A-krant juni 2016

buurtkrant van het A-Kwartier jaargang 32 nummer 2 2016

krant

Geveltuintjes: de eerste stap naar leefstraten De geschiedenis van mijn straat: Reitemakersrijge Nieuw Nabuurschap 1

Politie: 0900-8844 Meldpunt overlast: 050 5875885 brugt.aanen@groningen.politie.nl Wijkpost Binnenstad voor klachten over uw woonomgeving: 050 3678910 A-krant: De A-krant is een uitgave van buurtvereniging ‘Het A-Kwartier’ en verschijnt 4x per jaar in een oplage van ruim 2000 exemplaren.

Bij een teveel aan kopij kan de redactie besluiten de kopij verkort, niet of pas in een volgend nummer te plaatsen. Ingezonden brieven worden niet anoniem geplaatst en de schrijver/ster is verantwoordelijk voor de inhoud.

Banknummer buurtvereniging: NL33 INGB 0005 031 398 t.n.v. Buurtvereniging Het A-Kwartier Buurtpand de Oude Drogisterij: Lage der A 4: Hans Imelman, 050 3125020 Hier is elke laatste zondag van de maand de Buurtborrel van 16.00-18.00 uur Website Buurtvereniging: www.a-kwartier.nl Wilt u op de hoogte blijven van de meest recente ontwikkelingen en activiteiten, meldt u dan aan voor het A-mailbulletin.

Stuur een mail naar hetakwartier@gmail.com o.v.v. ‘aanmelding A-mail bulletin’.

Post voor Het A-Kwartier en voor de A-krant kunt u sturen naar: Westerbinnensingel 49 9718 BS Groningen e-mail: hetakwartier@gmail.com De grenzen van Het A-Kwartier Bestuur buurtvereniging Het A-Kwartier: Esther Klaver (voorzitter) Gerrit de Goede (penningmeester) Henk Cuperus (secretaris) Fleur Woudstra (activiteiten)

Trinet Holtslag Denies Margry Elsa Nijhof

Verspreiding van de A-Krant: Wilbert Wolthers: 06 30 34 66 13 of: wilbertwolthers@hotmail.com

2

van de redactie En? Al bij de Primark geweest? En zo niet was dat dan op etische gronden of domweg omdat u niet door de mensenmeute en de fietsenzee wilde waden die sinds de opening van het kledingbedrijf de Westerhaven een geheel ander aanzien hebben gegeven? Als de aantrekkingskracht van het bedrijf zo blijft verwacht de gemeente dat alleen al dit jaar er meer dan een miljoen extra bezoekers naar Groningen komen. Mooi voor de middenstand die daarvan profiteert, maar het maakt ook duidelijk dat de aanpassingen in de Brugstraat en de A-straat (busvrij maken, voetgangersvriendelijk) die de gemeente ruim een jaar geleden aankondigde wel eens sneller dan beoogd zullen moeten worden ingevoerd. Want probeer nu maar eens de Westerhaven op een zaterdagmiddag vanuit de binnenstad te bereiken.

Het A-Kwartier kleurt steeds groener. De Westerhaven- en vooral de Sledemennerstraat zijn al stevig op weg om echte leefstraten te worden, maar goed voorbeeld moet goed doen volgen. De eerste stappen om de voormalige hoerenstraatjes en hun directe omgeving die richting op te stuwen beginnen gestalte te krijgen. Gemeente en buurtvereniging gaan de geveltuintjes promoten. En om dat initiatief kracht bij te zetten werd op 29 mei een waar geveltuintjesfeest georganiseerd. In deze A-krant leest u daarvan een verslag.

Verder in deze zomer-editie o.m. aandacht voor de Lutkenieuwstraat waar de Agaath-hof nu zo goed als klaar is. De opening is tamelijk geruisloos verlopen, maar jammer blijft het dat er niet een rondleiding voor nieuwsgierige buurtgenoten werd georganiseerd die zolang de bouw van nabij hebben meegemaakt. Maar wat niet is kan misschien nog komen.

En er is meer: een gesprek met buurtgenoot Wim Schuiten, directeur van Nieuw Nabuurschap, een verslag van de geslaagde India-buurtborrel, we maken kennis met kunstenaar/ galeriehouder David Christiaan en daarnaast nieuwtjes en de vaste rubrieken die u van ons gewend bent. Wij wensen u veel leesplezier en een geweldige zomer. (Han Santing)

colofon

En wilt u de fotoserie van het Geveltuintjesfeest zien: www.flickr.com/photos/hansanting/albums/72157669038458976 of ga naar flickr.com zoek naar ‘personen’, typ mijn naam in (han santing) ga naar ‘albums’ en selecteer daaruit ‘geveltuintjesfeest’

Redactie: Denies Margry, Henk Cuperus, Bob van Dijk, Francis van Dijk, Han Santing: vormgeving, foto’s (mits anders vermeld) & eindredactie Kopij voor A-krant 2016|3 inzenden vóór 15 augustus 2016 3

Medewerkers aan dit nummer: Esther Klaver, Christophe de Jongh, Fleur Woudstra, Dirk Willem Kroneberg, Tjitske Zuiderbaan, Warner Snippe, Sacha Landkroon (gedicht) Erika Stulp (illustratie) Drukwerk: Drukkerij De Marge, Groningen

Geen kille accountant Nieuw Nabuurschapdirecteur Wim Schuiten Tekst: Han Santing 4

In aanwezigheid van staatssecretaris Jetta Klijnsma van sociale zaken en wethouder Ton Schroor werd op 27 mei het nieuwe pand aan de Hoge der A van de stichting Nieuw Nabuurschap officieel geopend. Het vorige onderkomen van de stichting aan het Kwinkenplein was te klein geworden. Nieuw Nabuurschap is een Groningse organisatie die zich al tien jaar inspant een zingevende dagbesteding te bieden voor kwetsbare -vaak hoger opgeleide- mensen met psychiatrische problemen door te werken op een administatiekantoor. De stichting is daarmee uniek in Nederland. Buurtgenoot Wim Schuiten (59) is er directeur.

Nabuurschap is een van origine Twents begrip (‘noaberschap’) dat zoveel inhoudt als ‘naar elkaar omzien’ en ’voor elkaar zorgen’. Het is een wat ouderwets aandoend woord. En toch maakt de term, min of meer noodgedwongen door de ingrijpende bezuinigingen in de zorg, zijn herintrede: de mantelzorg gaat steeds meer de plaats innemen van de door de overheid betaalde zorg. En steeds vaker wordt een beroep gedaan op de hulp van vrijwilligers.

De stichting Nieuw Nabuurschap is daar een voorbeeld van: een non-profitorganisatie die zich inspant om de kwetsbare groep van mensen met een gevoeligheid voor het krijgen van een psychose een dagbesteding te bieden door ze maatschappelijk relevant werk te laten doen en op die manier deel te laten nemen aan het maatschappelijk verkeer, aan het ‘gewone’ leven. Wim Schuiten: “We creëren hier een werkomgeving waarin deze mensen kunnen gedijen en zinvolle arbeid doen. Zij werken aan een kwalitatief hoogwaardig produkt voor mensen die dezelfde problemen hebben. Het is ‘voor en door’. De nadruk bij ons ligt op het proces en op de mensen die in dat proces zitten die daardoor hun leven weer meer in balans krijgen en daarnaast ook nog iets kunnen betekenen voor de maatschappij wat voor hen heel stimulerend en bevredigend is. Het werk is het vehikel om mensen op een goede manier actief te houden en daarbij is het produkt minder belangrijk dan het vervaardigen ervan.”

De aanleiding tot de oprichting in 2007 is een triest verhaal. De zoon van Gerry en Lammert Floris uit Veenwouden (zij orthopedagoog, hij bedrijfseconoom) studeerde 15 jaar geleden biologie in Groningen. Het leven lacht hem toe: intelligent, jong, ambitieus, midden in het leven en met een hoopvol perspectief. Tot het noodlot toeslaat. Hij wordt ziek: schizofrenie is de diagnose met Gerry en Lammert Floris, oprichters van de stichting weinig of geen kans op herstel. MogelijkNieuw Nabuurschap, bij de opening van het nieuwe gebouw aan de Hoge der A op 27 mei. heden voor een zinvolle dagbesteding zijn 5

er voor hem niet in die tijd: knutselen, schoffelen, wat werken op de boerderij en dat is het eigenlijk wel. ‘Ondermaats’ vinden zijn ouders en een intelligent mens onwaardig.

Vader Lammert merkt ook hoe moeilijk het voor mensen als zijn zoon is om lastige papierklussen zoals belastingaangifte te doen en gaat met een paar vrijwilligers daarbij helpen. Het wordt hem duidelijk dat de doelgroep zelf daarbij heel goed kan worden ingezet.

‘Patiënten’ worden ‘deelnemers’ in het werk. Dat concept beklijft en wordt de basis voor de stichting Nieuw Nabuurschap. Men begint voorzichtig als project onder de vleugels van Zorgbelang aan de Friesestraatweg, maar al snel blijkt de formule aan te slaan. De stichting groeit uit tot een professionele en landelijk erkende belastingconsulent. De Belastingtoko (hulp bij het invullen van belastingaangifte) is geboren, enige tijd later gevolgd door de Paperassentoko (gespecialiseerd in budgetbeheer omdat men merkt dat de doelgroep ook grote problemen heeft met de financiële administratie met vaak dramatische -en dure- gevolgen als schuldsanering en huisuitzettingen). De stichting krijgt steeds meer te doen en verhuist naar het Kwinkenplein. Maar ook die locatie wordt snel te klein en dankzij een bevriende relatie krijgt men de beschikking over het huidige pand aan de Hoge der A, het voormalige bedrijfspand van architect Oving met 2 keer zoveel ruimte. Op dit moment heeft de stichting op de nieuwe locatie werkplekken voor 32 deelnemers die worden begeleid door 25 vrijwilligers en drie betaalde krachten. Deelnemers worden naar vermogen ingezet en zo komt het produkt uiteindelijk gezamenlijk tot stand. De resultaten zijn indrukwekkend: jaarlijks worden 1000 klanten met een psychiatrische achtergrond geholpen met hun belastingaangifte en beheert men voor ruim 70 mensen de Medewerker Klaas Bosma hangt de sleutel aan de muur tijdens budgetten. de opening begeleid door wethouder Ton Schroor en staatsecreWim Schuiten heeft een heel diverse achtertaris Jetta Klijnsma. grond: studeerde geneeskunde, maar kwam al snel terecht in de journalistiek en de uitgeverswereld. Door een auto-ongeluk kwam daar een einde aan. Na zijn herstel kon hij aan het werk als trajectbegeleider van mensen met beperkingen en groeide door tot directeur-eigenaar van zijn eigen Reïntegratie- & Zorgbureau. Hij aarzelde niet toen het bestuur van Nieuw Nabuurschap hem vroeg directeur van Nieuw Nabuurschap te worden. Hij was en is nog steeds enthousiast over de formule. Maar het werk stelt wel bepaalde eisen vindt hij: “Op deze baan zou je geen kille accountant kunnen zetten. Je moet professioneel zijn, maar zonder empathie en affiniteit met de doelgroep zou het nooit lukken”. Op dit moment zit Nieuw Nabuurschap alleen nog in Groningen, maar er bestaan plannen om ook op andere plaatsen in Nederland vestigingen te beginnen.

6

O

oit van gehoord? De Urban Trail? Het is een stadshardlooptocht (zonder wedstrijdelement) dwars door gebouwen, winkels, hofjes, tuinen en noem maar op. Bedacht in België en nu ook - als eerste in Nederland- in Groningen. De organisatie noemt de Urban Trail ‘een combinatie van sport, vitaliteit en toerisme’.

Start en finish was op de Ossenmarkt en uiteraard ging de tocht ook dwars door het AKwartier. Op zondagochtend 3 april om 10 uur was het zover. Bijna 2000 joggers (58% vrouwen en 42% mannen): oud en jong, dik en dun vertrokken voor de bijna 10 kilometer lange tocht. Adviseur Beno Hofman had een knotsgekke route bedacht door o.a de AH in de Korenbeurs, de A-kerk, Albertus Magnus, tekst & foto’s: Christophe de Jongh het Scheepvaartmuseum, de Harmonie en het Academiegebouw. De Trail ging ook nog door de beroemde steeg tussen ons huis De Drie Vlasbloemen aan de Hoge der A nr. 7 en dat van wijlen professor Scheltema, hoogleraar Romeins recht en dichter, op nummer 8 waar ooit studenten stonden te beven voor hun mondeling examen omdat de professor berucht was om zijn grappen. En vervolgens dwars door onze tuin naar de Kuipersplaats richting de Harmonie.

Je hoort wel eens mompelen: “Het moet toch niet gekker worden”. Maar ach, wij vonden het wel spannend: 2000 mensen dwars door je tuin. Het was een rustig loopfestijn, sommige atleten met vers bier in de hand vanuit Albertus, vele verbaasde gezichten: “Waar zijn we?“ en ook “Dank je wel, dank je wel! “.

Wilt u ook eens op een sportieve manier een stad (her)ontdekken dan kan dat de komende maand tijdens Trails in Den Haag (3 juli) en Rotterdam (17 juli). Daarna volgen nog Amsterdam en Hengelo.

Op 2 april 2017 wordt de tweede editie van de Urban Trail door Groningen gehouden.

Hollend door onze tuin

7

van het bestuur Op 11 mei heeft de Raad gesproken over het Ontwerpbestemmingsplan voor de Vishoek, Hoekstraat, Muurstraat. Tineke Vooijs heeft ingesproken, namens het Platform voor Cultureel Erfgoed en de bewonersgroep die zich bezighoudt met de uitwerking van de Toekomstvisie voor het A-Kwartier. Met dit bestemmingsplan, dat onder meer de seksinrichtingen wegbestemt, de minimale woninggrootte regelt en de goot- en dakhoogte beperkt, kunnen we voorlopig goed uit de voeten. De verwachting is dat de Raad het ontwerpbestemmingsplan op 8 juni vaststelt.

Op 21 april heeft Esther Klaver als lid van eerder genoemde werkgroep, samen met wethouder Joost van Keulen en projectadviseur Remco Veenstra, een college gegeven aan ambtenaren van de gemeente Groningen over het burgerparticipatieproject ‘Toekomstvisie A-Kwartier’. De wijze waarop burgers betrokken zijn bij de ontwikkeling en uitwerking van deze toekomstvisie wordt door zowel burgers als ambtenaren als zeer bijzonder ervaren. De energie en het enthousiasme waarmee door beide groepen wordt samengewerkt aan planvorming en –uitvoering, maakt dit burgerparticipatieproject zeer succesvol en tot voorbeeld voor andere projecten. Chapeau!

Café Het Land van Belofte op het hoekje van de Vishoek heeft waarschijnlijk een nieuwe kastelein! Tönnis de Vries is zijn naam. Hij heeft een indrukwekkende horecacarrière in Groningen achter de rug en zich bereid verklaard nieuw leven te blazen in het kleine cafeetje nabij de Noorderhaven. Een aantal bewoners uit de werkgroep heeft aangeboden met hem mee te denken. Inmiddels heeft een eerste ontmoeting op locatie plaatsgevonden. Tönnis zit vol ideeën en ambities en zoekt nu nog een goede wijze om e.e.a. te financieren.

Zijn idee is om het Land van Belofte op te knappen en er dag-horeca in onder te brengen. Als de financiering en verbouwing voorspoedig verlopen, dan opent Tönnis voor het vallen van de bladeren de deuren!

Wellicht is het u al opgevallen of heeft u zich er zelfs voor aangemeld: het plan om geveltuintjes te creëren in de buurt wordt uitgevoerd! Eind mei zijn de eerste tuintjes gerealiseerd. We hopen dat de plantjes de tijd krijgen om te groeien en niet door beschonken of 9

baldadige lieden uit de grond worden getrokken. De tijd zal het leren…. De focus ligt nu op de Muurstraat, Hoekstraat, Vishoek en Visserstraat. In een volgend stadium komen ook de andere straten in het A-Kwartier aan bod. Voor de bouwvak hopen we de tweede lichting geveltuintjes te hebben gerealiseerd. Wilt u ook een geveltuin? Laat het ons weten, dan geven we het door aan Stadsbeheer en wordt u opgenomen in de voorjaarsplanning van 2017.

Op 20 juni vindt er een bijeenkomst plaats voor de ondernemers van de Brugstraat, Astraat en Munnikeholm. Tijdens deze bijeenkomst praat projectleider Herman Lubbers van de gemeente Groningen betrokken ondernemers bij over de herinrichting van de westkant van de Binnenstad. De gemeente heeft een nieuwe busroute via de Westerhaven en Eeldersingel ontworpen en eind april gepresenteerd in het Binnenstadscafé in de Poelestraat. Deze route wordt in 2017 ingericht en daarna worden de straten heringericht waar de bus dan niet meer rijdt. De gemeente gaat daarom direct na de zomer het ontwerp van de A-straat, Brugstraat en Munnikeholm oppakken. Het bestuur heeft de gemeente van input voorzien en ziet de genoemde ontwikkelingen met vertrouwen tegemoet. We blijven de andere ontwikkelingen (aanleg hoofdfietsroutes, parkeerbeleid, e.d.) op de voet volgen.

Tot slot: de samenstelling van het bestuur wijzigt. Gerard Gosen heeft ons inmiddels verlaten in verband met een langdurig verblijf in Griekenland. Trinet Holtslag (zie ook hiernaast) en Elsa Nijhof komen het bestuur versterken. We zijn Gerard erkentelijk voor zijn initiatief buurtbewoners bij elkaar te brengen om gezamenlijk de mogelijke consequenties van het verdwijnen van de prostitutie (verloedering van panden, teveel jongerenhuisvesting) onder de aandacht te brengen bij de gemeente. Een toekomstvisie op het A-Kwartier en de aanleg van geveltuintjes zijn de eerste resultaten van zijn initiatief.

Met Trinet (Lage der A) en Elsa Nijhof (Westerhavenstraat) zijn we als bestuur weer enigszins op sterkte. We heten hen dan ook van harte welkom!

Ook de voorzitter gaat ons weer een paar maanden verlaten: Esther Klaver verruilt de straten van het Groningse A-Kwartier voor de ruige kust en wilde zeeën van West-Schotland.

Vooralsnog vertrekt ze voor drie maanden, maar het kunnen er meer worden!

10

IN HET A-KWARTIER tekst: Denies Margry Wie: Trinet Holtslag Wat: taalcoach

Waar: Humanitas Groningen

Ze heeft een leuke baan als rijksambtenaar. Dat werk is soms erg abstract en daarom wilde ze graag daarnaast op directe wijze iets betekenen voor anderen.

Dus toen ze een tijd geleden wat minder uren is gaan werken begon Trinet Holtslag als taalcoach bij Humanitas. Vijf jaar later en even zoveel leerlingen verder zit ze er helemaal in.

De mensen die ze begeleidt zijn vluchtelingen en andere migranten die zich in de gemeente Groningen vestigen. Ze gaan in de regel naar een opleidingsinstituut om de Nederlandse taal te leren, maar hebben eigenlijk weinig mogelijkheid om het geleerde in praktijk te brengen. Ze willen de taal graag met Nederlanders oefenen en hun niveau verbeteren, maar missen vaak nog de contacten met Nederlanders. En dat is nu precies wat met een taalcoach wél kan.

Ze werkt met materiaal dat door de leerlingen zelf wordt aangedragen. Vaak komen ze met vragen over het lesmateriaal van het opleidingsinstituut, of met lastige brieven.

Daarnaast kan ze ook gebruik maken van lesmaterialen uit de Humanitas bibliotheek.

Humanitas geeft taalcoaches veel steun. Coaches mogen zelf kiezen wat voor soort leerlingen ze willen: jong of oud, man of vrouw, analfabeet of hoogopgeleid. Zelf koos ze tot nu toe voor een vrouw: “Ik vind het belangrijk dat vrouwen een goede kans krijgen in de Nederlandse samenleving”.

Humanitastaalcoach Trinet Holtslag aan het werk met haar Voor beginnende coaches wordt er een Afgaanse leerling Latifa korte cursus georganiseerd, en voor alle taalcoaches zijn er een aantal themabijeenkomsten. Als er problemen zijn, bijvoorbeeld wanneer je merkt dat je cliënt financiële vragen heeft of zorg nodig heeft, kan je altijd 11

doorverwijzen naar en terugvallen op Humanitas.

De lessen stoppen meestal na 1 à 1½ jaar, wanneer het Inburgeringsexamen is gehaald.

Dat betekent niet dat er dan helemaal geen contact meer is; af en toe gaat ze nog wel eens een kop koffie drinken met een oud-leerling.

Ze ziet de mensen groeien en zelfverzekerder worden, dat vindt ze ook het leukst aan dit vrijwilligerswerk. Tijdens het 1 op 1 contact wordt er veel gelachen en soms gehuild; de mensen hebben vaak veel meegemaakt.

Je kan je eigen draai aan de coaching geven. Zo zijn er vrijwilligers die een leerling op sleeptouw nemen en bijvoorbeeld samen naar de markt gaan.

Trinet zit meestal met haar leerling in het restaurant van Humanitas aan het A-Kerkhof, of wanneer het daar te druk is in een van de studiezaaltjes, meestal zo’n 2 uur per week.

Vrijwilliger worden?

Humanitas Groningen zit te springen om nieuwe vrijwilligers. Wil je je aanmelden als taalcoach of voor ander vrijwilligerswerk, of wil je meer informatie?

Ga dan naar www.humanitas.nl www.humanitasgroningen.nl of bel met Humanitas Groningen tel. 050-3126000

12

Viss(ch)er Bob van Dijk e winnaar van de vorige A-Krantpuzzel (gefeliciflapstaart, Peter Roovers!) woont naar eigen schrijven in de Visserstraat, niet Visscherstraat zoals op de straatnaambordjes staat geschreven. Echter niet consequent: soms staat er Visser en soms Visscher. Even verderop heet de Visserstraat-XL Verl.(Verlengde) Visscherstraat. Zijn deze straten vernoemd naar het vissermanschap of heeft er misschien een dominee Visscher bestaan?

Nog zoiets: is het nu Hoge der A of Hooge der Aa? Beide varianten bestaan.

De laatste zal de oorspronkelijke versie zijn, schat ik zo in. Toch, Beno?

En weer eentje: weet u wel dat er naast het AB0-bloedgroepensysteem* nog een tweede bestaat, genaamd resus? Ja, u leest het goed: met een kleine letter r en zonder h. Belachelijk toch? De spellinghervormers hebben in hun manie om alle overtollige letters h uit de rh-woorden te gooien (catarrh, rheuma) het geflikt om dit ook te doen met deze eigennaam. Genoemde bloedgroep is vernoemd naar de Rhesus-aap, Simia Rhesus. Ik heb dat met eigen ogen mogen constateren in de geklimatiseerde krochten van de ARTIS-bibliotheek alwaar in een groot portfolio de ontdekking van deze makaak in 1799 wordt opgetekend door monsieur JeanBaptiste Audebert. Heeft u trouwens in het ziekenhuis wel eens een zak bloed geïnfundeerd zien worden met het etiket A R+ ? Nee toch zeker? Het is toch geen Anti Revolutionaire Partij? Gelukkig houdt medisch-Nederland stand: die schrijft A Rh+, zoals de hele wereld trouwens.

Wat is nu de kwintessens (neen, dat is geen energiemaatschappij) van bovenstaande? Dat je eigennamen in hun waarde moet laten en er nooit ofte nimmer aan moet sleutelen. We gaan bovengenoemde prijswinnaar toch ook geen Peter Rovers noemen, met één o? Trouwens, wat kwintessens betreft: ook malloot. Het komt van quinta essentia, het vijfde, spirituele element naast lucht, water, aarde en vuur. Moet je ook van afblijven, spellingboeren. Quintessens dus alstublieft! * Addendum: spreek van ABnul. Dat heeft de ontdekker, Karl Landsteiner, in 1901 bewust zo bedoeld omdat de bloedgroep nul geen A- of B-kenmerken op de rode bloedcellen bevat.

13

de geschiedenis van mijn huis

en straat

Rijt, Reit of Riet?

Reitemakersrijge Tekst: Bob van Dijk 14

Een vaak fout gespelde straatnaam in Stad: de Reitemakersrijge. Sinds hij er samen met zijn echtgenote Irene op nummer 17 woont, houdt de naamgeving en historie van ‘zijn’ straat Ab Mulder (66) in de greep. Deze oud-reorganisatiedeskundige beleeft bijzonder veel woongenot aan zijn in 1994 gebouwde stadsvilla. Vooral de rust en het vrije uitzicht richting voormalig NatuurHistorisch Museum bekoren hem. Het is dan ook een geliefde plek; deze huizen zijn markttechnisch gezien zeer gewild.

Ab nodigde mij uit om over de historie van zijn straat en de plek van zijn huis in die straat te vertellen toen ik hem bezocht als prijswinnaar van de A-Krantpuzzel. Hij heeft veel research gestoken in de geschiedenis en zich daartoe grondig verdiept in de Groninger Archieven.

De huidige bebouwing dateert uit 1994 en bestaat uit zes woonhuizen aan de Reitemakersrijge en zes aan de Schuitemakerstraat met daartussen een gemeenschappelijke tuin. Het ontwerp is van architecten Frank en Paul Wintermans. Het blok aan de Reitemakersrijge staat in de achtertuinen van de panden die in de Middeleeuwen in de Schuitemakersstraat stonden. Deze tuinen liepen vroeger door naar het Zuiderdiep waarvan het laatste stuk aan de Reitemakersrijge in de jaren ‘50 werd gedempt. Dat water was de stadsgrens en verklaart ook waarom de overzijde van de Reitemakersrijge niet dezelfde straatnaam heeft maar Museumstraat heet.

In 1621 werd de West-Indische Compagnie (WIC) opgericht en een jaar later kreeg Boven: Reitemakersrijge (links) en Museumstraat ca. 1900, Groningen daar een aandeel in: het kreeg een kijkend richting Zuiderdiep. (coll. RHC Groninger Archieven) Onder: Scheepswerf ‘De Mottenberg’ (H.W. Mesdag, 1875) zogenaamde ‘Kamer ter Stad en Lande van de gevestigd op de plek waar later het museum zou komen.

WIC’ (het West-Indisch Huis) aan de Mun(coll. Groninger Museum) nekeholm. De pakhuizen en loodsen werden ondergebracht in de West-Indische Opslagh aan de huidige Reitemakersrijge. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de nieuwbouw in het verderop gelegen deel van de straat diezelfde naam heeft gekregen. De WIC had slechts een kort bestaan en werd in 1674 ontbonden. Op de plaats van De Opslagh verscheen een rij woningen waar ambachtslieden een onderdeel van weefgetouwen vervaardigden t.b.v. de lakenindustrie. Dat onderdeel was het zogenaamde ‘riet’ oftewel 15

weef-riet, tegenwoordig een weefkam genoemd. De makers heetten ‘rietmakers’, nu kamslagers genoemd.

De oudst bekende vermelding van de term Reitemakersrijge stamt uit circa 1723 (med. Harry Perton, RHC Groninger Archieven, 2015). Rietemakersrijge wordt ook vermeld.

De weefactiviteiten kunnen in verband worden gebracht met het huis ‘De Mallemolen’, begin 18de eeuw gevestigd aan de Drentsche Aa ten zuiden van de Schuitemakersstraat. Hierin was een spinnerij Boven: Tekening van dr. W.J. Koppius naar de kaart van gevestigd. (Even een zijsprongetje naar deze straat: Haubois uit 1643. De Reitemakersrijge heet hier nog hier woonden vermoedelijk scheepstimmerlieden, de ‘Westind(isch)se Opslagh’. Rechts zijn in de Munnekeholm het (nog bestaande) Aduarder Gasthuis en werkzaam in de er tegenover gelegen scheepswerf het Westindisch Huis te zien, op de plek van het latere ‘De Mottenberg’ op de plaats waar nu het voormalig Academisch Ziekenhuis en daarna het Postkantoor.

Onder: Ansicht uit 1904. De Reitemakersrijge wordt Museum staat. Deze werf is fraai geschilderd door gemakshalve het Zuiderdiep genoemd. Links is de H.W. Mesdag in 1875). schoorsteen van het Pomphuis aan de Kleine der A zichtbaar nodig voor de afvoer van de stoom van de machines.

Eind zestiende eeuw creëerden de Groninger stads(coll. RHC Groninger Archieven) bestuurders extra werkgelegenheid in de bombazijnindustrie oftewel lakenweverij (bombazijn is een weefstof die gebruikt werd voor werkmanskleding; moleskin is een variant). De uit België opgehaalde wevers kregen diverse voorrechten zoals drie jaar vrij wonen, vrij burgerrecht en ‘bijstand van de stadsregeering’.

In de bodem van de Reitemakersrijge werden bij opgravingen in 1993 enkele (pottenbakkers)ovens gevonden, eveneens onder het huis van Ab Mulder. Deze oven dateerde uit de 17de eeuw en was vermoedelijk van pottenbakker Hindrick Derrix. Deze zette van 1620-1640 vanuit de Schuitemakersstraat zijn klei te bakken op de plek waar Ab Mulders echtgenote tegenwoordig heerlijke uiensoep bereidt, zoals uw reporter mocht waarnemen.

Er werden ook grote hoeveelheden onbewerkte ruwe klei in de grond aangetroffen, iets wat pottenbakkers heden ten dage nog doen om hun gleis te laten rijpen.

De tijden veranderen. De jongste originele foto van de Reitemakersrijge stamt uit 1954 waarna het laatste stukje Zuiderdiep werd gedempt en de PTT-telefooncentrale verrees.

In 1991 stonden er nog bouw-

vallige panden waarvan het hoekpand nog iets van zijn oude glorie laat zien. Dat was het zgn. Asser Veerhuis waar je na de aanleg van het Noord-Willemskanaal in 1861 (vernoemd naar koning Willem III) opstapte op de boot om rechtstreeks over het water naar Assen v.v. te varen en waar de reiziger voor of na de reis natuurlijk ook een consumptie kon gebruiken.

Die horecabestemming behield het gebouw nog decennia nadat het veer was opgedoekt en het personenvervoer was overgenomen door de trein en later door de busondernemingen.

Het kunstwerk van Henry de Wolf (de roestvrijstalen 5-Meivlag) stond hier rond 1994 ook even maar werd later verplaatst naar de Nieuwstad. Er verscheen een ondergrondse parkeergarage met een grasveld erop. Dit schijnt privébezit te zijn van een in de buurt wonende projectontwikkelaar die zegt daarom zijn hond onaangelijnd aldaar te mogen uitlaten...

Ab, zijn buren en de achterburen van de Schuitemakersstraat vormen een dorpje in de stad, verbonden in de Vereniging Pompplein, vernoemd naar het Pomphuis (zie verder). Zij hebben jaarlijks een barbecue in de fraaie gemeenschappelijke binnentuin, waar overigens geen spade in gestoken mag worden: het is immers pachtgrond waar onderdoor buizen en leidingen lopen van waterbassins bij de A-Kerk richting Pomphuis, op de kop gelegen aan de Kleine der A. Het water werd gebruikt als brandbluswater en als spoeling voor de riolering. Achter het gebouw ligt nog een smal steegje dat nu zijn naam verloren heeft: het Pomphuisstraatje.

Juist dit Pomphuis anno 1880 en zijn geschiedenis zullen onderwerp zijn van de eerste aflevering van de nieuwe serie Beno Hofman-films die vanaf september 2016 op OOG-TV vertoond 17

Boven: De Reitemakersrijge ca. 1950 met op de achtergrond de Pottebakkersrijge. Beeldbepalend zijn de twee hoge gebouwen waar het Zoölogisch Laboratorium was gehuisvest, onderdeel van het Academisch Ziekenhuis dat tot 1880 om de hoek in de Munnekeholm stond. (foto: E. Folkers) Midden: De nieuwe tijd begint. In 1954 wordt het Zoölogisch lab gesloopt om plaats te maken voor het PTT-gebouw en begint men met het dempen van het Zuiderdiep (foto: Nonefo) Onder: In 1982 zijn de huizen krotten geworden. Links is het voormalige Asser Veerhuis nog te zien (foto: P. Beukema)

zullen gaan worden. Actueler kunnen we het niet maken in de A-Krant. Wellicht komt ook nog de molen ter sprake die hier vroeger op vrijwel dezelfde plek stond..

Ter afsluiting nog een misverstandje rechtzetten, meent Ab. Werd in de vorige A-Krant nog melding gemaakt van de foutieve benaming van de Westersingelflat (abusievelijk Plantsoenflat genoemd), zo weet Ab dat velen een ontmoeting mislopen omdat men afspreekt bij de Museumbrug, daarbij denkend aan de brug bij het Groninger Museum die Werkmanbrug heet. Maar de Museumbrug is toch echt degene die bij het voormalig NatuurHistorisch Museum ligt!

DESIGN MEUBELEN VERLENGDE VISSCHERSTRAAT 1 9718 JA GRONINGEN TELEFOON 050 - 314 36 22 MOBIEL 06 - 30 899 191 INFO@HOEKJEGRONINGEN.NL

WWW.HOEKJEGRONINGEN.NL

18

Brugwachter Museumbrug, zomer 1969 (foto: persbureau D. van der Veen)

dichter bij toen

Keep it cool!

het midden van een kleine wereld die totaal bekend

het festivalterrein blijkt van een doodgewone vent,

wat hem betreft geen centimeter groter had gemoeten.

Pappen, nathouden, we pogen om uitzetten te voorkomen

wat dat betreft maar weinig anders dan vandaag de dag.

Net nu hij vrede had met alles wat een mens vermag

heeft toch een vreemde angst bezit van hem genomen:

de laatste Amerikaanse soldaten hebben Vietnam verlaten

er lopen mannen op de maan die eerst op aarde zaten

op een feest overzee wordt vrede nog eens uitgevonden

het vuur van voortgang brandt in Praagse monden,

maar ook op deze plek moet doorstroom soepel gaan.

Een kleine stap voor ‘n man en toch een invloedrijk bestaan.

19

sacha landkroon

De stad ligt zwijgend als een laken aan zijn voeten

Geveltuintjesfeest Esther Klaver/Han Santing Gewapend met paraplu (zou het gaan regenen?) zijn we zondag 29 mei om drie uur vanaf de Oude Drogisterij op pad gegaan om een rondwandeling te maken door onze eigen mooie buurt: het A-Kwartier. Met Henk Cuperus als ervaren gids aan onze zijde belooft dat een informatief uurtje te worden.

Slenterend door de Westerhavenstraat, over de Museumbrug, via de Museumtuin naar het Pomphuis wordt de groep wandelaars, allengs groter. Aangezien 80% van de deelnemers bewoner is van het A-Kwartier, wordt er over en weer veel kennis, nieuwtjes en hier en daar een goeie roddel uitgewisseld. Bewoners van het Pompplein geven ons een rondleiding in hun besloten, prachtige binnentuin tussen de Schuitemakersstraat en Reitemakersrijge.

In de Lutkenieuwstraat verbazen we ons over de holle kies die het gesloopte pakhuis heeft achtergelaten en spreken onze zorg uit over het 15 meter hoge pand dat ervoor in de plaats komt. In het Jacob & Anna Gasthuis, gelegen in het Gasthuisstraatje, krijgen we de gelegenheid om het daarbij behorende eeuwenoude hofje te bezoeken. Anja de Boer, bewoonster en eigenaar van Durv Design geeft ons de nodige achtergrondinformatie. Daarna leggen we de laatste 100 meter af naar Pakhuis Kieviet in de Hoekstraat om ons aan te sluiten bij het feestgedruis waar een heuse ranjakoe de dorst lest van de kleine (en grote) kinderen. Wethouder Joost van Keulen reikt na een korte edoch krachtige speech de prijs uit voor het mooiste geveltuintje. De winnaar van de prachtige Zilveren Tuinschep is Dina Beukema, zelf bewoonster van de Lindehof en niet in het bezit van een geveltuin, maar wel verantwoordelijk 20

voor de aanleg van het mooiste geveltuintje in de Hoekstraat.

Dina bekent niets met tuinieren te hebben, maar is wel beretrots op haar prijs. Daarna is het de beurt aan Esther Klaver om vertrekkend projectleider Guust Baartmans in het zonnetje te zetten. De speeches á la Hyde Park Corner vinden vanaf een bierkratje plaats. De tijden veranderen. Guust ontvangt namens de leden van de werkgroep A+ Kwartier onder meer een tegeltje met zijn eigen Cruijfiaanse uitspraak “Je weet nooit wat je niet weet”, dat net zo’n grote indruk heeft gemaakt als zijn prestaties van het afgelopen anderhalf jaar. Guust nam ons als bewoners serieus, gaf ons de ruimte om met ideeën en initiatieven te komen en was de ervaren intermediair tussen bewoners, pandeigenaren en gemeenteambtenaren. Guust: Bedankt! Thijs Klompmaker (zijn opvolger): Welkom! De ijscoboer met de prachtige naam ‘Een ijssie voor mijn meissie’ verovert ondertussen de harten en tongen van de aanwezige gasten. Welgeteld 51 ijsbolletjes weten we in een dik uur te verorberen. Als de wijn op is raakt het feest ten einde. Guust wordt uitgezwaaid en de stekker uit de koe gehaald.

Wat was het een mooi feestje! Dank aan een ieder die er was en die heeft bijgedragen aan deze prachtige middag. En dank aan Francis en Hans die zich -nog geen dag terug van hun vakantieprima kweten van hun gastvrouw/heerschap.

21

Loudspeaker Systems *DUFAY *DES PREZ *OCKEGHEM Bass Reflex with Field Coil units DC supply and FCCSS technology

LIMM Acoustics - Handmade High Fidelity Herman Siersema Lage der A 9B 9718 BJ, Groningen By appointment - Op afspraak sier12@xs4all.nl

D

e raamprostitutie mag dan uit het A-Kwartier verdwenen zijn, de verhalen zijn bij lange na nog niet verdampt.

‘Er is een nieuwe AED bij het washok. Bij voldoende belangstelling kan er een demonstratie georganiseerd worden,’ staat op het mededelingenbord bij de ingang van het seniorenhofje waar ik woon. Dat moet wel een ingewikkelde wasmachine zijn, denk ik, als er een demonstratie voor nodig is om hem te kunnen gebruiken. De lijst met belangstellenden groeit uit tot ruim tweederde van de bewoners. Wat kan er nou zo interessant of moeilijk zijn aan een nieuwe AEG, vraag ik me af. Maar nadat ik de mededeling nog eens goed heb gelezeen, realiseer ik me dat ik de optelsom Washok en AED iets te luchthartig heb geïnterpreteerd. De AED blijkt een defibrillator. Geen overbodige luxe in een gemeenschap waar minstens twee vrouwen een hartinfarct hebben gehad en er een paar mannen met bypasses rondlopen. De demonstratie wordt gehouden in de soos van het hofje. Ik verheug me op een gezellig samenzijn onder het genot van een drankje en een knabbeltje, maar verder dan koffie met dikke plakken Groninger koek strekt de food and beverage voorziening niet. De vertegenwoordigster van de AED-fabrikant demonstreert de werking van de defibrillator op een plastic pop met een flexibele hals en hoofd. Zo’n hoedenplankhondjeshoofd dat alle kanten op knikt als je over de kinderkopjes rijdt. Alsof ze al veertig jaar getrouwd zijn en ze al zijn behoeftes kent, haakt ze met een vanzelfsprekend gebaar een vinger in de harde open mond en tilt het hoofd abrupt in de nek. Ik hoop haar nooit tegen te komen als ik dood lig te gaan. Geduldig legt ze uit dat je eerst 112 belt, dan begint met reanimeren, er iemand bij roept die de AED haalt en vervolgens de elektroden en het tasje uit het apparaat haalt. Het geval praat en loodst je met levensechte computerstem door de noodzakelijke handelingen heen. ‘Breng elektrode aan. Neem afstand. Schok.’ Ze herhaalt de handelingen een paar keer en demonstreert de elektroden op haar eigen lichaam. De benedenbuurman met de lila nylon pruik zegt dat hij een cursus nodig heeft om het apparaat te kunnen bedienen. Dit wás de cursus. Hij snapt er nog niets van. De elektroden boezemen hem angst in. En hij is niet de enige. Een jongere man uit een ander continent verbloemt zijn angst met grappen en neemt nog een kopje koffie en een stevige plak Groninger koek. Goed voor hart en bloedvaten.

De achterste rij huizen van het hofje grenst aan de Muurstraat, de hoerenbuurt.

Buurvrouw Berendina mag graag veilig van achter haar onverlichte raam op de eerste verdieping de straat inkijken. Dat vindt ze gezellig. Zo ziet ze een oudere man met brommer bij een prostitué op het raam kloppen. `Wah kost dah?’ `30 euro.’ Die prijs staat de klant wel aan. Hij parkeert zijn brommer en gaat naar binnen. Berendina wil wel eens weten hoeveel tijd je koopt voor ¤30,-. Als de oude man na 40 minuten nog niet buiten is, begint ze zich zorgen te maken.

Gelukkig weet ze nu hoe de AED werkt. (tekst: Tjitske Zuiderbaan)

AED

23

De Taj Mahal aan de A verslag van de India buurtborrel

Tekst: Dirk Willem Kroneberg

H

et A-Kwartier is niet alleen een van de meeste authentieke Groningse kwartieren, het is tevens een erg internationaal georiĂŤnteerde buurt, ook in culinair opzicht. Bewoners en bezoekers kunnen zich laven aan onder meer gerechten uit de Italiaanse, Turkse, Chinees-Indische en Thaise, en sinds vele jaren ook uit de Indiase keuken. Tijdens de buurtborrel van 24 april stond alles rond het land India centraal, uiteraard met een keur aan hapjes en drankjes uit dat grote en kleurrijke land, maar vooral door een uitvoerige presentatie door onze tijdelijke buurbewoner Vivek.

24

Wereldburger Vivek verblijft in Nederland in verband met zijn studie Sustainable Mobility. Die studie, maar vooral zijn grote algemene belangstelling heeft hem al naar veel plaatsen gebracht in Azië (Oman), Europa (UK, Scandinavië, Spanje), en de beide Amerika’s (VS, Mexico, Columbia). Nederland is daarin slechts een tussenstop op weg naar (opnieuw) Zuid-Amerika.

Intussen weet hij zich hier te lande onder de welwillende hoede van zijn Groningse kamerverhuurster en van zijn wijkbuddy, ons aller Fleur Woudstra. Vivek is geboren en getogen in Kerala, in het zuidwesten van India. Hij geeft op zijn reizen graag presentaties over zijn land om daarmee de betrokkenheid tussen mensen op de wereld te vergroten. In de Oude Drogisterij is hem dat opnieuw gelukt.

India en Kerala In Nederland spreekt men over India in het algemeen als ‘land’, maar men kan het qua omvang, indeling en samenstelling van de (sterk) verschillende bevolkingsgroepen gerust als werelddeel zien. Het gebied van de staat India is weliswaar kleiner dan dat van Europa (ongeveer éénderde), maar het heeft bijna tweemaal zoveel inwoners als het Avondland. India is een federatie van tamelijk autonome staten met eigen talen: het land telt meer dan 20 officiële talen en zo’n 500 streektalen. Kerala telt zo’n 33 miljoen inwoners en geldt als een van de meeste welvarende Indiase staten. Het analfabetismepercentage is het laagst van heel India en de gemiddelde levensstandaard is hoog. Het heeft een zeer aangenaam klimaat en het landschap is bijzonder afwisselend: van de waterrijke westelijke kustprovincies tot het bergachtige bosrijke oosten van het land.

Kleuren en geuren In kleuren en geuren wist Vivek de aanwezigen te boeien met veel details over Kerala, de bewoners en hun godsdiensten en gebruiken, de fauna en flora en de producten die het land in overvloed levert. De kleuren werden daarbij zichtbaar in de beelden van de messcherpe beamerpresentatie, de geuren werden geleverd door de reeds klaarstaande Indiase hapjes, waarover verderop meer.

De beelden leken onwerkelijk exotisch: watervlakten met weelderige waterplanten, wouden met de meest bijzondere bomen en planten en hun kleurrijke en wonderbaarlijk gevormde vruchten, verbluffend groene theeplantages in een golvend landschap. Eeuwenoude tempels ook in dromerige landschappen, waar wilde en tamme dieren in hun natuurlijke 25

Edwin Silver Oude Kijk in ‘t Jatstraat 53a Groningen 06-20 68 76 92

foto’s: Hans Imelman

omgeving leven: zo stelt men zich het Paradijs voor. Het verbaast niet dat de vele bevolkingsgroepen (Hindoes, Boeddhisten, Moslims, Christenen, Joden) in zo’n landschap in vrede samenleven en elkaars levenswijze respecteren, iets wat in India in het algemeen helaas niet vanzelf spreekt. Dat harmonische beeld blijkt ook uit de voedingsgewoonten van de Keralanen: in principe is er op dat gebied niets verboden, maar men houdt zich aan dat wat Ayurveda wordt genoemd: dat de juiste voeding en levensstijl het lichaam gezond houden. Vele Keralanen zijn om die reden vegetariër en er worden in het algemeen weinig alcoholhoudende dranken gebruikt: het lichaam als tempel. De Keralanen worden daarin gesteund door de opeenvolgende socialistische regeringen van het land. Al sinds de jaren ‘70 wordt kwalitatief uitstekend en voor alle bevolkingsgroepen acceptabel voedsel verstrekt aan leerlingen van scholen. Mede daardoor sturen ouders hun kinderen graag naar school, hetgeen leidt tot goed gevoede, maar vooral ook goed geschoolde generaties.

Hapjes Deze informatie vormde de overgang naar de toepassing van dit alles: de Indiase hapjes gemaakt door onze buurtgenoten Els, Tineke en ons eigen Indiase buurtrestaurant Spices in het A-Kwartier. Een beeldende impressie van de middag is te vinden op Youtube (https:// youtu.be/jFCCxRcDkrU).

Het A-Kwartier is Vivek veel dank verschuldigd voor zijn presentatie die zoveel aanleiding heeft gegeven tot weer een gezellige, maar ook zeker educatief verantwoorde middag onder buurtgenoten. Het doet goed jonge mensen als Vivek te zien die zich inzetten voor het delen van dat wat ons bindt: ons te verbazen over de betoverende schoonheid van mensen, hun gewoonten en gebruiken in hun zo sterk verschillende omgevingen. Deze middag heeft de aanwezigen die betovering gebracht.

De culinaire cadeaushop Grote Kromme Elleboog 8 telefoon 050 31 88 451 www.leuklekker.nl

27

Wilt u adverteren in de A-Krant?

1 A5:

½ A5: ⅓ A5:

¼ A5:

€ 275,€ 137,50 € 92,€ 68,75

Voor deze prijs wordt uw advertentie 4x geplaatst U kunt uw eigen ontwerp gebruiken, heeft u dat niet dan kan voor een kleine meerprijs onze ontwerper iets voor u maken

EETCAFÉ HAVENZICHT Dagschotels v.a. € 7,50 tot € 15,00 Keuken open: 17.00 tot 21.00 uur Lage der A 37 Groningen 050 - 3126621 / 06 23140333 cafehavenzicht@ziggo.nl www.havenzichtgroningen.nl

Ontregelen en prikkelen kunstenaar & galeriehouder David Christiaan Tekst: Francis van Dijk In januari opende een nieuwe galerie zijn deuren aan Hoge der A 31. Een uitnodigend ‘Welkom’ op de deur, de drempel is gauw genomen. Eenmaal binnen sta je oog in oog met Rembrandt van Rijn. Een zelfportret van Rembrandt? Hier? Nee toch niet, want al snel zie je dat Rembrandt een prijssticker op zijn voorhoofd heeft geplakt. Dit is het werk van David Christiaan, autodidact en een man die van ontregelen en prikkelen houdt. David Christiaan (29) -geboren in Huizen en getogen in Winschoten- was dertien toen zijn vader thuiskwam met een boek over de Groningse fijnschilder Henk Helmantel. Hij geloofde zijn ogen niet, zo levensecht schilderen, dat wilde hij ook proberen. “Schilderen was vanaf het begin heel natuurlijk voor Boven: David Christiaan voor het schilderij ‘Master price’ me; het past gewoon bij me”, vertelt hij.

Onder: ‘Wisdom is better than Gold’ en aan de wand ‘In the Zone’ Maar het duurde nog tot 2012, na een reis door Australië, dat hij besloot beeldend kunstenaar te worden. Nog niet zo bewust bezig met thema of inhoud schilderde hij koffiebonen. “Ik hou van koffie, dat was genoeg.”

Nu maakt David Christiaan werk waarvan hij hoopt dat het mensen inspireert en prikkelt tot nadenken: wat is belangrijk in het leven? Wat is de waarde van kunst?

De sticker op het voorhoofd van Rembrandt verwijst hiernaar.

David Christiaan gebruikt verschillende technieken: hij schildert met olieverf op doek, krast met een scalpel in beschilderd roestvrij staal of maakt objecten.

Maar steeds prikkelend, ontregelend en inspirerend.

De galerie is geopend: donderdag t/m zaterdag van 10.00 tot 18.00 uur.

Kijk voor veel meer op: www.davidchristiaan.com 29

Kunstenaar en galeriehoudster Erika Stulp fantaseert over het nieuwe A-Kwartier Meer van haar werk is te zien in galerie Erika Stulp Oude Kijk in ‘t Jatstraat 62 www.erikastulp.nl

activiteiten buurtvereniging • Zondag 26 juni 13.30 uur: F ietsen met Henk (vervalt bij regen) Start en finish: Lage der A 4, met aansluitend 16.00-18.00 uur: Buurtborrel in de Oude Drogisterij • Zondag 31 juli & Zondag 28 augustus 16.00-18.00 uur: Buurtborrel op het terras van De Sigaar • Zondag 4 september: de jaarlijkse boottocht over het Reitdiep richting Garnwerd.

Instappen vanaf 10 uur. Om 10.30 uur precies vertrekt de Leviathan van de familie De Goede en rond 17.00 uur zijn we weer thuis.

Aanmelden vóór 26 augustus via hetakwartier@gmail.com. Kosten ¤5,- per persoon.

Wie het eerst komt... en vol = vol. Lunch zelf meebrengen of op de bestemming kopen.

Vismarkt 33 Groningen (boven DA drogisterij) 06 5757 9694 www.maibeauty.nl

ook tijdens Zomerwelvaart

www.margovandersluis.nl

31

www.sksg.nl

De allerbeste kinderopvang.

SKSG laat kinderen zichzelf zijn.

Kinderopvang is samenspel. Tussen u en onze mensen, de school en de samenleving.

Verantwoorde en veilige kinderopvang met aandacht voor de ontwikkeling van uw kind. Daar bent u naar op zoek.

Vertrouwd en bij u in de buurt.

Loop gerust eens bij ons binnen of bel voor een vrijblijvende afspraak: 050 317 13 90 SKSG Hummelhuis (0-4 jaar) Spilsluizen 3, 050 313 19 62 Gastouderopvang (0-13 jaar) 050 317 13 91

SKSG Kastanjeplein (0-13 jaar) + de enige Peuterspeelzaal in het centrum Nieuwstad 12, 050 313 98 28

Uw kind in vertrouwde handen Heresingel 10, 9711 ES Groningen t 050 317 13 90 e klantenservice@sksg.nl i www.sksg.nl

D

at Groningen nu ook zijn eigen Primark heeft is zal weinigen onder u zijn ontgaan. Het aantal bezoekers van de Westerhaven is sinds de opening op 17 mei in twee weken verdubbeld tot 200.000 en als de aantrekkingskracht zo blijft verwacht men dit jaar ruim een miljoen bezoekers extra in de binnenstad. Wat u in de drukte van de mensenmassa en het enorme fietsenpark wellicht minder is opgevallen is dat de Westerhaven een opmerkelijke facelift heeft ondergaan. Op initiatief van Winkeliersvereniging Westerhaven en de gemeente zijn er bomen bijgekomen, de bestrating is verfraaid en er is nieuw, prachtig vormgegeven straatmeubilair: twee markeringspunten aan het begin en het einde van de Westerhaven en in totaal zes geschakelde bankjes. Ontwerpster van het meubilair is Hélen Meek die samen met haar man Paul, Atelier Meek vormt. Bij de vormgeving heeft Hélen zich duidelijk laten inspireren door het scheepvaartverleden van de locatie: de markeringspunten zijn bootjes, de banken hebben een gebogen vorm die doet denken aan golven. Het zijn nu al rustpunten geworden in de winkelhectiek: uitblazende kopers, beladen met de inmiddels bekende bruine papieren tassen of geduldig wachtende mannen van wie de partners op koopjesjacht zijn.

Meer weten over Atelier Meek? Kijk dan op www.ateliermeek.nl (tekst: Han Santing)

Galerie Erika Stulp Oude Kijk in ‘t Jatstraat 62 geopend: donderdag, vrijdag, zaterdag: 14.00 - 17.00 eerste zondag van de maand: 14.00 - 17.00 050 318 4651 / 06 361 67 86 www.erikastulp.nl erikastulp@live.nl

33

Luchtfoto’s: Henk Cuperus

Lutkenieuwstraat Tekst: Han Santing

Dat leek de redactie van de A-Krant wel een aardig idee: een luchtopname van de bijna opgeleverde Agaath-hof, het project in de Lutkenieuwstraat van de firma Beauvast en architectenbureau De Zwarte Hond. Vanaf de grond hebben buurtbewoners en nieuwsgierigen de wording van het complex kunnen volgen, maar hoe ziet dat er nou van bovenaf uit?

De buurtvereniging heeft helaas geen drone tot haar beschikking, laat staan dat we het ministerie van defensie zover kregen om de nieuwe JSF tijdens zijn demonstratievlucht een extra plaatje van onze wijk te laten maken. Gelukkig bood de kermis uitkomst en kon redactie-kosmonaut Henk Cuperus vanuit zijn capsule op ruim 60 meter hoogte de buurt en daarmee de ligging van de Agaathhof prima in beeld brengen.

Het complex is vrijwel klaar; de hekken zijn verwijderd en de eerste bewoners van de 17 stadsvilla’s rond een gezamenlijke tuin zijn al druk bezig met de inrichting van hun huis.

En dan is de bouw toch vlot verlopen, want op 22 februari vorig jaar ging met feestgedruis de eerste paal de 34

Het Tehuis rond 1980, foto: RHC Groninger Archieven

grond in. Die voortvarende totstandkoming van de Agaath-hof staat in schril contrast met de voorgeschiedenis. Vanaf de sloop van congrescentrum Het Tehuis tot nu zijn ruim 11 jaar verlopen.

Het eerste ontwerp van Beauvast en De Zwarte Hond, De Kaatsbaan (genoemd naar de sportfaciliteit voor het kaatsen -een balspel dat nog steeds in Friesland wordt beoefend- die zich op deze locatie in de 16e eeuw bevond) bestond oorspronkelijk uit 34 dure appartementen in drie woondelen (zie hieronder). Er was veel kritiek op -ook vanuit de buurt-, resulterend in een strijd die tot aan de Raad van State voerde. Dat, gecombineerd met de toen heersende economische crisis en de malaise in de woningmarkt, noopte de bouwers om het aantal woningen tot 17 terug te brengen en de prijzen aan te passen, maar

uiteindelijk ging in 2013 het hele plan van tafel. En ondertussen groeide het uitgegraven bouwterrein uit tot een heuse stadsvijver door groen omgeven (in de wandelgangen ook wel het Wijnand van Smedenplantsoen genoemd). En dan nu de Agaath-hof. Natuurlijk is er kritiek, maar in vergelijking met het eerdere ontwerp en zeker met Het Tehuis is het een verrijking voor de buurt. Het is niet voor niets genomineerd voor de Groninger Architectuurprijs 2016.

De redactie van de A-krant heet alle nieuwe bewoners dan ook van harte welkom in het A-Kwartier.

35

“Schande”, zo oordeelden velen bij het zien van de sloop van Lutkenieuwstraat 9. Maar klopt die mening? Of was er iets anders aan de hand?

De laatste twintig jaar was op deze locatie een woonhuis met architectenbureau gevestigd. Daarvoor zat de stichting Monument & Materiaal er. Die gebruikte het pand als kantoorruimte en voor opslag van oude, herbruikbare bouwmaterialen totdat de stichting uit haar jasje groeide en verhuisde naar haar huidige locatie aan de Westerbinnensingel.

Lutkenieuwstraat 9 heeft in de loop van de jaren talloze gebruikers gekend. Zo was het eind 19e/be-

gin 20e eeuw in gebruik als pakhuis van ijzerhandel Izaak Gorter, vervolgens werd het respectievelijk een werkplaats voor motoren/fietsen, een blikslagerij, een veilinggebouw voor vruchten, een meubelfabriek, een klompengroothandel en een kantoor met magazijn voor de firma H. Swarte. Voordat Monument & Materiaal erin trok, is het pand ook nog enkele jaren in gebruik geweest als opslagruimte voor Centraal Woningbeheer.

Na een lange geschiedenis van vele gebruikers en even zovele verbouwingen, uitbreidingen en renovaties, alsmede door de sloop van het naastgelegen Tehuis en de daaropvolgende nieuwbouw van de Agaathhof was het gebouw aan de Lutkenieuwstraat 9 constructief aan het eind van zijn leven gekomen; een complete (noodzakelijke) renovatie bleek niet haalbaar. Jammer van het beeldbepalende pakhuis met zijn rijke historie, maar onafwendbaar.

Door de sloop van het pand is er ruimte ontstaan voor nieuwbouw. Er komen 19 zelfstandige appartementen (studio’s) met een gemiddelde oppervlakte van 40 m² voor starters op de woningmarkt. De nieuwbouw zal iets hoger zijn dan het pand rechts ervan (de voormalige Fotoacademie) en ca. 1,5 meter lager dan het hoogste punt van de Agaath-hof.

36

In de donkere dagen voor kerst vindt al jaren de culturele manifestatie WinterWelVaart plaats. Maar de kades van Hoge, Lage en Kleine der A en het Noordelijk Scheepvaartmuseum aan de Brugstraat hebben ook in de zomer veel te bieden en zo was in 2015 voor de eerste keer ZomerWelVaart een feit.

Na de succesvolle eerste editie komt dit maritieme zomerfestival terug. Op 24, 25 en 26 juni bruist het op en rond het water in de binnenstad van Groningen opnieuw van allerlei activiteiten. Het wordt een bijzondere editie want ZomerWelVaart vormt de opmaat naar Delfsail: 29 juni t/m 3 juli in Delfzijl. Tientallen schepen zullen onderweg naar Delfzijl eerst aanmeren in Groningen en hun deuren openen voor het publiek. Kijk op www.zomerwelvaart.nl voor meer parels in het programma; we lichten een tipje van de sluier vast voor u op.

Zomerwelvaart 2016: de tweede editie • Hoge en Lage der A staan vol met leuke kraampjes van de Zeldzaam Mooie Markt: allerlei unieke, originele en handgemaakte producten, maar ook andere rariteiten, zoals creatief hergebruik, vintage en retro.

• Aan boord van de klipper Nicolaas Mulerius worden dit weekend De Verhalen van Groningen verteld. Zo komt Aafke Steenhuis vertellen over haar boek ‘Windjammers van Delfzijl’ en wat die te maken hebben met de fascinerende geschiedenis van Chilisalpeter.

• Aan de Kleine der A zijn op zaterdag en zondag van 11.00 tot 18.00 verschillende stands en activiteiten te vinden; voor peuters en kleuters maar ook voor grotere waaghalzen. Zo kunnen kinderen op zaterdag en zondag van 10 tot half 1 op de Nicolaas Mulerius ontdekken wat erbij komt kijken om op een klipper te varen. Draai aan het zwaard of de grootzeillier, grijp het roer of leer de trossen los te werpen.

• Kunstroute: langs het water van de A en de Noorderhaven tonen lokale kunstenaars in verschillende galerieën en expositieruimtes hun werk. De deelnemers aan de kunstroute stellen hun deuren open op zaterdag 25 en zondag 26 juli van 12.00 tot 18.00 uur. En in het Scheepvaartmuseum is een speciale NOVO-tentoonstelling te zien, allemaal rond het thema ’Boten’.

Noteer 24, 25 en 26 juni in uw agenda en zet koers naar de binnenstad. (Francis van Dijk) 37

In de vorige puzzel moest u op zoek naar een beeldbepalende voordeur in het A-Kwartier.

Ondanks de vette hoofdprijs (een cadeaubon van ¤15,- van Kunst & Vliegwerk aan de Oude Kijk in ‘t Jatstraat) en de algemene bekendheid van deze centraal gelegen monumentale voordeur (Oude Kijk in ‘t Jatstraat 18), kwamen er weinig inzendingen. Er was iemand die niet alleen huisnummer maar ook coördinaten opgaf. Chapeau!

Maar die werd het niet.

Winnaar na loting is Peter Roovers uit de Viss(ch)erstraat. Gefeliciteerd!

Dit keer opnieuw een zoekplaatje, nu geen voordeur maar een gevelsteen in ons quartier. Waar, o waar bevindt die zich? Oplossingen vóór 15 juli per e-mail naar badijk@gmail.com Bewoners van het huis zijn helaas ook dit keer uitgesloten van deelname.

Tegen Tegeninlevering inleveringvan vandeze dezeadvertentie advertentie10% 10%korting korting

koffieenlunchlokaal.nl koffieenlunchlokaal.nl

A-straat 14 9718 CR Groningen 050 3601718

38

De A-Krant zoekt bezorgers Omdat het A-Kwartier recentelijk is uitgebreid wordt de taak van onze trouwe bezorgers om op alle adressen in de buurt de A-Krant te bezorgen ook steeds zwaarder.

Draagt u de buurtvereniging en de A-Krant een warm hart toe, meldt u dan aan als bezorger. Een keer per kwartaal een halfuurtje, dat moet toch lukken.

Bel Wilbert Wolthers: 06 30 34 66 13 of mail: wilbertwolthers@hotmail.com

Hierbij geef ik mij op als lid van buurtvereniging Het A-Kwartier Naam: ..................................................................

Adres:

..................................................................

Postcode: …………...........

E-mail: ..................................................................

Contributie: ¤ 12,50 eenpersoonshuishouden ¤ 17,50 huishouden van 2 of meer personen (omcirkelen wat gewenst is; niet direct betalen, u krijgt een acceptgiro) Deze strook kunt u in de bus doen bij Henk Cuperus, Westerbinnensingel 49 of e-mail uw gegevens naar hetakwartier@gmail.com o.v.v. ‘Lidmaatschap A-Kwartier’

40