1 IIIIGG E S
Orgaan van "HOGHESCOTEu Kulturele Kring van Kapellen
Kultureel driemaandelijks tijdschrift - Jaargang
oomai
" T * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
B R U G G E S K
E.
Ledenblad v a n d e K u l t u r e l e K r i n g v a n K a p e l l e n " Ho g h e s c o t e " V . Z. W.
20째 J a a r g a n g n r 1 .
I nhoud.
f
e
b
r
u
a
r
i
1988.
1. Me n s e n v a n b i j o n s . . . J o s V a n B o u w e l . ( M a r i o n H u i b r e c h t s ) .
2. U w l i d g e l d v o o r 1 9 8 8 e n d e k o me n d e a k t i v i t e i t e n .
b
b l z . 2
l
z
.
7
3. G r o e p s t e n t o o n s t e l l i n g v a n K a p e l s e k u n s t e n a a r s ( C . H e n d r i c k x )
b l z . 8
4. K a p e l l e n i n d e o o r l o g 1 9 1 4 - 1 9 1 8 ( Ro g e r B a l b a e r t )
z
5. ' t B r u g g e s k e i n v r o e g e r e j a r e n .
b
b
l
l
z
10
23
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 1
I N ME MO RI A M
S T A F AMSSOMS.
Amssoms P e t r u s A u g u s t i n u s J os eph, g e n a a md d e S t a f , we r d g e b o r e n t e Me r k s e m o p 17 o c t o b e r 1 9 1 3 . H i j n a m i n 1937 d i e n s t a l s b e r o e p s m i l i t a i r en begon z i j n loopbaan op h e t f o r t v a n Me r k s e m. H i j wa s u i t e r a a r d b e t r o k k e n b i j d e v e l d t o c h t v an 1940. Na e e n a a n v a l w e r d h i j a l s v e r mi s t opgegev en. G e l u k k i g was h i j n o g i n e e n a n d e r e obus put k unnen wi p p e n b i j z i j n v r i e n d Kies ek ons u i t Merk s: ee m e n hen. ' s Av onds we r d e n z i j z a dan o o k g e v a n g e n g e n o me n g Ru h is elede b i j Brugge. i G e l u k k i g we r d d e z e l f d e d e j no v e r g a v e g e t e k e n d e n w e r d o h i j t erug naar huis ges t uurd. g jOp e i g e n k r a c h t t r o k h i j t e v o e t n a a r h e t k l o o s t e r i n B r u g g e w a a r u de - z u s t e r v a n z i j n v r i e n d k l o o s t e r l i n g e wa s . D a a r k r e e g h i j b u r g e r i sk l e d i n g , l e k k e r e t e n e n e e n b e d o m t e s l a p e n . ' s A n d e r e n d a a g s t r o k t h i j t e v o e t n a a r h u i s . I n 1942 we r d h i j t e we r k g e s t e l d o p h e t n o o r d s t a t i o n t e Wi l ma r s d o n k .
I n
1943 werd
h i j g e d e p o r t e e r d n a a r Ha mb u r g
U n t e r e l b e . D a a r n a m h i j d e v l u c h t t i j d e n s e e n g r o o t f o s f o o r b o mb a r d e me n t . Ti j d e n s h e t
verder verloop v an
bevrijders o p
de
oorlog dook
h i j o n d e r . To e n de
k o m s t w a r e n p l a n t t e h i j m e t Mon De B e u c k e l a e r d e w i t t e
ov ergav ev lag o p
h e t g e me e n t e h u i s v a n K a p e l l e n .
H i j
t r o k verder t en
s t r i j d e m e t h e t E n g e l s l e g e r l a n g s Ho o g . s t r a t e n .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1
Na d e
o o r l o g we r k t e h i j b i j h e t leger als sergeant v oor z i j n k inderen
P h i l o me n a e n V i r g i n i a e n z i j n e c h t g e n o t e J e a n n e . Do o r J a c k y ( L e n a e r t s ) tot d e
e n
R u d i ( V a n E r c k ) aanges prok en t r a d h i j t o e
K u l t u r e l e K r i n g v an K a p e l l e n wa a r h i j z i c h s t eeds b e r e i d w i l l i g
v oor a l l e s
e n n o g w a t i n z e t t e . V e l e j a r e n wa s h i j e e n z u i n i g e s c h a t b e —
wa a r d e r w e l k e u i t s p a a r z a a mh e i d d e B r u g g e s k e s z e l f r o n d d r o e g .
De S t a f
heeft
ons
n u
voor
en k i n d e r e n d a n k e n v o o r
a l t i j d v e r l a t e n op 9 f e b r u a r i 1988. Vrou. „:
d e vriendschap onderling
e n v o o r d e mo o i e
b l o e me n d o o r d e K u l t u r e l e K r i n g g e s c h o n k e n .
J eanne B r o e c k x .
Dankbare her inner ing a a n DE HE E R
Mevrouw J e a n n e A M S S O M S - BRO ECKX, zijn ec ht genot e;
STAF A M S S O M S echt genoot van M ev r ouw
JEANNE B R O E C K X Ridder in d e Leopolds or de; G ewapend W eer s t ander 1940-1945, kern A . S . , G eheim D ui k er Merksem; vereerd m et v er s c hillende m ilit air e eret ekens G ewezen S c hat bewaar der v a n d e Kult urele K r i n g K apellen " H o g h e s c o t e " : gebor en t e Merksem o p 17 ok t ober 1913 en godv r uc ht ig ov er leden t e Heide- K alm t hout , in h e t Rus t - e n V er z or gings t ehuis H o m e E ik enhof , op 9 f ebr uar i 1988. Voorzien v a n h e t H . S ak r am ent d e r z iek enz alv ing.
De H e e r e n M ev r ouw F r anç ois en P hiiom ena VERCAMMEN - AMSSOMS, De H e e r en M ev r ouw A nt oon e n V ir ginia BROOS A M S S O M S , z i j n k inder en; J ongeheer P at r ic k VERCAMMEN e n v er loof de Mejuf f rouw H i l d e V A N D E N BO SSCHE, J ongeheer J ohan BRO O S, z i j n k leink inder en; Z ijn M oeder ; Z ijn B r oer , S c hoonz us t er , N e e f en Nic ht ; Het v er plegend per s oneel v an het Rus t - e n verzorgingst ehuis H om e E ik enhof De f am ilies AMSSO MS, B RO E CK X e n BO G AERT S,
We h e b b e n af s c heid g e n o m e n van j o u w har t met o n s har t we h e b b e n o n z e h a n d e n gevouwen o m d e j o u w e om z e t e war m en een laat s t e m eal we h e b b e n af s c heid genom en een laat s t e gr oet gebr ac ht onze gedac ht en b i j j ou die w i j l i e f hadden en n i e t v er get en k unnen. Ugo V er bek e
danken U v a n h a r t e v o o r d e vele b l i j k e n v a n d e e l n e m i n g , bet oond b i j h e t ov er lijden van d e d i e r b a r e ov er ledene.
HAAST & Z n. begr af enis s en K apellen CO 664 20 62 Drukkerij V an d e n B ogaer d Put t e-Kap. Ce 664 22 13
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1
M E N S E N
V A N
B I J
O N S . . . J O S
V A N
B O U W E L .
T a l r i j k e i n w o n e r s v a n o n z e g e me e n t e herinneren z i c h de o o r l o g v an 1940-1945. A l s g r e n s g e me e n t e n a me n w i j e e n b i j z o n d e r e p o s i t i e in, z o we l v o o r a l s t i j d e n s de o o r l o g . De P u t t e n a a r s l e e r d e n l e v e n m e t " d e n d r a a d " , gingen op bez oek b i j f a mi l i e l e d e n o v e r de g r e n s , o f t r o k k e n n a a r Ne d e r l a n d om t e we r k e n . L a n d b o u we r s z a g e n p l o t s h u n v e l d e n e n w e i d e n i n t w e e g e s p l i t s t , o m d a t h u n e i g e n d o mme n d e lands grenz en ov ers c hreden.
Zo l e e f d e h e t g e z i n V a n B o u we l , l a n d b o u w e r s u i t d e E r t b r a n d s t r a a t met h u n n e u s gedurende d e prat en m e t
o p
d e
g r e n s . V a d e r , moeder e n
oorlog
op
h u n b o e r d e r i j werk en
ĂŠĂŠn van
de
v i j f
a c h t k inderen bleven e n wo n e n . Wi j gingen
z o n e n , J o s V a n B o u we l ( ° 1 9 2 0 ) . H i j n a m
i n 1 9 5 6 s a me n m e t z i j n o u d s t e z u s d e b o e r d e r i j v a n z i j n o u d e r s o v e r .
J os V a n B o u w e l h e r i n n e r t v an 1 9 3 9 - 1 9 4 0 n o g z e e r g o e d .
z ic h
Te r
d e vroege
e n
s t r e n g e wint er
v e r d e d i g i n g v a n d e g r e n s wa r e n i n
de g r o t e b a a n t e P u t t e v i j f g a t e n g e g r a v e n . I n e l k g a t w e r d o n g e v e e r 500 k g d y n a m i e t g e s t o k e n ; e r s t o n d e n b e s t e n d i g wa c h t e n i n d e b u u r t .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 2
3
Een k l e i n e v i j f h o n d e r d m e t e r v e r d e r , i e t s v o o r b i j d e k e r k , t e r h o o g t e v an d e h u i z e n v a n V a n S c h u e r we g e e n J a n G y s e n , w a r e n g r e p p e l s g e g r a v e n . Na a s t d e g r e p p e l s w e r d m e t z a n d z a k j e s e e n b i j n a t w e e m e t e r h o g e m u u r opget rok k en t u s s e n doorgang o v e r ,
d e
waar
huizen
e n
de
d e autobus n o g
straat
i n .
E r b l e e f een s ma l l e
net d o o r k on. Op 1 0 me i , d e d a g
d a t d e D u i t s e r s o n s l a n d b i n n e n v i e l e n , w e r d d e o mg e v i n g v a n d e g r e n s v olledig ont ruimd. de r a a d
z o
v er
D e d y n a mi e t we r d o p g e b l a z e n e n d e P u t t e n a a r s k r e g e n
mogelijk
weg
t e
t r e k k e n . D e me e s t e n g i n g e n t e v o e t
t o t a a n h e t s t a t i o n v a n K a p e l l e n . V a n d a n a f wa s h e t i e d e r v o o r z i c h .
'' :,---,- --.---''..--- ' . -, , ----, 1 , .
-. , _ , - - ,- - , . . 1 ' _14, v---.---,..;4.' - - - w -----' _. . --,±•. -_ , , -- = . _i— - - - •- -•,:, _,,.__------.-____--4 ------ z, __,,--t _ -..--.7.„--., -, -=----; „ ;i :. ---. .L - - -, - - zi 4- - --• _ , .r . n ' l - i i i A . i 0 p r 1 - - - - P s i * w i l , . . . _ =- m- r , -. 4 1 _ . ' ' 4 _ . _ 4 1 '. _ – 61 Lrr 1 J os e n e e n a a -n t a l l e e f t i j d s g e n o t e n b l e v e n me t d e t r e i n t u s s e n T i e l t e n Ro e s e l a r e hangen. De j o n g e n s k o z e n h e t z e k e r e v o o r h e t o n z e k e r e en z e t t e n h u n v l u c h t t e v o e t v e r d e r . Z i j s l i e p e n d i e n a c h t b i j b u r g e r s i n d e b u u r t . D e v o l g e n d e mo r g e n g i n g e n z i j o p s t a p n a a r R o e s e l a r e . Da a r
aangek omen, o n t m o e t t e n
z i j
t o t
h u n g r o t e v e r b a z i n g J os T o u d s t e
b r o e r i n e e n c a f é a c h t e r e e n f e r me p o t Ro d e n b a c h . H i j w i s t t e v e r t e l l e n dat
o u d e r s V a n B o u we l , d e j o n g s t e z o o n , e n d e b r o e r s d i e a l s o l d a a t
wa r e n g e w e e s t ,
i n
Me r k s e m
v erblev en.
Z i j
z ouden z o
s n e l mo g e l i j k
t erug naar h u i s gaan.
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 3
Een s e r g e a n t v a n
het
B e l g i s c h l e g e r v e r z a me l d e e e n a a n t a l
milit ieplic ht ige v luc ht elingen
e n
zorgde
e r
v o o r d a t z i j me t de t r a m
v an R o e s e l a r e n a a r V e u r n e k o n d e n r e i z e n . P e t r u s S t o c k m a n s , A l b e r t De B e u c k e l a e r e n
Jos
V a n Bouwel v e r t r o k k e n v a n u i t Veurne t e v oet
naar Di k s mu i d e . O n d e r we g v i n g e n z i j e e n k i p , l i e t e n e r op d e b o e r d e r i j s oep v a n m a k e n ,
e n
deelden h e t
eten
met
d e boer en de boerin, i n
r u i l v oor brood en bot er.
Te D i k s m u i d e w e r d e n nisatie d i e
z i j opgev angen d o o r een v r i j w i l l i g e r s o r g a -
d e o p v a n g e n h u i s v e s t i n g v a n v l u c h t e l i n g e n op z i c h had
genomen. O n z e P u t s e j o n g e n s t r o k k e n v e r v o l g e n s n a a r O o s t e n d e .
In Ma r i a k e r k e h o o r d e n
z i j
gewapende o o r l o g w a s v o o r b i j . naar h u i s
t e
genomen. N a
gaan.
Z i j
d e
Jos,
wa p e n s t i l s t a n d af k ondigen. Petrus
De
e n Albert besloten t erug
w e r d e n o n d e r we g d o o r D u i t s e s o l d a t e n g e v a n g e n
t wee dagen ontsnapten
z i j
u i t
h e t k a mp . Een lange en
g e v a a r l i j k e e n z e k e r e e n v e r mo e i e n d e r e i s b r a c h t h e n v i a d e L i n k e r o e v e r (de D u i t s e r s h a d d e n d a a r e e n b r u g l i g g e n ) e n Me r k s e m t e r u g n a a r h u i s .
J os b l e e f we r k e n . M e t
d e ganse oorlog
z i j n
ouders
een "v oorlopige inv rijheids t elling"
r e l a t i e f v e i l i g . Kwam e r t i j d i g k o n v erwit t igen. een g r o o t
b i j
t oc h kontrole,
Op
weg v an
het
was
i n
e r
o p de b o e r d e r i j d e h a n d wa s h i j
a l t i j d i e ma n d d i e
v e l d n a a r d e b o e r d e r i j wa s
g a t g e g r a v e n , w a a r i n d e j o n g e n s z i c h me t p a a r d e n a l k o n d e n
v erbergen. J o s
werd s lec ht s
ĂŠĂŠn
keer
n a a r A n t we r p e n gebrac ht ; h i j
k on t o e n o n t s n a p p e n .
De e e r s t e b e z e t t i n g s w e k e n w e r d de s c h a d e d i e was o n t s t a a n ,
door t e
de
d e Put s e bev olk ing verplicht
o n t p l o f fi n g v a n h e t d y n a m i e t o p d e g r o t e b a a n
herstellen.
De
grens
bleef,
i n
tegenstelling t ot
1914-1918, g e d u r e n d e d e o o r l o g open. B e l g i s c h e douane e n Du i t s e s o l d a t e n hielden k ont roles b i j de prik k eldraad.
De l a n d b o u w e r s w e r d e n v e r p l i c h t gemeent e, v l e e s
t e
leveren aan
d e o v e r h e i d . V o o r e e n l a n d b o u we r d i e
z i j n v o o r n a a ms t e i n k o ms t e n h a a l d e d i t s o ms p r o b l e me n me e . O m h e t
o m t e g e n b e t a l i n g - door d e
u i t
me l k k o e i e n en k leinv ee brac ht
opgelegde a a n t a l kilogram t e halen
moes t h i j k i e z e n : t w e e m e l k k o e i e n o f z i j n b e s t e d e k s t i e r .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 4
De d i e r e n w e r d e n s oms t e v o e t n a a r d e L o o s p l a a t s i n A n t we r p e n g e b r a c h t . Da a r w e r d e n z e g e s l a c h t . D e d i e r e n v e r o o r z a a k t e n o o k w e l e e n s p r o b l e m e n met d e d o u a n e . W a n n e e r kwam, m o c h t
het
dier
e r
het
é é n ontsnapte e n land
o v e r de grens t e r e c h t
n i e t me e r i n . I n - e n u i t v o e r v a n v e e
was v e r b o d e n . D e r g e l i j k e p r o b l e m e n w e r d e n d a n i n d e r m i n n e o p g e l o s t .
Aardappelen w e r d e n
i n
d i e p e groev en gegraven.
h a d t we e
v oordelen:
z e
om z e
v i n d e n . T o c h we r d e n o o i t ongev eer 1. 500 k g aardappelen v an
t e
b l e v e n g o e d b e wa a r d e n
D i t
d i e v e n k r e g e n het moeilijk er
de V a n B o u w e l s v e r v a n g e n d o o r s t r u i k g e w a s . D e d i e f s t a l k wam p a s d a g e n na h e t
f e i t
z e l f
aan
het
l i c h t
e n
Jos
i s e r n o o i t a c h t e r g e k o me n
wi e m e t d e " p a t a t t e n " w e g wa s .
Na e n k e l e m a a n d e n l e e r d e m e n l e v e n m e t
de
b e z e t t i n g en de
gev olgen d a a r v a n o p h e t b o e r e n b e d r i j f . To e n o p h e t e i n d e v an de o o r l o g h e t s c h i e t e n o p n i e u w b e g o n , m o e s t o o k d e f a m i l i e V a n B o u we l e e n a a n t a l gev aren t r o t s e r e n .
Zij hebben s l e c h t s V2 a a n v a l . buren, d e in. D e
é é n m a a l m o e t e n v l u c h t e n v o o r e e n V1 o f
Hun boerderij werd gelukkig f a mi l i e Buys
dochter v an
i n
de
niet
g e r a a k t , ma a r b i j h u n
d e P o s t b a a n o p Ne d e r l a n d , s l o e g een V1
f a m i l i e B u y s wa s i n h a a r k a me r e n b l e e f b o v e n
op d e b r o k s t u k k e n s t a a n . O o k
d e m o e d e r B u y s , d i e beneden n a a s t de
k a c h e l s t o n d , o v e r l e e f d e d e i n s l a g . N o n k e l G e r a r d V a n B o u we l v e r z a m e l d e de b r o k s t u k k e n v a n
Vl' s
e n
V2's
e n ma a k t e
e r e e n hobby v a n om e r
k o l e n s c h o p p e n e n d e r g e l i j k e v a n t e ma k e n .
De f a m i l i e V a n B o u w e l b e s l i s t e de w o o n p l a a t s
na
d e
aanv allen beneden i n
t e s l a p e n . B o v e n wa s h e t t e g e v a a r l i j k . B o v e n d i e n h a d d e n
z i j g e e n v o o r d e u r me e r ; d e D u i t s e r s h a d d e n d i e g e b r u i k t b i j d e h e r s t e l lingen a a n was g a n s
d e
d e
grot e baan
t i j d
af ges lot en. J o s
met
s liep
i n
h e t b e g i n v an de o o r l o g . De deuropening
e e n a a n t a l i n d e r h a a s t aanéén g e k l o p t e pl ank en bijna
t wee
j a a r
i n
d e s t allen b i j de k oeien
en d e v a r k e n s . E r w e r d i mme r s a l t e v e e l g e s t o l e n .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 5
De l a a t s t e d a g e n v a n v an o v e r
d e Schelde n a a r
d e
d e
o o r l o g k wa me n v e l e Du i t s e r s
g r e n s t o e . De Wi t t e B r i g a d e h a d o p h e t
e r f v a n d e V a n B o u we l s m e t b a l e n s t r o e e n g r o t e v i e r k a n t e b e s c h e r m i n g s muur o p g e t r o k k e n . H u n m a t e r i a a l een D u i t s e o f fi c i i e r , nac ht en, h e t k lonk h e t
o p
d i e
z at
t u s s e n h e t s t r o v erborgen. To e n
m e t z i j n ma n s c h a p p e n o p h e t e r f w i l d e o v e r -
m a t e r i a a l v o n d , we r d de s i t u a t i e ev en s pannend. G e l u k k i g d a t o g e n b l i k g e l o o f wa a r d i g d a t een groep Du i t s e s o l d a t e n
de n a c h t v o o r d i e n o o k o p h e t e r f w a r e n g e b l e v e n . Z i j h a d d e n v e r m o e d e l i j k dat ma t e r i a a l a c h t e r g e l a t e n . De Du i t s e r s b l e v e n t o t de Engels e s o l d a t e n e n i g e d a g e n l a t e r o p h e t e r f a a n k wa me n .
Na a s t d e e k o n o m i s c h e , s o c i a l e de b o e r d e r i j
z e l f
en
de
(250. 000 f r t o t 3 0 0 . 0 0 0 r ,
e n
m o r e l e s c h a d e , h a d d e n ook
s t a l l i n g e n z w a r e b e s c h a d i g i n g e n opgelopen i n d i e t i j d e e n h e l e s o m) .
Na v e r l o o p v a n e n k e l e m a a n d e n w e r d
het
n o r ma l e v ooroorlogs e lev en
op d e b o e r d e r i j h e r n o e mn .
Ma r i o n H u i b r e c h t s .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 6
UW L I D G E L D V O O R 1 9 8 8 .
Ook d i t
jaar
i s
o n z e p e n n i n g me e s t e r
e r
o p n i e u w i n ges laagd
om d e 2 e i n d j e s n o g d e g e l i j k a a n e l k a a r t e k n o p e n .
He t
i s
voor ons
dan
o o k e e n genoegen d a t w i j U k unnen me l d e n
dat w i j h e t l i d g e l d v o o r 1988 behouden o p 200 f r p e r g e z i n .
I ndien e r
lezers
z i j n
d i e
ons
fi n a n c i e e l
e e n beetje wi l l en
h e l p e n d a t z a l d i t g e b a a r u i t e r a a r d m e t g r o t e d a n k a a n v a a r d wa r d e n .
Alle l e d e n w e l k e e e n b i j d r a g e v a n mi n s t e n s 5 0 0 wo r d e n b e s c h o u w d a l s
erelid.
De
l i j s t
van
f r
betalen
d e e r e l e d e n z a l wo r d e n
g e p u b l i c e e r d i n h e t v o l g e n d e n u mme r v a n ' t B r u g g e s k e .
Neem v l u g
een pen
e n
v u l bijgev oegd o v e r s c h r i j v i n g s f o r mu l i e r
i n e n v e r g e e t d a n n i e t om h e t a f t e g e v e n b i j u w b a n k .
Dank v o o r u w b e g r i p e n u w s t e u n .
KOMENDE A K T I V I T E I T E N .
U k an a l v a t i n uw agende_de v o l g e n d e d a t a n o t e r e n :
25 m a a r t 1 9 8 8 : E e n v o o r d r a c h t a v o n d o v e r d e p o l d e r d o o r d e h e e r J o p p e n , e r e — g e me e n t e s e c r e t a r i s v a n S t a b r o e k . 22 a p r i l 1 9 8 8 : J a a r v e r g a d e r i n g m e t f e e s t m a a l . 29 m e i 1 9 8 8 : D o r p s d a g . j u l i 1988: g r o t e k e r mi s t e n t o o n s t e l l i n g . 27 a u g u s t u s 1 9 8 8 : o n z e j a a r l i j k s e s u c c e s r e i s . 26 n o v e mb e r 1 9 8 8 : s t a d s w a n d e l i n g .
Ui t e r a a r d o n t v a n g t U t e n g e p a s t e t i j d e n o g a l l e b i j k o me n d e i n l i c h t i n g e n .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 7
GROEPSTENTOONSTELLING V A N K A P E L S E K UNS TE NA A RS .
T r a d i t i e g e t r o u w o r g a n i s e e r d e d e K u l t u r e l e K r i n g Ho g e s c o t e e e n g r o e p s t e n t o o n s t e l l i n g v a n K a p e l s e k u n s t e n a a r s , d i t k e e r i n s a me n we r k i n g m e t d e g e me e n t e lijk e kultuurdienst. De t e n t o o n s t e l l i n g h a d p l a a t s 23 d e c e m b e r 1 9 8 7 .
i n
d e z a a l Co n c o r d i a e n l i e p v a n 2 1 t o t e n me t
D e d e e l n e me r s w a r e n a l l e n a f k o ms t i g
u i t
Kapellen en l i d
2
f o t o g r a f e n en 5
v an d e K u l t u r e l e K r i n g . He t d e e l n e m e r s v e l d w a s
z e e r uiteenlopend:
2 9
schilders,
b e e l d h o u we r s . H e t wa s d e e e r s t e m a a l d a t e r 2 f o t o g r a f e n d e e l n a me n a a n d e t e n t o o n stelling: Hugo Bogaerts prestatie. H e t
ging
e n
hier
P h i l i p Thijs s en.
duidelijk
Z i j
l e v e r d e n e e n o p me r k e l i j k e
n i e t om " z o ma a r f o t o ' s " ma a r om K u n s t me t
een g r o t e K .
Bij
d e
Zij s c h i l d e r t
schilders
v i e l ons b i j z o n d e r h e t we r k o p v a n A n g é l i n e P o u l i s s e n .
n a m e l i j k a l l e e n o p p u r e z i j d e . H e t r e s u l t a a t wa s z e e r o p m e r k e l i j k
en k e n d e v e e l s u c c e s b i j h e t p u b l i e k . Ook j o n g e s c h i l d e r s o n t b r a k e n n i e t o p h e t a p p è l . F a u s t E r i c ( 2 0 j a a r ) m e t v o o r a l z ijn "Kubis t is c he impres s ie",
V a n A c k e r e n Do mi n i q u e ( 2 4 j a a r ) m e t h a a r z i c h t e n
v an d e K a l m t h o u t s e H e i d e
D é s i r o n D i m i t r i ( 1 6 j a a r ) m e t e e n m e i s j e s fi g u u r
e n
in oostindische i n k t .
Te r r y N e l i s s e n e x p o s e e r d e m e t in kunstgarens. O n s o p me r k e l i j k g o e d . s t een e n
1
kopje
inziens
was
2
g o b e l i n s e n w o l e n me t e e n w a n d t a p i j t
vooral
d e
k w a l i t e i t v a n d e b e e l d h o u wwe r k e n
M a r i a L e e n a e r t s u i t E k e r e n e x p o s e e r d e me t 4 we r k e n i n k u n s t i n
k e r a mi e k ,
al l en
v a n e e n u i t z o n d e r l i j k hoge k w a l i t e i t .
Lea L é p é e s t e l d e e e n " F i g u u r " t e n t o o n , g e b o e t s e e r d i n p l a a s t e r e n e e n " N a a k t " in g r o v e c h a mo t t e geboet s eerd e n gebak k en.
J e f
V e r w i m p b r a c h t 2 we r k e n i n
y t o n g me e : " K i k k e r " e n " R o n d i n g e n " e n 1 w e r k i n h o u t e n p o l y e s t e r : " B e w e g i n g " . Ook d e w e r k e n v a n A n d r e d e H o n d t k e n d e n v e e l s u c c e s b i j h e t p u b l i e k : " B r a n d i n g " , "Abs t rac t ", " I n z i c h t " Hi j
i s
e n
"Wij".
e e n pottenbakker.
De
H u g o B e r v o e t s i s e i g e n l i j k g e e n b e e l d h o u we r .
werk jes
d i e
h i j
t e n t o o n s t e l d e z i j n dan ook op
de d r a a i s c h i j f g e c r 6 e r d : " 1 2 / 2 2 , " I j s b e e r t j e s " , " S p l i t " e n " K r a a k n e t " .
Woens dagav ond w a s duiden d i e
d e
eerste
7
d e
j u r y
op
het
a p p è l o m e e n a a n t a l we r k e n a a n t e
ma a n d e n
i n
d e i n k o m h a l v a n h e t g e me e n t e h u i s z u l l e n
t e n t o o n g e s t e l d wo r d e n .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 8
1 1
D
e
j u r y
bestond
Balbaert e n
u i t
Me v r . A i d a V o s , J . P . V a n d e r K r i e k e n , J o h a n J a n s s e n , R o g e r
stond onder
d e des k undige l e i d i n g v an Mi c h e l Kooien e n de s c hepen
v an k u i t u u r E d d y B r u y n i n c k x .
Di t z i j n de laureat en: j a n u a r i : V a n Kerc k hov en J ac ques Leenaert s Ma r i a
4
P
a
pot loodt ek eningen.
r
i
a Kopje i n k e r a mi e k .
f ebruari: Vossaert Pet er
Ingrid.
B e r v o e t s Hu g o
Ijsbeertjes. Split.
ma a r t
:
S o e t e r s Ro s a
april
:
Poulis s en Angéline
mei
:
B a l l e r i n a d r o o m .
L i n d k e Re n a t e
V
o
K a n t
g
e
l
s
w i n k
.
e i t
j e .
K r o e g i n A n t we r p e n . Lépée L e a juni
:
N
Peet ers Ma r i a De H o n d t A n d r e
juli
:
a
a
F
i
g
B
r
a
V a n Ho n s t é Fr a n s
P
o
n e
k
t
u
u d s
.
i j
r
.
n
g
e
s
. .
W i j we n s e n h e n n o g ma a l s p r o fi c i a t .
Alle d e e l n e me r s w a r e n
het
erover eens
dat
d e ex pos it ieperiode veel
t e k o r t wa s e n d a t d i t v o o r d e k u n s t e n a a r s w e i n i g i n t e r e s s a n t i s . Ho o f d b e d o e l i n g w a s e c h t e r moet e c h t e r m o g e l i j k
z i j n
d e
selectie van
d e k u n s t w e r k e n v a n d e ma a n d . H e t
d e z e a a n g e l e g e n h e i d t e c o mb i n e r e n me t e e n t e n t o o n -
s t e l l i n g d i e oo k v o o r d e k uns t enaars d e mo e i t e l o o n t .
Nog e v e n g e d u l d h e r e n
( e n v r o u we n ) k u n s t e n a a r s , me t een b e e t j e g e l u k
wo r d t é é n d e z e r d a g e n d e r e s t a u r a t i e v a n d e p a s t o r i j a a n g e v a t .
He n d r i c k x C a r i n a . Cu l t u u r f u n c t i o n a r i s .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 9
KAPELLEN E N D E O O RL O G 1 9 1 4 - 1 9 1 8 .
Op z o n d a g
2
augustus 1914
t e
1 9
u u r o v e r h a n d i g d e de heer
v on B e l o w - S a l e s k e , D u i t s m i n i s t e r , e e n u l t i m a t u m a a n d e h e e r D a v i g n o n , B e l g i s c h M i n i s t e r v a n B u i t e n l a n d s e Za k e n , e n wa a r v a n d e t e k s t l u i d d e :
Ze e r v e r t r o u w e l i j k . Ui t b e t r o u w b a r e i n l i c h t i n g e n d o o r d e Du i t s e Re g e r i n g ont v angen, b l i j k t dat d e F r a n s e s t r i j d k r a c h t e n v o o r n e me n s z o u d e n z i j n op t e
rukken langs
bes t aan n o p e n s
het
naar
d e Ma a s
G i v e t e n Namen. D e z e b e r i c h t e n l a t e n g e e n t w i j f e l inzicht
v a n F r a n k r i j k om D u i t s l a n d o v e r B e l g i s c h
grondgebied aan t e v a l l e n .
De D u i t s e K e i z e r l i j k e R e g e r i n g v r e e s t t e r e c h t d a t B e l g i ë , n i e t t e g e n s t aande z i j n
beste
wi l ,
n i e t
i n
staat
z al
z i j n e e n F r a n s e o p ma r c h
v an z u l k e o m v a n g z o n d e r h u l p t e b e l e t t e n . H i e r u i t b l i j k t m e t v o l d o e n d e z ek erheid de t egen Du i t s l a n d g e r i c h t e b e d r e i g i n g .
He t i s v o o r h e t z e l f b e h o u d v a n D u i t s l a n d g e b i e d e n d e p l i c h t d e z e v i j a n d e l i j k e a a n v a l t e v o o r k o me n .
De D u i t s e R e g e r i n g z o u
het
z e e r bet reuren indien België het a l s een
daad v a n v i j a n d s c h a p t e g e n o v e r h a a r b e s c h o u w e n mo e s t , z o D u i t s l a n d , door d e m a a t r e g e l e n d o o r
z i j n
v i j a n d e n g e n o m e n , e r t o e g e d wo n g e n i s
het B e l g i s c h grondgebied t e s c henden.
Te n e i n d e e l k
mi s v e r s t a n d
t e
v o o r k o me n v e r k l a a r t
d e Du i t s e Re g e r i n g
het v olgende: 1. D u i t s l a n d b e o o g t g e e n e n k e l e d a a d v a n v i j a n d s c h a p t e g e n o v e r B e l g i ë . I ndien B e l g i ë
e r
i n
t egenov er D u i t s l a n d dan v e r b i n d t ting,
d e
t oes t emt , e e n
i n
de
o o r l o g die uit brek en gaat,
welwillende onz ijdigheid
t e
behouden,
d e Du i t s e Re g e r i n g z i c h , h a r e r z i j d s b i j d e v r e d e s s l u i -
v o l l e d i g e o n a f h a n k e l i j k h e i d en ons c hendbaarheid v an B e l g i ë
t e wa a r b o r g e n . 2. D u i t s l a n d v e r b i n d t z i c h , o p d e z e v o o r w a a r d e , h e t B e l g i s c h g r o n d g e b i e d te v erlat en, z odra de v rede ges lot en i s . 3. I n d i e n B e l g i ë e e n w e l w i l l e n d e h o u d i n g a a n n e e mt i s D u i t s l a n d b e r e i d , in o v e r l e g m e t
d e B e l g i s c h e ov erheden, t e g e n baar geld alles t e
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 10
k open w a t
e r
voor
z i j n
t r o e p e n m o c h t n o d i g z i j n en e l k e s c hade
t e v e r g o e d e n d i e d o o r h e t D u i t s e l e g e r mo c h t v e r o o r z a a k t w a r d e n . 4. I n d i e n B e l g i ë e c h t e r e e n v i j a n d e l i j k e h o u d i n g a a n n e e mt t e g e n o v e r de D u i t s e t r o e p e n , i n d i e n i n h e t b i j z o n d e r d e f o r t e n v a n d e Ma a s we e r s t a n d b i e d e n , e n o n z e o p ma r c h w o r d t b e m o e i l i j k t d o o r v e r n i e l i n g d e r b a n e n , d e r s p o o r we g e n , t u n n e l s e n a n d e r e k u n s t w e r k e n , d a n z a l Du i t s l a n d t o t
z i j n l e e d we z e n g e d wo n g e n z i j n ,
België
a l s
vijand
t e b e s c h o u we n . I n d i t g e v a l k a n D u i t s l a n d g e e n v e r b i n t e n i s t e g e n o v e r België o p
z i c h n e m e n e n z o u d e n d e w a p e n s mo e t e n b e s l i s s e n o v e r
de w e d e r z i j d s e v e r h o u d i n g e n d e r t w e e l a n d e n i n d e t o e k o m s t .
De D u i t s e R e g e r i n g k o e s t e r t z al e n
dat
de
vaste hoop
d a t
d i t n i e t ges c hieden
d e B e l g i s c h e R e g e r i n g d e m a a t r e g e l e n t r e f f e n z a l om t e
v oork omen d a t
f e i t e n z o a l s h o g e r b e d o e l d z i c h z o u d e n v oordoen. I n
d i t g e v a l z u l l e n de v riends c haps banden d i e onz e b e i d e l a n d e n v erbinden o n v e r b r e e k b a a r b l i j v e n i n d e t o e k o ms t .
Op 3
augustus 1914 s t uurde
d e B e l g i s c h e Re g e r i n g reeds h e t
v olgende a n t wo o r d n a a r Du i t s l a n d :
De n o t a
i s
voor
g e we e s t . D e
' s
K o n i n g Re g e r i n g een d i e p e e n p i j n l i j k e v e r r a s s i n g
inz ic ht en welk e
t egens praak m e t
de
z i j
Frank rijk
t en
laste
uit druk k elijk e verklaringen d i e
l e g t
o p
1
zijn in
augustus
namens d e R e g e r i n g d e r R e p u b l i e k g e d a a n we r d e n .
Tr o u we n s , i n d i e n ,
i n
s t rijd
met
o n z e v e r wa c h t i n g e n ,
d e
Belgische
o n z i j d i g h e i d mo e s t ges c honden wo r d e n d o o r F r a n k r i j k , d a n z ou B e l g i ë al z i j n
i n t e r n a t i o n a l e v e r p l i c h t i n g e n n a k o me n e n
zou
z ic h
m e t de
mees t e k r a c h t d a d i g h e i d t e g e n d e o v e r w e l d i g e r v e r z e t t e n .
De T r a k t a t e n v a n 1 8 3 9 , b e k r a c h t i g d d o o r d e T r a k t a t e n v a n 1 8 7 0 , s t e l d e n de o n a f h a n k e l i j k h e i d e n
de
o n z i j d i g h e i d v a n B e l g i ë v a s t , onder de
g a r a n t i e d e r mo g e n d h e d e n , w a a r o n d e r d e R e g e r i n g v a n Z. M. d e K o n i n g v an P r u i s e n .
België h e e f t s t eeds z i j n i n t e r n a t i o n a l e v e r p l i c h t i n g e n get rouw nageleef d het h e e f t z i j n p l i c h t gedaan i n een gees t v an oprec ht e o n p a r t i j d i g h e i d ; het h e e f t
n i e t s v e r wa a r l o o s d o m
z i j n
onzijdigheid
t e handhav en o f
te doen eerbiedigen.
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 11
il
De a a n s l a g t e g e n
z i j n
o n a f h a n k e l i j k h e i d , wa a r me e d e Du i t s e Re g e r i n g
België b e d r e i g t , z ou k l a a r b l i j k e l i j k een s c hending z i j n v an h e t v olk enrec ht . Geen e n k e l s t r a t e g i s c h b e l a n g r e c h t v a a r d i g t een rec ht s s c hending. I n d i e n B e l g i ë d e v o o r s t e l l e n a a n v a a r d d e d i e h a a r b e t e k e n d we r d e n , z ou h e t
d e
e e r der nat ie prijsgeven, en t e g e l i j k e r t i j d z i j n v erplic h-
t i n g e n t e g e n o v e r E u r o p a o n t r o u w wo r d e n .
De r o l
indachtig
d i e
B e l g i ë s e d e r t meer d a n t a c h t i g jaar vervult
i n d e we r e l d b e s c h a v i n g , w e i g e r t h e t t e g e l o v e n d a t d e o n a f h a n k e l i j k h e i d v an B e l g i i ë
n i e t
z o u k u n n e n g e v r i j wa a r d wo r d e n d a n t en p r i j z e v an
de s c h e n d i n g o n z e r o n z i j d i g h e i d . Moc ht o n z e h o o p w o r d e n b e d r o g e n , d a n bes lot en d o o r
a l l e
mi d d e l e n waarov er
i s
d e B e l g i s c h e Re g e r i n g v a s t
z i j
b e s c h i k t , z i c h t egen elk e
aans lag op h a a r r e c h t t e v e r z e t t e n .
Promp w e r d
o p 4 a u g u s t u s t e 6 u u r ' s mo r g e n s h e t D u i t s e a n t w o o r d
o v e r g e ma a k t a a n d e B e l g i s c h e R e g e r i n g : Ik h e b opdrac ht gek regen e n dat , g e z i e n
het
heb
d e e e r uw E x c e l l e n t i e t e b e r i c h t e n
weigerend ant woord v a n
goedbedoelde v o o r s t e l l e n v a n
d e
i s
K o n i n g s R e g e r i n g op de
K e i z e r l i j k e Re g e r i n g , dez e t o t haar
g r o o t s p i j t g e d wo n g e n z a l z i j n , d e s n o o d s m e t d e wa p e n s , d e v e i l i g h e i d s ma a t r e g e l e n t e
treffen
di e
nodig
z i j n g e b l e k e n t e g e n o v e r d e Fr a n s e
bedreiging.
Op 4
augustus 1 9 1 4
t roepen o n z e g r e n z e n
t e
8 u u r ' s mo r g e n s o v e r s c h r e d e n d e D u i t s e
b i j G e mme n i c h e n d r o n g e n z i j h e t L a n d v a n He r v e
binnen. Te 9 u 3 0 w e r d
het
Parlement
b i j
h o o g d r i n g e n d h e i d s a me n g e r o e p e n e n
a a n h o o r d d e d e Ho g e V e r g a d e r i n g d e v o l g e n d e t o e s p r a a k v a n K o n i n g A l b e r t :
Mi j n e He r e n , No o i t , s e d e r t 1 8 3 0 , dan d i t : v an o n s
d e
land,
goederen, d e
B e l g i ë e e n gewic ht iger o g e n b l i k beleefd
i n t e g r i t e i t v an ons grondgebied wo r d t b e d r e i g d . De k r a c h t
recht,
v oor o n s
heef t
d e d a t
s y mp a t h i e d i e d e andere n a t i e s s t eeds hebben gehad zo t r o t s i s op z i j n ins t ellingen en z i j n z edelijk e
noodz ak elijk heid v a n e e n onaf hank elijk België voor het
e v e n wwi c h t v a n E u r o p a , l a t e n o n s n o g h o p e n d a t d e g e v r e e s d e g e b e u r t e n i s s en z u l l e n w a r d e n a f g e w e n d . M a a r m o c h t o n z e h o o p b e d r o g e n w a r d e n moc ht en w i j
verplicht
ons g r o n d g e b i e d e n zullen w e
z i j n
ons
t e
v e r z e t t e n t egen de s c hending v an
onz e bedreigde haardsteden
t e
verdedigen,
dan
d e w a p e n s o p n e m e n e n o n z e p l i c h t d o e n , b e r e i d a l s we z i j n
de g r o o t s t e o f f e r s e r v o o r t e b r e n g e n .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 12
Reeds s t a a t
o n z e wa k k e r e j e u g d
v as t bes lot en m e t
t e
wa p e n , v o o r elk e gebeurlijk heid,
o n z e t r a d i t i o n e l e har dnek k i ghei d en k oelbloedigheid
het Vaderland i n nood t e v erdedigen. I n naam d e r N a t i e , s t u u r i k h a a r e e n b r o e d e r l i j k e g r o e t .
Ov eral,
i n
Vlaanderen e n
bezielt eenz elf de gev oel
i n
WalloniĂŤ,
a l l e
harten:
eenz elf de v i z i o e n b e h e e r s t
a l l e r
i n d e
de s t eden en op het land, l i e f d e v oor h e t Vaderland;
gees t : onz e onafhankelijkheid
i s
b e d r e i g d ; a l l e n v o e l e n e e n z e l f d e g e b i e d e n d e p l i c h t : h a r d n e k k i g we e r s t a n d te bieden.
In de z e gewic ht ige ogenblik k en, k a l me m a a r b e s l i s t e m o e d e n Van b e i d e w e r d r e e d s
z i j n t we e deugden v o l s t r e k t v e r e i s t :
g e s l o t e n e e n d r a c h t t us s en a l l e Belgen.
o p s c h i t t e r e n d e w i j z e g e t u i g e n i s gegev en v o o r
de o g e n v a n h e t g e e s t d r i f t i g e v o l k .
Onze o n b e r i s p e l i j k e m o b i l i s a t i e , h e t g r o o t a a n t a l v r i j w i l l i g e d i e n s t n e mi n g e n ,
d e
t oewijding
d e r burgerbevolking e n
d e opofferingsgeest
i n d e g e z i n n e n , h e b b e n o p o n w e e r l e g b a r e w i j z e d e s t e r k e mo e d a e t o o n d die h e t Belgis c h y o l k b e z i e l t . Nu i s h e t o g e n b l i k v a n d e d a a d .
Ik h e b
U
bijeengeroepen, M i j n e Heren,
t oe t e
lat en
z ic h
i n
o m a a n d e We t g e v e n d e K a me r s
e e n z e l f d e g e v o e l v a n o p o f f e r i n g me t h e t g e b a a r
v an h e t v o l k t e v e r e n i g e n . Gij z u l t ,
M i j n e Heren,
b i j
hoogdringendheid, v oor het leger en v oor
de o p e n b a r e o r d e d e m a a t r e g e l e n t r e f f e n d i e n o d i g z i j n .
Wanneer i k
dez e gees t drif t ige vergadering z i e ,
66n p a r t i j
leef t :
d i e
op e e n z e l f d e r i t m e , v an 1 8 3 0
e n
i k
van
gaan
vraag
U,
het
w a a r i n n o g slechts
Vader l and, w a a r a i l e hart en k loppen
m i j n h e r i n n e r i n g e n t e r u g n a a r h e t Konares M i j n e He r e n : z i j t
g i j b e s l i s t om o n wr i k b a a r
het h e i l i g e r f d e e l u we r v o o r v a d e r e n onges c honden t e handhav en ?
Niemand i n
d i t
land
z al
t e
k ort
b l i j v e n aan z i j n p l i c h t . Ons s t e r k
en g e d i s c i p l i n e e r d l e g e r i s o p d e h o o g t e v a n z i j r , t a a k . M i j n en i k z e l f h e b b e n v o l l e v e r t r o u w e n i n z i j r a a n v o e r d e r s e n z i j n ma n s c h a p r e g e r i n g pen. D e R e g e r i n g v o e l t z i c h n a u w v e r b o n d e n me t e n g e s t e u n d d o o r h e t
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 13
v olk .
Z i j
i s
bewus t v a n
h a a r v e r a n t wo o r d e l i i k h e i d en z a l z e dragen
t o t h e t u i t e r s t e me t d e r u s t i g e o v e r t u i g i n g d a t o n z e p o g i n g e n , v e r e e n d in eenz elf de v u r i g e
e n o f f e r v a a r d i g e v a d e r l a n d s l i e f d e z u l l e n v e r mo g e n
ons h o o g s t e g o e d t e v r i j w a r e n .
I ndien d e v r e e md e l i n g , n i e t t e g e n s t a a n d e o n z e o n z i j d i g h e i d ,
d i e
s t eeds z o g e w e t e n s v o l b e h o u d e n h e b b e n , o n z e g r e n z e n s c h e n d t , z al h i j
we dan
a l l e Belgen ges c haard v inden rond z i j n Koning, d i e z i j n g r o n d -
we t t e l i j k e
e e d
niet
o n t r o u w z a l wo r d e n , e n r o n d z i j n Re g e r i n g , d i e
s t eunen k a n o p h e t v o l l e d i g s t e v e r t r o u we n v a n h e e l h e t v o l k .
I k h e b v e r t r o u w e n i n o n z e t o e k o ms t . E e n l a n d d a t z i c h v e r d e d i g t d w i n g t a l l e r eerbied a f . Z u l k een l a n d z a l n i e t v ergaan.
Op d e z e l f d e d a g . 4 a u g u s t u s 1 9 1 4 . r i c h t t e d e K o n i n g d e v o l g e n d e p r o k l a ma t i e t o t h e t l e g e r :
Soldat en, Zo n d e r e n i g e u i t d a g i n g o n z e r z i j d s h e e f t e e n v i j a n d i n z i j n o v e r mo e d , de v e r d r a g e n v e r s c h e u r d d i e
h i j
me d e ondert ek end had. H i j h e e f t h e t
grondgebied o n z e r v aderen ges c honden.
Omdat w i j onz e e e r
o n z e n a a m z i j n w a a r d i g g e b l e v e n , o m d a t we g e w e i g e r d h e b b e n t e
bezoedelen, wo r d e n w e aangev allen. Ma a r
d e we r e l d i s
met b e w o n d e r i n g g e s l a g e n v o o r o n z e fi e r e h o u d i n g . D a t d i e w a a r d e r i n g en d i e v e r e r i n g U s t e r k e n i n d e z e g e w i c h t i g e o g e n b l i k k e n .
De N a t i e
i s
bedreigd z a g
v e r o n t wa a r d i g d opges prongen t o e n z e h a a r o n a f h a n k e l i j k h e i d e n
strijders e n e r
haar kinderen
heilige zaak,
z i j n n a a r d e g r e n z e n g e s n e l d . Wa k k e r e
i k
h e b v e r t r o u w e n i n u w t a a i e mo e d e n
g r o e t U i n naam v a n B e l g i ĂŤ . Onze me d e b u r g e r s z i j n t r o t s o p U . G i j z u l t z e g e v i e r e n o md a t g e d e s t e r k t e v o r m t i n d i e n s t v a n h e t r e c h t .
Ce s a r h e e f t
van
u w v o o r o u d e r s gez egd: "V a n a l d e G a l l i s c h e v olk eren,
z i j n de Belgen de dappers t e". Ere z i j U , l e g e r v a n h e t B e l g i s c h e v o l k . Gedenk t v o o r
de
vijand.
d a t
g e
s t r i j d t v o o r de v r i j h e i d en v o o r uw
bedreigde haards t eden.
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 14
V l a mi n g e n , a e d e n k t d e S l a g , die r e e d s d e e e r h e b t i n
d e r G u l d e n s p o r e n , e n g i j Wa l e n v a n L u i k h e t v uur t e s t aan, gedenk t de z es honderd
Fr a n n n i mo n t e z e n .
Op 1 7 e u g u s t u s 1 9 1 4 v i e l 9 a u g u s t u s had d e s l a g v a n A a r s c h o t p l a a t s . Op 2 0 a u g u s t u s
d e
v e s t i n g L u i k en on 1
t r o k h e t B e l g i s c h l e g e r z i c h t e r u g op de f o r t e n rondom
A n t we r p e n . O p 2 o c t o b e r w e r d h e t b e v e l g e g e v e n o m A n t we r p e n t e v e r l a t e n r i c h t i n g O o s t V l a a n d e r e n , e n d e s t a d we r d o p 9 o c t o b e r t e 5u40 o v e r g e gev en d o o r b u r g e m e e s t e r j a n De V o s . s e n a t o r A l f o n s R i j c k m a n s e n y o l k s v e r t e g e n wo o r d i g e r L o u i s Fr a n c k a a n g e n e r a a l v o n B e s s e l e r .
Sinds h e t
begin van
d e v i j a n d e l i j k h e d e n w e r d Kapellen bez et
d o o r e e n Re g i me n t V o e t v o l k e n t we e a f d e l i n g e n k a n n o n i e r s . D e B e l g i s c h e genie h a d e e n t w i n t i g t a l h u i z e n , aan d e K r u i s b a a n e n
het
d r i e h o e v e n , d e r i j k s wa c h t k a z e r n e
k a s t e e l E r t b r a n t v a n M. P . B i a r t v e r n i e t i g d
om s t r a t e g i s c h e r e d e n e n o p d a t
het
f o r t
v a n Ertbrant z i j n milit aire
r o l z ou k unnen v e r v u l l e n . G e n e r a a l d e C a s t r e d e T e r s a c e n z i j n s t a f z e t e l d e n o p h e t g e me e n t e h u i s .
Na d e b e s c h i e t i n g v a n A n t w e r p e n o p z a t e r d a g 1 1 o c t o b e r k wam een v o o r w a c h t v a n
het
Duit s e l e g e r
v a n o n g e v e e r 100 ma r i n i e r s t o e
in Kapellen.
Z i j
Ertbrant. N a
e n k e l e d a g e n we r d e n z i j a f g e l o s t d o o r e e n e s c a d r o n C u r r a -
s iers
u i t
bez et t en onmiddellijk
de
f o r t e n v a n K a p e l l e n en
B e i e r e n . D e z e e e n h e i d h e e f t de Kapels e bev olk ing z eer mi l d
behandeld. S p i j t i g g e n o e g w e r d e n een a f d e l i n g
u i t
geblev en i s ,
e n
Pruis en welk e
z i j
i n d e c e mb e r 1 9 1 4 v e r v a n g e n d o o r
d e ganse oorlog
w a a r v a n d e ma n s c h a p p e n o m
d e
i n
o n z e g e me e n t e
d r i e A v i e r ma a n d e n
g e mu t e e r d w e r d e n . D e z e g e w o n e b e z e t t i n g s t r o e p e n w e r d e n d a a r e n b o v e n periodiek n o g aangev uld m e t
e e n g r o e p , o p l o p e n d e s oms t o t 3 0 0 0 ma n ,
uit
o n z e g e me e n t e k wa me n u i t r u s t e n v an h e t
het
v eldleger welk e
i n
frontleven.
Te r h o o g t e v a n
de
weg n a a r P u t t e b e l e m m e r d ,
K l i n k a a r d w e r d d o o r een m i l i t a i r e pos t de e n
t egelijk ert ijd werd een electrische
d r a a d v e r s p e r r i n g g e o l a a t s t o p ongev eer 500 me t e r v a n de g r e n s .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 15
A Voornoemde d r a a d v e r s p e r r i n g z o r g d e t i j d e n s
d e
o o r l o g v o o r h e e l wa t
dodelijke s lac ht of f ers . Zo w e r d
op
1 9 d e c e mb e r 1 9 1 4 A l f o n s De P r i n s , e e n k i e k e k k w e k e r wo n e n d e
te K a p e l l e n , He i d e s t r a a t , 1 1 4 . de v e r s p e r r i n g s d r a a d . na, Ho r t e n c e Ha v e n .
De e n
door
man was
de
D u i t s e r s neerges c hot en aan
p a s 4 3 j a a r o u d e n l i e t e e n we d u we
e e n we e s d o c h t e r G e r ma i n e D e P r i n s . p a s 14
j a a r oud.
Om h e t om a l z o
v l u c h t e n n a a r Ne d e r l a n d v an Kapellenaren v i a de dread,
h e t B e l g i s c h l e g e r e v e n t u e e l t e v e r v o e g e n , w e r d o n 2 8 d e c e mb e r
1914 a a n
h e t g e me e n t e b e s t u u r o p d r a c h t g e g e v e n o m e e n
l i j s t
op t e
s t e l l e n v an 30 mo g e l i j k e g i j z e l a a r s : - 1 0 nersonen
t e
kiezen
b i j
d e g e me e n t e b e a mb t e n e n d e g e e s t e l i j k e n ,
- 10 b i j de handelaars , - e n 10 b i j d e s t i e l ma n n e n e n d e we r k l i e d e n . De g e me e n t e r a a d s t e l d e v o o r : - voor
de
1 0 k a t e g o r i e : d e 7 g e me e n t e r a a d s l e d e n + P a s t o o r V a n d e n h o u d t
+ o n d e r p a s t o o r De S c h u t t e r v a n h e t c e n t r u m e n d e p a s t o o r v a n P u t t e . - voor
de
2 0 k a t e g o r i e we r d e n 1 0 k i e z e r s gek oz en u i t d e k i e z e r s l i j s t
we l k e b e s c h i k t e n o v e r 4 s t e mme n . - v o o r d e 3 ° k a t e g o r i e we r d e n 1 0 i n wo n e r s g e k o zbee ns c h iwk t ee n .l k e o v e r 2 s t e m m e n Geluk k ig we r d e n d e z e g i j z e l a a r s n o o i t e c h t o p g e p a k t
e n
b l e e f het
b i j e e n d r e i g e me n t .
B e g i n a p r i l 1 9 1 7 w e r d a a n h e t g e me e n t e b e s t u u r e e n b o e t e o p g e l e g d v an 5 . 0 0 0
f r
o m d a t , n a e n k e l e m i s l u k t e p o g i n g e n m e t d o d e l i j k e a fl o o p ,
e r t o c h v e r s c h i l l e n d e j o n g e r e n i n g e s l a a g d wa r e n om d o o r d e d r a a d v e r s p e r r i n g d e g e me e n t e t e o n t v l u c h t e n . Op d e
e i s v a n d e Du i t s e r s om een l i j s t o p t e s t e l l e n v a n rlez e v l u c h t e -
lingen m e t v e r me l d i n g v a n
d e
fi n a n c i ĂŤ l e t o e s t a n d v a n h u n f a m i l i e
we r d d o o r h e t g e me e n t e b e s t u u r n i e t i n g e g a a n .
Do o r d e d r a a d v e r s p e r r i n g w e r d P u t t e e e n
e c h t e i l a n d o mg e v e n
door g e v a a r l i j k e a f s l u i t i n g e n :
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 16
1 4 -
- t us s en Put t e en Kanellen de e l e c t r i s c h e d r a a d a f s l u i t i n g . - tussen Put t e
e n N e d e r l a n d e e n d r a a d a f s l u i t i n g b e wa a k t d o o r D u i t s e
en N e d e r l a n d s e s o l d a t e n . Hi e r d o o r o n s t o n d e n e r e r n s t i g e P r o b l e me n v o o r d e i n wo n e r s v a n P u t t e .
In h e t
b e g i n v a n de o o r l o g k onden de K a p e l l e n a r e n d e d r a a d v e r -
sperring n o g ov ers c hrijden m i t s fr.
Na
het
b e t a l e n v a n e e n t ak s v an 0 2 9
e n k e l e ma s mi e n g i n g d e a f s l u i t i n g p r a k t i s c h v o l l e d i g h e r m e t i s c h
dicht. O p
1 8
te n e me n m e t
april de
1916 besliste
h e t g e me e n t e b e s t u u r om k o n t a k t o p
Duit s ers wa n t s c hrijv en
Pers onen w e l k e p r o b l e m e n h e b b e n m e t
z i j
" e r z i j n i n Put t e 727
d e aank oon v e n v oeds el, z o a l s
k o f fi e , r i j s t , s u i k e r , k l e d i n g e n k a l k v o o r h e t r e i n i g e n v a n d e h u i z e n " , en d a a r o m w o r d t a a n g e d r o n g e n o m t o c h r e g e l m a t i g e e n v e r v o e r d o o r te l a t e n door de draadv ers nerring.
Ook v o o r
d e l a n d b o u we r s w a s dez e draadaf s panning een e r n s t i g e
b e l e mme r i n g om h u n g r o n d e n t e b e r e i k e n a c h t e r d e z e v e r s n e r r i n He t D u i t s k en v a n
M i l i t a i r Pas bureel v an Kanellen lev erde we l s inds h e t u i t b r e -
de
o o r l o g d o o r g a n g s b e wi j z e n
a f Pan p e r s o n e n we l k e z i c h d o o r
de d r a a d v e r s p e r r i n g w i l d e n b e g e v e n h e t z i j o m h u n v e l d e n t e b e we r k e n , h e t z i j v o o r andere gegronde redenen , nez e b e w i j z e n m o e s t e n ' s m o r g e n s a a n af gegev en ' o r d e n o p g e h a a l d wo r d e n .
e n mo e s t e n
' s
h e t blokhuis (k ont rolediens t )
a v o n d s d o o r de belanghebbenden t e r u g
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 17
I ndien e e n p e r s o o n z i c h af gegev en b e w i i s
terug
niet
on
z o u a a n b i e d e n o n d e z e l f d e d a g om h e t
t e
vragen d a n werd
hiervoor v erant woordelijk g e s t e l d
e n
h e t g e me e n t e b e s t u u r
diende een boete
t e
betalen
v an 1 0 . 0 0 0 f r . De b u r g e m e e s t e r v a n K a p e l l e n p r o t e s t e e r d e t e g e n d e z e b e s l i s s i n g e n s t elde v o o r
om
d e l a n d a r b e i d e r s t e l a t e n b e wa k e n d o o r D u i t s e s o l d a t e n
z odat o n t v l u c h t e n o n m o g e l i j k z o u
z ijn.
Op
d i t
v o o r s t e l we n s t e n d e
Du i t s e r s n i e t i n t e g a a n e n z i j b l e v e n b i j h u n e e r s t e e i s .
Op 1 8
m e i 1 9 1 5 w e r d v o o r n o e md e m a a t r e g e l n o g v e r d e r u i t g e b r e i d
en w e r d e n a a n
d e l a n d b o u we r s n o g s l e c h t s d o o r g a n g s b e wi j z e n a f g e l e v e r d
a l s h e t a e me e n t e b e s t u u r v o o r a f e e n b o r g b e t a a l d e v a n 5 0 0 f r p e r p e r s o o n . Elk e b e t r o k k e n l a n d b o u we r w e r d p e r s o o n l i j k v e r a n t w o o r d e l i j k g e s t e l d t e g e n o v e r d e g e me e n t e o v e r h e i d .
He t a fl e v e r e n
v a n d o o r g a n g s b e wi j z e n w e r d d a a r e n b o v e n n o g op
een z e e r o n d o o r z i c h t i g e m a n i e r u i t g e v o e r d . Zo l e z e n
wi j
i n
d e a r c h i e v e n d a t h e t l a n d b o u w e r s g e z i n De L i e - S i j m o n s
v an d e K a p e l s e s t r a a t
n r 100 we l een p a s j e k reeg doc h d a t b i j v o o r b e e l d
de f a m i l i e s V a n We s e n b e e c k - De M o o r e n d e h e e r L o u i s B a e c k g e e n t o e l a t i n g k r e g e n om h u n v e l d e n t e b e t r e d e n .
Andere b i j k o me n d e h a n d i c a p s v o o r d e l a n d b o u we r s wa r e n : de m a a t r e g e l v a n 2 4 o c t o b e r 1 9 1 4 w a a r d o o r h e t v e r b o d e n wa s p i n d r a a d en a n d e r e v o o r w e r p e n w e g v an K a p e l l e n e n
Ertrbrant
t e e n
ruimen i n
o p d e v e l d e n rondom de f o r t e n
d o t r a n c h e e s v e r s p r e i d ov er de
gemeent e, - de
b r i e f v e n f e b r u a r i 1 9 1 5 v a n d e h e e r Fu c h s a n d e A n t we r p s e f o r t e n ,
wa a r d o o r d e b e v o l k i n g v e r p l i c h t w e r d o m a l d e b o me n e n d e s t r u i k g e w a s s en t e v e r w i j d e r e n r o n d o m d e f o r t e n .
De b e v o o r r a d i n g v a n o n z e i n w o n e r s f a mi l i e s v a n
e n
d e v er goedi ng v a n de
d e o p g e r o e p e n s o l d a t s n s t e l d e n h e e l w a t p r o b l e me n we l k e
wi j i n een v olgend a r t i k e l z u l l e n behandelen.
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 18
A
Vandaag z u l l e n
wi j
nagaan hoe
d e
b e z e t t i n g e e n s t empel druk t e op
onz e g a n s e l e e f g e me e n s c h a p v a n K a p e l l e n .
In 1 9 1 4 werden d e s c h o l e n d o o r pas h e r o p e n d o p m a a n d a g
9
d e oorlogstroebelen i n Putte
n o v e mb e r e n
i n h e t c ent rum op dins dag 10
nov ember 1 9 1 4 . In h e t en o m
c ent rum was
d e
onderwijz er Luy c k x n o g
i n
milit aire dienst
d i e r e d e n w e r d e n z i j n l e e r l i n g e n g e wo o n v e r d e e l d o v e r d e o v e r i g e
k las s en.
I n
P u t t e we r d d e z e l f d e ma a t r e g e l t o e g e p a s t v o o r de l e e r l i n g e n
v an h o o f d o n d e r w i j z e r S o me r s e n s c h o o l m e e s t e r S o e t e we y . Gez ien d e
oorlog langer
bleef
d u r e n d a n o o r s p r o n k e l i j k we r d g e d a c h t
we r d e n o p
2 4 d e c e mb e r 1 9 1 4 e n k e l e t i j d e l i j k e l e e r k r a c h t e n aanges t eld
om d e l e r a a r s i n m i l i t a i r e d i e n s t t e v e r v a n g e n .
Een D u i t s e v e r o r d e n i n g v a n uurregeling, t . t . z . te worden.
A l s
d e
Belgische
2 8
a p r i l 1 9 1 6 b e p a a l d e e e n n i e u we
t i j d
diende
2
uren vooruitgezet
r e d e n v o o r d e z e m a a t r e g e l w e r d g e z e g d d a t me n a l z o
een me e r d o e l m a t i g g e b r u i k z o u k u n n e n ma k e n v a n h e t d a g l i c h t . Op 1 3
m e i 1 9 1 6 w e i g e r d e h e t s c h e p e n c o l l e g e v a n K a p e l l e n dez e n i e u we
Du i t s e t i j d
i n
t e
v o e r e n en g a f a l s reden op d a t e r t e v eel k inderen
v an d e K a p e l s e s t r a a t
e n K a p e l l e n b o s n a a r de s c holen v an h e t c ent rum
k omen e n d a t d e z e a l z o t e v r o e g v a n h u i s z o u d e n mo e t e n v e r t r e k k e n .
Bij d e
wa p e n s t i l s t a n d
i n
1 9 1 8 we r d e n d e s c h o l e n i n g e n o me n
door B e l g i s c h e k r i j g s g e v a n g e n e n w e l k e t e r u g k wa me n v i a N e d e r l a n d e n het w a s
pas
i n
januari
lg19
eer
de
l e s s e n k o n d e n h e r n o me n w o r d e n
v oor de Kapels e j e u g d .
Gez ien d e o n t b e r i n g e n d o o r v e r wa c h t e n d a t
velen
d e
o o r l o g v e r o o r z a a k t wa s h e t t e
z i c h z o u d e n s c h u l d i g ma k e n aan d i e f s t a l om i n
de l e v e n s b e h o e f t e n t e k u n n e n v o o r z i e n . N i e t t e m i n t r a c h t t e h e t gemeent e— bes t uur d e
diefstallen
eigendommen v a n
z o
v e e l mogelijk
d e inwoners
t e
i n
beveiligen
t e p e r k e n e n d i t om d e
e n
o o k om geen o n n o d i g e
s a n k t i e s v a n we g e d e D u i t s e r s u i t t e l o k k e n .
Gez ien t e enige v e l d w a c h t e r
Put t e bijvoorbeeld i n
milit aire
b i j
dienst
h e t
was
b e g i n v an de o o r l o g de
w e r d Pet rus Suy c k erbuy c k
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 19
aanges t eld a l s op 7
t i j d e l i j k e n a c h t w a k e r . D e z e ma n wa s g e b o r e n t e S t a b r o e k
s e p t e mb e r 1 8 7 0
e n
h i j
o n t v i n g e e n dagloon v an 3 f r . H i j we r d
i n d i e n s t g e n o me n o p 1 0 n o v e mb e r 1 9 1 4 .
Ook i n
het
c ent rum werden d e
p o l i t i e d i e n s t e n u i t g e b r e i d . Op
15 d e c e m b e r 1 9 1 4 w e r d L o u i s B l a n k e r s a a n g e s t e l d a l s h u l p - p o l i t i e a g e n t met e e n m a a n d e l i j k s e v e r g o e d i n g v a n 6 0 f r . Reeds o p
1 6
j a n u a r i 1 9 1 5 w e r d Fo n s V a n H e r c k a a n g e s t e l d a l s 2 0 h u l p -
p o l i t i e a g e n t m e t e e n v e r g o e d i n g v a n 7 5 f r p e r ma a n d . Op 2
f ebruari 1915 werd
d e
h e e r H u b e r t Di n g e ma n s , j a c h t w a c h t e r v a n
graaf Vanders t eghen inges c hak eld i n de g e me e n t e l i j k e p o l i t i e d i e n s t e n .
De D u i t s e r s w a r e n h e l e m a a l n i e t
t e v r e d e n ov er h e t gedrag v an
onz e K a p e l l e n a r e n e n d a a r o m w e r d o p 2 1 j u l i 1 9 1 5 h e t g e me e n t e b e s t u u r verplicht o m
4
inv loedrijk e personen e n
4
plaat s v erv angers aan t e
duiden w e l k e v e r a n t w o o r d e l i j k z o u d e n g e s t e l d w o r d e n v o o r
d e daden
v an h u n me d e b u r g e r s . Dez e 8
p e r s o n e n m o c h t e n z o n d e r d e t o e l a t i n g v a n h e t g e me e n t e b e s t u u r
z elf s het dorp n i e t v erlat en. De h e e r G e e l h a n d b o o d z i c h
als
v r i j w i l l i g e r aan en b i j l o t t r e k k i n g
u i t 4 0 ma n n e n w e r d d e v o l g e n d e l i j s t o p g e ma a k t :
titularis
p
l
a
a
t
s
v
e
r
v
a
n
g
e
r
Eduard G e e l h a n d
J os D e n i s s e n .
P e t r u s De B r u y n
A l e x De B e u c k e l a e r .
P e t r u s He r ma n s
J an B a p t i s t V e r s c h u e r e n .
J an E l i a e r t s
J os eph Cl a e s s e n s .
In augus t us 1 9 1 5 w e r d b e s i s t de s p o o r w e g d i e n d e n
t e
b e wa k e n e n
dat d i t
d e p a s t o o r s m e t 8 ma n n e n v a n 4 u u r i n d e n a mi d d a g t o t
8 u u r ' s mo r g e n s .
Op 2 7 om e e n w a c h t
j u n i i n
1916 werd t e
het
d e K a p e l s e l a n d b o u we r s t o e g e s t a a n
r i c h t e n o m d i e f s t a l t e v o o r k o me n v a n a a r d a p p e l e n ,
k lav er en andere v eldv ruc ht en.
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 20
I/I In d e
nacht
van
3 1 a u g u s t u s 1 9 1 6 o p 1 s e p t e mb e r 1 9 1 6 w e r d e n
e r 1 2 0 0 m e t e r t e l e f o o n k a b e l g e s t o l e n t u s s e n H . D e Re n e n d e v a l s c h u i v e n . De D u i t s e r s e i s t e n
d e
uitlevering van
De b u r g e m e e s t e r l o o f d e e e n p r e m i e
u i t
d e d a d e r s v o o r 7 s e p t e mb e r . v a n 1 . 0 0 0 f r aan hen d i e de
daders k o n a a n wi j z e n . Blijkbaar waren t elef oonk abels z e e r gegeerd wa n t we r d b i j
plakaat
d e
bev olk ing v erwit t igd
dat
op
1 3 ma a r t 1 9 1 7
h e t v e r b o d e n wa s " o m
op e e n v e r d a c h t e m a n i e r l a n g s d e s p o o r we g t e l o p e n o f i n d i e s t r a t e n wa a r v e e l t e l e f o o n d r a d e n l i g g e n " .
Op 9
mei 1917 besliste
h e t s c hepenc ollege dat a l de bet rapt e
d i e v e n v a n d e b e v o o r r a d i n g s l i j s t e n z o u d e n g e s c h r a p t wo r d e n .
Op 6
d e c e m b e r 1 9 1 7 w e r d F r a n s D e n i s s e n b e n o e md t o t t i j d e l i j k
v e l d wa c h t e r " v o o r
d e
duur
van
d e o o r l o g " me t e e n v e r g o e d i n g v an 100
f r p e r maandm.
I n n o v e mb e r 1 9 1 7 w e r d d o o r gedaan o m v r i j w i l l i g e r s
t e
h e t g e me e n t e b e s t u u r e e n o p r o e p
v i n d e n o m g r a t i s gedurende de nac ht k on
t r o l e t e d o e n i n d e v e l d e n o m d i e f s t a l l e n t e v o o r k o me n . Enk ele w e k e n l a t e r ,
o p
6
d e c e m b e r 1 9 1 7 h a d d e n z i c h r e e d s 2 1 ma n n e n
opgegev en v o o r d e z e o n d a n k b a r e k a r w e i , d o c h o p 2 6 d e c e mb e r 1 9 1 7 w e r d door d e
D u i t s e r s e e n v e r b o d i n g e v o e r d om dez e v r i j w i l l i g e r s n o g l a n g e r
t e g e b r u i k e n . D e b e z e t t e r v o n d d a t h e t g e me e n t e b e s t u u r m a a r n a c h t wa k e r s moes t a a n w e r v e n e n v e r g o e d e n . T i j d e n s 6 f ebruari 1918 werd dan Hun t a a k
z o u aanvangen
t e
ook
b e s l i s t o m n a c h t wa k e r s a a n t e w e r v e n .
20u30
mo r g e n s . D a a r e n b o v e n w e r d e n o p
d e g e me e n t e r a a d s z i t t i n g v a n
1 3
' s
a v o n d s e n e i n d i g e n om 5 u u r ' s
f e b r u a r i 1 9 1 8 d e h e r e n Ghey s s ens
J u l e s , N i e u w s t r a a t 3 e n De Re n A . b e n o e md t o t t i j d e l i j k v e l d w a c h t e r .
Al d e v o o r g a a n d e ma a t r e g e l e n h i e l p e n b l i j k b a a r 20 j u l i
1918 werd
de b e t r a p t e
d i e f
boet e o p g e l e g d
b i j
1
i n
n i e t wa n t o p
d e g e me e n t e r a a d b e s l i s t d a t p e r g e s t o l e n v r u c h t
m a r k boet e diende t e bet alen, b u i t e n de v oorz iene proces-verbaal,
e n
werd
h i j
o o k v o o r mi n i mu m 1
maand u i t g e s l o t e n b i j d e b e v o o r r a d i n g s d i e n s t e n .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 21
Na d e w a p e n s t i l s t a n d w e r d
o p
3 1 d e c e mb e r 1 9 1 8 b e s l i s t d a t d e g e wo n e
p o l i t i e r e g l e m e n t e n o p n i e u w v a n k r a c h t we r d e n e n d a t a l l e u i t z o n d e r i n s ma a t r e g e l e n o p g e h e v e n w e r d e n .
( Wo r d t v e r v o l g d ) .
Ro g e r B a l b a e r t .
N. B . g e z i e n
het
d i t j a a r 70 j a a r geleden i s d a t de e e r s t e we r e l d o o r l o g
eindigde, w i l l e n
wi j
i n
d e v o l g e n d e n u mme r s v a n ' t Brugges k e
de r e e k s " K a p e l l e n i n d e o o r l o g 1 9 1 4 - 1 9 1 8 v e r d e r z e t t e n . Wi j z o e k e n n o g l e z e r s het l e v e n a c h t e r
de
w e l k e o n s z ouden k unnen i n f o r me r e n o v e r
draad
i n
Putte.
W i j z oek en ev eneens n o g
f a m i l i e l e d e n v a n g e s n e u v e l d e K a p e l l e n a r e n o md a t w i j d e z e g e s n e u v elden v an 14-18 e v e n i n h e t d a g l i c h t w i l l e n plaat s en. Graag o n t v i n g e n w i j u w r e a k t i e o p h e t t e l e f o o n n u m m e r 6 6 4 . 5 7 . 2 2 Dank b i j v o o r b a a t .
Ro g e r B a l b a e r t .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 22
2 3 I T B RUG O E S K E
I N
V RO E G E RE J A R E N .
Verschillende l e z e r s v r o e g e n o n s
o f
het
niet
mo g e l i j k i s om
t e k s t e n v a n d e v r o e g e r n u mme r s v a n ' t B r u g g e s k e o p n i e u w t e p u b l i c e r e n . Om p r a k t i s c h e r e d e n e n i s d i t n i e t m o g e l i j k . Wi j g e v e n h i e r n a w e l e e n s a me n v a t t i n g v a n v r o e g e r v e r s c h e n e n a r t i k e l e n en i n d i e n
U
b e l a n g s t e l l i n g z o u h e b b e n v oor een v an dez e t ek s t en dan
k an U s t e e d s h i e r v a n e e n f o t o k o p i e b e k o me n a a n 2 f r p e r b l a d . Bestellingen ma g
U doorgev en a a n Ro g e r B a l b a e r t , P a r k we g , 2 , 2080
Kapellen, t e l . 664. 57. 22
j u n i 1 9 6 9 : O n s b r a n d we e r k o r o s ( d e e l 1 ) . oc t ober 1969: De t e l e f o o n g i d s v a n K a p e l l e n i n 1906. Ons b r a n d w e e r k o r p s ( d e e l 2 ) ma a r t 1 9 7 0 : 1 8 3 1 O o r l o g s g e b e u r t e n i s s e n i n K a p e l l e n e n o ms t r e k e n . De S t a t i e s t r a a t e n h a a r c a f ĂŠ ' s r o n d e n e v e n n a d e e e u wwi s seling. Ons b r a n d w e e r k o r p s ( d e e l 3 ) mei 1 9 7 0 : T o n e e l l e v e n t e K a p e l l e n . Ons b r a n d w e e r k o r p s ( d e e l 4 ) s e p t e mb e r 1 9 7 0 : B a r t De P e g g e r . 40 j a a r g e l e d e n ( w e r e l d t e n t o o n s t e l l i n g 1 9 3 0 ) Ons b r a n d w e e r k o r p s ( d e e l 5 ) 1971 n i - 1 : K u n s t s c h i l d e r P i e t e r De M e t s . B e g r o t i n g d e r g e me e n t e C a p p e l l e n 1 8 7 0 . Ons b r a n d w e e r k o r p s ( d e e l 6 ) K a p e l s e fi g u r e n : D e P o e r t . Ui t de oude doos : De S i n t Ce c i l i a n e n . 1971 n r 2 : K a p e l s e fi g u r e n :
' t
Ra t t e k e .
No t a u i t d e v o o r g e s c h i e d e n i s v a n K a p e l l e n . Sint Sebastiaensgilde. 1971 n r 3 : H e t g e me e n t e wa p e n v a n K a p e l l e n . K a p e l s e fi g u r e n : M o e d e r S i s c a . Sint Sebas t iaens gilde. K u n s t s c h i l d e r C o r n e e l De B e u c k e l a e r . Nog w a t o v e r ' t R a t t e k e .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 23
1972 n r 1 : K a p e l s e g o d s h u i s fi g u r e n . Sint Sebas t iaens gilde. 1972 n r 2 : K u n s t s c h i l d e r F r a n s P r o o s t . De w i t t e madame. ma a r t 1 9 7 3 : G r a s d u i n e n i n d e a l o u d e g e s c h i e d e n i s v a n o n z e k e r k . Sint Sebas tiaensgilde. dec ember 1 9 7 3 : G r a s d u i n e n d i n d e g e s c h i e d e n i s v a n o n z e a l o u d e d o r p s k e r k . j u n i 1974: Graduinend i n de ges c hiedenis v an onz e aloude dorps k erk . 1975 n r 1 : G r a s d u i n e n d i n d e g e s c h i e d e n i s v a n o n z e a l o u d e d o r p s k e r k . J ef k e Sc hnaps . Re g l e me n t d e r
K o n i n k l i j k e f a n f a r e ma a t s c h a p p i j S t e C e c i l i a
v an C a p p e l l e n . j a n u a r i 1976: Mi j me r i n g e n b i j een oude p r e n t k a a r t . 10 0 1980 n r 1 9 : D e v o o r g e s c h i e d e n i s v a n o n z e t e r z i e l e g e g a n e j o n g e n s g e j me e n t e s c h o o l . a a 1981 n r 2 0 : P a s t o o r A l f o n s V a n d e n h o u d t . r g1982 n r 2 1 : F o n s V a n Wa n z e e l e . a Adriaan Van Kolen. n g1984 n r 1 : H e t S t a r r e n h o f . n r 11984 8 : D 1985 e k e r k v1985 a n P u t1985
Onze K a p e l s e w i n d m o l e n s . n r 3 : Ho g h e s c o t e . Mens en v a n b i j o n s : S t a f B o g a e r t s . n r 1 : Me n s e n v a n b i j o n s : J e a n n e V e r a a r t . De p i n t j e s m e e s t e r e s v a n Ho o g b o o m. De b i e g i l d e v a n S t . A m b r o s i u s . De R i j k s w a c h t v a n K a p e l l e n . n r 2 : Onz e Kapels e g i l d e k a a r t e n . De r i j k s w a c h t v a n K a p e l l e n . o l e n a a r s f a mi l i e s t e K a p e l l e n . n r 3 : De B i e g i l d e v a n S t . A mb r o s i u s .
t De S t . K r i s t o f f e l g i l d e v a n K a p e l l e n . e De S t . S e b a s t i a e n s g i l d e v a n k a p e l l e n . . 1985 n i ' 4 : Me n s e n v a n b i j o n s : M e e s t e r De B r u y n . Mo l e n a a r s f a mi l i e s t e K a p e l l e n . Onze K a p e l s e g i l d e k a a r t e n .
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 24
1986 n r 1 : M e n s e n v a n b i j o n s P a u l B a r e e l . Onze K a p e l s e g i l d e k a a r t e n . 1986 n r 3 : Me n s e n v a n b i j o n s Mo n De B e u c k e l a e r . K o r t e h i s t o r i e k v a n d e b r a n d we e r v a n K a p e l l e n . He t a l l e r e e r s t e r e g l e m e n t v a n d e b r a n d w e e r v a n K a p e l l e n . 1987 n r 1 : D e l i j d e n s w e g v a n d e v r o e g e r e g e me e n t e h u i z e n v a n K a p e l l e n . 1987 n r 2 : H e t mo n u me n t d e r g e s n e u v e l d e n e n d e k u n s t e n a a r T h e o B l i c k x . 1987 n r 4 : D e Ho e v e v a n V a n P a e s s c h e n . De w i n d m o l e n v a n K a p e l l e n .
0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
't Bruggeske - 20e jaargang - februari 1988 - nr. 1 - p 25
hebben t o t h e t a a n w i j z e n v a n d e g o e d e re n d o o r d e r e c h t ma t ig e e i g e n a a r e n d a n w e e r m e t a l l e g e v o l g e n v a n d i e n .
,
• , 2 „ . a • 4 /
V T - -
i ---
• •e7./) k- e- A4 • -/ z/ .Ye"4 , -9 - - ,
.
/
/
,/ • /
e,
6
. , 45e—e--5-4_71--> --4—. . , ), 41—ac— e "• " ," . - c / ,,/ , ' 2 l- c• f -- , , - ,f 9 , , " e - . - 1. • , - e 0 X • • --• 1 ' , - e ; • d4 _ , 8 t c, _ 0 c e . , •, , z „ ;- e 2 „ 9. • • , , 2 _ ) / 4 : • , • - 4 , 6' , • e ' t / , 0 / e2(_,0 - — 6 ,•••;e, . , , ;:k4f-e-e---.1Xe.t/—.191-e-e ,, 61 / 1 , . , ,e_ c r _ . e . . -- - - - t o , _ e _ ; - - / -c.r --e_ -_ -_.- ..,•{,ec.--e/ — . •, - , . X 3 7 L .-e-4-.----, 2/z,--ef---7-' - , - ,- 1 - c- t 4-4-e----/ c_c_r_.,4— d c../1-d-e---• 9, , . . , e D , - - • r ) - - - , ,- - - - , , . , , . / ; / _Z _ /-e4.( , , , ,c , , , , , , , , » , 1 7 - 7 :r . , ) . - 6 . — r ' a t
,