยฉุกเฉิน โดยมีขั้นตอนการปฏิบัติโดยทั่วไปที่เกี่ยวของกับหนวยงานตาง ๆ ตอไปนี้ ศูนยรับแจงเหตุและสั่งการจังหวัดตนทาง (ศูนย 1669 ตนทาง) เมื่อศูนย 1669 ตนทางไดรับการรองขอใชอากาศยานจากผูปฏิบัติการฉุกเฉินหรือ สถานพยาบาล ใหศูนย ประเมินและรายงานความจำเปนของการลำเลียงผูปวยทางอากาศตอ พอป. ระดับพื้นที่ กรณีที่ไมมีพอป. ระดับพื้นที่ หรือ พอป.ระดับพื้นที่ไมสามารถตัดสินใจได ใหรายงานตอพอป. ระดับชาติโดยตรงผานศูนย นเรนทร สถาบันการแพทยฉุกเฉินแหงชาติ (สพฉ.) ศูนย 1669 ตนทางหรือสพฉ.แจงเบอรโทรศัพทแพทยเวรพอป. แกแพทยเจาของไข ชุดปฏิบัติการฉุกเฉิน ทางอากาศตนทาง เพือ่ โทรปรึกษาและใหพอป.ประเมิน ความเหมาะสมในการลำเลียงทางอากาศภายในเวลา 10 นาทีตามแบบฟอรมการประเมิน ผูปวยและปรึกษาทางการแพทยกอนบิน (HEMS 1/2) ศูนย 1669 ตนทาง ปฏิบตั ดิ งั นี้ 1) กรณีสง ตอผูป ว ยระหวางสถานพยาบาล ใหประสานขอมูลตามแบบฟอรม การขอใช อากาศยานสงตอผูปวย (HEMS 1/1) 2) กรณีเคลื่อนยายจากจุดเกิดเหตุหรือเกิดเหตุนอกสถาน พยาบาล ใหประสาน หนวยปฏิบัติการ ภาคพื้นเพื่อออกไปประเมินสถานการณ (หากสามารถทำได) 3) กรณีลำเลียงยาหรือเวชภัณฑ รวมถึงบุคลากรทางการแพทยและกรณีขนยายอวัยวะ หรือชิ้นสวนของ มนุษยเพื่อการชวยเหลือผูปวยฉุกเฉิน ใหประสานขอมูลตาม แบบฟอรมการขอใชอากาศยานสงตอผูปวย (HEMS 1/1) 4) กรณีเคลื่อนยายจากพื้นที่เปราะบางใน 4 จังหวัดชายแดนภาคใตใหประสานขอมูลกับ หนวยแพทยตนทางและศูนยแพทยทหารบกจังหวัดชายแดนภาคใต กอ.รมน.ภาค 4 สวนหนา เพื่อพิจารณา ความเหมาะสมในการลำเลียงทางอากาศภายในระยะเวลา 10 นาทีพรอมแจงแพทยเวรพอป.ระดับชาติเพื่อ ทราบและสนับสนุน ศูนย 1669 ตนทางประสานเตรียมชุดปฏิบัติการฉุกเฉินทางอากาศ พรอมอุปกรณจาก โรงพยาบาลตนทาง หรือปลายทาง ใหขอมูลผูปวยและความพรอมของการลำเลียงแกทีม ศูนย 1669 ตนทางแจงสพฉ.เพือ่ ประสานหนวยงานสนับสนุนอากาศยานตามขอตกลงเพือ่ ขอ ใหอากาศยาน ทีเ่ หมาะสม 1.6. ศูนย 1669 ตนทางประสานชุดปฏิบตั กิ ารลำเลียงผูป ว ยทางอากาศ หนวยปฏิบตั กิ ารภาคพืน้ ตนทางและปลายทาง สถานพยาบาลปลายทางเพื่อเตรียมการในสวนที่เกี่ยวของ ศูนย 1669 ตนทางกรอกขอมูลผานระบบ ITEMS (Information Technology for Emergency Medical System)
เอกสารอางอิง
บุญฤทธิ์คำทิพยและ กรองกาญจนสุธรรม. สถาบันการแพทยฉุกเฉินแหงชาติ. คูมือแนวทาง ปฏิบัติการลำเลียงผูปวยฉุกเฉินทางอากาศ เขตบริการสุขภาพที่ 1 พ.ศ.2561. พิมพครั้งที่ 1: กรกฎาคม 2561
101
102
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
คำสั่งอำนวยการทั่วไปในระบบการแพทยฉุกเฉิน การลำเลียงทางอากาศ หนวยปฏิบัติการ
หนวยปฏิบัติการการแพทย ระดับพื้นฐาน
1. ผูป ว ยทีม่ ภี าวะวิกฤตเรงดวนทีจ่ ำเปนตองไดรบั การดูแลเพือ่ ชวยชีวติ หรือ อวัยวะสำคัญในสถานที่ที่มีศักยภาพเหมาะสม โดยไมสามารถลำเลียงดวย วิธีปกติไดทันเวลา 1) ผูปวยกลามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันที่จำเปนตองไดรับการสวนหัวใจหรือใส IVBP 2) ผูปวยที่ไดรับบาดเจ็บและจำเปนตองไดรับการชวยชีวิตอยางเรงดวน 3) ผูปวย Stroke ที่เขาเกณฑไดรับยาสลายลิ่มเลือด 4) ผูป ว ยหรืออวัยวะทีเ่ ขาเกณฑตอ งไดรบั การผาตัดปลูกถายอยางเรงดวน 5) การบาดเจ็บหรือเจ็บปวยทีม่ ผี ปู ว ยวิกฤตจำนวนมากเกินศักยภาพ รพ. ในพื้นที่ 2. ทีมรักษา ยาหรือเวชภัณฑที่แพทยผูดูแลและแพทยอำนวยการประเมินแลวเห็นวา การลำเลียงทางอากาศจะเกิดประโยชน ตอการรักษาชีวิตและอวัยวะมากกวาลำเลียงดวยวิธีอื่น 3. การลำเลียงสงตอในกรณีสาธารณภัย ที่ พอป. เห็นวา การลำเลียงทางอากาศสามารถปองกันการเสียชีวติ และลดความรุนแรง การเจ็บปวยฉุกเฉินนัน้
เกณฑในการใชคำสั่งอำนวยการ (Criteria)
การประเมินสถานการณ/ขอควรระมัดระวังเปนพิเศษ (Scene size up and Special consideration)
การเตรียมผูปวยและอุปกรณเครื่องมือแพทยใหมีความปลอดภัย กอนการลำเลียง การคำนวนน้ำหนักบุคคลกรทางการแพทย ผูปวย อุปกรณตางๆที่จะนำขึ้นอากาศยาน การเตรียมออกซิเจนใหเพียงพอตลอดการเดินทาง
การประเมินและการใหการรักษา (Evaluation and treatment) ขอบงชี้ของผูปวยลำเลียงทางอากาศ
ผูป ว ยทีม่ ภี าวะวิกฤตเรงดวนทีจ่ ำเปนตองไดรบั การดูแลเพือ่ ชวยชีวติ หรืออวัยวะสำคัญในสถานทีท่ ม่ี ศี กั ยภาพเหมาะสม โดยไมสามารถลำเลียงดวยวิธปี กติไดทนั เวลา ผูป ว ยกลามเนือ้ หัวใจขาดเลือดเฉียบพลันทีจ่ ำเปนตองไดรบั การสวนหัวใจหรือใส IVBP ผูป ว ยทีไ่ ดรบั บาดเจ็บและจำเปนตองไดรบั การชวยชีวติ อยางเรงดวน ผูป ว ย Stroke ทีเ่ ขาเกณฑไดรบั ยาสลายลิม่ เลือด ผูป ว ยหรืออวัยวะทีเ่ ขาเกณฑตอ งไดรบั การผาตัดปลูกถายอยางเรงดวน การบาดเจ็บหรือเจ็บปวยทีม่ ผี ปู ว ยวิกฤตจำนวนมากเกินศักยภาพ รพ. ในพืน้ ที่ ทีมรักษา ยาหรือเวชภัณฑทแ่ี พทยผดู แู ลและแพทยอำนวยการประเมินแลวเห็นวา การลำเลียงทางอากาศจะเกิด ประโยชนตอ การรักษาชีวติ และอวัยวะมากกวาลำเลียงดวยวิธอี น่ื การลำเลียงสงตอในกรณีสาธารณภัย ที่ พอป. เห็นวา การลำเลียงทางอากาศสามารถปองกันการเสียชีวติ และลดความ รุนแรงการเจ็บปวยฉุกเฉินนัน้
ผูปวยที่ควรหลีกเลี่ยงการลำเลียงทางอากาศ
ผูป ว ยทีไ่ ดรบั บาดเจ็บหรือเจ็บปวยขัน้ รุนแรงทีไ่ ดรบั การลงความเห็นจากทีมแพทยวา ไมสามารถทำการแกไขใหดี ขึน้ ได หรือใหไดเพียงการรักษาแบบประคับประคองเทานัน้ (Terminal condition of the patient) เชน ผูป ว ย มะเร็งระยะสุดทาย ผูป ว ยทีไ่ ดรบั บาดเจ็บศีรษะรุนแรงและไมพบการตอบสนองของระบบประสาท เปนตน ผูปวยที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนและยังไมมีการกลับคืนของสัญญาณชีพ ผูปวยที่มีความเสี่ยงสูงวาจะมีอาการแยลงจนเสียชีวิตในระหวางการลำเลียง ไดแก
103
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
ผูปวยที่มีภาวะทางเดินหายใจอุดกั้นและยังไมสามารถเปดทางเดินหายใจได ผูปวยที่มีสัญญาณชีพไมคงที่และแยลงเรื่อยๆ (Vital signs instability and on-going deterioration) ผูปวยที่มีอาการชักแบบ uncontrolled seizure ผูปวยเจ็บครรภคลอดที่มีแนวโนมคลอดในระหวางการลำเลียงสงตอ ผูปวยที่มีอาการทางจิตที่ไมใหความรวมมือในการรักษาและมีแนวโนมเปนอันตรายตอทีมลำเลียง โดยไม สามารถบรรเทาอาการสงบไดโดยการยึดตรึงดวยอุปกรณหรือยา ผูปวยที่สงสัยหรือไดรับการปนเปอนสารพิษหรือสารเคมีที่มีโอกาสกออันตรายสูผูอื่นได ผูปวยโรคติดตอรายแรงทางระบบหายใจที่อยูในระยะแพรเชื้อ โดยไมมีการปองกันที่เหมาะสม
ขั้นตอนและวิธีการปฏิบัติการดานการแพทยฉุกเฉินดวยอากาศยาน
ในการปฏิบัติการดานการแพทยฉุกเฉินดวยอากาศยานตามเกณฑของสพฉ. แบงเปน 5 กรณี ดังตอไปนี้ กรณีเคลื่อนยายจากจุดเกิดเหตุ กรณีสงตอระหวางสถานพยาบาล กรณีเคลื่อนยายจากพื้นที่เปราะบางใน 4 จังหวัดชายแดนภาคใต กรณีการลำเลียงยาหรือเวชภัณฑรวมถึงบุคลากรทางการแพทย กรณีขนยายอวัยวะหรือชิ้นสวนของมนุษยเพื่อการชวยเหลือผูปวยฉุกเฉิน โดยมีขั้นตอนการปฏิบัติโดยทั่วไปที่เกี่ยวของกับหนวยงานตาง ๆ ตอไปนี้ ศูนยรับแจงเหตุและสั่งการจังหวัดตนทาง (ศูนย 1669 ตนทาง) เมื่อศูนย 1669 ตนทางไดรับการรองขอใชอากาศยานจากผูปฏิบัติการฉุกเฉินหรือ สถานพยาบาล ใหศูนย ประเมินและรายงานความจำเปนของการลำเลียงผูปวยทางอากาศตอ พอป. ระดับพื้นที่ กรณีที่ไมมีพอป. ระดับพื้นที่ หรือ พอป.ระดับพื้นที่ไมสามารถตัดสินใจได ใหรายงานตอพอป. ระดับชาติโดยตรงผานศูนย นเรนทร สถาบันการแพทยฉุกเฉินแหงชาติ (สพฉ.) ศูนย 1669 ตนทางหรือสพฉ.แจงเบอรโทรศัพทแพทยเวรพอป. แกแพทยเจาของไข ชุดปฏิบัติการฉุกเฉิน ทางอากาศตนทาง เพือ่ โทรปรึกษาและใหพอป.ประเมิน ความเหมาะสมในการลำเลียงทางอากาศภายในเวลา 10 นาทีตามแบบฟอรมการประเมิน ผูปวยและปรึกษาทางการแพทยกอนบิน (HEMS 1/2) ศูนย 1669 ตนทาง ปฏิบตั ดิ งั นี้ 1) กรณีสง ตอผูป ว ยระหวางสถานพยาบาล ใหประสานขอมูลตามแบบฟอรม การขอใช อากาศยานสงตอผูปวย (HEMS 1/1) 2) กรณีเคลื่อนยายจากจุดเกิดเหตุหรือเกิดเหตุนอกสถาน พยาบาล ใหประสาน หนวยปฏิบัติการ ภาคพื้นเพื่อออกไปประเมินสถานการณ (หากสามารถทำได) 3) กรณีลำเลียงยาหรือเวชภัณฑ รวมถึงบุคลากรทางการแพทยและกรณีขนยายอวัยวะ หรือชิ้นสวนของ มนุษยเพื่อการชวยเหลือผูปวยฉุกเฉิน ใหประสานขอมูลตาม แบบฟอรมการขอใชอากาศยานสงตอผูปวย (HEMS 1/1) 4) กรณีเคลื่อนยายจากพื้นที่เปราะบางใน 4 จังหวัดชายแดนภาคใตใหประสานขอมูลกับ หนวยแพทยตนทางและศูนยแพทยทหารบกจังหวัดชายแดนภาคใต กอ.รมน.ภาค 4 สวนหนา เพื่อพิจารณา ความเหมาะสมในการลำเลียงทางอากาศภายในระยะเวลา 10 นาทีพรอมแจงแพทยเวรพอป.ระดับชาติเพื่อ ทราบและสนับสนุน ศูนย 1669 ตนทางประสานเตรียมชุดปฏิบัติการฉุกเฉินทางอากาศ พรอมอุปกรณจาก โรงพยาบาลตนทาง หรือปลายทาง ใหขอมูลผูปวยและความพรอมของการลำเลียงแกทีม ศูนย 1669 ตนทางแจงสพฉ.เพือ่ ประสานหนวยงานสนับสนุนอากาศยานตามขอตกลงเพือ่ ขอ ใหอากาศยาน ทีเ่ หมาะสม 1.6. ศูนย 1669 ตนทางประสานชุดปฏิบตั กิ ารลำเลียงผูป ว ยทางอากาศ หนวยปฏิบตั กิ ารภาคพืน้ ตนทางและปลายทาง สถานพยาบาลปลายทางเพื่อเตรียมการในสวนที่เกี่ยวของ ศูนย 1669 ตนทางกรอกขอมูลผานระบบ ITEMS (Information Technology for Emergency Medical System)
เอกสารอางอิง
บุญฤทธิ์คำทิพยและ กรองกาญจนสุธรรม. สถาบันการแพทยฉุกเฉินแหงชาติ. คูมือแนวทาง ปฏิบัติการลำเลียงผูปวยฉุกเฉินทางอากาศ เขตบริการสุขภาพที่ 1 พ.ศ.2561. พิมพครั้งที่ 1: กรกฎาคม 2561
104
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
105
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
คำสั่งอำนวยการทั่วไปในระบบการแพทยฉุกเฉิน การลำเลียงทางอากาศ หนวยปฏิบัติการ
หนวยปฏิบัติการการแพทย ระดับสูง
1. ผูป ว ยทีม่ ภี าวะวิกฤตเรงดวนทีจ่ ำเปนตองไดรบั การดูแลเพือ่ ชวยชีวติ หรือ อวัยวะสำคัญในสถานที่ที่มีศักยภาพเหมาะสม โดยไมสามารถลำเลียงดวย วิธีปกติไดทันเวลา 1) ผูปวยกลามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันที่จำเปนตองไดรับการสวนหัวใจหรือใส IVBP 2) ผูปวยที่ไดรับบาดเจ็บและจำเปนตองไดรับการชวยชีวิตอยางเรงดวน 3) ผูปวย Stroke ที่เขาเกณฑไดรับยาสลายลิ่มเลือด 4) ผูป ว ยหรืออวัยวะทีเ่ ขาเกณฑตอ งไดรบั การผาตัดปลูกถายอยางเรงดวน 5) การบาดเจ็บหรือเจ็บปวยทีม่ ผี ปู ว ยวิกฤตจำนวนมากเกินศักยภาพ รพ. ในพื้นที่ 2. ทีมรักษา ยาหรือเวชภัณฑที่แพทยผูดูแลและแพทยอำนวยการประเมินแลวเห็นวา การลำเลียงทางอากาศจะเกิดประโยชน ตอการรักษาชีวิตและอวัยวะมากกวาลำเลียงดวยวิธีอื่น 3. การลำเลียงสงตอในกรณีสาธารณภัย ที่ พอป. เห็นวา การลำเลียงทางอากาศสามารถปองกันการเสียชีวติ และลดความรุนแรง การเจ็บปวยฉุกเฉินนัน้
เกณฑในการใชคำสั่งอำนวยการ (Criteria)
การประเมินสถานการณ/ขอควรระมัดระวังเปนพิเศษ (Scene size up and Special consideration)
การเตรียมผูปวยและอุปกรณเครื่องมือแพทยใหมีความปลอดภัย กอนการลำเลียง การคำณวนน้ำหนักบุคคลากรทางการแพทย ผูปวย อุปกรณตางๆที่จะนำขึ้นอากาศยาน การเตรียมออกซิเจนใหเพียงพอตลอดการเดินทาง
การประเมินและการใหการรักษา (Evaluation and treatment) ขอบงชี้ของผูปวยลำเลียงทางอากาศ
ผูป ว ยทีม่ ภี าวะวิกฤตเรงดวนทีจ่ ำเปนตองไดรบั การดูแลเพือ่ ชวยชีวติ หรืออวัยวะสำคัญในสถานทีท่ ม่ี ศี กั ยภาพเหมาะสม โดยไมสามารถลำเลียงดวยวิธปี กติไดทนั เวลา ผูป ว ยกลามเนือ้ หัวใจขาดเลือดเฉียบพลันทีจ่ ำเปนตองไดรบั การสวนหัวใจหรือใส IVBP ผูป ว ยทีไ่ ดรบั บาดเจ็บและจำเปนตองไดรบั การชวยชีวติ อยางเรงดวน ผูป ว ย Stroke ทีเ่ ขาเกณฑไดรบั ยาสลายลิม่ เลือด ผูป ว ยหรืออวัยวะทีเ่ ขาเกณฑตอ งไดรบั การผาตัดปลูกถายอยางเรงดวน การบาดเจ็บหรือเจ็บปวยทีม่ ผี ปู ว ยวิกฤตจำนวนมากเกินศักยภาพ รพ. ในพืน้ ที่ ทีมรักษา ยาหรือเวชภัณฑทแ่ี พทยผดู แู ลและแพทยอำนวยการประเมินแลวเห็นวา การลำเลียงทางอากาศจะเกิด ประโยชนตอ การรักษาชีวติ และอวัยวะมากกวาลำเลียงดวยวิธอี น่ื การลำเลียงสงตอในกรณีสาธารณภัย ที่ พอป. เห็นวา การลำเลียงทางอากาศสามารถปองกันการเสียชีวติ และลดความ รุนแรงการเจ็บปวยฉุกเฉินนัน้
ผูปวยที่ควรหลีกเลี่ยงการลำเลียงทางอากาศ
ผูป ว ยทีไ่ ดรบั บาดเจ็บหรือเจ็บปวยขัน้ รุนแรงทีไ่ ดรบั การลงความเห็นจากทีมแพทยวา ไมสามารถทำการแกไขใหดี ขึน้ ได หรือใหไดเพียงการรักษาแบบประคับประคองเทานัน้ (Terminal condition of the patient) เชน ผูป ว ย มะเร็งระยะสุดทาย ผูป ว ยทีไ่ ดรบั บาดเจ็บศีรษะรุนแรงและไมพบการตอบสนองของระบบประสาท เปนตน ผูปวยที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนและยังไมมีการกลับคืนของสัญญาณชีพ ผูปวยที่มีความเสี่ยงสูงวาจะมีอาการแยลงจนเสียชีวิตในระหวางการลำเลียง ไดแก
106
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
ผูปวยที่มีภาวะทางเดินหายใจอุดกั้นและยังไมสามารถเปดทางเดินหายใจได ผูปวยที่มีสัญญาณชีพไมคงที่และแยลงเรื่อยๆ (Vital signs instability and on-going deterioration) ผูปวยที่มีอาการชักแบบ uncontrolled seizure ผูปวยเจ็บครรภคลอดที่มีแนวโนมคลอดในระหวางการลำเลียงสงตอ ผูปวยที่มีอาการทางจิตที่ไมใหความรวมมือในการรักษาและมีแนวโนมเปนอันตรายตอทีมลำเลียง โดยไม สามารถบรรเทาอาการสงบไดโดยการยึดตรึงดวยอุปกรณหรือยา ผูปวยที่สงสัยหรือไดรับการปนเปอนสารพิษหรือสารเคมีที่มีโอกาสกออันตรายสูผูอื่นได ผูปวยโรคติดตอรายแรงทางระบบหายใจที่อยูในระยะแพรเชื้อ โดยไมมีการปองกันที่เหมาะสม
ขั้นตอนและวิธีการปฏิบัติการดานการแพทยฉุกเฉินดวยอากาศยาน
ในการปฏิบัติการดานการแพทยฉุกเฉินดวยอากาศยานตามเกณฑของสพฉ. แบงเปน 5 กรณี ดังตอไปนี้ กรณีเคลื่อนยายจากจุดเกิดเหตุ กรณีสงตอระหวางสถานพยาบาล กรณีเคลื่อนยายจากพื้นที่เปราะบางใน 4 จังหวัดชายแดนภาคใต กรณีการลำเลียงยาหรือเวชภัณฑรวมถึงบุคลากรทางการแพทย กรณีขนยายอวัยวะหรือชิ้นสวนของมนุษยเพื่อการชวยเหลือผูปวยฉุกเฉิน โดยมีขั้นตอนการปฏิบัติโดยทั่วไปที่เกี่ยวของกับหนวยงานตาง ๆ ตอไปนี้ ศูนยรับแจงเหตุและสั่งการจังหวัดตนทาง (ศูนย 1669 ตนทาง) เมื่อศูนย 1669 ตนทางไดรับการรองขอใชอากาศยานจากผูปฏิบัติการฉุกเฉินหรือ สถานพยาบาล ใหศูนย ประเมินและรายงานความจำเปนของการลำเลียงผูปวยทางอากาศตอ พอป. ระดับพื้นที่ กรณีที่ไมมีพอป. ระดับพื้นที่ หรือ พอป.ระดับพื้นที่ไมสามารถตัดสินใจได ใหรายงานตอพอป. ระดับชาติโดยตรงผานศูนย นเรนทร สถาบันการแพทยฉุกเฉินแหงชาติ (สพฉ.) ศูนย 1669 ตนทางหรือสพฉ.แจงเบอรโทรศัพทแพทยเวรพอป. แกแพทยเจาของไข ชุดปฏิบัติการฉุกเฉิน ทางอากาศตนทาง เพือ่ โทรปรึกษาและใหพอป.ประเมิน ความเหมาะสมในการลำเลียงทางอากาศภายในเวลา 10 นาทีตามแบบฟอรมการประเมิน ผูปวยและปรึกษาทางการแพทยกอนบิน (HEMS 1/2) ศูนย 1669 ตนทาง ปฏิบตั ดิ งั นี้ 1) กรณีสง ตอผูป ว ยระหวางสถานพยาบาล ใหประสานขอมูลตามแบบฟอรม การขอใช อากาศยานสงตอผูปวย (HEMS 1/1) 2) กรณีเคลื่อนยายจากจุดเกิดเหตุหรือเกิดเหตุนอกสถาน พยาบาล ใหประสาน หนวยปฏิบัติการ ภาคพื้นเพื่อออกไปประเมินสถานการณ (หากสามารถทำได) 3) กรณีลำเลียงยาหรือเวชภัณฑ รวมถึงบุคลากรทางการแพทยและกรณีขนยายอวัยวะ หรือชิ้นสวนของ มนุษยเพื่อการชวยเหลือผูปวยฉุกเฉิน ใหประสานขอมูลตาม แบบฟอรมการขอใชอากาศยานสงตอผูปวย (HEMS 1/1) 4) กรณีเคลื่อนยายจากพื้นที่เปราะบางใน 4 จังหวัดชายแดนภาคใตใหประสานขอมูลกับ หนวยแพทยตนทางและศูนยแพทยทหารบกจังหวัดชายแดนภาคใต กอ.รมน.ภาค 4 สวนหนา เพื่อพิจารณา ความเหมาะสมในการลำเลียงทางอากาศภายในระยะเวลา 10 นาทีพรอมแจงแพทยเวรพอป.ระดับชาติเพื่อ ทราบและสนับสนุน ศูนย 1669 ตนทางประสานเตรียมชุดปฏิบัติการฉุกเฉินทางอากาศ พรอมอุปกรณจาก โรงพยาบาลตนทาง หรือปลายทาง ใหขอมูลผูปวยและความพรอมของการลำเลียงแกทีม ศูนย 1669 ตนทางแจงสพฉ.เพือ่ ประสานหนวยงานสนับสนุนอากาศยานตามขอตกลงเพือ่ ขอ ใหอากาศยาน ทีเ่ หมาะสม 1.6. ศูนย 1669 ตนทางประสานชุดปฏิบตั กิ ารลำเลียงผูป ว ยทางอากาศ หนวยปฏิบตั กิ ารภาคพืน้ ตนทางและปลายทาง สถานพยาบาลปลายทางเพื่อเตรียมการในสวนที่เกี่ยวของ ศูนย 1669 ตนทางกรอกขอมูลผานระบบ ITEMS (Information Technology for Emergency Medical System)
เอกสารอางอิง
บุญฤทธิ์คำทิพยและ กรองกาญจนสุธรรม. สถาบันการแพทยฉุกเฉินแหงชาติ. คูมือแนวทาง ปฏิบัติการลำเลียงผูปวยฉุกเฉินทางอากาศ เขตบริการสุขภาพที่ 1 พ.ศ.2561. พิมพครั้งที่ 1: กรกฎาคม 2561
107
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
108
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
คำสั่งอำนวยการทั่วไปในระบบการแพทยฉุกเฉิน การดูแลผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิต หนวยปฏิบัติการ
หนวยปฏิบัติการการแพทย ระดับอำนวยการ
เกณฑในการใชคำสั่งอำนวยการ (Criteria)
ผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิต ที่มีอาการคลุมคลั่ง อาระวาด เสี่ยงทำราย ตนเอง ทำรายคนใกลตัว และทำลายขาวของใหเสียหาย
การประเมินสถานการณ/ขอควรระมัดระวังเปนพิเศษ (Scene size up and Special consideration)
ประเมินความปลอดภัยของสถานการณและสถานที่เกิดเหตุ : มีอาวุธ/อันตราย หรือไม
การประเมินและการใหการรักษา (Evaluation and treatment) เมื่อไดรับแจงผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิต ที่มีอาการคลุมคลั่ง อาระวาด เสี่ยงทำรายตนเอง ทำรายคนใกลตัว และทำลายขาวของใหเสียหาย ประสานตำรวจ ออกเหตุรวม แจงหนวย BLS ออกตรวจสอบ ใหประเมินผูปวยดังตอไปนี้ หากผูป ว ยมีอาวุธหรือมีอนั ตรายอืน่ ๆ ใหแจงกลับศูนยสง่ั การ เพือ่ ขอความชวยเหลือจากตำรวจเฝาสังเกตการณ , หามเขาปฏิบัติการ จนกวาตำรวจจะมาถึง หากผูปวยไมมีอาวุธ ใหพูดคุย,เกลี้ยกลอม หากผูปวยใหความรวมมือ ใหหนวย BLS ประสานศูนยสั่งการ และนำผูปวยสงโรงพยาบาล หากผูป ว ยไมมอี าวุธ ใหพดู คุย,เกลีย้ กลอม หากผูป ว ยไมใหความรวมมือ ใหหนวย BLS ประสานศูนยสง่ั การเพือ่ ขอความความชวยเหลือจากหนวย ALS และเขาชวยเหลือตำรวจในการยึดตรึงผูปวย กรณีแจงหนวย ALS ออกปฏิบัติการรวม หากผูปวยไมมีอาวุธ ใหพูดคุย,เกลี้ยกลอม หากผูปวยไมใหความรวมมือ ใหหนวย ALS ประสานศูนยสั่งการเพื่อ ขอรับคำสั่งการรักษาจากแพทยอำนวยการ ชวยเหลือตำรวจเขายึดตรึงผูปวย ประสานขอคำสั่งจากแพทยอำนวยการเพื่อใหยา ดังนี้ Diazepam 10 mg IV พิจารณาใหซ้ำทุก 3-5 นาที Haloperidol 5 mg IM เมื่อผูปวยสงบ ประสานศูนยสั่งการ นำผูปวยสงโรงพยาบาล ศูนยสั่งการประสานหองฉุกเฉิน อุปกรณผูกยึด/ยึดตรึง Diazepam 10 mg IV พิจารณาใหซ้ำทุก 3-5 นาที Haloperidol 5 mg IM แนวทางการรายงานมายังศูนยสง่ั การ รายละเอียดผูปวย กลไกการบาดเจ็บ การรักษา แนวทางปฏิบัติในการดูแลผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิตแบบไรรอยตอสำหรับหองฉุกเฉินใน เอกสารอางอิง โรงพยาบาล,สถาบันการแพทยฉุกเฉินแหงชาติ(สพฉ.),พิมพครั้งที่ 2 ,สิงหาคม 2562 การรับแจงเหตุกรณีผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิตในระบบการแพทยฉุกเฉิน สำหรับศูนยรับ แจงเหตุและสัง่ การจังหวัด, สถาบันการแพทยฉกุ เฉินแหงชาติ(สพฉ.) ,พิมพครัง้ ที่ 2 ,สิงหาคม 2562 ยา/หัตถการ/ทรัพยากร
ผูรับรองคำสั่งอำนวยการทั่วไป (แพทยอำนวยการ)
109
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
110
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
คำสั่งอำนวยการทั่วไปในระบบการแพทยฉุกเฉิน การดูแลผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิต หนวยปฏิบัติการ
หนวยปฏิบัติการการแพทย ระดับพื้นฐาน
เกณฑในการใชคำสั่งอำนวยการ (Criteria)
ผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิต ที่มีอาการคลุมคลั่ง อาระวาด เสี่ยงทำราย ตนเอง ทำรายคนใกลตัว และทำลายขาวของใหเสียหาย
การประเมินสถานการณ/ขอควรระมัดระวังเปนพิเศษ (Scene size up and Special consideration)
ประเมินความปลอดภัยของสถานการณและสถานที่เกิดเหตุ : มีอาวุธ/อันตราย หรือไม
การประเมินและการใหการรักษา (Evaluation and treatment) เมือ่ ไดรบั แจงผูป ว ยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิต ทีม่ อี าการคลุม คลัง่ อาระวาด เสีย่ งทำรายตนเอง ทำรายคนใกลตวั และทำลายขาวของใหเสียหาย แจงหนวย BLS ออกตรวจสอบ ใหประเมินผูป ว ยดังตอไปนี้ หากผูป ว ยมีอาวุธหรือมีอนั ตรายอืน่ ๆ ใหแจงกลับศูนยสง่ั การ เพือ่ ขอความชวยเหลือจากตำรวจเฝาสังเกตการณ , หามเขาปฏิบตั กิ าร จนกวาตำรวจจะมาถึง หากผูป ว ยไมมอี าวุธ ใหพดู คุย,เกลีย้ กลอม หากผูป ว ยใหความรวมมือ ใหหนวย BLS ประสานศูนยสง่ั การ และนำ ผูป ว ยสงโรงพยาบาล หากผูป ว ยไมมอี าวุธ ใหพดู คุย,เกลีย้ กลอม หากผูป ว ยไมใหความรวมมือ ใหหนวย BLS ประสานศูนยสง่ั การเพือ่ ขอความความชวยเหลือจากหนวย ALS และเขาชวยเหลือตำรวจในการยึดตรึงผูป ว ย อุปกรณผูกยึด/ยึดตรึง ยา/หัตถการ/ทรัพยากร แนวทางการรายงานมายังศูนยสง่ั การ รายละเอียดผูปวย กลไกการบาดเจ็บ การรักษา แนวทางปฏิบัติในการดูแลผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิตแบบไรรอยตอสำหรับหองฉุกเฉินใน เอกสารอางอิง โรงพยาบาล,สถาบันการแพทยฉุกเฉินแหงชาติ(สพฉ.),พิมพครั้งที่ 2 ,สิงหาคม 2562 การรับแจงเหตุกรณีผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิตในระบบการแพทยฉุกเฉิน สำหรับศูนยรับ แจงเหตุและสัง่ การจังหวัด, สถาบันการแพทยฉกุ เฉินแหงชาติ(สพฉ.) ,พิมพครัง้ ที่ 2 ,สิงหาคม 2562
ผูรับรองคำสั่งอำนวยการทั่วไป (แพทยอำนวยการ)
111
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
112
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
คำสั่งอำนวยการทั่วไปในระบบการแพทยฉุกเฉิน การดูแลผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิต หนวยปฏิบัติการ
หนวยปฏิบัติการการแพทย ระดับสูง
เกณฑในการใชคำสั่งอำนวยการ (Criteria)
ผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิต ที่มีอาการคลุมคลั่ง อาระวาด เสี่ยงทำราย ตนเอง ทำรายคนใกลตัว และทำลายขาวของใหเสียหาย
การประเมินสถานการณ/ขอควรระมัดระวังเปนพิเศษ (Scene size up and Special consideration)
ประเมินความปลอดภัยของสถานการณและสถานที่เกิดเหตุ : มีอาวุธ/อันตราย หรือไม
การประเมินและการใหการรักษา (Evaluation and treatment) เมื่อไดรับแจงผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิต ที่มีอาการคลุมคลั่ง อาระวาด เสี่ยงทำรายตนเอง ทำรายคนใกลตัว และทำลายขาวของใหเสียหาย แจงหนวย ALS ออกปฏิบัติการรวม หากผูปวยไมมีอาวุธ ใหพูดคุย,เกลี้ยกลอม หากผูปวยไมใหความรวมมือ ใหหนวย ALS ประสานศูนยสั่งการเพื่อ ขอรับคำสั่งการรักษาจากแพทยอำนวยการ ชวยเหลือตำรวจเขายึดตรึงผูปวย ประสานขอคำสั่งจากแพทยอำนวยการเพื่อใหยา ดังนี้ Diazepam 10 mg IV พิจารณาใหซ้ำทุก 3-5 นาที Haloperidol 5 mg IM เมื่อผูปวยสงบ ประสานศูนยสั่งการ นำผูปวยสงโรงพยาบาล อุปกรณผูกยึด/ยึดตรึง Diazepam 10 mg IV พิจารณาใหซ้ำทุก 3-5 นาที Haloperidol 5 mg IM แนวทางการรายงานมายังศูนยสง่ั การ รายละเอียดผูปวย กลไกการบาดเจ็บ การรักษา แนวทางปฏิบัติในการดูแลผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิตแบบไรรอยตอสำหรับหองฉุกเฉินใน เอกสารอางอิง โรงพยาบาล,สถาบันการแพทยฉุกเฉินแหงชาติ(สพฉ.),พิมพครั้งที่ 2 ,สิงหาคม 2562 การรับแจงเหตุกรณีผูปวยฉุกเฉินวิกฤตสุขภาพจิตในระบบการแพทยฉุกเฉิน สำหรับศูนยรับ แจงเหตุและสัง่ การจังหวัด, สถาบันการแพทยฉกุ เฉินแหงชาติ(สพฉ.) ,พิมพครัง้ ที่ 2 ,สิงหาคม 2562 ยา/หัตถการ/ทรัพยากร
ผูรับรองคำสั่งอำนวยการทั่วไป (แพทยอำนวยการ)
113
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
114
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
ภาคผนวก
คำสั่งสำนักงานเขตสุขภาพที่ 1 ที่ 21 /2562 เรื่อง แตงตั้งและแกไขเพิ่มเติมคณะกรรมการพัฒนาหนวยปฏิบัติการอำนวยการการแพทยฉุกเฉิน ระบบสั่งการและ ประสานงานระดับจังหวัดเชียงรายและเครือขายเขตสุขภาพที่ 1 จังหวัดพะเยา ลำพูน การเจ็บปวยฉุกเฉินเปนสิ่งที่เกิดขึ้นโดยไมสามารถคาดการณลวงหนาได และนับวันจะมีแนวโนม เพิ่มขึ้นทั้งปริมาณ ความรุนแรงและเปนสาเหตุการตายอันดับ 1 ของโลก โดยเฉพาะผูปวยโรคเรื้อรังที่มีความเสี่ยงสูง ตอการเจ็บปวยฉุกเฉิน มีโอกาสเกิดโรคหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน โรคหลอดเลือดสมอง ดังนั้นระบบการแพทยฉุกเฉิน จึงตองมีคุณภาพมาตรฐาน สามารถปฏิบัติการไดอยางเหมาะสมภายใตการกำกับดูแลของแพทยอำนวยการ และ พัฒนาใหมีการเชื่อมโยงทุกมิติ มีแนวทางการปฏิบัติการรายโรคที่ใชเปนแนวปฏิบัติเดียวกันของโรคและภาวะฉุกเฉิน ที่ตองไดรับการชวยเหลืออยางเรงดวนทั้งการปฏิบัติการทางบก ทางน้ำและทางอากาศยาน และไดมีคำสั่งแตงตั้ง คณะกรรมการพัฒนาหนวยปฏิบัติการอำนวยการการแพทยฉุกเฉิน ระบบสั่งการและประสานงานระดับจังหวัด เชียงรายและเครือขายเขตสุขภาพที่ 1 จังหวัดพะเยา ลำพูน ตามคำสั่งที่ 16/2562 ลงวันที่ 9 สิงหาคม 2562 ดังนั้นเพื่อใหการดำเนินงานดังกลาวมีประสิทธิภาพ ครอบคลุมหนวยบริการทุกระดับ จึงไดแตงตั้ง และแกไขเพิ่มเติมคณะกรรมการพัฒนาหนวยปฏิบัติการอำนวยการการแพทยฉุกเฉิน ระบบสั่งการและประสานงาน ระดับจังหวัดเชียงรายและเครือขายเขตสุขภาพที่ 1 จังหวัดพะเยา ลำพูนใหม ดังนี้ 1. คณะกรรมการที่ปรึกษา 1.1 นายแพทยสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย ประธานกรรมการ 1.2 นายแพทยสาธารณสุขจังหวัดพะเยา รองประธานกรรมการ 1.3 นายแพทยสาธารณสุขจังหวัดลำพูน รองประธานกรรมการ 1.4 นายแพทยเชี่ยวชาญดานเวชกรรมปองกัน สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย กรรมการ 1.5 นายแพทยเชี่ยวชาญดานเวชกรรมปองกัน สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา กรรมการ 1.6 นายแพทยเชี่ยวชาญดานเวชกรรมปองกัน สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดลำพูน กรรมการ 1.7 นายกองคการบริหารสวนจังหวัดลำพูน กรรมการ 1.8 ผูอำนวยการโรงพยาบาลทุกแหงในจังหวัดเชียงราย พะเยา ลำพูน กรรมการ 1.9 หัวหนากลุมการพยาบาลโรงพยาบาลทุกแหงในจังหวัดเชียงราย พะเยา ลำพูน กรรมการ 1.10 ผูอำนวยการโรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห กรรมการและเลขานุการ บทบาทหนาที่ 1. ใหคำปรึกษา แนะนำ อำนวยการและสนับสนุนการพัฒนาหนวยปฏิบัติการอำนวยการแพทยฉุกเฉิน จังหวัดเชียงรายและเครือขายเขตสุขภาพที่ 1 จังหวัดพะเยา และจังหวัดลำพูน 1. คณะกรรมการ...
115
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
2. คณะกรรมการดำเนินงาน 2.1. นายเกรียงศักดิ์ ปนตาธรรม
นายแพทยชำนาญการ ประธานกรรมการ โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห 2.2. นางสาวพรธีรา พรหมยวง นายแพทยชำนาญการ รองประธานกรรมการ โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห 2.3. นางสาวณัชชา หาญสุทธิเวชกุล นายแพทยชำนาญการ กรรมการ โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห 2.4. นางชนิกานต มาไพโรจน นายแพทยชำนาญการ กรรมการ โรงพยาบาลลำพูน 2.5. นางสาวเอม สิรวราภรณ นายแพทยชำนาญการ โรงพยาบาลพะเยา กรรมการ 2.6. นายศุภกฤษ เจริญขำ นายแพทยชำนาญการ โรงพยาบาลเชียงคำ กรรมการ 2.7. นางสาวยุวลักษณ บุตรศรี นายแพทยชำนาญการ โรงพยาบาลเชียงคำ กรรมการ 2.8. นายวสุ เตชะวัฒนากุล นายแพทยชำนาญการ โรงพยาบาลกรุงเทพเชียงราย กรรมการ 2.9. ผูชวยศาสตราจารย ดร.บุญญาภัทร ชาติพัฒนานันท มหาวิทยาลัยแมฟาหลวง กรรมการ 2.10. นางสาวกิตติยา ไทยธวัช คณะแพทยศาสตร มหาวิทยาลัยพะเยา กรรมการ 2.11. นางสาววนัฏธนันท ยาวิชัย พยาบาลวิขาชีพปฏิบัติการ กรรมการ ศูนยรับแจงเหตุและสั่งการ องคการบริหารสวนจังหวัดลำพูน 2.12. นางสาวตวงเพชร ถานอย ผูชวยนักวิชาการสาธารณสุข กรรมการ ศูนยรับแจงเหตุและสั่งการ องคการบริหารสวนจังหวัดลำพูน 2.13. นางวันเพ็ญ โพธิยอด นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการ กรรมการ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดลำพูน 2.14. นางสาวณิชานันท ศรีวิชัย พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลลำพูน กรรมการ 2.15. นางสาววิมลรัตน ทองศรี พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลลำพูน กรรมการ 2.16. นายดุสิต พรมคำตัน เจาพนักงานสาธารณสุขชำนาญงาน กรรมการ โรงพยาบาลลำพูน 2.17. นางทัศนีย ภาคภูมิวินิจฉัย พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ กรรมการ โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห 2.18. นางสายสม รุจิพรรณ พยาบาลวิชาชีพชำนาญการพิเศษ กรรมการ โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห 2.19. นางภัทราวดี ใจคำ เจาพนักงานสาธารณสุขชำนาญงาน กรรมการ โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห 2.20. นายวรวิช บุญสิทธิ์ เจาพนักงานฉุกเฉินการแพทย กรรมการ โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห 2.21 นางสาวรุงวิภา...
116
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
2.21. นางสาวรุงวิภา นามมะยอม 2.22. นางสาวจริยา วงศตาปน 2.23. นายธวัชชัย ขันติวงศ 2.24. นายดำรงค ชวยแกไข 2.25 นายปรีชา มะโนยศ 2.26. นางมยุรี หมั่นคิด 2.27. นายณรงคศักดิ์ วันดี 2.28. นางจำลองลักษณ สายแกว 2.29. นางพนาวัน พรหมเผา 2.30. นางแสงทอง สุวรรณ 2.31. นางสาวพิชามญชุ วุฒิ 2.32. นางสาวดวงเดือน ราชคมภ 2.33. นางปฎิญญา ใจแปง 2.34. นางสาวเกศนภา นาใจ 2.35. นางสาวพรทิพย ปนตาคำ 2.36. นายภัทรกร ตะตองใจ 2.37. นายสมนึก แซตั้ง 2.38. นางสาวญารวี จันธิมา 2.39. นางสาวศิริพร จักรออม 2.40. นายเชิดศักดิ์ สมสวย 2.41. นางสาวเกศรา สารทอง 2.42. นายชูเกียรติ เหลืองโสภาพรรณ 2.43. นายสมชาย สิทธิหลา 2.44. นายอนุสรณ อินทวงค 2.45. นายพงศกร สวามิภักดิ์
เจาพนักงานฉุกเฉินการแพทย โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห เจาพนักงานฉุกเฉินการแพทย โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห พนักงานบริการ โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลพญาเม็งราย พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลเทิง พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลเวียงเชียงรุง พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลเวียงเชียงรุง พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลพาน พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลปาแดด พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลแมสรวย เจาพนักงานฉุกเฉินการแพทย โรงพยาบาลแมสรวย พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลเชียงแสน พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลขุนตาล พยาบาลวิชาชีพปฏิบัติการ โรงพยาบาลแมจัน เจาพนักงานสาธารณสุขชำนาญงาน โรงพยาบาลแมจัน เวชกิจฉุกเฉิน โรงพยาบาลเวียงปาเปา พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลเวียงปาเปา พยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลศูนยมหาวิทยาลัยแมฟาหลวง พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลแมสาย เจาพนักงานสาธารณสุขชำนาญงาน โรงพยาบาลแมลาว พยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลกรุงเทพเชียงราย พนักงานฉุกเฉินการแพทย สมาคมศิริกรณเชียงรายบรรเทาสาธารณภัย พนักงานฉุกเฉินการแพทย สมาคมแสงธรรมสาธารณกุศลเชียงราย ประธานมูลนิธิ มูลนิธิสยามเชียงราย ประธานสมาคม สมาคมกูภัยอัมรินทรใต
กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ
2.46 นางพัฒนาการ...
117
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
2.46. นางพัฒนาการ ผลศุภรักษ
นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการ กรรมการ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา 2.47. นางพรรณี สุรินทรชัย พยาบาลวิชาชีพชำนาญการพิเศษ กรรมการ โรงพยาบาลพะเยา 2.48. นายอดุลย สุขเกษม พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ กรรมการ โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชเชียงของ 2.49. นางสาวนิตยา มอยนา นายแพทยชำนาญการ กรรมการ โรงพยาบาลสมเด็จพระญาณสังวร 2.50. นางนิภาภร พรหมประสิทธิ์ พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ กรรมการ โรงพยาบาลเชียงคำ 2.51. นายวุฒิไกร สมนาม เจาพนักงานฉุกเฉินการแพทย โรงพยาบาลเชียงคำ กรรมการ 2.52. นางเรือนทอง ใหมอารินทร นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการพิเศษ กรรมการและเลขานุการ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย 2.53. นายประเสริฐ วันดี นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการ กรรมการและผูชวยเลขานุการ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงราย บทบาทหนาที่ 1. ดำเนินการพัฒนาหนวยปฏิบัติการอำนวยการการแพทยฉุกเฉินระดับจังหวัด 2. จัดทำหลักเกณฑ วิธีการปฏิบัติของหนวยปฏิบัติการอำนวยการการแพทยฉุกเฉินระดับจังหวัด 3. ที่สามารถใหคำแนะนำการปฏิบัติการแพทยและกลุมโรคที่กำหนดในการรับ-สงผูปวยฉุกเฉิน 4. ประสานความรวมมือ และสนับสนุนการดำเนินงานระบบการแพทยฉุกเฉินระหวางหนวยงาน องคกรตางๆ ในจังหวัดเชียงราย พะเยา ลำพูน 5. แกไขปญหา อุปสรรคระหวางหนวยงานที่เกี่ยวของกับหนวยบริการการแพทยฉุกเฉิน 6. ปฏิบัติหนาที่อื่นที่ไดรับมอบหมาย ทั้งนี้ตั้งแตบัดนี้เปนตนไป สั่ง ณ วันที่ ๓๐ เดือน สิงหาคม พ.ศ. 2562
(นายธงชัย เลิศวิไลรัตนพงศ) ผูตรวจราชการกระทรวง
118
เครือขายเขตสุขภาพที่ 1 เชียงราย พะเยา ลำพูน
การอำนวยการทั่วไป ในระบบการแพทยฉุกเฉิน เกณฑมาตรฐาน / แนวปฏิบัติ เกณฑ มาตรฐาน / แนวปฏิบัติ
โดย คณะทำงานพัฒนาการอำนวยการทั่วไปในระบบการแพทย ฉุกเฉิน จังหวัดเชียงราย และเคร�อข ายเขตสุขภาพที่ 1 จ.พะเยา จ.ลำพ�น