H0B0N IA KULTURELE
HEEMKRING
HOOGBOOM
u i t n o d i g i n g : D I A - e n KLANKSPEL zondag 12 maart om 19.30 u . St. - Jozefskerk Hoogboom
"SOLDATENGRAVEN 1939 - 1945 "
George E. SPITTAEL i n k o m : GRATIS
H O B O 1V 1 A culturele heemkring hoogboom
ontstaan i n 1971 REALISATIES: • -vlassering" v i d parochiekerk en omgeving
• uitgave—historische schets v a n hoogboom
• verscheidene k u n s t —en heemkundige tentoonstellingen ACTIVITEITEN: • geleide stadswandelingen e n museahezoeken • theatervoorstellingen • dia— en voordrachtavonden driemaandelijks heemkundig tijdschrift Wenst U l i d t e w o r d e n ? - S t o r t d a n 1 5 0 F . l i d g e l d op r e k . G e n . B a n k n r . 2 2 0 - 0 3 7 5 7 3 3 - 8 8 , o f b e z o r g bij: Paul Arren - Antverpiastraat 9, Ekeren Harry De S i t t e r - Uredel.aan 6 0 , E k e r e n Raymond R o e l a n d s - l i r e d e l a a n 2 4 , E k e r e n Wa l t e r S e g e r s - CaTpanulalaan 5 , E k e r e n
SOLDATEN6RAIIEN 1 9 3 9 - 1945
HET LEVENSWERK V A N G E O R G E E . S P I T TA E L
Beklemmend e n p i j n l i j k i s d e a a n b l i k v a n e e n s o l d a t e n k e r k h o f ; de e i n d e l o z e w i t t e o f g r a u w e z e r k j e s , d e v e l e n a a m l o z e d o d e n , de o n n o e m l i j k e s m a r t o m z o v e e l j o n g e l e v e n s d i e s n e u v e l d e n opdat w i j i n v r e d e zouden kunnen l e v e n . " A S o l d i e r o f t h e G r e a t Wa r - Known u n t o God " s t a a t o p d i t witte grafzerkje t e r w i j l i n het g r i j z e zerkje " Ein Soldat " werd g e b e i t e l d . T w e e o n b e k e n d e n d i e h u n v a d e r l a n d d i e n d e n z i j n nu, i n d e d o o d g e l i j k . W a n t h i e r w o r d t e r g e e n v e r s c h i l m e e r gemaakt i n n a t i o n a l i t e i t , i n " g o e d e n " o f " s l e c h t e n " . Gewoon m a a r t w e e s o l d a t e n d i e w e r e l d o o r l o g I I n i e t k u n n e n n a v e r t e l l e n . Jongens misschien nog, v a n een j a a r o f a c h t t i e n , voor w i e h e t l e v e n e i g e n l i j k nog moest beginnen, p l o t s e l i n g weggerukt, e n m e t h e n v e l e a n d e r e n . D e t o l d i e d e mens m o e s t betalen v o o r 1939 - 1945 was z e e r hoog. A l l e e n i n Europa v i e len 5 2 m i l j o e n mensenlevens t e b e t r e u r e n , b u r g e r s e n m i l i t a i ren. En a l l e e n i n Europa staan o n t e l b a r e soldatenkerkhoven deze o o r l o g a a n t e k l a g e n . H e l e r i j e n d e z e l f d e k r u i s j e s d i e a l s opgeheven v i n g e r s d e o n z i n v a n d e o o r l o g a a n w i j z e n . I n a l deze g r a v e n r u s t n i e t e e n v r i e n d o f e e n v i j a n d , m a a r g e w o o n een m e n s d i e t é v r o e g s t i e r f . Soldatengraven w i j z e n n a a r de v r e d e ! D i t i s i n de e e r s t e p l a a t s de b o o d s c h a p d i e G e o r g e E . S p i t t a e l w i l b r e n g e n : b e h o u d d e v r e de! E n i n d e z e w a a r s c h u w i n g i s h i j v o l l e d i g g e s l a a g d . W a n t iedereen d i e kennismaakt met z i j n unieke verzameling moet z i c h wel b e z i n n e n . HOE H E T BEGON Zoals v e l e m e n s e l i j k e r e a l i s a t i e s van wereldformaat begon h e t v o o r G e o r g e S p i t t a e l o o k e e n v o u d i g , m e e r a l s e e n t o e v a l . To e n de D u i t s e r s z i c h k l a a r m a a k t e n v o o r d e a a n v a l o p E e k l o , i n m e i 1940, w e r d d e s t a d o n t r u i m d . O o k d e f a m i l i e S p i t t a e l , m e t d e toen v i j f t i e n j a r i g e George, s l o o t z i c h aan b i j d e kolonne vluchters v o o r h e t naderende oorlogsgeweld. Doordat z e s t e e d s moesten o p z i j s p r i n g e n v o o r g e m o t o r i s e e r d e s o l d a t e b e s l o t e n ze d e h o o f d w e g t e v e r l a t e n . O p e e n s m a l w e g g e t j e i n B a s S - e l d e werden z e t e g e n g e h o u d e n d o o r e e n D u i t s e s c h i l d w a c h t . E n k e l e meters v a n h e n v a n d a a n s t o n d e n e e n h a n d v o l D u i t s e r s g e v a l l e n strijdmakkers t e begraven. Onder h e t zingen van " I c h h a t t ' eimen K a m e r a d " w e r d e n i n e e n g r o t e k u i l d e l i c h a m e n v a n z e ven D u i t s e r s . . . e n 5 B e l g e n n e e r g e l a t e n . G e o r g e s t o n d d i t o n w e z e n l i j k e t a f e r e e l m e t o p e n mond t e b e k i j k e n e n k o n h e t n i e t v e r w e r k e n . H i e r werden D u i t s e e n B e l g i s c h e s o l d a t e n samen in één g r a f gelegd, a l s broeders.
—1 —
E e r s t hadden z e mekaar b e v o c h t e n , w a r e n z i j , p r i n c i p i e e l , e l kaars v i j a n d e n geweest e n i n d e d o o d b l e e k e r geen v e r s c h i l meer t e b e s t a a n . E r w e r d geen o n d e r s c h e i d meer gemaakt t u s s e n v r i e n d o f v i j a n d , d e D u i t s e e n B e l g i s c h e gesneuvelden werden met d e z e l f d e e e r b e t u i g i n g e n n a a s t • mekaar i n h e t g r a f g e l e g d . Deze g e b e u r t e n i s , w a a r v a n George S p i t t a e l g e t u i g e w a s , z o u hem a l t i j d b i j b l i j v e n . George w e r d i n 1943 a m b u l a n c i e r b i j h e t B e l g i s c h e Rode K r u i s en z a g n o g v e e l meer g e s n e u v e l d e s o l d a t e n . J o n g e n s d i e amper een p a a r j a a r o u d e r w a r e n d a n h i j z e l f , D u i t s e r s e n B e l g e n , Engelsen e n Canadezen h i e l p h i j mee b e g r a v e n . A l l e n samen i n één g r o o t g r a f . B i j d e b e v r i j d i n g l i e t George z i c h a l s o o r l o g s v r i j w i l l i g e r i n l i j v e n b i j d e " F i r s t B e l g i a n Pioneer Group" van h e t Tweede B r i t s e L e g e r. V i a N e d e r l a n d kwam h i j i n H a m burg t e r e c h t a l s e e r s t e s e r g e a n t - m a j o o r. O n m i d d e l l i j k n a d e d e m o b i l i s a t i e s c h r e e f George S p i t t a e l n a a r de p a s t o o r v a n H e n d r i k k a p e l l e ( H e n r i - C h a p e l l e ) w a a r h i j i n oktober ' 4 5 gekazerneerd was. H i j v r o e g een f o t o van h e t Amer i k a a n s e o o r l o g s k e r k h o f , w a a r 1 7 . 3 2 0 Amerikanen e e n l a a t s t e r u s t p l a a t s vonden. H i j s c h r e e f n a a r d e burgemeester van B a s togne om i n l i c h t i n g e n o v e r g e n e r a a l P a t t o n , d e Amerikaanse verliezen i n h e t zgn. von Rundstedtoffensief, de soldaten graven t e r p l a a t s e . H i j s c h r e e f n a a r d e a b t v a n h e t k l o o s t e r van Monte C a s i n o w a a r e e n h e r o ï s c h e s t r i j d h a d p l a a t s g e h a d . De a n t w o o r d e n d i e h i j k r e e g , e n n o g meer i n f o r m a t i e d i e hem werd b e z o r g d , moedigden hem a a n om v e r d e r t e d o e n . E n h i j s c h r e e f weer b r i e v e n , i n d e j a r e n d i e v o l g d e n z u l l e n h e t e r meer d a n 30000 worden, n a a r o v e r a l t e r w e r e l d . VREDESAPOSTEL Misschien was h e t i n d e n b e g i n n e e e n i e t w a t vreemde " hobby " , maar d a t w o o r d g l e e d a l v l u g weg i n w a t t o t e e n t a a k u i t g r o e i de m e t e e n i n h o u d d i e d e d i e p s t e b e t r a c h t i n g v a n h e t m e n s z i j n benadert: met elkaar i n vrede leven. Het a r c h i e f v a n d e " v e r z a m e l a a r u i t E e k l o " b l e e f maar g r o e i en. M e t v e r s c h i l l e n d e mensen e n hoge i n s t a n t i e s o n t w i k k e l d e z i c h e e n b l i j v e n d e b r i e f w i s s e l i n g e n werden v e l e i n t e r e s s a n t e gegevens e n i n f o r m a t i e s u i t g e w i s s e l d . To e n George h e t z i c h kon v e r o o r l o v e n begon h i j E u r o p a a f t e r e i z e n . H i j b e z o c h t a l l e m i l i t a i r e k e r k h o v e n v a n P o r t u g a l t o t F i n l a n d , v a n Rus.:land t o t d e normandische k u s t e n h i j was t e g a s t b i j d e b e l a n g r i j k s t e b e v e l h e b b e r s u i t 1939-1945 u i t b e i d e kampen. Overal w e r d z i j n v e r z a m e l i n g g e p r e z e n e n a a n g e v u l d e n ❑p k o r t e t i j d was h i j i n h e t b e z i t v a n meer d a n 1 0 . 0 0 0 u n i e k e f o t o ' s , meer d a n 3000 d i a ' s e n h i e l d h i j z e l f e e n g u l d e n b o e k b i j . D i t gulden boek b e v a t o.m. v e l e u i t i n g e n van waardering v o o r z i j n levenswerk, vastgelegd i n brieven van president Eisen hower v a n A m e r i k a , p r e m i e r T i t o v a n J o e g o s l a v i ë , d e k o n i n g e n Boudewijn e n L e o p o l d I I I v a n B e l g i ë , k o n i n g B h u m i b o l v a n T h a i l a n d e n s . , m a a r o o k v a n e e n massa g e n e r a a l s , m a a r s c h a l k e n en o p p e r b e v e l h e b b e r s z o a l s D o u g l a s Mc A r t h u r , George M a r s h a l l , —2 —
Omer B r a d l e y , L o r d M o u n t b a t t o n o f B u r m a , L o r d A l e x a n d e r o f T u n i s , " N u t s " M c A u l i f f e , A l p h o n s e J u i n , O t t o Wuge, K u r t S t u d e n t , C l a r k , _ A u c h i n l e k , Weygand, P i r o n e n noem maar o p . Ook i s . h i j i n h e t b e z i t v a n e e n a l b u m w a a r i n z i c h e e n e n o r m e r e e k s f o t o -'s e n d o k u m e n t e n b e v i n d e n d i e o n d e r t e k e n d w e r d e n door a l l e 'L o o r l o g s h e l d e n " . E n w a t d a a r i n v o o r George S p i t t a e l van belang i s , i s de betekenis d i e deze handtekeningen voor d e g e s c h i e d e n i s hebben. Want met e e n z e l f d e handtekening h e e f t b . v . g e n e r a a l Douglas Mc A r t h u r e e n e i n d gemaakt aan d e Japans - A m e r i k a a n s e o o r l o g . Zo b e z i t h i j o o k d e b r i e f d i e g e n e r a a l P a t t o n d e l a a t s t e k e r s t dag d a t h i j o p A m e r i k a a n s e b o d e m v e r t o e f d e n a a r z i j n e c h t g e n o t e z o n d . G e n e r a a l P a t t o n k w a m ❑m h e t l e v e n i n 1 9 4 5 d o o r e e n a u t o - o n g e v a l . D e b r i e f w e r d d o o r z i j n weduwe a a n G e o r g e S p i t t a e l gezonden e n z o k r e e g h i j een benijdenswaardige c o l l e c t i e b i j e l k a a r. E e n A m e r i k a a n s e v a d e r b e z o r g d e hem d e " S t a r s a n d Stripes " - de Amerikaanse v l a g - d i e a l s l i j k k l e e d werd g e b r u i k t b i j de b e g r a f e n i s van z i j n gesneuvelde zoon. E r werden een m a s s a r e l i e k e n , m e d a i l l e s e n o n d e r s c h e i d i n g e n , v a n d e b e roemdste g e n e r a a l s t o t d e gewoonste s o l d a a t , n a a r hem g e s t u u r d . I n 1 9 7 2 k o m t e e n man a a n z i j n h u i s a a n b e l l e n d i e s p e c i a a l u i t Canada w a s g e k o m e n . H i j b r a c h t h e t z i l v e r k r u i s v a n z i j n g e sneuvelde v a d e r a l s dank v o o r a l l e s w a t George v o o r d e Canadese g e s n e u v e l d e n h a d g e d a a n . G e o r g e k r e e g v a n D u i t s e e n N i e u w Zeelandse moeders r e l i e k e n v a n h u n gesneuvelde z o o n s , v a n O o s t e n r i j k e r s , Fransen, Engelsen en Vlamingen... . Er w a s o o k n o g d e p r a c t i s c h e k a n t v a n S p i t t a e l s b i j n a o n u i t p u t t e l i j k a r c h i e f m a t e r i a a l . Samen m e t d e i n d e l o o p d e r j a r e n opgebouwde r e l a t i e s i n b i n n e n - e n b u i t e n l a n d h e e f t z i j n w e r k b i j v e e l echtgenoten en moeders, b r o e r s en zussen, d e t r o o s t van d e z e k e r h e i d g e g e v e n . W a n t G e o r g e b e z o c h t n i e t a l l e e n soldatenkerkhoven. Daar waar e r enige mogelijkheid bestond ging h i j t r a c h t e n a c h t e r d e i d e n t i t e i t t e komen v a n d e s o l d a ten d i e a l s " onbekend " werden begraven. Door d e v e l e i n l i c h t i n g e n d i e e e n ❑ o s t - D u i t s e m o e d e r h e m k o n verstrekken o v e r haar zoon kon George, met de h u l p van de D u i t se O o r l o g o g r a v e n s t i c h t i n g , d i e n s g r a f t e r u g v i n d e n . D e j o n g e soldaat was, samen met z e s andere j o n g e n s , i n een v l i e g t u i g neergestortneergestort e n d a a r o m w e r d e n z e a l l e z e s i n é é n g r a f g e l e g d . Op d e b e g r a a f p l a a t s v a n L o m m e l , w a a r 4 0 . 0 0 0 D u i t s e r s b e g r a v e n l i g g e n , k o n George d i t g r a f t e r u g v i n d e n e n d o o r de a a n w i j z i n gen v a n d e m o e d e r k o n d e n o o k d e a n d e r e g e s n e u v e l d e n v a n d i t vliegtuigongeluk geïdentificeerd worden. Zo z i j n e r n o g t i e n t a l l e n g e l i j k a a r d i g e v e r h a l e n . V a n b . v . h e t .Joertje d a t hem t h u i s k o m t opzoeken om e e n b e k e n t e n i s t e d o e n . Tijden., d e o o r l o g h a d h i j i n z i j n a k k e r e e n D u i t s e s o l d a a t o e graven. Omdat h i j bang was hiermee l a s t t e z u l l e n k r i j g e n had h i j h e t n u o i t aan iemand v e r t e l d . N u v e r t e l t h i j h e t aan George S p i t t a e l , d i e o n m i d d e l l i j k o p d e a a n g e w e z e n p l a a t s g a a t graven, e n d o o r h e t v i n d e n v a n e e n n a a m p l a a t j e b i j h e t mensel i j k s k e l e t weer een oorlogsvermiste minder maakt. —3 —
In S i n t - L a u r e i n s was een E n g e l s v l i e g t u i g n e e r g e s t o r t d a t zich d i e p de grand had i n geboord. De Duitsers borgen d r i e slachtoffers, maar b i j h e t ophijsen.•van h e t v l i e g t u i g z a gen z e h e t l i c h a a m v a n e e n v i e r d e m a n a a n h e t v l i e g t u i g v a s t z i t t e n . A l l e s werd neergelaten, o o k h e t lichaam van de p i l o o t , en m e t a a r d e t o e g e d e k t . N a d e o o r l o g w a s h e t v o o r v a l v e r g e ten, maar George had d e f o t o e n h e t naamplaatje van d e v e r miste v l i e g e n i e r. Op de p l a a t s waar h e t v l i e g t u i g en de p i l o o t rusten werd door de f a m i l i e van de B r i t een k r u i s opgericht. BUITENLANDSE ERKENNING Op a a n d r i n g e n v a n d e k u n s t h i s t o r i c u s d r . F r i t z D e b u s , é é n d e r b e l a n g r i j k s t e medewerkers v a n d e " Vo l k s b u n d Deutsche K r i e g s grdberfürsorge " , d i e vond d a t z u l k een " verzameling " moest t e n t o o n g e s t e l d worden, bouwde George z i j n e e r s t e merkwaardige e x p o s i t i e " Soldatengraven 1939 - 1945 ❑ v e r de gehele w e r e l d " . Deze t e n t o o n s t e l l i n g i n d e G e n t s e u n i v e r s i t e i t o p 1 1 n o v e m b e r 1958 z o u n i e t d e e n i g e b l i j v e n . Wanneer d e D u i t s e O o r l o g s g r a v e n d i e n s t e n k e l e m a a n d e n l a t e r haar v e e r t i g s t e v e r j a a r d a g v i e r d e w e r d George n a a r W e s t - B e r l i j n gevraagd.Hij v e r t e l d e op een p e r s c o n f e r e n t i e , i n de Kongres halle aldaar, ❑ver z i j n levenswerk en de Duitse kranten, r a d i o en T . U . b e s t e e d d e n v e e l a a n d a c h t a a n w a t z i j n o e m d e n " e e n merkwaardige V l a m i n g d i e o p z i j n e e n t j e ' s w e r e l d s meest v o l ledige ❑orlogsgravendokumentatie had samengesteld " . En d i t was z o m a a r g=en t e n t o o n s t e l l i n g z o a l s e r t w a a l f g a a n i n e e n d o z i j n . Want d e i n h u l d i g i n g gebeurde d o o r burgemeester W i l l y Brandt, d e l a t e r e b o n d s k a n s e l i e r. De R o y a l B r i t i s h L e g i o n v r o e g d e v e r z a m e l i n g n a a r L o n d e n , n a d i e n kwamen K a s s e l ( D u i t s l a n d ) , A r n h e m ( N e d e r l a n d ) e n L i n z ( O o s t e n r i j k ) a a n d e b e u r t . Wenen n o d i g d e G e o r g e t w e e k e e r u i t en d e t w e e d e k e e r ❑ n t v i n g h i j i n d e O o s t e n r i j k s e h o o f d s t a d , van v e l d m a a r s c h a l k K l e p s c h - K i r c h n e r , h e t O o s t e n r i j k s e " E h r e n kreuz 1 . K l a s s e " . En m e n g i n g v a n d e v e r o n d e r s t e l l i n g u i t d a t G e o r g e S p i t t a e l , die t o c h o v e r a l i n h e t b u i t e n l a n d gehuldigd werd met z i j n l e venswerk, i n e i g e n l a n d t o c h w e l een n a t i o n a l e beroemdheid z o u moeten z i j n . M a a r w a t z i j n e i g e n z o o n b e t r e f t k o m t B e l g i ë t o c h weer e e n s a c h t e r n a h i n k e n . M e n s c h r o k e e r s t i n E e k l o , G e o r g e ' s eigen s t a d , v a n a l d i e b u i t e n l a n d s e h u l d e , e n e r werd d i r e c t werk g e m a a k t om d e v e r z a m e l i n g a a n d e b e l a n g s t e l l e n d e t e t o n e n . M i n i s t e r v a n s t a a t Omer Va n A u d e n h o v e h a a l d e G e o r g e n a a r D i e s t waar e e n p a s s e n d e v i e r i n g ❑ p h e t s t a d h u i s d o o r g i n g , e n t i j d e n s de P a a s v a k a n t i e v a n 1 9 7 6 w e r d G e o r g e i n E e k l o g e h u l d i g d d o o r vele t i e n t a l l e n prominenten. Onder d e aanwezigen o p z i j n t e n t o o n s t e l l i n g : M i n i s t e r v a n Nederlandse K u l t u u r R i k a De B a c k e r, Gouverneur De K i n d e r , G e n e r a a l D o n a l d s o n v a n " T h e A m e r i c a n B a t t l e Monuments Commission " , e n a f g e v a a r d i g d e n v a n d e " Commonwealth Wa r G r a v e s C o m m i s s i o n " , d e " Vo l k s b u n d D e u t s c h e Kriegsgrëberfürsorge " , d e " Nedrelandse Oorlogsgravensticht i n g " , " L e Souvenir F r a n ç a i s " , h e t O o s t e n r i j k s e " Schwarzes Kreuz " , h e t " C o m m i s s a r i a t o G e n e r a l e Onoranze C a d u t i i n G u e r r a " e n " Y a d Va s e m " u i t I s r a ë l , n a a s t v e r t e g e n w o o r d i g e r s —4 —
"SOLDATENGRAV NETLEVENSWERK v a M.M.V. h e t
g e m e n g d z a n g k o o r - RORATE
GILBERT S C H I J V E N S
INGERICHT d o o r H O B O N I A
(
-
trompet
Culturele H
ozondag 12 maart 1978 ekeren -, DIA— en KLANKSPEL
AANVANG
.3
N1939 - 1945 " nGEORGE SPITTAEL (inleiding)
(slot)
iemkring Hoogboom )
INDEst.-jozefskerk
TE
hoogboom 400 beelden op g r o o t scherm 5 m x 5 m )
C
U .
I
N
K
O
M
G r a t i s
van d e F r a n s e , C a n a d e s e , R u s s i s c h e e n a n d e r e a m b a s s a d e s . Inmiddels h a d George, u i t d e duizenden d i a ' s waarover h i j beschikt, e e n unieke diamontage van 400 beelden gemaakt. Een t r i e s t e r e i s l a n g s s o l d a t e n k e r k h o v e n i n 8 0 l a n d e n . Va n g r a f naar g r a f . E e n a a n g r i j p e n d document d a t een e c h t e k r e e t n a a r vrede i n h o u d t . Deze d i a m c n t a g e w e r d e n k e l e m a l e n g e v r a a g d i n s c h o l e n , v o o r enkel p r i v é - o r g a n i s a t i e s v e r t o o n d , maar op d e meeste p l a a t s e n van ❑ n s l a n d b l e e f G e o r g e d e n o b e l e o n b e k e n d e . A l h o e w e l h i j i n het b u i t e n l a n d a l e e n naam m e t k l a n k h e e f t w o r d t h i j i n d e g r o te s t e d e n van B e l g i ë n o o i t u i t g e n o d i g d . George z e g t h e t m e t e e n z e k e r e e m o t i e i n z i j n s t e m . E n d a t b e grijpen we! H i j b e s c h i k t o v e r de v o l l e d i g s t e verzameling s o l datenkerkhoven t e r w e r e l d , w e r d i n h e t b u i t e n l a n d i n g e l e i d door beroemde h i s t o r i c i e n p r o f e s s o r e n , m a a r n o g s t e e d s n i e t gevraagd i n B r u s s e l , A n t w e r p e n o f a n d e r e g r o t e B e l g i s c h e s t e d e n TWEE HOOGTEPUNTEN ❑p 4 j u n i 1 9 7 7 o n t v i n g G e o r g e S p i t t a e l i n h e t Z e e u w s v l a a m s e s t a d j e Ve e r e d e V i s s e r - N e e r l a n d i a p r i j s 1976 " v o o r h e t b e v o r deren v a n d e g e d a c h t e v a n w e r e l d v r e d e e n v e r z o e n i n g " . Visser-Neerlandiaprijzen werden u i t g e r e i k t i n u i t v o e r i n g van het t e s t a m e n t v a n M. Herman V i s s e r ( A m e r s f o o r t 1872 - Vo o r s t ' 4 3 ) rechtsgeleerde en auteur van enkele psychologische werken. De h e l f t v a n z i j n f o r t u i n l i e t m e e s t e r V i s s e r n a a a n h e t " A l gemeen N e d e r l a n d s V e r b o n d " , m e t z e t e l t e D e n H a a g . I e d e r j a a r worden e e n a a n t a l k a n d i d a t u r e n o n d e r z o c h t e n d e g e l a u w e r d e n krijgen een p r i j s en een oorkonde overhandigd. P r o f . D r . W i l f r i e d Dumon v a n d e L e u v e n s e u n i v e r s i t e i t d r o e g George S p i t t a e l v o o r a l s l a u r e a a t i n d e k a t e g o r i e v o o r p e r s o o n l i j k e verdiensten.Na h e t g e b r u i k e l i j k e onderzoek naar de g e grondheid van d i e v o o r d r a c h t d o o r Renaat Roels, v o o r z i t t e r v a n de " L o d e w i j k D e R a e t s t i c h t i n g " e n D r . P . H . J o n g b l o e t , w e r d d e op 1 3 a u g u s t u s 1 9 2 4 g e b o r e n E e k l o n a a r G e o r g e S p i t t a e l d e V i s s e r Neerlandiaprijs overhandigd. Een hoogtepunt i n het levenswerk van G e o r g e w a a r i n h i j o p e e n o n g e w o n e m a n i e r d e m e n s c e n t r a a l s t e l t i n h e t beschamendste h o o f d s t u k v a n z i j n g e s c h i e d e n i s : d e oorlog. Een t w e e d e h o o g t e p u n t v o o r G e o r g e S p i t t a e l i s d e u i t g a v e v a n z i j n boek over de s t r i j d rond Eeklo. I n de loop van a l d i e j a ren h a d George z o v e e l m a t e r i a a l verzameld d a t h e t i n e e n b o e k moest w o r d e n v a s t g e l e g d . H i j v e r z a m e l d e , m e t d e p i j n l i j k e n a u w k e u r i g h e i d hem e i g e n , a l l e v i n d b a r e m a t e r i a a l o v e r d e " m e i d a gen 1 9 4 0 " . H i j b e s t u d e e r d e a l l e m o g e l i j k e g e g e v e n s i n h e t c e n trum v o o r H i s t o r i s c h e Dokumentatie t e B r u s s e l e n i n h e t Bundesa r c h i v - M i l i t ë r a r c h i v i n Freiburg, s p r a k met overlevenden en ooggetuigen van de " S l a g aan d e L e i e " . Deze s t r i j d was e r g b e l a n g r i j k omdat de D u i t s e r s i n hun B l i t z k r i e g een a a n t a l dagen werden t e g e n g e h o u d e n , n e t l a n g g e n o e g om d e g e a l l i e e r d e n d e t i j d t e g e v e n om i n D u i n k e r k e n o p n i e u w i n t e s c h e p e n . H e t b o e k dat d e t i t e l k r e e g " D u e l aan h e t Schipdonkkanaal " i s een l i j v i g werk van 21 op 30 cm. H e t bevat 250 n o o i t eerder gepu-
5 —
b l i c e e r d e f o t o ' s e n 8 s t a f k a a r t e n i n t w e e k l e u r e n d r u k . E n men leest e r zowel de geschiedenis i n van h e t 7de, B s t e en 9de regiment J a g e r s , h e t l s t e G r e n a d i e r s , h e t 1 s t e K a r a b i n i e r s , het 2 d e , 2 2 s t e en 2 3 s t e L i n i e r e g i m e n t , e n z . , a l s d e z e v a n d e Duitse 2 0 8 s t e I n f a n t e r i e d e v i s i e , d e D u i t s e s t o r m a a n v a l l e n , Belgische e n D u i t s e v e r l i e z e n , e n z . H e t m a n u s c r i p t w e r d v b b r z i j n p u b l i k a t i e i n boekvorm r e e d s v e r s l o n d e n d o o r s t u d e n t e n aan d e " K o n i n k l i j k e M i l i t a i r e S c h o o l " . E n n i e t a l l e e n d o o r hen! Kammandant A . S e r v a i s , h o o f d v a n h e t " Centrum v o o r H i s t o r i s c h e Dokumentatie " , v i n d t h e t e e n m a g i s t r a a l w e r k v a n k a p i t a a l b e lang waarvan d e r i j k e i k o n o g r a f i e a l l e s o v e r t r e f t w a t w i j t o t nu t o e k e n n e n . Ook r o e m t h i j d e u i t s t e k e n d e b r o n n e n waarvan er hem v e l e n t o t n o g t o e onbekend w a r e n . De befaamde h i s t o r i c u s P r o f . D r . J e a n -Leon C h a r l e s , p r o f e s s o r aan d e " K o n i n k l i j k e M i l i t a i r e S c h o o l " t e B r u s s e l , t o o n d e z i c h g e t r o f f e n d o o r d e n a u w k e u r i g h e i d waarmee z o w e l d e B e l g i sche a l s d e D u i t s e troepenbewegingen e n - a k t i e s t e l k e n s t e g e n over e l k a a r worden g e p l a a t s t . Dr. S t a h l , d e d i r e c t e u r v a n h e t " B u n d e s a r c h i v - M i l i t â r a r c h i v " u i t F r e i b u r g meent d a t S p i t t a e l w e r k e l i j k i e t s u n i e k s t o t stand h e e f t g e b r a c h t . E r z i j n v e l e g e l i j k a a r d i g e werken d i e één z i j d e u i t e r s t n a u w k e u r i g b e l i c h t e n , m a a r e r i s g e e n e n k e l voorbeeld w a a r a l l e b e t r o k k e n e n m e t d e z e l f d e z o r g v u l d i g h e i d werden b e w e r k t . Oberst D r . Othmar P o l l m a n n u i t München g e t u i g t d a t d i t manu s c r i p t e e n verbazingwekkend u n i c u m i s i n m i l i t a i r - h i s t o r i s c h e l i t e r a t u u r. Een i n memoriam v o o r d e v e l e honderden j o n g e d o d e n , v a n b e i de k a n t e n , d i e h u n l e v e n moesten o f f e r e n i n e e n h o p e l o z e s t r i j d " z e g t George S p i t t a e l z e l f , h e e l e e n v o u d i g , ❑ v e r z i j n boek. " D u e l aan h e t Schipdonkkanaal " e n d e " V i s s e r - N e e r l a n d i a p r i j s " twee h o o g t e p u n t e n u i t S p i t t a e l s l e v e n s w e r k ; e e n p e l g r i m s t o c h t van d e r t i g j a a r n a a r d e v r e d e !
—6 —
' HOBONIA ' Hooglandvan EKEREN
Historische schets v a n HOOGBOOM
Uitgegeven door HOBONIA ter gelegenheid van de bescherming van de kerk en haar omgeving.
In samenwerking met V.T.B. - Ekeren.
Prijs: 85 F
( LEDEN 65 F
Verkrijgbaar b i j
P. ARREN — Antverpiastraat 9 St.-Mariaburg H. DE SITTER — Vredelaan 6 0 H o o g b o o m R. ROELANDS — Vredelaan 2 4 H o o g b o o m w. SEGERS — Campanulalaan 5 H o o g b o o m of d o o r s t o r t i n g o p r e k . G e n . B a n k N r 2 2 0 — 0 3 7 5 7 3 3 - 8 8 (10 F v e r z e n d i n g s k o s t e n b i j v o e g e n )
BEVEILIGING I S WERK VOOR SPECIALISTEN
DATZIJT! WIJ , , ,
p.v.b.a. ALLEALARMSYSTEMEN - INBRAAK - BRAND - STORING - TOEGANGSKONTROLE - ALARMMELDING PER TELEFOON - AUTOALARM
COMMUPJICATIESYSTEMEN : - CLARSON DUPLEX INTERCOM - PERSONENZOEKSYSTEMEN - BUISPOST VOOR ALLE VRIJBLIJVENDE INLICHTINGEN
7 ' 0 A P.v.ba. Antwrrp�n 1 ) i l Bisschoppenhoflaan 307 bus 7 TeleF. ,nt,.rn�,,,,n�,,oo+zti 25 45.20 B - 2100 Deurne Antwerpen T e l e x 34893 de vus b