Henk & Fred editie 5-2021 by Media Vakman

JAARGANG 9

05 21

DECEMBER 2021

Monteurs zoek je nu op een andere manier 31

Van toerisme naar de techniek Doe je als E-installateur ook de W erbij?

Foto: Marieke Bakker

HET LEUKSTE EN GROOTSTE TECHNISCHE MAGAZINE

AMAXX® VOOR IEDERE TOEPASSING HET JUISTE PRODUCT

IP 44 en IP 67 Eenvoudige montage Sterke materialen Volledig naar wens te configureren

Kom meer te weten over AMAXX® onder: www.MENNEKES.org

OBO Bettermann Nederland, gevestigd in Mijdrecht, is een sterk groeiende en creatieve dochteronderneming van OBO Bettermann Group. OBO is met meer dan 4.000 medewerkers in meer dan 60 landen op alle continenten aanwezig. Wij zijn gespecialiseerd op het gebied van elektrotechniek. Binnen OBO werken wij met een jong, gedreven en ambitieus team. Op dit moment is er ruimte voor uitbreiding in ons team en daarom zijn wij op zoek naar jou!

Klaar voor een nieuwe uitdaging?

es ur t ca

e sn

ev websit oor de ac e z tue n lo le

Wij zoeken enthousiaste collega’s in diverse functies, op verschillende locaties in Nederland. Ook stageplekken beschikbaar!

c h ec k www.obo.nl

Colofon & Service Henk & Fred is een technisch magazine dat vijf keer per jaar wordt verspreid in een oplage van 25.000 exemplaren. Interviews met bekende en minder bekende personen uit de techniek en spraakmakende rubrieken geven Henk & Fred een geheel eigen identiteit waarmee het zowel jong en oud aan zich weet te binden. Jaargang 9, nummer 5, december 2021 UITGEVER Media Vakman B.V. Snipperlingsdijk 50 7417 BK Deventer HOOFDREDACTIE Peter Besselink, redactie@henkenfred.nl REDACTIE Sjoerd Geurts, Marieke van der Heijden, Han Neijenhuis, Michiel Elands en Pim van de Beek BLADMANAGER Matthea Kiemeney, matthea@henkenfred.nl AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Patricia Overmars (correctie), Derk-Jan Rouwenhorst (cartoons), Sven Asijee (column), Jurgen Pops (vormgeving) en Leony Bos (communicatie)

Foto: Marieke Bakker

Van E- naar totaalinstallatie? De ontwikkeling lijkt onomkeerbaar. E en W worden op de werkvloer steeds directer tot elkaar veroordeeld. Hoe ga je daar als installateur mee om? Zoek je samenwerkingspartners, of kies je ervoor zelf beide takken van sport op te pakken? In gesprek met twee ondernemers Wim Hemmes en Eddy van Bon - die ieder een andere koers varen.

Een proactief personeelsbeleid

ADVERTENTIES advertenties@henkenfred.nl VORGMGEVING Media Vakman B.V. DRUK Tuijtel ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE info@henkenfred.nl Verschijning: 5 x per jaar Abonnementsprijs Nederland € 47,50 per jaar (excl. 9% BTW incl. verzendkosten) Losse nummers € 9,75 (excl. 6% BTW incl. verzendkosten)

Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd. ALGEMENE VOORWAARDEN EN PRIVACY STATEMENT Zie www.henkenfred.nl

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen aan de volledigheid en juistheid van de informatie, zoals weergegeven in deze uitgave, geen rechten worden ontleend. De uitgever en auteurs kunnen dan ook geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie uit deze uitgave.

Fred: @FredvanHenF | Henk: @HenkvanHenF www.facebook.com/HenkenFred www.instagram.com/henkenfred www.linkedin.com/company/henk-&-fred www.linkedin.com/in/fred-van-henk-en-fred info@henkenfred.nl WWW.HENKENFRED.NL

| DECEMBER 2021

Goed plannen als basis slim werken Foto: Merlijn Doomernik

VOLG ONS

De krapte op de arbeidsmarkt is enorm. Installateurs krijgen hun openstaande vacatures amper ingevuld. Maar er zijn ook uitzonderingen. Morrenhof-Jansen installatiebedrijven in Dalfsen kan relatief eenvoudig nieuwe mensen vinden. Recent werden er nóg maar eens twaalf nieuwe medewerkers verwelkomd! In een maand tijd!

Volop werk, tekort aan goede vaklui. Kortom: werk zát in de installatiebranche. Dat is fijn. Maar tegelijk kan het de installateur snel boven het hoofd groeien. Er moet teveel, stress dreigt. Goed plannen is belangrijk, zegt zelfstandig ICT-er Rick Pastoor. Hij schreef hierover het boek Grip: Het geheim van slim werken.

INHOUD Thuis bij... Foto’s: KRO-NCRV/Stijn Ghijsen

Anita Witzier

De tv-carrière van Anita Witzier behelst meer dan enkel mooi amusement. Zeker de laatste jaren hebben haar programma’s een sterke sociale en maatschappelijke inhoud. Zo ook het recente 100 Dingen. Henk en Fred gingen bij de bekende presentatrice op bezoek en spraken met haar over duurzaamheid.

Slimme sensoren in kantoorgebouw

Het is even zoeken in deze drukke Amsterdamse omgeving. Maar uiteindelijk vinden Henk en Fred het bouwproject waar één van de meest duurzame en intelligente kantoorcampussen van Europa wordt gebouwd. Langs de A10, pal naast het Olympisch Stadion.

Huizen rollen uit de fabriek

1 op de 5 nieuwbouwhuizen komt uit de fabriek. Met de huidige nood aan woningen houdt prefab bouwen de wind in de zeilen. Barli is één van de grote industriële bouwers van het land. Hoogste tijd voor een bezoek.

Gezocht: M/V Centrale thema in dit nummer is personeel. Aanleiding daarvoor is de arbeidsmarktindicator van ABN AMRO, waaruit blijkt dat in de installatiemarkt 1 op de 3 vacatures onvervulbaar is. Daarmee is onze branche één van de sectoren in Nederland waar het het moeilijkst is om personeel te vinden. Bij installatiebedrijf Morrenhof-Jansen in Dalfsen hebben ze daar nog relatief weinig last van. Dat komt doordat dit bedrijf het personeelsbeleid een aantal jaren geleden over een heel andere boeg heeft gegooid. Veel proactiever. Ze hebben er zelfs een eigen sportkledinglijn en moedigen hun personeel aan om gezond en fit te blijven. Lees verderop in dit magazine het complete interview met directeur Erdy Jansen. Verder gingen we voor dit nummer langs bij Perry Faulhaber van installatiebedrijf Vehof in het Twentse Delden. Om nieuw personeel te trekken, zetten ze hier zelfs hun medewerkers in, door filmpjes te maken waarin die over hun werk vertellen. De filmpjes worden gedeeld via social media. Ander thema in dit nummer is dat we in onze branche steeds meer opschuiven naar totaalinstallatie. Omdat de markt dat vraagt. De W-installateur doet er ook E bij en de E-installateur een stukje W-installatie. Bij installatiebedrijf Vehof hebben ze monteurs die in basis met zowel E als met W aan de slag kunnen. Zover zijn Henk en Fred nog niet. Maar ze willen wel meer richting totaalinstallatie. Ze hebben daarom besloten om er een W-collega bij te zoeken. Achterop dit magazine zie je de personeelsadvertentie. Iets voor jou? Peter Besselink, hoofdredacteur redactie@henkenfred.nl

| DECEMBER 2021

Steeds meer installateurs worden totaalinstallateur

Foto: Marieke Bakker

GAAT E-INSTALLATEUR OOK DE W ERBIJ DOEN?

De ontwikkeling lijkt onomkeerbaar. E en W worden op de werkvloer steeds directer tot elkaar veroordeeld. Hoe ga je daar als installateur mee om? Zoek je samenwerkingspartners, of kies je ervoor zelf beide takken van sport op te pakken? In gesprek met twee ondernemers - Wim Hemmes en Eddy van Bon die ieder een andere koers varen.

im Hemmes nam in 2017 een rigoureus besluit. Hij besloot van Hemmes Installatietechniek in Coevorden een totaalinstallateur te maken. “Een bewuste keuze. Wij zijn van origine een W-installateur en werkten voor E samen met partnerbedrijven. De basisdingen deden we zelf. We plaatsten een cv-ketel of airco en daar zat een stekkertje aan. Dat losten we zelf wel op. Maar gaandeweg werd het werk wat ingewik-

| DECEMBER 2021

kelder en de elektrische voeding zwaarder. Daarom werkten we daarvoor samen met een partnerbedrijf. Dat bleek in de praktijk toch wat ingewikkeld. Soms leek er een Berlijnse muur tussen ons in te staan. We begrepen elkaar niet. Dat was de belangrijkste reden om het zelf op te gaan pakken.”

SPECIALISME Eddy van Bon van Van Bon Elektro in Boxmeer maakte die keuze juist

niet. “Ons team bestaat uit negen mensen, waarvan er acht zijn opgeleid tot elektromonteur. We hebben in de E-tak al veel specialismen, van elektrische installatie en zonnepanelen tot domotica, KNX, beveiliging, camera-installatie en infraroodpanelen. Ik ben van mening dat iedereen moet doen waar hij of zij goed in is. We hebben onze eigen specialismes en willen goed werk en kwaliteit bieden. De W-techniek is een

TREND andere tak van sport. Daarom kiezen wij bewust voor een nauwe samenwerking met W-installateurs. Hierbij draait alles om teamwork.” Van Bon Elektro besloot ook niet met één W-installateur een partnership te sluiten. “Dat is bijna niet mogelijk, omdat de opdrachtgever vaak met eigen partijen wil werken. Dat betekent vanzelfsprekend dat wij ook met verschillende W-installateurs samenwerken. Overigens verloopt het samenwerken met verschillende partners echt niet altijd even soepel, maar we doen ons best en merken dat we er samen altijd wel uitkomen.”

INGEWIKKELDER Wim Hemmes vindt dat de W-techniek ‘veelomvattender en ingewikkelder’ is. “En dat houdt een overstap van E naar W vaak ook wel tegen, denk ik. Dat merk ik in eigen huis. Wij hebben 39 medewerkers, waarvan negen elektriciens. Die vinden waterleidingen en gasleidingen soms best ingewikkeld. Andersom wordt het sneller opgepakt…” Wim geeft aan dat het uitbreiden met E weloverwogen, maar ook met een beetje geluk tot stand

is gekomen. “Ik liep tegen een ervaren elektricien aan, die bij ons is komen werken en die vervolgens mijn klankbord werd. Inmiddels is hij hier projectleider E. Daarnaast heb ik een bedrijfje overgenomen met enkele goede E-installateurs. Die begeleiden op hun beurt jonge leerlingen die hier komen. Zo groeide onze E-afdeling geleidelijk en het werkt goed.” Als totaalinstallateur zijn de voordelen dat je alles onder één dak hebt en dat het werk beter op elkaar kan worden afgestemd. Maar zijn er ook nadelen? Wim: “Jazeker. Prijstechnisch heb je nu andere verhoudingen. Was de E-installateur vaak onze onderaannemer, waarmee je vooraf vaste prijsafspraken maakte, nu moet je daar anders in bewegen. Sta je op gelijke hoogte. Maar de voordelen zijn groter.” Eddy van Bon begrijpt het voordeel van ‘alles onder één dak’, maar wil er zelf niet aan. “Overal zitten haken en ogen aan. Maar ik ben toch meer van het samenwerken en elkaar vooruit helpen. Daarmee hebben we, zoals ik aangaf, de handen al vol…”

FRED: LAAT DIE SOLLICITATIES MAAR KOMEN! HENK: “ALWEER EEN NIEUWE KLANT DIE VRAAGT OM EEN WARMTEPOMP. MAAR DAT SOORT WERK DOEN WIJ TOCH NIET?” FRED: “NEE, DAT HOUD JIJ ALSMAAR TEGEN. MAAR E EN W HOREN STEEDS MEER BIJ ELKAAR. ZAL IK ME ER EENS IN GAAN VERDIEPEN?” HENK: “OF WE ZETTEN GEWOON EEN PERSONEELSADVERTENTIE OP DE ACHTERPAGINA VAN DIT HENK & FRED MAGAZINE, WAARIN WE OP ZOEK GAAN NAAR EEN NIEUWE COLLEGA VOOR DE W. IS DAT GEEN GOED IDEE?” FRED: “HAHA, EN DAN ZIJN WIJ ZEKER DE SOLLICITATIECOMMISSIE. NOU, LAAT DIE SOLLICITATIEBRIEVEN MAAR KOMEN!”

WERK OP ELKAAR AFGESTEMD EEN STROPERIGE OF STROEVE SAMENWERKING TUSSEN INSTALLATEURS. EN VEEL MISVERSTANDEN. WIM HEMMES MAAKTE HET ALLEMAAL MEE: “HET ZORGDE VOOR FOUTEN DIE WEER GECORRIGEERD MOESTEN WORDEN. HOE DAT KWAM? MEESTAL WERDEN VOOR HETZELFDE PROJECT VERSCHILLENDE TEKENINGEN GEMAAKT, MET DAAROP VERSCHILLENDE VISIES. DIE WERDEN DAN OVER ELKAAR GELEGD. NU ZITTEN MIJN PROJECTLEIDERS E- EN W TEGENOVER ELKAAR, MAKEN ZE ÉÉN TEKENING EN STEMMEN ZE HET WERK DIRECT OP ELKAAR AF. DAT IS EFFICIËNTER EN ZORGVULDIGER. AAN DE VOORKANT WORDEN DE PROBLEMEN WAAR WE IN HET VERLEDEN OP DE WERKVLOER TEGENAAN LIEPEN, GETACKELD. DE

Wim Hemmes

BERLIJNSE MUUR TUSSEN E EN W IS BIJ ONS GELUKKIG VERDWENEN…”

| DECEMBER 2021

Een energiezuinig huis met Niko Home Control Huisautomatisering is zoveel meer dan je klanten extra comfort en veiligheid geven. Met Niko Home Control hoeven ze geen moeite meer te doen om energie te besparen. Ze hebben dag en nacht zicht op hoeveel energie ze verbruiken en zelf opwekken. Met verschillende energiebesparende functies halen ze gemakkelijk hun energieverbruik naar beneden: • optimaal verbruik van eigen zonne-energie • beheer het verbruik van elk toestel in huis • alles uit met één druk op de knop • slim ventileren en verwarmen • gemakkelijke koppeling met verschillende HVAC systemen van o.a. Mitsubishi Electric, Vaillant, Nibe, Daikin en Danfoss.

PA-1116-03

www.niko.eu/nikohomecontrol

KORTSLUITING TREND 1 OP DE 3 VACATURES IN INSTALLATIEMARKT ONVERVULBAAR

Aantal monteurs ligt wel weer hoger dan in

2009

Sommige klussen moet je gewoon niet willen doen

Grootste tekorten in grote steden als Utrecht en A’dam Liever ober met affiniteit voor techniek…

… DAN ERVAREN MONTEUR, DIE EEN HORK VAN EEN VENT IS

80% INSTALLATEURS

verdeel de werkprocessen in stukjes…

VERWACHT KOMENDE 5 JAAR TEKORT AAN TECHNICI

… NIET IEDEREEN HOEFT ALLES TE KUNNEN

Promoot je bedrijf als aantrekkelijke werkgever

Bron: Arbeidsmarktindicator ABN AMRO, Stefan van Maasakkers van RHM Accountancy & Advies, TechBarometer ROVC 2021

| DECEMBER | JUNI 2021

Het personeelsbeleid van Morrenhof-Jansen installatiebedrijven

Het bedrijf is van ons

De krapte op de arbeidsmarkt is enorm. Installateurs krijgen hun openstaande vacatures amper ingevuld. Maar er zijn ook uitzonderingen op de regel. Morrenhof-Jansen installatiebedrijven in Dalfsen kan relatief eenvoudig nieuwe mensen vinden. Recent werden er nóg maar eens twaalf nieuwe medewerkers verwelkomd! In een maand tijd!

Het is voor veel bedrijven lastig om monteurs en technici te vinden. Daar merken jullie weinig van? Directeur Erdy Jansen: “Wij zijn een groot bedrijf met - na een recente overname - vier vestigingen. Hier werken bijna 230 mensen. Zeven jaar geleden zijn we het compleet anders gaan doen. We voerden met alle lagen binnen het bedrijf gesprekken en stelden de vragen ‘wat doen we goed en wat kan beter?’ Van daaruit hebben we de organisatie opnieuw opgebouwd. Alle functies gooiden we op een hoop en iedereen mocht opnieuw

| DECEMBER 2021

Erdy Jansen

solliciteren op een functie. We kennen sindsdien zelfsturende teams, die het werk vooral zelf organiseren. Onder de drie directieleden is geen extra laag managers geplaatst. Ons bedrijf is nog toegankelijker geworden en iedereen voelt zich hier prettig bij. Het bedrijf is van ons allemaal geworden.” Wilde iedereen daarin mee? “Er is altijd een percentage dat veranderingen moeilijk vindt. 15 procent loopt voorop, 70 procent komt er achteraan en 15 procent

haakt gemiddeld af. Bij ons zijn er maar twee personen vertrokken…” De reorganisatie leidde tot een medewerkers-app? “Via de app delen we het nieuws binnen ons bedrijf en zien we elkaars verjaardagen. Je vindt er een smoelenboek, maar ook de planning verloopt via de app. Als er iets wordt aangepast, dan krijg je dat meteen te zien. Verder verrichten we werkplekinspecties met de app. Je maakt een foto, vult de gegevens in en plaatst die in de app. Het werk verloopt

INTERVIEW

allemaal geworden efficiënter, maar de app zorgt ook voor verbinding binnen het bedrijf. En er is meer. We hebben ook een technische commissie opgericht, met medewerkers vanuit alle vestigingen. Om te kijken hoe we

tepompen van 200 kilo bereiden we zo in de werkplaats voor. Op die manier kun je ook met oudere medewerkers, met veel kennis, schuiven. Zodat ze wat lichter werk krijgen. Ook dat hoort bij duurza-

waardoor ook het thuisfront weet waarmee we ons bezighouden. Met Kerstmis hebben we een grote kerstmarkt voor de hele familie, met een leuk programma voor kinderen. En we eindigen met een

via een eigen app delen we het nieuws binnen het bedrijf nog uniformer kunnen werken en welke materialen we het beste kunnen gebruiken. Het haalt de faalkosten naar beneden en zorgt daarnaast voor een stuk commitment binnen het bedrijf. Het mes snijdt aan twee kanten.” Leidt de technische commissie ook tot structurele veranderingen? “In deze tijd verandert het werk sowieso. Wij prefabben bijvoorbeeld steeds meer, zodat je op de bouw snel en eenvoudig kunt aansluiten. Ook skids en warm-

me inzetbaarheid. Daar investeren we dus veel in.” Alles draait om de medewerkers? “Wij zijn een familiebedrijf en dragen dat uit. Als onze mensen goed in hun vel zitten, heeft iedereen daar voordeel van. Overwerk proberen we te voorkomen. En als het al een keer moet, wordt dat met mij overlegd. We geven leuke feestjes en betrekken ook het thuisfront erbij. Is jouw vrouw jarig, dan krijgt ze een bloemetje. We hebben onze eigen nieuwskrant,

heerlijk buffet. Toen we veertig jaar bestonden, zijn we met het hele bedrijf naar Engeland geweest. Daarnaast hebben we een eigen sportkledinglijn, met professionele sportkledingmerken. We moedigen aan dat onze mensen gezond en vitaal zijn.” Daarmee behoud je jouw mensen, maar heb je nog geen nieuwe medewerkers? “De belangrijkste basis is ons huidige personeel. Zij zijn onze beste ambassadeurs. Als ons personeel ››

MORRENHOF-JANSEN IN HET KORT MORRENHOF-JANSEN IS IN 1980 OPGERICHT DOOR HARRIE MORRENHOF EN KLAAS JANSEN. IN 2009 KWAM KLAAS’ ZOON ERDY ALS COMPAGNON IN DE ZAAK. INMIDDELS TELT HET FAMILIEBEDRIJF BIJNA 230 MEDEWERKERS EN IS HET UITGEGROEID TOT EEN MIDDELGROOT INSTALLATIEBEDRIJF – GESPECIALISEERD IN E EN W - MET VESTIGINGEN IN DALFSEN (HOOFDKANTOOR), GRAMSBERGEN, VRIEZENVEEN EN NA EEN RECENTE OVERNAME OOK IN IJSSELMUIDEN. ZOWEL DE ZAKELIJKE ALS PARTICULIERE MARKT WORDT BEDIEND MET EEN TOTAAL INSTALLATIEPAKKET, VAN ELEKTRO, CV EN KLIMAATBEHEERSING TOT LUCHTBEHANDELING EN ZWEMBADTECHNIEK.

| DECEMBER 2021

Je nieuwe standaard dimmer! Slimme verlichting van Plejd werkt net zo eenvoudig als traditionele verlichting, maar met veel nieuwe mogelijkheden en is daardoor uitgegroeid tot de eerste keuze voor installateurs. Neem contact op voor een demo. web | plejd.nl

INTERVIEW en de leerlingen die hier in opleiding zijn mooie verhalen vertellen over hun werk binnen hun familieen vriendenkring, gaat het balletje vanzelf rollen. Het levert echt nieuwe medewerkers op. Wij hebben ook een eigen website ‘Werken bij’ en maken veel gebruik van social media. We delen verhalen en mooie beelden van projecten. Als er vacatures zijn, proberen we die te personaliseren op de mensen die we zoeken. Heel specifiek. Verder zijn we ook lokaal betrokken vanuit onze vestigingsplaatsen. We sponsoren veel verenigingen, op basis

ons huidige personeel, dat zijn onze beste ambassadeurs van relaties en op verzoek van onze medewerkers. Op al deze manieren proberen we zichtbaar en herkenbaar te zijn als Morrenhof-Jansen installatiebedrijven naar de buitenwereld. Belangrijk hierbij is dat we altijd dicht bij onszelf blijven.” Lukt het jullie om scholieren te interesseren? “Wij nodigen schoolklassen uit. Zowel mbo’ers als basisscholen zijn hier welkom. Dan laten we

ze op hun eigen niveau een dagje meedraaien. We nemen ze soms ook mee naar projecten, om de techniek van dichtbij te zien. Zo gaan we binnenkort nog met een groep leerlingen naar Attractiepark Slagharen om daar te kijken naar de zwembadtechniek. Dat spreekt aan.” En je hebt natuurlijk mooi werk nodig? “Daar kijken we echt naar. Grote

projecten met 500 dezelfde woningen doen we liever niet. We durven ook nee te zeggen, als dat nodig is. En als het al een keer moet, wisselen we de teams halverwege. Om ze uitdagingen te blijven bieden. We gaan liever voor afwisselend en uitdagend werk. Van aparte fabriekshallen en woonzorgcomplexen tot bijzondere appartementen. En dan natuurlijk volledig E- en W. We pakken alle technieken op.”

OPLEIDINGS-APP VOOR PERSONEEL ERDY JANSEN: “ONZE OPLEIDINGS-APP ‘MOBIEL IN TECHNIEK’ IS EEN SAMENWERKING MET TECHNISCH OPLEIDER ROVC. WIJ HEBBEN EEN SUBSIDIE VAN 200.000 EURO GEKREGEN OM DEZE APP SAMEN MET APPBOUWER MOVE4MOBIEL EN TECHNIEKOPLEIDING.NL TE BOUWEN. DEZE APP MAAKT HET ONZE MEDEWERKERS MOGELIJK ZICHZELF TE ONTWIKKELEN. WE ZITTEN IN EEN TIJD WAARIN EEN LEVEN LANG LEREN BELANGRIJK IS. ZEKER IN ONZE BRANCHE, DIE SNEL VERANDERT EN ONTWIKKELT. GEBRUIKERS KRIJGEN HIERMEE EEN ONTWIKKELADVIES OP BASIS VAN HUN INTERESSES EN AMBITIES. VERDER BESTAAT VIA DE APP DE MOGELIJKHEID OPLEIDINGSAANVRAGEN TE DOEN. WIJ DENKEN DAT DEZE APP ERG IN DE SMAAK VALT, OMDAT ONZE MEDEWERKERS ZICH GRAAG BLIJVEN ONTWIKKELEN. EN DAT MOEDIGEN WIJ NATUURLIJK AAN!”

| DECEMBER 2021

Word jij onze duurzame collega? Onze Batenburgers werken graag samen met veel passie en energie aan creatieve oplossingen voor onze klanten. Onze kernwaarden geven aan wie wij zijn en waar wij voor staan; creatief, intiem en energiek! Word jij ook een Batenburger?

www.werkenbijbatenburg.nl Smarter focus. Technologische ontwikkelingen gaan wereldwijd steeds sneller. Batenburg Techniek helpt opdrachtgevers met het maken van strategische keuzes en het toepassen van nieuwe technologieën. Brighter tomorrow. De wereld van morgen vraagt nú om het zetten van stappen. Als technisch dienstverlener creëren we milieuwinst door te innoveren. Zo dragen we bij aan een duurzame wereld voor toekomstige generaties.

DE BUS VAN....

Marco van der Hulst in Heemskerk

LOSSE KISTEN MEE NAAR KLUS

arco werkte bij zijn vorige werkgevers zowel in de buitendienst als op kantoor. “Ik heb daardoor ervaring opgedaan aan zowel de praktische als administratieve kant van een bedrijf. Toen ik voor mezelf begon, mocht ik de klus bij mijn laatste opdrachtgever afmaken. Vanuit die situatie vond ik vrij snel nieuwe klanten.” Van der Hulst Elektrotechniek is een allround installatiebedrijf, vertelt Marco. Renovatieopdrachten vind ik het mooist. Om gestripte woningen, maar ook bedrijfspanden, te voorzien van een nieuwe

installatie. Ik kies mijn opdrachten wel uit en voor specifieke disciplines, zoals beveiliging en zonnepanelen, werk ik samen met andere installateurs.”

BINNENWERK Inmiddels heeft Marco diverse bussen versleten. Een Peugeot Expert, twee keer een Citroën Jumpy en de laatste vier jaar weer een Peu‑ geot Expert. “In al deze bussen kon ik de betimmering, oftewel het binnenwerk, zo overzetten. Dat is handig. Mijn broer werkt in de metaal en heeft een afsluitbare metalen

Hij werkte voor twee verschillende bedrijven. Ruim vijftien jaar geleden besloot Marco van der Hulst zijn droom na te jagen en voor zichzelf te beginnen. Met succes. “Het is eigenlijk nooit een moment rustig geweest”, aldus Marco van der Hulst van Van der Hulst Elektrotechniek in Heemskerk.

kist gemaakt voor het gereedschap. Bovenin kan ik in het midden het lange pijpmateriaal kwijt. Deze bus heeft een dubbele bodem, waardoor ik nog meer materiaal kan meenemen. Ik werk overigens niet met heel veel schappen, maar met kisten en dozen die je zo mee naar de klus kunt nemen. Het lijkt wat vol, maar ik weet alles te vinden. Het is overigens geen elektrische bus, wie weet de volgende keer.”

FRED: TOCH OVERZICHTELIJK DE BUS VAN MARCO IS BEST VOLGELADEN, CONSTATEERT FRED. MAAR HIJ SCHRIKT ER NIET VAN. “WANT IK ZIE OOK WEL DAT HET OVERZICHTELIJK IS. HET GEREEDSCHAP STAAT MOOI OP EEN RIJTJE EN DE MATERIALEN IEDER IN HUN EIGEN DOOS. DIE METALEN KIST IS DAARBIJ HANDIG, OMDAT JE ER JUIST NIET ZOMAAR MEE GAAT LOPEN.” DE GROENZWARTE KLEUR VAN HET LOGO OP DE WITTE BUS VINDT FRED ‘STIJLVOL’. “DE BELIJNING GEEFT SNELHEID AAN EN HET LOGO IS VRIENDELIJK EN KRACHTIG. DAAR KUN JE MEE VOOR DE DAG KOMEN.”

| DECEMBER 2021

BACnet over IP met de MC BACnet Router

MAAKT EEN VERBINDING OVER IP EENVOUDIG

problemen en het analyseren van de verzonden gegevens. Ook is intuïtieve menunavigatie en bediening mogelijk via smartphone, tablet of notebook dankzij het responsive design. De BACnet BMT-RTR router is geheel merkonafhankelijk toepasbaar. De router is succesvol getest in combinatie met diverse BACnet appratuur van derden.

VOORDELEN VAN DE BMT-RTR: Met de Metz Connect BACnet router, BMT-RTR, kan eenvoudig BACnet MS/TP apparatuur aangesloten worden op een BACnet/IP-netwerk. Het is een compact apparaat voor meerdere netwerken dat zorgt voor een soepele routering tussen BACnet /IP- en BACnet MS/TP-netwerken.

MULTI-NETWERK ROUTER De BMT-RTR is een compacte multi-netwerk router die routing mogelijk maakt tussen BACnet/ IP, BACnet Ethernet en BACnet MS /TP netwerken. Het doel van deze router is om BACnet-apparaten, hun objecten en bronnen onafhankelijk te maken van het BACnet-netwerk waarmee ze zijn verbonden. Tot wel 32 stuks BACnet MS/TP apparaten kunnen tegelijkertijd per lijn over de router communiceren, waarbij onbeperkte overdracht van BACnet objecten tussen het BACnet /IP en BACnet MS/TP netwerk mogelijk is.

EENVOUDIGE CONFIGURATIE VIA WEBSERVER De BMT-RTR router kan worden gebruikt

| DECEMBER 2021

als een BACnet /IP naar BACnet MS/TP of BACnet Ethernet (ISO 8802-3) naar BACnet MS/ TP router. De geïntegreerde webserver van de BACnet router kan eenvoudig over een IP-netwerk worden bereikt. Met behulp van de gebruiksvriendelijke webinterface kunnen de configuratie van de router en de instellingen van de twee interfaces Ethernet en RS485 worden aangepast. Configuratie is ook mogelijk via de gratis softwaretool ‘MC-Search Utility’. Te downloaden via: www.metz-connect.com

• Geïntegreerde webserver • Door IP geen beperkingen meer met kabellengten • Betrouwbare en snelle communicatie tussen automatisering en veldappa‑ ratuur • Technologie en fabrikant onafhankelijk • Eenvoudig apparaat zoeken van Metz Connect BACnet MS/TP apparaten op de RS-485 bus • Snel koppelen met Metz Connect BAC net MS/TP modules via snelkoppeling • Galvanische isolatie tussen RS485-ethernet-voeding • Gratis configuratie software • Leverbaar in uitvoering met schroef- of insteekklemmen • Zeer scherpe marktprijs Scan de QR-code voor meer informatie

ANALYSE MET BEHULP VAN LOGGING TOOL De router heeft een IP en RS485 Logging Tool voor het oplossen van

www.metz-connect.com

INNOVATIE Paneel-en verdelerbouw van de toekomst

INTERCABLE ZET NIEUWE STANDAARD

EIGEN PRODUCTIE VAN GEREEDSCHAP Persen kan met handtangen of accuhydraulische machines. Intercable produceert vele modellen. De ronde persinzetstukken kunnen ook vaak worden gebruikt in bestaande, oudere types van andere merken. Een overstap naar de i-persing is dus eenvoudig gemaakt.

PANEELBOUW VAN DE TOEKOMST

Intercable, wereldwijde speler in aansluittechniek en gereedschap voor de elektrotechniek, verovert in rap tempo de harten van elektromonteurs in installatie en paneelbouw. Mede door hun unieke perstechniek voor kabelschoenen en innovatieve manier van paneelbouwen.

EÉN TYPE KABELSCHOEN VOOR ALLE KABELS In vergelijking met andere producenten, is de grote kracht van Intercable dat er veel research gedaan wordt naar speciale perstechnieken. Zo werd ook de speciale i-persing voor kabelschoenen ontwikkeld. Deze speelt in op de ontwikkeling van verdichte of samengeslagen kabels in de laatste 10 jaar. Verdichte kabels hebben een kleinere diameter dan normale kabels. In plaats van het gebruik van pashulzen of dure en logge DIN kabelschoenen, kunnen door de Intercable i-persing compacte R-buiskabelschoenen gebruikt worden

voor alle types kabel! Dit betekent flexibiliteit, een breder assortiment aan oplossingen (45gr, 90gr, smalle flensuitvoering), een lagere kostprijs en minder persingen, dus minder arbeid. Testen met bijvoorbeeld Draka en Nexans laten zien dat uittrekwaarden hiermee stijgen tot ver boven de norm. Hiernaast omvat het assortiment kabelschoenen; geïsoleerd aansluitmateriaal en adereindhulzen voor hogere temperaturen (in nikkel), voor windturbines/off-shore (in RVS) en voor aluminium kabel (in aluminium of aluminium/koper).

Een tekort aan vakmensen, korte productietijden en een scherpere kostprijs. Dat is wat er leeft bij paneelbouwers deze dagen. Met intelligent-wiring van Intercable is er tot wel 70% kostenbesparing mogelijk op het bedraden van een kast of paneel. Het innovatieve concept maakt het mogelijk om middels een export vanuit Eplan of SEE-electrical ontwerpsoftware, een complete bedradingset op maat te bestellen bij Intercable. Deze wordt dan via de groothandel geleverd samen met de componenten. Alle draden op volgorde en bedrukt met draadnummer en bron/doelcode. Dit betekent dat iedereen foutloos kan bedraden in minder tijd. Ervaren krachten kunnen zich daardoor meer richten op ontwerp en controle. Samen met industriespecialisten van Van Egmond, Itsme en Rexel vertelt Intercable er graag meer over. Voor meer informatie: 085 505 0500

www.intercable-nl.com

| DECEMBER 2021

1 op de 3 vacatures onvervulbaar 1 op de 3 vacatures in de installatiemarkt is op dit moment onvervulbaar. Dat blijkt uit de arbeidsmarktmonitor van ABN AMRO. Daarbij is het voor de W-installateur nog meer zoeken

naar nieuwe monteurs dan voor de E-installateur: 30 procent onvervulbare vacatures ten opzichte van 18 procent. Grootste gebrek is er aan koeltechnische monteurs (52 procent) en werkvoorbereiders

installatietechniek (51 procent). Ten opzichte van een aantal jaren geleden is er wel een gestage stijging van het aantal installatiemonteurs. Van 2014 tot 2019 steeg dit aantal van 124.000 naar 142.200.

CONSUMENT ONBEKEND MET SUBSIDIES

Warmtepomp in de lift De warmtepomp zit in de lift. Dit blijkt uit het Nationaal Warmtepomp Trendrapport. Stond in 2020 de teller op 260.458 aangesloten systemen, eind van dit jaar is de verwachting dat er in Nederland in totaal zo’n 330.000 warmtepompen zijn geïnstalleerd. Zo’n 13 procent daarvan was vorig jaar een hybride warmtepomp. De verwachting is dat de komende jaren de markt van de warmtepompen nog verder zal groeien. Warmtepompleveranciers verwachten in 2030 een totaal van zo’n 900.000 aangesloten systemen. Deze prognose blijft echter wel achter bij de doelstelling van het Nationaal Klimaatakkoord. Dit gaat uit van een totaal van tenminste 1,3 miljoen aangesloten warmtepompen in 2030.

| DECEMBER 2021

Opvallend! Veel consumenten betalen het verduurzamen van hun woning volledig uit eigen zak. Slechts 1 op de 5 Nederlanders maakt gebruik van een financiële regeling of subsidie. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek van Multiscope onder 4.000 consumenten. Dat er zo weinig gebruik wordt gemaakt van subsidies, komt met name doordat het merendeel niet op de hoogte is van het bestaan daarvan, of er gewoonweg niet aan denkt. Ook is er een groep die het teveel uitzoekwerk vindt (7 procent) of het investeringsbedrag te laag vindt om daar een subsidie voor aan te vragen (25 procent).

NIEUWS Vacature Henk & Fred

Teruglevering van zonnepanelen meten volgens de Meetcode? Ontdek de Energie Verrekening Lijn van ELEQ • • • •

Trafo’s voor verrekening van indirecte meting (tot 4000A); Uit voorraad leverbaar; Met grote doorvoeropening voor lange leidingen. Voldoet aan Bruto Productie Meting (BPM) regelgeving.

Neem voor meer informatie over onze transformatoren contact met ons op!

WEGENS ENORME DRUKTE STAAT HET WATER HENK EN FRED HAAST LETTERLIJK AAN DE LIPPEN. DAAROM ZIJN ZE OP ZOEK NAAR EEN LOODGIETER M/V. LIJKT HET JE WAT OM DE NIEUWE COLLEGA VAN HENK EN FRED TE WORDEN? KIJK DAN SNEL OP DE ACHTERPAGINA VOOR DE VACATURE! +31 (0) 521 533 333

info@eleq.com

www.eleq.com

Helaas ‘verdwijnen’ er nog steeds armaturen naar de oudijzerhandel (soms met de lampen er nog in), omdat in de schrootmarkt voor oud metaal een vergoeding wordt betaald. Om een aantrekkelijk alternatief te bieden, hebben LightRec en Stichting OPEN een marktconforme vergoeding in het leven geroepen voor bouwen installatiebedrijven die gebruik maken van het officiële Wecycle-inzamelsysteem van Stichting OPEN. Die vergoeding bedraagt 150 euro per ton inzameling via gesloten containers (10 kuub) of open containers (40 kuub); en 100 euro per ton via palletboxen (kleinere inzamelvolumes). Kijk voor meer informatie op de website van www.lightrec.nl of www.stichting-open.org.

Foto: Stichting-open.org

Vergoeding voor inzamelen armaturen

| DECEMBER 2021

Licht creëert sfeer – #smartertogether carat®-schakelaardesign

De schoonheid van licht begint voor ons al bij het design van het schakelaarprogramma. De carat®-schakelaars bijvoorbeeld, die bijna een opzichzelfstaand designobject vormen. Nu ook verkrijgbaar in het exclusieve, natuurlijke materiaal porselein; harmonieus en subtiel passend in elk stijlvol interieur. Ontdek deze en andere buitengewone materialen en actuele kleuren. busch-jaeger.nl

COLUMN

JIJ VERTELT HET VERHAAL Sven Asijee is directeur van Wij Techniek, het ontwikkelfonds voor de technische installatiebranche (voorheen OTIB)

De kranten staan er vol mee. Het aantal vacatures in de techniek is groot. Dat merk je misschien ook wel in je eigen bedrijf. Waar vinden we nieuwe vakmensen? De vraag stellen betekent niet direct ook het vinden van een antwoord. Dat weet iedereen. Maar we kunnen wel de ambassadeurs zijn die staan voor ons vak, onze rol in de energietransitie en onze verantwoordelijkheid voor het klimaat. Hoe? Er zijn genoeg manieren. Natuurlijk kun je denken aan het verjaardagsfeestje, waar wordt gevraagd naar je baan. Is het leuk werk? Jouw antwoord bepaalt het imago van ons werk. Maar ik hoor je denken… maak ik daarmee het verschil? Ik zeg ja! Want iedereen heeft mensen in de techniek nodig om veilig en comfortabel te kunnen leven, werken, leren etc. Dáár wil je werken. Maar ik snap je punt. Het zorgt niet voor een enorme toeloop van nieuwe vakmensen. Dan zijn er natuurlijk ook de open dagen van scholen en bedrijven. Allemaal momenten waar jij staat voor je vak en het bedrijf waar je werkt. Momenten waarop jij het verhaal vertelt van onze branche en vakmensen. Super belangrijk. Maar er is ook een groep vakmensen die een stap verder gaat: de Hybride Techniekopleiders. Zij zetten hun kennis, ervaring en passie in om (toekomstige) techniekcollega’s op te leiden en kennis te delen. Deze opleiders blijven als vakspecialist werkzaam binnen het bedrijf, maar combineren dat met een rol als praktijkopleider, gastdocent of techniekambassadeur binnen in het bedrijfsleven en/ of onderwijs. Ze hebben een opleiding van een jaar achter de rug en zijn bevoegd om les te geven. En natuurlijk zijn er de projecten waarmee we als sector laten zien wat we kunnen. Projecten die het leven goed maken: het festival waar techniek alles mogelijk maakt, tot hologrammen aan toe. Projecten die laten zien dat we het verschil maken: wind, zon of waterstof als de weg naar verduurzaming. Projecten die zorg veilig maken. Wat we doen is misschien wel het meest sprekend. We hebben een verhaal voor de nieuwe vakmensen. We zijn allemaal een verhalenverteller. Jij vertelt het verhaal.

Sven Asijee Het jaar zit er weer op. Dit was de laatste column van Sven Asijee voor Henk & Fred. Wij danken Sven voor zijn inspirerende bijdragen. In 2022 starten we weer met een nieuwe columnist.

| DECEMBER 2021

B.E.G.

LUXOMAT ®

OCCULOG®-1C

OCCULOG®-1C Code: 93563

Meetbaar betere luchtkwaliteit met B.E.G. Vooral wanneer veel mensen samen in één ruimte zitten, gaat de luchtkwaliteit snel achteruit. De toevoer van frisse lucht verbetert vervolgens de concentratie, de prestaties en versterkt het immuunsysteem. De 230V sensor OCCULOG®-1C wordt gebruikt in klaslokalen, kantoortuinen, vergaderzalen, enz. Hij meet de hoeveelheid vluchtige organische stoffen (VOC) in de lucht. Het detecteert de aanwezigheid van dampen, b.v. van mensen, parfums, schoonmaakmiddelen of meubilair. Een LED verkeerslicht met de kleuren groen, geel en rood werd in de OCCULOG®-1C geïnstalleerd. Wanneer een kritische waarde wordt bereikt, waarschuwt de sensor met een kleurverandering of een extra akoestisch signaal. Dan is het nodig om de kamers te ventileren om de gezondheid te beschermen. Regelmatige toevoer van frisse lucht heeft een effect op de concentratie en de productiviteit. Met de OCCULOG® VOC-sensoren vertrouwt u op meetbare kwaliteit.

beg-luxomat.com/nl

INNOVATIE Jaloezieën en licht in één

SMART HOME SYSTEMEN VAN GIRA bestaat. Gira heeft nu een universele dimmer ontwikkeld die ‘meedenkt’ en zich automatisch aanpast. De universele led-draaidimmerbasiselementen vervangen de 8 conventionele dimmerbasiselementen welke in het programma zaten. De nieuwe compacte dimmers maken deel uit van Gira Systeem 3000.

MINDER SYSTEEM‑ COMPONENTEN Door gebruik te maken van hetzelfde systeemopzetstuk voor zowel licht als jaloezie basiselementen wordt het totaal aantal systeemcomponenten verminderd. Voor elektrotechnisch installateurs betekent dat minder componenten, een overzichtelijker systeem en minder voorraad.

Gira heeft onlangs haar intelligente Systeem 3000 vernieuwd. Het systeem omvat de besturing van licht, jaloezie en verwarming. Daarnaast introduceert Gira in Systeem 3000 twee nieuwe universele dimmers. Door de Gira lichten jaloeziebesturing te integreren in het nieuwe Systeem 3000 stelt Gira een compact en overzichtelijk assortiment ter beschikking.

UNIVERSEEL EN OVERZICHTELIJK Het systeem herkent automatisch of deze op een jaloezie of licht basiseenheid zijn geplaatst en past overeenkomstig hun functionaliteit aan. Zo ontstaat een universeel en overzichtelijk systeem met weinig componenten, maar veel functies. Naast de handmatige of automatische besturing van functies, maakt Bluetooth

de programmering en bediening via de Gira App mogelijk: met de smartphone of tablet comfortabel vanaf de bank, zonder speciale programmeertools of een netwerk. Dat is ideaal voor gebruikers die van wooncomfort houden.

DIMMER DIE MEEDENKT Ook introduceert Gira in het Systeem 3000 twee nieuwe universele dimmers. Met de dimmer kan de lichtsterkte comfortabel geregeld worden. Dit geldt tevens voor led-verlichting die inmiddels ook in huis gemeengoed zijn geworden. Het probleem daarbij is echter dat er voor elk type led een speciale dimmer

GIRA EXPERIENCE CENTER Iedereen die wil ontdekken wat een ‘smart home’ installatie kan betekenen voor zijn eigen woning is van harte uitgenodigd het nieuwe Gira Experience Center te bezoeken. In een modelwoning met woonkamer, keuken, badkamer en slaapkamer, demonstreert Gira de mogelijkheden van de toepassing van innovatieve technologieën in gebouwbesturing. Maak een afspraak voor een persoonlijk advies. Gira Nederland Kazemat 3 3905 NR Veenendaal

www.gira.com/nl/nl/

| DECEMBER 2021

Rick Pastoor over grip op je drukke werk:

Foto: Merlijn Doomernik

Goed plannen is de

HUH, EEN AGENDA, DAT IS WEL HEEL OUDERWETS?

"Haha, nee, dat weet ik. Een boek is niet voor iedereen geschikt. Daarom staan op mijn site ook korte filmpjes over hoe je grip kunt krijgen op je werk en je beperkte tijd. Handvatten, kleine dingetjes, die echt niet moeilijk zijn, maar die wel veel overzicht geven en, misschien wel het belangrijkste, die rust geven in je hoofd. Een agenda is bijvoorbeeld heel nuttig."

"Dat kan wel zijn, maar een agenda geeft houvast. Een installateur, zeker de zzp-er, heeft zoveel randzaken te doen. Denk aan de administratie, mails beantwoorden, klanten bellen, bestellingen. Alles kost tijd, het zit voortdurend in je hoofd. Wanneer moet ik dat gaan doen? Tussendoor? In het weekend? Totdat je overloopt. Je bent echt

1 24

| DECEMBER 2021

EEN BOEK, RICK? GEEN INSTALLATEUR GAAT DAT LEZEN…

niet de eerste die een burn-out krijgt."

WANT JE HOOFD IS GEEN HARDE SCHIJF? "Precies. Het is ondoenlijk om alles krampachtig in je hoofd vast te houden. Niet alleen kost dat onnodig veel energie, je loopt ook een groot risico dat je dingen vergeet. Dus zorg simpelweg voor een plek waar je alle losse klusjes noteert. Een ouderwetse agenda ja, niks mis

8 BRUTALE VRAGEN

basis van slim werken mee. Maar het kan natuurlijk ook op je telefoon of laptop. Pas dan kunnen je hersenen ontspannen, die hoeven al die dingen dan niet te onthouden."

EN JIJ DENKT DAT DE PRAKTIJK ZO WERKT? "Ja, bij mij wel! En ik snap dat het eerst best lastig zal zijn. Want hoeveel tijd moet je inruimen voor een klus? Ik zeg: ga gewoon beginnen, experimenteren. Begin met het plannen van je reguliere klussen en vergeet zeker de reistijd niet. Daarnaast alle bijkomende zaken. Financiën, btw, bestellingen, noem maar op. Plan daarvoor ook een vaste tijdsduur. Dat zal je ongetwijfeld moeten bijstellen, zeker in het begin. Maar uiteindelijk geeft het duidelijkheid en overzicht."

DOE JE NET JE BTW, BELT DIE BOZE KLANT. EN DAN? "Dat gebeurt ja. Ik ben zelf ook

zzp-er, ons leven is niet altijd planbaar, we moeten flexibel zijn. Het is ook prima dat je aandacht dan naar die klant gaat. Als je maar zorgt dat je de btw-aangifte weer opnieuw in je agenda zet, zodat je het niet vergeet én voor nu uit je hoofd is. Afwijken van je agenda gebeurt, maar denk eraan dat je de klus opnieuw plant."

WAT IS NOU WEER EEN WEKELIJKSE REVIEW?

Waar wil je volgend jaar staan? Dat is ook heel nuttig."

"Het is belangrijk, essentieel eigenlijk, om iedere week te checken hoe je planning is verlopen. En om te kijken naar de komende week. Zie het als een vangnet. Je loopt je planning nog eens door en controleert of alles is gelukt. Zo niet, dan schuift het door naar volgende week. Geef ook aan wat prioriteit heeft. En wellicht ontdek je dat woensdag geschikter is voor de administratie dan maandag. Ook kun je af en toe een moment plannen om je langetermijnvisie te overwegen.

EN EEN 'ACCOUNTABILITY PARTNER'? OOK NOOIT VAN GEHOORD. "Vasthouden aan je planning vraagt discipline. Dan is het fijn om te sparren. Bel iedere week even met een accountability partner, bijvoorbeeld een goede collega of vriend. Bespreek of alles lukt en/of waar je mee worstelt. Help elkaar, geef tips. Dat werkt super."

8 6 DAN LOOP JE NOOIT MEER ACHTER FEITEN AAN?

"Nooit? Dat gaat niet lukken. Ook ik loop nog wel eens achter de feiten aan. Maar strak plannen helpt me enorm. En trouwens, dit zijn simpelweg mijn tips. Iedereen mag ermee doen wat hij wil. Experimenteer ermee, bevalt het niet, dan kun je altijd terug naar je oude werkwijze. Ieder zijn eigen keus."

TIJD VRIJMAKEN VOOR TRENDS? IN HET INTERESSANTE VERHAAL VAN RICK PASTOOR MISSEN HENK EN FRED NOG WEL ÉÉN ESSENTIEEL ONDERWERP: ALLE RAZENDSNEL VOORTSCHRIJDENDE ONTWIKKELINGEN IN HUN VAK. "DAAR MOETEN WE OOK TIJD VOOR HEBBEN, RICK", ZEGT FRED. "ZEKER", BEAAMT RICK. "DIT VALT VAAK ONDER DE NIET-URGENTE ZAKEN, HET KAN MORGEN OOK WEL. MET HET RISICO DAT HET BLIJFT LIGGEN. MAAR DAT MOET ABSOLUUT NIET." “DUS OOK HIER GEWOON TIJD VOOR PLANNEN?”, VRAAGT HENK. "JA, VERGELIJK HET MET DE WEKELIJKSE REVIEW. PAK PERIODIEK EEN DAGDEEL VOOR NIEUWE ONTWIKKELINGEN. OOK DAT IS VOOR JE WERK ESSENTIEEL."

| DECEMBER 2021

UITGELICHT ABL Nederland barst van de ambities

Vol inzetten op eMobility Het Duitse ABL is al jarenlang een bekende speler op de installatiemarkt in Nederland, vooral op het gebied van connectivity. Sinds een jaar heeft ABL een eigen vestiging in ons land, geleid door Jacques Hoskam. Naast connectivity gaat ABL Nederland vol inzetten op eMobility, zowel slimme laadpalen als wallboxen.

et de komst van de Nederlandse vestiging, in Arnhem om precies te zijn, wil ABL zich nog beter op de markt profileren. Met mensen die letterlijk en figuurlijk de taal van de installateur spreken en dichtbij hem staan. Naast Jacques Hoskam bestaat ABL Nederland uit technisch engineer Martijn Nijmeijer en area sales manager Lammert Hooiveld. "Maar we gaan ons team snel uitbreiden", zegt Hoskam. ABL barst dus van de ambitie, en dan met name op het gebied van elektrisch rijden. Want het bijna honderd jaar oude Duitse bedrijf mag dan bekend zijn van het befaamde Schukostekkersysteem, de groei zit in de eMobility. ABL levert complete laadoplossingen voor de elektrische auto, zowel voor de particuliere als de zakelijke markt. Dat betekent simpelweg een 'plug & charge'-wallbox voor thuis. Maar ook geavanceerde systemen voor

onder meer hotels, bedrijven en parkeerterreinen; compleet met slimme wallbox/laadpaal, voor facturering, loadbalancing en remote-updates. Alles geleverd via de erkende groothandel. "En uiteraard hoogwaardige ABLkwaliteit, made in Germany," aldus Jacques Hoskam. PARTNER De installateur is hierin een belangrijke partner. "Hij komt bij de eindgebruiker; particulier of zakelijk. Daar beoordeelt hij wat de beste oplossing is, bestelt bij de groothandel en zorgt dat alles optimaal functioneert." ABL staat de installateur daarin bij. Op de vestiging in Arnhem is een opleidingscentrum ingericht. Jacques Hoskam: "Wij verzorgen daar een complete opleiding, van nul kennis tot honderd procent. En ook als de installateur op locatie aan het werk is, staan wij voor hem klaar. Een tevreden eindklant, daar gaat het om."

PROFILEREN De installateur kent ABL vooral van de connectivity, minder van eMobility. Maar dat zal snel veranderen, verzekert Jacques Hoskam. "Wij gaan ons nadrukkelijk profileren, bijvoorbeeld via de elektrotechnische groothandel en vakbeurzen. En we werken hard aan productontwikkeling. Volgend voorjaar zullen we op de Light & Building enkele heel innovatieve nieuwe producten presenteren. ABL is marktleider in onder meer Duitsland en Noorwegen. In ons land moeten we in de top drie komen. Daar gaat ABL Nederland vol voor."

Het team ABL Nederland

| DECEMBER 2021

Henk en Fred op bezoek bij Anita Witzier

Foto’s: KRO-NCRV/Stijn Ghijsen

Een dikke trui in plaats

enk en Fred hebben nog nauwelijks hun auto voor het huis van Anita Witzier in Blaricum geparkeerd, of Fred checkt al of hij ergens zonnepanelen op het dak ziet. Nee, zo snel kan hij ze niet ontdekken. "Mwah, daar moet ik Anita eerst maar eens naar vragen", denkt hij. Een paar tellen later gaat de voordeur open en heet Anita haar gasten hartelijk welkom. "Een interview voor een installatieblad, dat gebeurt me niet iedere dag", lacht de bekende presentatrice, die sinds

| DECEMBER 2021

vijf jaar samen met echtgenoot Michel en hun hond in deze mooie jaren dertig-woning woont. De kinderen, drie in totaal, zijn midden en eind twintig en al tijden het huis uit. "Nee, die wonen hier niet meer. Dat begrijpen jullie wel, denk ik", grinnikt ze. Ja, knikken Henk en Fred, dat snappen ze inderdaad heel goed, terwijl ze ondertussen de buitenkant van de woning nog eens goed inspecteren. "Je hebt geen zonnepanelen?", stelt Fred direct zijn eerste vraag.

"Nee, dat klopt", beaamt Anita. "We vinden zonnepanelen zeker een optie, maar wachten af tot er dakpannen zijn waarin dat goed is geïntegreerd. Anders doet het zoveel afbreuk aan de stijl van dit huis."

BOODSCHAP Henk kent de programma's van Anita Witzier goed. Niet alleen eerdere programma's als Memories en Tien voor Taal, maar zeker ook de latere, zoals Anita Wordt Opgenomen en, recent nog, 100 Dingen. Programma's met een diepere

THUIS BIJ

van de kachel maatschappelijke boodschap. Dat is kennelijk iets wat Anita belangrijk vindt. "Dus duurzaamheid vind je ook belangrijk?", vraagt Henk. "Oh ja, zeker", zegt Anita stellig. "Ons huis is zo goed als mogelijk geïsoleerd. Wij hebben één gewone auto, maar nu ook een elektrische en verder letten wij thuis heel erg op ons energieverbruik. De droogtrommel gaat alleen aan als er teveel wasgoed is dat niet buiten kan hangen. 's Avonds doen we eerst een trui aan, voordat we de verwarming hoger zetten, we eten veel vegetarisch, dat soort dingen. En kort douchen, meestal alleen koud". En met een lach: "Dan ga je er vanzelf wel snel onderuit." Of Anita misschien een slimme meter in huis heeft, wil Fred weten. "Wat is dat?", vraagt ze. "Oh, zo'n ding dat precies aangeeft hoeveel energie er op ieder moment wordt verbruikt. Nee, die hebben we niet. Ook niet nodig, vind ik. Wij letten zelf al heel goed op dat we geen energie verspillen."

TRALALA 100 Dingen was een best opvallend programma. Het ging om twee uitzendingen, waarin de gezinnen van Danny de Munk en Xander de Buisonjé werden uitgedaagd om een maand lang te leven met honderd spullen. Meubels, kleding, keukengerei, persoonlijke verzorging en dan alles bij elkaar slechts honderd. Dat bleek, zo zag Anita, voor de deelnemers een 'heel ingewikkelde opdracht'. Maar wel eentje met een mooie achterliggende boodschap. "Honderd dingen, dat is echt heel erg weinig. Je stript je leven werkelijk van alle tralala die we zo gewoon vinden. De spullen die je dan nog wel hebt krijgen ineens een heel andere waarde. Dat is echt mooi om te ontdekken. Het gaat daarbij natuurlijk vooral om een stuk bewustwording. Voor veel mensen op de wereld, en zelfs ook in Nederland, is het de bittere werkelijkheid dat ze weinig geld en spullen hebben. Daar willen we aandacht voor vragen met dit programma."

Henk heeft beide uitzendingen met veel interesse bekeken. Hij is benieuwd of het Anita zelf zou lukken om met slechts honderd spullen te leven. "Nou ja, met het mes op de keel kan alles", lacht ze. "Maar eerlijk, ik zou het heel erg moeilijk vinden. Dat neemt niet weg dat ik er bewust mee bezig ben. Ik heb bijvoorbeeld een jaar lang helemaal niets nieuws gekocht. Dat viel me eigenlijk heel erg mee, het gaf zelfs heel veel rust, haha. Dus ik kan best een stapje terug." 100 Dingen was bedoeld als eenmalig programma, er komt waarschijnlijk geen vervolg. Wel is Anita betrokken bij plannen voor nieuwe programma's. Zo staat er weer een serie over de liefde op de rol. Iets als het populaire Memories dat ze eerder al lange tijd presenteerde. "De liefde, het is niet direct duurzaamheid, maar eigenlijk toch ook wel. Liefde is belangrijk voor ons. We worden er gelukkig van. Dat is eigenlijk toch ook duurzaam?"

HENK EN FRED VRAGEN ZICH AF OF ANITA WITZIER ZICH ZORGEN MAAKT OVER DE TOEKOMST VAN HAAR KINDEREN, GEZIEN DE KLIMAATVERANDERING? "JAZEKER DOE IK DAT", ZEGT ANITA EERLIJK. "HET GAAT HELEMAAL DE VERKEERDE KANT OP. WE HEBBEN MET Z'N ALLEN VEEL TE VEEL VERBRUIKT, NU ZULLEN WE TOCH ECHT BELANGRIJKE KEUZES MOETEN MAKEN." "EN DENK JE DAT JE TV-WERK DAAR INVLOED OP KAN HEBBEN?", IS FRED BENIEUWD. "ALS IK MAAR EEN KLEIN STUKJE KAN BIJDRAGEN AAN GEDRAGSVERANDERING, DAN IS DAT AL HEEL MOOI. HOE MEER MENSEN ZICH BEWUST ZIJN VAN HET PROBLEEM, HOE BETER. HOPELIJK KUNNEN WE HET TIJ NOG KEREN, ZODAT ONZE AARDE OOK VOOR ONZE KINDEREN EEN LEEFBARE PLEK BLIJFT."

Foto’s: KRO-NCRV/Stijn Ghijsen

ZORGEN OM TOEKOMST KINDEREN

Anita Witzier

| DECEMBER 2021

Sinds 1981

MESSINA HIGH BAY • Instelbaar • 12.000-21.250 lumen • 65/90/100° spreiding • CRI>80 • 4000 Kelvin

WWW.EMILUX.NL 0570 592786 info@emilux.nl

OP MAAT GEMAAKTE VERDEELSYSTEMEN VAN PLAATSTAAL...?

BIJ GEYER! Of het nu gaat om grote projecten of om kleine, ú en úw wensen staan bij GEYER in de spotlights. Goede kwaliteit en een scherpe prijs spelen daarbij de hoofdrol. Een betrouwbaar product, nauwkeurige assemblage en stipte levering, hebben bij GEYER altijd de hoogste prioriteit.

• • • • •

Professionaliteit, kwaliteit en flexibiliteit Persoonlijk contact met elke opdrachtgever Heldere, gezamenlijke communicatielijnen Messcherpe calculatie, duidelijke presentatie Begeleiding van A tot Z bij alle opdrachten

WWW.GEYER.NL WEEGSCHAALSTRAAT 50

7324 BH APELDOORN

T. 055 5998200

F. 055 5998219

DE OPLEIDING VAN... Opvallende carrièreswitch Rianne Harthoorn

Van toerisme naar de techniek Ze studeerde toerisme en werkte als touroperator namens Sunweb in het buitenland. Door corona veranderde ook voor Rianne Harthoorn (26) uit Brielle de wereld. Ze besloot haar carrière een opvallend vervolg te geven en te kiezen voor de richting techniek.

Rianne Harthoorn

OERISME VERSUS TECHNIEK. HOE IS HET ZOVER GEKOMEN? “Door corona werd alles anders en was er minder werk in de toerisme. Een vriend van mij maakte prachtige rustieke lampen. Ik vond het geweldig om te zien hoe je met techniek een hele dag kunt knutselen en dat er vervolgens iets ligt wat ook werkt. Dat wilde ik ook wel, veel bezig zijn met mijn handen!” TOEN KWAM JE BIJ GOFLEX TERECHT? “Ik ben gewoon gaan googelen en toen viel dit opleidingsbedrijf op. Ik ben hier in dienst gekomen en vervolgens gestart op een leerwerkplek bij Shell in Pernis. Als onderdeel van het Goflex opleidingsprogramma volg ik, naast de opleiding op het ROC, extra training in de meet- en

regeltechniek. Waarom? Daar krijg ik steeds meer mee te maken in mijn werk. Maar ik vind het ook echt geweldig. Uiteindelijk bestaat de kans dat ik na de opleiding ook bij Shell aan de slag ga.” TECHNIEK IS TOCH VOORAL EEN MANNENWERELD? “Klopt, ik ben één van de weinige vrouwen. Dat merk ik vooral aan de gesprekken op de werkvloer. Al die dames bij de wintersportlocaties waar ik werkte, hadden het over televisieprogramma Love Island, waar ik helemaal niks aan vond. Mannen praten over voetbal. Hoeft voor mij ook niet. Maar vakanties of motoren vind ik wel weer leuk…” IS DIT JOUW DROOMBAAN? “Droombaan? Nee, dat is wat Floortje Dessing doet. Haha. De

wereld over reizen. Misschien kan ik dit nieuwe technische vak combineren met mooie reizen. Dan komt het wel in de buurt van mijn droombaan.” WAT VIND JE ER ZO LEUK AAN? “Ik leer naast meet- en regeltechniek ook veel van installaties, utiliteit, etc. Ik begrijp nu ook veel beter hoe het thuis allemaal werkt. Wat er achter het stopcontact gebeurt. Dat is leuk! Daarnaast vind ik het geweldig om storingen op te sporen en op te lossen en om de hele dag een beetje te knutselen.” EN VERDIENT HET EEN BEETJE? “Haha, dat is inderdaad een goede vraag. Met mijn hbo-diploma toerisme ontving ik een veel lager startsalaris dan straks met een mbo-4 diploma in de techniek… Dat is toch opvallend!”

| DECEMBER 2021

INNOVATIE Nieuw bij Eaton

DM1 MICRO GENERAL PURPOSE DRIVE EÉN DRIVE VOOR IEDERE TOEPASSING

Eaton presenteerde eerder dit jaar al de DG1 General Purpose frequentieregelaar die geschikt is voor iedere toepassing tot 630 kW en beschikt over nieuwe moderne functionaliteiten en pompen ventilatoralgoritmes. Nu lanceert Eaton een Micro variant van datzelfde model.

NIEUWE RANGE IN ULTRACOMPACT (MICRO) FORMAAT Vanaf heden is de DG1 General Purpose frequentieregelaar ook in een ultracompacte variant beschikbaar voor toepassingen tot 22 kW, de DM1 Micro General Purpose frequentieregelaar. De DM1 frequentieregelaar is zo compact waardoor deze past in kleine behuizingen met een diepte van slechts 200 mm. Door zijn geringe footprint maakt dit nieuwe model een kosteneffectieve installatie binnen het besturingspaneel mogelijk.

| DECEMBER 2021

HYPERMODERN MET POMP- EN VENTILATOR‑ ALGORITMES De DM1 is net als de DG1 ook voorzien van diverse moderne functionaliteiten, zoals Modbus-RTU, U/f-regeling, bluetooth, toetsenbord, display, setpointpotentiometer, STO, Modbus TCP, Ethernet IP, BACnet MSTP, BACnet IP, SLV-regeling, PM-regeling, geïntegreerde webserver, een slot voor één optiekaart en natuurlijk pompen ventilatoralgoritmes. Dankzij de geïntegreerde webserver kun je de DM1 zelfs via een webbrowser parametreren.

De nieuwe DG1 General Purpose frequentieregelaars en DM1 Micro General Purpose frequentieregelaars zijn efficiënter, robuuster, compacter en veiliger. Daarnaast hebben ze verschillende on-board interfaces en communicatieprotocollen. De DG1 en de DM1 bieden daarmee een portfolio die geschikt zijn voor iedere toepassing en maken daarmee het keuzeproces aanzienlijk eenvoudiger. Is de DG1 of DM1 niet geschikt, dan helpt Eaton je om een andere geschikte PowerXL frequentieregelaar te vinden die beter past bij die specifieke toepassing.

DE BELANGRIJKSTE DM1 EIGENSCHAPPEN • Ultracompacte footprint • Safe Torque Off - SIL2, PLd, Cat.1 • Geïntegreerde webserver • Bluetooth geïntegreerd • Kortsluitbeveiliging zonder extra voorschakelapparatuur • Modbus RTU geïntegreerd • Modbus TCP, BACnet MS/TP en IP, Ethernet IP geïntegreerd • Omgevingstemperaturen tot 50° C zonder derating • Hoge overbelastbaarheid: 150% gedurende 60 seconden, 200% gedurende 2 seconden, dual rating • U/f-regeling, SLV-regeling, PM-regeling • Geschikt voor IE4-motoren • IE2 drive classificatie

www.eaton.nl/DM1

INNOVATIE Slimme Lumiko dimmers

MAAK JE VERLICHTING EENVOUDIG SLIM te sluiten. Tevens zijn de dimmers 2 draads aan te sluiten wat een snelle montage garandeert. Ze zijn voorzien van een 4mm as, inclusief 6mm as-adapter, zodat vrijwel alle merken schakelmateriaal op deze dimmers te monteren zijn.

Zigbee 891105

Z-wave 891110

Integreer eenvoudig de slimme Lumiko dimmers in verschillende Smart Home oplossingen en je hebt altijd en snel toegang tot allerlei lichtscènes. Met één druk op de knop kies je jouw gewenste sfeer en zo heb je de controle over de verlichting, waar je ook bent. Steeds meer mensen gaan over op slimme verlichting, daarom heeft Lumiko nu ook dimmers voor het draadloos of centraal aansturen van de verlichting. Onze slimme Zigbee en Z-wave dimmers kunnen eenvoudig gekoppeld worden aan platformen en apps met hetzelfde protocol, waardoor de reeds aangesloten dimbare ledverlichting, handmatig en draadloos (via een App) bediend kan worden. Met slimme verlichting maak je je leven niet alleen makkelijker, maar ook nog eens veiliger én toegankelijker. Vanaf de bank met je mobiel de verlichting

in de gehele huiskamer dimmen of juist verlichtingsprogramma’s instellen. Hiermee oogt je huis wanneer je niet thuis bent toch bewoont en dat voelt een stuk veiliger. Voor het Zigbee protocol heeft Lumiko de 891105 en voor Z-wave protocol de 891110. De Lumiko leddimmers maken gebruik van unieke software die de belasting meet en het programma daarop afstemt. De dimmers zijn geschikt voor fase afsnijding ledverlichting tot maximaal 200W en deze dimmers bieden ook de mogelijkheid om meerdere puls drukkers parallel aan

LUMIKO DIMMER PAKKET Het Lumiko leddimmer pakket is aanzienlijk uitgebreid, waarmee Lumiko flexibel inspeelt op de veranderingen op de led-markt. Naast de bekende universele Lumiko leddimmer (891042) heeft Klemko nu voor elke type ledlamp een geschikte leddimmer; klein vermogen 1-100W, groot vermogen tot 600W, een fase aan- of afsnijding dimmer en een duo dimmer zijn een selectie uit ons nieuwe assortiment. Met het brede assortiment kan elke installateur feilloos inspelen op de veranderingen binnen de led-markt. Meer info: info@klemko.nl of bel naar 088 00233 00

www.klemko.nl

| DECEMBER 2021

In ‘de spanningzoeker’ reizen Henk en Fred kriskras door Nederland, op zoek naar bijzondere en ‘spannende’ hobby’s van mensen uit de branche. Deze keer bewonderen ze de collectie historische bromfietsen die installateur Gert van Veldhuisen verzamelt.

Historische brommers bieden Gert ontspanning:

JE VOELT JE WEER EVEN JONG Gert van Veldhuisen

et zonnetje schijnt als Henk en Fred afslag Lunteren naderen. “Prima weer om een rondje te toeren op de brommer”, merkt Henk op. Fred knikt instemmend. “Weet je dat ik vroeger ook een brommer had?”, vervolgt Henk. “Dat was helemaal gaaf toen ik jong was… Ik ben wel benieuwd naar die verzameling van Gert!” Even later rijden ze het erf van Gert van Veldhuisen op, waar ook zijn installatiebedrijf gevestigd is. Gert leidt Henk en Fred

| DECEMBER 2021

rond in de bedrijfsruimte met kantine, een werkplaats en een flink magazijn vol onderdelen en materialen. Gert vertelt enthousiast over zijn bedrijf. “We werken momenteel met z’n vieren en een aantal zzp’ers aan heel diverse projecten. Vaak doen we de complete installaties, dus elektra, water en leidingwerk. De laatste tijd ook steeds vaker installaties van warmtepompen. Maar daar kwamen jullie niet voor. Kom, dan laat ik jullie de brommers zien.”

ZÜNDAPPS “Zo bijzonder is ‘t niet hoor”, merkt hij nog op als hij de garage opent. Maar Henk en Fred kijken hun ogen uit. In de ruime garage staan in totaal wel tien historische brommers en scooters. Bij Henk komen oude herinneringen boven en hij tuurt vol bewondering naar de Zündapps. Fred - toch een andere generatie - heeft wat meer uitleg nodig. Gert kan er alles over vertellen: “Dit is een watergekoelde Zündapp en daar heb ik ook een Supersport. En ik

SPANNINGZOEKER heb ook nog een KS50. Dat zijn de drie modellen die vroeger ook samen in de folders stonden. Die Malaguti is een bijzondere en zo’n Solex is gewoon grappig - ik heb er ook nog een bijpassende oude leren jas bij. En die Honda daar,” Gert wijst naar een wat stoerdere brommer in de hoek, “dat is hetzelfde model als ik in m’n jeugd had.”

JEUGD Zijn jeugd is ook precies de periode waarin de liefde voor brommers is ontstaan. “Ik heb altijd wat met brommers gehad. Toen ik een jaar of zeven was, scheurden we in de vakantie al op de bromfiets door het weiland. In m’n jeugd heb ik ook altijd een brommer gehad en nu ik wat

ouder ben, heb ik er nog steeds lol in. Dat wordt hier in Lunteren nog extra aangewakkerd, want hier leeft de cultuur met historische brommers heel erg. M’n broers en vader hebben bijvoorbeeld ook nog steeds een oude brommer.” “Dus het is echt voor de lol?”, vraagt Fred. Gert knikt instemmend. “Ik doe het niet voor de handel. Daar zou ik niet rijk van worden. Ik sleutel er zelf ook niet meer zoveel aan, vooral het rijden is een liefhebberij. Met een groep jongens uit Lunteren rijden we regelmatig een rondje. Wil je het ook weer even ervaren, Henk?”

KOP LEEG Even later knettert de uitlaat, als de motor van de Zündapp 517 Supersport tot leven komt. ››

ZÜNDAPP IS VOOR DE BOEREN DE INMIDDELS HISTORISCHE BROMFIETSEN VAN GERT STAMMEN ALLEMAAL UIT DE JAREN ZEVENTIG. HET WAS DE TIJD WAARIN ZÜNDAPPS, KREIDLERS EN HONDA’S ENORM POPULAIR WAREN ONDER DE JEUGD. VAAK ZEI HET TYPE BROMMER DAT IEMAND ‘ONDER Z’N KONT’ HAD, IETS OVER ZIJN AFKOMST. GERT KAN DAT BEAMEN. “JAZEKER, WELKE BROMMER JE HAD, VERTELDE IETS OVER JOU. HONDA’S WAREN VOORAL VOOR DE KAKKERS, STUDENTEN REDEN OP PUCHS. EN DE BOEREN HADDEN EEN ZÜNDAPP ÓF EEN KREIDLER. MAAR BIJ MIJ MOET JE NIET AANKOMEN MET EEN KREIDLER…” GERT HEEFT DRIE ZÜNDAPP-MODELLEN UIT DE 517 SERIE: EEN ROZE KS 50 - “LELIJKE KLEUR HÈ” DE KNALORANJE KS 50 WATER-COOLED EN ZIJN FAVORIETE KS 125 SPORT.

| DECEMBER 2021

Ontvang vergoeding voor verplichte en verantwoorde afvoer van armaturen √ √

Volledige armaturen, inclusief kap en condensator Alle armaturen, metaal en kunststof

Hoe? Ga naar stichting-open.org of scan de QR code

Zelf importeur van lampen? Meld je aan bij Stichting LightRec via lightrec.nl

SPANNINGZOEKER

“Het is starten en lopen hé”, roept Henk enthousiast. Gert knikt: “Deze Supersport heb ik gisteren nog meegenomen toen we met wat jongens een rondje maakten. Deze loopt het mooist, gaat het hardst. Ja, dit is wel m’n favoriet.” Voordat Henk een rondje gaat rijden, vraagt Fred nog naar de specificaties van deze Zündapp. “Het is een 70cc blok en hij gaat tussen de 80 en 100 kilometer per uur. Eigenlijk is het gewoon een motor”, lacht Gert. “Kijk maar naar die wielen, dat zijn gewoon

motorwielen. Dus houd je een beetje in, Henk!” Henk trekt het gas even flink open, de uitlaat knettert en Henk schakelt op.

WEER JONG Genietend van het nostalgische gevoel komt hij even later weer aangereden. “Genieten!”, roept hij. Gert knikt instemmend: “Zo is het! Eigenlijk voel je je op de brommer echt weer jong, hè! En als je dan met een groepje vrienden bent, is het echt ontspannend. Je bent even thuis weg en komt los van

het werk. Zo’n ritje maakt m’n kop weer leeg.” Hoe het komt dat het rijden met historische brommers zo leeft in Lunteren, weet Gert ook niet precies. “Maar het heeft, denk ik, te maken met de dorpscultuur. We hebben bijvoorbeeld jaarlijks de Oud Lunterse Dag, een dorpsfeest waar iedereen in traditionele kleding naartoe komt. Vroeger liep ik met een oude bokkenkar mee in de oud-Veluwse optocht, maar tegenwoordig rijden we dus in klederdracht en op klompen een rondrit op de brommers.”

| DECEMBER 2021

Dimbereik vanaf 0,3 Watt Universeel met 95%+ afdekmateriaal Werkzaam zonder nuldraad Min/Max helderheid instelbaar Boostfunctie tegen het popcorn effect Extra uitgang van 600 Watt

UITGELICHT ION INDUSTRIES

Unieke LED dimmers Het in Nieuwegein gevestigde ION INDUSTRIES is sinds 2012 een gerenommeerde fabrikant en groothandel op de markt van LED dimmers, bijbehorend afdekmateriaal, zonnepanelen, LED- en noodverlichting. Met name de afzet van LED dimmers neemt de laatste tijd een enorme vlucht, zegt directeur Erik Geytenbeek. “Onze LED dimmers zijn uniek.”

e problemen bij het dimmen van LED lampen zal de meeste installateurs bekend voorkomen. Zoemende lampen, knipperende lampen, het gaat nog lang niet altijd vlot en soepel. “ION INDUSTRIES heeft LED dimmers ontwikkeld die”, zoals Erik Geytenbeek zegt, “heel mooi en geleidelijk dimmen”. Geytenbeek: “Als een LED lamp aangaat, dat trekt even heel veel stroom. Daarna neemt dat direct weer af. Het opspringen van de lamp dat daardoor ontstaat, noemen we het popcorneffect. Op onze LED dimmers zit een functie, die dat vervelende effect wegneemt.” Bijzonder aan de LED dimmers van ION INDUSTRIES is dat ze vanaf 0,3 Watt kunnen dimmen. “Een lamp is dimbaar tot 30 procent”, legt technisch directeur Jeroen Uijterwaal uit. “Een lamp van 4 Watt heeft 1,2 Watt nodig om te branden. Wij kunnen

inmiddels terug tot 0,3 Watt. Dat maakt onze LED dimmers toekomstbestendig.” ION INDUSTRIES beschikt over Wifi dimmers, want die zijn overal aanwezig tegenwoordig. Bovendien hebben deze ook geen nuldraad nodig. “De eerste Wifi LED dimmers zonder nuldraad, dat maakt ons product uniek”, zegt Uijterwaal. PARTNER ION INDUSTRIES fabriceert LED dimmers en levert deze met het volledige assortiment aan de zakelijke markt. Kantoren, bedrijfshallen, scholen, winkels, boerenstallen, voor iedere situatie de juiste oplossing. “De groothandel en de installateur zijn daarin belangrijke partners”, zegt Geytenbeek. "De installateur weet ons goed te vinden. Wij staan altijd voor hem klaar bij de klus. Problemen? Wij helpen en zoeken het voor hem uit."

TOEKOMST Alle digitale producten van vandaag zijn morgen oud, dat beseffen ze bij ION INDUSTRIES als geen ander. Geytenbeek: “We blijven volop bezig met vernieuwing en doorontwikkeling van ons bestaande assortiment. Hoe kunnen we het de installateur nog makkelijker maken?” “Waar het heen gaat?”, zegt Geytenbeek. “Meer sturen met spraak, jazeker. Maar dat niet alleen, dat beperkt ook. Met de hand bedienen blijft. Door op beide te sturen bedienen wij de markt optimaal.”

Erik Geytenbeek

| DECEMBER 2021

INSTALLATIE VOLGENS ATTEMA:

Winstalleren® - duurzaam en 100% stekerbaar installeren minder faalkosten

herbruikbare materialen

100% stekerbaar installeren: van groepenkast tot schakelmateriaal. Zo werkt u drie keer sneller en veel duurzamer. Met Winstalleren® zijn uw faalkosten namelijk 90% lager. En omdat u bij de afbouw uw materialen gewoon hergebruikt, hebt u geen afvalstromen. Dat is installeren volgens Attema.

download de Attema app Meer info? Kijk op www.attema.com/winstalleren Vernieuwende ideeën voor ’n veranderende wereld.

INNOVATIE NLS-L - nieuwe unit met lensoptiek

NORTON LICHTLIJN SYSTEEM UITGEBREID NOG SLIMMER VERLICHTEN Vanzelfsprekend is met de NLS-L unit een dynamische en intelligente lichtoplossing mogelijk. Door bijvoorbeeld het betrouwbare LiveLink te integreren op de Norton NLS lichtlijnen creëer je extra besparing en comfort door de daglicht- en aanwezigheidssensoren. Met dit op DALI gebaseerde lichtmanagementsysteem kun je op eenvoudige wijze de installatie zelfstandig bewaken en sturen op individueel gebruik.

Het Norton Lichtlijn Systeem (NLS) is hét verlichtingssysteem voor de industrie, logistiek en grootwinkelbedrijven. Standaard lengten en een efficiënte koffersluiting van de rails maken een razendsnelle, solide, gereedschapsloze montage mogelijk.

Ook voor draadloze toepassingen zijn diverse oplossingen beschikbaar. NLS lichtlijnen kun je met deze slimme oplossingen ook in een gebouwbeheersysteem integreren.

NLS – DÉ LICHTLIJNOPLOSSING

NIEUW: NLS-L UNIT

OPTIMALE VERLICHTING

Voor de NLS verlichtingsunit is een nieuw, nog efficiënter lichtsysteem ontwikkeld waarbij de LED en individuele lensoptiek precies op elkaar zijn afgestemd: de NLS-L. Gekozen is voor een aluminium profiel voor optimale warmteafvoer en een bij de rails passend design. Dankzij de nieuwe bevestigingssleutels kan de unit nog eenvoudiger en sneller worden gemonteerd.

Het optiek van de NLS-L is zorgvuldig afgestemd op de individuele leds. Door gebruik te maken van de allernieuwste lenstechnologie wordt een lichtbeeld gerealiseerd met zeer lage helderheid en wordt optimaal comfort bereikt.

Norton investeert continu in haar lichtlijnoplossingen om altijd de laatste en beste lichttechniek te integreren. Daarmee biedt het Norton Lichtlijn Systeem jou de mogelijkheden waar de gebruiker om vraagt. NLS, dé duurzame ledverlichtingsoplossing voor zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten tegen een uitstekende prijs en een verlaging van de integrale kosten.

Standaard worden de breed- en diepstralende units uit voorraad geleverd in 4000K, 6000LM, 9000LM en 12000LM. Voor specifieke toepassingsgebieden kunnen enkel of dubbel asymmetrische units worden geleverd.

www.norton.nl/nls

| DECEMBER 2021

Sensoren

Wouter Ruisch

enk en Fred melden zich bij de kantoorkeet van installateur Bosman Bedrijven uit Amersfoort. Daar hebben ze afgesproken met Directeur Projecten Wouter Ruisch. Hij zetelt in een keet die zich de status van luxe kantoor mag aanmeten, met ook hier alle

| DECEMBER 2021

benodigde installaties. “We houden hier meerdere jaren kantoor, dagelijks lopen er gemiddeld 25 medewerkers van ons bedrijf rond in de bouwkeet. Dus de omstandigheden moeten goed zijn”, legt Wouter uit. De mannen maken meteen een rondje door het grote project, dat

bestaat uit twee monumentale kantoorgebouwen en een nieuwbouw kantoor. Juni 2022 staat de oplevering gepland voor fase 1. Hier opent het bedrijf Uber straks haar internationale hoofdkantoor. Uber krijgt de beschikking over circa 27.000 van de beschikbare 45.000 m2. De overige ruimte

PROJECT Intelligente en slimme techniek bij Tripolis-Park in Amsterdam

volgen gebruikers zal ingenomen worden door het advocatenkantoor van De Brauw Blackstone Westbroek, dat al eerder gevestigd was op het originele Tripolis-Park. De mannen beginnen op de elfde verdieping, waar nog geen installaties te zien zijn. Alleen de materialen om kabelsystemen op te bouwen liggen klaar. Op de zesde verdieping zijn de leidingen en aansluitingen al wel zichtbaar. Hier worden de intelligente oplossingen één dezer dagen gekoppeld. Op de lager gelegen verdiepingen is de installatie al grotendeels aangebracht en werken de sensoren al waar het de verlichting betreft. Henk is benieuwd. “Klopt het dat deze nieuwe installatie straks mensen volgt?” “Inderdaad”, antwoordt Wouter. “Maar mag dat allemaal maar zo in het kader van de privacy?”, vraagt Fred.

SENSOREN Wouter lacht. “Ja hoor. Wij bieden een intelligente oplossing, die met

sensoren in de verlichtingsarmaturen signaleert of er mensen in een bepaalde ruimte zijn. We herkennen ze dus niet. Dat betekent dat er geen problemen zijn waar het gaat om de privacy. Maar we detecteren wel de bezetting van iedere ruimte door de temperatuur te meten. Naar aanleiding daarvan komt de installatie in actie en wordt de temperatuur aangepast, verse lucht aangevoerd en het licht geschakeld. Heel efficiënt allemaal. Want je voert bijvoorbeeld vooral lucht naar de plekken waar mensen zijn en niet waar het leeg is.” “Mooi dat het automatisch geregeld wordt, maar iedereen heeft toch behoefte aan een andere temperatuur of hoeveelheid lux?”, vraagt Fred. Wouter: “Dat klopt. Iedereen is anders, maar met een app op je telefoon kun je dankzij de bluetooth techniek de installatie voor jezelf bijstellen op jouw eigen werkplek. Heel handig. En na gebruik valt de installatie terug op ››

DRIE SMART PARTNERS BOSMAN BEDRIJVEN WERKT SAMEN MET DRIE NEDERLANDSE ‘SMART PARTNERS’: HC GROEP LEVERT DIVERSE KLIMAATPLAFONDSYSTEMEN EN LUCHTVERDELINGSTECHNIEK OM EEN OPTIMAAL EN GEZOND BINNENKLIMAAT TE REALISEREN. TRILUX IS GEEN GEWONE ‘LICHTLEVERANCIER’ MAAR HEEFT ZICH HELEMAAL TOEGELEGD OP TOEKOMSTGERICHTE EN INNOVATIEVE VERLICHTINGSOPLOSSINGEN, DIE VOLGENS NIEUWE TECHNIEKEN WORDEN AANGESTUURD. MET MAATWERK LICHTPLANNEN VOOR IEDER MOMENT VAN DE DAG. HET BEDRIJF CHESS MAAKT VIA HAAR EIGEN PLATFORM MYMESH DE OMGEVING SMART EN FLEXIBEL. DIT PLATFORM DRAAIT IN HET GEBOUW, WERKT MET SLIMME SENSOREN EN KOPPELT SMARTPHONES, OM ZO TOT EEN SMART BUILDING OPLOSSING TE KOMEN.

| DECEMBER 2021

PARTNER www.ecodim.nl | info@ecodim.nl | 0314-728016

ECO-DIM.01 0-300W

ECO-DIM.05 DUO 2 x 0-100W

ECO-DIM.02 0-150W

GLN: 8719332901511

ECO-DIM.03 0-450W

ECO-DIM.07/.10

Zigbee/Z-Wave 0-200W certified product

Universele led dimmers met KRACHTIGE specificaties!

PROJECT

de algemene instellingen.” Bosman Bedrijven werkt in dit slimme gebouw samen met drie ‘smart partners’, zoals Wouter het noemt: HC Groep - die klimaatplafonds en luchtverdelingstechniek levert, Trilux voor de slimme verlichting en de draadloze besturing en sensoren van Chess zorgen dat alles goed samenwerkt. Wouter: “Wij moeten het werkend maken en dat is altijd weer een mooie uitdaging. Want wat hier gebeurt is echt nieuw.”

VERLICHTING De systemen in dit gebouw zijn intelligent. Henk wil graag alles weten over de werking van de verlichting. “We krijgen hier Human Centric Lighting”, vertelt Wouter. “De kleur van het licht wordt gestuurd op basis van het moment van de dag. Met sensoren meten we het daglicht en vanuit die basis passen we met ons lichtmanagementsysteem LiveLink de hoeveelheid kunstlicht aan. Dat is belangrijk, omdat verlichting meer is dan alleen een praktische aanvulling. Goede verlichting zorgt voor sfeer en goede werkomstandigheden. Het heeft invloed op ons bioritme.”

we detecteren de bezetting in elke ruimte door temperatuur te meten Bosman Bedrijven verzorgt zowel de werktuigbouwkundige, elektrotechnische als sanitaire installatietechniek van A tot Z; het ontwerp, de engineering, de uitvoering én het overkoepelende projectmanagement. Met regeltechniek worden de technische installaties vervolgens

aan- en bijgestuurd, en feitelijk geïntegreerd tot één slim gebouw. Een slim gebouw dat heel veel data verzamelt. “Waarvoor wordt die gebruikt?”, vraagt Henk… “Met al die data kun je de systemen in de toekomst beter afstellen”, zo eindigt Wouter de rondleiding door het gebouw.

OP DE TERUGWEG... OP DE TERUGWEG HEBBEN HENK EN FRED VEEL TE BESPREKEN. HENK: “WAT EEN GIGANTISCH GEBOUW EN WAT KOMT DAAR VEEL TECHNIEK BIJ KIJKEN...” FRED: “IK BEN VOORAL ONDER DE INDRUK VAN DE SLIMME KOPPELINGEN DIE TUSSEN ALLE SYSTEMEN GEMAAKT WORDEN. DE SENSOREN SIGNALEREN PRECIES WAAR DE MEDEWERKERS ZICH BEVINDEN.” HENK: “MAAR GELUKKIG ZIEN ZE ONS NIET ECHT ZITTEN. DUS ALS IK ACHTER MIJN BUREAU EEN TUKKIE DOE, DAN IS ER NIETS AAN DE HAND....” FRED: “HAHA, GELUKKIG MAAR. DAAR MAG JIJ ECHT HEEL BLIJ MEE ZIJN…”

| DECEMBER 2021

Eaton - Your Partner for Drive Technology

Eaton’s nieuwste generatie frequentieregelaars. De DM1 Micro General Purpose en de DG1 General Purpose.

Generieke toepassing

Veiliger

Multi-pump toepassing

Meer functionaliteiten

Efficiënter

Compacter

Meer informatie op: www.eaton.nl/DM1 & www.eaton.nl/DG1

INNOVATIE Innovatief verbinden met Hensel

DOOR ONZE UNIEKE KLEMTECHNIEK

(rode deksel). Voor het doorverbinden van kabels zijn er standaard klemoplossingen tot 240mm² Cu/Alu.

NIEUW TEAM IN NEDERLAND Hensel is de uitvinder van de kunststof kabeldoos. Onze kwalitatieve producten worden volledig geproduceerd in Duitsland en komen het beste tot hun recht in een veeleisende omgeving, zoals de industrie, agrarische sector, infra, offshore en PV installaties.

MEERDERE DRADEN ONDER ÉÉN KLEMVERBINDING Met onze moderne klemtechnologie is het mogelijk om meerdere draden onder één klemverbinding te plaatsen. Alle aansluitklemmen van 0,75 t/m 25mm² zijn VDE-gecertificeerd en voldoen aan alle eisen van de normering IEC 60998 en IEC 60999. De fabrikant geeft aan hoeveel draden en welke kwadratuur onder één klem geplaatst kan worden. Onze aansluitingen hebben per pool 2 klemmen en je mag dus onder één klem b.v. 3x2,5 mm², 2x4 mm², 2x6 mm², 2x10 mm² of 1x16 mm² plaatsen. Op deze

manier kan je ook ongelijke kwadraturen met elkaar verbinden, omdat iedere pool twee gekoppelde klemmen heeft.

DE ENYCASE KABELDOOS Deze succesvolle professionele kabeldoos heeft een moderne uitstraling en is zeer montagevriendelijk. Er zijn kabeldozen voor binnen- en onbeschermde buitenopstelling leverbaar. Het verschil hierbij is de materiaalkeuze, waarbij de kabeldozen voor buiten UV-bestendig zijn. Alle Enycase kabeldozen zijn minimaal IP 66. Leverbaar in grijs (RAL 7034) of zwart (RAL (9011). Er zijn series leverbaar voor functie- en isolatiebehoud (oranje) of noodverlichtingscircuits

Hensel heeft nu een eigen vestiging in Nederland, waar onze technisch specialisten ondersteuning bieden bij al jouw installatievragen. Met jarenlange ervaring binnen de branche leveren wij kwaliteit en deskundigheid. Klantgerichtheid staat bij ons voorop en wij ondersteunen de installateur en paneelbouwer met handige oplossingen. Of het nu gaat over het verbinden van een aluminium- en koperkabel tot 300mm² of het samenstellen van een AC verdeler in een PV installatie, Hensel heeft de oplossing!

GEÏNTERESSEERD? Vraag het onze specialisten: 055 720 0730 of verkoop@hensel-nederland.nl

www.hensel-nederland.nl

| DECEMBER 2021

DE DAG VAN...

MENNO VAN DEN ENGEL Menno van den Engel uit Gorinchem ademt techniek. In zijn vrije tijd sleutelt hij er lustig op los, terwijl hij als instructeur elektrotechniek & instrumentatie vijf dagen technieklessen geeft bij Vakwijs in Schiedam.

IN ONZE LESSEN MAG JE GEWOON FOUTEN MAKEN 5.30 UUR

Ik sta altijd vroeg op. Ik woon in Gorinchem, op zo’n 50 kilometer van Schiedam, en dat betekent filerijden. Ik woon samen met Sandra en we zijn de ouders van Tijn (2) en onze net geboren tweeling Mik en Cas. Het is een gezellige boel bij ons thuis.”

| DECEMBER 2021

6.45 UUR

Ik begin de dag met koffie. Ik werk voor Vakwijs. Vakwijs verzorgt praktijkgerichte technische opleidingen en trainingen in de elektro-, installatie-, metaal-, las-, meet en regelen procestechniek. Naast het trainingscentrum in Schiedam, hebben we nog zes trainingscentra verspreid over het hele land. Van Goes tot Groningen”

DE DAG VAN... 7.00 UUR

9.00 UUR Ik bereid de lessen voor aan mijn bureau in het praktijklokaal voor de regeltechniek. Vandaag geef ik les aan derdejaars en eerstejaars mbo leerlingen. Die zet ik door elkaar heen. Ik heb het hier goed naar mijn zin. Het leuke is dat ik hier - binnen de kaders - mijn eigen gang kan gaan en ook nieuwe lesstof mag ontwikkelen.”

Het zijn vandaag vooral praktijklessen. Ik geef een opdracht en daarmee gaan de cursisten en leerlingen aan de slag. Natuurlijk geef ik uitleg. De derdejaars kunnen al wat zelfstandiger werken dan de eerstejaars. Het mooie aan Vakwijs is dat we techniek echt in de praktijk brengen. De lesomgeving is levensecht. Overigens kunnen ook vaklieden hier worden bijgeschoold.”

14.00 UUR

15.30 UUR Nog even in onze oefenplant aan de slag met een student. Deze plant heeft dezelfde faciliteiten als in de industrie. Alleen mag je daar geen fouten maken, want dat kan voor ongelukken zorgen. Hier mag dat wel. Het kan je hoogstens een keer een nat pak opleveren, haha.”

16.00 UUR

heidsschoenen . Ik berg de veilig op er t zi en. ag kd De wer mijn gezin te et om samen met is hu ar na at D ga op en et mijn drone. g wat vliegen m uw Daarna ga ik no fhebberij. Ik bo e n - mijn grot lie zi ge ijn . m t rd as ee is - na k gediplom ermee. Ik ben oo drones en vlieg doen.” Heerlijk om te

Nog even kort overleg met een aantal collega’s over de Week van de Techniek. We hebben het ook over de nieuwe opleiding Storingsmonteur Elektro & Instrumentatie. Deze verzorgt Vakwijs sinds kort, samen met mbo-school Technicom, in onze eigen moderne trainingscentra. De opleiding is sterk praktijkgericht en vooral bedoeld voor monteurs die werken in een industriële omgeving.”

Jij

Henk & Fred?

Wil jij ook eens een werkdag gevolgd worden door Henk & Fred? Of wil je met je bus of hobby in ons blad? Mail ons dan op redactie@henkenfred.nl. Misschien sta jij de volgende keer dan wel in ons magazine!

| DECEMBER 2021

INNOVATIE Nieuw armatuur in de Septagem serie

INBOUWSPOT MET GEÏNTEGREERD DISPLAY

Krachtig en elegant. Discreet en uitstekende zichtafstand. Compact en vol innovatieve techniek. De nieuwe Septagem Display combineert dit allemaal. Binnenkort presenteert de Nederlandse verlichtingsfabrikant HBI een designarmatuur met geïntegreerd display.

INNOVATIEF DISPLAY De Septagem Display is een nieuw armatuur binnen de succesvolle noodverlichting serie Septagem van HBI. Dit armatuur combineert de krachtige inbouwspot met een innovatief display. De innovatieve eigenschappen van het display maken de Septagem Display koploper in zijn categorie: • Zichtafstand tot 25 meter • Uitwisselbare pictogrammen • Cinema-uitvoering is optioneel • Egale lichtspreiding achter het pictogram door nieuwe plexiplaat- technologie Naast innovatieve techniek scoort de Septagem Display hoog op veiligheid

| DECEMBER 2021

en duurzaamheid. In het compacte en elegante design zit verrassend veel duurzame en veilige techniek: • Instelbaar lichtniveau (100-80-60- 40-20 procent) • Instelbare autonomie (1 of 3 uur) • Geïntegreerde led indicator en autotest • Long life accu met Panasonic technologie (meer dan 10 jaar levensduur)

• Stekerbaar door de plug & play technologie • In het inbouwgat met een diameter van 95 mm past eenvoudig een hand. Dit is ideaal voor montage en onder‑ houd • De remote box met technologie en accu past ook makkelijk door het inbouwgat • Met de eenvoudige klemconstructie past de Septagem Display in de meeste (systeem)plafonds

EXTRA FUNCTIE: BEHEER OP AFSTAND VIA SQIPPA De Septagem Display komt in zwart en wit, optioneel met een LoRa node. Hiermee is draadloos beheer via het IoT-platform Sqippa mogelijk. Dit biedt continue controle en verhoogt aanzienlijk de veiligheid en duurzaamheid van een gebouw. HBI levert kwalitatief hoogwaardige verlichting met energiezuinige Ledology-techniek. Maar liefst vijf jaar garantie is de standaard bij deze Nederlandse fabrikant. Bij draadloos beheer via Sqippa is dat zelfs tien jaar.

EENVOUDIG TE MONTEREN EN ONDERHOUDEN HBI begrijpt hoe belangrijk ongecompliceerde installatie is. In het ontwerp van de Septagem Display is dit goed terug te zien:

www.hbi-lighting.com

INNOVATIE Werklamp voor professionals

P7R WORK, DE ONVERWOESTBARE WERKLAMP een vernieuwde Li-ion batterij 21700 met 4800 mAh aan capaciteit en een robuust laadstation dat zelfs geschikt is voor installatie in een voertuig, heb je altijd een opgeladen zaklamp binnen handbereik.

LEDLENSER P-SERIE WORK

De Ledlenser P7R Work is de unieke uitvoering van de welbekende P7 oplaadbare werklamp, maar dan speciaal ontwikkeld voor professionals. De P7R Work is vrijwel onverwoestbaar en zeer geschikt voor uitdagende werkomgevingen. Hij is stofdicht, waterdicht en valbestendig tot 3 meter hoogte.

LEDLENSER P7R WORK De Ledlenser P7R Work is een compacte (slechts 17 centimeter), maar krachtige zaklamp met aanpasbare lichtfuncties. Op vol vermogen met 1200 Lm, kun je een lichtbereik tot wel 240 meter creëren. Het constante, flikkervrije licht maakt strobevrije verlichting mogelijk, ideaal voor snel bewegende onderdelen en machines. Door de hoge kleurechtheid (90 CRI/4000K) is werk waarbij kleur een grote rol speelt, zoals beka-

beling, zeer effectief. Wil je snel kunnen schakelen, dan kun je met één hand de lichtbundel eenvoudig verstellen van breed naar smal. Zo heb je altijd de juiste bundel met licht voor jouw project.

Ledlenser is één van de meest toonaangevende producenten van zaklampen op dit moment en staat garant voor de hoogste kwaliteit en functionaliteit. Door de extra stevige uitvoering zijn de Ledlenser P-serie Work lampen te gebruiken in de meest extreme omstandigheden. Zelfs bij gebruik van chemische middelen en werkzaamheden onder water. Dit zorgt voor een zeer hoge mate van duurzaamheid en een lange levensduur.

NEDELKO Geïnteresseerd in de Ledlenser P7R Work? Of wil je meer informatie? Bel met 0180 64 54 00 of stuur een e-mail naar info@nedelko.nl. Uiteraard kun je hier ook voor andere vragen terecht. Onze professionals staan klaar om je te helpen.

ROBUUST De P7R Work heeft beschermende elementen op de lampkop en de eindkap, waardoor eventuele schokken geabsorbeerd worden en de lens wordt beschermd tegen krassen. De extra rubberen delen om de behuizing zorgen ervoor dat de lamp niet zal wegrollen. Ook heeft de P7R Work een verbeterde chemische weerstand en een extreme stof- en waterbescherming (IP68). Met

www.nedelko.nl/p7r-work

| DECEMBER 2021

Installatiebedrijf Vehof schoolt iedere monteur bij in E en W

Combinatiemonteur

De installatiebranche ondergaat een metamorfose. Steeds meer installatiebedrijven bieden zowel E als W aan. Bij Installatiebedrijf Vehof in het Twentse Delden worden de monteurs al meerdere jaren geschoold op beide onderdelen. Een bewuste keuze, zegt directeur Perry Faulhaber, die hier erg tevreden over is.

Waarom hebben jullie als bedrijf gekozen voor de combinatie E en W? Perry Faulhaber: “Wij zijn van origine een W-installatiebedrijf. De klant komt echter altijd met zowel een W- als E-vraag. Daarom zijn we er geleidelijk E bij gaan pakken. Vooral om die klant te helpen. Dat begint dan met het in dienst nemen van aparte W- en E-monteurs. Maar wij vonden dat beide disciplines ook door één persoon moesten kunnen worden opgepakt. De klant wil nu eenmaal graag één aanspreekpunt hebben.”

| DECEMBER 2021

Perry Faulhaber

Veel collega’s vinden dit een no go! “Ik ben het daar niet mee eens. Je kunt best een gecombineerde basiskennis hebben. De cv-monteur zit thuis ook aan zijn elektrische installatie. Hij zal niet meteen een alarminstallatie aan kunnen leggen, maar hij kan best een regeling of wandcontactdoos plaatsen. Ik merk zeker bij de jongeren dat ze die combinatie zelfs erg leuk vinden.” Hoe hebben jullie dat aangepakt? Perry Faulhaber: “We hebben zes jaar geleden een opleidingsplan gemaakt voor alle personeelsleden.

Zodat iedereen meegroeit in het bedrijf. Vanaf dat moment was het beleid om combinatiemonteurs op te leiden. Het uitgangspunt is dat iedere monteur een combinatiemonteur moet worden. Die in basis met zowel E als W aan de slag kan. Daarnaast is er wel ruimte voor monteurs met specialisaties.” Hoe hebben jullie de monteurs bijgeschoold? “We hebben de samenwerking gezocht met diverse opleidingsinstituten. Iedere monteur moet hier in

INTERVIEW

heeft de toekomst de basis minimaal op niveau 3 opgeleid zijn. Als je dat niet bent, sturen we je naar bijscholing om een EVC-traject te doorlopen, competentiegericht leren. Zij-instromers krijgen de mogelijkheid om in tien dagdelen een bijscholing te volgen in de E-kant en tien dagdelen in de

klant is erg tevreden. Het voordeel van deze werkwijze is ook dat je monteurs heel makkelijk van het ene naar het andere project kunt sturen. Bijvoorbeeld als er een monteur ziek is. Overigens heeft het ook wel nadelen hoor. Mijn monteurs willen plotseling allemaal

Welke monteurs pakken het snelst de combinatierol op? “Toch wel monteurs met E als basis. Vanuit de W-kant pak je de E van nature wat moeilijker op, omdat je toch met stroom te maken hebt. In ons bedrijf zijn er maar twee van W naar

Het doel is dat iedereen met zowel E als W aan de slag kan W-kant. Zodat ze een goede basis krijgen in de totale installatietechniek. Verder verdiepen enkele specialisten zich verder in bijvoorbeeld beveiligingstechniek, koeltechniek, knx of domotica. Omdat dat wel weer te specifiek is om breed op te pakken.” En werkt het in de praktijk? “Zeker. We zijn nu bezig met twee grote renovatieprojecten. Die pakken we in zijn geheel op. Van E, W tot camerabewaking. De

een grote bus, haha. Omdat ze zoveel mee moeten nemen.” Pak je als bedrijf alles aan of maak je keuzes? “Hele grote pv-projecten doen we niet meer, vanwege de strenge regelgeving en de eisen van verzekeraars. Anderzijds willen we wel uitbreiden met airconditioning. Twee monteurs hebben daarvoor nu een specialistische opleiding gedaan en het certificaat binnengehaald. Dat hoeft niet iedereen te kunnen.”

E gegaan. De rest had E als basis. Een E-monteur denkt wat pragmatischer, is mijn ervaring.” Welke rol heeft de strengere regelgeving op het breder opleiden van monteurs? “Het wordt er allemaal niet eenvoudiger op. Al onze monteurs moeten voldoen aan de verplichte CO2-regelgeving. We hebben ze dus allemaal op cursus gestuurd. En zo zijn ze ieder jaar wel aan het studeren. Daar kunnen we ››

INSTALLATIEBEDRIJF VEHOF VEHOF IS EEN TOTAALINSTALLATEUR WAAR ALLES DRAAIT OM DE PIJLERS ELEKTROTECHNIEK, WERKTUIGBOUW, BOUWBEGELEIDING, SERVICE EN ONDERHOUD. HET BEDRIJF IS AL RUIM 30 JAAR GEVESTIGD IN HET TWENTSE DELDEN. IN TOTAAL STAAN ER 34 MEDEWERKERS OP DE LOONLIJST. DE WERKZAAMHEDEN ZIJN DIVERS. VAN DUURZAME PROJECTEN TOT GECERTIFICEERDE BEVEILIGINGSINSTALLATIES EN DAKDEKKERSWERKZAAMHEDEN. VEHOF WERKT VOOR ZOWEL PARTICULIEREN ALS BEDRIJVEN. VEHOF ZET DE LAATSTE JAREN STEEDS MEER IN OP DUURZAAMHEID, WAT RESULTEERT IN ENERGIEZUINIGE, ENERGIENEUTRALE EN ENERGIEOPWEKKENDE INSTALLATIES.

| DECEMBER 2021

UGR<19 CRI>90 3.000K - 4.000K - 5.000K 5 JAAR GARANTIE

MAAK KENNIS MET DE NIEUWE INTERLIGHT DREAM+ LED PANELEN Interlight Dream+ led panelen leveren een zeer vriendelijk lichtbeeld! Dit lichtbeeld wordt bepaald door een prismatische coating die zorgt voor een verblindingsfactor, de zogeheten UGR, lager dan 19. Daarom zijn deze panelen ideaal voor kantoren, scholen en zorginstellingen. De Dream+ led panelen zijn leverbaar in twee formaten en drie verschillende kleurtemperaturen. Het paneel in 5.000K kan worden ingezet bij situaties waar de benadering van daglicht gewenst is. En met een hoge CRI van boven de 90, hebben deze panelen een extreem goede kleurweergave. Op de click en draai connector van het led paneel sluit je eenvoudig een Interlight driver naar eigen keuze aan. Dit kan een aan/uit driver zijn, een dimbare 1-10 Volt driver of een Dali dimbare driver.

KOOPMANINTERLIGHT.NL/DREAMPANELEN

Technische ervaring en op zoek naar een nieuwe uitdaging? Word monteur bij Alliander en wij betalen je opleiding!

bekijk de video

INTERVIEW wat van vinden, maar de regelgeving bepaalt dat nu eenmaal. Ik denk dat het vooral lastig is voor kleine bedrijven met een stuk of vier medewerkers.” Lukt het om nieuwe monteurs te vinden? “Wij werken samen met InstallatieWerk Oost-Nederland en krijgen op deze manier leerlingen binnen, die hier vier dagen werken en één dag op school zitten. Maar ook zij-instromers zijn welkom. Vandaag is hier bijvoorbeeld een voormalig kok begonnen. Hij wil graag in de techniek verder en krijgt nu tien

E-monteur pakt W-installatie van nature makkelijk op dagdelen les in de E-techniek en tien dagdelen in de W-techniek. Als het dan bevalt gaan we verder en volgt hij een EVC-traject. Dus iedereen is welkom.” Klinkt mooi, maar werkt het altijd? “Vaak wel. Het belangrijkste is de mentaliteit. Als je maar wilt leren, een bepaalde drive hebt en een passie voor je werk, dan komt

het vaak wel goed. Ongeacht je achtergrond. We leren je hier alles.” Hebben jullie wat aan de ROC’s? “Die lopen nog heel erg achter met de praktijk van de dag. De term loodgieter wordt nog steeds gebruikt, terwijl we helemaal niet meer met lood werken. Tegenwoordig solderen we ook geen leidingwerk meer, maar wordt het geperst. Op open dagen moet je

laten zien dat het vak sexy is, maar dat gebeurt niet. Er staan wat schakelkasten, maar die halen jongeren niet over om de techniek in te gaan. Laat nieuwe technieken zien! Zet er een warmtepomp neer of een beveiligingsinstallatie. Dat spreekt aan. Daarnaast vind ik dat er op de scholen veel te veel richtingen en stromingen worden aangeboden. Die kinderen zien door de bomen het bos niet meer.”

EEN FILMPJE TREKT MEDEWERKERS HOE TREK JE NIEUWE MEDEWERKERS AAN? MET EEN FILMPJE, ZO ONTDEKTE PERRY FAULHABER. “MET TWEE MONTEURS HEBBEN WE EEN FILMPJE GEMAAKT. ZE VERTELLEN OVER HUN WERK EN OVER ONS BEDRIJF. DAT DEELDEN WE VIA SOCIAL MEDIA. VOORAL VIA FACEBOOK, OMDAT DE MONTEUR MEESTAL NIET OP LINKEDIN ZIT. VIA EEN BEDRIJF KOCHTEN WE VERVOLGENS BIJ FACEBOOK DE GEGEVENS VAN MONTEURS DIE DAARNAAR GEKEKEN HEBBEN. DIE MONTEURS KUN JE NIET RECHTSTREEKS BENADEREN VANWEGE DE AVG-WETGEVING, DIE TE MAKEN HEEFT MET PRIVACY. MAAR WE KONDEN ZE WEL EEN ZOGENAAMDE POP-UP STUREN MET DE VRAAG OF ZE EEN KEER EEN KOP KOFFIE WILDEN KOMEN DRINKEN. HET HEEFT ONS DRIE NIEUWE MEDEWERKERS OPGELEVERD.”

| DECEMBER 2021

Co-flex en PV-COOR Deelbare flexibele buizen Eenvoudige montage n Deel de buis, leg de kabels in de binnenbuis, druk de buitenbuis er over en klaar! Veilig en duurzaam Bescherming van (voorgemonteerde) kabels bij PV-installaties, machines, etc. n Bestand tegen knaagdieren en weersinvloeden n Duurzaam stevige verbinding en goede buigwisselsterkte Efficiënt n De ideale oplossing voor snelle bescherming van kabels achteraf voor vele toepassingsgebieden. Hersluitbaar voor installatie achteraf. n

Contactgegevens info.elektro@fraenkische.nl

Elektrosystemen www.fraenkische.com

Kwaliteit tot in de kern

Hoge kwaliteitseisen van Dynamic Cable Het private label Dynamic Cable omvat een aanzienlijk kabelpakket wat voldoet aan de hoge kwaliteitseisen van Cable Partners B.V. De kabels worden geproduceerd volgens de meest recente CPR brandclassificering en waar van toepassing draagt het de benodigde KEMA-keuren. Het gamma omvat zowel voedings-, signaal- als stuurstroomkabels. Voor hulp bij het bepalen van de benodigde brandklasse kunt u de selectiemodule op onze website raadplegen of benader ons telefonisch, wij staan u graag te woord. www.cablepartners.nl 0165 523 000

INNOVATIE Gewoon slim – zonder servers

JUNG KNX SMART PANEL 8

Het JUNG KNX touchdisplay Smart Panel 8 is de oplossing voor de visualisering van het KNX systeem - zonder dat er een server nodig is. Centraal op de wand of in combinatie met tablet of smartphone in het lokale netwerk: het Smart Panel 8 biedt vele mogelijkheden.

LICHT OF DONKER, VERTICAAL OF HORIZONTAAL Het Smart Panel 8 is uitgerust met moderne techniek en vormt de centrale besturingseenheid van het hele KNX

systeem. Hij bespaart altijd energie, zonder in te leveren op prestaties. Geheel naar smaak of passend bij het interieur kan gekozen worden voor een lichte of een donkere layout en voor een verticale of horizontale montage in een diepe inbouwdoos (60 mm) of in reeds bestaande inbouwbehuizingen EBG 24 en SC 7 EBG. Het panel herkent de toenadering van jouw hand en blijft tot die tijd standby om onnodig stroomverbruik te voorkomen.

bediend worden: van lichtsturing, temperatuurregeling, jaloezieën en rolluiken tot aan muziek en de bediening van scènes en tijdschema’s.

JUNG SMART VISION APP De Smart Vision app werkt niet alleen op het panel. Met de app voor tablet en smartphone wordt het KNX systeem gewoon vanaf de bank, vanuit de keuken of tuin bediend via het lokale netwerk. De app kenmerkt zich door zijn overzichtelijke vlakken en indeling voor eenvoudige bediening van het KNXsysteem. Tot tien app-gebruikers kunnen in het Smart Panel 8 worden opgeslagen en regelen zo de verlichting, zonwering, verwarming, muziek en nog veel meer.

MOGELIJKHEDEN Alles wat in de KNX installatie geïnstalleerd is, kan met het panel

www.hateha.nl

| DECEMBER 2021

OP STAP Barli in Uden maakt modulaire huizen in de fabriek

DEZE WONINGEN ZIJN LATER VERPLAATSBAAR

Twan Vrijsen (links)

enk moppert op Fred, als ze pal achter vliegbasis Volkel het bedrijventerrein in het Brabantse Uden helemaal rond hebben gereden. “Ik heb net een enorme fabriekshal gezien met Barli erop en nu dirigeer jij mij nog verder te rijden?” Fred: “Klopt. Dat is één van de twee productielocaties. Het hoofdkantoor, naast

duidelijkt hij. “Een huis kunnen we hier van ontwerp tot oplevering in 20 weken bouwen.” Op een groot scherm kan Vrijsen direct een aantal projecten laten zien. Van een vakantiepark in Bloemendaal aan Zee tot tiny houses in Roermond en van het nieuwbouwproject van toonaangevend architect Thomas Rau op het Amsterdamse IJburg

kneedbaar bouwen, omdat klanten veel keuzevrijheid hebben en maatwerk kunnen bestellen. Ook architecten gaan heel creatief om met de prefab elementen, waardoor ook een heel speels ontwerp mogelijk is”, vertelt Vrijsen. “Maar wat hier uit de fabriek rolt”, merkt Henk op, “zal toch

woningen uit de fabriek zijn voor 95 procent stekkerklaar de gloednieuwe productieruimte, is twee weken geleden in gebruik genomen. Hier linksaf!” Marketing- en communicatiespecialist Twan Vrijsen ontvangt de heren met een kop koffie. “We hebben straks in totaal 32.000 vierkante meter productiehal”, ver-

tot een woonboerderij in het Brabantse Erp.

TRANSPORT “Bij modulair bouwen denken mensen al snel aan containers of gestandaardiseerde woonunits, maar wij spreken juist over

vervoerd moeten worden naar de bouwplaats?” Vrijsen: “Dat is een terechte opmerking en daar houden we in het ontwerp al rekening mee. In het Gelderse Silvolde bouwen we 39 appartementen en 20 eengezinswoningen die uit

››

| DECEMBER 2021

modules bestaan van maximaal 15 meter lang en 3,8 meter hoog, zodat elke module op de vrachtwagen past.”

WONINGNOOD Barli is in 1986 opgericht door de naamgevers Bart en Lieke Cuijten. In 1993 is het bedrijf onderdeel van de Peters Groep geworden en in 2019 overgenomen door Stegron Vastgoed bv. “We maken onder andere recreatiewoningen, permanente woningen en flexwoningen voor met name

woningcoöperaties”, zegt Vrijsen. “Een stad als ’s-Hertogenbosch loopt voorop in de aanpak van de woningnood. Daar zoeken ze naar plekken in de stad die eigenlijk geen duidelijke bestemming hebben en die tijdelijk als woonplek bestempeld kunnen worden. De woningen zijn demontabel en verplaatsbaar, dus ze kunnen ook ergens anders geplaatst worden en zijn daarmee circulair. We bouwen vooral in hout en dat is veel milieuvriendelijker dan steen en beton.”

Fred zit inmiddels op het puntje van zijn stoel. Hij wil weten wanneer de installateurs aan de slag gaan. Vrijsen: “De woningen die uit de fabriek komen zijn voor 95 procent stekkerklaar, dus leidingwerk en installaties zitten er al in. Daarbij zijn de meeste woningen all-electric; ze hebben een warmtepomp, warmte-terugwin-installatie en pv panelen. En voor permanente woningen voldoen we natuurlijk aan de BENG-eisen. Maar jullie willen daar vast meer over weten, dus schakel ik de hulp

VERPLAATSBAAR IN DE TOEKOMST IN HET ONTWERP EN AFHANKELIJK VAN DE LOCATIE HOUDEN DE ONTWERPERS VAN BARLI AL REKENING MET DE UITEINDELIJKE WARMTEBEHOEFTE IN DE WONING OF HET GEBOUW. DAARBIJ IS NULOP-DE-METER ÉÉN VAN DE OPTIES. OMDAT ELK GEBOUW UIT ÉÉN OF MEERDERE MODULES BESTAAT, IS ALLES IN DE TOEKOMST OOK VERPLAATSBAAR VOOR EEN TWEEDE LEVEN. BARLI BOUWT VEEL KLEINE WONINGEN, ZOGENOEMDE TINY HOUSES. “LAATST BEN IK IN ROERMOND ZELF GAAN KIJKEN EN IK MOET ZEGGEN: MET ALLES EROP EN ERAAN HEB JE ALS MENS NIET MEER NODIG OM GOED TE KUNNEN WONEN”, VINDT INSTALLATEUR FRANK VAN DER PAS.

| DECEMBER 2021

OP STAP

Frank van der Pas

in van onze installateur, terwijl ik jullie een rondleiding geef.” Henk en Fred vergapen zich aan de tientallen werkzaamheden die in de productiehal tegelijkertijd plaatsvinden; van het tegelen van badkamers tot het leggen van dakbedekking, van het bouwen van gevelelementen tot het installeren van bijna al het elektra. “Met onze groei zijn we ook op zoek naar personeel en dat kan hier jaarrond in een korte broek werken”, glimlacht Vrijsen. “Daarnaast hebben we natuurlijk bijna geen transportbewegingen meer van en naar de bouwplaats.”

VOORDELEN

gegroeid. Prefab bouwen kan wat mij betreft prima naast het traditionele bouwen bestaan.” De eigenaar van het installatie‑ bedrijf legt uit dat het industrieel bouwen veel voordelen kent voor de installateur. “Naast dat we geen last hebben van regen of wind, is het boren en sleuven maken in hout natuurlijk een stuk makkelijker. Alle materialen op de goede plek krijgen is een koud kunstje en we kunnen lager gekwalificeerd personeel heel nuttig en nodig werk laten doen, zoals leidingwerk voorbereiden.” “Om nog efficiënter te werken, bouwen we het installatiewerk

soms in aparte modules in, voordat het de woning ingaat”, zegt Van der Pas. “We lopen elkaar dan niet in de weg in de fabriek en kunnen nog efficiënter werken.” Barli verwacht de komende jaren door te groeien. Vrijsen: “Daarnaast gaan we verder automatiseren en robotiseren, terwijl we altijd de handjes en de knappe koppen nodig zullen hebben. Het is industrieel, maar we blijven geloven in maatwerk. Vergelijk het met een autofabriek, waar de voertuigen van de band rollen, maar je wel de knoppen van het dashboard naar jouw eigen behoefte kunt laten inbouwen.”

Frank van der Pas, van installatiebedrijf Van der Pas BV, is gearriveerd en Henk valt maar meteen met de deur in huis. “Is het industrieel bouwen geen broodroof voor de installateurs?” “Nee hoor”, stelt Van der Pas hem gerust. “Wij hebben 15 personeelsleden fulltime hier in de fabriek aan het werk. Een jaar of twaalf geleden zijn we met Barli begonnen aan een klein project en inmiddels doen we al hun W-installaties en zijn zelf enorm

| DECEMBER 2021

INNOVATIE De nieuwe BRN65-wandgoot van Hager

SNELLE EENMANSMONTAGE, EENVOUDIG AANPASSEN ling aanpassen of toevoegen op een later moment. De snelmontage met Wago-kabelsets zorgt voor een minimale verstoring bij de klant, terwijl de installateur aanpassingen doet. Een win-winsituatie!

DE VOORDELEN VAN BRN65 OP EEN RIJ

De grootste uitdagingen in moderne kantoren en praktijkruimtes? Zorgen voor genoeg energie- en data-aansluitingen op de juiste plek en downtime voorkomen bij aanpassingen aan de installatie. Hager speelt in op die behoefte met de nieuwe strakke kunststof wandgoot tehalit. BRN65. Met de nieuwe BRN65 kunnen data en energie flexibel over een ruimte verdeeld worden en – naderhand – met minimale verstoringen worden aangepast. Bovendien is de wandgoot zo ontworpen dat één persoon hem kan monteren en zo installatietijd bespaart. Snel door naar de volgende klus!

LICHTGEWICHT EN OVERZICHTELIJK Hager heeft zich laten inspireren door de installatiepraktijk en het resultaat is een strak vormgegeven wandgoot die snel te installeren is. De BRN65 heeft de look van de stalen variant, maar is dankzij

het lichtgewicht kunststof materiaal makkelijker te verwerken. Tel daar de slimme, klikbare montagehulpstukken en inbouwcomponenten bij op (onder meer Ecoline-schakelmateriaal) en de wandgoot is geknipt voor eenmansmontage. De wandgoot voorziet daarnaast in een overzichtelijke gescheiden werkruimte voor het leggen van kabels en het installeren van schakelmateriaal. Klinkt goed toch, de nieuwe BRN65?

• Geïntegreerde, verschuifbare en klikbare componenten zorgen voor snelle eenmansmontage. • Dankzij verstelbare hoekstukken (+/-5o) vormt deze wandgoot zich naar elke ruimte. • Het driekamersysteem geeft een veilige scheiding van stroom (230 V), data en wandcontactdozen. • De BRN65-wandgoot is verkrijgbaar in de afmetingen 130 mm, 170 mm en 210 mm. Al deze formaten zijn voorzien van een universeel deksel van 80 mm. • Door het lichtgewicht kunststof materiaal is de wandgoot makkelijk door één persoon te bewerken, tillen en bevestigen. • Twee moderne kleuren: verkeerswit (RAL9016) en grafietzwart (RAL9011). Om installateurs nog meer tijd te besparen, kunnen zij via wandgoot.com gemakkelijk de gewenste wandgootinstallatie configureren en bestellen. Meer weten? hg.news/nl/BRN65-hf

EEN WANDGOOT‑ INSTALLATIE OP DE GROEI Door de afneembare zijprofielen kan een installateur eenvoudig bekabe-

www.hager.com/nl

| DECEMBER 2021

Specialist huis- en gebouwautomatisering Peter Bos van ABB

Zo blijf je als installateur t

Was het als installateur voorheen voldoende om kennis te hebben van traditionele installaties en de bijbehorende normen, tegenwoordig maken ook digitalisering en automatisering deel uit van het vak. "De ontwikkelingen gaan snel, maar bijblijven is prima te doen als je het goed aanpakt", zegt Peter Bos, specialist huis-/gebouwautomatisering van ABB.

e rol van de installateur verandert. Vanzelfsprekend is hij nog altijd de aangewezen persoon om een extra groep, lichtpunt of wandcontactdoos te installeren. Maar zowel zakelijke als particuliere klanten verwachten tegenwoordig ook dat de installateur kennis heeft van huisautomatisering en trends op het gebied van slimmer wonen. Peter Bos: "Domotica ging eerst alleen over het bedienen van de verlichting en de gordijnen met onze smartphone. Inmiddels zet je met een digitaal commando

| DECEMBER 2021

het espressoapparaat aan en de robotstofzuiger aan het werk. De mogelijkheden zijn eindeloos. De installateur die zijn vakkennis uitbreidt met automatisering en digitalisering, blijft toekomstbestendig."

STEEDS SLIMMER Dat woningen steeds slimmer en digitaler worden, heeft ook als gevolg dat de apparatuur die geïnstalleerd wordt, steeds meer plug and play werkt. Het aantal draden, buizen en bochten in een woning maakt in toenemende

mate plaats voor draadloze netwerken. Het onderhoud daarvan gebeurt grotendeels op afstand, met behulp van laptop of tablet. Bovendien heeft de eindgebruiker ook steeds meer kennis van domotica. Wat voor gevolgen heeft dat voor het vakgebied van de installateur? "Het koppelen van een platform en een app is iets heel anders dan een meterkast installeren, maar dat maakt de installateur zeker niet overbodig", zegt Bos. "Integendeel, ik verwacht dat de rol van de installateur de komende jaren

SPOTLIGHT

toekomstbestendig

juist belangrijker wordt. Door zijn kennis van installatietechniek, kan hij juist waarde toevoegen, omdat hij weet wat technisch mogelijk is. En de installateurs die nog te weinig weten van automatisering en digitalisering kunnen veel doen om dat kennishiaat te dichten."

WAARDEVOL Bos adviseert installateurs om trainingen en opleiding op dit gebied te volgen. "Leveranciers kunnen hierbij goed helpen. Nog een tip: ga samenwerken met een monteur die net van de opleiding

komt, deze heeft tijdens zijn studie geleerd over digitalisering en automatisering. Bovendien groeien jongeren letterlijk op met een smartphone in de hand. Het kan daarom ook waardevol zijn om je bedrijf in te schrijven als erkend leerbedrijf. Jij leert je stagiairs het vak, jij leert van hen over de voor jou nieuwe aspecten van het vak, zoals digitalisering."

BIJSPIJKEREN Nu investeren in kennis zorgt ervoor dat een installatiebedrijf toekomstbestendig is en blijft.

"Natuurlijk, die meterkast blijft onderdeel van het installatiewerk. Maar met kennis over digita‑ lisering en smart buildings kan de installateur ook nieuwe diensten gaan leveren. Denk aan onderhoud van applicaties, advies over gebouwautomatisering en monitoring op afstand. Het gaat hier zeker niet alleen om werk voor particulieren. Ook in seriematige woningbouw speelt automatisering een steeds grotere rol. Door nú bij te spijkeren, ontstaan er mooie kansen voor groei."

ABB IN HET KORT DE WIEG VAN ABB NEDERLAND STOND IN DELFT. DAAR STICHTTE HUIBERT DOYER IN 1892 EEN ELEKTROTECHNISCH BUREAU MET ZIJN NAAM. ANNO 2021 IS ABB INTERNATIONAAL MARKTLEIDER OP HET GEBIED VAN DIGITALE TRANSFORMATIE VAN INDUSTRIEËN, MET VIER SECTOREN: ELEKTRIFICATIE, PROCES-AUTOMATISERING, E-MOBILTY EN ROBOTS. MET EEN JAARLIJKS BUDGET VAN RUIM ÉÉN MILJARD DOLLAR VOOR ONDERZOEK EN ONTWIKKELING, IS ABB OOK HIERIN WERELDWIJD KOPLOPER. ABB TELT MEER DAN 50.000 MEDEWERKERS EN TWEEHONDERD PRODUCTIELOCATIES IN RUIM HONDERD LANDEN.

Peter Bos

| DECEMBER 2021

INNOVATIE OPPLE Smart Lighting

DE ONTWIKKELINGEN GAAN DOOR Downlight Performer HG

Paneel Performer UGR19 G5

Connect Box kan hieraan worden aangesloten en alle data komt ter beschikking aan het bestaande GBS.

Maak kennis met de Smart Connect Box, een optioneel extra stuk hardware, waarmee extra functies van het Smart Lighting Systeem mogelijk worden gemaakt én ontdek het gebruikvriendelijkste Tunable White verlichtingssysteem op de markt.

SMART CONNECT BOX Je verbindt de Smart Connect Box aan het netwerk in jouw gebouw en je kunt op afstand communiceren met alle Smart armaturen, sensoren, en schakelaars. Met name voor grotere gebouwen met meerdere verdiepingen biedt de Smart Connect Box veel voordelen. Met de Smart Connect Box is het mogelijk grafieken te maken per gebouw, per verdieping en per ruimte. Het maakt inzichtelijk wat binnen een bepaalde periode het energieverbruik is, wat het klimaat is en op welke tijdstippen er beweging is gedetecteerd. Ook kun je via de Smart Connect Box heel eenvoudig

| DECEMBER 2021

armaturen op afstand in- en uitschakelen of dit met de scheduler automatisch instellen. Dit maakt de Smart Connect Box een ideale oplossing voor facility managers bij het beheren van grotere gebouwen. Groene doelstellingen zoals energiereductie kunnen ook eenvoudiger worden behaald. Je kunt de Smart Connect Box heel eenvoudig toevoegen aan jouw OPPLE Smart Lighting systeem: je hoeft niets te wijzigen of te vervangen rondom de bestaande Smart Lighting installatie. Wil je de Smart Connect Box tevens onderdeel maken van jouw huidige gebouwbeheersysteem (GBS)? Via Modbus is dit perfect mogelijk: de Smart

TUNABLE WHITE Met onze Smart Lighting App bedien je ook eenvoudig onze nieuwe Tunable White armaturen. Hiermee schakel je gemakkelijk van warmwit naar koelwit (2700K-6500K) en terug. Zo kun je je werkplek inrichten met de kleurtemperatuur die je prettig vindt. Pas bijvoorbeeld in een vergaderruimte de kleur aan naar koelwit om extra alert te zijn of naar warmwit om juist te relaxen en een informele sfeer te creëren. Ook Health Care applicaties zoals IC’s en verzorgingshuizen zijn uitermate geschikt, evenals 24 uursapplicaties. Naast de Slim Panel G5 is de downlight Performer uitgerust met deze technologie. Heb je advies nodig, neem dan gerust contact met ons op.

www.opple.nl/nl/smart-lighting

INNOVATIE Slimme bewegingsdetectie zonder te boren

BUSCH-FLEXTRONICS VAN BUSCH-JAEGER detectiebereik met een hoek van 180° en een reikwijdte van 12 meter frontaal, en van 5 tot 8 meter opzij.

FLEXIBEL TE BEDIENEN, FLEXIBEL INZETBAAR Een simpele lichtschakelaar in bijvoorbeeld een hal of trappenhuis transformeren tot een slimme bewegingsmelder? En dat zonder te boren of kabels te trekken? Het kan met Busch-flexTronics. Dit systeem van Busch-Jaeger is uniek in zijn soort! Niet de sokkel, maar juist de afdekking bepaalt de functionaliteit van dit systeem. Dankzij het compacte en vlakke formaat van de nieuwe Busch-Wächter® 180 flex-bewegingsmelders zijn deze onopvallend te integreren in elk interieur.

LICHT DAT SCHAKELT WANNEER NODIG De Busch-Wächter® 180 flex-serie is verkrijgbaar met basic-, comfort- of multi-lenzen. Deze schakelen volledig zelfstandig verlichting in als het donker is, maar kunnen ook handmatig bediend worden. De selectlens is geschikt voor gangen of ruimtes waar horizontale detectie voldoende is en hij detecteert bijvoorbeeld ook geen huisdieren in het onderste bereik. De Multilens gaat nog een stap verder. Met maar liefst vier detectieniveaus vindt hij zijn toepassing in ruimtes als trappenhuizen. Beide bieden een groot

De toepassingen van de diverse Busch-flexTronics componenten zijn uniek en uitermate goed te combineren. Het portfolio geeft voor iedere vraag een passend antwoord, op zichzelf staand of onderling verbonden. Verder kenmerkt de flex-serie zich door vlakke installatie, meer ruimte voor kabels en aansluitingen, en dankzij de ‘flex’ in zijn naam ook door snelle montage en minder noodzakelijke voorraden. Makkelijk én veilig dus.

Bekijk de producten

www.busch-jaeger.nl

| DECEMBER 2021

BAARD‑ VERZORGING SET De Ultieme Baardverzorging Set heeft alles in zich om jouw baard te verzorgen. De shampoo, olie en balsem hydrateren en verzorgen de baard en de huid eronder. Met behulp van de kam en de borstel breng je jouw baard in de perfecte stijl. Maar het handigste aan deze set? Het baard schort! Je bevestigt hem met de zuignappen aan de spiegel, zo voorkom je dat alle haren door je badkamer liggen. Ideaal! Bron: Baord.nl

POWERBANK MET STARTHULP EN COMPRESSORFUNCTIE Deze powerbank kun je natuurlijk gebruiken om lege smartphones, tablets en soortgelijke apparaten op te laden. Maar dat maakt ‘m niet bijzonder. Wat dan wel? Met de starthulp-functie kun je motoren die niet willen starten (omdat de lichten bijv. aangebleven zijn) weer aan de praat krijgen. Daarnaast bevat de powerbank een compressorfunctie om zachte banden en/of ballen met lucht te vullen. Licht nodig? Er zit ook nog een krachtige LED-zaklamp op. Handig ding! Bron: Radbag.nl

KRACHTIGE TRACKER De GPS 750 is de meest krachtige GPS tracker die op dit moment te verkrijgen is. De tracker is voorzien van een wereldwijde dekking en uitgerust met een krachtige accu. Wanneer je niet wilt dat je bagage, je laptop en al het andere dat waardevol voor je is zoekraakt, dan is deze GPS tracker de uitkomst voor jou. De GPS 750 is voorzien van wel 22 verschillende functies waaronder: lokaliseren, omtrek bepalen, bewegingssensor en meeluisteren. Bron: Realcooldeal.nl

| DECEMBER 2021

STOERE TOILETTAS Hoe mooi is deze toilettas? Gemaakt van plantaardig gelooid volnerf buffelleer met handig handvat. De binnenkant is gevoerd en bevat een groot vak in het midden en kleinere vakjes aan de zijkanten. Je ontwerpt de leren toilettas helemaal zelf. Maak een ontwerp met bijv. jouw initialen, naam of andere tekst en laat het in het leer graveren. Dat is nog eens een leuk cadeau! Bron: Yoursurprise.nl

GADGETS

BEER BOX VUURKORF Een multifunctionele accessoire gemaakt van massief staal. De Höfats Beer Box Vuurkorf kan worden gebruikt als vuurkorf (voor een veilig kampvuur), drankkrat (inclusief kartonnen inzet voor flessen) en transportkrat. Maar dit is niet alles. Met de twee accessoires die je er apart bij kunt bestellen kan je er een bbq (grillrooster accessoire) en een tafel of kruk van maken (plank bamboe accessoire). Bron: Radbag.nl

PHATFOUR E-BIKES Ken je de E-bike van Phatfour al? Ze zijn ontworpen en met de hand gebouwd in Nederland. De E-bikes zijn van goede kwaliteit, hebben een uniek design en zijn leverbaar in 2 zithoogtes. Met een volle accu fiets je tussen de 35 en 55 kilometer. Leuk weetje: Je kunt nu zelfs een zijspan pre-orderen! Hier past je hond, kleuter of je nieuwe flatscreen makkelijk in. Bron: Phatfour.com

MINIPRESSO Dit is de meest compacte espressomachine ter wereld. Een mini apparaat voor maxi espresso. Je kunt kiezen uit 2 varianten: cups of gemalen koffie. Hij ziet er niet alleen heel cool uit, maar hij is ook super compact en eenvoudig te bedienen. Volledig uitgerust inclusief beker én niet onbelangrijk: gemakkelijk schoon te maken. Perfect voor koffieleuten die veel onderweg zijn!

WINNEN WIJ MOGEN VAN RADBAG MAAR LIEFST 3 MINIPRESSO’S WEGGEVEN. WINNEN? MAIL NAAR INFO@HENKENFRED.NL O.V.V. MINIPRESSO.

Bron: Radbag.nl

| DECEMBER 2021

— Multidoos MD4050 Eén inbouwdoos voor alle toepassingen Ontdek de multifunctionele inbouwdoos MD4050 met verstelbare bodem en 16, 19 en 20 mm buisinvoer. Deze staat voor minder afval, sneller werken en een beter resultaat. Voorzien van goede klemmingsen bevestigingsmogelijkheden en een draaibare ring. Deze MD4050 versnelt niet alleen de werkzaamheden, maar zorgt er ook voor dat het stucwerk niet beschadigd wordt. Bovendien past de MD4050 in iedere situatie, wat het werken met verschillende inbouwdozen overbodig maakt. Dat is nog eens handig! abb.nl/installatiedozen

INNOVATIE R-serie met Bluetooth verbinding

PERFECTE VERLICHTING VOOR DE TOEKOMST RS PRO Connect R10

RS PRO Connect R30

De armaturen van de RS PRO Connect (R)-serie zijn leverbaar in 2 modellen (rond en vierkant), 3 maten met bijbehorende lichtopbrengst (1100-3200 lm), 2 lichtkleuren (3.000K en 4.000K) en 2 uitvoeringen. De Basic en de Plus uitvoering. De Basic (met soft light start, basislicht, hoofdlicht en noodverlichting) en de Plus (met tevens extra backlight en een constant lichtregeling). Met de meest intelligente sensorlampen, de RS PRO Connect serie, van dit moment kun je optimale verlichting, eenvoudige installatie en netwerkintegratie combineren. Tijdens de ontwikkeling hebben we gekeken naar de wensen zoals die in de markt leven en daar de best mogelijke oplossingen voor gezocht. De armaturen van de RS PRO Connect serie zijn voorzien van een HF sensor die reageert op iedere beweging binnen het ingestelde detectie bereik. En kunnen door de ingebouwde Bluetooth

koppeling draadloos met elkaar gekoppeld worden en verdeeld worden in maximaal 15 groepen. Een batterijnoodlichtmodule is als optie leverbaar.

DUIDELIJKE VOORDELEN VOOR INSTALLATIE EN WERKING Voor nieuwbouw en renovaties is de RS PRO Connect R-serie de beste keuze voor planning en installatie. De eenvoudige installatie en instelmogelijkheden verminderen de montagetijd en kosten.

lager de kosten uitvallen. Des te beter als deze lamp ook van eersteklas technologie is voorzien. De modulaire opbouw van de RS PRO Connect R-serie bestaat in wezen uit drie componenten: 1 de verlichtingsmodule 2 de montageplaat voor bevestiging tegen de muur of aan het plafond 3 de optionele noodverlichtings‑ module, die gewoon op batterijen werkt.

REIKWIJDTE-INSTELLING VIA APP EN DIRECT ZICHTBARE FEEDBACK De gewenste sensorreikwijdte (Ø 1-10 m) kan eenvoudig met de schuifregelaar in de app worden ingesteld. De instellingen kunnen ter plaatse gecontroleerd worden met behulp van het gepatenteerde Live-detectieweergave. Bovendien kan de registratie in 4 richtingen worden beperkt met behulp van meegeleverde afschermplaatjes.

DRAADLOZE SENSORINSTELLING EN UITERST SNELLE MONTAGE Tijd is geld. Hoe sneller een lamp kan worden gemonteerd en afgesteld, hoe

www.vanspijk.nl/r-serie/

| DECEMBER 2021

In elke uitgave geven Henk en Fred hun mening over de producten die in het magazine staan. Wat vinden zij van de noviteiten? Welke voordelen levert het op voor de installateur? En wat kun je ermee? 7 reviews op een rij.

INTERCABLE - INTELLIGENT WIRING

PAGINA

HENK: “Wat is dit nou weer?” FRED: “Dit is een complete bedradingset voor die klus volgende week. Middels een export vanuit Eplan of SEE-electrical ontwerpsoftware kan je de set op maat bestellen bij Intercable.” HENK: “En die levert de groothandel?” FRED: “Ja, handig hè. De groothandel levert ‘m samen met de componenten. Alle draden liggen op volgorde en zijn bedrukt met draadnummer en bron/doelcode. Dat betekent dat zelfs jij foutloos kan bedraden in minder tijd.”

SPAAPEN - NLS‑L

PAGINA

FRED: “Wat ben je aan het monteren Henk?” HENK: “De NLS-L van Norton. Een nieuwe unit met lensoptiek. Ze zeggen dat deze unit dankzij de nieuwe bevestigingssleutels nog eenvoudiger en sneller gemonteerd kan worden.” FRED: “Dus je hebt mij hier verder niet bij nodig?” HENK: “Nee, zelfs niet om gereedschap aan te geven.”

HENSEL - KUNSTSTOF KABELDOOS FRED: HENK: FRED: HENK:

PAGINA

“Henk, heb jij daar nog een kabeldoos die geschikt is voor buiten?” “Ja, ik heb hier een Enycase kabeldoos van Hensel voor je.” “Dankjewel! Zag ik hiervan nou meerdere kleuren in de bus liggen?” “Ja, ze zijn leverbaar in zowel grijs als zwart. Dat geldt ook voor de kabeldozen voor binnen.”

| DECEMBER 2021

REVIEWS HBI LIGHTING - SEPTAGEM DISPLAY

PAGINA

FRED: "Kijk, Henk!" HENK: “Is het weer tijd voor flauwe grappen?“ FRED: “Nee, je was toch zo te spreken over de Septagem serie van HBI. Er komt binnenkort een design-armatuur met geïntegreerd display uit binnen die serie.” HENK: “Ah, een combi van die krachtige inbouwspot in combinatie met een display. Ben benieuwd!”

JUNG – SMART PANEL 8 HENK: FRED: HENK: FRED:

“Ik zal het Smart Panel 8 van Jung gaan monteren. Klopt het dat je geen server nodig hebt?” “Klopt. Wist je dat je ‘m ook verticaal kunt monteren?” “Oh, nee. Maar dat zou hier wel mooier staan. Doe ik dat!” “Wat moet je toch zonder mij hè, Henk?” PAGINA

HAGER – BRN65-WANDGOOT HENK: “Ben je nu al klaar met die wandgoot?” FRED: “Ja joh, de nieuwe BRN65-wandgoot is zo ontworpen dat je ‘m in je eentje kan monteren. Op een later moment kan je nog eenvoudig bekabeling aanpassen of toevoegen” HENK: “Nou, dat komt goed uit, want we moeten snel door naar de volgende klus!” FRED: “Ah, maar we kunnen eerst nog wel even een bakkie doen, toch?” PAGINA

OPPLE – SMART CONNECT BOX

PAGINA

HENK: “Hier heb je de Smart Connect Box, wat nu?” FRED: “Ah, mooi! Je verbindt de Smart Connect Box aan het netwerk in het gebouw en dan kun je op afstand communiceren met alle smart armaturen, sensoren en schakelaars.” HENK: “Oh, dat is handig voor zo’n groot gebouw als deze!” FRED: “Ja, het is ook nog mogelijk om grafieken te maken per gebouw, per verdieping en per ruimte. Zo kan je het energieverbruik, het klimaat en op welke tijdstippen er beweging wordt gedetecteerd per periode bekijken.”

| DECEMBER 2021

FRED

Op de hoogte blijven van de laatste trends op het gebied van internet, gadgets en social media? Volg Fred op LinkedIn: fred-van-henk-en-fred

Snellere inspectie zonnepanelen:

Een drone op de bouw Vanaf het begin van dit jaar is de wetgeving voor het vliegen met drones aangepast. Bekijk voordat je een drone aanschaft dus goed welk vliegbewijs en welke registratie er nodig is. Fred heeft al een kleine drone voor privégebruik, maar oriënteert zich nu op een professionelere voor de inspectie van zonnepanelen. Foto: 123RF.com

eb ik je al eens verteld dat ik thuis voor privégebruik een drone heb? Het is een DJI Mini 2 Fly More Combo. Omdat ie erg licht is en dus onder de 250 gram valt, heb je daar geen speciaal drone-bewijs voor nodig. Voor op de zaak ben ik me nu aan het oriënteren op een iets professionelere drone. Waarmee we ook inspecties kunnen doen. Bijvoorbeeld of de zonnepanelen bij de klant nog goed werken. Henk vindt het maar niks, maar je leest steeds vaker dat bepaalde werkzaamheden op de bouw op die manier worden gecontroleerd. Je hoeft daardoor niet telkens het dak op. Dat scheelt heel veel inspectietijd. Ik heb ergens gelezen dat het de inspectietijd met wel 70 procent kan verlagen.

Belangrijk daarbij is dat deze voorzien is van zowel een thermischeals een RGB-camera. Dat maakt het mogelijk om gelijktijdig twee soorten beeldmateriaal te verzamelen. Door beide beelden naast elkaar te leggen, valt in één oogopslag te zien of een warmteverschil bij de zonnepanelen wordt veroorzaakt door een interne of externe factor. Extern kan duiden op een scheurtje of opgehoopt stof, terwijl intern te herleiden is tot een foutieve kabel. Vanuit de lucht kunnen meerdere panelen tegelijkertijd in beeld worden gebracht. Schades zijn hierdoor

Maar ja, voor welke drone kies je dan? En waar moet je op letten? Wil je inspecties op de bouw uitvoeren, bijvoorbeeld de controle van de zonnepanelen, dan kom je uit bij een meer industriële drone.

| DECEMBER 2021

Foto: 123RF.com

CRITERIA

sneller, maar ook eenvoudiger, te vinden. Een dergelijke drone kun je ook inzetten voor andere inspecties op de bouw; zoals gevel- en dakinspecties. En je leest ook regelmatig dat ze worden gebruikt voor het controleren van bijvoorbeeld bruggen of grote windturbines. Er zijn natuurlijk diverse merken drones te koop. Op dit moment ben ik me aan het oriënteren op de DJI Mavic 2 Enterprise Advanced. Daar hangt wel een prijskaartje aan van enkele duizenden euro’s. Maar goed, we besparen er tijdens het werk een hoop tijd mee.

staat het water aan de lippen en zoekt met spoed:

Loodgieter m v

Ben jij de ideale man/vrouw die bij elk technisch probleem het hoofd boven water houdt, loodzware uitdagingen aangaat en watervlug oplossingen aandraagt? Solliciteer nu! Wat bieden wij? •

Je vervult een prominente rol in de beste strip voor installateurs in Nederland;

•

Je mag samenwerken met twee kanjers van stripfiguren;

•

Je krijgt een kek werktenuetje;

•

Je krijgt geheid nationale bekendheid;

•

Geen arbeidsvoorwaarden, pensioen en dat soort geneuzel;

•

Fijn gezelschap, gezellige sfeer en veel ongein.

door de wol geverfd en zeer vakkundig

Wat vragen wij?

in voor een geintje

Liefhebber van een harinkje

durf jij deze loodzware uitdaging aan?

...of een balletje gehakt

mail ons! vacatures@ henkenfred.nl

e.n.v.a.s.t.e d.e.e.l.n.e.m.e.r v.a.n.d.e v.r.i.j.m.i.b.o