Henk & Fred editie 2-2019 by Media Vakman

JAARGANG 7

02 19

APRIL 2019

Hergebruik installatiematerialen

Sleutelen aan oude VW-bus

Naast je baan ook als leraar voor de klas? HET LEUKSTE EN GROOTSTE TECHNISCHE MAGAZINE

PRESENTEERT:

24-25-26

SEPTEMBER 2019

BEURSFABRIEK

NIEUWEGEIN

T H C O K R E V ? T I N E K U K E L P E T S 90J% T A A L DE N A V N É É IJ PAK

GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR WWW.ELEKTRO2019.NL

ONTMOETEN ZIEN

DOEN

KENNIS DELEN

BELEVEN

INNOVATIES

ONTSPANNEN

GENIETEN

HET MEEST SPRAAKMAKENDE EVENT BINNEN DE ELEKTROTECHNIEK!

r ito rd mo n da a Sta n

Premium monitor

Kunststof paneel Touch paneel

Vandaalbestendig paneel nu beschikbaar!

Audio binnenpost

Net2 Entry

Slimme en simpele deurintercom de complete oplossing

Ingebouwde Toegangscontrole

Eenvoudig Schaalbaar

Snelle Installatie

Plug & Play over IP

Sip Compatibel

paxton.info/3788 www.paxton-benelux.com

5 jaar Garantie

DE JUISTE ONDERSTEUNING VOOR JOUW PROJECT

Nedelko is al jaren jouw vertrouwde partner en leverancier van elektrotechnische materialen, (intelligente) LED verlichting en energie- en veiligheidsoplossingen. Met meer dan 100 medewerkers en vestigingen in Nederland, België, Duitsland en Tsjechië, voorzien wij de Europese (elektro)technische markt van de beste producten. Snel en vol overtuiging!

NEDELKO B.V.

| APRIL 2019

Onze kracht zit niet alleen in een breed assortiment en snelle levering. Persoonlijk contact en het opbouwen van duurzame relaties vinden wij net zo belangrijk. We werken met regelmaat aan klussen op locatie en zorgen ervoor dat jouw project de juiste ondersteuning krijgt. Samenwerken… dáár gaat het om.

Riga 10, 2993 LW Barendrecht T +31 (0)180 64 54 00

WWW.NEDELKO.NL

E info@nedelko.nl

â&#x20AC;&#x201D; PMK80 De meterkastaansluitdoos die je helpt sneller te werken in de gietbouw ABB introduceert de eerste stekerbare meterkastaansluitdoos: de PMK80. Speciaal ontwikkeld voor in het werk gestorte woningbouwprojecten zoals eengezinswoningen en grotere appartementencomplexen. Geschikt voor toepassing van zowel 16- en 19- als 20mm- (voorbedrade flex)buizen en met ruimte voor drie GST18-chassisdelen. Perfect te combineren bovendien met de centraaldoos C60 en de bijbehorende vlakke centraaldoosdeksels. Met dat en meer installeer je de PMK80 sneller, efficiĂŤnter en foutlozer dan ooit. abb.nl/installatiedozen

| APRIL 2019 ABB_ECHT2627_Adv_PMK80_190x277mm.indd 1

11-03-19 16:24

Colofon & Service Henk & Fred is een technisch magazine dat vijf keer in het jaar wordt verspreid in een oplage van 26.000 exemplaren. Interviews met bekende en minder bekende personen uit de techniek en spraakmakende rubrieken geven Henk & Fred een geheel eigen identiteit waarmee het zowel jong en oud aan zich weet te binden.

Jaargang 7, nummer 2, APRIL 2019 UITGEVER Media Vakman B.V. Diepenveenseweg 147 7413 AP Deventer HOOFDREDACTIE Peter Besselink, redactie@henkenfred.nl REDACTIE Sjoerd Geurts, Marieke van der Heijden, Han Neijenhuis, Michiel Elands en Pim van de Beek BLADMANAGER Matthea Kiemeney, matthea@henkenfred.nl AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Patricia Overmars (correctie), Derk-Jan Rouwenhorst (cartoons), Vivian Timmers (column), Joost Ebus (column) en Karin Stegeman (tekst)

Oude Materialen opnieuw gebruiken Slopen en daarbij zoveel mogelijk materialen hergebruiken. Dat is circulair bouwen. Een oud pand zit namelijk vol met bouwmaterialen die weer prima toegepast kunnen worden in nieuwbouw. Ook de installatiebranche moet daarin mee, want de Nederlandse overheid streeft naar een circulaire economie in 2050.

Werknemer wordt baas

ADVERTENTIES advertenties@henkenfred.nl VORMGEVING loek & feel DRUK Tesink ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE info@henkenfred.nl Verschijning: 5 x per jaar Abonnementsprijs Nederland € 47,50 per jaar (excl. 6% BTW incl. verzendkosten)

Losse nummers € 9,75 (excl. 6% BTW incl. verzendkosten) Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd.

ALGEMENE VOORWAARDEN EN PRIVACY STATEMENT zie www.henkenfred.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen aan de volledigheid en juistheid van de informatie, zoals weergegeven in deze uitgave, geen rechten worden ontleend. De uitgever en auteurs kunnen dan ook geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie uit deze uitgave.

VOLG ONS www.facebook.com/HenkenFred www.linkedin.com/company/henk-&-fred www.linkedin.com/in/fred-van-henk-en-fred www.henkenfred.nl/aanmelden WWW.HENKENFRED.NL

| APRIL 2019

Af en toe

voor de klas

Fred: @FredvanHenF | Henk: @HenkvanHenF

Samen met twee andere monteurs stapte Eelco-Jan Janse zeven jaar geleden in een onzeker avontuur. Midden in de crisis namen ze het bedrijf Steutel Installatietechniek uit Zierikzee van hun baas over. Van medewerker werden ze plotseling directeur. En dat was best even wennen, vertelt Eelco-Jan Janse.

Naast je werk in de elektrotechniek ook af en toe als praktijkbegeleider of docent voor de klas. Iets voor jou? OTIB startte een paar jaar geleden het project Hybride Techniekopleiders. In een jaar tijd word je daar dan, vaak in de avonduren, voor klaargestoomd. 8 brutale vragen voor Marjolein van Bruggen van OTIB.

INHOUD Thuis bij… Foto: Alexia van der Meijden

Kees Tol In het tv-programma VT Wonen op SBS6 staat altijd het interieur van de kijker centraal. Maar hoe woont presentator Kees Tol zelf eigenlijk? En hoe duurzaam is hij? Henk en Fred zochten hem thuis op in Volendam. "Ik ben bezig met de voorbereidingen voor een verbouwing. Maar de styling, die doe ik zelf!”

36 een oude VW-bus Sleutelen aan

In ‘de spanningzoeker’ reizen Henk en Fred kriskras door Nederland, op zoek naar bijzondere en ‘spannende’ hobby’s van mensen uit de branche. Dit keer bezoeken ze projectleider Peter te Vaanholt van Brusche Elektrotechniek. In een werkplaats in het Twentse Goor sleutelt hij al jaren aan zijn Volkswagen T2B uit 1976.

Van afval naar duurzame energie

Geen ouderwetse stortplaats, maar een bron van innovatie en duurzaamheid. Het kan verkeren. Twence in Hengelo Overijssel produceert grondstoffen en duurzame energie uit afval en biomassa. Het bedrijf dringt niet alleen het gebruik van fossiele brandstoffen terug, maar weet ook de CO2 uitstoot te verminderen.

Eigen baas Heb je er wel eens over nagedacht om het bedrijf van je baas over te nemen? Of ben je zelf directeur en zou je wel eens een stapje terug willen doen? Stapsgewijs het bedrijf aan één of meerdere werknemers overdoen, kan dan een goede optie zijn. Verderop in dit magazine lees je het verhaal van Eelco-Jan Janse van Steutel Installatietechniek. Samen met twee collega’s nam hij het bedrijf van z’n oude baas over. Eén van de voordelen van het stapsgewijs overdoen van de aandelen, is dat je zo werknemers aan je bindt. Elk installatiebedrijf heeft wel een aantal werknemers dat de kar trekt. Waar je eigenlijk niet zonder kunt. Ik had het daar laatst over met een accountant die helemaal gespecialiseerd is in dit soort zaken. Volgens hem zijn sommige eigenaren bang om een deel van hun winst af te staan, als ze een deel van het aandelenpakket verkopen. Maar wat als zo’n goede werknemer gaat lopen? Draai je dan nog steeds hetzelfde resultaat?, zo rekende hij voor. Hij voorspelt dat met ‘nieuw bloed’ de kans groot is dat het rendement alleen maar toeneemt. En dat is goed voor beide partijen. Een win-win dus! Bij Steutel Installatietechniek heeft de over name goed uitgepakt. We zijn inmiddels zeven jaar verder en Eelco heeft samen met Marien en Jacco de zaken goed op de rit. Al vonden ze hun nieuwe rol richting de collega’s in het begin best lastig. Want van ‘gewoon hun collega’s’ waren ze plotsklaps hun baas! Peter Besselink Hoofdredacteur redactie@henkenfred.nl

| APRIL 2019

Circulair bouwen gaat ook installatiebranche aan

Foto: 123rf.com

OUDE MATERIALEN OPNIEUW GEBRUIKEN

Slopen en daarbij zoveel mogelijk materialen hergebruiken. Dat is circulair bouwen. Een oud pand zit namelijk vol met bouwmaterialen die weer prima toegepast kunnen worden in nieuwbouw. MĂłeten worden. Want de Nederlandse overheid streeft naar een circulaire economie in 2050. "Ook de installatiebranche moet daarin mee, door oude materialen een tweede leven te geven", aldus Erik Koremans, directeur Circulair Bouwen bij netwerkorganisatie New Horizon.

oor de installateur is het allemaal routine. Je bestelt bij de groothandel de materialen die je nodig hebt en gaat ermee aan de slag. Dat die materialen nieuw zijn geproduceerd is vanzelfsprekend. Maar dat moet veranderen, stelt Erik Koremans, directeur Circulair Bouwen bij netwerkorganisatie New Horizon. Want nieuw produceren kost grondstoffen. En die raken op. "We moeten naar hergebruik van bestaande materialen. Oftewel: naar circulair bouwen." De overstap naar dat circulaire Âbouwen is

| APRIL 2019

onvermijdelijk, volgens Koremans. "Als we kijken naar het klimaat en de schaarste aan grondstoffen enerzijds en naar de enorme behoefte aan nieuwbouw anderzijds, dan is het simpelweg nodig om de aarde te redden. Hergebruik van bestaande materialen is ook heel goed mogelijk. New Horizon kan samen met zijn partners al een breed assortiment aan herbruikbare bouwmaterialen bieden. Ook voor de installateur. Denk aan kabelgoten en patchkasten, maar ook aan schakelmateriaal en armaturen."

INSTALLATIESECTOR Het samenwerkingsverband dat New Horizon hiervoor heeft opgezet heet Urban Mining, vrij vertaald 'de stad is de bron'. Hierin participeren bedrijven uit alle sectoren in de bouwkolom. Erik Koremans geeft namens New Horizon leiding aan het zogeheten 'Urban Mining Collective'. Vanuit de elektrosector is groothandel Rexel partner in het collectief, dat bruikbare materialen en grondstoffen haalt uit gebouwen die gesloopt of gerenoveerd moeten worden. "Samen met onze

TREND partners zorgen wij ervoor dat die materialen klaar worden gemaakt voor hergebruik", aldus Koremans. Sommige producten, waaronder kabelgoten, kunnen eenvoudig worden hergebruikt. Andere materialen moeten worden 'refurbished', zoals dat tegenwoordig ook gebeurt met smartphones en laptops. "Een kwestie van nakijken, doormeten en zonodig opknappen. En dan weer terug de markt op", aldus K oremans. Geen of minder gebruik van natuur lijke bronnen is ook goed voor het milieu. Via de door New Horizon Urban Mining ontwikkelde 'Wearthy Scan' wordt de impact van de hergebruikte materialen op het milieu gemeten. Koremans: "Hergebruik van kabelgoten zorgt bijvoorbeeld voor negentig procent CO2-reductie ten opzichte van de productie en het gebruik van een nieuw product."

STAPPEN ZETTEN Erik Koremans ziet dat de bouwsector en ook de installateur nog niet hun focus hebben op circulair bouwen. "De sector is traditioneel wat behoudend en afwachtend. Toch is het belangrijk dat installateurs zich erin

gaan verdiepen. Want hier gaat het naartoe, er is geen weg terug." In steeds meer aanbestedingen worden circulaire eisen gesteld, zegt Koremans. "Sterker nog, alle overheidsaanbestedingen zullen vanaf 2023 volledig circulair uitgevraagd worden. Dus het is belangrijk dat bouwers en installateurs een antwoord hebben op de circulaire ambitie van hun klanten. Wij staan ze daar graag in bij met hulp en advies. Ook een groothandel als Rexel kan daarbij helpen. Degenen die daar nu al in meegaan, kunnen forse stappen zetten. Het moet ook, anders loop je het risico dat je langzaam minder werk krijgt." Ondanks de behoudende opstelling, ziet Koremans de belangstelling onder installateurs voor circulair bouwen wel langzaam toenemen. Aangezien nog niet alle materialen via deze circulaire weg beschikbaar zijn, leveren de bij het Urban Mining Collective aangesloten producenten en groothandels vooralsnog 'hybride'. "Dat betekent niet alleen gebruikte materialen, maar waar nodig ook gewoon nieuwe materialen. Zo kunnen wij iedere klant in de bouwsector helpen met het realiseren van zijn circulaire ambitie." 

HERGEBRUIKEN, FRED VINDT HET GEWELDIG! EIGENLIJK ZOUDEN ZE LIEVER OP HUN OUDE VERTROUWDE MANIER DOORWERKEN. WAT DAT BETREFT HERKENNEN ZOWEL HENK ALS FRED ZICH IN ERIK KOREMANS’ OPMERKING DAT DE INSTALLATIESECTOR WAT BEHOUDEND IS. MAAR TEGELIJKERTIJD ZIEN ZE DE NOODZAAK VAN HET CIRCULAIR BOUWEN. FRED: "HET GAAT OM HET MILIEU, HENK. EN ONZE GRONDSTOFFEN, DIE RAKEN OOIT OP." "JA, JA", ZEGT HENK. "MILIEU, MILIEU, SOMS WORD IK ER MOE VAN. MAAR IK WEET HET. HET IS BELANGRIJK." FRED: "EN WAT IS ER DAN MOOIER DAN DAT WIJ OUDE KABELGOTEN OF PATCHKASTEN OPNIEUW TOEPASSEN IN NIEUWBOUW? NIKS WEGGOOIEN, NIKS NIEUW PRODUCEREN, GEEN GRONDSTOFFEN NODIG. GEWOON HERGEBRUIKEN. IK VIND HET GEWELDIG!"

FORS MILIEUVOORDEEL SINDS 2014 MOET VOOR VEEL BOUWPROJECTEN IN ZOWEL UTILITEIT ALS WONINGBOUW DE ZOGENAAMDE MILIEUPRESTATIE GEBOUWEN (MPG) WORDEN BEREKEND. DAT GEEFT AAN WAT DE MILIEUBELASTING IS VAN DE MATERIALEN DIE IN EEN GEBOUW WORDEN TOEGEPAST. DOOR HET HERGEBRUIK VAN BESTAANDE MATERIALEN KAN DIE MPG FORS WORDEN VERLAAGD, ZEGT ERIK KOREMANS VAN NEW HORIZON. "HET FEIT DAT MATERIALEN NIET OPNIEUW HOEVEN TE WORDEN GEPRODUCEERD, BETEKENT EEN FORS LAGERE BELASTING VOOR HET MILIEU." VOLGENS KOREMANS IS DIT ÉÉN VAN DE USP'S VAN NEW HORIZON. "DE BOUWMATERIALEN IN ONZE PORTFOLIO ZIJN NIET DUURDER EN KRIJGEN VAN ONS DEZELFDE GARANTIES ALS NIEUWE MATERIALEN, TERWIJL ER EEN

Erik Koremans

AANTOONBAAR FORS MILIEUVOORDEEL IS. DAT MAAKT URBAN MINING EENS TE MEER EEN UITSTEKEND ALTERNATIEF."

| APRIL 2019

TRILUX voor de installateur Al meer dan 100 jaar voert TRILUX de maatstaf voor kwaliteit en energie-efficiëntie, Al Al meer meer dan dan 100 100 jaar jaar voert voert TRILUX TRILUX de de maatstaf maatstaf voor voor kwaliteit kwaliteit en en energie-efficiëntie, energie-efficiëntie, een begrip voor de slimme installateur. Op het platform voordeinstallateur.com een begrip voor de slimme installateur. Op het platform voordeinstallateur.com een begrip voor de slimme installateur. Op het platform voordeinstallateur.com schrijven we niet alleen interessante artikelen maar bieden we ook services aan, schrijven schrijven we we niet niet alleen alleen interessante interessante artikelen artikelen maar maar bieden bieden we we ook ook services services aan, aan, speciaal voor de installateur. speciaal voor de installateur. speciaal voor de installateur.

Sneller Sneller dan dan het het licht licht

Projecten Projecten hebben hebben tegenwoordig tegenwoordig een een steeds steeds korte korte doorlooptijd. doorlooptijd. Omdat Omdat je je als als Projecten hebben tegenwoordig een steeds korte doorlooptijd. Omdat je alszijn ook installateur de aanvraag van een klant zo snel mogelijk wilt beantwoorden, installateur de aanvraag van een klant zo snel mogelijk wilt beantwoorden, zijn ook installateur de aanvraag van een klant zo snel website mogelijk wiltaanvraag beantwoorden, zijn ook wij wij je je zo zo snel snel mogelijk mogelijk van van dienst. dienst. Vul Vul via via onze onze website een een aanvraag in in en en wij wij zorgen zorgen wij je zo snel mogelijk van dienst. Vul via onze website een aanvraag in en wij zorgen ervoor ervoor dat dat je je uiterlijk uiterlijk binnen binnen 24 24 uur uur een een offerte offerte in in je je mailbox mailbox hebt! hebt! ervoor dat je uiterlijk binnen 24 uur een offerte in je mailbox hebt! Offerte Offerte aanvragen aanvragen of of meer meer informatie? informatie? Offerte aanvragen of meer informatie? Kijk op www.voordeinstallateur.com/lichtlijnservice Kijk op www.voordeinstallateur.com/lichtlijnservice Kijk op www.voordeinstallateur.com/lichtlijnservice

Handjes Handjes tekort? tekort?

Zowel Zowel grote grote als als kleine kleine installatiebedrijven installatiebedrijven worstelen worstelen al al een een langere langere tijd tijd met met een een Zowel grote als kleine installatiebedrijven worstelen al een langere tijd met een personeelstekort. Jij ook? Hoeft niet. Met de montageservice van TRILUX personeelstekort. Jij ook? Hoeft niet. Met de montageservice van TRILUX voorkom voorkom je je personeelstekort. Jij ook? Hoeft niet. Met de montageservice van TRILUX voorkom je dat dat je je opdrachten opdrachten moet moet laten laten lopen lopen en en een een onderbezetting onderbezetting hebt! hebt! dat je opdrachten moet laten lopen en een onderbezetting hebt! Onze monteurs monteurs inhuren inhuren of of meer meer informatie? informatie? Onze Onze monteurs inhuren of meer informatie? Kijk op www.voordeinstallateur.com/montageservice Kijk op www.voordeinstallateur.com/montageservice Kijk op www.voordeinstallateur.com/montageservice

TRILUX Benelux | Databankweg 28 • 3821 AL Amersfoort • 033 - 455 77 10 • info@trilux.nl • trilux.com TRILUX Benelux | Databankweg 28 • 3821 AL Amersfoort • 033 - 455 77 10 • info@trilux.nl • trilux.com TRILUX Benelux | Databankweg 28 • 3821 AL Amersfoort • 033 - 455 77 10 • info@trilux.nl • trilux.com

KORTSLUITING EUROPESE COMMISSIE WIL AF VAN KLOK VERZETTEN

ZOMERTIJD ENERGIEBESPARING IS OMSTREDEN

Lampen minder aan, maar airco en verwarming meer Zomertijd voor het eerst ingevoerd in WO I |||||| ||||||

Tussen 1946 en 1977 was er geen zomertijd in NL

ZOMERTIJD IN NL

WINTERTIJD IN BRAZILIË, ZUID-AFRIKA EN AUSTRALIË

62%

NL wil zomertijd afschaffen

In Marokko wordt zomertijd onderbroken tijdens de Ramadan

Slaaptekort neemt toe door uurtje langer licht |||||||| ||||||||

Altijd zomertijd = hartje winter pas om 9.45 uur licht

Bron: Wikipedia, Landenkompas.nl, Shopvoorgezondheid.nl, Energieleveranciers.nl, Algemeen Dagblad, de Volkskrant

| APRIL 2019

Eelco-Jan Janse van Steutel Installatietechniek in Zierikzee

Goede partners maken

Zeven jaar geleden stapten ze in een onzeker avontuur. De drie monteurs Eelco-Jan Janse (38), Marien Catshoek (38) en Jacco Quist (44) namen midden in de crisis het bedrijf Steutel Installatietechniek van hun baas over. Van medewerker werden ze plotseling directeur. Dat was best even wennen, vertelt Eelco-Jan Janse.

januari 2012. Een bijzondere datum voor jou en je twee collega’s? Eelco-Jan Janse: “Op die dag werd ik samen met mijn twee vrienden Marien Catshoek en Jacco Quist eigenaar van Steutel Installatietechniek. Vanaf school werkten we hier al en van de één op andere dag waren we geen medewerkers meer, maar ondernemers.” Waar kwam het idee vandaan om het bedrijf over te nemen? “De oude eigenaar Marius Vier

| APRIL 2019

Eelco-Jan Janse

gever was met de toekomst bezig. Hij wilde er langzaam een punt achter zetten, maar voelde zich verantwoordelijk voor het bedrijf, de medewerkers en de klanten. Hij zou het prettig vinden als het bedrijf bleef bestaan. Hij vroeg aan ons of wij er iets voor voelden om het over te nemen. Eerlijk gezegd kriebelde het bij mij meteen al. Al vond het thuisfront het toen nog wel lastig. Maar samen zagen wij de uitdaging. Alleen was het toen crisis. We hebben de ergste jaren even afgewacht, waardoor het toch nog even duurde voor

alles rond was. Marius heeft ons geholpen met de overname. Hij bleef eigenaar van het pand, dat wij tot op de dag van vandaag huren. We kijken nu of we het kunnen kopen…” Is de overdracht soepel verlopen? “Het liep wel bijzonder. De overdracht was een groot avontuur. Marius Viergever vond dat we ervaring moesten opdoen in de praktijk. Maar wat wisten wij nou van ondernemen? Helemaal niks! Zelfs een offerte maken bleek enorm lastig. Hoeveel uur reken je voor deze

INTERVIEW

je als bedrijf sterker klus en hoeveel uur voor een andere klus? We hebben zonder kennis en ervaring software en een computer aangeschaft, die we al snel weer moesten vervangen, omdat ze niet voldeden. Marius is hier na de overdracht blijven werken. Eerst vijf dagen en geleidelijk bouwde hij het af naar nu nog twee dagen. Feitelijk

Hoe lastig was het in voor jou en je collega’s om in een nieuwe rol te gaan zitten? “Wennen! Wij waren gewend om goed voorbereid op pad te gaan. Nu moesten wíj die voorbereiding verzorgen. We kregen er een enorme verantwoordelijkheid bij. Ook onze rol ten opzichte van

En match het tussen jullie drieën ook? “Ja, wij durven elkaar de waarheid te zeggen en spreken regelmatig alles door. Dat kan omdat we vrienden zijn. Wij durven elkaar te zeggen waar het op staat en daardoor kom je er altijd uit. Er blijft nooit iets sudderen.”

de overdracht van het bedrijf was een groot avontuur begon het inwerken na de overdracht. Vanaf dat moment heeft hij ons prima begeleid en geholpen. Hij had ook totaal geen probleem met het aannemen van een nieuwe rol en om zijn oude rol los te laten. Na de overdracht viel er bij hem een grote last van zijn schouders.”

de collega’s veranderde, maar iedereen accepteerde dat wij het plotseling voor het zeggen hadden. Dat komt ook wel omdat de medewerkers om ons heen heel flexibel zijn. Allemaal nuchtere Zeeuwen. Die laten zich niet gek maken.”

De crisis heeft Zeeland inmiddels verlaten? “Ja, maar de eerste vijf jaren waren wel lastig. Ik geef toe dat het me soms slapeloze nachten heeft ge kost. Mede omdat we na de overname natuurlijk extra lasten hadden. En we moesten bijna alle bussen ››

VRIENDEN EN ONDERNEMERS ZE ZIJN DIKKE VRIENDEN EN TEGENWOORDIG SAMEN EIGENAAR VAN STEUTEL INSTALLATIETECHNIEK: EELCO-JAN JANSE, MARIEN CATSHOEK EN JACCO QUIST. MARIEN: “WE VULLEN ELKAAR AAN. IK HOUD ME BEZIG MET DE ELEKTROTECHNIEK. VOORAL DE GROTE WERKEN. EELCO-JAN HEEFT ZIJN HANDEN VOL AAN DE KLEINE KLUSSEN EN JACCO WEET ALLES VAN DE W-INSTALLATIES. HEEL SOMS STAAN WE ZELF OP DE WERKVLOER, MAAR HET ONDERNEMERSCHAP VRAAGT STEEDS VAKER DAT WE OP KANTOOR DE BOEL GOED REGELEN. NEE, DAT VINDEN WE GEEN PROBLEEM, MAAR VOORAL LEUK.”

Vlnr: Marien, Jacco en Eelco-Jan

| APRIL 2019

870470 Sensor en schakelblok in één platte behuizing.

4 Steekt slechts 4,5 mm uit het plafond 4 Geen extern schakelblok nodig 4 Aanpasbaar lensmasker 4 Volledig instelbaar in tijd- en luxwaarde 4 Detectie bereik van Ø 7 meter op 2.5 meter hoogte

klemko.nl 14

| APRIL 2019

INTERVIEW vervangen. Die waren echt ver ouderd. Toch zijn we nooit in de problemen gekomen, omdat we veel doen voor particuliere klanten en we amper in de nieuwbouw zitten. De klap kwam bij ons daardoor minder hard aan. Maar vanaf 2017 gaat het weer heel goed.” Jullie zijn zogezegd een allround installateur, zowel W als E? “Zo is het altijd geweest, al maken we wel keuzes. We willen doen waar we goed in zijn. We plaatsen amper warmtepompen, omdat een bedrijf hier in de buurt daarin is gespecialiseerd. We leveren zonnepanelen, maar werken samen met een montagebedrijf dat ze op het

bezuinigingsslag te maken op deze manier. En we doen veel in

bij woningcorporatie Zeeuwland waarvoor we veel werken.”

wat wisten wij nou van ondernemen? helemaal niks! dak plaatst. En ook voor vloerverwarming hebben we een goede partner waar we samen mee optrekken. Ik denk dat goede partners je als bedrijf sterker maken.” Waar houden jullie je op E-gebied vooral mee bezig? “We plaatsen op dit moment veel led-verlichting. Veel mensen en bedrijven besluiten toch een

domotica. Deze omgeving vergrijst enorm. Veel ouderen willen op hun plek blijven wonen. Wij laten zien hoe dit, door de toepassing van domotica in bestaande woningen, kan. Wij werken bijvoorbeeld met het draadloze domoticasysteem xComfort van Eaton. Op die manier kun je veel zaken simpel automatiseren. We hebben het onlangs ook laten zien tijdens een pop up-beurs

Hoe ziet het huis van de toekomst er uit? “Poeh, een moeilijke vraag! Ik denk dat er veel geautomatiseerd wordt en dat je met spraak allerlei onderdelen kunt gaan aansturen. Bijvoorbeeld via een robot. Wat betreft verwarming, denk ik dat de warmtepomp in de toekomst vervangen gaat worden door elektrische oplossingen.” 

STEUTEL INSTALLATIETECHNIEK HET BEDRIJF WERD IN 1927 OPGERICHT. NA TWEE GENERATIES STEUTEL NAM MARIUS VIERGEVER HET BEDRIJF IN 1987 OVER, OM HET VERVOLGENS IN 2012 TE VERKOPEN AAN DRIE VAN ZIJN MEDEWERKERS, EELCO-JAN JANSE, MARIEN CATSHOEK EN JACCO QUIST. ER WERKEN TIEN MENSEN BIJ DE ALLROUND INSTALLATEUR OP E- EN W-GEBIED. JACCO: “HET LEUKE IS DAT DE FAMILIE STEUTEL HIER TEGENOVER WOONT EN HET ONTZETTEND LEUK VINDT DAT HET BEDRIJF NOG STEEDS OP DEZELFDE PLEK IS GEVESTIGD EN DE FAMILIENAAM DRAAGT. OVERIGENS ZIJN WE NU BEZIG MET DE AANKOOP VAN HET BEDRIJFSPAND OM HET VERVOLGENS FLINK TE VERNIEUWEN. DAT IS HARD NODIG.”

| APRIL 2019

SMALLE AARDLEKAUTOMAAT 1P+N m

18 m

BIJ GEYER! Of het nu gaat om grote projecten of om kleine, ú en úw wensen staan bij GEYER in de spotlights. Goede kwaliteit en een scherpe prijs spelen daarbij de hoofdrol. Een betrouwbaar product, nauwkeurige assemblage en stipte levering, hebben bij GEYER altijd de hoogste prioriteit.

• • • • •

Professionaliteit, kwaliteit en flexibiliteit Persoonlijk contact met elke opdrachtgever Heldere, gezamenlijke communicatielijnen Messcherpe calculatie, duidelijke presentatie Begeleiding van A tot Z bij alle opdrachten

WWW.GEYER.NL WEEGSCHAALSTRAAT 50

7324 BH APELDOORN

T. 055 5998200

F. 055 5998219

HENSEL biedt een uitstekende kwaliteit aftakproducten, beveiligingsproducten en verdeeltoepassingen voor elektrische energie binnen het laagspanningsbereik. HENSEL wordt vooral toegepast waar hoge eisen worden gesteld in zowel utiliteit als industrie. Voor HENSEL zijn tevreden klanten de beste referentie.

W i j bundelen E n e r g i e

Geyer Nederland BV Weegschaalstraat 50 7324 BH Apeldoorn

Telefoon: +31 (0) 55 599 82 00 E-Mail: info@geyer.nl www.geyer.nl / www.hensel-electric.nl

| APRIL 2019

NL_ENYBOARD-190x130.indd 1

27.03.2015 09:41:43

DE BUS VAN...

Bus Frank Schipper alweer te klein

INTERIEUR ZELF GETIMMERD

chipper Elektrotechniek vinden we in het NoordHolllandse Zwaag. Frank Schipper: “Ik ben vanuit huis begonnen. Omdat het meteen goed begon te draaien, groei ik nu al uit mijn jasje. De berging achter het huis staat vol en in de huiskamer en op de eerste verdieping van onze tussenwoning staan ook spullen. We zoeken nu een garagebox waar ik materialen kan opslaan. Mijn echt-

Precies een jaar geleden besloot Frank Schipper voor zichzelf te beginnen. Na twintig jaar in loondienst te hebben gewerkt, schreef hij zijn bedrijf Schipper Elektrotechniek in bij de Kamer van Koophandel. Natuurlijk moest er een bus worden aangeschaft. Al is die inmiddels eigenlijk alweer te klein.

genote Agnieszka helpt me met de boekhouding. Ik heb niet te klagen over werk. Ik ben in maart 2018 begonnen en heb toen meteen een Ford Transit Connect gekocht. Die kende ik al van mijn oude baas en dat vond ik een prettige bus. Ik heb het interieur zelf getimmerd. Een dubbele bodem met grote laden en houten schappen. Maar de bus is eigenlijk alweer te klein. Als ik naar verschillende klussen moet, dan

staat hij te vol. Dat betekent dus dat ik regelmatig eerst een krat met materiaal eruit moet halen om er weer een nieuwe in te kunnen zetten. Dat is niet handig. En iedere week moet ik de bus wel opruimen, omdat ik anders het overzicht kwijtraak. Heel stiekem kijk ik nu naar de Ford Transit Custom. Die is net een slag groter. Daar kan ik alles beter in organiseren. Dat is nodig ook.” 

FRANK IS OOK TIMMERMAN FRED IS ONDER DE INDRUK VAN HET VAKMANSCHAP WAARMEE ELEKTROTECHNICUS FRANK SCHIPPER DE HAMER HANTEERT. “TOCH WEL HANDIG ALS JE HANDEN KUNNEN MAKEN WAT JE HOOFD BEDENKT”, ZEGT HIJ. “DAT IS ZEKER WAAR”, ANTWOORDT FRANK. “MAAR HET HEEFT SOMS ALS NADEEL DAT IK OOK ALLES WIL DOEN. DAT KAN NIET ALTIJD. IK KAN NIET IEDERE DAG TOT NEGEN UUR DOORWERKEN.” FRED CONSTATEERT WEL DAT DE BUS ERG VOL LIGT. “DAT KOMT OMDAT IK ALS ZELFSTANDIGE, DIE OP EEN DAG VAAK SWITCHT TUSSEN KLUSSEN, TOCH MEER MATERIAAL NODIG HEB. DAT IS IN LOONDIENST ANDERS. WIE WEET RIJD IK AL SNEL IN EEN GROTERE FORD…”

| APRIL 2019

UNISTRUT® The perfect support for your cable trays.

Building something great together. Unistrut® is al meer dan 90 jaar de toonaangevende leverancier van metalen framesystemen. De producten en diensten van Unistrut staan wereldwijd garant voor technisch hoogstaande kwaliteit en betrouwbaarheid. De metalen montageprofielen, fittings, buisklemmen en accessoires van Unistrut® zijn nu verkrijgbaar via het partnernetwerk van Vergokan. Samen met de Vergokan kabeldraagsystemen, bieden we de perfecte oplossing voor elke toepassing. Neem vrijblijvend contact op met uw Vergokan vertegenwoordiger voor meer informatie over de beschikbaarheid en prijzen.

www.vergokan.com

| APRIL 2019

INNOVATIE De MENNEKES PowerTOP® Xtra familie

ONGEËVENAARD XTRA! Aansluiting met ErgoCONTACT®

AANSLUITING MET ERGOCONTACT® Dankzij het feit dat de schroevendraaier niet vanaf de zijkant, maar recht van achter wordt aangezet is ErgoCONTACT® eenvoudig in gebruik, ergonomisch verantwoord, veilig en tijdbesparend.

Als specialist in contactmateriaal staat MENNEKES er wereldwijd om bekend de standaard te zetten. Met PowerTOP® Xtra was het altijd de ambitie om hoogwaardige producten te leveren voor de praktijk. Na 63 A en 125 A is dit unieke productassortiment uitgebreid met 16 A en 32 A. De CEE-contactstoppen en koppelcontactstoppen zijn nu compleet nieuw gedefinieerd.

ERGONOMIE HEROVERWOGEN

COMFORTABELE MONTAGE

Je kunt aan de vorm zien, dat ze perfect in de hand liggen en precies zo zijn gevormd, dat hun ontwerp iedere handgreep simpelweg perfect ondersteunt. Dat voelt goed aan en biedt in het gebruik een echte plus aan veiligheid.

Het montageproces is bij de optimalisatie van de PowerTOP® Xtra familie verder geperfectioneerd. Het resultaat: beduidend kortere montagetijden, eenvoudige handeling en minimaal gebruik van gereedschap.

Aansluiting met SafeCONTACT

AANSLUITING MET SAFECONTACT PowerTOP® Xtra in de versie PowerTOP® Xtra S is uitgerust met de snijklemtechniek SafeCONTACT, de schroefloze aansluittechniek voor contactstoppen en koppelcontactstoppen.

X-CONTACT® INSIDE! IN DE GEHELE POWERTOP® XTRA FAMILIE! Met X-CONTACT® heeft MENNEKES een volledig nieuwe contactbusoplossing ontwikkeld, waarbij tot 50% minder krachtinspanning nodig is bij het steken en trekken. Naast de 63 A en 125 A uitvoeringen zijn nu ook de 16 A en 32 A uitvoeringen uitgerust met de X-CONTACT®-technologie.

www.hateha.nl

| APRIL 2019

Project met cv-ketels op 100% waterstof Vanaf april stookt een aantal gezinnen in de Rotterdamse deelgemeente Rozenburg hun woning warm met waterstof, in plaats van met aardgas. Het gaat hier om een proef waarbij voor het eerst in Nederland cv-ketels op pure waterstof

worden getest. Remeha is een van de deelnemers van het proefproject en levert tien cv-ketels met specifieke branders die waterstof als brandstof gebruiken. Als de proef slaagt, kunnen cv-installaties op waterstof een belangrijke bijdrage leveren

aan de klimaatdoelstellingen in ons land. Bij de verbranding van waterstofgas komt, in tegenstelling tot aardgas, geen CO2 vrij. Op de foto Marco Bijkerk, manager innovatieve technologie bij Remeha met op de achtergrond de waterstofketel.

WARMTEPOMP? NEE… ISOLEREN! Foto: 123rf.com

We gaan er in de komende Henk & Fred wat meer aandacht aan besteden: de voordelen, maar ook nadelen, van een warmtepomp. Problemen met warmtepompen spelen vooral in oudere woningen, die minder goed geïsoleerd zijn, zo bleek uit het tv-programma Radar. In een enquête geeft 20 procent van de mensen met een warmtepomp aan het huis niet goed warm te krijgen en bij 17 procent valt de energierekening hoger uit dan daarvoor. Eerst isoleren is in dat geval dan ook het advies van Techniek Nederland.

In 2018 groeide de installatiesector met ruim 8 procent. Voor 2019 en 2020 verwacht ABN Amro dat deze groei terugloopt naar zo’n 4 procent. Dat valt te lezen in de nieuwste ‘sectorprognose voor de bouw’. De bouw, maar ook de installatiesector, heeft volgens ABN in toenemende mate te lijden onder sterk stijgende kosten. Vooral de hogere materiaalkosten en de oplopende uurprijzen van inleners worden als oorzaak genoemd. Maar ook het groeiende personeelstekort zorgt voor een stagnerende markt.

| APRIL 2019

Foto: 123rf.com

TERUGLOPENDE GROEI

NIEUWS Weer naar Building Holland

VAN DINSDAG 9 TOT EN MET DONDERDAG 11 APRIL IS ER WEER EEN BUILDING HOLLAND IN DE RAI IN AMSTERDAM. HÉT INNOVATIE-EVENT VOOR DE BOUW, INSTALLATIE EN VASTGOEDSECTOR. ER WORDEN DRIE DAGEN LANG ACTUELE THEMA’S BELICHT, ZOALS DIGITALISERING, DE ENERGIETRANSITIE EN CIRCULAIR BOUWEN. NAAST ZO’N 250 LEZINGEN EN WORKSHOPS ZIJN ER DRIE INNOVATIE

HÉT TEAMUITJE VOOR JOUW BEDRIJF Staat het jaarlijkse personeelsfeestje op de agenda, maar moet je nog iets bedenken om met z’n allen te doen? Meld jou en je collega’s aan voor de Henk & Fred Battles. Dit evenement heeft alle ingrediënten om van je teambuildingsdag een groot succes te maken. Dus trommel je collega’s op en schrijf je in op www.henkenfred.nl/battles. Locatie: Holland Evenementen Groep in Zoelen. Deelname is gratis.

BOULEVARDS WAAR ALLE NIEUWE ONTWIKKELINGEN WORDEN GETOOND. MEER

Druk bij de recyclebak

Partners Henk & Fred Borrel bekend Volgende maand organiseert Henk & Fred voor jou als installateur de Henk & Fred Borrel. Dit keer maken we er in samenwerking met OBO Bettermann, Vercoma, TKF en Klemko een ge zellige borrel van met bier, burgers

Foto: www.freepik.com

INFO: WWW.BUILDINGHOLLAND.NL.

en een inspirerende kennissessie. Binnenkort maken we de datum en locatie bekend én start de inschrijving. Volg ons op social media of schrijf je in voor de nieuwsbrief om altijd als eerste op de hoogte te zijn.

Nederlanders hebben het afgelopen jaar aanzienlijk meer verlichtingsarmaturen ingeleverd (+33 procent), zo blijkt uit de voorlopige inzamelcijfers van LightRec en Wecycle. De inzameling van lampen bleef nagenoeg op hetzelfde niveau als in 2017. De stijging is vooral toe te schrijven aan extra inspanningen binnen het professionele circuit (bouw-, installatie- en sloopbedrijven) en campagnes gericht op de inzameling van armaturen. Deze vallen namelijk sinds afgelopen zomer ook onder de inzamelregeling.

| APRIL 2019

LED-verlichting

Een partner die jouw uitdagingen begrijpt, bespaart je tijd. Daarom bieden wij een LED-verlichtingsoplossing aan voor elke behoefte. De stap zetten naar connected verlichtingssystemen helpt jouw klant de perfecte omgeving te realiseren voor hun medewerkers. Kijk voor meer informatie en online hulpmiddelen op www.philips.nl/installateur.

Oplossing

Ledinaire

CoreLine

CoreLine Interact Ready

Specificatie producten

Eenvoud voor een scherpe prijs

Voor elke ruimte een oplossing

Slimme verlichting voor het MKB, werkt samen met Interact Pro

Naadloze aansluiting op uw specificatie

10 types

16 types

6 types

15 types

Kleur

Kleur / Dimbaar / Nood

Kleur / Draadloos dimmen / Nood

Eindeloos / Op maat

30.000

50.000

100.000

3 jaar

5 jaar

5 jaar of Service level agreement

Brochure

Brochure / Online tools

Training / Certificering / Brochure / Online tools

Persoonlijk

Lichtkwaliteit

Prijs Producten Configuratie opties Levensduur Garantie Ondersteuning

VAKMAN

SCHAP INNOVATIE

| APRIL 2019

+ inzicht in resterende levensduur

LATEN WE ELKAAR MEER HELPEN

Wat hebben we een mooie branche! De installatiewereld is dermate groot dat er een enorme verscheidenheid is aan het soort werk dat we doen. Ik spreek veel met andere installatiebedrijven. Telkens verbaas ik me opnieuw dat we - ondanks dat we zeggen dat we hetzelfde doen - we uiteindelijk allemaal verschillend werken. We werken met dezelfde of soortgelijke materialen, met uiteindelijk voor iedere toepassing en iedere klant een ander eindresultaat. Wat ik dan weer bijzonder vind is dat we allemaal het liefst zelfstandig werken en het lastig vinden om een collega in te schakelen om iets gemakkelijker opgelost te krijgen. Het valt me op dat ik daarin langzaam wel een verschuiving zie plaatsvinden. We staan er steeds meer voor open om elkaar te helpen. Een tijdje geleden hadden we bij een klant in Alkmaar een storing waar acuut op ingespeeld diende te worden. Mijn collega’s waren op dat moment allemaal regionaal (regio Eindhoven) aan het werk. Ik heb toen een collega-bedrijf gebeld dat in Alkmaar zit. Ze h ebben me direct geholpen. Fantastisch! Echt een win-win situatie voor alle drie de betrokken partijen. Zo ook bij een industriële klant van ons waar we een collega in Amsterdam hebben gevraagd om met enige spoed naar een storing te gaan. Wat niet maar even een uurtje werk bleek te zijn, maar een aantal dagen en avonden. Ik ben op zulke momenten enorm dankbaar voor de flexibiliteit en collegialiteit van collega-installateurs. Die industriële klant is zo tevreden dat we er nu samen met dat andere installatiebedrijf over een paar weken een project gaan doen. Ook hier wederom een win-win situatie voor alle drie de partijen. Wij maken steeds meer gebruik van dit soort samenwerkingen. Ongeacht hoe groot of klein een installatiebedrijf is, dit kan voor ons allen heel waardevol zijn. Ook al werken we allemaal op onze eigen manier, natuurlijk volgens de regels. We delen vaak het doel om het beste te zorgen voor onze klant. Kei mooi! Samen staan we sterk.

VIVIAN TIMMERS IS ALGEMEEN DIRECTEUR VAN TIMMERS PROJECTEN & SERVICE IN UDEN

| APRIL 2019

Automatisering was nog nooit zo eenvoudig

De EasyE4 is geschikt voor eenvoudige ĂŠn complexere besturingstaken en is daarmee de juiste keuze voor zowel installateurs als voor engineers in de machinebouw. Het krachtige EasyE4 basisapparaat is uit te breiden met 11 modules. Zowel het basisapparaat als de uitbreidingen zijn verkrijgbaar met 12/24 V DC, 24 V AC of 100-240 V AC/DC voedingsspanning. De ethernet interface wordt niet alleen gebruikt om te programmeren maar ook om easyâ&#x20AC;&#x2122;s met eventuele uitbreidingen in een netwerk op te nemen. Ook wordt hiermee de toegang tot het Industrial Internet of Things (IIoT) mogelijk. Hoewel programmeren op het apparaat mogelijk is biedt de software vele voordelen zoals de 4 programmeertalen LD, FBD, EDP, ST en het zelf maken van functiebouwstenen. Het display geeft niet alleen de status weer maar kan ook gebruikt worden als HMI. Het display is dimbaar en heeft de beschikking over 3 achtergrondkleuren rood, groen en wit. www.eaton.nl/easy

| APRIL 2019

UITGELICHT Zorgeloos, functionerende noodverlichtingsinstallatie

Dubbel zo lange accugarantie! Famostar is dé Nederlandse noodverlichtingspecialist. Zij staan voor hun producten, en die producten staan voor kwaliteit. Waar ze als enige noodverlichtingsfabrikant al 10 jaar garantie gaven op armaturen, komen ze nu ook met 8 jaar garantie op accu’s. Uniek in de markt!

WAAROM 4 JAAR ACCUGARANTIE ALS JE DUBBEL ZO LANG KUNT KRIJGEN De standaard accugarantietermijn in de markt bedraagt maximaal 4 jaar. Echter hebben accutechnologieën zich de laatste jaren enorm ontwikkeld. Famostar heeft hier in samenwerking met hun acculeverancier optimaal gebruik van gemaakt door de armaturen zodanig aan te passen dat de verwachte levensduur van de accu’s méér dan 8 jaar is. Hiervoor gebruiken zij de meest geschikte, bewezen en milieuvriendelijke accutechnologie voor noodverlichting, namelijk NiMH. Ook is de elektronica dusdanig gemodificeerd dat de levensduur bij correct onderhoud verlengd wordt. Kwaliteit gegarandeerd!

DOUBLE QUALITY, DOUBLE SAFETY De revolutionaire 8 jaar accu garantie draagt bij aan een duurzame noodverlichtingsinstallatie die minder onderhoud nodig heeft maar optimale veiligheid biedt. Door minder uren kwijt te zijn aan het onderhouden en vervangen van accu’s kun je als installateur je tijd effectiever inplannen voor andere werkzaamheden. Vanwege de langere verwachte levensduur is er slechts één accuwissel nodig over de gehele levensduur van de armatuur van Famostar. Hiermee wordt aanzienlijk bespaard op zowel kosten, arbeid als afval. Daarnaast worden recyclebare NiMH-accu’s toe gepast die milieuvriendelijker zijn dan andere accu’s zoals Li-ion of Lithium.

Dankzij de grote zekerheid van een werkende accu verlopen ontruimingen nu nóg veiliger. In combinatie met de 10 jaar garantie die Famostar geeft op de armatuur ben je zeker van een zorgeloos functionerende noodverlichtingsinstallatie. Bezoek de website famostar.nl/accu voor meer informatie, een whitepaper over accutechnologie en handige tools zoals een Total Cost of Ownership.

| APRIL 2019

Regiomanager Marjolein van Bruggen van OTIB:

Af en toe voor de klas

"Daar zit natuurlijk een spanningsveld. Aan de ene kant is er een ongelooflijk tekort aan personeel. In eerste instantie zit een werkgever er misschien niet zo op te wachten dat jij een opleiding wilt doen om af en toe voor de klas te staan. Maar het lerarentekort neemt de komende jaren alleen maar toe. We kunnen dat blijven roepen, maar

| APRIL 2019

voor de branche ligt er ook een rol om daar zelf wat aan te doen!”

WANT ANDERS DROOGT DE AANWAS VAN NIEUW PERSONEEL OP.

via hun personeel - meer invloed te krijgen op het onderwijs dat in hun regio gegeven wordt. Een ander voordeel is dat je via een werknemer die ook lesgeeft op een school gemakkelijk contacten legt met leerlingen voor stageplaatsen.”

NAAST INSTALLATEUR OOK AF EN TOE VOOR DE KLAS. DAAR ZAL JE BAAS BLIJ MEE ZIJN…

"“Precies. Als er niet voldoende leraren zijn, kun je ook niet de leerlingen opleiden die nu zo hard nodig zijn. De bekende vicieuze cirkel. Verder zijn we dit project begonnen om het onderwijs en de praktijk beter op elkaar aan te laten sluiten. Voor werkgevers is dit een manier om -

EN WORDT EEN INSTALLATEUR ER ZELF OOK BETER VAN?

“Het belangrijkste is dat jij het leuk vindt om jouw kennis en ervaring over te brengen op leerlingen van

8 BRUTALE VRAGEN

maakt werk boeiend een MBO of VMBO. Maar het zorgt ook voor een meer gevarieerde en boeiende werkweek als je af en toe voor de klas staat.”

VERTEL, WAT KAN IK PRECIES WORDEN?

POEH, TERUG IN DE SCHOOLBANKJES. WAT LEER IK DAAR?

4 6 7

“Dat ligt van tevoren niet vast. Je kunt bijvoorbeeld praktijkinstructeur worden. Dan werk je als onderwijsassistent mee tijdens praktijklessen. Maar het kan ook zo zijn dat jij helemaal thuis bent in bijvoorbeeld domotica. En dat je daar gastlessen of een keuzedeel over gaat geven. Eén dag in de week of vaker.”

LASTIG ZEKER, OM ZO’N OPLEIDING TOT LERAAR TE COMBINEREN MET JE WERK? “Het is een 1-jarige opleiding. En best pittig. Maar we proberen zoveel mogelijk rekening te houden met het feit dat mensen daarnaast ook werken. Er zijn in totaal 18 lesdagen die over het algemeen pas aan het eind van

de middag beginnen en ’s avonds doorlopen. Overdag kun je dan dus gewoon naar je werk.”

“De lessen zijn met name bedoeld om je pedagogische vaardigheden bij te brengen. Daarnaast zijn er 14 stagedagen waarop je stage loopt op een ROC of VMBO. Je gaat dan zelf lessen voorbereiden en geven. Je komt er zo achter of je het kunt, maar ook of het echt iets voor jou is. Oftewel proeven van het vak.”

HOEVEEL INSTALLATEURS STAAN ER INMIDDELS VOOR DE KLAS?

“We zijn drie jaar geleden gestart met een klasje van 15 in de regio Gelderland en Overijssel. Inmiddels zijn we daar diverse groepen verder. Dat geldt ook voor de regio’s Zeeland, Midden-Nederland en Zuid-Holland. Deze maand starten we met een groep in Brabant. Het

is een olievlek die zich over het land uitspreidt. Inmiddels zijn er via dit traject al zo’n 150 installateurs als docent opgeleid.”

NIET ONBELANGRIJK: HOEVEEL KOST ZO’N OPLEIDING?

“Dat wordt allemaal betaald vanuit OTIB. In sommige regio’s doen we dat samen met de provincie. Maar het kost de installateur of de werkgever dus niets. Daarom hoef je het dus niet te laten!” 

Meer info Neem voor meer informatie contact op met de supportdesk van OTIB; mail met support@otib.nl of bel met 0800-8855885. Lees ook het interview met Alwin de Bont in de rubriek ‘De opleiding van…’ op pagina 33. Hij is directeur van De Bont Elektrotechniek en volgt momenteel het traject Hybride Techniekopleiders van OTIB.

HENK: “LERAAR, OOK IETS VOOR MIJ?” “ZOU DAT IETS VOOR MIJ ZIJN, OM AF EN TOE LES TE GEVEN OP EEN ROC OF VMBO?”, VRAAGT HENK AAN ZIJN JONGE COLLEGA. “IK ZIE HET JOU WEL DOEN”, ZEGT FRED. “JE HEBT BAKKEN EN TOE LAST VAN JE RUG HEBT. NIET IEDEREEN KAN TOT Z’N 67e FULLTIME OP DE BOUWPLAATS BLIJVEN DOORWERKEN.” DAT LAATSTE WIL HENK NATUURLIJK LIEVER NIET HOREN. MAAR FRED HEEFT WEL EEN PUNT, VINDT HIJ. “IK GA MAAR EENS MET OTIB BELLEN. OOK IETS VOOR JOU?” FRED: “PFF, IK BEN NET VAN SCHOOL AF. MAG IK EVEN OVERSLAAN?”

Foto: TechniekBeeldbank.nu

ERVARING. WAAR WACHT JE NOG OP? DAAR KOMT BIJ DAT JIJ AF

| APRIL 2019

ÂŠ Nicola Rehage Fotografie

Huis. Meester. De woning op elk moment onder controle: zowel thuis als onderweg, met eNet SMART HOME. Eenvoudige bediening met smartphone of wandzenders in JUNG design. JUNG.NL

Vertegenwoordiging voor Nederland: Hateha Elektrotechnische Handelsonderneming B.V.

| APRIL 2019

AZ_eNet_190x277mm_NL.indd 1

HATEHA.NL

07.03.19 15:31

INNOVATIE Eigentijdse, energiezuinige led railspots

START TRACK SPOT INTEGRAL

VELE TOEPASSINGEN De GLOBAL Trac rail waar deze spots op passen, is de meest flexibele manier om een elegante en passende verlichtingsoplossing te creëren. De modulaire structuur van het systeem maakt het eenvoudig uit te breiden en aan te passen aan diverse wensen. GLOBAL Trac heeft een hoge belas tingscapaciteit en sturingsmogelijkhe den die in vele ruimtes, zoals winkels, warenhuizen, musea, publieke gebouwen en restaurants toegepast kunnen worden. In combinatie met de START Track Spot Integral heb je hiermee een stijlvolle, flexibele én economische verlichtingsoplossing in handen!

De nieuwe reeks START Track Spot Integral is de nieuwste uitbreiding op het aanbod Sylvania railspots. Deze eigentijdse railspots hebben een geïntegreerde niet-dimbare driver, waardoor er geen aparte driverbehuizing of zichtbare schroeven zijn.

HOOGWAARDIGE LENZEN START Track Spot Integral is dan ook een heel elegante railspot die perfect past in de hedendaagse trend van slanke railspots. Dankzij het gebruik van hoogwaardige lenzen hebben de railspots zeer precieze lichtbundels. Standaard worden de spots geleverd met voorgemonteerde 36° lens. Echter, in de verpakking wordt stan daard ook een 64° lens meegeleverd, die indien een brede bundel gewenst is, makkelijk in de plaats van de stan daard lens aangebracht kan worden.

Zo heb je in een handomdraai twee spots in één.

DRIE VERSIES START Track Spot Integral wordt aangeboden in drie versies, Small, Medium en Large, met een vermogen van 17 tot 54W en een lichtstroom van 1350 tot 5000lm. Alle versies hebben een behuizing in wit RAL9016 of zwart RAL9005, telkens met kleurtem peratuur 3000K en 4000K, CRI>90. De spots zijn uitgerust met een Global railadapter GA69 voor gebruik op Global Trac 3fasenrails.

www.sylvania-lighting.com

| APRIL 2019

Kees Tol van SBS6-programma VT Wonen:

Ik leef thuis al heel

In het tv-programma VT Wonen op SBS6 staat altijd het interieur van de kijker centraal. Maar hoe woont presentator Kees Tol zelf eigenlijk? En hoe duurzaam is hij? Henk en Fred zochten hem thuis op in Volendam. "Ik ben bezig met de voorbereidingen voor een verbouwing. Maar de styling, die doe ik zelf!”

taan die dagjesmensen in Volendam nou de hele dag bij je door de ramen te gluren?”, vraagt Henk als hij samen met Fred de woning van Kees Tol betreedt. “Nee, gelukkig niet. En dat wil ik graag zo houden”, lacht Kees die sinds een jaar de presentator van het SBS6-programma VT Wonen is. Zelf werpt hij dus wel regelmatig een blik in andermans woning. Elke uitzending gaat hij met de stylisten

| APRIL 2019

van VT Wonen de uitdaging aan om bewoners weer verliefd te laten worden op hun huis. Daarbij wordt het interieur volgens de laatste woontrends weer nieuw leven ingeblazen. “Over het algemeen slaan we de plank nooit mis. Van tevoren worden er natuurlijk gesprekken gevoerd met de bewoners. Over wat hun smaak is. Maar ik vind het knap hoe de stylisten er elke keer iets moois van maken.”

OPGERUIMD “Word je als presentator niet continu getriggerd om met je eigen woning aan de slag te gaan?”, wil Fred graag weten. “Absoluut. Het levert constant leuke ideeën op. Ik ben nu ook bezig met de voorbereidingen voor de verbouwing van mijn huis. Meubels uitzoeken, kijken hoe ik de wanden wil hebben en bezig met het kleurenpallet. Ik ben geen handige

THUIS BIJ

erg energiezuinig klusser, maar ik ben wel creatief en vind het erg leuk om met styling bezig te zijn.” Als Henk z’n blik laat rondgaan door de woonkamer van Kees Tol is het eruit voordat hij er erg in heeft. “Wat is het hier allemachtig netjes en opgeruimd!”, zegt hij. Kees moet lachen. “Ik ben heel netjes en precies. Als het een rommeltje is in huis, dan krijg ik kortsluiting in mijn hoofd.” “Maar hoe zou je je jouw stijl willen omschrijven?”, brengt Fred hem weer terug naar het gesprek. “Industrieel gecombineerd met klassiek. Ik hou dus wel van een zwarte stalen pui of een strakke plafondlamp maar dat wel gecombineerd met andere stoffen lampenkappen, een stoffen bank of een kleed op de vloer. Het moet bij mij wel warm en gezellig zijn in huis. Dus alsjeblieft geen gieten of betonnen vloer. Dat is me veel te kil. Nee, dan heb ik veel liever een mooie warme houten vloer met een mooi kleed daarop.”

MILIEU Henk en Fred maken eenmaga zine over duurzame energie.

Natuurlijk willen ze ook van Kees Tol weten hoe duurzaam hij is. “Ik leef al heel erg energiezuinig”, zegt Kees. “Dus ik hoef er niet zo mee bezig te zijn. Zonnepanelen bijvoorbeeld is voor mij helemaal niet interessant. Ik woon alleen en mijn energieverbruik is heel laag. Ik heb boven drie kamers waarvan in twee de verwarming nooit brand. En ik ben ’s avonds vaak laat thuis van werk. Dan staat de verwarming alleen maar aan van acht tot tien uur. Weet je, het zou wat anders zijn als ik een gezin zou hebben, met een paar kinderen, veel afval en twee auto’s voor de deur. Dan valt er vaak nog een heleboel te winnen als het gaat om duurzaam leven.”

DUURZAME TIPS In het programma VT Wonen ‘Weer verliefd op je huis’ draait het vooral om styling en worden er nagenoeg geen duurzame tips gegeven. Dat wil niet zeggen dat Kees niet weet waar het om draait bij het verduurzamen van een woning. Kees: “Begin altijd met het isoleren van je huis. Dat

is de basis. Mijn woning heb ik tien jaar geleden gekocht. Een paar jaar geleden heb ik nog een isolatietest laten uitvoeren. Daaruit bleek dat mijn huis supergoed geïsoleerd is. Dus ik ben altijd wel bezig met het milieu. Dat geldt ook voor de nieuwe keuken die er straks gaat komen. Ik denk dat ik overstap van gas naar inductie.” Kees Tol heeft ook het SBS programma Huizenjacht gepresenteerd. Daarin werden mensen geholpen die op zoek waren naar een nieuwe woning. “Ik ben zelf nu ook aan het rondkijken voor een nieuw huis”, zegt Fred. “Heb je nog een goede tip voor mij?” “Ga van je eerste gevoel uit”, zegt Kees. “Als het eerste gevoel goed is moet je het doen. En laat je daarbij niet afschrikken door bijvoorbeeld de keuken, die je niet mooi vindt. Zo’n keuken is vervangbaar. Probeer door een verbouwing heen te kijken!” 

ACTEREN OF PRESENTEREN? PRESENTEREN VAN TV-PROGRAMMA’S. WE ZOUDEN DAAROM BIJNA VERGETEN DAT HIJ DAARNAAST OOK ACTEUR IS. ZO SPEELDE HIJ GASTROLLEN IN ONDERWEG NAAR MORGEN EN ROZEGEUR & WODKA LIME EN BEHOORDE HIJ TOT DE VASTE CAST VAN DE TV-SERIE VERLIEFD OP IBIZA. “IK ZOU HET LEUK VINDEN OM WAT MEER TE ACTEREN”, ZEGT KEES TOL. “MAAR HET IS LASTIG OM DAT TE COMBINEREN MET MIJN PRESENTATIEWERK. IN ACTEREN GAAT VEEL TIJD ZITTEN. MAAR DAT GELDT OOK VOOR MIJN TV-WERK.”

Foto’s: Alexia van der Meijden

KEES TOL HEEFT ZICH BIJ SBS DE LAATSTE JAREN VOORAL TOEGELEGD OP HET

Kees Tol

| APRIL 2019

DE OPLEIDING VAN... Directeur ook als leraar voor de klas

Heb meer lol in mijn werk

Alwin de Bont volgt het traject Hybride Techniekopleiders van OTIB. Hij geeft één avond in de week techniekles op een MBO in Breda. Alwin is directeur van De Bont Elektro- en Beveiligingstechniek BV in Oud Gastel. Wat is zijn drive?

Alwin de Bont

Waarom wil je als directeur van een installatiebedrijf voor de klas? Alwin de Bont: “De wereld, maar ook de installatiewereld is sterk veranderd. Ik ben nu 49 jaar en had het idee dat ik aan alle kanten een beetje voorbij werd gefietst. Ook miste ik de aansluiting met de jeugd. Verder vind ik dat wat er door jongeren op school wordt geleerd, op het gebied van elektrotechniek, veelal niet aansluit bij de praktijk. Als je merkt dat je zelf de boot een beetje gaat missen, kun je twee dingen doen: zelf een opleiding gaan volgen, of zelf les gaan geven. Ik heb voor dat laatste gekozen. Met als uitdaging om die jongeren in de klas altijd net een stap voor te zijn.” Wat levert het je in de praktijk op? “Doordat ik nu lesgeef ben ik

beter op de hoogte wat er speelt in ons vak. Het heeft me scherper gemaakt. Je gaat je weer in alles verdiepen. De technische kennis

daarvoor naar Vlissingen. Je leert vooral didactische vaardigheden. We beginnen ’s middag om vier uur, tot negen uur 's avonds.

het heeft me scherper gemaakt was wat weggezakt. Ik heb ook weer meer lol in mijn werk. Je ontwikkelt jezelf meer. En ik heb weer een betere aansluiting met de jeugd. Ik begrijp nu beter wat hen bezighoudt en kan me meer in hen verplaatsen.” Ook zelf terug in de schoolbanken. Hoe was dat? “Ik ben vorig jaar oktober begonnen met het traject Hybride Opleiders van OTIB. Deze zomer rond ik de opleiding af. Elke dinsdag ga ik

Dat is goed te combineren met het werk overdag. Daarnaast loop ik in dat jaar nog zo’n 80 uur stage. Alles bij elkaar best pittig. Deze zomer rond ik mijn opleiding af. Dan blijft alleen de woensdagvond over, waarop ik zelf lesgeef. Ik geef wekelijks de cursus ‘werkvoorbereider elektrotechniek’ aan het Radius College in Breda. Wat ik hieraan leuk vind, is dat ik zelf vroeger ook op het Radius College heb gezeten. Van sommige leraren, nu collega’s, heb ik nog les gehad.” 

| APRIL 2019

HVAC-set HVAC-set • • • •

Praktijkdagen Veilig en Gezond Werken 2019

•••

PACK30 Professionele rugzak 116 True RMS multimeter 902FC HVAC-stroomtang Volt Alert 1AC-A1-II

PACK30 RUGZAK voo

VOOR TIPS, NIEUWE ONTWIKKELINGEN EN KENNIS

Meld je nu aan voor een praktijkdag bij jou in de regio: www.ii-mensenwerk.nl/praktijkdagen2019

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

| APRIL 2019

INNOVATIE Vervang een gewone deurbel door een intercom

VIDEO INTERCOM OP 2-DRAADS BEKABELING

Wil je een gewone deurbel zonder grote ingrepen vervangen door een intercom? Dat kan met de aansluitingsmogelijkheid op een bestaande 2-draads bekabeling. De camera van de intercom heeft een hoge resolutie van 720p. Het strakke en elegante design van de metalen constructie past naadloos bij elke woning.

GEBRUIKERS VRIENDELIJKE APP Er kunnen maximaal vijf video binnenposten en twee video buitenposten op één controller aangesloten worden. Configuratie verloopt soepel via de app of op het touchscreen. De installatie is tevens via de ingebouwde gateway op afstand te bedienen. De gebruiksvriendelijke app is beschikbaar voor zowel iOS als Android en de integratie met Niko Home Control volgt later dit jaar.

meer videobuitenposten verbinden met een of meer touchscreens en/of met internet zodat je ze kunt gebruiken met de Niko access control app. De module heeft een resetknop zodat je alle verbonden apparaten opnieuw kunt opstarten. Elke installatie moet één access control module bevatten.

VIDEO BUITENPOST Deze compacte videobuitenpost is uitgerust met een camera, microfoon en luidspreker. De infrarood LED’s van de kleurencamera (720p resolutie) zorgen voor een betere zichtbaarheid ‘s nachts. Je kunt de buitenpost personaliseren met een naamplaatje. De onderhoudsvrije drukknoppen garanderen een lange levensduur. Het deurslot kan verbonden worden met de videobuitenpost of met de toegangscontrolemodule.

Eigenschappen digitale video intercom systeem, opbouw • Bevestigingstoon bij een druk op de beldrukknop • Materiaal drukknoppen: metaal met vergulde, onderhoudsvrije contacten • Energiezuinige naamvensterverlichting met lange levensduur • 5 mm dikke, graveerbare en vandaalbestendige naamplaat in plexiglas • Intern geheugen met uitwisselbare data via EEPROM • 2 deursloten aansluitbaar op bediening • Controller met DIN-rail montage

CONTROLLER De DIN-rail controller is de centrale module van elke 2-draads toegangscontrole-installatie van Niko. Dankzij de controller kun je een of

www.niko.eu

| APRIL 2019

Sleutelen aan VW-oldtimers

JE BOUWT ‘M WEL DRIE KEER! Peter te Vaanholt

at een weer”, mompelt Henk. De regen klettert onafgebroken tegen de voorruit. “Ik vraag me af of Peter z’n oldtimer wel meeneemt met dit weer.” Ook Fred kijkt er wat bedenkelijk bij. Het is vandaag duidelijk geen weer voor een oldtimerrit - en zeker niet met een cabriolet. Als ze even later de werkplaats in het Twentse Goor binnenstappen, is het druilerige weer snel vergeten. Want wan neer Henk en Fred hun entree

| APRIL 2019

maken, dringt een typische, herkenbare geur hun neusgaten binnen. “Bijzonder luchtje”, merkt Fred op, terwijl Henk z’n neus nog eens ophaalt. “Benzineluchtje, Henk”, glimlacht hij, “da’s echt nog een geur van vroeger!” Lachend komt Peter hen inmiddels van tussen de verschillende oldtimers door tegemoet lopen. Want bij dat luchtje alleen blijft het niet. Wat hier staat, is ook echt van vroeger. En vraagt uren vakmanswerk…

ONTSPANNING Iedere zaterdag is Peter te Vaanholt hier tussen de Volkswagen Kevers en Transporters te vinden. Zijn baan als projectleider bij Brusche Elektrotechniek in Almelo wisselt hij dan even in voor deze werkplaats, waar nog meer liefhebbers in hun vrije tijd aan hun VW-oldtimer werken. In het midden van de werkplaats staat een blinkende Kever, als nieuw. Peter heeft tóch z’n auto mee. Op één van de bruggen krabben twee mannen de verroeste

SPANNINGZOEKER onderkant van een bus schoon. “Zij hebben nog wel even werk om hem weer strak te krijgen”, wijst Peter. “Zo kwam die van mij hier ook binnen. Toen ik hem kocht, was alles rot en de motor lag los achterin de bus. Maar kijk, daar staat ‘ie nu.” Naast de Kever van Peter staat een blinkende T2 bus - gespoten in lichtblauw en wit - op de brug. Henk loopt er direct op af en tikt zachtjes op één van de chromen handgrepen op de deur. Fred kijkt z’n ogen uit en ziet dat de bus nog niet helemaal af is. “Hoelang ben je al met die bus bezig?”, wil hij weten. “Al bijna vier jaar.” Fred kijkt Peter verbaasd aan. “Ja, je begint eraan en voor je het weet zit er veel tijd in. Maar het is mijn hobby hé, het is gewoon een stuk ontspanning om hier te sleutelen. Soms heb ik op een zaterdag bijna

niets gedaan, alleen gekletst en anderen van de ‘club’ geholpen.”

OP VAKANTIE Peter lacht, maar Fred begrijpt er niets van. Moet de bus dan niet zo snel mogelijk af? “Komend voorjaar moet ‘ie wel klaar zijn”, erkent Peter. “Het is nu een kwestie van afwerken. De bekleding zit erin en ik ben nu het navigatiesysteem erin aan het bouwen.” Henk vraagt zich af of dat wel mooi is, een modern navigatiesysteem in zo’n oldtimer. “Het is niet origineel, nee, maar ik maak hem naar mijn eigen smaak”, legt Peter uit. “Er komt achterin ook een slaapbank. Vanaf volgend jaar gaan we met deze bus op vakantie. De eerste bestemming? We denken aan een rit naar de Eifel in Duitsland. Daar hebben we, ››

VOLKSWAGEN T2 DE VOLKSWAGEN T2 WAS HET TWEEDE TYPE IN DE BEROEMDE TRANSPORTERLIJN EN WERD IN 1967 GEÏNTRODUCEERD. KENMERKEND ZIJN DE GROTE ZIJRAMEN EN DE VOORRUIT ZONDER MIDDENSTIJL. ONDERHUIDS IS VOORAL DE PLAATS VAN DE MOTOR BIJZONDER. NET ALS BIJ DE KEVER, ZIT DE MOTOR ACHTERIN EN WORDT DIE DOOR LUCHT GEKOELD. DE T2 WERD EERST IN DUITSLAND, DAARNA IN MEXICO EN ALS LAATSTE IN BRAZILIË GEBOUWD. NA BIJNA VIJFTIG JAAR WERD IN 2013 DE LAATSTE T2 GEBOUWD IN BRAZILIË. ER WERDEN MAAR LIEFST 80.000 VAN DEZE BUSSEN GEBOUWD. ZE ZIJN NOG STEEDS ERG POPULAIR EN HEBBEN EEN ROL IN MEERDERE FILMS EN TV-PROGRAMMA’S, ZOALS BOER ZOEKT VROUW.

| APRIL 2019

Easyclickpro draadloze besturing

Bij Easyclickpro wordt de modernste techniek gebruikt: de wandzenders zijn batterijloos en kunnen overal in de woning flexibel worden geplaatst en zijn volledig onderhoudsvrij. Easyclickpro heeft vele toepassingen in een woning, bijvoorbeeld lichtbronnen,

Easyclickpro-inbouw-ontvanger zonder energiemeting

zonneweringen, rolluikmotoren. Voordelen: • Batterijloze zender • Zender flexibel te plaatsen • Geen bedrading

Easyclickpro-inbouw-ontvanger met energiemeting

• Lichtscènes • Tijdfuncties • Compatibel met de nieuwe EnOcean-

Zonder batterij

Zonder kabels

Zekerheid

standaard

| APRIL 2019

SPANNINGZOEKER

mijn vrouw en ik, al veel zin in.” De liefde voor klassieke Volkswagens deelt Peter namelijk met zijn vrouw. Het begon met een Kever die ze 20 jaar geleden kochten in Duitsland. Daarna kwam de Kever cabriolet in “Kupfer Orange” die nu in de werkplaats staat te glimmen. Deze kwam binnen in allemaal losse onderdelen. Ruim vier jaar is Peter ermee bezig geweest. Ieder onderdeeltje van deze 1303 uit 1973 heeft hij in handen gehad. “Vooral de kleine onderdelen zijn lastig - en dat zijn er nogal wat.

Bijvoorbeeld al die veertjes in de motor: die moeten allemaal precies kloppen, anders loopt de motor niet en dan moet alles weer uit elkaar. Je bouwt zo’n auto wel drie keer!”, lacht Peter.

GENIETEN Henk en Fred lopen samen met Peter nog een rondje om de T2B. Peter wijst op de typische achterlichten. “Hieraan herken je het type, de T2A had andere. En wat ik gaaf vind, is dat bij dit type nog alles van staal is. Een

T3 heeft al veel meer plastic, dat vind ik niets.” Peter is duidelijk een liefhebber. Fred wil nog graag weten wat Peters volgende project is. Glimlachend: “Nou, ik heb gezegd dat ik stop met opknappen. Ik ga de Kever en de T2 natuurlijk zelf onderhouden. En verder wil ik meer tijd nemen om ervan te genieten. We reden met de Kever al verschillende toertochten. Volgend jaar gaan we dat zeker meer doen. Maar dan gaan ze allebei mee! Ik in de bus en mijn vrouw in de Kever.” 

| APRIL 2019

INNOVATIE Nieuwe verlichting eenvoudig te monteren

GEMAK DIENT DE MENS extra materiaal ook extra manuren. Met de nieuwe RS PRO Connect 5100 LED van STEINEL kan de installateur veel sneller werken en dus veel besparen.

RS PRO CONNECT 5100 LED

De Duitse sensoren verlichtingsfabrikant STEINEL heeft het alternatief voor TL-verlichting in parkeergarages, fabriekshallen, garages en gangen opnieuw ontwikkeld. Met de oude - bestaande - bekabeling en op de bestaande bevestigingspunten kun je de nieuwe lamp zeer eenvoudig monteren.

SNELLER EN VOORDELIGER Bij renovatie van bijvoorbeeld parkeergarages wordt vaak gekozen voor slimme ledverlichting met sensoren, zodat de verlichting als het niet nodig

ARMATUUR

SENSOR

• Sensor-geschakeld LED

• 360° HF sensor • Draadloze integratie in het netwerk • Ø 12 m bereik • Connectie via Bluetooth • Optionele afschermplaatjes Instelbaar via de app • Geen onbedoelde deactivering • door aanwezigheidsmodus • Zwermfunctie om

armatuur

• 30 Watt met 4206 Lumen • 4000K neutraal wit • 140 lm/W • Robuuste applicatie • IP66 / IK07 • LED 60000 uur / L80B10 • Basislicht instelbaar 10-50% • Lichtniveau instelbaar 50-100% • 5 jaar garantie

is ook niet brand. Vaak brengt dit extra kosten met zich mee omdat er nieuwe - of meer - bekabeling moet komen of dat de bevestigingspunten niet overeenkomen met de oude verlichtingspunten. Dit kost naast veel

| APRIL 2019

De RS PRO Connect 5100 LED kan gewoon op de bestaande bekabeling worden aangesloten en kan door een eenvoudig systeem erg makkelijk passend gemaakt worden voor montage op de oude bevestigingspunten. Met een gebruiksvriendelijke gratis App kan het hele systeem draadloos worden geconfigureerd. Dit resulteert in de allernieuwste verlichting gebaseerd op de oude installatie, geavanceerde gebruiksvriendelijkheid met veel instelmogelijkheden en onmiddellijke kostenbesparing door het gebruik van geïntegreerde sensoren.

GEÏNTERESSEERD? Kijk voor meer informatie op www.steinel.nl of neem contact op via tel: 0499-551490 of info@steinel.nl

CONNECTIVITEIT

de weg om u heen te verlichten

• Per groep in te stellen

www.steinel.nl

INNOVATIE Meer tijdwinst en ruimtebesparing

NIEUWE GENERATIE KWH-METERS

meters zijn verzegelbaar met de bijgeleverde zegels of met eigen zegels.

COMPACTE MODULE VOOR HET METEN Als je energie wilt besparen of wilt kunnen verrekenen, moet je het uiteraard eerst inzichtelijk maken. Alle initiatieven om op een meer duurzame manier energie te verbruiken, beginnen bij het meten, vastleggen en delen van het verbruik. Intelligente energie meters zijn hierbij een eerste vereiste.

VOOR ALLE TOEPASSINGEN De nieuwe generatie DIN-rail energiemeters van Hager biedt de passende oplossing in schakelen verdeelinrichtingen voor gebouwen waar thema’s zoals bijvoorbeeld BREEAM, Nul-op-de-Meter (NOM) en de EPV (energieprestatievergoeding) spelen. De nieuwe meters zijn ontworpen voor toepassingen in woningbouw en utiliteit. Of het nu gaat om het meten van de opbrengst van zonnepanelen of

het meten van het verbruik in een productie-omgeving; de juiste oplossing is in het nieuwe aanbod beschikbaar.

Op het gebied van ruimtebesparing zijn er diverse innovaties te melden. Zo zijn er in het assortiment nu 2 modulen brede 1-fase meters met Modbus/Mbus communicatie en nieuw in het aanbod zijn 3x80 A 1-fase meters met communicatie, die slechts 4 modulen breed zijn. Dus in één behuizing drie 1-fase meters met slechts 1 communicatie-aansluiting. Over ruimtebesparing en installatiegemak gesproken.

VAN ALLE MARKTEN THUIS

AANSLUITEN OP ENERGIEMANAGEMENTSYSTEMEN

Met deze nieuwe kWh-meter zet Hager de norm voor het meten van energie. Alle meters zijn bi-directioneel en de meeste meters zijn standaard MID-gecertificeerd. Dat laatste is van belang bij officiële verrekening. Alle MID-gecertificeerde

Met de communicatiemogelijkheden via puls, Modbus of Mbus is het aansluiten op een energiemanagementsysteem eenvoudig. Later dit jaar komt er een module beschikbaar die de meter via de ingebouwde IR-cel aansluit op KNX-installaties.

www.hager.nl/energiemeters

| APRIL 2019

Installateurs die bij klanten duurzame installaties installeren, zien we genoeg. H2O Installatietechniek in Woerden gaat een stap verder en geeft het goede voorbeeld met hun eigen all-electric bedrijfspand. Henk en Fred nemen vandaag een kijkje.

indelijk eens een installateur die de daad bij het woord voegt.” Fred is nieuwsgierig naar het nieuwe en duurzame bedrijfspand van H2O Installatietechniek in Woerden. Terwijl hij zijn bus op de parkeerplaats zet, weet Henk niet wat hij ervan moet vinden.“#VanGasLos, tja, blijkbaar is dat onze toekomst. Ik moet het nog zien.”

| APRIL 2019

Henk en Fred worden ontvangen door Oscar den Boer, mede-eigenaar van H2O Installatietechniek. Terwijl de koffie wordt geserveerd, sluit ook Harry van Schaik, directeur van Elektrotechniek Kees van Schaik in Harmelen aan. Verantwoordelijk voor de e-installatie bij het nieuwe bedrijfspand van H2O. De mannen nemen geza-

Eigen

menlijk plaats aan de grote tafel in de vergaderruimte. Waar vooral de warmtepompinstallatie opvalt, die achter een glazen wand een prominente plek heeft gekregen in deze ruimte. Een showroom 2.0. Fred is onder de indruk. “Het is net kunst…” Oscar lacht: “Wij zitten vaak met klanten om de tafel en geven ze dan het advies om voor

PROJECT H2O Installatietechniek geeft het duurzame voorbeeld

pand als testlocatie een warmtepomp te kiezen. Hier kunnen we laten zien hoe het werkt en zien ze ook dat het een prachtig stukje techniek is.”

NIEUW PAND In verband met groei van het bedrijf verhuisde H2O Installatietechniek vorig jaar mei naar een nieuw bedrijfspand in Woerden. “Wij hadden behoefte aan meer ruimte. Hier stond een oud kantoor. Wij hebben het bestaande deel verbouwd en met een nieuwe, gekoppelde bedrijfshal uitgebreid. Omdat wij onze klanten altijd vertellen wat er mogelijk is op het gebied van duurzaamheid, vonden we dat we hier het goede voorbeeld moesten geven. Het moest een duurzaam gebouw worden. Omdat wij zelf W-installateur zijn, hebben we Elektrotechniek Kees van Schaik gevraagd voor de E-installaties. We doen vaak zaken samen.” Henk is benieuwd naar wat er precies aan duurzaamheid is terug te vinden in het gebouw. Oscar den Boer: “Eén van de eerste zaken was het afsluiten van de gasmeter. We zijn gaan isoleren en hebben een warmtepomp

eplaatst die gebruik maakt van g warmte en koudeopslag in de bodem (wko). Waarom deze oplossing? Een warmtepomp is altijd maatwerk en deze oplossing was het beste voor deze locatie.” Dankzij de warmtepomp kan het gebouw worden verwarmd en gekoeld. De warmte en koude wordt in de ruimtes afgegeven door vloerverwarming en waar nodig door ventilatorconvectoren. Oscar: “Daarmee waarborg je een hoog comfort en snelle reactietijd.” “All-electric betekent natuurlijk dat het pand werkt op zonne-energie?”, vraagt Fred. “Inderdaad”, antwoordt Harry van Schaik. “Wij hebben op het dak 102 pv-panelen gelegd. Het jaar is nog niet rond, maar die hebben nu al 25.000 kWh opgeleverd.”

VAN SCHAIK EN H2O UITGELICHT ELEKTROTECHNIEK KEES VAN SCHAIK IS EEN ECHT FAMILIEBEDRIJF DAT IN 2019 DERTIG JAAR BESTAAT. HARRY VAN SCHAIK IS DE TWEEDE GENERATIE. ER WERKEN 18 MENSEN. “WIJ ZIJN EEN TOTAAL E-INSTALLATEUR VOOR DE LUXE WONINGBOUW EN UTILITEIT. OOK VOOR DE KOMENDE PERIODE HEBBENWE WEER MOOIE PROJECTEN WETEN BINNEN TE HALEN. VOOR DE UIT VOERING DAARVAN KUNNEN WE ALTIJD NOG GOEDE TECHNEUTEN GEBRUIKEN.” H2O INSTALLATIETECHNIEK RICHT ZICH VOORNAMELIJK OP DE WERKTUIGBOUWKUNDIGE INSTALLATIES. SINDS 2018 IS HET

WIT DAK

BEDRIJF GEVESTIGD IN HET NIEUWE DUUR-

De mannen maken een rondje door het bedrijf. Te beginnen op het dak met de pv-panelen. Harry van Schaik: “Deze zijn geplaatst op een wit dak. Dat heeft een dubbel effect. Dat het pand bij zonnig weer minder snel opwarmt, maar ook dat de pv-panelen minder warm ››

ZAME PAND IN WOERDEN. ER STAAN 25 MEDEWERKERS OP DE LOONLIJST. OSCAR DEN BOER: “WIJ ZIJN EEN DUURZAME INSTALLATEUR. WE WERKEN VOORAL IN DE UTILITEIT EN LUXERE WONINGBOUW. ALLES IS MAATWERK.”

Oscar den Boer (links) en Kees van Schaik

| APRIL 2019

Naast de standaard CPR geclassificeerde installatiekabels (0,6/1 kV) kan Cable Partners tevens de volgende CPR geclassificeerde speciaalkabels voor permanente elektrotechnische installaties van bouwwerken uit voorraad leveren:

datakabel Eca, Dca&Cca

solarkabel Eca&Dca alarmkabel Dca&Cca

busleiding Dca&Cca

Luidsprekersnoer Eca signaalgrondkabel Dca&Cca

huishoudsnoer Eca

stuurstroomkabel Dca, Cca&B2ca

signaalkabel Dca&Cca Kijk voor meer informatie op www.cablepartners.nl

| APRIL 2019

CPR geclassificeerde speciaalkabels

PROJECT

worden. Daardoor leveren ze een hoger rendement op. Verder liggen er twee thermische panelen op het dak voor het warme water.”

ALL-ELECTRIC Oscar den Boer vertelt dat het systeem nagenoeg all-electric is. “Zeker weten we dat nog niet, omdat we ook besloten hebben om met elektrische auto’s te gaan rijden. Twee zijn er al en er komt er nog eentje bij. Dat betekent dat we voor en achter het pand laadpalen hebben geplaatst. Proefondervindelijk kijken we hoe het systeem werkt. Eigenlijk is ons bedrijfspand tegelijkertijd de ultieme proeftuin of testlocatie. Ik heb vorig jaar regelmatig aan de knoppen gezeten om dingen uit te proberen. Een mooie constatering is dat we in de zomer de warmtepomp helemaal niet aan hoeven te zetten. Dan gaat het koude water uit de grond rechtstreeks de installatie in om te koelen. Alleen in het voorjaar en najaar en natuurlijk de winter komt de installatie in actie.” Fred is benieuwd naar andere duurzame maatregelen. Harry van Schaik: “Alle verlichting is led en er zijn bewegingsmelders geplaatst die de

verlichting automatisch uitschakelen.” Wat de toekomst nog gaat brengen?, vraagt Henk. Harry: “Ik ben benieuwd

nog wel gebeurendat via zonne- energieduurzame waterstof wordt gefabriceerd die de bestaande gaslei

voor een dubbel effect zijn de 102 pv-panelen geplaatst op een wit dak naar de ontwikkeling van de accu. Want de stroom die we in de zomer opwekken, moeten we gaan opslaan. Of dat echt de toekomst is? Ik zie

dingen instroomt om in de h uizen en bedrijfspanden voor verwarming of bijverwarming te zorgen. Ik ben benieuwd…” 

OP DE TERUGWEG... OP DE TERUGWEG HEBBEN HENK EN FRED VEEL TE BESPREKEN. HENK: “IK KAN DIE DUURZAME ONTWIKKELINGEN BIJNA NIET MEER

BIJHOUDEN. VANDAAG IS DIT DÉ OPLOSSING, MORGEN IS ER

WEER IETS ANDERS.”

FRED: “MAAR ZE HEBBEN ER WEL IETS MOOIS VAN GEMAAKT. ZELFS

EEN GROOT BEDRIJFSPAND KAN DUS ALL-ELECTRIC WORDEN.”

HENK: “IK BEN TROUWENS ONDER DE INDRUK VAN DE

VERGADERKAMER, WAAR DE INSTALLATIE ZO MOOI

ACHTER GLAS TE ZIEN IS. HET WERKT NIET ALLEEN,

MAAR ZIET ER OOK NOG GAAF UIT.”

FRED: LACHT: “ZIE JE NOU WEL HENK, DUURZAME

INSTALLATIES KUNNEN

HEEL MOOI ZIJN.”

| APRIL 2019

STEKERBAAR INSTALLEREN MET ADELS-CONTACT Snel, veilig en betrouwbaar

ONZE VOORDELEN De AC166G-serie is getest uitwisselbaar met het GST18-systeem van de marktleider.

Flexibele verpakkingseenheden Eigen projectengineers Korte levertijden

Zichtbare veiligheid door witte vergrendeling

Om een betrouwbaar contact te maken, is elke installateur volgens de norm EN61535 verplicht om stekerbare verbindingen te vergrendelen. Adels-Contact wil je graag bewust maken van dit belangrijke stukje veiligheid en adviseert om stekers met de opvallende witte vergrendeling toe te passen bij zwarte stekers (en bij witte stekers andersom).

Bereken jouw voordeel op www.hemmink.nl/stekerbaar-installeren 46

| APRIL 2019

INNOVATIE Nieuwe draadloze standaard voor slimme verlichting:

LEDVANCE LANCEERT LED LAMPEN VOOR ZIGBEE 3.0

die een betere beveiliging biedt tegen aanvallen door derden. Dankzij achter waartse en voorwaartse compatibiliteit werken oudere ZigBee 2.0 lampen, armaturen en slimme apparaten ook samen met de nieuwe ZigBee 3.0 producten in een netwerk. Bestaande verlichtingsproducten hoeven niet te worden vervangen. Net als voorheen kunnen lichtbronnen of armaturen met ZigBee 3.0 een onderling netwerk vormen waarin elk apparaat als een versterker optreedt. De signaaloverdracht is daardoor betrouwbaar en stabiel. Het draadloze bereik tussen de apparaten in een gebouw of huis is erg groot.

GELEIDELIJKE UITBREI DING VAN HET SMART+ ASSORTIMENT VOOR ZIGBEE 3.0 LEDVANCE lanceert als een van de eerste lichtfabrikanten slimme lampen uit het Smart+ assortiment voor de nieuwe draadloze standaard ZigBee 3.0. Het ZigBee 3.0 protocol brengt een aantal verschillende draadloze ZigBee profielen samen voor een betere communicatie. Daarnaast zorgt dit voor het waarborgen van een verbeterde dataveiligheid. Via ZigBee kunnen veel slimme (verlich tings)producten worden gestuurd. Deze versie, ZigBee 3.0, maakt het mogelijk eerdere ZigBee protocollen, waarmee ook apparaten uit andere product categorieën kunnen worden gestuurd, samen te brengen in één draadloos protocol. Hierdoor verbetert de onder linge compatibiliteit tussen apparaten

en kunnen gebruikers deze makkelijk installeren, integreren en sturen. In deze nieuwe standaard krijgt elk afzonderlijk product een unieke ID in de vorm van een QRcode. Bij het scannen van de codes tijdens het installatie proces wordt een pointtopoint gegevensverbinding tot stand gebracht

LEDVANCE heeft drie LED lampen voor de nieuwe standaard in het Smart+ assortiment opgenomen. De Smart+ Candle E14 Dimmable White (470 lumen) is bijvoorbeeld geschikt voor sfeervolle kamerverlichting, terwijl de Smart+ Spot GU10 Dimmable (350 lumen) geschikt is voor spotverlich ting. Daarnaast heeft LEDVANCE de TIBEA TW E27 in ZigBee 3.0. Deze lichtbron met lampvoet E27 heeft een lichtstroom van 2.000 lumen en een instelbare lichtkleur van 2.700K tot 6.500K. Deze lampen kunnen in een compatibel Smart Home systeem worden geïntegreerd en vervolgens soepel worden bediend via een app of, indien beschikbaar, via stembesturing. Alle producten communiceren via de nieuwe ZigBee 3.0 en zijn daardoor gereed voor lichtmanagement systemen van de toekomst.

www.benelux.ledvance.com

| APRIL 2019

DE DAG VAN...

ADRIE DAVIDSE Vijf jaar geleden, op het diepste punt van de crisis, begon Adrie Davidse samen met Marcel Hafkenscheid het bedrijf Switch Elektro in het Zeeuwse Koudekerke. Inmiddels telt het bedrijf 18 medewerkers en wordt er zelfs een nieuw pand gebouwd, omdat het huidige onderkomen te klein is geworden. De dag van Adrie Davidse.

JE KUNT ALS E-INSTALLATEUR NIET MEER OM W-TAK HEEN 5.45 UUR

De wekker gaat vroeg. Ik woon dicht bij het bedrijf met mijn echtgenote Nanda, die ook bij Switch Elektro werkt, en zoons Sam (20) en Thijs (12). Sam studeert in Leiden en is er doordeweeks niet. Ik zorg dat ik om half zeven op het werk ben om de monteurs met werkbonnen op weg te helpen.

| APRIL 2019

9.30 UUR

Ik overleg even met een collega. Het gaat goed met het bedrijf. We zijn vijf jaar geleden gestart met Switch Elektro. We deden eerst alleen E, maar hebben W een jaar geleden ook opgepakt. Je kunt als E-installateur niet meer om W heen. Alles komt straks samen. Dat geldt ook voor warmtepompen.

DE DAG VAN... 11.00 UUR

12.00 UUR

Ons pand is al te klein geworden. Ik loop even met compagnon Marcel naar onze nieuwbouw om te overleggen. Dat is slechts honderd meter hier vandaan. De heipalen zitten al in de grond. Daar hebben we de ruimte die nodig is om verder te groeien. Het gaat nu namelijk erg snel...

We proberen zoveel mogelijk samen te lunchen. Vergelijk ons karakter maar met dat van een familiebedrijf. We konden de eerste jaren goed aan personeel komen, omdat er andere bedrijven omvielen en er personeel vrijkwam. Nu wordt het steeds moeilijker.

13.00 UUR

Ik ga even naar het strand van Vlissingen. Daar werkt onze monteur Kasper Labudzik aan de alarminstallatie van een strandpaviljoen waaraan ook overnachtings plaatsen zijn gekoppeld. We doen hier alles op het gebied van elektrotechniek. Prachtige locatie. Wie wil dat niet, logeren op het strand?

16.30 UUR

Ik ga naar een t in de auto liggen. n Ik heb de storingskis woning. Daarna ete ofdzekering in een ef ati str ini storing aan een ho m g wat ad waarna ik thuis no we rond 18.30 uur, inig tijd voor we ik b he tste jaren werk verricht. De laa on Thijs elke samen met onze zo hobby’s, wel ga ik sportschool in. zondagmorgen de

14.30

Op het dak van een sporthal in Koudekerke UUR hebben we voor de gemeente Veere 230 pv-panelen geplaatst in de eerste fase. In de tweede fase komen er nog eens 230 pv-panelen bij. Patrick de Weerdt is daar nu bezig met het aansluiten van de panelen op de omvormer. Een mooi project.”

Jij

Henk & Fred?

Wil jij ook eens een werkdag gevolgd worden door Henk & Fred? Of wil je met je bus of hobby in ons blad? Mail ons dan op redactie@henkenfred.nl. Misschien sta jij de volgende keer dan wel in ons magazine!

| APRIL 2019

Lunchen met Gert van den Berg en Bert Overvest:

MONTEURS VINDEN

In onze rubriek ‘Aan de lunchtafel’ schuiven we - gewapend met een Henk & Fred lunchmand - aan bij een installateur. Dit keer bezoeken we directeur Gert van den Berg (66) van Van den Berg Installateurs in Ede en bedrijfsleider Bert Overvest (47).

Jullie eten nu relaxed samen een broodje, maar dat was een paar jaar geleden wel anders? Gert: “Dat kun je wel zeggen. Ik voelde me al een tijdje niet lekker. Omdat ik reuma heb, sta ik onder controle van een specialist. Die besloot mijn bloed te controleren. Hij belde me de volgende dag en zei dat ik met spoed naar het ziekenhuis moest komen. Enkele dagen later had ik al een nieuwe hartklep. Net op tijd, anders had ik het niet meer na kunnen vertellen. Ik was toen een half jaar uit de roulatie. Een geluk bij een ongeluk

| APRIL 2019

Gert van den Berg (links) en Bert Overvest is dat ik net met de toekomst van het bedrijf bezig was en Bert had aangenomen als nieuwe bedrijfsleider.” Je mocht dus meteen flink aan de bak, Bert? Bert: “Ik draaide net een paar maanden mee en wist hoe het eraan toeging. Dat was een voordeel. We zijn met z’n allen keihard aan het werk gegaan en het is goedgekomen. Ik kon meteen mijn eigen stempel drukken op de bedrijfsvoering en dat vond ik wel prettig. Tot mijn komst richtte het bedrijf zich voor een groot gedeelte van het werk op de woningbouw en kleinzakelijke

markt, maar ik ben zelf afkomstig uit de utiliteit. Dat stukje heb ik toegevoegd. Gelukkig kreeg ik de medewerkers mee en waren ze enthousiast om nieuwe dingen op te pakken. We doen tegenwoordig ook grote utiliteitsprojecten zoals hotels. En weet je wat zo leuk is? Op deze manier creëer je ook wat meer afwisseling in het werk. Dat vinden de monteurs leuk!” En toen kwam jij weer terug, Gert? Gert: “Ik heb ontdekt dat ik niet onmisbaar ben. Toen ik terugkwam was er zelfs geen plek meer voor mij. Ik was overbodig. Maar dat vond ik niet erg hoor. Het voelde goed dat het bedrijf zo goed draaide en Bert

AFWISSELING IN WERK LEUK

de zaak volledig onder controle had. Ik kon rustig een stapje terugdoen.” Bert: “Gert heeft het personeel opgevoed, ik denk dat ik ze met mijn nieuwe ideeën heb heropgevoed. Het viel allemaal best goed…” Gert: “Bert heeft het gewoon geweldig gedaan. Hij heeft een klik met de mensen en dat is de basis om iets gedaan te krijgen. Om goed samen te kunnen werken. Daar ben ik blij mee.”

Hoeveel mensen werken hier op dit moment? Bert: “We hebben bij Van den Berg Installateurs 38 medewerkers in vaste dienst en we werken met circa vijftien freelancers op de verschillende disciplines. Dat werkt prima. Als er ergens een storing is, hoeven we niemand van een bestaande klus af te halen en kunnen we met inleners toch snel schakelen.”

Jullie zijn tegenwoordig ook totaalinstallateur? Gert: “Ik wilde die switch al maken, maar dat lukte me niet. Bert wel…” Bert: “Ik vind dat je alle technische zaken in een gebouw zelf moet kunnen regelen. Van branddetectie en gebouwautomatisering tot warmtepompen en elektrische installaties. Dat heb ik proberen over te brengen en daarom hebben we werktuigbouwkunde ››

GERT EN BERT IN HET KORT WIE: GERT VAN DEN BERG (66, RECHTS) GETROUWD MET: JENNIE EN VADER VAN RENATE (45) EN MARIËLLE (41) “MARIËLLE WERKT EEN PAAR DAGEN IN DE WEEK OP DE ADMINISTRATIE VAN VAN DEN BERG INSTALLATEURS. RENATES OUDSTE ZOON JOEY IS HIER MONTEUR. DRIE GENERATIES VAN DEN BERG DIE HIER TEGELIJK WERKEN.” OPRICHTING: “IK BEN JANUARI 1999 VOOR MEZELF BEGONNEN” PERSONEEL: 38 MEDEWERKERS WIE: BERT OVERVEST (47, LINKS) GETROUWD MET: TANNEKE EN VADER VAN ROBERT (26), JOOST (23) EN MAARTEN (19). DE JONGSTE HEEFT INTERESSE IN HET VAK. HIJ DOET NU MBO NIVEAU 4 EN LOOPT STAGE BIJ WARMTEBOUW IN UTRECHT. BEGONNEN: IN MEI 2016

| APRIL 2019

Ben jij onze nieuwe

Technische Topper vol energie?

Elektrotechniek Chemie Werktuigbouwkunde Algemene operationele techniek Procestechniek

Nieuwsgierig? Kom koffie drinken en zie wat wij jou bieden! www.twence.nl/vacatures

— Kwaliteit is wat ons bindt Een echte professional kiest voor Ty-Rap® Als professional kies je voor kracht, betrouwbaarheid en maximale kwaliteit. Daarom vertrouw je op de originele Ty-Rap®. Het innovatieve ontwerp met RVS sluiting, gecombineerd met meer dan 60 jaar innovatie, maakt ons dé kabelbinder als het draait om prestatie. go.abb/nl-Ty-Rap

| APRIL 2019

erbij gepakt. Het is goed gevallen en monteurs ondersteunen elkaar op voortreffelijke wijze. De mensen hier zijn bereid voor elkaar te werken.” Hoe gaat het nu met jou, Gert? Gert: “Met de gezondheid gaat het prima. Maar ik besef terdege dat ik geluk heb gehad. Ik wil geleidelijk terugtreden uit het bedrijf. Ik ben ook steeds minder op de zaak. Bert is de logische opvolger, alleen zit de organisatie wat ingewikkeld in elkaar. Ons bedrijf Van den Berg Installateurs is in handen van twee eigenaren: DuurzaamNL en Beekberg Holding. Ik ben zelf mede-eigenaar van deze laatste BV. We zijn nu aan het kijken hoe we het in de toekomst kunnen regelen. Met als doel dat Bert de kar blijft trekken, want dat doet hij voortreffelijk.” Waar gaan we in de toekomst naar toe in de techniek? Bert: “Dat is een moeilijke vraag. Ik denk dat installaties steeds

meer geïntegreerd worden om data te verzamelen. Daar gaan we naartoe. Al weet ik niet of dat ook per se ónze toekomst is. Daarbij zal prefab steeds vaker worden toegepast. Hele woningen worden straks prefab uitgerold. Ook op installatiegebied. Ik zie alleen nog niet voor me hoe dat vorm krijgt met renovatieprojecten, waar we toch ook goed in vertegen woordigd zijn.”

VOETBALFANATEN ZOWEL GERT VAN DEN BERG ALS BERT OVERVEST IS EEN FANATIEK VOETBALLIEFHEBBER. ALS GEMENE DELER HEBBEN DE MANNEN DAT ZE FERVENT FEYENOORD-AANHANGERS ZIJN. DAARNAAST ZIJN ZE BEIDEN VRIJWILLIGER BIJ VERSCHILLENDE VOETBALCLUBS IN DE REGIO. DE EERSTE ALS VOORZITTER, DE TWEEDE ALS TEAMMANAGER VAN EEN EERSTE ELFTAL.

En smaakt de lunch? Bert: “Heerlijk, maar ik zal eerlijk zijn. Ik lunchte voor mijn komst hier nooit tegelijk met collega’s. Ik nam altijd een broodje achter de computer, zodat ik kon doorwerken. Nu doe ik het vaker wel en soms is het heel handig om dan meteen zaken te overleggen…” 

GERT: “IK KAN GENIETEN VAN VOETBAL. EEN HEERLIJKE UITLAATKLEP.” BERT KNIKT BEVESTIGEND. “IK VOEL DAT OOK ZO. EN JE KUNT HET GOED VERGELIJKEN MET EEN BEDRIJF. ALS TEAMMANAGER PROBEER IK HET BESTE TEAM HET VELD IN TE STUREN. EN DAT ZIJN NIET ALTIJD DE ELF BESTE VOETBALLERS. IN EEN BEDRIJF IS HET NIET ANDERS. DAAR STUUR JE HET BESTE TEAM OP EEN KLUS AF. ALLEEN

Deze lunch werd mede mogelijk

KAN IK IN HET BEDRIJF TIJDENS DE

gemaakt door Blij Ontbijt in

KLUS NIET EVEN EEN SPELER WISSE-

Doetinchem, www.blijontbijt.nl

LEN, HAHA… DAT IS DAN JAMMER.”

| APRIL 2019

Design

Hoogste kwaliteit, eenvoudige installatie Hager designserie Serie 1930 Niet alleen het geboortejaar 1919 verbindt berker en Bauhaus, maar ook de gedeelde voorliefde voor het samenspel van vorm en functie. Tegenwoordig is de op Bauhaus geĂŻnspireerde designserie berker Serie 1930 zowel in tijdloos-klassieke als radicaal eigentijdse objecten te vinden. hager.nl/serie1930

54 Naamloos-1 1

| APRIL 2019 25-10-2018 13:24:01

INNOVATIE Eenvoudig lucht-, geluids- of rookdicht

NIEUW: INZETSTUKKEN HOLLEWANDDOZEN ROOKDICHTE HOLLEWANDDOZEN

Attema bood altijd al een dekkend assortiment hollewanddozen. Maar er was vraag naar luchtdichte dozen. Geluidsdichte dozen. En rookdichte dozen. Daar heeft Attema een heel praktische oplossing voor ontwikkelt: inzetstukken. Zodat je beter, makkelijker én sneller kunt werken.

LUCHTDICHTE HOLLEWANDDOZEN

GELUIDSDICHTE HOLLEWANDDOZEN

Binnen de medische sector, zoals operatiekamers en laboratoria, is vraag naar luchtdichte hollewanddozen. Ook in cleanrooms worden hoge eisen gesteld aan de luchtdichtheid van inbouwdozen. Met Attema’s inzetstukken is dat een fluitje van een cent. En omdat deze inzetstukken voldoen aan de EPC-normen, kun je ze ook gebruiken in energiezuinige woningen.

Met name in hotels is behoefte aan geluidsdichte inbouwdozen: voor de hotelkamers. En die realiseer je nu heel gemakkelijk met de geluidsdichte inzetstukken voor hollewanddozen. Je kunt deze stukken natuurlijk ook gebruiken in woningscheidende wanden en scheidingswanden van slaapkamers. De geluidsdichte inzetstukken zijn tevens luchtdicht.

Het Bouwbesluit heeft de brandveiligheidseisen aangescherpt. En dus draait het voortaan niet alleen meer om de brandwerendheid, maar ook om de rookwerendheid. De rookdichte inzetstukken voor inbouwdozen van Attema komen daarbij zeker van pas. Een betrouwbare, eenvoudige aanpassing. En nog voordelig ook. Mooi meegenomen: deze rookdichte inzetstukken zijn ook lucht- en geluidsisolerend.

MAKKELIJK COMBINEREN: SNEL EN PRAKTISCH Alle inzetstukken zijn halogeenvrij, waardoor de functionaliteit altijd behouden blijft. Je combineert deze prijsvriendelijke oplossing gemakkelijk met Attema’s veelgebruikte hollewanddozen: de UHW50 of de HWD50L. En met elk merk schakelmateriaal. Zo wordt monteren snel en eenvoudig. Dat is installeren volgens Attema.

www.attema.com/inzetstukken

| APRIL 2019

OP STAP Afvalwerker Twence in Hengelo bron van duurzaamheid

WIJ DOEN MOOIE DINGEN MET AFVAL

Evelien Morriën en Stefan Spaan

enk heeft de bus richting het oosten van Nederland gestuurd. Ondertussen moppert hij er lustig op los. “Ik scheid thuis mijn afval. Ik heb drie containers, voor papier, gft en restafval. Daarnaast gaat het plastic in speciale zakken. Ik heb er een dagtaak aan. En volgens mij gaat het allemaal dezelfde

staat de mannen al op te wachten, net als procesoperator Stefan Spaan. Henk steekt van wal. “Hoe kan een afvalverwerker duurzaam zijn? Het verbranden levert toch vieze rook op?” Evelien begint te lachen. “Inderdaad wordt er soms nog zo gedacht, maar Twence is een duurzaam bedrijf. Zestien

produceren, maar ook nieuwe grondstoffen maken die bedrijven kunnen gebruiken. Van metalen en compost tot warmte en stoom. Ja, wij doen mooie dingen met afval!”

SLIM Bij Twence staan volgens een brochure ‘slimme installaties’,

wij zetten afval om in grondstoffen en energie verbrandingsoven in...” Fred grinnikt. “We gaan nu naar Twence en dan zul je zien dat het heel anders in elkaar steekt. Ik heb me laten vertellen dat ze daar van ons afval nieuwe energie maken.” De mannen melden zich op het afgesproken tijdstip bij de receptie. Woordvoerder Evelien Morriën

gemeenten zijn als aandeelhouder eigenaar en daardoor kunnen wij steeds weer innovatief verduurzamen. We leveren vanuit overtuiging een bijdrage aan het Klimaatakkoord waarin we de opwarming van de aarde willen tegengaan. Dit heeft als resultaat dat we tegenwoordig energie

die afval zo verwerken dat ze grotendeels kunnen worden hergebruikt. “Hoe werkt dat precies?”, vraagt Fred. Evelien: “Wij zetten recyclebaar afval, biomassa en niet herbruikbaar brandbaar afval om in grondstoffen en energie. In de scheidingsinstallatie worden de nog waardevolle grondstoffen ››

| APRIL 2019

Stefan Spaan zoals plastic, papier en hout uit grof huishoudelijk afval en bedrijfsafval gesorteerd. Een vergister verwerkt op zijn beurt groente- en tuinafval tot biogas dat wordt omgezet in groene elektriciteit en er wordt vervolgens compost van gemaakt. Materiaal dat we niet kunnen recyclen wordt verbrand zodat het wordt omgezet in elektriciteit, stoom en warmte. We produceren daarmee een hoeveelheid energie die gelijk

staat aan de energiebehoefte van meer dan 200.000 huishoudens.” We maken een rondje door het bedrijf. Van de afvalscheidingsinstallatie, via de bodemasopwerker, langs de lijnen van de afvalenergiecentrale tot de biomassa-energiecentrale en het grote zonnepark. “Dagelijks loop ik hier gemiddeld vijftien kilometer”, zegt Stefan Spaan. Hij is trots op zijn bedrijf en vertelt honderduit. “Hier komen veel technieken

samen. Het huishoudelijk afval scheiden mensen thuis al, maar al het andere afval wordt hier met innovatieve technieken achteraf gescheiden. Papier, karton, hout, puin, metalen, tapijt, gips, we halen het allemaal uit elkaar.”

RESULTATEN Henk is benieuwd naar concrete resultaten. Evelien: “Van de energie die 10 kilo huishoudelijk restafval bevat, kun je minimaal vier maan-

RONDLEIDINGEN BIJ TWENCE TWENCE IS VOOR RUIM 95 PROCENT EIGENDOM VAN ZESTIEN TWENTSE GEMEENTEN. EVELIEN MORRIËN: “HIERDOOR KUNNEN WE REGIONALE UITDAGINGEN AANPAKKEN. BIJVOORBEELD OP HET GEBIED VAN MESTVERWERKING EN ZONNE-ENERGIE.” TWENCE OPENT GRAAG DE DEUREN VOOR BEZOEKERS. OP HET GEBIED VAN EDUCATIE STAAT TWENCE MIDDEN IN DE SAMENLEVING. VAN RONDLEIDINGEN EN TECHNIEKSTUDIES, TOT SAMENWERKINGEN MET HOGESCHOLEN EN UNIVERSITEITEN. “JAARLIJKS ONTVANGEN WE ZO’N 2500 BEZOEKERS. WIJ LATEN GRAAG ZIEN WAAR WE MEE BEZIG ZIJN, OM MENSEN OOK BEWUST TE MAKEN VAN DE DUURZAME TRANSITIE WAARIN WE ONS BEVINDEN EN DE ROL DIE WIJ DAAR IN HEBBEN.”

| APRIL 2019

OP STAP

Evelien Morriën den dag en nacht mobiel bellen. Je zou het ook kunnen gebruiken om elektrisch te rijden. Daar kom je 50 kilometer ver mee. Van vier petflessen kun je een nieuw broodtrommeltje maken en van 67 aluminium blikjes zet je een mooie fiets in elkaar. Er is echt veel mogelijk!”

PROCESOPERATOR Henk wendt zich tot Stefan Spaan. “Is het leuk om hier te werken als procesoperator?” “Ik vind het prachtig werk”, antwoordt Stefan. “Hier werken zo’n 240 mensen. In feite besturen alle technische mensen samen de fabriek. Zeven dagen in de week, 365 dagen per jaar. Ik ben van o rigine een elektrotechnisch monteur en ben hier verder doorgegroeid tot procesoperator. Het werk is heel afwisselend. Als procesoperator ben ik zowel met chemie, werktuigbouw, elektrotechniek en procestechniek bezig. We lopen controlerondes in de installatie, lossen storingen op, overzien de processen in onze controlekamer en doen proeven in het lab om de waardes van de processen te meten. Geen dag is hetzelfde. Wij werken met geavanceerde technieken in moderne installaties en dat bete-

kent dat je steeds weer voor nieuwe uitdagingen staat. Dat maakt ons werk zo mooi. Daarbij vind ik het persoonlijk erg leuk om met andere disciplines samen te werken. Je leert van elkaar.” Henk vindt het geweldig en dat merkt Evelien. “Kom je bij ons werken Henk? We kunnen nog wel goede mensen gebruiken…”

TOEKOMST Henk gaat snel weer tot de orde van de rondleiding over. De mannen kijken hun ogen uit. Fred is benieuwd waar de duurzame ontwikkelingen eindigen. Evelien: “Op dit moment staan onze ont wikkelingen in het teken van het

Klimaatakkoord, waarbij we de aarde niet meer dan twee graden op willen laten warmen. Hiervoor zullen wij samen alle zeilen bij moeten zetten. Twence ziet veel kansen in het realiseren van een r egionaal warmte- en stoomnetwerk. Door deze vorm van energie in productieprocessen van bedrijven toe te passen en te gebruiken om huizen te verwarmen, kan er fors op aardgas bespaard worden. Daarnaast gaan we onze pilot-plant die CO2 afvangt, uitbouwen tot e en grootschalige installatie. Deze CO2 wordt omgezet tot een waardevolle grondstof die bijvoorbeeld wordt toegepast bij de groei van gewassen.” 

| APRIL 2019

INNOVATIE LED-dimmers en DALI-dimmers

EFFICIËNTE DIMMEROPLOSSINGEN VOOR ELKE TOEPASSING - Passend bij de verschillende schakelaarprogramma’s van PEHA - Met druk-wisselschakelaar

KENMERKEN LED TRONIC-SERIEDIMMER:

In het kader van de EU wetgeving inzake het verbod op halogeenlampen is op 1 september 2018 de laatste fase van kracht geworden. Dit verbod betreft alle halogeenlampen met een energie-efficiëntieklasse van minder dan B. Een zeer goede vervanger voor de halogeenlamp is de LED-lamp.

Een LED-lamp is niet alleen een goede vervanger omdat deze aanzienlijk minder stroom verbruikt, maar ook omdat de LED-lamp een duidelijk langere levensduur heeft en zo dubbel geld bespaart.

DIMMERS Met de dimmers van Honeywell PEHA speel je op safe. Met de LED-dimmers en DALI-dimmers biedt Honeywell PEHA je een oplossing waarmee de LED- en DALI-lampen probleemloos geschakeld en gedimd kunnen worden.

| APRIL 2019

- Eén dimmer voor twee onafhankelijke lampen - Geschikt voor de gangbare dimbare LED-lampen - Ideaal voor het uitbreiden van een reeds bestaande serieschakelaar - Met draaischakelaar

KENMERKEN DALI MCU-DRAAIDIMMER:

KENMERKEN LED TRONICDRAAIDIMMER: - Geschikt voor de gangbare LED-lampen - Heel veel toepassingsmogelijkheden

- Speciale dimmer voor het schakelen en dimmer van lampen met DALI-voorschakelapparaten Passend bij de verschillende schakelaarprogramma’s van PEHA - Met druk-wisselschakelaar

www.peha.de

INNOVATIE Betrouwbaar. Professioneel. Mobiel.

BRADYPRINTER M611; PRINT LABELS OP LOCATIE de ontwerpen en bewerk en print deze om de afstand tussen kantoor en jouw locatie te overbruggen.

TOEPASSINGEN De BradyPrinter M611 is voor zeer veel toepassingen geschikt. Denk bijvoorbeeld aan identificatie van elektrische, voice- en datacomtoepassingen, maar ook markeringen van componenten of bijvoorbeeld voor laboratoriumidentificatie. De BradyPrinter M611 is compatibel met het uitgebreide assortiment betrouwbare labelmaterialen. Al deze labels zijn bestand tegen extreme temperaturen, vuur, chemicaliën, oplosmiddelen, brandstoffen, vocht en vuil en zijn daarbij ontwikkeld om te blijven kleven én leesbaar te blijven in veeleisende omstandigheden.

Wil jij ook vanaf iedere locatie complexe labels kunnen printen? Dan is de BradyPrinter M611 dé oplossing voor jou. Stap met Brady mee in de evolutie van slimmere identificatie en laat je verbazen door de wondere wereld van het nieuwe mobiele labelprinten.

EVOLUTIONAIR

SMARTPHONE BASED

De nieuwe BradyPrinter M611 kondigt een nieuw hoofdstuk aan op het gebied van draagbaar printen. Ontwerp zelf de meest complexe labels op locatie met enkel jouw smartphone en de gratis ‘Expreslabels’-app van Brady en print razendsnel de labels op de betrouwbare en industriële labelmaterialen zoals je van Brady gewend bent. Het robuuste design van de printer, de lange batterijduur en het ingebouwde automatische snijmes, maakt dat de BradyPrinter M611 altijd en overal werkt… óók in hardvochtige (industriële) omstandigheden.

De mobiele ‘Expreslabels’-app, zowel verkrijgbaar op Google Play, als in de App Store, biedt jou de meest uitgebreide labelontwerpmogelijkheden voor smartphones en omvat verschillende designwizards om snel specifieke identificatielabels te maken. Ontwerp bijvoorbeeld complexe labels met 1Den 2D-codes en barcodes, gebruik een uitgebreide grafische bibliotheek, typ zelf tekst, maak een tijdstempel en voeg zelfs gegevens uit de cloud toe. Alle gemaakte labels kunnen verzonden worden via wifi of Bluetooth en kunnen direct worden geprint. Gebruik simpelweg de bestaan

MEER INFORMATIE? Nedelko is al vele jaren jouw erkende Brady dealer. Mede dankzij het uitgebreide gamma van Brady kunnen zij voor iedere toepassing de juiste oplossing bieden. Heb je vragen of wil je meer informatie over de BradyPrinter M611, bijbehorende labels of iets anders? Bel dan met 0180 64 54 00, of stuur een e-mail naar info@nedelko.nl. De professionals staan klaar om je te woord te staan en je de beste oplossing te bieden voor ieder vraagstuk.

www.nedelko.nl/brady-M611

| APRIL 2019

De snelste weg naar resultaat

Eatons nieuwe generatie stuurrelais easyE4 is een echte multi-talent en biedt een oplossing voor iedereen die besturingstaken met zo weinig mogelijk inspanning wil implementeren - van de installateur in de bouw tot de automatiseringsengineers in de machinebouw. Voor meer informatie, bezoek www.eaton.nl/easy

We make what matters work. 62

| APRIL 2019

Met enige regelmaat krijgt de brandweer een melding dat er in een gebouw een brandlucht wordt geroken. Van de brandweer wordt dan verwacht dat die de bron van de geur traceert. Tja, en dan begint de zoektocht. Vaak heeft het iets te maken met de elektrische installatie. Bij winkels komt de brandlucht regelmatig van boven het verlaagde plafond.

IK RUIK BRANDLUCHT

Zo kwam bij een warenhuis (foto 1) rook onder de plafondplaten uit. Na wat speurwerk door de brandweer werd in een kabelgoot de deels verbrande bekabeling van de verlichtingsarmaturen aangetroffen. Gelukkig was er verder geen brandbaar materiaal in de directe omgeving aanwezig, waardoor de brand beperkt bleef. Dat was wel anders bij een kledingwinkel (foto 2). Het personeel rook een brandlucht. En een deel van de verlichting was uitgevallen. Men had niet door dat die twee zaken wel eens met elkaar te maken zouden kunnen hebben. Het hoofdkantoor werd gebeld met de vraag wat te doen, waarna op hun advies de brandweer werd gebeld. De brand had zichboven het verlaagde plafond ondertussen goed kunnen ontwikkelen door de aan wezige houten constructie, met grote brandschade als gevolg. In het ontstaansgebied van de brand vond ik een klomp verbrand materiaal. Dan is voor mij meestal de vraag: ‘wat is dit nu weer voor onderdeel geweest?’ Als niet de hele ruimte is uitgebrand, dan kan ik de mazzel hebben dat er nog een onbeschadigde versie van het onderdeel is. Na wat schoonmaakwerk bleek het het restant te zijn van een drieweg verdeelblok waarmee de bekabeling van de verlichtingsinstallatie ‘doorgelust’ wordt. Wat exact de oorzaak is geweest… vermoedelijk een overgangsweerstand door een slechte verbinding.

Als installateur kun je er voor zorgen dat de stekkerverbindingen goed vastgedrukt zijn. En als je een keer achter een kabel bent blijven hangen, controleer dan toch maar even of de verbindingen nog goed zitten. Een voorschakelapparaat (foto 3) is ook een regelmatig voorkomende brandhaard. Het kan erg heet worden. Zorg er altijd voor dat het voor schakelapparaat voldoende vrij ligt, waardoor de warmte weg kan, en dat er geen bekabeling tegenaan ligt. Door de warmte kan de kunststof isolatie van de bekabeling week worden, waardoor de koperen kernen dichter bij elkaar komen en zo brand veroorzaken.

Joost Ebus is brandonderzoeker bij het kenniscentrum Brandweer Gelderland-Midden en vrijwillig bevelvoerder van de Brandweer Nijmegen post Noord

3 | APRIL 2019

Hokamo: “Voordelig alternatief voor koper”

Aluminium kabel nog

Koperen kabels zijn nog altijd de standaard in Nederland. Jammer, vindt sales manager Ton Peters van kabelgroothandel Hokamo. Aluminium is volgens hem namelijk een uitstekend en beduidend voordeliger alternatief. "Installateurs die aluminium kabels gebruiken, hebben vanwege de lagere kosten een voorsprong op de concurrentie."

et is absoluut goedkoper dan koperen bedrading, zo stelt Ton Peters stellig. Het kan tot dertig procent schelen zelfs. Toch worden aluminium kabels nog relatief weinig toegepast. Hoe dat komt? "Koper is nog steeds de standaard. Aluminium mag niet en werkt niet goed, zo is de gedachte. Maar dat klopt niet. Aluminium kabels zijn kwalitatief minstens zo goed als koperen kabels." Ton Peters maakt daarbij wel de eerlijke kanttekening dat het kostenvoordeel van aluminium kabels vooral geldt voor grotere

| APRIL 2019

installatieprojecten en minder in bijvoorbeeld individuele woningen. Ook vertelt hij dat de installatie van aluminium extra secuur moet gebeuren en dat aluminium in de basis minder goed geleidt dan koper. "Je hebt voor eenzelfde geleiding een kabel nodig die één of twee kwadraturen dikker is. Daar moet je bij de bepaling van je aansluiting rekening mee houden. Ook dien je de iets duurdere bi-metalen kabelschoenen te gebruiken. Maar dan nog blijkt aluminium tot dertig procent goedkoper dan koperen kabels."

NAUWKEURIG De grootste nadelige eigenschap van aluminium in elektrische toepassingen, is dat de oxide ervan niet geleidend is. Vandaar dat de installateur nauwkeurig moet werken om oxide te voorkomen, zegt Peters. "Naast de juiste kabelschoenen is het belangrijk om goed persgereedschap te gebruiken bij de montage. Is de kabel gestript, dan direct afwerken. Zo krijgt oxide geen kans en ontstaan er later geen problemen." Het is geen hogere wiskunde, benadrukt Ton Peters. "Simpelweg een kwestie van zorgvuldigheid. Voor

SPOTLIGHT

onbekend en onbemind

een beetje Henk of Fred geen enkel probleem."

EEN MISSIE De installatiebranche krijgt langzaam maar zeker meer oog voor aluminium kabels, zo merkt Peters. Te meer omdat Hokamo het product nadrukkelijk onder de aandacht brengt op beurzen en in advertenties. "Wij willen de installateur adviseren over de juiste kabel, daar hoort aluminium absoluut bij." Naast het kostenvoor-

deel is aluminium volgens Peters lichter dan koper en minder diefstalgevoelig. "En uiteraard voldoen de kabels aan alle geldende normen en eisen." Hokamo begeleidt en ondersteunt de installateur die aluminium wil gebruiken met informatie en gereedschap. "Wij zijn altijd bereikbaar voor a dvies en komen zonodig ter plekke voor een toolboxmeeting. Ook stellen we persgereedschap ter beschikking aan installateurs die aluminium willen uitproberen."

HALOGEENVRIJ Overigens is aluminium niet het enige product waarmee Hokamo aan de weg timmert. Via een Spaanse producent biedt de groothandel ook halo geenvrije kabels aan. "In Nederland zijn deze nog relatief duur, maar in Spanje zijn ze al veel verder gevorderd met de ontwikkeling van deze halogeenvrije kabels, waardoor ze daar beduidend voordeliger zijn. Kwalitatief evengoed als koper, maar veel milieuvriendelijker. Naast aluminium wordt dit ook een nieuwe trend, verwachten wij." 

HOKAMO IN HET KORT HET IN CUIJK GEVESTIGDE HOKAMO IS EEN ONAFHANKELIJKE GROOTHANDEL IN ELEKTRICITEITSKABELS EN TOEBEHOREN. HET BEDRIJF IS OPGERICHT IN 1979 EN TELT TWINTIG MEDEWERKERS. HOKAMO LEVERT EEN BREED SCALA LAAGEN MIDDENSPANNINGSKABELS. NAAST DE GENOEMDE ALUMINIUM EN HALOGEENVRIJE KABELS DUS OOK ALLE GEWONE NEDERLANDSE TYPES KOPERKABEL. HOKAMO WERKT VOORTDUREND AAN ONTWIKKELING EN VERBETERINGVANKABELS.NIEUWISBIJVOORBEELDDEBOVENGRONDSE FLEXIBELE ALUMINIUMKABEL YMVK-SS, MET EEN KLASSE 5-GELEIDER. "BIJ MIJN WETEN UNIEK IN NEDERLAND", ALDUS TON PETERS.

| APRIL 2019

r e Zom r u To 3 T/M 7 JUNI

2019

GRATIS IJS OP JE BOUWLOCATIE? Henk & Fred komt bij jou en je collegaâ&#x20AC;&#x2122;s langs met een eigen ijskar. Geef je bouwlocatie door via

WWW.HENKENFRED.NL/ZOMERTOUR Hoofdsponsor Henk & Fred Zomertour:

| APRIL 2019

INNOVATIE 'Slimme woningen’

SCHAT, IS HET LICHT UIT?

SLIMME INBOUWOPLOSSING Het basispakket van LUXORliving is eind 2018 uitgebreid met compacte inbouwactoren. Dankzij de voeding via busspanning is een extra voedingsspanning niet nodig. Door de montage in inbouw- of centraaldozen vervalt de tijd- en kostenintensieve bedrading in de schakelkast. Dankzij twee binaire ingangen per component kunnen de actoren eenvoudig in gebruik worden genomen en kunnen conventionele toetsen geïntegreerd worden. De inbouwactoren zijn verkrijgbaar in drie series: als dimactor, jaloezieactor en schakelactor.

DE NIEUWE VERWARMINGSACTOR Hoe fijn is het om je huis veilig achter te laten op het moment dat jij gaat genieten van een vakantie? Als je kiest voor een ‘Smart Home’, is dat tegenwoordig eenvoudig geregeld. Theben heeft in 2018 LUXORliving gelanceerd. Dit systeem biedt alles wat woningen gezelliger maakt, maar ook veiliger en comfortabeler.

EENVOUDIGE BEDIENING Licht aan-uit, dimmen, verwarmen en de jaloezieën regelen. De LUXORplug is de eenvoudige ingebruikname software en de LUXORplay is de app voor de comfortabele, betrouwbare en super eenvoudige bediening via smartphone, tablet of

Windows-pc. Het Smart Home-systeem van Theben kan eenvoudig geïnstalleerd worden. Dus of het nu gaat om een verbouwing of een renovatie, LUXORliving kan meegenomen worden in het plan. Het systeem biedt uitstekende voorwaarden en mogelijkheden om energie te besparen.

De geïntegreerde verwarmingsregelaar maakt de nieuwe verwarmingsactor voor het Smart Home-systeem, de betrouwbare aansturing van thermomotoren. Dit door de actor eenvoudig te monteren bij de vloerverwarmingsverdeler. De nieuwe verwarmingsactor voor opbouwmontage is ideaal voor vloerverwarmingen. Handige steekverbindingen en een gesloten behuizing zorgen voor eenvoudige integratie in technische ruimte. Met deze actor kunnen thermomotoren in het Smart Home-systeem LUXORliving niet alleen schakelend met 24V DC worden aangestuurd, maar ook via 0-10V. Verder beschikt de actor over een schakelrelais voor het direct aansturen van circulatiepomp.

www.luxorliving.nl

| APRIL 2019

VERLICHTE LUCHTBEVOCHTIGER Corgiâ&#x20AC;&#x2122;s staan met name bekend als de hondjes van de Britse Koningin Elizabeth. Maar ze zijn er nu ook als luchtbevochtiger. Ze zorgen bij jou thuis voor een koninklijk binnenklimaat en geven bovendien licht. Deze luchtbevochtiger is minder veeleisend dan de gelijkgenaamde hond; af en toe water bijvullen is voldoende. Het apparaat beschikt over handige tools, zoals tijdcontrole en automatische uitschakeling. Bron: Radbag.nl

FOODSAVER-APP Lijkt het jou handig om een appje te krijgen dat het tijd wordt om de zalm uit de vriezer te halen? Of dat restje boerenkool dat je hebt ingevroren? Dat kan met de Toppits Foodsaver-app. Deze werkt op basis van de versheidscodes die op de Toppits Diepvrieszakken staan. Zo heb je altijd inzicht in de volledige inhoud van de vriezer. De app is gratis te downloaden via Google Play en de Apple Appstore. Bron: Toppits.nl

STERKE ZAKLAMP De nieuwe zaklamp Warrior X van Olight is heel krachtig, maar ook heel sterk. Dankzij een zeer robuuste behuizing is de zaklamp schokvast, tot een val van 2 meter hoogte op beton. De lichtopbrengst is 2.000 lumen over een afstand van 560 meter. En dat voor een verstraler die slechts 14 centimeter lang is! De Olight Warrior X is waterdicht en voorzien van een hardstalen blauwe slagrand. Bron: Olightworld.net

| APRIL 2019

DRAADLOZE OPLADER Draadloos opladen biedt enorm veel gemak. Ideaal voor op je bureau of nachtkastje en geen gedoe meer met oplaadkabeltjes die in de knoop liggen of kwijt zijn. Grixx heeft nu een betaalbare Wireless Charger die geschikt is voor het opladen van alle Qi-compatible smartphones, waaronder Samsung Galaxy S-Series S6 en hoger en iPhone 8 en hoger. De oplader is beveiligd tegen oververhitting en piekspanning. Bron: Grixx.eu

GADGETS Water Indicator

HANDIG IRRIGATIESYSTEEM Clay tip for slow water release

Deze kleine wortel brengt wat extra kleur in je plantenbak. Hij voorziet de planten in je huis ook van water. Automatisch. Zelfs als je niet thuis bent. Dus je hoeft de buren voor je volgende mini-vakantie of weekendje weg niet te vragen om de planten te doen. Giet gewoon wat water in de wortel en de rest gaan vanzelf. Hoeveel precies, dat wordt aangegeven door de waterniveau-indicator. Bron: Radbag.nl

ZAKLAMP ZONDER BATTERIJ

De Rubytec Kao Nature is een sleutelhanger-zaklamp die werkt op een zonnepaneel. In het zaklampje zit dus geen batterij. Hij wordt opgeladen door de zon. Maar mocht die een tijdje uit beeld zijn, dan kan het lampje ook worden opgeladen door aan het hendeltje te zwengelen. Door ĂŠĂŠn minuut te draaien heb je drie minuten licht. Met een handige clip haak je hem eenvoudig vast aan je riemlus of sleutelbos. Bron: Rubytec.nl

ONZINKBAAR MES AVOCADO POWERBANK We hoeven jou niet te vertellen dat het in dit tijdperk van smartphones altijd handig is om een beetje noodstroom te hebben. Bijvoorbeeld als je op de bouwplaats bent. Daarom willen we je even voorstellen aan de Avocado Powerbank. Deze laadt je telefoon op als er even geen stopcontact in de buurt is. Ook super handig als je onderweg bent. Naast heel praktisch, ziet hij er ook nog eens superlief uit.

Het nieuwe Floating Serrated mes van Marakniv is onzinkbaar. Dat is te danken aan de handgreep van kurk. Het mes is speciaal gemaakt voor watersporters, vissers en zeelui. Je kunt het gerust in het water laten vallen, het komt altijd bovendrijven. Geen paniek dus als het uit je handen glipt! Dankzij de oranje accenten vind je het in de golven snel terug. Handig voor als je deze zomer op outdoor-vakantie gaat! Bron: Moraofsweden.nl

Bron: Radbag.nl

| APRIL 2019

Gira S1 Veilige en eenvoudige toegang, op afstand, tot het KNX Smart Home De Gira S1 maakt een veilige en eenvoudige toegang op afstand mogelijk tot het volledige KNX Smart Home-systeem. De gebruiker kan het onderhoud op afstand van de X1, de HomeServer en het KNX-project vrijgeven en na voltooiing van de werkzaamheden weer blokkeren. De inbedrijfstelling van de Gira S1 is onafhankelijk van internetproviders en gebruikte routers bij de consument. Daardoor kan de configuratie van een toegang op afstand goed worden gepland. Omslachtig activeren van een VPN en een aanpassing van de routerinstellingen zijn niet meer nodig. Met de Gira X1 of de Gira HomeServer app kan de gebruiker onderweg veilig verbinding maken met de Gira X1 of de Gira HomeServer en zo het KNX Smart Home bedienen. Meer informatie: www.gira.nl

| APRIL 2019

INNOVATIE Bespaar tijd met kabelmanagement voor zonnepanelen

EEN ECHTE PROFESSIONAL KIEST VOOR TY-RAP

Kabelmanagement in grote en kleine zonnepaneelprojecten kan lastig en tijdrovend zijn. Met de Ty-Rap Solar Cable Clips van ABB is dat verleden tijd.

Met de Ty-Rap Solar Cable Clips bespaar je als installateur tijd, wat kan oplopen tot wel 1 minuut per paneel. De innovatieve clips zijn bovendien snel, eenvoudig en zonder gereedschap te installeren. Dankzij het uniek gepatenteerde ontwerp kunnen de kabels snel bevestigd of losgemaakt worden van het paneel.

TY-RAP SOLAR CABLE CLIPS, WEERBESTENDIG ACETAAL Materiaal waarvan is aangetoond dat het meer dan 20 jaar in alle weersomstandigheden presteert Gebruikstemperatuur -65 °C tot 90 °C U-stijl met parallelle kabelhouder U-stijl met verticale kabelhouder W-stijl met parallelle kabelhouder

TC401

7TAG009900R0007

TC402

7TAG009900R0005

TC403

7TAG009900R0006

TY-RAP SOLAR CABLE CLIPS, WEERBESTENDIG ACETAAL Snelle en eenvoudige installatie Tot acht kabels per clip (doorsnede van 6 mm² per kabel) Lichtgewicht constructie Zonder gereedschap te installeren Biedt een professionele uitstraling voor panelen, zelfs bij paneelrotatie, veranderingen in de omgeving en trillingen Metaalvrije constructie vermindert de noodzaak van aarding Past op paneelframes met een dikte van 1,5 tot 3 mm

go.abb/nl-Ty-Rap

| APRIL 2019

In elke uitgave geven Henk en Fred hun mening over de producten die in het magazine staan. Wat vinden zij van de noviteiten? Welke voordelen levert het op voor de installateur? En wat kun je ermee? 8 reviews op een rij.

HATEHA - MENNEKES POWERTOP XTRA PAGINA

HENK: “Al die nieuwe producten en nieuwe ontwikkelingen in de markt. Ik kan het soms bijna niet meer bijhouden.” FRED: “De markt is inderdaad voortdurend in beweging. Het is maar goed dat je mij hebt, Henk. Je weet toch dat je mij alles kan vragen? Ik heb altijd een passend antwoord paraat.” HENK: “Oké, meneer ik-weet-altijd-alles. Dan heb ik direct een vraag voor je. Welke uitbreiding op het assortiment heeft Mennekes dit keer en welke voordelen heeft dat voor ons?” FRED: “Euhm… dat weet ik wel. Wacht... Even nadenken hoor...”

SYLVANIA - START TRACK SPOT INTEGRAL FRED: “Henk, moet ik je een handje helpen met die railspots?” HENK: “Wat denk je zelf, als je mij zo ziet balanceren op dat kleine kurkje?” FRED: “Ik denk dat jij geluk hebt dat ik over zowel de kennis en kunde als de lengte beschik om deze klus voor je te klaren.” HENK: “Over die kennis en kunde zijn de meningen nog verdeeld hoor.”

PAGINA

HAGER - NIEUWE GENERATIE KWH-METERS FRED: “Over energiebesparing gesproken. Deze bewoners kunnen misschien wel heel wat besparen.” HENK: “Dat denk ik ook. Maar dan moet het huidige verbruik wel eerst gemeten worden.” FRED: “We kunnen de oude meter vervangen door een intelligente energiemeter, zoals de nieuwe kWh-meter van Hager. PAGINA HENK: “Laten we dat maar doen.”

LEDVANCE - LED LAMPEN PAGINA

HENK: “Slimme lampen die niet alleen zorgen voor een betere communicatie onderling, maar ook een verbeterde dataveiligheid bieden. Wat een uitvinding, hè?” FRED: “Ik verwonder mij er nog steeds over hoe snel led verlichting zich heeft ontwikkeld, laat staan al die slimme lampen.” HENK: “Wie heeft er tegenwoordig nog een ‘gewoon peertje’ in de lamp?” FRED: “Zelfs jij hebt dit al jaren niet meer, kun je nagaan. Wij zijn wel klaar voor de toekomst!”

| APRIL 2019

REVIEWS ATTEMA - INZETSTUKKEN HOLLEWANDDOZEN PAGINA

FRED: HENK: FRED: HENK:

“Nog even een laatste check en dan ben ik klaar.” “Mooi. Pak jij dan straks het materiaal voor morgen in de bus?” “Ja, baas. Wat jij wil. Wat heb je precies nodig?” “Ik zat te denken aan de inzetstukken van Attema voor die rij energiezuinige woningen waar we mee aan de slag moeten, maar als je op zo’n toontje doorgaat heb ik ook een nieuwe collega nodig!”

PEHA BY HONEYWELL - LED-DIMMERS EN DALI-DIMMERS HENK: “Fred, we moeten niet vergeten deze halogeenlampen te vervangen.” FRED: “Dat stond al op mijn lijstje. Die besparing zullen ze goed gaan merken.” HENK: “Dat denk ik ook. Kijk dan hoeveel er hier nog hangen! Welke zullen we bestellen?” FRED: “Met die dimmers van PEHA spelen we sowieso op safe. PAGINA Ik ga het regelen!”

NEDELKO - BRADYPRINTER M611 PAGINA

FRED: “Ik denk erover na mijn functienaam te laten aanpassen.” HENK: “Overweeg je een carrièreswitch dan?” FRED: “Nee, maar deze BradyPrinter biedt zoveel ontwerpmogelijkheden dat ik bijna een grafisch ontwerper ben. Kijk dan wat je er allemaal mee kan!” FRED: “Hartstikke leuk, Fred. Ga je zo wel weer aan het werk?”

THEBEN - LUXORLIVING HENK: “Verlichting aan wanneer jij dat wil, de jaloezieën op afstand regelen. Die slimme apparaten maken het je wel erg makkelijk. Ideaal!” FRED: “Voorheen wilde je er niets van weten en nu zit je constant met je smartphone in de hand. Dat begint wel een beetje te vervelen, Henk.” HENK: “Moet jij nodig zeggen. Ik doe er tenminste nog iets nuttigs mee, ze helpen me namelijk ook energie te besparen.” PAGINA FRED: “Niet wat betreft de accu van je telefoon, haha!”

| APRIL 2019

FRED

Op de hoogte blijven van de laatste trends op het gebied van internet, gadgets en social media? Volg Fred op Twitter: @FredvanHenF

Samsung en Huawei hebben de primeur

Huh, een vouwtelefoon? Fred bezocht een maand geleden de MWC-beurs in Barcelona, de grootste smartphonebeurs ter wereld. De nieuwste trend? De vouwtelefoon! Samsung presenteerde er de Galaxy Fold en Huawei de Mate X. Beide toestellen verschijnen de komende maanden op de markt. Ook in Nederland. Fred doet verslag. De presentatie van de Samsung Fold

a, je leest het goed. Ze komen eraan. De vouwtelefoons. Een maand geleden was ik op de MWCbeurs in Barcelona, de grootste smartphonebeurs ter wereld. Samsung en Huawei presenteerden daar hun eerste vouwtelefoon. Dichtgevouwen is het een gewone smartphone, maar uitgevouwen een kleine tablet. Maar er is een duidelijk verschil. Bij de Fold van Samsung zit het grote scherm aan de binnenkant, terwijl het grote scherm bij de Mate X van Huawei aan de buitenkant zit. De vraag is natuurlijk wat handiger is… Zo op het eerste gezicht lijkt de kans op beschadiging of het kapot gaan van het grote scherm bij de Mate X wat groter. Bij de Samsung Fold zit het 7,3 inch scherm veilig aan de binnenzijde. De vouwtelefoon is er voor de echte multitasker. Want op het grote scherm van de Fold kun je maar liefst drie apps tegelijkertijd bekijken. Een mogelijkheid die Samsung de Multi Active Window noemt. Verder is het grote scherm uitermate ge schikt voor de vertoning van films. Vergeleken bij de Mate X ziet de Samsung Fold er van de buitenkant

| APRIL 2019

ietwat ouderwets uit. Het lijkt net een ‘gewone’ mobiele telefoon. Met een klein priegelscherm aan de voorkant. Wat handig is, is dat wanneer je op het kleine scherm bijvoorbeeld de Whatsapp hebt geopend, en je klapt de vouw telefoon open, je daar automatisch doorgaat in je laatst geopende Whatsapp-bericht. Hij schakelt dus automatisch over. Als het gaat om foto’s maken, maakt het niet uit hoe je het apparaat vasthoudt of ontvouwt. De Fold heeft drie lenzen aan de achterkant, twee aan de binnenkant en één op de cover.

BEST DUUR Zowel de Fold als de Mate X verschijnen binnenkort op de Nederlandse markt. Echt betaalbaar zijn ze niet. De prijs van de Fold ligt zo rond de 2.000 euro en de Mate X is nog een paar honderd euro duurder. Technologiekenners denken dat beide fabrikanten er niet zo op uit zijn om veel van deze toestellen te verkopen en daarom de prijs expres hoog houden. Het gaat ze er meer om om ervaring op te doen in deze technologie, zodat de vouwtelefoon straks ook beschikbaar komt voor goedkopere modellen. 

De nieuwe Samsung Fold

B.E.G. The lighting control professionals The lighting control professionals

ď ˝

vestigingen en agentschappen

Daglicht en aanwezigheidsafhankelijke lichtregeling

Netwerksystemen, schaalbaar, geschikt voor elk project

Breed productassortiment

B.E.G. Nederland B.V. Tjalk 42 2411 NZ Bodegraven T 0172 476800 info@beg-luxomat.nl beg-luxomat.com/nl

B.E.G. BiRC

| APRIL 2019

Waarom 4 jaar accugarantie zo lang als je kunt krijgen

Onze revolutionaire 8 jaar accugarantie is dé nieuwe standaard in noodverlichting. Het levert een betrouwbare, zorgeloos functionerende noodverlichtingsinstallatie op die volledige veiligheid biedt maar minder onderhoud nodig heeft. Slechts één accuwissel is nodig over de gehele levensduur, waardoor aanzienlijk wordt bespaard op kosten, arbeid en afval.

Double Quality Double Safety 76 | APRIL 2019

famostar.nl/