Hobonia 1995 Jaarboek by Heemkring Hoghescote

JAARBOEK 1995 Heemkring HOOGROOM

HOBONIA

Jaargang 24

Kasteel De Borrekens - morselaar (Uit: "Van Kasteel naar Kasteel" deel 6)

INHOUD : Inhoud b l z . Samenstelling bestuur b i z . HOBONIA 1995 R a y m o n d Roelands b l z . Antwerpen in 1895 R a y m o n d Alardot b l z . Kroniek van kapellen : Pachter Jan R a y m o n d Roelands b l z . Chronyke van Antwerpen R a y m o n d Roelands b l z . Joannes Baptista Vogels verkoopt stuk bouwland R a y m o n d RoeIands b l z . Communicanten in Hoogboom (1911 - 1925) R a y m o n d Roelands b l z . Kastelen in Kapellen P a u l Arren b l z . Marten Jan Martens, Schepene van Hoogboom L i e v e n Gorissen b i z . Overzicht kasteelbeschrijvingen uitgegeven door HOBONIA b l z . Inhoudstafel 24 jaar HOBONIA tijdschriften b l z . Tekeningen - AndrĂŠ Marien

1 2 3 6 27 45 72 76 92 103 114 126

Ieder medewerker is verantwoordelijk voor zijn bijdrage. Overname van teksten uit dit boek mag slechts geschieden mits toestemming van de heemkring en van de auteur.

Verantwoordelijk uitgever: Raymond Roelands Vinusakker 24 2950 Kapellen 1

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 1

HOBONIA

CULTURELE HEEMKRING HOOGBOOM

BESTUUR VOORZITTER (contactadres)

: 2

Raymond ROELANDS, Vinusakker 24, Hoogboom - Kapellen tel. 664.18.88

SECRETARIS / PENNINGMEESTER

: Harry DE SITTER, Vinusakker 60, 2950 Hoogboom - Kapellen tel. 664.80.33

ARCHIVARIS

: Paul ARREN, Westerlosesteenweg 224, 2230 Herselt tel. 014/54.25.41

LIDGELD

400 F per jaar voor gezinsbijdrage; te storten op rekening BACOB nr. 789-5758172-76

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 2

HOBONIA 1995 Beste Hobonianen, zoals in ons laatste nummer van 1994 aangekondigd, hebt U nu het eerste "jaarboek" van HOBONIA in uw handen. Voor dit vierentwintigste HOBONIA jaar hebben we gemeend geen al te grote wijzigingen aan te brengen aan de gekozen rubrieken, maar gebruiken we de vertrouwde artikelen. Na dit inleidend woordje van uw voorzitter kan U kennis maken met Antwerpen in het jaar 1895. Deze boeiende reeks, van Raymond Alardot, werd vanaf 1976 regelmatig in ons tijdschrift opgenomen. In deze nieuwe aflevering leren we opnieuw een aantal belangrijke gebeurtenissen in de ontwikkeling van onze stad. Dit is de periode waarin verschillende belangrijke gebouwen opgericht werden; denken we aan het Loodswezen op de Tavernierskaai; het Tolhuis op de St.-Pietersvliet, de Rijkshandelshogeschool in de Schilderstraat; op het Zuid werd gebouwd aan de kerk van St.-Michiels en St.-Petrus; in 1895 werd begonnen met de bouw van ons Centraal Station; enz. Pachter Jan gaat verder met zijn commentaren over het Kapelse politieke leven in het jaar 1868. Als we de belastingen van de Kapellenaren in 1867 bekijken, en daarbij de protestbrieven lezen van diegene die zich bedrogen voelen, dan mogen we besluiten dat er niets nieuw is onder de zon. Toen betaalden de mensen "te veel" belastingen en ook nu denken de mensen dat zij te veel betalen aan de fiscus. De "Chronyke van Antwerpen" geeft ons een beeld van Antwerpen in 1775, dus een 220 jaar terug. Dit is een relatief korte periode in onze geschiedenis, maar ze is wel gekenmerkt door een enorme evolutie op gebied van taal, spelling, bouwkunst, techniek, enz. We vervolgen deze reeks met de geschiedenis van de oprichting van een aantal kloosterorden. Als intermezzo publiceren we een akte betreffende de verkoop van een stuk bouwland van Joannes Baptista Vogels aan de heer Eduard Joseph Franรงois de Paul Baron Osy. Ondanks het feit dat een aantal bijdragen over de Hoogboomse communicantjes dubbel verschenen, gaan we nu verder met de publikatie van de namen van onze communicanten tussen 1911 en 1925. Mocht U zichzelf herkennen bij deze communicanten en hebt U nog prentjes of andere zaken die verband houden met deze belangrijke periode in uw leven dan zou het ons plezieren mocht u ons hiervan op de hoogte brengen. Wij hopen deze reeks op te fleuren met allerlei bijdragen die verband houden met de vroegere communie-vieringen en aanverwante feestelijkheden. Uw hulp is hierbij meer dan welkom. HOBONIA en KASTELEN: twee "begrippen" die niet meer van elkaar te scheiden zijn. Met een kastelenkenner als Paul Arren hebben wij een bijzondere kennis in ons midden om nog lang met deze reeks verder te gaan. Naast de zes delen van "Van Kasteel naar Kasteel" - het zesde -3-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 3

deel komt eerstdaags van de persen - vond Paul Arren in 1992 nog voldoende tijd om een afzonderlijke brochure samen te stellen over de Kapelse kastelen. In de voorgaande afleveringen van ons tijdschrift startten we, ten behoeve van onze leden, een herdruk van de geschiedenis van die kastelen. In dit jaarboek geven we U de overblijvende, voornamelijk verdwenen, kastelen. Bij het raadplegen van een aantal wezenrekeningen vond Lieven Gorissen - expert op het gebied van genalogie en heemkunde - een schat aan gegevens over een Marten Jan Martens, die "Schepene" was van de vierschaar van Hoogboom. Aan de hand van die gegevens stelde hij een korte familiegeschiedenis samen. Voor de kastelenliefhebbers hebben we een overzicht gemaakt van alle verschenen kasteelbeschrijvingen. Per gemeente vindt U de naam van de publikatie waarin U de artikels kan terugvinden: nl. ons tijdschrift HOBONIA, de zes delen van "van Kasteel naar Kasteel" en de brochure "Kastelen in Kapellen". Tenslotte geven wij een inhoudsopgave van alle artikelen die de afgelopen 24 jaar in ons tijdschrift verschenen. Wij dachten dat dit een goede afsluiter zou zijn van deze periode. Het volgende jaarboek moet een waardige afsluiter worden van ons zilveren jubileum. Het bestuur belooft U nu reeds dat het volgende jaarboek een onvergetelijke bijdrage wordt voor alle leden van HOBONIA. Ik denk hierbij ook aan de vele leden die ons in de loop der jaren verlieten. Zoals voorheen, zullen wij U regelmatig op de hoogte houden van alle activiteiten die we voor U organiseren. Hierna volgt dan nog een overzicht van ons programma voor 1995 en 1996. Dit programma is voor het bestuur een leidraad, die we zoveel mogelijk zullen volgen. Door omstandigheden kan het steeds gebeuren dat activiteiten vervallen of dat data wijzigen. In elk geval bezorgen wij U voor elke activiteit steeds een uitnodiging met de nodige gegevens van plaats, datum en aanvangsuur. Indien nodig vragen wij U vooraf in te schrijven bij het bestuur. Zondag 10 september

Open Monumentendag - Burgerlijke openbare gebouwen in Kapellen De gelegenheidsbrochure met als titel "Burgerlijke Openbare Gebouwen in Kapellen" is van 9.00 tot 18.00 uur te verkrijgen op het Cultureel Centrum "De Oude Pastorij" te Kapellen.

Zaterdag 7 oktober

Uitstap - Teerfeest Het bestuur stippelde ditmaal een mooie dagtocht uit met bezoek aan de stad Ieper gevolgd door een geleid bezoek aan het kasteel van Ooidonk. Na een korte verpozing in Deurle of SintMarten s Latem, aan de boorden van de Leie, schepen we in voor een boottocht naar Gent waar het feestmaal op ons wacht. Al wandelend door de prachtig verlichte stad zoeken we nadien onze weg naar de autobus voor de terugtocht naar Hoogboom.

Zondag 8 oktober H e r f s t w a n d e l i n g in de "Oude Gracht" Onder begeleiding van enkele bekwame natuurgidsen vertrek-4Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 4

ken we om 14.00 uur om een aangename herstwandeling te maken in dit prachtige domein. Zaterdag 14 oktober

Persvoorstelling "Van Kasteel naar Kasteel" Om 17 uur wordt het zesde deel van het kastelenboek van Paul Arren aan de pers voorgesteld in de kleine zaal van Den Haasdam. Vanaf 17.30 uur tot 20 uur is er gelegenheid tot het afhalen van de bestelde werken.

Zondag 15 oktober

Van 10.00 tot 18.00 uur: Tentoonstelling "Kastelen in de provincie Antwerpen" en "PraatcafĂŠ". Gedurende de ganse dag kunnen de voorintekenaars hun boeken komen afhalen. Zowel op zaterdag als op zondag zal auteur Paul Arren aanwezig zijn om zijn boeken te tekenen.

Zaterdag 28 oktober

O m 20.00 uur in feestzaal " ' t Bruggeske" - "VLAAMSE ZEEP" door Els De Schepper.

Vrijdag 3 november

O p uitnodiging van "Den Crans" uit Antwerpen zal Paul Arren een dia-voorstelling verzorgen met als onderwerp: "Kastelen" om 20.00 uur - Den Crans Antwerpen

Maandag 13 november O m 20.00 uur met HOBONIA naar de theaterzaal van het SintLambertusinstituut voor een optreden van "DE NIEUWE SNAAR". Zaterdag 2 december V o o r de 23ste maal organiseren we in Hoogboom de "SintNik.laasviering" voor onze kinderen, in samenwerking met alle andere Hoogboomse verenigingen en gesponsord door vele Kapelse middenstanders. Ook dit jaar hopen we op een bijzondere bijdrage voor het lukken van deze viering. Zaterdag 6 januari 1996

Het wordt reeds een traditie dat we op het Kapelse Marktplein een standje maken met Gluhwein ter gelegenheid van de "Kerstboomverbranding in Kapellen".

Zaterdag 17 februari 1996 Worstebrood en algemene vergadering Voor de viering van ons 25 jarig jubileum hebben we het weekeinde van zaterdag 21 en zondag 22 september 1996 reeds gereserveerd. Over de geplande activiteiten zal U nog nader ingelicht worden via onze mededelingen.

egov**oo* 5 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 5

ANTWERPEN IN 1895 Antwerpen lijkt wel om de driehonderd jaar getikt te worden door een toverroede, die de stad doet ontwaken en haar tot een ontzaglijk groter leven wekt dan ze tevoren heeft gekend. Dat is gebeurd in de dertiende eeuw en de zestiende eeuw, en nu ook weer in de negentiende eeuw. Jammer genoeg loopt deze eeuw op haar einde. We schrijven 1895. De jongste jaren is Antwerpen uit zijn oude vestinggordel gebarsten. Het stadsbeeld binnen en vooral buiten de Leien heeft grote wijzigingen ondergaan. Prachtige gebouwen zijn verrezen, zoals het Atheneum de Nationale Bank, de Vlaamse Schouwburg (afgebroken ca 1960), het Gerechtshof. Dit jaar komt er nog een blikvanger bij, het Loodswezen op de Tavernierkaai, waarin de havendiensten, waterstaat, bruggen en wegen, loodswezen, post en telegraaf e.a. een onderkomen vinden. Het Loodswezen is een late toepassing van de neogothiek vermengd met eclectische en neo-Vlaamse renaissance, een pompeuze constructie op rechthoekig grondplan, met bakstenen lijstgevels verlevendigd met natuursteen. Een werk van bouwmeesters Ferdinand Truyman en Hendrik Kennes. I n de gevel: een steen met de datering 1894, een opschrift "S.P.Q.A.", en een levensgroot Brabobeeld. Het Loodswezen wordt ingehuldigd op 14 juli 1895. Dezelfde dag wordt de ingebruikname van de 100ste waterperskraan aan de haven gevierd.

Overslag vĂłĂłr het nieuwe Loodswezen

Op de St.-Pietersvliet, in de buurt van het nieuwe Loodswezen, wordt in 1895 begonnen met de bouw van het Tolhuis, in neo-barokstijl naar ontwerpen van bouwmeesters J. Schadde en Eugene Geefs. Het streven naar monumentaliteit en decoratief effect neemt alsmaar toe. Speciaal het decoratieve element van de Franse vroege renaissance geniet nu bijval. Het neo-paleis Tolhuis, dat in 1899 zal voltooid zijn, komt op een gedempte vliet te staan, en de grondvesten zijn daar blijkbaar niet op berekend. Het Tolhuis zal het nauwelijks tachtig jaar uithouden en dan wegens gevaarlijke bouwvalligheid gesloopt worden en plaats maken voor het - deze keer stevig op z'n poten staande - moderne kantorengebouw Precam. Steviger wel, maar mooier ? Een ander monumentaal gebouw, begonnen i n 1893, krijgt stilaan vorm: d e Rijkshandelshogeschool, Schilderstraat 41, naar een ontwerp van Ferdinand Truyman. Stadsarchitect Truyman is ook betrokken geweest bij de verbouwing van het Steen, de restauratie van de voorgevel van het Museum Plantijn-Moretus, de bouw van het Koninklijk Atheneum en de bouw van het pas ingehuldigde Loodswezen. De Rijkshandelshogeschool zal voltooid zijn in 1897.

-6 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 6

Op twee stappen van de Rijkshandelshogeschool in opbouw worden in 1895 de grondvesten gelegd van het Stedelijk Instituut voor technisch onderwijs nr. 1, Bouwmeesterstraat / Schilderstraat, naast de in 1893 ingehuldigde Joodse synagoge. Eveneens op het Zuid wordt sinds 1893 gebouwd aan de kerk van St.-Michiels en St.Petrus volgens plannen van H.F. van Dijck, met een architectuur die onmiskenbaar terugwijst naar de romaanse hoofdkerken van de Dordogne en de Charente en naar de Griekse Kerk van Parijs. De inwijding zal gebeuren in 1897. In 1895 begint de herbouw van de westgevel van de St.-Pauluskerk, naar plannen van F. Baeckelmans. In de van 1890 daterende Sint-Janskerk van Borgerhout wordt op 3 augustus 1895 een groot orgel geplaatst. De inwijding gebeurt door Monseigneur Roucourt; het orgel wordt ingespeeld door A. Vilain in aanwezigheid van Peter Benoit. Op 20 augustus 1895 wordt de volksbibliotheek in de Blindestraat ingehuldigd, met een feestrede door bibliothecaris C.J. Hansen. De 19de-eeuwse architectuur besteedt veel aandacht aan musea en spoorwegstations, twee soorten gebouwen die tevoren niet bestonden. Het Centraal Station zal daar een prachtig voorbeeld van zijn. De eerste Belgische spoorlijn, Brussel-Mechelen, werd ingereden in 1835. In 1836 volgde het segment Mechelen-Antwerpen. Het allereerste station i n Antwerpen was een houten barak buiten de toenmalige vestingen (begin Carnotstraat). To e n i n 1843 de Schelde-Rijnspoorweg w e r d g e opend, kwam er een bijkomend goederenstation aan de gedempte Ankerrui. Het oude station op het Statieplein. Rechts de hall van het nieuwe station in opbouw, In 1854 werd het oude 1895 reizigersstation vervangen door een groter houten station op het Statieplein. Het is dit station dat moet vervangen worden door een nieuw, stenen gebouw. Het moet "een fraaien bouw" worden, zegt J. Vandepeereboom, Minister van Spoorwegen, Posterijen en Telegrafen, en vĂłĂłr het station moet er een plein worden aangelegd (het latere Koningin Astridplein). Het nieuwe gebouw moet een monumentale constructie zijn naar het verlangen van koning Leopold II. De vorst dringt, zeer tot ongenoegen van de Antwerpenaren, de Bruggeling de la Censerie als bouwmeester op.

-7 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 7

In 1895 wordt begonnen met de bouw van dit nieuwe station, dat de geschiedenis zal ingaan als de Antwerpse "spoorwegkathedraal". De werken zullen duren tot 1905. Eerst komt de hoge spoorhal aan de beurt; die zal klaar zijn in 1898. Vermits de treinen zullen aankomen op de eerste verdieping van dit station, wordt ook de bestaande spoorweg opgehoogd tot in Berchem. Deze verhoogde berm, de zogeheten "centers", wordt een kunstwerk met torens, torentjes, sculpturen, smeedwerk en mozaĂŻeken. Door de bouw van het nieuwe station moet de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde van Antwerpen afzien van verdere uitbreiding van de zoo langs die kant. Er wordt nu ook een definitieve beslissing genomen over de heraanleg van de inkompartij van de Zoo, die van de Carnotstraat naar het Statieplein zal worden verplaatst.

HET SPOOR De activiteit van de Spoorwegen in Antwerpen beperkt zich niet alleen tot de bouw van het Centraal Station. In 1895 wordt in de Drukkerijstraat 18-20 voor de spoorwegmaatschappij een dienstgebouw opgericht met achterliggende hangars, met achter de poort een merkwaardig, volledig beglaasd gevorderd Polonceauspant (steunstukken d.m.v. dubbel U ijzer). In 1895 wordt ook begonnen met de bouw van het neo-gothische spoorwegstation Antwerpen-Dam aan het Damplein. Vanaf 1895 wordt een spoorweg tussen Antwerpen-Zuid en Mechelen aangelegd. Om het wegverkeer tussen Antwerpen en het Kiel niet af te snijden, zal aan de St.-Bernardsesteenweg een viaduct over de spoorbaan gebouwd worden En op 5 november 1895 voeren de Belgische Spoorwegen in gans het land het perronkaartje in. Het systeem van betaling om de perrons te betreden zal bijna een eeuw standhouden, namelijk tot oudejaarsavond 1993. STADSBEELD De Meir is nog altijd een straat met rijke patriciĂŤrs- en herenhuizen. Tijdens de zomermaanden staan ze leeg, want de Heren vertoeven dan op hun buiten, op hun landgoed. Stellen we ons de Meir voor als een heel langgerekt plein (vanwaar de Franse benaming Place de Meir), met twee nauwe uiteinden: aan de ene kant de vrij enge Meirbrug en aan de andere kant de Jezusstraat. De Leysstraat is nog maar een smalle straat, die in 1898 zal verbreed worden als nieuwe uitvalsweg naar het nieuwe spoorwegstation. In de Lange Klarenstraat wordt in 1895 de 15de-eeuwse kapel van de Arme Klaren afgebroken De rest van het Klarissenklooster zal in 1905 worden gesloopt om plaats te maken voor de Liebig-fabriek. We denken daarbij aan een uitspraak van Violet-le-Duc uit 1879: "Wees nooit haastig met slopen als er geen dringende noodzaak bestaat, want de open plek, waar eens een monument stond, dat belangrijk is voor de geschiedenis, de archeologie of de herinneringen van een stad, zal steeds gevoelens van spijt opwekken. De slopers worden onherroepelijk belachelijk en hun reputatie voor altijd besmeurd."

-8 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 8

Dringende noodzaak blijkt er wel te zijn in de Nieuwstad, waar 82 vervallen woningen (een "werkmanskazerne", i n de volksmond "de kolonie"), in 1828 gebouwd en in 1892 door de Stad aangekocht, in 1895 worden gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. Tegelijk verdwijnt de Poternegang van de Oudevaartplaats met z'n veertien huisjes. Op 2 augustus 1895 worden in de Jezusstraat een aantal huizen onteigend voor het bouwen van een Telegraafkantoor. Tussen de Provinciestraat en de gemeentegrens met Borgerhout wordt Meir, hoek Lange Klarenstraat en Eikenstraat in 1895 de Herentalse Vaart overwelfd. In de rest van de Plantin en Moretuslei zal de vaart nog blijven open liggen tot in 1927 ! BEGRAAFPLAATSEN Toen in 1786 het Groenkerkhof (Groenplaats) werd ontruimd, kwam er een nieuwe begraafplaats op Stuivenberg. Deze begraafplaats op Stuivenberg bleef in gebruik tot 1875, en werd toen geleidelijk ontruimd ten voordele van de begraafplaats op het Kiel. Deze ontruiming van Stuivenberg is helemaal voltooid in 1895, en op de vrijgekomen ruimte wordt het Stuivenbergplein aangelegd.

STRAATNAAMWIJZIGINGEN Het ca 1550 ontstane Sonnestraetken, tussen de Vrydaeghsmerct en de Cortte Ridderstrate, wordt sinds 1856 Vrijdagstraatje genaamd, en i n 1895 nogmaals omgedoopt, i n Vri jdagmarktstraatj e. Op 14 mei 1895 wordt de naam Zomerstraat vervangen door Somersstraat, naar de dit jaar overleden mecenas J.J. Somers.

GROEI De groei van een stad kan gemeten worden naar het aantal bouwtoelatingen. In 1895 bereikt Antwerpen een absoluut record: 561 toelatingen voor nieuwbouw en 988 toelatingen voor verbouwingen. Bouwtoelatingen zijn sinds 1801 verplicht voor alle bouwwerken langs de straat en vanaf 1852 over het hele stedelijke grondgebied. Enkele punten uit de bepalingen van de bouwpolitie: de bouw van een kelder en minstens ĂŠĂŠn verdieping is verplicht, de gevelhoogte moet minstens 7 1/2 meter bedragen, nieuwe huizen moeten minstens vier maand onbewoond blijven...

-9Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 9

Enkele voorbeelden van wat er in 1895 gebouwd en verbouwd wordt (we houden de staalkaart zéér beperkt): - bouwtoelating voor het markante hoekhuis Oude Koornmarkt 1 / Quinten Matsijsdoorgang, drie bouwlagen met dakkapel, architect H. Krekel. Een plaat boven de deur zegt : "Dit is in het Torentje"; - bouw van het monumentale dubbelhuis in neoclassicistische stijl, Vlasmarkt 18-20, door architect A. Feyt; - aan het in 1878 gebouwde hoekhuis Reyndersstraat 26-28 worden fraaie houten winkelpuien van het "klassieke" type geplaatst. Op 28 maart 1895 aanvaardt de Gemeenteraad de gift van 133.250 fr. van R Joostens voor de verfraaiing van de gevels van de Grote Markt.

NIEUWE WIJKEN Op het Kiel, dat in 1795 bij Antwerpen werd ingelijfd, zijn rond 1874 enkele straten getrokken tussen de Boomsesteenweg en de De Bosschaertstraat, maar in die nieuwe verkaveling wordt praktisch nog niet gebouwd. Anders en veel spectaculairder gaat het eraan toe in de nieuwe wijken Zurenborg en Zuid. HET ZUID Tot 1874 was het zuid voornamelijk ingenomen door de omvangrijke citadel van Alva, gebouwd in 1567. In 1864 werd, ingevolge de aanleg van de nieuwe kringvesting door H.A. Brialmont, de Stad eigenaar van alle oude vesten en van de citadel. In 1868 werd beslist, de citadel te slopen, en in 1875 werd het plan voor aanleg van 64 straten op de vrijgekomen gronden goedgekeurd. De aanleg werd toevertrouwd aan de "Société Anonyme du Sud d' Anvers" een joint venture van de "Sociëté Immobilière de Belgique" en de Stad Antwerpen. In 1895 zijn reeds alle straten rondom de Marnixplaats, de driehoek begrensd door Kasteelpleinstraat, Amerikalei en Verbondstraat en aan de Vlaamse Kaai, praktisch volgebouwd. Nu is men in de andere straten van het Zuid volop aan het bouwen.

relee ree \\\

« � � ; . \ \ � \ � gym_: De Citadel van Alva op het Z u i d

-10Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 10

Om de nieuwe, residentiële wijk Zuid met de Groenplaats te verbinden, werd in 1877 dwars door de armoebuurten van het Sint-Andrieskwartier, zeer tot ongenoegen van de volkse buurtbewoners, een brede rechte straat getrokken. Deze `Boulevard van de Vierde Wijk", een idee uit 1876 van burgemeester Leopold de Wael, moest, volgens de plannen van de daarvoor speciaal aangestelde Parijzenaar Pierquin, 20 meter breed worden. Het is slechts 15 meter geworden, en het tracé volgt min of meer de 13de-eeuwse Boeksteeg. De Nationale straat geraakt stilaan volgebouwd. In 1895 wordt op nr 72 het huis `BlomLaufer" gebouwd, naar een ontwerp van A. Van Mechelen, in neo-Italiaanse palazzostijl.

ZURENBORG EN STIJL De sinds 1882 geopende nieuwe wijk Zurenborg, geklemd tussen de (nog steeds gelijkvloerse) spoorweg Antwerpen-Berchem, de vestingen, de Herentalse Vaart en de in 1893 zo treurig in het nieuws gekomen kaarsenfabriek de Roubaix-Oedenkoven, blijft maar groeien. Er wordt hier duidelijk gemikt op de prestatiezucht, en men geeft de kleine bourgeois het gevoel zelf kasteelheer te worden. Een markant gebouw uit 1895 in de pas aangelegde hoofdstraat van de wijk Zurenborg, de Cogels-Osylei, is de drieling "In de Sterre, De Sonne en De Mane", nrs 25, 27 en 29, van architect Jos Bascourt. Bascourt wordt wel de meest getalenteerde architect van Zurenborg genoemd, want eens de hele wijk volgebouwd door een aantal andere architecten, zal blijken dat Zurenborg (ik citeer Edmond Van Offel, schrijver en graficus) "een allegaartje is van vreemde bluf en praal, een stijlkakafonie, een delirium tremensstijl". Jos Bascourt is een leerling van Victor Horta. op Zurenborg evenaart hij zijn meester en gaat hem zelfs vooraf in de "libre esthétique"-school. Victor Horta bouwt in 1895 het Hotel Solvay i n Brussel. en zal vooral bekend geraken door het Volkshuis in Brussel (1897). Even bekend als Victor Horta is de rasechte Antwerpenaar Henry Van .r, d e Velde. Bouwmeester en estheti"In de Sterre, de Sonne en de Mane" Cogels-Osylei 25-27-29 cus Henry Van de Velde, grote voorman van de Art Nouveau of Jugendstil, en waaraan zowel de architectuur als de toegepaste kunsten in Europa hun wedergeboorte danken, doceert een cursus geschiedenis van de kunstambachten aan de

- 11 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 11

Academie te Antwerpen. In 1895 zorgt hij voor een evenement dat opschudding verwekt : hij bouwt in Ukkel zijn huis "Bloemenwerf" waarvan zowel de woning als het interieur volledig in de nieuwe stijl zijn. Tot en met het tafelbestek zijn door Henry ontworpen. Zelfs zijn vrouw, waarmee hij vorig jaar 1894 trouwde, gaat in de stijl van de Nouvelle Esthétique gekleed. Maar ... geen sant in eigen land: Henry Van de Velde zal vooral bekend raken in Duitsland en nog directeur en hoogleraar aan de Kunstgewerbe-Schule in Weimar worden. Net als Victor Horta is Henry Van de Velde een overtuigd socialist. ZURENBORG EN SPORT Grote trekpleister in de nieuwe wijk Zurenborg is de vorig jaar geopende velodroom die het mekka van de populaire wielersport aan het worden is. De "match" tussen de Antwerp Bicycle Club en Ixelles Vélo lokt in 1895 duizenden toeschouwers, onder wie talrijke dames in schitterende toiletten. Het wielrijden kent een grote opgang. Op 18 augustus 1895 genieten we van een "Wielrijderswandeling" met lichtballons, ingericht met de medewerking der wielrijdersmaatschappijen van Antwerpen en omgeving. De fietsersclub "De Wielenaren" verzoekt in 1895 het Stadsbestuur om de aanleg van "wielersbanen" (fietspaden) van 1 m breedte in een vijftiental Antwerpse straten. De Stad zal hier in de komende jaren gevolg aan geven. Of fietsen ook voor vrouwen geschikt is, heeft al tot felle discussies geleid. Op 12 december 1895 houdt Dr Léon Petit in Parijs, tijdens de Algemene Vergadering van de Touring Club, een stevig pleidooi voor de fietssport voor vrouwen. Zwemmen is als sport ook al ingeburgerd. Op 21 juli 1895 wordt de Antwerpse Zwemclub opgericht, a l s rechtstreeks gevolg van het feit dat een Antwerpse zwemmer niet aan een zwemwedstrijd in Brussel mocht deelnemen omdat hij "niet ingeschreven was i n een erkende landsclub". Antwerpen heeft reeds een stedelijk zwembad op het zuid, met Karel Ledeganck als bestuurder.

De Zwemdok Zuid

Een nieuwe sport heeft intussen het licht gezien: de autosport. Op 10 juni 1895 vertrekt in Frankrijk de eerste autokoers Parijs-Bordeaux-Parijs. Emile Levassor legt de 1.192 km af in 48 u 47' en wint de koers vóór twintig andere deelnemers. Zijn petroleummotor haalt een recordgemiddelde van 24,4 km/u

-12Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 12

Ditzelfde jaar brengt Wilford met een petroleummotor het snelheidsrecord op 90 km/u. Wat weinigen weten: België ligt voorop in de ontwikkeling van de automobiel. Reeds in 1863 bouwde de Waalse autodidact J.J. Etienne Lenoir de eerste verbrandingsmotor. In 1895 ontstaan in België de eerste werkplaatsen waar gesleuteld wordt aan "wagens zonder paarden". In Antwerpen begint in 1895 Sylvain de Jong met de constructie van fietsen; uit zijn bedrijfje zal later de werelberoemde automobielfabriek Minerva ontstaan. Op 22 februari 1895 wordt de Koninklijke Touring Club van België gesticht. De Automobile Club de France wordt negen maanden later geboren.

GEMEENTEPOLITIEK De bevolking van Antweipen blijft verder groeien, zowel door inwijking als door het verschil tussen geboorten en sterfgevallen. In 1895 telt de stad 262.000 inwoners. Dank zij de invoering, vorig jaar, van het algemeen meervoudig stemrecht is reeds 13,4 % van de Antwerpse bevolking kiesgerechtigd. Op 11 april 1895 wordt het algemeen meervoudig stemrecht doorgetrokken naar de gemeenteraadsverkiezingen. Ieder mannelijk inwoner van ten minste 30 jaar, wonende sinds 3 jaren in de gemeente , is kiezer, maar het is een meervoudig stemrecht; de meerdere stemmen, tot een beloop van 4 stemmen, wordt toegekend naar studiën, bezittingen en beroep. Anseele heet het smalend "la loi des quatre infamies". De eerste gemeenteraadsverkiezingen naar dit stelsel hebben plaats op 17 november 1895. In Antwerpen zijn kandidatenlijsten ingediend van de liberalen, de katholieken en de socialisten. Er zijn 39 gemeenteraadsleden te kiezen. De uitslag is: 20 zetels voor de liberalen en 19 voor de katholieken, of nog steeds een - zij het nipte - liberale meerderheid. De komende twintig jaar zullen de liberalen trouwens maar standhouden dank zij de steun van de socialisten. Het College van Burgemeester en Schepenen verandert weinig. Jan Van Rijswijck b l i j f t burgemeester; pogingen om hem door een katholiek te vervangen, zoals in Hoboken en Boom, zijn mislukt door de enorme golf van populariteit waarop Van Rijswijck drijft. Bij de gemeenteraadsleden zien we nieuwe, welklinkende namen zoals H. Belpaire, graaf O. Le Grelle en F.X. (elixir) De Beukelaer.

Jan van Rijswijck

- 13 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 13

Kunstschilder Frans Van Kuyk wordt Schepen voor Schone Kunsten. Arthur Goemare, stichter en voorzitter van de Belgische Persbond, voormalig hoofdredacteur van de Antwerpse krant Le PrĂŠcurseur, heeft zich in de politiek gelanceerd en zich dit jaar kandidaat gesteld op de liberale lijst. Hij wordt verkozen en onmiddellijk aangesteld als Schepen van openbare werken, beplantingen, reinigingsdienst en slachthuis in het College van Burgemeester Van Rijswijck. A. Boelens volgt F. Verbraeken op als stadsontvanger. De stadskas noteert dit jaar 33,8 miljoen ontvangsten tegen 21,1 miljoen uitgaven, een goede gewoonte die nog tot 1914 zal blijven bestaan.

NATIONALE POLITIEK Bij de recente nationale verkiezingen van 1894 kreeg de katholieke partij 104 volksvertegenwoordigers, tegen 20 liberalen en 28 socialisten. Dus nog een comfortabel meerderheid, maar toch voelt de katholieke partij zich stilaan bedreigt door twee gevaarlijke nieuwkomers: de socialisten en de christen-democraten. De katholieke politici van de oude garde rondom Charles Woeste keren zich met de grootst mogelijke felheid tegen de christen-democraten van priester Daens. De zestigjarige Woeste haat in de C.V.P. de dynamiek die hij gevaarlijk vindt, een materialisme dat hij veracht en een cesarisme waar hij bang voor is. Zijn conflict met Daens, die in 1893 de C.V.P. oprichtte, is bitter en verhoogt rancunes en spanningen. De kloof tussen de katholieken en de christen-democraten wordt onoverbrugbaar. Priester Daens wordt het slachtoffer van een roddel- en broodroofcampagne. Hij krijgt verbod om in het openbaar de mis te lezen. In 1895 wordt hij naar Rome ontboden; hij wordt niet door de Paus ontvangen maar er wordt hem wel duidelijk gemaakt dat het Vatikaan niet op zijn politieke activiteiten gesteld is. August Beernaert, katholiek minister met liberale sympathieĂŤn, is in 1894, ten gevolge meningsverschillen met zijn eigen partij, afgetreden als minister. In 1895 wordt hij Kamervoorzitter.

TAALKWESTIE Begin 1895 wordt in de Kamer een wetsvoorstel ter discussie gesteld dat de twee nationale talen gelijke rechten geeft, terwijl tot nu toe slechts de Franse versie van de Wetten als officieel erkend werd. Op 17 juli 1895 komt er een Wet tot opstelling van alle Wetten in beide landstalen, Nederlands en Frans. Vanaf dit jaar zal de "Moniteur Belge" tweetalig gedrukt worden en ook de titel Belgisch Staatsblad meekrijgen. Een overwinning van de Vlaamse politici waarmee niet iedereen gelukkig is. August Vermeylen schrijft in 1895 zijn "Kritiek der Vlaamsche Beweging" waarin hij de Vlaamse neiging, om van alle grote problemen slechts de taalkundige kant te zien, hekelt.

- 14Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 14

SYNDICALISME In 1895 wordt er een apart Ministerie voor Nijverheid en Arbeid ingericht, de aanzet van een geleidelijke verbetering van de situatie van de arbeiders. Het is de hoogste tijd, want de opkomst van de nieuwe oppositiepartijen gaat gepaard met een groeiend besef van eigenwaarde en economische macht van de arbeidende klasse. Op 15 mei 1895 heeft op het Kiel de allereerste Antwerpse Rerum-Novarum-optocht plaats. De encycliek van Leo XIII dateert van 1891; het heeft dus vier jaar geduurd vooraleer de christelijke arbeidersbeweging het verschijnen van de voor de arbeiders toch bijzonder belangrijke pauselijke encycliek begon te vieren. Na vijf jaar deel te hebben uitgemaakt van het Algemeen Syndicaat van Reizigers, Klerken en Patroons, waarvan zowel patroons als klerken deel uitmaken, scheurt de Antwerpse Afdeling zich af van Brussel, vestigt zich in de Korte Nieuwstraat, en zal zich mettertijd ontwikkelen tot de welgekende L.B.C. De Belgische Boerenbond bestaat vijf jaar. Hij werd in 1890 gesticht als koepelorganisatie voor nog op te richten parochieĂŤle boerengilden. Nu, in 1895, telt de organisatie al meer dan 200 gilden met zo'n tienduizend leden.

ONDERWIJS Op 15 september 1895 komt er een nieuwe schoolwet met het oog op de verzekering van godsdienstig onderwijs aan de kinderen uit katholieke gezinnen in de gemeenten wier officiĂŤle scholen zulke opvoeding uitsluiten. In feite concentreert zich op de schoolkwestie de eeuwenoude strijd om afbraak of behoud van de christelijke cultuur; de dagbladpers van de onderscheiden partijen laat geen twijfel daaromtrent bestaan, en het draagt niet weinig bij tot verbittering van de verhoudingen.

Antwerpse weeskinderen bij het monument van Evarist Allewaert

- 15 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 15

Artikel 4 verplicht in het lager onderwijs het aanleren van de godsdienst, de zedenleer, lezen, schrijven, beginselen van het rekenen, het wettelijk stelsel van maten en gewichten, beginselen van de Franse, Vlaamse of Duitse taal naargelang de behoeften, aardrijkskunde, geschiedenis van BelgiĂŤ, begrippen van tekenen, gezondheidsleer, zang en turnen, en voor de meisjes naaldwerk en voor de jongens begrippen van landbouw. Artikel 2 zegt dat de lagere gemeentescholen worden beheerd door de gemeenten. De nieuwe schoolwet moet een beter onderwijs garanderen, maar maakt de katholieke machtspositie in de lagere scholen nog sterker dan ze al was. In Antwerpen wordt het reeds zeer uitgebreide liberale stadsscholennet in 1895 nog met een school vergroot: in de Bouwmeesterstraat/Schilderstraat begint men aan de bouw van het Stedelijk Instituut voor technisch onderwijs nr. 1. In het katholiek onderwijs in Antwerpen beweegt in 1895 ook wat: de lagere meisjesschool van de Zusters Apostelinnen van de Kloosterstraat wordt overgebracht naar de Jacob Jordaensstraat bij de aldaar reeds bestaande lagere meisjesschool. De school in de Kloosterstraat bestaat reeds sinds 1801, die van de Jordaensstraat sinds 1881, maar toen kwamen ze al van elders in de stad: eerstgenoemde bestond reeds in 1700 in de Lange Meyerstraat (de latere Meistraat), de andere in de Lange Herentalsestraat.

DE HAVEN Antwerpen is bezig zijn grote kans, om ds eerste continentale haven te worden, te verspelen. Er worden praktisch geen grote werken meer in de haven uitgevoerd. Er zijn sinds 1887 geen nieuwe dokken meer gegraven. Dit komt door de grote politieke tegenstellingen tussen het liberale stadsbestuur en de katholieke regering. Beide besturen houden elkaar in evenwicht, en er gebeurt niets. Tientallen scheepvaartlijnen worden geweigerd wegens plaatsgebrek in de haven. Er wordt voor het eerst uitgezien naar de Linkeroever als uitbreidingszone voor haven en industrie. Er wordt nog steeds gediscussieerd over de "Grote Doorsteek" - het verleggen van de loop van de Schelde i n een gans nieuwe bedding tussen Loodswezen en Kruisschans. Hydrografen splitsen zich in twee kampen : de voorstanders van de Grote Doorsteek, gesteund door de katholieken, en de tegenstanders, die de liberalen op hun hand hebben. Er wordt gepleit voor proeven op kleine schaal, wat na de Eerste Wereldoorlog zal leiden tot het oprichten van het Hydrografisch Laboratorium in Borgerhout. Bij de tegenstanders van de Grote Doorsteek horen ook de militairen, want de nieuwe Scheldebedding zou de Antwerpse vestinggordel aan het Noordkasteel doorsnijden. In afwachting van de beslissing over de Grote Doorsteek, die er nooit zal komen, worden in de Schelde baggerwerken uitgevoerd die de bevaarbaarheid van de Schelde moeten bevorderen. Gestart in 1894, zullen ze nog duren tot 1912. Intussen is, tot december 1895, reeds twee miljoen kubiekmeter baggerspecie bovengehaald en gestort in de Zwijndrechtse Borgerweertpolder en in de geul van Fort Filip. Stad en Staat liggen natuurlijk niet altijd overhoop; soms worden snelle en doeltreffende akkoorden gesloten. Zoals op 8 mei 1895 de Conventie tussen het Rijk en de Stad voor het bouwen van kademuren in de Schelde over een lengte van 2 km stroomop van de kademuren gebouwd tussen 1877 en 1883. Het Rijk zal de bouw, de onteigening van de kaai op 100

- 16Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 16

m breedte, en de baggerwerken in de rivier over 75 m breedte dragen. De Stad, van haar kant, zal het nodige doen voor de bestrating, de havenloodsen, de magazijnen en het opstellen van de havenwerktuigen. De overeenkomst wordt bij Wet bekrachtigd op 11 september 1895. Voor deze uitbreiding zuidwaarts zullen ca 20 hectaren grondgebied van Hoboken bij de stad worden ingelijfd.

HAVENUITRUSTING De haven van Antwerpen telt dit jaar 4.653 aangekomen zeeschepen en 28.472 aangekomen binnenschepen. Dat noodzaakt de uitbreiding van de havenuitrusting. Op 15 januari 1895 wijst het College van Burgemeester en Schepenen de levering van vijf hydraulische portaalkranen met een hefvermogen van 2 ton voor het Asiadok toe aan de Société de la Meuse, Luik, en er worden ook vier hydraulische pyramidekranen met een hijskracht van 1,5 ton voor het "groot oud dok" besteld. De vijf grote waterdrukkranen worden op 31 augustus 1895 geleverd en op 4 september in gebruik genomen. Dat gebeurt bijzonder feestelijk, want hiermee is de Antwerpse haven al honderd hydraulische kranen rijk. De inhuldiging werd al vooraf gevierd op 14 juli, toen het Loodswezen werd ingebruikgenomen. Op 28 oktober 1895 wordt een order geplaatst voor de bouw van afdaken tussen het Bonaparte- en het Willemdok, nabij de ruïne van het in 1893 uitgebrande Oosters Huis. Op 6 juni 1895 worden de werken uitbesteed voor het overbrengen van kaai 31 naar kaaien 59 en 60 van het afdak voor de uitvoer van onvolledige ladingen petroleum. Op 11 november 1895 wordt een order voor het inrichten van quarantainestallen voor schapen aan kaai 28 geplaatst. In 1895 wordt ook de bouw aangevat van de Magazijnen Montevideo aan Kattendijkdok-Westkaai, een reeks van 22 bakstenen loodsen. Lossen van tabak in tonnen aan de Napoleonskaai, ca. 1895

Rond de droge dokken wordt een afsluiting opgericht.

En in het Kempisch Dok wordt aan nummer 35 een kaaimuur gebouwd.

TRANSPORT Voor het vervoer en de opslag van goederen in de haven van Antwerpen zijn reeds een dertigtal "naties" actief.

- 17Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 17

In 1895 worden de complexen Handelsnatie en Ruysnatie aan het Hessenplein en het Hessenstraatje opgericht, monumentale gebouwen voor stapelplaatsen en kantoren, met o.a. twee opmerkelijke Polonceau-spanten. In 1895 groeperen drie Antwerpse vervoerders zich in een vennootschap onder de gemeenschappelijke naam Vervoerders Leyssen. Ze staan in voor het vervoer van goederen uit de magazijnen aan de haven naar de binnenstad en de randgemeenten. Hieruit zal in 1913 de Luiknatie ontstaan. Op 15 april 1895 wordt het Antwerpse agentschap van het Franse expeditiekantoor Daher & Cie gesticht. De eerste opdrachten bestaan uit het verzenden, voor rekening van een Frans enginee"vent fe QeQa▶T o[t�..:.... ringbureau, van Materiaal b e stemd voor de constructie van havens in zuidAmerika. Congo i s i n 1885 als soevereine staat erkend. Er bestaat geen rechtstreekse Belgische scheepvaartlijn op Congo. Sinds 1891 is er wel een maanEen afvaart van de Leopoldville delijks vertrek vanuit Antwerpen, maar met een Duitse en twee Engelse rederijen. Onder impuls van Leopold II, die vindt dat België voor zijn eigen maritiem vervoer dient in te staan, wordt hiervoor, in samenwerking met de Duitse rederij, op 21 januari 1895 de société Maritime du Congo en op 24 januari 1895, in samenwerking met de twee Engelse rederijen, de Compagnie Belge Maritime du Congo (de voorloper van onze C.M.B.) opgericht. De eerste afvaart onder Belgische vlag vindt plaats op 6 maart 1895 met s/s "Eduard Bohlen" (2.442 ton) voor rekening van de société Maritime du Congo. De regelmatige dienst vertrekt op 6 mei 1895 met s/s "Leopoldville" van de Compagnie Belge Maritime du Congo voor de eerste reis.

NIJVERHEID De grote wereldwijde economische crisis is nu wel voorbij. De economische groei is weer gestegen tot 3 procent. Metaalbouw en staal zijn de grote voortrekkers van het economisch herstel. Een typisch voorbeeld van de nieuwe metaalbouwtechniek is de overkoepeling van de perrons van het nieuwe Antwerpse Centraal Station waarmee in 1895 wordt aangevangen.

- 18Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 18

Op de Boelwerf te Temse wordt in 1895 de eerste ijzeren "spits" afgeleverd. De werf bestaat sinds 1828, en heeft reeds een honderdtal houten vaartuigen gebouwd - en dat met slechts vier werklieden in de scheepstimmerij ! De later tot wereldformaat uitgegroeide Boelwerf zal definitief ter ziele gaan in 1994. In 1895 begint in Antwerpen Sylvain de Jong met de constructie van fietsen. Uit zijn bedrijfje zal in 1905 de automobielfabriek Minerva ontstaan. In de Brusselstraat wordt gebouwd aan de koekjesfabriek Parein. Op de IJzerlaan wordt begonnen met de bouw van een sodafabriek. In 1903 zal zich in dit gebouw de "Fabriek Gebroeders De Beuckelaer Cichorei"vestigen. Op 2 augustus 1895 worden in de Jesusstraat huizen onteigend voor het bouwen van een Telegraafkantoor. De Grand Bazar op de Groenplaats bestaat tien jaar. Werken in Grand Bazar is financieel nog zo slecht niet: een goede afdelingschef verdient 7 à 8 maal zoveel als een onderwijzer. Maar er moet geknokt worden, en op een uur mag niet gezien worden. Zeker niet als er avondconcerten zijn op de Groenplaats; dan blijft de winkel open tot na de laatste noot geblazen is. Beloning : in 1895 geniet het personeel van een deelname in de winst ! een uniek feit in België en zelfs in gans Europa !

'e. i1;t4 i "

fxtVe�

Iva e i n d S i s l s P q s s a t .

,�,��

s+K�[s. ' I n c e * u r t

ENERGIE

� �ër�&� ��lime Grand Bazar

De financiële resultaten van de Compagnie Hydro-Electrique Anversoise, opgericht in 1892 voor de opwekking van elektriciteit door waterdruk, tonen aan dat de hydro-electrische produktiemethode van prof. F. Van Rysselberghe economisch onverantwoord is. De elektriciteit wordt opgewekt door dynamo's, aangedreven door waterturbines die opgesteld staan in omvormingsstations (Groenplaats, Leopoldstraat en Breydelstraat) en die water onder 52 1/2 atm druk krijgen van een produktiecentrum met stoommachines aan de Timmerwerfstraat. Het water wordt zonder merkelijk drukverlies door pompen en stalen leidingen naar de omvormingsstations gevoerd. De opgewekte elektriciteit wordt ondergronds door blanke geleidingen, meer bepaald ijzeren staven, in kanalen naar de klanten geleverd. De Compagnie Hydro-Electrique zal in 1897 vereffend worden.

FILM In 1895 wordt in café "Paon Royal" de "Cercle Royal d'Etudes photographiques et scientifiques d'Anvers" gesticht. De fotografie neemt een hoge vlucht. Lieven Gevaert heeft vorig jaar in Antwerpen de vennootschap "Gevaert en Cie" voor de fabricage van fotopapier gesticht en zal in 1896 in Mortsel een fabriekje oprichten.

- 19Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 19

In 1895 vinden de Franse gebroeders Louis en Gustave Lumière de cinematograaf uit. Op 13 februari 1895 nemen ze een Frans brevet op hun cinematograaf. Op 22 maart geven ze een eerste demonstratie in de Parijse Academie voor Wetenschappen, en op 16 november 1895 stelt Louis Lumière de cinematograaf voor aan de Sorbonne. Op 28 december 1895 vertoont Louis Lumière zijn eerste film "La Sortie des Usines Lumière à Lyon" in de kelder van het Grand Café in Parijs, voor 35 betalende toeschouwers die elk 1 frank betalen. WELDADIGHEID Openbare onderstand wordt georganiseerd door twee afzonderlijke instanties: het Bureel van Weldadigheid en het bestuur der Burgerlijke Godshuizen. In 1926 zullen deze organisaties samensmelten en de C.O.O., het latere O.C.M.W., vormen. Sinds enkele jaren organiseert het Bureel van Weldadigheid een "Wedstrijd van Reinheid". Alle behoeftigen die zich hiervoor inschrijven moeten van onberispelijk gedrag zijn, zich niet aan sterke drank overleveren, en hun kinderen regelmatig naar school sturen. De gezinnen die de wedstrijd winnen, krijgen prijzen als huisraad, kleding, beddegoed en ingelijste diploma's. In 1895 worden de "werkmanswoningen", de jongste jaren opgericht op Stuivenberg door het Bureel van Weldadigheid, aangesloten op de waterleiding. 1% t:llf5Tkl,jI) !',Vi; ):):itill):I17 i > f o n i a 1 ti,Y 1 . ; : l 1 , r i j s

.�..., �

�

Het Bureel van Weldadigheid neemt in 1895 deel aan een tentoonstelling i n Amsterdam met plannen en modellen van werkmanswoningen, e n a a n e e n Congres in Bergen van alle liefdadige instellingen van België.

Maar ook het Bestuur der Burgerlijke Godshuizen zit niet stil. In 1895 wordt de bouw van tien huizen aanbesteed. Op 13 september 1895 ontvangt het Bestuur der Burgerlijke Godshuizen een legaat van mecenas L.J.J.Somers ten gunste van het in 1869 gestichte ouderlingenhuis BogaertsTorfs. En in 1895 restaureert het Bestuur der Burgerlijke Godshuizen de St.-Annakapel in de Korte Nieuwstraat. Van 7 tot 18 februari 1895 is de Schelde voor Antwerpen toegevroren. Dat betekent tijdelijke werkloosheid voor een aantal dokwerkers; Zij worden geholpen met broodbedelingen. Er wordt in Antwerpen in 1895 aangifte gedaan van gevallen van besmettelijke ziekten: 42 pokken, 200 difterie, 586 longtuberculose, 193 tyfus, plus de normale gevallen van roodvonk, kinkhoest en mazelen. Maar van epidemieën is, gelukkig, sinds vorig jaar geen sprake meer.

- 20 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 20

Een sprankeltje hoop voor veel zieken: op 8 oktober 1895 doet Wilhelm Röntgen in Wurzburg een gelukte proef die de ontdekking der X-stralen tot gevolg heeft. In 1895 wordt in de Wolstraat 31 het "Gesticht L.J.J. Somers" opgericht door een gift van koopman Louis-Jan-Joseph Somers (1823-95) voor 21 behoeftige echtparen. Dezelfde weldoener heeft dit jaar ook aan het Bestuur der Burgerlijke Godshuizen een legaat geschonken ten gunste van het gesticht Bogaerts-Torfs. Ook privé initiatief zit niet stil. De "Aalmoezeniers van de Arbeid" openen in 1895 hun "Werkmanswelzijn". Op de Ankerrui 2C wordt in 1895 een met kolen gestookte centrale verwarming door stoom geïnstalleerd in het Koninklijk Zeemanshuis.

BENOIT Peter Benoit's gezondheid gaat er steeds verder op achteruit. Hij voert al jaren een verbeten strijd om zijn stedelijke Muziekschool te zien verheffen tot een volwaardig Vlaams Conservatorium, een strijd die hem danig afmat. Zodanig dat hij bijna het ganse jaar 1895 in Harelbeke op rust moet. Tussendoor componeerde hij toch oog enkele koorwerken en liederen. Op 1 oktober 1895 verhuist Benoit naar de zee. Rusteloos als steeds, verblijft hij achtereenvolgens in Veurne, Nieuwpoort, Koksijde, De Panne en Cadzand. Op 26 december is hij alweer thuis in Antwerpen voor de uitvoering van zijn oratorium Lucifer. Hij betrekt thans een kamer in de Oude Beurs 32 bij de bevriende familie Mertens.

VOLKSVERMAAK Augustus is van oudsher de Antwerpse feestmaand. Van 12 tot 15 augustus 1895 wordt de honderdste verjaardag van de "Schelde vrij" gevierd. voor de gelegenheid leggen de pontonniers van de artillerie een pontonbrug over de Schelde.

Honderdste verjaardag "Schelde Vrij", augustus 1895 Pontonniers van de artillerie leggen een pontonbrug over de Schelde

Op 18 augustus gaat de "Vaandelstoet" u i t , e e n prijskamp uitgeschreven door het Comiteit van het Vlaggenfeest. D e z e l f d e dag genieten we van een "Wielrijderswandeling" met lichtballons, ingericht met medewerking van de wielrijdersmaatschappij en van Antwerpen en omgeving.

- 21 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 21

Antwerpen telt al enkele echte schouwburgen. Maar de werkende klasse heeft daar nog drempelvrees voor. Ze voelen zich daar niet op hun plaats, maar ze komen wel ruimschoots aan hun trekken i n de café-chantants, volkstheaterzaaltjes die vooral i n het SintAndrieskwartier te vinden zijn. Een graag geziene figuur is René Vermandere. Bakkerszoon René Vermandere, Kortrijkzaan geboren in 1857, woont sinds 1889 in Antwerpen. Als uitgesproken Vlaamsgezinde, schril afstekend tegen de mentaliteit van de frankofone stad Kortrijk, was hij werkelijk uit zijn stad weggepest en hij heeft zich in Antwerpen gevestigd. Hij komt aan de kost als handelsvertegenwoordiger, schrijft gelegenheidsverzen, treedt op als kluchtzanger met eigen teksten in café-chantants. In 1895 kan hij zijn persoonlijkheid ten volle ontplooien: hij wordt als journalist aangeworven door Gazet van Antwerpen, en zal daar knappe verhalen leveren. DAGBLADPERS De dagbladpers is vooral politiek getint. Maar buiten de politieke scheldpartijen wordt toch ook algemeen nieuws gepubliceerd. Zoals op Goede Vrijdag 8 april 1895 als op de Schelde een roeibootje wordt aangevaren door de steamer "Cambridge", waarbij drie personen verdrinken. Maar de hoofdbrok in het nieuws in 1895 is de zaak Madame Joniaux. Op 7 januari 1895 verschijnt voor het Antwerpse Assisenhof ene dame Joniaux-Ablay op beschuldiging van "vrijwillig en met voorbedachtheid moord op drie personen bij middel van stoffen die meer of minder snel de dood veroorzaken". De beschuldigde heeft inderdaad haar zuster, een rijke ongehuwde oom, en haar broer vergiftigd met morfine om levensverzekeringen en erfenissen op te strijken. Na een bewogen proces wordt madame Joniaux op 3 februari ter dood veroordeeld. Zij zal echter niet worden terechtgesteld; de laatste in Antwerpen uitgevoerde doodstraf dateert van 1856. In Gazet van Antwerpen, die begin 1895 al dagelijks op 40.000 exemplaren verschijnt, wordt de zaak Madame Joniaux bijzonder kleurrijk verslagen door reporter Louis Mauw. Antwerpse processen zijn zijn specialiteit, maar deze assisenzaak zal hem beroemd maken. Hij aarzelt niet om zich `s avonds ongezien te laten insluiten in het kantoor van de onder zoeksrechter om de volgende dag - verstopt in een kleerkast - de ondervraging van de getuigen af te luisteren. De wereld van toga's en witte beffen is dan ook niet weinig verbaasd - en in zijn wiek geschoten - het hele relaas de volgende dag in het lang en het breed op de eerste pagina van Gazet van Antwerpen uitgesmeerd te zien. A N TA R C T I C A Op 25 januari 1895 betreedt de Noorse zuidpoolreiziger C. Borchgrevink als eerste mens het Zuidpoolgebied, op Victorialand. Bij ons bereidt Adrien de Gerlache de Gomery zich voor op de eerste Belgische zuidpoolexpeditie.

- 22 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 22

Op 5 januari 1895 zet Adrien de Gerlache zijn project voor een Belgische wetenschappelijke expeditie naar Antarctica in het Brusselse Paleis der Academieën uiteen. Het enthousiasme van alle aanwezigen is voor de jonge kapitein het signaal om tot daden over te gaan. Eerst en vooral moeten er fondsen verzameld worden voor zijn project. Niet gemakkelijk: mensen overtuigen die niet eens weten waar Antarctica ligt. Gelukkig komen sponsors, zoals Ernest Solvay die meteen 25.000 frank inbrengt (ongeveer 3,3 miljoen van onze huidige franken). De Antwerpenaren blijven niet achter en stichten in 1896 een "Comité Anversois de Propagande pour l'Expédition Antarctique Belge". Ook gaat Adrien op zoek naar een goed schip in occasie. Daarvoor, en ook om zich vertrouwd te maken met de poolnavigatie, begeeft hij zich in 1895 naar Noorwegen Hij vindt een elf jaar oud robbenschip, het zeilschip "Patria" uitgerust met een stoommachine, dat te koop is en hij zal het in 1896 aankopen en laten herstellen en ombouwen om in 1897 naar Antarctica te vertrekken en de allereerste mens te zijn die er overwintert.

ZUID-AFRIKA Cecil Rhodes, diamantmagnaat van Kimberley en Eerste Minister van de Kaapkolonie sinds 1890, ligt overhoop met President Paul Kruger van de Transvaalse Republiek. Rhodes beschouwt het onafhankelijke Transvaal van Kruger als de grote struikelblok op de weg naar een verenigd zuidelijk Afrika onder Brits bewind. Op 29 december 1895 voert de Brit Jameson een aanval uit op transvaal om daar het bewind te veroveren. Op 1 januari 1896 levert hij slag bij Krugersdorp en wordt door de Boeren omsingeld en verslagen. Een week later zullen de Britten in Johannesburg zich aan het Boerenleger overgeven.

Paul Kruger

CONGO Rond de Congo Vrijstaat van koning Leopold II woeden felle discussies. Wereldwijd groeit protest tegen de wijze waarop agenten van de koning de inboorlingen behandelen. Steeds meer getuigen keren terug uit Afrika met verhalen over dwingelandij en folteringen. De internationale kritiek is vooral gericht tegen Leopold's monopolistische exploitatiepolitiek en de gevolgen daarvan voor de negerbevolking. De exploratie en exploitatie van Congo heeft Leopold II tot nu toe meer gekost dan de kolonie kon opbrengen. De Belgische regering heeft dan ook belangrijke leningen toegestaan. Toen in 1890 nogmaals een lening van 25 miljoen nodig was, werd overeengekomen dat België de Congostaat kon overnemen wanneer de terugbetaling niet in 1900 zou gebeurd zijn. Maar reeds in 1895 eist de regering Congo op. Het feit dat Congo vanaf dit jaar ein-

-23Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 23

delijk begint te renderen is daar zeker niet vreemd aan. Omwille van de scherpe oppositie komt er niets van de aanhechting in huis; dat zal nog aanlopen tot 1908. Bij de voorstanders van overname behoren ook de katholieke missies. Pater van Aertselaer, superior van Scheut: "Indien België, dat katholiek is, Congo niet overneemt, zullen de protestantse zendelingen, nu reeds talrijk op de kust aanwezig, het land binnentrekken. Maar als Congo Belgisch wordt, kunnen onze missionarissen zich overal verspreiden ...". Waarop prompt een socialistisch pamflet verschijnt: "Is Congo beschaven, het organiseren van een kruistocht om met de negers de tempels en kerken te vullen, welke de blanken vaak leeg laten ? Onze neutrale Staat kan geen religieuze oorlog op zich nemen". In 1895 benoemt Leopold II Baron Dhanis tot vicegouverneur van de onafhankelijke Congo-staat. In 1895 wordt in Antwerpen de Koninklijke Afrikaanse Kring, Universitair Instituut voor Overzeese Gebieden, gesticht. Voorzitter is Schepen A. Van den Nest. Leopold II heeft een "faible" voor Antwerpen, omdat onze stad hem steunt in zijn Congopolitiek. Even terugblikken in de geschiedenis van Congo. Henry Stanley kreeg in 1869 van de New York Herald, waarvoor hij als journalist werkte, de opdracht om de ontdekkingsreiziger Dr David Livingstone in Centraal-Afrika te gaan zoeken. Hij vond Livingstone in 1871 levend en wel terug. In 1877 - Livingstone was intussen dood - trok Stanley opnieuw naar Afrika. Zijn ontdekkingen in de daaropvolgende jaren zetten Leopold II ertoe aan Stanley in dienst te nemen als kolonisator van (de) Congo. In 1890 werd Stanley van ontdekkingsreiziger opnieuw journalist; hij trouwde en ging in de politiek. In 1895 behaalt hij in Groot-Brittannië een parlementszetel. Voor België is hij een held uit onze vaderlandse geschiedenis. BEELDIG ANTWERPEN Stanley en Livingstone, twee klinkende namen in de geschiedenis van Congo. Maar laten we onze eigen helden n i e t vergeten, zoals Camille-Aimé Coquilhat. Hij was het toch, die in 1882 Stanley vergezelde bij diens beroemde tocht langs de bovenloop van de Congostroom. In 1886 leverde hij strijd tegen de Arabische slavenhandelaars in Congo. In 1890 benoemde Leopold II hem tot vice-gouverneur van de onafhankelijke Congostaat. I n 1891 overleed hij in Borna aan de gevolgen van dysenterie. Zijn lichaam werd naar Antwerpen

Het standbeeld voor Camille Coquilhat in het Koning Albertpark

- 24 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 24

overgebracht op kosten van Leopold II, en bijgezet in de familiekelder op het Kielkerkhof. In 1895 wordt i n het Albertpark een monument voor deze Camille-Aimé Coquilhat opgericht, het eerste koloniale gedenkteken i n onze stad. Het monument, w e r k van Graaf Jacques d e Lalaing, stelt niet de grote ontdekkingsreiziger zelf voor, maar een grote negerin op een boomstam. Coquilhat is alleen te zien in een bronzen medaillon onderaan het monument. In het Stadspark wordt in 1895 een borstbeeld van de dichter Frans de Cort, een werk van E Joris, onthuld. En we beëindigen deze retrospectieve 1895 met de patrones van onze stad. Antwerpen is altijd al gekend geweest voor z'n ontelbare Onze-Lieve-Vrouwe O.-L.-Vrouw van de Kleine Markt beelden op straathoeken, tegen gevels en op zuilen. En steeds zijn er beeldenstormers geweest, die deze Mariabeelden belaagden : achtereenvolgens Noormannen, calvinisten, Franse republikeinen, liberalen, en nu het zwaar verkeer. December 1895 botst een legerwagen tegen de pompzuil van de Kleine Markt, bekroond met een zittend Mariabeeld uit 1700. Het monument moet geschoord worden en het stadsbestuur wil van de gelegenheid gebruik maken om het t e verwijderen. Op aandringen van de geburen wordt het geheel nochtans in zijn oorspronkelijke staat hersteld. Ere wie ere toekomt Raymond A L A R D O T

BRONNEN - R. Baetens & De Vos: - R. Binnemans & G. Van Cauwenbergh: - Lutgart Bredael: - Chronijke van Antwerpen 1880-1895 - R Daelemans:

Antwerpens maritiem verleden Ons Antwerpen Antwerpen tussen polder en haven

100 Jaar plastische kunsten i n België (ArtisHistoria) - W. J. de Kock: Geschiedenis van Zuid-Afrika - A. de Lattin: Contacten met vroeger Antwerpen - J. De Schuyter: Zatte processie (1943) - G. De Smet: Het Centraal Station te Antwerpen - Karel Devocht: D e r t i g oude Antwerpse Kapellen - R.C.F. Dhont & G. Hochepied: B e l g i ë 1830-1980 - Dienst voor Werken van de Stad Antwerpen: Een eeuw openbare werken te Antwerpen, deel 1

- 25 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 25

- Alex Elaut en Jan Possemiers: - Gazet van Antwerpen: - Lode Hancké: - Rik Houbrechts:

Op Wandel door de belle Epoque diverse nummers De Grote Doorsteek en zijn betekenis Antwerps panorama van in de 19de tot in de 20ste eeuw Uitg. Artis-Historia - Jaarboek 1995: Hoe "den Bazar" een stuk Antwerpen werd - Alfons Janssens: diverse nummers - Het Laatste Nieuws: Kroniek van een eeuw - Het Laatste Nieuws: - Ministerie van Nationale Opvoedingen Nederlandse Cultuur: Bouwen door de eeuwen heen, delen 3na, 3nb en 3nc Rerum Novarumvieringen in Antwerpen 1895-1914 - J. Moens: - Léo Moulin: Grote figuren uit België Belgica, de eerste overwintering in Antarctica - North Sea Society: - Ons Recht: september 1990 - C. Pasteur: Les femmes à bicyclette à la Belle Epoque - Dr. Guido Peeters: België, een verhaal over Land en volk Antwerpen door de eeuwen heen - Kan. Floris Prims: - Kan. Floris Prims: Geschiedenis van Antwerpen, deel X, lste en 3de boek Puzzel u slim - Davis Richard: - P. Schepens: Antwerpse gedenkplaten - P. Schepens: Antwerpse madonna's - R Schepens: Antwerpse standbeelden - R H. Schoemans: Stanley mag weer een held zijn - Werner Smet: Kijk op het Waasland - Stad Antwerpen: Een stad groeit - Stad Antwerpen: Catalogus 1830-1980 - Stad Antwerpen: Catalogus 1860-1960 - Stad Antwerpen: Sodipa maandblad, diverse nummers diverse nummers - De Standaard: Antwerpen vermaard door den Eeredienst van Maria - E.H. Aug.Thyssen: (1922) - R. Tijs en A. Vermeyen: Antwerpen, in de reeks "Steden van België. ArtisHistoria - G. Van Cauwenbergh: Gids voor Antwerpen tussen leien en singel - G. Van Cauwenbergh: Sinjorenstratenspiegel - Paul Vandebuerie: Peter Benoit op de voet gevolgd - R. Vande Weghe: Geschiedenis van de Antwerpse Straatnamen - L. Theo Van Looij: Verworpen Antwerpen - J. Verstappen: Volksleven rond Antwerpse café-chantants

- 26 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 26

Kroniek van Kapellen Cappellen,

M a a r t

1 8 6 8 .

. 2 1 0 . 111 f f l t á l 1 2 0 11 . 1 l a r - C 11 2 6 0 f f .

Verschijnt den tweeden Zondag van iedere maand. Abonnementsprijs: I FRANCperjaar, op voorhand te betalen. Men abonneert zich bij A. FONTAINE & Crr.GEvAEnr, Kleine Driesch,28, Antw.

VAN

CAPPELLEN.

Pachter Jan heeft een tweede brief van den heer Charles De Bock ontvangen, en vindt zich wel vereerd .denzelven eerre plaats i n zijn blad te mogen verleenen ; maar aangezien dien beer met het gesnater van ons moeder Trien niet schijnt op-' gezet te zijn, zal Pachter Jan hem ditmaal zelfs antwoorden. Aan den beer Uitgever van PACIITER JAN. Daar gij u niet bepaald hebt mijn antwoord op te nemen, maar toch blijft volharden niet mij tegen wil en dank onder uwe bescherming te houden, voel ik mij verplicht UEd. dezen keer ernstig te antwoorden. Indien gij m i j door den hekel gehaald en allerlei kwaad van mij gezegd had, dan zoude ik gedaan hebben zooals mijne achtbare Collegas in de gemeenteraad, ik zou mij niet ten minste over al uw gebabbel bekommerd hebben, maar daar gij in een inzicht hetwelk zeer gemakkelijk te begrijpen is, een ander liedeken over mij gezongen hebt en mij absoluut uwe vriendschap wilt opdringen, is het duidelijk voor mij dat.gij verre zijt van mijne benoeming te verlangen, en integendeel uw best doet om mij zoo veel mogelijk te benadeelen, onder het voorwendsel van mij voor te spreken. Gij weet zeer wel dat de voorspraak van Pachter Jan die niets anders doet als achtbare en fatsoenlijke menschen te beknibbelen, te beginnen met den hear Gouverneur onzer provincie, den heer distrikt Commissaris, en geheel onze gemeenteraad welke uit deftige inwoners van ons dorp bestaat, dat die voorspraak, zeg ik, natuurlijk niets anders dan eenen slechten invloed voor mij kan hebben ; gij wilt doen gelooven dat ik bij uwe klik behoor en mij zoo trachten van mijne Collegas te scheiden. I k wil bier publiek verklaren dat verre van de akten af te keuren welke onzen Burgerheester, Schepenen en Raadsleden daargesteld hebben, i k dezelve allen volkomen goedkenr, znoals ook alle deftige en onpartijdige menschen doen. Ook verlang i k mijne medeburgers te overtuigen dat ik meer aan hunne achting en aan die mijner Collegas hecht dan aan de goedkeuring van Pachter Jan en zijne gezellen. Ik verzoek u, Mijnheer den Uitgever, en verplicht u zoo het noodig is, dit artikel in uw eerstkomend blad te willen' opnemen. Ontvang, Mijnheer, mijne groetenissen en noeme mij met eerbied Cu. DE BOCK. Putte-Cappellen, den 15 Februari 1868.

Open antwoord van Pachter Jan aan den heerCHARLESDE BOCK. ilJtvuF.ERDE BOCK, De doctoraleu toon waarvan gij u in uwen tweeden brief . bedient, verplicht mij zelfs de pen in de hand te nemen om u

liet •goed verspreiden, het kwaad tegenwerken i s de plicht van ieder welpeizend man.

PACHTER JAN.

te antwoorden, 'en laat mij niet meer toe deze taak aan mijne beminnelijke wederhelft over te laten : Gij begint met u te beklagen, dat ik u tegen uwen wil en dank onder mijne protectie neem ; gij slaat het ei gansch mis, er is geene kwestie u onder mijne protectie te némen, dit is nooit mijn gedacht geweest, want ik weet al le wel en ben het (lus met u volkomen eens, dat'dit niet dan kwaad aan uwe benoeming zonde doen ; maar ik geloof niet dat gij de pretentie hebt, mij te kunnen beletten mijn' gedacht te uiten over het aanvullen der plaats van schepenen, in onze gemeente opengevallen door het overlijden van den heer Bastyns, en onze medeburgers aan te duiden wie ik het best geschikt vind om die plaats te bekleeden ; en in dit geval blijf ik bij mijn eerste gedacht, en zeg nogmaals dat niet alleen ik en mijne gansche familie, maar ook de groote meerderheid der inwoners onzer gemeente uwe benoeming met vreugde zouden vernemen. Het is mogelijk dat ei zich onder uwe klik bevinden, (lie wel een weinig slimmer zijn dan gij, maar geen enkel van de gansche boel bezit het honderdste der goede trouw en oprechtheid waarmede gij bezield zijt, en die twee hoedanigheden wegen bij mj zwaarder in de schaal dan kennis. In de tweede paragraaf van uwen brief zegt gij zoo maar rond uit, dat mijne inzichten jegens u niet oprecht.ziin : weet gij wel, mijnheer De Bock, .dat dit eene belediging jegens mij daarstelt, waartegen i k u i t al mijne krachten protesteer, en verklaar 'u andermaal en ditmaal op mijne eer.. dat ik uit den grond van mijn hart, voor het welzijn onzer gemeente wensch, dat men u het opengevallen schepenschap zou opdragen ; doch moet ik er bijvoegen, dat ik niet gansch in het gevoelen van ons moeder Trien deel, dat uwe benoeming verzekerd is, want gij zijt te veel ter goeder trouw, en onzen gelukzaligen drijling, waarvan er twee op dat postje loeren, gebruiken listen die u onbekend zijn en, die wel mogelijk ten spijte van ons allen, n op den achtergrond zullen schuiven. Gij gaat voort met te zeggen, dat ik niets doe dan achtbare en fatsoenlijke menschen beknibbelen. Wanneer een achtbaar man iets misdoet, moet hit, volgens mijn gevoelen, minder gespaard worden dan een scboelie. Onder die achtbare personen noemt gij bij voorkeur Pgcken heer en heerke Lambrechts. Voor die twee gasten moogt gij zooveel achting en eerbied koesteren als het u belieft ; maar mijne achting voor die heeren loopt niet hoog, en wel voornamelijk niet voor Iteerke Lambrechts. Ziehier waarom : Dit heerke begon met een der hevigste voorstaanders t e zijn der zoo gezegde antwerpsche beweging , e n , ziende d a t

- 27 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 27

hij daar door zijn vetjes niet kon maken, deserteerde hij die, om in het doctrinaire kamp over te loopen. Deze overlooping was dan ook de eenigste titel tot aanbeveling ter bekoming zijner plaats v a n arrondissements-commissaris ; administratieve kennissen ontbraken hem letterlijk. En zulke doenwijze is in mijne oogen niet achtenswaardig. Het i s dan ook niet te verwonderen, daar hij door partijschap aan zijne plaats gekomen is, h i j anderen door partijgeest op hunne zetels plaatst ; hiervan een klein bewijs met ons Vonwlie, die noch door zijne positie, en nog veel minder door zijne kennis Benige aanspraak kon maken,om aan het hoofd onzer gemeente geplaatst te worden. Was ons ventje door voorspraak van Pycken heer en heerke Lambrechts aan het hoofd van h e t orkest van den grooten theater geplaatst geweest, zou ik die heeren niet beknibbeld hebben ; daar was Vouwke, zoo goed geplaatst, dan hij nu als burgemeester onzer gemeente misplaatst is. Gij zult het mij dan, hoop ik, ook niet ten kwade duiden, dat i k i n den eerbied en achting, weilte gii die twee heeren toedraagt, niet deel. Gij zegt ook in uwen brief dat gij de acten, welke Vouwke en zijne klik tot heden hebben daargesteld, volkomen goedkeurt, en dat die acten ook de goedkeuring van alle achtbare en onpartijdige bergers onzer gemeente wegdragen. Dat gij die goedkeurt,is mogelijk, maar dit bewijst niet van uw groot verstand, en indien ik u zoo goed niet kende, zou mij dit zelfs aan uwe goede trouw doen twijfelen. Wat anderen b e treft, durf ik u rond uitzeggen dat piet één enkel onpartijdig en achtbaar man die asten kan goedkéfren, uitgenomen den achtbaren Zwadder, aan wiens achtbaarheid ik nog altijd min of meer twijfel, niettegenstaande zij door Vouwke onder eed op den tribunaal te Antwerpen bevestigd en daargesteld is. Voor slot moet ik nog protesteeren tegen uwe gezegdens, dat ik aan onze medeburgers wil doen gelooven, dat gij, mijnheer De Bock tot de onze behoort, dit is nooit mijne meeping geweest;neen,wij kunnen u maar al te goed derven, wij zullen ons doel.zonder uwe medehulp bereiken en wenschen in alle geval uwe klik met u geluk,overtuigd,dat wanneer de kaart zal gekeerd zijn, gij maar al t e gemakkelijk z u l t zien, dat men u voor een eenvoudig wvetktuig gebruikt heeft, en dan zult gij e r eene eer in stellen onder de onze gerekend te mogen'worden. In afwachting van d i t oogenblik, bid i k u , mijnheer De Bock, de verzekering der hoogachting te aanvaarden van hem die de eer heeft zich te noemen Uwen dienstwilligen dienaar PACHTER JAN. Cappellen, '25 februari 1868. PACHTER JAN had de volgende samenspraak met moeder TRIEN reeds gehad, wanneer den octrooi-rol verleden zondag werd bekend gemaakt. PACItTER JAN. = Ons dorp zou wel voor eene uitzondering mogen gehouden worden, er gaat maar niets zijnen rechten weg, wel is waar, alles gaat precies niet in ons nadeel ; is er veel dat n'en slechten kant heeft, dan is e r hier en daar toch ook wel iets waar n'en goeden kant aan is. .TRIEN. — Baas Jan, dat versta ik niet te best, gij spreekt zoo algemeen, en er zijn in ons dorp toch wel dingen die gaan gelijk ze moeten

gaan, b i j voorbeeld : des zondags beginnen de klissen en het Lof altijd op de gestelde uren, en zoo zullen er nog al andere dingen zijn. PACHTER JAN. — Moeder' Trien, dat is recht haarklieverij dal gij daar doet, als men zegt alles, dat wil zeggen liet overgrootste gedeelte. TRIEN. — En wat verstaat gij door liet overgrootste gedeelte ? PACHTER JAN. — Wel, i k ga u Benige voorbeelden geven. In alle dorpen betalen de inwoners geregeld jaarlijks den octrooi, en wij zijn daar het verleden jaar van bevrijd geweest, dat heeft in alle geval zijnen goeden kant. Leopold den eersten, (onze overleden koning) nam, toen h i j nog leefde, den 21^ februari 186.4 een besluit, waardoor hij beval, dat er den 10^ april daarna i n al de gemeenten van ons land, waar de burgerwacht niet in werking was, zou overgegaan worden tot het herkiezen der overheden. Alle gemeenten voldeden aan d i t bevel, en overal werd er tot de herkiezing overgegaan, uitgezonderd te Cappellen, daar nart men er geen acht op ; Prudent Kennis was kapitein en is kapitein gebleven. Of dit door de voorspraak van ons ventje bij heerke Latubrechts is of waaraan dat liegt, weet i k niet, zoo min als ik het niet, wie er op moet letten in administratieve zaken, of de bevelen van den koning worden nagekomen, of men dezelve in de scheurmand werpt. De steenweg van ons dorp naar Putte, ligt, alsof hij aan niemand toebehoorde, en ons burgemeesterke laat dat zoo maar gaan; het is bijna of hij met de kooplid in paarden 't akkoord was, want het is te verwonderen, dat er dagelijks van die beesten geen de benen breken ; de steenwegen der overige gemeenten van ons kanton zijn tamelijk goed onderhouden, en de burgemeesters zorgen daar ook voor. In andere gemeenten worden jaarlijks de grachten, welke nevens de steenwegen loopen, geregeld gègraven en opengemaakt om het water af te leiden ; in onze gemeente heeft dit sedert verscheidene jaren scene plaats meer gehad. De burgemeesters der andere gemeenten geven aan hunne medeburgers liet voorbeeld, de politie-reglementen te eerbiedigen ; ons ventje trapt dezelve onder de voeten, en wanneer die overtredingen aan de hooge overheid worden kenbaar gemaakt, wordt er zelfs geen gevolg aan g e geven. Wanneer er in andere gemeenten eenex halven cent in de kerk gemist wordt, doet men al wat mogelijk is, ja *men beweegt hemel en aarde, om te onderzoeken waar hij gebleven is ; en wanneer in onze gemeente eenenheelen varkenskop uit de kerk op den loop gaat, laat men hein stillekens begaan, en geeft onze diepzinnige tresorier zich zelfs de moeite niet om t e onderzoeken door welke opening hij ontsnapt is, ten einde, in geval hij niet hervindbaar is, ten minste te kunnen beletten, dat zulke wonderen zich in bet toekomende nog zouden vernieuwen. En zoo zou ik u nog honderde zaken kunnen aanhalen ; mag i k dan met recht niet zeggen, dat onze gemeente eene uitgezonderde of buitengewone gemeente is ? TRIEN. — Ce haalt daar zooveel feiten aan, dat gij mij liet hoofd zoudt doen draaien,indien gij mij op alles deed antwoorden; doch ik hoop vooral, dat gij u niet in het hoofd steekt, dat wij voortaan overander jaar den octróoi maar zullen moeten betalen, want dan zouden de menschen hartelijk met u lachen. Neen, onze drij slimmerikken, hebben het zoo ver nog niet gebracht, ge weet immers wel, dat zij voor het verleden jaar n'en rol hadden opgemaakt, en (titrent alles op onzen rug en dien onzer vrienden hadden geschoven, en dat zij, en die aan hunne klik t' huis hoorden, om zoo te zeggen niets betaalden ; maar dat de heeren van de deputatie te Antwerpen dien rol hebben terug gezonden, met verzoek dat onze gelukzalige drijling er bij zou voegen, waarop hij die partijdige en willekeurige verdeeling gegrond had. PACHTER JAN. — Dat ben ik zeker niet vergeten, maar zij hadden geen zeven o f acht maanden noodig, als zij aan dat verzoek wilden voldoen, en dan had men ons al lang doen betalen. TRIEN. — Willen is kunnen, zegde de oude Napoleon in zijnen tijd, maar Youwke, Kwaytan of Posson, zijn geen van drijen Napoleons; want zij wilden wel, maar zij konden niet, en hoe zouden zij dat gekunnen hebben ? de basis waarop zij de verdeeling van den octrooi-rol moesten opmaken, was destijds liet vermoedelijk verbruik en ik ga u overtuigen dat onze gelukzalige drijling niets minder dan that voor basis genomen had.

- 28 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 28

Ons Vouwke deed zich 19 fr. 38 centiemen betalen : d i t manneken heeft een huishouden van zeven personen, het deed aan zijnen gebuur, wiens huishouden enkel u i t twee personen bestaat , h e t dubbel opbrengen. Nu vroegen de heerkn van de deputatie, dat ons vies ventje achter zijnen naam en achter dien van zijnen gebuur zou zetten, waarom zij beiden die somme moesten betalen. Kon Vouwke redelijker wijze zeggen, dat de twee personen van het huishouden van zijnen gebuur het dubbel verbruikten van de zeven personen welke zijn huishouden uitmaken, of kon hij zeggen dat hij dagelijks de twee derde van zijn persooneel den mond toebond,en zoo aan de tafel plaatste? Het een en ander was niet staande te houden. Onzen diepzinnigen doctor Ifwaytan's huishouden bestaat uit zes personen, en deze had zich op den rol gebracht voor 20 frs. 34 centiemen, en 15 francs voor zijn paard, zooals ieder die een paard houdt, want daar kon niet i n gesmokkeld worden, mits dat beest op zijnen juisten prijs stond, terwijl hij twee dames uit zijne geburen, wiens huishouden ieder uit twee personen bestond, en waarvan de eene slechts jaarlijks eenige weken in de gemeente doorbrengt, ieder voor 28 fr. 46 centiemen op den rol bracht, dus ieder 8 fr. 12 centiemen meer dan zichzelve. Dit is zoo schreeuwend niet, daar de verdeeling van ons burgemeesterke en zijnen gebuur, als is 't dan ook verre van eens billijke, rechtveerdige en onbaatzuchtige verdeeling daar te stellen, het is wel zoo ver niet buiten de schreef als bij ons burgemeesterke, maar het kan in alle geval ook wel wat beter van onzen dotter af, als van ons ventje, daar hij eene scheer heeft die scherp is, en dus goed snijdt; hetgeen b i j ons Vouwke niet heel en al het geval is. Onze doctor,die er sterk aan houdt om als een rechtschapen,katholiek. diepzinnig, verstandig en geleerd man voor te komen, zou toch wel eenige dezer hoedanigheden moeten opgeofferd hebben, indien hij was verplicht geweest, de redens kenbaar te maken, waarom die twee dames S fr. 12 c. meerder moesten betalen dan hij. Nu, de. heer De Posson had zich op dien rol geplaatst voor 199fr. 50 e.; deze verbruikt jaarlijks omtrent de twee honderd duizend fr. belastbare stoffen, houdt geregeld zeven paarden en heeft een huishouden van 12 personen, hij bracht er een ander nijveraar op, die geene paarden heeft, geenen woon bezigt, in onze gemeente en slechts voor 2,180 fr. belastbare stoffen jaarlijks verbruikt, voor 79 fr. 23 c. Dit i s zeker verre uit de grootste ongerijmdheid en partijdigheid die den gelukzaligen drijling in het opmaken van den octrooi-rol beging, bier was bet nec plus ultra bereikt. Men zegt gewoonlijk dat de advocaten van zwart wit en van wit zwart kunnen rnakén • maar i k zon wel eens willen zien , d a t d e beer advocaat De s o n , hoe geleerd hij voorkomt of niet, eens met zijnen borstel voor den dag k wam, om hetgeen in het opmaken van den rol zich-zoo donker eu zwart vertoont, licht en wit le maken. Wat bleef er aan de onpartijdige slimmerikken over dan hunne peecavi u i t te spreken,.hun zoo partijdig en willekeurig werk in te trekken, en iets anders te verzinnen om hunne knoeierijen te bedekken ; en dit hebben zij. gevonden. Op hunne aanvraag, ondersteund door heerke Lambrechts en Pycken heer, i s het hun toegestaan voor basis der verdeeling onzer gemeentelasten in het vervolg het vermoedelijk vermogen in acht te nemen. PACHTER JAN. —Ja maar,ntoeder Trien,nu zij dat verkregen hebben bestaat er geene rede meer, vier of vijf maanden te wachten, ons n'en nieuwen rel op te maken. TRIEN.-- Ge spreekt er al wel over; onze gelukzalige drijling is er de eerste maal te kaal van a fgekomen, om ditmaal niet op zijne hoede te zijn, en op ieder i een puntje te zetten. Als de inlichtingen waar zijn, wel ke ooze Peer mij gegeven heeft,en.die hij ,mijzegdenit eene goedebron vernomen te hebben,dan hebbenzij bijVouwke en Kwaytan bij ieder,'verstaat ge me wel. acht dagen noodig gehad om het geld te tellen dat er in de kas was, maar ik moet u ook zeggen dat zij het zoo scrupuleus doen, dat zij tot de centiemen mee tellen, en nu zijn ze op de Mastheek bezig,; wanneer. zij daar zullen gedaan hebben, weet God. PACHTER JAN.— Trien lief, daar hebben ze onzen Peer ditmaal wat op zijne mouw gespeet, ge verstaat toch wel dat dit niet kan zijn ; hoe

dan zullen die mannen bij ons ook al komen tellen,dat zou ik willen zien; maar ik geloof dat ik ze gauw aan de deur zou walsen : neen, dat komt mij t e vreemd voor, daar kan i k onmogelijk geloof aan geven, en als ze acht dagen over de kas van ons Burgerneesterke geteld hebben, dan krijgen z i j het onder hunne regering nooit o p het Blauw Hof geteld, en op die wijze zal de rol in liet dak blijven. zitten ; jammer dat onze Brij slimmerikken, geen drij dassen zijn, dan konden ze op hun eigen vet leven, ons gerust laten, en zich de moeite sparen n'en nieuwen rol op te maken, die, zoo het schijnt, bun maar al te zwaar op hum maag ligt. TRIEN. — Man, ge moogt wel zeggen dat dit alles u zoo vreemd voorkomt, dat doet liet mij ook wei; maar hoe kunt gij anders weten hoeveel iemand bezit, als gij zijne kas en boeken niet mnogt overzien. PACHTER JAN. — Ik zeg niet dat dit gemakkelijk is, maar als ge het zoo wilt moet i k ditmaal niet onzen toekomenden schepene De Bock zeggen, dat gij den lap nevens het gat zet. TRIEN. — En als gij zoo overpeist, dan ntllen wij er niet verder over spreken en het afwachten, doch den eenen of anderen dag zie ik de mannen bij ons ook komen tellen. PACHTER JAN. ---- In Cods naam, dat zij dan maar afkomen ; het zal in alle geval bij ons geen acht dagen duren, al stonden wij hooger dan Vouwke in den octrooi aangeteekend. TRIEN. — Wat de andere feiten door u als voorbeeld gegeven betref. fen;, die zullen wij op n'en anderen dag eens aanroeren, en i k heb daarover ook nog al een enkel woordeken te zeggen, doch moet eerst eenige inlichtingen inzamelen , en i k hnû m i j sterk aan h e t oud spreekwoord : een vóór een verwart niet.

De petitie van den heer De Posson. TRIEN. — Onze Klaas heeft in de stad hooren zeggen, dat De Posson een rekwest bij den minister van binnenlandsche zaken heeft ingediend, om Bastyus zaliger te mogen opvolgen als schepene 'onzer gemeente. PACHTER JAN. — Dit moet ge niet gelooven, hij is verstandiger dan zulke dwaasheid te begaan ; hij heeft het zelfs van mij niet kwalijk genomen, toen ik hein geschreven heb in de maand november ll., dat hij zijn ontslag als raadslid moest geven, want dat hij e r de noodige bekwaamheden niet voor bezat, aangezien hij de menschen van ons dorp niet verslaat, en dat de menschen van ons dorp hem ook niet verstaan ; en nu zou hij zich niet enkel bepalen met raadslid te willen zijn, maar zelfs zou hij schapene willen worden. D a t kan niet bestaan, en bestond het, schrijf dan maar gauw naar Gheel en vraagt of nummer 1 open is, dat gij er n'en kalant voor hebt. TRIEN. — Ge kunt er over denken gelijk ge wilt, maar de voorstel door doctor Kwaytan voor hem in onzen gemeenteraad gedaan, om d e kinderen van liet dorp voortaan meer fransch t e doen leeren, als zij tot heden geleerd hebben, en om dien voorstel naar den minister van binnenlandsche zaken te sturen, heeft wel de air van aan een rek west te gelijken. PACHTER JAN. — Indien men dit op die wijze in de stad aan onzen Klaas heeft uitgelegd, dan moet ik recht uit bekennen, dat al d i e stadsche heerkens geen uilen zijn, want dien voorstel gelijkt waarlijk hard aan eene aanbeveling die onzen raadsbeer De Posson voor zichzelve doet. Maar mag ik u vragen waarom onzen diepzinnigen doctor dien voorstel voor onzen geleerden advocaat in den raad doet, en waarom deze laatste dien zelfs niet doet ?

- 29 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 29

-e,-.welir.--.n.

TRIEN.--- I k .geloof dat gij aan het droomen zijt, als gij mij zulke vraag doet ! Hoe zou de Posson zelfs in den raad iets voorstellen, daar zou 'hem niemand dan Vouwke en Kwaytan verstaan.'Weet.gij niet dat Kwaytan gezworen vertaler in .dén raad voor zijnen vriend De Posson speelt, en al wat dezen laatsten i n ' t fransch uitkraamt, door hem in het vlaamsch woord overgezet. PACHTER JAN. — Daar peisde ik niet op, maar dan zou het e r al lief uitzien als hij een schepene was, en Vouwke en doctor Kwaytan afwezig waren, want dan zou De Posson de raad moeten voorzitten, en niemand der leden dan de beer Robert Geelhand zou hem verstaan en ik geloof ook niet dat dezen laatsten het ambt van gezworen vertaler zou willen bekleeden ; dat zou wel kluchtig zijn. TRIEN. — Ja, dat zon waarlijk plaizierig zijn : als hij de zitting open verklaarde zouden alle` onze ra. adsheeren antwoorden : kan niet verstaan ; doch dat zou maar voor het tegenwoordige zijn, want binnen weinige jaren zullen alle onze inwoners, wel te verstaan als de gedane voorstel aangenomen wordt, zoo goed fransch als vlaamsch spreken ; en dan zullen onze landbouwers niet meer gehinderd zijn als zii .een waalsch paard koopen, want dan zullen zij dat dier in de taal kunnen aanspreken daar het in grootgebracht is. PACHTER JAN. = Moeder Trien houdt daar, als het n belieft, den gek niet mede, fransch spreken i s gemakkelijk om dragen, en binnen eenigen tijd zal de Posson, als hij niet met ons kan klappen, ten minsten met onze kinderen kunnen spreken, en daar deze alsdan reeds eenige zilveren medaliën van hun in de kas zullen hebben liggen, zullen zij hem trel aantrekken, hij zal dan beter geschikt zijn om burgemeester i n ons dorp te zijn, als nu om er garde-champetre in te spelen. TRIEN. — Als gij van medaliën spreekt moet ik u zeggen, het mij dunkt dat de Posson veel houdt van in het publiek te paradeeren : n u belooft hij, voor zoos lang hij nog onder ons zal wonen, jaarlijks ieder leerling onzer drij gemeentescholen, die het best fransch tegen hem zal spreken, u i t zijnen zak eerie zilveren medalie te geven, en over circa vijf à zes maanden deed h i j i n alle herbergen aanplakken, dat hij zijne varkens beter koop gaf dau alle andere kooplieden i n die beesten, e n lookile alweèr uit zijnen zak drij premiën te betalen,eene van 4O,eenevan 23 en eerie van 13fr., aan die welke' binnen het jaar het vetste varken zouden voor tien . dag brengen, wel t e verstaan van die, welke hij aan hun tegen verminderden prijs verkocht had PACHTER JAN. — Niettegenstaande al dat gezwets, zal ik niet gelooven voor dat i k het zie. dat wij i n ons zoo uitsluitend vlaamsch dorpken, eenes waalschen schepenen zullen bezitten ; heerke Lambrechts doet hij tijds wel vieze kuren, en dat heeft h i j getoond in het Jaarstellen van ons collegie, maar om het zooverre te drijven, dat moet ik zien, zeg ik nog eens, alvorens het te gelooven.

De octrooi-rol voor 1867. Onzen gelukzaligen drijling is eindelijk in kraam gekomen, de octrooi-rol Foor 1867 heeft op I maart 11. het licht gezien jammer dat bet-,niet een maand later is voorgevallen; want zulk merkwaardig stuk zou zeer goed voor n'en aprilvisch

kunnen .doorgaan, zoo onbegrijpelijk onbebezonnen , ongegrond en belachelijk komt dat werk op het eerste gezicht vuur. Die misgeboorte is Pachter Jan te laat toegekomen om er in dit nummer iets over te zeggen ; h i j deelt ze enkelijk' aan zijne vrienden mede, want liet zijn deze uitsluitend die overbedeeld zijn,om hen in staat te stellen in tijds hunne rAlamen te doen geldeu. Al degenen welke verlangen hunne reklamen door Pachter Jan te doen opnemen, worden verzocht dezelve voor 23 dezer maand aan zijnen uitgever te doen toekomen. Pachter Jan zal zijne opmerkingen in de volgende nummers mededeelen, maar hij vreest dat wanneer hij niet meer dan eens per maand blijft verschijnen, de plaats hem zal onthreken dezelve aan zijne lezers volkomen te doen kennen, al had hij zelfs niets anders dan deze t e vertellen, en ongelukkiger wijze heeft hij nog voor meer dan twee jaren stof in zijnen zak. De gelukzalige klik zegde over eenigen tijd, wanneer zij zich stil hield, Pachter Jan en zijne Trien op minder dan eel' jaar zouden uitgepraat zijn, en blijde zouden zijn hun opgenomen werk te mogen staken. De slimmerikken hebben zich grootelijks bedrogen, en de familie van Pachter Jan zal met veel gemak de gelukzaligen drijling en haren ganschen -aanhang overleven. E n i n geen geval zal het te kort aan stof ooit de oorzaak van hun afsterven zijn.

Wa n aides w a g . Pachter Jan geeft bij dit nummer den octrooi-rol voor 1867 opgemaakt. Ieder burger heeft 14 dagen, te rekenen van verleden zondag, om legen denzelven t e reklameeren. E r zullen uiet weinig reklamen tegen dat meesterstuk ingezonden worden. — De Vastenavond is in ons dorp rustig afgeloopen ; er waren geruchten ran ophanging i n omloop gebracht, doch men i s tot betere gevoelens gekomen, en er zijn geen menschenlevens te betreuren. — Op Vastenavond dijusdag heeft men getracht Pachter Jan i n Pachter Ariaan t e veranderen ; maar de Man is in de Beeck blijven steken. — Onzen raadsheer De Posson is van koopman in varkens, koopman i n paarden geworden, d a t is n'en fellen sprong in eens. --- Moeder Trien heeft voet gekregen op den varkenskop, zij zal weldra weten, waar hij zich versteken. heeft. — De vrouw van Herman Vouwé i s e r goedkoop afgekomen, z i j is enkel i n de kosten verwezen, om die aardige 'dingen van den heer Segers gezegd te hebben. — Onzen diepzinnigen doctor is weer lid geworden van het Doctors genootschap ; onze Trien zal eerstdaags vertellen, wat gezicht hij daar trekt tegenover den heer van Loock.

Er zijn nog eenige verzamelingen der nummers van Pachter Jan, i n 1867 verschenen, voorhanden ; degene welke verlangen de twaalf exemplaren van dat jaar te ontvangen, kunnen dezelve bekomen, mits aan den uitgever in postzegels of geld een franc twee en dertig centiemen te zenden, welke somme, zoo als de andere overgeschotene gelden, in brood aan de behoeftigen ouzer gemeente zal uitgedeeld worden. Antur. — Drukk. A. Fowr,4rseENCu.GEVAERT,Kleinen Dries, 28.

- 30

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 30

Ca,ppellen,

M a a r t

1 8

6S.

B1JV®EGSEL A xi. hl •

Pachter Jan laat hier de artikels 155 en 156 der gemeentewet volgen : a Art. 155. - In.geval het zonde toegelaten zijn Bene belasting te heffen, zal het ontwerp van rol der verffeeling, overeenkomstig de bestaande schikkingen, opgemaakt worden ; en door den Raad voorleopig vastgesteld, gedurende 15 dagen aan de inzage der belastplichtigen van de gemeente onderworpen worden, na dat het collegie van burgemeester en schepenen, er de publieke afkondiging van gedaan heeft ; gedurende dien tijd zullen de belastplichtigen, welke denken benadeeld te zijn, bij het gemeente-bestuur kunnen reklameren, welk ook de beslissing van den Raad zij wegens die reklamen, zal h i j gehouden zijn alle vragen, rekwesten o f rcklarnen, die hem tegen hetzelve zullen toegezonden zijn, met het ontwerp van rol naar de bestendige deputatie van den provintie-raad op te zenden. a Art. 156. - Ieder belastplichtige, welke zich te hoog zal aangeslagen denken, zal alnog binnen de maand, te rekenén van den dag. dat hem het montant, waarvoor hij aangeslagen is,_ zal bekend gemaakt zijn, b i j de bestendige deputatie van den provintie-raad kunnen reklameren, welke over zijn reklaam zal beslissen, na den gemeenteraad te hebben gehoord. De reklamen zullen niet aangenomen worden indien er het bewijs der betaling niet bijgevoegd is. De rede waarom Pachter Jan de twee bovenstaande artikels mededeelt, is enkelijk om zijne lezers in te lichten, hoe zij zich moeten gedragen indien zij denken dat onze gelukkigmakers hun ten onrechte beliandeld hebben, met hun tehoogaan te schatten. Bit bet eerste artikel blijkt, dat zij bineet) de veertien dagen der afkondiging hunne reklamen aan den raad moeten indienen; en daar de rol den 1° maart is afgekondigd moeten uiterlijk op zondag aanstaande de reklamen bij den raad ingezonden worden. De wet vercischt niet dat de reklamen op zegel geschreven worden, dus een gewoon blad papier is voldoende. Namen d e r belastbare inwoners van Cappellen, met het bedrag, voor welk z i j op de rol der gemeente-lasten voor 1867 gebracht zijn. Verbeeck Eulalia F r s . 70.Van Str•aelen Emm. • 6 0 . •Van Bouwel (kinderen) • 60:Marien (wed.) 1 4 . 8 2 Mertens, overste der accijnsen 4.56 Sibick,pastoor 2 J . Tillemans, onderpastoor 2 . 2 8 Van Hoeydonck Egidius 2 5 . Bogaerts Petr. Jos. 5 5 . Palsen Jan, bakker 1 2 . 8 2 14otman, overste der accijnses 4 . 5 6 Vos Jan, timmerman 1 7 . Janssens Joannes, herbergier 1 5 . 2 6 Gabriels Corn. 5 5 . Verraert-Van den Bosch 4 4 . 4 6 Van Camp Franciscus 3 . De Jong Ant. 2 . 2 8 Van Egro, luitenant 5 . 7 0 hennen Franciscus 2 . 2 8 Van den Bosch, Isabella 4 0 . Van Hecke, controleur 1 5 . Mertens Peer Jan S t ) . Kennis Franciscus (kinderen) 1 3 . 6 8 Verbeeck Petrus Jos. 1 8 . 2 1 Sebrechts A. 2 . 0 8 11•lichielssen (wed.) 2 0 . Borstlap Jan 2 . 8 5 Adriaenseu Petrus 2 . 2 8 lbens Franciscus 3 . 4 2 Hermans Th. 2 . Vouwé Leopold 5 0 . Leys Marie 1 5 . Huyskens Peer 3 . -

Frs. 12.54' Van Putten Corn. 7.Bullens Narit. 10.Bresselers Martinus 14.Naes Franciscus 28.50 honnis J. B. (wed.) 11.40 Loos Ant. 15.-De Meyer J. B. I 1.Feyen, horlogiemaker Hocgaerts J. P. 22.-4.56 Sprangers 9.12 Van den Berghe (kinderen) 11.40 Ilertogs Franciscus 55.Caytan Rich. 5.Commissaris Jan 17.17 Vercamrnen J. 4.Ditvorst Guilt. 10.82 Mertens (wed.) 5.42 Boelen Henri 5.42 Hertogs Guilt. 28.50 Floret) (wed.) 10.26 Marien J., metser 2•n Smout Franciscus 10.26 Van Doren, bakker 199.50 De Posson, advocaat 2.28 Janssens (wed.) 12.Lion Simon 2.28 Huyskens Franciscus 11.40 De Ridder Ch. 10.40 Vouwé Armand 17.10 Tieiidricks (wed.) 4.56 Van den Bergh-Klerck 14.82 I;ruyninckx-Klock 30.Bruyniuckx-Kessen

Van Putten Jan, bakker De Klerek, (weel.) Hoftrens (wed). Gabriels Ant. Van de 1Vyngaert (wed.) De Clerck B. Bullens (kinderen) Haymakers Jacq. De Ilruyn Corn. Jos. Franck Jos. Blereau, notaris Van Lacrhoven B. Segers Jos. Brack Franciscus Arnold, brigadier Bisdorf (wed.) Van Hilverenbeeck Augustyns Franc. H. Huybrechts J. B. Van de Leur (wed.) Van de Leur Franciscus Venninckx Aug. De Hert Petrus De hert Franciscus Verbeeck (wed.) Mesters, cantonnier Nagels Jan, metser Willox Jan Van Hoof Marie Leemans Petrus Huyskens Jan (wed). Hermans Petrus Baeten Petrus

Frs. 1 2,28 10.40 5.42 12.65.2.28 20.-. 2.28 22.53 3.42 20.3.42 3.1.1416.38 5.15 11.40 5.10.-. 4.56 5.13 2.28 2.28 5.42 2.58 12.54 3.42 2.28 2.15.10 6.27

-31-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 31

Frs. 2.28 Borstlap P. J. 3.42 Van de Wyngaert Jan 7.41 Hoeykens Jos. 6.27 -Roeien (kinderen) 4.56 Huyskens Jacq. 4.56 Beirens Jan 21.22 Hermans, maelder 2.28 Ibens-Aerts J. B. Bruyninckx Corn. (wed.) Ibens Jan, herbergier 2_Van Honsté 7.98 Vereesen, metser 10.Beernaerts A., bakker 3.Bastiaensen Jan 3.42 Verzwijfelen Franciscus 2.28 Van Celst Jacq. 2.28 Vroom Jan, herbergier 2.28 Stuits Fr. 3.42 Verezen-Van de Weygaert 2.28 Lenaerts Petrus 2.28 Verbeeck Ch. 2.28 De Marteau Ján 4.Reynen Petrus 2.28 Lambrechts Jan 24.Van de Weygaert Jos. 2.28 Van Ginneken 2.28 Van Bouwel Franciscus 16.93 Janssens Ch. 11.68 Beinaerts Jos. 24.Van de Weygaert Jacq. 100.Biart Louis Coenen, onder-brigadier, 2.Buyckx (wed.) 2.31.34 Wouters J. B. 24.Nuyen Petrus 6.Maes Petrus Jos. 2.Janssens Jos. 2.28 Gyskens J. B. 3.99 Ibens J. B., thetser Schillemans Corn. 2.28 2.28 Van Leemput H. 40.Wildiers Jan 28.9.4 Beinaerts Peer 4.84 Boens Corn. Verschueren Jos. 5.-Blankers Jan 3.14.60 Mertens Corn. Huyskens (Wed.) 5.-2.Willems Pet. 2.28 Putkuip P. J. • 3 . Van de Wouwer J. B. 13.11 Beeckmans P. J. 2.De Lannoy Frans Maes J. B. (Wed.) 5.70 11.68 Dictus Corn. 11.68 Buitens (wed.) 25.50 De Schutter P. (wed.) Id. P e t r . 60.Dillen, V. II. 100.Dhanis Mad. 11 4 . Carvers M. 2.50 Hermans Pet. Jos. 5.De Schutter Frans 1

Frs. 3 1 9 . Moretus Aug. 5.-Van Thillo A r. 38.82 Beukeler-de Ridder 14.60 Rynen Jos. . 5.70 Hermans (wed.) 29.51 De Bruyn J. B. 2.28 Cals Corn. 2.28 'Somers J. Fr. 2.28 Van Iloydonck Marie 11.68 De Beulreleer P. J. (wed.) 29.51 Janssens Corn. (wed.) 3.99 Verbeeck (gezusters) 29.51 De Bruyn Frans 295.Robert Geelhand 35.54 Maes Corn. 29.34 Mertens-Joosens 14.60 11lous J. B. Van Reeth Ar. 4.Luyckx-Servaes 2.28 Van Hoydouck P. 3.42 Gysels Jos. 29.34 Van Beet') (wed.) 14.60 Mertens-Cauweler 18.50 Kennis Pet. 70.-Mertens J. B. (wed.) 14.60 Kloek Ar. 10.26 Geerts Aug. 25.Van Alsenoy P. J. 14.60 Coveliers Jac. 14.60 Cleiren Dom. 8.Ivens Math. 14.60 Verboven Jos. 10.60 Hendricks Lamb. 3.42 Luyckx Frans. 2.28 Schoofs Jos. 5.42 Adriaense Petr. 2.28 Van Linden Petr. Dingemans J. C. 16.8 De Meyer Willem 2.23 Verbeeck (wed.) 7.98 Claessens Joann. 2.28 Van Wezenbeeck P. J. 3.42 De Vogcht Corn. 4.56 Lambrechts Ar. 31.54 Gysen J. B. 2.28 Van Stacy (kinderen) 2.28 Hennen Frans, timmerman, 228 De Vet Petrus 2.28 Koevoets Corn. 16.Sclu•oeyers Lamb. 31.34 Van Dyck Corn. 16.Van de Weygaert Corn. 3.42 De Beukelaer-Luyckx 2.28 De Nys Petr. 27.Gysen Ch. 5.68 De Beukelaer-Cleiren 73.Simons Dom. 74.10 Philips (kind.) 19.38 Verschacren (wed.) 22.64 Cleiren-Buys 3,-Van Loock Jacq. 2.28 Boy Corn. 14.60 Van Tichelen P. J.

Van lleybeeck Franciscus Frs .23.22 Mous (kinderen) 3 . 9 9 Van den Bogaert Cornelius 5 1 . 3 4 26.Peeters-Cleiren 16,60 Adriaense P. J. 2.Van Herck J. B. 2.28 Delien Petrus Matheesen Ger. 14.60 Cornelissen P. J. 6.84 Poppen, onder-brigadier . 2.28 Cleiren Ant. 3.-Lathouwer Jos, 11.60 • Wouters Franciscus 3.42 2.28 Pauwels Ant. Continaux, onder-brigadier 2.28 Claessens J. B. (wed.) 7.Bastyns I. J. 19.-De Haes Guilt. 6.84 Broek huizen Ph. 10. Van Nueten Jos.; 12 Baekelmans 2.De Bock Ch. Stokman Egide 15.99 Ivens Frans, wagenmaker, 2.28 Van Loo. brig. 4.56 Wouters P., bakker, 11 . Van Castel Adr. liendrickx J. B. 6.-i Denis Corn. 14.25 Braekmans (wed.) 11.10 Van Bouwel P. J. 14.25 Joosen, pastoor, 25.Cryneo, i d . 25.Thysens Bened. 14.25 Aerts Adr: 30.Augustyns J. B. 2.28 Aerts J. B. 2.28 Augustyns Corn. (wed.) 2.28 • Van Aarschot, 14.60 De Schepper 2.28Augustyns Adr. 2.98 Goetstouwers Ad. 2.28 Iloydoncks Ad. 9.28 2.28 Polen Herb. (wed.) Cleiren Corn. 8:Stevens Jan 2.Meris Jac, 13.60 Stevens-Gabriels 3.Cas-De Nys, 3.-Franssens (wed.) 15.17.De Beukelaer Frans 25.Gysen Frans, droguiste, • Wezenbeeck J. B. 9.40 3.42 Vogels J. B. 3.42 Van Iloydonck • 3.42 Huybrechts, Christ. Verberck Lamb. 3.70 7.26 Hermans Livin Levens Franciscus 51.-

Antw. - Drukk. A. FoNTAINEEN Cu. GEVAERT, Kleinen Dries, 28.

- 32 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 32

Cappellen, t

1 3

A p r i l

1 S G 8.

ACH Eli S A N Verschijnt den tweeden 'Lnudag van iedere maand. • kb° nuementsprijs: 1 FRANC per jaar, op vonr hand te betalen. Hen abonneert zich hij A. FOVTAINE ,F (:n.Cev.AEiT, Kleine Dricsch,28, Antw.

VAN

CA PPELLE N.

Pachter Jan l a a t ' eerst zijne medeburgers h u n woord zeggen over d e partijdige en willekeurige handelwijze van onzen gelukzaligen driiling, i n liet opmaken en verdeden onzer gemeente-lasten ; Pachter Jan zal in zijn toekomende nummer zijd gedacht er over doen kennen. •Zéveniien reklamen, de eene a l zoo schreeuwend als (le andere, zijn e r tegen dat, tot lieden nog zonder weérga b e kend, willekeurig werk ingezonden, waarvan er eenige volgen; plaatsgebrek belet Pachter Jan er meer mede te deelen. Op donderdag 26 is onze gemeente-raad bijeen geweest, om.over die reklamen t e beraadslagen ; onze gelukzalinge drijling heeft (leg beer De Boeck benoemd, om met hem Bene kommissie te vormen, ten einde die reklamen te onderzoeken ; Pachter Jan is nieuwsgierig om te weten waarvan die kommissie in het kraam zal komen, en drukt zijn spijt uit, dat de vieze Brengel niet meer leeft, om die fameuse kommissie op doek te brengen, en alzoo aan het nakomelingschap over te leveren, want aan vieze snoeffels trekken zal het er niet ontbreken, en ons' ventje zijne snorren zullen er voorzeker eenen voornamen rol in spelen.

PACHTER JAN.

4° Ziehier eene vergelijking tusschen Cappellen en Wilrijck, welke buitengemeenten door den ondergeteekende bewoond worden 1VILRIJCK. CAPPELLEN. Uitgestrektheid 1459 heet. 2877 heet. Bevolking 2962 2762 Gevestigde schuld 34460 f r. 76717 f r. Jaarlijksche intrest 334 t 1354 t Personeele aanslag 8000 4500 ° Uit deze vergelijking blijkt dat alhoewel de financieele toestand der gemeente Wilrijek rwaarder is dan dievan Cappellen, hij nogtans maar aan geslagen is voor 130 fr. 's jaars, terwijl hij te Cappellen 319 fr. voor .-, maanden zou moeten betalen. 5° De personeele belasting is niet toepasselijk aan degenen welke minder dan 3 maanden in de gemeente verbleven hebben, bewuste bepaling is vastgesteld door menigvuldige reglementen en beslissingen zoowel door de gemeente-raden als door de bestendige deputatiën. Zij is nameetlijk uitgedrukt door het reglement voor de verdeeliug der personeele belasting goedgekeurd door koninklijk besluit van 16 augusti 1828 en toepasselijk aan alle de gemeenten verklaard op 15 september 1829. Het tijdstip van 3 maanden heeft de gemeente-raad van Cappellen met recht nnodig geoordeeld om eene belasting te komen stellen, vermits hij geeue inwoners op den belastingsrol dan voor 3 maanden aangeschreven heeft. ln plaats van 3 maanden of 90 dagen, heeft de ondergeteekende maar 70 dagen in 1867 zijn verblijf in de gemeente Cappellen gehad ; hij is aldaar met zijn huishouden voor de eerste maal aangekomen op 26 februari 1867 en vandaar vertrokken op 17 april eu er aluog voor ongeveer 3 weken in het laatste van den zomer geresideerd. De waarheid van dit gezegde kan door het gemeente-bestuur zonder moeite nagespeurd worden en blijkt verders uit rekeningen van melk, boter, bier en brood. De ondergeteekende twijfelt niet of dit alles zal in acht genomen worden, en intussehen verzoekt hij de heeren van den raad te willen aanvaarden de verzekering zijner dienstwillige toegenegenheid. AUG, MORETUS-DELLA FAILLE.

Aan den gemeenteraad tan Cappellen. De gemeenteraad heeft besloten den ondergeteekende te belasten, voor'. een verblijf van 3 maanden in 1867, tot de som van 319 fr., terwijl in vorige jaren zijn aanslag heiiep circa 114 fr.. nicer dan 10 maat hoogcr; alhoewel de bewuste aanslaging voor 1867 op den ondergeteekende niet toepasselijk is, moet hij zich tegen de boogie daarvau'verzetten en Benige redens aanhalen, op welke zijne bezwaren gegrond zijn. 1° Vooreerst vraagt de ondergeteekende op welk vermoedelijk fortuin de gemelde raad hem aangeslagen heeft ? Zoowel dat er geen vonnis voor de geringste zaken mag uitgesproken worden zonder reden en motiven aauhehalen (art. 97 der constitutie), zoo ook kan er niemand willekeurig en zonder hekenden grond, weuiglijk belast worden. 2° De personeele aanslag te Cappellen beloopt 4500 fr. ; de ondergeteckende betaalde vroeger 114 fr., thans wordt hij voor 3 maanden op 519 fr. belast en zonde hij voor liet geheel jaar voor 1276 belast worden; aldus zoude hij alleen meer dan 114 van den geheclen aanslag betalen, in plaats van 1/40 gelijk voorheen. 5° De nndergeteekende bezit slechts 136 heet. in de gemeente Cappellen, wier uitgestrektheid beloopt op 2877 heet. ; de oadergeteekende heeft 5 woningen onder Antwerpen, W'ilrijck eu Cappellen. De gemeente raden der twee eerste gemeenten zouden ougetw ijfeld ook (indien zij dit onrechtveerdig stelsel wilden navolgen) verkrijgen een aanslag te • -stelles)op liet vermoedelijk fortuin, indien alsdan de aangehaalde besturen den ondergeteekende op deuzclfdeu voet belastten,zoutle hij veer 3S25fr. aangeslagen worden, terwijl hij slechts 2717 fr. grondlasten onder de 3 gemeenlens in de staatskist stort.

Het goed verspreiden, het kwaad tegenwerken i s de plicht van ieder welpeizeud man.

Cappellen, 14 meert 1868.

Aamfden. gemeenteraad. .1k verneem Batik voor de pla:uselijke belastingen,door 't kollegieopgemaakt en door u voorloopigvastgesteld aangeslagen ben voor de sopt van frs. 225, voor ' t reeds afgeloopene dienstjaar 1867. Niettegenstaande dat deze som buiten evenredigheid is met verscheidene mijner medeburgers, zoude i k uw besluit stilzwijgend aangenomen hebben, nogtans spijt het mij dat i k u moet verzoeken mij ten minste in evenredigheid gelijk te stellen toet d'heer De Posson, ont reden dat : 1° Wij deuzclfdeu rang i n de gemeente bekleeden, gelijke woning bewonen ; 2° Dat i k eene laadbouwerij bewerk van 7 heet., en dat de heer De Pnssnn eerre landbouwerij van ruin} 42 hectaren bewerkt. Bovendien is d'heer De Possen geneverstuker, waarvoor een patent betaald wordt van frs. 259. Den stand welke de schatplichtige i n de gemeente bekleedt; de nij-

-33-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 33

�

verheid w o w hij aldaar uitoefent, het vermoedelijk fortuin dat hij bezit. Zijn v e i f i r een i k d e grondslagen waarop ulieden de gemeente-belas. tingen__ helft. berekend ; d i t zoo, zijnde zal i k u bewijzen dat er.geene evenredigheid bestaat in het verschil der beide omslagen en ik vertrouw, llijnhèeien, dat als onpartijdige burgers dezer gemeente, ulieden'daarin iult voorzien. ' D'heer De Posson betaalt voor' grondlasten frs. 2 4 l . 4 3 Id. p e r s o n e e l r 239.-1490'34 En wordt vóór de gemeente aangeslagen » 199.50 De ondergeteekende grondlassen 191.9 . I d . p e r s o n e e l , 85.89 225 99 wordt aangeslagen voor frs. 225. - D e landbouwerij van M . D e Posson is 42 heet., mijne handbouwerij '7 hectaren. ' D e n middelharen aanslag voor eene landbouwerij van circa 7 hectaren is frs. 23 of 168 voor 42 heet. Uir bovenstaande b l i j k t , d a t als h e t vermoedelijk fortuin berekend wordt o p 's rijkslisten. i ° Dat d e heer D e Posson voor frs. 490.94 zal moeten aangeslagen worden 4 9 0 . 9 4 En alnog voor zijne boerderij van 42 heet. 1 6 8 . — Te zamen 658.9.3 Ongeminderd zijne geneverstokerij m e t S kuipen, om gelijk gesteld te worden riet andere ambachten, neringen en fabrieken ; 2° Dat d e ondergeteekende, welke frs. 2 9 5 ' s rijks belasting aangeslagen is, 9 2 5 . — Voor zijne landbouwerij ook zal moeten betalen 2 5 . 248.— Door ' t gene i k ulieden, mijuheeren, in aanmerking breng zult nl., hoop i k , m i j n e aangehaalde reden i n overweging nemen en besluiten dal d'heer De Posson en its, beiden in evenredigheid zullen op den rul der gemeente-belasting gebracht worden. Groete ul. beleefdelijk, R O B E RT- G E E L H A N D.

ik verzoek dan ook,- dat de misslag hersteld wonde en noeme mij. UEII. diruaar. V. I I . . D I L L E N . . ; Cappellen, 7 meert:1868.-

Aan de hee,'en burgemeester en leden van den gemeenteraad van Lappellen. MIJNI1EERE\, Op den rol van personceleu aauslag,dooru opgemaakt voor 1867, vind ik m i j v o o r eene som van frs.11.40 ceutiemen aangeslagen, t e r w i j l d e heer Guillaume llertoghs'er slechts op slaat voor frs. 5.32 ; i k ' d e n k dat het juist het tegenovergestelde zou moeten zijn, en dat de beer llertoghs voor mijn beloop en ik voor het zijn zou moeten aangeslagen zijn. De (teer Ilertoghs heeft zijn eigen huis en houdt herberg, ik heb ook mijn eigen huis en hond winkel. venters ben i k enkelijk um:estergastup een fabriek, t e r w i j l de h e e r Ilertoghs meester tiuunernian is met verscheidene gasten. D a t i k under d e uwen niet te huis hoor, zooals den heer tlertoghs, k a n , geloot i k ten minste, niets toebrengen aan de verdeeling der gemeente-lasten. lk k o o i t u dan verzoeken, d e som van frs. 11.40, waarvoor gij mij aangeslagen h u l t , e n welke geenszins in evenredigheid is met mimen stand, t e verminderen t o t de sumute, welke gij aan den heer Bertoghs hebt aangeschat, eu gij zult ecne onrechvaardigheid, welke ik vulgeeruc wil aannemen door u bij misgreep gepleegd te zijn, herstellen. Op de gegrondheid v a n r i j n rektaain vertrouwende, zie ik uw antwoord met volle vertrouwen te gemoet, en mooie mij UEd. dienaar, Cu. D E R I D D E R . Cappellen, 10 meert 1 S1iS.

Aan cle Iieeren burgemeester en leden van den gemeenteraad van Cappellen. MIJNt1EEREN,

Aan de ileeren leden van den gemeenteraad van Cappellen. JIJN11EEREN,

Van mijn recht gebruik makende, heb ik de door u afgekondigde verdeeling onzer gemeente-belasting, opgemaakt volgens artikel 155 der gemeente-wet, onderzocht e n d o e u m i j n e opmerkingen daartegen, binnen den hepaaltlen tijd, toekomen. Verloof naij u te zeggen, Mijnbeeren, dat er zonder den minsten twijfel een i n h e t oog loopende misslag dom lu begaan is, aangezien ik niet kan aannemen, dat de minste schijn van spotternij in een adutinist•atief stuk znu kunnen plaats vinden. Indien u eeueu oogslag op die rolverdeciingwilt werpen, zult ge zien, dal i k daarin op dezelfde linie wordt gesteld, als aangeslagene in belasting volgens vermoedelijk vermogen, met den beer Louis Biari. Gij zntt mij moeten bekennen, dat alle vergelijking van fortuin, in dit geval onmogelijk is, en indien er geen missing heeft plaats gehad, zou ik gerechtigd z i j n t e zeggen, d a t d e rechtveerdigheid den maatstaf der verdeeling niet geweest. is. Even a l s d e meesten van u, 3lijnhcereo, werk ik voor mijn bestaan, terwijl d'hcer B i a r t integendeel rentenier is. De laatstgenoemde houdt prachtpaarden e n knechten in livrij, terwijl ik mij aan dergelijke uitgaven n i e t overgeef. o u t d e goede rede dat mijne middelen mij dit niet toelaten. D e heer Biart staat op de lijst der kiesbaren voor den Senaat, waarop ik op verre na geen recht heb ; koriotu, e r is geene vergelijking te maken tussehen.het bezit van den heer Biart en het mijne en niettemin, ik herhaal het,staan wij voor dezelfde soit op de rol aangeschreven. Er m o e t hier alzoo een stoffelijke misslag zijn begaan, uier kunnende aannemen. d a t ,gij mij daardoor in de Doren des publieke ecu: (Jongere schatting hebt willen aauvrijven, dan mij wezeuilijk toekoran, iets wat ik in geene dccle verlang.

Komt U E d . verzoeken d e ondergeteekende, Franciscus Mues, m i j merkelijk al' t e slaan op den rol v o o r den octrooi, dewijl ik geenszins gebracht ben i n evenredigheid m e t andere inwoners dezer gemeente, die meer handel drijven eu meering nituelbnen dan ik, en waarvan ik er veel zou kunnen opuuen1en. Om maar v a n eeueu t e spreken, zal i k noemen A r m a n d Vouwé, broeder van d e n burgemeester, d i e maar op Ir. -10.10 is aangebracht; hetgeen zeker veel te weiui, is in vergelijking met mij, en in evenredigheid met zijn be.Irij1. Indien e r zware Etsten moeten betaald worden, moet ieder op eentireetnvaardige wijze daar zijmi paart iu dr;tgeu eu beta:uut het n i e t van lieve kinderkees te maken. Daarom, vertrouw ik, Mijnherren, dat gij w i j Benen merkelijken afslag zult verleeueu en de uitdrukking mijner achting te aanvaarden. UEd. dienaar, F. MAES. Cappellen, den 1.i meer t 1868.

Aan Glen gemeenteraad van Lappellen. MLINIIEEItEN,

De ondergeteekende Cornelius van Dyck weet niet waarom hij op den rol van 1867 voor dezelve somme i s gebracht als J . -B. Wouters, h i j heeft geenen eigendom e n dezen laatste verhuurt drij huizen i n het' dorp, bezit behalve d a t laud i n den Polder eu t e n hooge, e n heeft ntastbosschen. Dat d e ondergeteekende huurder i s van den heer Van de Werve en J.-I3. Wouters van d e n h e e r B i a r t ; d a t J.-B. Wouters i n den Raad zetelt, welke eer den ondergeteekende niet heurt, k a n volgens hen) niet in aanmerking komen in het verdeelei d e r gemeentelasten, d a a r m e n enkel h e t vermoedelijk vermogen t o t d i e verdeeling voor basis meet neteen.

- 34 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 34

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 35

Welk verband bestaat tusschen het varkenshok, aan mijne stokerij verbonden, en de vlaamsche kwestie, is mij onverklaarbaar. Meêdoogenloos jegens zijne.vlaamsche broeders, vergelijkt uw nijdige conespoudent bonne kinders aan mijne.. jonge. biggen. De brave Cappellenaars zulleir over die onkiesche uitdrukkingen even weinig gesticht zip als gij zelf,: beer opsteller, weinig tevreden over al te lichtvaardige plaatsing .des artikels van den heftigen correspondent : Uit zijn opstel loch Beademt eene stallucht, zoo sterk, dat veel meer uit de pen eens onlangs weggejaagden zwijnhoeders, dan aan de fijn gepunte Joch altoos wellevende veder van RRINA.IQTS gewone redaktic schijnt gevloeid. Rekenende op uwe onpartijdige welwillendheid. Heer opsteller, verzoek ik de plaatsing van dezen brief in uw eerstvolgend nummer en heb de oer u inmiddels te groeten. E . DE Possov Cappellen, den 14 maart, 1868.

Wat dunkt je van dien mooien in 't hoogdravende en gargelende schiedamsch geschreven epistel ? En zoo schrijft nog wel een Waal, die geen woord nederduitsch kan. • Rein, zegt hij, verloopt en raakt suf ! Rein heeft een heftigen correspondent ! Rein vademt stallucht ! En dat voor Rein, die anders een zoo fijn gepunte veder heeft. Leg je hand eens op je geweten of op de plaats waar dat dingetje zit, menheer De Posson, en zeg eens of die brief wel van jou is 9 Zeg eens, e r woont te Brussel een machtig grrroot hollandsche poëet die, beweeren de booze tongen, wel zijn talent, maar zijne lintjes en rechts en links gescharrelde dekoraties niet racer dragen kan. De man heette doodeenvoudig Jan Nolet, gelijk genoeg is voor een fatsoenlijken burger. O p eenen schoonen keer voegde hij e r de Drouwere bij. Toen zette hij er van Steenland achter. Later hing hij e r fuchs aan. E n terwijl h i j een diploom had vandoctor, schreef hij, gelijk een groote nobele, Doctor Jan Jvoletde-Brouwere-van-Steenland-fuchs ! De doctor Jan Nolet-de-Brouwere-van-Steenland-Fuchs is tic oncle•van den simpelen varkenskweeker De Posson. Zou de neef van Cappellen, die geen woord vlaamsch kan, zijnen brief niet hebben laten schrijven aan den hooggeleerden Oom ? Le style c'est l'homme, mauwt de spitsvinnige Tiber[. llit wil daardoor bewijzen, dat i k den nagel op den kop sla. Maar 'fibert is een uitpluizer, en ditmaal is hij vast en zeker mis. Zal de hollandsche poëet, zich Vlaming noemende, zijnen neef helpen in het uitschelden van de Vlamingen, en zeggen •dat zij meneurs ha&iles en exploiteurs zijn ? Ja maar, Nolet is een Vlaming pour autant, een van die welwil'villende Vlamingen. die lof' krijgen in de Indépendance, en misschien wel i n slaat zijn de Vlamingen nit te jouwen, om onze vijanden t e believen. Zoo beweert Tibert. l k zeg niet dat Tibert gelijk heeft ; maar daar kan toch wel iets of wat van aan zijn ; want als er iematul het vlaamsch exploiteert. dan zijn het de vreemden. En de correspondenten dan in de hollandsche bladen ? Gè moet weten : er bestaat te Brussel een jodentroepje, dat ia de bladen van Holland correspondeert, en dat zijn vrienden van doctor Jan Nolet-de-Brouwere-van-Steenland-Fuehs. Isegrim heeft halvelings Inst om te zeggen : S i ce n'est toi, c'est donc Ion frère ! maar hij beweegt zijnen kop over en weiar en zegt niets. llaarwatgeeft mij (lie smouserij in de hollandschr gazetten? Laat ons op het eigenlijke voorstel De Posson neèrkomen. Mijnheer De Posson w i l i n de gemeente-school van Cappellen het fransch en het vlaamsch op gelijken voet stellen. AI de pedagogen zijn het eens. dat men eerst de moedertaal grondig moet kennen, vooraleer eene vreemde spraak aan te leeren ; anders is het onderwijs gebrekkig. Dit princiep wordt door alle taalbeoefenaars aangenomen. De geleerde varkenskweeker houdt daar echter gevee rekening van. A l s de kinderen van zijn dorp, op twee o f drij jaar, maar zooveel papegaaien fransch kennen als hii papegaaien vlaamsch, dan is hij voldaan. En daarvoor schenkt hij jaarlijks eene zilveren

medalie aan de. leerlingen, zooals hij. medaliën uitlooft voor e varkenskweekerij. . . Moeten wij beginnen met • der Walen • taal aan le keren ? Dat zij-beginnen met de onze aan te leerera. 'en als'd:.;Walen zooveel vlaamsch zullen kunnen als wij fransch, dan-zal het gauw in orde zijn. . Dat mijnheer De Posson naar het Walenland zijn voorste gaat- doet,, en het 'daar in voege brengt. En vooral dat hij zelf op de bank der school gaat zitten, en de medalie aan zich zelven tracht té geven, dan kan h i j voortaan zijne eigene brieven schrijven. Flier leeres wij al fransch genoeg, .en.veel te vroeg, M. De Posson. Jn de lagere scholen kunnen de kinderen, op den. 'weinigen tijd dat zij er naar toe gaan, het vlaamsch met moeite grondig leeren, en. gij zoudt ontijdig hunnen bol vol .holklinkende fransche woorden willen steken ? Houdt uwe pootjes van het onderwijs, M. de Posson. In Vlaanderen moet het vlaamsch wezen. Sticht te Cappellen eenè school en eerre school voor volwassenen, als gij bet kunt gedaan krijgen, en. leer de kinderen die !mise moedertaal machtig zijn, dan fransch, duitsch en engelsc.h, en al wat ge begeert, maar vermoord, i n goedsuame, bun jeugdig verstand niet met uw Walenfransch ! Mijnheer De Posson schenkt ook raad aan misbedeelden. Wat kaakslag geeft de geleerde vat kenskweeker daar aan zijn eigen! Mtsbedeelden ; maar dat zijn er die hollandsche brieven moeten laten schrijven aan een ander, en alzoo willen doorgaan vlaamsch te kenoen. lk zal op mijne beurt aan een misbedeelde eenen raad g e ven. Bemoei u niet met dingen die gij niet kent ,M. De Posson, vooral niet met vlaamsche opvoeding ; geef medaliën voor het kweeken van varkens, (lat is uw fort ; maar leer de Cappellensche jongens. in de lagere school, geen fransch en vlaamsch ter zellder tijd, of zij zullen gelijken aan den jager, (lie achter twee hazen loopt en geen van beide vangt. Zit er misschien iets anders onder, M. De Posson ? Wanneer een Waal zich in ons kamp werpt, dan vreezen wij dat hij onze zaak komt exploiteer:en, en w i j doen liet nu des te meer, omdat gij. misschien om het ministerie te believen, de wezentlijke Vlamingen insulteert. Rein vademt stallucht ! Maar, man lief, hoe zijt gij toch zoo bang van stallucht ? Weer eene klets van uw oom. Varkenskweek•ers wademen statlncht uil. Rein vergelijkt de Cappelleuaars niet aan varkens, Mijnheer De Posson, maar gij schijnt ze er aan gelijk te stellen door uwe medaliën, en dewijl g i j geen vlaamsch kent, en er misschien vlaamsche opschriften o p zetten zult, loopt gij gevaar dat gij de medaliën der jongens aan de varkens geelt, en die der varkens aan de jongens, en in dat geval kunt gij ze wel voor u houden. Nota. Bij ter pers leggen van mijn blad, verneem ik dat Jan. Nolet-de-Brouwere-van-Steenland-Fuchs niet de oom, maar • wel de halve broeder is van madam De Posson. Dat doet niets ter zake. De twee zwagers verstaan elkander goed. te....ertrge

Va n a l l e s w a l . liet is bijna o f de rechtsgeleerde raadsheer De Posson eene voorlit:l'de heeft, o m in de statie der ijzeren wegen vertooningen te geven, want in de verledene maand heeft hij cellen derden akt in onze statie op eene voortreffelijke wijze gespeeld. De bijzondere omstandigheden ontbreken nog anti Pachter Jan, om er eene volledige mededeeling aan zijne lezers van te doen, en hij verzoekt hen dus nog vier weken geduld te hebben. — Pachter Jan heeft ook nog iets mede te deelen nopens de laatste kiezing te Antwerpen; 'maar moet eerst nog eenige nauwkeurige inlichtingen bekomen. . Antw. — Drukk. A. FONTAINEEN Cu. CEYAEI:T, !(leioen Dries, 28,

-36-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 36

..... .,.,

C a p p e l l e n , 1 0 101íei 1 8 6 8 .

Verschijnt den tweeden Zondag van iedere maand. Abonnementsprijs:1 FNANCperjaar, op voorhand te betalen. Men abonneert zich bij A. FONTAINE & C u . G E v ; \ E R T, K l e i ▶ . : D r i e s c h , 2 8 , A n u s .

VAN

CA PPE L1JE N.

Pachter Jan laat hier nog eenige reklamen volgen ; h i j .is nieuwsgierig wat er de geleerde kommissie zal tegen i n brengen : AANDENGEMEENTERAADVAN CAPPELLEN. MUNIIEEREN, De ondergetcekende Van Doaren, bakker, denkt dat de somme van fr. 10,56. voor Welke hij is op den rot gehracht, niet in evenredigheid is niet zijn klein vermogen. De ondergeteekeode bezit niets anders dan het huis hetwelk hij bewoont, e n verscheidene zijner medeburgers, welke meer bemiddeld z i j n , staan slechts voor een vijfde dier som aangeteekend onder andere Ferd. Bullens, die o p d e n r o l is gebracht voor 7 fr. en is o o k bakker zooals i k ; h e t huis hetwelk h i j bewoont, i s ook z i j n eigendom e n i n het midden van h e t dorp gelegeri. N u hebt gij Jos. lloeykens, die op den rol is gebracht voor Jr. 7.11, 'hij is den voornaamsten kleermaker van het dorp, h e t huis hetwelk hij bewoont i s ook zijn eigendom, hij verhuurt nog drij huizen. Den 3°, Jan Vande \Veygaert, i s aangeslagen voor fr. 3,42; hij heeft zijn eigen huis, hetwelk hij bewoont, houdt herberg eu verhuurt nog een huis. l k zou er nog verscheidene kunnen noemen indien het noodig is; maar ik geloof, Mijnheeren, d a t gij genoeg z u l t overtuigd zijn, dat gij hein veel te veel hebt. aanbedeeld. Hij komt u dan verzoeken h e i n i n e v e n redigheid volgens zijn fortuin te behandelen. Intusscheu groet ik UEd. Cappellen, 14 Maart 1868.

Uw Dienaar, VAN D00REN.

MIJNHEER EN, Ik heb den. octrooi-rol v a n 1867 nagezien, en geloof dal gij mij t e hong hebt, gesteld, in vergelijking niet andere inwoners van ons dorp. Ik moet 10 francs betalen e n den b e e r Auguslyns Franciscus maar fr. 5.15. D i t i s o f wel eene fout van u o f eene onrechtvaardigheid; het laatste durf ik van n niet deuken, en neem liet dus voor eene fout. Hoe eenvoudig en weinig geleerd i k b e n , zeg ik toch rond uit, dat dit aan een ieder in het oog moet springen. Ik bezit niets d a n m i j n h u i s en i k ben bakker van stiel ; d e heer Auguslyus is renteuier, en bezit in ons dorp ook z i j n huis, hetgeen i n grond terg minste drijmaal zoo groot is als het nii:ne, e n had h i j niets dan dat, en indien hij met mij in vermogen gelijk stond, dan zou hij zich wel wachten het nobel bedrijf van rentenier uit te oefenen en zon zooals ik v o o r zijn dagelijks brood werken. Mij dunkt, Mijnheeren, als gij eens t e r goeder t r o u w mijne aanmerking wilt overwegen, dat gij met mij zult zeggen, d a t e r gci'ne vergelijking te maken is tusschen mij en den renteuier augustyns, cu nogtans b- ::oudens eenige centiemen, doet git mij bet dobbel van dezen betalen. ik denk dan ook wel d a t gij mijne spin merkelijk zult verminderen, eu noem mij in middeler tijd. Cappellen, 12 Maart 1868.

UEd. Dienaar, VA N D E L E U R .

Het goed verspreiden, het kwaad tegenwerken i s d e ' plicht van ieder welpeizeud man. PACHTER. JAN.

MIJNHEEIIEN, Ik ondergeteekende ben voor vijf francs op den octrooi gebracht, en dew beer Meesters voor 3 frs 42 centienten ; waarom ik meer dan dezen laatsten moet betalen weet ik niet; in geen geval durf ik liet toewijten aan mijne nederige bediening van boschwachter, w i l is. waar van eenco rijken heer, maar dit vergroot in geen geval mijn eigen vermogen. lk b e z i t slechts circa 20 aren grond, waarvoor ik op de grondlasten gebracht ben, d e opcentiemen er in begrepen, voor frs. 1.77 ; de heer Meesters heeft z i j n eigen huis, betaalt ten minste vijftien maal zooveel als i k v o o r lasten, hij is kantonnier, houdt herberg en afspanning. I k haal u dezen persoon alleen aan als voorbeeld, um n te bewijzen, dat gij n i e t r e c h t m e t mij gehandeld hebt, en indien liet noodig is zal ik u ten minste, e e n dertigtal m i j n e r medeburgers tot vergelijking •aanduiden, d i e allen in vermogen, handelwijze en denkwijze, nevens den heer Meesters kunnen geplaatst worden, tegenover mij, om u te bewijzen dat mijn reklaam gegrond is. Ik vraag u d a n prij rechiveerdig en volgens mijn klein vermogen, in evenredigheid m e t mijne medeburgers in den octrooi_te behandelen, egt blijf intusschen U w dienaar, JEF HERMANS: Cappellen, 1 0 meert 1808.

Mi1NHEEREN, OndergeteckendeAdrianus Van Reeth, herbergier in de Kapellenschcstraat, komt u zijn beklag maken, dat hij Le hoog is aangeteekend op den rol v a n den octrooi, e n eene groote vermindering daarop verlangt, aangezien andere inwoners die liet zoo goed als hij kunnen betalen, veel minder aangeslagen zijn. Zoo staat b. v. Guill. Ilertogs slechts aan fr.5.42, niettegenstaande bij tintmermausbaas i s niet gasten e n eene veel meer bezochte herberg heeft als d e oudergeteekeude, dien gij voor frs. 12 op den rol gebracht hebt. • Ontvangt, Mijnheeren, de verzekering mijner boogachting. . VAN R E E T I I . Cappellen, 12 meert .1868.

MIJNHEER EN, Vermits ik peis te hoog aangeslagen le zijn i n den octrooi, w i l i k u hiervan een weinig v o o r oogen brengen e u hoop n i e t d a t U F d . d i t kwalijk nemen zult. Ik zal mij nevens den heer Ilertogs Guillaume-Joseph plaatsen ; deze hebt gij aangeslagen voor fr. 3.4-2. en m i j v o o r f r. 10.26.. Hevel, t e n eerste houden w i j beiden barberg, d u s gelijk ; t e n tweede zijn, wij gelijk mits hij tinuuerntaosbaas e n i k metsersbaas ben, áitgezonderd dat mijn werk utaar voor 5+4 's jaars gaat ; t e n derde verkoop i k kalk, plaaster, haar, enz. en hij verkoopt plankeu, nagels, glas, yerw, enz., ten vierde bezit hij een hints nog grooter dun het mijne en'ook zelfs niet meerder grond ; t e n vijfde volgens vermoedelijk vermogen, h i j maakt deel van v i j f societeiten e n i n d e k e r k bezit h i j een d e r deftigste plaatsets hetwelk zeker een goeden welstand d o e t veruiüédcu, e u i k

- 37 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 37

• integendeel moet mij vergenoegen met eene societeit nauwelijks te kunüèáonen. Hopende dat UEd. mijnen taks zult verminderen en mij zooveel 'benevens dien van den heer Ilertogs plaatse, als het moet noem Ik tf; MARIEN Pern.-Jos. een der nederigste inwoners der gemeente Cappetlee.

be opmaking van tien octrooi-rol. Pachter Jan heeft tot heden, uit medelijden met onzen gelukzaligen•drijling, over den octrooi-rol gezwegen ; zijne medeburgers hebben door de reklamen, welke zij aan den gemeenteraad •hebben toegezonden, die heerka zoo plat geslagen, dat er geen beentje is blijven recht staan ; men moet waarlijk weinig eergevoel bezitten , o m niet t e zeggen a l l e eergevoel •.v'erlorém'hébben om ér niet van door te trekken, en den kop `nó'g:óinhtiog te durven steken, na dat men zijne ongerijmdheid en `on•kónde -door zulke verpletterende bewijstnkken en wel• sprékende •cijfers onder'het oog gebracht ziet. •:.pachter Jan had wel gelijk toen hij in zijn nummer van •i3•october laatstleden, zegde, dat de beslissing door onzen gelukzaligen drijliug op 26-september i n de kinderschool van 'het gëmeentéhuis genomen, om voortaan het vermoedelijk vermogen alleen voor basis t e nemen, in het opmaken der verdeeling onzer gemeentebelasting, de baan opende tot de grootste onrechtvaardigheden, en wel het slechte stelsel was, ••dalmen kon-verdenken. Niemand die het hart op de rechte plaats heeft liggen, zelfs 'die 'welke heden -'nog aan de klik toehooren, en vandaag op zulke. onbeschaamde wijze, ten nadeele van Hunne medeburger,_ bevoordeeld zijn, zullen durven ontkennen, dat al wat Pachter Jan over dit steleel voorzegd heeft, niet bewaarheid is geworden. Gelukkig in het belang der rechtvaardigheid dat Pachter Jans _bestaan verzekerd is ; hij zal voortdurend zijne medeburgers blijven. onderrichten., en hun alle de knoeierijen, welke onze -gelukzaligmakers voor. den dag zullen brengen,bekend maken, •totdatonze'gemeente op een betere en rechtzinnige wijze zal bestuurd worden. Pachter jan geeft deze opmerkingen enkel als eene vóorbode, óm later. in -meerdere bezonderheden over dat knoeiwerk te. treden;hij zal dan ook doen zien hoe gemakkelijk men al de vrienden van ons drijlingschap op het eerste gezicht.kan. kennen, als men den opgemaakten rol'maar.in de hand wil. nemen ; het verwondert dan Pachter Jan ook geenszins dat de heeren opmakers van dien rol zoo lastig zijn, o m dat: dezel.ve..publiek. is gemaakt., Pachter Jan bekent recht uit, dat al. zijn geschrijf en zelfs bet .gebabbel van zijn .wijf er ál bij, zijne medeburgers de ..ongerijmdheden en pattijdigheden die zij begaan hebben, niet • zoo goed onder' de oogen kunnen brengen als die rol alleen, •'wan.t indien •zij dezelve opzettelijk hadden opgemaakt om hen. in •de •ongunst-en minachting -hunner medeburgers te bren•,etr, hadden °zij het•niet'beter kunnen doen.

11octOr`IKwayta n'op de kiezi ng van 25 meert. I I . • Daar de voorgestelde kandidaat'Coremans geen mededinger had, bleven er een groot getal kiezers te huisgen wel bijzonder

die, aan welkers partij de kandidaat niet behoorde. Onze g e leerde doctor, die tot heden nog altijd schijnt t e willen doen gelooven, dat hij aan de katholieke partij toehoort, had zich ter kieszaal -begeven, en werd daar door eenen buitenheer opgemerkt, die.bem• niet kende, maar wel zijn zwager, die zich ook i n de zàal bevond; hij begaf zich b i j dezen laatste en vroeg wie dat- net opgekleed heerke met zijn sneeuwwit bolleken was, hetgeen hem de air scheen te geven van een pedanten dorpsschoolmeester, en aan wien hij dan ook, ten aanzien zijner statige houding, de twee verzen die den onsterfelijken dichter Bilderdyk i n z i j n e beschrijving van den opleider der buitenjeugd neerschreef, durfde toepassen : • ' t Heelal, het gansche dorp, staat voor den man verstomd, En weet niet hoe één hoofd aan zooveel wijsheid komt.

Het is geen dorpsschoolmeester, was het antwoord, het is doctor hwaytan van Cappellen'! •'Dit verwondert mij grootelijks, hernam dien heer, deze personagie hier t e vinden, dit is toch wel degelijk een liberaal, want Cappellen i s aan hem alleen verschuldigd, dat zij daar een geweien muziekantje van den grooten schouwburg voor burgemeester hebben. — Excuseer, mijnheer, hernam d e zwager van ons geleerd doctoorschap, hij is reet mijne zuster getrouwd. —De buitenheer liet hem niet verder spreken, maar viel hem i n de rede : dat betwist ik u niet, maar dat ie geen bewijs dat h i j t o t onze partij behoort,. en ik had liever, dat hij zich vertoonde zoo gelijk hij waarlijk is, dan ten minste weet men op welke wijze. men zich tegenover zulke gasten moet gedragen. Op dit oogenblik kwam er een derde persoon bij; die een einde aan dat gesprek maakte, hetgeen Pachter Jan wel spijt •deed, want zulke gesprekken zijn gewoonlijk leerzaam.

Reinaart de Vos schijnt met onze gemeente goede kennis aangeknoopt te hebben, want Pachter Jan vindt daar bijna wekelijks het een of ander in over onze geluk•kigmakers. In het nummer van 5 april II., las men het volgende artikeltje, over onze laatste jaarmarkt, hetgeen Pachter Jan wel waardig acht om aan zijne lezers mede te deelen.

Jaarmarkt te Cappellen. Op 0.-L.-V.-Boodschap is het jaarmarkt geweest te Cappellen. E r was geen hoornvee, maar varkens waren er met de macht. Het scheen alsof de varkenskweekers van al (le•omliggende dorpen afgesproken waren, om M. de Posson in zijne rapen te zitten. De beruchte varkenskweeker was met geene oogen te zien. Ik dacht zeker dat hij nu toet zijne jonge biggen zou uitgepakt hebben, maar het was mis. \Vat mag.dat beteekenen ? Zou M. de Posson met zijne spoelingsoort niet kunnen konkurreeren als er•• geene• zilveren medalie aan het steertje hangt ? I k ken er weinig of eerder niemendalle'van, en daar ik niet weet o f M. de Posson meerdan eene soort kweekt, kan ik er hoegenaamd niet over oordeelen. De achtbare burgemeester was insgelijks ,-afwezig. H e t •schijnt dat hij. zijnen buik vol •heeft van'de 'varkensstouwers. Zij spelen ook op geen suf en -deeleb zoo .maar kooven nit, zonder 'den veldwachter t e ontziien,• wanneer -men:'Hunne

- 38 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 38

diertjes durft beknibbelen. Dat weet M. de Burgemeester heel :goed, en daarom zal hij misschien liever thuis een airken op de viool gespeeld hebben, dan op de markt den Benen of den -anderen Verpoorten-op de teenen te trappen. Er moest toch een lid van den raad de openbare rust op 'dien heugelijken dag handhaven. Mij dunkt (lat doktor Nijptang met die gelegenheid wel uit zijne schelp had kunnen .komen. ik wil niet zeggen dat er zieke beestjes op de markt •waren, maar ge kunt nooit geen dingen weten ; en al was hei dan maar om in tijd van nood te cousulteeren, (le .polkie kon voorzeker aan geen ander lid van het gemeentebestuur met meer zekerheid toevertrouwd horden. Wat er van zij, doctor Nijptang blonk door zijne afwezigheid. Booze tongen .zullen zeggen dat hij geenen lust had, om gratis voor niet naar den pols der liegelingen van M. De Posson te tasten. Het was dan• eigenslijk schepenen Kennis, een der wellevendste inwoners van Cappellen, die de moeielijhe taak op zich nemen moest ; en volgens het zeggen van Fourcoudet het .Everzwijn, die er getuige van was, heeft hi; ditmaal uitnemend •veel verstand aan den dag gelegd. Als het waar is wat Fourcondet de oloedverwant der mestvarkens, vereelt, zou sche. pene Eennis 's avonds zoo duizelig geweest zijn van al het •rumoer,, (lat hij t o t drij maal toe in de gracht zou gesukkeld zijn. Is het dorp dan toch zoo slecht verlicht ? Dat kan ik niet gelooven ; want in eene gemeente waar de varkenkweekers zoo veel opoffering doen, om een fransch onderwijs in te . richten, zullen er:toch.geene lanteerns.,ontbreken, Ik denk dat Fourcondet • mij• flaiskens heeft willen .wijs maken, en dat er van.heel.die.historie geen enkel woord waar is. lk zal het eens vragen aan doktor Jan Nolet-de-Brouwere-van-SteenlandFuchs. or aan een zijner hollandsche vrienden ;.want er zal toch .zeker • wel een korrespondent van:het dagblad van 's Gravenhage of liet Utrechts-dagblad op de jaarmarkt tegenwoordig zijn geweest.

aangenamere w ze'zóude kunnen besteden ; vraag h e t liever aan de lameerei:van ons dorp. • . Buiten dat zitonte doctor • voor• geene 0 i n ' t `cijfer in den Raad; waarachtig niet, wai▶t al wat er in ooien Raad'in liet Vla.amsch geschreven wordt;'al wat erin onze moedertaal verteld wordt,* zet onze verstandige en geleerde'docldi'iit het fransch over, opdat onze rechtsgeleerde'raadkheer De Posson zou weten wat e r omgaat, en al wat deze laatste in den Raad uitkraarnt, brengt hij in onze moedertaal over, opdat onze vlaainsche raadsleden ook zouden weten, wat ons walenkind zegt. He wel, voor dat alles wordt e r voor elke zitting een simpel franksken =aan onzen' doctor betaald. Dit•is+ waàrlijk den loon bederven, want Pachter Jan heeft geene vier.eainen gedaan, zooals onze' geleerde Kwaytan, . en nogtans zowhij dat werk voor dienprijs niet willen verrichten. • Wie niet zegt dat d i t Benen trek van belangloosheid- en tevens van mildadigheid ia, heeft het hart niet'op'dé rechte . plaats liggen, en het komt aan Pachter Jan voór dat'•ztilke daden de kwade tongen in eens moeten doen zwijgen: Doctor Kwaytan beklaagt. zich gedurig, • dat Pachter Jan . hem zoo onbarmhartig over den hekel haalt, waaróp deze _,laatste reeds, gezegd.hecft, dat Uilenspiegel zaligerg aan wie men zulks in den tijd ook •zegde,' antwoordde': Dat' geloof ik wel ; ik maak het e r , na. Ditmaal i s liet er anders'rüéde gelegen, e u als onze geleerde en diepzinnige dtictbi' de . rechtzinnigheid bezit die Benige fijner klik hem" toeschrijven, zal h i j n u wel tevreden zijn, e n overal rondbriéveif "óát Pachter Jan een onpartijdig man is, die wanneer'hij ér:neven peutert, het openbaar maakt,. maar die h e t ook- :in; gene kassen of kisten steekt wanneer hij Jets. goeds uitricht; maar het aan zijne lezers doet kennen. M s het zoo voort gaat, ztílfén Pachter Jan en doctor Kwaytan nog intieme vrienden•'ramden. e . _

Doctor Kwaytan's onbaatzuchtigheid. Nieuwe petitie van den raadsheer DePbsson. De kwade tongen van ons dorp beweeren, dat doctor Kwaytan zich gewoonlijk zeer goed laat betalen als hij iets voor iemand doet ; • Pachter Jan is nieuwsgierig te weten, o f diezelfde kivade tongen zulks ook durven denkei van hetgeen onze doctor i n zijne hoedanigheid van gemeenteraadslid op het dorpshuis doel, en of hij daar ook grof voor betaald wordt. Hij trekt daar maar eeuen frank, zooals ieder ander raadslid, voor elke zitting die hij bijwoont ; wel is waar had onze onbaatzuchtige doctor zelfs aan den raad niet voorgesteld, dien , frank . aan de leden van den raad voor presentiegeld te betalen, dan had hij niéts getrokken, en had hij daar uit louter liefhebberij, moeten. zitten, zonder beloomng, en nu beweert men ten. allen kante, dat hij d i t jaar de helft van zijnen frank nog zal afstaan aan het kerkfabriek, om dit te vergoeden voor .de schade. welke het geleden heeft door het ont'l'uchten van dien slimmen eu behendigen• varkenskop. Zijn .,dit. geene trekken van onbaatzuchtigheid, militadigheid'en edelmoedigheid ?" In alle geval denkt Pachter Jan dat dit toch niet te veel _betaald is, eenen frank voor zooveel kostelijken tijd te verspillen , d i e n onze doctor al zoo goed en zeker op eene

De makkers van den raadsheer,De Posson, willen kost •wat kost dezen,rvoor een groot, verstandig en doortiend • pcifitie k man doen passeeren op.half april laatstleden vond riten `aan liet hoold van een,vlaamsch blad van Antwerpen, • welk vóorzeker door Pycken heer en heerke Lambrechts gezien wórdt, in groote letter2n : flet,voorstet De Posson. Hieronder.k.ondij de dat blad den. lof af, dien .het Dagblad van 's Gravenhage 'Van dat voorstel gemaakt heelt, :en welken lof doorden halven broeder der dame van onzen raadsheer er naar toe, gezonden was, zooals ten minste de kwade tongen uit de .stad beweren. Pachter , Jan .zieE ,al dat, gezwets enkel• aan als een nieuw verzoekschrift van onzen iaadsheer•De Posson, die hierdoor aan eenieder en, wel' .bijzonder aan Pijcken heer en `heérke Lambiechts .}vil doen.gelooven; 'dat hijg a l ' verstaat hij. dbn ook geen woord vlaam'sch, ,hetzelve toegenegen is; en. zijn ..▶aalschap geenen hinderpaal_ is;:• oio schepette onzer'genieénte benoemd .te worden,.:w ? lke Jlaata met volle recht' aan`'den •heer De Boeck•toekom.t,;maar welke laatste nogtans door al die kleine mid.deltj�s._v'iel.op den achtergrog zou'kunnert geschoven worden. Pachter. Jan ivacht,:.niettegenstaande-dat alles, met volle

- 39 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 39

vertrouwen die benoeming af; en hoopt daar heerke Lambreelíts zoo moeilijk van die benoeming in 't kinderbed komt, dat. dit moeilijk ,kraambed,' door het ter wereld brengen van eenen goeden schepene zal vergeld worden; de tijd alleen kan en zal ons dit zeggen.

Wa n t a l e s t a u t . Het muziekgenootschap Ste-Cecilia, onzer gemeente, heeft op Zondag 10 der verledene maand, een uitstapje naar Stabroeck gedaan , o m m e t h e t aldaar nieuw opgericht muziekgenootschap te verbroederen. Een groot gedeelte der aanmoedigende leden van Ste-Cecilia genootschap hadden hetzelve vergezeld. . O m het gul onthaal, welk hen daar te beurt viel, in alle Zijne kleuren alteschilderen, daarvoor is de pen van Pachter Jan onbekwaam. Ons genootschap gaf hij zijne intrede in het dorp Stabroeck, eene serenade aan den aldaar beminden en hooggeachte burge= meester Van der Moelen, alwaar hen den eerewijn geschonken werd. De beide genootschappen hebben clan o p verschillende plaatsen muziekstukken uitgevoerd, welke driftig werden .toegejuicht door een talrijk publiek, niet alleen van Stabroeck, maar ook der omliggende dorpen, welk was toegesneld om deel aan dit broederfeest te nemen. Men heeft zich tot laat in den avond op eerre eerlijke en deftige wijze vermaakt, en na malkalr een hartelijk wederzien te hebben gewenscht, hebben de leden der beide genootschappen elkander verlaten. Pachter Jan i s overtuigd dat allen die d i t klein feest hebben bijgewoond, over het doorbrengen van hunnen dag tevreden zijn geweest, e n zullen verlangen dezelve nog dikwijls t e vernieuwen. — Het arrest door het hof van appèl te Brussel gegeven, in zake van den beer yogaerts tegen onze gemeente, is hij explooit van deurwaarder, den vierden der verledene maand, aan ons burgemeesterke beteekent, het ventje trok fel met zijne snorren b i j het ontvangen van d i t stuk , alsof het •eindelijk begon te begrijpen, wat kernel het manneke niet zijne klik gedaan heeft. pachter Jan zal zijne lezers tot met Je kleinste on utandigheden van d i t proces bekend houden, om hen te doen zien, welk de gevolgen zijn wanneer men aan bet roer stuurlieden plaatst, die er de voldoende kennis niet voor hebben. — De commissie, gelast met liet onderzoek der reklamen tegen den octrooi opgeworpen, heeft tot heden nog geen teeken van leven gegeven ; doch dit is niet te vewonderen, daar al de re!aamen in de moedertaal zijn geschreven, en dus in het fransch moeten vertaald worden, om door onzen rechtsgeleerden raadsheer verstaan te worden, en dan weèr al hetgene e r door dezen laatste tegen op geworpen wordt, in het vlaamsch moet overgebracht worden, o m door de groote meerderheid van den raad verstaan te worden. — Pachter Jan had gehoopt, dat met den Paaschtijd de verdwenen varkenskop zou te voorschijn gekomen zijn, want het. gebeurt Diet zelden, dat er tijdens dienlagen restitutie wordt

gedaan van inpalmingen, die gedurende het jaar hebben plaats gehad. Pachter Jan is in zijne hoop bedrogen, want niets is er ùitgelekt van dien ongeluksvogel,hij is en blijft op vlucht; doch 'Pachter Jan hoopt nogmaals, dat de kerk er niet te armer zal door zijn, en slat goede mensehen dit verlies-zullen vergelden ; men zegt zelfs in het dorp dat onze tresorier van het kerkfabriek die vergoedin g alleen op zich zal nemen, en dit jaar de helft van hetgeen hij op het gemeentehuis trekt, aan het kerkfabriek zal afstaan. — I -let schijnt dat ons Vouwke met een gedeelte der leden van zijn muziekgenootschap niet effen meer in den zak ligt, of wel dat eenige diet leden niet effen meer in den zak niet ons ventje liggen, want drij der kopstukken hebben hun ontslag ingezonden, en dat zonder medelijden te hebben niet de Burgemeesterlijke snorren van ons manneken, die er waarlijk hij die ontvangst aan zullen moeten gelooven hebben. Zouden deze personen eindelijk gaan zien waar ons ventje met hen en de gemeente heen wil, i n dat geval wenscht Pachter Jan hen geluk met dien vooruitgang. — Men spreekt veel in het dorp, dat het tweede schepenschap onzer gemeente eerstdaags ook zal openvallen, want de titularis schijnt er genoeg van te hebben. Dan staat ons ventje alleen voor alles ; d a n kan ons manneken een solo op zün viooltje spelen ? Zou heerke Lambrecht niet goed doen eetis serieus te d e n ken om zaliger Bastyns te vervangen, en den beer De Boek zijne benoeming van schepene thuis te sturen ? of zou heerke Lambrechts nog denken dat plaatsee te geven aan den rechtsgeleerden raadsheer De Posson? Dit laatste schijnt pachter Jár▶ voorbarig ; onze medeburgers kennen immers tot heden geéu fransch genoeg? mijnheer De- Posson moet dus nog een weinig geduld hebben. - Het gaat e r i n ons kanton met de maand mei ! Alles schijnt er nieuw leven ontvangen te hebben ; gepasseerden zondag heeft het nieuw opgericht muziek-genootschap van Stabroeck eerie serenade gegeven aan mevrouw de baronnes Diert ; gepasseer den dijnsdag gafop hare beurt de maatschappij Ste-Cecilia, onzer gemeente, eene serenade aan haren hooggeachten eere-voorzitter tien weledelen heer Moretus-Dellafaille, en heden avond geeft de fanfaren-maatschappij van Eetkeren een groot concert ; alleen de XXXIIII geven geen teeken van leven ; zou deze maatschappij somtijds door Gene uitlening. aangetast zijn ?

pachter Jan kan nog niet voldoen aan de belofte, welke hij in zijn vorig nummer aan zijne lezers deed ; zij moeten dus nog een weinig geduld hebben. Onze Trien heeft reeds viermaal hare blokken aangetrokken, om al de omstandigheden op te zoeken der laatste komedie, die onze rechtsgeleerde raadsheer De Posson in onze statie gespeeld heeft ; doch zij i s er tot hiertoe niet ingelukt, bet klein publiek welk b i j het tooncel tegenwoordig was, maakt deze opzoeking zeer moeielijk ; in alle geval zullen de lezers van Pachter Jan bij d i t wachten niets verliezen want liet verhaal zal des te vollediger zijn. Antw.

—

D r u k k . A . F u T L 1 E I N C a . G M E i ; r, K l o n t e n D r i e s , 2 8 .

- 40 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 40

' C a p •p et l l; e n ,J- f1 u 4 ï n i 1 S68': „ s . s . S : tt� .1:CC4•IhfflU a t 1; „

• Verschijnt den tweeden Zondag van iedere naland. Abonnementsprijs: i FR ANCperja;n•, op voorhand te betalen. Men abonneert zich bij A. FONTAINE & CII.GEVAERT, Kleine t)riesch, 28, ALtw.

•

VAN

CAPPELLEN.

liet goed verspreidén, het kwaad tegenwerken i s de plicht van ieder welpeizend man. PACHTER JAN. '.•

• van onzen -rechtsgeleerden raadsheer losgebrüken zijn, of íqu, het den ontsnapten varkenskop zijn; did op middernacht weèr- • komt, om zijnen binnenpalmer bekend te maken ; dit laatste TRIEN. — Baas Jan, i k heb daar weèr een bistorieke is wel niet waarschijnlijk, antwôoi'dde de andere, doch, men opgedaan ; 't i s reeds wel een beetje oud, maar dat neemt ziet in deze Lijden zoo's aardige dingen• in onze gemeéntë láát niets van zijne eigenaardigheid weg. ons eens gaan zien, en beiden begáveü zich langsden kánt van' PACHTER JAN. —'t Zal zeker weèr iets van de koffietafel waar liet gesnor- kwam.'Niet weinig was Minne verwondering,'. of van ('ene sjonwelpartij zijn. recht-over de woning van •onzen geléerdèo doctor Kwaytaü,'" TRIEN. = 't Is waaracblig van geen koffietafel ; het trekt den zoom van manneken Sek; die met zijnen vader en den acht meer op enne genevertafel of op 'nen bierwinkel. baren_Peer de Zwadder, altijd de groote voorvechters en ware • PACHTER JAN. — Is 't dan omtrent de Mastbeek gebeurd; vrienden van den gelukzaligenAi•ijling blijven, in degeot'të' laat eens gauw hooren. vinden-liggen •hij•was-door den'gènever lopzwaar geworden, TRIEN. — Daar hebt ge ' t weèr al ; 't zijn de vrouwen en zijn ondergestel, weigerde hem verder wëg té voerei : Hik .maar alleen die te boek staan voor kurieus te zijn ; maar me was dus gedwongen-zich in-de-goot tot rusten te'Iégeven. `dunkt, dat het de mannen al zoo erg hebben als de wijven. Onze twee feestvogels begaven zich terug hij Vanderi Bergh,. PACHTER JAN. — Vel, is dat kurieus zijn, als ge begint en gaven :3ati het gezelschap kennis `hunnerontilékking.' 'Méü te zeggen, Tonder dat ik er u naar Vraag, dat g'een historieke begaf zich aanstonds ter plaats; "raájtte:der bëiópénë op; dié weet, en ik-daarop antwoord: begint: hei dan maar gauw te wel geen der lievelingen van onzen rechtsgeleerden raadsheer' vertellen:; indien ik er niet wilde naar.lnisteren, zoudt gij zoo was, maar die ere toch sterk aan geleek, en bracljte here biá kwaad zijn als doctor liwaytan, wanneer,er'een dag voorbij nen, om hem • te verwarmen, daar hij schier van koude`vei't' 'gaat zonder dat de eene o f andere lameer hem iets nieuws steven was. • komt aanbrengen. Maar waarom toeli al die opmerkingen? Ik Hij was'nauwelijks binnen of de witardige •afsfàreeteling:Ván . 'weet immers toch dat gij het laatste woord zult moeten hebmanneken . Sek'eischte kost: wal kost -genéver, hetgeen•hem' ben? begint dan maar met uw historieke. formeel geweigerd werd,' daar -hij reeds eiaar' al`te'iai was; TRIEN. — Zijn de wijven niet kurieus, dan moeten ze het maar om hem tevreden te steller 'gnf•mell liém eenglas i ë r laatste woord hebben, ' t i s wel kluchtig van de mannen, ze al spuitende stelde meet hem alsvoorwaardelorn 'dit' te bekovinden alle fouten i u de vrouwen, en zijn niet kontent of zé men, dat hij luidkeels moest roepen:: leve de kophouders ; het moeten e r hij zijn ; eh wel, i k wil dezen keer het laatste jonge manneke Sek voldeed onmiddellijk aan die voorwaarde,: woord uier hebben, i k laat het u gaarne over, en zal u mijn en het glasslier werddiem gegeven: • - • • historieke vertellen•; toch moet ik u intusschen zeggen dat, in Wanneer.-bij :zijn•'glas g'elddigd bad; Hildé hij een tweede,,. 't algemeen, d e mannen zoo kurieus zijn als de vrouwen — en daar men hem enkel u i l medelijden 'had binnengebracht,, en nu zal ik beginnen : en met zijn gezelschap niet zeer'wás:opgézët, weigerde men e Over eenige weken hadden de kophouwerseeü klein feestje, hem nog iets te geven, en dreigde men hem zelfs aan dé'déitr'zoo gelijk dat bij die gasten van tijd tot tijd nog al eens plaats te zetten,.indien hij niet géwillig Wilde vertrehkén: Iiit maakte beeft, zonder dat zij daar immers eene gewoonte van maken. hem woedend,- -en in zijnd voile 'razernij:ri"epbtij,t îl': 'eh wel,,' Ze waren dan vroolijk aan het teren bij de kinderen Van den ik zal u alien wel vinden i k ' • gaf 'dailélijlt "nüjngn' v'rieüd' den; • Bergh, op den boek van het Kerkstraatje, en met zulke geburgemeester halen,;hij • heeft- mij :di kwijl5dgeiegd dat'wiannede wordt er gewoonlijk op'ger~ne vrjltieu minuten gezien in ik hem noodig heb., :hij teeall.en tijde tbteijne dienst 'is Onze gemeente, hetgeen toch- overal het geval is ; het kon zal daar ditmaal gebruik van maken, en die. ïal' tnarre k'éhe: dan ook misschien wel het bepaald uur; oro de de herbergen van u maken, gij die mij, vriend van, den burgemeester, drank te sluiten voorbij geloopen.zijn'geweest, wanneer er twee dier fëestvogels het vroolijk. gezelschap verlieten om huiswaarts te • • d u r f t weigeren, en mij zelfs dreigt aan de deur te zetten. keerin, en welke hij het. op straat komen, l a n g s den kant • H i j verliet al razende en tierende de. herberg , en. ging. der kerk hoorden; alsof er een varken omtrent was. De eene •'•regelrecht na de woning van ons ventje, bekte als o f er elders Zegde aan de andere : zou er een der geliefkoosde beestjens brand was, o f hi; ons burgemceslerke uit zijnen slaap heeft

Vvugke en de zoon van manneken Sek.

-41 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 41

kunnen opwekken, en wat er tusschen de twee .boezemvrien:Derde vertooning van den beer De Posson • den is ûmgegaan, weet ik niet, maar wat ik u kan zeggen is dat de -:zoon van manneken Sek , zooals hij de herberg verin de statie van onzen IJzeren Weg. laten had, dat is te zeggen a l razende en tierende, alleen is MOEDER FRiEN. -7-..Baas :Jan, van. over meer dan twee teruggekomen. Hij wilde waarschijnlijk het gezelschap vermaanden had i k zoo iets« gehoord, dat er in onze statie zou schrikken, want hij deed het alle dreigementen, zoo van hem moeten voorgevallen zijn ; doch daar het stuk voor een klein als van ons bnrgemeesterke; dit laatste ventje had hem gezegd, pisbliek gespeeld was, heeft het mij veel moeite gekost, óm zoo hij beweerde, dat hij 's anderendaags van de • kophouders er den rechten inhoud van te weten .; eindelijk ben ik er in mannekens zou•maken, dat hij ze wel zou vinden, die zoo een gelukt, en ga het u medeileelen : achtbaar man en op wiens vriendschap hij fier was , durfde De beer De Posson , onzen toekomende schepene zooals drank weigeren, en onbeschoeft genoeg waren om hem te de kwade tongen beweeren, bevond zicil des namiddags in dreigen aan de deur te walsen, eu duizende soortgelijke de statie, juist als het konvooi van lntwerpen hier aankwam, dingen; doch ons nurgerneesterke is een te verstandig ventje, van hetwelk den heer Squilhin, ingenieur van onzen ijzeren om tot n'en zatten pattat zulke taal te voeren, en niemaudgaf er weg, afstapte, en onzen rechtsgeleerden raadsheer zeer beleefdus geloof aan ; men teerde voort en zette manneken Sek's delijk, zooals het aan ieder deftig man betaamt, aansprak, waardigen afstammeling fatsoenlijk aan de deur. en hem verzocht eenige vaten van de Mastbeek voortskomende,PACHTER JAN. — Wel moeder Trien, dat is nog al eene en die in de statie lagen, te doen wegvoeren, aangezien het aardige historie, als ik ooit eens burgemeester te Cappellenreglement die plaatsing niet toeliet. Volgens lolielijke g e wordt, en dit is niet onmogelijk, want binnen achtien maanwoonte viel onze rechtsgeleerde raadsheer tegen den heer den is de lijd van ons ventje om, dan heeft til zijne drij Squilbin uit, gelijk n'en bleekershond, zeggende dat h i j wel jaren te « volle uitgedaan, men zal dan weer n'en andere wist wat hij te doen had; dat hij het recht had die vaten daar moeten hebben, en daar wij nog niet te oud zijn, kan mijne te plaatsen, en dat hij voor wie ook, die.niet zon doen wegbeurt ook wel eens komen, n'en fatsoenlijke landbouwer, zooruimen. als ik ben, al zeg ik het zelfs, mag toch wel nevens n'en vioolDe beer Squilbin antwoordde op denzelfden beleefdelijken speler van den grooteu theater geplaatst worden. I k zeg dan toon, waarop hij hem had aangesproken, dat hij zijne plichtcm nog eens als mijne beurt van burgemeester spelen zal gelcokende, en indien hij weigerde met goedheid dezelve onmidmenziln, datikingeen geval, met de mannen die, als ze te veel delijk t e doen ontruimen,' hij hem daartoe zou gedwongen gedronken hebben, aan burgemeesterswoning komen bellen, hebben. intieme vriendschap zal aanknoopen, en die gasten zal ik maar Het woord dwingen klonk gansch verkeerd in t!e ooien van op hun zelven laten. — Maar :vat is er dan van die dreigemen onzen raadsheer. Denkende waarschijnlijk dat. hij zich in de ten gekomen ? kinderschool van het gemeentehuis bevond, waar twee derde, MOEDER TRIEN. — Wat zou daarvan gekomen zijn ; de der raadsleden hem niet verstaan , en het overige derden , kophouwers zijn hunnen gang voortgegaan, en hebben zich wanneer den beer Robert Geelhand er niet tegenwoordig is, weinig bekommerd noch met manneken Sek's zoon noch met alles goed keuren, wat u i t het rechtsgeleerd verstand van dezes vriend, het burgemeesterke, zoo gelijk zij dit gewoonlijk onzen raadsheer komt, viel hij andermaal uit, en ditmaal als doen ; zij trachten zoo weinig met ons knevelventje in.aanran'en ouden Zwitser : ik zal eens zien, zegde hij, of ik het recht king te komen als het maar mogelijk is. niet heb,die vaten daar te leggen , zij zullen er blijven liggen; PACHTER JAN. —.Ze doen dat niet gelijk de varkenskoopdes noodig zal ik mij aan den directeur t e Antwerpen adresman Verpootten, die dadelijk met ons ventje zijne afrekening seeren, i k zal mij daar bekend maken en mij doen gelden in het zand maakte, en hem eerie duchtige reussing gaf. — Ik (me Eerai valoir). geloof in alle geval dat de kophouders voorzichtiger handelen De heer Squilbin zijne kalmte behoudende, antwoordde dan (le koopman in varkens ; want, toen deze laatste ans nogmaals op Benen beleefden maar ditmaal onverschilligen manneken aframmelde, was het nog geen bnrgemeesterke en toon, dat hij bij zijn gezegde bleef, en wat het bekend maken had dus niets te zeggen, maar 't zou er nu anders gaan, ik durf aan den heer directeur betrof, hij dit reeds kende, van den het zelfs niet onfatsoenlijk bezien, en ga het onverlet voortijd, dat hij zulks aan den heer Langlet gedaan had. bij, zooals vele onzer achtbare ingezetenen doen, om er maar PACHTER JAN. — Ja, moeder Trien, die bekendmakerij geene ruzie mede te krijgen. deed onzen rechtsgeleerden raadsheer ook met de korrekMOEDER TFtiEN. — Gij kunt er nevens gaan, gelijk ge tionnele rechtbank i n kennis komen, en kostte hem buiten wilt, maar ge zult mij toch niet beletten het ventje te bede eer van die bekendmaking, honderd francs boete, boven kijken, want ik ben op zijnesnorren verliefd ; hij kan die zoo de kosten van het proces. fijn onder zijn neusken draaien, en ik heb al meermalen MOEDER TRIEN. — Dat is zoo, maar laat mij voort veropgemerkt;› dat hij dat bijzonder goed doet, als gij bij mij zijt. tellen, want nu komt het schoonste eerst aan : PACHTER JAN. B e z i e t hem dan zoo ge wilt ; maar als In den tijd hebt gij gezegd, baas Jan, dat De Posson op de g'er me6 in nesten ko mi, zult g'het aan niemand dan aan u kinderschool den rol van Jocrisse somtijds speelde,en dien van zelven te wijten hebben. kaaiwerker aan de statie van den ijzeren weg,- Einar nu heeft hij waarlijk dien van Pailjas gespeeld. Het woord van Langlet was niet uit den mond van den heer Squilbin, of onzen raadsheer kon zijne razernij niet meer b e -42-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 42

de belangen van,.bet.platte land•kent, dan die groote heeren • van den tribunaal te- Ant werpen. 'tijdens het burgemeesterschap :van ous knevelmanneken was er no; geen endtel. proces-verbaal voór zulkdanige over-., treding opgemaakt, niettegenstaande e r onder zijne ooges` verschillende dier reparaliën hadden plaats gehad, zooals dit door twee getuigen onder eed bewezen is. Pachter Jan haalt dit niet aan als eene beschuldiging tegen ons burgemeesterke ; verre van daar, hij zou wel willen, dat in alle andere gevallen ons ventje met zulke bedaardheid 'en gematigdheid te werk ging, dan zou ieder onpartijdig man hem' zijne achting schenken, eu zijne handelwijs zou alsdan zijne onkunde i n administratieve zaken gedeeltelijk vergoeden , doch ongelukkiger wijze is dit niet alzoo. De kinderen Van den Bergh , wiens woning langs den achterkant met stroo gedekt is, deden in de maand januari Il., • eerre reparatie aan hetzelve ; deze personen staan niet in de gratie van Vouwke ; de redens waarom zal Fachler Jan later in een afzonderlijk artikel aan zijne lezers mededeelen ; e r werd dan ook proces-verbaal opgemaakt. Voor den vrederechter gekomen, werden zij, zooals na • gewoonte in zulk geval, lot het minimum der straf, tot 5 francs boete en de kosten verwezen. Deze veroordeeling voldeed niet aan ons ventje ; hij was hiermede niet tevreden, en liep zoo tang tot dat de procureur des konings tegen het vonnis van den vrederechter in appèl ging, en d i t niettegenstaande den heer burgemeester van Eetkeren, d i e het openbaar ministerie bij het vredegerecht waarneemt, i n h e t belang der inwoners van het kanton, aan dien hooggeplaatsten ambtenaar op deszelt's verzoek, alle bevredigende uitleggingen over het gegeven vonnis had medegedeeld. Ons ventje bekwam voldoening, maar of de eigenaars van strooien daken in die voldoening zullen deelen, weet Pachter' Jan niet, en twijfelt er grootelijks aan. — Ziehier den tekst van h e t vonnis door d e korrektionneele rechtbank uitgesproken :

»tengelen en wist ook niet meer wat bil zegde o f deed ; hij. had een pakje i n de hand welke hij tot drijmaal tegen lint plafon van den bureau , waarin z i j zich bevonden , wierp, en terug pakte, sloeg zijne beenen tot boven. de. tafel, alsof hij u i t caoutchouc gemaakt inas. In. mijne jonge jaren, Pull) ik wel n'en hansworst gehad, zoo gelijk men e r nu nog bi manneken Door voor de kinderen koopt, eu die gewoonlijk een koordeken tussehen de beerven hebben, waarmede men trok em Je armen en beenen er van in beweging te brengen, eh wel, baas Jan , als onze recktsgelec,•de raadsheer mij daarmede had zien spelen, zou ik waarlijk gelooven, dat hij er les aan genomen had, zoo goed volgde bij het speelgoed, dat mij in mijne jonge jaren zoo dikwijls vermaak heelt. PACHTER JAN. — En hoe eindigde die haasworsterij ? MOEDER TRIEN. — Wel de beer d r a a i d e zich om, verzocht op zijn vriendelijks den rechtsgeleerden raadsheer hem gerust te laten, en verliet den bureau; De Posson spande nog wat op ; maar daar hij zag, dat de heer Squilbin zoo kalm bleef en met zoo veel onverschilligheid hem behandelde , kwam hij lol bedaren. • Wanneer loch zal dan de voorheen zoo geachte industrieele onzer gemeente begrijpen, dat hij van den goeden weg afsukkelt ? zou uien zulke handelwijze moeten toeschrijven aan het gezelschap met 't welk hij zich sedert tenen ruimen tijd heeft ingescheept ? i k heb in alle geval nog altijd veel achting voor hem, doch den raad van eene eenvoudige boerin; zal hij toch niet willen volgen; zonder dat, zou i k hem zeggen, denkt voortaan tweemaal na, rechtsgeleerde heer, aleer ge spreek, vergeet nooit dat degene (lie kwaad wordt, ongelijk heeft, en boven dien tweemaal werk heeft, eens om kwaad te worden eu dan nog eens om goed te worden: maar gij, baas Jan, gij moest hem no eens n'en brief schrijven, en op zijn boersct▶ eens rond uit zeggen, dat alle dat lawijtmakerij door fatsoenelijke menschen maar slecht opgenomen wordt, hij zou e r somtijds nut uit kunnen trekken.

PACHTER JAN. — Moeder Trien, ik kan mij daar slecht tusschen steken, e n i k geloof dat ik er toch niet mede zou winnen, want het oud spreekwoord zegt, gelijk n'en ineusch gemaakt is, moet hij versleten worden.

Aangezien de kinderen Van den Bergh in den loop der maand Januari II. een groot gedeelte van hun dak vernieuwd hebben, niet het oude stroo er a f le neuten, en door nieuw i e vervangen, eu dit in overtreding van het art. 2. van het reglement der gemeente Cappelleu, van 27 Juli 18og. Aangezien het van algemeen nut is om branden te voorkomen, dat de strooiex daken verdwijnen, binnen de agglomeratie der gemeente. Aangezien dat er in het voorhandig geval nog meer redens zijn, dit te bevelen, terwijl er onder het strouien dak ecue smis bestaat, aan verscheidene andere buizen palende, Aangezien dat de vrederechter met de kinderen Van den Bergh lot Bene amende van 5 frs. te verwijzen, vergeten heeft het afbreken van het vernieuwd gedeelte dak t e bevelen, ingevolge art. 15 van bovengemeld reglement. be rechtbank ontvangt den appèl, en beveelt dal het NIEUW STR00 door de kinderen Van den Bergh op hun dak gelegd, binnen de 15 dagen na de beteekening van het vonnis er door hen zal afgenomen worden, en bij faute van zulks te doen binnen gemelder tijd machtigd hetcollegie van burgemeester en schepenen van Cappellen het er af te doen halen op kosten der verwezenen, voor het overig bevestigt bet eerste vonnis der amende van vijf francs en de kosten.

Wat de panti jschap somtijds voorgevolg heeft. Sedert jaren i s het verboden in onze gemeente de huizen of schuren, welke zich binnen den afstand van '3O meters der groote baan bevinden, met stroo te dekken of de met stroo gedekte daken t e repareeren, zootlat door dit reglement, de strooien daken veroordeeld worden om in korten tijd te verdwijnen.

Dit reglement bestaat ook in meest al de andere gemeenten van ons kanton, doch set heden werd ervan tijd tot tijd, maar zeer zelden , een proces-verbaal opgemaakt tegen de 'personen welke hunne daken enkelijk repareerden ; zij weg, den wanneer er pi uces-verbaal gemaakt werd , v o o r den beer vrederechter van Eetkeren gedagvaard, en door dezen vaderlijk behandeld , mits zij , i n geval van simpele r e paratie, a l t i j d t o t liet minimum, d a t is te zeggen (tiet ''minste der straf verweieu werden, tot 5 f r. boete en de kosten, en d i t gebeurde zoo, omdat die rechter veel beter

Ons ventje heeft het dus zoo verre gebracht, dat binnen korten tijd de strooien daken uit ons midden zullen verdwijnen_ Wat last e r ons nog zal toegebracht worden, gedurende de negentien maanden, dat liet rijk van ons manneken nog duurt,

- 43 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 43

kan pachter Jan niet voorzeggen ; alleen de tijd moet ons dat leren W i j ;zujlen !lat maar :gedold •grebben!, en denken dal ons manneken binnen eenige dagen dë heil a n zijd birrgegemeesterseltap,•;.bereikt heeft ; • en men zegt gewoonlijk dat wanneg[; wij: tje. helft . van :het . jaar achter den rug hebben, nieuwjaar.voor de ;deur slaat:' Dev.rieuden van Vouwke's kijk zullen zich hierover misschien niet bekommeren, eu denken dat Men tegen hen niet zal verhalisseeren, wanneer zij hunne strooien daken reparceren ; Indier) dit zoo is; zuilen lij zich grootelijks bedriegen, want PachterJan;:die welwiet veel in te brengen. heeft hij den gelul:-. zaligen diijling, weet zeer goed tot wiet hij, buiten flat gelukzalig drijlingschap, zich.moct wenden , om recht ie bekomen ; hij nil _datjeder zijner medeburgers op dezelfde wijze behandeld worde,en zal nooit gedoogen dat er aan den eenen burgerzal verboden ~worden, hetgeen aan den anderen words toegelaten, reek in :alles en voor 'allen ; ziedaar de spreek aan welke . Pachter Jan ten allen tijde zal getrouw blijven. • Wanneer clan eeri der makkers van den gelnkíaiigen dra, lieg... er somtijds,van'zOti'willeó üioíiteei•ett trui zijn strooien dak te repareeren, zal er Pachter Jan bij zijn g e e n e lizve'l;iude.ren . in onze gemeente; hij zal toone'n dat hij zoo min den. vriend der bevoorrechten, als, dién dei mannen van de klik. is ; dat hij alle zijne medeburgers op dezelfde lijn weet te plaatsen ; en de: verdrukten zullen ten allen tijde in hem eenen voorstander en verdediger vinden. Nogmaals, recht en gelijkheid in alles en voorallen !

hoe vergankelijk de wereldsche zaken zijt. • Niet steeds is de liefde bestendig van duur, zoo spreekt de volksdichter Tollens; in zijn schoon gedicht .de Echtscheiding, 'en dit kan op het volgende toegepast worden : Wanneer over 18 'maanden Vouwke, .burgemeester onzer gemeente •gemaakt werft , riep zijn achtbare vriend Peer Ile Zwadder, iedermaal als hij hein van verre zag aankomen : dag mijnheer de burgeieester, dag mijnheerde burgemeester! Coeden dag mijnheer de burgemeester ! \Vangeer Vouwke in e`ne herberg kwam, waar zijn achtbare vriend Peer de Zwadder zich bevondt , stond deze op , reikte hem eenen stoel toe, zeggende ga zitten mijnheer de burgemeester U! hier is nog plaats mijnheer de burgemeester U! neem uw gemak, mijnheer de burgemeester !!! en nu, enkellijs; na verkrop van 'anderhalf jaar, hoe is het en gestaan ? gloort en oordeelt ! Onze achtbare Zwadder is hczig met een kapitaal huis in onze gemeente te bouwen, te dier gclegenheid'zegde ons ventje hem, (lat hij zeven meters van het midden van den steer'eg moest bouwen ; en welk was hetautwot,rd van zijnen achtharen -vriend? antwt ortide hij hem op denzelfden eerbied,vaarrlien en onderdanigen toon : dat is goed, mijnheer de burgemeester, ik zal mij aan nwe bevelen gedragen, mijnheer do hnrgemeester,, neen, het was gansch anders, zijn achtbare vrici'd gal' hein kont af voor antwoc rd : qij kunt zevenmaat mijn' tr k u s s e n . Ilecft Pacàter Jan dan geen gelijk als h i j keneelt, dat op deze wereld alles vergankelijk. is, en niets van duur ; het zal ook zoo binoen 48 maanden met'•het burremeesterschap van onze gemeente gelegen zijn.

De, Octrooi-Commissie De 2ge,februari Ill,weril er in: de kinderséhool o p l i e t genrecuti'n-huis eenti commissie benoemd,: one over do zevenben rekiauteu, tegen den op ,emaakteu octrooi-rol voor.1861 ingezonden, te. beraadslagen, en een verslag nopens-dezelve'opternakeu. Deze commissie bestaat zooals Pachter Jiin reeds aan zijne lezers heelt bekend gemaakt, uit- bet drijiiitgschap Vouwke, Itwaytan, Possuu en d*w heer De Bock. Er z i j n b i j n a vier maanden verloopcn, zonder dat die heeren ieeken van leven hebben gegeven, b e t is nogtans-niet te veronderstell:•u, d.0 zij het beloop van den rol uit hunnen eigen zak zullen betalen ; het rijn, in feit van afdokkeu, immers geen van vieren, melkkoeien ? leder vraagt dan waaraan l i e t scheelt, d a t d i e coauuissie zich zoo s t i l houdt, en Pachter J u n vroeg d i t ook aan zichzelven totdat over een. paar slagen zijnen z o o n Klaas hem m e t d e ware reden, van dat stilzwijgen heeft bekend gemaakt. Ge u w o g t n i e t denken d a t h e t aan vadsigheid o f gitaardij toe te schrijven i s , neen zij zijn reeds dikwijls genoeg verstaderd geweest, en liwaytau h e e l t a l nreerutalen z i j n spijt uitgedrukt, dat zij voer iedere bijeenkomst geenen frank trekken zooals i u de gemeentevergaderingen. llut l i e g t enkel dat men het niet eons kan worden, in welke taal men het ding zon opstellen. Possón en Vouwke geven den voorkeur aan liet fransch, doctor Kwayt:nt a a n h e t lalijn en De Bock aan het vlaamsch. Allen zijn het eens dat er uiete • goeds tegen d e reklarneu t e zeggen valt en hun partijdig en willekeurig werk niet le verdedigen is. Van dat punt uitgaitarie, zeggen Vouwke eu Posson, als wij niets goeds iu te brengen hebben, clan hebben wij belang door zoo weinig ntenschen verstaan t e worden als het mogelijk is, eu daar er maar een klein getai onzer medeburgers het fransch utacutig zijn, moeien wij ons ding maar in liet fransch opmaken: Wanneer gij er zoo overpeis[, achtbare collega's, zegde onzen Beleerden e n diepzinnigen doktor, • dan' duokt m i j l i e t nog beter was, oils rapport i n h e t l a t i j n te maken, dan zal liet bijna niemand i u onze ge uteente verslaan, en misschien wij zelfs niet, i k heb mijnen Ponteij en Pitiscus .nog van toen i k o p d e lalijusche school was, en deze zouden ons van dienst kunnen zijn, wanneer gij mijnen voorstel aanneemt. . . Dozen Klaas wist niet welke rare kw:mien Pomey en Pitiscus waren, die onze geleerde commissienoesten ter hulp komen, informeerde hierna in d e stad, «tin m e n g a l h e m eenvoudig voor antwoord dat Pomey een vlaamsch-latijnse! en Pitiscus een latijusch-vlaamsch woordenboek was. Eindelijk kwam De Bock uit zijne schelp, en deze protesteerde krachtdadig tegen zulke handelwijze ; zeggende, al w a t wij doen, moet door alle onze . niedebargers kunnen verslaan worden, en van heden al zal ik mijn handteeken onder geen enkel s t u k meer plaatsen dat in onze moedertaal n i e t i s opgesteld ; h e t i s t i j d dat er een einde aan al die kuoeicrijuu gesteld w o r d t ; heeft onzen raad zich a l n i e t belachelijk genoeg gemaakt, a l s schepenti Kennis eu Ti s t j e Wouters samen tot accoord waren, dat liet ouuoodig was, dat« zij h e t antwoord, door u i n het fransch opgesteld, verstonden, hetgeen w i j a a n heerke Lautbrechts zonden, op ecne utededeeting, d a t dit heerke sus deed, en dat Yachter Jan i n zi,n nummer van 1 5 October 11. heelt opgenomen, en slat die twee raadsheeren daarbij voegde, d a t d i t antwoord toch w e l goed kon zijn al was het iii het fransch opgesteld. Gij k u n t onze gemeentenaren, vervolgde hij, niet nicer in de doeken doen sedert het bestaan van Pachter Jan, want dien knaap heel'[ rechts eu links kennissen .die•_beter latijn kennen als onzéit doktor en ruim zoo goed fransch als ons Vouwke en Possun, en die al uwe knoeierijen voor hein zonder Pomey o f Pitiscus zullen overzetters ; w i j moeten d u s h e t geen w i j t e zeggen of te schrijven hebben, naaar i n onze voedertaal doen ; d e welvoégeiijklieid vercischt zulks, e u indien wij dit niet k u n nen, i s l i e t onzen plicht ons mandaat neer l e leggen, en het bewiut in andere handen over té geven. . Na zulke krachtige maal heeft d e n gelukzaligen d r i j l i n g niets nicer durven opwerpen,- d o c k is het nog. niet beslist in welkeu t a a l uien ons het rapport zal opdisschett.•.r . Ziedaar d e echte. rede der vertraging,.welke het rapport heeft ondergaan ; doch,- wanneer 'mien h e i eens o v e r d i t punt zal zijn, zal de rest weldra volgen. ' • Antw•, - - Drukk. A , Fo\TAISE Ea CH. CEVAEI5T, Kleinen Dries, 28.

- 44 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 44

"Chronyke van Antwerpen"

D i l i r d e ' , r i f l e . ? • u . a r s ✓ i n / . v o p e i . 3 o n A a / e e r t 9.- v e t

- 45 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 45

eh) C I -IR O N T K E

5g .

J.�.'__

V < n N

rAE-....:...-

e%��. Ii�J-

AVg

nk.

t-0

a.� e e .

.es

� ( ��};�''��Jf}�C��r,�i� _Tf�S�'v� p "y�� , . . ,, i �:.'�H,�1—i,�-v,f�-i,-��,1—%•wN�l+�ÿs—gM�-_�s.��f,

�'I�nn ne� c,Û I� �3oI ;.+, I� �b�.•-y I h r,ácI� e.!I� L� p� G Ibw�G � �. . i y—S�í—i��:___,i �,—i�•v„F_i�—r `—i``.

�'� �r' Iic.....) r �'h;.-. •`-='1ee, i r I - I`á 1� -�

�'. N; í-3�`s—�•' M M „.`—eys—i µ ÿ.� í—"s��-,� � � < J � •��-. ,îr ,:,�

5��

j N n o 1228. zyn de Eerw: Paters Beggarden alhier gekomen-, ende in het Jaer 1469. hebben gedaen Solemnele Profe�e onder den derden Regel van S. Franc fetts.

e e n - 46 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 46

A N T l V E R P EN.

��

✓tIn deze. Kerke is te zien Pene fchoone Schilderye verbeidende de Predicatie van den H. Joansies, zynde het Autaer-fluk van den Ho& gen Autaer in de Choor géfchildérd door den ouden Eyckens. Aen den Antiier van het H . Crays ,' is het Autaer-ftuk verbelderide de H. Helena gcfchildérd door Langen Jan. Onder de. Venfters i n den kleynen beuk :zy veele • Landfchappen; door Gafper de. Wit gefchilderd , en door Goubau gegarnierd. •Iri den grooten beuk boven den ingang is een zeer groot t i k gefchildérd door Joannes Peeters Broeder van Bonaventura ; repiezeteerende het Doopfel . Chri(li door den •H. Joannes in de Jordaner w ` . . Ins deze Kerke: zyn ook ihgefteld twee loffelyke :Broederfeliá.ppen Hete eerste is dat vab het H; Crays ingefteld , in liet, Jaér 1674.. I3et tweëde dat van deri H. Laurentius Martelaer , ingeftelá. hi. hëf jaer 170. waer van de Reliquien in de zelve -Kerke zyn benzften e ende voor verfchyde Quaelen Aengeroepen worden; •

E<,�

-47-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 47

��-

0 NYKE

V AN

�a�a

� g

.̀��

� � J

,�

fm,., ��.� e

G ` ; � � � � _ Mf-s�->.Mf-e�¢` M�� I�0Q n 0 a n P v o 0 & � b n o v n 0 v � � � �d' I �o� I �0� I C e I �0� I �b� I gb� I �-e� ! 1.rrMí—S�—i��--;��—i�—iMí—�,�—�Mí

n ! G)lezioieeielo1!�e r�.�—r��i.-í—�Y-0—�M�—��?.\�- . ]KTS�ai

E Eerw: Paters Carmeliten ofte Lieve Vroirwe Broeders hebben begonfr Anno 1485. een Kerke te bouwen; welke zy hebben bekomen door hulpe van MAX1MILIAEN Roomfch Konink, ende van PHILIP-.: PUS Hertog van Braband. Hebben een fchoon Kloofter flerk van

Bouw;

� E��

)

-48Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 48

4/4 A NTI-VERPEN

SW' Bouw ; de Choor der kerke is hoog ende fchóon; daer zyn die wil= len als dat de Lieve Vrouwe Broeders zouden gekomen i y n in liet Jaer I405., ende zonder Huyzinge zynde; hebben vervolgd tot in het Jaer 1485: In deze Kerké zyri ook te zien veele Raritey'ten : voor eerfl: het Autaer-ftuk in de. Choor is gefchilderd: door Gerardus Zegers , maer geteekend door Petrus P. Rubbe7is.- Op de deure van dé Sacrifie fact eene Wilderniffe alwaer Elias van eene Raeve gefpeyfd.wói d gemaekt door Henricus Verbruggen. Hier .neffens filet eene Schilderye verbeldènde de H: Maget ; •het Kïndeken Je fus ; ende de .H. Catharina, gefchilderd door Thomas Willebrórdus B o f haert: Daer ftaet .Bier nog eene Copt e van Raphaël alwaer deri H. joannes ende den ;H:: -, Piiiclus• komen in den Tempel om 'dé_ kreupelerf te genezen. • Men; ziet hier -ook eerie Epitaphie .van".N: Swerts, het Portret is gefchilderd . door Van Dyck:. Onder. het Hoczaele.: z.yn , twee Autaeren.,:itt :.dien nier 'den Zuyden i het. Autaer-ftuk verbeidende-:..het Dood ,Licha'm, Cbrifli: gefchilderd door Petrus; P.;Rûbbens.:Aen-. den randere.--kant, is het Autaer-ftuk .verbeidende de lenbiddinge. der Koningen; gefchil derdr door van Baelen.• De 'Capelle -vari Marie ;i� "geheel_va . ;witten , Marmer. geordoneerd , ende voltrokken door r den,, vvermaérdenl:• Schee=; maeckers; rontomrne zyny veele-fèhói ne' Baftehefs_de.,e ene,yerbelden-, de -de Stad aen den .buyten ~kant, dé'._ andere :eiste:•Armee im, drdesa; flzrende ; zynde twee : zeer:. gro.ote -tfükken. Deze:-..Capelle •is beroemt_ van alle. kenders: en paffeerd:,voor de. "fchoóníte_" van .het; Nederland, zoo door . den° rykdóm-.:van G`oüd:; ilvex: Marmer , Ornamenten ,. als door de groote konite waer mede dit werk voltrokken is geweeft. De Verviers oft Gelazen dezer Capelle, zyn gefchilderd . door Abraham van Dipenbeeck. De andere klyndere Bafrelieven verbeidende den thoren der Cathedraele Kerké ; als ook van de gewezen f efititen ,:het Reiedbuys deezer Stad ; èni. Den Autaer infgelykx van;-.*fitten Marmer is rontomme vercierd met Zilvere Blommen , en -Ornementen e n in het midden verryke roet eert • Zilveren •Beeld der H:.Maget, zynde zes voeten en half hoog ende Wegeride 74. ponden , die volgens de quittantie, die in dit Kloofter bewaérd word heeft gekoft de fofnme van i6000. Guldens' Brabands Courant deze Capelle is bpg.eregt ende vercierd door d'Heer Joaniaes de Gavarelle; wiens Portret is i n eend fchoone kleyne Sacriftie agter den Autaer. •De. deure dezer Capelle van witten en zwerten Marmer, is ook attentie -Sveerdig , op welkers Corniffen zyn twee Beelden ende dry Vazen alles van• Kooper uytterlyk wel gewerkt. Boven deze deure is een Landfchap van ongerneyne groote , gefchilderd door I'Vans , de Figueren verbeidende de Orne•� �

� ��

- 49 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 49

� 4 \

C H R O N 2 " ' K E R

eek�

�r

"7q•� �

F A N

Opneminge van Elias in eenén viierigen Wagen; zynén Mantel wer”pende aen Elifeus , z n gefchilderd' door den ouden .Eykens. 'In den Autaer van laet H. C'ruys ftaet -een kleyri . Schilderye verbeidende het Hooft Je fit a r e op witten Marmer gefchilderd maer den Schilder is niet bekend d i t Stuk is gevonden in een Turkx Schip, dat door de ' Chriftenen genomen is ; en in deze Kerke géplaetft • dôor d'Heer van Eyck. Koopman dezer Stad. Hier ftaet ook eene Schiiderye verbel= dende den H. Carolus Borronneus gefchilderd door .Sporckmans Difcipel van Rtibbens. Aen den Zuyd-kant is- ook eerie fehooné deure van witten en zwerten Marmer alwaer de 'Paters mede in het Kloofter gaen gélyk aeri dat van de •-voorfa Capelle. Boven' deze ftaét eene Schilderye verbeldendè eery Landfchap, gefchilderd door Spierinckx. ende de Figuereri door' den ouden Eykens. den:Airi er' Van den Scha= pulier is getnaekt door .Quíllin. Over. dezen Aûtaer fuut: eeg Schilde-rye verbeldende de l : . Therefia Communicerende , . gefchilderd: door . Zeger's. `Hier ontrenit ;is `eerie.: Epitaphic>.v..ràer in het Stuk verbeldende hèt 'Laefien Oordeel-, `.gefchilderd. door Jaques de .Bàckér. Deri.Stoel der.Waer-heyd-ofte-Predik=ftóél°; is zeer'fclidorl gernaekf door ritus Verbruggggen..Boven dèa Ingang :van de. Zyde-beuken .ítaen twee SSchilderye, .het Bene: aen.: den Zuyden verbeldendé:_de . Begraeffen ons Zalignnaekers =liet. andere de .H. Maget _derH. Catharina!; ;ende : de H. Cecilia , -gefchilderd door Abraham Janyns: De Gelazeii dezer Kerke zyni geheel. fchoon-gefchilderd, tuffchen de zelve langts weder-zyde-•zyn weele fchoone' Schilderyen door verfchyde. Meefters gefchilderd:, a's' van •Tens J o r d a e n s , H.- Jan(ns.

e'r# � �<<:; i .y�fi,�ei �.�E

�

��

�

- 50 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 50

;?�,

G£ �

A N T T V E R l ' E N. � -�-- —��-

J��

o��L..�a�� t�J�i�+ZT+ .�:�

�=r'�� s �

��4 +++++.4,

?Ie++++++ . e á + + + + + + + „e• + i RI ge _Tf !k++++4.4. �' �vr �... � . -�f Ga r� � à 4�? b++�'++ ��,�"� ��` <3,��u'1��,G� ( �,�Ce:2�•�i'Eá.,.+�`:vw�

S<•��— r

•-�,� . {"� � + e f i i � �`.�a•�� lyr -�zw � •� f ,e % �ji/(�/ !ii��/ +\\ -� *•�^`•��`f,r ê�,�:��,�i.,�� `�, 2.��j��«�,.,�n �� U txi.

,��a,� ��dd�`�� t . 4 � � �IJJ�

��\� /� � � � ��, � � ��

� � �Sro?.ex .

��\ yy,��``Ç�_ ,r��•�� y�i�. � � \�

u��•• i

. / - ‘ • er•�n,.� a I./�; � �

l e t t

�

firja��.}

—

��§��i'4�-l��,•��y))JR.. II �. % � 1��.

,.\ ,�ts

� �#t��<� a � J%!�e.g/l��r�°� `� �\�-��:y�'/�. 4 �� /� '� � :� �`�9 r+,��b� � � � � � � ��z�T��\� �� .� �� v�+�� •ry-ei' ��

te%� �� .t�� i"tH

��%/t\�

`�l,.� �,� �� .-, ,._-:� •� ��+_ , � � t <�.°

� � �<,�

�,�5��tv.L�K)�3�

`��t,��'�c;�t , , � • � ='`�

�',Airy/A% �4��

�•! ,w� hr�

_._...� ._...... �� °� (�•ril��0 �;,t��>,��

- , . � _ . . _ . . . . . . , . •5,s� a� � �� y� �� ,� al. \,'/, S. I 6 N A T I V S D I , L O Y O L A _

�� ,,��,e ��, ��,;��#i�_

min innminOaAnmm�mnlllHUHiMflnINmI�00mmn0tflNnMIÎiRnmWnnnnnlMl7IDUlUNf,Nnnl�m

' �

l � � �!a§�i`

,�.,�rl 1�9%G\r��

e��@t,L�,�ry�ry�� /íC\�1SZ _ .

•_- - _ ..�,--�CiNr-álJN+--�Ci�+--�/�_ � n?2 e ;��1J�

� V ✓��i.. s`,v•'•,.�F;M2 a�;i S.u.3,•�,í�_�.f,�,�:;�.i tii.` r,�,ts`ri.t ta e M � � � ( .ut�.Q e i;Nir,i�.�-;4itiiy 0 0 s-ÿí'r.`; íŸ•N<�ÿ,rs,�?,�,í41'�.� l J � �� ‘ t i � � ; n S �•áf4,v.f4�•í4„w•TSi,û.fr,;�f:,�,ti,wf •.. �._ � e��;,"'.y,i4,�•4íe3Mf%�,�0iwíiN'ri,�fr�r

(*lee 4

� V

t te*�v

I ) E Eerw: Paters der Societeyt JESU zyn in het Jaer 1562. binnen Antwerpen gekomen e n geadmiteerd , hebben een fchoone

.%e ; :ege

-51 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 51

CHRONYKE J •

V A N

Marinere Kerke gehad i n het Profeíiie-buys , de welke is afgebrand den 18. July 1718. met veele fchoone .Schilderven gefchilderd door den vernnaerden Petrus P. Rubbens , deze Berke is in korten tyd wederom op-gebouwt : herbbe ook een f{_hoon Collegie alwa.cr de zelve Paters leeren aen de jonkheyd de L,áty nfcl.e en • Griekxfche taelë. Hebben ook çen Convit alwaer dat de jonkheyd. woond geftaen ende gelegen op S. Jacobs Merkt, en is gebouwt Anno 1654. Op den 20. September van het ' Jaer 1773. is de Societeyt vernietigt ende de kerke gefloten , als .00k van het Collegie : onder de regeringe van zyne Heyligheyd CLEMENS DEN XIV. Paus van Roorrén: ` ' ' • Het aenzig.t van den l ouw der Kerke door Rubber geordoneetd is zeer rykelyk zynde .versierd door n4-ite.0 dige 'ítatuën ende andere''orriamenten, hebbende Petrus Hùÿí ens; dit werk gedirigeerd: De •Kerke inkomende zal `men terlldnd gaéh naer de `Capelle van de H:' •Maget gehéél`van differenter ,.Yarrriér gen te>t glinfterende door•luy'fler én •rÿkelykhepd g e h e e l van de ordonnantié van Rubbens Het'Atitae' £iûk'verb'eldende de Hemelvaert der H. Magét is' 'door` `Rubbens 'géfch' ldercl: Zbo: ván•den eenen als van den anderen..kant ván dezen-Au er`zelfs in de dieptens zyn veele kleyne ítíikxkens op' Máririër gefchirdérd' door `Henricus .van Balen. Ontrent de deure dezer 'Capelle ziet" mén•de E.Familie ,. door J. Lievens: Hier .over zyn .twee ftukken' `door Gerardus Zegers :óp de Italiaenfche goeflinge de'eene verbeld Chrijius zzig'aen.de_ H. •Maget 'bertoonende nier zyne Verry/fesi e Pe. "andere. den H;. Joannes , en • de H. Maget .naer de Heinelvaert. ons Salignmekers.•Over den A utaer is een breede Schilderye zynde de Hefjdenie door • Cornelius Schut. Aen •den regten kant is een groot 'ítuk door den vermáerden P. Zepers ; Zynde de' H: Maget, het • Kindeken Jefits ende 'oenige Engelen daer op gefchildérd doót •Rubbens , zoo men zegt: Hier uytgaende komt-men in deer kleynen beuk , alwáer'de Biegt-goelén , Boiferingen, ende •Bafrelieveti zyn gemaekt door. .Micbael Vervoort den ouden Het Autaer-ftuk inden . Atitaer .van den • H.' jofel , reprezenteerd de Familie gefcbilderd door Rubbens. Den Herogen'•Autaer is door Eubbens geordonneerd, welkers teekeninge de 'Paters bewaerd hebben : daer zyn vier Schilderyen voor dezen Autaer; waer van twee van Rubbens, eene van Gerardus Zegers , ende de andere door Schut. De eene der (tukken van Rubbens verbeld den H. Ignatius eenen be.zetenen bezweirende , zynde een wonderbaer fink om de fchoone ordonantie. De andere verbeld den H. Francifcus Xaverius eenen doo.den verwekkende , dit fink is infgelykx fchoon , en moet in 'geendér manie• ��

��

- 52 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 52

e't1� A N T W E R P. E N .

O's

� e �

manieren wyken aen het voorgaende. Het íluk van Gerardus Zegers. is de Regtinge des Cruys, zynde in nianiere. en, goeflinge van Tintoret zeer wel geordonneerd , en uytgewerkt. Het Pluk van Cornelius Schut reprezeriteerd de Hemelvaert der H. Maget, zynde van zeer fchoone Coloris , ende wel geordonneerd : aen dezen Autaer onder de Pilaeren; ende agter de Kandelaeren zyn kleyne ftuk&kens op. Marmer gefchilderd door Henricus vara Balen. Langts weder-zyde , aén den voor-boog van den Autaer zyn de twee fchetzen van Rubbens. Boven deze flaen nog twee kleyn Schilderyen verbeldende de H. Magét met het Kind Jef us, waer pan de eene t'Origineel , en de andere des zelfs Copye is , de eene is geinaekt door Carache, ende de Copy'e,..die zeer goet is, door Kleef gezeyd den zot. In de dieptens wederzyde den Hoogen Autaer zyn veeli witte Marniere Beelden zeer -groot; alle gewerkt door den vermaerden Quillin van Amflerdam , aen den regten kant des Autaers is den H. Ignatius, ende hoôger den H. Francifcus de Borgia, aen den flinken kant den H. Francifcus Xaverius , ende den H. Staniflaus K e a . Ter regte zyde van dezen Autaer in den kleynen beuk , is den Autaer van den II. Francif us Xavérius, die áldaer verbeid: is knielende voor dé -H. Maget houdende: het Kindeken Jefus , aen _de zydè. van dezen : Heiligen. is eenen Engel, dit fchoon fink is van Gerardus Zegers. Aen dezen kant is de Capelle van" .den. H. Ignatius. over die dër ` H. -Maget infgelykx •gèheel van Marmer: In het midden des. Autaers is een ,zeer groot witten Marmeren Bafrelief, de E. Maget met het Kindeken Jefus ' vertoond zig. in, de Wolken àen den H. Ignatius aldaer .in; eene Wildernifl'e verbeld flaende , dit i}uk .is van Alexander van Papenhoven , geafleerd -:van Hamers. Zynde de Communibank ook van witten Marmer door den'. zelven•gemaekt: den H.Joannes Neponiucenus is van witten Marmer gewerkt door Michaël Vervoort de oude. De Biegt-floelen , Boiferin en, en Bafrelieven aen dezen kant in den kleynen beuk zyn van P. eauf t hiet de oude. Zynde den Stoel der Waerheyd oft Predik-f bel , bendfe- h e t Portael van den zelven Meeoer: Op de Gaelderye oft Boven-Kerke zyn differente fchoone hukken door Pater Zegers; mede twee Autaer-nukken aldaer door G. Zegers. Deze K erke is de perfekt fie van ArchiteIure. die wy hebben : hebbende twee leege kanten oft beuken den eenen boven den anderen , onderfleund van. 38. Colommen op zig zelven flaende , t'welk • een wonderbaer . uytwerkzel geeft ; beginnende het welfzel in vallen Cirkel immeditatelyk boven de Zolderinge. Deze Kerke was eertyds geheel van Marmer in het zelve order als tegenwoordig , de vier weifzels der kleyne Beuken waeren bedekt met 39. Plafons-nukken van den vermaerden Rubbens. I. D e -

� � �

.�

�.P � ( -53-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 53

V A N

Dezen konftigen Bouw is óp i8. July 1718. ; door den brand ge-. conzumeerd zynde niet anders overgebleven dan den Hoogen Au= taer ende de twee Capelle aen ider zyde , die ons konnen toonen de koItel kheyd van het gene als-dan verbrand is. De groote Plyne voor de Kerke is aen den Zuyden kant befloten met eenen fchoonen Bouw alwaer is het Spreek-huys, end boven de Biblioteque, zynde langts den Weiten gefloten door eenera Bouw in het zelve ordre van Architec`ture als zyn de twee Capellen ; de eene beneden , ende de ander van boven; gemeynelyk genaemd de boven ende beneden Sodaliteyt. 013 dc Biblioteque ziet-men het Portret van Rztbbens, door hem zelfs met de Penne geteekend , noyt kan zoo fchoon en teer werk als men hier ziet met het Graveel-yzer getrokken worden : de Printe des zelfs van de zelve groote volgens t'Origineel ge= maekt is daer over hangende. D e Teekeninge van den Bouw der Kerke door Rubbers. De eerfee Teekeninge van den Hoogera A u taer door Rubbers. Eene Teekeningé met de Penne doof Ribben zynde van de Capelle van onze Lieve Vrouwe:

DE BOVEN SODt1LITEYT 1 - 1 Et Autaer-ftuk verbeld de H. Maget »zet hei Kindeken Jefus de HH. Petrus ende Paulus , de H. Rofalia, ende eenige Engelen, zyn-• de dit fchoon fink van den vermaerden Antonius Van Dyck. Aen den flinken kant tegens den Autaer is een der fchoonfte ftukkcn van den zelven grooten Meefter , reprezenteerende den H. Hermanus Jofephus. Aen den anderen kant des Autaers is den H. Aloifius Conzaga: door Van Houck gefchilderd. Deze plaetze is vercierd door 27. Pia fens van verfcheyde Meetiers, in negen rangen zynde in ider dry ftukken. Zynde den eerhen rang verbeldende de Seraphinen, gefchilderd door Teens, ende Eyckens. Den tweeden zynde zeer fchoon verbeldende de Engelen, is gefchilderd door den jongen Eyckens. Den derden de Onbevlekte. Ontfangene door den jongen Kerckx. Den vierden de Geborte Chri/li door J. van Hal. Den vyfden O. L. V. Pre/entatie door van Opflal. Den zefde de Boodfchap door den zelven. Den zevenften de Vifrtatie van Elizabeth door Jacques van Hal. Den agtften de Purificatie van O. L. V. door Quillin. Den negenleen O. L. .V. Henzelvaert door Sparwar. Den re:� \'3l

�

- 54 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 54

�t_

ANTI'VËRPEN.

;�k�,��,

I I�

Den muer dezer Sodaliteyt is geheel bekleed met Marmer van different Couleur , rontomme in de hoeken zyn veele kleyne f tukxkens onder welke twee uytnemende zyn t'eene gefchilderd door Boeyerm«ns , en d'ander door eoubaicó .Boven de deure die onder de Orgel is, is een kleyn Engels-koppeken komende van, de híarmere Cormunibank die voor den brand in de, Kerke geftaen heeft, zynde dit fchoon ref}erende ftuk van eerién Engel, de oodmoedigheyd verbeidende, om de fchoonheyd ende uytnemendheyd alhier geplaett : dit is een werk door Quillin . niet moetende wykeii voór eenia van. den fameuzen Qcenoy.

DE .BENEDE, S o D A L I t E

N den Autaer is een zeer fchoon link door Rubbers ..yerbeldende de Bpodfchap der H. Maget, in de goeftinge van Beirptius. Oen : de

flinke zyde zyn twee gróote Bukken van Deodatus Dellnonte , de eene verbeld Chrillus zyn Crays draagende. De ander' de Aenbiddinge der Koningen. Boven de deure der Sacrílie is ten Cruc x dtQ_r Gerardus Zefiers;

"ne - 55 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 55

C H R O N Y K E -

V A N

,��

t ; r *pf Ci —ce ct o n �p ':o : ' � pv1 �:• ,

� .� Y f f l

��°�i-��—+�.4--�M�-�s—TMt —eu.í—3N-e—�ir�—�ü.��-'�M 1 . 1 0 1 0 1 0 1 0 1

E I E Eerw: Paters Capucznen de welke uyt Vrankryk alhier zyn ontboden in het 3aer x585. , door het aenwakkeren van ALEXANDER FARNESIUS, Hertog van Parma ende Placenfen. Korten tyd daer naer zyn zy weder tot de .hunne gekeerd, ende wederom door den *%,

�

- 56 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 56

A. N T W E iri P E N.

den voorfchreven Prince in ,Nedêilànd; ende daer naer in Antwerpen in het Jaer 1587.; ontfangen van : den Eerw: Hèere Biírchop van Antwerpen , Livinus Torrentius , de. Stad , ende de Borgers hebben voor hun eene fchoone ,Kerke gebiuwt, alwaer • zy Heylig ende fire ngelyk leven , den , Heere loven in gewillige Armoede. In de Kerke van deze Paters is ook te _zien àls hier volgd : Het flak van den Hooges Autaer Verbeld Onzen Zalignzaeker gekr'uyfl tu.0chende Moorden2eren , door Ribben gefchilderd. Men zegt dat dit link. ten fier dag Van R' tbbens nog niet volmaekt zynde , door J. Jordaens voltrokken_is geweeft. Aen de Pilaere i: voor de Choor zyn twee fchoone Grouppen van den vérmaerden .Qjtillin. In de Capelle van den: FL Franc fcus is een ink verbeldende den zelven .Heyligen knielende :voorede H.' Máget met het Kind Jefiss gefchiderd door Petlue P. Rubbens,. n de Capelle *Ween 4ük door van. Dyck, reprezenteereride het, Dood Lichae n Cliri(fi op den Schoot -Jan zyne

Gebenedyde Moeder. 1h eene andere Capelle is.een-altfik verbeldende den H. Broeder Felix .gefchilderd door . Bacareel.4.Difcipel_van Evan Dyck. Boven de deur, van; dees .Capelle is eed a k verbeldende den H. Hieronymus gefchilderd :door J. Jordaens. Tegens den muer aen den Zuyden kant in het midden der- .Kerks is Beni zeer fchoon flak van LPenfef ausCoeberger, verf eldende het Lichaem Chrifli_ _:van het Cruys afgedaen, ende van twee Eng elenw.onderfieund. In de Sacriflie zyn twee uytnemex de flukken gef lderd door Spagnoletti.

v d

•,y.F�lIlJ. �q,� } � � 1 X � .� Y � f

�

ç �

Ÿ �

P I�J`� '1-

� - 57 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 57

.70

CHRONYKE

V A N

� ^

r�,;� ';F�r4 � •4r � O Q.▶�'�7/ �rEJ�

I�� s y > i A t

�

Ir ▶ + É i 41r4}V4jY! I lA�IA�I▶rlAtfA?

�

� � J

'� � r4�r� ...ü n� fQ iA>�� !A� iA▶arf �`\�,O�V4�r�arE4rl�� . _

/ / / [��\ IA� ! A t iA� i Q

f ♦

��•

S.AVGVSTINVS, Eccicnrrpoctar.

/b �, 6:1:0 � Ioo$Ico,i$o$Io�oi� I�aI�a1��, � P

�� .m ��,:

— I °'&I�°l`� i� l��l T �

E Eer«: Paters Auguflynen zyn alhier geadmitteerd , Anno 1607. vermaerd door geleerde Mannen en treffelyke Predikanten &c. Wiens iver ook uytfchynd in het onderwyzen der jonkheyd in de Latynfche tae�,

��

-58-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 58

A N T ? V E R P E. A: taele, goede manieren , uyt wiens Collegie veel die Primus van Loven zyn geweefl , géfproten zyn. De Kerke van deze Eerw: Paters is groot ende fchoon , den Hoogen Autaer is een Proef-ftuk van eenritus Veebruggen , van den welken de Communibank , ende dé tvëe deuren ter zyden ook gemaekt zyn; Het Autaer-fluk verbeldénde dé H. Maget Maria met het Kindeken Jefits , vergezelfchapt van veele, HHyligen , gefchilderd door Petrus P. Rubbens. Terzydèn dezen Autaer zyn twee Landfchappen gefchilderd door Spierinckx. Het Autaer-fluk van den Antaer van den H. Augi f iTics is verbeldende den H. Augu/linus verbaefl flaende door het geziegt van dé Oogen Hemelwaerts flaende , alwaer by Jere ziet vergezelfchapt van èene groote menigte van Engelen vergezelfchapt van zyne H. Moeder � ) 1 e n d e , Benen, brede or:van zyn H. Order ; gefchilderd door..V,aaz•, I yçk,.,.Het ; A utter4lonia,u , van deft_ Autaer van de R. Maget ende. Martelaere1Jé A p o • , ; is het Autaer-fluk verbeldende de Martelie,.:van .deze Heyligë gefchilderd dóór JacobusJordaens. Den Predik+ loef,is geheel fchoon,igeinaekt. door Henricus_ Verbruggen. ?Oven de . groóte Kerk detiré a g t eene Schilderye gefchilderd door lda í.van .Nodrt, Leermeefrerl,y .n Petrus P. Rubbens. Onder *de. Venfters •oei de ilaeren. zyn verfehéyde Schilderyen , verbeldende het Leven .%an,idpr H ViderrAugu/?i ius,:door verfcheyde Meefters. De Schilder_ye, nde, kloyne . liken boven de Biegt-floe= len zyn zeer fchoon„�jenr>geclf�lderd ajs ,volgil r. De Vifrtatiev�zz,.�V1ar�t;�iy hate.rNagte�El�z Beth, door Wauters;Qi cipgi,tTan,R2a %erazs 2. D Geborte• Chrs wopdEl-,ILhoon, eteckepdEdobr Kot fersé 3: De Befnyden 1doq;Joftpblvan. . De Áenbiddinge.;Viler . ot i jgen oor. �.Fde;,Vo . 5. De •Zu verin e i1.an�Vlartá close,��r�y1s.,de oude: 6. De Vlugt van ;Egypte,e,:heei., fchoon_ oor,` hys 7. Hier over islet Lae/feAztoncl-nnael, heel,fchoon door J. Jà aens. 8. Chriffus in den Hoof gare oliveten , door den':.zel'véri. 9. De CeeJfelinge door Spié.•inckx. io. Den Ecce Homo; doer Koeekrsa i r. Chri/lus die zvn Cruys draege door Q/ten. 12. Chriflus aen het Cruys hangende , door Backereel. In het quartier van den Overtien van dit Convent is een Crucifix very wonderens weerdig gefchilderd door Antonius van Dyck , zynde een ftuk welkers fchoonheyd onuytdrukkelyk is, het gefchil het geenedezen Meef ter hadde metdePaters wegens het Autaer-ftuk van den H. Aug2 f inas , endede betaelingedeszelfs ter fomme van zes honderd Guldens, heeft'. hun. Baer-én-boven dit fchoon Crucifix bezorgd. �.�

- 59 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 59

•��

CHRON7•K..E

V A N

S, FRAATcis CV,S D E PA U L A ,

_r�7 �.e��- . � �

��4��-- �-0-�

I��$lo�iq°�I�$Id,�l I 0 {

. c�o

a �

003'

�

� o

�

:�f-3;n2---iMf---�«�—i�f—�Tyw,--i,uF—f�I.' '. �c�lp�t c^co o`h 4�m o� � ��t�.�l�ool�ool�o.l '' H�—�Mf—��—,;�—�;�-0 �

n'o eee

E Eerw: Paters Minimen zyn alhier geadmitteerd.Anno 164 , en4 begiftig door hunnen Fondateur Augiflinus BaloiltaliaenfchenCoopman. In de Pand van dit Klooffer zyn veertig gefchilderde Gelazen, géfchilderd door Abraham van Diepenbeeck , verbeldende het lieven van den H. Francifcus de Paula.

- 60 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 60

41, 7311

A N T W E R.P E N . -

�

�� " � � � ��-� �� ; � � � � � � � � ' � � � � 9 , . , � , , L . � ��D�?�

o�¢��i}•a� T♦ - �i33 :i ,� � ��.Y��,��. � ��T'��j}� �`� \r�/� � � \. `1 � `�.,�� .� � — —� `6 ��.��+_tSc•�"S� � � \� -

�

4%,44-� � � a �

f � �`_

�

,�� _ -�\

1��tiV

_��.- ��

� - _ - �� i;� ��4�� ,Y i� a��+t�,•f�� .,� ¢�� ;� � P , �� '�

+�i�fi`%� � � � ,� ,Y'� ' > � . � �: � � � � ,��; ��

�� i � ��é�4.�*5,,1�,,,x�.��p{,.i� .�: ��+•��}�''� � �� , ��. � i�`�� 4�,("°`4�� -------,-_-__-,7_ �.�� / / � �y��e � .,� ,� � � � +� ; � � : %�%j'��ivi�� ,:ne�� :.,� � �. � e i � s y l v, {H8-u1�í�T+çfy� t � a - -- = � .a-,Yy� }� rỳ�,� �� fOtb�� te f,49`�*�í`� >

��;��+��

�`��,,`�y�C+' \ �.c�e�.�cr3..�nt�sne7ic�nr.�xe3�t�.axe3' � , �r � %.,,h1..--��(��jc�+r�,�i�rr�ic:rr�vq�rc�i' c�,.r�CTrc '. P é � �

�vt,:�� ÷44.�1��*'��4++++� � � ÷ � _ E `

•

�

�°w

� + � 4^�-++++�k++++44?�-`l, .��"h'��++� . + � - - � c J .��: ,,.-�-�� ak°k��C� '�,�-�v�,<��, 4,,,,,,-2--'- .�=�i�� ;s�:j'��j}?� ` +�+�++ j : �;��

t=�,(('c7��p�1,�.

D E Eerw: Paters Cdrmelíten bi calesa zyn alhier geadmitteerd , Anno 1618. zyn op den 4 . Mey h i t e land gekomen , en begif-

t'rgd door den Herog ALB ERTUS en CLARA EUCEIVIA infante van Spanier.. K â I n i'th•

�

-61 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 61

Imt'

�+�'£ �

� •

�4

CHRONTKÉ

V A N

In deze Kerke is ook te zien als hier volgd. Den Hoogen Autaer is van Marmer van verfcheyde Colleuren waer van' het Autaer-ftuk verbeidende de Trouwe van de H. Maget met den H. Jofeph, gefchilderd door Gerardus Zegers. Aen den regtery-kant van de Choor is eenen Autaer waer het Autaer-ftuk verbeidende" de Afdoeninge van het Cruys gefchilderd door Petrus P. Riibbens Aen den flinken kant. verbeld het Autaer-ííùk de H. Maget , de H. Anna , ende den H. Joachim gèfchilderd door Petrus P. Rubbens. In den kleynen beuk. ft aet een ftuk verbeidende de Openbaeringe Chrijti aen de H. Therefa ook door Rubbers. Aen den ingang van de Kerke ftaet nog een fchoon . ftuk verbeldende de. H. Therefia, gefchilderd door . Gerardus Zegers. • Onder de Venflers 'in den grooten beuk zyn agt Landfchappeu gefchilderd door de. Wit en Goitbau. Hier is ook nog- voor he laefte te zien ;, een Half-lyf van S. Francifcus gefchilderd door Gerardus Zegers

- 62 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 62

�

t �� .751�

�

�� .

A N T W E R P E hr

ey.,,?!1

rr.�„� e��ek �� '�� L�;t.,4,_./

`_, � �Y!,"�;� ��ti� ��h.��

��= �^�� . � _.��v

.�, \. !��`Tpa.,

� � ‘��,�-e1 1-4 `pQ\1�er-�(i��t

�i,�x�� %i��eRjS�Y �1�sV��'f ��

�ÿT/�\�,W • T

,,�� re �� `,�� ¢s��+�r��.�

.0.�:�; �.

��

, . � . ,i�� ,, «+,�

��,�.�%Ç�

t e r

�� P+��

�o�t

�

x`e�., R4��Lr�. �� et.��;;�.�+�

ie,4,rti+�� 1��`�� et`� ��+��

er° �� ,:wie ��.,e,�.��

ti. 4%ei é! ,'-.e�.s. ��s�� ry,� �� t �e% FtA` s .

f��.ra.

� � y �5��? �Fsa

�� =

�,�;,>;3� � � :�t2� t ax��ne�E.ne�u�.�t3tane#.ane��' BRUNO.

•

��ei.��4 J T�rr��rt�Cc�c�cTr.�r'r1��T��Te � 711=-

4 v i t p .++++++++�+�-�. 4* 1 � �

�..÷�4.��..,��.� �� » + + + 4 4 � , + + + - � 3c�i e�� ` ++. �+�-' . � � 4�� . i�;�s�, ? � � �, �,ir� �?,��++444+ a �". �;TF�s: e`�

1 ) E Eerw: Paters Cbartroifen oft Cathuyfers z y n alhier v i n Vucht gekomen, naer .het overgaen van 'sHertogen-17ofch aen . de Hollanders Anno 1632. K z 4=R

�;,•,.

�

ea)� -63-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 63

C H R O N Y K E

V A N

. •-��•� ;��

C° �

3 � QC M �S}}I)((l,I`r •"y,`4�!4'> F . 0---�c§ 04 -W: #'�;E 1'1 3�ÿÜyyTrr�. �C� 4Ni ;.V2 ��aije �� j.._... ...._te ��1 � �, . j S,�i 0

04.

a�v

-;�i.•.; ;�i er, �.��,i� 1

;,,��s� 4� yI��R I ��?e^,-_ �;�� i�,#

'1J"á

(•z�`��

b�

_ o

;•`M — { � f - � T � f � � � � _ iM��4NM4-_�%f�_?�i�i��

� ` p00oIo0,IcOpaI c 147pIpap1. eIa �ce_rq,•�—o_;e._ 1'f_>iN}-_Y��}_4,�,�fi � � I°°�1°°�I `'' I � I�°�l � �q

( ' y D

J p 3 '

�

C � t i

C p D

�Î!�N4—��^�t-0—4�—;~�1Y� 1`�1�—JI.��, Ó

C(,D

c p û

�^y� }�i

� E Alexianen oft Cellebroeders hebben alhier hunne wooninge genomen in het Jaer 1300. , daer naer van Volk vermeerderd zynde, zyn te famen vergaderd alwaer zy een zedelyk Kloofterlyk leven lyden. Hune wooninge hebben zy verkregen in het Jaer .1345• - door Henricus Sicyderinan Hoog-duvts : zy hebben in het Jaer 1461., aenveerd den Regel van den H. Vader Auguflinus. e s .

-64-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 64

_��----�------efe

A N T 1 J E R P E N.

77 e

HET A D M I T T E R E N D E R V R O U W E KLOOSTERS.

à � � � �`¢�°Zy��].�.{��er � .,e

,„4>,,,,,,n, �

> � � I A

�

/,�1 } � y ç � ' i �

�

��

�

� � J � ÿ

� P = l _ >WP I . 3 �Gó 1 `r� �

�

},�!� i

l �

��., n�[ .I.F J��1��'"•J �

—K��—ï73

. ,Wr I

� Y �I o 0 0 �� .t é p ó � �? —

�� — � + — � �;�.e,%!7R

�-��...,�.. .�. ��

�� ;�� t �

o40:44F1=.� ▶ � ;�\�,��

e�•��. ��

4*,�� e�� •

, tel.��•

� � D I)JsC1 (�iir%. � ` . • ' , • Y L i , ilee _(4,Qe1,u�»� � � � � f � �� L� ��

� S e � � � ,

��r�'�:#�•.t:rii�zuz�rS�

�

D E Religieufen van Ter Zieken z'yn, in het J p e t 3i z 6. alhier geadmitteerd , en_ hebben voor. Patroonerffe verkozen de H. Maget ende Moeder Gi dts MARIA , zy hebben een fchoórí Kloofter ende Kerke geftaen ende gelegen i i i de Lepel firaet. ��

ce- g e -65Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 65

CHRONYKE

V A N

o -�à-�•`?�st'. �,

l iAl �u� iAY Aki� '•:C/. . -. �-jwliFE,Jf ..IYTIAR�� AWf�W�AwI�swGÿwF�� AI� AwYAl�. Awy� ÎAFÎAFÎA! 0 0 0 P�

1�%}/I� I y. • 1T

�AT I A R i A T IAlIAl,/`,yylJ��SS"\\��,.r

4__...•. _�..

AWY AWY ' G

�IS�,iAi iA�_ a Y g A W I A R YA F i A W I Y � � I t Î A T Î A T I A C i A r � � ' `��

\ \ r iI fAW �▶Wifs>wtïÉ�� T I AT I AT I AT IA▶.

AWi w YAT qT >•�i4 à �•. � AW i AW i

rs.ELISABETH..

•

eten e M e l ' Id,e. Ic�óO Iop � � � � � I�0rI�Cyo �Q$1 O � o6p0 O$.6Io G 01 Jp3' 6� T.`,;: — ce—'—;,i.�—�w�i �� Iee1i�0I eb`»1��yl �y�S̀—JM�—,�•�—;N,�-�%�i—e

I ) E Religieufen van het Gall-buys zyn in het Jáer 1238. a1bier-; geadmitteerd , en hebben voor Patroonerife verkozen de H. Eli:zabeth,'zy hebben een groot Kloofter -ende Kerke geftaen 1endé • gelegen in de Lange Gaf?-buys flraet,.. 4

��fi!q�i3 • ' { I"

�

��

. ;`�

- 66 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 66

� � `� �•

�

� A -N.TW.ERPFN

eke-

eelif

-$4�� `�—�°�-----�t�

‘,5 ex-e. e � ` t � � � , �•,

�e+��:� ��e�� 4�� - � � h � �� ' v��

+44+,4.. +�++++ , e)& %e e t e g e

tce4-1ffl % _,..àe

ee� ��m

4 ` _ ��`' '(,01›��

e r/�.�a�`L/ e% '/;1� {�

%{ft\ �#��.1��`

��i?� 4� ��`\ °

Y�.($rfi % 4 . � �

��

l e % ��,� ��.et��

e��e��. �� 1 � K� f �

��t��

��%��+

��te ,�� \e �Tn�\`

/Ae�� ' ��`"��.� S� ��

� �.� � r•�.� \� ��,�. °'se`�p fl%

�4 ��i� �'"r� ��( 4 o�.�t¢ ��

�._ 't�ápA1-[f1��k _, , ��(I l � t ��i�\

d x

c �

apLe» 4 vtr

,��

�� • � -_ +`�%al%��i'��

4,�

�

e;)-P�� °,. �,a . �. �� 4, "� i. s�f

��,�

�

� T � ��

�

�� + + � � � _+,* 4é., . ,� ++ • , 4-�- �� ,� � � '41(4- . . , 4 , � , � �� ++++++++++++++++),>� . ��,� t� � � „ � _ ! � '. ,

D E Religiéufen van de Faoons , z`yn in het Jaer it; ço. alhier geadmitteerd , en ftaen onder den Regel van. den H. Auguflinus , en vieren in hunne Kerke de H. Catharina , zy hebben een fchoon, Kloofter �re, ende Kerke geftaen ende gelegen op de Facons-plyn.. L ____-z��

—67—

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 67

CHRONYKE

V A N

� `�tre � � cc'L!wY��j/,/, � 't r�_ ,Il� •itIIA A � Y � y7� 1 � � + ▶ '-'IA1 � i� Ij' IwY � 4�'\`!fAR ,� �U'� {1t.Iw IA.r Iwl e 4/▶/iF'I\� �,F� i`/1 W �V *r� 1j�! IwY I,�,Y (eZll�.

, \ �'Ga'4a+'raw,arim`�t

/ _ : n ' 1 A Y 7 AY 7.+.! í�/,�.� Î . ' r

---teeeWàA� 4 4 à

rlrÊ

0":*. 9

S. EL I.SA_BFT Ir. F.,

0— —0— )— e _ ft*' von . -- - -0 - - ---epf— oa� g e g • + n ó g o 0 0

L �

f �q

eg,

�• c c o I ó o � � I r � t D � v o o � g o ó I .— c�,G,+�—éWf—�T��—;4f—;4� 44 � oIó �o �_ Y — � M S 4��

��,?P̀\'�\� N � _ � i1 �—�M�-;q,�—;N,� � �

�

l �' � l . f

�

� y Ó

ó �

ó � g

ó 4 ó 2.`��G��i' I �C� I a � I c c o �

E Religieufen van de Derde Orden, zyn in het Jaer 1454. alhier geadmitteerd , en hebben voor Patrooner{fe verkozen de H. Elizabeth , zy hebben een fchoon Kloofter ende Kerke geftaen ende•gelegen in de Lange Gafi-buysIlraet. • E��

�,�

- 68 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 68

A N T W E l? P. E N. -

uo r ,e., 0_`v,+. ee�.s , ei_Led_-_ 2 ,4e�� ..�:,�.� , 4,e%rii�, ��Ç� .)b��.�,

4X�%)ib eeezi,ile+ fieme�� , i ��," � ¢4Y; � � ¢ k D '

s�

��1R��t,t;.��f")) �

°��.}�-��`� �.�� s � te•�.��`�;� ��y s/%��`�` �+�� elti,I0/441+�r/_ %».

43.

(�1,� S. C L A R A . �+e,�� t:r -��yff,�.�-2�TscT�_yNL`�rc�czvc{c:'ir�-�vy.�C'�r,�cr. .;csi�

�

5 % � . ] l t C . � e e .?lit�.�JttX!!�.btl_At�.?IiXt,

4. %„e,-;---+++++++,+++.4.+.1.4.4e., � : ��

�

�� + : � . , . + + Yc�� r`+ + + + + + + - 1 - + + + 4 :,y++�4, 4 �

7 áïL�` f�J

I ) E Religieufen Anne Clari r , zyn i n het Per 455. alhier geadmitteerd , en hebben voor Patroonerífe verkozen de H. Clara , hebben een fchoon Kloofter ende Kerke , geftaen ende gelegen •zn de Claré firaet.

�� -,;er,�;

L 2 �

"etc: � 4 e 1 -69Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 69

�.�`é� �;•

C II R O N 7 ' I f E

A N

teo

,��`\\�rII:tIIVY///b��

�� ;

�

,.. I � �

; � � — ; � � . � ; � � , � • M�� , � � ? N • � ^ Z � �

4�� l

��I%n�lao�I%i.ec.I��I°�� I

c e p

y M g — S � �

c i • q

C O

�=>,

o P �

c q . a b �N

_ r S p � - 7 � } — M . } � � 1 � - ; . � / j .

� � �,̀ cI � o l . ` �c' I � 'l�ï-ví l M g o9 � ó LI oo�Cn� ��nI � I tr,N�4--��t-�„�-„5—i,`j,?—iMí

�

J `

-s�Je

�

E Beggynen , zyn eerft gefondeerd buyten de Stad Anno 146o. maer zyn in het Jaer 1542. binnen de Stad geadmitteerd , en hebben voor Patroonerie verkozen de H. Begga , hebben een fchoon Hof alwaer dat veele fchoone bouwen van Huyfen opflaen , als ook eene fchoone Kerke geftaen ende gelegen in de Roye-firaet. ��

4�i` 4 . ' 2 / i r )

-70Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 70

A N T W E R Y E N .

� �,,;��fi�; �� --`ce'.-'-.�; s .

� . - h.•. w,-� � � .� . :>,,.��

�,_� � � . , . .

, + + + + + + + + + + + + + , , ,

� � 1��g�e7f.y�.3�j:;.4.4.\l '`i7ifP4�

y i

V++4:___.°. .7,e++++++++++++++*;:„ � - � � - -� -..� � . -.,�.� � 1 �.�`�� .�. %�i�� r'�' — �-��. �.��-.�� ft4t4.,� p/�y ��}} /jy��i+I C Q U

�

� f e e .

� B " f ' 4 1 4 . 4 )

�

i� � � � s� � ,'i ' �

�

� �

)

' � ' ` g 9 e z G � / / _ L }p,��.^'�'� � � � / , � / 1 � + � � s w o p _

✓ . T

�

.cT✓3C•�[sJó\'

,�4lj,� ' � � � � %/�,/ ` � : ; 4 � s 1 d � � ` � �

� �

� � � ��+4� � � � � ' ` _ �C )�� i

�

� t { V t {`•h� �� T

,�s�

- r-

��y ` \ ��{�� - "

f e e l + � `�Y 4 —

_ � �A"�

rl � � �l�� . ' $ ' �. d

�

V � t i

•�,�c,�

—

� �

-�=� _

�

it e.

�

e • � , , � � 4 , .014,..,e

�

. �

' �

\ T� � �l • r�h+ �;,

�� "��3, � �� . a� ��

� � � � ��, ,

�

� _ ��+}'%��. ��

� � � � `� � � , ,'�▶��"�,'��F�.°�i//�� +4� I

��4�c.�j .$ ©

4 �

L �

� - � r � '

�3��<rt�ï�___é..�. -

�

3,M

�

� ! J T

��:a�`r�� f�

��i\��'�� 0 H . I O A N N a cort.ír"�t99izi,znc �iasL?'ra,tc%ri��c. ��'+)��i+ ''r' ��cn Fottdaterf,/c y a t i c N . oz�lus aot crCicr�c 6�y� � , +

� c

V r o t a w A t t � , //uno,ntAnr:ut:tintas J.ït� r s'oor oruJ `��+# � � � �

��.��y�,��J ivoLuo;/te�lrr c t �ie 9�ue%.t �o,tilcriy"c�¢ � é � � � �

�� . �� y � ��e� �___� � � ,. �� H� ��

��-r � , � r T � : �r�=�� * � � ` � �,.�� ,��.1 �

�. � � �

A ' � � � �; � �.��'t� ��.�� +�++++::++++++4�c�)

e ( e l e f e . �_��:`��

� -e

�

F .Religieufen Annuntiaten zyn in het Jaer 1496. alhier geadmitteerd , en hebben voor Patroonerífe verkozen de H. Joanna de Valois, hebben een fchóon Kloofter ende Kérke gellaen ende gele: gen in de Veke Jiraet. ��

�

-71 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 71

Kuierend in oude papieren Op 1 februari 1873 kocht de heer Edouard Joseph François de Paul Baron Osy een stuk bouwland, gelegen naast "Hazendonck" te Hoogboom, van Joannes Baptista Vogels.

��d--��

�

e".V

--�o-�-=-•�

�

A - �

- - - �--�-�.��

�

✓_� � .�_o-� �� -��

- 72 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 72

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 73

Ten Jare achtien honderd drij en zeventig den eersten February . Voor Henricus Maria Jacobus de Bruyn, notaris te Schooten. Verscheen: Joannes Baptista Vogels, boschwachter wonende te Capellen. Dewelken bij deze verklaarde te verkoopen en over te dragen voor vrij van hypotheken. Aan den Wel Edelen heer Edouard Joseph Franรงois de Paul Baron Osy, provinciaal raadsheer, grondeigenaar wonende op zijn kasteel van Hoogboom onder Eeckeren, hier tegenwoordig en aannemende. Een perceel bouwland gelegen te Hoogboom onder Eeckeren, ter streek "de Hazendonk'; ten kadaster bekend wijk D nummer 372, groot volgens meting drij en zestig aren acht centiaren, palende aan d'heer Louis Biart en d'heer kooper. Aan den komparant verkooper toehoorende als den aankoop daarvan gedaan bij procesverbaal van licitatie opgemaakt en verleden voor den notaris Kennis te Capellen en ambtgenoot Belloy te Antwerpen den twaalfden Meert achttien honderd zeventig, overgeschreven den negen en twintigsten April volgende, deel 888 nummer 45. Kortheidshalve wordt alhier d'heer kooper tot die akte verzonden, waarin den eigendom in hoofde der vorige eigenaars nader aangehaald is. Om door d'heer kooper te rekenen aan heden in vollen eigendom, genot en gebruik te treden en de lasten daarop uitgaande te betalen ook van heden. Voorschreven goed is den heer kooper overgezet in den staat waarin deze zich bevindt op en met al deszelfs zoo voor als nadeelige erfdienstbaarheden, zicht- en onzichtbare, voort- en niet voortdurende, zonder waarborg der aangehaalde grootte en in was. Daarenboven is deze verkooping gesloten mits de som van twee duizend vijf honderd franks door den heer kooper aan verkooper ten passeren dezer voldaan, die zulks erkent, waarvan kwittancie. Mits welke verklaart de verkooper d'heer kooper in al zijne rechten aan en tot voorschreven goed te stellen zonder voorbehandeling. Tot uitvoer dezer kiezen partijen domicilie ten kantoor van ons notaris. Verleden te Hoogboom onder Eeckeren in bijzijn van Franciscus Verhoeven, herbergier, - 74 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 74

wonende te Hoogboom onder Eeckeren en Petrus Joannes Daelemans, herbergier wonende t e Santvliet, getuigen, die na voorlezing met verkooper, d'heer kooper en ons notaris hebben geteekend. (geteekend) J.B. Vogels, Bn Ed. Osy, P.J. Daelemans, F. Verhoeven, H. De Bruyn Hots. Geregistreerd te Eeckeren den zesden February 1873, deel 113, blad 50, verso vak 5, een blad zonder renvoi. Ontvangen honderd d e r t i g franks. D e ontvanger (geteekend) J.H. Matthys

�

i O f t �

��, r.- -

� N I O TA R

t�j )

3-\��

Voor afschrift H. De Bruyn

•

- 75 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 75

Kuierend in oude papieren Hierbij vervolgen wij onze reeks "communicanten in Hoogboom". Mogen wij onze lezers vragen om alle mogelijke gegevens over deze communicanten zoals communieprentjes, foto's en zo meer aan ons te bezorgen zodat we ze in onze volgende artikelen kunnen opnemen.

1911 tot 1925:

7 Z e -

M 6r-e-ee,

� .��

G�- - - _ . � . . . �

-76-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 76

/9/1. � � % � �

, / e -

•

4 -e- ( L — / f g (ele )e?„.«.f

�

/YL - 77 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 77

Je,,"

J�G�' y r r i f / f

e,6„

ie'e„ --/:

l�

� G - • t • - a '

� i ' G f i v. -.e�il

��.� ��-�.•�,

� ��y7'LG�-j2li-fiuÁ

. � f 7 � � Y l í f

. L t r J � r-P�w� L-2rífnG�%P�fi/� C � � . a � � r h P í � ' .•ee

• 2�/��j�y�e•pv

•/��-+�U�i4`íJ

✓ ' � � � � � r 2 �P i

� `��if�tie---

�a'-¢v�aw�.-.

-78-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 78

r' 1 � z..- s / v r l 7 y G c .

í�y�yj�í.r .

.�..��.�..�

‘

�y,,, 1 ‘ 4 .

e_Wr„i ��„/ N'1 . , , , ,

L L •"L . l trr �. � e t ' c(�.....�

j f ' � . � . A e o ✓

�

•

�

� - � � ;

�� ` �

�

� � �

l e e r,

//47,-----

- 79 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 79

� � . _ . rGilau�.�s�:.r� 77dee‘te‘

�

//�T�/��v�r� �"i'��%�%l�GIIZPiYzi

�

i2,'zee� �,__�

��

•

�

��,f��„/

ii`�z�i-2-P�7

e e �

� �`�� ,s,, f�f=_

e e ~ . G � -w/e4,,

/e>re-t,

„e/mee.4.4--

r7i�•

3 1

_� � ✓ e„.

iyyde.-‘e-e-e4

`��.- ----/ • J`+___._ �--

�-1?•22ij�%Yfi�/�

�

L„, i t

ly �f

r Ge, £ 1 " ) - - z LPL-A-

��

- 80 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 80

�/�� 1

�y�•>ac�1-r�� ! / " � � u l ' � z � " ,

�

v L

' G

' �

`/`J �

�

C [

� . � � . � d � � � : � e � v

' • / Y M � G �

� f " e . 1 / / C � / �

,2""ee`",

e4�� h /t!�-��

/./e��

7-e-;ée-f

��s2/,í� '

,� .mou.,

de-fief-Lett- i t ' � �

��, �/ � � . g�� 4��' -81-

dll�Y✓í>z-et i z , l

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 81

- 4 7 : 5 7 , 1 . / Y e e - e 4 , ` ? t% f.7 L rJ � � N � tv � e

yn��ÎZ�fi✓....�trjtl.4Pis.��

��t;�.�t% �

✓�� ( � t v � . ��rJa1 TY.Lsx �.�--- ... . ereezeWe:ZCCB?�

/��s:7zo�•�9`✓

--•-(J�- - � ' l f i l

�

,.. � v s y e - 4 , - - [

��%/

z 7 � � i e - Z - e . � y t /

a e

s i l � . _ .

. �

��

-- z--4-e. - r - - - . . : ( . . e e - e z - - . . / . vll2,Btlz:.l�`e%. L e ; ' Y 4 " . / ? ? r

•

:... � � l � y r�:� C ... •. . . . . . - G ' .

�

/� ^ � 9 / . G y � 7 y Z �r7 � � 7 % e t - ' . , - £ - ; ' £ � � � � � / / / / f .2- � i 7 �O-i��J ttt �Y / /�;�•,e4!' 2•'fYc-eL - - - - - . Z r r • v - W - - - -_.. ,-"el./ //�x4-s_;L

,,,,e-e.ICl`ieya - // l�.i�i crzOv � L

�

��

------•-------------��,._ ;;,4e--/ . %

�

_ � � � 1 7 2 2 - -

_- d e . 4 ‘ - r e e e - I _

� � j � , . . �

,r4es-4;1./._

� � r / 1 � n . �..

u 0 z � � �

. . f � a � e.,� J •

' L � ZrYG-f

� t k �

. J • ,(744.12°c Goe?rfi`;‘..-2de- ' i > � h e e

•

í�/z„-

P ( --e" � �

� . . ‘

12/4,/ieh� /

.tf

IrK.

�

/di

2 " d e r.-:"-e�

e./". e

0 4 � g f e , C f / / � T . r , i i L Q k.- 6 9 e ' e . .¢ - . s J � LY y Y L . / � l �

i / l - G 1 4 2-1 ; G t ^ a L • „ y v . . l 2 / � % ., � A e

�

..-

Zf.Y _ �.._.

- - - - - - - - - - • - � _ / 1 _ � D � . : . y � i -.._.._....__i._`L.

( � C r Y 4 s . u %

•

�

"4«1-.%•tLz-., L

•

- 82 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 82

f "

'7cCl,. •

�,��✓�� .

71«ejefre

e-e-,34; � > , . � . t i � - . � �

��%,.- ,/t � d� r t r s a P /

�

„

í � r 1 2 0 4 . . :

1 , 4 e 4 - t e .

_ . . �

�� • . . . . . . - - - - - - Ai

. G G 7 � � � f - � I , C / � � ✓ (!/a=•7�is-vt

I • _ . _.Y31._...-_Gl.�✓Ps7:tis�

�

•V2.2. ( . o . � - c 1

�•. c % � � � �

4 � „ ' f i L , ze•�cs.4

d.:(is�_:? . 4 � P G � Z - � � h 7 . . .

�

/�A�r L� /u�/_�Pi _ � / ) t � �:y 9 ÿz r �▶` - -

L G C (+402�..._.._

e • • iyif

✓ ( � y v f i �.L•Líi� � ` 7 ` L

//�/�jy�� G '/" / � / � � � yy/�•ireeeev(� ` n �

. . Ó ' � i / J t � � �

. . . � T / ! / / / ' t .t

� .

O i t i i e r r ' í + t e - e e e e i l

, / . . : . 4 3 • - f l ' L " T

•6-f-!r�

.. r

_....íf' i;i 'G' { / 1 . f'/��rf/�h . �,.á��w�

�-

------ — _ _ f.�_ ..��✓�;�� / � G t r J t y r � f .. / L / / 7 - - £ r � . f

•� � � � % � � � %.,i��.�

� "eì� fe� �-,e � ,1r,�._w_,�e-4 --��-..._. , /6 -- . _-� f i��, _ �

�-� le,,, l i � .r. ‘,..,;, j��d.nL.Gr'� e jS ' `/�í/„.,, ��f.d _.� 2,e9... �, r��i%GCr ?

•

. �� ..- --------

�

/.... J.

�

��'�l�s .�.�• ` ....�_.._.-.

:efeeC�/(-% - - 9e// G � � � _ /.et,7 -e~-44e (Y��

.��•

�

• .___ _

� f 2 , e f - e - . .

�-terpy�

�

a�

�

.—83—

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 83

___��U .r.

J. f/��44,e„ . �/. .

�

•��r C.2. 2,4 x.Y ,��

. ..

. �r�.,c�, ,., , o▶�-

:-_ ;._._:._--. adee-

L La✓/

/1 I f / d ' ,

.#`9� j �•��_ D " .:.' •+� ,m •

�

- 84 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 84

//.

effr„,,,„/ ��)7z,f

�/—�•?�� ede„-e,��. �ei--

al. -e e r. a . t . , . . ihxieye

rG:L

2/ioi?y„ �

�

� . � Q , ,„r

•�

/ y e z , b , t / y, � 9 . ee

f ie- � � !

de,,„

� � �

-85- �,zff`` �� - �J��

,„

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 85

� r � A ✓ V /

- � � - / /

I�

�

,e/

A é

)

e7-

%�

,eeferzet:e1./

rew-a-e,7/

ii721%1.z�o --

772/.-"Ar yr

-86-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 86

20-e1

� 3 i P. � I f u : - ) � y u .

e,2/� Xetet

Z adeZ„‘. _

e,/

e/'� „te,e - 87 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 87

f l % 1

J��, �p

�hAc � � c e f t�fiácEx . 171,L.

� me.,2t-/p�,�i. .2-7#

i11'`�:�� afr,y4.-e,

�

e-Piis 1ze_-

ezeet-e'

,�� e e e „ , eget)1---

-88-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 88

/%�

G � � ? P. � � G��n-�a�� •

/f//f

dee-e-% fe.L 3,.

--e,

-- � �

�� I//f

4„,.�� . e144-e-/

- 89 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 89

x�,�üe '7de �.�.

- 06 -

�

e 2 ' M ' 4 e P � � 1 , * 7

w __.•ap_

.yraf• Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 90

......� . . ....�.

�

� 1

-91-

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 91

Kastelen in Kapellen

HAEZELDONCK / DOMEIN GOOD Het kasteeldomein Haezeldonck ontstond door samenvoeging van diverse gronden tot een oppervlakte van bijna 12 ha. Het waren Walther-Jean-Alfred Blaess, maatschappijbeheerder, en zijn echtgenote, Laura Huffmann, die in 1911 het kasteelgebouw lieten oprichten.

Op 20 december 1920 verkochten deze eigenaars het kasteeldomein aan Frederic-William Good (Antwerpen, 14 november 1886 - Ekeren, 16 oktober 1960), zoon van Carolus-Alfredus Good en van Joanna-Hortensia Engels. Frederic-William Good, beheerder van maatschappijen, huwde - in Antwerpen op 25 april 1911 - met Eliza-Louisa Werner (Antwerpen, 19 november 1889 - Berchem, 30 juli 1969), dochter van Franz-Joseph-Friedrich Werner en van Anna Marsely. De echtelieden GoodWerner verfraaiden het kasteelinterieur, lieten - aan de zuidzijde van het kasteel - een veranda bouwen en zorgden tevens voor de aanleg van de prachtige siertuin en het park. Op 20 december 1961 verkochten de erfgenamen van Frederic-William Good het kasteelgoed aan de ImmobiliĂŤnvennootschap van BelgiĂŤ, met zetel te Brussel, die het domein onmiddellijk - 92 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 92

verkavelde tot een villawijk. Op 2 7 december 1962 werd het kasteel Haezeldonck, met alle aanhorigheden; lusttuin; boomgaard; enz, groot 3 h a 74 a, verkocht aan de v.z.w. "Oud Studentenbond der Aalmoezeniers van den Arbeid" (O.S.B.A.). Het kasteel werd de residentie van Z.E.H. Maurits L'Homme ( t 8 augustus 1974), direkteur van het Technicum (Hogere Technische Scholen) in de Antwerpse Londenstraat, generaal-overste van de Kongregatie Aalmoezeniers van den Arbeid; enz, terwijl het grootste gedeelte van het gebouw ingericht werd als kultureel centrum en bezinningsoord voor de leerlingen van het Technicum. Eind 1985 stond het gebouw leeg en werd het te koop aangeboden. In 1987 werd het domein - met steun van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap gekocht door de v.z.w. Albe (Alternatieve Bezigheidstehuizen), een organisatie die zich inzet voor de opvang en begeleiding van mentaal gehandicapten.

't HOFJE Het mooie, maar - jammer genoeg - verdwenen kasteeltje dat kortweg "'t Hofje" werd genoemd was eertijds eigendom van Emile, graaf Le Grelle, die het doorspeelde aan Frédéric Speth (1851-1920), en diens tweede echtgenote Emilie Good, waarna hun dochter Emilie het eigendom erfde. Emilie Speth (1891-1945), was - sinds 1912 - gehuwd met Edward Pecher (1885-1926), doctor in de rechten; volksvertegenwoordiger voor de provincie Antwerpen; minister van Koloniën; enz. 't Hofje - dat werd verbouwd naar ontwerp van architekt N. Berger - werd verworven door de jongere broer van Emilie, Charles Speth (1893-1986), in het huwelijk verenigd met SuzanneMarie Blaess.

- 93 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 93

Charles Speth en Suzanne Blaess zorgden voor vijf kinderen en de oudste zoon, JacquesFrédéric (°21 juli 1922) gehuwd met Anne-Marie Neven (°29 mei 1927), werd de volgende eigenaar van 't Hofje. Van hun vijf kinderen was het dochter Isabelle Speth die 't Hofje bekwam. Het originele kasteeltje werd afgebroken en vervangen door een modern landhuis. Isabelle Speth huwde met Denis Buisseret en dit echtpaar heeft drie kinderen: Emile (°1982); Max (° 1986) en Henri (01988).

HORTENSIAHOF Het kasteel "Hortensiahof' - in de Ruyseveltlei - werd, op het einde van vorige eeuw, gebouwd voor rekening van het echtpaar Wilhelm-Arnold von Mallinckrodt-Eugénie-Léonie Gunther. Door diverse aankopen werd het domein aanzienlijk uitgebreid. In de onmiddellijke omgeving van het kasteel werden tevens meerdere stemmige bijgebouwen - die dienst deden als conciergerie, hoeve, hovenierswoning, enz. - opgetrokken.

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog week de familie von Mallinckrodt uit naar 'sGravenhage in Nederland. Nadat de vrede getekend was werden de bezittingen van vele Duitsers onder sekwester geplaatst - zo ook het Hortensiahof. Het domein werd verkaveld en in grote percelen verkocht aan diverse eigenaars. Op 29 januari 1936 verwierf Gabriel-Marie-Gustave Biart een deel van het oude Hortensiahof van Joseph-Louis Van Boekel, een handelaar uit Antwerpen. Op 18 maart vergrootte hij zijn eigendom door aankoop van diverse percelen grond van o.a. Renatus-Franciscus Meyer, apoteker te Merksein; Joannes-Jacobus Meyer, nijveraar te Merksem en van LudovicusMichaël Roosens, handelaar in Merksem.

- 94 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 94

Gabriel-Marie-Gustave Biart (1894-1988), was een zoon van Gustave Biart, burgemeester van Kapellen, en van Anna-Maria Bellens (1868-1964). Hij was gehuwd met Maria-Augusta Haccker (°22 mei 1902), echtgescheiden van RogerCharles Vermeiren. Op 27 augustus 1951 verkochten de echtelieden Biart-Haccker het Hortensiahof, met omliggende gronden en enkele bijgebouwen, aan Etienne-Gustave Agie de Selsaeten, zoon van Joseph-Marie Agie de Selsaeten (1870-1926), en van Anne-Ferdinande Goethals (1878-1960). Zelf behield het echtpaar Biart-Haccker de conciergerie die ze bleef bewonen. Etienne-Gustave Agie de Selsaeten (Wommelgem 11 augustus 1904 - Eigenbraekel 19 juni 1976), huwde met Edmeé-Simonette, barones de Woelmont (Wenen, Oostenrijk, 2 september 1914 - Ekeren 5 januari 1968), en in dit huwelijk werden twee dochters geboren: - Eliane-Simone (°Antwerpen 27 maart 1940), huwde met Jean-Jacques de Bassompierre (°Luik 31 maart 1937); en - Monique-Anne (°Antwerpen 14 juni 1941), trouwde met Jean-Marie Rotsaert de Hertaing de Kerchove d'Exaerde (°Brussel 17 mei 1936). Na het overlijden van Edmeé, barones de Woelmont, behielden haar echtgenoot en haar kinderen het domein in onverdeeldheid. Op 18 januari 1974 verkocht de familie Agie de Selsaeten het kasteelgoed Hortensiahof aan Herman-Peter Creyf, direkteur, gehuwd met Elisabeth-Blanche Simon. Het eigenlijke kasteel was ondertussen al geruime tijd afgebroken, maar één der riante bijgebouwen kon - na enige aanpassing - als woonst in gebruik worden genomen. De echtelieden Creyf-Simon verkochten in maart 1976 het eigendom aan Diederik De Mesel en zijn echtgenote Martine Dierckxsens. De mooie hoeve van het voormalige Hortensiahof werd in de originele staat hersteld en werd door de huidige eigenaars - onder de benaming "Hortensiahoeve" - in 1980 als privé feestzaal in gebruik genomen. Sindsdien kan men daar - in een uniek en origineel kader - terecht voor alle feesten.

LES CHATAIGNIERS Het eigendom "Les Châtaigniers" heette oorspronkelijk "Hof van Celst", naar de vroegere bewoner, en behoorde dan aan de familie van de Wouwer. Via Albert van de Wouwer; Louis Pellaert en Joseph-Grégoire Teugels werd het kasteeltje aangekocht door Emile, graaf Le Grelle. Emile-Gustave, graaf Le Grelle (1852-1935), gehuwd met Hélène-Marie de Ramaix (18571944), had zes kinderen. Wanneer de familie Le Grelle in het bezit kwam van het kasteeldomein Beaulieu werd Les - 95 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 95

Châtaigniers verkocht aan Charles Speth (1893-1986), en zijn echtgenote Suzanne Blaess (1894-1988). Het echtpaar Speth-Blaess had vijf kinderen, waarvan de jongste zoon, André Speth, het buitengoed van zijn ouders erfde.

André Speth (1930-1991), gehuwd met Maggy Beauvois (01926), deed het kasteeltje Les Châtaigniers afbreken en vervangen door een modern landhuis op dezelfde plaats.

LINDENBURG

i i

Een gedeelte van het domein Lindenburg hoorde, vóór Wereldoorlog II, toe aan Philippe- 96 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 96

Adrien Moretus (1874-1942), gehuwd met Valentine, gravin Le Grelle. Na de dood van dit echtpaar verviel het kasteelgoed aan hun zes kinderen (Simone, Alfred, Robert, Christian, Hélène en Antoine) en aan Françoise Moretus (01877), de ongehuwde zus van PhilippeAdrien, die deze bezitting in onverdeeldheid behielden. Op 6 april 1966 werd Lindenburg aangekocht door Frans-Romanus Plancke, handelaar, en zijn echtgenote, Virginie Trouquette. D e nieuwe eigenaars kochten tevens een aanpalend grondstuk van Edmeé-Marie-Paule François, echtgenote van Willem-Jan Hagenaers. EdmeéMarie-Paule François was de enige dochter en erfgename van Valentina-Celine-Marie Schockeel (tWilrijk 21 maart 1954), gehuwd met Maurice-Marie-Joseph François, die de grond - samen met haar ongehuwde zus Theodorine-Virginie-Victoria Schockeel (f Antwerpen 17 oktober 1954) - in onverdeeldheid bezat. Frans-Romanus Plancke overleed t e Brasschaat o p 1 8 j u n i 1974, waarna h e t Lindenburgdomein i n onverdeeldheid bleef, voor de helft aan zijn weduwe, VirginieTheodora-Alice Trouquette, en voor de andere helft aan hun twee zonen, Armand-Pierre en Gustaaf-Eugeen Plancke. Op 29 december 1977 werd Lindenburg verkocht aan de N.V. J. Van den Bogaert, waarna het domein - op 27 september 1979 - naar de N.V. Lindenburg ging, die het kasteel liet afbreken en het domein verkavelde.

MASTENHOF Het fraaie kasteeldomein Mastenhof ging, ca. honderd jaar geleden, van de familie van Zuylen over naar de familie Kronacker, die het tot op vandaag behield. Het kasteel was omringd door een 20 ha groot park, waarin een prachtige Franse tuin, die - naar advokaat Schobbens in 1923 getuigde - nergens zijn gelijke had. Daaraan grensde nog een uitgestrekt bosgebied, van ca. 250 ha, waar regelmatig jachtpartijen plaats hadden.

- 97 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 97

Paul-Georges, baron Kronacker (Â°Antwerpen 5 november 1897), maakte van het aangrenzende Wolvenbosch zijn vaste woonplaats en verhuurde het Mastenhof, voor een miniem bedrag, aan een weldadigheidsinstelling, waar door het gerecht geplaatste meisjes werden ondergebracht. Uit "dankbaarheid" stichtten twee van deze meisjes - in het midden van de zeventiger jaren - brand, waardoor het kasteelgoed volledig vernield werd. Het kasteel werd niet meer heropgebouwd, maar het domein Mastenhof bleef wel intakt. Baron Paul Kronacker, gehuwd met Mary Good, heeft drie kinderen: Isabelle, Paul en Hugues. De jongste zoon, Hugues Kronacker, zijn echtgenote Veronique Ruys en hun drie kinderen, Quentin, Alec en Laura, bewonen nu een mooi landhuis in de onmiddellijke nabijheid van het verdwenen kasteel Mastenhof

MEDISTER Het kasteel Medister werd gebouwd op de gronden van de voormalige Zijdefabriek van Hoogboom. Die Zijdefabriek werd in 1782 opgericht door Adriaen Metdepenningen en in het bedrijf werd zijde getwijnd op "Italiaanse wijze". Op de nabijgelegen Kaertsebeek (de grens tussen Brasschaat en Hoogboom) werden enkele watermolens geplaatst om de fabriek van de nodige drijfkracht te voorzien. Door voornamelijk buitenlandse konkurrentie ging de Zijdefabriek failliet en werd in 1900 afgebroken. Het grondgebied van de voormalige Zijdefabriek van Hoogboom, met een oppervlakte van 68 ha 9 a 44 ca, werd in 1903 aangekocht door Emiel Grisar (1863-1948), gehuwd met Alice Deveaux (1870-1943). Op de grondvesten van de Zijdefabriek liet Emiel Grisar een kasteel bouwen volgens plannen van architekt Floris Verbraecken. Tegelijkertijd werden er koetshuizen, een boerderij, stallingen, een schuur en serres opgetrokken. Het kasteel "Hof van Grisar" werd ook "Sterrenhof" geheten, naar de wijk "De Sterre", waar verschillende dreven samenkwamen die op bepaalde plaatsen een ster vormden. Na de dood van Emiel Grisar lieten zijn kinderen en erfgenamen het kasteeldomein verkavelen en het perceel waarop zich het kasteel bevond, met de bijgebouwen, de vijver en het omliggende park - in totaal 7 ha groot - werd in 1949 aangekocht door de v.z.w. Havenarbeider. Het Hof - zoals het kasteel kortweg genoemd werd - werd ingericht als vakantieoord voor havenarbeiders en hun familieleden. Op vraag van juffrouw M.J. Kockx, die een psychiatrische instelling wenste te stichten, werd het gemeubelde kasteel - dat enkel in de zomer uitgebaat werd - verhuurd aan de PVBA Medister. De PVBA Medister werd gesticht in juni 1955 door juffrouw M.J. Koch, dokterkolonel J. Radermaeker en dokter J. Severy. Op 1 oktober 1955 opende de kliniek haar deuren voor kronisch-psychiatrische patiĂŤnten. In 1965 werd het kasteeldomein voor een zeer lage prijs overgenomen door de PVBA Medister.

- 98 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 98

In 1970 werd het kasteel - als kliniek - afgekeurd om veiligheidsredenen. Vanaf dan begon het zoeken naar een geschikte vestigingsplaats voor de oprichting van een nieuwe kliniek. Uit drie mogelijke vestigingsplaatsen werd de huidige plaats, in de Jagersdreef op de grens van Brasschaat, weerhouden.

Een nieuwe VZW "Nieuw Medister" werd in 1973 gesticht door de heer en mevrouw F. Vermaelen-Kockx en dokter en mevrouw J. Segers. Op 1 juli 1986 opende de nieuwe kliniek erkend in A-dienst - haar deuren. In september van datzelfde jaar werd het kasteel Medister afgebroken en het kasteeldomein werd verder verkaveld, de vijver werd gedeeltelijk gedempt en de bijgebouwen en de ijskelder naast het "sluiske" werden met de grond gelijkgemaakt. Op het voormalige kasteelgoed werden nieuwe straten aangelegd en werden landhuizen en villa's gebouwd.

OUDE GRACHT Naast de kerk van Hoogboom bevindt zich de hoofdingang tot het domein "Oude Gracht", waarvan het kasteel na W.O. II werd afgebroken. Op 25 februari 1780 verkocht Maria-Theresia van Bieeuwen, echtgenote van Georges Laudaens, juwelier, het toenmalige domein "Oude Gracht" aan Paulus-Francis Moretus. Dit domein, waarop zich een bescheiden "huys van plaisantie" omringd door een slotgracht, bevond, had Maria-Theresia in 1768 verkregen bij deling van goederen tussen haar moeder, Maria van Busdom, en haarzelf. Het domein besloeg een oppervlakte van 11 bunder en 242 1/2 roeden en kreeg de naam "Claerisse ende Ruyters Guyshoeve". In het begin van de l9de eeuw waren Franรงois van den Berghe, en zijn echtgenote MariaTheresia de Knyff, eigenaars van het kasteeldomein, toen nog "kasteel van Hoogboom" -99 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 99

genoemd. Op 24 mei 1821 werd hun zoon, Karel van den Berghe (1785-1832), gehuwd met HenrietteMaria Moretus (1793-1869), eigenaar van het kasteelgoed dat ondertussen was uitgebreid tot 463 ha. Het echtpaar van den Berghe-Moretus had drie dochters en één zoon, Eduardus, die de volgende kasteeleigenaar van Oude Gracht werd.

Eduardus-Josephus van den Berghe (°1821) en zijn echtgenote, Octavie Murel, verkochten in 1870 het kasteel "De Oude Gracht" aan Eduard-Joseph, baron Osy, voor de prijs van 659.580 F. Eduard-Joseph, baron Osy (1832-1900), huwde in 1853 met Jeanne-Petronella della Faille (1832-1857). Na haar dood hertrouwde hij - in 1859 - met Mathilda-Maria Villers (18351919). Baron Eduard Osy, volksvertegenwoordiger; gouverneur van de provincie Antwerpen; enz, verkreeg op 19 september 1887 de toelating - voor zichzelf en alle nakomelingen - "de Zegwaart" aan zijn naam te koppelen. Eduard-Joseph, baron Osy de Zegwaart, liet rond 1880 het oude kasteel afbreken en vervangen door een nieuw in neo-renaissancestijl. Op 31 maart 1913 verkochten de erfgenamen van Eduard, baron Osy de Zegwaart, het kasteeldomein - met een oppervlakte van 292 ha - aan Eduard-Gustav Bunge. Eduard-Gustav Bunge (1851-1927), huwde - in 1885 - met Sophie-Marie Karcher (1863-1907) en hij zou door diverse aankopen - het kasteeleigendom Oude Gracht uitbreiden tot 446 ha. Na zijn overlijden erfde Erica (de derde van zijn vijf dochters), gehuwd - sinds 1919 - met Milton McIntire Brown, het kasteelgoed. De Oude Gracht kreeg veel te lijden van het oorlogsgeweld. I n 1914-'18 werden op het kasteeldomein loopgrachten gegraven en niet minder dan 48 bunkers gebouwd. Achter die loopgrachten werden alle bomen geveld zodat de Duitsers vrij uitzicht hadden op eventuele -100 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 100

raids vanuit Nederland. Na W.O. II was het prachtige kasteel in zulkdanige vervallen toestand geraakt dat men in 1952 besloot het gebouw af te breken. Het domein bleef evenwel in zijn geheel bewaard en is thans eigendom van een groep gemeenschappelijke eigenaars.

SAN SALVADOR Het kasteel San Salvador stond eertijds in de Eikendreef en was bereikbaar via het verlengde van de Zilverlindendreef Het kasteel werd rond 1900 gebouwd door pastoor Maurice Poullet (1874-1941), die het in 1922 verkocht aan de douairière Emile-Paul Moretus. Emile-Paul Moretus de Bouchout (1842-1917), trouwde in 1868 met Zoë-Anne, gravin de Bois d'Aissche (1847-1940), die hem negen kinderen schonk. De douairière Emile Moretus nam haar intrek in San Salvador na het huwelijk van haar zoon François Moretus de Bouchout (1872-1937), met Elisabeth, gravin de Pinto (1884-1932), en dit echtpaar kwam eveneens het kasteel bewonen. Het huwelijk Moretus-de Pinto bleef kinderloos. Douairière Emile Moretus overleefde hen en bleef het kasteel bewonen tot aan haar dood in 1940. Van toen af was het Françoise Moretus de Bouchout, laatste overlevende van de negen kinderen van Emile Moretus, die alleen het kasteel bewoonde. ) Cappe!len-An +!

Na haar dood bleef het kasteel San Salvador onbewoond en geraakte het in verval. In september 1980 werd het kasteel afgebroken en het domein verkaveld. - 101 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 101

ZILVERHOF Het kasteeldomein Zilverhof, op de hoek van de Kapelse- en Hoogboomsteenweg, heette oorspronkelijk "Heidelust". Het was eigendom van notaris N. Deckers en zijn echtgenote N. Moons. De naam "Heidelust" werd vervangen door "Zilverhof' en het voormalige landhuis werd als restaurant in gebruik genomen. Nadat het een tijdlang leeg stond werd het kasteeltje met de grond gelijkgemaakt om plaats te maken voor een appartementsgebouw, de zgn. residentie "Zilverhof'.

Het poortgebouw - nu in gebruik als taveerne - bleef wel intakt. Het is een eclectisch Uvormig bakstenen gebouw uit ca. 1900, dat uit verschillende vleugels van 1 bouwlaag bestaat, onder zadel- en schilddaken, en voorzien van trapgevels. D e rondboogpoort wordt geflankeerd door een polygonale traptoren onder dito spits.

�

•

Tekening: André Mariën

-102Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 102

MARTEN JAN MARTENS SCHEPENE VAN HOOGBOOM door L.GORIS SEN Bij het opzoeken van persoonlijke gegevens in parochieregisters zal men wel eens meer de juiste woonplaats van de betrokkene binnen de gemeente, in casu Ekeren, niet aantreffen. Het leggen van familiale verbanden kan ook wel eens tegenvallen bij al te summiere akten. En wat gedaan met de verschillende naamgenoten in eenzelfde periode - wie is nu juist wie - en gaat het om een tweede en/of derde huwelijk van eenzelfde persoon, of gewoon over verschillende naamgenoten naast elkaar? Daarom is het goed ook andere bronnen te raadplegen die niet alleen familieverbanden kunnen bevestigen maar daarenboven nog een schat aan bijkomende informatie kunnen opleveren. Een belangrijke bron zijn daarbij onder andere de wezenrekeningen. Onze vriend Gaston Roggeman maakte een kwart eeuw geleden een groot aantal excerpten van deze akten die hij doorheen de elf delen van zijn waardevol, maar soms wat lastiger te raadplegen, "Archief voor Familiekunde voor het Vlaams Nederscheldegebied" publiceerde ('). Wat Ekeren betreft bewerkte hij op het Antwerpse rijksarchief de pakken 324 tot en met 394 van het oud fonds Ekeren, die niet steeds chronologisch ongeveer tussen 1650 en 1750 een eeuw bestrijken (2). Een index die deze massa informatie in elf boekdelen zou kunnen ontsluiten ontbreekt helaas! Ondanks de schat aan informatie in wezenrekeningen, staat ook daar niet steeds alle gewenste gegevens in. Men mag natuurlijk nooit het uiteindelijke doel van ieder document - en dat der achterliggende administratie - uit het oog verliezen. Zo stelden wij aan de hand van deze documentatie de Hoogboomse bevolking uit deze periode weer samen - uiteraard voorzover zij in deze wezenrekeningen voorkomt. Aangezien men in de tijd doorgaans later huwde (3) en heel wat kinderen had, en daarbij vaak op laten wij maar zeggen middelbare leeftijd overleed (4) waarbij de overblijvende partner met kroost al vlug een nieuw huwelijk sloot, menen wij toch wel een groot pak gezinnen, om niet te zeggen de meeste, weergevonden te hebben. Uiteraard konden wij slechts steunen op die akten waarin een precieze woonplaats vermeld staat. Een diepgaander onderzoek naar specifieke gezinnen en uiteraard met aanvulling door de parochieregisters en de leggers, zal uiteraard nog wat extra opleveren. Een redelijke vertrekbasis is er in elk geval. Om een gedacht te krijgen van de mogelijkheden laten wij hier de familie volgen van Marten Jan Martens die uiteraard te Hoogboom woonde en er ook schepen was op de plaatselijke

' G.ROGGEMAN, Archief voor familiekunde voor het Vlaams Nederscheldegebied, 11 dln, Handzame, 1969-1978. 2IDEM, Ekeren beslaat 177 blzn. niet chronologisch verspreid over de 11 delen. 3F.HENDRICKX, Terugblik, in A.JENNES, Brasschaat Sint Antonius, 150 jaar parochie, v i ff eeuwen geschiedenis, s.l. (Brasschaat), 1953, p.110. De gemiddelde huwelijksleeftijd in Brasschaat was in 1799 38,5 jaar, in 1798 36,5 j., in 1800 38 j., 1816 29. j., 1830 28 j., 1951 26 j. en in 1952 24,5 jaar. Willy Massin die de Brabantse parochieregisters bestudeerde geeft als raming voor de gemiddelde huwelijksleeftijd ongeveer 30 jaar en besluit "gezien het vroegtijdig sterftecijfer waren 2 of 3 huwelijken geen uitzondering". W.MASSIN, Parochieregisters en familiegeschiedenis, Brussel, 1981, p. 17. - 103 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 103

vierschaar (5). Zoals vermeld kunnen o.a. parochieregisters en leggers nog heel wat extra gegevens aanbrengen zoals precieze data en juiste ligging van de woonst en of eigendom. Ook kunnen zij enkele twijfelgevallen verduidelijken. Dadelijk zal ook het relatieve van de familienamen opvallen aangezien we vaak nog te maken hebben met verschuivende "vadernamen" per generatie. Zo zal de voornaam "Marten" familienaam worden terwijl alle "Martens" in het Ekerse dus zeker niet noodzakelijk ergens een verband met elkaar moeten hebben. Vandaar ook de wenselijkheid om via diverse bronnen controles in te bouwen, wat we hier dus nog niet deden. Een goede illustratie van voorgaande vinden wij bij Catharina Martens die op 3.9.1669 samen met haar man Melchior Patrys een rente op land te Kapellen verkoopt aan de in Antwerpen wonende Jacques Van Delft. Beiden wonen zelf ook in Kapellen en het land komt van haar overleden vader die Marten Adriaenssen noemde (6).

Uit de wezenrekening van 3.3.1665 (7) vernemen wij dat MARTEN JAN MARTENS rond 1580 geboren werd en te Hoogboom woonde. Hij was een der zeven schepenen van de vierschaar van Hoogboom die er in oktober 1548 opgericht was. Zij zetelde enkel om recht te spreken in lokale twistpunten en had dus geen bestuursbevoegdheid. Deze bleef voorbehouden aan Ekeren waartoe Hoogboom historisch steeds behoorde (8). Pas op nieuwjaarsdag 1983 werd Hoogboom, zoals bekend samen met Zilverenhoek, bij Kapellen gevoegd (9). Zijn vader was Jan Marten Geerts waarvan hij land in de polder te Austruweel erfde. Deze had blijkbaar een zuster Cornelia Marten Geerts die gehuwd was met Jan met wie zij een dochter Jenneken Tiberius had die echter in 1665 reeds overleden was. Jan Cornelissen Verheyen, vermeld als "causa uxoris", was wellicht haar man terwijl de verwantschap met Cornelis Kerstens waarlangs lot nr.50 in de erfenis kwam, nog onduidelijk is. Zijn grootvader was dan weer duidelijk een zekere Marten Geerts die ergens geboren werd in het eerste kwart van de zestiende eeuw. Marten Jan Martens had een broer Geert Mertens die men oom van zijn weeskinderen noemde. Deze had een dochter Maria Geert Jan Martens die met Gabriel Wyns gehuwd was en gerechtigd was in een stede op s'Hertogendijk die aldus eveneens in de erfenis kwam. Weduwnaar geworden hertrouwde Gabriel Wyns met Maria Cornelis Paterijs die echter weduwe werd aangezien op 4.3.1665 aansluitend op vorige, eveneens een erfdeling opgemaakt werd (10) Zoals wij verder zullen zien mogen wij aannemen dat deze Maria Cornelis Paterijs de dochter

Over de Hoogboomse vierschaar in het algemeen: H.KANORA, De vroegere Vierschaar van Hoogboom, in Hobonia, I I I -1 (maart 1974), p.11-15. Overgenomen als hoofdstuk 9 in R.ROELANDS (samenst.), "Hobonia" hoogland van Ekeren, historische schets van Hoogboom, s.l. n.d. (Hoogboom, 1976), p.33-34. 6G.ROGGF.MAN, o.c., VIII, Ekeren p. 132. 7IDEM, L Ekeren p.17-18. 8H.KANORA, o. c. 9NAT., Hobonia penning, in Hobonia, XI-4 (okt-dec 1982), p.211. 1Â°G. ROGGEMAN, o.c. L Ekeren p.18. - 104 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 104

is van Cornelis Patrijs die hertrouwde met Tanneken Marten Jan Martens dochter die dus een nicht was van Gabriel Wyns' eerste vrouw. Zij kregen blijkbaar een dochter Elisabeth Weyns vermeld op 11.9.1688 zoals wij verder zullen zien (11) Marten Jan Martens liet Catharina Thijsmans als weduwe achter. Deze Katelijne had twee broers; Nicasius Thijsmans en de reeds overleden Niklaas Thijsmans die Maria Rijnen als weduwe achter liet aangezien ook hier op 4.3.1665 aansluitend een erfdeling opgemaakt werd (12) Hun ouders waren Claes Peeter Thijsmans en Anna Casus waarvan de erfdeling op 6.7.1627 voor de schepenen verleden werd en waarbij de stede in Hoogboom aan Katelijne Thijsmans en haar echtgenoot Marten Jan Martens toekwam. De verwantschap met Thieleman Kerstiaensen waarvan zij eveneens erfden, blijft nog te onderzoeken. Uit dit echtpaar Martens-Thijsmans sproten een viertal kinderen: Jenneke die volgt onder A, Nicasius die volgt onder B, Tanneken die volgt onder C en tenslotte Niklaas die volgt onder D. A - JENNEKE Van haar weten wij dat zij Jan De Bie huwde volgens de deelakte van haar vaders sterfhuis op 3.3.1665 (13). Verder komt zij blijkbaar niet meer voor tenzij zij dezelfde persoon is als Jenneken Martens die Gerard Patrijs huwde, de stiefzoon van haar jongere zuster Tanneken die volgt onder C, zoals wij verder zullen ontleden. B - NICASIUS Nicasius huwde Maria Cornelissen Verheyen en overleed op s'Hertogendijk. Samen hadden zij twee kinderen; Thomas die bejaard (14) was bij de erfdeling van Nicasius sterfhuis op 9.4.1668 (15), en het minderjarig Paschijnken. Jan Cornelissen Verheyden was de administrator van het sterfhuis (16). Deze laatste werd op 22.3.1667 (17) vermeld als momber van de wezen van Jenneke Martens na het overlijden van haar man Gerard Paterijs rond 1664. Hij was duidelijk de broer van Maria Cornelissen Verheyen zodat we mogen aannemen dat hun vader Cornelis noemde.

" IDEM, III, Ekeren p.54. 12IDEM, I, Ekeren p.18. 13IDEM, I, Ekeren p.17. '4 J. VERDAM, Middelnederlandsch handwoordenboek, (ged. bewerking door C.H. EBBINGE WUBBEN), 's-Gravenhage, s. d. (1973), p.67. Bejaert is mondig of tot zijn jaeren gekomen en bejaertheit is mondigheid. p.368 geeft voor mondich macht hebbende of meerderjarig. Duidelijk is mondig bij Weiland als meerderjarig, buiten voogdij of "die dien ouderdom bereikt heeft dat zij (hij) van de ouderlijke of voogdelijke magt ontslagen is". P. WEILAND, Nederduitsch letterkundig woordenboek, Antwerpen, 1845, I, p.653. Is G.ROGGEMAN, o.c. II, Ekeren p.27. 9.4.1668. 16J.J. VAN DER VOORT VAN DER KLEIJ, Verdam middelnederlandsch handwoordenboek supplement, Leiden-Antwerpen, 1983, p.6. Administrator staat duidelijk in verband met administreren wat op beheren en besturen slaat. '7 G.ROGGEMAN, I, Ekeren p.24. - 105 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 105

Thomas Mertens werd te Ekeren geboren in 1642 (18). Wij ontmoeten hem op 18.4.1701 als voogd materneel (19), van de weeskinderen uit het tweede bed van voornoemd Jenneke Martens toen zij opnieuw weduwe werd van Frans De Bie. Paschynken vinden we terug als Paschasia Martens die als weduwe van Antoon De Moor in 1724 overleden was (20). In dat jaar treffen we priester Antoon De Moor (21) als overgever (22) van de weesrekeningen aan. Zij hebben volgende vijf kinderen: - Catharina De Moor die gehuwd was met Peeter Pennenberg. - Maria De Moor die reeds overleden was en Lucas Govaerts als weduwnaar achter liet. - Anna De Moor die eveneens overleden was en een drietal wezen achterliet uit twee huwelijken: Peeter De Roy, Adriaan De Roy die reeds in huwelijk was met een Catharina, en tenslotte Jenno De Bie. - Elisabeth De Moor die hertrouwde met Cornelis Meeus. Uiteen vroeger huwelijk had zij een dochter Bello Verhoeven die Cornelis Waumans huwde. - Joanna De Moor die Cornelis Vermeylen huwde. C - TANNEKEN Zij huwde in Ekeren op 14.4.1641 Cornelis Patrijs die weduwnaar was van Margriet Jan Symonsdochter van wie hij twee wezen had. Bij het opmaken van de wezenrekening van 19.5.1666 was zij zelf ook weduwe geworden. Dit ongeluk kwam niet alleen aangezien hun zoon Marten kort na zijn vader overleed (23). Zoals zij uitdrukkelijk Tanneken Marten Jan Martensdochter genoemd werd mogen wij ook aannemen dat Jan Symons de vader was van Cornelis' eerste vrouw Margriet. Blijkbaar had deze belangen te Stabroek aangezien de

18 IDEM I, Ekeren p.17. 3.3.1665. 19IDEM, III, Ekeren p.60. materneel is uiteraard van moederskant. 20IDEM, V , Ekeren p.113. 21Cornelius De Moor, Ekerenaar van geboorte, werd op 14.12 1664 rector van de kapelrij van het heilig Kruis in de Ekerse St.Lambertuskerk. Pastoor geworden van Merksem op 28.9.1683 liet hij in 1699, via permutationis zijn kapelrij over aan zijn neef Antonius De Moor. P.J. GOETSCHALCKX, Kerkelijke geschiedenis van Eekeren, bevattend de geschiedenis der parochien van Eekeren, Hoevenen, Kapellen, Brasschaat, Ertbrant, Brasschaat ter heide, Hoogboom, Donk, Ste Mariaburg en Rustoord, Ekeren-Donk, s. d. (1914). "Permutatio" slaat op ruiling of wisseling. Zij ruilden dus blijkbaar van kapelrij. LJ. G. SCHELLER, Klein woordenboek der Latynsche taal, in het Hoogduitsch uitgegeven, ten dienste der Nederlandsche jeugd, volgens de laatste zeer verbeterde en vermeerderde uitgave, in het Nederduitsch overgebragt, Amsterdam, 1817, p.202. Overgever is hij die in rechte iets aan iemand overdraagt. J. VERDAM, o. c. p. 449. 23G. ROGGEMAN, o. c., I, Ekeren p.20. - 106 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 106

voorkinderen, uit het eerste bed dus, recht hadden te Stabroek (24). Michiel Nuyts en Sebrecht Claesen "als stiefvader" waren de mombers over de twee kinderen uit het eerste bed, en Cornelis Symons en Frans De Bie "als stiefvader" over die uit het tweede. Melchior Patrijs was de gewezen administrateur. De kinderen uit het eerste bed waren: - Maeyken Patrijs die in huwelijk was met Gabriel Wijns. Vermoedelijk is zij gelijk aan Maria Cornelis Paterijs die Gabriel Wijns huwde, wat goed kan omdat deze Maria duidelijk ook de dochter van een Cornelis Paterijs is. Zoals wij reeds zagen was Gabriel Wijns de weduwnaar van Maria Geert Jan Martens, dochter van Geert Mertens die op zijn beurt de broer was van onze Marten Jan Martens waar alles mee begon. Zij huwde in dit geval de weduwnaar van de nicht van haar stiefmoeder wat uiteraard best kan. In dat geval zagen wij dat zij in een akte van 4.3.1665 reeds als weduwe vermeld werd (25). In een afrekening van 11.9.1688 lezen wij over hun dochter Elisabeth Weyns in verband met de uitkoop van haar ouders goederen gemaakt met de toen overleden Jan Patrijs, oudste stiefbroer van haar moeder (26) - Gerard Patrijs die in huwelijk was met Jenneken Martens. De verleiding is groot om haar te zien als Jenneke de dochter van Marten Jan Martens die Jan De Bie huwde en waar we nog weinig van hoorden zoals wij onder A zagen, dus de zuster van Tanneken Marten Jan Martens dochter die de stiefmoeder was van haar echtgenoot Gerard Patrijs. Dit kan echter slechts onder bepaalde voorwaarden aangezien Jenneken reeds in 1655 (27) een dochter Margriet had met Gerard Patrijs terwijl bewust Jenneke in de deelakte van haar vader Marten Jan Martens op 3.3.1665 (2e) enkel vermeld werd als zijnde gehuwd met Jan De Bie. Uiteraard kan ook dit gegeven slaan op de oude toestand van bij het overlijden van vader jaren vroeger zodat zij voor 1655 weduwe geworden was zonder kinderen. In dat geval is er weinig reden om later naar dat eerder kinderloos huwelijk te verwijzen behalve in een huwelijksakte natuurlijk. Hier zal een parochieregister uitsluitsel geven. Zoals wij duidelijk zullen zien bij de opgave van leeftijden in zulke wezenrekeningen, slaan de gegevens, in casu leeftijden, doorgaans op een oudere datum - bv. die van een overlijden waarbij de oorspronkelijke situatie geschapen werd. Volgens de wezenrekening van 22.3.1667 (29) was Jenneke Martens de weduwe van Gerard Paterijs die te Hoogboom overleden was. Zij hertrouwde ondertussen met Frans De Bie. Uit haar eerste huwelijk had zij toen vier minderjarige kinderen Paterijs te weten; Margriet 9 jaar geboren op 29.3.1655, Marten 6 jaar geboren 23.12.1657, Katelijne 4 jaar geboren 2.5.1660 en tenslotte Cornelis 1 jaar geboren op 6.1.1663. Wij mogen redelijkerwijs aannemen dat allen te Ekeren geboren werden. Hieruit kunnen we afleiden dat zij wellicht in 1664 weduwe werd. Mombers of voogden waren toen Jan Cornelissen

24Rechthebbende, wettig aanspraak maken of laten gelden op een bezit of een ander overdraagbaar recht. C.KRUYSKAMP, Van Dale groot woordenboek der Nederlandse taal, 's-Gravenhage, 1961, p.1636. 25G. ROGGEMAN, o. c. I, Ekeren p.18. 3.3.1665. 26IDEM, III, Ekeren p.54. 27IDEM, I, Ekeren p.24. 22.3.1667. 28 'DEÂŤ I, Ekeren p.17. 29IDEM, I, Ekeren p.24 - 107 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 107

Verheyden en Jan Paterijs terwijl Nicasius Martens en Cornelis Simons ook in de rekening vermeld werden. Deze Jan Cornelissen Verheyden treffen we ook in het sterfhuis (30) van haar, hier eveneens vernoemde broer Nicasius Martens (zie B) aan als administrator. Wanneer wij weten dat deze Nicasius Maria Cornelissen Verheyden huwde dan is het duidelijk dat deze Jan en Maria Cornelissen Verheyden broer en zus waren. Jan Paterijs is wellicht de oudste stiefbroer van Gerard terwijl we Cornelis Simons dan weer aantreffen als momber over de wezen van haar zus en dus stiefmoeder Tanneken (31) (zie C). Jenneken Martens overleed mogelijk voor Frans De Bie. D e wezenrekening werd op 18.4.1701 opgemaakt (32). Hieruit blijkt dat de rendant een zuster had Cornelia De Bie die Matthijs De Moor huwde, en een halfzuster Katelijne Patrijs die weduwe was van Hendrik De Bie. De rendant kan dus niemand anders zijn dan Peeter De Bie die als tweede kind van dit echtpaar volgt en hier afrekening geeft van het beheer van de erfenis van hun ouders (33). Voogd van hun kinderen waren Peeter Verheyen voor vaderszijde en langs moederskant Thomas Mertens. Deze laatste is blijkbaar de zoon van Nicasius Mertens, de vroeger overleden broer van ons Jenneken Martens (34) Uit dit tweede huwelijk had zij eveneens vier kinderen De Bie namelijk; Cornelia 23 jaar (35), Peeter 21 jaar, Jenneke die reeds overleden was en als weduwnaar Pieter Leemans achterliet samen met hun zoontje Jan, en Hendrik die eveneens overleden was en als weduwe Els Van Bouwel te Hoogboom achterliet. Van haar zegt men dat zij getrouwd was met Hendrik De Bie Franssone! Deze Hendrik De Bie Franssone overleed in de Schriek en liet dus Els Van Bauwel Jansdochter als weduwe achter. Haar vader noemde dus duidelijk Jan. In de delingsakte van 20.4.1695 (36) van zijn sterfhuis staat uitdrukkelijk dat zijn ouders Frans De Bie en Joanna Mertens beiden reeds overleden waren te Hoogboom zodat zijn broer en zusters erfgenamen werden. Zijn huwelijk bleef dus duidelijk kinderloos. Erven zijn Cornelia 24j., Peeter 22j. en de wees van zijn overleden zuster Jenneke De Bie en haar man Peeter Leemans namelijk Jan 1,5j. Verder staat blijkbaar ook zijn halfzuster Katelijne Patrijs vermeld met haar man die eveneens Hendrik De Bie noemde. Het is dus duidelijk om alle naamsverwarring te vermijden dat men over Hendrik De Bie Janssone sprak! Onnodig ook te vermelden dat men over wees spreekt van zodra een der ouders overleed. Opvallend is hier dat de opgegeven leeftijden precies ĂŠĂŠn jaar ouder liggen dan bij de opgave uit de voorgaande rekening van 1701 wat dus niet kan. We mogen aannemen dat deze toen wellicht overgenomen werden uit een oudere situatie, bv. van bij de overlijdensdatum of opstelling van een vroegere akte of rekening. Vanuit 1695 blijft er blijkbaar niet veel speelruimte gezien de toch wel jonge leeftijd van de kleine Jan Leemans (1,5 j.) zodat de geboortedata uitrekenen vanaf 1695 verantwoord lijkt.

3oIDEM, II, Ekeren p.27. 9.4.1668. 31IDEM, I, Ekeren p.20. als Cornelis Symons, 19.5.1666. IDEM, III, Ekeren p. 60-61. 33C.KRUYSKA vIP, o. c., p.1662. Rendant is een verantwoordelijk beheerder van gelden of hij die rekening en verantwoording doet. 34G.ROGGEMAN, II, Ekeren p.27. 9.4.1668. 35G. Roggeman meent hier verkeerdelijk dat de geboortedata van deze nakinderen De Bie tussen 1658 en 1666 liggen wat niet kan aangezien haar kinderen Paterijs tussen 1655 en 1663 geboren werden. G.ROGGEMAN, o. c. I, Ekeren p.24 en III, Ekeren p.60. Hier Patrijs i.p.v. Paterijs genoemd. 36G.ROGGEMAN, o. c. III, Ekeren p.61. - 108 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 108

Uit voorgaande rekeningen kunnen wij ook besluiten dat Jenneke (Joanna) Martens (Mertens) weduwe werd van Gerard Paterijs (Patrijs) rond 1664 en met hem vier kinderen had zoals vermeld met geboortedata tussen 1655 en 1663, en dat zij te Hoogboom woonden. Zij hertrouwde wellicht tussen 1665 en 1667 met Frans De Bie met wie zij eveneens vier kinderen had. Op volgende data kan in functie van de huwelijksdatum van de ouders een speling van enkele jaren zitten zodat zij dan allemaal evenveel vroeger moeten vallen met een mogelijk maximum van 5 jaar. Vermoedelijk werd Cornelia dan ook geboren tegen 1671 en Peeter tegen 1673 terwijl de kleine Jan Leemans tegen 1693 het levenslicht zag. Zijn moeder Jenneke De Bie overleed dus allicht tegen 1694 of in het kinderbed. Hendrik De Bie Janssone stierf wellicht kort voor 1695 na een vermoedelijk eveneens kort huwelijksleven. Bekijken wij de kinderen uit het eerste bed van Jenneke Martens: Margriet Paterijs werd dus te Ekeren geboren op 29.3.1655. Zij huwde voor 1681 Hendrik de Bie die een zoon zou zijn van wijlen Cornelis De Bie en Jenneken Jansen Nuyten die dat jaar reeds hertrouwd was met Marten Patrijs en mogelijk al weer weduwe was (37). Margriet Patrijs en Hendrik De Bie overleden beiden te Hoogboom voor 6.8.1701 toen Peter De Bie en Matthijs Weyns in de afrekening van hun sterfhuis vermeld worden als voogden voor hun zoon Gerard De Bie en de andere nagelaten kinderen (38). Deze Matthijs Weyns was ook voogd over de wezen van haar moeders halfbroer Jan Patrijs en Maria van Tichelen volgens de sterfhuisrekening van 11.9.1688 (39). In diezelfde afrekening komen ook Hendrik De Bie wegens zijn vrouw Margriet Patrijs voor evenals haar jongste broer Cornelis Patrijs aangezien het sterfhuis Cornelis nog schuldig was wegens de uitverkoop hunner ouders (40). Marten Paterijs werd dus te Ekeren geboren op 23.12.1657. Wij vinden enkel zijn vermelding als 6 jarige wees in de wezenrekening van 22.3.1667 (41) Katelijne Patrijs werd te Ekeren geboren op 2.5.1660 en huwde Hendrik De Bie zoals wij reeds zagen. Zij werd uitdrukkelijk als halfzuster vermeld in de erfdelingen van haar moeder en stiefvader van 18.4.1701 en van haar halfbroer Hendrik De Bie Franssone op 20.4.1695 (42). Op 24.12.1694 vinden wij haar als weduwe van Hendrik De Bie die voogd was geweest van de wezen van Cornelis De Bie (43). Als voogd treffen we dan Peeter Verheyen aan en als voogd materneel Cornelis Cornelissen Simons. Mogelijk treden zij in Hendrik De Bie zijn plaats aangezien wij niet dadelijk een verwijzing vinden naar achtergelaten kinderen uit het huwelijk De Bie-Patrijs. Deze Cornelis Cornelissen Simons kan een broer zijn van Tanneken Cornelis Symons die Jan Cornelis Paterijs huwde, de halfbroer van Gerard Patrijs en Jenneken Martens, de ouders dus van Katelijne Patrijs.

37IDEM, o. c. III, Ekeren p.52. 8.3.1681. 38IDEM, III, Ekeren p. 70. 39IDEM, III, Ekeren p.53. 4oIDEM, III, Ekeren p.54. 11.9.1688. 41IDEM, I, Ekeren p.24. 42IDEM, III, Ekeren p. 60-61. 43IDEM, III, Ekeren p.58. - 109 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 109

- Cornelis Patrijs werd op 6.1.1663 geboren. Bij de uitverkoop van het sterfhuis van hun ouders was dit hem nog een en ander schuldig volgens een rekening van 11.9.1688 (") evenals aan zijn zwager Hendrik De Bie, man van zijn oudste zuster Margriet. Uit het tweede bed van Jenneken Martens sproten zoals reeds vermeld eveneens vier kinderen: - Cornelia De Bie die in huwelijk was met Matthijs De Moor volgens de wezenrekening van 18.4.1701 (45) - Peeter De Bie - Jenneke De Bie die zoals wij zagen Pieter Leemans als weduwnaar achterliet met hun zoontje Jan. - Hendrik De Bie die dus Els Van Bauwel Jansdochter als weduwe te Hoogboom achterliet zoals wij zagen terwijl hij zelf blijkbaar in de Schriek overleed zonder nakomelingen. Uit het tweede bed van Corneel Patrijs sproten nog vier kinderen: - Jan Cornelis Paterijs werd volgens de wezenrekening van 21.11.1667 weduwnaar van Tanneken Cornelis Symons (').Zij lieten een zeven maanden oud dochtertje Anneken na. De vader van de rendant vererft te Stabroek. Dit zal beslist slaan op het 1/5 deel van de erfgenamen van Cornelis Simons die de vader van Tanneken moet zijn. Is het vermetel een nauwe verwantschap te zien tussen Tanneken Cornelis Symons en Margriet Jan Symons, de eerste vrouw van haar schoonvader. De kinderen uit dit eerste bed hadden toch ook rechten te Stabroek! Deze Jan hertrouwde vermoedelijk met Maria Van Tichelen al maakt de wezenrekening op 11.9.1688 (47) na zijn overlijden in de Kapelsestraat, geen gewag van Anneken uit zijn eerste bed. Mogelijk was zij reeds overleden zodat er geen reden meer was om nog melding te maken van een eerste huwelijk? Dit sterfhuis kwam voor 1/3 in de verkoop van bomen bij de erfgenamen van dit sterfhuis en Gerard De Moor die zijn jongste zuster Katelijne Patrijs huwde. De heer Joris was er collecteur (48) van. Hij liet uit dit tweede bed zes kinderen na waarvan Matthijs Weyns en Jan Gijsels voogden waren; Adriaan 17 jaar, Anneken 15 j., Katelijne 13 j., Cornelia 10 j., Madalena 8 j. en Maria 3 j. Het voorkomen van opnieuw een Anneken in dit bed zonder vermelding van het eerste kan een bevestiging van het overlijden van het eerste zijn. Dit tweede huwelijk kunnen wij dus tussen 1667 en 1670 situeren aangezien de wezenrekening van zijn eerste bed, zonder vermelding van een tweede huwelijk op 21.11.1667 opgemaakt werd zoals wij zagen.

44IDEM, III, Ekeren p.54. 45IDEM, III, Ekeren p.61. 6IDEM, I, Ekeren p.23. 47IDEM, III, Ekeren p.53. ďż˝BJ.J.VAN DER VOORT VAN DER KLEIJ, o.c. p.183. Collecteur is een ontvanger. - 110 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 110

- Niklaas werd vermeld in de wezenrekening van 19.5.1666 (49) na het overlijden van zijn vader waarna wij hem niet meer aantreffen. Aangezien het sterfhuis van zijn broer Jan Patrijs op 11.9.1688 voor 1/3 in de verkoop van bomen komt samen met hun jongste zuster zou men kunnen denken dat hij nog leefde en recht had op het laatste niet vernoemde 1/3 (50). Eigenaardig is echter dan weer dat toen ook over de uitkoop van hun ouders sprake is zonder dat hij vermeld werd. Marten die kort na zijn vader overleed en begraven werd in het kruiskoor volgens de liquidatie van zijn vaders sterfhuis op 4.3.1666 (51) - Katelijne Cornelis Patrijs die in huwelijk was met weduwnaar Gerard De Moor volgens de wezenrekening van 19.5.1666 na het overlijden van haar vader (52). Gerard De Moor was volgens een rekening van 11.9.1688 voogd der wezen van Jacob Waumans (53) Toen waren zij ook betrokken in de verkoop van een partij bomen en belanghebbende in de uitverkoop van haar vaderlijk goed. Gerard was actief en werd schepen van Ekeren en woonde op de Biest (54) Uit een latere rekening (55) vernemen wij dat hij bij het "Biestkapelleken" woonde dat wij uit de be- q Y . schrijving uit 1878 van Schoutens kennen als "staat nabij den ijzeren weg, een klein heiligdom aan de allerzaligste Maagd toegewijd." en "Dit kapelletje draagt, naar het gehucht waar het zich bevindt, den naam van Onze Lieve Vrouw van de Biest" (56) Pas in 1898 werd het huidige wat grotere "Bistkapelleke" langs d e Veltwijcklaan gebouwd (57). H i j overleed voor 14.6.1692 aangezien we op die datum in zijn Het vroegere wezenrekening zijn weduwe reeds Bist-kapelletje.

49G.ROGGEMAN, o.c., I, Ekeren p.20. 50IDEM, III, Ekeren p.53-54. sr IDEM,, I, Ekeren p.23. 5' IDEM, I, Ekeren p.20. 53IDEM, III, Ekeren p.53-54. 54 IDEM, III, Ekeren p.57. 14.6.1692. ss IDEM V Ekeren p.92. 11.4.1714. .56F.S.SCHOUTENS, Maria's Antwerpen of beschrijving van de wonderbeelden en merkrneerdige bedevaartplaatsen van Onze Lieve Vrouw in de provincie Antwerpen, Aalst, 1905, p.81. F.BRESSELEERS & H.KANORA, De devotie tot 0.-L.-Vrouw te Ekeren in vroeger eeuwen en op onze dagen, Ekeren, 1944, p.31. Pentekening oude kapel p.30 en nieuwe p.31. Aquarel van de Bistkapel door A.Gailliaerde in F.BRESSELEERS, Polderboeket, Antwerpen, s.d. (1977), p.51. Het origineel is in bezit van L. GorissenVanwesenbeeck te Kapellen(bos). - 111 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 111

hertrouwd zien met Jan Goyvaerts (58). Peeter Woumans en Matthijs Weyn zijn de voogden van hun zeven kinderen. Aangezien het oudste Jenneken reeds 25 jaar is volgens de staat, mogelijk geboren voor 1666 toen haar ouders reeds gehuwd waren, is het duidelijk dat de kinderen uit zijn eerste bed, zeker meerderjarig en dus mondig zijn en aldus niet meer nominatief opgenomen worden al vermeld men wel dat er waren. De zeven kinderen uit zijn tweede bed zijn dan volgens voornoemde staat van 14.6.1692 (59): Jenneken 25 jaar in huwelijk met Laureis Simons. Weduwe geworden hertrouwde zij met Jan Janssen aangezien wij ze aldus ontmoeten in een rekening van 9.1.1712 (G0). Cornelia 15 j., die we op 9.1.1712 aantreffen als weduwe van Cornelis Geuens terwijl haar broer Peeter De Moor voogd is over hun wezen. Op 11.4.1714 is Peeter blijkbaar overleden en was haar jongere broer Jan voogd over haar wezen geworden (61). Peeter 12 j., die voogd werd over de wezen van zijn zus Cornelia verwekt met wijlen Cornelis Geuens en over zijn jongere zusters Anna en Elisabeth. Op 11.4 1714 blijkt hij reeds overleden. Op 1.2.1735 vinden wij in Ekeren nog een weesrekening betreffende een Pieter De Moor die in Wilmarsdonk overleden was en Elisabeth De Moor als weduwe achterliet (G2). Jan De Moor werd voogd. Als "contradicten" (63) werd Gerard de Moor als voogd over zijn broer Peter vermeld. Het mogelijke geschil ging over mondkost van de wees Maria De Moor terwijl Antoon De Moor het koopboek hield. Betreft het hier onze jonge Elisabeth De Moor die dus in 1735 nog onmondige kinderen kan hebben - of gaat het over haar oudere broer Peeter die we als voogd aantroffen in 1712 maar overleden in 1714. In dat laatste jaar verving zijn jongere broer Jan hem "als voogd der wezen van Peeter De Moor de kinderen van Cornelis Geuens". Moet men dit letterlijk verstaan als wezen van Peeter De Moor en wezen van Cornelis Geuens of gewoon als de wezen van Cornelis Geuens waarover Peeter voogd was. In het eerste geval komt het inderdaad uit dat Jan hier voogd is van de wees Maria terwijl de oudere Gerard reeds voogd werd over zijn jongere broer Peter. Indien het onze Peeter De Moor betreft die een naamgenote Elisabeth huwde, dan is Antoon De Moor die het koopboek hield wellicht rechtstreekser familie van de weduwe wat kan kloppen aangezien wij geen Antoon aantreffen in Peeters onmiddellijke familie. Dat we nergens een vermelding aantreffen van een eventuele echtgenote of weduwe van Peeter De Moor voor 1735 kan natuurlijk wel. Ook in 1714 liep de wezenrekening blijkbaar nog voor de nagelaten kinderen van hun voor 1692 overleden vader Gerard De Moor - dus ook een tijdspanne van ruim 22 jaar!

58G. ROGGEMAN, o. c., III, Ekeren p.57. 59 IDEM, III, Ekeren p.57. 6Â° IDEM, IV, Ekeren p.88. 6/ IDEM, V, Ekeren p.92. 6' IDEM, VII, Ekeren p.123. 63Contradicten wijst op een geschil tussen voogd Jan De Moor en Gerard De Moor al dan niet samen met Antoon over het aanrekenen door Jan van voedingsonkosten voor Maria De Moor. Contradictie staat voor tegenspraak en verzet bij J.J. VAN DER VOORT VAN DER KLEI., o. c. p. 189. Contradiceren slaat op wederlegger er contradicent is de tegenpartij, de tegenspreker bij C.KRUYSKAMP, o.c. p. 392. - 11 2 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 112

Uit dit huwelijk van Pieter De Moor met Elisabeth De Moor werden dus een drietal kinderen geboren; Gerard, Peter en Maria. In een lijst van ingezetenen van Ekeren opgemaakt op 1.7.1723 vinden wij in het "Cleyn heydeken ten hoogen" een Gerard De Moor met twee personen - dus blijkbaar man en vrouw zonder kinderen ouder dan 7 jaar (64). Betreft het hier misschien het jonge gezin van hun oudste zoon? Katelijne 9 j., zij was op 9.1.1712 in huwelijk met Jan Verhuist die ook op 11.4.1714 nog een erfdeling mee tekende. - Jan 4 j., die voor zich zelf optrad op 9.1.1712 en op 11.4.1714 zijn overleden oudere broer Peeter opgevolgd was als voogd van de wezen van zijn zuster Cornelia verwekt met wijlen Cornelis Geuens. Anneke 3 jaar en Elisabeth 3 jaar zijn de twee jongste kinderen waarover op 9.1.1712 hun oudere broer Peeter De Moor voogd was. Op 11.4.1714 is er geen sprake meer van voogden maar tekent Elisabeth zelf terwijl Anna blijkbaar liet tekenen aangezien men "voor Anna de Moor" vermelde. In deze wezenrekening tekenen ook Jan Govaerts en Michiel Hendriks en komen vlak voor deze twee jongste zussen. Zijn het hun echtgenoten? D-NIKLAAS Tenslotte volgt Niklaas als jongste zoon van onze Marten Jan Martens die op 5.4.1609 te Hoogboom geboren werd. Aangezien we deze laatste verder niet meer aantreffen is de verleiding groot om hem als identiek aan zijn oudere broer Nicasius te zien (65). Vergeten wij echter niet dat beide gelijkende voornamen (66) in feite afkomstig zijn van moeders twee broers die uitdrukkelijk in de erfdelingsakte van 4.3.1665 vermeld worden als Niklaas Thijsmans + .... erven zijn broeder Nicasius en zuster Katelijne (67).

64G.ROGGEMAN, o.c., X, Ekeren p.159. 65wat G. Roggeman verkeerdelijk doet, G.ROGGEMAN, o.c. I, p.17. 66 J VAN DER SCHAAR, Woordenboek van voornamen, inventarisatie van de doop- en roepnamen en hun etymologie, Utrecht Antwerpen, s. d. (1967), p. 183-184. Dr.J. Van der Schaar maakt hier duidelijk een onderscheid tussen Nicasius en Nicolaas en hun diverse afgeleide vormen die elkaar nergens overlappen. Ook de verklaring respectievelijk als "overwinnaar" en "overwinnaar met (of van) het volk" lopen duidelijk naast elkaar. 67G.ROGGEMAN, I, Ekeren p.18. - 11 3 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 113

Kastelen gerangschikt per gemeente Gemeente

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

's-Gravenwezel

Kasteel Catershof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

221-227

's-Gravenwezel

Kasteel van 's-Gravenwezel

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

219-227

's-Gravenwezel

Kasteel vans-Gravenwezel

Arren Paul

Hobonia 15 nr 4

196-211

's-Herenelderen

Kasteel de Renesse

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

235-246

Aalst

Kasteel Ter Linden

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Aartrijke

Kasteel De Maere

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Aartselaar

Cleydael, Hobonia. Frank van Borselen

Bresseleers Frans

Hobonia 5 nr 4

12-14

Aartselaar

Kasteel Cleydael

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

7-18

Aartselaar

Kasteel Cleydael

Arren Paul

Hobonia 5 nr 3

8-16

Aartselaar

Kasteel De Buerstede

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

9-15

Aartselaar

Kasteel Solhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

7-10

Aartselaar

Kasteel Wolfaertshof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

9-12

Achel

Kasteel De Tomp

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

13-14

Achel

Kasteel Genenbroek

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Aische-en-Refail Kasteel van Aische-en-Refail

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Annevoie-RouillonKasteel van Annevoie

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

16-19

Antoing

Kasteel De Ligne

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Antwerpen

Het Steen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

11-15

Antwerpen

Het Steen

Arren Paul

Hobonia 9 nr 1

32-43

Antwerpen

Koninklijk Paleis

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

20-23

Anvaing

Kasteel van Anvaing

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

15-24

Attre

Kasteel du Val de Beaulieu

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

19-27

Awirs (les)

Kasteel van Aigremont

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

16-18

Aye

Kasteel Hassonville

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Bachte-MariaLeerne

Kasteel van Ooidonk

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

25-35

Baronville

Kasteel van Baronville

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

28-32

Bazel

Kasteel Wissekerke

Arren Paul

Hobonia 12 nr 2

91-108

Bazel

Kasteel Wissekerke

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

19-28

Beaumont

Kasteel van Beaumont

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

24-36

Beernem

Kasteel Bulskamp

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

37-39

Beernem

Kasteel Drie Koningen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

36-41

Beersel

Kasteel van Beersel

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

7-14

- 114 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 114

Gemeente

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Beloeil

Kasteel van Beloeil

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

Beochout

Kasteel Ropstock

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Berchem

Kasteel Den Brandt

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

29-33

Berchem

Kasteel Middelheim

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

3 4-3 8

Berendrecht

Reigershof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

4045

Beveren

Hof Ter Saksen

Arren Paul

Hobonia 12 nr 4

214-230

Beveren

Kasteel Bosdam

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

57-60

Beveren

Kasteel Cortewalle

Arren Paul

Hobonia 12 nr 3

150-I68

Beveren

Kasteel Cortewalle

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

39-47

Beveren

Kasteel Ter Saksen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

15-25

Beveren

Kasteel Ter Welle

Arren Paul

Hobonia 13 nr 1

31-43

Beveren

Kasteel Ter Welle

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

46-51

Beverst

Kasteel Schoonbeek

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

26-28

Binche

Kasteel van Binche

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

51-57

Boechout

Aperatiefkoncert in het kasteel Fruithof te Boechout

De Vos H.

Hobonia 16 nr 4

160

Boechout

Kasteel Fruithof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

58-64

Boechout

Kasteel Spokenhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

33-39

Boechout

Kasteel Vredenborg

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

53-63

Boechout

Kasteel Vredenborg

Arren Paul

Hobonia 11 nr 2

84-104

Boechout

Wondennooie muziek op het kasteel Fruithof te Boechout

Arren Paul

Hobonia 17 nr 3

185-186

Bois-de-lessines

Kasteel Lestriverie

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

29-37

Bonheiden

Kasteel Zellaer

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

40-42

Booischot

Hof ter Laken

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

38-44

Borgloon

Kasteel Hulsberg

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Borgloon

Kasteel Rullingen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

43-48

Bornera

Kasteel Marnix

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

61-72

Bouchout

Kasteel van Bouchout

Arren Paul

Hobonia 8 nr 4

243-258

Bouillon

Kasteel van Bouillon

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

45-52

Bouvignes

Kasteel CrĂ¨vecoeur

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

95-70

Bouwel

Kasteel van Bouwel

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

73-77

Brasschaat

Kasteel Bellenhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

71-75

Brasschaat

Kasteel De Mik

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

48-52

Brasschaat

Kasteel De Mik

Arren Paul

Hobonia 22 nr 1/2

22-26

Brasschaat

Kasteel Mishaegen

Arren Paul

Hobonia 17 nr 1

45-63

Bladzijden 42-56

- 115 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 115

Gemeente

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Brasschaat

Kasteel Mishaegen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

53-63

Brasschaat

Kasteel Torenhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

78-82

Brasschaat

Kasteel Torenhof

Arren Paul

Hobonia 20 nr 3

109-114

Brasschaat

Kasteel van Brasschaat

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

49-57

Bree

Kasteel De Viggel

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Breedhout

Kasteel Budingen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

Breedhout

Kasteel Vlieringhen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Broechem

Kasteel Broechemhof

Arren Paul

Hobonia 15 nr 2

72-86

Broechem

Kasteel Broechemhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

76-84

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

64-68

Cambron-CasteauKasteel van Cambron-Casteau

Bladzijden

58-64

Celles

Kasteel Noisy

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Celles

Kasteel Veves

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Chaussée-Notre- Kasteel van Louvignies Dame-Louvignies

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

83-93

Chaussée-Notre- Kasteel van Louvignies Dame-Louvignies

Arren Paul

Hobonia 20 nr 1/2

27-42

Chimay

Kasteel van Chima_y

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Dampicourt

Kasteel Montquintin

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

94-96

Deurne

Kasteel Bisschoppenhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

97-102

Deurne

Kasteel Boeckenberg

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

64-68

Deurne

Kasteel Boeckenberg

Arren Paul

Hobonia 9 nr 4

212-225

Deurne

Kasteel Boterlaerhof

Arren Paul

Hobonia 16 nr 1

31-40

Deurne

Kasteel Boterlaerhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

69-73

Deurne

Kasteel Drakenhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Deurne

Kasteel Muggenberg

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

65-69

Deurne

Kasteel Ter Rivieren

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

69-75

Deurne

Kasteel Zwarte Arend

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

85-91

Deurne

Kasteel Zwarte Arend

Arren Paul

Hobonia 19 nr 1/2

45-53

Diegem

Kasteel Marga

Arren Paul

Hobonia 14 nr 3

145-153

Diegem

Kasteel Marga

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

92-97

Dilbeek

Kasteel van Dilbeek

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

76-78

Duffel

Kasteel Ter Elst

Arren Paul

Hobonia 10 nr 4

192-205

Duffel

Kasteel Ter Elst

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

79-85

Duras

Kasteel van Duras

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

98-102

Durbuy

Kasteel van Durbuy

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

103-107

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

74-83

Ecaussines-Lalaing Kasteel van Ecaussines-Lalaing

- 11 6 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 116

Gemeente

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Edegem

Kasteel Ter Linden

Arren Paul

Hobonia 11 nr 1

25-41

Edegem

Kasteel Ter Linden

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

86-93

Ekeren

Kasteel De Bist

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

108-110

Ekeren

Kasteel Moretushof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

103-108

Ekeren

Kasteel Veltwijckhof

Arren Paul

Hobonia 6 nr 2

1-6

Ekeren

Kasteel Veltwyckhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

94-97

Ekeren

Veltwijck, nog wat meer dan de benaming voor een kasteel

Goolenacrts Jos Hobonia 15 nr 4

193-195

Elewijt

Kasteel Steen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

70-77

Fagnolle

Kasteel van Fagnolle

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

78-82

Falaën

Bezoekuren kasteel Montaigle te Falaën

Arren Paul

Hobonia 17 nr 3

183-184

Falen

Kasteel Montaigle

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

111-116

Falen

Kasteel Montaigle

Arren Paul

Hobonia 16 nr 2

88-100

Fallais

Kasteel van Fallais

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

83-87

Farciennes

Kasteel van Farciennes

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

83-86

Flostoy

Kasteel BonnenviIle

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

109-114

Fontaine-l'EvêcqueKasteel van Fontaine-l'Evëcque

Bladzijden

Franc-Waret

Kasteel van Franc-Waret

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

102-107

Fronville

Kasteel Deulin

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

98-101

Fumai

Kasteel van Fumal

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

88-91

Gaasbeek

Kasteel van Gaasbeek

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

115-128

Gent

Gravensteen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

87-92

Gestel

Kasteel Gestelhof

Arren Paul

Hobonia 16 nr 4

190-196

Gestel

Kasteel Gestelhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

117-123

Gestel

Kasteel Rameyen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

92-100

Grimbergen

Kasteel van Grimbergen

Arren Paul

Hobonia 13 nr 4

195-218

Grimbergen

Prinsenkasteel

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

108-120

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

93-99 129-131

Groot-Bijgaarden Kasteel van Groot-Bijgaarden Grotenberge

Kasteel Breivelde

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

Grune

Kasteel La Fontaine Godfroid

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Grune

Kasteel van Grune

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Habay-la-Neuve

Kasteel Le Pont d'Oye

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

121-124

Haltinne

Kasteel van Haltinne

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

132-137

Ham-sur-Heure

Kasteel van Ham-sur-Heure

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

125-130

Hanzinelle

Kasteel van Hanzinelle

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

- 117 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 117

Gemeente

Omschrijving

Auteur

Publikatie

HavrĂŠ

Kasteel van HavrĂŠ

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

Heers

Kasteel van Heers

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Heks

Kasteel van Heks

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

101-104

Hemiksem

Kasteel Hemiksemhof

Arren Paul

Hobonia 15 nr 3

161-170

Hemiksem

Kasteel Hemiksemhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

138-146

Hemiksem

Kasteel Monnikenhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

124-127

Herentals

Kasteel Le Paige

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Herenthout

Kasteel Herlaer

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Herzele

Burcht

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Herzele

Kasteel Du Parc Locmaria

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Heverlee

Kasteel Arenberg

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

147-156

Hingene

Kasteel d'Ursel

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

157-163

Hoboken

Kasteel Broydenborg

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

105-109

Hoboken

Kasteel Zorgvliet

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

164-167

Hoei

Kasteel van Hoei

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

138-143

Hoeilaart

Kasteel van Hoeilaart

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Hoepertingen

Kasteel van Hoepertingen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

110-114

Hombeek

Kasteel Expoel

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

144-148

Hoogstraten

Gelmelsiot

Arren Paul

Hobonia 7 nr 2

2-14

Hoogstraten

Gelmelslot

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

168-173

Huise

Kasteel van Huise

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Huizingen

Kasteel Beaulieu

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

115-119

Ingelmunster

Kasteel van Ingelmunster

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

100-108

Izegem

Kasteel Blauwhuis

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

109-115 149-154

Jehay-Bodcgncc Kasteel van Jehay-Bodegnee

Bladzijden 131-137

Kalmthout

Kasteel Hof ter Heide

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

Kampenhout

Kasteel Ten Opstal

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Kampenhout

Kasteel Wilder

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

116-123

Kapellen

De Sterre in Hoogboom en Zilverenhoek

Bresseleers Frans

Hobonia 3 nr 2

22-24

Kapellen

Home Flor Mielants

Arren Paul

Hobonia 23 nr 3

89-90

Kapellen

Home Flor Mielants

Arren Paul

Kastelen in Kapellen

20-21

Kapellen

Home Philippe Speth

Arren Paul

Hobonia 23 nr 3

90-91

Kapellen

Home Philippe Speth

Arren Paul

Kastelen in Kapellen

21-22

Kapellen

Kasteel 't Hofje

Arren Paul

Kastelen in Kapellen

- 118 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 118

Gemeente

Omschrijving

Auteur

Publikatie B l a d z i j d e n

Kapellen

Kasteel 't Hofje

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995 93-94

Kapellen

Kasteel Altol

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 4 9

Kapellen

Kasteel Beaulieu

Arren Paul

Hobonia 23 nr 3 9 4 - 9 5

Kapellen

Kasteel Beaulieu

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 3 5 - 3 6

Kapellen

Kasteel Beukenhof

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 5 - 6

Kapellen

Kasteel Beukenhof

Arren Paul

Hobonia 23 nr 1/2 2 2 - 2 3

Kapellen

Kasteel Blauwhof

Arren Paul

Hobonia 23 nr 3 9 5 - 9 6

Kapellen

Kasteel Blauwhof

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 3 6 - 3 7

Kapellen

Kasteel Boterberg

Arren Paul

Hobonia 22 nr 3 7 9 - 8 0

Kapellen

Kasteel Boterberg

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 8 - 9

Kapellen

Kasteel Boterberg

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Kapellen

Kasteel Bunderhof

Arren Paul

Hobonia 23 nr 1/2 2 3 - 2 4

Kapellen

Kasteel Bunderhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5 1 2 4 - 1 2 7

Kapellen

Kasteel Bunderhof

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 9 - 1 1

Kapellen

Kasteel De Sterre

Arren Paul

Hobonia 14 nr 4 2 2 6 - 2 3 2

Kapellen

Kasteel De Sterre (Medister)

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995 98-99

Kapellen

Kasteel Dennenburg

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4 1 5 5 - 1 5 9

Kapellen

Kasteel Dennenburg

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 1 1 - 1 2

Kapellen

Kasteel Dennenburg / Moretushof

Arren Paul

Hobonia 23 nr 1/2 2 4 - 2 5

Kapellen

Kasteel Eikburg

Arren Paul

Hobonia 22 nr 3 7 9 - 8 0

Kapellen

Kasteel Eikburg

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 6 - 8

Kapellen

Kasteel Eikburg

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Kapellen

Kasteel Ekenhof

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 1 2 - 1 4

Kapellen

Kasteel Ekenhof

Arren Paul

Hobonia 23 nr. 4 1 3 1 - 1 3 2

Kapellen

Kasteel Ertbrand

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 1 4 - 1 5

Kapellen

Kasteel Ertbrand

Arren Paul

Hobonia 22 nr 4 1 2 5 - 1 2 6

Kapellen

Kasteel Haezeldonck

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 1 5 - 1 6

Kapellen

Kasteel Haezeldonck

De Meyer Staf

Hobonia 5 nr I

Kapellen

Kasteel Haezeldonck

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995 92-93

Kapellen

Kasteel Heidehof

Arren Paul

Hobonia 22 nr 4 1 2 6 - 1 2 7

Kapellen

Kasteel Heidehof

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 1 6 - 1 7

Kapellen

Kasteel Hof ter Vijvers

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 1 7 - 1 9

Kapellen

Kasteel Hof ter Vijvers

Arren Paul

Hobonia 23 nr 4 1 3 2 - 1 3 4

Kapellen

Kasteel Hortensiahof

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995 94-95

Kapellen

Kasteel Hortensiahof

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 3 9 - 4 0

- 119 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 119

Gemeente

Omschrijving

Auteur

Publikatie B l a d z i j d e n

Kapellen

Kasteel Irishof

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 2 2 - 2 4

Kapellen

Kasteel Irishof

Arren Paul

Hobonia 22 nr 4 1 2 7 - 1 2 9

Kapellen

Kasteel Larikshof

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 2 4 - 2 5

Kapellen

Kasteel Larikshof

Arren Paul

Hobonia 23 nr 4 1 3 4 - 1 3 5

Kapellen

Kasteel Les Bouleaux

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 5 0

Kapellen

Kasteel Les Chataigniers

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995 95-96

Kapellen

Kasteel Les Chataigniers

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 4 1

Kapellen

Kasteel Les Hirondelles

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 4 9

Kapellen

Kasteel Lindenburg

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 4 2

Kapellen

Kasteel Lindenburg

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995 96-97

Kapellen

Kasteel Mastenhof

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 4 3

Kapellen

Kasteel Mastenhof

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995 97-98

Kapellen

Kasteel Medister

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 4 4 - 4 5

Kapellen

Kasteel Op Den Wal

Arren Paul

Hobonia 22 nr 4 1 3 0

Kapellen

Kasteel Op Den Wal

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 2 6

Kapellen

Kasteel Oude Gracht

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 4 5 - 4 6

Kapellen

Kasteel Oude Gracht

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995 99-101

Kapellen

Kasteel Pannenhuys

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 2 7

Kapellen

Kasteel Pannenhuys

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 2 7

Kapellen

Kasteel Pannenhuys

Arren Paul

Hobonia 23 nr 3 9 1 - 9 2

Kapellen

Kasteel Plantijn

Arren Paul

Hobonia 23 nr 4 1 3 5 - 1 3 6

Kapellen

Kasteel Rozenhof

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 2 9 - 3 1

Kapellen

Kasteel Rozenhof

Arren Paul

Hobonia 23 nr 3 9 2 - 9 4

Kapellen

Kasteel San Salvador

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 4 7

Kapellen

Kasteel San Salvador

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995 101

Kapellen

Kasteel Starrenhof

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 3 1 - 3 2

Kapellen

Kasteel Starrenhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1 174-181

Kapellen

Kasteel Starrenhof

Arren Paul

Hobonia 11 nr 3 1 6 7 - 1 8 1

Kapellen

Kasteel Wolvenbosch

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 3 2 - 3 3

Kapellen

Kasteel Wolvenbosch

Arren Paul

Hobonia 23 nr 4 1 3 6 - 1 3 7

Kapellen

Kasteel Zilverhof

Arren Paul

Kastelen in Kapellen 4 8

Kapellen

Kasteel Zilverhof (Heidelust)

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995 102

Koningshooikt

Kasteel Manoir Manasses

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Koningshooikt

Kasteel van Koningshooikt

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4 160-165

Kontich

Kasteel Groeningenhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5 128-135

- 120 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 120

Gemeente

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Kruibeke

Kasteel Altena

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Kruishoutem

Kasteel van Kruishoutem

Arren Paul

Hobonia 17 nr 2

11-128

Kruishoutem

Kasteel van Kruishoutem

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

120-131

La Hulpe

Kasteel Solvay

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

132-136

la Roche

Kasteel van La Roche

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

166-170

Laarne

Kasteel van Laarne

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

128-131

Laken

Koninklijk Paleis

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

132-145

Laken

Koninklijk Paleis

Arren Paul

Hobonia 17 nr 3

158-182

Lavaux-SainteAnne

Kasteel van Lavaux-Sainte-Anne

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

136-140

Leeuwergem

Kasteel van Leeuwergem

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

141-151

Lembeek

Kasteel van Lembeek

Arren Paul

Hobonia 21 nr 1/2

49-64

Lembeek

Kasteel van Lembeek

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

171-185

Leut

Kasteel Vilain XIIII

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Loppem

Kasteel van Loppem

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

182-190

Machelen

Kasteel Beaulieu

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

137-144

Machelen

Kasteel Beaulieu

Arren Paul

Hobonia 10 nr 1

36-55

Mariakerke

Kasteel Les BourgoiĂŤn

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Marke

Kasteel de BĂŠthune

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

186-191

Meise

Kasteel Boechout

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

152-160

Meldert

Kasteel van Meldert

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

192-196

Merelbeke

Kasteel Blauwhuys

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Merksem

Hofke van Roosendael

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

145-149

Merksein

Kasteel Bouckenborgh

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

191-194

Merksem

Kasteel Geldenhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Merksem

Kasteel Groenendael

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

161-168

Meslin-1Bveque

Kasteel Grand-Champ

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

169-171

Mirwart

Kasteel van Mirwart

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

197-203

Modave

Kasteel van Modave

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

145-148

Mol

Kasteel Postel

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Montignies-surRoc

Kasteel van Montignies-sur-Roc

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

150-154

Moorsel

Waterkasteel

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

195-202

Mortsel

Hof van Rieth - Mortsel

Arren Paul

Hobonia 8 nr 4

269-270

Mortsel

Kasteel Kantekrooi

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

203-213

Mortsel

Kasteel Kantekrooi

Arren Paul

Hobonia 8 nr 3

174-199

Bladzijden

- 121 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 121

Gemeente

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Mortsel

Kasteel Ten Dorpe

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

172-179

Niel

Kasteel van Niel

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

155-165

Niel

Kasteel van Niel

Arren Paul

Hobonia 19 nr 4

133-143

Nokere

Kasteel van Nokere

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

204-209

Oelegem

Kasteel Vrieselhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

149-151

Onoz

Kasteel Mielmont

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

210-214

Oostkamp

Kasteel Gruuthuse

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Oostkerke

Kasteel van Oostkerke

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Oostmalle

Kasteel de Renesse

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

214-222

Oostmalle

Kasteel van Oostmalle

Arren Paul

Hobonia 8 nr 1

33-50

Ophain-BoisSeigneur-Isaac

Kasteel van Ophain-Bois-SeigneurIsaac

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

180-187

Overijse

Kasteel Isque

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

152-160

Overijse

Kasteel Isque in Overijse

Arren Paul

Hobonia 15 nr 1

34-48

Perk

Kasteel De Ribaucourt

Arren Paul

Hobonia 9 nr 3

148-164

Perk

Kasteel De Ribaucourt

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

161-168

Peutie

Kasteel Batenborch

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

188-191

Poeke

Kasteel van Poeke

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

223-228

Putte

Kasteel van Putte

Arren Paul

Hobonia 17 nr 4

221-229

Putte

Kasteel van Putte

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

215-220

Ranst

Kasteel Doggenhout

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

169-174

Ranst

Kasteel Zevenbergen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

175-178

Reet

Kasteel Laarhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

179-186

Rekem

Kasteel van Rekem

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

192-200

Retie

Kasteel Du Four

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

166-171

Rijkhoven

Kasteel Alde Biezen

Arren Paul

Hobonia 11 nr 4

212-229

Rijkhoven

Kasteel Alde Biezen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

187-194

Rixensart

Kasteel De Merode

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

201-208

Roberlville

Kasteel Reinhardstein

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

195-200

Rotselaar

Kasteel Ter Heyden

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

209-212

Rumbeke

Kasteel van Rumbeke

Arren Paul

Hobonia 16 nr 3

128-149

Rwnbeke

Kasteel van Rwnbeke

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

201-213

Rwust

Kasteel Tibur

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Schalkhoven

Kasteel van Schalkhoven

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Schilde

Kasteel Puttenhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Bladzijden

- 122 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 122

Gemeente

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Schilde

Kasteel Spreeuwenborgh

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

221-224

Schilde

Kasteel van Schilde

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

172-180

Schoten

Kasteel Amerloo

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

229-237

Schoten

Kasteel Amerloo

Arren Paul

Hobonia 13 nr 3

131-147

Schoten

Kasteel Calesberg

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

225-234

Schoten

Kasteel De List

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

214-218

Schoten

Kasteel van Schoten

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

213-220

Schoten

Kasteel Villershof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

180-185

Schoten

Kasteel Vordenstevn

Arren Paul

Hobonia 13 nr 2

97-115

Schoten

Kasteel Withof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

186-190

Seneffe

Kasteel van Seneffe

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

190-204

Sint-KatelijneWaver

Kasteel Kauwendael

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

228-234

Sint-Kruis

Kasteel Male

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

235-248

Sint-Michiels

Kasteel Tilleghem

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

247-253

Sint-Niklaas

Kasteel Castrohof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

254-256

Sint-Niklaas

Kasteel Walburg

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

249-255

Sint-Pieters-Rode Kasteel Horst

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

205-212

Sint-Ulriks-Kapelle Kasteel De la Motte

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

213-218

Sint-Ulriks-Kapelle Kasteel Nieuwermolen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

228-232

Bladzijden

Soiron

Kasteel van Soiron

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

219-227

Sombreffe

Kasteel van Sombreffe

Arren Paul

Hobonia 15 nr 2

107-120

Sombreffe

Kasteel van Sombreffe

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

233-240

Spontin

Kasteel van Spontin

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Stabroek

Het Reigershof

Arren Paul

Hobonia 6 nr 1

8-15

Stabroek

Kasteel Lassonhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

257-267

Stabroek

Kasteel Ravenhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

241-246

Stabroek

Kasteel Ravenhof

Arren Paul

Hobonia 10 nr 3

152-161

Steenokkerzeel

Kasteel Ter Ham

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

228-237

Steenokkerzeel

Kasteel Ter Ham

Arren Paul

Hobonia 14 nr 1

21-40

Ternat

Kasteel De Mot

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

256-258

Ternat

Kasteel Kruikenburg

Arren Paul

Hobonia 18 nr 1

35-46

Ternat

Kasteel Kruikenburg

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

247-259

Theux

Kasteel Franchimont

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

238-244

Thy-le-Château

Kasteel van Thy-le-Château

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

238-242

- 123 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 123

Gemeente

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Tongerlo

Hof Ter Brillen

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Torhout

Kasteel Wynendaele

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

245-254

Torhout

Kasteel Wynendaele

Arren Paul

Hobonia 7 nr 4

24-41

Turnhout

Kasteel van Turnhout

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

243-251

Viersel

Kasteel Hovorst

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

268-279

Vieuxville

Kasteel LognĂŠ

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

255-265

Vinalmont

Kasteel van Vinalmont

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

259-265

Vollezele

Kasteel Steenhault

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

266-269

Voormezele

Kasteel Elzenwalle

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

252-257

Vorselaar

Kasteel De Borrekens

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Vorst

Kasteel Meerlaer

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

260-263

Waasmunster

Kasteel Ortegat

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

266-272

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

280-284

Wannegem-Lede Kasteel van Wannegem-Lede

Bladzijden

WatermaalBosvoorde

Kasteel Charle-Albert

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Waulsort

Kasteel Freijr

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

270-274

Wemmel

Kasteel van Wemmel

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

258-262

Westerlo

Kasteel De Merode

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

264-275

Westerlo

Kasteel van Westerlo

Arren Paul

Hobonia 9 nr 2

96-118

Westerlo

Nieuw Kasteel

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

263-268

Westmalle

Kasteel van Westmalle

Arren Paul

Hobonia 8 nr 2

96-106

Westmalle

Kasteel van Westmalle

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

269-282

Wijnegem

Kasteel Kyckuyt

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Wilrijk

Hof Ter Beke

Arren Paul

Hobonia 12 nr 1

51-57

Wilrijk

Kasteel Ieperman

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

273-278

Wilrijk

Kasteel Klaverblad

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

275-278

Wilrijk

Kasteel Klaverblad

Arren Paul

Hobonia 7 nr 3

5-11

Wilrijk

Kasteel Schoonselhof

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

285-292

Wilrijk

Kasteel Steytelinck

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

283-290

Wilrijk

Kasteel Ter Beke

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

276-279

Wommelgem

Kasteel Hulgenrode

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 2

280-284

Wommelgem

Kasteel Hulgenrode

Arren Paul

Hobonia 14 nr 2

95-103

Woinmelgem

Kasteel Selsaeten

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

279-283

Wulveringhem

Kasteel Beauvoorde

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

291-302

Wuustwezel

Kasteel Hens

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

- 124 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 124

Gemeente

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Zandhoven

Kasteel Hof van Liere

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 5

279-285

Zichem

De Markentoren

Arren Paul

Hobonia 10 nr 2

89-98

Zichem

De Markentoren

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 1

284-289

Zolder

Kasteel Vogelsanck

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 4

293-303

Zottegem

Kasteel Egmont

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 6

Zuienkerke

Kasteel Kleihem

Arren Paul

Kasteel naar Kasteel 3

Bladzijden

303-306

"Starrenhof' - Kapellen J

ďż˝

Van Kasteel naar Kasteel - deel I

"Groot Kasteel" - 's-Gravenwezel Van Kasteel naar Kasteel - deel 2

- 125 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 125

Inhoud van HOBONIA tijdschriften 1971 - 1995 Publikatie B l a d z i j d e n

Omschrijving

Auteur

Kennismaking

Hobonia H o b o n i a 1 nr 1

1-2

Statuten

Hobonia H o b o n i a 1 nr 1

2-5

Van waar komt ons wapenschild

Hobonia H o b o n i a 1 nr 1

5-6

De kwakzalfster van Hoogboom

Hobonia H o b o n i a 1 nr 1

7-11

Plan van Hoogboom

Hobonia H o b o n i a 1 nr 1

Hobonia 1 nr 1

13-14

Keuren en politiereglementen

Van Velthoven Pieter Hobonia 1 nr 1

15-27

Was het Baron Osy de Zegwaert of de Wychen ?

Bresseleers Frans H o b o n i a 1 nr 2

29-31

Sint-Jozefskerk van Hoogboom

Roelands Raymond Hobonia 1 nr 2

31-34

Van waar komt de naam Ekeren ?

Roelands Raymond Hobonia 1 nr 2

34-36

Familienamen en familiegeschiedenis

Roelands Raymond Hobonia 1 nr 2

36-46

Hobonia 1 nr 2

47-49

Het volksleven in 1880 - 1900 (deel 1)

Van Velthoven Pieter Hobonia 1 nr 2

49-55

Ter Soeter Locht

Bresseleers Frans

Hobonia 1 nr 3

57-59

Hoogboom - Lissewege

Gommeren Rudy

Hobonia 1 nr 3

Verslag: De Parochie van Miserie

Gommeren Rudy

Hobonia 1 nr 3

Het volksleven in 1880 - 1900 (deel 2)

Van Velthoven Pieter Hobonia 1 nr 3

Wist U reeds?

Wist U reeds ?

62-70

Wist U reeds ?

Hobonia 1 nr 3

Bezwaarschrift

Hobonia 1 nr 3

Kantoorreglement

Van Velthoven Pieter Hobonia 1 nr 3

Nieuwjaarswens

73-74

Hobonia 1 nr 4

Brouwersfamilie in Hoogboom

Kanora Hendrik

Hobonia 1 nr 4

77-79

Verjaardag van Hobonia

Gommeren Rudy

Hobonia 1 nr 4

78-80

Kerstliederen in onze gewesten

Van Velthoven Pieter Hobonia 1 nr 4

81-88

Verslag: Feestmaal in Dennenburg

Gommeren Rudy

Hobonia 1 nr 4

87-88

Verslag: Hobonia op heksensabbat

Gommeren Rudy

Hobonia 1 nr 4

88-89

Bezwaarschrift aan gemeentebestuur van Ekeren

Hobonia 1 nr 4

89-90

Activiteiten 1971-1972

Hobonia 1 nr 4

Parochien op grondgebied van Ekeren voor Roelands Raymond H o b o n i a 1 nr 4 1900

91-94

Kerstmis 1972

Gommeren Rudy

95-97

Ekeren

Roelands Raymond Hobonia 2 nr 1

1-3

Geld in de tijd

Gommeren Rudy

4-7

Hobonia 1 nr 4

Hobonia 2 nr 1

- 126 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 126

Omschrijving

P u b l i k a t i e

B l a d z i j d e n

Hobonia 2 nr 1

Verslag: Ledenvergadering - worstebrood

Gommeren Rudy

Oude Gracht (1)

Roelands Raymond Hobonia 2 nr 1

8 9-13

Een schrijven van het College van Burgemeester

Hobonia 2 nr 1

Wist U reeds 7

Hobonia 2nr1

14-15

Hobonia 2nr1

15-18

Mededeling

Hobonia 2nr1

34-35

Wist U reeds

Hobonia 2nr2

21-22

En dat was het dan

Vlijminckx Marcel

Een Bizarre droom

Gommeren Rudy

Hobonia 2nr2

23-26

Hobonia sprak met oud-Hoogbomenaars

Gommeren Rudy

Hobonia 2nr2

26-27

Verslag: En dat was het dan - Het Steen

Vlijminckx Marcel

Hobonia 2nr2

28-34

Hobonia 2nr2

34-35

Mededelingen betreffend ons schrijven Volkseigen liedjes, kinderspelliedjes, kinderrijmp

Gommeren Rudy

Hobonia 2nr2

35-40

Verslag: De Vrek van Moliere

Roelands Raymond Hobonia 2 nr 2

40-42

Het volksleven in 1880 - 1900 (dee13)

Van Velthoven Pieter Hobonia 2 nr 2

42-43

Wie was Moeder Mennekens ter Hoogboom Bresseleers Frans 7

Hobonia 2 nr 3

45-46

Mededelingen - brief aan gemeentebestuur Ekeren

Hobonia 2 nr 3

47-48

Varia

Gonuneren Rudy

Hobonia 2nr3

48-49

De Oude Gracht (2)

Roelands Raymond Hobonia 2nr3

50-54

Eugene Claes, 50 jaar rentmeester

Gommeren Rudy

Hobonia 2nr3

55-58

Op de heide waait de wind

Gommeren Rudy

Hobonia 2nr3

59-60

Domein De Oude Gracht

Gommeren Rudy

Hobonia 2nr3

60-61

Het kaaskot in de Oude Gracht

Van Velthoven Pieter Hobonia 2nr3

62-65

Klokkenwijding 13 september 1973

Van Velthoven Pieter Hobonia 2nr3

65-66

Geplande activiteiten

Hobonia 2 nr 3

De oude Sint-Sebastiaansgilde van Hoogboom

Kanora Hendrik

Hobonia 2 nr 4

69-71

De Wilaard te Hoogboom

Bresseleers Frans

Hobonia 2nr4

72-74

Het praatje van de kwakzalver

Gommeren Rudy

Hobonia 2nr4

75-78

Hobonia 2nr4

Activiteiten 1973 Ekerse jongens als soldaten van Napoleon

Kanora Hendrik H o b o n i a 2 nr 4

Nieuwjaarswens

79-82

Hobonia 2 nr 4

Groepstentoonstelling kunstenaars

Gommeren Rudy H o b o n i a 2 nr 4

enkele zegswijzen, boerenwijsheden uit onze streke

Gommeren Rudy H o b o n i a 2 nr 4

84-87

- 127 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 127

Omschrijving

P u b l i k a t i e

B l a d z i j d e n

Mededelingen betreffend alg vergadering

Hobonia 2 nr 4

87-88

Voorstellen 1974

Hobonia 2 nr 4

88-89

Hobonia 2 nr 4

89-90

Hobonia 2 nr 4

91-92

Kerstmijmeringen

Gommeren Rudy

Inhoud 1973 Verslag: Algemene vergadering worstebrood

Gonuneren Rudy

Hobonia 3 nr 1

1-2

Volksspelen 1974

Gonuneren Rudy

Hobonia 3 nr 1

3-4

Verslag: Hoe lang was uw worst ?

De Sitter Harry

Hobonia 3 nr 1

4-5

Om de bomen van mieren en rupsen te bevrijden

Seger Walter

Hobonia 3 nr 1

6-7

Portret van Ekeren

Bresseleers Frans H o b o n i a 3 nr 1

Nog over moeder Mennekens

Bresseleers Frans H o b o n i a 3 nr 1

9-10

De vroegere vierschaar van Hoogboom

Kanora Hendrik H o b o n i a 3 nr 1

11-15

Hobonia 3 nr 1

Wist U reeds ?

Het Polo spel te Hoogboom

Roelands Raymond H o b o n i a 3 nr 1

17-19

Verslag: Poppenschouwburg

Roelands Raymond Hobonia 3 nr 2

De Sterre in Hoogboom en Zilverenhoek

Bresseleers Frans H o b o n i a 3 nr 2

22-24

Hobonia 3 nr 2

Het weten waard

Verslag: Bezoek aan rijksarchief Antwerpen Roelands Raymond H o b o n i a 3 nr 2

25-28

50 jaar kloosterleven van Zuster Andrea

Roelands Raymond H o b o n i a 3 nr 2

29-32

In en rond enkele straten van Hoogboom (I) Gommeren Rudy H o b o n i a 3 nr 2

33-35

Korte berichten

Hobonia 3 nr 2

35-36

Voor de botanici van de kring

Hobonia 3 nr 2

36-38

Van Velthoven Pieter Hobonia 3 nr 2

38-39

Hoogboom - Historisch overzicht doorheen Bresseleers Frans H o b o n i a 3 nr 3 de eeuwen

41-46

In Memoriam Dr. Jozef Weyns

Van Velthoven Pieter Hobonia 3 nr 3

47-48

Nog over de vroegere vierschaar van Hoogboom

Kanora Hendrik H o b o n i a 3 nr 3

Ter inzage van onze leden

Gommeren Rudy

Hobonia 3 nr 3

49-50

Hobonia 3 nr 3

Verslag: Zwaardendans en bezoek aan stadhuis Antwerpen

Geplande activiteiten Pastoor Vloeberghs, 10 jaar bij ons

Gommeren Rudy

Hobonia 3 nr 3

51-53

De auditu

Gommeren Rudy

Hobonia 3 nr 3

54-57

In en rond de straten van Hoogboom (2)

Gommeren Rudy H o b o n i a 3 nr 3

58-60

De Visu

Gommeren Rudy H o b o n i a 3 nr 3

60-62

De aardappel, sociaal twistpunt voor Ekeren Van Velthoven Pieter Hobonia 3 nr 3

Gommeren Rudy H o b o n i a 3 nr 4

Nieuwjaarswens

- 128 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 128

Omschrijving

P u b l i k a t i e

B l a d z i j d e n

Snoepgoed

Vleminckx Marcel H o b o n i a 3 nr 4 6 6 - 7 0

Papenboslaan en Zwartebeeklaan, twee nieuwe straten

Bresseleers Frans H o b o n i a 3 nr 4

71-74

Hobonia 3 nr 4

71-75

Hobonia 3 nr 4

75-77

Ledenbijdrage 1975

Hobonia 3 nr 4

77-78

Verslag: Kinderen volgen Sinterklaas geven Gommeren Kris en Marleen hun bedenkingen

Hobonia 3 nr 4

79-80

Wist U

Hobonia 3 nr 4

80-82

Inhoud 1974

Hobonia 3 nr 4

83-84

Enkele reakties op onze tentoonstelling Om lang te leven

Segers Walter

Het brouwersbedrijf te Ekeren in vroegere eeuwen

Kanora Hendrik

Hobonia 4 nr 1

1-9

Wist U

Gommeren Ruddy

Hobonia 4nr1

9-10

De Ramen te Hoogboom

Bresseleers Frans

Hobonia 4nr1

10-13

Pseudo-toponymie "Hier Hoogboom"

Gommeren Rudy

Hobonia 4nr1

14-15

Gust Verley (1)

Arren Paul

Hobonia 4nr1

16-18

De Zuip

Gommeren Rudy

Hobonia 4nr1

18-19

Een Hoogboomse brouwersgast en ongeval Kanora Hendrik in Stabroek

Hobonia 4nr2

21-22

Oude Bergsebaan, misleidende straatnaam Bresseleers Frans

Hobonia 4 nr 2

23-26

Monumentenjaar 1975 Ekeren

Hobonia 4 nr 2

26-28

Gust Verley (2)

Arren Paul

Hobonia 4 nr 2

28-30

Hoogboom op de Ferrariskaart 1771-78

Gorissen Lieven

Hobonia 4 nr 2

31-39

Archeologische opgravingen op Markt te Ekeren

Van Velthoven Pieter Hobonia 4 nr 2

39-42

Zet de dokter aan de deur

Arren Paul

Hobonia 4 nr 2

42-45

Hobonia 4 nr 2

46 47

Wist U: bestuurswijziging Nog over de "Zuip"

Arren Paul

Hobonia 4 nr 2

Het Hagelkruisfeest te Ekeren

Thijs A.

Hobonia 4 nr 3

Kerst en Nieuwjaarsgebruiken

Roelands Raymond Hobonia 4 nr 4

De Plaatsnaam Zilverenhoek onder Ekeren Bresseleers Frans

Hobonia 4 nr 4

1-6 7-10

De Eedle zoon van Napoleon de Grote

Van Velthoven Pieter Hobonia 4 nr 4

11-16

De natuur heelt alle ziekten

Wesenbeek Albert

Hobonia 4 nr 4

17-19

Activiteiten 1975

Hobonia 4 nr 4

Het gebeurde in een herberg te Hoogboom Kanora Hendrik

Hobonia 5 nr 1

1-4

Brief gemeentebestuur

Hobonia 5 nr 1

Ons Kerkpleintje

Hobonia 5 nr 1

7-10

De Royal Polo club in Hoogboom

Segers Walter

- 129 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 129

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

Kasteel Haezeldonck

De Meyer Staf

Hobonia 5 nr 1

Verslag: Appel en Worstebrood

De Sitter Harry

Hobonia 5 nr 1

De Heksen van Beselare

Arren Paul

Hobonia 5 nr 2

1-8

Osy de Zegwaert

Roelands Raymond Hobonia 5 nr 2

Familie van den Berghe, Oude Gracht in de Segers Walter 19de eeu

9-12

Hobonia 5 nr 2

13-15

De Zijdefabriek te Hoogboom

Kanora Hendrik

Hobonia 5 nr 2

16-18

Verslag: Dia-avond "Oud Antwerpen"

Arren Paul

Hobonia 5 nr 2

Hobonia 5 nr 3

Aankondiging klassering Dagboek 40-45

Wesenbeek Albert

Hobonia 5 nr 3

4-7

Kasteel Cleydael in Aartselaar

Arren Paul

Hobonia 5 nr 3

8-16

Nazaten Moretus

Kanora Hendrik

Hobonia 5 nr 4

17-19

Activiteiten

Hobonia 5 nr 3

Leven en groei in de St.-LambertusparochieKanora Hendrik

Hobonia 5 nr 4

1-2

De Alruin-toverwortel

Arren Paul

Hobonia 5 nr 4

3-4

Antwerpen in 1876

Alardot Raymond

Hobonia 5 nr 4

5-11

Cleydael, Hobonia, Frank van Borselen

Bresseleers Frans

Hobonia 5 nr 4

12-14

Hobonia 5 nr 4

Hobonia 6 nr 1

1-2

Hobonia 6 nr 1

3-7

Hobonia 6 nr 1

8-15

Hobonia 6 nr 1

Een keuze uit onze Vlaamse journalistiek De besloten tijd te Ekeren

Kanora Hendrik

Uit "Het Handelsblad van Antwerpen" 1871 Het Reigershof

Arren Paul

Zetfoutjes Kasteel Veltwijckhof

Arren Paul

Hobonia 6 nr 2

1-6

Verslag: Dia-avond in het hooggebergte

Noels Louis

Hobonia 6 nr 2

7-8

Ekerse vierschaar op de Blankenberg

Kanora Hendrik

Hobonia 6 nr 2

9-11

Antwerpen in 1877

Alardot Raymond

Hobonia 6 nr 2

12-15

Hobonia 6 nr 2

Verslag: Theateravond "Diabolo" Bierfles van Jefke Matthysen

Roelands Raymond Hobonia 6 nr 2

17-21

In Memoriam Hendrik Kanora

Roelands Raymond Hobonia 6 nr 3

1-2

Het vroegere klooster op de Mishagen

Kanora Hendrik

Hobonia 6 nr 3

3-4

Het pleintje voor de kerk van Hoogboom

Bresseleers Frans

Hobonia 6 nr 3

5-12

Recepten uit de 16de eeuw

Arren Paul

Hobonia 6 nr 3

13-16

Hobonia en het Rubensjaar

Roelands Raymond Hobonia 6 nr 3

17-19

Polderboeket werd monument voor negen dorpen Heksen in de provincie Antwerpen

Arren Paul

Hobonia 6 nr 3

Hobonia 6 nr 4

1-5

- 130 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 130

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

Het wegenpatroon te Hoogboom

Bresseleers Frans

Hobonia 6 nr 4

6-11

De jeugd te Kapellen luisterde niet

Kanora Hendrik

Hobonia 6 nr 4

12-14

Hobonia, Hoogland van Ekeren

Roelands Raymond Hobonia 6 nr 4

Hobonia 6 nr 4

Varia Burcht of Kasteel

Arren Paul

Hobonia 7 nr 1

1-6

Modern management in 1850

van Zijl F.

Hobonia 7 nr 1

7-9

Moord

Alardot Raymond

Hobonia 7 nr 1

10-16

Gelmelslot

Arren Paul

Hobonia 7 nr 2

2-14

Degradatie van een schoolhoofd in 1919

Bresseleers Frans

Hobonia 7 nr 2

15-18

Soldatengraven '39-'45

Arren Paul

Hobonia 7 nr 2

Antwerpen in 1878

Alardot Raymond

Hobonia 7 nr 2

20-25

Brieven uit Lillo

Arren Paul

Hobonia 7 nr 3

2-4

Kasteel Klaverblad

Arren Paul

Hobonia 7 nr 3

5-11

De Hoogboomse kunstschilder Leo Delderenne

Bresseleers Frans

Hobonia 7 nr 3

12-13

Honderd jaar Meisjesschool te Hoogboom (1)

Roelands Raymond Hobonia 7 nr 3

14-19

Activiteiten

Hobonia 7 nr 3

De Laarse beek in het Laat-Romeinse keizerrijk

Segers Walter

Hobonia 7 nr 4

2-4

Over de Vlaamsche taal

Arren Paul

Hobonia 7 n r 4

5-7

Hobonia 7 n r 4

8-10

Geschiedenis van de scholen van HoogboomBresseleers Frans Honderd jaar Meisjesschool te Hoogboom (2) Kasteel Wynendaele

Roelands Raymond Hobonia 7 n r 4

11-23

Arren Paul

Hobonia 7 nr 4

24-41

Rederijkersgedicht: "Nieuwjaerswensch"

Hobonia 7 nr 4

4243

Activiteiten

Hobonia 7 nr 4

Hobonia 8 nr 1

tekening: Hoogboomsteenweg "Moeder Mennekens"

Marien AndrĂŠ

In memoriam Frans Bresseleers

Roelands Raymond Hobonia 8 nr 1

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (1)

Hobonia 8 nr 1

2-7 8-19

Oude mensen vertellen - kermis

Roelands Raymond Hobonia 8 nr 1

20-22

Antwerpen in 1879

Alardot Raymond

Hobonia 8 nr 1

23-25

Assisenhof van Antwerpen stapt af ter plaatse

Alardot Raymond

Hobonia 8 nr 1

26-27

Eduard Keurvels

Arren Paul

Hobonia 8 nr 1

28-32

Kasteel van Oostmalle

Arren Paul

Hobonia 8 nr 1

33-50

- 131 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 131

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

Verslag: Worstebrood - algemene vergadering

De Sitter Harry

Hobonia 8 nr 1

51-55

Wenken en Raadgevingen door Parvulus

Arren Paul

Hobonia 8 nr 1

56-59

Dankwoord van het bestuur

Hobonia 8 nr 1

tekening: Hoogboomsteenweg, nu Bellefleur Marien André

Hobonia 8 nr 2

De familie Osy de Zegwaert

Roelands Raymond Hobonia 8 nr 2

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (2)

62-71

Hobonia 8 nr 2

72-79

Renaat Grassin

Arren Paul

Hobonia 8 n r 2

80-88

De Ijzeren Rijn

Alardot Raymond

Hobonia 8 n r 2

89-95

Kasteel van Westmalle

Arren Paul

Hobonia 8 n r 2

96-106

Rekeninghe, bewys ende Reliqua

Arren Paul

Hobonia 8 n r 2

107-111

Verslag: Wandelen in Antwerpen

De Sitter Harry

Hobonia 8 n r 2

112-116

Uitstap naar Lillo en Doel - 27 mei 1979

De Sitter Harry

Hobonia 8 nr 2

117-120

Hobonia 8 n r 3

121

tekening: Hoogboomsteenweg, "Sans Souci" Marien André Zuster Wulfrieda - Gouden Jubileum

Roelands Raymond Hobonia 8 n r 3

122-123

De erfenisregeling van een Hoogbooms pachter (1)

Wauters Victor

Hobonia 8 n r 3

124-128

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (3)

Hobonia 8 nr 3

129-137

De geschiedenis van de Scheldelaan

Van Haelst Remi

Hobonia 8 nr 3

138-151

De ramp van Corvilain - deel 1

Alardot Raymond

Hobonia 8 nr 3

152-157

Kwartier Cdt. Bauwin

De Keyzer

Hobonia 8 nr 3

158-163

Edward Keurvels -deel 2

Arren Paul

Hobonia 8 nr 3

164-173

Kasteel Kantekrooi

Arren Paul

Hobonia 8 nr 3

174-199

Verslag: Uitstap naar Lillo en Doel

De Sitter Harry

Hobonia 8 nr 3

200-204

tekening: St.-Jozefskerk

Marien André

Hobonia 8 nr 4

205

De erfenisregeling van een Hoogboomse pachter (2)

Wauters Victor

Hobonia 8 nr 4

206-213

Den dag van den Slag van Eeckeren

Arren Paul

Hobonia 8 nr 4

214-216

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (4)

Hobonia 8 nr 4

217-227

Fort van Kapellen - Ontstaan en geschiedenis

De Keyzer

Hobonia 8 nr 4

228-231

De doodstraf in België

Van Haelst Remi

Hobonia 8 nr 4

232-239

De Mechelse Steenweg - wandeling

Alardot Raymond

Hobonia 8 nr 4

240-242

Kasteel van Bouchout

Arren Paul

Hobonia 8 nr 4

243-258

De Nationale Plantentuin

Arren Paul

Hobonia 8 nr 4

259-261

Verslagen - activiteiten

De Sitter Harry

Hobonia 8 nr 4

262-266

- 132 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 132

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

Nog over de "Corvilain"

Arren Paul

Hobonia 8 nr 4

267-268

Hof van Rieth - Mortsel

Arren Paul

Hobonia 8 nr 4

269-270

tekening: Villa "Welvaart"

Mariën André

Hobonia 9 nr 1

Erfenisregeling van een Hoogboomse pachter (3 en slot)

Wauters Victor

Hobonia 9 nr 1

2-12

Hobonia 9 nr 1

13-19

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (5) Historiek 6de Liniebataljon (1)

De Keyzer

Hobonia 9nr1

20-25

Antwerpen in 1880

Alardot Raymond

Hobonia 9 n r 1

26-31

Het Steen

Arren Paul

Hobonia 9nr1

32-43

's Gravenvlag

Thys R.

Hobonia 9nr1

44-49

Verslag: Ambachten van eertijds en nu

De Sitter Harry

Hobonia 9 nr 1

50-64

tekening: Villa "Hoge Beuken" Hoogboomsteenweg 3

Mariën André

Hobonia 9 n r 2

Historiek 6de Liniebataljon (2 en slot)

De Keyzer

Hobonia 9 nr 2

66-75

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (6)

Hobonia 9 nr 2

76-85

De Schuif: te vinden leggen van kinderen

Slootmans Louis

Hobonia 9 nr 2

86-90

Familiekunde

Alardot Raymond

Hobonia 9 nr 2

91-95

Kasteel van Westerlo

Arren Paul

Hobonia 9 nr 2

96-118

Rubens in Ekeren

Arren Paul

Hobonia 9 nr 2

119-120

Verslag: Worstebrood en algemene vergadering

De Sitter Harry

Hobonia 9 nr 2

121-124

tekening: Kasteel "Oude Gracht"

Marien André

Hobonia 9 nr 3

125

Hobonia 9 nr 3

126-136

De Oudegrachtse baan

Roelands Raymond Hobonia 9 nr 3

137-143

Schenking aan de Kulturele Heemkring HOBONIA

Roelands Raymond Hobonia 9 nr 3

144-145

De Orde van de Kouseband

Arren Paul

Hobonia 9 nr 3

146-147

Kasteel De Ribaucourt

Arren Paul

Hobonia 9 nr 3

148-164

Tientsin: Belgisch China 1902-1929

Thys R.

Hobonia 9 nr 3

165-172

Achtervolgd door de waterduivel

Arren Paul

Hobonia 9 nr 3

173-175

Recepten uit oude kookboeken

Arren Paul

Hobonia 9 nr 3

176-183

Hobonia 9 nr 3

184

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (7)

Geplande aktiviteiten 1980 tekening: Kasteel "De Sterre"

Mariën André

Hobonia 9 nr 4

185

Het Campo Santo te Sint-Amandsberg

Arren Paul

Hobonia 9 nr 4

186-198

Hobonia 9 nr 4

199-207

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (8)

- 133 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 133

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

De Orde van het Gulden Vlies

Arren Paul

Hobonia 9 nr 4

208-211

Kasteel Boeckenberg

Arren Paul

Hobonia 9 nr 4

212-225

Heksen

Arren Paul

Hobonia 9 nr 4

226-231

Ruiling Kerkhof Hoogboom

Roelands Raymond Hobonia 9 nr 4

232-236

Antwerpse Kapucijnen op het Kerkhof van Arren Paul Hoogboom Verslag: bezoek aan Osteriethhuis te Antwerpen

De Sitter Harry

Inhoud 1980

Hobonia 9 nr 4

237-241

Hobonia 9 nr 4

242-246

Hobonia 9 nr 4

247-248

Hobonia 10 nr 1

tekening: Kasteel "Haezeldonck"

Mariën André

10 jaar HOBONIA

Roelands Raymond Hobonia 10 nr 1

2-9

Goethe, dichter en mineraloog

Huwel Roland

Hobonia 10 nr 1

10-16

Hobonia 10 nr 1

17-26

Roelands Raymond Hobonia 10 nr 1

27-30

Hobonia 10 nr 1

31-35

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (9) Renaat Grassin Het wijkfeest op Haezeldonck Kasteel Beaulieu

Arren Paul

Hobonia 10 nr 1

36-55

do, re, mi, fa, sol, la, si: waar komen ze vandaan

Arren Paul

Hobonia 10 nr 1

56-57

Verslagen - activiteiten

De Sitter Harry

Hobonia 10 nr 1

58-64

tekening: Villa "Zonneschijn"

Mariën André

Hobonia 10 nr 2

10 jaar HOBONIA

Roelands Raymond Hobonia 10 nr 2

66-67

Glypriek, kunst in mineralen

Huwel Roland

Hobonia 10 nr 2

68-79

Antwerpen in 1881

Alardot Raymond

Hobonia 10 nr 2

80-88

De Markentoren

Arren Paul

Hobonia 10 nr 2

89-98

Hobonia 10 nr 2

99-109

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (10) Susanna Maria Van Pruyssen verkoopt heidegrond aan Baron Osy

Arren Paul

Hobonia 10 nr 2

110-117

Activiteiten

De Sitter Harry

Hobonia 10 nr 2

118-120

tekening: Kasteel "Heidelust" later restaurant "Zilverhof'

Mariën André

Hobonia 10 nr 3

121

10 jaar HOBONIA

Roelands Raymond Hobonia 10 nr 3

122-125

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (11)

Hobonia 10 nr 3

126-134

Oosterweel, verdwenen maar niet vergeten Arren Paul

Hobonia 10 nr 3

135

Rubens van heel dichtbij bekeken

Alardot Raymond

Hobonia 10 nr 3

136-146

De vrouw in de Keltische samenleving

Van Haelst Remi

Hobonia 10 nr 3

147-151

Kasteel Ravenhof

Arren Paul

Hobonia 10 nr 3

152-161

- 134 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 134

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

Erfgenamen van Jacobus Brughmans verkopen eigendom

Arren Paul

Hobonia 10 nr 3

162-166

In Memoriam: Alfons Tirelieren

Roelands Raymond Hobonia 10 nr 3

167-168

Kursiefje: Brutale lui

Arren Paul

Hobonia 10 nr 3

169-170

De afkoop van het tolrecht op de Schelde: 12 mei 1863

Arren Paul

Hobonia 10 nr 3

171-172

tekening: Ingang "De Oude Gracht" (de torekens)

Mariën André

Hobonia 10 nr 4

173

10 jaar HOBONIA

Roelands Raymond Hobonia 10nr4

174-178

Mineralen in het Credo van Ruusbroec

Huwel Roland

Hobonia 10 nr 4

179-191

Kasteel Ter Elst

Arren Paul

Hobonia lO nr 4

192-205

Hobonia 10nr4

206-217

Hobonia 10 nr 4

218-226

Hobonia 10 nr 4

227-228

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (12) Joanna Wouters verkoopt mastbosch aan Baron Osy

Arren Paul

Inhoudsopgave 1981 tekening: Zilverhof - Ingang naar kasteel

Mariën André

Hobonia 11 nr 1

Januari-februari-maart

Arren Paul

Hobonia 11 nr 1

2-4

Antwerpen in 1882

Alardot Raymond

Hobonia 11 nr 1

5-15

Hobonia 11 nr 1

16-24

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (13) Kasteel Ter Linden

Arren Paul

Hobonia 11 nr 1

25-41

Documenten over de kerk

Arren Paul

Hobonia 11 nr 1

42-51

Alfons en Anna Brants-Switsers

Arren Paul

Hobonia 11 nr 1

52-56

Verslagen - Activiteiten

De Sitter Harry

Hobonia 11 nr 1

57-64

tekening: Villa Olanda

Mariën André

Hobonia 11 nr 2

April-mei-juni

Arren Paul

Hobonia 11 nr 2

66-68

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Zwin (14)

Hobonia 11 nr 2

69-79

Bijen houden (deel 1)

De Backer René

Hobonia 11 nr 2

80-83

Kasteel Vredenborg

Arren Paul

Hobonia 11 nr 2

84-104

Verkoop van Oude Grachtse baan

Arren Paul

Hobonia 11 nr 2

105-113

Verslag: Van Instrumentenbouwers en spelemannen

De Sitter Harry

Hobonia 11 nr 2

114-128

tekening: Hortensiahof

Mariën André

Hobonia 11 nr 3

129

Juli-augustus-september

Arren Paul

Hobonia 11 nr 3

130-132

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (15)

Hobonia 11 nr 3

133-144

Op bezoek bij mevrouw "X", (Louise Van Eetkelen)

Hobonia 11 nr 3

145-149

Arren Paul

- 135 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 135

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

Naar de "ni-kini" aan onze stranden

Van Haelst Remi

Hobonia 11 nr 3

150-154

De zwarte steen van Cybele

Huwel Renold

Hobonia 11 nr 3

155-166

Kasteel Starrenhof

Arren Paul

Hobonia 11 nr 3

167-181

Bijen houden (deel 2)

De Backer René

Hobonia 11 nr 3

182-185

"Nog meer documenten over de kerk"

Arren Paul

Hobonia 11 nr 3

186-192

tekening: Villa Les Iris

Mariën André

Hobonia 11 nr 4

193

oktober-november-december

Arren Paul

Hobonia 11 nr 4

194-196

Zwervend doorheen de geschhiedenis van het Zwin (16)

Van Haelst Remi

Hobonia 11 nr 4

197-205

Bijen houden (deel 3 en slot)

De Backer René

Hobonia 11 nr 4

206-210

Hobonia 11 nr 4

211

HOBONIA-perming Kasteel Alde Biezen

Arren Paul

Hobonia 11 nr 4

212-229

Van een kei, via een kompas naar de atoombom.

Van Haelst Remi

Hobonia 11 nr 4

230-237

Op bezoek bij Alfons Keustermans

Arren Paul

Hobonia 11 nr 4

238-241

Joanna Maria Hertogs, wed Janssens, verkoopt hoeve met grond

Arren Paul

Hobonia 11 nr 4

242-249

Activiteiten 1983

Hobonia 11 nr 4

250

Inhoud 1982

Hobonia 11 nr 4

251-252

tekening: Villa des Acacias

Mariën André

Hobonia 12 nr 1

Antwerpen in 1883

Alardot Raymond

Hobonia 12 nr 1

2-10

Hobonia 12 nr 1

11-21

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (17) Op bezoek bij Anna Langlet

Arren Paul

Hobonia 12 nr 1

22-24

Wolfram von Eschenbach's Graalsteen

Huwel Renold

Hobonia 12 nr 1

25-40

Parzival - Gewijd Festivaldrama

Arren Paul

Hobonia 12 nr 1

41-43

Richard Wagner 1813 - 1883

Arren Paul

Hobonia 12 nr 1

44-50

Hof Ter Beke

Arren Paul

Hobonia 12 nr 1

51-57

Dominicus Mouwen verkoopt heidegrond aan Baron Osy

Arren Paul

Hobonia 12 nr 1

58-61

Verslag: Vernietiging matrijs HOBONIA- Roelands Raymond Hobonia 12 nr 1 penning

62-64

tekening: Villa La Désirade - Jagersdreef 11 Mariën André

Hobonia 12 nr 2

Juiste benaming van 512 voorouders

Hobonia 12 nr 2

66-78

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (18)

Hobonia 12 nr 2

79-90

Kasteel Wissekerke

Arren Paul

Hobonia 12 nr 2

91-108

Joannes Wouters verkoopt mastbosch aan Baron Osy

Arren Paul

Hobonia 12 nr 2

109-118

Arren Paul

- 136 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 136

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

De Vlaemsche tale is wonder soet, voor die heur geen geweld

Arren Paul

Hobonia 12 nr 2

119-124

Pareltjes uit de pers

Arren Paul

Hobonia 12 nr 2

125

Verslag: Bezoek Antwerpse Zoo

Roelands Raymond Hobonia 12 nr 2

126-127

Kasverslag over het werkjaar 1982

De Sitter Harry

Hobonia 12 nr 2

128

tekening: Pastorie van Hoogboom

Mariën André

Hobonia 12 nr 3

129

Ter Soeter Locht (1)

Guyot G. Zr.

Hobonia 12 nr 3

130-132

Hobonia 12 nr 3

133-149

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (19) Kasteel Cortewalle

Arren Paul

Hobonia 12 nr 3

150-168

Enkele brieven over "jeugdvandalisme"

Arren Paul

Hobonia 12 nr 3

169-173

Verslag: Bokrijkwandeling

De Sitter Harry

Hobonia 12 nr 3

174-182

Verslag: Wandeling in Oud Antwerpen

Roelands Raymond Hobonia 12 nr 3

174-182

Van onze leden

Hobonia 12 nr 3

183-184

tekening: Eikenhoeve - HoogboomsteenwegMariën André 81

Hobonia 12 nr 4

185

Ter Soeter Locht (2 en slot)

Guyot G. Zr.

Hobonia 12 nr 4

186-190

De Slag der Gulden Sporen

Van Haelst Remi

Hobonia 12 nr 4

191-196

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (20)

Hobonia 12 nr 4

197-213

Hof Ter Saksen

Arren Paul

Hobonia 12 nr 4

214-230

Overzicht van reeds behandelde kastlen

Arren Paul

Hobonia 12 nr 4

231

Brief van Barones John Osy: waarom "St.Jozef' voor kerk

Arren Paul

Hobonia 12 nr 4

232-234

Mededeling van de Conventie der Schuttersgilden

Hobonia 12 nr 4

235-236

Twee belangrijke tentoonstellingen te Antwerpen

Hobonia 12 nr 4

237

Activiteiten 1984

Hobonia 12 nr 4

238

Inhoud 1983

Hobonia 12 nr 4

239-240

tekening: Het Kersouwken - Koningin Astridlaan 21

Mariën André

Hobonia 13 nr 1

Antwerpen in 1884

Alardot Raymond

Hobonia 13 nr 1

2-14

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (21)

Hobonia 13 nr 1

15-30

Hof Ter Welle i

Arren Paul

Hobonia 13 nr 1

31-43

Verslag: Wandeling in Lier

De Vos Marcel

Hobonia 13 nr 1

44-60

Verslag: Teerfeest in feestzaal Castel

Linders Karin

Hobonia 13 nr 1

44-60

Verslag: "Wij gaan naar Benidorm" Teaterbezoek

De Vos Marcel

Hobonia 13 nr 1

44-60

- 137 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 137

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

Kasverslag

De Sitter Harry

Hobonia 13 nr 1

44-60

tekening: Dorpstraat in Kapellen rond 1909 Mariën André

Hobonia 13 nr 2

Medeling omtrent de melkerij in Hoogboom Onzea Wilfried

Hobonia 13 nr 2

62-71

Een woord aan onze medeburgers van Capellen Putte

Arren Paul

Hobonia 13 nr 2

72-75

Doodvonnis van Karel Xhenceval in 1845

Arren Paul

Hobonia 13 nr 2

76-79

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Zwin (22)

Hobonia 13 nr 2

80-96

Kasteel Vordensteyn

Arren Paul

Hobonia 13 nr 2

97-115

Reglement der maatschappij "De Vrije Schutters" van Capellen

Arren Paul

Hobonia 13 nr 2

116-120

tekening: Statiestraat Kapellen anno 1900

Mariën André

Hobonia 13 nr 3

121

Een eetbaar mineraal: ZOUT

Arren Paul

Hobonia 13 nr 3

122-130

Kasteel Amerloo

Arren Paul

Hobonia 13 nr 3

131-147

"Regest", verkoop van hoeve "de Wyngaert" De Grave Yvan onder Schoten

Hobonia 13 nr 3

148-155

Zwervend doorheen de geschiedenis van het Van Haelst Remi Zwin (epiloog)

Hobonia 13 nr 3

156-167

Van Wesemael Karel Hobonia 13 nr 3

168-172

Maretak: een teken aan de wand (deel 1)

Waarom valt Pasen niet op een vaste datum Van Haelst Remi

Hobonia 13 nr 3

173-177

Paszondag 1583-2200

Arren Paul

Hobonia 13 nr 3

178-180

tekening: Starrenhof

Mariën André

Hobonia 13 nr 4

181

Maretak: een teken aan de wand (deel 2 en slot)

Van Wesemael Karel Hobonia 13 nr 4

182-187

Hoogboom nam waardig afscheid van zijn facteur Frans

De Sitter Harry

Hobonia 13 nr 4

188-194

Kasteel van Grimbergen

Arren Paul

Hobonia 13 nr 4

195-218

Sint-Hubertus in de Sint-Jozefskerk

Roelands Raymond Hobonia 13 nr 4

219-223

Verslag: dia-avond "In vogelvlucht doorheen de USA"

Arren-de Vos Helga Hobonia 13 nr 4

224-225

Nieuwe straatnamen als gevolg van grenscorrectie

Roelands Raymond Hobonia 13 nr 4

226-236

De X geboden van den Vlaming - 1909

Claes D.

Hobonia 13 nr 4

237-238

Hobonia 13 nr 4

239-240

Inhoud 1984 tekening: Oud Gemeentehuis, nu Politiebureau

Mariën André

Hobonia 14 nr 1

Antwerpen in 1885 (1)

Alardot Raymond

Hobonia 14 nr 1

2-13

De Lijkwade van Turijn (1)

Van Haelst Remi

Hobonia 14 nr 1

14-20

Kasteel Ter Ham

Arren Paul

Hobonia 14 nr 1

21-40

Antwerpen in 1944 (1)

Cornelissens A.

Hobonia 14 nr 1

41-51

- 138 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 138

Omschrijving

Auteur

Activiteiten 1985 Van Kasteel naar Kasteel

Arren Paul

Hanswijkprocessie te Mechelen

Publikatie

Bladzijden

Hobonia 14 nr 1

53-56

Hobonia 14 nr 1

57-59

Kasverslag 1984

De Sitter Harry

Hobonia 14 nr 1

tekening: St.-Jacobuskerk te Kapellen

Marien André

Hobonia 14 nr 2

Antwerpen in 1885 (2)

Alardot Raymond

Hobonia 14 nr 2

62-76

De Lijkwade van Turijn (2)

Van Haelst Remi

Hobonia 14 nr 2

77-86

Antwerpen in 1944 (2 en slot)

Cornelissens A.

Hobonia 14 nr 2

87-94

Kasteel Hulgenrode

Arren Paul

Hobonia 14 nr 2

95-103

Communicanten in Hoogboom 1872-1879

Hobonia 14 nr 2

104-120

tekening: Zicht Kapelsestraat, richting Putte Marien André

Hobonia 14 nr 3

121

De Lijkwade van Turijn (3)

Van Haelst Remi

Hobonia 14 nr 3

122-131

erfgenamen E.H. Petrus Josephus Ruysevelts verkopen eigendom

Arren Paul

Hobonia 14 nr 3

132-141

Hobonia 14 nr 3

142-144

Hobonia 14 nr 3

145-153

Hobonia 14 nr 3

154-168

Verslag: Bezoek aan kasteel van Gaasbeek Arren-De Vos Helga Hobonia 14 nr 3

169-172

Veel gebruikte woorden in parochieregisters Kasteel Marga

Arren Paul

Communicanten in Hoogboom 1880-1887

De fanfare nodigt uit... voor bezoek aan kasteel Marnix

Arren Paul

Hobonia 14 nr 3

173-177

Pareltjes uit de pers

Arren Paul

Hobonia 14 nr 3

178-180

tekening: De Oude Gracht in Hoogboom

Marien André

Hobonia 14 nr 4

181

De Lijkwade van Turijn (4)

Van Haelst Remi

Hobonia 14 nr 4

182-192

De Lijkwade in de Russische Iconografie

Van Haelst Remi

Hobonia 14 nr 4

193-196

Carcassone: een droom

Arren Paul

Hobonia 14 nr 4

197-201

Carcassone: een nachtmerrie

Arren Paul

Hobonia 14 nr 4

202-208

Hobonia 14 nr 4

209-224

Communicanten in Hoogboom 1888-1898 Nieuwjaarsliedjes

De Vos I.

Hobonia 14 nr 4

225

Kasteel De Sterre

Arren Paul

Hobonia 14 nr 4

226-232

Openbare verkoping van de Zydefabriek van Keukelinck Roger Hoogboom

Hobonia 14 nr 4

233-238

Inhoudsopgave 1985

Hobonia 14 nr 4

239-240

tekening: Villa Hazenveld, Hoogboomsteenweg

Marien André

Hobonia 15 nr 1

De Lijkwade van Turijn (5)

Van Haelst Remi

Hobonia 15 nr 1

2-10

Pastoors van de parochie Hoogboom

Roelands Raymond Hobonia 15 nr 1

11-21

Antwerpen in 1886 (1)

Alardot Raymond

22-33

Hobonia 15 nr 1

- 139 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 139

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

Kasteel Isque in Overijse

Arren Paul

Hobonia 15 nr 1

34-48

Hobonia 15 nr 1

49-53

Computers geen beste maatjes met onze taal Alardot Raymond Heksenwaag in Oudewater

Arren Paul

Hobonia 15 nr 1

54-60

tekening: Pastorie in de Dorpstraat te Kapellen

Mariën André

Hobonia 15 nr 2

Pastoors van de parochie Hoogboom (2)

Raymond Roelands Hobonia 15 nr 2

62-71

Kasteel Broechemho

Arren Paul

Hobonia 15 nr 2

72-86

De Lijkwade van Turijn (6)

Van Haelst Remi

Hobonia 15 nr 2

87-100

Antwerpen in 1886 (2)

Alardot Raymond

Hobonia 15 nr 2

101-106

Kasteel van Sombreffe

Arren Paul

Hobonia 15 nr 2

107-120

Hobonia 15 nr 3

121

tekening: Hoofdingang Gemeentehuis, Chr. Mariën André Pallemansstraat 71 Hobonia in een nieuw kleedje

Roelands Raymond Hobonia 15 nr 3 Hobonia 15 nr 3

Samenstelling bestuur Hobonia

122-125 126

Statuten HOBONIA

Roelands Raymond Hobonia 15 nr 3

127-129

Een kapel met een alliantiewapen

Goolenaers Jos

Hobonia 15 nr 3

130-134

De Lijkwade van Turijn (7)

Van Haelst Remi

Hobonia 15 nr 3

135-148

Geschiedenis van St.-Jozef Hoogboom (1)

Roelands Raymond Hobonia 15 nr 3

149-160

Kasteel Hemiksemhof

Arren Paul

Hobonia 15 nr 3

161-170

Antwerpen in 1886 (3)

Alardot Raymond

Hobonia 15 nr 3

171-180

tekening: Poloplein te Hoogboom

Mariën André

Hobonia 15 nr 4

181

De verkoping van een Nationaal Domein

Van Cr000nenborch Hobonia 15 nr 4 J.

182-191

Veltwijck, nog wat meer dan de benaming Goolenaerts Jos voor een kasteel

Hobonia 15 nr 4

193-195

Kasteel van 's Gravenwezel

Arren Paul

Hobonia 15 nr 4

196-211

Geschiedenis van St.-Jozef Hoogboom (2)

Raymond Roelands Hobonia 15 nr 4

212-217

In Memoriam: Lijkwade deskundige P. Borga

Van Haelst Remi

Hobonia 15 nr 4

218

De Lijkwade van Turijn (8)

Van Haelst Remi

Hobonia 15 nr 4

219-231

Activiteiten 1987

Hobonia 15 nr 4

232

Inhoud 1986

Hobonia 15 nr 4

233-234

tekening: Een hoekje van het Hoogbooms Mariën André dorpsplein

Hobonia 16 nr 1

Geschiedenis van St.-Jozef Hoogboom (3)

Roelands Raymons Hobonia 16 nr 1

2-8

Antwerpen in 1887 (1)

Alardot Raymond

Hobonia 16 nr 1

9-18

De Lijkwade van Turijn (9)

Van Haelst Remi

Hobonia 16 nr 1

19-30

Kasteel Boterlaerhof

Arren Paul

Hobonia 16 nr 1

31-40

- 140 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 140

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

De familie Kannekens te Ekeren

Goolenaerts Jas

Hobonia 16 nr 1

41-46

Kasverslag 1986

De Sitter Harry

Hobonia 16 nr 1

tekening: Kon. Ateneum Kapellen

Mariën André

Hobonia 16 nr 2

Antwerpen in 1887 (2)

Alardot Raymond

Hobonia 16 nr 2

51-62

Heraldische vergissingen

Goolenaerts Jos

Hobonia 16 nr 2

63-65

In Memoriam: Eugène Claes - Rentmeester Roelands Raymond Hobonia 16 nr 2 Oude gracht

66-70

De Lijkwade van Turijn (10)

Van Haelst Remi

Hobonia 16 nr 2

71-83

Geschiedenis St.-Jozef Hoogboom (3)

Roelands Raymond Hobonia 16 nr 2

84-87

Kasteel Montaigle

Arren Paul

Hobonia 16 nr 2

88-100

tekening: Zicht op Hoevensebaan begin 1900

Mariën André

Hobonia 16 nr 3

101

Julia-Aldegonda Anna Janssens

Roelands Raymond Hobonia 16 nr 3

103-110

De Lijkwade van Turijn (11)

Van Haelst Remi

Hobonia 16 nr 3

111-121

Hobonia 16 nr 3

122-127

Iets over de aloude ridderfamilie van Kessel Goolenaers Jos Kasteel van Rumbeke

Arren Paul

Hobonia 16 nr 3

128-149

Grafzerksymboliek

Arren Paul

Hobonia 16 nr 3

150-152

tekening: Het Stationplein in het begin van deze eeuw

Mariën André

Hobonia 16 nr 4

153

De Wapens van de Bisschoppen van Antwerpen

Goolenaerts Jos

Hobonia 16 nr 4

155-156

Franciscus Sonnius - Bisschop van Antwerpen

Goolenaerts Jos

Hobonia 16 nr 4

157-159

Aperatiefkoncert in het kasteel Fruithof te Boechout

De Vos H.

Hobonia 16 nr 4

160

De Lijkwade van Turijn (12)

Van Haelst Remi

Hobonia 16 nr 4

161-176

Iets over Liedjeszangers

Arren Paul

Hobonia 16 nr 4

177-189

Kasteel Gestelhof

Arren Paul

Hobonia 16 nr 4

190-196

De oude Vlaamse familienaam Wedeghem, Wijdooge C. Withoge of Widoghe

Hobonia 16 nr 4

197-198

Inhoud 1987

Hobonia 16 nr 4

199-200

tekening: De Hoogboomsteenweg rond 1920 Mariën André

Hobonia 17 nr 1

Antwerpen in 1888 (1)

Alardot Raymond

Hobonia 17 nr 1

3-12

Livinus Torrentius - Bisschoppen van Antwerpen

Goolenaerts Jos

Hobonia 17 nr 1

13-17

Kasverslag

De Sitter Harry

Hobonia 17 nr 1

In Memoriam: "Bonneke" Janssens

Roelands Raymond Hobonia 17 nr 1

Antwerpen, de vermaarde Koopmansstad De Lijkwade van Turijn (13)

Van Haelst Remi

19-21

Hobonia 17 nr 1

23-36

- 141 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 141

Omschrijving

Auteur

R. Asseliers - Antwerpenaars in de raad van Goolenaerts Jos Brabant Kasteel Mishaegen

Arren Paul

Voorstelling "Van Kasteel naar Kasteel" deel 2

Publikatie

Bladzijden

Hobonia 17 nr 1

3744

Hobonia 17 nr 1

45-63

Hobonia 17 nr 1

64-68

tekening: Herberg "Moeder Mennekens" (nu café De Jager)

Mariën André

Hobonia 17 nr 2

Willem van Bergen - Bisschoppen van Antwerpen

Goolenaerts Jas

Hobonia 17 nr 2

71-76

Antwerpen in 1888 (2)

Alardot Raymond

Hobonia 17 nr 2

77-89

Viering 100 jaar scheepsliften

Alardot Raymond

Hobonia 17 nr 2

90-93

De Lijkwade van Turijn (14)

Van Haelst Remi

Hobonia 17 nr 2

94-106

Jan Scheyfde - Antwerpenaars in de Raad van Brabant

Goolenaerts Jos

Hobonia 17 nr 2

107-110

Kasteel Ayshove

Arren Paul

Hobonia 17 nr 2

11-128

Kultuur met de kleinst mogelijke "k"

Arren Paul

Hobonia 17 nr 2

129-131

Door de Posterijen opgelegde rekiame !

Arren Paul

Hobonia 17 nr 2

132

tekening: Kerkstraat in Kapellen, 60 jaar geleden

Mariën André

Hobonia 17 nr 3

135

De Lijkwade van Turijn (15)

Van Haelst Rend

Hobonia 17 nr 3

137-152

Johannes Miraeus - Bisschoppen van Antwerpen

Goolenaerts Jos

Hobonia 17 nr 3

153-157

Het kasteel van Laken

Arren Paul

Hobonia 17 nr 3

158-182

Bezoekuren kasteel Montaigle te Falaën

Arren Paul

Hobonia 17 nr 3

183-184

Wondermooie muziek op het kasteel Fruithof te Boechout

Arren Paul

Hobonia 17 nr 3

185-186

Filip Veusels - Antwerpenaars in de Raad van Brabant

Goolenaerts Jos

Hobonia 17 nr 3

187-190

tekening: Het eerste schooltje van Hoogboom

Mariën André

Hobonia 17 nr 4

197

Johannes Malderus - Bisschoppen van Antwerpen

Goolenaerts Jos

Hobonia 17 nr 4

199-203

De Lijkwade van Turijn (16)

Van Haelst Remi

Hobonia 17 nr 4

204-214

Gregorius de Ayala - Antwerpenaars in de Raad van Brabant

Goolenaerts Jos

Hobonia 17 nr 4

215-219

Boekbespreking: Van Kasteel naar Kasteel Gents J.

Hobonia 17 nr 4

220

Kasteel van Putte

Arren Paul

Hobonia 17 nr 4

221-229

Alice Nahon

Arren Paul

Hobonia 17 nr 4

230-239

Iedereen maakt al eens een fout: perspareltjes

Arren Paul

Hobonia 17 nr 4

240-243

Hobonia 17 nr 4

247-248

Hobonia 18 nr 1

Inhoud 1988 tekening: Boerderij Stevens in Holleweg

Mariën André

- 142 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 142

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

Antwerpen in 1889 (1)

Alardot Raymond

Hobonia 18 nr 1

3-20

Gosimus Batson - Antwerpenaars in de Raad van Brabant

Goolenaerts Jos

Hobonia 18 nr 1

21-24

De Lijkwade van Turijn (17)

Van Haelst Remi

Hobonia 18 nr 1

25-34

Kasteel Kruikenburg

Arren Paul

Hobonia 18 nr 1

35-46

Reeds behandelde kastelen

Arren Paul

Hobonia 18 nr 1

47-52

Gaspar Nemius - Bisschoppen van Antwerpen

Goolenaerts Jos

Hobonia 18 nr 1

53-56

"De wraak ener Jodin" en Vrouwenoogen"

Hobonia 18 nr 1

57-58

Activiteiten 1989

Hobonia 18 nr 1

Geschiedenis St.-Jozef Hoogboom

Roelands Raymond Hobonia 18 nr 2

tekening: Villa Dennendal op Hoogboomsteenweg

Mariën André

Hobonia 18 nr 3/4

Antwerpen in 1889 (2 en slot)

Alardot Raymond

Hobonia 18 nr 3/4

63-81

De Familie Maes - Antwerpenaars in de Raad van Brabant

Goolenaerts Jos

Hobonia 18 nr 3/4

82-89

De Lijkwade van Turijn (18)

Van Haelst Remi

Hobonia 18 nr 3/4

90-101

Ambrosius Capello - Bisschoppen van Antwerpen

Goolenaerts Jos

Hobonia 18 nr 3/4

102-107

tekening: De Lievenskapel

Mariën André

Hobonia 18 nr 3/4

113

Verslag: Voorstelling: "Van Kasteel naar Kasteel" deel 3

De Sitter Harry

Hobonia 18 nr 3/4

114-137

Verslag: Terug naar de oude stal - Teerfeest De Sitter Harry in Den Haasdam

Hobonia 18 nr 3/4

138-144

Inhoud 1989

Hobonia 18 nr 3/4

146

1-65

tekening: Villa Dennendal op Hoogboomsteenweg

Mariën André

Hobonia 19 nr 1/2

Antwerpen in 1890 (1)

Alardot Raymond

Hobonia 19 nr 1/2

3-17

Jan-Ernest van Veen - Antwerpenaars in de Goolenaerts Jos Raad van Brabant

Hobonia 19 nr 1/2

18-22

De Lijkwade van Turijn (19)

Van Haelst Remi

Hobonia 19 nr 1/2

23-40

Aubertus van den Eede - Bisschoppen van Antwerpen

Goolenaerts Jos

Hobonia 19 nr 1/2

41-44

Kasteel Zwarte Arend

Arren Paul

Hobonia 19 nr 1/2

45-53

tekening: De Denneburghoeve te Kapellen

Mariën André

Hobonia 19 nr 3

Antwerpen in 1890 (2)

Alardot Raymond

Hobonia 19 nr 3

59-74

Laurels Biel - Antwerpenaars in de Raad van Brabant

Goolenaerts Jos

Hobonia 19 nr 3

75-78

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia 19 nr 3

79-84

Jan van Beughem - Bisschoppen van Antwerpen

Goolenaerts Jos

85-88

Hobonia 19 nr 3

- 143 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 143

Publikatie

Omschrijving

Auteur

Bladzijden

In Memoriam: John Lundström

Roelands Raymond Hobonia 19 nr 3

89-91

In Memoriam: barones Migueline Osy de Zegwaart

Roelands Raymond Hobonia 19 nr 3

De Lijkwade van Turijn (20)

Van Haelst Remi

Hobonia 19 nr 3

93-102

tekening: "Huis van de Boswachter" op Oude Gracht

Marien André

Hobonia 19 nr 4

107

De Lijkwade van Turijn (21)

Van Haelst Remi

Hobonia 19 nr 4

109-118

Reginald Cools - Bisschoppen van Antwerpen

Goolenaerts Jos

Hobonia 19 nr 4

119-123

Pieter van der Voort - Antwerpenaars in de Goolenaerts Jos Raad van Brabant

Hobonia 19 nr 4

124-128

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia 19 nr 4

129-132

Kasteel van Niel

Arren Paul

Hobonia 19 nr 4

133-143

Verslag: Wandeling in Oude Gracht

Hobonia 19 nr 4

146-148

Verslag: Sint-Niklaasviering

Hobonia 19 nr 4

148-150

Verslag: Dia-avond Griekenland

Hobonia 19 nr 4

151

Verslag: Teerfeest in Denneburghoeve

Hobonia 19 nr 4

152-153

Inhoud 1990

Hobonia 19 nr 4

157-158

tekening: Hortensiahof

Marien André

Hobonia 20 nr 1/2

De Lijkwade van Turijn (22)

Van Haelst Remi

Hobonia 20 nr 1/2

3-12

Petrus Jozef de Francken-Sierstorff Bisschoppen van Antw.

Goolenaerts Jos

Hobonia 20 nr 1/2

13-15

Corneel en Jacob Nicolaas de Man - Raad van Brabant

Goolenaerts Jos

Hobonia 20 nr 1/2

16-22

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia 20 nr 1/2

23-26

Kasteel van Louvignies

Arren Paul

Hobonia 20 nr 1/2

27-42

Antwerpen in 1891 (1)

Alardot Raymond

Hobonia 20 nr 1/2

43-49

Mededeling Verbond voor Heemkunde

Hobonia 20 nr 1/2

Verslag: Kerstmarkt

Hobonia 20 nr 1/2

Verslag: "Waar de Sterre bleef Stille staan"

Hobonia 20 nr 1/2

Verslag: Kerstboomverbranding

Hobonia 20 nr 1/2

53-55

Verslag: Algemene vergadering 1991

Hobonia 20 nr 1/2

56-58

Verslag: Wandelen in Antwerpen

Hobonia 20 nr 1/2

59-60

Verslag: Wandelen in Oude Gracht

Hobonia 20 nr 1/2

61-62

tekening: "De Platanen" Hoogboomsteenweg 113

Mariën André

Hobonia 20 nr 3

125 jaar Gemeentelijk Onderwijs in Hoogboom

De Sitter Harry

Hobonia 20 nr 3

69-78

Antwerpen in 1891 (2)

Alardot Raymond

Hobonia 20 nr 3

79-88

- 144 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 144

Publikatie

Omschrijving

Auteur

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia 20 nr 3

89-92

Carolus d'Espinosa - Bisschoppen van Antwerpen

Goolenaerts Jos

Hobonia 20 nr 3

93-98

De Lijkwade van Turijn (23)

Van Haelst Remi

Hobonia 20 nr 3

99-108

Kasteel Torenhof

Arren Paul

Hobonia 20 nr 3

109-114

Reeds gepubliceerde kastelen in Hobonia

Arren Paul

Hobonia 20 nr 3

115-116

August Malineus - Antwerpenaars in de Raad van Brabant

Goolenaerts Jos

Hobonia 20 nr 3

117-121

tekening: Ingang Oude Gracht "De Torentjes"

Mariën André

Hobonia 20 nr 4

125

Hobonia 20 nr 4

127-130

Aloïs Keustermans: 50 jaar koster

Roelands Raymond Hobonia 20 nr 4

131-134

Antwerpen in 1891 (3)

Alardot Raymond

Hobonia 20 nr 4

135-145

De Lijkwade van Turijn (24)

Van Haelst Remi

Hobonia 20 nr 4

146-156

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia 20 nr 4

157-160

Verslag: Wandelen in Oude Gracht

Hobonia 20 nr 4

161

Verslag: Bezoek achter de schermen van de Zoo

Hobonia 20 nr 4

162

Verslag: Hobonia aan tafel

Hobonia 20 nr 4

163

Verslag: Kerstmarkt Brasschaat

Hobonia 20 nr 4

164-165

Inhoud 1991

Hobonia 20 nr 4

166-167

tekening: Sfeervolle hoeve in de Heidestraat Mariën André Noord

Hobonia 21 nr 1/2

Josephus-Anselmus Werbrouck Bisschoppen van Antwerpen

Goolenaerts Jos

Hobonia 21 nr 1/2

3-6

De Anti-tankgracht (1)

De Borgher Marc

Hobonia 21 nr 1/2

7-14

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia 21 nr 1/2

15-18

Antwerpen in 1892 (I)

Alardot Raymond

Hobonia 21 nr 1/2

19-31

Boekbespreking: "Eindelijk Lucht"

Gonuneren Rudy

Hobonia 21 nr 1/2

De Lijkwade van Turijn (25)

Van Haelst Remi

Hobonia 21 nr 1/2

33-48

Kasteel van Lembeek

Arren Paul

Hobonia 21 nr 1/2

49-64

Nationale Monumentendag 1992 - Kastelen Decorte C. in Kapellen

Hobonia 21 nr 1/2

65-68

In Memoriam: Anny Clonen-Haesen

Roelands Raymond Hobonia 21 nr 1/2

69-70

In Memoriam: E.H. Jan Vloeberghs

Roelands Raymond Hobonia 21 nr 1/2

71-74

In Memoriam: Alfons Herrijgers

Roelands Raymond Hobonia 21 nr 1/2

75-76

Verslag: Algemene vergadering Worstebrood

De Sitter Harry

Hobonia 21 nr 1/2

77-79

tekening: De Holleweg in Hoogboom

Mariën André

Hobonia 21 nr 3

Willem-Philippe de Herzelles - BisschoppenGoolenaerts Jos van Antwerpen

Bladzijden

- 145 Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 145

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

Pieter-Gregorius van Cuylen - Raad van Brabant

Goolenaerts Jos

Hobonia 21 nr 3

83-86

De Anti-tankgracht (2)

De Borgher Marc

Hobonia 21 nr 3

87-102

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia 21 nr 3

103-106

Antwerpen in 1892 (2)

Alardot Raymond

Hobonia 21 nr 3

107-109

Uitgave kalender 1993 - Heemkring Essen

Hobonia 21 nr 3

110

F. de Gentis - Bisschoppen van Antwerpen Goolenaerts Jos

Hobonia 21 nr 3

111-114

Een heraldische grafsteen te Kapellen

Goolenaerts Jos

Hobonia 21 nr 3

115-119

De Lijkwade van Turijn (26)

Van Haelst Remi

Hobonia 21 nr 3

120-131

Activiteiten 1992

Hobonia 21 nr 3

132-133

Aankondiging: "Van Kasteel naar Kasteel" deel 5

Hobonia 21 nr 3

134-137

Hobonia 21 nr 4

139

tekening: Toegangspoort op de hoek van Jagersdreef

Mariën André

De Oude Gracht als beschermd landschap Roelands Raymond Hobonia 21 nr 4

141-147

Het wapenschild op het Gemeentehuis van Kapellen

Goolenaerts Jos

Hobonia 21 nr 4

148-152

Antwerpen in 1892 (3)

Alardot Raymond

Hobonia 21 nr 4

153-155

De Lijkwade van Turijn (27)

Van Haelst Remi

Hobonia 21 nr 4

156-168

Egide-Paul van de Cruyce - De Raad van Brabant

Goolenaerts Jos

Hobonia 21 nr 4

169-172

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia 21 nr 4

173-176

Henricus van Garneren - Bisschoppen van Antwerpen

Goolenaerts Jos

Hobonia 21 nr 4

177-180

Verslag: Open Monumentendag - Kapelse kastelen

Van Bockel Chantal Hobonia 21 nr 4

181-182

Verslag: met COSY naar Tsjechoslowakije Roelands Raymond Hobonia 21 nr 4

183-190

Verslag: Uitstap naar Hasselt en teerfeest in Wuustweze

Hobonia 21 nr 4

191

Verslag: Kerstmarkt Brasschaat

Hobonia 21 nr 4

192

Activiteiten 1993

Hobonia 21 nr 4

193

Hobonia 21 nr 4

194

Inhoud 1992

Hobonia 21 nr 4

196

tekening: Zicht op de parochiekerk St.-Jozef Mariën André Hoogboom

Hobonia 22 nr 1/2

De Lijkwade van Turijn (28)

Hobonia 22 nr 1/2

3-10

Jacob Thomas Jozef Wellens - Bisschoppen Goolenaerts Jos van Antwerpen

Hobonia 22 nr 1/2

11-14

Jean Pierre Lescornet - Antwerpenaars in de Goolenaerts Jos Raad van Brabant

Hobonia 22 nr 1/2

15-17

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 1/2

18-21

Kasverslag 1992

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

De Sitter Harry

Van Haelst Remi

- 146 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 146

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

Kasteel De Mik

Arren Paul

Hobonia 22 nr 1/2

22-26

Antwerpen in 1893 (1)

Alardot Raymond

Hobonia 22 nr 1/2

27-32

Chronyke van Antwerpen

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 1/2

33-45

Griekenland - voorbereiding op Griekse Avond

De Sitter Harry

Hobonia 22 nr 1/2

46-55

Verslag: Wandelen in Antwerpen

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 1/2

Verslag: Wandelen in Oude Gracht

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 1/2

57-58

tekening: Kasteel "De Sterre" in de Jagersdreef

Mariën André

Hobonia 22 nr 3

De Lijkwade van Turijn (29)

Van Haelst Remi

Hobonia 22 nr 3

63-68

Hobonia 22 nr 3

69-72

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 3

73-76

Kasteel Eikburg

Arren Paul

Hobonia 22 nr 3

79-80

Kasteel Boterberg

Arren Paul

Hobonia 22 nr 3

79-80

Antwerpen in 1893 (2)

Alardot Raymond

Hobonia 22 nr 3

81-85

Chronyke van Antwerpen

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 3

Oude Gracht - De Uitlegger

Leyssens Dirk

Open Monumentendag - Kazerne Bauwin

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 3

Cornelius Franciscus Nelis - Bisschoppen Goolenaerts Jos van Antwerpen

Verslag: Bezoek aan museum voor fotografie Roelands Raymond Activiteiten 1993

Hobonia 22 nr 3

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 3

Allerlei aankondigingen

96-102 103-106 107 108-109 110

Hobonia 22 nr 3

111-115

Hobonia 22 nr 4

117

tekening: Bomen in "De Vloeiende"

Mariën André

HOBONIA 1993-1994

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 4

119-120

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 4

121-124

Kasteel Ertbrand

Arren Paul

Hobonia 22 nr 4

125-126

Kasteel Heidehof

Arren Paul

Hobonia 22 nr 4

126-127

Kasteel Irishof

Arren Paul

Hobonia 22 nr 4

127-129

Kasteel Op Den Wal

Arren Paul

Hobonia 22 nr 4

130

Chronyke van Antwerpen

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 4

131-143

Communicanten van Hoogboom 1871 - 1879 Roelands Raymond Hobonia 22 nr 4

144-149

Verslag: Uitstap naar Delft - teerfeest

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 4

150-153

Verslag: Griekse avond

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 4

154-155

Verslag: Sint-Niklaas in Hoogboom

Roelands Raymond

Hobonia 22 nr 4

156

Verslag: Kerstmarkt in Brasschaat

Roelands Raymond

Hobonia 22 nr 4

157

Verslag: Voorstelling "Van Kasteel naar Kasteel " deel 5

Roelands Raymond Hobonia 22 nr 4

158-164

- 147 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 147

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

tekening: Rustoord Onze Lieve Vrouw van Genade

Mariën André

Hobonia 23 nr 1/2

HOBONIA 1994

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 1/2

Antwerpen in 1893 (slot)

Alardot Raymond

Hobonia 23 nr 1/2

4-7

Antwerpen in 1894 (1)

Alardot Raymond

Hobonia 23 nr 1/2

8-11

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 1/2

12-15

Michel André van Hincxhoven - Raad van Brabant

Goolenaerts Jos

Hobonia 23 nr 1/2

16-17

Sebastiaan Daems - feodaal heer in Waals Brabant

Goolenaerts Jos

Hobonia 23 nr 1/2

18-21

Kasteel Beukenhof

Arren Paul

Hobonia 23 nr 1/2

22-23

Kasteel Bunderhof

Arren Paul

Hobonia 23 nr 1/2

23-24

Kasteel Dennenburg / Moretushof

Arren Paul

Hobonia 23 nr 1/2

24-25

Chronyke van Antwerpen

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 1/2

26-35

Communicanten in Hoogboom 1880 - 1891 Roelands Raymond Hobonia 23 nr 1/2

36-43

Hobonia 23 nr 1/2

44-45

In Memoriam: Pater Alfons Decantere

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 1/2

46-47

Verslag: Wandelen in Zandvliet

Madou L.

48-49

Lievenskapel in Heidestraat Noord

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 3

HOBONIA 1994

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 3

Antwerpen in 1894 (2)

Alardot Raymond

Hobonia 23 nr 3

24-59

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 3

60-63

De Lijkwade van Turijn (slot)

Van Haelst Remi

Hobonia 23 nr 3

64-71

Chronyke van Antwerpen

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 3

72-79

Communicanten in Hoogboom 1892 -1903

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 3

80-88

Home Flor Mielants

Arren Paul

Hobonia 23 nr 3

89-90

Home Philippe Spette

Arren Paul

Hobonia 23 nr 3

90-91

Kasteel Pannenhuys

Arren Paul

Hobonia 23 nr 3

91-92

Kasteel Rozenhof

Arren Paul

Hobonia 23 nr 3

92-94

Kasteel Beaulieu

Arren Paul

Hobonia 23 nr 3

94-95

Kasteel Blauwhof

Arren Paul

Hobonia 23 nr 3

95-96

Kapelletjes in Kapellen - Inleiding

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 3

97-106

tekening: Mulskapel - Vijverlei

Mariën André

Hobonia 23 nr 4

107

HOBONIA 1994

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 4

109

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 4

110-113

Chronyke van Antwerpen

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 4

114-123

Verslag: Algemene vergadering 1994

Hobonia 23 nr 1/2

- 148 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 148

Omschrijving

Auteur

Publikatie

Bladzijden

Nikolaas van Steeland - Antwerpenaars in de Raad van Brabant

Goolenaerts Jos

Hobonia 23 nr 4

124-126

Heraldiek van het nieuwe bisdom Antwerpen

Goolenaerts Jos

Hobonia 23 nr 4

127-130

Kasteel Ekenhof

Arren Paul

Hobonia 23 nr 4

131-132

Kasteel Hof ter Vijvers

Arren Paul

Hobonia 23 nr 4

132-134

Kasteel Larikshof

Arren Paul

Hobonia 23 nr 4

134-135

Kasteel Plantijn

Arren Paul

Hobonia 23 nr 4

135-136

Kasteel Wolvenbosch

Arren Paul

Hobonia 23 nr 4

136-137

Antwerpen in 1894 (3)

Alardot Raymond

Hobonia 23 nr 4

138-142

Communicanten in Hoogboom 1904 - 1910 Roelands Raymond Hobonia 23 nr 4

143-147

Kapelletjes in Kapellen - De Mulskapel

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 4

148-150

Verslag: Uitstap naar Dinant - teerfeest

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 4

151-153

Verslag: bezoek aan Rupelmonde

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 4

154-155

Verslag: dia-avond "Spitsbergen"

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 4

155

Verslag: Sint-Niklaasviering

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 4

156-157

Heraldiek - Jos Goolenaerts ontvangt eremerk

Roelands Raymond Hobonia 23 nr 4

158

HOBONIA 1995

Roelands Raymond Hobonia Jaarboek 1995

3-5

Antwerpen in 1895

Alardot Raymond

6-26

Pachter Jan - Kroniek van Kapellen

Roelands Raymond Hobonia Jaarboek 1995

27-44

Chronyke van Antwerpen

Roelands Raymond Hobonia Jaarboek 1995

45-71

Joannes Baptista Vogels verkoopt bouwland Roelands Raymond Hobonia Jaarboek 1995

72-75

Communicanten van Hoogboom 1911 - 1925 Roelands Raymond Hobonia Jaarboek 1995

76-91

Hobonia Jaarboek 1995

Kasteel Haezeldonck

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995

92-93

Kasteel 't Hofje

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995

93-94

Kasteel Hortensiahof

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995

94-95

Kasteel Les Chataigniers

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995

95-96

Kasteel Lindenburg

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995

96-97

Kasteel Mastenhof

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995

97-98

Kasteel Medister (De Sterre)

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995

98-99

Kasteel Oude Gracht

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995

99-101

Kasteel San Salvador

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995

101

Kasteel Zilverhof (Heidelust)

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995

102

Marten Jan Martens, schepene van Hoogboom

Gorissen Lieven

Hobonia Jaarboek 1995

103-113

- 149 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 149

Omschrijving

P u b l i k a t i e

B l a d z i j d e n

Kasteelbeschrijvingen uitgegeven door HOBONIA

Arren Paul

Hobonia Jaarboek 1995 11 4 - 1 2 5

Inhoud 24 jaar HOBONIA-tijdschriften

Roelands Raymond Hobonia Jaarboek1995 1 2 6 - 1 5 0

tekening: Kasteel De Borrekens

Mariën André

Hobonia Jaarboek1995 1

tekening: Kasteel Starrenhof

Mariën André

Hobonia Jaarboek1995 1 2 5

tekening: Groot Kasteel van 's-GravenwezelMariën André

Hobonia Jaarboek1995 1 2 5

tekening: Hof van Rameien

Mariën André

Hobonia Jaarboek1995 1 5 0

tekening: Kasteel Marnix

Mariën André

Hobonia Jaarboek1995 1 5 0

tekening: Kasteel van Groot-Bijgaarden

Mariën André

Hobonia Jaarboek1995 1 5 0

"Hofvan Ranreien " - Gestel Van Kasteel naar Kasteel - deel 3

"Kasteel Marnix" - Bornera Van Kasteel naar Kasteel - deel 4

. � e _�

•

- 1 4• s

� i ' ` _

� �

"Kasteel van Groot- Bigaarden" • V a n Kasteel naar Kasteel - deel 5 _�•-� - q 1 E .

- 150 -

Hobonia - 24ste jaargang - Jaarboek 1995 - p. 150