Henk & Fred editie 1 2021 by Media Vakman

JAARGANG 9

01 21

FEBRUARI 2021

De branche verliest te veel vaklui 50

Inspectie van installaties DAF trucks 8

BENG vraagt om monitoring van energie Foto's: Techniek Nederland/Wij Techniek

HET LEUKSTE EN GROOTSTE TECHNISCHE MAGAZINE

Onderweg naar

Energielabel C voor kantoren Wij reizen met je mee! De Wet Milieubeheer is erop gericht Nederland stapsgewijs te verduurzamen. Dat geldt ook voor kantoorgebouwen. Er doen zich tijdens dit traject momenten voor waarbij je hulp goed kunt gebruiken. Signify gidst je erdoorheen, en komt met gratis handige hulptools die je helpen jouw klanten te overtuigen.

Wet- en regelgeving

Ondersteuning

Advies

Producten

Installatie

Advies

Hoe zit het ook alweer? Op 1 januari 2023 moet de eerste stap zijn genomen: elk kantoorgebouw met een oppervlakte groter dan 100 m2 aan kantoorfuncties moet dan minimaal Energielabel C hebben. Dat geldt alleen voor kantoorgebouwen waar 50% of meer van de totale oppervlakte een kantoorfunctie heeft. De meest logische stap is om te starten met het beperken van energieverbruik. Oude verlichting vervangen door LED ligt voor de hand; een stap die in de praktijk overigens nog lang niet altijd genomen is. Hulptool Voor een overzicht van wetgeving en subsidies heeft Signify voor installateurs en eindgebruikers een online naslagwerk. Ga hiervoor naar signify.link/led-regelgeving-nl

Advertorial

2 Ga het gesprek aan

Een ombouwoperatie naar Energielabel C lijkt complex. Toch volstaan bij het voldoen aan overheidseisen vaak maar enkele stappen. Om het gesprek met je klant goed te laten verlopen, hebben wij het Spoorboekje voor installateurs voor je gemaakt. Hiermee begeleid jij je klant stap voor stap op weg naar het label. Hulptool Het Spoorboekje voor installateurs vraag je aan bij philips.nl/labelc

Bepaal de maatregelen Verledden is een effectieve eerste stap op weg naar Energielabel C. Maar soms is meer nodig. De onafhankelijke adviesinstantie Klimaatroute geeft jouw klanten via een quickscan snel en objectief advies over wat er voor het label nog moet gebeuren. Hulptool Een rapport van Klimaatroute vraag je eenvoudig aan via philips.nl/labelc

LED-verlichting

4 3

Bestel goede producten Maak een lichtplan

Soms is verledden niet meer dan het vervangen van bestaande armaturen. Het is een goed moment voor een check van het benodigde aantal lichtpunten. Hulptools Voor de CoreLine lichtplancalculator ga je naar philips.nl/corelinetool Voor de Interact Ready lichtplancalculator ga je naar philips.nl/iareadytool

LED-verlichting

Heb je eenmaal een beeld van hoe je wilt verledden, vergeet dan ook de details niet: uitvoering, lichtkleur, opties, etc. Goed, beter, (aller)best: onze lichtcatalogus helpt je verder!

us Productcatalog De belangrijkste

producten altijd

op voorraad

ctspecificaties ure vermelde produ De in deze broch 2020. met 31 december 31 december 2020. zijn geldig tot en 1 april tot en met zijn geldig vanaf De brutoprijzen

Hulptools Lichtcatalogus voor tablet en smartphone: philips.nl/lichtcatalogus Heb je liever de papieren versie? Ga dan naar philips.nl/installateur

Certificaat

De LED-verlichting is geïnstalleerd en mogelijk zijn extra energiebesparende maatregelen getroffen. Je bent nu bijna klaar! Rest je nog contact op te nemen met een EPA-U gecertificeerd adviseur. Na controle kent hij Energielabel C toe. Hulptool Ben je op zoek naar een adviseur? Ga naar signify.link/epa-adviseur

Alle hulptools vind je op

philips.nl/ labelc

2020 oktob1 er

TECHNISCHE ACHTERGROND, TRANSPARANTIE EN EERLIJKHEID IS DE BASIS VOOR EEN GOEDE VERBINDING! Als leverancier van gereedschap, verbindingsmateriaal en toebehoren voor de elektrotechnische branche merken wij dat de kennis omtrent kabelschoenen en de correcte verpersingen nog niet bij iedereen bekend is. Eén van de redenen hiervoor is dat verschillende fabricaten uit eigen commercieel belang slechts een gedeeltelijke waarheid communiceren.

CIMCO is van mening dat de installateur op dit belangrijke gebied de volledige technische waarheid dient te kennen, onafhankelijk van welke commerciële belangen dan ook.

Buiskabelschoen

DIN-Perskabelschoen

• • • • • • • • •

Korte schacht Relatief goedkoop (minder koper) Voldoet aan de trekkracht voorschriften Doorn-, WM-, Zeskant*-verpersing toegestaan WM-Verpersing geschikt voor Klasse 2, 5 en 6 kabel Te verwerken met perstang en/of persmatrijs voor buiskabelschoenen Geen DIN-norm, maar kabelschoenen van verschillende merken zijn universeel Bij verpersing wordt de kwadratuur in de kabelschoen gekerfd Buiskabelschoenen o.a. ook 45° / 90° gehoekt en met smalle ﬂens beschikbaar

Voor CIMCO aanleiding om bestaande misverstanden te verhelderen en nader uitleg te geven over de twee meest voorkomende typen kabelschoenen.

• • • • • • • • •

Langere schacht Relatief duur (meer koper) Voldoet aan de trekkracht voorschriften Enkel een DIN Zeskant-verpersing toegestaan* DIN Zeskant-verpersing geschikt voor Klasse 2, 5 en 6 kabel* Te verwerken met perstang en/of persmatrijs voor DIN-perskabelschoenen (altijd zeskant) Naar DIN 46235, waardoor DIN-kabelschoenen van verschillende merken universeel zijn Bij verpersing wordt het DIN-kengetal in de kabelschoen gekerfd Het aantal vereiste verpersingen op kabelschoen gemarkeerd

*Gebruik van pashuls bij Zeskant-verpersingen afhankelijk van kabel

GRATIS TESTEN!? Wilt u de CIMCO-kabelschoenen namens uw bedrijf met uw eigen ogen zien, testen en/of vergelijken met uw huidige kabelschoenen? T/m 30-04-2021 biedt CIMCO-Nederland u de mogelijkheid een GRATIS test-set kabelschoenen aan te vragen via bijbehorende QR-code of kijk op onze website www.cimconederland.nl.

VEELVOORKOMENDE MISVERSTANDEN

Met de kabelschoenen van merk A móét ik gereedschap van merk A gebruiken.

De DIN-perskabelschoenen van merk A zijn beter dan de DIN-perskabelschoenen van merk B.

DYNAMIC kabelschoenen zijn geen DINperskabelschoenen, maar zijn beter.

CORRECT

FOUT



FOUT

 CORRECT

Techniek is merk overstijgend. Indien u een perstang voor DIN-perskabelschoenen heeft, kunt u daarmee álle DIN-perskabelschoenen verwerken, ongeacht het merk. Uiteraard is het hierbij wel essentieel dat u met deze DIN-perstang enkel DIN-perskabelschoenen verwerkt. Een combinatie van buiskabelschoenen met een DIN-perskabelschoentang (en vice-versa) voldoet niet en wordt afgekeurd!

De DIN-norm is merk overstijgend. De DINperskabelschoenen van verschillende merken voldoen allemaal aan dezelfde Deutsche Industrie Norm (DIN 46235) en zijn daarmee identiek.

DYNAMIC is de Nederlandse marketingnaam die één van de kabelschoenfabrikanten aan de DIN-perskabelschoen heeft gegeven. Een DYNAMIC-kabelschoen is dus niets anders dan de DIN-perskabelschoen van een ander merk.

CONTACT Heeft u vragen naar aanleiding van deze informatie, twijfelt u of u het juiste type kabelschoen en perstang gebruikt of wilt u meer weten over onze Webinars, productscholingen en producten? Neem geheel vrijblijvend contact met ons op via:

info@cimconederland.nl en/of 085-1308777

www.cimconederland.nl

Colofon & Service Henk & Fred is een technisch magazine dat vijf keer in het jaar wordt verspreid in een oplage van 25.000 exemplaren. Interviews met bekende en minder bekende personen uit de techniek en spraakmakende rubrieken geven Henk & Fred een geheel eigen identiteit waarmee het zowel jong en oud aan zich weet te binden. Jaargang 9, nummer 1, februari 2021 UITGEVER Media Vakman B.V. Snipperlingsdijk 50 7417 BK Deventer HOOFDREDACTIE Peter Besselink, redactie@henkenfred.nl REDACTIE Sjoerd Geurts, Marieke van der Heijden, Han Neijenhuis, Michiel Elands en Pim van de Beek BLADMANAGER Matthea Kiemeney, matthea@henkenfred.nl AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Patricia Overmars (correctie), Derk-Jan Rouwenhorst (cartoons), Sven Asijee (column), Jurgen Pops (vormgeving), Karin Stegeman en Mark Portengen

Monitoring van energie Vanaf dit jaar moet nieuwbouw, zowel woningen als utiliteit, voldoen aan de zogenaamde BENG-eisen. Ofwel Bijna Energie Neutrale Gebouwen. Kortweg betekent het dat nieuwe gebouwen dus 'bijna energieneutraal' moeten zijn, maar dat vervolgens de energieprestatie ook gemonitord moet worden.

Positief nieuwe jaar in

ADVERTENTIES advertenties@henkenfred.nl VORGMGEVING Media Vakman B.V. DRUK Tuijtel ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE info@henkenfred.nl Verschijning: 5 x per jaar Abonnementsprijs Nederland € 47,50 per jaar (excl. 6% BTW incl. verzendkosten) Losse nummers € 9,75 (excl. 6% BTW incl. verzendkosten)

Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd. ALGEMENE VOORWAARDEN EN PRIVACY STATEMENT zie www.henkenfred.nl

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen aan de volledigheid en juistheid van de informatie, zoals weergegeven in deze uitgave, geen rechten worden ontleend. De uitgever en auteurs kunnen dan ook geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie uit deze uitgave.

Fred: @FredvanHenF | Henk: @HenkvanHenF www.facebook.com/HenkenFred www.instagram.com/henkenfred www.linkedin.com/company/henk-&-fred www.linkedin.com/in/fred-van-henk-en-fred www.henkenfred.nl/aanmelden WWW.HENKENFRED.NL

| FEBRUARI 2021

Het bizarre jaar 2020 is afgesloten. Voor directeur Wim Hemmes van Hemmes Installatietechniek uit Coevorden was het een jaar met twee gezichten. Na de schrik van corona volgde een overvolle agenda, omdat iedereen plotseling iets wilde van ‘de installateur’. Vol positiviteit kijkt hij het nieuwe jaar in.

Thuis bij:

Art Rooijakkers Foto: Laura de Mildt

VOLG ONS

Foto: Theben/Shutterstock

We kennen Art Rooijakkers allemaal als televisiepresentator. Onder andere van ‘Rooijakkers Over De Vloer’. Maar het afgelopen jaar heeft hij ook een boek geschreven: ‘De eeuw van mijn dochters’. Hoe ziet de wereld er straks uit? Bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid en techniek? Henk en Fred zochten hem thuis op.

INHOUD Offroad rijden met de Defender

In de ‘spanningzoeker’ reizen Henk en Fred kriskras door Nederland, op zoek naar bijzondere en ‘spannende’ hobby’s van mensen uit de branche. Dit keer nemen ze een kijkje bij de Land Rovers van installateur Driek de Beij.

Alles voor de veiligheid

Bij de portier krijgen Henk en Fred beiden een toegangspas. Voor één dag. Bij DAF Trucks in Eindhoven kom je niet zomaar binnen. Op de plek waar duizenden medewerkers dagelijks nieuwe bedrijfswagens bouwen, wordt veiligheid met hoofdletters geschreven.

Onze nieuwe columnist

In de rubriek ‘Aan de lunchtafel’ schuiven we - gewapend met een grote Henk & Fred lunchmand - aan bij Sven Asijee, directeur van ontwikkelingsfonds Wij Techniek in Woerden. Tevens onze nieuwe columnist. Decor van de lunch is een grote tafel in een deels leeg kantoor. Tja, corona…

BENG. En nu? Wist jij dat het monitoren van energie steeds belangrijker wordt? In dit nummer gaan we uitgebreid in op de gevolgen van de nieuwe BENG-eisen voor de installatiemarkt. Voor het trendverhaal brachten Henk en Fred een bezoek aan Edwin Hannink in het democentrum van Theben in Apeldoorn. Edwin vertelde dat er bij de nieuwe BENG-eisen voor de nieuwbouw niet alleen wordt gekeken naar de bouwkundige maatregelen. Maar ook of een woning of gebouw op langere termijn aan de energieprestatie-eisen voldoet. “Is dat niet zo, dan is de aannemer daarvoor aansprakelijk”, zo legt hij uit. Oeps. Een serieus verhaal dus. Daarom is het belangrijk dat de energieprestatie van een gebouw in de praktijk ook wordt gemonitord. Theben heeft daarvoor zelfs een nieuw SmartHome-systeem gelanceerd, waarmee de energiehuishouding van een woning goed in de gaten kan worden gehouden. Tevens kunnen hiermee zaken als verlichting, verwarming en zonwering op een zo duurzaam mogelijke manier worden aangestuurd. Als het om zonwering gaat, gaat mijn zonweringshart weer wat sneller kloppen. In een vorig leven ben ik jarenlang hoofdredacteur geweest van een zonweringsvakblad. Ook toen al schreef ik hoe belangrijk het is om slim om te gaan met de voor- en nadelen die de zon biedt. In de zomer wil je zo weinig mogelijk zon in huis - in verband met oplopende temperaturen - maar in de winter is de warmte van het zonlicht juist weer welkom. Leuk om te zien dat iets dat ik toen al leerde, nu weer terugkomt bij BENG. Peter Besselink, hoofdredacteur redactie@henkenfred.nl

| FEBRUARI 2021

Theben zet in op energiemonitoring

Foto: Theben/Shutterstock

BENG-EISEN GUNSTIG VOOR OMZET BRANCHE

Sinds begin dit jaar moet nieuwbouw, zowel woningen als utiliteit, voldoen aan de zogenaamde BENG-eisen. Ofwel Bijna Energie Neutrale Gebouwen. Kortweg betekent het dat nieuwe gebouwen dus 'bijna energieneutraal' moeten zijn, maar dat vervolgens de energieprestatie ook gemonitord moet worden. Alweer nieuwe ontwikkelingen voor de installateur, weet Edwin Hannink van Theben. "Maar wel met perspectief."

irecteur Edwin Hannink van Theben Nederland begrijpt de scepsis van de installateurs over de nieuwe BENG-eisen best. De veranderingen in de wereld van bouw en installatie zijn tenslotte soms nauwelijks meer bij te houden, zeker voor eenmansbedrijven. Maar, zegt hij, anderzijds: BENG is er nu eenmaal, we kunnen er als sector niet omheen. "Dus ga er mee aan de slag. Je kunt de installatie in een nieuwe woning naar een hoger niveau brengen. Goed voor het milieu. Maar het levert simpelweg ook meer omzet op."

| FEBRUARI 2021

Hannink doelt op de indicatoren waaraan BENG wordt getoetst. Dat zijn er in de basis drie. Hoeveel energie zou er nodig moeten zijn om een woning behaaglijk te krijgen? Hoeveel energie wordt er daadwerkelijk verbruikt? En hoeveel energie wekt de woning zelf op? Nieuwe woningen moeten, kortom, voldoen aan de laatste eisen en snufjes op gebied van duurzaam bouwen. Denk aan zonnepanelen, warmtepompen, isolatie en ventilatie. Maar daarnaast moet die energieprestatie ook inzichtelijk gemaakt worden. Sterker nog, voldoet een

woning in de praktijk niet aan de verwachte eisen, dan is de aannemer daarvoor aansprakelijk.

MONITOREN Samen met Pure Domotica, een collega-bedrijf in gebouwautomatisering en energiemonitoring, heeft Theben geanticipeerd op BENG en een nieuw concept in de markt gezet: IRIS-LUXORliving. Het door Pure Domotica ontwikkelde IRIS, dat staat voor 'Intelligent, Rapportage, Integratie, Service', is een systeem dat de energiehuishouding monitort. LUXORliving van Theben is een

TREND SmartHome-systeem waarmee verlichting, zonwering en verwarming automatisch het meest energiezuinig kunnen worden aangestuurd. In de showrooms van Theben en Pure Domotica, in respectievelijk Apeldoorn en Boxtel, kan het systeem door installateurs en hun klanten uitgebreid worden bekeken en getest. Degenen die dat doen vinden het heel interessant, zegt Edwin Hannink.

AFWACHTEND "Er is vanuit de installatiewereld groeiende interesse, maar tegelijk merken wij dat veel installateurs en ook aannemers nog afwachtend zijn. We kunnen echter niet om BENG heen. Wij willen de installateur daarin graag bijstaan, liefst ook de aannemer. Uitleggen waarom het belangrijk is om energieverbruik te monitoren, zeker ook met het oog op die aansprakelijkheid. Voor installateurs is het een uitgelezen kans om de installatie in een woning op te hogen." Het IRIS-concept van Pure Domotica monitort continu de energieprestatie en constateert ook direct onregelmatigheden en fouten. Dat betekent dat de installateur heel gericht wordt ingeschakeld voor onderhoud. Bovendien kan de bewoner via

LUXORliving op zijn smartphone of tablet zelf zijn energieverbruik gedetailleerd aflezen en zonodig dingen aanpassen. Zet de wasmachine aan en je ziet het stroomverbruik oplopen. "Het zorgt dus ook voor bewustwording bij de gebruiker. Je ziet constant je actuele energieverbruik en -opbrengst", aldus Hannink.

HUURSECTOR IRIS-LUXORliving is enkel bestemd voor woningbouw, ook voor huurwoningen, zegt Hannink. "Wanneer woningcorporaties bij de overheid een energieprestatievergoeding (EPV) per woning vragen, moeten ze een rapportage van de energieprestatie overleggen. Dat kan met dit systeem heel gedetailleerd. Dus is het ook interessant voor de installateur." Theben en Pure Domotica staan de installateur zonodig vanaf het begin van een project bij. Ook verzorgen ze trainingen over het systeem, momenteel gebeurt dat allemaal coronaproof. De installatie ervan is overigens relatief eenvoudig. Hannink: "Het systeem wordt per woning volledig geconfigureerd aangeleverd. Uiteindelijk is het voor de installateur enkel plug & play. Eenvoudig dus." 

HENK: WERK VERANDERT DOOR BENG HET DOET HENK GOED DAT EDWIN HANNINK VAN THEBEN BEGRIJPT DAT ALLE VERNIEUWINGEN IN DE BOUW- EN INSTALLATIEWERELD SOMS MOEILIJK BIJ TE BENEN ZIJN. ZEKER VOOR EEN OUDE ROT ALS HIJ. "ONS WERK VERANDERT ZO SNEL, JE MOET CONSTANT OPLETTEN. VROEGER WAS HET ALLEMAAL VEEL EENVOUDIGER", ZEGT HENK. TEGELIJKERTIJD SNAPT HIJ DAT HIJ MEE MOET. OOK ZIET HIJ HET VOORDEEL VAN ALLE NIEUWIGHEDEN. "DUURZAAMHEID VOORAL, DAT IS GOED VOOR ONS ALLEMAAL." "PRECIES HENK", REAGEERT ZIJN MAATJE FRED. "EN BEDENK DAT ER OOK EEN ZAKELIJK VOORDEEL IS. ALS WIJ DE KLANT GOED INFORMEREN, KUNNEN WE BETERE SYSTEMEN LEVEREN. DAT IS VOOR ONS OOK INTERESSANT."

OVERSCHRIJDING TEMPERATUUR

Edwin Hannink

GOEDBESCHOUWD ZIJN ER NIET DRIE, MAAR VIER BENG-INDICATOREN. IN BENG WORDT NAMELIJK OOK NADRUKKELIJK GEKEKEN NAAR TEMPERATUUROVERSCHRIJDING IN EEN WONING. WORDT HET IN HUIS VANWEGE TE VEEL ZONLICHT NAMELIJK TE WARM, DAN ZAL DE WARMTEPOMP OP DE KOELSTAND GAAN. EN DAT KOST ONNODIG ENERGIE. ARCHITECTEN DENKEN VOLGENS EDWIN HANNINK DAN AL SNEL AAN EEN LUIFEL, OM ZONLICHT TEGEN TE HOUDEN. "MAAR DAT IS IETS PERMANENTS EN JAMMER ALS JE BIJ KOUD WEER OOK WEL EENS DE ZON BINNEN WILT HEBBEN. WIJ WERKEN LIEVER MET SCREENS. MET ONS SYSTEEM KUNNEN DIE ZO WORDEN INGESTELD, DAT ZE AUTOMATISCH NAAR BENEDEN GAAN BIJ ZON OP DE GEVEL. EEN GOEDE EN PRETTIGE MANIER OM TE VOORKOMEN DAT HET ENERGIEVERBRUIK ONNODIG OPLOOPT."

| FEBRUARI 2021

Slimme verlichting voor iedereen! Slimme verlichting moet voor iedereen toegankelijk zijn en met Plejd is dat nog nooit zo eenvoudig geweest. web | plejd.nl

Henk_fred_jan_2021.indd 1

2021-01-14 14:55

KORTSLUITING Pong van Atari was in 1972 HET eerste computerspel

NEDERLAND TELT RUIM

8,3

MILJOEN GAMERS

70 % van de casual

Jongens gamen frequenter en fanatieker

VROUWEN SPELEN MEER WORDFEUD EN CANDY CRUSH

86 %

OUDERS ZIET VOORDELEN VIDEOGAMES

Behandelde gameverslaafden zijn bijna uitsluitend man

gamers in NL is vrouw

PUZZELGAMES MAKEN OPMARS BIJ OUDEREN 50-75 JAAR

Na basisschool neemt de frequentie van gamen af JAARLIJKSE OMZET GAME-INDUSTRIE

109,4

miljard dollar

Bron: Talpa Gaming, Gameninfo.nl, Wikipedia, Rule the Game, ESPAD, bureau Nielsen

| FEBRUARI 2021

Directeur Wim Hemmes van Hemmes Installatietechniek

Je moet af en toe anders

Hoe hebben jullie het coronajaar beleefd? Wim Hemmes: “Het was schrikken toen vorig jaar maart alles stil kwam te liggen. Een angstige periode. Een grote woningcorporatie waar wij het onderhoud voor doen - besloot van de één op andere dag dat we niet meer welkom waren in hun woningen. Daar liepen vier van onze mensen. Toch duurde het niet lang of het begon hier te ‘kolken’. Particulieren gingen verbouwen, een bungalowpark wilde dat we aan de slag gingen - omdat er nu toch geen mensen kwamen, een nieuwe huisartsen-

| FEBRUARI 2021

Wim Hemmes

praktijk, de bouw van een nieuw bedrijfspand. We konden het werk plotseling nauwelijks aan.” Organisatorisch veranderde er ook het één en ander? “Klopt. Gelukkig hebben we een groot bedrijfspand waar de meeste medewerkers een eigen kantoor hebben waar ze dus konden blijven werken. Maar verder loopt alles anders. De appgroep van het personeel is daardoor belangrijker geworden. Daarmee communiceren we. Zelfs een toolboxmeeting gaat via de app. Verder zijn alle protocollen aangepast. Ook op de

werkvloer. Onze monteurs moeten daar heel strikt in zijn. Soms moeten ze de klant vragen om niet in dezelfde ruimte te blijven. Dat hoort erbij. Verder heb ik iedereen op zijn eigen verantwoordelijkheid gewezen. Wees verstandig in deze gekke tijd.” Wat mis je vooral? “De eerste weken betrapte ik mezelf erop dat ik die stilte wel prettig vond. Even geen drukte, geen businessmeetings… Dat duurde niet lang. Want ik ben een sociaal dier, raak graag mensen aan, drink graag een borrel met vrienden. Uit

INTERVIEW

durven denken maar veertien mensen. Het dal was diep, de zorgen groot. Maar we zijn er uitgekomen…”

die momenten haal ik energie. Dat kan nu even niet. Dat mis ik. Ook binnen het bedrijf lunchen we niet meer samen en is de kantine voor slechts een beperkt aantal mensen toegankelijk. En wat te denken van de gezellige avonden, borrels of barbecues die bij ons vaak werden

Je kocht toen zelfs twee nieuwe bedrijven? “Haha, ja inderdaad. Samen met vijf vrienden een kroeg en samen

panelenbedrijf Ecotecworld ben ik niet zelf actief. Het installatiebedrijf begon te draaien, maar ook de verkoop van zonnepalen ging als een speer. Dus ik besloot me weer te richten op Hemmes Installatietechniek, al ben ik nog wel aandeelhouder bij Ecotecworld.”

dingen als een borrel drinken met vrienden, dat mis ik nu gehouden. Dat zijn belangrijke momenten voor de sfeer binnen het bedrijf. Niks van dat alles. Ik hoop van harte dat de wereld snel weer wat normaler wordt.” Jij hebt de vorige crisis ook meegemaakt. Hoe anders is deze? “Toen draaide alles om geld. Ik had het bedrijf niet zo lang daarvoor overgenomen en we hadden niet veel vet op de botten. Dus die crisis kwam als een mokerslag aan. In de slechtste periode werkten hier nog

met een medewerker namen we aandelen in een bedrijf met zonnepanelen. Overdag zat ik in de sores met het installatiebedrijf en was er geen werk, maar ’s avonds kreeg ik nieuwe energie van de plannen die we voor onze nieuwe bedrijven maakten. Die kroeg heb ik niet meer. Het plan was om deze gezamenlijk over te nemen en ons dan geleidelijk terug te trekken, zodat één vriend uiteindelijk de kroeg zou runnen. Dat is gebeurd. Ook in het zonne-

Installatiebedrijf Hemmes is de laatste tien jaar flink gegroeid. Het lukte je snel nieuw personeel te vinden! “Je moet af en toe anders durven denken. We maakten een advertentie met een zojuist aangeschafte Mercedes bus en de opmerking dat deze mooie bus op zoek was naar een chauffeur. Een chauffeur die ook een beetje handig is. Het leverde meerdere nieuwe mensen op. En we hebben ingezet op jongeren zonder ervaring. ››

HEMMES IN HET KORT HEMMES INSTALLATIETECHNIEK WERD IN 1974 OPGERICHT DOOR WOUT HEMMES. IN DATZELFDE JAAR WERD WIM HEMMES GEBOREN. HIJ ZOU JAREN LATER IN DE VOETSPOREN VAN ZIJN VADER TREDEN. IN 1998 KWAM WIM IN HET FAMILIEBEDRIJF, OM HET IN 2004 OVER TE NEMEN. ONDER LEIDING VAN DE TWEEDE GENERATIE IS HEMMES INSTALLATIETECHNIEK UITGEGROEID TOT EEN ALLROUND INSTALLATEUR (ZOWEL E ALS W), WAAR 36 MEDEWERKERS HUN BOTERHAM VERDIENEN. KLANTEN ZIJN ZOWEL HET BEDRIJFSLEVEN ALS DE PARTICULIER. DUURZAAMHEID IS EEN BELANGRIJK PIJLER VAN HEMMES INSTALLATIETECHNIEK.

| FEBRUARI 2021

INSTALLATIE VOLGENS ATTEMA

BENG installeren: eenvoudig én aantoonbaar De praktische alles-in-één oplossing van Attema en O-Nexus Plug & play

Lage Total Cost of Ownership

Onafhankelijk en open platform

De BENG-totaaloplossing • Maatwerk groepenkast met geïntegreerd energiemanagementsysteem • Geschikt voor nieuwbouw- en renovatiewoningen • Plug & play • Overzichtelijke dashboards; meten is weten! • Inzicht in preventief onderhoud • Veilig, flexibel en geschikt voor alle huidige en toekomstige prestatienormen

Meer info? Kijk op www.attema.com

Vernieuwende ideeën voor ’n veranderende wereld.

Scan de QR-code om de animatie ‘BENG’ te bekijken

INTERVIEW niet precies duidelijk hoeveel er bij installateurs terecht komt en welk deel in de inkooporganisatie blijft. Met TICNED doen we dit heel anders. De installateurs weten precies wat er binnenkomt en wat de bedrijfskosten zijn en er is geen onduidelijkheid over geldstromen en bonussen. Alles wat overblijft gaat rechtstreeks naar de installateurs. Inmiddels zijn er 40 bedrijven aangesloten en bedraagt ons inkoopvolume ruim 22 miljoen euro. We delen informatie met elkaar en leren van elkaar. Ik ben er heel blij

krapte? Wij hebben ingezet op jongeren zonder ervaring Die mochten bij het leggen van zonnepanelen assisteren. Zo groeiden ze in het vak en na een jaar stuurde ik ze natuurlijk wel naar school.” Een van jullie speerpunten is duurzaamheid. Wordt dat geremd door corona? “Dat idee heb ik niet. Er is veel vraag naar warmtepompen en zonnepanelen. Bij nieuwbouw is

het al geen discussie meer, maar ook bij bestaande woningen mogen we steeds vaker duurzaam aan de slag.” Iets anders. Jij bent betrokken bij de oprichting van TICNED, een inkoopcollectief? “Als mede-initiatiefnemer heb ik eind 2018, met Norbert Leerkes als directeur, TICNED opgericht. Bij veel inkoopcollectieven is

mee en het levert een prachtige bonus op!” Tot slot: hoe kijk jij naar 2021? “Ik denk dat de Nederlandse economie door corona zeker een ‘douw’ krijgt, maar wij Nederlanders willen er voor gaan. Hier komen we uit. Mijn orderportefeuille voor 2021 is goed gevuld. Ik heb er vertrouwen in." 

WARMWATER DANKZIJ CO2 HEMMES INSTALLATIETECHNIEK STAAT IN DEZE INNOVATIEVE TIJD OPEN VOOR VERNIEUWING. ZO INSTALLEERDE HET BEDRIJF IN TWEE ZORGINSTELLINGEN DE ENERGIEZUINIGE ECO CUTE VAN ALKLIMA. DEZE ZORGT VOOR WARM WATER. WIM HEMMES: “DEZE WARMTEPOMP IS SPECIAAL ONTWIKKELD OM GROTE HOEVEELHEDEN WARM WATER TE GENEREREN. DIT GEBEURT NIET MET TRADITIONEEL KOUDEMIDDEL EN PRECIES DAAR ZIT DE VERNIEUWING. DE ECO CUTE MAAKT GEBRUIK VAN CO2. WAAR NORMALE WARMTEPOMPEN OPTIMAAL RENDEREN BIJ EEN LAGE DELTA T, HEEFT EEN CO2 WARMTEPOMP JUIST EEN HOOG RENDEMENT BIJ EEN HOGE DELTA T. DAT MAAKT DIT SYSTEEM UITERMATE GESCHIKT VOOR HET MAKEN VAN WARM TAPWATER. HET GASLOZE ALTERNATIEF VOOR OPWEKKING VAN WARM WATER.”

| FEBRUARI 2021

Redenen waarom je kiest voor OPPLE Lighting:  OPPLE Lighting levert hoge kwaliteit, betaalbare, eenvoudig te installeren en gemakkelijk te gebruiken LED verlichting 

Wij leveren niet zomaar een chinees product; wij bezitten de grootste Lighting Campus ter wereld (1,2 million m2) in Shanghai, China.

 OPPLE Lighting heeft meer dan 2000 patenten en breidt uit met 400 patenten per jaar.  Wij hebben een lokale Service en Support. Onze mensen staan klaar om jou van dienst te zijn.

Benieuwd en wil je ook zaken met ons doen?

Volg de QR code en

Voor meer informatie

krijg een kijkje achter

over OPPLE Lighting.

de schermen.

OPPLE.COM

DE BUS VAN....

Rinus Davidse van ComfiTech uit Avenhorn

ALLE SPULLEN KUNNEN ERIN

e vestigingsplaats van de nieuwe BV, waarin de twee eenmanszaken opgaan, blijft het Noord-Hollandse Avenhorn. “Ik ben gespecialiseerd in thuisautomatisering, Chiel weet veel van industrie automatisering. Samen kunnen we voor de klant net een stapje verder gaan.” Dat betekent vast ook dat het nieuwe bedrijf nieuwe bussen aanschaft, met daarop de naam Comfitech? Dat is niet het geval, zo helpt Rinus ons uit de droom. “Ik heb bewust geen bus met reclame, omdat we voor

verschillende opdrachtgevers werken en het niet altijd gewenst is dat onze naam zo nadrukkelijk zichtbaar is. Daarom heb ik nooit reclame op mijn bus gehad en gaat dat straks ook niet gebeuren.”

FORD TRANSIT Rinus neemt ons mee naar zijn bus. “Ik ben blij met mijn Ford Transit. Hier rijd ik nu zes jaar in. Ik vervang mijn bus pas wanneer die er niet meer uitziet. Duurzaam rijden heb ik niet echt overwogen. Ik zie de bus als een

Ruim tien jaar werkte Rinus Davidse als eenpitter. Op 31 december 2020 kwam er een einde aan zijn eenmanszaak Rinus Davidse Elektrotechniek. Samen met collega Chiel Bos gaat hij verder onder de naam ComfiTech. “Samen hoeven we nooit nee te verkopen”, aldus Rinus.

stuk gereedschap. Niet meer en niet minder. Maar ik ben blij met mijn Transit. Het is een grote bus, waarin je kunt staan. Op deze wijze kan ik al mijn spullen meenemen. Dat vind ik belangrijk. Ik wil op de werkvloer niet in de situatie komen dat ik iets niet bij me heb. De inrichting van de bus heb ik daarop aangepast. Met stalen bakken waar ik kratten in kan zetten. Rommelig? Nee hoor, ik weet precies waar alles ligt.” 

FRED: ZELFS RECHTOP STAAN FRED VINDT DAT DE HOOGTE VAN DE BUS INDERDAAD EEN GROOT VOORDEEL. “JE LOOPT SIMPEL EVEN DOOR DE BUS NAAR VOREN OM IETS TE PAKKEN. ZELFS GROTE MENSEN KUNNEN RECHTOP STAAN, WAARDOOR JE NOG MEER SPULLEN KWIJT KUNT. DAT IS WEL ZO HANDIG.” FRED SCHROK WEL EVEN TOEN DE DEUR OPENGING. “DE BUS LAG WEL VOL. MAAR RINUS GEEFT AAN DAT DAT GEEN PROBLEEM IS, OMDAT IEDEREEN ALLES WEET TE VINDEN. EN DAAR DRAAIT HET OM. DUS EIGENLIJK HEEFT HIJ ZIJN BUS GEWOON GOED GEORGANISEERD, HAHA.”

| FEBRUARI 2021

Echte installateurs recyclen gratis Verantwoord, duurzaam en gratis lampen en armaturen afvoeren via Wecycle, wecycle.nl/bakkie

• Gratis inzamelmiddelen en ophaalservice

Bedankt voor uw inzet het afgelopen jaar.

• 600 technische groothandels met inleverbak

DOET U IN 2021 OOK (WEER) MEE?

• Maatwerkoplossingen op locatie Zelf importeur van lampen of (consumenten-) armaturen?

Inzameling op bedrijf of locatie

Inleveren bij (technische) groothandels

Transport

Recycling

Sluit u aan bij Stichting LightRec Nederland, opdrachtgever van Wecycle. lightrec.nl/producenten

Kwaliteit tot in de kern

Voor een uitgebreid leveringspakket aan installatiekabels en industriële bekabeling (tevens in CPR-uitvoeringen) www.cablepartners.nl

INNOVATIE Een nieuwe visie op audiosystemen

ONTDEK MONDEF AUDIO INSTALLATIES

Monacor brengt met MondeF het beste uit twee werelden samen. Door gebruik te maken van de infrastructuur en onbeperkte mogelijkheden op IT gebied kunnen zij topkwaliteit audio bieden met een ongekende gebruikerservaring.

minder bouwstenen er nodig zijn om een compleet systeem op te zetten. Voor de installateur is het installatiegemak groot. Door Monacor worden op verzoek de systemen voorgeprogrammeerd. Alle componenten van het systeem worden ingesteld en gelabeld met de locatie, zodat tijdens het installeren veel tijd bespaard kan worden. Uniek zijn de bedienpanelen van het systeem welke te integreren zijn in standaard schakelmateriaal. Standaard wordt de maat 55x55mm (Jung AS500 serie) geleverd, maar maatwerk is ook mogelijk. Uiteraard is het systeem goed te combineren met bestaande conventionele (100V) systemen.

DE MOGELIJKHEDEN De MondeF hoofdunit bevat onder andere:

De installatie van de MondeF systemen in combinatie met Dante audioapparaten is eenvoudig doordat er gebruik wordt gemaakt van (bestaande) standaard LAN netwerken. Dante wordt door meer AV-fabrikanten toegepast dan welke andere netwerktechnologie dan ook. Alle Dante producten zijn compatibel, zodat apparaten van meerdere fabrikanten in één netwerk te combineren zijn.

AUDIO OVER IP Eén kabel doet het allemaal. Dante neemt de bundels zware, dure analoge bekabeling weg en vervangt deze door goedkope, gemakkelijk verkrijgbare CAT5e-, CAT6- of glasvezelkabel - slechts één kabel per apparaat - voor een eenvoudige, lichte en economische oplossing. Honderden kanalen door

één kabel. MondeF integreert media en controle voor het gehele systeem via één enkel, standaard IP-netwerk.

MondeF

MondeF systemen met Dante zijn eenvoudig uit te breiden. Extra luidspreker nodig? Plug hem maar in waar je hem hebben wilt! Netwerken kunnen op elk moment uitgebreid en opnieuw geconfigureerd worden, met slechts enkele muisklikken. Vergelijk je een MondeF audio installatie met een conventioneel audio systeem dan valt op hoeveel

· Gebruiksvriendelijke grafische interface · Op tijd programmeerbaar (of manueel) te starten audio fragmenten (zoals lestijden op scholen of commercials in winkels) · Standaard voorkeuze uit 15 internetradiostations én uitbreidbaar. · Afspeellijsten (bijvoorbeeld thema’s in musea) · Omroepfunctionaliteit · Automatisch starten en stoppen van zones · 1 tot 64 afzonderlijke zones mogelijk per hoofdunit.

www.monacor.nl

| FEBRUARI 2021

Branche positief over 2021 De voorspellingen over de installatiebranche lieten het afgelopen jaar een heel wisselend beeld zien. Sommige onderzoeksbureaus dachten aanvankelijk dat de coro‑ nacrisis een flink negatieve invloed

zou hebben op de resultaten. Maar 2020 is voor de meeste bedrijven een prima jaar geweest. Ook de Monitor Bouwketen van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) is inmiddels weer positief. Installa-

Foto’s: Guido van Benschop

Nieuwe algemeen directeur Oosterberg

George Rietbergen

Flip Oosterberg

Met ingang van 1 januari is George Rietbergen aangesteld als algemeen directeur van Koninklijke Oosterberg, de grootste landelijk opererende elektrotechnische groothandelsmaatschappij in volledig Nederlands bezit. Rietbergen volgt Flip Oosterberg op, die de afgelopen twintig jaar de familieonderneming heeft bestuurd en zitting houdt in de directie. George Rietbergen maakt de overstap van SmartSafeCompany. Daarvoor was hij 25 jaar in diverse leidinggevende posities internationaal werkzaam bij Goodyear-Dunlop en KLM.

| FEBRUARI 2021

Foto: Techniekbeeldbank.nl

teurs hebben gemiddeld voor 10,5 maand werk in hun portefeuille. 94 procent denkt een gelijke of zelfs meer winst te boeken. Bij de start van de coronacrisis verwachtte 40 procent nog een omzetdaling.

ART ROOIJAKKERS EN STICHTING VLUCHTELING Verderop in dit magazine gaan Henk en Fred langs bij Art Rooijakkers thuis. Met als aanleiding zijn boek ‘De eeuw van mijn dochters’, waarin hij een blik op de toekomst van de duurzaamheid en techniek werpt. Ook kwam het gesprek op Stichting Vluchteling, waarvan Art al jaren ambassadeur is. “Afgelopen jaar waren er wereldwijd bijna 80 miljoen mensen op de vlucht. En dit jaar gaan we daar weer overheen. Nadat Europa in 2015 overspoeld werd door bootvluchtelingen is het sentiment wat gedraaid. Maar wat Stichting Vluchteling doet, heeft niks te maken met wat er híer gebeurt. Sterker nog, de stichting biedt juist opvang in de regio. Daar kún je niet tegen zijn en daar zet ik me graag voor in!” Info: www.vluchteling.nl

NIEUWS Nieuwe datum ELEKTRO

HOEWEL HET OP DIT MOMENT NOG ONDUIDELIJK IS ÓF, EN IN HOEVERRE, CORONA INVLOED HEEFT OP DE ORGANISATIE VAN ELEKTRO, HEEFT HENK & FRED DINSDAG 21, WOENSDAG 22 EN DONDERDAG 23 SEPTEMBER 2021 GEKOZEN ALS VOORLOPIGE DATA VOOR DIT JAARLIJKSE EVENT. HOE DE BEURSVLOER ER PRECIES UIT ZAL KOMEN TE ZIEN, WELKE ACTIVITEITEN ER GEORGANISEERD ZULLEN WORDEN EN IN WELKE VORM, WORDT BESLOTEN IN HET EERSTE KWARTAAL VAN 2021. MEER INFO: WWW.ELEKTRO-EVENT.NL.

SUBSIDIEREGELING VOOR ELEKTRISCHE BESTELBUS Vanaf maart komt er een subsidieregeling voor de aanschaf van een nieuwe elektrische bestelbus. Naar verwachting zal de subsidie maximaal 5.000 euro zijn. De definitieve subsidieregeling wordt deze maand bekendgemaakt. De elektrische bus moet minimaal 20.000 euro waard zijn en een actieradius hebben van minstens

Mobiliteitstrends van de toekomst Nederlanders verwachten in de toekomst het meest van de elektrische auto, blijkt uit een onderzoek van ALD Automotive onder 1.350 Nederlanders naar de trends op het gebied van mobiliteit. Deelvervoer, waarbij betalen naar gebruik centraal staat, staat op de tweede positie. Op een gedeelde derde plek

staan de zelfrijdende auto en het het mobiliteitsabonnement, waarbij reizigers tegen een vast bedrag per maand verschillende vervoersmiddelen kunnen gebruiken. “Mobiliteit wordt in de toekomst duurzamer, veiliger, flexibeler en comfortabeler”, aldus Lonneke van der Horst van ALD Automotive.

100 kilometer. Branchevereniging Techniek Nederland wil graag dat de regeling ook geldt voor tweedehands elektrische auto’s. Het kabinet hoopt dat met deze regeling meer bedrijven overstappen van een bestelwagen op diesel of benzine naar een elektrische bedrijfsbus.

Er zit meer geld in de ISDE-subsidiepot voor duurzame installatietechniek dan voorgaande jaren. Dit jaar is er 164 miljoen euro beschikbaar. In 2020 was dat 100 miljoen euro. Grootste wijziging is dat ook isolatiemaatregelen nu onder de ISDE-subsidie vallen. De bestaande SEEH-regeling, waarbij je op het gebied van isolatie minimaal twee besparende maatregelen moet nemen, geldt nog steeds. Maar nu is het ook zo dat de aanschaf van een warmtepomp of een zonneboiler als tweede maatregel kan worden opgevoerd.

| FEBRUARI 2021

De specialist voor de professional Met meer dan 20.000 actieve artikelnummers van het merk Bailey en vele andere merken kan de professional putten uit meer dan alleen decoratieve lampen en toebehoren. Ga naar onze website www.bailey.nl voor meer informatie. De producten van Bailey zijn verkrijgbaar via de gekende elektro groothandel.

Volg Bailey Lights ook op Pinterest pinterest.com/baileylights

bailey.nl

COLUMN

EEN WARM WELKOM IN 2021 SVEN ASIJEE IS DIRECTEUR VAN WIJ TECHNIEK, HET ONTWIKKELFONDS VOOR DE TECHNISCHE INSTALLATIEBRANCHE (VOORHEEN OTIB)

De laatste maand van het jaar (het moment waarop ik deze eerste column schrijf) kijk ik altijd een beetje terug. Het jaar 2020 was pittig. Voor veel mensen, ook voor jou persoonlijk misschien. Voor bedrijven. Voor scholen. Iedereen merkte op zijn of haar eigen wijze wat een virus kan aanrichten en hoe onzeker iets kan worden. Maar het mooie is dat 2020 ook heeft laten zien dat wij het verschil kunnen maken. Tenslotte was die koelcel nog steeds belangrijk in de supermarkt. Duurzame energie stond hoog op de agenda. Net zoals ventilatie. In ziekenhuizen was de techniek nog nooit zo belangrijk en daarmee ook de installatietechniek. Vakmannen en vakvrouwen uit het hele land waren aan de slag. Soms was het lastig, maar we deden het gewoon. We lieten zien hoe mooi, belangrijk en uitdagend ons vak is. In 2021 verandert er niet veel, verwacht ik. Sterker nog: ik denk dat we nog meer in beeld komen. Maar we hebben dan ook nieuwe talenten nodig. Jonge mensen die de weg naar onze sector zoeken en aan de slag willen met de uitdagingen van nu en morgen. Maar ook mensen met werkervaring die een stap naar zekerheid willen zetten. Mensen die eerder in de reisbranche of in de horeca werkten. Of je nu 18 of 58 bent: als je een beetje handig en enthousiast bent, dan valt alles te leren. Waar een wil is, is een weg. Dat hebben we wel gezien in het afgelopen jaar. En wie houdt er niet van een uitdaging? Maar dat vraagt ook iets van ons als branche. Zeker nu het praktijkonderwijs weer stil ligt en stageplekken moeilijk te vinden zijn. Het vraagt om geduld, om het begeleiden van stagiaires, het delen van kennis. Het vraagt om praktijkleren. Het vraagt om een open deur voor nieuw talent. Én het vraagt om een warm welkom. Mijn wens voor 2021 is dat wij dat warme welkom kunnen geven en met elkaar laten zien en ervaren dat we het verschil maken. Dat we het kompas voor nu en morgen in handen hebben. Doe je mee?

Sven Asijee Meer weten over Sven Asijee en zijn kijk op het tekort aan handjes in onze branche? Lees dan de rubriek Aan de Lunchtafel… op pagina 46.

| FEBRUARI 2021

Inge Sijpkens en Sascha Murk over personeelswerving:

Complete plaatje van

Sascha Murk (links) en Inge Sijpkens

Eén van de grootste uitdagingen voor onze branche is het tekort aan technisch personeel. Inge Sijpkens en Sascha Murk geven installatiebedrijven daarom de tip om te ‘bouwen aan een sterk werkgeversmerk’. Dat is óók meteen de titel van hun nieuwe boek, dat boordevol praktijkvoorbeelden staat.

HOE BOUW JE EEN STERK WERKGEVERSMERK?

Inge: “Alleen maar actief de arbeidsmarkt opgaan als ze een vacature hebben. Wat wij met ons boek duidelijk willen maken, is dat het een proces is waar je continu mee bezig moet zijn. Zorg dat je in beeld komt als een aantrekkelijke werkgever. Daarbij moet het complete plaatje van jouw bedrijf kloppen. Wat je extern vertelt, moet intern natuurlijk ook zo gevoeld en ervaren worden.”

Sascha: “Door een duidelijke visie te hebben op waar je met je bedrijf naartoe wilt en intern en extern duidelijk te laten zien wie je bent en waar je als bedrijf voor staat. Daarnaast moet de basis gewoon goed op orde zijn. Dus goede arbeidsvoorwaarden, een goed salaris. Maar ook dat er voldoende mogelijkheden zijn op het gebied van opleidingen en persoonlijke ontwikkeling.”

1 24

| FEBRUARI 2021

PFF, WERK AAN DE WINKEL DUS?

Inge: “Ja, voor sommige installatiebedrijven wel. Als sollicitant wil je graag weten waar een bedrijf voor staat, wat voor projecten je gaat doen en wie je nieuwe collega’s worden. Een werkgever die dat goed uitdraagt, is installatiebedrijf Verspeek. Dat wil het meest klantgerichte installatiebedrijf van Nederland zijn. En dat hebben ze doorgevoerd in alles. Als je zo’n duidelijk verhaal hebt, trek je mensen aan die daarbij passen.”

PERSONEELSWERVING. WAT DOEN WERKGEVERS VAAK VERKEERD?

8 BRUTALE VRAGEN

bedrijf moet kloppen EN PERSOONLIJKE ONTWIKKELING? HET MOET NIET GEKKER WORDEN!

Inge: “Dat is inderdaad super belangrijk voor mensen. Bij bedrijven als Hoppenbrouwers Techniek en Zelfstroom doen ze dat bijvoorbeeld heel goed. Ze hebben niet alleen een eigen opleidingscentrum, maar kijken ook hoe werknemers zich persoonlijk kunnen blijven ontwikkelen.”

HOE BELANGRIJK IS JE EIGEN PERSONEEL ALS AMBASSADEUR?

Sascha: “Heel belangrijk. Je medewerkers hebben vaak een groot netwerk van oudschoolgenoten of oud-collega’s. Dat is een enorme kans als je personeel werft. Als zij de vacature via hun eigen sociale mediakanalen verspreiden, bereik je veel potentiële kandidaten. En als zij iemand aandragen voor een vacature, is dat vaak ook sneller

een match, zij hebben immers al een eerste selectie voor je gedaan.”

NEE TOCH!? JE PERSONEEL ALS UITHANGBORD? Inge: “Alleen als ze dat zelf willen natuurlijk, maar betrokken en trotse medewerkers willen dat vaak juist heel graag. Het geeft ze de gelegenheid te laten zien wat voor gaaf werk ze doen. Er zijn bedrijven die voor een open dag hun werknemers vragen een 1-op-1 rondleiding te doen. Zoiets spreekt een nieuwe monteur ook veel meer aan, dan wanneer hij in een groepje wordt rondgeleid door alleen een HR-manager. Zeker als zo’n medewerker heel enthousiast over zijn werk vertelt.”

EN HET BEGELEIDEN VAN NIEUWE WERKNEMERS… HOE DOE JE DAT? Sascha: “Sowieso is het heel fijn als je echt het gevoel hebt dat je welkom bent als je met een nieuwe baan begint. Maak dus een feestje

van de eerste werkweek en zorg dat alles goed geregeld is. Kleding, iPad, laptop, auto… En je kunt die nieuwe collega bijvoorbeeld koppelen aan een buddy. Iemand die al langer bij je bedrijf werkt en de nieuwkomer helpt het bedrijf te leren kennen. Het slimste is om daar tweerichtingsverkeer in te creëren. Door goed te kijken naar de competenties van de nieuwe werknemer en waar deze goed in is. En dat te koppelen aan een werknemer die in dat soort dingen minder goed is. Op die manier leren ze ook van elkaar!”

EN WAT IS DE GROOTSTE AFKNAPPER BIJ HET WERVEN VAN PERSONEEL?

Inge: “Dat je ergens hebt gesolliciteerd en je hoort niks terug. Laat gewoon meteen weten dat de sollicitatie is ontvangen en op welke termijn (snel!) je er op terugkomt. Dat is tegenwoordig echt een super kleine moeite dankzij middelen als WhatsApp.” 

HENK: NOU, EEN GEMISTE KANS! “NOU, DAT IS EEN GEMISTE KANS”, ZEGT HENK, ALS HIJ DE COVER VAN HET BOEK ‘BOUWEN AAN EEN STERK WERKGEVERSMERK’ ZIET. “WIE ZIJN DAT? DAAR HADDEN WIJ MOETEN STAAN, FRED.” FRED MOET LACHEN. “HET DRAAIT NIET ALTIJD OM JOU, HENK. TROUWENS, IK VIND HET WEL ECHT EEN GOED BOEK. HET STAAT BOORDEVOL WAARDEVOLLE VERHALEN UIT DE PRAKTIJK. OVER HOE JE ERVOOR ZORGT DAT JE PERSONEEL WERFT. MAAR OOK OVER HOE JE MENSEN BINNENHOUDT!” “ZO ZEG, JIJ EN EEN BOEK LEZEN, HET MOET NIET GEKKER WORDEN”, DAAGT HENK ZIJN JONGERE COLLEGA UIT. FRED COUNTERT: “IK HEB ‘M UIT. NU JIJ NOG!”

| FEBRUARI 2021

Goed nieuws voor PV Solar Services uit Goor

Per 1 januari 2021 SCIOS SCOPE 12 gecertificeerd Van duurzame hobby naar een duurzaam bedrijf. PV Solar Services is ontstaan uit een passie voor duurzaamheid. De eerste 11 jaar als installateur van zonnepanelen en 3 jaar geleden de overstap gemaakt naar het inspecteren en keuren van bestaande én nog te realiseren PV-systemen.

e reden hiervoor was eigenlijk simpel: de duurzaamheidssector is volop in beweging, met de toename van het aantal zonnestroominstallaties en de soms mindere kwaliteit van deze installaties wordt de schadelast voor verzekeraars steeds groter. Bij zakelijke installaties wordt vaak om een opleverinspectie gevraagd voordat de installatie in dekking wordt genomen, maar wie bepaalt wat goed of fout is? VEILIGE INSTALLATIE Op initiatief van de verzekeraars en vanuit de brancheorganisaties in de markt is hard gewerkt aan een duidelijke manier van inspecteren van zonnestroominstallaties wat geresulteerd heeft in SCIOS Scope 12. PV Solar Services is volledig gecertificeerd om inspecties onder deze noemer uit te voeren. Het

| FEBRUARI 2021

bedrijf is ontzettend blij dat nu voor alle installateurs duidelijk is waaraan een veilige zonnestroominstallatie moet voldoen en dat PV Solar Services hieraan een bijdrage kan leveren met de jarenlange ervaring. BEGELEIDING Naast het inspecteren van bestaande installaties biedt PV Solar Services ook nog een andere service aan: begeleiding vooraf en tijdens de installatie van het PV-systeem. Hoe gaan zij te werk? Voorafgaand aan de start van de installatie van het zonnestroom‑ systeem controleren zij alle projectgegevens, waaronder het legplan, de stringtekening, AC- en DC-bekabeling en afzekering. Daarnaast kunnen zij een advies uitbrengen over de keuze van materialen en wijze van monitoring. Tijdens de installatie komt de

inspecteur een aantal keren om te adviseren over de opstelling van het montagesysteem, de vereffening hiervan én om deelmetingen uit te voeren. Het eindresultaat is dan een PV-systeem welke moeiteloos de opleverinspectie Scope 12 doorstaat en probleemloos in werking kan worden gesteld. Met de rapportage van de oplever‑ inspectie is onder andere voor je verzekeraar aantoonbaar dat de PV-installatie veilig is geïnstalleerd. Heb je nog vragen over de Scope 12 inspectie of wil je graag direct een inspecteur/adviseur spreken? Neem direct contact op door te mailen naar info@pvsolar.services of bel 0547-214024. Meer info: www.pvsolar.services.

INNOVATIE Snelle installatie dankzij Busch-Jaeger

NIEUWE DUBBELE WANDCONTACTDOZEN GOED LEESBAAR: KEURMERKEN EN MARKERINGEN Alle informatie die voor jou als installateur belangrijk is, lees je heel duidelijk op de wandcontactdozen. Dat komt omdat alle keurmerken en markeringen via een laser haarscherp erin zijn geprint. De dubbele wandcontactdozen zijn voorzien van een KEMA-KEUR en hebben onder andere een CE-, VDE- en EAC-certificaat.

VIER NIEUWE KLEURVARIANTEN Maak het jezelf als installatieprofessional gemakkelijker met de nieuwe serie dubbele wandcontactdozen van Busch-Jaeger. Een doordacht product met een volledig nieuw design, waarin installatiegemak, veiligheid en esthetica samenkomen.

VERKORT DE INSTALLATIETIJD De vernieuwde wandcontactdozen zijn ontworpen voor een snelle installatie. De inbouwdoos is platter dan voorheen en heeft meer bedradingsruimte. De inbouwdiepte is ook verkleind. Die was 25,5 mm en is nu nog maar 18,5 mm. De afdekramen zet je met snelschroeven binnen een handomdraai vast.

CONISCHE DRAADINVOER VIA ACHTERZIJDE Nog iets waardoor je sneller kunt werken: de conische draadinvoer is verplaatst naar de achterzijde van de wandcontactdoos. Ook is het aantal aansluitingen uitgebreid naar 4 in plaats van 2 aansluitingen per pool (L, N, aarde).

VERHOOGDE AANRAKINGSVEILIGHEID Veiligheid was één van de belangrijkste aandachtspunten bij de ontwikkeling van de nieuwe serie dubbele wandcontactdozen. De aanrakingsveiligheid is dan ook hoog, zelfs als het afdek‑ raam is verwijderd. Ook zijn de L- en N-polen nog beter afgedekt.

Deze nieuwe generatie dubbele wandcontactdozen is vanzelfsprekend leverbaar in gangbare kleuren als creme, studiowit en alpinwit. Maar ook in vier nieuwe, moderne kleurvarianten. Voortaan installeer je ook stijlvolle wandcontactdozen in antraciet, aluminium/zilver, edelstaal en matzwart.

PRODUCTVOORDELEN: • Plat ontwerp met meer bedradingsruimte • Inbouwdiepte slechts 18,5 mm • Niet 2 maar 4 aansluitingen per pool (L, N, aarde) • Conische draadinvoer via de achterzijde • Duidelijk leesbare markeringen • Gecertificeerd volgens CE, KEMA, VDE en EAC • Afdekraam met snelschroeven • Verhoogde aanrakingsveiligheid, ook bij verwijderde afdekking

www.busch-jaeger.nl

| FEBRUARI 2021

Art Rooijakkers over de eeuw van zijn dochters:

Foto: Wendel

Worden we straks

enk kijkt nieuwsgierig rond in de woonkamer van Art Rooijakkers. “Het is zo stil hier... waar zijn je dochters Puk en Keesje?”, vraagt hij. “Oh, die zijn even met hun moeder de stad in. Misschien dat jullie de tweeling straks nog even zien.” Op tafel ligt het boek ‘De eeuw van mijn dochters’, waarin Art Rooijakkers op onderzoek gaat naar in wat voor wereld zijn dochters, nu drie jaar, opgroeien. “Heb je dit boek uit nieuwsgierigheid of, als bezorgde

| FEBRUARI 2021

papa, ook een beetje uit angst geschreven?”, wil Henk weten. Art Rooijakkers lacht. “In eerste instantie uit nieuwgierigheid. Ik ben een Brabander en ga bij een feestje meestal als laatste weg. Omdat ik altijd het idee heb dat er nog iets gaat komen. Met die gedachte heb ik ook dit boek geschreven. Meer van: als ik er later niet meer ben, in wat voor wereld leven mijn dochters dan? Ik ben vrij laat vader geworden. Het grootste deel van deze eeuw zullen ze het zonder

mij moeten doen. Maar ik geef eerlijk toe: ik maak me ook wel zorgen. We leven nu met 8 miljard mensen op aarde. Aan het eind van deze eeuw zijn dat er mogelijk al 11 miljard. Betekent dat dat we de aarde nog meer gaan uitputten? Gaan we nog meer CO2 uitstoten? En krijgt de natuur nog minder ruimte?”

130 JAAR OUD Fred roert door zijn thee. “Nou, ik dacht dat het een gezellig interview

THUIS BIJ

allemaal 130 jaar oud? zou worden. En toen was er ook nog corona…” Art glimlacht. “De vraag is of die duurzame thema’s door het coronavirus juist niet nog steviger op de kaart komen te staan”, zegt hij. “Door de corona had ik meer tijd om het boek te schrijven. Door de pandemie voelde het alleen soms wel wat decadent om me bezig te houden met bepaalde ‘luxe-vragen’. Bijvoorbeeld of mijn dochters hun rijbewijs nog moeten halen, omdat we later toch allemaal in zelfrijdende auto’s rijden. Door het coronavirus heb ik er ook een hoofdstuk aan toegevoegd. Daarin vraag ik me af of mijn dochters nog een volgende pandemie meemaken. Daarover heb ik gesproken met viroloog Marion Koopmans, inmiddels een bekende Nederlander. Honderd jaar geleden hadden we de Spaanse griep. Zij sluit uit dat het nog weer eens honderd jaar gaat duren voordat we weer een nieuwe pandemie krijgen. Omdat we als mens veel dichter op de natuur zijn gaan zitten.”

Het boek bestaat uit 48 thema’s. “Als je er één mag noemen, wat is de grootste eyeopener geweest bij alles wat je onderzocht hebt?”, wil Henk weten. “In het eerste hoofdstuk ga ik langs bij Andrea Maier. Zij is verouderingsdeskundige en zegt dat één van onze dochters sowieso de honderd gaat halen. En dat de kans vrij reëel is dat ze zelfs 120 of 130 wordt. Maier ziet veroudering als een ziekte die je tegen kunt gaan.”

KLIMAAT In een ander hoofdstuk gaat Art op zoek naar de vraag of zijn dochters klimaatslachtoffers worden. “Wat is je eigen visie daarop?”, vraagt Fred nieuwsgierig. “Ik hoop dat wat we nu met de pandemie meemaken onze ogen opent. Dat we ook straks meer thuis gaan werken. En dat we ons minder verplaatsen. Maar wat blijkt bij een pandemie: als die voorbij is - dat staat ook in het boek - dan gaan we vaak heel snel weer terug naar business as usual. Ik denk ook dat het niet

van mijn generatie moet komen. Mijn hoop is meer gevestigd op de klimaatstakers waarvan Obama gezegd heeft dat zij straks de dupe zijn.” “En hoe zit het met je eigen duurzame bijdrage?”, vraagt Henk tenslotte. “Kijk, wij wonen hier in het centrum van Amsterdam in een monumentaal pand. We hebben dubbel glas, maar zonnepanelen mogen bijvoorbeeld niet. We hebben wel groene stroom, van panelen die ergens anders liggen. Verder probeer ik minder vaak vlees te eten. Nog maar één of twee keer per week. In het boek onderzoek ik de wereld van kweekvlees en de insectenburger. Zelf vind ik vegetarische spekjes erg lekker. Maar mijn vriendin vindt dat grote onzin. Je begrijpt, dat levert soms hooglopende huiselijke twisten op, haha.”  Meer weten over het boek van Art Rooijakkers? Lees dan de review van Fred in de rubriek @Fred op pagina 62.

IN ‘DE EEUW VAN MIJN DOCHTERS’ BLIKT ART ROOIJAKKERS OOK VOORUIT OP DE TOEKOMST VAN DE TECHNIEK. EN VRAAGT HIJ ZICH AF OF KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE (AI) DE WERELD GAAN OVERNEMEN. ART ROOIJAKKERS: “TOEN IK HET BOEK AAN HET SCHRIJVEN WAS, WAS IK DAAR BEST WEL BANG VOOR. IK VIND OOK DAT WE TECHNIEK NIET ALLEEN AAN PROGRAMMEURS EN TECHNEUTEN MOETEN OVERLATEN. DAAR MOETEN DESKUNDIGEN TEGENOVER STAAN DIE OVER HET MENSELIJK GEDRAG NADENKEN. DIE SOCIOLOGEN EN PSYCHOLOGEN ZIJN ER OOK WEL BIJ BETROKKEN. MAAR MEESTAL IN DIENST VAN DIE TECHNOLOGIEBEDRIJVEN. DAAR ZOU IETS TEGENOVER MOETEN STAAN. WAARDOOR JE EEN GEZONDERE BASIS KRIJGT. ALS JE NU AL ZIET HOE VERSLAAFD IK BEN AAN MIJN MOBIELE TELEFOON…”

Foto: Laura de Mildt

TECHNIEK IN DE TOEKOMST

Art Rooijakkers

| FEBRUARI 2021

SPIDER+ KIES TUSSEN 2 WATTAGES

Nu ook leverbaar in paaltop-uitvoering GENERAL INDOOR

OFFICE

RETAIL

INDUSTRIAL

GENERAL OUTDOOR

ARCHITECTURAL

PROFESSIONAL

URBAN

www.performanceinlighting.com

DE OPLEIDING VAN... Dylan Verbrugge (16) uit Uithoorn

School belangrijk voor later Hij is bezig aan zijn eerste jaar. Dylan Verbrugge (16) uit Uithoorn volgt bij InstallatieWerk Noord-Holland in Hoofddorp de BBL-opleiding Elektrotechniek. Wij ontmoeten hem op een maandagmorgen, als hij in de lesbankjes zit. “Werken, geld verdienen en leren vind ik een geweldige combinatie”, aldus Dylan.

Dylan Verbrugge

ij zit aan de werktafel, waar hij druk bezig is met een praktijkopdracht. Ondertussen vertelt hij graag over zijn keuze voor elektrotechniek en het beroepsprofiel PIE. “Op de middelbare school kwam ik in aanraking met het vak techniek. Dat heb ik niet van huis uit meegekregen. Mijn vader zit op kantoor en mijn moeder werkt in de zorg. Alleen mijn opa heeft gewerkt in de besturingstechniek. Ik kon kiezen tussen metaal en techniek. Ik koos voor de laatste richting, omdat je daar geen vieze handen van krijgt, haha. Maar serieus: ik vind het leuk om met spanning te werken en te moeten nadenken over hoe je iets aansluit.” COMBINATIE Dylan combineert het werken bij Technisch Installatiebedrijf Schijf in Uithoorn met de lessen

op school. De ene week één dag naar school, de andere week twee dagen. “Bij Schijf werk ik in de nieuwbouw. Dat is precies wat ik later ook wil gaan doen. Mooie nieuwe installaties aanleggen. Ze vinden dat ik het goed doe en ik mag na mijn opleiding bij Schijf blijven werken. Toch is het goed dat ik nu nog veel op school zit. Daar is er tijd om nieuwe dingen te leren en alles goed uitgelegd te krijgen. School is belangrijk om verder te komen in je leven en een carrière te krijgen.” Dylan geniet van de lessen die hij krijgt bij InstallatieWerk NoordHolland. “Ik leer daar meterkasten in elkaar zetten, bochtjes maken in buizen en kabelgoten installeren. Allemaal superleuk om te doen. Vooral het werken met meterkasten vind ik vet. Je moet dan precies weten hoeveel ampère er op een groep komt, zodat de stop er niet steeds uitvliegt.”

Of hij in de praktijk al klust? “Haha, mijn stiefvader had een probleem met een schakelaar die op een verkeerde plek zat. Dat heb ik even opgelost… Mooi hè! Ik geniet daarvan. Tegen mijn vrienden zeg ik ook altijd dat techniek prachtig is. Misschien kan ik ze wel enthousiast krijgen om ook deze richting op te gaan…” 

| FEBRUARI 2021

Driek rijdt offroad met zijn Defender:

MET EEN LAND ROVER DE NATUUR IN

lingerend over smalle landweggetjes zijn Henk en Fred onderweg naar De Kwakel, onder de rook van Amsterdam. Met een ruk aan z’n stuur moet Henk uitwijken voor een tegenligger, het wiel vliegt door de modderige berm. Fred grijpt zich vast aan het portier van de werkbus. “Als ik er nu de juiste auto voor had…”, gromt Henk hardop. “Dat offroaden van Driek lijkt mij echt wel gaaf!” Even later stappen ze binnen bij De Beij Elektra, een bedrijf dat zich gespecialiseerd heeft in

| FEBRUARI 2021

Driek de Beij

warmtekrachtinstallaties. “Normaal was Laro jullie al tegemoet gekomen”, lacht eigenaar Driek de Beij. De hond is vandaag thuis gebleven, maar ligt vaak trouw naast z’n baas op kantoor. “Laro verwijst natuurlijk naar de eerste letters van Land Rover…” Die liefde voor Land Rover, daar is het Henk en Fred om te doen vandaag. “Die ontstond zo’n 13 jaar geleden”, vertelt Driek. “Ik was met een vriend aan het jagen en we hadden zijn oude Defender mee. Ik was direct enthousiast en de vonk sloeg over. Kort

daarna stond ik in de showroom van Land Rover en de eerste de beste die daar stond, kocht ik. Een 130, zwart met een witte huif achterop en keurige, witte velgen. Maagdelijk schoon, zeg maar.”

SPARTAANS “Hiermee zijn we toen naar de Green Lanes in Wales gereden, waar Land Rover oorspronkelijk vandaan komt. Prachtig!” Henk luistert geboeid en wil weten wat zo’n Land Rover nu zo speciaal maakt. Driek glimlacht en probeert z’n gevoel te omschrijven:

SPANNINGZOEKER “Rijden in zo’n Defender is een beleving, het doet iets met je… ‘t Is Spartaans, zeker als je ermee door de natuur jaagt. Dan geeft het een heerlijk, onoverwinnelijk gevoel.” Voor Driek is een smal polderweggetje inmiddels geen uitdaging meer, vervolgt hij even later. Met zijn Land Rover Defender 130 rijdt hij namelijk al enkele jaren hobbymatig mee in heuse offroad-wedstrijden en rally’s. In mei 2021 staat bijvoorbeeld de Super Karpata Trophy op de agenda, een offroad-wedstrijd dwars door de ruwe natuur van Roemenië. Samen met zoon Sam maakt hij onderdeel uit van team Muddog 4x4 met in totaal drie Defenders. “Rijd je echt rally’s met zo’n logge Defender?”, vraagt Fred wat ongelovig. Driek stelt met een

enthousiaste lach het beeld iets bij. “Je kunt het beter zien als een heel stoere puzzeltocht. Je krijgt een begin- en eindpunt mee, maar verder zoek je ‘t zelf uit. Dus een stapel oude kaarten mee, een GPS en lieren, kettingzagen en dergelijke in de auto’s... en gaan. Uiteraard het liefst dwars door de natuur! We schrikken inmiddels niet meer terug voor een rivierbedding, een onbegaanbaar bospad of een heel steile helling. Het gaat dus niet zozeer om snelheid, maar veel meer om behendigheid.”

KRASJES Driek rijdt nog steeds in die Defender 130, maar het ‘maagdelijk schoon’ is er wel een beetje vanaf. “Hij is nu in reparatie… Bij een recente tocht ››

ECHTE LAROLIEFHEBBERS DRIEKS LIEFHEBBERIJ VOOR LAND ROVER IS OVERAL MERKBAAR. BENEDEN IN HET BEDRIJFSPAND BIJVOORBEELD, WAAR EEN ENGELS-GROENE DEFENDER 110 IN TALLOZE LOSSE ONDERDELEN DOOR DE WERKPLAATS VERSPREID LIGT. “DEZE KNAPPEN WE HELEMAAL OP VOOR M’N ZOON SAM.” BOVEN OP EEN CONTAINER IN DEZELFDE RUIMTE STAAT EEN “VOLLEDIG ORIGINELE” LAND ROVER VAN DE BRANDWEER VAN BRISTOL TE WACHTEN OP RESTAURATIE. MAAR OOK ALS FAMILIE DE BEIJ OVER DE OPENBARE WEG RIJDT, IS HET LAND ROVER WAT DE KLOK SLAAT. DRIEK KNIKT INSTEMMEND: “MIJN VROUW RIJDT EEN LAND ROVER EVOQUE EN ZELF RIJD IK EEN RANGE ROVER. DUS JA, WE ZIJN ÉCHT LARO-FAN!”

Zoon Sam

| FEBRUARI 2021

B.E.G. The lighting control professionals The lighting control professionals



vestigingen en agentschappen

Daglicht en aanwezigheidsafhankelijke lichtregeling

Netwerksystemen, schaalbaar, geschikt voor elk project

Breed productassortiment

B.E.G. Electronics B.V. Nederland B.E.G.Brück Nederland B.V. Tjalk 42 2411 NZ Bodegraven T 0172 476800 info@beg-luxomat.nl beg-luxomat.com/nl

B.E.G. BiRC

SPANNINGZOEKER

dachten we een boompje om te kunnen rijden. Het boompje ging ook wel kapot - maar de voorkant ook. Ach ja, een kleinigheidje houd je toch...” Driek lacht als hij de verbaasde blik van Fred ziet. Alsof hij z’n gedachten raadt vervolgt hij: “Eh ja, toen een uitstekend takje in Wales met zo’n naar piepend geluid de eerste krasjes in de lak trok, deed dat echt pijn. Maar naarmate de routes uitdagender werden, er tractorbanden onder kwamen en

je in kuipstoelen rijdt, kijk je toch steeds iets minder nauw.” “Wat een gave hobby zeg”, mompelt Henk enigszins jaloers. “Maar uhm… ‘t Lijkt me niet echt ontspannend.” “Niet comfortabel, kun je beter zeggen”, verbetert Driek. “Een hoop herrie met een wat vervelende houding, omdat het stuur iets scheef staat ten opzichte van de bestuurder. En je hebt met zo’n Land Rover een draaicirkel als van een Leopardtank. Maar het is zó gaaf! Moet je je

voorstellen: met een paar vrienden een week met een auto in de natuur spelen. Klinkt goed toch?” Fred knikt instemmend. “Het is echt een hobby van jongens onder elkaar. Als ik weer thuis kom na zo’n tochtje, ben ik weer helemaal opgeladen.” “En moet je even afkicken…”, vult Henk bijdehand aan. Driek barst in lachen uit. “Zeg dat wel: de overstap naar m’n comfortabele Range Rover op strakke wegen met netjes 100 km/u is enorm!” 

Driek samen met zoon Sam

| FEBRUARI 2021

Veilig met elkaar samenwerken aan een brighter tomorrow Batenburg Installatietechniek levert en onderhoudt elektrotechnische, klimaat- en beveiligingsinstallaties. Dankzij specialisatie in veiligheidstechniek, klimaatinstallaties en service, beheer & onderhoud, helpen we veel klanten in de utiliteitsbouw met een veilige, duurzame en meer efficiënte exploitatie.

Kijk op www.batenburg.nl of volg ons via onze social kanalen.

INNOVATIE Voor bescherming van je bedrijfsvoering

LEKKAGE DETECTIE MEER DAN NOODZAKELIJK

managementsysteem via het Modbus RTU-protocol. De lekkage/niveausensor van de MR-LD6 bewaakt en lokaliseert lekkage punten die bijvoorbeeld worden veroorzaakt door een elektrisch geleidende vloeistof die vrijkomt bij een pijpbreuk. De MR-LD6 functioneert namelijk door het meten van de weerstand van de geleidende vloeistof. En hoe weten we of de sensor daadwerkelijk functioneert? Een kabelbreuk in de verbinding naar de lekkage sensor wordt gedetecteerd en gesignaleerd door de optionele sensor LKS-ZD. Zo ben je altijd verzekerd van een werkende oplossing.

Vloeistoflekkages uit leidingen, fittingen of systemen, in bijvoorbeeld serverruimten, computercentra, airconditioning en verwarming centra, evenals archieven en bibliotheken, kunnen leiden tot aanzienlijke schade aan gebouwen en hun inventaris en uitrusting tot het stil leggen van de complete bedrijfsvoering. Het is bouwkundig mogelijk om vloeistofschade te beperken maar daar staan hoge kosten tegenover en het moet (bouw)technisch mogelijk zijn om deze voorzieningen aan te brengen. Eenvoudiger kan er gekozen worden voor vloeistofdetectie waardoor bij lekkage zo vroeg mogelijk actie ondernomen kan worden en schade beperkt wordt. Dit is wenselijk omdat veel potentiële

lekkagelocaties zich in ruimten bevinden waar we zelden komen en hier dus niet snel op zullen reageren.

MR-LD6

Ook kan de MR-LD6 unit verbonden worden met dompel elektroden om de niveaus in containers, putten of reservoirs te monitoren. Twee relais‑ uitgangen kunnen worden gebruikt voor het schakelen van magnetische kleppen en/of pompen om leidingbreuk te signaleren of vloeistof weg te pompen. De MR-LD6 kan worden geconfigureerd voor verschillende toepassingen met behulp van gratis MR-CT software van METZ CONNECT. Adviseer je klanten om op kritische locaties de juiste detectie toe te passen om hun investeringen te beschermen. Scan de QR-code voor meer info of neem contact op via info.bene@metz-connect.com

Om schade te minimaliseren biedt METZ CONNECT GmbH de lekkage-, niveausensor MR-LD6. Deze kan volledig zelfstandig functioneren, maar is ook eenvoudig te integreren in een gebouw

www.metz-connect.com

| FEBRUARI 2021

Alles voor

Guido Stam (links) en Niels Leduc

enk en Fred melden zich op het hoofdkantoor, waar drie grote blauwe DAF-trucks in de showroom voor een mooi plaatje zorgen. Niels Leduc, maintenance engineer op de technische dienst bij DAF Trucks, ontvangt de heren en serveert koffie. Ook inspecteur Guido Stam van Parkstad Inspec-

| FEBRUARI 2021

ties, die tegelijk met de mannen arriveert, schuift aan. Henk en Fred kijken vandaag mee met inspecteur Guido Stam, die erop toeziet dat er bij DAF Trucks veilig wordt gewerkt met de installaties en controleert of deze aan de eisen voldoen. Vandaag inspecteert hij bijvoorbeeld de

stookinstallaties waar pignonen en kroonwielen voor de aandrijving van de vrachtwagen worden gehard. “Ben jij hier iedere dag?”, vraagt Henk aan Guido. Die begint te lachen. “Nee hoor. Wettelijk wordt er voorgeschreven dat er eens in de vier jaar een SCIOS-keuring

PROJECT Inspectie en onderhoud van de installaties bij DAF Trucks in Eindhoven

de veiligheid moet plaatsvinden. Maar hier komen we om de twee jaar. En als er - zoals dit keer - gevraagd wordt om tussendoor even te kijken. DAF Trucks is een innovatief bedrijf dat voorop loopt in alles.” Niels Leduc knikt bevestigend. Hij werkt bij DAF op de afdeling Tandwielen en Harderij en is verantwoordelijk voor het onderhoud van de gasgestookte verbrandingsinstallaties. “Wij hebben veiligheid bij DAF Trucks hoog in het vaandel staan. We vinden de inspecties super belangrijk, omdat we hier van de hoogste veiligheidsnormen uitgaan. De veiligheid van mensen staat voorop, maar daarnaast willen we niet dat de machines stil komen te staan. Daarom houden we regelmatig controles.”

OVENS Als de koffie op is, nemen Henk en Fred een kijkje in één van de fabriekshallen, waar de vlammen

zichtbaar zijn waarmee de pignonen en kroonwielen gehard worden. Ze krijgen uitleg over de ‘ovens’ die soms tot 970 graden worden opgestookt, waardoor de producten goed worden gehard en vervolgens in de koelkamer mogen afkoelen. Een proces van uren. “Nu snap ik waarom jullie de veiligheid van de mensen zo benadrukken”, zegt Fred. Henk is benieuwd wat er met de geharde onderdelen gebeurt. Niels: “Die gaan naar onze fabriek in het Belgische Westerlo, waar ze het onderstel van de truck in elkaar zetten. Vervolgens komt het complete onderstel weer terug en wordt de truck in onze fabriek geassembleerd.” Guido Stam toont zich ondertussen een echte inspecteur. Hij bekijkt de machines, leest de monitoren af en ziet dat het goed is. “Dit is een kort bezoek. Tijdens onze normale inspecties zijn we meerdere dagen hier en worden ››

OPLEIDING SCIOS SCOPE 5 MEDEWERKERS VAN DAF TRUCKS DIE WERKZAAM ZIJN IN DE HARDERIJ WORDEN DOOR PARKSTAD OPLEIDINGEN BIJGESCHOOLD OP HET GEBIED VAN DE SCIOS SCOPE 5 CERTIFICATIEREGELING EN DE INDUSTRIËLE TOESTELLEN WAARMEE IN DE FABRIEK WORDT GEWERKT. GUIDO STAM IS HIERVOOR BEVOEGD, MAAR MEESTAL PAKT EEN COLLEGA VAN HEM DIT OP. GUIDO: “OP ONS KANTOOR IN DEN BOSCH, OF OP LOCATIE VAN DE KLANT, GAAN WE SPECIFIEK IN OP DE INSTALLATIES VAN DAF TRUCKS.” NIELS LEDUC: “WIJ VINDEN HET BELANGRIJK DAT ONZE MEDEWERKERS WETEN WAARMEE ZE WERKEN EN HOE ZE DAT VEILIG KUNNEN DOEN. DAAROM MOET IEDEREEN OP CURSUS!”

| FEBRUARI 2021

PD4-M-DAA4G – De flexibele DALI-oplossing speciaal voor vergaderzalen en klaslokalen  Uiterst gevoelige aanwezigheidsmelder die maximaal 64 DALI-voorschakelapparaten kan adresseren en deze verdeeld over maximaal 4 groepen kan aansturen.  3 Lichtzones: • Zone A hoofdverlichting met constante lichtregeling verdeeld over 3 DALI groepen • Zone B voor bureau- of bordverlichting via een aparte DALI-groep • Zone C een geïntegreerde schakelrelais met verschillende mogelijkheden: cut-off-functie voor DALI voorschakelapparaten, HVAC installatie, bordverlichting, enz.

Omschrijving

Kleur

Code

PD4-M-DAA4G-OB

wit

92743

PD4-M-DAA4G-IB

wit

92591

PD4-S-DAA4G-OB

wit

92759

PD4-S-DAA4G-IB

wit

92721

DALI-LINK starter set – DALI-LINK multi-room oplossing  Een praktisch lichtbesturingssysteem wat ook eenvoudig achteraf geïnstalleerd en uitgebreid kan worden. Met een losse voeding, een DALI-LINK Multi-sensor en een DALILINK viervoudige drukknop interface, met geïntegreerde Bluetooth-gateway, kan al eenvoudig een DALI lichtsturing worden gerealiseerd.

Omschrijving

Code

STARTERSET-DALI-LINK-SMALL-OFFICE

93840

beg-luxomat.com

PROJECT

de machines speciaal voor ons vrij gepland, zodat wij ze leeg kunnen opstoken, in bedrijf stellen en inspecteren. We beginnen altijd met een visuele inspectie, kijken naar elektrische schema’s, maar ook naar de onderdelen. Bijvoorbeeld of die vervangen moeten worden.” Niels: “Neem zo’n ketting in de oven. Die gaat 14 maanden mee, maar die vervangen wij vaak al na zo’n 12 maanden. Zodat alles veilig kan doorgaan en de installaties niet stil komen te staan. Hier wordt namelijk 24/7 gewerkt.”

AFWISSELING Guido richt zich op de gasinstallaties, maar vanuit Parkstad Inspecties komt er ook regelmatig een E-inspecteur langs om de elektrotechnische kant van de installaties te beoordelen. Guido: “We voeren ook op E-gebied een uitgebreide veiligheidsinspectie uit. Bijvoorbeeld waar het gaat om de elektrische installaties van de hardingsovens. We kijken kritisch naar de machinerichtlijnen en alles moet voldoen aan NEN3140.” Guido Stam is bevoegd om

juist de afwisseling maakt het werk van inspecteur zo leuk SCIOS inspecties volgens de scopes 1 tot en met 7 aan alle soorten stookinstallaties uit te voeren. Hij komt graag bij DAF Trucks, zo verklapt hij. “Mijn werk is divers. De ene dag keur ik een gewone cv-installatie, de andere buig ik me over de oven van een

crematorium. Bij DAF komt alles samen. Het is hier afwisselend en uitdagend. Wij zien nu de grote procesinstallaties, maar hier heb je ook gewone cv-ketels en gasleidingen die uit de grond komen. Juist die afwisseling maakt het zo leuk!” 

OP DE TERUGWEG... OP DE TERUGWEG HEBBEN HENK EN FRED VEEL TE BESPREKEN. HENK: “DIE GROTE TRUCKS HEBBEN TOCH WEL IETS BIJZONDERS. IK WORD ER ALTIJD EEN BEETJE OPGEWONDEN VAN.” FRED: “HAHA, JE HEBT GELIJK, HET BLIJFT IETS BIJZONDERS EN IK HAD NOOIT GEDACHT DAT ER BIJ DE PRODUCTIE VAN DEZE WAGENS ZOVEEL TECHNIEK KOMT KIJKEN.” HENK: “EN ZOVEEL HITTE. WAT HEB IK VEEL VLAMMEN GEZIEN VANDAAG. ZONDER VUUR DUS GEEN VRACHTWAGEN… KNAP DAT ZE DIT OOIT ZO HEBBEN BEDACHT…” FRED: “JA HENK, DAAR HEB JE EEN KNAPPE KOP VOOR NODIG…”

| FEBRUARI 2021

DE DAG VAN...

MARTIJN BLAAUWBROEK Hij was er best trots op. Martijn Blaauwbroek (51) uit Haarlem werd vorig jaar door Wij Techniek uitgeroepen tot TopCoach van het Jaar 2020 in de categorie Opleidingsbedrijven. Een prijs die hij ontving als instructeur elektrotechniek van opleidingsbedrijf IW Noord-Holland. Best opvallend in de wetenschap dat Martijn pas 3,5 jaar actief is als leraar…

KENNIS DOORGEVEN AAN DE VOLGENDE GENERATIE 6.30 UUR

“De wekker gaat op tijd. Ik heb een lieve vriendin, Marina, maar woon in Haarlem op mezelf. Ik ontbijt en stap in de auto naar Hoofddorp, waar ik rond half 8 bij InstallatieWerk Noord-Holland arriveer. Hier krijgen ongeveer vijftig leerlingen les op Niveau 2 en 3. In totaal zijn dat er bij IW in heel Noord-Holland zevenhonderd.”

| FEBRUARI 2021

8.00 UUR

“Ik start mijn laptop op en kijk of er berichten zijn. De beker die ik als Topcoach heb gewonnen, heeft hier een mooi plekje gekregen. Ik ben er best trots op. Het is een stuk waardering dat ik toch maar mooi krijg van de leerlingen. Want zij bepaalden via een enquête wie er TopCoach moest worden.”

DE DAG VAN... 9.00 UUR

10.30 UUR “Het is maandagmorgen en ik neem met de leerlingen het weekeinde door. Om even te voelen hoe het met ze is. Dat vind ik belangrijk. Ik voel me als een vis in het water als docent. Het is ook zo leuk om kennis door te geven aan de volgende generatie.”

12.30 UUR

“Op diverse momenten op de dag drinken we samen met de andere medewerkers koffie en ook de lunch doen we samen. Een rustmomentje op de dag. Dat kon ik enkele jaren geleden niet bedenken. Toen werkte ik nog bij een farmaceut en was ik verantwoordelijk voor het machinepark. Nu ben ik docent met een mooie prijs…”

15.45 UUR

t controleren igt altijd met he nd ei en nt gi be eken we “Mijn dag s er iets mist, zo Al p. ha sc ed re van het ge schoon. Pas vegen we alles er rd Ve . l ar na er samen g zelf. Normaa Ik kook vandaa is. hu ar na r ik aa daarna ga op de motor, m ik ook nog even gesproken stap even niet mee.” het weer zit nu

“We hebben op de opleiding ook leerzame toolboxen waar leerlingen onder andere veilig werken meekrijgen. Vandaag mogen ze daarmee aan de slag. Ik vertel wat over het onderwerp en help ze daarbij. Niet door iets voor te zeggen, maar door vragen te stellen, laat ik ze er zelf over nadenken.”

14.00 UUR

“Ik heb me enkele jaren geleden laten bijscholen tot leraar op het gebied van pedagogische didaktiek. Zodat ik dezelfde taal spreek als de leerlingen. Het omgaan met jongeren ligt me van nature. Dat merk ik ook vandaag weer, tijdens de lessen over persoonlijke beschermingsmiddelen en over stroom en spanning. Ieder draadje is weerstand houd ik mijn leerlingen voor.”

Jij

Henk & Fred?

Wil jij ook eens een werkdag gevolgd worden door Henk & Fred? Of wil je met je bus of hobby in ons blad? Mail ons dan op redactie@henkenfred.nl. Misschien sta jij de volgende keer dan wel in ons magazine!

| FEBRUARI 2021

EcoDim, dimmen zonder zorgen

UNIVERSELE LED DIMMERS kunt aansluiten. Op de meeste EcoDim dimmers kan max. 150W LED vermogen aangesloten worden en de populaire ECO-DIM.03 kan maar liefst 450W LED vermogen aan.

MIN & MAX

Knipperende led lampen, brommende verlichting of dimmer, slecht dimbereik, niet passend afdekmateriaal of te weinig aansluitvermogen? Niet met de universele led dimmers van EcoDim!

GROOT AANSLUITVERMOGEN De EcoDim led dimmers beginnen allemaal vanaf 0W aansluitvermogen. Hiermee kan je zelfs een enkele led lamp met laag vermogen (bijv. 2W) nog uitstekend ver terug dimmen.

Want weet: Des te verder je een led lamp dimt, des te minder energie deze verbruikt. Naast het minimale aansluitvermogen is ook het maximale aansluitvermogen belangrijk, zodat je tevens grote groepen led lampen op één dimmer

ECO-DIM.01

ECO-DIM.03

Het dimbereik van iedere led lamp (of led trafo) is verschillend. Daarom kan je niet een voorgeprogrammeerde dimmer (zonder afstelmogelijkheden) op iedere led lamp aansluiten, omdat dit kan zorgen voor een slecht dimbereik of zelfs knipperende led lampen. Daarom beschikken de EcoDim dimmers over een MIN en MAX potmeter. Hiermee kan je in het minimale én maximale lichtniveau het dimbereik en de lichtstabiliteit regelen. Zo haal je de beste dimbaarheid uit iedere led lamp!

GESCHIKT VOOR ALLE MERKEN AFDEKMATERIAAL Tot slot heeft iedere installateur zijn favoriete schakelmateriaal waarmee hij werkt. Daarom passen de universele led dimmers van EcoDim onder alle bekende merken afdekmateriaal, zoals Berker, Busch-Jaeger, Gira, JUNG, Kopp, Merten en PEHA. Zo ben je niet afhankelijk van de led dimmers die jouw favoriete merk leveren en kan je altijd ieder gewenst afdekmateriaal gebruiken. Kortom, dimmen zonder zorgen!

www.ecodim.nl

| FEBRUARI 2021

INNOVATIE Professioneel, flexibel & slim

JUNG ENET SMART HOME

De ontwikkelingen op Smart Home gebied volgen elkaar razendsnel op, zo ook bij JUNG eNet SMART HOME. Bediening op vaste punten door een F 40 of F 50 wandzender, met een stuurafdekking op de reguliere dimmers, met jouw stem of overal met de app: de mogelijkheden blijven groeien.

Dankzij de eenvoudige ingebruikname bied je jouw klant een professioneel en flexibel Smart Home systeem met vele voordelen voor de eindgebruiker en jou als installateur.

NIEUWE STUURAFDEKKING STANDAARD Nieuw, naast de eNet stuurafdekking met tweedelige wip, is de eNet stuurafdekking Standaard, met de vertrouwde enkelvoudige vormgeving voor gemakkelijke en intuïtieve bediening. De eNet stuurafdekkingen kunnen simpelweg op een regulier LB Management basiselement toegepast worden. Hiermee wordt het basiselement onderdeel van het eNet SMART HOME systeem en kunnen gebruikers de functies opnemen in de overzichten van

de kamers, in scénes, alsdan regels of tijdprogramma’s. Zo kan dus altijd (ook achteraf) eenvoudig worden geüpgraded naar een slim systeem. Uiteraard zijn alle wandzenders en stuurafdekkingen ook verkrijgbaar in de nieuwe trendkleuren grafietzwart mat en sneeuwwit mat.

Stuurafdekking Standaard

Stuurafdekking Universeel

SPRAAKBESTURING “Hé, Google! Zet alle lampen aan”. De verbinding van Amazon Alexa en Google Assistant met de intelligente techniek van eNet SMART HOME zorgt voor nog meer comfort.

KOPPELING MET CONRAD CONNECT MOGELIJK Conrad Connect koppelt intelligente apparaten, apps en services van meer dan 70 fabrikanten en leveranciers met JUNG eNet SMART HOME. Zo kunnen talrijke functies slim geautomatiseerd worden vanuit het Conrad Connect dashboard.

OOK DE APP ONTWIKKELT DOOR Verlichting, jaloezieën of verwarming: met de gratis eNet SMART HOME app kunnen alle functies gemakkelijk worden aangestuurd, ook op afstand. De app blijft altijd in ontwikkeling, zo zorgt de ingevoerde landscape modus voor een betere bediening van de app op een tablet.

www.hateha.nl

| FEBRUARI 2021

Lunchen met directeur Sven Asijee van Wij Techniek:

DE BRANCHE VERLIEST

Coronatijd. Je luncht vast niet vaak meer op kantoor? “Ik ben hier toch nog twee dagen in de week. Dan lunchen we hier netjes op anderhalve meter van elkaar. We volgen de richtlijnen van de overheid, dus thuiswerken is het uitgangspunt. Mocht dit om een of andere reden niet kunnen, dan is het kantoor open. Wat vooral jammer is aan deze tijd, is dat we de informele contacten met mensen missen. Jammer, maar helaas, het is even niet anders.”

| FEBRUARI 2021

We zitten hier met onze nieuwe columnist. Proficiat! Wat word je belangrijkste boodschap? Sven: “Haha, dankjewel. Leuk om te doen! Mijn boodschap? Toch wel de hoge uitstroom van vaklui. Veel te veel vakmensen stoppen ermee en gaan wat anders doen. Dat moet echt anders.” Wat zijn de actuele cijfers? “Jaarlijks stromen er ongeveer 16.000 vakmensen de branche in; 12.000 zij-instromers en 4.000 jongeren. Op een totaal van 140.000 medewerkers in de installatiebranche stroomt

er jaarlijks dus 12 procent in. Dat is eigenlijk best goed. Maar het zorgelijke is dat er jaarlijks ongeveer 12.000 mensen ook weer uitstromen. Daarvan gaan er slechts 1.500 installateurs met pensioen. Veel kennis en ervaring verdwijnt, omdat mensen gewoon iets anders gaan doen of elders in de techniek aan de slag gaan.” Toch biedt de coronacrisis ook kansen aan nieuwe zij-instromers? “Zeker. Op 1 oktober telden we 1.200 medewerkers meer dan begin van dat jaar. We zien mensen uit andere branches komen. Zoals de

AAN DE LUNCHTAFEL

TE VEEL VAKLIEDEN

Deze lunch werd mede mogelijk gemaakt door Bij Ontbijt uit Doetinchem, www.blijontbijt.nl voormalige kok die nu projectleider is bij een installatiebedrijf. En laten we eerlijk zijn. Als kok moet je kunnen plannen en organiseren. Dat is als projectleider niet anders. En zo kan ik veel meer beroepen vergelijken. De vooruitzichten zijn ook goed in onze branche. Er is geen reden om níet te kiezen voor het vak van installateur. Er liggen volop kansen voor mensen die een beetje affiniteit hebben met

techniek. En voor de werkgever goed om te weten: de overheid subsidieert zij-instromers…” Maar het probleem blijven de vertrekkers! “De grootste uitdaging is het dichthouden van de achterdeur. Er verdwijnen veel te veel mensen. We hebben deze trend onderzocht en daaruit bleek dat we moeten werken aan het bieden

van ontwikkelingsmogelijkheden. Maar ook aan de communicatie op de werkvloer, want veel jongeren haken af omdat ze geen prettig contact hebben met hun leidinggevende. Verder mag de installatiebranche de diversiteit meer bevorderen. In verhouding werken er in de branche teveel ‘witte mannen’. Daar mogen best wat meer vrouwen en zwarte mannen bij…” ››

OVER SVEN EN WIJ TECHNIEK WIJ TECHNIEK IS SINDS 15 JUNI 2020 HET ONTWIKKELINGSFONDS VOOR DE TECHNISCHE INSTALLATIEBRANCHE EN DE NIEUWE NAAM VAN OTIB. DIRECTEUR IS SVEN ASIJEE. HIJ WAS IN HET VERLEDEN ONDER MEER WERKZAAM BIJ CROON ELEKTROTECHNIEK, INGENIEURSBUREAU TAUW EN INSTALLATIEBEDRIJF IMTECH. “IK HEB GEWERKT IN DE TECHNIEK, MAAR OOK DAARBUITEN. IK BEN EEN BEETJE HEEN EN WEER GEGAAN. DAARNAAST HEB IK EEN EIGEN BEDRIJF GEHAD. BIJ WIJ TECHNIEK MAG IK MEEHELPEN BIJ HET VORMGEVEN VAN EEN NIEUWE STRATEGIE. OM NIEUWE OPLEIDINGSIMPULSEN VOOR DE BRANCHE TE ONTWIKKELEN. ERG LEUK, OMDAT DE TECHNISCHE SECTOR ME TOCH HET MEEST AANSPREEKT.”

| FEBRUARI 2021

... laat kabels en stekkers in de wand verdwijnen Multimediabuis (MMR) ■

Ovale buis voor geringe inbouwdiepte

■

Biedt plaats aan alle belangrijke kabels van flatscreen en beamer

■

Onzichtbaar weggewerkt onder stucwerk

■

De kabeldoorvoer kan naderhand worden geïnstalleerd

Buis en toebehoren zijn verkrijgbaar als set en als losse onderdelen. Contactgegevens Nederland info.elektro@fraenkische.nl

fraenkische.com fre-18006_AZ_Multimedia-Rohr_NL_185x132_DR.indd 1

03.05.18 09:15

OP MAAT GEMAAKTE VERDEELSYSTEMEN VAN PLAATSTAAL...?

BIJ GEYER! Of het nu gaat om grote projecten of om kleine, ú en úw wensen staan bij GEYER in de spotlights. Goede kwaliteit en een scherpe prijs spelen daarbij de hoofdrol. Een betrouwbaar product, nauwkeurige assemblage en stipte levering, hebben bij GEYER altijd de hoogste prioriteit.

• • • • •

Professionaliteit, kwaliteit en flexibiliteit Persoonlijk contact met elke opdrachtgever Heldere, gezamenlijke communicatielijnen Messcherpe calculatie, duidelijke presentatie Begeleiding van A tot Z bij alle opdrachten

WWW.GEYER.NL WEEGSCHAALSTRAAT 50

7324 BH APELDOORN

T. 055 5998200

F. 055 5998219

AAN DE LUNCHTAFEL

Doet de hele branche het zo slecht? “Zeker niet. Er zijn veel bedrijven die als voorbeeld kunnen dienen. Die werken aan het behoud van medewerkers, nemen de regie op de loopbaan van hun medewerkers en geven ze volop de gelegenheid om bij te scholen. Die creëren een klimaat waardoor de medewerker er graag aan de slag wil. Maar lang niet overal gebeurt dat. Wat dat betreft zijn er veel verschillende soorten bedrijven bij ons aangesloten: installatiebedrijven met 2 tot 3 medewerkers, maar ook installatiebedrijven met duizenden mensen. De één weet de weg naar opleidingen wel te vinden, de ander wat moeilijker. Terwijl opleiden en bijscholen zo belangrijk is. Als bedrijf moet je durven investeren in vakmensen voor een duurzame toekomst.” Wij Techniek is het voormalige OTIB. Vanwaar die wijziging? “Er was nieuw elan nodig en daarvoor hebben we een koerswijziging ingezet. Daar hoorde een nieuwe strategie, maar ook een nieuwe naam bij. Wij Techniek wil nog na-

drukkelijker samen met de bedrijven werken aan de ontwikkeling van de medewerkers. Dat is nodig. Het werk verandert voortdurend. Bijvoorbeeld door de energietransitie. Dat levert ook nieuw werk op!”

“GEEN MAILTJES IN AVONDUREN” ZEKER IN CORONATIJD IS HET BELANGRIJK OM BALANS TE VINDEN TUSSEN WERK EN PRIVÉ, VINDT SVEN

“Mooie plannen in een moeilijke tijd voor het ontwikkelingsfonds…? “Ja corona maakt het niet eenvoudig. Fysieke bijeenkomsten zijn niet mogelijk. Maar wij denken liever in mogelijkheden, dan in onmogelijkheden. We hebben in coronatijd een pakket maatregelen uit de grond gestampt. Wat we eerst fysiek aanboden, hebben we omgezet naar online. Door middel van webinars en onze online vakbus, die we in gewone tijden echt naar bedrijven laten rijden voor een toolboxmeeting. We moeten actief blijven, want de vraag naar technische mensen blijft stijgen. Toch zie ik nu dingen veranderen, die we niet meer kunnen terugdraaien. De nieuwe toekomst is deels online. Waarschijnlijk in combinatie met fysieke bijeenkomsten. Maar wat blijft is dat we bij Wij Techniek de vakman of vakvrouw verder willen helpen in zijn of haar ontwikkeling.” 

ASIJEE. “DAT BETEKENT IN MIJN GEVAL VEEL SPORTEN. HARDLOPEN IN DE NATUUR, IK DOE GRAAG MEE AAN TRAILRUNS, MOUNTAINBIKEN MET MIJN KINDEREN EN IN DE WINTER OOK SCHAATSEN. ONDERTUSSEN PROBEER IK REGELMAAT IN MIJN WERK AAN TE BRENGEN. ’S AVONDS GEEN MAILTJES MEER VERSTUREN HOORT DAARBIJ. DAT MOET IK ALS DIRECTEUR SOWIESO NIET DOEN, WANT MEDEWERKERS HEBBEN VAAK HET GEVOEL DAT ZE METEEN MOETEN REAGEREN ALS DE DIRECTEUR IETS STUURT. DAT IS HELEMAAL NIET ZO, MAAR OM DAT GEVOEL NIET OP TE WEKKEN, STUUR IK ’S AVONDS GEEN MAIL. HET IS OOK EEN STUK RUSTIGER OM DE COMPUTER EN TELEFOON OP DIE MOMENTEN UIT TE DOEN…”

| FEBRUARI 2021

Het is deze donderdagmorgen best druk. De tram brengt nieuwe studenten naar Hogeschool Utrecht terwijl Henk en Fred hun werkbus op parkeerplaats P6 hebben geparkeerd. Pal tegenover het schoolgebouw waar ze een bezoek brengen aan de enige minor domotica in Nederland.

| FEBRUARI 2021

OP STAP Het domotica-lab van de Hogeschool Utrecht

DOMOTICA IS OUT OF THE BOX DENKEN

Erik Karsemeijer

ij de Hogeschool Utrecht is het relatief rustig. De coronarichtlijnen laten een beperkt aantal leerlingen toe. Ook in het domotica-lab waar normaliter 32 studenten hun minor volgen, zijn er nu maar acht per dag aanwezig.

een minor mag een student een half jaar lang op hbo-niveau vrij invullen. Veel technische studenten kiezen voor de minor domotica. Meestal in leerjaar 4, net voor het afstuderen. Wij zijn de enige minor domotica in Nederland en laten

een dubbel lokaal. Dat was nog op de locatie in de binnenstad. Het succes was meteen groot. Uiteindelijk hebben we op deze locatie aan de Padualaan een veel groter industrieel datacom- en domotica-lab opgezet.”

Ik denk dat hier voor een miljoen aan apparatuur staat “We roeien met de riemen die we hebben”, legt coördinator Erik Karsemeijer van de minor domotica uit, terwijl hij Henk en Fred een kop koffie aanbiedt. Henk loopt ondertussen al door de ruimte en verlekkert zich aan alle techniek. Als de mannen – op anderhalve meter – een plekje hebben gevonden, wil Fred eerst weten wat een minor eigenlijk is. Erik: “Tijdens

daarom ook studenten van andere hogescholen toe. De wachtlijst is echter zó lang dat we volgend jaar niet één maar twee minors in een schooljaar gaan geven. Telkens aan veertig studenten. Dus ook de capaciteit groeit.” Bijna zes jaar geleden werd de minor domotica voor het eerst gegeven. “We kregen de kans om een datacomlab op te zetten in

PROGRAMMATAAL Henk en Fred krijgen een rondleiding door de ruimte en kijken met studenten mee, waarbij terwijl Erik tekst en uitleg geeft. “Het is best bijzonder dat we al zo lang de enige minor domotica in Nederland zijn. Niet dat er elders niets gebeurt, maar dan wordt er vaak vanuit het koffertje van een leverancier lesgegeven. Voor ››

| FEBRUARI 2021

onze domotica minor hebben we in de basis gekozen voor KNX. We zijn van mening dat als je één programmataal goed kent, je de andere veel makkelijker onder de knie krijgt. De studenten krijgen met verschillende lesmodules te maken. Ze moeten om te beginnen allemaal aan de slag met een Raspberry Pi, een singleboardcomputer gebaseerd op een ARM-processor. Dat doen ze thuis. Ze hangen daar allerlei componenten aan, zoals sensoren, verlichting en misschien zelfs

al verwarming. Ze creëren hun eigen domotica omgeving. Het levert prachtige installaties op. Eén leerling had met de Raspberry Pi een eigen luchtbevochtiger gebouwd, een ander bouwde een voedingsautomaat voor de kat, terwijl een derde de toegangspoort buiten automatiseerde. Prachtig toch?”

ENGINEERING Door het minor-half jaar heen worden er volgens Erik meerdere lesmodules gevolgd. “Domotica

maakt het leven makkelijker. In de laatste module kijken we wat meer naar de zorg, waar dat heel nadrukkelijk speelt. Dat is een echte engineeringopdracht. De leerlingen mogen dan met verschillende systemen werken, maar moeten wel aantonen dat deze samen kunnen werken. Ik leg ze ook uit dat ze niet per se naar de goedkoopste opties moeten kijken. Als jouw ouders in een verpleeghuis komen waar ze, in het ergste geval, 2.500 euro per maand moeten betalen, kost dat

MINOR DOMOTICA DE HBO MINOR DOMOTICA OP DE HOGESCHOOL UTRECHT IS OPGEZET DOOR DE AFDELING ELECTRICAL ENGINEERING. STUDENTEN HOUDEN ZICH HIER GEDURENDE EEN HALF JAAR FULLTIME BEZIG MET WONINGEN GEBOUWAUTOMATISERING. MET KNX ALS BELANGRIJKE STANDAARD. TIJDENS DE MINOR KRIJGEN STUDENTEN EEN BREDER EN BETER INZICHT IN DE AUTOMATISERING VAN GEBOUWEN. GERICHT OP DE PRAKTIJK. STUDENTEN LEREN ALLES OVER REGELTECHNIEK IN COMBINATIE MET DOMOTICA. IN HET SPECIALE LAB IS VEEL HARDWARE AANWEZIG. STUDENTEN BEDIENEN VERLICHTING, CAMERA’S, GELUID, BEELD EN ZONWERING OP BASIS VAN KNOPPEN, LOGISCHE FUNCTIES, BEWEGING EN STEM.

| FEBRUARI 2021

OP STAP

handenvol geld. Dan ben je in een jaar 30.000 euro kwijt. Dus als je een goede installatie voor 30.000 euro kunt bouwen, waardoor je ouders langer thuis kunnen wonen, dan heb je het in een jaar terugverdiend. Er zijn al ouders geweest die de ontwerpen van hun zoon op deze manier in de praktijk hebben gebracht.” Wat Erik vooral belangrijk vindt tijdens de minor?, vraagt Henk. “Dat de studenten out of the box durven denken”, antwoordt hij. “Dat is niet altijd eenvoudig voor ze, maar op die manier daag je ze wel uit.”

een vraag om zorghulp moet ook elders binnenkomen.” Na het rondje over de datacom/ domotica-afdeling vermoedt Henk dat hier voor een kapitaal aan apparatuur staat. Erik knikt: “Ik denk dat je dit niet voor een miljoen in oude guldens kunt kopen. Hoe we dit dan toch voor elkaar hebben gekregen? Door samen te werken met bedrijven. Die sponsoren ons

met apparatuur, zoals sensoren. Die samenwerking gaat verder. Iedere week komt een bedrijf hier een gastcollege geven. Op die manier kun je de ontwikkelingen in de branche ook beter bijbenen. Afgelopen jaar zouden we op bezoek gaan bij Sonos, maar door de coronasituatie is dit allemaal niet doorgegaan. Dat pakken we hopelijk snel weer op.” 

SAMENWERKEN Erik Karsemeijer is een betrokken docent/coördinator die geniet van de bedenksels van zijn studenten. Fred vraagt of de studenten altijd alleen met hun eigen ding bezig zijn. Erik: “Ze maken ieder met KNX een gesimuleerd huis met alles erop en eraan. Die huizen moeten vervolgens ook gekoppeld worden. Dus daar komt samenwerking om de hoek kijken. Als er brand is, wil je in andere huizen ook een brandmelding ontvangen en

| FEBRUARI 2021

HELUKABEL® CONNECTED BY QUALITY

Voor alle kabels die jij nodig hebt Als internationaal leidende kabelfabrikant en leverancier van kabel, snoer en kabelaccessoires zijn wij een betrouwbare partner voor jouw bedrijf. Met meer dan 33.000 producten op voorraad zijn we in staat om snel je bestelling af te leveren. HELUKABEL® B.V. • info@helukabel.nl • tel: 0495 - 499 049 • helukabel.nl

INNOVATIE Voor elke toepassing een geschikte LED dimmer of sturing

LED DIMMERS IN ALLE SOORTEN EN MATEN

DIM-UNI-1-200LT

DUO-2x100W-LED

Het Lumiko LED dimmer pakket is aanzienlijk uitgebreid, waarmee Lumiko flexibel inspeelt op de veranderingen op de LED-markt. De ene LED verlichting is de andere niet en verandert razendsnel. Zo op het eerste gezicht geen probleem, tenzij je de verlichting wil gaan dimmen. Een dimmer integreren, blijkt in de praktijk een serieuze uitdaging. Met een groot assortiment aan universele LED dimmers is dat bij Klemko verleden tijd.

SNELLE MONTAGE Voor elke type ledlamp heeft Klemko nu een geschikte LED dimmer; klein vermogen 1-100W, groot vermogen tot 600W, een fase aan- of afsnijding dimmer, een duo dimmer en een Zigbee of Z-wave dimmer zijn een selectie uit het nieuwe assortiment. Vrijwel alle dimmers zijn 2-draads aan te sluiten wat een snelle montage garandeert. Alle druk/draai dimmers zijn voorzien van een 4mm as, inclusief

6mm as-adapter, zodat vrijwel alle merken afdekplaten op deze dimmers te monteren zijn.

JUISTE STAND De universele dimmer voor klein vermogen is geschikt voor het dimmen tot 100 Watt. Voor groot vermogen is er een dimmer die geschikt is voor dimmen tot 600 Watt. De fase aan- of afsnijding dimmer is geschikt voor het dimmen tot 200 Watt bij fase aansnijding en tot 100 Watt op fase afsnijding. De installateur hoeft dus maar één dimmer op voorraad te houden en zet de dimmer afhankelijk van de situatie in de juiste stand.

De duo dimmer is op zijn beurt passend wanneer er weinig ruimte is in het schakelmateriaal. Met de duo dimmer kan je twee verschillende groepen in één behuizing aansturen, bijvoorbeeld de eetkamertafel en zithoek. Deze dimmer is geschikt voor LED verlichting van maximaal 2x 100 Watt. Klemko heeft ook nog een dimmer voor het draadloos of centraal aansturen van de verlichting. De slimme en universele modules communiceren draadloos met bestaande protocollen, zoals Zigbee en Casambi, en zijn te bedienen via de muur, de app of zelfs met spraak.

www.klemko.nl

| FEBRUARI 2021

Nieuwe eigenaren Igor Novitski en Maurice Toehpah

Conex Holland is een

Igor Novitski en Maurice Toehpah staan sinds twee jaar aan het roer bij Conex Holland, de aloude producent van lasdoppen en -klemmen. De nieuwe eigenaren hebben grote plannen. Het assortiment van Conex is al fors uitgebreid. En Novitski en Toehpah willen vooral de connectie maken met de installateur. "De producten leveren waar hij om vraagt."

at een lasdop niet het meest sexy product is om te verkopen, daarvan zijn Igor Novitski en Maurice Toehpah zich goed bewust. Betrouwbaarheid en kwaliteit zijn in hun branche belangrijke pijlers, maar niet de eerste selling points waar de nieuwe eigenaren van Conex op willen inzetten. Waarop dan wel? "Wij zijn een oer-Hollands bedrijf. Nuchter en met passie. We kennen de markt en de installateur, dat is onze grote kracht." De wereld van de elektro is aan

| FEBRUARI 2021

het globaliseren, zo stelt Novitski. "Steeds meer grote bedrijven, die wereldwijd actief zijn. Wij zien dat ook veel Nederlandse bedrijven opgaan in die grote ondernemingen. Wij denken dat dat de flexibiliteit en transparantie van een bedrijf niet ten goede komt, dus het zal onze keus niet zijn. Er zijn nog maar weinig echt Hollandse bedrijven in de markt. Conex is dat wel, een mooi en degelijk bedrijf, dat wij groter gaan maken in Nederland. Met die intentie zijn wij hieraan begonnen."

GROEIAMBITIE De degelijkheid heeft Conex de afgelopen jaren ook wat gemakzuchtig gemaakt, vinden de nieuwe eigenaren. Het ging goed met het bedrijf, maar de groeiambitie verdween. En daarmee ook het persoonlijke contact met de installateur. Novitski en Toehpah zijn hard bezig om dat te herstellen. Toehpah: "De klant staat weer centraal bij Conex. Relatiebusiness, daar gaat het om. Face-to-face contact met de installateur, zodat

SPOTLIGHT

oer-Hollands bedrijf

Conex lasdoppen

Conex lasklem kabelverbinders

hij ons kan vertellen wat hij nodig heeft. We hebben in 2019 heel veel beurzen en evenementen gedaan. Dat heeft goed gewerkt. Met corona is dat helaas lastiger, nu doen we veel telefonisch, of we nodigen mensen uit en houden ons aan de regels. Met onze nieuwe producten spelen we in op de wens van de klant. En uiteraard wil hij een kwalitatief goed product, dat snel beschikbaar is tegen een goede prijs, ook in kleine aantallen."

ASSORTIMENT Sinds de overname is het assortiment van Conex uitgebreid van 30 naar maar liefst 700 producten, allemaal op het gebied van verbindingen en aanverwante materialen. De aloude lasklemmen blijven de basis. "Daarin is ons assortiment heel breed. Alles met een Conex-sausje: kwaliteit, betrouwbaar, veilig", zegt Novitski. Conex streeft naar een model van one-stop-shopping. Toehpah: "Alles wat met verbindingen te

maken heeft, leveren wij via de groothandel aan de installateur. Verbinding heeft daarbij een dubbele betekenis. Het is allereerst ons product, niet sexy, wel essentieel. Zonder goede verbinding geen goed werkende installatie. Maar tegelijk willen wij ons verbinden met de installateur. Daar zetten we ons iedere dag honderd procent voor in. De goede band tussen Conex en de installateur wordt langzaam maar heel zeker hersteld." 

CONEX IN HET KORT CONEX MAG ZICH PROFILEREN ALS EEN OER-HOLLANDS BEDRIJF, DE PRODUCTONTWIKKELING EN FABRICAGE VINDEN DEELS PLAATS IN HET BUITENLAND. DAT HEEFT VOLGENS NOVITSKI EN TOEHPAH GEEN INVLOED OP HET FEIT DAT CONEX MIDDENIN DE HOLLANDSE KLEI STAAT. IN NEDERLAND ZIJN ZO'N 20 TOT 60 MENSEN MET AFSTAND TOT DE ARBEIDSMARKT DAGELIJKS BEZIG MET PRODUCTIE EN VERPAKKINGEN. DAT PAST IN DE AMBITIE VAN CONEX OM MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD TE ONDERNEMEN. CONEX HOLLAND WIL JAARLIJKS ENKELE ENTHOUSIASTE YOUNG PROFESSIONALS AAN DE ORGANISATIE TOEVOEGEN.

| FEBRUARI 2021

JE EIGEN AUTOMAT Vaak zijn auto’s allemaal hetzelfde. We begrijpen dat je er daarom je eigen tintje aan wilt geven. Dat kan met deze gepersonaliseerde automat, voorzien van een eigen foto en tekst. Zodat iedereen kan zien en lezen wie er achter het stuur zit. De zwarte onderkant is voorzien van antislip, waardoor hij niet gaat schuiven. De automat heeft een afmeting van 44 x 62,50 cm en is geschikt voor bijna alle autovloeren. Bron: Radbag.nl

POWERBLENDER In elke supermarkt vind je vandaag de dag een keur aan bevroren fruit voor smoothies. Dan is het wel handig dat je een krachtige blender in huis hebt. Zoals de Severin SM 3710 Powerblender met een supersterke motor van 1.000 Watt. Daarmee maak je de lekkerste gladde smoothies, van zowel vers als bevroren fruit. Ook ideaal om ijs mee te crushen, of soepen, sauzen of bevroren desserts te maken. Bron: Severin-internatonal.com/nl

MEER LICHT IS MEER ZICHT Olight, bekend van de krachtige led-zaklampen, komt nu met een set fietslampen. Zo is het achterlicht RN120 heel bijzonder, omdat het feller gaat branden naarmate je harder remt. Te danken aan ingenieuze sensortechnologie. De Olight Allty 2000 is een compacte fietslamp, die maar liefst 160 meter ver schijnt. Ideaal op onverlichte wegen. Een speciale lens zorgt ervoor dat je tegenliggers niet verblindt. Bron: Olightstore.nl

| FEBRUARI 2021

TANDPASTA IN TABLETVORM Choose! brengt tandpasta in tabletvorm op de markt om verspilling van achtergebleven tandpasta in tubes te verminderen. Uit onderzoek blijkt dat er tot 20 procent van de tandpasta achterblijft in tubes die worden weggegooid. De Choose Tabs zijn ontwikkeld door tandartsen en bevatten natuurlijke oliën en fluoride om tandbederf te voorkomen. Het product is 100 procent vegan en ook nog eens dierproefvrij. Bron: Chooseteethcare.com

GADGETS

DROGE VOETEN De nieuwe Grisport Ranger Iron S3 is een doorgewinterde werklaars. De poriën zijn 20.000 keer kleiner dan een waterdruppel, waardoor er geen water binnenkomt, terwijl zweet er wel uit kan. Altijd droge voeten dus! De neus is van glasvezel en biedt voldoende bescherming tegen vallende voorwerpen. Tevens is de laars voorzien van een kevlar tussenzool. De Grisport Ranger Iron valt in de veiligheidsklasse S3. Bron: Grisportsafety.eu

KOODUU LAMP & SPEAKER Deze Kooduu lamp is een echte duizendpoot. Want naast licht geven, kan hij nog veel meer. Je kunt er bijvoorbeeld via bluetooth draadloos je muziek op afspelen. Maar je kunt er ook een fles prosecco of witte wijn in koelen. Of hem gebruiken als bloemenvaas. En zo kunnen we nog wel een tijdje doorgaan. De Kooduu is voorzien van een ledlamp en een batterij die via het stroomnet kan worden opgeladen.

Bron: Radbag.nl

ELEKTRISCHE MINI-TV HAARD

NEKMASSAGE Je kent dat vast wel: spanning in je nek die uitstraalt van je staartbeentje tot je voorhoofd. Verschrikkelijk. Alsof je een gigantische kater hebt, maar dan zonder het feestje de avond ervoor. Maar er is hoop. In de vorm van dit kleine compacte nekmassage-toestel. Speciaal om dat soort spanningen te verlichten, via massage en elektro-impulsen. Met verschillende massagestanden en -sterktes.

Handig hoor, zo’n elektrische mini-haard. Je hoeft hem nooit schoon te maken. En je hoeft je nooit af te vragen of er nog voldoende hout is. Ook is dit alternatief absoluut niet schadelijk voor het milieu. Hij werkt op batterijen in plaats van vuur. Maar de vlammen zien er bedrieglijk echt uit. Erg decoratief voor in de woonkamer. Maar ook te gebruiken als extra tafellamp. Of voor het geval er niets op tv is. Bron: Radbag.nl

Bron: Radbag.nl

| FEBRUARI 2021

In elke uitgave geven Henk en Fred hun mening over de producten die in het magazine staan. Wat vinden zij van de noviteiten? Welke voordelen levert het op voor de installateur? En wat kun je ermee? 7 reviews op een rij.

MONACOR - MONDEF “Eén kabel die het allemaal doet. De MondeF systemen is de beste keuze voor deze klus!” HENK: “Heb jij er al eens mee gewerkt?” FRED: “Nee, maar ik ben wel enthousiast. Zij kunnen topkwaliteit audio bieden. Daarnaast moet het installatiegemak groot zijn!” HENK: “Ik ben heel benieuwd. Geef je een gil als ik je moet helpen?” FRED:

PAGINA

PV SOLAR SERVICES - SCIOS SCOPE 12 GECERTIFICEERD HENK: “Volgens mij krijgen ze verderop zonnepanelen op het dak.” FRED: “Geen idee, maar als dat zo is vind ik het een goede zaak. Beter laat dan nooit.” HENK: “Gezien de grootte van het pand zal dat een flinke installatieklus zijn. Ik denk dat ze begeleid worden door een Scope 12 gecertificeerd bedrijf, denk je niet? Zal wel slim zijn, dan heb je de papieren in ieder geval op orde.” FRED: “Ik heb werkelijk géén idee. Anders loop je er even heen en vraag je het, Henk. PAGINA Zo te zien heb je toch niks beters te doen…”

BUSCH-JAEGER - DUBBELE WANDCONTACTDOZEN HENK: FRED: HENK: FRED:

“Ik hoop dat je geen plannen hebt voor vanavond, want we zijn nog lang niet klaar.” “Henk, deze klus vraagt duidelijk om een snelle installatie van wandcontactdozen.” “Bij jou draait het altijd om snelheid. Waarom concentreer je je niet op kwaliteit?” “Dat doe ik ook. Sommige oplossingen zijn ontworpen voor een snelle installatie terwijl de kwaliteit nog steeds hoog is. Denk aan de nieuwe serie dubbele PAGINA wandcontactdozen van Busch-Jaeger.”

| FEBRUARI 2021

REVIEWS METZ CONNECT - MR-LD6 FRED: HENK: FRED: HENK:

PAGINA

“Ik snap wel waarom lekkage een grote angst is van huiseigenaren.” “Niet alleen van huiseigenaren. Wat dacht je van ondernemers?” “METZ CONNECT heeft de niveausensor MR-LD6 om bij lekkage zo vroeg mogelijk actie te ondernemen.” “Interessant. Daar wil ik wel meer over weten zodat we onze klanten goed kunnen adviseren.”

ECODIM - UNIVERSELE LED DIMMERS

PAGINA

FRED: “Dit is wel gezellig, Henk. We zijn eindelijk weer een keer in een discotheek!” HENK: “De hele ruimte lijkt te knipperen! Goed dat wij hier nu zijn om dit op te lossen. Pak jij de universele led dimmers van EcoDim uit de bus?” FRED: “Dat zijn jouw favoriete dimmers volgens mij.” HENK: “Zeker weten. Ze passen onder alle bekende merken afdekmateriaal en je haalt echt de beste dimbaarheid uit iedere led lamp.”

JUNG - ENET SMART HOME

PAGINA

HENK: “Fred, ik weet dat het erg lastig voor je is, maar denk je dat je vijf minuten zonder die smartphone kan? Ik heb je hulp nodig!” FRED: “Hé, Google! Zet alle lampen aan.” HENK: “Goed bezig! Maar… heb je dat nu al voor elkaar?” FRED: “Bijna. Alleen nog even de gratis eNet SMART HOME app installeren en dan ben ik klaar! Dit is echt een aanrader voor iedereen. Kijk, met de app kunnen alle functies gemakkelijk worden aangestuurd, ook op afstand.”

KLEMKO - LUMIKO LED DIMMER FRED: “Hoe moeten we hier de LED verlichting gaan dimmen?” HENK: “Daar heeft Klemko dé oplossing voor. Voor elk type ledlamp hebben ze een geschikte LED dimmer.” FRED: “Daar heb ik toch niks aan. Hier is alles draadloos, Henk.” HENK: “Ook daar heeft Klemko een dimmer voor. Ze zijn te bedienen via de muur, de PAGINA app of zelfs met spraak. Wist je niet, hè?”

| FEBRUARI 2021

FRED

Op de hoogte blijven van de laatste trends op het gebied van internet, gadgets en social media? Volg Fred op Twitter: @FredvanHenF

Kijkje in de toekomst van de techniek

Neemt AI de wereld over? Samen met Henk ging ik voor deze uitgave op bezoek bij televisiepresentator Art Rooijakkers. Lees daarvoor de rubriek Thuis bij. Art Rooijakkers bracht het afgelopen jaar het boek ‘De eeuw van mijn dochters’ uit. Met daarin een kijkje in de toekomst. Bijvoorbeeld op het gebied van techniek. In deze @Fred een review. Art Rooijakkers

ok als je niet van lezen houdt, is het boek ‘De eeuw van mijn dochters’ van Art Rooijakkers een aanrader. Want in allerlei korte hoofdstukjes neemt hij je mee in de toekomst van onderwerpen waar wij allemaal nieuwsgierig naar zijn. Bijvoorbeeld: nemen slimme computers straks de wereld over? En moeten we in de toekomst nog werken? Of is alles dan geautomatiseerd? Het boek is grappig geschreven, waarbij Art vaak begint vanuit zijn eigen jeugd en daarna ver vooruitblikt naar de toekomst van zijn nu driejarige dochters. Zo vraagt hij zich af of zijn dochters later nog een rijbewijs moeten halen. Omdat we dan toch allemaal in zelfrijdende auto’s rijden! Hij raadpleegt daarvoor Gijs Dubbelman van de Technische Universiteit Eindhoven. Die zegt dat de techniek van de zelfrijdende auto de komende jaren niet zo snel gaat als we denken. Lange saaie stukken op de snelweg zijn voor een zelfrijdende auto geen probleem. “Maar drukke stadscentra, dat is teveel voor een zelfrijdende auto.” Een rijbewijs blijft dus nodig.

| FEBRUARI 2021

INSECTENBURGER Over de vraag of we in de toekomst door verdergaande automatisering en robotisering nog moeten werken, is het boek ook heel duidelijk. Art Rooijakkers haalt daarbij het World Economic Forum aan. Dat beweert dat - door robotisering - er zelfs meer banen worden gecreëerd dan dat er verdwijnen. Tot 2022 worden er wereldwijd zo’n 75 miljoen banen overgenomen door robots, maar er komen ruim 130 miljoen nieuwe banen bij. Dat we met z’n allen vervroegd met pensioen gaan, dat gaat dus niet op. Ook het hoofdstuk over vlees eten

Foto: Techniekbeeldbank.nl

is interessant. De verwachting is dat de dochters van Art over 30 jaar geen vlees meer eten. We gaan naar kweekvlees en insectenburgers. Dat zal Henk lekker vinden! Tenslotte het antwoord op de vraag of Artificial Intelligence (AI) de wereld gaat overnemen. Volgens Peter-Paul Verbeek, hoogleraar Filosofie van Mens en Techniek aan de Universiteit van Twente, loopt het niet zo’n vaart. “Het is gewoon een stukje techniek en daar moeten we aan wennen. Maar AI gaat ons niet overnemen. We zullen robots voor ons laten werken, of met ze samenwerken.” 

PROBEER OOK ONZE INTERNETPRODUCTEN

EEN OPTIMAAL NETWERK IN HUIS Hirschmann Multimedia is hét merk voor internet en TV in huis. Kijk voor meer informatie op onze website of scan de QR code.

hirschmann-multimedia.com

— Hafonorm-groepenkasten Vooral onze 30’ers zijn wel héél flexibel

5 kasten

3 componenten

150 configuraties

De HAD3030 zijn de meest flexibele groepenkasten ooit. Met slechts vijf basiskasten (1-fase of 3-fasen) en drie flexibele componenten (flexomaat, brug voor fornuis- of kookgroep, beltransformator) zijn maar liefst 150 verschillende configuraties te maken. Dat betekent dat u met een minimale voorraad, heel snel en gemakkelijk uiteenlopende situaties kunt bedienen. Ideaal voor installateurs met veel wisselend werkzaamheden in de woningbouw en kleine utiliteit. Bovendien beschikken HAD3030 groepenkasten over tal van slimme features die het installeren gemakkelijker maken. Lees er alles over op: bit.ly/3ciW1cB