Wij hoeven u natuurlijk niet meer uit te leggen dat Nederland volop in een energietransitie zit. Sinds 1 januari 2023 moet een kantoorgebouw minimaal energielabel C hebben. Dit betekent een energiegebruik van maximaal 225 kWh per m2 per jaar. Eén van de snelste manieren om deze doelstelling te halen is het vervangen van traditionele verlichting naar led verlichting.
In de meeste gevallen zijn de huidige plafonds nog prima, maar zijn de nieuwe armaturen niet geschikt voor de bestaande plafondmaatvoering. Of een kantoor moet net iets meer uitstraling krijgen, dan een standaard LED paneel kan bieden.
Om dan een snelle en gemakkelijke ombouw te garanderen, heeft Performance iN Lighting een nieuw armatuur ontwikkeld die in iedere gewenste afmeting kan worden geproduceerd. Uiteraard zijn uitvoeringen met bijvoorbeeld Dali, nood, Wieland en lichtsleuven ook mogelijk.
Neem contact met ons op om uw wensen te bespreken, en we vinden samen een passende oplossing!
Henk & Fred is het leukste magazine voor de installatietechniek. Wij zijn er voor iedereen die werkzaam of geïnteresseerd is in installatietechniek. In elke editie is er weer een glansrol weggelegd voor collega’s Henk, Fred en Daan. Hierdoor weten we zowel jong als oud binnen de gehele installatietechniek aan ons te binden. Het magazine verschijnt vijf keer per jaar en wordt verspreid in een oplage van 24.000 exemplaren.
Jaargang 11, nummer 2, april 2023
UITGEVER
Media Vakman B.V.
Snipperlingsdijk 50
7417 BK Deventer
HOOFDREDACTIE
Peter Besselink, redactie@henkenfred.nl
REDACTIE
Sjoerd Geurts, Marieke van der Heijden, Han Neijenhuis, Michiel Elands en Pim van de Beek
BLADMANAGER
Matthea Kiemeney, matthea@henkenfred.nl
AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE
Patricia Overmars (correctie), Martijn Verspeek (column), Jurgen Pops (vormgeving) en Leony Bos (communicatie)
ADVERTENTIES advertenties@henkenfred.nl
VORMGEVING Media Vakman B.V. DRUK Tuijtel
ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE info@henkenfred.nl
Verschijning: 5 x per jaar
Abonnementsprijs Nederland € 47,50 per jaar (excl. 9% BTW incl. verzendkosten)
Losse nummers € 9,75 (excl. 9% BTW incl. verzendkosten)
Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd.
ALGEMENE VOORWAARDEN EN PRIVACY STATEMENT
Zie www.henkenfred.nl
COPYRIGHT
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen aan de volledigheid en juistheid van de informatie, zoals weergegeven in deze uitgave, geen rechten worden ontleend. De uitgever en auteurs kunnen dan ook geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie uit deze uitgave.
VOLG ONS
Fred: @FredvanHenF | Henk: @HenkvanHenF
www.facebook.com/HenkenFred
www.instagram.com/henkenfred
www.linkedin.com/company/henk-&-fred
www.linkedin.com/in/fred-van-henk-en-fred
info@henkenfred.nl
WWW.HENKENFRED.NL
Huisfluisteraar Lars Boelen adviseert huiseigenaren de energietransitie niet te overhaasten. Kijk eerst wat je met eenvoudige maatregelen kun doen, zoals tochtvermindering, zegt hij. "Stap pas daarna over op duurzame energie."
Software en automatisering worden steeds belangrijker voor installatiebedrijven. Bij Barth Installatietechniek in ’s-Gravendeel beseffen ze dat. Daar wordt flink geïnvesteerd in automatisering. “Maar we doen het stap voor stap”, aldus Amar Al Hamachi, hoofd IT.
Een huis met louter infraroodpanelen die voor warmte zorgen. Ook in een koude periode! Andrea van de Graaf woont in Amsterdam in een goed geïsoleerde woonark. Overal hangen infraroodpanelen en op het dak liggen zonnepanelen die zorgen voor de stroom.
Rapper Willie Wartaal van De Jeugd van Tegenwoordig staat op dit moment in het theater met zijn soloprogramma 'Moederdag'. Maar hij heeft ook een andere kant. Voor Praxis maakt hij filmpjes over energiebesparing. "Ook superbelangrijk."
Hij klom op als souschef en werkte jarenlang in de horeca. Maar dat viel niet goed te combineren met een gezin. Daarom koos Marcel Goudriaan voor de elektrotechniek. In de ‘CV van…’ doet hij zijn verhaal.
Een pilot waarin twaalf bestaande woningen worden verwarmd met waterstof dat via bestaande gasleidingen de woning binnenkomt. Daar willen Henk en Daan graag meer over weten. Ze reizen af naar het Gelderse Lochem!
Vandaag gaan Henk en Fred op bezoek bij het nieuwe Kemkens Kenniscentrum in Oss. Waar leerlingen een opleiding krijgen, monteurs worden bijgeschoold en kennis wordt gedeeld met partners.
Wat we kunnen doen om als branche meer werknemers aan te trekken? Nou gewoon, laten zien wat voor mooie dingen we maken! En hoe mooi ons vak is. Daarom gaan we als magazine iets nieuws beginnen: dit jaar houden we de verkiezing van de ‘Monteur van het Jaar’ en het ‘Installatiebedrijf van het Jaar’. Gewoon omdat het kan, maar ook om de spot op de branche te zetten.
Het mooie aan beide verkiezingen is dat iedereen er aan mee kan doen. Als monteur kun je je via de website monteurvanhetjaar.nl eenvoudig opgeven door een korte vragenlijst in te vullen, waarmee we jouw basis-elektro-kennis toetsen. De beste 48 monteurs kwalificeren zich voor de voorronde. Bij het ROVC in Ede krijg je dan drie uitdagende praktijkopdrachten en samen met DJ Yorrit maken we daar al een feestje van. De beste zes kwalificeren zich dan voor de Grote Finale in september.
De verkiezing van het ‘Installatiebedrijf van het Jaar’ werkt net iets anders. Daar kan iedereen zijn of haar favoriete bedrijf nomineren. Ook daar hebben we met installatiebedrijfvanhetjaar.nl een aparte site voor. Nomineren kan daar tot en met 31 mei. Daarna volgt er een shortlist, waar weer opnieuw op gestemd kan worden. Degene met de meeste stemmen krijgt sowieso de publieksprijs, maar er is ook een vakprijs, die bepaald wordt door een jury.
Alle winnaars worden bekend gemaakt tijdens ons Henk & Fred Event in september, in Expo Houten. Zoals je dat van ons gewend bent, gaan we ook daar een feestje van maken. Voor iedereen! Want of je nou wint, genomineerd bent, of gewoon langskomt, dat maakt niet uit. Werken in deze branche is al een feest!
Peter Besselink, hoofdredacteur redactie@henkenfred.nl
De energietransitie, het gaat velen niet snel genoeg. Toch klinken er in onze branche ook geluiden dat we niet moeten overhaasten. Lars Boelen van Huisfluisteraar adviseert huiseigenaren hoe hun woning energiezuiniger kan worden, bijvoorbeeld door tochtvermindering. Eenvoudige tips die veel opleveren. "Stap pas daarna over op duurzame energie."
Lars Boelen werkte jarenlang in de IT. Maar gaandeweg begon het te kriebelen. Hij wilde graag wat doen in duurzaamheid en besloot zonnepanelen te gaan verkopen. Heel duurzaam, maar niet de goede weg, merkte hij. "Ik adviseerde mijn klanten vaak een totaalplan, niet alleen zonnepanelen, maar een aanpak van de hele woning. Niet zelden kwamen we tot de conclusie dat het te
Henk snapt dat het belangrijk is dat een woning eerst goed wordt geïsoleerd. En dat alle kieren dicht zijn voordat er bijvoorbeeld een hybride warmtepomp wordt geïnstalleerd. “Maar we zijn toch geen isolatieboer?” Daan moet lachen. “Dat klopt, Henk. Maar het gaat wel om het totaalplaatje. Daar moet ik Lars Boelen wel gelijk in geven. Jij zet toch ook bij jou thuis niet de achterdeur wijd open, terwijl je binnen aan het stoken bent?”
Henk begrijpt zijn jongere collega. “Ja, we hoeven dat isoleren natuurlijk ook niet zelf te doen. Het gaat erom dat je goed samenwerkt met andere specialisten. Daar draait het om!”
vroeg was voor zonnepanelen. Dus ik zat mijn eigen handel in de weg. Zo is het idee voor Huisfluisteraar ontstaan."
Boelen runt dat Brabantse adviesbedrijf sinds 2020, samen met compagnon Felix van Gemen. Huisfluisteraar komt langs bij huiseigenaren, wordt ingehuurd door particulieren, maar ook op grotere schaal door gemeentes of woningcorporaties.
Onder de noemer 'gebruik je woning optimaal', brengen ze nauwkeurig in kaart hoe een woning energiezuiniger kan worden.
Zeker nu, met de torenhoge energieprijzen, een welkome dienst, merken Boelen en Van Gemen. Temeer hun energiebesparende tips relatief eenvoudig uitvoerbaar zijn én tot 30 procent besparing opleveren. Die besparing zit hem allereerst vooral in het dichten van gaten en kieren, in combinatie met ventilatie op basis van warmteterugwinning.
Boelen: "We gebruiken daarvoor onze zogenaamde blowerdoortest, die zuigt alle lucht uit een woning en zo ontdekken we de kieren waardoor lucht naar binnenstroomt. Gaten en kieren zitten overal, van de zolder tot in de raamkozij-
Huisfluisteraar Lars Boelen predikt totaaladvies bij verduurzaming
nen. Daardoor gaat veel warmte verloren. Vaak is dat eenvoudig te verhelpen."
Verder geeft Huisfluisteraar onder meer tips over isolatie en de afstelling van de bestaande cv-ketel. Niet zelden adviseert Lars Boelen om die ketel nog even te blijven gebruiken.
"Kierdichting, isolatie, H++-glas, duurzame ventilatie en een goed afgestelde cv-ketel zorgen al voor veel besparing en extra comfort. De CO2-uitstoot van een goed ingeregelde cv-ketel is niet gek veel meer dan die van een slecht functionerende warmtepomp. Zo'n warmtepomp is bovendien een kostbare investering, dan is het nog helemaal niet zo verkeerd om nog een tijd gas te blijven gebruiken. Ook dan kun je absoluut duurzaam bezig zijn."
Desondanks zijn er genoeg mensen die wel van het gas af willen. Ook dan is een woningscan meer dan nuttig, zegt Boelen. "Zorg eerst dat je huis qua energiebesparing op orde is. Anders bereik je met een warmtepomp of andere duurzame bron nooit het gewenste effect."
Waar is de L-installateur, vraagt Lars Boelen zich in het gesprek met Henk & Fred hardop af. De L-installateur?
"Ja, de lucht-installateur", reageert Boelen. "De luchttransitie in een woning, goede kierdichtheid en isolatie, in combinatie met optimale ventilatie. Als je dat vraagstuk in een woning hebt opgelost, dan ben je op de goede weg richting duurzaamheid."
Zelf wil Boelen zich geen L-installateur noemen. "Met Huisfluisteraar zijn we superdruk, dus we voorzien in een behoefte. Maar wij zijn adviseurs, geen monteurs. We willen huiseigenaren activeren aan de slag te gaan met verduurzaming. Dat kunnen ze zelf, maar ook met hulp van installateurs."
www.huisfluisteraar.nl
Vraag is wat de rol van de installateur hierin kan zijn. Volgens Lars Boelen zit hem dat in het totaaladvies en het beter samenwerken van diverse vakdisciplines. "Kijk, de installateur is geen isolatie- of ventilatiespecialist, dat begrijp ik. Hij komt thuis bij mensen die graag over willen op duurzame energie. Dan kan je sec naar die optie kijken, maar het is veel verstandiger om het hele verhaal te vertellen. Daar ligt een mooie taak voor de installateur, die is tenslotte niet enkel meer monteur, maar ook adviseur. Werk daarin samen met andere vakmensen, bij renovatie kan dat mooi in bouwteams bijvoorbeeld. Dat leidt uiteindelijk tot het beste resultaat en tevreden klanten."
OBO Betterman besteedt veel aandacht aan het begrip duurzaamheid. In samenwerking met Koninklijke Oosterberg dragen OBO kabeldraagsystemen het Greenworks label; hét duurzaamheidslabel voor bouw- en installatiematerialen!
Kabelgoot, draadgoot, ladderbaan & armatuurdraagkanaal
• Voor 20% tot 40% bestaande uit gerecycled materiaal
• Het toegepaste staal is vrij van schadelijke stoffen
• Natuurlijk afbreekbaar en een hogere belastbaarheid
• Producten kunnen worden gedemonteerd en hergebruikt
Greenworks
14/20 score
www.obo.nl
Building Connections
2 op de 3 woningen in NL zijn nog niet goed geïsoleerd
GOED GEÏSOLEERDE HOEKWONING
ENERGIELASTEN
Zonder isolatie gaat 30% van de warmte verloren via het dak
ISOLATIEMATERIAAL IN TWEE JAAR 58% DUURDER
SCHEELT € 1.400
TOT € 3.600 PER JAAR
Goede isolatie voorwaarde bij warmtepomp of infrarood
Voldoende ventilatie blijft wel belangrijk voor gezondheid
Controleer tochtstrips regelmatig gaan na een paar jaar kieren
ISOLATIE KOMT
Isolatie 3x sneller terugverdiend door hoge energieprijzen
SNELLER IN AANMERKING VOOR
ISDE-SUBSIDIE
HOGE ENERGIEPRIJZEN LANGERE
WACHTTIJDEN
ISOLATIEBEDRIJVEN
Software en automatisering worden steeds belangrijker voor installatiebedrijven. Bij Barth Installatietechniek in ’s-Gravendeel beseffen ze dat. Daar wordt flink geïnvesteerd in automatisering. “Maar we doen het stap voor stap, omdat je voor succes ook de monteurs op de werkvloer mee moet krijgen”, aldus Amar Al Hamachi, hoofd IT.
HOE BELANGRIJK IS AUTOMATISERING MET HET OOG OP DE TOEKOMST?
Amar Al Hamachi: “Automatisering is voor een organisatie van levensbelang. De maatschappij staat tegenwoordig altijd aan. We kunnen ons werk niet meer tussen 9 en 5 uitvoeren. Het gaat 24 uur per dag door. Automatisering helpt ons om toch het werk te doen. Daarbij is het een middel tegen het personeelstekort in de branche. Door processen te automatiseren, kun je meer werk met minder handjes doen en dat is weer goed voor jouw concurrentiepositie. Dat ziet onze directie ook.”
WAT IS ER BIJ DE BARTH GROEP
ALLEMAAL AL GEDAAN?
“Heel veel. Een paar voorbeelden? Het traject van het vastleggen van afspraken, calculaties en offertes vergt een grote mate van nauwkeurigheid. Dat hebben we geautomatiseerd. Je kunt niet meer aankomen met een uitgeprint overzicht. Onze medewerkers hebben met hun laptop overal toegang tot onze server met informatie. Verder hebben we grote stappen gezet op de afdeling engineering. We werken alleen nog in 3D en meerdere partijen kunnen tegelijk werken in de tekeningen.
Onze monteurs kunnen de 3D-tekeningen vervolgens op de werkvloer bekijken via het platform Trimble Connect.”
JULLIE HEBBEN VORIG JAAR SAMEN
MET PARTNER SYNTESS SOFTWARE
EEN NULMETING GEDAAN?
“We hadden het gevoel dat er een soort reset nodig was. We maakten al jaren gebruik van het EP-programma Syntess Atrium, een pakket waar de meeste onderdelen van het bedrijf inzitten, van finance tot en met productie. Alleen tekenen doen we in andere programma’s. We kwamen er, dankzij deze nulmeting, achter dat we het pakket veel slimmer konden benutten. Dat gaat nu ook gebeuren. We hebben een projectteam samengesteld om daar mee aan de slag te gaan. Eind dit jaar moet alles gerealiseerd zijn. Vooral aandachtspunten als het elkaar informeren, projectbewaking, magazijnbeheer en plannen willen we naar een hoger niveau brengen.”
WAT MERKT DE MONTEUR DAARVAN?
“Die merkt dat hij steeds meer aangehaakt wordt aan de automatisering. Dat is voor die doelgroep overigens niet altijd eenvoudig. Een monteur houdt zich vaak het liefst verre van
Om monteurs mee te krijgen doen we het stap voor stap
De rol van de leverancier van software moet laagdrempelig zijn, vindt Amar Al Hamachi. “Hij moet jou informeren over de ontwikkelingen van zijn softwarepakket. De leverancier moet je vooral niets proberen aan te smeren. Het gaat om een partnership. Je moet iets toevoegen. Vertellen wat de nieuwe onderdelen in het pakket en de kansen zijn. Ik luister altijd weer naar mijn ‘partner’, omdat het vaak wat oplevert. Soms ontdek ik door die gesprekken ook weer nieuwe dingen.”
dit soort zaken. Die wil sleutelen en lekker bezig zijn.”
NOEM EENS VOORBEELDEN
VAN ZAKEN DIE VOOR MONTEURS GAAN VERANDEREN?
“Op dit moment kunnen ze al best veel. De monteur kan via het systeem zijn mail bekijken, maar ook zijn werkuren invullen en van commentaar voorzien. We kennen geen werkbriefjes meer. Maar we gaan dat uitbreiden. Stapje voor stapje. Nieuw is dat ze straks in hun eigen systeem kunnen zien of de bestelde spullen zijn geleverd. Ze hoeven daarvoor niet meer steeds opnieuw naar kantoor te bellen. Ze kunnen alles vinden in het informatiesysteem. We gaan ook aan de slag met voorraadbeheer, waardoor ze via het systeem zien wat er in de bus ligt, of wat er besteld moet worden. Dat staat voor 2024 op de planning.”
JE ZEGT DIT IS EEN SPECIFIEKE GROEP. HET VERGT DUS EEN SPECIFIEKE AANPAK OM
ZE MEE TE KRIJGEN?
“We gaan heel strategisch te werk. We gaan eerst met het middenkader aan de slag, de verantwoordelijken voor de buitendienst. Die leggen we onze plannen voor. Zonder dwingend te zijn. Wat vinden jullie ervan? Na dat traject doen we voorstellen aan de eindverantwoordelijken. Als die overtuigd zijn, gaan we praten met een aantal monteurs, waarvan we denken dat ze onze ‘sponsors’ kunnen worden. Ons steun kunnen geven bij collega’s. We leggen uit wat de plannen zijn, vragen wat ze ervan vinden en gaan vervolgens samen aan de slag. Vervolgens trainen we deze monteurs in het systeem. Heel geleidelijk creëren we draag-
vlak in de organisatie, waarna de olievlek zijn werk doet. Het is overigens maar een hele kleine groep monteurs die meer tijd nodig heeft. Ze zijn er meestal niet meteen blij mee, maar het besef komt altijd. Al duurt dat soms wel een jaar. Overigens proberen we wel te doceren met het automatiseren. We kunnen onze monteurs niet blijven overbelasten met nieuwe kennis. Ze moeten zich al continu bijscholen in hun vakgebied en dát vinden ze interessant. En dan komen wij nog eens een keer met een stuk automatisering. Kleine stukjes tegelijk….”
NOG NIET AUTOMATISCH?
“De facturen. Daar heb je een soort poortwachter voor nodig. Heeft een monteur meer uren gedraaid waar de klant voor moet betalen of zijn er meer materialen gebruikt? Dat wordt allemaal
door een eindverantwoordelijke in de factuur verwerkt.”
WAT IS JOUW BOODSCHAP RICHTING INSTALLATIEBEDRIJVEN DIE ZEGGEN DAT ZE GEEN TIJD HEBBEN VOOR AUTOMATISERING?
Onder leiding van de derde generatie Barth is de Barth Groep uitgegroeid tot een technische dienstverlener van formaat, met gespecialiseerde bedrijven die daaronder vallen. Het bedrijf heeft business units in ’s-Gravendeel (hoofdkantoor), Geldermalsen, Papendrecht, Den Bosch, Echt en Berkel-Roderijs. Bij de groep werken ruim 400 mensen. Amar Al Hamachi is hoofd IT bij de Barth Groep: “Wij werken niet voor particulieren, maar louter in de utiliteit. We creëren, onderhouden en inspecteren installaties in alle soorten gebouwen. Service en onderhoud zijn een belangrijk deel van onze werkzaamheden.” www.barthinstallatietechniek.nl
“Onzin! Er wordt vaak geroepen dat ze er geen tijd voor hebben. Maar je moet er tijd voor némen, want het levert je echt wat op. Ik durf zelfs te zeggen dat het honderd procent noodzakelijk is om te automatiseren om de toekomst in te kunnen. Als je in je strategie geen plaats geeft aan automatisering, dan kun je op termijn niet meer meekomen. Veel kansen worden geboden vanuit de automatisering.”
WAT IS EEN VEELGEMAAKTE FOUT?
“Bedrijven denken vaak dat automatisering veel geld kost. Maar als je overgaat van traditionele IT naar specifieke diensten ga je juist veel efficiënter met de kosten om. Het levert je geld op, omdat je
dan alleen betaalt voor de diensten die je benut. In de oude situatie koos je vaak voor een pakket dat net te groot of te klein was. Wees efficiënt en kies voor maatwerk.”
HOE ZIE JIJ DE TOEKOMST?
“We zullen steeds grotere stappen zetten in de automatisering. Er is geen weg meer terug. Ook worden alle devices op elkaar afgestemd. Of de monteur nu een smartphone, tablet of laptop bij zich heeft, hij kan straks met alle devices overal bij. Dat is nu nog niet het geval. En we moeten vooral niet vergeten dat automatisering geen last is, maar ons helpt in het werk!”
“ Monteur is er niet altijd blij mee, maar het besef komt vaak later ”HOOFD IT AMAR AL HAMACHI (LINKS) SAMEN MET EEN COLLEGA
Hij is een zij-instromer. Guus Bus (32) was eerst werkzaam als rijwielmonteur, maar heeft zijn plek inmiddels helemaal gevonden bij Pola Installatietechniek in Zevenaar. Guus combineert leren en werken en rijdt door regio de Liemers met zijn Opel Vivaro. “Een heerlijke bus waar je alles in mee kunt nemen.”
Guus werkt vandaag in een voormalig schoolgebouw in Doesburg aan de W-installaties. Hier worden Oekraïense vluchtelingen opgevangen. Guus werkt voor Pola Installatietechniek, een familiebedrijf dat als totaalinstallateur zowel de zakelijke als particuliere markt bedient. “Als rijwielmonteur werkte ik ook in de techniek. Maar het sleutelen aan fietsen vond ik steeds minder leuk. Ik mocht meelopen met een vriend, die installateur is. Dat beviel me goed. Hij wees me op Pola en daar werk ik nu anderhalf jaar met plezier. Bij Pola werken ongeveer honderdvijftig mensen. Ik ben goed begeleid en volg naast het werk ook de opleiding Monteur Werktuigbouwkundige Installaties. Ik vind het heerlijk om aansluitingen en leidingen te monteren.”
Als nieuwkomer kreeg Guus meteen een bus voor zichzelf: een Opel Vivaro. “Dat zijn fijne bussen met veel ruimte. De indeling van alle bussen is hetzelfde. Vroeger moest iedere monteur zijn eigen inrichting in elkaar timmeren, maar tegenwoordig wordt dat door een extern bedrijf gedaan. Met mooie schappen,
bakjes en lades en een buis voor langer materiaal. De bussen zijn passend voor iedere monteur bij Pola, E of W.”
De auto’s rijden op diesel. Heel geleidelijk wordt het wagenpark verduurzaamd. “Maar op dit moment Vindt Pola het nog niet duurzaam om meteen alle goed werkende en zuinige bussen te vervangen door nieuwe elektrische bussen. Dat begrijp ik.”
De bus gaat iedere avond mee naar huis. “Ook dat is een reden dat mijn bus nog niet
elektrisch is. Anders moet je overal laadpalen plaatsen. Maar zoals gezegd gaan we in de toekomst de duurzame slag echt maken. Pola houdt ook de ontwikkelingen rond waterstof bij Opel in de gaten, heb ik me laten vertellen.”
Wat verder de voordelen zijn van de bus? “Hij is van alle gemakken voorzien. Ruim, comfortabel, toch ook compact en compleet, voorzien van sensoren, een achteruitrijcamera en airco. Prima allemaal.”
Fred is onder de indruk van de ruimte in de Opel Vivaro. De bus van Guus heeft veel schappen en vakjes, maar alles is toch prima bereikbaar. “Je hoeft nooit iets aan de kant te zetten om snel iets te pakken. Maar desondanks is er voldoende ruimte voor alles wat je nodig hebt”, zegt Fred. “Daarnaast vind ik het ook een mooie bus. Die valt echt op wanneer hij voorbij rijdt. Dat komt door het wit en het uitgesproken grote en aantrekkelijke logo. De uitdaging is wel om de bus goed schoon te houden. Maar dat is Guus vandaag in ieder geval gelukt.”
Deze sensor is geschikt voor inbouw, opbouw en kan zelfs worden ingebouwd in de meest voorkomende centraaldozen. Met de tweede, potentiaalvrije, uitgang is deze sensor perfect voor de aansturing van zowel licht als HVAC-apparatuur.
En met de handige LED-indicator kunt u de sensor gemakkelijk testen. Kortom, met deze sensor in zowel wit als zwart bent u verzekerd van veelzijdigheid en gemak, ongeacht de ruimte waarin hij wordt toegepast.
• Geschikt voor inbouw, opbouw en zelfs centraaldozen
• Verkrijgbaar in wit: 870474 en zwart: 870476
• Twee uitgangen individueel instelbaar
• Mogelijkheid tot uitbreiding met pulsschakelaars
• Luxwaarde handmatig of zelflerend in te stellen
• Optioneel ook met afstandsbediening in te stellen
Gesponsord door:
klemko.nl
Door de hoge energiekosten, de decentrale opwekking en de energieakkoorden, zal er steeds meer gekeken worden naar energiebesparing. ELEQ biedt meerdere oplossingen om dit te meten.
Om het verbruik van energie te optimaliseren, biedt slimme energiemonitoring de oplossing. Omdat er vaak in bestaande situaties gemeten moet worden heeft ELEQ zowel hele kleine stroomtrafo’s (RM17 en RM27) als deelbare stroomtrafo’s (TQ lijn) ontwikkeld. Deze lijn is nu uitgebreid met producten met een low voltage uitgang 333mV.
• Veilig en makkelijk te monteren.
• De transformator hoeft niet meer kortgesloten te worden.
• Er is weinig leidingverlies waardoor er veel langere en dunnere kabels gebruikt kunnen worden.
• Door de dunnere kabel ook uit te voeren met bv. RJ stekkers.
Neem voor meer informatie over onze transformatoren contact met ons op!
Nomineren kan tot 1 juni
We hebben in onze branche fantastische bedrijven. Installateurs waar we trots op mogen zijn! Werk jij nou bij zo'n fantastisch bedrijf of ken jij zo'n steengoede installateur? Nomineer 'm dan voor de Henk & Fred verkiezing ‘Installatiebedrijf van het Jaar’! Breng je stem voor 1 juni uit via installatiebedrijfvanhetjaar.nl
Om die fantastische bedrijven in onze branche eens extra in het zonnetje te zetten organiseert Henk & Fred voor het eerst de verkiezing ‘Installatiebedrijf van het Jaar’. Iedereen kan zijn of haar favoriete bedrijf nomineren. Vind jij als monteur dat je bij het beste Installatiebedrijf van Nederland werkt? Of wil je als fabrikant of groothandel een installateur nomineren? Alles is mogelijk bij de verkiezing ‘Installatiebedrijf van het Jaar’. Ook als directeur kun je je eigen installatiebedrijf opgeven. Je doet dat door voor 1 juni jouw bedrijf te nomineren via www.installatiebedrijfvanhetjaar.nl Belangrijk is wel dat je in een paar zinnen een goede motivatie kunt geven waarom je een bepaald installatiebedrijf nomineert. Houd daarbij rekening met de onderstaande criteria waar de jury straks op let.
Half juni maken we een shortlist met 10 installatiebedrijven bekend. Daarna kan er opnieuw gestemd worden op de bedrijven op deze shortlist. Het installatiebedrijf met de meeste stemmen krijgt de publieksprijs. Daarnaast zal een vakjury – op basis van stemmen en criteria – uit deze shortlist drie genomineerde bedrijven selecteren en bezoeken. De winnaar van de publieksprijs en de vakjuryprijs zal bekend worden gemaakt op het Henk & Fred Event in september in Expo Houten. En zoals je dat van ons gewend bent, maken we daar een feestje van!
De jury van het ‘Installatiebedrijf van het Jaar’ bestaat uit Onno van de Ven, Stefan van Maasakkers en Peter Besselink. Onno van de Ven is regiomanager bij Techniek Nederland en is daarnaast bestuurslid bij Jong Techniek Nederland. Stefan van Maasakkers is accountant bij RHM Accountancy & Advies. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in de installatiemarkt en houdt elk jaar een benchmark onder 80 installateurs in Nederland. Peter Besselink is vanaf de start hoofdredacteur van Henk & Fred, hij is tevens juryvoorzitter. Ga naar www.installatiebedrijfvanhetjaar.nl en nomineer jouw favoriete installatiebedrijf!
Houd bij je nominatie rekening met onderstaande criteria. Hier kijkt de jury straks naar:
1. Ondernemerschap (visie, ambitie, voorbeeldfunctie, zet zich in voor branche en/of maatschappij)
2. Techniek (vakmanschap, duurzaamheid, energietransitie, nieuwe technieken)
3. Organisatie (marketing, HR-beleid, sociale innovatie, opleiding en scholing, digitalisering, samenwerking)
4. Financieel (gezond, continuïteit, groei)
Wie is de beste elektromonteur? Jij of je collega? Je komt daar snel achter door mee te doen aan de Henk & Fred ‘Monteur van het Jaar’ verkiezing! Geef je nu op, door vóór 1 juni een korte vragenlijst in te vullen, waarmee we jouw basis-elektro-kennis toetsen. De beste 48 monteurs kwalificeren zich voor de voorronde bij ROVC in Ede, waar je drie uitdagende praktijkopdrachten krijgt. De beste 6 elektromonteurs gaan door naar de Grote Finale op 20 september, tijdens het Henk & Fred Event in Expo Houten. Durf jij de uitdaging aan te gaan? Kijk voor meer info op www.monteurvanhetjaar.nl.
Het kabinet verhoogde het budget van de Energie-investeringsaftrek (EIA) voor 2023 met 100 miljoen naar 249 miljoen. Bedrijven krijgen alleen geen EIA-subsidie meer voor investeringen in de ledverlichting. Door de hogere energieprijzen is de terugverdientijd daarvan dusdanig snel dat het kabinet een extra stimulering op dat vlak niet nodig vindt. Er zijn wel diverse nieuwe maatregelen in de Energielijst voor 2023 opgenomen. Zo kunnen bedrijven subsidie krijgen als ze investeren in technieken om onder andere elektrificatie, benutting van restwarmte en CO2-emissiereductie te stimuleren.
De gemiddelde kosten van een elektrische auto stegen in 2022 van 56,7 cent per kilometer naar 61,4 cent, zo blijkt uit de jaarlijkse Elektrisch Rijden Monitor van de ANWB. Rijden in een benzineauto is echter nog altijd duurder. Daar stegen de kosten van 56,9 naar 63,4 cent per kilometer. Bij deze berekening kijkt de ANWB naar alle autokosten, zoals afschrijving, onderhoud en verbruikskosten. Naast hogere energieprijzen en verzekeringspremies is ook de aanschafprijs van een elektrische auto gestegen.
De Nederlandse Licht Associatie - oftewel Fedet NLA - is met haar leden het initiatief ‘met led kan het’ gestart. De groep wil meer aandacht vragen voor energiebesparing door middel van het toepassen van led. Nog maar 20 procent van het hoofdwegennet is voorzien van led en bij kantoorgebouwen is dat ongeveer de helft. Er valt dus nog een hoop winst te behalen. Volgens Fedet NLA kan het massaal overstappen op led in Nederland een energiebesparing opleveren van 50 tot 80 procent. Meer info: metledkanhet.nl
Voorkom dat je slachtoffer wordt van hackers. En maak je eigen bedrijf veiliger. Hoe? Dat hoor je tijdens een webinar dat Samen Digitaal Veilig geeft in samenwerking met Techniek Nederland en MKB Nederland. In het webinar van een uur legt een ethisch hacker uit hoe hij te werk gaat en leer je hoe je de eerste stappen kunt zetten naar digitale veiligheid. Er staan webinars gepland voor dinsdag 9 mei en dinsdag 6 juni, beide om 16.00 uur. Naast de basisprincipes voor veilig ondernemen is er in het laatste deel ook ruimte om vragen te stellen. Ga voor meer informatie maar de website van Techniek Nederland.
Fred: “Opvallend nieuws van energiemaatschappij Soly.nl. 57 procent van de consumenten, zo blijkt uit onderzoek, heeft zich de afgelopen periode georienteerd op de eventuele aanschaf van een thuisbatterij. Dat geeft toch wel aan dat de Nederlandse consument aan het nadenken is over hoe hij in de toekomst meer naar zelfvoorzienend kan, door de opgewekte stroom van de zonnepanelen voor later gebruik thuis op te slaan. Driekwart van de ondervraagden is bereid om tot 3.000 euro te betalen voor een thuisac cu. Dat is nog wel een dingetje. Die kosten liggen vaak een stuk hoger. Misschien tijd voor een subsidie?”
Stichting OPEN verwacht een enorme stijging van het aantal afgedankte zonnepanelen in de komende twintig jaar. Als gevolg van de energietransitie zal het aantal geïnstalleerde PV-panelen in Nederland snel doorgroeien naar
42,8 Gigawatt (circa 140 miljoen zonnepanelen) in 2030. Om de recycling en verwerking daarvan in de
toekomst te kunnen financieren, lanceert Stichting OPEN op 1 juli 2023 een waarborgfonds voor zonnepanelen. De stichting heeft hierover overeenstemming bereikt met producenten en importeurs van zonnepanelen.
Stichting OPEN-directeur Jan Vlak: “Met een stabiel gereserveerd tarief daarvoor, nemen we nu maatregelen om voorbereid te zijn op toekomstige afvalstromen.”
Nieuwbouw of renovatie; de Vision voelt zich overal thuis Stevig, dubbel geïsoleerd en gecertificeerd
Kwaliteit, design en installatiegemak
Martijn Verspeek noemt
zichzelf aanvoerder bij
Installatiebedrijf Verspeek in Valkenswaard
Werken in de techniek is prachtig. Dat weten wij natuurlijk al ‘verrekes’ lang. Toch hebben veel bedrijven moeite om hun vacatures te vervullen. Daarom is het goed om actief uit te dragen wat werken in de techniek precies inhoudt en te laten zien hoe geweldig het is om met je handen mooie dingen te maken.
Wij beginnen daar met Installatiebedrijf Verspeek al vroeg mee. Bijvoorbeeld door regelmatig basisschoolleerlingen uit te nodigen voor een ‘Bob de Verspeek-rondleiding’!
Dat is hartstikke leuk en levert ons ook nog eens jonge fans op! Zo ontvingen we onlangs een basisschool uit onze regio. Op die momenten halen we alles uit de kast! Want op jonge leeftijd kun je ze al een ervaring meegeven die ze nooit meer vergeten. En wie weet wat het ons later oplevert? Nieuwe fans, zoals wij onze klanten noemen? Of zelfs nieuwe medewerkers?
De kinderen kregen eerst een rondleiding door ons bedrijf. Maar wel met een echte ‘Bob de Verspeek-helm’ op hun hoofd, waar natuurlijk hun eigen naam op stond. Stoer en hartstikke veilig. Daarbij moesten ze tijdens
de rondleiding goed opletten, omdat ze daarna een aantal vragen zouden krijgen in onze quiz, waarmee ze een leuke prijs konden winnen. Ik liet ze zonnepanelen zien, waarbij de kinderen de cellen op een paneel mochten tellen. Met een warmtebeeldcamera gingen de kinderen op zoek naar een warme bidon. Die moesten ze vinden zonder hun handen te gebruiken. Het tellen van kerstballen gaf ze het gevoel dat ook op kantoor gezelligheid belangrijk is. Met de rioolcamera gingen ze op zoek naar de verstopping in de rioleringsbuis. Het bleek geen drol te zijn die voor problemen zorgde, maar de camera signaleerde wel een foto van juffrouw Janneke in de buis. Die had ik er snel ingestopt! Op een speelse manier leerden de kinderen zo best veel. Ik weet zeker dat ze dit nooit meer gaan vergeten en dat ze er thuis over hebben verteld.
Uiteindelijk mochten de kinderen in onze eigen kroeg wat drinken, koeken eten en een kleurplaat inkleuren. Binnenkort ga ik op school de prijzen uitreiken. Aan het einde van het bezoek kregen de kinderen een goodiebag mee naar huis, met daarin bijvoorbeeld een muts van Verspeek en een sleutelhanger. De kinderen namen afscheid door dwars door een bus naar buiten te lopen, waarbij ze allemaal een high five kregen. Echt tof. Iedereen was enthousiast. Het leukste vond ik het jochie dat bij zijn vertrek zijn armen rond mijn benen sloeg. Hij knuffelde me en zei: ‘meneer, hier zou ik wel willen wonen’. Da’s goud natuurlijk.
‘Meneer, hier zou ik wel willen wonen’, zei ’t jochie
SMART CABLE SOLUTIONS.
RUIME VOORRAAD IN ALUMINIUM EN KOPEREN KABELS
SPECIALIST IN DRAAD EN KABEL
KLANTEN ONTLASTEN MIDDELS UITSTEKENDE SERVICE
SLIMME OPLOSSING VOOR ELK PROJECT
EN
Merk: ETHERMA
Fabrikantnummer: 44759
Productgroep: Elektrische vloerverwarming
Nominale spanning: 230V
Vermogen: 160 W/m²
Verwarmingskabeldikte: 2,7 mm
Breedte verwarmingsmat: 50 cm
Netopbouw: 12 x 12 mm, zelfklevend
Beschermingsgraad: IPX7
Beschermingsmaatregel: aardlekschakelaar 30 mA
Aansluitkabel: 4 mtr; 2 x 1,0 mm² + beschermingsvlechtwerk
Keurmerk: VDE
1 x netverwarmingsmat ETHERMA DS 160 W/m²
Inbouwthermostaat eTOUCH PRO met Wifi
Sensorbeschermingshuls FSH-12
2,5 mtr installatiebuis SS-12
Croonwolter&dros, Heinkenszand
+ Duidelijk installatievoorschrift en bedieningsinstructie
+ Kan worden ingebouwd met verschillende merken schakelmateriaal
− Koppelen van thermostaat via Wifi via app gaf wat koppelproblemen
Hoe ervaar je de installatie van de verwarmingsmat t.o.v. andere bekende merken?
Eenvoudig en goed aan te passen naar de omstandigheden. Er wordt specifiek aangegeven dat hij onder een vloerkleed gemonteerd kan worden, dat was nieuw voor mij. Wat vind je van de gebruiksvriendelijkheid van de eTOUCH PRO thermostaat? Zeer fijn display en bediening van de thermostaat, met 3 toetsen kun je alles bereiken en bedienen.
Hoe ervaar je de verschillende instelmogelijkheden die de ETHERMA App biedt?
Genoeg mogelijkheden om de gewenste situatie in te stellen voor meerdere situaties.
eTOUCH PRO Wifi thermostaat
Met de uiterst dunne 2,7 mm ETHERMA DS vloerverwarmingsmat, is het eenvoudig om in een bestaande situatie elektrische vloerverwarming aan te leggen. De verwarmingsmat is zeer eenvoudig uit te rollen. De vloerverwarmingsmat is uitermate geschikt voor toepassing in badkamers. De slimme eTOUCH PRO Wifi thermostaat regelt de vloer- en ruimtetemperatuur.
+ Makkelijk en snel aan te sluiten
+ Goed te gebruiken in kleine ruimtes met moeilijke hoeken vanwege de kleine windingen
Hoe ervaar je de installatie van de verwarmingsmat t.o.v. andere bekende merken? Eigenlijk zijn ze allemaal een beetje hetzelfde, maar het Etherma eTouch pro 1 scherm is erg makkelijk in te stellen en te gebruiken.
Wat vind je van de gebruiksvriendelijkheid van de eTOUCH PRO thermostaat? Het menu is erg gebruiksvriendelijk: bij verschillende stappen geeft de thermostaat zelf uitleg.
Hoe ervaar je de verschillende instelmogelijkheden die de ETHERMA App biedt? Prima en gemakkelijk. Een account is snel aan te maken en het koppelen via de WiFi spreekt voor zich.
+ Verpakking is compleet, weinig afval na monteren
+ Duidelijke instructie
− Waarschuwingssticker is in het Duits
Hoe ervaar je de installatie van de verwarmingsmat t.o.v. andere bekende merken?
Installatie is simpel en gemakkelijk. Simpel in te knippen en bij een stofvrije ondergrond helpt de kleeflaag voldoende om de mat op positie te houden.
Wat vind je van de gebruiksvriendelijkheid van de eTOUCH PRO thermostaat? Mooie en duidelijke thermostaat. Alles wat in beeld staat is ook wat ik wil zien.
Hoe ervaar je de verschillende instelmogelijkheden die de ETHERMA App biedt? App is eenvoudig te koppelen met de thermostaat. Eenvoudig in te stellen naar wat voor jou wenselijk is.
Hoe ervaar je de installatie van de verwarmingsmat t.o.v. andere bekende merken? De installatie is zeer eenvoudig, past goed in een inbouwdoos.
Wat vind je van de gebruiksvriendelijkheid van de eTOUCH PRO thermostaat? Uitstekend, het display is wel wat klein voor de wat oudere gebruiker.
Hoe ervaar je de verschillende instelmogelijkheden die de ETHERMA App biedt? Heel goed. De app houdt ook rekening met de vloer ter voorkoming van oververhitting.
Hoe ervaar je de installatie van de verwarmingsmat t.o.v. andere bekende merken? Installatie gaat heel gemakkelijk, blijft liggen als je het uitrolt en krult niet op.
Wat vind je van de gebruiksvriendelijkheid van de eTOUCH PRO thermostaat? De thermostaat is erg gemakkelijk qua instelling en bediening.
Hoe ervaar je de verschillende instelmogelijkheden die de ETHERMA App biedt? Eenmaal aangemeld (account aanmaken) werkt dit perfect, instellen van verschillende zones en temperatuur is kinderspel.
Branchevereniging IG Infrarood pleit ervoor dat verwarmen met infraroodpanelen wordt beschouwd als serieus alternatief voor aardgas. Logisch, daar is een belangenclub voor: het promoten van zijn eigen product. Maar hoezo is infrarood dan interessant? Het kost toch veel stroom om op die manier je huis te verwarmen?
Henk en Daan vroegen het aan Walid Atmar, branchemanager bij IG Infrarood.
WALID, INFRAROODVERWARMING, DAT VREET TOCH ENERGIE?
"Nou, het vreet energie, dat zou ik niet willen zeggen. Het klopt wel dat infrarood in het algemeen meer stroom verbruikt dan andere duurzame verwarmingssystemen, zoals een warmtepomp. Dat ontkennen we als branchevereniging ook niet. Wij geven eerlijke info en communiceren zowel de voordelen als de nadelen. Als je alles tegen elkaar wegstreept, dan kan infrarood in veel gevallen heel interessant zijn."
INTERESSANT, ZO'N GLOEIEND PANEEL AAN DE MUUR?
"Je doelt op die elektrische kachels van vroeger, in de douche bijvoorbeeld, met die roodgloeiende staven? Wij praten tegenwoordig over hele andere panelen. Strak wit, maar het kan ook van glas, of met een bij je interieur passende print erop. Moderne infraroodpanelen zien er mooi uit. En ja, ze worden warm. Maar het is niet gevaarlijk. Kort aanraken kan geen enkele kwaad. Vergelijk het met een radiator."
EN
"Daar zit de grootste scepsis richting infrarood. Mensen denken dat het niet duurzaam kan zijn, omdat het stroomverbruik hoger is. Daarom is het belangrijk dat wanneer je infrarood overweegt, de voorwaarden optimaal zijn. Want hoe lager de warmtevraag, hoe lager het energieverbruik. Belangrijkste voorwaarde is dat de woning goed geïsoleerd is. Daarnaast is het natuurlijk mooi als je stroom duurzaam kan opwekken, bijvoorbeeld
met zonnepanelen. Ten opzichte van de warmtepomp heb je wel iets meer zonnepanelen nodig."
MAAR ER ZIJN TOCH OOK VOORDELEN, ZEI JE?
"Haha ja, we zouden het bijna vergeten. Er zijn veel voordelen, zeker ook financieel. Een infraroodpaneel is warmteopwekking, -distributie en -verspreiding ineen. Je hangt het op en het werkt. Verder zijn de panelen volledig geluidloos en bovendien zitten er geen bewegende op draaiende componenten in. Dat betekent dat infraroodpanelen een hele lange levensduur hebben en nauwelijks of geen onderhoud behoeven. Ook vanuit ecologisch perspectief heel gunstig. Het systeem is relatief goedkoop in aanschaf, heeft een lange levensduur met verwaarloosbare onderhoudskosten. Dat zorgt voor een hele gunstige Total Cost of Ownership."
MAAR WORDT JE HUIS OOK LEKKER WARM?
"Absoluut. Infrarood straalt warmte af, vergelijkbaar met de zon. Dat betekent dat niet de ruimte zelf wordt verwarmd, maar wel alles
wat zich daarin bevindt. Belangrijk is dan ook dat er voldoende panelen op de juiste plekken worden geplaatst, bij voorkeur aan het plafond en de muur. Het gaat erom dat stralingsschaduw wordt vermeden door een juiste verdeling van panelen in een ruimte, zodat een optimaal binnenklimaat ontstaat."
"Dat kan inderdaad voorkomen. Maar daarvoor zijn er speciale paneeltjes die je onder een tafel of werkblad kunt monteren. Voor ieder probleem is er inmiddels dus een mooie oplossing bedacht. Zo kun je ook iedere ruimte afzonderlijk naar believen verwarmen. Alleen de werkkamer? Geen probleem. Met een minuut of vijf is het er behaaglijk warm. Veel systemen bieden al de optie om dat te regelen met een app. Met deskundig advies krijg je het beste resultaat."
HÉ, DAS IETS VOOR DE INSTALLATEUR?
"Ja, die kan daar zeker een rol in vervullen. Maar er ligt ook een
taak bij ons. Het infrarood-concept is vrij nieuw en behoorlijk anders dan andere energieconcepten. Het is essentieel dat het goed wordt toegepast voor het optimale resultaat. Dus aan ons als belangenvereniging om de installatiesector goede voorlichting te geven. Daar zijn we druk mee, we hebben al mooie stappen gezet. Er komt dit jaar bovendien een keurmerk voor infrarood. Dit product is echt een volwaardig alternatief in de transitie naar duurzame energie."
MAAR HET NET EN DE METERKAST MOETEN HET WEL AANKUNNEN?!
"Piekbelasting van het net is in breder verband een probleem, dat gaat zeker niet alleen over infrarood. Wat betreft de meterkast in huis; als de voorwaarden goed zijn en de warmtevraag is beperkt, dan kan de kast dat doorgaans aan. Maar moet de meterkast toch iets worden aangepast vanwege zwaardere belasting? Zelfs dan kan infrarood uiteindelijk een interessante investering zijn."
Daan vindt de optie van infrarood heel erg interessant. "Ik wist er eigenlijk nog niet zoveel van, maar als ik Walid zo hoor, dan kan het een prima optie zijn. Die moet we zeker meenemen in ons advies aan de klant."
Henk is eveneens aangenaam verrast. "Bij mij thuis hadden we vroeger op de douche zo'n kacheltje aan de muur, dat werd knalrood en gloeiend heet. En het kostte heel veel stroom, zei mijn moeder. Dat beeld had ik van infrarood, maar het is tegenwoordig anders, weet ik nu."
En het is niet specifiek E- of W-installatie, merkt Daan op. "Dat maakt het voor ons allebei een mooi product, Henk!"
WALID ATMAR
De beproefde Grote Hoogte melder met een bewegingsdetectie tot 44 m (montagehoogte 16 m) is uitgebreid met een aantal nieuwe varianten. Naast een DALI-compact zijn er nu ook varianten voor DALI-LINK, DALI-SYS, DALI-2-BMS, KNX en CASAMBI-DALI-2.
Hoogbouw vormt een uitdaging voor de lichtregeling op de werkvloer. Conventionele melders zijn niet geschikt, enerzijds vanwege de gewenste tangentiële bewegingsdetectie en anderzijds vanwege de extreem hoge montagehoogte. Het is lastig om op die hoogte de reflecterende lichtwaarden van de werkvloer te meten. De Grote Hoogte melders van B.E.G. hebben een externe telescopische lichtsensor, die een constante lichtregeling tot op een montagehoogte van 16 m waarborgt. Het detectiebereik van de lichtsensor wordt door het simpelweg uittrekken van de telescooplichtsensor ingesteld op de desbetreffende montagehoogte, waardoor de lichtmeting op de werkvloer plaatsvindt en niet bovenin de hal.
De bewegingsdetectie is speciaal ontwikkeld voor toepassing in logistieke distributiecentraen magazijnen met hoge stellingen met montagehoogten van meer dan 10 m (ovaal reikwijdte 30 x 19 meter). Door rekening te houden met natuurlijke lichtinval en de geïntegreerde dimfunctie wordt het energieverbruik tot een absoluut minimum beperkt. Met de functie 'oriëntatieverlichting' wordt de verlichting in de gangen niet volledig uitgeschakeld, maar
teruggebracht tot bijvoorbeeld 10% van het lichtvermogen. Dit bevordert de veiligheid aanzienlijk. Met de functie
'Guided Light' van DALI-SYS kan een proactieve volgverlichting worden gerealiseerd.
Bij gebruik in magazijnen met hoge stellingen moet ervoor worden gezorgd dat aan de kopse kanten van de gangen melders worden gemonteerd met blinds zodat uitsluitend beweging wordt gedetecteerd in het gewenste stellinggebied en niet in de passageruimte (voorkomen van een lichtorgel).
Op de website van B.E.G. is een DALI lijn planner beschikbaar om snel en eenvoudig te controleren of een DALI oplossing mogelijk is.
Scan de QR-code en ontdek de mogelijkheden
Bij concrete projectaanvragen ondersteunen we je graag in de ontwerp- en uitvoeringsfase. Je kunt altijd contact met ons opnemen: info@beg-nederland.nl
Vandaag de dag vinden we het normaal dat allerlei apparatuur probleemloos met elkaar communiceert. Het maakt daarbij niet uit of het gaat over onze computer, verlichting of domotica toepassingen, alles dient eenvoudig en betrouwbaar te werken.
Dit kan uitstekend indien je hoogwaardige componenten toepast zoals Metz Connect in haar portfolio heeft. Kijk eens naar de Universele RJ45 aansluitdozen die slechts uit enkele componenten bestaan. Minder componenten betekent een snellere installatie, minder kans op onjuiste montage en daarmee een financieel gunstige oplossing. Afmontage gaat eenvoudig op basis van de alom bekende LSA+ IDC techniek, een betrouwbare en degelijke verbinding.
Deze universele wall outlets vormen een uitstekend geheel met de andere Metz Connect LAN componenten zoals netwerkbekabeling, patchpanelen en patchcords. Daarnaast heb je bij deze outlets ook de mogelijk om Power Over Ethernet (PoE 90 W) toe te passen. Denk bijvoorbeeld eens aan een camera en WLAN Acces points. Deze zitten vaak op bijzondere plaatsen in een woning of gebouw en dan is het prettig indien je kunt besparen op een extra 230v aansluiting. Onze outlets zijn geschikt voor 10Gbit transmissiesnelheid
en voldoen uiteraard aan de reguliere ISO/ IEC11801 en EN50173 normering.
Deze RJ45 outlets zijn gecertificeerd voor Categorie 6A specificaties en worden daarnaast frequent gecheckt door het gerenommeerde keuringsinstituut GHMT. Dat geeft je de garantie dat je te allen tijde kunt vertrouwen op erkende en hoogwaardige componenten. Dat is wel zo prettig als je het hebt over comfort, communicatie of veiligheidsitems!
De RJ45 outlets zijn verkrijgbaar in eenof tweevoudige uitvoering in crème of alpine wit draagframe van 50x50 mm. Daarmee zijn ze ook prima te combineren met afmontage materiaal van de bekende afmontagemateriaal fabrikanten.
Mocht je advies nodig hebben neem dan contact op met jouw VAR / groothandel of contact Metz Connect.
www.metz-connect.com
Een huis met louter infraroodpanelen die voor warmte zorgen. Ook in een koude periode! Andrea van de Graaf bewoont in Amsterdam, samen met haar man en thuiswonende zoon, een goed geïsoleerde woonark aan de Schinkel. Overal hangen infraroodpanelen en op het dak liggen zonnepanelen die zorgen voor de stroom.
Fred is vandaag met Daan op pad. Onder de rook van het Olympisch Stadion vinden ze de woning van Andrea van de Graaf. Via een bruggetje bereiken ze de voordeur waar de vrouw des huizes het gezelschap ontvangt. Wat Daan meteen opvalt zijn de infraroodpanelen. In iedere ruimte! In de kamer zelfs drie langwerpige panelen verdeeld over het plafond, met ieder een vermogen van 1000 Watt, vertelt Andrea. En inderdaad, het voelt deze frisse winterdag heerlijk aan.
Andrea van de Graaf is directeur van het duurzame energiebedrijf Tegenstroom, medeoprichter van Energiebank Haarlemmermeer en voorzitter van Energiecoöperatie Zuiderlicht. “Jij hebt wel iets met energie”, constateert Fred. “Dat klopt”, lacht Andrea. “Ik ben mijn hele leven professioneel milieuactivist, zo noem ik het zelf vaak gekscherend. Vanuit die betrokkenheid ben ik ook altijd met energie bezig geweest.”
In 2014 kocht ze een oude woon ark, die meteen werd voorzien
van zonnepanelen en infraroodpanelen. “Die ark was 50 jaar oud en niet goed geïsoleerd. Op heel koude dagen hadden we de houtkachel nodig om het comfortabel te krijgen. Dat is geen ideale situatie. Uiteindelijk hebben we een nieuwe ark laten bouwen. Goed geïsoleerd. Die is in 2019 aan komen varen. Het was nog best een gedoe omdat banken een huis met zogenaamde energievretende verwarming niet willen financieren. Mensen weten niets van infrarood en hebben er toch een oordeel over. Maar juist door infrarood te combineren met zonnepanelen, zijn we heel milieuvriendelijk bezig. Gelukkig ging de Triodos-bank wel akkoord met onze berekening.”
Daan is benieuwd wat de nieuwe woonark aan energietechniek heeft. Andrea: “Naast een goede isolatie is de ark tijdens de bouw voorzien van infrarood panelen. Op het dak wekken we ongeveer 5.500 kWh op met zonnepanelen. “Dat dekt het grootste deel van ons elektriciteitsgebruik. Een aparte warmte-
“ Maar is stoken via Infrarood goedkoper dan stoken met gas? ”
De Niko Hydro tuinpaal heeft een mooi, strak ontwerp en past perfect in elke buitenomgeving. Kies voor 1, 2 of 3 stopcontacten en bepaal zelf welke Niko Hydro functie je installeert.
Verkrijgbaar in wit, zwart en grijs.
pompboiler van Tesy zorgt voor warm water. We krijgen het huis altijd warm. We kunnen de panelen op een timer zetten, maar ook met een app op de smartphone kunnen we het systeem aansturen. Als mijn zoon van school naar huis komt, zet hij het paneel in zijn kamer alvast aan. Dan is het lekker warm als hij thuiskomt.”
“Kleven er ook nadelen aan deze wijze van verwarmen?”, vraagt Daan. Andrea: “Infrarood verwarmt de objecten en mensen in de kamer. Die stralen de warmte weer af. Het zorgt voor een fijne warmte. Alleen heb je soms wat koude onder de tafel. Wij hebben het opgelost door een klein paneel onder de tafel te hangen.” In totaal telt het huis ongeveer tien infrarood panelen. Het totale verbruik is ongeveer 6.500 kWh, waarvan naar schatting 3.500 kWh voor verwarming. “Wij wilden niet overinvesteren en zijn dus met het berekenen van de zonnepanelen iets onder het verbruik gaan zitten. Omdat de extra investering doorgaans niet opweegt tegen het stukje dat je aan de energieleverancier bij moet betalen. Al geven de hoge energieprijzen ook weer nieuwe inzichten.”
Fred vraagt of de elektrische installatie moest worden verzwaard vanwege de infrarood verwarming. “Nee”, klinkt Andrea beslist. “We hebben een aansluiting van 3 x 25 ampère. We hebben nog nooit problemen gehad. Al doen we uit voorzorg op heel koude dagen niet de droger, inductieplaat en wasmachine tegelijk aan.”
Daan is benieuwd of stoken via infrarood goedkoper is dan stoken met gas. Andrea: “Een techneut heeft
Andrea van de Graaf wordt regelmatig geconfronteerd met negatieve verhalen die over infrarood rondgaan. Ze postte op haar Instagram een reactie op een negatief Volkskrant-artikel. Haar bericht werd 546.000 keer gelezen en er kwamen honderden reacties. “We moeten ons meer openstellen voor infrarood. Er wordt veel onzin geschreven over verwarmen met infrarood panelen. Misschien komt dat omdat installateurs liever een warmtepomp verkopen, omdat er aan infraroodpanelen minder te verdienen valt. Ik weet het niet. Wat ik wel weet is dat infrarood panelen goedkoper in aanschaf zijn, weinig installatietijd vragen, geen ruimte in beslag nemen, geen geluid maken en geen onderhoud vergen.”
het volgende uitgerekend. 1 m3 gas mag je omrekenen naar een energie-inhoud vergelijkbaar is met 10 kWh. Dan verbruiken we bij een verbruik van 3.500 kWh maar 350 m3 gas. Dat is best weinig voor een woning. Al is het gas met de huidige tarieven wel iets goedkoper. Alleen kun je het stroomverbruik door onze zonnepanelen natuurlijk grotendeels wegstrepen. Overigens vind ik het niet correct om infrarood met gas te vergelijken, omdat we met z’n alles van het gas af moeten in de energietransitie!”
Andrea neemt Fred en Daan mee voor een rondje door de woning. Fred is helemaal om. “Bij mij in huis komt ook infrarood”, zegt hij beslist. Andrea grinnikt: “Heel goed. Maar kijk wel eerst even goed naar de isolatie van je huis. Daar begint het allemaal…”
Willie Wartaal is vooral bekend als rapper en tekstschrijver van De Jeugd van Tegenwoordig. Jongere monteurs zoals Fred kennen ongetwijfeld hits als 'Watskeburt?!' en 'Sterrenstof'. Momenteel speelt Willie in theaters zijn soloprogramma 'Moederdag'. Maar Willie Wartaal heeft ook een andere kant. Voor Praxis maakt hij filmpjes over energiebesparing. "Ook superbelangrijk."
Henk is opgetogen. Hij gaat voor het eerst op bezoek bij een rapper. "Rappen, dat bestond in mijn tijd niet. Wij luisterden naar Rob de Nijs en BZN. Heel wat anders dan Willie Wartaal, haha." Fred moet ook lachen. "Ja, dat was vroeger, Henk. Alles is veranderd, andere artiesten, een heel ander geluid. Maar nu heb je ook Willie's muziek gehoord! Watskeburt!? Hartstikke leuk toch?"
Henk en Fred rijden de straat van Willie Wartaal in. Een circa twintig jaar oude wijk, onder de rook van Den Haag, dichtbij het 'mooie stadion van ADO Den Haag', zoals de van oorsprong Amsterdamse rapper het noemt. "Ik mag dat zeggen hè, want ik heb heel weinig met voetbal", lacht Willie, die eigenlijk Olivier Locadia heet. "Maar jullie mogen me gerust Willie noemen. Dat doen veel mensen."
Het is net half 11 in de ochtend, als Henk en Fred bij Willie op de stoep staan. Is dat niet heel vroeg voor een muzikant?, vraagt Henk zich af. "Nee hoor", reageert de rapper. "Ik heb de kinderen naar school gebracht en ben naar de sportschool geweest, dus zo vroeg is het niet."
Het ijs is direct gebroken. Willie Wartaal is een aardige, relaxte gast. Hij laat Henk en Fred zijn woning zien. Die staat in een relatief nieuwe wijk, even buiten de stad. Allemaal moderne blokken rijtjeshuizen met opvallende oranje kozijnen. Op de hoek van ieder blok staat een half vrijstaande woning. "Iets groter en dus ook wat duurder dan de andere huizen. Mijn vrouw en ik wonen hier nu een jaar of tien, inmiddels met onze kinderen van 4 en 6. Een heel fijn huis." Wat Willie ook prettig vindt aan de woning, is dat die nieuw is. "Nou ja, nieuw. Twintig jaar oud, maar ik vind het nieuw. Het was helemaal af toen we het kochten, we hoefden er niks aan te doen. Dat vind ik heel fijn, want ik ben geen klusser. En eerlijk gezegd ook een beetje lui, haha." Welk energielabel de woning heeft, weet Willie niet uit zijn hoofd. "Het beste of bijna beste, zoiets. Het is in ieder geval supergoed geïsoleerd. En we zitten hier op stadsverwarming, dat betekent geen gas, maar alles elektrisch. Lekker vloerverwarming ook. Dus al best duurzaam en toekomstbestendig. Nu willen
Henk en Fred zijn benieuwd of Willie Wartaal nog meer Praxis-filmpjes gaat maken. "Ik weet het eigenlijk niet", antwoordt de rapper. "We hebben twee draaidagen gehad, een stuk of vijf filmpjes opgenomen. En dat was het voor nu. Ik zie wel of ze me weer bellen, ik heb het graag gedaan."
"En bovendien ben je druk genoeg toch?", denkt Henk. "Nou en of. Ik heb vanmiddag toevallig weer een meeting met mijn vrienden van De Jeugd. We hebben nieuwe liedjes op het programma staan. En ook voor mijn solorepertoire heb ik wat songs geschreven. Grappig, ik vertelde jullie dat ik eigenlijk best lui ben. Maar met dit soort dingen ben ik juist altijd druk bezig. Met het thuis klussen wat minder, haha."
Als niet-klusser is het opmerkelijk dat Willie Wartaal promofilmpjes maakt voor Praxis. Daarin geeft hij simpele tips om energie en dus geld te besparen. Denk aan tochtstrips voor raamkozijnen, radiatorventilatoren of radiatorfolie. In korte, grappige filmpjes legt Willie uit hoe de producten te gebruiken en wat het jaarlijks aan energiekosten bespaart. "Het zijn eenvoudige maatregelen waar je zelf niet zo snel opkomt. Ik niet althans, haha. En het leuke is, ik ben niet handig, maar dit soort dingen lukken mij zelfs. Dat vind ik belangrijk om te laten zien. Simpele dingetjes, goed voor het milieu en de portemonnee."
Fred hoort het allemaal belangstellend aan. "Dus je maakt deze filmpjes niet alleen omdat je ervoor betaald wordt?"
Willie is eerlijk. "Vroeger dacht ik altijd dat de wereld onuitputbaar was. Maar nu weet ik dat dat niet zo is. Tuurlijk is het fijn dat ik voor dit werk
betaald wordt. Maar tegenwoordig maak ik bij alles de afweging of de wereld er ietsje beter van wordt. Dat vind ik zeker heel belangrijk! Ik zou het heel fijn vinden als mijn kinderen het straks net zo goed hebben als ik."
Over kinderen gesproken, bedenkt Henk, in zijn nieuwe theaterprogramma 'Moederdag', gaat Willie Wartaal terug naar zijn jeugd in Amsterdam-oost en zijn drugsverslaafde moeder. "Dat is heel wat anders dan de Jeugd van Tegenwoordig. Heel persoonlijk ook?", vraagt Henk.
"Klopt”, antwoordt Willie. "Ik ben blij iets heel nieuws te doen, het geeft me veel positieve energie. Ik wist niet zeker of ik het zou kunnen, zoiets over mezelf. Maar nu ik het speel, vind ik het echt gaaf. De show is niet alleen zwaar hoor, er wordt ook gelachen. Ik wil mensen iets moois meegeven, maar het moet ook luchtig en grappig zijn. Het geeft me veel voldoening. Net als die Praxis-filmpjes trouwens."
we nog graag zonnepanelen, ik denk dat dat binnenkort gaat gebeuren."
eM4 van ABL
Het installatiegemak maakt de nieuwe eM4-laadbox een interessant product, vindt Martijn Nijmeijer, Technisch Sales Manager ABL Benelux. "We hebben echt naar de installateurs geluisterd. Het lijkt erop dat we het goed hebben gedaan, de eerste reacties zijn heel positief."
Installeren en configureren van het laadstation gaat snel, vertelt Nijmeijer. "De eM4 Twin kan binnen tien minuten worden opgehangen en geïnstalleerd. De configuratie, zoals het instellen van de stroom en het koppelen aan andere boxen, gaat met een speciale app. Die eenvoud was een belangrijke wens van installateurs."
Maar het nieuwe laadstation heeft meer voordelen. De eM4 Twin is de opvolger van de eMH3, dat staat voor eMobility Home. Dit laadstation was bedoeld voor particulieren, maar werd ook door bedrijven gebruikt. De nieuwe eM4 is geschikt voor zowel privé als voor bedrijven en parkeervoorzieningen. Met de
ABL, specialist in eMobility, brengt eind april een gloednieuw laadstation op de markt: de Wallbox eM4 Twin. Dit dubbele laadstation is geschikt voor bedrijven, parkeergarages en de particuliere markt. Later dit jaar komt ABL nog met de enkele eM4 Single-laadbox. Voor installateurs is de eM4 eenvoudig te installeren en configureren.
controller Wallbox kunnen tot honderd oplaadpunten draadloos via WiFi, bedraad, of in een combinatie met elkaar, worden verbonden. Het load-managementsysteem controleert en stuurt het laadproces zodanig dat iedere aangesloten box optimaal kan laden. Factureren gebeurt op de kilowattuur nauwkeu-
rig. Voor de zakelijke rijder die thuis oplaadt, is er een backend-oplossing, de laadkosten worden direct doorberekend aan de werkgever.
Ook technisch voldoet de eM4 aan de toekomstige eisen, zegt Nijmeijer. "Het station voldoet aan de ISO15118. Plug & charge is gedefinieerd, dat betekent dat auto en laadpaal elkaar herkennen, het systeem weet hoe de betaling loopt en begint dus direct te laden."
Interessant is ook dat de stekker van een laadkabel permanent kan worden vergrendeld.
Nijmeijer: "Ook een functionaliteit in de app. Hiermee kun je een laadkabel naar keuze vastzetten. Zo krijgt je een laadvoorziening met vaste kabels in plaats van stopcontacten. Bovendien is de box uitgerust met aardlekschakelaar type A 30mA en DC-fout-detectie 6mA. Een dure aardlekschakelaar B is niet nodig in de kast."
Duurzaam aan de eM4 is het modulair design. Een defecte module in het station kan eenvoudig worden vervangen door een nieuwe. De defecte wordt zo mogelijk gerepareerd en hergebruikt. Nijmeijer: "Hergebruik was voorheen niet mogelijk. Dit maakt het laadstation extra duurzaam."
www.abl.de/nl
www.ablmobility.nl
De PoE Pro AnyWARE van TREND Networks is zijn tijd vooruit. Niet alleen omdat deze tester op eenvoudige wijze de helpende hand biedt bij het installeren, onderhouden en storing zoeken van datanetwerken. Maar ook vanwege de gekoppelde cloudoplossing. “Die maakt het de installateur een stuk eenvoudiger”, aldus Davy De Bruyne, accountmanager Zeker Meten bij distributeur Hemmink.
Het meten en testen van databekabeling is niet altijd eenvoudig. Desondanks ben je er als installateur voor verantwoordelijk om het netwerk dat je installeert werkend op te leveren. Goede testers zijn cruciaal om de situatie op de werkvloer door te meten, zodat je niet achteraf - op basis van garantie - terug moet naar de klant. Met de PoE Pro AnyWARE wordt het werk volgens Davy De Bruyne eenvoudiger.
“Het is vooral de combinatie met de cloud die deze meetapparatuur uniek maakt. De toevoeging AnyWARE slaat op de AnyWARE Cloud van TREND, waar in de toekomst alle testers en certifiers in het meetpakket van TREND Networks op
worden aangesloten. De PoE Pro werkt via bluetooth en zet de metingen die je doet met één druk op de knop in de cloud. Je kunt ook foto’s uploaden. Dankzij deze werkwijze voorzie je de klant snel van een rapportage. Je bespaart tijd en met het correct instellen van de NVP-waarde krijg je meteen de lengte van de kabel te zien. Zelfs als deze zonder referentiepunt aan de PoE PRO is aangesloten. De tester slaat verder bestanden centraal op, deelt rapporten en maakt het mogelijk online met collega’s samen te werken. Je hebt altijd en overal toegang tot de informatie.”
De PoE Pro AnyWARE meet niet alleen data maar ook het vermogen. De PoE++ meting is erg makkelijk, zegt Davy. “Stel je hebt een securitycamera die precies 75 watt nodig heeft om te functioneren, maar deze blijkt het niet te doen. Dan kun je heel precies meten hoeveel power de camera echt krijgt, waardoor je het probleem snel kunt oplossen.” De PoE Pro AnyWARE is een geavanceerd toestel. “Je kunt er snel mee aan de slag. Plug en play, waardoor je tijd en kosten bespaart. Daarnaast zijn er handige accessoires beschikbaar. Elk toestel heeft een noisegenerator ingebouwd, waardoor je een digitaal en analoog signaal over het netwerk kunt sturen. Analoog is geschikt in een nieuwbouwomgeving, terwijl digitaal veel preciezer is voor andere toepassingen.”
http://hemm.ink/proverifieerder
BEDRIJF
HoffmanDME Techniek, Bergambacht
OPLEIDING
BBL-diploma’s Kok (Niveau 2), Zelfstandig Werkend Kok (Niveau 3) en Gespecialiseerd Restaurant Kok (Niveau 4).
BBL-diploma’s Monteur Elektrotechniek Niveau 2 en Eerste Monteur Niveau 3
FUNCTIE
Meewerkend uitvoerder
ZWEMDIPLOMA
A, B en C
WERKERVARING
Eethuisje ’t Backertje in Oudewater, Restaurant De Burgemeester in Linschoten, Hekema Elektrotechniek in Oudewater en HoffmanDME Techniek in Bergambacht
HOBBY’S
Koken, squash, rond het huis klussen
WEKKER
Nu ik meewerkend uitvoerder ben, iets minder vroeg: half zes
ONTBIJT
Twee boterhammen met kaas
STERKSTE PUNT
Omgaan met mensen
MINDER GOED
Geduld bewaren
CV OF WARMTEPOMP
Beiden, ik heb vorig jaar bij mezelf een hybride combinatie geïnstalleerd
Werken in de techniek. Dat had je vroeger niet gedacht?
“Nee, absoluut niet. Al interesseerde ik me wel altijd voor techniek. Mijn vader was automonteur en veel familieleden doen iets met techniek. Toch koos ik op mijn gevoel voor de koksopleiding.”
Waarom?
“Daar lag mijn hart iets meer. Mensen met mijn creativiteit een onvergetelijke avond bezorgen voelt fantastisch. Ik heb destijds de koksopleidingen via de BBL gehaald - vier dagen werken, één dag leren - en ben aan de slag gegaan.”
Je maakte snel carrière!
“Ik begon bij restaurant De Burgemeester in Linschoten als leerling. Ik klom op tot souschef, oftewel vervangend chef kok. Ik had het er prima naar mijn zin…”
Maar…
“Ik kreeg een relatie en dan merk je dat het werken in de horeca veel nadelen heeft. Je werkt altijd op de momenten dat andere mensen vrij zijn. Bijna veertien jaar geleden heb ik daarom de ommezwaai gemaakt. Ik ben er nog steeds blij mee.”
Want je kunt nu meer genieten van je gezin?
“Precies dat! Ik ben een paar maanden geleden getrouwd met Anita. Samen hebben we drie kinderen: Julia (12), Lucas (9) en Niek (7). Nu werk ik op ‘normale’ uren. Dat scheelt toch wel.”
Hoe kwam je in de elektrotechniek terecht?
“Vrienden van mij werkten bij Hekema Elektrotechniek. Daar mocht ik het pro-
beren als leerling-monteur. Ik moest me wel bij laten scholen. Drie jaar lang ben ik twee avonden in de week naar school gegaan. Ik heb nu alle diploma’s, van Monteur Elektrotechniek Niveau 2 tot Eerste Monteur Niveau 3. Toen ging Hekema failliet. Maurice Hoffman, mijn huidige directeur, maakte een doorstart en ik ben met hem meegegaan.”
En ook bij HoffmanDME maak je carrière?
“Ik ben doorgegroeid tot meewerkend uitvoerder. Het bevalt me prima. In het begin moest ik best wennen. De bouw is een andere, soms wat hardere wereld dan de horeca. Je moet je in het begin bewijzen, maar daarna is het ook meteen goed. Ik ga makkelijk met mensen om en voelde me hier snel op mijn plek. Dat is niet zo moeilijk bij een topbedrijf als HoffmanDME. Hier schenken ze echt aandacht aan de medewerkers.”
Was het lastig om weer de schoolbankjes in te gaan?
“Dat was best zwaar. Je zit ‘s avonds in de klas, maar ’s morgens gaat wel weer om kwart over vijf de wekker!”
Waar moest je vooral aan wennen in jouw nieuwe omgeving?
“Het vroege opstaan. Ik ben echt een avondmens. Haha.”
Wat bevalt je vooral in je nieuwe job?
“De vrijheid en afwisseling. Ik begeleid nu ongeveer tien werken. Twee dagen zit ik op kantoor en de rest ben ik onderweg om alles te organiseren. Soms werk ik zelf mee, als het nodig is.”
Vroege opstaan was wennen, ik ben echt een avondmens
Nu we steeds meer energie verbruiken én steeds meer elektrische apparaten hebben, is uitbreiding van bestaande groepenkasten nodig. Alleen is er in de meterkast niet altijd genoeg ruimte om een extra groepenkast te installeren, naast de bestaande groepenkast van 220 mm breed. ABB biedt hiervoor een oplossing: de Hafonorm 6+6. Deze is geschikt voor zowel bestaande bouw als nieuwbouw. De smalle Hafonorm 6+6 bevat twee rijen met elk 6 modules. De groepenkast past daardoor gemakkelijk in smallere meterkasten en biedt toch 12 extra modules. De groepenkast is compatibel met andere Hafonorm groepenkasten en accessoires. Meer weten? Kijk op to.abb/g3aHWivB
Het innovatieve ontwerp van een StripMeister maakt het strippen van kabels tot een simpele handeling. De ombouw van een StripMeister is vervaardigd uit een solide en hoogwaardige aluminiumlegering, dit om een lange levensduur te garanderen.
De StripMeister is eenvoudig te monteren. Geen enkele andere draadstripper past zo goed in elkaar en werkt zo soepel. Alle componenten zijn zeer nauwkeurig bewerkt en afgewerkt.
Met een StripMeister is het voor vrijwel iedereen mogelijk om kabel te recyclen. Door uw restantkabels voor inlevering te strippen, draagt u niet alleen bij aan een beter milieu, maar is uw kabelafval ook nog eens veel meer waard.
U heeft de investering in één van deze 4 stripmachines dan ook snel terug verdiend.
Zijn er overeenkomsten met jouw vorige baan?
“Ik heb het fornuis ingeruild voor de bouwplaats, maar sommige dingen veranderen niet. Flexibel zijn en kunnen omgaan met mensen, het zijn eigenschappen die je als kok, maar ook op de bouwplaats nodig hebt. En ook hier kan ik mijn creativiteit kwijt. Waarom doen we dingen op de bouw zoals we ze doen? Omdat we het al jaren doen, hoor ik dan. Dan stel ik iets anders voor en dan hoor je…’o ja zo kan het ook’. Leuk toch!”
Wat zijn aandachtspunten voor andere zij-instromers?
“Ik denk dat er vooral geluisterd moet worden naar de mens die komt instromen. Wat is je uitdaging en doel? Dat wordt nog wel eens vergeten. Soms wordt er geredeneerd dat er een volwassen man binnenkomt, die hard gaat werken. Punt. Maar je moet vanuit de mens redeneren om goede en betrokken medewerkers te krijgen.”
Hoe lossen we het personeelstekort op?
“Dat is moeilijk! Wij werken naast de vaste medewerkers met een grote flexibele schil. Je moet zorgen voor een goed salaris, maar
ook het werk moet leuk blijven voor iedereen. Ik denk dat we ook buitenlandse werknemers nodig hebben om het werk gedaan te krijgen. Zoals Oekraïners die aan de slag willen. Anders lopen we vast.”
Ben je altijd blijven doorleren?
“Vanuit de zaak volg ik regelmatig trainingen. Recent nog één gericht op leidinggeven en projectmatig werken. Erg boeiend. Je leert mensen op een positieve manier aan te sturen om zo het maximale uit een persoon te halen.”
Hoe vaak bestel jij een pizza?
“Nooit. Ik vind dat ik zelf lekkerder kan koken. Haha.”
Mis je je oude vak wel eens?
Eén keer per jaar pakt
Marcel Goudriaan zijn vak als kok weer op. Niet in één of ander restaurant, maar in de semiprofessionele keuken van zijn eigen werkgever HoffmanDME in Bergambacht. “Ik word de week voor kerst vrijgeroosterd van mijn werk, om voor het hele bedrijf een kerstdiner voor te bereiden. Hartstikke leuk. Samen genieten we daar dan van. De collega’s vinden dat heel leuk en lekker. Zij waarderen de stap die ik heb gezet dan nog meer. Zeker als ze aan het kerstdiner zitten, haha.”
“Soms. Thuis koken is anders dan in een restaurant. Het blijft een waanzinnig gevoel als je samen iemand met mooie gerechten een geweldige avond bezorgt. Maar dat gevoel is er ook als we een mooi project opleveren met techniek…”
De energietransitie staat voor de overgang van fossiele brandstoffen, zoals olie, aardgas en steenkolen, naar duurzame energie. Als technisch dienstverlener kunnen wij een enorme milieuwinst bereiken bij en samen met onze opdrachtgevers.
In de energietransitie maken wij met bijvoorbeeld e-mobility, waterstof, zonneenergie, windenergie, aardwarmte en energieopslag grote stappen mogelijk voor onze klanten. Wij ontwerpen, leveren en installeren deze systemen om bij te dragen aan een mooiere Wereld.
Vind jij het leuk om hieraan een bij te dragen en deel uit te maken van een enthousiast team met duurzame ideeen? Kijk dan eens op onze site werkenbijbatenburg.nl of neem contact op met Miranda Bonekanp HR manager. Zo kunnen we SAMEN met jou de stap maken naar een brighter tomorrow.
Een mooie opsteker voor w-installateur Sam Strijbis (23) uit het Noord-Hollandse Dirkshorn. Tijdens de internationale vakwedstrijd WorldSkills 2022, vorig najaar in het Poolse Gdansk, won Sam zilver in de categorie Sanitair- en Verwarmingstechnicus. "Superleuk en goeie pr voor ons vak."
Gefeliciteerd Sam! Was het een zware strijd?
"Het was best lastig ja. Punt was dat ik met andere materialen moest werken dan ik hier in Nederland gewend ben. Wij gebruiken vaak koper, maar daar was het vooral kunststof. En iedereen moest hetzelfde gereedschap gebruiken. Ik had zelf van alles meegenomen, maar daar had ik dus niks aan. Ik moest het opnemen tegen installateurs uit Polen en Tsjechië, zij zijn die materialen en gereedschappen gewend. Dus het was wel even wennen ja, haha."
Hoe heb je dat aangepakt?
"Ik heb de avond voor de wedstrijd op mijn telefoon filmpjes bekeken over kunststofmaterialen, daar heb ik veel aan gehad. Tijdens de wedstrijd moesten we in een woonhuis sanitair en verwarming installeren. Alles op
de millimeter nauwkeurig en onder tijdsdruk. Mijn voordeel was, denk ik, dat wij in Nederland kritischer zijn, wij werken heel secuur. In Oost-Europese landen moet het allemaal goedkoper."
Heeft je deelname je veel opgeleverd?
"Zeker. Leuke aandacht uit de branche, maar ook in de media. Ik werk bij het installatiebedrijf van mijn vader, voor ons is dit mooie pr. Maar dat is het ook voor ons vak in het algemeen. Vorig voorjaar heb ik de Nederlandse wedstrijden gewonnen, die werden gehouden in de Jaarbeurs in Utrecht. Daar waren veel middelbare scholieren, zij konden zien hoe leuk het is om in de techniek te werken. Hopelijk kiezen hierdoor meer jongeren voor ons vak."
Wat vind je zelf zo leuk aan het installatievak?
"Met m'n handen werken. Met mensen omgaan en hen blij maken met een mooie installatie. En iedere dag is anders. Wij doen alle soorten w-installatie. Van badkamers tot zonnecollectoren, de hele woning, zeg maar. Ik wil me graag specialiseren in duurzame technieken, dat is de toekomst. Hoe dat vorm gaat krijgen weet ik nog niet. Misschien dat dat een aparte tak wordt in mijn vaders bedrijf."
En Gdansk, nog iets van gezien?
"We zijn vooral druk geweest met de wedstrijd, maar gelukkig konden we ook een middag de stad in. Die was erg mooi. En verder heb ik buitenlandse collega's leren kennen. Een jongen uit Polen appte me laatst nog met een vraag over een klus. Dat zijn leuke dingen."
De armaturen van HBI zijn uitgerust met licht- en bewegingssensoren die subtiel en slim de verlichting aanpassen aan de omgeving. Bespaar energie en zorg tegelijkertijd voor een veilige en comfortabele omgeving.
Energie besparen met behoud van veiligheid en comfort van de gebruiker. Dát is de missie van HBI Bisscheroux. Al 10 jaar hebben wij ervaring met het dynamisch regelen van verlichting op basis van licht en beweging. Onze armaturen zijn uitgerust met licht- en bewegingssensoren die subtiel en slim de verlichting aanpassen aan de omgeving. Het resultaat is verbluffend. Met dynamische led-verlichting is een besparing mogelijk tot wel 90% ten opzichte van fluorescentie verlichting en 50% ten opzichte van statische led verlichting.
Voortdurend scannen sensoren de omgeving. Zodra het donker wordt gaat de verlichting zachtjes aan tot een bepaald minimum niveau. Wij noemen dat ‘low level’. Bij dit lichtniveau voelt een bewoner zich veilig en kan hij alles overzien. Zodra de bewegingssensor – dóór de behuizing van het armatuur heen – beweging detecteert, schakelt
de verlichting subtiel omhoog naar een vooraf vastgesteld comfortabel verlichtingsniveau. Dit high level is naar wens instelbaar op basis van bijvoorbeeld reflectiefactoren ter plaatse. Ziet het armatuur 30 seconden lang geen beweging, dan schakelt het armatuur zachtjes terug. Bijna onzichtbaar voor het menselijk oog. Alle levels zijn instelbaar.
Waar toe te passen?
Dynamische verlichting kan op veel plekken toegepast worden. Denk aan transitieruimten zoals entrees, gangen, trappenhuizen, kelderruimten, fietsenstallingen, parkeergarages en beveiligingsverlichting.
HBI biedt vijf jaar garantie op alle armaturen en batterijen. Wanneer de noodverlichting draadloos wordt beheerd met Sqippa, biedt HBI maar liefst tien jaar garantie. Dit bevestigt de duurzaamheid van beheer van Sqippa - én de betrouwbaarheid van de HBI-producten.
JUNG HOME: het nieuwe systeem om elke woning smart te maken - zonder server, zonder internet en zonder breekwerk. Gebaseerd op de traditionele 230V installatie, veilig en eenvoudig verbonden via Bluetooth Mesh.
JUNG HOME is ontwikkeld om snel en eenvoudig te voldoen aan de toenemende vraag naar meer comfort in huis. Maar ook omdat efficiënt energieverbruik en het terugbrengen van kosten steeds belangrijker worden. Met JUNG HOME is een eenvoudig en betaalbaar systeem ontwikkeld waarmee de woning snel smart kan worden uitgevoerd.
JUNG HOME is gebaseerd op een conventionele 230V-installatie, zoals deze nog steeds in 90% van de installaties wordt toegepast. Hierdoor zijn er geen extra componenten nodig in de meterkast of installatie. Verlichting in-/uitschakelen en dimmen, jaloezieën en rolluiken aansturen en de temperatuur regelen, het kan allemaal. JUNG HOME bestaat uit de juiste basiselementen, afdekkingen, wandcontactdozen (ook met energiemeting) en batterijgevoede tasters. Lokaal of met de JUNG HOME app te bedienen.
Inbedrijfname, bediening, updates, service: dit doe je allemaal heel eenvoudig in de JUNG HOME app. De menu’s zijn duidelijk en intuïtief. Ook clouddiensten zoals Amazon Alexa en Google Home kunnen gekoppeld worden in combinatie met de JUNG HOME gateway.
De JUNG HOME componenten zijn via Bluetooth® SIG Mesh met elkaar verbonden. Door de automatische versleuteling met de wereldwijde standaard is de draadloze gegevensoverdracht bijzonder veilig.
JUNG HOME is schaalbaar en eenvoudig uit te breiden. Functie na functie, ruimte na ruimte. Door te kiezen voor de juiste JUNG basiselementen ontstaat een flexibele, toekomstbestendige installatie. Door simpelweg andere afdekkingen te kiezen kan een (deel van) een installatie smart worden gemaakt. Kies dus altijd voor de juiste JUNG basiselementen, dan kan de installatie eenvoudig naar wens worden aangepast met de desbetreffende afdekkingen. Kijk voor een actueel overzicht van de geschikte basiselementen op onze website.
In ‘de spanningzoeker’ reizen we kriskras door Nederland, op zoek naar bijzondere en ‘spannende’ hobby’s van mensen uit de branche. Dit keer bezoeken Henk en Fred tekenaar Hans Koerts, die zich tijdens zijn pensioen nog altijd bezighoudt met het installatievak.
Een kleurrijk prentenboek schuift bijna van het dashboard als Henk de afslag neemt bij Alkmaar. Samen met Fred is ‘ie vandaag onderweg naar
Hans Koerts (70) in Schagen. “Grappig hé”, wijst Henk. “Dat boek heeft Hans dus helemaal zelf gemaakt. Zelf getekend, geschilderd én het verhaal bedacht.” Fred bladert het boekje eens door en er verschijnt een glimlach op z’n gezicht. “Super grappig, zo simpel en toch snap je direct wat je ziet! Ik ben wel benieuwd hoe hij met deze hobby is begonnen. En wat ik ook tof vind, is dat Hans nog steeds actief is in het vak. De laatste tijd zelfs als Klimaatburgemeester. Ook iets voor jou Henk, voor als je straks met pensioen gaat?”
Inderdaad, Hans is inmiddels al een jaar of zes met pensioen. Maar wie denkt dat hij een rustige man op leeftijd is, heeft het mis. “Ik kom tijd tekort sinds ik met pensioen ben!”, lacht hij, terwijl hij samen met Henk en Fred van een bakje koffie geniet. Na de LTS ging Hans aan de slag bij de Spoorwegen, daarna werkte hij bij ATH Jansen en Hiensch Engineering en de laatste jaren bij Croon Elektrotechniek, later Croonwolter & Dros. Wat hij voor functies
had? Hans: “Van huis uit ben ik elektrotechnicus, begonnen als monteur. Bij ATH kreeg ik de kans om op de tekenkamer te gaan werken. En de laatste jaren heb ik als adviseur gewerkt, ook op gebied van W-installaties. Ik ben altijd met veel plezier in de installatietechniek bezig geweest en probeer nog steeds jongeren enthousiast te maken voor het vak.”
Ze kunnen nog wel uren praten over het vak, maar Henk is toch benieuwd naar het verhaal achter de prentenboeken. “We komen natuurlijk voor jouw tekenhobby, Hans. Hoe lang ben je dáár al mee bezig?” Hans wrijft over z’n kin, denkt even diep na en vertelt dan hoe de liefde voor tekenen al op de LTS begon. “Het technisch tekenen vond ik altijd al mooi om te doen. Op een gegeven moment - ik weet niet precies meer wanneer - begon ik met het maken van geboortetegeltjes. Zelf had ik vroeger ook zo’n tegeltje. Ik weet nog dat er een klokje op getekend was, met erbij geschreven op welke dag en hoe laat ik geboren was. Dat vond ik zo mooi, zo’n tastbare en blijvende herinnering. Kijk, geboortekaartjes raak je nogal eens kwijt, maar dit blijft. Op een paar overgebleven tegeltjes ben ik toen gaan tekenen en die heb ik later ingekleurd. Zo ontstond mijn hobby eigenlijk. Tegenwoordig is het lang niet meer altijd op tegeltjes, maar ook op
doek. De nieuwste - voor mijn kleindochtertje - staat al in de steigers.”
Hans schuift een aantal A4’tjes over de tafel, met daarop tientallen scans van de schilderijen en tegeltjes. Fred reageert enthousiast dat het allemaal zulke vrolijke en simpele plaatjes zijn en wil weten of het moeilijk is om zoiets te maken. Hans: “De plaatjes zijn inderdaad heel simpel getekend en vrolijk ingekleurd. Keep it simple, hé. We denken als volwassen vaak veel te moeilijk.” Hans pakt één van de prentenboeken en toont een veelkleurige vlinder.
“Kijk, deze vlinder kan veel nauwkeuriger, maar kinderen zien er altijd een vlinder in. Ik heb samen met m’n dochter een schildercursus gevolgd, maar daar wilden ze er veel te veel details in verwerken. Dat vind ik veel te moeilijk joh, dan heb ik er geen lol in. De vrijheid maakt het juist leuk.” “Over die prentenboeken gesproken”, onderbreekt Henk. “Hoe zijn die ontstaan?” Hans vertelt enthousiast over de twee boeken die hij heeft uitgegeven. Het laatste gaat over het circus dat in de stad komt. “Als kind maakte ik mee dat het circus met de trein naar Alkmaar kwam en dat de
Leuk om kinderen enthousiast voor techniek te maken
Deze LED Driver met ingebouwde dimmer wordt gebruikt voor LED-armaturen of voor LED-strips 12/24 V DC tot 75 W. Hij heeft ondersteuning voor tunable white. De LED-75 heeft een ingang voor bediening met bijvoorbeeld een pulsdrukker en hij kan ook draadloos worden bediend via de app of andere producten van Plejd. Tijdfuncties, zoals een astronomische klok en weektimers zitten ook hier weer standaard op.
• Ingebouwde dimfunctie.
• Ingang voor bediening met bijvoorbeeld een pulsdrukker of bewegingssensor.
• Ondersteuning van tunable white voor LED-strips met gemeenschappelijke anode.
• Tijdfuncties, zoals timer, astronomische klok en weektimers.
• Activeer scènes vanaf uw smartphone of tablet of met een pulsdrukker.
Neem contact op voor een demo.
web|plejd.nl
dieren door de straat liepen. Dat maakte zo’n indruk,het leek me leuk om daar een verhaal van te maken. Dat idee ben ik langzaam maar zeker uit gaan werken. Mijn tekenboekje gaat overal mee naartoe en in ieder geval iedere dinsdagavond teken ik verder. Dan is m’n vrouw weg, dus kan ik even lekker ongestoord werken.” Gelach volgt.
“Ik maak ook ieder jaar een eigen kerstkaart trouwens. En speciaal voor jullie heb ik ook een eigen schilderij gemaakt.” Hij overhandigt Henk en Fred een schilderijtje en voegt er lachend aan toe: “En ik vind Daan zó leuk, die staat er twee keer op!” Dan serieuzer: “Ik werk nu trouwens aan een nieuw prentenboek over
Hans Koerts is één van de ruim 250 ‘Klimaatburgemeesters’ in Nederland. Hans hierover: “Als Klimaatburgemeester moet je proberen de de gemeente wakker te schudden over de klimaatdoelstellingen. Ik probeer bijvoorbeeld met de gemeenteraad mee te denken over hoe ze nieuwbouwwijken met meer natuurlijke grondstoffen kunnen bouwen. Ook bezoek ik scholen, om kinderen iets te leren over het klimaat, en maak ik ze - hopelijk - enthousiast voor techniek.” Hans Koerts is verder nog steeds actief als Techniek Coach via Bureau TOP en is betrokken bij activiteiten van Wij Techniek.
water. Daarmee wil ik kinderen uitleggen hoe belangrijk water is. Het idee is er en de plaatjes beginnen ook te komen. Ook techniek krijgt een plek ik dit boek. Bijvoorbeeld met een heel simpele tekening van een gemaal, om uit te leggen hoe we water van laag naar hoog krijgen.” “Wauw”, reageert Henk. “Kan ik alvast een bestelling plaatsen?” Hans reageert grappend: “Graag zelfs, want tot nu toe geef ik m’n boekjes vooral weg op scholen. Maar ja, ik hoef er ook niet rijk van te worden!”
“Simpel? We denken als volwassenen vaak veel te moeilijk”
De groepenkast is het startpunt van de verduurzaming. Deze wordt steeds uitgebreider. Met als resultaat dat de huidige opstelling kampt met ruimtegebrek. Met de nieuwe Slim Compact serie componenten van SEP Europe zetten we ruimtegebrek om in ruimtebesparing!
De nieuwe unieke serie, smalle modulaire componenten voor de groepenkast neemt 50% minder ruimte in beslag. Hierdoor kun je ten opzichte van de conventionele componenten veel meer groepen plaatsen. Deze slimme en compacte uitvoering is samengesteld met hoogwaardige materialen, zodat alle specifieke eigenschappen behouden blijven. Bijkomend voordeel is ook dat door de toepassing van kammen (doorverbinders) een nette overzichtelijke verdeler ontstaat met minder bedrading en minder warmteontwikkeling op plaatsen waar je dat niet wilt.
Het ontwerp van de Slim Compact producten zorgt ervoor dat de verdeler meer ruimte overhoudt om EV, PV en thuisbatterij eindgroepen aan te sluiten. Er is zelfs een TYPE B aardlekbeveiliging als dit van toepassing is!
Omdat door de toepassingen van PV en thuisbatterij en in de toekomst ook de EV autolaadpunt energie gaan leveren, wordt de kortsluitwaarde van de automaten van belang.
De Slim Compact serie bestaat uit hoofdschakelaars, aardlekschakelaars, aardlekautomaten en installatieautomaten en voldoet aan de minimale kortsluitvastheid van 6kA. Je voldoet met de installatie van deze smalle automaten aan de allernieuwste standaard in de elektrotechniek, inclusief alle bijkomende voordelen. Uiteraard is de gehele Slim Compact serie voorzien van het CE en KEMA-keur keurmerk.
SEP Europe biedt altijd een goed alternatief voor de wensen en toekomstplannen van bewoners en hun woning. Gaat het om een complete nieuwe groepenkast i.v.m. verduurzaming door middel van zonnepanelen, laadpaal of warmtepomp? Of liever alleen een uitbreiding of aanpassing in de huidige opstelling van de groepenkast? Met SEP Europe kun je altijd uitgebreid kiezen voor de beste oplossing. Losse componenten of liever een complete nieuwe groepenkast? Snel besteld en samengesteld met de online groepenkast configurator.
Maak kennis met de allernieuwste standaard in de elektrotechniek, inclusief alle bijkomende voordelen. Wij zetten hiermee de trend in de woningbouw voort: Slim Compact Bouwen.
Norton introduceert het NTS trunking systeem. Hét duurzame en flexibele lichtlijnconcept dat invulling geeft aan alle eisen die aan een lichtlijn worden gesteld: uitstekende lichttechnische specificaties, maximale flexibiliteit, montagegemak én de beste TCO.
Waar voorheen de lichtlijn ingedeeld werd op basis van de lengte van een TL-buis (1,5 meter), kijken we nu naar de gewenste lichtstroom. Dankzij een veel flexibelere en efficiënte verdeling van de lichtbronnen met de nieuwste lenstechnologie ontstaat de perfecte oplossing: het NTS.
Het NTS is een slimme combinatie van flexibiliteit en een eenvoudig, overzichtelijk systeem. De units kennen twee lengtematen: een enkele (1,14 m) en een dubbele unit (2,28 m). In dezelfde lengtematen zijn ook blindplaten beschikbaar. De rails zijn verkrijgbaar in L3 (3,42 m) en L4 (4,56 m). Dit levert zowel in aanschaf als montagetijd veel voordeel op.
Het NTS is ontworpen rond de laatste LED technologie, met een minimum aantal componenten en een zeer ruime keuze aan lensoptieken en lumenstromen. Hierdoor kan een optimum
worden gerealiseerd in comfort en benodigde hoeveelheid licht én kan een lichtbeeld en -niveau worden ingesteld dat voldoet aan de normen en wettelijke eisen. Het NTS is geschikt voor vele toepassingen, van logistiek en industrie tot retail.
Uiteraard is het NTS ook in smart lighting uitvoering leverbaar voor nog meer energiebesparing. Vooruitlopend op Europese wetgeving is het NTS ontwikkeld op basis van Zhaga modulering. Ieder onderdeel van het NTS is te hergebruiken, recyclen, vervangen of repareren. Kortom, een circulaire, duurzame oplossing, van grondstof tot verpakking.
NORTON NTS: dé duurzame lichtlijn
• Uiterst flexibel en overzichtelijk modulair lichtlijnsysteem
• Razendsnelle, eenvoudige klikmontage
• Hoge lumen/Watt verhouding (tot 200 lm/W)
• Tot 100.000 branduren
• Kostenefficiënt met maximaal rendement
• Vele opties mogelijk (o.a. smart lighting)
• Op projectbasis verpakkingsvrij leverbaar en tot 10 jaar garantie
• Uit voorraad leverbaar
Kortom, met het NTS meer lichtopbrengst, maximaal rendement (tot 200 lm/W), minder componenten, grote flexibiliteit, snellere montage én prijstechnisch zeer interessant. Ook voor jouw project!
www.norton.nl/nts
De LED Dimmer 200 Watt staat bekend om zijn eenvoudige installatie & fijne instelmogelijkheden en is daarom dé keuze onder installateurs. De LED Duo Dimmer kan daarnaast per zijde een groep lampen bedienen.
Master-Slave LED Dimmer SET 200 Watt 90.400.030
Deze unieke LED Dimmers functioneren als hotelschakeling. Het is ook mogelijk deze uit te breiden tot wel vijf Slave LED Dimmers. En dat zonder nuldraad!
Tel: +31 (0)85 - 489 05 25
E-mail: info@ionindustries.com
Symfonielaan 12, 3438 EV Nieuwegein
Bij het bedrijf waar Henk, Fred en Daan werken, zijn ze nu ook over op de digitale werkbon. Henk moest er in het begin weinig van hebben. Wat hielp in het proces was de Digiladder van Techniek Nederland. Een handige tool die inzichtelijk maakt welke stappen er kunnen worden genomen op het gebied van automatisering.
Fred had het al vaker tegen mij gezegd. “Waarom hebben we nog steeds een papieren werkbon? En waarom kan zo’n opdracht niet gewoon via mijn telefoon of tablet?” Ik mompelde dan iets van ‘maar zo werkt het toch ook?’ Totdat ik een paar maanden geleden voor de zoveelste keer op zoek was naar een paar werkbonnen die ik had laten rondslingeren in de bus en waar ze op de administratie om vroegen. Tijd om het anders te organiseren. Dat vond ook de directie van ons bedrijf. Maar ja, waar begin je dan? Marjolein van de administratie kwam vervolgens met de handige digitale tool Digiladder van Techniek Nederland.
Gewoon op internet te vinden via digiladdertechniek.nl. Binnen 15 minuten heb je inzicht in waar je als bedrijf op het gebied van automatisering en software staat en wat de mogelijke vervolgstappen zijn. En dat allemaal uitgedraaid op één simpel A4-tje. Daarbij wordt onder andere gekeken naar je organisatie en administratie, maar ook de Wet Kwaliteitsborging (Wkb) komt aan bod.
Het mooie van de Digiladder is dat je niet alle stappen in één keer hoeft te zetten. Dat gaat in stappen van 1 tot en met 5. Op 5 staat dan bijvoorbeeld dat je alle facturen automatisch verstuurd en, mocht er niet betaald worden, er ook automatisch een herinnering de deur uitgaat. Maar daar zitten dus nog een aantal stappen tussen. Die je stap voor stap kunt opbouwen. Een volgende fase kun je dus ook heel makkelijk nog even parkeren, om die bijvoorbeeld een jaar later op te pakken.
Niet iedereen binnen een bedrijf gaat meteen ‘aan’ op het onderwerp ‘automatisering en software’. Voor de uitrol daarvan is het belangrijk
dat je binnen de organisatie een drijvende kracht hebt die daar helemaal voor gaat. Dat hoeft niet per se iemand binnen de directie te zijn. Bij ons is het Marjolein van de administratie. Die heeft daar helemaal haar ding van gemaakt. En het mooie is dat ze weet hoe ze ons als monteurs daarbij moet betrekken. “We doen het stap voor stap”, zei Marjolein laatst.
Dat laatste geeft mij wel een prettig gevoel. Want om heel eerlijk te zijn, vond ik dat werken met een tablet in het begin best wel een gedoe. Gelukkig heb ik Fred en Daan die mij af en toe even helpen als ik vastloop. Grote voordeel is wel dat ik nu geen werkbonnen meer kwijt ben. Dan scheelt een hoop gemopper.
Belangrijk om monteurs bij automatsering te betrekken
Bestaande woningen op waterstof
Een pilot waarin twaalf bestaande woningen worden verwarmd met waterstof dat via bestaande gasleidingen de woning binnenkomt. Daar willen Henk en Daan graag meer over weten en daarom reizen ze af naar Lochem, waar het allemaal gebeurt.
Henk en Daan hebben afgesproken met Maurice Meulenbrugge, productmanager Renewable Gas bij Remeha, producent van verwarmingsen warmwatersystemen. De locatie is Hotel Hof van Gelre in Lochem, dat zich midden in Villapark Berkeloord bevindt; en laat dat nu precies de plek zijn waar twaalf statige woningen sinds kort zijn aangesloten op waterstof. Henk is sceptisch wanneer hij naar binnenloopt. “Kan dat wel, woningen op waterstof?” Daan is juist super-enthousiast en nieuwsgierig. “Dit kan wel eens dé oplossing zijn om bestaande woningen van het gas af te krijgen.”
Maurice Meulenbrugge houdt zich bij fabrikant Remeha bezig met nieuwe manieren van verwarmen. Maurice: “Remeha onderzoekt continu manieren om tot alternatieven te komen voor gas. Hier in Lochem ontstond het idee vanuit de wijk zelf. Er werd gezocht naar
alternatieven voor aardgas in een beschermd stadsgedeelte met veel statige en monumentale panden. Precies op dat moment zocht energiecoöperatie Lochem Energie manieren om Lochem te verduurzamen. Het kwam op het juiste moment samen. Er werd contact gezocht met netbeheerder Alliander, en uiteindelijk leidde dat tot deze pilot, waar ook Remeha bij is gehaald.”
Maurice neemt Henk en Daan mee voor een wandeling door de wijk. Maurice vertelt dat alle deelnemers eerst moesten zorgen dat hun verbruik onder de 3.500 kuub gas per jaar kwam te liggen. “Bijvoorbeeld door isolatiemaatregelen te nemen. Zodat onze waterstofketel van 28 kW het aankan. Er zullen in de toekomst zwaardere ketels worden ontwikkeld, maar nu is alleen deze beschikbaar.”
Bij het project hebben veel partners de handen ineengeslagen. Naast Remeha ook installateur Kimenai, energiebedrijf Alliander, energiecoöperatie Lochem Energie, Westfalen Gassen - die opleggers vol waterstof naar Lo-
chem brengt, buurtvereniging BBSB - waar de woningen staan, en de twee toezichthouders Autoriteit Consument en Markt (ACM) en Staatstoezicht op de Mijnen (SodM).”
Daan is benieuwd hoe het precies werkt. Maurice: “In december 2022 zijn de eerste woningen aangesloten op zuivere waterstof. Daarvoor zijn nieuwe cv-ketels van Remeha geplaatst die op 100% waterstof branden. Een kilometer verderop hebben we een zogenaamde invoedlocatie gebouwd.”
Het gezelschap stapt in de auto en rijdt naar de invoedlocatie. Daar vertelt Maurice dat de waterstof gemiddeld drie keer per maand wordt geleverd.
“Vandaaruit gaat het gas de bestaande aardgasleidingen in naar de woningen. Het is in de toekomst natuurlijk niet de bedoeling dat vrachtwagens Co2 gaat uitstoten om waterstof ergens naartoe te brengen. Dan moet alles via het gasnetwerk gaan. Maar voor deze pilot is het zo mooi geregeld.”
Waterstof wordt volgens Maurice vervoerd onder hoge druk (300 bar).
“Daardoor kun je meer in de vrachtwagen meenemen. Hier brengen we het terug naar het gewenste niveau van 80 millibar en gaat het de leidingen in. Uiteindelijk reduceren we naar 30 millibar
De waterstofketel van Remeha draait 100% op waterstof. De ketel komt uit de fabriek in Italië waar Baxi, een zusterbedrijf van Remeha, aan deze ‘residentiële’ innovaties werkt en ’s werelds eerste assemblagelijn voor de waterstofketel ter beschikking heeft. Voordeel van een verwarmingsketel op waterstof is dat je in de toekomst bestaande woningen kunt verwarmen zonder dat er extra isolatiekosten hoeven te worden gemaakt. Op dit moment is de ketel nog beperkt tot 28kW, maar wanneer dit vermogen toeneemt is dat mogelijk. De ketel lijkt op een gewone cv-ketel, maar is uitgerust met veel sensoren om alles veilig te laten draaien.
in de woning. Daarnaast is waterstof van nature geurloos. We voegen hier een geurstof aan het waterstof toe, net als bij gewoon gas. Voor de veiligheid is het beter om gas te kunnen ruiken als er bijvoorbeeld een lek ontstaat.”
Het bijzondere aan de pilot is dat het dit keer bestaande woningen zijn die worden verwarmd met waterstof, waardoor we mogen spreken van
Bijzonder is dat we bestaande leidingen gebruiken
Sanitair
Klimaatbeheersing
Elektrotechniek
Dakbedekking
Lood - Koper - Zink
Gereedschappen
Bouwmaterialen
IJzerwaren
Jij weet het. Flexibiliteit wordt steeds belangrijker in de vastgoedmarkt. Want de loods van vandaag kan veranderen in een multifunctioneel kantoorpand en dat oude kantoor kan worden getransformeerd tot appartementencomplex. Door nú al rekening te houden met de toekomst, blijft het vastgoed van waarde. Hoe? Door je klant juist te adviseren en installaties in te zetten die flexibel aanpasbaar zijn als de functie van het gebouw verandert.
ABB biedt oplossingen waarbij digitalisering, connectiviteit en cloud-technologie een hoofdrol spelen, zodat óók in de toekomst het beheer met minder handjes en zo veel mogelijk op afstand kan worden uitgevoerd. Beter voor het milieu, kostenefficiënter en meer tijd over. Meer weten over Smart Buildings, KNX gebouwautomatisering, stekerbaar installeren en meer? Kijk op to.abb/dbtLoDTB
een wereldprimeur. Maurice: “Ook bijzonder is dat we bestaande gasleidingen gebruiken, die daarvoor helemaal zijn schoongemaakt. Met deze pilot leren we wat er bij komt kijken en hoe het werkt.”
Henk vraagt of elke installateur in de toekomst ketels op waterstof kan aansluiten. “Dat gaat wel gebeuren. Wel zullen installateurs zich daarvoor moeten laten bijscholen en ieder bedrijf moet zich laten certificeren. Er zijn toch wel wat verschillen met een gewone ketel. Bij waterstof moeten eerst alle bestaande leidingen gespoeld
worden om ze 100 procent aardgasvrij te krijgen. Daarnaast zijn de ketels voorzien van sensoren voor de veiligheid. Ook worden in woningen waterstofgas-sensoren opgehangen. Dat zijn een soort rookmelders die afgaan als er een lek wordt geconstateerd. Er zijn ook andere verschillen tussen waterstof en gas. Gas zie je branden met een vlam, waterstof niet. Dat maakt het gevaarlijk, waardoor er extra veiligheidsmaatregelen nodig zijn. Dat betekent dat er extra eisen zullen worden gesteld aan de installateur. Overigens staat er in Apeldoorn een waterstofhuis waar installateurs naar
toe kunnen, om te kijken hoe een waterstofketel werkt.”
De pilot in Lochem duurt drie jaar en wordt wellicht verlengd tot vijf jaar. Maurice: “Op deze wijze kunnen we voldoende ervaring opdoen. We monitoren alles en delen veel informatie met andere partners. Waarom zou iedereen het wiel zelf moeten uitvinden? De duurzame toekomst is ons gezamenlijk belang.”
Op de terugweg hebben HENK en DAAN veel te bespreken. DAAN: “Ik kan hier wel van genieten. Ik zou thuis ook wel een pilot willen aangaan met waterstof.” HENK: “Het lijkt niet eens zo ingewikkeld. Ik denk dat veel installateurs zich gaan laten bijscholen om waterstofketels aan te kunnen sluiten.” DAAN: “Zeker weten. Ik wil dat straks graag gaan doen. Misschien moeten we een keer gaan kijken in het Waterstofhuis in Apeldoorn? Ga je mee?”
HENK: “Ik ben er al een keer geweest, maar ga graag nog een keer mee. Heel interessant!”
Hij volgt een BBL-opleiding als 1e monteur elektrotechnische installaties. Daarnaast werkt elektromonteur Sieb Kosterman (24) vier dagen in de week bij Actemium in Doetinchem. “Mooi werk en vooral de afwisseling vind ik erg leuk.”
6.30 UUR
“De wekker gaat vroeg. Ik woon in Didam samen met mijn vriendin Marlouk. Ik ontbijt nooit. Ik zorg dat ik op tijd klaarsta voor mijn collega Jeroen Jansen. We rijden altijd samen. Vervolgens gaan we naar Intersnack in Doetinchem waar we de hele dag aan het werk zijn.”
7.30 UUR
“Actemium biedt oplossingen en diensten met als doel de industriële prestaties van onze klanten te verbeteren. Onze drie business units zijn Building Technologies (gebouwgebonden installaties), Industriële Automatisering en Services. Ik werk vandaag namens Building Technologies bij Intersnack - ook in Doetinchem - aan de toegangscontrole. Ik overleg even met Mattijs Kok van Intersnack.”
10.00 UUR
“Wanneer we de fabriek in gaan, dragen we veiligheidskleding. Schoenen, haarnet, mondkapje, oordoppen en veiligheidsbril. Intersnack is producent van snacks, chips en noten. Er zijn strenge regels en alles moet natuurlijk veilig en hygiënisch gebeuren. Daar schenkt Actemium veel aandacht aan. Wij hebben dan ook allemaal VCA.”
12.00 UUR
“De eerste pauze is om half 10. Tussen de middag gaat de broodtrommel open. Nu drink ik eerst een kop koffie met collega Jeroen Jansen. Ik geniet van mijn werk. Van nature ben ik vrij chaotisch, maar in mijn werk moet ik juist heel precies zijn. Dat blijkt me best goed af te gaan.”
“Ik ben de laatste weken aan het werk geweest bij Intersnack. Dat is fijn werken, omdat we heel zelfstandig aan de slag mochten. We hebben vandaag bijvoorbeeld besturingskasten opgehangen voor toegangscontrole en data en voeding ernaartoe gelegd. Morgen ga ik weer ergens anders aan de slag. Ik rijd even naar kantoor voor overleg.”
“Bij de receptie staat een retro E-auto, aangestuurd op basis van PLC technologie. Toevallig zijn auto’s ook mijn hobby. Ik sleutel er ’s avonds graag aan. Ik sta ook drie keer in de week in de sportschool. Maar nu ga ik naar huis om te koken. Marlouk is wat later thuis. Ze kan straks zo aanschuiven.”
Wil jij ook eens een werkdag gevolgd worden door Henk & Fred? Of wil je met je bus of hobby in ons blad? Mail ons dan op redactie@henkenfred.nl. Misschien sta jij de volgende keer dan wel in ons magazine!
Vanuit het midden van het land bedient Kampert Elektro BV een brede groep klanten in de woningbouw en utiliteit. Om de beste oplossingen te kunnen bieden, volgt Jaap uit Wekerom alle innovaties op de voet. De laatste jaren merkte hij dat de vraag naar dimmers toenam, met name in het luxere segment woningbouw. “Steeds meer mensen willen hun verlichting kunnen dimmen en zo de sfeer in huis beïnvloeden. Maar hedendaagse ledspots en verlichting zorgden bij veel dimmers voor problemen. Als we ergens spotjes hadden geïnstalleerd met een dimmer, was het telkens spannend of de klant zou bellen met problemen”, vertelt hij met een glimlach.
Toen hoorde hij van de dimmers van EcoDim, die specifiek zijn ontwikkeld voor led-verlichting.
Kampert: “De leverancier vertelde dat ledver-
Het zal veel installateurs nog bekend voorkomen: weer terug te moeten naar een klus omdat er problemen zijn met de verlichting. Het overkwam installateur Jaap Kampert van Kampert Elektro ook nogal eens, tot hij de leddimmers van EcoDim ontdekte: “Hiermee brandt de verlichting altijd stabiel. Dankzij de goede instelmogelijkheden, zelfs bij minimale belichtingssterkte.”
lichting op deze dimmer veel stabieler is.” Jaap besloot het een kans te geven en installeerde een aantal ECO-DIM.01 Led dimmers bij een klant. Sindsdien is hij helemaal om: “Deze dimmers zijn echt een uitkomst. De minimale belichtingssterkte is heel laag. Zelfs bij weinig vermogen geeft het gegarandeerd goed licht, dankzij de goede instelmogelijkheden. Ook is het mooi dat de klant kan kiezen van welk merk het afdekplaatje moet zijn. Voorheen zat je vast aan de dimmers van andere merken. Nu gebruik ik eigenlijk altijd de dimmers van EcoDim en volstaat alleen het afdekmateriaal van een bekend merk.”
Hoeveel EcoDimmers er inmiddels door hem in de muur zijn geschroefd, durft hij niet te zeggen. “Ik ben de tel kwijtgeraakt”, vertelt hij met een grijns. “Prijstechnisch zijn de dimmers van EcoDim heel interessant. Door die prijs zijn klanten ook eerder geneigd om meer dimmers te nemen in plaats van standaard schakelaars.” Jaap haalt een dimmer uit het doosje en laat de achterkant van de dimmer zien. “Een ander groot voordeel vind ik de inbouwdiepte van slechts 23 millimeter. Daardoor blijft er veel meer ruimte over voor de bedrading en dat is prettiger werken. Ook het maken van wisselschakelingen is met deze dimmers veel makkelijker geworden. Deze dimmers zijn een aanrader voor iedere installateur!” www.ecodim.nl
De stekerbare installaties van Wieland, die in Nederland door importeur Isolectra op de markt worden gebracht, zijn opgenomen in de Nationale Milieudatabase. Dankzij deze database kunnen de milieuprestaties en circulariteit van bouwwerken duidelijker inzichtelijk worden gemaakt. Voor installateurs en klanten heeft het veel voordelen, aldus marketingmanager Casper Bontenbal van Isolectra.
Bij Isolectra zijn ze trots dat meerdere series stekerbare installaties zijn opgenomen in de Nationale Milieudatabase. Voor installateurs is het vooral goed te weten dat de veel toegepaste serie van het type GST18® daar ook bij hoort. Casper Bontenbal:
“Wij vinden het belangrijk om voor te sorteren op de toekomst. We moeten met z’n allen zuiniger met onze grondstoffen omgaan. Daarbij verplicht ook de regelgeving ons daartoe. De overheid streeft naar een 50% circulaire economie in 2030 en zelfs 100% in 2050. Daarvoor worden er eisen gesteld aan de materialen die worden gebruikt en de milieuprestaties van een gebouw. De overheid heeft daarom de MilieuPrestatie Gebouwen (MPG) in het leven geroepen, een norm die de komende jaren steeds scherper gaat worden. De overheid verleent subsidies, zodat dit traject een extra boost krijgt. Zo worden
veel circulaire producten vrijgesteld van belasting. Interessant voor de installateur en de klant.”
Isolectra heeft alle producten die ze vertegenwoordigt in de Nederlandse markt inmiddels laten toetsten op circulariteit. “Dat is een streng proces, waar ruim twee jaar overheen is gegaan. We hebben een levenscyclusanalyse laten maken van de keten van onze producten. Dat gaat ver. Een voorbeeld is het koper in een elektriciteitsdraad. Waar komt dat vandaan? Hoeveel energie is in het proces gebruikt? Hoe wordt het vervoerd? Wat doe je met het afval? Noem maar op. Allemaal ingrediënten die vervolgens onafhankelijk worden beoordeeld. Uiteindelijk heeft het voor ons als
resultaat dat ze zijn opgenomen in de Nationale Milieudatabase. Daar zijn we natuurlijk heel blij mee. En met die registratie kunnen bijvoorbeeld aannemers en installateurs weer subsidie krijgen.”
In de circulaire gedachte maakt Isolectra tegenwoordig ook retour-afname afspraken met de toeleverancier. De stekerbare installaties worden na afloop van hun gebruiksduur teruggenomen. “We testen ze, geven ze een nieuwe certificering en zorgen dat ze goed en betrouwbaar opnieuw in de markt worden gezet.”
Volgens Casper Bontenbal zijn er meer voordelen aan de stekerbare producten voor de installateur. “Stekerbare installaties zijn deels prefab, waardoor je minder tijd nodig hebt om ze te installeren. Dat betekent dat je met minder mensen, dus minder auto’s naar bouwplaatsen hoeft en daardoor de stikstofuitstoot ook afneemt.” www.isolectra.nl
VERSTEVIGEN
HOEKEN BROEKZAKKEN
DOOR KLINKNAGELS
De Levi’s 501 bestaatspijkerbroek 150 jaar
VANDAAR NAAM
SPIJKERBROEK
EERSTE
GEMIDDELD
HEEFT DE NEDERLANDER
5,4 JEANS IN KAST
Per wordenjaar er in NL 45 miljoen spijkerbroeken verkocht
SPIJKERBROEK
GING VOOR
1 DOLLAR OVER
DE TOONBANK
41% VAN DE MANNEN DRAAGT EEN JEANS BIJ EERSTE DATE
Kleine broekzakje voorkant
oorspronkelijk bedoeld voor zakhorloge
Behoud van de kleur:
koelen in plaats van spoelen
Vrouwen passen 10 jeans voor ze er eentje kopen
MUFFIGE GEUR
NIET WASSEN
NACHTJE IN DE VRIEZER
WEER FRIS
WOUTER JANSEN
VAN KLANKBORD
SAMEN ONDERNEMEN
Veel installateurs zijn bezig met de waan van de dag. Ze nemen amper de tijd om te anticiperen op de veranderende markt. Dat merken ze bij het Klankbord Samen Ondernemen, waar bedrijfskundige Wouter Jansen zich als regievoerder aan heeft verbonden. Het platform helpt ondernemers een brug naar de toekomst te slaan.
KLOPT HET DAT ER BIJ JULLIE REGELMATIG INSTALLATEURS AANKLOPPEN VOOR HULP?
Het Klankbord Samen Ondernemen is er voor ondernemers die op zoek zijn naar een manier om beter samen te ondernemen. Samen met partners, met collega’s en natuurlijk met ondernemende klanten. Inderdaad melden zich ook bedrijven uit de installatie- en energiewereld bij ons. Logisch, die wereld verandert de laatste jaren snel.”
JIJ VINDT DAT DE INSTALLATEUR NOG TE VEEL VANUIT DE TECHNIEK DENKT?
“Vaak wel. Installateurs zijn meestal als een bekwaam technisch vakman begonnen. Op een bepaald moment kwamen er mensen in dienst en moesten ze hun bedrijf gaan organiseren. Dat bleek niet altijd eenvoudig. Weet je wat het is? In het begin installeer je gewoon wat er gevraagd wordt. Maar sinds de systemen complexer zijn geworden, komt er meer bij kijken. Je begint met een ontwerp, vervolgens ga je installeren, daarna komt het onderhoud en tenslotte de ontzorging. Allemaal onderdelen, die je als bedrijf zorgvuldig moet oppakken.”
LEG EENS UIT?
“Klanten vragen een advies: ‘Is deze hybride warmtepomp iets voor mij?’. Veel installateurs doen zichzelf te kort door meteen aan de slag te gaan. Ze moeten juist samen met de klant het verwarmingssysteem gaan herontwerpen.
Dat begint met een beoordeling van de woning. Is deze goed geïsoleerd? Nee, dan begin je daar mee. En geef eens een advies zonder meteen omzet te draaien. Laat de klant bijvoorbeeld een tijdje het ketelwater op 40 graden zetten. Redt het systeem het om op deze lage temperatuur de woning warm te krijgen? Dan kan een warmtepomp inderdaad een oplossing zijn en kom jij weer in beeld. Maak vervolgens een goede inventarisatie en een rondje door het huis. Waar past vloerverwarming, waar los je het op met een grote radiator of waar biedt een infraroodpaneel de oplossing? Durf óm te denken en traditionele oplossingen los te laten. Dat gebeurt te weinig omdat installateurs te druk zijn. Doe je dat wel, dan is de kans groot dat je daarna mag blijven als huisinstallateur. En in die fase verdien je het meest!”
WAAROM NEEMT DE INSTALLATEUR HIER DE TIJD NIET VOOR?
“Teveel installateurs willen simpel een radiator monteren of een meterkast aansluiten. Er zijn gelukkig steeds meer bedrijven die het totale installatieproces prima oppakken, maar de doorsnee installateur heeft nog wat stappen te zetten. Vooral de wat kleinere.”
HOE KUNNEN ZE DIE DRAAI MAKEN?
“Begin met goed communiceren met de klant. Leg de klant uit dat je mee wilt denken,
“ Laat de klant bijvoorbeeld ketelwater eerst op 40 graden zetten ”
“
Veel gemeenten en woningcorporaties werken met energiecoaches. Wouter Jansen ziet hier concrete kansen voor de installateurs. “Een energiecoach zet de wensen van gebruikers op een rij en geeft eenvoudige besparingstips en aanwijzingen. Maar dan komt de vraag: ‘Hoe kom ik als opdrachtgever tot een structurele oplossing?’. Dan heb je toch een professionele installateur nodig. Ik vind het vreemd dat er overal in het land voorlichtingsbijeenkomsten worden georganiseerd zonder dat er een installateur aanwezig is om tekst en uitleg te geven. Die zijn te druk hoor je dan. Zo missen ze echter wel een kans om op een positieve manier met klanten in gesprek te komen.”
maar dat dat wel geld kan kosten. Dat snapt een klant echt wel. Het is toch logisch dat wanneer je je verwarmingssysteem wilt moderniseren, de installateur eerst eens moet komen kijken, rekenen en meedenken? Dat is redelijk nieuw binnen de installatiebranche. De installateur heeft jarenlang in opdracht van de aannemer gewerkt, die gewoon een opdracht gaf en hij voerde dat uit. Punt! Tegenwoordig is 35 procent van een pand echter van technische waarde en heb je als installateur rechtstreeks contact met de klant. Dat is anders en vergt een andere manier van denken en werken. Ik geef altijd het volgende voorbeeld. Stel dat jij iets aan je oren hebt en je gaat naar een dokter die vervolgens meteen in je oor gaat snijden. Dan zeg je toch ook ‘hou eens even op’? Hij moet eerst een onderzoek doen en een diagnose stellen. Daar betaal je ook voor. Met een verwarmingssysteem is het niet anders.”
“Zeker. En daarbij mag je jouw betere monteurs best meer speelruimte geven om zelf te beslissen en te ondernemen. Als een klant wil dat de radiator ergens anders komt, kan de monteur best zeggen dat dit mogelijk is, maar dat dat bijvoorbeeld 400 euro kost. Dat snapt de klant en die vertrouwt de monteur. Bedrijven die deze speelruimte om zich te ontwikkelen durven te geven aan hun personeel, schrijven ook goede cijfers. Qua financieel resultaat, maar ook op het gebied van werknemerstevredenheid.”
WAAR MOET EEN INSTALLATEUR NOG MEER AAN DENKEN?
“Dat, zoals gezegd, het geld tegenwoordig vooral wordt verdiend in onderhoud en service. Daar zit de toegevoegde waarde voor de
klant. De pomp is kapot en moet gerepareerd worden. Of de warmtepomp moet ingesteld worden. Iedereen snapt dat je daarvoor moet betalen.”
“We hebben ons gebogen over diverse toekomstscenario’s voor de installatiemarkt. We praten nog te vaak over individuele producten, zoals een warmtepomp, maar er komt in de toekomst vooral een toenemende vraag naar systemen. Dat betekent dat je als installateur nog klantgerichter en integraler moet samenwerken. De installateur wordt een systeembouwer en een ontzorger. Dat begint met een goed ontwerp dat je samen met andere partijen maakt. Daarna wordt het systeem geïnstalleerd en onderhouden. Uiteindelijk zullen partners steeds vaker vragen om
ontzorgd te worden. Dat betekent dat jij de verantwoordelijkheid draagt voor het systeem. Verder worden thema’s als digitalisering, mechanisering, automatisering en prefab steeds belangrijker. Je moet, kortom, slimmer gaan werken. Bedrijven zullen zich meer en meer klantgericht moeten organiseren. Dat vraagt veel van directies. Die moeten klantgericht leiderschap vertonen. Geef je personeel de ruimte, ga tussen de mensen staan, haal die gereserveerde parkeerplaatsen voor de directie en het managementteam weg. Het werkt echt. Dat voorbeeld van die parkeerplaatsen heb ik zelf als directeur in de praktijk gebracht. Als directie sta je meteen tussen de collega’s. Zo hoort het ook.”
“Zorg voor goede arbeidsvoorwaarden. Oké, dat is een open deur, maar zorg ook
Klankbord Samen Ondernemen richt zich op directies van bedrijven. Met als doel deze bedrijven te helpen om klantgerichter te ondernemen. Samen met ervaren ondernemers met ieder hun eigen specialisme, heeft bedrijfskundige Wouter Jansen zich aan het klankbord verbonden. Wouter Jansen: “Samen ondernemen doe je op basis van een doordachte visie. Dat maakt elke organisatie sterker. Daar proberen we ondernemers mee te helpen. Waarom ‘samen ondernemen’?
Omdat je het vandaag de dag alleen niet meer redt. Wij zetten graag onze kennis en ervaring in om een mkb-bedrijf beter in te richten op een klantgerichte samenwerking.”
Info: samenondernemen.nl
voor een positieve uitstraling als branche en bedrijf. ‘Binden en boeien’ is belangrijk. Zorg voor intrinsieke motivatie. Geef complimenten, laat je mensen zinvolle dingen doen en waardeer ze als het goed gaat. Geef ze dat stukje zelfstandigheid op de werkplek en de ruimte om zelf beslissingen te nemen bij de klant! Dat moet je durven, maar je komt er als bedrijf verder mee.”
www.hemmink.nl
Sneldrogende 2-Comp. PU giethars 350 ml
Ruime universele kabeldoos 95x95x56 mm
3 st. M25 wartels voor 0,9-18 mm diam kabel
3 extra ingangen met B25 rubberen membraan tbv 3,5-25 mm opening
Complete kabelmof incl. Conex verbinders 3 - 12,5 mm2
Stekerbaar installeren in hotels vraagt om maatwerk. In hotelkamers heb je te maken met veel schakelingen waardoor een standaard oplossing minder geschikt is.
Hemmink maakt het de installateur makkelijker om hotels te installeren. Zo hebben we voor hotels een schakelbox ontwikkeld. Op basis van de indeling en verschillende soorten schakelingen in een hotel kunnen wij op maat een box voor jou samenstellen.
ART. CH100350
Tijdens een verjaardag vertelde een tante mij dat ze een warmtepomp ging nemen. Haar cv-ketel was verouderd en haar installateur was al langs geweest voor een offerte.
“Maar je woont toch nog steeds in die jaren 30 woning?”, vroeg ik. “Heb je de laatste jaren dan al wel aan isolatie gedaan?” Ik kende haar huis nog van toen ik daar als kind wel eens logeerde.
Het was er altijd akelig koud. Nee, dat had ze niet. Heel raar, dat die installateur daar niet over was begonnen. Want goede isolatie is toch een basisvoorwaarde.
Ook opvallend was dat mijn tante dacht dat een hybride warmtepomp helemaal los van een cv-ketel functioneerde. Want dat het hybride ging worden was al wel duidelijk. “Nee”, vertelde ik haar, “als je voor hybride kiest, heb je bij koud weer nog wel een extra cv-ketel nodig. Want met alleen een hybride pomp krijg jij het in jouw huis op een echte winterse dag niet warm.”
Verbaasd keek ze me aan.
Waarom ik dit vertel? Omdat ik vind dat we als installateur de consument bij de aanschaf van en warmtepomp veel meer bij de hand moeten nemen. Natuurlijk, we zijn installateur. Maar ook adviseur! Wil een klant een warmtepomp, dan begint dat eigenlijk al met de
inspectie van de woning. Hoe goed is het huis geïsoleerd? Het mooiste is het als de oude cv-ketel nog even meekan. Die tijd zou de klant dan mooi kunnen benutten door in de winter een poosje de watertemperatuur van de oude ketel terug te draaien van 70-80 graden naar 35 tot 55 graden. De klant - maar jij ookweet dan meteen of de woning klaar is voor een warmtepomp, omdat deze werkt op basis van lagere temperatuurverwarming.
Mijn tante moet de offerte nog krijgen, maar ik denk dat ze schrikt van wat er allemaal komt kijken bij een warmtepomp. Want zijn haar radiatoren wel geschikt voor Lagere Temperatuurverwarming (LTV) en hoe zit het eigenlijk met de meterkast? Met de aanschaf van een kleine hybride warmtepomp voldoet haar 1-faseaansluiting misschien nog, maar bij een klant die voor een luchtwarmtepomp kiest in combinatie met zonnepanelen, zul je toch moeten overgaan op een 3-fasenaansluiting. Kijk, dat zijn allemaal dingen die er extra bijkomen. En waar een klant vaak geen weet van heeft. Die denkt dat de oude cv-ketel gewoon 1-op-1 te vervangen is. Daar ligt een belangrijke taak voor ons als adviseur!
Begin eerst met inspectie van woning
Met de nieuwe herbruikbare bundelband van Mepac is het niet langer nodig om bundelbanden weg te gooien na slechts één gebruik. Door de openingsknop kunnen de bundelbanden worden hergebruikt. Da's nog eens duurzaam.
Gelukkig worden vele mensen, overheden en bedrijven aangezet om het voortbestaan van de aarde veilig te stellen, onder andere door het tegengaan van verspilling.
In eerste instantie vallen deze mondiale ontwikkelingen niet direct te linken aan het bundelen van relatief smalle goederen zoals kabels. Maar niets is minder waar. In onze onzekere tijd is flexibiliteit essentieel. Voor bundelbanden betekent dit concreet dat zij niet permanent en op dezelfde specifieke plek hun taak uitvoeren. Met de herbruikbare kunststof bundelbanden speelt Mepac in op deze ontwikkelingen.
De samenstelling van een bundel bekabelingen moet vaak worden aangepast. Het ene snoertje wordt vervangen door een ander of er wordt een kabel aan de bundel toegevoegd of verwijderd. Voorheen moest er voor iedere aanpassing een nieuwe
bundelband worden gebruikt. Dit gaf stof tot nadenken: het is namelijk moeilijk voor te stellen hoe oneindig veel kunststof bundelbanden eenmalig hun werk hebben gedaan voordat ze in de afvalbak belandden. Hoeveel plastic is hiervoor wel niet verspild? Gelukkig is dat met de nieuwe bundelband van Mepac verleden tijd.
Door de openingsknop kunnen de bundelbanden namelijk hergebruikt worden en hoeft de installateur de bundelband niet open te knippen en weg te gooien. Dit komt niet enkel de flexibiliteit van het bundelen ten goede. Het hergebruiken van de bundelbanden is ook een duurzame bezigheid omdat het verspilling tegen gaat. Als toevoeging worden de bundelbanden geleverd in de handige hersluitbare verpakking van Mepac. Een echte win-winsituatie dus.
Perfect passend voor elke
toepassing: verkrijgbaar in vier maten (L x B)
• 200 × 7,5 mm
• 250 × 7,5 mm
• 280 × 7,5 mm
• 360 × 7,5 mm
Benieuwd naar de herbruikbare bundelbanden? Scan de QR-code en bekijk de specificaties
Als het aan Draka ligt, neem je afscheid van VD draad. Er is namelijk een duurzamer alternatief: VD E-LINE. Hiermee kun je prima installeren én je ecologische voetafdruk verkleinen. Steeds meer installateurs ontdekken deze groene innovatie als nieuwe standaard.
De lancering van VD E-LINE is een echte trendbreuk. Na tientallen jaren kan de installatiebranche het oer-Hollandse installatiedraad vaarwel zeggen. Want Draka introduceert een hele nieuwe range duurzamere kabeloplossingen voor laagspanningsinstallaties onder de naam Draka E-LINE. En VD E-LINE is pas het begin.
Wat maakt VD E-LINE zo veel duurzamer? Het wordt gemaakt van 100% gerecycled koper, heeft een isolatie met biobased ingrediënten en zit in een recyclebare Octabox van gerecycled materiaal. Samen zorgen die milieumaatregelen voor een CO2 reductie van 32%.
Draka wil ieder jaar nieuwe types aan de E-LINE range toevoegen. Dit jaar komen er E-LINE producten voor de veelgebruikte
VULT installatiekabel, de voorbedrade buis (Profit) en giethars (Barnicol). Elk product scoort anders, maar wel op dezelfde criteria. Zo kijkt Draka naar biobased en gerecyclede grondstoffen, lokale productie met hernieuwbare energie, duurzame verpakking, zero-emissie transport, hergebruik van haspels en recyclebaarheid.
Steeds meer overheden en installatiebedrijven vragen naar duurzamere producten. Daarom stimuleert Draka duurzaam bouwen. Innoveren is onontkoombaar, alleen al vanwege de planeetcrisis en de toenemende grondstoffentekorten. Als grootste kabelfabrikant ter wereld neemt Draka daarin haar verantwoordelijkheid, samen met jou.
Monteur van het Jaar verkiezing
Wil je aan de slag met VD E-LINE? Schrijf je dan in voor de verkiezing Monteur van het Jaar. Als hoofdsponsor stelt Draka namelijk ook VD E-LINE beschikbaar voor de deelnemers. Meld je dus snel aan voor de voorronde op 15 juni en schrijf historie al early innovator. Wij wensen je veel succes!
In bedrijfsgebouwen kom je ze al jaren tegen. Maar ook bij de particuliere klant installeer ik als W-monteur steeds vaker een contactloze kraan. Bijvoorbeeld in de badkamer. Ik snap dat wel, want met een slimme kraan bespaar je niet alleen veel water, maar ook nog eens energie om het water te verwarmen.
Om uit te rekenen hoe groot de besparing kan zijn, heeft kranenleverancier Schell op haar website een handige tool geïntroduceerd.
Bij contactloze kranen wordt de waterloop met behulp van een infraroodsensor geregeld. Dankzij contactloze kranen kan het waterverbruik ten opzichte van normale handbediende kranen met soms wel 70
procent verminderd worden. Voor een gezin in een gemiddelde eengezinswoning kan de besparing oplopen tot zo’n 335 euro per jaar, aldus fabrikant Schell.
Slimme kranen zijn duurder in aanschaf, maar dat heeft de klant snel terug verdiend. Zeker in een badkamer waar je vaak de kraan even laat lopen, terwijl je je handen aan het inzepen bent of je tanden poetst. Daardoor wordt er nodeloos veel water verbruikt, dat ook nog eens onnodig verwarmd moet worden. Met intelligente afsluiters en sensorgestuurde kranen stroomt het water alleen als het echt nodig is en met behulp van zelfsluitende kranen stopt de waterloop automatisch na een vooraf ingestelde tijd.
Daan: “Opvallend nieuws van de Nationale Milieudatabase. De productie van een warmtepomp is meer belastend voor het milieu dan aanvankelijk werd gedacht. Ik vind dat voorzitter Doekle Terptra van Techniek Nederland daar meteen goed op gereageerd heeft door te zeggen dat de nadruk bij de milieuscore teveel ligt op alleen maar de milieubelasting van de materialen en dat er ook moet worden gekeken naar de energieprestatie. Want doe je dat, dan is en blijft de warmtepomp onomstreden.”
In de Nederlandse huizen was het de afgelopen winter met 18,04 graden Celsius het koudst in Europa. Dat blijkt uit onderzoek van fabrikant Tado op basis van data afkomstig van 340.000 Europese huizen. Met 19,4 graden was de gemiddelde binnentemperatuur in Duitsland een stuk hoger. Het hoogst scoorde Slowakije met 21,65 graden.
De SDE++ subsidie heeft dit jaar een budget van 8 miljard euro. Belangrijkste wijziging is dat de lucht-water-warmtepomp een aparte categorie is geworden en dat er extra ruimte is gecreëerd voor groen gas. Het budget is van 6 juni tot en met 6 juli aan te vragen via rvo.nl.
Meer dan de helft van de Nederlandse werknemers (54%) vindt dat de overheid faalt in de verduurzaming van ons land. Dit blijkt uit onderzoek van het initiatief ‘Met led kan het’, gehouden onder 1.000 Nederlanders in loondienst. Volgens 63 procent moet de overheid meer doen om de energietransitie naar duurzame energie binnen het bedrijfsleven te bevorderen.
Daan: “2 op de 3 Nederlanders weten niet hoeveel stroom en gas ze op jaarbasis verbruiken. Dat blijkt uit onderzoek van energiebedrijf Zonneplan. Beste wel opvallend, want hoe weet je dan of je met je verbruik onder het prijsplafond blijft? Zelf heb ik een app waarop ik precies mijn verbruik kan zien en kan vergelijken met voorgaande jaren. Wel zo handig!”
Bedrijfsschool Kemkens
groeit uit tot Kenniscentrum
Ruimtevaarder André Kuipers nam enkele maanden geleden de opening voor zijn rekening. Vandaag mogen Henk en Fred op bezoek bij het nieuwe Kemkens Kenniscentrum in Oss. Waar leerlingen een opleiding krijgen, monteurs worden bijgeschoold en kennis wordt gedeeld met partners.
Henk en Fred parkeren de bus pal voor de deur van het Kenniscentrum, dat zit ingeklemd tussen twee scholen en betaald voetbal organisatie Top Oss. Henk herkent het pand. “Hier zat toch de oude bedrijfsschool van Kemkens”, merkt hij op. “Klopt,” zegt Fred. “Die schijnt nu drie keer zo groot te zijn geworden.”
Binnen ontmoeten ze Dave Bakker. Hij stond bij Kemkens ooit als junior monteur op de werkvloer, runde daarna zijn eigen bedrijf en koos vervolgens voor een carrière in het onderwijs. Eind vorig jaar keerde hij terug bij Kemkens, om in het nieuwe Kenniscentrum aan de slag te gaan als coördinator Leren & Ontwikkelen.
Henk en Fred kijken binnen hun ogen uit. De grote, goed verlichte ruimte ziet er netjes en overzichtelijk uit. De mannen mogen meteen een rondje maken. Dave neemt ze mee naar de afdeling installatie, laat de leslokalen zien en toont de ‘servicevleugel’, waar diverse BBL-studenten aan het sleutelen zijn. Vervolgens keren ze terug naar de sfeervolle ontmoetingsruimte in het hart van het langwerpige gebouw. Daar serveert Dave een kop koffie.
Veranderd
Fred is benieuwd wat er feitelijk allemaal is veranderd in vergelijking met de oude bedrijfsschool. “Heel veel”, zegt Dave. “We hebben, zoals je ziet, meer ruimte tot onze beschikking, maar er is ook meer structuur gekomen in het opleiden. In het verleden werd er vooral vaak ad hoc gevraagd om een bijscholing voor een individuele monteur. Die incidentele momenten willen we voor zijn door op gezette momenten onderwijs te bieden aan al onze mensen.”
Kemkens heeft het opleiden volgens Dave altijd serieus genomen. “In 2010 begon het bedrijf al een kleine praktijkschool in het magazijn van het hoofdkantoor in Oss. In 2016 verhuisden we naar deze locatie op de Talentencampus, waar we meer ruimte kregen voor goede scholing. Dat was nodig omdat je je mensen continu moet bijscholen als je bij wilt blijven. Bijvoorbeeld wanneer de wetgeving dat vraagt. Zo moet iedere cv-monteur over een CO-certificering beschikken.”
Henk vraagt of er ook onderdelen zijn waarin geen onderwijs is voorzien. Dave: “Voor klantcontact hebben we geen specifieke opleiding. Maar we schenken er wel aandacht aan. Je moet je netjes gedragen bij de klant en goed
Je moet de praktijk kunnen nabootsen om echt iets te leren
communiceren. Wanneer we hier zien dat een student een rommeltje maakt van zijn gereedschapskist, dan zeggen we daar wat van. Dat doe je ook niet bij de klant.”
Terug naar het Kenniscentrum. De grote ruimte is voorzien van nieuwe technieken en innovaties. Er zijn tal van proefopstellingen gemaakt en vrijwel alle installaties kunnen ook echt worden aangesloten, of onder druk worden gezet. Of het nu gaat om warmtepompen, cv-installaties, zonnepanelen of het binnenklimaat. “Je moet de praktijk kunnen nabootsen om echt iets te leren. Dat is hier mogelijk. Ook waar het gaat om frisse lucht in een gebouw. Na corona kreeg dat onderwerp extra aandacht. Kijk maar eens naar al die scholen waar we bezig zijn het klimaat te verbeteren. Het is echt geen ondergeschoven kindje meer bij de installateur.” Henk noemt het Kenniscentrum een mooi ingerichte showroom, maar dat vindt Dave een foute benaming. “Wij willen geen showroom zijn, waarin fabrikanten al hun waar aanprijzen. Kemkens is een allround installateur. Bij ons kun je terecht voor cv-ketels, warmtepompen, zonnepanelen, zonneboilers, luchtbehandeling, isolatie, ventilatie, meterkasten en airco’s. We laten hier alleen producten zien waar we mee werken. Daar weten we dan wel alles van. Een voorbeeld is onze selectie van vijf merken warmtepompen. Met de uitvoeringen van deze merken werken we in het veld, dus is het logisch om onze mensen daarmee op te
Bedrijfsvakschool InstallOne is vorig jaar omgedoopt tot Kemkens Kenniscentrum en drie keer zo groot geworden. Op de lokale Talentencampus in Oss worden BBL- en mbo-studenten opgeleid in duurzame technieken. Kennis over de energietransitie staat op deze locatie centraal. Naast praktijkopstellingen beschikt het Kenniscentrum over twee theorielokalen. Er zijn diverse ruimtes waar klanten kunnen worden ontvangen om kennis met elkaar te delen. Kemkens is één van de grotere installatiebedrijven in Nederland, met meer dan 800 medewerkers. Het bedrijf werkt vooral in het zuidelijk deel van het land. Het hoofdkantoor is eveneens in Oss te vinden. www.kemkens.nl
Zó, hier nemen ze het opleiden écht serieus!
leiden en hun kennis up to date te houden met de installaties waar ze ook in de praktijk mee werken.”
In het Kemkens Kenniscentrum worden naast medewerkers ook studenten en zij-instromers bijgeschoold. Dave: “Jaarlijks ruim honderd BBL- en mbo-studenten. Daarvoor werken we samen met het ROC. Bij ons ervaar je hoe mooi techniek kan zijn. Verder verwelkomen we elke twee maanden een groep van zo’n tien zij-instromers. Normaal gesproken moeten zij een opleiding volgen die twee jaar duurt. We bieden ze sinds kort een verkort traject aan, in de vorm van eerst een deelcertificaat. Daar hebben ze acht weken voor nodig. Daardoor zijn ze sneller inzetbaar, maar blijven ze ook gemotiveerder.
Na dat deelcertificaat volgt nog een opleiding van een jaar waarmee ze het complete
mbo-certificaat versneld in de wacht slepen.” Fred vraagt of er nog plannen zijn. Dave: “Jazeker. We blijven altijd vernieuwen. De markt vraagt dat nu eenmaal. Daarnaast willen we op deze locatie ook partners ontvangen. Het Kenniscentrum moet uitgroeien tot een ontmoetingsplek voor partijen die een rol spelen in de energietransitie. Waar we kennis met elkaar delen. Regelmatig ontvangen we woningcorporaties, onderwijsinstellingen of gemeenten. Verder zijn we bezig met het opzetten van nieuwe opleidingen, zoals een praktische leerlijn aan de hand van het kwalificatiedossier. De monteur van tien jaar geleden bestaat niet meer. Er wordt tegenwoordig meer gevraagd. Daar anticiperen we op met ons Kenniscentrum. We bewegen mee met de markt. Ik denk dat we over enkele jaren bijvoorbeeld ook volop bezig zijn met energieopslagsystemen. En zo blijven we vernieuwen.”
3x sneller werken en 90% minder faalkosten?
Installeren 2.0 van Attema is dé prefab-oplossing voor transformatieprojecten, prefab betonnen casco’s, HSB of unitbouw. Hiermee installeer je 100% stekerbaar: van groepenkast tot schakelmateriaal.
Sneller werken
Als installateur moet je steeds meer doen in minder tijd. Tegelijkertijd moet je de kosten in de hand houden. Efficiency is dus een vereiste. De oplossing? Installeren 2.0: de prefab installatie-oplossing voor de woningbouw. Hiermee installeer je 100% stekerbaar. Ideaal voor transformatieprojecten, prefab betonnen casco’s, HSB of unitbouw.
Het gemak van prefab
Installeren 2.0 is een uniek en innovatief concept. Door het uiterst complete assortiment installeer je volledig stekerbaar: van groepenkast tot schakelmateriaal. Bij je elektrotechnische groothandel vind je een compleet assortiment 100% stekerbare producten van Installeren 2.0: contactdozen, schakelaars, dimmers, perilex, koppelsnoeren, centraaldozen, kabeldozen en Click-mate NXT groepenkasten. Alle producten worden volgens jouw wensen in elkaar gezet en getest. Volledig prefab dus.
Gunstig bedrijfsresultaat
We leveren jouw bestelling desgewenst per verdieping of eenheid af op de afgesproken locatie en tijd. Inpluggen. Monteren. Klaar!
Installeren 2.0 is dus echt een kwestie van plug & play. Hierdoor werk je drie keer sneller dan bij traditioneel installeren. En verminder je de faalkosten met 90%.
Dat betekent winst voor jou. Met deze prefab installatie-oplossing installeer je namelijk een volledig appartement in enkele uren. Het is dan ook een slimme en snelle oplossing voor zowel nieuwbouw, als transformaties naar woningen, appartementen en hotels. Want ondanks de hogere materiaalkosten ben je verzekerd van een gunstig resultaat.
Herbruikbaar en duurzaam
De producten van Installeren 2.0 zijn onderhoudsvrij en voldoen aan de normen en wetgeving. Je hebt bovendien garantie op de werking van de totale installatie. Daarnaast zijn alle installatieproducten van Installeren 2.0 ook herbruikbaar. Wijzigen de plannen? Wordt een gebouw ontmanteld? Dan gebruik je alles gewoon nog een keer. Zo beperk je de kosten en afvalstromen en draag je actief bij aan een circulaire economie.
Dat is installeren volgens Attema.
Ontdek hoe
Installeren 2.0 jouw werk makkelijker maakt.
Met de groeiende populariteit van ventilatiesystemen met warmteterugwinning ontstaat ook een nieuw probleem: geluidsoverlast. Gelukkig bieden de geluiddempers van Panflex de ideale oplossing om het geluid van deze systemen te verminderen.
Steeds meer huiseigenaren kiezen ervoor om hun woning te verduurzamen vanwege hoge energietarieven en klimaatdoelstellingen. Door spouwmuurisolatie, dakisolatie en triple glas blijft energie binnen. Goede isolatie vereist echter ook voldoende ventilatie, en steeds meer bewoners zijn hiervan op de hoogte. Helaas kan de populariteit van ventilatiesystemen met warmteterugwinning ook leiden tot geluidsoverlast, wat een nieuw probleem met zich meebrengt.
WTW-ventilatiesystemen produceren motorgeluiden met laagfrequente tonen tussen 125 en 500 Hertz, die zo snel en effectief mogelijk uit de luchtstroom verwijderd moeten worden. Om dit te bereiken zijn akoestische slangen of geluiddempers van minimaal 1 meter nodig om het 'invoegverlies' mogelijk te maken. Panflex geluiddempers voldoen exact aan deze afmetingen en bieden bovendien de best verkrijgbare stilte-oplossingen op de markt.
De meest geschikte oplossing voor de installatie van een WTW-unit is het Panflex WTW-pakket. Dit pakket is speciaal samengesteld voor installateurs en bevat alle benodigdheden om snel en eenvoudig aan de slag te gaan. Het bevat onder andere akoestisch geïsoleerde en flexibele ventilatieslangen, evenals twee thermisch geïsoleerde ventilatieslangen, acht RVS slangklemmen en een rol Alutape.
Het Panflex WTW-pakket is verkrijgbaar voor alle gangbare diameters (125 tot 200 mm) en bestaat uitsluitend uit A-merk producten. Het pakket is tevens standaard op voorraad bij bekende technische groothandels.
De akoestisch geïsoleerde ventilatieslangen zijn al aan één zijde afgetapet, zodat ze direct op de WTW-unit kunnen worden aangesloten en zoveel mogelijk geluid bij de bron wordt gedempt. Het gebruik van jeukvrije Ecose isolatiewol zorgt bovendien voor een gemakkelijkere montage en de beste geluiddemping. In de meest gangbare diameters en met een slanglengte van 1 meter kan tot 30 tot 33 dB(A) aan geluid worden gereduceerd, waarmee Panflex uniek is in Nederland. Voor wie naast het invoegverlies ook de overspraak wil verminderen, biedt Panflex een uitgebreid assortiment overspraakdempers.
Wil je meer informatie over het WTW-pakket en de geluiddempers van Panflex? Neem dan een kijkje op panflex.nl
Slimme verlichting
bij Koopman Interlight
Met het lichtsysteem Interlight Thinq en de Power
Install-lasdozen loopt Koopman Interlight voorop in twee belangrijke trends: slimme verlichting en duurzaamheid. Interlight Thinq is volledig gebaseerd op digitale technologie en biedt talloze mogelijkheden en voordelen. De lasdozen van Power zijn helemaal gemaakt van gerecycled materiaal.
Directeur Casper Vulling van Koopman Interlight snapt dat het nogal een open deur is, als Henk & Fred hem vraagt of hij duurzaamheid een belangrijk thema vindt. Op die vraag zal geen ondernemer in deze tijd meer ontkennend antwoorden. Hij ook niet. Maar Vulling is ook eerlijk. "Duurzaamheid, uiteraard. Maar het moet wel bedrijfseconomisch verantwoord zijn."
Voor Koopman Interlight is het niettemin een serieus item, benadrukt Vulling. "Jazeker is dat het. We proberen als bedrijf echt zo duurzaam mogelijk te zijn. Ik vind het ook leuk en interessant om daarmee bezig te zijn. Die nieuwe lasdozen bijvoorbeeld, volledig van gerecycled materiaal. Ik heb me daar nadrukkelijk mee bemoeid, heb er bijgestaan toen de matrijzen werden gemaakt. Zo weet ik ook honderd procent zeker dat het echt duurzaam is."
De vraag naar dit soort producten groeit sterk, ervaart Vulling.
"Daar gaat het heen, een heel gezonde ontwikkeling. Je ziet het ook in de wetgeving steeds meer
terugkomen, zoals in de MPG (MilieuPrestatie Gebouwen - red). Dus voor installateurs is het ook goed om zich daarin te verdiepen. Wij zijn er heel serieus mee bezig, maar wel binnen een bedrijfseconomisch model. We gaan geen gerecyclede lasdozen verkopen die driemaal zo duur zijn als de traditionele. Maar onze Power-lasdozen zijn marktconform geprijsd, dus dat gaat goed werken."
Lichtcontrole
Een ander nieuw concept van Koopman, het Interlight Thinq, is niet alleen duurzaam, maar ook gericht op gemak, comfort en veiligheid in bedrijfspanden. Het is een, zoals Casper Vulling zelf omschrijft, 'volledig lichtcontrole-systeem dat schaalbaar en toekomst-proof is'. Armaturen zijn verkrijgbaar met geïntegreerde sensoren en kunnen zodoende geheel naar wens worden ingesteld en simpelweg met een app worden bediend. Denk aan talloze lichtscenes, maar ook aan supergevoelige bewegingssensoren en de juiste verlichting in combinatie met zonlicht van buiten. Nooit teveel of onnodig licht, dus comfort
Koopman Interlight is een familiebedrijf, opgericht in 1945 als agenturenfirma. In de jaren zestig werd de vader van Casper Vulling eigenaar, de naam Koopman bleef. De focus ligt tegenwoordig volledig op verlichting en bijbehorend elektronisch materiaal. Koopman Interlight is gevestigd in Wijk bij Duurstede en heeft 25 werknemers. De productie vindt zoveel mogelijk binnen Europa plaats. De gerecyclede lasdozen worden in Nieuwegein geproduceerd. "Dichtbij, dus extra duurzaam", aldus Casper Vulling, inmiddels 26 jaar directeur/ eigenaar. Tot grote tevredenheid. "Dit is een fantastisch vak."
én energiebesparing. Maar Interlight
Thinq biedt nog meer opties.
Vulling: "De sensoren in de armaturen kunnen ook praten met het internet. Dan ga je naar 'beyond lighting', oftewel: ons systeem communiceert met andere systemen. Tot wel 20.000 sensoren in een netwerk. De mogelijkheden zijn oneindig. Zoals optimale ventilatie, en wat dacht je van asset tracking, waarbij je via sensoren je producten en voorraden kunt bijhouden? In een ziekenhuis bijvoorbeeld. Hoeveel infuuspompjes zijn er, waar liggen ze, hoeveel zijn er in gebruik? Het zijn allemaal additionele opties."
Voor de installateur zijn dit belangrijke ontwikkelingen, stelt Casper Vulling.
"Simpelweg omdat dit voor bedrijven en instellingen de toekomst is. Smart buildings, daar gaan we heen, één draadloos netwerk in een gebouw."
Of installateurs er al voldoende mee bezig zijn? Vulling merkt wel de interesse uit de sector.
"Ik begrijp heel goed dat installateurs superdruk zijn. Het is niet eenvoudig voor ze om alle ontwikkelingen bij te houden. Maar als wij met ze om tafel zitten, dan zien we dat ze het graag oppakken. We ondersteunen de installateurs ook, via onze backoffice. We zijn altijd bereikbaar en zonodig helpen we de installateur ter plekke. We werken goed samen. De installateur is heel gemotiveerd, dat maakt hem voor ons een fijne partner."
Sensoren in armaturen kunnen ook praten met het internet
AAN/UIT OF INCL. NOODVERLICHTING
INCLUSIEF DOORVOERBEDRADING
WARTELS AAN BEIDE ZIJDEN
PHILIPS XITANIUM DRIVER (>100.000 UUR)
IP66 WATERDICHT | IK10 SLAGVAST
>135 LUMEN/WATT
60CM / 120CM / 150CM
KOOPMANINTERLIGHT.NL/DREAMWP
De podcast is inmiddels een ingeburgerd fenomeen. Luisteren naar je favoriete onderwerp, op het moment dat het jou het best uitkomt. Onderweg bijvoorbeeld, of tijdens een routinematige klus. Het wemelt online van de podcasts. Fred beluisterde er een groot aantal. Onderstaande podcasts zijn volgens hem leuk en interessant voor elke monteur.
Allereerst heb ik gezocht naar podcasts die direct betrekking hebben op ons werk als installateur. Elektrisch rijden is dan een actueel onderwerp. De ANWB heeft hier met ‘De nieuwe mobielen’ een serie podcasts over gemaakt. Met name die over de enorme laadinfrastructuur is interessant. Hoe kunnen we die uitdaging waarmaken? Maar ook de andere podcasts in deze serie zijn de moeite waard. ANWB Zakelijk – De nieuwe mobielen
Nog zo'n probleem waar onze sector, net als voor veel andere trouwens, mee worstelt. Hoe vinden we
in hemelsnaam goede vakmensen? BNR Nieuwsradio maakte hierover een interessante podcast met Doekle Terpstra van Techniek Nederland. Hij spreekt over de voortschrijdende technische ontwikkelingen in alle maatschappelijke sectoren en de enorme opgave die als gevolg daarvan bij de installatiesector ligt. Hoe gaan we dit oplossen? Terpstra vertelt hoe Techniek Nederland meer jongeren naar de techniek denkt te kunnen trekken.
BNR’s Big Five - Werknemer vs Werkgever
Zin in een meer ontspannen podcast?
Lekker luisteren naar de laatste meningen over het profvoetbal? Podcasts te over, dat zal niemand verbazen. Maar die van sportzender ESPN zijn
actueel, met goede gasten en altijd over de laatste ontwikkelingen, of het nu Champions League, Eredivisie of de KeukenKampioen Divisie betreft. Luistert lekker weg. Voetbalpraat ESPN
Ook interessant, wat mij betreft althans: de Formule 1. Natuurlijk kun je ook hierover talloze podcasts vinden. Ik heb gekozen voor 'F1 aan tafel', met onder meer deejay Mattie Valk en good old Olav Mol. Naar eigen zeggen is dit de best beluisterde Nederlandse podcast op dit gebied. Iedere maandag een nieuwe uitzending met de laatste nieuwtjes en veel enthousiasme. Mooi voor de fans van Max Verstappen en Nyck de Vries!
F1 Aan Tafel
RoundTech is een esthetisch vormgegeven armatuur voor vluchtroute-aanduiding of -verlichting. De verlichtingsarmatuur is voorzien van E-focus technologie, waardoor éénzelfde armatuur geschikt is voor vluchtrouteverlichting of ruimteverlichting.
• In- en opbouw versies met een herkenbaar minimalistisch uiterlijk
• Eenvoudige montage via standaard gatenzaag (Ø 64-78mm)
• Alle producten zijn standaard voorzien van een ronde afwerkrand, een vierkante afwerkrand is leverbaar als accessoire
• Kleuren: zwart, zilver, wit en grijs standaard beschikbaar voor zowel de vierkante als de ronde afwerkrand
• Decentrale uitvoering
• Te gebruiken in niet-permanente & permanente modus
Merk: SPELSBERG
Fabrikantnummer:
Ak14 73341401
Productnaam:
Ak air 14
Productgroep: Modulaire verdeler
Beschermingsgraad: IP65
Slagvastheid: IK08
Nominale bedrijfsspanning: 400V AC
Nominale isolatiespanning: 1000V AC, 1500V DC
• Met schroefloze PE/N-klemrail
• Met elk 3 schroefbare klempunten 2,5-16mm²
• 14 schroefloze klempunten 1,5-4mm²
Geïntegreerde beluchtingselementen
Geschikt voor buiteninstallatie: ja
Halogeenvrij: ja
Aantal rijen: 1
Aantal modules: 14
De uitgekiende montage door middel van de driepunts slobgaten, de dekselschroefgaten of de buitenliggende bevestigingsoren bieden talrijke mogelijkheden voor het bevestigen van de bodem op de ondergrond. De diverse metrische voorstansingen maken het mogelijk verschillende kabeldiameters in te voeren.
+ IP65
+ Be-/ontluchting
+ Modulair
+ Verwijzing naar internet voor be-/ontluchting dichtzetten
Wat vind je van de kwaliteit van dit product?
De verdeler is stevig en compleet.
Hoe ervaar je het gebruiksgemak?
De verdeler is makkelijk in gebruik en heeft voldoende en verschillende maten en mogelijkheden voor wartels.
Zou je het product aanbevelen aan andere gebruikers en waarom? Ja, dit product zou ik aanbevelen omdat het compact is en toch voldoende ruimte heeft voor de bekabeling.
+ Robuust en stevig
+ Extra DIN-rail gemakkelijk bij te plaatsen
− De montage nokken voor de extra DIN-rail zijn aan de lage kant
− Voor onze toepassing helaas te groot (hoogte en breedte)
Wat vind je van de kwaliteit van dit product? Goed.
Hoe ervaar je het gebruiksgemak? De verdeler kan je op meerdere manieren monteren. Er zijn meerdere plekken die je kunt openbreken zodat je er een schroef of een boutje in kan doen. Draairichting van het deurtje kan je zonder gereedschap omdraaien.
Zou je het product aanbevelen aan andere gebruikers en waarom? Als je de ruimte hebt zou ik deze verdeler aanbevelen omdat het een solide kast is die tegen een stootje kan.
+ Knappe kast
+ Modulair + Te koppelen met speciale kast-wartel aan tweede kast
Wat vind je van de kwaliteit van dit product? Goed, sterk, slim ontworpen. Ook het ventilatiemembraam in de kast.
Hoe ervaar je het gebruiksgemak?
Gemakkelijk en eenvoudig mee te werken en compleet geleverd met rubber wartels.
Zou je het product aanbevelen aan andere gebruikers en waarom? Ja, voor de veehouderij want Spelsberg heeft een systeem dat ammoniakbestendig is of voor een ruimte waar veel stof is want de kast is mooi gesloten.
+ Makkelijk te monteren
+ Makkelijk componenten in te plaatsen
+ Fijne aardrail met verschillende aansluitingen
Wat vind je van de kwaliteit van dit product? Stevige kast die wel iets kan hebben.
Hoe ervaar je het gebruiksgemak?
Perfect en snel toepasbaar om componenten in te maken en aan te sluiten. Makkelijk om din-rail en deur te verwijderen zonder gereedschap.
Zou je het product aanbevelen aan andere gebruikers en waarom? Jazeker, ideaal om in containers te plaatsen. Snelle montage en evt. makkelijk uit te breiden.
+ In de onderbak zitten al invoeringen M20 gemonteerd (IP65)
+ Genoeg ruimte voor zwaardere voedingskabel
Wat vind je van de kwaliteit van dit product? De behuizing is degelijk.
Hoe ervaar je het gebruiksgemak? Makkelijk te monteren en ook het wisselen van de draairichting van de deur gaat erg soepel.
Zou je het product aanbevelen aan andere gebruikers en waarom? Ja, zeer geschikt voor een vochtige omgeving en omdat er ventilatieroosters in zitten is warmteontwikkeling van componenten ook niet direct een probleem.
L.I.M. staat voor Less is More en daar is deze rugzak van Haglöfs een uitstekend voorbeeld van. Minder gewicht, meer comfort. De L.I.M Backpack 35L weegt slechts 980 gram en is ideaal voor langere trektochten in alle soorten weer. De rugzak draagt erg comfortabel dankzij de verstelbare borst- en heupgordel en de gewatteerde schouderbanden. Zo sluit hij perfect aan op je lichaam.
HAGLOFS.COM
De All Terrain veiligheidsschoen van Reebok Work is speciaal ontworpen voor elke ondergrond die je op het werk tegenkomt. Noppen en gripgroeven onder de rubberen buitenzool zorgen voor ongekende grip: stap na stap, kilometer na kilometer. De nieuwe werkschoen heeft een ademend bovenwerk van Ripstop dat ten minste 60 minuten lang waterafstotend is.
REEBOKWORKBYALLSHOES.NL
Met deze Cactus USB autolader van het merk Kikkerland hoef je geen ruzie te maken wie de telefoon als eerste mag opladen in de auto. Hij is geschikt om drie apparaten tegelijkertijd van stroom te voorzien. Met deze cactus kun je je navigatiesysteem aansluiten, terwijl je zoon zijn tablet oplaadt en jij je smartphone.
DITVERZINJENIET.NL
Met de oplaadbare lantaarn AlpenGlow van BioLite creëer je de mooiste natuurlijke sferen buiten. Waar je maar bent: op het strand, bij de barbecue of op de camping. Je kunt van kleur veranderen via de bediening of door de AlpenGlow even te schudden.
TECHNOLYT.NL
Grappig! Een bierdopjespistool. Hiermee open je eerst je bierflesje en daarna trek je de trekker naar je toe. Lukt het jou je dopje in de prullenbak te schieten?
DITVERZINJENIET.NL
Vrouwen verlangen van werkschoenen dat ze maximale veiligheid bieden. Hoog op het wensenlijstje staat ook dat de schoenen een vrouwenleest hebben. Omdat vrouwen- en mannenvoeten nu eenmaal verschillen. Daarom introduceert Bata Industrials de WHAWOWA collectie: veiligheidsschoenen speciaal ontwikkeld voor de vrouw. Met een slank design en superlicht van gewicht. Ook qua looks is de collectie precies What Women want (WHAWOWA).
BATAINDUSTRIALS.NL
De caps van Carhartt zijn niet alleen stoer, maar ook functioneel. Ze zijn voorzien van een Force zweetband met FastDry, die vocht afvoert en snel droogt, waardoor er geen zweet in je ogen loopt als je hard aan het werk bent.
CARHARTT.COM
Foto’s maken met je telefoon is leuk, maar als je inzoomt, dan krijg je niet altijd de scherpste foto’s. Wil je toch in de verte fotograferen, zoals bij een concert, dan kun je beter de Telefoon Telescoop van het merk Kikkerland gebruiken. Je plaatst eerst de clip op de telefoon. Daarna schroef je de telescoop op de clip.
DITVERZINJENIET.NL
Eenvoudig te installeren, flexibel inzetbaar. Busch-free@home® flex is de ideale opstap naar intelligente Smart Room-besturing. Bedien verlichting, zonwering en nog veel meer heel eenvoudig op afstand met een smartphone of tablet via bluetooth – bijzonder smart en toekomstbestendig bovendien. busch-jaeger.nl
monteur elektrotechniek
bij Breman Installatiegroep
Ik luister graag naar de podcast Universiteit van Nederland of Universiteit van België. Wetenschappelijke onderwerpen worden daarin heel helder uitgelegd. Bijvoorbeeld wat een zwart gat of dementie is. Ze maken complexe zaken simpel.
Minecraft. Niet de survivalgames, maar ik bouw er huizen en kastelen mee. Je wordt er heel creatief van. Leuk!
Japan (zie foto) en Noorwegen. Noorwegen is een prachtland met schone lucht, mooie rotsen en kliffen. Een sprookje gewoon! In Japan ben ik met mijn ouders geweest. Schoon, modern, heerlijk eten en de mensen zijn supervriendelijk.
De kleding van het Zweedse merk Blåkläder. Omdat ze ook rekening houden met vrouwen in de techniek. Dat is niet overal het geval. Het is daardoor fijne kleding die gewoon heerlijk zit.
De jeugdboekenserie Kippenvel. Vroeger las ik die zelf graag en nu lees ik de verhalen uit die reeks aan mijn dochter Jill voor. We genieten daar beiden van. Het zijn griezelverhalen, maar daarna slapen we prima hoor. Zelf lees ik ook graag boeken van Tolkien, zoals de Hobbit en Lord of The Rings.
“Blåkläder heeft werkkleding voor vrouwen die lekker zit ”
“Ik bouw kastelen met Minecraft ”
Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijknummerige vakjes van de oplossingsbalk.
© Persbelangen
Horizontaal: 1 plaats op het internet, 6 rangtelwoord, 12 gast, 13 lichtkrans, 14 ongunstig, 17 tuinplant, 19 deel van de mond, 20 voorloper van de euro, 22 fonds voor algemeen rekening (afk.), 23 fulltime eenheid (afk.), 24 onbekende, 28 gerecht, 30 lei, 32 communist, 34 schaduwzijde, 35 plunje, 36 modeverschijnsel, 38 catastrofe, 41 leefregel, 43 plaats in Gelderland, 44 onwetendheid, 47 toonkunstenaar, 48 muziekteken, 49 ontroerd, 51 huivering, 52 erfelijkheidsdrager, 54 stuf, 55 fut, 56 cassave, 59 referee, 63 edelsteen, 64 tegen, 65 aanwezig, 66 probleem waar men niet uit komt.
Verticaal: 1 wet inburgering in Nederland (afk.), 2 butler, 3 autoped, 4 mager, 5 trichloorethyleen (afk.), 7 Collectieve Arbeidsovereenkomst (afk.), 8 netwerkverdeeldoos, 9 geluk, 10 worstsoort, 11 eerste vrouw, 15 offertafel, 16 heraldische term, 17 lomperd, 18 bloem, 21 cerium (afk.), 23 geestverschijning, 24 kost, 25 volksoproer, 26 judograad, 27 intellectueel, 29 oplosmiddel, 31 afslag, 33 Spaans wijngebied, 37 gelijke, 39 gewrichtsontsteking, 40 waarde, 42 plaats in Gelderland, 43 overdekking, 45 zoete lekkernij, 46 valvula, 47 moeder, 50 aurum (afk.), 53 eiland bij Sumatra, 55 uitheems broodje, 56 kraan, 57 lofdicht, 58 Comité Européen de Normalisation (afk.), 60 mannelijk schaap, 61 Bruto Nationaal Product (afk.), 62 garde.
Stuur de oplossing met je naam en adres naar info@henkenfred.nl o.v.v.
Puzzel Editie 2-2023 en maak kans op een Dagje Uit Cadeaukaart t.w.v. 100 euro.
Winnaar kruiswoordpuzzel Editie 1: Mark van Gils
Bent u op zoek naar een duurzame en energiezuinige warmteoplossing voor uw klant? lntergas heeft voor elke situatie het ideale product, of het nu gaat om een bestaande woning of om een nieuwbouwwoning.
Van een energiezuinige HR-ketel of een hybride oplossing tot aan een all-electric warmtepomp, met lntergas kunt u altijd vertrouwen op warm water en een aangenaam binnenklimaat. Zo loopt u voorop in warmte!
www.intergas.nl
Ben jij de beste elektromonteur van Nederland?
Of één van jouw collega’s? Doe mee aan de Henk & Fred ‘Monteur van het Jaar’ verkiezing en ontdek het!
Hoe werkt het?
Vul op www.monteurvanhetjaar.nl de vragenlijst in waarmee we jouw basis-elektro-kennis toetsen. De 48 beste monteurs kwalificeren zich voor de voorronde op donderdagavond 15 juni bij ROVC in Ede. De 6 beste elektromonteurs gaan door naar de Grote Finale op woensdagavond 20 september op het Henk & Fred Event in Expo Houten.
wat KUN JE WINNEN?
De Monteur van het Jaar wint de volgende prijzen:
• Cursus/training naar keuze bij ROVC t.w.v. € 6500,-
• Makita pakket t.w.v. € 850,-
• Reischeque t.w.v. € 500,-
durf jij de uitdaging aan?
Scan de QR-code of ga naar www.monteurvanhetjaar.nl en doe mee vóór woensdag 31 mei.
hoofdsponsor:
