Bruggeske 2014 3 september by Heemkring Hoghescote

Traiteur Luc Van Walle

<&#=)#18'1%>"'%"3%*?%-&&;.&'@%

Huwelijken, Communiefeesten, Recepties, Koffietafels, Diners, Avondfeesten, Banketten, Zakendiners, Personeelsfeesten, e.d. In feestzaal “De Jachthoorn” , bij u thuis of in een zaal naar keuze.

Specialiteit

Jubilea,

!"#$%&'%()*+%,*--&./% 0#&*12&3."-&3%&'%0"#,&4*&5% 63378'%-)#$*3&%9%)',&:&#(.%8'% ""'."3%:&#;)'&'5%

Privé parking + tuin met speelhoek voor kinderen. Voor verdere inlichtingen en advies staan wij steeds voor u klaar. Feestzaal de Jachthoorn – Traiteur Luc Van Walle. Antwerpsesteenweg 153 - 2950 Kapellen. Tel. 03-665 20 38 * GSM. 0496 60 50 65 * FAX. 03-605 53 25 E-mail: info@jachthoorn.be * www.jachthoorn.be

‘t Bruggeske 46ste jaargang - nummer 3 - september 2014 Driemaandelijks tijdschrift van Heemkring Hoghescote vzw Essenhoutstraat 59 - 2950 Kapellen O-nr 0409 968 421

In dit nummer: Hoghescote herdenkt “Cappellen” in WO I

André De Vleeschouwer en Roger Van den Bleeken Herdenkingsprogramma 100 jaar aanvang WO I

Vrijdag 26 september bezoeken we de stad Lier

Bestuur Hoghescote

3500 jaar Textielkunst

Bestuur Hoghescote

In de rand van 14 -18, het verhaal van de familie Jadoul

Ludo Van Eynde Verhaal van de familie Jadoul tijdens de periode 14-18

Beeldschoon Kapellen – aflevering 5

Etienne Vermeulen Toeristische fietsroute doorheen het beeldschone Kapellen

Toneel in Kapellen – vierde deel en slot

Etienne Vermeulen Een terugblik op de vele toneelgroepen van Kapellen

Bijkomende lijst ereleden 2014

Bestuur Hoghescote

De ontginning van de Franse Heide – derde deel en slot

Wim D’hooge Een studie over het ontstaan van Kapellenbos

Schenkingen aan Hoghescote – met dank van het bestuur

Bestuur Hoghescote

Verantwoordelijke uitgever: André De Vleeschouwer, Tel: 036057989 Redactie en layout: Roger Van den Bleeken, Tel: 036646322 beiden p.a. Essenhoutstraat 59 te 2950 Kapellen heemkringhoghescote@gmail.com Kaftontwerp: T. Hanssens ! Copyright Heemkring Hoghescote Kapellen Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd, gereproduceerd of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of op andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Ledenblad ’t Bruggeske wordt 4 x per jaar aan elk lid van Heemkring Hoghescote toegezonden. Elke auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van het door hem ingezonden artikel. Het lidmaatschap bedraagt 12 ! per jaar als gewoon lid, of vanaf 25 ! als erelid. Dit bedrag kan worden overgemaakt op BE18 4137 2050 7165 (BIC-code KREDBEBB) op naam van Heemkring Hoghescote vzw - Essenhoutstraat 59, 2950 Kapellen, met de vermelding "Lidgeld". Losse nummers van ’t Bruggeske, voor zover nog in voorraad, zijn te verkrijgen op het redactieadres tegen 3 ! per exemplaar.

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Hoghescote herdenkt “Cappellen” in WO I Op 11 november 1918 viel het doek over het grootste gewapende conflict dat deze wereld tot dan toe had gekend. De Groote Oorlog had vier lange jaren geduurd en zou niet alleen de landkaart van Europa drastisch veranderen maar ook het leven in steden en dorpen een andere wending geven. Honderd jaar na datum zijn wij bij Hoghescote op zoek gegaan naar de impact die deze periode heeft gehad op het leven van onze ouders en grootouders. Wij vonden fascinerende verhalen die we graag beschermen tegen de vergetelheid en die we daarom neerschreven in een boek dat eind september 2014 van de pers rolt. Tijdens onze zoektocht ontdekten wij ook unieke documenten en foto’s, terwijl doorvertelde herinneringen weer een heel ander beeld op de kleine geschiedenis van ons dorp wierpen. Alles samen de moeite waard om in een tentoonstelling onder te brengen en er een boeiend verhaal rond te vertellen. Hoewel thans in gans het land allerlei manifestaties worden ingericht, organiseert Hoghescote tijdens het komende najaar een herdenkingsprogramma dat er vooral op gericht is de gebeurtenissen in onze eigen gemeente en onmiddellijke omgeving te herdenken. Hiermee willen wij tevens een hulde brengen aan de vele slachtoffers die ook in ons dorp te betreuren vielen en waaraan wij nu onze vrijheid te danken hebben. Ons herdenkingsprogramma rond WO I ziet er uit als volgt: • Het boek “Cappellen in den Grooten Oorlog”, beschikbaar vanaf 4 oktober. • Op 2 oktober 2014 in zaal ’t Bruggeske en in samenwerking met het gemeentebestuur voorstelling van ons boek en opening van onze tentoonstelling met voordracht door prof. Luc De Vos. • Op 9 oktober 2014 om 19 uur lezing door Erik Vlaminck in zaal De Kroon van het Oud Gemeentehuis. • Op 18 oktober 2014 om 15.30 uur. Matineeconcert door de leerlingen van de Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord. • Op 23 november 2014 afsluitend dubbelconcert in zaal ’t Bruggeske. Hierna meer over deze manifestaties waarop alle Hoghescoteleden, de Kapelse bevolking, de jeugd uit onze Kapelse scholen en verder iedereen met interesse voor geschiedenis en traditie van harte zijn uitgenodigd. voor het bestuur van Hoghescote. Roger Van den Bleeken.

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Ons boek “Cappellen in den Grooten Oorlog” Fier en met dank aan de kopers kunnen wij meedelen dat op 30 juni reeds 280 exemplaren van het boek werden besteld. Hierdoor is ook het financiële plaatje van ons project rond en is onze penningmeester verlost van zijn slapeloze nachten. Intussen ligt het script bij de drukker die na de vakantie een proefdruk zal maken en ter goedkeuring voorleggen. Na bijna drie jaar speurwerk, schrijven en herschrijven zien de vijf auteurs hun inzet uiteindelijk beloond met een mooi en waardevol studiewerk over de Kapelse bevolking tijdens de Eerste Wereldoorlog. Kaft van het boek ontworpen door G. Heymans en bewerkt door William van der Kraan. Het herinnert aan de elektrische draadversperring en de “passeurs” die bij nacht en ontij de grens overstaken.

Graag stellen wij de auteurs aan u voor: Jan Ingelbrecht kent als erkend natuurgids en toeristische gids als geen ander de situatie op het terrein en mag dan ook een expert genoemd worden van de Kapelse forten met de bijhorende militaire spoorweg, de Duitse bunkerlinie en de elektrische draadversperring die de Putse gemeenschap vier jaar in een enclave opsloot. Ludo Mertens heeft zijn roots in het grensdorp Putte. Hij heeft zich verdiept in het dagelijkse leven van de 750 Puttenaren, ingesloten tussen de dodendraad en de grens met Nederland. Hij illustreert dit vooral aan de hand van citaten van familieleden en ooggetuigen, intense briefwisseling met het front en stukken uit het eigen rijke familiearchief.

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Marc Brans kreeg het dossier Spelier toegewezen. Hij ontdekte in het Brussels Rijksarchief een ongekende schat aan documenten over het spionagenetwerk M.4009, waarvan Constant Spelier de leider was, die uiteindelijk kort voor de bevrijding als spion de dood vond in de gevangenis van Vilvoorde. Ook de namenlijsten van burgers en soldaten die bij de oorlog betrokken waren, zijn door hem opgesteld. Patrick Seiffermann, die in samenwerking met Roger Van den Bleeken het dagelijkse leven van Kapellen centrum blootlegde. Roger Van den Bleeken leidde met bekwame hand gedurende meer dan twee jaar de Studiegroep WO I. Samen met Patrick Seiffermann beschreef hij het dagelijkse leven in Kapellen centrum. Hij is de auteur van de hoofdstukken over de afgewende hongersnood, de aanleiding tot de oorlog in het hoofdstuk “Voorgeschiedenis” en ten slotte het hoofdstuk “Op de Vlucht”. Zoals reeds gemeld is dit boek niet het zoveelste boek over WO I, maar een unieke herinnering aan het leven in ons eigen dorp tijdens dit eerste wereldwijde oorlogsgebeuren. Kortom een naslagwerk dat thuishoort in elke Kapelse boekenkast. De prijs van het boek in uitvoering 170 x 240 mm, genaaid gekartonneerd met rechte rug en harde kaft bedraagt 28 euro. Bestellingen van binnen de gemeente worden gratis aan huis bezorgd. Verzendingskosten buiten de gemeente: 5 euro per boek. Bestellen kan nog steeds via overschrijving op naam van Heemkring Hoghescote vzw - Essenhoutstraat 59, 2950 Kapellen op rekeningnr. BE18 4137 2050 7165 - BIC- code KREDBEBB met vermelding “boek”. Vanaf 10 oktober 2014 zullen de bestelde boeken aan huis afgeleverd worden. Zij die het toch zelf wensen af te halen kunnen terecht in ons lokaal: Hoeve Van Paesschen – Essenhoutstraat 59 te Kapellen op dinsdag 7 oktober van 12 tot 17.30 uur en op donderdagavond 9 oktober van 19 tot 22 uur. Meer info op onze website: http://www.heemkring-hoghescote.be of bij Roger Van den Bleeken – tel: 03 664 63 22 of e-mail: rvdbleeken@skynet.be

Heemkring Hoghescote VZW Voorzitter André De Vleeschouwer

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Tentoonstelling en voorstelling boek Als verlengstuk op ons boek wordt een tentoonstelling georganiseerd met documenten, foto’s en voorwerpen die het leven in Kapellen tijdens de vier bezettingsjaren 1914-1918 in beeld brengt. Een enige gelegenheid om kennis te maken met de kleine geschiedenis van een dorp tijdens de Groote Oorlog. Op 2 oktober In samenwerking met het gemeentebestuur wordt op 2 oktober in de zaal van ’t Bruggeske ons boek “Cappellen in den Grooten Oorlog” aan het publiek voorgesteld. Gelijktijdig zal ook onze tentoonstelling, welke doorgaat in de zaal Expo-G beneden in het Oud Gemeentehuis, officieel geopend worden. Gezien verschillende gemeentefunctionarissen nog met vakantie zijn, dienen hierover nog concrete afspraken vastgelegd. Wij zullen onze leden per brief hierover inlichten eind augustus/begin september. Op 9 oktober Nodigt Hoghescote haar leden uit in zaal “De Kroon” van het Oud Gemeentehuis tot het bijwonen van een voordracht met als gastspreker schrijver en streekgenoot Erik Vlaminck. Deze geboren verteller zal u een speciaal verhaal vertellen met als titel: “Mannen met madolles en scheve potskes". Aanvang van de lezing van Erik Vlaminck om 19 uur waarna de tentoonstelling nog kan bezocht worden tot 23 uur. Gezien de zaal slechts een maximum capaciteit heeft van 70 personen, verzoeken wij om uw deelname te bevestigen. Hoe en bij wie vind je achteraan dit artikel op blz. 8. De tentoonstelling blijft verder gratis open elk weekend (zaterdag en zondag) vanaf 4 oktober t.e.m. 22 november 2014 telkens van 12 uur tot 17.30 uur. Elke zaterdagnamiddag om 15 uur zal een gegidste rondleiding plaatsvinden. Deelname is gratis doch, om praktische redenen, beperkt tot maximum 20 bezoekers. Ons aanbod aan de Kapelse scholen om voor hun leerlingen gegidste rondleidingen te geven, werd met veel enthousiasme door de schooldirecties aanvaard. Hoghescote is daarover dan ook bijzonder trots en opgetogen om zo aan een stukje vredeseducatie te kunnen meewerken. Te vermelden is ook dat een drietal vredesbewegingen hun medewerking hebben toegezegd. Op aanvraag kunnen tijdens weekdagen voor groepen vanaf 15 tot maximum 20 personen bijkomende gegidste rondleidingen georganiseerd worden. Prijs 30 euro per groep. Reservatie: zie achteraan dit artikel op blz. 8.

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Op zaterdag 18 oktober 2014 om 15.30 uur. In zaal “De Kroon” biedt de Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord aan de bezoekers van de tentoonstelling een gratis matineeconcert aan waarop de leerlingen uit verschillende klassen muzikale werken brengen. Iedereen hartelijk welkom.

Afsluitend dubbelconcert op zondag 23 november 2014 Wij sluiten het herdenkingsprogramma van dit jaar af met een dubbelconcert gebracht door twee ensembles welke muziek en zang brengen die herinneringen opwekken aan de Eerste Wereldoorlog. Even voorstellen:

Foto uit het In Flanders Fields Museum.

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

De Koninklijke Accordeonvereniging Hoger Streven VZW uit Essen. Deze vereniging werd opgericht door muziekleraar Eddy Suykerbuyk in december 1945 en boekte in de loop der jaren tal van successen. In de jaren ’50 en ’60 werd regelmatig live opgetreden voor radio en televisie. Maar het bekendst werden de muzikanten door de deelname aan optochten en taptoes als het grootste wandelend accordeonorkest van West-Europa. In de loop der jaren werden de mandolines en banjo’s in de begeleiding vervangen door gitaren en keyboards, en werden de wandelconcerten ook schaarser. In 1978 nam Lydia Suykerbuyk het dirigeerstokje van haar vader over. Zij werd met haar muzikanten twee keer Europees kampioen. Intussen nam de groep ook vele platen op, van 78 toerenplaten in het begin, tot cd’s in het moderne tijdperk. Nadat ze al verscheidene jaren de opleiding van de leerlingen accordeon, keyboard en gitaar op zich nam, werd Jeannine Konings in 2009 ook dirigente van het orkest. Zij zorgt ervoor dat het orkest een fris en gevarieerd programma blijft brengen. Ter gelegenheid van de herdenking van de Groote Oorlog werd een programma samengesteld met muziek uit deze periode. Met welke muziek hielden de soldaten de moed erin, welke nummers zetten de componisten toen op papier, en wat klinkt vandaag de dag gedateerd of juist modern? Laat u verrassen door het accordeonorkest onder leiding van Jeannine Konings. Meer informatie op hun website: http://www.hoger-streven.be

“Hoger Streven” – Essen

Het Belgisch–Nederlands solistenensemble Bel Canto Het solistenensemble Bel Canto ging in 1979 op initiatief van mevrouw Angele van Haaren van start onder de naam "operaklas". De eerste concerten grepen plaats in Roosendaal. Sinds 1986 repeteren zij te Essen in het lokaal ”Onder de Toren”. De Roosendaalse dirigent Wil Broos nam in dat jaar de artistieke leiding over van mevrouw van Haaren. Nadien zorgden de sopraan Henny Smagge, Frans de Swert (tenor van de Koninklijke Vlaamse Opera) en Jan Krijnen (eveneens tenor bij de Koninklijke Vlaamse Opera) ervoor dat het gezelschap ’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

een hoog niveau bereikte. Momenteel is de artistieke leiding in handen van Renaat Deckers (tenor en zangpedagoog aan de muziekacademie van Brasschaat ). Bijna gelijktijdig met de stichting van Bel Canto en dit tot op vandaag is de vaste repetitor en concertbegeleider op piano de Tholense pianist Edu de Goffau. Ook dit gezelschap geeft een aangepast programma “In Flanders Fields” ten beste met liederen en operettearia’s uit de periode van WO I die heel herkenbaar zijn en misschien zelfs tot meezingen uitnodigen. Wil u meer weten over de leden van Bel Canto en hun repertoire dan kan u steeds terecht op hun website: https://sites.google.com/site/belcantoessen/home

Het concert vindt plaats op zondag 23 november 2014 in de grote zaal van ’t Bruggeske, Hoevensebaan te Kapellen. Aanvang om 14.30 uur en deuren open vanaf 13.30 uur. Einde omstreeks 18 uur. Om het podium tussen de twee optredens te kunnen aanpassen is een pauze van ongeveer een uur voorzien. Dus ruim de tijd om iets te drinken en bij te praten met vrienden en kennissen. Algemene inkomprijs: 8 euro. Absoluut niet te missen afsluiter van een enig herdenkingsprogramma! Reservaties: Voor het evenement van 2 oktober in ’t Bruggeske ontvangt u nog een brief. Maar voor het gratis bijwonen van de voordracht van Erik Vlaminck op 9 oktober (beperkt tot 70 personen) en voor het concert op zondag 23 november of voor een privérondleiding door de tentoonstelling kan u nu reeds reserveren bij: Linda Boudewijns per tel: 03 664 82 77 of via e-mail: linda.boudewijns@scarlet.be Voor het concert van 23 november 2014. Betaling (8 euro p.p.) op rekening BE18 4137 2050 7165 van Hoghescote vzw, Essenhoutstraat 59 - 2950 Kapellen met vermelding van het aantal personen en “Concert”. Uw reservatie is enkel aanvaard na betaling. Inkomkaarten bij aankomst in zaal. Roger Van den Bleeken ’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Vrijdag 26 september bezoeken we de stad Lier Op vrijdag 26 september maken we onder begeleiding van een ervaren stadsgids een historische wandeling door de gezellige Pallieterstad. Het begijnhof en de vermaarde Zimmertoren liggen alvast op onze route, terwijl de geest van Felix Timmermans en van zijn levensgenieter, “Pallieter”, nooit veraf zal zijn. Maar ook baron Isidore Opsomer (1878-1967), schilder van portretten, landschappen en stillevens, was een Lierenaar. Een uitstap die je niet mag missen. é

Plaats en uur van samenkomst: aan het station van Lier om 13.50 uur. Voor diegenen die de verplaatsing wensen te maken met de auto is er kort bij het station een parking. De trein is echter voor deze verplaatsing het ideale vervoermiddel. Vertrek om 12.52 uur te Kapellen met aankomst om 13.44 uur te Lier (overstap in Antwerpen-Centraal). De deelnameprijs bedraagt 4 euro voor onze leden en 6 euro voor niet-leden. In deze prijs is het treinticket niet inbegrepen dat bij het vertrek in het station van Kapellen kan betaald worden. Inschrijven voor 20 september bij: Roger Balbaert – tel: 03-664.57.22 of e-mail: roger.balbaert@telenet.be Na inschrijving, betaling op rekening BE18 4137 2050 7165 van Hoghescote vzw, Essenhoutstraat 59 - 2950 Kapellen met duidelijke vermelding van het aantal personen en “Lier”. Bestuur Hoghescote. .

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

3500 jaar Textielkunst Op zaterdag 22 november bezoekt Hoghescote de unieke tentoonstelling rond 3500 jaar textielkunst welke doorgaat in de gebouwen van de Katoen Natie aan de Van Aerdtstraat 33 in Antwerpen. Deze locatie is gemakkelijk te bereiken via het openbaar vervoer met lijnbus 720 vanuit Kapellen, halte Noorderplaats of Sint Jansplein.

Aan de hand van ruim 600 objecten, verspreid over vijf zalen, vertelt deze bijzondere textielcollectie, aangevuld met archeologische vondsten, de geschiedenis van het oude Egypte. In de Romeinse zaal worden naast unieke weefsels ook Romeins glas en imposante beeldhouwwerken getoond. De derde zaal laat kleurrijke figuratieve textielstukken, aardewerk en andere kunstobjecten zien uit de laatantieke en vroeg-Byzantijnse periode. De blikvanger van deze tentoonstelling is de zaal waarin de grootste collectie complete tunica’s in de wereld wordt getoond. Laat de gelegenheid om deze bijzondere verzameling textielkunst te bezoeken niet voorbijgaan. Wij verwachten u. Opgelet: maximum 15 deelnemers toegelaten. Samenkomst om 13.50 u voor het gebouw van de Katoen Natie aan de Van Aerdtstraat 33, de gids begint zijn rondleiding om 14 u stipt! Kostprijs: 11 euro voor leden en 13 euro voor niet-leden. Inschrijven voor 15 november bij: Roger Balbaert – tel: 03-664.57.22 of e-mail: roger.balbaert@telenet.be Na inschrijving, betaling op rekening BE18 4137 2050 7165 van Heemkring Hoghescote vzw, Essenhoutstraat 59 - 2950 Kapellen met duidelijke vermelding van het aantal personen en “textielkunst”. Bestuur Heemkring Hoghescote vzw ’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

In de rand van 14 -18, het verhaal van de familie Jadoul Ludo Van Eynde Toen ik enkele maanden geleden Gilbert Jadoul ontmoette ging ons gesprek al snel over het boek “Cappellen in den Grooten Oorlog” en de op stapel staande tentoonstelling tijdens de maanden oktober en november in de tentoonstellingsruimte van het oude gemeentehuis. Gaandeweg het gesprek werd het mij duidelijk dat deze familie een zekere rol heeft gespeeld tijdens de eerste wereldoorlog. Ik wil deze verhalen in de rand van 14-18 dan ook graag met u delen. Celestin SR Jadoul werd geboren op 3 september 1857 te Cortil-Wodon in de provincie Namen. Hij huwde met Anna Maria Deloz die geboren werd op 27 mei 1859 te Voordt in de provincie Limburg. Na hun huwelijk vestigden ze zich te Flawinne bij Namen waar hun zonen Henri op 30 januari 1881 en Firmin op 13 februari 1882 geboren werden. Celestin SR was hovenier van beroep en had zich gespecialiseerd in het aanleggen en onderhouden van Franse tuinen, waar in die tijd veel vraag naar was. Eerst in Namen en omgeving, maar toen het daar met het werk wat minder begon te gaan, trok de familie naar Ophain in het huidige Waals Brabant waar op 10 juni 1885 Théophile geboren werd, de derde zoon van Celestin SR en Anna. Van Ophain ging het naar Uccle waar op 5 augustus 1893 Marie Josephine geboren werd. Maar ook Brabant kon het gezin Jadoul niet echt bekoren en zo kwam het dat ze zich op 5 februari 1894 te Cappellen vestigden in de “Cappelschestraat” 26 en vanaf februari 1914 in de Streepstraat 21. Op hetzelfde adres woonden ook zijn 2 knechten, Max Fries uit Stressenberg (Pruisen), hovenier, en Edmond Van de Meulebroecke uit Ramegnies in de provincie Henegouwen. In Kapellen en omgeving vond Celestin SR voldoende werk bij de tientallen kasteeltjes en villa’s die maar wat graag pronkten met hun tuinen. Celestin SR stierf te Cappellen op 1 december 1928 in de Streepstraat 21, zijn vrouw Anna Maria overleed er op 5 september 1916. Hun oudste zoon Henri Joseph Jadoul, geboren in Flawinne op 30 januari 1881, woonde in de provincie Henegouwen te La Hestre waar hij huwde met Augusta Godfroid geboren in La Hestre op 4 juli 1883. Ze kregen twee kinderen: Celestin Henri Joseph geboren op 2 januari 1903 en Marssius Robert geboren op 22 juli 1911, beide te La Hestre. Het gezin van Henri Jadoul en Augusta Godfroid reisde Henri's ouders achterna en vestigde zich op 20 april 1912 te Cappellen in de Streepstraat 21. Op 10 februari 1914 verhuisden ze naar Kalmthout en kwamen terug naar Cappellen op 17 juli 1919 waar ze in de Heidestraat 98 gingen wonen. Op 2 januari 1920 verliet het gezin definitief Cappellen en verhuisde naar Havré bij Bergen in de provincie Henegouwen.

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Celestin SR met dochter Marie Josephine

De zonen René (links), Firmin (midden), Théophile (rechts) en Henri (zittend)

Een eerste markante figuur uit deze familie is René; hij was de jongste zoon van Celestin SR en Anna Maria en werd te Cappellen geboren op 16 april 1895. Was het van de honger of zijn drang naar avontuur, maar eind 1916 ging hij er met zijn broer Théophile vandoor. Ze vluchtten via de elektrische draad naar Nederland en daarna verder naar Engeland. Voor deze vlucht uit bezet gebied zou René later het ereteken “Oorlogskruis met palm” krijgen. In Engeland bood hij zich aan bij een rekruteringsbureau van het Belgische leger (Folkestone of Londen). Daar onderging hij een medische keuring en nadat hem de wetten werden voorgelezen werd hij ingelijfd als vrijwilliger voor de duur van de oorlog (“voor den duur dat het leger op oorlogsvoet is”). Daarna werd hij naar Frankrijk overgebracht waar hij zijn opleiding genoot bij het C.I.A. (Centre d'Instruction d'Artillerie) in het plaatsje Eu in de oude kazerne Drouet. Na zijn opleiding vocht hij als soldaat met stamboeknummer 109 in Frankrijk aan de Somme. Vanaf 18 juni 1917 tot 1 februari 1918 vocht hij bij het 3de Regiment Artillerie en vanaf 2 februari 1918 tot 17 september 1918 bij de staf van het 17de Regiment Artillerie. René werd gedemobiliseerd in september 1919 en onderscheiden met volgende eretekens: 2 frontstrepen Oorlogskruis met palm (ontsnapte) Vuurkruis Medaille van de strijder-vrijwilliger Overwinningsmedaille Herinneringsmedaille Vuurkaart nr. J/1552

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Spotprent “De Bondgenoten” verzonden door René op 8 februari 1917 vanuit Parigné l'Evêque in Frankrijk naar zijn broer Théophile in Dartford, Engeland.

Na de oorlog trouwde René met Paulina Bruyninckx en woonde o.a. op de Antwerpsesteenweg 81. René en Paulina hadden 2 zonen, Marius en René JR. Een andere markante figuur van de familie Jadoul was hun derde zoon Théophile. Hij was geboren op 10 juni 1885 en als eerste elektricien van Kapellen had hij een winkeltje in de Stationsstraat. Zijn klanten bestonden voornamelijk uit de gegoede burgerij.

Stempel van Théo (Théophile) Jadoul

Op 26 april 1911 huwde Théophile Jadoul met Maria Verberck die geboren werd op 8 oktober 1882. Ze hadden 4 kinderen: Celestin JR, Arthur, Armand en Lucien; Arthur leefde slechts enkele dagen. Waarom Théophile samen met René eind 1916 via de elektrische draad naar Nederland gevlucht is weet niemand. Mogelijk werd hij op de hielen gezeten door de bezetter of dacht hij het in Engeland financieel beter te hebben omdat zijn elektriciteitswinkel door de oorlog op een zeer laag pitje stond. Feit is dat hij door naar Engeland te vluchten zijn vrouw Maria en zoontje Celestin JR, die op 16 februari 1912 geboren was, alleen achterliet. In Engeland ging hij werken bij Vickers Factory te Crayford waar zijn job erin bestond vliegtuigbommen te monteren. Hijzelf verbleef in die periode in Dartford, 37 West-Hill. Théophile keerde eind december 1918 naar huis terug waar negen maand later zijn tweede zoon Armand geboren werd op 19 september 1919. Armand zelf noemde zich later “de blijde thuiskomst”. Théophile had dan wel een aantal bewogen oorlogsjaren achter de rug, lang heeft hij van de vrede niet mogen proeven. Hij overleed te Kapellen op 13 september 1922 op 37-jarige leeftijd. ’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Zijn jongste zoon Lucien die geboren werd op 10 juli 1921 was toen amper 1 jaar oud.

Maria Verberck samen met zoontje Celestin JR. Maria stuurde deze foto kort na de bevrijding naar haar man Théophile die toen nog in Engeland verbleef. Théophile liet de foto van zijn vrouw en kind bewerken bij de “Earls Electric Studio” te Gravesend, 74 New Road en zond de bewerkte foto op 2 december 1918 terug naar zijn vrouw. Ook Maria Verberck deed tijdens de eerste WO haar duit in het zakje. Als eerste gerante van zaal “Onze Kring” was ze o.a. actief bij de soepbedeling aan de kinderen. Maria bracht na de dood van Théophile haar 3 kinderen alleen groot en stierf te Kapellen op 15 juli 1956. Tot hier dit verhaal van Gilbert Jadoul over zijn familie in de rand van 14-18. Met dank aan Marc Brans, Roger Van den Bleeken en Roger Balbaert voor de historische informatie.

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Beeldschoon Kapellen Etienne Vermeulen

Aflevering 5 (vervolg op de artikelen verschenen in de Bruggeskes 2013/3-4 en 2014/1-2) Rudy De Graef (1968)

Opleiding: - architect, Henry van de Velde Instituut, Antwerpen, juni 1993 licentiaat kunstwetenschappen & archeologie, V.U.B., juni 2001 - vrije grafiek lithografie / ets Academie Noord Brasschaat, juni 2010 - vrije student monumentenzorg Karel de Grote Hogeschool, 2005-2007

Andere 1996 laureaat kunstenwedstrijd Verba te Kapellen met 'Envoi l'ope' naar een gedicht van Hugo Claus 1997 2de prijs architectuurwedstrijd Vlaamse Gemeenschap (ontwerp voor sociale woningen te Booischot i.s.m. Gill Matthyssen) 1998 groepstentoonstelling grafiek in Nederland met 'toneel' 1999 medeoprichter vzw Fris.co (interdisciplinaire kunstvereniging) 1999-2001 freelance medewerker van Jan Fabre (uitvoering schaalmodellen, tekeningen en kunstwerken) 2001-2004 freelance medewerker (collectieteksten en educatie) MUHKA, Antwerpen 2002 opmaak winnend wedstrijdontwerp voor de bouw van een kinderdagverblijf in opdracht van architect Wim Dens 2008 deelname aan de Canvascollectie: selectie met drie werken voor de eerste ronde. Werk Miseri I, II en III 2010 opstart grafiekatelier

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Aan de Koningin Astridlaan 24 merk je aan de voorkant van de woning een beeld in de muur gemetseld. Het is de voorstelling van een karveel van Ted Carrasco. Uit liefde voor de zeilsport heeft de familie Smits het beeld bij de constructie van de woning in de gevel langs de straatkant laten inmetselen. Het kunstwerk van 85 cm x 85 cm is uitgevoerd in blauwe (arduin)steen en stelt een karveel (een snel zeilschip uit Spanje en Portugal) met 3 masten voor. De kunstenaar heeft de boot en de zeilen grof gebouchardeerd en de reling geciseleerd. Het werk werd uitgevoerd toen de Boliviaanse kunstenaar in Kapellen zijn atelier had in de Gasstraat (nu verdwenen). Nu woont de kunstenaar in Zuid-Frankrijk (Pyreneeën). Het Karveel - Carrasco Ted (Foto E.V.)

Ted Carrasco (La Paz, 1933) Carrasco is een Boliviaanse beeldhouwer. Hij werd geboren uit een familie van steen- en beeldhouwers. Hij leerde zichzelf boetseren door het bestuderen van precolumbiaanse beeldhouwkunst en keramiek. Tussen 1959 en 1961 reisde hij in verschillende Latijns-Amerikaanse landen. Daarna verbleef hij gedurende 12 jaar in Europa: als autodidact was hij werkzaam als beeldhouwer "entaille directe" in Nederland, België, Frankrijk en Zwitserland. Ted Carrasco aan het werk (Foto: Ted Carrasco)

Tijdens zijn verblijf in Europa trouwde hij met de Zwitserse beeldhouwster Francine Secretan, met wie hij in 1974 terug naar Bolivia trok, waar hij zich vestigde in La Paz. In 1964 werd hij bekroond met de eerste prijs 'Koningin Elisabeth' op de 10e Internationale Sculptuur Biënnale in Brussel. Voorkeursmaterialen zijn graniet, basalt, marmer, kristallen, zout en ook roestvrij staal, cement en brons. Zijn onderwerpen zijn gebaseerd op de ken’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

nis van de eeuwenoude tradities van de inheemse volkeren en hun relatie tot de natuur; toch vertoont zijn werk een modernistische uitstraling. Sinds 2003 woont en werkt hij in Saurat in Frankrijk (Midi-Pyrénées).

Aan het pleintje gelegen aan de Petunialaan tref je 4 kunstwerken aan: • "Leg je gestalte af en neem deel aan de vlieg-dansmaskerade" van Jef De Cock. • "De Hazelkraker" van Peter Kempenaers. • "Rickske, een vogelschrikske" van Jef Clonen en René Kempenaers. • "Velo. - .Droom" van René Kempenaers en Jef Clonen. In 1999 richtte de wijk "Haezeldonck" een cultuurproject (ARTIA) in waarbij kunst in de natuur geplaatst werd. Het tentoongestelde werk van Jef De Cock werd aangekocht en bleef van toen af als herinnering permanent in de wijk. Het geheel stelt twee figuren voor die in hun vlucht een dans uitvoeren. Het beeld bestaat grotendeels uit metalen draden die aan elkaar ge(punt)last werden; het geheel werd nadien gegalvaniseerd om het tegen de natuurelementen te beschermen. Om de vlucht in de lucht te accentueren wordt het geheel met 2 metalen palen omhooggehouden. Voor de aankoop werd de hoofdsom gehaald uit de opbrengst van de feestelijkheden gedurende het Artiaproject, de gemeente betaalde de rest. Leg je gestalte af en neem deel aan de vlieg-dansmaskerade. Jef De Cock ( Foto E.V.)

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Jef De Cock (Wilrijk 1949) Jef De Cock studeerde voor werktuigbouwkundige in het Technicum aan de Londenstraat. Later volgde hij de lessen beeldhouwkunde aan de Academie te Antwerpen o.l.v. P. Van Esbroeck, een avondcursus hout- en marmerimitatie in het ACEBE Antwerpen en een stage bij de Portugese beeldhouwer João Cutileiro in Lissabon. In 1972-1976 is hij actief als autodidactisch kunstsmid, nadien wordt vooral de nadruk gelegd op kunst- en restauratiesmeedwerk. Het beslag van het Museum Rockoxhuis en van het Sneydershuis zijn van die periode. In 1996-97 is De Cock docent metaalsculptuur en moulagetechnieken aan "The International School for Art, Restoration and Decoration" (Antw.). Sinds 1998 geeft hij privécursussen metaalsculptuur (boetseren met ijzer) in eigen atelier. Zijn echtgenote is de schilderes Hermine De Roo. Jef ontwerpt sculpturen opgebouwd met behulp van smeed- en lastechnieken. Hij heeft een voorkeur voor o.a. figuren met diverse symbolische of decoratieve elementen. Hij maakte tevens abstract werk. De beeldhouwer heeft zijn atelier in het gemeentepark van Wijnegem. De engeltjes op de straatlantaarns van het Koningin Astridplein in Antwerpen zijn eveneens van zijn hand.

Jef De Cock in zijn atelier (Foto: Jef De Cock) (Bron: KGVA Intranet)

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

De Hazelkraker van Peter Kempenaers In 2004 ontwierp Peter Kempenaers “De Hazelkraker“ ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de wijk Haezeldonck. De wijk maakte meer dan 300 exemplaren in gips. Deze plaasteren eekhoorns werden door de bewoners beschilderd en in de voortuin geplaatst. Een bronzen Hazelkraker siert sinds 2005 het pleintje. De gestileerde pluimstaart meet 57 cm en werd op een cortenstalen sokkel geplaatst. De stalen sokkel van de Ekerse kunstenaar Stef Van Eyck incluis, kostte de Hazelkraker zo'n 4.500 euro.

"Velo. .Droom" van Kempenaers en Jef Clonen

René

Het beeld uitgevoerd in cortenstaal stelt een man voor die een klein meisje, Noortje genaamd, leert fietsen met behulp van een bezemsteel die achter haar zadel aan de fiets is bevestigd. Het beeld is 110 kg zwaar en werd door René Kempenaers vervaardigd die hierbij de hulp kreeg van Jef Clonen. Ter gelegenheid van de jubileumviering van het Haezeldonckcomité (35 jaar) werd het beeld op 15 maart 2014 ingehuldigd en zal er tijdens de komende vakantiemaanden een openluchttentoonstelling plaatsvinden rond het thema "mobiliteit", met daarbij extra aandacht voor de fiets. Wordt vervolgd.

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Toneel in Kapellen (Vervolg op de artikelen verschenen in de Bruggeskes 2013/4 en 2014/1-2) Etienne Vermeulen Wij vervolgen het rijke verhaal over het toneelgebeuren in onze gemeente door de jaren heen. Volgende onderscheidingen werden behaald met de Toneelgroep KWB Putte-Ertbrand: - Nationale Toneelwedstrijd 1987 - 1988: 1ste prijs met "'t Is wèr show in den bungalow" - Jubileumwedstrijd 1991 - 1992: 1ste laureaat met "De Heilige Hermandad" - Provinciale Toneelwedstrijd Antwerpen 1992: 1ste laureaat met "Vijgen na Kerstmis" - Nationale Toneelwedstrijd 1993 - 1994: 2de laureaat met "Schippersstraat" - Provinciale Toneelwedstrijd 1996 - 1997: laureaat met "Linke Gène" - In bovenvermelde toneelstukken, telkens in de hoofdrol: 1999: Cultuurprijs Gemeente Stabroek 2002: Genomineerd voor Cultuurprijs Gemeente Kapellen 2003: Cultuurprijs Gemeente Kapellen 2007: Louwke Poep-prijs CD&V Jongeren Kapellen Willy Pringuet ontving de volgende onderscheidingen voor prestaties als spelend lid van de Koninklijke Fanfare Verbroedering PutteKapellen: Ereteken 20 jaar muzikant: zilveren medaille 1973 Ereteken 25 jaar muzikant: zilveren medaille 1977 Ereteken 35 jaar muzikant: gouden medaille 1987 Zilveren medaille der Orde van Leopold II: 40 jaar spelend lid 1994 Ereteken 50 jaar muzikant: zilveren medaille 2002 Medaille (legpenning) 50 jaar muzikant uitgereikt door P. Van Grembergen (Minister van Cultuur) 2002 VLAMO: Smaragden ereteken voor 55 jaar muzikant Ook als bediende-kaderlid bij Alcatel - Bell Telephone behaalde Willy onderscheidingen: 1980: Ereteken van de Arbeid "Eerste Klasse" 1990: De Gouden Medaille der Kroonorde 1986: Bronzen Ereteken "Laureaat van de Arbeid" 1993: Zilveren Ereteken "Laureaat van de Arbeid" 1972: I.T.T. Fast start 72 Sales Support Award

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Op syndicaal vlak kreeg hij de volgende onderscheidingen: 1989: Brons - 2de Klas - ACV 1994: Zilver - ACV 1999: Goud - ACV 2009: Bijzonder Syndicaal Ereteken Zoals ik hierboven reeds vermeldde beschikt Willy over een rijk archief betreffende Toneel KAJ-KWB Putte Ertbrand en Toneelkring Putte Ertbrand en dit vanaf 1945 t.e.m. 2013. Hij heeft de volgende gegevens met veel aandacht en zorg chronologisch bewaard: - Ledenlijsten - Toneelverslagen van de opvoeringen - Financiële rapporteringen - Toneelopvoeringen per jaartal - Documentatie: programma's, strooibiljetten, affiches, inkomtickets, brieven, persberichten, foto's - Foto- en videoreportages - Een lijst van de gespeelde toneelstukken per datum in Putte, Kapellen, Kasterlee, Kalmthout en Antwerpen - Gespeelde stukken per acteur of actrice - Een lijst van de regisseurs - Een lijst van de opgevers - teksthulp - Een lijst van de toneelmeesters en decorontwerpers - Een lijst van de behaalde onderscheidingen Hieronder volgt de lijst van opvoeringen door KAJ en KWB Toneel - Putte Ertbrand; vanaf 1950 nam Willy Pringuet actief deel als acteur (de stukken vermeld met WP): Jaar 1945 1946 1947

1948 1949 1950

toneelstuk organisatie/opvoeringen aantal Kerstgebeuren KWB Heren 4 Onder de paraplu KWB Heren 8 Hugh Scott KWB Heren 8 Vlug verdiend KWB Heren 10 Tip - Top en C KWB Heren 13 Van de man die zijn ziel verkocht KWB Heren 4 Vader, mag ik trouwen KWB Heren 2 Het gouden recht KWB Heren 8 De slimme schapen KWB Heren 6 En vergeef onze schuld KWB Heren 10 Een uur soldaat KWB Heren 5 Oordeelt niet KWB Heren 8 Hoe raak ik mijn geld kwijt KWB Heren 7 Offerande KWB Heren 10 Pekdraad en miljoenen KWB Heren 11 De waterhond KWB Heren 7 Aaron Slootje wordt filmster (WP) KAJ 3 Het stalletje van de Jutter (WP) KAJ 3

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

1951 1952

1953

1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1962 1963 1965 1966 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980

Holala ik ben papa Omdat zijn vader slecht was Als God slaat (WP) De hereboer De blauwe neuzen Dan liever betalen De boze knecht Sterk moet een mens zijn (WP) + Sloeber bij den troep (WP) Gevangene nr. 76 (WP) Bergafwaarts 't Is af met Rozalie Hemelvaart heen en terug De zonen - Stendhal (WP) Hoera wij trouwen Kwartier theorie in de krijgskunde (WP) Harde wrok Hallo! Met Mars (WP) Tranen over "Terlinden" (WP) Het testament van tante Trees Grootvaders list (WP) Robert en Bertrand (WP) Haar zege (WP) Puntjes op de ij (WP) Moeders rozenkrans (WP) Wel te rusten "Excellentie" (WP) Bonte avond (sketches) (WP) Jacht op inbrekers (WP) En waar de ster bleef stille staan (WP) De wonderdoktoor (WP) Trouwen of betalen (WP) Antje (WP) De gebroeders kalkoen (WP) De bokskampioen (WP) Slisse en Cesar (WP) Een huis vol herrie (WP) Slisse bouwt (WP) Het regende die dag (WP) Bonte avond (ten voordele van A.Soontjes) Onder één dak (WP) Graaf Janus (WP) Kink in de kabel (WP) Papa is professor (WP) Slisse en Cesar (WP) De Spaanse vlieg (WP) Er zit een drokotarus in de put (WP) Een beeld van 'n man (WP)

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

KWB KWB KAJ KWB KWB KWB KWB KAJ

Heren Heren Heren Heren Heren Heren

KAJ KWB H + D KWB Heren KWB Heren KAJ KWB Heren KAJ KWB Heren KWB Heren KWB Heren KWB Heren KWB Heren KWB Heren KWB Heren KWB Heren KWB Heren KWB Heren Fanfare KWB Heren KWB H + D KWB H + D KWB H + D KWB H + D KWB H + D KWB H + D KWB H + D KWB H + D KWB H + D KWB H + D KWB H + D KWB KWB KWB KWB KWB KWB

H + D H+D H+D H+D H+D H+D

KWB H + D

6 9 2 11 8 7 7 3 1 10 5 16 2 11 3 15 3 3 4 3 3 3 3 3 3 1 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 1 3 3 4 4 5 6 5 22

1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2011 2012 2013

Drie is teveel (WP) De rat (WP) De nobele Hendrik (WP) Wat doen we met bompa? (WP) De loze vink (WP) Als ik de lotto win (WP) Onze bompa is aan't vrijen (WP) Mijne schoonzoon is nen Ollander (WP) 't Is wèr show in den bungalow Bompa III (WP) De rat van 't St.-Andries (WP) De Heilige Hermandad (Zwaailichten en Sirenes) (WP) Vijgen na Kerstmis (WP) Schippersstraat (WP) Prosper zit in de scheer De rat van 't St.-Andries: fragmenten t.g.v. 50 jaar KWB - Antwerpen (WP) Drie is teveel (WP) Linke Gène (WP) Om nooit te vergeten (WP) Daar gaat de bruid (WP) Minitheaterfestival 25 jaar Cultuurraad Kapellen "Het Salontrio" (WP) Bloed, zweet en tranen (WP) Een vreemde luis in huis (WP) Mijne schoonzoon is nen Ollander (WP) Een lachschotel (WP) Ziekelijk (WP) Schippersstraat (WP) Paprika uit Afrika (WP) De rat van St.-Andries (WP) Rijen en vrijen (Taxi Taxi) Na 30 repetities uitgesteld tot 2009 Rijen en vrijen (Taxi Taxi) (WP) Als ik de lotto win (WP) De Vrouwenzot (WP) Pension De Hooizolder (WP)

KWB KWB KWB KWB KWB KWB KWB KWB KWB KWB KWB KWB

H H H H H H H H H H H H

+ + + + + + + + + + + +

D D D D D D D D D D D D

5 6 6 9 8 10 12 16 15 15 15 15

KWB KWB KWB KWB

H H H H

+ + + +

D D D D

13 13 6 1

KWB KWB KWB KWB KWB

H H H H H

+ + + + +

D D D D D

10 12 11 11 1

KWB KWB KWB KWB KWB KWB KWB KWB KWB

H H H H H H H H H

+ + + + + + + + +

D D D D D D D D D

11 11 12 13 14 13 13 13

KWB H + D Toneel.H+D Toneel.H+D Toneel.H+D

15 17 18 18

De toneelgroep bracht ook elders opvoeringen: - gedurende 15 jaar in zaal De Kring ten voordele van de Broederschool (vanaf 1980) - in Kalmthout (van 1986 tot 1991) ten voordele van KWB - in Kasterlee (1968) ten voordele van Ziekenzorg

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Willy poseert fier in zijn werkkamer waar hij zijn rijk archief bewaart.

Opmerkelijk aan de Putse Toneelkring is wel hun gul gebaar waarbij een groot deel van de opbrengst aan een nobel doel werd geschonken. Het merendeel van het geld werd afgestaan aan Fons Soontjes, die als onderpastoor in de Sint-Dionysiusparochie en als proost van de KWB-afdeling van Putte werkzaam was doch die als ontwikkelingswerker naar Guatemala trok. Vanaf 1986 mocht hij elk jaar op een groot bedrag rekenen. Vanaf 2000 kregen ook andere instellingen een gift: De Vluchtheuvel, Coda, Haïti, Tsunami, De Mick, De Lotus. Tijdens hun carrière als acteur verkregen de spelers van KWB Putte de goedkeuring om stukken van bekende groepen uit de Antwerpse regio voor het publiek te brengen. In de kranten werd hierover telkens een uitgebreid lovend interview weergegeven. Zo brachten ze in 1987 "Onze bompa is aan 't vrijen", een stuk van het "Echt Antwaarps theater" van Ruud De Ridder.

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

In 2000 werd het stuk "Bloed, zweet en tranen" van Jack Staal opgevoerd. De stukken "Een vreemde luis in huis" en "Ziekelijk" die ook op het programma van toneelgroep KWBErtbrand stonden, werden eveneens door Jack Staal geschreven.

In 1991 werd "De rat van St.-Andries", een stuk van Alex Van Haecke van de Theatergroep Authentiek Antwerpen (het Zeemanshuis), opgevoerd. Alex Van Haecke, die een opvoering in Putte bijwoonde, was trouwens laaiend enthousiast over de prestaties van de ploeg.

Alex Van Haecke tussen de spelers en bestuursleden van KWB Putte. (Raak 1991)

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Deze bijdrage kwam tot stand dankzij de bereidwillige medewerking van: Gert De Meulenaere Paul Avermaete Jack Staal Robert Joosen Marcel Gysen Willy Pringuet Geraadpleegde bronnen: - Krantenknipsels te raadplegen in het Documentatie- en Studiecentrum van Hoghescote (Hoeve Van Paesschen) - Bruggeskes 1970-2; 1997-2-3-4; 1998-1-2; 1999-2-4 - "Het verhaal van een toneelkring" (Jef Herman) - "Leven en werk van Pastoor Alfons Vandenhoudt" (Roger Balbaert) - "Jan Mat en de mattenvlechters van Putte" artikel verschenen in de Culturele Kalender 9e jg - nr 5 juni, juli 1982. Uitgave Gemeentelijke Culturele Raad Kapellen. (Roger Balbaert) - Tijding 1996 nr. 3 van Heemkundekring Het Zuidkwartier Geraadpleegde websites: - http://www.ka-to.be/leden.php - http://users.skynet.be/janmat/index.htm - http://www.collegenet.nl/studiemateriaal/frames_verslagen.php? verslag_id=9769&site= - http://ronnydeschepper.com/2007/11/16/het-theater-in-de middeleeuwen/ - http://nl.wikipedia.org/wiki/Theatergeschiedenis - http://www.allesovertoneel.nl/Geschiedenis_Toneel.html - http://homepages.ulb.ac.be/~rgeerts/thesocges/theges/02open1.htm © Etienne Vermeulen

Bijkomende lijst van ereleden 2014 Fam. Craens - Den Jonghe J. Fam. De Mesel D. Hortensiahoeve Mevr. Janssens de Bisthoven A. Dhr. Moens Patrick Fam. Van Haaren - Patzelt F.

2950 2950 8000 2060 2950

Kapellen Kapellen Brugge Antwerpen Kapellen

Met hartelijke dank vanwege bestuur en leden van Hoghescote.

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

DE ONTGINNING VAN DE FRANSE HEIDE (Vervolg op de artikelen in ‘t Bruggeske van 2014/1-2)

Wim D'hooge

6. De Franse Heide in de negentiende eeuw De verdere geschiedenis van de Franse Heide is er een van voortdurende verkopen, verdelingen en verkavelingen. De 1058 bunders die door Foullé, Bouchette en De Net in 1769 van de Beelen in achtercijns werden genomen, werden alsmaar opgedeeld in steeds kleinere stukken, zodat het onbegonnen werk is de evolutie van elk stuk of stukje te volgen. Toch willen we nog enkele onderdelen van de Franse Heide van naderbij bekijken. 6.1 De Franse Heidehoef Nicolaus Josephus Delheid en zijn vrouw Maria Rosa de Rons hadden de Franse Heidehoef in 1784 verworven. Delheid, geboren in 's Gravenbrakel op 27 maart 1747 en oorspronkelijk advocaat in de Soevereine Raad van Brabant, werd in Ekeren landbouwer. Hoewel we niet de gelegenheid hadden fiscale of boekhoudkundige stukken in verband met de familie of de vennootschap Delheid Delheid - Foullé in te zien, hebben we toch de sterke indruk dat het hele project van de ontginning van de heide weinig financieel voordeel heeft opgeleverd. Vooral de familie De Rons lijkt oorspronkelijk in hogere kringen verkeerd te hebben. Op 11 maart 1783 gaf Anna Josephina de Rons, zus van Maria Rosa de Rons, volmacht aan hun broer Jan Baptist Josephus de Rons, ook al advocaat in de Soevereine Raad van Brabant te Brussel, om te onderhandelen met de markies de Misman, toen wonend te Brussel. De markies was namelijk in januari 1783 bij haar op de heide van Ekeren geweest en verlangde dat zij het beheer van zijn goederen te Mesmont, Leschelles, La Malmaison en Beaumont zou waarnemen tijdens zijn afwezigheid, maar slechts vanaf het overlijden van zijn moeder, de markiezin de Romans. In aktes van de negentiende eeuw wordt advocaat Nicolaus Josephus Delheid vermeld als landbouwer. De volgende eigenares van de Franse Heidehoef, dochter Maria Theresia Rosa Delheid was ook getrouwd met een landbouwer. Hun kinderen waren landbouwer, winkelierster en dienstmeid, toch al een heel verschil met de adellijke kringen waarin hun tante verkeerde. Op 25 Ventôse jaar V (15 maart 1797) werd Nicolaus Josephus Delheid, op weg met enkele karren, tegengehouden door de nationale gendarmes Balthasar Toté en Lecoque. Ze stelden vast dat de karren geladen waren met verboden koopwaar en wilden Delheid arresteren. Die verzette zich echter, er ontstond een gevecht, waarbij Toté om het leven kwam. Op 11 Floréal daarna (30 april 1797) vaardigde de Ekerse vrederechter Petrus Josephus van Sweden een

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

aanhoudingsbevel uit tegen citoyen Nicolaus Delheid1. De deurwaarders van Ekeren, Laurentius Plasqui en Benedictus Franck, trokken naar de Franse Heide, vergezeld door Petrus Deck, garde-champêtre van het kanton Ekeren. Delheid was echter thuis niet aan te treffen, zodat het drietal onverrichterzake naar Ekeren-centrum moest terugkeren. Ze lieten bij de vrouw van Delheid wel een kopie van het aanhoudingsbevel achter. We weten niet hoe deze zaak verder is verlopen. Maria Theresia Rosa de Rons overleed te Ekeren op 22 maart 1830, Nicolaus Josephus Delheid ook aldaar op 28 juli 1830. De beide zonen Franciscus Josephus Delheid, koopmansklerk te Antwerpen, en Jan Baptist Delheid, bediende bij de belastingen te Doornik, zowel als één van de dochters Anna Delheid, particuliere te Ekeren, deden afstand van de erfenis van hun ouders ten voordele van hun zus Maria Theresia Rosa Delheid2. Maria Theresia Delheid, geboren te Ekeren op 4 februari 1785 was op 5 juni 1811 te Ekeren getrouwd met Franciscus Adrianus Ivens, geboren te Brasschaat onder Ekeren op 17 april 1788. Zijn vader Petrus Ivens was bakker te Brasschaat. Franciscus Adrianus Ivens en Maria Theresia Rosa Delheid namen het beheer van de Franse Heidehoef over. Ze bezaten ook nog het Pannenhuys, dat ze verhuurden.

Afbeelding 12. De Franse Heidehoeve in 1844. Detail van de Atlas der Buurtwegen.

Op 29 juni en 13 juli 1840 lieten Maria Theresia Rosa Delheid en Franciscus Adrianus Ivens het Pannenhuys, bestaande uit twee woningen, met hof, land en bos, onder Ekeren op de Franse Heide, openbaar verkopen, samen met ongeveer 10 hectaren mastbos, beukenbos en heide. De twee woningen werden 1

RAA, OGA Ekeren 666. Franciscus Josephus Delheid op 22/4/1830 en 24/6/1831, Jan Baptist Delheid 4/9/1830 en 24/6/1831 en Anna Delheid op 11/5/1831, allen door een verklaring voor de rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen. 2

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

op dat moment bewoond door Adriaan Elst en Petrus Van Hoeydonck. Koper werd Eduard De Vylder, koopman en grondeigenaar te Brussel. Adriaan Elst woonde zeker nog tot in 1847 in het Pannenhuys; op 8 juli van dat jaar liet hij zijn meubels openbaar verkopen3.

Afb. 13. Het Pannenhuys, bestaande uit twee woningen, op de Atlas der Buurtwegen (1844).

Op 23 augustus 1841 verkochten Maria Theresia Rosa Delheid en Franciscus Adriaan Ivens nog 43 a 87 ca of 300 roeden land aan dezelfde Eduard De Vylder4. Franciscus Adrianus Ivens overleed te Ekeren op 26 januari 1843. Op 28 mei 1844 verkocht Maria Theresia Rosa Delheid, weduwe van Franciscus Adrianus Ivens aan haar zoon Mattheus Benedictus Ivens en diens vrouw Joanna Willemen, landbouwers te Ekeren, de zuidoostelijke helft van het woonhuis van de Franse Heidehoef, en de zuidoostelijke helft van de stal ten noordwesten van het huis. Ze verkocht haar zoon ook het wagenhuis ten zuiden van het huis en de schuur ten noorden van het huis, de helft van de koer of werf, alsook ruim 16 hectaren land, weide en heide5. Bij wet van 2 maart 1846 viel de Franse Heide onder de gemeente Kapellen, en werden de inwoners van de streek Kapellenaren. Op 5 augustus 1847 liet Maria Theresia Rosa Delheid haar helft van de Franse Heidehoef én het huis genaamd de Stokerije openbaar verkopen, in de herberg Sint-Huibrecht in het dorp van Kapellen, bij Sebastiaan Olfs6. De weduwe bewoonde haar helft van het woonhuis van de Franse Heidehoef, terwijl een zekere Joannes Flebus in een handwerkershuisje bij die hoeve woonde. De Stokerije werd bewoond door Roelandus Roelants. De koper van haar deel van de hoeve zou de deur moeten toemetselen waardoor haar zoon, eigenaar van de andere helft, in haar inkomgang kon komen. Er werd niet genoeg geboden, en de te koop gestelde goederen werden ingehouden. Enkele maanden later was er toch een geïnteresseerde op de proppen gekomen. Op 25 januari 1848 verkocht Maria Theresia Rosa Delheid haar helft van de Franse Heidehoef, met 3

RAA, Notariaat 6769 (akte van notaris Blereau te Kapellen dd. 8/7/1847). RAA, Notariaat 6826 akte 74 (akte van notaris Van Sulper te Kapellen dd. 23/8/1841). 5 RAA, Notariaat 9309 akte 39 (akte van notaris Van Beeck te Essen dd. 28/5/1844). 6 RAA, Notariaat 6769 akte 43 (akte van notaris Blereau te Kapellen dd. 5-19/8/1847). 4

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

nog ruim 17 hectaren bos, land, weide en heide aan Petrus Le Brun, commisgriffier van de rechtbank van eerste aanleg te Leuven, en diens echtgenote Euphrasina Meyer7.

Afb. 14. De Stokerij op de Atlas der Buurtwegen (1844).

Enkele dagen later kocht de weduwe van Hendrik Lilar, koopman te Antwerpen en Petrus Joannes Mertens, arbeider te Putte, een huis te Putte (NoordBrabant), zij voor het vruchtgebruik, terwijl de naakte eigendom toekwam aan haar twee dochters Rosalia Ivens, dienstmeid te Kapellen, en Catharina Ivens, winkelierster te Putte8. Ze verhuisde naar haar nieuwe woning in Nederland. Ze bracht er nog een rustige oude dag door en overleed te Putte op 14 oktober 1868, op 78-jarige leeftijd9. Met haar verdween de laatste Delheid uit de Franse Heide. Op 9 maart 1854 verkocht Maria Theresia Rosalia (Rosa) Delheid, weduwe Ivens, vijf percelen mastbos en bouwland, genaamd het Puntje, te Kapellen aan de zuidzijde van de steenweg naar Kalmthout, aan de al vermelde Eduard De Vylder te Brussel10.

RAA, Notariaat 6770 akte 13 (akte van notaris Blereau te Kapellen dd. 25/1/1848). RAA, Notariaat 6770 akte 18 (akte van notaris Blereau te Kapellen dd. 30/1/1848). 9 Haar overlijdensakte van de gemeente Putte (NB) vermeldt dat ze geboren was te Ekeren, maar haar naam is in het doopregister van Ekeren niet te vinden. 10 RAA, Notariaat 9319 akte 27 (akte van notaris Van Beeck te Essen dd. 9/3/1854). 8

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

6.2 De twaalf bunders heide van Jan Baptist Delheid. Bij de verdeling van 29 november 1784 had Jan Baptist Delheid voor zichzelf de kopen 42 en 43 ingekocht. Op 11 juli 1831 werd deze heide door zijn erfgenamen verkocht11. Deze akte is vooral interessant om te vernemen hoe het op familiaal vlak met Jan Baptist Delheid is verlopen. Op de vermelde datum verkocht Maria Theresia Dierckx, weduwe van Jan Baptist Delheid en toen in tweede huwelijk met Carolus Ludovicus Halkett, directeur van openbare verkopingen te Mechelen, met haar kinderen, de ruim 12 hectaren heide aan de broers en zusters Loos, herbergiers en bakkers te Kapellen. De kinderen uit het huwelijk Delheid-Dierckx waren Jan Baptist Delheid, rentenier te Leuven; Carolina Delheid, moeder-overste van het klooster te Leefdaal bij Leuven; Cesaria Delheid met haar man Guillielmus de L'Escaut, grondeigenaars te Brussel en Rosalia Delheid, ongehuwd en zonder beroep. Er was nog een dochter Catharina Delheid, die haar deel, drie twintigste, niet mee verkocht. 6.3 Het oosten van de Franse Heide Op 11 februari 1824 verschenen voor Guillielmus Mataigne, notaris te Brussel, Jan Baptist Foullé, grondeigenaar te Anderlecht, en zijn broer Ludovicus Josephus Foullé, griffier bij de rechtbank van eerste aanleg te Brussel en wonend in de Museumstraat, alsook hun oom Nicolaus Josephus Delheid, grondeigenaar te Ekeren12. Ze hadden al geruime tijd een geschil over het eigendom van ongeveer 701 hectaren heide te Ekeren, welke oorspronkelijk door Jacobus Franciscus Foullé, vader van de twee eerste comparanten, was verkregen van Fredericus Eugenius de Beelen. De twee broers beweerden elk recht te hebben op de helft van die heide, terwijl de derde comparant staande hield al meer dan dertig jaar vreedzaam en ongestoord in het bezit te zijn van dat gebied. De rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen had hem op 1 mei 1823 trouwens bij vonnis in het bezit ervan gesteld, maar Jan Baptist Foullé had tegen dat vonnis al beroep aangetekend. Om een einde te stellen aan het proces en de familiale geschillen, kwamen de broers Foullé en Delheid als volgt overeen: de broers Foullé bekwamen 48 hectaren ten oosten van de baan naar Achterbroek en 325 hectaren ten westen van die weg; Nicolaus Josephus Delheid behield de rest, ongeveer 328 hectaren. Het deel van de broers Foullé betrof het oosten van de Franse Heide, begrensd in het oosten door de grens van de gemeente Wuustwezel en de oude weg van de Bredabaan naar Achterbroek (door de aanleg van het Klein Schietplein verlegd, oorspronkelijk in één rechte lijn van de huidige Ploegsebaan naar de Kamplaan en Essensteenweg), in het zuiden door de weg naar Brecht (verlengde van de Houtsniplei, nu nog een zandweg) en ongeveer de huidige Bosruiterlei, in het westen ongeveer door de huidige Brasschaatselei en Voshollei en in het noorden door de gemeente Kalmthout. 11 12

RAA, Notariaat 6671 akte 28 (akte van notaris Tillieux te Ekeren dd. 11/7/1831). RA Anderlecht, akte van notaris Mataigne te Brussel dd. 11/2/1824.

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Met dezelfde akte verdeelden Jan Baptist Foullé en zijn broer Ludovicus Josephus Foullé hun deel in twee ongelijke delen, waarbij ze rekening hielden met de kwaliteit van de grond: 180 hectaren voor Jan Baptist Foullé, als nr. 1 aangeduid op het plan op de volgende pagina, en 193 hectaren voor Ludovicus Josephus Foullé, nr. 2 op het plan. Deze verdeling had echter niet zoveel belang, want reeds enkele jaren later worden de twee delen terug verenigd. Op 7 juni 1828 verkocht Jan Baptist Foullé zijn deel aan Judocus Billen, glazenmaker te Brussel13, die het op 14 november 1831 verkocht aan graaf Augustinus Carolus Joannes Nepomucenus de Baillet, bewoner van het “Bellenhof” te Brasschaat, het vroegere kasteel van Fredericus Eugenius de Beelen Bertholff14. Ludovicus Josephus Foullé verkocht zijn deel op 29 juni 1833 aan dezelfde graaf15. Die wou echter al vlug van het grootste deel van de onvruchtbare heidegrond af, en op 31 mei 1834 voor de eerste zitdag en 7 juni daarna voor de definitieve toewijs stelde hij 302 hectaren te koop16.

Afb. 15. Verdeling van 373 ha heide in de Franse Heide onder Ekeren, nabij de grens met Wuustwezel, 1824.

Bij akte van notaris Barbé dd. 7/6/1828. RA Anderlecht, akte van notaris Stevens te Brussel dd. 14/11/1831. 15 RA Beveren, Archief Hypotheekkantoor Antwerpen R72, nr. 312 akte 28 (akte van notaris Bourdin te Brussel dd. 29/6/1833). 16 RAA, Notariaat 6642, akte 147/157 (akte van notaris Guillielmus Josephus Hennen te Ekeren dd. 31/5-7/6/1834). De loten 98 tot 100 lagen gedeeltelijk onder Wuustwezel. 14

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Van de honderd loten geraakten er zevenenvijftig verkocht. Grote kopers waren Franciscus Wildiers, landbouwer te Ekeren (loten 44 tot 50) en Petrus Joannes Stuyck te Antwerpen (loten 80 tot 88), maar vooral de heer Felix Désiré François Paridant, handelaar te Antwerpen, die de loten 1 tot 35 aankocht. Deze heer Paridant of zijn nazaten kochten later nog heel wat grond in het grensgebied Kapellen (Kapellenbos) en Kalmthout (Dennendaal)17. De familie Paridant bouwde in het gebied een buitenverblijf. Ook de familie Goffard verwierf daar eigendommen. Aan beide families - Pari(dant) en (Gof)fard - herinnert de Parifartdreef en het landgoed Parifart van de Broeders der Christelijke Scholen aan de Prins Albertlei, waar vroeger nog heel wat leerlingen van het Ekers Sint-Lambertusinstituut op retraite of bezinning gingen.

Afb. 16. Plan bij de openbare verkoop van 302 ha heide in de Franse Heide onder Ekeren, 1834.

Meer naar het oosten in de Franse Heide kwam in 1859 het Klein Schietveld. Bij Koninklijk Besluit van 25 april 1820 had de Nederlandse koning Willem beslist een militair kamp op te richten in de Brasschaatse heide, toen nog onder Ekeren. Doordat de dracht van het geschut alsmaar toenam, werd het schietterrein in 1859 verlengd tot ruim 4000 meter18. Het toen ingerichte Klein Schietveld doorkruiste de Franse Heide, toen reeds onder Kapellen, tot op het grondgebied van Kalmthout. Tegenwoordig wordt het gebied door de militairen nauwelijks nog gebruikt en is het een grotendeels vrij toegankelijk natuurgebied, met heide, bos en vennen.

http://blog.seniorennet.be/jancaluwaerts/archief.php?ID=55 op 12/1/2009. Albert Broekmans : Waar de heide dreunt. - In: Brasschaat, van heidegrond tot parkgemeente. - Gemeentebestuur Brasschaat, 1980. - p. 305-322. 18

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

7. Besluit Zoals al vermeld werd de Franse Heide in 1846 losgemaakt van Ekeren en bij Kapellen gevoegd. In 1853-1854 werd doorheen de Franse Heide de spoorlijn tussen Antwerpen en Roosendaal aangelegd. In 1910 vestigde de Royal Antwerp Golf Club zich in de wijk, op grond die ze hadden gekocht van de nv Domeinen Kapellenbos. Die vennootschap zou ook voor een groot deel de verdere verkaveling en versnippering van de bossen en heide op zich nemen, waarna villa's gebouwd en wegen verhard werden. Enkel tussen de Oude Galgenstraat en de Klinkaardstraat is nog een grote strook bos met dreven overgebleven, dat ons een goede voorstelling laat maken hoe Kapellenbos eruitzag, voor het als zodanig bekendstond. En in het oosten is er natuurlijk de overgebleven heide op het Klein Schietveld, die ons nog een beeld geeft van het uitzicht van de Groote Eeckersche Heyde in de tijd dat Foullé en zijn geassocieerden met de ontginning van 1058 bunders ervan begonnen.

Afb. 17. Een overblijfsel van de heide in de Franse Heide nabij het Klein Schietveld.

Er vallen nog heel wat onderwerpen te behandelen in verband met de Franse Heide. We noemen maar de verdere geschiedenis van de Franse Heidehoeve, het Pannenhuis, de Stokerij, het Strooienhuis, maar ook van het landgoed Paridant, de herberg den Vos aan de Essensteenweg die we op de topografische kaart van 1901 aantreffen, de steenbakkerij (briqueterie) aan de overkant van de straat, de andere steenbakkerij tussen de Oude Galgenstraat en de Klinkaardstraat op dezelfde kaart, de geschiedenis van het kasteel Bunderhof in Kapellenbos, de geschiedenis van de Royal Antwerp Golf Club en van het Klein Schietveld, enzovoort. Maar voor elk van die onderwerpen zal de vorser bij het verder teruggaan in het verleden uiteindelijk uitkomen op de eerste ontginningen van de Franse Heide door Foullé en C°, vanaf 1769. ’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Geraadpleegde cartografische bronnen: • • • • • • • • • • • • • • •

Plan van 500 bunders heide door F.E. de Beelen in achtercijns gegeven aan Foullé, De Net en Bouchette. RA Anderlecht, Notariaat 7935 akte 8 (bij akte notaris Petrus Marteleux te Brussel dd. 20/4/1769). Afbeeldingen 3, 4 en 5. Plan van de verdeling van 200 bunders uit de hiervoor vermelde 500 bunders tussen F.E. de Beelen en J.F. Foullé. - RA Anderlecht, Notariaat 7935 akte 10 (bij akte notaris Petrus Marteleux te Brussel dd. 10/5/1769). Afbeelding 6. Petrus Stynen en Adriaen de Decker: Caerte figuratief [van] de heyde genaemd de Brasschaetsche heyde, gelegen onder Eeckeren. - RA Anderlecht, Notariaat 7937 akte 40 (bij akte notaris Petrus Marteleux te Brussel dd. 1/10/1771). Afbeelding 7. Carte de cabinet des Pays-Bas Autrichiens levée à l'initiative du comte de Ferraris (1778). - Brussel: Gemeentekrediet van België, 1966. - Kaartbladen 88(C!) 1 en 2. Afbeelding 2. Caerte figuratief van een gedeelte der Brasschaetsche heyde zoo verre met blauw gelimiteerd is, bestaende in N° 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 samen groot zonder de baenen of wegen 1058 bunderen Antwerpsche landmaet. District Ekeren, gemeentearchief Ekeren, XXX. Plan bij openbare verkoop 21/10/1783. RAA, OGA Ekeren 415bis. Afbeelding 9. Plan bij de verdeling van 373 hectaren heide te Ekeren, RA Anderlecht, bij akte van notaris Mataigne te Brussel dd. 11/2/1824. Afbeelding 15. Plan bij een openbare verkoop van 302 ha heide te Ekeren door landmeter C.B. Verhoeven te Ekeren, RAA Notariaat 6642 (bij akte van notaris Guillielmus Josephus Hennen te Ekeren dd. 31/5 en 7/6/1834). Afbeelding 16. Atlas der Buurtwegen (1844). Raadpleegbaar op de website van de provincie Antwerpen op http://www.provant.be/bestuur/grondgebied/gis/atlas_buurtwegen/Raadplegen.jsp. Afbeeldingen 1, 12, 13 en 14. P.C. Popp : Plan parcellaire de la commune de Cappellen-lez-Anvers avec les mutations (19e eeuw). [Topografische kaart van België]. Brussel: Militair Geografisch Instituut, 1901. - Kaartbladen 7/7 (Eeckeren) en 7/8 (Cappellen). Afbeelding 8. [Topografische kaart van België]. - Brussel: Militair Geografisch Instituut, 1929. - Kaartbladen 7/7 (Eeckeren) en 7/8 (Cappellen) Gouden stratenatlas provincie Antwerpen. - Strombeek-Bever: Rama Corporation, 1993. Afbeelding 10. Topografische kaart van België. - Brussel: Nationaal Geografisch Instituut, 2000. Kaartbladen 7/7 Noord (Stabroek) en 7/8 Noord (Maria-ter-Heide). Kadasterkaart van de gemeente Kapellen, sectie I (bijgewerkt tot 1/1/2005).

Foto's (afbeeldingen 11, 17 en 18): Wim D'hooge, december 2008. Met dank aan mevr. Sonja van der Kaa.

Afb. 18. De Marcottedreef te Kapellenbos, vanaf de Oude Galgenstraat, in 1783 bekend als dreef L-M.

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

Wij ontvingen met dank de volgende schenkingen van: De heer Willy Hurts – Boek over 150 jaar Bayer. De heer Louis Van Tricht – Fonoplaten o.a. van een Kapelse artiest. Fam. De Meyer – diverse boeken, medailles met bijhorende certificaten en een pak bid- en communieprentjes. De heer Willy Coeckelbergh – oude bierfles. Mevr. Jeanne Van Herck – affiches en rolverdeling Toneelkring Lode Bauwens. Fam. De Ren uit de Kerkstraat – diverse bidprentjes. De heer Willy Peeters – oorlogsdocumentatie en boekjes. De heer Ludo Van Eynde – bidprentjes van Putse gesneuvelden. Mevr. Irène Quick – Oude Bruggeskes en twee schilderijen: de Boterberg en Herfst van kunstenaar Thys. WERP WAARDEVOLLE DOCUMENTEN NIET WEG! Documentatie voor het archief van de Heemkring Hoghescote. Alle documentatie over Kapellen is welkom! Wij denken aan foto's, bidprentjes, doodsbrieven, postkaarten, krantenknipsels, affiches, oude menukaarten, geboortekaartjes, oude trouwboekjes, oude notarisakten, huwelijksaankondigingen, oude rekeningen van Kapelse firma's, enz., enz... Geef ons een seintje en we komen langs. Bij voorbaat hartelijk dank! Bestuur Heemkring Hoghescote

Archiefdagen Heemkring Hoghescote vzw Erfgoedcentrum Hoeve Van Paesschen Essenhoutstraat, 59 – 2950 Kapellen Elke eerste dinsdag van de maand van 14.00 tot 17.30 uur, elke tweede donderdag van de maand van 19.00 tot 22 uur, elke derde donderdag van de maand van 09.00 tot 12 uur. Voor dringende en langdurige opzoekingen kan contact opgenomen worden met de voorzitter om een andere dag af te spreken. Iedereen gratis welkom.

’t Bruggeske 46ste jaargang – september 2014 – nummer 3

BOUWBEDRIJF J. VALCKENBORGH Starrenhoflaan, 5 - 2950 Kapellen Tel. 03/660.14.20 www.valckenborgh.be Algemene aannemingen – eigen schrijnwerkerij – keuken- en interieurinrichting. Immo Lioen cvba - Lioen nv Thijs Lion Verzekeringen & Vastgoed Stationsstraat 2 2950 Kapellen tel : 03/660.05.55 fax : 03/660.05.50 gsm : 0477/36.69.05

Voetzentrum bvba

Erkend orthopedist Chr. Pallemansstraat 4 - 2950 Kapellen tel : 03/664 84 25 fax : 03/605 21 93 info@voetcentrum.be WWW.voetcentrum.be Voetanalyse – Steunzolen – Voetverzorging – Manicure – Massage – Steun- en aderspatkousen

DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT ’T BRUGGESKE HEEMKRING HOGHESCOTE VZW. ESSENHOUTSTRAAT 59 2950 KAPELLEN AFGIFTEKANTOOR: KAPELLEN 1 P 806083

BELGIË BELGIQUE P.B. 2950 KAPELLEN 1

BC 30832

COPY SERVICE CENTER KOPIES Inbinden Plastificeren Printen Kleurkopieën DORPSSTRAAT 50 - KAPELLEN 2950 TEL: 03.605.42.67 e-mail: copyservicecenter@skynet.be