krant
buurtkrant van het A-Kwartier jaargang 30 nummer 1 2014
... .
Jodenvervolging in het A-kwartier tussen ‘40 en ‘45 Mijn huis: Noorderhaven 40 Op de koffie bij het Achterpand De man van Het Hoekje
1
Belangrijke adressen/telefoonnummers: Politie: 0900-8844 Meldpunt overlast: 5875885 brugt.aanen@groningen.politie.nl Wijkpost Binnenstad voor klachten over uw woonomgeving: 3678910 Huisvuil en Oud Papier: zie de Afvalwijzer op de site van de gemeente: www.gemeente.groningen.nl/restafval/afvalwijzer Groot afval op afroep: 3671000. A-krant: De A-krant is een uitgave van buurtvereniging ‘Het A-Kwartier’ en verschijnt 4x per jaar in een oplage van ruim 1700 exemplaren. Bij een teveel aan kopij kan de redactie besluiten de kopij verkort, niet of pas in een volgend nummer te plaatsen. Ingezonden brieven worden niet anoniem geplaatst en de schrijver/ster is verantwoordelijk voor de inhoud. Bestuur buurtvereniging Het A-Kwartier: Esther Klaver (voorzitter) 06 46133635 Henk Cuperus (secretaris) 3181363 Sjoerd Stienstra (penningmeester) 3114770 Fleur Woudstra (activiteiten) 5892320 Gerard Gosen 06 44454668 Denies Margry 06 34852291
aeklaver@gmail.com henkcuperus@tele2.nl sjoerdstienstra1946@gmail.com fleurwoudstra@gmail.com gerardgosen@hotmail.com d.margry@gmail.com
Buurtpand de Oude Drogisterij: Lage der A 4: Hans Imelman, 3125020 website: www.a-kwartier.nl Hier is elke laatste zondag van de maand de Buurtborrel van 16.00-18.00 uur. Post voor Het A-Kwartier en voor de A-krant kunt u sturen naar: Visserstraat 10a, 9712 CV Groningen. e-mail: hetakwartier@gmail.com Wilt u het A-Mail bulletin ontvangen? Geef uw e-mailadres door aan: amailbulletin@gmail.com
van de redactie ‘Jaargang 30 nummer 1’ kunt u op het omslag lezen. De 30e jaargang! Een jubeljaar? De vlag uit? Nee nee, nog even geduld. De eerste buurtkrant verscheen 29 jaar geleden. In september 1985. Maar de nummering in september laten beginnen was toch wat onduidelijk, dus werd in 1987 besloten om aan het begin van het kalenderjaar met de volgende jaargang te beginnen. Bent u er nog? Jaargang 3 liep daardoor van september tot januari. En zo zit er een sprong in de telling en wordt in 2015 het officiële jubileum gevierd. Een gevarieerde maart-editie, deze A-krant met o.m. twee bijdragen van buurtantiquair Diederik Ninck Blok. De geschiedenis van zijn huis en daarnaast een indrukwekkende inventarisatie van weggevoerde en omgekomen joodse bewoners van het A-kwartier. Diederik maakte een route langs de huizen waar zij ooit woonden. Ger Euwals eert in een in memoriam kunstenaar en buurtgenoot Harro Nikkels die eind december overleed. Ook een nieuwe rubriek in deze A-krant: Voor & Tegen. Twee opponenten bestrijden elkaar in 250 woorden over een heikel thema. In dit geval de uitbreiding van hotel Miss Blanche aan de Kleine der A. De bedoeling is dat we in de toekomst meer controversiële onderwerpen gaan aansnijden. Volgende keer is de stelling: ‘Er zijn in onze buurt teveel Bed & Breakfastgelegenheden’. Voor- & tegenstanders mogen zich melden. Verder in deze krant: op bezoek bij breiwinkel (het) Achterpand en designzaak (het) Hoekje. En vraagt u mij niet waarom de eigenaren die lidwoorden bewust weglaten. Dan: Sacha’s gedicht, Bobs column, de puzzel en het recept. De redactie wenst u veel leesplezier en vast een bloeiend voorjaar. (HS)
inhoud Van de redactie Bestuursberichten Activiteiten buurtvereniging Bobs column André Land, de man van Hoekje De shoa in het A-Kwartier Dichter bij Toen Voor en Tegen
3 5 7 9 11 15 19 20
De geschiedenis van mijn huis 400 jaar RU Groningen In memoriam Harro Nikkels Aan tafel bij Spices De Puzzel Op de koffie in Achterpand Allerlei uit de Buurt Harald Hilbrants/Colofon
22 25 27 29 30 33 35 38
van het bestuur • De gemeente komt voor de zomer met nieuw evenementenbeleid, dat voor alle evenementen die door het jaar heen in onze buurt worden gehouden van groot belang is. • Er wordt al weken uitgekeken naar het vonnis van de Asser rechtbank over de zaak Music versus de gemeente Groningen, die onze buurt heel direct aangaat. Wordt de Hoekstraat (uit)eindelijk prostitutievrij of niet? • Het paaltje in de Hoekstraat blijft voorlopig weg. Mocht het prostitutieverkeer voor de omwonenden daardoor toch te veel overlast geven, meld dit dan vooral. Dan wordt dit besluit opnieuw herzien. • Het Meldpunt Overlast zegt, dat er minder overlastmeldingen binnenkomen maar vraagt overlast vooral wel te blijven melden! • Buurtvereniging Het A-Kwartier is zeer ontstemd over de belofte van PvdA wethouder van der Schaaf om de Oosterparkwijk op slot te doen voor studentenhuisvesting. Bij de vorige gemeentreraadsverkiezingen deed hij diezelfde verkiezingsbelofte ook al aan Selwerd. Daarmee is de PvdA bewust verdeeldheid aan het zaaien tussen de wijken en (óók studenten)bewoners van Groningen. Onze buurt vindt dat een kwalijke zaak, temeer omdat wij in het A-Kwartier als ‘binnenstad’ gelden, waar zelfs geen 15% norm voor jongerenhuisvesting bestaat zoals wel in alle andere wijken. Kwalijk gevolg van dit selectieve op kiezers beluste ‘voorkeursbeleid’ is, dat het A-Kwartier en de rest van de binnenstad hierdoor vogelvrij zijn verklaard en daar van goed doordachte opbouw van gemengde bewoning -zeker als je kijkt naar een gezonde leeftijdsopbouw van bewoners- steeds minder sprake is. Zo komt de leefbaarheid van onze buurt steeds meer onder druk staan en dat kan toch niet de bedoeling zijn van ons stadsbestuur. Wij zijn voor een eerlijke verdeling van jongerenhuisvesting, verspreid over alle wijken! Onze voorzitter heeft dan ook gevraagd om de Binnenstadsworst exacte gegevens over studententoename, het aantal Bevat > 15% student onttrekkingsvergunningen en het aantal wijzigingen 5
van niet-woning tot woning aan Het A-Kwartier toe te sturen, zodat we na de verkiezingen het gesprek met alle partijen goed geĂŻnformeerd aan kunnen gaan. Zelf kunt u ook alert blijven door te kijken naar het actuele overzicht van bouwvergunningaanvragen. Klik dus regelmatig even op: http://fleximap.groningen.nl/vergunningen en geef opvallende zaken meteen aan het bestuur door. Het zal u niet verbazen dat op onze ALV van donderdag 27 maart het thema jongerenhuisvesting uitgebreid aan bod komt. Kom die avond dus vooral meepraten.
foto’s: Han Santing
Bingo & Snert Het moet gezegd: het lijkt een onwaarschijnlijke combinatie, maar binnen onze buurtvereniging is veel mogelijk. Dat werd eens te meer duidelijk tijdens de Buurtborrel op 23 februari waar beide uitersten elkaar probleemloos vonden. Terwijl de welriekende snertgeuren vanuit de keuken van de Oude Drogisterij opstegen, hanteerden Bingo-meesters Hans & Henk met verve de ballenmolen en zat een select gezelschap buurtbewoners met verhitte koppen te strijden om de fraaie prijzen die penningmeester Sjoerd bij de lokale middenstand had losgeweekt. En na al die spanning was het goed erwtensoep eten. Met of zonder worst.
6
activiteiten buurtvereniging Fleur Woudstra Donderdag 27 maart 20.00 uur: Algemene Leden Vergadering van Buurtvereniging Het A-Kwartier in de Oude Drogisterij met aansluitend (ook voor niet leden) vanaf 21.00 uur: lezing van Harald Hilbrants over ‘Student in de Groningse buurt’. (zie ook pagina 38) Agenda ALV: 1. Opening door voorzitter Esther Klaver, voorstellen van het bestuur en mededelingen. 2. Verslag van de vorige ALV. 3. Financieel verslag over 2013 en beoordeling daarvan door de kascommissie, bestaande uit mevrouw van Dijk-Milatz en de heren Wolthers en De Boer. 4. Inhoudelijk verslag over het jaar 2013. 5. Tweejaarlijkse bestuursverkiezingen. Alle bestuursleden stellen zich herkiesbaar. Tegenkandidaten kunnen zich via hetakwartier@gmail.com aanmelden. 6. Rondvraag Zondag 30 maart Dit jaar worden de Europese Verkiezingen gehouden en daarom zullen de maandelijkse Buurtborrels regelmatig een internationaal tintje hebben. Italië beet het spits af en vandaag is het de beurt aan Griekenland. 16.00 -18.00 uur: Griekse Buurtborrel in de Αρχαίο Φαρμακείο (Oude Drogisterij) met Griekse lekkernijen en boeiende info over Griekenland van onze voormaligen nu aangrenzend buurtgenote Efi Gkoumassi. Bent u een EU-inwoner van het A-Kwartier en heeft u zin om ook eens tijdens de buurtborrel uw geboorteland wat nader te introduceren, dan kunt u zich aanmelden via: hetakwartier@gmail.com Woensdagmiddag 16 april 14.00 - 16.00 uur: Paaseieren verven in de voogdenkamer van het Lamme Huininge Gasthuis, A-Kerkstraat 22, voor de kinderen uit de buurt. Bijdrage per kind € 2,-. Opgave vóór 10 april via: hetakwartier@gmail.com 7
foto: Jan Herman Veldkamp
Paasmaandag 21 april 14.00 - 16.00 uur: Paaseieren Speurtocht in de mooie tuin van het Lamme Huininge Gasthuis, A-Kerkstraat 22, voor de kinderen uit de buurt. Bijdrage per kind € 2,-. Opgave vóór 16 april via: hetakwartier@gmail.com. Op diezelfde Paasmaandag 21 april: 16.00 – 18.00 uur: De speciale April/Paasborrel met spetterende eiertik-wedstrijd. Zondag 25 mei 13.30 uur: Fietstocht (vervalt bij slecht weer) o.l.v. Henk Cuperus. Start Oude Drogisterij. 16.00 - 18.00 uur: Buurtborrel in de Oude Drogisterij. Woensdag 25 juni: De Tweede Culinaire Zwerftocht door het A-Kwartier.
Hoge der A 20e 9712 AD Groningen 050 3120895
margovandersluis@ziggo.nl www.margovandersluis.nl
8
Miepen ark my words: ‘miepen’ wordt het woord van het jaar 2014, na het vankootense otofoto (palindroom voor selfie) en otokwoot (VU-hoogleraar Nijkamp die zichzelf citeert als een drostecacaoblikje). Wat zitten wij Hollanders toch steeds te miepen over van alles & nog wat. De Olympische Poetinspelen kenden een ongekende miepaanloop omdat ’s lands regeringsdelegatie topzwaar en zelfs over-the-top zou zijn. Maar zoals voorspeld: na het eerste schaatssuccesje was alles alleen nog maar Hollands Glorie en miepte niemand meer. Hoogstens nog over ’s konings overenthousiasme langs de lijn maar ook dat werd weer ontmiept. In het A-Kwartier miepen we ons eveneens suf. Enorme kritiek op de nieuwbouw waar eens The Mac stond: te hoog, te log, te modern, te veel kubieke meters. Nu-ie er staat kraait geen haan er meer naar en zitten alle A-miepers heerlijk te genieten van een van de faciliteiten van De Sigaar, Miss Blanche en straks De Pijp. Maar de volgende miep in deze reeks staat alweer in de steigers: er komt in genoemde tabakswarenserie een nieuwe loot aan het Kleine der A, een vijfhoog hotel nog wel. Wat zal daar nu weer mis mee zijn? Uw kollumnist kan er nog maar eentje bedenken: de naamgeving. Want wat zou het toch toepasselijk zijn om dit pand ‘LUCIFER’ te noemen, duivels en goddelijk tegelijk. Goegel maar eens hierop en u zult versteld staan van wat er over deze mythische figuur afgemiept is in mipipedia ! PS: U mag gerust ook miepen over het onrustbarend gebruik van anglicismen en de eigengereide spelling in deze kollum, hoor.
foto: Han Santing
M
Bob van Dijk
Bob van Dijk et Hoekje heet nu Hoekje Design. Retro en design, dat is waar het tegenwoordig voor staat. Een Deens Steltontheeservies, meubels in de stijl van Le Corbusier of Eames, nieuw of bezeten. Maar ook jarenvijftigobjecten zoals een bakelieten telefoon-met-draaischijf, een halvemeter groot PlayMobil vliegtuig of een houten kinderstoel waarin menigeen vroeger is grootgebracht: zo’n AFRA-model uit Uitgeest dat ingeklapt een tafeltje/stoeltje op houten racewielen wordt. André Land, 48 jaar, vrouw, 3 kinderen, gek op (winter)sport, runt op de hoek van de Verlengde Visscherstraat en Lage der A nu zo’n 20 jaar zijn vintagezaak in wat vroeger een smederij was. Wanneer ik binnenkom vertrekt juist het wekelijks weerkerende gezelschap van André’s vader Geert en diens kompaan. Vader en zoon Land begonnen in 1985 het ‘In- en Verkoophuis Het Hoekje’, een kringloopwinkel avant la lettre. Vader deed de in- en verkoop, André was monteur en bezorger. Handvaardig is André zeker; hij heeft MTS, naast andere opleidingen. Hij heeft technisch inzicht, hetgeen hem duidelijk van pas komt bij de inkoop van zijn spullen ‘ergens in Nederland, Duitsland of Denemarken’ waar hij met zijn grote witte bestelwagen heen toert. Hij gaat slechts voor kwaliteitsspul waarvan hij de constructie wil snappen; geen rotzooi. Maar voordat hij de designkant op ging, was er nog de periode dat Het Hoekje bekend stond om zijn betrouwbare tweedehands witgoed en kacheltjes, zeer in trek bij studenten maar ook bij Russen. Die laatste lagen met hun suikerschepen in de Eemshaven en kochten een deklading vol koelkasten, televisies en andere westerse artikelen bij Het Hoekje. André moest dat komen afleveren op de schepen. Fysiek zwaar werk, evenals het omhoog sjouwen van wasmachines voor studenten driehoog. Dit, gecombineerd met de steeds goedkoper wordende witgoedmarkt, deed André besluiten langzaamaan over te gaan op interieurspullen, voornamelijk meubels met zekere moderne allure en aantrekkingskracht. Waar hij het vandaan heeft weet hij niet (misschien vanuit zijn ervaring als kantoorinrichter, samen met een Amsterdamse interieurontwerpster), maar hij heeft beslist een goede smaak en gevoel voor
De man van het Hoekje
foto’s: Han Santing
www.sksg.nl
De allerbeste kinderopvang.
SKSG laat kinderen zichzelf zijn. Kinderopvang is samenspel. Tussen u en onze mensen, de school en de samenleving. Verantwoorde en veilige kinderopvang met aandacht voor de ontwikkeling van uw kind. Daar bent u naar op zoek. Vertrouwd en bij u in de buurt. Loop gerust eens bij ons binnen of bel voor een vrijblijvende afspraak: 050 317 13 90 SKSG Hummelhuis (0-4 jaar) Spilsluizen 3, 050 313 19 62 Gastouderopvang (0-13 jaar) 050 317 13 91
SKSG Kastanjeplein (0-13 jaar) + de enige Peuterspeelzaal in het centrum Nieuwstad 12, 050 313 98 28
Uw kind in vertrouwde handen Heresingel 10, 9711 ES Groningen t 050 317 13 90 e klantenservice@sksg.nl i www.sksg.nl
design dat menig dertiger yuppenstel naar binnen lokt. Dat gebeurt tijdens het interview meerdere malen: mensen die om bepaalde merkspullen vragen waarbij André hen eveneens wijst op zijn website www.hoekjegroningen.nl waar alle ‘verse’ inkoop op vermeld wordt. Maar even later komt ook iemand die vraagt om een bepaald stuk van hem in consignatie te geven, als het ware André’s etalage lenen tegen vergoeding. Dat kan, als het betreffende object maar in de hoekjesfilosofie past. Geen hokjesgeest dus. Er hangen tevens schilderijen op fors formaat te koop. Een ervan blijkt een levensgrote glicee reproductie van een Henk Helmantel te zijn. Niet zo gek als je te horen krijgt dat André’s vrouw Gerda ‘een Helmanteltje’ is en in Helmantel-city Westeremden de kunstwinkel ‘Zus en Zo’ runt met haar zuster. André gaat wederom vernieuwen. Op zijn wensenlijst staat het realiseren van een coffeecorner in de zaak, om mensen laagdrempelig binnen te halen teneinde zijn meubelen en objecten te laten ervaren. En hij wil het buitenaanzicht van het pand weer zoveel mogelijk in oude glorie terugbrengen. Hij toont mij de oorspronkelijke bouwtekeningen van de smederij, een ontwerp uit 1895. Binnen is een groot deel van het bakstenen plafond nog origineel gewelfd. Na de smederij volgden nog de Martini bromfietsenwinkel, een verzekeringskantoor en een sportschool voordat de Landjes het pand betrokken. Het wordt tijd voor de afsluitende anekdotes. Zoals het feit dat vroeger regelmatig de prostituees op zijn zaak pasten. Of de klant die razend werd omdat André zijn retro sigarettenautomaat niet wilde verkopen omdat hij die nog van Koos Huizenga gekregen heeft. En gelijk heeft-ie !
13
Kunstproeverij
Erika Stulp
Oude Kijk in ‘t Jatstraat 62 open op afspraak: 050 3184651 06 36167686
www.erikastulp.nl
De Shoa in het A-kwartier Diederik Ninck Blok Bij toeval kwam ik een foto tegen uit 1941 van twee meisjes op een verlaten Noorderhaven Z.Z. Geen verkeer, geen studentenfietsen, alleen een transportkar ter hoogte van nr. 20. Een onschuldig plaatje van twee kinderen. Joodse kinderen. Twee nichtjes: links Aaltje de Vries uit de Marwixstraat (nr. 22) en rechts Klara de Vries uit de Hoekstraat (nr.18). Een beetje verlegen kijken ze in de camera, zich niet bewust van het verschrikkelijke lot dat hen en hun familie te wachten staat. Aaltje is op 12-jarige leeftijd omgekomen (17-09-1943) en Klara op foto: collectie Leo van Thijn 10-jarige leeftijd (19-10-1943), beiden in Auschwitz. De foto met het achterliggende verhaal bracht me op het idee om een inventarisatie te maken van joodse bewoners van het A-kwartier die omgebracht zijn in de oorlog. In een tijd 4 waarin een Franse cabaretier foute grappen maakt over gaskamers kan het geen kwaad om opnieuw geconfronteerd te worden met het afschuwelijke lot dat vele joden, zigeuners, verzetsstrijders en homoseksuelen trof in de 5 jaren 1940 - 1945. U kunt een wandeling maken langs de huizen van de joodse buurtbewoners die gedeporteerd en vermoord zijn. De route begint bij de buste van Aletta Jacobs vóór de Harmonie. U loopt dan richting Diepenring. 1. OUDE KIJK IN ’T JATSTRAAT 38b: Julius van Hessen, slager, 67 jr. en Johanne van Hessen-de Beer, 61 jr. († 20-03-1943, Sobibor). 1 kind overleeft. Herman de Beer, gymnastiekleraar, 32 jr. († 14-03-1945, Mauthausen). ................................................ tweede straat links:
15
2. HOEKSTRAAT 18: Benjamin de Vries, 46 jr., († 31-05-1943, Extern Kommando, Bobrek). Mietje de VriesPorcelijn, 45 jr. († 19-10-1942, Auschwitz) en 7 kinderen: Rosette van Berg-de Vries, naaister, 19 jr., († 21-05-1943, Sobibor), Hartog 16 jr., († 31-03-1944, Midden Europa), Rachel, naaister, 17 jr., Keetje, 14 jr., Esther, 13 jr., Samuel, 11 jr. en Klara, 10 jr. Allen overleden op 19-10-1942 te Auschwitz. Eén kind overleeft de oorlog.
................................ linksaf en dan rechts naar:
5. VISHOEK 3: Abraham Jacob Bollegraaf, 68 jr., Aaltje Bollegraaf-Simmeren, 74 jr. en dochter Klara, 35 jr. († 23-11-1943, Auschwitz) en zoon Jacob Abraham, koopman, 31 jr., († 28-02-1943, Auschwitz). ........................................ even doorlopen naar:
6. HOGE DER A 33: Arend Pais, winkelier, 44 jr., Willemina PaisKampion, 36 jr., Eva Froukje, 15 jr., Frouktje Rebecka Willemina, 12 jr., Elly Louise, 6 jr., († 19-02-1943, Auschwitz) en inwoner Simon de Vries, 19 jr., († 15-08-1942, Auschwitz). ................................ terug en over de brug naar:
7. LAGE DER A 30a: Abraham Jakob Kats, fietsengroothandelaar, 49 jr., Eva Kats-de Jonge, 48 jr. en zoon Jakob, 19 jr., († 19-10-1942, Auschwitz). 8. LAGE DER A 25: Israël Israël, 59 jr., Lewientje Israël-Bollegraaf, 58 jr., Clara, 20 jr. en Martha, 13 jr. († 19-11-1942, Auschwitz). Zoon Abraham, 28 jr., († 07-02-1945, Groß Rosen). 1 kind heeft de oorlog overleefd. ............................................... teruglopen naar:
9. VERLENGDE VISSERSTRAAT 11: Wed. Sara van Dam-Bollegraaf, 22 jr., († 22-10-1943 Sobibor) en dienstbode Julia Israëls, 39 jr., († 11-06-1943, Sobibor). Kind heeft de oorlog overleefd. Rubel Bollegraaf, 51 jr., Gelline BollegraafOdewald, 53 jr., Rosette, 23 jr. en Samuel, 12 jr. († 22-10-1943, Auschwitz).
Rachel de Vries (rechts) met vriendin op het Hereplein in 1942 (foto: collectie Leo van Thijn)
.................................rechtsaf, dan linksaf naar:
3. NOORDERHAVEN 30: Philippus Behr, schoenenhandelaar, 75 jr. en Frieda Behr-Mindus, 33 jr. († 19-02-1943, Auschwitz). 4. NOORDERHAVEN 48: John Ancona, 24 jr. († 06-09-1943, Westerbork).
............................................... oversteken naar:
10. WESTERBINNENSINGEL 38: Weduwnaar Hiskia Smilde, 66 jr., († 23-11-1942, Auschwitz). Een verwant overleefde de oorlog. 16
11. WESTERBINNENSINGEL 25d: Leon van Coevorden, Kleermaker, 40 jr., († 31-03-1942, Midden Europa), Naatje van Coevorden-van Coevorden, 35 jr., Rosetta, 9 jr., Clara, 7 jr. en Grietje, 5 jr., († 26-10-1942, Auschwitz).
..... doorlopen en weer rechtsaf naar de hoek van:
15. POTTEBAKKERSRIJGE 13a: Betje Kisch-van Dam, naaister, 22 jr. en Henriëtte Kisch-van Coevorden, 50 jr., († 29-10-1942, Auschwitz). .......................................... richting A-brug naar:
16. A-STRAAT 3: Jacob Vissel, slachter, 38 jr., († 30-09-1942, Auschwitz), Rika Vissel-van Gelder, 43 jr., († 28-01-1943, Auschwitz). Beide zoontjes Jozef (1935) en Leo (1937) hebben de oorlog overleefd.
.................................. rechtsaf dan linksaf naar:
12. WESTERKADE 12: Kornelia Gans-Visser, koopvrouw, 54 jr., († 26-10-1942, Auschwitz). Kinderen: Simon Levie, 22 jr., († 07-02-1945, Groß Rosen) en Ludwig, 17 jr., († 31-03-1944, Midden Europa
De Westerkade Oostzijde, jaren ‘30. In het pand op nummer 12 is nu de Kijkshop gevestigd (foto: Beeldbank, Groningen)
13. WESTERKADE 13: Betje Wallage, onderwijzeres, 54 jr., († 12-02-1943, Auschwitz), wed. Katharina Pels-Schöntal, 59 jr., († 28-05-1943, Sobibor), Gerhard Richard Rosendorff, 23 jr., († 31-04-1944, onbekend), Hugo Benima, koopman, 47 jr., († 05-02-1945, Extern Kommando Oraniënburg), Else Benima-Kamp, 41 jr., († 05-11-1942, Auschwitz), inwoner Manfred Benima, 18 jr., († 28-02-1943, Auschwitz), Adolf Abraham Moses Neis, († 13 jr., 05-11-1942, Auschwitz).
Het gezin Vissel in 1940 op het Hereplein (foto: privé-collectie)
....................... teruglopen en over de brug naar:
17. BRUGSTRAAT 32: Abraham Marcus, veehandelaar, 34 jr., door de Duitsers doodgeschoten in Annen op 22-08-1942 en begraven in Groningen naast zijn vader Hartog Marcus. 18. BRUGSTRAAT 25a: August Jacobs, kantoorboekhandelaar, 51 jr., Henriëtte Jacobs-Hart, 46 jr. en Benjamin Andries, 14 jr. († 16-06-1943,
......................... doorlopen en weer linksaf naar:
14. WESTERHAVENSTRAAT 32a: Saul Hausmann, marktkoopman, 37 jr., († 30-10-1942, Auschwitz). 17
Sobibor). Dochter Henriëtte, 18 jr. trouwde in Kamp Westerbork met Geerd Gerson op 16-04-1943 en omgebracht op 18-05-1943 in Sobibor.
Brugstraat ca. 1935 met links onder de galerij kantoorboekhandel/ drukkerij Jacobs (foto: Beeldbank Groningen)
19. BRUGSTRAAT 7a: Emanuel Coster, wijnhandelaar, 49 jr., († 21-01-1943, Auschwitz). Echtgenote en 1 kind hebben de oorlog overleefd.
Na de deportatie van Dago Wallage werd zijn winkel in gummiwaren ‘De Salamander’ in de Grote Kromme Elleboog geliquideerd door de bezetter. Na de bevrijding namen verre verwanten de zaak over. De Salamander bleef tot 1965 bestaan (bron: Groninganus/RHC Groninger Archieven)
..................... 2e straat links en doorlopen naar:
20. GROTE KROMME ELLEBOOG 22: Dago Wallage, winkelier, 35 jr., († 30-04-1943, Auschwitz). Martha Wallagevan Coevorden, 37 jr. en kinderen Maurits, 10 jr., Abraham, 7 jr. en Netty, 6 jr., († 14-01-1943, Auschwitz).
Heeft u de route gelopen dan zou ik, als ik u was, een afzakkertje nemen in een prettig buurtcafé en alle informatie laten bezinken. NB: Twee huizen die niet meer als zodanig bestaan zijn niet opgenomen, behalve het verminkte pand Hoekstraat 18.
.....................Turftorenstraat in en rechts af naar:
21. DE LAAN 11: Eduard Frank, boekhouder, 28 jr., († 31-011944, Midden Europa), Judith Frank-Veterman, 31 jr. en zoontje Samson Alexander, 1 jr., († 15-10-1942, Auschwitz).
Belangrijkste bron: joodsmonument.nl geraadpleegd in januari/februari 2014.
18
Sneeuwruimen Turftorenstraat 1952 (foto: Piet Boonstra, Beeldbank Groningen)
dichter bij toen
Uw machtige arm De bezems die in monochroom nog steeds blijven bewegen zijn in wezen geen reden om ons straatje schoon te vegen maar wel methode om te zorgen dat oma blijft staan. Sneeuw is in essentie gewoon kunstzinnig gekneed water, waaraan Nederlanders slechts één naam hebben weten te geven. Dit in volledige tegenspraak met heel
“Wij zijn stadjers, mensen”, zeg ik plechtig en de troepen staan recht en paraat de weg te plaveien voor iets dat groter dan zomer achter het eind van de straat op omarming ligt te wachten. “Mijn naam is Tammo Staats ik ben hopman met faam, ik leef en geef met bijl geheven motivatie aan de barricade. De winter wikt, doch uw machtige arm beschikt! 19
sacha landkroon
andere stammen die leven met koude de niet in te dammen akkoorden van lente een oude wind die waaien wil door ledemaat en taal, de ommekeer in eloquente woorden.
Zoals overal kent ook het A-kwa
Anneke van Gelder Alweer iets nieuws in wording… Nu aan de Kleine der A. Ook hier komen short stay appartementen die door Miss Blanche geëxploiteerd gaan worden, ons allen bekend van o.a. het prachtig gerenoveerde hoekpand Hoge der A/ Brugstraat. Dezelfde Brugstraat waar nr. 28 (naast Fred de la Bretonière) gelijktijdig aangepakt gaat worden en waar -wat een verrassing voor ons allen- een ambachtelijke luxe brood- en gebakwinkel komt met een doorloop naar de Kleine der A, met op de begane grond een Konditorei waar hotelgasten, buurtbewoners en passanten kunnen ontbijten, lunchen of gewoon een heerlijk broodje kunnen nuttigen met uiteraard een excellente kop koffie of thee erbij, Qua inrichting moeten we denken aan De Sigaar en de Espressobar Miss Blanche is mij verteld. Werkelijk geweldig wat hier door Beauvast gerealiseerd gaat worden! Van mij een dikke pluim. Een opwaardering van ons aller A-kwartier. En we zijn al zo verrukt over De Sigaar, vooral in de zomermaanden, met het heerlijke terras voor de deur en aan de waterkant; geweldig met een biertje, wijntje en hapjes. Nu ‘De Pijp’ nog en dan is er voor elk wat wils. Het zal niet voor iedereen het ideale plaatje zijn, maar dat is niet mijn punt en daar zijn ook de officiële instanties voor. Nu, met de huidige wijzigingen in ons straatbeeld zal toch (bijna) iedereen moeten toegeven dat het hier heerlijk wonen en werken is! Zo, dat wilde ik op papier zetten voor alle bewoners van het A-kwartier en uiteraard voor alle bezoekers van onze buurt. 20
hangijzers. Meningen over so staan soms lijnrech
De A-krant wil een platform zij dat is de reden van deze nie In 250 woorden mogen voor- & t In dit geval over de omstreden hotel Miss Blanche a
artier zijn controversen en hete
ommige plannen en thema’s ht tegenover elkaar.
jn voor alle buurtbewoners en euwe rubriek ‘Voor & Tegen’. tegenstanders hun visie geven. n utibreiding van het short stay aan de Kleine der A.
René Axel Schlötz Het is een fraai stedelijk geheel, daar aan de tussen Brugstraat en Schuitemakerstraat gelegen Kleine der A. Vanaf Fred de la Bretonière, gaat het via het historische achterhuis van de voormalige fietsenmaker naar het kleine pakhuis ’t Hart op huisnummer 3. Daarnaast het uit 1641 daterende ’t Huys op ’t Catryp en verderop de fraaie gevel van museumdepot Jhr. Rhijnvis Feithhuis op 5. Als straks het Noordelijk Scheepvaartmuseum het pompgebouw vóór de Reitemakersrijge opknapt, bezoekers zich hier in de zon aan een drankje laven, wat een zalig strookje stad! Naast de behuizing op 2/2a is nu door sloop een stuk grond vrijgekomen. Geen gemakkelijk perceel, zoals het daar letterlijk in de schaduw van de voormalige Friesch-Groningse Hypotheekbank, het hoogoprijzende Heykenshuys ligt. Wil het nog gebruiksmogelijkheden bieden, dan moet het niet alleen in hoogte de belendende bebouwing overtreffen, maar daarnaast door een sterk terugwijkende opbouw van de bovenverdiepingen annex terrassen, toekomstige investeerders nog een duurbetaalde glimp van de zuiderzon verschaffen. Met dit bouwvolume overspeelt een investeerder zich op dit delicate stukje stad snel. En het is als vaker met ontwerpen van De Zwarte Hond: ook dit ontwerp gaat geen relatie aan met zijn omgeving, maar neemt buurtbewoners vervolgens wel in gijzeling. Door de bouwvolumes, de raampartijen in de zijgevel, of detonerende bouwdetails zoals de vier hoekige muur- of dakerkers wordt die privacy-lijn overschreden. Het is de maatvoering van de miljoenenstad, die zich aan de kleinstedelijke, middeleeuwse belijning van een provinciestad vergrijpt. 21
Noorderhaven 40 ‘De Bonte Koe’ (anno 1657)
23
diederik ninck blok
Het achterhuis komt uit in de Hoekstraat (nr. 31) en is in de 18e eeuw gebouwd op de fundamenten van de middeleeuwse Aan de achterkant van het voorhuis zijn de authentieke puntgevels muurhuizen en kreeg er in de 19e eeuw twee aan de Noorderhaven nog goed zichtbaar (foto’s: Han Santing) verdiepingen bij. Het dossier van ons huis bevat alle namen van de verschillende kooplieden die er gewoond hebben en in de tweede helft 19e eeuw was het in bezit van de rederij Barends met een kantoor in de voorkamer op de begane grond. Het mooie plafond stamt uit die tijd en werd door ons teruggevonden onder platen zachtboard. Begin 20e eeuw werd het een artsenpand. Huisarts Van Weering en daarna huidarts De Boer hielden er praktijk. In 1950 werd het publiekelijk geveild. De koper was ‘eraan blijven hangen’ vanwege het strijkgeld en toen werd het dan maar een studentenpand. Voor 12 tot 14 bewoners was er 1 toilet en geen doucheruimte. Bijna alle deuren waren ingetrapt, 30 jaar was er niet geschilderd, er was lekkage en acht grote containers met grof vuil moesten worden afgevoerd. De fraaie ruimtes zijn na jaren werken gerenoveerd, gerestaureerd en alle lelijke toevoegingen van recentere datum vonden hun weg naar de stort. “Verhuisplannen? Kleiner wonen?” Dat is vloeken in de kerk voor mij.
de geschiedenis van mijn huis
“B
ij die craene alwaer de Bonte Koe uithangt”. Tijdens een wekenlange speurtocht in de Groninger Archieven vond mijn vrouw Anneke de naam van ons pas verworven huis aan de Noorderhaven. Het huis waarin ik altijd zo graag had willen wonen bleek eigendom van een kennis van ons beiden en toen ik hoorde dat Noorderhaven 40 verkocht zou worden was ík verkocht. Na een vluchtige bezichtiging van het uitgewoonde en verwaarloosde studentenhuis kwam ik opgewonden thuis in de Bloemstraat waar we al een jaar of tien onze antiekzaak hadden en zei tegen Anneke: “Ik heb een huis gekocht voor fl. 100.000,- maar je moet het wel even goed vinden!” Ernstige crisis in 1979, hypotheekrente 10,5% en een half jaar de zaak dicht vanwege restauratiewerkzaamheden. Maar in 1983 begon de winkel voorzichtig te lopen en de freelance-werkzaamheden als taxateur bij een expertisebureau zorgden voor enige inkomsten. Het huis is gebouwd in een project van 11 panden met een zgn. tuitgevel door Adriaen Geerts ‘de Paep’, die later de naam ‘Wildervanck’ aannam vanwege de stichting van de veenkoloniën. Voor het eerst is aan de gemeente Groningen belasting betaald voor bebouwde grond in 1657. Dat jaartal wordt door ons aangehouden als de bouwdatum.
EETCAFÉ HAVENZICHT Dagschotels v.a. € 7,50 tot € 15,00 Keuken open: 17.00 tot 21.00 uur Lage der A 37 Groningen 050 - 3126621 / 06 23140333 cafehavenzicht@ziggo.nl www.havenzichtgroningen.nl
400 jaar
Rijksuniversiteit Groningen Dit jaar bestaat de Rijksuniversiteit Groningen 400 jaar! Dat vieren we een maand lang, van 15 mei t/m 15 juni, met een feestelijk programma rondom het RUG400-thema For Infinity (4∞). De universiteit is jarig en viert dat samen met u op 14 juni. Stadjers en student verbinden Bewoners van het A-Kwartier zijn in het bijzonder uitgenodigd om mee te doen aan de Parade, een kunstproject waarbij wijkbewoners en studenten samenwerken. De Parade is een optocht gevormd door zeven groepen die allen een eigen wagen of ander voortbewegend object maken. De groepen zijn een combinatie van een wijk, een kunstenaar en studentenverenigingen. Het A-Kwartier doet dit samen met studentenvereniging Albertus Magnus; studievereniging Gerardus van der Leeuw, van de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap; en GHD Ubbo Emmius, de studievereniging van de opleiding Geschiedenis. Zij werken samen onder leiding van kunstenaar Harm Naaijer. Het doel van dit project is om stadjer en student nader tot elkaar te brengen. Door samen te werken aan een kunstwerk, waarin kenmerken van de verschillende groepen naar voren komen, leren ze elkaar beter kennen. Stadjers krijgen op deze manier een kijkje in het leven van een student en omgekeerd. De optocht vindt plaats op 14 juni in de binnenstad. Dan wordt aan het publiek getoond
25
wat studenten en stadjers kunnen bereiken als zij de handen ineen slaan. Aansluitend begint om 20:30 uur het For Infinity Slotfeest op de Grote Markt en Vismarkt. Een groot feest waarbij we hopelijk ook u mogen verwelkomen. Doe mee! Het project is al in volle gang. Zo zijn er al een aantal bewoners van het A-Kwartier actief betrokken. Onder het motto: ‘vele handen maken licht werk’, nodigen wij u hierbij van harte uit om ook deel te nemen aan dit project. Wij zoeken wijkbewoners die het leuk vinden betrokken te worden bij dit project, om mee te helpen bouwen/lassen/verven, datgene wat er moet gebeuren om het kunstwerk verder vorm te geven. Bent u of kent u deze wijkbewoner, stuur dan een mail naar maskerade400@rug.nl. Voor overige vragen kunt u ons ook op dit adres bereiken. Ga naar www.rug400.nl voor meer informatie over alle evenementen rondom het 400-jarig bestaan van de RUG. Wij hopen u snel te zien!
Prent van de Maskerade van 1863 in de Oude Boteringestraat. Deze oude traditie dient als inspiratiebron voor de Parade
in memoriam
Harro Nikkels Oudejaarsdag 2013 overleed thuis in de Brugstraat beeldend kunstenaar Harro Nikkels. Een maand eerder op 25 november was hij negenenzestig geworden. In de zomer van 2010 werd bij Harro kanker geconstateerd, niet te genezen maar wel extra tijd te winnen door behandelingen. “Raar” zei hij, “Ik voel niks. Toch zit die ziekte er. Ik ga dus dood. Maar zo lang als ik kan werk ik door.” Zo gebeurde het. Oud en nieuw werk wilde hij graag in een grote overzichtsexpositie bijeen brengen. Een droom. Liefst ook op de in zijn ogen mooiste plek van de provincie: Fransum. Samen met Anneke Walsma, zijn wederhelft, werkte hij eraan deze droom werkelijkheid te laten worden. Het werd steeds meer hun droom. Toen inderdaad op de wierde van Fransum in en rond de kerk in mei 2011 Beestenboel voor het publiek opende waren zij gelukkig. Zo mogelijk nog gelukkiger werden zij van de hartverwarmende reacties van veel bezoekers. De lof die hun toegezwaaid werd gold natuurlijk de schitterende beelden maar ook de inrichting van de expositie en niet in het minst de keuze van de plek. De droom was uitgekomen en meer dan dat. Vol energie en vol scheppingsdrang ging Harro de verlenging in. Tussen alle medische beslommeringen door bleef hij werken aan nieuwe beelden en vooral beeldjes. Groot formaat werd namelijk moeilijker. Al doende kwamen weer zoveel beelden tot stand dat het logisch Kraaien van Harro Nikkels was opnieuw een expositie te plannen en weer in Fransum natuurlijk. Gehangen in het kerkje van Fransum (2013) Anneke en Harro dachten aan de zomer van 2014. Omdat de gezondheidstoestand van Harro verslechterde werd het plan vervroegd naar maart. De expositie kwam nog eerder. Na zijn overlijden richtte Anneke samen met vrienden de kerk van Fransum in met de beelden van de laatste twee jaren: een hommage aan Harro en aan zijn kunstenaarschap. In het weekend van 12 januari was de kerk open voor ieder die de laatste werken van Harro wilde zien. Door de sobere en krachtige vormgeving kwamen de beelden helemaal tot hun recht. Harro zou het prachtig gevonden hebben. Ger Euwals
27
Edwin Silver Oude Kijk in ‘t Jatstraat 53a Groningen 06-20 68 76 92
aan tafel bij:
Spices
Ook dit jaar lijkt de Culinaire Zwerftocht in de zomer door te gaan. Noteert u maar vast 25 juni in uw agenda. Reden genoeg om nu alvast (of opnieuw) kennis te maken met een deelnemer die ook in 2013 al meedeed. Een recept uit de traditioneel Indiase keuken van Spices.
Kip Masala (voo r 4 - 6 perso nen) Ingrediënten: ½ gr oene peper 4 tenen knoflo ok(z ond er zaadjes) 1½ eetl. gember gepeld en in plakjes 2 witte uien gesnigeschild en fijn gesned en pper d 50 ml olie 50 gr bo ter 1 kane elstokje 5 gr oene kard em ompeulen 1 kg kipfilet ½ eetl. gemalen ½ eetl. gemalen ko mijn 1 blik gepeld e ko riand er Zout na smaakto maten
Bereidingswijze:
foto’s: Spices
Spices Westersingel 23 9718 CB Groningen 050-3600078 geopend: dinsdag t/m zondag 17:00 - 22:00 uur
1. Verhit een zw peper, knoflo ok, gear e koek enpan en bak er z ond er mber en ui in. olie d e gr oene 2. Als het een be toe, doe d aarna etje aangefruit is voeg d an goed do o r elkaar. d e ko mijn, ko riand er en d e dkie olie en bo ter p erbij schep het Dek d e pan goed (to t d e kip gaar af en laat het gehe el 1¼ uur is). sudd er en 3. Neem d e pan garneer het met van het vuur, doe d e kip in ee n wat yoghurt en verse ko riand er. schaal en Eet smak elijk! An urupa Bo rkar
www.spicesgroningen.nl 29
de puzzel 1: 2: 3: 4:
5: 6: 7:
8:
9:
10: 11:
12: 13: 14: 15:
Halfzware shag, meest verkocht in ons land, oorspronkelijk product van Douwe Egberts; tevens slagwerkinstrument Vloeipapier voor shag (vloeitje), al ruim 150 jaar oerhollands product uit Eindhoven. Toen het op was tijdens WO-II gebruikte men bijbelpapier; tevens geluksbrenger Amerikaans sigarettenmerk; naam is ontleend aan goudgravers die een gelukkige slag sloegen; je zou het ook ‘gelukkige staking’ kunnen noemen Hollandse sigaar uit Valkenswaard, vernoemd naar een Hollandse stadhouder, later ook de naam van onze tweede koning terwijl nota bene Willem-Alexander deze nummering niet aandurfde omdat hij niet koe Bertha-38 wilde zijn ... Hollandse shag, eerst van Van Nelle en later uit Groningen (Theodorus Niemeijer); tevens Bijbelse figuur Frans vloeipapier voor shag; de Franse naam is een combinatie van het feit dat het papier een rijststructuur heeft en van de naam van de fabrikant (Lacroix) Oorspronkelijk Rotterdams sigarettenmerk, vernoemd naar de bleke dochter van de Turkse fabrikant, afgebeeld als kakkineus typetje met bolhoedje en handschoenen; tevens gerenommeerde kroeg in A-Kwartier Zwitsers sigarettenmerk uit het luxere segment; oprichter was een gevluchte Oekraïner; tevens in zee gegaan met Cuba voor sigarenproductie; produceren ook luxe geurwater in blauwe flacons Franse sigaretten die vroeger ‘Hongroises’ heetten en symbool stonden voor existentialisten als Jean-Paul Sartre, George Orwell en Willem-Frederik Hermans; in typisch blauw pakje met Astérix-helm; het andere merk heet Gitanes Niet meer bestaand Amerikaans sigarettenmerk, Virginia-blend; de naam doet denken aan iets met gouden edelmetaal in een SF-film Amerikaans sigarettenmerk met een woestijnschip, palmboom en piramide op het doosje; het woestijnschip heeft slechts één waterreservoir i.p.v. twee wat zijn naam belooft Amerikaanse sigaret uit Turks-Amerikaanse tabaksblend met Spaanse naam die ‘ridder, edelman’ betekent Verdwenen sigarettenmerk, letterlijk hoofdzweepslager; officiële functie in de Engelse politiek; reclameslogan in Nederland: “..... .... : op ieders lip !” Shag uit de stal van Theodorus Niemeijer; de naam doet vermoeden dat de tabak van jongemannen van een bekend Indonesisch eiland komt, maar niets is minder waar ... Engels sigarettenmerk, vernoemd naar een Engels graafschap vlak onder Londen, tot 2006 in Nederland verkocht als Barclay (kent u die nog?); Mick Jagger is er geboren 30
E
illustratie: Carlien Dubben
lders in dit nummer leest u over de horecaketen met rookgerelateerde naamgeving, vandaar dat de puzzel nu gaat over alles uit de tabaksspeciaalzaak. Verdorven maar geliefd, onuitroeibaar. Vergis u niet: de boodschap is er niet minder om (u leest hem verticaal in de vetomrande kolom) . NB: Diverse merken zijn allang weer verdwenen maar over het algemeen toch wel in het collectief geheugen verankerd. Inzendingen vóór 15 april inleveren op badijk@gmail.com of in de brievenbus op Reitdiepskade 1001, schip ‘Jozephina’. (BvD)
31
Verlengde Visserstraat 3 | 9718 JA Groningen | T : 050 - 311 52 90 F : 050 - 589 29 25 | E : info@teunbosma.nl | www.teunbosma.nl
TE HUUR Op Schiermonnikoog, het mooiste plekje van Nederland Genieten en relaxen in appartement ‘Schier’ aan de Badweg, op 50 meter van het strand. Vanuit uw woon- en slaapkamer heeft u een riant uitzicht over de zee, de duinen en het strand. U ziet de zeehondjes liggen! Het appartement bevindt zich op de 1e verdieping van het gemoderniseerde Noderstraun-complex. Behalve het unieke uitzicht is er ook een romantische open haard, de inrichting is gerieflijk en sfeervol en van alle gemakken voorzien (ook wifi). Kijk voor meer informatie, mogelijkheden voor reserveren en prijzen op onze website: www.appartement-schiermonnikoog.nl
Praten & Breien Gea Scheperkeuter Breien leeft. Haken is in opkomst. Steeds meer vrouwen -een enkele man en ook meisjesontdekken dat het een leuke, ontspannen bezigheid is. Sinds november 2012 runt Janeth Boers breiwinkel ‘Achterpand’ aan de Lage der A. Ze verkoopt er wol, fournituren, brei- en haakpatronen en vakliteratuur. Daarnaast organiseert ze workshops, zoals breien en haken voor beginners, entrelac-breien en kantbreien. Doorgaans vinden die op zaterdag plaats in de ruimte achter de winkel. Daar zijn op vrijdagochtend, van 10.15 tot 12.15 uur, ook de vaste klanten en wisselende gasten te vinden voor het Breicafé: gezellig samen breien of haken met een gratis kop koffie of thee erbij. Janeth: “Het is een sociaal gebeuren, laagdrempelig en vrijblijvend. Iedereen kan aanschuiven, ook al is het wel de bedoeling dat de wol hier wordt gekocht.” Elke woensdag is er een patronenspreekuur: dan is er een ervaren breister die tips en adviezen geeft. Een extra service voor klanten die vastlopen met hun brei- of haakproject. Alles kwam voor ex-onderwijzeres Janeth samen toen ze haar winkel aan de Lage der A opende: haar passie om te haken en breien, het lesgeven en uitleggen, het ondernemerschap dat ze van huis uit meekreeg en de terugkeer naar Groningen, waar ze ooit in ‘Huize Tavenier’ werd geboren. “Het is echt een feestje om van je hobby je werk te kunnen maken! En natuurlijk om een winkel te hebben in het A-kwartier: het mooiste, levendigste stukje van de stad. Het voelde als thuiskomen, heel vertrouwd.” Wat er zo leuk is aan breien? foto’s: Han Santing “Het is als yoga: een herhaling van bewegingen, waardoor een zekere cadans ontstaat en er endorfines vrijkomen. Heel rustgevend en plezierig.” Opvallend waren de wildbreisels die in oktober de route van het station naar de A-kerk (waar de Nationale Brei- en Haakdagen werden gehouden) en van de A-kerk naar Achterpand markeerden: passanten vonden de breisels zo mooi dat ze in no-time weg waren… Breien en haken wint duidelijk aan populariteit! Meer weten? www.achterpand.nl
33 33
Vismarkt 33 Groningen (boven DA drogisterij) 06 5757 9694 www.maibeauty.nl
allerlei uit de buurt Misschien kwam het door de mooie Italiaanse poster, maar het was behoorlijk vol op zondag 26 januari in ‘la Farmacia Vecchia’. Er waren allemaal heerlijke Italiaanse hapjes uitgestald maar we durfden er nog niet van te snoepen. Fleur had er een hele klus aan gehad om op tijd iemand te vinden die ons een lesje over Italië wilde geven. Na enig speurwerk vond ze Marco Silvani, een oud docent van haar zoon Alexander, bereid dit te doen. En wat bleek dat een schot in de roos! Marco is een Nederlandse Italiaan en kan leuk vertellen. Alle vooroordelen over Italianen passeerden de revue en werden door Marco deskundig onderuitgehaald tijdens een leuke, gezellige en interessante middag. Na afloop van de leerzame les mocht er dan (eindelijk) geproefd worden, lekker! Al gauw zat iedereen geanimeerd met elkaar na te praten. De hapjes waren zo lekker dat velen ’s avonds de warme maaltijd oversloegen (dat scheelde weer een keertje koken). Het was de aftrap van ‘Europese borrels’ in 2014. Op 30 maart volgt een Griekse borrel, ik kan bijna niet wachten! (Denies Margry) Op zondag 18 mei organiseert Ineke Nienhuis van de Wallstreetstudio aan de Muurstraat alweer voor de 13e keer een bruisende kunstroute, waar bezoekers kunnen genieten van een mooie combinatie van kunst en oude binnenstad. In het A-Kwartier zijn zo’n 90 kunstenaars en galerieën gevestigd. Tijdens de Kunstroute kunt u, met een mooie wandeling door onze prachtige wijk, elke keer een wisselende selectie hiervan bezoeken. Dat u niet alleen bij de kunstenaars op hun ateliers komt maar ook langs vele galerieën, kunsthandels en musea is voor een kunstroute uniek in ons land. Onderweg komt u langs locaties waarvan velen verrassend zijn gevestigd in oude monumenten en sfeervolle hofjes. U kunt tijdens de Kunstroute genieten van vele disciplines binnen de Beeldende Kunst en Vormgeving. Bij uitstek ook de gelegenheid om het grote aanbod aan cursussen & workshops te ontdekken. Alle informatie is te vinden op www.kunstinheta-kwartier.nl en www.wallstreet-studio.nl. 35
Ondernemen met kennis CreĂŤer een wereld die groter is dan jezelf
De kernactiviteit van Wagner Group is versterking van leiderschap, ondernemerschap en innovatie. www.wagnergroup.nl/hda
Wagner Group is een door de Rijksoverheid erkende instelling voor Hoger Onderwijs.
Officieel net even buiten de grenzen van het A-Kwartier, maar zeker de moeite waard om te vermelden: in de Zwanestraat 26 (op de plek van voormalig gaycafé El Rubio) zit nu een ontzettend gezellige, trendy en betaalbare lunchplek genaamd ‘Het Bakkerscafé’. Veel soorten ouderwets brood die je zelf met een ingenieus apparaat tot plakken mag snijden, met heerlijk beleg erop. Je kunt ook hele broden kopen. Maar daar even lekker zitten is een beleving, desnoods met je laptopje erbij. Overigens kun je ook op een oude schrijfmachine brieven typen die daarna voor je verstuurd worden; leuk voor iets oudere kinderen. Een trouvaille en een aanrader! (BvD) De nieuwe kadewand aan de Kleine der A wordt zichtbaar. In maart 2011 begon het herstel met het plaatsen van stalen wanden omdat ernstige verzakking dreigde. Bij het zgn. ‘droogzetten’ van de kade bleek de schade nog groter dan verwacht: de houten paalfundering was grotendeels verrot. Augustus 2013 nam de firma Jansma uit Drachten de klus over. De 1e fase (het onderwaterwerk) is afgerond en ook het eind van fase 2 is nu in zicht. Begin mei is alles klaar en kan iedereen genieten van een prachtig hersteld stukje Stad. tekst & foto’s: Han Santing
Een zonnige februarizondagmiddag in Groningen. Zo’n middag waarop de doorsnee binnenstadsbewoner eropuit trekt: het perfecte moment voor een familiebezoekje, een tochtje maken of gewoon ontspannen flaneren door de stad. Maar dat geldt niet voor iedereen. Er zijn ook mensen die zo’n moment aangrijpen om het nuttige met het aangename te verenigen: de Fietsvissers. Ouwe kloffie aan, bakkie achter de auto en rijwieldreggen in de A. En dat is geen probleem: op een middagje hebben de vissers 2 volle karren verzameld. Mag dat zomaar? De heren halen de schouders op en... de prijs voor oud ijzer ligt gunstig.
37
Student in de buurt Aansluitend op de Algemene Ledenvergadering van de Buurtvereniging op 27 maart geeft Harald Hilbrants een presentatie over het thema: ‘Student in de Groningse buurt: overlast en maatschappelijke participatie’.
colofon
Studenten zorgen over het algemeen voor een levendige en bruisende (binnen)stad en hierdoor is iedereen het er over eens dat een stad als Groningen niet zonder studenten kan. Toch heeft het grote aantal studenten in de stad ook zijn keerzijden, bijvoorbeeld wanneer de leefstijlen tussen studenten en niet-studenten botsen. Harald heeft in opdracht van de gemeente Groningen i.s.m. onderzoeksbureau Intraval zijn masterscriptie Sociologie geschreven over het onderwerp en hieruit is een aantal prikkelende resultaten en bruikbare aanbevelingen gekomen. Zo wordt er bijvoorbeeld geconstateerd dat er door niet-studenten veel studentenoverlast wordt ervaren, dat er weinig contact is tussen studenten en niet-studerenden en dat studenten nog te weinig maatschappelijk participeren in de buurt waarin zij wonen. Harald zal enkele verklaringen voor deze resultaten benoemen en uitleggen. Aan de hand van deze verklaringen en resultaten heeft hij aanbevelingen gedaan voor de gemeente. Momenteel is hij met diverse partijen en instanties bezig met het (gedeeltelijk) uitvoeren van de aanbevelingen. Deze projecten zijn voornamelijk op sociaal domein: hoe kunnen we het contact tussen studenten en niet-studenten bevorderen en kunnen we studenten meer gaan betrekken bij de buurt. Deze vervolgstappen zullen 27 maart worden uitgelegd en gezamenlijk wordt gekeken hoe en of we wellicht in het A-Kwartier met dit thema bezig kunnen. Redactie: Gea Scheperkeuter, Denies Margry, Henk Cuperus, Bob van Dijk, Han Santing (vormgeving & eindredactie) Kopij voor A-krant 2014-2 inzenden vóór 25 mei 2014 38
Medewerkers aan dit nummer: Diederik Ninck Blok, Fleur Woudstra, Harald Hilbrants, Anneke van Gelder, René Axel Schlötz, Ger Euwals, Sacha Landkroon, Carlien Dubben (illustraties) Drukwerk: drukwerk Max, Duiven
Word ook lid van Het A-Kwartier Veel mensen denken dat ze lid zijn van de buurtvereniging omdat ze de A-krant ontvangen. Dat is een misverstand. Lid zijn alleen degenen die zich ook daadwerkelijk aangemeld hebben en contributie betalen. Omdat de gemeente de komende jaren flink gaat bezuinigen is het van groot belang dat Het A-Kwartier zo veel mogelijk leden heeft. Behalve financieel heeft dat ook andere voordelen: een sterkere gesprekspartner in het overleg met derden en een veiliger en gezellige buurt. Hierbij geef ik mij op als lid van buurtvereniging Het A-Kwartier Naam:
..................................................................
Adres:
..................................................................
E-mail:
..................................................................
Contributie:
Postcode: …………...........
€ 10,- eenpersoonshuishouden € 15,- huishouden van 2 of meer personen
(omcirkelen wat gewenst is; niet direct betalen, u krijgt een acceptgiro) Deze strook kunt u in de bus doen bij A-Kerkstraat 22-5, of e-mail uw gegevens naar de penningmeester: sjoerdstienstra1946@gmail.com
Pizzeria Ristorante
Napoli A-straat 9 9718 CP Groningen tel. (050) 314 49 91 www.napoligroningen.nl Dagelijks geopend van: 16.00 uur tot 23.00 uur (ook op zon- en feestdagen)