JAARGANG 7
03 19
JUNI 2019
+ GRATIS ZOMERKRANT
INCLUSIEF STICKER VOOR OP DE BUS
9
Alles over de warmtepomp
10
Engie over toekomst energie
6
Rij jij straks rond in een Hesla? HET LEUKSTE EN GROOTSTE TECHNISCHE MAGAZINE
PRESENTEERT:
24-25-26
SEPTEMBER 2019
BEURSFABRIEK
NIEUWEGEIN
MELD JE NU AAN VOOR GRATIS TOEGANG! WWW.ELEKTRO2019.NL
ONTMOETEN ZIEN 2
DOEN
KENNIS DELEN
BELEVEN
INNOVATIES
ONTSPANNEN
GENIETEN
HET MEEST SPRAAKMAKENDE EVENT BINNEN DE ELEKTROTECHNIEK! | JUNI 2019
Vision groepenverdeler Kleine details maken het grootste verschil
In het volledige installatieproces van de Vision groepenkast zÄłn slimme innovaties doorgevoerd: van het openen van de verpakking, tot het aandraaien van de laatste dekselschroef. Alleen al in de dekselschroeven vind je een berg innovatie: - een brede kop voor betere grip en makkelÄłk monteren - onverliesbaar in de behuizing - draait zichzelf niet vast tÄłdens transport Ontdek alle innovaties op: groepenkast.nl/vision
| JUNI 2019
3
Colofon & Service Henk & Fred is een technisch magazine dat vijf keer in het jaar wordt verspreid in een oplage van 26.000 exemplaren. Interviews met bekende en minder bekende personen uit de techniek en spraakmakende rubrieken geven Henk & Fred een geheel eigen identiteit waarmee het zowel jong en oud aan zich weet te binden.
Jaargang 7, nummer 3, JUNI 2019 UITGEVER Media Vakman B.V. Diepenveenseweg 147 7413 AP Deventer HOOFDREDACTIE Peter Besselink, redactie@henkenfred.nl REDACTIE Sjoerd Geurts, Marieke van der Heijden, Han Neijenhuis, Michiel Elands en Pim van de Beek BLADMANAGER Matthea Kiemeney, matthea@henkenfred.nl AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Patricia Overmars (correctie), Derk-Jan Rouwenhorst (cartoons), Vivian Timmers (column), Joost Ebus (column) Jetske Nijland, Paul Bombeld en Karin Stegeman (tekst)
Trends in waterstof Nederland was begin dit jaar even wereldnieuws. Want op de Bouwbeurs in Utrecht presenteerde ketelbouwer Remeha uit Apeldoorn ’s werelds eerste cv-ketel op waterstof. De brede belangstelling van de internationale pers is niet zo verwonderlijk. Want waterstof is ‘hot’. Wat zijn de belangrijkste internationale ontwikkelingen?
Engie en de energietransitie
ADVERTENTIES advertenties@henkenfred.nl VORMGEVING loek & feel DRUK Tesink ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE info@henkenfred.nl Verschijning: 5 x per jaar Abonnementsprijs Nederland € 47,50 per jaar (excl. 6% BTW incl. verzendkosten)
Losse nummers € 9,75 (excl. 6% BTW incl. verzendkosten) Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd. ALGEMENE VOORWAARDEN EN PRIVACY STATEMENT zie www.henkenfred.nl COPYRIGHT Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen aan de volledigheid en juistheid van de informatie, zoals weergegeven in deze uitgave, geen rechten worden ontleend. De uitgever en auteurs kunnen dan ook geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie uit deze uitgave.
10
Fred: @FredvanHenF | Henk: @HenkvanHenF www.linkedin.com/company/henk-&-fred www.linkedin.com/in/fred-van-henk-en-fred www.henkenfred.nl/aanmelden WWW.HENKENFRED.NL
4
| JUNI 2019
Thuis bij
Erben Wennemars
VOLG ONS www.facebook.com/HenkenFred
De energietransitie is in volle gang, maar niemand weet hoe de toekomst er precies uit gaat zien. Gaan we van gas los? Stappen we massaal over op de warmtepomp of wordt waterstof onze nieuwe energiebron? Energiebedrijf Engie houdt met alle scenario’s rekening, aldus algemeen directeur Bart-Jan Freriks van Engie Services West.
28
We kennen Erben Wennemars voornamelijk als schaats- en sportanalist. En natuurlijk als oud-sprintkampioen. Maar daarnaast zet hij zich ook in voor het milieu. En is hij het boegbeeld in de campagne ‘Ready voor Het Nieuwe Verwarmen?’ van Daikin. Henk en Fred zochten hem thuis op in Dalfsen.
Duivenmelker
Chris
34
In ‘de spanningzoeker’ reizen Henk en Fred kriskras door Nederland, op zoek naar bijzondere en ‘spannende’ hobby’s van mensen uit de branche. Vandaag ‘vliegen ze mee’ met installateur en duiven melker Chris van Ginkel.
De missie van
Kim en Laurens Vanuit pure overtuiging kozen Kim van Waversveld en Laurens van der Veer voor de rust in de Achterhoek. Waar ze ook nog eens besloten om een houten en energieneutrale woning te bouwen. Met warmtepomp en zonnepanelen!
Achter de schermen bij
McDonald’s
INHOUD
40 48
Een Big Mac Menu of een gewone hamburger. Henk en Fred rijden na het werk heel af en toe even langs de McDrive. Vandaag gaan ze een stap verder. Bij McDonald’s in Rosmalen krijgen ze een kijkje achter de schermen.
Warmtepomp Wist jij dat? Dat een warmtepomp alleen maar goed functioneert als je huis fatsoenlijk geïsoleerd is in combinatie met bijvoorbeeld vloerverwarming? De afgelopen maanden heb ik mij eens wat verder in dit onderwerp verdiept. Aanleiding was de uitzending van het tv-programma Radar. Uit een onderzoek van Radar blijkt dat 20% van de gebruikers van een warmtepomp zijn huis niet voldoende warm krijgt en dat bij 17% de energierekening hoger uitvalt dan voordat de warmtepomp werd geïnstalleerd. Voor de rubriek ‘8 brutale vragen aan…‘ ging ik langs bij directeur Edwin Hoogerwerf van warmtepompleverancier Daikin. Hij legt eerlijk uit dat een klant eerst de basisvoorwaarden goed voor elkaar moet hebben. Zoals isoleren in combinatie met Lage Temperatuur Verwarming. Pas dan kan een installateur overgaan tot het installeren van een warmtepomp. Daikin is afgelopen jaar gestart met de campagne ‘Ready voor Het Nieuwe Verwarmen’, met oud-schaatser Erben Wennemars als één van de ambassadeurs. Henk en Fred gaan in dit nummer bij Erben op bezoek. Heeft hij zelf ook een warmtepomp? De meeste indruk op mij maakte het interview met Kim en Laurens, die in Toldijk een energieneutraal huis aan het bouwen zijn. Nadat Kim gezondheidsklachten kreeg, gooiden ze hun leven drastisch om. Weg uit de Randstad, betere voeding, minder spullen en de rust van de Achterhoek. Hun houten woning wordt voorzien van zonnepanelen en een warmtepomp. En voor deze reportage hoefde ik eens niet de auto in. Maar pakte ik gewoon - heel duurzaam - de fiets! Want het zijn mijn achterburen… Veel leesplezier en een fijne zomer! Peter Besselink Hoofdredacteur redactie@henkenfred.nl | JUNI 2019
5
Trends op het gebied van waterstof
VAN HESLA TOT WATERSTOFKETEL
Nederland was begin dit jaar even wereldnieuws. Want op de Bouwbeurs in Utrecht presenteerde ketelbouwer Remeha uit Apeldoorn ’s werelds eerste cv-ketel op waterstof. De brede belangstelling van de internationale pers is niet zo verwonderlijk. Want waterstof is ‘hot’. Wat zijn de belangrijkste internationale ontwikkelingen?
D
e internationale belangstelling voor de Nederlandse waterstofketel is niet moeilijk te verklaren. Overal op de wereld wordt naar oplossingen gezocht om de klimaatdoelen van Parijs te halen. En als het rond 2050 afgelopen is met de energiebronnen gas, steenkool en olie, moet er wel een CO2-vrije oplossing voorhanden zijn. Waterstof is dan een prima oplossing om de overdaad aan energie in de zomer op te slaan en in de
6
| JUNI 2019
winter te gebruiken. Want ook dan willen we er warmpjes bijzitten. Om de winter te overbruggen verbruikt een huishouden ongeveer 1.000 m3 aardgas en dat staat gelijk aan 10.000 kWh. Zo’n vermogen opslaan in accu’s is duizend keer duurder dan opslaan in gasvorm. Maar de opslag van energie in de vorm van waterstof heeft ook een nadeel: maar liefst 60 procent van de energie gaat tijdens de omzetting verloren. Daar ligt nog een uitdaging.
HESLA In Nederland zijn er bedrijven die al volop bezig zijn met de nieuwewaterstofeconomie. Remeha kwam als eerste met de cv-ketel op waterstof, waarmee het vanaf eind mei al proefdraait in de Rotterdamse wijk Rozenburg. En in Hoogezand bouwt gasleverancier Holthausen voertuigen voor de zakelijke markt om naar waterstof. Bestelbussen, heftrucks of veegauto’s op waterstof? De technische jongens van Holthausen draaien er hun hand niet
TREND voor om. En het paradepaardje? Een onvervalste Hesla, dat is een Tesla waar de 18-jarige Max Holthausen hoogstpersoonlijk een brandstofcel aan heeft toegevoegd. Daar zijn de Tesla-ingenieurs in Californië niet bij mee, maar de nuchtere Groningers wel. Als de accu leeg is, rijden ze vrolijk verder op waterstof. Meer dan 1.000 km, zonder te tanken. En 15 kilometer verderop, op het hoofdkantoor van de Gasunie, wordt volop gewerkt aan een ringleiding voor waterstof door heel Nederland.
WERELDWIJD Ook elders op de wereld wordt volop geïnvesteerd in waterstof. De politieke leiders in China zijn er inmiddels van doordrongen dat al die miljoenen elektrische auto’s nooit opgeladen kunnen worden via het huidige stroomnet. De subsidie voor batterij-voertuigen wordt stopgezet en het geld gaat voortaan naar waterstofauto’s en nieuwe tankstations. In het Zweedse Vårgårda worden op dit moment 172 woningen gebouwd die worden
verwarmd door een combinatie van zonnepanelen en waterstof. De complete elektriciteits- en warmtebehoefte wordt opgewekt met zonnepanelen op het dak. De energie die zomers niet nodig is, wordt opgeslagen in waterstof en ’s winters verbruikt. Bijkomend voordeel: bij het maken van elektriciteit uit waterstof in een brandstofcel komt warmte vrij en deze wordt direct gebruikt om de woning te verwarmen. Liefhebbers van bergtreinen kunnen vanaf volgend jaar hun hart ophalen in Oostenrijk. In het bij toeristen zeer populaire Zillertal gaat de lokale boemel rijden op waterstof, opgewekt uit een waterval bij station Mayrhofen. En als je graag met de waterstofauto op vakantie gaat, kies dan voor Denemarken. Nergens ter wereld vind je zoveel waterstoftankstations. Maar het mag natuurlijk ook sportiever, met de waterstoffiets van Pragma Industries uit Frankrijk kom je een stuk verder dan met één met een accu. Vanaf dit voorjaar overal te koop.
DRENTSE PILOT MET POWERBOX EN WATERSTOF “ACH, HET ZAL ALLEMAAL NOG WEL NIET ZO’N VAART LOPEN MET DIE WATERSTOF”, DENKT HENK. FRED MOET LACHEN. “IK LAS NET EEN ARTIKEL OVER BOUWBEDRIJF BROEKMAN, DE DUURZAAMSTE BOUWER VAN DRENTHE. DIE GAAN TWEE HUIZEN BOUWEN WAARBIJ DE OPGEWEKTE ENERGIE VAN DE ZONNEPANELEN WORDT OPGESLAGEN OP BASIS VAN WATERSTOF.” HENK KIJKT VERBAASD. “HUH? HOE WERKT DAT DAN?” “NOU”, ZEGT FRED, “ER WORDT EEN POWERBOX GEBRUIKT OM WATER IN WATERSTOF EN ZUURSTOF TE SPLITSEN. DE WATERSTOF WORDT VERVOLGENS ALS GAS IN EEN TANK OPGESLAGEN EN IN DE WINTER OMGEZET NAAR STROOM EN WARMTE.” “KLINKT INGEWIKKELD”, ZEGT HENK. “MISSCHIEN MOETEN WE ER BINNENKORT MAAR EENS EEN KIJKJE GAAN NEMEN?!”
GASUNIE EN WATERSTOF OP DE FOTO MARCO BIJKERK, INNOVATIEMANAGER BIJ REMEHA. MET NAAST HEM DE EERSTE CV-KETEL OP WATERSTOF VAN DE FABRIKANT UIT APELDOORN. HET HUIDIGE GASLEIDINGNETWERK IN NEDERLAND ZOU IN DE TOEKOMST HEEL GOED GEBRUIKT KUNNEN WORDEN OM WONINGEN, BEDRIJVEN EN TANKSTATIONS TE VOORZIEN VAN WATERSTOF. GASUNIE WERKT OP DIT MOMENT AAN EEN RINGLEIDING VAN HOGEDRUK-BUIZEN VOOR WATERSTOF. NU WORDT DEZE PIJPLEIDING NOG GEBRUIKT VOOR AARDGAS, MAAR MET EEN GERINGE AANPASSING IS DEZE OOK GESCHIKT VOOR WATERSTOF. ALLEEN DE KOPPELSTUKKEN, HOGEDRUKPOMPEN EN METERS MOETEN WORDEN VERVANGEN. HET IS DE BEDOELING DAT DE WATERSTOF-RINGLEIDING ER OVER TIEN JAAR LIGT.
| JUNI 2019
7
— PMK80 De meterkastaansluitdoos die je helpt sneller te werken in de gietbouw
ABB introduceert de eerste stekerbare meterkastaansluitdoos: de PMK80. Speciaal ontwikkeld voor in het werk gestorte woningbouwprojecten zoals eengezinswoningen en grotere appartementencomplexen. Geschikt voor toepassing van zowel 16- en 19- als 20mm- (voorbedrade flex)buizen en met ruimte voor drie GST18-chassisdelen. Perfect te combineren bovendien met de centraaldoos C60 en de bijbehorende vlakke centraaldoosdeksels. Met dat en meer installeer je de PMK80 sneller, efficiĂŤnter en foutlozer dan ooit. abb.nl/installatiedozen
KORTSLUITING gebruikers krijgt huis met warmtepomp niet goed warm
… MAAR 80 PROCENT IS DUS WEL TEVREDEN
Bij 17% valt energierekening hoger uit Draai bij LT-verwarming thermostaat ’s avonds niet terug Warmtepomp
4x zuiniger dan cv-ketel
Warmtepomp zorgt in zomer ook voor koelen
BEGIN BIJ OUDERE HUIZEN EERST MET GOED ISOLEREN
IN SCANDINAVIË HEEFT HAAST ELKE WONING EEN WARMTEPOMP
HOGER STROOMVERBRUIK DOOR WARMTEPOMP
OPVANGEN DOOR PV
Vanaf 2020 strengere geluidseisen warmtepomp
Bron: Radar AVROTROS, de Volkskrant, warmtepomp-weetjes.nl, Consumentenbond, duurzaamnieuws.nl, Daikin, Remeha
| JUNI 2019
9
Directeur Bart-Jan Freriks van Engie Services West
Installateur moet niet
De energietransitie is in volle gang, maar niemand weet hoe de toekomst er precies uit gaat zien. Gaan we van gas los? Stappen we massaal over op de warmtepomp of wordt waterstof onze nieuwe energiebron? Energiebedrijf Engie houdt met alle scenario’s rekening, laat algemeen directeur Bart-Jan Freriks van Engie Services West weten.
Om met de deur in huis te vallen: is de warmtepomp dé toekomst? Bart-Jan Freriks: “Haha, dat is te snel geconcludeerd. Maar de warmtepomp kan in de toekomst zeker een grote rol spelen. Al ging er de laatste jaren nog veel mis. De vereniging van warmtepompleveranciers zal beamen dat er te weinig kennis was van warmtepompen en vooral van de omstandigheden waaronder deze moeten worden geadviseerd. Die zijn namelijk cruciaal voor de oplossing waarvoor je kiest. Want als we een warmtepomp willen aanbrengen, maar de woning is er niet
10
| JUNI 2019
Bart-Jan Freriks
voor geschikt, omdat die bijvoorbeeld enkel glas heeft, dan is het water naar de zee dragen. Isoleren is één van de hoofdmaatregelen die je moet nemen voordat je verdere duurzame zaken in gang zet.” Maar er komen ook andere oplos singen aan? “Er zijn diverse ontwikkelingen, zoals de warmtetransformator waarin chemische processen warmte ‘versterken’. Waterstof, groen gas uit afval. Ik durf niet te zeggen waar het uiteindelijk naartoe gaat. Het is een lappendeken van oplossingen
die de totale puzzel gaan maken. Met maatregelen die passen bij de omgeving. Een buitengebied vraagt andere maatregelen dan een stadswijk. Dat maakt deze periode zo spannend. Al voorspel ik wel dat we steeds meer decentraal energie gaan opwekken.” Op welke manier? “Elektriciteit op je eigen dak, decentrale warmtenetten met verschillende warmtebronnen in wijken van steden, elektrische oplossingen in buitengebieden, een stap naar aardwarmte. Allemaal ontwikkelingen die
INTERVIEW
voor snelle geld gaan de opwekking van energie dichter bij huis brengen.”
ultra diepe geothermie en ook digi tale innovatie ...”
Welke rol blijft er voor jullie dan nog over? “Onze rol zal nog steeds die van leverancier en technische dienstverlener zijn, maar we gaan klanten daarnaast nog meer helpen met het totale traject van besparen en verduurzamen.
Zoals de Energy Navigator? “Dat is inderdaad een mooi voorbeeld. De Energy Navigator hebben we zelf ontwikkeld. Deze laat zien hoe je er als bedrijf voorstaat. Puur door naar de hoofdmeter te kijken, kunnen we - zonder het gebouw
instellingen kan worden gedaan, of de installatie simpel aangepast kan worden, of dat er investeringen nodig zijn in de vorm van bijvoorbeeld een nieuwe installatie of zonnepanelen. Daarbij moet je ook anders durven denken. Wij konden op ons kantoor geen zonnepanelen op het dak leggen. Dus hebben we ze drijvend in de vijver gelegd.”
je moet niet alleen een installatie willen verkopen Adviseren en ontzorgen! Daarnaast proberen we grenzen te verleggen. Door nieuwe vormen van energie en technologie uit te testen en samen te werken. Een voorbeeld? Wij durven over muren te kijken en zoeken samen met collega-energiebedrijven naar duurzame oplossingen voor de eindgebruiker. Daarnaast proberen we innovatief te zijn en te komen met nieuwe initiatieven zoals waterstof,
in te gaan - al zien waar er energie bespaard kan worden. We vergelijken het aantal vierkante meters met het type gebruik, de karakteristieken van het gebouw, het aantal mensen dat er werkt en het jaarverbruik van gas en elektra. Dat levert ons een eerste indicatie op. Vervolgens graven we steeds dieper, totdat we ook echt het gebouw in gaan. Daar kijken we met onze vakkennis of er iets aan de
En hoe zie je de rol van installatie bedrijven? “Die moeten niet alleen een installatie verkopen, maar de klant een totaalbeeld schetsen. Waarbij alle facetten goed uitgelegd worden. Niet voor het snelle geld gaan, maar breder durven kijken dan alleen het product. Niet alleen leverancier, maar ook partner willen zijn in het energievraagstuk.” ››
ENGIE NEDERLAND ENGIE IS EEN TECHNOLOGIE- EN ENERGIEBEDRIJF EN BESTAAT UIT ENGIE SERVICES (MARKTLEIDER IN TECHNISCHE DIENSTVERLENING) EN ENGIE ENERGIE. MET SLIMME, INNOVATIEVE EN TECHNISCHE OPLOSSINGEN, INTEGRALE DUURZAME GEBIEDSONTWIKKELING, ENERGIEZUINIGE SMART BUILDING OPLOSSINGEN EN EEN OPWEKKING EN LEVERING VAN GROENE ENERGIE (WIND- EN ZONNEENERGIE, WKO, GROENGAS, GEOTHERMIE EN WATERSTOF), SPEELT ENGIE IN OP MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN EN ACTUELE THEMA’S IN WERK- EN LEEFOMGEVING. WERELDWIJD WERKEN ER 152.000 MENSEN BIJ ENGIE. ENGIE SERVICES IS IN NEDERLAND OPGEDEELD IN DE REGIO’S NOORD, ZUID EN WEST. BIJ ENGIE SERVICES WEST STAAN 1700 MEDEWERKERS OP DE LOONLIJST.
| JUNI 2019
11
INSTALLATIE VOLGENS ATTEMA:
In een handomdraai van het gas af Perilex deksel BK1619
Voorbedraad
Compacte vormgeving
1631
Perilex deksel BK1619 16A
Met de nieuwe, smalle Perilex deksel BK1619 installeert u eenvoudig en onzichtbaar een opbouwinstallatie achter de keukenplint. Dat maakt de overstap van gas naar elektrisch of inductie koken wel heel gemakkelijk. Dat is installeren volgens Attema.
Meer info? Download de Attema app of kijk op www.attema.com JUNI 2019 Vernieuwende ideeÍn voor ’n veranderende wereld.
12
|
INTERVIEW Wij besloten niet blind te gaan leveren, maar keken eerst waar dat bedrijf zou kunnen besparen: Trias Energetica. Soms bespaar je al door alleen de instellingen van je installatie aan te passen en te kijken of de cv-installatie niet het hele weekeinde ‘loeit’ terwijl er niemand is. Dat komt bij zestig procent van de gebouwen namelijk nog steeds voor. Wij namen die informatie mee in het totale energievraagstuk en toen werden er pas keuzes gemaakt.” Wordt dit in de markt al breed opgepakt? “Wisselend. Je hebt koplopers die
verdiep je eerst in de omstandigheden van de klant Pakt de installateur deze rol ook op? “Ik zie een positieve trend en merk dat minder vaak meteen een cv-ketel wordt verkocht, maar dat de installateur zich echt verdiept in de omstandigheden van zijn klant. Zo hoort het ook. Vraag je als installateur af wat het probleem is en welke oplossing daar bij hoort. En geef daar vervolgens met jouw vakkennis een
antwoord op. Vergeet niet dat wij in de installatiebranche echt het verschil kunnen maken in de energietransitie.” Kom eens met een voorbeeld van jullie werkwijze? “Een zakelijke klant klopte bij ons aan omdat hij een nieuwe energieleverancier zocht. Feitelijk ging het hem om scherpe kubieke meter- en kW-prijzen.
nu al het beste jongetje van de klas willen zijn. Maar je hebt ook bedrijven die met minimale inspanningen net datgene doen wat verplicht is om hun gebouw te verduurzamen. Toch wordt de bewustwording in zijn algemeenheid groter. En daar liggen dus prachtige kansen voor de installateur."
AUTO’S LEVEREN ENERGIE AAN PAND ENGIE DURFT INNOVATIEF TE ZIJN. ZO STAAN ER ROND HET PAND VAN ENGIE SERVICES WEST IN ZAANDAM BI-DIRECTIONELE LAADPALEN. BART-JAN FRERIKS: “’S MORGENS WORDEN DE ELEKTRISCHE AUTO’S VAN ONZE MEDEWERKERS AAN DEZE LAADPALEN GEKOPPELD. DEZE BEGINNEN NIET METEEN MET LADEN. EERST WORDT DE OVERGEBLEVEN ENERGIE UIT DE AUTO’S BENUT OM ENERGIE AAN HET BEDRIJFSPAND TE GEVEN. VOORAL IN DE WINTER, ALS HET LANG DONKER IS, WERKT DIT VOORTREFFELIJK. LATER OP DE DAG, ALS HET LICHT IS, WORDEN DE AUTO’S VERVOLGENS AUTOMATISCH WEER VOLLEDIG OPGELADEN DOOR DE ZONNEPANELEN IN DE VIJVER, ZODAT DE MEDEWERKERS AAN HET EIND VAN DE DAG MET HUN AUTO MET VOLLE ACCU DE WEG WEER OP KUNNEN.”
| JUNI 2019
13
Waarom 4 jaar accugarantie zo lang als je kunt krijgen
Onze revolutionaire 8 jaar accugarantie is dé nieuwe standaard in noodverlichting. Het levert een betrouwbare, zorgeloos functionerende noodverlichtingsinstallatie op die volledige veiligheid biedt maar minder onderhoud nodig heeft. Slechts één accuwissel is nodig over de gehele levensduur, waardoor aanzienlijk wordt bespaard op kosten, arbeid en afval.
Double Quality Double Safety 14 | JUNI 2019
famostar.nl/
DE BUS VAN...
Installateur Gerard Grootenboer over zijn bus:
IDEAAL VOOR DE VAKANTIE
G
Elektroservice is ge specialiseerd in elektrotechniek. Met de eerste klanten hielp zijn voormalige werkgever hem. Daarna wisten aannemers en particulieren Gerard Grootenboer steeds vaker zelf te vinden voor elektrotechnische installaties. “Geleidelijk kreeg ik steeds meer eigen klussen. Dus moest er ook een bus komen. Als monteurkwam ik regelmatig bij een Renaultdealer in Oosterhout. Daar vroeg ik wat de mogelijkheden waren. Ze hebben een mooie prijs gemaakt voor een Renault Traffic.
Hij werkte negentien jaar voor een baas. De laatste jaren ging het kriebelen. ‘Hoe zou het voelen om zelf ondernemer te zijn?’ Inmiddels wéét Gerard Grootenboer uit Zevenbergen dat. In 2016 begon hij de eenmanszaak G Elektroservice. “En vanaf de eerste dag heb ik veel werk.”
25 procent betaalde ik aan en het restant werd gefinancierd door middel van financial lease. Een prima constructie.”
LANGE BUIZEN De indeling van de bus regelde hij zelf. “Mijn hobby is houtbewerken. Aan beide kanten timmerde ik schappen die ik in de loop van de tijd soms aanpaste aan de gereedschappen. Bovenin de bus hangt een dikke buis waar ik lange pvc installatiebuizen in kan doen. En aan de onderkant van de bus - aan de kant van de stoelen - heb
ik een luikje in de wand gesneden. Het mag misschien niet, maar zo kan ik nog langere buizen - van wel vier meter - vervoeren.” De bus wordt ook privé benut. Gerards echtgenote Alexandra en dochter Maja (6) passen naast hem op de voorbank. “We kunnen met deze bus op vakantie. De bus wat opruimen en de skispullen passen er allemaal in. Lekker praktisch…”
FRED: LEKKER EIGENWIJS FRED VINDT DAT STUKJE ‘BURGERLIJKE ONGEHOORZAAMHEID’ VAN GERARD GROOTENBOER WEL MOOI. “JE ZIET NIET ZO VAAK DAT MENSEN UIT EEN LEASEBUS EEN STUK STAAL SLIJPEN. MAAR HIJ HEEFT ER GOED OVER NAGEDACHT. WANT ZO KRIJG JE LANGE MATERIALEN VEILIG MEE IN DE BUS EN HOEF JE GEEN GEKKE CONSTRUCTIES OP HET DAK TE BEDENKEN. DE PERSONEN OP DE VOORBANK HEBBEN ER OOK GEEN LAST VAN DAT DE MATERIALEN ONDER DE STOEL UITKOMEN. EEN SLIMME CONSTRUCTIE”, ALDUS FRED, DIE ZICH WEL AFVRAAGT OF DE DEALER ER OOK ZO BLIJ MEE IS. VERDER VINDT HIJ DE BUS VAN GERARD ER NETJES UITZIEN. “VOLGENS MIJ IS HIJ NOOIT IETS KWIJT!”
| JUNI 2019
15
Van duurzaamheid naar...
de smaakmakers van Euroma De nieuwbouw van kruidenfabrikant Koninklijke Euroma in Zwolle is klaar. De productie van diverse smaakmakers is op volle gang dankzij de installaties die wij hebben aangebracht. Onze ondernemingen Van Dalen, Schekman, OSP, Sparreboom, Vision ISP, Dekker van Geest en Beenen houden zich bezig met slimme oplossingen. Zo worden gebouwen slimmer en helpen we de klant verder richting de dag van morgen.
Word ook een Batenburger en BBQ deze zomer nog met ons mee! Kijk op www.werkenbijbatenburg.nl
16
| JUNI 2019
INNOVATIE Stap voor stap samenstellen
NEDELKO LANCEERT ONLINE LED STRIP CONFIGURATOR matisch voor dat verderop in het proces enkel de waterdichte voedingen worden getoond. Dit op basis van het opgenomen vermogen van de strip. Het systeem denkt écht met je mee.
START VANDAAG NOG JOUW LED STRIP PROJECT
Hoe fijn is het om met een paar muisklikken jouw specifieke project te voorzien van de juiste LED strips! De onlangs gelanceerde LED strip configurator van Nedelko’s private label Prolumia maakt dit mogelijk. Laat je leiden door de gebruiksvriendelijke interface en stel stap voor stap je ideale verlichtingsoplossing samen.
LED LIJNVERLICHTING De hoogwaardige LED armaturen van Prolumia geven invulling aan elk verlichtingsvraagstuk. Eén van de productlijnen waarmee Prolumia sfeer geeft aan vrijwel iedere ruimte zijn de LED strips. Iedere omgeving vraagt om andere verlichtingseigenschappen. De Prolumia LED strips zijn te integreren in elk ontwerp en daarnaast buitengewoon snel en eenvoudig te installeren. Om een juiste installatie te realiseren, is meer nodig dan alleen de keuze in kleur en IP-waarde van de LED strip. Welke voeding is er nodig? Welk aluminium afwerkingsprofiel is geschikt voor de gekozen LED strip? Ga je voor een melkwitte of transparante lens? Welke aansturing zoek je precies? Allemaal
Snel, effectief, betrouwbaar… De LED strip configurator stelt de producten voor elk type LED strip project met zorg samen. Start vandaag nog! Probeer hem uit op www.nedelko.nl/led/config.
vragen die normaal gesproken tijd en aandacht vergen. Met de introductie van de LED strip configurator is dit verleden tijd!
LED STRIP CONFIGURATOR Met de LED strip configurator kom je in vier stappen tot de oplossing die het meest geschikt is voor jouw toepassing. Op basis van de door de gebruiker ingevulde waardes, worden stap voor stap suggesties gegeven. De configurator biedt je daarbij telkens de mogelijkheid om te kiezen uit een product dat naadloos aansluit op de eerder door jou geselecteerde items. Wanneer bijvoorbeeld voor een waterdichte (IP68) LED strip gekozen wordt, zorgt de configurator er auto-
www.nedelko.nl/led/config
| JUNI 2019
17
André Kuipers & Gijs Staverman op ELEKTRO 2019 Van oogstvoorspellingen met satellieten tot nieuwe, vanuit de ruimtevaart, ontwikkelde brandstofcellen. En zonsensoren die zonnepanelen op de zon gericht houden tot mijnbouw op de maan. André Kuipers vertelt je er alles over
tijdens zijn lezing ‘Energie en de toekomst’ tijdens ons beurs event. Daarnaast maakt Gijs Staverman iedere dag een ronde over de beursvloer en vraagt de bezoekers het hemd van het lijf over hun bevindingen tijdens ELEKTRO 2019.
Groene tips bij SBS6
Heb jij je gratis toegangskaart al aangevraagd? Ga hiervoor naar www.elektro2019.nl/gratis-toegang. ELEKTRO 2019 vindt plaats op 2425-26 september in de Beursfabriek in Nieuwegein en is geopend van 11.00 uur tot 19.00 uur.
SALDERING VOORLOPIG ONGEWIJZIGD
Voor mensen die energie en water willen besparen, is er nu het SBS-tv programma Green Make Over. In twaalf afleveringen gaat presentatrice Gwen Jansen langs bij twaalf gezinnen, die elk hun eigen hulpvraag hebben. Het betreft allemaal aanpassingen die in één dag te realiseren zijn en waarmee op een eenvoudige manier geld bespaard kan worden op energie en water. Presentatrice Gwen Jansen en haar make-over-team komen langs met een auto op groen gas en een zonnepanelencaravan volgeladen met allemaal groene tools. Het programma is elke zondag te zien om 16.30 uur.
18
| JUNI 2019
Foto: 123rf.com
De salderingsregeling blijft nog eens twee jaar langer ongewijzigd van kracht. Pas vanaf 1 januari 2023 wordt de regeling geleidelijk afgebouwd. Minister Wiebes verwacht dat het voor huishoudens zo financieel aantrekkelijk blijft om te investeren in zonnepanelen. Bij salderen kun je de elektriciteit die door de zonnepanelen wordt teruggeleverd aan het net wegstrepen tegen de elektriciteit die je uit het net betrekt. Dat betekent dat je voor iedere kWh die het paneel levert, zo’n 20 cent terugkrijgt.
NIEUWS
e i t c a r e k c i t S
ELEKTRO 2019
DE ORGANISATIE VAN ELEKTRO 2019 HEEFT SPECIAAL VOOR DE LEZERS VAN HENK & FRED EEN LEUKE ACTIE BEDACHT. IN DEZE EDITIE VAN HENK & FRED ZIT EEN STICKER BIJGESLOTEN SPECIAAL VOOR OP DE BUS / AUTO. GA JIJ NAAR ONS BEURS EVENT? PLAK DAN DE ‘IK BEN ERBIJ’ STICKER OP JE BUS / AUTO,
VAKHELD VAN HET JAAR Om het installatievak meer onder de aandacht te brengen, houden Mitsubishi Electric en Aklima de verkiezing ‘Vakheld 2019’. Je kunt jezelf, maar ook een collega, opgeven als voorbeeld voor de branche. Opgeven kan tot 5
september via vakheld.nl. De winnaar wordt op 28 november bekend gemaakt. Naast de individuele Vakheld is er ook een onderscheiding voor de Beste Werkgever. Info: www.vakheld.nl
MAAK ER EEN FOTO VAN, PLAATS DEZE OP FACEBOOK EN TAG ELEKTRO 2019.
Coolblue
WIE WEET WIN JIJ 1 VAN DE 13 TOFFE PRIJZEN T.W.V. € 50,-!
in de
zonnepanelen
Warmtepomp in de lift De verkoop van warmtepompen is het afgelopen jaar fors toegenomen. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. Het totaal aantal verkochte systemen ging in 2018 voor het eerst door de ‘magische’ grens van 100.000. In totaal werden er in dat jaar 107.834 warmtepom-
pen verkocht. Dat is ruim een kwart (27%) meer dan in 2017. De groei was te zien bij alle soorten warmtepompen. Het gaat hier nog om voorlopige cijfers, aldus het CBS. In december zullen de warmtepompleveranciers met definitieve cijfers komen.
Webwinkel Coolblue gaat zonnepanelen verkopen en is nu op zoek naar 1.000 installateurs die deze voor de klant gaan monteren. De verkoop van de panelen start binnenkort in de regio’s Rotterdam, Amsterdam, Apeldoorn en Tilburg. Later dit jaar wil Coolblue deze dienst uitbreiden naar de rest van Nederland.
| JUNI 2019
19
Hoeveel meters voordeel op de C-Line LED lichtlijnen pak jij? Door de uitzonderlijk snelle montage en de uitstekende prijs-/kwaliteitverhouding is C-Line LED altijd de beste keuze. En nu is kiezen extra voordelig! Vul op metersvoordeel.nl het aantal meters C-Line LED in dat je verwacht nodig te hebben voor jouw project, en claim direct jouw voordeel!
1A 0% VOO
EXTR
op jo uw s RDEEL tan inkoo pprij daard sb groo than ij de del
GA NAAR METERSVOORDEEL.NL EN CLAIM JOUW METERS VOORDEEL LOREM
TRILUX BENELUX • Databankweg 28 • 3821 AL Amersfoort • +31 33 4 55 77 10 • info@trilux.nl
20
| JUNI 2019
HOEZO LAAGOPGELEID?
We zijn een praktische branche! En ja, natuurlijk ook best wel theoretisch. Misschien heb je iets meegekregen van de discussie die door Marianne Zwagerman is aangezwengeld, nadat een filmpje van haar optreden bij de Straight Line Business School een jaar geleden viraal ging? Niet gezien? Check dan YouTube even. Ik was daar bij en vond het fantastisch wat ze zei! Ik neem jullie hier graag in mee. In de volksmond wordt nog veel gesproken over laag- en hoog opgeleide mensen. Bullshit! Dat er toevallig mensen zijn die beter met hun handen kunnen werken (praktisch) en andere mensen die toevallig heel goed boeken kunnen lezen (theoretisch), wil niet zeggen dat de één beter is dan de ander. Sterker nog, van boeken lezen word je niet rijk. Van werken met je handen kan dat wel. Ambacht, dat is wat de wereld vormgegeven heeft tot nu toe en dat ook altijd zal blijven doen! Het is niet zo dat iemand met een HBO-diploma per se beter of zelfs duurder is dan iemand met een, helaas vaak ondergewaardeerd, MBO diploma. Sterker nog, laten we kijken naar de toegevoegde waarde die iemand levert! Ik zie regelmatig gebeuren dat iemand met een lagere opleiding als minder wordt gezien, dan iemand met meer diploma’s of een hoger opleidingsniveau. Echt mensen, ik vraag jullie om daar per direct mee te stoppen! Het installatievak is een ambacht! Laten we ons dat realiseren. Dag in, dag uit, maken we door het hele land installaties. Ja, dit wordt gedaan door de veelal praktisch opgeleide mensen in de branche. Zij werken samen met de theoretisch opgeleide mensen, vaak zijn die minder vaardig met de handen en doen bijvoorbeeld werkvoor bereiding of engineering. Zoals ik de vorige keer al aangaf, sta ik heel positief tegenover onze branche. Waarom? Inmiddels is het grootste deel van de wereld afhankelijk van elektriciteit, en dankzij het feit dat we amper meer zonder kunnen, zal elektricien een beroep zijn dat nog lang bestaat. Sterker nog, ik denk dat de wereld met de groeiende technologie alleen nog maar afhankelijker wordt van ons ambacht vol praktische mensen.
VIVIAN TIMMERS IS ALGEMEEN DIRECTEUR VAN TIMMERS PROJECTEN & SERVICE IN UDEN
| JUNI 2019
21
Jij installeert. Wij zorgen voor de rest.
Halen wij het beste in elkaar boven?
HADEC bouwt aan een landelijk netwerk van top-installateurs die Nederland willen helpen verduurzamen. Word jij onze nieuwe partner? Met HADEC krijg je: • Nieuwe projecten en klanten uit je eigen regio • Gegarandeerd een goede marge • Altijd het juiste en beste materiaal • Up-to-date technische kennis • Engineering en projectondersteuning • Opleiding • 24/7 service en transport Aanmelden kan op hadec.nl/duurzaampartner Of bellen naar 0522 - 820 993
22
| JUNI 2019
UITGELICHT Tsb - bescom biedt totaal EMC-pakket:
Veilige afgeschermde kabels Het aantal installaties binnen datacenters en de industrie neemt toe. Kabelafscherming en andere EMC-producten worden hierbij steeds belangrijker. Tsb - bescom speelt daarop in met de producten van HEBOTEC. Eenvoudig te bestellen via de webshop. Maar ook voor advies kun je bij ze terecht! Eric Roordink toont de klittenbandoplossing
E
r is steeds meer kans op elektromagnetische storingen binnen industriële installaties. Want het aantal installaties neemt alleen maar toe. Afgeschermde kabels bieden dan uitkomst. Die zorgen voor het binnenhouden van de straling, maar schermen ook stoorinvloeden van buiten af. Tsb - bescom richt zich sinds kort ook op de industriële installateur die op zoek is naar een totaal ECM-pakket. “Naast afgeschermde kabels bieden we met het merk HEBOTEC diverse oplossingen om kabelbeschermingen eenvoudig te aarden en te monteren”, vertelt directeur Eric Roordink. “Maar we kunnen ook maatwerk bieden. Bijvoorbeeld door de afgeschermde kabels inclusief de aansluitingen te leveren.”
SPECIALIST Tsb - bescom is zo thuis in de EMC-producten, doordat het specialist is op het gebied van lineair- en roterende positie-
sensoren voor de industrie. “Afgeschermde kabels zijn in die tak van sport een must”, aldus Eric Roordink. Met de EMC-producten van HEBOTEC richt tsb - bescom zich nu ook op de industriële installa teur.“We denken in de engineerfase ook graag met de installateur mee. Klanten kunnen ons altijd bellen om met ons te sparren. Dat is onze kracht. Samen gaan we dan op zoek naar de beste oplossing. En zo nodig komen we langs op locatie.”
gereedschap worden bevestigd, je kunt het bij verschillende dikte kabels toepassen en het is ook nog eens opnieuw te gebruiken!” Naast HEBOTEC biedt tsb bescom ook nog diverse andere producten die handig zijn voor de industriële installateur en paneelbouwer. Zoals kabels, connectoren en positiesensoren. Voor meer informatie zie www.tsb-bescom.nl.
KLITTENBAND Meer installaties betekenen ook vaak meer kabels. Dan is het belangrijk dat je deze ook snel kunt bundelen en monteren. Daarvoor heeft HEBOTEC een eigen gepatenteerde klittenbandoplossing. Oftewel de HEBOFIX. Het HEBOFIX systeem is een installatiehulpmiddel en vervangt niet alleen kabelbinders, maar heeft diverse voordelen, aldus Eric Roordink. “Het klittenband kan zonder
| JUNI 2019
23
Directeur Edwin Hoogerwerf van Daikin:
Eerst isoleren en dan
20 procent van de gebruikers krijgt zijn woning niet goed warm met een warmte pomp. Zo blijkt uit onderzoek van tv-programma Radar. Volgens directeur Edwin Hoogerwerf van Daikin geeft dit aan hoe belangrijk een goed installatie-advies is. Via de campagne ‘Ready voor Het Nieuwe Verwarmen’ informeert de warmtepompleverancier consument én installateur.
“Je doelt nu op de uitzending van Radar. In een verdomhoekje zeker niet. Maar de warmtepomp ligt wel onder een vergrootglas. Wat ik jammer vind, is dat ze in die uitzending eigenlijk een verkeerd voorbeeld hebben genomen en uitvergroot. Bij dat huis was geen vloerverwarming toegepast en bij de isolerende maatregelen werd er wat omheen gedraaid. Terwijl
24
| JUNI 2019
dat twee basisvoorwaarden zijn voor een goed functionerende lucht-water warmtepomp. Dat voorbeeld geeft al aan hoe belangrijk een goed advies is.”
ER IS EEN GEBREK AAN KENNIS. OOK BIJ DE INSTALLATEUR? “Ja, juist ook bij de installateur. De warmtepomp is natuurlijk ook nog maar betrekkelijk nieuw in Nederland. Bij een gewone cv-ketel is het vermogen altijd voldoende om een huis te verwarmen. Bij een warmtepomp
2
1
20 PROCENT VAN DE GEBRUIKERS IS ONTEVREDEN. ZIT DE WARMTEPOMP IN EEN VERDOMHOEKJE?
ligt dat heel anders en komt de keuze voor welk type je neemt en hoe het totale systeem eruit ziet veel preciezer.”
3
OOK DE INSTALLATEUR IS ER VAAK NIET VOLDOENDE IN THUIS?
““Dat klopt. De F-gas installateur heeft het meeste verstand van de techniek van de warmtepomp. Maar die weet vaak weer te weinig van vloerverwarming en Lage Temperatuur-radiatoren. Daar is de cv-installateur meer in thuis. Die worstelt op zijn beurt
8 BRUTALE VRAGEN
pas een warmtepomp weer met de techniek van de warmtepomp. Eigenlijk hebben we behoefte aan installateurs die thuis zijn in beide disciplines. Dat maakt het complex.”
4
OOK VOOR DE CONSUMENT. VANDAAR JULLIE CAMPAGNE?
5
“De consument weet er zeer weinig van. Als ik op een gemiddelde verjaardag ben, en het gaat over de warmtepomp, dan denkt iedereen dat je 300 meter de grond in moet om aardwarmte op te pompen. Terwijl er veel simpeler systemen zijn. Via onze site hetnieuweverwarmen.nl kan de consument - maar ook de installateur - heel simpel een warmtecheck doen en zien welke pomp het beste bij een pand past.”
MOET EEN INSTALLATEUR OOK ‘NEE’ DURVEN TE VERKOPEN? “Dat vind ik wel. Bijvoorbeeld als een huis slecht geïsoleerd is. Een installateur zou dan eigenlijk
moeten adviseren om eerst te gaan isoleren. Dat doet hij nog te weinig. Met een cv-ketel heb je altijd voldoende capaciteit om een huis te verwarmen. Bij een warmtepomp ligt dat anders. Daar moet je een eerlijk advies in durven te geven en mensen echt voorlichten. Het werkt gewoon anders dan gas. Maar het advies zou ook kunnen zijn om voor hybride te gaan. Dus met een warmtepomp naast de cv-ketel.”
7
JA HALLO, MAAR WEL MET EEN HOGERE ELEKTRICITEITSREKENING!
“Dat klopt. Je gaat wel fors meer elektriciteit gebruiken. Maar als een installateur het juiste advies geeft, ben je als consument per saldo wel goedkoper uit. Een warmtepomp is sowieso vier keer efficiënter dan een cv-ketel. Dat komt omdat een warmtepomp ook warmte wint uit de lucht, de bodem en het grondwater. En deze warmte omzet in ‘gratis energie’ om het huis te verwarmen. Daarnaast kan een warmtepomp ook koelen!”
6 8
TOCH WEER OVER OP GAS… WAAROM ZOU IK DAT DOEN?
“Via een hybride systeem kun je een woning die minder goed geïsoleerd is, of geen Lage Temperatuur-verwarming heeft, in het tussenseizoen heel goed verwarmen. Alleen als het echt koud wordt en vriest, schakel je over op de cv-ketel. Je kunt daardoor toch al tot 40 procent op je gasrekening besparen. Goed voor de portemonnee dus.”
ZIJN WE IN 2050 ALLEMAAL VAN HET GAS AF?
“Dat is een mooi streven. Maar ik verwacht niet dat dat honderd procent gaat lukken. Veel huizen moeten eerst nog flink worden verspijkerd, voordat je daar met een warmtepomp en zonnepanelen ook energiezuinig kunt draaien. Maar 80 procent van het gas af is haalbaar.”
FRED: WEL EEN EERLIJK VERHAAL! “SLIM HOOR”, ZEGT HENK OVER DE CAMPAGNE ‘READY VOOR HET NIEUWE VERWARMEN’ VAN DAIKIN. IN DEZE CAMPAGNE SPELEN OUD-SCHAATSER ERBEN WENNEMARS EN SHORTTRACKERS ALS SJINKIE KNEGT EN SUZANNE SCHULTING DE HOOFDROL. “VOORAL DIE WARMTECHECK VIND IK HANDIG! OOK VOOR DE INSTALLATEUR. STAPSGEWIJS ZIE JE WELK TYPE WARMTEPOMP HET BESTE BIJ EEN WONING PAST”, VERVOLGT HENK. “MAAR IK VIND HET VERHAAL VAN EDWIN HOOGERWERF OP DEZE PAGINA OOK VOORAL EEN EERLIJK VERHAAL”, VULT FRED ZIJN COLLEGA AAN. “JE MOET ALS INSTALLATEUR OOK ‘NEE’ DURVEN ZEGGEN TEGEN JE KLANT, ALS EEN WONING NOG NIET KLAAR IS VOOR DE WARMTEPOMP. BIJVOORBEELD ALS ER EERST GEÏSOLEERD MOET WORDEN.” “JA, ERG LEERZAAM”, MOMPELT HENK.
| JUNI 2019
25
Lage verblinding, visueel comfort Optix Voor een bedrijf zijn de werknemers het belangrijkste kapitaal. Daarom combineert de nieuwe Optix reeks een hoog rendement met een uitstekende luminantiebeperking. De moderne en stijlvolle armaturen bieden UGR<16 met alu optieken. De witte optieken maken de verlichting meer zichtbaar voor een helder plafondaanzicht, met toch nog steeds een luminantiebeperking UGR<19. Optix biedt een rendement tot 147 lm/W. Ook beschikbaar met SylSmarttechnologie. sylvania-lighting.com
26
| JUNI 2019
11921_DS_SYLVANIA_Annonce Optix Henk&Fred 190x277.indd 1
7/05/19 18:49
INNOVATIE Betrouwbare kwaliteit in elke situatie
ONZE BELOFTE: ZORGELOZE BRANDVEILIGHEID
Brandveiligheid is meer dan alleen een rookmelder plaatsen in een woning. Je wilt erop kunnen vertrouwen dat een rookmelder altijd goed werkt. Kwaliteit is daarom vereist. Daarmee ben je alleen nog niet verzekerd dat een woning werkelijk brandveilig is. Want ook al kies je voor de beste melder, het verliest zijn veiligheidsfunctie wanneer de melder niet goed wordt geïnstalleerd en onderhouden.
BETROUWBARE KWALITEIT Brandveiligheid begint al bij de ontwikkeling en productie van de melder. Een goede melder heeft een slim ontwerp, is uitgebreid getest en voldoet aan hoge kwaliteitseisen. Ei Electronics gaat hierin verder: elke individuele melder die de fabriek verlaat, is meerdere keren getest om zeker te weten dat de melder zijn werk doet op het juiste moment.
SCHIJNVEILIGHEID IS HET GEVAAR Wanneer een melder niet goed wordt geïnstalleerd en onderhouden, heeft
kwaliteit geen waarde. Zelfs een kleine fout bij het installeren, kan een fatale afloop voor bewoners betekenen. Schijnveiligheid is het nieuwe gevaar.
KENNIS, DE BASIS VOOR ÉCHTE BRANDVEILIGHEID Om jou als installateur te ondersteunen, organiseert Hemmink door het hele land NEN trainingen. In deze trainingen kom je meer te weten over het projecteren van rookmelders volgens de NEN 2555, regelgeving en bouwbesluit en het omgaan met uitzonderingen. Bekijk de data op www.eielectronics.nl/training.
EI3000-SERIE (OPVOLGER VAN DE EI160 SERIE) De Ei3000 serie vervangt een aantal bestaande melders uit de Ei160 serie. Zo is de nieuwe Ei3016 rookmelder de opvolger van de bekende Ei166e rookmelder. Alle melders hebben 10-jaars lithium back-up batterijen en een aantal slimme opties. De volledige serie bevat rook-, hitte- en koolmonoxidemelders en twee multisensor melders. Lees meer over deze nieuwe serie op www.eielectronics.nl/producten/3000-serie.
EEN PASSENDE OPLOSSING VOOR IEDERE SITUATIE Iedere woonsituatie is anders en vereist vaak een maatwerkaanpak. Hemmink adviseert je graag en denkt mee over de best passende oplossing voor specifiek jouw situatie. Neem contact met ons op voor een advies op maat. Tel. 038-4698200 of info@hemmink.nl.
www.hemmink.nl
| JUNI 2019
27
Is Erben Wennemars klaar voor de warmtepomp?
Heb zelf ook een
We kennen Erben Wennemars voornamelijk als schaats- en sportanalist. En natuurlijk als oud-sprintkampioen. Maar daarnaast zet hij zich ook in voor het milieu. En is hij het boegbeeld in de campagne ‘Ready voor Het Nieuwe Verwarmen?’ van Daikin. Henk en Fred zochten hem thuis op in Dalfsen.
H
enk en Fred rijden in het buitengebied van Dalfsen. Op weg naar Erben Wennemars. De oud-schaatser is, samen met een aantal shorttrackers, het boegbeeld in de campagne ‘Ready voor Het Nieuwe Verwarmen?’ van warmtepompleverancier Daikin. “Erben woont hier prachtig. Maar ik vraag me af of hij zelf ook een warmtepomp heeft”, zegt Fred. “Want zo’n oud, vrijstaand huis buitenaf, lijkt me daar lastig mee te verwarmen.” Als ze even later aan de koffie zitten, vertelt Erben Wennemars eerlijk dat hij daar zelf in
28
| JUNI 2019
eerste instantie ook z’n bedenkingen bij had. “In de reclamespot van Daikin roep ik iedereen op een warmtecheck te doen, om te zien of zijn huis geschikt is voor een warmtepomp. Die check heb ik zelf natuurlijk ook gedaan. Als je ergens ambassadeur van bent, moet je dat in de praktijk ook uitdragen.” En? Wat was de uitslag van die warmtecheck?”, vraagt Henk nieuwsgierig. “Nou, wij hebben natuurlijk wel een moeilijk huis. Met een oud gedeelte uit 1860 en een nieuw aangebouwd deel uit 1975. Dat oude
gedeelte hebben we wel geïsoleerd en voorzien van dubbel glas, maar je bereikt daarmee natuurlijk nooit de ideale situatie voor een ‘gewone’ lucht-water warmtepomp. Bij een huis als dit, moet je in de echt koude periodes altijd iets bij blijven verwarmen door middel van een cv-ketel. Vandaar ook dat we gaan kiezen voor een hybride warmtepomp. De installateur is inmiddels langs geweest en maakt nu een plan. Het lijkt erop dat het zelfs twee hybrides gaan worden, voor elk woongedeelte één. Het is de bedoeling dat die warmtepomp
THUIS BIJ
warmtecheck gedaan er nu snel gaat komen”, aldus Erben Wennemars.
BOERENZOON Overal waar het kan, zet Erben zich in voor het milieu. Zo is hij ook ambassadeur voor refurbished telefoons; en afgelopen jaar maakte hij de Youtube-serie ‘De boer op met Erben’. Daarin gaat hij op zoek naar duurzame oplossingen voor de melkveehouderij. Een thuiswedstrijd voor Erben, omdat hij zelf boerenzoon is. De serie begint aan de keukentafel bij zijn broer Gerco, die het familiebedrijf - iets verderop in Dalfsen - heeft overgenomen. Op het dak van zijn boerderij zijn 200 zonnepanelen geplaatst. Erben gaat in de serie op zoek naar tips en concrete maatregelen die zijn broer nog verder kunnen helpen. “Wat was de belangrijkste eyeopener voor je bij het maken van die serie?’, wil Fred graag weten. Erben: “Ik had gedacht dat ik in die interviews met allemaal milieufreaks te maken zou krijgen. Maar dat was dus helemaal niet zo. Verder is het zo dat duur-
zaamheid helemaal niet ingewikkeld hoeft te zijn. Denk bijvoorbeeld aan het bodembeheer. Nog te vaak zie je dat boeren na een aantal jaren een grasland helemaal omploegen, omdat de kwaliteit niet meer goed is. Terwijl je in de loop van de tijd veel beter kunt bijzaaien. Dan blijft dat gras veel langer vitaal. Telkens omploegen is heel slecht voor het milieu. De bodem houdt dan geen CO2 vast en bij het omploegen komen er ook andere schadelijke gassen vrij.”
THIALF Met het grootste gemak verlegt Erben Wennemars het gesprek van het boerenbedrijf naar schaatstempel Thialf in Heerenveen. “Dat schaatsen op een binnenbaan, is natuurlijk een zeer inefficiënte manier om met energie om te gaan”, zegt hij. “Want je moet de vloer heel koud maken, terwijl de bezoekers van een wedstrijd er warmpjes bij willen zitten. Dat kost aan beide kanten heel veel energie.” “Maar Thialf is toch helemaal vernieuwd?”, weet Henk, als echte
schaatsgek. “Klopt”, zegt Erben. “En dat is nou het mooie van de nieuwe technieken. Want de warmte die vrijkomt bij het koelen van de ijsvloer, wordt nu gebruikt om andere delen van het gebouw te verwarmen. Op die manier creëer je een win-win situatie. Verder is het nieuwe Thialf ook opgedeeld in verschillende klimaatzones, waardoor er een klimaatscheiding ontstaat tussen het publiek en de ijsbaan. En het gebouw is super geïsoleerd.” “Leuk hoor, dat indoorschaatsen”, zegt Henk. “Maar ik ga in de winter veel liever naar een buitenbaan...” Daar is Erben het helemaal mee eens. “Ik wil altijd graag nog een keer de Elfstedentocht rijden. Maar daarvoor heb je eerst een strenge winter nodig. Daarom is het belangrijk dat we met z’n allen wat beter voor deze aarde gaan zorgen. Anders wordt Global Warming echt een serieus probleem. Daarom ondersteun ik ook een c ampagne als ‘Ready voor Het Nieuwe Verwarmen?’!”
MINDER STRENGE WINTERS ERBEN WENNEMARS LEERDE OP 4-JARIGE LEEFTIJD SCHAATSEN OP DE NATUURIJSBAAN IN DALFSEN. ZIJN VADER WAS DAAR PENNINGMEESTER VAN DE IJSCLUB. “WE HEBBEN STEEDS MINDER STRENGE WINTERS. MAAR DAT BUITEN SCHAATSEN IS VOOR MIJ ALTIJD HEEL BELANGRIJK GEWEEST. HET HEEFT VOOR MIJ OOK TE MAKEN MET ‘WETEN WAAR JE VANDAAN KOMT.’ ALS HET BUITENSCHAATSEN DOOR HET OPWARMEN VAN DE AARDE STEEDS MINDER VANZELFSPREKEND WORDT, HAAL JE OOK EEN DEEL VAN HET BESTAANSRECHT VAN DIE SPORT WEG. DOOR DAT BUITENSCHAATSEN IS HET OOK POPULAIR GEWORDEN. ALS DAT NIET MEER KAN, WORDT HET EEN HEEL ANDERE SPORT.”
Erben Wennemars
| JUNI 2019
29
Elk jaar kijken we met 7 mensen uit het afgelopen ‘seizoen’ vooruit naar de zomer vakantie. Waar gaan ze dit jaar naartoe op vakantie en wat is hun zomertip? en
Reinier van der Heijd RH Elektrotechniek
Waterpark Turkije Ze gaan dit jaar met het gezin naar Turkije. In de eerste plaats vanwege het weer. Maar ook om de vele waterparken die daar zijn. “Je hebt nog nooit zoveel glijbanen bij
elkaar gezien. Onze kinderen Jens en Imke vinden dat fantastisch!”, zegt Reinier van der Heijden van het gelijknamige installatiebedrijf uit het Brabantse Heeswijk-Dinther.
Andere zomertip van Reinier is om een dagje pretpark uit te breiden met een overnachting. “De tweede dag is vaak met korting en zo maak je er een mini-vakantie van!”
Dierentuin BEWUST GEEN Hoenderdaell VLIEGTUIG
Jos Tielens
HIG Building So lutions
Patrick Buunk Wim Bosman Installatiebedrijf
Projectleider Jos Tielens van HIG Building Solutions heeft drie weken zomervakantie. “Ik begin de vakantie met een festival in de buurt en eindig met een weekje met het gezin naar Drenthe. En dan doe ik daarna ook nog een kwart triatlon!” Over zijn zomertip voor 2019 hoeft Jos niet lang na te denken. “Dierentuin Hoenderdaell bij ons in Anna Paulowna, in de kop van NoordHolland. De dierentuin maakt onderdeel uit van een landgoed en was vorig jaar volgens de ANWB het leukste uitje in Noord-Holland!”
30
| JUNI 2019
Tijdens de bouwvak werkt eigenaar Patrick Buunk van Wim Bosman Installatiebedrijf in Vorden ‘gewoon’ door. Er is telkens één servicemonteur beschikbaar voor noodgevallen. “Lekker rustig dus op kantoor. Kan ik de dingen afmaken waar ik anders nooit aan toekom”, zegt Patrick Buunk. Af en toe pakt hij een weekje vakantie tussendoor. Het liefst in eigen land. “Want waarom zou je ver weg gaan, als het in eigen land ook gewoon mooi is. We praten allemaal over CO2-reductie: laten we beginnen met minder vliegen!”
n e r e o t r e k k Le
STREET ART MUSEUM Erik De Graaf, van De Graaf Elektrotechniek uit Castricum, gaat deze zomer naar het Griekse eiland Paxos. “Een relaxed eiland, waar je lekker tot rust kunt komen. Ik kom daar al vier jaar”, zegt hij. Dichterbij huis mag hij graag uitwaaien op het strand van Castricum. Zijn andere uitgaanstip is wat meer werkgerelateerd: “We doen installatiewerk bij het Street Art Museum in de lasloods op de NDSMwerf in Amsterdam. Buiten zie je nu al een graffiti van 24 meter hoog, van Anne Frank.” Eind van dit jaar gaat het museum open. Meer info: ndsm.nl
Peter te Vaanho lt
Brusche Elektro techniek
Projectleider Peter te Vaanholt, van Brusche Elektrotechniek, stond vorige keer op de cover van Henk & Fred. Samen met zijn blauwe Volkswagenbus T2B uit 1976. Na jaren sleutelen is het dan eindelijk zover. Deze zomer gaat hij met zijn vrouw naar Zuid-Duitsland. Met de opgeknapte Volks wagenbus dus. “Met zo’n bus moet je geen duizenden kilometers willen rijden”, zegt Peter te Vaanholt. “Zuid-Duitsland is dan een mooie afstand. En we doen het in etappes. Onderweg maken we meerdere stops.”
Erik de Graaf De Graaf Elektrotechniek
GA NAAR GRIEKENLAND Alex Morren Morren Electrotechniek
Vivian Timmers & Service n mmers Projecte Ti
“Hoe zit het met jouw kinderwens?”, vroegen we in het februarinummer aan onze columnist Vivian Timmers. Ze wist toen nog niet dat het zo snel zou gaan, maar ze is inmiddels zwanger en in oktober uitgerekend. “Van een zomervakantie zal het waarschijnlijk niet komen”, zegt ze. Vivian heeft wel een goede vakantietip. Die kreeg ze zelf ooit van een oudcollega. “Ga eens naar Griekenland. Die eilanden zijn geweldig! Heel pittoresk en allemaal anders qua natuur en cultuur. In tien jaar tijd heb ik inmiddels acht eilanden bezocht!”
Op de bonnefooi! Kees van de Pol Installatiebedrijf PTW
Kees van de Pol van installatiebedrijf PTW uit Wekerom stond in ons decembernummer. Met zijn vrouw maakte hij per motor een reis naar de Noordkaap. Inmiddels is hij alweer met de motor in Schotland geweest. Waar het deze zomer naartoe gaat is
nog de vraag. Zijn vakantietip? “Noorwegen was echt geweldig. Een aanrader voor iedereen die van natuur en rust houdt. En ga binnen Europa gewoon eens op de bonnefooi! Op die manier voorkom je stress en haast. Eigenlijk is dat past écht vakantie!”
| JUNI 2019
31
Volledig ontspannen de jaloezieën dichtdoen en het licht dimmen …
… en automatisch je favoriete muziek af laten spelen.
Smarter Home – Perfect geluid met de Smarter Home-oplossing van Busch-Jaeger Creëer een eigen sfeer dankzij de intelligente verbinding tussen de Smart Home-systemen van Busch-Jaeger en het multi-room geluidssysteem voor muziek, film en televisie van Sonos. yoursmarterhome.nl
Naast de standaard CPR geclassificeerde installatiekabels (0,6/1 kV) kan Cable Partners tevens de volgende CPR geclassificeerde speciaalkabels voor permanente elektrotechnische installaties van bouwwerken uit voorraad leveren:
datakabel Eca, Dca&Cca
solarkabel Eca&Dca alarmkabel Dca&Cca
busleiding Dca&Cca
Luidsprekersnoer Eca signaalgrondkabel Dca&Cca
huishoudsnoer Eca
stuurstroomkabel Dca, Cca&B2ca
signaalkabel Dca&Cca Kijk voor meer informatie op www.cablepartners.nl
32
| JUNI 2019
CPR geclassificeerde speciaalkabels
DE OPLEIDING VAN... Marinus Roijakkers van Deltion Zwolle:
Praktijkmensen voor de klas Marinus Roijakkers is als opleidingsmanager verantwoordelijk voor de afdeling MIT-E, oftewel Middelbaar Installatie Technicus Elektrotechniek, van het Zwolse Deltion College. Hij werkt actief samen met bedrijven en komt bovendien zelf uit de praktijk. Evenals zijn docenten. "Wij weten exact wat het bedrijfsleven vraagt." Marinus Roijakkers HOE ZIT HET MET DE INTERESSE VOOR ELEKTRO VAN JONGEREN? "Dat is minder geweest de afgelopen jaren, maar we zien de belangstelling weer flink toenemen. Jongeren beseffen hoe belangrijk elektrotechniek wordt. Nederland zit midden in de energietransitie, elektrificering is sterk in ontwikkeling. Maar denk ook aan de gebouwautomatisering en Internet of Things. Alles wordt draadloos, maar daarachter zijn oneindig veel elektrotechnische systemen nodig. Er zit niet alleen toekomst in de elektro, het vak wordt ook steeds interessanter." IN WELK OPZICHT? "De rol van de installateur verandert. We gaan steeds meer naar plug and play. Niet meer zozeer kabels trekken en goten ophangen, maar juist meedenken en adviseren in het voortraject. De uitdaging voor de moderne installateur zit hem vooral in die ontwerpfase. Wat wil de klant? Welke mogelijkheden zijn er? Daar ligt een taak voor de installateur. Wij bieden
allerlei mogelijkheden om daarin bij te scholen."
studenten worden mede door het bedrijfsleven bepaald."
HET ONDERWIJS SLUIT NIET AAN OP DE PRAKTIJK, WORDT WEL GEZEGD. "Dat is absoluut niet waar. Wij hebben op het Deltion zogenaamde hybride docenten. Mensen uit het
HEBBEN WE STRAKS WEL VOLDOENDE VAKMENSEN? "Er is veel vraag naar goede elektrotechnici. Dat de belangstelling voor het vak toeneemt, stemt optimistisch. Jongeren zien dat er veel toekomst
het vak elektrotechniek voor leerling steeds interessanter bedrijfsleven, die hier lesgeven. Zij kennen de praktijk, hebben contact met fabrikanten en weten alles van wat er speelt. Het gebeurt regelmatig dat we hier nieuwe oplossingen bespreken, die in de praktijk nog niet eens worden toegepast. Dus soms zijn we de praktijk zelfs voor. Daarnaast zitten we in diverse samenwerkingsverbanden met elektrobedrijven. De eindopdrachten voor onze
in zit en dat ze er een hele goede en mooie job in kunnen vinden. Maar de opgave waar we met zijn allen voor staan is enorm, dus er zijn nog altijd veel vakmensen nodig die weten wat er van hen gevraagd wordt. Een goede opleiding is trouwens niet alleen voor de zelfstandige installateur belangrijk. Ook werkgevers moeten zorgen dat hun personeel op detoekomst is voorbereid. Daar dragen wij als Deltion aan bij."
| JUNI 2019
33
In ‘de spanningzoeker’ reizen Henk en Fred kriskras door Nederland, op zoek naar bijzondere en ‘spannende’ hobby’s van mensen uit de branche. Vandaag ‘vliegen ze mee’ met installateur en duiven melker Chris van Ginkel.
Duivenmelker Chris:
COLLEGA’S KOEREN ALS ZE ME ZIEN
N
og niets te zien”, mompelt Fred terwijl hij naar de lucht tuurt. Samen met Henk staat hij voor de deur bij Chris van Ginkel in Ede. “Je moet er ook niet op rekenen dat het hier zwart ziet van de duiven. Ze vliegen vast nog ergens. Volgens mij komt er heel wat bij kijken als je duiven wilt houden én wedstrijden wilt winnen”, zegt Henk. Fred denkt er het zijne van, want een dertigjarige elektromonteur die al ruim 15 jaar duiven houdt, is wel uniek.
34
| JUNI 2019
Chris van Ginkel samen met zijn dochters Saar (links) en Lynn (rechts)
WINNEN Chris gaat Henk en Fred voor naar het duivenhok. Het geroe-koe komt hen tegemoet. “Vandaag vlieg ik met twintig duiven, een afstand van 90 kilometer”, vertelt Chris. Als jochie kreeg hij van z’n oom een jonge kauw, die hij tam maakte. Toen enige tijd later een verdwaalde postduif in het inmiddels verlaten - hok zat en hij die bij z’n buurman bracht, zag hij daar diens duiven terugkomen
van een wedstrijd. “Ik geloofde m’n ogen niet, zo mooi. Toen is het begonnen!” Inmiddels heeft hij ongeveer tachtig duiven. “Eigenlijk te veel, het is beter alleen de beste duiven te houden - daar komen vaak ook weer sterke jonge duiven uit - en die te trainen. Het doel is om iedere week de wedstrijden te winnen.” Bij de wedstrijden worden de duiven een bepaalde afstand weggebracht en daar allemaal tegelijk losgelaten. De duif die
SPANNINGZOEKER het snelst weer in het eigen hok terug is, wint. “Ik doe het liefst mee met wedstrijden tussen de 400 en 700 kilometer, daar doen mijn duiven het goed.”
EXTRA TRAINING Henk luistert aandachtig en is benieuwd wat je moet doen om ‘in de prijzen te vliegen’. Chris glimlacht: “Het begint natuurlijk met een goede duif, maar je moet er zelf ook wat voor doen… Ik sta bijvoorbeeld iedere dag een half uur eerder op om de duiven te voeren. Als ik thuiskom, loop ik in één lijn naar het hok om ze los te laten. Dan trainen ze een uur, terwijl ik tussendoor even onder de douche spring.” Die trainingsuurtjes zijn volgens Chris cruciaal, want dan leren de jonge duiven de omgeving kennen. En hoe verder ze weg leren vliegen en toch hun hok weer terugvinden, hoe beter. “Bakvast noemen we dat. Dat zit
al in de genen van een duif.” Fred staat met grote ogen te luisteren. “Hoe doe je dit in combinatie met je eigen bedrijf?”, vraagt hij zich af. Chris wijst op een draagbare kooi. “Kijk, die gaat vaak mee in m’n bus. Dan laat ik de duiven los bij de klus en hebben ze weer een extra trainingsvlucht!” Henk knikt begrijpend. Je moet er wat voor over hebben!
LANDINGSPLAAT “Heb je al wel eens wat gewon nen?”, vraagt Fred. “Anders doe je het toch voor niets...” Chris knikt instemmend: “Ik zie het als ontspanning, maar uiteindelijk gaat het echt om de winst. Laatst eindigden tien van mijn duiven in de top 120 terwijl er wel 6000 duiven meededen. Dat geeft een kick!” Henk wil graag weten hoe zo’n wedstrijd gaat. “Ik selecteer op basis van de afstand welke duiven mee gaan doen. Die korven we vrijdagavond in bij ››
SINDS VIJF JAAR EIGEN BEDRIJF CHRIS WERKT SINDS VIJF JAAR VOOR ZICHZELF ALS ELEKTRICIEN. HIJ SPECIALISEERDE ZICH IN ONDER MEER DE UTILITEITSBOUW, DATANETWERKEN, INSTALLATIES IN NIEUWBOUW EN HET VERVANGEN EN AANPASSEN VAN GROEPENKASTEN. SAMEN MET VRIEND EN COLLEGA ELEKTRONOUT DOET HIJ VEEL NIEUWBOUW- EN RENOVATIEPROJECTEN. “HIJ VINDT DE DUIVEN OOK EEN SUPERMOOIE HOBBY EN VRAAGT ‘S MAANDAGS ALTIJD ‘EN, HOE HEB JE GEVLOGEN?’” OOK ANDERE COLLEGA’S EN LEVERANCIERS WETEN VAN Z’N HOBBY. LACHEND: “ZE KOEREN VAAK ALS ZE ME ZIEN.”
Chris van Ginkel: “Het begint met een goede duif…” | JUNI 2019
35
NIEUW
Producten HEBOTEC in het tsb programma HEBOTEC EMC Het pakket omvat oplossingen om kabelafschermingen eenvoudig ig te aarden en te monteren. n.
HEBOTEC BEVESTIGINGSMATERIALEN Voor bevestigingsmaterialen is de HEBOFIX het basiselement waarbij met klittenband tal van zaken op een eenvoudige wijze kunnen worden vastgezet.
tsb-bescom • oplossingsgerichte producten • absolute topkwaliteit • slimme innovaties • betrouwbare service • betrokken dienstverlening • snelle levering uit voorraad
Alle HEBOTEC producten zijn eenvoudig te bestellen op https://webshop.tsb-bescom.nl
www.tsb-bescom.nl 36
| JUNI 2019
SPANNINGZOEKER
Linksboven de landingsplaat, met rechts de klok de vereniging, die brengt ze naar de startlocatie en op zaterdag worden ze gelost. Vanaf dat moment is het - soms gezellig met een biertje - wachten tot de eerste duif weer in het hok landt. De tijd die een duif erover doet, wordt nauwkeurig geklokt door middel van de chip aan zijn poot. Die maakt contact met een antenne op de landingsplaat in het hok. Op dat moment stopt de tijd.” Fred
luistert aandachtig, want nu begint de techniek een rol te spelen! “Als alle duiven binnen zijn, breng ik de klok naar de vereniging, waar de wedstrijdleider hem uitleest en het klassement opstelt. Degene die het hardst vliegt, met de meeste meters per seconde, wint.”
DUIVENMELKER Fred is onder de indruk. “Maar waarom noem je het duiven-
melken?” Chris kan er smakelijk om lachen. “Goeie vraag! Dat komt van ‘geitenmelken’; dat je geld verdient aan het fokken van dieren. Je kunt aan echt g oede duiven flink verdienen, maar dat is mij in al die jaren nog niet gelukt!” Als Henk en Fred even later wegrijden, zijn ze het erover eens: “Chris is echt een liefhebber.” “Hij liever dan ik”, zegt Fred terwijl hij het stof van zijn jas klopt.
| JUNI 2019
37
NIEUW:
Vloerdozen en energiezuilen
Legrand gelooft in werkplekken die efficiĂŤnt en duurzaam worden gebouwd, terwijl ze tegelijkertijd stijlvol zijn en van alle gemakken voorzien. Onze nieuwe vloerdozen en energiezuilen sluiten hierbij perfect aan en spelen bovendien in op de behoefte om flexibel te kunnen werken en indien nodig de omgeving snel aan te passen. Een uitgebreid modulair assortiment om iedere situatie in elke omgeving aan te kunnen.
THE GLOBAL SPECIALIST IN ELECTRICAL AND DIGITAL BUILDING INFRASTRUCTURES
38
| JUNI 2019
www.legrand.nl
INNOVATIE Eenvoud voor een scherpe prijs
PHILIPS LEDINAIRE
Overstappen op LED was nog nooit zo eenvoudig. Je kunt rekenen op betrouwbare, beschikbare en energie-efficiënte oplossingen die doen wat ze beloven. Het Philips Ledinaire portfolio bestaat uit 14 LED-armaturen. Philips Ledinaire - de essentiële reeks vertrouwde producten voor dagelijkse verlichtingstaken. De Philips Ledinaire-reeks omvat een selectie van populaire LED-armaturen die energie-efficiënt en betrouwbaar zijn, voor een prima prijs. De Philips Ledinaire prijzen zijn scherp doordat deze populaire producten echte hardlopers zijn. Natuurlijk kun je er zeker van zijn dat de betrouwbaarheid van deze producten voldoet aan strenge kwaliteitsnormen. Denk je aan Ledinaire? Dan denk je aan de 3 B’s.
DE 3 B’S VAN LEDINAIRE Betrouwbaar Betrouwbare specificaties we doen wat we beloven Betaalbaar Betaalbare LED-verlichting van de marktleider in verlichting Beschikbaar Energiebesparende oplossing, direct beschikbaar
www.philips.nl/ledinaire
| JUNI 2019
39
Vanuit pure overtuiging kozen Kim van Waversveld (36) en Laurens van der Veer (35) voor de rust in de Achterhoek. Waar ze ook nog eens besloten om een houten en energieneutrale woning te bouwen.
De missie
Erik de Graaf
P
rachtige panorama’s, verlaten velden en grazende koeien. De rust van de Achterhoek maakt indruk op Henk en Fred. De mannen zijn op weg naar de energieneutrale woning in aanbouw, van Kim van Waversveld en Laurens van der Veer. Volledig van hout. “Ik ben benieuwd hoe dat
40
| JUNI 2019
eruitziet”, zegt Fred, terwijl Henk twijfelt aan de duurzaamheid van het huis. “Want er worden toch bomen voor gekapt?” In de buurt van een aantal pittoreske boerderijen, doemt de houten woning op. De buitenkant is al zo goed als gereed, binnen zijn bouwvakkers de vloer aan het
storten met beton. Kim en Laurens nodigen de gasten daarom uit om buiten aan de tafel te komen zitten. Dat kan. Het weer is voortreffelijk. Henk valt meteen met de deur in huis. Een houten woning. Dat is toch niet duurzaam? “Juist wel”, zegt Laurens. “Het hout komt uit
PROJECT Houten woning met warmtepomp en zonnepanelen
van Kim en Laurens Finland. Voor iedere boom die hiervoor is gekapt, worden er veertien nieuwe bomen geplant. Daar hebben we heel bewust naar gekeken.”
VLAARDINGEN Kim en Laurens komen niet uit de Achterhoek. Tot een paar jaar geleden kenden ze deze regio amper. Kim: “We woonden samen met ons zoontje Voss in Vlaardingen, letterlijk en figuurlijk onder de rook van Rotterdam. We zaten tussen het beton. De energie was heel negatief en ik kreeg gezondheidsklachten. De diagnose: ziekte van Bechterew, een soort reuma. Het lukte me de ziekte onder controle te krijgen. Niet door medicijnen te gebruiken, maar door mijn voedingspatroon aan te passen. Mijn klachten verdwenen. We besloten daarop het roer volledig om te gooien. We overwogen naar het buitenland te gaan, om natuurlijker te leven, maar besloten de vrijheid binnen Nederland te zoeken. Die
vonden we in de Achterhoek, hier in Toldijk. Op deze plek stond een oude schuur, die nu plaats maakt voor een nieuwe woning. In onze natuurlijke visie kwamen we op het idee om voor een duurzaam houten huis te gaan. Energieneutraal.” “Zonder veel luxe?”, vraagt Fred. “Inderdaad”, antwoordt Kim. “Zo minimalistisch mogelijk. We laten ons niet afleiden door teveel spullen. Uiteindelijk zijn we in contact gekomen met Loggs Houtbouw Bennekom. Samen zijn we het traject ingegaan om de woning vorm te geven. De technische installatie is verzorgd door installatiebedrijf Naptec in Ede. Een eenpitter. Wij zijn heel goed begeleid door deze partijen.”
GEZONDE VOEDING
WARMTEPOMP
OVER OP ANDEREN. OP FESTIVALS VALT
Henk en Fred worden meegenomen voor een rondje door de woning, die deze zomer wordt opgeleverd. De lucht-water warmtepomp moet nog worden ››
DE STAP NAAR DUURZAAMHEID EN GEZONDE VOEDING HEEFT KIM GEÏNSPIREERD OM WORKSHOPS EN INSPIRATIESESSIES TE GEVEN. ZE RIJDT IN DE ZOMERS VAAK MET HAAR FOODTRUCK LANGS FESTIVALS EN BEGELEIDT MENSEN MET EEN SPECIALE MANIER VAN ‘RIJSTVASTEN’ OM VAN KLEINE ONGEMAKKEN AF TE KOMEN. ALLEMAAL OP HET GEBIED VAN ‘GEZOND EN BASIC LEVEN’. “IK WIL MENSEN LATEN ZIEN DAT GEZONDE VOEDING - ZONDER BIJVOORBEELD GLUTEN EN KOEMELK OOK LEKKER KAN ZIJN. MET GEUR, KLEUR EN SMAAK. DAT DRAAG IK GRAAG ONZE FOODTRUCK ECHT IN DE SMAAK. ERG LEUK.” MEER INFORMATIE: FOODYOURLIFE.NL
| JUNI 2019
41
Ben jij Sterk in je Werk?
Zet nu je eerste stap en meld je aan voor deze loopbaanworkshop! www.sterkinjewerk.otib.nl
Breng uw Power over Ethernet duidelijk in kaart
MAAK HET JEZELF MAKKELIJK Onze armaturen zijn snel en makkelijk te monteren. Plug and play, maar dan van de hoogste kwaliteit. U bespaart tijd en levert de mooiste verlichtingsklussen op. Meer informatie vindt u op lightronics.nl
VISUELE WEERGAVE VAN HET RESTERENDE VERMOGEN PER ETHERNETPOORT VAN UW SWITCH & VALIDATIE VAN UW KOPEREN DATAKABELS De MicroScanner PoE rapporteert welke maximale Power Class de switch kan verzorgen: • 802.3af • 802.3at • 802.3bt Weergave op display: • 802.3 PoE klasse (0-8) • Maximale voltage van passieve PoE bronnen • Beschikbare services (tot 10G ethernet)
SMART LIGHTING
BRIGHT FUTURE
Krijg een compleet beeld van de mogelijke problemen in uw PoE opstelling. Inclusief Wiremap adapter en Fluke Networks draagtas. Voor meer informatie: www.have-digitap.nl /PID4296
42
| JUNI 2019
0184 - 642 343 / info@have-digitap.nl
PROJECT
geïnstalleerd en op het dak komen aan de zuidkant tien zonnepanelen te liggen. De meterkast is in aanbouw, getuige de vele leidingen die hier al in uitkomen. De plekken waar stopcontacten moeten komen, zijn afgetekend en de vloerverwarmingsbuizen worden vandaag bedolven onder het beton. Laurens: “Die zonnepanelen zijn voldoende voor het gemiddelde gebruik van een gezin. Dus dat moet hier ook voldoende zijn. We hebben geen gasaansluiting. De warmtepomp is gekoppeld aan een 200 liter vat voor de verwarming en er is ook nog een 90 liter vat voor de opvang van lauw water, om dit niet verloren te laten gaan.” Ze kijken nog even verder. Henk is benieuwd of er nog meer duurzame maatregelen zijn genomen. Kim: “Ondanks de vloerverwarming, die verwarmt en koelt, en de 14,5 centimeter dikke wandisolatie - die in Nederland verplicht is - hebben we gekozen voor een grote houtkachel centraal in de woning. Om ook op die wijze de woning te verwarmen. Daardoor hoeft de thermostaat minder hoog te staan en bespaar je energie. Verder hopen we in de
door de extra houtkachel hoeft de thermostaat niet zo hoog te staan toekomst regenwater te kunnen gebruiken voor het toilet, maar vanwege de kosten willen we dit stapsgewijs invoeren.” Kim, Laurens en Voss hebben het naar hun zin in de Achterhoek, zegt Kim. “Het voelt allemaal heel goed. We staan er ook
heel relaxed in. Wordt het huis een maand later opgeleverd, dan liggen we daar niet wakker van. Het huis levert ons vooral plezier op, geen stress. Tot die tijd kamperen we op het terrein in onze yurt, een soort tent.”
OP DE TERUGWEG... OP DE TERUGWEG HEBBEN HENK EN FRED VEEL TE BESPREKEN. HENK: “DIT IS EEN BIJZONDERE WONING.” FRED: “MOOI DAT MENSEN VANUIT HUN OVERTUIGING KIEZEN VOOR
DUURZAAMHEID ÉN DAT IN DE PRAKTIJK BRENGEN.”
HENK: “AL KUNNEN ZE IN DE TOEKOMST NOG EXTRA STAPJES ZETTEN
OM ECHT NUL OP DE METER TE KRIJGEN, DENK IK. DOOR ENERGIE
OP TE SLAAN OF WATER TE HERGEBRUIKEN.”
FRED: “ALS JE ER EENMAAL AAN BEGINT, DAN IS ER GEEN EINDE MEER.
JE MERKT DAT KIM EN LAURENS BRUISEN VAN ENERGIE.
HIER GAAT NOG VEEL GEBEUREN, HENK.”
| JUNI 2019
43
licht
44
| JUNI 2019
INNOVATIE Service, kwaliteit en deskundigheid
DÉ SPECIALIST VOOR PV VERDELERS ontwikkeling. Dat geldt zeker bij de verdeelinrichting. Op een zonnige dag is de gelijktijdigheid gedurende 6 á 8 uur bijna 100%. Kennis is daarom bij het ontwerp van een PV verdeler enorm van belang. Daarnaast vraagt de aansluiting op het net ook om specialistische kennis. De kwaliteit van een verdeler is afhankelijk van de expertise van de ontwerper en degene die de verdeler samenstelt. Daarom bouwt Geyer deze verdelers in eigen werkplaats. Nieuw zijn de verdelers voor een 800V installatie. Deze worden vaak in veldopstellingen toegepast.
Leverancier en fabrikant Geyer is inmiddels uitgegroeid tot o.a. specialist in verdeelinrichtingen voor PV-installaties. Geyer biedt een compleet leve ringsprogramma met o.a. buiten opstellingskasten en kunststofkasten. Compleet geassembleerde verdelers voor zowel binnen als veldopstelling worden vanuit de eigen werkplaats geleverd. Daarnaast vertegenwoordigd Geyer het Hensel pakket, met o.a. het kunststof MI programma, wat uitstekend geschikt is voor PVinstallaties zowel buiten als binnen. Door de energie transitie wordt er steeds meer gebruik gemaakt van duurzame energie. De
vraag naar PVinstallaties en alternatieve energie blijft groeien. De verdeler wordt steeds complexer omdat er meerdere voedingsbronnen zijn. Geyer heeft de juiste kennis in huis om jou te adviseren. Door levering en montage uit eigen werkplaats wordt de kwaliteit gewaarborgd.
PHOTOVOLTAIC Bij het ontwerp van een Photovoltaic installatie is het van groot belang rekening te houden met de warmte
UITGEBREID ASSORTIMENT Geyer staat garant voor service, kwaliteit en deskundigheid. Enthou siaste, goed opgeleide specialisten denken met u meer naar de juiste oplossing voor uw installatie vragen. Met een groot aanbod aan kasten en componenten, biedt Geyer een uitgebreid assortiment voor de utiliteit, industrie, infratechniek, glastuinbouw en de genoemde PV installaties. Kijk voor meer informatie op onze websites www.geyer.nl en www.henselelectric.nl of bel 0555998200
www.geyer.nl
| JUNI 2019
45
DE DAG VAN...
MARCEL FLORIS Floris Elektrotechniek BV is een rasecht familiebedrijf in het Noord-Hollandse De Goorn. In 1956 opgericht door Jan Floris en voortgezet door zijn zoons Jan jr en Peter. Tegenwoordig staat alweer de derde generatie aan het roer. De broers Pim en Jos (zoons van Peter) en Marcel (zoon van Jan jr) hebben de taken goed verdeeld.
ALS INSTALLATEUR SPECIALIST IN BLOEMENKWEKERIJEN 5.45 UUR
De wekker gaat lekker vroeg. Ik woon alleen, dus hoef met niemand rekening te houden. Ik ontbijt en wandel naar mijn werk. Ik woon slechts een paar minuten van de zaak af. Rond kwart voor zeven ben ik hier als eerste. Dat zet ik koffie voor iedereen.
46
| JUNI 2019
7.00 UUR
Rond deze tijd komen de collegaâ&#x20AC;&#x2122;s en monteurs binnen. We drinken samen koffie en we helpen ze de deur uit. Dat betekent dat ik ook help de nodige materialen bij elkaar te zoeken die ze mee moeten nemen. We hebben een groot magazijn met voldoende voorraad.
DE DAG VAN... 7.30 UUR
10.00 UUR We zijn een familiebedrijf, maar hebben de taken goed verdeeld. Ik houd me bezig met elektrotechniek, mijn neef Jos weet alles van koeltechniek en Pim is verantwoordelijk voor de winkel in wit- en bruingoed. We vullen elkaar aan en hebben elkaar altijd nodig. Daar ben ik nu even binnengelopen.
Overleg met mijn collegaâ&#x20AC;&#x2122;s. We zitten dicht bij elkaar, dus kunnen snel schakelen. We hebben het druk en zijn op verschillende locaties bezig. In totaal werken er bij Floris Elektrotechniek 12 mensen.
13.30 UUR 11.00 UUR
Ik rij naar Spieldijk waar we aan het werk zijn voor een tulpenkwekerij. In deze regio zijn veel agrarische bedrijven en veel bloemenkwekerijen. In de loop van de jaren zijn wij een echte specialist geworden op het gebied van elektrotechniek in de kassen. Mijn neef Jos is daar nu aan het werk, samen met Chris van Vennen en stagiaire Dave Krol. Ze plaatsen schakelkasten in nieuwe klimaatcellen.
Ik zit niet alleen op kantoor, maar pak ook vaak de bus die hier achter staat om zelf storingen op te lossen. Dat betekent dat iedere dag er anders uit kan zien. Die afwisseling vind ik leuk aan mijn werk. Geen dag is hetzelfde. Ik moet wel snel weer terug zijn, omdat er een klant komt overleggen.
Jij 16.00 UUR zijn actief in de voorraad. We n Even kijken naar particulieren wete or, maar ook veel or vo de agrarische sect Of tgoed. or installaties of wi n ons te vinden. Vo t wordt, installere ch ko ge r ast die hie nd ro t dig beiden. Een koelk ein dag . Lekker handig. De we ook ter plaatse op de zaak om g ru te en er ik nog ev zessen. Daarna ke mijn hobby.â&#x20AC;? rken. Mijn werk is wat zaken bij te we
in
Henk & Fred?
Wil jij ook eens een werkdag gevolgd worden door Henk & Fred? Of wil je met je bus of hobby in ons blad? Mail ons dan op redactie@henkenfred.nl. Misschien sta jij de volgende keer dan wel in ons magazine!
| JUNI 2019
47
Een Big Mac Menu of een gewone hamburger. Henk en Fred rijden na het werk heel af en toe even langs de McDrive. Vandaag gaan ze een stap verder. Bij McDonaldâ&#x20AC;&#x2122;s in Rosmalen krijgen ze een kijkje achter de schermen.
48
| JUNI 2019
OP STAP Achter de schermen bij McDonald’s
ELF MENSEN WERKEN AAN ÉÉN BESTELLING
Lindsey van Dijk (links) en Floor Uitterhoeve
H
et is druk op de weg. Henk en Fred zijn bijna bij de McDonald’s-vestiging in Rosmalen. “Leuk om een keer de techniek achter de Big Mac te mogen bekijken”, zegt Fred. “Zou er veel techniek worden toegepast bij McDonald’s?” Henk weet het wel
Samen met Business Lead Lindsey van Dijk, die deze vestiging - naast zes andere vestigingen - onder haar hoede heeft. Manager Duurzaamheid Floor Uitterhoeve sluit ook aan. Want McDonald’s is één van de bedrijven in Nederland die de strijd tegen verspilling serieus aangaat.
zijn en er wordt gebruik gemaakt van warmteterugwinning.”
BEELDSCHERMEN Ferdi Liempd neemt de mannen mee voor een rondleiding. Hij wijst op de beeldschermen in het werkgedeelte. “Wij werken met een systeem dat
we weten ongeveer wat over 15 min besteld wordt zeker. “Dat kan haast niet anders. Hoe groot je bestelling ook is, je hebt ‘m in een mum van tijd. Ik ben zelf trouwens vooral benieuwd naar de duurzaamheid van het restaurant. Zouden ze niet heel veel voedsel verspillen?” In Rosmalen staat Restaurantmanager Ferdi Liempd het duo op te wachten.
Fred constateert dat de vestiging er nieuw uitziet. Lindsey van Dijk: “Het restaurant in Rosmalen is onlangs verbouwd. Er is meer ruimte gekomen en we hebben diverse duurzame maatregelen genomen. Zo is alle verlichting led, zijn er watervrije urinoirs, friteuses die energie- en frituurolie- besparend
precies voorspelt hoeveel hamburgers, friet of drankjes we moeten bereiden. Dat gebeurt op basis van eerdere verkoopcijfers.” Hij wijst op een scherm. “Je ziet hier bijvoorbeeld hoeveel hamburgers we het komend kwartier denken te verko pen en daarnaast het werkelijke aantal. Op basis van deze informatie ››
| JUNI 2019
49
Ferdi Liempd wordt er het één en ander voor bereid. Het is een geoliede machine. Iedereen weet wat hij moet doen. De één pakt het drinken, de ander de hamburger of friet. Bij één bestelling kunnen zo wel tien of elf mensen betrokken zijn.” Floor Uitterhoeve knikt bevestigend. “Daarbij houden we precies in de gaten hoe lang voedsel klaar ligt. Een stukje rundvlees mag maximaal vijftien minuten liggen en gefrituurde kip- en visburgers twintig minuten. Daarna wordt het niet meer verkocht.” Dat betekent een behoorlijke berg afval, concludeert Henk. Floor: “Daar zijn we ons bewust van en daar werken
50
| JUNI 2019
we aan. We maken deel uit van de nieuwe Taskforce in Nederland die voedselverspilling aanpakt. Dat zijn 25 bedrijven die voor 2030 de voedselverspilling willen halveren. Wij hebben hier gerichte maatregelen genomen en een compleet nieuw keukensysteem geïnstalleerd. Met als resultaat dat de voedselafvalstroom is gereduceerd met tweeduizend ton. Het broodje wordt niet meer net als het vlees voorbereid en klaargelegd, maar pas bereid als er een daadwerkelijke bestelling wordt gedaan. We gooien geen brood en bijbehorende toevoegingen en verpakkingen meer weg. Dat scheelt enorm.”
AFVALSTROMEN De duurzame ambities van McDonalds komen samen in de manier waarop er met afval wordt omgegaan. Floor: “Het wordt gescheiden in acht verschillende afvalstromen. Zoals frituurvet, karton, koffiedik en petflessen. De grootste bult is restafval. Dat wordt achteraf gescheiden om de materialen waar mogelijk weer te kunnen recyclen. In een vergister wordt er van het overgebleven restafval energie gemaakt. De petflessen verwerken we, zodat het materiaal weer kan w orden gerecycled. En we zijn nog steeds niet tevreden. Op dit moment onderzoeken we of we de afvalstromen verder kunnen verbeteren. Voedselafval mag wettelijk niet worden gebruikt als grondstof voor veevoer, omdat het uit de keten is geweest. Maar we kijken of het op een andere manier toch mogelijk is. Om zo min mogelijk te verspillen. Zo onderzoeken we of de overgebleven friet mag worden gebruikt als grondstof voor veevoer.”
OP STAP
STRUCTUUR Henk en Fred zijn onder de indruk. Ze krijgen te horen dat alle restaurants op deze manier werken en dat dit systeem verder wordt uitgerold. Ondertussen wordt het drukker in het restaurant. Ook achter de schermen. De medewerkers lopen door elkaar en toch zit er structuur in. Ook bij de McDrive, waar de auto’s zich al melden. Lindsey: “Met allerlei handige ingrepen proberen we het werk makkelijker te maken voor onze
medewerkers en prettiger voor de klant. De recente verbouwing heeft bijvoorbeeld geleid tot een derde raam bij de McDrive. Daarnaar mogen mensen met een grote bestelling doorrijden, zodat de mensen in de auto daarachter meteen geholpen kunnen worden bij het tweede raam.” Ferdi wijst op de schermen: “Over techniek gesproken. Van iedereen wordt een tijdelijke foto gemaakt, waardoor de medewerker bij het volgende scherm precies weet dat
de juiste mensen de juiste bestelling krijgen en betalen. De foto wordt niet bewaard!” Henk en Fred kijken hun ogen uit. Het inkijkje heeft de mannen een nieuw beeld van McDonald’s opgeleverd. Of ze nog een koffie willen… of een hamburger…? Enkele minuten later zit zowel Henk als Fred te genietenvan een BigMac Menu. Fred lachend: “We hebben gezien hoe het achter de schermen gaat, nu ook even ervaren hoe het aan de voorkant proeft.”
BEDIENING AAN TAFEL BIJ ZO’N 150 RESTAURANTS VAN MCDONALD’S KUN JE TEGENWOORDIG AAN TAFEL BEDIEND WORDEN. DE ZOGENAAMDE TABLESERVICE. BIJ DE BESTELPALEN - OOK AL ZO’N NOVITEIT VAN DE LAATSTE JAREN - DIE HET BESTELLEN MAKKELIJKER MAKEN, GEEF JE AAN DAT JE AAN EEN TAFELTJE GAAT ZITTEN EN DE MAALTIJD GRAAG GEBRACHT ZIET WORDEN. JE PLAATST VERVOLGENS EEN NUMMERBORDJE OP DE TAFEL. FERDI LIEMPD: “IN DAT BORDJE ZIT EEN SENSOR, DIE CORRESPONDEERT MET EEN SYSTEEM IN HET RESTAURANT. ALS DE BESTELLING KLAAR IS, KAN DE MEDEWERKER OP EEN SCHERM ZIEN WAAR DE KLANT ZIT, OM DE MAALTIJD VERVOLGENS SNEL TE BRENGEN.”
| JUNI 2019
51
ONZE SERVICE GAAT VERDER DAN JE ZOU VERWACHTEN
Nedelko is al jaren jouw vertrouwde partner en leverancier van elektrotechnische materialen, (intelligente) LED verlichting en energie- en veiligheidsoplossingen. Met meer dan 100 medewerkers en vestigingen in Nederland, België, Duitsland en Tsjechië, voorzien wij de Europese (elektro)technische markt van de beste producten. Snel en vol overtuiging!
NEDELKO B.V.
52
| JUNI 2019
De klant staat bij ons centraal… én daar doen we dan ook echt alles voor. Zo hebben we bijvoorbeeld eigen project engineers die jouw projecten begeleiden en de nodige technische ondersteuning bieden… óók op locatie. Tevens bieden we producttrainingen aan. Zo word ook jij binnen de kortste keren een échte productexpert.
Riga 10, 2993 LW Barendrecht T +31 (0)180 64 54 00
WWW.NEDELKO.NL
E info@nedelko.nl
112 NOODSTOP
BRAND DOOR KABELHASPEL
Mogelijk heb je het zelf tijdens het werk ook al een keer meegemaakt. Een kabelhaspel gebruiken die niet helemaal is afgerold, met als gevolg een brandlucht, rook en een vastgesmolten kabel. Of thuis tijdens bijvoorbeeld het gourmetten. De warmteontwikkeling als gevolg van de stroomafname kan niet weg en de kunststof isolatie begint te smelten. Soms staat op een haspel hoe zwaar je deze mag belasten als deze niet volledig is afgerold. Sluit je er meer vermogen op aan dan is toegestaan: overbelasting. Soortgelijke situaties komen uiteraard ook voor in woningen. Zo werd op oudejaarsdag alles klaargemaakt voor een feestje. Met een zelfgemaakt verlengsnoer werd er buiten voor stroom gezorgd. Daarop werden niet alleen de verlichting en de geluidsinstallatie aangesloten, maar ook een kachel van 2.000 Watt, om de partytent te verwarmen. Vanuit de slaapkamer op de eerste verdieping werd de stroom naar buiten gebracht. Het snoer dat naar beneden hing, trok aan de stekker en op enkele centimeters vanaf die stekker ging het mis. Een combinatie van overbelasting en een verzwakte kabel veroorzaakte een brand: de hele verdieping en de zolder onder de zwarte roet. Ook ging het mis bij een bewoner die de wasmachine had aangesloten met een zelfgemaakt verlengsnoer. Helaas was het draad dat hiervoor gebruikt was, niet geschikt voor het vermogen van de wasmachine. Het zat volgens de bewoner al jaren zo, maar toch ging het nu 15 minuten na het aanzetten van de wasmachine mis. Dat is de periode waarin het apparaat vermogen afneemt om het water op te warmen. Op de plek waar er een knik in de kabel zat, net na de stekker, ging het mis. Een opklapbed naast de wandcontactdoos raakte bij de brand betrokken. Met als gevolg dat de hele kamer is uitgebrand en de hele woning zwart was. Dit soort brandjes zijn eenvoudig te voorkomen en daarom enkele tips: • Rol een kabelhaspel altijd helemaal af • Voorkom dat er spanning komt te staan op de stekker-kabel verbinding • Trek de stekker niet aan de kabel uit de wandcontactdoos • Let op dat je niet teveel vermogen op een kabelhaspel aansluit
Joost Ebus is brandonderzoeker bij het kenniscentrum Brandweer Gelderland-Midden en vrijwillig bevelvoerder van de Brandweer Nijmegen post Noord
| JUNI 2019
53
BENT U AL BEKEND MET ONZE INTERNET PRODUCTEN?
EEN OPTIMAAL DATANETWERK IN HUIS
CAS 8 shop
KEYSTONE CAT6A RJ45
EDB 02U WHITE
Hirschmann Multimedia ontwikkelt slimme multimedia oplossingen en producten voor een optimaal datanetwerk in huis. Met deze internetproducten biedt Hirschmann Multimedia de kwaliteit en voordelen die u gewend bent.
INCA 1G plug in set
Betrouwbaar en stabiel net werk Eenvoudige montage Eén merk voor alle producten Provider onafhankelijk Hoge kwaliteit
MEER INFORMATIE? Kijk op www.hirschmann-multimedia.nl/optimaal-netwerk of neem contact op met uw accountmanager.
Hét merk voor in home netwerken
54
| JUNI 2019
INNOVATIE Design en exclusieve materialen met Q.7
HAGER SCHAKELMATERIAAL
Schakelmateriaal is er in vele soorten, maar nog nooit was er een serie die zo past in de moderne woningen van nu. Duurzame materialen, vorm en functie die naadloos in elkaar overvloeien en afmetingen die volledig in verhouding staan. Met de Berker designserie Q.7 zorgt Hager voor een vorm van luxe die nog niet eerder beschikbaar was.
DOORDACHTE VORMGEVING
EINDELOOS COMBINEREN
Het zijn de frames die het uiterlijk van Q.7 bepalen. Allereerst door hun afmeting van 95 x 95 mm. Die royale afmetingen springen in het oog, maar zonder dat ze op wat voor manier dan ook uit verhouding zijn. Ze zorgen er juist voor dat het design gezien wordt. Maar het meest kenmerkend is de constructie en het materiaalgebruik van de frames. Deze zijn namelijk opgebouwd uit twee lagen materiaal. Aan de voorkant zit glas, steen, metaal of kunststof in kleur. De achterkant is gemaakt van transparant kunststof. Omdat de rand van het kunststof naar binnen toe is afgerond, lijkt het frame tegen de muur aan te zweven.
Omdat de Q.7 echt als verfraaiing voor specifieke plaatsen functioneert, is het belangrijk dat het product probleemloos combineert met het Hager schakelmateriaal uit de designseries berker Q.1 en Q.3. Die series zijn dan ook uitstekend met en naast elkaar te combineren. De inzetstukken van Q.7, zijn namelijk exact hetzelfde als die van de Q.1 en Q.3 designseries. Deze zijn verkrijgbaar in de kleuren polarwit, antraciet en alu-look.
in huis te highlighten. Nieuw is dat ze nu niet alleen het licht aanschakelen, maar ook zelf te verlichten zijn. De geĂŻntegreerde led-module karakteriseert zich door het aangename licht en benadrukt daarmee de hoogwaardige materialen toegepast in de afdekramen (van geborsteld edelstaal en glas tot gestructureerd beton).
NIEUW! VERLICHTE SCHAKELAARS De afdekframes uit de Q.7 serie zijn speciaal bedoeld om bepaalde plekken
hager.nl/berker
| JUNI 2019
55
Paul Beerepoot van PIL Nederland: “Nieuwe wetgeving biedt kansen”
Bedrijven in 2020 verplicht over op led
Foto Jaap Lotstra
Alle bedrijven in Nederland moeten medio 2020 zijn overgestapt op led-verlichting. Daar heeft althans een ruime Tweede Kamer-meerderheid onlangs positief over gestemd. Voor de installateur nu al een mooie gelegenheid om daarop te anticiperen. "Adviseer ondernemers over mogelijkheden en voordelen", zegt Paul Beerepoot, directeur Nederland van armaturenproducent Performance in Lighting (PIL).
D
efinitief is de nieuwe wetgeving over de led- verlichting nog niet. Maar de Tweede Kamer wil bedrijven vanaf 1 juli 2020 verplichten om enkel nog ledverlichting te gebruiken. Paul Beerepoot houdt nog een kleine slag om de arm. Maar dat is meer voor de vorm, zegt hij. "Gezien de enorme meerderheid in de Tweede Kamer, zal het ongetwijfeld doorgaan. Goed nieuws voor ons als producent, maar ook voor de installatiebranche. Het
56
| JUNI 2019
biedt nieuwe kansen." Veel bedrijven zijn volgens Beerepoot niet of nauwelijks bezig met de maatregel. "Er wordt veel schouderophalend gereageerd. ‘Eerst zien, dan geloven’ is de gedachte", zegt hij. Voor de installateur dus de mooie taak om bedrijven hierover te informeren. En vervolgens te adviseren over alle mogelijkheden en voordelen van led. Niet alleen over de terugverdientijd van de investering, maar ook over het milieuvoordeel
en vooral over het comfort en de sfeer die led kan creëren. Een lange levensduur en verminderde CO2-uitstoot is lang niet meer de enige pré van led, in vergelijking met conventionele verlichting. Beerepoot: "Milieu en energiebesparing zijn voor met name kleinere bedrijven ook geen doorslaggevende argumenten. Dus de andere voordelen zijn minstens zo belangrijk. Vroeger was led-licht hard en kil. Dat is allang verleden tijd. Sfeer, kleur, intensiteit, het kan
Foto: Jaap Lotstra
Foto:: Ronald Auée
SPOTLIGHT
levensduur van de lampen worden daarin meegerekend. PIL heeft een zogenaamde conversielijst beschikbaar, waarmee installateurs ter plekke globaal de besparing en terugverdientijd voor de klant inzichtelijk kunnen maken. Beerepoot vindt trouwens dat veel installateurs ook nog te weinig weten over de voordelen van led. "Aan ons als fabrikant de taak om installateurs te ondersteunen. Op technisch vlak natuurlijk, maar bijvoorbeeld ook over de diverse subsidiemogelijkheden. Daar zijn we inmiddels heel actief in. We geven in onze showroom in Zaandam
met led heel goed geregeld worden en dat ontwikkelt zich volop door. Je kunt precies díe sfeer en lichtval kiezen, waar mensen zich prettig en energiek bij voelen. Dat leidt tot betere prestaties. Ook met sensoren en besturingssystemen is er veel mogelijk en gaan de ontwikkelingen snel. Allemaal argumenten om ondernemers enthousiast te maken."
TERUGVERDIENEN Een investering in led verdient zich volgens Paul Beerepoot gemiddeld in twee jaar terug. Niet alleen de energiebesparing, maar ook het beperkte onderhoud en de langere
trainingen en presentaties. En we gaan desgewenst met de installateur mee naar de klant."
VOOR ELK SEGMENT Voor vrijwel iedere bedrijfstak is er passende led-verlichting op de markt. Alleen voor bijzondere sectoren als de staalindustrie of grote bakkerijen is het, vanwege hoge temperaturen, nog wat lastig. Maar ook daar zullen binnen afzienbare tijd oplossingen voor komen, verwacht Beerepoot. "Dan is er voor écht ieder bedrijf en in ieder segment hele goede led- verlichting te koop."
PIL IN HET KORT ARMATURENFABRIKANT PERFORMANCE IN LIGHTING IS VAN OUDSHER EEN ITALIAANS BEDRIJF, MAAR HEEFT INMIDDELS VESTIGINGEN IN 24 EUROPESE LANDEN EN IN ZEVEN LANDEN DAARBUITEN. HET NEDERLANDSE KANTOOR IS GEVESTIGD IN ZAANDAM, HIER WERKEN VEERTIEN UIT HET ASSORTIMENT VAN PIL. DE NIEUWE CATALOGUS BEVAT ENKEL LED. "DE ONTWIKKELINGEN GAAN DOOR. STEEDS LANGERE
LEVENSDUUR,
MEER
KLEUREN,
COMPACTERE
VORMGEVING, NOG DECORATIEVER. IK DENK DAT OVER DRIE JAAR DE CONVENTIONELE VERLICHTING PASSÉ IS", ALDUS PAUL BEEREPOOT.
Foto: Marjolein Remme
MENSEN. CONVENTIONELE VERLICHTING VERDWIJNT LANGZAAM
Paul Beerepoot
| JUNI 2019
57
RETAIL GEZONDHEIDSZORG INDUSTRIE ONDERWIJS Latensteinseweg 21, Tiel | 0344-633433 | info@macbright.com | sales@macbright.com | macbright.com Advertentie V3.indd 1
9-5-2019 9:09:04
HELUKABEL® CONNECTED BY QUALITY
Voor alle kabels die jij nodig hebt Als internationaal leidende kabelfabrikant en leverancier van kabel, snoer en kabelaccessoires zijn wij een betrouwbare partner voor jouw bedrijf. Met meer dan 33.000 producten op voorraad zijn we in staat om snel je bestelling af te leveren. HELUKABEL® B.V. • info@helukabel.nl • tel: 0495 - 499 049 • helukabel.nl 58
| JUNI 2019
INNOVATIE Dé oplaadinfrastructuur voor e-mobiliteit
EATON XCHARGEIN OPLAADSTATIONS
Als het gaat om e-mobiliteit en het succes van elektrische voertuigen zijn het bereik en het opzetten van een geschikte laadinfrastructuur doorslaggevende factoren. Het xChargelnsysteem van Eaton kan naar behoefte geconfigureerd en (op) geschaald worden. Zo voldoet het systeem aan alle eisen voor zowel privé- als commercieel gebruik. Het xChargeIn-systeem van Eaton is verkrijgbaar in vier verschillende series, de A, X, S en M-serie. Deze kunnen eenvoudig worden toegepast, van eenvoudige wandmontage bij woningen tot aan oplaadpunten bij commerciële bedrijven of in openbare parkeergarages. Daarnaast biedt Eaton accessoires aan om deze laadtechnologie nog efficiënter in het algemeen en in de kosten te maken, door middel van intelligent energiebeheer.
A-SERIE Het instapmodel. Voor éénfase aansluiting (max. 7,4 kW) bij woningen.
X-SERIE De X-serie biedt alle functionaliteiten van de A-serie. Voor 1/3 fase aansluiting (max 7,4/22 kW) met de mogelijkheid de oplaadunit te bedienen met RFID of sleutel identificatie. Koppeling met externe systemen zoals xComfort is mogelijk.
DE M- EN S-SERIE De M- en S-serie bieden alle functionaliteiten van de X-serie. Tevens is door combinatie van laadunits uit M- en S serie een groter systeem te realiseren voor in bijvoorbeeld openbare parkeergarages.
INTEGRATIE MET XCOMFORT De laadstations uit de series X, S en M kunnen via xComfort worden aangestuurd door middel van een geïntegreerde X1/X2-schakelingang. Via de Smart Home Controller APP en vooraf geselecteerde xComfort-componenten kan het laadstation ook deel gaan uitmaken van een intelligente energiebeheer-functie in bijvoorbeeld een woning.
www.eaton.nl
| JUNI 2019
59
SOLAR LAMP MET LED Super praktisch verlichtingsidee voor in de tuin, op de camping en overal waar je even wat licht nodig hebt: de solar lamp met geĂŻntegreerde batterij. Zoals de naam al aangeeft, wordt de lamp opgeladen door zonlicht. Na een zomerse dag is de batterij voldoende opgeladen om 4 tot 6 uur te schijnen. En er zit ook nog een handige haak bij, waardoor je de lamp makkelijk kunt ophangen. Erg handig voor op vakantie! Bron: Radbag.nl
LICHTGEWICHT HARDLOOPVEST Het lichtgewicht hardloopvest Vaporkrar-2 van Nathan is ontworpen in samenwerking met marathonloper Rob Krar. Het herenvest is optimaal ademend en sluit perfect aan op het bovenlichaam. De zakken aan de voorzijde zijn voorzien van twee zachte 600 ml soft flask flacons met een verlengd drinkslangetje om onderweg gemakkelijk te drinken. Met extra opbergruimte voor de smartphone. Bron: Technolyt.nl
ALTIJD CONTACT
De SPOT X is de ideale oplossing voor avonturiers die op de meest afgelegen plekken willen communiceren met thuisblijvers en - in geval van nood - hulpdiensten. Het nieuwe, lichtgewicht GPS-apparaat gebruik je om tekstberichten te versturen en te ontvangen. Zo sta je altijd in contact, ook op locaties zonder mobiel bereik. Dankzij de apparaten van SPOT zijn tot nu toe al meer dan 6200 reddingen gerealiseerd. Bron: FindMeSpot.eu
60
| JUNI 2019
KAMPVUUR MET JE SMARTPHONE Met de Biolite FirePit geniet je van een warm, knisperend kampvuur, zonder dat je last hebt van rook. De crux van de vuurkorf annex BBQ zit hem in de ingebouwde ventilator die de luchtcirculatie aanstuurt met maar liefst 51 luchtopeningen. Deze stuur je aan via een gratis te downloaden app op je smartphone. Zo voeg je desgewenst meer of minder lucht toe om de kracht van het vuur te bepalen. Bron: Technolyt.nl
GADGETS VAN WEEKENDTAS NAAR GARDEROBEKAST Sommige ideeën zijn zo goed, dat je ze zelf had willen bedenken. Zoals deze weekendtas, die op het eerste gezicht een gewone draagtas lijkt. Maar in het binnenwerk zit een super praktische en geïntegreerde garderobekast verborgen, waar je alles wat je voor een korte trip nodig hebt overzichtelijk in opbergt. Via twee haken is het systeem eenvoudig op te hangen. Nooit meer chaos in je weekendtas! Bron: Radbag.nl
GOLDEN EYE LAMP Voordat de kunstkenners gaan discussiëren of de stijl nu eerder Art Deco of surrealisme is (of beide, of geen van beide): het maakt eigenlijk niet uit. Het belangrijkste is dat de Golden Eye Lamp er leuk uitziet. Daarom past hij in vrijwel elke woonkamer, slaapkamer of andere ruimte. En met de vorm van het oog heb je dus een échte eyecatcher in je huis staan. Om dat te zien hoef je niet eens kunstkenner te zijn. Bron: Radbag.nl
RIETJES VOOR ALTIJD FILTERKOFFIE MET MOLEN
Filterkoffie van versgemalen koffiebonen is trendy, maar vooral erg lekker. Daarom introduceert Melitta een koffiezetapparaat met geïntegreerde koffiemolen: AromaFresh. De versgemalen koffie gaat rechtstreeks naar het koffiefilter en de bereiding start automatisch. Zo proef je de mooie aroma’s die vrijkomen tijdens het subtiele filterproces. Pure harmonie in elk vers gezet kopje koffie.
Plastic wegwerp-rietjes zijn niet meer van deze tijd. Daarom komt Point-Virgule met herbruikbare, hippe rietjes voor in je smoothie, cocktail of ijskoffie. Zo draag je bij aan een duurzame wereld en drink je voortaan met een rietje dat je oneindig vaak kunt gebruiken. Je kunt kiezen uit rietjes van bamboe, RVS en papier, in alle kleuren en maten. De bamboerietjes zijn verpakt in een katoenen opbergzakje. Bron: Point-virgule.nl
Bron: Melitta.nl
| JUNI 2019
61
â&#x20AC;&#x201D; Indulux Versterkt omgevingen met industrieel design
Robuust genoeg voor de fabriek â&#x20AC;&#x201C; strak genoeg voor op kantoor. Roestvrijstalen armaturen met eenvoudig te onderhouden uitschuifbare modules, die zelfs bij extreme omstandigheden stof- en waterbestendig zijn. Deze duurzame, gemakkelijk te installeren LED-verlichting geeft perfect de weg naar veiligheid aan. Indulux: versterkt omgevingen met industrieel design. www.vanlien.nl
62
| JUNI 2019
ABB_ECHT2343_13_Adv_Elektricien_Indulux_195x275mm_NL.indd 1
20-08-18 17:26
INNOVATIE optimale besparing en installatiegemak
VOOR DE BELEVING VAN DE KLANT De Tuneable White heeft een kleurtemperatuurbereik van 2700K tot 5700K. Wie door te dimmen een warmere sfeer wil creëren, gebruikt Dim to Warm met een kleurtemperatuurbereik van 1800K tot 3000K. Door een grote keuze aan compatibele drivers kan deze downlighter volledig naar wens aangestuurd worden. De Juno downlighter kan aangestuurd worden door constante stroominstellingen tussen de 110 en 500 mA. Daarmee vervangt deze downlighter eenvoudig 2x 18W PL tot aan 1x 7W PL armaturen.
Licht kan een beleving maken of breken. Daarbij is geen enkele situatie gelijk. En dat betekent dat soms de oplossing specifiek voor de toepassing gecreëerd moet worden. Klemko Techniek heeft hiervoor het Lumiko assortiment verder uitgebreid. Klemko Techniek heeft drie nieuwe producten aan het assortiment toegevoegd voor nog meer oplossingen. Het Lumiko assortiment omvat armaturen ter vervanging van halogeenverlichting met perfecte lichtkwaliteit, optimale besparing en installatiegemak als uitgangspunten.
De flexibiliteit van trackspots wordt steeds vaker toegepast in woningen om specifieke lichtaccenten te leggen die makkelijk verplaatsbaar zijn wanneer de indeling verandert. Doordat de trackspots in hun 3-faserail per fase gedimd kunnen worden, creëer je eenvoudig verschillende lichtscènes.
DIMBARE TRACKSPOTS
DOWNLIGHTER
Nieuw in het assortiment zijn de witte B-Trackspots. Voorheen waren de B-Trackspots alleen in het zwart verkrijgbaar. De B-Trackspots zijn nu ook dimbaar te verkrijgen. De spots hebben enerzijds een industriële look, maar zorgen dankzij de kleurtemperatuur van 2.700K tegelijk voor een huiselijke sfeer.
De Juno downlighter is nu te verkrijgen in twee nieuwe varianten. De twee extra toevoegingen zijn de Tuneable White 868296 en Dim to Warm 868298. Met Tuneable White is het mogelijk om de kleurtemperatuur in te stellen van warm wit naar koel wit, zodat het aan te passen is naar de persoonlijke voorkeuren in iedere situatie.
MEER INFORMATIE Heb je vragen over de Downlighter of de B-Trackspot? Kijk dan op www.klemko.nl, bel ons op 0880023300 of mail naar info@klemko.nl
www.klemko.nl
| JUNI 2019
63
In elke uitgave geven Henk en Fred hun mening over de producten die in het magazine staan. Wat vinden zij van de noviteiten? Welke voordelen levert het op voor de installateur? En wat kun je ermee? 8 reviews op een rij.
NEDELKO - LED STRIP CONFIGURATOR HENK: “Pff, welke ledstrip moeten we de klant bij dit project nou weer adviseren?” FRED: “Ik las dat Nedelko daar nu een handige online led-strip-configurator voor heeft. Op die manier stel je stap voor stap de ideale verlichtingsoplossing samen.’ HENK: “Online zeg je. Denk je dat ik dat ook snap?” FRED: “Haha. Die configurator is er juist voor mensen zoals jij. PAGINA Deze keer help ik je niet, hoor.’
17
PAGINA
23
TSB - BESCOM - EMC-PAKKET HENK: “Er komen steeds meer installaties in gebouwen. Al die elektromagnetische straling, dat kan niet goed zijn…” FRED: “Bij industriële installaties zie je dan ook dat ze steeds meer werken met afgeschermde kabels.” HENK: “Waar haal je die wijsheid nou weer vandaan?” FRED: “Ik was laatst bij tsb - bescom en die hebben een totaal EMC-pakket voor de industriële installateur!”
HEMMINK - E13000-ROOKMELDERS HENK: “Waar ga jij nu weer naartoe? De werkdag is nog niet voorbij!” FRED: “Ik had je toch gezegd dat ik vanmiddag een NEN-training heb bij Hemmink. Voor het installeren van rookmelders.” HENK: “Dat is waar ook. Let je op voor twee? Dan weet ik het morgen ook allemaal…” FRED: “Ja, kies jij maar weer voor de makkelijke weg. Een keer de schoolbankjes in, zou ook voor jóu niet verkeerd zijn!”
PAGINA
39
64
PHILIPS - PHILIPS LEDINAIRE-REEKS HENK: “Ik zie door de bomen soms het led niet meer. Het aanbod op het gebied van led wordt steeds groter…” FRED: “Geen paniek. Philips komt nu met de Philips Ledinaire reeks. Deze bestaat uit een selectie van de negen populairste led-armaturen.” HENK: “Ah. Er wordt dus al een voorselectie gemaakt. Dat is handig!” FRED: “Ik denk dat ze bij Philips ook door de bomen het bos niet maar zagen, haha.”
| JUNI 2019
PAGINA
27
REVIEWS GEYER - VERDELERS VOOR PV HENK: “Hoe zat dat nou ook alweer met die verdeelkasten voor PV-panelen?” FRED: “Volgens mij heb je daar hele andere verdelers bij nodig dan bij reguliere energie.” HENK: “Misschien moeten we ons eens opgeven voor een training bij Geyer. Die zijn daar specialist in.” FRED: “Wat een enthousiasme in één keer. Komt dat doordat je nu PAGINA zelf thuis ook zonnepanelen wilt aanschaffen?”
45
PAGINA
55
HAGER - BERKER DESIGNSERIE Q.7 FRED: “Wow. Mooi hoor, dat nieuwe schakelmateriaal van Hager. Die Berker designserie Q.7 kunnen we mooi toepassen bij klanten met een moderne inrichting…” HENK: “Dus dat is ook iets voor bij mij thuis?” FRED: “Sorry hoor Henk. Jouw vrouw mag blijven. Maar de rest van jouw woning is toe aan een broodnodige upgrade!” HENK: “Ik doe maar net alsof ik dat niet gehoord heb…”
EATON - OPLAADSTATIONS FRED: “Ik zag laatst in een parkeergarage een oplaadpaal van Eaton. Uit de S-serie van xChargeIn.” HENK: “Dat klinkt ingewikkeld. Zoiets kan vast niet geïnstalleerd worden bij mij thuis?!” FRED: "Jawel hoor. Voor mensen zoals jij hebben ze, met de A-serie, ook een eenvoudig instapmodel.” HENK: “Ja, zo is het wel weer genoeg. Ga jij nou maar eerst eens sparen voor een elektrische auto!”
PAGINA
63
PAGINA
59
KLEMKO - NIEUWE DOWNLIGHTERS FRED: “Geweldig hoor, die nieuwe ontwikkelingen in de ledverlichting.” HENK: “Wat is er nou weer?” FRED: “Neem de Juno Dim to Warm downlighter van Klemko. Daarmee creëer je bij de klant een extra warme sfeer.” HENK: “Ik krijg het er zelf ook al bijna warm van. Van al die nieuwe led-producten die op de markt komen. Het is bijna niet bij te houden…”
| JUNI 2019
65
FRED
Op de hoogte blijven van de laatste trends op het gebied van internet, gadgets en social media? Volg Fred op Twitter: @FredvanHenF
7 handige vakantie-apps Fred heeft zijn koffer al ingepakt voor de vakantie. Dit deed hij met de handige inpak-app PackPoint, zodat hij zeker weet dat hij niets vergeet. Zo zijn er meer handige vakantie-apps. Fred zet ze voor je op een rij.
66
DUOLINGO
PACKPOINT
Duolingo is een app waarmee je op een leuke en handige manier talen leert. Vanuit het Nederlands kun je alleen Engels leren. Maar beheers je dat goed, dan kun je vanuit het Engels nog veel meer talen leren. Duolingo bevat allerlei leuke mini-games, waarmee je jouw lees-, schrijf- en spreekvaardigheid kunt oefenen. De app heeft ook features als Duolingo Stories en Duolingo Podcasts op Spotify.
Deze app is handig bij het inpakken van je tas of koffer. PackPoint geeft inpaktips en -advies op basis van jouw vakantiebestemming. Maak een profiel aan en vul bestemming, de duur van je reis en het type reis dat je maakt in. PackPoint maakt dan een inpaklijst, helemaal afgestemd op de reis die jij gaat maken. De app houdt daarbij ook rekening met de actuele weersvoorspelling. Dat is nog eens handig!
TRIPIT
SCHIPHOL APP
Vaak heb je al je vakantie boekingen en -reserveringen los in je mailbox staan. Van vliegtickets tot hotelreserveringen en van de huurauto tot de excursies. Je zou bijna het overzicht verliezen. Geen paniek! Stuur al je mailtjes naar plans@tripit.com en download TripIt. Deze app maakt een gepersonaliseerd reisschema voor je. Zo hoef je niks meer uit te printen en heb je alle reisplannen op één plek.
Vlieg je vanaf Schiphol, dan is het handig om van tevoren de Schiphol app te downloaden. Thuis kun je dan al zien bij welke incheckbalie en gate je moet zijn. Maar ook of je vlucht vertraging heeft of niet.
| JUNI 2019
het nummer van de Wegenwacht. Sommige functies - zoals File Alert - zijn alleen voor ANWBleden, alle andere functies zijn toegankelijk voor iedereen.
UBER + MOOVIT Twee onmisbare vervoerapps voor op reis. Allereerst natuurlijk die van Uber. Uber rijdt tegenwoordig in bijna alle grote steden en je kunt je vaak zelfs laten ophalen van het vliegveld. Ga je met het openbaar vervoer, download dan de app van Moovit. Met daarop het openbaar vervoer in meer dan 1.500 steden.
Deze reisapp van de ANWB geeft alle informatie voor onderweg: verkeerssituaties, file alerts, parkeertarieven, actuele benzineprijzen en natuurlijk ook
Foto’s: 123rf.com
ANWB ONDERWEG
l
photo Jaap Lotstraphoto Jaap Lotstra
ACTIE TIE
photo Jaap Lotstra
*
* *
AC AC TI E
photo Jaap Lotstra
9
01/05/2019 > 31/07/2019
GUELL serie
01/05/2019 01/05/2019 > 31/07/2019 > 31/07/2019
GUELL GUELLserie serie
OUTDOOR PROFESSIONAL LIGHTING | FLOODLIGHTS ** OUTDOOR OUTDOOR PROFESSIONAL PROFESSIONAL LIGHTING LIGHTING | FLOODLIGHTS | FLOODLIGHTS Koop voor € 1.200,- Guell en ontvang een BBQ-tafelgrill ** Guell ** Guell Koop Koop voorvoor € 1.200,€ 1.200,Koop voor € 600,-** Guell ** van ** en ontvang en ontvang een een BBQ-tafelgrill BBQ-tafelgrill en ontvang een Teppanyaki 90 cm Koop Koop voor voor € 600,€ 600,Guell Guell
en ontvang en ontvang een een Teppanyaki Teppanyaki van van 90 cm 90 cm
*Uitsluitend voor installateurs **Nettoprijs voor de aankoop de installateur *Uitsluitend *Uitsluitend voorvan installateurs voor installateursexcl BTW **Nettoprijs **Nettoprijs voor devoor aankoop de aankoop van de installateur van de installateur excl BTW excl BTW
GUELL ZERO KIT S/W
GUELL ZERO GUELLKIT ZERO S/WKIT S/W
GUELL 1 1GUELL GUELL 1 1GUELL 1 GUELL 1 GUELL A/W A/W A/W S/WS/W S/W
GUELL GUELL22GUELL 2 A/W A/W A/W
GUELL2GUELL 2 GUELL 2 S/W S/W S/W
GUELL 2.5 2.5 GUELL 2.5 GUELL A/WA/W A/W
GUELLGUELL 3GUELL33 A/W A/W A/W
GUELL GUELL SERIE SERIE ACTIEACTIE GUELL SERIE ACTIE REF
REF
REF
WATT KLASSE KLASSE WATT WATT
GUELL ZERO GUELL KIT/S/M ZERO15KIT/S/M 40K-8015 220-240V 40K-80 220-240V 15 W
15IW
GUELL 1/A40/W GUELL 40 1/A40/W 40K-9440 ETRC 40K-94 220-240V ETRC 220-240V39 W
39IW
GUELL 1/A40/W GUELL 60 1/A40/W 40K-9460 ETRC 40K-94 220-240V ETRC 220-240V53 W
53IW
GUELL 1/S/W GUELL 60 40K-94 1/S/W 60 ETRC 40K-94 220-240V ETRC 220-240V
53IW
GUELL ZERO KIT/S/M 15 40K-80 220-240V
15 W
GUELL 1/A40/W 40 40K-94 ETRC 220-240V
39 W
GUELL 1/A40/W 60 40K-94 ETRC 220-240V
53 W
GUELL 1/S/W 60 40K-94 ETRC 220-240V
53 W
53 W
I
70/10 150000 h 150000 h
>80 I
>804000 K
4000 KA40/W A40/W 4712 lm 4712 lm 70/10
70/10 150000 h 150000 h
>80 I
>804000 K
4000 KA40/W A40/W 5950 lm 5950 lm 70/10
70/10 150000 h 150000 h
>80 I
>804000 K
4000 K S/W
70/10 150000 h 150000 h
4000 K 4000 K 4000 K
4000 K
S/M
1484 lm
70/10
150000 h
A40/W
4712 lm
70/10
150000 h
A40/W
5950 lm
70/10
150000 h
6092 lm
70/10
150000 h
S/W
S/W 6092 lm 6092 lm 70/10
CODE CODE
EURO EURO EURO BRUTO PRIJS, BRUTO EXCL.PRIJS, BTW PRIJS,EXCL. EXCL. BTW BTW BRUTO
0612498006124980 115.00 115.00
06124980
115.00
0610699406106994 165.00 165.00
06106994
165.00
06106694
185.00
06105494
175.00
0610669406106694 185.00 185.00 0610549406105494 175.00 175.00
>80 I
>804000 K
4000 KA40/W A40/W 9289 lm 9289 lm 70/10
70/10 150000 h 150000 h
0609469406094694 295.00 295.00
I IW 105
>80 >80 I
>804000 4000 KK
A40/W A40/W 11551 9289 70/1070/10 150000 h 4000 KA40/W lmlm 11551 lm70/10 130000 h 130000 h
06094494 06094694 06094494 365.00 295.00 365.00
I IW 133
>80 >80 I
>804000 4000 KK
11551 lm lm70/10 70/1070/10 130000 h 4000 K A40/W S/W S/W 13804 lm 13804 125000 h 125000 h
3100132 06094494 3100132 385.00 365.00 385.00
I
>80
2.5/A40/W GUELL 261 40K-94 261 238W 40K-94 1-10V 238W 1-10V GUELL GUELL 2.5/A40/W 150 2.5/A40/W 40K-94 158W 220-240V 158238 WW
238 I IW
317 W
S/M 1484 lm 1484 lm 70/10
>80
158I W
GUELL 3/A40/W 351 40K-94 DIM.1-10V 317W
4000 K S/M
I
GUELL 2.5/A40/W GUELL 2.5/A40/W 150 40K-94 150 158W 40K-94 220-240V 158W 220-240V 158 W
GUELL 3/A40/W GUELL 351 3/A40/W 40K-94 351 DIM.1-10V 40K-94 DIM.1-10V 317W 317W 317 W
>804000 K
>80
GUELL GUELL 2/A40/W 120130 40K-94 ETRC 220-240V 105133 WW 2/S/W GUELL 2/S/W 840 GR-94 130 840 ETRC GR-94 220-240V ETRC 220-240V
238 W
>80 I
>80
I
GUELL GUELL 2/A40/W 80 40K-94 ETRC120 220-240V 78105 W W 2/A40/W GUELL 120 2/A40/W 40K-94 ETRC 40K-94 220-240V ETRC 220-240V
GUELL 2.5/A40/W 261 40K-94 238W 1-10V
KELVINOPTIEKEN L/BLEVENSDUUR LEVENSDUUR KLEUR/KLEUR/ KLEUR/CODE OPTIEKENOPTIEKEN REËLE REËLE REËLE L/B L/B LEVENSDUUR LUMEN OUTPUT LUMEN OUTPUT RAL RALRAL LUMEN OUTPUT
>80
78IW
133 W
CRIKELVIN KELVIN
I
GUELL 2/A40/W GUELL 80 2/A40/W 40K-9480 ETRC 40K-94 220-240V ETRC 220-240V78 W
GUELL 2/S/W 130 840 GR-94 ETRC 220-240V
KLASSE CRI CRI
I I
S/W
13804 lm
70/10
125000 h
3100132
385.00
>80 I
>804000 K
4000 KA40/W A40/W 17511 lm 17511 lm70/10
70/10 130000 h 130000 h
306126 306126
455.00 455.00
>80 I >80
>804000 4000 KK
4000 KA40/W lm 28464 130000 h 130000 h A40/W A40/W 28464 17511 lm lm70/10 70/1070/10 130000 h
306202 306202306126
805.00 455.00 805.00
>80
317I W
4000 K
>80 I
>80
4000 K >804000 K
4000 K
A40/W
28464 lm
70/10
4000 KA40/W A40/W 33867 lm 33867 lm70/10
A40/W
33867 lm
www.performanceinlighting.com www.performanceinlighting.com
130000 h
306202
805.00
0617109406171094 1048.00 1048.00
70/10 130000 h 130000 h
70/10
www.performanceinlighting.com
130000 h
06171094
1048.00
zie website zie website voor voorwaarden voor voorwaarden | JUNI 2019 67
zie website voor voorwaarden
n e b ik ! j i erb Ga jij naar ELEKTRO 2019 en wil je kans maken op mooie prijzen?
DOE DAN MEE MET ONZE
‘IK BEN ERBIJ’ ACTIE
EN MAAK KANS OP
MOOIE PRIJZEN T.W.V.
68
| JUNI 2019
€ 50,-
MEEDOEN? ZIE BIJGESLOTEN FLYER + STICKER!