Wanderlust Tips March 2018 by Wanderlust Tips

TP. HỒ CHÍ MINH SINGAPORE: 4 chuyến/ngày

TĂNG TẦN SUẤT BAY NHẬN NGAY ƯU ĐÃI KHỦNG TP. HỒ CHÍ MINH – SINGAPORE: chỉ từ

437.000

VND

TP. HỒ CHÍ MINH TAIPEI: 2 chuyến/ngày

TP. HỒ CHÍ MINH – TAIPEI: chỉ từ

2.300.000

Hiệu lực xuất vé từ 2018/02/10 đến 2018/06/30. Hiệu lực khởi hành từ 2018/03/27 đến 2018/09/30.

VND

MARCH 2018

TƯƠNG LAI NGÀNH DU LỊCH THẾ GIỚI

THE FUTURE OF THE WORLD TOURISM

Du lịch đóng một vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế, xã

Tourism is playing a crucial role in the economic and social

hội của các quốc gia trên thế giới. Từ số liệu của Hội đồng du lịch và

development of countries around the world. From the World Travel And

lữ hành thế giới (WTTC), Wanderlust Tips tổng hợp và đưa ra 5 xu

Tourism Council (WTTC) data, Wanderlust Tips summerizes and makes

hướng lớn nhất sẽ định hình ngành du lịch trong tương lai.

a list of 5 biggest trends that we think will shape the future of tourism.

120

3 LOẠI HÌNH DU LỊCH KHÁM PHÁ ĐỘNG VẬT HOANG DÃ KHÔNG NÊN THAM GIA

4 MÔ HÌNH DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM NỔI BẬT TRÊN THẾ GIỚI

Wanderlust Tips điểm tên 3 hoạt động khám phá thế giới động vật hoang dã, du

nổi bật tại Việt Nam và thế giới đã đem lại lợi ích về kinh tế cho cộng đồng địa

khách nên quyết định “sáng suốt” trước khi tham gia.

phương, đồng thời bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường.

3 WILDLIFE TOURISM ATTRACTIONS VISITORS SHOULD NEVER DO

4 PROMINENT BUSINESSES FOR RESPONSIBLE TOURISMIN THE WORLD

Wanderlust Tips has highlighted 3 wildlife tourism attractions that visitors should

Wanderlust Tips introduces a number of prominent business models for

think twice before doing.

responsible tourism in Vietnam and the world that bring economic benefits for

Wanderlust Tips giới thiệu một số mô hình doanh nghiệp Du lịch có trách nhiệm

the local communities and protect natural resources and the environment.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

TÌM ĐỌC PHIÊN BẢN ĐIỆN TỬ TẠI / FOR DIGITAL PUBLICATION, PLEASE VISIT

90 NAM LÀO VÀ NHỮNG DẤU ẤN KHÓ QUÊN Những ngọn thác hoang sơ hùng vĩ, những

THE SOUTHERN LAOS AND UNFORGETTABLE IMPRINTS

vườn cà phê xanh mướt bạt ngàn, những nụ

Majestic and wild waterfalls, vast green coffee

cười chân chất dễ mến là những trải nghiệm

gardens, lovable and sincere smiles are our

khó phai trong hành trình rong ruổi khám phá

unforgettable experiences on the journey to

Nam Lào của chúng tôi.

Southern Laos.

108 NHỮNG CỘT MỐC NƠI BIÊN CƯƠNG TỔ QUỐC Nếu coi mỗi cột mốc ranh giới là một dấu chấm đỏ trên bản đồ, thì nối các dấu chấm ấy lại, sẽ là hình chữ S của nước Việt.

BOUNDARY MILESTONES AT THE COUNTRY’S BORDER AREAS If each boundary milestone is a red dot on the map, when connecting these dots, we will have the S shape of Vietnam.

114 NHẬN BIẾT Ý NGHĨA 12 ĐÈN CẢNH BÁO TRÊN XE HƠI Những chiếc xe hơi hiện đại sử dụng rất nhiều công nghệ mới với các cảm biến, vì thế ngay khi một bộ phận nào gặp sự cố thì đèn báo lỗi sẽ hiển thị tương ứng. Bạn ít nhất cũng nên nhớ 12 loại đèn báo thường xuyên trên các mẫu xe hiện nay.

THE MEANINGS BEHIND 12 WARNING LIGHTS ON THE CAR’S DASHBOARD Modern cars use a lot of new technologies with sensors, so when some features go wrong, the corresponding warning lights will light up. You should keep in mind the following 12 ones that often appear on current car models.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

Level 5, Han Viet Tower, 348 Kim Nguu Str., Hai Ba Trung Dist., Hanoi, Vietnam Tel: +8424 3513 5507 | Fax: +8424 3512 4888 | Hotline: +84 911 068 883 Email: contact@wanderlusttips.com | Website: wanderlusttips.com

Managing Director of Scorpio Media and Newspaper Distribution Publisher of Wanderlust Tips Do Huyen Trang (Ms.) Trang.dh@wanderlusttips.com

EDITORIAL Managing Editor Crystal Huyen Trang Editors Nguyen Van Ly, Bui Thu Hoai English Editor Bui Thi Phuong Chi Partner English Consultant Cleverlearn Vietnam Contributing Writers Tran Giap, Quynh Huong

ART Art Director Nguyen Manh Hung

COVER PAGE

Graphic Design Truong Thi Minh Hieu, Tran Thi Thanh Thuy

Photographer: HOANG DANG Location: SILK SENSE HỘI AN RIVER RESORT (VIETNAM)

Nhà xuất bản Thế Giới 46 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội. T: (+84) 24 3825 3841 F: (+84) 24 3826 9578 www.thegioipublishers.vn Liên kết xuất bản Công ty CP Truyền thông & phát hành sách báo Scorpio Chịu trách nhiệm xuất bản TS. Trần Đoàn Lâm Biên tập: Phạm Trần Long In 30.000 cuốn, khổ 21x28,5cm In tại Công ty TNHH Thương mại in bao bì Tuấn Bằng KTT xí nghiệp in Bản đồ, Ngõ 108, Xuân Đỉnh, Xuân Tảo, Bắc Từ Liêm, Hà Nội. Số ĐKXB: 77-2018/CXBIPH/59- 05/ThG. QĐXB: 105/QĐ-ThG, ngày 07/2/2018 ISBN: 978-604- 77-4129- 8 Sách in xong và nộp lưu chiểu năm 2018

editor's note

Responsible tourism

rong nhiều năm qua du lịch đã làm được những điều vô cùng to lớn, đó là vượt qua mọi khoảng cách địa lí, vượt qua mọi ranh giới lãnh thổ quốc gia,

qua cả những khác biệt về văn hóa hay tín ngưỡng, để mang mọi người đến gần nhau hơn. Và để du lịch tiếp tục sứ mệnh tuyệt vời của mình thì bản thân những

4.087 .000

VND

người làm trong ngành du lịch và cả những du khách đều cần đóng góp một phần công sức, trước tiên đó là du lịch có trách nhiệm. Giày sneaker nam 998 National Parks Du lịch có trách nhiệm quyết định tương lai của ngành du lịch thế giới. Nó cũng

998 National Parks sneaker

là nguồn cảm hứng bất tận để mọi người cùng xây dựng các mô hình du lịch

NEW BALANCE

thân thiện với môi trường và có trách nhiệm với xã hội.

jcrew.com

Từ những công việc tình nguyện hỗ trợ các địa phương cho tới những hoạt động đơn thuần như khám phá thiên nhiên, tìm hiểu văn hóa, trải nghiệm cuộc sống bình dị của người bản địa… tất cả đều góp phần trong việc phát triển kinh tế và du lịch địa phương.

6.767 .000 VND

Cũng nhân dịp Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 sắp tới, chuyên mục “Du lịch có trách nhiệm” của tạp chí Wanderlust Tips đặc biệt dành tặng độc giả cuộc trò chuyện đầy thú vị với 2 nhân vật nữ mới chỉ ở độ tuổi 30 nhưng lại là những người đầy

Balo túi Henri Bendel Jetsetter

tâm huyết và có nhiều đóng góp cho du lịch có trách nhiệm. Họ sẽ giúp chúng ta

Convertible Canvas Backpack

hiểu thêm về xu hướng này cũng như làm thế nào để phát triển nền du lịch nước

HENRI BENDEL JETSETTER

nhà một cách bền vững nhất. Ban Biên Tập Wanderlust Tips.

henribendel.com

ver the years, tourism has fulfilled its role of bringing people together despite geographical distances, national boundaries, cultural or religious differences.

And in an effort to enable tourism to continue its crucial mission, both people

1.748 .000

VND

working in the tourism industry and tourists need to work together to promote responsible tourism. Responsible tourism will shape the future of the world’s tourism industry. It is also an endless source of inspiration for people to develop tourism models that are environmentally friendly and feature social responsibility.

Máy quay hành trình 4K AKASO EK7000

AKASO EK7000 4K Action Camera

AKASO amazon.com

Volunteering activities in an attempt to support remote areas and the participation in natural exploration, cultural discovery, and authentic local life experiences are great ways to contribute to the economic development and local tourism.

2.270 .800

VND

Also, on the occasion of International Women's Day March 8th, Wanderlust Tips "Responsible Tourism" edition offers readers inspiring conversations with two women who are only in their 30s but are really dedicated and devoted to

Thiết bị quay phim trên không

responsible tourism. They will help us to deepen our understanding of this trend as

Flying Camera

well as acknowledge how to develop the sustainability of Vietnam’s tourism.

HOBBICO FLITT

Wanderlust Tips Editors.

henribendel.com

14 thời trang

The METICULOUS CARE of SILK

fashion 15

WAN D E R LU S T T IP S .COM

16 thời trang

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

fashion 17

Giống như một dải lụa mềm mại nằm yên bình bên bờ sông Cổ Cò, SILK SENSE HOI AN RIVER RESORT sẽ là nơi đánh thức mọi giác quan và nối dài những xúc cảm của bạn.

Like a soft silk band lying peacefully on Co Co river bank, SILK SENSE HOI AN RIVER RESORT is a place to evoke the five senses and arouse your emotions.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

18 thời trang

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

Tọa lạc ở vị trí đắc địa, nơi có lưu vực

Located in a prime location with a large

sông rộng và thoáng mát. Du khách đến

and cool river basin.Visitors come to

với SILK SENSE HỘI AN RIVER RESORT

SILK SENSE HOI AN RIVER RESORT to

để tìm về sự bình yên trong tâm hồn qua

find peace of mind while spending time

những giờ phút thưởng trà, đi dạo, hay

enjoying tea, walking, or kayaking to

chèo thuyền kayak ngắm hoàng hôn...

admire the sunset.

fashion 19

WAN D E R LU S T T IP S .COM

20 thời trang Các giá trị của lụa được đưa vào SILK SENSE HỘI AN RIVER RESORT một cách tinh tế qua những đường nét kiến trúc, nội thất và dịch vụ.

The value of silk is subtly integrated into SILK SENSE HOI AN RIVER RESORT in the way of architecture, interior, and service.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

fashion 21

WAN D E R LU S T T IP S .COM

22 thời trang

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

fashion 23

Không chỉ là một trong những khu nghỉ hàng đầu

Not only is it regarded as one of the leading

tại Hội An, SILK SENSE HỘI AN RIVER RESORT

resorts in Hoian but SILK SENSE HOI AN RIVER

còn có rất nhiều các hoạt động xã hội quan tâm

RESORT also organizes many volunteer programs

tới việc hỗ trợ người dân địa phương qua các

to support local people such as “Prosperous

chương trình thiện nguyện như “Xuân ấm vùng

Spring in the Mountainous Area” which gives

cao” trao tặng các phần quà giá trị tới các hộ

valuable gifts to poor families in the remote

nghèo của các xã vùng cao tỉnh Quảng Nam. Hay

communes in Quang Nam province or “Soap

chương trình “Xà phòng cho nông thôn” hứa hẹn

for the Countryside” which promises to bring

mang lại nhiều kết quả ý nghĩa vào năm 2019.

significant results in 2019.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

responsible tourism

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

Du lịch đang ngày càng phát triển mạnh mẽ và

The tourism industry is growing strongly and

đóng góp một phần quan trọng trong sự phát triển

playing an important role in the economic and

kinh tế và xã hội của các quốc gia, trong đó du lịch

social development of Vietnam, and responsible

có trách nhiệm là điều cần được ưu tiên quan tâm

tourism should be considered as a top priority. It

hàng đầu. Du lịch có trách nhiệm giúp hạn chế tối

helps minimize negative impacts, protects the

đa các tác động tiêu cực, bảo vệ môi trường, tiết

environmentand saves costs. It also increases

kiệm chi phí, tăng các trải nghiệm thực tế cho du

authentic experiences for visitors, protects and

khách, gìn giữ và bảo tồn các di sản thiên nhiên văn

preserves cultural and natural heritages, whilst also

hóa, nâng cao phúc lợi cho người dân địa phương...

increasing benefits for local people. Wanderlust

Chuyên đề “Du lịch có trách nhiệm” Wanderlust

Tips’ special issue “Responsible Tourism” March

Tips số tháng 3/2018 chia sẻ các quan điểm và góc

2018, will share objective viewpoints on the

nhìn khách quan về việc phát triển du lịch bền

sustainable development of tourism in Vietnam

vững tại Việt Nam và trên Thế giới.

and all over the world.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

CÓ HƠN

4/10NGƯỜI

CHO RẰNG NGÀNH DU LỊCH THỰC HIỆN KHÁ

TỐT VIỆC GIẢM LƯỢNG KHÍ THẢI NHÀ KÍNH

31% CÔNG TY DU LỊCH

1 3 9

3 NÓI 1 8

6 4

6 1

75% CÁC TỔ CHỨC THUỘC NGÀNH DU LỊCH VÀ

1/3 KHÁCH

DU LỊCH NGƯỜI ANH CHO RẰNG TÍNH BỀN VỮNG ĐANG DẦN ĐƯỢC CẢI THIỆN TRONG NHỮNG THẬP NIÊN VỪA QUA

7/10 DU KHÁCH

CÓ HƠN

HOẠCH CẮT GIẢM LƯỢNG

COI TÍNH BỀN VỮNG LÀ MỘT

KHÍ THẢI CO2 SONG CHỈ CÓ

YẾU TỐ QUAN TRỌNG TRONG VIỆC LỰA CHỌN KỲ NGHỈ

HIỆN CHÍNH SÁCH NÀY

CÓ ĐẾN

7/10 TỔ CHỨC

3/4 SỐ KHÁCH DU LỊCH

CHO RẰNG PHÁT TRIỂN DU

KHÔNG TRẢ TIỀN ĐỀN BÙ CHO

LỊCH BỀN VỮNG LÀ ĐIỀU VÔ

LƯỢNG KHÍ THẢI CO2 TRONG MỖI

CÙNG QUAN TRỌNG

CHUYẾN BAY

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

8 1

TRÊN THẾ GIỚI CÓ KẾ

1/4 TRONG SỐ ĐÓ THỰC

8 1 3

75 2 8 4 7 7 8 1 3

6 9nguồn:7 WTM 2017 8 3 5 4 9

1 3

86 2

1 1 3 8

4 2

8 1 3

1 3

8 7

6 5

8 8

1 3

1 8

27 3 7 9 8 6

4 2

8 1 3

1 3

8 1 5

27 3 7 9 8 6 9

7 9

86 7

8 1 3

1 3

2 8

86 2 9

7 1 3

75 2 8 4 7 7 8 1 3

6 9 7 8 1 3 8 2 5 4 7 8 1 3 8 8 TOURISM 7 2 5 RESPONSIBLE 4 9 4 6 3 2 5 4 6 9 6 7 3 7 3 1 2 2 8 5 8 4 8 1 3 4 4 SIGNIFICANT OF TOURISM 5 3 5 4 6 5 4 1 9 7 6 5 3 1 2 8 5 6 4 9 7 9 7 NUMBERS 1 3 3 5 4 1 8 3 INDUSTRY 8 9 1 4 1 8 5 3 4 3 5 6 2 7 67 5 1 9 7 3 1 1 8 8 5 9 2 3 4 1 7 2 1 5 7 9 4 6 7 6 4 3 5 7 8 4 1 3 8 4 9

1 3

source: WTM 2017

4/10 SAY THE

75% OF THE INDUSTRY &

INDUSTRY PERFORMS

1/3 OF UK HOLIDAYMAKERS SAY

BETTER THAN AVERAGE ON

SUSTAINABILITY HAS IMPROVED

GREENHOUSE GAS

OVER THE LAST DECADE

7 IN 10

3/4 HOLIDAYMAKERS DO

MORE THAN

NOT PAY COMPENSATION

SEE SUSTAINABILITY AS

FOR CARBON WHEN THEY

IMPORTANT WHEN CHOOSING

FLY

A HOLIDAY

7/10 SAY

31% OF COMPANIES HAVE A

SUSTAINABILITY IS

CARBON EMISSIONS REDUCTION

IMPORTANT TO THEIR

POLICYâ&#x20AC;¦ONLY A QUARTER

ORGANIZATION

IMPLEMENT IT

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

Chúcg mừn nămi mớ

Cleverlearn Ba Đình

WAN D E R LU S T T IP S .COM

30 du lịch có trách nhiệm

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

du lịch có trách nhiệm 31

DU LỊCH ĐÓNG MỘT VAI TRÒ QUAN TRỌNG ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ, XÃ HỘI CỦA CÁC QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI. KHI NHU CẦU VẬT CHẤT ĐƯỢC ĐÁP ỨNG, CON NGƯỜI MUỐN ĐƯỢC THOẢ MÃN NHU CẦU TINH THẦN VÀ MỘT TRONG NHỮNG CÁCH ĐƯỢC YÊU THÍCH LÀ ĐI DU LỊCH. TỪ SỐ LIỆU CỦA HỘI ĐỒNG DU LỊCH VÀ LỮ HÀNH THẾ GIỚI (WTTC), WANDERLUST TIPS TỔNG HỢP VÀ ĐƯA RA 5 XU HƯỚNG LỚN NHẤT SẼ ĐỊNH HÌNH NGÀNH DU LỊCH TRONG TƯƠNG LAI.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

32 du lịch có trách nhiệm

DU LỊCH TRẢI NGHIỆM

Ngành du lịch đã chuyển đổi từ việc đơn thuần

đẹp của một vùng đất rõ nét nhất. Song điều

cung cấp chuyến bay, phòng nghỉ, đồ ăn sang

này lại có liên quan mật thiết đến quyền lợi

việc mang đến những trải nghiệm đích thực

thiết thực người dân địa phương nhận được

cho du khách. Ngày nay, người ta đi du lịch để

từ ngành du lịch. Chúng tôi tin rằng du lịch có

chăm sóc sức khỏe, tìm kiếm các chuyến phiêu

trách nhiệm là loại hình du lịch mang tính chất

lưu mạo hiểm, học hỏi những kỹ năng mới và

trải nghiệm và thiết thực hơn cả. Chính vì vậy

để sống trọn vẹn hơn, thay vì chỉ đi tham quan

ứng dụng Airbnb đã định hình thị trường của

theo kiểu cưỡi ngựa xem hoa hay nằm dài tắm

mình theo xu hướng trải nghiệm như người

nắng trên bãi biển như trước kia. Đây là thử

bản địa.

thách lớn đối với các công ty lữ hành truyền thống và đại lý du lịch online chuyên cung cấp

Trong phân khúc du lịch hạng sang, đa phần

dịch vụ trọn gói. Khách hàng giờ đây mong

các gia đình giàu có thường chi tiêu cho trải

muốn được trải nghiệm nhiều hơn như tham

nghiệm sống, thay vì hiện vật như mua đồ

gia leo núi và ngắm cá voi ngoài đại dương.

trang sức hay đồng hồ. Đây cũng là minh chứng cho tiềm năng của nền kinh tế trải

Những chuyến đi giúp ta cảm nhận nét đẹp

nghiệm, ngày nay, con người trân trọng kỷ

văn hóa, lối sống, ẩm thực và thiên nhiên tươi

niệm tinh thần hơn tài sản vật chất.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

du lịch có trách nhiệm 33

QUÁ TẢI DU LỊCH

Trong nhiều thập niên qua, hầu hết các điểm đến đều cố gắng thu hút tối đa lượng khách tham quan, song lại thiếu hoạch định khiến cho điều kiện sống của người dân địa phương gặp khó khăn và trải nghiệm du lịch bị suy thoái. Du lịch không phải là thần dược, như bao ngành kinh tế khác, nó mang đến ảnh hưởng vừa tiêu cực vừa tích cực cho môi trường và con người. Khi số lượng du khách gia tăng với tốc độ chóng mặt qua từng năm, tình trạng quá tải du lịch sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn. Từ nay, việc thu hút đúng đối tượng du khách và hạn chế lượng khách du lịch cần được chú trọng hơn qua giảm số lượng phòng nghỉ qua đêm, thu phí tham quan, giới hạn số lượng phòng đặt trước, số lượng chuyến bay, đồng thời giảm bớt các chương trình quảng bá du lịch tại các điểm đến nổi tiếng. Đối tượng khách hàng được hướng đến sẽ là du khách có trách nhiệm, để tạo nên lợi nhuận tối đa cho nền kinh tế địa phương và giảm ảnh hưởng tiêu cực cho môi trường và xã hội.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

34 du lịch có trách nhiệm

CẦN CHẤM DỨT CÁC CHIẾN LƯỢC MARKETING “THIÊN ĐƯỜNG NGHỈ DƯỠNG”

Một trong số những chiến lược marketing được phát triển

Để thuyết phục khách hàng về một thiên đường mặt đất, các

và sử dụng nhiều nhất trong ngành du lịch là tạo cho khách

công ty du lịch đã giấu đi thực trạng của nhiều điểm đến

hàng suy nghĩ về một “thiên đường nghỉ dưỡng”.

du lịch hiện nay. Mặc dù những nơi này vẫn rất đẹp và du khách sẽ được trải nghiệm những khoảnh khắc tuyệt vời

Chúng ta thường mường tượng thiên đường nghỉ dưỡng qua

khi đến đây, nhưng người dân địa phương và môi trường

hình ảnh bãi biển cát trắng trải dài với bóng dừa và những

nơi đây sẽ phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng liên

con sóng dịu dàng.

quan đến bảo tồn thiên nhiên và phát triển du lịch.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

du lịch có trách nhiệm 35

Nhiều tổ chức du lịch cho rằng thay vì

mà khách du lịch sẽ sớm nhận ra khi đến

để du khách thấy được thực trạng môi

nơi). Điều này khiến cho khả năng cũng

trường và các vấn đề về xã hội mà người

như cam kết của ngành du lịch trong việc

dân địa phương đang phải gánh chịu thì

giúp giải quyết vấn đề bị giới hạn.

tốt hơn hết nên giấu đi mặt tiêu cực để tránh ảnh hưởng đến doanh thu.

Trong tương lai, các công ty du lịch sẽ cần phải trung thực hơn với khách hàng,

Vì lẩn tránh không giải quyết triệt để vấn

xuất bản cẩm nang du lịch có các mục

đề mà trong nhiều thập niên qua ngành

đề cập đến thực trạng của điểm đến

du lịch đã không truyền tải được hình

cùng với các thông tin về du lịch có trách

ảnh chân thực của các điểm đến (điều

nhiệm trong các chuyến đi. WAN D E R LU S T T IP S .COM

36 du lịch có trách nhiệm

Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

Trong suốt hơn 1 thập niên qua, ngành hàng không vẫn

nhiễm bầu không khí, song chỉ một phần nhỏ trong tổng số

thường được nhắc đến trên các mặt báo về việc làm gia tăng

lợi thuận thu được từ các chuyến bay dùng để bồi thường

tình trạng biến đổi khí hậu và sẽ còn bị chỉ trích nhiều hơn

cho các tổn thất nghiệm trọng này”. Hành động này cũng

nữa trong tương lai nếu không sớm có biện pháp khắc phục.

giống như việc các tập đoàn sản xuất vũ khí xây bệnh viện cho trẻ em bị đánh bom bởi chính vũ khí họ sản xuất ra.

Trên thế giới hiện nay, một số quốc gia phát triển đã sử dụng chủ yếu là nguồn năng lượng tái tạo và chỉ trong 5-10 năm

Nỗ lực và đầu tư vào việc tìm kiếm nguồn nhiên liệu sạch

nữa thôi 80% số lượng xe ô tô được sản xuất sẽ là xe điện.

thay thế cho máy bay dường như không thấm tháp vào đâu

Đến năm 2030, tất cả xe hơi được bán ở Ấn Độ sẽ là xe điện.

so với sự phát triển của ngành năng lượng tái tạo và công nghiệp sản xuất ô tô điện. Đáng chú ý là nhiên liệu hàng

Thế nhưng hiện nay chúng ta vẫn chưa có nhiên liệu hàng

không lại được ưu ái vô cùng - đây là nguồn nhiên liệu duy

không sạch và thân thiện hơn với môi trường để thay

nhất không bị đánh thuế trên thế giới. Các chuyên gia ước

thế cho Kerosene. Giáo hoàng Francis - Đương kim Giáo

tính mức trợ giá lên tới 10 tỷ EUR. Với chính sách trợ giá ưu

hoàng của Giáo hội công giáo Rôma cho rằng việc trả tiền

ái này, ngành hàng không phải đầu tư nhiều hơn để tìm ra

bồi thường cho lượng khí thải CO2 do du lịch hàng không

giải pháp đối phó với biến đổi khí hậu. Hoặc ngành này phải

tạo nên là hành động đạo đức giả. Ông nói: “Máy bay làm ô

chịu tăng thuế.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

du lịch có trách nhiệm 37

TOÀN CẦU HÓA

Có lẽ một trong những thành tựu lớn nhất của ngành du lịch trong 70 năm qua chính là đưa con người lại gần nhau hơn - từ những người dân địa phương chất phác tới những vị khách du lịch phương xa. Đó cũng là điều mà các tổ chức liên hợp quốc và chính phủ các nước luôn đau đầu trăn trở, thì ngành du lịch lại làm được không mấy khó khăn. Du lịch thực sự đã khiến con người từ nhiều nền văn hóa thấu hiểu và gần gũi nhau hơn. Tuy nhiên, tại một số nơi trên thế giới, nỗi sợ về sự khác biệt vẫn đang hiện hữu và lớn dần trong sự khác biệt về niềm tin và tôn giáo. Bên cạnh đó, sự giới hạn về quyền tự do đi lại của một số quốc gia cô lập và khép kín cũng chính là thử thách lớn nhất của ngành du lịch trong việc hoàn thành sứ mệnh của mình.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

38 responsible tourism

THE FUTURE OF THE WORLD TOURISM TOURISM IS PLAYING A CRUCIAL ROLE IN THE ECONOMIC AND SOCIAL DEVELOPMENT OF COUNTRIES AROUND THE WORLD. WHEN MATERIAL NEEDS ARE SATISFIED, PEOPLE THEN WANT TO FULFILL THEIR SPIRITUAL NEEDS AND ONE OF THE MOST FAVOURITE WAYS IS TO TRAVEL. FROM THE WORLD TRAVEL AND TOURISM COUNCIL (WTTC) DATA, WANDERLUST TIPS SUMMERIZES AND MAKES A LIST OF 5 BIGGEST TRENDS THAT WE THINK WILL SHAPE THE FUTURE OF TOURISM.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

responsible tourism 39

WAN D E R LU S T T IP S .COM

40 responsible tourism

THE EXPERIENCE - ORIENTED TOURISM

Tourism has changed from being a service industry

Journeys help us to explore other country’s cultures, ways of

offering you a flight, a room and some food to offering true

life, food and natural beauty. It is believed that these things are

experiences.

only possible when local people buy into this idea, and benefit fairly from tourism. We believe Responsible travel is more

Travel is now more about wellness, adventure, learning new

experiential or authentic than other forms of tourism. This

skills and ‘being more of who you are’ than just ticking off

trend explains why Airbnb is keen to try to position itself as

places and things and flopping in the sun on the beach as

about ‘belonging’ and experiencing a place ‘like a local’.

before. In the luxury sector we see wealthy people who are more This represents a big challenge for legacy tour operators and

likely to spend money on experiences than objects - jewellery,

online travel agents offering flight and hotel packages and all

watches etc. This is a further demonstration of the experience

inclusive resorts. Customers now want to experience more

economy and there is a sense that people value memories

like mountain biking or off-shore whale watching.

more than some physical possessions.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

responsible tourism 41

OVERTOURISM

For decades, most tourism destinations

From now on efforts will be made to

have tried to attract as many tourists

attract the ‘right type of tourist’ and where

as possible, without any thought that

necessary numbers controlled through

there could be limits beyond which local

reducing bed night capacity, charging for

people’s lives and tourists experiences

entry, pre booking with fixed numbers,

start to suffer.

subsidising less flights, restricting cruise ship numbers and reducing promotion

The lesson here is that tourism is no

programmes for well known areas. More

panacea; as many other industries, it

often than not the ‘right type’ of tourist will

always brings negative impacts as well as

be the responsible tourist - creating the

positive ones. With global tourist numbers

maximum benefit to local economies with

set to accelerate at an even faster rate

the least possible social and environmental

‘overtourism’ will become a growing issue.

impact.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

42 responsible tourism

THE INDUSTRY’S OBSESSION WITH MARKETING ‘PARADISE’ WILL HAVE TO END

One of the great marketing ideas developed and exploited by

The industry felt it was better to hide these issues from

the tourism industry was to encourage people to think about a

tourists, as they might detract from a sale, rather than present

‘paradise’.

environmental problems and social issues which local people are facing.

The classic photo of the deserted white sandy beach, gently lapping waves and solitary palm tree is a representation of

By remaining in denial about this for so many decades the

paradise.

industry both failed to tell tourists the whole truth (which they soon discovered when they arrived anyway) and it limited the

To sustain the myth that paradise exists on earth the

tourism industries commitment and ability to do much to help

industry decided not to reveal the truth about many of these

solve these problems.

destinations. Although they are stunningly beautiful, and you will have a wonderful time, local people and environments face

In the future, travel companies have to be more honest with

some serious challenges around tourism development and

their clients and publish destination guides with sections on

nature conservation.

local issues and trip by trip responsible tourism information.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

responsible tourism 43

WAN D E R LU S T T IP S .COM

44 responsible tourism

AIR POLLUTION AND GLOBAL WARMING

Aviation has been hammered in the press for more than a decade for its contribution to global warming - but it will become even more of a pariah unless it starts to do more to address this. We live in a world where the majority of some developed countries’ energy needs come from renewable sources and where it’s thought that in 5-10 years time 80% of the production of the world’s cars will be electric. All of the cars sold in India in 2030 will be electric. And yet we still have no cleaner, greener alternative to aviation fuel - kerosene. Pope Francis - the current Pope of the Catholic Church has denounced the CO2 compensation for air travel as hypocritical. He said: “The planes pollute the atmosphere, but with a fraction of the sum of the ticket price trees are planted to compensate for the damage inflicted.” If this logic were extended, one day it would come to a point where armaments companies set up hospitals for those children who fell victim to their bombs. Efforts and investments made in seeking renewable aviation fuels are small - certainly compared to what we’ve seen in renewable energy and electric cars. This is even more galling as aviation fuel is heavily subsided - it’s the only untaxed fuel in the world. Experts estimate that the subsidy is as big as EUR10billion. With these heavy subsidies in place the aviation industry must invest more in finding solutions to reduce global warming. If it doesn’t then taxes will inevitably follow.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

responsible tourism 45

GLOBALIZATION

Perhaps the travel industries greatest achievement over the past 70 years has been about how it brings together strangers - honest local people and travellers from far away - harmoniously. While the UN, Governments and other bodies work hard on policy the tourism industry does something they cannot do - it brings people from different cultures together face to face. However in some parts of the world there seems to be growing fear of people different to ourselves, including people with different religious beliefs. This, and restrictions of freedom of movement of some isolated and secretive countries represents some of the biggest challenges to the tourism industry in accomplishing its mission.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

46 du lịch có trách nhiệm

KHÔNG NÊN THAM GIA

CÂN BẰNG GIỮA PHÁT TRIỂN DU LỊCH VÀ GÌN GIỮ BẢO TỒN THIÊN NHIÊN LÀ ĐIỀU VÔ CÙNG CẦN THIẾT. CHÚNG TA CẦN NÂNG CAO NHẬN THỨC, THÚC ĐẨY NGÀNH DU LỊCH PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÀ HIỂU RÕ TRÁCH NHIỆM CỦA BẢN THÂN CÙNG TẦM QUAN TRỌNG CỦA MÔI TRƯỜNG ĐỐI VỚI CÁC LOÀI ĐỘNG VẬT HOANG DÃ. WANDERLUST TIPS ĐIỂM TÊN 3 HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ THẾ GIỚI ĐỘNG VẬT HOANG DÃ, DU KHÁCH NÊN QUYẾT ĐỊNH “SÁNG SUỐT” TRƯỚC KHI THAM GIA.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

du lịch có trách nhiệm 47

WAN D E R LU S T T IP S .COM

48 du lịch có trách nhiệm

Dù có vẻ vô hại, nhưng cưỡi voi là hoạt động gây

Sự đau khổ không chỉ dừng lại ở đấy, khi đã quên

nhiều tổn hại nhất cho loài động vật này. Vì bản

đi bản năng vốn có của mình, voi sẽ phải chở

tính của voi hoang dã vốn không cho phép con

khách du lịch từ ngày này qua ngày khác trong

người cưỡi trên lưng, nên để chế ngự loài vật này,

khi vẫn tiếp tục bị hành hạ bởi những chiếc móc

con người sẽ tra tấn cho đến khi chúng quên đi

nối với dây cương điều khiển. Hãy nhớ rằng,

bản năng của mình. Quá trình này được gọi là

voi là loài vật có trí nhớ tuyệt vời, chúng có thể

Phajaan, hay “tẩy não”. Voi con bị tách khỏi mẹ từ

nhớ những việc đã xảy ra trong nhiều năm. Điều

sớm, bị nhốt trong những không gian chật hẹp,

đó cũng có nghĩa là những tổn thương mà con

bị giới hạn khả năng di chuyển và bị đánh đập để

người gây ra sẽ theo chúng cả cuộc đời. Cưỡi voi

ép buộc tuân theo mệnh lệnh. Chúng còn bị đâm

tham quan rất phổ biến ở Đông Nam Á, đặc biệt ở

bằng những chiếc móc sắc nhọn, bị bỏ đói và

Thái Lan nơi loài voi Châu Á bị huấn luyện để chở

không được ngủ trong nhiều ngày.

khách du lịch.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

du lịch có trách nhiệm 49

“

HÃY LUÔN NHỚ RẰNG ĐỘNG VẬT HOANG DÃ NÊN ĐƯỢC SỐNG TRONG MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN THAY VÌ TRỞ THÀNH CÔNG CỤ KIẾM TIỀN CỦA CON NGƯỜI. VÀ CHÚNG TA CÓ TRÁCH NHIỆM BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG CÙNG CÁC LOÀI TRONG CÁC CHUYẾN DU LỊCH.

“

ĐỘNG VẬT HOANG DÃ NGAY CẢ

Thay vì cưỡi voi, hãy tham gia những chuyến đi hướng đến sự khám phá thiên nhiên để có thể nhìn thấy chúng. Tại đây du khách có thể tận mắt chứng kiến bản năng thật sự của loài động vật to lớn này trong môi trường sống của chúng. Du khách cũng có thể tìm thấy voi Châu Á trong những khu bảo tồn voi nhỏ ở Đông Nam Á, và voi Châu Phi trong nhiều công viên quốc gia ở Châu Phi. Song cũng nên lưu ý rằng, voi không quen với việc tiếp xúc với con người, vậy nên giữ khoảng cách nhất định với chúng, và nhớ mang theo một chiếc máy ảnh tốt nếu bạn muốn có những bức hình kỷ niệm đẹp.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

50 du lịch có trách nhiệm

Xem cá heo trình diễn hay được lại gần và tiếp xúc với chúng có lẽ là niềm ao ước của nhiều người, nhưng với loài cá heo thì có lẽ là không. Loài sinh vật biển tuyệt đẹp này không sinh ra để bị giam giữ trong những bể chứa nhỏ bé.

Cá heo là loài động vật vô cùng thân thiện, vì vậy con người có rất nhiều cơ hội để

Cá heo hoang dã thường bơi 100 dặm mỗi ngày, điều mà

gặp chúng trong môi trường tự nhiên.

cá heo không thể làm trong một bể chứa nhỏ. Việc tham

Thay vì trả tiền để xem các buổi trình diễn,

gia những chương trình biểu diễn và các buổi huấn luyện

hãy tham gia các tour ngắm cá heo ngoài

trong thời gian kéo dài, cùng với những ức chế gây nên

đại dương. Thuyền sẽ đưa du khách ra

từ việc sống trong không gian chật hẹp khiến tuổi thọ của

biển, tìm kiếm và ngắm nhìn cá heo vùng

chúng giảm xuống chỉ còn 1 nửa. Hơn nữa, cá heo là loài động vật sống theo bầy đàn với cấu trúc xã hội phức tạp. Sống trong bể cá khiến chúng không thể giao tiếp và tạo nên mối quan hệ với các cá thể cùng loài, bị tước đi những kết nối quan trọng mà chúng đáng lẽ sẽ tạo ra khi sống trong môi trường hoang dã. WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

vẫy trong môi trường tự nhiên, nơi chúng thực sự thuộc về. Nếu may mắn, bạn thậm chí còn có thể tiếp xúc với chúng.

du lịch có trách nhiệm 51

Hổ là loài động vật có sức hấp dẫn đặc biệt, với những đốm vằn trên lưng, cặp mắt thôi miên và sự tồn tại đầy bí ẩn khiến cho con người luôn muốn tìm hiểu. Vì vậy, hổ xuất hiện tại rất nhiều điểm tham quan trên thế giới. Cũng bởi mang lại nhiều lợi nhuận nên tại nhiều khu bảo tồn động vật hoang dã trá hình, hổ được nuôi và cho sinh sản vì mục đích du lịch thương mại, và có lẽ sẽ không bao giờ được biết đến thế giới hoang dã. Hổ trong các khu bảo tồn này thường bị tiêm thuốc để du khách có thể đến gần và chụp ảnh cùng chúng. Sau khi trả phí, du khách sẽ được ngồi hoặc nằm lên lưng hổ trong khi chúng bị xích trên mặt đất và không thể đứng dậy. Để đảm bảo cho sự an toàn của du khách, có nhiều thông tin hé lộ rằng một số nhà khai thác đã cắt bỏ móng vuốt và răng của hổ.

Thay vì đến tham quan những khu bảo tồn đáng ngờ, hãy chọn các công viên và khu bảo tồn quốc gia. Công viên quốc gia Kanha ở Ấn Độ là một nơi như vậy, đến đây du khách có thể tham quan và bắt gặp những chú hổ ở khoảng cách gần. Vì hổ là loài động vật sống đơn độc, nên có thể trong chuyến đi du khách không thể nhìn thấy chúng, nhưng thay vào đó bạn vẫn sẽ được ngắm nhìn thế giới hoang dã tuyệt vời.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

52 responsible tourism

RESPONSIBLE TOURISM

TOURISM ATTRACTIONS VISITORS SHOULD NEVER DO

IT IS VERY IMPORTANT TO BALANCE BETWEEN TOURISM DEVELOPMENT AND NATURE CONSERVATION. WE MUST RAISE AWARENESS OF VISITORS, PROMOTE SUSTAINABLE TOURISM, AS WELL AS UNDERSTAND OUR OWN RESPONSIBILITIES AND THE IMPORTANCE OF THE ENVIRONMENT FOR WILD ANIMALS. WANDERLUST TIPS HAS HIGHLIGHTED 3 WILDLIFE TOURISM ATTRACTIONS THAT VISITORS SHOULD THINK TWICE BEFORE DOING.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

responsible tourism 53

WAN D E R LU S T T IP S .COM

54 responsible tourism

“

WE MUST ALWAYS REMEMBER THAT WILD ANIMALS SHOULD ALWAYS BE IN THE WILD AND NOT MADE TO DO OUR BIDDING.

“

IT IS OUR RESPONSIBILITY TO PROTECT WILD ANIMALS AND THE ENVIRONMENT EVEN DURING OUR JOURNEYS.

Riding elephants, as harmless as it may seem,

The elephant’s plight does not end there. Once

may probably be the most harmful act you can

its spirit is crushed, it spends its days giving

do to an elephant. Elephants are not meant

rides to tourist while being prodded with hooks

for riding, so in order to crush an elephant’s

by its handlers as a way to control it. Keeping in

spirit, they are tortured until they forget

mind that elephants have an excellent memory,

their instinct. This process is referred to as

capable of remembering what happened to them

“Phajaan”. Baby elephants are taken away from

for years, means that this agony is embedded in

their mothers, confining them in small spaces

its memory for a lifetime.

with limited ability to move and then beaten into submission. They are also pierced with

Elephant rides are very common in Southeast

sharp hooks as well as starved and deprived of

Asia and particularly in Thailand where captive

sleep for days on end.

Asian elephants are trained to carry tourists.

Instead of riding elephants, encounter them in the wild on a safari. There, you can witness these gentle giant’s true nature in their habitat. You can find Asian elephants in small elephant sanctuaries in Southeast Asia and African elephants in many parks in Africa. Keep in mind that wild elephants are not meant to be touched either, so keep a proper distance from them and take along a good camera, if you’d like a nice picture.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

responsible tourism 55

WAN D E R LU S T T IP S .COM

56 responsible tourism

Watching dolphins performing tricks and getting up close and personal with them may be a dream come true for many, but it isn’t for the dolphin. This beautiful large sea creature is not meant to be caged in a tank. Wild dolphins swim up to 100 miles a day, a great distance that cannot be recreated within a small tank. The constant shows and training that these intelligent creatures undergo as well as the stress of living in a small tank have shortened captive dolphin’s life span by half. Remember also that dolphins are social animals with complicated social structure. Reducing them to living in a tank prevents them from communicating and socializing with one another, missing out on important connections that they would have made in the wild.

Dolphins are extremely friendly, so chances of encountering them in the wild are high. Instead of paying to watch dolphins perform tricks, invest on a dolphin-watching tour where boats will take you out to the sea in search of dolphins and allow you the chance to watch them swimming with joyfulness in their habitat. If you’re lucky, they might even interact with you!

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

responsible tourism 57

There is no doubt about the attractiveness of a tiger. The beautiful stripes on its back and mesmerizing eyes coupled with its somewhat mysterious presence have long made Instead of visiting questionable tiger sanctuaries, opt to go to reserves and National parks. The Kanha National Park in India is

it a tourist attraction all over the world. So valuable is a tiger that many so-called tiger sanctuaries have popped up where tigers are bred for the purpose of commercial tourism and will never see the wild in their lifetime.

an example of a park that you can visit to potentially get a close encounter with tigers.

Tigers in tiger sanctuaries are usually sedated to allow

As tigers are solitary and elusive animals,

tourists to come up close to take a picture with them. For

your trip to the park may not garner you an

an extra fee, you are even allowed to sit or lie on the tigers

audience with a tiger, but you may still be able

while they are chained so close to the ground that they

to witness great wildlife.

have difficulty standing up. To ensure the safety of tourists, it has been revealed that some operators remove the tigerâ&#x20AC;&#x2122;s claws and teeth.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

58 du lịch có trách nhiệm

mô hình

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

du lịch có trách nhiệm 59

NĂM 2017 ĐƯỢC NGÀNH DU LỊCH CHỌN LÀ NĂM DU LỊCH BỀN VỮNG. HÀNG LOẠT CÁC DỰ ÁN DU LỊCH TRÊN TOÀN THẾ GIỚI ĐỀU ĐÃ HƯỚNG ĐẾN TIÊU CHÍ THÂN THIỆN VỚI MÔI TRƯỜNG VÀ CÓ TRÁCH NHIỆM VỚI XÃ HỘI. WANDERLUST TIPS GIỚI THIỆU MỘT SỐ MÔ HÌNH DOANH NGHIỆP DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM NỔI BẬT TẠI VIỆT NAM VÀ THẾ GIỚI ĐÃ ĐEM LẠI LỢI ÍCH VỀ KINH TẾ CHO CỘNG ĐỒNG ĐỊA PHƯƠNG, ĐỒNG THỜI BẢO VỆ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN VÀ MÔI TRƯỜNG.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

60 du lịch có trách nhiệm

khu nghỉ

SONEVA FUSHI, MALDIVES GIẢI VÀNG HẠNG MỤC GIẢI THƯỞNG DU LỊCH BIỂN - GIẢI THƯỞNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM THẾ GIỚI 2015

Giúp đỡ người dân địa phương, sống và trải nghiệm như người

chức này đó là cùng với chính phủ đưa ra quyết sách bảo vệ

bản địa, tìm hiểu các giá trị di sản thiên nhiên là những gì

vòng san hô, nơi được UNESCO trao tặng danh hiệu khu dự trữ

khu nghỉ Soneva Fushi đang hướng tới để phát triển du lịch

sinh quyển thế giới vào năm 2011 và một bộ luật năm 2010 về

địa phương. Trong đó, nổi bật có hoạt động dạy bơi cho gần

việc cấm săn bắt cá mập quanh quần đảo Maldives.

70 người dân sống trong một cộng đồng nhỏ quanh khu nghỉ dưỡng Soneva Fushi.

Khi rác thải là một vấn đề thường gặp trên các hòn đảo, Soneva Fushi đã triển khai chương trình Eco Centro Waste-

Được xây dựng trên đảo Kunfunadhoo, Maldives, vào năm 1995

to-Wealth giúp tái chế đến 80% lượng rác thải của khu nghỉ

bởi Sonu Shivdasani - nhà sáng lập công ty Soneva, Soneva

dưỡng. Bên cạnh đó, 100% lượng thực phẩm bỏ đi sẽ được

Fushi là khu nghỉ dưỡng đầu tiên trong chuỗi khách sạn, spa

tái chế thành phân bón phục vụ tưới tiêu cho các vườn rau.

và khu nghỉ dưỡng thân thiện với môi trường được xây dựng

Soneva Fushi cũng tính 2% thuế môi trường cho mỗi phòng

dựa trên các chuẩn mực về tự nhiên. Một trong những vấn đề

nghỉ, số tiền này sẽ được sử dụng cho chương trình cắt giảm

khu nghỉ Soneva Fushi luôn trăn trở là làm sao để kết nối con

lượng khí thải CO2 của quỹ SLOW LIFE được thành lập bởi

người với đại dương đồng thời vẫn giữ môi trường biển trong

Soneva. Và Soneva Fushi còn có tới 80% nhân viên là người

sạch. Liên hiệp các khu nghỉ dưỡng Baa Atoll (BAARU) - một

bản địa được đào tạo về các chuẩn mực bảo vệ môi trường,

diễn đàn hợp tác giữa các khu nghỉ dưỡng ở Baa Atoll được

đây đều là những người có hiểu biết sâu sắc về cách bảo vệ

thành lập bởi Soneva, đã tạo nên những ảnh hưởng sâu rộng

các hòn đảo của Maldives.

về bảo vệ môi trường. Một số các hoạt động đáng chú ý của tổ

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

du lịch có trách nhiệm 61

du thuyền ULLSWATER STEAMERS VƯƠNG QUỐC ANH

GIẢI VÀNG HẠNG MỤC DU THUYỀN ĐẠI DƯƠNG VÀ DU THUYỀN TRÊN SÔNG TỐT NHẤT - GIẢI THƯỞNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM THẾ GIỚI 2015

Nếu bạn muốn tìm hiểu về du lịch bền vững và các hoạt động bảo vệ môi trường, đôi khi lựa chọn tốt nhất là trò chuyện với những người đi trước bởi họ là người hiểu hơn ai hết tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường. Và Ullswater Steamers chính là một trong số những hình mẫu điển hình như vậy. Được thành lập vào năm 1859, người chủ sở hữu hiện tại đã tiếp quản công ty này từ hãng du thuyền hàng đầu những năm đầu 1950 ở thung lũng Ullswater (Anh). Hàng năm Ullswater Steamers đón khoảng 280.000 lượt khách đến thăm thung lũng Ullswater. Cùng với việc bảo vệ một trong số những đội tàu chở khách truyền thống lớn nhất ở Vương quốc Anh, trong đó có chiếc tàu chở khách cổ nhất thế giới - Lady of the Lake, hạ thủy từ năm 1877, Ullswater Steamers còn bảo vệ vùng thung lũng Ullswater và những công viên quốc gia xung quanh. Chính vì những đóng góp đó, Ullswater Steamers đã được đề cử cho Giải thưởng Du lịch có trách nhiệm (Responsible Tourism Awards) năm 2008 và 2011. Không dừng ở đó, Ullswater Steamers luôn có gắng để cống hiến nhiều hơn cho sự phát triển bền vững của du lịch. Công ty này còn đóng một vai trò quan trọng trong các công viên quốc gia, như đầu tư xây cầu và cơ sở hạ tầng bến tàu. Họ quản lý việc giảm thiểu lượng khí thải CO2 và các loại rác thải, đồng thời chia sẻ các thông tin về các hoạt động môi trường một cách minh bạch. Hãng du thuyền Ullswater Steamers luôn cố gắng kiểm soát lượng khí thải CO2 ở mức thấp nhất với những chiếc minibus chuyên dụng để đưa đón nhân viên hay sửa lại nhà chờ tại bến tàu Glenridding thân thiện với môi trường hơn. Song điều mà Ullswater Steamers đang thực sự hướng tới là tạo nên tầm ảnh hưởng trong cộng đồng, sử dụng các sản phẩm địa phương, mang đến nhiều công ăn việc làm, trở thành đơn vị có tiếng nói trong mạng lưới cộng đồng hoạt động bảo vệ môi trường.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

62 du lịch có trách nhiệm

trung tâm bảo tồn

SAM VEASNA CAMPUCHIA GIẢI VÀNG HẠNG MỤC KHU BẢO TỒN HOANG DÃ GIẢI THƯỞNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM THẾ GIỚI 2016

Trung tâm bảo tồn Sam Veasna được biết đến là một trong số những nhà điều hành tour khám phá thế giới hoang dã danh tiếng nhất ở Campuchia, nhiều khách du lịch đam mê chim vẫn thường ghé thăm nơi đây để bắt đầu vào cuộc phiêu lưu khám phá các loài điểu cầm. Nhiều người trong số này có lẽ đã vô cùng quen thuộc với những đặc tính của loài đặc thù sống trong khu vực này song chưa hề biết về những chuyến phiêu lưu đầy màu sắc và độc đáo của trung tâm Sam Veasna. Việc thành lập trung tâm Sam Veasna có liên quan mật thiết với nhà tự nhiên học người địa phương tên Sam. Ông nổi tiếng với việc khám phá và vẽ bản đồ cho các khu vực trọng yếu trong việc bảo tồn loài chim. Ông mất vì căn bệnh sốt rét khi mới 33 tuổi trong một chuyến khám phá vùng đồng bằng phía Bắc (Northern Plains) để tìm kiếm loài bò rừng châu Âu (hay còn gọi là bò Tur) đã tuyệt chủng hiện nay. Song những di sản mà Sam để lại vẫn còn đó, một tổ chức phi lợi nhuận đã được thành lập bởi trung tâm bảo tồn Sam Veasna ở Siem Riep để tưởng nhớ ông, tổ chức này không chỉ đưa du khách khám phá thế giới tự nhiên mà còn đào tạo người dân địa phương theo hướng dẫn của những nhà tự nhiên học hàng đầu. Được thành lập năm 2006, tổ chức này đã dành hơn 10 năm để mang du khách đến với những công đồng dân cư ở vùng hẻo lánh, và cuối cùng thực hiện thành công du lịch có trách nhiệm dưới hình thức khám phá cuộc sống hoang dã. Bắt đầu với một ngôi làng nhỏ ở Tmatboey, mô hình này đã được nhân rộng ra 7 khu vực khác. Trong những khu vực này, du khách có thể dễ dàng bắt gặp các loài động vật hoang dã với một lượng lớn các loài chim quý hiếm. Bộ Môi trường và đội ngũ kiểm lâm đã yêu cầu cộng đồng địa phương ký thỏa thuận nhượng quyền sử dụng đất và không săn bắn. Theo đó, quỹ phát triển làng sẽ được nhận các khoản tiền tương ứng với số lượt tham quan. Những chuyến tham quan của khách du lịch cũng mang đến nguồn thu nhập đáng kể cho cộng đồng địa phương cũng như tạo nên nguồn cảm hứng cho những hướng dẫn viên du lịch tự nhiên và các nhà tự nhiên học tiếp bước ông Veasna.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

du lịch có trách nhiệm 63

SENS ASIA TRAVEL VIỆT NAM KINH DOANH DỰA TRÊN NỀN TẢNG BẢO VỆ CON NGƯỜI, VĂN HÓA VÀ MÔI TRƯỜNG

Sens Asia Travel là thành viên của tập đoàn HG Holdings,

trạng thái cân bằng lượng carbon và thực hiện các trách

được thành lập năm 1997 tại Hà Nội. Không chỉ là một

nhiệm cộng đồng trên 20 tiểu vùng trong khu vực Đông

trong những công ty quản lý điểm đến hàng đầu tại Đông

Nam Á.

Nam Á mà Sens Asia Travel còn được đánh giá cao bởi các hoạt động trách nhiệm xã hội, với các sản phẩm và sự kinh

Sens Asia Travel cũng đã và đang giới thiệu đến du khách

doanh dựa trên nền tảng bảo vệ con người, văn hóa và môi

các trải nghiệm du lịch có trách nhiệm với cộng đồng dựa

trường châu Á.

trên sự sáng tạo và những hiểu biết chuyên môn về địa phương, khi phối hợp với Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc

Sens Asia Travel đã phối hợp với HG Foundation tổ chức

Sơn - Ngổ Luông (Hòa Bình) tổ chức tour du lịch nhằm phát

chiến dịch “Trồng cây hái quả” ở các vùng xa xôi hẻo lánh.

triển du lịch sinh thái cộng đồng gắn với bảo tồn thiên

Đây là một phần trong chương trình “giảm lượng khí thải

nhiên. Không những đem đến những trải nghiệm mới lạ

CO2 gây ra do các hoạt động kinh doanh” nhằm thúc đẩy du

cho du khách, tour du lịch này còn hướng đến mục tiêu

lịch bền vững, đồng thời tạo ra môi trường kinh tế vĩ mô tại

gìn giữ văn hóa địa phương, hỗ trợ bảo tồn thiên nhiên, cải

các điểm đến nơi việc phát triển kinh tế - xã hội còn nghèo

thiện đời sống của người dân nghèo bản địạ đồng thời trao

nàn, hạn chế, với mục tiêu đến năm 2020 sẽ đạt được được

quyền cho cộng đồng địa phương.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

64 du lịch có trách nhiệm

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

responsible tourism 65

2017 IS CHOSEN AS THE YEAR OF SUSTAINABLE TOURISM. A SERIES OF TOURISM PROJECTS AROUND THE WORLD HAVE TURNED TOWARD THE STANDARDS OF ENVIRONMENTAL FRIENDLINESS AND SOCIAL RESPONSIBLITY. WANDERLUST TIPS INTRODUCES A NUMBER OF PROMINENT BUSINESS MODELS FOR RESPONSIBLE TOURISM IN VIETNAM AND THE WORLD THAT BRING ECONOMIC BENEFITS FOR THE LOCAL COMMUNITIES AND PROTECT NATURAL RESOURCES AND THE ENVIRONMENT.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

66 responsible tourism

SONEVA FUSHI, MALDIVES GOLD AWARD OF BEACH TOURISM AWARD - WORLD RESPONSIBLE TOURISM AWARDS 2015

When nearly seventy people from the tiny island

was founded by Soneva, are far reaching. Such as lobbying to

communities around Soneva Fushi’s Kunfunadhoo island

have the atoll protected as a UNESCO Biosphere Reserve in

resort are taught to swim, it has a perfect ripple effect.

2011 and also to ban shark fishing throughout the Maldives,

Because teaching local people to swim is just a tiny part of

with an ensuing law being passed in 2010.

Soneva Fushi’s, in the Maldives, vision. Helping people, living like a local, and understanding the value of their natural

Waste is always a pertinent issue on an island too, and

heritage is a fundamental part of Soneva’s raison d’etre.

Soneva Fushi recycles over 80% of waste through their state-of-the-art Eco Centro Waste-to-Wealth programme.

Built in 1995 by Soneva founders Sonu Shivdasani, on the

In addition, 100% of food waste is composted and used on

deserted island of Kunfunadhoo in the Maldives, Soneva

their vegetable gardens. Soneva Fushi also imposes a 2%

Fushi was the first in a collection of environmentally

environmental levy on each room, which goes directly to

friendly, luxury hotels, resorts and spas, all with the back

carbon reduction programmes managed by Soneva›s own

to nature ethos. Connecting people with water while also

SLOW LIFE Foundation. And with 80% of staff coming from

preventing people’s abuse water is always an issue for them,

local islands, and all being educated in the ‹slow› ethos, they

but something they embrace all the time. The environmental

are gaining a much deeper understanding of how they can

impacts of the BAARU organization, for example, a

sustain these island idylls.

collaborative platform between the Baa Atoll resorts which

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

responsible tourism 67

ULLSWATER STEAMERS UNITED KINGDOM GOLD AWARD OF BEST SEA OR RIVER CRUISE AWARDS - WORLD RESPONSIBLE TOURISM AWARDS 2015

When you want to get your head around sustainability or ethical practices, it is sometimes best to talk to people who have been around for a long time. Because they often have a greater understanding of a need to protect the environment. And Ullswater Steamers is one of those oldies, a business that dates as far back as 1859, the current owners taking it over in the early 1950â&#x20AC;&#x2122;s leading cruises in the Lake Districtâ&#x20AC;şs Ullswater Valley. Ullswater Steamers take 280,000 visitors per annum up and down the eponymous valley. As well as protecting one of the largest heritage passenger vessel fleets in the UK, including the oldest working passenger vessel in the world, Lady of the Lake, originally commissioned in 1877, it protects Ullswater and the surrounding national park environs. Consequently, they were highly commended for Responsible Tourism Awards in 2008 and 2011. But they keep striving to do more, never shutting the door on sustainability, such as linking with some of the most popular hiking trails, thus providing a viable sustainable transport link in the park. They also play an important role in the national parks, such as investing in bridge and pier infrastructure. They monitor their reduction in carbon footprint and recyclable waste, and share their environmental impact in a transparent manner. Ullswater Steamers also keeps carbon consumption to a minimum, with a minibus to transport staff and a sustainable refit of their Glenridding Pier House. But it is work within the community, sourcing produce locally, creating job oppertunities and also as an influential voice within the local environmental network, that Ullswater Steamers excels at.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

68 responsible tourism

SAM VEASNA (SVC), CAMPUCHIA GOLD AWARD OF WILDLIFE CONVERSATION AWARDS - WORLD RESPONSIBLE TOURISM AWARDS 2016

One of the most highly respected wildlife watching tour operators in Cambodia, bird lovers flock to SVC to be taken on ornithological odysseys of a lifetime. Many of these are birders who may be au fait with every exquisite detail of an endemic living in this area and yet not know anything about the colourful and extraordinary journey of this company. Regarding the history of Sam Veasna Centre, it associates with a local naturalist, Sam. He was much celebrated for discovering and mapping the country’s most important sites in terms of conservation and particularly bird protection. He died of malaria aged just 33 during an expedition to the Northern Plains to seek out the wild ox, known as a kouvray, now thought to be extinct. Sam’s legacy lives on, however, through this centre, a non profit organisation founded in Siem Riep in his memory, which not only takes visitors into the wild, but also trains local people as expert naturalist guides. Founded in 2006, it has spent over 10 years bringing guests into remote rural communities which have slowly but now ever so surely come on board to a sustainable wildlife watching approach to tourism. Starting off with one village at Tmatboey, the model has now been replicated at seven other sites. In these communities, wildlife sightings are consistently high and critically endangered bird populations are seeing higher numbers again. This is thanks to the fact that participating communities are asked to sign a’no hunting and land use agreement’, monitored by Ministries of Environment and Forestry patrol teams. In return, village development funds receive money tied to the number of sightings. And these holidays also provide vital stream of income to local communities as well as an ever flowing stream of inspiring wildlife guides and naturalists, all following in Mr Veasna’s footsteps.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

responsible tourism 69

SENS ASIA TRAVEL VIETNAM DOING BUSINESS ON A FOUNDATION OF PEOPLE, CULTURE AND ENVIRONMENT PROTECTION.

Sens Asia Travel is a young enterprise set up in Hanoi and

carbon equilibrium by 2020 and carrying out community

a member of HG Holdings. It is not only one of the leading

responsibility in 20 subregions in Southeast Asia.

Tour Operators in the region, but also highly appreciated for its social activities, products and business resting

Sens Asia Travel introduced visitors to responsible tourism

on a foundation of the protection of people, culture and

experiences with local communities based on creativity

environment in Asia.

and knowledge about the destination. It has cooperated with Ngoc Son - Ngo Luong Nature Reserve (Hoa Binh)

Sens Asia Travel has worked with the HG Foundation to

to organize tours in order to develop community-based

organize the “planting fruit trees” campaign in remote

ecotourism in association with nature conservation.

areas. This is an activity of the program “reduce carbon

This tour not only brings new experiences to tourists,

emissions caused by business activities” to promote

but also aims to preserve local culture, support natural

sustainable tourism and create a macroeconomic

conservation, improve the lives of poor people and

environment in destinations where social and economic

empower the local community.

development is still limited, with the goal of achieving

WAN D E R LU S T T IP S .COM

SHARE THE LOVE EXPERIENCE THE UNIQUE CULTURE OF INDIGENOUS PEOPLE In many places I have travelled to, northern mountainous provinces such as Cao Bang, Bac Kan, Ha Giang, Hoa Binh, Son La have their community-based tourism performed very well by ethnic minority people. One of my most memorable experiences is the trip to Doi Village (Tan Lap, Moc Chau) of Dao people. This is an interesting destination which is less known to Vietnamese but has attracted many foreign visitors. Doi Village has

NGUYEN DAC HOA TOUR GUIDE

TRẢI NGIỆM VĂN HÓA ĐẶC SẮC CỦA DÂN TỘC BẢN ĐỊA

clean and tidy houses in the midst of its charming natural scenery, and people here are very hospitable. There are also villages of the Tai Dam people, Tai Dón people and H’Mong nearby, so visitors can learn about the culture and the differences between these ethnic groups. If you are looking for adventures, you can explore Hang Ma (Ghost Cave), which is associated with the story of territorial disputes of ancient people, the birth of boat graves, along with the unique ancient

Trong nhiều nơi mình đi qua thì các tỉnh vùng núi phía Bắc

burial custom in caves in this area.

như Cao Bằng, Bắc Kạn, Hà Giang, Hòa Bình, Sơn La… là những nơi mà đồng bào dân tộc nơi đây làm du lịch cộng

Another interesting experience is naked bathing in Tu Le. It

đồng khá tốt.

may sound weird, but some ethnic groups actually practice this custom and find it normal as it is passed down from their

Một trong những kỷ niệm đáng nhớ nhất của mình là chuyến

grandparents and their parents. Travelling to Tu Le and Yen

đi tới Bản Dọi (Tân Lập, Mộc Châu) do đồng bào người Dao

Bai of Tai Dam people, visitors can enjoy bathing with ethnic

làm du lịch. Đây là một địa điểm thú vị mà ít được du khách

people without any hesitation. At night, by the fire, people can

Việt biết tới, trong khi lại có khá nhiều du khách nước ngoài

eat together and enjoy the stem wine and local dances.

ghé thăm. Bản Dọi có những nếp nhà tinh tươm, sạch sẽ giữa phong cảnh thiên nhiên hữu tình và người dân địa phương thì luôn niềm nở chào đón du khách. Quanh đó còn có cả bản làng của người Thái Đen, Thái Trắng và người H’Mông nên khách du lịch có thể tìm hiểu được văn hóa, sự khác biệt giữa những nhóm dân tộc chính ở khu vực một cách khá rõ nét. Đặc biệt, nếu thích phiêu lưu một chút bạn có thể tìm hiểu về Hang Ma gắn liền với câu chuyện tranh giành đất đai của các dân tộc ngày xưa và sự ra đời của những mộ thuyền rùng rợn cùng táng tục cổ độc đáo trong các hang đá tại khu vực này. Một trải nghiệm khác cũng thú vị không kém là tắm tiên tại Tú Lệ. Nghe thì có vẻ kỳ lạ nhưng thực sự có những dân tộc có phong tục đó, họ thấy bình thường vì từ đời ông bà, cha mẹ và từ bé họ đã thế và đó là nét văn hóa của họ. Cụ thể ở đây là dân tộc Thái đen, ở khu vực Tú Lệ, Yên Bái. Tới đây, du khách có thể thoải mái tắm cùng đồng bào mà chẳng cần ngại ngùng gì cả. Rồi tối đến, bên ngọn lửa, mọi người cùng ăn uống giao lưu, thưởng thức men say rượu cần và những điệu múa của đồng bào nơi đây thì thật chẳng còn gì bằng. WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

LOCAL PEOPLE HAVE MADE ME FALL IN LOVE AND WANT TO BACK As a travel enthusiast, I often spend time exploring new places with my family and friends. Being middle aged, my friends and I all prefer natural and quiet places for relaxation or spirituality rather than crowded and noisy cities. Therefore, in recent years, I have often chosen destinations like Ha Giang, Mai Chau (Hoa Binh), Sa Pa (Lao Cai), Lang Son, Quang Tri, and my most recent trip is to the Central Highlands to visit Dak Lak, Kon Tum and Gia Lai. On those trips, besides admiring the majestic nature,

NGUYEN THI PHU RETIREE

visiting the temples, pagodas, and famous relics, I also had a chance to explore the lives of local people. In Sa Pa, I visited ethnic people’s houses to enjoy the specialties cooked by them. In Ha Giang, I sat on the

NHỮNG NGƯỜI DÂN BẢN ĐỊA KHIẾN TÔI

motorbike of local people to visit places; although the road was quite sloping and scary, they still could handle

THÊM YÊU MẾN VÀ MUỐN QUAY TRỞ LẠI

it skillyfully. In the Central Highlands, I followed the

Tôi là người thích đi du lịch nên cũng thường xuyên dành

impressive and special campfire night, experienced

thời gian cùng gia đình và bạn bè đi đây đó thăm thú. Ở

gong arts, and cultural exchanges with the Central

độ tuổi trung niên này, tôi và bạn bè đều thích đến những

Highlands. Local people also left me with good

nơi thiên nhiên trong lành, yên tĩnh để nghỉ dưỡng hay

impressions, which has made me fall in love and desire

các chuyến du lịch tâm linh hơn là đi tới các thành phố

to return to this land.

tourist guide to visit communal houses, attended a very

đông đúc, ồn ào. Chính vì vậy mà những năm trở lại đây tôi thường lựa chọn các địa điểm như Hà Giang, Mai Châu

I think that if local people are guided with the right

(Hòa Bình), Sa Pa (Lào Cai), Lạng Sơn, Quảng Trị... hay

tourism orientation, they will not only attract and get the

chuyến đi gần đây nhất của tôi là tới Tây Nguyên đi thăm

tourists to return but also improve their living standard.

các tỉnh Đắk Lắk, Kon Tum và Gia Lai. Trong các chuyến đi như vậy, bên cạnh trải nghiệm thiên nhiên hùng vĩ, tới thăm các đền, chùa, di tích nổi tiếng thì tôi còn có dịp gần gũi với cuộc sống của người dân địa phương. Ở Sa Pa thì tôi có ghé nhà người dân tộc để thưởng thức các món đặc sản do chính tay họ chế biến. Ở Hà Giang, tôi cũng từng ngồi xe máy của một người dân bản trở đi thăm các nơi, tuy đường dốc khá sợ nhưng họ lái xe rất chắc tay. Ở Tây Nguyên thì tôi theo đoàn du lịch thăm nhà rông, tham dự đêm lửa trại cồng chiêng Tây Nguyên rất ấn tượng và đặc sắc... Chính những người dân địa phương ấy cũng góp phần tạo nên ấn tượng tốt đẹp, khiến tôi thêm yêu mến và mong muốn được quay trở lại. Tôi nghĩ rằng người dân tộc bản địa ở các nơi nếu được định hướng làm du lịch tốt thì không chỉ thu hút và giữ du khách mà còn cải thiện được đời sống kinh tế tốt hơn. WAN D E R LU S T T IP S .COM

AN UNFORGETTABLE MEMORY FROM A

SHARE THE LOVE

VOLUNTEER TRIP WITH FRIENDS Referring to Ha Giang, people may immediately think about some famous tourist sites such as Dong Van Stone Plateau, Lung Cu Flag Tower, and Ma Phi Leng Pass. However, I came to a little-known place which is less than 10 kilometers from Ha Giang City (Ha Giang province). It was Ha Thanh village a village of Tay people. My volunteer group had more than 10 people from 3 regions: the North, Central, and South of Vietnam. We did not know each other, but the trip miraculously brought us together. And we all had a common goal, not to live on the Internet or to

VU DUC CUONG PROGRAMMER

experience adventure, but to experience the lives of indigenous people and help them with our own effort. During those days, our team had countless wonderful

KỶ NIỆM KHÓ QUÊN TỪ CHUYẾN ĐI TÌNH NGUYỆN CÙNG NHỮNG NGƯỜI BẠN Nhắc đến Hà Giang, mọi người thường liên tưởng ngay đến các địa điểm du lịch nổi tiếng như cao nguyên đá Đồng Văn, cột cờ Lũng Cú, đèo Mã Pí Lèng,…. nhưng nơi tôi đến là một nơi còn ít được biết đến dù chỉ cách thành phố Hà Giang (tỉnh Hà Giang) chưa đầy 10km. Đó là thôn Hạ Thành - ngôi làng của những người Tày sinh sống. Đoàn du lịch tình nguyện của tôi chỉ có hơn 10 người, đến từ cả 3 miền Bắc - Trung - Nam. Chúng tôi trước đó không hề quen biết nhau nhưng chuyến đi dường như đã kết nối chúng tôi lại một cách thật diệu kỳ. Và chúng tôi đều có một mục đích chung, không phải check-in sống ảo, hay chinh phục điều gì đó to lớn, đơn giản chúng tôi đi để trải nghiệm cuộc sống của người dân bản địa và giúp đỡ họ phần nào bằng công sức nhỏ nhoi của mình. Những ngày ở đây, đoàn chúng tôi đã có vô số kỷ niệm tuyệt vời: ngắm nhìn khung cảnh thiên nhiên núi rừng kỳ vĩ, chiêm ngưỡng góc nhìn thành phố Hà Giang từ trên cao đầy ấn tượng, nô đùa ca hát cùng nhau, có dịp gần gũi với những người dân tộc bản địa đáng mến, hiểu hơn về nét đẹp văn hóa của họ, và còn đóng góp được một phần công sức của mình trong các công việc tình nguyện cho bản làng (khơi thông dòng chảy, tổ chức chương trình vui Noel cho các em bé trong thôn...). Tạm biệt Hạ Thành, tạm biệt những con người thân thiện nơi đây. Hẹn một ngày gặp lại!

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

memories such as looking at majestic mountain ranges and natural scenery, admiring the impressive panoramic view of Ha Giang city, playing and singing together, having the opportunity to grow closer to the indigenous people, better understanding their cultural beauty, and doing volunteering for the village (unblocking the stream, organizing a Christmas program for the children in the village). Goodbye Ha Thanh, goodbye friendly people. See you again one day!

EMOTIONAL VOLUNTEER TRAVEL At the end of January this year, I had the opportunity to participate in a volunteer trip organized by The Dreamers fund. The journey to Xe Dang village in EaKuêh commune, CưMgar district, Dak Lak province was filled with the sunshine and the wind of Central Highlands. We passed through gardens of white coffee flowers, hundreds of strong pepper pillars amidst rolling hills and mountains, clear streams of water, the basalt soil becoming shinier in the sunshine. All of them marked a typical majestic and enchanting beauty of the Central Highlands. Xie Dang is a destitute village, so the children here lack many things. Our team spent time giving presents to students at local elementary schools and then visited some poor children’s homes. The talk was really harmonious; we were welcomed by everyone. And we appreciated that despite the difficult circumstances, the students here did not stop going

CHUYẾN DU LỊCH THIỆN NGUYỆN NHIỀU CẢM XÚC

to school and still pursued their learning path. In the idyllic house, it was so touching when listening to people telling their stories, looking at the optimistic eyes on the face of the parents as well as the innocent and happy smiles of the

Cuối tháng 1 năm nay, mình đã có dịp tham gia chuyến du

children when they received gifts.

lịch kết hợp từ thiện do quỹ The Dreamers tổ chức. Hành trình tới buôn Xê Đăng thuộc xã EaKuêh, huyện CưMgar, tỉnh

Beautiful mountains of Dak Lak and hospitable people have

Đắk Lắk tràn ngập nắng và gió Tây Nguyên. Những vườn hoa

brought precious memories that I will never forget.

cà phê trắng xoá, hàng trăm cột tiêu vững chắc giữa núi đồi trập trùng, dòng suối trong vắt róc rách chảy, rồi cả đất đỏ bazan trong ánh nắng ban trưa càng thêm rực rỡ… cứ thế theo suốt con đường đoàn mình đi qua. Tất cả đều ghi dấu về một vẻ đẹp đặc trưng Tây Nguyên thực sự hùng vĩ và mê hoặc. Xê Đăng là một buôn làng rất nghèo, cũng vì vậy mà các em nhỏ ở đây phải thiếu thốn nhiều thứ. Đoàn mình dành thời gian thăm hỏi, tặng quà các em học sinh tại trường tiểu học địa phương, và sau đó là tới tận nhà của một số em trong buôn có hoàn cảnh đặc biệt. Buổi nói chuyện thực sự ấm áp, mọi người tiếp đón đoàn mình vô cùng nồng hậu. Và một điều đặc biệt đáng quý là dù hoàn cảnh khó khăn nhưng các em học sinh ở đây không hề bỏ học mà vẫn cố gắng đến lớp tìm cái chữ. Trong căn nhà đơn sơ, nghe mọi người kể chuyện, nhìn những ánh mắt ánh lên vẻ lạc quan trên khuôn mặt lam lũ của những người bố mẹ hay nụ cười hồn nhiên hạnh phúc của các em nhỏ khi nhận được quà, mình thấy vô cùng xúc động. Nét đẹp núi rừng Đắk Lắk và cả những con người nồng hậu nơi đây là những kỷ niệm quý giá mà mình sẽ không bao giờ quên.

LE THI TRA LY STUDENT

WAN D E R LU S T T IP S .COM

74 du lịch có trách nhiệm

TẨN THỊ SU

và giấc mơ

SAPA O’CHAU bài: VÂN LY

TẨN THỊ SU - CÔ GÁI DÂN TỘC H’MONG KHIẾN BẤT CỨ AI CŨNG CÓ THIỆN CẢM NGAY TỪ LẦN ĐẦU GẶP GỠ BỞI KHUÔN MẶT RẠNG RỠ TỪ NỤ CƯỜI CHO TỚI ÁNH MẮT. VÀ KHI NGHE CÔ GÁI ẤY KỂ VỀ HÀNH TRÌNH THỰC HIỆN GIẤC MƠ SAPA O’CHAU CỦA MÌNH THÌ NIỀM YÊU MẾN ẤY ĐÃ TRỞ THÀNH SỰ CẢM PHỤC SÂU SẮC, VỀ TẤM LÒNG CHÂN THÀNH VÀ VỀ NHỮNG ĐIỀU ĐẸP ĐẼ MÀ SU ĐANG CỐ GẮNG LÀM CHO NHỮNG TRẺ EM NGHÈO Ở SA PA. WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

du lịch có trách nhiệm 75

hào chị Su, được biết chị xuất thân trong gia đình có hoàn cảnh khá khó khăn, phải bỏ học đi làm sớm, chị có thể chia sẻ về quãng

thời gian đó? Vì nhà nghèo nên học hết lớp 5 mình đã phải đi bán hàng rong giúp đỡ gia đình. Tuy nhiên việc bán hàng không ổn định, lúc bán được lúc không. Không bán được hàng thì không có gì ăn. Điều may mắn là những du khách đến Sa Pa rất thân thiện, họ không khó chịu khi bị một lũ trẻ nhằng nhẵng bám theo. Họ còn sẵn lòng để dạy chúng mình một vài câu tiếng Anh cơ bản. Mình học từ đó, mỗi ngày thêm một vài chữ, rồi cũng đến lúc giao tiếp được với khách nước ngoài. Sau đó, mình bắt đầu công việc hướng dẫn viên du lịch cho các du khách đến Sa Pa. Sau này khi có điều kiện mình tiếp tục học bổ túc lên các cấp 2 rồi cấp 3. Năm ngoái Su đã hoàn thành chương trình học hết lớp 12.

rong thời gian làm hướng dẫn viên du lịch, chắc hẳn chị đã có nhiều kỷ niệm đáng nhớ?

Họ tên: TẨN THỊ SU (SHU TAN) Tuổi: 31 tuổi Dân tộc: H’Mông Nơi sinh sống hiện tại: thị trấn Sa Pa, huyện Sa Pa, Tỉnh Lào Cai.

Công việc hiện tại: Sáng lập và điều hành doanh nghiệp xã hội du lịch Sapa O’Chau.

Nổi bật: Top 30 gương mặt trẻ Việt Nam dưới 30 tuổi (30 Under 30) năm 2016 do Tạp chí Forbes bình chọn.

Khi đi làm mình có rất nhiều kỷ niệm, có cả kỷ niệm vui và buồn. Tuy nhiên kỷ niệm Su nhớ nhất đó là lần mình gặp được những du khách rất tốt bụng. Khi đó mình chỉ khoảng 13-14 tuổi và mới lên thị trấn làm việc, mình gặp một đôi vợ chồng người Hà Lan và dẫn họ đi chơi các bản làng ở Sa Pa. Lúc đó mình không nói được tiếng Anh nhiều nhưng họ không chê mình mà ngược lại họ rất ân cần và còn mời mình đi ăn. Sau 1 tuần họ rời Sa Pa, họ rất buồn và còn khóc khi chia tay Su. Đó là một kỷ niệm đẹp. Mặc dù chỉ là những du khách nước ngoài ghé thăm Sa Pa thôi nhưng nhờ sự đối đãi tốt chân tình với nhau mà chúng mình đã trở thành những người bạn tốt.

gười làm du lịch cũng cần tấm lòng chân thành để tạo ấn tượng đẹp trong lòng du khách, phải vậy không?

Mình nghĩ rằng dù là du khách trong nước hay nước ngoài đến với Sa Pa thì mình là người địa phương cần đối đãi với họ thật lòng thì mới có thể thực sự trở thành những người bạn. Ban đầu họ là những người xa lạ nhưng người Việt chẳng có câu “trước lạ sau quen”. Chúng mình giao lưu với nhau về văn hóa, kiến thức, sự qua lại tạo nên nhiều kỷ niệm đẹp.

ới nay chị và các tình nguyện viên đã xây dựng thành công Sapa O’Chau - doanh nghiệp xã hội với các hoạt động du lịch ý nghĩa.

Điều gì khiến chị nảy sinh ý tưởng về Sapa O’Chau và chặng được thực hiện giấc mơ này như thế nào? Nhiều người cũng hỏi mình vì sao mình lại thực hiện Sapa O’Chau, và mình trả lời rằng mình có được sự đồng cảm với các em có hoàn cảnh khó khăn và mình muốn làm điều gì đó để hỗ trợ các em có thể tiếp tục đi học. Vậy nên vào năm 2010, mình đã mở một lớp học tình thương đầu tiên cho các em nhỏ với mong muốn các em có thể biết đọc biết viết và nói tiếng Anh được tốt hơn. Mình nghĩ rằng như vậy các em sẽ

WAN D E R LU S T T IP S .COM

76 du lịch có trách nhiệm

dần tự tin trong giao tiếp, giúp đỡ cho công việc, thu nhập

Su nghĩ rằng một mình mình không thể làm được tất cả

gia đình và cuộc sống hàng ngày cũng cải thiện hơn. Ban

mọi thứ hay cũng không dám đánh giá mọi thứ trên cái

đầu lớp học chỉ là một nhóm nhỏ, nhưng chỉ sau khoảng

nhìn về một phía của bản thân. Sa Pa có văn hóa và cảnh

3-4 tháng đã có hơn 100 em đi học. Các em giới thiệu cho

quan đẹp, vì vậy nếu mọi người cùng chia sẻ và đóng góp

nhau và tự tìm đến lớp học nhiều hơn.

để Sa Pa có thể phát triển du lịch lâu dài thì rất tốt. Bản thân mình cũng đang cố gắng làm những điều trong khả năng

Đến nay không chỉ tổ chức lớp học mà Sapa O’Chau còn

của bản thân.

giúp đỡ nhiều em có chỗ ăn ở. Tính đến thời điểm 2018 này, Su đang giúp đỡ 30 bạn đang học tại các trường cao đẳng,

Sa Pa phát triển như bây giờ sẽ có nhiều người thấy những

đại học và 57 em học sinh trong độ tuổi 16-20 tuổi vẫn đang

điểm tốt và xấu, đôi khi nó còn do cái nhìn tích cực và tiêu

tham gia lớp học. Các em nhà xa và cũng có hoàn cảnh khó

cực. Còn bản thân mình là một người dân địa phương, sinh

khăn, khi lên thị trấn thường không có chỗ ăn chỗ ở gây

ra và lớn lên ở đây nên mình chỉ mong Sa Pa phát triển

ảnh hưởng đến học tập. Vì vậy mà Sapa O’Chau hỗ trợ điều

nhưng vẫn gìn giữ được những điều tốt đẹp, những nét

kiện vật chất và cả tinh thần để các em có cơ hội tiếp tục

khác biệt riêng có. Đó là lợi thế về khí hậu, phong cảnh đẹp

học tập. Tại đây, các em được dạy về kiến thức, giao tiếp

và văn hóa đa dạng của 6 dân tộc anh em cùng chung sống.

tiếng Anh và cả các kinh nghiệm, kỹ năng trong cuộc sống.

Còn để giữ được du khách hay để phát triển du lịch ở một địa phương thì nơi đó cần giữ được cốt lõi văn hóa. Các du

Sau khi học hết lớp 12, các bạn có thể học tiếp lên cao đẳng,

khách yêu mến một vùng đất không chỉ bởi phong cảnh

đại học hoặc đi làm luôn. Các bạn có thể lựa chọn ở lại Sapa

đẹp hoang sơ mà còn bởi chân tình của người dân bản địa

O’Chau làm việc hoặc các bạn học xong về du lịch cũng có

nơi đó.

thể trở về đây thực tập.

ậy các hoạt động dịch vụ du lịch chính của Sapa O’Chau hiện nay là gì?

rong tương lai gần, chị mong muốn điều gì và có ấp ủ những kế hoạch gì để phát triển Sapa O’Chau?

Hiện tại thì khu nhà sinh hoạt của các em ở Sapa O’Chau

Nhiều người dân ở Sa Pa còn không biết chữ và không có

vẫn phải đi thuê nên kế hoạch trước mắt của mình là có

nhiều kinh nghiệm trong làm du lịch nên Sapa O’Chau đã

riêng một khu nhà và không cần đi thuê mướn nữa, như

liên kết họ lại và giúp đỡ họ. Sapa O’Chau tổ chức các tour

vậy mình cảm thấy an tâm hơn và có thể giúp đỡ được

du lịch đến thăm các bản làng của người dân tộc, cung cấp

nhiều em hơn. Về lâu về dài mình mong rằng có thể giúp

hướng dẫn viên bản địa thông thạo khu vực và có thể nói

đỡ được các em không chỉ ở Sa Pa mà còn ở các khu vực

tiếng Anh. Du khách tới đây có thể thăm quan khung cảnh

khác. Các em được tạo cơ hội tiếp tục đi học và có công ăn

thiên nhiên, trải nghiệm các hoạt động của người dân địa

việc làm ổn định hơn. Và mình cũng hy vọng rằng mô hình

phương như làm ruộng nương, và sau đó còn có thể nghỉ lại

của mình có thể chia sẻ rộng rãi để nhiều người biết đến và

tại các homestay.

cùng thực hiện.

hị có đánh giá như thế nào về du lịch Sa Pa hiện tại?

Cám ơn những chia sẻ chân thành của chị Su, chúc chị luôn

Chị nghị rằng cần làm những gì để du lịch nơi đây phát

mạnh khỏe và mong những dự định của chị về Sapa O’Chau

triển hơn?

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

sớm thành hiện thực.

responsible tourism 77

TAN THI SU

and the dream of

SAPA O’CHAU article: VAN LY

TAN THI SU IS AN H’MONG WOMAN WHO MAKES EVERYONE FALL IN LOVE WITH HER BRIGHT FACE, WARM SMILE AND SPARKLING EYES FROM THE FIRST MEETING. WHEN YOU LISTEN ABOUT THE JOURNEY TO MAKE THE DREAM OF SAPA O’CHAU COME TRUE, YOUR AFFECTION WILL TURN INTO A DEEP ADMIRATION FOR HER SINCERE HEART AND THE BEAUTIFUL THINGS SU IS TRYING TO DO FOR THE POOR CHILDREN IN SA PA.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

78 responsible tourism

Name: TAN THI SU (SHU TAN) Age: 31 years old Ethnic group: H’Mong Current address: Sa Pa town, Sa Pa district, Lao Cai province.

Current career: Founding and

i Su, it is known that you were born in a family in difficult

operating Sapa O’Chau social

circumstances and had to leave school from at a young age. Could you

travel enterprise.

share with us about that time?

Highlights: Named in the list of

As my family was so poor, I stopped going to school since I was in grade 5 and worked

30 Under 30 by Forbes Vietnam

as a street vendor to support my family. However, my work was not stable; sometimes, I

in 2016.

could not sell anything. And without sales, I could not get enough to eat.

Fortunately, tourists to Sa Pa were very friendly; they were not uncomfortable when being followed by a group of children. They were also willing to teach us some basic English phrases. I have learned from them, built up my vocabulary every day, and then I finally could communicate with foreigners. After that, I started working as a tour guide for visitors to Sa Pa.

Later, when I could afford, I continued my study in secondary and high school education. I finished high school last year.

ould you share with us your treasured memories during the time you worked as a tour guide?

When I went to work, there were a lot of memories, both happy and sad. However, the most memorable moment was the time I met very kind-hearted visitors. At that time when I was only 13-14 years old and new to the town, I met a Dutch couple and led them to visit Sa Pa’s villages. Though I could not speak much English, they did not look down on me and were very kind to invite me for meals. After a week in Sa Pa, they were very sad to leave and also cried when saying goodbye. That was a beautiful memory. Although they were foreign tourists visiting Sa Pa for a while, thanks to the sincerity we gave them, we have become good friends.

o you think to become a tour guide, we need to have a sincere heart to make good impressions on visitors?

I think whether domestic or foreign tourists, when they travel to Sa Pa, we - as locals need to treat them sincerely to become friends. In the beginning, they were strangers, but the Vietnamese have the idiom “at first strange, now familiar”. We exchange culture and knowledge with each other to create beautiful memories.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

responsible tourism 79

ntil now, you and the volunteers have successfully

visit the natural scenery, experience the activities of local people like

established Sapa O’Chau - a social enterprise with

farming, and then stay at a homestay.

meaningful tourism activities. What has inspired you to come up with the idea of Sapa O’Chau, and how was the journey to make this dream come true?

hat do you think about Sa Pa’s tourism? What do we need to do to develop tourism in the future?

Many people have also asked me why I established Sapa O’Chau, and I

I think that I cannot do everything by myself and should not judge

said that I had sympathy for children in difficult circumstances and I

everything from my own viewpoint. Sa Pa has a beautiful culture and

wanted to do something to support them so they could continue going

landscape, so it will be better if people can work together and contribute

to school. Therefore in 2010, I opened the first free class for children with

to the long-term tourism development of this land. For me, I am trying to

the hope that they could learn to read and write English better. I think

accomplish the best I possibly can.

that they will gradually become more confident in communication, improve their work and daily life, as well as support their families.

As Sa Pa is developing and changing, different people will have different

At first, my class only had a small group of students, but after about

opinions about this development, depending on their positive or negative

3-4 months, the number increased to more than 100 children. They

viewpoint. I am a local who was born and raised here, so I always wish

introduced the class to each other and more students went to my class.

that Sa Pa will develop but still keep its treasured and unique features. Its advantages include climate, beautiful landscape and cultural diversity of

Up to now, Sapa O’Chau has not only opened classes but also helped

the 6 ethnic groups living together.

many children with accommodation. As of this time in 2018, I am helping 30 college and university students, and 57 students aged 16-20

In order to keep tourists or develop tourism, it is necessary to preserve

are still attending the class. Some children are from poor families in

the cultural values. Tourists love a land by not only its beautiful

remote areas, so when coming to the town, they usually do not have

wilderness but also the sincerity of the indigenous people.

a place to live, which affects their learning. Therefore, Sapa O’Chau support both material conditions and their spiritual life so that they have the opportunity to continue studying. They are taught English and communication, as well as experiences and skills in life.

n the near future, what are you looking forward to and what are your plans to develop Sa Pa O’Chau?

At present, we still have to rent the accommodation for Sa Pa O’Chau’s children, so my current plan is to secure our own accommodation so

After finishing grade 12, the students can go to college, university or find

I will feel more secure and can help more children. In the long run, we

a job. Or they can choose to stay and work for Sapa O’Chau. Those who

hope that we can help children in not only Sa Pa but also other areas so

major in tourism can come back here to work as an intern.

that they will be given the opportunity to go to school and have more

hat are the current main travel services of Sapa O’Chau?

stable jobs. And I hope that I am setting an example which will be widely known so people can apply and work together for a better life.

Many people in Sa Pa are illiterate and do not have much

experience in tourism, so Sapa O’Chau has connected them together

Thank you for sharing this with us, wish you good health and more

and helped them. Sapa O’Chau organizes tours to visit ethnic minority

success for Sapa O’Chau in the future.

villages, provides local tour guides who can speak English. Travellers can

WAN D E R LU S T T IP S .COM

80 du lịch có trách nhiệm

HUYỀN PHƯƠNG CÔ GÁI ĐẦY TÂM HUYẾT VỚI MÔ HÌNH DU LỊCH TÌNH NGUYỆN TẠI VIỆT NAM bài: VÂN LY

Họ tên: NGUYỄN HUYỀN PHƯƠNG Tuổi: 32 tuổi Công việc hiện tại: Quản lý công ty cổ phần du lịch và đào tạo V.E.O

Sở thích: Du lịch khám phá Những nơi đã đi qua: Đã đi khắp Việt Nam và đặt chân tới nhiều nước như: Singapore, Campuchia, Nhật Bản, Trung Quốc, Nga...

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

du lịch có trách nhiệm 81

32 TUỔI VÀ ĐÃ IN DẤU CHÂN KHẮP MỌI MIỀN ĐẤT NƯỚC, HUYỀN PHƯƠNG CÓ ĐỦ MỌI TRẢI NGHIỆM ĐỂ HIỂU SỰ KHÓ KHĂN CỦA NHIỀU CỘNG ĐỒNG DÂN TỘC ĐỊA PHƯƠNG TRÊN CẢ NƯỚC. THAY VÌ QUYÊN GÓP HAY TRAO TẶNG QUÀ TỪ THIỆN NHƯ THÔNG THƯỜNG, CÔ GÁI ẤY ĐÃ LỰA CHỌN DÀNH TOÀN BỘ THỜI GIAN ĐỂ THAM GIA XÂY DỰNG MÔ HÌNH DU LỊCH TÌNH NGUYỆN KHÁ MỚI MẺ TẠI VIỆT NAM. QUA ĐÓ PHƯƠNG MUỐN GIÚP ĐỠ NGƯỜI DÂN ĐỊA PHƯƠNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÀ LÂU DÀI, CHẮP CÁNH CHO NHỮNG THẾ HỆ TRẺ TẠI ĐÂY VƯƠN CAO HƠN VÀ CÓ CUỘC SỐNG TỐT ĐẸP HƠN.

hào chị Phương, chị là người đã đi nhiều nơi và trải nghiệm nhiều nền văn hóa cũng như đời sống của người dân địa phương. Liệu có phải những chuyến đi đó

đã ảnh hưởng tới công việc hiện tại? Trước đây mình rất hay đi phượt và một trong những chuyến đi mình nhớ nhất là lần đi Du Già - Mậu Duệ ở Hà Giang. Đó cũng là lần đầu tiên mà mình vừa kết hợp đi chơi vừa kết hợp đi tặng quà từ thiện. Chặng đường Du Già - Mậu Duệ vô cùng khó đi, toàn đá hộc và có thể nói là một trong những cung phượt vất vả nhất mà mình từng vượt qua. Thậm chí trên đường còn gặp nổ mìn và đoàn mình phải dừng lại chờ 2 tiếng đồng hồ rồi mới có thể đi tiếp. Trước khi đi, đoàn đã liên hệ trước với một trường học ở trên đó. Sau khi tới thì mình thật sự xúc động. Các cháu quần áo không có, chân trần trong thời tiết giá lạnh. Khi đoàn mình tới thăm bếp xem các cháu ăn uống thế nào thì thực sự còn bất ngờ hơn. Bữa cơm chủ yếu chỉ có cơm, rau và đậu. Thế nhưng, dù điều kiện là thế nhưng các cháu rất ngoan, sau khi ăn xong còn đứng xếp hàng mang bát để đúng nơi quy định. Đó là những hình ảnh mà mình không thể nào quên. Mình hiểu cuộc sống của người dân địa phương quá khó khăn, vì vậy mình có thêm động lực để làm sao giúp cuộc sống của họ phải đi lên.

ược biết V.E.O đang theo đuổi một mô hình du lịch tình nguyện khá mới mẻ ở Việt Nam. Vậy từ đâu mà chị bắt đầu thực hiện V.E.O?

Công việc trước đây của mình là kiểm toán ngân hàng và lúc đó mình thường quyên góp đồ từ mọi người và trong các chuyến đi sẽ mang theo để giúp đỡ người dân ở các vùng khó khăn. Khi đó mình cảm thấy rất vui vì không những được đi chơi mà còn làm được việc tốt. Tuy nhiên sau một thời gian trở lại thì mình thấy những vùng đó vẫn nghèo như vậy và mình thấy rằng việc mình làm từ thiện không tác động gì lâu dài tới cộng đồng cả. Vì vậy mọi người mới bắt đầu cùng suy nghĩ với nhau xem có cách nào để mọi người vừa có thể đi du lịch khám phá vừa có thể giúp đỡ được cộng đồng. Mình cũng tham khảo một số mô hình du lịch ở nước ngoài và thấy du lịch có trách nhiệm hay cụ thể hơn là du lịch tình nguyện khá phù hợp. Nghĩa là trong một chuyến đi, các bạn dành một nửa thời gian để làm tình nguyện và nửa thời gian còn lại vẫn đi du lịch khám phá như bình thường. Mình tham gia vào V.E.O từ tháng 1 năm 2016. Trước đó V.E.O đã chạy thử nghiệm rồi

WAN D E R LU S T T IP S .COM

82 du lịch có trách nhiệm

và thấy mô hình khá ổn. Vậy là sau đó kết hợp với làm

khám phá thế giới bên ngoài. Ví dụ như khi tổ chức một cuộc

marketing và phát triển hoàn thiện, đến tháng 5 năm 2016

thi vẽ thì các em chỉ biết vẽ thầy cô giáo, người nông dân, bác

thì Công ty cổ phần du lịch và đào tạo V.E.O chính thức được

sĩ, chú bộ đội... loanh quanh các nghề nghiệp cơ bản. Ngoài ra

thành lập và đi vào hoạt động.

phi hành gia, ca sĩ, người mẫu... các em thường ít biết tới. Như

ục tiêu hoạt động của V.E.O là gì?

vậy, các hoạt động giúp các em mở rộng thêm thế giới quan và từng bước khám phá thế giới bên ngoài rộng lớn hơn.

V.E.O hoạt động dựa trên 2 mục tiêu chính. Thứ nhất hỗ

trợ người dân thông qua các hoạt động tình nguyện: xây dựng

Nếu V.E.O chỉ chạy theo 1 mục tiêu về giáo dục thì không đủ, vì

cơ sở vật chất (điện, đường, trường, trạm…), cùng người dân

nếu mình chỉ nuôi cho các em ước mơ về thay đổi cuộc sống,

thiết kế ra những sản phẩm du lịch cộng đồng, đào tạo cho

thế giới ngoài kia đẹp lắm nhưng bố mẹ các em vẫn nghèo thì

người dân và đưa sản phẩm đó đến khách du lịch. Mỗi điểm

cuộc sống hiện tại vẫn giữ chân các em không thể đến trường

dự án của V.E.O sẽ hỗ trợ người dân địa phương từ 1-2 năm,

mà phải đi chăn trâu hay lên nương bẻ ngô giúp bố mẹ... Vì vậy

đồng hành cùng họ và giúp họ tăng cường năng lực tự thân,

mặc dù hơi tham lam nhưng V.E.O vẫn chạy theo 2 mục tiêu

phát triển kinh tế.

song song và về câu chuyện lâu dài chúng tôi sẽ đầu tư cho thế hệ trẻ. Để trẻ con có thể đạt được ước mơ thì chúng ta cần

Thứ hai là giáo dục phi chính thống cho trẻ em địa phương. Hiện nay V.E.O đang thực hiện dự án “Tủ sách trong V.E.O” với khoảng 20-30 đầu sách phù hợp với từng lứa tuổi. Mỗi chuyến đi của V.E.O lại xoay quanh một quyển sách trong tủ sách, nghĩa là các bạn tình nguyện viên sẽ tổ chức các hoạt động

giúp cả bố mẹ để cùng chắp cánh cho các em.

hững ngày đầu hoạt động V.E.O có gặp phải những khó khăn gì không?

Khó khăn thì rất nhiều vì mô hình này rất mới với khách hàng,

theo chủ đề của cuốn sách ấy. Mục đích để nâng cao niềm

thị trường và người thụ hưởng. Ví dụ như đây là sản phẩm

yêu thích đọc sách của các em nhỏ và khuyến khích các em

liên quan đến tình nguyện nên rất thường xuyên các bạn đã

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

responsible tourism 83

hỏi trên fanpage hay hotline của V.E.O là: “Đi tình nguyện cũng

công 3 Shark và kêu gọi được số vốn đầu tư là 2,7 tỷ đồng. Đó

phải đóng tiền à?”. Vì ở Việt Nam tình nguyện vẫn là miễn

cũng là một điều khẳng định được tiềm năng của V.E.O. Vậy

phí, ví dụ như Đoàn thanh niên tổ chức Mùa hè xanh hay các

tới nay V.E.O đang và dự định sẽ phát triển như thế nào?

tổ chức lớn tài trợ chương trình thì các bạn chỉ cần đến góp

Hiện nay, 70% đối tượng khách của V.E.O trong độ tuổi từ 15-30

công góp sức thôi còn gần như các bạn sẽ không cần chi trả

tuổi. Khách hàng nước ngoài chiếm khoảng 5-10%. Trước đây

gì cho hoạt động tình nguyện cả. Tuy nhiên trong chuyến đi

khách hàng nước ngoài của V.E.O thường là các bạn đang học

của V.E.O thì các bạn sẽ là người chủ động, đăng ký chuyến và

tập và làm việc tại Việt Nam. Tuy nhiên tới hiện tại thì V.E.O

chi trả, vì đây là một sản phẩm lữ hành. Sản phẩm của V.E.O là

đang mở rộng thị trường ra nước ngoài, đó là đón các bạn học

một sản phẩm mới và mình phải thay đổi tư duy người dùng,

sinh Singapore và Brunei (chủ yếu là đang học cấp 3) tới thăm

hướng người ta thay đổi hành vi từ việc tôi không phải trả tiền

Việt Nam và tham gia các workcamp - các chuyến thăm quan

tới lựa chọn một sản phẩm tôi phải trả tiền. Vì vậy điều khó

kết hợp làm tình nguyện trong khoảng từ 5-10 ngày. Ngoài việc

nhất là hoạt động làm thị trường, làm marketing.

có khả năng chi trả tốt hơn, các đoàn sang đây còn thường có quỹ từ thiện khoảng từ 30-40 triệu đồng để hỗ trợ cộng

Cái khó thứ hai là các cộng đồng đang đặt dự án là những nơi

đồng xây dựng một công trình nào đó. Vì vậy nếu lôi kéo được

100% dân tộc thiểu số và thậm chí nhiều người tiếng Kinh của

nguồn khách này cũng rất tốt.

họ cũng không sõi. Họ có tiềm năng phát triển du lịch nhưng chưa được đạo tào, chưa biết làm thế nào để quảng bá và đưa

Các điểm đến thế mạnh của V.E.O hiện này là: Yên Bái, Hòa

ra dịch vụ. Họ rất mới và họ còn chưa tin đầu tư vào du lịch

Bình, Lào Cai, Phú Thọ, Hà Giang, Lạng Sơn, Cao Bằng...

có thể làm ra tiền. Khi đó mình phải thuyết phục họ và quan

Chuyến đi 2 ngày 1 đêm với điểm đến chỉ cách Hà Nội khoảng

trọng là không được phép thất hứa dù chỉ một lần thôi, vì như

150-180 km thì giá là 800.000-900.000VND/người. Các chuyến

vậy những lần sau sẽ còn khó khăn hơn nữa.

dài ngày hơn với điểm đến cách Hà Nội trên 350km thì giá khoảng 1,6-1,8 triệu đồng/người. Mặc dù địa bàn của V.E.O hiện

Sau này, cũng vui mừng là khi đã có một số điểm dự án đầu

tại vẫn đang tập trung vào các tỉnh miền núi phía Bắc nhưng

tiên thực hiện thành công, được các phương tiện truyền thống

khách tham gia không chỉ ở miền Bắc mà mỗi chuyến đi đều

chú ý tới, V.E.O được đưa tin trên báo, đài, ti vi thì mọi người

có khoảng 10-15% khách là các bạn từ miền Trung và miền

cũng tin tưởng hơn. Thậm chí có những vùng người dân ở đó

Nam bay ra để cùng tham gia. Vì vậy trong năm 2018 này V.E.O

còn chủ động mời V.E.O về làm.

quyết định Nam tiến và sẽ có điểm dự án đầu tiên tại đây.

ược biết chị đã từng mang mô hình du lịch tình nguyện

Cám ơn chị về những chia sẻ ý nghĩa, chúc chị và V.E.O luôn

V.E.O tham gia chương trình Thương vụ bạc tỷ - Shark

thành công trong những dự định sắp tới để có thể giúp đỡ

Tank Việt Nam. Trong chương trình chị đã thuyết phục thành

nhiều hơn các cộng đồng địa phương.

84 responsible tourism

AT THE AGE OF 32, HUYEN PHUONG HAS TRAVELLED ALL OVER VIETNAM AND HAS GAINED ALL THE EXPERIENCES TO UNDERSTAND THE DIFFICULTIES OF MANY ETHNIC COMMUNITIES IN THE COUNTRY. INSTEAD OF DONATING OR GIVING GIFTS AS NORMAL, SHE HAS DECIDED TO DEVOTE ALL OF HER TIME TO DEVELOP VOLUNTOURISM WHICH IS STILL RELATIVELY NEW IN VIETNAM. PHUONG WANTS TO ASSIST THE SUSTAINABLE AND LONG-TERM DEVELOPMENT OF THE LOCAL COMMUNITY, AS WELL AS ENABLE THE YOUNG GENERATION TO BUILD A BETTER LIFE.

s far as I know, you have travelled a lot and experienced many cultures and lives of the local people. Did those trips

inspire you to pursue your current job? Previously, I travelled very often and one of my most unforgettable trips was to Du Gia - Mau Due in Ha Giang. It was also the first time I went on a trip for both relaxation and charity. The way to Du Gia - Mau Due was full of rocks and extremely difficult and it would be one of the most challenging roads I have ever crossed. Even on the road, we encountered a group who were blasting the mountainside to build a road so we had to stop and wait for 2 hours. Before departing, our group contacted a school in advance. When arriving, I was really sad seeing the children not wearing clothes or footwear in the cold weather. When going into the kitchen to see the childrenâ&#x20AC;&#x2122;s meals, we were even more surprised. The meal consisted of rice, vegetables, and tofu. However, despite living in poverty, the children were very wellbehaved; after finishing the meals, they stood in line to carry the bowls to the regulated place. Those were the images that I will never forget. I realized that the life of local people was so difficult, which motivated me to help them to have a better life.

responsible tourism 85

HUYEN PHUONG A GIRL WHO IS DEDICATED TO THE VOLUNTOURISM IN VIETNAM article: VAN LY

Full name: NGUYEN HUYEN PHUONG Age: 32 years old Current career: Manager of V.E.O Training and Travel Joint Stock Company

Hobbies: Exploration travel Destinations: Travelled around Vietnam and to many countries such as Singapore, Cambodia, Japan, China, and Russia.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

86 responsible tourism

t is known that V.E.O is building a volunteer tourism

tourism products with local people, bringing for the locals,

model which is still new in Vietnam. Why did you decide

and bring the products to the tourists. In each place, V.E.O

to establish V.E.O?

will support the local community for 1-2 years, work with

Previously, I worked as a bank auditor and at that time, I

them and help them improve their ability to earn a living

often collected items from people, then went on a trip to

and get a better life.

donate them to those who live in deprived areas. I felt very happy because I could do something good for people while

The second one is non-government education projects for

travelling for relaxation. However, when I went back to those

local children. Currently, V.E.O is implementing the project

places, I found that they were still so poor and my charitable

â&#x20AC;&#x153;Bookcases in V.E.Oâ&#x20AC;? with about 20-30 kinds of books

giving did not help the community to develop at all.

suitable for different age groups. Each trip by V.E.O relates to the content of a book in the bookcase, it means that

Therefore, people can travel for exploration while

volunteers will organize activities in accordance with the

contributing to the community. I also referred to

theme of the book. It aims to raise the childrenâ&#x20AC;&#x2122;s interest in

some travel trends around the world and realized that

reading and encourage them to explore the outside world.

responsible tourism, more specifically, voluntourism is a

For example, when organizing an art competition, children

great option. That means, on a trip, you would spend half

often only draw teachers, farmers, doctors, soldiers, which

the time doing volunteering and the remaining time for

are basic occupations. They do not know much about

exploration travel.

astronauts, singers, or models. Thus, the activities help them expand their worldview and gradually explore a

I participated in V.E.O from January 2016. Before that

wider world.

time, V.E.O already started experimenting and it worked quite well. Then after conducting marketing strategy and

If V.E.O only pursues an educational objective, it is not

completing the personnel structure, in May 2016, V.E.O

enough because if you just give the children the dream of

Training and Travel Joint Stock Company was officially

changing their lives and the beautiful world while their

established and put into operation.

parents cannot afford, the poverty will stop them from

reaching their dream. They cannot go to school and have

hat are the objectives of V.E.O?

to stay at home to walk the buffalo or do the farming to

V.E.O operates based on two main objectives. The

help their parents. So although it is a bit greedy, V.E.O still

first objective is to support people through volunteering

pursues these two goals and in the long run, we will invest

activities such as building facilities (electricity, roads,

in the younger generation. In an effort to enable children to

schools, and medical centre), designing community-based

achieve their dreams, we need to help their parents as well.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

responsible tourism 87

new to customers, Vietnamese market, and beneficiaries.

an investment of VND 2.7 billion. That is also a confirmation

For example, the products relate to volunteering, so many

of the potential of V.E.O. Could you share with us the

ould you share with us the difficulties V.E.O had to face and overcome at the beginning?

There were a lot of difficulties because this model was still

t is said that you have participated in the Shark Tank Vietnam with the voluntourism model of V.E.O. In the

program, you successfully persuaded 3 Sharks and called for

people ask us on V.E.O’s fan page or hotline: “Why do we have

development plan of V.E.O in the future?

to pay money for volunteering?”, where in Vietnam, people

Currently, 70% of V.E.O’s customers are from 15-30 years old.

do not need to pay when participating in volunteer activities.

Foreign customers account for approximate 5-10%. Previously,

For instance, the Youth Union organizes the Green Summer

most of V.E.O’s foreign customers are those who study and

campaign and other programs that are often sponsored by big

work in Vietnam. However, recently V.E.O has expanded its

organizations, so you can take part in activities without fees.

international market to Singaporean and Brunei students

However, for V.E.O’s tours, you will register for your favorite

(most are high school students). When visiting Vietnam, they

tour and pay for it as a travel product. V.E.O’s product is a new

will take part in work camp tours - spending their holidays

one and I have to change users’ mindset that it is considered

while doing volunteering work in 5-10 days. In addition to the

normal for them to pay for a product they want. So the hardest

better budget, targeted customers often have charitable funds

part to do is the marketing.

ranging between VND30-40 million to support the community to build facilities. So for me, they are also great potential

The next difficulty we encountered was that the project was

customers.V.E.O’s current successful destinations include Yen

carried out at ethnic minority areas, so many people could not

Bai, Hoa Binh, Lao Cai, Phu Tho, Ha Giang, Lang Son, and Cao

speak Vietnamese there. They had the potential to develop

Bang. 2days - 1 night trips to the destinations that are 150-180

tourism but had not been trained to promote it and offer

kilometers away from Hanoi will cost VND800,000 - 900,000

services. They did not believe that tourism activities could

per person. Longer trips to destinations that are more than 350

bring them money. I had to convince them and always kept

kilometres from Hanoi have the price of VND1.6-1.8 million

my promise, as Vietnamese had a phrase “Fool me twice,

per person. Although V.E.O focuses on northern mountainous

shame on me”.

provinces, participants are not only in Northern Vietnam, each trip will have about 10-15% of the visitors from Central and

Later on, it was great that we had achieved success at some

Southern Vietnam. So in 2018, V.E.O will decide to broaden its

first destinations, which caught the attention of the media.

market to the South and build the first project here.

V.E.O appeared in the newspapers, radio, and television, which allowed us to gain more trust from the communities. We were

Thank you for your meaningful sharing, wish you and V.E.O

even invited to some places to do voluntourism.

success in future plans to help more local communities.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

Lao-Japan friendship bridge crossing Mekong river in Champasak southern of Laos.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

MARCH 2018

WAN D E R LU S T T IP S .COM

90 điểm đến

bài: QUỲNH HƯƠNG

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

điểm đến 91

NHỮNG NGỌN THÁC HOANG SƠ HÙNG VĨ, NHỮNG VƯỜN CÀ PHÊ XANH MƯỚT BẠT NGÀN, NHỮNG NỤ CƯỜI CHÂN CHẤT DỄ MẾN LÀ NHỮNG TRẢI NGHIỆM KHÓ PHAI TRONG HÀNH TRÌNH RONG RUỔI KHÁM PHÁ NAM LÀO CỦA CHÚNG TÔI.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

92 điểm đến

NAM LÀO

HOÀNG HÔN Ở PAKSE Từ Huế, tôi bắt chuyến xe khách buổi

thuộc địa Pháp, tham quan ngôi chùa mái

sáng sớm đi qua cửa khẩu Lao Bảo rồi

cong dát vàng rực rỡ. Trong sân chùa là

thẳng tiến đến thị trấn Pakse thay vì

những cái tháp nhỏ đựng tro cốt người

dừng ở Savanakhet như dự định từ

chết xây thẳng hàng cũng được sơn son

trước. Chuyến xe được chất đống những

thếp vàng. Cây sứ nở đầy hoa tỏa hương

thùng hàng gia dụng và thực phẩm của

ngào ngạt khiến cho ngôi chùa bên sông

các con buôn từ Việt Nam sang. Suốt

được bao bọc bởi một không khí u tịch.

buổi, cả xe xôn xao tiếng cười, tiếng Huế

Ở đây yên tĩnh bao nhiều thì ngôi chợ

trọ trẹ, thỉnh thoảng ré lên tiếng trẻ con

Đào Hương tại trung tâm thị trấn náo

khóc. Xe giường nằm nhưng không có

nhiệt bấy nhiêu. Đây là ngôi chợ bề thế

máy lạnh với các cửa sổ đều mở toang

bậc nhất Pakse được xây dựng bởi một

hứng hết cái nóng rẫy của miền Trung.

doanh nhân Việt kiều thành công trên đất Lào. Chợ khá khang trang, có đủ các

Đến Pakse vừa đúng lúc nửa đêm, tôi

mặt hàng, tiểu thương đa số là người

may mắn gọi được xe tuk tuk về nhà nghỉ

Việt. Dạo một vòng ở đây, chẳng khác

trong trạng thái toàn thân mệt mỏi, chân

gì đang đi chợ Bến Thành. Các bà, các

tay bủn rủn, bụng đói rã rời. Nhà nghỉ

cô miệng nói chuyện tiếng Việt rôm rả,

nằm ngay gần Lãnh sự quán Việt Nam.

tay chân vẫn tất tả, bày dọn hàng, đon

Sau khi check-in xong, tôi đi bộ ra tiệm

đả mời khách. Tôi tranh thủ mua vài gói

tạp hóa đầu đường mua mì gói chống đói.

bánh chuẩn bị cho chuyến khám phá cao

Chợt một cặp thanh niên trẻ nói chuyện

nguyên Bolaven dài ngày bằng xe máy

với nhau bằng giọng quen thuộc ngay

vào hôm sau.

trước cửa tiệm. Sau một phút ngỡ ngàng, tôi nhận ra họ đang trêu đùa nhau bằng

Ở Pakse, bạn nhất định phải ghé thưởng

tiếng Việt. Cô gái tầm 20 tuổi, da ngăm,

thức món cá nướng muối bên dòng sông

mặc chiếc quần short ngắn cũn cỡn nhảy

Mekong. Cá tươi được đánh bắt từ sông

phóc lên yên sau của cậu bạn trai ngang

Mekong vào sáng sớm, sau đó ướp muối

tuổi. Bà mẹ và cũng là chủ tiệm lật đật

và nướng trên than hồng, da giòn rụm,

gào với theo tiếng rồ ga xa dần: “Về sớm

còn lát thịt trắng mềm bốc khói cuốn với

nhé!” Tôi bật cười, cứ tưởng vẫn đang ở

rau và bánh tráng, nhâm nhi với bia Lào

ngay nhà mình đây thôi.

hương vị đậm đà, khiến người ta dễ dàng đắm say trong sắc tím rịm của buổi chiều

Tôi ở Pakse trọn một ngày, lang thang

hoàng hôn. Đó dường như là một đặc sản

qua các khu phố yên tĩnh với những mái

của thị trấn đã từng là kinh đô của vương

nhà thấp lè tè được xây theo lối kiến trúc

quốc Champasak này.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

điểm đến 93

Chợ Đào Hương ở thị trấn Pakse, Lào.

Khu phố ở thị trấn Pakse, Lào.

Cây cầu bắc qua sông Mekong, Lào. WAN D E R LU S T T IP S .COM

94 điểm đến

NAM LÀO

LỄ HỘI TÊN LỬA Ở NAXONE Sáng hôm sau, tôi và Julie, cô bạn người Pháp gặp ở nhà nghỉ,

này. Chúng tôi thuê xe Wave với giá là 50.000Kips/ngày, với

cùng đến tiệm cho thuê xe máy trên con đường trung tâm

lịch trình tổng cộng là 5 ngày trên cung đường nhỏ qua 4-5

Pakse hỏi thông tin đi Bolaven Plateau. Chủ tiệm là một người

ngọn thác khác nhau.

đàn ông Pháp tầm 30 tuổi, kết hôn với cô vợ người Lào và sinh sống ở đây đã được nhiều năm. Anh phát cho chúng tôi mỗi

Tuy nhiên, sáng hôm trước, khi ghé qua trung tâm thông tin

người 1 tấm bản đồ vẽ cung đường đi Bolaven bằng xe máy

du lịch Pakse ven sông, cô nhân viên trẻ tuổi có mời chúng tôi

kèm những lời dặn dò kỹ lưỡng.

ghé qua làng của cô tham gia lễ hội Tên lửa (Rocket Festival) chỉ 3 năm mới có một lần. “Sẽ vui lắm!” - Cô tinh nghịch nháy

Cao nguyên Bolaven nằm ở phía Tây Bắc nước Lào, thuộc

mắt với tôi. Vậy là trước khi lên đường đi Bolaven, chúng

tỉnh Champasak. Đây là vùng đất tương đối bằng phẳng, có

tôi quyết định đi theo hướng ngược lại thẳng tiến đến làng

đất bazan màu mỡ hơn Đắk Lắk và khí hậu mát mẻ như Đà

Naxone, cách Pakse 20km với tâm trạng háo hức vô cùng.

Lạt. Do điều kiện thuận lợi, Bolaven còn là thủ phủ giống cà phê Arabica nổi tiếng của Lào. Bên cạnh đó, Bolaven này còn

Theo truyền thống, lễ hội Tên lửa thường tổ chức vào tầm

thu hút khách du lịch khắp nơi trên thế giới đến khám phá

cuối mùa khô, những quả tên lửa do dân làng tự chế với đủ

và chinh phục những con thác hùng vĩ được hình thành từ

loại kích cỡ được bắn lên trời để cầu cho mưa thuận gió hòa,

những nhánh sông chảy vắt qua địa tầng cao nguyên, tạo

mùa màng tươi tốt. Dân làng ăn mừng lễ trong 3 ngày với

nên những bức tranh phong cảnh thiên nhiên thơ mộng

nhiều màn biểu diễn, nhảy múa nhộn nhịp kéo dài từ sáng

tuyệt đẹp.

đến tối.

Do địa hình con đường vòng cung nhỏ hẹp nên phương tiện

Ngày thứ nhất dân làng lập đội thi đua múa hát, hóa trang.

khám phá tiện lợi nhất là xe máy. Có hai loại xe có thể thuê

Ngày thứ hai nhà nào cũng bày một mâm cỗ, rượu thịt ê chề, cứ

là xe Wave Thái và xe tay ga - loại xe dành cho khách du lịch

ai đi ngang qua bất kể người quen hay khách lạ đều được mời

chưa quen với loại phương tiện chỉ phổ biến ở Đông Nam Á

vào nhà, chúc tụng ăn uống thỏa thuê, không say không về.

Lễ hội tên lửa ở Naxone, Lào.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

điểm đến 95

Chúng tôi đến đúng ngày thứ 3, ngày cuối cùng và cũng là ngày vui nhất của lễ hội độc đáo này. Cả làng kéo nhau ra cánh đồng đã xới đất, chuẩn bị cho mùa giao mới. Thanh niên túm tụm lại mang theo những quả tên lửa tự chế nhiều màu sắc, buộc chặt vào đầu một cái sào tre, thi nhau xem tên lửa của ai nổ to hơn và bay xa hơn. Bầu trời vằn vện những đường khói màu đen xám. Cả cái cánh đồng rộng thênh thang trở nên cực kỳ “nguy hiểm”, pháo nổ bùm bụp khắp nơi làm chúng tôi giật mình thon thót. Các bà các cô trang điểm lòe loẹt, tụ thành từng nhóm, uống loại rượu gạo truyền thống từ sáng sớm nên ai cũng ngà ngà say, vừa cười vừa hát, nhảy múa tưng bừng. Chúng tôi đứng gần đó được mời vào tham gia nhảy múa cùng. Có cô cứ nắm tay tôi cười hoài, mặt đỏ như gấc. Còn có bác gái cứ ngồi một chỗ vì không đi nổi, tuy nhiên tay vẫn khư khư chai rượu gạo đã vơi một nửa và nụ cười dường như Đám trẻ chuẩn bị tên lửa ở làng Naxone, Lào.

không bao giờ tắt. Duy chỉ có đôi mắt lờ đờ như đang lạc vào một chiều không gian nào khác. Vào ngày cuối cùng của lễ hội, ngoài truyền thống bắn tên lửa còn có nghi thức tắm bùn. Dân làng sẽ chuẩn bị một khoảng đất bùn sạch giữa cánh đồng để trẻ con hay người lớn đều có thể trượt vào đó, đầm mình trong bùn rồi đánh trống reo hò rộn ràng cả góc trời. Một ông chú tầm 50 tuổi lân la đến hỏi tôi từ đâu tới bằng tiếng Anh, khi tôi trả lời Việt Nam, ông ồ lên và chào tôi bằng giọng Quảng Trị đặc sệt. Ông sang đây với gia đình từ nhỏ, sinh sống bằng nghề làm ruộng. Nhân dịp lễ hội này, cả làng được nghỉ suốt 3 ngày để ăn mừng. Tôi hỏi chẳng lẽ dân làng phải làm suốt 3 năm mới nghỉ một lần ư? Ông phá lên cười bảo rằng, thật ra người Lào có nhiều lễ hội lắm, có dịp là chỉ thích ăn chơi thôi. Trước khi rời làng Naxone, tôi gặp lại cô nhân viên làm việc tại trung tâm du lịch hôm trước. Cô mời tôi vào nhà ăn món bún sốt cay và thịt viên truyền thống ngon nức tiếng của Lào. Vị ớt cay xè làm tôi suýt xoa chảy nước mắt nhưng trong lòng cảm thấy thật sự vui và may mắn. Không biết mình còn cơ hội tham gia một lễ hội thú vị như thế này nữa không. Rời Naxone trong trạng thái lâng lâng bởi lúc nãy tôi không nỡ từ chối ly rượu gạo từ ông chú người Việt, chúng tôi đi ngược lại Pakse, hướng về phía

Nhảy múa ăn mừng lễ hội tên lửa ở làng Naxone, Lào.

cao nguyên Bolaven. WAN D E R LU S T T IP S .COM

96 điểm đến

NAM LÀO

Thác Tad Pamsasak ở cao nguyên Bolaven, Lào.

CUỘC SỐNG YÊN BÌNH TRÊN CAO NGUYÊN BOLAVEN Hành trình 5 ngày khám phá các làng dân tộc bên cạnh những

lượn quanh những cánh đồng ngô trải dài, những dải đồi núi

ngọn thác hùng vĩ ở Nam Lào là một trải nghiệm thú vị và

chập chùng ngút tầm mắt. Đôi khi đường vào sâu trong thác

đáng nhớ, không chỉ bởi vẻ đẹp hoang sơ mà chúng tôi còn ấn

nhỏ hẹp và khó đi do bùn lầy nhưng điều đó không thể ngăn

tượng bởi tấm lòng ấm áp của người địa phương, tan chảy trong

được chúng tôi chùn bước bởi càng khó khăn, chúng tôi lại

những đôi mắt to sáng và đen lay láy của những em bé Lào.

cảm thấy bản năng thôi thúc muốn khám phá càng mạnh.

Trong tiếng Lào, thác có nghĩa là Tad. Cao nguyên Bolaven là

Từ Tad Pamsasak đến Tad Lo, chúng tôi dừng lại ở một

nơi tập trung nhiều ngọn thác tự nhiên và hoang sơ nhất, cũng

homestay thuộc làng dân tộc Katu nghỉ ngơi. Lũ trẻ trong xóm

thuộc vào hàng đẹp cuốn hút nhất ở đất nước Triệu voi. Hành

tụ tập ngay cổng làng chơi đá bóng, mặt đen nhẻm, chân tay

trình của chúng tôi dự kiến là 3 ngày, qua Tad Pampasak, Tad

nhem nhuốc nhưng đôi mắt sáng lấp lánh và miệng cười thật

Lo, Tad Yuang, Tad Champee và Tad Fane. Mỗi ngọn thác đều

tươi chào khách lạ. Chủ homestay là Mệ khoảng chừng hơn

có nét riêng không lẫn vào đâu nhưng chúng đều có một điểm

60 tuổi sống cùng con gái. Katu homestay là một nhà sàn thật

chung là chưa được ngành du lịch khai thác nên quang cảnh

lớn, nằm lọt thỏm giữa vườn cà phê xum xuê tươi tốt. Khoảng

vẫn còn nguyên sơ. Cung đường trên Bolaven rất đẹp, uốn

sân được lấp đầy bởi những rổ hạt cà phê Arabica đang được

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

điểm đến 97

phơi khô. Mùi cà phê rang xay thơm phức quyện trong bầu

mỗi chuyện lang thang, lên rừng xuống thác, nghe tiếng

không khí se lạnh khiến chúng tôi sảng khoái và thư giãn

nước lúc róc rách, lúc ầm ào cả đêm lẫn ngày thì Tad Lo chả

một cách kỳ lạ. Tôi đi theo Mệ vào trong nhà để xem mệ pha

có gì nhiều. Ấy vậy mà cái vẻ buồn tẻ của nơi này lại khiến

cà phê và ngạc nhiên khi nhìn thấy kệ gỗ lớn trưng đủ loại

cho người ta thấy lười nhác, thảnh thơi, cứ lần lữa “ừ thôi thì

bình và máy pha café kiểu Ý. Tôi không nghĩ nơi vùng sâu xa

ở thêm 1 ngày nữa có sao đâu...” Thật ra đã có nhiều người ở

này lại có một quán café đặc biệt như thế. Mệ cười khi thấy

luôn không về nữa rồi đấy, chẳng hạn như cô gái người Tây

tôi hết “à”, đến “ồ”, hàm răng nhai trầu của Mệ đen bóng, đôi

Ban Nha xinh đẹp, 4 năm trước khi đi du lịch bụi ghé qua đã

mắt hằn lên vết chân chim ngang dọc. Cà phê có màu nâu

phải lòng một anh trai làng và ở lại mở quán bar, sống với

nhạt, vị hậu của nó ngòn ngọt nơi cổ họng khiến tôi ngẩn

nhau hạnh phúc cho đến giờ.

ngơ. Sao cà phê ở đây lại ngon thế nhỉ. Tôi đã không thể ngăn mình uống thêm một ly thứ hai bất chấp tối nay có khả năng

Còn chúng tôi cũng phải lòng cái đơn giản và thơ mộng ở

mất ngủ.

đây, lúc rời đi cứ thấy tiếc ngơ tiếc ngẩn, vậy mà cũng ráng lưu lại đến 2 ngày mới chịu rời đi.

Tạm biệt Mệ và ngôi nhà sàn thơm mùi cà phê, chúng tôi tiếp tục lên xe máy rong ruổi đến Tad Lo, một trong những thác

Đặc biệt, suốt chuyến đi này, ở đâu tôi cũng gặp đồng hương.

nổi tiếng đẹp nhất nhì ở Bolaven.

Nào là bà chủ nhà nghỉ tên Mai bên thác Tad Lo, cô chủ quán ăn Thảo Trang người Huế sống cùng chú đại bàng 2 năm tuổi

Bên cạnh thác Tad Lo là một ngôi làng nhỏ với những mái

ở thị trấn Paksong, chị Liên bán phở ngay đầu chợ, và anh

nhà sàn yên ả và bình dị, điều kiện có chút thiếu thốn. Ngoài

Chiêu chủ rẫy cà phê ở Paksong. Mọi người đều rất nhiệt tình

WAN D E R LU S T T IP S .COM

98 điểm đến

NAM LÀO

khi tôi hỏi đường và mau mắn kể đủ chuyện. Anh Chiêu bảo cộng đồng người Việt qua đây làm ăn nhiều, nhưng gặp khách du lịch người Việt qua đây là quý hóa lắm. Có một số resort nằm rải rác xung quanh thác, đẹp và yên tĩnh, phòng nằm riêng biệt từng khu, nghe tiếng nước cả ngày lẫn đêm, bạn lại còn có thể đi bộ thẳng ra đầu ngọn thác chỉ cách phòng vài bước chân. Giá cả cũng tạm, không đắt lắm, khoảng 15USD/đêm, thật lý tưởng cho những ai thích hòa mình với thiên nhiên. Chúng tôi chọn ở homestay của một đôi vợ chồng trẻ có một có con gái nhỏ khoảng tầm 4-5 tuổi. Đó là dãy nhà sàn đơn sơ, chỉ có một chiếc giường tre và bộ chăn nệm, nhà tắm dùng chung, không có nước nóng, khoảng 20.000VND/đêm. Nhưng mà chủ nhà thì rất tử tế, nhiệt tình, tiếng cười vang lên rộn ràng suốt bữa cơm. Sáng tôi thích dậy thật sớm khi mặt trời vừa lên, ra ban công ngồi hít mùi khói bếp thơm ngai ngái, xem anh chồng thử chiếc máy cày nổ giòn giã, chị vợ phơi đồ, còn cô bé con thì tung tăng chạy nhảy ngoài sân, đàn lợn gà tíu ta tíu tít. Cuộc sống yên bình hạnh phúc khiến trong lòng tôi dậy lên một cảm giác nhớ nhà.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

Katu Homestay ở Bolaven, Lào.

điểm đến 99

PHƯƠNG TIỆN: Đi Lào không cần visa cho người Việt Nam. Từ Việt Nam đi sang Lào có thể đi bằng máy bay, tàu hỏa. Từ Hà Nội và Hồ Chí Minh, bạn có thể mua vé máy bay của hãng Vietnam Airline và Lao Airline đến Luang Prabang và Viêng Chăn, sau đó đi ô tô đến Pakse. Từ Huế, bạn có thể mua vé xe giường nằm đến thẳng Pakse, đi qua cửa khẩu Lao Bảo, mất khoảng 10 tiếng xe chạy.

TIỀN TỆ: Tiền Lào lớn gấp 3 lần tiền Việt nên khi chi tiêu bạn sẽ cảm thấy giá cả bên Lào đắt đỏ hơn. Bạn nên đổi tiền ở nhà trước khi sang Lào, phí rút tiền tại ATM cũng cao. Ở Pakse có ngân hàng VietinBank.

KHÍ HẬU: Khí hậu Lào giống ở Việt Nam, miền Nam Lào tương tự như miền Trung Việt Nam, mùa hè vô cùng nắng nóng. Bạn nhớ mang theo kem chống nắng, kem dưỡng da, thuốc chống muỗi. Khi đi Bolaven bạn nhớ mang theo áo gió đề phòng trời trở lạnh vào ban đêm.

DI CHUYỂN NỘI ĐỊA: Ở Lào ít xe máy nên người dân phóng xe rất nhanh và ẩu, bạn nhớ cẩn thận nếu khám phá bằng xe máy. Chuẩn bị sẵn những vật dụng y tế cần thiết. Ở Pakse, phương tiện tham quan tiện lợi và rẻ nhất là thuê xe máy và bạn phải tự đổ đầy bình xăng. Bạn có thể thuê xe máy tham quan cụm đền chùa Wat Phou là di tích một quần thể đền thờ Khmer ở Nam Lào. Wat Phou tọa lạc dưới chân núi Phu Cao, tỉnh Champasak, cách sông Mekong 6km, cách Pakse 50km, cách thủ đô Viêng Chăn 670km về phía nam. Đi dạo ở đây sẽ cho bạn cảm giác đang tham quan quần thể Angkor Wat ở Campuchia, tuy nhiên, diện tích của Wat Phou nhỏ hơn.

LƯU TRÚ: Ở Pakse có nhiều khách sạn bình dân nhưng hiếm khách sạn có máy lạnh, bạn nên tham khảo kỹ trước khi đặt phòng. Khách sạn 3 sao Champasak Palace Hotel ngay bên sông và có buffet khá ngon. Trên cao nguyên Bolaven, bạn không cần đặt trước, đến nơi có thể đi một vòng các resort và homestay tham khảo. Trong các làng dân tộc bên cạnh khu vực thác có nhiều homestay nhà sàn, điều kiện cơ bản nhưng tương đối sạch sẽ, giá rẻ. Bạn sẽ có trải nghiệm thú vị khi ở cùng các gia đình địa phương.

QUÀ LƯU NIỆM: Quà lưu niệm ở Nam Lào chủ yếu là những Con đường lên thác Tad Yeuang

vật dụng dệt bằng vải thổ cẩm như túi, ví, móc khóa…

WAN D E R LU S T T IP S .COM

100 destination

Tad Lo, Bolaven Plateau, Laos.

article: QUYNH HUONG

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

destination 101

MAJESTIC AND WILD WATERFALLS, VAST GREEN COFFEE GARDENS, LOVABLE AND SINCERE SMILES ARE OUR UNFORGETTABLE EXPERIENCES ON THE JOURNEY TO SOUTHERN LAOS

WAN D E R LU S T T IP S .COM

102 destination

SUNSET IN PAKSE From Hue, I took an early morning long - distance bus passing through Lao Bao border checkpoint, then travelled to Pakse town instead of stopping in Savannakhet as planned. The bus was packed with lots of household goods and food from Vietnamese traders. All the time, the bus was filled with laughter and Hue accent, sometimes there were children crying. Travelling on a sleeper bus without any air-conditioner and all windows opened, we had to suffer the intense heat of Central Vietnam. Arriving at Pakse just at mid-night, fortunately, I could still call a tuk-tuk to my hostel when I was completely exhausted and hungry. The hostel is located near the Consulate General of Vietnam. After checking-in, I walked to a grocery store to buy instant noodles. Suddenly I heard a young couple speaking in a familiar language in front of the store. After a

A bridge across the Mekong River at Pakse, Laos.

minute, I realized they were teasing each other in Vietnamese. The darkskinned 20-year-old girl wearing shorts jumped to the back seat of her boyfriend’s motorbike. Her mother who was the store owner hastened and shouted behind the motorbike: “Back home early!” I laughed, thinking I was still in my country. I stayed in Pakse for a day, wandering around quiet streets with low-roof houses featuring colonial French architecture and visiting a magnificent golden curved-roof pagoda. In the courtyard of the pagoda, small towers containing ashes of the dead were aligned and illuminated. Porcelain flowers blossomed with sweet incense, creating a holy atmosphere to the temple by the river. In contrast with the peacefulness here, Dao Huong market in the heart of the town is very busy. This is the largest market in Pakse, built by a successful overseas Vietnamese businessman living in Laos. Dao Huong market at Pakse, Laos.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

destination 103

THE SOUTHERN LAOS

UNFORGETTABLE IMPRINTS

The market is quite spacious with all kinds of products, and most of the retail traders here are Vietnamese. Wandering around, you will see it is just like Ben Thanh market. Female traders have their conversations in Vietnamese, display their goods, and invite guests enthusiastically. I bought some cakes to prepare for the Bolaven Plateau tour on a motorcycle the next day. In Pakse, do not forget to enjoy the grilled fish caught from streams along the Mekong River. Fresh fish is caught in the Mekong River in the early morning, then salted and grilled on hot charcoal. Crispy fish skin and hot soft white flesh slices are wrapped with vegetables and rice paper, served with Laos beer featuring rich flavors. All of these made it so easy for us to indulge in the violet color of the sunset. It seems to be a specialty of the town that used to be the capital of the Champasak kingdom.

A street at Pakse, Laos.

Dao Huong market at Pakse, Laos.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

104 destination

THE ROCKET FESTIVAL IN NAXONE The next morning, I and my French friend, Julie met at the

Thai Wave. We rented a Wave for 50,000Kips per day, with a

motel and went to a motorcycle rental shop on the central

duration of 5 days to explore 4-5 waterfalls.

road of Pakse to ask for the route to the Bolaven Plateau. The shopkeeper is a 30-year-old French man, married to a Lao

However, the previous morning, when we visited Pakse

woman and has lived here for many years. He gave us a map

tourist information center by the river, a young female staff

showing the route to Bolaven by motorbikes and detailed

invited us to visit her village to participate in the Rocket

guidelines.

Festival held once every three years. â&#x20AC;&#x153;It will be fun!â&#x20AC;? She winked at me. So before travelling to Bolaven, we decided to

The Bolaven Plateau is located in the northwest of Laos, in

go in the opposite direction to Naxone, which is 20 kilometres

Champasak province. This land is relatively flat; its basalt

away from Pakse.

soil is more fertile than in Dak Lak while the cool climate is similar to that of Da Lat. Due to its favorable conditions,

Traditionally, the Rocket Festival is held at the end of the dry

Bolaven is also home to the famous Arabica coffee in Laos.

season. Rockets, made by villagers, in all sizes will be shot

In addition, Bolaven also attracts tourists from all over the

in the sky to pray for good weather and abundant harvest.

world to explore and conquer the majestic waterfalls formed

Villagers celebrate the festival for three days with many

by river branches flowing through the plateau, creating

bustling performances and dances from morning to night.

picturesque natural landscapes. On the first day, people set up teams for dancing and singing Due to the narrow winding roads, the most convenient means

competitions. On the second day, every house will prepare

of transportation for exploring is the motorbike. There are two

a tray of delicious food, those who pass by, whether they are

types of vehicles for rent: Thai Wave and Scooter - a popular

acquaintances or strangers, are all invited to the house to

vehicle in Southeast Asia for those who are not familiar with

enjoy the meal.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

destination 105

THE SOUTHERN LAOS

UNFORGETTABLE IMPRINTS

The Rocket Festival in Naxone, Laos.

We arrived on the third day, also the last day and

themselves in the mud and beat drums cheerfully.

the most bustling day of this unique festival. All

A 50-year-old man approached and asked me where

villagers went to the field together to plow the ground

I came from in English; when I answered him in

preparing for the new season. The young gathered

Vietnamese, he was surprised and greeted me in a

with colorful homemade rockets tied to the top of

special Quang Tri accent. He had come here with his

a bamboo pole, they competed to see whose rocket

family when he was young, earned a living in farming.

makes the biggest bang and flies furthest. The sky

On this occasion, the whole village would relax for 3

was filled with dark gray smoke lines. The whole

days for the celebration. I asked whether the villagers

vast field became extremely â&#x20AC;&#x153;dangerousâ&#x20AC;? as rockets

had to work for 3 years to take one break. He laughed

exploded all over the place, startling us. Ladies fully

and said that, in fact, Lao people had many festivals,

make-upped grouped together drinking traditional

and they would take any chance to enjoy their lives.

rice wine from early morning. Everyone was drunk; they laughed, sang and danced wildly. We stood

Before leaving Naxone, I met the staff working at

nearby and were invited to dance with the locals.

the tourist centre the day before. She invited me

Some women kept holding my hand and smiled, with

to eat vermicelli with spicy sauce and the famous

their faces as red as beetroot. There was a middle-

traditional meatball of Laos. The flavour of chili

aged woman who could not even stand because she

peppers was so spicy but I still felt really happy and

was so drunk, but still held the half-full bottle of rice

lucky at that time. I did not know if I would have the

wine and smiled happily. Only her eyes were bleary as

opportunity to participate in such an interesting

if she was getting lost in another dimension.

festival like this again.

On the last day of the festival, besides the rockets

Leaving Naxone while still drunk because I could

shooting, it is the mud bath ritual. Villagers will

not refuse the glass of rice wine from a Vietnamese

prepare a clean muddy area in the middle of the

man, we went to Pakse, heading toward the Bolaven

field so that children or adults can slip into it, cover

Plateau. WAN D E R LU S T T IP S .COM

106 destination

THE HARMONIOUS LIFE ON BOLAVEN PLATEAU The 5-day expedition to ethnic villages alongside the

and mountains. Sometimes the roads leading to the

majestic waterfalls of Southern Laos is an exciting and

waterfalls were too narrow and rough to follow due to

memorable experience. Besides its pristine beauty, we

mud, but that could not stop us because the more difficult

felt deeply impressed by the warm and sincere hearts of

it was, the stronger our enthusiasm became.

local people, as well as the bright and shiny black eyes of Lao children.

From Tad Pamsasak to Tad Lo, we stopped at a homestay in the village of Katu ethnic group. The children gathered

In Lao, Tad means waterfall. The Bolaven Plateau is home

at the gate of the village to play soccer, their faces were

to many of the natural and most pristine waterfalls in

sunburned, their arms and legs were smudgy. However,

Laos, which are also among the nicest in the Land of a

their eyes and smiles were so bright when welcoming

Million Elephants. In the 3-day trip, we travelled through

visitors. The homestay owner is a 60-year old woman

Tad Pampasak, Tad Lo, Tad Yuang, Tad Champee and

called Me living with her daughter. Katu homestay is a

Tad Fane. Each waterfall has its own unique feature, but

large stilt house nestled amidst the lush coffee garden.

they all have one thing in common: they have not been

The courtyard was filled with baskets of dried Arabica

exploited by the tourism industry, so the scenery is still

coffee beans. The aroma of roasted brewed coffee in the

untouched. The route through Bolaven was beautiful,

cold atmosphere has brought us comfort and relaxation.

winding around the vast fields of corn, rolling hills

I followed Me into the house to see how she prepared the

Homestay by Tad Lo Waterfall, Bolaven, Laos.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

destination 107

THE SOUTHERN LAOS

UNFORGETTABLE IMPRINTS

coffee and was surprised to see large wooden shelves displaying all kinds of Italian coffee pots and machines. I did not think there was such a special cafĂŠ in this remote area. She smiled while looking at my astonished face, I still remembered her black teeth chewing betel and the wrinkles around her eyes. The coffee was light brown and left an amazing sweet flavour in the throat. The coffee here was so delicious, and I could not stop myself from taking the second glass though I would lose sleep that night. After saying goodbye to Me and the stilt house filled with the aromatic coffee, we continued to drive our motorbike to Tad Lo, one of the most famous waterfalls in Bolaven. Next to Tad Lo waterfall is a small village with quiet and idyllic stilt houses in somewhat lacking conditions. Besides wandering, visiting the forest and waterfalls, and listening to the The village of Katu ethnic group, Laos.

sound of water flowing night and day, we had nothing much to do in Tad Lo. The monotony of this place makes people feel lazy, want to relax, and somehow want to stay longer. There were actually many people who decided to stay here after a short visit. There was a beautiful Spanish girl; after a backpacking trip to visit this land 4 years ago, she fell in love with a village man and decided to stay and open a bar. They have lived happily together until now. We also fell in love with the simple and romantic atmosphere here, and after staying for 2 days, we felt really sad when leaving. During this trip, I also met many fellow countrymen: the hostess named Mai living near Tad Lo waterfall; Thao Trang, the restaurant owner born in Hue who lived with a two-year-old eagle in Paksong town; Ms.Lien selling Pho at the entrance of the market; and Mr. Chieu, the owner of coffee gardens in

Road on Bolaven Plateau, Laos.

Paksong. All of them were very enthusiastic WAN D E R LU S T T IP S .COM

108 destination

THE SOUTHERN LAOS

UNFORGETTABLE IMPRINTS

Tad Yuang Waterfall, Bolaven, Laos.

when I asked for directions and willing to

We chose the homestay of a young couple

tell me all kinds of stories. Mr. Chieu said

with a daughter aged 4-5 years old. It is a

that there were a lot of Vietnamese people

simple stilt house with only one bamboo bed

who come here to do business, but they

and a set of blanket and mattress, shared

were very happy when meeting Vietnamese

bathroom with no hot water, and the price

tourists.

was about VND20,000 per night. The host was very kind and enthusiastic; the meals

There are a number of beautiful and quiet

were always filled with laughters. In the

resorts around the waterfalls, with the

morning, I liked to wake up early when

rooms built in separate areas where visitors

the sun had just risen, go to the balcony,

can hear the sound of water flowing all day

smell the smoke in the kitchen with odor

and night. You can also walk to the waterfall

scent, watch the husband trying to start the

which is just a few steps away from the

tractor, his wife hanging the clothes while

room. The price is affordable, about USD15

the children were playing in the yard. Also,

per night, which is ideal for those who love

the herd of swines and chickens running

to stay in nature.

around. It was such a peaceful and happy life, which made me feel homesick.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

destination 109

VEHICLES: Vietnamese do not need to apply for a visa to Laos. From Vietnam to Laos, you can travel by plane or train. From Hanoi and Ho Chi Minh City, you can buy Vietnam Airline and LaoAirline’s tickets to Luang Prabang and Vientiane, then drive to Pakse. From Hue, you can buy a sleeper bus ticket directly to Pakse, passing Lao Bao border checkpoint; this journey will take about 10 hours.

CURRENCY: Laos’s currency is three times as much as Vietnam’s, so you may feel prices in Laos to be more expensive. You should exchange money in Vietnam before travelling to Laos, the fee for withdrawing money at an ATM is quite high. In Pakse, there are branches of Vietinbank.

CLIMATE: The climate in Laos is similar to Vietnam’s; the southern Laos’ climate is similar to that in Central Vietnam with the summer being extremely hot. Remember to bring sunscreen, lotion, and mosquito repellent. When you go to Bolaven, remember to bring your windbreaker to prepare for the cold at night.

DOMESTIC TRANSPORTATION: In Laos, there are fewer motorbikes, and people drive really carelessly, so you should be careful if you travel by motorcycle. Prepare necessary medical supplies. In Pakse, the cheapest and most convenient vehicle to get around is a motorbike and you will have to fill up the gas tank. You can rent a motorbike to visit Wat Phou Temple, a Khmer temple relic in Southern Laos. Wat Phou is located at the foot of Phu Cao Mountain, Champasak Province, 6 kilometres from the Mekong river, 50 kilometres from Pakse, and 670 kilometres to the south of Vientiane. This place will remind you of the Angkor Wat in Cambodia; however, the area of Wat Phou is smaller.

ACCOMMODATION: In Pakse, there are many cheap hotels, but it is rare to find one equipped with air conditioners, so you should consult the information carefully before booking. The 3-star Champasak Palace Hotel is right by the river and has a nice buffet. On the Bolaven Plateau, you do not have to book in advance; there are a lot of resorts and homestays here. In the ethnic villages near the waterfalls, there are many homestays featuring stilt houses; they are not really well-equipped but relatively clean and cheap. You will have the experience of staying with local families.

SOUVENIRS: Typical souvenirs in Southern Laos are mainly made of brocade such as bags, purses, and keychains.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

110 điểm đến

bài: TRẦN GIÁP

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

điểm đến 111

NẾU COI MỖI CỘT MỐC

Những biến động lịch sử dù đau thương hay bi tráng

RANH GIỚI LÀ MỘT

cũng qua rồi, đã mang lại cho nước Việt một hình hài

DẤU CHẤM ĐỎ TRÊN BẢN ĐỒ, THÌ NỐI CÁC DẤU CHẤM ẤY LẠI, SẼ LÀ HÌNH CHỮ S CỦA NƯỚC VIỆT.

trọn vẹn như ngày hôm nay. Biết bao nhiêu xương máu của ông cha đã ngã xuống vì giữ từng tấc đất nơi phên dậu của tổ quốc. Từng tấc đất thiêng liêng ấy được gìn giữ ngàn đời, là bất khả xâm phạm. Nếu như trước đây, lằn ranh biên giới của quốc gia chưa thực sự rõ ràng, thì tới nay, những cột mốc đã được cắm dọc tuyến đường biên dài hàng chục ngàn cây số từ Móng Cái (Quảng Ninh) tới Hà Tiên (Kiên Giang) đủ để khẳng định vững chắc chủ quyền quốc gia. Có lẽ, chưa một ai đi trọn hết cả ngàn cột mốc trên suốt đường biên với Trung Quốc, Lào, Cambodia bởi chúng quá hiểm trở, khó khăn và gian nan vô cùng. Tôi nhớ mãi, những ngày tháng tư nắng như đỏ lửa nơi mảnh đất phía cực Tây của đất nước. Nơi ấy, có cột mốc số 0 nằm trên đỉnh Khoang La San cao gần 2.000m, là nơi đánh dấu điểm bắt đầu chung của ba nước Việt - Trung - Lào. Từ đây, nhìn về giang sơn nước Việt để thấy sự hào hùng bi tráng của một thời kỳ lịch sử đầy biến động. Ngày đó, để chinh phục được cột mốc số 0 - A Pa Chải, tôi đã phải leo hơn 12km đường rừng sau khi đã rất vất vả để có được giấy phép từ Bộ chỉ huy biên phòng tỉnh Điện Biên, cũng như vượt qua quãng đường “khủng khiếp” từ Mường Chà đi tới đồn 317 - nơi bắt đầu hành trình gian nan. Hơn 12km dưới cái nắng như đổ lửa, gió lào thổi táp cả mặt, qua 3 đồi cỏ tranh với đầy vết cứa đứt cả da tay chân. Không ít đoạn, chúng tôi phải bò người, đu dây theo vách mới có thể tiếp tục cuộc hành trình. Khi đã vượt qua 3 đồi cỏ tranh đầy cực nhọc thì bạn sẽ còn phải băng tiếp con đường rừng nguyên sinh nhưng đã đỡ mệt hơn vì có nước suối để uống và cây che bóng mát. Chỉ đoạn cuối cùng để lên mốc là phải đu dây rừng một lần nữa. Dù vất vả, cực nhọc là thế nhưng cảm giác đứng trên đỉnh núi, ôm cột mốc ba mặt ngoảnh về ba hướng hát vang bài ca tuổi trẻ là mọi thứ tan biết hết. Chỉ còn lại nắng, gió lộng, trời xanh và chúng tôi ở đó - ở cái nơi mà “một con gà cất tiếng gáy, cả ba nước cùng nghe”. Đó chính là cực phía Tây thiêng liêng của

Cột mốc số 0 - A Pa Chải

nước Việt. WAN D E R LU S T T IP S .COM

112 điểm đến

Từ cột mốc số 0 này, nếu bạn “đi men” theo đường biên giới giữa Việt Nam - Trung Quốc thì sẽ còn gặp hơn một ngàn cột mốc nữa, được đánh số thứ tự tăng dần. Và điểm cuối cùng của đường biên ấy, cũng là cột mốc cuối cùng giữa hai nước mang số 1378 lại nằm ở vị trí vô cùng đặc biệt. Cột mốc nằm ở ngay cửa sông Bắc Luân, trong cụm đảo nhỏ thuộc phường Trà Cổ, Móng Cái, Quảng Ninh. Mốc được xây cao để không bị chìm khi thủy triều lên, dĩ nhiên bạn sẽ phải đi thuyền mới có thể chinh phục được cột mốc thú vị này. Cũng từ đỉnh Khoang La San, nếu đi dọc về phía Nam đất nước, bạn sẽ gặp những cột mốc chung với nước bạn Lào và kết thúc ở một cột mốc đặc biệt không kém, đó chính là cột mốc Đông Dương. Đây là cột mốc vừa phân chia vừa là nơi khởi nguồn của đường biên giới của ba nước Đông Dương là Việt Nam - Lào - Campuchia. Vượt qua những chặng đường bụi đỏ của mảnh đất Tây Nguyên đầy nắng gió, qua những rẫy cà phê thơm ngát giữa mùa hoa, sau đêm rượu cần chuếnh choáng, chúng tôi lên đường chinh phục cột mốc ba mặt thú vị này. Đường vào cửa khẩu Bờ Y đã được mở rộng khiến bạn có thể vi vu mà thưởng thức gió trời miền núi, ngay cả đường lên mốc cũng đã được trải bê-tông nên không quá vất vả như mốc A Pa Chải. Cột mốc Đông Dương cũng được làm bằng đá hoa cương, hình trụ tam giác ba mặt, trên mỗi mặt đều gắn quốc huy và quay về lãnh thổ mỗi nước. Mốc nằm trên đồi cỏ cao hơn 1.000m, bốn bề là rừng núi nhưng không quá rậm rạp như mốc cực Tây. Từ đây, nếu cứ xuôi dần về phía Nam bạn cũng sẽ gặp rất nhiều cột mốc với đất nước Campuchia và mốc số 240 là một mốc rất đặc biệt trong số đó. Mốc 240 đánh dấu điểm đầu tiên của dòng sông Mekong chảy vào Việt Nam để vun đắp phù sa cho cả vùng đồng bằng sông Cửu Long bao đời nay. Mốc nằm tại cửa khẩu Thường Phước của tỉnh Đồng Tháp. Miền Nam có sông Mekong thì miền Bắc

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

Cột mốc Đông Dương

điểm đến 113

có sông Hồng, và thú vị thay, tại ngã ba biên giới ấy cũng có một cột mốc đánh dấu điểm đầu tiên nơi “con sông Hồng chảy vào đất Việt” mang số hiệu 92. Mốc 92 nằm tại mé sông, nơi dòng sông Hồng chảy bên địa phận Trung Quốc với dòng suối Lũng Pô hòa chung một dòng để tạo nên dòng sông đỏ nặng phù sa cho cả đồng bằng Bắc Bộ. Và nếu ngược hết dòng sông Đà thì bạn sẽ gặp cột mốc số 17. Đây cũng là cột mốc đánh dấu nơi đầu tiên của dòng Đà giang trên nước Việt nằm tại Kẻng Mỏ, Mường Tè, Lai Châu. Nếu ai đó, dành cả cuộc đời này để đi thì may ra mới có thể đi hết được toàn bộ hàng ngàn cột mốc biên giới - điểm đánh dấu chủ quyền thiêng liêng của tổ quốc. Vì sao, vì có những cột mốc ngay bên đường quốc lộ nhưng cũng có những cột mốc nơi rừng thiêng nước độc mà không dễ gì chinh phục được. Mốc 79 và mốc 42 là hai trong những cột mốc

Cột mốc 1305

Cột mốc 17 thượng nguồn sông Đà

WAN D E R LU S T T IP S .COM

114 điểm đến độc đáo như thế. Mốc 79 được xem là mốc cao nhất của nước Việt, nằm trên đỉnh núi Phàn Liên San ở độ cao gần 3.000m, nơi được xem là hiểm trở nhất của đường biên giới Việt - Trung. Cột mốc số 42 nằm ở độ cao hơn 2.800m thuộc xã Pa Ủ (Lai Châu) cũng là một thử thách rất lớn nếu ai muốn chinh phục. Nếu mốc số 0 A Pa Chải đánh dấu cực Tây của nước Việt thì mốc 428 được xem là nơi đánh dấu cực Bắc thực sự (cực Bắc tượng trưng là cột cờ Lũng Cú). Bắt đầu từ cuối xóm Xéo Lủng, bạn phải đi bộ vượt núi đá khoảng 3km, qua các cột mốc 426, 427 mới có thể đến được mốc 428. Mốc 428 cũng là điểm đánh dấu đầu tiên của dòng sông Nho Quế chảy trên lãnh thổ Việt Nam. Cũng đừng quên mốc 314 ở thị xã Hà Tiên, Kiên Giang vì đây là mốc cuối cùng trên đất liền giữa Việt Nam và Campuchia. Nắng chiều biên giới trải một lớp vàng như mật ong lên từng con đường, từng cánh đồng, từng đàn trâu đang đằm mình dưới ruộng thật khiến cho ai tới đây cũng chùng lòng. Phong cảnh bình yên quá đỗi nhưng lại ghi dấu biết bao trang sử bi tráng của mảnh đất cuối cùng trên đất liền nước Việt. Dăm ba cột mốc thôi mà đã nhọc nhằn, chơi vơi, có mốc giữa sông nước, mốc lại trên đỉnh núi cao quanh năm mây phủ. Bạn có dám chinh phục chúng không? Nếu có, hãy sửa soạn để lên đường nào, để thấy đất nước Việt Nam đẹp biết nhường nào.

Cột mốc 92

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

destination 115

article: TRAN GIAP

IF EACH BOUNDARY MILESTONE IS A RED DOT ON THE MAP, WHEN CONNECTING THESE DOTS, WE WILL HAVE THE S SHAPE OF VIETNAM.

The boundary milestone No. 428

WAN D E R LU S T T IP S .COM

116 destination

Indochina boundary milestone

The painful but heroic historical fluctuations have passed

Boundary headquarter of Dien Bien Province, I had to climb

to give Vietnam a peaceful and elegant S shape as it is

more than 12 kilometres through the forest as well as cross

today. Many predecessors have sacrificed their lives to

an “incredible” path from Muong Cha to the guard station

keep every inch of the country’s border areas. The sacred

No. 317 - where the journey began. After travelling more

land has been protected for thousands of years and it is

than 12 kilometres under the intense sun and the Foehn

definitely impregnable. Though in the past the boundary

wind, then crossing 3 hills of cogon grass, my hands and

line of our country was not clear, at present, boundary

legs were covered in bruises.

milestones were located along the border, stretching tens of thousands of kilometers from Mong Cai (Quang

In some sections, we had to crawl or swing on a rope to

Ninh) to Ha Tien (Kien Giang), which firmly claims the

cross the cliffs. Once you cross 3 hills of cogon grass, you

national sovereignty. Perhaps no one has ever travelled

will have to continue walking through a primeval forest,

along thousands of boundary milestones on the borderline

but it would be much better as there are streams of water

adjacent to China, Laos, Cambodia because they are

and trees for shade. However, to reach the boundary

extremely dangerous and challenging.

milestone, you will have to swing on a rope again at the end of the journey. Although it was so hard, when standing

One of my most unforgettable memories is about the

on the top of the mountain, hugging the three-faced

April days which are hotter than flames at the country’s

boundary stone and singing the song of youth, I felt so

westernmost land. The boundary milestone No.0 is located

relieved. There was only sun, a wind blowing, blue sky and

on the top of 2,000-metre high Shiceng Dashan, marking

us at the place where “when a cock crows, three countries

the tri-junction point of the three countries Vietnam -

hear”. This is the sacred westernmost point of Vietnam.

China - Laos. From here, you can look over Vietnam’s territory to be proud of a turbulent history. On that day,

From the boundary milestone No. 0, if you go along the

in order to conquer the boundary milestone No. 0 - A Pa

border between Vietnam and China, you will see more

Chai, after having struggled to obtain a license from the

than one thousand boundary milestones with numbers

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

destination 117

Indochina boundary milestone

arranged in ascending order. And at

end up at another special point which

the end of that border, there is the

is the Indochine boundary marker.

last boundary milestone No. 1378 of

This is the boundary milestone at

the two countries, which is located

the beginning of three Indochinese

at an extremely special position.

countriesâ&#x20AC;&#x2122; borders: Vietnam - Laos -

This border milestone is located at

Cambodia. After travelling through

the estuary of the Bac Luan River,

dusty roads of the sunny and windy

in the small archipelago of Tra Co

Central Highlands, the fragrant coffee

Ward, Mong Cai, Quang Ninh. It was

fields in the middle of the flower

built with a proper height so it would

season and enjoying stem wine at

not sink at high tide, and of course,

night, we went on the journey to

you will have to sail to conquer this

conquer this interesting three-faced

interesting border milestone.

boundary marker. The road to Bo Y border checkpoint has been expanded

The boundary milestone No. 0 - A Pa Chai

From the top of Shiceng Dashan, if you

and paved so it was not as hard

go along the Southern border of the

to conquer as A Pa Chai boundary

country, you will meet the boundary

milestone. You can easily come here

milestones of Laos and Vietnam, then

to enjoy the mountain breeze.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

118 destination

BOUNDARY MILESTONES

AT THE COUNTRY’S BORDER AREAS

Indochina boundary milestone was also made of granite, in cylindrical triangular shape. It bears the national emblems of three countries on each side. The boundary milestone Iies in a grassy hill which is more than 1,000 meters high, surrounded by the mountains and forests but not as dense as those surrounding the West. From here, if you go to the south you will also encounter many boundary markers of Cambodia and Vietnam, in which the boundary milestone No. 240 is a very special one. The boundary milestone No. 240 marks the first point where the Mekong River flows into Vietnam to deposit rich layers of alluvial sediment for the entire Mekong Delta over the years. This boundary milestone is at Thuong Phuoc border checkpoint of Dong Thap province. While Southern Vietnam has the Mekong river, the Northern has the Red River (Asia), and interestingly, at the crossroad of three countries, there is also a boundary milestone No. 92 marking the first point where the “Red River flows into Vietnam”. It is located by the river where the Red River from Chinese territory meets Lung Po stream to create a river full of red alluvium for the Northern Delta. And if you go along Da River, you will meet the boundary milestone No. 17 which marks the first point of Da River in Vietnam, in Keong Mo, Muong Te, Lai Chau. People may have to spend all of their lives to go through thousands of border stones which mark the country’s sacred sovereignty. Some boundary milestones are located right next to the national highway, but others are in the dense forests, so it is not easy for people to conquer all of them. The boundary milestones No. 79 and No. 42 are two such unique ones. The boundary milestone No. 79 is considered as the highest in Vietnam, located on the top of Phan Lien San Mountain at an altitude of nearly 3,000 metres, which is known as the most dangerous location of the Vietnam-China border. The boundary milestone No. 42 is located at a height of over 2.800 metre in Pa U commune (Lai Chau), which is also a great challenge for anyone who wants to conquer it. WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

destination 119

The boundary milestone No. 428

If the boundary milestone No. 0 - A Pa Chai marks the Westernmost point of Vietnam, the border milestone No. 428 is considered the real northernmost point (the symbolic one is the Lung Cu flag tower). Travelling from the end of Xeo Lung village, you have to walk 3 kilometres across the rocky mountain, through border milestones No. 426 and No. 427 to reach the border milestone No. 428. This is the first point of the Nho Que River flowing into the territory of Vietnam. Also, do not miss the boundary milestone No. 314 in Ha Tien town, Kien Giang because it is the last on-land boundary marker of Vietnam and Cambodia. The afternoon sunlight at the border spreads a golden layer like honey on the roads, fields, buffalo herbs lying on the field, making anyone visiting here feel so touched. The scenery was so peaceful though the land at the end of Vietnamâ&#x20AC;&#x2122;s on-land territory had gone through a woeful and majestic history. It is so hard and challenging to travel through even only some boundary milestones, some amidst the river, some on high mountains covered by clouds all year round. Do you dare to conquer? The boundary milestone No. 17

If so, prepare to go and admire how beautiful Vietnam is. WAN D E R LU S T T IP S .COM

120 phương tiện

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

phương tiện 121

WAN D E R LU S T T IP S .COM

122 transpotation

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

transpotation 123

WAN D E R LU S T T IP S .COM

124 phương tiện

Nhận biết ý nghĩa

ĐÈN CẢNH BÁO

trên xe hơi

NHỮNG CHIẾC XE HƠI HIỆN ĐẠI SỬ DỤNG RẤT NHIỀU CÔNG NGHỆ MỚI VỚI CÁC CẢM BIẾN, VÌ THẾ NGAY KHI MỘT BỘ PHẬN NÀO GẶP SỰ CỐ THÌ ĐÈN BÁO LỖI SẼ HIỂN THỊ TƯƠNG ỨNG. NHIỀU NGƯỜI ĐÃ RẤT HỐT HOẢNG KHI MỘT SÁNG ĐẸP TRỜI, MỞ KHÓA XE MÀ ĐÈN BÁO LỖI SÁNG RỰC TRÊN BẢNG HIỂN THỊ SAU KHI MÁY

ĐÈN CẢNH BÁO DẦU ĐỘNG CƠ Khi đèn báo này bật sáng thì có thể áp suất dầu trong động cơ quá thấp hoặc nhiệt độ dầu quá cao, chúng cũng có thể cho biết bơm dầu đã hỏng hoặc đường dầu vào bị tắc, một số xe thì độ nhớt sai chuẩn cũng có thể khiến đèn báo dầu bật sáng.

ĐÃ NỔ ỔN ĐỊNH. CÓ ĐẾN HƠN 60 LOẠI LỖI ĐÈN BÁO KHÁC NHAU TRÊN XE HƠI, NÓ TÙY THUỘC VÀO TỪNG MẪU XE, HÃNG XE, CÁC DÒNG XE CÀNG HIỆN ĐẠI, SỬ DỤNG NHIỀU THIẾT BỊ ĐIỆN TỬ, NHIỀU TRANG BỊ TIỆN NGHI THÌ CÀNG NHIỀU ĐÈN BÁO. DĨ NHIÊN, BẠN KHÔNG CẦN PHẢI NHỚ Ý NGHĨA HÀNG CHỤC LOẠI ĐÈN BÁO ĐÓ, NHƯNG ÍT NHẤT CŨNG NÊN NHỚ 12 LOẠI ĐÈN BÁO THƯỜNG XUYÊN CÓ MẶT TRÊN CÁC MẪU XE HIỆN NAY. WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

ĐÈN BÁO LỖI ĐỘNG CƠ Đèn báo lỗi động cơ là đèn cảnh báo lỗi tổng quát nhất trong số các loại đèn trên xe hơi, bởi liên quan đến khá nhiều chi tiết máy. Khi đèn này bật sáng, có nghĩa là xe của bạn đang gặp các vấn đề như: hư hỏng dây cao áp, bộ chia điện; hư hỏng bugi, cảm biến đo gió; bộ lọc khí thải có vấn đề, cảm biến oxy không hoạt động, hỏng van hằng nhiệt…

phương tiện 125

ĐÈN CẢNH

ĐÈN BÁO

BÁO PHANH

LỖI TÚI KHÍ

Khi đèn này nổi sáng, lỗi phổ biến nhất

Túi khí sinh ra là để bảo vệ hành khách trên

mà người lái xe hay gặp chính là chưa hạ

xe khi xảy ra sự cố va chạm. Các mẫu xe đời

phanh tay hết cỡ (tức là xe đang phanh tay),

mới hiện nay thường có ít nhất là 2 túi khí,

bạn cần hạ phanh tay xuống là đèn sẽ tắt.

nhiều thì có thể là hơn 10 túi. Khi đèn này

Một số trường hợp khác đến từ vấn đề của

bật sáng, nghĩa là hệ thống túi khí của bạn

hệ thống phanh như dầu phanh quá thấp,

đang có vấn đề, có thể là cảm biến túi khí

mất áp suất dầu do bị rò rỉ. Nếu đèn có chữ

hỏng, giắc cắm bị lỏng bẩn…

ABS ở giữa bật sáng thì vấn đề xuất phát từ hệ thống chống bó cứng phanh (ABS) của xe (cảm biến hỏng, bẩn…).

CẢNH BÁO CẢNH BÁO

NƯỚC RỬA KÍNH

NHIỆT ĐỘ NƯỚC LÀM MÁT

Khi đèn này bật sáng, bạn cần nghĩ ngay tới nước rửa kính đã hết hoặc thấp hơn mức

Nhiều xe hơi hiện đại sử dụng đồng hồ đo

cho phép, cặn bẩn quá mức. Bạn cũng cần

nước làm mát với mức C (cool) và H (hot),

sử dụng nước rửa kính đúng chủng loại để

thông thường kim đồng hồ sẽ nằm ở giữa

hiệu quả làm sạch được tốt hơn.

hai vạch này khi xe vận hành bình thường, nếu vượt lên mức H nghĩa là hệ thống nước làm mát của xe bạn quá nóng. Các xe khác, đèn cảnh báo nước làm mát cũng sẽ bật sáng để cho biết động cơ bị quá nhiệt. Nếu

ĐÈN CẢNH

tiếp tục vận hành, có thể khiến gãy pít-tông,

BÁO ẮC-QUY

hư hỏng xy-lanh và động cơ. Một số loại xe, đèn cảnh báo ắc-quy sẽ bật Vì thế ngay khi đèn này bật sáng hoặc đồng

sáng khi khởi động và tắt sau đó vài giây

hồ chỉ ở vạch H thì bạn cần đưa xe vào lề

nhưng nếu quá trình vận hành xe mà đèn

đường một cách an toàn. Tuyệt đối không

này vẫn bật sáng tức là ắc-quy và hệ thống

mở nắp két nước hoặc bình nước phụ vì

điện có vấn đề. Chính vì thế, một số hãng

nước có thể trào ra ngoài gây bỏng. Một số

gọi đèn này là đèn báo lỗi hệ thống điện.

xe vận hành liên tục trong điều kiện quá tải

Các nguyên nhân có thể nghĩ tới sẽ là: hỏng

hoặc lên đèo dốc sử dụng số không hợp lý

máy phát - máy phát không cung cấp đủ

khiến nước làm mát có thể bị quá nóng. Bạn

điện cho các hệ thống trên xe; hỏng ắc quy

cũng cần chú ý sử dụng đúng chủng loại

- không cung cấp điện bổ sung trong một số

nước làm mát chính hãng để giúp động cơ

trường hợp nhất định khi tăng tải điện; hệ

vận hành ổn định và bền bỉ hơn.

thống cảnh báo hư hỏng.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

126 phương tiện

ĐÈN BÁO SẮP HẾT NHIÊN LIỆU Biểu tượng này bật sáng nghĩa là xe của bạn sắp hết nhiên liệu và hãy nhanh chóng tiếp thêm nhiên liệu ngay khi có thể. Thông thường, khi đèn báo này bật sáng bạn vẫn có thể đi thêm được một quãng đường khá xa (trên 20km tùy từng loại xe) nhưng tốt hơn hết là đổ nhiên liệu ở trạm xăng gần nhất. Ở biểu tượng này, bên cạnh đèn bình xăng có một dấu mũi tên, mũi tên này quay về bên nào thì thông thường nắp bình xăng ở bên đó để người lái dễ nhận biết và đưa xe vào chỗ vòi bơm xăng hợp lý.

CẢNH BÁO BỘ LỌC HẠT DIESEL

ĐÈN CẢNH BÁO HỆ THỐNG CÂN

Như tên gọi của nó, đèn này chỉ có trên các

BẰNG ĐIỆN TỬ

xe sử dụng nhiên liệu là dầu diesel. Ở các xe chạy dầu, có một bộ lọc hạt diesel ở ống xả

Hệ thống cân bằng điện tử (ESP) đang được trang bị trên

bằng cách đốt nóng các hạt muội lớn thành

nhiều loại xe ô tô hiện nay từ các xe cỡ nhỏ. Đèn báo này

bụi để thải ra ngoài. Khi đèn này bật sáng

bật sáng nghĩa là hệ thống cân bằng điện tử đang bật và

nghĩa là bộ lọc đang có vấn đề. Muốn kiểm

sẵn sàng kích hoạt khi cần thiết. Thông thường, sẽ có một

tra chắc chắn, bạn hãy cho xe ra xa lộ, vận

nút bấm trên bảng táp-lô hoặc gần cần số để tắt bật chức

hành ở tốc độ cao chừng 20 phút để động

năng này. Các chuyên gia khuyên bạn khi tham gia giao

cơ nóng, nhiệt từ động cơ sẽ được sử dụng

thông trong điều kiện bình thường thì tài xế luôn bật hệ

để đốt các muội than này và đèn sẽ tắt. Nếu

thống này. Nhiều hãng xe, hệ thống này sẽ tự động bật

đèn không tắt thì nhanh chóng đưa xe vào

mỗi khi bạn khởi động xe, khi không dùng thì người lái

garage để kiểm tra sửa chữa.

mới tắt đi.

CẢNH BÁO LỖI HỘP SỐ

HỆ THỐNG

TỰ ĐỘNG

GA TỰ ĐỘNG

Đèn báo lỗi hộp số tự động thường được biểu

Rất nhiều xe hơi đời mới hiện nay được trang bị hệ thống

thị bằng hình bánh răng với chấm than ở

ga tự động (cruise control). Người lái có thể cài đặt các

giữa. Đèn báo này bật sáng nghĩa là hộp số tự

tốc độ khác nhau để xe tự động di chuyển mà không cần

động xe của bạn có vấn đề, có thể là các cảm

phải đạp và chân ga, chế độ này rất hữu ích trên đường

biến trong hộp số bị hỏng lỗi hoặc nhiệt độ

cao tốc, xa lộ…Tùy từng loại xe mà sẽ có các màu đèn hiển

dầu bôi trơn hộp số quá cao…

thị hệ thống ga tự động đang kích hoạt hoặc đang tắt (tạm dừng).

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

transpotation 127

The meanings behind

WARNING LIGHTS on the car’s dashboard

OIL PRESSURE

MODERN CARS USE A LOT OF NEW TECHNOLOGIES WITH SENSORS, SO WHEN SOME FEATURES

WARNING LIGHT The oil pressure warning light is on when the oil

GO WRONG, THE CORRESPONDING WARNING

pressure gets too low or the oil temperature gets

LIGHTS WILL LIGHT UP. MANY PEOPLE ARE

too high. Another cause can be the failure of the

PANICKED WHEN THEY SEE A WARNING LIGHT FLASHING ON THE DASHBOARD. THERE ARE

oil pump or a blockage in the oil passage. Some vehicles don’t have the correct oil level, causing the oil pressure warning light to light up.

MORE THAN 60 DIFFERENT KINDS OF WARNING LIGHTS, DEPENDING ON THE MODELS AND CAR MANUFACTURERS. MODERN WELL-EQUIPPED CARS THAT ARE FULL OF ELECTRONICS OFTEN HAVE MORE WARNING LIGHTS ON THE DASHBOARD. OF COURSE, YOU DO NOT HAVE TO REMEMBER THE MEANING OF ALL THESE WARNING LIGHTS, BUT YOU SHOULD AT LEAST KEEP IN MIND THE FOLLOWING 12 ONES THAT OFTEN APPEAR ON CURRENT CAR MODELS.

ENGINE WARNING LIGHT The Engine warning light is the most frustrating and confusing among car warning lights, as it involves a lot of engine parts. When this light is on, it means that your car is having problems such a high-voltage cable and voltage divider damage, spark plug damage, faulty wind sensor, failing catalytic converter, faulty oxygen sensor, broken thermostat, etc. WAN D E R LU S T T IP S .COM

128 transpotation

BRAKE

AIRBAG

WARNING LIGHT

When this light is on, the most common

The airbag is designed to protect passengers

cause most drivers encounter is that the

when an accident happens. New modern

handbrake lever is not fully released; so just

cars often have at least two airbags, some

pull down the handbrake and the light will

even have more than 10. When the airbag

go off. In some cases, a brake warning light

warning light flashes on, it can be a faulty

indicates low brake fluid or the loss of oil

airbag system, maybe a broken airbag

pressure due to leakage. If the ABS light is

sensor, loose or dirty plugs.

on, the problem comes from the anti-lock brake system (ABS) of the car (faulty or dirty sensor).

WINDSHIELD WASHER FLUID COOLANT

WARNING LIGHT

TEMPERATURE WARNING LIGHT

This light is on if the windshield-washer fluid is below the allowed level, runs out, or

Many modern cars have a car temperature

is too dirty. You also need to use the right

gauge system with a needle that swings

type of windshield washer fluid for better

from C (cold) to H (hot). When the car

cleaning.

operates normally, the needle will stay in the middle section of the gauge, between the cold and the hot readings. If the needle moves to H, it means your car›s cooling system is too hot. In other vehicles, the

BATTERY

coolant warning light will also light up to

CHARGE

indicate that the engine is overheating. If

WARNING LIGHT

you continue to operate the vehicle, it can cause damage to pistons, cylinders or other

For some vehicles, the battery charge

parts of the engine.

warning light will light up only when you first turn your car on. If it doesn’t go off a

So, as soon as the light is on, or the gauge

few seconds after the engine starts, there

needle hits H, you should safely pull over.

could be a problem with your car’s battery

Do not open the coolant tank or auxiliary

and electrical system. Therefore, some

coolant tank as water may leak and cause

companies call this light electrical warning

burns. In other cases, when vehicles operate

light. Some possible causes include a faulty

continuously in overload conditions or

alternator - the alternator does not provide

the driver uses improper gears when car

enough electrical power for the car’s

runs on the slopes, the cooling system can

system; faulty battery - it does not provide

also be overheating. You also need to use a

additional power supply in certain cases

genuine type of coolant to help the engine

when increasing the electronic loads; failing

operate more stable.

warning system.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

transpotation 129

LOW-FUEL LEVEL WARNING LIGHT This light flashes on if your car is running out of fuel, and you should refuel as soon as possible. Normally, when the light is on, you can still drive about 20 kilometres depending on the type of car, but it is recommended to refuel at the nearest gas station. In this symbol, besides a gas pump, there is an an arrow; the side where the arrow points to is where the fuel tank lid is usually located, it helps the drive the car to the correct side of the fuel pump.

DIESEL PARTICULATE FILTER WARNING LIGHT

ELECTRONIC STABILITY

As the name implies, this light is only found

PROGRAM WARNING LIGHT

in vehicles that use diesel fuel. Most diesel vehicles are fitted with a diesel particulate

The Electronic Stability Program (ESP) is fitted

filter that removes soot from the exhaust

on many modern cars from compact cars. The

gases to reduce emissions. This light is on

light will flash on when the ESP is on and ready

when the filter is in trouble. If you want to

to activate when needed. Normally, there will be a

check to make sure, it is recommended to

button on the dashboard or near the gear stick to

drive to the highway and operate at a high

turn it off. Experts recommend that when driving

speed for about 20 minutes for the engine

in normal traffic, drivers should always turn on

to heat up. The heat from the engine will be

the system. In many line-ups, this system will

used to burn the soot, and the light will turn

automatically turn on when drivers start the car,

off. If the light is not off, quickly take your

and they will turn it off when not used.

car to the garage for inspection.

AUTOMATIC

CRUISE

TRANSMISSION

CONTROL

WARNING LIGHT Many modern cars are now equipped with cruise The automatic transmission warning light

control. Drivers can set different speeds for the car

is usually displayed in the symbol of a

to automatically move without using accelerator.

round gear with an exclamation mark in

This mode is very useful when driving on the

the middle. This light turns on if your cars

highway or motorways. Depending on the type of

automatic transmission is faulty, either the

car, there will be different colors to indicate the

sensors in the gearbox re damaged or the

cruise control or deactivated.

gearbox oil temperature is too high.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

SUBSCRIBE NOW

XI N ĐI Ề N T H Ô N G T I N VÀO P H I Ế U NÀY / P L E A S E F I L L O U T T H I S FO R M

HỌ VÀ TÊN / Name:.......................................................................................................................................................................................

CÁC BƯỚC ĐĂNG KÝ STEPS TO SUBSCRIBE Điền đầy đủ thông tin Fill in all necessary information Chụp hình lại mẫu thông tin này Photocopy this form

ĐỊA CHỈ / Add:…............…............…............…............…............….........................................................…............….......................................... ĐIỆN THOẠI / Phone:…............…............…............…...EMAIL:….....................................................…............…............…........................... HOẶC TẶNG CHO / Or give to:…............…............…............…............…............…............….....................................................................… TÔI ĐẶT SỐ LƯỢNG 12 KỲ, THÀNH TIỀN: 49.500VND/CUỐN * 12 KỲ = 594.000VND I wish to order 12 issues, priced 49,500vnd per issue * 12 issues 594,000vnd TỪ THÁNG (from month) …............ NĂM (year) …........... ĐẾN THÁNG (to month)…............ NĂM (year) …..................... THANH TOÁN TIỀN MẶT TẠI VĂN PHÒNG / CASH PAYMENT IN OFFICE THANH TOÁN CHUYỂN KHOẢN / BANK TRANSFER

Gửi email đến địa chỉ / Send it to contact@wanderlusttips.com

(+84) 911 068 883

Tên tài khoản / Account holder name: Công ty CP Truyền thông và Phát hành sách báo Scorpio Số tài khoản / Account number: 0931 0041 826 98 - Tại / Bank name: Vietcombank - Chi nhánh Hoàng Mai ** Bạn đọc ngoài trung tâm nội thành Hà Nội và tỉnh thành khác, xin vui lòng trả thêm cước phí bưu điện gửi đảm bảo: 216.000VND/năm. Subscribers outside of Hanoi’s city center and other city, please pay an extra 216,000VND per year for guaranteed delivery.

news 149

UNITED ARAB EMIRATES (UAE) UAE vừa chính thức khai trương tuyến zipline dài nhất thế giới. Nằm ở độ cao 1.680m so với mực nước biển, đường đu dây này được xây dựng trên đỉnh núi Jebel Jais tại Ras Al Khaimah - ngọn núi cao nhất trên lãnh thổ UAE. Đường đu dây này dài 2,83km tương đương với chiều dài của khoảng 28 sân bóng đá hay gấp 3 lần độ cao của tòa nhà trứ danh Burj Khalifa. Trên đường trượt này, người chơi sẽ được đu với vận tốc lên tới 150km/h.

UAE has officially launched the longest zipline in the world. Situated at 1,680 metres above the sea level, the zipline is built on the peak of the Jebel Jais mountain in Ras Al Khaimah, the highest mountain in the UAE. The zipline is 2.83 kilometres long, which is equivalent to over 28 football fields, or nearly four times the height of the famous Burj Khalifa. On this zipline, visitors can travel at a speed of up to 150 kilometres per hour.

QUANG NAM, VIETNAM Liên hoan ẩm thực quốc tế Hội An sẽ diễn ra vào tháng 3 này với mục đích quảng bá hình ản văn hóa - du lịch thành phố Hội An đến với du khách trong và ngoài nước. Bên cạnh đó liên hoan cũng là cơ hội để đầu bếp các nhà hàng ở địa phương được giao lưu, trao đổi kinh nghiệm với các chuyên gia ẩm thực trên thế giới.

Hoi An International Food Festival will take place

ITALY

in March in order to promote Hoi An’s culture and tourism to domestic and foreign tourists. Besides,

Mới đây, chính quyền thị trấn

Recently, the government of

the festival is also an opportunity for chefs of local

Ollolai, thuộc vùng Barbagia,

Ollolai town in the Barbagia,

restaurants to gather and exchange experiences with

đảo Sardinia, Ý đã quyết định

Sardinia island, Italy has decided

culinary experts in the world.

rao bán hàng trăm căn nhà

to sell hundreds of abandoned

bỏ hoang với giá 1USD để thu

homes for USD1 in an effort

hút cư dân đến sinh sống. Tất

to attract new residents. New

cả người mua phải cam kết sẽ

owners must pay to renovate

cải tạo căn nhà trong vòng 3

their home within 3 years,

năm. Chi phí cải tạo là khoảng

which is expected to cost around

25.000USD và chỉ mất vài

USD25,000 and only takes a few

tháng để hoàn thành.

months to complete.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

150 tin tức

PERU Để bảo vệ Machu Picchu khỏi tình trạng quá tải và xuống cấp, Bộ Văn hoá Peru mới đây đưa ra những quy tắc mới dành cho du khách. Trong đó, quy định về hành trang đi kèm không được mang các vật dụng như: ô, túi lớn hơn 38x33x20cm, xe đẩy em bé, gậy đi bộ, giày gót nhọn hoặc có góc nhọn, drone (máy bay không người lái), đồ ăn thức uống - trừ nước đóng chai, và tripod nếu không được cho phép.

In an effort to protect Peru’s most popular attraction Machu Picchu from overcrowding and degradation, the Ministry of Culture has recently issued new rules for visitors. In particular, visitors are not permitted to bring umbrellas, bags larger than 15-by-13-by-8 inches, baby carriages, walking sticks or poles, shoes with spiky soles or sharp heels, drones, food and drink (with the exception of bottled water), and tripods without permission.

VIETNAM Mới đây nhiều điểm đến Việt Nam góp

Recently, many attractions in Vietnam

mặt trong các danh sách bình chọn

have been included in the ranking list

của các tạp chí quốc tế uy tín. Sa Pa

of prestigious international magazines.

(Lào Cai) và Hội An (Quảng Nam) nằm

Sa Pa (Lao Cai) and Hoi An (Quang

trong top 10 điểm đến được yêu thích

Nam) are among the top 10 of most

nhất ở khu vực Đông Nam Á năm 2018

popular destinations in Southeast Asia

do độc giả trang du lịch Roughguides

in 2018 by readers of the Roughguides

bình chọn. Thành phố Đà Nẵng cũng lọt

travel website. Da Nang City is also

vào danh sách 10 điểm đến đáng sống

among the 10 best places to live

ở nước ngoài năm 2018 do tạp chí Live

overseas in 2018 announced by the Live

and Invest Overseas công bố.

and Invest Overseas.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

news 151

KIEN GIANG, VIETNAM Cáp treo ba dây hiện đại nối thị

Modern three-wire cable car connecting

trấn An Thới với đảo Hòn Thơm

An Thoi town with Hon Thom island

(thuộc huyện đảo Phú Quốc,

(belonging to Phu Quoc island, Kien

tỉnh Kiên Giang) vừa chính thức

Giang province) has been officially

đón khách vào ngày 14/2 vừa

put into operation on February 14th.

qua. Cáp treo có tổng chiều dài

The cable car has a total length of

7.899,9m, được Tổ chức Guinness

7,899.9 metres, and the Guinness World

trao chứng trận “Cáp treo dài

Association has awarded it “the world’s

nhất thế giới”.

longest cable car”.

LA RESIDENCE HUE HOTEL & SPA La Residence Hotel & Spa tại Huế đang tiến hành giai đoạn

La Residence Hotel & Spa in Hue is working on the

đầu tiên trong công cuộc thay đổi diện mạo cho khách

first phase of a two-step renovation that will stand

sạn. Đây được coi là cuộc đổi mới mang tính toàn diện

as the most dramatic pivot in its short history. Every

nhất trong lịch sử của khách sạn. Trong đó, 122 phòng

one of the hotel’s 122 rooms is on the verge of an

nghỉ sẽ được nâng cấp và thiết kế theo thị hiếu thẩm mỹ

extreme makeover, and with a decided move toward

hiện đại. Spa sẽ được mở rộng hơn ở khu vực tầng hầm và

an understated aesthetic. Its spa consumes more of its

được trang bị thêm nhiều cơ sở vật chất, nội thất và thiết

ground floor location, and will feature new facilities,

bị mới. Trung tâm thể hình với dòng trang thiết bị hiện

furnishings and equipment. The rooftop fitness center

đại ở tầng thượng sẽ được chuyển xuống cạnh spa. Trong

with a modern line of fitness equipment will relocate to

khi bể bơi sẽ được chuyển từ vị trí hiện tại xuống một địa

a new venue beside the spa. While the swimming pool

điểm mới bên ngoài nhà hàng Le Parfum của khách sạn.

will be nudged from its present location to a new spot outside the hotel’s Le Parfum restaurant.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

152 tin tức

THE 6TH VIETNAM INTERNATIONAL TRAVEL MART - VITM HANOI 2018 Hội chợ sẽ diễn ra từ ngày 29/3 - 1/4/2018, tại Cung Văn hóa Hữu Nghị Hà Nội (91 Trần Hưng Đạo) với chủ đề “Du lịch trực tuyến, Du lịch Việt Nam hướng tới công nghệ 4.0”. Cùng với đó, Liên hoan Ẩm thực đường phố Quốc tế (IFSS) sẽ tiếp tục được tổ chức trong khuôn khổ hội chợ năm nay.

The travel mart will take place from March 29th to April 1st, 2018 at Hanoi Cultural Friendship Palace (91 Tran Hung Dao) with the theme “Online travel, Viet Nam tourism looks toward the fourth industrial revolution”. In addition, the International Food Supply and Service (IFSS) will continue to be held within this year’s fair.

VIETNAM Mới đây, tờ Telegraph của Anh đăng

Recently, the Telegraph has

tải danh sách 10 tuyến tàu hỏa đẹp

published a list of 10 most beautiful

nhất châu Á du khách nên trải nghiệm

train journeys across Asia for 2018,

vào năm 2018. Trong đó, Việt Nam

which visitors should experience. In

vinh dự được xướng tên với tuyến

particular, Vietnam is honored to be

tàu Thống Nhất chạy xuyên suốt Bắc

named with the Reunification Express

- Nam, đi men theo vùng biển của Việt

running from the North to the South,

Nam để kết nối hai thành phố lớn Hà

along Vietnam’s coastline, which

Nội và TP.HCM.

connects the two big cities Hanoi and Ho Chi Minh City.

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

news 153

MUONG THANH GROUP Chứng kiến sự xuất sắc của đội tuyển U23 Việt Nam trong giải đấu U23 châu Á, Tập đoàn khách sạn Mường Thanh đã quyết định tặng 1 năm nghỉ dưỡng cho đội tuyển U23 Việt Nam tại hệ thống 53 khách sạn của Mường Thanh trên toàn quốc. Với hệ thống khách sạn dịch vụ chất lượng nằm từ Bắc và Nam, Ban lãnh đạo tập đoàn tin tưởng sẽ mang đến dịch vụ nghỉ dưỡng cho các cầu thủ tốt nhất, để mỗi cá nhân cũng như cả đội tuyển luôn đạt phong độ tốt nhất.

After the excellent performance of the U23 Vietnam national under-23 football team in the AFC U-23 Championship, Muong Thanh Hotel Group has decided to give one-year free vacations to U23 Vietnam team at Muong Thanh’s 53 hotels nationwide. With a system of high-quality hotels located in Northern and Southern Vietnam, the Board of Directors believe that the hotels will provide the best services for the best players so that every individual of the football team is always in the best shape.

ALBA WELLNESS RESORT Nhân dịp khai trương, Alba Wellness Resort giới thiệu gói ưu đãi

On the occasion of its opening ceremony, Alba Wellness Resort

đặc biệt dành riêng cho thời kỳ tiền khai trương, có thời hạn từ

has introduced a special promotional package for the pre-

01/02/2018 đến 31/05/2018. Với mức giá 270USD cho gói 2 ngày/1

opening period from 1st February 2018 to 31st May 2018. With the

đêm và 475USD cho gói 3 ngày/2 đêm, bạn sẽ được hưởng những

price of USD270 for a 2-day & 1-night package and USD475 for a

quyền lợi sau: nghỉ tại phòng Premium Deluxe; bữa sáng hàng

3-day & 2-night package, you will enjoy the following benefits:

ngày cho 2 người; lớp học Yoga hàng ngày; trị liệu mát-xa 60 phút

Premium Deluxe Room, daily breakfast for 2 people, daily Yoga

cho mỗi người mỗi ngày; tắm Onsen và suối khoáng nóng ngoài

classes, 60-minute massage therapy for each person every day,

trời; 10% giảm giá cho chi phí F&B.

Onsen baths and outdoor hot springs, a 10-percent discount on F & B expenses.

WAN D E R LU S T T IP S .COM

154 tin tức

REX HOTEL SAIGON Để tri ân Quý khách và tiếp tục sứ mệnh giới thiệu loại hình nghệ thuật múa rối nước tới cộng đồng, khách sạn Rex tổ chức sự kiện Ngày Văn Hóa Dân Gian Việt Nam vào mỗi tối thứ Ba hàng tuần từ nay cho đến hết tháng 10-2018 với mức vé ưu đãi chỉ có 150.000VND. Chương trình biểu diễn sẽ bắt đầu từ 19h30, với thời lượng 50 phút, được chia làm hai phần: Di sản văn hóa Việt Nam và Múa rối nước cổ truyền.

To express the gratitude to the customers and continue its mission of introducing water puppetry art to the community, Rex Hotel Saigon will hold the Vietnamese Traditional Cultural Day on every Tuesday evening from now until the end of the October 2018, with the preferential price ticket of VND150,000. The show will start at 7.3 pm with a duration of 50 minutes, divided into two parts: Vietnamese Cultural Heritage and Traditional Water Puppetry.

HANOI, VIETNAM

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

Nhân dịp kỷ niệm 45 năm thiết

In commemoration of the 45th

lập quan hệ ngoại giao Việt Nam

anniversary of the establishment of

- Nhật Bản, Lễ hội hoa anh đào

diplomatic relations between Vietnam

2018 sẽ diễn ra từ ngày 23-26/3 tại

and Japan, the 2018 Cherry Blossom

khu vực Vườn hoa Tượng đài Lý

Festival will take place from March 23rd

Thái Tổ, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.

- 26th at Ly Thai To Flower Garden in

Lễ hội sẽ trưng bày khoảng 30 cây

Hoan Kiem District, Hanoi. The festival

và 10.000 cành hoa anh đào, cây

will display about 30 trees and 10,000

cảnh nghệ thuật, một số loài hoa

cherry blossoms branches, ornamental

đặc trưng của Việt Nam. Bên cạnh

bonsai, and some typical Vietnamese

đó, lễ hội còn mang tới nhiều hoạt

flowers. In addition, the festival also

động giao lưu văn hóa Việt Nam -

features many cultural exchange

Nhật Bản đặc sắc.

activities between Vietnam and Japan.

tours 155

KENYA

VND 55,900,000

A wild paradise in Africa

Kenya là một quốc gia của Đông Phi, vốn nổi tiếng với hệ sinh thái tự nhiên được xem là “Công viên động vật hoang dã tự nhiên” lớn nhất thế giới. Đến đây du khách sẽ được tận mắt chứng kiến những khung cảnh hùng tráng của thế giới tự nhiên trong mùa động vật di cư, trải nghiệm cuộc sống thiên nhiên hoang dã và khám phá văn hóa truyền thống nơi đây.

Kenya is located in Eastern Africa, famous for its natural ecosystem which is considered “the world’s largest natural wildlife park”. You will admire the majestic scenery of the wild in the Season of Migration, experience life in nature and explore the traditional culture.

Hanoi

22nd March, 2018

8 days & 7 nights

www.vietrantour.com.vn

AUSTRALIA

VND 41,990,000

Watch dolphins in Jervis Bay

Tour du lịch nước Úc 7 ngày 6 đêm sẽ đưa du khách lần lượt khám phá Melbourne - Dandenong - Đảo Phillip - Sydney - Blue Mountain. Trong đó ở Melbourne có vịnh Jervis với những bờ cát trắng mịn, làn nước ngọc lam trong vắt, được bầu chọn là top 10 điểm đến an toàn và đẹp nhất thế giới. Vịnh Jervis còn có những đàn cá heo đáng yêu hiền hòa luôn sẵn sàng tung mình trên mặt nước để đón chào những vị khách phương xa.

A 7-day 6-night tour will be a chance for you to explore Melbourne - Dandenong - Phillip Island - Sydney - Blue Mountain. Located in Melbourne, Jervis Bay with its white sand beach and clear turquoise water ranks in the Top 10 of the safest and most beautiful destinations in the world. Jervis Bay also has friendly dolphins jumping out of the water as if they are welcoming guests from far away. Hanoi 7 days & 6 nights

31st March, 2018 www.travel.com.vn

WAN D E R LU S T T IP S .COM

156 tours

NINH BINH

VND 14,990,000

A Vibrant Lunar New Year of the dog

Đến Lào, bạn sẽ thấy thích thú với một đất nước tuy không xa hoa, diễm lệ nhưng lại đẹp một cách kín đáo và dịu dàng. Tour du lịch 4 ngày 3 đêm sẽ đưa du khách đến Viêng Chăn, thủ đô của Lào và khám nhiều địa danh lịch sử, văn hóa như ngôi chùa cổ kính Sisaket, Tượng đài Thạt Luổng, Đài chiến thắng Patuxay và Vườn Tượng Phật - nằm ngay bên bờ sông Mekong.

Visiting Laos, you will be delighted by a country that may not be too fancy, but owns a modest and graceful beauty. A 4-day 3-night tour will take you to Vientiane, the capital of Laos, to visit many historic as well as cultural sites such as Wat Si Saket ancient temple, Pha That Luang, Victory Gate Patuxay and Buddha Park located on the banks of the Mekong river.

HCMC 4 days & 3 nights

15th March, 2018 www.travel.com.vn

VND 1,750,000

Khi đến Ninh Bình - vùng đất địa linh nhân kiệt, du khách sẽ đến thăm cố đô Hoa Lư, nơi lưu giữ các di tích lịch sử qua nhiều thời đại của dân tộc Việt Nam. Bên cạnh đó chúng ta không thể không nhắc đến Tràng An với vẻ đẹp hoang sơ của hệ thống dãy núi đá vôi, hang động, hồ đầm và chùa Bái Đính, ngôi chùa lớn nhất Đông Nam Á.

Travelling to Ninh Binh - a sacred land with extraordinary people, visitors will have a chance to visit the ancient capital of Hoa Lu, where historical relics of many dynasties of Vietnam are preserved. Also, you should not miss out on Trang An with its wild beauty of limestone mountains, caves, lagoons as well as Bai Dinh Temple, the largest temple in Southeast Asia.

Hanoi 2 days & 1 nights

WANDERLUST TIPS | MARCH 2018

Daily www.songhongtourist.vn

LAOS

Explore the land of a million elephants

LETâ&#x20AC;&#x2122;S CONNECT SEARCH FOR WANDERLUSTTIPS FACEBOOK

INSTAGRAM

YOUTUBE

TWITTER