buurtkrant van het A-Kwartier jaargang 35 nummer 3 2019
krant
Pronkjewails
design uit heden en verleden
De Dood en de Zee
in het Scheepvaartmuseum
Bommen Berend
foto-impressie van een warme 28e
Politie: 0900-8844 Meldpunt overlast: 050-5875885 brugt.aanen@groningen.politie.nl Wijkpost Binnenstad voor klachten over uw woonomgeving: 050- 3678910 of www.gemeente.groningen.nl/overlast-en-zorg-melden A-krant: De A-krant is een uitgave van buurtvereniging ‘Het A-Kwartier’ in Groningen en verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 2500 exemplaren. Bij een teveel aan kopij kan de redactie besluiten de kopij verkort, niet of pas in een volgend nummer te plaatsen. Ingezonden brieven worden niet anoniem geplaatst en de schrijver/ster is verantwoordelijk voor de inhoud. Banknummer buurtvereniging: NL33 INGB 0005 031 398 t.n.v. Buurtvereniging Het A-Kwartier Buurtpand de Oude Drogisterij: Lage der A 4: Hans Imelman, 050-3125020 Hier is elke laatste zondag van de maand de Buurtborrel van 16.00-18.00 uur Website Buurtvereniging: www.a-kwartier.nl Wilt u op de hoogte blijven van de meest recente ontwikkelingen en activiteiten, meldt u dan aan voor het A-mailbulletin. Stuur een mail naar hetakwartier@gmail.com o.v.v. ‘aanmelding A-mail bulletin’. Post voor Het A-Kwartier en de A-krant: Westerbinnensingel 49 9718 BS Groningen e-mail: hetakwartier@gmail.com Bestuur buurtvereniging Het A-Kwartier: Henk Cuperus (secretaris) Fleur Woudstra (voorzitter a.i./activiteiten) Gerrit de Goede (penningmeester) Trinet Holtslag
06-30 60 89 29 06-28 92 24 77
Verspreiding van de A-krant: Hans en Tineke Mulder, Schuitemakersstraat 7a 06-26 76 96 60 / 050-3120413 mail: ormu@home.nl Hier kunt u zich ook aanmelden als u mee wilt helpen de A-krant te bezorgen.
van de redactie
Degene die dit stuk schrijft, doet dat wat ongemakkelijk. Ondergetekende is namelijk als interim-eindredacteur aan de redactie toegevoegd en hij weet nog niet of hij die functie voorlopig permanent zal gaan uitoefenen. Een kwestie van tijd en ruimte in de agenda. Als u dit nummer in de bus krijgt, zullen de talloze nieuwe studenten vast al een beetje gesetteld zijn en een swapfiets gehuurd hebben die bij zal dragen aan de toenemende fietsdichtheid van de Brugstraat en andere Albert Heijn-gebieden. Laten we hopen dat het de overheid op korte termijn lukt de schrikbarende fietsoverlast in de binnenstad het hoofd te bieden. De herfst nadert en we hopen dat die, ondanks ergernis over stilstaande treinen vanwege blaadjes op de rails, toch vooral de gedaante aanneemt van een Indian Summer met aangename temperaturen en een schuchtere zon die niet van wijken weet. Peter H. Propstra
colofon
Omslagfoto: Tentoonstelling Pronkjewails (Jan Ottens)
Hopelijk is iedereen zonder zonnebrand, vakantiestress of blikschade terug in zijn/haar vertrouwde omgeving. En diegenen die daar bleven hebben misschien af en toe even een verraste blik geworpen op een overbekend uitzicht dat opeens helemaal nieuw en anders leek. Dat laatste is deze of gene vast overkomen tijdens de wandeling door de vroegere Joodse buurt waarvan Tjerd van Riemsdijk in dit nummer verslag doet. Hetzelfde fenomeen kan zich voordoen wanneer we langs het van oudsher bekende pand van verfhandel Bossina aan de Pottebakkersrijge lopen en daar opeens een prettig bevolkt terras aantreffen van een nieuw etablissement. Tjitske Zuiderbaan bezocht het en doet verslag. Er zijn stukken die ons aan het denken zetten, of ons in gedachten naar verre oorden voeren: voorzitter Esther Klaver verhaalt van haar zeiltocht. En andere die aanleiding kunnen zijn tot museumbezoek, een fietstocht of een wandeling. Verder o.a. een foto-impressie als herinnering aan de hete 28e augustus in het A-Kwartier. En een gesprek met fietsenmaker Pim en kompanen, hoek Westerhavenstraat.
Redactie: Henk Cuperus, Tjerd van Riemsdijk, Hans van de Sande, Wilma Mik, Tjitske Zuiderbaan Peter Propstra (eindredactie) Han Santing (vormgeving & foto's)
Medewerkers aan dit nummer: Esther Klaver, Fleur Woudstra, Jan Wiebe van Veen, Kiki Santing, Hilbrand Edskes, Jan Ottens (foto's) Sacha Landkroon (gedicht) Kopij voor A-krant 2019|4 inzenden vóór 15 november 2019
Drukkerij De Marge, Groningen 3
Een wandeling door voormalig Joods Groningen
Tekst: Tjerd van Riemsdijk Foto's: Jan Ottens
Voorafgaand aan de borrel van onze buurtvereniging Het A-kwartier wandelden diverse bewoners mee met Marcel Wigchers van de synagoge in de Folkingestraat. Een bijzondere wandeling door delen van de historische Joodse buurt in Groningen.
E
venals in vele Nederlandse steden was die ook in Groningen aan het eind van de 19de en in het begin van de 20ste eeuw op levendige wijze aanwezig. Een stadsdeel dat veel dichter bebouwd en bewoond was dan nu het geval is en dat zich bevond in het zuiden van de binnenstad vanaf de Vismarkt tot aan de Singels en tussen de Munnekeholm en de Gelkingestraat. In dit deel van de stad woonden de veelal armere Joodse arbeiders en kleine ambachtslieden, en de handelaars en winkeliers. De rijkere Joden woonden, evenals de andere goed gesitueerde inwoners van de stad, aan de Grote Markt en de Vismarkt, en aan de Singels en in de Schildersbuurt. Later begonnen de Joodse Groningers zich meer over de stad te verspreiden. Als gevolg van de Jodenvervolging in de Nazitijd keerde het overgrote deel van de Joodse Groningers na de bevrijding niet meer uit de kampen terug naar huis. Van de oorspronkelijk 3000 joden in 1940 overleefden slechts 150 de oorlog. Een deel van de overlevenden van de Holocaust emigreerde naar IsraĂŤl of Amerika. Onze wandeling begon bij de synagoge, een bijzonder bouwwerk in neo-moorse stijl ontworpen door
Pagina links: Folkingestraat 1913, foto van K.B. Kramer (RHC Groninger Archieven) Deze pagina, boven: Voorgevel synagoge Folkingestraat Onder: Provocerende propaganda van de bezetter in 1943 aan het begin van de Folkingestraat (RHC Groninger Archieven)
5
Tjeerd Kuipers in het begin van de 20ste eeuw als vervanging van de oude sjoel uit 1756. Het gebouw heeft vele Arabische kenmerken, zoals koepels, met bladgoud belegde bollen op torentjes bij de hoofdingang, diverse kozijnen met hoefijzerbogen en glas-in-lood ramen, waaronder het grote ronde venster. Achter de synagoge, door een poortje aan de Nieuwstad, en ook in de Folkingestraat zelf zagen we nog de kenmerken van de voormalige dichte bebouwing en bewoning in de zgn. gangen en steegjes waar gewoond en gewerkt werd. Via de Folkingestraat staken we het Gedempte Zuiderdiep over naar de linkerzijde van het PathĂŠ filmtheater, de Ruiterstraat, waar vroeger de woning stond van de destijds vermaarde goochelaar prof. Ben Ali Libi, die in 1943 in Sobibor werd vergast. Sinds een paar jaar is in de Ruiterstraat het gedicht te lezen dat Willem Wilmink over hem schreef en dat Joost Prinsen ooit zo indrukwekkend voordroeg. Weer terug naar de Folkingestraat, die nu onderdeel is van de Museumroute vanaf het hoofdstation via het Groninger Museum naar de Vismarkt. Er is een grote diversiteit aan winkeltjes, die veelal privĂŠ-eigendom zijn. We bekeken ook een vijftal kunstwerken aan Boven: Oorlogsmonument in de Folkingestraat Het Portaal, van Gert Sennema uit 1997 Midden: Afgesleten deur & muur door paardenlijven bij slagerij Onder: Tegelwand voor slagerij Nieweg Inzet: Goochelaar prof. Ben Ali Libi Pagina rechts, boven: Voorm. Joods Oudelieden Gesticht (1932) Schoolholm 26 (foto: Wikipedia) Midden: Jeugdsynagoge (uit 1940), Folkingedwarsstraat 16 (foto: DvhN) Onder: De Folkingestraat in 1900 (RHC Groninger Archieven)
6
gevels, op de straat en in portieken, die geĂŻnspireerd zijn door de Joodse geschiedenis van de straat en verwijzen naar het Joodse verleden. Ook zagen we hier en daar historische bouwelementen en gevels, die ons nog herinneren aan de Joodse middenstand. Bijvoorbeeld in een portiek met geglazuurde tegelwand waarop de naam I.L. Nieweg, een van de Joodse slagers, die in dit stadsdeel woonde en zijn slagerij had. Daar schuin tegenover bevindt zich nog het zeer smalle gangetje langs de winkel van de (niet-koosjere) paardenslager. De door de veelvuldige aanvoer van de paarden naar de achterliggende slachterij afgesleten stijl, herinneren ons hier nog aan. Als afsluiting bekeken we de voormalige synagoge voor jongeren in de Folkingedwarsstraat en de twee woningen die erbij horen. Het gebouw is na de oorlog lange tijd in gebruik geweest als sportzaal. Bewoners konden het per uur huren voor gezamenlijke sportbeoefening als judo en badminton. Nu worden hier woningen in gerealiseerd. Het is de bedoeling dat de voormalige feestzaal en het leslokaal in stand worden gehouden. Ter nagedachtenis en mogelijk in gebruik van de Stichting Joodse Gemeente. Het ernaast gelegen zgn. Joods Oudelieden Gesticht (een bejaardentehuis) is inmiddels 7
verbouwd voor studentenhuisvesting. Dit gebouw, in Amsterdamse School-stijl opgetrokken, was jarenlang het huis en atelier van de vermaarde kunstenaar Olga Wiese, die het huis altijd het 'besjeshuis' noemde. Zij heeft op verzoek van de huidige eigenaar voor dit gebouw een gedenksteen ontworpen, genaamd Beth Zekenim (het huis van de ouderen). Die bevindt zich links van de voordeur. Na deze indrukwekkende wandeling genoten we van een hapje en een drankje in de binnentuin van de bewoners van de Schuitemakersstraat en de Reitemakersrijge en weemoedig doch ook met afschuw kijkend naar het verleden zijn wij trots op onze stad dat deze herinneringen nog te zien zijn.
Foto: 1917, collectie Jaap van Velzen (Het Geheugen van Nederland)
8
foto: Henk uperus
van het bestuur • Onze voorzitter Esther Klaver bevindt zich nog altijd op een der wereldzeeën. Verderop in dit nummer vertelt ze over haar zeilavonturen. Haar tijdelijk vervangster, Fleur Woudstra, probeert haar intussen zo goed mogelijk te vervangen en lijkt er inmiddels aardig in geslaagd de redactie van uw A-Krant met nieuwe schrijftalenten aan te vullen plus een nieuwe -uiterst deskundige- hoofdredacteur te vinden, die de redactie eerst op proef onder zijn hoede neemt. Heel blij waren we met Tjitske Zuiderbaan, die ons een hele poos uit de brand hielp op dat gebied en nu dus het stokje overdraagt aan buurtgenoot Peter Propstra. Tjitske : bedankt! • De herfst nadert en iedereen werkt inmiddels weer hard aan een betere binnenstad. Uw bestuur houdt zo goed mogelijk de vinger aan de pols bij de verschillende instanties als het gaat om A-Kwartier probleem nummer 1: waar parkeer je je fiets zo, dat een ander er geen last van heeft? De Gemeente heeft wel goede oplossingen voor de andere delen van de binnenstad in petto, maar onze westkant lijkt er stiefmoederlijk vanaf te komen. Behalve de onvermoeibare fiets stewards die in de ‘fietsspitsuren' wat orde in de fietschaos proberen te brengen, verwordt het van kwaad tot erger. Stiefmoederlijk behandeld voelen Het A-Kwartier en de Schildersbuurt zich ook na een bericht van diezelfde gemeente, dat ons WIJ pand verhuist van de binnenstad naar NB! de Oosterparkwijk! Hier is eerder sprake van een ZIJ pand.....
•
• Hebben onze Wijkwethouder en de gemeenteraad eigenlijk wel zicht op en aandacht voor het groeiend aantal ouderen in onze binnenstadswijk? Het kan toch niet zo zijn, dat je niet meer prettig oud kan worden in je eigen buurt! 9
Het Juridisch Spreekuur gratis juridisch advies
www.hetjuridischspreekuur.nl
Veel meer aandacht dus voor veilig begaanbare straten, waar je met wandelstok of rollator, of met je kinderwagen en jonge kinderen zonder obstakels uit de voeten kunt! Evalueer het beleid: kijk eens of die 'shared space' situatie in Brugen A-straat echt wel zo’n goed idee was.
foto: Hans Mulder
• Positief zijn we over het feit, dat aan onze langjarige wens om de kinderkopjes aan het Hoge der A af te vlakken eindelijk gehoor is gegeven. Het duurde even, maar dan heb je ook wat: een goed befietsbare Kade die een heel wat veiliger fietsroute is dan de Lage der A, waar fietsers door het autoverkeer bijna de plomp in worden geduwd. Over ‘shared space’ gesproken.... Het blijft ondertussen wel even flink doorbijten voor onze buurt; soms lijkt het haast of alle straten en steegjes zijn opgebroken! De Schuitemakerstraat, de Visserstraat, de Hoge der A, de Vishoek en straks ook de Turftorenstraat en de Laan: eerst worden alle leidingen en het riool vernieuwd, daarna begint de herinrichting pas. • Het vorige College beloofde de autobezitters in het A-Kwartier, bewonersparkeerders dus, voorrang te geven bij het vergunnen van een P-plek in de eigen wijk. Ingezet zou worden op “bezoekers van de stad parkeren uitsluitend in de P-Garages, bewoners behouden het recht hun blik in de eigen straat/buurt te parkeren.” Lapt het huidige College deze afspraken nu aan zijn laars? Het bestuur gaat er vanuit met een betrouwbare overheid te maken te hebben en houdt de gemeente dan ook aan zijn eigen afspraken! 11
Kunstatelier Noes Met werk van Beeldend Kunstenaar Annuska ‘t Hart
Geopend op afspraak en iedere zaterdag van 13.00-17.00 u
Pottebakkersrijge 13 9718 AG Groningen Telefoon 06-30109303 Website www.annuska-t-hart.nl
Het nut van goede contacten en samenwerking met en binnen onze buurtvereniging blijft duidelijk heel belangrijk. We zullen dat volgend jaar weer eens extra benadrukken, als onze Buurtvereniging Het A-Kwartier in mei 2020 35 jaar bestaat. Reserveer daarom nu al het weekeinde van 15, 16 en 17 mei voor alle festiviteiten die de lustrumcommissie voor u aan het voorbereiden is.
•
Het werd weer augustus en traditiegetrouw is daarin de Kei-week het begin van het nieuwe academische jaar met duizenden nieuwe studenten. Bij de telling van de voorinschrijvingen in mei kwam de RUG uit op 11.217 aanmeldingen. Vorig jaar waren dat er 9062. Op de foto rechts staan aspirant-leden van studentenvereniging Albertus Magnus in de Brugstraat dociel in eenheidskleding in de rij voor een programmaonderdeel. In Groningen studeren 61.110 studenten, waarvan er 33.983 in de stad Groningen wonen (peildatum 1 januari 2019). De RUG (31.115) en de Hanze (29.995) gaan nek aan nek in het totale aantal studerenden. Vooral het aantal internationale studenten in Groningen stijgt jaarlijks.
•
Maar liefst twee hittegolven telde Nederland deze zomer (tot nog toe). Temperaturen liepen op tot boven de 40 graden, een nieuw record voor ons land. Topdagen voor ijscoboeren en terrassen. Voor wijkbewoners die niet in eigen tuin of op het balkon de schaduw en de frisse lucht konden opzoeken, was het lastiger: dan de woonkamer maar volzetten met ventilatoren en luchtkoelers, of, zoals hier in de Westerhavenstraat, het zwembadje naar buiten. Een paraplu, gemonteerd op de huishoudtrap, zorgt voor de broodnodige schaduw.
foto: Harry Arling
foto: Lodewijk Roeland
•
13
Voorzitter op Zee Tekst & Foto's: Esther Klaver Onze voorzitter is met haar partner een zeilreis aan het maken van Tonga naar Turkije. Inmiddels zijn ze voorbij Fiji, de Solomon Eilanden en Papoea Nieuw Guinea. De reis werd ruw verstoord door een versleten ankerlier. Inmiddels zijn ze in Ambon. Hier pakken we de draad van hun reisverslag weer op. In Ambon verlengen we onze visa en bereiden we de 900 nM lange reis naar Lombok voor. De reis verloopt allesbehalve voorspoedig: lange periodes van windstilte, tegenstroom, een visnet in de schroef, een defect aan het rolsysteem van de genua, etc. het is alsof de duvel met ons speelt. Na negen dagen arriveren we op Lombok. Het ankerbiertje heeft nog nooit zo lekker gesmaakt! Het is begin februari. Met de eigenaar van de boot spreken we af dat hij in mei een nieuwe ankerlier brengt, dat biedt ons de gelegenheid om een langere tussenstop te maken in Nederland. We maken het jacht gereed voor vertrek, verwerken een voedselvergiftiging en sterken een paar dagen aan op Bali alvorens de terugvlucht naar huis te aanvaarden. Het is heerlijk om drie maanden thuis te zijn. Er gaat tenslotte niets boven Groningen! Piet en ik dwalen door de stad, picknicken in het Noorderplantsoen, praten bij met buurtgenoten, beschouwen de vorderingen van de diverse werkzaamheden in het centrum, merken op welke winkels verdwenen en welke er nieuw zijn en genieten volop van zowel de kou als het waterige voorjaarszonnetje. Medio mei vliegen we terug naar Lombok en voeren we samen met David, de Canadese eigenaar, diverse reparaties uit (waaronder de plaatsing van een nieuwe ankerlier), waarna we onze reis kunnen vervolgen. We hebben een paar maanden de tijd om de 1500 nM naar Thailand te overbruggen. 14
Dit betekent dat we de tijd hebben om het heel rustig aan te doen. We proberen de rakken zo kort mogelijk te houden zodat we bij daglicht kunnen zeilen. ’s Nachts zeilen is hier geen pretje: de grote hoeveelheid vissersboten die onvoorspelbare manoeuvres maken, onverlichte visplatformen en het gebrek aan deugdelijke navigatieverlichting in het algemeen, geeft nachtelijke zeiltochten een hoog Russisch-roulette-gehalte. We ontkomen er echter niet aan, want veel rakken zijn langer dan 60 nM en er is maximaal 12 uur daglicht. De regentijd is voorbij en dat betekent dat het klimaat een stuk aangenamer is: minder heet en een lagere luchtvochtigheidsgraad. Het is daardoor een stuk aantrekkelijker om op de verschillende tussenstops uitstapjes te maken en de toerist uit te hangen. Onze tocht leidt via Lombok (Gili Air, Sengiggi en Medana Bay), Bali (Amed, Singaraja, Lovina), Pulau Rass, Bawean en Kalimantan (Kumai) naar Sumatra (Beilitung). Waarmogelijk huren we een scooter om iets van de binnenlanden te zien, maken we duikjes op het huisrif en genieten we vanaf het strand van de zonsondergang met een biertje in de hand. Overal hebben we bijzondere ontmoetingen met de lokale bevolking en genieten we van de enorme gastvrijheid die zo kenmerkend is voor de Indonesische cultuur. Op Bawean geef ik een introductieduikles aan twee enthousiaste Indonesische jonge ondernemers en maken we met diezelfde jongens een prachtige wandeling door de rijstvelden. In Kumai bezoeken we het nationaal park om orang-oetangs in hun natuurlijke habitat te observeren en bij Beilitung wandelen we op onbewoonde eilandjes op zoek naar schelpen die we toch niet mogen meenemen. Het is inmiddels augustus en we staan op het punt om ook IndonesiÍ achter ons te laten. De komende twee weken eilandhoppen we ons een weg via de evenaar naar Singapore. Het is tijd voor een citytrip! Daarna liggen de kust van MaleisiÍ en Thailand op ons te wachten. So far, so good!
Westerhavenstraat 43/45 Sommige huizen lijken altijd te hebben bestaan en het eeuwige leven te hebben. Eigenlijk mis je ze pas als ze ineens gesloopt blijken te zijn en hun voormalige anonieme bestaan zich manifesteert als een gat in de gevelrij. De twee huizen aan de Westerhavenstraat 43 en 45 behoren tot die categorie. Niks spectaculairs: een strakke baksteen gevel uit de jaren '30 met als enig frivool element een erkertje op de eerste verdieping van nummer 45. En toch... het heeft iets. Hilbrand Edskes is iemand die gevoelig is voor deze stille schoonheid: "Op zich heb ik niet iets speciaals met deze huizen. Maar ik vind het jammer dat zowel de eenheid als historische panden verloren gaan met als enige reden dat er meer te verdienen is aan hogere gebouwen, ook al passen die qua omvang en stijl totaal niet in de oude buurten." Wat er hier zal verrijzen is nog niet bekend; het Loket Bouwen & Wonen van de gemeente spreekt van een vergunning voor het 'oprichten van een woongebouw'. Wordt vervolgd.
16
Pagina links, boven: Westerhavenstraat 43/45 in 2018 vanaf de Westerhaven (foto: Hilbrand Edskes) Onder: v.l.n.r. De huizen in resp. 1935, 1938 en nogmaals in 1938 Deze pagina: Museumbrug in 1937, foto's: Collectie Hilbrand Edskes Rechts: De huidige situatie, augustus 2019 (foto's: Hilbrand Edskes)
DESIGN MEUBELEN VERLENGDE VISSCHERSTRAAT 1 9718 JA GRONINGEN TELEFOON 050 - 314 36 22 MOBIEL 06 - 30 899 191 INFO@HOEKJEGRONINGEN.NL
WWW.HOEKJEGRONINGEN.NL
17
John Veldkamp's pronkjewails
Tekst: Tjerd van Riemsdijk Foto's: Jan Ottens 18
Een aantal jaren geleden hebben we John Veldkamp in het kader van onze rubriek 'Bijzondere Buurtbewoners' al eens geïnterviewd. Hij bestierde vanaf eind jaren '70 zijn winkel aan de Oude Kijk in ’t Jatstraat: John John’s Home Decorations, een prachtig gedecoreerde winkel met voornamelijk design. Een winkel die bij veel stadjers nog in het geheugen gegrift staat vanwege de altijd fraai geëtaleerde ‘uitstalling’. In die tijd was ook Frans Haks, directeur van het Groninger Museum, die in de buurt woonde, onder de indruk van John’s winkel en van zijn bijzondere kwaliteiten.
J
19
foto's: Groninger Museum
ohn is niet alleen een kenner en ontdekker van inmiddels beroemde designers, architecten als Allessi, Philippe Starck, Studio Job en Mendini, hij is ook een collectioneur. Hij kent o.a. de bijzondere producten van vele belangrijke porseleinfirma’s en -fabrieken als Rosenthal en Nymphenburg uit Duitsland, het Japanse Kakiemon en het zilver en de keramiek van de Amerikaanse firma Swid Powell. John weet dit alles ook nog eens op een fantasierijke en fascinerende wijze te etaleren en te exposeren. De bewondering van Frans Haks voor John groeide met de jaren dat ze bij elkaar over de vloer kwamen. Dat leidde tot aankopen voor het museum en schenkingen van Veldkamp aan het museum en zijn deelname als gastconservator aan de tentoonstelling ‘Eten om te leven-Leven om te eten’ in 1986. Onlangs resulteerde zijn jarenlange betrokkenheid bij het museum in de vraag aan hem om een tentoonstelling in het Starckpaviljoen in te richten. Dit werd 'Pronkjewails, design uit heden en verleden'. De tentoonstelling is gemaakt rondom het 25-jarig bestaan van het Museumgebouw. Om haar te bekijken en van John het hoe en waarom ervan te horen hebben we afgesproken in de entreehal. Meteen na binnenkomst steekt hij van wal. Ik krijg nauwelijks de gelegenheid hem een vraag te stellen. Kritisch als hij is en met een scherpe blik op de ingang van het museum signaleert John dat ‘zijn’ expositie toch wel zeer slecht voor het publiek is aangegeven. “Daarom lopen veel bezoekers het Starck paviljoen voorbij en stevenen direct op de exposities van Daan
Roosegaarde en die over 100 jaar vrouwenkiesrecht af”, merkt hij wat geïrriteerd op. Als ik hem vraag naar zijn betrokkenheid als gastconservator bij deze tentoonstelling wijst hij me alert op het fraaie boekje dat ter gelegenheid van zijn expositie is uitgebracht. Een prachtig boekwerkje vormgegeven door Rudo Menge, de huidige grafisch vormgever van het museum. Hierin 22 ansichtkaarten van ensembles van designobjecten uit de tentoonstelling, samengesteld door Veldkamp, en met een toelichtende tekst. Ik wilde het boekje zelf al kopen omdat ik helemaal gek ben op dit soort bijzonder vormgegeven ‘pronkjewailtjes’. Uit John’s reactie bleek dat hij tijdens dit bezoek geen interview wilde. “Als je het boekje leest kan je alle antwoorden op jouw vragen daarin vinden”, zegt hij resoluut maar vriendelijk. Later bleek dat hij bang was voor een beschrijving van de expositie die niet aan zijn normen en kwaliteit zou voldoen. Volgens mij vindt John het te ingewikkeld en te saai om aan de hand van mijn vragen zijn verhaal te laten horen. En per slot van rekening moet je de tentoonstelling zelf zien. John Veldkamp zegt zelf over zijn betrokkenheid bij het nieuwe Groninger Museum: “Ik heb Frans Haks niet aangestuurd, maar wel geënthousiasmeerd”, wanneer het gaat over de vraag wie op het idee kwam om Alessandro Mendini als coördinerend architect aan te stellen voor het ontwerp van het Groninger Museum. Later, toen we op weg waren naar het Starckpaviljoen bleek het ontbreken van wegwijzers bij de ingang ook invloed te hebben gehad op bekenden van mij. Zij hadden net de andere tentoonstellingen bezocht en waren op weg naar de uitgang. Gelukkig kon ik ze wijzen op de tentoonstelling van John die ze anders zouden zijn misgelopen. Na een vrolijk afscheid gingen ze bijna huppelend naar het paviljoen. Ook John keek ze met trots en groot plezier na. In de expositiezaal aangekomen werd ik verrast door de vele design-ensembles die tussen de fraai gedrapeerde gordijnen staan, die Phillippe Starck ooit ontwierp voor de collectie Oosterse keramiek als vaste tentoonstelling in dit paviljoen. Op mijn vraag welke John zijn meest geslaagde ensembles vond en waarom, gaf hij me vier ansichtkaarten van de 22. Hij legde mij aan de hand van die voorbeelden zijn idee over het maken van die ensembles uit: “De associatie is de grondgedachte bij de samenstelling ervan”. Wijzend naar de voorbeelden op de ansichtkaarten; “In het ene geval is het de associatie 20
van de vorm van bijvoorbeeld een vogelbek. Deze vorm komt zowel voor in de moderne ontwerpen als in die uit het verleden. Daar worden de schapen uit het verleden bij gezet die een aanvulling geven op de kleuren van de objecten. In andere ensembles gaat het bijvoorbeeld om de associatie van kleur- en materiaalgebruik of die van de verbeelding, zoals in het ensemble met een Europese mensfiguur op een oosterse vaas naast twee oosterse mensfiguren op Europees porselein. Beide taferelen in roze afgezet tegen een prachtige blauwe keramische vaas, een schaal en een kaarsenstandaard uit het verleden in contrast met een oud porselein theekannetje en een modern theekopje, die op hun beurt met voornamelijk roze bloemetjes zijn versierd en met de contrastrijke vormen van de piepkleine snuisterijen een waanzinnig mooi beeld opleveren”. Al deze ensembles zijn stillevens die ook in ruimtelijke zin een fascinerend beeld geven. Ik zie dat John trots is op hetgeen hij met behulp van Marieke van Loenhout, registrar bij het Groninger Museum, heeft gepresteerd. Naast de gave deze ensembles zo mooi ‘vorm’ te geven blijkt hieruit ook de kennis van John wat betreft de collectie van het Groninger Museum en die van een groot aantal particuliere verzamelaars. Bij het verlaten van het museum kon ik, onder de indruk, niets anders tegen John zeggen dan: fascinerend!!!
foto's: Groninger Museum
Dus, beste buurtbewoners: meer dan de moeite waard dit te zien! Tot 22 maart 2020 in het Groninger Museum.
21
foto's: Han Santing
28 augustus in
22
het A-Kwartier
Het was een heel warme Bommen Berend dit jaar. De smog die daar het gevolg van was maakte op deze 28e, Groningen in een klap beroemd als 1 van de vuilste steden ter wereld. Maar het mocht de pret niet drukken: in de buurt waren de attracties er als vanouds: de strip- en boekenmarkt, de drakenbootrace, de 17e eeuwse soldaten en veel muziek. Op de Reitemakersrijge veel attracties voor kinderen en een voorstelling van kindercircus Santelli. Bij het Scheepvaartmuseum een musical van Bommen Berend Jeugdtoneel. En -zoals het hoort- werd de dag afgesloten met een groots en briljant vuurwerk. Een impressie...
23
24
25
Noordelijk Scheepvaartmuseum Nieuws
Abraham Casembroot, Storm op zee (Collectie Rijksmuseum)
Vanaf dit jaar heeft ons museum, als bewoner van het A-Kwartier, ook een vaste plek in de A-Krant. Elk kwartaal brengen we u hier op de hoogte van het reilen en zeilen van ons museum. Zoals u waarschijnlijk weet, heeft het Noordelijk Scheepvaartmuseum vele vrijwilligers die dagelijks meewerken om het museum tot een succes te maken. De vrijwilligers leveren een belangrijke bijdrage aan het museum in de uitstraling, maar ook zeker in de inhoud. Een mooi voorbeeld hiervan is onze vrijwilliger Hans Westenberg. Hij is als vrijwilliger werkzaam bij de technische dienst en vanaf 18 oktober zal zijn verhaal onderdeel zijn van een nieuwe tentoonstelling ‘De Dood en de Zee’.
Het verhaal Nieuwjaarsdag 1995 raasde een zware noordwesterstorm over de Noordzee waardoor kustvaarder Nova 1 in de problemen raakte. Het schip moest worden begeleid naar Delfzijl door reddingsboten uit de omgeving waaronder de reddingsboot Gebroeders Luden waar26
op Hans meevoer. Na de begeleiding ging de reddingsboot in het noodweer terug naar zijn standplaats op Lauwersoog. In de tussentijd was het donker geworden met een onstuimige zee met golven van wel vier meter hoog. In het zeegat bij Schiermonnikoog ging het mis. Hans was met zijn collega een stopzak aan het uitzetten op het achterdek, dit om te voorkomen dat de achterkant van het reddingsschip uit zou breken bij achteropkomende golven, toen er een zware breker oversloeg. Hans sloeg overboord.
De Dood en de Zee
“Na wat voor mij een eeuwigheid lijkt kom ik boven uit de maalstroom en zie ik nog even de Gebroeders Luden op zo’n 40 meter afstand. Dan verdwijnt hij achter een hoge golf.” Door het geweld van het water raakt Hans het zicht op de reddingsboot kwijt. Dankzij het overlevingspak dat hij draagt lukt het hem om redelijk op temperatuur te blijven en een dag/nacht signaal af te steken. “Tussen de brekers door zijn er ook enkele vrij lange rustige periodes geweest. Dan overdenk ik mijn situatie: het ziet er niet rooskleurig uit, maar misschien dat de ongetwijfeld
27
ingezette heli mij kan ontdekken. Ik besef terdege dat schepen op dat ogenblik absoluut niets voor mij kunnen doen. In de rustige tijden ze ik ook de sterrenhemel en het licht van de vuurtoren van Schiermonnikoog. Ik weet dat ze daar ook hun best voor mij doen. Dit maakt de eenzaamheid minder erg. De kou wordt langzamerhand erger en op een bepaald moment begin ik heftig te rillen. Enige tijd later hoor ik een heli aankomen. Ik zie zijn zoeklicht en hij vliegt snel langs me heen. Hij verdwijnt uit het zicht. Hoop slaat om in wanhoop.” Na 2,5 uur in de donkere zee wordt Hans uiteindelijk gered door de helikopter. Een gevaarlijke manoeuvre, voor beide partijen, waarbij Hans zijn pols breekt. Na afloop ontvangen de redders uit de helikopter een onderscheiding voor deze uitstekende reddingsoperatie. Helaas liep het niet met alle schepen even goed af deze nacht. Reddingsboot Alfried Krupp was betrokken bij de zoektocht naar Hans. Het schip kwam zelf ook in moeilijkheden met drie bemanningsleden aan boord waarbij het radiocontact werd verloren. Toen de helikopter en reddingsschepen de Alfried Krupp hadden gevonden, bleek dat twee leden overboord waren geslagen. Beide hebben de vreselijk nacht niet overleefd.
De tentoonstelling Dit heftige verhaal zal in de tentoonstelling ‘De Dood en de Zee’ door Hans zelf worden verteld. Maar er is natuurlijk veel meer te vertellen. Naast dit verhaal over rampen en reddingen zullen mythes, rouw en bijgeloof aan bod komen. Maar ook de dood zelf, de fysiologie en anatomie van verdrinken. Inspiratie voor de tentoonstelling waren verhalen over het harde leven aan de kust, de gevaren op zee, inwoners die het leven lieten en het verdriet van de achterblijvers. We ontvangen u graag in ons museum om vanaf 18 oktober deze nieuwe tentoonstelling te komen bekijken. Hopelijk spreekt ze tot de verbeelding en brengt ze de uiteenlopende emoties over die met de zee verbonden zijn. De zee geeft en de zee neemt. 28
Recept voor gevulde artisjokken Tekst: Hans van de Sande Eerst kort u met een scherpe schaar De bladeren in, probeert U maar. Dan snijdt U kop en steel eraf Dat was een forse lichaamsstraf! Al zit de artisjok propvol Toch speelt het vullen hier een rol Daartoe moet men de artisjok eerst legen Maar daar werkt de natuur U tegen De artisjok is rauw te stevig, U kookt hem daarom eerst eens hevig Zo’n twee kwartier is al een end In goede richting. Het is bekend Dat u de gaarheid goed kunt keuren Door een blaadje los te scheuren De gare knop moet nu gekoeld (Voor heet zijn vingers niet bedoeld)
U haalt het binnenste blad eruit En ook het ‘hooi’ gaat tot besluit De afval in. Nu maakt u de salade: Van ei, augurk, sjalot, ga bij uzelve eens te rade De vegetariër vergeet de ham Maar neemt wellicht wat hanekam Dan maakt u verse mayonnaise, U weet het wel: à la Française En mengt de boel dan heel voorzichtig Want anders wordt het te zwaarwichtig We geven de artisjok nu volte Door ‘t vullen van zijn holle holte Het gerechtje is dan klaar Dus, lieve lezer: Smullen maar
29
WADAPARTJA Nieuwe horeca in de wijk
Tekst: Tjitske Zuiderbaan • Foto's: Jan Ottens Volgens de uitbaters zijn de twee vestigingen van restaurant Wadapartja in Groningen eigenzinnige plekken waar je van alles kunt doen en beleven; van eten en drinken tot winkelen (alle inboedel is te koop), of relaxen in de huiskamer. Begonnen op het Zuiderdiep en sinds juni dit jaar is er ook een vestiging aan de Westerhaven in de voormalige verfwinkel van Bossina. Zouden de Noorderstationstraat en de Oostersingel volgen?... Wadapartja houdt de business graag lokaal. Biertjes van Baxbier, koffiebonen van Koffiestation Groningen, brood van Groningse bakker Luuk en een aantal groenten van de Eemstuin, een biodynamische kwekerij uit Uithuizermeeden. Ik heb van de redactie de opdracht gekregen een artikel te wijden aan de nieuwe vestiging op de Westerhaven. Wanneer ik er op een dinsdag naartoe loop, sta ik voor een dichte deur, je kunt er nl. terecht van woensdag t/m zondag. Donderdagmiddag na het werk ga ik voor de herkansing. Wanneer mijn disgenoot en ik ons neervlijen op het terras, tegenover een vuilcontainer, komt een meisje met iets te veel pancake en jaren 60 eyeliner vertellen dat het de laatste ronde is. Ze gaan om 18.00 uur dicht. Iets te eten is er niet meer. "We doen alleen lunch." Het is lastig een restaurant te beoordelen op basis van inrichting, bediening en menukaart, maar ik waag een poging. De voormalige verfwinkel is nog overal zichtbaar in het interieur. De toonbank is tot bar verbouwd en de grijswit gewolkte tegels liggen nog op de vloer. De tafels en stoelen doen meer denken aan een klaslokaal uit de jaren 70 dan aan een restaurant. De zaak hangt vol met planten in macramÊ houders. Alles van vroeger komt terug, ook dat wat weg had 30
moeten blijven. Wat was ik blij toen macramÊ uit de mode raakte... Het meisje dat de onheilstijding deed is vlot en beleefd en raadt ons aan de vestiging aan het Zuiderdiep uit te proberen. Maar die kennen we al. We aten er eens huisgemaakte chips met dips. De chips waren zo zout dat we meer Bax biertjes moesten laten aanrukken dan ons lief was. In de dips voerde de knoflook de boventoon. Toegegeven, als ex-professioneel kok ben ik wel erg kritisch. Naast het gebruik van lokale producten, heeft Wadapartja duurzaamheid hoog in het vaandel. Ze gebruiken grotendeels Ledverlichting, hebben een zero waste beleid en richten hun zaken in met gebruikte spullen. Verantwoord genieten noemen ze dat. Hè bah. Is genieten niet juist lekkerder als het er liederlijk en onverantwoord aan toegaat? Op de menukaart staan de gerechten in het Nederlands, Gronings en Engels/Amerikaans. Zo kun je er ontbijten met Flat Yoghurt: met banaan granola en rood fruit, Healthy pealthy: blauwe bessen met banaan, havermelk en rawnola. Maar ook met Omgedraaide tr*t: wentelteefje van bananenbrood. Hoe lokaal zijn al die bananen eigenlijk? Voor de brunch kun je er terecht voor Huevo poncho, een plak getoast bio brood met avocado en gepocheerd ei. Ik heb mijn brood liever geroosterd. Het willekeurig gebruik van anderstalige woorden moet wellicht een internationale touch aan het geheel geven. Consequent is anders. Of ben ik te oud voor dit soort losse hipheid? De Pankouk met rabarber, aardbei en limoenricotta spreekt mij aan, die probeer ik een keer uit. Lunchen doe je met Les trois mysterieux: churmari, bataat en courgettefleur. (Wat is er mis met courgettebloem? Moet die fleur die enkele Fransman die hier rondloopt binnen lokken?) Het enige mysterie in dit gerecht is de churmari, wat een soort gepofte rijst blijkt. Of met Oet de Eemstoene: een gerecht van gegrilde groentes met een peer-tijmdressing en geitenkaas. En natuurlijk wordt er een Burger geserveerd, van Gronings weiderund met gouden varkenspek, bio-kaas, zoetzure uitjes en een gebakken eitje. Dit alles overgoten met een Wadapartjasaus en chips on the side. De prijzen lijken redelijk. En het jeugdig enthousiasme dat van de inrichting en de menukaart af spat, maakt het aantrekkelijk genoeg om dit nieuwe hippe tentje eens uit te proberen en onverantwoord te genieten van de Pankouk. 31
PIMS FIETSEN Tekst: Henk Cuperus De broers Pim en Bram van Santen hebben, samen met hun medewerker Chris Stoepker, fietswinkel Pims Fietsen aan de Westerkade 24. Deze wordt nu verbouwd en daarom zitten ze ongeveer een half jaar twintig meter verderop aan de Westerkade 20. Ze hebben in Amersfoort en Enkhuizen gewoond en zijn op hun tiende naar Winschoten gegaan, omdat hun moeder daar vandaan komt. Pim heeft vanaf zijn zestiende in een fietsenwinkel gewerkt en is ook vertegenwoordiger in kinderfietsen geweest. In 2011 is hij zijn eigen zaak begonnen, Pims fietsen dus, en Bram, die voorheen bij de Kijkshop heeft gewerkt, is erbij gekomen. In 2011 was het volop crisis, maar de zaak is meteen goed gaan lopen, evenals de samenwerking tussen de broers en Chris. Groningen is een echte fietsstad, wat je kunt zien aan het goede net van fietsverbindingen en details zoals het 050-licht in verkeerslichten voor fietsers. "Het plezier van het hebben van een eigen zaak is dat je eigen baas bent en het contact met de klanten. Die kun je blij maken met een vakkundig gerepareerde fiets en dat zit hem soms in kleinigheden zoals het aanbrengen van een stander of het schoonmaken van plakkerige handvatten." Ook de techniek is mooi, en bij fietsen wordt die steeds geavanceerder. Natuurlijk gaat het hierbij om electrische fietsen met alle elektronica, versnellingsnaven met soms acht versnellingen, betere verlichting in plaats van de aloude dynamo die langs de voorband draaide, vaak slipte en met kwetsbare draadjes met voor- en achterlicht verbonden was. Nu is er verlichting op batterijen en onkwetsbare naafdynamo's. De aandrijving gaat nog steeds meestal met een ketting, die onderhoud nodig heeft, maar onderhoudsvrije riem33
(of, in het Engels belt-) en cardanaandrijving, zoals bij auto's, zijn er inmiddels ook. Fietstechniek is vaak subtiel: spaken moet je b.v. allemaal afzonderlijk afstellen, bij een auto is een wiel een geheel waar niets aan af te stellen valt. De broers van Santen fietsen zelf niet zo veel, want ze wonen in de stad en rijden, op de fiets natuurlijk, hoofdzakelijk woon-werkverkeer. Recreatief fietsen is er nauwelijks bij. De favoriete fiets van Pim is een Brik-fiets met cardan- of beltaandrijving en Bram rijdt het liefst op een elektrische Sparta. Voor Brik-fietsen (zie links) is de zaak de enige leverancier in Groningen. Bij Pims Fietsen hebben ze plezier in hun werk, hun klanten hebben daar weer plezier van en hopelijk blijft dat nog heel lang zo!
Deskundig en persoonlijk Voor al uw wensen op notarieel gebied Onder andere voor advies over: ! ! ! ! !
(levens)testamenten nalatenschappen estate planning vastgoed ondernemingen en rechtspersonen
mevr. mr. Thea van der Veur (notaris) mevr. mr. Melanie Benus (kandidaat-notaris dhr. Bareld Timmer (juridisch medewerker)
Noorderhaven z.z. 34 â??050-3185188â??www.forumnotariaat.nl
34
foto's: Han Santing
Salon Flokstra
In Pictura aan de St. Walburgstraat vond van 21 t/m 24 augustus een grote groepsexpositie (in salonopstelling) plaats onder de titel 'Flokstra Salon 1970-2019' met werk van 225 kunstenaars ter gelegenheid van het afscheid van Jan en Bouchien Flokstra van Flokstra Kunstenaarsmaterialen aan de Stoeldraaierstraat. Bijna vijftig jaar was Flokstra een begrip in Groningen en ver daarbuiten voor iedereen die iets met kunst had of wilde tekenen of schilderen. Generaties groeiden op met materialen van Flokstra, met vaste klanten ontstond een hechte band, kunstenaars werden stamgasten. Jan Flokstra nam al afgelopen december formeel afscheid, maar bleef nog aan als manager op verzoek van de nieuwe eigenaar Van Beek Art Supplies. Tot nu, want 24 augustus viel ook voor hem definitief het doek. Hij gaat met zijn vrouw genieten van zijn pensioen. Om de Flokstra's in het zonnetje te zetten, maar ook om de klanten te bedanken voor het geschonken vertrouwen en de bijzondere contacten en ontmoetingen organiseerden (oud-) Flokstra-medewerkers deze bijzondere expositie. Een tentoonstelling met bekende en minder bekende kunstenaars, beginnend of gearriveerd. Een staalkaart van technieken en stijlen en (salonopstelling, waar zie je dat nog): heerlijk door elkaar! 35
De culinaire cadeaushop Grote Kromme Elleboog 8 telefoon 050 31 88 451 www.leuklekker.nl
EETCAFÉ HAVENZICHT Dagschotels v.a. € 7,50 tot € 15,00 Keuken open: 17.00 tot 21.00 uur Lage der A 37 Groningen 050 - 3126621 / 06 23140333 cafehavenzicht@ziggo.nl www.havenzichtgroningen.nl
Hoe zat dat papa met dat gekke vroeger toen jij klein papa, waar heb je haar dan voor het eerst gezien? en ook nog niet zoals je nu een papa bent?
En Albert Heijn staat ook niet op de foto
Kon je wel al fietsen dan, die ene zomer dat je toen
of die winkel waar je broodjes kan kopen,
met oma op de foto kwam?
hoe heet die ook papa, daar waren jullie
En waar was ik dan toen die fotograaf
net voorbij gefietst. Vind jij ook dat oma
zomaar op straat tevoorschijn sprong?
haar haar wel gek en anders had dan nu?
Hoezo, ik was er niet, papa waar was ik dan
En opa zat nog op kantoor zeg jij, maar opa’s
zat ik nog in de buik bij mama? Je kende
hoeven toch nooit naar kantoren om te werken.
mama helemaal nog niet, die warme zomer
Was opa nog geen opa toen, hoezo dan niet
van ’81? Hoe kon het dan dat mama jou
hij wist toch dat ik in de buik bij mama zat.
nog helemaal niet kennen kon? Dat mama
Mama nog op school? Werkte ze daar toen?
toen nog ergens anders woonde snap ik niet,
O, moest mama ook leren lezen toen in dat
rare vroeger? En waarom is jouw fiets zo klein?
dichter bij nu
Papa René fietst met zijn mama mee
foto: Brugstraat, zomer 1981
sacha landkroon
37
F I E T S T O C H T De laatste zondag van juni besteeg de harde fietskern van het A-Kwartier het stalen ros om - tot ieders verrassing - niet o.l.v. Henk C. maar o.l.v. Gerrit de Goede, naar de Onlanden achter ‘t Suikerunieterrein te fietsen. Een woeste maar fraaie tocht werd het, via karresporen en zandweggetjes naar...?!? Nergens, want een gesloten hek aan de rand van dit ruige natuurgebied dwong ons een rondje te rijden en via de loopbrug van ‘t Suikerunieterrein de terugweg alweer te aanvaarden. Daar botsten we bijna tegen Henk N. aan, die ons bij vertrek net gemist had. Nu konden we dus samen met beide Henken nog even pleisteren op het fraaie terras van Ni Hao in het Stadspark, waarna we er flink de vaart inzetten om op tijd op de bijzondere locatie van onze zomerse Buurtborrel aan te komen: de schitterende tuin van het hofje aan de A-Kerkstraat, het zgn. Armhuiszittend Convent, waar Els Suir haar heerlijke hapjes al naartoe had gebracht en de bewoners ons warm onthaalden. Ondanks de oprukkende wat deprimerende hoogbouw die deze historische plek aan alle kanten in de schaduw zette werd het een bijzonder gezellige middag! Kent u nog een andere geschikte tuin in het A-Kwartier voor een eventuele volgende keer, geef dat dan vooral door aan ‘t bestuur. Tekst en foto’s: Fleur Woudstra 38
Zombie Tjitske Zuiderbaan
ij gingen naar de film. The Dead don’t die, de laatste van Jim Jarmusch. Een zombieparodie met zombies die eruitzien als slecht geschminkte vakantiegangers op een overdosis lachgas. Bij volle maan dwalend door het stadje Centreville, a nice town, op zoek naar vers mensenbloed. In een Fargo-achtige setting moet de lokale politie de horde bloeddorstige ondoden in het gareel zien te houden. Waar in Fargo de lethargie van de hoofdpersonen op de lachspieren werkt, is die in The Dead don’t die slaapverwekkend. De zombies tennissen, slepen een gitaar achter zich aan, vallen de ijzerwarenwinkel binnen en doen zich te goed aan buik- en nekvlees van de nietsvermoedende inwoners van het stadje. Jongere zombies staren op hun smartphone onder het smartelijk uitroepen van `Wifi’, en andere digi-termen. Zwerver Tom Waits, die de taferelen vanuit de bosjes gadeslaat, vat de moraal van het verhaal samen. Wij zijn als soort te materialistisch bezig, en van schermstaren word je een zombie. Bij de aftiteling trek ik mijn mobiel uit mijn zak om eens lekker op te staren. "Moet dat nou meteen weer, die telefoon?" spreekt speciale vriend mij vermanend toe. "Okay, ik doe hem al weg," gehoorzaam ik en stop het ding, tastend in het duister, in mijn rugzakje met het Ampelmännchen uit Berlijn. Thuisgekomen vind ik dat ik wel weer recht heb op een portie digitale communicatie. Het apparaat heeft tenslotte 2 uur lang uitgestaan tijdens de film en je weet maar nooit... Ik open mijn rugzakje en graai. En graai. Geen mobiel. Naarstig speur ik mijn broek- en jaszakken af. Eén grote leegte. Paniek! Wanneer heb ik hem voor het laatst gehad? OMG! Na de film! Terug naar de bios. Snel! In de Oude Kijk in het Jat word ik vertraagd door een parade in het kader van de KEI-week. Een f*cking parade! Op praalwagens vol halfnaakte studenten met beschilderde bierbuiken en een hoop herrie, presenteren de studentenorganisaties van Groningen zich aan de nieuwkomers. De veramerikanisering van de samenleving vind ik misschien nog wel een groter probleem dan de materialisering, geachte heer Jarmusch. Of zijn die hetzelfde? Geen tijd voor filosofie, ik moet omrijden! In een sprint naar Images, 39
Galerie Erika Stulp Oude Kijk in ‘t Jatstraat 62
geopend: donderdag, vrijdag, zaterdag: 14.00 - 17.00 eerste zondag van de maand: 14.00 - 17.00 050 318 4651 / 06 361 67 86 www.erikastulp.nl erikastulp@live.nl
waar de volgende film al bijna losbarst. Hijgend ren ik de zaal binnen naar onze plaats, die is ingenomen door jeugdig volk dat langer op mag blijven. "Uw telefoon kwijt? Oh fuck!" klinkt het begripvol. Spontaan knielt het volk om onder de stoelen te kijken. Een hoop stof, een stuiver en zelfs een pet, maar geen telefoon. Dan dimt het licht en begint de film. Ontredderd verlaat ik het pand. Nu pas valt de volle maan me op, half verscholen achter dikke regenwolken. Ik zit nog maar net op mijn fiets, of hoor luid gebons op een raam. Ze hebben mijn telefoon tĂłch gevonden, schiet het door me heen. Ik draai om en fiets terug. In de verste verte geen beweging achter de ramen. Ook geen bloedsporen of menselijke resten. En dan realiseer ik me dat ik me juist zonder telefoon een zombie voel.
RUG Letterenfestival in/bij de Harmonie De geesteswetenschappen zijn divers, dynamisch, innovatief en relevant voor de samenleving. Dat laten we zien op zaterdag 14 september, tijdens de eerste editie van het Letterenfestival! Een dag waarop de Faculteit der Letteren haar deuren opent voor iedereen die belangstelling heeft voor de geesteswetenschappen. Een uitgelezen kans dus om op een laagdrempelige manier kennis te maken met de wereld van de geesteswetenschappen ĂŠn om de waarde hiervan voor de samenleving te ervaren. Tijdens het festival is er volop gelegenheid om met onderzoekers in gesprek te gaan. Wie weet is die ontmoeting de start van een nieuwe samenwerking of een gezamenlijk project! Het festival biedt een uitgebreid programma van workshops, mini-lezingen, wetenschappelijke experimenten, demonstraties, en exclusieve rondleidingen. De Faculteit der Letteren zal worden omgetoverd in een wetenschappelijk festivalterrein met behalve een inhoudelijk programma ook live muziek, foodtrucks en een buitenbar. Het festival vindt plaats in en rond het Harmoniegebouw aan de Oude Kijk in 't Jatstraat 26: de thuisbasis van de Letterenfaculteit. Het programma gaat om 13.00 uur van start en duurt tot 17.00 uur. De entree is gratis. 41
activiteiten buurtvereniging . Zondag 29 september Om 14.00 uur verzamelen bij het brugwachtershuisje bij de Plantsoenbrug voor een wandeling door de natuur van het Noorderplantsoen onder de deskundige leiding van Ike. 16.00-18.00 uur: Buurtborrel op het plein bij en onder de appartementen in de Westerbinnensingel/Sledemennerstraat en in hun b(l)oeiende buurttuin daar.
. Zondag 27 oktober 16.00-18.00 uur: PRIMEUR: Buurtborrel in Het Beloofde Land in de Hoekstraat. . Zondag 10 november 13.30 uur: Bijzondere Wijnproeverij met heerlijke hapjes o.l.v. onze vaste en immer verrassende vinoloog Enrico Haima in de Oude Drogisterij, Lage der A 4. Opgave voor 28 oktober via hetakwartier@gmail.com en betaling van ¤ 18 (leden) en ¤ 20 (niet-leden) vooraf op NL33 INGB 0005 031 398 t.n.v. Buurtvereniging Het A-Kwartier o.v.v. WIJNPROEVERIJ en het aantal deelnemers. NB Helaas kunt u bij verhindering geen geld terug krijgen; wel kunt u een vervanger sturen. . Zondag 24 november 16.00-18.00 uur: Buurtborrel in de Oude Drogisterij met om 16.30 uur LIVE 'De avonturen van onze varende voorzitter Esther Klaver' (die dan heel even weer aan wal is). 42
Word ook lid van Buurtvereniging Het A-Kwartier en beslis mee over uw wijk
Contributie: ¤ 12,50 voor een eenpersoonshuishouden ¤ 17,50 voor een huishouden van 2 of meer personen
E-mail uw gegevens (naam, adres en postcode) naar: hetakwartier@gmail.com o.v.v. ‘Lidmaatschap A-Kwartier’
Nieuwe leden krijgen als welkomsgeschenk de A-Kwartierverjaardagskalender