Bruggeske 2010 2 juni

Traiteur Luc Van Walle

Verzorging van al uw feesten:

!"#$%&'($)*+ ,-..")&$/$$01$)*+ 2$3$41&$0*+ 5-//&$16/$%0*+ 7&)$80*+ 9":&%$6*+ ;<-)=/$$01$)*+>6)($11$)*+?6($)=&)$80*+@$80-)$$%0 /$$01$)*+$A=A + Kp"hgguv|ccn"ÑFg"LcejvjqqtpÒ"."dkl"w"vjwku"qh"kp"ggp"|ccn"pcct"mgw|g0 +

+ +

!"#$%&'%(#%()

Warm en koud buffet, Breugheltafel en Barbecue.

All-in formule Î onbeperkt in aantal personen.

+ + + @8&<B+468(&)C+D+1"&)+.$1+04$$%E-$(+<--8+(&)=$8$)A + F--8+<$8=$8$+&)%&3E1&)C$)+$)+6=<&$0+0166)+#&'+01$$=0+<--8+"+(%668A + G$$01H66%+=$+963E1E--8)+Ï+I86&1$"8+J"3+F6)+K6%%$A+ ;)1#$840$01$$)#$C++LMN++O++PQMR++564$%%$)A+ I$%A+RNOSSM+PR+NT++U++VWXA+RYQS+SR+MR+SM++U++G;ZA+RN OSRM+MN+PM+ [O.6&%\++&)/-]'63E1E--8)A:$++++U+++KKKA'63E1E--8)A:$+

+

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

‘t Bruggeske Driemaandelijks tijdschrift van Heemkring Hoghescote vzw - Kapellen.

Zetel: Antwerpsesteenweg 2 - Bus 2 - 2950 Kapellen.

42 ste jaargang – nummer 2

1 juni 2010

_______________________________________________________ In dit nummer...

-

Bladwijzer - 37 In Memoriam Marcel Dondelinger - 38 Archiefdagen Heemkring Hoghescote - 39 Dialect in Putte en Kapellen - 40 Brunch op 13 maart 2010- 42 Jaarlijkse reis op 28 augustus 2010 - 43 Mededeling aan onze leden + Aanvulling - 44 Jaarverslag 2009 - 46 Aanwinsten voor Hoghescote-archief - 48 Ereleden + Sponsors 2010 - 49 De aarden wallen op de hoek van de Kapelsestraat en de Dennenburgdreef- 51 Duivenbond “Kapelse Vereniging” - 53 Het centrum van Kapellen in het begin van de 18 de eeuw (3 de deel) - 66

Iedere auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van het door hem ingezonden artikel.

Verantwoordelijke uitgever: Roger Balbaert Dorpsstraat 59, bus 7 - 2950 Kapellen. Tel: 03.664.57.22.

Redactie en Lay-out: Roger Van den Bleeken p/a Antwerpsesteenweg 2 - Bus 2 - 2950 Kapellen. Tel: 03.664 63 22.

Kaftontwerp: T. Hanssens.

Copyright "Heemkring Hoghescote vzw" Kapellen.

Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd, gereproduceerd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of op een andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en de uitgever.

Ledenblad ’t Bruggeske verschijnt vier maal per jaar en wordt aan elk lid van Heemkring Hoghescote toegezonden. Het lidmaatschap bedraagt per jaar: 10 euro als gewoon lid en 20 euro als erelid. Dit bedrag kan worden overgemaakt op rekening: 413-7205071-65 op naam van: Heemkring Hoghescote vzw. – Antwerpsesteenweg 2 – Bus 2, 2950 Kapellen, met de vermelding "Lidgeld". Losse nummers van ’t Bruggeske, voor zover nog in voorraad, zijn te verkrijgen op het redactieadres tegen 3 euro per exemplaar.

37

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

In Memoriam Marcel Dondelinger (1939 - 2010) Onze zinnen en gedachten gaan in de eerste plaats naar de zwaar beproefde familie. Het bestuur en de leden van heemkundige kring Hoghescote herhalen hierbij hun gevoelens van medeleven met de echtgenote, kinderen, kleinkinderen en aanverwanten van Marcel. Wij kunnen alleen maar stil het hoofd buigen.

Wij, bestuur en leden van de kring, hebben Marcel gekend als een sociaal en geliefd mens, soms kritisch maar dan met dát vleugje fijne humor dat het kritische grappig werd.

Wij kenden Marcel vooral als redacteur van ’t Bruggeske, ons tijdschrift.

Op 27 september 1994 toegetreden tot het bestuur van Hoghescote, nam hij reeds op 1 januari 1996 deze taak op zich en deed dat gedurende 14 jaar tot zijn onverwachts heengaan.

38

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Hij beschouwde dit tijdschrift, dat je nu in de hand houdt, als zijn troetelkind.

Het moest goed zijn, de perfectie benaderen, met minder was hij niet tevreden en hij was daarin zéér kritisch voor zichzelf. Niet dat het pad van een redacteur altijd over rozen liep. Deadlines halen, te slechte foto’s, teksten niet op tijd binnen, schikking en vormgeving, het is niet te onderschatten. Maar telkenmale werd een mooi eindproduct afgeleverd dat voor ons, leden van de kring, aangenaam lezen was.

Buiten het samenstellen van het tijdschrift verschenen ook verscheidene artikelen van zijn hand, voornamelijk over Putte waar hij trouwens afkomstig van was. Zo verscheen een reeks artikelen over het openbaar vervoer in Kapellen en Putte en was Marcel bezig aan een studie over de Putse café’s en het Putse dialect.

Dat hij ook een gedreven verzamelaar was hoeft ons niet te verbazen. Zijn door de jaren heen samengestelde collecties van gedachtenisprentjes, oude foto’s en oude postkaarten van Kapellen mogen gezien worden.

Vergeten wij vooral zijn gastvrijheid niet. Altijd was men welkom ten huize van Marcel en zijn echtgenote. Een bezoek bij hem draaide gewoonlijk uit op een interessant gesprek over alle mogelijke aspecten van het actuele leven. Zijn speciale manier van vertellen of verwoorden toverde menige glimlach op het gelaat van de bezoekers.

Wie schrijft ………. die blijft.

Dus, goede vriend Marcel, uw geschriften en redactioneel werk zal nog door velen gelezen en gewaardeerd worden. Mag ook dát een bron van sterkte zijn voor zijn dierbaren.

Het bestuur __________________________________________________________________________

Archiefdagen Heemkring Hoghescote Antwerpsesteenweg 2 - Kapellen Lokaal ‘ De Kroon’.

De eerste dinsdag van de maand van 14.00 tot 17.00 uur. en de tweede donderdag van de maand van 19.00 tot 22.00 uur.

Uitgezonderd tijdens de maanden juli en augustus. ______________________________________________________________

39

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Dialect in Putte en Kapellen In naam van Heemkring Hoghescote hartelijke dank aan mevrouw Maria Roland, weduwe van onze recent overleden medewerker Marcel Dondelinger, en dit voor de schenking van verschillende dozen met documenten uit het archief van haar echtgenoot. Nadat onze archivarissen enkele dagen bezig zijn geweest met het lezen, klasseren en inventariseren ervan, hebben zij ook een lijst met typische woorden uit het dialect van Putte en Kapellen gevonden die Marcel door de jaren heen had opgetekend.

Wanneer wij hem vroegen deze te publiceren, was zijn antwoord steeds dat zijn werk nog niet volledig was. Perfectionist als hij was, wilde hij niet aannemen dat zulk werk nooit volledig af kan of zal zijn en dat juist het publiceren ervan reacties kan losweken waardoor weer nieuwe informatie naar boven komt.

Ter nagedachtenis en met dank aan Marcel publiceren wij uit zijn notities van het “Dialect in Putte en Kapellen” een reeks opmerkelijke woorden die typisch mogen genoemd worden voor onze gemeente.

Aai Aarte Ajuin Ammeleuzze Annekesnest Awwe Baarden Ballen Banen of batteren Bassen Begaaien Begost Beuzze geven Bitje Blaffetuur Blekke doos Blijk of blaik Blijtsmoel Blojkes Boebbel Boecht Bogeren Booijem Bottram Brasselet Broekschijter Calissenhout Creimmeke Daarven Dakschijter Deurp

hij of ook ei erwten ui maar ook dommerik zakkengoed in primitieve vorm een rommeltje - een janboel uw - wilt ge awwen teut is hawwe? = Wilt ge uw mond eens houden? geld geld vechten blaffen vuil maken ook figuurlijk: iets verkeerd aanpakken of afhandelen. van beginnen – aai is begost = hij is begonnen spoed maken beetje rolluik blik van bleken – de was werd op een grasveld te bleken gelegd – de was lag op de “blijk” of “blaik” iemand die veel of snel weent slagvensters, blinden puist of gezwel rommel, iets zonder waarde vruchten zonder toelating op iemand anders eigendom plukken bodem boterham armband bangerik zoethout ijscrème durven duif dorp 40

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Deurtrappen Djengelen Dodden Doef Farm vrouwmens Febbekakske Gatlakker Gebrocht Gemokt Getten Geulle Geweurre Goeten zakske Hedde Hemme Hawwen Huipeke Huiske Jelaai Jenoffel Joenk Kabaan Kalson Karottentrekker Kazak Keis Kinnekeskak Kjeesseke Kloon Klotje Koek Koekeloeren Kottekesdraad Kramikkelijk Kroemmenaas Kweik Kwoof

onbezonnen optreden treuzelen dennenappels duw of slag mooie dame verwend kind – lievelingskind van iemand vleier van brengen - gebracht van maken – gemaakt beenbeschermers jullie van worden - geworden een linnen zakje van hebben – hedde gaai da maj gebrocht? = Heb jij dat meegebracht? hebben – waai hemme gemokt = wij hebben gemaakt houden broodje met krenten vroeger toilet buiten – van huisje confituur anjer kind regenjas onderbroek plantrekker boekentas kaas doopsuiker kuikentje clown – maar ook klomp suikerklontje slag – mep ook gebakken lekkernij kijken kippengaas in slechte staat van kroemmenaas gebaren = doen of men van niets weet mond – Hawt auwwe kweik = houd uw mond slag – mep

Overgenomen uit het archief van Marcel Dondelinger.

Bewerkt en voorzien van bijkomende commentaar door Roger Van den Bleeken.

Aanvullingen, op- of aanmerkingen zijn steeds welkom, neem contact met: R. Van den Bleeken – tel: 03-664 63 22 of e-mail: rvdbleeken@skynet.be Bij voorbaat dank.

41

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Brunch op 13 maart 2010 Iets over 11 uur en nadat iedereen voorzien was van een aperitiefje, werd er naar goede jaarlijkse traditie gestart met het welkomstwoordje van onze voorzitter Roger. Voorafgegaan door een moment van stilte en met onze gedachten even bij Marcel Dondelinger.

Ook bedankte de voorzitter nog enkele mensen die zich jaren voor onze vereniging hebben ingezet en aanwezig waren op onze brunch. Zij werden op gepaste wijze in de bloemetjes gezet. Hieronder de gevierde aanwezigen: Jef Herman, Gusta Van Linden en Roger Van den Bleeken.

En dan, waarvoor we kwamen: de brunch ! Met het uitgebreid assortiment van broodjes, spek met omelet, tomaat garnaal, tonijn, zalm, forel, diverse soorten vlees, soep, koude en warme groenten, warm visbuffet, warm vleesbuffet, aardappeltjes, kroketten, en natuurlijk het overheerlijk dessertbuffet.

Het was heerlijk, verzorgd en zoals gewoonlijk te veel om op te kunnen. Als men naar de foto kijkt is het gezegde: “de afwezigen hadden ongelijk ” zeker waar.

Tot volgend jaar want dan ben ik er weer bij.

F. Groenewege

42

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Jaarlijkse reis op 28 augustus 2010 Dit jaar gaat onze jaarlijkse reis naar Duitsland, meer bepaald de streek gelegen in de driehoek Aken, Duisburg en Keulen.

Wat mogen we verwachten?

We vertrekken op zaterdag 28 augustus 2010 om 7.30u aan de kerk van Kapellen centrum.

Onderweg houden we een morgenstop met mogelijkheid om iets te drinken.

In de voormiddag maken we een rondrit door het enorme bruinkoolgebied, een energiebron van elektriciteit welke sinds de 18 de eeuw voorziet in een groot deel van de noden van Duitsland. Via het uitzichtpunt overzien we de groeve, waar de grootste graafmachines ter wereld werkzaam zijn.

Vandaar rijden we verder naar Keulen, de stad die tot de verbeelding spreekt met zijn majesteitelijke Dom die reeds van ver zichtbaar is.

Dit gotische monument is niet alleen de grootste van Duitsland, maar ook één van de grootste kerken van Europa.

Eerst een hapje eten. We voorzien een lekker driegangen menu, waarna we op de beste manier de stad gaan verkennen, door een boottochtje te maken.

Wie er niet genoeg van kan krijgen, kan onder leiding van een gids de Keulse Altstadt, de oude romaanse stadsmuur, de Altermarkt, het stadhuis en nog vele andere bezienswaardigheden ontdekken. Wie wenst, kan natuurlijk ook gaan shoppen of een terrasje doen.

We keren rond 17u terug huiswaarts en voorzien onderweg nog een avondstop om nog iets te kunnen eten. Thuiskomst tussen 20.30u en 21u.

Dit alles kunnen wij jullie aanbieden voor een prijs van 43 euro voor leden, 50 euro voor niet-leden. In de prijs is inbegrepen de autobus, de gids, de verzekering, de rondvaart te Keulen en het middagmaal. Alle dranken zijn zelf te betalen, ook het avondmaal zit niet in de prijs begrepen.

Inschrijvingen voor 15 augustus enkel bij de volgende twee personen.

Chris Alen tel. 03-664.05.01 of e-mail chris.alen@skynet.be of bij Francois Groenewege tel. 03-665.00.87 of e-mail francois@groenewege.com.

Na inschrijving betaling op rek. 413-7205071-65 van Heemkring Hoghescote vzw, Antwerpsesteenweg 2 B2, 2950 Kapellen, met duidelijke vermelding van het aantal personen en “reis Keulen”.

43

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Mededeling aan onze leden Door allerlei omstandigheden - ontslagnames en een overlijden - zijn sinds het begin van dit jaar nogal wat functies binnen de bestuursgroep van onze heemkring herschikt. Om onze leden vertrouwd te maken met de samenstelling van het bestuur publiceren we hierbij de namen van de bestuursleden met hun functie.

Raad van bestuur (herkiesbaar op de algemene ledenvergadering in 2012): Roger Balbaert, Walter Dreessen, Paul Van Bochelt, Roger Van den Bleeken en Jan Vanderhaeghe.

Dagelijks bestuur: Erevoorzitter:

Jack Lenaerts

Voorzitter en verantwoordelijke uitgever ‘t Bruggeske:

Roger Balbaert tel: 03-664 57 22 roger.balbaert@telenet.be

Secretaris en wnd. Ondervoorzitter:

Etienne Vermeulen tel: 03-664 69 06 eti.verm@telenet.be

Penningmeester:

Patrick Seiffermann 03-664 07 98 patrick.seiffermann@belgacom.net

Activiteitenbeheer:

Chris Alen 03-664 05 01 chris.alen@skynet.be François Groenewege 03-665 00 87 fgroenewege@gmail.com

Archivarissen:

Jos Abrath en Gerda Adriaensen 03-664 27 13 abrath@scarlet.be

Genealogie:

Jan Vanderhaeghe 03/298.65.51 janvanderhaeghe@telenet.be

Ledenwerving, sponsoring en logistiek ‘t Bruggeske

Walter Dreessen Tel/fax: 03-664 62 59

Onderhoud lokaal,materiaalbeheer Willy Hurts en archiveren krantenknipsels: 03-288 18 37 Willy.Hurts@pandora.be 44

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Beheer archief bidprentjes en doodsbrieven:

Paul en Marina Van Bockel 03-664 68 00 pvb.mz@skynet.be

Beheer website:

André De Vleeschouwer 03-605 79 89 of GSM: +32473442675 Andre.DeVleeschouwer@gmail.com

Ledenblad ‘t Bruggeske Lay-out en redactie:

Roger Van den Bleeken 03-664 63 22 rvdbleeken@skynet.be Louis Van Tricht 03-664 77 70

-Corrector (geen bestuurslid):

Kapellen, juni 2010. <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <>

Aanvulling.

Met dank aan ons lid Mevrouw Anny Peeters, Poorthoflaan 30 te 2180 Ekeren waarvan we de volgende reactie kregen op een foto van de leerkrachten van Mater Salvatoris verschenen in ’t Bruggeske nummer 4 van 2009 bladzijde 117.

“Ik denk dat ik de ontbrekende namen van de leerkrachten kan aanvullen: vanaf links - onderste rij:: zusters Amanda, Cyrenia, Luigia, Adelpha, Emanuelle en bovenste rij: juffrouw Fernande Dingemans, juffrouw Hermans, juffrouw Van Hecke, juffrouw Aimee Vercruisse, juffrouw Josepha De Schutter, juffrouw Brouwers, juffrouw Borzee.”

45

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Jaarverslag 2009.

Na het turbulente jaar 2008 met de viering van het 40-jarig bestaan van Hoghescote was 2009 iets kalmer.

Het ledenbestand sloot af op het aantal 461. Al deze leden ontvingen keurig op tijd hun Bruggeske, hetzij met de post hetzij per drager. Uiteraard moeten wij hier al deze vrijwilligers danken voor de inspanningen die zij leverden om het Bruggeske tijdig overal in de bus te krijgen.

De verantwoordelijken voor de activiteitenorganisatie, Chris en Swa werkten het hierna vermelde zeer gevarieerde aanbod van activiteiten uit: ! De eerste uitstap in 2009 was een dagtrip naar Brussel op 20 februari 2009.

Tijdens de voormiddag mochten wij een kijkje nemen achter de schermen van de Koninklijke Bibliotheek en na een lekker middagmaal trokken wij naar het Koning Boudewijnstadion op de Heizel. De herinneringen aan het Heizeldrama maakten een grote indruk op de bezoekers. ! Nauwelijks één week later, op 28 februari 2009, mochten wij 80 smullers welkom heten in De Jachthoorn voor de jaarlijkse brunch. ! Een tweede uitstap, ditmaal een beetje dichter bij huis, leidde ons op 4 april 2009 naar Antwerpen. Na een wandeling doorheen het Quartier Latin konden wij de prachtige collecties bewonderen van het museum Mayer Van den Bergh. ! Op 8 augustus 2009 lieten wij onze leden genieten van een prachtige film gemaakt door ons erelid Andre Huibrechts. Gezien de grote belangstelling dienden wij 3 filmvoorstellingen te voorzien. Andre leidde ons terug naar de festiviteiten van 40 jaar Hoghescote, de opening van ons lokaal De Kroon en de viering van 100 jaar Oud-Gemeentehuis. ! Voor onze jaarlijkse reis, ditmaal op 29 augustus 2009, hadden Chris en Swa het genoegen om een bomvolle autocar te laten kennismaken met de “oninneembare” vesting van het Fort van Eben-Emael. Na een deugddoend middagmaal leidden enkele stadsgidsen ons rond doorheen de mooie stad Hasselt. ! Op 18 september 2009 verleenden wij, op vraag van de Landelijke Gilde van Kapellen, onze medewerking aan hun tentoonstelling in ’t Bruggeske onder het thema “Historiek van de landbouw in Kapellen”. ! Op vraag van de directie van het rusthuis Plantyn gaf Andre Huibrechts op 22 september 2009 opnieuw een prachtige filmvoorstelling voor de daar verblijvende residenten. ! Ken uw eigen gemeente was de leuze van ons bestuurslid Walter Dreessen en daarom leidde hij ons op 3 oktober 2009 doorheen enkele gekende en minder gekende hoekjes van ons dorp. ! Gezien genealogie ons steeds nauw aan het hart blijft liggen voorzag heemkring Hoghescote, in samenwerking met het VVF, op 19 november 2009 een initiatiecursus voor hen die er aan denken om te beginnen met het opmaken van hun kwartierstaat.

46

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Ook de andere leden van het bestuur zaten niet stil en daarom vermelden wij hier zeer graag: ! Swa verzamelde alle foto’s, CD’s en DVD’s en het volledige ledenblad van KWB-Putte op onze pc zodat dit alles gemakkelijker consulteerbaar wordt voor de belangstellenden. ! Willy, Marc en Annie werkten verder aan het vlaggenrek zodat ook dit kostbaar bezit beveiligd blijft voor de toekomst. ! Gerda Adriaensen en haar echtgenoot Jos Abrath zijn er in geslaagd om het volledige bestand van het Rijksarchief Antwerpen-Hedendaags Archief Kapellen terug piekfijn in orde te brengen en bij te werken op de pc. ! Marc nam contact op met het Legermuseum in Brussel zodat op 22 oktober 2009 en 3 december 2009 vele honderden fotokopieën konden gemaakt worden van het Moskou-archief. ! Omdat digitalisering en informatisering in de toekomst zeer belangrijk zullen worden voor de ontsluiting van de archieven woonden Marc, Roger VdB en Roger B een studiedag bij in Herkenrode en dit op uitnodiging van ons lid André De Vleeschouwer die werkzaam was bij IBBT. ! In september 2009 vroeg onze ondervoorzitter-penningmeester Roger Van den Bleeken om uit te kijken naar een opvolger. Na een zeer verdienstelijke inzet gedurende meer dan 12 jaar konden wij zijn standpunt begrijpen. Patrick Seiffermann werd bereid gevonden om de kas over te nemen met ingang van december 2009 en dit na een grondige opleiding door Roger VdB. ! In oktober 2009 vroeg Jef Herman, na meer dan 12 jaar actieve inzet voor Hoghescote, om ontlast te worden van zijn taken binnen het bestuur. Ons lid Louis Van Tricht werd bereid gevonden om voortaan de teksten van ’t Bruggeske grondig na te lezen vooraleer deze overgemaakt worden aan de drukker. Het thuisbezorgen van de ledenbladen van de ronde van Jef werd overgenomen door ons lid Jan Strijbos. ! Uiteraard mogen wij de inzet niet uit het oog verliezen van de andere bestuursleden. Gusta vroeg na 16 jaar bestuurslid te zijn geweest van heemkring Hoghescote om meer tijd te hebben voor andere activiteiten. Ook op Jan kunnen wij altijd rekenen voor het oplossen van alle genealogische problemen. Willy danken wij voor het dagdagelijks onderhouden van het lokaal, het uitvoeren van de nodige herstellings- en verfraaiingswerken en natuurlijk ook het bijhouden van alle krantenknipsels. Paul en zijn echtgenote bewonderen wij altijd voor hun, in sommige ogen minder aangenaam werk, namelijk het bijhouden en klasseren van alle bidprentjes en rouwbrieven. ! Achter de schermen, minder in het oog vallend doch eveneens zeer belangrijk werk, werd geleverd door Marc als webmaster en Annie als secretaris.

Denken wij ook aan het stille werk dat geleverd werd door Walter. Op zijn eentje slaagt hij er telkens weer in om nieuwe leden te werven voor Hoghescote. ! Niet actief in het bestuur maar niettemin even belangrijk voor Hoghescote is het werk dat geleverd werd door Marcel Dondelinger. Deze man slaagt er telkens in om de aangeleverde teksten grondig na te kijken, de foto’s op de juiste plaats te krijgen zodat de drukker altijd op tijd kan beginnen met het uitprinten van ons ledenblad ’t Bruggeske. ! Hier dient ook nog vermeld te worden dat Robert Raemaekers en Marcel Donvil, als niet-bestuurslid, telkens bereid zijn om een gedeelte van de ledenbladen thuis te bezorgen.

47

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Voor onze heemkring was 2009 ook belangrijk omdat wij in februari 2009 bericht kregen van het gemeentebestuur dat wij in de toekomst zouden moeten verhuizen naar de Hoeve Van Paesschen. In oktober 2009 kwam de door het gemeentebestuur aangestelde architect bij ons langs om onze noden en wensen te kennen. Tijdens een onderhoud met de burgemeester op 12 november 2009 kregen wij inzage in de plannen. De aloude hoeve wordt, na grondige renovatiewerken, een schitterende locatie voor onze heemkring.

Bij de aanhef van dit jaaroverzicht spraken wij van een “kalm” jaar 2009. Na het overlezen van de diverse activiteiten moeten wij onze mening misschien herzien en spreken van een “geslaagd” 2009 en dit dankzij de onverdroten inzet van alle bestuursleden en de getrouwheid van de vele aangesloten leden.

Een gelukkige Erevoorzitter Jacky en Voorzitter Roger. <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <>

Aanwinsten voor het Hoghescote-archief Met dank aan de schenkers: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

De heer Frans De Leeuw, Ertbrandstraat, 239 bus 5, Kapellen schonk ons een ficheboek met de namen van de oud-strijders van Kapellen.

Mevrouw De Beuckelaer Magda, Sevenhanslei, 27, Kapellen schonk ons 2 pakken bidprentjes, Mevrouw Van den Broeck, Koerspleindreef, 50, Kapellen schonk het notulenboek van de Derde Orde van Sint-Franciscus Kapellen voor de periode 1948-1952, De dames Roza en Elly van Linden, Koerspleindreef, 20, Kapellen schonken ons een pak bidprentjes.

De heer Frans Lenaerts uit de Partizanenstraat in Putte schonk ons een pak bidprentjes.

De familie van Linden uit de Koerspleindreef te Kapellen schonk ons een pak bidprentjes De familie Jorens-Van Look uit de Koning Albertlei te Kapellen schonk ons 2 oude notarisakten De heer Patrick Seiffermann uit de Palmstraat schonk ons 2 boeken: a. “Geschiedkundige wandelingen in Sint-Mariaburg “door L. Vonck. b. “100 jaar Sint-Mariaburg” door Paul Bogaerts, Rik De Smedt, Lieven Gorissen, Anne-Mie Havermans en Ludo Van Bouwel. 1997 De familie Van Gheem, Kastanjedreef te Kapellen, schonk ons een pak postkaarten en oude foto’s van Kapellen.

De familie De Ren, Kerkstraat te Kapellen schonk een pak bidprentjes.

De familie Rommens, Essenhoutstraat te Kapellen schonk ons een oorlogszakboekje wereldoorlog II, oud rijbewijs uit 1929, foto’s en krantenknipsels uit Kapellen.

Herman De Meulenaere, Kauwenlaan te Kapellen schonk ons zijn fotoarchief met talrijke klasfoto's van de Broederschool.

Jos Van Bouwel, Haagdoornlaan te Kapellen schonk ons de statuten van de melkerij.

48

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Ereleden Heemkring Hoghescote 2010 tot 30 april Familie De heer De heer Familie Mevrouw De heer De heer Mevrouw De heer De heer Mevrouw Familie De heer De heer Dokter Familie Familie Familie De heer De heer Familie De heer De heer De heer Familie De heer Mevrouw De heer De heer De heer Mevrouw De heer Familie De heer Mevrouw De heer De heer De heer Familie De heer Familie De heer De heer De heer De heer De heer Familie Mevrouw

Adriaenssens - Kil Prinsendreef 32 2950 Kapellen Berghmans Pierre Platanendreef 68 2950 Kapellen Biart Guy - Rue des Pierres blanches 32 5000 Namur Blankers - Leers Kerkplein 6 2950 Kapellen Brackx Irène Boterbloemlaan 7 2950 Kapellen Braem Martin Eigenheem 43 2950 Kapellen Brans Jan - Leeuw van Vlaanderenlaan 38 2950 Kapellen Budding Egberdina Ertbrandstraat 146 B4 2950 Kapellen Calluy Theo Dasstraat 42 2160 Wommelgem Cleiren Walter Jachthoornstraat 26 8800 Rumbeke De Saegher Sylvia Sevenhanslei 48 2950 Kapellen De Schutter - Past. Michielsensstraat 13 2640 Mortsel De Smet Marc Sevenhanslei 93 2950 Kapellen De Vleeschouwer A Berkenlaan 11 2950 Kapellen Dethier P. Ertbrandstraat 106 2950 Kapellen Dilliën - Smets Rode Kruislaan 3 2950 Kapellen Dingemans-Vingerhoed - Streepstraat 135 2950 Kapellen Eggermont – Raemaekers - Heidestraat 74 2950 Kapellen Flebus Constant - Antwerpsesteenweg 240 2950 Kapellen Geelhand de Merxem Chr. Kapelsestraat 200 2950 Kapellen Geudens - Smets Bevrijdingslei 39 B 6 2950 Kapellen Gijsen Gerard Guyotlei 2 B 1 2950 Kapellen Guiette Michel Frans Mombaersstraat 217 3071 Erps Kwerps Henquin Michel Peedreef 50 2950 Kapellen Heystraeten – Kerstens Koning Albertlei 56 2950 Kapellen Huibrechts A. Platanendreef 112 2950 Kapellen Huibrechts – Verswyvelen Koning Albertlei 106 2950 Kapellen Janssens Frans Kapelsestraat 291 2950 Kapellen Janssens Luc Bunderbeeklaan 1 2950 Kapellen Janssens Matheus Essenhoutstraat 251 B 4 2950 Kapellen Janssens de Bisthoven A. Sint-Jorisstraat 12 8000 Brugge Jennes Alexander Boerendijk 3 2180 Ekeren Ketelaars - Van Aert Guyotlei 9 2950 Kapellen Keukelinck Marcel Oorderseweg 19 2180 Ekeren Lathouwers Louisa Kapelsestraat 124 2950 Kapellen Lathouwers Jos Kapelsestraat 138 2950 Kapellen Lenaerts Jacques Hoevensebaan 57 2950 Kapellen Meynen Bert Sparrenlaan 24 3270 Zichem Meynen J. - Lamot C. Koerspleindreef 85 2950 Kapellen Meyvis Leo Hoevensebaan 70 2950 Kapellen Moons - Peeters Anny Poorthoflaan 30 2180 Ekeren Osterrieth Max Ph. Spethstraat 139 2950 Kapellen Pelckmans Rudy Kapelsestraat 240 2950 Kapellen Pien Philippe Antwerpsesteenweg 63 2950 Kapellen Platteau Dirk Essenhoutstraat 44 2950 Kapellen Putcuyps Pierre Essenhoutstraat 310 2950 Kapellen Robert Fernand Prinsendreef 6 Bus 11 2950 Kapellen Roggeman Barbra Ruyseveltslei 42 2950 Kapellen 49

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Familie Familie De heer Familie Mevrouw Mevrouw De heer Mevrouw Mevrouw Mevrouw De heer Mevrouw Familie De heer De heer Mevrouw De heer Mevrouw Familie De heer Familie De heer Familie De heer De heer De heer Familie Familie De heer De Heer

Roggeman Robert Haagdoornlaan 7 2950 Kapellen Ruiz de Arcaute Miguel Franselei 13 2950 Kapellen Schelfout Robert Silvesterdreef 11 B5 2950 Kapellen Smolders - De Sutter Bloemenlaan 15 2950 Kapellen Somers Maria Engelselei 13 2950 Kapellen Spur Elza Rue du Chenai 54 6929 Daverdisse Stokmans Jan Starrenhoflaan 44 B19 2950 Kapellen Van Cauwenberghe J. Hoogboomsteenweg 277 2950 Kapellen Van den Kerckhove N. Reeboklaan 12 2950 Kapellen Van Doninck Maria Hoevensebaan 202 B3 2950 Kapellen Van Erck Rudy Bevrijdingslei 24 2950 Kapellen Van Gastel Joanna H. Consciencelaan 10 2960 Brecht Van Helvert – Joosens - Hoevensebaan 188 B3 2950 Kapellen Van Hoof Petrus Hoevensebaan 261 B2 2950 Kapellen Van Laarhoven Hubert - Koerspleindreef 65 2950 Kapellen Van Oncen Ria Kapelsestraat 90 2950 Kapellen Van Put Bob en Edgard P.Vandenhoudtstraat 19 2950 Kapellen Van Regemorter – Speth Kapelsestraat 41 2950 Kapellen Van Strydonck – Osterrieth Kapelsestraat 47/1 2950 Kapellen Van Tilborg Marc Berkenlaan 2 2950 Kapellen Verbist – Andries Graaf Henri Cornetlaan 7 2950 Kapellen Verbruggen Gert Silvesterdreef 15 Bus 2 2950 Kapellen Vercauteren - Schelfout Sevenhanslei 50 2950 Kapellen Vernimme Johan Hindedreef 17 2950 Kapellen Verpraet Petrus Reigerslei 8 2950 Kapellen Vingeroets Geeraard Streepstraat 17 2950 Kapellen Volant - Verbraeken Dorpsstraat 21 2950 Kapellen Willems - Rottiers Kapelsestraat 260 2950 Kapellen Willems Carlo Heidestraat Zuid 109 2950 Kapellen Wuyts Henri Dorpsstraat 33 2950 Kapellen

Sponsors met reclameboodschap in ’t Bruggeske: Feestzaal “De Jachthoorn” - Antwerpsesteenweg 153 – 2950 Kapellen Bouwbedrijf J. Valckenborgh bvba – Starrenhoflaan 5 – 2950 Kapellen Immo en Verzekeringen Lioen – Stationstraat 2 – 2950 Kapellen KBC – Bank en Verzekeringen – Antwerpsesteenweg 20 – 2950 Kapellen Copy Service Center – Dorpsstraat 50 – 2950 Kapellen Garage Van Isacker – Hoge weg 115 -117B – 2940 Hoevenen Met dank aan alle ereleden en sponsors voor uw gewaardeerde steun.

Bestuur Heemkring Hoghescote.

50

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

De aarden wallen op de hoek van de Kapelsestraat en de Dennenburgdreef We hebben het allemaal al wel eens gezien. Rond sommige landhuizen en villa’s hebben de eigenaars een aarden wal opgetrokken die men ter versteviging of verfraaiing van groenbedekking voorzien heeft. Meestal stellen we ons daar geen vragen bij want wij weten of veronderstellen allen dat men dit hoofdzakelijk gedaan heeft om hun privé enigszins af te schermen of om geluidsoverlast van het verkeer en industrie te weren.

Op de hoek van de Kapelsestraat en de Dennenburgdreef bevindt er zich wel een bijzonder exemplaar. Boven op de wallen, die door de tand des tijds al enigszins aangetast zijn, staan er eikenbomen. Bomen waarvan de omvang en de grootte doen vermoeden dat zij de leeftijd van 100 jaar lichtelijk benaderen.

Telkens ik er voorbijkwam stelde ik mij meermaals vragen over : het doel van de wallen, het ontstaan ervan en over de bewuste bomen.

51

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Een beetje navragen en opzoekwerk bracht het volgende op : !

!

!

Uit het antwoord van de heer Jos Lathouwers kon ik opmaken dat de “bergen” ontstaan waren uit de afgevoerde grond afkomstig van het uitgraven van de vijver van het Kasteel Dennenburg.

Dit antwoord werd bevestigd door de heer Sander Van den Bleeken die petekind was van Jan Van Dooren en “Jouwke” Van den Bleeken. Het echtpaar Jan en “Jouwke” waren tijdens de wintermaanden, als Graaf van der Stegen de Schrieck in Antwerpen verbleef, oppassers op het Kasteel Dennenburg. Hij herinnerde zich ook dat hij als kleine gast, daar, op het kasteel, zijn nieuwjaarsbrief ging voorlezen aan zijn meter (dit rond de jaren 1924) en in zijn jeugdjaren “de bergen” (de resterende wallen) zijn speelterrein waren. Tijdens de zomer, als de graaf terug op het domein verbleef, zouden zij (het echtpaar) hun onderkomen gehad hebben in het “boswachtershuisje” gelegen op de hoek van de Kapelsestraat en de Raymond Geelhanddreef.

In een korte beschrijving uit het boek dat de heer Marcel Buyst schreef (eregewestelijk directeur der Douane en Accijnzen, en erebeheerder van de stuurgroep OPF) staat te lezen : “… Raymond Geelhand de Labistraete besloot tot ingrijpende veranderingen ; het uitzicht van het oude kasteeldomein veranderde volledig.

Het kleinste van de twee woningen werd gesloopt. Op het oude domein werd in 1901 een 6a70ca groot nieuw kasteel gebouwd in Engelse cottagestijl naar de plannen van het architectenbureau Waring en Gilford.

Het zou het huidige kasteel Dennenburg worden. Ook de vijver werd aangelegd ….”

De eindconclusie zou aldus kunnen zijn : tijdens het uitgraven van de vijver van het kasteel Dennenburg, omstreeks 1901, werd de grond afgevoerd naar desbetreffende plaats en na verloop van tijd plantte men er eikenbomen bovenop.

Robert Swiggers <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <>

Cappellen - Bijna verongelukt “Maandag is op den Antwerpschen steenweg aan den doortocht van den

ijzeren weg, een ongeval gebeurd dat de ergste gevolgen had kunnen hebben.

De expres, Amsterdam - Parijs. die aldaar rond 5 uur voorbijrijdt, kwam in botsing met het gespan van madam Gregoire. Het paard werd gewond en het rijtuig beschadigd. De personen die in het rijtuig zaten, konden bijtijds wegspringen; ook de koetsier geraakte er met den schrik van af .”

Uit:"Polder en Kempen" - 13 Juni 1909. (nr. 21) Archief Marcel Dondelinger.

<> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> <> 52

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Duivenbond “Kapelse Vereniging” Inleiding Is de duivensport gedoemd om te verdwijnen of zal deze aloude volkssport de tand des tijds overleven? Moeilijk om zeggen, maar dat ze als hobby en vermaak van de modale duivenliefhebber bedreigd wordt staat buiten kijf.

Jammer, want het houden van en het spelen met duiven maakt reeds meer dan twee eeuwen deel uit van ons Vlaams volksleven en mag als dusdanig tot ons erfgoed gerekend worden.

Dat de specifieke eigenschappen van de duif: oriëntatievermogen en gehechtheid aan de nestplaats, reeds in de oudheid gekend waren, kunnen we onder meer afleiden uit Bijbelse verhalen. Was het niet een duif die na de zondvloed met een olijftak in de bek terugkeerde naar de ark van Noë?

Maar ook in de Egyptische, Perzische en Griekse geschiedenis worden verhalen teruggevonden waarin duiven gebruikt worden als overbrengers van berichten.

In de middeleeuwen bouwden kasteelheren duiventorens op hun domeinen die niet alleen de standing van de bewoner beklemtoonden maar waardoor ze bovendien konden beschikken over eieren, vlees en meststoffen voor de moestuin. In de late middeleeuwen bouwden ook de bewoners van voorname hoeven, abdijen en grote bedrijven duivenhuizen op hun terrein. Zo werd het zelfs noodzakelijk om een verordening uit te schrijven waarbij het uitlaten van duiven tijdens de zaaitijd verboden werd teneinde de pas ingezaaide akkers te beschermen tegen de vraatzucht van de uitvliegende duiven.

In het begin van de 19 de eeuw ontstond de duivensport in België. De eerste vergaderingen van duivenliefhebbers vonden plaats in Luik al snel gevolgd door Antwerpen en Gent. Door het gebrek aan vervoermiddelen was het organiseren van wedstrijden niet vanzelfsprekend. De duiven werden daarvoor in een “hotte” of draagkorf met 4 à 5 schappen op de rug van dragers, en dit soms gedurende verschillende dagen, naar de losplaats gebracht. Het was pas in het midden van de 19 de eeuw wanneer de trein zijn intrede deed, dat het transport op een snellere en meer efficiënte manier kon gebeuren. Mede hierdoor zou de duivensport dan ook aan een opmerkelijke opmars beginnen.

Om het aankomstuur van een duif op te tekenen werd in de beginperiode een gewone klok of zakuurwerk gebruikt en moest er met de thuisgekomen duif naar het bestatigingsbureel, vaak ook het inkorvingslokaal, gelegen in een van de vele dorpscafés gelopen worden. Hier stonden dan tientallen supporters de lopers op te wachten. Na registratie werd de duif daarna als bewijs van aankomst in een zak gestoken en met wasspelden aan een draad opgehangen waardoor controle op de identiteit van de thuisgekomen duif steeds kon gedaan worden.

53

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

In 1900 bestonden in België reeds 4.000 duivenbonden die voor hun leden wedstrijden organiseerden en waarop kon gewed worden. In 1910 werden deze zelfstandige bonden verenigd in één overkoepelend orgaan: De Federatie ter Bescherming van de Belgische reisduif.

Algemeen wordt aangenomen dat de rotsduif de stamvader is van de huidige post- of reisduif. Er is wel een hele weg afgelegd om uiteindelijk door kruisingen tot de huidige wedstrijdduif te komen. Hierbij zouden de Belgische kwekers een vooraanstaande rol spelen.

Van het begin van de 19 de eeuw werden er drie verschillende stammen postduiven gekweekt: in de provincie Luik een kleine krachtige duif, in Antwerpen een meer robuust exemplaar en in Brussel combineerde men dan weer de twee rassen wat leidde tot een breed, kort duivenras.

Om succesvolle duiven te bekomen werd en wordt nog steeds getracht de beste kwaliteiten van verschillende rassen in één duif samen te brengen. Zo slaagde de vermaarde Belgische duivenfokker Baron Ulens erin een kruising te bekomen van de Perzische Carrier, de Cumuletduif en de Smyter waardoor hij mag beschouwd worden als de vader van de moderne wedstrijdduif.

Historiek Kapelse duivenbond Als bewijs dat voor het ontstaan van de Belgische Duivenliefhebbersbond de duivensport in Kapellen reeds werd beoefend, vond ik in het tijdschrift “Polder en Kempen” volgend artikel: “Capellen-Duivenliefhebber.

Als een zeldzaam voorval kan voorzeker het feit aangestipt worden dat de twee prijskampen uit Creil (Oise-Frankrijk) ingericht op 2 en 9 Juli, door de maatschappij “Stalen Zwingen” gevestigd bij Frans Dietvoort alhier, het gansche schab van regulateurs en horloges, die onder andere verspeeld zijn, tweemaal door dezelfde duiven gewonnen werd. Liefhebber Ant. Nagels van Cappellen namelijk won 2 keeren met dezelfde duif de regulateurs toegekent aan de eerste gestadigde, terwijl J. Kennis uit Hoevenen 2 maal eerste was, ook met dezelfde duiven. Waarlijk zulke uitslagen treffen bovengemelde liefhebbers ter eere, te meer daar iedere prijskamp een tamelijk groot aantal duiven bijeen bracht en dat op 2 Juli de aflating geschiedde met zwaren wind zoodat de duiven ruim 1200 per minuut vlogen, terwijl op 9 Juli de diertjes met Noorden wind hadden te kampen en slechts eene snelheid van nauwelijks 1000 meter behaalden.”

Letterlijk overgenomen uit Polder en Kempen van 16 juli 1905.

In 1911, slechts een jaar na het ontstaan van de Belgische federatie, nu K.B.D.B 1 , staken in Kapellen enkele vooraanstaande en vooruitziende duivenliefhebbers de koppen bij elkaar en slaagden erin de twee reeds bestaande duivenbonden te verenigen tot één grote bond. De officiële stichting onder de naam “Kapelse Vereeniging” vond uiteindelijk plaats op 26 december 1911.

De personen die hieraan meewerkten waren: 1

Koninklijke Belgische Duivenliefhebbersbond - Livornostraat 39 - B-1050 Brussel

54

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Jan Van Look, de gebroeders Bruyninckx, Ferdinand Feyen, Jokke Maes, Toon Hennekens en enkele anderen. Als eerste “tekenaars” 2 vinden we in het ledenboek de namen terug van: Jan Heystraeten en Edward Van Herck.

Het was in deze beginperiode niet eenvoudig om aan wedstrijden deel te nemen. De duivenmelker was daarbij zelfs genoodzaakt zijn duiven naar een ander dorp te brengen om ze aan een dracht 3 te laten deelnemen. De inkorving gebeurde ook geregeld op een andere plaats. Ze verhuisde van Kapellen naar Hoevenen, Oorderen, Wilmarsdonk of soms nog naar elders. De melkers deden deze verplaatsingen met de primitieve vervoermiddelen die er toen bestonden: de fiets of te voet. Alle vluchten werden ingetekend op vrijdagavond en het gebeurde dan ook dat sommige duiven pas na middernacht werden ingekorfd.

Na het inkorven werden de duiven naar het station te Kapellen vervoerd. Bij kleine vluchten gebeurde het overbrengen van de manden van de plaats van inkorven naar het station per kruiwagen of bakfiets en later met een platte wagen. Om de duiven tijdens hun verblijf in het station te bewaken werd aan de bareelwachter een vergoeding van één frank betaald, een flinke som voor die tijd, aangezien het gemiddelde uurloon van een werkman slechts 0,35 frank per uur bedroeg. Deze uitgave was noodzakelijk om diefstal of vervalsing van de wedstrijd te voorkomen.

De inleg per duif bedroeg 1,25 frank wat ook 3 à 4 uur arbeidstijd betrof.

Vanaf haar stichting gebruikte de K.B.D.B. aluminium voetringen om de identiteit van elke duif vast te bepalen. Hierop zijn jaar van geboorte samen met het nummer en de nationaliteit van de eigenaar aangebracht. Het bijhorend kaartje, ( foto 1 ) met vermelding van het ringnummer, geldt voor de eigenaar als eigendomsbewijs van de duif.

Foto 1.

Inschrijvingskaartje van 1956 geldig als eigendomsbewijs van de duif waarvan het nummer op de voetring overeenstemt met deze van het eigendomsbewijs.

Zijn taak bestond erin de duif bij het inkorven van een gummi wedstrijdring te voorzien en ze daarna in een van de wedstrijdmanden onder te brengen.

3 Naam die aan een duivenwedstrijd of vlucht wordt gegeven.

2

55

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Bij het inkorven voor een wedstrijd kregen de duiven een bijkomende gummi vluchtring aan de poot geschoven, zie foto 2. Het was deze ring die bij aankomst van de duif werd gebruikt om het aankomstuur te registreren. Op dit ogenblik wordt deze gummiring nog steeds gebruikt, alhoewel er intussen ook elektronische ringen in gebruik zijn, maar hierover later meer.

Foto 2, het aanbrengen van een gummi wedstrijdring door middel van de zogenaamde ringentang.

In de beginperiode was het registreren van deze aankomsttijd niet eenvoudig.

Alhoewel er reeds constateurs 4 bestonden, de eerste dateren van 1884, waren deze wegens de hoge aanschafprijs niet op elk hok beschikbaar.

Daarom werd op een centraal gelegen plaats – bureel genaamd - voor verschillende melkers één constateur opgesteld. In Kapellen waren onder andere: Café De Reisduif, Café De Drij Koningen, Statieclub en Berg, burelen waar de wedstrijdringen konden geconstateerd worden. Bij aankomst van een duif diende de gummiring dan ook zo snel mogelijk naar deze plaatselijke duivenklok gebracht te worden. Soms diende hierbij een afstand van 500 meter afgelegd. Elke liefhebber had dan ook zijn ploeg lopers in dienst die ervoor moest zorgen dat de tijd tussen het afnemen van de ring en het werkelijk constateren ervan zo klein mogelijk bleef. Menige jonge knaap werd dan ook ingezet bij deze wedloop waardoor de ganse familie en vriendenkring bij het duivenspel betrokken werden.

4

Toestel dat als klok dienst doet en de aankomsttijd van de ingebrachte ring vastlegde.

56

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Het vluchtstelsel bestond erin dat alle liefhebbers die naar hetzelfde bureel liepen op dezelfde afstand speelden. Het verschil tussen twee burelen werd bepaald door gordels van 100 meter. Zo was het verschil tussen “De Vrije Vlucht” en “De Reisduif” 500 meter.

Het uitbreken van WOI zou ook op de duivensport een zware impact hebben.

Om te verhinderen dat spionageboodschappen via duiven zouden verzonden worden, werd het houden van duiven door de bezetter verboden. Naar schatting werden meer dan één miljoen Belgische duiven door de Duitsers vernietigd of in beslag genomen.

Na het einde van de oorlog werd in 1919 ook in Kapellen weer voorzichtig gestart met wat er nog overbleef van het duivenbestand.

Vanaf 1920 werden nieuwe constateurs in gebruik genomen: de eerste drukapparaten van Benzing en Plasschaerts, terwijl ook aan de uitmaak veranderingen werden aangebracht.

Tijdens de seizoenen 1925 en 1926 werden in de Kapelse bond liefst 450 nieuwe coördinaten 5 gestoken waaruit we kunnen afleiden dat het aantal leden tevens rond dat getal moet gelegen hebben. Zie foto 3

Foto 3 – Het coördinatencertificaat van liefhebber Groenwege Nicolas.

5

Dit zijn de lengte- en breedtegraad van de ligging van het duivenhok zijn.

die door een officiële landmeter werden vastgesteld

en dus

voor elk

hok verschillend

57

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Het houden van duiven werd om allerlei redenen aan nieuwe wetten onderworpen. Zo werd op 24 juli 1923 een wet van kracht waarbij elke duivenliefhebber verplicht werd een machtiging aan te vragen om reisduiven te mogen houden.

Deze machtiging diende aange vraagd bij het gemeentebestuur, zie foto 4.

Foto 4 – Machtiging voor het houden van duiven.

In de kasboeken van de vereniging lezen we dat in 1928 het lokaal verpacht werd voor een bedrag van 3.500 frank en dat er constateurs van het merk Plasschaerts – Ledoise werden aangekocht voor een totaal bedrag van: 5.457,90 frank.

De duivensport en de Kapelse Vereniging beleefden hoogdagen.

Vanaf 1931 zou echter het aantal leden geleidelijk aan bergaf gaan: 1930: 486, 1931: 372, 1932: 365, 1933: 419, 1934: 429, 1935: 388, 1936: 504, 1937: 487, 1938: 429: 1939: 250 en 1940: 156.

Zou de crisis van de jaren dertig hierbij een rol gespeeld hebben?

58

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Ondanks de afname van het aantal leden was het wel opmerkelijk dat de prijs voor het pachten van het lokaal tot 1932 behouden bleef op 3.500 frank en er zelfs tijdens de volgende jaren een hoger bedrag werd betaald: 1933: 7.000 frank, 1934: 4.000 frank, 1935: 6.000 frank, 1936: 7.800 frank, 1937: 8.500 frank.

De grootste uitgaven van de vereniging bestonden uit de kosten voor het aankopen en het nazicht van constateurs. Dit laatste werd uitgevoerd door Jaak Calluy en uurwerkmaker Feyen. De kosten ervan werden verhaald door de verhuur van de klokken aan de leden.

In 1932 bedroeg de huur van een duivenklok nog 60 frank, in 1933: 50 frank om vervolgens van 1935 tot 1940 te zakken naar 40 frank per jaar.

Op 10 mei 1940 vielen de Duitse legers opnieuw ons land binnen: Wereldoorlog II was een feit. Het zouden ook voor de duivensport weer moeilijke jaren worden. Waar in Nederland het houden van duiven totaal verboden werd, mochten er in België, onder strikte voorwaarden, nog duiven gehouden worden.

Zo moest elke bezitter van duiven een inventaris van zijn duivenhok bijhouden die hij elke maand aan de plaatselijke autoriteiten diende voor te leggen.

Wanneer een duif stierf of niet meer aanwezig was, moest hiervoor een verklaring gegeven worden. Laten uitvliegen van de duiven was verboden.

Alhoewel het overbrengen van berichten nu door andere middelen kon gebeuren dan tijdens de Eerste Wereldoorlog, werden nu ook nog belangrijke spionageboodschappen per duif verzonden.

Niettegenstaande er onvoldoende eten was voor mens en dier, slaagde de verstokte duivenliefhebber er toch in enkele duiven in leven te houden.

Zo herinner ik mij als knaap het dagelijkse ritueel van wijlen mijn grootvader Jan Van den Bleeken, wanneer hij aan de keukentafel eikels, beukennootjes en soms kastanjes in kleine vierkante blokjes zat te snijden. Ik kon als peuter maar niet begrijpen waarom hij daar zo intens mee bezig kon zijn. Pas veel later begreep ik dat hij daarmee enkele van zijn lievelingsduiven tijdens de oorlogsjaren in leven had gehouden.

Foto 5 - Jan Van den Bleeken (°1879 - †1964), duivenmelker in hart en nieren.

Hier met een van zijn lievelingsduiven: “de Martman ”.

59

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Bij de bevrijding in 1945 was uiteraard het duivenbestand fel uitgedund. Iedere melker trachtte dan ook zo snel mogelijk weer in het bezit te zijn van duiven en liefst de beste.

Ook daarvan zijn mij de zondagse uitstappen naar de “Vogelenmarkt” in Antwerpen bijgebleven waar tientallen duiven te koop werden aangeboden.

Hoe grootvader na lang beraadslagen, keuren en afpingelen op de prijs, fier als een eerste communicant met tram 72 weer naar huis reed. De nieuwe aanwinst, veilig opgeborgen in een rieten duivenmandje dat hij van thuis had meegebracht, op de brede houten zitbank tussen ons in.

Op 6 januari 1946 werd de locatie van de Kapelse bond terug verpacht.

Constant Janssens, uitbater van Café Accordeon in de Essenhoutstraat 9, was de hoogste bieder. Het Kapelse duivenlokaal zou vervolgens gedurende de volgende 40 jaar onafgebroken hier gevestigd blijven.

Tevens werd een nieuw bestuur gekozen, dat bestond uit: Voorzitter: P. Valckenborgh Ondervoorzitter: Jef Van Herck Secretaris-schatbewaarder: John Valckenborgh.

Geleidelijk sloten de oude leden weer aan en hun aantal groeide in het seizoen 1949 en 1950 naar een recordaantal van 456 leden om vervolgens de volgende jaren terug af te nemen: 1947: 320 leden, 1948: 455 leden, 1949 en 1950 : 456 leden, 1951: 440 leden.

Begin van de jaren vijftig beleefde de duivensport haar hoogtepunt: de welstand onder de bevolking nam toe en er kon weer wat geld gespendeerd worden aan vermaak. De auto, reizen of televisie waren nog niet ingeburgerd en het zondagse vermaak situeerde zich nog rond de kerktoren. In iedere straat werden duivenhokken van de meest uiteenlopende modellen opgetrokken en in elke familie of vriendenkring was wel een duivenmelker aanwezig.

Tijdens de zomermaanden op zondagmorgen stonden dan ook ganse families op het verwachte uur van aankomst vol spanning in de lucht te turen. Wie herinnert zich niet de radioaankondigingen van de duivenberichten die kort voor het uur uit de radio klonken: “Quiévrain gelost, Noyon wachten, begeleiders maken zich klaar, anderen wachten”. Daarna zette men de radio weer af, want dat apparaat verbruikte stroom en stroom kostte geld. Het was een ritueel dat mijn kindertijd mee kleurde.

Ook de volgende jaren bleef het ledenaantal constant: 1952: 437 leden, 1953: 424 leden, 1954: 437 leden, 1955: 407 leden.

En weer werd voor het bestuur gekozen met de volgende uitslag: Voorzitter: Jos Van Herck Ondervoorzitter: John Valckenborgh Schrijver: Jos Mees Schatbewaarder: C. Janssens Leden: Frans Van Loon, Arthur Regemortel, Aug. Willaerts, David Hermans, Eug. Van Erck, Guillaume Maes

60

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Voor de bouw van een duivenhok diende ook toen –1962 - reeds een toelating van het gemeentebestuur bekomen, zie foto 6.

Foto 6 – Toelating tot het bouwen van een duivenhok.

De duivensport over haar hoogtepunt?

Tweede helft van de jaren vijftig is een kantelperiode voor de duivensport. De nationale bond doet allerlei voorstellen en inspanningen om de achteruitgang een halt toe te roepen, maar tevergeefs: het aantal liefhebbers blijft afnemen.

Opmerkelijk was wel dat niettegenstaande volgens de statistieken van de KBDB het aantal duivenmelkers fel terugliep dit niet dezelfde weerslag had op het aantal verkochte duivenringen. Dit wees erop dat de hokken groter werden en het “professionalisme” zijn intrede deed.

Jaar 1947 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980

Aantal leden 175.880 216.581 204.221 172.414 146.677 128.372 116.075 105.085

Aantal verkochte ringen 3.889.931 4.416.710 3.618.954 3.373.027 3.371.397 3.425.264 3.605.686 3.832.730

61

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Ook de Kapelse bond werd met deze trend geconfronteerd en het ledenaantal zou nooit meer het niveau van 1950 met 456 leden bereiken: in 1956 nog 382 en in 1957: 389 Het bestuur, dat om de vijf jaar herkozen werd, en als volgt werd samengesteld, bleef echter niet bij de pakken zitten: Voorzitter: John Valckenborgh Ondervoorzitter Eug. Van Erck Secretaris en schatbewaarder: Jos Denissen Raadsleden: A. Willaerts, D. Hermans, G. Maes en Constant Huygen, Bij aanvang van het speelseizoen 1959 werd met de steun van de middenstand een gratis folder met alle informatie over het nieuwe seizoen opgesteld en aan alle leden bezorgd.

Misschien toch interessant om de lijst van de Kapelse adverteerders te overlopen en na te gaan hoeveel middenstanders van die tijd, nu 50 jaar later, nog actief zijn.

Aannemer bouwwerken Jos Claessens – Kapelsesteenweg 926.

Aannemer van bouwwerken Jefke Plompen – Hoevensebaan 225.

Aannemers bouwwerken J. De Vree en C. Rombouts – Antwerpsesteenweg.

Algemene aannemer bouwwerken J. Valckenborgh – Bevrijdingslei 23.

Banketbakkerij en Patisserie Regemortel-Swaenen – Hoevensebaan 30.

Bloemenweelde Plompen- Van Linden – Hoevensebaan 37.

Bouwmaterialen Weyns-Breugelmans – Hoevensebaan 97.

Bouwwerken Bastiaenssens zonen – Essenhout 51.

Brilglazen Suprema en Supralux Buchmann - Antwerpsesteenweg.

Brood en Kleingoed P. Hermans-Calluy – Hoevensebaan 73.

Brood- en Kleingoedbakkerij Fr. Hermans-Wouters – Hoevensebaan 40.

Café “De Leren Emmer” en Coiffeur Jos Mooens – Essenhoutstraat 33.

Café Pancrace bij Jaak Van den Bleeken – Hoevensebaan 25.

Coiffeur Domien– Hoevensebaan 31.

Constructiehuis Jozef Mertens – Hoevensebaan 69.

Foto Perillieux – Statiestraat 52.

Glashandel Gebr. Nuyens – Hoogboomsteenweg 193 – Hoogboom.

Horlogemaker – Goudsmid J. Bruyninckx – Hoevensebaan 53.

Horlogemaker – Goudsmid Th. Blankers-Verbist – Dorpsstraat 55..

Houthandel Michielsen – Hoogboomsteenweg 61/2.

Huwelijken Jan Ketelaars- Guyotlei 9.

In de Fruitkorf R. Milbau-Gijsen – Hoevensebaan 15.

Inlijsten foto’s en schilderijen De Roeck-Van der Geyten – Statiestraat 46 Koffiebranderij Gebr. Placke – Antwerpsesteenweg 127.

Kolenhandel Jos De Winter – Hoevensebaan 187.

Lood- en Zinkwerken Fr. Bastiaenssen – Hoevensebaan 21.

Lood- en zinkwerken Frans Gijsen - Kapelsestraat 24.

Melk, boter, eieren en kaas Jaspers Jos Louis – L. Bevernagestraat 25 Pelsen en Pelsmantels Hotag-Laurijssens – Statiestraat 22.

Pronostiek Prior – Hendrik Hermans – Hoevensebaan 127.

62

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Schilderwerken Alfons Van Immerseel - Antwerpsesteenweg 26 Succesvoeders Hens – Hoevensebaan 78.

Velos – motos – bromfietsen P. Wildiers & Zoon – Hoevensebaan 13 Vervoer, Verhuizingen en Bode op Antwerpen Fa Hermans – Statiestraat 33/1 Vishandel W. Reynen-Van de Vijver – Hoevensebaan 105.

Vivo Louis Mermans-Torfs – Hoevensebaan 122.

Vloeren C. Roevens – Engelselei 27.

Wooninrichting R. Bruyninckx – Hoevensebaan 35.

Zaadhandel C. Gabriels-Laurens – Hoevensebaan 47.

De drachtenlijst 1959 van de Kapelse Vereniging bestond uit vluchten vanuit: Quiévrain, St.-Quentin, Noyon en Pont St. Maxence.

Het seizoen begon op 29 maart en eindigde op 20 september 1959.

Voor het toekennen van de titel van kampioen in de verschillende categorieën kwamen echter niet alle vluchten in aanmerking, terwijl lossingen die werden uitgesteld door slechte weersomstandigheden, evenmin werden meegeteld.

De afstanden die de duiven hierbij dienden af te leggen waren: Quiévrain: 113 km., St.-Quentin: 182 km., Noyon: 217 km en Pont St.-Maxence: 257 km.

Om de jonge duiven op te leiden werden leervluchten ingericht.

De verzending van de duiven berustte bij J. & F. Hermans, zoals te zien op bijgaande vluchtenlijst.

Zie foto 7 hiernaast.

De deelnameprijs varieerde volgens de bestemming van 1,25 Fr. tot 2,00 Fr. per duif

63

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Om het tekort aan duiven op te vangen en meer competitie te krijgen bij de vluchten boven Parijs werd met de duivenbonden van Brasschaat, Ekeren, Mariaburg, Merksem en Schoten, een samenwerkingsverdrag afgesloten onder de naam: Noorderverbond Antwerpen.

Er werd bovendien een speciale prijskamp: “de Zesdagen” ingericht.

Deze prijskamp ging uiteraard over zes wedstrijden: 4 x vanuit Noyon: 217 km. en 2 x vanuit Pont St. Maxence: 257 km.

Deze prijskamp werd betwist per ploeg van twee melkers die door loting aan elkaar gekoppeld werden. De twee eerst getekende duiven van elke melker kwamen in aanmerking voor het klassement.

Hiervoor diende een inschrijvingsgeld van 50 frank betaald.

In deze brochure vinden we ook de namen van de kampioenen terug vanaf 1949 tot 1958. Zo stellen we vast dat bij de laureaten regelmatig dezelfde namen terugkeren, wat dan weer bewijst dat kennis en vakmanschap van groot belang zijn in de duivenwereld.

1949: Frankrijkdrachten: Algemeen kampioen: Valkenborgh Petrus.

Koning: Van Herck Jos. Quiévrain: Algemeen kampioen en koning: Soetewey Louis.

Jonge duiven: Algemeen kampioen: Regenmortel Arthur.

Koning: Hermans Petrus.

Keizer van oude en jonge duiven samen: Peeters René.

1950: Frankrijkdrachten: Algemeen kampioen en koning: Peeters René.

Quiévrain: Algemeen kampioen en koning: Peeters René.

Jonge duiven: Algemeen kampioen: Dingemans Petrus.

Keizer van oude en jonge duiven samen: Dingemans Petrus.

1951: Frankrijkdrachten: Algemeen kampioen en koning: Van Immerseel Alf. Quiévrain: Algemeen kampioen: Reyns Frans.

Koning: Janssens Eduard.

Jonge duiven: Algemeen kampioen: Gijsen Guillaume.

Koning: Mertens Jos. Keizer van oude en jonge duiven samen: Peeters René.

1952: Frankrijkdrachten: Algemeen kampioen: Willaerts Aug. Quiévrain: Algemeen kampioen: Willemen Frans.

Jonge duiven: Algemeen kampioen: Eliaers Corneel.

Algemeen kampioen aller drachten: Willaerts Aug. 1953: Frankrijkdrachten: Algemeen kampioen: Lambrechts Gebr.

Duivinnen: Algemeen kampioen: Lambrechts Gebr.

Quiévrain: Algemeen kampioen: Janssens Eduard.

64

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Duivinnen: Algemeen kampioen: Willemen Frans.

Jonge: Placke Marien.

Algemeen kampioen aller drachten: Willaerts Aug. 1954: Frankrijkdrachten: Algemeen kampioen: Lambrechts Gebr.

Duivinnen: Algemeen kampioen: Peeters John.

Quiévrain: Algemeen kampioen: Janssens Constant.

Duivinnen: Algemeen kampioen: Van den Bleeken Jac. Jonge duiven: Algemeen kampioen: Janssens Ed. Algemeen kampioen aller drachten: Willaerts Aug. 1955: Frankrijkdrachten: Algemeen kampioen: Lambrechts Gebr.

Duivinnen: Algemeen kampioen: Mees Jos. Quiévrain: Algemeen kampioen: Janssens Ed. Duivinnen: Algemeen kampioen: Schrauwen Jul. .

Jonge duiven: Algemeen kampioen: Janssens Ed. Algemeen kampioen aller drachten: Willaerts Aug. 1956: Frankrijkdrachten: Algemeen kampioen: Lambrechts Gebr.

Dubbelvliegers: Algemeen kampioen: Soetewey Louis Quiévrain: Algemeen kampioen: Plompen Petrus Dubbelvliegers: Algemeen kampioen: Hotag Frans Jonge duiven: Algemeen kampioen: Heymans-Raeymaekers Algemeen kampioen aller drachten: Hotag Frans.

1957: Frankrijkdrachten: Algemeen kampioen: Lambrechts Gebr.

Dubbelvliegers: Algemeen kampioen: Lambrechts Gebr Quiévrain: Algemeen kampioen: Janssens Ed. Dubbelvliegers: Algemeen kampioen: Plompen Jos. Jonge duiven: Algemeen kampioen: Plompen Petrus.

Algemeen kampioen aller drachten: Willaerts Aug. 1958: Frankrijkdrachten: Algemeen kampioen: Willaerts Aug. Dubbelvliegers: Algemeen kampioen: Nagels Jac. Quiévrain: Algemeen kampioen: Loopmans Louis.

Dubbelvliegers: Algemeen kampioen: Van Linden-Van Acker.

Jonge duiven: Algemeen kampioen: Nagels Jac. Algemeen kampioen aller drachten: Willaerts Aug. Wat het bestuur ook deed, men kon niet verhinderen dat het houden van duiven en het deelnemen aan wedstrijden bleef achteruitgaan.

Het ledenaantal liep dan ook elk jaar terug.

1957: 299 – 1962: 300 – 1967: 236 – 1972: 210 – 1977: 200 – 1982: 170 R. Van den Bleeken

wordt vervolgd.

65

â&#x20AC;&#x2122;t Bruggeske 42st e jaargang â&#x20AC;&#x201C; juni 2010 â&#x20AC;&#x201C; nummer 2.

Het centrum van Kapellen in het begin van de 18de eeuw (3de deel) Voor het volledige overzicht van de benamingen van de huizingen en percelen, zie ook voorgaande Bruggeskes 41 ste jrg. Nrs 2 + 3 van 2009.

66

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

22.De Pastory (geen verdere gegevens) 23.land, Den Kerckenacker, 89 roeden Oost: het Kerckhof, west: de Strenge 1. Gegevens ontbreken 2. Peter Daneel Peeters, verkoop 10 mei 1690 3. Jacob Gerardus Knijff x Verbiest, erfgenamen, deling 3 juni 1757 4. Jan Frans Knijff, verkoop 8 juli 1757 5. Jan Frans Bresseleers x …

6. Als perceel nr. 37 Volgens meetboek van 1750: - Knijff Volgens meetboek van 1787: - Weduwe Peter van den Bosch 24.land, neffens den Kerckpadt, 234 roeden Zuid: de beke 1. Peter Daneel Peeters x van Camp 2. Margareta de Beuckelaer x Adriaan Daneel Peters xx Cools xxx Vergouts, de wezen Adriaan Adriaenssens, wezen Daniel Adriaenssens, openbare verkoop 12 november 1721 3. Willem Vergouts x Adriana Jaspers, erfenis 4. Adriana Jaspers xx Peter van den Bosch en kinderen 5. Idem weduwnaar en kinderen (1ste en 2de bed) deling 17 juni 1761 6. Peter van den Bosch xx Isabella Jaspers, erfenis 7. Idem weduwe en erfgenamen, verkoop 3 juli 1774 8. Isabella Jaspers xx Peter Besselers Volgens meetboek van 1750: - Peter van den Bosch x Isabella Jaspers Volgens meetboek van 1787: - Erven Peter de Win 25.huis en land, Neffens de Pastorij, 731 roeden Noord: de kerk, oost: ’s Heeren Straete, zuid: de beke 1. Jan Dirckx x Magdalena De Roy, erfgenamen, verkoop op 20 maart 1698 aan: 2. Adriaan de Clerck x Anna De Roy (Wwe. Van Jan Schepers) xx Catharina Adriaensen, erfgenamen, openbare verkoop 5 maart 1748 3. Jan de Clerck x van Broeckhoven, erfenis Gesplitst in 1773: 21 roeden, zie nr. 25/2 Gesplitst in 1774: 21 roeden, zien nr. 25/3 en 21 roeden nr. 25/4 en 27 6/100 roeden, zie nr. 25/5 Restant achterliggende grond: 4. Weduwe Jan de Clerck x Adriana van Broeckhoven en kinderen, verkoop op 19 november 1777 5. Adriana van Broeckhoven xx Wijnand van Hoijdonck, erfenis 6. Idem de kinderen uit haar 1ste en 2de huwelijk, afstand op 8 maart 1784 7. Frans van Hoydonck x Joanna Huybrechts 25/2. Land, In de Plaetse, 21 roeden, 44 voet breed

67

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Oost: de beke of straete 1773: gesplitst uit nr. 25 Gaat verder vanaf punt 3 van de vorige 1. Adriana van Broeckhoven xx Wijnand van Hoeydonck, verkoop 14 januari 1773 2. Martin Regels x Catharina Borstlap, erfenis van de man (testament) 3. Idem weduwe, verkoop 10 maart 1783 4. Peter de Moor x Joanna Catharina Woumans 25/3. Land, In de Plaetse, 21 roeden 44 voet breed Oost: de beke of straete 1774: gesplitst uit nr. 25 Zelfde als voor het perceel 25 25/4. Land, In de Plaetse tegen de beke of straete, 21 roeden Oost: de Straete 1174: gesplitst uit nr. 25 Gaat verder vanaf punt 3 van perceel 25 1. Samuel Elst x Catharina Huybrechts, erfenis 2. Idem weduwe en kinderen, openbare verkoop 16 juli en 9 augustus 1783 3. Godefrida van de Wiel, augustines van Oudenbosch, verkoop 18 augustus 1785 4. Andreas Frederik Snoeckx x Barbara Isabella Francesca Rosa 25/5.Land, In de Plaetse, 27 6/100 roeden Oost : de straete, zuid : nr. 25/6 1774: gesplitst uit nr. 25 Gaat verder vanaf punt 3 van perceel 25 4.Joannes Baptista van Bever x Maria Willemsen, aankoop 14 juni 1774 25/6.Land, In de Plaetse, 30 roeden Oost: strate ofte Beke 1776: gesplitst uit nr. 25 Gaat verder vanaf punt 3 van perceel 25 4.

Jan Roes x Anna Catharina van Broeckhoven, aankoop 22 augustus 1776, openbare verkoop 28 januari 1778 5.

Peter Maes x Anna Catharina Verbert 26. Den Horen, herberg en brouwerij, 21 roeden 1. Taxatie 28 april 1700: hofstede aen “Den Horen”, samen verkregen met Matthijs Lambrechts 10 maart 1694 van de juffrouwen Maria Francisca en Anna Theresia de Pas 2. Openbare verkoop 11 augustus 1728: bij evictie van Cornelius Jacobs: o 1 huis met brouwerij “Den Horen” 5 … 6 gemeten te Kapellen aan Jan van de Goor x Coeckelberghs o 21 roeden (perceel nr. 26) aan Plaetse aan erfgenamen van Jan Baptista de Labistraete 3. Erfgenamen Joannes Baptista de Labistraete, verkoop 21 juni 1730 4. Frans Coekelbergh (geboren te Ekeren op 19 mei 1676, overleden te Kapellen op 8 augustus 1720); Rente van 11 februari 1734: 300 gulden, weduwe en

68

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

wezen uit eerste bed op 5 … 6 gemeten “Den Hoorn” huis met brouwerij te Kapellen 5. Geert Hermans x van Eggermont, weduwe en kinderen, openbare verkoop 15 februari 1741 aan 6. Frans van Staeij x Bervoets voor ! en Symon Jespers x Vermaelen voor !.

Verkoop op 21 juli 1742 aan 7. Weduwe Adriaan Roelen x Catharina Adriaenssens, erfgenamen, verkoop op 13 december 1748 aan 8. Adriaan van Asten x Gijsels, openbare verkoop op 3 februari 1752, huis naast herberg “Den Horen” aan 9. Peter van den Bosch x Adriana Jaspers, verkoop op 7 januari 1754 aan 10.Jacques Huybrechts x Joanna Adolfs, verkoop op 5 december 1785 aan 11. Adriaan Huybrechts x Anna Cornelia de Win Aanvullende gegevens: ! Joannes Feyt, geboren te Merksem, gehuwd te Kapellen op 20 april 1751 met Anna Lucia van den Bergh uit Wilmarsdonk, 10 kinderen. Was huurder van een 21 roeden huis te Kapellen naast “Den Hoorn” (of herberg “Den Horen”) tot 15 maart 1756. ! Vermelding 20 december 1780: man heeft een “vetput” op het erf van “Den Hoorn” te Cappellen ! Vermelding 11 november 1763: Cornelius Schijnen (Schrijvers) mag 30 roeden uitgraven tussen Den Hoorn te Cappellen en de smisse (van Martin Regels x Borstlap, vorige eigenaar Den Hoorn) ! Gerardus Mertens (° te Zandvliet); man en vrouw met pand op 1 ! bunder huis “Den Horen” te Cappelle, titel: 5 november 1771. ! van 2800 gulden (weder ! lastens Jan Lambrechts x Vergouts) gemeen pand van beide schuldenaars: 11 groot land in Wijtvliet. ! 5 november 1771 aankoop door Gerard Mertens x Anna Theresia Roevis van Martin Regels x Borstlap 1 ! bunders huis “Den Horen” met bakhuis (te voren brouwerij) (percelen 27 – 29). Niet inbegrepen: 30 roeden die Cornelis Schrijvers mag uitgraven tussen “Den Hoorn” en de smisse en ook niet het huisje van Frans Meskens. Kopers moeten zich verstaan met Jan Feyt over den vetput. ! 11 november 1775: koopdag in Den Horen van mobilair goed en huisraad ! Verkoop 20 december 1780: door man en vrouw aan Jacob Dominicus x Anna Catharina Verbruggen te Antwerpen: 1 ! bunder huis “Den Horen” te voren brouwerij met klein huisje met hof waarvan weduwe Scheynen levenslang gebruik heeft (en niet inbegrepen het erf en huis – perceel 26) ! Aankoop op 7 januari 1788 door man en vrouw van Jacobus Dominicus en Verbruggen Antoinette: groot en klein huis “Den hoorn” 1 ! breed ! Verhuur op 2 augustus 1788 aan Frans Naegels x Wouters: herberg “Den Horen” bij dorp van Cappellen vanaf 1 oktober 1788. Indien ze hun kost niet kunnen winnen mag huidige huur opgezegd worden 27.huis en hof, Den Horen (deel), op den Horen, 333 roeden 1. vroege gegevens ontbreken 2. Cornelius Jacobs, openbare verkoop 11 augustus 1728, aan 3. Jan van de Goor x Coeckelberghs, erfenis aan 4. Idem, de weduwe xx Jacobus van den Bergh en erfgenamen

69

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

5. Idem de weduwe xxx Cornelius Scheynen en erfgenamen, openbare verkoop 15 juli 1762 aan 6. Jan Herman Kleucken uit Antwerpen, verkoop op 11 november 1763 aan 7. Martin Regels x Borstlap, verkoop op 22 maart 1765 aan 8. Gerard Mertens x Anna Theresia Roevens, verkoop 20 december 1780 aan 9. Jacob Dominicus x Anna Catharina Verbruggen, verkoop op 7 en 24 januari 1788 aan 10.Willem van den Bosch x Anna Catharina Bogaerts 27/deel, huis (in 1736), In ’t Dorp van Cappelle, 60 roeden Oost: de Straete 1. Jan van de Goor, weduwe Elisabeth Coeckelberghs x Jacobus van den Bergh en kinderen (1e bed), verkoop 20 juni en 21 juli 1736 aan 2. Theodoor van Aerden x Jenno Vermaelen 27bis (= mogelijk een deel van perceel 34), huis 20 roeden plus 20 roeden cijns 1. Vroege gegevens ontbreken 2. Adriaan Verbist x Wijnen, verkoop op 5 december 1741 3. Peter Luyts, erfenis door testament 4. Idem de weduwe xx Hendrik van Ham, verkoop op 13 november 1756 5. Huybrecht Peeters van Tillo x Elisabeth van Boven, erfgenamen, openbare verkoop op 20 oktober 1770 aan 6. Joannes Baptista van Bever x Maria Wilmsen, verkoop op 13 oktober 1772 aan 7. Jan van Uffelen x Catharina Jaspers Afgesplitst: 10 à 12 roeden, zie nr. 27ter, rest is 30 roeden (27bis/oost) 8. Jan van Uffelen x Catharina Jaspers, erfenis 9. Weduwe en dochter, afstand 10 mei en 23 juni 1792 10.Jan Frans Huybrechts x Joanna Catharina van Uffelen 27ter (is 27bis/west), huis, 10 à 12 roeden (11 92/100 roeden), Aen ’t Horeken Zuid: ’s Heeren Straete Gesplitst uit nr. 27bis Zelfde gegevens tot aan punt 7 van perceel 27bis, personen verkopen op 8 maart 1781 5. Adriaan Huybrechts x Isabella Sebrechts, erfenis 6. Idem de weduwnaar en Joanna Maria Huybrechts, openbare verkoop op 2 december 1782, aan 7. Hendrik Roelen x Anna Cornelia Peeters, verkoop op …

28.Op den Horen, 124 roeden Vroege gegevens ontbreken, zelfde gegevens als perceel nr. 27 Volgens meetboek van 1750: - Cornelius Scheijnen Volgens meetboek van 1787: - Weduwe Basseliers en N. Dominicus 29.Op den Horen, hof en bos, 173 roeden Zelfde gegevens als perceel nr. 27, zelfde gegevens volgens de meetboeken

70

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

27, 28, 29/deel, huisken, 30 roeden Exacte plaats??

- 1762: Fransus Meskens - 1780: idem - 1787: idem 30.In ’t Dorp van Cappellen op den Horen, huis en hof met smidse, 33 roeden Oost: de Straete 1. Simon Jaspers xx Elisabeth Jaspers, erfenis door testament 2. Idem de weduwnaar (60 roeden), verkoop 31 maart 1760 aan 3. Adriaan Huybrechts x Anna Cornelia Jaspers, de kinderen (erfgenamen), deling 27 januari 1796 4. Jan Huybrechts x Anna Catharina de Beuckelaer Volgens meetboek van 1750: - Simon Jaspers Volgens meetboek van 1787: - Adriaan Ibels (huurder?)

31.Op den Horen, land, 83 roeden Mogelijk zelfde gegevens als voor perceel nr. 27 32.Op den Horen, huis en hof, 32 roeden Volgens meetboek van 1750: - Sebastiaan van Schil (weduwe) Volgens meetboek van 1787: - Weduwe Sebastiaan van Schil, 28 roeden 33.De Laserye, 102 roeden Volgens meetboek van 1787: - Den Armen van Cappellen, 102 roeden 33bis. Aan de Wip, 17 roeden cijns met huis Oost: den Horen, zuid: den Hoevenschen Molenwegh, west: den Armen van Cappellen daar de Wippe op staat 1. Hertog van Hoogstraten, vercijnsd 2 maart 1724 2. Peter Hendrickx, erfgenamen, afstand, openbare verkoop 22 november 1768 3. Cornelius Hendrickx, zoon, verkoop 5 december 1770 4. Jan Roers x Anna Catharina van Broeckhoven, openbare verkoop 24 april en 26 augustus 1776 5. Peter van Sweden, verkoop 11 december 1782 6. Jacob Pluym x Maria Catharina Reynen, verkoop op 10 en 21 augustus 1787 7. Hendrik Janssen uit Antwerpen 33ter. 18 roeden, cijns Noord: Baene van Cappelle naer Hoevenen, zuid: Weg van Cappellen naer Muysbroeck hoort bij perceel nr. 33bis. Vercijnsing van hertog van Hoogstraten - Jan Roers x Anna Catharina van Broeckhoven, openbare verkoop als nr.

33bis, hierna als perceel nr. 33bis 33/4. Bij de Plaetse, 1 gemet huis, 72 roeden

71

’t Bruggeske 42st e jaargang – juni 2010 – nummer 2.

Noord: ’s Heere Straete, west: nr. 32, oost: nr. 33/2 Cijns van de hertog van Hoogstraten 1. Elias Timmermans x Adriana Aerts, erfenis van man en vrouw 2. Idem, de kinderen, openbare verkoop op 15 en 29 mei 1786 3. Adriaan Hellemans die niet betaalde, in zijn plaats komt: 3bis Guillelmus Vergult x Elisabeth Amsoms 33/5. 37 roeden, twee woningen Oost: de Lazerije, zuid en noord: ’s Heere Straete Cijns van de hertog van Hoogstraten 1. Adriaan Geerts x Cornelia Schuyns, erfgenamen de kinderen, openbare verkoop 19 april 1752 2. Ingehouden De percelen 34 en 35 moeten gesitueerd worden aan de zuidzijde van de “Plaetse”, percelen 156, 159 en 162 op de figuratieve kaart. Het huis dat op de kaart voorkomt op perceel nr. 156, is in ieder geval verdwenen vóór 1747.

34. huis en hof, Omtrent den Horen, 62 roeden Noord en west: sheere straete, zuid: den steenwegh 1. Graaf van Hoogstraten, incijnsing 2. Cornelius Wouters x Joanna Bogaerts, erfernis 3. Peter Smits x Joanna Wouters, verkoop op 7 maart 1720 4. Jacob Laurens x Gijsels, afstand 26 juli 1730 5. Louis Laurens x Martens, erfenis via testament, 1750 6. Adriaan Broeders x Goetstouwers, verkoop 4 … 1750 7. Jan Laurens x Michielsen 8. Antonius van Antwerpen x Pluym voor ! en Michiel Huybrecht voor !

9. Idem, deling 12 november 1765 Gesplitst in 34/oost (voor !) en 34/west (voor !) alhier 10.Michiel Huybrechts x Maria Anna Mattheeussen, erfenis 11. Idem de weduwe en erfgenamen Gesplitst in 34/west/west (20 roeden) en 34/west/oost (rest) 12.Als voren 34/west/west, huis, Bij den Horen, 20 roeden Noord: de strate, zuid: de steenweg Gesplitst uit nr. 34/west 8. Als voren, verkoop 24 maart 1794 9. Barbara van Gansen weduwe Jan Verhoeven 34/oost, ! huis van 62 roeden, Ontrent den Horen Gesplitst uit nr. 34 bij deling op 12 november 1765 8. Antonius van Antwerpen x Pluym V.E Wauters (†) - Nabewerking door Marc Brans.

Wordt vervolgd.

72

BOUWBEDRIJF J. VALCKENBORGH Starrenhoflaan, 5 - 2950 Kapellen Tel. 03/660.14.20 ww.valckenborgh.be Algemene aannemingen Î eigen schrijnwerkerij Î keuken- en interieurinrichting. !""#$%&#'($)*+,$$$-$$$%&#'($(*! $ ./&01$%&#(! $

2'34'5'3&(6'($7$2,186#'9 :8,8&#(1183,,8$; ;<=>$?,@'AA'($ 8'A$$$$$B$>CDEE>F>=F== G,H$$$$B$>CDEE>F>=F=> 61"$B$>IJJDCEFE<F>=

2#'8)'(83K"$$+*+,$$$$

L35'(9$#38/#@'9&18$ M/3F$N,AA'",(1183,,8$$;$-$$;<=>$$?,@'AA'($ 8'A$ B$>CDEEI$OI$;=$$$G,H$ B$>CDE>=$;P$<C$ "#$%&'%()*(#)+,-./($ QQQF*#'8)'(83K"F+'$ 2#'8,(,AR1'$Î$:8'K(4#A'($Î$2#'8*'34#36&(6$Î$ S,(&)K3'$Î$S,11,6'$Î$:8'K(-$'($,9'31@,85#K1'(

FTKGOCCPFGNKLMU""VKLFUEJTKHV""ÓV"DTWIIGUMG HEEMKRING HOGHESCOTE VZW. ANTWERPSESTEENWEG 2 BUS 2 2950 KAPELLEN AFGIFTEKANTOOR: KAPELLEN 1 P 806083

BELGIË BELGIQUE P.B. 2950 KAPELLEN 1

!"#$%%&'()*!'%%!'+,'(% -"#*'&%% %%%%%%%%%%*./0.12.% %%%%%%%%%%%%%%%%#34560708292.%% %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%#90.62.% %%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%-32:9;<=025%

!!

>"(#&&,(??,%@A B -?#'CC'+%DAEF%% ,'CG%F@HIFEHJDHIK%% 2BL403G%8<=M529N08282.629O5;M.26H/2% %

BC 30832