Henk & Fred editie 2-2022 by Media Vakman

JAARGANG 10 - EDITIE 2 - APRIL 2022

GOED GESPREK MET C V VA N

EN NU IS MARC MONTEUR

“ Natuurlijk belonen we monteurs goed ” 8 B R U TA L E V R A G E N

“ Branche is veel te bescheiden ” PROJECT

O P S TA P

Racen op waterstof met 300 km/u

Licht bepaalt leerprestatie op school

H E T L E U KST E M AG A Z I N E VO O R D E I N STA L L AT I E T EC H N I E K

#smartertogether Busch-flexTronics

Busch® Wächter 180 flex

Een simpele lichtschakelaar transformeren tot een slimme bewegingsmelder? En dat zonder te boren of kabels te trekken? Het kan met Busch-flexTronics. Uniek in zijn soort, want bij dit systeem bepaalt niet de sokkel, maar juist de vóórkant de functionaliteit. Dankzij het compacte en platte formaat van de nieuwe Busch-Wächter® 180 flex-bewegingsmelders zijn deze onopvallend te integreren in elk interieur. busch-jaeger.nl

COLOFON & INHOUD Henk & Fred is het leukste magazine voor de installatietechniek. Wij zijn er voor iedereen die werkzaam of geïnteresseerd is in installatietechniek. In elke editie is er weer een glansrol weggelegd voor collega’s Henk, Fred en Daan. Hierdoor weten we zowel jong als oud binnen de gehele installatietechniek aan ons te binden. Het magazine verschijnt vijf keer per jaar en wordt verspreid in een oplage van 24.000 exemplaren.

Jaargang 10, nummer 2, april 2022 UITGEVER Media Vakman B.V. Snipperlingsdijk 50 7417 BK Deventer HOOFDREDACTIE Peter Besselink, redactie@henkenfred.nl REDACTIE Sjoerd Geurts, Marieke van der Heijden, Han Neijenhuis, Michiel Elands en Pim van de Beek BLADMANAGER Matthea Kiemeney, matthea@henkenfred.nl AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Patricia Overmars (correctie), Derk-Jan Rouwenhorst (cartoons), Martijn Verspeek (column), Jurgen Pops (vormgeving) en Leony Bos (communicatie) ADVERTENTIES advertenties@henkenfred.nl VORMGEVING Media Vakman B.V. DRUK Tuijtel ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE info@henkenfred.nl Verschijning: 5 x per jaar Abonnementsprijs Nederland € 47,50 per jaar (excl. 9% BTW incl. verzendkosten)

Losse nummers € 9,75 (excl. 9% BTW incl. verzendkosten) Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd. ALGEMENE VOORWAARDEN EN PRIVACY STATEMENT Zie www.henkenfred.nl COPYRIGHT Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen aan de volledigheid en juistheid van de informatie, zoals weergegeven in deze uitgave, geen rechten worden ontleend. De uitgever en auteurs kunnen dan ook geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie uit deze uitgave.

10 6

MONITORING VAN 6 GOEDE ENERGIEPRESTATIE

Met goede monitoring van de energieprestatie van een nieuwbouwwoning voorkom je veel gedoe en zelfs rechtszaken. Voldoet een gebouw niet aan de vooraf vastgestelde energienorm, dan is de aannemer of installateur namelijk aansprakelijk.

STAP VAN 10 DE E NAAR W

Van origine is Schouten Techniekgroep in Nootdorp een elektrotechnisch installateur. Na de overname van buurman Elno Installatietechniek gaat het bedrijf nu door het leven als

VOLG ONS Fred: @FredvanHenF | Henk: @HenkvanHenF www.facebook.com/HenkenFred www.instagram.com/henkenfred www.linkedin.com/company/henk-&-fred www.linkedin.com/in/fred-van-henk-en-fred info@henkenfred.nl

WWW.HENKENFRED.NL

totaalinstallateur. “Een bewuste keuze, die voortkomt uit de vraag vanuit de klant.”

BOEK OVER INSTALLATIEBRANCHE

Wilfred Scholten schreef het boek ‘Van waterpomp tot warmtepomp’. Met daarin tien reportages over familiebedrijven in de installatietechniek. “Ik ben echt onder de indruk van het innovatieve van deze sector”, zegt Wilfred Scholten.

| A PR IL 2022

INHOUD

PRUTSEN IN DE SCHUURE Ik las laatst een interessante blog op het internet. In het Achterhoeks dialect. Over ‘Prutsen in de schuure.’ Dat er vroeger door jongeren veel geprutst werd in de schuur. Meer dan tegenwoordig. Maar ook dat er soms wat wordt

52 32

THUIS BIJ: BMX-ER NIEK KIMMANN

kracht en explosiviteit. Maar ook om techniek! “De fiets moet eigenlijk een verlengde van je lichaam zijn”, zegt Olympisch Kampioen Niek Kimmann.

VAN ACCOUNTMANAGER NAAR MONTEUR

Marc Halsema werkte als accountmanager bij Comelit en DOM. Maar hij gooide radicaal het roer om en is nu monteur bij InnQ in Almere. “Ik was klaar met visies, targets en salespunten.”

meeste prutsers zijn slimmer dan je denkt. Pruts maar mooi door. We krijgen straks in Nederland nog een gebrek aan prutsers”. De post was ondertekend door Jos Salemink. Interessante man om eens te interviewen in ons

Bij BMX draait het om een combinatie van snelheid,

neergekeken op deze jongeren. “Maar de

LICHT BEPAALT DE LEERPRESTATIE

blad, dacht ik meteen. Vooral omdat ik in eerste instantie dacht dat hij werkzaam was in onze branche. Het werd nog een hele zoektocht om Jos te vinden. Doordat zijn post over ‘Prutsen in de schuure’ was gedeeld door een installatiebedrijf, dacht ik dat hij in onze branche werkte. Maar nee, Jos is vrachtwagenchauffeur. Daarom geen interview, maar je kunt wel zijn blog teruglezen op onze site. Een ode aan ‘Prutsen in de schuure’. Dat we wel wat meer trots mogen zijn op ons vak is ook de boodschap van Wilfred Scholten in dit nummer. Hij schreef het boek ‘Van waterpomp tot warmtepomp’. Daarin interviewde hij tien installateurs. Als journalist is Wilfred erg onder de indruk van het innovatieve van onze sector. Hij vindt dat de branche zich wel wat minder bescheiden mag opstellen. Het mag allemaal wel iets zelfbewuster.

Goede verlichting op school leidt tot goede prestaties.

Meer van ‘hier zijn wij, hier staan wij voor en we

Fred en Daan bezoeken basisschool Sint Martinus in

zijn harstikke belangrijk in de energietransitie!’

Venlo, waar een 43-jarig schoolgebouw werd gerenoveerd en van een slim verlichtingsconcept werd voorzien.

RACEN OP WATERSTOF MET 300 KM/U

Helemaal mee eens. Ook met de opmerking van Wilfred dat installateurs meer aan eigen pr moeten doen. Gewoon door te vertellen met wat voor mooie projecten ze bezig zijn. Laten we trots zijn op ons vak!

Met 300 kilometer per uur racen zonder fossiele brandstof? Studenten van de Technische Universiteit

Peter Besselink, hoofdredacteur

Delft gaan de uitdaging aan met hun nieuwste generatie

redactie@henkenfred.nl

waterstofraceauto, genaamd Forze IX. Een bezoek aan de werkplaats en aan het circuit van Zandvoort.

APRIL 2022 |

Marco Weg over BENG

Het belang van monitoring energieprestatie De invoering van de BENG-norm voor nieuwbouw vorig jaar, betekent veel voor de bouwsector. Voldoet een gebouw in de praktijk niet aan de vooraf vastgestelde energienorm, dan is de aannemer of installateur aansprakelijk. Volgens Marco Weg van PureDomotica is er één manier om gedoe of zelfs rechtszaken te voorkomen: monitoren.

M Tja, het lange douchen is voorbij

arco Weg heeft de eerste

enthousiast energie verbruikt?

rechtszaken al voorbij zien

Ook installateurs kunnen in zo'n situa-

komen. Weliswaar nog

tie terechtkomen, sinds de zogeheten

niet gericht tegen een

BENG-regel (Bijna Energie Neutrale

installatiebedrijf, maar

Woning) vorig jaar de energieprestatie-

tegen een woningcorporatie. Het betrof

coëfficiënt heeft vervangen. Belangrijk

huurders van een 'nul op de meter'-wo-

verschil: voorheen gaf de aannemer of

ning, die van hun energiebedrijf toch

installateur simpelweg één of twee jaar

een energierekening gepresenteerd

garantie op een energie-installatie, nu is

kregen. Grote vraag: waar ligt de fout?

hij er minimaal tien jaar verantwoordelijk

Bij de energie-installatie in de woning,

voor dat de vooraf berekende energiepres-

of hebben de huurders zelf wellicht te

tatie, vastgesteld op basis van factoren in de NTA 8800, ook daadwerkelijk wordt

Daan: “Ik heb sinds kort thuis ook zo’n display han-

behaald.

gen. Daarop kan ik precies zien hoeveel stroom en

Pure Domotica is gespecialiseerd in

gas ik verbruik. Ik merk dat je je daardoor een stuk

gebouwautomatisering en energiemo-

bewuster wordt van wat het allemaal kost. En het is

nitoring. Project development manager

voor mij een sport om dagelijks onder het verbruik

Marco Weg geeft een simpel voorbeeld

van de dag daarvoor te komen.”

hoe het mis kan gaan met die energie-

Henk: “Nou wij hebben ook zo’n

prestatie.

ding. Bij ons is het vooral mijn

"Stel vooraf is berekend dat een woning

vrouw die er continu op kijkt.

2700 kWh elektriciteit voor eigen verbruik

Het lange douchen is inmid-

nodig heeft. Maar in de praktijk blijkt dat

dels voorbij, helaas. Ze staat er

3500 kWh. Veel te veel dus. Dan kan de

nog net niet met de stopwatch

installateur in beeld komen als eindver-

naast…” Daan: ‘Nou, je hebt het

antwoordelijke. Die moet aantonen waar

wel zwaar hoor, Henk. Haha.”

de fout zit, anders is hij aansprakelijk. Dat kan grote financiële gevolgen hebben."

| A PR IL 2022

MARCO WEG

TREND

KOSTEN EN CLAIMS KUNNEN FLINK OPLOPEN Volgens Marco Weg weten veel installateurs nog te weinig over de nieuwe regelgeving. Hij benadrukt het belang ervan. Zeker nu in het najaar of 1 januari 2023 ook de Wet Kwaliteitsborging ingaat, een soortgelijke wet om gebreken in nieuwbouw te voorkomen. "Het wordt steeds belangrijker dat de installateur goed volgens bestek werkt, anders kunnen kosten of claims flink oplopen. Voor kleine bedrijfjes kan dat zelfs een faillissement betekenen.” Weg verwacht dat er meer marktpartijen zoals PureDomotica zich gaan richten op monitoring van de energieprestatie. "Het is goed als een installateur dat overlaat aan een specialist. De kosten zijn bescheiden en het kan veel

Afspraken maken

narigheid schelen."

Zaak is dus dat er vooraf door alle bouwpartijen duidelijke afspraken worden gemaakt én vastgelegd over verantwoordelijkheid. Maar bovendien, zo zegt Weg, is het van essentieel belang dat de energiehuishouding,

Direct meepraten

zowel technisch als qua verbruik, in een gebouw con-

Marco Weg zegt dat installateurs bij aanvang van een

tinu wordt gemonitord. PureDomotica heeft daarvoor

bouwproject direct mee moeten praten over installatie

Iris System ontwikkeld. PureDomotica checkt vooraf of

en verantwoordelijkheden. Alles moet nauwkeurig vol-

een gebouw energetisch ook doet wat er is berekend en

gens bestek, dus geen bezuinigingen op installaties of

gaat dat vervolgens monitoren.

zonnepanelen, dat kan leiden tot problemen achteraf.

Weg: "We meten het energieverbruik. Is dat te hoog?

En vervolgens dus monitoren. PureDomotica wil hen

Misschien dat een bewoner dagelijks zijn elektrische

daarin bijstaan.

auto oplaadt of de verwarming altijd op 24 graden heeft.

"De installateur doet zijn werk exact volgens plan,

Maar het systeem monitort ook de prestatie van de

daarna nemen wij de monitoring over. Een stukje ont-

installatie, zoals de warmtepomp en de zonnepanelen.

zorgen dus. Ook helpen we bij het installeren van het

Daar kan de fout ook zitten. Laatst bleek ergens dat het

systeem. Er zit veel ICT in, daarover geven we praktijk-

warmtapwater hooguit 35 graden werd. Niemand kon

trainingen bij de installateur op het bedrijf. Uiteindelijk

het probleem vinden, maar onze monitoring consta-

is het voordeel groot. De installateur dekt zijn risico af.

teerde dat het in de warmtepomp zat. Die bleek uitein-

Maar ook de bewoner kan continu zijn verbruik op een

delijk intern niet goed aangesloten. De fabrikant heeft

display aflezen en zo energie bezuinigen. Dat is zeker

dat verholpen, zo zijn grotere problemen voorkomen."

in deze tijd ook veel waard."

APRIL 2022 |

Vision Groepenverdeler

Al ruim 25 jaar een vertrouwd gezicht! Van de verpakking waarin alle onderdelen op installatievolgorde liggen. Tot het aandraaien van de laatste onverliesbare dekselschroef. De Vision groepenverdeler barst van de slimme details die volop installatiegemak bieden. We blijven Vision doorontwikkelen, zodat het bij de eisen van de moderne installateur past.

Meer weten? Ontdek alle details op: hg.news/vision

KO R T S LU I T I N G

Breekt elektrische auto in 2022 definitief door?

RUIM KWART NIEUWE AUTO’S IS NU ELEKTRISCH

Elektrisch sinds een jaar goedkoper dan benzine (en nu helemaal!)

AANTAL STEKKERAUTO'S IN NEDERLAND

DOEL KABINET IS 50% IN 2025

3,11 PROCENT

VW Golf was de eerste dieselauto in 1976

Oliecrisis in jaren 70 zorgde voor opmars diesel

NOG MAAR

2% KIEST NU

VOOR NIEUWE DIESEL ELEKTRISCHE AUTO KWAM IN 2017 SLECHTS 172 KM VER

Gemiddelde actieradius is inmiddels 333 km

Bron: CBS, RDW, RVO, ANWB, Volkskrant, AD

APRIL 2022 |

inter view

TIMO VAN DORP (ZITTEND) EN NICO ELDERHORST

| A PR IL 2022

INTERVIEW

Onze mensen zien de klant als partner Van origine is Schouten Techniekgroep in Nootdorp een elektrotechnisch installateur. Maar het bedrijf bewoog zich al een aantal jaar ook richting de werktuigbouwkunde. Dat smaakte naar meer. Na de overname van buurman Elno Installatietechniek, in oktober 2021, gaat Schouten Techniekgroep definitief door het leven als gelijkwaardig totaalinstallateur!

NA VEEL WIKKEN EN WEGEN TOCH DE STAP NAAR W GEMAAKT?

jarenlang samen met Schouten. We kwamen

Directeur Timo van Dorp (zittend links): “Een

Spoorwegen. Timo had mij al een paar keer

bewuste keuze, die voortkomt uit de vraag

gepolst of we niet intensiever konden samen-

vanuit de klant. Die wil ontzorgd worden, maar

werken. Ik heb er lang over nagedacht en uit-

het liefst ook maar één aanspreekpunt heb-

eindelijk zijn we op het idee van een volledige

ben. Onze monteurs werden op de werkvloer

overname uitgekomen. Het was ook voor ons

steeds vaker bevraagd over installaties, die

tijd voor een nieuw hoofdstuk. Ik ben meege-

eigenlijk niet op ons bordje lagen. Of ze er toch

gaan als projectleider.”

elkaar altijd tegen bij werk voor de Nederlandse

even naar wilden kijken. Daarnaast worden de installaties steeds slimmer. Steeds meer

HOE IS DE OVERNAME VERLOPEN?

installaties praten met elkaar via een gebouw-

Timo: “We zijn er nog mee bezig, maar we

beheersysteem. Om bijvoorbeeld verwarming

merken dat we hetzelfde DNA hebben. Ook

te koppelen aan licht en zonwering. Dan kun-

de monteurs matchen heel goed. Het ver-

nen we wel zeggen dat het ons probleem niet is, maar we zijn er toch verder ingedoken.”

EN BESLOTEN OM OOK W AAN TE GAAN BIEDEN? Timo: “Vooral servicegericht. Daar hebben we ook mensen voor aangenomen. Een servicemonteur is

loopt soepel.”

De klant wil ontzorgd worden met het liefst ook maar één aanspreekpunt

prima voor kleine reparaties, maar

Nico: “Alles paste nagenoeg feilloos in de nieuwe organisatie. De functies die er bij Schouten niet waren, vullen wij nu in.” Timo: “Iedereen is enthousiast. Wel werken we nu in drie panden, die op een steenworp afstand van elkaar liggen. Twee van ons en één van Elno. We lo-

als je in de nieuwbouw of renovatie bezig bent,

pen veel heen en weer en vergaderen samen

liggen er vooral productietaken. Dan heb je een

zodat we feeling houden met elkaar.”

ander type monteur nodig. De eerste fikst het in een team. Daarom zijn we verder gaan kijken

WAT LEVERT DE SAMENWERKING TUSSEN E EN W JULLIE OP?

en kwamen bij het bedrijf van Nico uit.”

Timo: “We kunnen efficiënter werken door te

Nico Elderhorst (staand links): “Wij werkten als

weten wat de ander doet, om zo werkzaamhe-

Elno Installatietechniek, als W-installateur, al

den beter op elkaar af te kunnen stemmen!”

probleem liever alleen, de tweede werkt graag

APRIL 2022 |

HOE KIJKEN DE MONTEURS ER TEGENAAN? Timo: “Ook die zijn enthousiast. We hebben zelfs monteurs, zowel E als W, die wat meer willen weten over ‘de andere kant’. Bijvoorbeeld de E-monteur die wijzer wil worden in koeltechniek. Of de W-installateur die meer wil weten van elektrotech-

SCHOUTEN TECHNIEKGROEP IN HET KORT

niek. Die faciliteren wij. Daar hebben

Schouten Techniekgroep heeft

teur zijn, we interessanter worden

een rijke historie. Het bedrijf is

voor jonge mensen. Bij ons kunnen

opgericht in 1945 en was jarenlang

ze zich verder ontwikkelen en de

werkzaam als elektrotechnisch

richting op bewegen die ze aan-

installateur. In 2012 werd niet alleen

spreekt. Allemaal onder één dak.”

we samen met IW Zuid-Holland eigen opleidingen voor opgezet. Ik merk dat, nu we een totaalinstalla-

de naam veranderd in Schouten meer diensten aangeboden, zoals

KUN JE NOG WEL VOLDOENDE MONTEURS VINDEN?

elektrotechniek, beveiligingstech-

Timo: “Dat is lastig. Administratief

niek en klimaattechniek. Geleidelijk

en financieel lukt aardig goed. En

werd ook de W-kant voor Schouten

ook voor mensen die - zoals ik net

Techniekgroep steeds belangrijker.

aangaf - iets heel anders willen. We

Nico: “Ik ben pas net bij ‘de club’,

In 2021 werd daarom buurman

hebben onze eigen website www.

maar hier is echt alles goed gere-

Elno Installatietechniek, opgericht

schoutenjobs.nl waarmee we ons

geld. Je hebt een prima bedrijfs-

in 1887, overgenomen. Een W-in-

op jonge talenten richten. Bij ons

wagen, goed gereedschap. Dat is

stallateur, waardoor Schouten

zijn ook mensen zonder opleiding

ook een stuk waardering waar je

Techniekgroep zich nu volwaardig

welkom. Die mogen hier ontdek-

medewerkers blij mee maakt.”

totaalinstallateur mag noemen

ken wat ze leuk vinden. Vervolgens

met 72 medewerkers. Klanten van

bieden we ze een opleiding aan.

Schouten Techniekgroep zijn onder

We hebben ‘leermeesters’ in huis,

andere enkele afvalverwerkers in

die nieuwe mensen begeleiden.”

Techniekgroep, maar werden er

de regio, grote bedrijven, maar ook veel zorginstellingen, waar Schouten landelijk diensten aan verleent.

Timo: “We verwachten meer van

HOE HOUD JE JOUW PERSONEEL IN HUIS?

onze mensen. Dat ze meedenken

Timo: “Door ervoor te zorgen dat

partner zien. We willen dat onze

mensen die bij ons werken trots

medewerkers proactief advies

zijn op hun bedrijf. We waarderen

geven als ze iets constateren.

Wij willen dat onze medewerkers de klant een proactief advies geven

| A PR IL 2022

IS DE MONTEUR VAN VANDAAG ANDERS DAN TIEN JAAR GELEDEN?

met de opdrachtgever, die we als

ze en betrekken ze.

Meedenken met de klant. Soms

We hebben nu een

zeggen ze ‘maar dat kan ik toch

Ondernemersraad (OR)

niet zeggen? Dan denken ze dat ik

opgericht waarin het

iets wil verkopen!’. Maar juist door

personeel echt iets te

mee te denken, dwing je respect

zeggen heeft over het

af. Als een soort ambassadeur! Dat

bedrijf. Maar we zorgen

vindt de klant fijn. We zijn daarom

ook voor leuke momen-

ook communicatietrainingen gaan

ten. Zoals een toolbox, waar ook aan

geven. Die gaan puur over hoe je

de innerlijke mens gedacht wordt.”

met mensen omgaat.”

INTERVIEW

EIGEN PANDEN GEVEN DUURZAME VOORBEELD Schouten Techniekgroep heeft de technieken in haar panden zo ingeregeld dat ze slim en duurzaam zijn. “Als bijvoorbeeld ons alarmsysteem uitgeschaNico: “De monteur heeft een veel

keld wordt, komt het pand tot leven. Dan worden de

hoger niveau dan vroeger. Toen

ledverlichting en diverse apparaten (koffiemachine,

werd gezegd dat als je niet kon leren,

boilers, radio, verwarming / koeling) automatisch

je maar iets met de handjes moest

ingeschakeld. Allemaal koppelingen die niet alleen

gaan doen. Monteurs zijn tegen-

energie besparen, maar ook de technische levensduur

woordig theoretischer en breder

van apparatuur verlengen, omdat ze niet onnodig in

ontwikkeld. Ze monteren, program-

bedrijf zijn. We hebben verder ook op ons eigen dak

meren. Allemaal als onderdeel van

zonnepanelen geplaatst, maar daarbij eerst gekeken

hun takenpakket. Daardoor is het

naar de energiebehoefte en niet naar hoeveel panelen

vak aantrekkelijker geworden voor

we maximaal zouden kunnen plaatsen.’’

veel jongeren, maar ook voor men-

Schouten Techniekgroep beschikt over achttien vol-

sen die het vak verlaten hadden!”

ledig elektrische personenvoertuigen. Doel is om het wagenpark volledig elektrisch te maken.

DE ROL VAN DE INSTALLATEUR IS VERANDERD? Timo: “De installateur is steeds vaker hoofdaannemer in plaats

Er wordt ook op administratief

monteurs slim te bevoorraden. Dat

van onderaannemer. Een gebouw

gebied steeds meer van ons ge-

is niet alleen efficiënt, maar ook

wordt tegenwoordig rond installa-

vraagd, daardoor blijft het wel een

duurzaam.”

ties gebouwd. Onze adviserende

uitdaging om alle kosten te dek-

rol is belangrijker geworden.”

ken en marktconform te blijven. Dat is een spanningsveld.

MAAR JULLIE LATEN TOCH OOK DE UURLONEN STIJGEN?

DE UURLONEN STIJGEN SNEL? HOE BLIJF JE VERDIENEN?

Wij proberen vooral winst te halen

Timo: “Ja, dat is voor een gezonde

door efficiency. Bijvoorbeeld door

bedrijfsvoering zeker nodig, maar

Timo: “Ons vakgebied wordt ge-

E en W te koppelen, zaken te

daar zijn we volgens mij niet

lukkig steeds meer gewaardeerd.

clusteren, beter te plannen, de

uniek in.”

APRIL 2022 |

GEMAKKELIJK INSTALLEREN VEILIG WERKEN

HET SAFEFIT STARTPAKKET WAARMEE U TIJD BESPAART KANTENKLAAR PAKKET VOOR EEN SNELLE EN EENVOUDIGE INSTALLATIE.

Beschikbare diameters (Ø mm) D60/100 | 240.060.00.01 D80/125 | 240.080.00.01 Afmetingen doos: 1200x350x350mm

EÉN ARTIKELNUMMER Het gebruik van concentrische rookgasafvoer kan het risico

Wij kunnen u op deze manier een compleet systeem

op een koolmonoxidevergiftiging verkleinen en concen-

aanbieden en zo bent u van A tot Z verzekerd van de

trische systemen bieden een extra veiligheid bij eventuele

hoge kwaliteit van Panflex producten.

lekkages. Panflex biedt een startpakket aan met producten die nodig zijn om een concentrische cv-ketelaansluiting

Bestel uw complete Panflex SafeFit startpakket

te maken. Met dit pakket beschikt u direct over een:

moeiteloos bij uw technische groothandel en met maar

concentrische ketelbuis, concentrisch dakdoorvoer,

één artikelnummer bespaart u tijd en inspanning bij

bevestigingsbeugel en een Loodslabpan.

het installeren. Wij bieden u het installatiegemak en

Voor een snelle en eenvoudige montage zijn de producten

de kwaliteit die u van ons gewend bent.

voorzien van een speciale X7 koppeling waardoor de binnenbuis en buitenbuis gemakkelijk los zijn te maken als

Meer info: www.panflex.nl

ze moeten worden ingekort. F L E X I B E L E O P LO S S I N G E N VO O R E E N G E ZO N D E N V E I L I G B I N N E N K L I M A AT

D E B U S VA N

JOEP KLIJN UIT HENSBROEK

“Mijn bus is een rijdende winkel” Klijn Installatietechniek viert zijn eerste lustrum. Precies vijf jaar geleden besloot Joep Klijn uit het Noord-Hollandse Hensbroek zich bij de Kamer van Koophandel te laten inschrijven. Hij heeft geen dag spijt van deze beslissing. En hij heeft ook

MATERIALEN

Ik moet echt veel meenemen.

Voorin kunnen drie personen

Mijn bedrijfsbus is net een rij-

zitten. “Het is een automaat,

dende winkel. Dat komt omdat

lijn Installatietechniek viert zijn eerste

dat vind ik fijn rijden. Voor de

ik veel in de polder werk, ver

lustrum. Precies vijf jaar geleden be-

indeling heb ik een stellingbe-

van de leverancier. Verder is

sloot Joep Klijn uit het Noord-Holland-

drijf ingeschakeld. Dat heeft

er aan de bovenkant van de

se Hensbroek zich bij de Kamer van

voor één wand een stelling

laadruimte ruimte voor snijaf-

Koophandel te laten inschrijven. Hij

gemaakt met lades waarin ik

val en op de bus liggen twee

heeft geen dag spijt van deze beslissing. En hij

allerlei materialen kan vervoe-

pijpen. Eén voor installatiebui-

heeft ook nog geen dag zonder werk gezeten.

ren. Aan de andere kant heb ik

zen en de ander voor allerlei

zelf van hout schappen getim-

materialen zoals koper, pvc,

“Ik kluste in mijn vorige baan al wat bij”, zo kijkt

merd, waar ik ook veel in kwijt

rvs en riooltoebehoren. Ik kan

Joep terug. “Ik wilde graag iets voor mezelf en

kan. Zoals kratten met water

rechtop in de bus staan. Dat is

daarom besloot ik zelfstandig verder te gaan.

en technisch materiaal.

ook wel prettig en handig.”

nog geen dag zonder werk gezeten.

Dat is in het begin best spannend, maar het ging meteen goed lopen. Ik werk veel in de agrarische sector en op het gebied van duurzaamheid. Ik doe zowel E als W.” De Mercedes Sprinter staat voor de deur te blinken (“Ik heb ‘m even gewassen.”). Het is alweer zijn tweede bus. “De eerste was een oude Volkswagen LT. Daar heb ik twee jaar in gereden. Toen kwam deze jonge occasion voorbij. Die had pas 30.000 kilometer op de teller. Deze is krachtiger dan de vorige en kan 3.500 kilogram trekken. Dat is nodig, omdat ik een aanhanger met hoogwerker moet kunnen trekken. Dat is geen probleem voor deze 3 liter V6.”

FRED: “ LEKKER HOOG! ”

Fred valt meteen de hoogte van de bus op. “Dat is erg handig omdat je dan simpel naar achteren kunt lopen om rustig iets te pakken of uit te zoeken. Gevaar is natuurlijk ook dat je er nog meer ‘rommel’ in kwijt kunt, maar deze bus ziet er juist heel opgeruimd uit. Dat doet Joep goed.” Ook de schappen met kratten vindt Fred handig. “Op deze wijze kun je erg veel materiaal kwijt, wat je er met een kratje ook weer snel uithaalt.”

APRIL 2022 |

Gratis ijs op je bouwlocatie? Henk & Fred komt bij jou en je collega’s langs met een ijskar! Scan de QR-code of ga naar henkenfred.nl/zomertour en geef uiterlijk 22 mei je bouwlocatie door. HOOFDSPONSOR:

I N N OVAT I E

LET OP ZONNEPANELEN INSTALLATEURS!

Nieuw: Nóg makkelijker & veilig installeren Het installeren van kabeltracés ten behoeve van zonnepanelen op schuine daken kan uitdagingen met zich mee brengen. Hoe makkelijk zou het zijn als je je beide handen vrij kunt houden, terwijl de draadgoot veilig op zijn plek blijft tijdens het bevestigen? Dat kan nu! Ruben van Ginkel, solar-specialist bij Stago, vertelt.

men, veilig installeren dus. Geen schade aan jou of aan de kabels in de draadgoot.”

Draadgoot van Stago installeer je met beide handen vrij, snel

Installeren in drie eenvoudige stappen

en simpel. De PVX Minimount is een wind gecertificeerd

Stap 1: Bevestig de PVX Minimount met

montagesysteem om de draadgoot op te bevestigen, specifiek

de schroef inclusief metalen onderring +

voor installatie op schuine daken.”

EPDM op de ondergrond met een maxi-

“Met de nieuwe PVX Minimount in combinatie met de Performa

Combineer hem met de Performa Draadgoot

maal aandraaimoment van: 4NM. Stap 2: Kantel de Performa Draadgoot van

“De Performa draadgoot van Stago past perfect in de PVX Mini-

Stago en plaats deze in de PVX Minimount.

mount, waardoor hij gemakkelijk blijft hangen en jij je handen vrij

Het multilocksysteem houdt de draadgoot

hebt om af te monteren. Daarnaast is de draadgoot behandeld

veilig op zijn plaats, waardoor jij je handen

met de Zinc+ methode. Waarom dat zo goed is? Zinc+ is zelfhe-

vrij hebt om af te monteren.

lend, als er door weersomstandigheden een kleine schade aan

Stap 3: Plaats de draadgootclip en duw

de draadgoot ontstaat heelt deze zichzelf. Dit betekent ook dat

deze aan. Click en hij zit vast!

er geen zinkspray meer nodig is, dat bespaart je weer wat tijd. Tot slot, hebben deze draadgoten dankzij de Zinc+ methode geen bra-

De voordelen op een rij Kortom, de PVX Minimount in combinatie met de Performa Draadgoot maakt jouw leven een stuk makkelijker. Installatie:

Veilig en makkelijk

Draadgoot:

Zelfhelend, geen zinkspray meer nodig

Belasting:

600KG

Sneeuwlast:

600KG

Windkracht:

Productgarantie:

15 jaar PVX 18 maanden Draadgoot

Voor meer informatie & nog meer voordelen www.stago.nl/zon

www.stago.nl

APRIL 2022 |

Door de hoge energieprijzen kiezen steeds meer consumenten voor zonnepanelen. Afgelopen jaar werden er op 300.000 daken in Nederland panelen gelegd. Onderzoeksbureau Dutch New Energy Research verwacht dat de markt dit jaar met minimaal 15 procent

PV-panelen niet aan te slepen

zal groeien. Met de huidige energieprijzen is de investering binnen 4,5 jaar terugverdiend. Een paar jaar geleden was de terugverdientijd nog 7 jaar. Bij deze berekening is zelfs rekening gehouden met het feit dat de zonnepalen zo’n 30 procent duurder zijn geworden, als gevolg van de stijgende grondstofprijzen en de haperende aanvoer vanuit China.

FOTO: ZONNEPLAN

HENK & FRED BORREL Tromgeroffel… We zijn momenteel bezig met het plannen van een Henk & Fred Borrel! Ja je leest het goed, niet een Online Henk & Fred Borrel, maar een Henk & Fred Borrel op locatie bij

Voorzitter Doekle Terpstra van Techniek Neuitspraak in het kader van het oplossen van het personeelstekort in de techniekbranche. Hij stelde voor om een maximaal aantal studenten in te stellen voor mbo-opleidingen voor beroepen waar weinig vraag naar is. Hij hoopt dat er op die manier meer mbo-jongeren voor techniek gaan kiezen. Een sector van zo’n 160.000 werknemers, die nu al kampt met een tekort van zo’n 20.000 werknemers. “Het is misschien vloeken in de kerk. Maar waarom geen plafond instellen voor beroepen die uitstervend zijn?”, aldus Terpstra.

| A PR IL 2022

Meld je aan via henkenfred.nl/borrel of scan de QR-code

& FRed

RREL BO

derland deed onlangs in het AD een stevige

kunnen samenkomen, proeven en worden rondgeleid. Want we mogen weer!

hen

WAAROM GEEN STUDENTENSTOP?

een brouwerij waar we weer gezellig

NIEUWS

DUURZAME PODCAST Fred: “Als ik op de terugweg van een klus ben, zet ik af en toe in de bus een podcast op. Sinds kort heb ik De Duurzame Podcast ontdekt. Daarin komen wekelijks experts aan het

HENK & FRED ZOMERTOUR

woord die hun kennis, visie en passie op het gebied van duurzaamheid delen. Zoals Bouwvrouw van het Jaar Suze Gehem over hoe je elk pand kunt verduurzamen; maar ook

De Wintertour was een groot succes. Wat was het leuk

waterstofprofessor Ad van Wijk

om installateurs verspreid door heel Nederland in het

is één van de gasten. Hart-

zonnetje te zetten. Dat smaakte naar meer! Daarom

stikke interessant om naar

komen we jullie van 13 t/m 17 juni weer opzoeken. Met

te luisteren en voordat je

de Henk & Fred Zomertour gaan we heel Nederland

het weet ben je met de bus

door met een kar vol overheerlijk schepijs.

weer op de zaak, haha.” De Duurzame Podcast is

Wil je dat wij langskomen op jouw bouwlocatie?

te beluisteren via Spotify

Geef dan uiterlijk 22 mei je bouwlocatie door via

en elke podcast app. En te

henkenfred.nl/zomertour of scan de QR code.

bekijken via Youtube.

DEZE WEEK KIEZEN UIT 3 BEURZEN Installateurs die graag een beurs bezoeken, kunnen deze week

BEDRIJF KOPEN OF VERKOPEN?

kiezen uit maar liefst drie events. Zo

Met installatiebedrijf-

is er van dinsdag 12 tot en met don-

kopen.nl is branche-

derdag 14 april de beurs Duurzaam

organisatie Techniek

Verwarmd in de Expo in Haarlem-

Nederland een nieuwe

nemers die op zoek zijn naar

mermeer. Tegelijkertijd vindt op

website gestart om kopers

groeikansen hiermee in één

deze locatie Solar Solutions plaats.

en verkopers van installatie-

oogopslag zien of er geschik-

In één dag word je zo bijgepraat

bedrijven bij elkaar te bren-

te overnamemogelijkheden

over zowel de nieuwste ontwikke-

gen. Laurens de Vrijer van

zijn.” Het voornemen om een

lingen op het gebied van duurzame

Techniek Nederland: “Niet

bedrijf te verkopen of kopen

klimaattechnieken, als zonne-ener-

iedere ondernemer die wil

ligt vaak gevoelig. De site

gie. Verder is op woensdag 13 en

stoppen heeft in zijn of haar

gaat daar vertrouwelijk mee

donderdag 14 april het FireSafety &

directe omgeving een over-

om. In de advertentie zijn de

Security Event in de Brabanthallen

namekandidaat. In zo’n geval

bedrijfsnaam en de adresge-

in Den Bosch. Vooral interessant

is deze site een uitkomst.

gevens dan ook niet recht-

voor installateurs die gespeciali-

Bovendien kunnen onder-

streeks te zien.

seerd zijn in beveiliging.

APRIL 2022 |

Hello, is it me you’re looking for?

Intercomsystemen van DNAKE

Probeer het zelf uit!

Maak kennis met de intercomsystemen van DNAKE. Met

TOP Security is dé leverancier van beveiligingsproducten in

een breedt scala aan producten heeft DNAKE altijd een

de Benelux. Van inbraakpreventie tot aan camera-toezicht

oplossing voor jouw project. Bouw je systeem op uit

en intercom-oplossingen. Ben je benieuwd naar onze

meerdere buitenposten en binnenposten. Uiteraard koppel

producten en de mogelijkheden voor jouw project? Kom

je alles eenvoudig met de Smart Life app voor gebruik op

gerust eens langs bij onze showroom in Heesch of Temse.

afstand. Liever direct zien wat we voor jouw volgende project in huis hebben? Shop direct online op www.top-security.eu.

Middelste Groes 10, 5384VV Heesch

info@top-security.eu

Tel: +31 (0) 412 47 57 88

C O LU M N

Een chaos van bordjes

Martijn Verspeek noemt zichzelf aanvoerder bij Installatiebedrijf Verspreek

Over de cv-ketel, airconditioning, hybride warmtepomp en zonnepanelen. Het opvallende is, dat je niet het logo van Verspeek ziet staan, maar een mooie en duidelijke kreet. Want

precies die blijft hangen. Zoals ‘Da wordt me hier toch een partij lekker geslapen binnen’, om et ziet er vaak niet uit. Als ik met

te laten zien dat we een nieuwe airco hebben

mijn auto langs bouwprojecten

geplaatst. Of: ‘De mense komen nooit meer

rijd, zie ik een chaos aan bordjes

buiten, zo lekker warm is het hier’ waar we de

van aannemers, schilders en elek-

verwarming hebben gefikst. En: ‘Hier wordt de

triciens die daar aan het werk zijn.

energie toch een partij duurzaam en gratis op-

Het mooiste is dat niemand deze bordjes ziet.

gewekt’ als we zonnepanelen hebben gelegd.

Ze staan namelijk met het huis mee, dwars in de

Allemaal uitspraken, vaak in het Brabants, die

straat. Vaak ook nog scheef,

een beetje triggeren en uitda-

tegen het huis aan of op de

gen. En het werkt.

grond gelegd. Heel onprofessioneel. Alleen de overbuurvrouw kan ze vaak lezen.

Makelaarsbordje inspiratiebron om het anders te doen

Overdwars

Trots op het bordje Bijvoorbeeld bij een bordje over de hybride warmtepomp. Vaak staan mensen

Makelaars doen dat anders. Die zetten het

letterlijk bij de klant aan de deur om te vragen

bordje overdwars. Dus als je de straat in komt

hoe zo’n systeem werkt en of wij een goede in-

rijden, kun je die borden altijd lezen. Die kun

stallateur zijn. En of ze even mogen kijken. Een

je dus ook tweezijdig laten bedrukken. Precies

betere reclame kun je niet hebben. Het brengt

díe borden hebben ons op het idee gebracht

superveel praat in een gebied, waar we ook

om het zelf ook helemaal anders te gaan doen.

graag willen werken. Mensen zijn trots op onze

Want adverteren doen we namelijk nooit. Ons

bordjes in de tuin. En laten graag zien dat een

verhaal moet verteld worden door onze fans,

goed en leuk bedrijf bij ze heeft gewerkt.

dus hebben we geïnvesteerd in deze borden,

Overigens halen we de bordjes na vijf tot zes

die het verhaal van Verspeek vertellen! Of

dagen weer weg. Dan is het effect voorbij en

het nu goed of slecht werk is dat we hebben

zie je ze niet meer, in het voorbijgaan. Wan-

geleverd, het verhaal moet rondverteld worden.

neer we het bord weghalen, doen we een

Dus hoe meer mensen dat bordje zien, hoe

kaart in de bus met twee sleutelhangers. Met

beter het voor ons is.

een bedankje ‘dat ons reclamebord bij hun

We hebben zo’n honderd bordjes laten maken.

mocht logeren’.

Martijn Verspeek APRIL 2022 |

jaar

Ontworpen voor de meest uitdagende omgevingen

Resisto GRP • De meest robuuste en chemisch veelzijdige versie van onze Resisto-reeks • Waterdicht IP66 LED-armatuur met geïntegreerde leds, met een lengte van 1200 mm en 1500 mm • Extreem sterke behuizing uit glasvezel versterkt polyester (GRP) • Zeer goede chemische bestendigheid tegen talloze zuren, logen, halogenen en minerale oliën • Hogere UV-bestendigheid dan polycarbonaat; minder vergeling na verloop van tijd • Prismatische diffusor in PMMA (IK02) biedt een verbeterde helderheid en een optimale lichtefficiëntie • Hoge efficiëntie tot 143 lm/W • Eenvoudige installatie: roestvrijstalen 301 schuifbeugels en bevestigingsclips inbegrepen • Verwachte levensduur: 72.000 u (L80) • 5 jaar garantie

T E S T PA N E L

PRODUCT

ATTEMA kabeldoos AK1-M25 IP65

TESTPANEL BEOORDELING

Eenvoudig installeren met geïntegreerd M25 schroefdraad

Merk:

Soms maakt een kleine aanpassing een we-

ATTEMA

reld van verschil. Dat merk je meteen met de

Fabrikantnummer:

AK1-M25 IP65. Deze kabeldoos heeft namelijk

AT2500

een geïntegreerd M25 schroefdraad. Daardoor

Productgroep:

installeer je nu ook makkelijk en snel dikkere

kabeldoos

kabels en kabels in hogere brandklassen.

SPECificaties Montagewijze:

Wand-/plafond‑ montage

Uitvoering deksel:

Blinddeksel

Vorm:

Vierkant

G. Veerman

J. Wallenburg

+ + −

Nu-Swift, Arnhem

Voor meer doelen inzetbaar Minder onderdelen in de bus

Klussenbedrijf Wallenburg, Zoelmond

1 kabeldoos die geschikt is voor bijna alle kabeldiktes

Aantal invoeren:

Dekselbevestiging:

Opklemmend (snap)

Max. aderdoorsnede:

6 mm²

Gebruiksgemak: Makkelijk en snel te

+ + −

Beschermingsgraad:

IP65

monteren, grote en kleine wartels draai je er

Gebruiksgemak: Snel te installeren door

Hallogeenvrij:

eenvoudig in.

geïntegreerde schroefdraad en poorten

Gebruikstemperatuur: - 40 °C - 70 °C

Nom. isolatiespanning: 690 V Ui Materiaal:

Kunststof

Kleur:

Grijs

Bij ouderdom of lichtinvloeden breken plastic vergrendelingen af.

Zou je dit product aanbevelen: Ja, zeker. Dit scheelt weer ruimte in het magazijn/bus. Zo heb je altijd de goede maat bij je. Welke extra toepassing zie je voor deze

AFMETINGEN Lengte:

95 mm

Breedte:

95 mm

Diepte:

45 mm

alleen geschikt zijn voor dikkere kabels, misschien is het mogelijk om er rubbers bij te leveren waardoor de kabeldoos standaard ook geschikt is voor dunnere kabels

Gebruiksgemak: Erg goed, werkt makkelijk en snel. Zou je dit product aanbevelen: Ja, de kabeldoos is voor diverse toepassingen geschikt

de wartel. Zou je dit product aanbevelen: Ja, hierdoor kan je sneller en efficiënter werken. beldoos? Ik kan zo geen andere toepassing verzinnen voor dit product.

+ + + − −

Standaard geleverd met wartels welke

worden verwijderd door het indraaien van

Welke extra toepassing zie je voor deze ka-

+ + −

De kabeldoos is IP65

Niet kunnen ontdekken

doos invoeren.

PJ. Wessels

Werkt snel en makkelijk

Goed waterdicht (IP67)

kabeldoos? Dikke en dunne kabels in één

M. van Rosmalen

Juma Klussenbedrijf, Vlijmen

Zeer geschikt voor dikke kabels

4SeasonsSpa, Sint-Oedenrode

Makkelijk te installeren Wartels draaien er soepel in Eenvoudig voor grote kabeldiktes Geen schroefdeksel Kleinere maten alleen met een verloop mogelijk

Gebruiksgemak: Makkelijk in gebruik. De afdichting komt er makkelijk uit en hij is waterbestendig. Zou je dit product aanbevelen: Zeker, erg gebruiksvriendelijk en degelijk. Welke extra toepassing zie je voor deze kabeldoos? Goed toe te passen in combinatie

Welke extra toepassing zie je voor deze

met giethars of gel om het in de grond toe

kabeldoos? N.V.T.

te passen. Maar ook om een dikke kabel te splitsen naar meerdere dunne kabels doordat

Laat je product testen Door het Henk & Fred Testpanel Geïnteresseerd? Stuur dan een mail naar advertenties@henkenfred.nl

verloopringen naar kleinere diameter wartels moeiteloos passen. APRIL 2022 |

BRANCHE MAG WEL WAT MINDER BESCHEIDEN ZIJN

BOEK WILFRED SCHOLTEN OVER INSTALLATIEMARKT In het kader van het 50-jarig jubileum van Opleidingsfonds Wij Techniek schreef journalist Wilfred Scholten het boek ‘Van waterpomp tot warmtepomp’. Met daarin tien interessante reportages over familiebedrijven in de installatietechniek. “Ik ben echt onder de indruk van het innovatieve van deze sector”, zegt Wilfred Scholten. “Ik vind dat de branche zich daarom wel wat minder bescheiden mag opstellen.”

EEN BOEK OVER DE INSTALLATIEBRANCHE. IS DAT EEN BEETJE INTERESSANT?

wordt er veel over de energietran-

organogram waarin ze hun kern-

sitie gesproken. Met allemaal grote

waarden en kernkwaliteiten heb-

doelstellingen en vergezichten.

ben uitgewerkt. En daarin staat ook

“Voor mij als journalist was het een

Maar hier gebeurt het al!”

wat hun hoger doel en gewaagde

hele nieuwe wereld. Ik had er een

doel is. Oftewel, waar ze heen willen.

je eenmaal door de voordeur

“Dat het allemaal bedrijven zijn die

KLINKT MOOI ALLEMAAL. MAAR TOCH OVERLEEFT MAAR 8 PROCENT DE DERDE GENERATIE!

bent, komt je binnen bij hele

goed nadenken over waar ze nu

“Ja, dat percentage hoorde ik

moderne en innovatieve be-

staan en waar ze heen willen. De

drijven. Waar ze op de hoogte

meeste hebben ook echt een missie

zijn van de laatste snufjes in de

geformuleerd. Bij Breman Installa-

techniek. In de politiek in Den Haag

tiegroep hebben ze zelfs een soort

wat stoffig beeld van. Maar het heeft me echt positief verrast. Die installateurs zitten vaak op foeilelijke industrieterreinen, maar als

1 24

| A PR IL 2022

HET ZIJN ALLEMAAL FAMILIEBEDRIJVEN. WAT HEEFT JE DAARBIJ HET MEEST VERRAST?

Echt heel erg vooruitstrevend!”

ook in de wandelgangen. Ik heb daar verder geen onderzoek naar gedaan, maar ik vind dat wel erg

8 B R U TA L E V R AG E N

weinig. Bij de bedrijven die ik ge-

wel anders naar gaan kijken. Hoe

ïnterviewd heb, speelt dat volgens

vaak hoor je niet dat jongeren

mij niet zo. Komt ook doordat ze

twijfelen tussen mavo of havo,

echt werken vanuit een visie. Mis-

maar geen idee hebben wat ze

schien is dat wel het geheim van hun succes.”

MAAR ZIJN FAMILIEBEDRIJVEN VAAK NIET ERG CONSERVATIEF?

daarna willen doen. Terwijl ze techniek wel erg leuk vinden. Ga dan alsjeblieft geen mavo of havo doen,

IN HOEVERRE LOPEN DEZE BEDRIJVEN VOOROP IN DE ENERGIETRANSITIE?

“Sommige zijn al bezig met waterstof. Maar er zijn ook talrijke andere bijzondere initiatieven. Zo wordt door

Loohuis in Twente de restwarmte

maar doe een opleiding in de

van koeienmelk gebruikt. En bij

techniek. Het is zo’n onzin dat

Sjef Ubags in Limburg gebruiken

“Dat hoeft niet. Het mooie van

jongeren tegenwoordig allemaal

ze warm mijnwater om een wijk in

familiebedrijven vind ik dat werk-

moeten studeren. In de techniek

Heerlen te verwarmen. Allemaal

nemers minstens zo belangrijk

heb je echt leuke banen. En het

hele briljante vondsten!”

zijn als de klanten. Je ziet ook dat

salaris is ook gewoon goed. Daar

mensen er gemiddeld lang blijven

mag de overheid best wel wat

hangen, omdat ze betrokken zijn

actiever op sturen.”

EN DAT TERWIJL WE ZO’N BESCHEIDEN BRANCHE ZIJN!

bij zo’n bedrijf. Vaak is er ook wel

je een bepaalde door-

MAAR DAAR LIGT TOCH OOK EEN TAAK VOOR DE INSTALLATIEBRANCHE ZELF?

stroming hebben, om te

“Sommige bedrijven zijn daar ook

weer een zoon, dochter of neef

“Ik vind dat de branche zich wel

die bij het bedrijf komt werken. Natuurlijk moet

wat minder bescheiden mag op-

stellen. Het mag allemaal wel wat zelfbewuster. Zo van ‘hier zijn wij, hier staan wij voor en we zijn hartstik-

blijven vernieuwen. Maar de oude

al heel actief mee bezig. Door zelf

rotten kunnen ook fungeren als

personeel op te leiden. Bij Van

een soort van coach of mentor.

den Pol Elektrotechniek heb-

dat nog onvoldoende naar buiten

Jong en oud kunnen vaak veel van

ben ze zelfs een eigen Academy,

laat zien. Dat ze van levensbelang

elkaar leren.”

die eerst helemaal achterin zat,

zijn voor Nederland in de energie-

maar bewust naar de straatkant

transitie. Dat mag wel wat meer

HEB JE HET PERSONEELSTEKORT IN ONZE BRANCHE OPGELOST IN JE BOEK? “Haha. Dat niet, maar ik ben er

ke belangrijk in die ener-

gietransitie’. Ik vind dat de sector

is verhuisd. De jongeren

getamboereerd worden. Installa-

zitten nu als het ware in de

teurs zouden veel meer aan eigen

etalage. Als uithangbord

pr moeten doen. Ze hebben echt

van het bedrijf.”

een verhaal te vertellen.”

HENK & FRED GEEFT 20 BOEKEN WEG!

“Leuk om te lezen dat Wilfred zo enthousiast is geworden over onze sector”, zegt Fred. “En ik ben het met hem eens dat installateurs wel wat meer aan eigen pr mogen doen. Zullen we daarom een aantal boeken weggeven?” “Goed idee”, zegt Henk. “En het zijn ook niet de minste bedrijven waar hij langs is geweest. Van Breman tot Kuijpers en van De Groot Installatiegroep tot Van Dorp. Stuk voor stuk bedrijven waar we wat van kunnen leren.” Henk & Fred geeft in totaal 20 exemplaren weg van het boek ‘Van waterpomp tot warmtepomp’. Maak kans door een mail te sturen naar info@henkenfred.nl, onder vermelding van ‘gratis boek’ en zet daarbij duidelijk je adresgegevens.

WILFRED SCHOLTEN

APRIL 2022 |

LED Dimmer 600 Watt!

Dé meest krachtige LED Dimmer, ideaal voor grote ruimtes

NIEUW IN HET ASSORTIMENT

jaar

Symfonielaan 12, 3438 EV Nieuwegein, Nederland +31 (0)85 489 05 25, info@ionindustries.com, ionindustries.com

Scan me!

I N N OVAT I E

ION INDUSTRIES BESTAAT 10 JAAR!

Nieuw: LED Dimmer 600 Watt! LED Dimmer 600 Watt

Met de boostfunctie is het moge-

De LED Dimmer 600 Watt is verkrijg-

lijk om (indien nodig) het popcorn

baar voor installateurs, (elektrotech-

effect tegen te gaan. Hierdoor gaan

nische) groothandels en bouwmark-

alle gekoppelde lampen mooi en

ten. Door nieuwe chips, software en

geleidelijk aan.

beveiligingen is deze dimmer tot

ERIK GEYTENBEEK SALES DIRECTEUR

ION INDUSTRIES bestaat 10 jaar! De fabrikant en leverancier van de meest kwalitatieve en innovatieve LED Dimmers viert dit met de lancering van een nieuw product: De 600 Watt LED Dimmer! Het meest krachtige model binnen de serie dimmers is vanaf heden te verkrijgen.

nóg meer in staat. Zo beschikt het

German Innovation Awards

innovatieve model over een ‘’Auto

De LED Dimmer 600 Watt beschikt

Configuratie’’ mogelijkheid waardoor

over talloze mogelijkheden en bevat

de dimmer zelf de min/max helder-

een hoge kwaliteit. Dit viel ook op

heid instelt op basis van het wattage

buiten Nederland. De dimmer van

de smaak bij de zakelijke markt in

van de gekoppelde lamp.

ION INDUSTRIES is namelijk geno-

Duitsland. In lijn met de ambitie om

mineerd voor de German Innovation

te internationaliseren is er afgelopen

De LED Dimmer 600 Watt is dé

Awards. Een innovatiewedstrijd voor

jaarwisseling een nieuwe vestiging

ideale oplossing om licht te dim-

nieuwe producten. De afgelopen

geopend in Windesheim.

men in grotere ruimtes, bijvoor-

jaren wist ION INDUSTRIES met

beeld: kantoren, winkels, scholen

haar producten al meerdere keren

Contact?

of grote zalen. Daarnaast kan deze

beslag te leggen op deze prijs. Zo

Op zoek naar kwalitatieve en

dimmer terug dimmen tot 0,3

ging de Master-Slave LED Dimmer &

innovatieve LED Dimmers? Neem

Watt, is de dimmer universeel met

LED WiFi Dimmer er beide met een

contact op met ION INDUSTRIES

alle A-merken afdekmaterialen en

prijs vandoor.

via e-mail info@ionindustries.com

werkzaam zonder nuldraad. Enkel fase- en schakeldraad zijn vereist.

Nieuwe vestiging in Duitsland

Ook beschikt de dimmer over een

Naast de erkenning die de LED

extra uitgang van 600 Watt om een

Dimmers van ION INDUSTRIES

extra schakelfunctie te bedienen,

krijgen van de German Innovation

bijvoorbeeld voor een ventilator.

Awards, vallen de dimmers ook in

of telefoon 085 489 0525.

jaar

www.ionindustries.com

APRIL 2022 |

Een huis vol schakelaars en relais Inmiddels is de boerderij meer dan honderd jaar oud. Een ‘kansloos project om te verduurzamen’, zouden veel duurzaamheidsspecialisten zeggen. Wim Jolink (67) uit Varsseveld dacht er anders over. Deze Achterhoekse Willy Wortel maakte het onmogelijke mogelijk. “Je moet niet te bang zijn, maar soms gewoon doen”, aldus zijn commentaar.

| A PR IL 2022

OV E R D E V LO E R

enk mag vandaag met Daan op

maar kregen er aan de binnenkant een extra

pad. Dit keer bezoeken ze een

muur bij, waardoor ook deze van isolatiemate-

boerderij waar vooral op W-ge-

riaal kon worden voorzien. Verder is er isole-

bied veel is gebeurd. En daar

rend glas geplaatst. Op het dak kwamen de

interesseert Daan zich vanuit haar

originele dakpannen terug. Dankzij de bui-

werktuigbouwkundige achtergrond toch het

tenmuur en de pannen bleef het authentieke

meeste voor. “Een kachel, heatpipes, zonne-

karakter gewaarborgd.”

panelen, een verwarmde trap. Ik ben echt benieuwd’, zegt Daan.

Grote kachel

Via de onverharde weg arriveert de bus op het

Henk en Daan zitten in de sfeervolle kamer,

erf van de familie Jolink, waar Wim en Thea

waar een grote kachel voor de warmte zorgt.

(59) wonen. De kinderen zijn inmiddels uitge-

Wim bedacht de oplossingen om vanuit die

vlogen. “Wij wilden buitenaf wonen en hebben

kachel zo’n beetje het hele huis te verwarmen.

dit huis in 1989 gekocht. Ik ben van origine

De kachel kwam er overigens dankzij zijn

leidinggevende in de machinebouw, werkte

schoonmoeder. “Die riep bij aankoop van de

ook met metaal en was als praktijkopleider

woning dat ik altijd een schoorsteen moest

van een opleiding actief. Verder hield ik me

gaan plaatsen. Want stel dat het een keer

altijd met techniek bezig. Die interesseerde me

oorlog wordt. Daarom is de schoorsteen er ge-

mateloos. Ik repareerde vroeger thuis ook altijd

komen en inmiddels is de kachel onze belang-

de trekker als deze kapot was.”

rijkste warmtebron. We stoken daarin hout uit

De boerderij zag er bij aankoop niet eens zo

ons eigen bosje, dat we ook altijd weer nieuw

slecht uit, maar was niet geïsoleerd. Wim ging

aanplanten. We denken en handelen circulair.”

er vol enthousiasme mee aan de slag, samen

Maar is de kachel met alle uitstoot niet onge-

met de aannemer en met hulp van familie en

zond?”, vraagt Daan? “Nee hoor, het is geen

bekenden. “Het dak, de vloer

open haard! Deze hoogwaardige kachel komt

en het plafond werden

uit Scandinavië en verbrandt het hout door

geïsoleerd. De buiten-

vergassing met primaire en secundai-

muren bleven origineel,

re luchtstromen. Dus geen ongezonde

“ Slim hoor, ook de trap in de hal geeft warmte af ”

APRIL 2022 |

CONSTANT POWER

INTENSE POWER VOOR

APPARATEN MET EEN HOOG STROOMVERBRUIK

VOOR

APPARATEN MET EEN LAAG

STROOMVERBRUIK

PROCELL® LANCEERT EEN NIEUWE GENERATIE BATTERIJEN Kies de juiste batterij voor de stroombehoefte van uw professionele apparaat om ervoor te zorgen dat ze langer meegaan. Zo bespaart jouw bedrijf geld op de aanschaf van batterijen én worden de arbeidskosten om ze te vervangen verlaagd. Het is nog duurzamer ook.

MEER INFO:

Het portfolio bestaat uit Procell® Intense Power en Procell® Constant Power alkalinebatterijen welke elk een uniek stroomprofiel hebben.

PROCELL® INTENSE POWER EN PROCELL® CONSTANT POWER ALKALINEBATTERIJEN ZIJN VANAF NÚ VERKRIJGBAAR!

OOK NIEUW! PROCELL® LITHIUM KNOOPCELBATTERIJEN

JOUW PROCELL® MASTER DISTRIBUTOR

info@nedelko.nl

+31 (0)181 645400

OV E R D E V LO E R

In de toekomst een lucht-warmtepomp Of Wim nog wensen heeft voor de toekomst? Jazeker, blijkt al snel als Daan ernaar vraagt. Wim: “Ik luchtjes. Daar hebben we ook aan gedacht.”

kijk continu naar nieuwe kansen.

Hij wijst naar een gat in de zijkant. “Kijk. De kachel ver-

Waar ik bijvoorbeeld aan denk, is

warmde aanvankelijk alleen deze ruimte. Daar ben ik

om een keer afscheid te nemen

over gaan nadenken. We hadden bij de verbouwing en

van het grote buffervat. Om in de

isolatie al buizen in de vloer gelegd. Die heb ik gekop-

toekomst plaats te maken voor

peld aan de kachel, zodat deze als vloerverwarming

een luchtwarmtepomp. Daar

kon dienen. Dat lukt dankzij de warmtewisselaars

sluit ik dan de heatpipes op aan.

die ik heb gemaakt en die als een soort oorwarmers

Ik gebruik dan de warmte uit de

aan de zijkanten van de kachel zijn geplaatst. Deze

omgevingslucht, waarmee ik in

geleiden de warmte naar de buizen in de vloer, maar

de zomer ook kan koelen. Dat zie

ook naar andere vertrekken. Ik heb bijvoorbeeld een

ik wel zitten. En trouwens, op die

gemetselde trap van klinkers gemaakt. Bewust. Die

luchtwarmtepomp zit tegenwoor-

klinkers warmen namelijk ook geleidelijk op. Allemaal

dig behoorlijk wat subsidie.”

slow heating. De kachel en de schoorsteen geven op deze wijze aan het hele huis warmte af. Ook aan toilet en badkamer.”

Zonnepanelen

rond het huis. Ook de orangerie wordt niet vergeten. Deze bouwde Jolink zelf achter de originele houten

Henk is benieuwd naar andere maatregelen. Hij

deeldeuren. “Als het te warm wordt, gaan de daken

ziet namelijk 22 zonnepanelen op het dak die voor

vanzelf open. Helemaal zelf ingesteld. Wat dat betreft

de stroom zorgen, maar ook een set van 24 heatpi-

zit het hele huis vol schakelaars en relais. Want als het

pes. Wim: “Het zonlicht verwarmt de buizen, die zijn

ene energiesysteem stopt, dan kan een ander het auto-

gekoppeld aan een buffervat van 120 liter. Voor warm

matisch overnemen.

water voor douche en afwas. Verder is er een 3.000 watt

“Kun je al echt helemaal zonder gas?”, vraagt Daan. “Ja

verwarmingselement aan gekoppeld, dat voor nog een

hoor… hoewel, toen het vorig jaar een keer heel koud

extra stukje verwarming zorgt als de zon weinig schijnt.

was, hebben we een weekje de cv aan gehad. Anders

Daar heb ik wel een schakelaar tussen gezet, zodat hij

krijg je het niet warm. We hebben dus nog wel een

niet onnodig aanspringt en eerst de energie van de zon

gasaansluiting. Maar echt gebruiken… heel incidenteel.

wordt gebruikt.”

Meestal kunnen we zonder. En dat lukt door overal in

Natuurlijk maakt het gezelschap een rondje door en

huis de puntjes op de i te zetten.”

APRIL 2022 |

Niek Kimmann over de rol van techniek bij BMX

Hoe lichter de fiets, hoe sneller Bij BMX draait het om een combinatie van snelheid, kracht en explosiviteit. Maar ook om techniek! “De fiets moet eigenlijk een verlengde van je lichaam zijn”, zegt Olympisch Kampioen Niek Kimmann, die binnenkort overstapt van een aluminium frame naar een crossfiets van carbon. Want: hoe lichter de fiets, hoe sneller.

enk en Fred hebben met

siasme van Fred hoort. “Het belangrijkste

Olympisch Kampioen BMX Niek

is dat je fietst mét je fiets. Niet óp je fiets.

Kimmann afgesproken in Hete-

De fiets moet eigenlijk een verlengde zijn

ren, bij Arnhem. Daar woont hij

van je lichaam. Weet je, ik fiets al vanaf mijn

sinds vorig jaar oktober samen

zevende. Voor mij voelt het net zo natuurlijk

met zijn broer Justin, die eveneens BMX-er is.

aan als lopen. Verder is het belangrijk dat

“Een perfecte uitvalsbasis”, zegt Niek, als ze

je voor de schans genoeg snelheid hebt, je

even later aan de koffie zitten. “Het is slechts

klein maakt en inveert en daarna helemaal

een kwartiertje rijden naar Papendal, het

uitstrekt. Zodat je met de fiets zo groot mo-

Olympisch trainingscentrum. Maar om eer-

gelijke sprongen kunt maken”, zo

lijk te zijn ben ik hier het afgelopen half jaar

legt Niek uit.

nog niet zoveel geweest. Op dit moment doe

Maar het belangrijkste bij BMX is

ik voor het eerst mee aan de Amerikaanse

toch de start?”, weet Henk door

Series en zit ik in totaal zo’n honderd dagen

het kijken naar de Spelen in Tokio

in de Verenigde Staten. Tussendoor kom ik

op tv, waar Niek Kimmann de

telkens terug voor de wedstrijden van de

Olympische finale won. “Klopt.

Wereldbeker en dan verblijf en train ik voor

Als je bij de start op kop ligt, kun

een deel weer hier in Papendal. Als BMX-er

je je eigen baan kiezen en maak

ben je gewoon veel op pad. Ik zeg altijd: mijn

je het jezelf een stuk makkelijker.

huis is waar mijn fiets staat, haha.”

De meeste focus op de training ligt dan ook

Alle energie moet erop gebaseerd zijn snelheid te maken

op de start. Krachttraining is daarbij dus heel

Techniektips

belangrijk. Want je moet sterk zijn. Maar ook

Het toeval wil dat Fred in zijn jeugd ook aan

heel explosief. En het is ook heel technisch.

BMX’en heeft gedaan. Hij is van plan de

Je moet je lichaam zo hard mogelijk naar

fiets weer uit de schuur te halen. “Wat is het

voren bewegen, zonder enige onnodige be-

geheim van BMX?”, wil hij graag van Niek

weging. Alle energie die je hebt, moet erop

weten. “Kun je mij een paar goede techniek-

gebaseerd zijn om snelheid te maken.”

tips geven?” Niek lacht als hij het enthou-

Afhankelijk van de grootte van de ploeg

| A PR IL 2022

THUIS BIJ

Niek Kimmann doet dit seizoen voor het eerst mee aan de Amerikaanse Series. “Dat is altijd mijn droom geweest”, vertelt hij. “Als het gaat om de Big 5, dan staan de Olympische Spelen voor mij bovenaan. Met daaronder het Wereldkampioenschap en de Amerikaanse Series. Daarna komen de Wereldbeker en het Europese Kampioenschap. Vier ervan heb ik al gewonnen. Of dat met de Amerikaanse Series ook lukt, dat weet ik niet. Maar ik vind het alleen al geweldig om weer op nieuwe banen te rijden.” Volgende doel is om z’n Olympische titel in 2024 in Parijs te prolongeren. “Maar dat wordt nog een hele uitdaging. Want Frankrijk is een echt BMX-land. Zij zullen er extra op gebrand zijn om te winnen in eigen huis.”

Amerika was altijd mijn droom

gaan er per wedstrijd één of meerdere monteurs mee. Voor het checken van de banden, het vervangen van de remblokken of voor als er tussendoor iets gerepareerd moet worden als gevolg van bijvoorbeeld een

te kunststof. Carbon fietsen zijn er al een tijdje, maar

valpartij. “Een BMX-fiets is natuurlijk een stuk simpeler

die waren in het begin nog niet honderd procent

dan een Formule 1-auto die je per baan aanpast”, zegt

betrouwbaar. Af en toe brak en wel eens wat vanaf.

Niek. “Bij mij is het hooguit de hoogte van het stuur of

Inmiddels hebben die frames zich gewoon bewezen.

de bandenspanning die ik per wedstrijd iets verander.

Ook het merk Meybo, waar wij mee rijden, heeft nu

Je hebt rijders die er telkens een ander verzet op-

een goed carbonframe op de markt gebracht. Dus ik

leggen. Terwijl ik over het algemeen altijd rij met de

ben heel benieuwd.”

verzetten die ik gewoon fijn vindt. “

Een lichte fiets heeft vooral bij de start een groot voordeel, vervolgt Niek. “Hoe minder gewicht, hoe

Carbon

minder je op snelheid hoeft te brengen. Maar ook

Fred kijkt naar de BMX-fiets die buiten geparkeerd

tijdens de wedstrijd zelf wil je geen onnodig gewicht

staat. “Ik zie dat je nog steeds een aluminium frame

meenemen. Als een fiets lichter wordt, gaat dat vaak

rijdt. Maar ik dacht dat carbon de toekomst is?”, daagt

ten koste van de stijfheid. Daarom is er hard gewerkt

hij Niek enigszins uit. De Olympisch kampioen lacht.

om de carbon fiets ook stijver te maken. Zodat - als je

“Nou, jullie komen precies op het juiste moment,

kracht zet - dat wordt omgezet in snelheid. Dus niet

want ik ga binnenkort overstappen van aluminium

dat de kracht verloren gaat in het frame. Of wordt het

naar carbon. Een veel lichtere fiets van vezelversterk-

nu te technisch?”, lacht Niek.

APRIL 2022 |

I N N OVAT I E

ECODIM, DIMMEN ZONDER ZORGEN

Wisselschakeling met meerdere dimmers Nieuw: de ECO-DIM.11 Multicontrol. Uniek aan deze led dimmer is dat je meerdere dimmers in één wisselschakeling kunt gebruiken. En uiteraard is deze – net als het gehele EcoDim assortiment – geschikt voor alle merken afdekmateriaal en 2-draads aan te sluiten.

Geschikt voor alle merken afdekmateriaal De wisseldimmer past achter alle bekende merken afdekmateriaal, zoals Berker, Busch-Jaeger, Gira, JUNG, Kopp, Merten, Niko en PEHA. Zo kan je altijd jouw vertrouwde merk schakelmateriaal blijven gebruiken.

De ECO-DIM.11 Multicontrol is een speciale led dimmer die je in hotel-/wisselschakeling kunt gebruiken met meerdere led

MIN & MAX afstelling

dimmers. De belangrijkste kenmerken zijn:

Met de gebruiksvriendelijke MIN potmeter kan je handmatig de dimbaarheid en lichtstabiliteit

• Wisselschakeling met meerdere dimmers

in het laagste lichtniveau afstellen. Daarnaast

• 0-250W (RC) led

zorgt de automatische MAX afstelling voor stabiel

• Geschikt voor alle merken afdekmateriaal

licht in het hoogste lichtniveau. Zo haal je altijd

• MIN & MAX afstelling

de beste dimbaarheid en lichtstabiliteit uit jouw

• Soft-start systeem

verlichting.

• Kleine inbouwdiepte • 2-draads aansluiting (geen nuldraad nodig)

Soft-start systeem Verder is de ECO-DIM.11 voorzien van een soft start

Met deze Multicontrol dimmer kan je 1 tot 20 (van deze) dimmers

systeem, wat ervoor zorgt dat de lampen altijd

op één lampengroep aansluiten. Uiteraard wordt de laatst ge-

rustig aan gaan op de laatst gebruikte dimstand –

bruikte dimstand tussen de dimmers onderling gecommuniceerd,

ook in het lage lichtniveau.

zodat je altijd het licht opstart op de door jou laatst gebruikte lichtstand. Ideaal is het ruime aansluitbereik van maar liefst 0-250W led.

Gebruiksvriendelijke installatie Tot slot is ook de installatie zeer gebruiksvriendelijk. Zo heeft de dimmer een kleine inbouwdiepte van slechts 23mm, zodat deze in iedere inbouwdoos eenvoudig te installeren is. Daarnaast heeft de wisseldimmer een 2-draads aansluiting, zodat deze in zowel nieuwe als bestaande installaties eenvoudig (zonder het trekken van extra bedrading) aan te sluiten is. Kortom, met deze wisseldimmer kan je dimmen zonder zorgen.

www.ecodim.nl

| A PR IL 2022

I N N OVAT I E

INSTALLATIE VOLGENS ATTEMA

We hebben er een maatje bij: de AX2 De vernieuwde AX3 kabeldoos heeft er een klein maatje bij: de AX2. Die is zo compact dat je ‘m makkelijk onzichtbaar of in kleine ruimtes verwerkt. De doos is stof- en spuitwaterdicht, dus ideaal voor buiten. En door de praktische uitvoering monteer je ‘m snel.

De kabeldoos voor buiten De AX2 en de nieuwe AX3 zijn zo ontwikkeld, dat je ze

en de ontvangers van de afstandsbediening

perfect buiten kunt gebruiken. De kabeldozen zijn namelijk

te verstoppen. Het formaat zorgt er bovendien

spuitwaterdicht (IP55). Naast de standaard AX3 van 75 x75 x

voor dat je ‘m vrijwel onzichtbaar bevestigt op

37 mm is de AX2 echt klein: slechts 89 x 42 x 37 mm. Daar-

een ligger van een parasol, voor de terrasver-

door monteer je ‘m eenvoudig in kleine ruimtes, zoals in

warming. En omdat beide dozen nu zowel in

een wandgoot of in de bak van een rolluik, zonnescherm of

het grijs als in het trendy zwart verkrijgbaar zijn,

screen. En hij is dan wel compact, maar de Somfy draadloze

vallen ze al helemaal niet meer op.

ontvangers passen er perfect in. Je kunt ‘m ook in tuinverlichtingspalen verwerken, om lampen door te verbinden

Makkelijk aansluiten De AX2 en AX3 hebben een lange levensduur en zijn eenvoudig te recyclen. Maar wat nóg fijner is: ze zijn snel en eenvoudig in het gebruik. De diverse dichtmembraam ingangen aan de zijkant en in de bodem van de doos maken het je makkelijk soepele en massieve kabels te verwerken. Terwijl je de doos monteert of aansluit, bevestig je het deksel gewoon op een van de vier hoeken, zodat je ‘m niet beschadigt of verliest. En door de twee bevestigingsogen aan de buitenkant, kun je de doos vastschroeven of snel monteren door middel van tyraps.

Dat is installeren volgens Attema.

www.attema.com

APRIL 2022 |

MARC HALSEMA VAN ACCOUNTMANAGER NAAR MONTEUR

Ik was klaar met visies, targets en salespunten

| A PR IL 2022

C V VA N

Marc Halsema BEDRIJF InnQ in Almere OPLEIDING

Van accountmanager naar leerling monteur. Een hele ommezwaai?

bij InnQ in Almere, waar

“Ik heb ongeveer vijf jaar

uur in de week. Daar werk

ik een contract kreeg als leerling monteur voor 36

als accountmanager gewerkt voor eerst

ik nu sinds enkele weken via WorkForce,

Eerste Monteur Elektro-

Comelit en later DOM. Twee prachtige be-

een onderdeel van InstallatieWerk. Work-

techniek niveau 3 (BBL

drijven waar ik nog steeds welkom ben om

Force leent mij de eerste vijf maanden als

een kop koffie te drinken. Ik heb er een leu-

zij-instromer uit aan het bedrijf, verzorgt

FUNCTIE

ke tijd gehad, maar als accountmanager

een korte opleiding en begeleidt mij

Leerling monteur

draag je een grote verantwoordelijkheid.

intensief. Ze betalen de eerste vijf maan-

Ik ondervond veel stress en lag regelmatig

den een groot deel van mijn loon. Want

wakker als ik een klant moest teleurstel-

een zij-instromer van 27 jaar is best wel

Als accountmanager bij

len. Ik heb zelfs even een burn-out gehad

een dure leerling voor een werkgever.

Comelit en DOM

en ben een paar maanden uit de roulatie

Voor mij is dat interessant. Ik durf de stap

geweest. Uiteindelijk was ik helemaal klaar

ook te zetten omdat ik het niet met een

Nima A en Nima B,

WERKERVARING

ZWEMDIPLOMA

met visies, targets en pro-

A, B en C

blemen oplossen.

HOBBY’S

En toen besloot je het roer om te gooien?

Wandelen, sporten, fitness WEKKER Half zes

“Ja inderdaad. Ik kreeg

stagevergoeding hoef te

Ik had een goede baan maar nu doe ik iets dat ik echt leuk vind

doen. Ik heb een volledig salaris.”

Hoe bevalt het? “Heel goed. Het is niet

als accountmanager van deze techni-

te geloven wat ik in drie weken tijd heb

sche bedrijven bij klanten wel eens een

geleerd. Ik bekijk mijn eigen woning al

schroevendraaier in de handen gedrukt.

heel anders.”

Ze verwachten dan toch dat je ook daar ONTBIJT Twee sneetjes brood

verstand van hebt. Dat voelde eigenlijk

Hoe reageerde je omgeving?

best wel goed. Toen begon het voorzichtig

“Verrast, maar ook met bewondering. Dat

door mijn hoofd te spelen. Ik deelde mijn

ik een goede baan, met een goed salaris

STERKE EIGENSCHAP

gevoelens vervolgens met de eigenaar

en een leaseauto zomaar durfde in te

Bravoure, lef, loyaal en

van een installatiebedrijf, een bekende

leveren om iets te gaan doen wat ik echt

van mij. Zou dit de manier zijn om van al

leuk vind. Mijn vrouw stond ook achter

die mentale stress af te komen? Ik kreeg

mijn keuze.”

sympathiek SLECHTE EIGENSCHAP Ongeduldig CV OF WARMTEPOMP

de tip om eens met InstallatieWerk Nederland te gaan praten en toen ging het

Maar je verdient dus wel minder?

balletje echt rollen. Ik heb een meeloop-

“Ja, ik denk wel de helft van het loon wat

dag gevolgd en dat beviel enorm goed.”

ik eerder kreeg. Ik verdiende als accountmanager ook best goed. Maar het is

Warmtepomp, we wonen in een nul-opde-meter woning

En toen hakte je de knoop door?

voldoende om samen met mijn vrouw

“IW is opgericht vanuit de branche. Ze lei-

- die ook een baan heeft - de hypotheek

den vakmensen op. Ik mocht aan de slag

te betalen. Ik ben er gelukkig mee. Ik

APRIL 2022 |

n a v e d n De ro bundelen n e t h c a r k Samen

! u n r e e Don DE RONDE VAN OOSTERBERG FIETSEN VOOR SPIEREN VOOR SPIEREN 17 mei Zevenaar - 18 mei Ede - 19 mei Nijmegen - 24 mei Venlo - 25 mei Kerkrade 31 mei Eindhoven - 1 juni Den Bosch - 2 juni Roosendaal - 7 juni Rotterdam Ridderkerk 8 juni Wateringen - 9 juni Den Haag - 14 juni Utrecht de Meern - 15 juni Amsterdam Duivendrecht 16 juni Alkmaar - 21 juni Leeuwarden - 22 juni Groningen - 23 juni Emmen - 28 juni Zwolle 29 juni Almelo - 30 juni Zutphen - 1 juli Apeldoorn

www.rondevanoosterberg.nl

C V VA N

hecht geen waarde aan luxe en heb alles

ontspannend. Het is heel relaxed om met

wat ik me wensen kan. Ik kom ‘s middags

de handen bezig te zijn. Ik ben hier echt op

“ Ik sta eerder op en eet veel meer ”

moe maar voldaan thuis. Het voelt

mijn plek. En wees eerlijk: de sky is ook hier

goed. Tja, hoeveel moet je verdie-

de limit…”

nen om gelukkig te zijn?”

Oh?

andere richting betekent

Voor veel mensen is loon wel belangrijk?

ook dat er dagelijkse zaken

“Klopt, het is vaak een grote

baas worden, ik kan mijn commerciële

veranderen. Marc Halsema:

drempel om een stap te zetten

achtergrond combineren met het vak van

“Ik sta nu om half 6 op. Dat

zoals ik nu heb gedaan. ‘Houd ik

monteur. Ik kan sales-engineer worden.

was eerder een uur of acht.

wel genoeg geld over?’, vragen

Dat is het pluspunt als je radicaal het roer

Het was wel even wennen,

ze zich dan af. Niet iedereen is

omgooit. Er liggen veel nieuwe kansen.”

maar je went er echt aan.

bereid om in te leveren. Ik wel.

Ik heb veel meer energie

En het voelt heel goed. Want je

en voel me fitter. Daarnaast

wilt niet ergens werken waar je

InstallatieWerk is enthousiast over jou. Je wordt ambassadeur voor ze?

eet ik meer. Ik smeer de

niet op je plek zit, toch?”

“Klopt, ik vind het een eer dat ik daarvoor

Een nieuwe baan in een

avond ervoor acht sneet-

“Ik kan doorstuderen naar niveau 4, ik kan andere diploma’s gaan halen, ik kan eigen

ben gevraagd. Daar krijg ik een warm

Je moet nog wel even de opleiding afronden?

gevoel van. Maar eigenlijk vind ik dat

verschillende pauzes opeet. En ik neem ook altijd twee

“Ik doe nu BBL Eerste Monteur

prachtige vak uitoefent, ambassadeur is.”

stuks fruit mee. Tja, dat

Elektrotechniek MBO Niveau 3.

krijg je met fysieker werk!”

Daar staat drie jaar voor, maar ik

jes brood, die ik tijdens de

iedereen die dicht bij zichzelf blijft en dit

hoop het in anderhalf jaar te doen.

Wat houdt het ambassadeurschap precies in?

Ik leer best makkelijk.”

“Als mensen twijfelen over hun toekomst, kan ik als ervaringsdeskundige vertellen

Wat vind je leuk aan je dagelijkse werk?

hoe het in de praktijk werkt. En wellicht

“Ik ben fysiek bezig, maar het werkt heel

mijn netwerk gebruiken.”

APRIL 2022 |

Niko Hydro tuinpaal De Niko Hydro tuinpaal heeft een mooi, strak ontwerp en past perfect in elke buitenomgeving. Kies voor 1, 2 of 3 stopcontacten en bepaal zelf welke Niko Hydro functie je installeert. Verkrijgbaar in wit, zwart en grijs. PA-1078-03

www.niko.eu

D E O P L E I D I N G VA N

Opleidingscentrum WasCollege van Wasco

Bijblijven omdat de markt snel verandert Opleidingen, trainingen, cursussen, we kennen

klaar voor de toekomst. Je moet als installateur

het belang, zeker nu ontwikkelingen elkaar ra-

namelijk steeds meer officieel gekwalificeerd

zendsnel opvolgen. Groothandel Wasco maak-

zijn. Ook op het gebied van cv-installaties worden

te in 2017 van de nood een deugd en begon zijn eigen opleidingscentrum: het WasCollege, gericht op de W-installateur. Vijf docenten annex praktijkmensen geven er erkende opleidingen en trainingen. Ingmar Tennekes is één van hen.

steeds vaker certificaten gevraagd. We geven daarnaast veel trainingen die aansluiten op het dagelijkse werk, denk aan installaties inregelen, storingen zoeken... Haast teveel om op te noemen."

Gaat het dan om theorie of ook praktijk? "In al onze opleidingen zit zoveel mogelijk praktijk. Installateurs zijn doeners, die willen het zelf

Een groothandel met een eigen school, dat is best bijzonder! "Dat is het zeker. Vooral ook omdat we alles volledig in eigen beheer doen. Met vijf docenten die allemaal uit de praktijk afkomstig zijn. Er is een groot tekort aan gekwalificeerd personeel in de installatiebranche. Met onze opleidingen en trainingen kunnen we de klanten van Wasco verder helpen."

Wat zijn zoal de opleidingen die jullie verzorgen? "WasCollege verzorgt opleidingen in verschillende categorieën, zoals werken met warmtepompen, F-gassen en cv-ketels. Daarnaast volgen we de ontwikkelingen in de branche en spelen daarop in. Denk bijvoorbeeld aan het realiseren van een gezond binnenklimaat. Zo stomen we de installateur

ervaren. Deels doen we dat op onze eigen locatie in Rotterdam en in het Wasco Energie Centrum in Twello. Ook geven we praktijklessen bij Aeres Tech in Ede en verzorgen we les op locatie, bijvoorbeeld in Zwolle, Oostzaan en Cuyk. Zodat de deelnemers niet te ver hoeven te reizen."

Hoe belangrijk is het dat installateurs blijven scholen? "Ik wil niemand nerveus maken. Voor de traditionele installateur is er voorlopig nog werk genoeg. Dat je de boot mist zonder opleidingen, is te kort door de bocht. Maar tegelijkertijd weet iedereen dat de markt razendsnel verandert. En dat steeds vaker certificaten vereist zijn. Dus wil je toekomstbestendig zijn, dan is bijblijven zeker belangrijk."

Maar de installateur heeft hier toch helemaal geen tijd voor? INGMAR TENNEKES

"Eigenlijk niet nee, dat beseffen wij goed. De installateur mist omzet als hij een dag bij ons komt, onze taak dus om hem iets heel nuttigs te bieden. En kennelijk doen we dat goed, want er is grote vraag naar onze opleidingen. Van ervaren rotten in het vak, maar gelukkig ook van veel instromers. Hopelijk helpt het om het tekort aan vakmensen terug te dringen."

APRIL 2022 |

Snel,

Sneller,

Snelst! Een wereldspeler op het gebied van beveiliging.

COMELIT ADVANCE

CCTV ADVANCE

SECUR HUB

Naast de beeldkwaliteit ligt de focus bij de Advance serie op de snelheid en het gebruikersgemak. De bijbehorende Advance app is zelfs de snelste in de markt!

Hét draadloze inbraakbeveiligingssysteem compleet in één kit.

www.comelitgroup.com • info@comelit.nl • +31 (0)78 6511201

— Veilige en betrouwbare oplossingen voor PV, EV en WP Hafonorm groepenkasten ABB biedt het meest veelzijdige programma groepenkasten voor de woningbouw en kleine utiliteit. Het programma biedt een antwoord op de verdelerbehoefte van vandaag én morgen. Zo zijn er groepenkasten voor uiteenlopende toepassingen, zoals het aan sluiten van zonnepanelen, warmtepompen en EVlaadsystemen. In iedere situatie maakt ABB de installatie veilig, betrouwbaar en razendsnel te monteren. to.abb/P__yD-lT Let’s write the future. Together.

Ingebouwde installatie-wizard voor snelle configuratie.

I N N OVAT I E

TARON NOOD EN SENSOR MODULAIRE MODULE

Bajonet aanschroefbaar op DINO en TARON IP66 en IK08 MEGAMAN® TARON SENSOR en TEMPUS NOOD zijn modulair en in één handomdraai te installeren, voor aanbrengen van NOOD of SENSOR functie in de IK08 slagvaste en IP66 waterdichte LED lijn.

TARON modulair bajonet

Daarnaast beschikt het arma-

Na het aanbrengen van de

tuur over hetzelfde voordeel als

TARON NOOD verlichtingsmo-

het TEMPUS NOOD programma,

dule is de waterdichte lichtlijn in

namelijk de Lithium-IJzer Sulfaat

één handomdraai te voorzien van

batterijen welke voor 3 uur auto-

NOOD functie of SENSOR func-

nomie zorgen.

tie. De units kunnen eenvoudig aan beide kanten van de DINO of

Groot schakelvermogen

TARON LED armaturen worden

Het TARON SENSOR armatuur

aangebracht. Het is zelfs mogelijk

beschikt over PIR sensortechniek

om de lichtlijn of 1 armatuur

en heeft een hoog stuurvermogen

60-120-150cm van beide functies

van 504 watt LED. Door montage

te voorzien door montage aan

in het midden van de lichtlijn is

beide zijden.

deze zeer flexibel toepasbaar. Be-

TEMPUS NOOD voordelen

reik en tijd functie zijn eenvoudig en overzichtelijk in te stellen.

Het TARON NOOD armatuur beschikt over bajonet wissel-

Beide TARON armaturen zijn

lensen voor algemene of gang

voorzien van EasyConnect functie.

toepassing. Ook kan deze lens

Tevens zijn beide volledig afge-

90 graden gedraaid worden voor

stemd op de DINO en TARON LED

keuze: gang evenwijdig of haaks

amaturen met behoud van de IP66

op het armatuur.

en IK08 functie.

TARON MM10712

TARON MM11102

Meer info MEGAMAN® fabrikant van energiebesparende en milieuvriendelijke LED verlichtingsproducten. Voor meer info verkoop@megaman.nl of bel naar 085 - 2733033.

www.megaman.nl

APRIL 2022 |

RIEKS HEEFT EIGEN ‘ELEKTRA-MUSEUM’

Als elektra je passie is In ‘de spanningzoeker’ reizen Henk en Fred kriskras door Nederland, op zoek naar bijzondere en ‘spannende’ hobby’s van mensen uit de branche. Deze keer nemen ze een kijkje in het ‘elektra-museum’ van gepensioneerd installateur Rieks Broekema.

en bijzonder uitstapje vandaag voor Henk en Fred. Ze gaan op bezoek bij een vakgenoot die al tien jaar met pensioen is. “Ik heb begrepen dat hij zich nog dagelijks bezighoudt met ‘t vak”, vertelt Henk. “Meneer Broekema heeft zelfs een hele verzameling his-

torische elektrotechnische artikelen.” “Wat moet je ermee?”, mompelt Fred. “Alleen het koper heeft misschien nog wat waarde.” Henk gaat er maar niet op in, hij is ervan overtuigd dat ze in Nieuwe Pekela wat bijzonders gaan zien.

UITHANGBORDRD

En dat blijkt al snel, want Rieks Broekema (75) staat ze op te wachten met zijn Morris Minor uit 1969, die al meer

gaat alles ondergronds. Deze paal herinnert dus

dan vijftig jaar dienst doet als servicebus voor Broekema

aan vroeger tijden… Ik leerde als zestienjarige

Elektrotechniek. “Ja, jullie zitten goed hoor. Welkom bij mijn

het paalklimmen om een zekering te vervan-

museum!” Enthousiast begroet meneer Broekema zijn gas-

gen. De klimijzers en riem hangen nog in de ga-

ten. Niet alleen de oldtimer trekt de aandacht, want Fred z’n

rage, dus ik zou het zo voor kunnen doen. Mooi

oog valt op de historische stroompaal in de voortuin. “Wat is

hè, met die typische porseleinen isolatoren. Het

dat voor ‘n ding?”, wil hij weten. Broekema lacht: “Toen wij

is een soort ‘uithangbord’ van mijn collectie.

jong waren, stond heel Nederland hiermee vol. Daarmee

Regelmatig staan er mensen bij te kijken of

kwam de laagspanning naar de huizen. Maar tegenwoordig

maken er foto’s van. Daar heb ik lol in.”

| A PR IL 2022

S PA N N I N G ZO E K E R

VERZAMELEN

Binnen vertelt Broekema enthousiast verder. “In mijn servicebus liggen ook nog steeds alle gereedschappen en materialen. Ik kan er zo mee onderweg om wat te klussen. En dat gebeurt regelmatig.” Het blijkt dat stilzitten niet past bij meneer Broekema. Hij begon op zijn zestiende in het vak, werkte als hoofd technische dienst in een fabriek in de

schap. Hoe heeft Broekema dit allemaal weten

natuursteenbranche in Stadskanaal en begon

te verzamelen? Broekema: “Vooral toen ik voor

op zijn 45e met Broekema Elektrotechniek.

mezelf werkte, kwam ik interessante dingen te-

Sinds zijn pensioen, nu tien jaar geleden, heeft

gen. Eerst bewaar je gewoon wat spullen, maar

hij zijn hobby - het verzamelen van historische

al snel werd het een serieuze verzameling en

elektrotechnische attributen - verder uitge-

kreeg ik er lol in om dingen bij elkaar te krijgen.

breid. “Zullen we een kijkje nemen?”, vraagt

De laatste jaren weten veel mensen in de buurt

Broekema terwijl hij voorgaat richting de

van mijn verzameling en brengt men hier wat

trap. Twee slaapkamers zijn gevuld met Rieks

ze in de kruipruimte of op zolder vinden. Zo

collectie. “Toen ik tien jaar was, kreeg ik zo’n

ontdek je de mooiste dingen.” Ruim een uur

marmeren verdeelbord met zekeringen van

vertelt hij honderduit. Bijvoorbeeld over de

porselein en bakeliet. Prachtig vond ik dat.

ingenieuze porseleinen fitting waar het eerste

Daarmee is mijn verzameling begonnen en

stopcontact in zat. “Zo kon men voor het eerst

inmiddels is die uitgegroeid tot mijn privému-

elektrisch strijken.” Hij wijst op een glimmende

seum met meer dan 2000 items.” Henk en

stalen schakelkast uit de jaren 60. “Komt uit

Fred kijken hun ogen uit: talloze spanningzoe-

een fabriek, maar alle beschrijvingen zijn nog

kers, regelaars, meters, lampen en oud gereed-

als nieuw. Kennelijk had de installateur destijds geen tijd om de schakelkast te beschrijven. Hij werkt nog steeds.” Dan pakt Rieks een rond metertje van het schap en laat het Henk zien. “Deze meter had ik nog nooit

RIEKS BROEKEMA

gezien en blijkt heel zeldzaam. Nog geen idee waar ze het voor gebruikten.” Vanuit de andere ka-

“ Mijn collectie bestaat uit meer dan 2.000 items ”

mer haalt hij een houten koffertje. “Zo kon je iets onder spanning zetten om kortsluiting op te sporen. Vroeger heel normaal, maar je vindt ze bijna nergens meer. Nog helemaal intact, je kunt er zo weer mee werken!” Dat iets werkt, vindt Broekema erg belangrijk.

APRIL 2022 |

Welkom bij Plejd! Het slimme verlichtingssysteem van Plejd werkt net zo eenvoudig als traditionele verlichting, maar biedt meerdere nieuwe mogelijkheden en is tegenwoordig de eerste keuze van installateurs en gebruikers. Of het nu de bedoeling is om een huis te bouwen, een kamer op te knappen of om gewoon een slim verlichtingssysteem te realiseren, Plejd vormt de ideale keuze. Neem contact op voor een demo. web | plejd.nl

S PA N N I N G ZO E K E R

VAN ELEKTRO NAAR MEDISCHE APPARATUUR

“ Op mijn 16e klom ik al in de stroompaal om een zekering te vervangen ”

Rieks begon in 1992 voor zichzelf toen hij een lokale onderneming overnam. De onderneming groeide snel van Technische Service Organisatie naar Broekema Elektrotechniek, later kwam Broekema Beveiliging daar nog bij. Het plan om eenpitter te blijven, bleek niet haalbaar, want uiteindelijk had

Hij laat een zwarte zaklamp uit de oorlog zien.

behoud van de kennis

“Het kapje voorkwam dat er licht naar boven

over de ontwikkelingen

scheen. Ik heb hem gerestaureerd, zodat je

in de elektrotechniek.

hem kunt demonstreren en hij zo behouden

Anders gaan zoveel ver-

blijft voor later.”

halen verloren.” Broekema knipt één van de

BEHOUDEN

vele schakelaars aan en ineens branden er

Broekema twaalf monteurs in vaste dienst. Broekema Elektrotechniek bestaat inmiddels niet meer, maar zijn dochter en schoonzoon hebben de technische onderneming van pa wel doorgezet - zij het in een andere branche. Het bedrijf is tegenwoordig actief in de medisch apparatuur. Rieks: “Gelukkig

Recent sprak Broekema met Stichting Indus-

bijzondere lampen, die

trieel Erfgoed Pekela en Culturele Ontwikke-

Rieks zelf maakte. Henk

ling over de toekomst van zijn verzameling. Als

glimlacht, hij herkent

Broekema er niet meer is, zullen zij de indruk-

de oude isolatoren van

wekkende collectie overnemen. Tot die tijd is

de vroegere stroompalen. Broekema - trotse

iedereen welkom om bij Rieks langs te komen.

lach op het gezicht: “Ik zie overal iets in. Als

“En ik ga nog zoveel mogelijk beschrijven over

iets niet erg bijzonder is, dan bedenk ik iets

de items. Dat wordt een hele klus, maar ik vind

waardoor het bijzonder wordt. Zo zie je maar,

het mooi dat ik zo iets kan bijdragen aan het

ik leef voor elektra.”

mag ik hen regelmatig helpen.”

APRIL 2022 |

Co-flex en PV-Coor Deelbare flexibele buizen Eenvoudige montage n

Deel de buis, leg de kabels in de binnenbuis, druk de buitenbuis er over en klaar! Veilig en duurzaam

Bescherming van (voorgemonteerde) kabels bij PV-installaties, machines, etc.

Bestand tegen knaagdieren en weersinvloeden

Duurzaam stevige verbinding en goede buigwisselsterkte Efficiënt

De ideale oplossing voor snelle bescherming van kabels achteraf voor vele toepassingsgebieden. Hersluitbaar voor installatie achteraf.

info.elektro@fraenkische.nl

Elektrosystemen www.fraenkische.nl

I N N OVAT I E

NIEUW ARMATUUR IN DE SEPTAGEM SERIE

Inbouwspot met geïntegreerd display Krachtig en elegant. Discreet en uitstekende zichtafstand. Compact en vol innovatieve techniek. De nieuwe Septagem Display combineert dit allemaal. Binnenkort presenteert de Nederlandse verlichtingsfabrikant HBI een design-armatuur met geïntegreerd display.

Innovatief display De Septagem Display is een nieuw armatuur binnen de succesvol-

Eenvoudig te monteren en onderhouden

le noodverlichting serie Septagem van HBI. Dit armatuur com-

HBI begrijpt hoe belangrijk ongecompli-

bineert de krachtige inbouwspot met een innovatief display. De

ceerde installatie is. In het ontwerp van de

innovatieve eigenschappen van het display maken de Septagem

Septagem Display is dit goed terug te zien.

Display koploper in zijn categorie.

• Stekerbaar door de plug & play

• Zichtafstand tot 25 meter. • Uitwisselbare pictogrammen. • Cinema-uitvoering is optioneel. • Egale lichtspreiding achter het pictogram door nieuwe plexiplaat-technologie.

technologie. • In het inbouwgat met een diameter van 95 mm past eenvoudig een hand. Dit is ideaal voor montage en onderhoud. • De remote box met technologie en accu past ook makkelijk door het inbouwgat.

Naast innovatieve techniek scoort de Septagem Display hoog op

• Met de eenvoudige klemconstructie

veiligheid en duurzaamheid. In het compacte en elegante design

past de Septagem Display in de meeste

zit verrassend veel duurzame en veilige techniek.

(systeem-)plafonds.

• Instelbaar lichtniveau (100-80-60-40-20 procent). • Geïntegreerde led indicator en autotest.

Extra functie: beheer op afstand via Sqippa

• Long life accu met Panasonic technologie

De Septagem Display komt in zwart of wit

• Instelbare autonomie (1 of 3 uur).

(meer dan 10 jaar levensduur).

en optioneel met een LoRa node. Hiermee is draadloos beheer via het IoT-platform Sqippa mogelijk. Dit biedt continue controle en verhoogt aanzienlijk de veiligheid en duurzaamheid van een gebouw. HBI levert kwalitatief hoogwaardige verlichting met energiezuinige Ledology-techniek. Maar liefst vijf jaar garantie is de standaard bij deze Nederlandse fabrikant. Bij draadloos beheer via Sqippa is dat zelfs tien jaar.

www.hbi-lighting.com

APRIL 2022 |

Word jij onze duurzame collega? Onze Batenburgers werken graag samen met veel passie en energie aan creatieve oplossingen voor onze klanten. Onze kernwaarden geven aan wie wij zijn en waar wij voor staan; creatief, intiem en energiek! Word jij ook een Batenburger?

www.werkenbijbatenburg.nl Smarter focus. Technologische ontwikkelingen gaan wereldwijd steeds sneller. Batenburg Techniek helpt opdrachtgevers met het maken van strategische keuzes en het toepassen van nieuwe technologieën. Brighter tomorrow. De wereld van morgen vraagt nú om het zetten van stappen. Als technisch dienstverlener creëren we milieuwinst door te innoveren. Zo dragen we bij aan een duurzame wereld voor toekomstige generaties.

@HENK

Iets meer out of the box denken

Andere kijk op personeelstekort Hoe ga je als installatiebedrijf om met het personeelstekort in onze branche? In de rubriek @Henk duikt Henk deze keer in de wereld van Personeel & Organisatie. Welke wervingsmethodes zijn succesvol en hoe kun je door meer out of the box te denken op een andere manier inspelen op het personeelstekort?

ik laatst een bericht over een installatiebedrijf waar nieuwe

monteurs gratis hun rijbewijs kunnen halen. Zet in de adveraarom lukt het het ene

tentie verder dat het gewoon

installatiebedrijf wel om

goed verdient in de installatie-

nieuwe collega’s te vin-

branche. Meestal wordt er dik

den? En het andere niet?

boven de cao betaald, maar

Volgens mij zit dat vooral

communiceren we dat niet. Wat

in de manier van werven. Ik zie nog te

ook goed werkt, is je bestaande

vaak installateurs die sec adverteren

werknemers in een filmpje laten

met de kreet dat ze op zoek zijn naar

vertellen hoe leuk het is om

nieuwe collega’s. Draai dat liever om.

bij jouw bedrijf te werken - en

Door te vertellen wat jij die nieuwe

dat ze nieuwe collega’s zoeken.

monteurs te bieden hebt! Laat daarbij

Dergelijke filmpjes kun je dan

vooral zien dat je een leuk bedrijf bent

verspreiden via het Facebook- of

om voor te werken. Bijvoorbeeld door

LinkedIn-account van het bedrijf.

uit, waar de directie zelf helemaal

te vertellen dat de week bij jou altijd

Of beter nog: via de social media

niet aan gedacht had. Bijkomend

wordt afgesloten met een gezellige

accounts van je medewerkers.

voordeel is dat die veranderingen

vrijdagmiddagborrel.

Want in hun privé-omgeving zit

dan ook direct gedragen worden.

Maar je kunt nieuwe collega’s ook op

jouw doelgroep!

Tenslotte kun je het tekort aan

een andere manier triggeren. Zo las

Vertel liever wat je die nieuwe monteur te bieden hebt

Slimmer werken

personeel ook simpel tackelen door minder werk aan te nemen

Maar je kunt het ook over een

en aan de voorkant selectiever

ander boeg gooien. Bijvoorbeeld

te zijn in wat je wel en niet doet.

door het personeelstekort terug

Dat heeft een paar belangrijke

te dringen door efficiënter te

voordelen. Op het moment

gaan werken. Want als je

dat je selectiever wordt, doe je

slimmer met elkaar werkt,

meer de dingen waar je goed

heb je ook minder mensen

in bent. Dat brengt rust in de

nodig. Zo las ik laatst over

organisatie en zorgt bovenal voor

een installatiebedrijf waar

medewerkers die het naar hun

ze hun personeel hebben ge-

zin hebben. En dus minder snel

vraagd mee te denken over wat

gaan lopen. Zo is de cirkel weer

er beter en efficiënter kan. Daar

rond. Enige wat je dus wel moet

kwamen fantastische ideeën

doen, is vaker ‘nee’ zeggen!

APRIL 2022 |

Transformatie basisschool Sint Martinus in Venlo

Licht bepaalt leerprestatie Goede verlichting op school leidt tot goede prestaties. En daarom zijn Fred en Daan vandaag op weg naar basisschool Sint Martinus in Venlo, waar een 43-jarig schoolgebouw werd gerenoveerd en van een slim verlichtingsconcept werd voorzien.

| A PR IL 2022

P R OJ E C T

APRIL 2022 |

VANAF LINKS CASPER, FRANK EN FRANS

asisschool Sint

hadden een pilot gezien van

Martinus vinden

de Universiteit Twente, die

we in het cen-

werkte met een dynamisch

trum van Venlo.

lichtsysteem. Wij zagen daar

Directeur Frank

de meerwaarde van in en

Giesen en Frans Konings van Ysmart staan Fred

nu lagen er door de renovatie kansen om er

en Daan al op te wachten. Even later schuift

iets mee te doen.”

ook Casper Dierx van de Dierx Groep uit Herten

aan, de installateur van het project. Samen

Demonstratie

hebben ze een bijzondere klus geklaard.

De Dierx Groep schakelde vervolgens het be-

“Onze school was toe aan vernieuwing”, zo

drijf Ysmart in van Frans Konings: “Wij hebben

begint Frank te vertellen. “Er is gekozen voor

Casper en Frank meegenomen naar het Signify

renovatie boven nieuwbouw. De hele school is

Lighting Application Center in Eindhoven en

gestript. Alleen de gymzaal komt later aan de

ze laten zien wat belichting en verschillende in-

beurt. Er zijn duurzame maatregelen geno-

stellingen die we maken met het lichtmanage-

men, zoals een warmtepomp, luchtventilatie en

ment systeem Dynalite kunnen betekenen voor

54 zonnepanelen op het dak.”

het onderwijs. Om zelf de kracht van goede en

Die zonnepanelen werden gelegd door het

verstelbare verlichting te ervaren. De school

bedrijf van Casper Dierx. “Wij hebben de com-

was enthousiast en wij konden aan de slag.”

plete elektrotechnische installatie verzorgd”,

Fred vraagt hoe het systeem precies werkt.

bevestigt Casper. “Maar ook de inbraak- en

Frans: “De verlichting helpt met het creëren

brandbeveiliging, verdelers en datatechniek.

van een optimale leeromgeving. Er wordt ge-

Het is een duurzaam gebouw geworden.”

bruik gemaakt van een speciaal ‘lichtspectrum’

Daan is benieuwd naar het bijzondere verlich-

dat leerlingen alert houdt, waardoor ze zich

tingsconcept waarvoor is gekozen. Frank: “We

beter op de studie kunnen concentreren.”

| A PR IL 2022

P R OJ E C T

YSMART HAALT MAXIMALE UIT EEN GEBOUW De wereld wordt steeds slimmer. Althans, de apparaten om

Verlichting helpt bij het creëren van optimale leeromgeving

“En hoe is dat vertaald naar deze

ons heen. Het bedrijf Ysmart uit

school?”, vraagt Daan aan Frans. “Voor

Sprang-Capelle heeft er zijn da-

de Martinusschool is in overleg met de

gelijks werk van gemaakt en legt

Dierx Groep gekozen voor ‘tunable whi-

graag slimme verbindingen op

te ledverlichting’. Met deze verlichtings-

de plek waar mensen leven, be-

oplossing kunnen we onze biologische

leven en werken. Het bedrijf van

klok beïnvloeden. De dynamische ver-

directeuren Frans Konings en

lichting zorgt namelijk voor een natuur-

William Haverhals weet raad met

lijk verloop van gedimd warm licht in de

slimme gebouwautomatisering.

ochtend, naar een hogere lichtsterkte

Frans: “Wij maken connecties

met koeler licht rond het middaguur,

tussen installaties en genereren

om aan het eind van middag weer

hiermee data voor onze klanten.

langzaam terug te gaan naar een lager

Met die data gaan we vervolgens

lichtniveau met warm wit licht.”

aan de slag. Om zo smart-oplossingen toe te passen. Niet alleen

Display

op het gebied van slimme ver-

Tijd voor een rondje door de school.

lichting, maar ook op het gebied

We staan even stil bij een display bij

van verwarming of huisautomati-

de deur, die door Fred meteen wordt

sering. Op die manier haal je het

ingedrukt. Frans moet lachen. “Zo

maximale uit ieder gebouw.”

werkt het inderdaad. In dit concept

Info: www.ysmart.nl

hebben wij ervoor gekozen om de lichtkleur en de hoeveelheid licht per

FRANS KONINGS

lokaal in te stellen. Hierbij hebben we

de lampen bij het Digibord wat meer

vier lichtscenes, die bediend worden

dimmen. Handig.

via dit Dynalite display dat je in elk

Frans : “Bij de twee hoofdlichtscenes

leslokaal vindt, maar ook in andere

wordt bovendien daglichtregeling toe-

ruimtes waar deze speciaal gemaakte

gepast. Dat betekent dat de armaturen

tunable white led-armaturen geïnstal-

bij de ramen wat minder licht geven

leerd zijn.”

dan in het wat donkerder deel van de

Fred probeert alle standen uit. Van wat

klas. Verder kennen de overige ruimtes

blauwer concentratielicht, tot warme

bewegingssensoren, zodat ze automa-

kleuren. Maar ook de stand waarbij

tisch aan of uit gaan. Heel duurzaam.”

APRIL 2022 |

Nog slimmer stekerbaar installeren?

Vraag nu jouw gratis demobox aan!

Ervaar hoe je de stekerbare producten van Adels makkelijk kan combineren met de bevestigingsproducten van Schnabl en JMV.

Onderdeel van HANZESTROHM

Vraag hier de box aan: hemm.ink/demobox

HELUKABEL, VOOR ALLE KABELS DIE JIJ NODIG HEBT Als internationaal leidende kabelfabrikant en leverancier van kabel, snoer en kabelaccessoires zijn wij een betrouwbare partner voor jouw bedrijf. Met meer dan 33.000 producten op voorraad zit jouw oplossing er altijd bij!

HELUKABEL® B.V. • Randweg Zuid 19 • 6021 PT • Budel • tel 0495 - 499 049 • info@helukabel.nl • helukabel.nl Advertentie Henk&Fred 04012022.indd 1

06-01-2022 08:48

P R OJ E C T

Programmeren

passingen doorvoeren. Alle lampen

Daan vraagt hoe ze het allemaal

worden per ruimte gegroepeerd

hebben geprogrammeerd. “De

en ingesteld. Vervolgens hebben

Dierx Groep, zelf ook Connected

we het gebruiksklaar gemaakt. Het

concentratie en motivatie van de

Lighting Expert, heeft het project

levert een eenvoudig te bedienen

leerlingen” klinkt Frank beslist,

aangestuurd en de installatie

systeem op.”

“en uiteindelijk verbetert daardoor

verzorgd en wij hebben hen ont-

Frank Giesen: “Dat klopt. Kinderen

het welzijn van onze leerlingen,

zorgd en het complete systeem

kunnen het zelf bedienen. In het

docenten en overige medewerkers.

geprogrammeerd met behulp

begin vergat de docent nog wel

Verder verlagen we de kosten met

van het Dynalite lichtmanage-

eens het licht te veranderen. Daar

lampen die automatisch dimmen

ment systeem”, zegt Frans. “Iedere

worden ze dan snel op geatten-

als er voldoende daglicht is, of als

lamp heeft als het ware een eigen

deerd, haha. Of ze drukken gewoon

de klas leeg is.” Frans Konings knikt

adresnummer. Wij programme-

zelf de knop in. Geen probleem.”

bevestigend: “In de praktijk worden

ren ze via de Dali-standaard. In de

Tenslotte vraagt Fred wat het de

energiebesparingen gerealiseerd

meterkast komt alles samen en

school oplevert. “Een bijdrage

tot wel 57% met deze energie-effi-

met de laptop kan ik simpel aan-

aan het verbeteren van prestatie,

ciënte schoolverlichting.”

Op de terugweg

Op de terugweg hebben FRED en DAAN veel te bespreken. DAAN: “Wat kunnen we toch veel met slimme techniek. Dat laten ze hier in Venlo mooi zien.” FRED: “Ik had niet in de gaten dat licht zo bepalend kan zijn voor de sfeer in een klaslokaal. Wat een mooi project zeg.” DAAN: “Ja Fred, die gedachte had ik ook. Bij dat warme licht dommel je bijna een beetje weg, maar toen dat blauwe licht aanging, stond ik meteen weer op scherp. Het werkt dus wel.” FRED: “Haha, had jij dat licht vroeger maar gehad, dan was je nu geen monteur maar directeur….”

APRIL 2022 |

BEGELEIDEN VAN LEERLINGEN IS HET LEUKSTE

DE DAG VAN

Inge Zoeter

Ze is een spin in het web van MBO College Almere. Inge Zoeter (45) is voor haar ROCleerlingen mentor en coach, maar ook theoriedocent algemene vakken. Vanuit haar communicatierol promoot ze het vak techniek en de bijbehorende ROC-opleidingen.

8.15 UUR

6.45 UUR

“De dag begint met koffie. Ik ben docent Keu“Mijn wekker gaat lekker vroeg. Ik heb drie kin-

zedelen op de afdeling Techniek. Als zij-instro-

deren van 12, 16 en 20 jaar. Die redden zichzelf. De

mer kwam ik hier terecht. Ik hield me hiervoor

oudste woont op dit moment ‘op kamers’ bij zijn

bijvoorbeeld voor de gemeente Alkmaar bezig

vader. Ik woon in Heiloo en moet een uur rijden

met Promotie Evenement Techniek (PET), maar

voordat ik op mijn werk ben. Rond kwart over

werkte ook op het kantoor van een installatie-

acht ben ik in Almere.”

bedrijf. Het begeleiden van BBL’ers vond ik het leukste. Dat heeft me ook hier gebracht.”

| A PR IL 2022

D E DAG VA N

10.15 UUR

9.00 UUR “De studenten druppelen binnen voor de coach-

“Met Jorden heb ik een coachingsgesprek.

les. We hebben vandaag veel zieken. Ik ontmoet

Jorden heeft stage gelopen en deze nog niet

bijna iedere leerling, omdat ik alleen les geef in

zo lang geleden afgerond. Hij mocht tien

exacte vakken. In deze les coach ik de leerlingen

weken écht meekijken en ervaring opdoen bij

op verschillende vlakken. Ik motiveer ze en laat

een technisch bedrijf. Ik bespreek met hem

ze zien hoe we er samen wat van kunnen ma-

zijn ervaringen. Leerlingen begeleiden is het

ken. Ook in deze tijd.”

leukste.”

11.00 UUR “Ik loop even het praktijklokaal in, om te kijken

13.00 UUR

hoe het gaat. In dit lokaal houden we ons voor-

“Even overleg met twee collega’s.

al met elektra bezig. Maar ook werktuigbouw-

Vanavond zijn hier examens voor deeltijdstu-

kunde komt hier tijdens de opleiding voorbij.

denten. Veel bedrijven sturen hun medewerkers

Dat lokaal is hiernaast. We zijn een totaalop-

hierheen voor bijscholing. Meestal volwassen

leiding voor de techniek. Al kiezen de meeste

monteurs die overdag werken. Vanavond gaan

leerlingen toch voor de e-techniek.”

we zien wat ze geleerd hebben. Daar voeren we even overleg over. Een pittige dag dus.”

JIJ 15.00 UUR

IN HENK & FRED? Wil jij ook eens een werkdag gevolgd worden door Henk & Fred? Of wil je met je bus of hobby in ons blad? Mail ons dan

“We promoten het belang van techniek. Met

op redactie@henkenfred.nl.

online filmpjes en andere pr-middelen. Daar

Misschien sta jij de volgende

buig ik me even over. Vanwege de examens ga

keer dan wel in ons magazine!

ik laat naar huis. Maar ik ben echt niet alleen aan het werken. Ik houd van musea bezoeken, klussen en tuinieren. Alleen vandaag even niet.”

APRIL 2022 |

I N N OVAT I E

OP ZOEK NAAR UNIVERSELE NOODVERLICHTING?

RoundTech zeer geschikt voor renovatie! De Eaton RoundTech is een unieke compacte inbouw noodverlichtingsarmatuur, dat zowel qua vorm als kleur eenvoudig aan de omgeving is aan te passen. RoundTech wordt standaard geleverd in een ronde, witte inbouw-uitvoering en is daarmee, in de meeste toepassingen, opvallend onopvallend.

ROUNDTECH MR SEO

ROUNDTECH MR EC

Unieke E-focus technologie RoundTech is voorzien van de Eaton E-focus functie, waardoor zowel vluchtroute- als ruimteverlichting mogelijk zijn met dezelfde armatuur. De monteur kan ter plaatse de lichtsprei-

Om het armatuur nóg beter in een specifieke omgeving te inte-

ding definiëren die past bij de toepassing, door

greren, óf om het juist een opvallend detail mee te geven, zijn ron-

eenvoudigweg een brede of smalle uitstraling

de en vierkante afwerkranden als accessoire leverbaar. Standaard

te kiezen. Hierdoor heeft de monteur op het

beschikbaar in wit, grijs, zilver en zwart en op aanvraag in iedere

project altijd het juiste armatuur bij de hand en

gewenste andere kleur.

zullen eventuele faalkosten verlaagd worden.

RoundTech is eveneens zeer geschikt voor vervangings- of renova-

Vluchtroute-aanduiding

tieprojecten. Met de speciale renovatiekit worden bestaande montage-openingen in het plafond netjes afgedekt en kan RoundTech eenvoudig worden gemonteerd. Daardoor hoeft het plafond niet (gedeeltelijk) te worden vervangen wat een aanzienlijke besparing van tijd en geld oplevert. Samen met de beschikbare accessoires vormt RoundTech een universeel toepasbare noodverlichtingsoplossing voor vrijwel ieder project.

Het egaal verlichte pictogram van de armatuur voor vluchtroute-aanduiding heeft een herkenningsafstand van 20 meter. De helderheid is instelbaar in 3 standen. Uiteraard zal het pictogram in noodbedrijf met de maximale helderheid verlicht zijn.

Leverbaar in twee uitvoeringen De standaarduitvoering heeft een tussenafstand van zo’n 25 meter bij een installatiehoogte van 3,5 meter. Bij een installatiehoogte van 5 meter is de maximale tussenafstand zelfs meer dan 30 meter. De High Bay (HB) versie is geschikt voor hoge ruimtes en kan tot maar liefst 30 meter hoogte gemonteerd worden. Kijk voor meer informatie op www.eaton.nl/roundtech-vluchtrouteverlichting

www.eaton.nl

| A PR IL 2022

I N N OVAT I E

MET KLEINE STAPPEN PAKKEN WE SAMEN DE CO2-UITSTOOT AAN

Onze diensten helpen je hierbij CO2-reductie gaat ons allemaal aan. Bij Technische Unie maken we er werk van door slimme, duurzame oplossingen te ontwikkelen voor jou als installateur en jouw klant. Een voorbeeld hiervan zijn onze diensten die jou helpen CO2-uitstoot te verminderen.

Lichtadvies

Team Duurzaam helpt je met elke stap. Wil je ook ondersteuning van het team? Mail naar duurzaam@technischeunie.com of kijk op tu.nl/advies.

Traditionele verlichting, zoals fluorescentie en halogeen, vervangen

One-stop-shopping

door ledverlichting is een slimme zet. Je bespaart er veel energie

Wist je dat je CO2 én tijd kunt besparen

mee, vermindert CO2-uitstoot en je bent uiteindelijk goedkoper

door alle benodigde materialen te bunde-

uit. Onze lichtadviseurs helpen je graag met het vinden van het

len en alles tegelijk te laten bezorgen of op

juiste alternatief of met een op maat gemaakt lichtplan volgens de

te halen? Je kunt bijvoorbeeld een online

laatste wetgeving en nieuwste technologie. Lichtadvies nodig? Mail

bestelling ophalen wanneer je een aankoop

naar lichtadvies@technischeunie.com of kijk op tu.nl/licht.

komt doen of een artikel wilt huren. Of je

Duurzaamheidsadvies

doet een grote bestelling met artikelen voor meerdere klanten en laat dat samen bezor-

Ken je Team Duurzaam al? Technische Unie heeft een team dat

gen. Zo maak je minder onnodige kilome-

je advies geeft en ondersteunt bij het maken van berekeningen

ters, omdat je dan maar één keer de weg op

op het gebied van warmtepompen, laadpalen en zonnepanelen.

hoeft. Kijk op tu.nl/CO2 voor meer informatie.

Want ook jij zal steeds meer opdrachten krijgen voor duurzame en energiebesparende oplossingen. Wat jouw vraag of klus ook is,

Verhuurservice Wil je koppelingen van leidingen goed en eenvoudig bevestigen? Of wil je het datanetwerk doormeten na installatie, maar heb je geen gecertificeerde netwerkmeter? Onze verhuurservice biedt je de mogelijkheid om een gekalibreerde perstang of gecertificeerde netwerkmeter te huren. Ze worden inclusief benodigde accessoires verhuurd, zodat je alles gereed hebt om de klus af te ronden. Het bespaart je hoge aankoopkosten en er wordt CO2-uitstoot voorkomen door hergebruik van materialen. Kijk op tu.nl/huur voor meer informatie.

www.technischeunie.nl

APRIL 2022 |

MAAK KENNIS MET DE POWER SOLID 3-WEG HANGKOPPELING Spatwaterdichte (IP54) hangkoppeling, 3-voudig. Met randaarde contacten en voorzien van klapdeksel. Inclusief wartel, die tevens dient als trekontlasting. Leverbaar in twee kleurstellingen: zwart en blauw-zwart. We kunnen hier wel spreken van de beste 3-voudige hangkoppeling met een snel én degelijk aansluitsysteem.

SPATWATERDICHT IP54 VOOR LEIDINGEN TOT 3x2.5mm2 MET SPANNINGSINDICATOR Naast de 3-voudige hangkoppeling, bevat het Power Solid assortiment ook diverse randaarde stekkers.

KEMA KEUR

We power your world

Samenwerken aan de slimste kabeloplossingen

• • •

Ruime voorraad aluminium en koperen kabel De slimste oplossing voor elk daken veldproject Ons bevlogen team denkt graag met u mee

Smart cable solutions.

KO R T S LU I T I N G

We zitten per dag gemiddeld 1,5 uur op social media en Whatsapp Jongeren zelfs 160 minuten per dag

12,4

miljoen Nederlanders gebruiken Whatsapp

EMOJI TRANEN MET TUITEN UIT DE GRATIE BIJ DE JEUGD GENERATIE Z GEBRUIKT DOODSHOOFD; DOOD VAN HET LACHEN

Bij jongeren in NL is TikTok groter dan Facebook

Meer sterfgevallen door selfies dan door aanvallen haai MILJOEN NEDERLANDERS HEEFT LINKEDIN Elke dag worden er wereldwijd 95 miljoen foto’s op Insta geplaatst

BEYONCÉ VRAAGT ZEKER 600.000 DOLLAR VOOR 1 FOTO OP INSTAGRAM

Bron: Onderzoek Newcom Research & Consuntancy onder 7.021 Nederlanders van 15 jaar en ouder, website Amyzine.com

APRIL 2022 |

EEN

GOED GESPREK MET

FRANK VOLKERINK VAN TEN DAM INSTALLATIETECHNIEK

| A PR IL 2022

GOED GESPREK MET

“ Laten we de lonen meer gelijktrekken ” Frank Volkerink (36) is een selfmade man. Hij kwam 21 jaar geleden als jonge monteur binnen bij Ten Dam Installatietechniek en IJzerwaren in het Twentse Delden, maar zwaait hier inmiddels alweer vijf jaar de scepter. Frank Volkerink geniet van het vak en heeft er ook een duidelijke mening over.

DE BRANCHE SCHREEUWT OM JONGE MONTEURS. WAT IS ER MIS MET HET IMAGO VAN DE INSTALLATIETECHNIEK?

Dan moest ik bijvoorbeeld een stopcontact ver-

Frank Volkerink: “De term loodgieter had ja-

prutsen, moeten we binnenhalen.”

vangen, terwijl ik dat nooit had gedaan. Maar het lukte wel. Juist die jongeren die nog steeds

renlang een negatief imago. Dat je alleen maar met je handen in rioolbuizen zit. Dat imago is

HOE DAN?

de laatste jaren gelukkig verbeterd. Wij gebrui-

“Door te laten zien dat het vak mooi is, maar

ken het woord loodgieter niet meer, maar wel

ook door te laten zien dat het bedrijf waar je

de term installateur. Dat is bij ons ook logisch.

kunt gaan werken leuk is. Dat vindt de jeugd

Wij zijn een totaalinstallateur voor E en W.”

ook belangrijk. Wij zijn daar op allerlei manieren mee bezig. Zo is onze organisatie plat. Hier

HEEFT DE BRANCHE VERZUIMD OM TE LATEN ZIEN HOE MOOI HET VAK EIGENLIJK IS?

loop je makkelijk bij elkaar naar binnen. Ook

“Misschien wel. Jammer, want het vak is prach-

Jongeren willen in een bepaalde fase van hun

tig. We maken prachtige dingen en leggen

leven misschien nog wel wat verder reizen voor

in het kader van de verduurzaming complexe en luxe installaties aan. Waar E en W samenkomen. Het werk is complexer, mooier en uitdagender geworden. Dat moeten we meer uitdragen om jonge mensen binnen te halen.”

bij mij. Verder proberen we lokaal te werken.

“ We moeten veel meer laten zien hoe mooi dit vak is ”

HIER ZIJN TOCH VOLDOENDE JONGEREN DIE ‘PRUTSEN IN DE SCHURE’?

hun werk, maar als er vrouw en kinderen in beeld komen, zitten ze toch het liefst om vijf uur ’s middags aan tafel. Daar houden we rekening mee. Daarnaast ben ik van mening dat de gezellige vrijdagmiddagborrels, onze VRIJMIBO, en de diverse uitjes het

belangrijkste zijn. Zo zijn we recent nog gaan karten, bowlen en bier drinken.”

“Haha, dat doen we hier inderdaad. Dat prutsen is heel belangrijk. Daar ontdekken jongeren wat ze met hun handen kunnen. De jongeren van

DIE ZAKEN DRAGEN JULLIE OOK BEWUST ACTIEF UIT OP SOCIAL MEDIA?

het platteland zijn zo opgegroeid. Ik ook. Als ik

“Jazeker. Zo laten we zien dat wij een bijzonder

vroeger thuiskwam, werden er geen spelletjes

bedrijf zijn, dat leuke dingen doet. Maar we laten

gespeeld, maar deed je de oude kleren aan en

ook zien hoe ingenieus de installaties in elkaar

ging je aan het werk. ‘Prutsen in de schure’.

steken waar je bij ons aan mag werken.”

APRIL 2022 |

"DE NAAM TEN DAM BEWUST ZO GEHOUDEN"

HET BEGINT ALLEMAAL DUS BIJ GOED WERKGEVERSCHAP? “Zeker! We proberen hier alles ook goed te organiseren. We denken dat we dat best goed doen. Mede-

Herman ten Dam stond in

werkers die we in een slechte peri-

1983 aan de basis van een

ode elders hebben gedetacheerd,

nieuw installatiebedrijf. In

kwamen er zelf achter dat het hier

2017 nam medewerker

nog niet zo slecht was als ze soms

Frank Volkerink het bedrijf

misschien dachten. Omdat wij

over. De naam Ten Dam

onze zaakjes goed op orde hebben.

bleef hij koesteren. “Omdat

Van planning en voorraden tot de

het een sterke naam is die

communicatie en P & O. We heb-

in onze regio goed bekend

ben een bedrijfsreglement, waarin

staat”, aldus Frank Volkerink.

veel staat beschreven en we heb-

Ten Dam Installatietech-

ben onze eigen mobiele werkapp

niek en IJzerwaren In het

ontwikkeld. Waarin de medewer-

Twentse Delden is een

ker bijvoorbeeld snel en handig

totaalinstallateur met dertig

zaken opzoekt, bijhoudt of bestelt.

medewerkers. Ook op

Het bijzondere van die app is dat

het gebied van duurzaam

deze speciaal voor ons is gemaakt.

bouwen en verbouwen is

Er staan bijvoorbeeld plaatjes in,

Ten Dam actief. Bijzonder is

die snel worden herkend. Een foto

de doe-het-zelfzaak die tien

van een wisselschakelaar in een

jaar geleden aan het bedrijf

stopcontact zegt meer dan een lap

werd toegevoegd (zie ander

tekst die het onderdeel beschrijft.

kader).

We werken er nu acht jaar mee en iedereen is er enthousiast over.”

KRIJGEN JOUW MEDEWERKERS OOK BOVENGEMIDDELD BETAALD?

HEB JE VEEL CONCURRENTIE IN DE REGIO?

“Natuurlijk belonen we onze mon-

“Wij denken niet zozeer in con-

cao redelijk. Of we niet hoger moe-

currentie. Ik praat zelfs graag

ten gaan zitten? Dat weet ik niet.

met collega’s om ervaringen

Ik vind wel dat het hele belonings-

uit te wisselen en met ons hele

systeem op de schop moet. Ik las

bedrijf gaan we jaarlijks ook op

laatst over een installateur die in

bezoek bij een ander bedrijf. Het

een weekeinde een probleem bij

liefst een bedrijf met een link

een advocaat had opgelost. Hij

naar de installatiebranche. Een

had een uurloon van 150 euro in

kabelbedrijf, een drainbedrijf.

rekening gebracht. Daar had de

Leuke en leerzame uitjes!”

advocaat moeilijk over gedaan. Het

teurs goed. We volgen daarin de

was veel te hoog, terwijl een advo-

| A PR IL 2022

ONDERTUSSEN WORDT ALLES DUURDER? KNALT JULLIE UURTARIEF OOK OMHOOG?

caat in zijn vak veel meer vraagt.

“Vooral de prijs van materialen is

gemeenheid naar meer gelijkheid

niet bij te houden. Dat moet je

moeten. Het kan toch niet zo zijn

allemaal doorrekenen naar de klant.

dat als je hebt doorgeleerd, je drie

Het uurtarief voor de klant is wel pit-

keer zoveel moet gaan verdienen.

tig. Onze serviceafdeling kent op dit

Het zou goed zijn als de uurlonen

moment een uurtarief van 65 euro.”

wat dichter bij elkaar komen.”

Daar ben ik over gaan nadenken. Ik vind eigenlijk dat we in zijn al-

GOED GESPREK MET

DHZ-WINKEL TREKT NIEUWE KLANTEN Tien jaar geleden sloot de plaatselijke doe-het-zelfzaak de deuren. Al snel kwam

TERUG NAAR JOUW LOOPBAAN. JE HEBT SNEL CARRIÈRE GEMAAKT?

Herman ten Dam in gesprek met de vorige

“Ik heb een enorme passie voor techniek. Ik

ners uit Delden van dienst te zijn door in

kwam hier als monteur binnen en had nooit

het eigen bedrijfspand op het industrie-

het idee gehad om ooit voor mezelf te begin-

terrein opnieuw een ‘ijzerwarenwinkel’ te

“ Mijn voordeel Is dat ik zelf ook monteur ben geweest ”

eigenaar. Uiteindelijk besloot hij de inwo-

nen. ‘Ik ga toch niet op kantoor

openen. Frank Volkerink: “Het leverde ons

zitten’, zei ik vroeger altijd. Het

meteen nieuwe klanten op. Zoals de wo-

is anders gelopen. Herman ten

ningcorporatie die hier in de winkel kwam

Dam zag het in mij. Hij maakte

voor naamkaartjes voor de brievenbussen,

me eerst projectleider. Vervol-

wat uiteindelijk leidde tot een onderhouds-

gens kreeg hij gezondheids-

opdracht en een grote installatieopdracht

problemen en ook moeite met

voor 52 appartementen. De DHZ-winkel

de klant, die tegenwoordig wat

versterkt het installatiebedrijf. Veel mensen

harder en mondiger is. Hij vroeg me in 2012

die de winkel bezoeken, leggen ook hun

of ik over een jaar of vijf niet op zijn stoel

installatievragen bij ons neer.”

wilde zitten. Dat leek me wel wat. We zijn een overnametraject gestart en in 2017 was ik de nieuwe eigenaar.” teurs werken. Ik kan ook goed inschatten hoeveel tijd ze

IS HET VOOR JOU ALS EIGENAAR EEN VOORDEEL DAT JIJ HIER OOK ALS MONTEUR HEBT GEWERKT?

nodig hebben voor een klus. Maar er zitten ook nadelen

“Jazeker. Het voordeel is dat ik gevoel heb

Dat zijn soms mijn voormalige leermeesters. Maar als het

voor de omstandigheden waarin onze mon-

moet, dan doe ik dat zeker, het hoort er ook bij.”

aan. Ik moet voormalige collega’s soms streng aanspreken op hun gedrag en dat is niet altijd even makkelijk.

APRIL 2022 |

C O LU M N H E N K

Je wordt er nooit dommer van

e zou het misschien niet van mij ver-

Zo hoorde ik Fred laatst tegen een klant een

wachten. Maar ik lees regelmatig een

heel verhaal houden over hoe mooi een be-

managementboek. Waarom? Nou

paald domotica-systeem is, waarbij hij de tech-

gewoon, omdat je er nooit dommer

niek tot achter de komma uitlegde. Je begrijpt

van wordt. En dan hoeven het dus he-

het al: die klant haakte na een paar minuten

lemaal niet de meest ingewikkelde boeken te zijn. Mijn tip is om gewoon maar eens te beginnen met de boeken van Jos Burgers. Die zijn heel makkelijk om te lezen, maar ze staan vol waardevolle tips! Neem bijvoorbeeld één van zijn eerste boeken: ‘Gek op gaten!’ waarin hij

Waarom altijd zelf het wiel uitvinden?

ingaat op wat klanten nou écht willen.

Gaten en boren

compleet af. Onze nieuwe collega Daan snapt al een stuk beter hoe het werkt. Die vertelde onlangs een klant dat een warmtepomp in combinatie met vloerverwarming niet alleen zorgt voor een lekker warm nieuwbouwhuis in de winter, maar ook voor een stukje verkoeling in de

zomer. Kijk, dat is wat de klant graag wil horen. Geen verhaal over boren, maar over gaten!

Rode draad in dat boek is het verhaal over

Toepasbaar

de ‘gaten’ en ‘boren’. De boren staan daarbij

Terug naar het marketingboek. Ik weet dat de

symbool voor de producten en diensten die

meeste installateurs geen lezers zijn. Dat was

je levert en de gaten voor de behoeftes en

ik ook nooit zo. Maar ik daag je uit om toch

wensen van de klant. Klanten willen

eens een marketingboek te lezen. Bijvoor-

helemaal geen boren, zegt Jos Burgers. Klanten willen gaten! Grote valkuil bij veel bedrijven is dat ze naar de klant vooral

beeld die van Jos Burgers of Jan van Setten. Hun boeken zijn stuk voor stuk leuk om te lezen, vol humor en met allerlei handige tips en tricks. Het

communiceren wat ze allemaal

mooie van die tips is dat je er niet per

kunnen. Maar niet wat het de

se iets mee hoeft. Je pikt er gewoon

klant oplevert. Vooral tech-

de beste ideeën uit en

nische bedrijven - en dus

past die toe in je eigen

ook installateurs - heb-

bedrijf. Want waarom

ben daar nog al eens een

zou je altijd zelf het wiel

handje van.

uitvinden, toch?

APRIL 2022 |

WegWijs

Quiz

— Ben jij een pro? Test je kennis over noodverlichting & win een slipcursus! Op cruciale momenten kan noodverlichting het verschil maken. Weet jij alles over noodverlichting? Test dan jouw kennis in de WegWijsQuiz van VanLien/ABB Noodverlichting. Je maakt dan kans op een slipcursus voor 3 personen op Circuit Zandvoort. Noodverlichting is er voor een veilige uitweg. Elke situatie vraagt om zijn eigen oplossing of toepassing. In de VanLien/ABB Noodverlichting WegWijsQuiz lees je interessante feiten over noodverlichting. Daarna start de quiz die bestaat uit 5 vragen. Doe mee! Iedereen maakt kans. Scan de QR code of ga naar abb-wegwijsquiz.nl VanLien/ABB Noodverlichting wijst de weg. vanlien.nl

LUXA 103 S Aanwezigheidsmelder Standaard nieuw gedefinieerd LUXA 103 S is een veelzijdige aanwezigheidsmelder lijn voor een efficiënte licht- en HVAC regeling voor binnen en buiten. De melders met rond detectiebereik zijn ideaal voor gebruik in kantoren en kantoortuinen, vergaderruimtes, bergruimtes en kelders alsmede toiletten. LUXA 103 S gangmelders met rechthoekig detectiebereik zijn ideaal voor (lange) gangen. A De programmering? Eenvoudig via app en afstandsbediening. A De montage? Kinderlijk eenvoudig! A Het design? Vlakke lens, geen behuizing - perfect voor elke ruimte. Dat is de nieuwe standaard! Meer op www.theben-nederland.nl

Building Automation since 1921

U I TG E L I C H T

Greenworks werd tien jaar geleden gelanceerd door bouwmaterialenhandel Raab Karcher, als een concept voor duurzaam en circulair bouwen. Dat inmiddels ook de installatiegroothandels Wasco

Duurzame trainingen Greenworks Geen knipperende led-lampen bij ION Industries ook voor de installateur

Duurzaam niet per se duurder

en Oosterberg participant zijn in Greenworks, zegt voldoende over het belang van deze duurzame bouwmaterialen voor de installateur. Greenworks geeft bovendien veel interessante trainingen voor installateurs.

at duurzaam en circulair bouwen steeds belangrijker wordt is volgens Greenworks-manager Gerhard Hospers evident. "Toen

Greenworks begon was een woning met enkel zonnepanelen al duurzaam. Maar we gaan nu naar een circulaire economie. In 2030 moet vijftig procent circulair zijn, in 2050 is dat honderd procent. We zijn te afhankelijk van fossiele grondstoffen en van het buitenland. Dat is het economische argument. Maar het gaat vooral ook om het milieu."

Noodzaak De aannemers zijn volgens Hospers al doordrongen van deze noodzaak. De installateur in min-

dere mate. "Een hoofdaannemer is

voor installateurs. Zoals 'Energie-

verantwoordelijk voor een project,

neutraal en gasloos renoveren',

hij overlegt met de opdrachtgever

desgewenst specifiek projectge-

en hoort diens wensen met betrek-

richt, de complete bouwploeg kan

king tot duurzaamheid. De instal-

aanschuiven. Hospers: "Ook de

lateur wordt daar nog te weinig bij

installateur ja. Waarom? Je werkt

betrokken, hij denkt vaak dat het

samen aan hetzelfde project, in

duurder is en dat hij bij innovatieve

hetzelfde gebouw. Samen zo'n

concepten mogelijk geen garantie

training, dat werkt heel goed. Met

kan geven."

Wasco en Oosterberg hebben we

De angel moet uit het woord duur-

ook nog de aanvullende 'Boe‑

zaam, zegt Hospers. "Het idee van

ster'-training ontwikkeld, waarbij

duur en lastig klopt niet. Duurzaam

een rijtjeswoning uit 1965 als refe-

wordt steeds meer gangbaar. Er

rentie wordt gebruikt."

zijn ook op de installatiemarkt veel

In 'Circulair & Biobased Bouwen'

duurzame producten. Denk aan

wordt ingegaan op de materi-

leidingen en contactdozen van

alenkant, de training 'Verplicht

gerecycled materiaal, we hebben

Energielabel C' is gericht op

een prachtige elektra opbouwdoos

kantoren. "Vanaf 2023 moeten

van ABB, volledig van gerecyclede

kantoren groter dan 100 vierkante

grondstoffen en niks duurder. Maar

meter minimaal label C hebben.

denk ook aan prefab oplossingen,

Daar ligt ook een grote opgave."

het scheelt enorm veel afval en

Vraag uit de markt en aanscher-

verpakkingsmateriaal op locatie."

ping van regelgeving zijn volgens Gerhard Hospers belangrijke

Academy

argumenten voor bijscholing.

Op de Greenworks Academy's in

"Beter goed voorbereid op de toe-

Breda, Apeldoorn en Amsterdam

komst, dan straks geen antwoord

worden trainingen gegeven, ook

op de vraag."

APRIL 2022 |

CO2-meter in elk klaslokaal

FOTO: 123RF.COM

VENTILATIE OP DE KAART

n de rubriek @Daan praat ik je tel-

hebben geïnvesteerd in CO2-meters. Geen

kens bij over het laatste nieuws op het

paniek: zij kunnen de investering daarvan met

gebied van W-installatie. Ik begin met

terugwerkende kracht alsnog vergoed krijgen.

het actieplan van het Ministerie van Onderwijs om het ventileren op scholen

snel te verbeteren. Door het coronavirus is het

Onderdeel van het actieplan is verder een

belang van ventileren steviger op de kaart

speciale hulplijn waar scholen naartoe kunnen

komen te staan. Zo wil het ministerie dat er in

bellen voor hulp en advies op het gebied van

elk klaslokaal een CO2-meter komt te hangen.

ventilatie: 0800-0224402. En er is ook een han-

METER ZORGT VOOR BETERE CONTROLE LUCHT

Hulplijn

Goede zaak, lijkt me. En er is

dige website: ventilatiehulp.nl. Met niet alleen

ook een flinke subsidiepot voor.

praktische tips op het gebied van ventileren,

In totaal heeft het ministerie

maar waarbij scholen ook verder worden gehol-

daar 17 miljoen euro voor uitge-

pen bij het nog meer verduurzamen van hun

trokken.

schoolgebouw en het besparen van energie.

Met een C02-meter in het klas-

Tenslotte kunnen scholen via het bovenge-

lokaal kan een leraar goed in de

noemde telefoonnummer ook een expert laten

gaten houden hoe het gesteld

langskomen om te kijken hoe op korte - maar

is met de kwaliteit van de lucht.

ook op lange - termijn gewerkt kan worden aan

En of het nodig is om tussen de lessen door

een betere ventilatie in het schoolgebouw. Dat

bijvoorbeeld even de ramen tegen elkaar open

laatste levert vast weer mooie klussen voor ons

te zetten. Er zullen ook scholen zijn die al volop

als installateur!

| A PR IL 2022

@ DA A N

“YES, VSK!”

Daan: “Ik heb er ongelooflijk veel zin in! Van dinsdag 17 tot en met vrijdag 20 mei sta ik samen met Henk en Fred

op de VSK-beurs in Utrecht. Kom je ons ook opzoeken voor een Meet & Greet? We hebben een eigen plek op

EEN MEET & GREET MET DAAN

de beurs van waaruit we toffe dingen gaan doen! Verder ben ik benieuwd naar

FOTO: REMEHA

de vele noviteiten op het gebied van de W-installatie. En er zijn diverse interessante lezingen!” Meer info: vsk.nl

"UH HYBRIDE, WAT IS DAT?" Opmerkelijk! Terwijl de overheid met een flinke subsidiepot vol

LENING NOG NIET POPULAIR Een aparte lening afsluiten om het

inzet op de hybride warmtepomp, weet de helft van de consumenten helemaal niet wat het is. 2 op de 10 heeft er zelfs nog nooit van gehoord, zo blijkt uit onderzoek

huis te verduurzamen is vaak wel mo-

van Motivaction. Genoeg werk aan

gelijk, maar slechts 6,8% van de con-

de winkel dus! Vooral om te vertel-

sumenten maakt daar gebruik van, zo

len dat een hybride warmtepomp

blijkt uit een onderzoek van het Na-

vooral geschikt is bij matig geïso-

tionaal Warmtefonds. Liever betalen

leerde woningen. Wist jij dat al?

woningeigenaren de verduurzaming met eigen geld (67,8%) of subsidies (50,2%). 12,9% financiert de energiebesparende maatregelen mee in de financiering van zijn hypotheek.

DRIE TIPS

De gasprijs vliegt de pan uit. Daarom een aantal tips van mij om voor de klant gas te besparen: • De cv ketel brandt zuiniger als je de hoogte van het verwar‑ mingswater verlaagt van 80 naar 60 graden • Breng folie aan op de muur achter de radiator; daarmee voorkom je

WASCO NAAR DEVENTER Groothandel Wasco gaat een nieuw distribu-

tiecentrum van 37.000 m2 bouwen in Deventer. De verwachting is dat het pand medio 2023 zal worden opgeleverd. Bakermat Twello zal dan worden verlaten. Deventer wordt de nieuwe locatie van waaruit de 35 vestigingen van Wasco in Nederland worden beleverd.

dat de warmte weg lekt naar buiten • Plaats slimme thermostaat‑ knoppen op de ra‑ diatoren en ver‑ warm zo alleen de ruimtes waar je bent.

APRIL 2022 |

Op bezoek in de werkplaats van TU Delft

Racen op waterstof met 300 km per uur Met 300 kilometer per uur racen zonder fossiele brandstof? Studenten van de Technische Universiteit Delft gaan de uitdaging aan met hun nieuwste generatie waterstofraceauto, genaamd Forze IX. Een bezoek aan de werkplaats en aan het circuit van Zandvoort.

A PR PR IL IL 2022 || A 2022

O P S TA P

ROEL BREURE

red let een beetje op je snelheid!”,

constructie die ook bij auto’s in de 24-uurs race

foetert Henk. De weg naar het bedrij-

van LeMans veel gebruikt wordt. Die bouwen

venterrein pal achter de Technische

we de komende maanden helemaal om tot

Universiteit Delft nodigt uit om het

een werkende waterstofraceauto.”

gaspedaal eens flink in te drukken.

Fred wil alles weten van de techniek en Roel

“Sorry, Henk. Ik zit met mijn hoofd al bij de

geeft een klein college. De allernieuwste

raceauto, die op waterstof een topsnelheid

raceauto heeft vier elektromotoren, die samen

behaalt van 300 kilometer per uur. Daar zou ik

goed zijn voor ruim 800 pk, en twee brandstof-

dolgraag een rondje in rijden.”

cellen, die waterstof omzetten in elektriciteit.

Aangekomen bij de bedrijfshal, waar de Forze

“De waterstof slaan we onder hoge druk op in

IX in aanbouw is, tempert Roel Breure van het

de tank. Met behulp van een brandstofcel kun-

studententeam de verwachtingen. “We heb-

nen we via omgekeerde elektrolyse de elektri-

ben de auto al onthuld, maar we hebben nog

citeit krijgen die we onderweg nodig hebben.”

heel veel ontwikkeling en tests nodig, voordat we ook veilig kunnen rijden. Gelukkig hebben

Energie produceren

we de voorloper, de Forze VIII, waarmee we

De raceauto kan tijdens het remmen weer

binnenkort naar het circuit gaan. Die haalt 200

energie produceren en opslaan. “Na het rechte

kilometer per uur.”

stuk op Zandvoort kunnen we voor de Tar-

Roel Breure is één van de dertig studenten die zich een jaar lang fulltime en onbetaald inzetten voor de ontwikkeling

De waterstof slaan we onder hoge druk op

van de Forze. Ze krijgen daar-

zanbocht net zoveel energie produceren als een Formule 1 auto in een heel rondje doet”, zegt Roel. “De elektriciteit slaan we op in de turbobatte-

bij ook nog parttime ondersteuning van tien-

rijen en dat zorgt ervoor dat, als je de gashen-

tallen leeftijdgenoten. Henk staat inmiddels

del openzet, je meteen snelheid kunt maken.

vlakbij de aerodynamische IX, waarvan studen-

Accelereren van 0 tot 100 kilometer per uur

ten de motorkap oplichten. “We zijn vijftien

gaat in minder dan 3 seconden”, glimt Roel.

jaar geleden begonnen met een omgebouwde

“Als we 8,5 kilo waterstofgas in de tank heb-

kart”, zegt Roel. “Nu hebben we de dragende

ben, kunnen we een uur rijden”, weet Roel.

APRIL 2022 |

Mogen wij straks ook een rondje rijden op het circuit?

“Daarnaast gebruiken we zuurstof uit de lucht, maar die moet eerst in een aantal stappen volledig geconditioneerd worden. Wat uiteindelijk overblijft, is water.” Het innoveren gaat wel met vallen en opstaan, bekent de 21-jarige student: “Eigenlijk werkt de ontwikkeling zó, dat als we het

Water als enige uitstoot

ene probleem oplossen om de Forze IX de komen-

Een waterstofauto is een volledig

de tijd raceklaar te krijgen en er weer een ander

elektrische auto, aangedreven door

probleem oppopt.”

een of meerdere elektromotoren.

Eén van de grote technische uitdagingen is het koelen. “Een

Het grote verschil zit in de ‘brand-

verbrandingsmotor kan 600 graden Celsius heet worden en is

stof’. Bij elektrische auto’s komt die

daarom met lucht makkelijk te koelen. Onze brandstofcel mag

uit het accupakket, een waterstof-

maximaal 80 graden warm worden en dan kun je met de buiten-

auto haalt de energie uit waterstof.

lucht onvoldoende snel koelen. We hebben daarom een speciaal

Om tot waterstof te komen wordt

koelsysteem ontwikkeld.”

water gesplitst in zuurstof en waterstofgas. In de auto gebeurt

Grote voorsprong

vervolgens het omgekeerde door

De Delftse studenten hebben, voor zover ze kunnen overzien, een

het gas uit de opslagtank met zuur-

grote voorsprong op de huidige waterstofontwikkelingen in de au-

stof uit de lucht te laten reageren

tobranche. Zo werkt een fabrikant als Toyota aan een waterstofau-

met behulp van een zogenaamde

to met een verbrandingsmotor waarbij waterstof wel als brandstof

brandstofcel. Voordeel van deze al-

gebruikt wordt, maar alsnog stikstofoxiden vrijkomen.

ternatieve brandstof is dat de enige

Het bedrijfsleven haakt moeiteloos aan, blijkt uit de vele recla-

uitstoot water is. Nadeel: voor de

me-uitingen die de Forze-auto’s bedekken. “We hebben 120 part-

productie van waterstofgas is veel energie nodig.

| A PR IL 2022

O P S TA P

FOTO: OLIVIER GROOT

nerbedrijven en die willen ook de stap ma-

neratie studenten aan de beurt. Het wachten

ken naar duurzaam rijden. Via ons kunnen

is op een aparte klasse voor waterstofauto’s

ze niet alleen hun eigen deeloplossingen

in de racerij. FIA-topman Jean Todt hintte

testen, maar ze hebben ook de mogelijkheid

eerder op de waterstoftechniek als brandstof

om in beeld te komen als werk- of stage-

voor de toekomstige emissievrije Formule 1.

plek voor een nieuwe generatie technische

De ooit roze Forze VIII kwam eerder uit in de

studenten. Ons doel is om waterstof te

Supercar Challenge op het circuit van Assen

promoten als duurzame brandstof. We zijn

en veroverde daar in 2019 een podiumplaats.

een generatie studenten die allemaal op de

Roel laat in één van de kantoren de bijbeho-

één of andere manier met duurzaamheid

rende trofee en de foto’s van het circuit zien.

bezig zijn. Door eerst te bewijzen dat het kan

Een maand later zijn Henk en Fred uitgeno-

in een raceauto, weet je dat het ook voor an-

digd op een besloten bijeenkomst van een

dere voertuigen moet lukken. We hopen dat

van de sponsoren op het circuit in Zandvoort.

we hiermee een stap zetten naar een water-

“Mag ik eens scheuren met de Forze VIII?”,

stofvrachtwagens, -schepen en -vliegtuigen.”

probeert Fred brutaal als hij Roel weer ontmoet. “Nee, helaas”, zegt de student resoluut.

Zandvoort

“Veiligheid gaat voor alles en dus mogen

Als de nieuwe auto eenmaal rijdt, zal het

alleen ervaren coureurs met een racelicentie

naar verwachting nog een jaartje duren

het circuit op. Het blijft daarnaast ons kindje,

voordat ook de topsnelheid wordt bereikt

waar we heel hard aan hebben gewerkt en

en de Forze IX mee kan doen in een officieel

heel zuinig op zijn. Maar je mag wel even

raceseizoen. Dan is ook weer een nieuwe ge-

achter het stuur kruipen, hoor.”

APRIL 2022 |

I N N OVAT I E

MAAK KENNIS MET DE KLEINSTE AARDLEKSCHAKELAARS

Ruimtegebrek in de groepenkast? De energietransitie is in volle gang. In 2050 zal ons land CO2- neutraal zijn en moeten energiebronnen als kolen, olie en gas in alle woningen volledig overgaan naar het gebruik van zon, wind en water als bron van energie!

De meterkast is straks het startpunt voor het verduurzamen van de woning

een gelijktijdigheid van 1 voor PV-groep, warmtepomp en laadgroep. Het koken op elektra vraagt om uitbreiding en we maken steeds meer gebruik van

Hiervoor gaat er in het kleinste kamertje van de woning de

zware apparaten welke op een aparte groep moeten

komende jaren het een en ander gebeuren met betrek-

worden aangesloten. Kortom zowel aan de voorkant

king tot de energietransitie. Waarschijnlijk verdwijnt de

als de achterkant moet de groepenkast genoeg

gasmeter, maar de groepenkast wordt steeds uitgebreider.

ruimte hebben en hiermee voorbereid zijn voor nu

Met als resultaat dat de huidige opstelling in de groepen-

en de toekomst.

kasten nu al kampt met ruimtegebrek.

Aanschaf van duurzame energiebronnen betekent aanpassen

Maar hoe kunnen we het ruimtegebrek beperken zonder in te boeten op kwaliteit en gestelde eisen?

Want deze nieuwe “verbruikers” zorgen voor een con-

SEP Europe biedt hiervoor een compleet nieuwe

stante zwaardere belasting. Je zal als installateur naast

reeks ruimtebesparende componenten. Bijvoor-

het ontwerp of aanpassing van de groepenkast rekening

beeld de RCD36, de kleinste aardlekschakelaar in

moeten houden met de invloed van deze specifieke be-

3P+N uitvoering. Slechts 2 modules smal, maar wel

lasting(en) en risico’s als overbelasting en hogere tempe-

samengesteld met zodanig hoogwaardige mate-

raturen. De groepenkast moet (straks) geschikt zijn voor

rialen dat de unieke eigenschappen gewaarborgd zijn met KEMA keur. Leverbaar in 25 en 40A, met een gevoeligheid van 30, 100 en 300mA. Mogelijkheid voor vergrendeling of toevoeging hulpcontact voor alarmmeldingen. Met deze aardlekschakelaar bespaar je maar liefst 50% ruimte in de groepenkast t.o.v. het huidige formaat. Naast deze unieke reeks “small” komt SEP Europe met nog veel meer slimme ruimtebespaarders met KEMA keur. Afgestemd op de toekomst en verduurzaming van de woning. • Hoofdschakelaars

HS18

• Aardlekschakelaars

RCD18 / RCD36

• Installatieautomaten

INS18 / INS36

• Aardlekautomaten

RCM2 / RCM4

EUROPE www. schotmanelektro.eu

| A PR IL 2022

I N N OVAT I E

ESYLUX DALI-2 APC-AANWEZIGHEIDSSENSOREN

Ruimteover‑ koepelende lichtregeling Met de APC-aanwezigheidssensoren biedt ESYLUX intelligente automatiseringsoplossingen voor de verder ontwikkelde industriestandaard DALI-2. Zij hebben een geïntegreerde regeleenheid, een ingebouwde spanningsvoorziening en regelen tot 16 lichtgroepen.

Management System) van ESYLUX dienen daarbij aanvullend als invoerapparaten voor de groepen.

Automatische groepenomschakeling De installatie kan bovendien gemakkelijk aan individuele en complexe ruimtesituaties worden

Het digitale communicatieprotocol DALI biedt dankzij het indivi-

aangepast. Een voorbeeld is de flexibele

duele adresseren en besturen van afzonderlijke armaturen en ver-

groepenomschakeling bij veranderd ruimtege-

lichtingsgroepen ongeëvenaarde flexibiliteit. Een groot voordeel

bruik. In kantoorruimtes met scheidingswanden

van DALI-2 gecertificeerde producten is dat zij met DALI-2 appara-

bijvoorbeeld activeert de APC-aanwezigheids-

ten van verschillende fabrikanten kunnen worden gecombineerd.

sensor bij het openen en sluiten van een wand

Je hebt dus de mogelijkheid de beste apparaten te kiezen. Een

telkens een verschillend groepenscenario met

intelligente, decentrale en ruimteoverkoepelende automatisering

dezelfde armaturen. Op deze wijze blijven op

van een DALI-2-installatie - geheel zonder gebouwbeheersysteem

elke werkplek optimale lichtomstandigheden

- is met de APC10-aanwezigheidssensoren (APC = Application

behouden ondanks een veranderd ruimtege-

Controller) nu eenvoudig te realiseren.

bruik. In totaal zorgen tot max. 16 scènes, een

Geïntegreerde Application Controller De APC10-aanwezigheidssensoren reduceren allereerst door een

individueel configureerbare afterglow-functie en oriëntatieverlichting voor extra flexibiliteit.

geïntegreerde DALI-2 regeleenheid en een ingebouwde bus-

Configuratie

spanningsvoorziening (250 mA) de plannings- en installatietijd en

Een DALI-2-installatie met APC-aanwezig-

daarmee kosten. Tegelijkertijd maken zij een individuele aanwezig-

heidssensoren is eenvoudig met de fabrieksin-

heids- en daglichtafhankelijke constante lichtregeling tot 16 licht-

stellingen in broadcast-modus te starten. Door

groepen mogelijk. BMS-aanwezigheidssensoren (BMS = Building

de geïntegreerde 2-weg Bluetooth-interface van de melder vindt vervolgens een eenvoudige configuratie direct via de ESY-app en smartphone plaats. De APC-aanwezigheidssensoren beschikken over 4 impulsgeveringangen voor het handmatig oversturen via conventionele schakelaars. Door handmatig te dimmen kan de gebruiker tegelijkertijd de gewenste helderheidswaarde van de lichtregeling aanpassen. Een geïntegreerd 16A-relais maakt het schakelen van een HVAC-systeem of aanvullende verlichting mogelijk.

www.esylux.nl

APRIL 2022 |

Nieuwe innovaties in eMobility bij ABL

Slim laden door energie optimaal te benutten Jacques Hoskam van ABL Nederland kondigde het in 2021 al aan in Henk & Fred: dit voorjaar presenteert ABL belangrijke innovaties voor elektrisch rijden. Het betreft het Energy Management System en de reev Bundle, ofwel intelligente software voor besturing en beheer van een oplaadpunt.

ales manager Jaques Hoskam benadrukt

daarop al vroeg geanticipeerd, dus wij kunnen snel

nog maar eens de explosieve groei die de

producten leveren."

markt van elektrisch rijden kan verwachten. Zeker nu de energieprijzen meer en

Transparant

meer dreigen te stijgen. ABL, specialist

De 'ABL + reev Bundle' is een innovatieve totaal-

in connectiviteit en elektrische mobiliteit, is op

oplossing, ontwikkeld door ABL en het Duitse

die groei voorbereid. Niet alleen met complete

softwarebedrijf reev. Het is een combinatie van

laadoplossingen voor de elektrische auto, maar nu

krachtige ABL-hardware en reev-software, die bij

ook in combinatie met de zogenaamde 'ABL + reev

levering al is voorgeconfigureerd. De oplaadsoft-

Bundle', een intelligent software stuur- en manage-

ware is het hart van de Bundle. Op een digitaal

mentsysteem. Deze innovaties worden in april op

laadplatform, het reev Dashboard, kunnen exploi-

de beurs Solar Solutions officieel gepresenteerd.

tanten hun laadoplossingen eenvoudig beheren,

Nederland is, zo zegt Jaques Hoskam, ver gevor-

monitoren en bedienen.

derd op het gebied van elektrisch rijden. Weliswaar

Hoskam: "Alle laadprocessen worden nauwkeurig

betreft het nog slechts drie procent van de markt,

geregistreerd. Particuliere gebruikers kunnen zo

maar dat gaat dus enorm toenemen.

hun oplaadkosten eenvoudig bij hun werkgever

"Nederland heeft de hoogste dichtheid van op-

indienen." Voor bedrijven of exploitanten van

laadpunten in Europa. Maar er is veel ruimte voor

parkeerterreinen biedt het nog meer voordeel,

groei. ABL levert oplossingen voor de particuliere

zegt Hoskam. "Het laadproces is met reev volledig

en zakelijke markt. Van 'plug & charge'-wandboxen

transparant en inzichtelijk. Ook in het geval van

voor thuis, tot aan geavanceerde systemen voor

economische exploitatie van de stations. De exploi-

bedrijven en parkeergarages. ABL is klaar voor een

tant kan flexibel beslissen over de oplaadtarieven

groeiende vraag. De toevoer van materialen is een

en hij kan diverse gebruikersgroepen, zoals werk-

probleem, maar ons Duitse moederbedrijf heeft

nemers of gasten, tegen verschillende prijzen laten

| A PR IL 2022

S P OT L I G H T

ABL IN VOGELVLUCHT ABL is oorspronkelijk een Duits bedrijf dat al bijna honderd jaar bestaat. In ons land is het vooral bekend om zijn connectiviteit. In 2020 opende ABL een Nederlandse vestiging, geleid door Jacques Hoskam en twee collega's. In Nederland richten zij zich vooral op eMobility, ofwel slimme laadstations, wallboxes en de nieuwe innovaties reev Bundle en eMS home. ABL is marktleider in onder meer Duitsland en Noorwegen, en heeft 507 medewerkers in 27 landen. Hoskam verwacht dat ABL Nederland snel zal groeien.

opladen. De wettelijk voorgeschreven

bruik monitoren en optimaliseren, daar

afrekening van de chauffeurs gebeurt

gaat het om."

daarbij volledig geautomatiseerd en

Goed kijken wat beste moment is elektrische auto op te laden

transparant op de achtergrond."

Samenwerking ABL kan installateurs helpen bij de in-

Energiebeheer

stallatie van deze producten. Het is niet

Het energiemanagementsysteem (eMS

ingewikkeld, zegt Jacques Hoskam. "De

home) is een andere innovatie van ABL,

Bundle is, dankzij de vooraf geconfigu-

speciaal voor particulieren, als aanvulling

reerde software, gemakkelijk en snel in

op de wallbox eMH1 van ABL. eMS home

gebruik te nemen. Dit bespaart de in-

is een systeem dat de opbrengst van zon-

stallateur veel werk ter plaatse. Na de in-

nepanelen zo efficiënt mogelijk benut.

stallatie hoeft het reev Dashboard alleen

Hoskam: "Zonnepanelen leveren een

nog maar online te worden geactiveerd.

bepaalde hoeveelheid energie. De eMS

Mocht de installateur toch nog proble-

home meet continu het energiever-

men hebben, dan is er altijd persoonlijke

bruik in de woning en geeft aan hoe de

ondersteuning van onze experts. ABL en

zonne-energie op dat moment het best

reev zijn klaar om de groeiende markt

kan worden gebruikt. Voor huishoudelijk

te bedienen. We hebben de installateur

gebruik, om de auto op te laden of om

nodig als onze partner en vertrouwen

terug te leveren aan het net. Je eigen ver-

dus op een goede samenwerking."

JAQUES HOSKAM APRIL 2022 |

EMOBILITY EENVOUDIG UITGEVOERD!

De nieuwe generatie DALI compacte aanwezigheidsmelders

DE LAADOPLOSSING VOOR INDUSTRIE EN UTILITEIT

De nieuwe generatie compacte aanwezigheidsmelders DALI-2 zijn flexibel inzetbaar. Dankzij accessoires kunnen de melders aan individuele omstandigheden aangepast worden (montagewijze, uiterlijke kleur). Bestaande apparaten kunnen eenvoudig worden vervangen door de nieuwe DALI-2 gecertificeerde detectoren. Via de B.E.G. One app kan onder andere de actuele statusinformatie van de bidirectionele melders worden uitgelezen. De nieuwe logische functies omvatten een verbeterde dimregeling, instelbare regeldynamiek en andere nieuwe parameters die meer flexibiliteit in gebruik beloven. De geïntegreerde DALI-2 voeding garandeert de aansluiting van lampen tot 80 mA. Als dat niet genoeg is, kan er zelfs een andere DALI voeding parallel worden geschakeld.

FRed B REL OR

henk

beg-luxomat.com

Dé Henk & Fred Borrel is terug!

Eenvoudig uw laadinfrastructuur opbouwen met lage operationele kosten! De moderne AMEDIO® Professional+ laadstations met de nieuwste techniek in combinatie met dynamisch energiemanagement zijn een ideale oplossing voor laadpleinen bij bedrijven.

Meld je aan via henkenfred.nl/borrel of scan de QR-code

Meer informatie kunt u vinden op: www.chargeupyourday.nl

Henk&FredBorrel_advertentie_92,5x136.indd 2

ad_amedio_92,5x277mm_nl_0322.indd 1

11.03.2022 08:58:23

24-3-2022 15:01:01

@FRED

Test ook zelf de Smart Bathroom

Toilet meet je gezondheid Dat in de digitale wereld steeds meer mogelijk is, dat verbaast eigenlijk niemand meer. Maar toch, toen Fred onlangs hoorde over de zogenaamde Smart Bathroom, was hij weer enorm verrast. Naar de wc gaan en meteen even je gezondheid checken, het kan straks. Daar wil Fred het zijne van weten.

et moet toch niet gekker

universiteiten van Wageningen en

gezond bent? Ik bedoel, daar word

worden, dacht ik nog. Ga

Nijmegen en onderzoekscentrum

je ook nerveus van, toch? Gelukkig

je ’s ochtends rustig naar

Imec samen.

weten de mensen van OnePlanet

de wc, krijg je meteen op je telefoon je bloeddruk

te zien. En of je wel genoeg vocht

NERVEUS

dat ook. Ze denken daarom allereerst aan bijvoorbeeld kwetsbare

Kijk, het doel van zo’n slimme wc-

ouderen in verpleeghuizen, voor

in je lijf hebt. Want dat zijn zaken

pot is natuurlijk duidelijk: ziektes

hen kan zo'n Smart Bathroom heel

die de Smart Bathroom for Health,

voorkomen. Dus niet een pleister

nuttig zijn.

zoals de slimme wc officieel heet,

plakken als het leed al is geleden,

allemaal meet. In en op de toilet-

die pleister moet juist niet nodig

pot zitten sensoren die zijn ver-

zijn. Stel dat het toilet ziet dat je

bonden met een digitaal platform.

bloeddruk te hoog is, of dat het

is, dan wil de particulier hem mis-

Zo worden allemaal zaken in je lijf

zuurstofgehalte in je bloed continu

schien ook wel hebben. Zo gaat dat

gecheckt, denk aan je hartslag,

varieert, dan duidt dat misschien

tegenwoordig tenslotte. OnePla-

het zuurstofgehalte in het bloed

op naderende hart- en vaatziekten.

net laat de wc daarom testen bij

en eiwitten in de urine. De Smart

Snelle actie is dan geboden.

mensen thuis. Onderzoeken hoe

Bathroom is van het OnePlanet

Allemaal heel mooi. Maar wil je

het bevalt en op welke manier hij

Research Center, hierin werken de

wel na íeder wc-bezoek zien of je

meerwaarde heeft. Ik denk dat veel

TESTEN

Maar als de slimme wc er eenmaal

installateurs nog niet hebben gehoord van deze Smart Bathroom, maar OnePlanet nodigt ons uit om aan de test mee te doen. Want wij zijn straks degenen die hem moeten gaan installeren. Dan is het handig als je weet hoe hij werkt. Ik denk dat ik er eens een tijdje op ga zitten! Ook geïnteresseerd? Mail naar OnePlanet: b4hstudy@imec.nl.

APRIL 2022 |

DE BEURS VOOR DE TOTALE INSTALLATIEBRANCHE

ONZE TOEKOMST JOUW WERELD VSK ZET JE OP VOORSPRONG NIEUWE DATUM

17-20 MEI 2022 MELD JE AAN OP

WWW.VSK.NL

T E S T PA N E L

PRODUCT

TESTPANEL

MASTERWATT CALOR DRY 350W

BEOORDELING

Elektrische badkamer radiator

Merk:

MASTERWATT

Door de snelle opwarming kan de Calor Dry de gewenste stralingswarmte generen wanneer er daadwerkelijk

Fabrikantnummer:

300120350

gebruik wordt gemaakt van de badkamer, zo hoeft de radiator niet de hele dag aan te staan. Daarnaast zorgt

Productgroep:

badkamerradiator

de hoger geplaatste bediening ervoor dat de radiator op ooghoogte kan worden bediend. Verkrijgbaar in 3 verschillende gangbare maatuitvoeringen.

SPECificaties Montagewijze:

Wandmodel

Montagerichting:

Verticaal

Materiaal front:

Staal

Aansluiting:

Aansluitsnoer met stekker

Beschermingsklasse:

Beschermingsgraad (IP):

IP44

Kleur:

RAL 9003

Gewicht:

4 kg

Oververhittingsbeveiliging: Ja Programmeerbaar:

Met tijdschakelklok:

Digitale indicatie:

Zelflerend:

AFMETINGEN

A. Cluistra

J. Wallenburg

+ + + −

HOMIJ, Vianen

De slimme handdoek verwarmings‑ modus is zeker een pluspunt, vooral op momenten dat de CV niet actief is en

−

toch je handdoek wordt verwarmd Montagehandleiding klopte niet helemaal, maar was verder wel goed te monteren

Hoe beoordeel je de opwarmtijd van de Calor Dry? Redelijk snel, binnen 5 minuten.

Klussenbedrijf Wallenburg, Zoelmond

Compact formaat Makkelijk op te hangen Thermostaat heeft zeer veel opties Onduidelijke handleiding

Hoe beoordeel je de opwarmtijd van de Calor Dry? De radiator zelf is snel warm, maar het opwarmen van de ruimte gaat niet erg snel. Hoe praktisch is de plaatsing van de ther-

Hoe praktisch is de plaatsing van de ther-

mostaat/bediening op de Calor Dry? Een

mostaat/bediening op de Calor Dry? Prima,

model met de thermostaat/bediening en

makkelijk te bedienen.

stroomaansluiting aan de linkerkant zou

Zou je dit product aanbevelen: Ja, ik heb

handig zijn.

Lengte:

428 mm

hem nu in onze oude badkamer opgehan-

Zou je dit product aanbevelen: Ja, goede

Hoogte:

780 mm

gen, maar komt zeker terug in onze nieuwe

vervanger van traditionele handdoek/bad-

Breedte:

50 mm

badkamer.

verwarming

M. van Rosmalen

J. Heeren

+ + + + − −

Juma Klussenbedrijf, Vlijmen

Degelijke verpakking Duidelijke handleiding Makkelijk te installeren Radiator is vloeistofvrij Radiator was beschadigd in de verpakking De slimme handdoek functie werkt alleen als er warmtevraag is

Hoe beoordeel je de opwarmtijd van de Calor Dry? De opwarmtijd is kort, het aangegeven vermogen.

IW Nederland, Tilburg

+ −

Het is een lichte, mooi afgewerkte, dubbel geïsoleerde radiator Makkelijk te monteren

Hoe beoordeel je de opwarmtijd van de

J. Heeren

Calor Dry? Redelijk snel, in enkele minuten is de warmte voelbaar. Hoe praktisch is de plaatsing van de thermostaat/bediening op de Calor Dry? De plaatsing van de thermostaat/bediening is

Hoe praktisch is de plaatsing van de ther-

nu niet handig, een handdoek kan je daar

mostaat/bediening op de Calor Dry? Deze is

nu niet eenvoudig ophangen.

beter dan bij radiatoren van andere merken.

"Het is een lichte, mooi afgewerkte, dubbel geïsoleerde radiator"

Kunststof bevestiging aan de wand

Zou je dit product aanbevelen: Ik zou dit

Zou je dit product aanbevelen: Ja, mooi

product zeker aanraden. Een goed alterna-

product zonder vloeistof.

tief wanneer je badkamer slecht te bereiken

WIL JE OOK PRODUCTTESTER WORDEN? Meld je aan via www.henkenfred.nl/testpanel

is met cv-leidingen.

APRIL 2022 |

ALLES KUNNER De alleskunner. Een snelkoker, slowcooker, rijstkoker en airfryer en dat in één apparaat. Zo heb je weinig ruimte in de keuken nodig! De PRO Crisp + Air Fryer wordt geleverd met 2 afneembare deksels, waardoor je toegang hebt tot een hele wereld aan kookstijlen. DIGITALTRENDS.COM

OPLAADBARE KRUIMELDIEF Je werkbus gaat natuurlijk regelmatig door de wasstraat, maar die binnenkant kan soms wel een extra opknapbeurt gebruiken. Deze kruimeldief is een krachtige, maar ook zeer compacte mini stofzuiger. Hij bevat een krachtige 4400mAh Lithium batterij met oplaadsysteem. Daardoor is de kruimeldief door de meegeleverde Micro USB kabel altijd en overal op te laden.

MINI BEAMER

MEGAGADGETS.NL

De ViewSonic® M1 mini is een ultradraagbare, pocketsize led-projector die op bijna elke locatie entertainment op een groot scherm levert. Met een ingebouwde batterij met powerbank-compatibiliteit, levert de M1 mini urenlang entertainment zonder dat er een netsnoer nodig is. Een inge-

SOLAR POWER CHARGER

bouwde JBL-luidspreker zorgt voor een

Deze Survival Solar Powerbank

helder geluid. Deze kleine projector is

laadt zichzelf op met zon-

lichtgewicht en neem je mee in je tas

ne-energie (goed idee in een

of achterzak.

ruimte zonder stopcontact),

VIEWSONIC.COM

maar levert ook stroom voor maximaal 2 telefoons tegelijk. Verder bevat 'ie een krachtige LED-zaklamp en een ingebouwde aansteker. De powerbank is water- en stofafstotend. RADBAG.NL

| A PR IL 2022

GADGETS

DIRECTLEASE TANKSERVICE APP De benzineprijzen rijzen de pan uit. Wil je weten waar je in de buurt het goedkoopst kan tanken? Download dan de Directlease Tankservice app. Wil je alleen goedkoop tanken of zoek je ook een shop, verse broodjes, wasstraat, LPG, een bemand station of een aanhanger? Geef je voorkeur aan en de app laat elk tankstation zien waar je terecht kunt, inclusief openingstijden. De app beschikt ook over een merkenfilter. DIRECTLEASE.COM

WARMTEBEELD‑ CAMERA

WATERDICHTE SPEELKAARTEN

Of je nu elektrische panelen moet inspec-

Tijdens een spelletje wil er nog weleens een biertje omvallen. Deze kaarten zijn waterdicht. Even een doekje erover en je kunt weer vrolijk verder spelen. Ook handig om mee te nemen op vakantie.

teren, de oorzaak van HVAC-storingen moet vinden of verborgen waterschade moet ontdekken, FLIR ONE Pro-camera's bieden de meetinstrumenten en uitstekende thermische resolutie die je nodig hebt om de klus snel te klaren. Zowel de FLIR ONE Pro als de nieuwe FLIR ONE

GRANDADO.COM

Pro LT hebben functies die je nodig hebt om problemen snel te identificeren en ervoor te zorgen dat je ze correct repareert. Geschikt voor iOS ® en Android ™ Smartphones. FLIR.EU

LOQED Met Touch to Open open je de deur met slechts één simpele aanraking. Het zoeken naar sleutels is verleden tijd en je telefoon blijft in je zak. Jouw veiligheid en privacy staan voorop; LOQED gebruikt dezelfde 256-bit encryptie als banken en je encryptiesleutel staat alleen op jouw telefoon. Daarnaast is het slot in het bezit van het hoogst haalbare SKG drie-sterren certificaat. Ben je je telefoon vergeten? Dan kun je altijd met jouw persoonlijke toegangscode naar binnen. NL.LOQED.COM

APRIL 2022 |

De Bundle van ABL+ reev is de combinatie van krachtige hardware en intelligente software.

Your kick-start into eMobility Laadnetwerken realisieren? Onze Bundle is de passende laadoplossing voor elke toepassing – van bedrijven tot huisvesting en van commercieel vastgoed tot horeca.

Meer informatie vindt u hier:

M I J N FAVO R I E T E N

Rianne Harthoorn Onderhoudsmonteur bij Shell in Pernis

De favorieten van

“ Ik speel het met mijn moeder ”

Werkschoenen Shell zorgt voor onze kleding. Daar hebben wij geen keuze in. Dat hoeft ook niet. Dat betekent dat mijn werkschoenen van het merk Elten zijn. Net als die van mijn collega’s. Prima schoenen.

APP Ik heb Wordfeud ontdekt. Dat is een digitale variant van het bordspel Scrabble. Je maakt met steentjes dus

GADGET

woorden. Ik speel het met

Ik draag Galaxy Buds. Dat zijn hele

mijn moeder of met mijn

fijne oortjes. Die draag ik in de auto

vriend. Erg leuk.

om handsfree te kunnen bellen.

“ Boulderen doe je op korte afstand ”

Hobby Ik vind klimmen en boulderen leuk. Boulderen doe je op een korte afstand. Dan heb je geen touw of klimgordels nodig. Bij klimmen zit je wel in een soort harnas.

Auto Ik heb iets met BMW. Ik rijd op een motor van dat merk en mijn auto is een BMW 318 uit 2003. Een oudje maar wel voorzien van alle gemakken. Heerlijk.

APRIL 2022 |

PUZZEL

ZWEEDSE PUZZEL Vul horizontaal en verticaal de woorden in volgens de omschrijvingen. Ieder vakje staat voor één letter. Breng hierna de letters over naar de gelijk genummerde vakjes in de oplossingsbalk onder de puzzel.

het waken

gereedschap

zeerand

periodieke autokeuring

humeur (afk.)

overal

bespottelijk

Win een Dagj Cadeaue Uit kaart t.w.v

tabak

biljartstok

doorzichtig weefsel

10 voormaag

aflossingswedstrijd

€ 100,-

razernij

geweven stof

verhittingstoestel

slof

kratergolf

schroom

pers.vnw. veerkracht

computertype

aardkluit vrije betrekking eerste vrouw

telwoord

Nederl.Aardolie Maatschappij

iedere

Uw oplossing:

Oplossing: 1

Stuur de oplossing met je naam en adres naar info@henkenfred.nl o.v.v. Puzzel Editie 2-2022 en maak kans op een Dagje Uit Cadeaukaart t.w.v. 100 euro. Winnaar kruiswoordpuzzel Editie 1: Ed Blok 90

| A PR IL 2022

ALUMINIUM KRIMPTANG MET SPERINRICHTING VOOR EZ-RJ CONNECTOREN.  Knip- en striptool in de tang  Snellere foutloze montage  Snijmessen eenvoudig vervangbaar  Inclusief 1 reserveset snijmessen Kijk op klemko.nl of bel 088 002 3300

klemko.nl

904068

EZ Crimp Tool Tang

B.E.G.

LUXOMAT ®

De nieuwe generatie DALI compacte aanwezigheidsmelders van B.E.G. De nieuwe generatie compacte aanwezigheidsmelders DALI-2 zijn flexibel inzetbaar. Dankzij accessoires kunnen de melders aan individuele omstandigheden aangepast worden (montagewijze, uiterlijke kleur). Bestaande apparaten kunnen eenvoudig worden vervangen door de nieuwe DALI-2 gecertificeerde detectoren. Via de B.E.G. One app kan onder andere de actuele statusinformatie van de bidirectionele melders worden uitgelezen. De nieuwe logische functies omvatten een verbeterde dimregeling, instelbare regeldynamiek en andere nieuwe parameters die meer flexibiliteit in gebruik beloven. De geïntegreerde DALI-2 voeding garandeert de aansluiting van lampen tot 80 mA. Als dat niet genoeg is, kan er zelfs een andere DALI voeding parallel worden geschakeld.

beg-luxomat.com