buurtkrant van het A-Kwartier jaargang 37 nummer 1 2021
krant
Rietje Bijlholt
ballerina en turncoach kijkt terug
100 jaar Van Erp
een eeuw in dranken
House of Scandal
de komst van dragqueen Mildred Scandal
Politie: 0900-8844 Meldpunt overlast: 050-5875885 Wijkpost Binnenstad voor klachten over uw woonomgeving: 050-3678910 of www.gemeente.groningen.nl/overlast-en-zorg-melden A-krant: De A-krant is een uitgave van buurtvereniging "Het A-Kwartier" in Groningen en verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 2500 exemplaren. Bij een teveel aan kopij kan de redactie besluiten de kopij verkort, niet of pas in een volgend nummer te plaatsen. Ingezonden brieven worden niet anoniem geplaatst en de schrijver/ster is verantwoordelijk voor de inhoud. Banknummer buurtvereniging: NL33 INGB 0005 031 398 t.n.v. Buurtvereniging Het A-Kwartier Buurtpand de Oude Drogisterij: Lage der A 4: Hans Imelman, 050-3125020 Hier is elke laatste zondag van de maand de Buurtborrel van 16.00-18.00 uur Website Buurtvereniging: www.a-kwartier.nl Wilt u op de hoogte blijven van de meest recente ontwikkelingen en activiteiten, meldt u dan aan voor het A-mailbulletin. Stuur een mail naar hetakwartier@gmail.com o.v.v. "aanmelding A-mail bulletin." Post voor Het A-Kwartier en de A-krant: Westerbinnensingel 49 9718 BS Groningen e-mail: hetakwartier@gmail.com Bestuur buurtvereniging Het A-Kwartier: Esther Klaver (voorzitter) Henk Cuperus (secretaris) Fleur Woudstra (activiteiten) Gerrit de Goede (penningmeester) Trinet Holtslag
06-46 13 36 35 06-30 60 89 29 06-28 92 24 77
Verspreiding van de A-krant: Hans en Tineke Mulder, Schuitemakersstraat 7a 06-26 76 96 60/050-3120413 mail: ormu@home.nl Hier kunt u zich ook aanmelden als u mee wilt helpen de A-krant te bezorgen.
van de redactie
Verder in deze A-krant: in gesprek met de bekende Groninger danseres en turncoach Rietje Bijlholt, buurtbewoner Jan Reint Smit en de heren achter het 100-jarige Van Erp Dranken. Ook maakt u kennis met de nieuwe directeur van Museum aan de A en een nieuw café: The House of Scandal. Daarnaast een kritische noot van onze buurtbewoner Piet Boorsma over hommeles in de Hoekstraat. En natuurlijk de bestuursberichten- en activiteiten en de column van Tjitske. Wegens omstandigheden deze keer geen gedicht van Sacha Landkroon.
colofon
omslagfoto: Han Santing
Namens de redactie wens ik u alvast veel leesplezier en een fijne lente: Anne von Gleich Redactie: Henk Cuperus, Tjerd van Riemsdijk, Hans van de Sande, Wilma Mik, Tjitske Zuiderbaan Anne von Gleich (eindredactie) Han Santing (vormgeving & foto's)
Medewerkers aan dit nummer: Esther Klaver, Fleur Woudstra, Daphne Glazenburg, Bertine Beugels, Piet Boorsma, Robert van der Molen, Karlijn Donders Kopij voor A-krant 2021 | 2 inzenden vóór 15 april 2021
Drukkerij Scholma, Bedum
3
foto: Fleur Woudstra
Als je 's avonds naar buiten kijkt is het stil op straat. Overdag is dat wel anders - dan trekken vele stadjers en studenten via de Hoge en Lage der A naar het Noorderplantsoen. Om, hoe nostalgisch, te schaatsen op de vijvers en om er - slechts een week later - een picknickkleed te spreiden. Best een vrolijk straatbeeld, helemaal in deze tijd. Voor wie het straatbeeld van het A-Kwartier nog beter wil leren kennen is er de theatrale luisterroute 'Flarden uit het A-Kwartier'. Tijdens deze audiotour wandelt u door de mooiste straten van het A-Kwartier, luisterend naar enkele anekdotes. Houdt uw oren en ogen goed open: grote kans dat u onderweg studenten in een opblaasbad aantreft, of knaloranje bezorgers voorbij ziet zoeven. Daarover doen onze redacteuren verslag. Ook nemen zij u weer mee in de geschiedenis van enkele straten in het Grote Straatnamen Dossier deel 2.
Van Erp een eeuw in dranken
tekst: Wilma Mik | foto's: Han Santing
D
e deurbel klingelt voortdurend, het is als altijd druk op de vrijdagmiddag in de winkel aan de Grote Kromme Elleboog. De planken tonen eindeloze reeksen bieren, wijnen en sterke drank. Een fraaie, ambachtelijke ambiance vol verhalen.
Hermannus van Erp werkte 100 jaar geleden bij een apotheek en in die tijd werd daar ook veel wijn verkocht. Enkel aan notabelen, zoals de notaris en paters. Hij zag er wel wat in om een zelfstandige drankenwinkel te beginnen. Zijn vrouw was een kind uit het bekende bakkersgeslacht Straatman en heel zakelijk ingesteld. Kleinzoon Herman, inmiddels ook alweer 71 jaar, vertelt: "Ze hadden vijftien ventwagens en mijn grootmoeder was gewend de boel draaiende te houden. Zij ging dus de drankwinkel runnen in het pand waar voorheen die andere Groninger drankenhandelaar (Hooghoudt) zat, terwijl mijn grootvader druk was met politiek in de gemeenteraad en provinciale staten." Het ging goed met de zaak en de volgende generatie (Hermans vader) zette een volgende stap. Hij begon in de jaren • etiket Van Erp Oude Genever vijftig zelf te destilleren. En zo ontstonden eigen producten • onder: herdenkingssteen herin- waaronder: de Van Erp vieux, de Van Erp Beerenburg, en de nert aan de verbouw van de zaak Van Erp jonge jenever. Onveilig Als 16-jarige kwam Herman van Erp bij zijn vader in dienst, dat was in 1965. Broer Gerard volgde een paar jaar later. Zij hoefden alleen maar de trap af te dalen - de familie woonde decennialang boven de zaak. Herman: "Ik ben er geboren en mijn kinderen ook. Maar toen ze jong waren, zijn we verhuisd. Het was een onveilige tijd met al die drugsoverlast, naalden op straat. Dat was niet meer te doen." Inmiddels selecteerde en importeerde Van Erp wijnen uit de diverse wijnstreken in Europa, wijn was niet langer meer voorbehouden aan de elite. De groothandel werd verplaatst naar Roderwolde en later naar Eelde. "Naast de winkel bezaten we nog drie panden in de buurt voor opslag en voor de distilleerderij. Maar met het verkeerscirculatieplan werd de bereikbaarheid een stuk minder." Speciaalbieren Eind jaren zeventig, toen Herman het roer had overgenomen, werd de volgende slag geslagen: de introductie van speciaalbieren. "We waren daar pioniers in. Er waren in die 5
tijd nog maar weinig biersoorten in Nederland, de hele biercultuur was verdwenen. Dat wilden we veranderen. Merken als Duvel en De Koninck brachten wij hier als eerste op de markt. De cafés zaten allemaal vast aan de grote brouwers en daar kon je moeilijk een positie verwerven. Met die speciaalbieren lukte dat wel. Koos Huizenga was onze eerste horecaklant en die ging in al zijn kroegen De Koninck verkopen." Maar dat het zo'n gekte zou worden met die bieren, had niemand kunnen voorspellen. Van Erp heeft inmiddels 600 verschillende merken. Crescendo Het gezicht van de winkel is sinds jaar en dag Tom Brouwers (nomen est omen). Hij kwam 40 jaar geleden in de zaak en ging aanvankelijk aan de slag met het rondbrengen van bestellingen. De verkoop ging crescendo. Vrijwel alle cafés aan de Grote Markt voorzag hij van drank en het leveringsgebied besloeg uiteindelijk het hele noorden. "Dat zijn best zware jaren geweest. Je sjouwde je te pletter. Moest ik 140 dozen naar boven sjouwen, of door de meest nauwe steegjes vaten afleveren." Op een gegeven moment begaf zijn rug het en ging hij in de winkel werken. En hij heeft er veel lol in. Al die verschillende dranken, al die leuke klanten. De bierhype is nog lang niet geluwd: "Bijna elke dag komt hier wel iemand met eigen gebrouwen bier langs. Als het lekker is, nemen we het op." Totaalpakket Met de uitbreiding van het assortiment moest de winkel ook verder uitbreiden. Je kunt nu nog zien aan de houten vloer hoe klein de winkel vroeger was. "Er waren maar weinig verschillende producten, dus 6
had je ook niet zoveel ruimte nodig", vertelt Herman. "Bovendien kwamen mensen met hun eigen pannetje of fles om die te laten vullen." En als je nu de winkel bekijkt, tel je 120 verschillende whisky's, talloze wijnen en hele wanden met speciaalbieren. Tom vertelt met gepaste trots: "Wij hebben een totaalpakket en we onderscheiden ons met bijzondere producten die je nergens anders ziet. Mensen worden ook wel door andere slijterijen naar ons doorgestuurd: ga maar naar Van Erp. Daar vind je wat je zoekt." Trouw Van Erp kent een uitgebreide en trouwe schare klanten. Onder hen ook heel wat markante types, Tom kan er smakelijk over vertellen. "Geeft een meneer een bestelling door voor een feestje, vraagt ie of we ervoor kunnen zorgen dat er wat leuke jongens meekomen. Ik dacht eerst, ik hoor het niet goed." Of die mevrouw die met een geaffecteerde stem haar volgende lading van 12 flessen sherry bestelde. "Helaas hadden we er nog maar 10 op dat moment. En toen volgde me toch een hartgrondige vloek!" Heel bijzonder is de klant die al 40 jaar elke dag langskomt. De ene keer koopt hij een flesje bier, de volgende dag een fles Beerenburg. "En als hij een dag niet komt, belt hij op. We zouden ons anders maar ongerust maken." Stadstypes En ja, er kwamen ook beruchte stadstypes binnen. Herman: "Met eentje hebben we heel wat te stellen gehad, een klein, spichtig vrouwtje. Eigenlijk een treurig verhaal, eerst aan de drugs verslaafd en later zwaar aan de alcohol. Ze veroorzaakte in de binnenstad vaak overlast en ze was in de meeste winkels niet meer welkom. 7
• pagina links: bedrijfsleider Tom Brouwers • boven: entree van de winkel • onder: de festiviteiten voor het 100-jarig jubileum van Van Erp konden vorig jaar niet doorgaan. Maar wel is er samen met Hoog- houdt een speciale jenever uitgezocht. Voor 100 jaar 100 flessen 100% moutwijn jenever. Er zijn nog een paar flessen beschikbaar.
Bij ons wel, maar onder strikte voorwaarden. Ze mocht een keer per dag komen voor 11 uur. Dat hebben we strikt gehandhaafd, hoe moeilijk dat soms ook was." Ook Tom weet nog van zwerverstypes en junks die maar bleven komen. "Die pakte ik bij kop en kont en zette ze buiten de deur." Overigens heeft hij dit al jaren niet meer meegemaakt, dronken klanten in de winkel. Het is een stuk rustiger geworden in het A-Kwartier. Hij prijst zich gelukkig dat de winkel open mag blijven in deze corona-tijd. Wat niet door kan gaan zijn de proeverijen, die mist hij wel. Vooral de whiskyproeverijen. Toms ogen gaan glinsteren bij de herinnering. "We huren daarvoor een Schot in die al tijden in Nederland woont. De deelnemers proeven zes whisky's en hij vertelt er heel aanstekelijk over. Hartstikke leuk. Aan het eind sta je met zijn allen te zingen, de Schot begeleidt op gitaar. Ik hoop echt dat we dit binnenkort weer kunnen oppakken." Afglijden Het is een mooi product: drank. Maar het kent ook een gevaarlijke kant. Herman vertelt hoe zijn vader hen altijd waarschuwde: kom er zelf niet aan. "We woonden boven de winkel, dus het was nooit op. Je kon onbeperkt doordrinken. Ik kan best genieten van een drankje, maar drink eigenlijk amper. Proeven natuurlijk wel, maar dat is een heel ander verhaal." Hij heeft verschillende collega's zien afglijden, om over te dorstige kroegbazen nog maar te zwijgen. Een volgende generatie Van Erp staat niet klaar om de zaak over te nemen. Herman: "Het is heel mooi zo'n winkel, maar ook heel arbeidsintensief. Je bent er al gauw 6 tot 6,5 dagen per week mee bezig. Ik heb mijn kinderen altijd voorgehouden dat ze niet in de zaak hoefden. Ze hebben allemaal leuke posities met veel meer vrijheid." Het pand is vorig jaar verkocht, vooralsnog gaat de winkel gewoon door met de verkoop van kostelijk vocht.
DESIGN MEUBELEN VERLENGDE VISSCHERSTRAAT 1 9718 JA GRONINGEN TELEFOON 050 - 314 36 22 MOBIEL 06 - 30 899 191 INFO@HOEKJEGRONINGEN.NL
WWW.HOEKJEGRONINGEN.NL
8
De route wordt gratis aangeboden door WinterWelVaart met dank aan: Gemeente Groningen, Provincie Groningen en Culturele Voucher Groningen. Studio Tape heeft de route ontwikkeld met technische ondersteuning van Tapart. De teaser van de luisterroute is hier te bekijken: https://youtu.be/ DpxGeFDzLoQ LET OP: voor het volgen van de route moet je toestemming geven om de geolocatie te gebruiken. En zet tijdens het wandelen je scherm NIET op schermvergrendeling. Credits: Artistiek concept en uitvoering: Studio Tape | Muziek: Raimund Groß | Stem: Jan Roelofs
tekst: Karlijn Donders | foto: Han Santing
Flarden uit het A-Kwartier
De mythische meerminman aan de Hoge der A, de urban jungle van Schele Greet in de Hoekstraat en de allesverwoestende handgranaat van de Stoeldraaierstraat. Je komt het allemaal tegen in de theatrale smartphonetour 'Flarden uit het A-Kwartier'. De tour laat je met een uniek verhaal vol fantasie en historie op een nieuwe manier luisteren en kijken naar het prachtige stukje stad. Wandel je mee? De route loopt van de Kleine der A, over het Hoge der A, via de Vissersbrug naar de Reitdiepskade. Over de Plantsoenbrug en langs de noordzijde van de Noorderhaven, steek je de Kijk in 't Jatbrug over naar de Noorderhaven zuidzijde, Hoekstraat, Oude Kijk in ´t Jatstraat, Grote Kromme Elleboog, A-kerkstraat, A-kerkhof en weer terug naar de Brugstraat. De 14e editie van WinterWelVaart ging in december vanzelfsprekend niet door. Om het AKwartier toch op een verrassende én coronaproof manier te kunnen ontdekken, heeft de organisatie van WinterWelVaart deze theatrale luisterroute laten maken. Je kunt de route tot 1 juni gratis beluisteren op je mobieltje via https://www.winterwelvaart.nl/luisterroute. We willen je vragen rustig te lopen. Stapvoets, als het tikken van een oude klok. Vergeet niet om je heen te kijken in het A-Kwartier, een wijk vol verhalen. De route is geschikt voor jong (vanaf 8 jaar) en oud. Iedereen kan de route volgen wanneer het maar uitkomt. De start is bij het anker aan het water, op de Kleine der A en de tocht duurt in totaal 50 minuten. Neem je (opgeladen) telefoon én oortjes/ koptelefoon mee. Veel plezier! 9
050 7119069
D
e kogel (of appel) is door de kerk! Er heeft zich een lezer van onze buurtkrant gemeld met de oplossing van de vraag wat de afkorting HBS betekent, namelijk Hogere Burgerschool. Maar was dat nou een school voor Hogere Burgers of een Hogere School voor Burgers? Wikipedia is er enigszins vaag over, maar suggereert dat de eerste verklaring juist is. Hoe dan ook, de jury had weinig moeite een winnaar aan te wijzen, want Jan Paul Hof was de enige inzender en zijn oplossing was nog goed ook. De appel, een Pink Lady, de Rolls Royce onder de appels, werd tijdens een korte, maar indrukwekkende ceremonie aan de heer Hof overgedragen. Onze hof(!)fotograaf Han Santing was aanwezig om de plechtigheid middels de gevoelige plaat te vereeuwigen. Let vooral ook op het certificaat van afkomst en echtheid, waarmee de Rolls Royce-appel gesierd wordt. Dat schept zekerheid in barre tijden. Wij wensen Jan Paul veel plezier met zijn Roze Dame! (tekst: Henk Cuperus)
Appeltje voor de dorst
T
ijdens de afgelopen loeihete zomer had ik het al vaak gezien: vier studenten die in de Westerbinnensingel onder het genot van een koel biertje of frisje in een opblaasbad zaten. Leuk, maar niet wereldschokkend. Maar toen ik op Oudjaarsdag goed ingepakt mijn huis verliet zag ik het weer: met een glas met inhoud zaten ze in het dampende water! Te mooi om er niets mee te doen, deze warmte temidden van ijzige kou, dus gauw het fotomachientje gehaald om deze bijzondere gebeurtenis voor u vast te leggen. Hulde aan deze bijzondere bikkels! Als ze later arts, advocaat of wat ook maar zijn kunt u uw problemen met een gerust hart aan ze toevertrouwen, want het is op 31 december 2020 bewezen dat ze geen enkele hindernis uit de weg gaan! (tekst & foto: Henk Cuperus)
Bikkels in bad
11
Galerie Erika Stulp
Oude Kijk in "t Jatstraat 62 geopend: donderdag, vrijdag, zaterdag: 14.00 - 17.00 (maar soms is het een bel-galerie) 050 318 4651 / 06 36 16 76 86 www.erikastulp.nl erikastulp@live.nl
De culinaire cadeaushop Grote Kromme Elleboog 8 telefoon 050 31 88 451 www.leuklekker.nl
van het bestuur
• Leegstaande pandjes Zoals we in het laatste nummer van vorig jaar al schreven, zijn we (nog steeds) drukdoende met de pandjes die vallen onder de leegstandsverordening. Het gaat met name om een paar pandjes in de Hoekstraat. Op uitnodiging van een aantal bewoners hebben diverse raadsleden een bezoek aan de buurt gebracht om zich laten informeren over de problematiek van leegstand, illegale bewoning en teruggekeerde prostitutie en drugshandel. De gemeente heeft inmiddels werk gemaakt van de illegale bewoning en de verbouwing van een aantal leegstaande huisjes vordert langzaam, maar gestaag. We zijn blij met deze ontwikkelingen, maar realiseren ons ook dat we er nog niet zijn. Voorlopig blijven we er dus bovenop zitten. • Herinrichtingen De herinrichting bij de A-kerk is inmiddels afgerond en alhoewel het buiten koud is en de bloembakken nog leeg, zie je er regelmatig mensen met een kopje koffie zitten. We zijn benieuwd hoe het eruit ziet als het straks lente is! De herinrichting van de Lutkenieuwstraat lijkt eveneens afgerond te zijn. De grootste winst zijn de fietsparkeervakken die goed lijken te werken als oplossing voor het 13
foto: Han Santing
• Terwijl de dooi zich na een week van sneeuw en vorst in de verte aandient, worden schaatsen nog snel geslepen en waagt menigeen zich her en der in de Stad op glad ijs. Toen het koufront zich aandiende kreeg ik visioenen van schaatsen op de A en koek en zopie op de stoep van de Sleutel, net als in 2012, de laatste keer dat we op het ijs een rondje stad konden doen. En op zondag 14 februari kon het dan echt. Het bleef bij korte stukjes tussen de bruggen, maar mijn visioen kwam uit. Onder een stralende zon werd het een heerlijke dag waarop de corona-ellende even helemaal kon worden vergeten.
fietsparkeervraagstuk. De herinrichting van de Turftorenstraat lijkt voor de zoveelste keer op z'n gat te liggen. Sinds medio december is er niets meer vernomen van de gemeente. Begin maart hopen we meer inzicht te krijgen in de planning voor de herinrichting en de daaraan gekoppelde parkeerexperimenten. • Rijrichting Sledemennerstraat We hebben de gemeente gevraagd of de rijrichting van de Sledemennerstraat omgekeerd kan worden, omdat de smalle Sledemennerstraat en het verblijfsgebied van de A-straat niet uitnodigen om er met de auto te rijden. Het idee is om verkeer dat uit de Sledemennergarage komt niet rechtsaf via de A-straat weg te leiden, maar linksaf via de Verlengde Visserstraat. De gemeente heeft het vraagstuk opgepakt en onderzoekt nu wat de mogelijkheden zijn. Wordt vervolgd! • Welkom drukkerij Scholma En verder: Drukkerij de Marge die jarenlang onze buurtkrant naar volle tevredenheid heeft gedrukt, is helaas gestopt met haar activiteiten. In drukkerij Scholma uit Bedum hebben we een goede opvolger gevonden. Oordeelt u zelf! • Bestuur zoekt versterking Tijdens de ALV eind 2020 heeft Esther Klaver haar vertrek als voorzitter aangekondigd. Per 1 april zal Fleur Woudstra (foto) de voorzittershamer tijdelijk overnemen. Om het gat te dichten, zou het fijn zijn als er buurtbewoners zijn die het bestuur willen versterken. Dus, wil je invloed uitoefenen op het wel en wee van de buurt en jouw kwaliteiten daarvoor inzetten? Neem dan contact op met Fleur via hetakwartier@gmail.com • Vergunningsaanvragen inzien Tot slot willen we u nog graag wijzen op de mogelijkheden om vergunningaanvragen in te zien. Er zijn drie mogelijkheden: 1. Lopende aanvragen inzien 2. Verleende aanvragen inzien 3. Een bouwdossier inzien waarvan de bezwaartermijn verstreken is. In alle gevallen is het maken van een afspraak nodig. Dat kan via https://afspraken.gro14
ningen.nl/date-and-time. Kies voor het inzien van een lopende en verleende aanvragen voor de optie 'Informatie Bouwen en Wonen' en voor het inzien van een bouwdossier waarvan de bezwaartermijn verstreken is de optie 'Bouwdossier'. • Via de app OmgevingsAlert (gratis te downloaden in de Appstore) kunt u de vergunningaanvragen in de buurt bekijken (dus niet de bijbehorende stukken). Tevens kunt u ervoor kiezen om een melding te ontvangen wanneer er een nieuwe vergunningaanvraag in de buurt van uw woning is ingediend. • Klachten melden Klachten over afval, overlast, vergunningen kunt u het meest eenvoudig indienen via de app slim melden Groningen en bij het Klantencontactcentrum (KCC) van de gemeente Groningen. Het KCC is bereikbaar via het algemene telefoonnummer 14050 en via het emailadres info@groningen.nl. • Zoals gebruikelijk houden we u op de hoogte van de ontwikkelingen via Facebook, Twitter en het A-mail bulletin.
U kijkt naar de nagenoeg lege Activiteiten Agenda van uw Buurtvereniging (zucht) Vanwege de huidige beperkingen zijn wij gedwongen alle activiteiten tot nader orde uit te stellen. Zodra het weer veilig en ongehinderd mag, kunt u een uitnodiging via het A-Mail Bulletin van ons verwachten. Maar daarvoor moet u zich wel eerst via hetakwartier@gmail.com zelf hebben aangemeld o.v.v. 'aanmelding A-Mail Bulletin'. Woensdag 14 april 20.00 uur digitale Algemene Leden Vergadering (via Zoom) Na de zomervakantie hopen we elkaar weer volop en virusvrij te kunnen ontmoeten. Bijvoorbeeld op onze traditionele A-Kwartier boottocht op de Leviathan, het prachtige schip van Gerrit en Marjolijn de Goede, die tot ons groot verdriet in 2020 vanwege Corona niet door kon gaan. Houd in ieder geval alvast zaterdagavond 25 september vrij in uw agenda voor ons speciale virusvrije A-Kwartier buurtdiner! Ik wens u een mooie lente, hou vol, blijf gezond en vooral tot ziens. Fleur Woudstra, Bestuurslid Activiteiten
15
Hommeles in de Hoekstraat oftewel
de laatste loodjes wegen zwaar tekst: Piet Boorsma | foto's: Han Santing Jawel, voor wat betreft buurtverbetering zijn we van ver gekomen sinds 1985. Herinnert u zich nog de idyllische vergezichten in de toekomstvisie A+kwartier anno 2016? Daarmee werd de laatste ingrijpende herinrichting gestart van de voormalige prostitutiestraten Vishoek, Hoekstraat, 4e Drift en Muurstraat. Hiervoor werd zelfs een speciaal bestemmingsplan vastgesteld dat als leidraad diende voor de herbestemming van voormalige prostitutiepanden. En later, toen bleek dat enkele onwillige eigenaren te weinig vaart maakten, werd in 2018 ook nog eens een leegstandsverordening vastgesteld. Compleet met subsidiepotjes en leningsmogelijkheden. Vol verwachting klopte ons hart. En wie in de loop van 2020 door de straten heeft gewandeld, kan er niet omheen: de buurt heeft op veel plekken een welkome facelift gekregen. De leefbaarheid verbeterde en afgelopen zomer werden zelfs weer toeristen met stadsgidsen gespot!
16
Verkrotting, prostitutie & drugshandel Ondanks de mooie stappen verschijnen er met regelmaat berichten via Dagblad v/h Noorden, OOG en RTV Noord waaruit blijkt dat de klad in de buurtverbetering komt. Bewoners, buurtvereniging en wijkwethouder beklagen zich over langdurige leegstand en hebben ijdele hoop op een snellere herontwikkeling van, met name, de Hoekstraat. Beeldbepalend hiervoor is de verkrotte gevelrij tussen 4e Drift en Oude Kijk in 't Jatstraat. Niet geheel toevallig allemaal van dezelfde eigenaar, de fa. Huisma. U weet wel, degene die de goedwillende buurtgenoten vorig jaar nog wegzette als 'zeikvolk', dat niveau. In 2020 stonden 8 van zijn leegstaande panden nog steeds te verkrotten. Nou vooruit, op 1 na dan, daar werd namelijk gewoond. Illegaal, dat dan weer wel. Hoewel dat laatste, zoals een 'professionele' verhuurder betaamt, door Huisma wordt betwist. En ja hoor, ook kwamen daarover meldingen binnen over terugkerende drugshandel. Dat leidde ertoe dat het pand in mei/juni na een politie-inval werd gesloten. En wat schetste de verbazing van omwonenden: binnen de kortste keren (we schrijven augustus 2020) werd het pand weer bewoond! En niet alleen met klachten over drugsdealen maar nu ook prostitutie. Oude tijden herleefden en dat niet tot vreugde van de buurt. Verschillende omwonenden voelden zich zelfs geïntimideerd door de situatie en wilden (lees: durfden) geen stappen te ondernemen. Tot verbazing van betrokken omwonenden en buurtvereniging greep ook de gemeente niet kordaat in. Pas na lang en herhaald aandringen bij ambtenaren, leidinggevenden en (wijk-)wethouder ging B&W eind september over tot handhaven. En als u denkt dat het in een oogwenk was gepiept - want het ging immers om een illegale situatie - dan hebt u het mis. Juist toen moet een en ander volgens procedures afgehandeld worden, want het moest juridisch wel kloppen. Na vijf (5!) maanden leek half januari 2021 een eind te zijn gekomen aan de overlastgevende illegale bewoning. Ik schrijf 'leek' want kort voor het inleveren van dit artikel bleek begin februari het pand opnieuw bewoond. We zien het mede lede ogen aan: moedig voorwaarts! 17
Gemeenteraad, leegstandsverordening & bouwactiviteiten De aanhoudende verloedering bracht dus oud zeer terug en het optreden van de gemeente daarin was reactief. Dat raakte een open zenuw in de buurt: de leefbaarheid en veiligheid van de buurt kwamen in het geding. Daarom bracht ondergetekende de situatie onder de aandacht van de gemeenteraad. Gelukkig vond ik daar een luisterend oor. Met zeven van twaalf fracties heb ik de ongerustheid en onvrede kunnen bespreken, te weten GroenLinks, ChristenUnie, PvdA, VVD, 100% Groningen, PVV en Student&Stad. Deze partijen hebben - soms gezamenlijk - informele dan wel schriftelijke vragen gesteld aan B&W over het gebrek aan voortgang in de Hoekstraat. Enkele van de partijen hebben in de maanden november en december ook een werkbezoek gebracht aan de Hoekstraat om poolshoogte te nemen. Door deze steun is op ambtelijk en politiek niveau meer aandacht geweest voor de problemen in de Hoekstraat. Gelukkig maar. In de tweede helft van vorig jaar werd voor twee panden eindelijk begonnen met de uitvoering van in 2019 goedgekeurde bouwplannen. Die panden naderen momenteel hun voltooiing. Begin november werden de (ver-)bouwplannen voor nog eens vijf panden goedgekeurd. Als de bouwactiviteiten daarvan binnenkort beginnen, mogen we blij zijn. De bouwinspectie heeft aangegeven daarover de vinger aan de pols te houden. Rest nog het voormalige prostitutiepand op de hoek met de 4e Drift waar het afgelopen halve jaar zoveel te doen is geweest. Het staat sinds 2018 op de leegstandslijst, wat betekent dat het onderwerp van gesprek is tussen gemeente en eigenaar. Bij de toepassing van de leegstandsverordening geldt dat zolang gesprekken in 'minnelijk overleg' plaatsvinden, de gemeente niet tot eenzijdige maatregelen (bijv. boetes) kan/wil overgaan. Wat ons betreft is voor w.b. dit pand het minnelijke er wel van af. We roepen de gemeente op om doortastend op te treden en de puntjes op de i van de herinrichting van de Hoekstraat te zetten.
Deskundig en persoonlijk Voor al uw wensen op notarieel gebied Onder andere voor advies over: ! ! ! ! !
(levens)testamenten nalatenschappen estate planning vastgoed ondernemingen en rechtspersonen
mevr. mr. Thea van der Veur (notaris) mevr. mr. Melanie Benus (kandidaat-notaris dhr. Bareld Timmer (juridisch medewerker)
Noorderhaven z.z. 34 ⏐050-3185188⏐www.forumnotariaat.nl
18
De wekker Tjitske Zuiderbaan De stekker is eraf, hij wekt me niet meer. Tussen andere herinnerdingetjes heeft ie een plek verworven in mijn letterbak. De plastic wekker van V&D uit 1979 is zo antiek intussen, dat hij weer modern is. Ik kreeg hem voor mijn 24ste verjaardag, omdat je zelfs op de kunstacademie wel eens op tijd moest verschijnen. Mijn toenmalige verkering had er diep voor in de buidel getast, terwijl hij net van zijn erfenis een pakhuis in de Hoekstraat had gekocht, de straat waar hij eerder als kraker had gewoond. Na de plotselinge dood van zijn vader, op de verjaardag van zijn al overleden moeder nota bene, besloot vriendlief terug te keren naar de Hoekstraat. Met twee van de prostituees aldaar had hij een speciale band. De een vond hij bloedmooi, een struise blonde met veel te grote borsten voor zijn kleine handen. En met Vera kon hij lachen, de oude tanige Tsjechische, wiens Pekineesje met roze strikje vanuit de vensterbank de klanten probeerde af te schrikken. Zij gaf hem een gebruikt en afgekeurd tweepersoonsbed; het kraakte. Een soort IKEA-bed, nogal onopvallend voor de business. Ons deerde het gekraak niet, het was een hele vooruitgang ten opzichte van de oude kapokmatras waarop wij voordien sliepen. Omdat ik slechts twee dagen eerder jarig was dan hij, kon hij mijn verjaardag niet vergeten. Wel herinnerde ik hem aan het cadeau dat bij deze dag hoorde. Een voorgekauwd cadeau, op veel fantasie voor geschenken kon ik hem nooit betrappen. De wekker was praktisch en omdat hij toch het grootste deel van de dag in het donker staat is uiterlijk niet belangrijk. Toch slikte ik even toen ik het pakje opende en de mat goudkleurige wekker, toen nog mét stekker, tevoorschijn kwam. Voor V&D begrippen misschien hip, in mijn ogen pure kitsch, en dan niet van het soort dat camp mag heten. Maar ik bedankte hem en zei dat ik hem prachtig vond. De verkering duurde vijf jaar. De wekker ging langer mee. Vriendlief bouwde zijn nachtelijk imperium aan de Hoekstraat op, van motorclub tot feestcafé. 'Bamboleo' klonk het er zondagochtends rond half elf, wanneer nog een handjevol gasten over de dansvloer dweilde. De roemruchte kroeg beleefde hoogtijdagen en raakte in het slop toen mijn intussen ex-geliefde zich genoodzaakt zag entree te heffen. Zakkenrollers en mensen met andere culturele achtergronden, die de vrijgevochten Groningse vrouwen lastigvielen, kostten hem zijn vaste klanten. Achtendertig jaar na mijn 24ste verjaardag hield de wekker ermee op. Steeds langzamer liep hij, tot al zijn tijd verstreken was. Ik dacht aan de dag dat ik hem kreeg. Zo heb je verkering en zo lees je in de krant dat je ex een licht hartinfarct heeft gehad en dat de kroeg voorgoed is gesloten. 19
Alles wordt thuisbezorgd.nl
tekst: Tjerd van Riemsdijk | foto's: Han Santing 20
U
it de A-kerkstraat komen de gehele dag door oranje gekleurde fietsers met een even oranje gekleurde vierkante koelrugzak. Sinds een jaar is daar een filiaal van Thuisbezorgd.nl geopend, een dochteronderneming van Just Eat Takeaway. Vanwege de verschillende lockdowns is de vraag naar besteldiensten enorm toegenomen. Tussen al die bezorgdiensten is Thuisbezorgd toch wel een grote speler. Met hun modieuze en 'onze' nationale kleur zijn de bezorgers opvallend in de stad aanwezig is. Op gezette tijden zwermen ze door de stad en ben jij je leven niet altijd zeker als onbedachtzaam en soms mijmerend stadswandelaar. Van dit verschijnsel wilde ik wel wat meer te weet komen. Dus heb ik bij het nieuwe filiaal gevraagd of ik een keer met de chef mocht spreken. Moeilijke communicatie De winkeldeur was gesloten. Maar via een steegje naast de winkel - met op het raam een grote reclameposter met een afbeelding van een zich haastende bezorger - liep ik als vanzelf een behoorlijke ruimte in met een balie. En daarachter zag ik wel 200 zwarte en oranje elektrische fietsen met gekleurde velgen. Na wat uitleg gaf de baliemedewerker mij het adres van zijn leidinggevende Lourens Vrolijk. Met z'n e-mailadres in mijn zak kon ik hem via een berichtje vragen om een gesprek te hebben over hoe Thuisbezorgd functioneert en waar zijn werkgever filialen heeft. Wat een mooi vooruitzicht om een chef met zo'n positieve naam te mogen spreken. Ik keek ernaar uit. Het blijkt echter niet altijd mee te vallen om belangrijke personen te spreken te krijgen. Een antwoord van Lourens volgde nadat ik nogmaals bij de medewerker had gevraagd om een reactie van hem. Na het aanbieden van zijn excuses voor de verlate reactie, schreef hij mij dat het drukke tijden zijn en het leuk te vinden dat ik een stuk over Thuisbezorgd wilde schrijven. Echter kon hij niet instemmen met mijn verzoek. "Maar"… schreef hij verder: "Ik hoop daarvoor te kunnen rekenen op uw begrip." Wachten op de app Dan maar enkele daadwerkelijke bezorgers aanspreken, die onderweg waren en/of zaten te wachten rondom de A-kerk op een bestelling. Ik vroeg ze wat ze doen en hoe ze het doen… Het valt mij op dat vele bezorgers mij in 't Engels, niet altijd even vloeiend, antwoorden. Dit fenomeen wordt bevestigd door een wel zeer montere thuisbezorgster, die concludeert dat juist de buitenlandse studenten deze klusjes graag willen uitvoeren om wat extra noodzakelijk zakgeld te verkrijgen. Ze beweert dat: "De meeste banen vereisen toch op z'n minst een behoorlijke vaardigheid van de Nederlandse taal, die deze studenten in het algemeen niet goed machtig zijn. Immers alle colleges zijn tegenwoordig in het Engels." Bovendien geeft ze mij te kennen dat deze werkzaamheden heel goed tussen je vaste dagritme door gepland kunnen worden. Op mijn vraag hoe de bezorgers nu aan hun 21
werkzaamheden gezet kunnen worden, wijst ze met een gebaar van een vanzelfsprekendheid op haar mobieltje. Ze verklaart dat daarop een app zit waarmee het filiaal waar ze werken met hen communiceren. "Via deze app geven de bezorgers hun werktijden voor elke dag aan. Dat kan zeer flexibel zijn." "Hoeveel verdienen deze bezorgers eigenlijk?" was mijn misschien wel ongepaste vraag. Even daadkrachtig en monter, alsof ze de vertegenwoordiger is van het bezorg-personeel, vertelt ze verder: "Per uur ontvangen ze hun loon". En is hun loon afhankelijk van het aantal bestellingen, die ze in dat uur rondbrengen? "Nee, de hoogte van het loon hangt niet af van het aantal bestellingen die ze in die tijdsspanne kunnen wegbrengen. Het loon is per bezorger wel verschillend en hangt af van haar of zijn leeftijd". De buitenlandse student-bezorger, die hier vlakbij zit en ons gesprek probeert te volgen, knikt instemmend. Of zij het loon in netto of bruto bedragen ontvangen weet ze niet (of wil ze wil daar niets over zeggen). Dat geldt ook voor mijn vragen over het wel of niet betalen van eventuele sociale premies en of zij dan ook de bezorgkosten bij de winkelier moeten afrekenen. De consument wikt en beschikt In deze periode van lockdowns met bijna allemaal gesloten winkels mag je toch ook verwachten, vroeg ik mij af, dat de concurrentie tussen de bezorgbedrijven groter is geworden. Dit zal zeker ook een effect hebben op de bezorgkosten. Het bedrag dat het (winkel-)bedrijf voor de bestelling bij Thuisbezorgd moet betalen, werd mij bij de bezorgers niet duidelijk. Dat gaat buiten hen om, wist een winkelier mij te vertellen. De kosten worden door Thuisbezorgd direct met de aanvrager voor het bezorgen van hun product verrekend. Die prijzen schijnen nogal te verschillen, doch zijn behoorlijk stevig en komen veelal bovenop de prijs van het bestelde product. Vandaar ook dat veel bedrijven die nu genoodzaakt worden hun producten te bezorgen dit zelf of met behulp van familie en/of vrienden regelen. De supermarkten hebben zo hun eigen besteldiensten. Circa 200 winkeliers in de stad hebben zich verenigd in een online Warenhuis Groningen, die hun producten via lokale bezorgdiensten laten bezorgen. Ook dit initiatief is genomen om hun waar beter online in de markt te zetten maar ook om hun bezorgkosten te drukken. Kortom, een geduchte concurrent van de vele bezorgbedrijven waar de consument ook voordeliger bij uit is. De bezorgmarkt lijkt bijna verzadigd en een ruif waar velen uit eten. Kijk maar om je heen wanneer je door de stad loopt of fietst. Oppassen geblazen! 22
tekst: Henk Cuperus & Tjerd van Riemsdijk
afbeeldingen: RHC Groninger Archieven
De wijken en straten van Groningen hebben niet zomaar een naam gekregen. Sterker nog, meestal gaat er een interessante geschiedenis aan vooraf. Vele straatnamen in het A-kwartier verwijzen naar ambachten. De latere straten, stegen, gangen en singels en pleinen kregen vaak de namen van de beroepen die daar uitgevoerd werden. In dit tweede deel van ons dossier daarvan een paar voorbeelden: Stoeldraaierstraat De Stoeldraaierstraat spreekt voor zich: meubelmakers. In april 1945 compleet weggevaagd door een ontploffende Duitse munitiewagen, die daar door de Duitsers met opzet schijnt te zijn neergezet. Als we de oorlog toch verliezen dan maar met zoveel mogelijk kabaal. Sportief is anders. De naam stamt uit de zeventiende eeuw, daarvoor maakte hij deel uit van de Rechte Jat, die nu Oude Kijk in 't Jatstraat heet. Turftorenstraat De Turftorenstraat heette eerst samen met de Grote Kromme Elleboog 'Kromme Jat', in tegenstelling tot de 'Rechte Jat'. Hij leidde naar een toren in de stadsmuur, waarin turf werd opgeslagen. Zo ver mogelijk van het centrum, vanwege het brandgevaar. De toren is in 1550 afgebroken, de naar turf genoemde straat is er gelukkig nog. Schuitemakersstraat De naam Schuitemakersstraat spreekt eveneens voor zich: scheepsbouw op een plaats waar vroeger veel meer water was dan nu en waar het Zuiderdiep nog uitkwam op de A. 23
Van 1820 tot 1826 was het eerste stadsziekenhuis van Groningen aan de Schuitemakersstraat gevestigd tot het naar de Popkenstraat gegaan is. Munnekeholm De Munnekeholm stamt uit 1346. Munneke betekent monniken en holm betekent hoogte; de Munnekeholm heette eerst Aduarder Holm, omdat de Cisterciënzer monniken uit Aduard hier een refugium hadden. Een refugium is een toevluchtsoord; een vluchteling wordt ook wel refugee genoemd. We richten ons op het zuidwesten van ons A-Kwartier. Daar lag in de 17de eeuw rondom de wallen en stadsmuren een vrij brede gracht. Binnen de wallen, dwingers, muren en poorten lag de stad met haar diepen, driften, stegen, pleinen en tuinen. In de loop van de tijd verdichtte de stad zich totdat ze bijna uit haar voegen barstte en de wallen geslecht mochten worden. In een deel van het A-Kwartier stroomde tussen het centrum van de Stad, de Vismarkt, de Grote markt en de wallen, het Zuiderdiep. In de periode dat het Zuiderdiep via diverse Driften verbindingen had met de achterliggende straten in het Centrum, lagen ten zuiden van het Zuiderdiep velden en terreinen waar vele werkzaamheden en handel plaatsvonden.
Vervolg op deel 1: herberg Egypte Uit betrouwbare bron hebben we vernomen dat zigeuners vroeger wel Egyptenaren genoemd werden als verbastering van het Engelse woord gypsies, wat zigeuners betekent. En dat Engelse woord is dan weer afgeleid van Egypte, waarvan Roma, zoals ze tegenwoordig heten, zeggen dat ze vandaan komen. Roma heten ze omdat een gedeelte van hen uit Roemenië afkomstig was. Maar herberg Egypte? Kwamen hier veel zigeuners? Geen idee! Overigens zijn de Roma in WO2 gruwelijk vervolgd door de nazi's. Kijk voor meer informatie op het onvolprezen Wikipedia.
24
Hoe is het eigenlijk meT... Jan Reint Smit tekst: Henk Cuperus | foto: Robert van der Molen "Ik ben in augustus 1929 geboren, ben dus 91 jaar, goed bij de tijd en redelijk ter been, met dank aan mijn wandelstok. Ik ben opgegroeid in Hoogezand en heb in Leiden privaatrecht gestudeerd. Ik heb eerst tien jaar in de verzekeringen gewerkt in Rotterdam. Vervolgens werkte ik vijf jaar op een advocatenkantoor in Groningen. Daarna werkte ik twintig jaar, tot mijn pensioen, op de juridische afdeling van het Storkconcern, op het hoofdkantoor in Amsterdam. Na mijn pensionering heb ik in Limburg gewoond, samen met studiegenoten op een hofboerderij, zo'n typerend Limburgs vierkant gebouw om een binnenplaats heen. In Maastricht, dat in de buurt ligt, ben ik veel uitgegaan, maar ik heb me er altijd buitenstaander gevoeld. Dan zijn Groningers, stug en afstandelijk volgens de "volkswijsheid", veel minder afstandelijk. Na achttien jaar Limburg ben ik teruggegaan naar Groningen en nu woon ik al tien en een half jaar in de Westersingelflat op de hoek van de Reitdiepskade en de Westersingel. Ik woon op de tweede verdieping, precies hoog genoeg om goed uitzicht te hebben op het Noorderplantsoen met alle levendigheid van dien. En laag genoeg om contact te houden met de wereld beneden. Ik woon er heel plezierig. Die Westersingelflat staat er trouwens pas sinds 1949, want tot in de tweede wereldoorlog stond er een mooi herenhuis, dat door oorlogsgeweld verloren is gegaan. 25
Café Mulder (foto: OOG)
Ik heb goed contact met mijn buren, niet teveel, niet te weinig, precies goed. Mijn hobby's zijn geschiedenis, speciaal die van Groningen en Drenthe en kunstgeschiedenis. Ik heb op dat gebied 25 jaar colleges gevolgd bij HOVO, Hoger Onderwijs Voor Ouderen, waarmee ik wegens corona helaas moest stoppen. Ja, over corona gesproken, akelig onderwerp natuurlijk, mijn leven is erdoor veranderd omdat ik nu niet meer naar café Mulder kan, waar ik als stamgast drie keer per week kwam. Wat de dagelijkse boodschappen betreft: een buurvrouw doet nu online inkopen voor mij en laat ze, samen met haar eigen boodschappen, bezorgen. Heel prettig! Je moet zorgen dat je mensen blijft zien, anders word je eenzelvig. Daarom kwam ik ook altijd op de buurtborrels van het A-Kwartier, heel gezellig en ik vind de activiteiten ook altijd erg leuk. Hopelijk komt dat snel terug! Maar ik wil positief eindigen: ik zal nog zo lang mogelijk doorgaan met mijn hobby's, mijn goede leven en hopelijk is die corona-narigheid snel voorbij, zodat het 'nieuwe normaal' weer het oude normaal wordt en ik weer naar het café kan! Dat wordt dan niet café Mulder, want dat is definitief gesloten. Het echtpaar Floris en Larissa heeft café de Minnaar in de Kleine Rozenstraat overgenomen, dat zal mijn nieuwe stamcafé worden, hoop ik."
Kunstatelier Noes Met werk van Beeldend Kunstenaar Annuska ‘t Hart
Geopend op afspraak en iedere zaterdag van 13.00-17.00 u
Pottebakkersrijge 13 9718 AG Groningen Telefoon 06-30109303 Website www.annuska-t-hart.nl
26
Even voorstellen: Heidi Renkema, nieuwe directeur Museum aan de A (Noordelijk Scheepvaartmuseum)
E
tekst: Karlijn Donders
27
foto: Han Santing
ind vorig jaar heeft de Raad van Toezicht van Museum aan de A Heidi Renkema (1977) benoemd tot directeur/bestuurder. Met ingang van 1 maart 2021 volgt ze directeur Jan Wiebe van Veen op, die na 33 jaar op 1 januari 2021 het museum heeft verlaten. Heidi Renkema was de afgelopen vijf jaar directeur van Museum Wierdenland in Ezinge. Dit museum richt zich op het landschap, de archeologie en de cultuur van het terpen- en wierdengebied. Speciale aandacht is er voor de wierde van Ezinge en het Nationaal Landschap Middag-Humsterland. Vanaf 2016 wist Heidi het museum tot een goedlopende vrijwilligersorganisatie te maken met veel oog voor maatschappelijke relevantie. Heidi is in Winschoten geboren en groeide op in Loppersum en Zeerijp. Tegenwoordig woont ze in de Oosterpoortbuurt. Heidi deed de masterstudie biologische landbouw in Wageningen, daarna werkte ze jarenlang als onderzoeker en projectcoördinator in verschillende nationaal en internationaal opererende natuurorganisaties. Mede door deze achtergrond ziet ze originele samenwerkingsverbanden, o.a. met vluchtelingenorganisaties. Heidi heeft veel zin in haar nieuwe functie: "Museum aan de A kan bij uitstek de plek worden om mensen te wijzen op het unieke karakter van de Groninger-provincie met schitterende oude landschappen, kerken, borgen, wierden, dijken, kloosters en boerderijen. Maar in het nieuwe museum vertellen we natuurlijk ook het verhaal van de stad. Museum aan de A ligt op een unieke plek, middenin het A-Kwartier, met straks een entree aan de A
die eeuwen een prominente functie had in stad en provincie. Een historisch museum moet beginnen bij de directe omgeving. We willen de geschiedenis van het A-Kwartier een permanente plek geven in het vernieuwde museum waarin ook ruimte is voor het verhaal van bijvoorbeeld de horeca en de middenstand. We hopen in samenwerking met onze buren een nieuwe historische dimensie toe te voegen aan de buurt, voor bewoners en bezoekers. Denk bijvoorbeeld aan historische wandelroutes, smartphone luisterroutes zoals Flarden uit het A-Kwartier (zie pag. 9) en plekken waar je door middel van Augmented Reality het verleden met het heden kunt combineren." Met een sterk geloof in de waarde van educatie, is Heidi ervan overtuigd dat Museum aan de A een rol moet spelen in het vergroten van kansen voor jongeren. "De geschiedenis van Groningen is veel rijker en interessanter dan vaak wordt gedacht. Historische kennis, verbondenheid met de buurt, eigen omgeving, inzicht in het grotere verhaal en een solide 'sense of place' kunnen allemaal bijdragen aan gevoelens van trots en eigenwaarde. En die kunnen weer een opstapje of zelfs een springplank vormen naar zelfontplooiing." Museum aan de A Het Noordelijk Scheepvaartmuseum wordt het historisch museum van Stad en Provincie en krijgt een andere naam: Museum aan de A. Deze transitie wordt gefaseerd uitgevoerd. Zo is museumcafé Het Pomphuis aan de Kleine der A in september al officieel geopend. Het museum krijgt een nieuwe vaste opstelling en wordt een historische ontmoetingsplek voor mensen en instellingen op het gebied van de Groninger geschiedenis en identiteit. Educatie is een speerpunt. Ook wordt Museum aan de A leer-werkplek voor Noorderpoortstudenten. Samenwerkingspartners zijn de Groninger Archieven, Noorderpoort en het Groninger Museum.
foto: Stella Dekker (Noord. Scheepvaartmuseum)
28
W
erd ze op een gegeven moment gevraagd door de Amerikaanse turnbond om coach te worden. Siberië trok aan de bel en Australië. Eindeloos veel wereldkampioenschappen maakte ze mee. Buurtgenote Rietje Bijlholt (73) trainde kampioenen en kleine kinderen. En steeds keerde ze weer terug naar de Visserstraat. Nog altijd een afgetraind lichaam en een kaarsrechte houding, in rust staan haar voeten in de eerste balletpositie. We spraken Rietje over de hoogte- en dieptepunten uit haar carrière. Als kind al was ze verslingerd aan ballet en turnen. En dat ging haar goed af. De gymnastiekleraar uit haar geboorteplaats Veendam herkende Rietjes talent en plaatste haar in een selectiegroepje. Topturnen was in die tijd, we spreken over de jaren '50-60, een vrijwel onbekend fenomeen in Nederland. De Sovjet-Unie, daar gebeurde het. En dat gold ook voor ballet. Dus besloot Rietje na haar eindexamen Slavische talen te gaan studeren in Groningen. Ze was weliswaar aangenomen voor de tekst: Wilma Mik filmacademie in Amsterdam, maar dat vond haar moeder niet zo'n geslaagd idee. Haar dochter in dat verre Amsterdam. Ze begon intensiever te trainen en werd noordelijk kampioen. Maar toen - o noodlot - brak ze haar enkel. "Ik was en ben behoorlijk fanatiek en wilde nog wat extra oefenen op het paard." Ze gleed uit de schoonmakers waren de gymzaal al aan het dweilen - en krak! Daarmee kwam haar carrière als turnster abrupt ten einde. Ze bleef in Veendam wel de turntrainer assisteren.
De hele wereld rond met turncoach Rietje Bijlholt
foto's: collectie Rietje Bijlholt
Professionele dans Gelukkig was ballet nog wel mogelijk en dat pakte ze - zoals alles in het leven- enthousiast en vol vuur op. Aanvankelijk bij Gretel van de Bruggen, dé balletschool uit die tijd. Later richtte ze zich op moderne dans. In 1968 werd ze lid van een professio29
nele dansgroep en die groeide uit tot de Noord Nederlandse Dansgroep, onder leiding van Wanda Grendel. Daar danste ze 14 jaar. "Een fantastische tijd!" Als Rietje vertelt gaat dat met een enorme uitbundigheid. Het stemvolume op luid, druk gesticulerend met armen en benen, en vaak eindigend in een gierende lach. Ze vervolgt over de prachtige producties die ze maakten, waar inmiddels ook haar partner Henk Kraayenzank aan meewerkte. Hij tekende voor het decorontwerp en de belichting. "Het ging steeds beter, we werden steeds professioneler en de reacties waren lovend - zelfs van de landelijke pers. En er kwam eindelijk ook wat meer geld beschikbaar." Maar ja, bij succes kunnen de ambities uiteen gaan lopen. En dat gebeurde ook hier. De boel klapte. Rietje danste nog in diverse producties en zette in 1995 een punt achter haar danscarrière. "Op een gegeven moment gaat leeftijd ook meespelen", vertelt ze met enige berusting. "Maar ik mis het wel hoor. Dans is zo'n mooie combinatie van beweging en emotie." Dus doet ze een paar keer per week mee met de online trainingen van het Nationaal Ballet - jaja, u leest het goed. "Dat is zo lekker! Die bewegingen zitten zo in mijn lijf." Stage in Rusland Ondertussen ontwikkelde zich parallel aan deze dansloopbaan al een tweede carrière: ze bleek een buitengewoon talent te hebben als turncoach. Het lesgeven in Veendam, in combinatie met haar kennis van het Russisch, leidde Rietje in de jaren zeventig meermaals naar Moskou waar ze stage liep bij de grote kampioenenmaker uit die tijd: Yuri Titov. De carrière ging crescendo: ze werd gevraagd op Papendal om trainingen te geven, speciaal voor de vrije oefening op vloer - het onderdeel van de turnsport waarbij choreografie een belangrijk aspect is. Nou, daar wist Rietje wel raad mee. Niemand kon toen vermoeden dat ze later 30
zou uitgroeien tot de beste choreografe van de wereld. Kun je je voorstellen? Rietje, uit ons buurtje. "Eva Bartha, de Hongaarse trainster van de nationale ploeg regeerde met strenge hand. Van haar heb ik het vak geleerd. En eerlijk gezegd, ik dacht dat dat zo hoorde: die keiharde aanpak. Ik was wel een beetje bang voor haar." Na die intensieve leerperiode ging het snel: in 1987 werd ze coach van de Engelse ploeg. De contacten zijn er nog steeds. Rietje hielp bij de voorbereiding van de Britse • Rietje in 1987 met de Engelse turnploeg topturnsters op de Olympische Spelen van 2016. Vervolgens trok de Amerikaanse bond aan de bel. "Echt een eer", vertelt ze. Maar toch sloeg ze dit aanbod af. Het was tijd om wat meer thuis in de Visserstraat te zijn en dus sprong ze dichterbij huis in het volgende avontuur: een eigen turnschool in Heerenveen. De Amerikaans dame van de bond viel haast van haar stoel van verbijstering: 'What! You choose for Heerenveen instead of the USA?' Internationale successen "In Heerenveen wilden ze een turnhal bouwen en of ik daar iets in zag. Ik had inmiddels zoveel gezien in de wereld. Al die stages in Rusland, met het Engelse team over de wereld getrokken naar allerlei kampioenschappen. Ik wilde mijn eigen school met een eigen aanpak met Amerikaanse, Russische, en Chinese invloeden." En zo geschiedde, in 1993. Nederland was toen internationaal gezien nergens. Dat veranderde snel daarna, drie van Rietjes talenten kwamen bij de nationale ploeg. In 1999 werd het jeugdteam tweede in Parijs. "Daar had niemand op gerekend. Ik moest de kinderen in de turnhal opsnorren: jullie moeten je medaille ophalen!" Weer die gierende lach. Ze draaide inmiddels mee bij het trainerscorps van het nationale team en moest zich echt een plekje veroveren in die mannenwereld. Ze begrijpt de ophef wel in de afgelopen jaren over intimidatie en geweld. "Het zijn schatten van jongens maar ze gingen soms echt te ver." Rietje zelf wordt door de turnsters omschreven als streng maar menselijk. 31
Bloei Er brak een periode van bloei aan voor de Nederlandse turnsport. "We waren gedreven coaches, maar het is vaak ook een kwestie van geluk, van talent dat zich aandient: Rixt Valentijn, Verona van der Leur, Suzanne Harmes. De Sovjet-Unie torende er vroeger altijd mijlenver bovenuit, maar knalde na 1989 uit elkaar. China telde altijd mee, Amerika is door Roemeense trainers opgestuwd. Wij waren altijd 15de of 16de en in 2000 bij de Wereldkampioenschappen ineens vijfde!" Maar met al die interlands schoot de aandacht voor het thuishonk in Heerenveen wat tekort en het niveau kelderde. Rietje werd in 2005 ontslagen. "Dat was heel erg zuur. Die school was tenslotte mijn kindje. Ik heb er 12 jaar met hart en ziel gewerkt en met bijna alle turnsters uit die tijd heb ik nog contact." Hoge onderscheiding Maar haar naam was natuurlijk internationaal gevestigd en ze kreeg tal van aanbiedingen. Uit Australië bijvoorbeeld. En een heel spannende: Siberië. "Daar heb ik lang over nagedacht, maar ik wilde geen vaste klussen meer. Wel freelance op projectbasis." En zo trok ze als 'academy expert' van • Rietje (rechts) met Suzanne Harmes de internationale turnbond de wereld rond. Van 2006 tot een paar jaar geleden werkte ze als gasttrainer bij het Duitse, het Oostenrijkse, het Engelse nationale team. De functie bracht haar ook naar landen waar de sport nog tot ontwikkeling moest komen: Senegal, Egypte, Lapland. "Dat was geweldig leuk, maar op een gegeven moment kreeg ik zo de pest aan al dat gereis. En je bent altijd te gast, het is niet je eigen ding. In 2016 ben ik ermee gestopt. Ik hoopte in Nederland nog wat te kunnen doen, maar dat is helaas niet gelukt. Ik heb geen spijt van mijn keuze, maar er ontstond ineens wel een gat. Ik heb altijd een doel gehad in mijn leven. Met ballet was het de beste balletten maken, met turnen wereldkampioenen kweken. Of het lukt is vervolgens een tweede. Dat soort doelen zijn er nu niet en dat voelt vreemd." In 2011 kreeg ze de hoogste coachesonderscheiding van de internationale turnbond. Als enige Nederlander ooit. En nu? Er is vast wel een emplooi te vinden voor een dame met zo'n zee aan ervaring. Al helemaal in een samenleving die snakt naar gezonder leven en meer bewegen. 32
zondag 14 februari 2021
een week verschil
foto's: Han Santing
33
zondag 21 februari 2021
Peuterspeelzaal is goedkoper dan je denkt tekst: Daphne Glazenburg Stel je voor, je kind wordt straks vier en gaat voor het eerst naar school. Hoe gaat dat dan met jas aantrekken, broodjes smeren en vriendschappen sluiten? Hoe krijgt je kind zijn plek in de groep? Je kind moet straks zijn eigen weg vinden, en daarom is het superbelangrijk dat je hem daar op voorbereidt. En dat doet je kind op de peuterspeelzaal.
over wat ze allemaal zelf al kunnen na een paar maanden!
foto: Geke Minnema
Hoe ziet de dag er uit op de peuterspeelzaal? Op de peuterspeelzaal maakt je kind kennis met zingen, voorlezen, bewegen en knutselen met materialen als verf, klei, potloden, water en zand. Daarnaast is elke dag een mooie dag om buiten te spelen. Bij het buiten spelen liggen de uitdagingen voor het oprapen, het inspireert tot fantasiespel, tot grote dingen ondernemen en dingen met je handen creëren. Kortom, goed voor de ontwikkeling! Kinderen ontmoeten elkaar in het spel en op deze manier leren zij spelenderwijs met elkaar omgaan, waardoor de overstap naar de basisschool straks een stuk makkelijker wordt.
Spelenderwijs leren en ontdekken Samen op ontdekkingstocht. Spelen, kletsen en alles onderzoeken. Je kind maakt een heleboel vriendjes, kijkt naar wat zij doen en doet het na. Je kind leert hier goed Nederlands praten. Op de peuterspeelzaal wordt je kind uitgedaagd om allerlei nieuwe dingen te proberen. Zo ontwikkelen ze zich in rap tempo. Je zult verbaasd zijn
Peuterspeelzaal voor sommigen bijna gratis De peuterspeelzaal is voor álle kinderen van 2 tot 4 jaar. De peuterspeelzaal is enorm belangrijk voor de ontwikkeling van je kind. De overheid betaalt een groot deel 34
voor jou. Wat je zelf moet betalen is afhankelijk van je inkomen. In het algemeen geldt: hoe lager je inkomen, hoe minder je hoeft te betalen.
In de gemeente Groningen is de eigen bijdrage voor de peuterspeelzaal dan ¤ 8,53 per maand. Mocht je dit niet kunnen betalen, kan de gemeente deze kosten overnemen. Wij helpen je natuurlijk met de aanvraag.
Kinderopvangtoeslag of gemeentelijke subsidie? Werken of studeren jij en je partner beide, dan heb je recht op kinderopvangtoeslag. Heb je geen baan, dan heb je recht op gemeentelijke subsidie voor de peuterspeelzaal. Die dekt het grootste deel van de kosten, soms zelfs bijna alles. Wil je weten wat het in jouw situatie kost, bel dan of mail. Wij rekenen het graag voor je uit!
1 jaar? Aanmelden maar! Wil je zeker zijn dat je kind op de dagdelen van jouw keuze kan komen, regel dit dan op tijd. Aanmelden kan via www.sksg nl, of door te bellen naar 050-3171390, whatsappen met 06- 49 49 49 21 of mailen naar klantadvies@sksg.nl.
foto: SKSG Ranonkel, Hoogkerk
Rekenvoorbeeld Vader werkt, moeder is thuis en zorgt voor haar zoontje van 2 jaar, die 2 ochtenden per week naar de peuterspeelzaal gaat. Het maandinkomen van de vader is ¤ 1.685,-.
35
De Rits was, Scandal is! dragqueens aan de Pottebakkersrijge
tekst: Han Santing 36
E
ind vorig jaar zag het er even naar uit dat Groningen het in de toekomst moest stellen met weer een homo-bar minder. Het langstbestaande gay-café in de stad, De Rits aan de Pottebakkersrijge (eerder buurtcafé De Ritz en theaterbar Viva la Diva) zou na 40 jaar zijn deur moeten sluiten. Maar er gloort een nieuw roze licht aan de horizon van het A-Kwartier. Het café heeft een nieuwe eigenaar: Albert van den Oever en als het aan hem ligt gaat het café een doorstart maken onder de naam The House of Scandal (of kortweg Scandal), een drag showbar onder de dynamische leiding van Van den Oevers alter ego: dragqueen Mildred Scandal.
foto: Han Santing
Er was een tijd dat de stad Groningen beroemd was vanwege het relatief grote aantal homo-uitgaansgelegenheden. Dat begon in 1967 met de oprichting van bar-dancing Quassi Modo aan het Kattendiep, twee jaar later gevolgd door de Red Lion aan de Hoge der A, in 1974 omgedoopt tot Club MacDonald, later verkort tot The Mac. Medio jaren '80 kwamen daar The Duke, Leto (in de A-kerkstraat), El Rubio (Zwanestraat), Decadent en De Rits (nu met een s) bij. Het einde van The Duke kwam in 1994 met de komst van De Golden Arm in de Hardewikerstraat die het tot 2013 uithield. Ook El Rubio en Decadent hielden in datzelfde jaar op te bestaan. Even leek het gezamenlijk vervolg, café-dancing De Kast in de Oosterstraat levensvatbaar, maar ook daarvoor viel in 2017 het doek. De vrouwencafés kwamen vanaf 1979 op. Met prachtige namen als: Dikke Trui, De Del, De Derde Dame en De Koningin waarvan de laatste het tot begin 2005 uithield. Drie gelegenheden bestaan nu nog. De roze driehoek met café De Prins in de Zwanestraat, café Uit de Kast in de A-kerkstraat en natuurlijk: Scandal aan de Pottebakkersrijge.
• boven: Quassi Modo (foto: Piet Boonstra GA) • The Mac (foto: Charles Roffey) • onder: Dikke Trui (foto: Frank Straatemeier GA)
De terugloop van het aantal homo-bars is niet iets Gronings. Sinds de jaren '90 is het een algemeen verschijnsel. Vooral de discotheken verdwenen; het werd (en wordt) de bezoekers te duur. Ook gaan homo's steeds vaker met heterovrienden en -vriendinnen uit en voor seks is het internet de belangrijkste contactmogelijkheid geworden. 37
Het Juridisch Spreekuur gratis juridisch advies
www.hetjuridischspreekuur.nl
logo House of Scandal
Maar ook is het denkbaar dat (eindelijk) grotere tolerantie en afnemende discriminatie van invloed zijn op het aantal specifieke homo-bars. Ook in het buitenland is die teneur zichtbaar: zo is in Amerika het aantal LGBTQ- gelegenheden (die letters staan voor: lesbian, gay, bisexual, transgender en queer/questioning) met 40% afgenomen sinds 2010. Toch blijft de behoefte aan 'eigen' uitgaansgelegenheden bestaan en om te overleven zetten eigenaren van de bestaande locaties alle zeilen bij om hun klanten aan zich te binden. Optredens van dragqueens zijn daar een voorbeeld van. Voor alle duidelijkheid: dragqueens zijn mannen die zich als vrouw verkleden. Het is bedoeld als entertainment, niet als gendercorrectie. Het woord komt waarschijnlijk van het Engelse 'drag' (= slepen) en verwijst naar de lange rokken die over de grond sleepten. 'Queen' is hoogstwaarschijnlijk een verwijzing naar het Oud-Engelse woord 'quean' of 'cwene' wat vrouw betekende en later werd gebruikt om zowel promiscue vrouwen als homoseksuele mannen aan te duiden.
Albert is niet nieuw in de branche; voor de 47-jarige -afkomstig uit Katwijk aan Zee- is dit zijn 5e horecazaak. In 2008 begon hij in Nijmegen een gay danscafé. Vervolgens woonde hij een jaar op Ibiza en bij terugkeer in Nijmegen nam hij een buurtcafé over dat al geruime tijd leeg stond. Hoewel de tent liep als een trein deed hij het café van de hand. De klandizie was niet zijn doelgroep vond hij. Hij startte een nieuwe gay bar die ook weer veel bezoekers trok, maar het succes ging ook gepaard met jaloerse blikken van mensen die hem eruit probeerden te werken. Van den Oever vertrok over de grens naar Duitsland, zette daar een club op. "Een prima zaak", zegt hij, "maar het was financieel een slechte tijd en de gasten besteedden te weinig. Met drie drankjes per klant op een avond hou je een horecabedrijf niet in leven." Werken in een café is lang niet altijd een garantie voor een redelijk inkomen, dus Albert is blij met zijn zorgopleiding: hij werkte 11 jaar als onderofficier Geneeskundige Dienst bij 39
foto: Han Santing
Het starten van een café tijdens de tweede lockdown waarin de hele horeca op apegapen ligt lijkt op het eerste gezicht niet het meest uitgelezen moment, maar de nieuwe House of Scandal-eigenaar Albert van den Oever (foto) laat zich niet kisten. Hij heeft nu de tijd om het café gedegen te verbouwen. De toiletten zijn klaar, er wordt gewerkt aan een podium en de bar wordt opgeknapt en alles krijgt een nieuw verfje. "Alles wordt lekker strak, lekker fris en lekker nieuw" zegt hij, "maar met behoud van de originele uitstraling van bruin café; maar wel een tikkeltje 'fout', want daar staat Scandal natuurlijk wel voor."
Defensie, zat een tijd in de thuiszorg en werkt nu bij de GGD als teamleider COVID-bronnenonderzoek. "Je moet toch ergens je boterham vandaan halen", zegt hij. Hij vindt het erg leuk werk, maar de horeca blijft toch zijn grote liefde. In 2017 kwam hij naar Groningen, ging eerst aan de slag als bedrijfsleider in hotel-restaurants op Schiermonnikoog. Maar op het eiland voelde hij zich toch opgesloten dus vertrok hij naar de vaste wal. Aan de andere kant van het water vond hij werk in Lauwersoog bij restaurants als Het Ailand, het Booze Wijf en De Voormalige Noorman. Eind 2019 begon hij als restaurantmanager bij paviljoen De Dame in Paterswolde, maar door corona stopte dat voortijdig. Het voorlopig laatste station was achter de bar van café De Prins. Een indrukwekkende staat van dienst en dan vergeet hij nog bijna te melden dat hij ook nog een bedrijfje in oesters heeft, een lekkernij die hij in Lauwersoog ontdekte. "Vroeger was ik helemaal geen liefhebber, maar toen ik eenmaal de wadden-oesters geproefd had was ik verloren. Ik kom als Oesterman op feesten en partijen en maak daar de oesters open voor de klanten en schenk daar een lekkere bubbel bij." In het nieuwe zitje achterin het café praten we onder foto's van Alberts favoriete dragqueens over het ontstaan van 'zijn' Mildred Scandal (foto links). "Begonnen is het eigenlijk op Ibiza; daar was ik op een feest dat -niet toevallig- ook Scandal heette met optredens van dansers en drags. Terug in Nederland bleef het kriebelen: je verkleedt je als vrouw, doet een keertje gek met carnaval; dat bevalt en zo ga je door." Zijn grote voorbeeld in Nederland en degene die hem het belangrijke laatste zetje gaf is Jennifer Hopelezz (artiestennaam van de Australiër Richard Keldoulis), mede-eigenaar van dragqueen-discotheek Club Church en van Sauna Nieuwerzijds in Amsterdam (foto links). "Zij zet een karakter neer waar niemand aan kan tippen, met schijt aan alles." Albert noemt Jennifer hét voorbeeld van de dikke-billen-queen met de mega-heupen en het moderne baardje. In 2003 stond zij aan de wieg van de jaarlijks terugkerende Dragqueens Olympics met als hoogtepunt het rondje om de Westerkerk op naaldhakken en niet te vergeten het handtaswerpen en bitch-volleybal. Maar het is niet alleen show bij haar: ze strijdt voor homorechten en zet zich al jaren in om het preventieve anti-hiv-geneesmiddel PreP in het basispakket van de zorgverzekering te krijgen. Naast Jennifer hangen foto's van meer dragheldinnen: Dusty 40
Gersanowitz (foto boven), de 'moeder der moeders' en in Amsterdam bekend als de onvolprezen bingokoningin van de Zeedijk met haar enorme rode pruik die zeker een paar kilo weegt. Of Dee Dee Janssens, maker van de siliconen borstplaat. En natuurlijk mag de ster uit eigen stad niet ontbreken: Anastasia von Beaverhausen (foto rechts), voorheen barman van De Prins en fameus vanwege haar bingo's... "Hoho... wacht even...Bingo?" Albert (lachend): "Nee, niet een zaaltje met belegen bejaarden, maar echte drag: vals, belachelijke prijzen en flauwekul. Pure entertainment. En probeer niet met een verkeerde bingo te komen want dan word je afgebrand. Tot grote hilariteit van het publiek natuurlijk...". De begrippen 'house', 'moeder' en 'familie' komen vaak voorbij. Hoe zit dat? Albert: "Een drag-familie is een groep artiesten met aan het hoofd een drag-moeder. En die heeft dochters. Mijn eigen drag-moeder is Lady Godiva uit Arnhem. Zij is de 'oma' in mijn verhaal want zelf ben ik ook moeder en heb ik een aantal dochters. Als er een nieuwe drag in 'the scene' komt, zoekt die aansluiting bij andere meiden die haar helpen in het wereldje." In Amerika leven sommige van die drag-families ook samen in één huis. De kinderen wonen dan 'in'. In Nederland is dat niet gebruikelijk, maar vormen leden van de familie wel samen een 'house'. Sommige met een complete stamboom. Wie is Mildred Scandal en wat mogen we straks van haar verwachten? "Ik ben niet mezelf in die rol; ik ben een karakter. Mildred is niet zo vals als veel andere dragqueens, maar een tikje vals kan ze wel zijn... Ze is meer het moedertype; sociaal en gezellig. Ik stap ook niet zo gauw op het podium, daar ben ik niet genoeg 'rap van de tongriem' voor. Liever loop ik tussen de mensen door, wat kletsen, wat flauwekullen. De gastvrouw. Mijn House of Scandal staat open voor iedereen. Wees welkom op het podium en misschien komt jouw foto dan wel op the Wall of Fame!" Laatste -misschien wat domme- vraag: zou je eigenlijk niet liever een meisje zijn? "Nee, het is een act en een hobby. Je bent wie je bent en de dragqueen is een stukje kunst dat je neerzet. Ik moet er niet aan denken om een vrouw te zijn. Ben blij dat ik die borsten af kan doen 's avonds." 41
Nieuws van het Der Aa-theater In de vorige A-krant kon u een uitgebreid artikel lezen over de geschiedenis van het gebouw aan de A-kerkstraat: het Der Aa-theater. Naar aanleiding daarvan nam de voorzitter van het bestuur, Gerrit Kamstra, contact met ons op. "Mooi stuk" zei hij, "maar dat is geschiedenis. Achter de nu nog gesloten deuren van het theater zijn we bezig met de toekomst. Dat betekent dat het 95-jarige gebouw een renovatie ondergaat: onder andere achterstallig onderhoud, verbeteren van de ventilatie. Omdat we willen passen in het mooie A-Kwartier, willen we ook de gevel verfraaien. Het gebouw is onder architectuur gebouwd, volgens de Groninger Amsterdamse school. Die stijl willen we weer in zijn oorspronkelijke vorm terug laten komen. Dat betekent in ieder geval dat we de entree aan gaan pakken. Weg met de groene tegels, weg met het huidige naambord en een nieuwe deur, die past bij zo'n leuk theater in het A-Kwartier. Elk zichzelf respecterend theater zet zichzelf in de schijnwerpers. Dat gaat ook gebeuren, waarbij we de glas-in-lood ramen uit gaan lichten, zodat iedereen de afbeeldingen goed kan zien!" Volgens Gerrit wordt het voor de inwoners van het A-Kwartier zo'n mooi plekje, dat iedereen er verliefd op wordt! Maar dan moet er eerst nog wel iets gebeuren! Er wordt een crowdfundingsactie opgezet die over niet al te lange tijd zal de starten. We hopen op de betrokkenheid van de A-Kwartierders en dat ze willen bijdragen aan dit mooie project! (tekst: Bertine Beugels)
42
Schip Ahoy Twee jaar lang zeilden scheidend A-Kwartiervoorzitter Esther Klaver en haar partner Piet Boorsma met het 14 meter lange expeditiejacht de Acalephe van Tonga in de Stille Oceaan naar Griekenland. Een tocht van 12.000 zeemijlen (ruim 22.000 kilometer). Lezers van de A-krant werden tijdens de reis regelmatig door Esther en Piet op de hoogte gehouden van hun avontuur. Terug in Nederland besloot Esther de ervaringen op te tekenen in een boek. Het boek -dat leest als een spannend jongensboekis nu klaar en ligt voor ¤ 19,95 te koop bij Kunst en Vliegwerk aan de Oude Kijk in ’t Jatstraat 10. Of anders te verkrijgen via boekenbestellen.nl