firogheseote Heemkundige Kring Kapellen
•c,
Driemaandelijkse uitgave van de Heemkundige Kring van Kapellen "Hogkeseote" vzw.
COPY SERVICE CENTER rpsstraat 46 - 2950 Kapellen Tel: (03) 605.42.67 * Al u w copijen aan een snelheid van meer dan 5000 copijen per uur • Copijkaarten verkrijgbaar vanaf 1000 copijen * Sorteren, bundelen en meten automatisch • Kwaliteit is onze grootste troef * Verkoop en bijmaken van stempels * Verkoop van faxen, rekenmachines, draadloze telefoons * Verkoop van bureelbenodigdheden - Linten voor schrijfmachines - Rookwaren - Frisdranken - Snoep
Open : alle dagen van 8 tot 12.30 & 13.30 tot 18 u. Zaterdag van 9 u. tot 18 u.
" t 8ruggeske " d riem aan d elijks t ijd sch rif t van de H eem krin g " Hoghescote " t e Kap ellen . Verantwoordelijke uitgever: Balbaert Roger, Parkweg 2 - 2950 Kapellen - tel: (03) 664.57,22.
1 d ecem b er 1997.
2 9 e jaarg an g - n u m m e r 4
In dit nummer... - Bladwijzer. - Voordracht: Armenzorg te Antwerpen 1797 - 1830. - Tentoonstelling: 'De school van Harry Buyk'. - Lidgeld 1998. - Medegedeeld door het bestuur ʻHoghescote'. - De eerste burgemeester van Kapellen, 'Maire' Mathieu De G e r a . (genealogisch overzicht) - De 'mattenbrelers' van Putte. - Het verhaal van een toneelkring (deel 3). - Kruiswoordraadsel.
131 132 132 133 133 - 135 136 - 144 145 - 152 153 - 159 160 - 161
Ver z ameling v an d o k u me n t a t ie v oor het ar c hief van de heemk r ing Hoghes c ote!!! ?lie dok ument at ie ov er Kapellen is welk om! Wij denk en aan foto's, doods pr enijes , doods br iev en, pos tk aar ten, k r antenk nips els ,oude menuk aar ten, geboor tek aar tjes , oude tr ouwboek jes , oude notar is ak ten,huw elijk s aank ondigingen, oude r ek eningen v an Kapels e fi r ma's enz, enz... g e e f ons een s eintje en we k omen even langs . n j v oor baat har telijk dank ! Dank zij uw medew er k ing en s teun k unnen wij ons ar c hief over Kapellen v er der uitbr eiden.
t' 1
1, li'tk' 7:--7
't Bruggeske jg 29 - december 1997 - nr 4.
1 ,i t i , 4 . 1 0 C 1 '
,
••••••71 r ' 1 " f A
l
MI %
4
o c CI ek-ILL
. • - • -
•
131
Armenzorg te A n t w e r p e n 1797 - 1835. Voordracht door 6eorges Ver voort op donderdag 22 januari 1998 om 20.00 uur in het Cultureel Centrum " De Oude Pastorij Dorpsstraat 45, Kapellen. Een organisatie van het FVV - Kapellen. Inkom FVV leden: 50,-Bef. Niet leden: 100,-Bef Armenzorg t e Antwer pen 1 7 9 7 - 11335 Ee n s tuk je Anlwerps e geschiedenis; waar in a ls centraal gegeven de Armenzorg en in het bizander de =fgt.?) veer de wezen, verlaten- e n afgenomen kinderen wordt belicht Een maandenlang onderzoek in het 0.C.MW. archief van de stad Antwerpen uitgevoerd door dill: Jan Vanderhaeghe en Georges Vervoart respectievelijk voorzitter en penningmeester van de Vlaamse Vereniging veer Familiekunde, gingen v ooraf aan het uitbrengen v an een boek: Uw Antwerpse voorouder. e e n wees k ind? Een onwettig k ind?" waarin nog nooit eerder gepubliceerd materiaal aan het publiek voorgesteld werd en dat een bestseller is geworden in genealogis c he en heemkundige kringen. Dit boek diende tot basis v an dez e voordracht over a n aspekt van de zogenaamde "goeie ouwe tijd". Met overheadprojectie. HMV- I 43E
be leden van de afdeling kunst van de heemkundige kring sHoghescote' Kapellen stellen hun werken tentoon in Home Christine 6erardus Stijnenlaan 76, te Ekeren ( ac ht er de St. Lucas-kliniek) dit van zaterdag 13 december 1997 tot vrijdag 30 januari 1998. be tentoonstelling loopt onder het motto:
"DE 301001- VAN HARRY BUYK en omvat voornamelijk schilderijen, vervaardigd met olieverf (penseel en palet), pastel (krijt) en aquarel (waterverf).
132
De Gerardus 5 1 1 1 . via de Kapelssteenweg, het Laar, de Hot van Delft/aan en de 51 Lucas/aan. 1 7 0 7 1 5 5 1 1 Vanuit Ekeren via de Prinshoeveweg en de Dude Landen i s HKH -0128 b e r e i k b a a r v a n u 't Bruggeske jg 29 - december 1997 n r 4. i t K a p e l l e n
LIDGELDEN 1998 Onze schatbewaarder, Chris Alen is er, wonder boven wonder, ook dit jaar in geslaagd om de eindjes aan elk aar te k nopen en te zorgen d a t wij niet in d e r ode c ijfers k omen. H et bestuur van Hoghescote heeft dan ook bes lis t om het lidgeld voor 1 9 9 8 te behouden op 350 BF. Gezien wij in 1998 grote kosten z ullen hebben voor de uitbouw van INDOKA (vermoedelijk in april, mei 1998) , het doc umentatiec entrum voor Kapellen, doen wij ec hter een dringend beroep o p onz e leden om, indien mogelijk , z o talr ijk mogelijk een v r ijwillige s tor ting t e doen v an minimum 7 0 0 BF en alz o aan te s luiten als er elid. In bijlage s turen wij U een stortingsformulier met het verzoek om, zo mogelijk v66r 31 januari 1 9 9 8 uw lidmaats c hap te herbevestigen. Het bestuur van Hoghescote dank t U nu reeds bij voorbaat voor uw steun.
Op reis met 'Hoghescotei Zaterdag 6 s e p t e m b e r 1 9 9 7 w a s h e t w e e r z o v e r : d e la n g v e r w a c h t e t r i p v a n 'Hoghes c ote' naar het oos ten v an ons land. D itmaal was het de pr ov inc ie L imb u r g die ons met haar " br ons gr oene- eik enhout" moc ht begr oeten. O m 7u. 30 ( v oor s ommigen HEEL v r oeg!) was het v er z amelen geblaz en. Pil o m z ev en uur der tig v er tr ok k en inder daad negenender tig Hoghes c otenar en op reis. Pr ac htig weder , mo o ie en c omfor tabele bus (zelfs met een T.V. z odat w ij 's av onds de matc h H o l l a n d De Willy , e e n bek ende Kapels e e x pr ofw ielr enner ) , e e n fees tbes tuur der - B eCleulenaer giĂŤ Jack d i e het w e l z ag z itten, k o r t o m een reek s ingr ediĂŤnt en d ie d e r eis z o Vannuraissen, u d e n reeds k u bijn v oor n baat doen luk k en. e n Via de z i Ee3 1 3 e n ander e autos trades r e d e n w ij naar G enk , onz e eer s te ontmoetings plaats. n ! Eer ) s t ,e e n k o p je k offi e i n het c aftar ia " Kattev ennen" t e r w ijl onder getek ende een Roger Balbaer t h u n r es pec tiev elijk e boek en k onden v oor s tellen aan de geintr es es eerde aanwez igen. n bEn d a en o p w e g n a a r h e t m e e s t b e k e n d e up- to- date Eur o- planetar ium. H e t w a s inder daad pr ac htig mooi. Ee n s ter r enhemel z oals d ie b o v e n onz e hoof den maar d ie r o w ij door de " lic ht - pollut ie" nog z elden te z ien k r ijgen. T ijdens de v oor s telling w er den e m w ij v oor al op een uniek e wijz e ingelic ht ov er het onts taan en bes taan van de k ometen. d e Bov en op het dak k onden w ij d o o r een ec hte teles c oop k ijk en, uiter aar d niet naar de w i e sterren. l r e nNa G enk n met de bus naar O phov en, e e n deelgemeente v an Kilr ooi. I n het r es taur ant e" Aen rhet w-it Paer d" wac htte ons e e n z eer v er z or gd w a r m mid d a g ma a l inc lus ief een cdessert h" o m - U - tegen - te - z eggen". D an met de boot " D e Paep v an Meinec om I I " aen v er gez u eld v an een c har mante v r ouw elijk e gids d ie honder duit k on v er tellen, naar fhet Neder f lands e Thorn, het " w itte dor p" . T ijdens de boottoc ht w uifden w ij enthoes ias t enaar e e un m a a g d e lijk k o p p e lt je d i e dez e d a g h a d d e n uitgek oz en o m t e huw en. Z ij rmaak ten v a n d e r omant is c he Maas oev er s g e b r u i k o m e n k e l e h u w e lijk s f o t o ' s t e (mak en. 't Bruggeske jg 29 - december 1997 - nr 4.
133
Onze s tille wens v oor een geluk k ig lev en z ullen hen v oor e e u w ig v er gez ellen. ( Stop, stop, s c hr ijv er of ge wor dt nog w eemoedig en dient ge een z ak doek bov en te halen!) De g id s gids te ons le t t e r lijk door heen het d o r p met o n d e r meer z ijn pr ac htige k er k die z owel bes tond uit d e le n g e b o u w d in de 12de, 13de als d e 14de e e u w t e r w ijl d e tor en gr otendeels w e r d gebouw d in de 20ste eeuw. Een mooie z on gaf aan alles nog meer uits traling. Moe maar v oldaan v er lieten wij onze gids en Thorn en v oer de onze bus ons naar Bree, waar w ij, v o o r a l e e r d e ter ugtoc ht aan te v atten, v er w ac ht w e r d e n in tav er ne " H et Mic hiels huis " v oor een laatste snack. Helaas k r egen wij in de bus geen T.V.- uitz ending van de H olland - België w eds tr ijd te zien, m a a r diegenen die nog niet te moe war en k onden alles v ia de r adio v olgen. Wij lie t e n ons door de neder laag niet uit ons humeur b r e n g e n en moe maar v oldaan k wamen w ij in ons e ig e n Kapellen aan. I eder een tev r eden en daar om een p lu im aan fees tleider Jack en aan v oorz itter Roger. Jef HERMAN, uw gelegenheidsreporter.
14 september 1997 tijdens de "OPEN - MONUMENTENDAG" een ENIG initiatief van Hoghescote: EEN BEZOEK AAN DE WERKHUIZEN VAN DE GEBROEDERS VAN HERCK "Z ov eel v olk " mer k te een v er bouw er eer de D av id Van Her c k op. " I k h a d hooguit 20 bez oek ers v er wac ht e n het z ijn er z ek er me e r d a n honder d!" . I n feite w a r e n het e r v éél meer dan honder d. Een r uwe s c hatting br engt ons o p een aantal v an 650 a 700 aandac htige bez oek ers . Het w a s d a n o o k af, ( h o e k a n h e t o o k ander s v a n e e n Hoghes c ote or ganis atie! Voor z itter Roger Balbaer t m a g fi er z ijn!) . Bij h e t b in n e n k o m e n ontv ingen d e gas ten een gedetail- leer de uitleg ov er de div er s e mater ialen die z ij op hun ontdek k ings toc ht z ouden tegenk omen. Bov endien h a d d e n z ij i n D e O u d e Pas tor ij r e e d s e e n b o e k je ontv angen w a a r i n o n d e r meer de ges c hiedenis v a n h e t a a n n e m e r s b e d r ijf ʻG ebr . Van Herck' uit de doek en wer d gedaan. O p de wer f zelf wer den zij v erras t door s c hilders , bloems c hik s ter s , k antk los s ters , e e n boek binds ter en een paternos termaak s ter. I n de na midd a g z or gden twee muz ik anten v oor een gez ellige - b ijn a k er mis - s feer. D an het atelier induik elen. H et at elier met mac hines die dater en v an r ond de jar en der tig en die tot 1979 hebben gewer k t. Ec hte 'indus tr ie6le ar c heologie' m a a r dan met ongeloofl ijk g o e d bew aar de appar atuur e n mater ialen.Dav id ( 91 ja a r ) t r o o n d e i n d e s c hr ijnw er k er ij o p z ijn v er t r ouw de z e t e l ac hter de 'k r ollens toof , d ie hij v oor deze gelegenheid liet br anden. Intussen liep Sander Van den Bleek en, ook reeds 83 jaar gewor den, in het atelier r ond als of het allemaal v an hem was. Sander gaf v eel bez oek er s u it le g met e e n z ulk danig enthous ias me dat de gas ten geboeid luis ter den. 134
Bmggeske jg 29 - december 1997 n r 4.
Sander was z elf gedur ende z ijn gans e loopbaan s c hr ijnwer k er gewees t en wis t, ov er de funk tie v an elk appar aat of wer k tuig alles haar fi jn te v er tellen. Wij z agen v ele tev r eden mens en. Z elfs het Hoghes c ote- s tandje h a d bek ijk s , gez ien de v er k oc hte boek en. Nogmaals een v er w ez enlijk ing waar w ij fi er o v e r m o g e n z ijn. Met het gans e bes tuur v oor tdoen op dez e 'elan' is de boods c hap! Jef HERMAN. 1:1
EEN VROLIJK WEERZIEN. Op z aterdag 8 nov ember 1997 was het een blij weer z ien v oor meer dan 50 v oor malige acteurs e n ac tr ic es e n h u n ec htgenoten v an d e v r o e g e r i n Ka p e lle n z eer b e k e n d e toneelk r ing Lode Bauwens . Naar a a n le id in g v an het p u b lic e r e n door Jef Her man v an de v olledige ges c hiedenis v an dez e t oneelk r ing had het bes tuur de idee opgev at o m al d e v r o e g e r e ac teur s t e r u g s amen t e b r e n g e n o p h u n v r oeger e w er k t er r ein, d e feestzaal van Onze Kr ing. Het was dan ook e e n glunder ende Jef Her man d ie z ijn v r oeger e medes peler s moc ht v er welk omen.. .en h i j d e e d d i t z oals h e t h o o r d e : e n k e l e s t ev ige hamer s lagen o m ieder een te v e r w it t ig e n dat d e o p v o e r in g z ou beginnen, g e v o l g d d o o r h e t s tels elmatig v e r m in d e r e n v a n d e v e r lic h t in g e n h e t ops t ar t en v a n d e m u z ie k o m d a n langz aam het doek te laten open gaan. Jef heeft er aan gehouden om in z ijn begr oet ing 2 per s onen heel s pec iaal te v er melden, n a m e lijk Mev r ouw Soetewey , d e 90- jar ige ec htgenote v an w ijle n Piet Soetewey , regis s eur en duiv el - doet- al v an de t oneelk r ing en uiter aar d ook Rik Raemaekers, d e nu 89- jar ige man die het toneelgez els c hap v ele jar en heeft geleid, ges teund en ges timuleer d. Het c lublied w er d ingez et door de gek ende z anger-ac teur Toon De Bel en enthous ias t meegez ongen door alle aanwez igen. D e heer W illy C oec k elber g had uit z ijn ar c hiev en v ele affiches bov engehaald die uiter aar d de belangs t elling tr ok k en v an de v r oeger e acteurs. Een bonte v er z ameling v an oude foto's en k r antenk nips els , br oc hur es en a lle r le i oud doc umentatiemater iaal door Jef Her man bijeengebr ac ht en uitgew er k t tot een pr ac htige tentoons telling g a f uiter aar d s tof genoeg om ur enlang na te k aar ten ov er d e t ijd v an toen. A l l e aanw ez igen g e n o t e n v an d it w eer z ien n a m e e r d a n 40 ja a r e n v e le v r iends c haps banden wer den opnieuw s tev ig aangehaald. Jef, har telijk dank v oor dit pr ac htig initiatief. Balbaert Roger.
Bruggeske jg 29 - december 1997 n r 4
135
be eerste burgemeester van Kapellen: "MAIRE" Mathieu be Clerck. In meerdere publicaties verschenen de voorouders v an burgemeester Mat heus D e Clerc k , evenwel tot nog toe steeds fout O orz aak van de verwarring was het feit dat er in het jaar 1758 tweemaal ene Matheus DE CLERCK geboren werd, en telkens op de vijfentwintigste. Alleen de geboortemaand verschilde: namelijk januari en september. EĂŠn van beide knapen is vermeld in onze eerste stamboom onder nummer 11.6. De tweede wordt besproken in onze tweede stamboom onder het nummer 11122. De ouders v an de eerste burgemeester betreffen dus w el degelijk Adrianus D E CLERCK en Anna HERMANS, en niet zoals vaak vermeld Joannes DE CLERCK en Adriana VAN BROECKHOVEN. De grootouders blijv en tot heden onbekend. DE CL E RCK : s t a mb o o m 1,
I. D E CLERCK Adrianus, ' Kapellen, + Kapellen 6.9.1762, x Kapellen 15.7.173 met HERMANS Anna Maria, ' Kapellen 1715, + Kapellen 2.3.1792. I L L D E CLERCK Anna Catharina, ' Kapellen 10.4.1739. 11.2. D E CLERCK Joannes Baptist, ' Kapellen 27.10.1741, + Kapellen 15.5.1822, kleermaker, x met BROUWERS Maria Dympna, G e e l . Kinderen: M A t/m 5 11.3. D E CLERCK Adriana, ' Kapellen 11.9.1744, + Kapellen 21.8.1748. 11.4. D E CLERCK Maria Elisabeth, ' Kapellen 22.9.1750, + Kapellen 3.2.1810, x Kapellen, 1803, met DYCKMANS Theodoor, ' Lage Mierde. 11.5. D E CLERCK Petrus Jospehus, 0 Kapellen 19.8.1754, + Kapellen 27.3.1766. 11.6. D E CL E RCK Ma t h e u s, K a p e l l e n 25.9.1758, + K a p e lle n 1.11.1834, x K a p e lle n 2 7 .5 .1 7 9 4 me t D E B R U Y N Jo a n n a Ca t h a rin a , ' E k e re n 3.8.1768, + K a p e lle n 14.12.1848, b e ro e p " t a i l l e u r" , b u rg e me e st e r va n K a p e lle n . We rd a ls ma i re v e rme ld se d e rt 1 7 p lu vio se ja a r 11 ( = 6 f e b ru a ri 1 8 0 3 ) Te ke n d e a ls ma i re t o t vo o r 1808. Zij wa s w e d u w e va n H U Y B R E G H T S Ch rist ia n u s, x K a p e lle n 4 .5 .1 7 9 0 . Z ij wa s d o ch t e r va n A n d re a s DE B R U Y N , ' E k e re n 1 8 .8 .1 7 3 4 , + K a p e lle n 2 6 .3 .1 8 0 3 , e n va n B E RTE L S Jo a n n a Ma ria , ' E k e re n 29.9.1739, + K a p e lle n 2 9 .5 .1 8 2 2 . K in d e re n : 111.6 t / m 12.
TILL D E CLERCK Joannes, 0 Kapellen 28.5.1785, cabaretier, genaamd "Witvenne", x Ekeren 21.12.1814 met DOMUS Joanna Catharina, ' Ekeren 1790, dochter van DOMUS Jacques, ' Kapellen, + Ekeren 19.11.1811, x met MERTENS Anna Cornelia. Kinderen: IV.1 t/m 3. 1112. D E CLERCK Adrianus Henricus, O Kapellen, 10.8.1789, + Kapellen, 18.8.1816. 111.3. D E CLERCK Anna Cornelia, ' Kapellen 27.2.1792, x Kapellen 30.8.1815 met VAN DER VEKEN Jacob Joseph, ' Antwerpen 8.1.1890, zoon van VAN DER VEKEN Jean Baptist, x met DE CLEIR Isabella Maria. 111.4. D E CLERCK Joanna Maria, ' Kapellen 26.9.1796, x Kapellen 2.9.1818 met BASTIAENSSENS Henricus, knecht, ' Ekeren 12.7.1798, zoon van BASTIAENSSENS Jean Baptist, + Kapellen 25.1.1806, x met DE RUYTER Maria Elisabeth. 111.5. D E CLERCK N., ' Kapellen, + Kapellen 42.1807. 111.6. D E CLERCK Joannes Adrianus, ' Kapellen 23.12.1795. 111.7. D E CLERCK Petrus Joannes, K a p e l l e n 25.11.1797, + Kapellen 14.3.1865, houtzager, x Ekeren, 29.1.1840 met VAN GANSEN Margarita, ' Groot Zundert 5.3.1805, + Ekeren 5.7.1881. Kind: 1V.4.
136
't Bruggeske jg 29 - december 1997 - nr 4.
JANA-1t4Zr'Ll - . , k1 i 010-4,
t 4e / r f r o t r I 7 I r 1 t oZ A , . . / CAC I -
, L. 4 C. 0 4 6 4 * ' i k f t m o v o k •
t r
t
r
.
:
"
111„,17.
c."4,4 Gs. ( e a
- €7( 4
4 0c f ", 4: 41-11A-. : o 0a)-- 4-6,414.V1 6t , 4t -i : 44, 47C 4; 7, ;/ ( 6 , . t. . C ) 131 j 0 ( 9 Ufa a l / B a l t i & i 07 . / 1 ,: i t Al - Ar e r a .: 7 J Ara t f r o e l 4 1 i x N- e d r o t ( t 1 -2 i 1 e ( " 2 4 De huwelijksakte van Matthias De klerck• 7 1 r 4 1 4 0 Ka p e lle n 29.4.1800, + Ka p e lle n 28.1.1827. 111.8. D E CL ERCK Jan Frans, 1 4 6 111.9. D E KL ERCK Jan Baptist, ' Kapellen 8.11.1802, + v 6 6 r 1879, houtzager, x Kapellen 4 1 8.6.1838, me t L A MB RE CHTS Anna Co rn e lia Henrica, ' Putte N.B. 28.4.1810. H i j ging S " als la n d b o u we r in Putte N.B. wonen, h u is n r. 95. Kinderen: 117.5 t / m 10. r - i 111.10. DE CL ERCK Anne Therese, 0 Kapellen 6.5.1804. O p h a a r g e b o o rte a kte t e k e n t h a a r y vader tweemaal: eenmaal als 9v ader en eenmaal als mair e e S M A L DE CL ERCK Anna Catharina, ' Kapellen 29.5.1807. A 111.12. DE CL ERCK An d ré François, K a p e l l e n 5.4.1812. L A I V A . D E CL ERCK Anna Cornelia, ' Eke re n 21.5.1815. f 117.2. D E CLERCK Jan Frans, ' Eke re n 14.11.1817, + E ke re n 16.5 1818. i 117.3. D E CL ERCK Ma ria Digna, E k e r e n 3.6.1819. r 1V.4. D E CL ERCK Joannes ,Adrianus, ' Kapellen 6.9.1847, + Me rk s e m 2.12.1916, natiebaas, x St. Lenaarts 10.5.1883 6 me t JACOBS Joanna Ma ria , ' 12.2.1850, + Me rk s e m 28.10.1912. kin d : V.1.e 117.5. D E CL ERCK Catharina, l ' Eke re n 9.5.1838. 117.6. D E CL ERCK Carolus, l ' Eke re n 11.1.1840, + Putte N.B. 1913, houtzager, k x me t CL E IRE N Rosalia, K a p e l l e n 14.8.1846, + Pu tte N.B. 1900. Zijn grafsteen staat z o f van Putte N.B. nog steeds op h e t ke rkh 1V.7. D E CL ERCK Petrus, 01 Eke re n 10.4.1842. 1 117.8, D E CL ERCK Ludovicus, ' Eke re n 10.1.1844. 1V.9. D E CL ERCK Joannes 4Franciscus, 0 Kapellen 10.4.1848. IV.10. de KL ERK He n ricu s (let , op de Ho lla n d se n a a mwijzig in g !) ' Putte N.B. 11.3.1851, + Stabroek 18.2.1915,. x Putte N.B. 22.2.1879, m e t V A N RANSBEECK Johanna, ' Putte
/ A ,a . 1 t 9 •r) a a„di r e / f 5 / ) 1 # ' , 4 ' 4 , < I (
,,A 9 . 1
/
1
N.B. 14.12.1854, + Stabroek 12.6.1908. Kin d : V.2. V.1. D E CL ERCK Petrus Alfons, M e r k s e m 30.11.1888, + Me rk s e m 9.4.1953, ma ke la a r in koffie, x me t B O O NRO Y Alice Ma ria Anna, ' A n twe rp e n 282.1900. Kin d : V I .
00't Bruggeske fg 29 - december 1997 - nr 4.
137
V.2. d e KL ERK Anna Ma ria , ' Putte N.B. 24.4.1881, + Stabroek, 5.10.1944, x Stabroek 6.4.1910 me t HUY B RE CHTS Johannes Ba p tist,' Stabroek 2.11.1879, + Stabroek 29.10.1946. VI. D E CL ERCK Simonne Antonia Francisca Eduard, ' Me rk s e m 29.6.1933, x Me rkse m 7.11.1959, me t ADRIAENSSENS Jeroom Petrus Victo r, technisch ingenieur, ' Kano 6.5.1932.
/
7C)'
Z V e P • _ - •
2'• 7 LT , / 7 , 7 _ , /
-/Z
e
et ) /
C L . / , ʻ , Z Z ' ' ; e r_if z . ' 2— ; - " - - / -d ;e . -—
-
'T) ' 1 1 - •
,e7 " T e . _
—)
•
„ K . ) ;
,
•
41 1, 9-
a-
2
-
,
-
,
-
-
-
,
, - , _ -e --c-
7 , -_-_----. . . . 1 - - - - , : - . . : 7 , • - - - - / - 1 4 -•- - - e - 2 , • - / K > c 4 , -
7 , 1 7
,. .. ,-;.•,-/L /...„ : --Z-••, •,_ -_ ;: _ , . Iv 4 / 4 , L c _ _ -/ '-- C / i e f : _ _ - _/ _ a -Geboorteakte van hetldochtertje van de burgemeester: Anne Theresene burgemeester tekent tweemaal: eenmaal als vader,= eenmaal 6 als,.burgemeester. ' d v DE CL E RCK : s t a mb o o m 2: y v / 7 Z De K le rk o f De Klerck, genaamd Jane ' 1664, + Ka I.1. DE CLERCK Adrianus, ook • p e lle n . 4.11.1740, wagenmaker, woonde "Cappellen aen ke rkh o ff" , x Kapellen 19.1.1694• me t DE RO Y Anna, o o k Van de Rooij, Van Rooij en De Rooij, genaamd Janneken, O Kapellen 13.11.1661, „ + Kapellen 11.9.1703, dochter van DE RO Y (De Roeye) Petrus, + Kapellen 31.12.1666, 1 Kapellen 16.6.1640 me t DE MO O R Elisabeth, ' Kapellen 6.4.1620. Kinderen: 11.1 2 t/m 4 ., xx Hoevenen 4.3.1705 me t ADRIAENSSENS Catharina (ook Elisabeth), + Kapellen, 1735. , Kinderen: 11.5 t i m 11. 01 . 0_ 138 _ _ , 1 1 , t / A i d ' s . 6 . _ / / O i e C Z ; 4 c ( 1
•/-,:;,, s
'
' 1 " ; " / 2 " • . . ' 7
-
'
-
/
,
,,.'s
*
, , , •_/ , 7 _ , / , . . . , 7 E1 ' % ! t , : , , , . , , _< : , f 6 — . , , . . ; , — . L • 4 . 7 , 6 1 , , _ _ _ _ „ „ 7 / 2 , 1 ,
// g t _ c : • . ) e -
.,,,
, - - - ,
, z .r...—
Bruggeske jg 29 - december 1997 n r 4
DE K L E RK Josephus (ook De Cle rck Judocus), 'K a p e lle n 16.10.1694, + Ka p e lle n 13.10.1740, wa g e n ma ke r te Brasschaat aan Jacob van Wallendael, x Schoten, 16.12.1721, met Sara BARREVOETS (ook Bervoets), ' Schoten 3.2.1703, + Ka p e lle n 30.4.1768, dochter van BERREVOETS Adrianus, + Schoten 1.3.1728, x Schoten 19.8.1690 met V A N B O UWE L Joanna, + Schoten 30.6.1724. Kinderen: 111.1 t / m 9. 11.2. D E CL ERCK Gu ilie lmu s, O Ka p e lle n 21.2.1697, + K a p e lle n 16.9.1751, x Kapellen 13.2.1724 me t V A N B RO E CK HO V E N Anna Cornelia, + 1755, tapster. Kinderen: 111.10 t / m 16. 11.3. D E CL ERCK Ma rtin u s, ' Kapellen 3.9.1699. 11.4. D E CL ERCK Elisabeth, ' Ka p e lle n 2.12.1701, + E ke re n 6.12.1748, x Kapellen 31.5.1721 met ME RCK X Andreas (ook Ma rckx), + Eke re n 1749. 11.5. D E CL ERCK Adrianus, ' Kapellen 16.2.1706, + Ka p e lle n 25.2.1706. 11.6. D E CL ERCK Franciscus, K a p e l l e n 24.2.1707, + K a p e lle n 2.8.1711. 11.7. D E CL ERCK Petrus, ' Kapellen 21.4.1709, + Ka p e lle n 30.7.1709. 11.8. D E CL ERCK Mathias, K a p e l l e n 27.6.1710, wa g e n ma ke r in Ekeren, x Ekeren 6.5.1736 met DE K O NI NCK Anna, ' Eke re n 1701, + Ka p e lle n 4.3.1737. Kind: 111.17. 11.9. D E CL ERCK Joannes, O Kapellen 15.1.1713, + Ka p e lle n 14.12.1758, " s mit in Cappellen", kerkmeester, x Kapellen 13.8.1750 me t V A N B RO E CK HO V E N Adriana, ' Kapellen, 14.4.1730, + Ka p e lle n 16.10.1783, zij xx me t V A N HO Y DO NCK Wyn a n d . Kinderen: 111.18 t / m 22. 11.10. D E CL ERCK Cornelia, ' Kapellen 15.12.1715, + Ka p e lle n 21.5.1720. IL IA . D E CL ERCK Jan, K a p e l l e n 15.1.1718. TIL L D E CL ERCK Adrianus, ' Ekeren 13.12.1722, + E ke re n 16.1.1723. 111.2. D E CL ERCK Elisabeth, ' Ekeren 21.10.1723. 111.3. D E CL ERCK Joanna Ma ria (ook De Clercq), E k e r e n 22.1.1724, + E ke re n 27.4.1767, woonde te Hoogboom, x Ekeren 13.1.1756 me t MA TTHIJS S E N Joannes, ' Eke re n 1.1.1728, + E ke re n (Hoogboom) 16.8.1773. 111.4. D E CL ERCK Adrianus, ' Eke re n 13.1.1726, + E ke re n 20.11.1738. 111.5. D E CL ERCK Matthias, ' Eke re n 25.3.1730, + E ke re n (Brasschaat), 18.3.1780, bakker, wagenmaker. Wo o n d e te Brasschaat in 't Sant in het huis " He t wit Peert". Ko ch t op 15.12.1767 een stu k grond me t huis en b a kke rij naast het bestaande estaminet " De roode Leeuw". De b a kke rij wo rd t nog steeds uitgebaat door de f a milie De Cle rck. x Ekeren 28.11.1758 me t L EEMANS Ma ria Catharina, ' Eke re n 26.10.1734, + E ke re n 7.9.1794, dochter van L E E MA NS Mathias, Schoten, + E ke re n 14.4.1756, landman, herbergier, x Ekeren 4.4.1731 me t NUY TS Anna (ook Naets), ' Eke re n 26.7.1712, + E ke re n 29.2.1776. Zij wo o n d e n te Brasschaat "Roden Leeuw" tegenover " D e n He rt" . Bro e r Simon had " De Swaen". K in d e re n : 1V.1 t / m 7. 111.6. D E CL ERCK Elisabeth, ' Eke re n 26.3.1733. 111.7. D E CL ERCK Egidius, ' Ekeren 11.4.1734, + E ke re n 2.4.1812, wa g e n ma ke r te Brasschaat, x Ekeren 23.11.1772 me t V A N TI CHE L T Joanna Ma ria , ' Ekeren. 1118. D E CL ERCK Jan Franciscus, ' Eke re n 17.3.1737, + E ke re n 4.4.1737. 111.9. D E CL ERCK Anna Ma ria , ' Eke re n 8.9.1738, + E ke re n 7.3.1741. 111.10. DE CL ERCK Ma ria Catharina, ' Kapellen 1.2.1724, + E ke re n 8.5.1787, x Hoevenen 12.8.1742 me t L E E MA NS Cornelius, + vo o r 1759, )0( me t GEENS Joannes (ook Gaus), + Ekeren, 1780. M A L DE KL ERCK Anna Catharina, c Ka p e lle n 1.9.1725, + E ke re n 9.12.1789, x me t SPEECK Cornelius Peeters, ' 1722/23 + E ke re n 1768, xx Ekeren 29.1.1771 me t JANSSENS Franciscus. 111.12. DE KL ERCK Adriana, ' Kapellen 5.9.1727, + Ka p e lle n 20,3.1754, x Kapellen 24.10.1750 met V A N L E UV E N Joarmes. 0 0 139 't Bruggeske ig 29 - december 1997 n r 4.
111.13. DE CL ERCK Mathias, ' Kapellen 17.1.1730, + E ke re n 7.2.1780, x Ekeren 3.12.1760 met KENIS An n a Catharina, c' Eke re n 1722, + E ke re n 1777, xx Ekeren 13.10.1778 met SOETEWEY Ma ria Elisabeth, ' Hogerheide. Kin d : IV.8. 111.14. DE KL ERCK Joanna, ' Kapellen 12.2.1732. 111.15. DE KL ERCK Jan Baptist; ' Kapellen 8.10.1733. 111.16. DE CL ERCK Anna Ma ria , ' Kapellen 17.5.1736, x na 1761 me t GRAVERS Arn o ld , + 1786. 111.17. DE KL ERCK Anna Cornelia, ' Kapellen 27.4.1739, + Ka p e lle n 8.3.1782, x Ekeren 8.5.1764 me t FRA NCK E N Jan Baptist, ' Beerse + Ka p e lle n 1777, x x Kapellen 27.7.1777 met AERTS Petrus Joannes, + Ka p e lle n 1779, xxx Kapellen 5.10.1780 me t JACOBS Gerardus, Ekeren. 111.18. DE CL ERCK Petrus, ' Kapellen 22.2.1737, + Ka p e lle n 4.3.1737. 111.19. DE CL ERCK Gu ilie lmu s, 0 Kapellen 25.2.1752, + Ka p e lle n 16.8.1752. 11120. DE CL ERCK Joannes Baptist, ' Kapellen 31.10.1753. 111.21. DE CL ERCK Anna Cornelia, ' Kapellen 28.2.1756, x 30.12.1775 me t BOGERS Pehus (ook Bogaerts). 11122. DE CL ERCK Matheus, K a p e l l e n 25.1.1758, + Ka p e lle n 17.3.1762.
7 , / •
_-
omp,'" '77 , 4 e •
_
0 , a atOrg,t-w i t,
r,• De overlijdensakte van van burgemeester Mattheus Deklerck.
140
't Bruggeske jg 29 - december 1997 - nr 4.
IVA. D E CLERCK Mathias, ' Ekeren 24.11.1759, + 26.4.1806, ongehuwd, verdronken in de Schelde ter plaatse "de hond". Begraven op 3.6.1806. IV.2. D E CLERCK Jan Franciscus, ' Ekeren 25.10.1761. IV.3. D E CLERCK Maria Catharina, c) Ekeren 6.11.1762, + Brasschaat 9.12.1830, x Ekeren 21.6.1791 met GERART Guilhelmus. IVA. D E CLERCK Joanna Maria, ' Ekeren 11.3.1765, + Ekeren 27.4.1767. IV.5. D E CLERCK Isabella, ' Ekeren 16.2.1771, dienster, x Ekeren 3.7.1811 met VAN CAMP Frans, O Kapellen 10.3.1784, bakker, zoon van VAN CAMP Francois, + Kapellen 30.12.1797, x met VAN TRIER Adrienne, + Kapellen 5.3.1793. IV.6. D E CLERCK Joannes Baptist, ' Ekeren (Brasschaat) 20.7.1773, + Brasschaat 16.10.1854, bakker, x Brasschaat 8.11.1714, met VERBEECK Joanna Catharina, ' Kapellen 1794, + Brasschaat, 1825. Kinderen: V.1 t/m 3. xx Ekeren 14.10.1829 met VAN HOEYDONCK Anna Catharina, ' Essen 19.10.1802, + Brasschaat 26.4.1864, dochter van VAN HOOYDONCK Petrus, ' Wuustwezel 9.7.1773, + Kalmthout 19.2.1853, handwerker, woonde te Essen, Schriek en Kalmthout wijk C nr 33. x Nispen (Steenpoel) met NIEUWLAET Gertrudis, ' Essen 15.6.1768, + Essen 16.11.1808. Kinderen: V.4 t/m 9. IV.7. D E CLERCK Maria Theresia, ' Ekeren 28.3.1768, + Brasschaat 8.8.1832. IV.8. D E CLERCK Maria Catharina, ' Ekeren 23.11.1779, + Ekeren 11.5.1780. V.1. D E CLERCK Maria Catharina, ' Ekeren 26.8.1819, + Ekeren 9.10.1819. V.2. D E CLERCK Guillaume, ' Ekeren 11.6.1823, + Brasschaat 16.9.1890, x Brasschaat 2.8.1854 met SCHEEVELENBOS Maria Carolina, ' Ekeren 12.11.1829. Kind: VI.1 V.3. D E CLERCK Carolina Rebecca, ' Ekeren 28.6.1825, + Kapellen 2.8.1825. V.4. D E CLERCK Cornelius Josephus, ' Brasschaat 14.1.1833, x Brasschaat 1855 met DE WINTER Paulina Maria. V.5. D E CLERCK Jan Baptist, Br as s c haat 11.4.1834, + Brasschaat 19.11.1863. V.6. D E CLERCK Ludovicus Adolphus, ' Brasschaat 13.4.1836, + Brasschaat 12.7.1914, bakker, gemeenteontvanger, x Brasschaat 11.1.1865 met DE CLERCK Maria, ' Brasschaat 26.8.1841, + Brasschaat 7.10.1928, dochter van DE CLERCK Josephus, ' Brecht 6.10.1807, + Brasschaat 15.2.1888, x met SCHILLEMANS Elisabeth. Kinderen: VI.2 t/m 7. De twee families DE CLERCK, resprektievelijk uit Brasschaat en uit Brecht, z ijn uiteraard niet echt verwant. D e s tam u it Brecht betreft een geslacht v an beenhouwers. O mw ille v an het huwelijk van man en v rouw met dezelfde achternaam werd in het boek "Brasschaat, van heidegrond tot parkgemeente" een uitvoerige stamboom gepubliceerd van de bakkers van Brasschaat met ernaast de beenhouwers van Brecht. In deze stamboom van Brecht k omt onder meer voor: DE CLERCK Herman, rector van het Sint Michielscollege, ' Ekeren 23.8.1927, priester gewijd op 9.8.1953, leraar v an 1954 tot 1961, prefect van 1960 tot 1968, rector v an 1968 tot 1987, sedert 1988 prior van de abdij van Averbode. V.7. D E CLERCK Hypoliet Josephus, ' Brasschaat 29.3.1838, + 15.2.1920, leraar seminaries te Hoogstraten en te Mechelen, pastoor te Mechelen, vicaris-generaal van het aartsbisdom Mechelen, huisprelaat van Z.H. de Paus. V.8. D E CLERCK Petrus Joannes, ' Brasschaat 29.11.1840, + Huls t 4.7.1918, hoofdonderwijzer, x Kapellen 11.9.1866 met VERCAMMEN Catharina Josephina, â&#x20AC;˘ Kapellen 9.2.1839, + Herentals 13.2.1903, dochter van VERCAMMEN Joannes Henricus Josephus, G r o b b e n d o n k 1.9.1808, + Kapellen 13.8.1877, schoolonderwijzer, koster, gemeenteontvanger van Kapellen, woonde te Kapellen, Kerkstraat 7 en Dorp 35, x Herentals 23.4.1838 met MOORKENS Maria Antoinetta, H e r e n t a ls 19.1.1813, + Kapellen 16.12.1882. Kinderen: VI.8 t/m 13. Dit betreft de eerste gediplomeerde onderwijzer van Kapellen. Aan hem e n zijn familie zal in een onzer volgende publicaties een artikel worden gewijd. 00 't Bruggeske jg 29 - december 1997 - nr 4
141
V.9. D E CLERCK Charles Francois, ' Brasschaat 21.11.1841, + Brasschaat 10.12.1843. VI.1. D E CLERCK Henricus, Br as s c haat 1.11.1857, + Reist bij Campenhout 27.8.1914, onderpastoor te Emblem en Thildonck, pastoor te Bueken. Wij lezen op zijn doodsprentje: "Na driemaal gevangen te zijn genomen, na zijn uitgeplunderd dorp door de v lammen vernield te hebben gezien, na onmenselijke pijnen te hebben geleden, onschuldig v ermoord door de Duitse soldaten." VI.2. D E CLERCK Constant Jozef, ' Brasschaat 30.6.1866, + Brasschaat 21.9.1951, bakker, x met VINCK Joanna Elisabeth,' Brasschaat 8.10.1875, + Brasschaat 14.7.1954. Kinderen: VII. 1 t/m 3. VI.3. D E CLERCK Evarist Josephus, ' Brasschaat 10.10.1868, ongehuwd. VI.4. D E CLERCK Carolina Maria Mathilde, ' Brasschaat, 16.10.1873, + Brasschaat, 1.4.1954, x met VERGAUWEN Jozef, ' Antwerpen 9.11.1874, + Brasschaat 14.1.1938. VI.5. D E CLERCK Augustinus Petrus Jan, ' Brasschaat 7.12.1876, + Brasschaat 15.6.1959, kerkmeester, ongehuwd. VI.6. D E CLERCK Josephine Marie, ' Brasschaat 17.4.1881, + Brasschaat 6.6.1917, ongehuwd. VI.7. D E CLERCK Hippoliet Jozef, ' Brasschaat 1.1.1871, + Relie 12.12.1921, onderpastoor te Wezenbeek en te Rijkevorsel, bestuurder der zusters Penitentienen te Retie. VI.8. D E CLERCK Arthur Maria Jozef, ' Brecht 8.10.1867, + Hoogstraten 11.7.1955, drogist, x met LAURYSSEN Maria Theresia Nathalia, Hoogs tr aten 9.4.1863, + Hoogstraten 30.4.1924, xx met CROES Maria Theresia Livinus, Hoogs tr aten 20.12.1877. VI.9. D E CLERCK Maria Paulina Josephina, ' Brecht 13.1.1872, + Deurne 24.1.1938, x met NAULAERTS Jan, ' Antwerpen 3.8.1870. VI.10. DE CLERCK Eleonora Maria Ludovica, ' Brecht 26.4.1874, + Huls t 17.10.1961, x met TRUYENS Josephus, ' St. Niklaas 23.8.1880, + Huls t 19.5.1958. V I A L DE CLERCK Eugenie Maria Ghislenus, ' Brecht 9.4.1876, x met DE KOCK Joseph, Edegem 29.11.1880. VI.12. DE CLERCK Hippoliet, ' Brecht 20.1.1878, + Herentals 6.3.1954, x met DE KOCK Juliana,' Edegem 17.1.1878, + Herentals 6.3.1918 (dit betrof een k mis huwelijk met VIAL) . Kinderen: VII.4/5. xx met SAS Maria Regina, ' Thielen 17.10.1888 + Tongerlo 25.2.1972, Kinderen: VII.6 t/m 8. Deze kunstschilder trok op aanraden van de bekende Kempense kunstschilder Karel Ooms naar de Antwerpse academie. Later studeerde hij verder te Brussel. Werd leraar aan de stadstekenschool te Herentals. Hij schilderde een kruisweg in de H. Carolus Borromeuskerk te Heultje, een in de kerk van O.L.V. ter Vorst, een in de vroegere collegekapel van Herentals en een in de kapel van het vroegere rusthuis in het Herentalse Hofkwartier. De eerstgenoemde k r u i s w e g k wam tot stand tussen 1925 en 1934. Zijn vrouw Maria Regina SAS is op vele doeken te herkennen als Onze Lieve Vrouw. Nadat in 1965 de achtste statie zwaar werd beschadigd, w e r d het schilderij gerestaureerd door Hippoliet junior, z ijn zoon, die volgt onder V11.7. VI.13. DE CLERCK Albertus Josephus Guilielmus, H e r e n t a ls 1.3.1880 + Herent 24.3.1940, koster-orgelist te Oorderen, later te Herent, x Oorderen 21.5.1907 met AERTSSEN, Joanna Maria, ' Oorderen 3.4.1877, + Herent 3.1.1934, dochter van AERTSSEN, Jacobus Josephus, H ontenis s e 14.8.1849 + Oorderen 20.12.1924, dijkgraaf, landbouwer, wonende te Oorderen, Bellestraat 2, x Kapellen 13.4.1875 met DE SCHUTTER, Juliana Theresia, c' Ekeren 11.9.1848, + Oorderen 31.12.1886, kleindochter van DE SCHUTTER Cornelius, ' Ekeren 30.4.1781, x met VAN PUTTE Joanna Catharina, ' Putte 26.12.1774 (zie ons artikel over het gemeentehuis in 't Bruggeske 1997 nummer 2.) Kinderen: VII.9 t/m 14.
142
'1 Bruggeske jg 29 - december 1997
0 0 nr 4 -
VII.1. D E CL ERCK Ludovicus, ' Brasschaat 14.11.1899, + Brasschaat 23.12.1953, d o cto r in de wijsbegeerte en letteren, p rie ste r g e wijd te Me ch e le n op 30.12.1923, professor aan het kle in se min a rie van Hoogstraten sedert 19.8.1927, professor aan het St. Stanislasin stitu u t te Be rch e m sedert 4.1.1928, d ire cte u r aldaar sedert 29.8.1934, pastoor va n de St. Antonius-parochie op de Paardenmarkt te A n twe rp e n vanaf 10.10.1948. VII.2. D E CL ERCK Alb e rt, ' Brasschaat 28.12.1901, + Brasschaat 14.2.1980, bakker, x me t SCHEPENS Constance, ' Brasschaat 17.2.1905. Kinderen: V III.1 t / m 3. VII.3. D E CL E RCK Hip p o lie t Joseph Ma ria , ' Brasschaat 28.9.1908, + Brasschaat 14.9.1963, geneesheer, x me t ROEVENS Ma ria , ' Oo rd e re n 1.7.1909. Kinderen: V HI.4 t / m 6. VII.4. D E CL ERCK Joseph, H e r e n t a l s 13.7.1911, + He re n ta ls 21.8.1911. VII.5. D E CL ERCK Jozef Petrus Catharina, ' He re n ta ls 22.4.1913, + He is t op den Berg 15.12.1988, n o rb e rt ijn abdij Tongerlo, pastoor te Manchester G.B. VII.6. D E CL ERCK A rt h u r Petrus Josephina, H e r e n t a l s 29.6.1920, No rb e rt ijn abdij To n g e d °. VII.7. D E CL ERCK Hip p o lie t Ma ria Pieter, ' He re n ta ls 22.6.1921, d ire cte u r kunstacademie Herentals en Mo l, x me t MA X Ma ria Louisa E liza ,' Wijch ma a l 22.7.1927, lerares. Kinderen: V I I I . 7 t / m 9. VII.8. D E CL ERCK E mma Ma ria Theresia Albertina, H e r e n t a l s 30.11.1926, regentes germaanse t a le n , ongehuwd. VII.9. D E CL ERCK Ma ria Magdalena Ma th ild is, O o r d e r e n 10.9.1908, + L e u ve n 1976, x me t FRA NCOIS Gu illa u me Edmond, ' Brussel, 11.7.1877. VII.10. D E CL ERCK Ma ria Magdalena Eleonora, O o r d e r e n 31.7.1909, + A n t we rp e n 12.11.1986, x Du ffe l, 2.1.1934 me t SANDEE Constant joost Pieter, ' Yze n d ijke 3.1.1910, + Mortse112.1.1959, architect. VII.11. D E CL ERCK Joanna Catharina, ' Oo rd e re n 24.9.1910, + Mo rt se l 24.8.1971, x me t BUYS Louis. VII.12. D E CL ERCK Ludovicus Ma ria Josephus, 0 He re n t 3.3.1913, o n d e rwijze r, p o litie k gevangene W a l l , x He re n t 14.5.1946 me t CRAPS Ma ria Louisa Justina, He re n t 9.6.1917. Kin d : VIII.1 0 . VII.13. D E CL ERCK Ma ria Magdalena Paulina, H e r e n t 23.1.1915, + A n t we rp e n 31.1.1972, ongehuwd. VII.14. D E CL ERCK Julien Jean Ma rie , ' He re n t 23.6.1918, + Bo rg e rh o u t 11.2.1987, handelaar, x me t THIJS Louisa Raymonda Julienne Josephe, ' 31.10.1922. Kinderen: V III.1 1 t / m 13. VIII.1 . VIII.2 . VIII.3 . VIII.4 .
D E CL ERCK Hugo, ' Brasschaat 29.3.1927, bakker, x ME RTE NS Josée. D E CL ERCK Louis, B ra s s c h a a t 2.2.1931, + 1996, x me t V E RA NNE MA N Louise. D E CL ERCK Ma ria , ' Brasschaat 25.11.1934, x me t V A N HA NDE NHO V E Robert. D E CL ERCK Luc, ' Brasschaat 21.4.1938, leraar, x me t VAL CKE Mo n iq u e , ' A n twe rp e n 4.6.1940. VIII.5 . D E CL ERCK Cecilia, ' Brasschaat 7.11.1940, x me t COLE Jack, tandarts. VIII.6 . D E CL ERCK Marie-Paule, ' Brasschaat 18.5.1943, x Brasschaat 27.9.1968 me t HUY B RE CHTS Ma rc, ' 10.1.1941, advocaat. VIII.7 . D E CL ERCK Anna Ma ria Josephina, H e r e n t a l s 2.5.1954, licenciate psychologie, x me t DE WI T T E Jozef Robrecht Boudewijn, ' Zwe ve g e m 1.9.1953, d ire cte u r A lma Leuven. VIII.8. D E CL ERCK Re in h ild e Ma ria Jozef, 0 Herentals 7.10.1957, licenciate kinesitherapie, x me t V A N RI E T Christiaan Juliaan Ma ria , ' Aa lst 12.11.1958, b u rg e rlijk ingenieur. VIII.9 . D E CL ERCK Fra n k Hip p o lie t Jozef 0 Herentals 9.5.1960, bediende o n d e rwijs, x me t V A N DY CK Marleen, ' Me ch e le n 30.3.1959, lerares. VIII.10. DE CL ERCK Ma rie -Cla ire L ilia n e Julienne, H e r e n t 17.5.1947, x He re n t 4.5.1972 x me t V A N B O UWE L Eduardus Ma ria Jozef, o Me rk s e m 21.3.1949. VIII.11. DE CL ERCK A lb e rt V icto r Louis Madeleine, ' A n twe rp e n 16.4.1942, x Borgerhout, 23.12.1980 me t SANCHEZ Da n ie lle Ma rie Hortense A rth u r, ' A n twe rp e n 24.11.1947. Bruggeske jg 29 - december 1997 - nr 4
143
VI11.12. DE CL ERCK Julienne Louis Angèle, B o r g e r h o u t 28.7.1946, x Borgerhout 29.8.1970 met V A N A CHTE R Otma r Louise Corneel, ' Puurs 29.4.1944. VI11.13. DE CL ERCK Gu id o Francois Catharina, ' A n twe rp e n 12.10.1949, x 7.7.1973 met SCHUERMANS, L yd ia Henrietta, ' Eke re n 8.5.1951.
Wij vinden tevens een aantal D E CLERCK-en die w i j onmogelijk kunnen onderbrengen in een d e r hogervermelde stambomen. Wij laten de gegevens hieromtrent in chronologische orde hieronder volgen, met het verzoek en de hoop dat sommige geinterresseerden ze wel op h im juiste plaats zouden kunnen zetten. Zij worden dan ook vriendelijk verzocht ons dit te laten weten. I_ DE CL ERCK Catharina, x Stabroek o f Kapellen rond 1615 me t V A N DE N BROECK Ma rtin u s. 2. DE CL ERCK Clara, x Ekeren rond 1620 me t V A N PAEL Jan, xx me t GOYVAERTS Jasper. 3. DE CL ERCK Lancelot, x met B A CK X Catharina. Kin d : Cornelius, ' Hoevenen 2.8.1632, getuigen: Co rn e liu s Wille ms Aerts en Catharina Wouters. 4. DE CL ERCK He n d rik, vo rste r, x me t HUY B RE CHTS Agatha. Kinderen: 1) Gu ilie lmu s, ' Ekeren 13.5.1635. 2) Cornelia, ' Ekeren 13.9.1643. 3) Go mma ru s, ' Eke re n 2.12.1646. 5. DE CL ERCK Bartholomeus, x me t MAES Joanna. Kinderen: 1) Catharina, ' Ekeren 1.10.1639, 2) Jan ' Ekeren 8,7.1641. 6. DE CL ERCK loos, + Eke re n 4.7.1675, t imme rma n , woonde Ekeren, Steenstraat en Hagelcmys, x me t MA RTE NS (ook Marissen) Ma ria . Kind: Joanna 0 Eke re n 15.8.1656 )oc me t SANDERS Smits Ma yke n . Kinderen: 1) Jenneken' Ekeren 18.1.1662, x me t FO NTE Y N Franchois. 2) Katelijne ' Eke re n 7.6.1665. 3 ) A d ria a n ' Eke re n 23.8.1668. 3) Joos ' Eke re n 25.1.1671, getuigen Th ijs Lambrechts en Frans Fontein. 7. DE CL ERCK Adrianus, x met JANSSEN Gertrude. Kinderen: 1) Jan ' Eke re n 14.12.1662. 2) Petrus ' Ekeren 15.12.1662, 8. DE CL ERCK Adrianus, x Stabroek, 26.12.1668 me t PEETERS Anna. Kinderen: 1) Joannes ' 12.1.1669. 2) Ma ria Anna ' 22.6.1670. 9. DE CL ERCK Catharina, x Ekeren rond 1680 me t V A N DE R SCHRIEK A rn o ld 10. DE CL ERCK Joanna, dochter van ROOSENS Anthonis en B O MMA E TS Joanna Ma ria , gescheiden op 2.9.1713. 11. DE CL ERCK Joseph, + Ka p e lle n 14.3.1741, x Kapellen 17.7.1709 (getuige De Rooy) me t DE BACKER Joanna, + Ka p e lle n 1715. 12. DE CL ERCK Josephus, + Ka p e lle n 13.10.1740, x Kapellen 29.10.1715 (getuigen Dio n isiu s Van Aertsen en Joseph De Cle rck) me t PEETERS Anna, + Ka p e lle n 1738. Kind: Ad ria n u s ' Kapellen 28.12.1717, getuigen Adriaan De Cle rck en Catharina Lambrechts. Deze Adrianus zou we l eens de stamvader van stamboom 1 ku n n e n zijn, n a me lijk later gehuwd me t HERMANS.... 13. DE CL ERCK Ludovicus K a p e l l e n 9.10.1718 me t V A NDE NDRI E S Joanna. Kind: Ma ria Ludovica ' 1.12.1718. 14. DE CL ERCK Isabella + Eke re n 16.1.1782, x me t COCK X Petrus. 15. DE CL ERCK Catharina, x Ekeren ro n d 1750 me t PEETERS Cornelius16. DE CL ERCK Adrianus, x me t CO RDI E Petronella. Kinderen: 1) Anna Isabella ' Ekeren 3.7.1781, 2) Petrus ' Ekeren 25.10.1782. Me t onze oprechte dank aan al wie kan helpen Opgesteld door Jack VANUMMISSEN, lid nr. 8828 V.V.F., schoonzoon van DE CLERCK Maria M.E. (nr. VII.10).
144
?Bruggeske . 19 2 9 d e c e m b e r
be' Mattenbreiers 'van Putte. Wanneer men over het Putte van vroeger anekdotes, verhalen o f een beetje geschiedenis wil v ertellen, k an men er niet omheen dat de 3 Putte's die we nu k ennen, v66r 1830 ĂŠĂŠn dorpsgemeenschap z ijn gewees t. I n h e t onders taande v erhaal k omen d a n o o k gebeurtenissen en mensen aan bod van beide kanten van de grens. Putte was des tijds v ele malen k leiner dan nu. Het bes tond u it de Dorpsstraat thans Antwerpsestraat (NL), Hogebergdreef (NL), Grens s traat (NL+B) L e e m p a d langs d e Neder landse z ijde t h a n s Canadalaan e n la n g s d e Belgis c he k a n t n u A.C. Swinnens tr aat, Postbaan (NL), Achterstraat (B) nu Alber t - Louisastraat, Wolv endr eef (B) nu Mor etus lei, Lepelstraat (B), Kleine Lepels tr aat (B), Lepels teeg (B) n u J an Mats tr aat, Dr iehoek (B), Galgenveld (B), G algenhoek (B), d e k leine s traatjes r ond h e t gr afmonument v an J ac ob Jordaens (NL), en hier en daar nog wat verspreide huisjes. Aileen de grote baan Antwerpen - Bergen op Zoom w as met kasseien verhard. Men d ie n t zich h e t Putte u it die dagen ( 1 8 3 0 - 1 9 0 0 e n later ) v oor te s tellen als een dorpje, d a t m e t e e n laagje biez enres ten w a s bedek t. Mannen, v r ouwen e n k inder en vlochten e r dag in, d a g uit. Voor s ommige families betek ende h e t mattenv lec hten e e n welkome aanv ulling op het gezinsbudget, v oor v elen was h e t een bitter e noodzaak. H et waren in hoofdz aak de v rouwen en d e k inderen, die zich m e t de mattenv iec hterij bez ig hielden. Vele Putse jongens en mannen gingen elders werken, in de Hollands e polders, bij de aanleg van waterwerken of naar Frankrijk, Duits land en zelfs Engeland.
Op ' t G algev eld. N. 695, F. Hoelen, phot . , Cappellen.
Twee Putse vrouwen bezig met het vlechten van strengen.
Een legendarische fi guur welk e na meer dan 1 5 0 jaar nog steeds blijf t voortleven in d e herinnering van v ele Puttenaren, een man wiens naam voorgoed ingeburgerd is in het gemeenschapsleven van het Putte van toen, was voorzeker Jan van Alten, alias Jan Mat. 't Bruggeske jg 29 - december 1997 n r 4
145
Omstreeks het midden van de negentiende eeuw kwam er door toedoen van de familie van Alten een nieuwe vorm van huis indus trie op gang in Putte, en wel de mattenv iec hterij. Jan van Alten werd dan ook door de Putse bev olk ing met de bijnaam ' Jan Mat ' bedac ht. Een bijnaam, waarmee de f a milie van Alten zeer zeker gevleid zal zijn geweest. In de registers van de Burgerlijke Stand van Nederlands Putte konden we over deze familie volgende gegevens v inden: Joannes v an Alten, O 1 7 maar t 1 7 9 0 t e Loon o p Z and ( bij Kaatsheuvel), gehuwd met Antonia Koemakers, O 1 3 februari 1786. Uit dit huwelijk werden geboren Catherina van Alten O 2 februari 1812 te Loon op Zand (NL). Hendrika van Alten O 1 8 1 4 te Loon op Zand (NL). Joannes van Alten 2 5 februari 1819 te Putte (NL). Martina van Alten 1 5 mei 1822 te Putte (NL). De familie van Alten is zich in Putte (NL) k omen vestigen tussen 1814 en 1819, aangezien 2 kinderen uit hun gezin in Putte (NL) zijn geboren. Na 1823 s c hijnt deze familie Putte (NL) te hebben verlaten. Vermoedens deden uits c hijnen dat deze familie naar Putte-Stabroek of Putte-Cappellen waren verhuisd. Een zorgvuldig nazicht van de registers van de Burgerlijke Stand en de bevolkingsregisters van de gemeenten Stabroek en Kapellen brac hten geen enkel uits luits el d a t zij daar hebben gewoond. We dienen er ec hter wel r ek ening mee te houden dat voor de periode 1800 1 8 4 0 er nog geen bevolkingsregisters waren.
Op weg naar huis met een kruiwagen volgeladen met biezen.
De v oor Putte nieuw e v or m v a n huis indus tr ie w as uiter aar d n i e t d e e n ig e br on v a n inkomsten. Het mattenv lec hten heeft er echter wel toe bijgedragen dat er een gevoel van samenhorigheid heerste onder de Puttenaren.
146
?Bruggeske jg 29 - december 1997 n r 4
Dat de Putse gemeenschap ook niet is onts napt aan een s potnaam zoals dat ook het geval was voor andere dorpen, gemeenten en s teden, hoeft dan ook niet te verbazen. Door de niet Puttenaren werden z e dan ook s malend 'mattenbreiers ' genoemd. ( v andaar de titel van dit artikel, n.v.d.r.)
A
A. M E RTE N5 . L A iatkLLE V U E
Handel in B lez en, V lec ht s el, M a t t e n .
P U TTE .
Even poseren voor de winkel van kruidenier Mertens.
Om ons nu een algemeen beeld te k unnen v ormen v an hoe het mattenv iec hten o f beter gezegd d e s trengenv lec hterij ju is t i n z ijn w e r k ging, w er den v er s c hillende bejaar de inwoners uit de drie Putte's ondervraagd. In de Belgische Putte's waren dat: J ef Peeters, Eduard Stockmans, Mar ia Van Bouwel, Mar tha Van Dijc k en v ele anderen. In Nederlands Putte J ulia d e K e y z e r Magere' V e r e i s genoemd). t e n N e t JDe av oor n Nederlands s s e n - Putte bes temde biez en v oor het v lec hten v an s trengen k wamen in P a hoeveelheden l i n c k x aan in Bergen op Zoom en in Woensdrecht. Vandaar werden de biezen grote ( met paard en kar naar Putte gebracht, onder andere bij Harry Leys (die tevens bakker was, m e hij had zijn bakkerij waar nu de brood- en banketbakkerij Claassens op de Antwerpsestraat t is gevestigd) en bij 'den Sus', die koster en ook bakker was. h a a r De Belgische Puttenaren kregen hun mater iaal mees tal aangevoerd langs het station v an b i j Kapellen. op Antwerpen, onder andere Eduard Peeters, Toon Eykmans en Stan n a De boden a Joossen brac hten de biez en naar de wink els v an de k ruideniers Mertens , Braek mans en m Jacobs, allemaal gelegen in de toenmalige Dorpsstraat (nu Ertbrands traat K a p e l l e n en o Puttestraat = Stabroek) in Belgisch Putte. o k 'Door d e thuis werk ers e n -werksters wer den d e biez en d i e a ls - k orens c hov en w ar en N bijeengebonden - met hoeveelheden die het gezin k on verwerken, in v oornoemde wink els e afgehaald en met de kruiwagen of de hondenkar huiswaarts gevoerd. t 147 'tdBmggeske ig 29 - december 1997 n r 4 e
Dan kwamen mees tal de vrouwen en k inderen in het geweer. Eer s t werden de biezen met water overgoten, o m d a t droge biez en tijdens h e t v lec hten v lug k onden br ek en. Daar na werden ze uitgespreid over de vloer. Dunne biezen waren gemak k elijk te verwerken, maar de d ik k e moes t en e e r s t 'getr apt' w o r d e n m e t 'k lonen'[1], s o m s o o k ' b lo k k e n ' [ 1 ] genoemd, d i t o m d e lu c h t er u it t e per s en e n o o k o m d e biez en z eer mals e n beter hanteerbaar te mak en. Hierna k on men met het eigenlijk e v lechten beginnen. Men v loc ht in dr ie, zeven o f negen 'enden', d.w.z. dr ie, zeven o f negen naas t elk ander gev loc hten biezen. Die dan respectievelijk strengen van ongeveer 3 c m ( 3 'enden'), 5 c m ( 7 'enden') en 10 cm (9 'enden') breedte als res ultaat hadden. Onze voorouders hielden van een gezellig buurtleven en ook omdat het in de k leine huisjes te v lug donk er was, wer d h e t vlechten zoveel mogelijk op s tr aat uitgevoerd. Tijdens h e t werk werd er duchtig gebabbeld of gezongen. Men maak te de biez en v as t aan een nagel in de muur of aan de 'k link ' v an een deur en door een handig k ruis en v an d e biez en e n daar bij ac hter uitlopend v erk reeg men lange strengen. De buurvrouw deed dat ook en zo vlocht men, gez ellig babbelend, z ijn boterham bijeen. In de Lepels traat (B) kon men meer dan v ijftig meter streng vlechten, door die over de hagen van de hovingen neer te leggen. De specialisten vlochten strengen van 9 'enden', doch de mees te vlechters hielden het bij strengen v an 3 'enden' o f 7 'enden'. H e t vlechtwerk moes t een bepaalde afges prok en lengte hebben t.t.z. 9 0 meter voor strengen van 3 'enden' en 4 9 meter voor strengen van 7 en 9 'enden'. De vlechtsels van drie 'enden' brachten natuur lijk minder op dan die van zeven en negen 'enden'.
Belgisch P u t t e â&#x20AC;&#x201D; Dorpz i c htj e.
Ook aan de winkel van kruidenier Jacobs wou men mee op de toto staan. Bemerk de twee Putse vrouwen met hun kruiwagen. 148
't Bruggeske jg 29 - december 1997 n r 4.
Tijdens het vlechten moes ten in de s trengen steeds nieuwe biez en worden ges tok en. De harde uiteinden hiervan, 'de stoppels', moes ten later worden afgek nipt. De dunne gedeelten van de biezen werden afgebroken en op de grond gegooid. Was het in de z omer mooi weer, dr oog en een beetje winderig, dan lag het hele dor p 's anderendaags bedek t met een laagje biezenafval. Men v loc ht zolang tot dat de inv allende duisternis v erder werk en onmogelijk maak te. De v olgende dag werden m e t de ' r ijf ' d e resten bijeen gehaald en op de mes thoop geworpen. Zo k onden de biezenresten later weer dienen als bemes ting v an de hof. In die tijd was een k inderrijk gezin nog een geschenk van God, gez innen m e t v ijf, zes en nog meer kinderen waren dan ook geen uitzondering. Die k inderen hadden overigens een niet onaanz ienlijk aandeel in d e s trengenproduk tie. 's Morgens , v oor dat z e naar school gingen, moes ten z e v lec hten. Datz elfde werd v an hen v erwac ht tussen d e middag en 's avonds. Elke dag moesten ze proberen negentig meter vlechtwerk bij te dragen. Tijdens d e v ak antie moes ten z ij mins tens e lk e d a g 6 m a a l 9 0 meter s v lec hten. D e huismoeders v onden d a n o o k n o g d e t ijd o m tus s en h e t v lec htwerk door , v oor h u n kroostrijk gezin te zorgen en per dag n o g 49 en meer meters te vlechten. Zoals u ziet, het waren lange dagen voor onze voorouders. In de winter moes t het vlechtwerk in huis worden verricht. De toch al k leine huis jes waren dan pas ec ht te k lein. Het hele wonink je lag tot in alle hoek en vol met biezen. Daartussen werd dan een beetje r uimte gelaten v oor de mens en, d ie tus s en de biez en in moes ten leven, de kinderen verzorgen, de maaltijden bereiden en vooral vlechten. Als h e t avond begon t e worden, v e e g d e n de vrouwen m e t een grove bez em de biezenresten i n h e t huis je e n o p h e t e r f bijeen. D a n k o n d e petr oleumlamp e v e n wor den ontstoken en de benen worden gestrekt. Dan k onden de k inder en r uimte v inden o m t e gaan s lapen. D e v olgende d a g werd h e t huisje weer volgestouwd met biezen om als strengenvlechterij te dienen. Behalve vlechten maak ten de k inderen zich ook v erdiens telijk door 'dodden' [2] te rapen in de omliggende bossen. Ze werden gebruik t voor de verwarming. De nog groene dennenappels werden ook in grote manden opgek oc ht door handelaren, die deze dan op het land uitstortten om z e te laten drogen om z o h e t zaad te k unnen winnen. D it zaad wer d dan weer doorverkocht aan boomkwekers. De mees te vlechters e n vlechtsters bonden hun v lec htwerk in gr ote bus s els s amen e n brachten deze met de kruiwagen terug naar de winkel waar zij hun biezen hadden gehaald. Daar konden de thuiswerkers of thuiswerksters 'wink elwaar' krijgen. Met geld betalen voor hun werk was er hoegenaamd niet bij. D e afgewerkte strengen van 7 en 9 'enden' werden dan naar mattenfabriek jes overgebracht elders in h e t land. I e d e r e e n pr obeer de zoveel mogelijk strengen a f te leveren, hetgeen natuur lijk wel eens w at minder goed vlechtwerk opleverde. Bruggeske jg 29 - december 1997 n r 4
149
Was er niet s tijf genoeg gevlochten, dan v ielen later de strengen uiteen en k onden er geen matten v an wor den gemaak t. I n f eit e k on d a t moeder d e v r ouw weinig s c helen. Haar grootste zorg was de buik jes van de kinderen te v ullen en zich met hun opv oeding bezig te houden. Heel vaak stond ze daar alleen voor, omdat vader ver weg werkte. Van d e s tr engen v a n d r ie ' e n d e n ' maak ten d e Puts e v r ouwen z e lf matten, d o o r d e strengen met gepaste draad aan elk aar v as t te mak en. Een aantal v indingrijk e vlechters kochten v erf bij Wirtz op de Paardenmark t te Antwerpen o f in z ijn bijhuis op de Dam. De rode of groene poederv erf werd thuis in een grote ketel gemengd met kokend water. In dit sopje werden de strengen gekleurd en verkreeg men mooie matten. Eenmaal de strengen tot matten omgewerk t trokken s ommige Puttenaren er op uit om hun waar z elf aan de man of de vrouw te brengen. De vrouwen gingen meestal naar de stad om te leuren. Met de hondenk ar werden de eigen gefabriceerde matten verkocht in Schoten, Brasschaat, Ekeren en in de dorpen in de naas te omgev ing van Putte. Men s tak zelfs de Schelde over om gedurende twee of drie dagen matten te verkopen in de gemeenten rond Doel en Kano. Het overnachten gebeurde dan in de schuur van een boerderij. Na de is t e wereldoorlog werd het vlechten anders aangepakt. Een Hollands e politieagent, gehuwd met de doc hter van Braekmans, opende een mattenfabriek . Hij nam personeel in dienst om matten t e v lec hten. Later is d it fabriek je overgeschakeld op h e t vervaardigen van tapijten. N a d e 2 d e wer eldoor log is h e t oude ber oep v a n mattenv lec hter totaal uitgestorven. Schone(?), m a a r har de t ijden z ijn v oor bij. D ank z ij J an M a t k on des tijds h e t pov er e rantsoen van menige Putse familie in de harde winters een beetje aangevuld worden.
3820, P u t t e â&#x20AC;&#x201D; D r i i h o e k .
Een knaap met een bussel biezen op weg naar huis, terwijl aan het witte huisje e e n vrouw biezen aan het vlechten is.
150
Bruggeske jg 29 decem ber 1997 n r 4.
HET LIED VAN JAN MAT. Tekst: Oust Hu yb re ch ts - - Me lo d ie als: 0 K e rk van twin tig eeuwen.
Het was o ve r honderd jaren, dat h ie r Jan Mat verscheen, hij lie t Kaatsheuvel varen, en kwa m naar Putte heen.
Refrein : Jan Mat, g ij zijt verheven, u w ro e m zal nooit vergaan en zolang als Put zal leven, zal steeds u w naam bestaan.
Hij kwa m ons it vlechten leren, en b ra ch t ons zoveel nut. wij zullen h e m ve re re n hij is de ma n van Put. Wij zullen op h e m roemen, zij zu lle n e r groot op gaan geen Jordaens kan me n noemen, noch in zijn schaduw staan.
Wij win n e n goed wat centen met onze ma tte rij, wij zullen ze o ve ra l venten en gaan geen d e u r vo o rb ij. Wij tre kke n Fra n krijk binnen en E n g e la n d nog d a a rb ij, en kunnen wij g o e d wat winnen dan zingen wij we e r b lij.
Men ma g Jordaens vrij g e ve n een ma rmre n monument. Jan Mat is we e r verheven, ma a r is me t ro e m content. U b re n g e n wij onze hulde, U, beste maat Jan Mat, Gij zijt lt die Put ve rvu ld e Met enen rijke n schat.
Ja, Putte heeft naam g e kre g e n , zijn matten zijn b e ke n d , zij wo rd e n in straat en we g e n ja in e lk land gevent Wie gaf ons zu lk ve rmo g e n is dat Jan Mat geweest? Dan zullen wij h e m ve rh o g e n en p rijze n o m het meest
En als de vin g 're n mo e d e in 't vle ch te n niet wille n mee, dan d rin ke n wij een goede, een sterke tas caffee. Als d 'a n d e re n we rke n buiten van re g e n b u ie n nat, dan zingen wij o f fluiten, het lie d je van Jan Mat.
Laat win d en sto rm ma a r waaien wij b re ie n ongestoord, wij zullen de biezen draaien en vlechten d a p p e r voort. Laat Rus en Tu rk ma a r vechten, met d a p p e rh e id en moed, wij zullen h ie r we l vlechten, met o p g e ru imd g e mo e d .
Het lied v an J an M a t opges teld door Gus t Huybrechts, onderwijz er te Stabroek , wer d bij vele gelegenheden gezongen door jong en oud. Vooral wanneer de toneelk r ing 'Jan Mat ' een toneels tuk voor het v oetlic ht bracht. Deze toneelk ring werd in 1 8 9 3 opger ic ht in de schoot van de fanfare Verbroedering (gesticht in 1890) . Deze werd later omgedoopt in de Werkmanskring en is nu de K.W.B. Toneelgroep geworden. Telkenmale de toneelk r ing Jan Mat een opv oering bracht voor de mens en v an Putte, dan was h e t podium afges c hermd m e t een gr oot toneeldoek . O p d i t doek w as e e n gr ote afbeelding ges c hilderd v an J an Mat , wandelend i n h e t midden v an d e s tr aat m e t een bussel biezen op de schouders.
't Bruggeske jg 29 - december 1997 n r 4.
151
Langzaam werd het doek opgerold, niet opengeschoven, ter wijl h e t publiek luidk eels het lied van Jan Mat zong. Daarna speelde de fanfare een deuntje en dan begon het toneel. Bekende acteurs war en Bar t Kooien, Eduar d Swaenen ( 1902- 1979) , Louis Nagels ( ook Louis den briev endrager genoemd), Zander Hesbeens ( 1891- 1966) , Gerard Van Bouwel (1882-1962), e n Staf Schuerweghs (1907-1958). Tot slot weze nog aangehaald dat, toen de Lepelsteeg [3]d o o r een nieuwe verkaveling met de Velds traat [3] w e r d v erbonden, heef t het gemeentebes tuur v an Stabr oek bes lis t de Lepelsteeg [3] o m t e dopen als Jan Mats traat, hier mede eerbetoon betuigende aan een man die van zoveel betekenis is geweest voor het Putte van toen. Noten: [1] Houten schoeisels worden in het A.B.N. als 'klompen' omschreven. Nochtans in verschillende streektalen ook dialecten genoemd spreekt men dan voor diezelfde houten schoeisels over 'klonen' of 'blokken'. En de makers van deze schoeisels werden dan ook ĘťKloonmaker of 'Blokmaker' genoemd. [2] 'Dodden' is een in de streektaal gebruikte benaming voor droge of gedroogde dennenappels. [3] De Lepelsteeg en Veldstraat zijn gelegen op het Stabroekse deel van Putte (B). Kapellen, october 1997, De Wils M. Bronnen: - Balbaert Roger : 'JAN MAT EN DE MATTENVLECHTERS VAN PUTTE' artikel verschenen in de Kulturele Kalender 9e jg - nr 5 ju n i, juli 1982. Uitgave Gemeentelijke Kulturele Raad Kapellen. - De Wils M : In gesprek met Putse mensen die het nog 'kunnen weten'. - Familie Dondelinger-Roland, Kapellen. Gegevens uit bidprentjesverzameling. - Gazet van Antwerpen van 16 maart 1993, HONDERD JAAR TONEELKRING JAN MAT. - Prof, dr K.C.Peeters: EIGEN AARD, OVERZICHT VAN HET VLAAMSE VOLKSLEVEN. 4e uitgave. Drukkerij De Vlijt, Antwerpen 1975 - blz 112,113,114. - Stichting de Putse Stencilkrant (Putte N.13): 'PUTTE DOOR DE EEUWEN HEEN'. Brochure 102 blz, 1978. - Weekblad 'DE POLDER' 45e jg - nr 12 - maart 1993.
152
't Bruggeske jg 29 - december 1997 n r
HET VERHAAL V A N E E N T O NEEL KRING De TONEELGROEP 'ONZE KRING' en de 'LODE BAUWENSKRING' te KAPELLEN.
(deel 3) Op 7 november w as h e t opnieuw d e b e u r t a a n d e dames afdeling met 'De zwerftocht naar het geluk'. Op 2 6 dec ember s peelde de groep v oor de tweede maal gemengd m e t het legendes pel 'Maria's Menes treel'. De opbrengs t van d it fees t, gegev en als s lot v an h e t Mar iaal jaar , (NI.v.d.schrijver: m i . was d it de reden o m d e toelating tot gemengd s pelen t e verkrijgen) diende voor het herstel van de feestzaal van het parochiaal lok aal. 1955 In d e toneelk r ing was h e t d e gewoonte d a t d e regis s eur, d o o r e e n daar toe s pec iaal aangebracht gaatje in het podiumgordijn, k on zien of de mees te toeschouwers reeds in de zaal waren. Aan d e hand v an dez e waar neming en uiter aar d o o k naar h e t uur k ijk end besliste hij wanneer hij zou starten. Eens de beslissing genomen s loeg hij me t een hamer 4 Ă 5-maal snel en hard op de plank en vloer. Dit was zeer duidelijk hoorbaar in de zaal en betekende dat het toneel zou beginnen. Daarna herhaalde hij d it teken nogmaals 3 maal maar in een trager tempo. Bij elk e s lag doofde in de zaal een reeks lic hten en werden de podiumlic hten ontstoken. Pas dan werd het doek geopend.
Ingevolge de grote bijv al werd op 16 januari 'Maria's Menes treel' hernomen. De Polder v an 1 3 maar t meldde d a t h e t toneels tuk 'In Rode G reep', gepland v oor 1 3 februari ingevolge ziekte van vertolkers der hoofdrollen verschoven werd naar 20 maart: Op 2 4 a p r il s p e e ld e d e dames afdeling ' H o e ' t Kwez eltje gek wez eld w e r d ' m e t a ls toemaatje 'De centen van Tante Bet'. Op 9 juli v ierden de s pelers en hun 'weder helften' h e t einde v an h e t toneelseizoen m e t een gez ellig samenzijn waarbij een koude schotel werd opgediend. Op 2 5 s eptember 'hoor de' de correspondent van De Polder v ertellen d a t Louis Haas t de nieuwe gĂŠrant in het lokaal 'Onze Kring' zal zijn. Op zondag 23 ok tober werd 'Bij Heernonk el' opgevoerd. Een gemengd s pel v an 'er ns t en boert'. Op 2 0 nov ember s peelden de dames 'De Stiefdoc hter'. Volgens 'hor en v ertellen'v an d e De Polder-correspondent behaalde de opvoering een mark ant succes. Op 1 8 dec ember meldde De Polder:HTot Onderpas toor in d e St. J ac obus paroc hie w or dt aangesteld E.H. Guido Boonants ff.
't Bmggeske jg 29 - december 1997 n r 4
153
'IN RODE GREEP': Zittend \ t i n s : Gaston Van Dooien, Piet Soetewey, Louis Verbaenen, en Rik Raemaekers. Staande v.I.n.r: Peet Vochten, Jef Herman, Jef Roulfaer, Fons Van Looy en Rik Dillien.
Op z aterdag 2 4 e n maandag 2 6 dec ember s peelde d e gr oep ' En w aar d e s ter b le e f stillestaan' een Kerstmislegende in 9 taferelen van F. Timmermans.
Naar mijn oordeel was 1955 voor de toneelgroep een mar k ant jaar. Enerzijds s peelden zij tweemaal gemengd ( 'Bij Heernonk el' e n 'En waar de s ter..') Bov endien bez orgden dez e twee toneelwerk en hen, door het overweldigend succes, v eel aanz ien. Belangr ijk bovendien was dat het succes zich niet alleen tot Kapellen beperk te, maar zich ook uitbreidde tot de buurgemeenten. Anderzijds k wam de familie Haas t op het voorplan als concierge van h e t Onze Kringc omplex. Zij stelden zich tegenover de leden van de toneelk ring zeer pos itief op. Zij reageerden soepel op talrijk e k leine doch niet onbelangrijk e vragen en zorgden dat de toneelmens en zich thuis voelden. Een tweede figuur die zich in 1955 aanmeldde was onderpastoor Guido Boonants. Deze bes efte dat, wilde h e t Onze Kringc omplex overleven, e r interesse nodig was v a n d e paroc hie. D e gans e paroc hiegemeens c hap, inbegr epen d e gees telijk heid, moest weten wat zich in de zaal van Onze Kring op k walitatief hoog niveau afspeelde.
154
't Bmggeske jg 29 - december 1997 n r 4
1956 Opmerking in De Polder d . d . 1 januar i 1 9 5 6 o v e r d e 'Ster'-opvoering: n --- O e m e sr p ke l tv an ' Sus k e w ie r ( R ik Raemaek ers ) e n d e z e e r k uns tz innige werd h ept sgublieme toneelschikking van de jonge Kapellenaar Herman Soetewey". Op 15 januari hernamen zij, wegens het grote succes, 'Bij Heernonk er. Op 5 febr uar i wer d e r opnieuw niet-gemengd ges peeld. D e her enafdeling s peelde 'Een gelukkig ongeluk ' blijs pel i n é é n bedr ijf, gev olgd d o o r e e n toneels pel i n 3 bedr ijv en: 'Doornen op een levensweg' door de afdeling dames. Op 1 5 apr il wer d door d e her en ' 2 0 1 9 Au Mar oni' opgev oerd, dr ama in dr ie bedrijv en. Tijdens deze opvoering werd ook beroep gedaan op turners van Turnkring 'Patria'. En zoals gebruik elijk , hoe k on het anders, s loten z ij op 1 6 juni h e t toneelseizoen a f met een gez ellig samenzijn in de gelagzaal van Onze Kring. Volgens D e Polder : " D e aanwez igen z ullen heer lijk k unnen s mullen a a n fi jne, k o u d e schotels. Nadien wor dt de boel vervolgd in alle gezelligheid. Men v erwac ht vollen bak en de c omedianten zullen wel voor de leute en de lol zorgen." Onder hen waren er wel degelijk een aantal die de groep op een luimige manier k onden bezig houden. lk denk hier aan Rik Raemaekers, aan Louis Verbaenen en nog anderen. Zij brachten steeds de luimige noot. Op 3 0 s eptember wilden d e spelers hun publiek op e e n aangename manier verrassen door het blijs pel 'D e Held v an Water loo' in openluc ht te s pelen. D it zou gebeuren in de hovingen van Onze Kring. Nadien zou aan de aanwezigen in de zaal een gratis b a l worden aangeboden. Het liep wel ev en ander s . l k la a t hierv oor d e c orres pondent v an D e Polder a a n h e t woord: "Dit zeer kostelijk lachsucces van Jan Naaykens werd door de Lode Bauwens- kring opgevoerd i n t w e e s c huifk ens ; Begonnen i n openluc ht w e r d d o o r d e r egenbuien a ls spelbreker, dez e v er toning vervolgd in d e fees tz aal w aar ook alles i n ger eedheid was gebracht, gezien het wankele weer. De v ertoning kreeg in elk geval een dav erend succces, enkele nieuwe gez ic hten v ielen bepaald o p e n laten v eel v erhopen v oor de toek omde opvoeringen. Na afl oop had een zeer geslaagd en geamus eerd familiebal plaats. Dhr. Ant. De Bel luis terde dit bal op met zijn pr ac htig tenor-orgaan.... Aan het k lav ier werd hij zeer kunstvol begeleid d o o r dhr. M . Lambec hts , jongeheer L. Van d e n Heuv el e n d o o r z ijn zuster J. De Bel." De Held van Waterloo werd ges peeld in gemengde bez etting. Dankzij de bemiddeling van onderpastoor Guido Boonants was ieder een v an de c lerus uiteindelijk ov ertuigd ger aak t dat het blijven afz onderlijk spelen niet meer werd aanvaard. Dit betek ende voor de toneelk ring een nieuwe start. De twee afdelingen werden één groep. Piet Soetewey z ou i n d e toek oms t a lle opv oeringen regis s eren e n G uillaume Her man behield de funk tie van schatbewaarder in het bestuur.
't Bruggeske Jg 29 - december 1997 n r 4
155
Tijdens een kleine viering troepten de 'Helden van Waterloo' rond Guillaume Herman. Eerste rij v.l.n.r.: Louis Van den Heuvel, Maria Foncken, Godelieve Verheyen, Guillaume Herman, Jeanne Van Herck, Vera Van de Putte, Maurice Lambrechts en Fons Soetewey. Tweede rij : Piet Soetewey, Rik Raemaekers, Helene Heirman, Gaston Van Dooren, Leon Cornelissens, Peet Vochten, Michel De Schutter, Jet Rouffaer, Toon De Bel, Constant Rebus, Rik Dillièn, Fons Van Looy en Nelly Quirijnen.
Op 2 dec ember s peelden z ij het drama 'De Witte Non'. Deze toneelav ond ging d o o r i n samenwerking met de Kon. Katholiek e Fanfare St. Cecilia die, o i l / . Jos Willaert, tijdens de pauzes enk ele s tuk k en u i t h u n r e p e r t o r iu m t e n gehor e brac hten. Volgens d e c orrespondent van De Polder was de zaal v olledig uitverkocht. Hij voegde er (fijntjes) aan toe niets w a t w e t elk ens v as ts tellen w a n n e e r m e n g e me n g d e opv oer ingen g e e f t . . D e samenwerking tussen toneel en harmonie werd geweldig door de aanwez igen ges maak t" 1957 1957 was een jaar v ol br uis ende ac tiv iteiten. H et jaar s tartte goed m e t het traditionele 'Jaarlijks fees t'. Op 12 januari werden spelers en ereleden in de gelagzaal v an Onze Kring vergast op s mak elijk worsten- en appelbrood. Jeanne Van Herck had in één v an haar z elf gebakken taar ten e e n b o o n v er s topt e n d i e g e n e w aar d e b o o n ter ec ht k wam w er d 'Koning' van de avond. Zijn eerste regeringsdaad was het schenken van een v oile ronde.
156
't Bru ggeske jg 29 - december 1997 - nr 4.
Ni et l a n g v e rz i n n e n Met e e n k r u i s k e b e g i n n e n . VOORGERECHT W at g e b a b b e l e n g e p r a a t Ge w e e t w e l h o e d a t g a a t W o r s t e n b r o o d l e k k e r fi j n Ge m o e t e e n s p r o e v e n h o e z e z i j n Nog n e m o k k a l e k k e r z o e t Smaak t h e t b r o o d j e n o g z o g o e d Ik mag h e t n i e t v e rk l a p p e n Naar e r i s n o g i e t s En n u v o o r ' t
t e happen
einde en d i t
i s
' t
s lot
We b i d d e n n o g e e n s e n d a n k e n G o d .
De guitige menukaart met Jef Herman ais jeugdige fietser.
Op 3 februari s peelden zij 'De gebroeders Kalk oen' een vrolijk spel in 3 bedrijven. EĂŠn van de hoofdacteurs, Rik Raemaekers, was die av ond wegens sterfgeval in d e familie weerhouden. H ij wer d vervangen door toneelleider Piet Soetewey. Volgens d e D e Poldercorrespondent " brachten de twee Kalk oenen (Rik DilliĂŤn en Piet Soetewey) een pres tatie die ook v er buiten Kapellen m a g gez ien worden"..." Vanuit Bonheiden w a s e e n bomv oile autocar belangs tellenden ov ergek omen e n dez e hebben z ic h d e v er plaats ing n ie t beklaagd." Een beper k te delegatie v an d e Kon. Har monie St. Cec ilia s peelde tus s endoor enkele muziekstukken. De samenwerking met de harmonie verliep v lot want op24 febr uar i gav en z ij s amen e e n groot gemengd fees t. Vanwege d e har monie wer den een aantal bek ende werk en opgevoerd en de toneelk ring speelde de eenacter " t Kleintje'. Als afwis s eling z ongen Toon De Bel -tenor- en Stan Rebus -bariton- enkele mooie muziekstukken. Op Palmzondag 14 april speelden zij het grote Passiespel 'De Kruisweg langs de stad'.
Het was tijdens d it stuk dat Jef Rouffaer langdurig a a n het kruis moes t hangen. Tijdens de ontroerende s tilte rond dit gebeuren k lonk plots uit de zaal een helder k inders temmetje dat riep: "Zie hem daar nu eens hangen!" Het was z oontje Johan R ouf f aer d i e h e t n i e t verder kon aanzien dat zijn vader in zulke erbarmelijke oms tandigheden moes t verkeren
't Bruggeske jg 29 - december 1997 n r 4.
157
Op 2 1 juli war en z ij t e gas t op d e fees tv iering v oor h e t 25- jar ig priesterschap v an d e Pastoor v an Gooreind. Zij hernamen daar in openluc ht het spel v an 'er ns t en boerte': 'Bij Heernonker. Zij hadden tegenslag, in die zin dat zij de dag voordien het podium v olledig gebruiksklaar hadden opges teld, doch een s torm tijdens de nac ht had bijna letter lijk alles weggeblazen. Met man en mac ht hebben zij 's anderendaags alles terug hersteld. De kritiek u i t ' De Polder ' k lonk jubelend: "De Kapellenaren oogstten een succes dat hen nog zeker lang zal heugen. Meerdere toeschouwers maak ten zelfs de v ergelijk ing met een vroegere v ertoning door het R.V.Th (Reizend Volkstheater) gegeven, v ergelijk ing die meer dan succesvol was voor onze Kapelse gilden. Op 4 augustus organiseerde het bes tuur voor de leden en ereleden een tr ip per autoc ar naar de bossen van Postel of Retie. Op 2 0 ok tober wer d h e t winters eiz oen geopend m e t e e n 'v r olijk e e n v a n lev ens lus t tintelende k luc ht van G. Nielen: Over twaalf dagen t e g e n Middernac ht'. Het liep ec hter niet van een leien dak want de des tijds in dez e per iode heers ende A-griep teis terde de bezetting. Twee z iek e ac teurs , waarv an é é n d a n toc h n o g i n laats te ins tantie meespeelde, w a s h e t gev olg. D e v erv angs ter J uffr . H a a s t lev er de a ld u s d e D e Polder correspondent 'z eer v er diens telijk wer k '. D i t s t u k w er d nogmaals -wegens h e t gr ote succes- hernomen op 17 november. Tussendoor, op 9 nov ember hadden z ij toc h nog de k ans om s nel ev en het seizoen in te zetten m e t e e n s ouper . M e n k o n k iez en t us s en mos s elen e n k o u d e s c hotel. 6 8 deelnemers kwamen opdagen.
De keuze v an de toneelwerk en die zij z ouden uitv oeren was niet zo eenv oudig. M e t een aantal normen moes t men rek ening houden. Zo o.m. werd de keuze bepaald door de moeilijk heids graad van het toneelstuk. Kunnen wij dit aan? Hebben wij v oldoende acteurs en actrices? Er moes t tevens nagegaan worden o f de 'decorcapaciteit' wel het spelen van het toneelwerk toeliet. 'Kos tuum' stukken (waarbij kledij moes t gehuurd worden) werden liever niet te veel opgevoerd wegens de kosten. In r egel la s e lk lid v an h e t bes tuur één toneelwer k . D e gelez en wer k en wer den d a n onderling besproken. Het toneelwerk dat het mees t de normen benaderde werd nogmaals door de regisseur gelezen. Uiteindelijk was het deze laatste (in regel dus P. Soetewey) die de beslissing nam. Het was ook de regisseur die de 'r ollen' verdeelde. Naar ik vernam onderv ond de keuze weinig of geen tegenstand en werden de beslissing steeds aanvaard.
158
't Bruggeske jg 29 - december 1997 - nr 4.
1958 Op 1 2 januar i 1 9 5 8 s peelde d e toneelgr oep 'Robbedoes '. D e Polder meldde: P u i k e u itvoering v oor een uitv erk oc hte z aal.... wij willen afz onder lijk de enige pr es tatie onder lijnen van de titelr ol Robbedoes, vertolkt door Mej. J. Haast. Kortweg proficiat Josée." Op 9 en 10 maar t werd 'Kinderen van ons Volk ' van Antoon Coolen opgevoerd. Eén ac teur wilde De Polder extra v ermelden namelijk d e pastoorsfiguur v an Leon Cornelissens die een speciale ovatie in ontvangst mocht nemen.
Toneelopvoering van: 'Kinderen van ons volk' met zittend v.l.n.r.: Rik Dilliën, Leon Cornelissens, Jef Rouffaer en Gaston Van Dooren. Staande van v.l.n.r.: Rik Raemaekers, Jeanne Van Herck, Frans Dekkers, Toon De Bel, Frieda Beinaerdts, Godelieve Verheyen, Fons Van Looy en Piet Soetewey.
Op 20 april weken zij enigszins van het hun bek ende terrein af want die dag gaven zij een 'zeer gemengd en s c hitterend fees t in de versierde zaal O nz e Kr in g ' . Z a n g , dans , kwis, het welbek ende or k es t 'T he J ump C ombo' ( m e t als dr ummer h u n e ig e n R ik Dilli6n) , gezelligheid en leute waren de ingrediënten. Op 1 5 juni beëindigden z ij h e t seizoen m e t 'D e Koning dr ink t' v an Jos Janssens m e t muziek v an Emie l Hullebr oec k . Vo o r d i t toneelwer k wer den o o k le d e n v a n d e L o d e Bauwenszanggroep ingeschakeld. Wordt vervolgd - Jet HERMAN.
Bruggeske jg 29 - december 1997 - nr 4.
159
Oplossing kruiswoordraadsel nr 7. De oplossing v an h e t kruiswoordraadsel n i 7, verschenen in " t Bruggeske" v an d e maand september 1997 is als volgt: Horiz ontaal: 1 ) Loemvic -Sa. 2 ) Ar ia - Eta. 3) Vleesafval. 4 ) Eerstdaags. 5) Nas - Een - Et. 6) Dat - Lm. 7) Enroleren. 8) Ulanen. 9) Ding - Lint. 10) Sfeer T r a. Verticaal: 1) Lavendel. 2) Orleaan - Ds. 3) Elerstrulf. 4) Maes - Olne. 5) Stellage. 7) Fan - Rel. 8) Eva -Zenit. 9) Stage - Ni. 10) Aalst - Sta. Wij ontvingen 7 juiste en 1 foutieve oplossing. De onschuldige kinderhand zorgde er deze maal voor d a t d e v oorz iene pr ijs n ie t i n Kapellen blijft. D e winnaar i s Vanhoy land Andr e, Pinksterbloemiaan, 5, 2180 Ekeren. De prijs wordt eerstdaags aan de winnaar overhandigd.
Opgaven voor kruiswoordraadsel nr 8. Horizontaal. 1) De toneelkring Lode Bauwens speelde op 7 februari 1960 "De Gebroeders...." Chinese lengtemaat (578,358m). 2) Per s oon die niet kan lezen en schrijven. 3) Omgekeerde lengtemaat ; berg in Zwitserland ; pony. 4) Muskaatnootplanter. 5) Medeklinkers uit "rol" ; Krypton of Kripton. 6) Klein karweitje (schrijfwijze Van Dale, Wolters en Winklerprins). 7) Ar ; waterkant. 8) Atoomkernfysica. 9) Nijireiger ; moeder van de profeet Izaak. 10) Rund; gravure - Frans bijwoord van plaats. Vertikaal. 1) Straat in Kapellen. 2) Diamant. 3) Muzieknoot - Columbium. 4) Amandelolie. 5)) Offerande. 6 ) E n a n d e r e ; jongens naam. 7 ) N iobium ; plots eling. 8 ) G emeente i n Oost-Vlaanderen ; eerste deel van Mesozoicum. 9) Doctrine ; opbrengst van de wijngaard. 10) Bell... ; onheil. De oplossingen v an kruiswoordraadsel n i 8 warden verwacht voor 1 februari 1988 bij Roger Balloaert, Parkweg, 2, 2950 Kapellen. Wij wensen U veel puzzelgenoegens en hopelijk bent U de winnaar van de voorziene prijs.
160
't Bruggeske jg 29 - december 1997 n r 4_
Krui swoordraadsel nr 8. 1
2 3
4
5
6
7 8
•
1
2 3 4 5 6 7 8 9 10
•
• • •
• • • •
•
•
't Bruggeske jg 29 - december 1997 n r 4.
9
10
• •
1
Uw naam •
Uw adres -
6
1
- A LGE ME NE A A NNE MI NGE N - RUWB OUWWE RK E N SCHRIJ NWERKERIJ - M E UB E LM A K E RI J K E UK E NI NRI CHTI NGE N -
ST ARRENHO PLAAN 5 - 2950 KAPEL L EN T e l : (03) 660.14.20
Wat cultuur doet voor Vlaanderen, doet de Kredietbank voor cultuur.
Grote kunstenaars hebben door de eeuwen heen aan Vlaanderen internationale bekendheid gegeven. Op haar beurt wil de Kredietbank meehelpen om onze kunstenaars de bekendheid te geven die ze verdienen. Daaromsteunen wij de cultuur in de ruimste zin van het woord. Dat kan gaan van het sponsoren van kleinschalige projecten tot het optreden als volwaardige partner bij belangrijke initiatieven. Zo steunt de Kredietbank onder meer het Kaaitheater, het Festival van Vlaanderen, de Vlaamse Opera en Radio 3. Onze cultuur heeft die steun nodig.
P A RTNE RS I N C U L T U U R