อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตน์และเออีซี

อาเซียนตอนบนกับจีน

ในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซี

จัดโดย สถาบันคลังปญญาดานยุทธศาสตร วิทยาลัยบริหารรัฐกิจและรัฐศาสตร มหาวิทยาลัยรังสิต

ภายใตการสนับสนุนของ แผนงานสรางเสริมนโยบายสาธารณะที่ดี (นสธ.) และ สสส.

เวที Think Tank ครั้งที่ 4 “อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซี” จัดโดย สถาบันคลังปญญาดานยุทธศาสตร วิทยาลัยบริหารรัฐกิจและรัฐศาสตร มหาวิทยาลัยรังสิต รวมกับ แผนงานสรางเสริมนโยบายสาธารณะที่ดี (นสธ.) และสํานักงานกองทุนสนับสนุนการสรางเสริมสุขภาพ (สสส.) ณ ศูนยศึกษาสาทรธานี มหาวิทยาลัยรังสิต (อาคารสาทรธานี 1) วันที่ 31 พฤษภาคม 2555

ดร. อาทิตย อุไรรัตน กลาวเปดงาน ขอกราบเรียนวา รูสึกเปนเกียรติอยางยิ่งที่ทุกทานให เกียรติกับมหาวิทยาลัยรังสิตมารวมประชุมเสวนากันในวันนี้ นับวาเปนเกียรติและเปนคุณูปการตอประเทศชาติเปนสวนรวม ดวย ในกระแสการเปลี่ยนแปลงสูบูรพาภิวัตนเปนศัพทซึ่งทาน อาจารยเอนกไดสรางขึ้นมาซึ่งผมชอบมาก เปนศัพทที่คิดวา จะตองไดรับความนิยม ในยุคนี้ก็นาจะมีประเทศจีนเปน key ดร. อาทิตย อุไรรัตน อธิการบดีมหาวิทยาลัยรังสิต factor ในการที่จะเขามาเสริมสรางสิ่งที่เรียกวา peaceful rise ใหบังเกิดขึ้นอยางเปนรูปธรรม จึงมีการเคลื่อนไหวหลายภาคสวนทั้งในประเทศและประเทศ เพื่อนบานของเราผานการประชุมหลายๆ รูปแบบทั้งระดับ อนุภูมิภาค การประชุมกํา หนด ยุทธศาสตรตางๆ เชนยุทธศาสตร 5 เชียง เชียงใหม เชียงตุง เชียงรุง เชียงของ เชียงทองซึ่งตาง ฝายตางตื่นตัวกันมากในยุคเสรีเปดโลกบูรพาภิวัตนในคราวนี้ สี่เหลี่ยมเศรษฐกิจไปสู EU ก็ดี การสรางโครงสรางพื้นฐานทางการคมนาคม เสนทางการคา การขนสงสินคา logistics ครบ วงจรทั้งทางบก ทางน้ํา ทางอากาศ ทางบกโดยเฉพาะอยางยิ่งในเรื่องของสายรถไฟ การเปด เสรีทางการลงทุน เงินทุนเคลื่อนยาย

2

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

นอกจากนั้น ยังมีขอกําหนดกฎเกณฑตางๆ ของแตละประเทศและระหวางประเทศ ไมวา จะเปนเรื่องขอกฎหมาย ขอตกลง กรอบความตกลง รวมไปถึงกระบวนการทางสภาวิชาชีพ ทั้งหลายก็ตื่นตัวกันมากเชน วงการแพทยก็ดี แพทยสภา สภาพยาบาล สภาตางๆ จะทํากันอยางไร จะยอมหรือไม คุณหมอจะยายจากประเทศโนนมาประเทศนี้ ประเทศนี้ไปประเทศโนนอะไร แบบนี้ จะทํากันอยางไร ทั้งหลายทั้งปวงเหลานี้เปนเรื่องที่กอใหเกิดความกังวลใจ ความหวงใย สืบเนื่องมาจากผลประโยชนแตละฝาย ตลอดจนเขามาเปนตัวแสดงของผูซึ่งไมไดรับเชิญ เปนประเทศมหาอํานาจแตไมไดรับ เชิญเขามาโดยตรงแตผานเขามาในเรื่องความขัดแยงในทะเลจีนใตก็ดี โยงใยไปถึงปญหา อาเซียนซึ่งยังไมคอยลงตัว ขาดเอกภาพในการเจรจา รวมทั้งความเปนหวงในสภาวะที่ประเทศ จีนซึ่งเปนประเทศตนแมน้ําโขงแลวเขามามีอิทธิพล ทั้งๆ ที่ไมไดเปนประเทศในภาคีสมาชิกที่ สามารถจะเปดปดเขื่อนตนน้ําไดเอง สรางความกระทบกระเทือนใหประเทศใตน้ําได ประเด็น เหลานี้ก็กอใหเกิดความตองการที่จะหาคําตอบในยุคที่กําลังจะเกิดขึ้นวาการเปลี่ยนแปลงที่ เกิดขึ้นจาก AEC เปนทั้งโอกาสและภัยคุกคามที่อาจจะเปนไปไดหรือไม ที่วาไทยมีความพรอม ที่จะเปนศูนยกลางของการพัฒนาจริงหรือเปลา หรือจริงๆ เราเปนเพียงประเทศขางเคียง ไมได เปนประเทศศูนยกลางในแงของโครงสรางพื้นฐานก็ดี การเมืองก็ดี ทรัพยากร IT รวมทั้งมี ตําแหนงที่ตั้งที่เรียกวาเปน geographical advantage เพียงใด อยูในเสนทางการขนสงสินคา ทั้ง East-West หรือ North-South จริงหรือเปลา เปนไปไดจริงหรือไม วิสัยทัศนและยุทธศาสตรของการพัฒนาประเทศสมาชิกมุงไปที่ ผลประโยชน ท างเศรษฐกิ จ การเมื อ งเป น หลั ก แต ว า ทางสั ง คม ทางสิ่ ง แวดล อ มได รั บ การ คํา นึง ถึง หรื อ ไมเ พี ย งใด เราจะปรับ กา วไกลไปได ต ามความฝ น หรือ ไม สั ง คมไทยกํา ลัง รอ คําตอบนี้ทั้งหมดจากทานผูเปนคลังปญญา สมองของชาติ ดูเหมือนวาเราจะมีชองโหวอยูตรงนี้ ทั้งๆ ที่เรามีทรัพยากรที่มีคุณคาอยูทั่วประเทศพรอมที่จะใหแนวความคิด แตวามีชองวางในการ ที่จะนําแนวความคิดนี้ออกมาเปนทิศทางที่เปนเอกภาพแลวเปนรูปธรรมจริงๆ ฉะนั้น วันนี้ก็นาจะเปนโอกาสที่ดีที่เราจะไดทําสิ่งเหลานี้ใหเปนที่ประจักษ กระผมตอง ขอขอบพระคุณทุกทานที่ใหเกียรติมาสรางความฝนนี้ใหเปนความจริงขึ้นมาได ขอถือโอกาสนี้ เปดการประชุมสัมมนาในครั้งนี้ครับ ขอบพระคุณครับ

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 3

ศาสตราจารย ดร. เอนก เหลาธรรมทัศน: ทานผูมีเกียรติครับ วันนี้ผมชวนใหพวกเรามา ชวยกันฟงชวยกันคิดเกี่ยวกับเรื่องจีน อินเดียกับ อาเซียนตอนบน อาเซียนตอนบนก็มีพมา ลาว เขมร เวียดนาม ไทย สวนอาเซียนตอนลางต่ํา กวาไทยลงไปมี มาเลเซีย ฟลิปปนส อินโดนีเซีย บรูไน ขอแรก วันนี้ทําไมเรามาพูดกันในวันที่เขา จัด World Economic Forum เราก็ไมถอย ศาสตราจารย ดร. เอนก เหลาธรรมทัศน แมแตกาวเดียว เขาจัด WEF เราก็จัดคุยในเรื่อง คณบดีวิทยาลัยบริหารรัฐกิจและรัฐศาสตร ที่ไปดวยกันไดทีเดียว เรามาคุยกันวันนี้มาพูดถึง เรื่องจีน พมา อาเซียนกันทําไม สหรัฐอเมริกา ยุโรปและญี่ปุนกําลังลําบาก ขาวหนังสือพิมพก็มี แตยุโรปที่ลําบาก เราคนไทยทั่วไปคิดวาเดี๋ยวตองมาถึงเราแน มาพูดในวันนี้มาพูดเรื่องไม สําคัญจะคาดหวังถึงอนาคตอันรุงโรจนกันไปทําไม ผมคิดวาใครที่คิดเรื่องใหลําบากก็ใหเขาคิด ตอไป สวนเราในวันนี้มาคิดในเรื่องที่เปนโอกาสเปนอนาคตของเรา กระผมคิดวาการที่มัวแต หวงวาสหรัฐอเมริกา ญี่ปุนและยุโรปลําบาก จะทําใหโลกลําบากไปดวย ผมก็คิดวาเปนการคิด ในกรอบเกา กรอบใหมเราควรที่จะเปนตัวของตัวเราเองมากขึ้น พึ่งตัวเราเองมากขึ้น ตัวเราเอง ในที่นี้ไมไดหมายถึงประเทศไทยอยางเดียว อาจจะหมายถึงอาเซียน อาจจะหมายถึงจีน พมาดวย เราเปนโลกอีกใบหนึ่งซึ่งอาจจะไมตองเตนตามเขาเสียทีเดียว เพราะฉะนั้นก็มาชวนกันคิด แลว ก็หลายคนก็บอกวาบานเราทะเลาะกันหนัก ไมมีสันติ ปรองดองดูเหมือนจะลุมๆ ดอนๆ เมื่อ วานนี้ก็มีเรื่องกันอยูที่สภา แลวจะมาพูดเรื่องจีน พมา กันทําไม ผมคิดวาใครที่ขัดแยงกัน ก็ ปลอยใหเขาขัดแยงกันไป ใครที่จะปรองดองก็ใหเขาปรองดอง สวนหนาที่ของเราก็ควรจะมา ชวยกันคิดเรื่องอื่นๆ บาง ไมเชนนั้นทั้งประเทศก็คิดเรื่องความขัดแยงและการปรองดองกันหมด ทานผูมีเกียรติครับ การทํา AEC ที่เรากําลังพูดกันเวลานี้ ผมคิดวาควรตองมี ยุทธศาสตรเชนจะเปดแคไหน มันถูกตองหรือเปลาที่เรามาพูดกันเรื่อง AEC ตอนนี้ เพราะวา AEC เราคิดเปน 10 กวาปมาแลว คิดในตอนที่ EU กําลังรุงเรือง คิดในตอนที่ตลาดเสรี ตลาด รวมกําลังเปนคําที่ความจริงรองรับไดเยอะ แตวาทุกวันนี้ EU ตนแบบของเรากําลังปวยอยู

4

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

ฉะนั้นเราจะลดการเปดไดบางหรือไม ชะลอการเปดไดบางหรือไม หรือบางทีจะปดไดบาง หรือไม ผมคิดวาจีนเปนตัวอยางของแบบทุนนิยมที่ไมไดใชตลาดอยางเดียว ใชรัฐดวย อะไรที่ เปนประโยชนของรัฐของชาติบานเมือง ปดเสียบางก็ได อะไรตางๆ เหลานี้ ผมคิดวาที่ผมพูดไปมีผิดมีถูก แตวาชวนใหพวกเรามาคิดวาการทํา AEC ตองมี ยุทธศาสตรหรือวาเราเปนหวงแตเรื่องเปดตลาดหรือวาทําใหวิชาชีพตางๆ ทํางานไปมาขาม ชาติได เรื่องนี้ก็อาจจะสําคัญเพราะวาไดคุยกันเอาไววาป 2015 จะเปนปที่เปด AEC แตผมคิด วาเปด AEC ถา จะมีความหมายน าจะทํ าเรื่องสีเขียว เรื่องธรรมชาติ เรื่องสิ่งแวดล อมดว ย นาจะใชโอกาสที่ประชาคมเศรษฐกิจกําลังหาวาจะทําอะไรกัน นอกจากทําเฉพาะเรื่องเปด ตลาด เปดวิชาชีพแลว เปดการลงทุน เปดการใหถือครอบครองกรรมสิทธิ์จากตางชาติมากขึ้น ผมวานาจะคิดเรื่องอาเซียนสีเขียว เรายังจําไดเมื่อปกลายเรามีน้ําทวม ที่ไหนๆ ก็น้ําทวม ภัยแลง เพราะฉะนั้นถาจะทําใหไมมีภัยแลง ไมมีน้ําทวม เรื่องอาเซียน เรื่อง AEC นาจะลองคิดเรื่องสี เขียวดูบาง หรือเรื่องยุทธศาสตรเชนอาเซียนตอนบน-ตอนลาง เราใหน้ําหนักตางกันไดหรือไม จําเปนหรือไมที่เราจะตองปฏิบัติตออาเซียนทั้งหมดเหมือนกันหมด สําหรับผมแลว อาเซียน ตอนบนนาจะสําคัญกวา และอาเซียนควรหยุดแค 10 ประเทศหรือไมหรือมองไปที่จีนและอินเดีย ดวย สําหรับผมคิดวาควรที่จะมองไปที่จีนและอินเดียดวย นอกจากนั้นแลวผมคิดวาเราไมควรจะเริ่มจากอะไรที่เปนสนธิสัญญาขอกฎหมาย หรือหลักเศรษฐศาสตรลวนๆ ผมคิดวาควรสนใจภูมิรัฐศาสตรและภูมิเศรษฐกิจดวยซึ่งผมจะ นําเสนอสั้นๆ เพื่อที่จะรอไวใหทานผูทรงคุณวุฒิกวาในเชิงปฏิบัติไดมากลาวเสริม สิ่งที่เรียกวาอาเซียนหรือ AEC จริงๆ ก็คือเอเชียตะวันออกเฉียงใต ถาดูจากในรูป (มีแผนที่ประกอบ) ก็จะมีอยู 10 ประเทศ ยึดโยงกันไดทางชาติพันธุและวัฒนธรรม ทางศาสนาก็ได นอกจากพุทธ พราหมณ อิสลามและการที่เคยเปนอาณานิคมรวมกัน ยกเวนประเทศไทยแลว ก็ยังมีภูมิหลังทางภาษา ชาติพันธุที่ไมหางกันมาก ใกลกัน จะแบงเปนมอญ เขมร เวียดนาม ออสโตรเอเชียติกพวกหนึ่ง ออสโตรนีเซียติกอีกพวกหนึ่ง มาเลยเซีย อินโดนีเซีย ฟลิปปนส แลว ก็มีพวกไท ไต ลาว มีพวกทิเบโต-เบอรมันหรือทิเบตบวกพมาตางๆ เหลานี้ ซึ่งสองพวกหลังนี้ อพยพเคลื่อนตัวลงมาทางใต มาจากบริเวณที่ปจจุบันเปนทางใตของจีน แตเวลานั้นยังไมใชจีน จนกระทั่งถึงมหาสมุทรอินเดียและอาวไทย แตก็นาสนใจที่มารับวัฒนธรรมของอินเดียรวมกัน

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 5

หากแยกอาเซียนตอนบนออกจากตอนลางก็จะยิ่งใกลกันมากในแงที่ตอนบนเปน พุทธเถรวาทที่รับจากแหล งใหญรว มกันอีก คือลังกา แตในวันนี้ผมอยากเสนอใหเรานับ ที่ เรียกวารัฐ 7 พี่นองของอินเดีย เปนสามเหลี่ยมเล็กๆ ในแผนที่ (มีแผนที่ประกอบ) พวกนี้จริงๆ ผมวาเราควรจะคิดวาเขาเปนเอเชียอาคเนยดวยเพราะวาชาติพันธุเขาเปนทิเบโต-เบอรมันซึ่งก็ คือทิเบต-พมาเปนหลัก แลวบังกลาเทศก็ใกลเอเชียตะวันออกเฉียงใตมาก แลวก็จีนยูนนาน กวาง สี ไหหลํา ก็เปนเอเชียตะวันออกเฉียงใตดวย ทีนี้อาเซียนหากนับเปนประเทศอาเซียน 10 ประเทศ ยังไมตองนับจีน อินเดีย นับเปน ประเทศ สมมติใหเปนประเทศๆ หนึ่ง เศรษฐกิจจะโตเปนอันดับ 9 ของโลก ถาดูจากตารางอันนี้ (ใน powerpoint) 10 ประเทศที่ขนาดเศรษฐกิจใหญที่สุดในโลก ป 2011 (1) สหรัฐ (2) จีน (3) ญี่ปุน (4) เยอรมัน (5) ฝรั่งเศส (6) บราซิล (7) อังกฤษ (8) อิตาลี (9) รัสเซีย (10) อินเดีย ถาเรา คิดวา AEC เปนหนึ่งประเทศ คน 6 รอยลานคนจะอยูประมาณอันดับ 9 ก็หมายความ เศรษฐกิ จจริงๆ แลว จะอยูใ กลเคียงกับบราซิล อังกฤษ อิตาลี รัสเซีย อิน เดีย ในดานขนาด เศรษฐกิจ ขนาดจีดีพีจะไมหางกันเทาไหร ขอกลับไปที่แผนที่เอเชียอาคเนยอีกที อาเซียน นอกจากขนาดเศรษฐกิ จ จะใหญ เ ป น อั น ดั บ 9 ของโลกแล ว ถ า เป น ประเทศ ขนาด

6

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

ประชากร 6 รอยลานคน เล็กกวาอินเดียเทานั้น คิดเปนประเทศ อันดับ 1 คือจีน อันดับ 2 คืออินเดีย ถา AEC หรืออาเซียนทั้งหมดนับเปนประเทศเดียวกันมีพลเมือง 6 รอยลานคน ในอาเซียนมีสิงคโปรซึ่งเปนเศรษฐกิจระดับโลก ทาเรือที่สิงคโปรใหญที่สุดในโลก ตลาดหุนที่สิงคโปรใหญติดอันดับโลก มหาวิทยาลัยของสิงคโปรก็ติดอันดับโลก การวิจัยทางชีว แพทยศาสตรหรือ biomedical ของสิงคโปรก็ติดอันดับโลกเหมือนกัน เพราะฉะนั้นเราไมไดมี ขนาดจีดีพีเทานั้น เรายังมีสิงคโปรซึ่งเปนเศรษฐกิจระดับโลกและเรามีอินโดนีเซียซึ่งไมใชใหญ อยางเดียวแตกําลังเติบโตมาก มีทรัพยากรมากมาย และอินโดนีเซียเปนประเทศหนึ่ง ใน G-20 เพราะฉะนั้นก็แปลวาอาเซียนของเรามีสิงคโปรซึ่งเปนเศรษฐกิจระดับโลกและมีอินโดนีเซียซึ่ง เปนสวนหนึ่งของการตัดสินใจของ 1 ใน 20 ประเทศที่เขาจัดขึ้นมาเปน G-20 แลวก็ยังมีพมาซึ่ง ทุกวันนี้ผมคิดวาพมาเปนเหมือนเหมืองทองที่กําลังเปดใหม เปนขาวทุกวัน นายกรัฐมนตรีของ เราก็จัดวาสวยและโดดเดน แตวาพออองซานมา อองซานดังกวาซะอีก ก็แปลวาพมาเขาทํา อะไรดังทั้งนั้น แตเดี๋ยวผมจะชี้วาพมาสําคัญอยางไร แลวก็เรามีพมา เขมร เวียดนามและลาว ซึ่งเศรษฐกิจ 4 ประเทศนี้เติบโตเร็วมาก จัดอยูในกลุมประเทศที่เติบโตเร็วมากที่สุดในโลก ลาว นี่ผมจําไมไดแมน แตวาพมา ลาว เขมร เวียดนามติด 1 ใน 25 ประเทศแรกของโลกที่อัตราการ เจริญเติบโตทางเศรษฐกิจตอปสูงสุด เพราะฉะนั้นก็แปลวาในนี้เรามีประเทศที่กําลังเติบโต รวดเร็วอยูดวย แลวเราก็มีไทยก็ดี มีมาเลเซีย ฟลิปปนสก็ไปได คราวนี้ทานผูมีเกียรติครับผมอยากจะชี้ดวยวาอาเซียนเปนประเทศที่เปนทั้งบกและ น้ํา ในกลุม 10 ประเทศมีอยูประเทศเดียวที่ไมติดทะเลคือลาว นอกนั้นติดทะเลหมด ชายฝง ของอินโดนีเซียมีเกาะชวาอยูตรงนี้ดวย ชายฝงของอินโดนีเซียทั้งหมด 1 แสน 7 หมื่นกิโลเมตร จัดวาเปนประเทศที่มีฝงทะเลยาวเปนอันดับ 2 ของโลก รองมาจากแคนาดาเทานั้น แตแคนาดา ผมตองเรียนนะครับวาเขานับถึงชายฝงที่ติดมหาสมุทรอารกติกซึ่งเปนน้ําแข็งดวย เพราฉะนั้น ถาเปนชายฝงที่ไมมีน้ําแข็งผมวาอินโดนีเซียนี่มากที่สุดในโลก ชายฝงของประเทศ 10 ประเทศ ในอาเซียนทั้งหมด ผมไดไปนับดูแลว จัดวายาวเปนอันดับ 3 ของโลกรองจากอเมริกาเหนือและ ยุโรปตะวันตกเทานั้น เพราะฉะนั้น เราเปนคนไทย เราจะคุนกับการที่เมืองไทยเปนประเทศทางบกแตจริงๆ แลวประเทศไทยก็เปนประเทศทะเลดวย ถาดูทั้งหมด อาเซียนเปนประทศทางทะเลดวยอยาง

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 7

หลีกเลี่ยงไมได ชายฝงอาเซียนตอนบนเราพูดถึงพมา ลาว เขมร เวียดนาม ไทย นาพิศวงมาก ติดทะเลหมด ยกเวนลาว ในอาเซียนตอนบนประเทศที่ชายทะเลยาวที่สุดในโลกคือเวียดนาม นาพิศวงมากเพราะเชื่อมอาวตังเกี๋ยและอาวไทยดวย เชื่อมไปถึงทะเลจีนใต สวนที่เจริญที่สุด ของจีนเวลานี้ แลวก็มาที่อาวตังเกี๋ย ฮานอย ไฮฟอง แลวก็มา ดานัง เว มาจนถึงไซงอน มาอาว ไทย เวียดนามฝงทะเลยาว 3 พันกิโลเมตร รองลงมาก็คือประเทศไทย ประเทศไทยติด 2 ฝงทั้ง มหาสมุทรแปซิฟกและมหาสมุทรอินเดีย เราอาจจะบนวาเปนประเทศที่อยางอื่นอาจจะไมดี แต ผมวาภูมิศาสตรสุดยอด เปนประเทศ 2 มหาสมุทร ประเทศจีนที่วาใหญโตมโหฬารเปนประเทศ มหาสมุทรเดียวติดแตมหาสมุทรแปซิฟก ประเทศไทยเล็กนิดเดียวมี 2 มหาสมุทร สหรัฐอเมริกา แคนาดาก็ 2 มหาสมุทรเหมือนกันแตวาเขาใหญกวาเรามาก ประเทศเราตรงนี้ก็เลือกเอามานิด เดียวก็พอ คาบสมุทรภาคใตเชื่อมสองฝงเลย ทานผูมีเกียรติครับ ชองแคบมะละกาสําคัญมากเพราะสินคาและน้ํามันที่ผานชอง แคบมะละกาเปนจํานวน 2 เทากวาที่ผานสุเอซและที่ผานปานามา และสิงคโปรมีการขนสง คอนเทนเนอรที่ใหญที่สุดในโลก ถานับรวมๆ กันแลวการขนสงทางทะเลในอาเซียนเปน 30% ของที่ขนสงทั่วโลก เพราะฉะนั้นนี่บอกศักยภาพทางทะเล สมุทรานุภาพของอาเซียนสูงมาก และนี่ยังเปนอาเซียนในยุคที่ยังไมไดคิดคนพัฒนาเรื่องสมุทรานุภาพรวมกันเทาไหร ผมคิดวา ถาทํากันใหมากขึ้นกวานี้ การขนสงสินคาไมใชแค 30% แตจะขยับขึ้นไดมากกวานี่อีก นอกจากนั้นแลว ประเทศอาเซียนเปนประเทศทางบกอยางที่ผมวาไว ประเทศทางบก มาดูที่แผนที่แรก จะเห็นวาอาเซียนเปนบริเวณที่โยงอินเดียกับจีนเขาดวยกัน จีนตอนนี้เปน มหาอํานาจเศรษฐกิจโลกก็พูดไดแลว ของเอเชียนี่ใชอยูแลว ของโลกก็พูดไดวาเปนเศรษฐกิจที่ ใหญเปนอันดับ 2 ของโลกแลว สวนของอินเดียก็ตามขึ้นมายังไมติดมากนักแตวาก็ดูเติบโตขึ้น ไปไดเรื่อยๆ ตอนนี้ก็พูดไดแลววาอินเดียเปนยักษใหญทางเศรษฐกิจแลว และในอนาคตก็จะ เติบโตรวดเร็วขึ้นไดเรื่อยๆ เรานี่เชื่อมจีนและอินเดียได ทานทั้งหลายลองดูในอาเซียน ประเทศที่ สํ า คั ญ มากในความเห็ น ผมคื อ พม า แต ว า ไม ไ ด พู ด เพราะพม า เป น ข า วเท า นั้ น แต พู ด โดย ภูมิศาสตรจะเห็น วาพมาติดทั้ง อินเดียและจีน เปนประเทศเดียวในอาเซียนที่ติดทั้งอินเดีย ติดทั้งจีน สวนที่ติดจีนอยางเดียวมีเวียดนาม มีลาว มีเขมร ไทยไมติดจีนแตไทยไมไกลจีนเลย

8

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

จากเหนือสุดของไทยไปใตสุดของจีน เคยมีคนบอกผมวา 80 กิโลเมตรเทานั้น เพราะฉะนั้นจาก เชียงรายไปยูนนานใกลกวามากรุงเทพเยอะ 80 กิโลเมตรเทานั้นเอง ประเทศดังที่ผมไดพูดไว ประเทศที่ไมมีทะเลประเทศเดียวคือประเทศลาว แตประเทศ ลาวเปนประเทศที่นาพิศวงมากเพราะวาติดกับประเทศที่เติบโตรวดเร็วหมดเลยคือติดกับไทย ติดกับพมา ติดกับจีน ติดกับเวียดนาม ติดกับเขมร เพราะฉะนั้นลาวถึงจะทําอะไรไดเขาทีจริงๆ อยางไร มันก็ตองเจริญแนๆ แตวาเขาก็ทําอะไรไดเขาทีอยูดวย เวลานี้ก็โตประมาณ 7-8% ตอป พลเมืองก็ขึ้นมาเปน 7 ลานแลว สวนเขมรก็ดังที่บอกไปแลว ที นี้ ทา นผู มีเ กี ย รติค รั บ ประเทศไทยเป น ประเทศชายแดน เมื่ อ กี้ ผมบอกแล ว เป น ประเทศมีฝงทะเลยาวเปนอันดับ 2 รองจากเวียดนาม ฝงทะเลของเรายาวกวาฝงทะเลของพมา ยาวกกวาฝงทะเลของมาเลเซีย ของกัมพูชา เราแพเวียดนามไมกี่รอยกิโลเมตร เราอยูทั้งสอง มหาสมุ ท ร ตรงนี้ ไ ปนิ ด เดี ย ว จี น จากตรงนี้ ไ ปนิ ด เดี ย ว อิ น เดี ย ประเทศไทยเป น ประเทศ ชายแดนทางบกดวย ทานผูมีเกียรติครับลองเดาดูสิครับวาประเทศไทยมีชายแดนสักกี่จังหวัด สวนใหญจะตอบวามี 33 จังหวัด เกือบครึ่งหนึ่ง ประเทศไทยเรามีจังหวัดติดทะเล 21 จังหวัด ที่ บอกวาประเทศไทยเปนประเทศทางทะเลก็ดูจากที่จํานวนจังหวัดของเรา 21 จังหวัดจาก 70 กวาจังหวัดก็เกือบ 1/3 ต่ํากวา 1/3 นิดหนอย สวนประเทศชายแดนของเราที่ติดกับเพื่อนบานนี่ 33 จังหวัดก็ประมาณเกือบครึ่งหนึ่ง ทานผูมีเกียรติครับ พิษณุโลกก็ติดกับลาวนะครับ คนทั่วไปนึกไมออก ประเทศลาวมีกี่จังหวัด จําไมไดแลวเปนสิบจังหวัด ไมมีจังหวัด ไหนเลยที่ไ มติดชายแดนและประเทศไทยเรา การค าชายแดนผมคิดวา ตอ งคิด ใหมากเลย การคาชายแดนเราไดเปรียบทุกชายแดนเลยกระมัง ภาคใตเราไดเปรียบหรือเปลาอาจารย มิ่งสรรพครับ ผมไมแนใจแตวาที่อื่นๆ ผมวาไดเปรียบหมดและการที่เรามีชายแดนติดกับเพื่อน บาน ผมก็เลยเสนอวาการทําอาเซียนของเราไมควรทําจากกรุงเทพไปอยางเดียว ใชหรือไมครับ ทานที่เคารพครับ ดูจังหวัดเชียงใหม ถามองจากกรุงเทพไปเปนจังหวัดที่ไกลมากเกือบ 800 กิโลเมตร แตจริงแลวจังหวัดเชียงใหมเปน Hub ที่จะโยงไปถึงไหน เนปดอว จากเชียงใหมไป เนปดอวแคนี้เองนะครับ ใกลมาก มัณฑะเลย เนปดอว ผมวาบินประมาณ 20 นาที ยางกุงก็ นิดเดียว หลวงพระบางก็นิดเดียว เวียงจันทนนิดเดียวตรงขามกับหนองคาย ไปเชียงรุง จิ่งหง

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 9

ของจีน เพราะฉะนั้น เชียงใหมเปน Hub ไดอีก Hub หนึ่ง เชียงรายก็เปน Hub ได เชียงรายก็ โยงไปถึงฮานอยก็ใกล ไปหลวงพระบางก็ใกล ไปเชียงรุงก็ใกล นี่ก็เปนอีก Hub หนึ่ง ทานผูมีเกียรติครับ ภาคไหนของไทยที่ใกลประเทศจีนที่สุด ภาคเหนือ ใชอยูแลว มี ภาคไหนอีกครับ ภาคอีสานอยาไปคิดวาติดกับลาวอยางเดียว ภาคอีสานนี่ตรงนี้คือบึงกาฬ (ชี้ ที่แผนที่) นี่คือนครพนม ใกลมากกับจีน ถาเราบินไปฮองกงโดยบินจากสกลนคร นครพนม บึง กาฬจะตัดเวลาไปประมาณ 1 ชั่วโมง ทําไมเราตองบินไปฮองกงโดยมาที่กรุงเทพหมด ผมก็ไม ทราบเหมือนกัน! เวลาที่จะบินไปฮานอย กวางตุง ฮองกง มาเกา ผมคิดวาเขาจะตองคิดวาไกล เหลือเกินที่จะตองมาที่กรุงเทพกอน แลวก็บินกลับไปอีกทีหนึ่ง ถาเรามีสนามบินใหญอยูตรงนี้ แลวเราควรจะลงทุนยอมขาดทุนเพื่อกําไรทีหลัง ทําสนามบินใหญใหมากขึ้น เราจะไดใชขอ ไดเปรียบของภูมิศาสตรของเราใหเต็มที่ได อยางอีสานเปนเศรษฐกิจเดียวกับกัมพูชาไดเลย เมื่อวานผมไปพัทยา ผมก็งงเหมือนกันวาพัทยาไมไกลจากเขมรเลย แตที่สําคัญ พอผมบอกวา พัทยาไมไกลจากเขมร คนพัทยาบอกวาไปทางตราดก็ไมไกล ผมก็เลยคิดวาทําไมตองไปทาง ตะวันออกเฉียงใต ทําไมไมไปทางตะวันออกเลย อาจจะถนนยังไมดี แตถนนเราแตเดิมเราคิด เรื่องทําถนนเขามาหากรุงเทพทั้งนั้น แตปจจุบันผมคิดวาคิดทําถนนตองคิดเชื่อมไปประเทศ เพื่อนบานใหมาก จังหวัดตากเปนจังหวัดติดทะเล ใกลทะเลมาก ไมติดแตวาใกลมาก ใกลอัน ดามัน ตากนี่ไดรับอิทธิพลจากลมมรสุมงายมาก พูดจริงๆ ผมคิดวาไมมีสวนไหนของประเทศ ไทยเลยที่ไกลทะเล ดูบึงกาฬใกลอาวตังเกี๋ยมาก ใกลในที่นี้หมายถึงวาถาบินไป แลวเราก็ควร จะบินไป ไมควรจะเดินหรือทําถนนมากนักเพราะวาทางขึ้นๆ ลงๆ ภูเขา เราควรจะแปลเอา ความไดเปรียบทางภูมิศาสตรใหเปนจริงไดคือตองบิน เมื่อกอนบินไปหาฮานอยไมมีประโยชนอะไร แตนี้ฮานอยกําลังเติบโตมาก และจากบึงกาฬ นครพนม มุกดาหารบินไปเกาะไหหลําก็ใกลมาก บินไปกวางตุงก็ใกลมาก บินไปไตหวันก็ใกลมาก บินไปฟลิปปนสก็ไมไกล เพราะฉะนั้นตองเลิก คิดอีสานที่อยูหางไกลโพนและก็อยูติดลาว ตองกระโดดไปคิดวาขามอีสานไปก็เจอทะเลแลว ตองคิดอยางนี้ใหมากขึ้น ภาคเหนือก็เหมือนกัน ตองคิดถึงการลงทะเลทางอันดามันใหมากขึ้น ถา 2 สวนนี้สําเร็จแลว ตรงไหนมันก็ใกลทะเลทั้งนั้น สิ่งที่ผมอยากจะชี้ก็คือวาอินเดียกับจีนก็อยากจะมีอะไรที่มาเกี่ยวพันกับเราหมด จีน อยากจะใชอาเซียนเปนทางผานลงมหาสมุทรอินเดีย อินเดียอยากจะใชอาเซียนผานไปทาง

10

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

ตะวันออก นโยบายของจีนเรียกวานโยบายมองลงใต นโยบายของอินเดียเรียกวามองไปทาง ตะวันออก ซึ่งประเทศไทยเปนประเทศที่โชคดีสุดขีดคือจีนจะลงใตไมผานประเทศไทยไมไดเลย เราไม ต อ งทํ า อะไรเลย เราไปขวางเขาอยู อ ย า งนี้ น ะครั บ จี น อยากจะลงไปให ถึ ง สิ ง คโปร อยากจะลงไปผานมาเลย สิงคโปร แตจะผานไดตองผานคาบสมุทรภาคใตทั้งนั้น ตองผาน กรุงเทพทั้งนั้น แผนการที่จีนทําไวคือเสนทางรถไฟ 3 เสนจากคุนหมิงไปรัฐฉาน ยางกุง กรุงเทพ สิงคโปร เสนที่ 2 จากคุนหมิงผานเชียงรายแลวก็มากรุงเทพไปสิงคโปร จากคุนหมิงไปฮานอย ไปเว ไปเวียดนาม ไปพนมเปญ แลวก็กรุงเทพ แลวก็ลงคาบสมุทรมลายู แลวผมคิดวาใครมี ที่ดินที่กรุงเทพเตรียมตัวไวถาน้ําไมทวม ราคาที่ดินพุงระเบิดแนๆ สว นคาบสมุ ท รภาคใต ข องไทยนี้ อั น นี้ ก็ ยิ่ ง นา พิ ศ วง จะไปโดยไม ผา นคาบสมุ ท ร ภาคใตไมได กรุงเทพก็แทบจะหลีกเลี่ยงไมผานไมไดเลย แลวก็ลงไปที่สิงคโปร สิงคโปรใครๆ ก็อยากไป ที่ผมคิดฝนเอาไวนะครับวาตอสะพานหรือทําอุโมงค ตรงนี้ผมไป (จากสตูล) ดูแลว 30 กิโลเมตรเองกระโดดไปที่สุมาตราแลวก็วิ่งตามความยาวของสุมาตราไปถึงตรงนี้ (ชี้แผนที่) อีกประมาณ 40-50 กิโลเมตร ทําได อุโมงคหรือสะพานก็ได ที่ญี่ปุน ที่จีนมีอุโมงคหรือสะพาน ความยาวขนาดนี้เปนเรื่องปกติ โดดขามไปที่ชวานะครับ ทานผูมีเกียรติครับ ชวามีประชากร 1 รอยกวาลานคน ก็แปลวาประเทศไทยจะเปน ตัวเชื่อมอาเซียนตอนบนกับอาเซียนตอนใต ที่ผมแบงอาเซียนออกเปนตอนบนกับตอนลางก็คือ เพื่อจะชี้ประเด็นนี้ดวยวาไทยเราจะเปนตัวเชื่อมอาเซียนตอนบนกับอาเซียนตอนใต มันคือ 300 ลานคนของอาเซียนตอนบนกับ 300 ลานคนของอาเซียนตอนใต แลวก็ไมผานประเทศไทย ไมได สถานีรถไฟหาดใหญนี้ยังไงตองผานแน ผมดูแลว แลวก็อินเดียก็จะทํารถไฟและทําถนน ดวย จากกัลกัตตาอยูตรงนี้เองใกลกรุงเทพมาก เราชอบบิน แตไปเที่ยวฮองกงกัน ไปเที่ยว กัลกัตตาบาง ใกล แลวกัลกัตตานี้ทําถนนถึงจะผานถาไมอยากขึ้นภูเขานะครับก็ผานบังคลา เทศ ถาอยากจะเขามารวมกับเรา มาที่พมาแถวๆ ยะไขแลวก็เขาพมา แลวจากพมาก็มาเขาที่ แมสอดหรือกาญจนบุรี ทวาย อินเดียก็ไมไดคิดที่จะมาทางตะวันออกอยางเดียว แตอันนี้พูดไว กอนวาอินเดียอยากจะมาทางตะวันออกไมผานไทยไมได เพราะไทยไปขวางเขาไวหมดเลย เวี ย ดนามก็ อ ยู ข า งหลั ง เรา เราไปบั ง เขาไว เขมรนี่ เ ราไปบั ง เขาไว อี ก ลาวเราก็ บั ง ไว อี ก เพราะฉะนั้นจากพมาแลวจะมาดานตะวันออกของอาเซียนนี่ตองผานประเทศไทยหมด เมื่อกี้

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 11

ผมพูดถึงประเทศไทยที่ขวางทางลงจากเหนือลงใตของเขา ตอนนี้เราก็ไปขวางจากตะวันตกมา ตะวันออกของอินเดียอีก ทานผูมีเกียรติครับผมยังคิดดวยวาถาเรานับอาเซียนประมาณ 600 ลานคน ถาเรา นับบังกลาเทศดวย 240 ลานคนใจผมคิดวานาจะนับบังคลาเทศทั้งประเทศรวมเขามาอยู ยังไง เดี๋ยวลองคิดกันดูก็แลวกันเพราะประเทศบังคลาเทศเล็กนิดเดียวและใกลพมามาก จิตตะกอง สําหรับทานที่พึ่งจะสนใจเปนครั้งแรกไมตองวิตก ฟงๆ ไปกอน แลวก็รัฐชนชาติสวนนอยที่ เรียกวารัฐ 7 รัฐเล็กๆ มีประชากร 40 ลานคน นี่ชาติพันธุก็ใกลเคียงกับพวกพมา แลวก็นับยูน นาน นับกวางสี นับไปทั้งหมดเดิม 600 ลานคนรวมประมาณ 800-900 ลานคน ไมเล็กนะครับ ถานับเสฉวนดวยผมวา 1,000 ลานคนขึ้นไปเพราะฉะนั้นในขณะที่เรามัวไปวิตกวาถากรีซเปน ปญหาแลว อะไรจะเกิดขึ้น ยุโรปจะเปนอยางไร ผมคิดวาเราลดการคิดแบบนี้ลงไปบาง เราคิด วาเราสรางโลกของเราขึ้นมาบาง สรางเศรษฐกิจของเราขึ้นมาบาง ก็นาสนใจ ผมคงกลาวนํา ภาพรวมๆ ทั่วๆ ไปใหทานผูมีเกียรติทานตอๆ ไปเล็กๆ นอยๆ แคนี้ครับ ขอบคุณครับ ในอันดับ ตอไปขอเชิญคุณอัศวินครับขอสัก 30 นาที เพราะเดี๋ยวทานอื่นๆ ดวยพรอมกับเราอยากจะฟง ทานผูมีเกียรติที่มาประชุมรวมกันในวันนี้ใหความเห็นดวย เชิญเลยครับ คุณอัศวินจะพูดถึง เรื่องเวียดนามเปนหลักครับ

12

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

อัศวิน เตชะเจริญวิกุล: ขอบคุณ ทานอาจารยอาทิตย ทานอาจารยเอนกแลวและ แขกผู มีเ กียรติทุ ก ทา นที่ ใ ห เกียรติ ผ มมาพูด มา แลกเปลี่ ย นในวั น นี้ ผมเอง ก็ ค อ นข า งตื่ น เต น นะครับเพราะวาแขกผูมีเกียรติแตละทาน จริงๆ แล ว มี ประสบการณ มากกว าผมคอ นขางเยอะ ทีเดียวครับ แตวันนี้ที่ตั้งใจนํามานําเสนอคงจะ เปนประสบการณของบริษัทหนึ่งที่ผมรับผิดชอบ นายอัศวิน เตชะเจริญวิกุล กรรมการผูจัดการใหญ ทําตลาดอยูแถวๆ นี้ กอนอื่นกอนที่จะเลาถึงสิ่งที่ กลุมบริษัท เบอรลี่ยุคเกอร จํากัด (มหาชน) เราพบจากเวียดนาม อาจจะขอเปดปูมหลังนิด หนึ่งในสวนของบริษัท เบอรล่ียุคเกอร จํากัด (มหาชน) วาไปทําไปอะไรที่เวียดนาม จริง ๆ บริษัท เบอรลี่ยุคเกอร จํากัด (มหาชน) หรือ BJC ปนี้ก็ตั้งมา 130 ปแลว เราตั้งมาตั้งแตสมัย รัชกาลที่ 5 สมัยนั้นเปนบริษัทกระจายสินคา นําสินคาจากตางชาติเขามา เราเคยเปนตัวแทน ของธนาคารระดับโลก เชน HSBC ตอนนี้ก็มาตั้งสาขาที่เมืองไทย เราเปนตัวแทนของสายการ เดินเรือ commerce line กอนที่เขาจะมีการตั้งฐานที่เมืองไทยดวยเชนกัน เราก็พัฒนามาเรื่อยๆ สุดทายในชวง 10 ปหลังที่ผานมาก็เปนบริษัทหนึ่งในกลุม TCC ของทานประธานเจริญ สิริ วัฒนภักดี ซึ่งในธุรกิจปจจุบันนี่เราก็ยังเปนตัวแทนการจัดจําหนายสินคาหลายประเภท บรรจุ ภัณฑแกว บรรจุภัณฑกระปอง เราเปนตัวแทนและผลิตสินคาอุปโภคบริโภคไมวาจะเปนทั้งสบู นกแกวซึ่ง 60 กวาปแลว ขนมมันฝรั่งทอดกรอบเทสโตซึ่งก็เปนเบอร 2 ของตลาด กระดาษทิชชู นอกจากนั้น ยังเปนตัวแทนของสินคาพวกเวชภัณฑ ขายพวกยา และเครื่องมือแพทยดวย ในช ว งหลายป ที่ ผ า นมาเราเข า ไปมองตลาดในเรื่ อ งของตลาดอาเซี ย นเป น หลั ก เพราะวา 120 ปที่ผานมาเราคอยเปนสวนหนึ่งดูแลประชากร 60 ลานคนที่เมืองไทยอยางเดียว ในชวงหลายสิบปที่ผานมาเนนตลาดไทย จริงๆ แลว BJC ของเราเขาไปลงทุนในพมาในป 1997 เราเขาไปตั้งโรงงานขวดแกวที่เวียดนาม ในชวงนั้นเกิดวิกฤตเศรษฐกิจขึ้นมามีผลกระทบ เราก็เลยถอยกลับมาแลวเริ่มกลับเขาไปเวียดนามอีกครั้งหนึ่งในชวง 2-3 ปที่ผานมา ปจจุบันใน กลุมของ BJC มีการจางงานพนักงานที่นั่นเกือบ 1,000 คน ถือวาไมใหญ จากเดิมมีประมาณ

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 13

17 คนแลวก็คอยๆ ขยายออกไป ปจจุบัน BJC มีโรงขวดแกวที่โฮจิมินห เรามีโรงกระปองที่จะไป เปดอาทิตยหนาที่เปนการรวมทุนกับบริษัท Owens Illinois ขวดแกว และ Ball Corporation ซึ่ง เป น บริษัท ชั้ น นําของโลกในเรื่อ งการทําบรรจุภัณ ฑ แล วก็มีบ ริษัท กระจายสินคา ไทยใน เวียดนาม เพราะฉะนั้นเราไดรูวาชาวเวียดนามชอบสินคาไทยคอนขางเยอะ เราเปนตัวแทน กระจายสินคาเครื่องดื่มกระทิงแดงที่โนน ตอนนี้เรานํามามาของไทยเขาไปที่โนน เพราะฉะนั้น สินคาไทยที่เวียดนามไดรับการตอบรับที่ดี นอกจากนั้นสิ่งที่เราพยายามทําคือตั้งโรงงานทิชชูที่ โน น ในช ว งหลายป ที่ผ า นมาไปที่ เ วีย ดนามไมง า ยเพราะว า เราเข า ไปที่ เ วีย ดนามในช ว งที่ เศรษฐกิจมีการปรับตัว เศรษฐกิจเวียดนามเองจริงๆ แลวมีการเปดประเทศก็นาจะเปนชวงป 1986 ในยุคนั้นมีการปฏิรูปตลาด เราเขาไปในชวงเศรษฐกิจมีความผันผวนเพราะเศรษฐกิจพอ เริ่มเปดซึ่งเหมือนพมาในปจจุบัน ตางชาติเขาไปคอนขางเยอะ พอเงินเขาไปก็เริ่มเกิดฟองสบู ขึ้นในเรื่องของที่ดินตางๆ ที่ดินของเวียดนามมีบางชวงแพงมาก แพงกวาเมืองไทยหลายๆ ที่ คอนโดชั้นนําหรืออาคารสํานักงานตางๆ ของที่เวียดนามนี่แพงกวาที่ยานสีลม สาทรบางชวง ดวยซ้ํา แตเราเขาไปก็เปนชวงที่จริงๆ แลวเศรษฐกิจของเวียดนามเริ่มมีการแตะเบรก สิ่งที่เราไป เจอ สังคมเวียดนามมีการเปลี่ยนแปลงไปคอนขางเยอะ พอดีทางทานอาจารยเอนกไดพูดถึง สภาพเศรษฐกิจสังคมของเวียดนามที่เปลี่ยนไป เวียดนามที่เราไปเปนชวงที่จริงๆ แลวประชากร เริ่มมีฐานะขึ้น เริ่มมีการจับจายสินคาที่เดิมอาจจะไมไดมีการบริโภคของดีอยางนี้ หลังๆ พอเริ่ม มีเงินในกระเปามากขึ้นก็มีการบริโภคของดี ซึ่งของไทยนี่เปนของดี อยางกระดาษทิชชู Cellox ที่เขาไปนี่ก็ถือวาเปนเบอรหนึ่งในตลาดที่เวียดนามในดานกระดาษเช็ดหนา ในส วนความทาทายของเวียดนามเองที่เราไปเจอเรื่องแรก เปนเรื่องของแรงงาน เนื่องจากเปนประเทศที่เนื้อหอม หลายประเทศเขาไปลงทุนคอนขางเยอะ คาแรงของเวียดนาม ปจจุบันจริงๆ แลว สมมติของเราประมาณ 9,000 บาทจากการปรับอัตราใหม แตที่เวียดนาม ประมาณ 3,000-4,000 บาทยังถูกกวาของเรา แตสิ่งที่เจอ แรงงานที่มีฝมือหรือมีความรูจริงๆ ยังมีไมคอยเยอะ ในกลุมของเรานี่เราจางงานเปนพันๆ คนตองหา มีครั้งหนึ่งที่ผมตองพาทีมโรง แกวทีมตางๆ มาที่เมืองไทยมาฝกอบรม แตมาผึกอบรมเสร็จกลับไปยังไมไดใชงานก็ลาออกไป กอน ที่โนนนี้จริงๆ แลวอัตราการหมุนเวียนของคนงานสูงมากเพราะเราเทรนมาดีปุบ พอเขารูวา เราสงมาฝกอบรมที่เมืองไทยกลับไปเขาก็ไดงานใหมที่ดีขึ้นโดยเฉพาะอุตสาหกรรมที่เราทําเปน

14

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

อุตสาหกรรมที่รอนมาก อยูในเตาเผาแกว อุณหภูมิเปนพันๆ องศา ฝกมาเรียบรอยไดภาษาได ความรูเทคนิค บริษัทญี่ปุนก็มารับไปบาง บริษัทสิงคโปรมารับไปบางซึ่งเปนปญหาปกติในเรื่อง ของการสรางคนที่โนน อีกประเด็นหนึ่งของความทาทายในการที่จะเขาไปในฐานะเปนบริษัทไทยคือการ ประสานงานกับทางการที่โนน การประสานงานกับทางการที่โนนจริงๆ แลวที่เวียดนามนี่ตอง ประสานงานทั้ง 2 ระดับ ทั้งระดับทองถิ่นและระดับรัฐบาลกลาง ที่ฮานอย BJC เองที่เราเขาไป เราถือวาเราเขาไปนาน เราก็เลยประสานงานกับทองถิ่น การที่จะตั้งโรงงานทีหนึ่งซึ่งตอนนี้เรา มี 3 โรงงานอยูท างฝ ง เวีย ดนามใต ตอ งขออนุญ าต แล ว อี ก ประเด็น หนึ่ง ที่คอ นขางยากคื อ เวียดนามจะคุมเศรษฐกิจตางประเทศจะคุมโดยหลักๆ คือ 1 ในเรื่องของการออกใบอนุญาต ใบอนุญาตแตละใบที่ออกมาคอนขางจํากัด สมมติผมไดใบอนุญาตประกอบธุรกิจทําขวดแกว จะขอไปทําปลอยเชาที่ไมคอยได จะทําธุรกิจอยางใดอยางหนึ่งคอนขางจํากัดทีเดียวและการที่ จะขอขอบเขตในการขยายสินคาเปลี่ยนดวยเชนเราไดใบอนุญาตประกอบสินคาพวกบรรจุ ภัณฑ จะไปผลิตอาหารเพิ่มตางๆ ตองขออนุญาตใหม ประเด็นที่ 2 ที่เปนความทาทายในเรื่อง ของใบอนุญาตคือเพราะวาที่โนนจริงๆ แลวที่ดินนี่ตางชาติสามารถเขาไปใชไดแตวาเปนสิทธิ์ การเชา ไมเหมือนเมืองไทยซึ่งมีโครงสรางอาจจะเปนทาง nominees ตางๆ ที่สามารถที่จะ ยึดครองที่ดินได แตที่โนนสิทธิการเชาคอนขางที่จะชัดเจน เราเปดโรงแกวเราไปซื้อโรงแกวจากกลุมสิงคโปรมาเมื่อ 2 ปกอน โรงแกวที่หนึ่งเราอยู ในเขต district 4 หรือเขต 4 โรงงานแกวเกาของเรานี่อยูในชวงเขตอุตสาหกรรม แตปจจุบัน เมืองเจริญคอนขางเยอะ ตรงนี้จะเหมาะที่ไปทําคอนโด ทางการก็บอกวาตองยายออกภายใน เวลา 6 เดือน ตอนนั้นก็มีความทาทายขึ้นมาเพราะการยายคน 500-600 คนออกจากโรงงาน แลวไปหาที่ดินใหมก็ไมใชเรื่องงาย นี่แสดงใหเห็นถึงความทาทายของการที่จะไปที่โนน จริงๆ แลวนโยบายรัฐบาลที่โนนถึงจะมีกฎคอนขางชัดเมื่อเทียบกับพมาแตวาในเรื่องของการปฏิบัติ จริงเปนความทาทายซึ่งเราตองคอยประสานงาน กฎตางๆ เขียนไมคอยชัดซึ่งเราตองประสาน กับทั้งรัฐบาลฮานอยและรัฐบาลทองถิ่นในเขตโฮจิมินห เราก็ยายที่ออกจากโรงงานเรียบรอย แตก็เปนประสบการณที่ทาทายเหมือนกันเพราะการยายไปที่โนนตองเจอสหภาพแรงงานที่นูน แลวคนเวียดนาม หากคนตางชาติเขาไปทําอะไรกับคนเวียดนาม ที่โนนจะดูแลคนของเขา

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 15

คอนขางดีทีเดียว เราตองพยายามอธิบายวา หากตองมีการเลิกจาง การยายจากโรงงานไปอีก ที่หนึ่งตองมีการชดเชยอยางไร ที่โนนนี่เปนความทาทายอีกอยางหนึ่ง และสื่อที่โนน จริงๆ แลว การที่เปนบริษัทตางชาติ บริษัทไทยไปอยูท่ีโนนก็ไดรับความกดดันหลายๆ อยางจากสังคม เหมือนกัน สิ่งที่เราจะไดรับคําถามอยูตลอดคือวาคุณมาลงทุนในเวียดนามถาวร ตั้งใจหรือ เปลา หรือแคมากอบโกยประโยชนแลวก็นําเงินออกไป สิ่งที่เราจะไดรับคําถามอยูตลอดคือวา ลงทุนแลวมีการจางงานเทาไร เราก็บอกมีการจางงาน BJC ของเรานี่เปนบริษัทไทยที่เชื่อใน ศักยภาพของเวียดนาม เรามาลงทุนในระยะยาวเรามีการพัฒนาคน นําเทคโนโลยีตางๆ เขามา เปนคําถามที่ตองตอบอยูเรื่อยๆ และอีกประเด็นหนึ่งที่เขาจะถามก็คือสินคาที่ผลิตจากโรงงาน เขาสงออกหรือเปลาเพราะเวียดนามทุกคนมีสํานึกวาประเทศของเขาเปนประเทศเปดใหม มี ป ญ หาหลายๆ อย า งไม ว า เรื่ อ งเงิ น เฟ อ ขาดเงิ น สกุ ล ดอลลาร เพราะฉะนั้ น การที่ บ ริ ษั ท ตางชาติเขามาเพื่อตองการใชเวียดนามเปนฐานในการสงออก เขาไมอยากใหเราผลิตเพื่อขาย ในประเทศแลวเอาเงินตรากลับไป เพราะฉะนั้นสิ่งหนึ่งที่เราตองพยายามสื่อสารอยูตลอดคือ ความกดดันในเรื่องของสังคม อีกประเด็นหนึ่งจะเปนประเด็นในเรื่องของเงินอัตราแลกเปลี่ยนตางๆ เงินในเวียดนาม หลายทานอาจทราบดีวาพึ่งจะมีเสถียรภาพมากขึ้นในชวง 6-7 เดือนที่ผานมา สมัยกอนเราขาย สินคาไป ขายเปนเงินดองไป จะนําเงินเหรียญกลับประเทศไทยยากจริงๆ ไมสามารถหาเงิน สกุลเหรียญออกมาได การจะทําการปองกันอัตราความเสี่ยง การทํา paging การซื้อ forward ทํ า แทบไม ไ ด เ พราะตลาดไม มี สิ่ ง ที่ BJC พยายามคุ ย กั บ ธนาคารหลายๆ ที่ คื อ การลอง เปลี่ยนเปนเงินสกุลอื่นที่ใกลเคียงดอลลารซึ่งเราก็ไปลงเอยที่ฮองกงเพราะวาฮองกงเพคอยูที่ 7.78 เหรียญฮองกงตอ US dollar ซึ่งการหาในสวนของฮองกงนี่เราซื้อขายเปนดองเสร็จ เรา เปลี่ ย นเป น ฮ อ งกงแล ว ก็ ค อ ยๆ เอากลั บ มาเปน ทางหนึ่ง แต ใ นป จ จุบั น ก็ใ นเรื่ อ งของอั ต รา แลกเปลี่ยนเงินตรา ความทาทายตางๆ คอนขางที่จะนอยลง นี่เปนประสบการณในสวนของที่ เราเขาไปพบในเวียดนาม ในปจจุบันในชวง 6 เดือนที่ผานมา เศรษฐกิจของเวียดนามคอนขางชะลอตัว หลายๆ ที่ที่เราไปทําอยางเชนที่พมาเอง ผมอาจจะแตะนิดหนึ่งครับวาเศรษฐกิจคอนขางชะลอตัว คือ เศรษฐกิจของเวียดนามจริงๆ ตองบอกวาเปนศัพทที่ตางชาติเรียกวากลุม LVMC Lao,

16

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

Vietnam, Myanmar, Cambodia ซึ่งเปนกลุมที่ตางชาติใหความสนใจวานาจะเปนกลุมที่ไดรับ ผลประโยชนสูงสุดจาการมีความเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจในอาเซียน คือจริงๆ แลวเมืองเปน ศูนยกลาง LVMC แตวา LVMC นี่อยางที่อาจารยเอนกไดพูดตั้งแตตนก็เปนกลุมที่มีอัตราการ เจริ ญ เติ บ โตทางเศรษฐกิ จ สู ง มากในช ว งหลายป ที่ ผ า นมา ในส ว นของเวี ย ดนามในช ว งนี้ เศรษฐกิจคอนขางที่จะชะลอตัว เราขายปลากระปอง 3 แมครัวที่โนน เราก็เห็นวาวาคนบริโภค ปลากระปองคอนขางนอยลง คนเวียดนามเองเวลาบริโภคปลากระปองนี่เขาทานกับขนมปง baguette เพราะเมื่อกอนเปนอาณานิคมฝรั่งเศส แลวเปดปลากระปองมาใส baguette แลว ทานกัน เราจะเห็นวาการบริโภคสินคาตางๆ ในเวียดนามปจจุบันคอนขางที่จะชะลอตัวลงมาก นั่นเปนสิ่งที่เราคอยจับตามองอยู ผมขออนุญาตอาจารยคุยถึงพมาเล็กนอยวาพมาก็เปนประเทศที่ทาง BJC ของเราเขา ไปตั้งแตกอนปดประเทศ เราเขาไปชวงหนึ่ง เราขายสินคาพวกฟลม เราเปน ตัวแทนอั๊กฟา สมัยกอนเราขายฟลมอั๊กฟา ที่พ มา เราขายพวกสินคาเครื่อ งมือแพทยตา งๆ ที่พ มา แตพ อ หลังจากมีการปดประเทศโดยรัฐบาลทหารก็มีการ sanction จากประเทศยุโรป เราก็เลยตอง ออกจากพมาดวยเพราะสินคาที่เราขายนําเขาจากยุโรปไปขายที่พมา หลังจากนั้นเราเขาไปอีก ทีในชวงป 1995 เราก็คอยติดตามเศรษฐกิจของพมา BJC ก็มีการลงทุนรอยละ 15 รวมกับ ปูนซีเมนตไทยและไทยพาณิชยตั้งบริษัทเรียกวา SCMT หรือ Siam Cement Myanmar Trading ซึ่งขายสินคาไทยที่พมาดวย พมาเองเราจับตามองเศรษฐกิจอยางใกลชิดเพราะวาเรา ไปอยูที่โนนเห็นวาจริงๆ แลวในปจจุบัน Trendที่เราพบในเรื่องของการเมืองที่ทุกๆ ทานคง ทราบแล วว า เปนการปฏิรูปทางการเมืองที่คอนขางดี ตอนนี้ตางชาติเขาไปค อนข างเยอะ โรงแรมที่เราเขาไปคาที่พักเพิ่มขึ้น 3 เทาในชวงหลายปที่ผานมา ตนทุนการทําธุรกิจในชวงนี้ถือ วาสูงมาก ทาง BJC มีพันธมิตรทางธุรกิจอยางเชนจากบริษัทฟลิปปนส ในสวนกลุมใหญของ ฟลิปปนสที่จะไปตั้งโรงงานที่พมาเราก็ชวยไปที่โนน คาที่ดินบางที่แพงกวาลาดกระบัง 4-5 เทา ตนทุนธุรกิจตางๆ คอนขางที่จะแพง ความทาทายที่พมาที่เรามองอยูคือตอนนี้เศรษฐกิจพึ่งเปน การเปลี่ยนจากภาคเกษตรและเมื่อดู GDP เศรษฐกิจของพมามี 2 สวนคือภาคเกษตรและภาค บริการและการที่จะปรับตัวเปนภาคอุตสาหกรรมในชวงนี้ถือวามีความทาทายคอนขางเยอะ การที่เรามองในแงนักธุรกิจที่ไปดูที่พมา ปญหายังอีกเยอะสาธารณูปโภคพื้นฐานไมคอยมี

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 17

อุตสาหกรรมแลว BJC ไดรับคําชักชวนจากรัฐบาลทหารหรือผูใชขวดใหไปตั้งโรงงานขวดที่ พมาแตเราดูแลวยังไมพรอมเพราะที่โนนไฟดับบอยมาก ไฟดับถี่ซะจนเราจะนําแบตเตอรี่ไป ขายที่โ นน แลว อุตสาหกรรมหนักๆ ที่ตองใชไฟยังคงตอรออี กสักชวงหนึ่งในการที่จะไปทํา ที่โนน อีกปญหาที่เราเจอที่พมาคือในเรื่องแรงงาน ในสวนของแรงงานที่ดีมาอยูที่เมืองไทย คอนขางมาก เปนแรงงานที่สูและมีการพัฒนาทักษะ แตแรงงานที่ประเทศพมาสําหรับอุตสาหกรรม ที่ตองใชความรูคงตองใชเวลาในการพัฒนาแรงงาน

อีกประเด็นที่เราเจอตอนนี้คือ กําลังซื้อของคนพมายังไมคอยมาก ตอนนี้ทุกคนอาจจะ คุยกันวาสิงคโปร ทั้งอังกฤษและอเมริกาที่ยก sanction แบบชั่วคราวและใหบางอุตสาหกรรมที่ เขาไปไดเชนอุตสาหกรรมพลังงานเพราะมีเชฟรอน(Chevron)อยูแลวที่จะเขาไป อุตสาหกรรม การเงินที่เขาไปทําธุรกรรมที่พมาหรือเปนกลุมยุโรปเองซึ่งแขวนไว 1 ปและตอนนี้ยุโรปก็เขาไป คอนขางมาก หรือญี่ปุนเองซึ่งเปนเจาหนี้ที่พมาอยูประมาณ 3 แสนลานเยน แลวเขาจะยกหนี้ ใหพมาหมดแตวาจะแบงครึ่งทีละครึ่งโดยมีเงื่อนไขที่ฟงแลวดูดีวาเพื่อแลกกับการที่จะมีการ

18

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

พัฒนากระบวนการทางการเมืองเปนแนวทางประชาธิปไตยเพิ่มขึ้นแตสิ่งที่ไมไดพูดในหนา หนังสือพิมพคือวาขอแลกเปลี่ยนในการเขาไปตั้งนิคมอุตสาหกรรมใกลๆ ยางกุงและมีทาเรืออีก ทาหนึ่งที่ไมใชทวาย ไมใชทาที่จีนแตเปนทาที่ตั้งใกลๆ ยางกุงที่จะตั้งเปนนิคมอุตสาหกรรม แต จริงๆ แลวหลายประเทศตอนนี้ใชในเรื่องกลไกรัฐบาลในการเขาไปทําธุรกิจเพื่อใหบริษัทของ ตนเองในประเทศนั้นประสบความสําเร็จ ในไทยเองจริงๆ ก็นาเสียดายอยางที่ทานอาจารย เอนกไดพูดไว เราอยูตรงกลางพอดี ยังไงตองผานเรา แตจริงๆ แลวในสวนที่เขาไปในพมา บริษัทเอกชนชั้นนําเชน ซีพี หรือกลุม ปตท. เขาไปก็ดวยฝมือความสามารถของภาคเอกชนเอง นี่เปนภาพรวมที่เรามอง ในปจจุบันที่เขาไปสัมผัสในเรื่องของเงินของผูบริโภคยังมีไมคอยเยอะ เพราะประชากรกลุมใหญถึงแมจะเด็กอายุ 20 กวาทั้งนั้น สวนใหญอยูในภาคเกษตรกร รัฐบาล พมาพยายามชวยในเรื่องของนโยบายกระตุนการบริโภคแตก็ยังไมพอคือ เขาลดภาษีลง ภาษี ตอนนี้เก็บที่ 2% ถามวาทําไมไมกระตุนเพราะจริงๆ ก็ไมไดเสียภาษีกันอยูแลว ภาษีของนิติ บุคคลอยูที่ 20% ซึ่งถามจริงๆ วาของเราอยูที่ 23 แลวจะลงมาที่ 20 จริงๆ แลวภาษีเราไมได ต่ํากวาประเทศอื่นในอาเซียนตอนบน ถาต่ํากวาก็ที่เวียดนาม แตพมาใกลกันมากทีเดียว เพราะฉะนั้น จริงๆ แลวเรื่องความไดเปรียบทางภาษีของการตั้งบริษัทในไทย จริงๆ แลวเรา ไมไดเปรียบประเทศอื่นๆ ไมไดดึงดูดประเทศอื่นๆ ในเรื่องของสิ่งตางๆ ก็เปนความทาทายที่เรา เจอ การที่เขาไปตั้งธุรกิจในพมา ในกลุม BJC เราคงไมสามารถเขาไปตั้งจากศูนยไดเพราะ สาธารณู ป โภคพื้ น ฐานยั ง ไม พ ร อ มเท า ไร ในเรื่ อ งของแรงงานต อ งฝ กอบรม เพราะฉะนั้ น แนวทางที่จะเขาไป บริษัทไทยหลายๆ ที่จะเขาไปในพมาอาจจะตองเขาไปซื้อกิจการที่มีอยูแลว ใช ฐ านที่ มี อ ยู แ ล ว ที่ นั่ น ในการพั ฒ นาต อ ไป ซึ่ ง อย า งเราก็ ม องโอกาสในการเข า ไปที่ พ ม า เหมือนกัน ตองขอเรียนอาจารยแคนี้ครับ ขอบคุณครับ

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 19

ศาสตราจารย ดร. เอนก เหลาธรรมทัศน: เชิญพี่เกียรติชัย พงษพาณิชย ไหนๆ ก็ พูดถึงเรื่องพมาแลว เกียรติชัย พงษพาณิชย: ขอบคุณครับ เรื่องที่ ให พู ด เป น เรื่ อ งของพม า ตอนบนซะเกื อ บทั้ ง หมดเลย และผมคิดวา สิ่งที่อาจารยเอนกนําเสนอนาสนใจมาก เพราะใชมิติทางภูมิยุทธศาสตรและภูมิรัฐศาสตรเขามา จับในการเกิดประชาคมอาเซียนซึ่งเราจะเกาะเกี่ยวกัน ไปยังไง ที่จริงถาอาจารยเอนกเนนไปพูดถึงลุมแมน้ําโขง ซึ่ ง เป น เขตผลประโยชน ที่ แ ย ง ชิ ง กั น อย า งรุ น แรงใน นายเกียรติชัย พงษพาณิชย อาเซียนนอกเหนือจากเขตทะเลจีนใตแลวเนี่ย ผมคงไม นักสื่อสารมวลชนอิสระ ตอ งพูดอะไรมากแตวาน า สนใจเพราะเหตุวาในระยะ ตอไปซึ่งเราจะเห็นวาเมื่อพมาเปดประเทศแลว เสนทางสายที่เปนความฝนซึ่งเราเห็นวาเรา ไดเปรียบในเชิงภูมิยุทธศาสตรอยางมากในการเปนประเทศบนผืนแผนดินใหญของอาเซียนที่ จะสรางศูนย logistics ลงไปเชื่อมกับอาเซียนบนภาคพื้นทะเลทั้งหลายนั้น ผมคิดวาจะลด ความสํ า คั ญ น อ ยลงไปหากพม า เป น ตั ว เชื่ อ มระหว า งจี น ไปสู อิ น เดี ย ขึ้ น มาได การแย ง ชิ ง

20

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

ผลประโยชนจากลุมแมน้ําโขงทั้งหลายจะเชื่อมเขาไปตรงนั้นที่ออกไปจากประเทศไทยสวนหนึ่ง ขณะเดียวกันโครงการความรวมมือที่ทําอยูในทุกภาคสวนระหวางอาเซียนกับกลุมประเทศที่ ตั้งอยูบนอาวเบงกอลจะลดความสําคัญลงไปจากการที่พมาเปดประเทศในสวนนี้ เพราะฉะนั้น เห็นดวยกับสิ่งที่ทานอาจารยเอนกเสนอวาเราคงไมมุงเนนแตการสรางโครงสรางพื้นฐานที่ ลงมารวมศูนยอยูที่กรุงเทพ แตจะตองมุงขึ้นไปเจาะและเกาะเกี่ยวกับเสนทางที่จะเปนศูนย logistics ใหมที่เกิดจากพมาสวนหนึ่งดวยที่จะขยายออกไปแตวาอาจารยเอนกคิดไกลมากไป ถึงเกือบจะยึดบังกลาเทศเขามาดวย ก็เปนเรื่องนาสนใจเพราะเหตุวาตรงนี้เรายังจะเห็นดวยวา ความเปนประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนในระยะตอไป โครงการระหวางลุมแมน้ําโขง ลุมแมน้ําคงคา ลุมแมน้ําอิระวดีกับลุมแมน้ําเจาพระยาจะเกาะเกี่ยวรวมกันไปทั้งหมดซึ่งผมคิดวาโครงการที่ รวมกับลุมแมน้ําคงคานั้นจะมีความสําคัญสูงขึ้นในระยะตอไป แลวจะเกาะเกี่ยวเขามาใน ประชาคมอาเซียนในระยะหนึ่งไมนานจากนี้ ที นี้ ห ลายมิ ติ ที่ เ ราพู ด กั น ถึ ง อาเซี ย นส ว นบนที่ มี พ ม า เวี ย ดนาม ลาว กั ม พู ช าในยุ ค บูรพาภิวัตนที่วากันแลวเนี่ย ผมคิดวาบูรณาการเรื่องบูรพาภิวัตนของอาเซียนสวนบนคงจะตอง เริ่มตนมาแตแรก คือ จะดูอยางไรวาบูรพาภิวัตนเกิดขึ้นกับอาเซียนสวนบนตรงนี้อยางไร? ผม คิดวาเราคงตองดูมาแตแรกตั้งแตสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่สิ้นสุดลงในป 1945 วามี 3 ลักษณะที่ มีผลตามมาจากการสิ้นสุดของสงครามโลกครั้งนี้ โดยเฉพาะทางบูรพาทิศอันหนึ่ง คือ เกิดการ เบงบานเติบโตของลัทธิคอมมิวนิสตขึ้นมา จะเห็นวาจากป 1945 ป 1949 จีนก็เปนคอมมิวนิสต แลว ป1950 เวียดนามเหนือก็เปนคอมมิวนิสตแลว จากนั้นเราจะเห็นวาผลพวงอันที่ 2 คือ การ ดิ้นรนหลุดพนจากเจาอาณานิคมทั้งหลายออกมาเปนประเทศเอกราชตางๆ ที่ครอบงําอํานาจ อยูทางแถบนี้อยางเชนทางอาเซียนสวนหนึ่งเราจะเห็นทั้งพมา ลาว กัมพูชา เวียดนามนี่ก็หลุด ออกมาจากกการเปนอาณานิคมซึ่งปรากฏการณอันเปนผลของการสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 อยางนี้ก็จะเห็นวาเปนปจจัยที่นําไปสูลักษณะอันที่ 3 คือเกิดยุคสงครามเย็นตามมา สิ่งเหลานี้ ผมคิดวาหากเราจะมองมิติบูรพาภิวัตนยอสวนลงมาเฉพาะอาเซียนสวนบน จริงๆ แลวอาเซียน สวนบนมี 3 ประเทศที่อยูในแถบอินโดจีนนอกจากพมาซึ่งเขาเรียกประเทศเขาวาเปนแผนดิน ทอง ผมคิดวาคงตองมองเรื่องการเมืองเปนปจจัยแรกในการกําหนดความเปนบูรพาภิวัตนของ ประเทศแถบนี้

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 21

ในการมองบูรพาภิวัตนในภาพใหญนั้น เปนการนําเอามิติทางเศรษฐกิจมาเปนแนวคิด หลักโดยมองดูจากความเติบใหญกลาแข็งของระบอบที่ตางกันของชาติใหญในเอเชียเชนจีนกับ อินเดีย ควบคูกันไปกับการพลิกฟนตัวของอินเดีย จีนก็เติบใหญกลาแข็งขึ้นมา ในขณะที่จีน เปนคอมมิวนิสตใหญ อินเดียก็เปนประชาธิปไตยใหญที่สุดในโลก เพราะฉะนั้นการเบงบาน ขยายตั ว เติ บ โตขนานมากั บ จี น สองประเทศนี้ เ ป น กลไกขั บ เคลื่ อ นบู ร พาภิ วั ต น ที่สําคัญ ไมเพียงแตเปลี่ยนยุทธศาสตรของโลกที่ศูนยอํานาจกลับมาเนนอยูที่เอเชียแปซิฟก เทานั้น การผงาดขึ้นมาของสองประเทศนี้ มีสวนที่ทําใหตะวันตกชะงัก อิทธิพลและการทหาร ลดลงไปมาก เพราะฉะนั้นบูรพาภิวัตนของลาว ของกัมพูชา ของเวียดนามเปนบูรพาภิวัตน ที่ ตอ งแหวกม า นการเมือ ง แหวกมา นสงครามปลดแอก แหวกมา นของสงครามเย็น ขึ้ น มา ในชวงเวลาเหลานี้ จะเห็นวาการปลดแอกตางๆ จากชัยชนะในสงครามเดียนเบียนฟูป 1954 ซึ่งเปนสงครามอินโดจีนครั้งที่ 1 ชัยชนะของสงครามอินโดจีนในป 1975 ที่ไลอเมริกันออกไปได รวมถึง สงครามอิ น โดจีน ครั้ ง ที่ 3 ที่ ส ามารถยึด โยงขั บ ไล เ อาเวี ย ดนามออกไปจากกัม พู ช า จนกระทั่งในที่สุดทั้ง 3-4 ประเทศกลับมารวมกันอยูเปนอาเซียน 10 ในขณะนี้ นี่เปนจุดเริ่มตน ที่นาสนใจมาก ทีนี้กรณีของพมาตางออกไป โดยพื้นฐานทางภูมิศาสตรซึ่งแมจะเห็นวาไมได ตั้งอยูในเขตของอินโดจีนอะไรแลวก็ตาม แตวามีปจจัยทางการเมืองซึ่งกําหนดความเปนบูรพา ภิวัตนแคไหนหรือไมก็ตาม เพราะเหตุวาเมื่อพมาปลดแอกจากการเปนอาณานิคมของอังกฤษ ในป 1947 แลว การผองถายอํานาจตางๆ ที่เปลี่ยนผานมาจนถึงตานฉวยในระยะหลังไปจนถึง จัดใหมีการเลือกตั้งเมื่อ 10 พฤศจิกายน 2012 เหลา นี้ ผมคิดวาเริ่มเปดพมาเขาสูการเป น บูรพาภิวัตนที่เรามองเห็น กระแสที่เริ่มมองเห็นไดในปจจุบัน เพราะฉะนั้น พัฒนาการโดยสรุปผมคิดวา บูรพาภิวัตนในภาพใหญที่จีนกับอินเดียเปน major actors เปนตัวการสําคัญของเอเชีย เปนตัวขับเคลื่อนบูรพาภิวัตนที่มีฐานหลักปรับ เศรษฐกิจเขาสูกระแสเศรษฐกิจโลกที่สําคัญ แลวก็มีกระแสโลกภิวัตนเขามารวมดวยโดยเฉพาะ จะเห็นวาการขับเคลื่อนของสองมหาอํานาจใหญไมมีเรื่องของสงครามเขามาเกี่ยวของมากมายนัก นอกจากในทางอินโดจีนดวยกัน ทั้งพมา ลาว กัมพูชากับเวียดนามเนี่ย ความที่ตองเสียเวลาอยู กับสงครามปลดแอก สงครามเย็น แมวาจะเกาะกระแสโลกาภิวัตนไมทันมาตั้งแตตน แตวาการ สิ้นสุดของสงครามอินโดจีนครั้งที่ 3 ก็นาจะถือเปนจุดเริ่มตนของการเขาสูกระแสโลกาภิวัตน

22

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

และเริ่มเขามาสูยุคบูรพาภิวัตนซึ่งนาจะเปนอยางที่ลีเซียนลุงของสิงคโปรเคยพูดไววาการเขาสู กระบวนบูรพาภิวัตนอยางนี้จะตองเติบโตตามกันไปพรอมกับจีนและอินเดีย ซึ่งจะทําไดแคไหน ที่นี้ในแงนัยดังกลาว จีนกับอินเดียจึงเปน major actors ที่เปนฟนเฟองหมุนกระแสบูรพา ภิวัตนที่ขับเคลื่อนตอภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใตโดยรวมเริ่มจากจีนซึ่งแพรขยายลัทธิ ขยายกว า งภายในประเทศต า งๆ นํ า มาสู ยุ ค สงครามเย็ น เพราะฉะนั้ น การตอบสนองต อ สถานการณ ที่ เกิ ดขึ้น ในระดั บ ภูมิ ภ าคนี้ไ ด สร า งลั ท ธิ ภู มิภ าคนิ ย มขึ้น มาอาจจะเริ่ มตน จาก SEATO ซึ่งสลายไปแลวและตอมาเริ่มตน ที่อาเซียนซึ่งคลี่คลายหันมาปรับสถานะตาม สถานการณ ที่ เ ปลี่ ย นแปลงไป ซึ่ ง ขณะนี้ เ ปลี่ ย นสถานะจากการเป น สมาคม จะมาเป น ประชาคมอาเซี ย นในระยะจากนี้ เพราะฉะนั้ น จุ ด หมุ น กลั บ ที่ เ ห็ น ผมคิ ด ว า มี ส ว นมาจาก วิสัยทัศนใหมที่ปรับเปลี่ยนซึ่งเริ่มแรกระหวางสงครามอินโดจีนครั้งที่ 3 ที่เริ่มผอนคลายลงจะ เห็นไดจากนโยบายเปลี่ยนสนามรบเปนสนามการคาที่ริเริ่มมาจากผูนําสมัยนั้นนับแตป 1988 เปนตนมา ผมคิดวาสถานการณใหมก็นาจะกลาวไดวา อาเซียนเปนองคกรภูมิภาคที่เปน engine of growth เปนกลไกขับเคลื่อนบูรพาภิวัตนตอพมา ลาว กัมพูชา เวียดนามคลายกับจีน อินเดีย ที่เปน engine of growth ของเอเชียแปซิฟกโดยรวม อันนี้เปนปจจัยหลักปจจัยหนึ่งในการ พิจารณาบูรพาภิวัตนของประเทศอาเซียน อันนี้เปนจุดเริ่มตนสําคัญตอกระแสดังกลาวและมี ผลต อบรรทัด ฐานกับ อัตลัก ษณข องอาเซียนตอมาอยา งสํา คัญเพราะการที่อ าเซียนรับ เอา เวียดนาม ลาว กัมพูชาเขามารวมกับอาเซียนเปนอาเซียน 10 ยอมจะทําใหอาเซียน 4 ประเทศ นี้ผูกพันตอกฎเกณฑจรรยาบรรณของภูมิภาคในเรื่องบูรณาการแหงดินแดน ในเรื่องการแกไข ขอความขัดแยงโดยสันติที่เกิดขึ้น เพราะฉะนั้นประเทศเขามาใหมก็มี commitment ในเรื่องที่ เปน norms ของภูมิภาคขึ้นมา เพราะฉะนั้นการขยายตัวของอาเซียนที่คลุมทุกประเทศใน ภูมิภาค ตอไปติมอรเลสเตก็คงจะเขามา หรือวาปาปวซึ่งอาจเปนอีกประเทศหนึ่งที่จะเขามา รวมดวย นอกจากที่อาจารยเอนกไดไปเอาบังกลาเทศ เอาหลายอันเขามาดวย ผมคิดวาก็ เปนไปไดแตวาการขยายตัวที่คลุมอยางนี้ทําใหมีสวนหนุนชวยอนุภูมิภาคเหลานี้ใหเกิดความ รวมมือทางเศรษฐกิจตอกัน ดังจะเห็นไดวามี Economic Growth Triangle เกิดขึ้นอีกหลายตัว ที่ เ ชื่ อ มระหว า งอาเซี ย นที่ เ ป น ผื น แผ น ดิ น ใหญ กั บ อาเซี ย นที่ อ ยู ใ นภาคทะเล เพราะฉะนั้ น

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 23

สามเหลี่ยมความเติบโตเหลานี้เราจะเห็นมากขึ้น นอกจากนี้จะเห็นสามเหลี่ยมของการพัฒนา รวมกันในอาเซียนรวมทั้งในพมาซึ่งเกิดขึ้นอีกมากมาย เพราะฉะนั้น ตรงนี้เปนจุดที่นาติดตาม มากวาเมื่อเปนเศรษฐกิจของประชาคมอาเซียนขึ้นมาแลวเนี่ย สิ่งเหลานี้จะขับเคลื่อนใหเกิด บูร พาภิวัตนใ นลั ก ษณะมิติท างเศรษฐกิจ อยางไรตอ ไปดวย เพราะฉะนั้นการขยายตัว ของ อาเซียนเหล านี้ชวยเสริมการติดตอขามชาติระหวางประชาชนของสัง คมตางๆ ในอาเซียน ตอไปเราจะเห็นการประสมประสานทางวัฒนธรรมที่เกิดขึ้นมากมาย แลวการปฏิสัมพันธใน ระหวางสังคมวัฒนธรรมจะเกิดขึ้นอีก อยางที่เราจะตองเตรียมตัวเตรียมพรอมสรางความ เขมแข็งตอสิ่งที่จะกาวเขามาเหลานี้มากมาย เพราะฉะนั้นผมคิดวาประเด็นที่หนุนเอื้อตอบูรพาภิวัตนของเวียดนาม ลาว กัมพูชา พมา มีสวนที่ทําให 4 ประเทศนี้ไดประโยชนจากการประสานงาน มีกําลังตอรองรวมกันใน ระดับสถาบันในกรอบพหุภาคี รวมทรัพยากรตางๆ ไดมากขึ้น ใชพัฒนาฟนฟูประเทศตางๆ ได มากขึ้น ฉะนั้นผมวาการปรับเปลี่ยนนโยบายตางประเทศที่สําคัญที่เปนความริเริ่มแตสมัยแรก ตั้งแตสมัยพลเอกชาติชาย ชุณหะวัณตอการเปลี่ยนสนามรบเปนสนามการคา เปนตัวเชื่อม สําคัญของบูรพาภิวัตนในอินโดจีนซึ่งเราจะเห็นวาเริ่มตั้งแตการปรับเปลี่ยนตัวของนโยบาย เวียดนามในป 1986 ที่เอานโยบายโดยเหมยเขามาใชหลังจากที่ตระหนักวาการที่เอากําลังไป ยึ ด กั ม พู ช าไม คุ ม กั บ ค า ใช จ า ยที่ สู ร บมานานและไม มี กํ า ลั ง ที่ จ ะไปแบกรั บ ไหวตรงนั้ น แล ว เพราะฉะนั้นการปฏิรูปเวียดนามดวยนโยบายโดยเหมยก็คือการสรางกลไกเศรษฐกิจที่นําโดย การตลาดซึ่งเราเห็นวามีการเกิดขึ้นโดยการลงทุนจากตางประเทศเขาไปชวยเศรษฐกิจของ เวียดนาม สงเสริมการสงออก ปรับความสัมพันธระหวางประเทศตามความจําเปนเพื่อที่จะ ไมใหนานาชาติโดดเดี่ยวเวียดนามอยางแตกอน ทําใหเกิดการปรับปรุงบรรยากาศทางการ เมืองใหเอื้อตอการสรางความสัมพันธทางเศรษฐกิจโดยเฉพาะกับประเทศเพื่อนบานในอาเซียน นี่คือแนวคิดพื้นฐานที่เวียดนามก็เขามาเปนสมาชิกของอาเซียนในป 1995 ซึ่งอาเซียนมองวา การเขามาเชื่อมกับอาเซียนมีปจจัย 3 หลักที่ใหประโยชนกับอาเซียนคือเพื่อใหเกิดการลงทุน ของต า งประเทศในเวี ย ดนาม เพื่ อ ให ค วามสั ม พั น ธ กั บ ประเทศเพื่ อ นบ า นในอาเซี ย นกั บ เวียดนามดีขึ้นและในประการสุดทายก็เพื่อหนุนชวยการปฏิรูปภายในของเวียดนามเอง ตรงจุด นี้คือบูรพาภิวัตนที่กาวเขามา เมื่อเขาไปรวมกลุมกับอาเซียนก็เทากับฮานอยยอมรับบรรทัด

24

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

ฐานคือ regional norms ตางๆ ที่อาเซียนสรางขึ้น เวียดนามก็ commit ที่จะยอมรับไปดวยซึ่ง ทําให เวียดนามสามารถเขาถึง ตลาดการคา ที่เชื่อ มเขา กับกระแสตลาดโลกซึ่ง ต างกับพม า กระแสเศรษฐกิจพมาไมไดเชื่อมกระแสเศรษฐกิจโลกมาตั้งแตเนวินขึ้นครองอํานาจในป 1962 โดนตานฉวยลงจากอํานาจในวันที่ 2 พฤษภาคม 1998 สิ่งเหลานี้เปนสิ่งที่ทําใหในที่สุดแลวการ เติบโตอยางรวดเร็วของเวียดนามสูงขึ้นถึงรอยละ 8/ป เปนการเพิ่มสมรรถนะของเวียดนามจน เวียดนามกลายเปนเสือเล็กอีกตัวหนึ่งที่เกิดขึ้นในอาเซียนขณะนี้ นี่เปนจุดที่นาสนใจมาก ทําให เวียดนามกลายเปนตัวการสําคัญอีกตัวหนึ่งในสมดุลแหงอํานาจในภูมิภาคอาเซียน นี่ขนาด ผูอํานวยการธนาคารโลกที่ประจําอยูในเวียดนามถึงกับพูดไวในป 2007 วาคงจะไมมีประเทศ ไหนอี ก แล ว ที่ ใ นช ว ง 15 ป ที่ ผ า นมาได ขั บ เคลื่ อ นการพั ฒ นาไปไกลและรวดเร็ ว ได ข นาดนี้ เวียดนามกอนที่จะเขามารวมในอาเซียนคือมีความแตกตางมากมายในอาเซียนในระดับของ การพัฒนาที่ตางกันระหวางกลุมประเทศที่ริเริ่มกอตั้งอาเซียนกับกลุมประเทศที่เพิ่งจะเขามา รว มกั บ อาเซียน แต ว า เวีย ดนามเปน เสื อ เล็ ก ที่กา วเขา มาอยา งนา จั บ ตามอง เพราะฉะนั้ น นโยบายโดยเหมยที่เวียดนามเริ่มมาตั้งแตป 1986 จะเห็นวาแมแตในลาวเอง พรรคปฏิวัติ ประชาชนลาวก็เริ่มปฏิรูปเศรษฐกิจของประเทศเหมือนกันดวยนโยบายการจัดการเศรษฐกิจ แบบใหมจากมติที่ประชุม congress ของพรรคตั้งแตป 1986 เพราะฉะนั้นนโยบายการปฏิรูป เหลานี้มุงหมายใหเกิดการกระจายคือในระบบของลาว ของสังคมนิยม เขารวมไวสวนกลาง ทั้งหมดแตเริ่มกระจายรัฐวิสาหกิจออกไป สรางความรวมมือยางใกลชิดกับประเทศเพื่อนบาน ซึ่งทําใหลาวมีความเขมแข็งขึ้นตั้งแตนั้นมา เมื่อเขามารวมกับอาเซียนในป 1997 ลาวก็เติบใหญ กลาแข็งพอสมควรอยูในทามกลางสถานการณพลิกฟนประเทศของ 3 ชาติในอินโดจีนทั้งลาว ทั้งเวียดนามแตวาในขณะที่ลาว เวียดนาม พมาขยับตัวอยางมาก กัมพูชายังขลุกขลัก เดี๋ยวกัมพูชาคงจะมีคนพูดถึง แตในความเห็นผม ปญหาการเมือง ในประเทศกลายเปนประเทศลาสุดที่เปนสมาชิกอันดับสุดทายของอาเซียนในป 1999 กวาที่จะ กวาดลางระบบพอลพตกับระบบเขมรแดงใหสิ้นสุดลง การแยงชิงอํานาจกันระหวางเจารณ ฤทธิ์กับฮุนเซนลงเอยไดยากเหลือเกิน ใชเวลาจนกระทั่งมาเปนสมาชิกสุดทายและก็ลงเอยใน ที่สุด ตรงนี้ตองไปดูเรื่อง ASEAN Troika อะไรหลายอยางซึ่งในที่สุดจัดความสงบของกัมพูชา ลงได จนสามารถเอาเจารณฤทธิ์ไปลี้ภัยอยูตางประเทศแลวในที่สุดเราก็เห็นวาระบอบของฮุน

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 25

เซนนั้นเปนรัฐบาลที่มีอํานาจอยางเบ็ดเสร็จเด็ดขาดนับแตนั้นมา ในสภาพที่ตางกันระหวาง กัมพูชา เวียดนาม ลาว จะเห็นวาเปนเรื่องการเมืองภายใน จะจัดการเรื่องการเมืองภายใน เรียบรอยอยางไร การสถาปนาฮุนเซนก็ยังมองเปนจุดมัวหมองทางการเมืองเรื่องความดอย คุณภาพความเปนประชาธิปไตย กัมพูชาภายหลังชัยชนะในสงครามอินโดจีนครั้งที่ 2 ยังคง เปนประเทศที่มีการพัฒนาต่ําสุด เปนประเทศที่ยากจนอีกประเทศหนึ่งในเอเชียตะวันออกเฉียง ใต ซึ่งเกิดจากผลที่เหลือตกคางมาจากสงครามในหลายทศวรรษ ความไมมั่นคงทางการเมือง การคอรัปชั่น อะไรตางๆ เหลานี้ แลวตั้งแตป 1996 เปนตนมา ถาไปตรวจสอบดูแลว ถึงเวลานี้ ก็ตาม กัมพูชายังตองอาศัยมากกวารอยละ 60 ของงบประมาณของประเทศที่ไดจากการเจือ จานมาจากชุมชนนานาชาติในการใหความชวยเหลือกัมพูชาอยูจนถึงขณะนี้ กัมพูชาทําให มองเห็นยากกับการเขาสูกระแสบูรพาภิวัตนที่เกิดขึ้นในอินโดจีน แตวาการพบแหลงน้ํามัน ขนาดใหญในแถบชายทะเลฝงใตของกัมพูชาตั้งแตป 2005 ก็ดุจะคาดการณกันวาถาหากวา สามารถดึงน้ํามันมาใชไดในไมกี่ปขางหนาก็คงจะชวยไดเศรษฐกิจของกัมพูชาดีขึ้นมาไดบาง แตนี่จะเปนจุดประทะอีกจุดหนึ่งระหวางไทยกับกัมพูชานอกเหนือจากเขตพื้นที่ 4.6 ตาราง กิโลเมตรในบริเวณรอบเขาพระวิหารที่เปนอยูในขณะนี้ ผมคิดวาเรื่องเหลานี้คงตองติดตาม กรณีของพมาตางออกไปมากซึ่งตองพูดละเอียดเพราะวาเพียง 14 ปเทานั้นที่พมาหลุด จากการเปนอาณานิคมของอังกฤษในป 1947 ก็เปนประชาธิปไตยอยูไมนาน จากนั้นพมาก็เขา สูระบอบเผด็จการทหารตั้งแตเนวินขึ้นครองอํานาจจากการรัฐประหารเมื่อวันที่ 2 มีนาคม 1965 ยึดอํานาจอยางเบ็ดเสร็จเด็ดขาดจนถึงวันที่ 23 กรกฎาคม 1988 เนวินลาออก ผองถาย อํานาจมาสูการปฏิวัติของซอหมองในวันที่ 18 กันยายน 1988 ยึดโยงอํานาจเปลี่ยนถายกันอีก ในวันที่ 2 เมษายน 1992 มาสูกลุมอํานาจของตานฉวยที่เนปดอว จนกระทั่งมาจัดการเลือกตั้ง ในวันที่ 10 พฤศจิกายน 2010 แลวนั่นแหละ จึงจะพอมองเห็นไดวาพมาเริ่มปรับเปลี่ยนสถานะ ของประเทศมาสู ก ระแสที่ บู ร พาภิ วั ต น แ ละโลกาภิ วั ต น ก า วเข า ไปถึ ง สิ่ ง เหล า นี้ ผ มคิ ด ว า สถานการณของพมาเปนสถานการณที่แปลกแตกตางออกไป เพราะฉะนั้น ฉากใหมของพมา ชวงหลังการเลือกตั้ง 10 พฤศจิกายน 2010 ก็จะเห็นการคลายเกลียวของฝายทหารในระบอบที่ เขาเรียกวาระบอบประชาธิปไตยอยางมีระเบียบวินัย จะเห็นวาจะเปนเรื่องที่ขับเคี่ยวกันอีก อยางหนักแมวาอองซานซูจีจะไดรับการเลือกตั้งเขาไปแลว ก็คาดการณกันอยูแลววาเงื่อนไข

26

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

ตางๆ ที่กําหนดไวในรัฐธรรมนูญที่รางขึ้นมานั้นจะไมสามารถพัฒนาประชาธิปไตยไปในทิศทาง ที่ยอมรับกันไดเลย ซึ่งมีหลายตัวที่เราคงตองไปพูดในรายละเอียดอีกที ซึ่งในที่สุดแลวคาดหวัง กันวาอองซานซูจีคงจะทําอะไรไมไดมากในแงของการพัฒนาประชาธิปไตยในพมาอยางที่แรง กดดันของนานาชาติกําหนดไว เพราะฉะนั้นพูดกันไปถึงวาคงจะตองรอจนกวาการเลือกตั้งครา หนาจะเกิดขึ้นที่คาดหวังวาพรรคของอองซานซูจีจะเปนพรรคที่ไดรับคะแนนขางมากไปจัดการ เปลี่ยนแปลงอะไรตางๆ มากขึ้น สิ่งที่นาสนใจก็คือกวาจะถึงการเลือกตั้งครั้งนั้น การแยงชิง มวลชนในพมา จะเกิด ขึ้ น อยา งรุ น แรง แตสิ่ ง หนึ่ง ปรากฏเปน สัญ ลั ก ษณม องเห็ น ไดคือ การ เดินทางของอองซานซูจีครั้งนี้ เขาไปหามวลชนของเขากอนการพบอะไรตออะไร เรื่ อ งพม า เป น อี ก เรื่ อ งหนึ่ ง ผมอยู พ ม า ในช ว ง 3 ป ใ นช ว งที่ เ กิ ด เหตุ ก ารณ ป 1988 เพราะฉะนั้นจับบันทึกเหตุการณทุกอยางไวหมดจนเขียนเปนหนังสือออกมาแตไมคอยมีคน อานก็วาไป ในมิติทางเศรษฐกิจเมื่อซอหมองขึ้นมามีอํานาจแลว ตรงนี้มีสวนเกี่ยวโยงมาถึง ขณะนี้เพราะเหมือนนักลงทุนเหอ ตองไปพิจารณาดูกันใหดีเพราะในชวงนั้นเมื่อซอหมองยึด อํานาจในป 1988 แลวเขาประกาศในป 1989 ใชกฎหมายการดําเนินการคาดวยเศรษฐกิจของ รัฐเปนเจาของ ตรงนี้ไมมีใครพูดถึง ไมมีใครรูเลย แหแตจะไปลงทุนกัน กฎหมายฉบับนี้กําหนด ธุรกิจใหอํานาจรัฐเปนเจาของที่ดําเนินการแตผูเดียว ใครไมมีสิทธิเลยที่จะไปยุงเกี่ยวนอกจาก ทหารจะไปแอบตกลงกั น มีไ ม สัก การปลูกรัก ษาปา ไมย กเวน ไมที่ช าวบา นปลูก พืช ใชเป น เชื้อเพลิง การขุดคนกาซ การขายน้ํามัน กาซธรรมชาติ การคนหาประกอบคาไขมุก หยก พลอย มีคา การเพาะพันธุผลิตปลา กุง บริการดานไปรษณียโทรคมนาคม บริการดานการขนสง การ บิน รถไฟ บริการดานธนาคาร ประกันภัย บริการดานวิทยุสื่อสารการโทรทัศน การสํารวจ การ ขายเหล็ก บริการดาน finance มีอะไรบางที่จะเปดใหเอกชนทํา ไอที่แหแหนหันไป แหดวย ความไมรูหลายเรื่อง นอกจากอันนี้แลวยังมีกฎหมายอีกฉบับหนึ่งออกมาควบคุมการลงทุนใน พม า เรี ย กว า กฎหมายว า ด ว ยการลงทุ น ของต า งประเทศในสหภาพพม า ใช ม าตั้ ง แต 30 พฤศจิกายน 1988 ก็ยังใชอยู เราคงตองไปดูวาเมื่อเปดประเทศแลวเขาตองปรับอะไรหลาย อยางที่จะตองทําในการปรับ ขณะนี้ก็พูดถึงเรื่องการปรับอัตราเงินของพมาอะไรตออะไรตางๆ แตวาเราคงจะเห็นวาในดานศักยภาพของพมามีทรัพยากรธรรมชาติมากมายมหาศาล ที่สําคัญ แหลงน้ํามัน กาซธรรมชาติ ปอนทั้งจีน ปอนทั้งอินเดีย หลีกหลายประเทศในเอเชียตะวันออก

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 27

เฉียงใต แตพมาไมมีน้ํามันใชของตนเอง นโยบายเศรษฐกิจของพมาหลังเปดประเทศวาจะเปน นโยบายที่เอื้อใหกับการพัฒนาเศรษฐกิจใหมเขาสูกระแสบูรพาภิวัตนแคไหน การประเมิน ความเติ บ โตทางเศรษฐกิ จ ในอนาคตของพม า ต อ งดู ป จ จั ย เรื่ อ งการลงทุ น โดยตรงของ ตางประเทศในพมา ความชวยเหลือที่จะใหตอพมาในระยะฟนตัวจากนี้ ที่สําคัญคือการผลิตกาซ ธรรมชาติ การสงออกของพมาที่ถูก sanction มานานจะฟนตัว ฟนเศรษฐกิจของพมาไดแคไหน นับแตนี้ไป แนวเศรษฐกิจของพมาไมไดตางจากแนวเศรษฐกิจของเพื่อนบานในอินโดจีนเชน เวี ย ดนาม ลาวที่ ริ เ ริ่ ม มาก อ น หลั ก สํ า คั ญ ยั ง อยู ที่ ใ ช เ ศรษฐกิ จ ที่ นํ า โดยการตลาด ใช พ ลั ง การตลาดเปนตัวขับเคลื่อน ตองมีสมรรถภาพการบริหารจัดการ พมาเปดประเทศก็บริหาร จัดการไมเปน พมาคาขายไมเปน ใครเขาไปในพมาจะรู ผมออกมาจากพมา ผมก็รู แตผมก็ ไมไดเขาไปนานแลว แตวาในมิติของเศรษฐกิจมหภาค ตอไปนี้เขาพูดถึงเรื่องการแลกเปลี่ยน เงิน อัตราเงินเฟอ การลงทุน อะไรตางๆ เหลานี้ ระบอบการเงินการคลังใหเกิดการออมจะทํา อยางไรตอไป เรื่องเหลานี้คงตองไปดูกันอีกมากวาแลวในที่สุดที่บอกวาเริ่มเขาสูกระแสบูรพาภิ วัตนทําไดจริงมากนอยแคไหน สรุปวา เวลาที่เรากลาวถึงบูรพาภิวัตน ลาว พมา เวียดนาม นี่คงตองไมลืมพิจารณา กระแสโลกาภิวัตนที่เขามาสูประเทศเหลานี้พรอมกันไปดวยในเวลาเดียวกัน เพราะวาในชวงที่ สงครามเย็นสิ้นสุดลงในป 1989 ก็เปนยุคที่โลกาภิวัตนกาวมาในเอเชียแปซิฟกอยางชัดเจน มากขึ้นทุกที เราคงไมตองไปพูดวาเกิดตั้งแตกําแพงเบอรลินลม ตั้งแตจักรวรรดิสังคมนิยม โซเวียตรัสเซียลมสลายอะไรตอมา แตวามีผลโดยตรงตอภูมิภาคอินโดจีนไมนอยเพราะวา อํานาจ 2 ขั้วของสหรัฐกับโซเวียตหมดไป สงครามอินโดจีนก็สงบขึ้น ประเทศเหลานี้ก็กาวเขาสู การพัฒนาตัวเองมากขึ้น เพราะฉะนั้นกระบวนทัศนในกระแสหลักของโลกาภิวัตนแมจะอธิบาย ไดในหลายมิติหลายทฤษฎี แตวาโดยรวมแลวเราจะเห็นวามีแนวคิดรวมที่เปนระเบียบโลกใหม เขามากํากับบูรพาภิวัตนท้ังหลายอยูดวย ในความเห็นของผม (1) ในความเปนประชาธิปไตย ในความเปนเศรษฐกิจเสรี ในการปกปองสิทธิมนุษยชน ในการปกปองสิ่งแวดลอมใหมีคุณภาพ แนวระเบียบโลกใหมมีฐานหลักของเรื่องธรรมาภิบาลเขามากํากับอยูวาตองเปนประชาธิปไตย ตองโปรงใส ตองตรวจสอบได ตองกระจายอํานาจ มากําหนดสิ่งที่ไปขับเคลื่อนบูรพาภิวัตนของ อาเซียนตอนบนอยูดวยอยางสําคัญ เพราะฉะนั้นกวาจะแหวกมานการเมือง แหวกมานหลุดมา

28

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

จากอาณานิคม แหวกมานของสงครามเย็นเขาสูกระแสบูรพาภิวัตน เขาสูกระแสโลกาภิวัตน ผมว า เหนื่ อ ยยากและเป น เรื่ อ งที่ เ ราต อ งจั บ ตาดู ว า จะทํ า ไปได ม ากน อ ยแค ไ หนในการ ขับเคลื่อนตางๆ แลวอีกอยางหนึ่งเวลาเขาสูกระแสโลกาภิวัตนในระยะตอไปนี่ จะเห็นวาการ แยงชิงเขาสูองคกรที่เปนโลกาภิบาล Global governance จะมาเปนตัวกําหนดอะไรอีก มากมาย ซึ่งประเทศเหลานี้ เวียดนามวิ่งเขาหาWTO จีนก็อยากจะเปน อินเดียก็เขาไปแลว ประเทศเหลานี้จะเขาถึงเหลานี้หรือไมเพราะ Global governance ตางๆ ไมวาจะเปน WTO, IMF อะไรตางๆ เปนตัวกําหนดที่มีอํานาจเหนือรัฐลงมาอีกตอกระบวนการหรือวากระแส บูรพาภิวัตนที่จะเกิดขึ้นกับอาเซียนตอนบนเหลานี้ เพราะฉะนั้นผมคิดวาเรื่องเหลานี้คงตองพูด ในรายละเอียดอีกมาก แตวาที่จะใหเติบโตตามกันไปพรอมกับจีนและอินเดียหรือไมนั้นก็คงยัง ตองติดตามดูกันตอไป ขณะเดียวกันกับการคลี่คลายขยายตัวเปนประชาคมเศรษฐกิจของ อาเซียนในอนาคต จะทําใหอาเซียนตอนบนเหลานี้เขาสูกระบวนการบูรพาภิวัตนอยางเต็มตัว แคไหน ผมคิดวาโลกกําลังจับตาเฝาดู ขอบคุณครับ

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 29

ศาสตราจารย ดร. เอนก เหลาธรรมทัศน: ขอบคุณนะครับ คุณอัศวินพูดเวียดนาม แลวก็พาดพิงมาถึงพมา สวนคุณเกียรติชัยพูดถึงพมาแลวก็พาดพิงถึงเวียดนามดวย แลวก็พูดถึง อีกหลายๆ ประเทศ ทั้ง 2 ทานก็พูดถึงไปเกือบจะครบอาเซียนตอนบน ผมคิดวาครบแตคุณสุภชัย วีระภุชงค คงจะมาเติมใหเราเห็นชัดเรื่องกัมพูชา พูดถึงประเทศอื่นๆ ดวยก็ไมวา เชิญครับ สุภชัย วีระภุชงค: ผมเดินทางทําธุรกิจอยูใน อินโดจีนเปนเวลา 22 ป ก็เริ่มไปทําธุรกิจในลาวตั้งแตป 1991 ทําพมา 1991 ก็เริ่มเขากัมพูชา 1992 แลวก็ 1993 เริ่ ม เข า ไปตั้ ง trading เมื่ อ 19 ป ที่ แ ล ว ที่ ป ระเทศ เวียดนาม เพราะฉะนั้นก็เรียกไดวาทํางานอยูรอบบาน กวา 20 กวาปตั้งแตจบจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรมา ก็ยุคนาชาตินะครับ เมื่อสักครูที่ทานอาจารยเอนกเกริ่น นายสุภชัย วีระภุชงค วาทําสนามรบเปนสนามการคา พอดีผมจบมาพอดี ยุค รองกรรมการผูจัดการ บริษัท ไทยนครพัฒนา จํากัด นั้นคุณพอบอกวาจบมาใหมๆ ยังหนุมยังแนนก็ลองไป ทําตลาดตางประเทศ ไปรุกธุรกิจ trading ยา บริษัทไทยนครพัฒนาเปนผูผลิตยา เราก็ผลิตยา แกหวัดทิฟฟ เปนที่รูจักซารา แอนตาซิล เบนดา 500 ผลิตยาอยูทั้งหมดประมาณ 80-90 brand ที่ผลิตเยอะ พวกเราอาจจะไมรูจักเพราะวาโฆษณาไมได แลวก็ยาคุมกําเนิดเราขายเยอะมาก ในประเทศไทย เราถือวาเปน cycle เราขายเปนอันดับหนึ่ง สงออกไปที่ UNFPA (กองทุน ประชากรแหงสหประชาชาติ) แลวก็ไปในองคการระดับโลกเยอะมาก แลวก็ยังผลิตน้ํายาลางไต และฟซินิส ในอดีต ผมขออนุญาตพูดรวมๆ จากประสบการณ 20 กวาปที่ทําธุรกิจอยูรอบบานเนี่ย ตัวเอง คิดอยางไร แลวมองอยางไร แลวเห็นอยางไรกับเพื่อบาน อันดับแรกเลยผมขอวิเคราะหอยางนี้ ครับวาบูรพาภิวัตนที่อาจารยเอนกพูดผมอยากจะใชคําวาในแผนดินตรงนี้ผมอยากใชคําวา สุวรรณภูมิ ผมเคยพูดกับเพื่อนหลายคนวาถาพวกเราทําธุรกิจรอบบานไมได ไมตองไปที่ไหน (1) เพื่อนบานของเรา 4 ประเทศรอบบานเรา กัมพูชา ลาว พมา ผมขออนุญาตนับรวมวียดนาม เขาไปดวยนะครับ นับถือพุทธ ทั้ง 3 ประเทศนับถือพุทธสายเถรวาทรวมประเทศไทย เราเปน

30

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

ศูนยกลางพุทธศาสนาของโลก วันนี้อยูในชวงเทศกาลวันวิสาขบูชาพุทธชยันตี เพราะฉะนั้น สิ่งที่พระเจาอโศกมหาราชพูดไวเมื่อ 2300 ปที่แลวเรียกแผนดินตรงนี้วาสุวรรณภูมิ เปนภาษา สันสกฤต ปจจุบันนี้ 4 ประเทศเราทุกคนเขาใจ พวกเราไปถามคนพมาเขาใจสุวรรณภูมิหรือไม คนพมาเขาใจ ไปถามลาวเขาใจคําวาสุวรรณภูมิหรือไม เปนคํา common ไปถามกัมพูชาเขาใจ หรือไม ก็เขาใจเพราะวาสนามบินของเราคือสุวรรณภูมิ เพราะฉะนั้นผมเคย challenge กับเพื่อน เยอะมากที่จบกันมาเพราะวาทํารอบบานไมได เลิกคิดไปทําประเทศอื่น ขนาดทําธุรกิจอยูกับ เมืองพุทธดวยกัน วิถีวัฒนธรรมความเชื่อคลายคลึงกัน เรายังตีโจทยไมแตก เพราะฉะนั้นเปน สนามที่เรียกไดวาเปน basic ขั้นเริ่มตน อยาคิดไปทําไกลถึงกลุมประเทศยุโรป อเมริกาหรือ กลุมประเทศมุสลิม อิสลาม เลิกคิด เพราฉะนั้นผมชอบพูดตลอดเวลา เพราะฉะนั้นการลงทุน ในประเทศเมืองพุทธ ขอสําคัญมากๆ ที่ผมคิดวานักธุรกิจไทยอาจจะยังไมคอยเขาใจวิธีคิดของ เพื่อนบานอยางที่ทานอาจารยพูดก็คือวาประเทศเพื่อนบานนี่ struggling มาก เกิดสงครามเย็น อยา งที่ ทา นอาจารย เ อนกทา วความ ประเทศกัมพู ช าตายไม ต่ํา กวา 2-3 ล านคน ประเทศ เวียดนามมีสงครามอยางที่พวกเรารูกันมาตั้งแตหลังยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 มา ประเทศลาวก็ อยูภายใตความกดดันมากๆ และมีปญหาภายในรวมทั้งประเทศพมา

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 31

เพราะฉะนั้นวิถีคิดของชาวพุทธถาเราเขาใจ การเอาตัวรอด มงคลสูตร ขออนุญาตถา ตองพูดเรื่องศาสนามากไปนิดหนึ่งเพราะวาเริ่มอยูในชวงปจฉิมวัย เพราะปจฉิมวัยก็คือเปนวัย ที่เราถูกสอนใหเปนครูผูสอน การใหธรรมะชนะการใหทุกอยาง สัพพะทานัง ธัมมะทานัง ชินาติ เพราะฉะนั้นอันนี้ก็เปนสิ่งที่ inspire ผมในการเดินทางทําธุรกิจอยูในกลุมประเทศสุวรรณภูมิ ตลอด 22 ปที่ผานมา เรามีความเชื่อในวิถีพุทธ การไปทําธุรกิจ เรามักจะเรียกตัวเองวาพี่ไทย นองลาว นองเขมร ถามวาพี่คืออะไร ตองเปนผูใหหรือไม เปนผูใหอยางบริสุทธิ์ใจ อยางมีความ จริงใจ ณ วันนี้ผมเห็นตลอดเวลามาวาเราพูดถึงการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจกันมาก แตผม เห็นวาการเติบโตทางเศรษฐกิจนะครับอาจารยเอนก ที่เราพุดคุยกันตลอดมาในการเชื่อมโยง ทางเศรษฐกิจตางๆ จะไมมีทางประสบความสําเร็จอยางยั่งยืนเลย ถาเราขาดธรรมะ โดยเฉพาะ ประเทศเพื่อนบานมีความเชื่อและเปนศิษยตถาคตเหมือนกับเรา ผมมีโอกาสกราบสังฆราช กัมพูชา สังฆราชพมา สังฆราชลาว ในฐานะที่ตนเองเปนเลขาธิการสถาบันสงฆอยูที่วัดไทย กุสินาราเฉลิมราชย ตลอด 6 ปที่ผานมา เราทําโครงการศาสนา เพราะฉะนั้นความเชื่อหรือวา เปาหมายในชีวิตของผมในยุคนี้ ผมคิดตลอดเวลาวาผมอยากจะพลิกฟนสุวรรณภูมิใหกลับมา เปนสุวรรณภูมิเหมือนสมัยที่พระเจาอโศกมหาราชไดสงพระโสณะ พระอุตตระมาเผยแพร พุทธศาสนาเมื่อ 2300 ปที่แลว โดยขึ้นทางเมืองศรีวิชัยหรือทางตอนใตของเรา เพราะฉะนั้น พุทธศาสนาปกหลักในแผนดินของเรามา 2,300 กวาป กอนที่จะพูดเรื่องการทําธุรกิจ ถาพวก เราเริ่มตนจากสัมมาทิฐิวิธีคิดจากการไปคาขายโดยยึดหลักธรรม ไมเอาเปรียบและเปนพี่ใหญ จริงๆ เหมือนที่ตัวเองเรียกตัวองวาพี่แลวรักคนอื่นเหมือนนอง อันนี้คือชัยชนะอยางธรรมวิชัย ชนะโดยธรรม เพราะฉะนั้นผมอยากจะย้ําวาการที่เราจะเอาชนะหรือการที่เราจะคาขายหรือคบ กับเพื่อนบานไดอยางไดรับการยอมรับโดยสนิทใจ เราตองมีความจริงใจกอน อันนี้คือขอแรก ชาวพุทธที่ ดี ผมคิดว าเราอยาไปวิ จารณคนอื่ น อยาไปมองคนอื่ นว าประเทศนั้ นเป นอย างนี้ ประเทศนี้เปนอยางนั้น เรามองตัวเราเองกอนวา ณ วันนี้เราคิดจะปรับปรุงยกระดับจิตใจตัวเอง หรือเปลา พวกเรามักจะมองตลอดเวลาวาคนโนนผิด คนนี้ไมดี คนนั้นไมดี แตพวกเราไมคอยได มองตัวเองหรอกครับ อันนี้คือปญหาของคนไทย ของสังคมในปจจุบันนี้ ในยุคโลกาภิวัตน เพราะฉะนั้น จะทําอยางไรใหเราอยูกับเพื่อนไดอยางยั่งยืน ผมมีความคิดตลอดเวลาวา ในอนาคตตรงนี้เปนสุวรรณภูมิแนครับอาจารยเอนก ตรงนี้เปนแผนดินทอง ถามวามีประเทศ

32

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

ไหนในโลกบางที่น้ําเยอะมากขนาดทวมไดขนาดนี้ มุสลิมเขาอิจฉาเรา เขาไมมีน้ํา อิสราเอลไม มีน้ํา ขวนขวายหาน้ํา เราลองนึกแลวกันวาประเทศเราสมบูรณขนาดไหน ตรงนี้คือแผนดินทอง เพราะฉะนั้นถาในอนาคต เราสามารถรวมมือรวมใจกับกลุมอาเซียน 10 ชาติไดดวยความ จริงใจ ตั้งภาคีไมวาจะเปนยางพารา ผมเริ่มไดขาวแววๆ วารัฐบาลนี้เริ่มที่จะทํา ถายางพารา สําเร็จ ผมคิดวาขาว น้ําตาล ปาลม มันสําปะหลัง ผมวาตามมาอีกเยอะ แลวถามวาแผนดิน ตรงนี้จะไมรวยไดอยางไร ยุโรป อเมริกาเอง 6 เดือนหนาวปลูกอะไรก็ไมได ธรรมชาติปจจุบันนี้ คาดการณไมไดแลว เนื่องจากไดไปทําลายธรรมชาติมาก พระแมธาตุทั้ง 4 ตามความเชื่อพุทธ ศาสนานี่มีชีวิตนะครับ ถาแมธาตุทั้ง 4 มีชีวิต เราก็มีชีวิต แตเราประกอบดวยธาตุจิตอีกธาตุ หนึ่ง เพราะฉะนั้นผมอยากจะย้ําวาการไปทําธุรกิจหากอยูบนพื้นฐานของธรรมาภิบาล ผม มั่นใจวาเราจะไดรับการยอมรับจากเพื่อนบานโดยเฉพาะอยางยิ่งจากประสบการณที่ผมเขาไป สัมผัสผูนําหลายชาติ ไดมีโอกาสเจอกับทานฮุนเซน นายกสุง (เหวียน เติน สุง) ทานเต็งเสง ผูนําพมา หรือรัฐมนตรีกระทรวง MIT ที่ดูแลดานการลงทุน รัฐมนตรีประทรวงการคลัง ผมเชื่อ นะครับวาผูหลักผูใหญในแผนดินสุวรรณภูมิเราเนี่ยมีความจริงใจ แตนะวันนี้เขารออะไรทราบ หรือไมครับ เขารอประเทศไทยเพราะเรามีความพรอมที่สุด เราเปนพี่ใหญ ถาพี่ไทยไมขยับ นอง ก็ขยับไมออกครับ เพราะประเทศนองๆ รอบบานเรายังไมมีศักยภาพหรือมีกําลังเพียงพอ เขาพยายามจะเกาะเกี่ยวกัน เมื่อ กี้นี้นอ งอัศวิน ไดพูด ถึงกลุ มประเทศลาว กั มพูช า เวียดนาม พมา จริ งๆ แล วเขาเกาะกลุมกันมามาก ผมเคยเรียนอาจารยเอนกวา เขามีก าร สังสรรค กัน ในคณะรัฐมนตรี ผูนํา 4 ชาติตีกอลฟ กัน แตผมก็สงสัยตลอดเวลาวา ทํา ไมไมมี ประเทศไทย ผมว า ตอ งตั้ ง ข อ สั ง เกตแล ว ว า ประเทศเพื่ อ นบา นคิ ด อะไรกั บ ประเทศไทยอยู นโยบายที่เราดําเนินตลอดมาในประวัติศาสตร เราดําเนินมาถูกทางหรือไม แลวเราควรจะเดิน อยางไรตอไปในอนาคต เพื่อตัดความหวาดระแวงหรือความสงสัยกับประเทศไทย ผมตอง ยอมรับนะครับวาระบบประชาธิปไตยของเราเปนระบบตามโลกาภิวัตน เราจะเห็นวาประเทศ เวียดนาม พรรคสังคมนิยม พรรคคอมมิวนิสตพรรคเดียว ประเทศกัมพูชา CPP (พรรคประชาชน กัมพูชา) จริงๆ แลวก็เหมือนประเทศคอมมิวนิสตที่ทานฮุนเซนเบ็ดเสร็จ เลือกตั้งคอมมูนผานไป วันที่ 3 นี้จะเปนวันเลือกตั้งคอมมูนใหญชี้ชะตาของประเทศกัมพูชา ผมฟนธงเลยวาฮุนเซนจะ กวาด 90 กวาเปอรเซ็นตอีก การเลือกตั้งสภาไมตองหวง นายกฮุนเซนตองกวาด 70 เปอรเซ็นต

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 33

แน ประเทศลาวก็พรรคเดียว ประเทศพมาที่ผานมาบริหารโดยรัฐบาลจุนตาทหารตั้งแตสมัยที่ สลอรกมาเปนจุนตา ก็มีประเทศไทยเรานี่ที่เปนประชาธิปไตย แตบางครั้งระบบประชาธิปไตย ของเราถาเราไมมองถึงทิศทางการเดินหรือ strategy ของประเทศ เมื่อกี้ผมนั่งคุยกับเพื่อนๆ บอกวาเรามีไฟฉาย เรามีเปาหมาย แตไฟฉายที่เราถือเขาใหมาสองทางวาเราจะเดินไปอยางไร เราควรจะรวมกันสองทางเดินวาจะเดินไปอยางไรเพื่อพัฒนาบานเมือง ณ วันนี้เราถือไฟฉายสิ่ง หนาพวกเรากันเอง ไอนี่ผีนะ ไอนี่ซาตานนะ ไอนี่เปรตนะ เราวิจารณ เราโจมตีกันเองจนเราลืม ไปวาหนาที่ของเราคืออะไร

หน า ที่ ข องผม คื อ การเป น นั ก ธุ ร กิ จ ที่ อ ยู บ นพื้ น ฐานของธรรมภิ บ าลเพื่ อ นํ า ความ ภาคภูมิใจมาสูประเทศไทย มาสูองคพระมหากษัตริย อันนี้คือสิ่งที่ผมคิดตลอดมา เหมือนกับ ผมเรียนธรรมศาสตร ขออนุญาตครับ จบมามีความคิดเพราะสัญลักษณตราธรรมศาสตรก็เปน ตรากงจักร เปนตราธัมมจักกัปปวัตนสูตร เพราะฉะนั้นวิธีคิดของเรานะวันนี้ วันนี้ผมถือวาผม โชคดีที่ไดรับเกียรติจากอาจารยเอนกที่ไดมาพูดในเวทีนี้เพราะวามีผูหลักผูใหญมากเลยครับ ผมคิดวาการเริ่มตนที่จะประสบความสําเร็จได เปาหมายของชาวพุทธ เราคงลืมไปแลววา เปาหมายเราคือนิพพานและจุดแรกของนิพพานคืออะไร คือการคิดใหถูก สัมมาทิฐิ ตองตั้ง

34

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

คําถามนะครับวาแลวเราคิดกันถูกหรือไม ณ วันนี้ เราทะเลาะกันมากมายตลอดเวลา และใน พระสูตรบอกไวเลยนะครั บวา การคิดแบบสัมมาทิฐิจะสํา เร็จไดดวยอะไร ขอแรกเราตองมี กัลยาณมิตร เราไมใช God เราไมสามารถรูไดทุกอยาง ตองมีเพื่อนดี ตองคบเพื่อนดี นอกจาก คบเพื่อนดีแลว ขอที่ 2 โยนิโสมนสิการ หลักกาลามสูตรสามารถวิจัยไตรตรองได อันนี้จะออกมา เปนสัมมาทิฐิตองมีศีล อันนี้ผมพยายามหมุนไปหมุนมาในการทําธุรกิจในเรื่องของธรรมวา ผม มีความเชื่ออย างบริ สุทธิ์ใจวาหลักที่องคพระสัมมาสั มพุทธเจาให เชน หลักสัปปุริสยธรรม 7 ประการเปนหลักการทําธุรกิจเลยครับ รูเหตุ รูผล รูตน รูประมาณ รูชุมชน รูกาลเทศะ เพราะฉะนั้น 20 กวาปที่ทําธุรกิจอยูในรอบบาน ผมบอกไดเลยวาตองใชหลักธรรม ถาผมไมมีหลักธรรม ผมอยูกัมพูชาไมไดหรอกครับ ผมทั้งโดนเผา โดนปลน สารพัดครับ อยูมา ตั้งแตสมัยที่เรียกวาลําบากมากวากัมพูชาป 91 ไมทราบพวกเราเชื่อหรือไมครับวา ตอนผมเขา ไปป 91 กิ น ก ว ยเตี๋ ย วปรุ ง ไม ไ ด น ะครั บ อาจารย เพราะแมลงวั น ทั้ ง เมื อ ง สกปรกมากครั บ แมลงวันเชื่อนะครับ วา โดยปกติบานเราเคยเห็นแมลงวันโดดลงชามกวยเตี๋ยวหรือไมครับ แตแมลงวันกัมพูชาโดดลงชามกวยเตี๋ยวครับ ความอดอยากของแมลงวันครับ ขออนุญาตครับ พอกวยเตี๋ยวเสิรฟปุบนะครับ 5 วินาที ลงเปน 10 ตัวครับ ไมกลัวความรอนครับ ความหิวโหย นี่ชี้ใหเห็น ขนาดแมลงวันนะครับ นี่ผมกําลังชี้ถึงยุคในอดีต 1991 นะครับ เพราะฉะนั้น การไปทําธุรกิจในประเทศเหลานี้ นักธุรกิจไทยทุกคนตองรูวาเขาผาน สงครามมา สิ่งที่เขาคิดตลอดเวลาคืออะไร ไปถามคนกัมพูชาในสมัยยุคเขมรแดงป 1975-1979 เขาบอกวาไมมี tomorrow สําหรับเขา เขาคิดอยางเดียววาเขาจะอยูอยางไรวันนี้ จะมีชีวิตผาน พรุงนี้อยางไรครับอาจารยเอนก เพราะฉะนั้นตองรูวาวิธีคิดของเพื่อนบานเราที่เราจะไปทําธุรกิจ เขาคิดอยางนั้นนะ เมื่อ 10 ปที่แลว นี่ผมกําลังพูดถึงยุคเมื่อ 10-20 ปที่แลว ยุคปจจุบันเปนยุค generation ใหมขึ้นมาเยอะมากแลว เพราะฉะนั้นแนนอนครับวาเขาไมไดยึดถือกติกาอะไรแน ผมที่พูดนี่ไมไดตองการจะวิจารณในเชิงลบกับเพื่อนบาน แตกําลังชี้ใหพวกพี่ๆ เพื่อนๆ เห็นวา อันนี้เปนวิธีคิดของความเปนจริงนะครับวา หากไปทําสัญญาอะไรก็แลวแต โอกาสที่เขาจะโกงได เขาโกงแนนอน เพราะวาเขาตองเอาตัวรอดกอน เพราะฉะนั้น การที่เราจะทําทานไดเนี่ย เรา ตองอิ่มกอน ขออนุญาตพูดถึงวัตถุทานกอน ไมพูดถึงอภัยทาน ธรรมทานซึ่งไมจําเปนตองอิ่มก็ทํา ได เพราะฉะนั้น วกเรามักจะเนนถึงวัตถุทานกัน การทําธุรกิจในกลุมประเทศเพื่อนบาน เราตอง

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 35

มองเลยนะครับวาถาเราไปจับคูกับ partner อยางกรณีของนองอัศวินเนี่ย บริษัทใหญจับคูกับ บริษัทใหญไมมีปญหา แตในกรณีที่ธุรกิจ SMEs ไปจับคูกับบริษัทเล็กๆ กลางๆ ถาถามใจผม จาก 22 ปที่ทํางาน ผมไมแนะนําใหรวมทุน ถาถามใจผม ผมแนะนําวา SMEs เราควรจะเขาไป ทําเองเพราะวาประเทศเหลานี้เปดโอกาสใหเราทําธุรกิจได 100% แตพวกเราตองไปเอง เพราะวาระบบในกลุมประเทศอินโดจีนอยางที่เมื่อกี้นองอัศวินไดพูดก็คือ ขอกฎหมายตางๆ อยูระหวางการปรับปรุงเปลี่ยนแปลง เพราะฉะนั้น บางครั้งแมขาราชการเอง ผูวาแตละจังหวัด เองก็ไมเขาใจ ผมยกตัวอยางนะครับ วาผมมีกรณีอาทิตยแลวนี่เองครับวาประเทศเวียดนามมี การปรับราคาประเมินที่ดินครั้งใหญ ผมเองเคยจายคาเชาที่ในการทําโรงงานยาที่จังหวัดฝู เหยน ตารางเมตรละ 50 เซ็น/ป จดหมายจากรัฐบาลเวียดนามไดมาถึงที่บริษัทประมาณ 2-3 เดือนที่แลว ปรับคาเชาขึ้นมาประมาณ 11 เทา จาก 50 เซ็น เปนเกือบ 6 ดอลลารตอตาราง เมตร ราคาประเมินที่จังหวัดฝูเหยนที่ประเมินออกมาตกไรละ 10 ลานบาท ผมก็ทําหนังสือ คัดคานไปที่ผูวาราชการจังหวัดวาผมมีสัญญาเชาอยู 20 ปยังไมครบ แลวการประเมินราคานี่ สูงขนาดนี้ผมวา overprize แลวจะเปนปญหากับรัฐบาลเวียดนามตอไปซึ่งรัฐบาลเวียดนาม ตองเขาใจวาปจจุบันนี้ราคาที่ดินในฮานอย หรือในโฮจิมินห ไซงอน คิวหนึ่ง ผมยกตัวอยางแลว กันเหมือนสุขุมวิท สีลมบานเรา ตารางวาละ 1-1.5 ลานบาท South Saigon (ไซงอนใต) เมืองใหม ประเทศไทยพูดมาตลอดวาเราควรจะมี satellite ประเทศเวียดนามมีแลวครับ 5 กิโลเมตร ประเทศเวียดนามพูด 10 กวาป ณ วันนี้ ตึกระฟาขึ้นเต็มไปหมดแลว ประเทศไทยเรายังไมเห็น South Saigon (ไซ ง อ นใต ) ตอนนี้ ต ารางวาละ 4-5 แสนบาท ห า งจากกรุ ง ไซ ง อ นออกไป ประมาณ 6 กิโลเมตร ตอนนี้ก็เปนปญหาของเวียดนามเหมือนกันที่ปนราคาที่ดิน เชนเดียวกับ พมา ณ วันนี้ในยางยุงไปดูสิครับถากลางเมืองเลย ตารางวาละ 8 แสนบาท ปนราคาเพราะ ณ วันนี้ จากความรูสึกของผม ขอเตือนวาการลงทุนในพมา ณ วันนี้ ความเสี่ยงสูงมาก เมื่อกี้นี้ทางพี่เกียรติชัยพูดวา กัมพูชาใชเวลาเปน 10 ปตั้งแตสมัยที่แอนแทรกเขาตั้งแต ป 1991 มีการเลือกตั้งป 1993 มีการตอสู มีการปฏิวัติ มีการยิงกัน กวาจะจบไดเอา 2000 กวา เริ่มนิ่ง แลวตั้งคําถามกับประเทศพมา ไมใชแคปญหาระหวางรัฐบาลกับอองซานซูจีในการตอสู ระหวางฝายรัฐกับฝายรัฐบาล ชนกลุมนอยอีก 8-9 กลุม ภาษาแตกตางกัน ชื่อรัฐของเขาก็บอก ถึงชื่อชนกลุมนอยอยูแลว รัฐมอญ รัฐกะเหรี่ยง เพราะฉะนั้นถารัฐบาลจุนตารัฐบาลทหารเที่ยวนี้

36

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

ไมสามารถที่จะ compromise ได ผมวางานชาง ผมเชื่อวาประเทศพมาตองใชเวลาอีกไมต่ํากวา 20 ปในการ normalization ในเรื่องของการเมือง อยางนอยผมกลาพูดเชนนั้นเพราะเราเขาไป ทํางานในพมาตั้งแตป 91 และผมเองก็เขาใจวิธีคิดของคนพมาพอสมควรเพราะวาคนพมามี ความภูมิใจในความเปนชาติตนเองสูงมาก เปนชาติที่เกาแก มีความเด็ดเดี่ยว พวกเราเคยเห็น พระกระโดดเตะโยมหรือไมครับ ไปดุพมาครับ พวกเราเห็นหรือไมครับ พระเดินนําครับ เรียกได วานํานักศึกษาก็พระอีกนะครับ เพราะฉะนั้นนี่คือประเทศพมา การทําธุรกิจในพมา ณ วันนี้ ทุกอยาง overprice หมดเพราะรัฐบาลปนราคา พวกเราตองเขาใจนะครับวาพมา ณ วันนี้ระหวางทหาร senior และทหารรุน ที่ ประจําการนี่ก็มีปญหาครับ ยกตัวอยางงายๆ เมื่อสองเดือนที่แลวมีการ debate กันแรงมาก ระหวางทานฉวยมาน ประธานสภากับทานเต็งเสงในเรื่องของคาแรงขั้นต่ําของขาราชการซึ่งป หนาทางรัฐมนตรีการคลังยอมรับใหขึ้นไปเปนประมาณเกือบ 4,500 บาท เพราะฉะนั้นประเด็น ตรงนี้พวกเราตองคิดแลววาการเปด AEC ในอีกสองสามปขางหนา ปญหาแรงงานจะเปน ปญหาใหญ แนนอน ปญหาใหญไมใชวาไมมีแรงงานอยางเดียว แตเราจะตองจางแรงงานจาก พมา ลาว กัมพูชาในคาแรงที่สูงกวาจางคนไทยในราคาคาแรงขั้นต่ําแนนอน นี่คือทิศทางที่ผม เห็นชัดเจน ปจจุบันคาแรงขั้นต่ําที่รัฐบาลกําหนด 9,000 บาทนี่ผมทําโรงงานยาอยูนนทบุรีติด กับเดอะมอลล งามวงศวาน ผมตองการหาพนักงาน 50 คน ผมหาไมไดครับ ไมมีคนมาสมัคร คาแรงขั้นต่ํา 9000 บาท นี่ โรงงานผมอยูติดกับเดอะมอลล ผมหาคนงานไมได ณ วันนี้ นี่ผม เอาเรื่องจริงมาพูด ถาใหผมประเมินหลังจากเปด AEC ไมเกิน 5-8 ปเราจะมีปญหาเรื่องแงงาน แนนอน โดยเฉพาะอยางยิ่งในอีก 20 ปขางหนา กราฟของเราจะ upside down เพราะยุค baby boom เราใกลเขามาแลวครับ เปนยุคที่วัยผม วัยอาอุย(หมอมราชวงศปรีดิยาธร) เปนยุค ที่เรียกไดวาประชากรของเราจะลดนอยลง นี่คือปญหาใหญปญหาหนึ่ง ปญหาอีกอันที่เราจะทะเลาะเพื่อนบานตอไปไมไดคือปญหาพลังงาน พวกเราก็รูอยูวา ปญหาพลังงานทุกวันนี้ กฎหมายที่เราเขียนจนเราทําอะไรไมไดแลว โรงงานไฟฟานิวเคลียร ผมวาเลิกคิด ถานหินก็โดนตอตาน แมกระทั่งตอนนี้ชีวะมวล พลังแสงอาทิตยก็เริ่มมี NGO ตอตานเพราะฉะนั้นเราตองอาศัยใครครับ อีก 25 ปขางหนา กาซเราหมดจากอาวไทย แนนอน เราตองอาศัยพมา อาศัยลาว Hydro ก็ไมไดทํางายๆ แลว แนนอนตองอาศัยกัมพูชาเรื่องถาน

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 37

หิน เกาะกงเมื่อสักครูอาจารยเอนกพูดถึงการเชื่อมโยง วิสัยทัศนผม ผมเห็นวาอนาคตอีก 20 ขางหนาการเชื่อมโยงในภูมิภาคเราจะเชื่อมดวย speed train รัฐบาลนี้เริ่มมีนโยบายเริ่มไปเซ็น MOU กับรัฐบาลจีน หากมีการเชื่อมดวย speed train เมื่อไร รับรองภูมิภาคเราตองเปนสุวรรณ ภูมิแน เพราะอะไร มองแคการทองเที่ยวกอน ผมทําธุรกิจโรงแรม ปจจุบันนี้เรามีนักทองเที่ยว ประมาณ 17-18 ลานคน ถาเรามาเชื่อมโยงดวย speed train ผมวานักทองเที่ยวที่เขามาใน ประเทศไทย ผมคิดวาไมต่ํากวา 80-100 ลานคน ในอนาคต 15-20 ปขางหนา เพราะวากรุงเทพ อยางที่อาจารยเอนกไดเขียนภาพใหเราเห็น บินครอบคลุมคนคอนโลกไมเกิน 5 ชั่วโมง เมื่อกี้ อาจารยเอนกเขียนภาพชัดแลวนะครับ จีน อินเดีย 2,500-2,600 ลานคน ณ วันนี้รวมอาเซียน อี ก 600 ล า นคน รวม 3 พั น กว า ล า นคน แค ก ารท อ งเที่ ย วพวกเราก็ กิ น กั น ไม ห มดแล ว เพราะฉะนั้นเราตองเตรียมในเรื่องของความพรอม ในเรื่องของพลังงานเราจะตองเปนพี่ที่ดี ถาเรา ไมเป นพี่ที่ดี ผมวาในอนาคตปญ หาพลัง งาน แคพ มา นี่แ กลง ซอ มทอแกส ผมวา ไฟดั บครึ่ง ประเทศ และในอนาคตอีก 20 ปขางหนา ถาแกสเราหมด เราตองอาศัยพลังงานจากเพื่อนบาน เกือบจะ 80% เพราะฉะนั้นในวันนี้ผมมองก็คือวา เกาะกงเปนยุทธศาสตรแนนอน ยุทธศาสตรอะไร ยุทธศาสตรในการเชื่อมตอไฟฟา ถานหินเพราะเปนเมืองติดทะเลและเกาะกงเปนจังหวัดใหญ มีความยาวตลอดชายฝงทะเลเกือบ 100 กิโลเมตร มีประชากรแค 1.2 แสนคน เราตองยึดโดย เอาไวตรงนี้ในเรื่องการขายไฟนี่ทะลุทะลวงเขามาทางจังหวัดตราด Eastern Seaboard และ เฉพาะเกาะกงนี่มีเทือกเขา ตอนนี้มีการทํา Hydro แลวทั้งหมด 3 โครงการ กําลังเริ่มทําอยู อีก โครงการหนึ่ง สตึง แมน้ํานี่ยังติดขัดอยู ประมาณ 120-200 เม็กกะวัตต เพราะฉะนั้นน้ํานี่ผม กลาการันตีไดเลยวา ในอนาคตประเทศไทยตองอาศัยน้ําจากเกาะกงเขามาชวยในทาง Eastern Eeaboard ผมที่คิดวาเราอยากจะมีมั่นคง มั่งคั่ง และใหความรวมมือกันอยางที่ทางอาจารย เอนกไดกรุณาเขียนเอาไว อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและ AEC ผมคิดวาสิ่งที่ สําคัญที่สุดในความรูสึกสวนตัวก็คือความมีใจ มีความจริงใจ มีความยึดมั่น มีความเชื่อใน หลักธรรมวิชัย ผมวาตรงนี้เทานั้นที่เราจะชนะโดยดุษฎีภาพ และเราจะเปนพี่ที่นองทุกคนเรียก พี่ ไ ด เ ต็ ม คํ า สมดั ง กั บ ที่ เ รานั บ ถื อ พุ ท ธศาสนาโดยเฉพาะอย า งยิ่ ง ในพุ ท ธชยั น ตี 2,600 ป ขอบพระคุณครับ

38

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

หม อ มราชวงศ ป รี ดิ ย าธร เทวกุ ล : ประเทศที่ ไ ม มี ม าตรการนโยบายการเงิ น เวลา บริหารเศรษฐกิจ เวลาเกิดวิกฤตินี่ เหลืออันเดียว คื อ นโยบายการคลั ง ปรากฏว า ป ญ หาวิ ก ฤตนี่ กลายเปนวิกฤติทางการคลังซะดวย คือประเทศ เหล า นี้ เ ป น หนี้ ส าธารณะมากซะจนไม รู จ ะแก อย า งไร เมื่ อ ตั ว ป ญ หาเป น ตั ว การคลั ง จะเอา หมอมราชวงศปรีดิยาธร เทวกุล การเงิน ไมมีการเงินแก ยังไงก็ไปไมรอด ตอนที่ผม อดีตรองนายกรัฐมนตรี และ อดี ต ผูวาการธนาคารแหงประเทศไทย เปน ผู วา ธนาคารแห ง ประเทศไทย เราคุย กัน ใน ระดับผูวาเอเชียบอกวาถาในที่สุดเราจะรวมกัน หามรวมเรื่องอัตราแลกเปลี่ยน หามรวมเรื่อง เงิ น เด็ ด ขาด เพื่ อ แต ล ะประเทศจะได มี ก ารใช น โยบายการเงิ น ที่ อั ต ราดอกเบี้ ย และอั ต รา แลกเปลี่ยนตางกัน เปนไปไมไดที่ดอกเบี้ยของโปรตุเกสจะเทาดอกเบี้ยของเยอรมันแตดันใช เหมือนกันมันก็เลย fail ในที่สุด เปนไปไมไดที่ดอกเบี้ยของไทยกับของเวียดนามจะเหมือนกัน เพราะ economy คนละอยางเพราะฉะนั้นในระดับของนโยบายการเงินของผูวา ตางๆ ก็พูดกัน ไวแลววาอันนี้อยารวมนะ จะเห็นวา AEC จะรวมเรื่องการคา การลงทุน ไมมีเรื่องเงิน ฉะนั้นมัน

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 39

ไปไดเต็มสูบ ของยุโรปการคาการลงทุนก็ไปไดเต็มสูบจริงๆ แตมันไป fail เรื่องนโยบายการเงิน คือไมมี เกิดปญหาการคลังก็เลยลม เขาคิดวาตอบคําตอบได คุณเอนกพาทานเดินทางทั่วเอเชียบูรพา เริ่มจากการรวมกลุมของเอเชียในผืนแผนดินใหญ อาเซี ย นซึ่ ง มี 6 ประเทศ ส ว นอาเซี ย นในทะเลมี 4 ประเทศ คุ ณ เอนกเชื่ อ ว า อาเซี ย นใน 6 ประเทศนี่จะเปนจุดเริ่มที่ทําใหเกิดความเจริญเติบโตรวมกันเสนอกัน แลวตอนนั้นจะเชื่อมโยง ไปถึงอาเซียนในทะเล เชื่อมโยงไปถึงเอเชียใตอีก 7 ประเทศและอาจเชื่อมโยงถึงจีนใตดวย รูสึก วาฝนไปนานเหมือนกัน ที่พูดอาจจะถึง 50 ป ผมอยากจะพูดสัก 5 ป เมืองไทยจะอยูอยางไร ใน 5 ปนี้ถึงจะเกิดประโยชนแกประเทศและพรรคพวกมากที่สุด ผมดู แ ลว การเชื่ อ มโยงที่ เกิ ด ประโยชน มีส องมิ ติ มิติ ท างการคา คื อ ใช เ สน ทางการ เชื่อมโยงและมิติทางการลงทุน เดี๋ยวจะแยกสองอันใหดู ซึ่งไทยกําลังทําอยูทั้งสองอัน อันแรก คือการคาชาไปหนอยเพราะในอดีต logistics เราชามาก มิติทางการคาผมคิดวาตองชัดเจนวา ตองเริ่มจากอาเซียนในผืนแผนดินใหญ แตจริงๆ แลวสําหรับไทยนี่เปนอาเซียน 5 ซึ่งไมนับ เวียดนามแตดึงจีนใตมารวมเพราะเวียดนามไมตองอาศัยเราในเรื่อง network ทางการคาเพราะ ลงทะเลไดแลว สินคาไทยที่จะไปขายนอกจาก Condom ของคุณสุภชัยกับแกวของเบอรลี่ ยุคเกอร อยางอื่นก็ไมมาก สินคาจากจีนเขามาเวียดนามมากกวา ตรงเวียดนามนี่เปนไปตาม ธรรมชาติ แตความพยายามที่จะ link กัน จริงๆ แลวมัน link ตรงพมา ไทย มาเลเซียมาอยูแลว โดยปริยาย ลาวและเขมร เขมรเองนอกจากสินคาออกจากเกาะกงแลว แตสินคาเขมรหลายตัว ปอ นอุตสาหกรรมในเมื อ งไทย และบางอยา งเราเปนเจา ของ สิน ค าลาวส ว นหนึ่ ง ออกทาง เวียดนามแลว ลาวดานเหนือ แตลาวดานใต กาแฟออกแหลมฉบังหมด เพราะฉะนั้นพวกนี้ ตองการเรา จีนใตตองการเรา ทั้งหมดนี่ที่เขาตองการจริงๆ ก็คือทาเรือในอันดามันที่ไปยุโรป แอฟริกา และ Middle East ตลาดใหญมาก สามนี่กําลังใหญขึ้นในขณะที่อยางอื่น fail ลง ทา เรืออัน นี้ยัง ไมมีสํา หรับ สิ น คา จากจีน ลาว จากไทยเองก็ยัง ไมมี ลงแหลมฉบัง นี่ออ มกั น เหนื่อยเลยเสียไป 10 วันฟรีๆ ทาเรือนี้จะตองเกิดขึ้น ประเด็นสําคัญก็คือวารัฐบาลเราในอดีตคอนขางใชไมได บอกไปก็ไมฟง คิดไมเปน สงเสริม ทวาย ผมก็ชอบ สงเสริมทวาย แตทวายเปนทาเรืออุตสาหกรรมของเมืองอุตสาหกรรมพมาซึ่ง กําลังจะเกิด ยังไมเกิด แตวันนี้ demand สําหรับทาเรือการคามีอยูแลว สินคาจีนอยากลงสงอยูแลว

40

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

สิ่งที่สําคัญที่สุดคือทาเรือปากบาราที่สตูล ในรัฐบาลที่แลวขาราชการเสนอใหทําทาเรือปากบารา เปนทาเรือน้ําลึกสําหรับฝงการคาอันดามัน แลวใหทวายเปนทาเรืออุตสาหกรรมไป รัฐบาลที่แลว อนุมัติวาใหทวายเปนทาเรือน้ําลึก สงเสริมทวายเปนทาเรือน้ําลึก มันลึกแค 8 หมื่นตันเทานั้น แลวใหปากบาราเปนทาเรือชายฝง ผมไมรูวาเขาใจภูมิศาสตรหรือเปลา ของเรามันอยูน้ําลึก ออกไป 4 กิโลไปไดอีก 2 แสนตัน ของทวายไปได 8 หมื่นตันอยางมาก ฉะนั้นจุดก็คือวาไมเปนไร แผนนี้กําลังเดินแลว ทาเรือปากบาราเกิดขึ้นไดซึ่งเขามีงบประมาณแลว ถาปากบาราเกิดขึ้นได ภายในเวลาอันควร ผมคิดวาปกวาคงเสร็จแลว เพราะตัวทาเรือมีแลวเหลือแคตออกไปอีก 4 กิโล ถาตัวนี้เกิดขึ้นเชื่อมรถไฟจีนใตมาแลวนะครับ ทะลุสิบสองปนนา บอเตนที่ลาวลงมาที่ หวยทรายซึ่งตรงขามเชียงของ แลวเราเปนคนสรางสะพานเชียงของขามอยูแลว ถาเรงสราง รถไฟจากเดนชัยไปรับเชียงของซึ่งก็มีแผนหมดแลว ศึกษากันมา 20 ป ถาตัวนี้เสร็จปบเนี่ย สินคาจากจีนลงถึงใตเลยถึงสงขลา แลวสงขลาเสียบตอปากบาราไดเลย ผมหมายถึงสินคาจาก จีนที่ตองการไปยุโรป สวนสินคาจากจีนที่ตองการไปอเมริกา มันออกดานัง ออกเวียดนามอยูแลว ไม ตองไปแยงกับเขา เราเอาตัวที่จีนตองการไปยุโรป จีนอยากไดตัวนี้มาก ถาเราไมทํา จีนก็คง อาศัยทวายแนนอน แตความจริงจีนกําลังมองอีกที่หนึ่ง มองไปทางยะไข ถาเราไมทําอะไรใน ที่ สุ ด ยะไข ใ นพม า จะเป น ท า เรื อ ที่ จี น เอาสิ น ค า ลง ป ญ หาคื อ ว า พม า ไม ใ ช อ ะไรหรอก การกอสรางมันงาย แตประเทศไมพรอมที่จะรับมือการบริหารแบบนี้ อีก 5 ปก็ไมพรอม เรามี โอกาสทองอยูแลว ทําวันนี้ก็มาวันนี้ ฉะนั้นใครจะเปนรัฐบาล ผมไมวาอะไร มันก็ไมคอยดีกันเทาไหรแตวาทําพวกนี้ซะ สินคา ผานเราหมดเลย สินคาเขมรที่จะลงไปยุโรปก็จะผานเราเพราะไมมีใครอยากจะลงที่กําปงโสม แลวก็ตองออม สินคาไทยเอง ผมถามพวกพอคาไทย บอกวาถาทาเรือนี้เกิดซึ่งอยากใหเกิดมาก คนที่ผลิตอยูฝงตะวันออก เขาจะสงคอนเทนเนอรลงเรือขามจากแหลมฉบังมาลงที่ปากบารา เขาบอกวาเร็วกวาตั้งหลายวัน อันนี้คือสิ่งที่ทุกคนรออยู ไทยก็รอ เขมรก็รอ ลาวก็รอ จีนก็รอ ไมเกิดซะที เสียดายมากเวลา 5 ปที่ผานไป ตอนนั้นถาผมทนไดผมอยู เกิดไปแลว ตอนนั้นทน ไมไหวจริงๆ ตอน 2549 ทนไมไหวเจอคนไมทํางาน ถาทนไดคงเกิดไปแลวเพราะตอนนั้นถาทํา ตัวนี้ ปานนี้วิ่งฉุ ย ถาทํา ตัวนี้ไ ดอะไรเกิดขึ้น สิน คาเหลานี้จะผานเมื องไทย แตคนไทยไมโ ง คนไทยไมใหผานเฉยๆ หรอกครับ คนไทยก็มีวิธีที่จะผานแลวมาลงในไทย break about

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 41

repackaging เราจะเปนเมืองการคาเสมือนที่สิงคโปรเคยเปนกับเรา เรามีแหลมฉบัง ทําไมตอง มีทาเรือสิงคโปร เพราะทาเรือสิงคโปรเปนทาเรือแบบเพื่อการคาเลย สินคาไทยมีอยูครั้งหนึ่ง เมื่อ 15 ปมาแลว ผมเคยดู export ไปจีน 12% ของสงออกของเราเกือบเทาที่เราสงออกไปยุโรป ถามวาจีนกินของเราหรือไม ไมหมดหรอกแตเอาไป repackaging แลวสงขายยุโรปเพิ่มเติมอีก จริงๆ end up Europe ตองเกือบ 20% ของสงออกของเรา แตไปผานมือ เชนเดียวกัน เราก็ทํา แบบนี้ได พมายังไมช่ําชองเรื่อง trade เขายังไมรูตลาดเลย เขาอยากจะอาศัยเราในการ trade พมาเองจะผลิตสินคาเพื่อปอนอุตสาหกรรมเราแลวเราก็ทําตอ ของพวกนี้พอดูใหดีมันทําได แต ผมไดทราบวาแผนนี้กําลังเดินแลว ถาเดินแลวเดินไปก็ดี ผมไมไดอิจฉาทวาย อยากใหทวาย เจริ ญ ให พ ม า เจริ ญ เพราะอุ ต สาหกรรมของเราไม มี ที่ ไ ป (1) คื อ ไม มี ใ ครกล า เป ด เหมื อ น Southeastern Seaboard อีกครั้งหนึ่งเพราะคะแนนเสียงจะไมได ถูก NGO ตอตานๆ ไมมีใคร กลาแลว หมดเลย ไมวารัฐบาลไหนก็ไมกลา (2) ไมมีแรงงานเหมือนที่คุณสุภชัยพูด ปดวันนี้ก็ ไมมีแรงงาน เราจําเปนตองใหพ มาเปด อุตสาหกรรมที่พมาที่ทวายจะเกิดหรือไม เกิดครับ เพราะจะเปน Special Economic Zone และมี gas base เมื่อ gas base ก็เหมือนเราจะเกิด อุตสาหกรรมทางสายพลาสติกขึ้น พวกนี้ตอนที่เขาเปดตอนแรกเปน downstream มันปอน อุตสาหกรรมเมืองไทยกอน หลังจากนั้นมันคอยขยับไป โงงานใหมของไทยก็ดี ของตางชาติก็ดี ที่จะมาลงไทยนี่ จะไปลงใน Special Economic Zone ของพมา เราไมเสียหายอะไร พวกนี้ยิ่ง ลงมากยิ่งปอนเราเพราะเราจะ upgrade โรงงานเราไปเปน upstream หมด พวกนี้จะเปน downstream ที่ปอน upstream น้ําพึ่งเรือ เสือพึ่งปากัน ตรงนี้ตองดูใหชัด อุตสาหกรรมพมา เจริญทั้งประเทศไมได ความพรอมไมมี แต Special Economic Zone จะพรอมเกิดโรงไฟฟา เกิดอะไรทุกอยางกอน ที่อื่นยังไมพรอม ฉะนั้นนี่คือสิ่งที่ชัดเจนวาจะออกในรูปนี้ แลวถาทําใหดี เมืองไทยจะเปนเมืองการคา ขึ้นมาทันที การคาแนวนี้คือการคาออกไปยังยุโรป Middle East ตะวันตก มีอีกแนวหนึ่ง สินคา จีนลงมา อีกเสนหนึ่งคือเสนจากกัมพูชามาตัดผานเรา และกําลังจะมีเสนที่ไปเสียบที่ทวาย เขา ทางเมืองกาญจนบุรีไปทวาย เสนสองเสนนี้ตัดกัน ไอตรงที่ตัดกันคือที่ที่เราตองสรางโกดังที่ ใหญที่สุดในโลกเพื่อเอาสินคาจีนลงที่นั่นใหหมดเหมือนอยางเมืองอูอี๋ ถาเราลงที่นั่นใหหมด เหมือนเมืองอูอี๋ คนไทยทั้งหมดจะหันมาคาขาย แลวแตเราวาจะสรางที่ไหน สระบุรีก็ได อยู

42

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

แถวๆ ตรงนี้ แตไมควรจะเปนกรุงเทพอีกตอไป มันแนนเหลือเกิน แลวแตเราจะ design พอตัด ตรงไหนก็ตามมีอูอี๋เกิดที่นั่น พอคาคนไทยจะหันมาคาขายซื้อสินคาจีนเหลานี้มาขายกัมพูชา พมา ลาวแนนอน เราจะเปลี่ยนเปนตัวการคาเพราะไมมีที่ไหนที่เหมาะแลวเพราะเสนของจีน ไมไดวิ่งผานประเทศอื่นเหมือนประเทศเรา นี่คือประเด็น เมื่อมีขาลงก็ตองมีขาขึ้น ฝายขาลง เปนสินคาจากจีนมา ฝายขาขึ้นเปนผลไมจากไทย ขณะนี้ขาขึ้นเปนอะไรรูไหม ผมไปดูที่เชียง ของ รถบรรทุกขาลงเอาผลไมมาที่เชียงของ ขาขึ้นเปนกลวยไมไทย พวกพอคาเชียงรายเกงมา ซื้อกลวยไมแถวตลิ่งชันไป ฉะนั้นโอกาสการคามหาศาล พวกนี้ imagination เขารออยูแลวให เสนนี้เกิดเถอะ พอคาไทยทุกคนเปลี่ยนเลย นี่คือมิติทางการคา ผมคิดวาเชื่อมไดแค 5 ประเทศ ไมนับรวมเวียดนามและจีนใต เวียดนามอาจจะเปนของแถมแตไมใชตัว main เราจะขายสินคา พมาเยอะเลย

อันที่ 2 มิติทางการลงทุนที่สองทานบุกไวแลว นอกจากที่สองทานมีบุกอีกเยอะ มิติการ ลงทุนไมถูกลอมโดยภูมิศาสตร แตถูกกําหนดโดยสถานะทางเศรษฐกิจของไทย เราเปนประเทศ ที่เราคงไปลงทุนในสิงคโปรไมไดเพราะเจริญกวาเรา แตเปนประเทศที่เหมาะจะไปลงทุนในลาว เขมร พมา ไมใชญวน ญวน คุณเกงมากที่ไปไดนะ แตจากนี้ไปไมงายแลว ลาว เขมร พมาและ อินโดนีเซียเปนประเทศที่ไปลงทุนได ขณะนี้เกิดขึ้นแลวนอกจากพวกคุณนี่ กัมพูชาชื่นชมสุภชัย

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 43

มากอุตสาหไปตอนนั้นเหนื่อยจริงๆ ผมยอมรับ แตโรงแรมเขาเปนโรงแรมที่ผมบอกไดเลยวาเชิด หนาชูตาประเทศไทย โรงแรมเขาที่เสียมเรียบ จุดที่ไปนอกจากอยางนี้แลวคุณเชื่อหรือไมวา นอกจากขณะนี้ ถังเก็บน้ําตามบาน แทงคน้ํา ทั้งหมดในลาวคนไทยผลิต ไปตั้งโรงงานผลิต เมื่อกอนนี้ซื้อของจีน คนไทยแรกเขาไป ผลิตของเราแลวขายคุณภาพดีกวาแลว after sale service เรามี คนจีนไมมี after sale service ขณะนี้เจานั้นตีลาวทั้งลาวแลว ไดหมดแลวดวย และกํา ลังไปดุพ มา ของอยางนี้มันพอดีๆ ที่ประเทศเหลา นี้ตองการใช แตไ ปตั้ งในสิ งคโปร มันไมใชหรอกถังน้ําพวกนี้ ดูพมาแลวเขากําลังจะไปดูที่อินโดนีเซีย อินโดนีเซียตองการถังรอง น้ําเยอะ นี่เปนตัวอยาง ปูนซีเมนตไปอินโดนีเซีย วัสดุกอสรางก็ตีกินสบายเพราะเราเกงเรื่อง วั สดุ กอสรางมากๆ มากเสียจนเราเหนือ กวา เขาหมดในยา นนี้ แตว าตลาดใหญ กลายเป น อินโดนีเซีย แตสังเกตวาไมมีใครไปฟลิปปนสเพราะประเทศแมคุมอยูอีกที่หนึ่ง มันจะมีอีกเยอะ ผมดูไปถึง office furniture พวกนี้งายๆ ราคาไมแพง พวกนี้มันจะไปยึดตลาดในประเทศเหลานี้ หมดเลย งั้นการลงทุนที่ผมพูดถึงหนักไปทาง SMEs ไมใชการลงทุนใหญ ซึ่งอันนี้มันเปนที่ที่ SMEs ที่อยูตรงนี้หายใจไมได จะมีที่ที่ไปหายใจ ผมจะพูดเลนเสมอวาสมัยตอนเรา 30-40 ปที่ แลว ตอนนั้นมี air condition ใหมๆ ก็ติดแอร รานติดแอรรวยหมดเลย ใครลองไปเปดรานติด แอรในเขมร พมา อีกหนอยรวย เพราะทุกบานหันมาติดแอร เปนตน คลายๆ อยางนี้ air condition จะขายดี ในมิติการลงทุนไมตองมีถนน มันขามไปลงทุนแลวขาย อยางที่เขาทํานะถูกแลว แตมิติ การลงทุนตองดู state economy เราจะเกง เราจะไปไดอยางเหนือเลย ถาเราไปประเทศที่ state economy ดอยกวาเราเพราะ (1) know how การผลิตเราเหนือกวา สินคาพวกนี้ ฝรั่งก็ ผลิตสูเราไมได มันพอดีๆ ที่เราจะอยูแทรกตัวได ที่สําคัญประเทศเหลานี้ไมมี private capital ประเทศที่ไมมี private capital เขาจะยอมรับใหเราลงทุนได 100% เสมอ อีกหนอยเขามี private capital เขาก็จะเริ่มมาแยงเรา เพราะฉะนั้นตอนนี้เปนตอนที่ไปได เพราะฉะนั้นประเทศ ไทยนี่ไมไดฉวยโอกาส แตโตไปดวยกัน แตเปนโอกาสทองทั้งเรื่องความรูในการผลิตสินคาอยาง นี้ ผมไมไดบอกใหเราไปตั้งโรงงานผลิตอิเล็กทรอนิคส ยังไงก็สูฝรั่งไมได แตผลิตในสิ่งของที่ไทย คือ king of consumer product ผลิตในสิ่งที่เปน consumer product ที่มันงายๆ แตเรามี know how พัดลมไปได คลายๆ อยางนี้ เครื่องซักผาอาจจะยังไมถึงวันนี้ แตสักพักคนจะใช

44

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

เครื่องซักผา คนไทยก็เกงของพวกนี้ซึ่งเปนทาง SMEs ทั้งหมด ผมดูแลวถาเราดูแคนี้คือกินไม อิ่มอยูแลวแหละ คํานี้อาจจะเหมือนตะกละตะกรามแตมีโอกาสทองใหมหาศาลเลย คนที่ไป เห็นวา AEC 2015 จะทําใหตัวเองตาย ความจริงก็ตองมองวาถาเขาอยูในอุตสาหกรรมที่ผิดคือ สินคาเขา ประเทศในอาเซียนผลิตไดถูกกวา มันก็จะตาย แตวาโอกาสอื่นมันรอใหเกิด บางทีคน ถูก force ใหตาย คนนั้นอาจจะรวยไดเร็วเพราะมันจะตองหันไปหาใหม ไอคนที่ไมตายติดแหง กอยูกับความเกาอยู นี่คือประเด็นที่ AEC มีประโยชน แตผมมองแค 5 ป แตยังไมคิดเลยไปถึง เชื่อมอุโมงคลงไปถึงใต อันนั้นจะเปนอันที่ยาก คุณอยานึกวาอาเซียนมันรวมกันได ยังไงมันก็มี ชาตินิยมระหวางเอเชียดวยกัน มันรวมกันไดในบางแง ไอตรง link ไปนั้นไมงาย ยิ่งไปจีนใต 7 ประเทศนั้น (7 รัฐพี่นองในอินเดีย) ตลาดใหญที่สุดแตกําลังซื้อแยมาก ผมไมเชื่อวาคนเชื้อสายแถวนั้นจะพัฒนาประเทศใหเจริญไดเร็วเหมือนกับพวกพมา พมา ญวน จะเร็ว คนเชื้อสายทางนั้นเราดูมานานแลวโอกาสในการพัฒนามีมากอนเราตั้งนานแลว แตยิ่งดู ยิ่งเกา ผมคิดวาอันนั้นถาใครจะไปตองใจเย็นหนอย แมกระทั่ง profile อินเดียก็ตาม trade profile อินเดีย เราไมคอยมีสินคากันมาก เพราะอะไรที่เราผลิตได เขาก็ผลิตได มันไมมีอะไรที่ จะแลกเปลี่ยนกันเทาไร อินเดียเกงเรื่อง software เราก็ไมไดเปนคนซื้อ software คนอื่นซื้อ software มาขายเราดวยซ้ําไป ผมดูอันนั้นตองดูใหดี ผมเองเอาตรงนี้กับจีนใต ไมใช 5 ป 10-20 ป ก็ยังอยู แลวคอยๆ ดูวาโดยธรรมชาติ โอกาสอะไรจะเกิด ไอเรื่องของโอกาสเศรษฐกิจธุรกิจนี้ บางที force ไมได แตที่ผมพูดเห็นวาไปได แลวไปกันแลวดวยเชน บานปู ปูนซีเมนต หลังจากนั้น พอคาไทยเล็กๆ ตามไปหมด ปูนซีเมนตขายวัสดุกอสรางได พอคารายเล็กก็ขายถังน้ําไดแนนอน เพราะวาคนซื้อวัสดุกอสรางสรางบานก็ตองซื้อถังน้ํา มันดูกันอยางนี้ มันไปกันอยางนี้แลว พอคาไทย ฉะนั้นผมถึงไมหวง ตอนนี้ไดแตวิ่งไปชวยพูดกับหอการคาเพื่อปลุกฝนคนไทยวาถา ไปไมไหวก็หยุดสิ เพราะยังมีโอกาสใชหรือไม เขาบอกใช แลวทําอยางไรจะรูโอกาส ก็ไปเพราะ คุณก็ไปเที่ยวซะมั่งสิ ไปเที่ยวไปดูเหตุการณ คุณจะเห็นเองเพราะพวกที่ทําไปดู เห็นเองแลวลง มือโดยสงสินคาไปกอน ขายกอนอะไรตางๆ ผมอยากจะพูดภาพที่แทรกตรงกลาง โอกาสทองมี เยอะสําหรับคนไทยเพราะในประเทศเหลานี้ที่ในอาเซียนทั้งหมดนี่เราเปน king of consumer product ประเทศที่เกิดใหมเรานี้ สิ่งที่เขาตองการคือ consumer product consumer product บางอยาง know how มันไมสูง ฝรั่ง ญี่ปุน เกาหลีก็ผลิตสูเราไมไดแลว ตนทุนเราเกงกวา เราเลน

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 45

พวกนี้ยังไมรูจบอีกนาน เราคอย upgrade ไปเรื่อยๆ สวนในประเทศนี้อุตสาหกรรมชัดเจน แรงงานไมพอ อุตสาหกรรมตอง upgrade ตัวเองขึ้นมาเพื่อเปน upstream ใหมากขึ้น นอกจาก ใช downstream product ในเมืองไทยซึ่งยังมีอยูตอไปแนนอน แลวตองหันไปใช downstream product จากพมาดวยเพื่อใหพมาโตเร็ว ถาเดินตามนี้ผมวารัฐบาลไหนถาเดินตามนี้ไมจบ ไป ไดอีก 5 รัฐบาล และถาใครทํานี่สําเร็จ ผมวาเลือกตั้งอีก 5 หนก็ได แตตองทําใหทันชัดและ ออกมาใชชัดอยางนี้ ก็คงจะมีแคนี้ ขอบคุณมาก ศาสตราจารย ดร. เอนก เหลาธรรมทัศน: ขอบคุณมากครับ ความคิดสุดยอดนะครับ ผมวาภาพเราก็ตอกันหมดแลวนะครับที่พูดไปทั้ง 3-4 ทานตอกันหมด ทีนี้อยากจะโยนมาให คุณวิบูลย ตั้งกิตติภากร ซึ่งเปนผูชํานาญการคนสําคัญในเรื่องจีน ชวยตอภาพจากจีนลงมาให หนอยวาจีนเขาคิดอยางไร วิบูลย ตั้งกิตติภากร: ขอบพระคุณมากครับ ผมฟงมาก็ไดความรูเยอะนะครับ ตอนนี้อยากจะเสริม นิดหนึ่ง ในมุมมองของผม ผมกําลังมองวา เอเชียถา พูดถึงตามตําราจีนวากําลังโผลขึ้นมา ขั้นตอนแรกอยู ในช วงซ อนตั ว แลวก็ โผล โผลแล วก็ถู กปะทะ ปะทะ แลวถาอยูไดก็ถลา ถลาเสร็จแลวก็โดนทาทาย แลวก็ ดับ แลวก็ครบ 100 ปพอดีของแตละภูมิภาค อเมริกา นายวิบูลย ตั้งกิตติภาภรณ หรือยุโรปก็เปนเหมือนกันในศตวรรษที่ 19-20 จีนผม มองแลววาเขาเลยขั้นโผลขึ้นมาแลว กําลังถูกปะทะ สวน AEC ขอเรากําลังโผลขึ้นมา คราวนี้แต ละคนโผลก็ตองมีการเปลี่ยนแปลงของตัวเอง คราวนี้การเปลี่ยนแปลงจากการโผลขึ้นมา ผงาด ขึ้นมานี่ ตางคนตางมีรูปแบบที่เปนเอกลักษณของตนเอง ผมวาเราศึกษาวาหากเราอยูในแวดวง ที่แตละคนโผลขึ้นมานี่เราจะทําอยางไร อยางปจจุบันนี้ การที่จีนโผลขึ้นมาแลว กําลังถูกปะทะ แลวเขาจะปรับตัวอยางไรในชวงที่ถูกปะทะ เราจะเห็นวาจีนโผลขึ้นมาใชเวลา 30 ป พอโผล ขึ้นมาเสร็จแลว ตอนนี้เขารูแลววาถูกปะทะ ถาหากวาเขายังขึ้นในรูปแบบเดิมก็คงจะรับไมได เพราะฉะนั้นแผน 12 ของเขาก็จะเปลี่ยนใหม เปนการปรับโฉมรูปแบบการพัฒนาเศรษฐกิจไป

46

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

จากเดิม เพราะฉะนั้นนับแตนี้ไป รูปแบบการพัฒนาของเขาจะไมเหมือนกับ 30 ปที่ผานมา ตรงนี้ คงจะมีรายละเอียด ทีนี้พอปรับตัวอยางนี้เสร็จ เราตองมาดูวาแลวเขากับขางนอกเปนอยางไร เขาจะมีการ ตกลงทวิภาคีกับแตละประเทศซึ่งจะมีลักษณะตางกันแตสิ่งที่ผมคิดวาเกี่ยวกับไทยเรามากที่สุด ก็คือเรื่อง GMS เขาก็ให 2 มณฑลเขามามีสวนรวมกับ 5 ประเทศนี้ ขอตกลง GMS เกี่ยวกับเรา แนนอน โดยเฉพาะพอเปนขอตกลง GMS แลวเขาก็มียุทธศาสตรระดับภูมิภาคขึ้นมาก็คือ จาก กวางสี จะมียุทธศาสตร 1 แกน 2 ปกเพื่อเขามารองรับภูมิภาคนี้ ในขณะเดียวกันยูนนานเมื่อปกอน เดือน 5 วันที่ 7 เขาก็มียุทธศาสตรแหงชาติออกมาใหมๆ เรียกวา land beach note คือ จุดเชื่อม ทางบกที่จะเปนจุดเชื่อมระหวางประเทศจีนทั้งหมดลงสูเอเชียตะวันออกเฉียงใตและเอเชียใต ตรงนี้เราจะตองรูวาเขาทําอะไร และในขณะเดียวกันจีนกับอาเซียนเราก็รูอยูแลววาเขาทําอะไร กัน ผมคิดวาเรากําลังอยูในแวดวงตรงนี้ ในขณะเดียวกันเรามองรอบบาน จากลาวนี่กําลังโผล ขึ้นมาจาก land lock กลายเปน land link กลายเปนมีคาขึ้นมา ทุกคนตองอาศัยเขาและจาก ประเทศที่ไมมีอะไรตอนนี้เขาจะเปน battery ของเอเชียแลว เราก็ตองดูวามันเกิดขึ้นมาจะมีผล อยางไร อันที่ 3 จากรัฐบาลที่เขาเปลี่ยนแปลงไปเมื่อปกอน ฝายเหนือมากขึ้นและอิทธิพลของ เวียดนามมากขึ้น จะมีการสกัดกั้นจีนลงมาอยางไร คราวนี้ยอนกลับมาดูเขมร กัมพูชาตามหลัก แลวเขาอยูภายใตอาณัติของเวียดนาม ทุกสิ่งทุกอยางเวียดนามครอบงําไวหมดไมวาสามคนแรก ของพรรคก็เปนคนของเวียดนาม นอกจากนี้ปจจุบัน เขายังมีพื้นที่อีก 4 แสนไรที่ขอเชาจากกัมพูชาแลวก็ มีทหารดูแลไรละ 2 คน ทหารก็เปนแสนอยูแถวนั้น หมดเลย คราวนี้ ต อนนี้ เ ราก็ ม าดู ว า กั ม พู ช าอยู ภายใตอาณัติเวียดนามแตทําไมเขาญาติดีกับจีน นักเพราะจีนทุมให เขามาก มันตะเกิดการถวงดุ ล อยางไรขึ้นมาในอนาคตละผลกระทบตอไทยอยางไร ในขณะเดียวกันเรายอนกลับไปดูพมา พมาเดิมทีอยู ภายใต อ าณั ติ ข องจี น หมด แล ว ทํ า ไมจี น ยอมให นายคณวัฒน วศินสังวร พมาเปดชองใหอเมริกา soft landing เขาไปใน

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 47

ประเทศจีนได แลวทําไมอเมริกาถึงยอมเขาไป และการเขาไปอยางนี้ การที่พมาหันหนามาดู อเมริกาหนอยหนึ่ง ทําใหความสัมพันธระหวางจีนกับพมาจะเปนอยางไร อยาลืมวาสิ่งที่เมื่อกี้ ทานหมอมพูดนะครับวาจีนอยากจะไปทางอินเดีย จุดที่เขาตองการมากที่สุดก็คือตรงทาเรือ เจียวเพียวอยูทางตอนใตของชิตตะเวลงมาประมาณ 100 กิโลเมตร เสนทางนี้กําลังกอสรางไป ไดประมาณ 10% แตเขาสรางทั้งทาเรือ ทั้งถนน ทั้งราง เขาวิ่งขึ้นไปทางยุยลี่ประมาณ 800 กิ โ ลเมตรและข า มไปคุ น หมิ ง อี ก 700 กิ โ ลเมตรรวมแล วประมาณพั นกว า ในจี นสร างเป น superhighway เสร็จเรียบรอย แลวตรงคุนหมิงมี superhighway ตรงไปยังหนานหนิงของกวางสี ซึ่งมีทาเรือน้ําลึกสรางไวเรียบรอยแลวไมวาจะเปนจินโจ หรือวาฝงเฉินหรือวาเปยไห อันนี้จะเปน landbridge ที่ใหญของจีน เพียงแตอาศัยพมาประเทศเดียวเขาก็จะสามารถเชื่อมระหวางสอง มหาสมุทร แลวก็ตรงนี้ถามวาอิทธิพลของชนกลุมนอยจะมีผลตอการกอสรางหรือไม โดยหลัก แลวไมมีเพราะวาเขาไมไดผาน คะฉิ่น คะฉิ่นอยูขางบน ขางลางนี่คอนขางจะไมมีปญหาเพราะ จีนคุมได ตรงนี้ถือวาเปน landbridge ระเบียงเศรษฐกิจใหญของจีนเชื่อมสองมหาสมุทรพึ่งจะ ออกมาเมื่อปกอน ปกอนนี้นโยบาย เรียกวา landbridge node ของเขาพึ่งออกมา แลวกอน หนาที่เขาเคยลงมาศึกษาวาจะลงใตจะไปมหาสมุทรอินเดียไดอยางไร ถาลงมาแลว มาดูระเบียง เศรษฐกิจของ GMS ถา East -West Corridor ก็จากเมาะละแหมง มาผาอัน มาเมียวดีแลวก็ขาม มาแมสอด จากแมสอดก็ตัดมาที่มุกดาหาร แลวออกไปสะหวันนะเขตเขาดองฮา เขาเมืองเหว อันนี้ east west corridor อันนั้นเขามองไว เหมือนกันแตสําหรับจีนแลวมันจะดอยกวาขางบน แต east west corridor เปนเวทีของญี่ปุนกับ เกาหลี มากกว าเพราะเป นทางเลื อกที่ จะสํ ารอง ทางมะละกา ปจจุบันนี้เกิดขึ้นอีกระเบียงหนึ่งเมื่อ 2-3 ป กอนที่เราเยกวา Southern Economic Corridor เดิม ทีจากโฮจิมินหตัดมาพนมเปญ แลวก็มากรุงเทพ ตอนหลังเราเพิ่มไปถึงทวาย เสนนี้จะเปน Southern ดร.วิชัย ตันศิริ แตศักยภาพจะเชื่อมเมืองใหญๆ อยู 4 เมืองนี้ ถา

48

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

มองในแงจีนแลว จีนไมไดสนใจเพราะวาถาเขาจะลงมา 2 จุดนี้เขาตองผานลาว ผานไทยและไป ผานพมาอีก คอนขางจะยุงยาก แตถาหากเขาวิ่งตรงลงไปขางลางแลวนี่ อยางที่ทานหมอมพูด ปากบารา เขาแคลงมาก็ออกไดเลยโดยไมตองพึ่งพาพมา ตรงนี้จะเปนจุดที่จีนสนใจเปนอันดับ 2 รองจากเจียวเพียว เพราะฉะนั้นผมคิดวาทวายเกิดแตเกิดไมเกิน 1-2% ภายใน 5-10 ปเพราะ โครงการใหญ 10 เท าของมาบตาพุ ด มาบตาพุ ดนี่ ใช เวลา 20 ป 10 เท าเขาต องใช 200 ป เพราะฉะนั้นเขตเศรษฐกิจพิเศษเกิดยากตรงที่วาจะตองมีมหาอํานาจเขามารองรับ จีนไมเขามา แนนอนตรงนี้ไมใชเวทีของเขา ญี่ปุนไปที่ยางกุงแลว ถามวาเกาหลีจะเขาหรือไม ถาเกาหลีไมเขาก็ ไมมีใครสราง ก็ตากแหงอยูตรงนั้น ผมวาโอกาสเกิดลําบาก คราวนี้จีนมามองลงวาถาเขาลงใต โครงการเขาวางไวเมื่อ 10 ปกอนวาจากยูนนานลงใตมี 1 เสนทาง 3 วงแหวน 1 เสนทางก็คือจาก คุนหมิง เดิมทีเขาจะเขาเชียงรายเรา แตปรากฏวาเดนชัยกับเชียงรายเราไมเกิดเพราะฉะนั้นจาก แผน 9 พอมาถึงแผน 11 เขาเปลี่ยนแลว เขาลงที่หลวงพระบางแลวมาที่เวียงจันทน หนองคาย เพราะฉะนั้นรถไฟความเร็วสูง 1เสนตรงนี้จะวิ่งลงไปถึงปากบาราแลวเขาไปถึงสิงคโปร ปากบารา ตรงนี้ เพราะฉะนั้นถาเสน North-South จีนเลน East-West จีนไมเลน แตญี่ปุนกับเกาหลีเลน เพราะทั้ง 3 ประเทศนี้ตองพึ่งพามะละกา พลังงานของจีน 80% ผานที่นี่ ของญี่ปนอีก 90% เพราะฉะนั้นตางคนตางหาเสนทางสํารองไว เพราะฉะนั้นจีนนี่เขาลงใตเนี่ย จริงอยูเขาไปพมาแลว แนนอนเขากําลังสรางอยู คราวนี่จะมาไทยเขาก็ไมคอยกลาหือเทาไรเพราะไมรูวารัฐบาลไทยจะ ทําอะไรหรือเปลาเพราะหากวาจีนตกลงวาจะทําตรงนี้ นั่นหมายถึงวาไทยยังไมไดทําอะไร จีนกับ สิงคโปรทะเลาะกันแลว เพราะสิงคโปรก็จะบอกวาคุณตีตัวออกหางแลว เริ่มมีปญหาทั้งๆ ที่ โครงการยังไมเกิดตัวเองเกิดปญหาแลว เพราะฉะนั้นจะเห็นวาเรื่องปากบารานี่จีนเงียบ มากแตแอบศึกษาอยู ปากบารานี่โครงการของ สนข. (สํ า นั ก งานนโยบายและแผนการขนส ง และจราจร กระทรวงคมนาคม) ทําขึ้นมาเสนอขึ้นไปแลว 7 พันลาน รัฐบาลเกาไมเห็นดวยและจากปากบารานี่ขามมายัง สงขลา 140 กิโลเมตร สราง landbridge สรางทอหรือ นายอุดร ตันติสนุ ทร ทํารางอยูนะครับ โครงการประมาณหมื่นสามพันลาน

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 49

บาท รวมแลวทั้งสองโครงการสองหมื่นลาน จะสามารถที่จะทําอะไรไดเยอะแยะ อยางนอยพอ เกิดขึ้นสิงคโปรผลประโยชนหายไปครึ่งหนึ่ง เพราะฉะนั้นสิงคโปรกับมาเลเซียไมยอมแน เราจะเห็น วา NGO ตางๆ เกิดขึ้นมากมาย เพราะผลประโยชนเขาหายไป 1 ป เงินกอนนี้เขาสามารถซื้อพรรค การเมืองไทยได 1 พรรคอยางสบายๆ เพราะฉะนั้นโอกาสที่จะเกิด ตองหาผูกลาหาญ แลวตอนนี้ก็ มีปญหาวามาเลเซียก็มองอยูวาจะสรางตรงภาคเหนือของมาเลเซีย ตรงนั้นเขา 350 กิโลเมตร ของ เรา 140 กิโลเมตร ของเราไดประโยชนมากกวาเยอะและเปนชองทางที่เรือจากอินเดียจะเขาสูมะ ละกาจะตองผานเสนทางปากบาราของเรา เพราะฉะนั้นตรงนี้ เขาตนทุนสูงกวาเราเยอะ ศักยภาพ นอยกว าเราแตวาเขาพยายามทํา แต ตอนนี้มีขาวกําลังเกิดขึ้นแตไมเปดก็คือที่ปตตานี ทาง มาเลเซียกําลังศึกษาอยูวาถาปากบาราเกิด จากปากบาราไปสงขลา มาเลเซียไมไดอะไร จากปาก บาราไปปตตานี มาเลเซียไดเหตุผลเพราะสามจังหวัดถาหากวายังเกิดปญหายุงยากอยางนี้ ไทย เราไมมีใครไปลงทุนแนโครงการใหญๆ แตมาเลเซียสามารถลงทุนไดเพราะ nominee เขาอยูใน สามพื้นที่นั้นเยอะแยะ และขาววามาเลเซียนี่คนหนุนหลังก็คือญี่ปุน พยายามครอบงําตรงนี้ไว อัน นี้ผมคิดวาตองมองตรงนี้ แล ว หลั ง จากนั้ น ผมคิ ด ว า ต อ งมองต อ ไปว า ตอนนี้ อเมริ กาเริ่ มหวนกลั บมาแล ว เดิ มที อเมริ กาไม กลับมาก็เอาไตหวัน ซินเกียง ทิเบตเปนเบี้ยในการเลน ตอรองผลประโยชนกับจีน ตอนนี้เบี้ยตัวนี้เดินจนเหนื่อย แล ว ตอนนี้ ไม ค อยมี ศั กยภาพเท าไหร ตอนนี้ มาเล น ฟลิปปนสกับเวียดนาม ที่ฟลิปปนสยอมใหอเมริกา คือ ทหารนี่ เขาจะต องย ายออกจากญี่ ปุนจํานวน 2 หมื่ น นาย จํานวนหนึ่งตองยายกลับไปเกาะกวม อเมริกาก็ไม ดร. พิจิตต รัตตกุล ยากกลับไปที่เกาะกวม เขาก็มาเกาะที่ฟลิปปนส แลวก็ ใหเรือใหอะไรแกฟลิปปนสเยอะแยะ ในขณะเดียวกัน หนวยปองกันตนเองของญี่ปุนก็มีขอตกลง กับฟลิปปนสวาสามารถที่จะมาใชฐานทัพที่ฟลิปปนสได เพราะฉะนั้นการที่อเมริกา ฟลิปปนส รวมทั้งญี่ปนนี้จับมือกันทําอยางนี้ ผลประโยชนที่ไดคืออะไร คือไดเบี้ยอีกตัวหนึ่งในการตอรอง อเมริกาไดตอรองกับจีนทางทะเลจีนใต ญี่ปุนกําลังพยายามเบนจีนใตมาทางนี้ แลวก็ตัวเองก็จะ

50

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

ได เล นทางตะวั นออกมากขึ้ น คราวนี้ ถามว าฟ ลิ ปป นส ได ประโยชน หรื อไม ฟ ลิ ปป นส คงได ประโยชนมากกวาคนอื่นเพราะเมื่อไมนานมานี้ฟลิปปนสมีเรื่องทะเลาะกับจีน พอจีนมาเขาก็หนี พอหนีมาเสร็จก็มาซอมรบกับอเมริกา คือ นอกจากไดของขวัญจากอเมริกาแลว ซอมรบก็ได คาตอบแทนจากอเมริกาอีก แลวก็เปนการสรางการรวมชาติวารัฐบาลนี้เกง คะแนนเสียงสูงมาก ขณะเดียวกัน งบการทหารก็ขอไดมากขึ้น เพราะฉะนั้นเขาก็รูอยูแลววาตัวเขาเองปะทะกับจีน ไม ได แต ยอมที่ จะเป นเบี้ ยตั วหนึ่ งเพื่ อผลประโยชน เวี ยดนามตอนนี้ ก็เหมื อนกั น เรามาดู ว า เวียดนามสมัยกอนเปนสังคมนิยม แลวก็หันมาคบกับอเมริกาเพื่อสรางมูลคาใหตัวเองกับจีน ตรงนี้จีนจะกําหนดบทบาทอยางไรและที่ผมคิดวาสําคัญมากและจะเกิดเหตุการณเร็วๆ นี้คือจีน กับอินเดีย เขามีปญหามาตลอดยังแกไมไดเรื่องชายแดน อินเดียเริ่มทดลองอะไรตางๆ ใหเห็นวา ของเขาสามารถแผไปถึงจีนได ทั้งหมดตรงนี้ผมคิดวาตองมองวาแตละประเทศก็กําลังผงาดขึ้นมา โดยยุทธวิธีอะไร ในขณะที่จีนผงาดขึ้นมาแลวจะถลาบินตอโดยยุทธวิธีอะไร แลวคนนอกที่มา involve มีรูปแบบไหนบาง ญี่ปุนตอนนี้ก็มียุทธการลงใตปดลอมจีน อินเดียก็มี Look East เพื่อ ปดลอมหลังบานจีน สิ่งเหลานี้ผมคิดวาไทยเราตองศึกษาและมาวางบทบาทของตัวเอง ไมเชนนั้น เราก็จะเสียโอกาส ขอบคุณมากครับ ศาสตราจารย ดร. เอนก เหลาธรรมทัศน: ขอบคุณครับ ผมเริ่มดวยภูมิรัฐศาสตร ภูมิเศรษฐกิจแลว พี่เกียรติชัยก็มาพูดถึงประวัติศาสตรที่เกิดมาเปน AEC เกิดมาเปนบูรพาภิวัตนได พูดถึงสงคราม พูดถึงอะไรตอ อะไร แลวก็คุณวิบูลยก็มาพูดถึงความสัมพันธระหวาง ประเทศมากขึ้น ความสัมพันธระหวางมหาอํานาจมากขึ้น อเมริกา ญี่ปุน อินเดีย ฟลิปปนส เวียดนาม ลวนแตเปน เรื่องของ balance of power การถวงดุลอํานาจกัน แลวก็ ศ.ดร. เอนก เหลาธรรมทัศน คุณอัศวินก็มาพูดถึงการทําธุรกิจที่เปนรายละเอียดเยอะ ทีเดียว คุณสุภชัยก็พูดในรายละเอียดเยอะ คนอื่นๆ ก็พูดบางแตวาสองทานนี้พูดมากเปนพิเศษใน เรื่องนี้ทําใหเราเห็น แลวคุณสุภชัยก็มาพูดถึงธรรมวิชัยดวยซึ่งหมายความวาเราจะใชเพื่อนบาน เปนกําลังของเราอยางไร ในยุคนี้เราคงไมสามารถอยูประเทศเดียวได ยิ่งกวานั้นการที่เราอยู

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 51

รวมกับเพื่อนบานไดดีเปนพลังที่สูงมากเพราะเราไมไดขับเคลื่อนดวยขวานของเราอยางเดียว เรา ยังจะขับเคลื่อนดวยปจจัยนอกประเทศ ซึ่งเปนปจจัยที่เปนคุณอยางยิ่งถาเราทําไดเพราะเราอยูใน ศูนยกลางของ AEC แลวอยูในตัวเชื่อมระหวางอินเดียกับจีน แลวเชื่อมระหวางอาเซียนตอนลาง กับอาเซียนตอนบนไดดวย ผมคิดวาไดภาพที่คอนขางจะครบถวนแลว ถือวาเปนสภาพที่สรุป คราวๆ ไดจากตอนตนนะครับ แลวทีนี้มีอีกหลายทานที่จะแสดงความคิดเห็น ศาสตราจารย ดร. มิ่งสรรพ ขาวสอาด: ขอบคุณมากนะคะ จริงๆ แลวกิจกรรมอันนี้เกี่ยวของ กับงานที่ สสส. ใหทําก็คือ มองอนาคตชาติ เพราะ มองวารัฐบาลไทยไมวาจะเปนพรรคไหนก็คอนขางที่ จะหมกมุนอยูกับเรื่องการแก งแยงอํานาจ คงไม มี เวลามองแมแต 5 ป ตอนนี้วิสัยทัศนอยูที่ปลายจมูก เพราะฉะนั้น ประชาชน ประชาคม ภาคธุ รกิจต อง ชวยเหลือตัวเอง พยายามคิดใหไกลเขาไวแลวก็มอง วาเราจะไปอยางไร แลวก็เอาอันนี้ชงใหรัฐบาลไมวา ศาสตราจารย ดร. มิ่งสรรพ ขาวสอาด จะเปนพรรคไหนก็แลวกัน ก็ขอบคุณอาจารยอเนกที่ เริ่มตนอยางสวยงามมาก แลดิฉันอยากจะโยงมาถึงอนาคตไทยใน scenario ที่ทุกคนพยายาม ชวยกันวาด ภาคเกษตรของเราจะเปนอยางไร ฟงดูแลวภาคอุตสาหกรรมของเราคงไมคอยจะเกิด แลว สิ่งที่ฟงคือ SMEs ใน manufacturing ที่ทําสินคา electronics อะไรอยางนี้ แตวาที่เราจะ พัฒนาแบบประเทศไปเหล็ก ไปเหล็กกลาอะไรนั่นคงไมเปนแลว ที่นี้ภาคเกษตรที่เราทําวิจัยอยูเรา ก็พบวาจีนตองการอยูไมกี่ตัว ยางพารา น้ํามัน และน้ําตาล น้ําตาลนี่คนไทยไปลงทุนรวยมากแลว ในเมืองจีนคือมิตรผลเพราะวาจีนบริโภคน้ําตาล 8 กิโลกรัมตอหัว ไทยนี่ 30 กิโลนะหมายความวา ไปไดอีกเยอะแลวขาดแคลนมาก เราใหสถาบันที่เมืองจีน projection อาหารเกษตรที่เขาตองการ ภายใน 20 ปขางหนา ขาวนี่ไมติดเลย ขาวนี่เขาเหลือ ขาวนี่ไมตองหวังขาย จริงๆ ตองการตั้ง คําถามวาควรเปลี่ยน strategy ของเราไมปลูกขาว เพราะเราปลูกขาวแลวเราเสียหายเพราะเรา จํานําขาว แลวเราก็เจงทุกป ไมไดเจงที่ขายขาว เจงที่จํานําขาว ขาวนี่เลิกปลูกเลย ใหเขมรมีขาว

52

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

อรอยมาก สุมาลีอะไรสักอยาง อาจารยเอนกก็อาจจะสูญเสียเศรษฐกิจที่เชียงรายไปแตวาก็ตอง ยอมนิดหนอยเพื่อประเทศ แตใน 5 ปขางหนาเราเปนอาณานิคมทางเกษตรของจีน รวมทั้ง GMS ทั้งหมดดวย ดิฉันใช คําวาอาณานิคมขาย community ขายโภคภัณฑ เราจะตองหา strategy ที่จะเปลี่ยนตัวนี้ ที่นี้ เกษตรนี่จะตองเปลี่ยนออกเปน 2 segment ที่ไมเหมือนกัน เกษตรที่เปนโภคภัณฑกับเกษตรที่ เปนอาหารสําเร็จรูป เกษตรที่เปนอาหารสําเร็จรูปเราไมชนะจีน จีนที่ 6 ของโลก เราที่ 7 ครัวของ โลกของเรา เราที่ 7 ของโลกแตจีนที่ 6 เราจะชนะจีนไดตอเมื่อเราทําอาหารสะอาด เพราะฉะนั้น green ASEAN ของอาจารยจําเปนเพราะจีนสกปรกกวาเรามาก แลวเราจะตองสามารถที่จะ harness resources ใน GMS ทั้งหมดใหสะอาดดวย ไมใชวาไทยสะอาดอยูคนเดียว แลวคนอื่น สกปรกหมดเพราะวาแลวเราก็ตองงุบเขาไป แลวเราจะที่จริงกุมชะตากรรมของจีนไวไดสวนหนึ่ง ที่ จี นกลั วอยู เวลานี้ ในเรื่ องอาหารคื อเรื่ องน้ํ ามั นเพราะว าสั่ งจากอเมริ กามาก ดิ ฉั นเคยคุ ยกั บ professor จีนซึ่งเปน professor ที่มีชื่อมาก เขาพูดแปลกมากเลย ดิฉันถามวาจีนจะหยุดคุณได อยางไร จีนจะหยุดผมดวยน้ํามันถั่วเหลืองและถั่วเหลือง จีนไมสามารถจะหยุดไดดวยปรมาณู เพราะเขาขาดแคลนมาก อันนี้มองจากความมั่นคงทางอาหาร เพราะฉะนั้นจีนมีความเปนหวงใน เรื่องความมั่นคงทางอาหารในเรื่องน้ํามันมากกวาขาว ขาวนี่เขา fulfill ตัวเองแลว แลวเขายัง ประกาศอีกวาจะตองไลขาวไทย อาจารยอเนกคะนี่สําคัญมากสําหรับอาจารย ตองไลขาวไทย ออกจากตลาดจีนใหได จะไมใหมีขาวไทยในตลาดจีน ตอนนี้เขาปลูกขาว ใหนักเรียนมาศึกษาที่ เมืองไทยแลว เขาพบวาขาวเขาหอมเทาขาวไทยแลว ความหอมสามเทาขาวหอมมะลิ ในภาค เกษตรของไทยเรายังดีอยู manufacturing จะตกเปน small ในพวกที่เราจะกาวไปเปนแบบ big hard manufacturing คงไมเกิด อีกอันหนึ่งที่จะเกิดถาฟงตามทานปรีดียาธรวาก็คือเรื่อง logistics industry อันนี้ตองใหความสําคัญมากเพราะวาถาเรามี logistics position ที่ดีแตเรามีอุตสาหกรรม ที่แย มันก็ไปไมได ตรงนี้ก็คงเปนเรื่องที่คุยตอไป อีกอันที่ดีมากๆ คือ ทองเที่ยวเพราะวาที่เราขึ้น จาก 15 ลานเปน 19 ลานใน 1 ปนี่เปนจีน แตวาปญหามันมาดวยพรอมกับคนจีน นักทองเที่ยวจีน กับนักทองเที่ยว อินเดียชอบเรามาก เรื่องทองเที่ยวกับอินเดียนี่เราก็ดีมาก แตปญหาก็คือวาเราจะ ทําอยางไรให segment market ใหไดเพราะวาเอาไปรวมกับแขกเดิมของเราคือยุโรปไมได จะเปน ปญหาหนึ่งที่เกิดขึ้น ที่นี้เปนคําถามนะคะ

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 53

เมื่อกี้เปนแลกเปลี่ยน คําถามเมื่อกี้ดิฉันเห็นรุยลี่ แลวก็รุยลี่จะถามคุณวิบูลยหรือใครก็ได ที่ นี่ ว าจริ งๆ แล วสิงคโปร มาลงทุ นเยอะมากเลย อั นนี้ ทําไมสิ งคโปร ถึงไปทํ าที่ นั้ นแล วตอนนี้ สถานการณเปนอยางไรก็คือเรื่องที่หนึ่ง สองถาดูสถานการณตอนนี้ที่พมาเปดประเทศ position ของไทยในสายตาจีนนาจะ improve มาก เพราะวาเมื่อกี้ที่ฟงทุกทานเขาก็ทะเลาะกับฟลิปปนส ทะเลาะกับเวียดนาม แลวพมาซึ่งเขาอุมชูมาไมรูตั้งกี่ป ขณะที่ทุกคนไมสนใจพมาก็เกิดทรยศไป หันหาประเทศ เพราะฉะนั้นจีนจะตอง position ของไทยในจีน ดิฉันคิดวา improve มาก แตเวลา นายกเราไป เราไปขอหมีแพนดามาอยูตอ นาจะเจรจาอะไรที่มากกวานั้น คําถามคือ อยางนี้วา position ของไทยอยานี้ เราควรจะคาดหวังอะไร ศาสตราจารย ดร. เอนก เหลาธรรมทัศน: เดี๋ยวคุณชายปรีดิยาธรจะตอบที่เหลือนะครับ แตคุณวิบูลยชวยตอบรุยลี่หนอยก็แลวกัน คุณวิบูลย ตั้งกิตติภากร: สิงคโปรเขาไปทุกที่ แตไมคอยมีผลอะไรหรอกครับ เพียงแตวา ผมกําลังมองวาแผนใหมของจีนแผน 12 รวมทั้งการเปลี่ยนโฉมรูปแบบใหม เขาเดินออกมามี ยุทธศาสตรอยู 3 ตัวที่จําเปนมากนะครับ อันที่ 1 ก็คือพลังงานเพราะจีนตอนนี้พลังงานไมพอใช อันที่ 2 ก็คือทรัพยากร เขาตองออกมาหาทรัพยากรพวกแรธาตุตางๆ อันที่ 3 ก็คืออาหาร เขาจะมี กองทุนพวกนี้ออกมาเยอะเลย อาหารประเทศไทยเรานาจะมีสวนรวมตรงนี้บางแตถารัฐบาล วางแผนไมดีก็อาจจะไมไดอะไรเลย จริงๆ แลวตอนนี้จีนกําลังพัฒนาจากภาคตะวันออกไปยังภาค ตะวันตก ภาคตะวันตกเราก็รูอยูวาแถวซินเกียง แถวอะไรก็แลวแตมีแตทะเลทราย ไมมีตนไม เพราะฉะนั้นสิ่งที่เขาจะสรางบานเมื่ออยูดีกินดี เขาตองการสรางบานไมมีไมเขาก็ตองนําไมเขา จากตางประเทศ ไมที่เอาเขางายสุดคือไมยางพารา ตอนนี้เขาตองการไมยางพาราเขาไปมาก เพราะวาเปนไมที่เหมาะสมและราคาถูก กับอีกอันหนึ่งก็คือทางฝงตะวันตกไมมีผลไมเมืองรอน ตอนนี้เขาตองการจากเรามาก จริงๆ แลวศูนยกลางที่กระจายสินคาของเราจะอยูที่เสฉวน เสฉวน จะเปนศูนยกลางที่กระจายไปทางตะวันออก เซี่ยงไฮหรือไปทางเหนือ ไปทางปกกิ่งหรือไปทางซาย ไปทางอุรูมุฉี จะไปรวมศูนยที่เสฉวนหมด ทีนี้เสฉวนไมไดติดตอกับบานเราเพราะไมมีชายแดน เพราะฉะนั้นสินคาที่ซื้อจากบานเราทั้งหมดเขาจะมาช็อปอยูแถวเจียงหนานของกวางเจา และที่

54

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

ตงซิงกับอูหยูกวานที่ทางเวียดนาม กวางสี และอีกที่หนึ่งที่บอหานหรือโมฮันทางเหนือของลาว แลวเขาก็สงไป ปรากฏวาสินคาของไทยเราพวกนี้สวนใหญแลวเราไมสามารถเขาประเทศจีนได เราก็ตองไปขายฝากไว 4-5 จุดนี้แหละ และสวนตางเราก็ไดนิดหนอย และก็มีปญหาเกี่ยวกับเรื่อง logistics มาก แตพอสวนตางในประเทศจีนเพิ่มขึ้นอีก 5-10 เทา ไทยเราไมได อยางชมพูเรากิโลละ เทาไหรเอง แตถาเราไปดูทางเหนือกิโลละตองเปนพันกวา สินคาทั้งหมด ทุเรียนอะไรก็แลวแต สวนตาง 10 เทาตกอยูในประเทศจีนเพราะของเราไปไดแคหนาบาน ตรงนั้นเทานั้นเอง ทําอยางไร รัฐบาลควรจะทะลุทะลวงกําแพงตรงนี้เขาไป ซึ่งกําแพงตรงนี้ถาหากวารัฐบาลไมลงมาเลนเอง เอกชนเลนไมไดเพราะตอนนี้เราเปด FTA แลว ลดเฉพาะภาษีศุลกากร แตอยาลืมวาประเทศจีน กอนเขา WTO เขาสราง NTB/Non Tariff Barriers มาตรการที่ไมใชภาษีขึ้นมาอีกตั้ง 5 กําแพง ไม วาจะเปนมาตรฐานสินคาพวกโรคพืช พวกอะไรแบบนี้เยอะแยะ เรื่องสิ่งแวดลอม เรื่องอะไรตางๆ ซึ่งถูกตองตามกฎหมายสากลดวย ซึ่งตรงนี้ตางหากที่เราทะลวงไมได เราถึงไปแหมะไวหนาบาน เขา แลวแตเขาจะขายเทาไหรแลวก็ใหสวนตางเรา แตมูลคาเพิ่มภายในประเทศนี่คนจีนไดหมด ผมคิดวาตรงนี้ ตางหาก หากประเทศไทยเป นประเทศเกษตรกรรม รั ฐบาลตองลงมาดู ตรงนี้ ไมเชนนั้นตลาดใหญๆ ก็มีประโยชนอะไรเพราะเราเขาไมถึงในบานเขา ขอบคุณครับ ศาสตราจารย ดร. เอนก เหลาธรรมทัศน: ขอบคุณครับ เชิญคุณชายปรีดิยาธรครับ หมอมราชวงศปรีดิยาธร เทวกุล: ขอใหภาพใหญกอน ทุกประเทศ การพัฒนาเริ่มตน จากเกษตร แลวก็มาบวกอุตสาหกรรม ไมไดทิ้งเกษตร อุตสาหกรรมก็ไปอุตสาหกรรมอีก ถึงจุดหนึ่ง พอคาแรงขึ้นสูงสุด เกษตรไมไดทิ้ง เกษตรและ trading ไมใช logistics logistics เปนสวนประกอบ สําหรับ trading ในการทําการคาถามคุณวิบูลยก็ไดวาตัวที่กําไรที่สุดคือ trading ตรงผลิตไมมาก เพราะฉะนั้นเรากําลังขยับตัวจากเกษตรบวกอุตสาหกรรมขึ้นไปบวก trading อันนี้คือประเด็นใหญ ที่สุดซึ่งอันนี้ดีมากหรือไม ดีมาก อุตสาหกรรมที่อาจารยบอกวาเราคงไปไมไดแลว ไมใชไปไมได แลว อุตสาหกรรมคงไมขยาย in a big way อยางเดิมแลว แตวาจะขยายอีก upgrade ไปไดเรื่อย ไมไดเสียอะไร ภาคอุตสาหกรรมก็ยังใหญอยู แตภาค trading จะขึ้นมาใหญ กําไรจะเยอะ ซึ่งอันนี้ ดีเพราะ trading คนเขาไดเยอะ เขาไดงาย ออกงาย นี้มาถึงภาคเกษตร เกษตรไมไดทิ้งอะไร มันจะ

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 55

อยู เราเปน mature industry พอสมควร เดี๋ยวนี้น้ําตาลเราแซงคนอื่นเขาหมดแลว แซงเงียบๆ มิตรผลตัวเดียวก็ มหาศาลแลว มันแซงเงียบๆ เลยเกือบจะอันดับหนึ่งของโลกแลว เพราะวา น้ําตาลไมไดผลิตในเมืองไทยอยางเดียว เดี๋ยวนี้พอคาน้ําตาลเราสราง network ไปจีน ไป ออสเตรเลียและกําลังสราง trading firm ใหญซึ่งจะคาน้ําตาลทั้งโลก อันนี้การขึ้นมาเปน trading firm ในที่สุดเราตองเขาใจวาเรานับเฉพาะการคาในประเทศไมได เทานั้นไมได ตองนับพวกนี้ดวย ขาว ทุกคนบอกวาขาว ปนี้ขายขาวลง ทําไมรัฐบาลหวย ขายขาวลงก็ชวยไมได แตถามวา ในมือพอคาไทยลงหรือไม ไมลง ขาวอินเดียกับเวียดนามที่ขายขึ้นนี่ คนไทยไปตั้งซื้อไวที่ยุโรป ตั้ง agent ซื้อแลวขายตอ เพราะฉะนั้นตลาดอยูในมือพอคาไทย นี่คือความเปน trading nation ที่ กําลังเกิดขึ้น อาจารยพูดถึงวาเราเปนอาณานิคมเศรษฐกิจของจีนในเรื่องการเกษตร ผมวาไม เปนไร ตราบใดที่ไหนเปนตลาด แลวตลาดกําลังโต เราก็ขาย ไมเห็นจะนาอายที่จะขายสินคาได เงินเขามา คนไทยเดินตามนั้น นี่คือสาเหตุที่คนไทยไปซื้อที่ดินที่เชียงของแลวปลูกยางที่เชียงของ หลายหมื่นหลายแสนไร แลวยางที่เชียงของออกแลว ทําเปนยางแผนแลว อีกหนอยถาเสนรถไฟ นั้นมา บอเตนจากหวยทรายมา ถาเสนนั้นมา ตอนนี้รถ truck มา อีกหนอยพอเอาอยางอื่นมา ขา ขึ้นก็เอายางไป อันนี้ความจริงเริ่มไปแลวดวย ของอยางนี้เกิดขึ้นแนนอนแตพอคาปรับตัวเอง ก็ เห็นวาอะไร ของเรามีของดีที่คนอยากไดเยอะ ผลไมเหมือนกัน ทีนี้มาถึงคําถามของคุณวิบูลยวา สินคาเหลานี้เหมือนไปแปะไวที่ปากประเทศ จริงๆ แลวมีตัวซอน อยางยางนี่ไมไดแปะปากประเทศ โกดังยางที่ใหญที่สุดในจีน คนไทยเปนเจาของ คุณสุเมธภาคใตเปนเจาของ พวกนี้เกง เขารูวาถา ไมมีอะไรอยูในจีน คาขายเขาไมได เขาก็ไปตั้งในจีน เอาคนจีนเปน partner แตตัวใหญคือคนไทย ขณะนี้คาขายผานโกดังคุณสุเมธจํานวนมาก ที่จีนที่เมืองชิงเตา ใหญที่สุดเลย พอเขาโกดังนั้น จีน มาซื้อจากโกดังอีก อันนี้เปนวิธีที่จะเขาไปได จะรัฐบาลเจาะหรือไม รัฐบาลเจาะละดี แตผมไมรูวา จะเจาะไดหรือเปลานะ แตถึงไมเจาะก็ตาม คนไทยมีวิธีทํา พอคาเชียงรายแอบไปคุยกับพอคาใน สิบสองปนนาแลวที่จะรวมกันเปนเอเยนตสั่งกลวยไมจากไทยเพราะจีนใตตองการใชกลวยไมมหาศาล แตถาเราไปเปนเอเยนตในนั้น การคาเราก็ไดแคดมๆ คราวนี้เราจะได profit margin จริงๆ ในที่สุด มันขามพรมแดนจริงๆ แตมันไม count เปน GDP เรา แตมัน so what มันเปนการคา มันก็ตอง เจริญกันแบบนี้ ถารัฐบาลชวยก็ดี แตรัฐบาลไมชวย พอคาก็ชวยตัวเองได นี่คือของจริงที่เกิดขึ้น

56

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

คุณวิบูลย ตั้งกิตติภากร: เรื่องยางกับกลวยไม ผมอยากใหโดดขามไปอีกกาวหนึ่งเพราะ ตอนนี้เราสงยางเขาไปในจีน ยางน้ํานี่อัตราภาษีสูง เราทําเปน compound เขาไป แตปจจุบันนี้ ประเทศจีนทํายางรถยนตโดยอาศัยยางของเราขายไปอเมริกา แตปรากฏวาเขาถูกสองเดงแลว ตอนนี้ เดงแรกเมื่อ 2-3 ปกอนเขาโดนวาดวย anti-dumping แลวตนปนี้เขาโดนกฎหมายออกมา อีกอันหนึ่งคือกฎหมาย anti-subsidy เพราะฉะนั้นเขาโดนไปสองอัน เขาขายตลาดไมไดเลย ตนทุน สูงมาก เพราะฉะนั้นตรงนี้ตางหากที่เราควรจะเอา high technique ของจีนยอนกลับมา ไมตอง เอายาง น้ํายางไป เอา high technique มาแลวมาผลิตน้ํายาง ใชน้ํายางผลิตที่บานเราแลวสงออก ไป มูลคาเพิ่มจะมหาศาล แลวตอนนี้มีหลายโรงงานที่ทยอยจะมาตั้งโรงงานยางรถยนตที่บานเรา มีเจรจาอยูหลายเจาแลวที่ผมดูแลอยูนะครับ คราวนี้เรื่องกลวยไมก็เหมือนกัน กลวยไมขายได ทั้งหมดที่บางทีเราไมรูเรื่อง ซากกลวยไมปหนึ่งเราสงไปจีนเกือบ 100 ลาน ซากกลวยไมเอาไปทํา ยาสมุนไพร กลวยไมสมัยกอนตองจางคนมารื้อ เดี๋ยวนี้ตองไปประมูลซื้อ แลวไปตบแตงใหเขา เรียบรอยเพื่อที่จะซื้อซากกลวยไม อันนี้นะครับ พรรคพวกผมทําอยูปหนึ่งนี่ 50 ลาน ยอดสงราก กลวยไมอยางเดียว ดร. อาทิตย อุไรรัตน: ผมเชื่อวาเราคงจะมองเห็นสารประโยชนและชองทางในทุกมิติ ชีวิตของเราไมวาจะเปนเรื่องการเกษตร เรื่องอุตสาหกรรม เรื่องการคา เรื่องอะไรก็แลวแตที่จะ สรางความผาสุก สันติสุขใหกับพวกเราทั้งหลายตองขึ้นอยูบนพื้นฐานความเขาใจสัมพันธภาพ ระหวางอํานาจ ระหวางแนวโนม ระหวางความตองการของประเทศตางๆ ที่เกี่ยวของและเราจะ เดินไปอยางไร ปญหาอยูที่วาเราจะทําอยางไรกันตอไปจากนี้ มันมาดีแลวผมวาครึ่งทางกวาแลว สมมติเราตอทําใหสําเร็จออกมาเปนรูปธรรม เขียนเปน blueprint ออกมาเลยวาประเทศไทยใน ฐานะที่เปนอยูอยางนี้ควรจะตองทํา 1 2 3 4 ตอไป แลวรัฐบาลที่จะเขามาก็เดินตามนี้ แลวเราจะ อยูดีมีสุขดวยกันทั้งหมด สิ่งแรกที่เห็นผมคิดวาทุกฝายเห็นพองตองกันวาทุกสิ่งทุกอยางจะเกิดขึ้น ไดตองเกิดจากระบบการคมนาคมสื่อสารและระบบการขนสงที่เปน mainstream ของผูที่เกี่ยวของ ทุกฝายในนี้เชน เห็นแลววาถาเกิดการขนสงจากจีนลงมาขอใหเขามาในไทย อยาไปออกนอกไทย อยาไปอยูขางๆ ไทย ตรงเขามาเลยเชียงรายลงมาถึง ผานกรุงเทพ ผานปกษใต ลงสิงคโปร อันนี้ จะเปน main หลัก และมีทางออกทะเลอยางที่หลายทานพูดวาประเทศมหาอํานาจตองการและ

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซ ี 57

ประเทศแถบนี้ก็ตองการกันทั้งหมด ออกทะเลทางอันดามันใหได เราก็นอนสบายแลว เก็บคาตงกิน ทุกอยางไมวาอะไรจะเกิดขึ้น การคาก็จะเกิดขึ้นได การลงทุน การอะไร ระบบ logistics ทําใหดี แลวแบบนี้เมื่อไหรจะเกิดขึ้น ผมวาเราตองเขียน blueprint ถามีอยูแลวก็ทําอยางไรจึงจะเกิดขึ้น ผมวาอยาหยุดที่เรากลังทําอยูนี่กรุณาอยาหยุด มารวมตัวกัน จะรวมตัวกัน ผมคิดวาคงจะไม เรียกวาพรรคการเมืองนะ เรียกวาอะไรก็แลวแต ชวยทําใหสําเร็จ แลวทําใหประเทศไทยเปนผูนํา กับเขาไดดวย อยาไปตาม เขาจะทําทางไหนก็คอยตามดูวาเขาจะทําอยางไร พยายามตะลอมให ทําตามแนวทางที่เราอยากจะเห็นไดก็จะดี เกิดประโยชนกับเรา กระผมก็ขอขอบพระคุณทุกทาน อีกครั้งหนึ่งนะครับ แลวก็ขอบพระคุณที่ใหเกียรติมาในหองก็คับแคบไมเหมาะสม ตองขอประทาน โทษเหมือนกัน จะใหไปที่อื่น น้ํายังทวมอยู ยังไมฟนนะครับ ก็ขอขอบพระคุณคุณชายปรีดิยาธร เป นอย างยิ่ งเลย ชื่ นชมมานานแล ว ก็ ห วั งว า รวมทั้ ง ท านนั กธุ รกิ จใหญ ๆ ทั้ งหลายนะครั บ ขอบพระคุณครับ แลวก็หวังวาคงมีโอกาสรวมงานกันอีกตอไป ขอบพระคุณครับ

58

เวที Think Tank ครั้งที่ 4

อาเซียนตอนบนกับจีนในยุคบูรพาภิวัตนและเออีซี

จัดทำโดย : สถาบันคลังปญญาดานยุทธศาสตร วิทยาลัยบริหารรัฐกิจและรัฐศาสตร มหาวิทยาลัยรังสิต ภายใตการสนับสนุนของแผนงานสรางเสริมนโยบายสาธารณะที่ดี (นสธ.) และ สสส. ที่ปรึกษา : ดร. อาทิตย อุไรรัตน อธิการบดีมหาวิทยาลัยรังสิต ผูอำนวยการโครงการ : ศาสตราจารย ดร. เอนก เหลาธรรมทัศน คณบดีวิทยาลัยบริหารรัฐกิจและรัฐศาสตร คณะทำงาน : 1. อ. อารณีย วิวัฒนาภรณ 2. อ. ศิวพล ละอองสกุล 3. นางสาวเบญจมาศ ชาญสมร บรรณาธิการ : อ. ศิวพล ละอองสกุล ผูชวยบรรณาธิการ : อ. อารณีย วิวัฒนาภรณ

วิทยาลัยบริหารรัฐกิจและรัฐศาสตร มหาวิทยาลัยรังสิต โทร 02-997 2222 ตอ 1366 Website: http://www.rsu-brain.com/