43
\ 1\ TO\ r g a a n B, Rk U\ D kultuG rele E kring van S kapellenK E
IT
B R U G G E S K E
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
10e j a a r g a n g
n 째
18
I NHO UD
1. J a a r s n i p p e r s 2. D e
k erk
van
3. J a a r s n i p p e r s 4. D o r p s s t r a a t
1 9 2 9
p.
5 14 16 18
Put t e 1 9 3 0 t oen
5. K r i n g n i e u w s
Cult urele
K r i n g
van
Kapellen
Voor z i t t er g J ohan Janssens Penningmees t erg J . Secretariaat
Kredietbank
:
J .
V . Z . W , ,
Van de
B e v r i j d i n g s l e i
Wijgaert
Koning
4 1 3
/
7049921
0
/
0330237
Generale Bank
2
2
I l l u s t r a t i e
d i t
Bruggeske
v an
Ant werps es t wg 36
Charpent ier
Kapellen
2
H e r m a n
K a p e l l e n 30
A l b e r t l e i
38
De Me y e r
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 1
J A A R S N I P P E , R S * * * * * * * * * * * * *
* * * * * * * *
K a l e i d o s k o o p v a n mens en e n uit
do
van de
eers t e
dingen
h e l f t
t wi nt i gs t e
eeuw
* * *
1 9 2 9 ***********Mic k ey Mo u s e sprekende een Wa l t Hemingway
i n
fi l m
z i j n
eerste
St eamboat
Dis ney
Wi l l y
produc t ie
s c h r i j f t
z i j n
Farewell
t o Arms
*
w•
I r A s t oi f f e l i j k
Het
Soldaat
>
wordt
B y r d
v l i e g t
a l s
eers t e
ov er
de
zuidpool overschot bijgez et
van eon
i n
B e l g i s c h Onbekend
de c ry pt e
v an
de Congros c olom
te Brus s el
-x- A k k o o r d e n v a n L a t e r a n e n t u s s e n d e H . se S t a a t .
I t a l i ĂŤ
erk ent
St ool
d e p a u s o. m0
a l s
en
de
I t a l i a a n -
s ouv erein
van
het
Vaticaan. * Koning
Alexander van Joeges1avi3
verbiedt Zijn
de
p o l i t i e k e
k onings dic t at uur
Da n k o m t
o r
b l i j f t
Hoov er
door
wordt
en
van
weer een grondwet .
der v ermoord worden * Herbert
p a r t i j e n
con
I n
ont bindt s c haf t k rac ht 1934
Kroat is c h
pres ident
het
parlement ,
de grondwet t o t
z al
k oning
Alexan-
ex t remis t .
van de Vereenigdo
s t eris me,
d e
alcoholverbod,
erns t ige
* St ic ht ing
v an R. K. O.
* St reuv els
s c h r i j f t
*
I n
China
l e i d t
het
s oc iale
h e t
St at en,
e n ec onomis c he p r o b l e me n
fi l m
z i j n
"releurgang
v an de Wat erhoek
mis luk k en van de oogs t
t o t
honderdduizenden
Aardbevingen en
o v e r s t r o mi n g e n belemmeren de
het
door
de
t e
t oenemende g a n g -
hongersnood d i e
in
.
1931.
als opv olger v an z i j n Republik eins e p a r Coolidge . t i j g e n o o t C a l v i n De n i e u w e p r e s i d e n t g a a t e e n m o e i l i j k e a m b t s p e r i o d e g e mo e t v a n w e g e h e t
a f
burgeroorlog
een
s lac ht of f ers
verscheurde
land
grot e
maak t . hulpac t ies .
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 2
J A A RS NI P P E RS 1 9 2 9 *
I n
Ts joe-Koe-t jen
(China)
Dr Da v i d s o n B l a c k
j a a r
wordt ,
oen schedel
ris c he Pek ing-mens , 300 0 0 0
3
v e r v o l g
de
ont dek t
Sinanthropus,
c ud zou kunnen
De P e k i n g - m e n s w a s
onder
l e i d i n g v an de
d i e
k l e i n .
De v o n d s t e n
gingen
log
b i j
mogelijk
Volgens
wa s d e m a n 1 , 5 6 m e n d e v r o u w 1 , 4 4 - m . H i j uit ges prok en
v oorhis t o-
z i j n
bet rek k elijk
v u u r e n was
van
berekeningen
kende reeds
het
kannibaal,
het
begin
v an de t weede
wereldoor-
v erloren.
24 O c t o b e r 1 9 2 9
Z w a
De N e w - Y o r k s e b e u r s
r
t
e
s t o r t
V r i j d a g
fi n a a l
i n
-
Crah
elk aar
i n en
Wall s leept
St reet , heel
de w e r e l d e c o n o m i e me e
i n
haar
De w e r k l o o s h e i d n e e m t
de
v or m aan v an een wereldomv at t ende
ramp, waarbij
de
v al,
e c o n o mi s c h z wak k en h e t
ergs t e
t e
v erduren
k rijgen, Alleen
a l
i n
15 m i l j o e n
de V.S.
Zijn
z i j n
grondlegger
werk
t heoriegn
en h e t
het
aant al
Karel
t
ov er
Das
Unbehagen
s ek s ualit eit ,
i n
der
Kult ur
hy s t er i e
i n
en
p u
-
t .
v erdringing
d e mode
v an de Woes t ijne
De z e G e n t e n a a r v a n g e b o o r t e wo o n e n
t ot
van de psycho-analyse 9
O e d i p u s c o mp l e x k omen e r g
Do o d v a n
werk loz en
.
* Siegmund Fr e u d , blic eert
s t i j g t
v e e l z i j d i g
(10/ 3/ 1878)
was
een
buit enge-
t alent ,
Zi j n poez ie b e z i t een u i t z o n d e r l i j k e weelde aan beelden , een g r o t e p l a s t i s c h e k r a c h t , z w a a r a a n g e d a c h t e n e n g e v o e l . Hij
was
fi j n d e
een
i n d i v i d u a l i s t i s c h
Renais s anc ogees t „
z iel, t us s en de de m e n s
.
Poezie
H e t
i n n e r / i j k
beperk t heid
Vaderhuis
georient eerde, uit ers t dobberend tussen
v e r z i n
en
en de oneindigheids drang van
1903
V e r z e n
De G u l d e n S c h a d u w 1 9 1 0
1905
I nt erludiĂŤn
1912
De M o d d e r e n M a n 1 9 2 0 Zo n i n Het Als
es s ay is t
kunst
en
d e n Rug
Zat t e g a f
Hart
h i j
let t erk unde.
De S c h r o e fl i j n
z i j n
B e r g m e e r 1 9 2 6 eigen
Kunst
1924
L y r i e k v i s i e
en Geest
1 9 2 6
ov er i n
plas t is c he
Vlaanderen 1911
1928
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 3
J A A RS NI P P E RS Als
1 9 2 9
prozabundels
verschenen van
dubbele v oorhoof d 1908 ven o v e r de L e n t e Hot m e e s t del
'
De
De v i j f
z innen
1 9 1 0
Goddelijk e
i s
' De
Boer
-
met
het
Laot hems e
B r i e -
Verbeeldingen 1918
die
s t e r f t
t
u i t
de
bun-
boor.
i n
mens elijk e gedaante aan
Ui t e i n d e l i j k
mogelijk
mak en d a t
z al h i j
het
de aanwez igheid v an , gelat en,
de
dood kan
.
prof es s or t e
.
v ers c hijnen
baar Onderwijs
t eit
hand g Janus
Af wijk ingen
1 9 1 7
Van d e W o e s t l j n e wa s
tot
z i j n
Bes t endige Aanwez igheidt .
vrouw het
ingaan
-
ev enwic ht ige
sterfbed van de z ijn
4
v e r v o l g
Gent
en i n
ambt enaar aan
werd
-
a l s
het
eers t e
Mi ni s t er i e
niet -ac ademic us
Nederlands e L e t t e r k u n d e
1 9 2 1 .
H i j
was
ook
v an Open-
aan de
koorespondent
-
benoemd
Rijk s univ ers i-
v a n de Nieuwe
Rot t erdams e C o u r a n t . Als
dic ht er
p r i j k t
h i j
met
ere
i n
de
wereldlit erat uur.
DE P A A R D E N V A N D I O M E D E S En z i e
g
aan
de d i e p t e n
die
een n i e u we n aan
I t
zee,van b i j
u i t
t oont
wis s elen, dreigen k l i p p e n - r i f
om i t
blok k ig
- van
u i t
de
en
beeld
boot
aan en
k leur
u i t
waarin
el k
laagt e
z ee van
zonne-brand eiland
rees,steeds
nieuwe
der
v erdwijnen
k eerigon
z eo, die
die rees,steeds de a z u r e n
zea,van
n i e u we n morgen s t e e d s
c inder
z wart
does
f ragm.
bonkt
nieuwe
t oe, daar
alleen van z ijn
s t ond
sinds
d i e
priemde
plot s -v erhit t e
u i t
iodren
s t r a a l
ledren
l e n , a 1 d a a r
It herdenken,daad aan daad) als
s t ond,
d a g e n , ( o n Ce n a c h t
ontbond herdenken en den
d r i f t
rees
v a n Herah16s -Hij
de H e l d , h 1 j
hoogt,
;
schouder h i j
h i j
morgen, d4z en morgen.
En
naar
dac ht
s t ond h i j
t on
boeg
zag,
onziende,deze z ee. uit Karel
i n t e r l u d l a n
v an de
Nc es t ijne
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 4
5 Een g r e e p
u i t
de
voorgeschiedenis
K E E K
Ertbrant eert ijds Bij
de
o
rond het
* * * * * * * * * * ,* *e *v e * * * * * een * * * o* r* s p r * * * * *
T
nals
de
P U T T E
E
Ho e v e n e n , K a p e l l e n e n B r a s s c h a a t was
gehucht
van
ong
parochies
der
het
midden v an de 13e
gobied,deels
v a n
aloude
Hoev enen e n
eeuw-hing
v a n Hoev enon e n
Gedurende v e r s c h i l l e n d e
Ekeren.
deels
Kapellen
Ert brant , op
van
Kapellen
e e u w e n k wa m e r
geen
-
dus
k e r k e l i j k af
.
v erandering
i n
deze s i t u a t i e . De m e e s t e i n g e z e t e n e n v a n
Ert brant
kerk
stoorden ze
v erwijderd, doc h
op h e t
daar
t e g e n wo o r d i g Nederlands
een k l e i n e het was
k apel
t oegewijd
dus
z i c h
v er
niet
van
h e i l i g e
van hun
aan, want
grondgebied bestond
aan de
d a a r , dat d e b e wo n e r s
leef den
t oen
Elis abet h,
Ert brant
de
H. •i s
e n
gingen
bijwonen. De z e k a p e l Ertbrant.
werd
de
Evenals
oors prong van de de
door de Spanjaarden van k nt werpen Korte
t i j d
kloPster Ze w e r d
i n
v o l l e d i g
Kapellen v erwoes t
s t ic ht t en
de pat ĂŠrs
Huy bergen een nieuwe
bediend
door
ging
lez en
Later,
wa a r s c h i j n l i j k
t e
gen we r d v e r k o z e n , over aan de
Zant v liet i n
l i e t
pas t oor
het
werd
d i t
van
bedehuisje
t i j d e n s
het
beleg
v an
Willelmiet en-
van
onmogelijk
het
k apel.
d e 11111elmiet
de m i s
s t en was
van
paroc hie
1505.
nadien
t e
k erk
huidige
en
Hendrik t e
1600;
t oen
Hapaert
de
Hapaert , die
Ekeren h i j
t o t
. p r i o r
pas t orale
Kapellen, want
b i j
aan de paroc hie
z org
gebrek
een
ook
eigen
v an Huy bervan Putte aan ink omgees t elijk e
te geven Onz e p a s t o o r O u d e g h e r t s op v e r z o e k z i j n
kant
aangesteld
t is me
i n
d i e
f unc t ie
v an de wet houder Bart holomeus
werd
post
De n k e n w i j
bekleedde
op
eraan
t e
geven
•
I n
z i j n
t o t
h i j
i n
1612
A d r i a o n s e n gedwongen
plaat s
word
een
predi
-
. dat
Nederland
i n
die
hoogt ij
gebied v an Nederlands -Put t o
periode v ierde s t ond
en
het
opk omende p r o t e s t a n -
do k apel
op
het
grond-
.
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 5
6 De b i s s c h o p v a n A n t w e r p e n d i e n d e Ts G r a v e n h a g e , d o c h
e r
werd
daarov er
vooreerst
een
geen
k lac ht
i n
t e
r e k e n i n g me e g e -
houden Pas
i n
1629
o f
1630 word cell z ek ere Diony s ius
te P u t t e benc emd, doc h doz e geen v o l d o e n d e zaakt
haar
middelen
na zekere
p r i e s t e r
vond
van bestaan en
t i j d
t e
v erlat en
i n
Tallolmiet en
Siardus
Bogaerts
weer
handen nam .
i n
Hij
had
was
het
pas t oor parochie
daardoor genood-
. de
z ielez org
weder
v a n Day bergen
de
e r
z i j n
werd
Toen d r o o g d o A n t w e r p s e b i s s c h o p M a i d e r u s op a a n d e
t o t
eers t e
ev enmin
di e
het
bes t uur
roos k leurig
als
van do paroc hie
z i j n
v oorganger o na d e v r e d e v a n l I u n s t e r i n 1 6 4 8 , wa a r b i j N e Een pd e ar l as n dt oz i c h l o s m a a k t e v a n d e S p a a n s e h e e r r. i e s c happij, we r d hem h e t grondgebied ont z egd be z ao n d et r d r u k v a n h e t p r o t e s t a n t i s m e n a t u u r l i j k . h Hij k reeg dan t o e l a t i n g van de mark iez in van i jB e r g e n o p Z o o m z i c h b u i t e n d e p a r o c h i e t e n vi e s t i g e n , o m z e k e r n i e t d o o r d e p r o t e s t a n t e n eg e v a n g e n g e n o m e n t e w o r d e n t Me n z o n v o o r t a a n d e g o d s d i e n s t o e f e n i n g e n e n houden op h e t gehuc ht E r t b r a n t ( l a n g s d e Stabroekse k a n t ) e n nog we i
i n
een
,
v a n
aanstoot
de E.
Mis
handje toegestoken en op wa s d e
ruimt e
ge g e l a g k a m e r nieuw Al s poedig
z i j n
en
het
v ergrot en
I n 1655 bouwde
h i j
en d e k a p e l Haar d o o r
de
mot
als
Wat
zou
e r
g r i f
een
word
minder
net
ges t adige
dab geen
i n
een
!
t i j d
g e z e l l i op-
t o
k l e i n
en
Siardus
een
kapel
pries t erhoor
aangroei
van de
zocht
t egen de
k o n bes c houwd wo r d e n
weer u i t g e k e k e n wo r d e n n a a r
het
.
oude s t enen
herbergrulmt e z e l f
bet er
pintenpakken kon
herbergk erk
middelen om t o
aan, zodat d e
aan
aan.
we e r omget ov erd
gang gaan
werd de
gebrek
herberg
Geen me n s n a m d a a r Na a fl o o p
b i j
als
k erk
v an de kerkgangers
naar
herberg
het
s c hip
. moes t
e r
bet er.
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 6
7 I n 1 6 5 9 k wam e r
uit k oms t .
Sardus B o g a e r t s
k reeg
van A l b e r t u s Zo o m, e n
v an
i s
v an ilagdalena de Cus anc e, ec ht genot e
Heerenberg, mark iez in v an Bergen op
van de Heren
v oort k omende v a n gelukte
h i j
e r
v e r k o c h t e bomen o p
i n
bouwgrond
hoogstraten en zo de p a r o c h i e
v a n 3ox meer d e s om v a n 7 0 0
v errees
Ert brant , die
t e
hot
k erk hof
v er k r i j gen
,
van de
d a n een meer wa a r d i g meer dan 100
gulden
j a a r
i n
,
Tev ens
graaf
van
k a p e l
gebruik
i n zou
blijv en Pastoor Bogaert s reik t
en
z et t e
een d i e p e
a l l e s
van de
l i e t e n
e n
ook
heet t e wet en
" Op
OD h a r e n
' t
i n
t e
i n
n i e t
ook
de
Hoev enen) s t a a t Elis abet h, dle
een
Willelmiet
v an
Putte,die,
alhoewel
Staten van
holland
z 6
a l l e e n
ons c hadelijk
paroc hle
(
mak en,
vaste
v e r l i e t
)
v anwaar
de
k apel
kon d i e
v oet
i s
h i j niet s
t e
n i e t
d i e k wam e n h o e van
z i j
( h i e r
nut
z i c h
bev indt ,
Ert brant
k r i j g e n .
j u i s t
a l s
i n
h i j v olgt
bedoelt
aan de H.
we r d d o o r
Huy bergen, t ot
der
geheel
een
gemeent e onder
nochtans
d e
u i t s l u i -
i s . bevat
dat
gewijd
doch
s lec ht s
66n
t r e f f e l i j k
enk el
i s
en
a l t a a r
a l
net
bez it .
Het t a b e r n a k e l
bev indt
De b i e c h t s t o e l
i s
stool kan s luit
onderdanen
gebouwd
aldaar
nodige
s naren om z i j n
k apel, t oegewijd
De k a p e l n i e t
hebben be-
van de paroc hie
aldaar
tend k a t h o l i e k
t e
aangegev en wi e hem opv elgde, maar
n i e t
uit einde
doel
grensparochle
de landdeken
wi j
en
z i j n
prent en, want
z i j n
Bogaerts i s
1680 b e s c h r e e f
geluk k ig
predik ant en
om
Wa n n e e r S l a r d u s gekend,
heel
godsvrucht
de i n v l o e d onverlet
was
e r
goee
De k a p e l
i s
de g e m e e n t e .
zonder
door.
on
heef t d i e
het
t ra116n.
z i c h
k leln, doc h
enige aalmoez en,
i n
Do doopv ont
bev indt
Ze
z ic h
i s
nabij
s c hijnt
a l t a a r
.
De
p r e d i k
i n
koper
het
a l t a a r
voldoende
9 .
v oor
geen ink omen, behalv e ook
goring
z i j n
.
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 7
8 " De
z ielez org
wordt
k loos t erlingen
waargenomen d o o r
v an Huy bergen, welk e
ke z ondag hun p a t e r s Ze h e b b e n e e n welk e h u n d e bet aalt .
De
k loos t er
,
t r e k
naar
k os t er de
e r
e l -
s t uren.
van ongeveer 300
mark iez in
I n
t oe
de
gulden
v a n B e r g e n o p Zoom
i s
de
wi n t e r
knecht i s
h i j
v an e r
het
tevens
s c hoolmees t er. " " Het
k erk hof
maar
' t
wordt
begraven
f eit , dat
van E r t b r a n t
het
der
z i j n
t e
Onder
bouwd, dat
gelov igen
moet en
grond
diens t
hun
na
deden, z ijn
dat
huis
t o t
s c hool
begonnen i n
doende p a s t o o r ' s
e r
van de
laat s t e
p r i o r niet
Bogaerts a l l e n
e r
i s
,
de
k apel,
Wanneer
i s
j u i s t
n i e t
gewoonlijk
een knecht
van
n i e t Mis
ook
nieuw huls
e r
t i j -
gewet en,
maar
gezegd,dat
de
t e
.
dragen
k loos t er
r e g e l i n g
v a n Huy bergen b e s t u u r d e n de
en
ge
-
t e r
-
aan de bouw van
v erbleef
op
' t
eon
het diens t -
D i e k wam .
v a n Huy bergen
get rof f en
De
.
b e d o e l d was
diende.
1695.1-let we z e n o g
een nieuwe
.
de k apel
Borrek ens , die
I n 1731 werd
langer
i n
gekend
en l e z e n waarnam . e r 1725 t e l d e
niet
k apel
rus t plaat s
die dan, z oals ge reeds hebt kunn I aandenhet ambt v a n s c hoolmees t er m t i j d c n s d e w i n t St ilaan groeide de paroc hie en i n
De p a t e r s
het
bet alen, willen
v an de pas t oor
zondags om de H.
We l w o o n d e
i n
Hoev enen.
v e r b l i j f
bestond z ek er
slechts
t e
beheer werd, naas t
z e l f d e r t i j d
k et t ers .
Ne d e r l a n d s e bodem wonen e n
Huy bergen, die
a l s
van de
.
p a s t o o r was z i j n
k apel
parcochianen
v inden
I n 1681 v i n d e n we d e naam v a n P e t r u s d e l i j k
van de
k erk hof
der
l i j k r e c h t e n
gewijde
van
on
op
buurt
gedeelt e
d e mees t e
dubbele
vinden
de
daarvoor
van E r t t r a n t
ze i n
i n
groot s t e
De r e d e n e n
De p a t e r s
i s
ze 200
in,
z ielen
.
k apel
b i s s c h o p v an Ant werpen z ou
van e r
Ert brant nu
z i j n
zeg
k r i j g e n e n d i e benoemde d a n e e n z e k e r e G e r a r d u s V e r h o e v e n , I n 1 7 6 6 z a g e n we P e t r u s L i e e r t . T o t 1 7 6 9 wa s d e k a p e l n a g e noeg onv eranderd g e b l e v e n opnieuw opgebouwd d o o r
,
maar dan werd z e
toedoen
v an de
v ergroot
en
h e e r Joannes Josephus
Moret us
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 8
9 De j o n k e r w o o n d e E r k wam o o k P E TRUS
i n
een nieuwe
W I
J
T E N
rev olut ie. Tijdens derging de Eeerst
het
k erk
werd
naburige
pas t orie"die
w a s
de
laat s t e
l o t
a l s
ze ges lot en, daarna
gebruik t
De p a s t o r i e
a l s
diens t
Wijt en, die
geweigerd h a d d e leggen,vluchtte groot
gedeelt e
wa s
De
.
eed
van
ov er v an
z i j n
h i j
k reeg
grote s c huur om s l u i t e n
van
t rouw aan het M e n
parochianen
k erk
H i j was
geluk k ig
z o
en
van
I n 1813 werd
de
er opnieuw
z i j n
Van 1 7 9 4
het
pas t orie
i n t r e k a f
z i j n
vergete i n
wi j
"
regime ni et ,
mi l d e r
i n
keerde
onder
a f
d a t
t e een
t e
z i j n
t e
gewor-
over een
houden
.
1801 ont ruimden de naar t e
Ert brant
t erug
kunnen terugkopen
en kon de
p r i e s t e r
Frans e heers c happij
afgeschaft
hoorden van dan De
betaald
.
de
ambt genot en
Nederland gehuis v es t
v rijgegev en
aart s bis dom Mec helen. door
paardes t al
nemen
leef den
Kapellen
de omt rek .
.
Het b i s d o m A n t w e r p e n w e r d en o o k
on-
.
meubilering
a l t a a r
i n
de bes c hik k ing
Wijt en
de oude
t o t
Frans e
wat
Konkordaat
pas t oor
me t u i t z o n d e r i n g ook
"
de Frans e
omwent eling
en
d e mees t e v a n
.
r
ov erige
godsdienstoefeningen
het
Frans en d e
de
v
.
onmiddellijk
z i j n
die
gendarmerie
de grens
R a v e n h o fl
pas t oor
a i
prot es t ant en schenen daar
den, w a n t
Na h e t
evenals
' He t
1912 nog bestond,
v erwoes t
en f o u r a g e - o p s l a g p l a a t s
Pastoor
i n
de donkere dagen van
het z elf de
deed
k as t eel
s t aat
a f
en
t oe
gees t elijk en
Ert brant aan
het
werden nu
Maar n u In Breda lis c h
(
Nederland
v ic ariaat
n a t u u r l i j k
inges t eld, dat
p r o p a g a n d a t e Rome a f h i n g gebied op
z ic hz elf
Wa t m o e s t
e r
en
)
werd
rec ht s t reek s als
v ic ariaat
H o l l a n d woonden- d u s
pas t orie, die
Breda z ic h
bijgev olg
naar
luis t eren
?
het
rec ht s -
bestond
n u geworden v a n do p a r o c h i e
v an
v an de
g e e s t e l i j k
Put t e, waarv an de mees t e p a r o c h i a n e n o p bied van
een aposto-
-
dat
en de k erk ,
binnen onze
van d e
g r e n s
Ert brant -
het het
grondgenieuwe
pas t oor
en de
bevonden en
b i s d o m Mec helen hadden
t e
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 9
.
10 Vermit s
do
hoorde
l a g
parochie hing
.
het
onder ons volgens
. . .
z ic h
wijz e
d a t
best
de
I n mi d d e l s was
l o g i c a
v oor
hot
s t aat d a t
de
a a r t s b i s d o m Mec helen
opeis en
a f -
v an Breda niert
een v erwarde
.
t oes t and
op
t us s en
die
t wee
p a r t i j e n
geduurd.
d e B E L G I S C H E O MWE NTE L I NG v a n 1 8 3 0 niettegenstaande i n
t oe
.
bek v ec ht erij ook
aan de
do hand,
v ic ariaat
i ndenk en wat
voor de Nederlanders
was
regime
nam het
ons h e e n g e g a a n e n
hun r e c h t
nieuwe
v an
geschapen werd
Jaren heef t
Ertbrant
de
Ert brant -Put t e
Maar
Me n k a n die
k erk
' h e t
de
k erk
buit enland'
nu
o v e r
d e fi n i t i e f
s t ond,
blev en
z i j
.
int us s en
v a n Hoev enen a f g e s c h e i d e n e n e e n g e h u c h t
van K a p e l l e n geworden In 1835 werd de
k apel-k erk
door t o e d o e n v an Mev r.
Di e r t
Het n i e u w e g e b o u w b e s t o n d één a l t a a r Elf
dat
beelden
Er was
ook
het
der
a l t a a r
en
dat
één
z ic h
deur
op
het
v an de
k erk
van de
was
k lok , die
N i e t t e m i n was
e r
n i e t
k oor
tussen
e r g
, waarin
hoog en
k g woog .
een uurwerk
i n
do
de
k erk
t oegewijd
v an de 'cork
den n i e u we m o e i l i j k h o d e n , w a n t
z e moes t
i n
v at en
.
1839
Moret us
aan de H.
v olt ooid
van
h e i l i g e
werd
Jonker kugust
t oren
v oorz ien
v ereis t e
mooie r e mo n s t r a n t i o
werd
k leinere
69
V e r d e r was
geschonken d o o r
v ergrot ing
.
stonden
s lec ht s
n o d i g e gewaden e n
De k e r k
.
s a c r i s t i e
De t o r e n
De z e e r
en
e n de muren
biec ht s t oel
ondergebracht
alle
bev at t e
a l t a a r
de d o o p v o n t w a s
goplaatst.
één beuk
muren e n e e n t weede
en de
bevatte 46n
Toen d e
u i t
n o g e e n h o u t e n c ommuniebank .
biec ht s t oel beyond het
v an Kerckhove
t abernak el
s ierden
De p r e d i k s t o e l tegen één
weerom v e r g r o o t
Diony s ius
was ,
.
ont s t on-
opnieuw ingezegend
worden Die i n z e g e n i n g g e b e u r d e o p
l a s t
van do
apos t oliek e
v an B r e d a d o o r d e d e k e n v a n B e r g e n o p Zoom, k ennis v a n de a a r t s b i s s c h o p v a n Mec helen .
e n
v ic aris
zonder
v oor
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 10
11 Die t e k e n d e baten .
op
23
j u l i
1838 v erz et
De doken van Ekeren,
aan, maar
h i e r v o o r
i n
het
z i j n
moc ht
wic k
n i e t
gescho-
ten, k r e e g het k l a a r dat z i j n Eminent ie k a r d i n a a l een b e z o e k a a n d e b e t w i s t e k e r k b r a c h t .
Sterckx
Zo k o n d e M e c h e l s e b i s s c h o p
z i j
degelijk Hij
op
Belgis c h
v erk laarde
tot
b
i
s
d
o
parochiekerk Hij
had
e r
dan m
grondgebied
.
v erhef f en
ec ht er
l a g
o o k onomwonden,
behoorde
t e
z ic hv ergewis s en
H i j
en
d a t
eon
caris
van Breda,
geen bez waar t o g e n ,
ook
v oor
z ieleherder
v oort z et t e
De b e w o n e r s
v an
erediensten
b l i j v e n
Pastoor Bakkers Op 1 1
j u l i
Hollands
het
z ou dus
haar
d a t
t e
t o t t o
knecht
e r
benoemen .
do dienstdoende door
i n
Brus s el
Breda
met
lede
b i j
hen
.
paroc hie
Ze
t elde
voor Belgis c h
v a n t wee mees t ers
Ertbrant
i n
en
1843
' i 0 0
Da t k wa m o v e r e e n m e t 2100 z i e l e n
.
66n p r i e s t e r derpastoor worden
f unc t ie
was
Dat .
t e
d i e
een
t t
Gou-
v i c a r i s
v an
Hol/ ands
bev olk ing
werd dan ook
dat
bet rek k elijk k ommuniek ant en
n a t u u r l i j k
benoemen op
8 0 0
v o o r
was
E r
w a s
D a t
ogenblik
Put t e
.
van ongeveer
t e
v eel
bes lot en
v oor een
on-
z ou Joannes Joosen de
d i e n s t
waarnam
te Kapellen O md a t E r t b r a n t wa s ,
z e
g o l d
i n
ook
de o n d e r p a s t o o r Van H o l l a n d s e donck,
v oor
een dubbele
Hollands
paroc hie
Put t e
-
een dubbele benoeming
z i j d e
apos t olis
Van B e l g i s c h e
f e i t e
geschiedde
v i c a r i s
z i j d e
van
Breda
geschiedde
bis s c hop v a n Mec helen
dat
dat
k reeg .
door
Mgr Hooy -
. door
de
aart s -
.
Ook d e k o s t e r , M a r t i n u s D e k k e r s , d i e p b r u l k o l i j k ook s c hoolmees t er was , en z i j n dubbel z o a l s g e a mb t r e e d s v a n i n 1 8 1 9 i n E r t b r a n t u i t o e f e n d e , word o p
5
mei
1843
door
de bicschop
.
wordon
door de
v an
do
geen kerk
niet t egens t aande
v i -
ogen aanzag .
De n i e u w e groot
erkend,
do
de t oek oms t
1842 we r d do ni euwe p-Icl-hie E r t b r a n t van
Put t e e e n gewone
b e n o e md was
P u t t e moc ht en
de
k erk
b i s d o m Mec helen de
bijwonen, omdat
v ernement d i t
de
pas t oor
pas t oor Bak hers , alhoewel dez e reeds
wel
.
bes loot
e r
d a t
v a n Mec helen
erkend.
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 11
12 P A S TO O R B A K K E R S Onder h e t
beheer
van deze pastoorgobeurden
veranderingen aan de
k erk .
In 1844 werd de
u i t
tere vervangen Het v o l g e n d e op h e t
k l o k .
Ze
j a a r
hoogkoor
de
werd
t oren
gewijd
k wam e r
gehaald
door
e r
en
wel
enkele
door
een
gro-
do deken van Ekeren.
een nieuwe d o o p v e n t , d i e doz e k e e r
geplaat s t
werd, en
i n
1846 k oc ht
de
pas t oor
eon n i e u we k r u i s w e g , Alles
ging
goed
i n
de dubbele
s t i p waarop
pas t oor Bakkers
Toen l a a i d e
de
in
s t r i j d
v e r v a n g i n g moes t
De b i s s c h o p
weer
worden
paroc hie
ov erleed i n
a l l e
t o t
v o o r
1859
hev igheid
op,
omdat
Hollands
Put t e.
De
Krey nen, Nederlander
aartsbisschop
pries t ers
en b e l d e k e r k v o o g d e n
eis t en
g i n g wonen. Ge gewees t i n
z i j n
onderpastoor
v an
1 8 6 8 k wam me n
blijv en 28 0 0 0
z i e t
h i e r
s lec ht s
dat
hun
e n 6411 p a s t o r i e
op de
hoe aangenaam dat
t o t
een
ak k oord. Daar do
een
s c hadeloos s t elling
g u l d e n , wa t , n a a r onz e mening,
Ertbrant
k erk
p a s t o o r
grondgebied lagen,zouden
, mit s
t i j d
46n
pas t orie
s amenwonen mo e s t
.
op B e l g i s c h
die
van
Ert brant .
S a me n h a d d e n d o t w e e
Pas
e r
v oorz ien
Me c h e l e n benoemde J o a n n e s J o o s e n , d e d i e n s t d o e n d e voor
t i j d -
.
v a n B r e d a benoemde A d r i a n u s
van geboort e,
i n
k erk
en de
pas t orie
b e i d e gebouwen a a n ons aan de Nederlanders
goon
k l e i n i g h e i d was
v an v oor
. zou
v oort aan
d e fi n i t i e f
t o t
do
dek enij
behoren en onze Noorderburen k regen een en p a s t o r i e
. . .
v an
v an
Ekeren
s p l i n t e r n i e u we 'cork
onze c ent en
O NDE RP A S TO O R In 1869 v r i j
t elde
Ert brant
r u i m 1500
z i e l e n
en
z i j n
g e b i e d was
uit ges t rek t .
Het v r a a g s t u k geen 11
j a a r
Het v o l g e n d n o e md -
en
van een onderpastoor t e
wac ht en
j a a r
reeds
zoals
drong
Kapellen
z ic h
op
do
t i j d
i n
we r d L u d o v i c u s Smet s
de paroc hianen waren t e v r e d e n
a l s
.
Ze • hoefden .
dusdanig
be-
.
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 12
13 B RA ND
e n
WE DE RO P B O UW
In de nacht
v an
8
op
9
mei 1894
t r o f
de
paroc hie
Ert brant
een z wa r e r a m p . De k e r k ,
w a a r v o o r men z o v e l e
na g e h e e l
i n
d e v lammen o n ,
j a r e n o n
gestreden
het
v uur
had, ging
b i j -
bedreigde eveneens
do p a s t o r i j . Maar h e t rochie
l o v e n moes t
nog zo arm.
v erder
on do
Men s c hoof
diens t en
een
v oorlopig
ov ereind g e b l e v e n muren e n t immerde e e n nog v 6 6 r
het
einde
o o k , a 1 was
v a n d o maand k o n d e
dak
a l t a a r
o v e r i n
erediens t
de
pa-
de
v i e r
elk aar,
e n
hernomen
worden De g e t e i s t e r d , d e g r van E r t b r a n t e n b l a n ges b ve i d eo z
e
k e r k s t o n d b i j n a op e n s b r e i d d e z i c h ges t adig z uidwaart s d e l k i i j d e n v a n nd e sg t e e n w e g .
Voor de z ov eelot e t ing
of
het
g i n g mon d a n o o k
aan nieuwbouw denk en
laat s t e in
maal
bes lot en
en
daartoe
bebouwde g e d e e l t e
weer
U i t e i n d e l i j k kocht
u i t , v o o r a l
aan eon werd
mon e e n g r o n d ,
v ergro-
t o t
het
meer
gelegen
van de paroc hie
I n 1897 namen d e we r k e n e o n aanv ang. Het w o r d d e
St
Diony s lus k erk
die
we
allemaal
kennen.
Ze h e e f t d r i e b e u k e n e n i s d e e n i g e i n h e e l d e o m t r e k l Ro ma a n s e s t i j l i s o p g e t r o k k e n . Z e w e r d i n 1 9 0 0 d o o r k a r d i d i e i n n a a l Goos s ens p l e c h t i g i n g e w i j d , m a a r was t o e n v a n b i n n e n n o g ver van
i n
ginnen.
Die
orde
.
k reeg
De
werk elijk e
de dienstdoende
en we m o e t e n z e g g e n , d a t heeft
gelev erd, a1
Het g r o o t s t e
doel
" a a n k l e d i n g " moes t
i s
deze
p r i e s t e r
het
dan
ook
a l
wat
we
van
pas t oor ec ht
v oor
z i j n
d i e
de g e s c h i e d e n i s
k os t en n i e t
t o
neg,binnen
dekken,dat
i n
de k erk , k un-
v e r t e l t , b i j
heef t ,
ons
wet en,
.
Bronnen 1. K e r k e l i j k e
rek ening
gebeurd.
ma n b e w o n d e r e n , i s d o o r z i j n t o e d o e n L : A s t a n d g e k o m e n Wa a r h i j d e v e l e d u i z e n d e n f r a n k e n v a n d a a n g e h a a l d n o d i g om a l
be-
dy namis c h work
t raps gewijs nu
nog
geschiedenis
van
door pas t oor Goet s c halc k x
W . B Ert brant . i n
lev en
pas t oor
t e
Ekeren
-
Bonk. 2. N a g e l a t e n
aantekeningen van
wi j l e n
Pol
Beinaerdts
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 13
1/4 J L A R S I T _ I P P E R S * * * * * * * * * * * * * * * * * * T* e K a a s k e r k e w o r d t h * * m * ent i n g e h u l d i g d . * * De t o r e n m hoog * -* ) z a l * a a r pt 1 9 4 6 d o o r o n b e o m * 1 6 * g e d y n amit eerd. *
1 9 3 0
*
De e c o n o m i s c h e Het
i s
held.
een I n
c r i s i s
begin
v ele
hoef t
van een
s t eden
De r o e p
'Rec ht
op
*
Sternberg Marlene
brengt
i n
* Ontdekking van de * Te Brugge
wordt
k enden warden
Europa
bereik t .
e n mas s ale we r k l o o s -
de
v olk s wijk on
echte
wordt
een
n i e u w element
i n
de
.
z i j n
Di e t r i c h
v ooral
I J z ermonu-
.
arbeid'
wes t ers e d e mo c r a t i c
v o l l e d i g
langdurige
z i j n
noodgebieden geworden
nu
et
nieuwe
de
hoof drol
planeet
het
fi l m
' D e
blauwe
engel'
met
.
Plut o
standbeeld van Guido Gez elle
inge-
huldigd, In
I n d i g - .en I ndoc hina
Irak
wordt
Paus P i u s
XI
I nhuldiging
s c h r i j f t
z al
l i t e r a t u u r
b i j
u i t s t e k
wereld *
Di t
lev en
z i j n
enc y c liek
v an de Zimmert oren Pearl
z i j
-
Buck
a l s
k r i j g e n , i n
Cas t i
Connubi
o v e r
moraalleer.
De A m e r i k a a n s e
l i j k s
u i t .
onaf hank elijk .
de k a t h o l i e k e
In 1938
breken opstanden
China
ges lot en
L i e r .
s c h r i j f t
eers t e
omdat
t e
East
v rouw-
z i j
o p
de
Wind
-
Wes t Wi n d
Nov elprijs
unieke
wijz e
had beschreven en de deuren land,
had
opengesteld
.
v oor
het
dage-
, v an een
v o o r de Wes t ers e
.
j a a r
1930
Nobelprijs
w o r d t
de Amerik aan
S i n c l a i r
Lewis
met
de
v ereerd.
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 14
J A A R S N I P P E R S * * * * * * *
* * * * * * *
* De
* * * * *
* * * * *
19 3 *4*******
*
fi l m
' A a n
het
Miles t one, naar
Lew A y r e s Bij
de
heden
Wes t elijk
het
Re ma r q u e , m a a k t s peelt
i n i n
u i t g e l o k t
f ront
gelijk namige
ov eral
preml6re
v erv olg
een
de
door
boek
van
geweldige
fi l m
B e r l i j n
geen nieuws '
d e
r o l
k omt
het
Eric h
indruk
v an
Lewis
Maria
.
P a u l Baumer
erns t ige
d e opk omende
v a n
ongeregeld-
n a z i p a r t i j .
* Sam De V r i e n d t s c h i l d e r t , i n o p d r a c h t v a n Di k s mu i d e l 'Kerstnacht aan de I J z or l , gelns pireerd door de k ort stondige wapens t ils t and * BelgiĂŤ in
hot
Op 7
v i e r t
z i j n
J ubelpark
honderjarig
de
b e s t a a n met
de Cinquant enaire
s ept ember 1930
en A s t r i d -
op de t weede k e r s t n a c h t
m e l t
geboorte
het
van een
t e
een
-
1914.
groot s
f ees t
Brus s el
p r i n s e l i j k
paar
-Leopold
z oont je. .
onze
huidige
k oning Boudewijn. Het
p r i n s j e
Jacobus o p Karel,
wordt
gedoopt
Ax el,
* Wereldt ent oons t elling liark t
van
gllde, van Kapellen, grote
de Brus s els e
k erk
van St
d e n Koudenberg o n d e r d e namen B o u d e wi j n , A l b e r t ,
Leopold,
Op d e G r o t e
i n
a t t r a c t i e
Gus t aaf t e
Ant werpen.
'Oud
met
BelgiĂŤ'
i s
de
St
Sebastiaans-
h a a r oude Kempis c he dans en,
de
.
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 15
16
De D o r p s s t r a a t e e u we n g e l e d e n Gevangen
i n
.
haar
pers pec t ief
enk ele mens en in de
r u s t
van t o e n
.
Ac h, mj, jn d o r p
0. .
(:)28'1. Cappell n Dorpstraat. Ru e du Village
CAril3e,tett L.wr.t EK* BUOlt •• ! ' •
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 16
Cappellen Z i c h t
t
d o rp
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 17
T R I N G N I E U W S * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Tijdens
de
secretaris
j a a r l i j k s e v ers lag
We o n t h o u d e n , o . m .
u i t h e t
s t at ut aire ov er
de
opt reden
verรง-adering bracht
a c t i v i t e i t e n van
Fr.
de
v an de C. K. K.
G l o r i e u x , .de j a a r -
l i j . Rubens t ent oons t elling, Ant werpen, Reims : s e Na h e t k a s v e r s l a g d o o r d e v o o r z i t t e r J . L e n a e r t s , v o l g d e g de v e r k i e z i n g v a n d e v o o r z i t t e r e n o n d e r v o o r z i t t e r v o l r o gens d e s t a t u t e n g e l d i g v o o r t w e e j a a r . t J. L e n a e r t s w i l h e t p e r s o o n l i j k wa t k a l me r aan doen e n e vt e r k o o s z i j n k a n d i d a t u u r n i e t m e e r t e s t e l l e n v o o r d e e volgende periode . n t et a l g e me n e s t e mme n w o r d t d a n J o h a n J a n s s e n s v e r k o z e n M o to o t n i e u w e v o o r z i t t e r . H e t o n d e r v o o r z i t t e r s c h a p v a n R . n Beuc k elaer wordt bev es t igd . De s De h e e r L e n a e r t s , d i e d e c . K . K , g r o t e d i e n s t e n bewez en t he e e f t a l s v o o r z i t t e r , b l i j f t a i s b e s t u u r s l i d z e t e l e n i n l het hoof dbes t uur . l * Oi o k d e a f d e l i n g e n k o z e n n i e u w e v o o r z i t t e r s g n Fg O C I D A K H e r m a n D e L e y e r , E r e v o o r z i t t e r g R . V a n I . Dr c k g HE e E K K UNDE g J o r i s V e r g a u w e * Ml e n v r o e g d e C . K . K . v o o r h e r v a t t i n g d e r e N i oteer dus v olgende dat a
voordrachten
d aandag 2 3 o k t o b e r g j . V a n U f f e l e n o v e r J o r d a e n s m e m b aandag 2 7 n o v e mb e r g Ams s oms o v e r ' G l i m l a c h a c h t e r d e e Chines e m u u r ' , m . m . v . V T B z V A B K a p e l l e n m o a a n d a g 1 1 d e c e m b e r fi l m a v o n d o v e r K a m e r o e n d o o r M , V a n e Dy c k , m. m. v . VTB - VAB K a p e l l e n k 2211111EL 2 2 j a n u a r i 19:79 H . Van Uf f elen ov er Parijs e n ma a n d a g 1 2 f e b r u a r i 1 9 7 9 R . G o f f a o v e r d e H o g e V e n e n . a a m a a n d t.F 2 6 m a a r t 1 9 7 9 g o n d e r w e r p w o r d t l a t e r m e d e g e d e e l d . n Telk ens
i n
de v ergaderz aal
Stationsstraat
47
t
e
v a n Ca f 6 Des
Kapellen.
Sports
Aanvang20
uur
.
't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 18