H0B0N IA TIJDSCHRIFT
KULTURELE HEEMKRING H O O G B O O M
JAARGANG
1
N R
1
JANU/ R I 1 9 7 2
HOBONIA DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT KULTURELE HEEMKRING HOOGBOOM
Ve r a n t w o o r d e l i j k u i t g e v e r : F. Va n V e l t h o v e n Hoogboomsteenweg 1 8 4 2130 - B r a s s c h a a t
KENNISMAKING
Een nieuwe t e l g i s g e b o r e n . t i e t wankele bEnen s t a a t d e k u l t u r e l e heemkring Hobonia p l o t s t e m i d d e n %an een w e r e l d d i e s t e r k n e i g t n a a r e e n v e r doorgedreven i n d i v i d u a l i s m e . Gesteund n o c h t a n s d o o r d e b e l a n g s t e l l i n g a n d e warme genegenheid v a n onze l e d e n , z i j n we e r v a n o v e r t u i g d dat o o k Hobonia z i j n k i n d e r z i e k t e n z a l d o o r s t a a n , e n eens zal o p g r o e i e n t o t e e n volwassen v e r e n i g i n g . Een v e r e n i g i n g d i e b u i t e n h e t u i t d i e p e n v i n d e geschiedenis v a n Hoogboom, eveneens d e zware t a a k o p z i c h h e e f t genomen h e t k u l t u r e l e l e v e n i n Hoogboom t e s t Ă n l l e r e n en t e doen u i t g r o e i e n t o t e e n v o l w a a r d i g e bewustword>>g v a n onze k l e i n e levensgemeenschap. In d e e e r s t e p l a a t s w i l l e n we d i t doen i n =_en sfeer van onderlinge hulpvaardigheid en vriendschap. S l e c h t s door o n s a l l e r i n s p a n n i n g e n kunnen we i n d i t v o o r o p z e t s ĂŻ a g e n Het t i j d s c h r i f t H o b o n i a , waarvan we u n u F a t e e r s t nummer doen geworden, i s n i e t b e d o e l d om u hoogdraverde i n t e l - . iektuele l i t e r a t u u r voor t e schotelen. Het w i l echter een nauwe band smeden t u s s e n a l d i e g e n e n d i e b e l a n g s t e l l i n g hebben voor ons v e r e n i g i n g s l e v e n . Te v e n s i s h e t d e g e s c h i k t e w e g cm de h i s t o r i e k v a n Hoogboom kenbaar t e maken b i j d e l e d e n .
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 1
I k meen h i e r m e d e d e o f f i c i e l e k e n n i s m a k i n g t e mogei b e s l u i t e n e n e r r e s t m e n o g s l e c h t s d e b l i j d e p l i c h t U a l ; v o o r z i t t e r t e r gelegenheid van de eindejaarsfeesten een z a l i g K e r s t f e e s t e n e e n v o o r s p o e d i g N i e u w j a a r t e m o g e n wensen. I k w e n s U e n u w g e z i n e e n a l l e r b e s t e g e z o n d h e i d e n de v : r v u i l i n g v a n a l U w w e n s e n .
P. V a n V e l t h o v e n .
$ TA " U T E N Zoals h e t i e d e r è v e r e n i g i n g p a s t , werden ook i n de scho..t v a n o n z e h e e m k r i n g s t a t u t e n o p g e s t e l d . Z i j hebben t o t doel a l l e m o g e l i j k e m i s v e r s t a n d e n t e voorkomen e n e r v o o r t e ^org,.n d a t h e t v e r e n i g i n g s l e v e n i n r e c h t e b a n e n w o r d t g e l e i d .
STATUTEN A r t . 1 : o n d e r d e b a n a m i n g "HOBONIA" w o r d t e e n k u l t u r e l e h e e m k r i n g ( h i e r n a v e r e n i g i n g genoemd ) o p g e r i c h t , die t o t doel h e e f t : a) D e g e s c h i e d e n i s v a n E k e r e n , t . t . z b i j z o n d e r l i j k van d e w i j k Hoogboom n a t e g a a n . b) H e t p l a a t s e l i j k k u l , t u r e l e l e v e n t e s t i m u l e r e n .
2
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 2
A r t . 2 : d e z e v e r e n i g i n g omvat : a) d e algemene l e d e n v e r g a d e r i n g , b e s t a a n d e u i t a l l e leden v a n d e k u l t u r e l e heemkring d i e a a n c = b e t a l i n g v a n h e t j a a r l i j k s e l i d g e l d hebben \.Dldaa n . De algemene l e d e n v e r g a d e r i n g k i e s t j a a r l i j s b i j middel v a n stemming d e r a a d v a n b e h e e r. E 1 c l i d met i n b e g r i p v a n d e u i t t r e d e n d e l e d e n v a n l e raad v a n b e h e e r h e e f t é é n g e l d i g e s t e m . b) d e r a a d v a n b e h e e r, b e s t a a n d e u i t : - de voorzitter - de secretaris - d e penningmeéster De r a a d v a n beheer i s bevoegd om h e t d a g e l i j k s beleid van de vereniging t e voeren. De r a a d v a n beheer w o r d t a a n g e s t e l d v o o r e _ n t e r mijn van 1 j a a r , i s automatisch u i t t r e d e n d e n h e r k i e s b a a r samen met d e a n d e r e l e d e n . A r t . 3 : a a n h e t mandaat v a n d e l e d e n v a n d e r a a d v a r b e h e e r wordt e e n e i n d e g e s t e l d : a) d o o r p e r s o o n l i j k o n t s l a g u i t d e r a a d o f d _ v e r e niging. b) wanneer d e j a a r l i j k s e a a n s t e l l i n g s t e r m i j n v e r streken i s . c) wanneer h e t o n t s l a g g e e i s t w o r d t , d o o r t e l één d e r d e v a n d e a a n g e s l o t e n l e d e n .
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 3
Ar
4
: d e leden van de v e r e n i g i n g o f van de beheerraad. mogen n i e t i n d i v i d u e e l o p t r e d e n o f h a n d e l e n i n naam v a n d e v e r e n i g i n g . Z i j m o g e n z i c h s l e c h t s verbinden n a goedkeuring van d e v o l t a l l i g e b e heerraad. Niet naleving van a r t . 4 kan u i t s l u i t i n g u i t de vereniging t o t g e v o l g hebben.
Ar
5
: 0 e adviezen e n / o f v o o r s t e l l e n v a n d e l e d e n worden aan d e r a a d v a n b e h e e r , v o o r g o e d k e u r i n g v o o r g e legd.
Ar-. 6
: t o e t r e d i n g t o t de vereniging : elkeen k a n l i d worden v a n d e v e r e n i g i n g d o o r eenvoudige b e t a l i n g van h e t j a a r l i j k s e L i d g e l d . Het l i f g e l d w o r d t a l s v o l g t v a s t g e s t e l d : 100 f r p e r j a a r v o o r g e w o n e l e d e n minimum 2 5 0 f r p e r j a a r v o o r e r e l e d e n .
Ar.. 7
: i n h e t l i d g e l d i s h e t abonnementsgeld o p h e t driemaandelijks t i j d s c h r i f t " Hobonia " i n b e grepen.
Ar:. 8 i e d e r e s c h r i j v e r van een a r t i k e l i n h e t t i j d s c h r i f t " Hobonia " b l i j f t p e r s o o n l i j k v e r a n t w o o r d e l i j k voor h e t a r t i k e l . Ar:. 9 : w i j z i g i n g e n o f toevoegingen aan de huidige s t a t u t e n gebeuren n a g o e d k e u r i n g d o o r m e e r d e r h e i d v a n s t e m men v a n m i n s t e n s d e h e l f t d e r a a n g e s l o t e n l e d e n t i j d e n s d e algemene Ledenvergadering.
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 4
A r t . 1 0 : d e s t a t u t e n e n / o f w i j z i g i n g e n v a n s t a t u t e n z.1'_en verschijnen i n het t i j d s c h r i f t "Hobonia". A r t . 1 1 : d e algemene l e d e n v e r g a d e r i n g z a l éénmaat p e r j a a r plaatsvinden, met de mogelijkheid bijzondere samenroepingen t e houden v o o r d e b e h a n d e l i n g van z e e r d r i n g e n d e p u n t e n .
VANWAAR K O M T O N S WAPENSCHIP D ? Het w a p e n s c h i l d d a t w i j a l s emb eem voor d e k u l t u r e l e heemkring Hob n i s hebben gekozen, v i n d t z i j n o o r s •rc: g b i j h e t f a m i l i e w a p e n Osy d e Zeg ' a a r t De meesten o n d e r U z u l l e n r e e d s weten d a t h e t baron E aard: Osy d e Zegwaart was d i e d e stuwende k r a c h t i s geweest b i het t o t s t a n d komen v a n d e z e l f s t a n d i g e p a r o c h i e S t - J z e f te Hoogboom. D i t i n d a c h t i g z i j n d e e n d e sprekende u i t e e l ding v a n h e t w a p e n s c h i l d i n o v e rw e g in g nemende, meend n y e dat we geen b e t e r w a p e n s c h i l d konden zoeken. G e z i e n d b e staande w e t g e v i n g o p h e t b e z i t e n g e b r u i k v a n e r k e n d e wape.:-s c h i l d e n waren we genoodzaakt e e n k l e i n e v e r a n d e r i n g -_mn het nieuwe verenigingswapen aan t e b r e n g e n . E r w c r d t a m e l i j k i n voornoemde w e t b e p a a l d d a t niemand z i c h h e t w pen van een a n d e r f a m i l i e o f i n s t e l l i n g ( v e r e n i g i n g „ gem _ n t e e.d ) mag t o e e i g e n e n z o n d e r o f f i c i e l e t o e s t e m m i n g •.:an d e e i g e n a a r, o f z o n d e r h e t wapen t e e r v e n .
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 5
'let " e r v e n " w o r d t v e r s t a a n d a t e e n wapen d a t r e e d s b e tond e n e r k e n d was a l s f a m i l i e w a p e n , v a n e e n v a n uw :oorvaderen, d o o r afstamming aan. u z e l f k a n overgedraen w o r d e n . W a n n e e r men e c h t e r e e n w i j z i g i n g a a n b r e n g t Jan d e k l e u r e n , d e u i t b e e l d i n g o f d e h o u d i n g v a n d e u i t ;ebeelde w a p e n f i g u r e n , i s e r geen s p r a k e meer van e e n I d e n t i e k wapen, e n i s e r e e n n i e u w wapen o n t w o r p e n . Zodoende h e b b e n w i j h e t v e l d ( a c h t e r g r o n d an h e t w a p e n s c h i l d ) v a n k l e u r v e r a n d e r d . O p h e t o r i in l e f a m i l i e w a p e n Osy d e Zegwaart, i s d e k l e u r z i l v e r , 'p o n s v e r e n i g i n g s w a p e n g o u d . W i j h e b b e n d u s e e n z g n . prekend wapen m e t v o l g e n d e u i t b e e l d i n g : en b o o m ( H o o g b o o m ) m e t g r o e n e k r u i n , b r u i n e s t a m o p roerre g r o n d g e p l a n t ( t e k e n v a n b l o e i e n l e v e n s k r a c h t ) eflankeerd d o o r twee opstaande zwarte paarden. ( t e k e n an s n e l h e i d , k l o e k h e i d e n u i t h o u d i n g s v e r m o g e n , o o k :ijzende op vruchtbare gronden ) . D i t a l l e s g e p l a a t s t p een v e l d van goud. - e r i n f o r m a t i e volgen h i e r de h e r a l d i s c h e kleurbenamingen É,n d e k l e u r a a n d u i d i n g i n z w a r t - w i t .
goud
sabel ( zwart)
zilver
sinopel ( groen )
keel ( rood ) i
azuur ( blauw )
purper
oranje
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 6
DE KWAKZALFST ER VA N HOOGBOOM De o p l e t t e n d e b e z o e k e r v a n d e e e u w f e e s t t e n t D o n s t e l l i n g " Hoogboom v r o e g e r e n n u " z a l w a a r s c h i j n l i j k h e t u i t r e k s e l u i t h e t b o e k v a n Em. V a n H e u r c k ( o u d c o n s e r v a t o r v . h V o l k s k u n d e museum t e A n t w e r p e n ) b e m e r k t h e b b e n , v i a r i n er s p r a k e was v a n een k w a l z a l f s t e r d i e d e s t i j d s ( o m s t r e e k s 1921 ) . t e Hoogboom g e v e s t i g d w a s . D e i n r i c h t e r s v a n d E t e n t o o n s t e l l i n g hadden d e v r a a g aan h e t Schepencollege t E A n t e r pen g e s t e l d o m d e k r u i d e n p o t " F i n t " g e n a a m d , d i e v o l e n s h e t b o e k v a n Em. V a n H e u r c k i n h e t museum z o u b e r u s t e r , t e ontlenen gedurende de t e n t o o n s t e l l i n g . De v r a a g werd
E_hter
n i e t ingewilgd. Ti j d e n s h e t bezoek d a t onlangs gebracr : werd aan h e t v o i k s k u n d e museum w e r d . d e v r a a g g e s t e l d a a n c _ ( t i j d e l i j k aangestelde ) g i d s o f w i j d e p o t mochten z i e n . ) e g i d s d i e n i e t v o l l e d i g o p d e h o o g t e was v a n d e b e z i t t i n g e n : a n h e t museum k o n o n s e c h t e r n i e t h e l p e n . A l h o e w e l w e d e D o t t o t n u t o e nog s t e e d s n i e t t e z i e n hebben gekregen, hEpben we g e t r a c h t d e z e z a a k v e r d e r t e o n d e r z o e k e n . We h e b b e r n a v r a a g gedaan b i j e n k e l e o u d e r e mensen t e Hoogboom, w a a r v a n E n k e l e n zich nog vaag i e t s wisten t e herinneren van h e t bestaan van de k w a k z a l f s t e r . V o l g e n s d e i n l i c h t i n g e n v a n d e z e mensen zou h e t " b e d r i j f " g e v e s t i g d g e w e e s t z i j n , o n g e v e e r t a s s e n h e t h u i d i g e s c h o o l h u i s e n d e k a z e r n e . Vo l g e n s d e v e r b o L v i n g e n gedaan a a n d e h u i z e n , m o g e n w e v e r o n d e r s t e l l e n d a t d e Z e r b e r zich ongeveer bevond o p de p l a a t s waar z i c h n u d e gemeente` lijke bibliotheek bevindt.
7
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 7
D i t e n o n g e v e e r overeenkomen met d e a a n d u i d i n g e n v e r s t r e k t door d e s c h r i j v e r i n z i j n boek. A l h o e w e l s l e c h t s een v i j f t i g t a l j a r e n g e l e d e n , w e e t niemand m e e r, k o n k r e t e gegevens o f a n e k dotes t e v e r t e l l e n o v e r de bezigheden van onze l o k a l e k r u i d e n m , r n g s t e r. W e w i l l e n u e c h t e r n o g w e l e v e n i n h e t k o r t v e r h a l e l w a t E . Va n H e u r c k d e s t i j d s ( i n h e t F r a n s u i t e r a a r d ) i n z . jn .boek s c h r e e f . 0 0 0 0
Het g e h u c h t v a n Hoogboom, d a t v i j f - Ă z e s h o n d e r d ziel n t e l t , i s wat a c h t e r i n gelegen op enkele kilometers van i e s t e e n w e g A n t w e r p e n - K a p e l l e n . E e n b e r i j d b a r e w e g , waar_angs e e n b e e k v l o e i t e n z i c h e n k e l e l u s t h o v e n b e v i n den, l e i d t e r d e r e i z i g e r h e e n w e l k e e r m e t d e e l e k t r i s c h e tram v a n A n t w e r p e n n a a r t o e k o m t e n a f s t a p t a a n d e h a l t e van [ o o g b o o m ( h i e r m e d e w o r d t h e t h u i d i g e H o o g b o o m k r u i s bedoelt ) Op een h a l v e m i j l dus van de g r o t e steenweg v i n d t h i j -ten groep h u i z e n met o n d e r andere een h e r b e r g waarvan het uithangbord boven de ingang volgende t i t e l i n w i t t e l e t t e r s o p z w a r t e a c h t e r g r o n d d r a a g t : " C a f ĂŠ I n d e d r i e Snoeken Wwe. I b e n s " . V d d r d e h e r b e r g , o p d e w e g , e e n v a n d i e s t e vige doch ruwhouten t a f e l s met bank, vastgemaakt i n de grond, z o a l s men z e d i k w i j l s z i e t v o o r d e l a n d e l i j k e h e r b e r g e n . I k duw de d e u r open e n g a b i n n e n . I k b e v i n d m i j b i j de w i j z e . E e n o u d e v r o u w o p k l o m p e n , g r o o t e n s t e r k , b e g r o e t me. N a w a t o v e r k o e t j e s e n k a l f j e s t e h e b b e n g e s p r o k e n , z e t i k haar h e t d o e l v a n m i j n bezoek u i t e e n . Een van h a a r kennissen een i n g e z e t e n e v a n h e t d o r p , M . P e e t e r s , h e e f t m i j h a a r w o n d e r e
a m -R& t 'Ana
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 8
genezingen aangeprezen. I k b e s t u d e e r g r a a g d e oude v o l k g ďż˝ . bruiken," d e zeden e n gewoonten v a n o n s p l a t t e l a n d . I k b , n sp ecia a l v a n Antwerpen gekomen om h e t n u eens t e worden m e t mezelf. Geneest deze v r o u w w e r k e l i j k o f g e n e e s t z i j n i e . I k k a n n i e t g e l o v e n i n z u l k e wonderen. M a a r d e v r o u w, g s l e pen z o a l s e l k e b o e r i n e n d i e me, g e l o o f i k , neemt v o o r e n d o k t e r d i e o p z o e k i s n a a r een g e v a l v a n o n w e t t i g e u i t o L e ning d e r geneeskunde, b e t o o n t w e i n i g medewerking: N o c h t n s wat i k n i e t k o n b e r e i k e n m e t s c h o o n p r a t e n k a n i k w e l b e e i k e n door h a a r e e r s t ĂŠ ĂŠ n , d a a r n a t w e e g l a a s j e s cognac a a n t e b i e d e n . U i t e i n d e l i j k was z e b e r e i d me t e bekennen d a t z i j z e l f , . e d u rende l a n g e j a r e n , wonden h e d g e h e e l d v a n a l l e r l e i a a r d d o o r de methode v a n d e " p i n t " , e n d i t met e e n z u l k d a n i g s u c c e d a t de d o k t e r v a n K a p e l l e n , e e n n a b i j g e l e g e n d o r p , h a d v o o r : e s t e l d haar geheim t e kopen v o o r d e som van v i j f h o n d e r d f r a n k . E n v i j f h o n d e r d f r a n k , d a t was e e n f o r t u i n o p h e t p l a t t e l a n t . En z i j h e e f t g e w e i g e r d , j a , z i j h e e f t d e moed e n d e e e r ' j k heid gehad om t e w e i g e r e n , d a a r z i j z i c h gebonden a c h t &m Hoei:: het geheim t e v e r r a d e n d a t z i j v a n d e z u s t e r v a n h a a r s hoo n vader bekomen h e e f t , e n d a t z i j s l e c h t s a a n h a a r e i g e n l i n deren z a l bekendmaken. Z i j i s e r n i e t d e e i g e n a r e s v a n , d o c h s l e c h t s d e b e w a a r s t e r. God v e r v l o e k e h a a r, a l s z i j e r m r t s j a c h e r t . E n gedurende d i t e e r s t e onderhoud v e r t r o u w d e c e w i j z e vrouw me e n k e l e b i j z o n d e r h e d e n t o e o v e r h a a r e c h t g e n o o t e n over h a a r z e l f .
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 9
J e a n - B a p t i s t e I b e n s , h a a r man, afstammend v a n e e n f a r i i l i t u i t K a p e l l e n , s t i e r f o p 1 5 september 1903. Z i j n grootmoeder Zwam z i c h t e Hoogboom v e s t i g e n . H a a r z o o n , d e v a d e r v a n Jean B a p t i s t was r i e t d e k k e r , e n Jean- B a p t i s t z e l f s c h r i j n w e r k e r en h • - r b e r g i e r. H a a r e i g e n meisjesnaam was M a r i e - C a r o l i n e H e r mans. Z i j i s geboren i n B r a s s c h a a t e n i s n u 7 0 j a a r o u d . H a a r vade: was h o u t h a n d e l a a r e n h e r b e r g i e r. S i n d s o n h e u g e l i j k e t i j d e n hebben d e v o o r o u d e r s v a n h a a r man d e z i e k e n b e h a n d e l i n g met c e " p i n t " u i t g e b a a t e n h a a r t w e e d o c h t e r s , d i e z i c h b i j h u n huwe _ijle i n Antwerpen v e s t i g d e n , hebben h e t voornemen o p hun ,beur h e t geheim u i t t e b a t e n n a h e t o v e r l i j d e n v a n hun moeder. Aihotwel z e h e t geheim r e e d s gedurende z e s e n v e e r t i g j a a r b e z i t , i s z i j s l e c h t s 36 j a a r geleden met de u i t b a t i n g ervan begonncn. Vr o e g e r kwam men v a n w i j d e n z i j d t o e g e l o p e n om z i c h te l L t e n behandelen, e n e r was a l t i j d v e e l v o l k i n d e h e r b e r g en d e zaken f l o r e e r d e n . M a a r s i n d s e n k e l e j a r e n w o r d t d e k l a n d i z i e s c h a a r s e r. Z i j v r a a g t z i c h a f o f h e t komt d o o r d a t d e zieken n i e t meer h e t z e l f d e v e r t r o u w e n hebben i n d e d o e l t r e f f e n d heid d e r b e h a n d e l i n g , o f d o o r d e k o n k u r r e n t i e w e l k e z i j d e geneesheren a a n d o e t , d e s c h a n d e l i j k e n a i j v e r e n e r g e r n i s v a n deze l a a t s t e n b i j h e t vernemen d e r verassende u i t s l a g e n w e l k e z i j bekwam, w a a r d o o r z i j v e r p l i c h t w e r d h a a r a k t i e g e b i e d t e beperken e n s l e c h t s h e n t e behandelen w e l k e h a a r n i e t v e r d a c h t voorkwamen, h e t i s t e zeggen e n k e l h e n d i e z i j z e l f kende o f d i e l a a r d o o r v r i e n d e n aanbevolen werden.
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 10
Oh t i j d , O h z e d e n ! S i n d s e n k e l e maanden r e e d s h a d z i j n i e m a n c m e e r behandeld, h a a r voorraad p o e d e r - w a n t h e t g r o t e gehein i s
: e t
poeder d a t men l a a t s m e l t e n i n h e t v o c h t v a n d e " p i n t " - w a s u i t g e p u t e n d e p o t z e l f , d e " p i n t " , l a g z o n d e r bodem o F d e b i n n e n k o e r. I n d i e n i k e c h t e r e e n h a r d n e k k i g e w o n d e h a d , w a n t z i j w i l d e n o g s t e e d s n i e t aannemen d a t i k h a a r s l e c h t s ) m e n k e l e i n l i c h t i n g e n kwam v r a g e n u i t l o u t e r n i e u w s g i e r i g h e d , d a . n moest i k m a a r e e n s t e r u g k o m e n . Z i j w a s z i n n e n s z i c h k o r : e l i n g s naar Antwerpen t e begeven, e n z o u dan p o e d e r meebrengen. Z i j was goed, z i j was m e n s e l i j k , z i j w i l d e m i j
genezen.
Ik vroeg h a a r m i j deze n i e t meer g e b r u i k t p o t te geven, m e t h e t i d e e z e t e voegen b i j d e v e r z a m e l i n g e i van het Folkloremuseum t e Antwerpen. Deze v r a a g v e r r a s t e h a .r e n z i j w e r d t e r u g w a n t r o u w i g . Wa a r v o o r ? v r o e g z e me t e r w i 1 z e opstond, h i j i s gebroken
0 0 0 0 0 0 0 0
11
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 11
K;,('ELiEN
,J
o
-
ru3• ,y�-[
k‘ik
:
/��\i
h \� •
�
, .
�
\
"
l�'�� � `����..�Ifi�h._ �-.ÿ ,��. - ' _ _ ' J
° -
P I 7
� • _ � � �
�I l
_ j � - � `
i
G
� ..î-�
l ' ›
-
-
r
.
�
u
e
-;',-,"•1—:
1.' p� NpOûBOJM
+û;�
.
i,°, \
AC H T
p
,
_
1
I 1 - -_� �_E1 ST
i t
Q
�
j
[
L
_
f
J
.114,41,
I
C.�lPi t
.r---
Ii
�_=^=:i.�,���- � �-
il ,� � `
�
��R
Í
I�.
� ' . . t T ' " � � r�.�.s.�-�.'-L``��. • y ; s ? y � � / /
p
a
•
•
'
N
. a , : x . -,c 0 SIZ=Ir S i v O ( C..
iati. 7 9 ' e
L _ .
c
�
.
.
,
'
.
�
+
'
w�,Y�oca
'
�
•
t 4 ,
w
� ` >
"•"'
�
�
�
�
A
a
'
grondp?an HCCGdCOM 1971
r
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 12
WIST U REEEX;
Dat - 3 5 0 personen g e b r u i k maakten v a n d e g e l e g e n h i d om een g e l e i d e rondgang t e maken i n d e S t . J o z e f s k r k , t i j d e n s de eeuwfeestviering van de parochie.? Dat t i j d e n s d i t z e l f d e e e u w f e e s t d e t e n t o o n s t e i l i n ; " Hoogboom v r o e g e r e n n u " z i c h mocht verheugen o p o n geveer 2000 b e z o e k e r s . Tesamen met d e g e l e i d e r o d gangen i n d e k e r k , e e n p u i k r e s u l t a a t v o o r d e e e s t . v e r w e z e n l i j k i n g v a n " HOBONIA " . F r o f i c i a t a a n d , i n r i c h t e r s , d e h e r e n De S i t t e r , M i c h e l s , Roelands e n Van Ve l t h o v e n . Dat h e t k e r k c o n c e r t t i j d e n s h e t e e u w f e e s t e e n g r o o s succes kende? D i t a l l e s t e danken aan o n s l i d d e h e r G. B o o g a e r t s , d i e z i c h i n z e t t e v o o r d e o r g a n i s a t i e r a u deze s t i j l v o l l e avond. Dat we t i j d e n s o n s bezoek a a n h e t volkskundemuseurn t . .
13
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 13
Antwerpen, e e n t w i n t i g t a l b e l a n g s t e l l e n d e n mochten v e r w e l kc ien ? - D a : e r i n d e gemeente Ekeren e e n G e m e e n t e l i j k e K u l t u u r r a a d werd o p g e r i c h t ? Onze v e r e n i g i n g w o r d t h i e r o p v e r t e g e n w o o r d i ; d d o o r o nze v o o r z i t t e r . - Da: e r na afloop van de eeuwfeestviering, volgend a r t i k e l t j 1 i n " De Koopgids " verscheen ?
er zoveel tralala t i j d e n s d e p l e c h t i g s openstelling • verkocht w e r d . H e e l d i e ceremonie- duurde 3Q minuten, h e t b e zichten van d e 1C0-jarigo romm-el a m per 5 minuten. E r w a s nochtans w e l wat t e z i e n . Opvallend b i t o n d e r d a t �c. er 1 0 0 j a a r geleden g e e n s t a n k v a n e t i ;scá r ' û ü�isaa ottomobiis o f fabrieken was. Langs d e t c ; 1 m a c r i n g a n g t e b l i j v e n , andere k a n t l i e p e n d s vrouwen t o e n werd i n « D e n Haosrlamt e e n s c h o k - alleen m e t t u n " vingertoppen e n ,neuskc-.d t e a t s t a l l i n g gehouGen o v e r toppen b l o o t . A I d e r e s t w a s z w a r e Etteren 1370 ? o a l s m e n w e e t ge-. zonde. Zelfs nog geen spannend r o k j e bearde e r d a a r n a e e n r e v o l u t i e e n of j a k j e . D a n m a a r Liever 1971 M E T 3 ts'.c'xi :-ioogbcom. Allemaal goed e n stinkauto's m a a r O O K r „ a i b i j n a . maar w i j negr:iper, n i e t waarom naaktti r n dama:�... •
Over k u i t u u r gesproken, v a s t i e t s onbekends v o o r d e s c h r i j ver van d i t a r t i k e l S
14
s
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 14
KEUREN E N POLiTiEPEGLEIVIEN T EN
Wie o n d e r o n s z o u nog n i e t d e p o L i t e r e menten v e r w e n s t hebben, wanneer h i j i n e e n o v e r v o l l e t r e n e c t r a c h t z i j n wagen t e p a r k e r e n , e e n p l a a t s j e b e m e r k t , i c h daarheen s p o e d t e n dan moet v a s t s t e l l e n , d a t p a r k e r e n d a a : verboden i s . Vr o e g e r
h o o r t men w e l z o d i k : i j l s e F, n e n
was d a t a l l e m a a l a n d e r s . H e t was v e e l g e m a k k e l i j k e r, o e n bestond d i t e n d a t n o g n i e t , e n mocht men n o g z u s ..r: O . Toch hadden o o k onze voornuder_> n e t n i _ ? : : g e m a k k e l i j k . Ook i n hun t i j d was e r h e e l w a t verboden f t u bewijze h i e r v a n meenden we d a t h e t m i s s c h i e n u t e r r e s i n t •.'n l e e r r i j k was,. de p o l i t i e r e g l e m e n t e n ( o e r e n o g Keerera g e naamd ) t e p u b l i c e r e n , d i e i n voege waren o p h e t g r o w g_>•.:i Ekeren i n 1534. - Keuren d o o r d e Dorpsheer u i t g e v a a r d i g d i n 1 5 3 4 , u t. a a n v u l l i n g e n d i e d a t e r e n v a n 154.8. ( v r i j v e r l a m d )
1-- W i e v l o e k t e n d e naam v a n God i j d e l g e b r u i k t , z L 1. �:.. worden m e t e e n b o e t e v a n 1 0 s t u i v e r s
daarcr±bc e r
h i j wassen k a a r s e n moeten o f f e r e n o f t e a n d e r e p e n i : e n tieen volbrengen. 2 - W i e a c h t e r k l a p s p r e e k t v a n e e n a n d e r, m o e t z i j n e '. herroepen e n moet i n z i j n hemd i n d e p r e c e s s i e gee naar ergens e l d e r s , d i t v o l g e n s b e s l i s s i n g v n f e penen.
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 15
- W i e t i j d e n s d e Hoogmis o f t i j d e n s h e t -sermoen i n d e _ kerk, o p h e t k e r k h o f o f o p de Dorpsplaats b l i j f t k l a p pen o f s p e l e n , l o o p t e e n b o e t e v a n 4 s t u i v e r s o p . 4 - Iemand m e t b i e r o f m e t w i j n b e g i e t e n met g e w e l d , z a l b e s t r a f t worden m e t e e n b o e t e v a n 1 0 s t u i v e r s . - H i j d i e iemand a a n v a l t , e n i n geweld s l a a t m e t d e hand of m e t d e v u i s t , o f m e t e e n p o t w e r p t , z o n d e r d a t e r nochtans b l o e d v l o e i t , k r i j g t e e n b o e t e v a n 2 0 s t u i v e r s f:
- Wanneer e r b l o e d v l o e i t b e l o o p t d e b o e t e 1 k a r o l u s gulden. - H e t t r e k k e n v a n een mes o f e e n dagge, w o r d t b e b o e t met 2 0 s t u i v e r s . - Wanneer e r b l o e d v l o e i t , d o c h d e wonde i s n i e t d i e p dan w o r d t men b e b o e t m e t 2 k a r o l u s g u l d e n s . - Wanneer h e t e c h t e r om een e r n s t i g e k w e t s u u r g a a t , b e loopt de boete 6 karolusguldens.
-0- Diegene d i e iemand met e e n p i e k a a n v a l t , b e t a a l t h i e r v o o r een' boete v a n 2 k a r o l u s g u l d e n s . .L- W i e iemand m e t s t o k k e n o f p i e k e n a a n v a l t , e n h i e r b i j bloed d o e t v l o e i e n , z o n d e r d o d e l i j k e wonden t e v e r oorzaken, w o r d t b e b o e t m e t 3 k a r o l u s g u l d e n s . 2- Wanneer men iemand v e r m i n k t , ' : 1 0 k a r o l u s g u l d e n s . :3 - Wanner d e g e k w e t s t e s t e r f t , z a l d e d a d e r g e s t r a f t worden, - l i d t e g e n k i d , e n - l i j f t e g e n l i j f d i t a l l e s m e t v e r b e u r d v e r k l a r i n g v a n a l z i j n goederen, ten v o o r d e l e v a n d e H e e r.
16
•
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 16
14- D i e g e n e d i e d e b o o g t r e k t o m o p i e m a n d t e s c h i e : o 'zonder evenwel t e s c h i e t e n , k r i j g t een b o e t e v a l i 0 karolusguldens. 15- S c h i e t m e n , d o c h z o n d e r t e r a k e n , d a n w o r d t d e > o r t , . : 20 k a r o l u s g u l d e n s . 16- S c h i e t m e n , e n men r a a k t i e m a n d , z o n d e r e c h t e r : e d ďż˝ den, e e n b o e t e v a n 4 0 k a r o l u s g u l d e n s : 17- H e t i s v e r b o d e n t e s c h i e t e n m e t b o g e n o f m e t ' i b I s s e r : " op h e t k e r k h a f , o f n a a r d e v o g e l s d i e o p d e b i e r : z i t r . c . r of o p de huizen van de Dorpsplaats. Een boete v i n 3 karolusguldens z a l worden opgelegd. 1.8- D e h e r b e r g i e r s d i e p e r s o n e n o n t v a n g e n , e n Tien w . j: o f b i e r schenken o p Zon- o f t e V i r g i l i e d a g e n , t i j d e i s d e Hoogmis o f o n d e r d e s e r m o e n e n , z u l l e n a a n d e H e . r ten b e t a l e n , 1 k a r o l u s g u l d e n , b e h a l v e w a n n e r delingen b e t r o f . 19- W i e h e y d e o f t u r f d i e h i j u i t d e gemeene w i j d e h a a l d , v e r k o o p t a a n p e r s o n e n b u i t e n E k e r e n , w o r r. b e e t _ met e e n b o e t e v a n 3 k a r o l u s g u l d e n s . 20- W i e o p h e t Z a n d a c h t e r L a n g e n H a n s h e y d e m a a i t steekt, binnen de palen, z a l een boete k r i j g e n , . . karolusgulden. 21-, p e r s o n e n v a n b u i t e n E k e r e n , d i e d e gemee ne . r o e :
c • .
bruiken v o o r hun schapen o f andere b e e s t e n , a l s z i j i e b e s l a g genomen z i j n , k r i j g e n e e n ' b o e t e v a n 2 k a o_,_ guldens. 22- E e n p e r s o o n v a n b u i t e n E k e r e n , d i e t u r f s t e e k t o f he . j e '
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 17
en d e z e w e g h a a l t o p d e v r o e n t e , z a l g e v o n n i s t w a r d e n door d e Schepenbank. 23- D i e g e n e d i e h e t w a a g t bomen t e v e l l e n o p d e " s ' H e r e n s t r a e t e " z a l v o o r d e Schepenbank d i e n e n t e v e r s c h i j n e n t e n z i j h i j " c i j n s e n " b e t a a l d è o m d e bomen t e m o g e n vellen. 24- H e t i s e e n i e d e r v e r b o d e n w a t e r l o p e n o f b e k e n t e v e r stroppen. O v e r t r e d i n g wordt beboet met 2 karolusguldens 25- D i e g e n e d i e i e m a n d a a n v a l t , s t o o t , k w e t s t o f v e r w o n d , zal d e e e r s t e k e e r b i j d e Heer " Vrede o f t Peys " maken, b i n n e n d e 2 4 u u r . D a a r n a z a l h i j b e b o e t worden m e t 3 karolusguldens. 26- M e n z a l e c h t e r g e e n " V r e d e o f t P e y s " m a k e n , m e e r d a n d r i e maal, t e l k e n s v o o r 40 dagen, e n v o o r zover h e t geen doodslag b e t r o f . 27 N i e m a n d m a g d o d e b e e s t e n l a t e n l i g g e n . H i j m o e t z e onmiddelijk d r i e v o e t d i e p begraven. Z o n i e t b e t a a l t men e e n b o e t e v a n 1 2 s t u i v e r s . 28- W i e w e i g e r t a a n d e H e e r " V r e d e o f t P e y s " t e m a k e n , t e l k e n s wanneer d e H e e r daarom v e r z o e k t , z a l a a n d e H e e r verbeuren 1 k a r o l u s g u l d e n . 29- N i e m a n d m a g s c h u r f t i g e p a a r d e n o f a n d e r e d i e r e n l a t e n l o pen o p d e s t r a e t e n o f t e g e m e e n t i w e i d e n . O v e r t r e d i n g w o r d t bestraft met 10 s t u i v e r s . 30- N i e m a n d m a g m e e r b e e s t e n o p d e gemeene w e i d e n b r e n g e n , dan h i j l a n d o f r e c h t v a n b e w e i d i n g h e e f t . Z o n i e t z a l h i j d e Heer verbeuren 1 karolusgulden.
18
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 18
31- Diegene d i e z i j n k o r e n l a a t malen b u i t e n E k e r e n , z'�c der d a t e r g e b r e k i s a a n w i n d o f zonder. noodzaak. . ( E r waren t o e n 3 windmolens t e Ekeren ) z a l v e r ) e u r e n : 1- z a k met k o r e n , e v e n t u e e l m e e r, e n daarenboven ' . k a r o lusguldens. 32- D e molenaars z u l l e n m a l e n , t e n 2 4 s t e v a t e ( d i t w i l zeggen 1 v a t meel a l s l o o n o p 2 4 v a t e n ) z o n i e t : a l l e n z i j v o o r d e V i e r s c h a a r worden g e b r a c h t . 33- Andermans hagen, s t a k e t s e l s , s t a k e n met v l e c h t w e • k , damhouten o f p l a n k e n mogen n i e t v e r w i j d e r d w o r d e t o f weggevoerd. Z o n i e t z a l men b e s t r a f t worden met e : n b o e t e van 1 k a r o l u s g u l d e n . 34- H e t i s i e d e r e e n verboden n e t t e n o f k o r v e n t e p l a t s e n i n d e watergangen o f b e k e n , om t e v i s s e n . D e n e t e n o f k o r v e n z u l l e n v e r b e u r d werden, e n men b e t a a l t d a a r b i j nog een boete van 1 karolusgulden. 35- H e t i s verboden m e t paarden o f a n d e r e d i e r e n i n e w a tergangen t e r i j d e n , z o d a t z e zouden b e v u i l d w o n e n , . aarde o f z a n d . O v e r t r e d i n g w o r d t b e s t r a f t m e t 1 ' a : . l.usgulden. 36- Niemand m a g • i n " d e r l i e d e n grachten. " v i s s e n . D d i e d i t t o c h z o u doen k r i j g t e e n b o e t e v a n L k a r . l : s gulden. 37- E l k e e n d i e s n a c h t s b i j e e n i n g e z e t e n e v a n h e t d o r o b ' n n e n d r i n g t , om a f p e r s i n g t e d o e n , z a l d o o r h e t s l < c h t o f f e r worden aangegeven b i j d e D o r p s o f f i c i e r , o f n d i _ r . m o g e l i j k d o o r h e t s l à c h t o f f e r worden gevangen, o r a a n
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 19
de O f f i c i e r t e worden v o o r g e l e i d , om g e v o n n i s t t e w o r den. 38- D e personen d i e m i s d r i j v e n hebben begaan, e n n i e t b i j machte z i j n om t e b e t a l e n , z u l l e n o p w a t e r e n b r o o d gezet worden i n d e g e v a n g e n i s , o f z i j z u l l e n v e r p l i c h t worden o p b e d e v a a r t t e gaan, a l n a a r g e l a n g z i j g e v o n n i s t worden d o o r d e V i e r s c h a a r. 39- D e b a k k e r s z u l l e n bakken v o l g e n s d e g e w i c h t e n , v a s t g e s t e l d d o o r d e S t a d Antwerpen, e n m e t meel d a t g e b Ăť i l d i s z o a l s v o o r d e b a k k e r s v a n Antwerpen g e b r u i k e l i j k i s . D e keurmeesters z u l l e n om d e 8 dagen r o n d gang maken om t e c o n t r o l e r e n . D e b a k k e r s d i e i n g e b r e k e worden gevonden, z u l l e n b e b o e t worden met 1 k a r o l u s g u l den. H e t b r o o d d a t t e l i c h t w e r d t bevonden z a l worden aangeslagen t e n behoeve v a n d e H e e r. A a n - d e keurmeest e r s z a l mĂŠn 8 s t u i v e r s d i e n e n t e b e t a l e n . 40- D e h e r b e r g i e r s d i e b i e r t a p p e n e n v e r k o p e n , z u l l e n aan d e i n w o n e r s b i e r l e v e r e n , z o l a n g deze b e t a l e n . B i j w e i g e r i n g , z a l men een b o e t e b e t a l e n v a n 2 G r o t e n Brabants. 41- Niemand mag hazen vangen o f s c h i e t e n , d o o r m i d d e l v a n p u t ten o f s t r o p p e n . E e n b o e t v a n 3 k a r o l u s g u l d e n s , w a a r van e e n k a r o l u s g u l d e n , v o o r d e a a n b r e n g e r. 42- Niemand z a l o u d e - a f s l u i t } n g e n , a n d e r e l i e d e n s h o u t o f " b e z e m r i j s " mogen weghalen, o p s t r a f f e v a n 1 k a r o l u s gulden. I n g e v a l v a n h e r h a l i n g , z a l d e d a d e r d o o r d e Vi e r s c h a a r worden g e v o n n i s t .
20
s
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 20
43- Geen e n k e l e i n w o n e r v a n E k e r e n , mag honden:.:houden cm z e jagen. E e n b o e t e v a n 2 k a r o l u s g u l d e n s . ( J a g e n was e e n t i j d v e r d r i j f d a t a l l e n t o e g e l a t e n was voor d e a d e l s t a n d . ) 44- Wanneer d e H e e r een " Enquete " v o o r s c h r i j f t , t e l e i r : l e de t o e s t a n d v a n sommige zaken b e t e r t e l e r e n k e n r e n , d a n zal i e d e r e e n gehouden z i j n h i e r o p t e antwoorden. Z o n i e t een b o e t e v a n 5 s t u i v e r s . 45- Vo l d o e t men n i e t z o n d e r r e c h t a a n e e n tweede o p r i e p , d a n bedraagt d e b o e t e 1 0 s t u i v e r s . 46- Wanneer men een d e r d e maal i n gebreke b l i j f t , z a . men veroordeeld worden. 47- Wanneer e e n i n g e z e t e n e v a n E k e r e n , e e n z a a k i n s p i n t t e ee. een a n d e r i n g e z e t e n e , b i j e e n V i e r s c h a a r b u l t e n : n e r e n , dan z a l d e e e r s t e e r t o e gehouden z i j n , e e n b o e t ? L e b e talen van 3 karolusguldens. D a a r b j j z u l l e n de g e e l d e vonnissen a l s o n g e l d i g worden beschouwd. D i t v o o r zeieer_e zulks n i e t v a n s'Hernswege i s g e s c h i e d , t e n w a r e l e â&#x153;&#x201C;_ronden o f r e n t e n waarover h e t g a a t , b u i t e n E k e re n z i n legen.,. o f d a t d e p a r t i j e n v o o r t v l u c h t i g z i j n . 48- W i e schade a a n b r e n g t a a n a k k e r s , z a l d e z e raceten : r e r den z o a l s v a s t g e s t e l d w e r d d o o r bevoegde personen. 49- D e i n w o n e r s hebben h e t r e c h t h u n b e e s t e n t e l a t e i b e waken d o o r d e " S c h u t t e r " ( s p e c i a a l h i e r v o o r ďż˝e persoon ) . Z i j z u l l e n d a a r v o o r b e t a l e n 1 G r o e n per d a g . Vo o r d e schapen i n d e w e i d e , e s t u i v e r s 50- I e d e r e e n i s e r t o e gehouden, i n z i j n b u u r t d e he>rbe..-..n.
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 21
de binnenwegen, kerkwegen, b r u g g e n , b e k e n , watergangen w a t e r s c h e i d i n g e n , d i j k e n e n dammen t e onderhouden, z o dat d e P a s t o o r met h e t H . S a ç r a m e n t , o f t e a n d e r e l i e den d r o o g t e r k e r k e zouden kunnen gaan. Wanneer iemand na v e r w i t t i g d t e z i j n , n o g i n gebreke w o r d t bevonden, dan mag d e H e e r, t e n " d o b b e l e n c o s t e " d e werken l a t e n u i t v o e r e n , t e n l a s t e van diegene d i e i n gebreke i s bevonden. "1- Wanneer e r werken d i e n e n u i t g e v o e r d t e worden a a n w e gen, h e e r b a n e n , b e k e n , watergangen e n d i j k e n , d a n z a l de Schout tesamen met d e Schepenen, e e n " kerkgebod " afkondigen, h e t w e l k b e v e e l t , o p w e l k e d a g i e d e r t e g e n over z i j n eigendom moet s t a a n . Wanneer men a f w e z i g i s , en n i e t v e r v a n g e n , d a n z u l l e n d e werken u i t g e v o e r d worden " t e n d i b b e l e n c o s t e " . 2- " A l l e s s o n d e r a r g e l i s t . D e s t ' o i r c o n d e hebben wy e l l k e onsse s e g e l e n h i e r a e n doen hangen o p den 2 7 e d a c h v a n J u l i o i n 1534.
Aanvullingen d i e dateren van 18 mei 1548. ;3- D e v o r s t e r s z i j n v e r p l i c h t z i j n e r t o e gehouden, t e zamen om de 1 4 dagen i n d e h ĂŠ y d e , e n t o t a a n d e g r e n s van Ekeren t e g a a n , om k o e i e n , p a a r d e n , s c h a p e n , ossen e n a n d e r e b e e s t e n t e vangen, d i e a a n d e " b u i t e n gesetenen"toehoren. O o k d e personen d i e men o p d e heyde o f v r o e n t e b e z i g v i n d t met t u r f t e s t e k e n o f heyde t e
22
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 22
te m a a i e n ; z a l men o p l e i d e n e n l o s g e l d v r a g e n , diarenboy�:. een b o e t e v a n 1 0 s t u i v e r s . 54- ( I n v e r b a n d met h e t stouwen v a n v e e ) 55- U i t ondervinding i s g e b l e k e n , d a t menige a r t i k e l e n de Keuren e n b r e u k e n , s l a c h t n a g e l e e f d worden. D i t o m dat v o o r de. v o r s t e r s h i e r v o o r aangewezen, g e e n i c D n i s v o o r z i e n . H e t g a a t h i e r v o o r n a m e l i j k om h e t z w e r ; , v i s e ken, a c h t e r k l a p s p r e k e n o v e r iemands e e r , t i j d e n s d e g o d s d i e n s t o e f e n i n g e n e n s'Zondags o n d e r d e H . M i s s t a a l k l a p p e n op h e t k e r k h o f , b e g i e t e n met b i e r e n w i j n , i n f e l -.eden slaan m e t hand o f v u i s t , m e t p o t t e n werpen, messe i t r e k ken, p i e k e n v e l l e n , s c h i e t e n met bogen e n m e t b u s s e n , e e n de k e r k o f n a b i j d e h u i z e n , m e t s t e n e n b a l s l a a n e l met b o l l e n werpen i n d e v e n s t e r s v a n d e k e r k , b i e r o f w i j n tappen o n d e r d e hoogmis, k o r e n b u i t e n E k e r e n l a t e i vissen i n " d e n Spranck " , e n a n d e r e s o o r t g e l i j k : breuken. H e t w o r d t a a n d e v o r s t e r s b e v o l e n , d e z e l i e vervolgen, e n aan den O f f i c i e r t e r kennis t e brerzen. De v o r s t e r s z u l l e n a l s s a l a r i s hebben, 4 s t u i v e r s , t e . b e t a l e n boven boven d e v o o r z i e n e boeten4 e n tever.-à z u ' F•�: de voorwerpen waarmede werd g e v i s t , g e s c h o t e n e n n i s t a a : . , verbeurd worden. 56- I n d i e n d e v o r s t e r s i n g e b r e k e b l i j v e n , w a t b o v e n v = r : e : d , zaken b e t r e f t , o f o o k i n d i e n z i j n i e t e l k e week h :r. n i e t hebben doorgaan, tweemaal i n d e v e e r t i e n c's2 :3, Ien z i j v e r b e u r e n , e l k e r e i s 1 0 s t u i v e r s t o t s'He_er:
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 23
behoef. I n d i e n d e v o r s t e r s w e i g e r e n , mogen z i j u i t hun a m b t w o r d e n o n t z e t . 57- D e k e u r m e e s t e r s z u l l e n p e r s o o n l i j k r o n d g a a n , e n d e gewichten wegen v a n d e v e t w a r i A r s , . v a n d e v l e e s h o u w e r s en v a n d e h a n d e l a a r s d i e p e r g e w i c h t u i t v e r k o p e n , o p dat e e n i e d e r i n Ekeren z i j n r e c h t v a a r d i g g e w i c h t hebbe op s t r a f v a n 2 0 s t u i v e r s t e n s ' H e r e n s b e h o e f , e n t e n voordele van de keurmeesters 8 s t u i v e r s + de gewichten. 58- I n d i e n d e m a t e n d i e v o o r n a t t e w a r e n , a l s b i e r , w i j n , olie , smout, a z i j n en dergelijke n i e t voldoen, z u l l e n de v e t w a r i ĂŤ r s , d e t a p p e r s e n d e h e r b e r g i e r s , v e r beuren 2 0 s t u i v e r s , t o t s ' H e r e n s b e h o e f , e n t e n v o o r dele van de keurmeesters, d e maten en gewichten met daarenboven n o g 8 s t u i v e r s . 59- D e k e u r m e e s t e r s d i e d o o r d e H e e r e n d o o r d e W e t w o r d e n . g e o r d o n e e r d , z u l l e n n i e t mogen w e i g e r e n , o p s t r a f van 2 0 s t u i v e r s . 60- D e k e u r m e e s t e r s z i j n e r t o e g e h o u d e n a l l e v e e r t i e n d a gen, e e n m a a l r o n d t e g a a n . 61- D i e g e n e d i e z i j n n e r i n g l i e t , o m d e k e u r e s w i l l e , z a l b i n n e n h e t j a a r d e z e l f d e n e r i n g n e t mogen h e r nemen b i n n e n E k e r e n . 62- D i e g e n e d i e n i e t v a n d e a a l m o e z e n , e n n i e t v a n d e n H. G e e s t l e e f t ( t o e n d e r t i j d e e n s o o r t a r m e n b e s t u u r ) en b e t r a p t w o r d t m e t h o u t t e r a p e n , a l s o o k h i j d i e van a a l m o e z e n l e e f t , e n e n i g e a f s l u i t i n g e n a f b r e e k t , oude w i l g e n o f a n d e r g r o e n h o u t m e t s n o e i m e s , b i j l o f
24
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 24
antiar t u i g a f h a k t , mutsaard,. kneppei.hout, g e z a a i d b e r d . tenen banden,tenen v l e c h t w e r k o f d r o g e d a k r o e d e r, e n a l l e s geladen h e e f t , o f b e z i g .is t e l a d e n , z a l c o u r du v o r s e r gevangen genomen worden, e n o p w a t e r e n t r o o p g e zet worden 1 4 dagen l a n g , om v e r d e r g e s t r a f t t e door d e Schepenen, t o t v o o r b e e l d v a n d e anderen. Wanneer iemand v a n d e r g e l i j k v o o r v a l w o r d t aangeklaagd l a l e r h u iszoeki ng worden gehouden. 63- Personen v a n b i n n e n e n b u i t e n Ekeren z u l l e n t e i k e r e n geen h u i s mogen v e r h u r e n waarmee h e t D o r p o f d e "..Ges:_ enige l a s t zoude kunnen hebben. Wanneer d i t t o c ` m o e e t gebeuren, z a l d e k w e s t i e u z e v e r h u u r d e r met eigen m ' i d e e i e de l a s t a a n h e t Dorp o f d e H.Geest aangedaan moEtcn vergoeden. B e h a l v e wanneer d e h u u r d e r daar•.'oor g e s t e l d a a n d e v e r h u u r d e r. 64- D e D o r p s o f f i c i e r mag v a n n u a f n i e t z o l i _ c r : t e l i : . : n o g e l e i d e geven aan e e n d o o d s l a g e r, t e n w a r e h e t f E ír. vverschoonbaar zoude z i j n . D i t t e n e i n d e d a a r d o o r ge En c zorgen. Desgevallend, zaL h e t g e l e i d e doen v o r d e r den. 65- I n d i e n iemand e e n werkman h u u r t met wagen e n p a a r d e n , o f a l l e e n e n wanneer deze n i e t i n d i e n s t k o m t z c a l s h ; b e l o o f d e , d a n mag d e h u u r d e r e e n a n d e r persoon a �r.st��_... ' ' en z o h i j meer t o o n dan a a n d e e e r s t e d i e n t t e z e v e n , zal d e e e r s t e d e schade moeten b e t a l e n , z o n d e r E l i e haal t e kunnen doen g e l d e n .
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 25
66- W i e e v e r d e O f f i c i e r e n , Schepenen e n Gezworenen v a n het D o r p kwaad s p r e e k t t e r z a k e v a n h u n a m b t s p l i c h t e n o f h e n b e d r e i g t m e t w o o r d e n â&#x20AC;˘ o f daden, z a l v e r b e u r e n 6 k a r o l u s g u l d e n s t o t s ' Herens b e h o e f . 57- W i e e e n i n g e z e t e n e d r e i g t t e s l a a n o f a n d e r z i n s t e m i s doen, z a l v e r b e u r e n 2 k a r o l u s g u l d e n , t e l k e n s d i t g e beurt, o f b l i j k e n kan. 58- D e b o e t e n h i e r v o o r g e s t e l d o p 3 0 s t u i v e r s , z u l l e n voortaan vermeerderd worden t o t 2 k a r o l u s g u l d e n . 59- A l d e voorgaande p u n t e n d i e n e n d o o r onze Drossaard Schout, Schepenen e n I n g e z t e n e n v a n E k e r e n , v a n n u a f onderhouden, z o a l s d i t geschiedde w a t d e v o o r gaande O r d o n n a n t i e v a n 1534 b e t r e f t . De H e e r v a n E k e r e n , n u e n i n d e t o e k o m s t , b e h o u d t z i c h h e t r e c h t v o o r d e Keuren t e i n t e r p r e t t e r e n , te v e r a n d e r e n , a a n t e v u l l e n o f i n t e k o r t e n , wanneer zulks l a t e r t e r w i l l e v a n d e d u i d e l i j k h e i d o f t o t meer welzijn zou nodig b l i j k e n . Waarvan oorkonde o p 1 8 Mey 1 5 4 8 , i n p r e s e n t i e v a n d e Graaf v a n H o o g s t ( a e t e n .
26
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 26
Onze l a t e r e p o l i t i e r e g l e m e n t e n z i j n i n z e k e r e z i n dF v o c - : t zetting van onze dorpskeuren. B i j v e r g e l i j k i n g kan non z u l k s vaststellen. Z o bijvoorbeeld verbieden de keuren docr a r t . i 7 h e t s c h i e t e n m e t b o g e n o f m e t b u s s e n ( = g e w e r e n ) C D b e t k e'e hof, e n z . t e r w i j l h e t Ekerse p o l i t i e r e g l e m e n t van 1834 i n z i a r t i k e l 2 0 h e t s p e l m e t d e k o l f , h e t s c h i e t e n m e t v t erwapens en m e t b o g e n v e r b i e d t o p s t r a t e n e n w e g e n . I n a r t i k e l 3 0 h a n delen d e keuren o v e r h e t r e c h t v a n beweiding v o o r de d i e r e n t e r w i j l a r t . 6 8 v . h p o l i t i e r e g l e m e n t eveneens h e t r e c h t van p a c h t e n b e w e i d i n g b e t r e f t . M e e r d e r e b e p a l i n g e n v a n i e k e u r. : : : v o o r z i e n m a a t r e g e l e n om h e t g o e d e n r u s t i g v e r l o p e n : a n
g e ,:-
dienstoefeningen t e verzekeren. A r t . 7 5 van h e t poli=iereglt:ment b e o o g t h e t z e l f d e d o e l . I n o n z e h u i d i g e p o l i t i e r ? g i e t e n t . . : : kan men n o g m i n O f m e e r e e n w e e r s p i e g e l i n g v i n d e n v a l d e maatregelen v o o r r u s t e n o r d e u i t d e oude d o r p s k e u r e l . H e t i . echter b e g r i j p e l i j k dat de h u i d i g e tijdsomstandighed n , aangepaste v o o r s c h r i f t e n v e r e i s e n . Bovendien werden o o k t a l van z a k e n g e r e g e l d e n o p p u n t g e s t e l d l a n g s w e t t e n e : b e s l u i ten v a n h o g e r e i n s t a n t i e s .
V. V geraadpleegde bronnen: R.A a n t w e r p e n "Op d e d r e m p e l v a n d e p o l d e r " v a n F r . B r e s s e l e c r s e n uitgegeven d o o r Davidsfonds Ekeren.
27
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 27
INHOUD
� í � —_ . _.--=
e•"'
� e -��+�,�•-�s:
Blz.
1
- 2
Kennismaking 5
Statuten
5
6
Vanwaar komt o n s w a p e n s c h i l d
7
- 11
De k w a k z a l f s t e r v a n Hoogboom Plan v a n Hoogboom
12 13 - 1 4
:
Wist u r e e d s ?
15 - 2 7
Keuren e n p o l i t i e r e g l e m e n t e n
28
Inhoudsopgave
2t _ - • 1 1 1 ! "
r
•
-
•
_
Hobonia - 1ste jaargang - nr. 1 - januari 1972 - p. 28