Driemagraelijk s t ijds c hrif t v an H O G H E S C O T E Kultuhele Kring Kapellen
RUGGESKE
Vemnt w. uit gev er Andre De Ny s Petunialoan 1 8 26e jaargang Uitgave
2950 Kapellen Tel ; 6 0 5 3 6 9 3
1 ;;.
lL i3 f Rif f . 5 ((; FE WJ E
He t l e d e n b l a d v a n d e C u l t u r e l e K r i n g K a p e l l e n H o g h e s c o t e 27e j a a r g a n g - n u m m e r 5 1 d e ce mb e r 1 9 9 5
Zo a ls r e e d s v r o e g e r a a n g e k o n d ig d ; d i t w o r d t h e t l a a t s t e B ru g g e ske w a a r z o w e l a f d e l i n g h e e m k u n d e a l s k u n s t d e e l a a n hebben. A ls k l e i n e k i n d e r e n g r o o t wa rd e n , m o e t d e w i e g e e r s t p l a a t s ma ke n v o o r e e n k i n d e r b e d j e e n l a t e r z e l f s v o o r e e n v o l l e d i g e sla a p ka me r. Twee v o l w a s s e n e n i n e e n k i n d e r b e d j e , z o i e t s b e l e m m e r t n u e e n m a a l de b e w e g i n g s v r i j h e i d , e n o m e l k e e n o p t i m a a l a a n b o d t e l a t e n ko me n v o n d h e t b e s t u u r h e t o p p o r t u u n o m g e e n n i e u w e s l a a p k a m e r te ko p e n , m a a r i n e e n s t e k i e z e n v o o r n ie u wb o u w. De n a a m v a n h e t n i e u w e h u i s v a n v e r t r o u w e n : KUNS1PLATFORM KAPPA Nu r e e d s v e e l b e s p r o k e n n a e e n e e r s t e o p h e f m a k e n d e t e n t o o n s t e l - la n g i n z a a l B ru g g e s k e , e i n d e s e p t e mb e r ' 9 5 . Voor d e t o e k o ms t e e n v e e lb e lo v e n d e c u l t u r e l e k r i n g me t e e n b re d e k i j k o p ku n st , wa a r p la a t s i s v o o r ie d e re e n d ie k u n s t a l s e e n z in v o lle d ime n sie w i l toevoegen aan z i j n le ve n . V a n d a a r n a t u u r l i j k d i t v r i j o n g e wo o n B ru g g e s k e . Twe e b a n k o v e r s c h r i j v i n g e n v o o r t w e e v e r e n i g i n g e n tijdschrift. Vanaf b l a d z i j d e 3 l e e s t U a l l e s Z i j z u l l e n i n de t o e ko mst v e r d e r ' t B ru g g e ske . Alles o v e r d e g e s c h ie d e n is v o p zo e kin g e n e n z b e h o o r t t o t
i n een enkel
o v e r a f d e l i n g h e e mku n d e . b l i j v e n we rke n v i a d e s p e e k b u is a n Kapellen, h u n d o me in .
o v e r sta mb o o m-
Vanaf b l a d z i j d e 1 9 s t e l t K u n s t p l a t f o r m Ka p p a z i c h v o o r a l s d e n ie u we c u l t u r e l e v e r e n i g i n g v o o r K a p e l l e n e n o m g e v i n g . Z i j w i l l e n a cce n t le g g e n op " Ku n st k i j k e n en b e le ve n " . Vanaf h e t v o l g e n d e t i j d s c h r i f t j e n i e t m e e r o n d e r d e v l a g Ho g h e sco t e , e n o o k n i e t m e e r i n ' t B ru g g e s k e . Vanaf ' 9 6 p a k t Kappa u i t me t e e n s p l i n t e rn i e u w z- e st m i aj ad l sp ec r h j a r ai rf zt a l v e r s c ,h i j n e n . d a t Na a rg e la n g u w p e r s o o n l i j k e i n t e r e s s e k i e s t U v o o r Ho g h e s c o t e , vo o r Ka p p a o f wa a ro m v u l t u b e i d e b a n k o v e r s c h r i i v i n g e n n i e t i n ? Is h e t a l l e m a a l n o g n i e t v o l l e d i g d u i d e l i j k wa ch t ( n a d e w e r k u r e n ) o p u w v r a g e n .
V o o r H o g h e s c o t e H e e mk u n d e ; Voor K u n s t p l a t f o rm Kappa ;
Ro g e r B a lb a e rt A n d r端 De Ny s -
,
onze telefoon
t e l t e l
6 6 4 57 22 6 0 5 36 93
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 1
Louis I e Schutter heeft
verlaten
Op 1 7 oktober 1995 is Louis D e Schutter in s tilte heengegaan. Op 16 januari 1969 stond Louis mede aan de wieg als stichter van de Culturele Kring van Kapellen. Vele jaren was h i j e e n tr ouw medewerker e n verzorgde h i j verschillende artikels voor ons tijdschrift "'t Bruggeske". In de jaren 70 was hij mede bezieler voor een aantal heemkundige fi lms o.a.. Broodbakken, Korenpikken, Paard beslagen, Bezembinden, Varkensslachten W i j konden altijd beroep doen op Louis om onze aktiviteiten te organiseren in zijn Denneburghoeve. Tijdens het 25jarig bestaan v an de Culturele Kring werd Louis nog gevierd als stichter en als Ere-lid. Het bestuur van de Culturele Kring "Hoghescote� heeft een vriend en gewaardeerde medewerker verloren. Het Bestuur
In de vrede van de Heer rust nu voor eeuwig
Louis DE SCHUTTER "Dennenburghoeve" Medewerker van het weekblad "De Polder" A-ledestichter van de firma "Hendrickx-De Schutter" Geboren te Kapellen op 14 augustus 1927 en aldaar overleden in het St.lozefziekenhuis op 17 oktober 1995. Gesterkt door het H. Sacrament van de zieken . De familie DE SCHUTTER dankt u voor uw medeleven, uw aanwezigheid en uw gebed.
de deur en heb ik zacht op sl ot gedaan het r ol l ui k voor het laatst weer neer gelaten en m i j n w oonst gehul d in gevoel i ge gor di j nen want het w or dt nacht in di t huis van hoop en ver dr iet waarin de dagen glansden en ver bleekten waarin de bloem en en de ki nder en staan en w aar i n i k traag en m et een zor gend har t mijn laatste r ondgang ga ik zie nog eens of aile di ngen wel i n or de staan - hoor , de stilte r oept want ik m oet in vr ede nu te ruste gaan
j .W .
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 2
3
HEEMKUNDE
H OGH ESC OTE
Hog hescote 1996 2 8 e jaargang voor" gt Bruggeske". "Hoghescote" 'Nil haar leden ook in 1996 blijven verwennen en daarom bieden wij U: 1. Geschiedenis van onze gemeente.
Na het uitbrengen van onze succesboeken * "Een andere kijk op Kapellen", "Kapellen tijdens de 2e wereldoorlog'', publiceren wij verder in " tgemeente. B r u g g e s k e " r e g e l m a t Heemkunde. i g 2. a r t i k e l e n o v Wij zijn aangesloten bij het "Verbond voor Heemkunde". e r hHierdoor zijnewij in de mogelijkheid cm U regelmatig te vergasten op heemkundige artikelen, td.w.z. teksten over voorwerpen en leefomstandigheden die U misschien nog goed kent of v e r alleszins toch goed gekend hebt. l e d e n v3. Genealogie. a n oWij zijn als heemkundige kring ook aangesloten bij de "Vereniging voor Familiekunde" n z(VALE). eWij willen allen helpen die nu misschien al een lange tijd met de idee rondlopen om "hun stamboom" op te maken en niet goed weten hoe er aan te beginnen.
Wist U dat wij beschikken over: * meer dan 35.000 steekkaarten, het z.g. fonds: "Vic Wauters" (meer uitleg in het volgende "t Bruggeske"), met al de familiegegevens van de vroegere inwoners van de "Heerlijkheid Ekeren" (waarvan Kapellen deel uitmaakte), *al de registers van de geboorten, huwelijken en overlijdens van Kapellen en dit voor de 17e en 18e eeuw, * honderden steekkaarten met toponymen uit onze streek. 't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 3
4 4. Kapellen vroeger en nu.
Wij willen aan onze leden laten zien: *hoe Kapellen tot stand kwam, * hoe Kapellen evolueerde in de loop der eeuwen, *hoe Kapellen geworden is wat het nu is. Aan de hand van de zeer oude Ferraris- en Popp-kaarten en op basis van de gegevens van de abdij van St Bernaards aan de Schelde verplaatsen wij U terug naar de vorige eeuwen.
&Kapellen op weg naar de 21e eeuw.
Wij gaan het Kapellen van nu in beeld opnemen zodat onze klein- en achterkieinkinderen zullen kunnen zien hoe wij nu leven.
6.Aktiviteiten.
Wij willen onze leden ook vergasten op diverse uiteenlopende aktiviteiten:
tentoonstelling: Belgische bankbiljetten 1830-1990, * een feestmaal, een smulfestijn, t.g.v. onze Algemene Ledenvergadering, * bezoek aan het trammuseum, * onze jaarlijkse succesreis, • enkele voordrachten i.v.m. genealogie, *en uiteraard zullen wij inspelen op aktuele gebeurtenissen van 1996 w e l k e wij nu nog niet kennen. U wilt uiteraard verder lid blijven van "Hoghescote"... een goede beslissing.
Stort daarom op bankrekening nr 001-2573117-74 van de Kulturele Kring van Kapellen Hognescote: • als lid: 350 BEF *o f als erelid: 600 BEF of meer.
Wij danken U voor uw trouw lidmaatschap en wij wensen U nu reeds van harte
een zalig en gelukkig 1996. 't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 4
1996: JAARPROGRAMMA
HEEMKUNDE
1Zondag 11 februari 1996. Geleid bezoek aan het politiemuseum aan de Oudaan in Antwerpen. 2. Vrijdag 1 maart 1996. Algemene ledenvergadering in "De Draak', Hoevensebaan Kapellen. 3. Zaterdag 9 en zondag 10 maart 1996. Tentoonstelling in "De Oude Pastorij" met als thema: "De Belgische Bankbiljetten van 1830 tot 1990". 4. Zondag 28 april 1996. Geleid bezoek aan het Schoonselhof te Antwerpen, de plaats waar tientallen beroemdheden begraven liggen. 5. Zondag 19 mei 1996. Geleid bezoek aan het Trammuseum in het Recreatiecentrum te Edegem. 6. Vrijdag 21 juni 1996. Geleid bezoek aan het Kerkschip gevolgd door een wandeling doorheen het oude Lillo. 7. Zaterdag 7 september 1996. 12e succesdaguitstap van "Hoghescote". Wi j brengen nu een bezoek aan Eupen en Aken. 8. Najaar 1996 Cursus paleogra filiefhebbers welke bezig zijn of het plan hebben een stamboom op te maken. e, d . w . z . k e n n i s v a n h e 0 - 0 - - 0 - 0 - 0 - 0 t o u d e s c h r i f 't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 5 t e e
6
HOgHE S COTE
HEENIKUAJDE
j j V66r de komst van het gemec hanis eerd en gemotoriseerd vervoer deden de mensen h v erv oer v an goeder en ov er land, ber oep o p las tdier en (paarden, os s en, voor het honden) o m d e k ar r en o f w agens t e tr ek k en o f w e l w e r d d e e ig e n s pierk rac ht f aangesproken ( k r uiwagen, s tootk ar ) a l o f n i e t m e t e e n d i e r a l s bijk omende trekkracht. 2 Onze \v oor ouder s moeten e e n bewonder ens waar dig g e d u ld bez eten hebben, z e vonden Y het geen pr obleem om ur enlange v oetreiz en t e doen. Z o vertrokken z e 's morgens v r oeg t e v oet naar Antwer pen o m ink open t e doen, o m dan gepak t e n Cd e ter ugweg a a n t e v atten. Afhangende v a n d e plaats w a a r me n i n d e gezakt gemeente 2 woonde duurden z ulk e voettochten soms ac ht a negen uren. Hierbij dient men te weten dat, wat wij nu als de grote baan van Antwerpen naar Bergen op Zoom 7 toendertijd een z eer k ronk elige en gr otendeels een z andweg was met hier kennen, en daar \ onherbergzame streken. Zoals7hierv oor reeds aangehaald ges c hiedde het goederenv erv oer met las tdieren. nochtans Y k onden o o k per s onen gebr uik mak en v a n dez e manier v an v erv oeren zoals blijk t uit een nieuw s tatuut ingaand o p 1 3 juli 1648 v oor d e v oer lieden v an ? naar Bergen op Zoom. Antwerpen Niemand moc ht een v rac ht v an Antwer pen naar Ber gen o p Z oom laten v erv oeren vooraleer dez e getoond en opges c hrev en was bij de toez iender of deken. H et ic on van elk e toez iender was, per wagen, op 3 stuivers gesteld. Er wer d ook bepaald d a t d e " v entwa gens " o f goederenkarren, g e e n v rac ht v an personen mochten aanvaarden. De v oile vracht was 8 personen en de zomerprijzen waren: - in de bak voorwaarts 26 stuivers. - in de bak achterwaarts 22 stuivers. - bezijden in de bak 20 stuivers. - en die in de korf of voor in de wagen zaten betaalden 12 stuivers. In dez e wagen war en e r dus 2 plaats en meer , o m d a t d e goeder en a lle m e t d e speciale 'ventvvagens meegingen, en er dus plaats was in de korf. Wensten een k leiner aantal pers onen een wagen. dan betaalden ze, in de z omer 8 gulden of voor een " kerre met twee paarden" 5 gulden. In de winter was het 9 en 6 gulden.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 6
De v oerlieden moes ten er op letten dat de wagens voorzien waren " een ofte oorff ". v a nsterk a inschuivend c h t e r en insluitend m e berd t
Waar de dienst gevestigd was: " ete nvinden z uwezen l l e tot n Antwerpen op de Paardenmarkt voor den herberg De Kernel, en tot Bergen op Zoom in de Boschstraat voor De Drij Snoeken". d e w a g e n s e Paar denmar k t w as h e t 'Noords tation' v a n Antwerpen. T o t v er in oDe 1 7 e eeuws p ddeze eeuwewaren het de bode's op de v ers c hillende polderdemeenten die er los ten en laadden of uitspanden zij waren de opvolgers van de " ventwa gens v o o r z e Tussen Antwerpen en Bergen op Zoom werden de paarden gewisseld te Putte. i d e tDat publicwiteit g e e ne v ers c hijns el i s v a n d e z e t ijd m o g e blijk en uit: 'G az ette H e t eAntwerpsch Nieuws blad' van 14 G erminal Jaer XIII, donder dag 4 april 1805: s"P. Vant Egeraet, e Voerman d op Bergen op Zoom, logeert in de afspanningen "D e n eGevonden n Heyligen " op Den Dries alhier, maakt bekend: als dat hij voortaen zal arriveren te beginnen met vrijdag den 5 april 1805, te weten: alle Dynsdaegen e n Vrijdae gen naer middag, o m te vertrekken den dag daer naer ' s morgens als de Poorte open gaet om denzelfden dag tot Bergen op Zoom te zijn, hij vervoert ook alle Koopmanschappen naer geheel Holland. Recommandeert zig in een iders jongst konnen verzekert zijn van een prompte bediening."
De postkoets en diligencediensten. Een b e e t je c onfor tabeler d a n d e goeder enw agens w a r e n d e r e iz e n m e t d e postkoets. I n d e z e k oets en, uitger us t m e t t w e e o f d r ie ac hter elk aar g e le g e n afdelingen, was plaats v oor z es per s onen per afdeling. O p het dak was e r plaats voor de bagage en ev entueel goederen. T wee of drie paarden waren als 'trekkracht' voorzien.
N 521 i f o r i e n , C , p p t I l e n ,
Een aank omende of vertrekkende diligenc e bij de af s panning op " Den Hoorn". De woning uiterst rechts is thans de bakkerij Grijp. Link s is nu h e t restaurant • t Leeuwke gevestigd.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 7
Met d e z e pos tk oets en w er den d o o r par tic ulier e onder nemer s 'lijndiens ten v o o r reizigersvervoer (en s oms ook goeder en) v erz orgd tus s en twee v as te 'posten'. D e postkoets was er dus niet noodz ak elijk v oor het pos tv erv oer z oals d e naam doet vermoeden. Rond het einde v an d e 18e eeuw z al d e 'diligenc e' een r ijtuig met een v erz orgder uitvoering de postkoetsen v erv angen. O o k wer d v oor de diligenc ediens ten gebr uik gemaakt v an d e 'omnibus '. D it war en ges loten k oets iers rljtuigen met binnen t w ee lange banken voor 12 tot 20 reizigers. Soms waren er op het dak twee lange bank en met de ruggen tegen elk aar geplaatst, langs een draaitrapje bereik baar van op het achterplatform. O p de bok de k oets ier en de pos tillon, d ie met een hoorns ignaal de aankomst meldde of vrije baan eis te v oor het met twee of v ier paarden bes pannen voertuig. Kr eeg me n tijdens d e r it g e e n bes c hadigingen a a n d e wagen, lie p e e n paard niet mank of verloor het geen hoefijzer, dan geraakte men ter bestemming. Uit de 'omnibus' is de paardetram voortgekomen. Ook in onze gemeente kon men gebruik maken van een diligenc ediens t. In juni 1837 verkregen de Antwerpenaar Hens en de Kapellenaar J oannes Bullens . landbouwer, bierslijter en logements houder in d e 'Kr oon' o p den 'Hoor n' d e concessie v oor het uitbaten van een diligenc ediens t Antwerpen - Kapellen - Bergen op Zoom. Dr iemaal per week, op maandag, woens dag en v rijdag vertrok aan ' In de Sc hild van Turnhout ' o p h e t Kipdor p o m 8 u u r e n o m 3 u u r d e diligenc e n a a r Ber gen o p Z o o m 'corresponderende met geheel Zeeland'. J. Bullens onderhield tevens een dagelijk s e verbinding tussen Kapellen en Lillo ov er Stabroek. Op ec onomis c h v lak z al d e k oms t v an d e s poorwegen e e n gr ondige v ers c huiv ing veroorzaken in de vervoerssector. H et wegverkeer k ende een enorme terugval, wat op termijn het verdwijnen van de diligenc ediens ten meebracht.
De ifzerenwegen o f spoorwegen komen eraan... In de loop van de 19e eeuw zal ec hter, v oor het eerst s edert de uitv inding v an het wiel ,Het princ ipe van de 'spoor-wegen' ber us t op geprefabric eerde 's poren' . dvoertuig i e h op o het u djuisete npad ( m . a w bes turing wordt overbodig), en de wrijving v an ehet ede wielen bij het vervoer van zware las ten sterk wordt verminderd. n nIn 1 7 6 7 m a a k t e R ic h a r d R ey nolds , me d e - e ig e n a a r v a n d e hoogov ens v a n iCoalbrookdale, gietijz eren U-profi elen in v erv anging v an d e houten s poren waar op ede mijnwagentjes voortgeduwd werden. uHet was in d it moder ne indus tr iële milieu, w aar men h e t pr inc ipe v an d e s por en kende w kampte, dat deze elementen s amengev oegd werden. , tvervoersproblemen rw a 1796 ontwierp Richard Trevithic. z oon van een mijneidenaar uit Cornwall. aOmstreeks r de e e r s t e s toomloc omotiev en, e n i n 1 8 0 1 t r o k é é n v a n z i j n mac hines e e n nm se'passagierstrein' v oor t o p 2 metalen rails . Tec hnis c he tegens lagen en een publiek pndat v ijandig s tond tegenov er z ijn v inding, z or gden er v oor dat het niet v erder werd ovuitgewerkt. reIn 1825 zou Georges Stephenson, een gelijk aardig opz et met meer succes bekroond t i n d a t ja a r l i e t h i j d e eer s t e pas s agier s tr ein r ijd e n tus s en Stoc k ton e n trzien: Darlington. sr yo su tw 't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 8 ed ew a m
9
De eerste treinen reden in de streken en landen waar de de indus triële rev olutie het eerst w or t el s c hoot: B e l g i ë w a s h e t e e r s t e geïndus tr ialis eer de l a n d v a n h e t continent. I n o n s la n d r eden d a n o o k d e eer s te tr einen v a n h e t c ontinent, d i e getrokken w er den d o o r lok omotiev en o f mac hines d i e m e n t o e n n o g 's leper s ' noemde. Z e w a r e n gebouw d i n d e wer k plaats en v a n G eor ges Stephens on t e Newcastle in Engeland. De s nelheid v an de treinen bedroeg 30 ,a 40 km per uur, een voor die tijd ongehoord iets. Eens de bes lis s ing genomen tot de aanleg v an s poorwegen, ging d e ontwik k eling zeer snel. In 1835 werden door de Belgis c he staat de eerste twintig k ilometer sporen aangelegd. In 1844 had diez elfde s taat er reeds 560 km. aangelegd. In 1848 waren de eer s te 5 0 k m. i n c onc es s ie aangelegd d o o r priv é-maats c happijen: i n 1 8 5 8 hadden d i e i n t o t a a l a l 1 . 1 8 6 k m . aangelegd. T u s s e n 1 8 4 4 e n 1 8 7 0 w er den gemiddeld 1 0 0 k m. s poor lijn per jaar aangelegd, n a d ie n v er minder de h e t jaarlijk s aangelegde aantal km. tot 6,4 k m/jaar in de periode 1885-1913. Z o bez at België in 1913, met zijn 4.676 km. het dichtste s poorwegnet van het continent. De" ijz e r e n w e g " in Kapellen. Door d e politiek ges pannen toes tand n a d e s c heiding m e t Neder land i n 1830, duurde het tot 1839 eer er een defi nitiev e v rede ges loten werd, waardoor de handel en het verkeer tussen België en Nederland kon hervat worden.
4184, C appel i en. L a Slation. - - D e Statie_
Een s t oomt rein k omende van Essen loopt het station binnen. Bemerk tevens het raamwerk v oor de telefonische v erbindingen boven op het dak van het station
De aanleg v an een s poorlijn tussen dez e beide landen wer d in 1845 in ov erweging genomen, doc h fi nanc iële en militaire redenen beletten de uitvoering ervan. Op 9 juli 1852 werd tussen Nederland en België een trak taat ges loten waarbij beide regeringen zich wederk erig v erbonden " o m te voorzien in het zoo s poedig mogelijk
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 9
10
daarstellen v an ijz er en s poorwegen, t e r v erbinding v an d ie beide landen, e n w e l bijzonder v a n e e n ijz er en s poor weg, w e lk e aanv angende a a n h e t s tation v a n Antwerpen der w e g e n v an den Belgis c he Staat, z al loo pen naar het Hollands Diep, alwaar hij z al uitk omen b ij de R oode Vaar t o f bij de Moerdijk , gaande, hetz ij ov er Roosendaal, hetz ij over Breda". Tengevolge v a n d i t tr ak taat v er k r eeg d e h e e r L o u is G ihoul. g r o o t - indus tr ieel wonende te Essen. op 14 jull 1852 v an de Belgis c he regering en op 21 ju ii 1852 van de N eder lands e r e g e r in g e e n v o o r lo p ig e k onc es s ie v o o r e e n s p o o r lijn v a n Antwerpen - Roos endaal - Moerdijk. Louis G ihoul br ac ht z ijn k onc es s ie i n b ij e e n o p 1 8 nov ember 1 8 5 2 opger ic hte maatschappij 'Soc iete Anony me des Chemins d e F er d'Anv er s a Rotterdam'. H e t beginkapitaal bedr oeg 12.500.000 BF. H e t waren hoofdz ak elijk Engels e fi nanc iers die het kapitaal aan brachten. De s poorlijn begon aan het s tation Antwer pen - O os t ( nu Centr aal Station) v an de Belgische Staatsspoorwegen, liep langs Dam naar Ek eren. Kapellen, Kalmthout en Essen, om dan Roos endaal te bereiken. De spoorlijn werd enkelsporig aangelegd. ( Het tweede s poor werd pas aangelegd in 1881 n a d e ov er name door d e Staat) H e t was d e Engels e aannemer VVhyte u it Reigate die de werken uitvoerde. De maats c happij 'Anv er s - Rotterdam' n a m in 1854, n e g e n Ic k omotiev en e n e e n dertigtal r ijtuigen i n diens t. D e lok omotiev en w er den g e b o u w d d o o r Stother t & Slaughter in Engeland. D e r ijtuigen wer den gebouw d d o o r d e fi r ma Pauw els u it Brussel. De s ec tie Antwer pen - Roos endaal k on in de z omer v an 1854 in diens t genomen \Norden, d e inhuldiging er v an gr eep plaats o p 2 6 juni. " O m 1 0 u u r k w am in d e standplaats t e Ant w er pen h e t e r e konvooi u i t Br u s s e l a a n m e t m in is t e r V a n Hoorebeke, M a s u i, a lg e m e e n dir ec t eur d e r ijz er enweg. G ih o u l, adminis tr ateur dele gué van den Antwerps c hen-Rotterdams c hen ljz erenweg. H ie r v oegden zich bij de heren, gouv er neur Teichmann, bur gemees ter Loos, Sav igny 'opper hoofd onz er statie' D e tweede jagers speelden den Brabacchne, h e t Wilhelmus en G od save the Queen. H e t hollands s tations opperhoofd Tac k g a f het tek en v an v er tr ek v oor de eerste reis op het nieuwe spoor. T e Roos endaal was e r receptie in h e t station. D e harmonie v an Mer k s em d ie o p h e t er ek onv ooi h a d pleats gek r egen s peelde d e volksliederen, in afwisseling met een Roos endaals e fanfare. Om halfdrie was men te Antwerpen terug„ e n hield men bank et in de Cité, ter wijl de menigte feest vierde in de Zoologie, waar heen de genodigden zich dan ook, n a tafel begaven. Bur gemees ter Hofman v an Rotter dam h a d zich v eronts c huldigd, d a a r hij de k oning van Por tugal moest ontvangen. Men rek ende er op dat nog v oor het einde van het jaar het s poor heel en al zou gelegd zijn". Doordat in 1863 en 1864 drie spoorwegmaatschappijen te weten: ' Entre - Sambre et Meuse', 'Es t - Belge' en 'Anvers - Rotterdam', bes loten om hun s poorlijnen s amen te exploiteren onts tond d e 'G rand Centr al Beige'. e e n ov er k oepelende maats c happij die de uitbating van voornoemde drie maatschappijen regelde.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 10
11
rocrsottput
FRE 2 .C II T ) • )
A ( ir M DA Bridle , •
,, . - ' - ' - " - - - - - . /Fen Ogg ''',
_ •'0 ,
-
---
. "- ; ghoonhiogo .. ri La'rrhr --, •- •-_- ,,, , - - - - N ono', poor/ ur \I i , -- --- ' ' ,- ' ''ʻ -------'''---'------------,,, : ',,.A ,, f A e 'A ,: - , - _ l R l O , e I --• e n o d I \ \ l o c r d • ; A w F , o R i D — l \ BRED \ i A n 1 I i th i tr y .s -, A • ' . L IN D I i t , , , iurnhour
Ita r tic s ,td
,
Br WA L E DI
_•
—NII\IF ( ,F \ e i
N
y leola Lolscren 1!anion( I lereiti a LI ERRE 'MEP: 4ES
:Alward ".• . „
Firier
Frond
Enghien \\ a, re
2
NRESTRICHT C
I -olden
CHAPELLE ' T
\ aremme
ogi le
Hannui ll (
\\ A
NANIL:R - • '
CI4ARLEROI
"
i
1
LIEGE El„ PEN
•••••• •• -
4--t
Lang' Fe 1 • •01.••E.•• Ci ries Phi ii
i
lie
Din ant
LESCHEWS Di FER EXPLOITES PAR L A COMPAGNIE D U
Couiin
i . .
T -
RAH- CUITRAL-BEE6E
1
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 11
12
Het eerste s tations gebouw van Kapellen was z eer k lein en in hout opgetrokken. In de l o o p v a n h e t j a a r 1 8 5 4 w e r d h e t h u id ig e g e b o u w d a t s inds dien talr ijk e verbouwingen onder ging opgetrok k en. H e t s tation Kapellen was z oals bijna ieder station uitgerus t met een laad- en los k ade v oor goederen. Een aan- en afv oer van 400 t o n goeder en p e r dag w a s g e e n z eldz aamheid. Wek elijk s v ertrok k en e r v ijf wagons met reisduiven (duivenprijskampen). Ook de paarden die gebruik t werden b het ij 'polos pel' t e H oogboom k w a m e n l a n g e t ijd p e r s p o o r n a a r Kapellen. D e goederenwagens werden mees tal 's nac hts gebrac ht en gehaald door een trein die al de laad- en los k oeren van de lijn 12 bediende. In 1926 werden d e 'Staats s poorwegen omgev or md tot d e 'Nationale Maats c happij van Belgis c he Spoorwegen' afgek ort N.M.B.S.
ti l e n — 3 Eir,;e1. Antwcritscise.steenweg,
De overweg a n de Antwerpsesteenweg. Het afsluiten gebeurde destijds met een soort" rollende poort ".
Tot na de T weede Wer eldoor log was het een vrij druk k e bedoening op de laad en loskoer v an h e t Kapels e s tation. D o o r een s teeds gr oeiend v er v oer p e r k amion, daalde d e bedr ijv igheid o p d e goeder enk oer . M e t d e r eor ganis atie v a n h e t spoorwegnet e n d e inv oering v an h e t IC- IR net in 1984, wer den z owat ov eral d e kleine goederenk oeren gesloten. Tot 1 9 3 2 r e d e n e r o p d e s p o o r lijn 1 2 a l l e e n t r e i n e n g e t r o k k e n d o o r stoomlokomotieven, e e n a n d e r e tr ak tiewijz e k w a m t o e n a a n b o d , n a m e lijk d e dieselmotorwagens, lic hte treintjes d ie bijz onder ges c hik t war en v oor h e t v erk eer over korte afstanden.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 12
13
De Gazet van St. Mar iabur g v an 15 april 1933 s c hreef hierover: " T RAMT REINEN -
Verleden week, h e e ft h a a st ongemerkt, o p d e l i j n Antwerpen-Esschen, e e n proefneming pleats gehad met een der rijtuigen bestemd voor den ontworpen dienst der lichte treinen. D e tocht Antwerpen (Middenstatie) to t aan de Schrieck, m e t 1 minuut oponthoud op elk der halten, nam 21 minuten in beslag. De rijtuigen die in dienst zullen gebracht worden, zijn groote, prachtige rijtuigen, door een Dieselmotor bewogen. Z i j zijn samengesteld uit twee afdeelin gen, een 2e en een 3e klas, en bieden zitgelegenheid voor gezamenlijk ongeveer 100 personen. Va n a f 1 Mei zal men o m te beginnen enkele rijtuigen tusschen d e gewone treinen laten bollen. Tegen 15 Mei zal de dienst vermoedelijk z66ver in regel zijn, dat men volgens een vaste uurtabel, dagelijksch in beide richtingen 5 treinen zal kunnen laten Ice pen tusschen Antwerpen-Esschen, Antwerpen-Calmpthout en Antwerpen-Cappellen."
12
•,,.
A n t w e r p e n
zizi
--• E s s c h e n ( 2 . 212:.1 21J 1 1 •:cm. -8.55 12 15 1113.24 13.17 9.01 12.20 110.29 9.00 12.26 116.33 7I 9.17 12.34 115 7 9.23 12.40 116 47 . 9.23 ,12.43 116 50 1 1 111 1 1 9•33 12.43 116.55 . 9.40 12.55 117,02 . 9.45 12.59 •17.06 ; 1 : • 952 113.03 1 17.11 10 00 113.11 17.13 5 8 46 10.C9 113.13 17.24 2124 ,1)7312130 12132
3 . k l a s s e /c l a s s e ) 1 2 , . ...,, _ 2:1JJ 0 1 1 - 4) .
o , - • .
_ 17.45 _ L 5.13 5.19 117.50 119.47 -, 0,' 5.27 17.53 1 • 13.07 5.36 • 9 .11, T.: ..-: 18.13 5.42 '•a'••:: • , ,.. • 1 13.17 5 . 4 6 ,; -,-,••••; • •9-1-0 13, S1-. 1t arnt / Jurg. _ r ifeliccstraat....,. . . . . . 1 14 I ,._, 0. I _ 13.24 ..0 - - ' D - Z. 1 15 5.53 k Ka!•elicti s . .... ,,, F - ; -.,7 - .;-.;•----,-,-; - • 13.32 2 e 6.01 191Kapellenbosch . i, __ , c 1 6.06 13.37 E22•fleple. 1,', , - • • • n , i -- 1 , .:.. I l 23 K i l iztli t • • •• • • •• - ...• . „ - •'F•.. t a t 18.45 -, , . - A.• 24 Kz ,1m111out.............. 6.14 18.53 , . , . . ' 6.22 . . l 2 913V i l doru................ 19.01 20 16 --c •- 9-.,_ "• : 1 1 •-''' 6. 0 ʻ e E.3 X. 3 a c h e n . . . . . . . . „ . , 2130 ; --D731 -N 2 1..,, 2122 1 .i r k.' , , 7 . e . ʻ ,--' IDE...Fschen . . . . . . . . . . . . . . . . 5.55 659 11 34 12.29 114.20 19.05 21.23 -z 1' 1••••••• ---'' 1 n .4 W ilder t . . . . . . . . . . . . . . „ 6.04 7.03 1 12,33 114.97 '214 , 1c 1' 9 .' 2 1 ' ' 7.15 6.11 12,45 115.04 9 . -. . 61', '4 1 __ 7._ ,I 1 ; L4 ,,-,•7_,4 :. 1252 !1.5.10 19128 ; •' • 6,18 7.27 1251 1 5 1 4 19.33 K . 6.23 7,27 11111ei1e. . . _• • • . • • . . . . . . . . •I 1 4 6,33 7.34 13.64 115,21 119.40 a - -118.Kapellerz 1 i 1 I 1 . 1• 3- 7 1191Heikcstraett K 13.11 -1741 120i3t m - 2f ar iabur g . . . . . . 6.37 _ - - 6,41 74 113.15 11331 19.51 ap '2111-9zeren .33•_, ,... 19.58 i 6.43 7.52 11• . 241.1t . . . 113.22 115 37 e t erksem . .. . 13.30 15.45 8,00 20.06 Z. 1.t.c1( 3 1 ; 6.36 6 5 . 6 271-1.nw n ) l -t e r p e W n a ; ...... . 1i c . 1 l2 1 8.37 1 2- 03:13.37 '20.13 1154 "- 1 4)1 nb 612 113 42 1552 1 133 ; 1o ,o s - --- - --_1 . 5_ 5 7 1 A un t , - 0 . 1 8 2 4ctehr w , 0 p r ,et n 7 , . (v 1 ' • -1 Uurregeling van de lijn 12 waarin de stopplaats Heikestraat voorkomt. ,O , , n ;0 1 , , • de N M 8.S4 s (Met dank awl de dokurrent aredlenst van 1 t ) -, rl •1 i .. . De ontwik k eling v a n nieuw e e n bet er e tec hniek en v eroorz aak ten ( v oor al n a d e f; , ., ' 1 Tweede Wereldoorlog) een uitbr eiding _ _v an de dies eltrak tie 7 , 9 en ook de opk oms t van ,o ,: , voor het eers t toegepas t de electrische traktie. In België werd de elec tris c he trac tie 0 ' ; t , 3 ' mei , op de lijn Antwerpen B r u s s e l op 5 1935. Voor de lijn Antwerpen R o o s e n d a a l r u was de electrificatie op 2 juni 1957- een feit. n Sedertdien z iijn er op dez e toch wel druk k e inter nationale lijn v ele aanpas s ingen en verbeteringenl, gebeurd in v erband met de s nelheden en de seininrichting. Een groot probleem v o7o r h e t s poor - é n wegv er k eer blijv en i n o n z e gemeente a ls n o g d e 0 3 0 A nt wer pen ( C e n t r a a l 2 A nt wer pen (O ost ) 6' A nt wer pen ( 1) am )
- .g -7, _, 9
spoorovergangen. Voor de nabije toekomst is het alsnog afwachten of de geplande HSL (hoge snelheidslijn) waarop d e H ST (hoge snelheidstrein) za l rijden onze gemeente zal doorkruisen.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 13
14
Op 29 maart 1979 gebeurde er a a n d e ov erweg a a n de Antwerpsestwg een s p e c t a culair ongeval. D e sneltrein Brussel - Ams t erdam bot s t e er op een f oorwagen die zich klem had gereden midden op de sporen en niet meer v o o r of achteruit kon. - Door d e bot s ing k wa m de locomotief naast de spoorlijn terecht t e r wi j l d e wa g o n s verder liepen t ot i n het station. Zoals op de foto's t e zien is, waren e r grote middelen nodig o m de loc omot ief te verwijderen.
Foto verzameling W . Henderilcc
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 14
15
In 1966, n a 131 jaar diens t te hebben gedaan, wer d de stoomtractie in BelgiĂŤ naar de ges c hiedenis boek en verwezen. Door de uitbreiding van de woongelegenheden in de wijk Kapellenbos werd er, ev en voor d e Eers te Wer eldoor log, aldaar ook een s topplaats v oor de tr einen ingeric ht, gelegen a a n d e ov er weg v a n d e Kalmthouts es teenweg ( i n d e v olk s mond o o k Blokskensweg geheten). Gok de wijk Zilv erenhoek (sedert 1-1-1983 deel uitmak end v an Kapellen) heeft een tijd e e n s topplaats o p d e s poor lijn 1 2 gehad, d i e " Heik es tr aat w a s geheten, gelegen aan de overweg van het Klein Heik en en dit v anaf 1933. In 1940 werd dez e stopplaats d o o r d e Duits e bez etter opgehev en. L a n g s d e r ec hter k ant v a n dez e overweg ric hting Antwerpen k an men nog waar nemen dat er ooit een perronetje is geweest. Militair e s poor lijnen d o o r onz e s trek en. In d e v or ige e e u w w er d d o o r d e Belgis c he r eger ing ov er wogen o m d e r eeds bestaande fortengordel rond Antwerpen uit te breiden met een nieuwe fortengordel, een ' Buitenlinie', maar daar was aanv ank elijk geen geld voor. T oen dan uiteindelijk de for ten v an d e 'Antwer ps e Hoofdweers tands telling' wer den gebouw d ( 1908 t o t 1914) w e r d e n tr ams por en ( s toomtr am) a a n g e le g d v o o r h e t a a n v o e r e n v a n bouwmaterialen. Z o w er d e r v oor d e b o u w v an h e t F or t Er tbr and e e n s poor lijn aangelegd naar Lino. D e mees te v an dez e s poor lijnen s loten aan o p het gewone tramspoornet.
Tijdens dez e per iode, d u s v r ij k or t v oor d e Eer s te Wer eldoor log w er d o p enk ele maanden t i j d e e n 's tr ategis c he s poor lijn' a a n g e le g d t u s s e n d e v er s c hillende Antwerpse forten om deze te voorzien van mans c happen en munitie.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 15
16
Deze 'normaals poorlijn l i e p noordwaarts v an Lier v ia Sc hilde naar Sc hoten langs een draaibrug ov er het k anaal naar Turnhout. Va n Sc hoten ging het langs het park van Brasschaat, Rus toord. Hoogboom tot Kapellen. Vanuit Kapellen liep het s poor verder naar h e t for t v a n Stabr oek . D e k r uis ing v a n d e s poor weglijn Antwer penRoosendaal z a l w e l v oor d e nodige pr oblemen h e b b e n gez or gd. T ijdens W O 1 hebben d e Duits ers d e s poorlijn uitgebr eid t ot Z andv liet e n Bras s c haat-Poly goon. Opmerkelijk is, dat de aftakking naar Brasschaat werd aangelegd ter hoogte van de huidige kazerne te Hoogboom in de richting v an de Mis hac endreef. Over d e z e s p o o r lijn l i e p e n t i j d e n s d e E e r s t e We r e ld o o r lo g t r e i n e n m e t afweergeschut. per s oneels wagens , munitiew agens e n gepants er de w agons m e t schietsleuven. Op bepaalde afs tanden war en s teunpunten v oorz ien o m d e s toomloc omotiev en t e kunnen bevoorraden met kolen en water. D e bev olk ing maak te ec hter gretig gebruik van de hopen steenkool langs de spoorlijn. Na WO 1 w er d dez e 'strategische s poorlijn' opgehev en. D e s ec tie Lier tot Sc hilde werd een indus tnele spoorlijn.
H e t m i l i t a i r e s t a t i o n ( Foto verzameling J. Cannaerts - Simon Stevinstichting)
Tussen WO 1 e n WO 2 werd een nieuwe s poorlijn aangelegd v an Kapellen-s tation naar Brasschaat-Polygoon met een aftakking naar de kazerne te Hoogboom waar de spoorwegtroepen verbleven. T e v e n s wer d naas t het uitwijk s poor v an het Kapeis estation e e n milit air s tation gebouw d. D e aftak k ing n a a r Hoogboom- k az er ne i s intussen opgebrok en en onlangs werd het militair e s tationnetje met de grond gelijk gemaakt. (wordt vervolgd) Samengesteld door Mardon.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 16
17
Porselein, kerken en water: Delft Als een nietsvermoedende automobilist op zaterdag 9 september cm 8.00 u langs de kerk van Kapellen centrum zou gereden zijn, zou hij waarschijnlijk versteld opgekeken hebben. Een groep optimistische mensen stonden met een regenscherm voor de kerk. Die dag was het weer zover; de culturele kring van Kapellen vertrok weer op reis en zoals elk jaar beloofde het een zeer zware, maar boeiende tocht te worden. Om 7.55 u stipt stapten we in de bus en cm 8.00 u vertrokken we naar onze bestemming: Delft. Inderdaad, het doel dat dit jaar met uiterste precisie uitgekozen werd, was de Nederlandse stad die alom geprezen wordt voor zijn porselein. Onderweg was er zeker geen geklaag over de buschauffeur, de "Luc", want hij was het toch die ons wees op de Moerdijk en het stadion van Feyenoord. En toen we Delft binnenreden was de lucht al donkerder geworden zodat iedereen zijn regenscherm meenam naar het "Hotel Grand CafĂŠ Central" waar we verwend werden met een tas lekkere koffie.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 17
1 8
Wanneer de innerlijke mens gesterkt was, gingen we naar het marktplein waar er 2 enthousiaste gidsen ons stonden op te wachten terwijl de sluizen boven open werden gezet. Z oals we vermoed hadden, werden we in 2 groepen verdeeld. D e eerste groep ging eerst naar de Nieuwe Kerk, zo genoemd nadat de hervormde kerk hier zijn intrek nam en zij aanvaarden, zoals u wel weet, geen heilige namen. W e kregen uitleg over de kerk en de grafkelder van de Nederlandse koninklijke familie die zich daar bevindt. De andere groep ging naar het Prinsenhof, jawel, de plaats waar de Prins Van Oranje (Willem De Zwijger) op laffe wijze is vermoord door Spaanse aanhangers. N a de bezoeken wisselde de groepen van bestemming en kregen onderweg nog uitleg over de geschiedenis en de beroemdheid van de stad. Toen ging de groep die eerst de Nieuwe Kerk had bezocht, terug richting bus op weg naar het middagmaal. D it was echter te vroeg gejuicht. Bij aankomst aan de vermoedelijke busstandplaats was er geen spoor van de bus of de andere groep te bekennen. N a wat heen en weer gepraat met de gids en een grondige zoektocht van enkele dapperen onder de lotgenoten, vond de jongste telg de bus terug en zette de groep koers naar de veilige basis van onze "vlinder', de bus dus. Nadat iedereen goed zat en er volop verteld werd wat de reden was van de laattijdige aankomst, zette de chauffeur koers richting eetgelegenheid. Ee n hoeve die binnenin modern was ingericht. D aar konden we kennis maken met de uitstekende Hollandse keuken en praatten we na over de voormiddag die weer veel te vlug was voorbijgegaan. Nog nagenietend waren we reeds opweg naar de Koninklijke Porceleyne Pies. J awel, het wereldbefaamde produktiecentrum van het Delftsblauw stond ook op ons programma. D a a r kregen we alles te horen over het produktieproces, de soorten porselein, de herkomst van het Delftsblauw en we brachten een bezoek aan het porseleinen museum. Na deze belevenis ging het richting kanaal waar de "Hugo De Groot", een binnenschip, ons door de nauwe waters van Delft voerde. W e kregen professionele uitleg van de kapitein terwijl enkele mensen een paar centimeter gekrompen bleken te zijn. T o e n deze tocht erop zat, konden we rustig gaan uitblazen op een zonovergoten terrasje waar we onze hongerige magen mochten geven wat hen toekwam. Ondertussen was het tijd geworden cm huiswaarts te keren en in de bus dwaalden onze gedachten af naar de 38 personen waarvoor de bus te klein was. Ze hebben wat gemist!
Roel en Ann
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 18
19
KUNSI PL AT F O RM
KAPPA
KAPPA, M E T EEN BL IK OP DE TOEKOMST
Een boeiende t oek oms t v oor onz e plaats elijk e k uns tenaar s ! Onze eerste Kappa tentoons telling , eind september laatstleden, werd in de pers omschreven als " een schot in de rocs, met een record aantal exposanten en met een zeer grote publiek e belangs telling " . Dit succes is vooral toe te schrijven aan de ambitie van de meeste Kappa kunstenaars om telk ens weer met s ter k er e artistieke k waliteit uit te pakken. Naar horen zeggen is het zelfs zo dat v ele kunstenaars in de loop van het jaar hun beste werken opz ij zetten, met de bedoeling om tijdens de jaarlijkse tentoonstelling van Kappa enk el met het allerbes te naar buiten te treden. En zo denkt ook het bes tuur erover. Het nieuwe Kuns tplatform wenst in de regio boven Antwerpen een kunstzinnige reputatie op te bouwen, weg van de uitstraling als hobbyvereniging, weg v an de bez igheids therapie. Kappa moet letterlijk een "kunst"-kring worden. Een dergelijke inges teldheid komt tenslotte alle plaats elijk e kunstenaars ten goede.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 19
20
Vanuit het bestuur werd bov endien nog een extra ak tieplan naar voren geschoven, om nieuwe kunstenaars, die een s tev ige artistieke uitstraling hebben, in onze tentoons tellingen te integreren. Ook hier v an kon U r eeds pos itiev e resultaten merken tijdens onze voorbije expositiedagen in 't Bruggeske. Tot slot is het belangrijk dat ook nog een ander aspect van de nieuwe viSie van Kappa even in het daglic ht ges teld wordt. Kappa moet het s piegelbeeld worden van G ANS c reatief Kapellen. Zowel de professioneel inges telde kunstenaar, als ook de betere amateur, moet zich in onze tentoons tellingen thuisvoelen. Disciplines die zuiver ambac htelijk zijn horen er echter niet bij als er een tentoonstelling wordt georganiseerd. Haak- en breiwerk, houten k lompen uitbeitelen, of gelijk welke vorm van copieren naar bes taande modellen, behoort tot het domein van de ambacht, het technisch kunnen. Kunst moet meer zijn dan technisch k unnen !!! Als ambacht en eigen c reativ iteit harmonieus samenkomen, dan spreekt men van kunst. Ka p p a heeft ambitie om met kunst bezig te zijn. Laten we echter duidelijk zijn. Kappa wil zich met haar tentoons tellingen profileren met kwaliteit, wat zeker en vast niet betekent dat het een k leine elitaire kunstkring moet worden . Integendeel !!!
Een boeiende toekomst ook voor een breed cultureel ge誰nteresseerd publiek Als c ulturele v ereniging willen wij ons ook richten naar de beginnende kunstenaar en naar een niet aktief-creatief publiek. We willen Iedereen helpen om te groeien in die fascinerende kunstwereid want hoe meer men ervan weet , hoe meer men ervan kan genieten. Hiervoor hoeft men vast g e e n grote kunstenaar te zijn. Om t e illustreren dat Kappa meer kan zijn dan een promotie-orgaan voor de plaatselijke kunstenaar, willen we u graag onze v oorlopige planning voor de eerste helft van 1996 voorstellen. Eerst en vooral is er voor al onz e leden ons tweemaandelijks tijdschriftje. We zullen u trachten een zo breed mogelijk e waaier aan informatie door te spelen over de culturele ev enementen in onze regio t e n t o o n s t e llin g e n in Antwerpse mus ea, in de O ude Pastorij, e n z . Boekbesprekingen, infor matie over podiumkunsten, concerten en uiteraard ook in elke editie een uitgebreide kennismaking met onze plaatselijke kunstenaars.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 20
21
Verder krijgt U uitgebreide achtergrond 'informatie bij de aktiviteiten die Kappa zelf zal organiseren. Zoals : 10 dec '95 : e e n kennismaking met de oosterse cultuur in het etnografisch museum in Antwerpen ( zie verder in dit tijdschrift ) einde februari '96 : eten, drinken, praten over kunst e e n avondje voor iedereen die zich nog een beetje Bourgondier voelt. april '96 T e n t o o n s t e llin g met Kappa kunstenaars in het cultureel centrum De Oude Pastorij.
mei '96 : nog een verrassende stunt van Kappa, waar gans de provincie Antwerpen nog lang over zal napraten. Laat dit nog even een verrassing blijven ! juni '96 b e z o e k aan een professioneel restaurateur in zijn atelier. Geen theoretische beschouwingen maar demonstraties en tips over het renoveren van schilderijen, beelden, kaders e n z .
Voor diegenen die nog geen lidgeld voor 1996 betaalden , werd in dit tijdschrift een bankoverschrijving toegevoegd, Met een jaarlijkse bijdrage van 500 fr toont U uw interesse voor de kunst en tegelijkertijd uw sympathie voor onze plaats elijk e kunstenaars. Om als erelid in de v ereniging opgenomen te worden , is de bijdrage minstens het dubbel van het gewone lidgeld. Op die manier worden zij de mescenas van Kappa Uit dank baarheid z ullen we de lijst van onze ereleden i n de loop van het jaar in dit tijdschrift publiceren. Leden die onlangs reeds hun lidgeld betaald hebben, v inden inges loten
reeds hun lidkaart 1996.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 21
22
DE KEUZE VAN HET PUBLIEK Het kunstwerk van de maand dat in nov ember '95 in het Kapels e administratief centrum zal gepresenteerd worden , is het b e e ld " Catelijne " van kunstenaar Peter Kempenaers, Dit levensgrote beeld van een ontluik ende jonge v rouw, z ou als ondertitel " schroom "k unnen meekrijgen H e t meisje staat er immers wat onwennig en onzeker bij. V o o r haar gaat het " echte " leven binnenkort beginnen de toekomst is beloftevol. Het beeld straalt een vertederende har tv er war mende sfeer uit. Tijdens de recente tentoons telling van Kunstplatform Kappa werd dit kunstwerk bekroond met de prijs van het publiek. Peter Kempenaers heeft zijn atelier aan de Maria Theresialei 41 in St Mariaburg. Al tijdens zijn jeugd was hij een gepassioneerd kunstenaar Na zijn avondstudies toegepaste grafiek aan het Sint Mic hiels College te Brasschaat , legde hij zich toe op de beeldhouwkunst in diezelfde academie. In artistieke middens noemt men iemand als Peter een " natuurtalent Leven van de kunst is echter slechts weinigen weggelegd e n ook hij kan er jammer genoeg voorlopig enkel van dr omen. Peter haalt zijn inspiratie uit gewone alledaagse dingen. De laatste jaren is het voornamelijk de mens die hem het meest fascineert. Deze v eelz ijdige kunstenaar is naas t boetseren, regelmatig creatief bezig met tekenen, schilderen, grafische ontwerpen e n z . Peter Kempenaers e e n naam om te onthouden k u n s t met de grote K !
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 22
23
KAPPA AKTIVITEIT DECEMBER 95
DE MYSTE'IEUSE WERELD VAN DE HIMALAYA
Culturele horizonten verruimen en kunst met de grote K naar de leden brengen, dat is de taak van een culturele vereniging. Zondag 10 december '95 hebben we voor U een gids gevraagd, die een rondleiding zal verzorgen in de tentoons telling " de taal van de tangka in het etnografisch mus eum te Antwerpen.
Op ontdekkingstocht dus naar een van de rijkste culturen die we kennen de wereld van het boedhisme. Tangka's zijn rolschilderingen afkomstig uit Tibet en Nepal. Ze illustreren de levensgewoonten, de cultusfiguren en godheden e n z Ook architecturale voorstellingen en stadsplannen behoren t o t de gebruikelijke o n d e r w r p e tentoons n In edeze telling zijn een zestigtal tangka's opgenomen uit een privĂŠverzameling van een Antwerps echtpaar. De meeste s c hilderingen zijn afkomstig van Katmandoe. Ze geven een suggestie van de mysterieuse wereld van de Himalaya. Na afloop van het geleid bezoek, k unt U vrijblijvend in hetzelfde museum ook nog de tentoons telling " Oosterse geneeskunde " bezoeken. Iedereen kent intussen al wel de termen acupunktuur en kruiden-therapie, maar de Oosterse genees k unde heeft nog zoveel meer te bieden. Deze kennismaking gebeurt aan de hand van originele manuscripten, boek en en boekverluchtingen , schilderingen, medis c he gebruiksvoorwerpen, kruidenverzamelingen e n k uns tobjek ten
Vermits het aantal bezoekers per gids beperkt is, dient U uw aanwez igheid op voorhand te bevestigen. Bel hierv oor naar AndrĂŠ De Nys , 605 36 93 ( 's avonds na 19 u aub ). Uw deelname in de kosten ( gids + inkomticket ) 5 0 fr per persoon ( ter plaatse te betalen) Afspraak aan de ingang van het etnografisch mus eum - Suik er r ui 19 Antwerpen Zondagmorgen 10 dec ember om 9u 55. tenminste als U v ooraf reserveerde ).
KUNST , HO E MEER U ER VAN WEET
HOE MEER U ERVAN KUNT GENIETEN I 't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 23
24
Het 'even e e n mo n n i ke n w e rk
Einde oktober '95 werd door een aantal Oosterse monniken in het etnografisch museum in Antwerpen een zandmandala opgebouwd me t een doormeter van ongeveer 50 cm Meer dan een we e k lang werd er , me t de grootste zorg, aan dit zandtapijt gewerkt. Zandkorrel per zandkorrel werd ingelegd met als eindresultaat, een schitterend kunstwerk. Op 20 december zal de mandala vernietigd worden. Bezoekers van het museum kunnen op dat ogenblik een beetje zand mee naar huis krijgen.De rest van het zandtapijt zal worden uitgestrooid in de Schelde. Het ganse ritueel staat symbool voor het leven : het langzaam opbouwen van iets dat U dierbaar is r de gezondheid, familiebanden, kennis Wel wetende dat dit alles vergankelijk is, e n dat dit alles binnen de kortste keren kan verdwijnen. De Oosterling leeft dag in, dag uit met deze gedachte in het achterhoofd. Plaatsen we hiertegenover nu eens onze eigen Westerse denkwereld. We hollen van 's morgens tot 's avonds. We hebben nog zoveel te doen ; we moeten gaan werken, we moeten nog snel afwassen en kuisen, even theater of TV kijken e n daarna moeten we nog Twee dingen hebben we zeker g e b re k aan geduld om iets op te bouwen , en gebrek aan tijd om er achteraf intens van te genieten. Hoe dikwijls horen we een gepensionneerde niet zeggen " n u ik op pensioen ben nu heb ik helemaal geen tijd me e r ! ". Hebt U uzelf al eens afgevraagd wa a ro m wij ons altijd ma a r voorbijlopen? Is het om rijkdom te vergaren of om in een mooi huis te kunnen wonen ? Om aanzien te verwerven bij collega's en vrienden ? Of is het om onze macht te kunnen manifesteren ten overstaan van anderen ? Of is het gewoon gebrek aan discipline en zelfbeheersing ? Vergeten wij niet om intens te genieten van die kleine mooie dingen van het leven een roodgekleurd neerdwarrelend blad, d e glimlach van een kind, d e geur van marsepein Laat ons even terug kijken naar de Oosterse mandala in Antwerpen. Meer dan zeven dagen lang werd e r zorgzaam gewerkt aan een relatief klein kunstwerk Snel presteren en resultaat boeken is dus voor de Oosterling zeker niet primordiaal. Het ganse ritueel is eerder een meditatie-oefening. Het trachten te b e zitte n " voor altijd " is e r ook al niet bij, wa n t zes weken na de realisatie wordt het kunstwerk bewust terug vernietigd. De monnik beseft , veel me e r dan wij, dat aan alles een einde mo e t komen en dat het beter is om dat einde niet zolang mogelijk uit te stellen. Ook het einde kan mooi zijn, als we ma a r tijd vrijmaken o m e r intens van te genieten. Laten we daar eens aan denken, zo tussen de laatste herfstdagen en de eindejaarsfeesten AndrĂŠ De Nys
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 24
25
FSPRA K
Het kunstwerk van de maand december '95 is van Henr iette Severins. Ze is voornamelijk gefascineerd door de akwareltechnieken. Grote kunstenaars laten niet gauw in hun geheime receptenboek kijken. Maar voor één keer mochten w e toch eens meekijken over de schouder van een groot akwarel-specialiste. Zij vertelt Het is moeilijk om in een korte schets weer te geven hoe een akwarel in elkaar zit. E r zijn trouwens meerdere technieken Er is bijvoorbeeld de glaceertechniek , w aar bij men de ene transparante kleurlaag over de andere laat glijden, wat zeer mooie schakeringen geeft. Ook is er de nat-in-nat techniek en zoals het woord het al zegt , wordt er hier met verschillende kleuren op een nog nat vel papier gewerkt. Eén van de vele andere technieken is de spattechniek.... enz Ikzelf heb akwarelonderricht gekregen in St Lucas - hoeve Van Paesschen in Kapellen. N a drie jaar basisakademie , v olgden er nog drie jaar specifiek akwarel, onderbroken door enkele jaren vormstudie. Mijn akwarel " Afspraak " , verkozen tot kunstwerk van de maand december, is ontstaan door het gebruik van twee kleuren : ultr amar ijn blauw e n gebrande sienna, De achtergrond werd licht opgezet en daarna is er terug water ingebracht. Dit waren de meest s pannende momenten B i j het opdrogen moesten er immers waterranden ontstaan Aileen blijft het steeds een verrassing waar ze tevoorschijn komen. In een later stadium is er verder ingespeeld op enkele " watervlekken en zo is er een spontane " afspraak ontstaan tussen de twee gebruikte kleuren. Verleden jaar nog pakte Severins uit met een s ublieme reeks akwarellen in het cultureel centrum de Oude Pastorij. Maar ook ver buiten onze regio wordt ze regelmatig gevraagd voor tentoonstellingen Proficiat Jetje H! Hennette Sevenns Atelier H o o g b o o ms t e e n w e g 225 Kapellen - t e l 6 6 4 51 57
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 25
26
N . a . v . e e n t e n t o o n s t e l l i n g d i e o p 2 d e c e mb e r ' 9 5 s t a r t i n De O u d e P a s t o r i j samen m e t m i j n z u s t e r S i m V a n K e r k h o v e ( a q u a r e l e n o l i e v e r f ) e n h a a r p a r t n e r J ean X h o f f e r ( b e e l d h o u w e n ) , v r o e g m i j A n d r e De N i j s o m e e n a r t i k e l t e w i l l e n s c h r i j v e n o v e r K A L L I G RA FI E , d e k u n s t v o r m d i e i k m e t h a r t e n z i e l b e o e f e n e n wa a r a l m i j n v r i j e t i j d n a a r t o e g a a t . M e z e l f v o o r s t e l l e n i s n a u w e l i j k s n o d i g i n K a p e l l e n . G e d u r e n d e 3 2 j a a r wa s i k we r k z a a m i n d e B a s i s s c h o o l M a t e r S a l v a t o r i s i n d e E n g e l s e l e i . M i s s c h i e n d a t me v r o u w Me r c k x u m e e r z e g t w a n t z o w e r d i k d e s t i j d s i n d e s c h o o l g e n o e md . Van k i n d s a f a a n wa s i k g e ï n t e r e s s e e r d i n d e h a n d s c h r i f t e n e n h a n d t e k e n i n g e n v an d e me n s e n r o n d o m m i j . M i j n mo e d e r wa s d a a r e e n u i t s t e k e n d v o o r b e e l d v a n . Geboren i n h e t b e g i n v a n d e z e e e u w, b e h o o r d e z i j n o g t o t d i e g e n e r a t i e d i e een k a l l r x r a fi s c h h a n d s c h r i f t w e r d a a n g e l e e r d .
(t\e' \ atte SHIKI iraan k r K 9 / V I L 6 .Zo me r h a i k u v a n S h i k i . 2 l e t t e r t y p e s z i j n g e b r u i k t : 2 /hedendaags e i n f o r m e l e k a l l i g r a fi e g e s c h r e v e n m e t 6 de t r e k p e n e n d e K a r o i i n g e r d i e o n t s t a a n i s i n d e / 8 \ s t e - 9 d e Eeuw.
zachtjes bow en
Na h e t b e ë i n d i g e n v a n m i j n l o o p b a a n b e n i k a c t i e f m e t d e k u n s t v a n h e t " s c h o o n s c h r i j v e n " b e g o n n e n . M i j n b a s i s o p l e i d i n g g e n o o t i k z o w e l v a n V l a a ms e a l s N e d e r lands e k a l l i g r a f e n . V i a v e r e n i g i n g e n v o o r k a l l i g r a f e n k r e e g i k d e g e l e g e n h e i d m i j v e r d e r t e bek wamen o n d e r l e i d i n g v a n b e k e n d e b u i t e n l a n d s e d o c e n t e n . Na e n k e ] e j a r e n v a n i n t e n s e v o o r b e r e i d i n g e n p r a k t i s c h e s t u d i e b e n i k d e a r t i s t i e k e we g opgegaan e n we r k i k h e e l g r a a g n a a r t e n t o o n s t e l l i n g e n t o e . D a t g e e f t een d o e l i n m i j n b e z i g z i j n m e t p o ë z i e e n l e t t e r s , m e t k l e u r s c h a k e r i n g e n , m e t c o mp o s i t i e e n c o n t r a s t e n , m e t p a p i e r e n v l o e i s t o f . . . D o o r m i j n we r k e n
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 26
27
aan h e t p u b l i e k t e t o n e n , h e l p i k me e a a n d e p r o m o t i e v a n d e z e k u n s t v o r m . Da t i s n o d i g i n e e n t i j d v a n c o mp u t e r s e n c o p i e e r a p p a r a t u u r . S p o r a d i s c h g e e f i k k a l l i g r a fi e l e s s e n .
aNsW C 7 C 1 7 2 Z A N C T 1 W i l r i t a W i n t- e r h a i k u e n g e s c h r e v e n i n h e t U n c i a a l . D i t i s e e n z e e r r o n d s c hZr i fIt A e n Yi s o n t s t a a n o p h e t e i n d e v a n d e 4 d e E e u w. 2 ;
I12 CC-1 b e SCCM, v A n X u m 1 2 0 V A I 2 & K a l l i g r aT fi e b e s t a a t a l z o ' n 4 0 0 0 j a a r e n k e n t h a a r o o r s p r o n g i n h e t O o s t e n . De o n t w i k k e l i n g v a n o n s a l f a b e t b e g o n b i j d e G r i e k e n e n w e r d d o o r d e R o m e i 2 nen o v e r g e n o me n . V a n h e n k e n n e n we d e s i e r l i j k e Ro me i n s e K a p i t a l e n d i e d e b a s i s v o r md e n v a n o n s s c h r i f t . I n d e l o o p d e r g e s c h i e d e n i s o n d e r g i n g e n d e l e t t e r s e e n me r k wa a r d i g e e v o l u t i e a f h a n k e l i j k v a n d e t i j d e n h e t b e s c h i k b a r e m a t e r i a a l . O o k g i n g me n s n e l l e r s c h r i j v e n e n o md a t d e l e e s b a a r h e i d m o e s t b e h o u d e n b l i j v e n , v e r v o r m d e n d e l e t t ers K a l l i g r a fi e s t a a t v a n d a a g d e d a g w e e r v o l o p i n d e b e l a n g s t e l l i n g e n w o r d t h e r g e wa a r d e e r d . Z o w o r d e n o p n i e u w n a me n g e k a l l i g r a f e e r d o p d i p l o m a ' s . J o n g e r e n wens en m o o i g e s c h r e v e n e t i k e t t e n o f t i t e l s a l s v e r f r a a i i n g v a n h u n w e r k e n . A a n v a n k e l i j k , b i j h e t i n o e f e n e n v a n v e r s c h i l l e n d e l e t t e r t y p e s , i s me n g e b o n den a a n e e n h e l e b o e l r e g e l s . Z e v e r g e m a k k e l i j k e n h e t k i j k e n e n h e t s c h r i j v e n maar b e p e r k e n d e e i g e n v r i j h e i d . L a t e r , w a n n e e r me n m e t l e t t e r e n m a t e r i a a l mee r v e r t r o u w d g e r a a k t , k e e r t d e s p o n t a n i t e i t t e r u g . G e d a c h t e n e n g e v o e l e n s wo r d e n d a n u i t g e d r u k t o p e e n e x p r e s s i e v e e n p e r s o o n l i j k e m a n i e r . E r i s e e n h a r mo n i s c h s a me n g a a n v a n w o o r d , b e e l d e n s c h r i j f m a t e r i a a l w a a r d o o r e e n s t e r k e c o m p o s i t i e o n t s t a a t e n h e t g e h e e l e e n d i e p e b e t e k e n i s k r i j g t . Da n i s e r geen s p r a ke m e e r v a n k a l l i g r a fi e a l s a mb a c h t . H e t f u n c t i o n e l e m a a k t p l a a t s v o o r e c h t e , z uiv ere k uns t .
He t b l i j f t o o k n i e t b i j p e n , p a p i e r e n i n k t . V e r s i e r i n g e n t o e p a s s e n , k l e u r e n c o mb i n e r e n , c o n t r a s t e n l e g g e n , b a mb o e e n g a n z e v e r e n l e r e n v e r s n i j d e n , v e r f e n i n k t s a me n s t e l l e n , g o u d o p l e t t e r s l e g g e n , k e n n i s v a n p a p i e r s o o r t e n o f z e l f p a p i e r s c h e p p e n . . . D i t a l l e s m o e t e e n k a l l i g r a a f m i n o f me e r b e h e e r s e n . Een l a n g e o e f e n w e g i s n o d i g w i l me n t o t e e n b e h o o r l i j k k a l l i g r a fi s c h r e s u l t a a t k omen. W i j l e n J e f B o u d e n s s p r a k v a n " k i l o m e t e r s s c h r i j v e n . . . " K a l l i g r a fi e z a l a l t i j d ' mo n n i k e n we r k " b l i j v e n d o o r d a t h e t z o v e e l g e d u l d v e r g t e n e e n u i t e r s t e c onc ent rat ie.
K a l l i g r a fi e i s v o o r m i j e e n e c h t e p a s s i e g e wo r d e n . i k b e l e e f e r e e n e n o r me v reugde a a n . H e t i s r u s t g e v e n d e n g e d i c h t e n e n t e k s t e n b i e d e n i n h o u d e l i j k s t o f t o t nadenk en. M i j n c r e a t i v i t e i t k e n t een u i t we g i n een n o g n i e t z ov eel b e o e f e n de d i s c i p l i n e .
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 27
28
I k z ou h e t nog g e d e t a i l l e e r d e r k unnen hebben o v e r de d i v e r s e s c h r i j f m a t e r i a len, o v e r de oors prong v an h e t s c h r i j v e n en v o o r a l ov er de v ers c hillende s c h r i f t s o o r t e n d i e i n de l o o p d e r ges c hiedenis z i j n ont s t aan. Mi s s c h i e n i n een v o l g e n d e e d i t i e .
I e d e r e e n i s v a n h a r t e we l k o m o p o n z e t e n t o o n s t e l l i n g d i e l o o p t v a n a f z a t e r dag 2 d e c e mb e r t / m 2 6 d e c e mb e r 1 9 9 5 . Openings dagen e n u r e n z i j n :
Woens dag:
12. 00
tot
Do n d e r d a g :
10. 00
t o t 12. 00u
18. 00u
Vrijdag:
19. 00
t o t 22. 00u
Za t e r d a g :
13. 00
tot
20. 00u
Zondag:
11. 00
tot
18. 00u
Kers t dag: 2de K e r s t :
11. 00
tot
18. 00u
11. 00
tot
18. 00u
Na a f ssp praak . L i e v e VAN KERKHOVE J agers dreef 32 2950 KAPELLEN Te l . 0 3 / 6 6 4 81 8 5
* B a s i s v o r m i n g k a l l i g r a fi e : M a r i o n S t o f f e l s , L u d o De v a u x , M a r i k a M e r t e n s , Els S c h n e i d e r s , E l e a n o r Wi n t e r s . * S t a g e s , w o r k s h o p s , we e k e n d s : J u l i a n W a t e r ( U S A ) , A n n H e c k l e ( G B ) , D a v i d en Na n c y H o w e l l s - O u c h i d a ( G B ) , C a r o l A n n M i l l n e r ( US A ) , G o d f r i e d P o t t ( D ) , B r o d y Ne u e n s c h wa n d e r ( B ) , E wa n C l e a t o n ( G B ) , K a r i n a M e i s t e r ( NL ) , K r i s t o f f e l Boudens ( B ) , J ean D e c o s t e r ( B ) e . a . * Te n t o o n s t e l l i n g e n : W i l r i j k , A n t we r p e n , K a p e l l e n , B r e d a , L i e r . * Ges elec t eerd v oor de I n t e r n a t i o n a l e t e n t o o n s t e l l i n g "Pagine d i Vaggio" Genov a - I t a l i ĂŤ m e t 2 w e r k e n . * L i d v a n S c r i p t o r e s , K a l l i g r a fi a , K u n s t p l a t f o r m K a p p a , K u n s t k r i n g A r k , Groep S i g n a a l .
9 40>/11moor" c . 4 r L vintifhl4ru)n3 crL, I 0 ; 4 o HAIKU -
b A S H 0
Ni e u wj a a r s we n s 1 9 4 fl e - x i b e l s c h r i f t s o o r t u i t de 14de E. e n i n Vlaanderen g e b r u i k t aan h e t een ' o e9 r g o5 n d i s c h e H o f . B 't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5
- p 28
29
KU S T P LA T F O K A P P A STUURT ZIJN AM A S S A DE U N A A R It RUSSEL
Kunstplatform Kappa stuurt l die d i r wordt M egeorganiseerd c i b a h in het Paleis voor Sc hone Kunsten te Brussel in de maand '95. n a november a r e e n n a t i n a " Kiezen voor Kunst " , half augustus laats tleden Alles begon via ohet projekt l e georganiseerd ism de cultuurraad en CSC Kapellen. tMecibah e n werd t tijdens o o deze n eerste lok ale tentoons telling in het cultureel centrum s t e l l i n g , O ude Pastorij in Kapellen , door een des k undige jury van galerijhouders de opgemerkt. Na een tweede selektieronde in het Delbek ehuis in Antwerpen, werd hij ĂŠĂŠn van de drie laureaten, gek oz en uit 133 kunstenaars. Tijd nu voor een meer uitgebreide presentatie van zijn kunstwerken in een derde ronde van " Kiez en voor Kuns t" in Brussel Misschien wordt dit voor onze Kappa kunstenaar wel de springplank naar een internationale doorbraak. Mecibah heeft zijn werkatelier aan de Molenweg 24 in Mariaburg. Hij is lesgever in de dis c ipline ijzersmeedwerk aan de ak ademie voor Sc hone Kunsten te Antwerpen en het VIRIKA in Mechelen. Als drie-dimens ioneel kunstenaar gaat zijn voorkeur uitgesproken naar metaalsculptuur, gaande van abstracte composities tot metalen kunstmeubilair. Zijn recent werk d a t geselekteerd werd voor de tentoons telling in het Paleis voor Sc hone Kunsten in Brussel , v alt op door de originele c ombinatie van materialen s leis teen, hout en ijzer zie foto ) . Fen v an de v olgende edities van ons tijdschrift g a a n wij zeker nog eens uitgebreid in op de turbulente artistieke exploten van dez e kunstenaar. Intussen w ens en wij hem alvast veel succes in Brussel.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 29
30
CULTURELE IN FOR M A TIE - V O O R EL K WAT WILS ! ! ! ALFRED OST Vijftig jaar geleden overleed Alfred Ost. Als jong kunstenaar verwierf hij vooral bek endheid met tek eningen van volkse en religieus e taferelen. Z ijn kunst uit die tijd zou men als anekdotisch kunnen bestempelen. L a t e r werd zijn werk me e r sociaal geinspireerd. Ost zag zichzelf in de eerste plaats als een volkskunstenaar. Affiches , boek illus traties v i n d e n we dan ook veelvuldig terug in zijn oeuvre. Met dergelijk werk richtte hij zich immers tot een zeer breed publiek. Door schenkingen van zijn werk over te maken aan officiele ins tellingen trachtte hij meermaals een Ost-museum op poten te krijgen. Grote kollekties tekeningen en schilderijen van hem v inden we hierdoor terug in h e t begijnhof in Hoogstraten, in het museum te Mechelen, in Borgerhout, Roos endaal, 's Hertogenbosch en in de Zoo in Antwerpen. Een overzicht van het oeuvre van Alfred Ost vindt U nog tot 13 januari in het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurlev en Minderbroedersstraat 22 t e Antwerpen. Open alle dagen ( van 10 u tot 17 u ) - behalv e zondag en maandag -
-
RETROSPECTIEVE ALBERT PO ELS Nog tot 15 december loopt in de F. Collinz aal van de KB toren , aan de Meir in Antwerpen een overzichtstentoonstelling van het oeuvre van beeldhouwer Albert Poels. Wie van beeldhouwk uns t houdt weet dat men het werk van Poels niet vaak tegenkomt in de musea, maar wel in gans Vlaanderen op pleintjes, in plantsoenen, in de buurt van openbare gebouwen e n z Poels is een beeldhouwer voor het grote publiek , en dit ligt waarschijnlijk voornamelijk aan de toegankelijk van zijn werk. Enkele titels van sculpturen zullen dit zonder twijfel v erduidelijk en Lange Wapper, Reinaert, Uilens piegel en andere volksfiguren Open elk e werkdag van 9u tot 16u en donderdag's tot 18u.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 30
31
EGYPTE ONOMWONDEN Nog een tentoonstelling in Antwerpen, te bezoeken in het Vleeshuis Vleeshouwersstraat 38) In 1879 kocht de stad Antwerpen een verzameling Egyptische oudheden. Het werd de kern van de huidige verzameling van meer dan 700 stukken, die nu getoond worden in het Vieeshuis. Aa n deze expositie werden ook nog nooit geziene topstukken toegevoegd uit privĂŠcollecties. Een tweede tentoonstelling , ook in het Vleeshuis , is bestemd voor jong en oud en brengt een beeld van Egypte in het stripverhaal. Nog tot 14 januari - alle dagen , behalve maandag , open van 10u tot 16u 45. HUGO BESARD In de P. SommĂŠzaal in It Elzenveld aan de Lange Gasthuisstraat in Antwerpen kunt U van 1.12.95 tot 7.1.96 grafiek gaan zien, die getuigt van een zeer hoge techniciteit. In al de werken van Besard is het thema " natuur "wei zeer nadrukkelijk aanwezig. D e instelling waarmee hij dit onderwerp benadert, toont zijn grote bijna sociale verbondenheid met de natuur. Open do, vr, za en zo - telkens van 12u30 tot 17u30. HUGO VOS Deze Mariaburgse kunstenaar toont zijn recente schilderijen in Hof De Bist, van 29.12.95 tot 21.1.96 Zijn olieverfschilderijen zijn het eindresultaat van lange broelprocessen. Ze steken vol symboliek en vragen tijd om geabsorbeerd te worden. Een boeiende kunstwereld die ons aan het denken zet GROTE PROFESSIONELE KUNSTTENTOONSTELLING Zo profileert de cultuurraad van Merksem haar tentoonstelling in het districtshuis aan de Bredabaan in Merksem. Van 2.12 tot 17.12 , alle dagen open van 10 u tot 17 u. CC DE OUDE PASTORIJ En ook in Kapellen kunt u kunst gaan bekijken Van 18.11 tot 28.11 stelt Kappa lid Annie Granic haar recent werk tentoon. Te bekijken in de week van 14 u tot 18 u. Weekend : van 10 tot 12 e n van 14 tot 18 u. Van 2.12 tot 26.12 is het de beurt aan de secretaresse van Kappa Lieve van Kerkhove. Zi j zal ons overtuigen dat kalligrafie ook kunst kan zijn. Een uitgebreide introduktie bij haar tentoonstelling vindt U elders in dit blad.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 31
RODIN in Neder land Een uitzonderlijke dubbeitentoons telling met bronzen beelden en voorontwerpen van Rodin kunt U gaan bekijken in Den Haag en in Laren in Nederland. In samenwerking met het MusĂŠe Rodin uit Parijs en andere grote musea werden vele topstukken bijeengebracht in een indrukwekkende tentoonstelling. Beroemde bronzen beelden zoals De burgers van Calais, De denker, De kus en vele schilderijen, foto's e n tekeningen geven een intrigerend beeld van het lev en en het werk van deze invloedrijke kunstenaar. In de intieme salons en kamers van Het Paleis in Den Haag, wordt zijn vroege werk getoond. Kleine sculpturen, studies van handen en portretten worden gecombineerd met schilderijen en sensuele akwarellen. In het Singer Museum in Laren ondergaat de bezoeker de confrontatie met Rodins grate bronzen beelden, zoals Balz ac en beeldengroepen zoals de Hellenpoort en de Burgers van Calais, De ruimtelijke presentatie laat elk beeld hier goed tot zijn recht komen. Historische foto's tonen bov endien Rodin aan het werk in zijn sfeervolle ateliers. Rodin zorgde in het Parijs van zijn tijd voor veel ophef. Zijn realistische, vaak erotische beelden, werden als schokkend ervaren. Zijn fabelac htige materiaalbeheers ing is zelden geevenaard,
Het Paleis - Lange Voorhout 74 - D e n Haag ( met de auto bereikbaar via de Utrechtsebaan ) . Singer Museum - O u d e Drift 1 - Lar en ( boven Hilversum ) Van 15 oktober 95 tot 14 januari 96. Open v an dins dag tot zondag , tus s en 11 u en 17 u.
't Bruggeske - 27e jaargang - december 1995 - nr. 5 - p 32
31
EGYPTE ONOMWONDEN Nog een tentoonstelling in Antwerpen, te bezoeken in het Vleeshuis Vleeshouwersstraat 38) In 1879 kocht de stad Antwerpen een verzameling Egyptische oudheden. Het werd de kern van de huidige verzameling van meer dan 700 stukken, die nu getoond worden in het Vieeshuis. Aa n deze expositie werden ook nog nooit geziene topstukken toegevoegd uit privĂŠcollecties. Een tweede tentoonstelling , ook in het Vleeshuis , is bestemd voor jong en oud en brengt een beeld van Egypte in het stripverhaal. Nog tot 14 januari - alle dagen , behalve maandag , open van 10u tot 16u 45. HUGO BESARD In de P. SommĂŠzaal in It Elzenveld aan de Lange Gasthuisstraat in Antwerpen kunt U van 1.12.95 tot 7.1.96 grafiek gaan zien, die getuigt van een zeer hoge techniciteit. In al de werken van Besard is het thema " natuur "wei zeer nadrukkelijk aanwezig. D e instelling waarmee hij dit onderwerp benadert, toont zijn grote bijna sociale verbondenheid met de natuur. Open do, vr, za en zo - telkens van 12u30 tot 17u30. HUGO VOS Deze Mariaburgse kunstenaar toont zijn recente schilderijen in Hof De Bist, van 29.12.95 tot 21.1.96 Zijn olieverfschilderijen zijn het eindresultaat van lange broelprocessen. Ze steken vol symboliek en vragen tijd om geabsorbeerd te worden. Een boeiende kunstwereld die ons aan het denken zet GROTE PROFESSIONELE KUNSTTENTOONSTELLING Zo profileert de cultuurraad van Merksem haar tentoonstelling in het districtshuis aan de Bredabaan in Merksem. Van 2.12 tot 17.12 , alle dagen open van 10 u tot 17 u. CC DE OUDE PASTORIJ En ook in Kapellen kunt u kunst gaan bekijken Van 18.11 tot 28.11 stelt Kappa lid Annie Granic haar recent werk tentoon. Te bekijken in de week van 14 u tot 18 u. Weekend : van 10 tot 12 e n van 14 tot 18 u. Van 2.12 tot 26.12 is het de beurt aan de secretaresse van Kappa Lieve van Kerkhove. Zi j zal ons overtuigen dat kalligrafie ook kunst kan zijn. Een uitgebreide introduktie bij haar tentoonstelling vindt U elders in dit blad.
U bent nog geen lid ? r E e n k e n n i s m a k i n g m e t H o g h e s c o t e .
Wenst Li m e e r t e v er nemen ov er d e ges c hiedenis van Kapellen ? Bent Li o o k z o ie m a n d d ie n o g eens gr aag d e verhalen u i t " d ie goeie ouw e t ijd " t e r u g lees t ? Vindt Li o o k d a t k uns t e e n z inv olle dimens ie toev oegt 'Gan 'het lev en Wilt Li ook , s a m e n m e t ons , o p ontdek k ings toc ht goon • d o o r i d a d it alles , e n n o g v eel m e e r , i n h e t Br ugges k e, h ev e nhet t ijd s c h r if t van t de Kultur ele Kr ing Hoghes c ole• d Vier m a a l p e r ja a r wor dt .het gr atis v er s tuur d n a a r ealle leden. w e r eHoghescote l in e r o o k v oor U dWordt lid e n w ij nodigen U r egelmat ig u i t o m d e e l v te n e m e n a a n onz e uits tappen, atelier bez oek en e n z . a Verder b ie d t Hoghes c ote Li v oor dr ac hten, ges pr ek s av onden, n den uiter aar d r e g e l m a t i g e e n gez ellig Samenz ijn. e K aLi k u n t lid wor den v an dez e boeiende v er eniging d o o r ns torting v an dr iehonder d f r a n k • per ja a r o p onz e ebankrekening : D M 1 5 5 9 4 3 6 4 3 I Roger J ans s en — Heir us t 9 — Kapellen s roet v er melding " NIEUW LID " e k u nVoor een babbel o f v o o r m e e r inf or mat ie k u n t U s teeds s terec ht b i j onz e bes tuur s leden t eAfdeling heer ok unde : 'Roger Balbaer t — t e l 6 6 4 5 7 2 2 n Afdeling k uns t : Mic hel Kooien — t e l 6 6 4 3 8 6 7 a a r s
HOGHE
SCOTE