
19-20-21 september Expo Houten










Het is tijd om te aarden met een biertje, vakgenoten én een broodje bal.
Het jaarlijkse Henk & Fred Event staat weer op het programma en dit jaar trekken we werkelijk alles uit de (meter)kast!
• Gezellig dagje uit met je collega’s
• De nieuwste innovaties en ontwikkelingen voor de E- en W
• Leerzame kennissessies van o.a. NEN, NVKL, FEDET, IG Infrarood en VEB
• Livemuziek van René Karst (Liever te dik in de kist) en Ballen Harry
• Lezingen van Robert Doornbos, Henry Lootens, Roel Ritsma en Pouw Jongbloed
• Anouar Otmane komt langs
• Maak kans op een jaar lang gratis broodje bal
• Gratis eten en drinken
Stap in en laat je meevoeren in de razendsnelle wereld van de autosport. Robert Doornbos opent dinsdag 19 september het Henk & Fred Event en vertelt over de fascinerende combinatie van Formule 1, techniek en duurzaamheid.
Laat je inspireren door Anouar Otmane, de filmende loodgieter. Als sensationele YouTube-hit met 90.000 trouwe volgers heeft hij een groeiende community weten te creëren met zijn informatieve video’s. Doe mee met de competitie leiding buigen van Anouar en stel al je prangende vragen tijdens de Q&A.
Spijker je kennis bij. Roel Ritsma geeft namelijk 2 lezingen: 'Een nieuwe NEN 1010 - altijd weer gedoe en 'PV - Even een eindgroepje bijplaatsen'.
Benieuwd naar het complete programma? Ga naar www.henkenfredevent.nl
Kom op woensdagavond 20 september naar de finale en de feestelijke uitreiking van de Henk & Fred verkiezingen 'Monteur van het Jaar' en 'Installatiebedrijf van het Jaar' met livemuziek van René Karst!
Bestel je gratis kaarten via: WWW.HENKENFREDEVENT.NL
Na een spannende strijd gaan de 6 beste elektromonteurs tijdens de Grote Finale de strijd aan om de felbegeerde titel ‘Monteur van het Jaar’ in de wacht te slepen.
Wie o wie wint de Publieksprijs van de Henk & Fred verkiezing ‘Installatiebedrijf van het Jaar’? En welk bedrijf gaat er met de Vakjuryprijs vandoor?
Naast de ruim 80 deelnemende bedrijven die de nieuwste innovaties en ontwikkelingen presenteren is de beursvloer gevuld met:
• Een heus reuzenrad, waar je op hoogte kunt netwerken
• Foodtrucks met lekker eten en drinken
• De Henk & Fred Borrel in het enige echte Henk & Fred Café
• De Escapetruck. Hier krijg je een ontluisterend inkijkje in het werk van 4 buiten landse spionnen. Gebaseerd op een waargebeurd verhaal in Nederland. Durf jij het aan?
• Of ga mee met de rondleiding naar het Inspiratiecentrum Smart Building van de Technische Unie.
Bestel snel je gratis toegangsticket op www.henkenfredevent.nl
De voortdurende veranderingen op de verlichtingsmarkt vereisen een doortastend, efficiënt en duurzaam handelen door ons allemaal. Daarom maken we de overgang naar innovatieve LED technologie gemakkelijker dan ooit voor u. Omdat we ons gehele professionele LED lampen assortiment onder de merknaam LEDVANCE aanbieden, hoeft u van nu af aan maar één ding te onthouden: waar LEDVANCE op staat, is kwaliteit, efficiëntie en toekomstbestendigheid verzekerd. Eenvoudiger kan niet.
Voortgekomen uit de algemene verlichtingsdivisie van OSRAM, heeft LEDVANCE zich in slechts zeven jaar gevestigd als een toonaangevende naam in toekomstgerichte LED oplossingen. Van LED lampen, armaturen en LED strips tot lichtmanagementsystemen en human centric lighting, LEDVANCE is trots op meer dan 100 jaar verlichtingservaring en is in ieder opzicht uw betrouwbare partner – vandaag en morgen.
De merknaam is nieuw - en de bestelcode ook. Maar omdat we de nieuwe LEDVANCE LED lampen met de bekende voorgangers in onze online productcatalogus hebben gelinkt, zijn uw “oude favorieten” nog steeds zeer gemakkelijk te vinden tijdens de overgangsfase. En als u de nieuwe overzichtelijke verpakking bekijkt, zult u snel zien dat veel van onze professionele LED lampen nog krachtiger zijn geworden met de verandering van de merknaam. LED lampen uit de residentiële sector zoals de VINTAGE EDITION 1906 of de LEDinestra range, die we onder de merknaam OSRAM blijven voeren, blijven uiteraard voldoen aan al uw verwachtingen op het gebied van kwaliteit, prestaties en efficiëntie.
Het verbod van de EU om inefficiënte lichtbronnen en lichtbronnen die gevaarlijke stoffen bevatten op de markt te brengen, heeft de verlichtingsindustrie voor complexe uitdagingen gesteld – en heeft het lot van de fluorescentielamp bezegeld. LEDVANCE biedt u verschillende praktische oplossingen om de overstap naar EU-conforme LED technologie heel eenvoudig – en ook heel duidelijk – te maken voor bijna elke toepassing. Want vanaf nu dragen al onze professionele lampen de merknaam LEDVANCE. Maar dat is niet alles. De segmentatie van de lampen in SUPERIOR-, PERFORMANCE- en VALUE CLASS, die u al kent van onze armaturen, evenals een duidelijke naamgeving met alle belangrijke productinformatie, stellen u in staat om snel en betrouwbaar de juiste lamp te kiezen. Dat is wat we verstaan onder Advancing Light.
LED TUBE T8 EM UO S 1500 mm 22.1W 840
Een voorbeeld van de nieuwe
LED lampen productbenaming
SUPERIOR CLASS
Geeft de productklasse aan in overeenstemming met het armaturenportfolio (P = Performance Class, V = Value Class)
Aantrekkelijk en informatief - dit is hoe onze nieuwe verpakking eruit zal zien.
De super-efficiënte lampen zijn te herkennen aan de bruine, gerecyclede verpakkingen.
Toekomstbestendigheid is inmiddels onlosmakelijk verbonden met duurzaamheid. LEDVANCE is ook hier uw competente verlichtingspartner – en ondersteunt u niet alleen met baanbrekende efficiëntie, maar bijvoorbeeld ook met producten gemaakt van gerecyclede materialen of met armaturen met uitwisselbare componenten die de trend naar duurzaamheid en een circulaire economie kunnen stimuleren. Hoeveel succes onze toewijding aan duurzaamheid oplevert, wordt aangetoond door de zilveren medaille die is uitgereikt door EcoVadis, een van ‘s werelds meest gerenommeerde bedrijven in duurzaamheidsbeoordelingen. Lees meer over onze Groene Agenda op: benelux.ledvance.com/duurzaamheid
2022
De ambitieuze EcoVadis-classificatie omvat 21 duurzaamheidscriteria op deze vier gebieden:
– Milieu
– Arbeid en mensenrechten
– Ethiek
– Duurzaam inkopen
Henk & Fred is het leukste magazine voor de installatietechniek. Wij zijn er voor iedereen die werkzaam of geïnteresseerd is in installatietechniek. In elke editie is er weer een glansrol weggelegd voor collega’s Henk, Fred en Daan. Hierdoor weten we zowel jong als oud binnen de gehele installatietechniek aan ons te binden. Het magazine verschijnt vijf keer per jaar en wordt verspreid in een oplage van 24.000 exemplaren.
Jaargang 11, nummer 4, september 2023
UITGEVER
Media Vakman B.V. Snipperlingsdijk 50 7417 BK Deventer
HOOFDREDACTIE
Peter Besselink, redactie@henkenfred.nl
REDACTIE
Sjoerd Geurts, Marieke van der Heijden, Han Neijenhuis, Michiel Elands en Pim van de Beek
BLADMANAGER
Matthea Kiemeney, matthea@henkenfred.nl
AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE
Patricia Overmars (correctie), Martijn Verspeek (column), Jurgen Pops (vormgeving), Leony Bos (communicatie) en Tim Kollen (sales)
ADVERTENTIES advertenties@henkenfred.nl
VORMGEVING Media Vakman B.V. DRUK Tuijtel
ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE info@henkenfred.nl
Verschijning: 5 x per jaar
Abonnementsprijs Nederland € 47,50 per jaar (excl. 9% BTW incl. verzendkosten)
Losse nummers € 9,75 (excl. 9% BTW incl. verzendkosten)
Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd.
ALGEMENE VOORWAARDEN EN PRIVACY STATEMENT Zie www.henkenfred.nl
COPYRIGHT
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen aan de volledigheid en juistheid van de informatie, zoals weergegeven in deze uitgave, geen rechten worden ontleend. De uitgever en auteurs kunnen dan ook geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie uit deze uitgave.
VOLG ONS
Fred: @FredvanHenF | Henk: @HenkvanHenF www.facebook.com/HenkenFred www.instagram.com/henkenfred www.linkedin.com/company/henk-&-fred www.linkedin.com/in/fred-van-henk-en-fred info@henkenfred.nl
WWW.HENKENFRED.NL
Ze is deze zomer verkozen tot Zakenvrouw van het Jaar in Rotterdam. Shirley van Beers staat al vier jaar aan het roer bij Beers Elektrotechniek en Beers Service & Onderhoud in Berkel en Rodenrijs en heeft een ‘vrouwelijke touch’ toegevoegd aan het bedrijf waar vooral mannen werken.
Van 19 tot en met 21 september is het Henk & Fred Event in Expo Houten. Op de woensdagavond worden de winnaars bekend gemaakt van de Henk & Fred ‘Monteur van het Jaar’ en ‘Installatiebedrijf van het Jaar.’
In het dagelijks leven adviseert hij gemeenten en bedrijven op het gebied van energie en duurzaamheid. Maar ook thuis monitort Jochem Boek nauwgezet het energieverbruik van zijn gezin.
Deze zomer won tennisser Wesley Koolhof het herendubbel op Wimbledon. Daan en Henk zochten de nummer 1 van de wereld in het herendubbel thuis op in Nijmegen. Een gesprek over de techniek bij tennis.
In ‘de spanningzoeker’ bezoeken we installateurs met een bijzondere of ‘spannende’ hobby. Deze keer reizen Henk en Fred af naar Jan Bouw in Lunteren, liefhebber van klassieke wagens én een fervent motorrijder.
Hij is regiomanager bij Techniek Nederland en jurylid bij de Henk & Fred verkiezing ‘Installatiebedrijf van het Jaar’. Onno van de Ven bezoekt wekelijks installateurs en ziet welke bedrijven voorsorteren op de toekomst.
Het nieuwe testlab van ElaadNL in Arnhem is bedoeld voor proeven met grote elektrische voertuigen, zoals bussen of trucks. Snel, veilig en slim laden is het credo. Henk en Fred mogen rondsnuffelen.
Nog maar een week en dan vieren we het feestje voor de branche. Door een aantal coronajaren kon er geen groot evenement plaatsvinden. Maar we zijn terug met de eerste editie van het Henk & Fred Event! Gebaseerd op ELEKTRO, maar nu voor de gehele installatietechniek. We hebben een bomvol programma samengesteld. In deze editie lees je wat er allemaal te doen is en wie er komt spreken.
Tijdens het Henk & Fred Event nemen wij je mee in de wereld van de energietransitie. We zien dat E en W steeds meer gaan samenwerken! Een hele goede ontwikkeling als je het mij vraagt. Samenwerken blijkt op alle vlakken in de branche enorm belangrijk, dus meer inzicht en begrip voor elkaars werkzaamheden speelt daarbij een belangrijke rol.
Iedereen heeft momenteel zijn of haar handen vol aan het werk. Tijd voor iets anders is er (bijna) niet. Maar hoe blijf je op de hoogte van alle ontwikkelingen en spijker je je kennis bij? Op het Henk & Fred Event tref je alles onder 1 dak. Je spot de nieuwste innovaties, je kan netwerkwerken met branchegenoten en deelnemen aan diverse kennissessies. Daarnaast zijn er foodtrucks, optredens, quizzen en maak je kans op een jaar lang gratis broodje bal! Dus maak 1 dag vrij in je agenda en kom naar Expo Houten!
Op woensdag 20 september worden de winnaars van de Henk & Fred verkiezingen Installatiebedrijf van het Jaar en Monteur van het Jaar bekendgemaakt. Samen met René Karst maken we er een mooi feestje van!
Zet dinsdag 19, woensdag 20 en donderdag 21 september in je agenda en vraag je gratis toegangsticket aan op www.henkenfredevent.nl
Henk & Fred Event van 19 tot en met 21 september in Expo Houten
Een mix van de laatste noviteiten, interessante lezingen en kennissessies maar ook de nodige fun. Dat is het Henk & Fred Event - van dinsdag 19 tot en met donderdag 21 september - in een notendop. Met tijdens de opening een presentatie van oud Formule 1-coureur Robert Doornbos en op woensdag de uitreiking van de Henk & Fred verkiezingen ‘Monteur van het Jaar’ en ‘Installatiebedrijf van het Jaar.’
Een feestje voor de branche! Zo betitelt beursmanager Matthea Kiemeney het Henk & Fred Event van dinsdag 19 tot en met donderdag 21 september in Expo Houten. “Ons event is compleet anders dan een gemiddelde beurs. Natuurlijk staan er op het Henk & Fred Event volop stands van fabrikanten met de laatste noviteiten. Je kunt
Fred: “Grappig, hoor. Tijdens ons event is er ook een Escapetruck, waarin je je cyber-awareness kunt vergroten...”
Henk: ‘Mijn wat? Waarom moet dat altijd weer in het Engels. En leuk hoor al die gezelligheid op het event, maar ik ga vooral voor de noviteiten en laatste trends…”
Fred: “Maar dat mag ook. Dat is juist het leuke van ons event. Het is een mix van informatief en fun. Verder ben ik erg benieuwd naar de verkiezingen van Monteur en Installatiebe drijf van het Jaar.”
Henk: “Dat vind ik wel erg tof dat we dat organiseren!
Een mooie manier om ‘ons’ vak in de spotlights te zetten.”
interessante lezingen en kennissessies bijwonen, maar daarnaast is er ook veel fun en gezelligheid. Zo kun je speeddaten in het reuzenrad, worden er dagelijks diverse quizzen gespeeld, staan er foodtrucks, geeft oud Formule 1-coureur Robert Doornbos een presentatie en op woensdagavond komt volkszanger René Karst optreden.”
Het Henk & Fred Event richt zicht naast de E- ook op de W-installateur. “Omdat we ons magazine hebben uitgebreid met de W-installatie, hebben we ook de formule van ons event verbreed. Je ziet dat de E- en de W-installatie - mede door de energietransitie - steeds meer naar elkaar toegroeien. Vandaar het overkoepelende thema ‘Energietransitie in de praktijk.'
Tijdens de beurs zijn er diverse interessante lezingen. Het Henk & Fred Event wordt op dinsdagochtend 19 september om 10.00 uur geopend met een presentatie van oud Formule 1-coureur Robert Doornbos. Hij neemt je mee in de snelle wereld van de autosport. In zijn presen-
maar
tatie legt hij de link tussen de Formule 1, techniek en duurzaamheid. Verder zijn er op het hoofdpodium
Q&A’s met onder andere de bekende filmende loodgieter Anouar Otmane en voorzitter Doekle Terpstra van Techniek Nederland, waarbij ook het publiek vragen kan stellen.
Meer korte en inhoudelijke presentaties zijn er in het theater, aangevuld met interessante kennissessies op de bovenverdieping. Onder andere van de NEN over de NEN 1010-8, branchevereniging Fedet over ‘het verslimmen van de woning’ en Opleidingscentrum GOº over de top 10 van de meest gemaakte fouten bij het installeren en plaatsen van warmtepompen. Beursmanager Matthea Kiemeney daarover: “De ontwikkelingen in de branche gaan supersnel. Daarom zetten we tijdens het event ook heel hard in op kennisoverdracht en we hebben daarbij nadrukkelijk de samenwerking gezocht met kennis- en brancheverenigingen.”
Het Henk & Fred Event is dagelijks geopend van 10.00 tot 18.00 uur. Op woensdag is het event ook ’s avonds
Nog geen toegangsticket voor het Henk & Fred Event? Ga dan naar henkenfredevent.nl en vraag daar je gratis toegangsticket aan. Het Henk & Fred Event vindt plaats van dinsdag 19 t/m donderdag 21 september in Expo Houten.
Dagelijks geopend van 10 tot 18 uur en op woensdag is er een avondopenstelling tot 21 uur. Op die manier kun je het event ook na je werk bezoeken.
Meer informatie over het programma, de vele lezingen en presentaties vind je op de website: www.henkenfredevent.nl
tot 21.00 uur te bezoeken. Tijdens deze avond vindt de Grote Finale plaats van de Henk & Fred verkiezingen ‘Monteur van het Jaar’ en ‘Installatiebedrijf van het Jaar’. Bij het hoofdpodium zullen de zes geplaatste monteurs uit de voorronde live hun praktijkopdracht uitvoeren, terwijl het publiek over hun schouders mee kan kijken. Verder worden die avond tussen 19.00 en 20.00 uur de winnaars bekend gemaakt van de Publieksprijs en Vakjuryprijs van het ‘Installatiebedrijf van het Jaar.’
“We verwachten dat het op woensdagavond echt een feestje gaat worden. Met veel publiek”, zegt Matthea Kiemeney. “Voor de publieksprijs hebben we een shortlist van 10 installatiebedrijven. Dat deze verkiezing leeft, blijkt wel uit de bijna vierduizend stemmen die zijn uitgebracht. En hoe mooi is het om die avond dan af te sluiten met een optreden van volkszanger René Karst!
Stap in en laat je meevoeren in de razendsnelle wereld van de autosport. Robert Doornbos opent dinsdag 19 september uur het Henk & Fred Event en vertelt over de fascinerende combinatie van Formule 1, techniek en duurzaamheid.
De top 10 meest gemaakte fouten bij het installeren en plaatsen van warmtepompen
Niet of met te lage druk afpersen, hardsolderen zonder stikstofflow of te lange koelleidingen. Het zijn 3 veelgemaakte fouten bij de installatie van split-airco’s en warmtepompen. Johan Seesink van Opleidingscentrum GO° sprak met installateurs en fabrikanten en stelde een top 10 samen. In zijn presentatie laat hij zien hoe het vooral wel moet!
Als PV panelen op het dak zijn gemonteerd, moet de omvormer ook nog op de meterkast ofwel op het verdeelsysteem worden aangesloten. Daar moet dan vaak wel ‘even een groepje voor gemaakt worden’. Maar wat betekent dat nu: een automaat in een verdeelsysteem erbij plaatsen. En is het wijs om dat te doen of zijn er betere oplossingen?
- altijd weer gedoe
De nieuwe NEN 1010:2020 is nog niet in het bouwbesluit opgenomen. Zoals vaker is er (nog) discussie over 30mA aardlekbeveiliging. En dan gaat het over het maximaal aantal eindgroepen achter een 30mA aardlekschakelaar en het type aardlekschakelaar. En ook op het gebied van overspanningsbeveiliging is er wel wat te melden.
Accuopslag in 2025/2030, flexibilisering in opwek, consumptie en prijzen
Wil je weten welke mogelijkheden je hebt voor accu’s in de woningbouw en wat voor impact dit heeft op de meterkasten? In deze masterclass gaan we in raptempo #kennisdelen!
Anouar Otmane is de filmende loodgieter die een sensationele YouTube-hit is geworden! Met 90.000 trouwe volgers heeft hij een groeiende community weten te creëren met zijn informatieve video’s. Doe mee met de competitie leiding buigen van Anouar, test samen met Anouar producten in Fred’s Testlab en stel al je prangende vragen aan Anouar tijdens de Q&A.
Zijn onze elektrische installaties klaar
voor de energietransitie?
Henry Lootens neemt je mee in de gevolgen van de energietransitie voor onze huidige en toekomstige elektrische infrastructuur. De energietransitie heeft niet alleen gevolgen voor de netbeheerders, maar ook voor de installaties na, of straks voor, de meter. Naast de warmtehuishouding in verdelers zal ook het toekomstbestendig en daarmee duurzaam dimensioneren van verdelers ter sprake komen.
Deel 8 van NEN 1010 (editie 2020) heeft betrekking op energie-efficiëntie. Het omvat afspraken hoe installaties over energietransitie moeten worden aangeleverd, maar het omschrijft ook wat er nodig is om maximaal rendement te halen uit een energiemanagementsysteem. Het kerndoel van deel 8 is het verbeteren van de gebruikerservaring en het bevorderen van de decentralisatie van elektriciteitsopwekking. NEN-docent Henry Lootens geeft een beknopte toelichting op dit deel 8.
STEFAN VAN MAASAKKERS
Waarom verdienen sommige installatiebedrijven goed (en sommige weinig)?
Wat verdient een installatiebedrijf gemiddeld, wat verdienen de koplopers en hoe zit dat bij de achterhoede? Waarom verdient het ene installatiebedrijf goed en het andere weinig? Wat zijn de verschillen en wat kun je hieraan doen?
In een snel veranderende markt waarin nieuwe technieken en infrastructuren een steeds belangrijkere rol in gaan nemen, is het van groot belang dat bedrijven zich constant blijven ontwikkelen. De kennis die daarvoor nodig is vraagt om een andere manier van denken, handelen en doen. Is het technische beveiligingsbedrijf daarop voorbereid en is het een kans of een bedreiging?
WALID ATMAR
Walid geeft elke dag 2 lezingen
Walid Atmar is branchedirecteur van IG Infrarood. Hij geeft tijdens het event diverse lezingen over infrarood verwarming. Zo gaat hij het hebben over het nieuwe keurmerk voor infrarood panelen, over de praktijkcijfers van infrarood verwarming en wat infrarood verwarming kan betekenen voor de energietransitie.
ZOHAR TZUR
De herziening van de f-gassenverordening: wat betekent dit voor jou?
In deze kennissessie hoor je de uitkomsten van de herziene F-gassenverordening. Welke zaken gaan verplicht worden en welke deadlines hangen hieraan? Hoe verloopt de invoering van de verordening en met welke ontwikkelingen moet jij als installateur rekening houden, o.a. in het kader van scholing.
Q&A
Doekle Terpstra wordt als voorzitter van Techniek Nederland dikwijls geinterviewd. Vaak over de kansen en bedreigingen in de installatiemarkt. Deze keer zal hoofdredacteur Peter Besselink van Henk & Fred hem op het podium interviewen, maar bezoekers kunnen ook live vragen stellen.
MAURICE MEULENBRUGGE
Waterstof in de gebouwde omgeving
In Lochem loopt sinds eind 2022 een pilotproject. In deze pilot zijn woningen in de bewoonde omgeving omgeschakeld naar waterstof. Hoe gaat zo’n omschakeling in zijn werk en wat komt hier allemaal bij kijken? En wat is de visie van Remeha op waterstof?
SASCHA MURK
Bouwen aan een sterk werkgeversmerk.
De juiste medewerkers vinden en aan je binden
HENK & FRED BORREL
Kom op dinsdag en donderdag naar de Henk & Fred Borrel in het enige echte Henk & Fred Café. We gaan speciaalbieren proeven onder begeleiding van bierenthousiast Ferry Wijnhoven.
3 november BROUWERIJ axes castellum zwolle Meld je aan!
Er moet de komende jaren ontzettend veel verduurzaamd, gebouwd en onderhouden worden. Een mooie uitdaging voor alle installateurs in Nederland. Er is alleen wel een probleem: het tekort aan (technische) vakspecialisten in de branche is nijpend. Bedrijven staan voor een enorme wervingsopgave én de opgave om de mensen die fantastisch werk leveren binnen te houden. Dat roept de vraag op: hoe doe je dat?
Bekijk het hele programma op: WWW.HENKENFREDEVENT.NL
Conventioneel ontworpen en geïnstalleerd, veilig verbonden via Bluetooth Mesh: met JUNG HOME wordt elke woning eenvoudig smart.
Met led bespaar je 50% op de energiekosten
LED HEEFT POSITIEVE INVLOED OP ENERGIELABEL WONING
Grote bedrij‑ ven moeten
vanaf 1 juli voldoen aan de energie‑ besparings‑ plicht
‘SLECHTS’ 1 OP DE 3 WONINGEN HEEFT OVERAL LED
TERUG-
Consument denkt vaak dat terugverdientijd langer is
38% bedrijven is actief bezig met energiebesparen‑ de maatregelen
Energielabel C sinds januari verplicht voor kantoorpanden
REDENEN NIET OP AGENDA
GEEN TIJD (13%)
EN GEBREK AAN
KENNIS (9%)
Ze is deze zomer verkozen tot Zakenvrouw van het Jaar in Rotterdam. Shirley van Beers staat al vier jaar aan het roer bij Beers Elektrotechniek en Beers Service & Onderhoud in Berkel en Rodenrijs en heeft volgens eigen zeggen een ‘vrouwelijke touch’ toegevoegd aan het bedrijf waar vooral mannen werken.
JIJ HEBT GEEN TECHNIEK GESTUDEERD, MAAR BENT DIRECTEUR-EIGENAAR VAN EEN TECHNISCH BEDRIJF?
“Dat klopt. Ik studeerde HBO Management, Economie en Recht. Vanuit die studie deed ik mijn afstudeerscriptie in het bedrijf van mijn vader en ik ben er nooit meer weggegaan. Ik leerde de liefde voor het familiebedrijf kennen, maar ook voor de elektrotechniekbranche. Ik heb ervaring opgedaan op verschillende afdelingen: kopersbegeleiding, administratie, receptie, planning, noem maar op. Ik heb alleen niet gemonteerd. Door deze ervaring zie ik de grote lijnen binnen het bedrijf. Vier jaar geleden heb ik mijn vader opgevolgd als directeur-eigenaar.”
WAT MAAKT JOUW WERK ZO MOOI?
“Dit is een klein, dynamisch bedrijf. Ik zou niet in een groot bureaucratisch bedrijf passen. Ik hou van organiseren en dingen verbeteren. Dat kan hier. Bijvoorbeeld door te digitaliseren. Vroeger zaten we met dertien mensen op kantoor, nu nog maar met zeven. Mede dankzij de digitalisering.”
JULLIE ZIJN GEEN TOTAALINSTALLATEUR?
“Nee, wij hebben bewust voor alleen elektrotechniek gekozen. Daar is genoeg werk in te vinden. Dat we ons richten op één tak van sport, houdt de groei niet tegen. Toen ik het
bedrijf vier jaar geleden overnam van mijn vader, draaiden we 4,6 miljoen euro omzet. Nu gaat de omzet richting de 8,3 miljoen euro. Het is geëxplodeerd en er is dus geen reden om er een andere tak bij te pakken. We werken wel samen met andere bedrijven. In ons werk voor woningcorporaties hebben we te maken met vaste ketenpartners. Dat werkt prima.”
JULLIE ZIJN EEN ECHT FAMILIEBEDRIJF. HOE BINDEN EN BOEIEN JULLIE DE MEDEWERKERS?
“Het sociale aspect is heel belangrijk. Een maandelijkse borrel of zomerbarbecue is hier vanzelfsprekend. Nieuwe werkkleding of gereedschappen? Ik zeg eigenlijk nooit ergens nee tegen. Onlangs hebben we nog een dagje de deur gesloten en geracet op het circuit van Zandvoort. Erg leuk. We proberen onze mensen ook te helpen waar mogelijk. Is er psychische hulp nodig, dan faciliteren we dat. Schulden nemen we waar mogelijk over. We hebben zelfs voor een medewerker een kunstgebit betaald en ik heb een keer met een medewerker op kantoor gemediteerd. Dat hielp die medewerker om rust in zijn hoofd te krijgen. We blijven continu met ze in gesprek. Daarnaast bieden we onze medewerkers twee keer per week de kans om hier op kantoor te sporten met een personal trainer. Daar zijn we in coronatijd mee begonnen.”
Focus ligt niet op de omzet, veel meer op werkplezier
Beers Elektrotechniek & Service in Berkel en Rodenrijs is een rasecht familiebedrijf, dat 38 jaar geleden werd opgericht door Leo de Waerd. Zwager Aat ging er werken als elektricien en nam het bedrijf in 2000 over. Via een afstudeerstage leerde dochter Shirley het bedrijf negentien jaar geleden kennen, ging er nooit meer weg en nam de zaak vier jaar geleden over. Beers Elektrotechniek & Service is vooral actief in service & onderhoud voor woningcorporaties en aannemers, en voorziet in al het reparatie-, mutatie- en renovatieonderhoud van 123.000 woningen in omgeving Rotterdam.
“Dat blijft lastig. We merken dat er wat meer mensen beschikbaar zijn, omdat de nieuwbouw en utiliteit achterblijven door alle regels en er dus mensen vrijkomen. Van de tien nieuwe medewerkers blijven er overigens maar ongeveer drie hangen. Want we gaan wel voor kwaliteit. We hebben best veel te bieden, maar verwachten dat er hard gewerkt wordt en dat medewerkers betrokken zijn. Voordat we iemand definitief aannemen, draaien ze daarom eerst een tijdje mee met verschillende monteurs.”
“Door ze te vertellen dat het vak leuk is. Dat doe ik bijvoorbeeld op basisscholen. Ik wil die kinderen inspireren en daar als vrouw in de techniek graag een rolmodel in zijn. We hebben helaas nog geen vrouwelijke monteurs, maar wel vier vrouwen op kantoor. We merken dat de cultuur door die vrouwelijke energie zachter is geworden. Er is minder haantjesgedrag, er wordt beter gecommuniceerd en ik denk dat het wat gezelliger wordt met vrouwen erbij.”
“Ik moet me wel meer bewijzen in mijn positie. Zeker bij een eerste kennismaking. Ik ben echt wel eens aangesproken als koffiejuffrouw, haha. Aan de andere kant heeft het zeker een voordeel. Ze vergeten je niet snel meer en het is toch ook wel interessant, een vrouw aan de top
in een mannenwereld. Overigens moesten onze medewerkers ook wel even wennen aan mij als directeur. Dat een vrouw, die ook nog eens hun baas is, oprechte belangstelling toont hoe het thuis gaat, waren ze toch niet gewend…”
BEN JIJ EEN PITTIGE DIRECTEUR?
“Ja dat denk ik wel. Ik kom voor ons bedrijf op. Maar ik heb ook veel aandacht voor mijn mensen. Ik vind het belangrijk een goede werkgever voor mijn mensen en een duurzame partij voor mijn klanten, relaties en leveranciers te zijn.”
WELKE KANSEN LIGGEN ER VOOR JULLIE DE KOMENDE JAREN?
“Op het gebied van duurzaamheid is het wiel volop aan het draaien. We zijn nu voor veel woningcorporaties bezig met het omzetten van gasaansluitingen in elektrische
“ We doen het allemaal; een borrel, BBQ en racen op Zandvoort ”
kookvoorzieningen en we plaatsen veel LED-armaturen. Verder denk ik dat er nieuwe werkzaamheden op ons pad komen. Bijvoorbeeld het inbouwen van modules in groepenkasten die de energieprestaties monitoren, en toepassen van powerbalance-modules waarmee je kunt sturen op energieverbruik. Zodat bijvoorbeeld de wasmachine even uitgaat, wanneer je gaat koken.”
WAAR LIGT JULLIE FOCUS ALS BEDRIJF?
“Niet op omzet, maar op ons familie-dna. Ik heb geen zin in hoofdpijn, maar wil het iedereen naar de zin maken. Zodat we met z’n allen met plezier naar het werk gaan. Dan komt de omzet trouwens vanzelf. Ik weet heel goed waar ik heen wil.”
GEBRUIK JE JE VADER NOG WEL EENS ALS KLANKBORD?
“We hebben een hele goede band. Hij is trots op me. We hebben dezelfde vechtersmentaliteit, maar ook onze eigen visie. Echt klankborden is niet meer nodig, maar ik kan wel heerlijk mijn hart luchten bij hem...”
Beers Elektrotechniek & Service digitaliseert volop, vertelt Shirley van Beers: “Wij werken met softwarepakket Syntess Atrium. Vanuit ons planscherm zien we waar monteurs zijn en plannen we ze à la minute in. Dat doen we op postcode, zodat ze niet te lang in de auto zitten. Het werkt prima, terwijl er hier iedere dag toch zo’n 160 bonnen op de planning staan. De monteurs bestellen zelf hun spullen via de iPad. Installateurs die nog niet aan het digitaliseren zijn, adviseer ik het snel te doen. Het levert je energie, tijdwinst en geld op. Roep niet dat je medewerkers er niet klaar voor zijn. Gewoon doen.”
“Dat er meer vrouwen in de techniek gaan werken. Een vrouw zorgt voor meer balans binnen een bedrijf. Voor een stuk tolerantie en open communicatie naar elkaar toe. De sfeer verandert daardoor. Inmiddels zijn papa-dagen en meedraaien in het huishouden voor de man steeds meer gemeengoed, dus waarom niet meer handige vrouwen in de elektrobranche?”
Goed overzicht is bij de bussen van Zondervan Techniek in Rhoon erg belangrijk. “Het kost geld als een monteur onnodig moet rijden om onderdelen te halen”, zegt directeur Dick Smit. Voor de inrichting maakt Zondervan gebruik van producten van Aluca. “Ook nog eens licht in gewicht. Dat scheelt in het brandstofverbruik!”
Zondervan Techniek in Rhoon heeft ruim 45 eigen monteurs in de buitendienst en richt zich uitsluitend op de W-installatie.
“Bewust”, zegt eigenaar en directeur Dick Smit. “We hebben wel een paar monteurs die ook een E-opleiding hebben gedaan, maar voor de E-installatie werken we samen met vaste partners. “Weet je wat het is, de ontwikkelingen in de installatietechniek gaan zo hard, dat het onmogelijk is om alles bij te houden. Je kunt niet alles doen. Op deze manier kunnen we ons helemaal focussen op de W.”
Bij Zondervan hebben ze zich daarbij volledig toegelegd op de energietransitie en de verduurzaming van woningen. “Van warmtepompen tot zonnepanelen en zonneboilers voor individuele klanten. Maar we doen ook veel grote projecten. Zoals het aanleggen van stadsverwarming”, zo legt Dick Smit uit.
Een schone bus is het uitgangspunt bij alle monteurs van Zondervan Techniek, die allemaal rijden in een Ford Transit Custom, waarbij de inrichting van de wagens is voorzien van de producten van het merk Aluca. “Met de handige laden en bakken van Aluca
houd je altijd overzicht. Heel belangrijk. Vooral voor onze servicemonteurs. Het kost geld als een monteur onnodig moet rijden om onderdelen te halen.”
Bij Zondervan mogen de monteurs hun bus zelf indelen. Omdat de bedrijfswageninrichting van Aluca een behoorlijke investering is, wordt er bij de afschrijving en vervanging van een bus niet automatisch ook een nieuwe bedrijfsinrichting besteld. “Er wordt veel te veel onnodig weggegooid. Onze
vaste partner in dit verhaal is Van de Zaag Bedrijfswageninrichting. Die halen bij de vervanging van een bus de oude inrichting eruit, lopen het helemaal na en plaatsen het dan weer in de nieuwe bus. Ze kwamen zelf met dat idee. Kijk, dat is nog eens duurzaam”, zegt Dick Smit enthousiast. Ander voordeel is dat de bedrijfsinrichting van Aluca van lichtgewicht aluminium is. “Dat scheelt weer in het brandstofverbruik!”
Fred is enthousiast over de inrichting van de bussen van Zondervan Techniek. Mooi overzichtelijk. En doordat de bakken en laden van lichtgewicht aluminium zijn, scheelt dat in het gewicht en dus in het brandstofverbruik.
“Maar ik zie nog geen elektrische bestelbussen.
Klopt dat?”, vraagt hij aan Dick. “Inderdaad. Nee, we rijden op schone diesel, haha. Maar ook wij zullen eraan moeten geloven. De eerste twee elektrische bussen zijn besteld. Grootste probleem bij elektrisch is nog wel de actieradius. Zeker voor onze servicemonteurs, die veel op de weg zitten, is elektrisch nu nog niet handig. Maar dat bereik neemt wel steeds verder toe.”
Bied jouw klanten thuis en op het werk een duurzame oplossing voor afgedankte lampen, armaturen en ander elektrisch afval. Recycle lampen gratis via jouw technische groothandel of regel gratis afvoer samen met ander elektrisch afval via wecyclevoorbedrijven.nl. Ook voor bouw, sloop of andere projecten.
✓ Gemakkelijk elektrisch afval afdanken
✓ Bijdragen aan inzameldoelstelling en circulariteit
✓ Verlagen risico afvalbranden
✓ Voldoen aan wet- en regelgeving
✓ Voor sommig elektrisch afval ontvang je een vergoeding
✓ Zelf demonteren? Dat kan met certificering
Vraag gratis inzamelmateriaal aan
Inleverpunt zoeken
Wecycle inleverpunt worden
Meer elektrisch afval?
Gratis afvoer regel je via
Moderne gebouwbesturing gaat tegenwoordig zoveel verder dan alleen het schakelen van de primaire functies. Dat bewijst ook de intelligente en energiebesparende Busch-RoomTouch® 4”, geschikt voor zowel hoogwaardige woon- als utiliteitsgebouwen.
De Busch-RoomTouch 4” is een capacitief IPS-display voor de intelligente besturing van woningen, vergaderzalen, kantoren, openbare gebouwen en luxehotels. De HD-Touch-Display is geschikt voor zowel Busch-free@home® als KNX, en overtuigt met zijn uitgebreide functionaliteiten. Dat alles verpakt in een eigentijds, vlak design.
Gemak begint al bij de installatie. Zo is hiervoor alleen een standaard inbouwdoos nodig en zijn verdere accessoires overbodig. Als extra voeding wordt een 24 V DC-voeding gebruikt, hiervoor kan het geel/witte aderpaar in de buskabel worden gebruikt. Gebruikers profiteren op hun beurt van meer bedieningsgemak. Alle functies zijn te besturen en activeren via swipen of aanraken, of bij besturing van Busch-free@home® via de bijbehorende app. Door het gebruik van IPS-technologie kan men bovendien vanuit elke hoek prettig op het scherm kijken.
De multisensor heeft daarnaast meer in huis dan alleen lichtsturing en jaloeziemanagement. Zo beschikt het hoogwaardige apparaat onder andere over een ruimtetemperatuurregelaar en een temperatuursensor. De ingebouwde benaderingssensor schakelt
het apparaat automatisch in zodra er iemand in de buurt komt. En de dag-en-nachtmodus zorgt ervoor dat de helderheid van het beeldscherm zich aan het licht in de ruimte aanpast. Een binaire ingang maakt het tot slot mogelijk om bijvoorbeeld een externe sensor aan het paneel te koppelen.
Busch-RoomTouch® 4”
• 1 tot 12 bedieningselementen/pagina's
• Primaire functie
• Geïntegreerde ruimtetemperatuurregelaar
• Geïntegreerde temperatuursensor
• Fout- en alarmmeldingen met akoestische feedback
• Feedback bij aanraking
• Nabijheidssensor
• Helderheidssensor
• Dag-/nachtmodus
• Binaire ingang voor bijvoorbeeld een externe temperatuursensor
Functies speciaal voor KNX
• 10 logische functies
• 10 wekelijkse timers
• 10 scène-actors
• 18 fout- en alarmmeldingen
Met dat alles voldoet de Busch-RoomTouch® 4” aan alle eisen van moderne vormgeving, eersteklas kwaliteit en uitgebreide functionaliteit. Ontworpen daarmee voor de gebouwen van nu en morgen. www.busch-jaeger.nl
Een half jaar na de introductie van het Draka E-LINE portfolio heeft Draka zoals beloofd ook een duurzamere draad-in-buis variant, genaamd PROFIT E-LINE en een veiligere en duurzamere BARNICOL E-LINE giethars gelanceerd. Daarnaast is ook het VD E-LINE pakket uitgebreid met 1,5mm² draad in de kleuren, grijs, oranje, rood en wit en 2,5mm2 zwart/wit en zwart. Hiermee speelt Draka in een hoog tempo in op de stijgende behoefte aan milieuvriendelijke bouw- en installatieproducten.
Met de nieuwe draad-in-buis wordt de CO2 voetafdruk met 21% gereduceerd Voor VD E-LINE is er sprake van maar liefst 32% CO2 reductie.
Benieuwd naar meer informatie over Draka E-LINE? Scan de QR-code en meld je aan voor de Draka E-LINE updates.
6 finalisten strijden in de Grote Finale op 20 september
De zes finalisten zijn bekend. Op woensdagavond 20 september strijden ze tijdens het Henk & Fred Event in Expo Houten voor de Henk & Fred-verkiezing ‘Monteur van het Jaar 2023’. Op de beursvloer staan dan zes grote paneelborden waarop ze twee opdrachten moeten uitvoeren.
Het publiek kan live meekijken.
Gespannen koppies, afgelopen juni tijdens de voorronde bij het ROVC in Ede. Maar er stond natuurlijk wel wat op het spel: zes finaleplekken voor de Henk & Fred-verkiezing ‘Monteur van het Jaar’. Tijdens de voorronde moesten ze bijvoorbeeld een case uitwerken over het uitbreiden van een groepenkast en was er een NEN 3140-inspectie- en meetopdracht. “In eerste instantie hebben we gekeken of het goed en veilig gebeurde. Daarna telde pas de tijd”, zegt juryvoorzitter Peter Besselink.
De zes finalisten die zich voor de Grote Finale hebben geplaatst zijn Halil Tekin (HalTec Elektrotechniek), Gerrit Barends (Pieter Brouwer Elektrotechniek), Wilco Hols (Hols Elektrotechniek), Jan Velten (Batenburg Beenen) Erwin Theunissen (DKC Totaaltechniek) en Colin Groen (Koninklijke Kuijpers). Tijdens de finale staan er zes grote paneelborden in de beurshal opgesteld, waarbij de zes finalisten twee opdrachten krijgen en het publiek live kan meekijken.
De wedstrijd op 20 september in Expo Houten begint om 17.30 uur. Juryvoorzitter Peter Besselink daarover: “Op elk paneelbord zijn twee groepenkasten geplaatst: een 1-fase en een 3-fase. Op de 1-fase is al een kleine installatie gebouwd. De finalisten mogen daar aan de hand van een opdrachtbeschrijving een aanpassing doen. We toetsen daarmee of zij op een veilige manier
kunnen werken aan een bestaande installatie. Op de 3-fase kast dienen de deelnemers zelf een installatie te bouwen en in bedrijf te stellen. De deelnemers krijgen voor beide opdrachten in totaal 1,5 uur. Waarbij we in eerste instantie kijken of het veilig en goed gebeurt. Pas daarna telt de tijd.”’
De jury bestaat, naast hoofdredacteur Peter Besselink, uit enkele vertegenwoordigers van het ROVC in Ede, marktleider op het gebied van trainingen en opleidingen voor technisch Nederland. “We zijn bijzonder blij met deze samenwerking”, zegt Peter Besselink. “Het ROVC heeft ook alle opdrachten bedacht en zal de uitvoeringen met name inhoudelijk beoordelen.” Rond 19.30 uur wordt de Henk & Fred-verkiezing ‘Monteur van het Jaar 2023’ bekend gemaakt. En er staat wel wat op het spel: de winnaar ontvangt een cursus/training naar keuze bij het ROVC ter waarde van 6.500 euro, een Makita-pakket en ook nog eens een reischeque! www.monteurvanhetjaar.nl
hoofdsponsor:
Meld je nu aan bij Spark Custom Electronics, de distributeur van Sonos in de Benelux, gericht op de installatiemarkt!
Werk met de experts en voorzie elk project van geweldig geluid!
Word geautoriseerd Sonos Professional installateur en krijg toegang tot het volledige A/V productengamma van Spark.
Zorg voor een superieure en naadloze luisterbeleving met de pionier in draadloze audio.
NNiet normaal meer”, zegt juryvoorzitter Peter Besselink. “In totaal is er ruim 4.000 keer gestemd op de Publieksprijs van de Henk & Fred-verkiezing ‘Installatiebedrijf van het Jaar’. Dat geeft wel aan dat de prijs echt leeft. Het installatiebedrijf met de meeste stemmen in de tweede stemronde wint sowieso de Publieksprijs. Daarnaast hebben we ook nog een Vakjuryprijs.”
De beide prijzen worden uitgereikt op de woensdagavond op het Henk & Fred Event, gelijktijdig met de bekendmaking van de winnaar van de Henk & Fred ‘Monteur van het Jaar’. De drie installatiebedrijven uit de shortlist, die door de jury zijn geselecteerd voor de Vakjuryprijs zijn Den Doorn Totaalinstallateurs in Giessen, DWT Installatiegroep in Goes en Van Hout Adviseurs en Installateurs in Veldhoven. De driekoppige jury, bestaande uit Onno van de Ven (regiomanager Techniek Nederland),
Breman Installatiegroep - Genemuiden
De Groot Installatiegroep - Emmen
Den Doorn Totaalinstallateurs - Giessen
DWT Installatiegroep - Goes
Hellebrekers - Nunspeet
ITBB - Heerenveen
Kemkens - Oss
Morrenhof-Jansen - Dalfsen
Unica Installatietechniek - Zwolle/Hoevelaken
Van Hout Adviseurs en Installateurs – Veldhoven
Woensdagavond 20 september is het zover. Dan worden de winnaars van de Publieksprijs en de Vakjuryprijs van de Henk & Fred ‘Installatiebedrijf van het Jaar’ bekend gemaakt. Locatie: het Henk & Fred Event in Expo Houten. We gaan er die avond een feestje van maken. Met aansluitend een optreden van volkszanger René Karst.
accountant Stefan van Maasakkers (Bol Adviseurs) en Peter Besselink (hoofdredacteur Henk & Fred), heeft begin deze maand de drie bedrijven bezocht en beoordeeld aan de hand van de jurycriteria. Juryvoorzitter Peter Besselink daarover: “Het zijn drie heel
verschillende bedrijven. Bij Den Doorn scoren ze erg goed op hun personeelsbeleid. Medewerkers krijgen er echt de kans om te groeien. DWT heeft weer een heel duidelijk vooruitstrevende visie op het gebied van duurzaamheid en energietransitie. En ook bij Van Hout Installateurs lopen ze wat dat betreft voorop en willen ze de wereld een stukje beter maken. Zowel bij de Vakjuryprijs als bij de Publieksprijs gaat het een heel spannende uitslag worden. Maar eigenlijk zijn het allemaal winnaars!”
www.installatiebedrijfvanhetjaar.nl
Tijdens het Henk & Fred Event heeft hoofdredacteur Peter Besselink op woensdag 20 september een Q&A met voorzitter Doekle Terpstra van Techniek Nederland. Oftewel een interactief vragenuurtje waarbij er ook door het publiek vragen kunnen worden gesteld. Maar heb jij op voorhand al een prangende vraag voor Doekle? Mail hem dan naar redactie@henkenfred.nl. Dan stellen we deze op die middag aan hem. We zullen het met Doekle Terpstra onder andere gaan hebben over de nieuwe arbeidsmarktcampagne van Techniek Nederland. En wat installatiebedrijven zelf kunnen doen om nieuw personeel te werven. Interessant! De Q&A is woensdag 20 september vanaf 13.30 uur op het hoofdpodium.
De verwachting is dat het productievolume in de installatiebranche in 2024 en 2025 licht daalt. Met als voornaamste oorzaak dat er minder vergunningen zijn afgegeven in de nieuwbouw. Dit is de conclusie van het rapport ‘Economische vooruitzichten 2024 en verder’ van Bouwkennis, opgesteld in opdracht van Techniek Nederland. Volgens Doekle Terpstra van Techniek Nederland hoeft de branche zich geen zorgen te maken. “Er is volop werk. De lichte daling geeft installateurs de mogelijkheid om achterstanden in te lopen, waardoor wachttijden afnemen. En dat is goed nieuws voor opdrachtgevers!”
Ruim 40 procent van de Nederlanders is niet bereid om ook maar één cent extra uit te geven voor een duurzaam energiecontract. Dit blijkt uit onderzoek van energievergelijk.nl onder 1.055 Nederlanders, uitgevoerd door PanelWizard. 34 procent geeft aan prijs belangrijker te vinden dan duurzaamheid, bij het kiezen van een energieleverancier. Slechts 19.6 procent kiest duurzaamheid als belangrijke factor. De bereidheid om extra te betalen voor duurzame energie is dus opvallend laag.
Vorig jaar was al een recordjaar als het gaat om geschillen tussen consumenten en installateurs over de installatie van zonnepanelen. Maar de teller blijft maar oplopen. In het eerste half jaar van 2023 kwamen er maar liefst 1.442 klachten binnen bij Stichting Achmea Rechtsbijstand. Vergeleken met de 755 geschillen in de eerste helft van 2022 is dat dus een stijging van maar liefst 91 procent. Veel gehoorde klachten zijn lange levertijden, ondeugdelijke installaties of onvrede over het rendement van de panelen.
Houd jij je bezig met het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed? Zoals scholen, overheidsgebouwen, zorginstellingen of sportfaciliteiten? De subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) komt eigenaren van bestaand maatschappelijk vastgoed tegemoet in de kosten van verduurzaming. Dat kan net het duwtje in de goede richting zijn voor zakelijke klanten die de financiering van verduurzaming als belemmering zien. De DUMAVA start 18 september 2023 en sluit 31 december 2024. Als de aanvrager voldoet aan de voorwaarden, dan kan die minimaal 5.000 en maximaal 3,5 miljoen euro subsidie per aanvraag krijgen. Ook de subsidieregeling SDE++ voor bedrijven en instellingen die willen investeren in verduurzaming is weer geopend. Meer info: rvo.nl
Fred: “Vorig jaar werd er nog een recordaantal cv-toestellen verkocht. En verwachtte fabrikantenkoepel NVI-GO dat deze stijging nog wel een aantal jaren zou doorzetten. Maar wat blijkt nu? In het eerste halfjaar van 2023 zijn er aanmerkelijk minder cv-ketels geïnstalleerd: 160.000 ten opzichte van 241.000 in dezelfde periode in het jaar daarvoor. Belangrijkste reden is dat de consument steeds vaker kiest voor een warmtepomp met een langere montagetijd. Waardoor de installateur minder tijd overhoudt voor het plaatsen van een ‘gewone’ cv-ketel. Verder zijn er door de Gasketelwet minder installateurs die werk aan cv-ketels mogen uitvoeren. Kortom, de cv-ketel maakt een duikvlucht!”
Op dinsdagmiddag 19
september om 15.00
De meeste installateurs in de branche kennen hem inmiddels wel: Anouar Otmane, de filmende looggieter uit Den Haag. Zijn filmpjes op YouTube worden soms wel een miljoen keer bekeken en hij heeft bijna 90.000 volgers. Een betere ambassadeur voor het installatievak kunnen we ons niet bedenken.
uur staat Anouar op het hoofdpodium voor een Q&A met hoofdredacteur
Peter Besselink. Heb jij een leuke vraag voor Anouar?
Mail deze naar redactie@ henkenfred.nl, dan stelt
Peter deze tijdens de Q&A. Maar je mag de vraag ook live tijdens de Q&A komen stellen. Want we gaan er een interactief vragenuurtje van maken. Jij bent er toch ook bij?
ONTDEK HET NIEUWE HYBRIDE VERWARMEN
De Intergas Xtend is vanaf nu leverbaar bij de technische groothandel. Deze slimme hybride installatie is niet alleen een slimme warmteoplossing voor de consument die graag wil verduurzamen. Het handzame formaat en het installatiegemak maken de Xtend ook heel aantrekkelijk voor jou als Intergas Xpert.
> Eenvoudige installatie
> Snel in te regelen
> Handzaam formaat
We lezen het dagelijks in de krant. Het inhuren van een installatiebedrijf wordt steeds duurder. Dat heeft vaak te maken met de kostprijs, die snel stijgt. Materialen worden in een rap tempo duurder. En de installatiemonteur verdient ook een steeds hoger uurloon. Wij merken dat ook. Toch laten wij daar de consument niet de dupe van worden.
Natuurlijk moeten wij onze tarieven soms ook aanpassen. Daar ontkom je niet aan. Maar we vinden niet dat we alle stijgingen één op één kunnen doorberekenen aan de consument. Dan wordt ons werk straks onbetaalbaar. Wij hebben besloten slimmer te gaan werken. Wij doen tegenwoordig meer werk met minder mensen.
Hoe we dat hebben gedaan? Allereerst is ons bedrijf de laatste jaren gegroeid tot ongeveer 25 medewerkers. Dan heb je een mooie omvang om de nodige investeringen te kunnen doen. Met zes medewerkers voelde het misschien wel wat gezelliger, maar met 25 mensen ben je robuust genoeg om stappen te zetten om je bedrijf vooruit te helpen. Zo zijn we bijvoorbeeld processen gaan digita-
liseren, waardoor veel zaken nu sneller gaan. Was ik vroeger twee uur met een offerte bezig, tegenwoordig duurt dat maximaal tien minuten. Aan de voorkant zijn we dus veel efficiënter geworden. Daarnaast zijn we ons, dankzij de groei van het aantal medewerkers, meer gaan specialiseren. Daardoor kunnen we ons werk beter en sneller verrichten. Ook dat bespaart kosten. We kijken continu naar alle processen. Als iets niks toevoegt aan de geleverde waarde, halen we het eruit. We hebben in ons magazijn bijvoorbeeld belijning aangebracht. Waren we in het verleden ’s morgens soms met zes man een palletwagen aan het zoeken, tegenwoordig staat die door de slimme belijning altijd op dezelfde plek. Dat bespaart tijd en voorkomt frustratie.
De uurtarieven die wij door moeten rekenen, worden zoals gemeld ook bepaald door stijgende loonkosten. Jarenlang werd de gemiddelde installateur matig beloond. Als je kijkt naar het loon van een ICT’er, dan staat dat nog steeds niet in verhouding met dat van de installateur. Ik zie daar wel verandering in komen. De lonen kruipen naar elkaar toe en wij gaan onze mensen steeds beter belonen. Omdat ze dat verdienen. Door slimmer te werken hoeft te klant daar niet veel van te merken. Die betaalt bij ons niet per uur, maar weet bij voorbaat waar hij aan toe is. Onze jongens kun je bij wijze van spreken gerust vijf koppen koffie per dag en een langere pauze geven, omdat we vooraf al een vaste prijsafspraak hebben gemaakt. Daar wordt iedereen vrolijk van.
“ We zijn juist slimmer gaan werken ”
Merk: NORTON
Fabrikantnummer:
3145806016
Productgroep: waterdichte armaturen
Energie-efficiëntie: 130 lm/W
Levensduur: 50.000u L90/B50
Lichtkleur: 4000K
Lichtstroom: 6300LM
Beschermingsgraad (IP): IP66
Kleurweergave: Ra > 80/90
Kap: Diffuus acrylglas
Behuizing: Polyester versterkt met glasvezelmat
Clips: Noryl, driedelig onverliesbaar
Gebruikstemperatuur: - 20 tot + 35°
Montagewijze: Opbouw of pendel
Extra's: o.a. 6500K, doorvoerbedrading, dim, nood, 3-polige snelconnector en slagvaste kap mogelijk
Lengte: 1578 mm
Breedte: 101 mm
Hoogte: 101 mm
+ Mooi design
+ Goede afwerking
+ Kwalitatief hoogwaardig
+ Eenvoudige montage
+ Compleet
Wat vind je van het installatiegemak? De armatuur is erg compleet en is snel en goed te monteren. De aansluitingen voor de voeding zijn goed en makkelijk.
Wat vind je van de lichtbeleving t.o.v. een 2/58W TL armatuur? De lichtbeleving is goed. De behuizing maakt dat het licht gelijkmatig en helder is.
Zou je dit armatuur aanbevelen voor renovatie? Deze armatuur zouden wij zeker aanbevelen voor renovatieopdrachten.
De ideale vervanger voor bestaande TL-armaturen en voor nieuwbouw: lage investeringskosten en tot 60% energie besparen! Standaard geleverd met wartel en plafondbeugels voor eenvoudige klikmontage in o.a. parkeergarages en agrarische sector. De WDO kent heel veel opties voor jouw project. O.a. leverbaar met slagvaste kap (WDO-SV), dim en in dynamische plug & play uitvoering (WDO-SV-RS).
+ Goede egale lichtopbrengst
+ Lichtgewicht
+ Goede afdichting (IP-klasse)
+ Goede aansluitmogelijkheid, ook voor doorvoerbedrading
− Aanbrengen van de klemmetjes voor de kap vergt nogal wat tijd
Wat vind je van het installatiegemak? Goed. De klemverbinding is goed in lijn voor te monteren. De haken zijn handig om hangende verlichting (middels ketingen o.i.d.) te maken.
Wat vind je van de lichtbeleving t.o.v. een
2/58W TL armatuur? Armatuur geeft veel licht, geen verblinding.
Zou je dit armatuur aanbevelen voor renovatie? Ik zou het armatuur zeker adviseren, montagegemak, lichtopbrengst en prijs.
+ Strak, degelijk armatuur in Norton kwaliteit en vormgeving
+ Montageplaat met LED-strip/driver kan separaat vervangen worden Het aansluitblok bevindt zich iets dieper in het armatuur dan bij de TL-voorganger waardoor de aansluitkabel ook vervangen/verlengd moet worden
Wat vind je van het installatiegemak?
Gemakkelijk installeren door losse RVS montagebeugels. Je staat dus niet te hannesen met een lompe onderbak in je handen.
Wat vind je van de lichtbeleving t.o.v. een 2/58W TL armatuur? Nagenoeg gelijk.
Zou je dit armatuur aanbevelen voor renovatie? Zeker, dit is een mooie 1 op 1 vervanging van TL-armaturen 2/58W.
+ De maten m.b.t. ophanging staan duidelijk in de gebruiksaanwijzing
+ Prima armatuur
+ Geeft mooi egaal licht
− De afdekkap is wat zwak in de lengte
Wat vind je van het installatiegemak? Het armatuur is prettig en eenvoudig om te installeren.
Wat vind je van de lichtbeleving t.o.v. een 2/58W TL armatuur? De lichtbeleving in vergelijk met een 2 x 58w TL is dat dit armatuur prettig en mooi egaal licht geeft.
Zou je dit armatuur aanbevelen voor renovatie? Dit armatuur is zeker aan te bevelen voor vervanging van conventionele armaturen.
+ Goede beschrijving
+ Eenvoudig aan te brengen en te bedienen + Ophangconstructie is functioneel + Montage van e-aansluiting is goed − Verpakking is kwetsbaar
Wat vind je van het installatiegemak?
Eenvoudig te monteren.
Wat vind je van de lichtbeleving t.o.v. een 2/58W TL armatuur? Wanneer je de armatuur hoger plaatst dan 2.70 m is de lichtbeleving prima. Bij lage ruimtes zul je bij het ontwerp wel rekening moeten houden met de te verwachten inkijkhoek, lichthinder.
Zou je dit armatuur aanbevelen voor renovatie? Jazeker.
In zijn boek 'Het verschil maken' neemt Marc van Lieshout ondernemers mee op weg naar succesvol ondernemerschap. Ook begeleidt hij hen in de praktijk, om hen scherp te houden en doelen te realiseren. Daarbij definieert iedere ondernemer zelf wat succesvol is. "Dat is niet aan mij", zegt de ondernemerscoach. Ook 'nuchtere' installateurs zijn welkom. "Niemand heeft alle wijsheid in pacht."
INSTALLATEURS KOMEN OM IN HET
WERK. MAAR ZE ZIJN NOG NIET
SUCCESVOL GENOEG?
Grote drukte, stress en spanning kunnen leiden tot ziekte, overwerktheid.”
1 2
"Dat is precies de valkuil. Druk, druk, druk. Veel ondernemers zijn enkel nog bezig met de waan van de dag. Hard werken, brandjes blussen, geld verdienen. Ze komen niet meer toe aan werken aan hun bedrijf, aan hun ambities. Wat was je doel, wat wilde je ook alweer bereiken? Heb je er, met alle hectiek, eigenlijk nog plezier in?
HET WEMELT VAN DE COACHES. ZELFS VOOR INSTALLATEURS DUS?
"Messi hoef je niet te leren voetballen, maar ook hij heeft een coach. Niemand heeft alle wijsheid in pacht. Messi niet, ondernemers niet. Het is goed om te sparren, een klankbord te hebben. Iemand die je je weer bewust maakt van
waar je staat, waar je mee bezig bent en of dat nog wel past bij je oorspronkelijke ambitie. Ik ben ook zelfstandig ondernemer en spar ook regelmatig met een coach."
HA, DE COACH HEEFT ZELF OOK
EEN COACH. EN DIE COACH OOK WEER?
"Haha, dat laatste weet ik eerlijk gezegd niet, maar vind ik wel logisch. Maar dat is niet belangrijk. Punt is dat ook ik, als coach, niet alles weet. Ik heb ook blinde vlekken en
valkuilen. Een coach helpt je om datgene te realiseren wat belangrijk voor je is. Ik zie veel ondernemers die nergens meer tijd voor hebben. Geen enkele balans tussen werk, privé en ontspanning. Dan kun je het welzijn van je werknemers uit het oog verliezen. Of dat je partner je koffers heeft ingepakt, omdat die er zo niks meer aan vindt."
OH, JE BENT OOK RELATIECOACH?
om rijk te worden. Het gaat vaak om vrijheid, het op jouw manier doen, passie, plezier, vakmanschap, het zelf voor het zeggen hebben. Het is niet zo dat ik voor de ondernemer bepaal wat succes is, hun doelstelling en ambitie bepalen ze zelf. Dat mag absoluut uitdagend zijn. Ik help hen daarbij, aan de hand van een zeven-stappenplan. Zoek verbinding met jezelf en je drijfveren."
INDERDAAD, JE MEDEWERKERS, DIE GAAN ANDERS NAAR DE CONCUR RENT?
3 4 6
"Nee, dat ben ik niet en daar bemoei ik me niet mee. Ik benoem het soms. 'Wie staan er straks aan je sterfbed?', vraag ik dan. Zijn dat je klanten of je dierbaren? Word geen slaaf van je bedrijf, maar houd de regie en zorg voor je eigen welzijn. Word je weer bewust van waar je mee bezig bent. Heb aandacht voor je geliefden, voor je personeel én voor jezelf. Dat je er niet aan onderdoor gaat."
SLACHTOFFER VAN JE EIGEN SUC‑ CES, ZOIETS?
"Zo kun je dat zien. Weet je, weinig ondernemers starten een bedrijf
7 5 8
VERBINDING ZOEKEN? KOM DAAR BIJ NUCHTERE INSTALLATEURS NIET MEE AAN!
"Nuchter is niet mijn omschrijving. Ik ken installateurs als hardwerkende, succesvolle ondernemers. Maar ik zie ook dat sommigen tegen hun grenzen aanlopen. Dan gaat het nu misschien heel goed met je bedrijf, maar heb je straks ook nog bestaansrecht? Waar wil jij over vijf of tien jaar staan? Heb je nog evenveel plezier en passie? En, minstens zo belangrijk, hebben je medewerkers nog plezier?"
"Verbinding maken met je medewerkers is belangrijk om ervoor te zorgen dat iedereen hetzelfde doel heeft. Zoek medewerkers die aansluiten bij jouw kernwaarden. En verdiep je in hen. Luister naar ze, waardeer ze. Een compliment kost niks, maar wordt vaak vergeten. Je medewerkers zijn je belangrijkste kapitaal, maar niet je bezit. Zorg voor die verbinding. Dan blijven ze bij je en worden ze jouw ambassadeurs."
KEUZES, DOELEN, BALANS, ZIEHIER HET RECEPT VOOR SUCCES?
"Nogmaals, ik bepaal niet wat succes is. Dat doet de ondernemer zelf. Ik help hem om zijn doelen te realiseren zonder dat hij de regie verliest en met rust in het hoofd. Ik ga, samen met de ondernemer, voor het verschil op de lange termijn. Voor plezier, een mooi bedrijf en winst maken. Een bedrijf met toekomst, om trots op te zijn."
Nogal sceptisch. Dat waren Henk en Fred allebei, voorafgaand aan het interview met Marc van Lieshout. "Vroeger hadden we enkel coaches in de sport. Nu zijn ze overal", bromt Henk.
"Ja, zo dacht ik ook", bekent Fred. "Maar dit zet me toch aan het denken. Best nuttig om eens te sparren met een deskundige. Die je weer terugzet in de realiteit. En trouwens, je hoeft Marc niet meteen als je persoonlijke coach te nemen. Hij geeft ook masterclasses en heeft online modules. Ik ga zijn website eens bekijken. Daar kun je dat boek ook bestellen. Misschien best interessant, Henk!"
"Waar dan?", vraagt Henk. "Check 'succesforyou.com', daar vind je alles", zegt Fred.
In de wereld van interieurontwerp blijft de populariteit van zwarte interieurs onverminderd hoog. Canalit is gespecialiseerd in kabelmanagementoplossingen en speelt hier slim op in.
De leidingkanalen zijn gemaakt van duurzaam en UV-gestabiliseerd PVC, waardoor ze lang meegaan en voldoen aan hoge eisen in verschillende installaties. De leidingkanalen vanaf 60 mm breedte worden standaard geleverd met verschuifbare draadhouders, waardoor kabels gemakkelijk en netjes op hun plaats blijven. De draadhouders dienen niet alleen als bevestigingsmiddelen, maar ook als slimme koppelstukken om naadloos meerdere leidingkokers te verbinden. Dit zorgt voor een perfect geïntegreerde installatie die aan jouw behoeften voldoet.
Elke leidingkoker wordt zorgvuldig verpakt in beschermende Canalit-folie om transport- en opslagschade te voorkomen. Met vijf verschillende maten biedt Canalit een perfecte oplossing voor elke installatie (lxbxh):
952030 2000 x 25 x 25 mm
952218 2000 x 30 x 30 mm
952040 2000 x 40 x 40 mm
952046 2000 x 60 x 40 mm
952060 2000 x 60 x 60 mm
De zwarte leidingkanalen bieden veiligheid, duurzaamheid en een nette afwerking voor bekabelingsinstallaties. Ze zorgen voor een comfortabele omgeving zonder concessies aan functionaliteit en uitstraling. Of het nu gaat om renovatie of nieuwbouw, de zwarte M5 leidingkanalen van Canalit zorgen voor een naadloze integratie van kabels en draden in het interieur.
Of het nu gaat om een zakelijke omgeving of een modern interieur, de zwarte M5 leidingkanalen van Canalit dragen bij aan een opge-
ruimde en professionele uitstraling. Met Canalit blijft kabelmanagement functioneel en in harmonie met de moderne interieurtrends.
Benieuwd naar de specificaties van de leidingkanalen? Bekijk ze op canalit.nl/nieuws/m5-zwart
De verduurzaming van woningen en kleine utiliteitsgebouwen vereist steeds meer innovatieve producten en slimme oplossingen. Neem bijvoorbeeld de ST6 SUNA SERIE PV-verdelers, die zonder hak- of breekwerk gemonteerd kunnen worden op een niet-afgetakte leiding.
Zowel SEP- als GACIA Europe bieden sub-verdelers, ook bekend als PV-verdelers, voor het aansluiten van een PV-installatie. Deze PV-verdelers maken het mogelijk om de zonne-energie-installatie eenvoudig, snel en veilig aan te sluiten via een bestaande niet-afgetakte leiding. Als installateur geen noodzaak meer om nieuwe, vaak zichtbare leidingen in huis aan te leggen.
Deze serie is een handige slimme oplossing voor nieuwe of bestaande zonnepaneelinstallaties. In situaties waarin er geen vrije groepen beschikbaar zijn in de groepenkast, of wanneer het niet praktisch is om bekabeling vanaf de omvormer naar de groepenkast aan te leggen, biedt een PV-verdeler uitkomst.
In veel Nederlandse huishoudens bevindt de wasmachine zich op zolder, waar ook vaak de omvormer van de zonnepanelen wordt ge-
installeerd. Deze combinatie maakt het mogelijk om de omvormer via de PV-verdeler op het elektriciteitsnet aan te sluiten zonder veel hak- en breekwerk of installatiewerk. Dit bespaart een extra leiding. De wandcontactdoos voor de wasmachine wordt overbodig, aangezien de wasmachine weer rechtstreeks op de PV-verdeler kan worden aangesloten. Indien gewenst kan de PV-verdeler ook worden uitgerust met een dubbele contactdoos, zodat ook de wasdroger hierop kan worden aangesloten. Let er wel op dat beide apparaten niet gelijktijdig kunnen worden gebruikt, aangezien de beveiliging mogelijk kan uitschakelen.
Hak- en breekwerk is niet nodig!
Alle SUNA ST6 modellen bieden een praktische en efficiënte oplossing om zonnepanelen aan te sluiten zonder ingrijpende aanpassingen in de elektrische infrastructuur van het huis.
Voordelen: strakke vormgeving, ruimtebesparing, kostenbesparing, tijdsbesparing
KEMA-KEUR
De SUNA ST6 PV-verdelers van zowel SEPals GACIA zijn voorzien van KEMA-KEUR componenten.
Scan de QR-code en stel eenvoudig een PV-verdeler samen met de online configurator
www.schotmanelektro.eu
Dochterlief die ’s nachts een ei bakt of overdag een (te) klein wasje draait. Vader Jochem Boeke monitort het energieverbruik tot in de details en confronteert de gezinsleden daar regelmatig mee. Tot irritatie van zijn kinderen, maar het levert volgens Jochem ook een stukje bewustwording op. Henk en Daan gaan een kijkje nemen.
De familie Boeke woont in een nieuwe, duurzame wijk net over de Waal in Nijmegen-Noord. Henk en Daan hebben onderweg een flinke discussie over energiemonitoring.
“Daar moet je bij mijn vrouw niet mee aankomen”, bromt Henk. Daan vindt het juist een supergoed idee. “Het maakt ons scherper in de energiecrisis.”
Jochem Boeke werkt voor Enodes. Vanuit zijn bedrijf adviseert hij gemeenten en bedrijven op het gebied van energie en duurzaamheid.
“Door mijn werk, krijg je automatisch thuis ook een duurzame drive”, zegt Jochem. Zijn Nijmeegse woning is inderdaad een voorbeeld van duurzaamheid. De woning is niet nul op de meter, maar dat komt door de stadswarmte, waar een vast bedrag voor moet worden betaald. Op andere fronten wordt er veel energie bespaard. Op het dak liggen twaalf zonnepanelen, de woning is supergeïsoleerd, er staan vier windmolens in de nabije omgeving, er wordt gekookt op inductie en via de energieapp van HomeWizard
kun je het energieverbruik à la minute meten. En o ja, Jochem rijdt in een elektrische auto.
Energy-app
Jochem pakt de energieapp erbij. “Hoe werkt deze?”, vraagt Daan. Jochem: “Het leuke is dat je meteen ziet wat een apparaat doet. Als ik de vriezer uit zet, dan knalt het verbruik meteen naar beneden. Wanneer ik een led-lamp aanzet, gebeurt er weinig. Omdat die nauwelijks energie verbruikt. Zo krijg je inzicht in welk apparaat veel energie verbruikt.”
Henk vraagt of het ook wat oplevert. “Jazeker”, stelt Jochem nadrukkelijk. “Ik kwam er achter dat een aantal apparaten op de standby stand veel stroom verbruikt. Bijvoorbeeld de drumcomputer van mijn dochter. Die zet ik nu uit als deze niet gebruikt wordt.
In het gezin – Jochem woont hier samen met dochters Annabel (16) en Rosalie (15) – is niet iedereen zo blij met het enthousiaste monitoren van vader. “Gast je stalkt ons, kreeg ik te horen”, zegt Jochem lachend, wanneer dochter Rosalie net de kamer in komt lopen. Daan vraagt Rosa-
“ Maar hoe werkt zo'nnouenergie-app eigenlijk? ”
lie zelf wat ze ervan vindt. “Ik was er inderdaad niet echt blij mee. Maar als hij dat leuk vindt, vind ik het ook geen probleem.”
“Ze steken er echt wel wat van op”, zegt Jochem. ”Annabel is zelfs vegetariër. Minder vlees eten is ook duurzaam!” Henk vraagt hoeveel de woning eigenlijk verbruikt. “Er is geen gas in de woning, maar we zijn aangesloten op stadswarmte. Dat is wel jammer, omdat we daarvoor relatief veel betalen: 200 euro per maand. Een belachelijk hoog bedrag. Het elektraverbruik ligt op jaarbasis ongeveer op 1.000 kWh. We wekken echter veel meer op: 3.100 kWh. Daardoor verdienden we afgelopen jaar 650 euro.”
Jochem is trots op de stappen die in huis zijn gezet, maar wijst ook op de ecologische wijk twee straten verderop. Samen met Daan en Henk wandelt hij ernaartoe. “Hier hebben ze een gezamenlijk washok en een gezamenlijke materialenschuur met een groen sedumdak. Het stucwerk van de huizen is van leem, omdat dit beter isoleert. In de wanden van de schuur zijn oude jeans verwerkt voor de isolatie. De voordeuren hebben geen brievenbus, omdat het toch een tochtgat is, waar energie verloren gaat. De brievenbussen staan geclusterd bij elkaar.”
Jochem komt buurtbewoners tegen en maakt een praatje. Daan en Henk verwonderen zich over de groe-
De energieapp van HomeWizard heeft Jochem Boeke nieuwe inzichten gegeven. Bijvoorbeeld in hoe zonnepanelen werken. “Ik kwam er achter dat een zonnige dag ongeveer 20kWh oplevert. Dat is zo’n 8 euro. Maar bij een bewolkte dag leveren mijn zonnepanelen misschien net 1 kWh op. Dat had ik niet in de gaten. Wolken zijn stom. Laat minister Rob Jetten maar wat tegen wolken doen, haha. Overigens werkt de app wel met gas, maar niet met stadswarmte. Dat is een tegenvaller.”
ne weelde waarin de wijk is gehuld en de gezellige binnentuin waar de buurt samenkomt. En dan zijn er nog de windturbines. “Ik heb er niet zoveel mee”, zegt Henk. “Blij dat ze niet bij mij in de achtertuin staan.” Jochem is juist enthousiast. “De buurt kan deelnemen aan een energiecoöperatie, waardoor je toch het gevoel hebt dat de elektriciteit in jouw eigen buurt wordt opgewekt.”
Jochem praat honderduit. Vanuit zijn baan wijst hij gemeenten als Urk en Veenendaal de weg in hun duurzame plannen. Hoe hij zelf de toekomst ziet? “Het wordt nog een hele toer om iedereen in 2050 van het aardgas af te krijgen zoals de overheid wil. Het is een ingewikkelde materie. Zeker als we kijken naar bestaande bebouwing. Belangrijk is wel dat de overheid zich nog sterker gaat maken voor de energietransitie. Met goede voorwaarden. Alleen dan gaat het lukken.”
Deze zomer won tennisser Wesley Koolhof samen met zijn Engelse partner Neal Skupski het herendubbel op het heilige gras van Wimbledon. Het tweetal staat op dit moment op nummer 1 op de wereldranglijst. Daan en Henk zochten Wesley Koolhof thuis in Nijmegen op. Een gesprek over de techniek bij tennis.
Daan is een tennisfanaat en volgt Wesley Koolhof (34) al jaren. Ze genoot toen hij deze zomer op Wimbledon in de herendubbel zijn eerste Grand Slam-overwinning boekte. “Die techniek van Wesley is heel mooi”, zegt ze tegen Henk, die vooral benieuwd is hoe het leven van een toptennisser eruitziet.
Wesley Koolhof is geboren in Zevenaar, maar woont inmiddels al enkele jaren in Nijmegen samen met zijn vriendin Julia Görges, een voormalige toptennister uit Duitsland. Wesley ontvangt de gasten hartelijk. “Jij hebt een mooi beroep”, zegt Henk. Wesley begint te lachen. “Inderdaad. Maar het is soms ook ingewikkeld. We vliegen van tijdzone naar tijdzone om te tennissen en dat betekent steeds weer aanpassen. Dat lukt me overigens aardig. Ik speel ongeveer 28 toernooien per jaar en dat betekent dat ik ruim dertig weken per jaar onderweg ben. Mensen denken vaak dat we dan ook veel zien van de wereld, maar dat is echt niet het geval. Alles draait om tennis.”
“Vindt je vriendin het niet vervelend dat je zo vaak weg bent?”, vraagt Daan. Wesley: “Ze was zelf jarenlang toptennister en is het gewend. We hebben nog geen kinderen. Veel collega tennissers hebben wel een gezin
en laten regelmatig hun vrouw en kinderen overkomen wanneer we toernooien in het buitenland spelen
Techniek
Wesley Koolhof specialiseerde zich vanaf 2016 in het dubbelspel. “Ik speelde lange tijd zowel single als dubbel. Ik merkte dat mijn enkelspel te wisselvallig bleef. Mijn hoogste plek op de internationale ATP Ranking was rond de 460. Toen tennisser Stephan Fransen me vroeg of ik samen met hem fulltime wilde gaan dubbelen, ben ik daar op ingegaan. Het dubbelspel bleek me te liggen.” Het resultaat is bekend. Wesley Koolhof beklom de tennisladder in sneltreinvaart, speelde met diverse partners en groeide uit tot de nummer 1 van de wereld. Of dubbelspel iets anders van je vraagt dan enkelspel?, vraagt Daan. “Met enkelspel speel je veel rally’s van achteruit. Met dubbelen speel je juists meer richting het net. Veel servicevolleys. Een ander spelletje waarin je je echt moet specialiseren. Als dubbelspecialisten is het niveau daardoor vaak gelijkwaardig wanneer we toevallig een keer spelen tegen twee wereldtoppers in het enkelspel.”
Absoluut hoogtepunt in de carrière van Wesley Koolhof was de winst in de herendubbel op het heilige gras van Wimbledon. Maar de Grand Slam- overwinning vorig jaar op Roland Garros, met de Japanse Ena Shibahara, staat ook goed op zijn cv. Henk is benieuwd of dubbelen met een vrouw anders is dan met een man. “Toch wel”, zegt Wesley. “Er komen andere tactieken bij kijken. Een vrouw slaat minder hard op, dus de focus ligt op de servicegames. Daarnaast is de ene dame beter van achteruit en de ander aan het net. Dat verschilt. Wat in deze wedstrijden nog belangrijker is dan normaal, is de communicatie. Die moet perfect zijn.”
Techniek en tennis zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, weet Henk. Wesley: “In Nederland willen we dit nog wel eens overdrijven. Hier moet het altijd netjes en mooi zijn. Maar kijk eens naar de backhand van toptennisser Medvedev. Zijn backhand ziet er niet mooi uit, maar is wel heel effectief. Tja, waar hebben we het dan over? Natuurlijk is techniek wel belangrijk. Als kind train je er veel op. Als je wat ouder bent, dan wordt dat minder. Dan ben je vooral aan het bijschaven, herhalen.” Henk lijkt tennissen ook wel leuk. “Heb je wat tips voor een beginnende speler?”, probeert hij. Wesley: “Het belangrijkste is dat je er plezier in hebt. Dat is de basis. Het is goed om de eerste jaren veel te dubbelen. Bij enkelen sta je veel op de baselijn, maar bij dubbelen leer je ook de techniek aan het net: volleren, reactievermogen, noem maar op.”
Daan vraagt Wesley Koolhof wat hij graag nog zou willen bereiken. “In de herendubbel had ik al diverse ATP-toernooien gewonnen. Maar nog nooit een Grand Slim. Maar die missie is met het winnen van
Wimbledon voltooid. Mijn volgende doel? Een medaille volgend jaar op de Olympische Spelen.”
Of Wesley Koolhof vindt dat het dubbelspel wordt ondergewaardeerd? “Nee hoor. Het is wel zo dat het dubbelspel in de schaduw staat van het enkelspel. Maar het wordt beter. In Rosmalen speelden we bijvoorbeeld voor volle stadions.”
Henk wil tot slot nog weten hoe Wesley voor zijn pensioen zorgt. “Want een topsporter gaat minder lang mee, toch?” “Maak je geen zorgen”, antwoordt Wesley lachend. “De beste dertig tennissers bouwen pensioen op via de Association of Tennis Professionals (ATP). Daarnaast is er prijzengeld te verdienen. Ik ben tevreden. Wat ik na mijn carrière ga doen, weet ik nog niet. Ik heb een CIOS-opleiding, ben gediplomeerd tennisleraar en heb diverse managementopleidingen gedaan. Misschien komt er na mijn carrière iets op het gebied van management voorbij. Daar maak ik me nu nog niet druk om…”
Speciaal voor bezoekers aan het Henk & Fred Event organiseert Technische Unie rondleidingen door het Inspiratiecentrum Smart Building.
Scan de QR-code en meld u nu aan voor een bezoek!
In de wereld van kabels en installatietechniek speelt samenwerking een cruciale rol. Een mooi voorbeeld van een succesvol partnerschap is dat tussen Cable Partners en Klostermann. Zij hebben samengewerkt aan een tender, wat resulteerde in een duurzame samenwerking.
Klostermann Nederland heeft als elektrotechnisch bedrijf de focus op onderhoud en montagewerkzaamheden, technische uitwerkingen en elektrische installaties. Cable Partners is dé kabelgroothandel voor de zakelijke markt. In dit artikel vertelt Harrie Verschuuren, directeur Klostermann Nederland over de samenwerking.
Zij hebben samengewerkt aan een grote tender en de concurrentie verslagen. In deze tender zocht een grote speler in de brandstofindustrie naar een partner om hun infrastructuur voor elektrische mobiliteit uit te breiden. Het project omvat de installatie van laadpalen bij tankstations. "Het winnen van de tender bevestigt het vertrouwen dat deze wereldspeler in ons stelt," aldus Verschuuren. "Samen met Cable Partners kunnen we een significante bijdrage leveren aan duurzame mobiliteit."
Prefab bouwen
Tijdige levering, kwaliteit en kosteneffectiviteit waren mooie uitdagingen. Cable Partners en Klostermann hebben deze uitdagingen overwonnen dankzij hun sterke samenwerking en focus op kwaliteit. Verschuuren: "Ons gezamenlijke doel was om een oplossing te leveren die onze concurrenten overtrof. De uitdaging
zat ‘m vooral in snelheid. Dankzij het gebruik van prefab kunnen we de doorlooptijd verkorten."
Hierdoor moesten ook kabels vooraf getrokken worden. In de aanvraag van de tender waren er nog geen tekeningen bekend van alle locaties en ook exacte kabel lengtes waren er nog niet. “Onze vraag aan Cable Partners was dan ook: ‘Kunnen jullie ons helpen met deze kabelberekeningen?’”
Verschuuren vertelt: “Omdat de verschillende kasten allemaal een ander gewicht hadden, hebben gekozen voor een kelderfundatie. Alle kabels die met elkaar verbonden moesten worden, hebben wij hier op de zaak geprefabt. Dat kunnen we doordat we de kabels op lengte aangeleverd krijgen door Cable Partners.”
De samenwerking is een inspirerend voorbeeld van hoe synergie en toewijding leiden tot succes. Net als Cable Partners gaat ook Klostermann voor kwaliteit, ‘kwaliteit tot in de kern’.
www.cablepartners.nl
BEDRIJF
Bron Elektro in Houten
FUNCTIE Eigenaar
OPLEIDING
MTS Energietechniek en losse opleiding elektrotechniek
ZWEMDIPLOMA A, B en C
WERKERVARING
Huussen Elektro (33 jaar), Van den Hoogen Engineering, Stigho Electro en Unica Building Services
HOBBY’S Golf en voetbal
WEKKER
5.00 uur
ONTBIJT
Niet. Soms eet ik voor het eerst om 9 uur, maar het kan ook zomaar 11.00 uur zijn, zoals het uitkomt
STERKE EIGENSCHAP
Loyaal en communicatief
MINDER GOED IN Nee zeggen. In het werk vind ik woningbouw wat minder leuk
CV OF WARMTEPOMP
We hebben thuis stadsverwarming
Je besloot op je 57e voor jezelf te beginnen?
“Klopt, dat is nu twee jaar geleden. Ik heb altijd wel met de gedachten gespeeld voor mezelf te beginnen, maar ik ben eigenlijk een voorzichtig type. En durfde het niet.”
Wat was het moment dat het toch gebeurde?
“Ik werkte jarenlang als projectleider in de installatiebranche. Bij Huussen Elektro was ik 33 jaar in dienst. Toen daar een generatiewisseling plaatsvond en ik van een ander bedrijf een aanbod kreeg dat te mooi leek om waar te zijn, besloot ik daar op in te gaan.”
Vond je het ook lastig vanwege je leeftijd?
“Nee helemaal niet. Ik was toen 57. Het was iets wat ik echt wilde. Mijn kinderen
Tim (26) en Maureen (20) vonden het meteen geweldig. Ook mijn vrouw Jacqueline stond er achter. We waren eraan toe om de sprong te wagen.”
Wat vond jouw omgeving ervan?
“De meeste mensen onder de 40 vonden het wel stoer. Veel bekenden boven de veertig vroegen zich af waar ik in hemelsnaam aan begon op mijn leeftijd, haha.”
Daar hebben ze wel een punt. Hoe doe je dat met het pensioen?
En was het ook te mooi om waar te zijn?
“Mooi, maar niet wat ik zocht. In 2,5 jaar tijd heb ik voor drie verschillende bedrijven gewerkt. Het laatste jaar werkte ik al een beetje voor mezelf. Golfbaan Amelisweerd in Utrecht had me gevraagd het onderhoud te verzorgen voor hun installaties. Dat deed ik naast mijn werk.”
En toen hakte je de knoop door?
“Ik zegde op 1 oktober 2021 mijn baan op en ben in het diepe gesprongen. Met het werk van de golfbaan in de achterzak. Op datzelfde moment benaderde ook een aannemer mij met werk. Dus ik kwam meteen in een warm bad terecht. Toch ben ik ook een rondje gaan bellen voor opdrachten. Het ging meteen lopen.”
“Ik heb in mijn loondienstperiode pensioen opgebouwd. Nu gebeurt dat nog niet, maar ik moet het wel gaan doen. Ik moet me nog even verdiepen in hoe ik dat ga oppakken. Het is ook zo druk… Misschien moet ik wel in mijn bedrijf sparen.”
Je bent een gelukkig zzp’er?
“Zzp? Eigenlijk wil ik helemaal niet alleen blijven. Ik heb een bus en een loods en zoek monteurs die ik in loondienst kan nemen. Ik wil een eigen bedrijf met medewerkers opbouwen. En daarnaast samenwerken met andere bedrijfjes. Zoals mijn kameraad Sjors Bouwens. Vroeger werkten we samen en we zijn elkaar nooit uit het oog verloren. Hij helpt mij vaak op de klus en we brainstormen regelmatig. Hij is
vroegen waar ik aan begon op mijn leeftijd
LUXORliving is het op KNX gebaseerde Smart Home-systeem van Theben. Licht aan, licht uit. Dimmen. Verwarming regelen. Jaloezieën aansturen. Met spraakbesturing, app en toetsen. Eenvoudig gemonteerd. Geïnstalleerd en in gebruik genomen. Met veilige communicatie dankzij KNX Data Secure en op lange termijn beschermde investeringen. Gewoon eenvoudig. Gewoon Veilig. Gewoon Theben.
onlangs ook voor zichzelf begonnen. We inspireren elkaar.”
Is je droom uitgekomen?
“Jazeker. De vrijheid, het zelf beslissen. Aan niemand verantwoording afleggen. Ik vind het geweldig.”
Zijn er ook nadelen?
“Ik kan geen personeel vinden. De handjes zijn schaars. Ik werk daarom zeker zes dagen in de week en meestal zo’n vier avonden.”
Wat vindt het thuisfront daarvan?
“Ik wil dit niet zo blijven doen natuurlijk, maar ze zien wel dat ik hier heel erg blij van word. Ze gunnen het me.”
Heb je tijd om opleidingen te volgen?
“Ik wil de kwaliteitsborging InstallQ halen. Daar moet ik nog mee aan de slag.”
Nog leuke opdrachten in het verschiet?
“Er komt iets moois aan. De complete installatie van een monumentaal auditorium. Dit kan ik niet alleen. Ook daarvoor moet ik
samenwerken met collega’s. Of medewerkers vinden.”
Nog tips voor technici die ook voor zichzelf willen beginnen?
“Heb geloof in jezelf. Ga er vol voor en volg je hart. Dan komt het best goed. Kijk ik naar praktische zaken, dan is het belangrijk een arbeidsongeschiktheidsverzekering te regelen en de bedrijfsaansprakelijkheid in orde te maken.”
Nog tegenvallers gehad?
“Haha, ja ik heb net een Renault Kangoo aangeschaft. Maar die is eigenlijk nu al te klein. Als ik dan kijk naar de Renault Traffic van Sjors dan zie ik pas hoeveel ruimte ik tekort kom.”
Blij met de stap die je hebt gezet?
Hoe Eric Bron aan nieuwe opdrachten komt? “Ik bel bedrijven, maar neem ook tijd om te netwerken. Dat vind ik gewoon leuk. Zo ben ik lid van businessclub BNI, waar ik ontbijtsessies bezoek, en lid van Industriële Kring Houten (IKH). Daar kom je met andere bedrijven in gesprek en het levert me regelmatig nieuwe opdrachten op. Verder ben ik businesslid op Golfbaan Amelisweerd. Logisch, ik werk er ook. Daar ontmoet ik weer andere ondernemers. En ik sponsor een hole op Golfbaan De Kromme Rijn in Bunnik. Allemaal goed voor mijn netwerk en klandizie.”
“Jazeker, dat had ik twintig jaar eerder moeten doen. Maar gelukkig is het zover gekomen. Ik word iedere dag weer blij als ik aan het werk mag.”
RoundTech is een esthetisch vormgegeven armatuur voor vluchtroute-aanduiding of -verlichting. De verlichtingsarmatuur is voorzien van E-focus technologie, waardoor éénzelfde armatuur geschikt is voor vluchtrouteverlichting of ruimteverlichting.
• In- en opbouw versies met een herkenbaar minimalistisch uiterlijk
• Eenvoudige montage via standaard gatenzaag (Ø 64-78mm)
• Alle producten zijn standaard voorzien van een ronde afwerkrand, een vierkante afwerkrand is leverbaar als accessoire
• Kleuren: zwart, zilver, wit en grijs standaard beschikbaar voor zowel de vierkante als de ronde afwerkrand
• Decentrale uitvoering
• Te gebruiken in niet-permanente & permanente modus
Tim Dekkers gooit het roer met succes om
Toerisme moest het worden. De verre vakanties met zijn familie wekten de interesse van Tim Dekkers (20) uit Zeeland voor deze branche. Maar na zijn stage bij een vakantiepark zag de wereld er heel anders uit. Tim gooide het roer om.
En dan ben je plotseling monteur in de installatiebranche?
“Ja, die zag ik zelf ook niet aankomen. Werken in het toerisme leek me geweldig. Ik had mijn diploma VMBO-T gehaald en mocht daarna stage lopen bij vakantiepark De Bergen in Wanroij. Daar was ik echter vooral administratief bezig. Dat vond ik maar niks. Vervolgens mocht ik met de technische dienst van het park meedraaien. Dat beviel al beter. Vooral de dagen met de storingsdienst. Daarom ben ik toch maar geswitcht. Ik volg nu de BBL-opleiding ‘1e Monteur Elektrotechniek Woningen en Utiliteit’. Eén dag in de schoolbanken, op het Koning Willem I College in Veghel, en vier dagen werken bij Timmers Projecten & Service in Uden.”
Bevalt het?
“Ja enorm. Ik zit echt op mijn plek. Ik heb veel afwisseling in mijn werk. Ik maak goten, trek kabels, leg buizen, mon-
teer kasten af. Daarbij moet je goed nadenken. Erg leuk.”
Vind je de combinatie leren-werken pittig?
“Nee, eerlijk gezegd niet. Het is heel goed te doen. Ik heb zelfs tijd over om op zaterdag bij te klussen bij vrienden en bekenden. Ja, in de elektrotechniek.”
Waar leer je het meest? School of praktijk?
“Toch wel de praktijk. Maar je kunt ook niet zonder school. Daar leer je formules uitrekenen. Bijvoorbeeld over vermogen en weerstand. In de praktijk pas je dat dan weer toe. Ik ben wel tevreden over de combinatie.”
Heb je nog tips hoe we andere jongeren geinteresseerd kunnen krijgen in de techniek?
“Moeilijke vraag. Ik denk dat er meer meeloopdagen georganiseerd kunnen worden. Dat jongeren een paar dagen bij bedrijven meelopen. En de bedrijven moeten vaker naar school komen om over het vak te vertellen.”
Waar ligt jouw uitdaging voor de komende jaren?
“Ik ben nu nog een leerling en word begeleid. Het lijkt me leuk als ik er straks zelf op uit kan gaan. Mijn eigen klussen mag doen.”
Wat is jouw stip op de horizon?
“Dat weet ik eerlijk gezegd nog niet. Ik vind het vak erg leuk, maar programmeren lijkt me ook wel wat. Ik ben nog jong. Misschien dat ik daar ook verder in ga leren. Programma’s schrijven voor bedrijven. Bijvoorbeeld voor Mars. Zodat ze duizend Marsen meer kunnen maken in dezelfde tijd, haha…”
Met de hand te buigen universele vormstuk
Klik-en-klaar door de geïntegreerde (snel)koppeling
Diverse uitvoeringen en modellen (G-/V-/U-vorm)
Doorontwikkeld pakket
De ECO-DIM.14 is een dimmodule die perfect te gebruiken is i.c.m. een pulsdrukker. De module is geschikt voor alle merken pulsdrukkers. Hiermee creëer je een goedkoop alternatief voor een tastdimmer. De ECO-DIM.14 is een dimmer voorzien van veel gemakken.
Op de markt zijn vele tastdimmers te vinden. Deze dimmers zijn vaak erg prijzig. Met de ECO-DIM.14 heb je een goedkoper alternatief voor de veelal dure tastdimmers. Door de ECODIM.14 te installeren in combinatie met een pulsdrukker van een merk naar keuze creëer je dezelfde situatie als bij een tastdimmer. Het enige wat je hierna nog moet doen is een bedieningswip monteren op de pulsdrukker, net zoals je normaal ook bij een tastdimmer doet.
De ECO-DIM.14 is een kwalitatieve led dimmer module. Het is geschikt voor 0-250W led en toepasbaar op beide dimtechnieken (RLC). Hierdoor is deze compatibel met alle dimbare led lampen. De inbouwdiepte is slechts 15mm. Samen met
een pulsdrukker past het dan nog steeds gemakkelijk in U40 en U50 inbouwdozen. De aansluiting kan zowel 2-draads als 3-draads. Een nuldraad kán worden aangesloten, maar is dus geen vereiste. Kortom, geschikt voor iedere installatie!
Deze unieke dimmodule is voorzien van drie handige afstelmogelijkheden, namelijk de MIN, MAX en Speed. Met de MIN potmeter zorg je ervoor dat het licht in het lage lichtniveau altijd stabiel brandt. Met de MAX potmeter doe je hetzelfde voor het hoge lichtniveau. Zo kan je altijd het optimale dimbereik handmatig instellen. Met de Speed afstelling stel je de snelheid van het dimmen naar jouw wens in.
Kortom, met de ECO-DIM.14 heb je de mogelijkheid om een goedkope tastdimmer te creëren met de hoogste dimkwaliteit.
LIEFHEBBER KLASSIEKERS EN FERVENT MOTORRIJDER
In ‘de spanningzoeker’ reizen we kriskras door Nederland, op zoek naar bijzondere en ‘spannende’ hobby’s van mensen uit de branche. Dit keer bezoeken Henk en Fred Jan Bouw in Lunteren. Hij is een liefhebber van klassiekers én een fervent motorrijder.
Onderweg naar Lunteren praat Henk al honderduit. Jan Bouw is een oude bekende van hem. En dus is het extra leuk om elkaar na al die jaren weer eens te spreken. “Volgens mij heeft hij zijn installatiebedrijf verkocht, waardoor hij meer tijd overhoudt voor zijn liefhebberij en hobby. Tegenwoordig heeft ‘ie een Opel Manta uit 1978”, vertelt Henk enthousiast. “Zegt me niks man; ik was toen nog niet eens geboren”, lacht Fred.
Even later zitten ze aan een dampende mok koffie bij Jan thuis. Ook zijn vrouw Anja schuift gezellig aan. “Wat doe je tegenwoordig Jan? Klopt het dat je het bedrijf hebt verkocht?”, vraagt Henk. Jan knikt instemmend: “Ik heb 37 jaar lang een installatiebedrijf gehad, Elektrobouw Lunteren. Ik heb altijd gezegd dat ik het bedrijf wilde verkopen op m’n 60e. En dat is gebeurd, want tweeënhalf jaar geleden is het bedrijf officieel overgenomen door mijn oudste zoon. Een jaar geleden is het bedrijf ook van het erf af verhuisd naar een nieuwe locatie. Elektrobouw is voor mij dus helemaal afgesloten, maar ik vermaak me nog uitstekend hoor. Ik houd me als eenpitter nog steeds bezig met de automatisering van hekwerken, vanuit mijn bedrijfje JABO Tech-
niek.” Anja glimlacht, alsof ze wil bevestigen dat Jan echt niet zomaar stil gaat zitten.
Als vanzelf vertelt Jan verder. “Toen het bedrijf hier weg was, kwam er ruimte voor wat nieuws. Het staat er inmiddels aardig vol met wat auto’s en motoren”, vertelt hij droogjes.
“ Bij schilderen komt veel techniek kijken ”
Samen met Henk en Fred neemt hij een kijkje in de garage. Fred veert enthousiast op als hij de BMW en Triumph motoren - glanzend in de was - ziet staan. Henks oog wordt direct getrokken naar de blauwe Opel Manta en het rood-witte Volkswagenbusje. “Prachtig zeg! Hoe ben je hiermee begonnen?” Jan vertelt dat auto’s altijd al z’n liefhebberij waren: “Die Manta is nagenoeg hetzelfde als mijn allereerste auto. En deze is nog helemaal origineel met alle boekjes er nog bij en heel weinig kilometers op de teller. Dat vind ik belangrijk: klassiekers moeten zo origineel mogelijk zijn. Afgelopen winter heb ik die Volkswagen Caravelle opgeknapt en in originele staat gebracht. Da’s een heel leuk ding geworden, vind je niet?”
Fred luistert geïnteresseerd en vraagt of Jan zelf gesleuteld heeft. “Het meeste wel”, erkent Jan. “Het meeste kun je zelf. Alles wat je zelf uit elkaar haalt, kun je ook weer in elkaar krijgen. Het was een uitdagend project omdat het de eerste klassieker was die ik zelf restaureerde. De Caravelle is echt tot op het blanke
staal kaal geweest. Voor sommige specialistische dingen kreeg ik hulp van m’n zoons. Zij werken in de autobranche, dus dat maakt het wel wat makkelijker.” “Hoe vaak rijd je er nu mee? Of ga je ermee op vakantie?”, vraagt Henk. “Zeker, het busje is super leuk om bijvoorbeeld een rondje te rijden met de kleinkinderen op de achterbankjes. Maar voor de vakanties…” Dan wijst Jan op de motoren.
“Die klassiekers zijn mijn liefhebberij, maar motorrijden is onze échte hobby. We rijden allebei motor en gaan zelfs met de motor op vakantie.” Fred kijkt enthousiast naar de BMW K 1600 GT van Jan. “Maar met de motor kun je niet zo heel ver weg, toch?” Jan denkt er duidelijk anders over. “Dit is een ideale toermotor, waarmee het heerlijk rijden is. Je moet het zo zien dat de weg naar je bestemming toe óók al vakantie is. Je moet er niet altijd zo snel mogelijk willen zijn! Vorig jaar zijn we bijvoorbeeld naar de Dolomieten gereden en afgelopen zomer waren we in Noorwegen. We rijden de eerste 400 á 500 kilometer over de snelweg - die wegen ken je intussen toch al - en daarna rijden we helemaal binnendoor. Dat is zo enorm genieten!”
“ Een klassieker moet zo origineel mogelijk zijn ”
#smartertogether
Slim design voor elke omgeving
Iets goeds nog beter maken. Dankzij het compacte formaat en het tijdloze design is de Busch-RoomTouch® 4” de perfecte oplossing voor elke ruimte. Een capacitief
IPS-display voor hoogwaardige woningen, hotels en kantoren. Geschikt voor zowel
Busch-free@home® als voor KNX. En met de intelligente aansturing van verlichting, een geïntegreerde ruimtetemperatuurregelaar, temperatuur-, benaderings-, helderheidssensor en nog veel meer. busch-jaeger.nl
PROFESSIONELE
Sanitair
Klimaatbeheersing
Elektrotechniek
Dakbedekking
Lood - Koper - Zink
Gereedschappen
Bouwmaterialen
Henk vraagt zich af of het motorrijden ook de nodige ontspanning gaf toen Jan zijn eigen bedrijf nog had. Jan knikt en vertelt hoe hij pas op z’n 46e zijn motorrijbewijs haalde. “Het was zoiets dat ik al heel lang wilde, maar dat er telkens niet van kwam. Toen m’n zoon een proefles nam en er een plekje overbleef, ging ik mee. En sindsdien ben ik verkocht. Eerst ging Anja achterop mee, maar zij rijdt nu ook zo’n 11 jaar motor. Sindsdien zijn we echt veel samen gaan toeren en maken we vrijwel ieder weekend in de zomermaanden een rondje. We rijden jaarlijks gemiddeld 12.000 kilometer… Wat het motorrijden zo bijzonder maakt? Moeilijk te zeggen, maar de beleving van het
toeren op de motor is echt uniek en heel anders dan bijvoorbeeld een rondje rijden met je auto.” Fred loopt nog eens een rondje om de motor. “Echt een gaaf apparaat! Maar ehm, weleens een elektrische motor overwogen?” Jan
Naast dat Jan en Anja veel samen motorrijden, helpt Jan ook al jarenlang bij het organiseren van een jaarlijkse motortocht met oud-collega’s uit de installatiebranche. “Een soort reünie”, lacht Jan. “En ik mag nog steeds mee! We zoeken eerst een mooie omgeving en vervolgens gaan we puzzelen voor een route. Je moet ook zorgen dat we met een grote groep tegelijk ergens terecht kunnen voor een bak koffie en de lunch. Nadat ik op de computer wat heb uitgezocht, rijden we de route voor. De voorbereiding alleen is al leuk!”
schiet in de lach: “Er zijn wel wat elektrische motoren, maar die hebben veel te weinig accucapaciteit om er bijvoorbeeld mee op vakantie te gaan. Nee hoor, voorlopig rijd ik
nog lekker rond met ‘n ronkende motor!”
“ Beleving toeren op de motor is heel anders dan met auto ”JAN BOUW EN ZIJN VROUW ANJA
Geschikt voor alle A-merken
Bescherming tegen overbelasting en stoorsignalen
Optimale dimbaarheid en lichtstabiliteit
Henk loopt zo tegen de zestig. Hij is nog fit, maar af en toe een dagje minder werken zou ook wel fijn zijn. Sinds een paar jaar is er de Regeling Generatiepact voor werknemers in de installatiebranche vanaf 60 jaar. Waarbij je 4 dagen in de week werkt, maar toch zo’n 4,5 dag uitbetaald krijgt. Maar hoe werkt dat?
Marjolein van de administratie wees me erop.
“Is dat niet iets voor jou, Henk? De Regeling Generatiepact? Waarbij je 4 dagen in de week werkt, maar toch zo’n 4,5 dag uitbetaald krijgt.” Om eerlijk te zijn had ik er nog nooit van gehoord. Maar ik vind het wel een slimme regeling. Hij is onder andere bedoeld voor werknemers vanaf 60 jaar in de installatiebranche, om op een gezonde manier door te werken tot aan hun pensioen. Ik word binnenkort zestig, dus wie weet. Maar hoe werkt het nou precies?
Iedereen die werkzaam is in de Metaal & Techniek heeft vanaf z’n 60e recht op deze regeling. Het salaris over de dag die je inlevert, wordt
voor 50% gecompenseerd door de werkgever. Er bestaat vanaf je 62e zelfs de mogelijkheid om tot aan je pensioen 70 of 60% te gaan werken. Dit laatste is alleen geen recht meer, maar gaat in overleg met je werkgever. En ook daar wordt een deel van het salaris dat je inlevert gecompenseerd. Het minimale aantal uren dat je moet blijven werken is 22,8 uur per week.
Er zullen werkgevers zijn die zo’n regeling maar lastig vinden. Want we zijn met z’n allen al zo druk. Een paar 60-plussers die minder gaan werken, daar zit je dan misschien niet zo op te wachten. Maar om eerlijk te zijn vind ik dat een beetje kortzichting. Want op het moment dat het werk te zwaar wordt voor werknemers op leeftijd, zullen ze eerder ziek worden of uitvallen. En dan ben je nog verder van huis. Daarom is zo’n regeling helemaal niet zo verkeerd. Werknemers kunnen zo op een gezonde manier - maar ook langer - met plezier doorwerken. Ander voordeel is dat een 60-plusser zijn werk zo geleidelijk kan afbouwen en dat zijn kennis niet in één keer
weg is, maar kan worden doorgegeven. Door deze regeling bestaat er ook weer meer ruimte voor nieuwe jonge medewerkers in het bedrijf.
Om eerlijk te zijn lijkt me zo’n regeling wel wat. Nog voorwaarden waar je rekening mee moet houden? Ja, allereerst moet je minimaal 6 maanden van tevoren bij je werkgever aangeven dat je vanaf je 60e van dit recht gebruik wilt maken. Ook is het goed om te weten dat je seniorendagen komen te vervallen. Verder moet je even navragen hoe het met je vakantie-uren zit. Maar ik denk dat ik het ga doen als ik straks 60 ben. Goede regeling, vind ik. Binnenkort maar eens binnenlopen bij Marjolein.
Een betrouwbare, snelle en eenvoudige montage van een RJ45 connector is de wens van elke engineer, want daarmee komt hij goed voor de dag! Metz Connect heeft een compleet programma van degelijke RJ45 connectoren voor vrijwel alle toepassingen.
Onze omgeving groeit sterk in aantal verbindingen als het gaat om (IP) communicatie en gebouwmanagement, denk maar eens aan WiFi access points, camera’s, gebouwbeheertoepassingen en alle Smart building applicaties. Essentiële apparatuur dient op een betrouwbare wijze met elkaar verbonden te worden.
METZ CONNECT heeft een brede range shielded RJ45 connectoren in haar programma met zeer uiteenlopende mogelijkheden en toepassingen. De connector wordt veelvuldig toegepast in utiliteit, industrie, productie omgevingen, maritieme en entertainment branche. Naast een hoogwaardige verbinding en compacte assemblagetijd kent de compacte RJ45 Field Plug Pro 360 maar liefst 32 (4x8) posities om kabel in de juiste richting te geleiden. Dat kan uiterst makkelijk zijn op locaties waar weinig aansluitruimte is zoals bij Wi-Fi Access points en vooral in de security omgeving.
Daarnaast is ruimte op netwerkapparatuur en componenten in de industriële automatisering vaak een issue. Vanwege dit toe-
passingsgebied is de connector volledig shielded en voldoet aan de gangbare standaarden die je mag verwachten, zoals de ISO/IEC11801 en de EN50173. Daarnaast kent de connector een kabelinvoer van maar liefst 10,5mm.
De RJ45 Field Plug is er in vier uitvoeringen van Profibus, Cat6A, 25Gbit en 40Gbit die middels een eigen kleur goed te herkennen zijn en allen voor Power over Ethernet 4PPoE toegepast kunnen worden. Bovendien scheelt het ook de servicekosten. Bijkomend voordeel is dat de toch al compacte RJ45 Field Plug uit slechts twee delen bestaat en zodoende zonder speciaal gereedschap overal eenvoudig is te assembleren.
Performance overzicht:
• Hoogwaardige shielded RJ45 connector
• Slechts twee delen en compacte opbouw
• Maar liefst 32 posities kabelgeleiding
• Conform ISO/IEC11801 en EN50173
• Geschikt voor solid en stranded draad
• Aderdiameter tussen 0,43 en 0,76 mm
• Kabeldiameter tot 10,5mm
• Geschikt voor 4PpoE
• Transmissie tot 40Gbit
De Wireless Bridge wordt gebruikt om de NHC Zigbee®-producten voor traditionele bekabeling te gebruiken met een Niko Home Control installatie op busbekabeling. Met de bridge kan je eenvoudig energie monitoring inzetten, zodat de efficiëntie verhoogd kan worden.
De Wireless Bridge voor Niko Home Control maakt het mogelijk om Niko Home Control producten voor traditionele bekabeling te integreren en te bedienen in een installatie op busbekabeling. Dat betekent dat installaties op busbekabeling uitgebreid kunnen worden met de nieuwste Niko Home Control toestellen uit de Zigbee®-reeks, zoals geconnecteerde stopcontacten en draadloze drukknoppen, die tot nu toe alleen beschikbaar waren voor traditionele bekabeling. Met deze nieuwe Wireless Bridge kan elke gebruiker nu alle Niko Home Control functies gebruiken en zijn installatie vandaag en in de toekomst eenvoudig uitbreiden zonder de bekabeling te hoeven aanpassen.
Dankzij het slimme ontwerp kun je de Wireless Bridge moeiteloos aansluiten. Je plugt de USB-kabel eenvoudig in de USB-poort van de connected controller. Er is geen extra bekabeling of externe voeding nodig.De bridge kan dan eenvoudig ingesteld worden via de gebruiksvriendelijke en bekende Niko Home Control programmeersoftware, zodat eindgebruikers alle aspecten van dit systeem
kunnen bedienen met één applicatie, de Niko Home app.
De Wireless Bridge kan ook aangesloten worden op een slimme energiemeter met een RJ12-kabel. De verbinding komt automatisch tot stand, waardoor alle gegevens van de digitale meter meteen te zien zijn in de Niko Home app. Je krijgt hierdoor inzicht in je energieverbruik en het overschot aan zonne-energie dat aan het net terug geleverd wordt. Met behulp van de Solar mode van Niko Home Control kan je dit overschot aan energie gebruiken om bijv. een waterbuffer extra te verwarmen.
Samen met de integratie van geconnecteerde stopcontacten uit de NHC Zigbee®-reeks, die de energie van een aangesloten apparaat kunnen meten, ontstaan er zo heel wat nieuwe mogelijkheden om efficiënt met energie om te springen voor gebruikers met een installatie op busbekabeling.
• 550-00640 NHC Wireless Bridge voor controller met P1 poort
• 552-72001 Hand-/wandzender bussysteem, Inbouw, Zigbee, 1V
• 552-72002 Hand-/wandzender bussysteem, Inbouw, Zigbee, 2V
• 552-72004 Hand-/wandzender bussysteem, Inbouw, Zigbee, 4V
• 552-72010 Metalen sokkel voor draadloze Zigbee® schakelaar
• 552-72011 Draadloze schakelaar met batterij, enkelvoudig, Zigbee®, zonder sokkel
• 552-72012 Draadloze schakelaar met batterij, tweevoudig, Zigbee®, zonder sokkel
www.niko.eu
Heel vroeger stond er een historische boerderij. De meeste Rijssenaren kennen de plek nog van de Albert Heijn-supermarkt. Nu verrijst hier in het hart van Rijssen een uniek luxe wooncomplex, waar Daan en Fred vandaag een kijkje nemen.
Rijssen telt zo’n 28.000 inwoners en heeft een gezellige binnenstad. Deze krijgt een extra impuls met een prestigieus nieuwbouwcomplex, waar op dit moment de laatste hand aan wordt gelegd. Daan en Fred genieten van de prachtige contouren van het gebouw, waar wonen en winkelen een plek krijgen. “Een rij karakteristieke grachtenpanden in Amsterdam is er niks bij”, zegt Fred, wanneer hij de bus op de parkeerplaats heeft gezet.
Ze ontmoeten projectleider Ronald Bots van Installatiebedrijf Meinders uit Geesteren en uitvoerder Erik Rolleman van Wessels Rijssen in een bouwkeet. Daan heeft zich ingelezen. “Investeringsmaatschappij Weshold is een private investeringsmaatschappij van de familie Wessels uit Rijssen. Die wilden iets moois in de stad neerzetten”, vertelt ze. “Daarom besloten ze dat het een luxe complex moest worden, waar zelfs de huurpanden voorzien
zijn van domotica. Een cadeautje aan Rijssen.”
Niet doorsnee
De bouw wordt gerealiseerd door Goossen Te Pas - Wessels Rijssen Bouwcombinatie. Installatiebedrijf Meinders tekent voor de E- en W-installatie. Ronald zorgt voor de koffie. Erik vertelt ondertussen over het project dat totaal 24 woningen telt bestaande uit appartementen, penthouses en stadswoningen. Zowel huur als koop. “Daarnaast komt er een parkeergarage onder het gebouw en zijn er aan de kant van de binnenstad commerciële ruimten.
Daar openen DA Drogisterij, Bakkerij Nollen en kledingzaak Street One een winkel.”
De eisen die aan het project werden gesteld, waren zeker niet doorsnee, vertelt Erik. “Het moest een bijzondere en luxe uitstraling krijgen. Geen gevel, goot of hoogte is hetzelfde. Dat maakt het aantrekkelijk om te zien, maar maakte het werk voor ons wel uitdagend. De bouwkwaliteit is erg hoog. Heel leuk om te
maken op een bijzondere plek voor Rijssen. Heel vroeger liepen de mensen door de oude boerderij naar de kerk. Dit is een plek met een verhaal.”
De bouw leverde uitdagingen op; ook de installateur kon zijn hart ophalen. Daan is benieuwd naar de verwarming in het energiezuinige complex.
Ronald: “Iedere woning en winkel krijgt een lucht-water warmtepomp. De grootte van het pand bepaalt de grootte van de warmtepomp. Gas kent dit gebouw niet meer. Overal komt vloerverwarming, alleen in de doucheruimtes is de oppervlakte zo klein dat daar ook een designradiator wordt geplaatst. Verder krijgt iedere ruimte een wtw-ventilatie, die koude lucht van buiten opwarmt, maar die ook in de zomer koude lucht van buiten gebruikt om passief te koelen. Iets wat de warmtepomp ook doet.”
Het gebouw is uitgerust met domotica. In alle woningen hangt het bedieningspaneel Digital Black van Niko.
Ronald: “We hebben gekozen voor Niko Home Control, omdat het veel mogelijk maakt. In iedere ruimte is op vrij simpele manier automatisering
Schildhof Rijssen is een ontwerp van Weusten Liedenbaum architecten. De opdracht van investeringsmaatschappij Weshold was ‘maak iets bijzonders’. Dat is gelukt. De gevels zijn prachtig en het duurzame gebouw voldoet aan de hoogste energie-eisen. De begane grond telt commerciële ruimten met daarboven 24 woningen: appartementen, stadswoningen en penthouses. In de half verdiepte stallingsgarage is plek is voor 24 auto’s. De 15 koopappartementen zijn inmiddels verkocht en de resterende huurwoningen (in totaal 9) hebben inmiddels een huurder toegewezen gekregen. Begin 2021 ging de eerste paal de grond in, nog dit jaar vindt de oplevering plaats. De bouw wordt gerealiseerd door Goossen Te Pas - Wessels Rijssen Bouwcombinatie. Installatiebedrijf Meinders tekent voor alle installaties.
toe te passen. Lampen die automatisch geregeld worden, apparaten die je op een bepaalde tijd laat starten of stopcontacten die je koppelt. Ook bij de huurwoningen. Iedere woning heeft verder een videophone om mensen binnen te laten. Die kun je ook aan de
De eisen bij de bouw van dit complex waren niet doorsneeRONALD BOTS (LINKS) EN ERIK ROLLEMAN
De Vision groepenverdeler is al ruim 25 jaar een vertrouwd gezicht in Nederland. We blijven Vision doorontwikkelen, zodat het bij de eisen van de moderne installateur past. Zo blijft onze groepenverdeler bij de tijd. Wat maakt de Vision groepenverdeler uniek:
Installatie
Nieuwbouw of renovatie; de Vision groepenverdeler voelt zich overal thuis. Snellere en eenvoudigere installatie.
Kwaliteit
Een keurmerk. Stevig materiaal. Dubbel geïsoleerd. De Vision groepenverdeler is een en al kwaliteit. Tot in de kleinste details. Van de afdekdopjes tot de coderingsstrookhouder.
Ontwerp
Van het uitpakken van de onderdelen tot het aandraaien van de laatste schroef. Met slim design versnellen we iedere stap in het installatieproces.
Meer informatie? Scan de QR code
POSTKASTEN MET DIGITALE CODE
app koppelen. Het mooie is dat dit systeem later nog uit te breiden is. Verder zijn er moderne postkasten, waar de pakketbezorger zijn pakketjes met behulp van een digitale code veilig kan achterlaten.”
Of bewoners nog hebben meegedacht over de inrichting van hun woning? Erik: “De huurders niet, maar de kopers konden over de inrichting hun gedachten laten gaan. Daar hebben ze veel vrijheid in gekregen.”
Tijd voor een rondje door het
nieuwe complex. De afwerking is in volle gang en in een aantal woningen is de badkamer al gemonteerd. Overal zijn bouwvakkers bezig. Veel technische ruimten zijn inmiddels voorzien van installaties. Het gezelschap neemt ook een kijkje op het dak. Daar zien Fred en Daan ruim tachtig zonnepanelen en tientallen buitenunits van warmtepompen, die voor een duurzaam stempel van het complex zorgen.
Het duurt niet lang meer voordat de eerste bewoners en ondernemers in hun nieuwe ‘huis’ trekken.
Eerst worden de winkels ingericht, waarna de woningen aan de beurt zijn. De complete oplevering vindt nog in de zomer van 2023 plaats. Of de bouw nog vertraging heeft opgelopen na de start in 2021? Ronald: “Het was wel spannend toen corona in de wereld kwam en de levering van producten onder druk kwam te staan. Maar het is gelukt!”
Op de terugweg hebben FRED en DAAN veel te bespreken. DAAN: “Wat een prachtig complex. Geen rij projectwoningen die allemaal op elkaar lijken. De woningen verschillen van binnen en buiten van elkaar.” FRED: “Inderdaad heel indrukwekkend. Vooral die verschillende gevels. En wat te denken van alle domotica? Je ziet dat niet vaak in huurwoningen en je bepaalt zelf wat je nodig hebt.” DAAN: “Ik vind het wel een veilig gevoel dat ik via de videophone kan zien wie er voor de deur staat.” FRED: “En ik kan ervoor zorgen dat ’s morgens automatisch mijn koffie staat te pruttelen. Ook fijn….”
Hij stond jarenlang in een kledingzaak. Vijf jaar geleden besloot Bas Timmermans het over een andere boeg te gooien. Hij liet zich omscholen en werkt nu met plezier als leidinggevend monteur bij Timmers Projecten & Service in Uden.
6.45 UUR
5.45 UUR
“De wekker gaat lekker vroeg. Ik ben getrouwd met Leonie en we hebben twee kinderen, Sam (7) en Daan (5). We wonen in Mill. Ik ben ‘s morgens al de deur uit voordat de anderen opstaan. Ik ontbijt in de bus en rij ongeveer kwart voor zeven de parkeergarage op de bouwplaats in.”
“Ik begin de dag met koffie. Ik werkte jarenlang als storemanager bij Men@Work. Toen we kinderen kregen, merkte ik dat het me tegen ging staan dat ik op zoveel onregelmatige tijden moest werken. Mijn vader en schoonvader werken beiden in de bouw en wezen me op de installatiebranche. Daar ben ik nu heel blij mee.”
10.30
“Ik ben benaderd door Werk en Vakmanschap, dat bemiddelt in technische opleidingen en banen. Ik volgde de opleiding ‘1e monteur Elektrotechnische Installaties en Systemen en werd gedetacheerd bij Timmers Projecten & Service, waar ik na een jaar in vaste dienst kwam. Nu heb ik zelfs een leidinggevende functie en begeleid ik, zoals vandaag ook, leerlingen.”
“Timmers is een familiebedrijf dat maatwerk in elektrotechnische oplossingen biedt. Het bevalt me wel dat het bedrijf niet te groot is. Op deze plek in Eindhoven zijn we bezig met de renovatie van een kantoorgebouw. We verzorgen de E-installaties, maar ook toegangscontrole en beveiliging. Hier stuur ik vier collega’s aan. Maar zelf probeer ik zo af en toe ook nog mee te werken.”
“Dagelijks verzorg ik een stuk administratie op het kantoor dat we hier hebben ingericht. Dat hoort erbij. Daarnaast maak ik de planning voor de volgende dagen. Nu moet ik nog wat werkbonnen verwerken, die niet in de opdracht zitten. Die komen er ‘op regie’ tussendoor. Dat gebeurt vaak.”
15.45 UUR
“Om kwart voor vier zit het werk er op. Vandaag kook ik, Leonie haalt de kinderen bij opa en oma op. Vanavond weinig bijzonders op de planning. Tijd voor het gezin. Ik lees de kinderen voor. Daan vindt ‘Lino de Kleine Dino’ leuk. Verder houd ik van voetballen, dat doe ik op zondag.”
“Ik vind het leuk om leerlingen te begeleiden. Vandaag hebben we de voeding aangesloten van een vuilwaterpomp en kabels gelegd voor de verdeelkast. Dat betekent spanningsloos maken, meten, aansluiten, meten, spanning erop, weer meten. Het is leuk om met die jonge gasten aan de slag te gaan en ze wat te leren.”
Wil jij ook eens een werkdag gevolgd worden door Henk & Fred? Of wil je met je bus of hobby in ons blad? Mail ons dan op redactie@henkenfred.nl. Misschien sta jij de volgende keer dan wel in ons magazine!
De armaturen van HBI zijn uitgerust met licht- en bewegingssensoren die subtiel en slim de verlichting aanpassen aan de omgeving. Bespaar energie en zorg tegelijkertijd voor een veilige en comfortabele omgeving.
Energie besparen met behoud van veiligheid en comfort van de gebruiker. Dát is de missie van HBI Bisscheroux. Al 10 jaar hebben wij ervaring met het dynamisch regelen van verlichting op basis van licht en beweging. Onze armaturen zijn uitgerust met licht- en bewegingssensoren die subtiel en slim de verlichting aanpassen aan de omgeving. Het resultaat is verbluffend. Met dynamische led-verlichting is een besparing mogelijk tot wel 90% ten opzichte van fluorescentie verlichting en 50% ten opzichte van statische led verlichting.
Voortdurend scannen sensoren de omgeving. Zodra het donker wordt gaat de verlichting zachtjes aan tot een bepaald minimum niveau. Wij noemen dat ‘low level’. Bij dit lichtniveau voelt een bewoner zich veilig en kan hij alles overzien. Zodra de bewegingssensor – dóór de behuizing van het armatuur heen – beweging detecteert, schakelt
de verlichting subtiel omhoog naar een vooraf vastgesteld comfortabel verlichtingsniveau. Dit high level is naar wens instelbaar op basis van bijvoorbeeld reflectiefactoren ter plaatse. Ziet het armatuur 30 seconden lang geen beweging, dan schakelt het armatuur zachtjes terug. Bijna onzichtbaar voor het menselijk oog. Alle levels zijn instelbaar.
Waar toe te passen?
Dynamische verlichting kan op veel plekken toegepast worden. Denk aan transitieruimten zoals entrees, gangen, trappenhuizen, kelderruimten, fietsenstallingen, parkeergarages en beveiligingsverlichting.
HBI biedt vijf jaar garantie op alle armaturen en batterijen. Wanneer de noodverlichting draadloos wordt beheerd met Sqippa, biedt HBI maar liefst tien jaar garantie. Dit bevestigt de duurzaamheid van beheer van Sqippa - én de betrouwbaarheid van de HBI-producten.
- Tijd besparen
- Fouten verminderen
- Flexibiliteit
Cassettebandje is bezig met comeback bij jonge generatie
Eerste compacte muziekcassette verscheen in 1963... …
Lou Ottens van Philips
Ook nieuwste albums Harry Styles en Taylor Swift op cassette
VERWACHTING WAS DAT IE DE GRAMMOFOONPLAAT ZOU VERVANGEN
OUDSTE CASSETTES HADDEN SLECHTS 2 SPOREN, DUS MONO
Tape van
cassette
van
ONNO VAN DE VEN
VAN TECHNIEK NEDERLAND
Hij is regiomanager bij Techniek Nederland en bestuurslid bij Jong Techniek Nederland. Onno van de Ven bezoekt wekelijks installatiebedrijven en ziet welke bedrijven voorsorteren op de toekomst. Als jurylid van de verkiezing ‘Installatiebedrijf van het Jaar’ is dat bij zijn beoordeling een belangrijk aandachtspunt.
WAAR GA JE ALS JURYLID VOOR HET INSTALLATIEBEDRIJF VAN HET JAAR OP LETTEN?
“We nemen vier pijlers mee in onze beoordeling: ondernemerschap, techniek, organisatie en financieel. Ik kijk zelf vooral naar ondernemerschap. Zijn bedrijven klaar voor de toekomst, wordt er gewerkt aan verduurzaming en circulariteit, kijken ze verder vooruit dan vijf jaar? Want een grote fout die veel bedrijven maken, is dat ze zo druk bezig zijn met het werk van vandaag, dat ze de toekomst dreigen te vergeten.”
WAT KUNNEN DAARVAN DE GEVOLGEN ZIJN?
“Als je ondernemerschap geen belangrijk onderdeel van je bedrijf maakt, ben ik bang dat je het over een paar jaar heel moeilijk gaat krijgen. De ontwikkelingen in technologie gaan zo snel, dat je keuzes moet maken om bij te kunnen blijven. Ik druk ondernemers die ik ontmoet altijd op het hart om verder te plannen dan morgen.”
HOE GAAT HET EIGENLIJK MET DE BRANCHE?
“Hartstikke goed en daar loert ook meteen het gevaar. Techniek is de branche van de toekomst, iedereen heeft het over transitie en verduurzaming en er is voldoende werk. Maar we kampen wel met een groot personeelstekort. Zij-instromers die een schroevendraaier kunnen vasthouden, mogen al aan de slag in de techniek. Iemand die bij het ene bedrijf is afgewezen, zie je een week later als projectleider bij een ander bedrijf. Het niveau gaat daardoor naar beneden.”
WAT KUN JE DAARAAN DOEN?
“Keuzes maken, minder werk aannemen, werk afstoten. Je kunt niet alles doen. Ik ken steeds meer bedrijven die zich specialiseren. Alleen service en onderhoud, alleen werken voor woningcorporaties of stoppen met werk voor Verenigingen van Eigenaren. Ik zie het allemaal voorbij komen. Andere bedrijven zoeken voor bijvoorbeeld zonnepanelen of isolatiewerkzaamheden samenwerking met partners. Ook dat is ondernemerschap. Je hoeft niet alles in eigen hand te houden.”
KAN AUTOMATISERING EEN ROL SPELEN BIJ HET TEKORT AAN HANDJES?
“Jazeker, maar veel bedrijven leven in de waan van de dag en kijken niet verder. Die hebben de digitaliseringsslag nog steeds niet ingezet. Ze weten wel dat het een keer moet, maar wachten ermee. Het is ook ondernemerschap om daar tijd voor te maken. Die bewustwording probeer ik bij bedrijven te creëren. Daarvoor werken we ook samen met andere branches, zoals de metaalbranche. In een soort coalitie proberen we dan samen bedrijven te helpen door bijvoorbeeld innovatietrajecten aan te bieden. Om bedrijven te laten zien aan welke knoppen ze moeten draaien om verder te komen.”
HOE MOETEN BEDRIJVEN HUN MEDEWERKERS UP TO DATE HOUDEN?
“Dat is best lastig. De technologie ontwikkelt zich snel. Er is meer kennis en dus opleiding
“ technologie gaat snel, je moet keuzes maken om bij te blijven ”
“ Bedrijven
”
Onno van de Ven is regiomanager bij Techniek Nederland (Limburg en Noord-Brabant) en bestuurslid bij Jong Techniek Nederland.
Techniek Nederland is de ondernemersvereniging van technische dienstverleners, installatiebedrijven en de technische detailhandel. Met 6.000 bedrijven is Techniek Nederland één van de grootste werkgeversorganisaties van Nederland. Jong Techniek Nederland richt zich als platform op jonge managers en ondernemers binnen de installatiebranche en elektrotechnische detailhandel. Jong in leeftijd of jong in de zin van een ondernemer die net is gestart. Het platform promoot meer samenwerking met ‘jongerenclubs’ van andere branches binnen de bouwkolom, zoals bouwbedrijven en architecten, om de integratie tussen deze partijen te vergroten.
nodig, maar niet iedere medewerker heeft op dat vlak dezelfde wensen. Ik denk dat je met iedere medewerker een individueel opleidingsplan moet maken. Voor onderdelen waar ze zich graag in willen verbeteren.”
DAT IS VOOR EEN GROOT BEDRIJF WELLICHT MAKKELIJKER?
“Dat vraag ik me af. Bij een groot bedrijf kun je jezelf ook makkelijker verstoppen als medewerker. Een koffiemachinegesprek is in een klein bedrijf snel gedaan. Daar kun je echt veel bespreken. De lijntjes zijn er korter. In een groter bedrijf kan dit ook, maar dan moet je het wel allemaal goed in kaart brengen en plannen. Dat is goed ondernemerschap.”
EEN DIRECTEUR MOET DUS DE TIJD NEMEN VOOR ZIJN MEDEWERKERS?
“Als er iemand binnenkomt om een gesprek met je aan te gaan, bijvoorbeeld met bijscholingswensen, moet je daar tijd voor nemen. Als je op die momenten altijd met je neus in het werk zit, dan gaat jouw medewerker weer en komt hij niet meer terug. Dat moet je niet willen. Maak tijd!”
NOEM EENS VOORBEELDEN VAN ONDERNEMERS DIE HET GOED DOEN?
“Ik vind het lastig om namen te noemen. Maar ik ken een bedrijf waar de directeur er altijd is voor zijn mensen. Die gaat soms wandelen met medewerkers in het bos. Om te vragen hoe het met zijn mensen is. Zakelijk en privé. Daarom willen veel mensen voor zo’n ondernemer werken!”
DAT ZIJN ZEKER VAAK JONGE ONDERNEMERS?
“Vergeet inderdaad niet dat we in een vrij traditionele branche werken met veel oudere onder-
nemers, die het op hun eigen manier doen. Als we bij Techniek Nederland een ledenbijeenkomst organiseren, is de gemiddelde leeftijd hoog. Terwijl ik denk dat oudere ondernemers juist veel kunnen leren van hun jongere collega’s, die vaak beter in de digitalisering zitten. En andersom kunnen jongere collega’s veel andere dingen leren van hun ervaren oudere collega’s.”
JE BENT OOK BESTUURSLID VAN JONG TECHNIEK NEDERLAND?
“Jong Techniek Nederland is een club van jonge ondernemers die meedenken over de installatiebranche. Wij adviseren bestuur en management en de laatste jaren richten we ons ook op het enthousiasmeren van jonge ondernemers. We betrekken ze bij de branche en vereniging. Bijvoorbeeld door het organiseren van bijeenkomsten.”
NAAST DE VERKIEZING ‘INSTALLATIE‑
BEDRIJF VAN HET JAAR’ BESTAAT OOK DE VERKIEZING ‘MONTEUR VAN HET JAAR’. “Het is goed om de spot te zetten op het mooie vak van monteur. De branche kampt nog steeds met een imagoprobleem. Tot voor kort hadden ouders dat liever dat hun kind piloot of dokter zou worden. Dat is veranderd hoor. Een verkiezing helpt. Maar ook de praktijk laat zien dat het een mooi vak is. In Tilburg is een oud-wethouder zelfs aan de slag gegaan als warmtepompmonteur.”
VOORLICHTING OVER HET VAK BLIJFT BELANGRIJK?
“We moeten inderdaad ons verhaal beter vertellen. Ook op middelbare scholen en zelfs basisscholen. Er is nu ook een soort toolbox ontwikkeld waarmee een docent aan de basisschool zijn klas een techniekles kan geven. Maar het is ook belangrijk de ouders mee te nemen. Te vertellen dat de monteur niet meer in de modder staat en dat de huizen van tegenwoordig niet meer
Jong Techniek Nederland organiseert in het najaar een bedrijfsovernamedag. Onno van de Ven: “Dat is de eerste na corona. We nodigen oudere en jongere ondernemers uit. Om van elkaar te leren, ervaringen uit te wisselen en kennis te delen over bedrijfsovername.” Die dag wordt ook gesproken over het platform Installatiebedrijfkopen.nl. “Jonge ondernemers vinden daar bedrijven die ze kunnen kopen en oudere ondernemers kunnen daarop hun bedrijf aanbieden Voor dit portaal kun je je anoniem aanmelden. De populariteit stijgt snel. Er klikken gemiddeld zo’n 400 mensen per week op Installatiebedrijfkopen.nl.”
zonder techniek kunnen. Waar een monteur mooi werk kan verrichten.”
DE VERKIEZING ‘INSTALLATIEBEDRIJF VAN HET JAAR’. EEN GOED INITIATIEF?
“Jazeker. Gezien de honderden aanmeldingen leeft het enorm. Je maakt het vak zo herkenbaar en geeft de branche hiermee een extra boost voor de regio én voor het bedrijf dat in de prijzen valt.”
dreig je de toekomst te vergeten ”
Eén van de opvallendste deelnemers aan het Henk & Fred Event, op 19, 20 en 21 september in Houten, is ongetwijfeld
Forze Hydrogen Racing. Dit in 2007 vanuit de TU Delft opgezette Racing Team, ontwikkelt raceauto's op waterstof, een serieus en duurzaam alternatief voor fossiele brandstoffen. Ontdek tijdens het event hoe het werkt.
Het gaat er Forze Hydrogen Racing niet om dat Max Verstappen straks in een waterstofraceauto wereldkampioen Formule 1 wordt. Hoewel Daan Michel, PR en marketing manager, dat niet uitsluit. "Een serieuze optie. Maar daarvoor is nog veel onderzoek nodig. Ik zie onze waterstofraceauto straks zeker meedoen aan bijvoorbeeld de 24 uur van Le Mans.”
Met de ontwikkeling van steeds betere raceauto's op waterstof heeft het Racing Team, dat aanvankelijk werd gefaciliteerd door de TU Delft, maar inmiddels een zelfstandige stichting is, een hoger doel, vertelt Michel. "Waterstof promoten als duurzaam alternatief. Daar werken heel veel jonge studenten keihard aan. Waterstof is trouwens ook een alternatief voor gas en het kan het elektriciteitsnet ontlasten."
Begonnen in 2008 met de Forze I, was de Forze V vier jaar later de eerste 'full-size' waterstofraceauto ter wereld. Nu is er de Forze IX, weer een verbetering van zijn voorganger. "Niet één maar twee brandstofcellen, een piekvermogen van 805 pk, dat was 300", aldus Michel, die een topsnel-
heid van 300 km voorspelt. "Dat gaat lukken."
De raceauto wordt aangedreven door een elektromotor. De waterstof zit in tanks van 700 bar. De energie komt uit het waterstofgas in combinatie met zuurstof uit de lucht. Middels een 'omgekeerde' elektrolyse wordt deze opgewekt in de brandstofcel.
Rijden op waterstof wordt de toekomst, verwacht Michel. "Net als elektrisch rijden. Maar waterstof is net zo ideaal, zeker voor lange afstanden. Want dat kun je gewoon tanken. Daar moet wel een infrastructuur voor komen."
Op het Henk & Fred Event is de Forze IX zelf niet te bewonderen, maar er is wel een waterstofdemo en een race-simulator. Ook geeft het Racing Team op donderdagmiddag tweemaal een lezing in het Theater. Michel: "Wij vertellen je alles over waterstofauto's."
Forze geeft twee lezingen in het Henk & Fred Theater tijdens het Henk & Fred Event: donderdag 21 september, van 13.00-13.20 uur en van 16.30-16.50 uur.
Verder is Forze drie dagen op de beurs aanwezig met een race-simulator en een waterstofdemonstratie
Het jaar 2023 staat bij ION INDUSTRIES in het teken van ontwikkeling. Naast dat de LED Dimmers met bijpassend afdekmateriaal constant verbeteren, worden er meer producten toegevoegd aan het assortiment. Een volledige productlijn in schakelmateriaal is vanaf dit najaar verkrijgbaar bij ION.
ION INDUSTRIES heeft een bezoek gebracht aan de Chinese fabrikant met als doel: kennismaking met het productieproces en waarborging van de kwaliteit. Verder was het belangrijk hoe de arbeidsomstandigheden waren binnen de fabriek. Alles bij elkaar gaf een hele goede indruk!
Op basis van behoeftes binnen de elektrotechnische markt, breidt ION INDUSTRIES uit met een zelfontwikkelde lijn schakelmateriaal. In alle vormen en maten: van serieschakelaars tot wandcontactdozen (zonder en met USB/USBC) en van aansluitdozen voor televisie of radio tot enkel- en dubbelpolige schakelaars.
Daarnaast verschijnen er ook twee volledige lijnen afdekmateriaal in verschillende maten en kleuren. Hierdoor wordt het mogelijk om een totaalpakket in schakelmateriaal aan te bieden en kan de groothandel een compleet elektrotechnisch assortiment aan de installateur leveren. Iedere klus wordt hierdoor afgewerkt met de beste schakelmaterialen! Hiermee gaat een lang gekoesterde wens van ION INDUSTRIES in vervulling.
Op het Henk & Fred Event kun je een eerste indruk krijgen van de gehele nieuwe productlijn. Al het schakelmateriaal zal aanwezig zijn in Expo Houten van 19 t/m 21 september. Deze kunt u vervolgens zelf uitproberen, informatie over krijgen en bestellen vanaf najaar 2023. Kom langs en maak verder kennis met ION INDUSTRIES!
Op zoek naar innovatieve LED Dimmers, afdekmateriaal of schakelmateriaal?
Neem contact op met ION INDUSTRIES via e-mail info@ionindustries.com of telefoon +31 85 489 05 25. Volg ION op LinkedIn, Facebook en Instagram voor het laatste nieuws.
Als W-monteur promoot ik bij de klant best wel de hybride warmtepomp. Want ja, vanaf 1 januari 2026 is dat de minimale norm en we zullen op den duur toch meer van het gas af moeten. “Maar hoeveel bespaar je nou daadwerkelijk met een hybride warmtepomp?”, krijg ik regelmatig van klanten te horen. Tot nu toe had ik daar niet echt een goed antwoord op. Daarom ben ik zo blij dat dat nu onderzocht is.
Voor het ‘Demonstratieproject Hybride Warmtepompen’ is het verbruik van hybride installaties van 200 woningen onder de loep genomen. De resultaten van 120 woningen daarvan zijn bekend en daar kunnen al goede conclusies
uit getrokken worden. Door de plaatsing van een hybride systeem in deze woningen is het gemiddeld gasverbruik met 75 procent verminderd. Om deze besparing te behalen, gebruikten de huizen gemiddeld 2.360 kWh aan extra elektriciteit per woning. Doordat het gemiddelde gasverbruik van 1.850 m3 stevig naar beneden is gegaan, werd er per saldo toch flink bespaard: bijna 1.000 euro per woning op jaarbasis. Het onderzoek is een initiatief van branchevereniging Techniek Nederland, de Nederlandse Verduurzamingsindustrie Gebouwde Omgeving (NVI-GO) en diverse ministeries. Fijn dat dit onderzoek er nu ligt. Zo heb ik voortaan naar de klant een beter verhaal!
Daan: “Opvallend nieuws: 1 op de 5 aanvragen voor ISDE-subsidie mislukt. Deze zomer presenteerde minister Hugo de Jonge de cijfers daarvan. Van de 100.000 aanvragen waren er slechts 80.000 toegekend. Veel consumenten vinden het aanvragen van een subsidie voor duurzame energie erg ingewikkeld. Daardoor gaat er bij de aanvraag regelmatig iets mis. Jammer! Want verduurzaming moet laagdrempelig zijn en subsidies moeten makkelijk aan te vragen zijn. De minister is het gelukkig met mij eens!”
MKB-bedrijven met een jaarlijks elektriciteitsverbruik vanaf 50.000 kWh, of een gasverbruik vanaf 25.000 kuub gas, kunnen vanaf 1 juli geen subsidie meer krijgen voor een hybride warmtepomp. Dit omdat de hybride warmtepomp op de lijst van verplichte maatregelen is terechtgekomen voor bedrijven die vallen onder de Energiebesparingsplicht.
Techniek Nederland merkt de laatste tijd dat CV-ketels vaker worden afgekeurd. Ongetwijfeld heeft dit te maken met de nieuwe en strengere CO-regelgeving. Volgens de branchevereniging komt het nu alleen te vaak voor dat bij relatief makkelijk te herstellen situaties meteen de hele installatie wordt afgekeurd, omdat de geplande onderhoudstijd te kort is. Door meer tijd in te plannen voor de herstelwerkzaamheden kan dat voorkomen worden, aldus Techniek Nederland.
Daan: “Goed dat Techniek Nederland zich inzet om te komen tot meer waterbesparing in Nederland door tips te geven. Bijvoorbeeld om een waterbe sparende douchekop te installeren. Scheelt
Warmtepompfabrikant Daikin heeft in Heerenveen een tweede Experience Center in Nederland geopend. Dit is gevestigd in het Thialf Schaatsstadion. Consumenten kunnen hier op afspraak een kijkje komen nemen, maar het centrum is ook bedoeld voor installateurs om kennis op te doen. Eerder werd door Daikin al een Experience Center geopend aan de A2 in Breukelen.
1,5 liter per minuut. Iets anders waar ik van opkeek, is dat oude wasmachi nes en vaatwassers soms wel de helft meer water verbrui ken dan nieuwe. En vaak vreten ze ook nog eens stroom. Goed om daar kritisch naar te kijken.”
Eigenaren en beheerders van kantoorpanden, jouw klanten dus, staan voor de opgave om het energieverbruik terug te dringen, te voldoen aan de steeds strenger wordende regelgeving én om kosten te besparen.
Vraagstuk
Jouw klant, een eigenaar van een kantoorpand wil op de verhuurde verdiepingen het gebruikte vermogen gaan monitoren om exact de juiste hoeveelheid verbruikte energie in rekening te brengen aan de betreffende verbruiker. Ook wil hij het energieverbruik verlagen én in de toekomst laadoplossingen realiseren voor EV.
De oplossing
Met System pro M compact InSite® 2.0 heb je een schaalbare oplossing in huis voor het beheren en óptimaliseren van het energieverbruik. Je krijgt direct inzicht in het verbruik van elk apparaat. En zo kan je klant bijpassende energiebesparende maatregelen treffen.
Extra oplossingen:
• Hybride load management: een laadoplossing voor verschillende autoladers met een gereserveerd vermogen voor 10 laders.
• Slimme bewegingsmelders die je koppelt aan verwarming en verlichting.
• Noodverlichting renovatiekit: vervang TL door led.
Scan de QR-code en boek snel en eenvoudig een gratis lunch & learn sessie.
Ons bevlogen team staat voor je klaar om samen te werken aan de slimste kabeloplossingen. Door onze ruime voorraad aluminium en koperen kabels is NEDKAB de slimste oplossing voor elk project.
Henk als superheld? Nee, zo had ik hem nog nooit gezien. Maar dat gaat veranderen. Zeker als over twee weken de nieuwe grote landelijke arbeidsmarktcampagne van Techniek Nederland losbarst. Aan de hand van vijf superhelden - stripfiguren in de Marvel-stijl – wil de belangenvereniging het imago van de branche een boost geven. Met als belangrijkste kernboodschap: Je kunt zoveel meer in de techniek!
Een superslimme zet van Techniek Nederland. Het klassieke verhaal is vaak dat je laat zien wat er allemaal niet meer kan en werkt als de techniek uitvalt. Maar Techniek Nederland benadert het ver haal precies andersom. Door te laten zien wat er allemaal mogelijk is aan banen in de techniek. Maar ook wat de voordelen van het werken in onze branche zijn. Bijvoorbeeld dat je zin vol werkt doet, waarbij je concreet resultaat ziet en ook nog eens mensen helpt. Heel anders dan veel bullshit-banen van 9 tot 5 op kantoor, waarbij je je aan het eind van de dag steeds afvraagt wat je nou daadwerkelijk hebt gedaan. En daarbij helpen we als branche ook nog eens met maatschappelijke vraagstukken zoals de energietransitie!
Maandag 25 september start de campagne ‘Je kunt zoveel meer in de techniek!’ van Techniek Nederland. En ze pakken het meteen groots aan. Vooral door campagne te voeren op social media, maar ook met advertenties in abri’s en megaboards in het land op plekken waar veel publiek komt. De campagne duurt in totaal 2,5 jaar en via een speciale website wordt er doorgelinkt naar verhalen van mensen die in de techniek werken en vertellen hoe leuk ze hun werk vinden en wat er allemaal mogelijk is aan banen in de techniek. Bedoeld voor nieuwkomers op de markt, maar ook gericht op de zij-instromer.
Enthousiast
Je merkt het al aan mijn verhaal, ik ben op voorhand al enthousiast over deze campagne. ‘Maar lossen we daarmee het tekort aan banen in de installatiebranche op?’, hoor ik je al zeggen. It’s a start. Techniek Nederland wil vooral het imago van de branche een boost geven. Of zoals voorzitter Doekle Terpstra zegt: “We gaan als het ware ‘de akker bewerken’ of het ‘lokaas uitgooien’. Het is aan de installatiebedrijven zelf om de talenten binnen te hengelen.” Maar zo’n campagne kan daarbij dus wel helpen!
Om die reden houden wij dit jaar voor het eerst ook de Henk & Fred ‘Monteur van het Jaar’ en ‘Installatiebedrijf van het Jaar’ verkiezingen. Vooral om de branche in het zonnetje te zetten. Een branche vol met superhelden!
Achter de schermen bij nieuwe testlab van ElaadNL
Koning Willem-Alexander opende vorig jaar hoogstpersoonlijk het testlab van ElaadNL in Arnhem. De fabriekshal is geschikt voor proeven met grote elektrische voertuigen, zoals bussen of trucks. Snel, veilig en slim laden is het credo. Henk en Fred mogen rondsnuffelen.
Henk stuurt zijn bus het Industriepark Kleefse Waard in Arnhem op.
“Dit terrein is ooit gebouwd als fabriek voor de kledingindustrie en later gebruikt voor de productie van autobandengaren”, vertelt Fred als hij vanaf de passagiersstoel op zijn mobieltje naar informatie zoekt. “Het is nu het meest duurzame bedrijventerrein van Nederland. Kijk naar die kleine en grote windmolens en al die zonnepanelen!”
“Wat gaan we hier doen?”, moppert Henk, als ze zich samen bij de ingang melden. Fred: “Vorig jaar is hier door koning Willem-Alexander een groot testlab geopend voor het opladen van elektrische voertuigen. De ontwikkelingen gaan razendsnel.”
Henk: “Elektrisch rijden is leuk voor hippe mensen, maar lijkt mij niet geschikt voor hardwerkende installateurs met een zware bus.”
Ze parkeren bij één van de oude fabriekshallen waar Stichting ElaadNL onderdak heeft gevonden. Het terrein is nog in ontwikkeling, maar een modern laadplein voor allerlei elektrische voertuigen is volop in bedrijf. “Ik heb
gehoord dat ze hier zelfs trucks aan de lader leggen”, glundert Fred.
LaadNL is opgericht door de Nederlandse netbeheerders om de overgang naar elektrisch vervoer soepel te laten verlopen. De testhal is 900 vierkante meter groot en herbergt alle denkbare laadpalen. Operationeel manager
Thijs van Wijk leidt de mannen uitgebreid rond. Halverwege de ruimte staat een auto aan een laadpaal die is gekoppeld aan de computer.
“Hier kunnen we uitgebreid kijken wat er gebeurt als we bijvoorbeeld even stoppen met laden,” weet Thijs. “Sommige auto’s vallen dan bij wijze van spreken in slaap en laden niet meer verder op.” “Zie je wel”, mompelt Henk in zichzelf. “Het werkt allemaal nog voor geen ene meter.”
Thijs gaat onverstoorbaar verder. “We hebben het afgelopen jaar tientallen voertuigen in huis gehad. Naast auto’s ook elektrische motoren, bussen, trucks en lighttrucks voor het vervoer in de binnenstad. En, o ja, we hebben zelfs een elektrisch vliegtuig aan de lader gehad!”
De ontwikkelingen van het opladen gaan ontzettend snelTHIJS VAN WIJK
Fred wil daar meer van weten. “Via het Nationaal Groeifonds willen we meewerken aan de ontwikkeling van een elektrisch vliegtuig voor zo’n vijftig passagiers,” zegt Thijs. “Wij gaan het opladen ervan testen, als alles doorgaat. Een passagiersvliegtuig rijden we niet zomaar naar binnen, dus we gaan de komende jaren ook het veld in.”
Fred glimlacht: “Jullie zullen vast een flinke aansluiting hebben.” Thijs: “We krijgen twee keer 800 ampère binnen, dus we kunnen met hoge vermogens laden. We gaan hier de komende maanden zelfs een uitgebreide installatie neerzetten die al is voorbereid op de volgende stap: het laden met enkele megawatts.” Henk is nieuwsgierig geworden en wil graag een rondje lopen langs alle laders, die soms zo groot zijn als drie uit de kluiten gewassen kledingkasten. Thijs vraagt of de heren al eens een laadpaal van binnen hebben gezien. “Kijk, we hebben hier een aantal voorbeelden staan. Vaak zitten onderin een huisaansluitkast en een slimme meter van de netbeheerder, samen met allerlei beveiligingen tegen kortsluiting en het weglekken van stroom. Bovenin zit het communicatiesysteem om klantinformatie te checken en om het laadproces aan te sturen.”
Op de bovenverdieping van het testlab is ook een appartement ingericht, compleet met keuken. Het biedt de mogelijkheid om het slimme laden in een huis uitgebreid te testen. “We kijken hoe we de vraag naar elektriciteit meer kunnen verplaatsen naar de daluren, zoals ’s nachts,” weet Thijs. “Dat geldt voor een huishou-
Of het nu laadpaalfabrikanten of -beheerders, energieleveranciers, onderwijsinstellingen of voertuigproducenten zijn: ze kunnen allemaal gebruik maken van de testfaciliteiten van ElaadNL. In Arnhem is zowel de meetapparatuur als de infrastructuur beschikbaar om in korte tijd en met hoge vermogens stroom te laden. Alle aspecten - van voertuig en laadpaal, registratiemogelijkheden tot en met het gebruik van zonnepanelen en lokale energiesystemen - kunnen doorgelicht worden.
Belangrijke onderzoeksterreinen zijn het slim laden (smart charging), het laden van verschillende voertuigen bij verschillende typen laadpalen (interoperabiliteit), de aansluiting op en de gevolgen voor het stroomnet én de veiligheid van de gebruikte systemen.
den, maar ook voor de laadpalen aan de straat. Consumenten kunnen daar weer van profiteren door het benutten van flexibele tarieven voor elektriciteit.”
Een gemiddeld huishouden pakt zo’n 1,2 kilowatt aan vermogen, en een auto die op volle kracht staat te laden soms wel het tienvoudige, vertelt de operationeel manager. “Het elektriciteitsnet is daar niet op berekend en de ontwikkelingen gaan heel snel. We willen die kennis over E-laden graag overbrengen en noemen dat intern ‘het E-vangelie verspreiden’. We hebben hier vaak mensen uit het werkveld over de vloer, van fabrikanten en specialisten in laadinfrastructuur tot beleidsmakers en studenten.”
Fred: “Ik heb op de heenweg op zijn mobiel gelezen over de mogelijkheid om met de accu uit je auto ook je huis van stroom te voorzien.” Thijs: “Dat klopt en heet vehicle to grid. Het is een techniek die nog in de kinderschoenen staat, maar de komende jaren zullen de ontwikkelingen op dit gebied
ook hard gaan en die kunnen wij hier in een praktijksituatie testen. We willen graag voor de troepen uitlopen.”
“Wat kan er eigenlijk misgaan met het laden van voertuigen?”, vraagt Henk zich af. “We zien verstoringen op het net,” reageert Thijs. “Dat kan betekenen dat kabels warm worden en daardoor sneller verouderen. Het kan ook leiden tot een zoemende meterkast of knipperende ledverlichting. Dat is natuurlijk heel vervelend, maar ook niet goed voor deze apparaten. We willen fabrikanten van elektrische voertuigen adviseren en laten zien wat in de praktijk wel en niet goed werkt.”
Op de terugweg in de bus steekt Henk zijn enthousiasme niet onder stoelen of banken. Hij ziet allerlei mogelijkheden voor installateurs om een huisaansluiting geschikt te maken voor de verdere elektrificatie, zelfs in combinatie met het opladen van een bedrijfsbus. Fred zit naast hem te mopperen. Henk: “Vond je het niet reuze-interessant?”
Fred: “Jawel, maar ik ben vergeten mijn telefoon op te laden en kan nu niks meer opzoeken. Heb ik weer!”
De Interlight Dream waterproof armaturen zijn super efficiënt en leveren meer dan 135 Lumen/Watt. Daarnaast hebben ze een zeer korte installatietijd en je kunt ze eenvoudig doorverbinden. En wil je sensoren toepassen? Deze kunnen draadloos aangestuurd worden.
Dream waterproof armaturen zijn standaard voorzien van doorvoerbedrading en insteekklemmen aan beide zijden voor een super snelle installatie. Ook kun je aan twee kanten eenvoudig de meegeleverde wartels schroeven voor kabelinvoer en -uitvoer; boren is niet nodig.
De dubbele led lijnen gecombineerd met de nieuw ontwikkelde opalen kap zorgen voor een optimale licht- en warmteverdeling. Daarbij kun je de Lumen output instellen via de dipswitches op de Philips driver.
De armaturen zijn gemaakt voor moeilijke omstandigheden: zeer slagvast en waterdicht IP66. De kap kan worden gesloten met vergrendelbare RVS304 sluitclips, die zorgen voor een hoge corrosiebestendigheid. De beste keus in veeleisende omstandigheden en daarom krijg je 7 jaar garantie.
De Dream armaturen zijn ook leverbaar met noodfunctie. De batterij zorgt voor minimaal 3 uur noodverlichting en via de inverter kunnen periodieke (automatische) testen worden uitgevoerd. De armaturen kunnen hierbij op drie manieren worden aangesloten: schakelbaar, altijd aan of altijd uit.
Next level energiebesparing bereik je door het toepassen van sensoren. Het schakelen op basis van aanwezigheid, maar ook kun je heel eenvoudig nalooptijden instellen. Interlight Thinq technologie zorgt voor een draadloze communicatie met de in het armatuur geïnstalleerde sensoren. Alleen het aansluiten van de voeding op het armatuur is voldoende en op deze manier bespaar je veel tijd én materiaal.
Gebruik de gratis Interlight Thinq app om de sensoren te koppelen en draadloos te configureren. Hiervoor is geen (wifi) netwerk nodig, de sensoren creëren hun eigen draadloze netwerk. Identificeer en koppel armaturen in een groep, creëer scenes of stel dimniveaus en nalooptijden in.
Het systeem is onbeperkt schaalbaar en de toegepaste sensoren kun je ook gebruiken voor het aansturen van verwarming, airco of ventilatie of bijvoorbeeld voor indoor navigatie of asset tracking in gebouwen van grote omvang.
Voor alle voordelen en meer informatie: www.koopmaninterlight.nl/dreamwp www.koopmaninterlight.nl
Met de groeiende populariteit van ventilatiesystemen met warmteterugwinning ontstaat ook een nieuw probleem: geluidsoverlast. Gelukkig bieden de geluiddempers van Panflex de ideale oplossing om het geluid van deze systemen te verminderen.
Huisbezitters verduurzamen hun woningen met isolatie, maar dit kan geluidsoverlast veroorzaken bij warmteterugwinningventilatiesystemen. Ventilatiesystemen met warmteterugwinning genereren geluiden met lage frequenties (125-500 Hertz), die efficiënt uit de luchtstroom moeten worden verwijderd. Panflex geluiddempers voldoen precies aan deze specificaties en bieden de beste oplossingen voor geluidsdemping op de markt. Voor een probleemloze installatie van een WTW-unit is het Panflex WTW-pakket de ideale oplossing.
Met het WTW-pakket kies je voor zekerheid en het gemak van een compleet pakket. Speciaal samengesteld voor installateurs, bevat dit pakket alle benodigdheden die je nodig hebt om snel en moeiteloos aan de slag te gaan. Het bevat twee flexibele akoestisch geïsoleerde en ventilatieslangen, acht RVS slangklemmen en een rol Alutape.
Het Panflex WTW-pakket is verkrijgbaar in alle gangbare diameters (van 125 tot 200 mm) en bestaat uitsluitend uit hoogwaardige
A-merk producten. Bovendien is het pakket standaard op voorraad bij bekende technische groothandels, zodat je altijd kunt vertrouwen op een snelle levering.
Er is verder nagedacht dan alleen het pakket zelf. Na overleg met de installateur zijn de akoestisch geïsoleerde ventilatieslangen al aan één zijde afgetapet, zodat ze direct op de WTW-unit kunnen worden aangesloten en het geluid effectief bij de bron wordt gedempt. Dit voorkomt afval en zorgt voor een snellere installatietijd. Bovendien maakt het gebruik van jeukvrije Ecose isolatiewol de montage eenvoudiger en biedt het optimale geluiddemping.
Het Panflex-systeem vermindert geluidsniveaus met 30-33 dB(A) bij gebruikelijke diameters en een slanglengte van 1 meter, wat uniek is in Nederland. Naast het verminderen van invoegverlies biedt Panflex ook een breed scala aan overspraakdempers voor wie overspraak wil verminderen. Voor meer informatie over het WTW-pakket, neem contact op met Panflex via www.panflex.nl/products/1329
Kabelfabrikant Eupen zet in op innovatie en duurzaamheid
Kabelfabrikant Eupen is helemaal back in business. Daar leek het in de zomer van 2021, nadat de fabriek in België werd geteisterd door een grote overstroming, allerminst op. Maar het familiebedrijf knokte zich terug en is nog altijd een grote internationale speler in zijn sector.
Het is krap twee jaar geleden dat kabelfabrikant Eupen de grootste catastrofe uit zijn lange historie meemaakte. Gigantisch noodweer zorgde voor overstromingen in het noordoosten van de Belgische Ardennen. Ook in het stadje Eupen, waar het ruim 30 hectare grote bedrijfscomplex van de gelijknamige fabrikant te vinden is. In sommige hallen stond het modderige water 3,5 meter hoog. "De chaos was enorm", blikt Roy Duim van Eupen Nederland terug.
Dat Eupen deze ramp heeft overleefd en inmiddels weer vrijwel volledig operationeel is, zegt alles over de weerbaarheid en de financiële veerkracht van het 115 jaar oude kabelbedrijf, beaamt Duim, Area Sales Manager Groothandel Nederland. "Eupen is echt een familiebedrijf, de geschiedenis gaat terug naar midden 18e eeuw.
In die lange tijd heeft Eupen wel meer grote crisissen meegemaakt, maar dit was ongekend. Ruim 100 productielijnen, grotendeels verwoest. Er was geen water, gas en elektra. Het leek wel oorlogsgebied. Maar de mentaliteit van de familie
en de medewerkers is fantastisch. Er is keihard gewerkt om de productie weer op gang te krijgen. Na de zomer zullen de laatste machines naar verwachting weer operationeel zijn."
Kabelwerk Eupen levert een breed scala aan laagen middenspanningskabels in zowel koper- als aluminium. Van de productontwikkeling tot de productie en keuring, alles gebeurt in het eigen bedrijf in Eupen. Daarnaast heeft de fabrikant een vestiging in het nabijgelegen Aken in Duitsland, daar worden glasvezelkabels geproduceerd.
Roy Duim durft te stellen dat Eupen aan slagkracht heeft gewonnen door de catastrofe in 2021. "We hebben daadkracht en creativiteit getoond. Bepaalde productieprocessen hebben we getracht op andere machines te draaien, dat blijkt dan soms te kunnen. Tevens hebben we een aantal nieuwe machines, die soms sneller zijn dan de oude." Eupen wil de totale productiecapaciteit verder uitbreiden, zegt Duim. "En dan nog innovatiever en duurzamer."
Een van de specialiteiten van Eupen is de kabel met functiebehoud. Deze kabels zijn halogeenvrij, daardoor roken ze niet bij brand, maar ook blijven ze bij brand tot 90 minuten werken. Duim: "Heel belangrijk in bijvoorbeeld liften. Met name in Duitsland zijn we heel groot op dat vlak."
Duitsland is, net als diverse andere Europese landen, sowieso een belangrijke afzetmarkt voor Eupen. In thuisland België vertegenwoordigt de kabelfabrikant op zowel laag- als middenspanningsgebied een belangrijke functie. Maar ook wereldwijd scoort Eupen met zeer specifieke kabels voor bijvoorbeeld kerncentrales en vliegvelden. "Echte niche-markten, waar wij goed vertegen-
Kabelwerk Eupen is een familiebedrijf met een lange historie. In 1747 begonnen als henneptouwfabriek, 150 jaar later werd de kabelfabriek opgericht en gevestigd in Eupen. Bij het Belgische moederbedrijf werken ruim 800 mensen. De verkoopvestiging in Nederland telt zeven medewerkers. Roy Duim hecht aan een sterke driehoek, met Eupen, groothandel en installateur. De kabelfabrikant is aanwezig op het komende Henk & Fred Event en presenteert daar zijn eigen bier, 'Renaissance'. "Het markeert onze wedergeboorte na de ramp in 2021."
woordigd zijn", zegt Roy Duim. In Nederland speelt Eupen een iets kleinere rol, maar de Nederlandse vestiging in Zeewolde groeit stabiel, zoals Duim het noemt. Daarbij zet Eupen, naast kwaliteit en levensduur, vooral in op flexibiliteit en verwerkbaarheid van de kabels, om het de installateur zo makkelijk mogelijk te maken op de klus. "En mocht die toch nog tegen uitdagingen aanlopen, dan ondersteunen wij hem."
De toekomst voor Eupen en collega-fabrikanten ziet er rooskleurig uit, voorspelt Roy Duim. "We moeten van het gas af, de wereld wordt geëlektrificeerd, daarvoor zijn enorme hoeveelheden kabels nodig. Er is heel veel werk aan de winkel voor de kabelfabrikanten. Eupen is er klaar voor."
Vanaf 2026 moeten kapotte cv-ketels worden vervangen door een (hybride) warmtepomp. Deze verplichting geldt echter niet voor appartementen, mede vanwege gebrek aan ruimte voor een buitenunit. Etherma, producent van infrarood en elektrische verwarming, biedt hiervoor een totaaloplossing: de 'Fire+Ice'-monoblock, een lucht-lucht warmtepomp zonder buitenunit. Voor zowel verwarming als koeling.
Met zijn infraroodpanelen en elektrische vloerverwarming draagt Etherma al een serieus steentje bij aan de energietransitie. Maar met de introductie van de gloednieuwe Fire+Ice monoblock warmtepomp, die warmte uit de buitenlucht haalt, heeft de fabrikant een oplossing in huis waarmee de kleinere woningen volledig van het gas af kunnen. "Betaalbaar en ook nog eens eenvoudig te installeren", aldus Bas Spekreijse, managing director bij Etherma Nederland.
Het grote voordeel van de monoblock warmtepomp is dat er geen buitenunit nodig is. De koeltechniek, die normaalgesproken in de buitenunit zit, is in het monoblock geïntegreerd. Kortom, één apparaat volstaat om een ruimte tot circa 35 vierkante meter te verwarmen en zomers te koelen. Daarmee is de Fire+Ice uitermate geschikt voor appartementen, zowel voor nieuwbouw als
voor renovatie. In combinatie met vloerverwarming en infraroodpanelen kunnen deze woningen volledig gasloos worden, zegt Spekreijse. "Installeer in het hoofdvertrek deze warmtepomp en in de overige ruimtes infraroodpanelen en/of vloerverwarming. Daarbij bieden wij ook nog een elektrische warmtepompboiler. Ruim voldoende om een kleinere, goed geïsoleerde woning te voorzien van verwarming en warm water. En dan zonder grote buitenunit."
De geluidsoverlast van de monoblock warmtepomp valt erg mee. "Het apparaat maakt iets geluid, maar zeker niet storend. In de nachtstand is dat maar 27dB, dat is nauwelijks hoorbaar."
BENG
Installatie is zeer eenvoudig en dus goedkoop, zegt Spekreijse. "Twee gaten boren, plaatsen, aanzetten en het werkt. Dus die kosten liggen superlaag. En mede door de lange levensduur en het relatief weinige onderhoud is het systeem heel betaalbaar en zeker niet duurder dan een reguliere warmtepomp."
Met deze totaaloplossing biedt Etherma een concept dat past binnen de BENG-norm. Infrarood alleen valt niet binnen die norm. Jammer, vindt Spekreijse. "De BENG gaat uit van de warmtepomp. Terwijl je met alleen infrarood en vloerverwarming je woning ook al flink kunt verduurzamen. Met deze monoblock warmtepomp als toevoeging vallen we nu gelukkig wel binnen de BENGnorm, maar toch pleit ik ervoor dat die norm wat wordt opgerekt. Er zijn meer goede en duurzame systemen dan enkel de warmtepomp. Dat bewijzen wij."
Een professionele beveiligings- of brandmeldinstallatie valt of staat bij een betrouwbare kabelverbinding.
Beveiliging van bedrijfsgebouwen en woningen wordt steeds belangrijker. Daarnaast worden de eisen die aan brandveiligheid gesteld worden steeds zwaarder. Om systemen goed te laten functioneren zijn kwalitatief hoogwaardige kabels een must.
Om voor de juiste verbinding van de toe te passen componenten te zorgen omvat het Dynamic kabelprogramma een uitgebreid assortiment alarm- en brandmeldkabel. Deze zijn veelal leverbaar in de CPR-klassen Dca, Cca en B2ca.
www.cablepartners.nl
Merk: NIKO
Fabrikantnummer:
761-37832
Productgroep: Buitenstopcontacten
Montagewijze: Wandmontage, inbouw of opbouw
Beschermingsgraad: IP55
Slagvastheid: IK07
Dichting: Het deksel heeft een aangespoten dichting en sluit hermetisch af, water en stof.
Gebruikstemperatuur: - 25 °C tot 55 °C
Aantal invoeren: 2
Ingangen: 2 wartels M20 of blindstop M20
Materiaal afwerking: Slagvast, stofwerend, halogeenvrij en zelfdovend polypropyleen
Kleur: Zwart, grijs of wit
Nom stroom: 16A
Nom spanning: 250V
Lengte: 145 mm
Breedte: 73 mm
Hoogte: 62 mm
Het waterdichte schakelmateriaal van Niko is beroemd om zijn strakke design, trendy kleuren en uitgebreide assortiment. Denk aan stopcontacten, (licht) schakelaars, rolluikschakelaars, media-aansluitingen, oriëntatieverlichting, fietsoplaadpunt en meer. In de Hydro kleuren zwart, wit en grijs verkrijgbaar.
+ Degelijk en robuust product
+ Fraai uiterlijk
+ Klepjes sluiten goed waterdicht af
− Voor het indrukken van de binnenwerken is best wat kracht nodig
− Ik mis de datacomponenten in het zwart
Was de installatie eenvoudig?
Ja, ik heb het product gemonteerd op een houten paal nabij het terras. De schakelaar en de wandcontactdoos zijn eenvoudig in de behuizing te drukken wat de montage vereenvoudigd. Prima te monteren en gemakkelijk af te monteren.
Wat vind je van het design? Erg mooi design. Ook toepasbaar in openbare ruimtes.
Welke functies zou je graag willen inbouwen? Data componenten in het zwart.
+ Stevige onderbak
+ Solide aansluitingen en ruimte voor doorlassen
− Niet geschikt voor 5-aderige grondkabel Niet geschikt voor verloopwartel M20->M25
Was de installatie eenvoudig?
Behuizing is makkelijk te monteren.
Wat vind je van het design? Strak tijdloos design, past zowel in moderne als traditionele bouw. Ik weet echter niet of het zwarte kunststof UV-bestendig is en kleurecht blijft.
Welke functies zou je graag willen inbouwen? Eventueel een achterinvoer-optie om een blinde kabelinvoer te maken. Een wifi-module om de wandcontactdoos op afstand te schakelen in de tuin en een slotje om oneigenlijk gebruik tegen te gaan.
B.V., Ter Apel
+ Mooi product + Wartel als kabelinvoer + IP55 + Prijstechnisch
Was de installatie eenvoudig?
Eenvoudige montage en schema staat ook duidelijk op de schakelaar. Het stopcontact wordt goed vastgehouden door de onderbak en er is veel ruimte voor de bedrading.
Wat vind je van het design? Modern en voordeel dat dit product IP55 heeft, andere merken gaan tot IP44. Mooi dat het product in zwart wordt geleverd. Degelijke constructie.
Welke functies zou je graag willen inbouwen?
Voldoende keuze om allerlei varianten te maken. Voor elke toepassing is er een onderbak.
+ Lange garantietermijn van 4 jaar
+ Goede bescherming IP55
+ Veel verschillende functies verkrijgbaar om in te bouwen
+ Lasklem (WAGO), wartels en afsluitdop (OBO Bettermann) meegelevers
− Technische installatiehandleiding niet meegeleverd, staat wel online
Was de installatie eenvoudig?
Ja, sokkel is zonder gereedschap in te bouwen. Wartels, afsluitdop en lasklem zijn meegeleverd.
Wat vind je van het design? Mooi strak design, ook verkrijgbaar in grijs.
Welke functies zou je graag willen inbouwen? De LED Oriëntatieverlichting met sensor.
Mooi dat het product in zwart wordt geleverd. Degelijke constructie.M. Bryan
Concord Equinox is ontwikkeld met behulp van de nieuwste optische technologie. Het product heeft een verstelbaar optisch systeem waardoor het licht een prachtig halo-effect oplevert op het plafond en een unieke sfeer in de ruimte creëert.
Concord Equinox is ontwikkeld in samenwerking met QuarkStarTM, die de optische technologie voor dit project leverde. QuarkStar’sTM lichtbrekingssysteem maakt het voor het eerst mogelijk om een indirecte component in een downlight te integreren zonder aanvullende optiek. Dit levert een slank, discreet en conceptueel ontwerp op met een UGR (Unified Glare Rating) van minder dan 19, waarmee de Equinox in de hoogste kwaliteitsclassificatie van de Europese binnenverlichtingsnormen valt.
Met een keuze uit twee standen, met ingetrokken of uitgetrokken
optiek, biedt het systeem een manier om de lichtstroom te sturen. Als eerste in zijn soort wordt het licht niet gereflecteerd, maar gebroken, zowel naar beneden voor een directe component als naar boven op het plafond voor een indirecte component. De armatuur is verkrijgbaar in een witte en zwarte uitvoering, versies met plafondrand of zonder plafondrand voor installatie in gipsplafonds. Ze levert tot 2500 lumen met een lage verblinding UGR<19 en een hoge efficiëntie tot 125lm/W. Equinox heeft CRI90 LED chips voor een uitstekende kleurweergave. Equinox is ook beschikbaar met het intelligente sturingssysteem SylSmart Standalone.
Sylvania Lighting is in mei bekroond met de Red Dot Design Award 2023 in de categorie Lighting Design voor haar innovatieve Concord Equinox LED-downlight. Het unieke ontwerp van het product herdefinieert de huidige normen voor LED-downlights, zonder centrale zichtbare lichtbron, waardoor de gebruiker het effect ervaart en niet de impact van de armatuur. Concord Equinox brengt innovatie, flexibiliteit en stijl samen, en biedt elke omgeving een zeer moderne en stijlvolle uitstraling dankzij het halo-effect.
Nog even wachten, maar in 2025 komt ie op de markt. De Redbrick Smart Safety Shoe. Met behulp van slimme sensoren in de zool en een algoritme op basis van machine learning, herkent deze veiligheidsschoen verkeerde (til)houdingen. De drager wordt dan onmiddellijk gewaarschuwd. Door verkeerd tilgedrag te signaleren en te verbeteren, voorkom je rugklachten en uitval op langere termijn.
REDBRICK.EU
Even ergens geen stroom op de bouw via het gewone net? Geen probleem als je de BioLite BaseCharge bij je hebt. Hij is er in twee versies: 600 en 1.500 watt. De grotere uitvoering is uitgerust met een wisselstroomomvormer van 1.200 watt die kan stijgen tot een indrukwekkende 2.400 watt. Deze zwaardere powerbank heeft in totaal maar liefst 12 uitgangen. Handig als je veel werkt met elektrische apparaten.
BIOLITEENERGY.COM
Als je snacks en frietjes tegelijk wilt serveren is het handig dat je ze tegelijk kunt bakken. Alleen daarom is de Dubbele Airfryer GF800HLD van Inventum al ideaal. Hij heeft twee aparte manden van elk 4 liter die zijn te koppelen via Dual Cook, zodat je één grote airfryer hebt voor meerdere gerechten. Met de Sync-functie kun je elke mand ook apart instellen.
INVENTUM.EU
Met de AirTag Halsbandhouder ben je nooit meer je kat of hond kwijt. Je bevestigt de houder, inclusief de bijgeleverde Apple AirTag, aan de halsband van je huisdier. In de Zoek Mijn-app op je iPhone kun je nu op elk moment de locatie van je hond of kat zien.
AIRTAGSOLUTIONS.NL
De Creditcard Multitool kun je makkelijk meenemen in je portemonnee en bevat maar liefst elf functies. Zoals een blikopener, schroevendraaier, mes, flesopener, een vieren twee-positie moersleutel en een sleutel voor vleugelmoeren. Is dat niet handig? Inclusief beschermhoesje geleverd.
DITVERZINJENIET.NL
Net even wat stoerder dan de ‘gewone’ elektrische fiets: de fatbike. Het Nederlandse merk Phatfour heeft met de FLX een nieuw model op de markt gebracht. Met een bereik van ruim 100 kilometer is de FLX perfect voor lange ritten. Via een speciale range indicator weet je altijd hoeveel kilometer je nog kunt rijden. Leverbaar in opvallend geel, stoer legergroen en zwart.
Een flexibele smartphonehouder met klem. Handig voor als je via internet een recept aan het koken bent. Of om aan je bureau vast te klemmen voor een online Teams-overleg via je telefoon.
DITVERZINJENIET.NL
De nieuwe 2-persoonstent Telos TR2 van Sea to Summit is een ultralichte backpacktent. Het Australische merk heeft het tot zijn missie gemaakt om een tent zo te ontwerpen dat je hem eenvoudig opzet. Vol met slimme functies zoals een kleurgecodeerde stokkenset. Bij droog en warm weer voldoet alleen de binnentent, kijk je naar de sterren en houd je de insecten buiten.
TECHNOLYT.NL
Het boek ‘Elementaire gewoontes’ (of in het Engels ‘Atomic Habits’) biedt praktische strategieën voor gedragsverandering. Deze helpen je je doelen te bereiken en succesvol te worden. Tweede tip: ‘Je kunt je leven helen’ van Louise Hay. Zij stelt dat negatieve denkpatronen kunnen leiden tot negatieve omstandigheden, terwijl positief denken ons helpt genezen en groeien.
Ik ben naar India, New Delhi geweest en vond dat heel indrukwekkend. Net als Hong Kong. De massa, de georganiseerde chaos, de cultuur en de landen zelf vond ik geweldig. Italië is een favoriete bestemming binnen Europa.
Ik speel graag de videogame PS5 Overcooked samen met mijn vriendin. Je moet echt samenwerken om bestellingen te bereiden die binnenkomen. Van het maken van sushi tot andere wereldgerechten. Het spel is vermakelijk en doet een beroep op onderling geduld en samenwerking.
Inception combineert een vernieuwend en intelligent verhaal, verbluffende visuele effecten, uitstekend acteerwerk en een krachtige soundtrack op een manier die weinig andere films kunnen evenaren. Het is een film die me aan het denken zet en me verrast.
Nike. Ik voel me fijn in kleding die comfortabel zit tijdens het sporten. Of het nou fitness is, zaalvoetbal of golf. Nike biedt dat. Uiteraard heb ik ook andere merken in m'n kast, maar Nike springt er bovenuit.
“ik ben naar india geweest en vond dat heel indrukwekkend ”
“het doet een beroep op onderling geduld en samenwerking ”Prevesh Ramkisoen Commercial Building Specialist bij ABB
Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijknummerige vakjes van de oplossingsbalk.
Win DagjeeenUit Cadeaukaart t.w.v. €100,‑
© Persbelangen
Horizontaal: 1 haarversteviger, 7 zaklantaarn, 13 lp, 14 automatische knipperlicht installatie (afk.), 15 plat gebak, 16 onderdeel, 18 minimum, 20 pluimveehok, 21 zoetwatervis, 23 Centrale Antenne Inrichting (afk.), 24 schuimwijn, 26 schare, 27 gesprek via internet, 28 bijzonder groot, 30 gevangenis, 31 eenheid van energie, 32 geld (barg.), 34 mof, 35 insect, 36 voorjaarsbloem, 38 schandvlek, 40 hoedenstof, 43 bloem, 45 kittig, 47 mout, 49 muzieksoort, 50 wasstaaf, 52 magneetband, 53 Very Important Person (afk.), 54 loterijspel, 56 waterkant, 57 afstamming, 59 zweep, 61 motief, 62 plaats in Gelderland, 63 bevlieging, 64 in de meeste gevallen, 65 instrument.
Verticaal: 1 machthebber, 2 zonder gezelschap, 3 kwajongen, 4 belemmering, 5 klei, 6 gevouwen drukvel, 7 medaille, 8 holtedier, 9 vertraging in een netwerk, 10 afgrijzen, 11 ijzer, 12 pleitbezorger, 17 scherpe kant, 19 zoogdier, 22 melkproduct, 25 blik, 27 vers, 29 oud bankbiljet (barg.), 31 vol vrolijkheid, 33 vistuig, 34 met uitzondering van (afk.), 37 coupe, 38 aartsdom, 39 tegen elk aannemelijk bod (afk.), 41 handlanger, 42 systeem, 44 feestavond, 45 uitheems zoogdier, 46 snack, 48 ruimte tussen woorden, 50 koninklijk (afk.), 51 groente, 54 kleurnuance, 55 pauper, 58 zevende toon, 60 vette stof.
Stuur de oplossing met je naam en adres naar info@henkenfred.nl o.v.v.
Puzzel Editie 4-2023 en maak kans op een Dagje Uit Cadeaukaart t.w.v. 100 euro.
Winnaar kruiswoordpuzzel Editie 3: Giel Borgman
Productdesign met oog voor esthetiek en duurzaamheid
Gemaakt met passie en verantwoordelijkheidsgevoel.
Busch-art linear® – de nieuwe schakelaarserie. Verkrijgbaar in de complete productlijn: zowel mechanische als elektronische schakelaars. Net als slimme innovaties voor KNX en Busch-free@home®. Dat alles in een uniek, duurzaam ontwerp.
19-20-21 september Expo Houten
Het meest spraakmakende event voor jou als installatieprofessional staat weer voor de deur! Een gezellig dagje uit met je collega’s waar je de nieuwste innovaties en ontwikkelingen ontdekt voor de E- en W-installateur. Met livemuziek van René Karst (Liever te dik in de kist), lezingen van o.a. Robert Doornbos, Henry Lootens en Roel Ritsma en je maakt kans op een jaar lang gratis broodje bal. Dat wil je niet missen!
Bestel jouw gratis toegangsticket op www.henkenfredevent.nl of scan de QR-code.