Prasinh antilhpsh sto ppgp

Η Ππάζινη Ανηίλητη ζηα ζσολεία Μελέηη πεπίπηυζηρ ζηο Ππόηςπο Πειπαμαηικό Γςμνάζιο Παηπών Μποςθαπδέα Εςαγγελία M.Sc. ζηελ Δπηζηήκε & Τερλνινγία Υπνινγηζηώλ, Μεραληθόο Η/Υ & Πιεξνθνξηθήο mpoufard@ceid.upatras.gr

Απγςποπούλος Μαπία Κνηλσληνιόγνο, Γξ. Δπηζηεκώλ ηεο Αγσγήο Ιλζηηηνύην Τερλνινγίαο mariaarg@pat.forthnet.gr

Γαποθαλάκηρ Ιυάννηρ Κοζκέπηρ Ανδπέαρ Καζεγεηήο, Τκήκα Μερ/θώλ Η/Υ & M.Sc. ζηελ Δθπαίδεπζε Δλειίθσλ, Πιεξνθνξηθήο - Παλεπηζηήκην Παηξώλ, Μεραληθόο Η/Υ & Πιεξνθνξηθήο, Γηεπζπληήο Γηεύζπλζεο Τειεκαηηθήο & Ιλζηηηνύην Τερλνινγίαο Υπνινγηζηώλ & Δθαξκνγώλ Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο, Δθδόζεσλ «Γηόθαληνο» Ιλζηηηνύην Τερλνινγίαο Υπνινγηζηώλ & koskeris@westgate.gr Δθδόζεσλ «Γηόθαληνο» garofala@cti.gr Χιυηέληρ Ιυάννηρ Ph.D. M.Sc. Φπζηθόο, johnchiotelis@yahoo.gr Πεπίλητη Η θαζεκεξηλή αηνκηθή δξαζηεξηόηεηα ζπλεηζθέξεη ζε πνζνζηό πάλσ από 40% ζηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο ζε παγθόζκην επίπεδν ζύκθσλα κε πξόζθαηεο έξεπλεο. Σπλεπώο, ζην πιαίζην ηεο κείσζεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο ζύκθσλα κε ηνπο ζηόρνπο πνπ έρεη ζέζεη ε ΔΔ γηα ην 2020 θαη έπεηηα, ε αιιαγή ζηελ αηνκηθή ζπκπεξηθνξά σο πξνο ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο ζα έρεη θεληξηθό ξόιν. Τν ζρνιείν σο βαζηθόο δεκηνπξγόο ζπκπεξηθνξάο ησλ αηόκσλ από πνιύ λεαξή ειηθία, είλαη ην θαιύηεξν κέζν γηα ηελ επίηεπμε ηεο αιιαγήο λννηξνπίαο θαη ηεο πηνζέηεζεο θηιηθόηεξεο ζηάζεο πξνο ην πεξηβάιινλ. Σην πιαίζην απηό, ην Υπνπξγείν Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ (ΥΠΑΙΘ), απνθάζηζε λα πινπνηήζεη ζε ζπλεξγαζία κε ην Ιλζηηηνύην Τερλνινγίαο Υπνινγηζηώλ θαη Δθδόζεσλ «Γηόθαληνο» (ΙΤΥΔ) ην έξγν «Πξάζηλε Αληίιεςε» γηα ππνβνήζεζε ζηε κείσζε ελεξγεηαθνύ θνξηίνπ, κε κηα ζεηξά ζηόρσλ πνπ κπνξεί λα εμαζθαιίζεη πνιιαπιά νθέιε, αιιά θαη λα θαηαζηήζεη ην ζρνιηθό πεξηβάιινλ πγηέζηεξν θαη θηιηθόηεξν ζηνπο καζεηέο θαη ζηνπο θαζεγεηέο. Λέξειρ - κλειδιά: πξάζηλε αληίιεςε, αηζζεηήξεο, εθπαηδεπηηθά ζελάξηα, πεξηβάιινλ, εθπαίδεπζε. Ειζαγυγή Τα ηειεπηαία ρξόληα ε εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο ζε εξγαζηαθνύο ρώξνπο απνηειεί δεηνύκελν θαη ζεκαληηθό αληηθείκελν κειέηεο (Holmes, 2007; Abdelaziz, Saidur, & Mekhilef, 2011; Reinhart, 2004; Hwang, Cheng, Lin & Ho, 2009; Abrahamse, Steg, Vlek, & Rothengatter, 2005; Carrico, & Riemer, 2011; Marans, & Edelstein, 2010). Δηδηθόηεξα, νη ζρνιηθέο κνλάδεο θαη νη ζρνιηθέο αίζνπζεο έρνπλ ζπγθεληξώζεη ηελ πξνζνρή πνιιώλ εξεπλεηώλ (Shobeiri, 2014; Wargo, Brown, Cullen, Addiss, &

Alderman, 2002; Shenoy, & Nazeran, 2006; Shin, Lee, Ahn, Yeo, Byun, Lee, & Park, 2005; Gordon, Mackay, & Rehfuess, 2004; Miller, 2003). Πεξηβαιινληηθέο κεηξήζεηο όπσο ζεξκνθξαζία, πγξαζία, θσηεηλόηεηα, αιιά θαη κεηξήζεηο ζπγθεληξώζεσλ αεξίσλ, όπσο δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα θαη κεζάλην θαηαγξάθνληαη ζε θαζεκεξηλή βάζε πιένλ ζε πνιιέο ζρνιηθέο κνλάδεο (Lee & Chang, 2000; Coley & Beisteiner, 2002; Uasuf, Jatakanon, James, Kharitonov, Wilson, & Barnes, 1999; Wiedmann, & Minx, 2008; Norbäck, Torgen, & Edling, 1990). Ωζηόζν, από όζν γλσξίδνπκε, δελ ππάξρνπλ έξεπλεο πνπ λα ζπλδπάδνπλ απηέο ηηο παξακέηξνπο κεηαμύ ηνπο, δειαδή λα ζπζρεηίδνπλ πεξηβαιινληηθέο κεηαβιεηέο (ζεξκνθξαζία, θσηεηλόηεηα, πγξαζία) κε ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο, αιιά θπξίσο κε ηε ζπγθέληξσζε αέξησλ ξύπσλ ζηηο ζρνιηθέο αίζνπζεο. Τα κνλνμείδην θαη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, όπσο θαη ην κεζάλην είλαη αέξηνη ξύπνη πνπ κπνξνύλ λα πξνθαιέζνπλ ζσξεία πξνβιεκάησλ πγείαο, όπσο άζζκα. Παξάιιεια, γλσξίδνπκε όηη ζηνλ ειιαδηθό ρώξν δελ έρεη γίλεη κηα θαηαγξαθή ησλ κεηαβιεηώλ απηώλ ζε ζρνιηθέο αίζνπζεο θαη δελ ππάξρνπλ επίζεκα θαηαγεγξακκέλα ζηνηρεία. Σηηο ΗΠΑ (Crosby & Metzger 2012) έρνπλ απνδείμεη όηη ε έκθαζε ζηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο κέζα ζην πιαίζην ηεο δηδαθηηθήο δξαζηεξηόηεηαο ζε ζρνιεία πξνζθέξεη ζεκαληηθά νθέιε ζηε ιεηηνπξγία ελόο ζρνιείνπ. Σηελ ΔΔ ηα ζρνιηθά θηίξηα θαηαιακβάλνπλ ην 17% ηεο θηηξηαθήο επηθάλεηαο ζε η.κ. εθηόο θαηνηθηώλ (Europe's buildings under the microscope: A country-by-country review of the energy performance of buildings. Technical report, Buildings Performance Institute Europe (BPIE), 2011). Σηηο ΗΠΑ, ζύκθσλα κε πξόζθαηε κειέηε (Energy star building upgrade manual. Technical report, US Environmental Protection Agency (EPA), 2008), ηα έμνδα ελόο ζρνιείνπ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο είλαη κηθξόηεξα κόλν από ην θόζηνο κηζζνδνζίαο γηα ηνπο εθπαηδεπηηθνύο. Δπνκέλσο, κηα ζεκαληηθή κείσζε ζηελ θαηαλάισζε ελόο ζρνιηθνύ θηηξίνπ, αλακέλεηαη λα έρεη απηά νηθνλνκηθά νθέιε, ηα νπνία αλάινγα κε ηελ επίηεπμε ησλ ζηόρσλ γηα κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο ζα νδεγήζνπλ ζηελ απόζβεζε ηεο ζρεηηθήο επέλδπζεο ζε αληίζηνηρν ρξνληθό δηάζηεκα. Τν Υπνπξγείν Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ (ΥΠΑΙΘ) ζε ζπλεξγαζία κε ην ΙΤΥΔ πινπνίεζε έλα έξγν εθαξκνγήο ηεο ‘πξάζηλεο’ αληίιεςεο γηα κείσζε ελεξγεηαθνύ θνξηίνπ ζε επηιεγκέλνπο θνξείο ηνπ. Τν έξγν ηεο Πξάζηλεο Αληίιεςεο ζηνρεύεη ζηελ αθύπληζε ησλ καζεηώλ γηα ην ζέκα ησλ πεξηβαιινληηθώλ πξνβιεκάησλ, ηνπηθνύ, εζληθνύ θαη παγθόζκηνπ ελδηαθέξνληνο, ηα νπνία ζα επηιέγνληαη, ζην πιαίζην εθπαηδεπηηθώλ δξάζεσλ, ώζηε νη καζεηέο λα ηα επεμεξγάδνληαη ζε κηα πξνζπάζεηα αλάδεημεο ηεο πνιππινθόηεηαο θαη ηεο αληηκεηώπηζήο ηνπο κε ηελ ζπλεμέηαζε δηαθόξσλ παξαγόλησλ. Μέζσ ησλ εθπαηδεπηηθώλ ζελαξίσλ (όζσλ αλαπηύζζνληαη ζηα πιαίζηα ηνπ έξγνπ αιιά θαη πξόζζεησλ πνπ ζα ελζσκαησζνύλ από ηνπο εθπαηδεπηηθνύο) πξνσζείηαη θαη ε ηδέα ηεο αεηθνξίαο ελόο από ηνπο βαζηθνύο εθπαηδεπηηθνύο ζηόρνπο ηνπ ζύγρξνλνπ ζρνιείνπ. Τα απνηειέζκαηα ησλ εθπαηδεπηηθώλ απηώλ ζελαξίσλ παξνπζηάδνπλ εμαηξεηηθό ελδηαθέξνλ, θαζώο ζπγθξίλνπλ πεξηεθηηθόηεηεο αεξίσλ ζε ζρνιηθέο κνλάδεο αζηηθώλ, εκηαζηηθώλ θαη αγξνηηθώλ πεξηνρώλ. Αθόκα κπνξνύκε λα ζπγθξίλνπκε ζρνιηθέο κνλάδεο ζηελ ίδηα πόιε, αιιά ζε δηαθνξεηηθέο πεξηνρέο, όπσο βηνκεραληθέο, ππνβαζκηζκέλεο, αλαβαζκηζκέλεο, θεληξηθέο θαη πεξηθεξεηαθέο.

Το έπγο ηηρ Ππάζινηρ Ανηίλητηρ Η πινπνίεζε δξάζεσλ γηα παξαθνινύζεζε ηνπ ελεξγεηαθνύ απνηππώκαηνο ελόο θηηξίνπ είλαη ηδηαίηεξα δηαδνκέλε πξαθηηθή δηεζλώο θαζώο απνηειεί ηελ βάζε γηα θαηάιιειν θαη απνδνηηθό ζρεδηαζκό ελεξγεηώλ κείσζεο ηεο θαηαλάισζεο θαη πξνώζεζεο ησλ αεηθόξσλ κνξθώλ ελέξγεηαο (http://goo.gl/NRLgha). Δηδηθά γηα ζρνιηθά θηίξηα ππάξρνπλ πιήζνο από παξαδείγκαηα επηηπρεκέλσλ δξάζεσλ (www.veryschool.eu, www.school-of-the-future.eu, www.refit.org.uk http://www.feedu.org/, http://goo.gl/mJBM0F) πνπ βαζίδνληαη ζε ππνδνκέο κέηξεζεο ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο. Παξαδείγκαηα ηέηνησλ δξάζεσλ νη νπνίεο έρνπλ απνδεηρζεί επηηπρείο είλαη:  εληνπηζκόο ζεκείσλ απμεκέλεο θαηαλάισζεο θαη αλάινγνο ζρεδηαζκόο δξάζεσλ γηα κείσζε απηήο (κε κεηξήζηκα απνηειέζκαηα),  πινπνίεζε ελεξγεηώλ επαηζζεηνπνίεζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνύ θαη καζεηηθνύ πξνζσπηθνύ (πρ δηαγσληζκνί κείσζεο ηεο θαηαλάισζεο),  ζρεδηαζκόο εθπαηδεπηηθώλ δξάζεσλ ζε όιεο ηηο ζρνιηθέο βαζκίδεο (πρ γηα ην πώο ζπλδέεηαη ε θαηαλάισζε κε ηηο εθπνκπέο CO2). Σην πιαίζην απηό ην ΙΤΥΔ, ζε ζπλεξγαζία κε ην Υπνπξγείν Παηδείαο, πινπνίεζε ην 2013 – 2014 ζρεηηθό πηινηηθό έξγν θαηά ην νπνίν ζε επηιεγκέλα ζρνιηθά θηίξηα ζε όιε ηελ Διιάδα εγθαηαζηάζεθαλ ππνδνκέο κέηξεζεο:  ηεο θαηαλαινύκελεο ελέξγεηαο,  πεξηβαιινληηθώλ παξακέηξσλ (ζεξκνθξαζία, πγξαζία, κόιπλζε θαη πνηόηεηα αέξα εζσηεξηθά θαη εμσηεξηθά). Με βάζε ηελ εγθαηεζηεκέλε απηή ππνδνκή πινπνηήζεθαλ νη εμήο δξάζεηο:  πιεξνθνξηαθό ζύζηεκα απνκαθξπζκέλεο παξαθνινύζεζεο θαη δηαρείξηζεο ησλ θηεξίσλ,  portal παξνπζίαζεο ησλ κεηξήζεσλ ζην επξύ θνηλό γηα ηελ αλάπηπμε ηεο πεξηβαιινληηθήο αληίιεςεο ησλ θαηνίθσλ ηεο πεξηνρήο,  εθαξκνγή παξνπζίαζεο πιεξνθνξηώλ πάλσ από θηλεηέο ζπζθεπέο ππό ηελ κνξθή παηγλίνπ γηα ηελ πεξεηαίξσ παξόηξπλζε ησλ καζεηώλ,  εθαξκνγή ζηαηηζηηθήο επεμεξγαζίαο θαη ζηνρεπκέλσλ αλαθνξώλ πξνο ηηο αξκόδηεο ππεξεζίεο ηνπ Υπνπξγείνπ,  εθπόλεζε εθπαηδεπηηθώλ ζελαξίσλ, εθαξκνγή θαη αμηνιόγεζή ηνπο κε ζηόρν λα κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ ηα δεδνκέλα από ηηο κεηξήζεηο γηα ζηνρεπκέλεο δξάζεηο πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο θαη επαηζζεηνπνίεζεο (έλα εθπαηδεπηηθό ζελάξην γηα θάζε βαζκίδα εθπαίδεπζεο). Παξαθάησ παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά ηα εθπαηδεπηηθά ζελάξηα πνπ εθπνλήζεθαλ ζην πιαίζην ηνπ έξγνπ ηεο Πξάζηλεο Αληίιεςεο. Εκπαιδεςηικά ζενάπια Σην πιαίζην ηνπ έξγνπ δεκηνπξγήζεθαλ 4 εθπαηδεπηηθά ζελάξηα 2 γηα ηελ Π/βάζκηα εθπαίδεπζε θαη 2 γηα ηε Γ/βάζκηα ηα νπνία είλαη δηαζέζηκα ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ έξγνπ http://greenmindset.cti.gr/educational. Ο γεληθόο ζθνπόο ησλ παξερόκελσλ ζελαξίσλ ήηαλ ε απόθηεζε γλώζεσλ θαη ε αλάπηπμε δεμηνηήησλ, αμηώλ θαη ζηάζεσλ,

νη νπνίεο ζα δίλνπλ ηε δπλαηόηεηα ζην καζεηή λα παξαηεξεί, λα πεξηγξάθεη, λα εξκελεύεη ηηο αιιειεπηδξάζεηο ηνπ θπζηθνύ θαη αλζξσπνγελνύο πεξηβάιινληνο. Με ηνλ ηξόπν απηό ν καζεηήο αλαθαιύπηεη από κόλνο ηνπ ηα πιενλεθηήκαηα ηεο αλάγθεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο αιιά ηαπηόρξνλα γίλεηαη θαη ν ίδηνο εξεπλεηήο. Τα ζελάξηα είλαη δηαθνξεηηθά αλά βαζκίδαο εθπαίδεπζεο αιιά θαη κε βάζε ηα πεξηβαιινληηθά ζέκαηα πξνο κειέηε. Βάζεη ηεο ππνδνκήο πνπ εγθαζίζηαληαη ζηα ζρνιεία, είλαη εύθνιν λα θαηαγξαθνύλ παξάκεηξνη νη νπνίεο έρνπλ επίπησζε ζηελ πνηόηεηα ηνπ εθπαηδεπηηθνύ πεξηβάιινληνο, όπσο είλαη ε πνηόηεηα ηνπ αέξα κέζα ζηηο ζρνιηθέο αίζνπζεο, θαζώο θαη ηα επίπεδα ζνξύβνπ. Π.ρ., ζύκθσλα κε ζρεηηθέο κειέηεο, ε θαθή πνηόηεηα αέξα ζηηο αίζνπζεο έρεη αθελόο επηπηώζεηο ζηελ πγεία ησλ καζεηώλ απμάλνληαο ηελ πηζαλόηεηα λα απνπζηάζνπλ ιόγσ αζζέλεηαο (US Environmental Protection Agency, "How does Indoor Air Quality impact Student Health and academic performance" http://goo.gl/PFS6gP ), αθεηέξνπ επηδξά αξλεηηθά ζηελ ηθαλόηεηα ηνπο λα επεμεξγαζηνύλ ηηο πιεξνθνξίεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ καζήκαηνο (Twardella, et al, 2012). Η δπλαηόηεηα επίβιεςεο πνιιώλ πεξηβαιινληηθώλ παξακέηξσλ κέζσ ηεο ππνδνκήο ηεο "Πξάζηλεο Αληίιεςεο" κπνξεί επίζεο λα ρξεζηκεύζεη σο κέζν επίδεημεο πξαθηηθώλ εθαξκνγώλ ησλ ηερλνινγηώλ πιεξνθνξηθήο ζηελ Δθπαίδεπζε. Μέζσ ησλ εθπαηδεπηηθώλ δξαζηεξηνηήησλ πξνβιέπεηαη:  λα επαηζζεηνπνηεζνύλ νη καζεηέο γύξσ από ην πεξηβάιινλ θαη ηα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα θαιιηεξγώληαο πεξηβαιινληηθή ζπλείδεζε ησλ καζεηώλ/ηξηώλ θαη δηακνξθώλνληαο πεξηβαιινληηθά ελήκεξνπο καζεηέοπνιίηεο, ηθαλώλ λα ιακβάλνπλ απνθάζεηο θαη λα ζπκκεηέρνπλ κε δξάζεηο ζε πεξηβαιινληηθά δεηήκαηα θαη πξνβιήκαηα,  λα απνθηήζνπλ εξεπλεηηθό πλεύκα θαη ηθαλόηεηα δηεπηζηεκνληθήο πξνζέγγηζεο ησλ ζεκάησλ πνπ πξαγκαηεύνληαη θαη λα αμηνπνηνύλ ηε ζύγρξνλε ηερλνινγία, γηα ηελ αλαδήηεζε πιεξνθνξηώλ , αιιά θαη γηα ηελ θαηαγξαθή, επεμεξγαζία θαη απεηθόληζε ησλ δεδνκέλσλ,  νη καζεηέο λα καζαίλνπλ λα αμηνινγνύλ ζηνηρεία θαη λα βγάδνπλ ζπκπεξάζκαηα,  ε δηδαζθαιία από παζεηηθή γίλεηαη ελεξγεηηθή θαη θαηά ζπλέπεηα πην ελδηαθέξνπζα θαη απνηειεζκαηηθή. Η πηινηηθή εθαξκνγή ησλ πξνηεηλόκελσλ δξάζεσλ ησλ ζελαξίσλ ζηα ζρνιηθέο κνλάδεο βαζίζηεθε ζηελ πιεξνθόξεζε ησλ εθπαηδεπηηθώλ θαη ησλ καζεηώλ κέζα από ηε δηθηπαθή πύιε ηνπ έξγνπ, ηε ζπκκεηνρή ησλ καζεηώλ ζε εθπαηδεπηηθά παηρλίδηα. Η ππνζηήξημε εθπαηδεπηηθώλ ζελαξίσλ ζην πιαίζην ηεο "Πξάζηλεο Αληίιεςεο", είρε πνζνηηθά θαη πνηνηηθά νθέιε ζηνπο αθόινπζνπο άμνλεο:  αλαιπηηθή εηθόλα γηα ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο θαη εληνπηζκόο πξνβιεκαηηθώλ πεξηνρώλ, εγθαηαζηάζεσλ ή ρώξσλ,  ζεηηθέο αιιαγέο ζηε ζπκπεξηθνξά εθπαηδεπηηθώλ, καζεηώλ ζε ζρέζε κε ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο θαη ζρεηηδόκελα πνζνηηθά νθέιε,  ζεηηθέο αιιαγέο ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία.

Φύλλα Επγαζίαρ-Μεηπήζειρ Οη καζεηέο πνπ θαινύληαη λα πινπνηήζνπλ ηα εθπαηδεπηηθά ζελάξηα, εξγάδνληαη βάζεη νδεγηώλ πνπ δίλνληαη ζε θύιια εξγαζίαο. Σηελ Δηθόλα 1 θαίλεηαη αληηπξνζσπεπηηθό Φύιιν Δξγαζίαο:

Εικόνα 1: Φύλλο Επγαζίαρ πος ζςνοδεύει ηο εκπαιδεςηικό ζενάπιο.

Αξρηθά αο δνύκε ηηο δπλαηέο κεηξήζεηο πνπ κπνξνύκε λα πινπνηήζνπκε κε ηε βνήζεηα ησλ αληρλεπηώλ. Θα αλαθέξνπκε ηηο κεηξήζεηο πνπ πινπνηήζεθαλ ζην Πξόηππν Πεηξακαηηθό Γπκλάζην Παηξώλ (ΠΠΓΠ) από ηνπο καζεηέο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζρνιηθήο ρξνληάο 2014-2015. Αξρηθά, όζνλ αθνξά ηνπο εμσηεξηθνύο θαηαγξαθείο – αληρλεπηέο ηνπ ζρνιείνπ κπνξνύζακε λα έρνπκε αλά πάζε ζηηγκή έλδεημε ηεο ηαρύηεηαο ηνπ αλέκνπ ζε m/s, ηελ θαηεύζπλζε ηνπ αλέκνπ θαη ην ύςνο ηεο βξνρήο ζε mm. Δπίζεο, ε ζεξκνθξαζία απνηειεί βαζηθή κεηαβιεηή πνπ θαηαγξάθνληαλ από ηνπο αληρλεπηέο. Σηελ πεξίπησζε ηεο ζεξκνθξαζίαο είρακε δπλαηόηεηα θαηαγξαθήο από ηνπο εμσηεξηθνύο αληρλεπηέο, αιιά θαη από ηνπο εζσηεξηθνύο αληρλεπηέο ζε θάζε ηάμε ρσξηζηά. Σηελ Δηθόλα 2 παξνπζηάδεηαη κέηξεζε ζεξκνθξαζίαο ζε βαζκνύο C ζε επηιεγκέλε ηάμε ηνπ ΠΠΓΠ.

Αληίζηνηρε ελδηαθέξνπζα κεηαβιεηή πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ ερνξύπαλζε είλαη ε θαηαγξαθή ηνπ ζνξύβνπ ζε κηα αίζνπζα ηνπ ΠΠΓΠ. Η θαηαγξαθή ηνπ ζνξύβνπ ζρεηίδεηαη κε κηα ζεκαληηθή παξάκεηξν ξύπαλζεο ησλ ζύγρξνλσλ πόιεσλ, ηελ ερνξύπαλζε. Η ερνξύπαλζε νδεγεί ζε εθλεπξηζκό, έιιεηςε πξνζνρήο θαη ζπγθέληξσζεο, λεπξηθόηεηα θαη εξεζηζκό. Μηα νκαιά ιεηηνπξγνύζα ηάμε πξνϋπνζέηεη ρακειά πνζνζηά ζνξύβνπ. Ο ζόξπβνο κπνξεί λα είλαη από εζσηεξηθνύο παξάγνληεο, αιιά θαη από εμσηεξηθέο πεγέο ζηελ επξύηεξε πεξίκεηξν ηεο ζρνιηθήο ηάμεο. Η θσηεηλόηεηα επίζεο απνηειεί ζεκαληηθή κεηαβιεηή θαζώο κπνξεί κε ζσζηή εθκεηάιιεπζε ηεο λα δηαζθαιηζηεί ρακειόηεξε απαίηεζε ηερλεηήο θσηεηλήο ελέξγεηαο θαη άξα ειεθηξηθήο ελάξγεηαο, νπόηε λα πεηύρνπκε νηθνλνκία. Ταπηόρξνλα, θαηά ηε δηάξθεηα θσηεηλώλ ρεηκεξηλώλ εκεξώλ κπνξνύλ νη αίζνπζεο κε πςειά πνζνζηά θσηεηλόηεηαο λα ζεξκαλζνύλ νηθνλνκηθόηεξα, ιεηηνπξγώληαο ηα ζεξκαληηθά κέζα κηθξόηεξν ρξνληθό δηάζηεκα. Σηελ Δηθόλα 3 αλαπαξηζηάηαη ε θαηαγεγξακκέλε θσηεηλόηεηα κηαο αίζνπζαο ζε ζρέζε κε ηε ζεξκνθξαζία ηεο. Παξαηεξνύκε όηη θαηά ηε δηάξθεηα θσηεηλώλ εκεξώλ θαη κεηά από απηέο ε ζεξκνθξαζία ηεο ηάμεο είλαη πςειόηεξε. Η ζπγθέληξσζε κνλνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα (CO) απνηειεί αθόκα κηα κεηαβιεηή πνπ θαηέγξαθαλ νη αληρλεπηέο ζηηο αίζνπζεο. Τα ρακειά επίπεδα κνλνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα (CO) είλαη απαξάβαηνο θαλόλαο γηα κηα ζρνιηθή κνλάδα, θαζώο απνηεινύλ επηθίλδπλν δειεηήξην γηα ηελ πγεία καζεηώλ θαη θαζεγεηώλ. Τα ρακειά επίπεδν ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ αέξηνπ ξύπνπ δηαζθαιίδνληαη κε θαιό αεξηζκό ησλ αηζνπζώλ ζηα δηαιείκκαηα, αιιά θαη ζε θαζεκεξηλή βάζε . Μηα αθόκε παξάκεηξνο πνπ ηελ εληάζζνπκε ζηελ πνηόηεηα ηνπ αέξα θαη ζηα ζπζηαηηθά ηνπ αέξα ησλ αηζνπζώλ είλαη θαη ε πεξηεθηηθόηεηα ζε πγξαζία. Η πγξαζία απνηειεί παξάγνληα πνπ θαζνξίδεη ην δείθηε ςπρξόηεηαο θαη ην δείθηε ζεξκόηεηα (νπζηαζηηθά ε πξαγκαηηθή ζεξκνθξαζία πνπ αηζζάλεηαη ν αλζξώπηλνο νξγαληζκόο). Παξάιιεια, πςειά πνζνζηά πγξαζίαο επλννύλ ηελ αλάπηπμε κηθξνβίσλ. Γηα όινπο απηνύο ηνπο παξάγνληεο ε θαηαγξαθή ηεο πγξαζίαο είλαη ζεκαληηθή. Τέινο, όζνλ αθνξά ηνπο αέξηνπο ξύπνπο νη αηζζεηήξεο θαηαγξάθνπλ ηε ζπγθέληξσζε κεζαλίνπ ζηηο αίζνπζεο. Δπίζεο, θαη ζε απηέο ηηο κεηξήζεηο επαλαιακβάλεηαη ε παξαηήξεζε πςειήο ζπγθέληξσζεο κεζαλίνπ θαηά ηε δηάξθεηα εκέξαο όπνπ ππήξμε ειιηπήο αεξηζκόο ησλ αηζνπζώλ.

Σςμπεπάζμαηα – Σςγκπίζειρ. Αο δνύκε ηώξα ηα θαηακεηξεκέλα δεδνκέλα ζπγθξηηηθά γηα δηαθνξεηηθά ζρνιεία. Δπηιέγνπκε λα ζπγθξίλνπκε πέληε ζρνιεία: Τν Πξόηππν Πεηξακαηηθό Γπκλάζην Παηξώλ, έλα αζηηθό ζρνιείν ζηηο παξπθέο ηεο πόιεο πνπ αθνινπζεί απζηεξνύο θαλόλεο αεξηζκνύ ζε θάζε δηάιεηκκα, ην 54ν Γεκνηηθό Σρνιείν Παηξώλ έλα θεληξηθό ζρνιείν ζην κέζνλ ηνπ αζηηθνύ ηζηνύ ηεο πόιεο, ην 55ν Γεκνηηθό ζρνιείν Αζελώλ ζην θέληξν ησλ Αζελώλ ζε επηβαξπκέλε αζηηθά πεξηνρή, ην 2ν ΔΠΑΛ Λάξηζαο ζηελ πόιε ηεο Λάξηζαο θαη ην Γεκνηηθό Σρνιείν Μεγίζηεο ζην αθξηηηθό Καζηειιόξηδν. Οη θαηαγξαθέο ήρνπ θαη ηα επίπεδα ερνξύπαλζεο ζηα ζπγθεθξηκέλα ζρνιεία έδεημαλ όηη ην αζηηθό 54ν Γεκνηηθό ζρνιείν Παηξώλ παξνπζηάδεη ηα πςειόηεξα πνζνζηά ερνξύπαλζεο, θαζώο βξίζθεηαη ζε επηβαξπκέλε πεξηνρή, ελώ ην Γεκνηηθό ζρνιείν ηεο αθξηηηθήο Μεγίζηεο παξνπζηάδεη ηα ρακειόηεξα πνζνζηά, ζρεδόλ κεδεληθά κε ηα ππόινηπα ζρνιεία λα εκθαλίδνπλ ελδηάκεζεο ηηκέο. Όζνλ αθνξά ηε θσηεηλόηεηα ησλ ζρνιείσλ πνπ δηαζθαιίδεη πγηείο ζπλζήθεο δηαβίσζεο θαη ζπκβάιιεη ζηελ νηθνινγηθή νηθνλνκία ησλ ζρνιηθώλ κνλάδσλ παξαηεξνύκε όηη ην ζρνιείν ηεο Μεγίζηεο παξνπζηάδεη ηα πςειόηεξα πνζνζηά θσηεηλόηεηαο, όπσο θαη ην 55 ν Γεκνηηθό ζρνιείν Αζελώλ, αλ θαη εληαγκέλν ζηνλ αζηηθό ηζηό. Απηό καο νδεγεί ζην ζπκπέξαζκα όηη ε θαιή ξπκνηνκία κπνξεί λα δηαζθαιίζεη βέιηηζηεο ζπλζήθεο. Τν 2 ν ΔΠΑΛ Λάξηζαο επίζεο ρσξνζεηεκέλν ζηηο παξπθέο ηεο πόιεο δηαζθαιίδεη πςειό πνζνζηό θσηεηλόηεηαο. Φακειόηεξν πνζνζηό θσηεηλόηεηαο παξνπζηάδεη ην 54ν Γεκνηηθό ζρνιείν Παηξώλ. Σηελ Δηθόλα 4 θαίλεηαη ε ζπγθέληξσζε κνλνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα (CO) ζηα ππό κειέηε ζρνιεία. Παξαηεξνύκε όηη ην 2ν ΔΠΑΛ Λάξηζαο παξνπζηάδεη ηα πςειόηεξα πνζνζηά, ελώ ην Γεκνηηθό ζρνιείν Μεγίζηεο ηα ρακειόηεξα κε ηα ππόινηπα ζρνιεία λα εκθαλίδνπλ ελδηάκεζεο ηηκέο. Υςειέο ηηκέο παξνπζηάδεη ην ΠΠΓΠ, ζπγθξίζηκεο κε ην 55ν Γεκνηηθό Σρνιείν Αζήλαο, ίζσο ιόγσ ηνπ κεγάινπ αξηζκνύ καζεηώλ πνπ θηινμελνύλ. Σηνλ αξηζκό ησλ καζεηώλ ίζσο κπνξνύλ λα απνδνζνύλ θαη νη πςειέο ηηκέο ζπγθεληξώζεσλ κνλνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ηνπ 2νπ ΔΠΑΛ Λάξηζαο.

α.

β.

Εικόνα 4:Σςγκπιηικό διάγπαμμα ζςγκένηπυζηρ μονοξειδίος ηος άνθπακα (CO) ζηα ζσολεία α. και πεπιεκηικόηηηαρ μεθανίος (CH4) ζηα ζσολεία β.

Τέινο, ε πεξηεθηηθόηεηα κεζαλίνπ (CH4) πνπ απνηειεί αέξην ξύπν ππεύζπλν γηα πνιιά πξνβιήκαηα πγείαο θαίλεηαη γηα θάζε ζρνιείν επίζεο ζηελ Δηθόλα 4. Παξαηεξνύκε ζηαζεξά ρακειά πνζνζηά ξύπσλ ζην Γεκνηηθό Σρνιείν Μεγίζηεο

Καζηειιόξηδνπ, ελώ επίζεο ζηαζεξά ηα πςειόηεξα πνζνζηά ζην 54ν Γεκνηηθό Σρνιείν Παηξώλ. Τν 2ν ΔΠΑΛ Λάξηζαο θαη ην 55ν Γεκνηηθό Σρνιείν Αζελώλ παξνπζηάδεη ζρεηηθά πςειά πνζνζηά κεζαλίνπ (CH4), ελώ ην ΠΠΓΠ ζπλαγσλίδεηαη ην Γεκνηηθό Σρνιείν Μεγίζηεο ζηελ ηειεπηαία ζέζε ζε πεξηεθηηθόηεηα κεζαλίνπ (CH4). Απηό ζρεηίδεηαη άκεζα κε ηνλ επηκειή αεξηζκό θαη ηελ εθθέλσζε ησλ αηζνπζώλ θαηά ηα δηαιείκκαηα. Από όιεο απηέο ηηο κεηξήζεηο παξαηεξνύκε κέζα από ηα εθπαηδεπηηθά ζελάξηα γίλεηαη απόιπηα αληηιεπηό από ηνπο καζεηέο όηη πέξα από ηα πξνθαλή κέηξα πγηεηλήο, ππάξρνπλ κηθξέο θαζεκεξηλέο ζπλήζεηεο πνπ δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθό ξόιν ζηελ θαιή ςπρηθή θαη ζσκαηηθή πγεία ησλ εθπαηδεπηηθώλ θαη ησλ καζεηώλ. Η ερνξύπαλζε, ν αεξηζκόο ησλ ηάμεσλ, ε πγξαζία, ε θσηεηλόηεηα, είλαη παξάκεηξνη πνπ βειηηώλνπλ ηελ ςπρνινγία καο θαη αιιάδνπλ ηε δηάζεζή καο. Δίλαη επηηαθηηθή αλάγθε ινηπόλ λα πηνζεηήζνπκε κηθξέο θαζεκεξηλέο πξαθηηθέο πνπ αληαλαθινύλ ζε ζεκαληηθό αληίθηππν. Βιβλιογπαθία Abdelaziz, E. A., Saidur, R., & Mekhilef, S. (2011). A review on energy saving strategies in industrial sector. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 15(1), 150-168.

Abrahamse, W., Steg, L., Vlek, C., & Rothengatter, T. (2005). A review of intervention studies aimed at household energy conservation. Journal of environmental psychology, 25(3), 273-291.

Carrico, A. R., & Riemer, M. (2011). Motivating energy conservation in the workplace: An evaluation of the use of group-level feedback and peer education. Journal of Environmental Psychology, 31(1), 1-13.

Crosby K. and Metzger A. B. (2012) Powering down: A toolkit for behavior-based energy conservation in Κ-12 schools. Technical report, U.S. Green Building Council (USGBC), 2012.

Gordon, B. A., Mackay, R., & Rehfuess, E. (2004). Inheriting the world: the atlas of children's health and the environment. World Health Organization.

Holmes, T. G. (2007, June). Eco-visualization: combining art and technology to reduce energy consumption. In Proceedings of the 6th ACM SIGCHI conference on Creativity & cognition (pp. 153-162). ACM. Hwang, R. L., Cheng, M. J., Lin, T. P., & Ho, M. C. (2009). Thermal perceptions, general adaptation methods and occupant's idea about the trade-off between thermal comfort and energy saving in hot–humid regions. Building and Environment, 44(6), 1128-1134.

Marans, R. W., & Edelstein, J. Y. (2010). The human dimension of energy conservation and sustainability: A case study of the University of Michigan's energy conservation program. International Journal of Sustainability in Higher Education, 11(1), 6-18.

Miller, A. (2003). Bad air breeds ailments in homes, schools, offices. The Atlanta Journal-Constitution: Jul, 20.

Reinhart, C. F. (2004). Lightswitch (2002), A model for manual and automated control of electric lighting and blinds. Solar Energy, 77(1), 15-28.

Shenoy, N., & Nazeran, H. (2006, January). A pda-based network for telemonitoring asthma triggering gases in the el paso school districts of the us-mexico border region. In Engineering in Medicine and Biology Society, 2005. IEEE-EMBS 2005. 27th Annual International Conference of the (pp. 5186-5189). IEEE. Shin, H. S., Lee, J. K., Ahn, Y. C., Yeo, C. S., Byun, S. H., Lee, J. K., & Park, H. S. (2005). Measurement of indoor air quality for ventilation with the existence of occupants in schools. Journal of mechanical science and technology, 19(4), 1001-1005.

Shobeiri, S. M. (2014). A comparative study of environmental awareness and attitude of teachers and students of secondary schools in India and Iran.

Twardella D., Matzen W., Lahrz T., Burghardt R., Spegel H., Hendrowarsito L., Frenzel A. C., Fromme H. (2012) "Effect of classroom air quality on students' concentration: results of a cluster-randomized cross-over experimental study". Indoor Air, Volume 22, Issue 5, pages 378–387, October 2012 Wargo, J., Brown, D., Cullen, M. R., Addiss, S., & Alderman, N. (2002). Children's exposure to diesel exhaust on school buses. Environment & Human Health, Incorporated.