Henk & Fred editie 4-2018 by Media Vakman

JAARGANG 6

04 18

OKTOBER 2018

HET EINDE VAN WISSELSTROOM?

Wijnand bouwt eigen auto

Hoezo is all electric niet duurzaam? Foto: Schneider Electric

HET LEUKSTE EN GROOTSTE TECHNISCHE MAGAZINE

— Kwaliteit is wat ons bindt Een echte professional kiest voor Ty-Rap® Als professional kies je voor kracht, betrouwbaarheid en maximale kwaliteit. Daarom vertrouw je op de originele Ty-Rap®. Het innovatieve ontwerp met RVS sluiting, gecombineerd met 60 jaar innovatie, maakt ons dé kabelbinder als het draait om prestatie. go.abb/nl-Ty-Rap Ty-Rap bestaat 60 jaar - vraag je groothandel naar ons JubileumPakket! Een unieke solide lunchbox in twee varianten; de één gevuld met 600 Ty-Rap®kabelbinders, de ander met 2000 Ty-Rap®-kabelbinders voor de industrie. Beide met de originele ergonomische Ty-Rap tool. En natuurlijk zeer voordelig geprijsd. Het JubileumPakket is te verkrijgen bij geselecteerde groothandels. Maar wees er snel bij, want op = op.

| OKTOBER 2018

JAAR

SLECHT LICHT, SLECHTE PRESTATIES. WIJ HEBBEN EEN OPLOSSING.

BENELUX.LEDVANCE.COM

LED ARMATUREN. MODERN. EFFICIËNT. Aan LED verlichting worden tegenwoordig hoge eisen gesteld, zowel qua kwaliteit als qua prijs-prestatieverhouding. Met LEDVANCE® LED armaturen heeft u een winnende combinatie: aantrekkelijk design, hoge efficiëntie, betrouwbare kwaliteit en tot 5 jaar garantie.

| OKTOBER 2018

Gira mobiele deurcommunicatie Met Gira DCS mobiel zet Gira een nieuwe standaard op het gebied van mobiele toegang tot deurcommunicatie. Door een update in de bekende DCS-IP-gateway kunt u de mobiele deurcommunicatie met de Gira DCS mobiel app op uw iOS- en Android-smartphones gebruiken. En nu ook via een eigen portaaloplossing van Gira. Veilig dankzij de versleuteling via Secure Data Access,

dat ook in de Gira S1 wordt gebruikt. Naast functies als sleutelloze toegangscontrole biedt DCS mobiel ook nieuwe functies, zoals Early Media of groepsgesprekken. Gira DCS mobiel is vormgegeven in het bekroonde Gira interfacedesign en biedt de gebruiker een maximaal bedieningscomfort. Meer informatie: www.gira.nl

| OKTOBER 2018

VOLLEDIG ASSORTIMENT, TALLOZE VOORDELEN. ONS NIEUWE PRODUCTPORTFOLIO LED ARMATUREN.

BENELUX.LEDVANCE.COM

AANTREKKELIJK. ONDERSCHEIDEND. FUNCTIONEEL. Van winkels en hotels tot industriÃ«le productiehallen, de uitgebreide reeks armaturen van LEDVANCE biedt de juiste oplossing voor een breed scala aan toepassingen. Ons assortiment kent een sterke combinatie van uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding, vereenvoudigde installatie en een garantie tot vijf jaar.

| OKTOBER 2018

Colofon & Service Henk & Fred is een technisch magazine dat vijf keer in het jaar wordt verspreid in een oplage van 26.000 exemplaren. Interviews met bekende en minder bekende personen uit de techniek en spraakmakende rubrieken geven Henk & Fred een geheel eigen identiteit waarmee het zowel jong en oud aan zich weet te binden.

Jaargang 6, nummer 4, OKTOBER 2018 UITGEVER Media Vakman B.V. Diepenveenseweg 147 7413 AP Deventer HOOFDREDACTIE Peter Besselink redactie@henkenfred.nl REDACTIE Sjoerd Geurts, Marieke van der Heijden, Han Neijenhuis, Michiel Elands BLADMANAGER Matthea Kiemeney, matthea@henkenfred.nl

Einde wisselstroom? Gaan we door de energietransitie versneld over van wisselspanning naar gelijkspanning? Die vraag stond centraal tijdens het DC-congres ‘Groot Gelijk’ in De Woonindustrie in Nieuwegein. Wat zijn de voordelen van gelijkstroom? En is de energie- en installatiemarkt er klaar voor?

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Patricia Overmars (correctie), Derk-Jan Rouwenhorst (cartoons), Gerard van Dalen (column), Joost Ebus (column) en Karin Stegeman (tekst)

Voorsorteren op de toekomst

ADVERTENTIES advertenties@henkenfred.nl

De bouwwereld staat op zijn kop. Duurzaamheid en innovatie zijn twee bewegingen die de branche in sneltreinvaart veranderen. Ook het beroep van installateur verandert daardoor. Volgens directeur Boudewijn Goedhart van onderzoeksbureau BouwKennis zou de installateur veel meer moeten voorsorteren op de toekomst.

VORMGEVING loek & feel DRUK Tesink ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE info@henkenfred.nl Verschijning: 5 x per jaar Abonnementsprijs Nederland € 47,50 per jaar (exclusief 6% BTW inclusief verzendkosten)

Losse nummers € 9,75 (exclusief 6% BTW inclusief verzendkosten)

Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd.

COPYRIGHT Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen aan de volledigheid en juistheid van de informatie, zoals weergegeven in deze uitgave, geen rechten worden ontleend. De uitgever en auteurs kunnen dan ook geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie uit deze uitgave.

VOLG ONS Fred: @FredvanHenF | Henk: @HenkvanHenF www.facebook.com/HenkenFred www.linkedin.com/company/henk-&-fred www.henkenfred.nl/aanmelden WWW.HENKENFRED.NL

Foto: 123rf.com

| OKTOBER 2018

Gas moet blijven! In de discussie rondom #VanGasLos laat Marco Bijkerk een heel ander geluid horen. Hij stelt voor de gasinfrastructuur in Nederland een tweede leven te geven. En te gebruiken voor de opslag en het transport van gasvormige duurzame energie. Marco Bijkerk is manager innovatie en technologie bij Remeha.

INHOUD Thuis bij

Foto: Bokkie Vink

Cor Bakker

Het had niet veel gescheeld of pianist Cor Bakker was vroeger radiotechnicus geworden. Bij het grote publiek brak hij vooral door als vaste begeleider van de televisieprogramma’s van Paul de Leeuw. Maar wat doet hij nu? En hoe technisch is hij?

Aan de

ontbijttafel In onze nieuwe rubriek ‘Aan de ontbijttafel’ schuiven we telkens op zaterdagochtend aan bij een installateur en zijn gezin. Inclusief een grote Henk & Fred ontbijtmand. We trappen af met Joeri Schrama en zijn vriendin Patrice Beelen van installatiebedrijf Mawin Elektrotechniek uit Alphen aan den Rijn.

De techniek bij Grolsch

In de brouwerij van Koninklijke Grolsch in Enschede wordt bier gebrouwen. Daar zal niemand van opkijken. Dat het bedrijf ook haar duurzame aspiraties op indrukwekkende wijze waarmaakt, is niet bij iedereen bekend. Henk en Fred kijken hun ogen uit tijdens een bezoek aan de brouwerij.

Oren klapperen Ik heb niet zo vaak dat ik met m’n oren sta te klapperen. Maar wist jij dat als we nú in Nederland plotsklaps allemaal van het gas afgaan, we tien keer zoveel elektriciteit nodig hebben? En dat maar hooguit tien procent van de Neder landers momenteel elektrisch kan rijden, omdat het elektriciteitsnet het anders niet trekt? Dat hoorde ik allemaal tijdens een interview dat ik had met Marco Bijkerk van verwarmings producent Remeha. Marco stelt voor om de gasinfrastructuur in Nederland ook in de toekomst in stand te houden. Niet voor het aardgas, maar voor de opslag en het transport van gasvormige duurzame energie. Bijvoorbeeld waterstof of methaan. Enkel kiezen voor het elektriciteitsnet kan volgens hem niet. Domweg omdat het elektriciteitsnet dat niet trekt. Maar ook omdat dat erg duur wordt, zegt hij. Het interview met Marco Bijkerk vind je terug in de rubriek ‘8 brutale vragen’. Natuurlijk stellen we hem ook de vraag of zijn verhaal niet een beetje preken voor eigen parochie is. Immers, Remeha zit in de cv-ketels. Ook daar geeft hij een genuanceerd antwoord op. Het is je misschien al opgevallen: we schrijven de laatste tijd ook af en toe over de W-installatie. Dat doen we bewust. Omdat door de energietransitie E en W steeds meer met elkaar te maken hebben. Een pand of woning maak je alleen maar duurzaam als je dat integraal oppakt. Vandaar deze kleine koerswijziging. Peter Besselink Hoofdredacteur redactie@henkenfred.nl

| OKTOBER 2018

Energietransitie als motor achter gelijkstroom

IS DIT HET EINDE VAN WISSELSTROOM?

Gaan we door de energietransitie versneld over van wisselspanning naar gelijkspanning? Die vraag stond centraal tijdens het DC-congres ‘Groot Gelijk’ in De Woonindustrie in Nieuwegein. Wat zijn de voordelen van gelijkstroom? En is de energie- en installatiemarkt er klaar voor? Tijdens het congres werd een roadmap gepresenteerd die schetst hoe gelijkstroom het best stapsgewijs geïntroduceerd kan worden.

onnepanelen, windenergie, ict, led en elektrische auto’s. Allemaal gelijkspanning. Terwijl we in Nederland overal wisselspanning hebben. Om te laten zien welke rol gelijkspanning kan hebben en welke voordelen die biedt in de gebouwde omgeving werd er op 15 juni een congres gehouden in De Woon industrie in Nieuwegein. Eén van de sprekers op het congres - via een videobrief - was Harry Stokman, CEO van Direct Current. Zijn missie is om in Nederland gelijkspanning

| OKTOBER 2018

op de kaart te zetten. Stokman denkt dat er in de energietransitie die nu gaande is, een belangrijke rol is weggelegd voor gelijkspanning. Duurzame energie die lokaal wordt opgewekt via pv-panelen of windturbines is immers al een gelijkspanningsproduct, zegt hij. Als deze energie meteen lokaal gebruikt wordt of opgeslagen in een batterij, hoeft deze dus niet te worden omgezet naar wisselspanning. “De energietransitie is 1 op 1 verbonden met de omslag naar gelijkspanning”,

zegt Stokman. “Want alles draait daarbij om decentraal. Als je de lokaal opgewekte energie ook lokaal gebruikt of opslaat, hoef je niks meer te transporteren en geen netverzwaringen te maken”, zo somt hij de voordelen van gelijkspanning op.

KOSTENBESPARING Efficiëntie en kostenbesparing, dat waren de twee argumenten die regelmatig terugkwamen tijdens het congres. Wanneer een gebouw of woning een gelijkspanningsnet zou

TREND hebben, in plaats van het gebruikelijke 230V-wisselspanningsnet, dan levert dat een consequente energie besparing op, aldus verschillende sprekers. Voordat wisselstroom uit het openbare elektriciteitsnet door de computer of TL-verlichting wordt opgenomen, is die - alleen in een kantoorpand al - een paar keer omgezet van wisselstroom naar gelijkstroom. Dit leidt tot onnodige verliezen, aldus Henry Lootens van Stichting Gelijkspanning Nederland. Hij rekent voor dat dit zo’n 10 procent aan energiebesparing op kan leveren. “Maar nog belangrijker is de kosten besparing die het met zich meebrengt”, aldus Henry Lootens. “Gebouwen en woningen elektrifi ceren. Doordat we langzaam van het gas afgaan, wordt er steedsmeer stroom gebruikt. Met wisselstroom is de elektrische infrastructuur binnen bestaande woningen en gebouwen vaak niet meer afdoende. En moeten kabels vernieuwd of verzwaard worden. Het voordeel van gelijkstroom is dat je 30 tot 40 procent meer vermogen kunt transporteren over dezelfde kabels. Daardoor hoef je in de bestaande bouw dus geen nieuwe kabels te trekken.” Datzelfde geldt voor het elektriciteitsnet in Nederland. Sjeff Cobben van

Liander laat tijdens het congres weten dat ze bij Liander de ontwikkelingen op het gebied van gelijkstroom goed in de gaten houden. Maar ook dat ze bezig zijn met allerlei proefprojecten op dat gebied. “Als netbeheerder moeten we ervoor zorgen dat de elektriciteitsvoorziening niet onnodig duur wordt.”

ROADMAP Betekent dit dat Nederland, en de rest van de wereld waar ook met name wisselstroom gebruikt wordt, nu massaal gaat overstappen op gelijkstroom? Nee, zo ver is het nog lang niet. Maar Nederland is wel één van de voorlopers op dit gebied. Zo worden er in de glastuinbouw op dit moment allerlei proefprojecten met gelijkstroom gehouden. En ook CityTec doet dat met openbare verlichting. Tijdens het congres werd er een onderzoek gepresenteerd van bureau Berenschot met een roadmap hoe gelijkspanning het best stapsgewijs kan worden ingevoerd. Eerst het laaghangende fruit, zoals de glastuinbouw, datacenters en snelladers voor elektrische auto’s. Pas daarna volgen grootschalige toepassingen voor de utiliteit en woningbouw. Wordt vervolgd, zullen we maar zeggen. 

IS DE MARKT KLAAR VOOR GELIJKSTROOM? FRED: “NOU, DAT WAS NOG EENS EEN

INTERESSANT CONGRES. IK BEN

HELEMAAL OM. LATEN WE MORGEN

DIRECT OP GELIJKSTROOM

OVERGAAN.” HENK: “ZO MAKKELIJK GAAT DAT NIET.

DAT VRAAGT EEN HEEL ANDERE

MINDSET. DE HELE MARKT ZOU DAN

OM MOETEN. VOOR FABRIKANTEN,

MAAR OOK VOOR DE INSTALLATEUR

VRAAGT DAT NIEUWE KENNIS. EN

DUS OPLEIDING EN OMSCHOLING.”

FRED: “SNAP IK. MAAR WEL GOED DAT

ZE ZO’N CONGRES ORGANISEREN.

OP DIE MANIER KOMT ER EEN

STUKJE BEWUSTWORDING OP

GANG. IK HAD ER TENMINSTE NOG

NOOIT ZO OVER NAGEDACHT

WELKE ROL GELIJKSPANNING

BINNEN DE HELE ENERGIETRANSITIE

KAN SPELEN.”

HENK: “JA, INTERESSANT IS HET ZEKER!”

PV HEEFT DE TOEKOMST ALS ELK HUIS EEN EIGEN OPLADER KRIJGT VOOR DE ELEKTRISCHE

Foto: 123rf.com

AUTO, DAN HEBBEN WE STRAKS EEN PROBLEEM, ZEGT PROFESSOR RIK DE DONCKER VAN DE UNIVERSITEIT VAN AKEN TIJDENS HET CONGRES OVER GELIJKSTROOM. VOLGENS HEM BEREIKEN WE DAN VEEL TE HOGE PIEKWAARDES DIE MET HET GEWONE WISSELSTROOMNETWERK NIET OP TE VANGEN ZIJN. BINNEN DE HELE ENERGIETRANSITIE ZIET HIJ EEN BELANGRIJKE ROL WEGGELEGD VOOR GELIJKSTROOM, OMDAT WINDEN ZONNE-ENERGIE AL GELIJKSPANNINGSPRODUCTEN ZIJN. “ZELF GELOOF IK NIET ZO IN WINDENERGIE. IK DENK DAT HET OVER 50 JAAR ALLEEN NOG MAAR SOLAR IS”, ALDUS DE DONCKER. EN DIT GAAT SNELLER DAN WE DENKEN, ZEGT HIJ. “BIJ DE BOUW VAN NIEUWE WONINGEN IN DE VS ZIJN ZONNEPANELEN AL VERPLICHT.”

| OKTOBER 2018

Geen gedoe met IP-adressen of een gateway? Het kan! Met OPPLE Smart lighting installeert u in enkele simpele stappen LED verlichting in de bestaande installatie. Simpel & Snel Het OPPLE Bluetooth Low Energy (BLE) systeem kenmerkt zich door een bijzonder eenvoudige installatie: de verlichtingsarmaturen kunnen in het plafond worden ingebouwd en rechtstreeks uit de verpakking op het elektriciteitsnet worden aangesloten. Er zijn geen extra bedrading, fittingen, gateways, servers of regelaars nodig.

Smart Met het Smart Lighting systeem kunt u verschillende scenes (sferen) vooraf instellen. De Smart Sensor meet beweging én het aantal lux in de ruimte. Ook daglicht van buitenaf wordt gemeten. De hoeveelheid licht die afgegeven wordt door het Smart Lighting systeem wordt direct daarop aangepast. Alle armaturen kunnen met de OPPLE Smart Lighting App worden bediend.

Betaalbaar Zoals u van ons gewend bent, levert OPPLE verlichting met een goede kwaliteit tegen een aantrekkelijke prijs. Dat is ook het geval met het Smart lighting systeem. De terugverdienperiode is slechts enkele maanden. Bij de ingebruikname van het systeem kan iedereen het licht naar eigen wens instellen. Door het gebruik van de OPPLE Smart sensoren bespaart u voor uw klant extra energie, doordat het systeem optimaal gebruik maakt van daglichtregeling. Niet eerder was het zo simpel en betaalbaar om Smart Lighting te installeren en te gebruiken. Wilt u meer weten over ons slimme verlichtingssysteem? Neem contact op met één van onze account managers en maak een afspraak voor een demonstratie.

LED Downlight Performer HG/MW UGR19

OPPLE.COM

LED Panel Suspended Zenith

LED Panel Performer

Smart Relay

Smart Sensor

KORTSLUITING Eerste elektrische fiets was er al in 1895

IN WO 2 REDEN ER IN A’DAM AL ELEKTRISCHE FIETSTAXI’S

Kosten gewone fiets 17 cent per km

e-bike 18 cent per km

CHINA IS DE GROOTSTE PRODUCENT VAN E-BIKES

1 op de 3 Nederlanders heeft een e-bike Levensduur van een fietsaccu bedraagt

4 à 5 jaar 2018: nu al

26% meer ongelukken met e-bikes dan 2017

STROOMVERBRUIK E-BIKE VS BENZINEAUTO

50 X GOEDKOPER PER KM In 2017 voor het eerst in NL meer doden op fiets dan in auto SPEEDBIKES KUNNEN MAAR LIEFST

45 KM/U

Bron: Wikipedia, Milieucentrale, fietsplatform.nl, BOVAG, ANWB, Algemeen Dagblad, de Volkskrant

| OKTOBER 2018

Directeur Boudewijn Goedhart van BouwKennis

Installateur wordt

Boudewijn Goedhart

Wat gaat er voor de installateur veranderen? Boudewijn Goedhart: “Het is moeilijk om in een glazen bol te kijken, maar ik durf te stellen dat er veel gaat gebeuren. Een paar voorbeelden? 3D-printen is in opmars. Veel materialen worden nu al prefab gefabriceerd. Ik verwacht dat de wanden en systemen straks allemaal geprint worden op de werkplaats en dat betekent dat ze op locatie plug & play in elkaar gezet worden. De installateur komt daardoor minder aan installeren toe, maar

| OKTOBER 2018

moet meer aansluiten. Ik denk dat de hele bouwkolom nog meer verandert dan we nu denken. Dat we straks niet meer van het ene huis naar het andere huis verhuizen, maar dat we ons huis meenemen. Je zoekt dus een stuk grond en verankert jouw woning gewoon op de nieuwe locatie. Met wellicht een nieuwe gevel.” Komt de toekomst van het beroep installateur daarmee in gevaar? “Er staan 7,4 miljoen woningen in Nederland, waar nog steeds

onderhoud voor nodig is. Een woning staat er gemiddeld 125 jaar. Dus voorlopig is er zeker nog werk genoeg voor de installateur.” Gaan de installaties in een woning er ook anders uitzien? “De consument gaat steeds meer zelf doen. Vroeger ging je met je spaarbankboekje naar de bank en werd er geld van je rekening afgeschreven. Nu pin je zelf geld uit een automaat. Dat zien we straks ook in installaties gebeuren. Die worden voorzien van sensoren. Als er in een ketel

INTERVIEW

adviseur en marketeer iets kapot is, geeft de sensor een seintje via een gekoppelde app op je smartphone, waarna je zelf het kapotte onderdeel vervangt. Zoals je bij een p rinter zelf de inkt patronen vervangt. Dat kan straks

maar dat is niet meer genoeg. Er zijn veel meer bedrijven die goed werk leveren. Onderzoek wijst dat ook uit. Je moet je als installateur op andere manieren onderscheiden. Door naast goed

Kom nou! Door proactief te zijn creëer je binding met de klant en daar ligt jouw kans. Dat betekent ook dat er meer en andere zaken van de installateur verwacht worden. Die moet kunnen communi-

consument vervangt onderdelen ketel straks zelf op alle niveaus in de installatie. Via het Internet of Things signaleert het apparaat straks dat er bepaalde onderdelen besteld moet worden. Dat doet-ie dan zelf. De intelligente computers praten met elkaar en er komen minder handjes aan te pas.” Welke rol moet de installateur gaan oppakken als het werk verandert? “Er wordt nog vaak gedacht dat je alleen maar goed werk hoeft te leveren. Dat je er daarmee bent,

werk een meerwaarde te bieden. Je komt bij de mensen in huis. Adviseer ze dan pro-actief. Overleg wat je nog meer voor hen kunt betekenen. Ik zie in nieuwbouwwoningen nog vaak van die lelijke babyvriendelijke plaatjes in het stopcontact. Maar als de bewoners een goed advies hadden gehad, dan hadden ze wellicht gekozen voor stopcontacten waar die beveiliging al inzit. Veel fraaier! En een extra loze leiding hoeft toch geen 250 euro te kosten?

ceren en iets van marketing weten. De installateur van de toekomst is adviseur en marketeer tegelijk.” Niet alleen een andere, maar ook belangrijkere rol? “Zeker. De installateur is steeds meer leidend in de markt. De tijd dat alles om beton draaide en de aannemer het voor het zeggen had, is voorbij. De leidende rol van de aannemer is niet meer vanzelfsprekend. De installateur kan wellicht de regisseur van de ››

WAT IS BOUWKENNIS? “WAAR BOUWKENNIS VOOR STAAT?”, VRAAGT DIRECTEUR BOUDEWIJN GOEDHART ZICH HARDOP AF. “ALS ONDERZOEKSBUREAU HELPEN WE PARTIJEN IN DE BOUW BETERE BESLISSINGEN TE NEMEN. DAT IS BELANGRIJK. HET SUCCES VAN JE ORGANISATIE VALT OF STAAT MET HET NEMEN VAN DE JUISTE BESLISSINGEN. WIJ ZORGEN VOOR BETROUWBARE MARKT- EN MARKETINGINFORMATIE OP BASIS VAN ZO’N 25 GROTE ONDERZOEKEN PER JAAR. DE RESULTATEN HET OP TIJD SIGNALEREN VAN TRENDS EN HET BEPALEN VAN KANSEN IN DE MARKT. GOEDE MARKTINFORMATIE IS DE BASIS VOOR PLANNEN, CONTROLEERT EN INSPIREERT.” MEER INFO: WWW.BOUWKENNIS.NL

Foto: 123rf.com

HELPEN ONZE KLANTEN BIJ DE DAGELIJKSE GANG VAN ZAKEN,

| OKTOBER 2018

VLOERVERWARMING IN TEGELLIJM EN EGALINE

VERWARMINGSSET DSS +

Slechts 2,7 mm dun

EĂŠn aansluitkabel

Meerdere vermogens en maten leverbaar

Thermostaat conform EcoDesign

Inbouw thermostaat met ronde draaiknop & bediening via Bluetooth met gratis App

www.etherma.nl

Met innovatieve Fix-Raps op alle vier de hoeken

Hollewanddoos HW252-F

â&#x20AC;&#x201D; De hollewanddoos die je helpt de klus sneller te klaren Projecten dienen tegenwoordig steeds sneller en tegen lagere kosten gerealiseerd te worden. Maar je wilt ook geen concessies doen als het gaat om kwaliteit. Geen probleem voor de dubbele hollewanddoos HW252-F, die uitblinkt in installatiegemak. Verkrijgbaar in een uitvoerig geteste brandwerende variant (BW). Of met een speciale IGD-insert om de doos luchten geluiddicht te maken. Handig toch. go.abb/nl-hollewanddozen

| OKTOBER 2018

Foto: 123rf.com

INTERVIEW vaardigheden als installateur en kijk naar de processen. Overal is winst te boeken. Als je maar durft te veranderen. Daar is een mindshift voor nodig in de installatiebranche. Dat betekent ook dat je goed moet weten wie je klant is. De consument oriënteert zich online, dus zorg dat jouw website er helder uitziet. Dat je ook daar keuzes maakt. Draag een heldere boodschap uit en zorg dat je extreem klantgericht wordt.” Noem eens een voorbeeld waar de installateur mee aan de slag kan? “Mijn zoon van 13 bestelt bij Nike

adviseer pro-actief!, dat zorgt voor extra werk toekomst zijn. Maar die rol moet hij dan wel gaan pakken. De werkelijkheid is echter dat de installatiebedrijven nog steeds in een prijzenslag meegaan en dan blijven de marges onder druk staan. Zorg dat je een meerwaarde hebt waar de consument bewust voor kiest. Als je als goede installateur éénop-één inwisselbaar bent voor een andere goede installateur, gaat

er iets niet goed. Dat ontstaan er altijd gevechten op de prijs. Het kan toch niet waar zijn dat installateurs nog steeds genoegen nemen met marges van 1,5 tot 2%? Dat is veel te weinig om er iets aan over te houden en ook nog te kunnen investeren in innovatie en bijscholing. Bedenk een goed concept, vraag je af wie je bent en wat je wilt doen. Werk aan je

online schoenen en stelt die helemaal op maat samen. Dat krijg je straks ook met installaties. Je stelt die zelf op maat samen. Je moet gebouwen ook anders gaan bekijken. Beschouw ze als een tijdelijke opslagplaats van grondstoffen en materialen. Maak een visie op hergebruik zodat we onze planeet niet uitwonen. Dat spreekt de consument aan.” 

DOMOTICA IS ACHTERHAALD DOMOTICA LIJKT ECHT IETS VAN DEZE TIJD, MAAR VOLGENS BOUDEWIJN GOEDHART IS DOMOTICA INMIDDELS ACHTERHAALD. “DE DURE DOMOTICASYSTEMEN, DIE GROTE MERKEN LEVEREN, ZIJN ZO INGERICHT DAT DE LEVERANCIERS DEZE ZELF IN BEDRIJF MOETEN STELLEN EN ONDERHOUDEN. DAT WIL DE CONSUMENT NIET MEER. DIE KIEST VOOR GADGETS OM HET ZELF TE REGELEN. ZO KUN JE TEGENWOORDIG ZELF AL EEN KAPJE PLAATSEN OVER ALLE LICHTSCHAKELAARS EN VERVOLGENS JE WONING OP AFSTAND BEDIENEN VIA EEN APP. GADGETS KOPPEL JE SIMPEL AAN ELKAAR. HET INTERNET OF THINGS ZORGT ER VOOR DAT ALLE GADGETS SAMENWERKEN. MET JE STEM GEEF JE OPDRACHTEN. DAAR HEB JE GEEN BEDRIJF MEER VOOR NODIG; DAT REGEL JE HELEMAAL ZELF.”

| OKTOBER 2018

Atlantic LED Een robuust noodverlichtingsarmatuur voor uitdagende omgevingen

• Grote tussenafstanden • Zeer heldere pictogramverlichting • Hoogwaardig aluminium

• Waterdicht en stootvast (IK10) • Versies beschikbaar voor gebruik tot -20°C • Eenvoudig te monteren

• Vele kabelingangen • Doorvoerbedrading mogelijk

Met de Atlantic LED biedt Eaton een ledarmatuur in IP65 uitvoering dat onder andere toegepast kan worden in industriële omgevingen. De Atlantic LED H-versies zijn daarnaast zeer geschikt als buitenarmatuur

of voor gebruik in koude omgevingen, zoals koelcellen. Atlantic LED, gemaakt van hoogwaardig aluminium, is een robuust armatuur. Door het gebruik van krachtige leds en speciale lenzen verspreidt de armatuur een grote

hoeveelheid licht. Hierdoor worden de prestaties van conventionele verlichting met gemak geëvenaard of zelfs overtroffen.

www.eaton.nl/noodverlichting

EEN ROYALE KEUZE IN VERDEELKASTEN: RVS, ALU EN POLYESTER...?

BIJ GEYER! Of het nu gaat om grote projecten of om kleine, ú en úw wensen staan bij GEYER in de spotlights. Goede kwaliteit en een scherpe prijs spelen daarbij de hoofdrol. Een betrouwbaar product, nauwkeurige assemblage en stipte levering, hebben bij GEYER altijd de hoogste prioriteit.

• • • • •

Professionaliteit, kwaliteit en flexibiliteit Persoonlijk contact met elke opdrachtgever Heldere, gezamenlijke communicatielijnen Messcherpe calculatie, duidelijke presentatie Begeleiding van A tot Z bij alle opdrachten

WWW.GEYER.NL WEEGSCHAALSTRAAT 50

| OKTOBER 2018

7324 BH APELDOORN

T. 055 5998200

F. 055 5998219

DE FIETS VAN...

Bedrijfsfiets voor monteurs Van Dorp

OP DE FIETS NAAR DE KLUS

eem de binnenstad van Leiden. Heel mooi, maar veel smalle straten, bruggetjes, eenrichtingswegen en nauwelijks parkeerplek. De monteur die er een klus heeft, moet de halve stad door voor hij op zijn bestemming is. En dan is er vaak geen parkeerplek. Installatiebedrijf Van Dorp bedacht daarvoor een praktische oplossing: de bedrijfsfiets. Uiteraard in de bekende gele bedrijfskleur van Van Dorp, dat zestien vestigingen in Nederland telt. De fietsen worden volop gebruikt in Delft en Leiden. En nu ook in Utrecht. Bijvoorbeeld voor het

Technisch dienstverlener Van Dorp hecht veel waarde aan het milieu, het terugdringen van files en de gezondheid van medewerkers. Monteurs van de vestigingen Leiden en Delft gaan zelfs op de fiets naar hun klus. "Gezond en klimaatneutraal."

vele installatiewerk op de campus van universiteiten en hogescholen aldaar, vertelt management-assistent Helga Samson. "Onze monteurs rijden daarvoor soms van hot naar her. Heel slecht voor het milieu en parkeren is een crime. De fiets is een prachtige uitkomst. Op de voordrager is ruimte voor gereedschap en soms gebruikende monteurs ook een rugtas." Op het grote terrein van de campus van de TU Delft rijden de monteurs zelfs al met een elektrische bakfiets. "Nog meer ruimte om spullen mee te nemen."

TEVREDEN De monteurs van Van Dorp zijn tevreden. "Als ze tenminste de juiste materialen kunnen meenemen", lacht Samson. "Dan vinden ze het helemaal prima. En natuurlijk, niet iedere klus is geschikt voor de fiets." Ook bij enkele andere vestigingen wordt de bedrijfsfiets soms al gebruikt. "We willen hem waar mogelijk inzetten." 

REACTIE FRED FRED IS OPGETOGEN OVER HET MILIEUVRIENDELIJKE BELEID VAN VAN DORP. ZEKER OVER DE BEDRIJFSFIETS. "MET NAME IN EEN DRUKKE BINNENSTAD IS DAT ALLEEN MAAR HANDIG. EN OOK NOG EENS GOED VOOR JE CONDITIE”, LACHT HIJ. VAN DORP BIEDT MEDEWERKERS OOK DE KANS EEN WEEK LANG EEN E-BIKE TE TESTEN VOOR WOON-WERKVERKEER, WEET FRED. OOK DAT VINDT HIJ EEN GOED INITIATIEF. “EEN WERKGEVER HOEFT ZOIETS NATUURLIJK HELEMAAL NIET TE REGELEN VOOR ZIJN PERSONEEL. MAAR HET IS WEL EEN MOOIE MANIER OM JE WERKNEMERS, WAAR HET KAN, UIT DIE AUTO TE KRIJGEN. EN OOK HIER SNIJDT HET MES WEER AAN TWEE KANTEN: GOED VOOR HET MILIEU ÉN DE GEZONDHEID VAN JE PERSONEEL!”

| OKTOBER 2018

Jouw kennis is goud waard! Diploma

Wauw, Bert heeft net succesvol zijn training bij het Kenniscentrum Noodverlichting afgerond! Hij heeft nu alle kennis in huis om zijn installatiewerkzaamheden nรณg beter uit te voeren. Wil jij, net zoals Bert, ook je klanten van een veilig advies voorzien? Bezoek dan onze website!

Famostar, werkt aanstekelijk 18 | OKTOBER 2018

INNOVATIE The next level in brandveiligheid: Ei 3000 serie

SCHIJNVEILIGHEID IS HET NIEUWE GEVAAR gente melders: rook- en hittemelders, koolmonoxidemelders en 2 multi-sensor melders die rook/hitte en hitte/koolmonoxide detecteren. Alle melders hebben 10-jaars lithium back-up batterijen en een aantal slimme opties.

VOORDELEN EI 3000 SERIE

• Optimale veiligheid zonder valse

Brandveiligheid is meer dan alleen een rookmelder plaatsen in een woning. Ook alleen een kwalitatief goede rookmelder is niet genoeg. Er kan een schijnveiligheid ontstaan. Want ook die kwaliteitsrookmelder werkt niet als hij te dicht bij een warmtebron hangt, blijft piepen en na 4x vals alarm verwijderd wordt door een geïrriteerde bewoner… Samen met Ei Electronics streeft Hemmink ernaar om branden koolmonoxideveiligheid in Nederland naar een hoger niveau te brengen. De nieuwe serie intelligente melders van Ei Electronics, Ei 3000, geeft hier goede handvatten voor. Hemmink kijkt niet alleen naar producten maar ook naar de hele keten van brandveiligheid.

DE KETEN VAN BRANDVEILIGHEID Van ontwikkeling en productie bij de fabrikant, advies en oplossingen van Hemmink, installatie en oplevering door getrainde installateurs, onderhoud door de beheerder tot aan het gebruik en onderhoud door de bewo-

ner. In deze keten kunnen veel risico’s ontstaan. Want heeft die rookmelder wel een werkende batterij? Hangt de melder wel op de juiste plek in huis? Woningeigenaren denken dat ze voldoen aan alle veiligheidsvoorschriften maar dit is niet altijd het geval. Schijnveiligheid is het nieuwe gevaar.

meldingen • Intelligente melders: sensordata wordt bewaard, melders zijn lokaal (AudioLINK) en via de Cloud (SmartLINK) uit te lezen • Slimmer onderhoud: historische informatie na klacht of incident zijn via de app op smartphone of in de Cloud uit te lezen • Standaard stofcompensatie: slechts 1x per 3 jaar melder uitzuigen • Lagere onderhoudskosten (stofcompensatie, 10-jaars lithium batterijen) • Duurzaam: lager energieverbruik en lange levensduur

HEMMINK DEELT HAAR KENNIS Hemmink heeft kennis en voorbeelden van toepassingen beschikbaar. Neem contact op voor advies op maat: tel. 038-4698200 of info@hemmink.nl.

NIEUWE SERIE INTELLIGENTE MELDERS: EI 3000 Om een optimale branden koolmonoxideveiligheid mogelijk te maken, introduceert Ei Electronics een nieuwe serie intelli-

www.eirookmelders.nl

| OKTOBER 2018

Handen tekort? PEHA helpt! De ideale combinatie

Socketline-Flex of -Connect

De combinatie van Socketline-Flex

• Compleet hollewanddozen concept

of -Connect en Easyclickpro geeft u

• 100 % stekerbaar

een ideale, tijd- en kostenbesparende

• Gepatenteerd systeem

installatie.

• KEMA en TNO gecertificeerd

Easyclickpro Socketline-Flex of Socketline-Connect

Easyclickpro

• Draadloos schakelen zonder batterij • Zonder kabel • Zonder onderhoud • EnOcean-standaard

De ideale combinatie

Meer Informatie: www.peha.de

| OKTOBER 2018

RZ_Anzeige_Socketline+Easyclickpro_NL_190x277.indd 1

14.08.18 14:52

NIEUWS Winnaars ctie bij de klant staan kleurplaataDicht Oosterberg na 125 jaar Koninklijk

Groothandel Oosterberg kreeg naar aanleiding van haar 125-jarig bestaan het predicaat Koninklijk uitgereikt. Aansluitend op het landelijke jubileumfeest werd afgelopen zomer een tour langs de 20 vestigingen gemaakt. Bedoeld voor medewerkers, klanten en leveranciers. Henk & Fred bezocht de jubileumtour in Ede.

oninklijke Oosterberg. Het is even wennen. Tijdens haar landelijke jubileumfeest, vanwege het 125-jarige bestaan, kreeg de elektrotechnische groothandel het predicaat Koninklijk uitgereikt. Aansluitend werd afgelopen zomer een feestelijke jubileumtour langs de 20 vestigingen gehouden. Op de jubi leumdag in Ede, die Henk & Fred bezocht, verklaarde vestigingsleider Jan Dannenberg het succes van de nog steeds groeiende groothandel. “We staan dicht bij de klanten en denken met ze mee. Op onze binnendienst zit veel technische kennis. Van kabeltot lichtberekening en van advies bij gebouwintelligentie tot tekenwerk. Wij verzorgen het hele pakket voor de installateur en hoeven voor advies dus niet door te verwijzen naar een fabrikant. Dat is minstens zo belangrijk als een scherpe prijs.”

Flip Oosterberg (l) en Jan Dannenberg

IN DE STRUIKEN

TOEKOMST

Samen met nog een andere collega startte Jan Dannenberg in 1995 met de vestiging in Ede. Het bedrijf is inmiddels verhuisd en met 21 medewerkers uitgegroeid tot één van de grootste vestigingen van Koninklijke Oosterberg. Is er sinds de start veel veranderd? Jan Dannenberg: “We zijn ooit begonnen met één merk schakel materiaal, installatiekast en kabelfabrikant. Nu hebben we op het gebied van schakelmateriaal al wel zeven verschillende merken. Wat altijd is gebleven is onze hoge servicegraad. Er heerst hier geen van 9 tot 5 mentaliteit.” Hij onderstreept dat met een mooie anekdote. “Voor klanten die vroeger ’s avonds of in het weekend hun spullen kwamen halen, legden wij die voor ze klaar tussen de struiken bij het trafohuisje. Dat is gek genoeg nooit fout gegaan. Tegenwoordig hebben wij een afhaalruimte, die 24/7 open is.”

Tijdens de jubileumtour in Ede spraken we ook nog even met algemeen directeur Flip Oosterberg over de toekenning van het predicaat Koninklijk. “Als Koninklijke Oosterberg zullen we onze jubileumslogan ‘aange sloten op de toekomst’ meer dan waard maken”, zegt hij trots. “Recente investeringen in de mechanisatie en robotisering van ons landelijke distributiecentrum in Apeldoorn onderstrepen dat.” 

| OKTOBER 2018

Foto: Techniekbeeldbank.nu

Masterclass over ouderenbeleid Wat betekenen oudere vakmensen voor jouw bedrijf? Hoe zet je hen in hun kracht? En hoe stem je het P&O-beleid van jouw bedrijf af op de oudere generatie? De antwoorden op deze vragen vind

je in de nieuwste OTIB-masterclass ‘levensbewust personeelsbeleid’. Speciaal bedoeld voor P&O’ers in de technische installatiebranche. De interactieve masterclass bestaat uit twee dagen (theorie en praktijk).

Stress op de werkvloer

De dagen in Den Bosch en Zwolle zijn inmiddels gestart. Je kunt je nog opgeven voor de masterclass in Den Haag (29 oktober en 12 november). Meer info: otib.nl

GASNET GESCHIKT VOOR WATERSTOF

Veel technische bedrijven hebben te maken met drukte en stress op de werkvloer. Dit heeft vooral te maken met een tekort aan personeel (37 procent). Maar ook doordat het bestaande personeel niet voldoende bekwaam is (31 procent). Dit blijkt uit de ROVC TechBarometer. Het tekort aan technici is nijpend, aldus het onderzoek. Vooral als het gaat om technici op mbo-3 en mbo-4 niveau. De komende vijf jaar verwacht de technische branche vooral een tekort aan technici met al een paar jaar werkervaring. Bron: ROVC

| OKTOBER 2018

Foto: Liander

Foto: ABB

Netbeheerders kunnen het gasnet relatief eenvoudig geschikt maken voor de distributie van waterstof. Dit blijkt uit een onderzoek van Kiwa in opdracht van Netbeheer Nederland. Waterstof kan een alternatief zijn voor aardgas of groen gas in wijken waar elektrische warmtepompen (all-electric) of een warmtenet geen oplossing zijn. Of waterstof in Nederland werkelijk toekomst heeft, is nog onduidelijk. De netbeheerders staan ervoor open de mogelijkheden van waterstof verder te onderzoeken.

NIEUWS

Tijd voor ! een b orrel

SPECIAAL VOOR DE INSTALLATEUR ORGANISEERT HENK & FRED SAMEN MET THEBEN, KLEMKO, NIEDAX EN TRONIX LIGHTING DE HENK & FRED BORREL. NAAST BIER EN BURGERS WORDT ER NATUURLIJK OOK GEZORGD VOOR EEN INSPIRERENDE KENNISSESSIE. ZORG DAT JE ERBIJ BENT OP DONDERDAG 29

HENK & FRED ORGANISEERT ELEKTRO 2019 Het spraakmakende event ELEKTRO 2017 krijgt een vervolg. Op 24, 25 en 26 september 2019 organiseert Henk & Fred ELEKTRO 2019 in de Beursfabriek in N ieuwegein. Drie dagen lang kunnen elektro-professionals en

NOVEMBER IN CAFÉ BAR LE DUC IN ’S-HERTOGENBOSCH EN SCHRIJF JE IN OP WWW.HENKENFRED.NL/BORREL

Meer werk voor

ZZP’er

DEELNAME IS GRATIS.

Geen beurs Elektro techniek Er komt dit najaar geen beurs Elektrotechniek in de Jaarbeurs in Utrecht. De beurs was vorig jaar al uitgesteld tot dit jaar, maar ook nu constateert de beursorganisatie dat er te weinig draagvlak en exposanten zijn om te komen tot een succesvol event. Er wordt nu

iedereen die geïnteresseerd is in elektrotechniek hun elektrohart ophalen. Ga voor meer informatie naar www.elektro2019.nl of volg ons online via Facebook, Twitter en LinkedIn.

onderzocht hoe de elektrotechniek een plek kan krijgen op andere beurzen, zoals de BouwBeurs, VSK of BIM-praktijkdagen. Maar ook een latere doorstart van de beurs Elektrotechniek behoort vooralsnog tot de mogelijkheden, aldus de beursorganisatie.

ZZP’ers in de bouw werken door de aantrekkende markt gemiddeld meer uren per week en draaien meer omzet dan in 2016. Ook hun uurtarief is gestegen. Dit blijkt uit het BouwKennis rapport ‘ZZP markt in beeld 2018.’ Momenteel zijn er 63.431 zzp'ers actief in de bouwsector. Vooral de groep die tussen de 50 en 60 uur per week werkt is toegenomen. Gemiddeld werken ZZP’ers in de bouw zo’n 48 uur. Nu vaak tegen een uurtarief van boven de 45 euro. Bij het vorige onderzoek in 2016 was een uurtarief tussen de 40 en 45 euro het meest gangbare.

| OKTOBER 2018

Vega. Volop ruimte, strak design.

De Vega-verdeler voor woningbouw en utiliteit biedt meer ruimte en installatiegemak en is daarmee bĳzonder geschikt voor ‘all-electric’ woningen en domotica-installaties. Het unieke en meegeleverde buisinvoerstuk maakt montage sneller en netter! Kĳk voor meer informatie op groepenkast.nl/vega

| OKTOBER 2018

COLUMN

WIE HET MOOISTE SPROOKJE SCHRIJFT…

Van de letters van het woord ‘aanbesteding’ kun je allerlei andere woorden maken. Eén van die woorden is ANGST. Hoe symbolisch! De opdracht gever is bang om verkeerd te kiezen en de inschrijver is angstig om verkeerd in te schrijven, zodat de opdracht aan hem voorbij gaat. Voor mij vallen aanbestedingen onder de definitie ‘one night stands’ oftewel eenmalige successen. Tegenwoordig gaat het bij een aanbesteding niet alleen meer om de prijs, maar kennen we instrumenten zoals de Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI), waarbij een opdracht ook op kwaliteit wordt ‘gegund’. Die maakt het fenomeen aanbesteding niet beter, maar vaak juist troebeler, lees subjectiever. Je kunt er geen touw meer aan vast knopen. Om maar niet te spreken over aanbestedingen die achter de schermen beoordeeld worden en waarvan afvallers nadien schriftelijk gemeld wordt dat zij een fout gemaakt hebben en het werk niet gegund krijgen. Welke fout? Lang leve de transparantie. Inschrijvers moeten bij aanbestedingen tegenwoordig complete bestsellers schrijven over MVO, CO2- reductie, kwaliteit, PVE’s en organogrammen. Na een voorselectie en vervolgens eerste kwalificatie mogen ze gaan rekenen. En als ze helemaal pech hebben hun stapel documenten persoonlijk (met de auto) afgeven bij de aanbestedende partij. Wie het mooiste sprookje schrijft (er zijn zelfs bureaus voor) krijgt het werk. Totaal niet meer van deze tijd. Bij goede relaties vertrouwen partijen elkaar en kunnen ze op basis van open begrotingen en transparantie één op één zaken doen. Goede relaties laten elkaar niet vallen als het even een keer tegenzit. Dit in tegenstelling tot aanbestedingen waarbij elke punt en komma in het bestek door ‘zwarte jurken’ aan gevochten wordt.

GERARD VAN DALEN IS ALGEMEEN DIRECTEUR BIJ VAN DALEN INSTALLATIETECHNIEK, MET VESTIGINGEN IN TWELLO EN NIJKERK.

Dus stop met die onzin van boekwerken schrijven en besluiten nemen achter de schermen in een tijd waarin we al onze vakmensen in moeten zetten om goede projecten te realiseren en te ontwerpen. Installateurs adviseer ik hun tijd vooral te besteden aan het reduceren van faalkosten en het leveren van kwaliteit. Als we alle tijd die verspild wordt met aanbesteden zouden besteden aan faalkostenreductie zou dat zich vanzelf vertalen in een lagere kostprijs. Kwaliteit wordt doorverteld en als we dan ook nog investeren in relaties, kunnen die aanbestedingen gewoon aan de kant gelegd worden.

| OKTOBER 2018

GIGABIT SWITCH MET POWER OVER ETHERNET

8-poorts Gb Switch CAS 8 Artikelnummer 95020395

SLIMME OPLOSSINGEN BETROUWBARE PRODUCTEN

Hirschmann Multimedia ontwikkelt slimme multimedia oplossingen en producten voor uw datanetwerk in huis. Wanneer u meerdere kamers moet voorzien van een werkende internetverbinding is een switch onmisbaar.

8 POORTS GIGABIT SWITCH MET 4 POWER OVER ETHERNET POORTEN

De energie efficiënte netwerkswitch CAS 8 beschikt over acht poorten, waarvan vier poorten met Power over Ethernet (PoE) voor het voeden van onder andere access points, IP camera’s en andere in home netwerkapparatuur. Dankzij de LED indicators kunt u eenvoudig de status per poort monitoren. De CAS 8 is volledig plug & play. INKA CAT 6 Dca UTP kabel erin en u bent klaar om uw netwerk uit te breiden.

MEER INFORMATIE

Wilt u meer informatie over de internet producten van Hirschmann Multimedia? Neem contact op per e-mail via info@hirschmann.nl. Onze Account Managers helpen u graag verder.

ALTIJD EEN PASSEND PRODUCT WWW.HIRSCHMANN-MULTIMEDIA.COM/PRODUCTDATABASE

| OKTOBER 2018

INNOVATIE Kantoorverlichting naar een hoger niveau

CURVELYTE: UNIEK, INNOVATIEF EN SFEERVOL

De verlichting in een traditioneel kantoor is vaak functioneel maar saai. Dat hoeft niet zo te zijn. Concord ontwikkelde met Curvelyte een stijlvol nieuw armatuur. De unieke Curvelyte is meer dan een verlichtingsarmatuur: het led design is van toegevoegde waarde in het interieur in plaats van een afleiding die stoort.

en maakt met een indirect licht aandeel van 30 procent een einde aan het donkerplafondeffect. Met een kleurweergaveindex Ra 80 en de beschikbare UGR19versies voor extra visueel comfort is Curvelyte uiterst geschikt voor kantoortoepassingen.

MEER INFORMATIE Curvelyte werd ontwikkeld aan de hand van drie hoofdprincipes: uniek design, innovatieve technologie en een sfeer scheppend karakter.

SUPERIEUR Het belangrijkste kenmerk van de Curvelyte is het design: de gebogen lijnen zorgen voor een net, scherp en gestroomlijnd armatuur. Het ultradunne design zweeft in de ruimte en de afgeronde vormgeving geeft de armatuur een superieure uitstraling. De behuizing is gemaakt van hoog kwalitatief gegoten aluminium en is beschikbaar in zwart en wit, in een hoogglans of satijnafwerking.

DIRECTE EN INDIRECTE LICHTVERDELING Curvelyte beschikt over een innovatieve lichtstrip met een dubbele rij ledlampen voor zowel direct als indirect licht. Design en technologie worden perfect verenigd door directe voeding via de ophangingskabel. Hierdoor is niet alleen de installatie uiterst eenvoudig, maar is Curvelyte ook een uiterst esthetische verlichtingsoplossing. Curvelyte is met een rendement van 131 lm/w en een lumenbehoud van 90 procent op 50.000 uur bovendien zeer efficiënt.

Concord is één van de productreek sen van Sylvania, leverancier van verlichtingsoplossingen voor consu menten, professionals en architecten. Als aanvulling op de pendelarmaturen ontwikkelde Sylvania ook accessoires voor plafondmontage. De opbouwdozen zijn verkrijgbaar in verschillende kleuren en zorgen voor een ideaal en passend plafondaanzicht. Bezoek voor meer informatie de website.

OP KANTOOR Curvelyte creëert met een diffuse licht distributie een speciale atmosfeer

www.sylvania-lighting.com

| OKTOBER 2018

Marco Bijkerk van verwarmingsproducent Remeha

Waarom zouden we

In de discussie rondom #VanGasLos laat Marco Bijkerk een heel ander geluid horen. Hij stelt voor de gasinfrastructuur in Nederland een tweede leven te geven. En te gebruiken voor de opslag en het transport van gasvormige duurzame energie. Marco Bijkerk is manager innovatie en technologie bij Remeha.

1 28

MAAR DE NUL-OP-DEMETER-WONING DAN?

“Omdat het niet helpt om Nederland in 2050 CO2-neutraal te maken. We denken allemaal dat elektrisch schoon is. Maar dat is een perceptie. Op dit moment is aardgas nog 3,5 keer zo schoon als de elektriciteit uit het stopcontact, omdat slechts 4 procent van de energie in Nederland duurzaam wordt opgewekt.”

“Daar geldt hetzelfde voor. Het grootste probleem bij een nulop-de-meter-woning - maar ook bij all electric - is dat de meeste energie in de zomer wordt opgewekt, terwijl de vraag in de winter het hoogst is. Zo lang kun je zelf opgewekte energie nooit opslaan in een accu. In de winter blijf je dus afhankelijk van de centrales. In die periode komt 80 procent van de energie van een nul-op-de-meter woning uit fossiele bronnen. En dan met

| OKTOBER 2018

HOEZO IS ALL ELECTRIC NIET DUURZAAM?

name steenkool. Zo’n woning staat dan dus gewoon op steenkool te draaien.”

MAAR WE MOETEN TOCH VAN HET GAS LOS?

“Ik zeg ook niet dat we níet van het aardgas af moeten. Uiteindelijk moet je van alle fossiele bronnen af. Maar doe het alstublieft in de goede volgorde, door de grootste vervuiler er als eerste uit te gooien. En dat is steenkool. Pak daarna de olie aan en dan het gas. De hele

8 BRUTALE VRAGEN

van het gas af willen? wereld volgt die route om zo snel mogelijk CO2 te reduceren. En wat doen wij? Wij gooien het schoonste eruit en hebben vervolgens meer elektriciteit nodig.”

duurzaam opgewekte energie kun je vervolgens omzetten in gas. Bijvoorbeeld waterstof of methaan. Alleen in deze vorm is energie voor een langere periode op te slaan.”

ELEKTRICITEIT DIE ER HELEMAAL NIET IS…

DUS TOCH WEER GAS?

4 6

“Precies. Als heel Nederland nu plotsklaps van het gas af zou gaan, dan zouden we pakweg tien keer zo veel elektriciteit nodig hebben. Dat kan het Nederlandse elektriciteitsnet helemaal niet aan. En al mocht dat wel kunnen, dan blijft het een dure oplossing. Het transporteren van 1 kWh elektriciteit is tien keer zo duur als de transportkosten van 1 kWh gas. Dat is niet meer te betalen voor de consument.”

PFF… MAAR HOE MOET HET DAN WÉL? “De focus moet veel meer komen te liggen op duurzaam opgewekte energie. Bij voorkeur via grote solar- of windparken op zee. Die

“Maar dan geen aardgas. We hebben het nu over gasvormige duurzame energie. Nederland kent al een ongelooflijk groot gasopvangsysteem. En ook de rest van de gasinfrastructuur ligt er al. Waarom zou je die gasinfrastructuur geen tweede leven geven? De grootste bottleneck binnen die energietransitie is de opslag en het transport. Kies je voor deze weg, dan los je direct beide vraagstukken op.”

IS DIT NIET PREKEN VOOR EIGEN PAROCHIE?

“Omdat Remeha toevallig in de cv-ketels zit? Nee, helemaal niet. Want wij leveren net zo makkelijk

warmtepompen, micro-wkk, zonnesystemen of boilervaten. Elke vorm van energieomzetting in de gebouwde omgeving verkopen we. In Frankrijk zijn we zelfs marktleider op het gebied van warmtepompen. We zouden als bedrijf heel goed kunnen afwachten welke kant de markt opgaat. Maar dat doen we niet. We willen graag een waardevolle bijdrage leveren in de discussie rondom energie.”

HOE KAN HET DAT JULLIE VERHAAL ZO ONBEKEND IS?

“Als de gemiddelde consument over elektriciteit praat, dan denkt hij alleen maar aan zonnepanelen. Daar heeft de elektriciteitsbranche iets goeds gedaan. Als gasbranche hebben we ons te lang afzijdig gehouden in de discussie, terwijl we fantastische argumenten hebben om de gasinfrastructuur een nieuwe functie te geven!” 

FRED: “EN DE ELEKTRISCHE AUTO DAN?” HET VERHAAL VAN MARCO BIJKERK ZET DE WERELD VAN HENK EN FRED OP Z’N KOP. FRED: “WIST JIJ DAT? DAT NU HOOGUIT 10 PROCENT VAN DE NEDERLANDERS EEN ELEKTRISCHE AUTO KAN RIJDEN? DAARNA TREKT ONS ELEKTRICITEITSNET HET NIET MEER…” HENK: “JA BIZAR. OOK DAT TOONT DUS AAN DAT WE HET IN NEDERLAND NIET GAAN FRED: “PRECIES. OOK ANDERE VORMEN VAN ENERGIE BLIJVEN BELANGRIJK. MISSCHIEN MOET IK ME TOCH MAAR EENS VERDIEPEN IN HET VERHAAL VAN MARCO BIJKERK, WAARIN HIJ PLEIT VOOR HET OMZETTEN VAN ELEKTRICITEIT IN DUURZAAM GAS. OP DIE MANIER ‘ONDERBELASTEN’ WE HET ELEKTRICITEITSNETWERK EN KOMT ER CAPACITEIT VRIJ VOOR DE ELEKTRISCHE AUTO.”

Foto: Schneider Electric

REDDEN ALS WE ALLES GAAN ELEKTRIFICEREN…”

| OKTOBER 2018

Niko Hydro Spuitwaterdicht. Multifunctioneel. Ultraveilig. • 3 kleurvarianten: zwart, wit en grijs voor dezelfde prijs • Beschikbaar voor opbouw én inbouw • Eenvoudige en snelle montage • Bekabelen in 1, 2, 3: zelfde mechanisme als het standaard Niko inbouwschakelmateriaal • Stevige, slagvaste dozen (IK07) • IP55-spuitwaterdicht • Nu ook 3-voudige opbouwdozen

www.niko.eu

PA-443-03

• Aansluiting voor tv, audio, internet en telefoon mogelijk via aanpaskader

| OKTOBER 2018

PA-443-03_Adv Niko Hydro.indd 1

6/08/18 14:03

INNOVATIE Strak en tijdloos inbouwarmatuur

LED PRO-SPACE; GESCHIKT VOOR IEDER INTERIEUR

Een strak plafond is helemaal van deze tijd. Naast het mooi afwerken met een nette stuclaag, verdient een plafond ook een echte eyecatcher. De nieuwe LED Pro-Space is zoâ&#x20AC;&#x2122;n pareltje. Door het innovatieve randloze ontwerp geeft dit armatuur een prachtig uniform licht dat in ieder interieur tot zijn recht komt.

LED PRO-SPACE De LED Pro-Space serie is uniek in zijn ontwerp. Het strakke en tijdloze inbouwarmatuur, met een zeer geringe inbouwdiepte, integreert naadloos in ieder plafond.

OVERAL TE IMPLEMENTEREN De LED Pro-Space is uitermate geschikt om jouw gekozen ruimte te voorzien van optimaal en uniform licht. Niet alleen binnenshuis, want de IP66 classificatie zorgt ervoor dat toepassing in vochtige omgevingen probleemloos mogelijk is. Hierdoor kan de Pro-Space onder andere gebruikt worden in woonkamers, trappenhuizen, overkappingen en badkamers. Daarnaast zorgt de IK08

waarde ervoor dat het armatuur zeer stevig en slagvast is. De armaturen bestaan namelijk uit een hoogwaardige aluminium behuizing en een polycarbonaat afscherming.

RUIM ASSORTIMENT Het Pro-Space assortiment bestaat in totaal uit zes verschillende ronde en vierkante formaten inbouw downlights. De LED Pro-Space is verkrijgbaar in groottes variĂŤrend van 75mm tot en met 215mm, maar het armatuur blijft wel te allen tijde haar slanke inbouwdiepte van 20mm behouden.

welke door heel Europa en omstreken gedistribueerd wordt. Je kunt bij Prolumia terecht voor binnen-, buiten-, industrie- en lijnverlichting De lichtspecialisten van Prolumia volgen de nieuwste trends en technologische ontwikkelingen op de voet, waardoor alle producten aan de hoogste eisen voldoen. Hiermee kunnen zij aan al jouw eisen op het gebied van LED verlichting voldoen.

MEER INFORMATIE Heb je vragen, wil je meer informatie, of wil je de nieuwe Prolumia catalogus 2018-2019 bestellen, bel dan met 0180 64 54 00, of stuur een e-mail naar info@nedelko.nl. De professionals staan klaar om je te woord te staan en je de beste oplossing te bieden voor ieder vraagstuk.

PROLUMIA Onder de merknaam Prolumia biedt Nedelko B.V. een totaalassortiment aan hoogwaardige LED verlichting

www.nedelko.nl/prospace

| OKTOBER 2018

Pianist Cor Bakker langs de duurzame meetlat

Een echte klusjesman

Foto: Bokkie Vink

or heeft vast geen zonnepanelen op zijn dak”, zegt Fred tegen Henk, als ze aanbellen bij het Amsterdamse grachtenpand waar Cor Bakker woont. Nog voordat Henk kan antwoorden, doet de altijd goedlachse pianist open. “Daar zijn de heren van de techniek”, grapt hij. Als ze even later aan de koffie zitten, informeert Henk direct hoe technisch Cor is. “Ik heb twee linkerhanden. Niet echt handig voor een pianist”, lacht hij. Toch heeft hij meer met techniek, dan je in

| OKTOBER 2018

eerste instantie zou vermoeden. Zijn vader werkte een leven lang in de techniek en klom bij IBM op tot computerspecialist. “Maar hij zei altijd wel tegen mij: wat jouw ogen zien, vernielen jouw handen. Een echte klusjesman ben ik dus niet geworden. Het is goedkoper om iemand in te huren, dan dat ik het zelf probeer.” Toch had helemaal niet zoveel gescheeld of Cor Bakker was radio-technicus geworden in plaats van pianist. “Ik ben altijd wel in

techniek geïnteresseerd geweest, bouwde op jonge leeftijd al mijn eigen mengpaneel en was altijd bezig met versterkers en zo. Ik wilde radiotechnicus worden, maar was nog te jong om me aan te melden bij opleidingsinstituut Santbergen in Hilversum. Ik speelde toen al wel piano, maar ik dacht dat ik er niet goed genoeg in was om daar mijn beroep van te maken. Uiteindelijk was het de bekende pianist Louis van Dijk die me het laatste zetje gaf om naar het conservatorium te gaan.”

THUIS BIJ

ben ik niet geworden THEATER Cor Bakker studeerde cum laude af, was 11 jaar als pianist verbonden aan het Metropole Orkest, maar brak bij het grote publiek vooral door als vaste muzikale begeleider van de televisieprogramma’s van Paul de Leeuw. “Wat doe je tegenwoordig?”, wil Henk graag weten. “Ik ben nog elke ochtend met kinderliedjes te zien op Zappelin. Verder ben ik een paar jaar geleden begonnen met Piano Spelen Met Cor. Door middel van filmpjes leer ik mensen via internet piano spelen. Inmiddels zijn er al 15.000 mensen die zo’n cursus gevolgd hebben. Daar gaat veel tijd inzitten. Daarnaast sta ik regelmatig in het theater. Zo ga ik een project doen met de bekende neurowetenschapper Erik Scherder, waarbij ik dan de muzikale begeleiding verzorg. En ik maak binnenkort jazz-uitstapjes in het theater met Fay Claassen en Jeroen Zijlstra.” “Maar die radioman in jou is ook niet helemaal verloren gegaan”, zegt

Fred. “Ik begreep dat je bij Radio Noord-Holland met ‘Keuze van Cor’ een eigen radioprogramma hebt?” “Klopt”, zegt Cor. “Ik draai daarbij telkens 28 platen die allemaal met elkaar te maken hebben. Een soort muzikale safari, waarbij ik de luisteraars meeneem en als het ware één lang verhaal vertel. Het probleem bij veel radiozenders is dat het vaak een eenheidsworst is. Er zit niks tussen klassiek op radio 4 en de rest. Terwijl er zoveel verschillende en goede muziek wordt gemaakt. Dat wil ik de luisteraars laten horen. Met muziek van vroeger, maar zeker ook met nummers die net uit zijn. Soms laat ik dan een stukje horen van iets dat ik heel slecht vind. Maar ik draai ook liedjes die je nooit meer hoort op de radio, zoals Franse nummers.”

VARIATIE “Je doet zoveel verschillende dingen. Wat vind je nou het leukst om te doen?, wil Henk graag weten. “Jazzmuziek maken. Dat staat met stip bovenaan”, zegt Cor. “De vrij-

heid van improviseren. Met goede muzikanten om me heen. Maar het leukst is misschien nog wel de combinatie van al die verschillende dingen. Ik moet er niet aan denken om maar één ding te doen. Juist die variatie maakt het leuk!” Tenslotte wil Fred toch nog even weten hoe duurzaam Cor is. En of hij zonnepanelen op het dak heeft. “Ik heb een stukje plat dak”, zegt Cor. “Misschien dat we daar op termijn wel panelen gaan plaatsen. Ik ben wel steeds meer bezig met milieu en duurzaamheid. Zo probeer ik zo weinig mogelijk plastic tasjes aan te nemen in winkels. Ook hebben we hier overal dubbel glas. Onze auto rijdt overigens op benzine, maar als die de geest geeft, zit ik eraan te denken om over te stappen op hybride. Helemaal elektrisch vind ik te eng. Ik heb optredens door het hele land, van Groningen tot Maastricht. Je wilt dan niet ergens halverwege stil komen te staan omdat de batterij leeg is. Dat is mij te riskant.” 

PIANO LEREN SPELEN VIA INTERNET COR BAKKER BEGON ENKELE JAREN GELEDEN MET DE WEBSITE WWW.PIANOSPELENMETCOR.NL. VIA DEZE WEBSITE BIEDT HIJ LEERLINGEN ONLINE PIANOCURSUSSEN AAN. DAT GAAT ONDER ANDERE DOOR MIDDEL VAN FILMPJES WAARIN HIJ ALLES VOORSPEELT EN VOORDOET. INCLUSIEF EEN JUISTE VINGERZETTING EN ZITHOUDING. “VOORAL DAT LAATSTE IS ERG BELANGRIJK JUISTE VINGERZETTING EN ZITHOUDING DAN LOOP JE OP DEN DUUR VAST. EN LEER JE JEZELF DE VERKEERDE TECHNIEK AAN. PIANO SPELEN IS VIA INTERNET HEEL GOED TE LEREN. IK GEEF OOK VERVOLGCURSUSSEN WAARDOOR JE STEEDS VERDER KOMT.”

Foto: Bokkie Vink

OM GOED PIANO TE LEREN SPELEN”, ZEGT COR BAKKER. “HEB JE NIET DE

Cor Bakker

| OKTOBER 2018

HENSEL biedt een uitstekende kwaliteit aftakproducten, beveiligingsproducten en verdeeltoepassingen voor elektrische energie binnen het laagspanningsbereik. HENSEL wordt vooral toegepast waar hoge eisen worden gesteld in zowel utiliteit als industrie. Voor HENSEL zijn tevreden klanten de beste referentie.

W i j bundelen E n e r g i e

Geyer Nederland BV Weegschaalstraat 50 7324 BH Apeldoorn

NL_ENYMOD-190x130.indd 1

Telefoon: +31 (0) 55 599 82 00 E-Mail: info@geyer.nl www.geyer.nl / www.hensel-electric.nl

27.03.2015 09:43:13

Wie oplettend is, vertrouwt gewoon op LUXOR De Smart Home-oplossing LUXORliving LUXORliving is het eenvoudige Smart Home-systeem van Theben, dat alles biedt wat eengezinswoningen gezelliger maakt – en afziet van alles wat sowieso niemand gebruikt. Licht aan, licht uit. Dimmen. Verwarming regelen en jaloezieën aansturen. Daarom gaat het. En het beste: LUXORliving kan zo eenvoudig gemonteerd, geïnstalleerd en in gebruik genomen worden dat men daarvoor geen systeemintegrator hoeft te zijn - maar kan zijn. Gewoon klasse. Gewoon LUXORliving.

NIEUW

www.luxorliving.nl 34

| OKTOBER 2018

190x136_LUXORliving_06-2018_nl.indd 1

25.06.2018 08:42:04

DE OPLEIDING VAN... Elektromonteur Elvera is ‘one of the boys’:

Dit is ook een vrouwenberoep Het is niet altijd makkelijk, zegt elektromonteur Elvera (21) van Hinfelaar Elektrotechniek in Den Haag eerlijk. Als vrouw in een mannenwereld. "Best wennen. Maar ik heb mijn plek gevonden. Je moet er zelf wat van maken, tegen een grapje kunnen. Ik heb het nu enorm naar mijn zin."

JE ZAT IN DE ZORG, NU IN DE ELEKTRO. WAAROM? "Ik vind werken met mensen leuk. Maar de zorg is niets voor mij, merkte ik. Ik wil met mijn handen werken, afwisseling hebben. Uit een beroepentest kwam de elektrotechniek. Ik heb eerst niveau 2 gedaan. Vier dagen werken, één dag naar school. Nu doe ik niveau 3 in de avonduren en werk fulltime. Sinds een jaar bij Hinfelaar in Den Haag, waar ik ook woon. Daar ben ik de enige vrouwelijke monteur." HOE IS DAT? "Dubbel. Aan de ene kant is het heel leuk. Ik krijg natuurlijk best veel aandacht als vrouw. Maar mannen gaan soms ook te ver met grapjes en pesterijen. Gelukkig sta ik sterk in mijn schoenen, ik kan ze snel afkappen. Ik weet ook dat ze het niet verkeerd bedoelen en dat ze me nu graag mogen. Dat is wederzijds. Maar het is

niet altijd even makkelijk geweest. Er kunnen soms best vervelende dingen gebeuren. Als werkgever moet je dan achter je vrouwelijke monteurs staan. Niet alles accepteren, we moeten elkaar met respect behandelen. En dat gebeurt bij Hinfelaar gelukkig." MAAR JE HEBT JE PLEK VEROVERD? "Ja, ik ben echt one of the boys. Ik doe alles wat de mannen ook doen. Soms vergeten ze zelfs dat ik een vrouw ben en niet dezelfde kracht heb. Maar dan veranderen ze speciaal voor mij een zeventien kilo zware schoudertas in twee koffers, zodat ik het ook kan dragen. Dat is dan weer heel leuk. Het is echt niet alleen maar een mannenwereld."

openstellen, zoals mijn werkgever dat doet. Maar het begint al op de middelbare school. Meisjes gaan richting de zorg, jongens naar de techniek. Laat meisjes ook eens meelopen in de bouw, dan merken ze hoe leuk dat is. Je hoeft hier echt niet te veranderen in een man. Kom op zeg, het is 2018. Ik heb nepnagels, nepwimpers en lange blonde haren, maar elektromonteur zijn is mijn passie. Dit is ook een vrouwenberoep!” 

HOE KRIJGEN WE MEISJES ENTHOUSIAST? "Bedrijven moeten zich er voor

| OKTOBER 2018

Design

Hoogste kwaliteit, eenvoudige installatie Hager designserie berker Q.7 De designserie berker Q.7 legt niet alleen accenten bij vorm, functie en verwerking. Door de ruime keuze aan framematerialen wordt er ook een nieuwe norm gezet voor architectonische individualiteit. Spannend designcontrast: met het doorzichtige draagframe lijkt hij aan de wand te zweven. hager.nl/Q7

| OKTOBER 2018

INNOVATIE Beschikbaar in twee maten

NIEUWE SERIE DOWNLIGHTERS MANGO+

MANGO+ is de nieuwe serie ronde downlighters van Performance in Lighting. De serie is verkrijgbaar in verschillende vermogens en kleurtemperaturen én heeft een lange levensduur. MANGO+ is de beste keuze voor de prijsbewuste installateur die niet wil inleveren op kwaliteit. Kiezen voor kwaliteit loont. Of het nu gaat om een entree, kantoor, vergaderruimte of winkel, de armaturen van Performance in Lighting zorgen in elke omgeving voor het juiste lichteffect. MANGO+ is de nieuwste serie downlighters voor binnenshuis voorzien van een aluminium koellichaam, een reflector met geïntegreerde plafondring en een externe driver.

OPTIMAAL Deze serie downlighters heeft een beschermingsklasse van IP44 aan de onderzijde en IP20 aan de bovenzijde.

MANGO+ is geschikt voor plafonddiktes van 1-25 mm. Voor montage in het plafond en voor het achteraf vervangen van componenten is geen gereedschap nodig. De geïntegreerde afscherming zorgt met een optimale verstrooiing voor een zeer hoge gelijkmatigheid. MANGO+ heeft een lumenoutput van gemiddeld 120 lumen per watt. Met een RA-waarde >80 en een kleurtolerantie volgens MacAdam 3 SDCM is de MANGO+ zeer geschikt voor toepassing in verkeers- en verblijfsruimtes.

MEER INFORMATIE MANGO+ is verkrijgbaar in vier verschillende vermogens en twee kleurtemperaturen en heeft een levensduur van 50.000h, L80B10. Ga naar www.performanceinlighting.com voor meer informatie over de nieuwe serie downlighters.

www.performanceinlighting.com

| OKTOBER 2018

In ‘de spanningzoeker’ reizen Henk en Fred kriskras door Nederland, op zoek naar bijzondere en ‘spannende’ hobby’s van mensen uit de techniek. Dit keer ontmoeten ze Wijnand Zwart, docent aan de HTS Autotechniek van de HAN en in zijn vrije tijd ontwerper van eigen voertuigen.

Wijnand ontwerpt eigen voortuigen

DIT IS MEER DAN EEN GEK AUTOOTJE!

ow, ik denk dat het zo voelt om over de maan te rijden!” Fred is in extase wanneer hij met Wijnand Zwart in zijn WMZ3 rijdt - een driewieler met een verbruik van 1 op 50 en een topsnelheid van 140 km per uur. De docent aan de HTS Autotechniek van de HAN lacht. Hij rijdt bijna dagelijks in zijn zelfgemaakte creatie naar zijn werk en is het zodoende gewend laag bij de grond te zitten. “Maar wat als we worden

| OKTOBER 2018

Wijnand Zwart: “Een mix van laag gewicht en lage luchtweerstand”

geraakt?”, roept Fred terwijl hij de met noppenschuim beplakte binnenkant eens wat beter bekijkt. Wijnand: “Nou, de zichtbaarheid is minder doordat we zo laag zitten, het heeft geen hulpsystemen als ABS, ASR en Brake Assist en de kooiconstructie en kreukelzones zijn niet zo goed als in een moderne auto, omdat ik daar de knowhow voor mis. Maar ik heb er de afgelopen zes jaar ruim 50.000 kilometer mee afgelegd en nog nooit een ongeluk gehad!”

EIGEN ONTWERP Het idee voor de WMZ3 ontstond in Wijnands studententijd tijdens een tochtje op zijn MZ motorfiets, zo vertelt hij wanneer ze even later aan zijn keukentafel in Beekbergen zitten. Wijnand: “Het regende pijpenstelen en terwijl ik zeiknat werd op een motorfiets van 150 kilo, werd ik ingehaald door iemand in een Golf diesel van 1200 kilo, die wél droog bleef én een lager brandstofverbruik had. Dat zette

SPANNINGZOEKER me aan het nadenken.” Toch duurde het nog zeven jaar voordat het zover was. Deels door een nieuwe baan en andere creaties als de dieselmotorfiets en de MZ motorfiets met zijspan op LPG, maar ook doordat hij soms vastliep in het ontwerp. Al ontstond het meeste oponthoud door iets anders. Wijnand: “De Europese weten regelgeving is een crime. Daar heb ik een hele studie van moeten maken, want wat was het bijvoorbeeld: een auto of een motor?” Fred kijkt hem vragend aan, terwijl hij de vraag herhaalt. Wijnand: “Het zit er tussenin, en zodoende mag je ermee op de snelweg.”

KLEINE MOTOR Henk heeft zich inmiddels bij het duo gevoegd en wil graag weten welk geheim er schuilt achter het lage brandstofverbruik van de WMZ3. “Het lage gewicht van 215 kg zorgt voor een lage

rolweerstand”, legt Wijnand uit. “Verder kent het voertuig een lage luchtweerstand, doordat het goed gestroomlijnd is. Je hebt daardoor op snelheid weinig motorvermogen nodig. Vandaar dat er maar een kleine motor van 150cc is ingebouwd, met een laag verbruik. Je komt daardoor bij het ontwerp ook in een positieve spiraal terecht: een kleine motor is lichter dan een grote. En daardoor kunnen bijvoorbeeld de remmen, startmotor, wielen en wielophanging ook weer lichter worden uitgevoerd.”

FOOTPRINT Met een verbruik van 1 op 50 mag de WMZ3 met recht duurzaam genoemd worden. Fred vraagt zich af of er bij Wijnand ook een diepere en duurzame levensfilosofie achter het ontwerp schuilt. Wijnand: “Als we zo doorgaan is er straks geen natuur meer. Hoe leg ik dat later aan mijn dochtertje uit? ››

JONG GELEERD “ALS WE ZO BLIJVEN DOORGAAN, HELPEN WE DEZE AARDKLOOT NAAR DE KLOTE”, ZEGT WIJNAND ZWART. “ALS DOCENT AAN DE HTS AUTOTECHNIEK VAN DE HAN ZIE IK HET DAN OOK ALS MIJN TAAK OM DE STUDENTEN DAARVAN BEWUST TE MAKEN EN EEN STUK DUURZAAMHEID OP DE KAART TE ZETTEN. ZO HEB IK TIEN JAAR GELEDEN VOOR HET EERST DE HAN ECO-MARATHON GEORGANISEERD: EEN VARIANT OP DE SHELL ECO-MARATHON, WAARBIJ STUDENTEN KIJKEN WIE HET MEEST EFFICIËNTE VOERTUIGJE KAN BOUWEN. EEN AANTAL WAS ZO ENTHOUSIAST, DAT ZE HET JAAR DAAROP OP EIGEN INITIATIEF MEEDEDEN AAN DE INTERNATIONALE WEDSTRIJD, IETS WAT INMIDDELS EEN TRADITIE IS GEWORDEN. IN 2016 BEHAALDEN WE DAAR ZELFS EEN DERDE PLEK EN DAT MET EEN VOERTUIG DAT OOK NOG EENS STRAATLEGAAL WAS. HOE MOOI!”

| OKTOBER 2018

kwx.eu Snel fouten opsporen in je bekabelde dataverbinding Netwerken worden groter en sneller, maar zijn daardoor ook gevoeliger voor fouten. Problemen in de fysieke laag van het netwerk kunnen leiden tot uitval of overbodig netwerkverkeer. Met de geavanceerde VDV II kabeltesters maak je verschillende fouten in koper databekabeling nauwkeurig zichtbaar.

Geschikt voor RJ11/12, Coax en RJ45 bekabeling

Bestelgegevens

Art. nr.

IDEAL kabeltester VDV II BASIS

R158000

IDEAL kabeltester VDV II PLUS

R158002

IDEAL kabeltester VDV II PRO

R158003

De industrie kan duurzamer Ben jij technisch opgeleid en vind jij dit ook? Leid je dan nu op tot Adviseur Industriële Energie Efﬁciënte Aandrijfsystemen en Automatiseren, AIEEAA. Met deze opleiding leer je industriële bedrijven hoe zij efﬁciënter met energie kunnen omgaan.

Kijk voor meer informatie op

www.otib.nl/aieeaa 40

| OKTOBER 2018

SPANNINGZOEKER

Mijn vrouw en ik proberen daarom onze footprint te reduceren, door bijvoorbeeld veganistisch te eten en zonnepanelen op het dak te plaatsen. En ja, soms moet je daarvoor iets inleveren, zoals bij deze auto een stukje luxe en comfort. Precies dát wil ik met dit gekke autootje – want dat is het natuurlijk – laten zien aan de burger. Ik heb geen ambitie deze creatie in productie te brengen. Daarvoor is het ontwerp niet geschikt, al zou het wel mooi zijn als een gerenommeerd bedrijf zich erdoor laat inspireren.”

GEEN HEILIGE “Maar ik ben geen heilige,” zegt Wijnand wanneer hij zijn schuur toont. “Kijk, deze Citroën CX en mijn Vespa motorscooter uit 1960 zijn mijn guilty pleasures.” Henk ziet eveneens een (elektrische) Fiat Panda Elettra, een Fiat Panda 4x4, twee elektrische scooters en een BMW R1100 Tripteq zijspancombinatie. Zijn blik blijft automatisch steken bij de laatste. Wijnand: “Dat is stiekem mijn trots. Ik maakte hem toen ik nog in dienstverband werkte bij MotoPort Hengelo. Bij een Vespa bromscooter heb ik trouwens het originele blok

voorzien van een elektromotor, waardoor het schuldgevoel is verminderd. Dat was één van mijn laatste projecten, samen met de Solar Quest, een elektrisch ondersteunde velomobiel voorzien van een zonnedak. Momenteel heb ik wat dat betreft even niets om handen, maar dat komt wel weer zodra we richting de winter gaan. Dan gaat dat bedenken ontwerpmotortje vanzelf weer aan. Zo ging dat als tiener al, toen ik mijn zelfgemaakte ligfiets maakte. Het bloed kruipt nu eenmaal waar het niet gaan kan, hè?” 

| OKTOBER 2018

Nooit meer hakken en breken

Achteraf aansluitpunten bepalen met Comfortplint Elke ruimte in huis vraagt om aansluitpunten voor energie en data. Het blijft lastig vooraf goed in te schatten hoeveel lichtpunten, stopcontacten en andere aansluitingen er precies nodig zijn en waar. Dankzij Comfortplint kun je zonder hakken of breken op elk gewenst moment extra aansluitingen realiseren of deze verplaatsen.

et Comfortplint ben je goed voorbereid wanneer iemand je na de bouw vraagt aansluitingen in de woonkamer uit te breiden of te verplaatsen. Vergeet verleng snoeren en sleuven frezen. Comfortplint van Comfort Bouweris een stekerbaar systeem, waarmee de gebruiker in de eind fase van de bouw kan bepalen waar de aansluitingen komen zonder dat jij hier veel werk mee hebt. Het scheelt je maar liefst twee derde van de installatietijd. Comfortplint is geschikt voor zowel woning- als utiliteitsbouw. De plint wordt op maat gemaakt voor ieder interieur of vertrek. Ook kan er achter de plint een WiFi accespoint komen. Zo neem je toekomstige upgrades direct mee in je installatieplan.

HOE WERKT HET? Aan de voet van de muur wordt een speciale steen geplaatst. Uitsparingen in de steen laten

| OKTOBER 2018

ruimte voor stroom- en data kabels. De bewoner kan zelf beslissen op welke plaatsen

aansluitingen moeten komen, waarna jij ze eenvoudig installeert en monteert.

STEEN MET UIT SPARING ALS VOET VAN DE MUUR De basis van de Comfortplint is de steen, die dient als voet van de muur. Deze steen heeft uitsparingen voor alle stroom- en UTP kabels. Voor prefabwanden wordt er een goot van de Comfortplint ingestort.

STAP 3: PLAATS EN KOPPEL AANSLUITINGEN Comfortplint is flexibel, eenvoudig in montage en geschikt voor alle typen wanden. Kant-en-klaar schakelmateriaal voor een snel en nette afwerking van prefab onderdelen, plint en aansluitingen.

STAP 1:

STAP 2:

BEPAAL PLAATS VOOR AAN SLUITINGEN Met de Comfort plint bepaalt de eindgebruiker zelf de aansluitpunten, bij de bouw en in de toekomst. Extra toevoegen van aansluitingen op een later moment, is een fluitje van een cent.

STAP 4:

PLAATS DE PLINT Eenvoudig installeren en monteren en klaar!

GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR WWW.COMFORTPLINT.NL

INNOVATIE Nu nog fijner en sneller werken

VEGA. VOLOP RUIMTE, STRAK DESIGN

De Vega verdeler voor woningbouw en utiliteit van Hager biedt in alle opzichten meer ruimte en gemak. Grootste pluspunt is een innovatief buisinvoerstuk dat hieraan toegevoegd is.

UNIEKE COMBINATIE Via het meegeleverde buisinvoerstuk kun je dertien buizen op rij aan de Vega koppelen. Als de kast twee, drie of vier rijen met modulen bevat, dan levert Hager twee of drie buisinvoerstukken die stapelbaar zijn. Het aardblok wordt standaard mee geleverd. Op vele plekken in de behuizing, ook in de achterzijde, zitten uitdrukstukken en vooruitsnijdingen voor kabel, buis en goot. Er zijn kabel en gootinvoerstukken maar ook invoerstukken met tulen voor kabel en zijinvoerstukken om behuizingen te koppelen. Het buisinvoerstuk heeft standaard beschermingsgraad IP30. Voor plaatsing op minder gebruikelijke plekken heeft de Vega ook invoerstukken met extra afdichting of regendak met bescher mingsgraad IP40 of zelfs IP41.

In de afdekkap zitten verwijderbare coderingsstrookhouders. Je gebruikt voor de codering papierstroken die je achter de coderingstrookhouder klemt en op die manier altijd eenvoudig kan aanpassen en vernieuwen.

MEER GEMAK ÉN VEILIGHEID Doordat de verdeler breder is, ontstaat er meer ruimte en meer bedradings gemak. De vernieuwde vormgeving biedt veel doorvoerruimte tussen bodem en cliprail. Met de bijgeleverde clips bundel je makkelijk de bedrading. Het montageframe is snel en gemak kelijk uitneembaar. De vertanding op de invoerstukken zorgen dat je de kabels met kabelbinders kunt opvangen. De Vega is bij Hager vanuit voorraad leverbaar. Alle verdelers zijn verkrijgbaar met een witte en transparante deur.

www.hager.nl/vega

| OKTOBER 2018

Een oude school die zich na een ingrijpende renovatie de duurzaamste school van Nederland mag noemen. Die eer gaat naar basisschool De Blauwe Ster in Monnickendam. Met hulp van De Graaf Elektrotechniek uit Castricum.

Infrarood

Erik de Graaf

enk en Fred rijden de bus de parkeerplaats naast basisschool De Blauwe Ster in Monnickendam op. Aan de buitenkant zien ze niets van het zonnepanelendak, maar ze weten dat het er ligt. De Blauwe Ster is namelijk een duurzame school. “Duurzaam, duurzaam… Ik word gek

| OKTOBER 2018

van dat begrip”, moppert Henk terwijl hij uit de auto stapt. Fred grinnikt om zijn humeurige collega. “Maar hier in Monnickendam is duurzaamheid vertaald in daden”, zegt hij tegen Henk. “Deze school heeft infrarood warmtepanelen, een dak vol zonnepanelen en alleen nog maar ledverlichting. Dat is toch wel bij-

zonder.” Erik de Graaf wacht het duo bij de ingang van De Blauwe Ster op. Hij is samen met zijn broers Robert en Danny eigenaar van familiebedrijf De Graaf Elektrotechniek. Zijn monteurs hebben de elektrotechnische installatie van de school verzorgd. Een jaar na de oplevering is er alom tevredenheid. Ook bij Erik.

PROJECT Duurzaamste school van Nederland

zorgt voor verwarming GEEN GAS MEER Basisschool De Blauwe Ster stond al jaren op de nominatie voor een grondige metamorfose. Het gebouw was al meer dan veertig jaar oud. Adviesbureau Winder Techniek uit Alkmaar bedacht het duurzame plan en De Graaf Elektrotechniek uit Castricum won de aanbesteding voor de elektrische installatie. De school zou in het kader van de Green Deal Scholen all electric moeten worden. Erik de Graaf: “Belangrijkste uitgangspunt was dat het gas zou verdwijnen. Het idee ontstond om te gaan verwarmen met infrarood-warmtepanelen. Een innovatief ventilatiesysteem met luchtwarmtepomp zorgt daarnaast voor frisse lucht en een beetje extra verwarming. Het leverde deze school zelfs de hoogste waardering op in het overheidsprogramma Frisse Scholen. Als De Graaf Elektrotechniek kregen wij de uitdaging om te zorgen dat er

genoeg stroom werd opgeleverd voor deze installatie, het reguliere stroomverbruik en alle ledlampen waarmee de hele school is uitgerust. Uiteindelijk hebben we 156 zonnepanelen met een vermogen van 43 kWp op het dak gelegd. Dat is op piekmomenten meer dan genoeg. Alleen blijft de school wel op het net voor de momenten dat de zon niet schijnt.” “Dat is eigenlijk wel zonde”, vindt Fred. Erik: “Klopt, en op het moment dat er een goed en werkbaar systeem is om stroom op te slaan en later te gebruiken, dan passen we dat meteen toe. Dat is nog niet aan de orde. Dat betekent dat de overcapaciteit nu teruggeleverd wordt aan het net.”

GREEN DEAL SCHOLEN EEN GEZONDE LEER- EN WERKOMGEVING IN EEN VOOR SCHOOLBESTUREN BETAALBAAR GEBOUW. DAT IS HET DOEL WAARVOOR IN 2015 DIVERSE PARTIJEN HET AKKOORD VOOR GREEN DEAL SCHOLEN TEKENDEN. INMIDDELS IS EEN GEDEGEN UITVOERINGSPROGRAMMA ONTWIKKELD OM SCHOOLBESTUREN ÉN GEMEENTEN TE HELPEN OM SAMEN TE VERDUURZAMEN EN DE SCHOLEN FRISSER TE MAKEN. VEEL SCHOOLGEBOUWEN IN ONS LAND KAMPEN MET EEN SLECHT BINNENKLIMAAT. DIT LEIDT TOT MINDERE PRESTATIES VAN LEERLINGEN EN LEERKRACHTEN ÉN EEN HOGER

VERLICHTING Henk valt het heldere licht in de school op. “In de lokalen zijn we gegaan voor 500 lux. Eigenlijk voldoe je al met 300 lux. Maar dit blijkt goed te werken. ››

ZIEKTEVERZUIM. GREEN DEAL SCHOLEN WIL HET SCHOLEN EENVOUDIGER MAKEN OM BETAALBARE, GROENE VERBETERINGEN DOOR TE VOEREN. INFO: WWW.GREENDEALSCHOLEN.NL

Klaslokaal met verlichting en infrarood-warmtepanelen | OKTOBER 2018

Freest u nog steeds sleuven voor extra schakelaars? Bespaar tijd en gedoe met Go Wireless!

www.eaton.nl/GoWireless

Daar is-ie weer...

De Henk & Fred Borrel!

NOVEMBER CAFÉ BAR LE DUC ’S-HERTOGENBOSCH

Light delivered by people

Meld je nu gratis aan via www.henkenfred.nl 46

| OKTOBER 2018

PROJECT

De verlichting werkt op een Dali lichtregelsysteem. De verlichting stelt zich automatisch bij op basis van de hoeveelheid daglicht. Heel bijzonderis dat alles boven de plafonds stekerbaar is aangeleverd. Dus hier hoefde niets meer geïnstalleerd te worden, alleen nog maar geklikt.” De € 1,7 miljoen kostende operatie is betaald met subsidies, door de gemeente en door school. Aan de buitenkant ziet het gebouw eruit als een ‘gewone’ school, maar binnen is het een lichte, trans parante, moderne en comfortabele onderwijsomgeving geworden. Henk is benieuwd of de infraroodverwarming wel voldoet? “Jazeker”, zegt Erik. “We hebben een strenge winter achter de rug. Infrarood verwarmt harde objecten. Die infraroodpanelen verwarmen tot 18 graden. Dat bleek voldoende. Het ventilatiesysteem heeft een warmtepomp om 's winters nog iets bij te verwarmen en 's-zomers te koelen. Het totale systeem is per lokaal door de docent met één temperatuurknop naar behoefte bij

naast infrarood zorgt warmtepomp in winter voor extra bijverwarming te stellen. Dus de kinderen zaten er ook in de strenge winter van 2017 warmpjes bij. Dat is zorgvuldig gemonitord.” Erik maakt nog een rondje langs de meterkasten en neemt de

annen mee het dak op. Het ziet m er allemaal gloednieuw uit. “En het leuke is”, zegt Erik, “dat deze school op de eerste plaats staat van duurzame scholen in Nederland. Dat is toch wel bijzonder." 

OP DE TERUGWEG... OP DE TERUGWEG HEBBEN HENK EN FRED VEEL TE BESPREKEN. HENK: “DUURZAAMHEID IS EEN BEGRIP WAAR IK NIET ZOVEEL MEE KAN.

MAAR ALS IK DAN ZIE HOE DIT IN SYSTEMEN VERTAALD WORDT,

DAN VIND IK HET TOCH WEL MOOI.”

FRED: “DIE INFRAROOD-PANELEN ZIJN BIJZONDER. VERWARMEN OP

DE MODERNE MANIER, ZONDER GAS. EN DAT STEKKERSYSTEEM

BOVEN DE PLAFONDS IS OOK HEEL PRAKTISCH. ALLES WORDT

IN DE WERKPLAATS VOORBEREID.”

HENK: “DAAR WAS IK EIGENLIJK NIET ZO ENTHOUSIAST OVER.

ONS VAK VERANDERT. MAAR ALS IK EROVER

NADENK, IS DIT WEL DE TOEKOMST.”

| OKTOBER 2018

Paneelbouw vraagt om specifieke kennis

Verdeler in pand wordt steeds slimmer

Door IoT worden gebouwen steeds intelligenter. En energiebeheersystemen steeds verfijnder. Daarbij is een belangrijke, sturende rol weggelegd voor de hoofdverdeler. Henk & Fred ging op bezoek bij paneelbouwer Elektro Internationaal in Woerden, ondermeer Master Panel Builder van Schneider Electric.

atuurlijk zijn er installateurs die zelf hun besturings kasten bouwen. Maar dat werk wordt steeds specialistischer en ingewikkelder. Dat weet ook Commercieel directeur John Mooi van Elektro Internationaal in Woerden - al bijna 40 jaar specialist op het gebied van paneelbouw en besturingstechniek. “Vroeger bouwde je een verdeler voor de beveiliging van de energiedistributie in een pand. Tegenwoordig is het ook een belangrijke bron van informatievoorziening; alles in en rondom een gebouw komt samen in de verdeler en wordt van daaruit teruggekoppeld naar het Gebouw Beheer Systeem. Van energiemetingen tot klimaatbeheersing en van beveiliging tot gebouw-

| OKTOBER 2018

beheer. Als paneelbouwer moet je daarom over steeds meer specifieke kennis beschikken. Het is echt een specialisme.”

METEN = WETEN Dat laatste weten ze ook bij Schneider Electric. De fabrikant op het gebied van energiemanagement en automatisering werkt al sinds jaar en dag samen met Elektro Internationaal. Het bedrijf in Woerden heeft zelfs het certificaat ‘Master Panel Builder’, wat betekent dat ze alle systemen van Schneider Electric kunnen en mogen bouwen. “Bij Schneider Electric zijn we sterk in het ontwikkelen van innovatieve producten en oplossingen”, zegt Sales Manager Jan van den Goorbergh.

“Maar op het gebied van energiebeheer en paneelbouw hebben wij kundige partners nodig. Installateurs die met een project bij ons komen verwijzen we voor deze specialisatie dan ook door naar één van onze vaste paneelbouwers, zoals Elektro Internationaal. Alleen dan bereik je het beste resultaat.” Door nauw met elkaar samen te werken, kan er ook een betere totaaloplossing worden geboden aan de klant. Gebouweigenaren zetten in op efficiënt beheer en gebruik, waardoor gebouwen steeds intelligenter worden. De klant wil weten wat er in zijn gebouw

UITGELICHT

John Mooi (links) en Jan van den Goorbergh gebeurt, het gaat steeds meer om meten is weten. Daarop inspelend heeft Schneider Electric intelligente meetproducten voor in de energie verdelers ontwikkeld, zoals de PowerLogic range en EcoStruxure dat onder andere via een SmartLink met draadloos communicerende PowerTags kan werken.

SMART PANELS John Mooij vervolgt: “De energie binnen een gebouw kan met behulp van metingen via deze energy analyzers veel efficiënter worden ingezet, waarbij de verdeler een belangrijke informerende en sturende rol heeft gekregen. We spreken dan ook niet

meer over gewone verdeelpanelen, maar over smart panels. Het mooie van onze samenwerking met Schneider Electric is dat we alle onderdelen van de installatie - ongeacht de omvang ervan - perfect op elkaar kunnen afstemmen. Het voordeel van werken met producten van hetzelfde hoogwaardige fabricaat is immers dat alle componenten en systemen perfect op elkaar aansluiten. Onze gemeenschappelijke knowhow biedt extra mogelijkheden voor creatieve oplossingen. Op die manier kunnen we totaaloplossingen bieden die een optimale, probleemloze en inzichte lijke energiedistributie garanderen voor de eindgebruiker.”

KOELE KAAS IN OPDRACHT VAN KROMWIJK ELEKTROTECHNIEK LEVERDEN ELEKTRO INTERNATIONAAL EN SCHNEIDER ELECTRIC DE VERDEELINSTALLATIE BIJ KAASPRODUCENT A-WARE IN ZEEWOLDE. VOOR DE GEKOELDE RIJPINGSLOCATIE ONTWIERP EN BOUWDE ELEKTRO INTERNATIONAAL EEN GLOEDNIEUW SLIM ENERGIEDISTRIBUTIESYSTEEM, BESTAANDE UIT EEN HOOFDVERDELER EN SUBBORD VAN 50KA IN PRISMA P ÉN TWEE ONDERVERDELERS IN PRISMA G. DE AANSLUITING VANAF DE TRAFO EN TUSSEN DE VERDELERS WERD UITGEVOERD MET CANALIS RAILKOKER VAN SCHNEIDER. DE INSTALLATIE IS VOORZIEN VAN KWH-METING MET DE POWERMETER PM5111 UIT DE POWERLOGIC RANGE VAN SCHNEIDER ELECTRIC.

| OKTOBER 2018

JMV flexbuis-spijkerclip Voorkomt dat voorbedrade flexbuizen onder spanning gaan schuiven of doorhangen.

NIEUW

Met dubbele fixeerribben  Voorkomt schuiven van flexbuis in de lengterichting  Ook geschikt voor installatie van gladde buis  Kan dienst doen als trekontlasting (bv. rookmelders)  Buisdiameter 16 mm  Stalen veiligheidsspijker 2,5 x 40 mm  Past binnen de sparing van een muurfrees

JMV flexbuis-spijkerclip met dubbele fixeerribben De nieuwe JMV flexbuis-spijkerclip heeft een uniek ontwerp met geïntegreerde, dubbele fixeerribben aan de binnenkant. Deze ribben komen overeen met de sparingen in de flexbuis. Dit voorkomt dat de buis, onder spanning, in lengterichting gaat schuiven. Zo kun je de buis strak, en zonder doorhangen, bevestigen. Het resultaat: een snellere installatietijd met een perfect resultaat.

jmv.nl/flexbuis-spijkerclip 50

| OKTOBER 2018

Adv-JMV-flexbuis-spijkerclip.indd 1

15-08-18 14:55

INNOVATIE Brandwerende inbouwdozen

EXTRA BRANDVEILIGHEID & INSTALLATIEGEMAK

Bij brand telt elke seconde. En is het zaak om het risico op brandÂ doorslag naar andere ruimtes tot een minimum te beperken. De eenvoudig te installeren brandwerende hollewandÂ en centraaldozen van ABB bieden uitkomst. Ideaal voor zowel nieuwbouw als renovatie en transformatie, en herkenbaar aan de opvallende felrode kleur. Uitvoerig getest bovendien, voldoet het geheel aan de aangescherpte, actuele norm voor brandwerendheid.

SNEL EN MAKKELIJK TE INSTALLEREN

UITVOERIG GETEST, EXTRA BRANDVEILIG

De nieuwste telg in het assortiment brandwerende dozen, is de HW252-F BW. Ontwikkeld voor en door de installateur, blinkt deze dubbele hollewanddoos uit in installatiegemak. Zo is er meer ruimte in de dubbele doos vergeleken met twee enkelvoudige dozen en maakt het innovatieve Fix-Rap-trekbandprincipe schroeven overbodig en installeren zonder gereedschap mogelijk. Door de bevestiging op alle vier de hoeken zit de doos bovendien nog steviger vast.

Maar de HW252-F BW biedt meer dan alleen installatiegemak. Extra zekerheid als het gaat om brandveiligheid bijvoorbeeld. De hollewanddoos is namelijk voorzien van een speciaal brandwerend materiaal. Dit expandeert bij stralingshitte en brand en sluit zodoende de doos af. De dozen zijn bovendien uitvoerig getest in combinatie met A-gipsplaten en hiervoor zijn speciale brandwerendheidscertificaten afgegeven.

LEVERBAAR MET INSERT LUCHTEN GELUIDDICHT Net als voor de HW52-F is er voor de HW252-F een speciale insert beschikbaar om de doos eenvoudig luchten geluiddicht te maken. Ideaal voor woningscheidende wanden in nieuwbouw, renovatie en transformatie. En met voordelen voor geluidsisolatie. Na montage van de hollewanddoos en het aanbrengen van de bedrading, is het inzetstuk in een handomdraai te plaatsen. Zo installeer je niet alleen bewuster dan ooit, maar ook sneller.

www.abb.nl/lowvoltage

| OKTOBER 2018

DE DAG VAN...

JAN VAN DER HEIJDEN Het is dubbel feest bij ETB Willem Bos in Someren. Dit jaar viert het Brabantse bedrijf haar veertigjarig bestaan. Opvallend is dat chef monteur Jan van der Heijden (63) eveneens een veertig jarig feestje viert. Hij kwam enkele maanden na de oprichting in dienst.

BIJ EEN FAMILIEBEDRIJF BEN JE GEEN NUMMER 6.00 UUR

Om zes uur gaat de wekker. Ik woon in Someren. Ik ben getrouwd met Efra. We hebben twee kinderen, Giel en Gitta, en ook al drie kleinkinderen: Lars, Imke en Lenn. ’s Morgens ontbijt ik rustig, wandel ik met onze hond Pino en voer ik de kippen. Daarna rijd ik naar mijn werk. De dag begin met koffie.”

| OKTOBER 2018

7.30 UUR

Willem Bos is een allround elektrotechnisch Installateur. Ik ben hier veertig jaar geleden in dienst gekomen, toen de vader van de huidige directeuren nog aan het roer stond. Het is echt een familiebedrijf en dat bevalt me. Hier ben je geen nummer. Ik heb leuke collega’s.”

DE DAG VAN... 8.00 UUR

10.00 UUR Ik verzorg ook het onderhoud en keuringen van apparatuur. Dat doe ik in de werkplaats. Ik kijk op verzoek van een collega even naar een boor. Ik meet het gereedschap door. Het werk is elke dag weer anders. Dat bevalt me wel.”

Ik moet zo de deur uit. In het magazijn worden de spullen klaargelegd die we nodig hebben. Ook mijn spulletjes liggen er al. Alles gaat de bus in en dan begint mijn ronde.”

14.30 UUR

11.30 UUR

“Ik rijd even naar een opdracht in Someren. Daar wordt een fysiotherapiepraktijk gemaakt in een voormalige winkel. Wij zorgen onder meer voor bekabeling. Er zijn diverse collega’s aan het werk. Mooi project.”

“Ik ga meteen door naar metaalbedrijf Edumar om even de bekabeling af te werken die onlangs is vernieuwd. Ook dit bedrijf zit in Someren. We hebben veel klanten uit onze eigen plaats. We zijn ook actief in de gemeenschap. Zelf verzorg ik in mijn vrije tijd vaak het geluid bij evenementen. Op die manier sponsort Willem Bos veel verenigingen.”

Jij 17.00 UUR vrouw rijd naar huis. Mijn De dag zit erop. Ik g. Dan kook ik. aa nd va r n, waaronde werkt twee dage aan tafel zitten. nd een uur of zes Ik zorg dat we ro . Zo zing ik in een voor mijn hobby’s Daarna is het tijd ten. Binnenkort ar kan ik van genie gemengd koor. Da . treden in de kerk hebben we een op n!” Dus flink repetere

Henk & Fred?

Wil jij ook eens een werkdag gevolgd worden door Henk & Fred? Of wil je met je bus of hobby in ons blad? Mail ons dan op redactie@henkenfred.nl. Misschien sta jij de volgende keer dan wel in ons magazine!

| OKTOBER 2018

NEDELKO ORGANISEERT POINT 2018!

POINT. 1 NOVEMBER 2018

zijn productdemonstraties in ons Innovation Point.

KOM JIJ OOK NAAR POINT?

Daarnaast is er vrije inloop in onze showrooms

Ook dit jaar willen wij als bedrijf alles uit de kast

WAT IS POINT?

met zicht op de A29, kun je ongelimiteerd vragen

halen om jou opnieuw een geweldige ervaring mee

Point is hĂŠt initiatief van Nedelko waarbij we je op

stellen aan onze medewerkers over onze producten

te geven tijdens de derde editie van Point. Ditmaal

onze mooie locatie in Barendrecht kennis willen

en services en zijn er wat leuke activiteiten, zoals

willen wij graag ingaan op de diepere lagen van

laten maken met ons bedrijf, onze producten en

een Escape Room. Ook hebben we ieder jaar een

Nedelko. We laten je meer zien van onze eigen

onze medewerkers. Tot nu toe hebben we al twee

aantal leuke verrassingen.

labels en op welke manier wij invulling geven aan

keer eerder een succesvolle Point gehad en we kijken erg uit naar de derde editie.

de klantbehoeften. WAAROM GAAN NAAR POINT? Naast de eerder genoemde activiteiten ga je

Wil jij ook een volledig verzorgde middag en

WAT IS ER TE DOEN OP POINT?

naar huis met een goedgevulde goodiebag,

avond vol gezelligheid, netwerkmogelijkheden en

Tijdens ons in-huis event maken we graag nader

geniet je van heerlijke hapjes, is er een chique

interessante onderwerpen? Meld je dan nu GRATIS

kennis, maar willen we ook kennis delen. Er is

bar vol verschillende drankjes en maak je kans op

aan! Graag zien we je op 1 november 2018 bij

onder andere een inspirerende gastspreker en er

het winnen van mooie prijzen.

Nedelko in Barendrecht!

MELD JE GRATIS AAN VIA WWW.NEDELKO.NL/POINT NEDELKO B.V.

| OKTOBER 2018

Riga 10, 2993 LW Barendrecht T +31 (0)180 64 54 00

WWW.NEDELKO.NL

E info@nedelko.nl

UITGELICHT Koen Huijbregts van Signify over Interact Pro

Slimme verlichting is ‘the next big thing’ Dit jaar introduceerde Signify (voorheen Philips Lighting) Interact Pro: een slim verlichtingssysteem dat je eenvoudig installeert. Wat is het nu precies en wat kan je er eigenlijk mee? Fred zocht Koen Huijbregts - Commercieel Directeur van Signify - op voor de antwoorden.

WAT IS INTERACT PRO NU PRECIES? Koen Huijbregts: “Met Interact Pro bedient de gebruiker de professionele verlichting in zijn pand vanaf zijn smartphone. We noemen het slimme verlichting voor het mkb omdat het systeem ontwikkeld is voor gebouwen tot 200 lichtpunten.”

WAT IS ERVOOR NODIG OM DE LAMP TE DOEN BRANDEN? “De Interact Pro app en gateway met vaste internetverbinding, Philips Interact Ready armaturen, een smartphone, een stroomkabel en een slimme installateur die de verlichting in kan stellen.”

NIET HELEMAAL DRAADLOOS DUS? “De enige draad van en naar de armaturen is een stroomkabel. Aansturing van de armaturen gebeurt draadloos via de app. Direct door de gebruiker of door een vooraf ingestelde scene door de installateur.”

HOE GA IK TE WERK?

ZIJN DE EERSTE PROJECTEN AL GEÏNSTALLEERD?

“De eerste installatie is niet anders dan bij normale verlichting. Ophangen volgens het lichtplan, spanning op de armatuur en klaar. Vervolgens hang je een gateway op die je aan het internet koppelt. Dan begint het toewijzen. Je laat de app alle lichtpunten, draadloze schakelaars en bewegingssensoren zoeken. Je definieert alle werkruimtes en koppelt elke armatuur of schakelaar aan een ruimte. Tenslotte voeg je specifiek gedrag toe, maar dat kan ook altijd later nog.”

“Jazeker, de eerste bezitters zijn apetrots op hun state-of-the-art-verlichting. Met de installateurs bespreken we hoe het systeem voor hen het beste kan werken. Denk dan aan beheer op afstand of het opstellen van servicecontracten met hun klanten. Het is om die reden dat slimme verlichting the next big thing in de verlichtingsbranche wordt genoemd. Niet alleen bezit de gebruiker een innovatief product. Ook de dienstverlening van de installateur verandert wezenlijk.”

KLINKT EENVOUDIG MAAR IS HET DAT OOK?

VERANDERING? LAAT HENK HET NIET HOREN!

“Om zeker te zijn van een eerste eenvoudige installatie organiseren we samen met de groothandel trainingen verspreid over het land. Na een livedemonstratie loopt de installateur met een c ertificaat Slimme verlichting onder zijn arm naar buiten.”

“Het zal reuze meevallen. Speciaal omHenk een handje te helpen; de productenwaarmee Interact Pro samenwerkt zijn al jarenlang favoriet bij de installateur, zoals Philips CoreLine LED armaturen en MASTER LED tubes. Mocht hij het nog niet aandurven, dan klimmen we samen de ladder op en help ik hem met plezier bij het maken van zijn eerste slimme verlichtingsproject.” 

GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR WWW.INTERACT-LIGHTING.COM/PRO.

| OKTOBER 2018

De zaterdagochtend van installateur Joeri Schrama

BEDRIJF AAN HUIS IS

In onze nieuwe rubriek ‘Aan de ontbijttafel’ schuiven we telkens op zaterdagochtend aan bij een installateur en zijn gezin. Inclusief een grote Henk & Fred ontbijtmand. We trappen af met Joeri Schrama en zijn vriendin Patrice Beelen van installatiebedrijf Mawin Elektrotechniek uit Alphen aan den Rijn.

Ontbijten jullie iedere ochtend zo uitgebreid? Of is dit alleen voor de foto? Joeri: “Nee, alleen op zondag. Doordeweeks loopt alles en iedereen door elkaar. Los daarvan is Floor maar de helft van de week bij ons.” Patrice: “Zodoende pakken we heel bewust ons moment samen.” Floor: “Maar we hebben niet altijd zo’n verrassingstoetje zoals nu. En we doen altijd een spelletje als we klaar zijn met eten.” Patrice: “Klopt, we zijn echte

| OKTOBER 2018

spelletjesmensen. Joeri en ik hebben de afgelopen week zelfs iedere avond na het werk en het klussen nog een potje gespeeld. Gewoon om even af te schakelen.” Wie wint er meestal? Patrice lachend: “Ik!” Floor neemt een grote slok van haar chocolademerk - het grote voordeel van eten in de personeelskantine, want daar staat een super deluxe koffiemachine met chocolate cream -, terwijl Kick onderuit zakt in zijn stoel. Na drie happen van zijn broodje is hij wel klaar met eten. Floor enthousiast: “De

zaterdagochtend is bij ons ook leuk, hoor. Dan gaan we met z’n allen naar de markt.” Vertel! Floor: “Nou, eerst eten we een heel grote stroopwafel. Of heel veel koekkruimels. En daarna gaan we een blokje kaas bij de kaasboer halen en tapas bij die ene meneer - hoe heet ie ook alweer? - en mmm, kibbeling.” Joeri: “We struinen stuk voor stuk alle eetkraampjes af, totdat we onze eindbestemming bereiken: de loempiaboer.” Letten jullie op wat jullie eten? Patrice: “Ik kook zo bewust en

AAN DE ONTBIJTTAFEL

VOOR MIJ EEN ZEGEN

gezond mogelijk, zonder pakjes en zakjes.” Joeri: “Zij geeft overal d’r eigen twist aan, waardoor het altijd lekker is. Wel zo prettig, want wanneer ik een frikandelbroodje zie, vind ik het best moeilijk dat te weerstaan.” Floor: “Jij lustte helemaal niets toen je mama leerde kennen!”

Joeri: “Haha, ik at inderdaad vrij beperkt - enkel Hollands eten -, maar tegenwoordig gaat bijna alles erin.” Patrice: “Zelf kan ik nog wel eens een yoghurtfase hebben, compleet met pitten, zaden, banaan en bosbessen, maar in de zomer ben ik nooit zo ‘zuivelig’.” Joeri: “Zo’n fase heb ik nou nooit.”

Kick en Floor: mogen jullie zelf bepalen wat je ’s ochtends eet? In koor: “Ja!” Floor: “Ik kies altijd chocopasta. Of pindakaas. Of smeerkaas. Kick wijzend naar zijn speculaas Schuddebuikjes: “Ik deze.” Floor: “Ik houd van crackers.” Kick: “Ik ook!” Patrice: “Wasa crackers, cream- ››

WIE IS WIE? WIE: JOERI SCHRAMA (33) WOONT SAMEN MET: PATRICE BEELEN (42), FLOOR (11) UIT HAAR VORIGE RELATIE EN KICK (3) BEDRIJF AAN HUIS: MAWIN ELEKTROTECHNIEK BV IN ALPHEN AAN DEN RIJN VAST PERSONEEL: TIEN MAN STERK DATEN MET DE BAAS: ZIJ NEEMT DE ADMINISTRATIEVE TAKEN VAN HET BEDRIJF VOOR HAAR REKENING WAAR: ALPHEN AAN DEN RIJN DE VERBOUWING: DUURT INMIDDELS ZO’N 335 DAGEN EN NAAR SCHATTING KOMEN DAAR NOG DRIE MAANDEN BIJ DE PERSONEELSKANTINE: WORDT NU GEBRUIKT ALS PLEK OM MET HET GEZIN TE ONTBIJTEN ALTIJD OP DE ONTBIJTTAFEL: EEN GROTE BAK MET CRACKERS EN RIJSTWAFELS NORMAAL NIET OP DE ONTBIJTTAFEL: GRILLWORST EN DE TOETJES MET EEN KLEINE VERRASSING

| OKTOBER 2018

B.E.G. The lighting control professionals The lighting control professionals

ď ˝

vestigingen en agentschappen

Daglicht en aanwezigheidsafhankelijke lichtregeling

Netwerksystemen, schaalbaar, geschikt voor elk project

Breed productassortiment

B.E.G. Nederland B.V. Tjalk 42 2411 NZ Bodegraven T 0172 476800

| OKTOBER 2018

info@beg-luxomat.nl beg-luxomat.com/nl

B.E.G. BiRC

AAN DE ONTBIJTTAFEL

crackers, rijstwafels: ze zijn hier bijna niet aan te slepen. Wat ze erop smeren, is me verder om het even. Ik weet dat ze gedurende de dag alle benodigde voedingsstoffen binnenkrijgen.” Hoe laat gaat bij jullie doordeweeks de wekker? Joeri: “Ergens tussen vijf en zeven uur. Ik ontbijt trouwens zelden, omdat ik dan nog geen trek heb. Dat komt pas later, zo tegen de klok van tien. Zit ik op de weg, dan maak ik een pitstop bij een tankstation voor een broodje filet Americain. Zo niet, dan gris ik hier een paar crackers uit de keuken.” Patrice: “We hebben ieder ons eigen ritme. Floor en ik staan rond half acht op. Terwijl zij haar schoolspullen pakt, maak ik haar boterhammen voor school klaar. En wanneer ze een half uurtje later de deur uitgaat, doet Kick meestal net zijn ogen open en gaat dan ook aan het ontbijt.” Hoe zijn de huishoudelijke taken bij jullie verdeeld? Patrice: “Simpel. Ik doe alles.” Maar jij werkt toch ook in de zaak? Patrice: “Ja, ik doe de admi

nistratie, maar ik kan zelf mijn uren indelen. Wat dat betreft is een bedrijf aan huis echt een plus, want ik kan tussen de bedrijven door even snel een was draaien of de vaat leegruimen. Tegelijkertijd schuilt daarin meteen het nadeel, want je denkt steevast dat je alles tegelijk kunt doen.” Joeri: “Voor mij is een bedrijf aan huis echt een zegen. Voorheen maakte ik de offertes na mijn werk, waardoor ik bijna altijd te laat was voor het avondeten. Nu eet ik eerst een hapje mee en kan vervolgens nog even verdergaan.” Gaat het thuis ook over werk? Of is dat verboden? Patrice: “We zien elkaar overdag op de zaak en zodoende is alles wel zo’n beetje besproken.” Joeri: “Heel soms moet één van ons even z’n ei kwijt over het werk, maar we proberen dat zoveel mogelijk te beperken.” Patrice: “Zodra we de deur achter ons dichttrekken en ons huis binnenwandelen zijn we thuis en is het tijd voor ons gezin.” Floor: “Gaan we nu een potje dobbelen?” Patrice: “Ja! De jongste mag beginnen.” 

WAT MAAK JE MENU? DE EETREGELS EN -GEWOONTEN OPEEN RIJ. ETEN WAT DE POT SCHAFT PATRICE: “IK GELOOF NIET IN PUSHEN. BOVENDIEN, IEDER MENS LUST WEL IETS NIET.” FLOOR: “IK VIND RODE BIETEN ECHT VIES. IK HEB DAT ÉÉN KEER GEGETEN EN TOEN MOEST IK SPUGEN.” KICK: “IK VIND CHAMPIGNONS STOM!” PATRICE: “MAAR ZE MOETEN WEL ALTIJD ALLES PROEVEN.” ETEN VOOR DE TELEVISIE JOERI: “WE BELANDEN WEL EENS MET EEN PIZZAATJE OP DE BANK EN DOORDEWEEKS ETEN DE KINDEREN ‘S OCHTENDS HUN CRACKER VOOR DE TELEVISIE.” PATRICE: “VANWEGE DE VERBOUWING ETEN WE NU ALLEEN IN DE PERSONEELSKANTINE. DAAR IS GEEN TELEVISIE EN DUS GEEN DISCUSSIE, HAHA.” MET DE TELEFOON OP TAFEL PATRICE: “NEE! DAT HALF UURTJE DAT WE MET Z’N ALLEN AAN TAFEL ZITTEN, GAAT DAT DING UIT.”

| OKTOBER 2018

INSTALLATIE VOLGENS ATTEMA: INSTALLATIE VOLGENS ATTEMA:

NIEUW: AK2-RD kabeldozen Razendsnel 100% Winstalleren® Compleet assortiment

Diverse montageplaten

Attema heeft haar 100% Winstalleren® assortiment uitgebreid met voorbedrade kabeldozen. U kunt dus voortaan kiezen uit 100% stekerbare centraaldozen en uit 100% stekerbare kabeldozen die zijn voorzien van WAGO WINSTA RD connectoren. Ideaal voor tijdelijke huisvesting en voor renovatie of transformatie van kantoorgebouwen.

Meer info? Kijk op www.attema.com

Vernieuwende ideeën voor ’n veranderende wereld. 60

| OKTOBER 2018

359-___ADV-AK2-RD-190x277_(Henk&Fred).indd 1

26-07-18 09:14

INNOVATIE Tijd voor het hippe broertje

DE KABELADVISEUR VAN DE TOEKOMST

Het is alweer vijftien jaar geleden dat Draka de Kabulator lanceerde. Een echte trendsetter voor zijn tijd. Nu wordt deze klassieke jongen vervangen door een hipper broertje; De Cable App.

Zoals je mag verwachten van een echte trendsetter beschikt de app over nog meer opties dan zijn oudere broer en is hij helemaal afgestemd op de ontwikkelingen van vandaag de dag. Denk aan Eco advies en NEN1010, de norm voor elektrotechnische laagspanning installaties. Maar ook het gebruikersgemak zorgt ervoor dat deze innovatie klaar is voor de toekomst.

JUISTE KABELKEUZE Eenvoudiger kabeldiameters bere kenen en meer functionaliteit. Dat is wat Draka voor ogen heeft met de lancering van de gratis Cable App. Een juiste kabelkeuze omvat namelijk meer dan alleen minimaal voldoen aan NEN1010. Een kabelkeuze wordt

pas helemaal verantwoord als je ook de financiële en ecologische gevolgen afweegt. Zeker nu gebouw en en installaties steeds duurzamer moeten zijn. De Cable App brengt dit alles in kaart. De app is makkelijk en zeer gebruiks vriendelijk. Na het invullen van de belastingsstroom leidt de app je stap voor stap door de hele berekening. Dankzij filtermenu’s hoef je zelf weinig in te vullen. Zelfs correctiefactoren voor bijvoorbeeld omgevings temperatuur en thermische weerstand worden automatisch gegenereerd. Extra handig is de mogelijk om de kabelberekeningen op te slaan, ook als pdf, en eventueel per mail te versturen.

Dankzij de integratie van NEN1010 kan de app alle verschillende installatie methoden aan. Zowel in de grond, vrijhangend als in kabelgoten. Daar naast kan je nu ook gelijkstroom (DC) kabels en rubber kabels berekenen. Omdat nu eenmaal niet alle vari anten in een rekenmodule passen, heeft Cable App ook een ingebouwde mailfunctie naar de helpdesk.

MEER INFORMATIE De Cable App is beschikbaar in het Nederlands en Engels en is in de diverse app stores te downloaden voor smartphones en tablets (Android en iOS). Ook is er een web versie gelanceerd welke op den duur zijn klassieke broer, de Kabulator, zal vervangen.

www.draka-cableapp.nl

| OKTOBER 2018

62 52

| OKTOBER 2018

OP STAP Duurzame ambities Koninklijke Grolsch

BROUWERIJ WIL IN 2025 ENERGIENEUTRAAL ZIJN

it zijn de leuke bezoekjes.” Henk wrijft grinnikend in zijn handen wanneer Fred met zijn bus het terrein van Koninklijke Grolsch in Enschede op rijdt. Het grote gebouw met het bekende logo, waar zo’n zeshonderd mensen werken, bevestigt dat de mannen op het juiste adres zijn. Ze hebben een afspraak met Manager Engineering

Susan Ladrak de mannen voor een kop koffie mee heeft genomen naar haar kantoor, weet het niet zeker. “Maar het zou maar zo kunnen”, klinkt het dan. Henk en Fred hebben hun koffie sneller op dan ooit. De rondleiding wacht. Met een witte jas en stevige veiligheidsschoenen. Als ze de lopende banden vol bierflesjes zien, komt er een glimlach op het gezicht

hebben hierover afspraken gemaakt met de overheid. En het levert ook gewoon geld op.” De genomen maatregelen liegen er niet om. Grolsch is op weg naar de titel ‘energieneutrale brouwerij’ in 2025. Of dat doel echt gehaald wordt? Het antwoord ligt in de toekomst. “Maar we doen ons best en zijn op de goede weg.”

steeds met andere ogen naar je productieproces kijken Susan Ladrak van Grolsch. Fred kijkt zijn collega met een glimlach aan: “Ik ben vooral benieuwd naar de duurzame maatregelen die hier zijn genomen”, zegt hij dan. “Koninklijke Grolsch is misschien wel de duurzaamste brouwerij van Nederland.” Of dat echt zo is? Susan Ladrak, die

van Henk, die niet meer verdwijnt. Susan Ladrak begint te vertellen over alle duurzame maatregelen en dat zijn er veel. “Vanaf de bouw van dit pand, bijna vijftien jaar geleden, zijn we op alle niveaus bewust met duurzaamheid bezig. Waarom? Met het oog op het milieu. We denken aan onze reputatie en

ENERGIEGEBOUW Zonnepanelen en windmolens zijn er nog niet. Maar Susan Ladrak sluit niet uit dat ze er alsnog gaan komen. “Er wordt al onderzoek naar gedaan.” De focus ligt op dit moment volgens haar vooral op energieefficiency. Ze neemt de mannen mee naar het energiegebouw ››

| OKTOBER 2018

Boilers met warmtewisselaars en wijst naar een gloednieuwe installatie. “We hebben hier onlangs een warmtewisselaar in de schoorsteen van de boilers geplaatst. De boilers produceren, naast stoom die we nodig hebben voor de productieprocessen in de brouwerij, ook warm gas dat via de schoorsteen naar buiten gaat. Dankzij deze nieuwe warmtewisselaar vangen we die warmte uit het gas op en stoppen het terug in het proces. Daardoor werken de boilers efficiënter en heb je minder gas nodig.” Grolsch beschikt ook over een ingenieuze

eigen afvalwaterzuivering. “We halen ongeveer 85% van de vervuiling uit het water”, legt Susan Ladrak uit. “Daarbij produceren we biogas en dat gas verstoken we weer op onze eigen boilers. We voorzien hiermee voor 22% in onze eigen warmtebehoefte.”

MINDER WATER Grolsch gebruikt water uit eigen bronnen voor het brouwen van hun bier. “Onze ambitie is meer bier te produceren met minder water”, zo gaat Susan verder. “We streven ernaar om ons

waterverbruik per hectoliter bier nog verder omlaag te brengen. We besparen op dit moment al 32% ten opzichte van 2005 en gebruiken nu 3,2 hl water voor het produceren van 1 hl bier.” In 2017 realiseerde Grolsch het laagste energie- en waterverbruik ooit. Omdat Grolsch al geruime tijd bezig is met het succesvol reduceren van energie- en watergebruik, wordt het steeds moeilijker om besparingen te behalen. “Maar omdat we steeds op een andere manier naar de processen kijken en geloven dat

CIJFERS 2017 • RECYCLEPERCENTAGE BROUWERIJ: 99,8% • ENERGIEREDUCTIE TEN OPZICHTE VAN 2016: 5,6% • WATERREDUCTIE TEN OPZICHTE VAN 2016: 9,6% • AMBITIE: CO2 NEUTRALE BROUWERIJ IN 2025 • CO2 EMISSIEREDUCTIE SINDS 2005: 32% • GROENE ENERGIE IN TOTAAL ENERGIEVERBRUIK: 15% • LAAGSTE WATERVERBRUIK OOIT IN 2017: 3,2 HL/HL BIER

| OKTOBER 2018

OP STAP

Eigen afvalwaterzuivering het iedere dag een beetje beter kan, lukt het nog steeds.”

CIRCULAIR Circulair denken en handelen is een ‘way of life’ geworden bij Grolsch in Enschede. De brouwerij heeft een recyclepercentage van afval van maar liefst 99,8%. Vrijwel alles wordt hergebruikt. Fred wil graag voorbeelden van hergebruik. Natuurlijk noemt Susan Ladrak het gescheiden inzamelen van afval. “Maar ook bierbostel (restproduct) wordt opnieuw benut als veevoer en gist dat we niet meer nodig hebben gaat naar de farmaceutische industrie.”

Henk vindt het wel mooi. “Hoe komen jullie op al deze duurzame ideeën?”, vraagt hij aan Susan. “Het is onze drijfveer om continu te willen verbeteren. Om dat te bereiken moet je steeds met andere ogen naar je eigen processen durven kijken. Ook vragen we het personeel om mee te denken. Dat levert vaak nieuwe inzichten op. We doen het samen.” Welke nieuwe maatregelen er in de pijplijn zitten? “We kijken hoe we onze warmtenetwerken verder kunnen ontwikkelen. We willen onze boilers nog verder verfijnen zodat ze nog efficiënter worden en de waterzuivering blijven optimalise-

ren, waardoor we nog meer biogas produceren. Voorlopig is er nog voldoende te doen…”

PROEVERIJ Henk en Fred kijken hun ogen uit. Als afsluiting mogen ze nog een biertje proeven in de proeverij. Dat laat Henk zich geen twee keer zeggen. Fred kiest voor een alcoholvrije versie van het populaire merk. “Er moet er toch één verstandig zijn”, grinnikt hij. “O ja”, vraagt Henk… Of Susan zelf ook Grolsch drinkt…? “Hahaha”, antwoordt ze adrem. “Toen ik hier kwam werken dronk ik geen bier, maar nu vind ik het lekker. Grolsch natuurlijk!” 

| OKTOBER 2018

Naast de standaard CPR geclassificeerde installatiekabels (0,6/1 kV) kan Cable Partners tevens de volgende CPR geclassificeerde speciaalkabels voor permanente elektrotechnische installaties van bouwwerken uit voorraad leveren: Alarmkabel Dca & Cca | Busleiding Dca & Cca | Datakabel Eca, Dca & Cca | Huishoudsnoer Eca | Luidsprekersnoer Eca Signaalkabel Dca & Cca | Signaalgrondkabel Dca & Cca Solarkabel Dca & Eca | Stuurstroomkabel Dca, Cca & B2ca Kijk voor meer informatie of bestel op cablepartners.nl

ENERGIEZUINIG EN DUURZAAM MET MINI WIFI HANDSFREE Mini Handsfree WiFi 2-draads van Comelit maakt het mogelijk, ook bij analoge systemen, een deurintercom oproep via de smartphone te beantwoorden. Bestaande Simplebus systemen hoeven niet volledig te worden vervangen. Het verwisselen van de monitor is voldoende om bijna elk systeem te upgraden. Wat de Mini WiFi Handsfree ĂŠcht bijzonder maakt is de manier waarop de monitor omgaat met energie. Door alleen verbinding te maken met de router wanneer er daadwerkelijk iemand aanbelt, is de monitor energiezuinig en maakt de woning een stukje meer duurzaam Wilt u meer weten? Volg ons op social media en bekijk onze Vlogs. Voor vragen kunt u natuurlijk altijd bij ons terecht via (078) 65 11 201

w w w . c o m e l i t . n l

| OKTOBER 2018

CPR geclassificeerde speciaalkabels

112 NOODSTOP Ik ben Joost, brandonderzoeker bij de brandweer in de r egio Gelderland-Midden. Mijn collegabrandonderzoekers en ik onderzoeken branden om ervan te leren. Een van de redenen waarom we dit doen, is uiteraard het voorkomen van brand.

JOOST MAG HET WETEN

Zelf ben ik ook vrijwilliger bij de brandweer en ik mag graag brandjes blussen. Vaak vraagt men: ‘botst dat niet met elkaar: het voorkomen en het willen blussen?’. Mijn eerlijke antwoord daarop is ja. Maar als je eenmaal hebt ervaren wat brand voor impact heeft op iemands leven dan doe je er alles aan om een brand te voorkomen. Even over dat ‘Joost mag het weten’. Ik heb géén elektrotechnische opleiding. Daarom is het voor mij vaak een uitdaging om erachter te komen wat er precies is gebeurd. Gelukkig zijn mensen uit de elektro/installatietechniek altijd bereid om te helpen. Waarvoor dank! In de media lees of hoor je vaak ‘de brand is ontstaan door kortsluiting’. Dat is een soort verzamelnaam geworden voor branden die ontstaan in de elektrische installatie. Na even Googlen kwam ik er achter dat daar de meterkast onder valt tot en met het apparaat wat stroom afneemt. In mijn columns ga ik een aantal zogenaamde ‘ kortsluitingen’ uit de praktijk laten zien. Zo mocht ik laatst naar een woning waar brand was geweest in de badkamer (zie foto's links). De bewoners hadden de brand met de doucheslang geblust, waardoor de schade beperkt was gebleven. Aan de bovenzijde van de muur zat een trekschakelaar waarop een wasmachine en een wasdroger waren aangesloten. Het snoer van de wasdroger was te kort en was daarom met behulp van een kroonsteentje verlengd. De bewoner had vijf minuten voor de brand de wasdroger aangezet. Het kroonsteentje was zo heet geworden dat dit tot ontbranding was gekomen. Volgens de bewoner had de installateur de wasdroger aangesloten, maar eerlijk gezegd heb ik daar zo mijn twijfels over. Maar wat is er precies gebeurd? Een slecht contact omdat de schroefjes te los of te strak hebben gezeten? Heeft vocht voor roest gezorgd? In elk geval was er warmteontwikkeling door een overgangsweerstand. Voor het gemak noem ik het voor de bewoner toch ook maar ‘kortsluiting’. Met het advies om een installateur in te schakelen als de nieuwe apparaten aangesloten moeten worden.

Joost Ebus is brandonderzoeker bij het kenniscentrum Brandweer Gelderland-Midden en vrijwillig bevelvoerder van de Brandweer Nijmegen post Noord

| OKTOBER 2018

True Presence van Steinel detecteert ademhaling

Sensoren volop in ontwikkeling

Nog niet zo lang geleden waren we blij met sensoren die reageerden op menselijke bewegingen, waardoor automatisch een lamp ging branden. Maar ook hier staat de vooruitgang allerminst stil. True Presence, de nieuwste sensor van het Duitse Steinel, detecteert zelfs de ademhaling. "Een unicum", zegt Bert Soer, projectmanager bij Steinel-importeur Van Spijk.

r ontgaat de True Presence zo goed als niets. Een minimale beweging van twee millimeter in een ruimte wordt door de sensor gesignaleerd. "Twee millimeter, dat is de beweging van de borstkas bij het ademen", aldus Bert Soer. Met andere woorden,ieder menselijk leven in een ruimte wordt gedetecteerd. Dit in tegenstelling tot de conventionele sensoren, die alleen echt fysieke beweging signaleren. Deze nieuwe ontwikkeling biedt veel voordelen. Niet alleen

| OKTOBER 2018

op het gebied van energiebesparing, denk ook aan de veiligheid in gebouwen. Soer: "Stel er is brand in een hotel of flatgebouw. Hulpdiensten kunnen op bijvoorbeeld een tablet zien in welke ruimte nog mensen in leven zijn en daarop actie ondernemen."

ZORG Bij zorginstellingen kan de nieuwe sensor een belangrijke bijdrage leveren aan meer efficiency en

heel gerichte zorg, zegt Soer. "De True Presence registreert bijvoorbeeld ook de looprichting van mensen. Neem een zorgcentrum: medewerkers kunnen op afstand de bewegingen van bewoners volgen, bijvoorbeeld als ze naar het toilet gaan. Straks kunnen we zelfs zien wanneer iemand sneller gaat ademen en mogelijk gespannen is. Als medewerkers een situatie niet vertrouwen, kunnen ze sneller in actie komen." Meer efficiency ook in bijvoor-

SPOTLIGHT

Bert Soer beeld een hotel. "De sensor meldt of er nog gasten op de kamer zijn. Medewerkers lopen niet voor niets naar kamers voor de schoonmaak. En gasten worden niet onnodig gestoord. Kleine dingetjes, heel praktisch."

GEZOND Het is de toekomst, volgens Bert Soer. Volledige gebouwbeheer systemen, op een afstand kunnen zien wat er in een gebouw gebeurt en daarop reageren. "Nergens onnodig licht of verwarming. Efficiënte inzet van mensen en energie. En de ontwikkelin-

gen gaan door. Deze high-end sensoren meten straks ook geuren en luchtdruk. Airco's passen zich automatisch aan. Dat zorgt voor een gezonder binnenklimaat." Naast de True Presence heeft Steinel ook de HPD2 geïntroduceerd. Een optische sensor die mensen in een afgebakende ruimte registreert en telt. Ook dat biedt allerlei voordelen, zegt Soer. "Is de vergaderruimte vol? Dan gaat automatisch de airco aan. Staat er een lange wachtrij voor de balie, dan komt er een seintje dat er een tweede balie open moet. De nieuwe generatie

sensoren gaat veel verder dan lichtregeling." De installatiemarkt is klaar voor deze nieuwe producten, denkt Bert Soer. "Het is verstandig dat installateurs de ontwikkelingen goed volgen. En ik merk dat ze dat doen. Jonge installateurs groeien op met iPhone en domotica. Het staat dichtbij ze. En bovendien, het is technisch niet ingewikkeld. De nieuwe producten sluiten allemaal aan op bestaande systemen als KNX en Dali2. Installeren en bedienen wordt steeds eenvoudiger. Dit zijn echt producten voor de toekomst. 

VAN SPIJK AGENTUREN VAN SPIJK AGENTUREN (VSA) IN OIRSCHOT IS EXCLUSIEF IMPORTEUR EN VERTEGENWOORDIGER VAN STEINEL IN NEDERLAND. MAAR HET RUIM VEERTIG JAAR OUDE BEDRIJF DOET VEEL MEER. AANVANKELIJK LAG DE FOCUS VOORAL OP WERKPLAATSINRICHTING, IJZERWAREN EN MACHINES. IN 2007 HEEFT VSA DAAR SENSORTECHNIEK EN VERLICHTING AAN TOEGEVOEGD. VSA LEVERT VEERTIG MERKEN, WAARONDER PAULMANN, RAACO EN TELESTEPS. HET DUITSE STEINEL IS HET BEKENDSTE SENSORMERK. PRODUCTEN VAN STEINEL WORDEN IN EIGEN CENTRA IN DUITSLAND, TSJECHIË EN ZWITSERLAND ONTWIKKELD EN GEPRODUCEERD.

| OKTOBER 2018

3 DIMENSIONS

OF EXCELLENCE PERFORMANCE SCALABILITY EFFICIENCY

DATA CENTER LOCAL AREA NETWORK

GEPATENTEERD

ONTWERP

VAN CAT 5E TOT CAT 8

MODULAIRE PANELEN

NIEUW QUICK-FIX SYSTEEM

HIGH SPEED 40/100 Gb

THE GLOBAL SPECIALIST IN ELECTRICAL AND DIGITAL BUILDING INFRASTRUCTURES

| OKTOBER 2018

INNOVATIE Perfecte oplossingen met Hager Manufaktur

MAATWERK: VOOR INDIVIDUELE WENSEN

Geef je schakelmateriaal - en alles wat daarbij hoort - een nรณg persoonlijkere touch. Manufaktur is een zelfstandig label binnen Hager en vertegenwoordigt de moderne, ongecompliceerde werkwijze van productie op maat. Advies, planning en uitvoering allemaal in dezelfde hand. Vanuit dit principe biedt Hager Manufaktur, volledig op maat, exclusieve eenmalige stukken en aangepaste grote series.

VERSCHEIDENHEID Hager Manufaktur vervaardigt perfect op elkaar afgestemde oplossingen. Van individueel geconfigureerde kabelkanalen, unieke schakelaars en bedieningspanelen tot de juiste deurcommunicatie. Daarvoor wordt een grote verscheidenheid aan materialen, kleurschakeringen, decors en mogelijkheden voor afwerking gebruikt. Stof, steen, hout, leer of ingelegd met Swarovski kristallen?

Geen enkel probleem. Patineren of anodiseren? Ook geen probleem. Net als goud-, nikkel-, messing-, koper- of palladiumlegeringen trouwens. Zelfs van koffie zijn al oppervlakten voor schakelaars gemaakt. De grens is pas bereikt als het design wordt veranderd, dus als de gewenste oplossing de vorm van en het idee achter de producten verandert. Vanzelfsprekend gelden voor Hager Manufaktur dezelfde garantievoorwaarden als voor alle andere catalogusartikelen.

de mogelijkheid om jouw schakelaar uit deze serie en alles daaromheen nรณg persoonlijker te maken. De designserie berker Q.7 brengt nieuwe materialen in beeld, die op hun beurt nieuwe mogelijkheden bieden om een huis helemaal naar eigen idee vorm te geven. Leisteen, beton, aluminium, glas, kunststof of roestvrij staal vervangen de gebruikelijke standaarden. Specifieke wensen? Denk aan Manufaktur van Hager. De weg naar deze persoonlijke oplossing is ook nog eens opvallend eenvoudig: Geef je wensen door en Hager adviseert je in de beste oplossing. Daarna wordt bindend de verwachte levertijd en kosten berekend. Zodra je tevreden bent, wordt er geproduceerd. Aansluitend wordt jouw persoonlijke product precies volgens afspraak geleverd.

DESIGNSERIE BERKER Q.7 Ontdek de Hager Manufaktur met de designserie berker Q.7. Hiermee heb je

hager.nl/manufakturhager

| OKTOBER 2018

KNX VOOR HOMEY Het populaire Smart Home platform Homey is nu ook te koppelen aan KNX. Homey verbindt alle apparaten in en rondom het huis met één app. Met de integratie zijn beide systemen eenvoudig te combineren met duizenden andere producten waarmee Homey werkt. Homey bedient producten variërend van goedkope slimme stekkers tot geavanceerde slimme thermostaten en Spotify Connect Speakers. Bron: Athom.com

BROOD PANTOFFELS & KUSSENS Af en toe krijgen we producten voorgeschoteld, waarvan wij zelfs denken ‘Waar halen ze het vandaan?’ Zo dus ook met deze brood-pantoffels een kussens in de vorm van een Franse baguette. De brood-pantoffels hebben slechts twee nadelen. Je kunt ze niet opeten en ze zijn slechts leverbaar tot maat 41. Het kussen is eveneens oneetbaar maar is wel extra zacht. En een echte blikvanger voor op je bed! Bron: Radbag.nl

BAMBOE KOFFIEBEKER Jaarlijks worden er wereldwijd meer dan 100 miljard disposable koffiebekers weggegooid. Dus is het goed om een eigen, duurzame beker te hebben. Liefst gemaakt van milieuvriendelijke bamboevezel, zoals deze reisbeker van Point-Virgule. Ideaal voor in de auto of op kantoor. Ze zijn ook nog eens heel mooi, met moderne graphics als Web en Favorite Tea. Ze gaan jarenlang mee en kunnen in de vaatwasser. Bron: Point-virgule.nl

| OKTOBER 2018

UITKLAPBARE BBQ EN VUURKORF De nieuwe Flatpack Grill & Firepit van Uco is een grill en vuurkorf ineen. Het is een slimme en compacte barbecue die je snel en gemakkelijk opzet, meeneemt en opbergt. Je klapt de flatpack open en in slechts dertig seconden heb je een stevige en stabiele grill annex vuurkorf voor een gezellige avond in de buitenlucht. Ideaal als je gaat kamperen, maar ook handig om te gebruiken in je eigen achtertuin. Bron: Uco-gear.nl

GADGETS RETRO KOFFER PLATENSPELER Ja, we worden misschien een dagje ouder en nostalgischerâ&#x20AC;Ś Maar dat wil niet zeggen dat je met deze retro kofferplatenspeler niet bij de tijd bent. Integendeel. Want met de meegeleverde USB-kabel kun je oude vinyls eenvoudig omzetten naar MP3-bestanden. De platenspeler beschikt verder over twee ingebouwde speakers waardoor je er via Bluetooth ook muziek vanaf je smartphone op kunt afspelen. Bron: Radbag.nl

HENRY BEELDSCHERMDOEK We kennen allemaal de opvallende Henry-stofzuiger. Eerder lieten we al weten dat van dit merk ook een kleine bureaustofzuiger bestaat. En daar is nu een Henry microvezel beeldschermdoek aan toegevoegd. Handig als mini poetshulpje voor de vette vingers op je smartphone, tablet of laptop. Uiteraard in het rood en voorzien van het gezichtje waar Henry bekend om staat. Bron: Radbag.nl

VEILIG WATER KETTINGZAAG ZONDER MOTOR De Nordic Pocket Saw is een compacte handkettingzaag die je overal mee naartoe neemt. Een ideale tool voor outdoorliefhebbers en kampeerders die hout nodig hebben voor een kampvuur of om hutten te bouwen. De handvaten aan beide uiteinden zorgen voor een comfortabele en veilige grip. Het geheel is als klein pakje te vervoeren in een nylon opbergzak. De zaag weegt slechts 132 gram.

Nog vakantie- of outdoorplannen? Veilig drinkwater is essentieel als je onderweg bent. Mocht het niet voorhanden zijn, dan kun je het altijd zelf maken met deze waterzuiveringsset. De set bestaat uit een Katadyn BeFree-waterfilter in combinatie met een SteriPEN Aqua-waterÂ zuiveraar en een CamelBak Chute Mag-drinkfles. Dankzij het lage gewicht en geringe volume neem je de set in je rugzak overal mee naar toe. Bron: robijns.nl

Bron: Nordicpocketsaw.com

| OKTOBER 2018

BEN JIJ OOK ZO TOE AAN EEN

ÉCHT INTERACTIEF BEURSCONCEPT? VERWELKOMT JE GRAAG ALS EXPOSANT OP:

279 FC

Multimeter Multimeter met met warmtebeeldtechniek warmtebeeldtechniek & iFlex

GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR WWW.ELEKTRO2019.NL

24-25-26

•

Vind, verhelp, controleer en rapporteer met één instrument elektrische, HVAC- en mechanische problemen

BEURSFABRIEK

•

AC stroommeting tot 2500A met de iFlex stroomtang

•

Hogere productiviteit voor zowel u als de installatie

SEPTEMBER 2019

NIEUWEGEIN

ONTMOETEN ZIEN

DOEN

KENNIS DELEN

BELEVEN

INNOVATIES

ONTSPANNEN

GENIETEN

HET MEEST SPRAAKMAKENDE EVENT BINNEN DE ELEKTROTECHNIEK!

De Comfortplint maakt ieder kantoor en woning eenvoudig aanpasbaar. Door stekerbaar installeren kunt u de schaarse uren van uw monteurs efficiënter inzetten. Forse besparing op montage uren Duurzaam; herbruikbare materialen Meer vervolgopdrachten, doordat de installatie uitbreidbaar is WiFi in de hele woning Mogelijkheid tot later toepassen domotica Voorbereid op gelijkspanningsnet

Zo makkelijk werkt dat!

Voor meer informatie: 085 105 27 80 COMFORTPLINT.NL

| OKTOBER 2018

Monitor en beveilig uw elektrische installatie Met één simpele handeling

De nieuwe PowerTag Monitoren, beveiligen, alarmering en taggen

Zou het niet mooi zijn om vooraf geïnformeerd te worden over een mogelijke storing in uw elektrische installatie? Dit wordt opgelost met de innovatie van Schneider Electric: PowerTag®. Deze meet niet alleen de energie en het vermogen in real-time, maar monitort ook de belasting per fase en informeert u preventief via een e-mail om een overbelasting te voorkomen. “Tag” uw automaten, wanneer en waar u maar wilt en blijf volledig op de hoogte van uw installatie.

schneider-electric.com/powertag | OKTOBER 2018

In elke uitgave geven Henk en Fred hun mening over de producten die in het magazine staan. Wat vinden zij van de noviteiten? Welke voordelen levert het op voor de installateur? En wat kun je ermee? 8 reviews op een rij.

HEMMINK - EI 3000 SERIE HENK: “Je huis brandveilig maken, daar komt nog wel heel wat bij kijken.” FRED: “Ik kan me inderdaad wel voorstellen dat veel mensen niet weten welke en hoeveel melders je nodig hebt om je woning veilig te maken.” HENK: "En waar je ze vervolgens het beste kan plaatsen in huis. Ik dacht dat melders tegenwoordig zo slim zijn? Moeten we nog nadenken waar ze het beste hangen." FRED: “Ze willen niet dat jij je verveelt, Henk.” PAGINA

PAGINA

SYLVANIA - CONCORD CURVELYTE FRED: “Volgens mij heb ik het al vaker gezegd, maar ik houd echt van led.” HENK: “Ja, dat weten we.” FRED: “Er is iets nieuws op de markt. Curvelyte is meer dan een verlichtingsarmatuur. Hoe bedenken ze het telkens weer? In één woord prachtig. Ik houd van led!” HENK: “JAHAA.. DAT WETEN WE!”

NEDELKO - LED PRO-SPACE

PAGINA

FRED: “Plafonds worden steeds vaker gezien als designoppervlak. Ze nemen echt de tijd om het mooi af te werken. Zelfs bij overkappingen ligt de focus op het plafond! HENK: “Wat maakt het nou uit hoe het plafond in de overkapping precies is afgewerkt. Hoe een ruimte wordt verlicht, daar draait het om!” FRED: “Natuurlijk, maar het oog wil ook wat. Ik zag laatst trouwens een mooi strak plafond met de nieuwe LED Pro-Space van Prolumia. Dat zou jij ook wel mooi hebben gevonden.” HENK: “Je wil mij toch niet weer iets nieuws aanpraten, Fred?”

PERFORMANCE IN LIGHTING - MANGO+ PAGINA

FRED: “Kijk eens Henk, hier hebben ze de nieuwe serie downlighters van PIL geplaatst. Dat ziet er erg goed uit.” HENK: “Dat zal allemaal wel. Ik vind die lange levensduur interessant, de rest interesseert me niet.” FRED: “Leg je werk nou even neer en kom eens kijken. O ja, vergeet je bril niet mee te nemen anders zie je nog niks.” HENK: “Hoe oud denk je eigenlijk wel niet dat ik ben?”

| OKTOBER 2018

REVIEWS COMFORT BOUWER - COMFORTPLINT

PAGINA

FRED: “Slim hoor, de Comfortplint.” HENK: “Sinds wanneer houden wij ons bezig met plinten?” FRED: “Deze plint is wel interessant voor ons. Hierdoor kan je gemakkelijk achteraf de aansluit punten bepalen zonder hakken of breken én er is ruimte voor bijvoorbeeld een WiFi accespoint. Handig!” HENK: “Ik ben gewoon heel blij dat jij zo thuis bent in die wereld.”

PAGINA

HAGER - VEGA VERDELER HENK: “Die Vega verdeler maakt woningen echt klaar voor de toekomst. Misschien is dat wel iets voor mijn buurman…” FRED: “Is dat een vraag aan mij, jouw slimme collega, die je altijd al het werk uit handen neemt en je voorziet van de beste adviezen?” HENK: “Ik ben even hardop aan het nadenken. En een collega die mij het werk uit handen neemt? Die ken ik helaas niet.” FRED: “Oké. Het is goed dat ik dat weet. Dan hoef ik je dus ook niet meer in te fluisteren wat je moet zeggen tegen een klant die een vraag heeft over audiosystemen? Of een nieuw smart home-systeem?”

ABB - BRANDWERENDE INBOUWDOZEN

PAGINA

HENK: “Wist je trouwens dat het type gipsplaat een belangrijke rol speelt om de branddoorslag zo lang mogelijk uit te stellen?” FRED: “Leuk weetje. Maar we gebruiken brandwerende inbouwdozen, dus dat zit wel goed.” HENK: “Zelfs wanneer alle componenten brandwerend zijn, is het nog niet vanzelfsprekend dat de combinatie tussen de producten brand ook daadwerkelijk goed weert.” FRED: “Daarom werken we met de nieuwe brandwerende dozen van ABB. Die zijn getest in combinatie met A-gipsplaten. Verder nog iets Henk, of kan ik nu weer aan het werk?”

PAGINA

DRAKA - CABLE APP FRED: “De klassieke jongen die vervangen wordt door een hipper broertje. Alsof ze het over ons hebben, Henk.” HENK: “Niet zo grappig. Het hippe broertje van de Kabulator is functioneel, beschikt over nog meer opties en is klaar voor de toekomst.” FRED: “Ja, net als ik. Het is de perfecte omschrijving, vind je niet?” HENK: “Het is maar goed dat ik je niet hoef te omschrijven. Anders zouden er wel andere termen gebruikt worden, haha.”

| OKTOBER 2018

Op de hoogte blijven van de laatste trends op het gebied van internet, gadgets en social media? Volg Fred op Twitter: @FredvanHenF

FRED

Introductie virtuele assistent Amelia:

Robot op kantoor Gaat de virtuele assistent de secretaresse op kantoor vervangen? Het Amerikaanse bedrijf IPSoft introduceerde vorig jaar een blondine met blauwe ogen in 3D: Amelia. Fred duikt in de wereld van de kunstmatige intelligentie en ontdekt dat er ook in Nederland al installatiebedrijven zijn die met chatbots werken.

e kent dat vast wel. Je belt met een energiemaatschappij of groot verzekeringsbedrijf en je twijfelt na een minuutje al of je wel een echt persoon aan de lijn hebt. Of de berichtjes van een klantenservice zijn dusdanig dat je bijna zeker weet dat je met een computer zit te chatten. We gaan er steeds meer mee te maken krijgen: KLM doet het al, maar ook Eneco en bijvoorbeeld Centraal Beheer. Voor eenvoudige schademeldingen introduceerde dit bedrijf vorig jaar de chatbot Evelien. Er w orden bij Centraal Beheer nu al 40.000 geautomatiseerde chatgesprekken per maand gevoerd. Het bedrijf ziet de chatbot als een aanvulling op de klantenafdeling, vooral handig voor simpele gesprekken. Maar de komende jaren zullen er steeds meer functies aan worden toegevoegd.

INSTALLATIEWERELD Ook in de installatiewereld wordt gebruik gemaakt van chatbots. Zo las ik op Emerce.nl een artikel over een installatiebedrijf dat via de computer ‒ soms in maar 11 minuten! ‒ een cv-ketel verkoopt. Dit gaat op basis

| OKTOBER 2018

van een gerobotiseerd systeem. Als er een aanvraag binnenkomt via de website, worden de gegevens van de potentiële klant opgehaald, zoals het type woning, de oppervlakte en kubieke meters. Dit is openbare informatie die je met postcode en huisnummer gemakkelijk kunt vinden bij het Kadaster. Op basis van de verzamelde gegevens communiceert het systeem met de klant.

STAPJE VERDER In de Verenigde Staten gaan ze nog een stapje verder. Het Amerikaanse bedrijf IPSoft introduceerde vorig jaar de virtuele assistent Amelia.

Geen chatbot zoals die van Centraal Beheer, maar een op een mens lijkende 3D-simulatie. Met camera’s om emoties af te lezen en om mensen te herkennen, met Wikipedia-achtige kennis en in staat om echte gesprekken te voeren. Het grote voordeel van een virtuele assistent is dat bedrijven zo kunnen besparen op arbeidskosten. En Amelia is nooit chagrijnig, werkt 24 uur per dag, zeven dagen in de week. Maar of het er echt leuker van wordt met robots op kantoor, vraag ik me wel af.  Bron: de Volkskrant en emerce.nl

| OKTOBER 2018

GEEN TIJD VERSPILLEN MET KOKERS VERVEN. HOE DAN OOK.

CANALIT SYSTEEM25 NU OOK IN HET ZWART Een compleet plattebuissysteem met een uitscheurbare bodem voor het installeren van zowel draad als kabel. Met een compleet assortiment hulpstukken. Altijd voorzien van folie op de deksel voor een schone oplevering zoals je van Canalit gewend bent. WWW.CANALIT.NL 80

| OKTOBER 2018