A-krant september 2021

buurtkrant van het A-Kwartier jaargang 37 nummer 3 2021

krant

Het Verzamelhuis

Groninger reclame bijeengebracht

dichter Jean Pierre Rawie

een luchtbel in een vluchtige rivier

Stad & Student

een lastige combinatie

De A-krant is een uitgave van buurtvereniging Het A-Kwartier in Groningen en wordt vier keer per jaar in een oplage van 2500 exemplaren huis-aan-huis verspreid in de hele buurt.

Bij een teveel aan kopij kan de redactie besluiten de kopij verkort, niet of in een volgend nummer te plaatsen. Ingezonden brieven worden niet anoniem geplaatst en de schrijver/ ster is verantwoordelijk voor de inhoud.

Leden van Het A-Kwartier ontvangen - per email - automatisch ook het A-mail bulletin met actuele informatie over ontwikkelingen en aktiviteiten.

Niet-leden kunnen zich daar voor inschrijven: stuur een email naar hetakwartier@gmail. com o.v.v. 'aanmelding A-mail bulletin'.

Nog geen lid en woon of werk je in het A-Kwartier?

Persoonlijk lidmaatschap ¤ 12,50 per jaar.

Meerpersoons-lidmaatschap ¤ 17,50 per jaar.

Informatie op de website: www.a-kwartier.nl Buurtvereniging Het A-Kwartier Banknummer: NL33INGB0005031398 Kamer van Koophandel: 40025343 Website: www.a-kwartier.nl Email: hetakwartier@gmail.com Buurtpand De Oude Drogisterij Lage der A 4: Hans Imelman, 050-3125020 Post voor Het A-Kwartier en de redactie van de A-Krant: Reitemakersrijge 20, 9711 HT Groningen Bestuur van Het A-Kwartier:

• Politie: 0900-8844 • Meldpunt Overlast: 050-5875885 • Wijkpost Binnenstad: voor klachten over uw woonomgeving 050-3678910 • of: www.gemeente.groningen.nl/ overlast-en-zorg-melden

Fleur Woudstra (voorzitter) Henk Cuperus (secretaris) vacature (penningmeester) Trinet Holtslag Verspreiding van de A-krant: Hans en Tineke Mulder, Schuitemakersstraat 7-A 06-26769660 / 050-3120413; email ormu@home.nl Hier kunt u zich ook aanmelden als u wilt meehelpen de A-krant te bezorgen.

van de redactie Dat studenten en stadjers niet in dezelfde stad lijken te wonen, beredeneert Hans van de Sande. Studenten waren van oudsher lastposten die zich ten opzichte van de oorspronkelijke bewoners regelmatig onbetamelijk gedroegen. Bedroeg het percentage studenten in den beginne 1% van de totale Stad-Groninger bevolking, tegenwoordig is dat zo'n 30%!

En nog altijd weet een deel van hen voor overlast te zorgen, zo ervaart Tjerd van Riemsdijk. Maar, zijn we niet allemaal ooit jong geweest? En waren we toen allemaal even brave borsten? Vast niet!

Naast studenten is het A-Kwartier ook rijk aan kunstenaars.

Hiervan getuigen Geert Waterman en Sandra de Groot.

Geert als autodidactische laatbloeier, die zijn werk op straat exposeert. En Sandra als afgestudeerde Minervaganger die in het Groninger Museum de touwtjes in handen heeft met haar sculpturen van de (bijna) vergeten macramé knooptechnieken.

Dat reclame-uitingen van Ranja en andere Groningse heerlijkheden niet worden vergeten, daar zorgt John Meijer voor met zijn -af en toe- openbare collectie in het Verzamelhuis aan de Noorderhaven.

Wie wij niet mogen vergeten is Henk Cuperus, zeer gewaardeerd bestuurs- en redactielid, die (hopelijk tijdelijk) is uitgeschakeld door ziekte. Henk, wij wensen je een voorspoedige revalidatie!

colofon

omslagfoto: Dillen van der Molen

Tjitske Zuiderbaan Redactie:

Medewerkers aan dit nummer:

Henk Cuperus, Tjerd van Riemsdijk, Hans van de Sande, Wilma Mik, Tjitske Zuiderbaan (eindredactie) Han Santing (vormgeving & foto's)

Esther Klaver, Fleur Woudstra, Marianne Goorhuis, Karlijn Donders, Piet Boorsma Kopij voor A-krant 2021 | 4 inzenden vóór 15 november 2021

Drukkerij Scholma, Bedum

3

tekst: Wilma Mik | foto's: Han Santing

Het Verzamelhuis visuele verhalen

S

inds een klein jaar kun je je aan de Noorderhaven ZZ nummer 4 vergapen aan honderden producten uit Groningen. Het is geen winkel, geen museum, maar een Verzamelhuis. En je ziet er (bijna) alleen producten, verpakkingen en reclames van lekkernijen. "Ik ben een Bourgondiër", verklaart eigenaar John Meijer. "Limonades, snoepjes, pudding." De verzameling vertelt vele verhalen, zegt John. Zelf kan hij ook aanstekelijk vertellen. Wijs naar een plaatje, glaasje, blikje, of trommel en John steekt van wal. Als de deuren openstaan -en dat is ongeregeld- grijp je kans, stap naar binnen, kijk je ogen uit, herken de namen, producten en reclames van vroeger. En ga mee in de verhalen van John.

Een speurtocht van 10 jaar naar een limonadeflesje "Hoe dit zo is begonnen? Ik heb altijd in de techniek gewerkt en daarnaast als hobby in de horeca. Toen ik 27 jaar was kon ik een café kopen, voor een paar centen. Het Aaierdoppie in Veendam, waar ik toen woonde. Maar ja, hoe vertel ik dat mijn ouders?

Dus zeg ik: Pa, gaan we samen een biertje doen? Dan gaan we naar 't Aaierdoppie. 'Ah, leuk kroegje, kijk ik wel eens naar binnen.' Wij naar binnen. 'Wat mooi, wat mooi, ik wou vroeger altijd een café. Maar dat wilde ma niet. Dat geeft alleen maar trammelant.' Mijn vader was heel enthousiast, dus ik denk dat zit wel snor.

De volgende dag heb ik de boel rondgemaakt en pa gebeld.

Was leuk he? 'Ja! Wat een mooi kroegje.' Nou zal ik je dan eens wat vertellen? Ik heb het gekocht. 'Ben je niet goed bij je hoofd? Wat heb je nou gedaan? Je moeder doet vier weken geen oog dicht.'

Ik kreeg de wind van voren. Maar ineens sloeg zijn stemming om en begon hij over een limonadeflesje dat hij daar had zien staan.

Dat kwam uit een fabriek waar hij vroeger had gewerkt: PéWé, Peter Weijer limonade uit Veendam. 'Mag ik dat flesje wel?' Helaas 5

• boven: het PéWé-limonadeflesje • onder: de Ranja-muur

had de vorige eigenaar het meegenomen, maar dat is wel de start geweest van mijn interesse in dit soort spulletjes. Na tien jaar zoeken heb ik het flesje gevonden en toen is mijn interesse en verzameldrift ontstaan."

Ranja Rinus "Tijdens mijn speurtocht kwam ik in aanraking met allerlei limonade- en puddingfabrieken in de provincie. Je houdt het niet voor mogelijk wat voor leuke spulletjes er allemaal nog zijn. En als ik wat bijzonders vind, ben ik als een kind zo blij. Mijn trots is de verzameling over ranja. Dat was ooit een merknaam en opgezet door C. Polak. Oorspronkelijk gevestigd in Wildervanck, rond 1900 verplaatst naar Groningen aan de Anthonius Deusinghlaan. Ranja was van de natte Polak. Er was ook een droge Polak (A.J.), daar werd pudding gemaakt. Wat mij fascineert is de zorg die ze altijd besteedden aan de vormgeving, de lettertypes, de kleuren. Zo'n Ranja-mannetje op posters, in een kwartetspel. Hier een foto van reclame in stadion De Meer van Ajax: ranja sodawater. En kijk: het singeltje van Johnny Lion: ...zij dronk ranja met een rietje, mijn Sofietje, op een Amsterdams terras...

Voor de oorlog vluchtte de familie Polak naar Amerika, na de oorlog werd het bedrijf al snel overgenomen door een groter bedrijf. Maar weet je dat de eerste Coca Cola van Europa in de fabriek van Polak is gebotteld? Ongelooflijk toch!"

Een vondst in Indonesië "Het allermooiste item is een menukaarthoudertje, ook van ranja. Ik had het al eens gezien tijdens het googelen. Iemand uit Indonesië bood het aan voor 800 dollar en daar kwam de verscheping nog overheen. Nou, dat was me echt veel te gek, dus ik vraag iemand die geregeld naar Indonesië gaat voor familiebezoek: kun jij eens uitkijken naar de Retromeneer? Nooit meer iets van gehoord, tot een paar jaar geleden. Acht uur 's ochtends: telefoon. 'Ik ben bij die Retromeneer en kan er twee kopen voor 120 euro.' Kopen, kopen, riep ik meteen. Die man was drie dagen op de scooter op zoek geweest. Komt ie de laatste avond terug in het resort 6

waar hij logeerde, raakt aan de praat met de eigenaar, vertelt over zijn vruchteloze zoektocht naar de Retromeneer. 'O, die woont daar.' Die verbleef dus op hetzelfde resort. Hij daar heen, huis vol oude meuk en twee van de menukaarthoudertjes. Ooit geëxporteerd door C. Polak naar Indonesië. Wat een verhaal hè?"

Blije gezichten En er is nog veel meer te zien en te horen: een oude fles grenadine met gezandstraald etiket. Relatiegeschenken met een schaakspel, 2 glaasjes, een fles jenever. "Alles voor een mooie avond." Prachtig vormgegeven flesjes likeur, pakjes pudding van Atlanta (ooit gefabriceerd aan de Hoge der A), noem het allemaal maar op.

Wat zijn John's plannen? "Ik heb een drukke baan in de Eemshaven, als ik hier ben kom ik tot rust en kom ik weer met beide benen op de grond. Zodra ik de deur open doe, komen mensen binnen. Nieuwsgierig, vol herkenning, met hun eigen verhalen. Altijd blije gezichten, en daar word ik weer blij van. Maar ja, eigenlijk moet het spul wel in een museum. Als ik iemand vind die helemaal bezeten is van dit soort spulletjes, dan gaat de verzameling daarnaartoe."

7

UW MAKELAAR IN DE BUURT!

● Lokaal

en enthousiast team in aankoop- en verkoop van woningen ● Gevalideerde taxaties ● Zekerheid, eerlijkheid & transparantie ● No Cure No Pay

● Specialist

Een gratis waardebepaling van uw woning of een vrijblijvend gesprek?

Altijd welkom aan de Westersingel 3!

Lana, Maaike, Norbert & Miranda

Westersingel 3 I 9718 CA Groningen I 050 - 760 17 77 Groningen@iQMakelaars.nl I www.iQMakelaarsGroningen.nl

van het bestuur • De eerste paddenstoelen zijn alweer gesignaleerd in het Noorderplantsoen, net als de eerste feuten. Voor Stadjers onmiskenbare signalen dat de herfst zijn opwachting maakt. Op de komst van de 'propjes' hebben we ons samen met Studentenvereniging Albertus Magnus voorbereid door een anti-overlastposter te ontwikkelen. U heeft ze vast al zien hangen of misschien uw eigen raam ermee bedekt. We hopen dat het bijdraagt aan het bewustzijn van onze jonge buurtgenoten dat ze niet alleen op de wereld leven. Vereenzelviging met Remi is dus geenszins nodig, alhoewel we ons goed kunnen voorstellen dat menig student zich tijdens de strenge lockdown eenzaam heeft gevoeld. Gelukkig ligt die tijd achter ons. We hebben goede hoop dat de hoge vaccinatiegraad ons allen èn de gezondheidszorg dit najaar beschermt tegen het nog immer woekerende Covid-19 virus, zodat we elkaar weer live kunnen ontmoeten tijdens de buurtactiviteiten en in de prachtige kunstgalerieën, horecagelegenheden en andere pareltjes van het A-Kwartier.

• Opknapbeurt Der Aa-theater Ook het Der Aa-theater timmert letterlijk en figuurlijk hard aan de weg. Om het theater na de coronacrisis weer te heropenen en verantwoord verder te kunnen is een grondige opknapbeurt nodig. Kijk op de website www.deraatheater.nl hoe u als buurtbewoner daarbij kunt helpen.

• Is Groningen wel zo goed op weg?

Minstens zo actief is de buurtvereniging. Op verschillende terreinen proberen we een constructieve bijdrage te leveren aan de leefbaarheid van onze wijk. Van het opruimen van weesfietsen en fietswrakken, het bestrijden van overlastsituaties tot het becommentariëren van beleidsnota's die de gemeente over de stad uitrolt.

Naar aanleiding van de ontwikkeling van de concept-mobiliteitsvisie genaamd 'Groningen Goed Op Weg' hebben we een stevig gesprek gevoerd met een aantal ontwikkelaars ervan. Het visiedocument heeft op meerdere fronten (waaronder de venstertijden 9

en het parkeren van 'bezorgmobielen') te weinig oog voor de positie van bewoners, ontbeert een lange termijnvisie als het gaat om elektrische laadpalen en geeft geen argumenten waarom auto's van bezoekers per se toegelaten moeten worden tot de binnenstad en niet bij de diepenring kunnen worden geweerd. We hopen dat onze vragen en opmerkingen de beleidsambtenaren stimuleren nog eens kritisch naar hun notitie te kijken.

• Positie binnenstadsbewoner onderbelicht Iets soortgelijks doet zich voor bij de notitie 'Ruimte voor Retail' wat de nieuwe visie is van de gemeente op de horeca en detailhandel. Ook hier is de positie van de binnenstadbewoner zwaar onderbelicht hetgeen voor enkele A-Kwartierders en voor het bestuur van de buurtvereniging aanleiding is geweest een pittige zienswijze in te dienen.

Het verontrust ons ten zeerste dat de gemeente Groningen een lappendeken aan beleidsnotities produceert die niet op elkaar zijn afgestemd en stuk voor stuk onvoldoende aandacht besteden aan het gegeven dat de binnenstad naast een economische functie een zeer belangrijke woonfunctie heeft. Het gebrek aan visie op de woonfunctie van de binnenstad is wellicht de reden dat bewoners niet serieus betrokken worden bij de ontwikkeling van deze visies. Zo blijven begrippen als 'burgerparticipatie' en 'democratische vernieuwing' lege hulzen die lekker bekken, maar weinig betekenen.

Bestuur buurtvereniging zoekt versterking • Kortom, er is (altijd) genoeg werk aan de winkel. We doen dat graag voor u. Wilt u onze inzet waarderen, word dan lid. Uw stem helpt! Meewerken kan ook, door mee te denken, mee te praten, mee te schrijven en/of mee te organiseren. Alle hulp is welkom!

Ter versterking van het bestuur zoeken we nog iemand die de financiële zaken wil beheren (tijdsinvestering ca. 1 uur per week) en iemand die zich senang voelt in de rol van secretaris (tijdsinvestering ca. 2 uur per week).

Eerst een oriënterend gesprek?

Geen probleem, graag zelfs! Wilt u ons steunen en/of meedoen, laat het dan weten via hetakwartier@gmail.com 10

Geert Waterman aardige doekjes

tekst & foto's: Tjitske Zuiderbaan

E

en beetje A-Kwartierder kent de grote kleurrijke landschappen van Oude Kijk in 't Jatstraat 6. Bij mooi weer staan ze achter de hekken te pronken. Maar wie is toch die man die vanaf de overkant van de straat deze kunstwerken bewaakt? Met zijn lange haar, zijn pet en sjaaltjes en vriendelijke uitstraling. Hoog tijd om kennis te maken met Geert Waterman, geboren en getogen Stadjer, autodidact, maatschappijcriticus, gevoelsmens en hartstochtelijk schilder.

Hoge entreeprijs Geert steekt meteen van wal: 'In een stad als Groningen hebben de grote bedrijven het te veel voor het zeggen. Er gebeurt weliswaar veel op het gebied van kunst en dans en muziek, maar of het doeltreffend is? Neem het museum. Onze beste Duitse vriend daar (Andreas Blühm red.) zet grote projecten op, maar de gemiddelde Groninger komt er niet. Te duur. Dat moet anders. Onze kinderen moeten met kunst in aanraking komen.' Ook op de presentatie van David Bowie in 2016, heeft Geert kritiek. 'Bowie was een biseksuele man, waarom heeft die Duitse directeur dat niet openlijk laten terugkomen in de expositie? Hele groepen mensen die op dezelfde manier leven, vinden daarin erkenning.'

'Böhl' is ook bij mijn grote vriend en zielsverwant Martin Tissing op bezoek geweest.

35 jaar lang leidde Martin jonge mensen op en dan komt die museumdirecteur langs en kijkt niet eens naar Martins werk. Dat vond ik heel erg. Het museum vind ik een saaie bedoening, die niet ten goede komt aan de stad.'

11

Familiedrama Geert groeide op in de Davidstraat in een gezin met elf kinderen. Tot zijn twaalfde was zijn jeugd geweldig. Daarna verloor hij drie jonge broers. 'Een drama. Op mijn zeventiende verloor ik mijn vader, op mijn eenentwintigste mijn moeder. Dat ging maar door. Nu ben ik over met een broer en een zus. Rond mijn vijftigste was mijn sociaal functieveld hierdoor te zwaar belast. Ik had wat geluk met vastgoed en zodoende kon ik toen gaan schilderen.

De eerste vijf jaar schilderde ik 80 uur per week, ik wílde het onder de knie krijgen.

Daarvóór was ik opzichter in de bouw, meubelmaker, klusjesman. Niks structureels, door alle omstandigheden.' Op school was hij de slechtste leerling behalve bij handenarbeid, voorlezen, schoonschrijven en verkeer, daar had hij tienen voor. 'Ik heb nooit iets geleerd, maar spreek drie buitenlandse talen. Dat betekent dat je wel een beetje in je schedel hebt. En ik kan een aardig doekje maken. Heb er 500-600 gemaakt, van zeker 30 daarvan krijg ik een blij gevoel. De laatste jaren ben ik alleen maar gegroeid.'

Commercie Geert schildert onder de gewelven van het Hinckaertshuis, het oudste particulier bewoonde pand van Groningen uit 1300.

Al 25 jaar geleden kwam hij in contact met de eigenaren, een welgestelde familie. 'Zij keken naar de samenleving en dachten: daar moet een plekje voor beeldende kunst komen. Ik ben ze nog altijd dankbaar.

Tegenwoordig is het is allemaal commercie.

Het A-Kwartier bijvoorbeeld moet autovrij.

Dat doet even pijn, maar op den duur betaalt het zich uit in het geestelijk welbevinden van de bewoners. Ik heb veel contact met jonge mensen. In jonge mensen kun je jezelf terug zien, het mooiste wat we om ons heen hebben, maar ze vallen ten prooi aan de commercie.' Zelf heeft Geert geen computer en tv. Niet nodig.

In het atelier staat een witte etalagepop, gehuld in een mintgroene avondjurk. Hij stelt haar voor als zijn verloofde. 'Daar krijg ik geen ruzie mee en ze ziet er goed uit. Ik heb haar gerestaureerd en dacht: daar moet nog een mooi jurkje bij. Kom ik in een winkel, en ik 12

ben niet bijgelovig, ik geloof alleen in een roestige spijker als ik hem zie, maar alsof het zo moest zijn hing daar deze jurk. Heb je ooit iets mooiers gezien? Dat mooie zijde met die goedkope glitters en dan dat stille gezicht, ze kan zo in het museum.' Drie poppetjes op de vensterbank boven de tubes verf, vergezellen Geert altijd. 'Die vind ik leuk. Vooral de muis, die vraagt zich af: Wat gebeurt er allemaal?'

Het nieuwe realisme Zijn werk noemt hij het nieuwe realisme. 'Aan de natuur moeten we meer aandacht besteden. Ik heb naar waarneming geschilderd in Portugal en Zweden, maar ik heb een visueel geheugen. Directe waarneming is niet per se nodig.

Met actieve verkoop houdt hij zich niet bezig. 'Daar gaat het niet om. Als mensen met plezier naar mijn werk kijken en er over discussiëren, dat is mijn loon. Ik heb laatst 100 schilderijen aan jonge mensen weggegeven.'

13

Galerie Erika Stulp Oude Kijk in 't Jatstraat 62

geopend: donderdag, vrijdag, zaterdag: 14.00 - 17.00 (maar soms is het een bel-galerie) 050 318 4651 / 06 36 16 76 86 www.erikastulp.nl erikastulp@live.nl

De culinaire cadeaushop Grote Kromme Elleboog 8 telefoon 050 31 88 451 www.leuklekker.nl

Een radeloze buurtgenoot tekst: Tjerd van Riemsdijk Ook het wonen in de binnenstad wordt in deze pandemie behoorlijk op de proef gesteld. Het verlangen naar het 'oude normaal' is groot! Wat brengt ons de toekomst vraagt Tjerd van Riemsdijk zich af.

sluiten en dan nog waande je je in de drukte. Op vragen of het geluidsniveau wat lager kon, werd smalend en/of agressief gereageerd. Of je uit een andere wereld kwam!? Niet alleen in de parken als het Noorderplantsoen en het Stadspark deden deze taferelen zich voor. Ook op de pleinen en aan de kaden van de Diepenring. Te horen viel dat ze hun 'vrijheid' zeer misten.

Vaak ging het feest door tot ver na de officiële sluitingstijd of avondklok.

Het politieke klimaat In de periode van de derde lockdown, wezen de verkiezingen uit dat 'onze Mark' als trotse overwinnaar kon doorregeren.

Echter door diverse afkeurende moties in de Tweede Kamer werd hij demissionair verklaard. De noodzakelijke discussie over de toekomst van ons land en de wereld, sneeuwde onder. De zogenaamde Ruttedoctrine in een cultuur van gedogen, leugentjes, excuses en hypocrisie bleef gehandhaafd. Zelfs de Rijksbegroting voor 2022 wordt al polderend doorgezet.

Ogenschijnlijk had men het te druk met de herstelplannen voor de economie, de plotselinge veiligheid en bescherming van onze rechtstaat, en het opkrikken van de populariteit. Sneller dan snel werden de corona-maatregelen teruggedraaid, waarbij de remmen van grote bevolkingsgroepen behoorlijk los gingen: De 'vrijheid' tegemoet!

Tijdens deze lockdown was het al gewoon dat vooral jongeren bij mooi weer hun eigen terras organiseerden met vaak harde streaming-muziek. Als stadsbewoner moest je regelmatig je ramen en deuren

Wegversperring Naast het door de overheid verplichte thuiswerken, gingen de bouw-, weg- en leidingwerkzaamheden gewoon door.

Vrijwel dagelijks zorgden de 'vrije' jongens in de bouw voor overlast: stank, lawaai van stilstaande vrachtwagens, bestelbusjes, die hele dagen de straten versperden. Dit gaat al jaren zo. Vraag je of die versperring en overlast aangepast kan worden, dan krijg je een behoorlijk relativerende opmerking terug: 'Je woont niet voor niets in de binnenstad." Je zou ervan aan jezelf gaan twijfelen.

Huizen zijn onbereikbaar voor bewoners, tenzij je verkeersovertredingen maakt, waarvoor je vervolgens vermanend wordt toegesproken door handhavers. Met de klachten die je tegen handhavers uit, wordt niets gedaan. Klachten kun je alleen nog maar digitaal indienen via 'slimmelden' of 15

via mail of telefoon 14050. Reacties, als je die al krijgt, laten dagen op zich wachten.

De cumulatie van overlast bereikte een hoogtepunt toen de horecaterrassen weer open mochten en de bootjes, inclusief geluidsinstallaties, weer de diepenring op voeren. Om maar te zwijgen over de gigantische rotzooi die werd achtergelaten met als excuus dat er onvoldoende afvalbakken staan en/of niet op tijd geleegd worden. Je zou ervan gaan verlangen naar slecht weer.

penring. Het was rustig en schoon op deze vroege ochtend, een tijdstip waarop er van chaos nog geen sprake was… In de krant las ik dat onze gemeenteraad een motie had aangenomen om in de omringende wijken de studentenoverlast tegen te gaan.

Blijkbaar gelden er voor de binnenstad andere normen en maatstaven.

Ook las ik met verbazing dat handhaving in de zomerperiode minder zal zijn. "Zij hebben ook recht op vakantie na zo'n inspannende periode van werkzaamheden".

Terwijl de besmetting bij jongeren, na een tijd van forse dalingen, weer behoorlijk toeneemt.

Na de versoepelingen van het coronabeleid, werd ook de oude situatie van overvolle straten en stoepen al snel weer duidelijk. Gestalde fietsen, geparkeerde auto's van winkeliers, aannemers en bezorgdiensten versperren stoep en straat.

Dit alles naast en/of op de plekken van de terrassen. Probeer maar eens ongeschonden uit de Vismarkt, Brugstraat, Oude Kijk in 't Jatstraat en Zwanestraat te komen!

Met marktdagen wordt zelfs de ruimte rond de A-kerk niet alleen gebruikt als fietsenstalling, maar ook als parkeerruimte voor de auto's van marktkooplui en bezoekers.

Hebben die allemaal een vergunning van de gemeente? Krijgen de legesbetalers hierdoor de zeggenschap over het publieke domein? Heeft de Rutte-doctrine hier ook al postgevat?

Verantwoordelijk?

De horeca nam haar verantwoordelijkheid niet en de gemeente had haar handhaving niet op peil. De gemeente en de politie werden het niet eens over wie dit moest oppakken. De veronderstelde verantwoordelijkheid voor het openbare gebied en het gebruik ervan, werd met excuses weggewuifd. Helaas zien we dat die illegale terrassen bij mooi weer naast de horecaterrassen blijven bestaan. Zeer begrijpelijk nu de prijzen voor de vierde keer in anderhalf jaar zijn gestegen. Toch zaten de terrassen na openstelling onmiddellijk iedere dag vol met vooral 'vrijheidslievende' bezoekers.

Zij trotseerden weer en wind. Aan sluitingstijden werd niet gedaan. Ach… een beetje gedogen moet toch kunnen.

Datzelfde gold voor de handhaving van de spelregels. In de eerste en tweede lockdown werd er nog redelijk gehandhaafd, in de derde al aanzienlijk minder. De angst voor de agressieve burger zat er goed in. En het handhavingspersoneel was besmet en/ of in quarantaine. Plausibele excuses. Op een mooie dag maakte onze burgemeester een inspectieronde aan de kade van de Die-

Wat gaat het 'oude normaal' ons brengen?

Ik hoop dat de bestrijding van de coronacrisis en het herstelplan niet weer de noodzakelijke inhoudelijke discussie 16

mooie aanzet tot een nieuwe intelligente lockdown?

Wellicht voor u als bewoner van het A-Kwartier interessant om te weten dat het zuidwestelijk deel, het voormalige Museumkwartier, nog geen kwart eeuw geleden aangemerkt werd als 'De Verstilde Stad!' Mogen en kunnen we hier nog wel aangemerkt worden als verstild? Mogen en kunnen we hier nog wel wonen?

foto: Han Santing

over de bestrijding van de klimaatcrisis gaat overheersen. Moeten wij burgers en milieubewegingen, adequate maatregelen afdwingen via gerechtelijke procedures?

Tijd voor een raadgevend referendum misschien? Ik ben voor openbare informatie en discussies over onze klimaat-aanpak. Wellicht kan de zo gezochte 'vrijheid' op het terras gevierd worden met een maatschappelijk debat en keuze. Misschien ook een

050 7119069

17

AA-KWARTIER

Ik heb dit pand in deze buurt uitsluitend voor beperkte tijd, tot ik verhuis of overlijd en op mijn beurt verdwijn, gehuurd.

De buurt is minstens evenzeer het onvervreemdbare domein van allen die er niet meer zijn, de buurtbewoners van weleer.

Ik hoor hun voetstap, waar ik ga, als weerklank van de mijne gaan 's nachts in de Visserstraat, de Laan en langs de kades van de Aa.

De tijden schuiven door elkaar, terwijl ik lopend door de wijk naar de vertrouwde gevels kijk;

Jean Pierre

Rawie

mijn biotoop – nog hoeveel jaar.

(uit: De tijd vliegt, maar de dagen gaan te traag )

tekst & foto's: Henk Cuperus 18

In het A-Kwartier woont een landelijk bekend schrijver, namelijk niemand minder dan Jean Pierre Rawie (70), geboren in Scheveningen en opgegroeid in een Oost-Gronings stadje, waarvan hij de naam liever vergeet. Trauma? Zijn laatste boek is 'Een luchtbel in een vluchtige rivier'. Hierin staat een groot aantal gedichten in het origineel en door Rawie vertaald en van een toelichting voorzien. Zijn huis is te vinden door te zoeken naar het emaille bordje naast de bel met de tekst: Leerlingen binnen zonder bellen.

"Ik dik dat een beetje aan, want het is niet zo'n heel groot trauma, maar dat plaatsje is wel een heel lelijk plaatsje. Jaren later was ik er eens en ik vroeg waar het centrum was, want het zag eruit alsof het gebombardeerd was. Toch bleek dat het centrum te zijn. Dat zegt genoeg. Delfzijl: van hetzelfde laken een pak.

Vanaf 1973 woon ik in de Visserstraat. De achterkant van het huis had een grondige opknapbeurt nodig en de wc stond in de tuin. Later moest de vloer worden vernieuwd en ik zei tegen de twee bouwvakkers die tot hun middel in de grond stonden: 'Heren, welk een bedrijvigheid! Hamertjeklop, nietwaar, dat het een aard heeft.' Of woorden van gelijke strekking. Ze keken zeer verbaasd en dachten waarschijnlijk dat ik gek was, niet helemaal ten onrechte."

"Binnenkort moeten de vloer en het tapijt weer vernieuwd worden, want de vloer is van hout met aarde eronder en dat gaat natuurlijk rotten. Alles moet er dan uit, meubels en honderden boeken, waaronder een exemplaar uit 1502, dus ruim een half millennium oud! Ik zie er enigszins tegenop.

Verder woon ik hier prima, niet alleen in de Visserstraat, maar ook Groningen bevalt me heel goed. Als je maar binnen de Diepenring woont is het uitstekend en dat hoeft niet per se het A-Kwartier te zijn.

De Visserstraat is wel van karakter veranderd. Eerst waren er veel winkeltjes en die hebben plaatsgemaakt voor ateliers en woonhuizen.

Ik heb nauwelijks last van de vele studenten in de straat. Als ze toch wat teveel lawaai maken vraag ik vriendelijk of het iets minder kan en dan gebeurt dat ook. Hola, de fietsleverancier komt eraan. Door een beroerte ben ik wat wiebelig en daarom heb ik een vierwielige 19

elektrisch aangedreven fiets, waar nu iets aan kapot is.

Mijn opleiding bestaat uit studies Russisch, Italiaans en Roemeens, die ik niet allemaal heb afgemaakt. In die tijd kon je nog onbeperkt lang studeren. Bij het Roemeens was ik de enige student, dus het viel wel op als je niet kwam opdagen. De docente was een Roemeense dame, die 's morgens al enigszins aangeschoten arriveerde en die toestand, na een beetje college geven, met behulp van cafébezoek bestendigde."

"Ik lees weinig Nederlandse dichters van de laatste honderd jaar, ze zitten me alleen maar in de weg, want ze spelen op mijn instrument.

Wel lees ik graag Dante, Rilke, de Reve's, Vroman, Wilmink, Annie M. G. Schmidt etc.. Je kunt lezers beter boven dan onder hun niveau benaderen. Mijn gedichten rijmen en zijn volgens een strak schema opgebouwd, bijvoorbeeld als rondeel of sonnet. Ook het ritme moet goed zijn. De schrijfstijl van mijn proza is weleens omschreven als lijkend op die van Karel van het Reve en Godfried Bomans. In elk geval probeer ik kernachtig en beknopt (geserreerd) te schrijven. Gedichten zoals die van Rilke en Gerard van het Reve rijmen niet en dat is ook in orde."

"Ik heb de broers van het Reve, Gerard en Karel, goed gekend. Ze waren elkaars absolute tegenpolen, behalve dat hun stemmen sprekend(!) op elkaar leken: Karel super rationeel, Gerard onberekenbaar, zeker als hij drank ophad. In die toestand heeft Gerard mij op een feestje eens toegeroepen dat mijn kop eraf moest na mij gevraagd te hebben wat ik nu eigenlijk voor de mensheid betekend had en mijn antwoord luidde: 'Net zoveel als jij'. Slechts krachtig ingrijpen van Joop Schafthuizen (matroos Vos) kon hem tegenhouden. Ik lees veel over geschiedenis, schrijf er over, maar ook over hedendaagse zaken.

Een voorbeeld is mijn verklaring van het moslim-terrorisme. Dat is volgens mij geen geloofs-idealisme, maar pure bloeddorst, want die jongens kennen hun eigen godsdienst niet.

'Allah gebiedt mij te doden en ik vind dat lekker', aldus een hunner. Dat zegt alles."

"Het verstrijken van de tijd is het thema van alle kunst. Ik lijd er niet onder, al sta ik er, zoals de meeste mensen, op gezette tijden wel bij stil.

Aan alles komt een eind, zelfs aan dit gesprek."

20

• boven: het omslag van Jean Pierre Rawie's meest recente bundel (uitgeverij Prometheus) • onder: het gesprek met Rawie werd gevoerd door Anne Bergsma o.m. presentator van De Boekentafel in boekhandel Godert Walter. Henk Cuperus maakte van het gesprek bijgaand artikel.

BN'er in het A-Kwartier Tjitske Zuiderbaan vanaf een wel heel speciale locatie, de huishoudbeurs in Amsterdam. We schrijven 1980, de huishoudbeurs was nog beschaafd, seksspeeltjes en strippers waren uit den boze. Wie we niet van beschaafdheid konden betichten, was onze gastheer, Ron Brandsteder. Met zijn ogen kleedde hij ons uit, en hij greep elke gelegenheid aan om ons met zijn grote handen zogenaamd geruststellend of bemoedigend aan te raken. Het was een twijfelachtige eer.

De BN'er die ik nu op het terras zie zitten in de Kromme Elleboog, is deze week eerder gesignaleerd in Groningen. Zo blijkt uit onderstaande FB-conversatie van Martin Hillenga: "Het bezoek riep ineens 'Wiebes!' en omdat bezoekers anders nooit 'Wiebes!' roepen kijk je toch even naar buiten. En inderdaad, daar liep Eric Wiebes.

Van dezelfde situatie maakte ik een minuut later nog een foto zonder Wiebes, zodat iedereen objectief kan vaststellen dat de aanwezigheid van Eric Wiebes zeker van invloed is op het straatbeeld."

foto's: Martin Hillenga

Als ik door de Oude Kijk in 't Jat naar de Vismarkt loop, zie ik vanuit mijn ooghoek een nationaal bekend gezicht. Het zit op het terras van De Groene Draeck. Zoals vaak wanneer ik BN'ers in het wild tegenkomt, dringt het maar langzaam tot me door dat dit er een is. Op televisie lijken ze allemaal dikker, dunner, groter of kleiner dan in het echt.

En hoe vaak kom je nou helemaal een BN'er tegen in het A-kwartier. Dit exemplaar oogt normaler, op tv komt het nogal karikaturaal over, maar schijn bedriegt, het speelde als staatssecretaris een kwalijke rol in onder meer de toeslagenaffaire.

Ooit had ik het 'genoegen' een BN'er van dichtbij mee te maken. Heel dichtbij. Met een paar mede-Minervastudenten had ik de stichting Raamwerk opgericht, waarbij kunstenaars exposeerden in leegstaande etalages. Dit was niet onopgemerkt gebleven en medeoprichter Mipi Demon en ik werden uitgenodigd voor een radiopraatje,

21

Stad & Student

een lastige combinatie tekst: Hans van de Sande deel 1: een stukje geschiedenis van de verhouding Stad-Academie Sinds 1614 is er in Groningen een officiële universiteit, maar daarvoor waren er ook al hogescholen, onder andere een juridische faculteit. Je zou zo zeggen dat men na meer dan 407 jaar wel wat op elkaar ingespeeld is geraakt. Het is de vraag hoe dat inspelen zich afspeelt. In elk geval kan men stellen dat de verhouding stadjer student lang niet altijd zo hartelijk is geweest als men wenselijk zou achten.

In de eerste eeuwen had de universiteit twee tot driehonderd studenten, waarvan ongeveer de helft buitenlander was.

De stad Groningen had in die periode gemiddeld zo'n 20.000 inwoners, dus de studenten vormden 1% van de inwoners. Overigens wel een percentage dat van zich deed horen!

De straten waren toen vies en modderig en de trottoirs, als ze er al waren, smal. Dus twee studenten vulden algauw zo'n trottoir en het verhaal gaat dat vele stadjers finaal van het trottoir geslagen werden, om de heren doorgang te verlenen. Daaraan hielden ze fors modderige schoenen en wellicht enkele striemen over, maar vooral ook een enorme wrok. Dat was dus geen goede public relations van de heren studiosi. Toen eenmaal in 1815 het Groninger studentencorps Vindicat atque Polit was opgericht streefde men er naar de vijandschap, in overeenstemming met de statuten van VAP, af te zwakken. In de loop van de 19e eeuw is dat inderdaad wel gebeurd, maar verdwenen is ze, zoals men nu nog dagelijks kan constateren, geheel niet. Is dit te wijten aan zoiets als een tot heden voortgezette klassenstrijd?

• boven: portret van Ubbo Emmius (1547 - 1625), Studeren was duur, men betaalde forse eerste rector magnificus van de universiteit. bedragen om het college van een bepaalde • onder: leden Vindicat op het balkon, 1890 (foto: J.G. Kramer, RHC Groninger Archieven) professor te mogen bijwonen. Dat was 22

dan tevens alles wat de hoogleraren ontvingen, dus ze moesten zorgen dat ze populair waren bij de heren studenten. Die waren van goede komaf en beschikten merendeels over genoeg geld om het studeren met allerlei vormen van uitspattingen te combineren.

Ze droegen vaak een degen en in elk geval een wandelstok. Er werd fors gedronken en eenmaal bezield met wat de Engelsman 'Dutch courage' pleegt te noemen, sprong men weinig zachtzinnig om met stedelingen die de heren dwarszaten. Degen en wandelstok kwamen daarbij, zoals we al zagen, goed van pas. Excessen werden veelal in eigen kring berecht, dus daar zat ook al niet veel afschrikking in.

In het jaar 1900 had de stad 67.000 inwoners en was het getal der studenten gestegen tot 600, waarmee het dus nog steeds 1% van de bevolking vormde.

In 1962, het jaar waarin ik ging studeren, had de stad 150.000 inwoners en ik meen me te herinneren dat er toen 3000 studenten waren, dus 2% van de bevolking.

Op dit moment heeft Groningen 203.000 inwoners en 35.000 studenten, oftewel 17% van de inwoners studeert aan de RuG en nog eens bijna even veel aan de verschillende HBO opleidingen. Een dikke 30% van de inwoners van Groningen is dus student en gedraagt zich niet wezenlijk anders dan studenten altijd gedaan hebben. Alleen de degens en de stok• boven: leden van Vindicat met daaronder kaalge- ken ontbreken, maar daar hebben ze nu schoren eerstejaars, 1900-1908.

• onder: studentengenootschap Frisia met Goudse fietsen en smartphones voor in de plaats. pijpen, 1907.

Net als de vroegere studenten zijn ze (foto's: Joël de Lange, RHC Groninger Archieven) dankbare klanten van het brouwersgilde, maar daar is nogal het een en ander aan pillen, poeders, peuken en paddo's bijgekomen, je lacht hier, al of niet gasgedreven, heel wat af. Net als in vroeger tijden is een flink deel van de studentenbevolking buitenlander en vertoont vaak een gebrekkig begrip voor de wensen van de rest van de bevolking. Net als in vroeger dagen vertrokken de studenten na hun studie naar elders, zoadat er weer nieuwe cohorten hun fouten in de omgang met gewone mensen konden trachten te verbeteren. Er zit op die manier geen schot in: studenten en stadjers leven feitelijk in verschillende steden.

De volgende keer gaan we nader in op de huidige toestand.

23

Sandra de Groot knopen als kunst

tekst: Wilma Mik

foto: Gea Schenk

econcentreerd staan een vader en een zoon van een jaar of vijf knopen te leggen, ieder aan zijn eigen streng met goudkleurige touwen. Er klinkt rustige muziek, in het midden hangen immense sculpturen van touw, geknoopt touw. We zijn in het Groninger Museum bij de Kinderbi nnale.

Is het in andere zalen een drukte van belang met springende en joelende kinderen, hier daalt een welhaast gewijde rust op je neer. Bewonderenswaardig om zo'n sfeer neer te zetten en de toeschouwers tot deelnemers te maken. Want foto: Siese Veenstra vrijwel iedereen die binnenloopt, probeert wat knopen te leggen in strengen touw die aan de wanden hangen. Als een van de eersten was het koningin Maxima tijdens de opening in juni (foto boven). Eens in de maand verwerkt de kunstenaar deze knoopsels in het middelste beeld en uiteindelijk komt er een gouden gloed overheen. "Het is een interactief en telkens groeiend beeld", vertelt Sandra de Groot van atelier Chaos.

Monsterklus Zij is het die dit kunstwerk 'Opus' heeft gecreëerd en knoop voor knoop heeft gelegd. Met recht een monsterklus met een imposant en krachtig resultaat.

"Ik ben er trots op", zegt Sandra.

"Dat ik als Groningse kunstenaar hier sta - dat gebeurt helaas veel te weinig, je hoeft niet alles van ver te halen. Als vrouw – ook vrouwen komen te weinig aan bod. En met een werk van macramé." Voor de erkenning van dat oude ambacht heeft ze enorm moeten knokken. Ik heb op deuren staan bonzen! foto: Siese Veenstra Macramé heeft een stoffig imago uit de jaren zeventig. Maar eerlijk gezegd, moest ik ook bij mezelf iets overwinnen." Maar goed, ze was op vakantie en niets doen ligt niet in haar aard, iets nieuws uitproberen wel en dus begon ze zittend 25

aan een riviertje met een stukje touw te hannesen. "In het begin leek het op niets, maar ik probeerde het telkens opnieuw." En zo ontpopte een klein experiment zich gaandeweg tot iets groters om uiteindelijk uit te monden in metershoge sculpturale werken.

Rijk gevoel In 1998 studeerde Sandra af aan Minerva. Aanvankelijk was ze vooral bezig met schilderen en tekenen, fotografie, later werd ze styliste voor bladen en ze was 15 jaar docent beeldende vakken aan het Werkmancollege. Een jaar geleden kon ze een atelier krijgen in het Werkmanhuis aan de Lage der A. Een schot in de roos. Ze zit op de bovenste etage en kijkt uit over het water, de prachtige gevels, de Turftorenstraat. "Als ik achter mijn industriële naaimachine zit met de deur open geeft me dat zo'n rijk gevoel: dat ik hier mag zitten! Er hangt ook nog iets van de sfeer van Werkman - terwijl hij niet eens op deze etage zat. Ik bewonder zijn werk zeer. Het geeft zoveel extra's om in dit pand mijn werk te maken."

Ambacht Ze praat snel, bevlogen, ze wil iets overbrengen. Een dame met een missie. Ze weet ook wat ze wil. Er komen diverse voorstellen en mensen op haar pad, maar ze proeft eerst zorgvuldig: past dit? Past dit nu? Met die persoon, op die plek?

Pas als het antwoord volmondig ja is, stapt ze er in. En ja, dan pakt het vrijwel altijd goed uit. Als juf voor de klas met een paar pubers die vooral in de ik-heb-nergens-zinstand foto: Siese Veenstra staan, weigert ze te capituleren. "Ik sleep ze er met de haren bij. Niet mee naar het museum? Dacht het wel! Het is toch schrikbarend hoeveel kinderen nooit naar een culturele activiteit zijn geweest. Terwijl dat zo belangrijk is! Ooit kwam ik de klas binnen met wol, breipennen, haaknaalden. Totale opstand. 'Gaan we mooi niet doen.' Dan ga ik door totdat de hele klas aan het breien is en uiteindelijk vindt iedereen het leuk. Ik kom nog oud-leerlingen tegen die me daarvoor dankbaar zijn. Je leert om van niets iets te maken. Dat is toch geweldig."

En dan zijn we weer terug bij haar werk in het Groninger Museum. Ze wil met deze expositie het ambacht van knopen onder de aandacht brengen. En dat dit tijd, aandacht en 26

oefening vraagt. "Alles moet tegenwoordig snel, vooral onder de jongere generaties.

Handwerk wordt uitbesteed aan landen met goedkope arbeidskrachten. Het team educatie van het Groninger Museum begeleidt kinderen op een geweldige manier. Ze gaan met ze op de grond zitten onder foto: Siese Veenstra de sculpturen en vragen wat ze zien. Een vogel, zei eentje. Geweldig! Hoe jonge kinderen onbevangen en met een rijke fantasie naar kunst kunnen kijken. Vervolgens gaan ze zelf aan het knopen. En als het de eerste keer niet lukt, probeer je het opnieuw. Bij mij ging het immers ook niet in een keer goed."

Oneindig Haar macramé-sculpturen maken veel los, een galerie in Milaan toont haar werk, een architect uit Londen is geïnteresseerd, designbladen uit Italië en de VS willen foto's.

En dan nog al die lovende mailtjes en recensies. "En zo komen er weer allerlei nieuwe dingen op mijn pad. Je kunt de sculpturen ook op zoveel verschillende manieren inzetten: voor een installatie zoals in het Groninger Museum, of voor een fotoshoot met modellen. En wat zou het mooi zijn om ermee het theater in te gaan. De mogelijkheden zijn oneindig," meent Sandra. Wie nog mee wil knopen of gewoon even wil kijken, de Kinderbiënnale is nog tot 9 januari en zeker niet alleen voor kinderen interessant.

DESIGN MEUBELEN VERLENGDE VISSCHERSTRAAT 1 9718 JA GRONINGEN TELEFOON 050 - 314 36 22 MOBIEL 06 - 30 899 191 INFO@HOEKJEGRONINGEN.NL

WWW.HOEKJEGRONINGEN.NL

27

Fietsen met de Henken Op zondag 27 juni was het weer fietsfeest in het A-Kwartier. Vijf dapperen, onder wie de twee leidende Henken trokken erop uit. Reeds in het Noorderplantsoen was er een pitstop nodig omdat van een der deelnemers de achterband hobbelde. Die was te hard opgepompt, zodat de band los kwam van de velg.

De remedie was simpel: band laten leeglopen, weer goed in de velg leggen en (niet te hard) oppompen.

Een col van de vijfde categorie diende zich vervolgens aan in de vorm van de fietshellingen van de Gerrit Krolbrug. Wanneer houden die schippers toch eens op met het kapotvaren van onze bruggen? Als dat zo doorgaat houden we geen brug meer over! Via het idyllische Beijum en natuurgebied Kardinge bereikten we Thesinge, waar anders dan Google beweerde, geen terras was. Niet erg, want het landschap was prachtig en in Zuidwolde konden we terecht bij Moeke Vaatstra. Op de terugweg hadden we de wind in de rug (kwestie van planning) en was de tocht ook daardoor zeer geslaagd te noemen! (tekst: Henk Cuperus)

28

Hoge der A 1890-1910 (RHC Groninger Archieven)

Het was de zesde maand.

Van zitten op de kade was al sprake toen de zon nog laag; acht jonge heertjes met petjes het stromen van water de inval van zonlicht.

Drempel van een tijdgewricht.

Ik zag vandaag een foto van honderd jaar geleden - en er is zoveel te vragen.

Wat hebben ze gedaan, hoe zijn ze gekomen hoe zijn ze gegaan? Ergens in de verte nog altijd een kraaiende haan.

Kippen, kinderen en de zin van het bestaan.

29

sacha landkroon

De eeuw die moet komen maakt brandhout van dromen; Groot Loug valt langzaam in slaap.

Er is voor het water geen weg naar de oorsprong; de Aa vervoert smeltvocht van oerijs en wij kunnen niet anders dan kijken.

Ik zag vandaag een foto, van honderd jaar geleden.

De bomen vol in 't blad; het zal een zomer zijn geweest zoals zovele die gegaan en gekomen; de zon op het zuiden zestien jongensbenen bloot.

dichter bij toen

Kinderkopjes

Energie Coöperatie Hortus Coöperatieve zonne-energie Medio 2020 hebben drie inwoners uit de Hortusbuurt en het A-Kwartier een lokale energiecoöperatie opgezet, Energie Coöperatie Hortus (ECH). We verwachten al dit jaar, na een tijd van voorbereiding, te kunnen starten met een eerste zonnedakproject op het dak van de garages in de Grote Appelstraat.

lokale energieleverancier EnergieVanOns. De energiecoöperatie ontvangt een door de overheid gegarandeerd bedrag per KWH gedurende de looptijd van het project. Die looptijd is 15 jaar. Hierdoor is de opbrengst per certificaat altijd gegarandeerd en nooit verliesgevend. Het rendement per certificaat is 10 à 15%. Welke spaarrekening heeft dat tegenwoordig…

Postcoderoosproject Om het gebruik van zonne-energie te stimuleren heeft de overheid een aantrekkelijke regeling in het leven geroepen: de postcoderoosregeling (officiële naam: Subsidieregeling Coöperatieve Energie).

Deze komt er op neer dat een rechtspersoon, meestal een coöperatie, een gunstige lening kan treffen met de provincie voor de aanleg van een zonnedak. De coöperatie exploiteert het zonnedak door de verkoop van energiecertificaten. Deze certificaten geven jaarlijks een bepaalde opbrengst, samenhangend met de hoeveelheid opgewekte energie. De opgewekte energie verkoopt de energiecoöperatie aan de

Voor wie, en wat kost het?

Meedoen in het postcoderoosproject is met name interessant wanneer je zelf geen zonnepanelen op je dak kan plaatsen, om welke reden dan ook. Maar je kunt energiecertificaten ook aanschaffen als belegging.

Elke inwoner van het postcodegebied 9711, 9712, 9713, 9714, 9715, 9717 en 9718, kan meedoen. Dat is een groot gebied.

Koop je een energiecertificaat, dan word je automatisch lid van de Energie Coöperatie Hortus à ¤ 10 per jaar. In onze statuten is geregeld dat alle leden een stem hebben in de verdeling van de opbrengsten.

Een energiecertificaat kost ¤ 100. Met een rendement van ruim 10% zijn na 6 jaar de 30

baten hoger dan de kosten. We beginnen met uitgifte van minimaal 1 tot maximaal 5 certificaten per huishouden. Afhankelijk van de belangstelling kan dit aantal toenemen. De eigenaren van de garages waar de zonnepanelen geplaatst worden hebben als eerste recht op aankoop van certificaten.

In april 2021 heeft de ECH overeenstemming bereikt met de VvE van de garages in de Grote Appelstraat over de huur van de garagedaken ten behoeve van het postcoderoosproject. In mei is de subsidieaanvraag ingediend bij de provincie voor de start van het project. Wij verwachten een positief antwoord hierop en hopen dan in het najaar 240 zonnepanelen op de garagedaken te kunnen laten installeren.

Planning De ECH is opgericht op 17 juni 2020 en statutair gevestigd in Groningen. De oprichters zijn tevens de eerste bestuursleden: Jan Bijl, voorzitter Marianne Goorhuis, secretaris Marijke Bootsma, penningmeester

Interesse?

Wil je meer weten, of nu al certificaten reserveren? info@energie-hortus.nl. Het verplicht nog tot niets. (tekst: A.J.M. Goorhuis, secretaris ECH)

31

90 JAAR

OP DE GOLVEN VAN HET TIJ “op altijd weer een horizon, en de uitzichten ver voorbij” Myron Hamming stadsdichter van Groningen

VANAF

4 SEPT 2021

32

NOORDELIJK SCHEEPVAART MUSEUM

Eerbetoon aan 90 jaar Noordelijk Scheepvaartmuseum tekst: Karlijn Donders

H

et Noordelijk Scheepvaartmuseum verandert in Museum aan de A, een historisch museum voor heel Groningen. Dit nieuwe museum opent naar verwachting zijn deuren in 2024. De tentoonstelling ODE - 90 jaar Noordelijk Scheepvaartmuseum is niet alleen een eerbetoon aan het scheepvaartmuseum maar neemt je ook alvast mee in het proces op weg naar Museum aan de A.

Ruim 90 jaar geleden, op 10 januari 1930, richtten drie notabele Groningers met slechts 708 gulden in kas de Vereniging Noordelijk Scheepvaartmuseum op. Met de introductie van de scheepsmotor dreigden de tradities en verhalen over de houten scheepsbouw en oude zeilvaart verloren te gaan. Het doel dat het trio daarom voor ogen had, was het opbouwen van een historische verzameling die een "zoo getrouw mogelijk beeld geeft van de scheepsbouw en scheepvaart in de provincie Groningen". Het museum begon in het Goudkantoortje op de Grote Markt en verhuisde in 1962 naar de Sint Walburgstraat om zich uiteindelijk te vestigen in twee markante middeleeuwse panden aan de Brugstraat.

Aan de hand van verhalen, foto's, schilderijen, aquarellen, scheepsmodellen, gebruiksvoorwerpen en gereedschappen wordt de geschiedenis van een kleine honderd jaar verzamelen, registreren en presenteren verteld.

• Ansichtkaart van de eerste locatie van het Noordelijk Scheepvaartmuseum: het Goudkantoor in 1935.

(RHC Groninger Archieven)

Denk mee!

Naast de verhalen over de geschiedenis van het museum, de bijzondere panden en de collectie, kun je zelf ook aan de slag. Denk mee over het nieuwe museum: welke objecten wil je sowieso graag terugzien? Naar welke verhalen in Groningen ben jij nieuwsgierig? Welke thema's uit de Groninger geschiedenis vind je onmisbaar in het verhaal van Museum aan de A? Ga op de stoel van conservator zitten en maak je eigen tentoonstelling!

33

Musea in de hele provincie Speciale aandacht is er voor de vele musea die de provincie rijk is die samen het verhaal van Groningen vertellen. Bezoekers worden uitgenodigd de provincie in te gaan naar die schatkamers die alles kunnen vertellen over het met de hand gegraven kaarsrechte Stadskanaal, over thee, rijtuigen, het enige overgebleven Groninger stoomgemaal of de veenkoloniale vaart - om maar wat te noemen.

De tentoonstelling is te zien van zaterdag 4 september tot en met 6 maart 2022.

Om turf te kunnen winnen uit de veen- gebieden in Oost-Groningen worden er vanaf de 17e eeuw veel vaarwegen en turfschepen gebouwd op scheeps- werven. Zo ontstaat een grootschalige maritieme sector, die in de 19e eeuw een hoogtepunt bereikt.

Maak kennis met zeven eeuwen wonen en werken in de middeleeuwse panden aan de Brugstraat. Van bierbrouwers, jenever- en likeurstokers en olieslagers tot kooplieden en burgemeesters aan toe.

Niemeijer Tabaksmuseum zit van 1978-2010 in het Gotisch Huis.

In de oorlog gaat de hele collectie scheepsmodellen in vlammen op. Op één na, het model van tjalk Daantje.

34

Omstreeks 1940 waren er 506 'coasters' (motorkustvaarders) in Nederland. Daarvan hadden er 357 de provincie Groningen als thuishaven. Dit is de 'Erebus' uit 1950. Het echte stuurhuis van dit schip kunt u zien in het museum.

(links) Van 1911 tot 1968 is in het Canterhuis de firma Woldring & Idema gevestigd, een likeurstokerij, destilleerderij en wijnhandel met winkel. (rechts) Het kofschip De Gouverneur van Imhoff met kapitein G.H. Peeperboom van Delfzijl. Aquarel van Jacob Petersen (1826).

Niemeijer Tabaksmuseum zat van 1978-2010 in het Gotisch Huis.

35

tweehonderd nieuwe lezers In het voormalige KPN-gebouw aan de Reitemakersrijge wordt de laatste hand gelegd aan tweehonderd woonstudio's. De eerste 158 bewoners nemen eind september hun intrek in het verbouwde deel van het inmense pand. De nieuwbouw met nog eens 42 appartementen is klaar in december.

The Blockhouse, zoals het pand is gedoopt, is bedoeld voor buitenlandse studenten en expats die maximaal een jaar woonruimte nodig hebben in Groningen (zgn. short stay).

De oppervlakte van de studio's varieert van 18 tot 66 vierkante meter.

Huurprijzen beginnen rond de 800 euro. Daarvoor krijgen de huurder een volledig gemeubileerde ruimte met een eigen keuken en badkamer.

Naast woonruimte beschikt het gebouw op de begane grond over een horecagelegenheid

foto's en artist impressions met dank aan Beauvast, Geveke Bouw en Tectnique tekst met dank aan Oog-tv en DvhN

36

plus werk- en studieplekken. Het centrale binnenplein is bedoeld als ontmoetingsplek voor student en Stadjer. Onder het gebouw zit nog een parkeergarage met 75 plekken.

Eigenaar van het pand is vastgoedontwikkelaar Wijnand van Smeden die met zijn bedrijf Beauvast meerdere (historische) panden in de Groningse binnenstad bezit en verhuurt als woonruimte of horecagelegenheid. De firma Geveke Bouw is verantwoordelijk voor de bouwwerkzaamheden, vormgeving en design zijn gedaan door de firma Tectnique.

De bouw van de centrale aan de Reitemakersrijge begon in de jaren '50 om aan de enorme vraag naar telefonie te voldoen. De centrale ging in 1958 open, nadat het laatste stukje Zuiderdiep was gedempt, om een wachtlijst met achtduizend aanvragers voor telefoon weg te werken. In het analoge tijdperk waren grote centrales nodig om het snelgroeiende telefoonverkeer in goede banen te leiden. Er werkten ooit honderden PTT'ers. Door de digitalisering van de telefonie werd het gebouw te groot.

KPN deed het pand, dat 8.000 vierkante meter omvat, daarom in 2008 van de hand, waarop Beauvast het kocht.

Van boven naar beneden: de voorzijde vanuit de Museumstraat, het centrale binnenplein met de nieuwbouw, vogelvlucht van de achterzijde (Schuitemakerstraat) en twee impressies van de short stay apartments.

37

Het Juridisch Spreekuur gratis juridisch advies

www.hetjuridischspreekuur.nl

Afscheid voorzitter A-Kwartier Esther Klaver Beste buurtgenoten, Vandaag (1 september) is voor mij een einde gekomen aan 10 jaar lidmaatschap van het bestuur van buurtvereniging Het A-Kwartier, waarvan 9 jaar als voorzitter.

Als bestuurslid/voorzitter heb ik me met veel plezier en ambitie ingezet voor de belangen van de buurt. Sinds de oprichting van de buurtvereniging in 1985 is gebleken dat een dergelijke belangenbehartiging geen overbodige luxe is.

foto: Fleur Woudstra

De lijst met onderwerpen waar ik me de afgelopen jaren aan heb mogen verbinden is lang en divers: overlast door studenten, evenementen en drugsdealers, een overschot aan fietswrakken en weesfietsen, een toenemende parkeerdruk, vastgoedeigenaren die zich gedragen alsof de stad van hen is, een college dat burgerparticipatie met de mond belijdt

Fleur Woudstra en Esther Klaver

39

maar niet praktiseert, ambtenaren die niet altijd begrijpen dat de burger hun eigenlijke klant is, bouwvergunningen die niet worden nageleefd, een Rijksuniversiteit die haar verantwoordelijkheid als goede buur niet wil nemen, de herinrichting van straten en continue beleidsactualisaties.

Was het alleen kommer en kwel? Nee, absoluut niet! De kleine en grote successen waaronder het verdwijnen van de overlast door drugsdealers, de herinrichting van het A-Kwartier, de komst van de geveltuintjes, de vele buurtactiviteiten, de prettige samenwerking met o.a. buurtgenoten, onze stadsdeelcoördinatoren (Ron Torenbosch en Joke Sikkes), meldpunt Overlast, het Wij-team en het PCEG èn het feit dat de leden de buurtvereniging een warm hart toedragen, maken dat ik met bijzonder veel plezier en voldoening terugkijk.

Desalniettemin doet het afscheid een beetje pijn. Ten eerste vanwege het feit dat onze lieve secretaris, Henk Cuperus, door ziekte uit de roulatie is en het onduidelijk is of en wanneer hij zijn rol als secretaris weer zal kunnen oppakken.

Naast de vacature voor penningsmeester en voorzitter, komt daar dus een vacature voor secretaris bij. Een vereniging bestaat niet alleen bij de gratie van haar leden, maar ook bij de gratie van haar vrijwilligers oftewel buurtgenoten die bereid zijn zich in te zetten voor het goede doel.

We prijzen ons gelukkig met Piet Boorsma die de functie van penningmeester waarneemt en Fleur Woudstra die voorlopig weer in de rol van interim-voorzitter kruipt, gesteund door Trinet Holtslag en onze aspirant-leden Pieter van der Burgh en Marlinde Gras. Het bestuur behoeft echter versterking. Ik doe dan ook een dringend beroep op eenieder die op wat voor manier dan ook een bijdrage wil leveren aan het buurtwerk, zich te melden via het akwartier@gmail.com, zodat we met elkaar de wijk mooi en leefbaar kunnen houden.

Een afscheid als bestuurslid/voorzitter betekent niet dat ik uit het vizier ben. Ik blijf sowieso betrokken bij de uitgave van de A-krant en ben desgevraagd inzetbaar voor diverse hand- en spandiensten.

Voor nu: dank voor het vertrouwen en graag tot ziens tijdens één van onze buurtactiviteiten!

Met warme groet:

40

Recept voor een kip met gouden eieren (dank aan Alice B. Toklas) Als U van plan was kip te eten Kunt U het beestje beter vullen, Want U moet zeker niet vergeten Dat ook uw fantasie wil smullen.

U kookt daartoe een kip nèt gaar In een krap pannetje met prei en ui Een wortel, een dragontak-paar, Een liter resultaat van regenbui, En een bouquet garni, en na een uur Smoort U een half pond champignons Nog een kwartiertje mee op 't vuur.

U denkt: gekookte kip dat valt niet mee En, zonder gouden eieren zou ze ook niet smaken Daarom een kilo piepers koken en puree Met een ons boter en zes eierdooiers maken.

U draait daar eitjes van en bakt ze goud.

Daarmee vult u de kip en dan met saus begieten Die ge gemaakt hebt van het vocht dat g'overhoudt En ingekookt hebt tot een halve liter En waar U room en boter doorgesmolten heeft (niet roeren en ook, voor de schift, niet koken!)

Door zo een saus lijkt 't dat Uw kipje leeft Maar ach, voorgoed is hare levensdraad gebroken. tekst: Hans van de Sande 41

activiteiten buurtvereniging • Zaterdag 25 september Buurtdiner in het Der Aa-theater voor iedereen die zich daarvoor vooraf opgaf.

• Zondag 31 oktober 14.00 - 16.00 uur: Gluren bij de Buren Een rondwandeling door of de Hortusbuurt, of door Binnenstad-Oost o.l.v. een buurtex- pert, met na afloop een buurtborrel op een zeer verrassende locatie.

•

In december Rondvaart in het donker met een warm hapje en een winters drankje door de feestelijk verlichte diepenring, speciaal voor bewoners van het A-Kwartier.

Details volgen nog via het A-Mail Bulletin. Meld u daarvoor aan per email: hetakwartier@gmail.com o.v.v. 'aanmelding A-Mail Bulletin'.

42

foto: Han Santing

• Zondagmiddag 28 november Eindelijk mogen we weer eens naar De Wijnproeverij met hapjes o.l.v. onze oude vertrouwde en altijd inspirerende vinoloog Enrico.

Opgave tussen 1 en 21 november per email: hetakwartier@gmail. com en het overmaken van ¤ 18,00 voor leden van de buurtvereniging of ¤ 22,50 voor niet- leden met een geldige collegekaart.

Deelname op volgorde van betaling op girore- kening 50 313 98 t.n.v.

Het A-Kwartier, Buurt- vereniging onder vermel ding van 'Wijnproeverij', waarna u een bevestiging plus de exacte tijden ontvangt.

Kunstatelier Noes Met werk van Beeldend Kunstenaar Annuska ‘t Hart

Geopend op afspraak en iedere zaterdag van 13.00-17.00 u

Pottebakkersrijge 13 9718 AG Groningen Telefoon 06-30109303 Website www.annuska-t-hart.nl

De A-krant is het wijkorgaan van het A-Kwartier in Groningen en wordt 4x per jaar in een oplage van 2500 exemplaten huis-aan-huis verspreid.

Advertenties kleiner dan A5 zijn altijd liggend.

Aanleveren graag kant en klaar in PDF. Hebt u (nog) geen advertentie, dan kan onze vormgever deze tegen een bescheiden meerprijs leveren.

Dat gaat altijd in goed overleg met de adverteerder.

De nota wordt achteraf verstuurd, dus over het voorafgaande kalenderjaar.

Voor meer informatie: hetakwartier@gmail.com t.a.v. Piet Boorsma (penningmeester a.i.)

1/4 1/3 1/2 1/1

pagina pagina pagina pagina

(11,8 x 4,5 cm) ¤ 68,75 (11,8 x 6,2 cm) ¤ 92,(11,8 x 8,7 cm) ¤ 137,50 (11,8 x 18 cm) ¤ 275,-

Wilt u adverteren in de A-krant?

44