Holistic Life τεύχος 77 by Etra Publishing

Holistic Life explore THE ALTERNATIVE

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ & ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

ΤΕΥΧΟΣ 77 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2017

AYURVEDA

ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ

ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ

ΒΟΤΑΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

NATUROPATHY

ΔΙΑΤΡΟΦΗ

SPECIAL REPORT 18 ΧΡΥΣΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΚΑΛΗ ΥΓΕΙΑ

HEALTH & HEALING ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΤΕ ΤΗΝ ΕΠΟΧΙΑΚΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΝATURAL HEALING ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕ ΤΗ ΣΤΗΘΑΓΧΗ ΧΩΡΙΣ ΦΑΡΜΑΚΑ

ΑΓΙΟΥΡΒΕΔΑ Νικήστε την ψωρίαση

ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ Αντιμετώπιση της Ουλίτιδας και της Περιοδοντοπάθειας

HEALTH & HEALING ΑΥΞΗΣΤΕ ΤΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΣΑΣ

SAFE

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΠΗΓΗ ΘΑΝΑΤΟΥ Η NOVARTIS ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΗΣ ΜΙΖΑΣ

2 Holistic Life

Φυτοφάρμακα στα 3/4 των φρούτων! Παραμένουν ακόμα και μετά το ξεφλούδισμα.

α φυτοφάρμακα είναι το No 1 πρόβλημα για όλους μας αυτή τη στιγμή. Δεν είναι τυχαίο ότι τα 3/4 των δειγμάτων που εξετάζονται από την παγκόσμια παραγωγή περιέχουν υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Το χειρότερο απ΄ όλα είναι ότι τα χημικά, ειδικά αυτά που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ και τις βόρειες χώρες τις Ευρώπης, επέμεναν να παραμένουν μέσα στα φρούτα ακόμα και μετά από πολύ καλό πλύσιμο και σε αρκετές περιπτώσεις ακόμα και μετά το ξεφλούδισμα! Η στροφή των ανθρώπων σε προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση δεν μπορεί κανείς να είναι 100% σίγουρος, δεδομένου ότι σε χωράφια που έχουν ποτιστεί με τόνους χημικά, δύσκολα κανείς μπορεί να παράγει «καθαρά» τρόφιμα. Σίγουρα, ωστόσο, είναι καλύτερης ποιότητας. Οι εταιρίες ελέγχων κάνουν ό,τι μπορούν και ο κόσμος ζητά καλύτερα τρόφιμα, ωστόσο, οι δυνατότητες της γης σε συνδυασμό με την ατμοσφαιρική ρύπανση, κάνουν το έργο των παραγωγών εξαιρετικά δύσκολο. Ας δούμε, όμως, τα τρόφιμα που σύμφωνα με τα στοιχεία του EWG των ΗΠΑ έχουν βρεθεί τα περισ-

σότερα φυτοφάρμακα: Φράουλες, μήλα, νεκταρίνια, ροδάκινα, σέλερι, σταφύλια, κεράσια, σπανάκι, ντομάτες, πιπεριές, ντοματίνια, αγγούρια και πατάτες. Πάνω από το 98% των δειγμάτων φράουλας, ροδάκινου, νεκταρινιών και μήλων, βρέθηκαν θετικά σε τουλάχιστον ένα κατάλοιπο φυτοφάρμακου. Η μέση πατάτα έχει περισσότερα φυτοφάρμακα σύμφωνα με το βάρος της σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα τρόφιμα που εξετάστηκαν. Ένα μέσο δείγμα πιπεριάς και σταφυλιού, βρέθηκε να έχει 15 χημικά. ‘Ενα μέσο δείγμα φράουλας έχει 17 διαφορετικά χημικά. Από την άλλη υπάρχουν και αυτά που δεν έχουν

τόσα πολλά φυτοφάρμακα και θεωρούνται καθαρά και είναι: Αβοκάντο, καλαμπόκι, ανανάς, λάχανο, κατεψυγμένος αρακάς, κρεμμύδια, σπαράγγια, μάνγκο, παπάγια, ακτινίδιο, μελιτζάνα, πεπόνι ποικιλία Honeydew, γκρέιπφρουτ, πεπόνι ποικιλία Cantaloupe, κουνουπίδι. Το αβοκάντο ήταν το πιο καθαρό με μόνο 1% της ποσότητας να βρίσκεται θετικό σε παρασιτοκτόνα. Το 89% του ανανά, το 81% της παπάγιας, το 78% του μάνγκο, το 73% του ακτινιδίου δεν είχαν καθόλου χημικά. Κανένα από την καθαρή λίστα φρούτων και λαχανικών δεν βρέθηκε θετικό σε περισσότερα από 4 υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Μόνο το 5,5% της καθαρής λίστα βρέθηκε θετικό σε περισσότερα από 2 χημικά. Αυτό που τελικά επισημαίνει το EWG είναι ότι είναι καλύτερο να καταναλώνετε προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας ενώ παράλληλα να προτιμάτε να ψήνετε ή να βράζετε κάποια τρόφιμα, αφού σε ψηλές θερμοκρασίες ακόμα και τα χημικά εξασθενούν. Αντί για ωμό σπανάκι, καταναλώστε σπανακόρυζο ή σπανακόπιτα, κάντε τις ντομάτες γεμιστά και τα φρούτα γλυκά του κουταλιού. (Πηγή: itrofi.gr)

HOLISTIC LIFE

~Tάμι Γκεκτσιάν

ΧΡΟΝΙΑ

ΜΑΖΙ

explore THE ALTERNATIVE

Κάποιες ψυχές θαρρείς και περιπλανήθηκαν αιώνες πριν ανάμεσα σε ζωές και κόσμους. Ώριμες ψυχές πια κατέληξαν στη γη, στο δικό μας σήμερα. Δεν πέρασαν δεινά, δεν έζησαν καταστάσεις που τους έφερε στην τωρινή τους μορφή, απλά από τότε που θυμούνται τους εαυτούς τους διαφέρουν χωρίς να το αποζητούν. Έχουν ένα όνειρο, ένα σκοπό και για αυτό πολεμούν. Κουβαλάνε μια σοφία, εκπνέουν μια σιγουριά που πολλές φορές δε συνάδει με την ηλικία τους. Δεν κυνηγάνε την επιβεβαίωση στα μάτια των άλλων και ούτε επιτρέπουν στους άλλους να τους μειώνουν την έμφυτη ευτυχία τους. Η αυτοπεποίθησή τους είναι στα ύψη και είναι ταμένοι να κάνουν αυτό που τους αρέσει και τους εκφράζει. Κοντά τους είναι πολλοί άνθρωποι αλλά στη ζωή τους λίγοι. Συγχωρούν εύκολα αν και τα θυμούνται όλα. Ορμάνε με πάθος στη ζωή και αγαπάνε χωρίς να δειλιάζουν. Το «ναι» και το «όχι» τους είναι συμβόλαια. Ώριμη ψυχή που πάντα εξυπηρετείται τελευταία στη ουρά του σούπερ μάρκετ, αφήνοντας να της πάρουν τη σειρά αυτοί που βιάζονται, αυτοί που έχουν παιδιά, αυτοί που την ξεπερνάνε στα χρόνια.

Εντοπίστε το δικό σας σημείο διανομής: Βρείτε στην ιστοσελίδα μας, μέσα απο 900 σημεία διανομής σε όλη την Ελλάδα, αυτό που σας εξυπηρετεί καλύτερα.

ΤΕΥΧΟΣ 77 • Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2017 • holisticlife.gr ISSN 1790-1510 Ιδιοκτήτης: Etra Publishing © Έδρα: Ευεργετών 7, Π. Φάληρο, 17563 τηλ./fax: 210 9811753

Εκδότης: Γεράσιμος Κατραμάδος Υπεύθυνη ύλης: Βάλλυ Καλοζούμη e-mail: holisticlifenews@gmail.com Διαφήμιση: Star & Mountain Φωτογραφία: i-stock ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Αθήνα: 20€ - Υπόλοιπη Ελλάδα: 25€

Επιστημονικοί συνεργάτες: Μάριος Δημόπουλος (Διατροφολογία) Μαίρη Ζώρζου (Κλινική Αρωματοθεραπεία) Κων/νος Κωνσταντόπουλος (Ομοιοπαθητική) Κων/νος Λιάτσικος (Naturopathy) Κασάνδρα Μουγιάκου (Βιοσυντονισμός) Λύσανδρος Μυγιάκης (Ομοιοπαθητική) Μ. Παπαδημητρίου - Βοulenger (Οστεοπ/τική) Εμμανουήλ Παπαμιχάλης (Παρ. Κιν. Ιατρική) Γιώργος Παντούλας (Οστεοπαθητική) Εμ. Παπαμιχάλης (Π.Κ.Ι.) Κων/νος Πίσιος (Ομοιοπαθητική) Θεανώ Ρέντζη (Ομοιοπαθητική) Μηνάς Ρηγάτος (Ομοιοπαθητική) Ε. Καραμάνη - Σκαρπαθάκη (Χειροπρακτική) Σταύρος Σκαρπαθάκης (Χειροπρακτική) Γεράσιμος Στουραΐτης (Ομοιοπαθητική) Αλέξανδρος Τηλικίδης (Π.Κ.Ι.) Παρασκευή Φωτάκη (Π.Κ.Ι.) Στο τεύχος συνεργάστηκαν οι: Β. Αννίνου, Αικ. Καούλα, Γ. Μαρούδας, Γ. Παπαδοπούλου, Μ. Ρίτσου, Σ. Σαμαρά, Α. Σπίριτου - Κοντίδου, Άρ. Χαντζηνάσιος και N. Green.

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική ή περιληπτική, η κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του περιοδικού με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. (Ν.2121/1993 και κανόνες διεθνούς δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα) Οι απόψεις των αρθρογράφων δεν αποτελούν κατ΄ανάγκη και θέσεις του περιοδικού. Οι πληροφορίες που παρέχονται δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη γνωμάτευση ιατρού ή άλλου ειδικού της υγείας. Πάντα χρησιμοποιείτε τα βότανα ή φυσικά σκευάσματα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού ιατρού και ποτέ μόνοι σας με δική σας πρωτοβουλία. Οι φυσικές θεραπείες και δεν αποτελούν υποκατάστατο ιατρικής περίθαλψης. Παρακαλούμε συμβουλευτείτε απαραιτήτως τον ιατρό σας για οποιοδήποτε θέμα υγείας και πριν την χρήση οποιουδήποτε βότανου ή θεραπείας. Μην χρησιμοποιείτε ποτέ βότανα ή οποιαδήποτε θεραπεία κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης μόνα τους ή σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα, ακόμα και συμπληρώματα χωρίς την συνταγή ειδικού ιατρού.

Holistic Life 3

Συνέδρια - Σεμινάρια - Ομιλίες

1993-2017 24 ΧΡΟΝΙΑ

3o ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ Αθήνα, 31 Μαΐου 2017

από τον Σύλλογο Ομοιοπαθητικών Ελλάδος (ΣΟΕ) και το Ευρωπαϊκό Κεντρικό Συμβούλιο Ομοιοπαθητικών (ΕCCH) Ο Σύλλογος Ομοιοπαθητικών Ελλάδος (ΣΟΕ) γιορτάζει τα 20 χρόνια από την ίδρυσή του και σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κεντρικό Συμβούλιο Ομοιοπαθητικών (ECCH) διοργανώνει το 3ο του Διεθνές Συνέδριο Ομοιοπαθητικής στην Αθήνα, την Τετάρτη 31 Μαΐου 2017. Στις εργασίες του Συνεδρίου, θα συμμετέχουν καταξιωμένοι ομιλητές από την Ελλάδα και τον διεθνή χώρο, όπως οι: Γεράσιμος Στουραΐτης, Michael Smith, Stephen Gordon, Misha Norland, Anette Heggemsnes, Philippa Fibert, Mani Norland κ.α. To συνέδριο θα έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα για επαγγελματίες ομοιοπαθητικούς και σπουδαστές ομοιοπαθητικής και στο κλείσιμο των εργασιών του θα συμπεριλάβει εκδήλωση ενημερωτικού χαρακτήρα ανοικτή για το ελληνικό κοινό. Θα παραβρεθούν, εκτός από τους Ευρωπαίους εκπροσώπους όλων των μελών του ΕCCΗ

και εκπρόσωποι του αντίστοιχου Διεθνούς Συμβουλίου για την Ομοιοπαθητική (ICH), καθώς τον Ιούνιο του 2017 θα συμπέσει και η αντίστοιχη συνάντηση του ICH με το ECCH στην Ευρώπη, η οποία θα πραγματοποιηθεί στην χώρα μας. Πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής: ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ www.homeopathy-greece.gr/ facebook/HOMEOPATH.GREECE

ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Σειρά ομιλιών - μαθημάτων 2017 Η σειρά ομιλιών-μαθημάτων για το 2017 θα είναι αφιερωμένη στα φυτά με γενικό τίτλο «Τα Φυτά: Από τον Θεόφραστο έως τον Λινναίο». Παράλληλα από τις 25 Ιανουαρίου έως και τις 24 Μαΐου, οι ομιλίες θα πλαισιώνονται από Έκθεση με έργα της διάσημης Βοτανικής Ζωγράφου, Νίκης Γουλανδρή, Προέδρου του Μουσείου και μέλους της Linnean Society. (Κέντρο ΓΑΙΑ, ώρες: 19:00 - 20:30, είσοδος ελεύθερη) Οι προσκεκλημένοι ομιλητές θα αναπτύξουν τα παρακάτω θέματα: Κέντρο ΓΑΙΑ, ώρες: 19:00 - 20:30 1η Ομιλία - Τετάρτη 25 Ιανουαρίου «Η Βοτανική στα Αλεξανδρινά Χρόνια» από την Στυλιανή Κοκκίνη-Γκουζκούνη, Καθηγήτρια Τμήματος Βιολογίας, Τομέας Βοτανικής, ΑΠΘ. 2η Ομιλία - Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου «Πλούτος και μοναδικότητα της Ελληνικής Χλωρίδας. Μέθοδοι Συστηματικής Κατάταξης από τον Λινναίο έως σήμερα και η Βοτανική Συλλογή του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας» από τον Γρηγόρη Ιατρού, Καθηγητή Τμήματος Βιολογίας, Τομέας Βιολογίας φυτών, Πανεπιστήμιο Πατρών. Για το θέμα των συλλογών του Μουσείου, θα μιλήσει ο Διονύσης Μέρμυγκας, υπεύθυνος του εργαστηρίου Βοτανικής ΜΓΦΙ. 3η Ομιλία - Τετάρτη 15 Μαρτίου «Οι Φαρμακευτικές Χρήσεις των Φυτών» από τον Αλέξιο-Λέανδρο Σκαλτσούνη, Καθηγητή Τμήματος Φαρμακευτικής, Τομέας Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών προϊόντων, ΕΚΠΑ. 4η Ομιλία - Τετάρτη 26 Απριλίου «Οι Αισθήσεις των Φυτών, οι τεχνολογικές πρόοδοι αποκαλύπτουν το μυστικό κόσμο των φυτών» από την Ιωάννα Σουφλέρη, Μοριακή Βιολόγο, Αρθρογράφο του Βήματος, Βήμα Science. 4 Holistic Life

5η Ομιλία - Τετάρτη 24 Μαΐου «Τα Φυτά και το Παράλογο: από το μώλυ στη λαμπηδόνα» από τον Φάνη Κακριδή, ομοτ. Καθηγητή Κλασικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φωτό: Cyclamen grecum, ζωγραφική απεικόνιση της κ. Νίκης Γουλανδρή, Προέδρου του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας Πληροφορίες: Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας - Κέντρο ΓΑΙΑ Λεβίδου 13 και Όθωνος 100, 145 62 Κηφισιά τηλ.: 210 8015870 http://www.gnhm.gr/ e-mail: goul@gnhm.gr

Holistic Life 5

Συνέδρια - Σεμινάρια - Ομιλίες

ΕΘΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Η πληρέστερη ομοιοπαθητική εκπαίδευση δωρεάν για Ιατρούς, Οδοντιάτρους, Κτηνιάτρους, Φαρμακοποιούς και φοιτητές των αντίστοιχων σχολών Χορηγείται ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ (από την Ευρωπαϊκή E.C.H., κοινό για όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες). Παρέχονται επίσης δωρεάν ενημερωτικά σεμινάρια ομοιοπαθητικής 45 ωρών για παραϊατρικά επαγγέλματα και ψυχολόγους, βιολόγους. Στην εκπαίδευση συμμετέχουν στελέχη της Ελληνικής Εταιρείας Ομοιοπαθητικής Οδοντιατρικής και της Ελληνικής Εταιρείας Ομοιοπαθητικών Φαρμακοποιών. Διεπιστημονική υποστήριξη: Σύλλογος Επιστημόνων για την Προώθηση της Ομοιοπαθητικής. Συντονιστής: Βαγγέλης Ζαφειρίου, Ψυχίατρος, Μέλος της Εκπαιδευτικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής E.C.H. Πληροφορίες: τηλ: 210-7222284, 6932-981719 - http://homeopathyingreece.gr

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΑΝΙΟΪΕΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η Εκπαίδευση στην ΚρανιοΙερή Θεραπεία του Upledger Institute συνεχίζεται στην Ελλάδα με την συνεργασία μας με το Upledger Institute UK Overseas και τον διακεκριμένο εκπαιδευτή John Page, DO, CST-D. Ο Κυριάκος Καραμπατζιάκης είναι ο επίσημος και αποκλειστικός αντιπρόσωπος του Ιντιτούτου Upledger στην Ελλάδα. Είμαστε δεσμευμένοι να ακολουθήσουμε το διεθνές σύστημα εκπαίδευσης και πιστοποίησης των γνώσεων των θεραπευτών από το Ινστιτούτο Upledger. Επίσης δεσμευόμαστε για την είσοδο των ανθρώπων, που ολοκληρώνουν επιτυχώς τα σεμινάρια μας, στην επιστημονική κοινότητα του Ινστιτούτου Upledger, που αριθμεί πάνω από 125.000 θεραπευτές παγκοσμίως. Πρόγραμμα Σεμιναρίων Εξειδίκευσης: • 16 – 19 Μαρτίου 2017, Λάρισα, CS1 (1o επίπεδο) • 22 – 25 Ιουνίου 2017, Αθήνα, CS2 (2o επίπεδο) • 6 – 9 Ιουλίου 2017, Αθήνα, CS1 (1o επίπεδο) • 19 – 22 Οκτωβρίου 2017, Αθήνα, SER1 (3o επίπεδο) • 15 – 18 Μαρτίου 2018, Αθήνα, PED1 (Παιδιατρικό επίπεδο) Το Σεμινάριο “CS1” είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να παρακολουθήσετε το “CS2”, το “CS2” απαραίτητη προϋπόθεση για να παρακολουθήσετε το “SER1”. Παρέχονται ομάδες μελέτης μετά το σεμινάριο, για επίλυση αποριών και εξάσκηση των τεχνικών, καθώς και εποπτείες σε ατομικό επίπεδο. Αναλυτικές πληροφορίες θα βρείτε στην ιστοσελίδα www.ergotherapeia.com Πληροφορίες: Κυριάκος Καραμπατζιάκης, Εργοθεραπευτής, Θεραπευτής CST Αποκλειστικός αντιπρόσωπος UI στην Ελλάδα τηλ. 6948.079.564 • e-mail: info@ergotherapeia.com

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΣΣΑΪΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Οι 22 Ιερές Κινήσεις του Γαβριήλ 1-23 Φεβρουαρίου 2017, κάθε Τετ. και Πέμπτη (18.30 -20.00) Εκπαιδευτικό σεμινάριο 8 συναντήσεων για τη μεταβίβαση και εσωτερική κατανόηση των 22 κανόνων της Θεϊκής Διάνοιας του νερού, για το άκουσμα της ψυχής και το θωρακισμό της αύρας από σφετεριστικές επιρροές. Οι κινήσεις αυτές, μεταξύ άλλων στοχεύουν στην ενεργοποίηση του κάθετου άξονα του σώματος για την καλύτερη εδραίωση του διαλογισμού μέσα στο σώμα. Μύηση στα Μυστήρια του Αρχαγγέλου Ραζιήλ Το άνοιγμα των 12 πετάλων της καρδιάς Παρ.28 (14.30-21.30), Σάβ. 29 & Κυρ. 30 Απριλίου 2017 (11.00-18.00) Θα μελετηθούν οι εσωτερικές διεργασίες που ακολουθεί η καρδιά για να διοχετεύσει και να μετουσιώσει τις λεπτοφυείς ενέργειες που οδηγούν στη διεύρυνση της συνείδησης. θα μεταβιβαστεί η μέθοδος των Ιερών κινήσεων των 12 πετάλων της καρδιάς για τη θεραπεία της καρδιάς. θα πραγματοποιηθεί διδασκαλία των κινήσεων του αιθερικού ζωδιακού, για το άνοιγμα της εσωτερικής πόρτας στο 13ο ζώδιο, αυτό του Εσωτερικού Χριστού. θα πραγματοποιηθεί η τελετουργική Μύηση στον Αρχάγγελο Ραζιήλ. Πληροφορίες- Εγγραφές: τηλ.6972 190900 & 211 0144616 vertuessenia@gmail.com www.essenia.gr f/b : vertu essenia 6 Holistic Life

Holistic Life 7

Συνέδρια - Σεμινάρια - Ομιλίες

ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ Ομιλίες με τον Λύσανδρο Μυγιάκη: 25/1/2017, ώρα 5.30 μ.μ.: «Η Ομοιοπαθητική στην Καθημερινή Ζωή». 1/3/2017, ώρα 5.30 μ.μ.: «Η Ομοιοπαθητική σε Παιδιά και Έφηβους». Είσοδος δωρεάν-απαραίτητη η τηλεφωνική κράτηση θέσεως στο: 210-7643 963. Σεμινάρια από τον Λύσανδρο Μυγιάκη: «Η Ομοιοπαθητική στον Καρκίνο. Ότι καλύτερο διεθνώς». 1ο πεντάωρο: Σάββατο 18/2, ώρες 4:30-6:30 και Κυριακή 19/2, ώρες 11:00-2:00. «Η Ομοιοπαθητική στον Καρκίνο. Ότι καλύτερο διεθνώς». 2ο πεντάωρο: Σάββατο 29/4, ώρες: 4:30-6:30 και Κυριακή 30/4, ώρες: 11:00-2:00. Συμμετοχές περιορισμένες. Εγγραφείτε έγκαιρα στο τηλέφωνο: 210 7643963.

«Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Ομοιοπαθητικής» του Λ. Μυγιάκη

Είναι πλέον διαθέσιμο στους σπουδαστές μας και το πολυαναμενόμενο έργο των δέκα χιλιάδων σελίδων Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Ομοιοπαθητικής [Codex Homeopathica Hellenica]. Περιέχει αλφαβητικά από το Α μέχρι το Ω στην ελληνική γλώσσα όλη την θεραπευτική γνώση της Ομοιοπαθητικής. Δηλαδή: 1. Το ολοκαίνουριο τετράτομο Ελληνικό Repertory Ομοιοπαθητικής. 2. Τις καλύτερες και αποτελεσματικότερες συνταγογραφήσεις της Ομοιοπαθητικής επί όλων των θεμάτων. Τι συνιστούν οι καλύτεροι ομοιοπαθητικοί διεθνώς. 3. Πληθώρα από μοναδικού ενδιαφέροντος θεραπευμένα κλινικά περιστατικά. 4. Εκατοντάδες συνταγές με άλατα Σούσλερ ανά ασθένεια. 5. Εκατοντάδες θεραπευτικά πρωτόκολλα γεμμοθεραπείας ανά ασθένεια. 6. Εκατοντάδες συνταγές με βάμματα βοτάνων. Με στοιχεία Repertory, συνταγές και περιστατικά!! Δεκαπέντε χρόνια συγγραφής!! Από το έργο αυτό μπορούν να ωφεληθούν τόσο οι καινούριοι στην ομοιοπαθητική όσο και οι προχωρημένοι. Μεγάλο μέρος του τεράστιου αυτού έργου των δέκα χιλιάδων σελίδων θα το αποκτήσουν οι σπουδαστές μας στα τριετή εκπαιδευτικά μας προγράμματα Ομοιοπαθητικής: Silver, Gold και Premium (τετραετές). Η «Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Ομοιοπαθητικής» προς το παρόν διατίθεται μόνο στους σπουδαστές μας.

Πληροφορίες: τηλ. 210- 76 43 963 και 6978 – 87 59 28 • www.altersimilia.gr

Eστία: Το νέο βοτανοπωλείο στο Θησείο

Αμφικτύονος 12 & Πουλοπούλου, Θησείο Για τηλεφωνικές παραγγελίες: 210 8010111, πιέστε 2 Για ηλεκτρονικές παραγγελίες: eshop.akadimia.gr estia@akadimia.gr - www.akadimia.gr 8 Holistic Life

Ένα νέο βοτανοπωλείο άνοιξε στο Θησείο υπό την αιγίδα της Ακαδημίας Αρχαίας Ελληνικής & Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής. Η Εστία φιλοδοξεί αρχικά να αποτελέσει έναν φιλόξενο χώρο όπου μπορεί κανείς να απολαύσει το ρόφημα ή το χυμό του, αλλά και ταυτόχρονα ένα χώρο συνεύρεσης μικρών παραγωγών και συλλεκτών βοτάνων. Μετά από χρόνια ενασχόλησης με την βοτανοθεραπεία τόσο σε εκπαιδευτικό όσο και σε θεραπευτικό επίπεδο, δημιουργήθηκε η ανάγκη για την δημιουργία ενός χώρου που θα συγκεντρώνει ποιοτικά βότανα της Κινέζικης βοτανοθεραπείας αλλά και βότανα Ελληνικά, συλλεγμένα με τον σωστό τρόπο, την κατάλληλη μέρα και ώρα, με σεβασμό στο ίδιο το βότανο, με μεράκι και γνώση. Έτσι, στην Εστία θα βρείτε Ελληνικά βότανα και σκευάσματα (βάμματα, λάδια βοτάνων κλπ) φτιαγμένα από παραγωγούς και συλλέκτες βοτάνων της Ελληνικής γης, καθώς και τα περίφημα αιθέρια έλαια της Κατερίνας Παπακωνσταντίνου, καθηγήτριας της σχολής, που αποστάζονται στην Ολυμπία. Επίσης θα βρείτε προϊόντα της μέλισσας (βάμμα πρόπολης, γύρη, μέλι κλπ) από συνεργάτες μελισσοκόμους. Ακριβώς λόγω της συνεργασίας της Εστίας με μικρούς παραγωγούς ορισμένα προϊόντα θα τα βρείτε μόνο στην εποχή τους και σε μικρές ποσότητες. Σας προσκαλούμε να επισκεφτείτε την Εστία για να γνωριστούμε από κοντά! Διεύθυνση: Αμφικτύονος 12 & Πουλοπούλου, Θησείο Τηλέφωνο: 2108010111 (πιέστε 2)

Holistic Life 9

Βρετανοί επιστήμονες από το University College London κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το να διασκεδάζουμε και γενικά να ασχολούμαστε με όσα μας δίνουν ικανοποίηση μάς χαρίζει παραπάνω χρόνια ζωής. Οι απολαύσεις της ζωής μειώνουν κατά 24% τον κίνδυνο θανάτου σε βάθος 7ετίας. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό British Medical Journal, επιβεβαιώνει τα ευρήματα μιας άλλης μελέτης από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Harvard, σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι που βλέπουν τη ζωή με πιο αισιόδοξη ματιά διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο να αρρωστήσουν από καρκίνο, καρδιακές και αναπνευστικές παθήσεις, εγκεφαλικά επεισόδια και φλεγμονές και επομένως ζουν περισσότερο.

Special Report

από τoν Mπράιαν Χάμπαρντ

18 χρυσοί κανόνες για καλή υγεία O απαραίτητος οδηγός παροχής συμβουλών υγείας

χεδόν καθημερινά δεχόμαστε νέες συμβουλές υγείας που έρχονται σε αντίθεση με αυτές που είχαν δοθεί τις προηγούμενες μέρες. Μόνο τους τελευταίους μήνες, έχουμε ακούσει ότι το κόκκινο κρασί είναι καλό για την υγεία αλλά και κακό, το ίδιο για τον καφέ, το τσάι, τα ψάρια, το κόκκινο κρέας και το ψωμί. Μέσα σε αυτή τη σύγχυση από αντιφατικές συμβουλές, από δίαιτες της μόδας και νέα καθεστώτα άσκησης, καταγράφουμε εδώ 18 χρυσούς κανόνες για μακροχρόνια καλή υγεία που έχουν αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου.

2- Φάτε ένα καλό πρωινό Είναι μια αυταπόδεικτη αλήθεια ότι το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας είναι το πρωινό. Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων τροφής το πρωί και λιγότερης το βράδυ μπορεί να μειώσει την συνολική πρόσληψη τροφής και να βοηθήσει τη θεραπεία ή την πρόληψη της παχυσαρκίας.7 Το ιδανικό πρωινό θα μπορούσε να περιλαμβάνει βρώμη, ένα από τα πιο υγιεινά ξεκινήματα για οποιαδήποτε ημέρα, και είναι ακόμα πιο υγιεινό όταν ολοκληρώνεται με πραγματικό σιρόπι σφενδάμου και βατόμουρα. Η βρώμη περιέχει μοναδικές ενώσεις που προστατεύουν από τις καρδιακές παθήσεις από αποτρέπουν την υψηλή χοληστερόλη και άλλους παράγοντες κινδύνου.8

3- Αποφύγετε τις επεξεργασμένες τροφές Ως απλός κανόνας, ισχύει το εξής: μην τρώνε τίποτα που δεν προέρχεται κατευθείαν από τη φύση. Αποφύγετε κάθε τι που είναι λευκό, όταν θα πρέπει να είναι καφέ, καθώς και τις κατεψυγμένες τροφές, όταν θα μπορούσαν να είναι φρέσκες, ή τα τρόφιμα που είναι φορτωμένα με συντηρητικά, αρωματικές ουσίες, τεχνητές γλυκαντικές ουσίες και άλλες «χρήσιμες» χημικές ουσίες. Με λίγα λόγια, αν έχουν περάσει από μονάδα παραγωγής, μην τα αγοράζετε και σίγουρα μην τα τρώτε.

4- Εξασφαλίστε επτά ώρες ύπνου

1- Ανακαλύψτε τον μεταβολικό τύπο σας Πολλοί αναρωτιούνται αν θα πρέπει κάποιος να γίνει χορτοφάγος, και ηθικά, είναι μάλλον βέβαιο ότι θα έπρεπε. Ωστόσο δεν είναι όλοι έτοιμοι να υιοθετήσουν μια χορτοφαγική διατροφή. Ένας τρόπος για να το μάθετε είναι να προσδιορίσετε το μεταβολικό τύπο σας, καθώς μερικοί άνθρωποι πρέπει να ακολουθούν μια διατροφή πλούσια σε πρωτεΐνες, ενώ άλλοι τα πάνε καλύτερα με τους υδατάνθρακες. Ο Γουίλιαμ Γουόλκοτ, κορυφαίος παγκοσμίως στο ζήτημα των μεταβολικών τύπων και συν-συγγραφέας, μαζί με την Τρις Φάχεϊ, του The Metabolic Typing Diet, ακολούθησε τα χνάρια του πρωτοπόρου σε θέματα καρκίνου Δρ Γουίλιαμ Κέλεϊ, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει μία διατροφική προσέγγιση που να ταιριάζει σε όλους για την καλή διατροφή και τη θεραπεία ασθενειών. Ο Γουόλκοτ ανακάλυψε ότι, προσαρμόζοντας τη διατροφή με βάση το μεταβολικό τύπο κάθε ατόμου, πολλοί που έπασχαν από σοβαρές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, ανέκτησαν την υγεία τους. 10 Holistic Life

Το συμπαθητικό και το παρασυμπαθητικό σύστημα που αποτελούν παρακλάδια του νευρικού συστήματος ρυθμίζουν διαφορετικά σύνολα μεταβολικών δραστηριοτήτων, όργανα και αδένες και, όπως ανακάλυψαν οι Κέλεϊ και Γουόλκοτ, οι περισσότεροι από εμάς επηρεάζονται πιο έντονα από το ένα ή το άλλο σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι κάθε ένας από εμάς έχει διαφορετικά σωματικά, συμπεριφορικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τη διατροφή, ανάλογα με το αν σε εμάς κυριαρχεί το συμπαθητικό ή το παρασυμπαθητικό σύστημα. Η ιδανική διατροφή για ένα άτομο μπορεί να είναι κυριολεκτικά δηλητήριο για κάποιον άλλο. Μία δίαιτα πλούσια σε πρωτεΐνη έχει πολύ διαφορετική επίδραση σε ένα άτομο που είναι «τύπος πρωτεΐνης» από ό,τι σε ένα άλλο άτομο που είναι «τύπος υδατάνθρακα». Η ανεύρεση του μεταβολικό τύπου μας αποκαλύπτει τη διατροφή που είναι σωστή για το σώμα μας, και μερικοί πάσχοντες καρκίνου έχουν δει ακόμη και εξαφάνιση των όγκων τους μόνο με την υιοθέτηση μιας διατροφής που είναι κατάλληλη για το σώμα τους.

Ένας καλός βραδινός ύπνος είναι απαραίτητος και οι επτά ώρες φαίνεται να είναι η ιδανική ποσότητα ύπνου κάθε βράδυ. Μελέτες διαπίστωσαν ότι όσοι κοιμούνται πέντε ώρες ή λιγότερο, ή οκτώ ώρες ή περισσότερο, έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι υπέρβαροι4 ή να εμφανίζουν προβλήματα υγείας. Ο ύπνος για περισσότερο και λιγότερο από επτά ώρες κάθε βράδυ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου των πνευμόνων στους άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας5, ενώ ο κίνδυνος θανάτου μεταξύ των γυναικών είναι χαμηλότερος μεταξύ εκείνων που κοιμούνται έξι με επτά ώρες σε σύγκριση με λιγότερο από πέντε ή περισσότερες από οκτώ ώρες6.

5- Να είστε προσεκτικοί με τα φαρμακευτικά προϊόντα Τα συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορεί να είναι σημαντικά στα πρώιμα στάδια οποιασδήποτε ασθένειας, καθώς βοηθούν να κατασταλούν τα χειρότερα συμπτώματα όπως ο πόνος και η δυσφορία. Αλλά είναι μια βραχυπρόθεσμη λύση, και θα πρέπει πάντα να αναζητάτε την υποκείμενη αιτία της κάθε ασθένειας. Τα φάρμακα δεν θεραπεύουν πάντα, συνήθως βοηθούν να εξαφανιστούν τα συμπτώματα, ενώ διατρέχετε τον κίνδυνο μιας αλυσιδωτής χημικής αντίδρασης που προκαλεί μια ολόκληρη σειρά από παρενέργειες. Παρά τις διαβεβαιώσεις από τη φαρμακευτική βιομηχανία ότι τα φάρμακα μπορούν να στοχεύουν ορισμένους υποδοχείς στον οργανισμό με ακρίβεια, το γεγονός είναι ότι πολλά άσχετα οργανικά συστήματα έχουν τους ίδιους υποδοχείς - το οποίο είναι ο λόγος που τα φάρμακα επηρεάζουν όλα τα μέρη του σώματος αδιακρίτως και προκαλούν παρενέργειες.

Holistic Life 11

PluShinzO-3 Antiaging της Minami Nutrition Το PlushinzO-3 είναι εμπνευσμένο από τις μεσογειακές και ιαπωνικές δίαιτες που προωθούν την υγεία στο υψηλότερο επίπεδο. Είναι κατάλληλο για δραστήριους ανθρώπους, ιδανικό για αθλητές και άτομα άνω των 50 ετών. Επειδή παρέχει μια τέλεια ισορροπία μεταξύ ωμέγα-6 και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και είναι επίσης πλούσια σε αντιοξειδωτικά, όπως η βιταμίνη Ε, το PlushinzO-3 είναι μια σοφή επιλογή για τους ανθρώπους που επιθυμούν να φαίνονται και να αισθάνονται υπέροχα. Επιπλέον το PluShinzo-3 περιέχει φολικό οξύ για υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος. AM Health: 210 5136008, www.amhealth.biz

A.Vogel BALANCE BASE-DRINK Ρόφημα αλκαλοποίησης και εξισορρόπησης του pH του οργανισμού.

Αποτελεί βελτιστο συνδυασμό υψηλής βιοδιαθεσιμότητας αλκαλικών μετάλλων (ασβέστιο, μαγνήσιο, κάλιο), ψευδαργύρου, βιταμίνης D3 φυτικής προέλευσης , L+ γαλακτικού οξέος και ιχνοστοιχείων. Σημειώνεται ότι το μαγνήσιο συμβάλλει στη μείωση της κόπωσης και της κούρασης. Δεν περιέχει λακτόζη και γλουτένη. Είναι κατάλληλο για χορτοφάγους. Έχει υπέροχη γεύση φράουλας. ICP: τηλ. 210 9408880, www.avogel.gr

FORTE D 4000 της Quest Το Forte D 4000 της σειράς Platinum Excellence της Quest είναι ένα premium προϊόν που περιέχει 4000i.u. βιταμίνης D3 (χοληκαλσιφερόλη) ανά ταμπλέτα. Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου και συμβάλλει στην καλή κατάσταση των οστών και των δοντιών. Η έλλειψη βιταμίνης D έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης και καταγμάτων. Η βιταμίνη D συμβάλλει επιπλέον στην καλή λειτουργία των μυών και του ανοσοποιητικού συστήματος και στη γενική καλή υγεία. Το Forte D 4000 είναι ιδανικό για άτομα με έλλειψη βιταμίνης D ή αυξημένο κίνδυνο έλλειψης όπως ηλικιωμένους, άτομα που εκτίθενται λίγο στον ήλιο ή έχουν σκούρο δέρμα. DΟUNI Health Products: τηλ. 210 9941451, www.douni.gr 12 Holistic Life

Υπάρχει πάντα μια καλύτερη εναλλακτική λύση για σχεδόν κάθε πρόβλημα υγείας, εκτός από περιστατικά έκτακτης ανάγκης, στα οποία η συμβατική ιατρική είναι η μόνη λύση. Εάν σας πυροβολήσουν, σας μαχαιρώσουν ή έχετε ένα τροχαίο ατύχημα, ή αν έχετε υποστεί καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο, τότε η σύγχρονη δυτική ιατρική είναι η μόνη επιλογή.

6- Πιείτε άφθονο, φιλτραρισμένο νερό Θα πρέπει να πίνετε άφθονο νερό κάθε μέρα. Η ποσότητα ποικίλει ανάλογα τον άνθρωπο, οπότε ακούστε προσεκτικά το σώμα σας, που θα σας πει πότε και πόσο θα πρέπει να πίνετε. Χρησιμοποιήστε ένα φίλτρο καλής ποιότητας για να εξασφαλιστεί ότι όλα τα χημικά, τα βαρέα μέταλλα, τα παράσιτα και το φθόριο έχουν αφαιρεθεί ή αγοράστε μεταλλικό νερό, κατά προτίμηση σε γυάλινες φιάλες, καθώς τα πλαστικά μπουκάλια εκλύουν τοξίνες.

7- Ιδανική ισορροπία ωμέγα-3 / ωμέγα-6 Η ισορροπία ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών οξέων είναι εξίσου σημαντική με την οξεο-βασική ισορροπία του οργανισμού. Η συνηθισμένη Δυτική διατροφή προκαλεί μια ανισορροπία σε αυτά τα απαραίτητα λιπαρά οξέα. Η αναλογία του μέσου ατόμου είναι 1 προς 20 υπέρ των ωμέγα-6, ενώ το ιδανικό είναι 1 προς 4. Αυτό είναι αποτέλεσμα των επεξεργασμένων τροφίμων που τρώμε, όπως τα φυτικά έλαια, οι σάλτσες για σαλάτες και οι μαργαρίνες που είναι πλούσια σε ωμέγα-6. Στις τροφές που είναι πλούσιες σε ωμέγα-3 περιλαμβάνονται το λινέλαιο, το μουρουνέλαιο, και τα φρέσκα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός, η σαρδέλα, ο τόνος, το σκουμπρί και η ρέγκα. Ένας καλός εμπειρικός κανόνας: αυξήσετε την πρόσληψη των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων (άλφα-λινολενικό οξύ) και μειώστε αυτή των ωμέγα-6 (λινελαϊκό οξύ και αραχιδονικό οξύ).

8- Σωστή οξεοβασική ισορροπία Πολλές χρόνιες ασθένειες πιστεύεται ότι οφείλονται στην οξεοβασική ανισορροπία. Η διατροφή που είναι πλούσια σε κρέατα, αυγά, γαλακτοκομικά, ξηρούς καρπούς και μερικά δημητριακά δημιουργεί οξύ περιβάλλον, ενώ τα φρούτα και τα λαχανικά δημιουργούν αλκαλικό (βασικό) περιβάλλον. Αν και η λάθος διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε ανισορροπία όξινου-αλκαλικού περιβάλλοντος, η διαδικασία περιπλέκεται από τον μεταβολικό τύπο, που μπορεί να κάνει οποιαδήποτε τρόφιμα καταναλώνονται είτε όξινα ή αλκαλικά. Έτσι, ενώ οι διατροφολόγοι πιστεύουν ότι ορισμένα τρόφιμα είναι εγγενώς όξινα ή αλκαλικά, αγνοούν το γεγονός ότι η επίδραση της τροφής στο σώμα εξαρτάται από έναν αριθμό ομοιοστατικών ελέγχων, όπως το αυτόνομο νευρικό σύστημα, ο κύριος ελεγκτής του μεταβολισμού, καθώς και ο μεταβολισμός του οξυγόνου στα κύτταρα του σώματος.

9- Προτιμήστε βιολογικές τροφές Όσο είναι δυνατόν, προσπαθήστε να καταναλώνετε μόνο βιολογικά τρόφιμα και ποτά. Τα βιολογικά τρόφιμα είναι πιο ακριβά και η διάρκεια ζωής τους είναι μικρότερη διότι δεν έχουν φυτοφάρμακα και συντηρητικά, αλλά τουλάχιστον ξέρετε ότι παίρνετε καλύτερης ποιότητας τροφή.3

10- Φροντίστε να λαμβάνετε βιταμίνη D Οι επιστήμονες μόλις πρόσφατα άρχισαν να κατανοούν τη ζωτική σημασία της βιταμίνης D στη γενική υγεία μας και ειδικά στην ψυχική υγεία μας. Η πιο πλούσια πηγή είναι, φυσικά, ο ήλιος, αλλά έχουμε τρομάξει τόσο πολύ από τον καρκίνο του δέρματος που περίπου οι μισοί από εμάς έχουμε ανεπάρκεια βιταμίνης D. Είναι σημαντικό να εκτίθεστε τουλάχιστον 15 λεπτά την ημέρα στο φως του ήλιου κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Συμπληρώστε τα επίπεδα βιταμίνης D σας με συμπληρώματα διατροφής ή τρόφι-

μα όπως το γάλα, τα αυγά, το γιαούρτι και τα λιπαρά ψάρια, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες, όταν ο ήλιος είναι πιο αδύναμος για να προσφέρει υγιεινά οφέλη.

11- Ασκηθείτε καθημερινά Δεν χρειάζεται να ιδρώνετε στο γυμναστήριο, ωστόσο το σώμα χρειάζεται να ασκείται κάθε μέρα. Μία καλή έντονη βόλτα είναι αρκετή- και αυτό σημαίνει περίπου 100 βήματα ανά λεπτό για 20 λεπτά. Πράγματι, μόνο το περπάτημα σε μέτριο ρυθμό (5 χιλιόμετρα / ώρα) παρέχει κάθε όφελος κατά των εκφυλιστικών ασθενειών ή των καρδιαγγειακών προβλημάτων.9 Και το δυναμικό περπάτημα (8 ή περισσότερα χιλιόμετρα / ώρα) καίει περισσότερες θερμίδες από ό, τι να τρέχετε με παραπλήσια ταχύτητα.10 Όταν περπατάτε, αναπνεύστε βαθιά και γεμίστε τους πνεύμονες. Αν το περπάτημα σας είναι δύσκολο λόγω προβλημάτων όπως π.χ. η αρθρίτιδα, δοκιμάστε το κολύμπι κάθε μέρα.

12- Μην αποκλείετε εντελώς τα λίπη από τη διατροφή σας Ζούμε σε μια κοινωνία τροφίμων χαμηλών λιπαρών. Αυτό βασίζεται εξ ολοκλήρου στην πεποίθηση ότι τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης είναι βλαβερά για εμάς, και αποτελούν την αιτία της χρόνιας καρδιακής νόσου. Ωστόσο, πολλές μελέτες δείχνουν ότι η χοληστερόλη θα πρέπει να είναι πολύ υψηλότερη από τις τιμές που σήμερα αποτελούν «σήμα κινδύνου» για πρόκληση βλαβών στην καρδιά και τις αρτηρίες. Επιπλέον, τα λίπη είναι απαραίτητα καθώς διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση ενός υγιούς σώματος, και είναι ένα από τα πιο ζωτικά συστατικά για τη λειτουργία του εγκεφάλου. Αυτός είναι ο λόγος που τα φάρμακα μείωσης της χοληστερόλης, οι στατίνες, συνδέονται συχνά με απώλεια μνήμης και γενική πνευματική εξασθένηση, αφού μειώνουν τη χοληστερόλη σε επικίνδυνα χαμηλά επίπεδα. Η χοληστερόλη είναι ακόμη πιο σημαντική καθώς γερνάμε, όταν χρειαζόμαστε τα λίπη και τη χοληστερόλη ως «τροφή» του εγκεφάλου μας. Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε ηλικιωμένες γυναίκες με καρδιακή νόσο, εκείνες που έτρωγαν τακτικά περισσότερα κορεσμένα λίπη έδειξαν ότι είχαν λιγότερες ασθένειες από εκείνες που ακολουθούσαν μια διατροφή πλούσια σε πολυακόρεστα λίπη και υδατάνθρακες.1 Και μια μελέτη για τον καρκίνο που εξέταζε την πρόσληψη λιπαρών σε 28.098 μεσήλικες άνδρες και γυναίκες για πέντε χρόνια, δε σημείωσε δυσμενείς επιπτώσεις με την υψηλή πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών.2

14- Μην ρίχνετε αμέσως τον πυρετό Η συμβατική ιατρική βλέπει τον πυρετό ως μία σοβαρή προειδοποίηση και προχωρά σε άμεση αντιμετώπιση για να τον ρίξει όσο γρηγορότερα γίνεται. Παρά το γεγονός ότι ένας ασυνήθιστα υψηλός πυρετός μπορεί να είναι επικίνδυνος, ωστόσο είναι μια αναγκαία διαδικασία. Βοηθά να ενεργοποιηθεί το ανοσοποιητικό σύστημα, σκοτώνει τα μικρόβια και τους ιούς, και ακόμα εξαφανίζει τις ασθένειες όπως ο καρκίνος στα πρώιμα στάδιά τους. Όταν ανεβάζετε πυρετό, παρακολουθήστε τον προσεκτικά και αφήστε τον να υπάρχει για κάποιο διάστημα πριν επιδιώξετε να κατεβάσετε τη θερμοκρασία σας. Βεβαιωθείτε ότι πίνετε πολλά υγρά και ξεκουράζεστε σε ένα δωμάτιο που αερίζεται κατάλληλα,.

15- Αναπνεύστε σωστά Είναι γεγονός ότι οι περισσότεροι από εμάς δεν αναπνέουμε σωστά. Παίρνουμε συχνές πολύ ρηχές ανάσες, και ορισμένοι από εμάς αναπνέουμε από το στόμα, όταν θα πρέπει να λαμβάνουμε συχνή βαθιές ανάσες από τη μύτη, γεμίζοντας τα πνευμόνια μας με οξυγόνο, πριν από την απελευθέρωση του αέρα αργά από το στόμα. Η λανθασμένη αναπνοή μπορεί να συμβάλλει στο άσθμα12 και σε αναπνευστικά

προβλήματα και το ροχαλητό είναι τώρα υπό αυστηρότερο έλεγχο ως πιθανή αιτία της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής / υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και των μαθησιακών δυσκολιών. Εάν δεν αναπνέετε σωστά, η μέθοδος Buteyko για τη σωστή αναπνοή μπορεί να βοηθήσει11, όπως μπορούν να βοηθήσουν και οι ασκήσεις αναπνοής (pranayama) που ασκούνται στη γιόγκα.13

16- Αποφύγετε το κάπνισμα και περιορίστε το αλκοόλ Είναι αυτονόητο: αν είστε καπνιστές, να σταματήσετε σήμερα. Ο βελονισμός αλλά και τα προγράμματα αυτο-ύπνωσης μπορούν να σας βοηθήσουν στην απεξάρτηση από το τσιγάρο. Με το αλκοόλ, το κλειδί είναι η μετριοπάθεια. Ένα ποτήρι κρασί κάθε τόσο μπορεί να κάνει περισσότερο καλό παρά κακό, αλλά είναι σημαντικό να απέχουμε από το αλκοόλ αρκετές μέρες κάθε εβδομάδα για να επιτρέπουμε στον οργανισμό μας να αποκατασταθεί.

17- Διατηρήστε τα ούλα σας υγιή Οι γιατροί μόλις τώρα αρχίζουν να κατανοούν τη σημασία των ούλων και των δοντιών για τη γενική υγεία μας. Πολλά προβλήματα υγείας, ειδικά η καρδιοπάθεια, συνδέονται με την κακή κατάσταση των δοντιών και των ούλων. Η φλεγμονή των ούλων που συχνά ματώνουν (ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα) είναι πολύ πιθανό να προκαλεί προβλήματα στο υπόλοιπο σώμα μας. Είναι επίσης σημαντικό να αποφεύγετε τα μαύρα σφραγίσματα (σφραγίσματα αμαλγάματος) και τις απονευρώσεις, όταν αυτό είναι δυνατόν. Ο ερευνητής και πρωτοπόρος οδοντίατρος Γουέστον Πράις ανακάλυψε μια άμεση συσχέτιση μεταξύ της υγείας συγκεκριμένων δοντιών και της υγεία των οργάνων του σώματος. Πίστευε ότι η απονεύρωση προκαλεί βακτηριακή διαρροή, υπεύθυνη για αυτοάνοσες συστηματικές νόσους όπως η αρθρίτιδα.

18- Ψυχική υγεία Εάν πάσχετε από χρόνια κατάθλιψη και ιδιαίτερα εάν παίρνετε συνταγογραφούμενα φάρμακα για αυτό, θα πρέπει να ερευνήσετε την κατάστασή σας. Είναι ζωτικής σημασίας να μην προχωρήσετε μόνοι, αλλά να συνεργαστείτε στενά με έναν εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας. Δεν έχει σημασία ο κλάδος τους, αρκεί να αναγνωρίζουν ότι η χρόνια κατάθλιψη έχει και μια βιοχημική άποψη. Αν και οι παροδικές και ήπιες καταθλίψεις είναι κάτι από το οποίο όλοι υποφέρουν από καιρό σε καιρό, η χρόνια κατάθλιψη είναι ένα πρόβλημα που εξακολουθεί να υφίσταται. Τα αντικαταθλιπτικά και άλλα φάρμακα όπως τα αντιψυχωσικά μπορεί να έχουν τη θέση τους στη θεραπεία σοβαρών μορφών κατάθλιψης, αλλά δεν αντιμετωπίζουν το βασικό πρόβλημα. Καθώς είναι πολύ ισχυροί χημικοί παράγοντες, ακολουθούνται από εξίσου ισχυρές παρενέργειες. Σχεδόν σίγουρα, κάτι στη ζωή σας - το άμεσο περιβάλλον σας ή η διατροφή σας - προκαλεί την κατάθλιψή σας. Μια χρόνια τροφική αλλεργία ή ακόμα και η διαρροή από μια κουζίνα αερίου θα μπορούσε να είναι το αίτιο της κατάθλιψης. Αν υποψιάζεστε ότι κάποιες τροφές μπορεί να είναι υπεύθυνες για την κατάθλιψη σας, οι πρώτοι ύποπτοι πιθανόν να είναι το σιτάρι και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα οποία είναι υπεύθυνα για την πλειοψηφία των τροφικών αλλεργιών και δυσανεξιών. Εάν αισθάνεστε κατάθλιψη ή πεσμένη διάθεση μετά από ένα σάντουιτς ή κάποιο άλλο φαγητό με βάση το σιτάρι, αυτό είναι μια ένδειξη ότι το σιτάρι θα μπορούσε να είναι ο ένοχος. Μπορεί επίσης η κατάθλιψη να οφείλεται σε ελλείψεις σε μικροθρεπτικά συστατικά (π.χ. Β12, φυλλικό οξύ, βιταμίνη C), έτσι είναι σημαντικό να κάνετε έναν έλεγχο στα επίπεδά σας. Η αιτία είναι εξίσου πιθανό να είναι κάποια χημική ουσία ή τοξίνη στο άμεσο περιβάλλον σας: το κεντρικό σύστημα θέρμανσης, τα προϊόντα περιποίησης που χρησιμοποιείτε, το αποσμητικό χώρου ή κάτι άλλο στο σπίτι σας. Οι περιβαλλοντικές τοξίνες έχουν σωρευτικό αποτέλεσμα. Το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος έχει παρομοιαστεί με ένα βαρέλι νερό που ξεχειλίζει όταν προστίθεται πάρα πολύ νερό της βροχής. Απλά αφαιρώντας μερικές τοξίνες από το περιβάλλον σας μπορεί να είναι αρκετό για να μειώσετε το συνολικό φορτίο του σώματός σας, επιτρέποντας στο ανοσοποιητικό σύστημα να ξεκινήσει την αποβολή των δηλητηρίων από το σώμα σας. Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια άλλη αιτία της χρόνιας κατάθλιψης, αν και οι περισσότεροι από μας είναι εξοικειωμένοι με το αντίθετό της, τον υπερθυρεοειδισμό, όταν ο θυρεοειδής αδένας είναι υπερδραστήριος. Πολλοί πάσχουν από υπολειτουργία του αδένα, η οποία μπορεί να προκαλείται από τη διατροφή και το στρες. Μόλις διαγνωστεί, είναι σχετικά εύκολο να επιλυθεί, αλλά δεν αυτοθεραπεύεται. Αντ’ αυτού, αναζητήστε τη συμβουλή κάποιου επαγγελματία υγείας. Αναφορές

1. Am J Clin Nutr, 2004; 80: 1175-84 2. J Intern Med, 2005; 258: 153-65 3. Chivian E, Bernstein A, eds. Sustaining Life: How Human Health Depends on Biodiversity. Oxford, UKL: Oxford University Press, 2008: 397 4. Am J Clin Nutr, 2008; 87: 310-6 5. BMC Public Health, 2014; 14: 295 6. Sleep, 2004; 27: 440-4 7. J Nutr, 2004; 134: 104-11 8. Nutr J, 2012; 11: 54 9. Med Sci Sports Exerc, 2000; 32 [9 suppl]: 5498-504 10. J Sports Med Phys Fitness, 2000; 40: 297-302 11. J Asthma, 2000; 37: 557-64 12. BMJ, 2001; 322: 1098-100 13. J Asthma, 1991; 28: 437-42.

Holistic Life 13

Υπολογίζεται ότι από 10% έως 20% του πληθυσμού υποφέρουν από ήπιες μορφές της εποχιακής κατάθλιψης. Στις γυναίκες η πάθηση είναι σημαντικά συχνότερη. Το 70% έως 80% των περιπτώσεων συμβαίνουν σε γυναίκες δηλαδή για κάθε 4 γυναίκες, μόνο ένας άνδρας πάσχει από την κατάθλιψη αυτή. Το πρώτο επεισόδιο εποχιακής κατάθλιψης συμβαίνει συνήθως στις ηλικίες μεταξύ 25 και 35 ετών, σπάνια αρχίζει πριν από την ηλικία των 20 ετών. Έχει παρατηρηθεί σε άτομα που δουλεύουν για πολλές ώρες σε κτίρια με λίγα παράθυρα. Άλλα άτομα παρουσιάζουν συμπτώματα με επιδείνωση της ψυχικής διάθεσης όταν υπάρχουν παρατεταμένες περίοδοι συννεφιασμένου καιρού.

Health & healing

από την Τζοάνα Έβανς

Εποχιακή συναισθηματική διαταραχή Πώς θα βελτιώσετε τη διάθεσή σας και θα νικήσετε την εποχική κατάθλιψη

ι χειμερινοί μήνες με τις μικρές μέρες και τον συννεφιασμένο ουρανό είναι συχνά η αιτία της μελαγχολίας του χειμώνα. Εκτιμάται ότι η έλλειψη ηλιοφάνειας που συνδέεται με αυτή την εποχή του χρόνου μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από συμπτώματα που οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας αναγνωρίζουν ως «εποχική συναισθηματική διαταραχή» (ΕΣΔ) -ένα είδος κατάθλιψης που έρχεται και φεύγει όταν αλλάζουν οι εποχές. Τα συμπτώματα, τα οποία περιλαμβάνουν κόπωση, δυσκολία στον ύπνο, χαμηλή λίμπιντο, πόνους στο σώμα, έλλειψη συγκέντρωσης και άγχος, συνήθως αρχίζουν το χρονικό διάστημα μεταξύ Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου και συνεχίζονται μέχρι τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο, αλλά τείνουν να είναι πιο σοβαρά, τον Ιανουάριο και το Φεβρουάριο.

Η Τ. Σ., η οποία πάσχει από εποχική συναισθηματική διαταραχή αναφέρει: “Λόγω της ελάχιστης ηλιοφάνειας και του κρύου, το χρονικό διάστημα μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων είναι η χειρότερη εποχή όπου οι άνθρωποι υποφέρουν από συμπτώματα εποχικής κατάθλιψης.” Για την Τ.Σ. η εποχική κατάθλιψη κάποτε σήμαινε να ξοδεύει το μισό χρόνο μισώντας τον εαυτό της και θέλοντας να πεθάνει. Ένιωθε “μία μίξη ψυχικής εξάντλησης και δυστυχίας”, η οποία μεγαλοποιούσε ό, τι αρνητικό συνέβαινε στη ζωή της. Ευτυχώς, τα συμπτώματά της βελτιώθηκαν όταν άρχισε να χρησιμοποιεί ένα είδος φωτοθεραπείας που της σύστησε ο γιατρός της. “Ήταν απίστευτα αποτελεσματικό”, δήλωσε η Τ.Σ. “Ήταν η πρώτη φορά σε έξι χρόνια που πέρασα όλο το διάστημα από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη, χωρίς καθόλου τάσεις αυτοκτονίας.” Ωστόσο η φωτοθεραπεία δεν λειτουργεί για όλους, 14 Holistic Life

ακόμη και η Τ.Σ. διαπίστωσε ότι τα οφέλη μειώθηκαν με την πάροδο του χρόνου. “Δύο χρόνια αργότερα πέρασα πάλι δύσκολα, παρά τη φωτοθεραπεία”, είπε. “Θυμάμαι έντονα την απογοήτευση, το αίσθημα κόπωσης όλη την ώρα, χωρίς να έχω κάνει τίποτα για να το προκαλέσω.” Η θεραπεία φωτός είναι η θεραπεία για την οποία έχει γίνει η περισσότερη έρευνα όσον αφορά την ΕΣΔ, αλλά δεν είναι η μόνη που αξίζει να δοκιμάσετε. Όλο και περισσότερες ενδείξεις δείχνουν ότι, όπως ακριβώς και στη μη εποχιακή κατάθλιψη, η διατροφή μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο. Μερικές απλές αλλαγές στις διατροφικές επιλογές μπορούν να αποτελέσουν μία ακόμη ασφαλή και αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή για τους πάσχοντες από ΕΣΔ. Αν πάσχετε και εσείς από εποχική κατάθλιψη ή ακόμη και αν έχετε μόνο μια ήπια χειμερινή μελαγχολία, εξετάστε τις ακόλουθες διατροφικές αλλαγές για να

ενισχύσετε τα επίπεδα της ενέργειάς σας και να βελτιώσετε τη διάθεσή σας.

Προσθέστε στη διατροφή σας ωμέγα-3 λιπαρά οξέα Η διατροφή θα μπορούσε να είναι η αιτία που η Ισλανδία, μια χώρα η οποία θα έπρεπε να έχει υψηλά ποσοστά εποχικής κατάθλιψης λόγω των λίγων ωρών ημέρας κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αψηφά όλες τις προσδοκίες: σύμφωνα με την έρευνα, η χώρα έχει χαμηλότερα ποσοστά εποχική συναισθηματικής διαταραχής σε σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ολλανδία, τις ΗΠΑ και άλλες χώρες σε παρόμοια γεωγραφικά πλάτη που έχουν μεγαλύτερη έκθεση σε φως τον χειμώνα.1 Ακόμα και οι Καναδοί ισλανδικής καταγωγής έχουν χαμηλά ΕΣΔ.2 Ενώ μερικοί εικάζουν ότι η γενετική μπορεί να εξηγήσει αυτά τα μη αναμενόμενα ευρήματα, άλλοι εκτιμούν ότι η απάντηση έρχεται από την κατανάλωση πολλών ψαριών στη διατροφή. Σε επιστολή τους προς το American Journal of Psychiatry, οι ερευνητές Δρ Τζέρι Κοτ και Δρ Τζόσεφ Χίμπελν, οι οποίοι ασχολούνται με το ρόλο των απαραίτητων λιπαρών οξέων στην ψυχική υγεία, συμφωνούν ότι η κατανάλωση ψαριού είναι ο λόγος που οι Ισλανδοί εμφανίζουν χαμηλά ποσοστά εποχικής κατάθλιψης.3 Οι Ισλανδοί τρώνε, κατά μέσο όρο, 225 λίβρες ψαριών ανά άτομο ανά έτος, που είναι πενταπλάσια ποσότητα από εκείνη που καταναλώνουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και εννέα φορές μεγαλύτερη από εκείνη που καταναλώνουν οι Ολλανδοί. Στην Ιαπωνία, μια άλλη χώρα με υψηλή κατανάλωση ψαριών (147 λίβρες ανά άτομο ανά έτος), τα ποσοστά ΕΣΔ είναι εξίσου χαμηλά. Ο Κοτ και ο Χίμπελν πιστεύουν ότι μια δίαιτα πλούσια σε ψάρια μπορεί να έχει προστατευτική επίδραση κατά της ΕΣΔ επειδή είναι πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία συμβάλλουν στη μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Στην πραγματικότητα, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι κοινωνίες που καταναλώνουν μόνο μικρές ποσότητες ωμέγα-3 λιπαρών οξέων έχουν υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης, και τα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη τείνουν επίσης να έχουν χαμηλότερα επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Κλινικές μελέτες δείχνουν ότι η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μπορεί να έχει αντικαταθλιπτική επίδραση.4 Συμπέρασμα: Καταναλώστε περισσότερα ψάρια. Προσθέστε στα γεύματά σας ψάρια πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά όπως ο σολομός, οι σαρδέλες, η πέστροφα και η ρέγγα, δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα. Αν δεν σας αρέσουν τα ψάρια ή ανησυχείτε για τον υδράργυρο που μπορεί να περιέχουν, επιλέξτε αντί αυτών ένα καλής ποιότητας συμπλήρωμα διατροφής

Holistic Life 15

με ωμέγα-3. Ο στόχος είναι να λαμβάνετε περίπου 10 γραμμάρια ωμέγα-3 λιπαρά οξέα καθημερινά. Για τους χορτοφάγους ή τους vegan, ο λιναρόσπορος και η αντράκλα (γλιστρίδα) είναι εξαιρετικές πηγές φυτικών ωμέγα-3.

Μειώστε τους υδατάνθρακες Η λαχτάρα για υδατάνθρακες, ειδικά για τους κακούς, τους «απλούς» του είδους, όπως τα κέικ και τα γλυκά με ζάχαρη, το άσπρο ψωμί και τα επεξεργασμένα σνακ, είναι ένα από τα συμπτώματα της εποχικής κατάθλιψης.5 Και ενώ η κατανάλωση τέτοιων τροφίμων μπορεί να δώσει μια προσωρινή ώθηση στη διάθεσή μας, μακροπρόθεσμα μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις, και όχι μόνο στην περιφέρεια της μέσης μας. Ο καθηγητής Λάρι Κρίστενσεν, πρόεδρος του τμήματος ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Αλαμπάμα, αναφέρει σε μια ανασκόπηση των στοιχείων για τις επιπτώσεις των τροφών στη διάθεση, ότι η κατανάλωση απλών υδατανθράκων μπορεί να δώσει μια βραχυπρόθεσμη ώθηση όσον αφορά την ενέργεια, όμως με την πάροδο του χρόνου προκαλεί μείωση της ενέργειας και αύξηση της κόπωσης. Αυτό σημαίνει ότι οι πάσχοντες από εποχική συναισθηματική διαταραχή μπορούν εύκολα να βρεθούν σε έναν φαύλο κύκλο όπου το παρακάνουν με την κατανάλωση υδατανθράκων ως μια γρήγορη λύση για να πάρουν ενέργεια ενώ στη συνέχεια, τελικά, αισθάνονται χειρότερα και λαχταρούν πάλι υδατάνθρακες. Ο Κρίστενσεν υποστηρίζει ότι αντί να χρησιμοποιούν απλούς υδατάνθρακες ως μια μορφή αυτοθεραπείας, οι πάσχοντες από ΕΣΔ θα πρέπει να εξαλείψουν αυτά τα τρόφιμα από τη διατροφή τους ώστε να δουν πιο μακροχρόνιες βελτιώσεις στην διάθεση και την κόπωση.6 Αν και θα πρέπει να γίνουν αρκετές μελέτες συγκεκριμένα σε ασθενείς με ΕΣΔ, μία μελέτη στην οποία συμμετείχαν άτομα με κατάθλιψη έδειξε ότι εκείνα που έκοψαν τη ζάχαρη και την καφεΐνη από τη διατροφή τους, διαπίστωσαν ότι τα συμπτώματά τους βελτιώθηκαν σημαντικά και η βελτίωση συνεχίστηκε για τρεις μήνες μετά το τέλος της μελέτης.7 Άλλες μελέτες δείχνουν ότι η επεξεργασμένη ζάχαρη συμβάλλει στην κατάθλιψη σε ασθενείς που πάσχουν από ΕΣΔ.6 Συμπέρασμα: Κόψτε τους απλούς υδατάνθρακες, όπως τα γλυκά και τα επεξεργασμένα τρόφιμα, και επιλέξτε ανεπεξέργαστους «σύνθετους» υδατάνθρακες. Η βρώμη, το καστανό ρύζι, οι φακές, τα ρεβίθια, τα ζυμαρικά ολικής άλεσης και οι ρίζες λαχανικών είναι καλές επιλογές (ιδιαίτερα αν συνδυαστούν με μία

πηγή πρωτεΐνης πλούσια σε ωμέγα-3 ή τρυπτοφάνη). Επίσης οι μπανάνες, οι ξηροί καρποί και το χούμους αποτελούν πολύ καλά σνακ.

Αυξήστε την τρυπτοφάνη σας Η L-τρυπτοφάνη είναι ένα αμινοξύ, το οποίο είναι απαραίτητο ώστε το σώμα να μπορεί να παράγει σεροτονίνη, τη λεγόμενη «ορμόνη της ευτυχίας» που κάποια στοιχεία δείχνουν ότι σχετίζεται με την ΕΣΔ.8 Τα συμπληρώματα L-τρυπτοφάνης φαίνεται να βοηθούν κάποιους πάσχοντες από εποχική κατάθλιψη. Σε μια μικρή μελέτη, σε ασθενείς με ΕΣΔ που ανταποκρίνονταν ανεπαρκώς ή καθόλου στη φωτοθεραπεία, δόθηκαν 3g L-τρυπτοφάνης καθημερινά για δύο εβδομάδες εκτός από τη φωτοθεραπεία. Εννέα από τις 14 πάσχοντες έδειξαν «πολύ καλή κλινική απόκριση» σε αυτή την συνδυασμένη θεραπεία, με ελάχιστες παρενέργειες.9 Σε μια άλλη μελέτη, η L-τρυπτοφάνη συγκρίθηκε με τη θεραπεία φωτός και ένα εικονικό φάρμακο σε 13 πάσχοντες από ΕΣΔ. Τόσο η L-τρυπτοφάνη όσο και η θεραπεία με φως αποδείχθηκαν εξίσου αποτελεσματικά στη βελτίωση των συμπτωμάτων της ΕΣΔ, ενώ και τα δύο ήταν καλύτερα από ό, τι το εικονικό φάρμακο (placebo).10 Αυτό υποδηλώνει ότι μία δίαιτα πλούσια σε τρυπτοφάνη μπορεί να είναι χρήσιμη κατά της ΕΣΔ. Ωστόσο, σύμφωνα με διατροφολόγο Νάταλι Σαβόνα στο βιβλίο της The Kitchen Shrink, για να μπορεί η τρυπτοφάνη στις τροφές να μετατραπεί σε σεροτονίνη στον εγκέφαλο, θα πρέπει να έχετε ένα υγιές απόθεμα άλλων θρεπτικών συστατικών, όπως βιταμίνες Β3, Β6 και C, το φολικό οξύ και ο ψευδάργυρο. Αναφέρει επίσης ότι χρειάζεται μια καλή ισορροπία μεταξύ της πρόσληψης υδατανθράκων και πρωτεϊνών, καθώς πάρα πολύ πρωτεΐνη θα μπορούσε να σημαίνει ότι η τρυπτοφάνη καταλήγει να ανταγωνίζεται άλλα αμινοξέα που προσπαθούν να φτάσουν στον εγκέφαλο. Συμπέρασμα: Επιλέξτε να τρώτε άφθονες τροφές πλούσιες σε τρυπτοφάνη, όπως μπανάνες, κοτόπουλο, γαλοπούλα, ψάρι, ηλιόσπορους, βρώμη, γάλα, αποξηραμένους χουρμάδες, φιστίκια και τυρί κότατζ, και βεβαιωθείτε ότι τα γεύματά σας περιέχουν ίσες ποσότητες υδατανθράκων και πρωτεϊνών. Επίσης, βεβαιωθείτε ότι έχετε πάρει μέσα από τη διατροφή σας ένα πλήρες φάσμα θρεπτικών ουσιών, ή φροντίστε να λαμβάνετε ένα πολυβιταμινούχο συμπλήρωμα διατροφής. Διαφορετικά, εξετάστε την επιλογή να λαμβάνετε L-τρυπτοφάνη μέσα από κάποιο συμπλήρωμα διατροφής. Σε μελέτες έχουν χρησιμοποιηθεί δόσεις από 2 έως 6g/ημέρα.

PlusEPA 60 Caps από τη ΜΙΝΑΜΙ

A.Vogel HYPERIFORCE Στη Γερμανία η πρώτη σε κατανάλωση ουσία για τη θεραπεία της κατάθλιψης είναι το βότανο hypericum perforatum ή βαλσαμόχορτο, που αποτελεί το «prozac της φύσης». Το βαλσαμόχορτο ανακουφίζει την κατάθλιψη και την αντιμετωπίζει πολλές φορές το ίδιο αποτελεσματικά με τα ισχυρά αντικαταθλιπτικά φάρμακα και μάλιστα χωρίς τις παρελκόμενες, δυσάρεστες παρενέργειες. Περιέχει εκχύλισμα ανθών βαλσαμόχορτου ελεγχόμενης βιολογικής καλλιέργειας και φρέσκιας συγκομιδής. ICP: τηλ. 210 9408880, www.avogel.gr

16 Holistic Life

Ω-3 και ειδικά ΕΡΑ απαραίτητο για ενήλικες για πνευματική υγεία, με κλινικές μελέτες αποδεδειγμένα κατά της κατάθλιψης. Έχουν απομακρυνθεί ο υδράργυρος, ο μόλυβδος, τα εντομοκτόνα, τα ζιζανιοκτόνα, οι διοξίνες και οι λοιπές περιβαλλοντολογικές μολύνσεις που βρίσκονται στα ψάρια, με μια φιλική προς το περιβάλλον επεξεργασία. Έχει προστεθεί προστατευτικό αντιοξειδωτικό με την μορφή της φυσικής βιταμίνης Ε. Το PlusEPA 1000 είναι μια φυσική πηγή 95% υψηλής καθαρότητας συμπυ-κνωμένου Ω-3 που προέρχεται από φαρμακευτικής καθαρότητας ιχθυέλαιο. Δεν περιέχει κορεσμένα λίπη σε αντίθεση με τα ιχθυέλαια του ανταγωνισμού. AM Health: 210 5136008, www.amhealth.biz

Βιβλιογραφικές αναφορές

1 Am J Psychiatry, 2000; 157: 234–8 2 Arch Gen Psychiatry, 1993; 50: 947–51 3 Am J Psychiatry, 2001; 158: 328 4 Asia Pac J Clin Nutr, 2008; 17 Suppl 1: 151–7 5 Compr Psychiatry, 1997; 38: 80–7 6 Int J Eat Disord, 1993; 14: 171–83 7 Behav Ther, 1990; 21: 183–93 8 Int J Neuropsychopharmacol, 2001; 4: 409–20 9 Can J Psychiatry, 1997; 42: 303–6 10 J Clin Psychiatry, 1990; 51: 162–3.

Άλλοι τρόποι για να νικήσετε την ΕΣΔ Υπερικό (Hypericum perforatum). Αυτό το δημοφιλές βότανο αποτελεί μία πολύ γνωστή θεραπεία για την κατάθλιψη, με πολυάριθμες μελέτες οι οποίες αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητά του. Αν και μόνο λίγες μελέτες έχουν εξετάσει ειδικά τις δυνατότητές του για την αντιμετώπιση της εποχιακής κατάθλιψης, τα στοιχεία ήταν πολλά υποσχόμενα, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να βελτιώσει την πεσμένη διάθεση, την κούραση, το άγχος, τον λήθαργο, τον ύπνο και άλλα συμπτώματα της ΕΣΔ. Σε μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη Βιέννη, 900 mg υπερικό οδήγησαν σε σημαντικές βελτιώσεις στην σοβαρότητα των συμπτωμάτων της ΕΣΔ μετά από μόλις ένα μήνα. Είναι ενδιαφέρον ότι, όταν προστέθηκε στη θεραπεία και η μέθοδος της φωτοθεραπείας, δεν υπήρξε πολύ μεγαλύτερη βελτίωση. ( Pharmacopsychiatry, 1997; 30 Suppl 2: 89–93) Προτεινόμενη δοσολογία: 900mg σε τρεις διαιρεμένες δόσεις (ωστόσο συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο βοτανολόγο). Βιταμίνη D. Εάν η ΕΣΔ ενεργοποιείται από την έλλειψη ηλιακού φωτός, τότε η «βιταμίνη του ήλιου», η βιταμίνη D, φαίνεται ότι αποτελεί μια προφανή λύση. Σε μια μελέτη, δόθηκαν σε πάσχοντες από ΕΣΔ είτε 100.000 IU βιταμίνης D ως δόση εφάπαξ ή δύο ώρες θεραπείας με φως κάθε μέρα για ένα μήνα. Οι ερευνητές ανέφεραν σημαντική βελτίωση στην κατάθλιψη στην ομάδα της βιταμίνης D, πολύ μεγαλύτερη από ότι την ομάδα θεραπείας με φως (J Nutr Health Aging, 1999; 3: 5–7). Μια άλλη μελέτη εξέτασε κατά πόσο τα συμπληρώματα βιταμίνης D θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη διάθεση σε υγιή άτομα κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η βιταμίνη D - σε δόσεις των 400 IU ή 800 IU- ήταν σημαντικά πιο αποτελεσματική από το να μην λαμβάνεται οποιαδήποτε βιταμίνη D (Psychopharmacology [Berl], 1998; 135: 319–23).

RHODIOLA

της Νature’s Plus Η Ροδιόλα αυξάνει την αντίσταση στο σωματικό και ψυχολογικό στρες, βελτιώνει τη συγκέντρωση και τη μνήμη, προλαμβάνει τη νοητική εξάντληση. Πολύ χρήσιμη σε περιπτώσεις κατάπτωσης, ήπιας κατάθλιψης, έπειτα από έντονο σωματικό ή νοητικό στρες και στα συνοδευτικά συμπτώματα: αίσθημα κόπωσης, μείωση εργασιακής απόδοσης, δυσκολίες στον ύπνο, ευερεθιστικότητα, υπέρταση, πονοκέφαλοι. Είναι επίσης πολύ χρήσιμη σε σπουδαστές, σε όσους κάνουν πνευματική εργασία, καθώς και σε όσους κάνουν δίαιτες αδυνατίσματος, αφού έχει λιποδιαλυτικές ιδιότητες. APOLLONIAN NUTRITION: τηλ. 210 6134604, www.apolloniannutrition.gr

Holistic Life 17

Ωστόσο, μια πολύ μεγαλύτερη μελέτη περισσότερων από 2.000 υγιών ηλικιωμένων γυναικών διαπίστωσε ότι η συμπλήρωση με βιταμίνη D (800 IU ημερησίως) απέτυχε να αποτρέψει την κοινή χειμερινή ήπια πτώση της διάθεσης (J Nutr Health Aging, 2006; 10: 151–3). Αυτό υποδηλώνει ότι η βιταμίνη D μπορεί να βοηθήσει μόνο τους ανθρώπους με γνήσια ΕΣΔ, και όχι τις ηπιότερες μορφές της χειμωνιάτικης μελαγχολίας. Ή, ίσως η βιταμίνη D είναι ευεργετική μόνο εάν τα επίπεδα στο αίμα της βιταμίνης είναι αρχικά χαμηλά, όπως συνέβη με ορισμένες μελέτες σε πάσχοντες από ΕΣΔ. Σε κάθε περίπτωση, τα συμπληρώματα D ίσως να αξίζουν μια δοκιμή καθώς είναι επίσης ευεργετικά για την υγεία συνολικά, ιδιαίτερα το χειμώνα, όταν συχνά δεν υπάρχει αρκετό φως του ήλιου για να λαμβάνει το σώμα μια αξιοπρεπή δόση βιταμίνης D με φυσικό τρόπο. Προτεινόμενη δοσολογία: Για καλύτερα αποτελέσματα, συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο επαγγελματία για να μάθετε αν τα επίπεδα της βιταμίνης D στον οργανισμός σας είναι χαμηλά. Αν ναι, μπορεί να συστήσει μια θεραπευτική δόση. Διαφορετικά, δοκιμάστε δόσεις των 800-5,000 IU / ημέρα βιταμίνης D3.

Θεραπεία με φως Η φωτοθεραπεία είναι η πιο μελετημένη θεραπεία για την ΕΣΔ, και είναι μια μεγάλη επιλογή, αν μπορείτε να την εφαρμόζετε. Υπάρχει μια συνολική θετική ανταπόκριση στη θεραπεία έως και 70 % και ουσιαστικά χωρίς παρενέργειες (Altern Med Rev, 2005; 10: 5–13). Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει την έκθεση μπροστά από μία συσκευή εκπομπής φωτός, η οποία εκπέμπει φως που μιμείται το φυσικό φως. Μια άλλη μορφή φωτοθεραπείας που μπορεί να είναι αποτελεσματική είναι η «προσομοίωση αυγή», όπου ένα φως στο κομοδίνο αυξάνει σταδιακά την έντασή του μέχρι να ξημερώσει. Το φυσικό φως, αν μπορείτε εκτίθεστε σε αυτό, μπορεί επίσης να μία πολύ αποτελεσματική θεραπεία για την ΕΣΔ, ειδικά όταν συνδυάζεται με άσκηση. Μια ελβετική μελέτη έδειξε ότι η καθημερινή βόλτα με τα πόδια για μία ώρα σε εξωτερικούς χώρους με φυσικό φως είναι πιο αποτελεσματική από τη θεραπεία με τεχνητό φως για τη βελτίωση των συμπτωμάτων της ΕΣΔ. Η ομάδα που έκανε τον καθημερινό περίπατο στο φως πέρναγε επίσης λιγότερο χρόνο στο κρεβάτι, σηκωνόταν νωρίτερα, και είχε ανάγκη από κατανάλωση λιγότερων υδατανθράκων (J Affect Disord, 1996; 37: 109–20).

Εκμεταλλευτείτε τις δυνατότητες των προσαρμογόνων βοτάνων Νευρικότητα, ατονία και αίσθημα αδυναμίας δυσκολεύουν την καθημερινότητά σας; Πνευματική κόπωση, αδυναμία συγκέντρωσης και μειωμένη μνήμη μειώνουν την αποδοτικότητα στην εργασία σας; Το στρες, ιδίως όταν είναι καθημερινό, είναι υπεύθυνο για όλα τα παραπάνω. Επιπλέον το στρες είναι μια κατάσταση που αφήνει ισχυρό «αποτύπωμα” στην ομαλή λειτουργία του οργανισμού και τον αποδιοργανώνει. Οι επιστήμονες επισημαίνουν πως όταν το στρες υπερβαίνει κάποια όρια, είναι σε θέση να πυροδοτήσει μεταβολικές διαταραχές, παχυσαρκία και καρδιαγγειακές παθήσεις, ενώ υποθάλπει γαστρίτιδα, ελκώδη κολίτιδα, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, υψηλή αρτηριακή πίεση, άσθμα, ρευματοειδή αρθρίτιδα, ημικρανίες, φοβίες και κατάθλιψη. Η θεωρία για την αντίδραση του οργανισμού στο στρες ονομάζεται Γενικό Σύνδρομο Προσαρμογής (GAS) και περιλαμβάνει 3 στάδια: την αντίδραση συναγερμού (φυγή ή ανταπόκριση φυγής: αυξημένος καρδιακός ρυθμός/ αρτηριακή πίεση και απελευθέρωση γλυκόζης στο αίμα), το επίπεδο αντίστασης /ανάκτησης (εμπλέκει ορμόνες που μειώνουν τη φλεγμονή, αυξημένη γλυκόζη, λιπαρά οξέα και αμινοξέα που διατίθενται για “επισκευή” και ενέργεια) και το στάδιο εξάντλησης που συμβαίνει όταν το δεύτερο βήμα είναι ανεπιτυχές και καταρρέει (το σώμα εξαντλείται από την αντιμετώπιση του στρες και δεν μπορεί να διατηρήσει τη φάση αντίστασης). Το άγχος επηρεάζει αρνητικά τη σχέση ευεξίας/παθογένειας γιατί εξαντλεί τον οργανισμό από θρεπτικά συστατικά και αναστέλλει τη δραστηριότητα του ανοσοποιητικού. Τα Προσαρμογόνα βότανα (όπως τα Ginseng, Rhodiola, Ashwagandha και Schisandra) βοηθούν τον οργανισμό να “προσαρμοστεί” και να μειώσει ταυτόχρονα το φυσικό και πνευματικό στρες. Έχουν «ομαλοποιητική» δράση στο σοκ που δέχεται ο οργανισμός κατά τη διάρκεια μιας στρεσογόνου κατάστασης και συμβάλλουν στην αύξηση της ικανότητας του σώματος να αντιστέκεται σε φυσικούς, χημικούς ή βιολογικούς παράγοντες. Πολλές μελέτες ερεύνησαν τις επιδράσεις των προσαρμογόνων στην ψυχική και σωματική απόδοση, την κόπωση, το στρες και την υγεία του ανοσοποιητικού. Οι μελέτες έδειξαν ότι υπάρχουν συγκεκριμένοι θετικοί μηχανισμοί δράσης: - καλύτερη ρύθμιση των ορμονών του stress (π.χ. κορτιζόλη). -αντιστροφή του stress που επιφέρει ελάττωση στην παραγωγή της ATP (τριφωσφατική αδενοσίνη. - χρησιμοποίηση από τα κύτταρα για παραγωγή ενέργειας. -αύξηση των Πρωτεϊνών Θερμικού Σοκ HSP που παράγονται από τα κύτταρα για την προστασία τους σε στρεσογόνες συνθήκες που επιφέρουν βλάβες. - αυξημένη αντιοξειδωτική υποστήριξη. 18 Holistic Life

Holistic Life 19

Όταν η ισορροπία των νευροδιαβιβαστών και υποδοχέων είναι φυσιολογική, οι λειτουργίες του εγκεφάλου είναι φυσιολογικές. Τείνουμε να αισθανόμαστε καλά. Έχουμε ελπίδα, σκοπό και γνώση του πού οδεύουμε, τείνουμε να έχουμε μια αίσθηση ευεξίας, αυτοπεποίθησης και ασφάλειας.

ΗεεαλHealth & Healing

Νευροδιαβιβαστές & χαρούμενη διάθεση Πώς ενεργοποιούνται οι τεσσερις κύριοι νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου που επηρεάζουν την ευτυχία; Γράφει η Δρ Βιολέττα Αννίνου, Ph.D.

α όμορφα αισθήματά σας ξεκινούν από αυτούς τους 4 νευροδιαβιβαστές: ντοπαμίνη, ωκυτοκίνη, σεροτονίνη και ενδορφίνες. Όλα τα αισθήματα και τα συναισθήματα είναι το αποτέλεσμα των νευροχημικών αντιδράσεων, που λαμβάνουν χώρα στο σώμα σας. Μαθαίνοντας να εκπαιδεύετε τον εαυτό σας και να αυξάνετε την επίγνωση και τη γνώση σας, μπορείτε να ενεργοποιήσετε αυτούς τους 4 σημαντικούς νευροδιαβιβαστές, που αυξάνουν τη διάθεση, την ευτυχία και την παραγωγικότητα. Ντοπαμίνη

Η ντοπαμίνη μας κινητοποιεί να αναλάβουμε δράση προς έναν στόχο, προς επιθυμίες και ανάγκες και δίνει ένα κύμα ενισχυτικής ευχαρίστησης όταν επιτυγχάνονται. Η αναβλητικότητα, η αυτοαμφισβήτηση και η έλλειψη ενθουσιασμού συνδέονται με τα χαμηλά επίπεδα ντοπαμίνης. Η ντοπαμίνη παίζει επίσης μεγάλο ρόλο στην διατήρηση ενός υγιούς βάρους. Όταν έχετε επαρκή επίπεδα ντοπαμίνης στο σύστημά σας, τρώτε λιγότερο, κάνετε πιο συνετές επιλογές και έχετε μεγαλύτερη συγκέντρωση. Τα χαμηλά επίπεδα ντοπαμίνης συνδέονται με την κατάθλιψη, την αναβλητικότητα και με αισθήματα αυτοαμφισβήτησης. Για να αυξήσετε τα επίπεδα ντοπαμίνης σας, ορίστε καθημερινούς ή μηνιαίους στόχους, ώστε να λαμβάνετε ικανοποίηση όταν τους πετυχαίνετε. Δημιουργήστε νέους στόχους πριν επιτύχετε τους τρέχοντες. Αυτό διασφαλίζει μία διαρκή ροή για να βιώνετε την έκκριση ντοπαμίνης. Κινητοποιηθείτε μέσω της γυμναστικής αφού η ντοπαμίνη αυξάνεται παράλληλα με την σεροτονίνη και τις ενδορφίνες όταν γυμνάζεστε.

Ωκυτοκίνη Ο υποθάλαμος του εγκεφάλου μας παράγει μία ορμόνη, που ονομάζεται ωκυτοκίνη, η οποία είναι επίσης νευροδιαβιβαστής. Αναφέρεται ευρέως ως η ορ20 Holistic Life

μόνη “της αγκαλιάς” ή “της αγάπης”. Έχει αποδειχθεί ότι εμπνέει αισθήματα εμπιστοσύνης, αγάπης, χαλάρωσης και ήρεμη διάθεση, μειώνοντας το στρες. Όταν αγκαλιάζεστε, γελάτε, χορεύετε, κρατιέστε από το χέρι, ακούτε την αγαπημένη σας μουσική και βρίσκεστε με ανθρώπους που σας κάνουν χαρούμενους, διεγείρετε την εσωτερική παραγωγή σας. Ένα άλλος απίστευτος πυροδότης, που αυξάνει την ωκυτοκίνη έως 10-50% είναι το διάβασμα ενός βιβλίου ή η παρακολούθηση μίας ταινίας, που σας συγκινεί. Για να αυξήσετε τα επίπεδα ωκυτοκίνης σας, κάντε μασάζ, αφού χαλαρώνει τους μύες σας και η παρατεταμένη σωματική επαφή πυροδοτεί την απελευθέρωση της ωκυτοκίνης. Δείξτε στους φίλους και στην οικογένειά σας ότι τους αγαπάτε, αγγίζοντάς τους τρυφερά. Μπορείτε να πάρετε αγκαλιά τους γονείς σας, να αγκαλιάσετε ένα φίλο, ή να αγκαλιαστείτε με τον/την σύντροφό σας. Ακόμα και το να δώσετε σε κάποιον ένα δώρο μπορεί να αυξήσει την ωκυτοκίνη σας.

Σεροτονίνη

Μπορεί να σας προκαλέσει έκπληξη να μάθετε ότι η μεγαλύτερη ποσότητα του νευροδιαβιβαστή των όμορφων αισθημάτων, της σεροτονίνης, κατασκευάζεται και κατοικεί στο έντερό σας. Η σεροτονίνη είναι υπεύθυνη για την διάθεση, την όρεξη, την ποιότητα του ύπνου, το αίσθημα σεξουαλικής επιθυμίας και την υψηλού επιπέδου εγκεφαλική λειτουργία, όπως η μνήμη και η μάθηση. Όταν δεν έχετε αρκετή σεροτονίνη, βρίσκεστε σε μεγαλύτερο κίνδυνο κατάθλιψης και άλλων διαταραχών διάθεσης, όπως επίσης ριψοκίνδυνων συμπεριφορών. Για να αυξήσετε αυτό το χημικό του εγκεφάλου, αναλογιστείτε παρελθούσες επιτυχίες και εξασκηθείτε στην ευγνωμοσύνη. Όχι μόνο θα νιώσετε σημαντικοί για αυτά που έχετε καταφέρει, αλλά εξασκώντας την ευγνωμοσύνη, θα συνειδητοποιήσετε ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που αξίζουν στην ζωή. Η σεροτονίνη ρέει όταν νιώθετε αξιόλογοι ή σημαντικοί. Η μοναξιά και η κατάθλιψη εμφανίζονται όταν η σεροτονίνη απουσιάζει. Οι φυσικοί τρόποι για να τονώσετε τη σεροτονίνη σας είναι η ασφαλής έκθεση στο ηλιακό φως – 10-15 λεπτά την ημέρα παράγουν Βιταμίνη D – η ποιότητα ύπνου, η τακτική άσκηση και ο περιορισμός της κατανάλωση “λευκών” τροφών, όπως η ζάχαρη, το ρύζι, το αλεύρι και τα ζυμαρικά. Αντιθέτως, προσθέστε τυρί, αυγά, ξηρούς καρπούς, μπανάνες, αβοκάντο, γαλοπούλα, και ψάρια, ως σημαντικά συστατικά του καθημερινού διατροφικού σας πλάνου. Άλλοι τρόποι για να αυξήσετε τα επίπεδα της σεροτονίνης σας είναι να κάνετε χαρούμενες σκέψεις, αφού ο εγκέφαλός σας παράγει σεροτονίνη, όταν ανακαλείτε χαρούμενες αναμνήσεις ή σκέφτεστε πράγματα που σας κάνουν χαρούμενους. Κάντε μία χαμηλής έντασης γυμναστική, αφού το σώμα σας παράγει σεροτονίνη όταν κάνετε ασκήσεις αεροβικής, σε αντίθεση με τις ενδορφίνες, που τις παράγει κατά την αναερόβια άσκηση.

Ενδορφίνες

Οι ενδορφίνες είναι οι νευροδιαβιβαστές που παράγονται στην υπόφυση και στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Είναι υπεύθυνες για πολλές λειτουργίες, που σχετίζονται συνολικά με τα αισθήματα χαράς και ευεξίας. Αυτές οι ορμόνες είναι η πρώτη γραμμή άμυνας του σώματος παρέχοντας οπιούχα δράση (παρόμοια με της μορφίνης) μετά από γυμναστική ή τραυματισμό και μας κάνουν να νιώθουμε φανταστικά. Μπορούν να διεγερθούν από τροφές, όπως το κακάο (μαύρη σοκολάτα), οι μπανάνες, οι ξηροί καρποί, τα ψάρια, το γιαούρτι, και η γαλοπούλα. Οι καλύτερες φυσικές μέθοδοι δημιουργίας αυτών των χημικών μεγάλης ισχύος είναι το σεξ, το γέλιο, η άσκηση και οι νόστιμες ή οι πικάντικες τροφές. Εν ολίγοις, η έρευνα έχει δείξει ότι ο εγκέφαλος έχει την δυνατότητα για νευροπλαστικές αλλαγές σε κάθε ηλικία. Μπορείτε να εξελίξετε τον εγκέφαλό σας εκπαιδεύοντας τα εγκεφαλικά κύματα και τους νευροδιαβιβαστές με την Κβαντική Βιο-Ανάδραση, την τελευταία εξέλιξη στην Βιο-Πληροφορικής Κβαντικής Ιατρικής για να σας βοηθήσει να εγκαταστήσετε νέες χαρούμενες συνήθειες με επανάληψη και συνέπεια. Με αυτόν τον τρόπο θα αρχίσετε να μεταστρέφετε την βιοχημική ισορροπία του εγκεφάλου σας. Με τον καιρό, οι νέες συνήθειές θα σας φαίνονται τόσο φυσικές όσο και οι παλιές σας.

Κι όμως… ξαναγεννιέται! Αντίθετα με τα όσα πίστευαν οι νευροεπιστήμονες μέχρι πριν δύο δεκαετίες περίπου, στις μέρες μας είναι πια γνωστό και επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι τα εγκεφαλικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται ακριβώς όπως και τα υπόλοιπα κύτταρα του σώματός μας και επίσης ότι ο ρυθμός της αναγέννησης αυτής επηρεάζεται πολύ από τις συνθήκες που επικρατούν στο περιβάλλον μας. Για του λόγου το αληθές, αλλά και για όλες τις λεπτομέρειες σε σχέση με τις συνθήκες που ευνοούν αυτή την «ανανέωση» του εγκεφάλου, μπορείτε να διαβάσετε, σε άλλες σελίδες του παρόντος τεύχους, τη συνέντευξη που μας παραχώρησε η πλέον ειδική επί του θέματος, κ. Elizabeth Gould, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Princeton, που πρώτη απέδειξε ότι υπάρχει νευρογένεση στον ενήλικο εγκέφαλο. Holistic Life 21

Η Ομοιοπαθητική είναι μια θεραπευτική μέθοδος που ασκείται με φάρμακα τα οποία προέρχονται από φυσικές ουσίες. Αναπτύχθηκε από τον Σαμουήλ Χάνεμαν, Γερμανό καθηγητή της Ιατρικής στο τέλος του 18ου αιώνα και ασκείται με μεγάλη επιτυχία μέχρι σήμερα σε όλες τις χώρες του κόσμου.

Homeopathy

Ομοιοπαθητική και Θεραπευτική Σχέση Γράφει ο Λύσανδρος Μυγιάκης, Ομοιοπαθητικός (Diploma British Institute of Homeopathy) διευθύνων στον Πολυχώρο Ομοιοπαθητικής Αθηνών – www.altersimilia.gr

ήμερα θα ήθελα στον μικρό μας σημείωμα να μιλήσω για τη θεραπευτική σχέση, όπως περίπου την αντιλαμβάνομαι καθημερινά. Δηλαδή την αναπτυσσόμενη αλληλοσυνάφεια ανάμεσα στον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο. Είναι αλήθεια ότι το όλο θέμα έχει αναπτυχθεί αρκετά στα πλαίσια της ψυχοθεραπείας. Ωστόσο φρονώ ότι έχει μεγάλη σημασία και για την ορθή εφαρμογή της Ομοιοπαθητικής. Ο θεραπευτής βρίσκεται απέναντι σε ένα ανθρώπινο πλάσμα του υποφέρει και η αλήθεια αυτή συχνά δεν είναι μονόδρομη. Σαν ομοιοπαθητικοί είμαστε συλλέκτες συμπτωμάτων, όμως για να μην γίνεται αυτό μηχανιστικά αλλά να αποδίδει ουσιαστικά συμπτώματα επάνω στα οποία θα στηριχθεί η σωστή συνταγογράφηση, πρέπει να φροντίζουμε να οικοδομούμε μια ευαίσθητη ανθρώπινη σχέση με τον/την ασθενή μας. Ομολογώ ειλικρινά ότι υπήρξαν φορές που περισσότερο ή λιγότερο απέτυχα σε αυτό, ωστόσο κάθε φορά επιδιώκω να νιώσει ο άλλος άνετα ώστε να δώσει ουσιαστικά συμπτώματα. Η κάθε λέξη που λέει έχει σημασία. Άλλοτε πάλι υπάρχουν φορές που οι ασθενείς νιώθουν ότι δεν είμαι στην καλύτερη φόρμα, ιδίως μετά από μια κουραστική ημέρα. Ωστόσο προσπαθώ αυτό να μην επηρεάσει την συνεδρία. Αν σαν θεραπευτές σας συμβαίνει κάτι τέτοιο προσαρμόστε ανάλογα το πρόγραμμά σας. Το ίδιο έχω κάνει πλέον και εγώ. Τελευταία έχω ανακαλύψει και τα κείμενα του γνωστού ψυχιάτρου, ψυχοθεραπευτή Dr. Irvin Yalom. Χαίρομαι αληθινά να διαβάζω τις απόψεις του. Σας τον συνιστώ ανεπιφύλακτα, είτε είστε ασθενείς είτε θεραπευτές. Το βιβλίο του «Το Δώρο της Ψυχοθε-

ραπείας» από τις Εκδόσεις Άγρα είναι ένα αληθινό διαμάντι! Σε ένα σημείο τολμάει να πει: «Σας προτρέπω ν’ αφήνετε τους ασθενείς σας να γίνουν σημαντικοί για σας, να τους επιτρέπετε να μπουν στη σκέψη σας, να σας επηρεάσουν, να σας αλλάξουν – και αυτό να μην τους το κρύψετε». Η θεραπευτική σχέση αλλάζει και θεραπεύει και τους δύο αφού όπως είπαμε η θεραπεία δεν είναι μονόδρομος. Και βέβαια η καλύτερη κατανόηση μπορεί να υπάρχει σε εκείνον/η που έχει αναγνωρίσει τον εαυτό του σαν «πληγωμένο θεραπευτή». Χωρίς να δούμε τις πληγές μας δεν θεραπεύουμε αληθινά πληγές των άλλων. Δεν είναι ψέμα ότι πόνος της πληγής είναι αληθινός και συχνά πολύ μεγάλος, όμως χωρίς αυτόν δεν υφίσταται αργότερα ούτε η χαρά και αγαλλίαση της θεραπείας της ψυχής. Αν θέλουμε να θεραπεύουμε ουσιαστικά δεν μπορεί να είμαστε ξύλινοι μέσα στην όμορφη περσόνα μας. Σχετικά με αυτήν, ως γνωστόν όσο λιγότερη τόσο καλύτερα. Ένα σημαντικό ζήτημα που θα μου άρεσε να αναπτύξω μια άλλη φορά είναι η γέφυρα που θα πρέπει να υπάρξει ανάμεσα στην Ψυχοθεραπεία και την Ομοιοπαθητική. Ο πολιτισμός που θα πρέπει να γεννηθεί από το χάος της παρούσας πλανητικής κατάστασης θα πρέπει να ολοκληρώνει μέσα του τις ανθρωπιστικές και θεραπευτικές επιστήμες σε ένα ενιαίο σύνολο κατανόησης και εφαρμογής. Ήδη έχουμε γνωρίσει πολλά για τον άνθρωπο, τη συνειδητότητα, την ψυχολογία του. Θα πρέπει να εφαρμόσουμε αυτές τις γνώσεις και στη θεραπεία και στην ιατρική και μάλιστα επειγόντως για να μπορούν να έχουν οι επόμενες γενιές μια ευκαιρία.

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ REPERTORY ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ Λύσανδρος Μυγιάκης Ομοιοπαθητικό αλφαβητικό λεξικό συμπτωμάτων και ομοιοπαθητικών φαρμάκων Πρώτη έκδοση στην ελληνική γλώσσα. (Σελίδες: 1300)

Δέκα χρόνια έρευνα και υπεύθυνη συγγραφή. Χιλιάδες λήμματα (rubrics) συμπτωμάτων παρουσιασμένα πλήρως στην ελληνική γλώσσα (και με την αγγλική τους ονομασία). Αλφαβητική κατάταξη για εύκολη ανεύρεση του συμπτώματος και των φαρμάκων. Περιέχει επίσης κατάλογο με συμπληρωματικά φάρμακα, αντίδοτα, ασύμβατα και δύο εργασίες των Kent και Roberts για ζητήματα ανάλυσης του περιστατικού με τη βοήθεια του Repertory. Ένα βιβλίο με το οποίο εργάζονται καθημερινά εκατοντάδες ομοιοπαθητικοί, σπουδαστές και μελετητές της Ομοιοπαθητικής. Περιέχει και CD-ROM με ένα σεμινάριο Ομοιοπαθητικής του Λύσανδρου Μυγιάκη. Αναζητήστε το στον «Πoλυχώρο Ομοιοπαθητικής Αθηνών» μαζί με ακόμη 50 βιβλία και CD-ROMs Ομοιοπαθητικής στην ελληνική γλώσσα. (Προσοχή: Το Ελληνικό Repertory Ομοιοπαθητικής κυκλοφορεί μόνο σε βιβλίο!) Πληροφορίες: Εκδόσεις ALTER-SIMILIA τηλ. 210 7643963, 6978875928 www.altersimilia.gr

ΕΚΠΤΩΣΗ 15% για πέντε αντίτυπα! 22 Holistic Life

Holistic Life 23

Η οδοντιατρική θεωρεί την ουλίτιδα και την περιοδοντίτιδα σαν τοπικές στοματικές φλεγμονές που χρειάζονται τοπική θεραπεία, με ταυτόχρονη (σε σοβαρές περιπτώσεις) λήψη αντιβιοτικών. Μην ξεχνάμε όμως ότι για να εκδηλωθεί οποιαδήποτε φλεγμονή στον οργανισμό πρέπει η άμυνα του αρρώστου να είναι εξασθενημένη. Μόνο τότε οι μικροβιακοί παράγοντες της οδοντικής πλάκας θα βρουν το κατάλληλο έδαφος για την εμφάνιση της νόσου .

ΗολιστιψHolistic dentistry

Ουλίτιδα και Περιοδοντοπάθεια

Η αντιμετώπισή της με την κλασική και την ομοιοπαθητική οδοντιατρική Γράφει ο Μηνάς Ρηγάτος - χειρουργός οδοντίατρος, ειδικός εμφυτευματολόγος - περιοδοντολόγος - ομοιοπαθητικός (www.homeodentist.gr)

νας ασθενής με λίγη οδοντική πλάκα και εξασθενημένο αμυντικό σύστημα θα εκδηλώσει τη νόσο σε σοβαρή μορφή, ενώ ένας ασθενής με ισχυρό αμυντικό σύστημα και την ίδια ποσότητα οδοντικής πλάκας θα εμφανίσει τη νόσο σε ηπιότερο βαθμό ή δεν θα νοσήσει καθόλου. Αν η νόσος του περιοδοντίου οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στη δύναμη του μικροβιακού παράγοντα που περιέχεται στην οδοντική πλάκα-πέτρα, θα σταματήσει και δεν θα επανεμφανιστεί με την ολοκλήρωση της αποτρύγωσης, της απόξεσης και τη διδασκαλία της στοματικής υγιεινής. Αν όμως η νόσος είναι αποτέλεσμα ενός εξασθενημένου αμυντικού συστήματος θα επανεμφανιστεί σύντομα μετά το τέλος της οδοντιατρικής θεραπείας.

Αυτό που θα δώσει απάντηση στην πραγματική αιτιολογία της νόσου θα είναι η κλινική παρατήρηση του ασθενούς. Ο οδοντίατρος πρέπει να αποκτήσει μια καθαρή εικόνα της εξέλιξης της νόσου παρατηρώντας αν η τελευταία έχει την τάση να επανεμφανιστεί. Η κλινική παρατήρηση θα απαντήσει στο ερώτημα αν η ουλίτιδα ή η περιοδοντοπάθεια του ασθενούς είναι μια τοπική φλεγμονώδης αντίδραση των ούλων και του υποκείμενου οστού ή αποτελεί εκδήλωση ενός εξασθενημένου αμυντικού συστήματος – μιας χρόνιας διαταραχής της υγείας, που βρίσκει εκτόνωση στην ανάπτυξη φλεγμονής στους ουλικούς – οστικούς ιστούς. Στην 25χρονη εξάσκηση του οδοντιατρικού επαγγέλματος είδαμε να εκδηλώνονται σοβαρές βλάβες στα ούλα και στα οστά σε ασθενείς με καλή στοματική υγιεινή. Η αιτία της νόσου οφει24 Holistic Life

λόταν σε τέτοιες περιπτώσεις σε παράγοντες εντελώς άσχετους με τη στοματική υγιεινή. Ένας χωρισμός, μια ερωτική ή επαγγελματική απογοήτευση, ο καταπιεσμένος θυμός, η θεραπεία με αντιβίωση και κορτικοστεροειδή δερματικών και αναπνευστικών προβλημάτων και διάφορες ανάλογες αιτίες μπορούν να οδηγήσουν σε εμφάνιση των νόσων του περιοδοντίου. Τι είναι ουλίτιδα: Είναι μια φλεγμονώδης αντίδραση των ούλων που οφείλεται κυρίως σε τοπικά ερεθιστικά αίτια. Τα συνήθη αίτια αυτά είναι η συσσώρευση της οδοντικής πλάκας και πέτρας (τρυγίας) στην επιφάνεια των δοντιών. Οδοντική πλάκα είναι το πρoϊόν ζύμωσης των τροφών από τα μικρόβια της στοματικής κοιλότητας. Όταν η οδοντική πλάκα ενασβεστιωθεί από τα άλατα του σάλιου μετατρέπεται σε οδοντι-

κή πέτρα ή τρυγία. Ιατρογενείς παράγοντες μπορούν επίσης να προκαλέσουν ουλίτιδα, όπως γέφυρες με κακή εφαρμογή και κακοφτιαγμένα σφραγίσματα. Τα ούλα που έχουν ουλίτιδα αιμορραγούν, είναι επώδυνα στο βούρτσισμα και μπορεί να εμφανίσουν οίδημα. Η αναπνοή είναι κάποιες φορές δύσοσμη εξαιτίας της συσσώρευσης υπολειμμάτων τροφών στα μεσοδόντια διαστήματα. Η οδοντιατρική συστήνει την αφαίρεση της οδοντικής πλάκας και πέτρας από την επιφάνεια των δοντιών και την εκπαίδευση του ασθενούς ώστε να διατηρεί το στόμα του καθαρό με τη βοήθεια της οδοντόκρεμας, της οδοντόβουρτσας και του στοματικού διαλύματος. Τι είναι περιοδοντοπάθεια: Αν η ουλίτιδα αφεθεί αθεράπευτη μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να εξελιχθεί σε περιοδοντοπάθεια. Η φλεγμονή επεκτείνεται από τα ούλα στους υποκείμενους ιστούς που είναι τα οστά των γνάθων που στηρίζουν τα δόντια. Τα τελευταία αρχίζουν να καταστρέφονται, τα δόντια αρχίζουν να κουνιούνται και πονάνε κατά τη μάσηση. Γύρω από τα δόντια που πάσχουν μπορεί να εμφανιστούν αποστήματα. Τα ούλα παρουσιάζουν έντονη ερυθρότητα, αιμορραγία και πόνο κατά το βούρτσισμα. Η δυσοσμία του στόματος είναι συνήθως ιδιαίτερα έντονη. Σε πολλούς ασθενείς τα παραπάνω συμπτώματα λείπουν, η νόσος περνάει απαρατήρητη και εξελίσσεται αργά μέσα στο χρόνο. Η καταστροφή των οστών που είναι η φυσική εξέλιξη της νόσου, προκαλεί τελικά την απόπτωση των δοντιών. Η οδοντιατρική προτείνει την αφαίρεση της οδοντικής πέτρας από τα δόντια και την απόξεση των ριζών των δοντιών με ειδικά εργαλεία και συσκευή υπερήχων. Σε περιπτώσεις που υπάρχει μεγάλη οστική καταστροφή ακολουθούνται ειδικές μικροχειρουργικές τεχνικές με σκοπό να αναγεννηθεί το οστό που έχει χαθεί και τα δόντια να σταματήσουν να κουνιούνται. Τα συνήθη βιοϋλικά που χρησιμοποιούνται για την ανάπλαση των χαμένων οστών είναι οστικά μοσχεύματα, εμβρυϊκές πρωτεΐνες και μεμβράνες κολλαγόνου. Πώς μπορούμε να προφυλαχτούμε από την εμφάνιση της νόσου; 1. Ακολουθώντας μια σωστή στοματική υγιεινή που πρέπει να μας διδάξει ο οδοντίατρός μας. Η οδοντική πλάκα έχει το ίδιο χρώμα με τα δόντια μας. Για να την διακρίνουμε χρησιμοποιούμε χρωστικές όπως η φουξίνη που βάφει την πλάκα κόκκινη. Στη συνέχεια μπορούμε να την απομακρύνουμε με την βοήθεια μιας οδοντόβουρτσας κατά προτίμηση ηλεκτρικής, με το οδοντιατρικό νήμα και τα μεσοδόντια βουρτσάκια. Όσοι θέλουν μπορούν να ξεπλύνουν το στόμα τους με συσκευές κατεονισμου νερου. 2. Με επισκέψεις στον οδοντίατρό μας 2-4 φορές το χρόνο. Στις επισκέψεις αυτές αξιολογείται το επίπεδο της στοματικής υγιεινής του ασθενούς, γίνεται αφαίρεση της οδοντικής πλάκας και ανιχνεύονται συμπτώματα εμφάνισης περιοδοντοπάθειας ώστε να αρχίσει έγκαιρα η θεραπεία της από τον ειδικό περιοδοντολόγο. 3. Με σωστή και ισορροπημένη διατροφή με έμφαση στα αντιοξειδωτικά τρόφιμα. 4. Με την Ομοιοπαθητική θεραπεία του βάθους για να εξισορροπήσουμε το αμυντικό σύστημα και την ψυχική του υγεία.

www.homeodentist.gr

Holistic Life 25

H αγιουρβέδα βλέπει τα πάντα στο σύμπαν, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπινων όντων, ως συνδυασμό από πέντε βασικά στοιχεία (αέρας, φωτιά, νερό γη και αιθέρας). Αυτά τα πέντε στοιχεία με τη σειρά τους συνδυάζονται μεταξύ τους για να πυροδοτήσουν τρεις βιοφυσικές δυνάμεις (ή Doshas) μέσα στο ανθρώπινο σώμα: Vata (αέρας και αιθέρας), Πίττα (φωτιά και νερό) και Kapha (νερό και γη). Τα τρία Doshas διέπουν όλες τις βιολογικές, φυσιολογικές και ψυχολογικές λειτουργίες του νου και του σώματος, σωματικές και συναισθηματικές, και καθορίζουν πώς ένα άτομο αλληλεπιδρά με τα πάντα γύρω του.

The Ayurvedic way

Νικήστε την ψωρίαση με Αγιουρβέδα Η Δρ Ντίπα Απτέ εξηγεί πώς μπορούμε να εξαλείψουμε την υπερβολική θερμότητα στο σώμα και να αντιμετωπίσουμε την ψωρίαση Η Αγιουρβέδα κατατάσσει το δέρμα στα όργανα που σχετίζονται με το στοιχείο φωτιά ή αντίστοιχα το pitta dosha. Το δέρμα αντιδρά στο φως, για παράδειγμα μαυρίζουμε, καιγόμαστε ή μπορεί απλώς να είμαστε ευαίσθητοι στον ήλιο. Όλες οι δερματικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένης της ψωρίασης, θεωρούνται ανισορροπία του pitta, οπότε αν πάσχετε από κάποια δερματική ασθένεια, χρειάζεται να μειώσετε την υπερβολική θερμότητα ή pitta στο σώμα. Η ψωρίαση είναι μία διαταραχή του pitta – η θερμότητα έχει υπερβεί τα όριά της και έχει προκληθεί ανισορροπία. Με τις παρακάτω συμβουλές μπορείτε να μειώσετε την υπερβολική θερμότητα και με αυτό τον τρόπο να αντιμετωπίσετε την ψωρίαση:

Καταναλώστε κρύο τσάι τακτικά, καθώς βοηθά στη μείωση της θερμότητας στο σώμα και στη βελτίωση της ψωρίασης.

Τροφές

Βότανα

Η αγιουρβέδα δίνει έμφαση στην αποφυγή των λανθασμένων συνδυασμών των τροφών. Ο πιο κοινός λανθασμένος συνδυασμός είναι τα γαλακτοκομικά με τα φρούτα (οπότε, όχι φρούτα με γιαούρτι, ούτε φράουλες με κρέμα!), όπως και το κρέας με τα γαλακτοκομικά ή το ψάρι με τα γαλακτοκομικά. Αυτοί οι συνδυασμοί οδηγούν στη συσσώρευση τοξινών στο σώμα που επιτίθεται άμεσα στο δέρμα προκαλώντας ψωρίαση. Είναι σημαντικό να τρώτε μαγειρεμένες τροφές ώστε να τονώνεται η πεπτική φωτιά. Αυτό εξασφαλίζει ότι οι τροφές δεν θα μετατρέπονται σε τοξίνες. Προτιμήστε τροφές που εξαλείφουν τη θερμότητα από το σώμα όπως οι γλυκές τροφές (π.χ. γλυκά φρούτα), οι πικρές (π.χ. τα πράσινα λαχανικά θεωρούνται πικρά) και οι στυφές (π.χ. άγουρα φρούτα). Αναμίξτε ένα τέταρτο γιαούρτι με τρία τέταρτα νερού. Προσθέστε αν θέλετε μπαχαρικά όπως κύμινο, κανέλα, τζίντζερ και κάρδαμο. Το ρόφημα αυτό έχει στυπτικές ιδιότητες και βοηθά στην αποβολή της υπερβολικής θερμότητας. Μπορείτε να πίνετε ένα ποτήρι 3-4 φορές τη μέρα.

Η δυσκοιλιότητα μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ασθένειες του δέρματος, συμπεριλαμβανομένης της ψωρίασης. Το Triphala, ένα από τα σημαντικότερα βοτανικά σκευάσματα στην Αγιουρβέδα, είναι γνωστό για την αποτοξινωτική και ρυθμιστική του δράση και τις καθαριστικές του ιδιότητες στο έντερο. Η καθημερινή λήψη Triphala, όχι μόνο θα βοηθήσει να απαλλαγείτε από τις τοξίνες και θα ρυθμίσει την εντερική λειτουργία, αλλά θα βοηθήσει επίσης να αποκτήσετε καθαρό και λαμπερό δέρμα. Το Turmeric είναι ένα βασικό βότανο στο αγιουρβεδικό φαρμακείο. Έχει αντιβακτηριακές, αντιικές και αντιμυκητιακές ιδιότητες και είναι ευεργετικό για τον καθαρισμό του αίματος. Ο κρόκος, το κάρδαμο, ο μάραθος, το κύμινο, η μέντα είναι μερικά βότανα και μπαχαρικά που μπορείτε να προσθέσετε στην καθημερινή μαγειρική σας.

Μάλαξη

Κάντε μασάζ στον εαυτό σας με ζεστό σησαμέλαιο στο σπίτι ή επισκεφθείτε έναν αγιουρβεδικό θεραπευτή για ένα χαλαρωτικό ηρεμιστικό θεραπευτικό μασάζ Abhyanga. Κάνετε πάντα ζεστό ντους μετά τη

θεραπεία σας, καθώς αυτό θα βοηθήσει να απαλλαγείτε από τις τοξίνες που βγαίνουν στην επιφάνεια του δέρματος κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Το αγιουρβεδικό μασάζ ποδιών είναι γνωστό για την ιδιότητά του να αφαιρεί τη θερμότητα.

Γιόγκα

Οι άνθρωποι που αγαπούν την φυσική άσκηση μπορούν να ενσωματώσουν το Χαιρετισμό στη Σελήνη (Chandra Namaskar) στην πρακτική της γιόγκα τους, καθώς αποτελεί μια άσκηση ψύξης, η οποία βοηθά να απαλλαγούμε από την περίσσεια pitta. Η στάση του μισοφέγγαρου και οι περιστροφές της σπονδυλικής στήλης έχουν ευεργετικά δράση. Δοκιμάστε την άσκηση δροσιστικής αναπνοής (Shitali Pranayama) και την αναπνοή από το αριστερό ρουθούνι (Chandra Bheda).

Καθημερινές συνήθειες

Για τους πάσχοντες από ψωρίαση που εργάζονται πολύ και πάσχουν από έντονο στρες, καλό είναι να κρατούν την εργασία μακριά από το υπνοδωμάτιό τους. Η ώρα του ύπνου είναι η πιο προσωπική για τον καθένα ώστε να επιτευχθεί πλήρης αναζωογόνηση και επούλωση των ιστών. Αυτό δεν θα πρέπει να διαταραχθεί από θέματα εργασίας, υπολογιστές, λάπτοπ ή κινητά τηλέφωνα. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητος ο διαχωρισμός του χώρου εργασίας και μελέτης σας από την κρεβατοκάμαρά σας. Η Δρ Ντίπα Απτέ είναι διαπιστευμένη ιατρός της ινδικής ιατρικής, καθηγήτρια γιόγκα και θεραπεύτρια αγιουρβέδα. Κάνει συχνά διαλέξεις για την αγιουρβέδα και τη γιόγκα και διευθύνει το δικό της ιατρείο στο Λονδίνο.

Οργανιψ Organic Triphala plus από την Pukka Το Triphala Plus είναι βασισμένο στη γνωστή φόρμουλα Triphala με κάποιες ενισχυτικές διαφοροποιήσεις για την αντιμετώπιση της χρόνιας και επίμονης δυσκοιλιότητας, την ξηρότητα του εντέρου, τις τοξίνες και την κακοσμία του στόματος. Δρα ως ήπιο υπακτικό-καθαρκτικό ενώ παράλληλα τονώνει το κόλον και αποτοξινώνει βοηθώντας στην αντιμετώπιση χρόνιων παθήσεων. BOTANICA: τηλ. 2310 238880, www.botanica.gr

26 Holistic Life

Holistic Life 27

Μελετώντας τον αρχαίο κινεζικό πολιτισμό, παρατηρούμε πως για τους κινέζους, η κατάκτηση της τέχνης της Μαντικής, ήταν υψίστης σπουδαιότητος. Αυτή η τέχνη στην Κίνα μεταδόθηκε και διατηρήθηκε μέσα από την παράδοση, αλλά και από γραπτά κείμενα. Και είναι γνωστή ως το ΤΑΟ του Yi, ή ΤΑΟ της αλλαγής, σήμερα γνωστό ως Yi Jing. Για τους κινέζους, η γνώση της Μαντικής, η οποία προσφέρεται μέσα από το ΤΑΟ του Yi, σήμερα γνωστό ως Yi Jing, θεωρείται προϋπόθεση για την βαθειά κατανόηση της Ιατρικής, της χωροταξίας, της στρατηγικής (σε πολεμικές επιχειρήσεις ή business plans)… και πολλών άλλων επιστημών.

Traditional Chinese Medicine

Σκέψεις επάνω στα κείμενα του Κίτρινου αυτοκράτορα και μια εισαγωγή στο Yi Jing Γράφει η Σοφία Δ. Κ. Σαμαρά Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική & Φιλοσοφία • Εκπαιδευτικά σεμινάρια – Yi Jing – Θεραπευτική

βαθύτερης κίνησης, που δεν είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε. Πώς μπορεί κανείς να αρχίσει να διερευνά τις αλήθειες αυτές; Από τα πρώτα κι όλας λόγια, στο κεφ. 1, του Κίτρινου Αυτοκράτορα αναφέρεται: «… (ο Huang Di) ρωτά τον Ουράνιο διδάσκαλο Έχω ακούσει ότι Οι άνθρωποι στην βαθιά αρχαιότητα στην ακολουθία των εποχών, ξεπερνούσαν τα 100 χρόνια. Αλλά στις κινήσεις και τις δραστηριότητές τους δεν υπήρχε εξασθένηση Όσον αφορά τους σημερινούς ανθρώπους, Μετά το μισό των 100 χρόνων, οι κινήσεις και οι δραστηριότητες όλων, εξασθενούν. Αυτό συμβαίνει επειδή οι εποχές είναι διαφορετικές Ή επειδή οι άνθρωποι έχουν χάσει αυτήν την ικανότητα; Και ο Qi Bo (ο Ουράνιος διδάσκαλος) απαντά: Οι άνθρωποι στην βαθιά αρχαιότητα, εκείνοι που γνώριζαν τον Δρόμο, ακολουθούσαν το παράδειγμα του yin & yang και συμμορφώνονταν στις τέχνες των αριθμών. Το φαγητό και το ποτό τους ήταν μετρημένο. το ξύπνημα και ο ύπνος τους είχαν κανονικότητα. Δεν εξαντλούσαν τους εαυτούς τους με ασήμαντη εργασία. Έτσι ήταν ικανοί να διατηρούν την φυσική τους κατάσταση και το πνεύμα τους συγκεντρωμένα μαζί ώστε να ολοκληρώνουν τα χρόνια που τους είχαν δοθεί από τον ουρανό»… Στην αρχή, ο Ουράνιος διδάσκαλος αναφέρεται… Σε εκείνους που γνώριζαν τον Δρόμο, που ακολουθούσαν το παράδειγμα του yin & yang και που συμμορφώνονταν με τις τέχνες των αριθμών. Ποιος λοιπόν είναι ή τι είναι ο Δρόμος; Τι σημαίνει το παράδειγμα του yin yang; Τι εννοεί ο συγγραφέας με το «τέχνες των αριθμών»;

άθε θεραπευτικό σύστημα, έχει την βασική του θεωρία επάνω στην οποία στηρίζεται η κλινική πράξη και η οποία με την σειρά της, μέσω της εμπειρίας προσθέτει στη θεωρία. Σπουδάζουμε αυτήν την θεωρία, κάνουμε την πρακτική μας και στη συνέχεια επιχειρούμε να ασκήσουμε την τέχνη του θεραπευτή. Μέσα από την εμπειρία μας και αν κάνουμε σοβαρή έρευνα, μπορούμε κι εμείς να προσθέσουμε ένα λιθαράκι σε αυτό το οικοδόμημα. Είναι αυτό άραγε αρκετό; Υπάρχει κάτι που απουσιάζει σήμερα από τη δομή των περισσότερων θεραπευτικών συστημάτων. Απουσιάζει το πνεύμα και η αλήθεια, που βρίσκεται πίσω από τη θεωρία. Η αλήθεια για το πώς λειτουργεί ο Ουράνιος Νόμος, που κρατά τα πάντα σε ισορροπία. Όταν κάποιος κάνει βίωμα αυτήν την γνώση, τότε και μόνο μπορεί να κατανοήσει ότι οποιαδήποτε νόσος δεν είναι άλλο από την παρέκκλιση από τον Νόμο και αν συμπίπτει να είναι και θεραπευτής, τότε και μόνο τότε αναγνωρίζει το μονοπάτι από την υγεία προς την ασθένεια και πίσω πάλι προς την υγεία. Έτσι μπορεί να βοηθήσει και τον θεραπευόμενο να θεραπεύσει την ζωή του και όχι απλά τα σύνδρομά του. Όμως η γνώση αυτή δεν υπάρχει στα εγχειρίδιά μας, που ναι μεν δίνουν μια καλά οργανωμένη πληροφορία, αλλά δεν εντρυφούν στο πώς ξετυλίγεται η Δημιουργία και πώς προχωρά το γίγνεσθαι. Ακόμη και στα παραδοσιακά κείμενα, η Αποκάλυψη βρίσκεται ανάμεσα στις λέξεις, πίσω από τα κείμενα, στα χέρια των αληθινών Δασκάλων, που φρόντισαν η γνώση να

28 Holistic Life

μην αποκαλύπτεται στον αδαή που δεν ενδιαφέρεται αληθινά γι’ Αυτήν. Έτσι επαναπαυόμαστε σε θεωρητικά εγχειρίδια, με γραμμικούς νόμους και πρωτόκολλα, σύνδρομα, μεθόδους διάγνωσης, που βασίζονται στην παρατήρηση «εξωτερικών» πάντα φαινομένων. Γιατί ναι, η γλώσσα, το χρώμα, η χροιά της φωνής, οι σφυγμοί,… είναι επίσης εξωτερικές εκδηλώσεις μιας

Ας τα πάρουμε με την σειρά: 1. Ο Δρόμος ή Τρόπος, δεν είναι άλλος από τον Δρόμο ή τον Τρόπο που εκδηλώνεται η Δημιουργία, αναπαράγοντας τον Εαυτό της σε όλα τα επίπεδα, ορατά και αόρατα. Είναι το παράδειγμα ή ο Τρόπος του Ουρανού, του Ενός, του Πρωταρχικού. 2. Στην συνέχεια ακολουθεί το παράδειγμα του yin yang που περιγράφει πιο αναλυτικά τον τρόπο του Ουρανού και έχει να κάνει με τις μεγάλες κυκλικότητες που προϋπάρχουν των πάντων και διέπουν τα πάντα μέσα στην Ύπαρξη. 3. Τέλος, οι «τέχνες των αριθμών» ή «υπολογισμοί» είναι τα απόκρυφα μαθηματικά συστήματα που εξηγούν και αποκαλύπτουν τα παραπάνω. Αυτή η γνώση και η εμπειρία είναι απαραίτητη σε έναν θεραπευτή που στοχεύει στο να βοηθά τους ανθρώπους να βρίσκουν αληθινή ίαση. Κι εδώ φτάνουμε στο δια ταύτα. Αν μας ενδιαφέρει η ουσία της θεραπευτικής και επιθυμούμε να διεισδύσουμε κάτω από την επιφάνεια, εμείς που ασκούμε την Κινέζικη Ιατρική, χρειάζεται 1. Να μελετήσουμε «κινέζικη μεταφυσική» και να γνωρίσουμε τον Νόμο επάνω από τους Νόμους. 2. Να εφαρμόσουμε την Γνώση πρώτιστα στον εαυτό μας.

Ο Νόμος πάνω από τους Νόμους εξηγεί τον Δρόμο. Μας διδάσκει πως όλα είναι Νους και πως τα πάντα ξεκινούν από τον Ένα Νου, με τα άπειρα δυναμικά, ο οποίος εκφράζεται ως την Τριάδα, από την οποία ξεκινά η εκδήλωση. Η Τριάδα ορίζει την κίνηση και αέναη αλληλεπίδραση ανάμεσα στις δύο μεγάλες πολικότητες yin & yang, ενιαίες και αλληλένδετες, ως έκφραση του Ενός. Αυτό είναι το παράδειγμα του yin yang, που χαρακτηρίζεται από την διαρκή Συστολή - Διαστολή, Εξωτερίκευση – Εσωτερίκευση, την κοσμική ανάσα, που δίνει μορφή και ζωή στους Κόσμους. Βασικό στοιχείο της αλληλεπίδρασης του yin yang και ουσία του Δρόμου, είναι η Αλλαγή και ο μετασχηματισμός. Αν συνειδητοποιήσεις ότι όλα αλλάζουν δεν θα επιθυμείς να «κρατάς» τίποτα. Lao Tzu Η μελέτη της κινεζικής μεταφυσικής είναι απαραίτητη για την κατανόηση των τόσο βασικών αυτών εννοιών και η Βίβλος γι’ αυτήν την μελέτη, δεν είναι άλλη από το Yi Jing. Το Yi Jing αποτελεί την κορωνίδα της «τέχνης των αριθμών» και περιγράφει με απόλυτο τρόπο τον κώδικα της Αλλαγής και τον Τρόπο του Ενός.

Yi Jing: Η Βίβλος των αλλαγών Το Yi Jing δεν είναι, όπως οι περισσότεροι νομίζουν, ένα απλό βιβλίο πρόγνωσης. Στην πραγματικότητα αποτελεί μια τέλεια μαθηματική φόρμουλα που αποκαλύπτει το μοτίβο που ακολουθεί η Ζωή, καθώς αλλάζει και μετασχηματίζεται χωρίς τέλος. Μέσα από τα σύμβολά του εξηγεί τα πρωταρχικά συστατικά της εκδήλωσης και όλα τα βήματα ή μετασχηματισμούς που ακολουθεί η Ύπαρξη, αέναα από την πρωταρχή της, έως το σήμερα και το επέκεινα. Κατ΄ αναλογία, εξηγεί και περιγράφει όλα τα βήματα ή μετασχηματισμούς που ακολουθεί κάθε μικρότερη δημιουργία μέσα στην μεγάλη Δημιουργία. Σύμφωνα με το Yi Jing, τα βασικά στάδια κάθε αλλαγής, σε οποιοδήποτε επίπεδο, είναι 4: Αρχή, Ακμή, Παρακμή, Ολοκλήρωση ή Τέλος και στο σύνολό τους, τα στάδια ανάμεσα στην αρχή και το τέλος, είναι 60. Κάθε ένα από όλα τα στάδια έχει κάποια χαρακτηριστικά. Τα χαρακτηριστικά αυτά του κάθε σταδίου δίνουν καθοδήγηση για το πώς συνδέονται και διαδρούν μεταξύ τους τα δυναμικά που επικρατούν κάθε δεδομένη στιγμή. Επίσης δίνουν μια ξεκάθαρη εικόνα για κάθε πιθανή κίνηση που θα μπορούσε να γίνει κάθε στιγμή, κατά περίπτωση και ταυτόχρονα για το αν αυτή είναι αρμονική ή όχι, σε σχέση με τα επικρατούντα δυναμικά.

Η Αλλαγή Η διαρκής αλλαγή και μετάπτωση από την μία κατάσταση στην άλλη, όπως αναφέραμε και πιο πάνω, είναι η πυρηνική Αρχή της πραγματικότητάς μας και άρα ο πυρήνας κάθε «κακού» ή κάθε νόσου, είναι η αντίσταση στην αλλαγή. Η αντίσταση στο να αφήσουμε να έρθει το καινούργιο δημιουργεί σύνδρομα ανεπάρκειας, γιατί το σύστημά μας σταματά να εμπλουτίζεται, ενώ η αντίσταση στο να αφήσουμε να φύγει το παλιό, δημιουργεί σύνδρομα υπερβολής, γιατί το σύστημά μας συσσωρεύει και δεν πετά. Ό,τι άλλο εκδηλώνεται ως πρόβλημα είναι απλά παράπλευρες απώλειες ή προβλήματα. Αποτελεί κλάδο του προβληματικού πυρήνα και όχι ρίζα Γι’ αυτό είναι τόσο επιτακτικό να γνωρίζουμε την Αλλαγή και τους κανόνες που την διέπουν, μέχρι αυτή η γνώση να μας γίνει βίωμα. Αυτό είναι το νόημα του να μάθουμε να ρέουμε με τα πράγματα, κινούμενοι στην γραμμή της ελάχιστης αντίστασης (στις αλλαγές) και μόνο εφόσον το κατανοήσουμε αυτό, μπορούμε βαθιά να κατανοήσουμε και τι είναι θεραπεία. Όταν κάποιος το καταφέρνει αυτό, μπορεί να προβλέπει, να προσαρμόζεται, να προστατεύεται, να επιτυγχάνει και τελικά να ευημερεί με υγεία. Στην αντίθετη περίπτωση, έλκει την κακοτυχία , καθώς παύει πια να υποστηρίζεται από την ζωτική ενέργεια και τελικά ασθενεί. Ωστόσο, από την στιγμή που θα αποφασίσει κάποιος να κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση, θα πρέπει να αρχίσει να λειτουργεί μέσα από ένα σύστημα αξιών και να μην παρεκκλίνει από αυτό σε καμία περίπτωση, αφού η παρέκκλιση τελικά φέρνει αποδιοργάνωση. Δύσκολο. Γιατί αν δεν ήταν δύσκολο και ήταν απλό, η πλειοψηφία των ανθρώπων θα βάδιζε τώρα το ορθό μονοπάτι και θα ζούσε μέσα στην καλοτυχία, με την πανίσχυρη βοήθεια του Νόμου.

Μια διαφορετική οπτική Ο κόσμος, στο πρωταρχικό του επίπεδο είναι καθαρή πληροφορία. Σ’ αυτό το πρωταρχικό επίπεδο όλες οι πληροφορίες υπάρχουν ως άπειρες δυνατότητες. Και σ’ αυτό το επίπεδο όλος ο κόσμος είναι συνδεδεμένος. Για να μπορέσουμε να επιτύχουμε την αρμονία, θα πρέπει να μάθουμε να αφουγκραζόμαστε και να παρατηρούμε τα μηνύματα που μας στέλνει το Ενιαίο Πεδίο, μέσα από την Σύνδεση. Θα πρέπει να μάθουμε τη γλώσσα των αριθμών και των συμβόλων και να αποκωδικοποιούμε τους οιωνούς. Να αξιολογούμε πώς κινείται η ενέργεια και να πράττουμε ανάλογα, βάσει αυτής της πληροφορίας, και όχι αντιδρώντας στα πράγματα και τις καταστάσεις. Τότε αρχίζουμε να διασώζουμε περισσότερη ενέργεια, πράγμα που μας βοηθά να κινούμαστε σε όλο και πιο λεπτά επίπεδα κατανόησης των πραγμάτων. Holistic Life 29

«Βαριά άρρωστα» τα ελληνικά νοσοκομεία! Τραγικές ελλείψεις καταγράφονται στα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας. Το προσωπικό δεν επαρκεί, κλινικές υπολειτουργούν ή έχουν βάλει λουκέτο, οι ασθενείς στην περιφέρεια αναγκάζονται να κάνουν δρομολόγια «θανάτου» και να πηγαίνουν από το ένα νοσοκομείο στο άλλο, ενώ δεν είναι λίγοι οι άρρωστοι που πηγαίνουν στα νοσοκομεία με δικά τους σεντόνια, δικές τους γάζες, θερμόμετρα και φάρμακα!

Safe

Γράφει ο Πέτρος Αργυρίου

Τα ελληνικά νοσοκομεία πηγή θανάτου!

ια φορά και έναν καιρό, υπήρχε μια μικρή χώρα με ένα μεγάλο εθνικό σύστημα υγείας: Τη χώρα αυτή τη λέγαν Ελλάδα και βρισκόταν στη 15η θέση των καλυτέρων συστημάτων υγείας. Αυτή η αριστεία ερχόταν με ένα πολύ υψηλό τίμημα: Τεράστιες σπατάλες, φακελάκια, μίζες, υπερσυνταγογράφηση. Όταν η χώρα μπήκε στην παράλληλα οξεία και χρόνια κρίση της, το εθνικό σύστημα υγείας ήταν από τα πρώτα που μπήκε σε φάση αποσάθρωσης. Συγχωνεύσεις νοσοκομείων, εργαζόμενοι που συνταξιοδοτούνταν και οι θέσεις τους δεν αναπληρώνονταν, ιατροφαρμακευτικές ελλείψεις. Ο πληθυσμός έπρεπε να πληρώσει τις παλιές και τις καινούριες αμαρτίες. Πολλές φορές, ακόμη και με τη ζωή του. Τα φαινόμενα διάλυσης είναι τόσο έντονα που ένας νέος σε ηλικία ακροδεξιός πρώην βουλευτής, ο Αθ. Πλεύρης, κινδύνεψε να χάσει τη ζωή του. Κι αν ένας βουλευτής που έχει στραμμένα τα φώτα της δημοσιότητας πάνω του κινδυνεύει να χάσει τη ζωή του μετά από επέμβαση ρουτίνας, μπορείτε μόνο να φανταστείτε τι συμβαίνει με απλούς πολίτες που δεν έχουν πλέον καμιά οικονομική δυνατότητα.

Εδώ και χρόνια, μέσα από την αρθρογραφία μου και τα βιβλία μου φώναζα για την κατάχρηση στη συνταγογράφηση και τη χρήση αντιβιοτικών. Τα τελευταία μόλις χρόνια ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνώρισε το πρόβλημα και προειδοποιεί κι αυτός πλέον για την επιστροφή σε μια εποχή χωρίς φάρμακα. Η Ελλάδα ήταν πρωταθλήτρια στις ιατρικές καταχρήσεις: Γιατροί έγραφαν αντιβιοτικά και ασθενείς τα έπαιρναν σαν να ήταν καραμελίτσες ‘δια πάσα νόσον και πάσα μαλακία’. Και μόνο το δεύτερο ίσχυε! Ας εξηγήσουμε τις συνέπειες της κατάχρησης αντιβι30 Holistic Life

οτικών: Τα αντιβιοτικά παρεμποδίζουν κάποιες ζωτικές λειτουργίες συγκεκριμένων κατηγοριών μικροοργανισμών, άλλοτε καταστρέφοντάς τα κι άλλοτε εμποδίζοντας την ανάπτυξή τους. Μέσω των πολύ συχνών μεταλλάξεών τους, οι μικροοργανισμοί καταφέρνουν να αναπτύξουν λειτουργίες που δεν επηρεάζονται από τα αντιβιοτικά και μέσω της συχνής και ποικιλότροπης γενετικής ανταλλαγής να μεταφέρουν τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά γονίδια σε όλο και μεγαλύτερους πληθυσμούς μικροοργανισμών. Κι εδώ βρίσκεται ένα μυστικό: Οι μικροοργανισμοί

αναπτύσσουν αντίσταση στα αντιβιοτικά πολύ πιο γρήγορα από ότι οι εταιρίες και τα πανεπιστήμια αναπτύσσουν καινούρια φάρμακα για τους ανθεκτικούς μικροοργανισμούς. Όσο πιο εκτεταμένη είναι η χρήση αντιβιοτικών, τόσο πιο γρήγορη είναι η ανάπτυξη αντοχής σε αυτά από μικροοργανισμούς, πολλές φορές δε, οι μικροοργανισμοί γίνονται ανθεκτικοί σε περισσότερα από ένα φάρμακα, γίνονται «πολυανθεκτικοί», σχεδόν ακατανίκητοι. Η φαρμακοβιομηχανία, τα ιατρικά κυκλώματα και οι διεθνείς οργανισμοί υγείας λειτούργησαν τις τελευταίες δεκαετίες σαν γυμναστήρια υπερμικροβίων. Τώρα, τα νοσοκομεία είναι εστίες που λόγω της σκοπού τους και της λειτουργίας τους, συγκεντρώνουν υψηλό μικροβιακό φορτίο. Για να ισοσταθμιστεί αυτό το αναπόφευκτο και με τα φάρμακα να είναι όλο και λιγότερο αποτελεσματικά, ο μόνος τρόπος είναι η σωστή οργάνωση και η σχεδόν απόλυτη υγιεινή των νοσοκομείων. Οι θάλαμοι πρέπει να βρίσκονται σε κατάσταση ασηψίας, ασθενείς με πιθανόν μεταδοτικούς μικροοργανισμούς πρέπει να απομονώνονται, κλινοσκεπάσματα κι αναλώσιμα να αλλάζουν διαρκώς, στρώματα να απολυμαίνονται τακτικά. Στις τωρινές συνθήκες του ελληνικού συστήματος υγείας όπου για κάθε γιατρό αντιστοιχεί λιγότερος από ένας νοσηλευτής, όπου ένας νοσηλευτής αντιστοιχεί σε 40 νοσηλευόμενους, όπου οι κλίνες στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείες έχουν μειωθεί συνολικά κατά 150, όπου υπάρχουν ελλείψεις ακόμη και σε γάζες, γάντια, σύριγγες, όλα τα προαναφερόμενα κι απαραίτητα είναι σχεδόν αδύνατο να επιτευχθούν. Το αποτέλεσμα; Ένας στους δέκα νοσηλευόμενους σε νοσοκομείο κολλάει ασθένειες εντός αυτού (ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις). Από αυτούς, ένας στους πέντε θα πεθαίνει από τη λοίμωξη που κόλλησε στο νοσοκομείο. Στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα: Ένας στους τρεις ως ένας στους τέσσερις θα κολλήσει ενδονοσοκομειακή λοίμωξη, με την πρόγνωσή του να είναι ακόμη χειρότερη από τους απλούς ασθενείς λόγω του ήδη επιβαρυμένου της υγείας του. 1000 νεκροί Έλληνες κάθε χρόνο λόγω της νοσηλείας τους στα νοσοκομεία! Είναι τα πράγματα τόσο άσχημα όσο περιγράφονται εδώ; Φυσικά και όχι. Τα στοιχεία που κατατίθενται στο παρόν άρθρο είναι του 2012. Σήμερα, είμαι απολύτως βέβαιος πως η κατάσταση έχει επιδεινωθεί πολύ περισσότερο. Μπορεί κάποιος με βεβαιότητα να ισχυριστεί πως τα νοσοκομεία στην Ελλάδα είναι πλέον σίγουρα όχι η πρώτη αλλά από τις κύριες αιτίες θανάτου στη χώρα και με την εξαίρεση της κατάχρησης αντιβιοτικών όπου συνεχίζουμε τον πρωταθλητισμό, η ευθύνη για αυτό βαραίνει όχι πλέον τους εναπομείναντες γιατρούς και νοσηλευτές οι οποίοι δεν προλαβαίνουν καν να κάνουν τη υπερβολικά φορτωμένη δουλειά τους, αλλά την πολιτεία και τις μνημονιακές κυβερνήσεις. Μπορεί η κατάσταση να αντιστραφεί; Μπορούν τα ελληνικά νοσοκομεία να πάψουν να είναι εστίες μολύνσεων και θανάτου; Υπό ιδανικές συνθήκες ναι. Όπως αναφέρεται, ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της «αιματολογικής κλινικής του Λαϊκού, όπου μέσα σε τρία έτη εκμηδε-

νίστηκε ο αριθμός των ασθενών φορέων πολυανθεκτικών βακτηρίων (από 12,3% στο 0%). Αυτό επετεύχθη με έλεγχο των ασθενών κατά την είσοδό τους στην κλινική, τακτικό εβδομαδιαίο έλεγχο των νοσηλευομένων που ήταν αρνητικοί στα πολυανθεκτικά βακτήρια, μετακίνηση των ασθενών που ήταν θετικοί σε μονόκλινα δωμάτια με τοποθέτηση συγκεκριμένου νοσηλευτικού προσωπικού για τη φροντίδα τους και χρήση μέσων προφύλαξης κατά την επαφή με τους ασθενείς». Η αιματολογική κλινική του Λαϊκού αποτελεί όμως εξαίρεση. Ο κανόνας είναι η επιδείνωση. Το ερώτημα μέσα σε ένα τόσο δυσμενές κι επικίνδυνο υγειονομικό περιβάλλον είναι λοιπόν όχι το τι μπορεί να κάνει πλέον το νοσοκομείο για τον ασθενή, αλλά το τι μπορεί να κάνει το κοντινό περιβάλλον του ασθενή για αυτόν… αλλά και για το νοσοκομείο. Σε περίπτωση λοιπόν που το νοσοκομείο βρίσκεται σε κατάσταση χάους, είναι τα κοντινά πρόσωπα του ασθενή που πρέπει να αναλάβουν μέρος της υγειονομικής ευθύνης της νοσηλείας, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται αυτό. Αλλαγή και πέταμα κλινοσκεπασμάτων, αλλαγή στρώματος από την πρώτη μέρα νοσηλείας, προμήθεια αναλωσίμων σε περίπτωση που αυτά λείπουν από το νοσοκομείο, καθαριότητα του θαλάμου. Σε περίπτωση που ο ασθενής έχει ανοιχτά τραύματα, η χρήση σπαθόλαδου (υπερικού) ίσως να είναι χρήσιμη για την ταχύτερη επούλωση πληγών που είναι πηγές εισόδου για ανθεκτικά μικρόβια. Αλλά για κάτι τέτοιο, τα κοντινά πρόσωπα του ασθενή θα πρέπει να λάβουν οδηγίες χρήσης από ανθρώπους με σχετική κι ασφαλή εμπειρία. Η νοσηλεία πλέον στα περισσότερα ελληνικά νοσοκομεία δεν είναι παίξε-γέλασε, αλλά συχνά ζήτημα ζωής και θανάτου. Άνθρωποι μπορεί να χάσουν κοντινούς τους ανθρώπους εκεί που δεν το περίμεναν, ακριβώς επειδή νοσηλεύτηκαν. Το πρώτο βήμα για να μην συμβεί αυτό είναι να είναι ενημερωμένοι για το τι μπορεί να τους περιμένει στα νοσοκομεία και για το πώς μπορούν να το αντιμετωπίσουν καλύτερα, πάντα με την μεγαλύτερη δυνατή ψυχραιμία. Αφού δεν καταφέραμε να σταματήσουμε την επιδημία της κατάχρησης αντιβιοτικών και την ακόλουθη επιδημία ανθεκτικών μικροβίων, ας βοηθήσουμε τουλάχιστον να σωθούν ανθρώπινες ζωές από τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις στην Ελλάδα. Ο Πέτρος Αργυρίου είναι εκτός από ανατρεπτικός λογοτέχνης κι ένας από τους κορυφαίους Έλληνες αναλυτές, ιδιαιτέρως στο πεδίο του παρασκηνίου των παγκςόσμιων πολιτικών δημόσιας υγείας. Είναι επίσης μέλος της ένωσης δημοσιογραφίας της επιστήμης Science View και μόνιμος συνεργάτης του Holistic Life. Από τις εκδόσεις ETRA κυκλοφορούν τα σχετικά βιβλία του: «Τι δεν σας λένε οι γιατροί», 2009, «Θανάσιμες Θεραπείες. 2011» και «Παρά Φύση», 2014, όλα τους μοναδικά στο είδος τους στην ελληνική εκδοτική πραγματικότητα και όχι μόνο.

Δημοσίευμα για τα «επικίνδυνα» ελληνικά νοσοκομεία από την Guardian

ς «επικίνδυνες ζώνες» για τους ασθενείς περιγράφει τα δημόσια νοσοκομεία στην Ελλάδα επικαλούμενη εργαζόμενους η βρετανική εφημερίδα Guardian σε ανταπόκριση από την Αθήνα. Το δημοσίευμα κάνει λόγο για ασθενείς που πεθαίνουν ενώ θα έπρεπε να ζουν εν μέσω κατάρρευσης της ελληνικής δημόσιας υγείας, κατάσταση που αποδίδεται στην πολιτική λιτότητας. «Αυξανόμενα ποσοστά θνησιμότητας, αύξηση των απειλητικών για τη ζωή λοιμώξεων και έλλειψη σε προσωπικό και ιατρικό εξοπλισμό παραλύουν το σύστημα υγείας της Ελλάδας, καθώς η επίμονη προσήλωση στη λιτότητα σφυροκοπά τους πιο αδύναμους στην κοινωνία», αναφέρει ενδεικτικά η εισαγωγή της ανταποκρίτριας του «Guardian». Χαρακτηρίζοντας την Ελλάδα ως το πιο «χαοτικό» κράτος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η εφημερίδα παραθέτει σχετικές δηλώσεις-προειδοποιήσεις του επικεφαλής της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ) Μιχάλη Γιαννάκου. Παραπέμπει επίσης σε στοιχεία έρευνας τους Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων σύμφωνα με τα οποία περίπου ένας στους δέκα ασθενείς στη χώρα κινδύνευε το 2011 και το 2012 να μολυνθεί με δυνητικά μοιραία νοσοκομειακή λοίμωξη, με σχεδόν 3.000 θανάτους να υπολογίζεται ότι οφείλονταν σε τέτοιες λοιμώξεις. Πιο συχνή ήταν η εμφάνιση των λοιμώξεων σε μονάδες εντατικής θεραπείας και μονάδες νεογνών. Σύμφωνα με τον κ. Γιαννάκο, έκτοτε η κατάσταση έχει επιδεινωθεί. Αποδίδει τα προβλήματα στις ελλείψεις προσωπικού, στην ανεπαρκή υγιεινή και στην απουσία προϊόντων καθαρισμού. Σημειώνει ότι σε κάθε 40 ασθενείς αντιστοιχεί μόνο μία νοσοκόμα. Οι περικοπές είχαν ως αποτέλεσμα να χαθούν 150 κλίνες σε μονάδες εντατικής θεραπείας. «Συχνά ασθενείς τοποθετούνται σε κρεβάτια που δεν έχουν απολυμανθεί. Οι εργαζόμενοι είναι τόσο καταπονημένοι που δεν έχουν χρόνο να πλένουν τα χέρια τους και συχνά δεν υπάρχει αντισηπτικό σαπούνι ούτως ή άλλως», συμπληρώνει ο κ. Γιαννάκος της ΠΟΕΔΗΝ. Προστίθεται ότι πάνω από 2,5 εκατομμύρια Έλληνες έχουν μείνει χωρίς καμία υγειονομική κάλυψη, ενώ παράλληλα επισημαίνονται τα όλο και πιο συχνά προβλήματα στην λειτουργία ιατρικού εξοπλισμού λόγω ελλείψεων σε ανταλλακτικά. Holistic Life 31

Το τσάι είναι ένα παγκόσμια διαδεδομένο ρόφημα και το πιο δημοφιλές ποτό στον κόσμο μετά το νερό.Η ονομασία και η προέλευση του τσαγιού είναι κινέζικη. Το ανακάλυψε ο αυτοκράτορας Σεν Νουνγκ το 2737 π.Χ. κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στην αυτοκρατορία του. Ο θρύλος λέει πως, την ώρα που έβραζε νερό, ένα ρεύμα παρέσυρε φύλλα από κάποιο γειτονικό θάμνο και αυτά κατέληξαν στο ξεσκέπαστο τσουκάλι. Πριν προλάβει κανείς να αντιδράσει, τα φύλλα άρχισαν να βράζουν και να χρωματίζουν το νερό. Ο Σεν Νουνγκ μύρισε το γλυκό άρωμα και δοκίμασε το πρώτο τσάι.

Natural healing

Εσείς πίνετε τσάι;

Γνωρίστε τα μοναδικά του οφέλη στον οργανισμό σας

υποβάθμιση των δομών του συνδετικού ιστού και μειώνουν την αθηροσκλήρωση και τη συσσώρευση της χοληστερόλης από τη μείωση της χοληστερόλης του ορού, των τριγλυκεριδίων και των λιποπρωτεϊνών υψηλής πυκνότητας. Ουσιαστικά αυτό βελτιώνει το συνολικό μεταβολικό ρυθμό. Το μαύρο τσάι περιέχει επίσης EGCG, αλλά το πράσινο τσάι έχει σημαντικά υψηλότερο επίπεδο αντιοξειδωτικής δράσης. Αυξάνουν την αντιοξειδωτική δράση του πλάσματος, με το αποτέλεσμα να είναι σχετικά γρήγορη, και κορυφώθηκε σε περίπου 30 λεπτά μετά την κατανάλωση. Η αντιοξειδωτική ικανότητα της EGCG, της δίνει, επίσης, αντικαρκινικές ιδιότητες. Το πράσινο τσάι είναι μια φυσική πηγή καφεΐνης. Η καφεΐνη είναι ένα αλκαλοειδές συστατικό που υπάρχει σε πολλά φυτά και είναι διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος που ενισχύει τη γνωστική εγρήγορση και βοηθά να ξεπεραστεί η κούραση. Η καφεΐνη αυξάνει τον μεταβολισμό μέσω διέγερσης της καρδιακής παροχής και του καρδιακού ρυθμού και είναι ήπιο διουρητικό.

Στην καρδιά του πράσινου τσαγιού

ο πράσινο τσάι είναι ένα ισχυρό φυσικό αντιοξειδωτικό που τονώνει το μεταβολισμό και την ενέργεια, βελτιώνει τη συνολική αποτελεσματικότητά του και συμβάλει σε προγράμματα απώλειας βάρους, καθαρισμού και αποτοξίνωσης. Το πράσινο τσάι, το μαύρο τσάι και το λευκό τσάι παράγονται όλα από το φυτό Camellia sinensis. Υπάρχουν, φυσικά, διάφορες ποικιλίες που εμφανίζουν διαφορές στη γεύση και την ένταση. Οι δύο αναγνωρισμένες ποικιλίες, η Camellia sinensis που είναι κοινώς γνωστή ως κινεζικό τσάι και η Camellia sinensis var. assamica η οποία είναι γνωστή ως τσάι Assam ή ινδικό τσάι. Είναι ένας αειθαλής θάμνος που φύεται στην Ινδία, το Βιετνάμ και την Κίνα, ο οποίος μπορεί να αναπτυχθεί σε ύψος 17 μέτρα. Τα φύλλα έχουν ένα ξεχωριστό φωτεινό και λαμπερό πράσινο χρώμα με είναι χνουδωτά από το κάτω μέρος τους. Τα λουλούδια έχουν λευκό χρώμα με ελαφρύ άρωμα και μεγαλώνουν σε ομάδες των δύο ή τεσσάρων. Οι καρποί του φυτού είναι καφέ-πράσινοι και περιέχουν μέχρι τέσσερις σπόρους. Η κινεζική ποικιλία του φυτού (Camellia sinensis) θεωρείται ότι είναι ελαφρώς πιο «σκληραγωγημένη» και τα φύλλα της είναι γενικά μικρότερα και πιο στενά. Είναι πρωτίστως η ποικιλία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή πράσινου τσαγιού. Θεωρείται ότι δεν υπάρχουν πλέον άγριες ποικιλίες του φυτού λόγω του υπερβολικού επιπέδου καλλιέργειας για κατανάλωση. Το πράσινο τσάι περιέχει μια σειρά από πολύ ειδικές ενώσεις. Η L-Θειανίνη είναι ένα αμινοξύ που λειτουργεί συνεργιστικά με άλλες ενώσεις που υπάρχουν στο φυτό, όπως η καφεΐνη για να αυξηθεί η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και το γ-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA) στον εγκέφαλο, τα οποία ενισχύουν σημαντικά τη διάθεση. Η κατεχίνη EGCG (epi-gallo-catechin-gallate) είναι μια 32 Holistic Life

πολυφαινόλη με ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες και έχει τονωτική και προστατευτική επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστημα. Αυτές οι ιδιότητές της είναι υπεύθυνες για τα οφέλη για την υγεία που συχνά αποδίδονται στο πράσινο τσάι. Αυτή η ομάδα πολυφαινολών παγιδεύουν τις ελεύθερες ρίζες, καθυστερούν την υπεροξείδωση των λιπιδίων, προλαμβάνουν την

Το πράσινο τσάι είναι ένα παράδειγμα φυτού που παγκοσμίως θεωρείται ότι έχει θεραπευτικά οφέλη, ακόμη και για εκείνους που δεν είναι εξοικειωμένοι με τον κόσμο της βοτανικής ιατρικής. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες αποδίδονται στην αντιοξειδωτική ικανότητά του που προστατεύει τα κύτταρα από τη βλάβη που προκαλείται από τις ελεύθερες ρίζες. Υποστηρίζει έτσι τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και αποτρέπει τη χρόνια βλάβη που μπορεί να δημιουργηθεί από μακροχρόνιες εκφυλιστικές παθήσεις όπως ο καρκίνος και η νόσος του Αλτσχάιμερ. Η παρουσία της EGCG στο φυτό το καθιστά εξαιρετικά υποστηρικτικό με το καρδιαγγειακό σύστημα συνολικά, προστατεύοντας την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία. Μπορεί επίσης να υποστηρίξει το μεταβολισμό, τη βελτίωση της συνολικής αποτελεσματικότητας του και να συμβάλει σε προγράμματα απώλειας βάρους, καθαρισμού και αποτοξίνωσης, καθώς και σε δερματικές παθήσεις.

Ενδείξεις

Μεταβολικό σύστημα: Ενδείκνυται σε αργό ή υπό-ενεργό μεταβολικό ρυθμό που συμβάλλει στην αύξηση βάρους, συμφόρηση του ήπατος και τοξικότητα. Ανοσοποιητικό: Τα αντιοξειδωτικά συστατικά στο πράσινο τσάι προστατεύουν τον οργανισμό από τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες μπορεί να υποδεικνύουν χρόνιες εκφυλιστικές καταστάσεις όπως ο καρκίνος, το Αλτσχάιμερ και η αρθρίτιδα. Καρδιαγγειακό: η παρουσία κατεχινών EGCG στο πράσινο τσάι προστατεύει την υγεία των αιμοφόρων αγγείων και της καρδιάς κι ενδείκνυται σε παθήσεις όπως η καρδιαγγειακή νόσος, η αθηροσκλήρωση και η υψηλή χοληστερόλη. Δέρμα: Ενδείκνυται για δερματικές παθήσεις που σχετίζονται με το ήπαρ και τοξικότητα ή ορμονική ανισορροπία. Επινεφρίδια: Η L-Θειανίνη αυξάνει τη σεροτονίνη, τη ντοπαμίνη και το γ-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA) στον εγκέφαλο, τα οποία ενισχύουν σημαντικά τη διάθεση, και βοηθούν σε περιπτώσεις άγχους και κατάθλιψης. (Πηγή: www.herbalreality.com)

Holistic Life 33

Λοιμώξεις

Ο “πονοκέφαλος” του Χειμώνα από την επιστημονική ομάδα metapharm

ι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος περιλαμβάνουν μια ποικιλία ξεχωριστών συνδρόμων, όπως κοινό κρυολόγημα, φαρυγγίτιδα, γρίπη, βρογχίτιδα ελαφριάς μορφής, παραρρινοκολπίτιδα. Συνήθως η αντιμετώπιση των βακτηριακών λοιμώξεων γίνεται με αντιβιοτικά, θεωρώντας ότι τα βακτήρια που προκάλεσαν την λοίμωξη είναι επιβλαβή. Αυτή όμως είναι η μισή αλήθεια. Όταν καταρρέουν οι αυτοθεραπευτικοί μηχανισμοί του οργανισμού, οι μικροοργανισμοί προσελκύονται από ένα αδύναμο όργανο ή από τμήματα του σώματος που έχουν υποστεί φθορές. Τα βακτήρια και οι ιοί αποφεύγουν τις υγιείς, καθαρές περιοχές, γιατί δεν έχουν τίποτα να τους προσφέρουν. Για αυτό είναι λάθος να θεωρούμε ότι οι μικροοργανισμοί είναι από μόνοι τους νοσογόνοι. Αυτή η απλή αλήθεια επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι αν 100 άτομα εκτεθούν στον ίδιο ιό γρίπης, μόνο ένα μικρό ποσοστό θα νοσήσει. Οι σύγχρονες ιατρικές έρευνες ποτέ δεν επιδίωξαν να κατανοήσουν τι καθιστά έναν άνθρωπο απρόσβλητο από έναν ιό, και έναν άλλο άνθρωπο ευπαθή στον ίδιο ιό. Διαφορετικά, όλοι θα είχαμε μάθει προ πολλού πώς να παραμένουμε υγιείς ή πώς να ανακτάμε την υγεία μας όποτε νοσούμε. Τα καλά νέα είναι ότι αρκετά βότανα και φυσικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή φυσική ιατρική έχουν αποδειχθεί επιστημονικά ότι είναι αποτελεσματικά κατά των λοιμώξεων από βακτήρια, ιούς, μύκητες και άλλους παθογόνους μικρο-οργανισμούς. Οι ερευνητές εντυπωσιάζονται με τον τρόπο που όλα τα συστατικά μέσα σε ένα φυτό λειτουργούν αρμονικά και επιτυγχάνουν και την καταπολέμηση του λοιμογόνου παράγοντα, αλλά και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι κλινικές μελέτες έχουν επιτύχει συνδυασμούς με βότανα, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες που έχουν συγκεκριμένες ενδείξεις χρήσης και αποτελεσματικότητας. Οι συγκεκριμένες επιλογές και συνδυασμοί επιτυγχάνουν καλύτερη βιοδιαθεσιμότητα και στόχευση της θεραπείας, π.χ. άνω ή κάτω αναπνευστικό. Χρησιμοποιούνται εκχυλίσματα από συγκεκριμένα μέρη φυτών που συνδιαμορφώνουν μια σειρά δραστικών συστατικών με ιδιαίτερα μεγάλο θεραπευτικό εύρος. Η πολλαπλότητα αυτών των ενεργών φαρμακευτικών ουσιών σε μια κλινικά ελεγμένη σύνθεση, προσφέρει ένα ευρύ φάσμα ενάντια στους παθογόνους μικρο-οργανισμούς, αλλά και ομαλοποιεί κάθε εκτροπή της ισορροπίας της φυσιολογικής χλωρίδας στον οργανισμό. Παράλληλα βελτιώνει όλες τις ενοχλήσεις του γαστρεντερικού συστήματος, γαστρίτιδες και ερεθισμούς που οφείλονται σε εκτροπή της ανάπτυξης των βακτηριδίων. Τα συστατικά του Neem ενεργούν σε ένα πλήθος παθήσεων, στον καθαρισμό του αίματος, στην ηπατίτιδα, στα έλκη, στη δυσκοιλιότητα, στους πόνους στομάχου, στους ρευματισμούς, στις επιμένουσες ουρολοιμώξεις και συμβάλλουν στην ανοσοενίσχυση σε περίπτωση ύπαρξης όγκων. Ο Mahatma Ghandi συνήθιζε να ενισχύει τον οργανισμό του με τη χρήση του Neem και το συνιστούσε και στους μαθητές του. Το Neem μπορεί να χαρακτηριστεί ως μυκητοκτόνο, αντιφλεγμονώδες και αντιβακτηριδιακό. Έρευνες απέδειξαν ότι προσφέρει μεγάλη προστασία για staphylococcus aureus (χρυσίζων σταφυλόκοκκος) και για salmonella typhosa. Προάγει την ενίσχυση του ανοσοποιητικού μέσω της σταθεροποίησης του αμυντικού συστήματος του οργανισμού. Το Neem βελτιώνει τις ανοσολογικές και βιοχημικές παραμέτρους του οργανισμού και συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγής λευκοκυττάρων, ιντερφερόνης και λεμφοκυττάρων. Επίσης αποτελεί ένα άμεσο μέσο για την αντιμετώπιση του πόνου και του πυρετού. Το Berberis Vulgaris (Βερβερίδα) έχει ισχυρή αντιβακτηριδιακή δράση. Εμποδίζει τα βακτήρια να φτάσουν τα ανθρώπινα κύτταρα, βοηθώντας έτσι στην αποφυγή λοιμώξεων. Αποτελεσματικό στη διάρροια που προκαλείται από βακτήρια, όπως το E.coli. Διεγείρει ορισμένες κατηγορίες κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος έτσι ώστε να λειτουργούν καλύτερα. Βοηθά στην μείωση της φλεγμονής και έχει αντιοξειδωτική δράση. Η χρήση του Ginkgo είναι δεδομένη για τη βελτίωση της αιμάτωσης του σώματος αλλά και των κύριων οργάνων του όπως το ήπαρ, τα νεφρά, τον εγκέφαλο και την καρδιά. Έτσι προάγει την δράση των φυσικών ουσιών όπου υπάρχει πρόβλημα. Το Σελήνιο αποτελεί ισχυρό αντιοξειδωτικό παράγοντα μειώνοντας τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου και αφαιρώντας την τοξικότητα από τα βαριά μέταλλα και τα υπεροξειδωμένα λίπη, ενισχύοντας την ασπίδα προστασίας του οργανισμού. Ο Ψευδάργυρος ως συστατικό πολλών ενζύμων είναι απαραίτητος για το ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς επίσης και για το μεταβολισμό των πρωτεϊνών και υδατανθράκων. Ο συνδυασμός των παραπάνω ουσιών προσφέρει μια εξαιρετικά αποτελεσματική φυσική αντιμετώπιση των λοιμώξεων, μέσω σταθεροποίησης του αμυντικού συστήματος του ανθρώπινου οργανισμού.

34 Holistic Life

Holistic Life 35

Η χρόνια φλεγμονή αποσυντονίζει το ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς το αναγκάζει να βρίσκεται μονίμως σε υπερδιέγερση και καταλήγει να επιτίθεται σε υγιή κύτταρα του σώματος. Η χρόνια φλεγμονή συνδέεται με πολλές διαφορετικές παθήσεις όπως το Αλτσχάιμερ, η καρδιοπάθεια και η κατάθλιψη.

Bioresonance therapy

Βιοφυσική αντιμετώπιση φλεγμονών και, κατ’επέκταση, των χρόνιων παθήσεων Γράφει η Κασσάνδρα Μουγιάκου, Ιατρός - Παθολόγος

φλεγμονή είναι η φυσική άμυνα του οργανισμού ενάντια σε ιούς, βακτήρια, κατεστραμμένα κύτταρα, και γενικότερα, επιβλαβή ερεθίσματα. Η φλεγμονή παραταύτα δεν είναι το ίδιο με τη λοίμωξη, εντούτοις η φλεγμονή (αντίδραση) μπορεί να οφείλεται σε λοίμωξη (επιμόλυνση με παθογόνο παράγοντα). Χάρη στην βιολογική αυτή αντίδραση ο οργανισμός απομακρύνει τους ξένους εισβολείς και αυτο-ιάται, ειδικά στην περίπτωση της οξείας φλεγμονής.

Υπάρχουν δύο τύποι φλεγμονής: − η οξεία, η οποία ξεκινάει γρήγορα και περνάει μετά από λίγες μέρες. Χάρη στην αντίδραση αυτή το σώμα επουλώνει πληγές, τραυματισμούς, και θεραπεύει τις λοιμώξεις. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της είναι η ερυθρότητα, η θερμότητα, το οίδημα, το άλγος, και η απώλεια λειτουργικότητας του τμήματος του σώματος. − η χρόνια, που μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια. Στην περίπτωση της χρόνιας φλεγμονής, το ανοσοποιητικό δεν έχει καταφέρει να αποβάλει τον εκλυτικό παράγοντα ή μπορεί να υπάρχει μικρή, επαναλαμβανόμενη έκθεση στον παράγοντα αυτό. Επίσης, το ανοσοποιητικό μπορεί εσφαλμένα να αναγνωρίζει έναν υγιή ιστό ως παθογόνο 36 Holistic Life

μικροοργανισμό (αυτοάνοσα νοσήματα). Η παρατεταμένη κατάσταση φλεγμονής οδηγεί τελικά στην καταστροφή των ιστών λόγω της περίσσειας των αμυντικών κυττάρων και ορμονών ως αποτέλεσμα του υπερφορτωμένου ανοσοποιητικού συστήματος. Εντούτοις, η χρόνια φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω παθήσεις όπως ρευματοειδή αρθρίτιδα, αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα, οστεοαρθρίτιδα, αρτηριοσκλήρυνση, περιοδοντίτιδα, χρόνια ρινίτιδα, νόσο του Crohn, κοιλιοκάκη, ινομυαλγία, ψωρίαση, αγγειίτιδα, νόσο του Addison, νόσο Graves, νόσο Ηαshimoto, νεοπλασίες κ.α. Η κακή διατροφή, το στρες, οι τροφικές αλλεργίες, η καθιστική ζωή κι άλλα συνεισφέρουν στη χρό-

νια φλεγμονή. Οι διατροφικές και οι περιβαλλοντικές τοξίνες συσσωρεύονται στο σώμα, ενεργοποιώντας το αμυντικό σύστημα και οδηγώντας το στην υπερδιέγερση.

Αντιμετώπιση της φλεγμονής με την ολιστική βιοφυσική μέθοδο του βιοσυντονισμού Πρόκειται για μια ακίνδυνη κι ανώδυνη διαδικασία, η οποία στοχεύει στον ενεργειακό έλεγχο του οργανισμού σε βιοφυσικό επίπεδο. Εντοπίζονται δηλαδή τυχόν μπλοκαρίσματα στο ενεργειακό επίπεδο, τα οποία μπορούν να σωματοποιηθούν και να εκδηλωθούν ως παθήσεις ή διαταραχές. Στην περίπτωση οξέων καταστάσεων η αντιμετώπιση προβλέπει ενίσχυση της αποτοξίνωσης, τόνωση του ανοσοποιητικού, βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και της λέμφου (καταπολέμηση του οιδήματος), προγράμματα κατά της εκάστοτε φλεγμονής, κατά του άλγους, καθώς και αποκατάστασης της κινητικότητας ή της λειτουργίας του πάσχοντος τμήματος του σώματος. Δύο με τρεις εφαρμογές είναι συνήθως αρκετές. Στην περίπτωση χρόνιων καταστάσεων απαραίτητο είναι να καθοριστούν, με την ενεργειακή εξέταση, ποιοι είναι οι παράγοντες που επιβαρύνουν τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Με λίγα λόγια, τους λόγους που ο οργανισμός αδυνατεί να καταπολεμήσει αποτελεσματικά μόνος του τη φλεγμονή. Οι αιτίες που διερευνώνται είναι: - μακροχρόνια επίδραση επιβαρυντικών για τον οργανισμό ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών (ασύρματα δίκτυα, κεραίες, κινητά και ασύρματα τηλέφωνα, πολύπριζα, ακτινοβολίες προερχόμενες από το υπέδαφος, ραδιενέργεια κ.ά.), - επιβάρυνση από χρόνιες κρυφές/συγκεκαλυμένες αλλεργίες (π.χ. γάλα, γλουτένη, κ.α.), - αποδυναμωμένη φυσιολογική χλωρίδα στο εντερικό σύστημα, - χρόνια επιβάρυνση από παθογόνους μικροοργανισμούς (ιοί, βακτήρια, παράσιτα, μύκητες), - χρόνια επιβάρυνση από χημικές ουσίες (φάρμακα, περιβαλλοντικές τοξίνες), - χρόνια επιβάρυνση από βαρέα μέταλλα (π.χ. σφραγίσματα αμαλγάματος, μολυσμένες τροφές και νερό), - κληρονομική προδιάθεση (ομοιοπαθητικά μιάσματα), - έλλειψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων (κακή διατροφή, κακή απορρόφηση), - έντονο ή παρατεταμένο στρες (υπερφόρτιση των επινεφριδίων), - τραυματικές εμπειρίες με ψυχολογική επίδραση, - αρνητικά συναισθήματα, - μπλοκαρίσματα στη ροή της ενέργειας στα όργανα του ανοσοποιητικού, - μπλοκαρίσματα σε ενεργειακά κανάλια και ενεργειακά κέντρα του σώματος. Εφόσον προσδιοριστούν οι επιβαρυντικοί παράγοντες εξετάζεται η σειρά προτεραιότητας που έχουν στην εξομάλυνσή τους. Ο σωστός εντοπισμός και η εξισορρόπηση των κύριων αιτιών της φλεγμονής συντομεύει την αντιμετώπισή της. Αρχικά είναι σημαντικό να αποκατασταθεί η ικανότητα αποτοξίνωσης του οργανισμού, έτσι ώστε να απομακρυνθούν οι τοξίνες και να αποσυμφοριστεί το λεμφικό σύστημα. Στη συνέχεια, σειρά έχει η τόνωση του αμυντικού συστήματος με την εξισορρόπηση των επιβαρυντικών παραγόντων. Απώτερος στόχος είναι η καταπολέμηση της φλεγμονής, η ανακούφιση από τον πόνο, η αποκατάσταση της λειτουργίας των πασχόντων οργάνων μέσω της επανάκτησης των δυνάμεων αυτορρύθμισης του οργανισμού. Ο ασθενής μπορεί επιπλέον να βοηθήσει τον εαυτό του ακολουθώντας μια σωστή διατροφή, πλούσια σε αντιφλεγμονώδεις τροφές, και διασφαλίζοντας την ξεκούρασή του με επαρκείς ώρες ύπνου. Πρέπει εδώ να αναφερθεί ότι η φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείται από τον ασθενή δεν διακόπτεται, αλλά μπορεί να μειωθεί σταδιακά καθώς η κατάσταση της υγείας του βελτιώνεται. Οι ενεργειακές μέθοδοι υποστήριξης του οργανισμού είναι σημαντικό εργαλείο στα χέρια του έμπειρου γιατρού/θεραπευτή και απαραίτητο συμπλήρωμα της κλασικής προσέγγισης καθότι μπορούν να «ρίξουν φως» στις βαθύτερες, κρυφές αιτίες που οδηγούν στην εμφάνιση των χρόνιων παθήσεων. Η βιοφυσική θεραπευτική μέθοδος είναι μια απόλυτη φυσική, μη-παρεμβατική μέθοδος, εντελώς ανώδυνη αλλά και ακίνδυνη, αφού δεν υπάρχουν παρενέργειες. Το σύνολο των απαιτούμενων εφαρμογών εξαρτάται από τη χρονιότητα της κατάστασης, την ικανότητα και το χρόνο αντίδρασης του εκάστοτε οργανισμού, το σύνολο των κύριων επιβαρυντικών παραγόντων. Οπότε ο ρυθμός των επαναλήψεων και ο αριθμός τους διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις ηλικίες, χωρίς κανένα περιορισμό. Χρειάζεται όμως εδώ να τονιστεί ότι καλό είναι οι ασθενείς να επιλέγουν έμπειρους γιατρούς/θεραπευτές προκειμένου να τους εμπιστευτούν το λεπτό ζήτημα της υγείας τους, ειδικά στην περίπτωση σοβαρών χρόνιων παθήσεων. Holistic Life 37

Τριανταένα εκατομμύρια Αμερικανοί βιώνουν οσφυαλγία ανά πάσα στιγμή. Συχνά προτείνεται η υποβολή σε χειρουργική επέμβαση ως ύστατη λύση, αλλά συχνά δεν καταφέρνει να δώσει μόνιμη λύση στο πρόβλημα του ασθενούς. Η εναλλακτική λύση είναι «να μάθει ο ασθενής να ζει με το πρόβλημά του». Τώρα πλέον, χάρη σε καινοτόμες έρευνες και εξελίξεις στον τομέα της βιοτεχνολογίας, υπάρχει και η επιλογή της Αποσυμπίεσης του Μεσοσπονδυλίου Δίσκου.

ΗεααHealth & healing

Αποσυμπίεση της σπονδυλικής στήλης H τελευταία λέξη της αμερικάνικης βιο-τεχνολογίας δίνει λύση σε χρόνιες παθήσεις της σπονδυλικής στήλης χωρίς φάρμακα και επεμβάσεις Γράφει η Καούλα Γεωρ. Αικατερίνη, Φυσικοθεραπεύτρια στο κέντρο Gethealthier Απόφοιτος του American Semmelweis University of Budapest Ειδικευμένη στην Αξονική Σπονδυλική Αποσυμπίεση Αυχένος και Οσφύος

κατομμύρια άνθρωποι σε όλο το κόσμο πάσχουν από οσφυαλγία και αυχεναλγία λόγω κήλης ή προβολής του μεσοσπονδυλίου δίσκου. Παλαιότερα, η λύση για τις παθήσεις του μεσοσπονδυλίου δίσκου ήταν η φαρμακευτική αγωγή, η αποχή από τη σωματική άσκηση και η παραπομπή σε φυσικοθεραπεία. Εάν ο ασθενής δεν παρουσίαζε βελτίωση, θα έπρεπε να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση ή απλώς να συνηθίσει να ζει με αυτό το πρόβλημα. Τώρα πια, χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες μιας ομάδας κορυφαίων ιατρών και μηχανικών ιατρικών οργάνων υπάρχει μια εναλλακτική λύση για τέτοιου είδους παθήσεις, μια λύση αποτελεσματική όσο και ασφαλής: η Αποσυμπίεση Μεσοσπονδυλίου Δίσκου. Η θεραπεία αυτή είναι μια αποτελεσματική, απόλυτα ασφαλής και οικονομική διαδικασία χωρίς τους κινδύνους που ενέχουν τα φάρμακα, οι ενέσεις, οι χειρουργικές επεμβάσεις ή η αναισθησία. Η Αποσυμπίεση δεν υπόσχεται μόνο να ανακουφίσει τον πόνο, αλλά δίνει τη δυνατότητα σε μεγάλο ποσοστό των ασθενών να ακολουθήσει έναν πιο ενεργητικό τρόπο ζωής.

Τι είναι η Αποσυμπίεση και πώς λειτουργεί; Η υπερβολική καταπόνηση ή ο τραυματισμός του μεσοσπονδυλίου δίσκου αποδυναμώνει τις εξωτερικές του ίνες. Κατά συνέπεια, μέρη του εσωτερικού του δί38 Holistic Life

σκου προβάλλουν προς τα έξω και ο δίσκος συμπιέζεται ή χάνει ύψος. Το αποτέλεσμα αυτού είναι να μειώνεται η απόσταση μεταξύ των γειτονικών άνω και κάτω σπονδύλων και να στενεύει το κανάλι μέσω του οποίου εξέρχεται η σπονδυλική νευρική ρίζα (σπονδυλική στένωση).

Καθώς η προβολή επιδεινώνεται και το κανάλι στενεύει, συμπιέζεται και η νευρική ρίζα στο επηρεαζόμενο επίπεδο (ριζίτιδα-ριζοπάθεια). Αυτό προκαλεί μυϊκούς σπασμούς και φλεγμονή (οίδημα), μειώνοντας περαιτέρω τον διαθέσιμο χώρο. Συνδυαστικά, διαταράσσεται η μηχανική λειτουργία – δηλαδή η κίνηση – των αρθρώσεων και παρακωλύεται η παροχή θρεπτικών ουσιών στον δίσκο. Λόγω της ελλιπούς τροφοδότησης, οι εξωτερικές ίνες του δίσκου αφυδατώνονται και αποδυναμώνονται (εκφυλίζονται), επιταχύνοντας την όλη διαδικασία. Η μη χειρουργική Αποσυμπίεση του μεσοσπονδυλίου δίσκου έχει σχεδιαστεί ώστε να διακόπτει αυτή την αλυσιδωτή διαδικασία. Η θεραπεία αυτή, η οποία εγκρίθηκε από την Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (Food and Drug Administration – FDA) το 1996, έχει εξελιχθεί σε μια εξαιρετικά αποδοτική θεραπεία για τις πλέον συνηθισμένες παθήσεις της σπονδυλικής στήλης του σύγχρονου ανθρώπου. Εφαρμόζεται στη σπονδυλική μονάδα που παρουσιάζει την εν λόγω παθολογία, μειώνοντας σημαντικά την ενδομεσοσπονδύλια πίεση. Η Αποσυμπίεση είναι μία μη επεμβατική, μη χειρουργική θεραπεία, η οποία πραγματοποιείται σε ειδικό θεραπευτικό κρεβάτι που ελέγχεται μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή. Κάθε δίσκος προσεγγίζεται μεμονωμένα και με την εφαρμογή συγκεκριμένων και ελεγχόμενων τεχνικών έλξης και χαλάρωσης κατά τη θεραπεία, σε συνδυασμό με τη σωστή στάση σώματος, μπορεί να δημιουργηθεί αρνητική πίεση στο εσωτερικό του δίσκου. Η τεχνική αυτή διαχωρίζει ήπια τον επηρεαζόμενο δίσκο 5 έως 7 χιλιοστά, δημιουργώντας αρνητική πίεση (ή κενό) μέσα στο δίσκο και βοηθώντας στην επαναφορά του προβεβλημένου ιστού. Παράλληλα, χάρη στην αρνητική πίεση, διευκολύνεται η εισροή νερού, οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στο δίσκο. Έτσι, ο εκφυλισμένος δίσκος ενυδατώνεται και ενισχύεται με όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για να ξεκινήσει η διαδικασία της επούλωσης. Με τον ίδιο τρόπο, αναζωογονούνται (αιματώνονται και ενυδατώνονται) και άλλες δομές που παρουσιάζουν πιεστικά φαινόμενα, όπως αρθρώσεις, σύνδεσμοι, νεύρα και μύες. Με αυτή τη μέθοδο χιλιάδες ασθενείς έχουν θεραπευτεί χωρίς τον κίνδυνο και την ταλαιπωρία των χειρουργικών επεμβάσεων, την αλόγιστη χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων και αναποτελεσματικών τεχνικών.

Με σεβασμό στον ανθρώπινο οργανισμό, ανώδυνα και υπό την παρακολούθηση ορθοπεδικού ιατρού και ειδικευμένου φυσικοθεραπευτή βάζουμε ένα τέλος στον πόνο και επανερχόμαστε στους καθημερινούς ρυθμούς της ζωής μας.

Σε ποιους απευθύνεται; Σε άτομα με παθήσεις όπως:  Αυχενικό σύνδρομο  Οσφυαλγία  Ισχιαλγία  Βλάβη του μεσοσπονδύλιου δίσκου  Κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου  Προβολή μεσοσπονδύλιου δίσκου  Σπονδυλική στένωση  Ριζοπάθεια  Σύνδρομο των οπίσθιων σπονδυλικών αρθρώσεων  Μετεγχειρητική υποτροπή (σύνδρομο αποτυχημένης αυχενικής/οσφυϊκής επεμβάσεως)

Πώς εφαρμόζεται η μέθοδος και ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται; Βασική προϋπόθεση για την εφαρμογή της μεθόδου είναι η αξιολόγηση του ασθενούς κατόπιν κλινικής εξέτασης, καθώς και η αξιολόγηση απεικονιστικής εξέτασης (αξονική ή μαγνητική τομογραφία) από τον θεράποντα ιατρό. Κατόπιν αυτών, ο ιατρός κρίνει κατά πόσο μπορεί να εφαρμοστεί η μέθοδος στον εκάστοτε ασθενή. Σε περίπτωση που ο υποψήφιος κριθεί κατάλληλος, δίνονται οδηγίες από τον ιατρό στoν ειδικευμένο φυσικοθεραπευτή για την πάθηση του ατόμου και την θεραπεία που θα ακολουθηθεί. Ο φυσικοθεραπευτής αναλαμβάνει τη διεκπεραίωση του προγράμματος της θεραπείας, καθώς και την ενημέρωση του ασθενούς για την πάθηση, τη διαδικασία της θεραπείας και τους τρόπους συμβολής του ιδίου σε αυτήν. Ο θεραπευόμενος λαμβάνει καθημερινά οδηγίες για τη σωστή χρήση της σπονδυλικής του στήλης, προκειμένου να βοηθήσει στην ίασή του κατά τη διάρκεια της θεραπείας και μετέπειτα να χρησιμοποιήσει αυτές τις γνώσεις (για τη σωστή χρήση του σώματος του), έτσι ώστε να απαλλαχθεί δια παντός από την πάθηση και να αποφύγει την υποτροπή. Υπάρχει συνεχής παρακολούθηση από τον θεράποντα ιατρό, καθώς και κλινική εξέταση κατά τη διάρκεια και το τέλος της θεραπείας. Τέλος, και αφού κριθεί ότι έχει αντιμετωπιστεί η πάθηση, δίνεται ένα πρόγραμμα μυϊκής ενδυνάμωσης και σταθερότητας του κορμού, έτσι ώστε να θωρακιστεί και να προστατευτεί ο σκελετός δίνοντας μια οριστική λύση.

Έρευνες με τη θεραπεία Αποσυμπίεσης 1. «Σε μελέτη που διεξήχθη, μια σειρά από μαγνητικές τομογραφίες σε πληθυσμό 20 ασθενών που υποβλήθηκαν σε θεραπεία Αποσυμπίεσης έδειξε έως και 90% μείωση της κήλης πυρήνα κάτω από το σύνδεσμο σε 10 εκ των 14 ασθενών. Παρατηρήθηκε μερική ενυδάτωση του δίσκου από την ακολουθία Θ2 και την αύξηση έντασης του σήματος για την πυκνότητα πρωτονίων. Σε όλους τους ασθενείς παρατηρήθηκε αποκατάσταση του ινώδους δακτυλίου.» Eyerman, Edward MD. Simple pelvic traction gives inconsistent relief to herniated lumbar disc sufferers. Journal of Neuroimaging. Paper presented to the American Society of Neuroimaging, Orlando, Florida 2-26-98. Journal Of Neuroimaging. MRI Evidence of Non-Surgical Mechanical Reduction, Rehydration, and Repair of the Herniated Lumbar Disc.

2. «Ποσοστό 86% των ασθενών με ρήξη μεσοσπονδυλίου δίσκου πέτυχαν «καλά» (50-89%) έως «άριστα» (90-100%) αποτελέσματα χάρη στην Αποσυμπίεση. Επίσης, η ισχιαλγία και η οσφυαλγία υποχώρησαν ολοκληρωτικά.» «Από τους ασθενείς με αρθροπάθεια των σπονδυλικών αρθρώσεων, ποσοστό 75% πέτυχε «καλά» έως «άριστα» αποτελέσματα από τη θεραπεία Αποσυμπίεσης.» C. Norman Shealy, MD, PhD, and Vera Borgmeyer, RN, MA. Decompression, Reduction, and Stabilization of the Lumbar Spine: A Cost-Effective Treatment for Lumbosacral Pain. American Journal of Pain Management Vol. 7 No. 2 April 1997 Emerging Technologies. Preliminary Findings. Decompression, Reduction and Stabilization of the Lumbar Spine: A Cost Effective Solution for Lumbosacral Pain.

3. «Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 86% των 219 ασθενών που ολοκλήρωσαν τη θεραπεία ανέφερε άμεση απαλλαγή από τα συμπτώματα, ενώ το 84% δεν αισθάνθηκε καθόλου πόνο τις πρώτες 90 ημέρες μετά τη θεραπεία. Τα ευρήματα των εξετάσεων έδειξαν βελτίωση σε ποσοστό 92% των 219 ασθενών, η οποία διατηρήθηκε σε ποσοστό 89% για 90 ημέρες μετά τη θεραπεία.» Gionis, Thomas MD; Groteke, Eric DC. Surgical Alternatives: Spinal Decompression. Orthopedic Technology Review. 2003; 6 (5) Orthopedic Technology Review. Surgical Alternatives. Spinal Decompression.

Holistic Life 39

Ενα στα πέντε ζευγάρια αντιμετωπίζει πρόβλημα υπογονιμότητας. Τριακόσιες χιλιάδες ζευγάρια στην Ελλάδα και 80 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο υπολογίζεται ότι αντιμετωπίζουν πρόβλημα όσον αφορά την απόκτηση ενός μωρού. Αν και στην Ελλάδα έχουμε μόνο στοιχεία από νοσοκομεία και Κέντρα γονιμότητας και όχι από μελέτες πληθυσμού, φαίνεται ότι το ποσοστό αυτό συμφωνεί με άλλες χώρες, όπως π.χ. στη Βρετανία και στις σκανδιναβικές χώρες, όπου έχουν γίνει μελέτες σε κλειστούς πληθυσμούς.

ΝατθραλΗεαεHealth & healing

από τις Λιν ΜακΤάγκαρντ και Τζοάνα Έβανς

Αυξήστε τη γονιμότητά σας Αποφύγετε τους κινδύνους της τεχνητής γονιμοποίησης και ανακαλύψτε ασφαλέστερους και πιο φυσικούς τρόπους ώστε να αποτρέψετε την υπογονιμότητα ή μια πιθανή αποβολή.

και Μπομπ Έντουαρντς σύντομα έφτασαν στην ιδέα της βελτίωσης του συνήθως χαμηλού ποσοστού επιτυχίας με την εμφύτευση περισσότερων από ένα ωαρίων σε έναν χρόνο. Από εκείνη τη στιγμή, οι ειδικοί γονιμότητας πραγματοποιώντας τη συμβατική εξωσωματική γονιμοποίηση αναλαμβάνουν ουσιαστικά τον έλεγχο ολόκληρου του κύκλου γονιμότητας μιας γυναίκας, προσφέροντας μια σειρά από ισχυρά φάρμακα, αρχικά για να αναβάλουν την ωορρηξία και στη συνέχεια για να δώσουν νέα ώθηση έτσι ώστε να παραχθούν περισσότερα από ένα ωάρια με τη μία. Με την εκτίμηση ότι ένα στα επτά ζευγάρια να θεωρούνται μη γόνιμα, η εξωσωματική γονιμοποίηση έχει γίνει η ελπιδοφόρα πρόταση για τα άτεκνα ζευγάρια, με πολύ λίγο σεβασμό για το αν όλα τα φάρμακα ή οι διαδικασίες ενέχουν τυχόν κινδύνους.

Η επιθετική πορεία της εξωσωματικής γονιμοποίησης

κατάψυξη ωαρίων και η σύλληψη σε δοκιμαστικό σωλήνα μπορεί να είναι τα θαύματα της σύγχρονης επιστήμης, όμως ενέχουν κρυφούς κινδύνους, ενώ υπάρχουν ασφαλέστεροι και πιο φυσικοί τρόποι για να αποτραπεί η υπογονιμότητα ή μια πιθανή αποβολή. Πριν από λίγα χρόνια το ενδιαφέρον του ιατρικού κόσμου και του τύπου επικεντρώθηκε σε μία έκθεση που κυκλοφόρησε από την Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ASRM), η οποία κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η κατάψυξη ωαρίων δεν είναι πλέον μια πειραματική τεχνολογία και έτσι προέτρεπε τις νεαρές γυναίκες να παγώσουν τα ωάριά τους από την ηλικία των 30, σε περίπτωση που δεν βρίσκουν τον κατάλληλο σύντροφο αρκετά νωρίς για να συλλάβουν με φυσικό τρόπο.1 Ισχυριζόταν ότι τα τελευταία στοιχεία, δείχνουν ότι τα ποσοστά αποτελεσματικής εμφύτευσης και εγκυμοσύνης με εξωσωματική γονιμοποίηση είναι παρόμοια ανεξάρτητα από το αν τα ωάρια είναι φρέσκα ή κατεψυγμένα. Απευθυνόμενη στο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής στο Σαν Ντιέγκο, η Δρ Κέιτ Ντέβιν, από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ, τόνισε ότι η κατάψυξη ωαρίων αντιπροσωπεύει το μέλλον για τη σημερινή γυναίκα-επαγγελματία –

40 Holistic Life

π.χ. την 30χρονη δικηγόρο, η οποία ξέρει ότι θα είναι 40 όταν θα έχει το χρόνο και το χώρο στο ημερολόγιό της για να αποκτήσει παιδιά. “Εφόσον έχετε καταψύξει τα ωάριά σας πριν από τα 35”, ανακοίνωσε η Ντέβιν, “έχετε μία πιθανότητα 75 τοις εκατό να έχετε μία επιτυχημένη σύλληψη.” Αλλά πίσω από την άσκηση δημοσίων σχέσεων και τα αισιόδοξα ποσοστά που εμφανίζονται, υπάρχουν πολύ πιο σκοτεινά στατιστικά στοιχεία όχι μόνο για την κατάψυξη ωαρίων, αλλά και για άλλες πτυχές της τεχνολογίας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η σύλληψη σε δοκιμαστικό σωλήνα είναι ένα θαύμα της ιατρικής τεχνολογίας, αλλά όπως ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης ιατρικής, τα φάρμακα και οι διαδικασίες εξωσωματικής γονιμοποίησης είτε με φρέσκα ή με κατεψυγμένα ωάρια έχουν υιοθετηθεί κάπως γρήγορα από τους ενθουσιώδεις ειδικούς γονιμότητας με μόνο μια σιωπηρή παραδοχή ασφάλειας και πολύ λίγη παρακολούθηση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων στη μητέρα ή το μωρό. Παρά το γεγονός ότι η Λουίζ Μπράουν, το πρώτο παιδί του σωλήνα, προέκυψε από την επανεμφύτευση ενός μόνο γονιμοποιημένου ωάριου, οι πρωτοπόροι της εξωσωματικής γονιμοποίησης Πάτρικ Στέπτοου

Η εξωσωματική γονιμοποίηση αναφέρεται σε οποιαδήποτε κατάσταση όπου ένα ωάριο γονιμοποιείται από σπέρμα έξω από το σώμα. Με τη συμβατική εξωσωματική γονιμοποίηση, η οποία χρησιμοποιεί τα ωάρια από τη μητέρα και τα σπερματοζωάριο από τον σύντροφό της, οι γιατροί δίνουν φάρμακα στη γυναίκα για να διεγείρει τις ωοθήκες της να παράγουν πολλαπλά ωάρια. Αυτά τα ωάρια στη συνέχεια απομακρύνονται μέσα από μια καθοδηγούμενη τεχνική. Συλλέγεται από τον πατέρα ένα δείγμα σπέρματος και χρησιμοποιείται για να γονιμοποιηθούν τα ωάρια στο εργαστήριο. Έως τρία από τα προκύπτοντα υγιή έμβρυα μεταφέρονται στη συνέχεια στη μήτρα της γυναίκας με την (αναπόδεικτη) υπόθεση ότι όσο περισσότερα αφήνονται να αναπτυχθούν, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα ότι κάποιο από αυτά θα τα καταφέρει. Η φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών είναι το κεντρικό στοιχείο της συμβατικής υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπου ο γιατρός καταλαμβάνει ουσιαστικά τον έλεγχο ολόκληρου του κύκλου γονιμότητας μιας γυναίκας και στη συνέχεια ελέγχει το μέγεθος των ωοθυλακίων στις ωοθήκες (όπου αναπτύσσονται τα ωάρια) και τα επίπεδα των ορμονών για να εξασφαλιστεί ότι δεν ωριμάζουν πολύ γρήγορα. Στις γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση δίνονται συνήθως τρεις τύποι φαρμάκων: • αγωνιστές ή ανταγωνιστές απελευθέρωσης γοναδοτροπινών (GnRH) για να καταστείλουν την απελευθέρωση της ωχρινοτρόπου ορμόνης από την υπόφυση και να σταματήσουν την ωορρηξία μέχρι να ωριμάσουν τα ωοθυλάκια. Αυτό δημιουργεί ουσιαστικά μια κατάσταση προσωρινής εμμηνόπαυσης. • ωοθυλακιοτρόπο ορμόνη (FSH) για να αναγκάσει τις ωοθήκες να δώσουν όσα περισσότερα ώριμα ωάρια είναι δυνατόν. • ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη (hCG) για να βοηθήσει στην ωρίμανση των ωαρίων στα ωοθυλάκια. • «χαμηλή ρύθμιση υπόφυσης» για την αναβολή της ωορρηξίας μέσω οξεικής γοσερελίνης και μερικές φορές και άλλων φαρμακευτικών ορμονών. Αυτές οι παρεμβάσεις του αναπαραγωγικού κύκλου της

γυναίκας είναι υπεύθυνες για πολλούς από τους κινδύνους για τη μητέρα και το παιδί όπως περιγράφονται παρακάτω. Υπάρχουν και άλλα είδη εξωσωματικής γονιμοποίησης που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν δοκιμαστικό σωλήνα για τη σύλληψη, αλλά είτε δεν χρησιμοποιούν φάρμακα είτε κάνουν χρήση φαρμάκων σε δήθεν ασφαλέστερες ποσότητες που μπορεί να είναι μια καλύτερη εναλλακτική λύση. • Η εξωσωματική γονιμοποίηση φυσικού κύκλου περιλαμβάνει τη συλλογή και γονιμοποίηση του ενός ωαρίου που απελευθερώνει μια γυναίκα κατά τη διάρκεια του συνήθους μηνιαίου κύκλου της, χωρίς τη χρήση φαρμάκων. Σύμφωνα με την Αρχή Ανθρώπινης Γονιμοποίησης και Εμβρυολογίας (HFEA), το ποσοστό ζωντανών γεννήσεων για αυτό το είδος της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι γύρω στο 1,3 τοις εκατό ανά φυσικό κύκλο για τις γυναίκες ηλικίας μεταξύ 40-42 ετών. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει επίσης την «εξωσωματική γονιμοποίηση σε τροποποιημένο φυσικό κύκλο», η οποία ελέγχει την ωορρηξία, δίνοντας στις γυναίκες μια εφάπαξ δόση ινδομεθακίνης (ένα μη-στεροειδές αντιφλεγμονώδες παυσίπονο), να παρεμβαίνει στην προσταγλανδίνη και έτσι καθυστερεί την ωορρηξία. Στη συνέχεια ακολουθείται ορμονική διέγερση με χοριακή γονιαδοτροπίνη, η οποία οδηγεί τις ωοθήκες και πάλι στην παραγωγή ωαρίων. Ενώ αυτή η προσέγγιση κάνει χρήση λιγότερων και λιγότερο επικίνδυνων φαρμάκων (αποφεύγοντας τον κίνδυνο υπερδιέγερσης των ωοθηκών), προκαλεί και πάλι ζητήματα σχετικά με την ασφάλεια, καθώς τα αυτά τα φάρμακα είναι γνωστό ότι προκαλούν εκ γενετής ανωμαλίες στα παιδιά όταν λαμβάνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. • Ήπια εξωσωματική γονιμοποίηση, όπου μια γυναίκα παίρνει σημαντικά χαμηλότερες δόσεις των φαρμάκων γονιμότητας όπως ωοθηλακιοτρόπο ορμόνη και γοναδοτροπίνες και επίσης δίνονται για μικρότερο χρονικό διάστημα σε σύγκριση με τη συμβατική εξωσωματική γονιμοποίηση. Το γεγονός αυτό μειώνει τους κινδύνους που υφίστανται από τις παρενέργειες των φαρμάκων.

Αυτό που δεν λένε οι γιατροί Αυτό που δεν λένε οι περισσότεροι γιατροί είναι ότι η εξωσωματική γονιμοποίηση, όπως εφαρμόζεται συμβατικά φέρει υψηλότερο κίνδυνο μελλοντικού καρκίνου ή θανάτου για τη μητέρα και γενετικές ανωμαλίες για το παιδί της. Στην πραγματικότητα, η συγκλονιστική αλήθεια είναι ότι κατά τη διάρκεια της συμβατικής εξωσωματικής γονιμοποίησης οι πιθανότητές τα ωάρια που θα εμφυτευτούν να είναι υγιή είναι μόλις 20%. Ειδική έρευνα του περιοδικού What Doctors Don’t Tell You έχει ανακαλύψει τα ακόλουθα απογοητευτικά στατιστικά στοιχεία σχετικά με την εξωσωματική γονιμοποίηση: 1. Τέσσερα στα πέντε ωάρια που συλλέγονται όταν μια γυναίκα έχει υποβληθεί σε διαδικασίες υπερωορρηξίας μπορεί να έχουν χρωμοσωμικές ανωμαλίες, καθιστώντας πιο πιθανό ότι ένα μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των «χαλασμένων ωαρίων» θα γονιμοποιηθεί και θα επανεμφυτευτεί.2 Για να εξετάσουν κατά πόσον τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη διέγερση των ωοθηκών στην εξωσωματική γονιμοποίηση, επηρεάζουν την ποιότητα των ωαρίων που επαναεμφυτεύονται, οι ερευνητές στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης στην Ολλανδία χώρισαν μια ομάδα 111 γυναικών με υπογονιμότητα σε δύο ομάδες, όπου έδωσαν τυχαία είτε τη συμβατική θεραπεία υψηλής δόσης ή «ήπια» θεραπεία, χρησιμοποιώντας μικρότερη ποσότητα φαρμάκων. Όταν οι ερευνητές ανέλυσαν τα αποτελέσματα στα μισά της μελέτης, ανακάλυψαν ότι μεταξύ των εννέα ωαρίων που συλλέγονται κατά μέσο όρο με τις συμβατικές τεχνικές εξωσωματικής γονιμοποίησης, μόνο το 1,8 από αυτά (20 τοις εκατό) ήταν χρωμοσωμικά φυσιολογικά. Αν και η πιο ήπια διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης που ήταν λιγότερο επεμβατική χρησιμοποιώντας πολύ λιγότερα φάρμακα παρήγαγε το ίδιο μέσο ποσοστό υγιών ωαρίων (1.8), επειδή με αυτή τη διαδικασία είχαν συλλεχθεί μόνο τέσσερα ωάρια κατά μέσο όρο, αυτό αντιπροσώπευε ένα πολύ υψηλότερο ποσοστό ωαρίων (45 τοις εκατό) που ήταν χρωμοσωμικά φυσιολογικά. Με αυτά τα ευρήματα οι Ολλανδοί ερευνητές σταμάτησαν τη μελέτη νωρίς, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι τα συμβατικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την υπερδιέγερση των ωοθηκών προκειμένου να δώσουν περισσότερα ωάρια μπορεί να προκαλούν μιτωτικά λάθη διαχωρισμού (λάθη κατά την κυτταρική διαίρεση) και ότι η πιο ήπια διέγερση μπορεί να σημαίνει «μειωμένη παρεμβολή στη φυσιολογία των ωοθηκών». Ο Ρόμπερτ Τζάνσεν, διευθυντής του ιατρικού κέντρου εξωσωματικής γονιμοποίησης του Σίδνεϊ στην Αυστραλία, δήλωσε ότι τα ισχυρότερα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν ταχύτατη ανάπτυξη των ωαρίων με πιθανό αποτέλεσμα “πιο ανώριμα ωάρια που ίσως να χάσουν χρωμοσώματα κατά τη διαδικασία”. 2. Σχεδόν ένα στα 10 μωρά που συλλαμβάνονται με διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έχουν σημαντικές γενετικές ανωμαλίες. Ερευνητές στη Βρετανία και την Αυστραλία, συγκρίνοντας την υγεία 1.200 μωρών ανακάλυψαν ότι εκείνα που είχαν προκύψει με διαδικασία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είχαν περισσότερες από διπλάσιες πιθανότητες, συγκριτικά με τα μωρά που προέκυψαν φυσιολογικά, να έχουν σημαντικές γενετικές ανωμαλίες που διαγνώστηκαν κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής τους. Τα προβλήματα κυμαίνονταν από φύσημα στην καρδιά ή προβλήματα στα νεφρά μέχρι ανωμαλίες του εγκεφάλου και λυκόστομα. Σε μια μεταγενέστερη επισκόπηση 25 μελετών, τα δύο τρίτα παρουσίασαν 25% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης γενετικών ανωμαλιών σε βρέφη που γεννήθη Holistic Life 41

καν μέσα από διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Γενικά, ο κίνδυνος τέτοιων ελαττωμάτων ήταν 30-40% υψηλότερος σε σύγκριση με την αυθόρμητη σύλληψη.3 Μια άλλη ανασκόπηση μελετών του Πανεπιστήμιου της Δυτικής Αυστραλίας για τις γεννήσεις με εξωσωματική γονιμοποίηση διαπίστωσε ότι τα ποσοστά περιγεννητικής θνησιμότητας, χαμηλού βάρους γέννησης και πρόωρης γέννησης διπλασιάζονταν, και ότι τα μωρά μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης είχαν αύξηση 30-35% σε γενετικές ανωμαλίες σε σύγκριση με τις γεννήσεις από φυσιολογική σύλληψη.4 3. Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση μπορεί να έχουν τέσσερις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από την εγκυμοσύνη από ό, τι σε μία φυσιολογική κύηση.5 Σύμφωνα με ολλανδική έρευνα, την πιο ολοκληρωμένη έρευνα για τη μητρική θνησιμότητα που συνδέεται με την εξωσωματική γονιμοποίηση μέχρι σήμερα, το ποσοστό των γυναικών που υποβλήθηκαν ενώ είχαν υποβληθεί σε εξωσωματική ήταν 49 ανά 100.000 γυναίκες, σε σύγκριση με 12 ανά 100.000 γυναίκες με φυσιολογικές κυήσεις.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αν και υπήρξαν τέσσερις φορές περισσότερες εκτρώσεις από κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης, υπήρχαν περίπου τέσσερις φορές περισσότεροι θάνατοι που σχετίζονται με την εξωσωματική γονιμοποίηση.6 Οι θάνατοι συμβαίνουν κυρίως λόγω είτε των κινδύνων της πολλαπλής κύησης ή του συνδρόμου υπερδιέγερσης ωοθηκών, ένα εν δυνάμει απειλητικό για τη ζωή ιατρικό πρόβλημα, που προκαλεί σοβαρή συσσώρευση υγρού στην κοιλιακή χώρα και το στήθος, και ακόμη και στο σάκο που περιβάλλει την καρδιά. 4. Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση και υπερδιέγερση ωοθηκών μέσω φαρμάκων γονιμότητας έχουν τρεισήμισι φορές μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου των ωοθηκών μετά από 15 χρόνια. Στο Ολλανδικό Ινστιτούτο Καρκίνου στο Άμστερνταμ μελέτησαν μια ομάδα σχεδόν 20.000 γυναικών διαφόρων εθνοτήτων που είχαν υποβληθεί σε θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης μεταξύ του 1983 και 1995. Παρακολουθώντας τις για σχεδόν 15 χρόνια, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος καρκίνου των ωοθηκών στην ομάδα των γυναικών που είχαν υπο-

Διατροφή & Γονιμότητα

βληθεί σε εξωσωματική ήταν τρεισήμισι φορές υψηλότερος από το κανονικό. Συνολικά, τόσο οι όγκοι ωοθηκών και οι κακοήθειες ήταν τέσσερις φορές περισσότεροι με την εξωσωματική γονιμοποίηση.7 5. Παρά το γεγονός ότι οι αμερικανικές αρχές ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει καμία διαφορά μεταξύ των ποσοστών γονιμοποίησης και επιβίωσης μεταξύ φρέσκων ωαρίων και κατεψυγμένων, η όλη διαδικασία μπορεί να βλάψει τα ωάρια. Με τη μέθοδο της αργής κατάψυξης, μπορεί να σχηματιστούν κρύσταλλοι πάγου εντός του ωαρίου, προκαλώντας του ζημιά. Η υαλοποίηση, η νεώτερη επιτυχημένη τεχνική, εξαλείφει αυτό το πρόβλημα με πάγωμα των ωαρίων με αντιψυκτικό πριν από την τοποθέτησή τους σε δεξαμενές υγρού αζώτου σε θερμοκρασία –125οC. Κατά την απόψυξη, το ωάριο πρέπει να θερμανθεί γρήγορα και να απομακρυνθεί αμέσως από το αντιψυκτικό, μία χημική ένωση που ορισμένοι ειδικοί ανησυχούν ότι μπορούσε να βλάψει το ωάριο. Ορισμένες μελέτες των ποσοστών επιβίωσης των ωαρίων με τις νέες μεθόδους δείχνουν ποσοστά εγκυμοσύνης συγκρίσιμα με αυτά της εξωσωματικής γο

Γράφει η Μαρία Ι. Ρίτσου, Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος www.diaitologoszografou.gr

τις μέρες μας, ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η κατανάλωση πρόχειρου φαγητού και η μειωμένη φυσική δραστηριότητα, οδηγούν στην έλλειψη μακροθρεπτικών και μικροθρεπτικών συστατικών, κάτι που μπορεί να οδηγήσει στη μειωμένη γονιμότητα του ζευγαριού. Τελευταίες επιστημονικές μελέτες έδειξαν πως η καλή φυσική υγεία συμβάλλει στην αύξηση της γονιμότητας. Έτσι οι έρευνες αυτές εστίασαν και εντόπισαν τροφές και τον τρόπο που επηρεάζουν τη γονιμότητα. Η προσαρμογή λοιπόν της διατροφής του ζευγαριού πρέπει να παρέχει όλα εκείνα τα συστατικά, τα οποία είναι απαραίτητα στον οργανισμό μας, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπαρά οξέα, βιταμίνες, μέταλλα, αντιοξειδωτικά, αλλά θα πρέπει να συνδυάζεται και με επαρκή ενυδάτωση. Τόσο οι γυναίκες, αλλά και οι άνδρες που θέλουν να αυξήσουν τη γονιμότητά τους, θα πρέπει να προσπαθούν να υπάρχει ποικιλία και ισορροπία στη διατροφή τους, να αποφεύγουν τις καταχρήσεις και να προσθέσουν πιθανόν κάποιες άλλες τροφές που ίσως δεν συνήθιζαν στο παρελθόν. Πιο αναλυτικά, συστήνεται η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών εποχής. Τα φρούτα και τα λαχανικά δίνουν στον οργανισμό πλούτο βιταμινών μετάλλων, και αντιοξειδωτικών. Από τα φρούτα, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα εσπεριδοειδή καθώς έχουν αρκετή ποσότητα βιταμίνης C, η οποία αυξάνει την κινητικότητα του σπέρματος, και προάγει την ωορρηξία. Ακόμα, ο ανανάς αποτελεί πολύ καλή πηγή μαγγανίου, ενός μεταλλικού στοιχείου που ενεργοποιεί τα ένζυμα που προκαλούν παραγωγή σειράς ορμονών του αναπαραγωγικού συστήματος και η έλλειψή του συνδέεται με μειωμένη γονιμότητα. Επίσης, τα λαχανικά με έντονο χρώμα όπως τα καρότα, οι πιπεριές και το κολοκύθι, περιέχουν βήτα-καροτίνη η οποία είναι απαραίτητη για την υγεία των ιστών του αναπαραγωγικού συστήματος. Ιδανικά επιλέξτε οργανικά φρούτα και λαχανικά για να αποφύγετε στην έκθεση στα βλαβερά φυτοφάρμακα, για τα οποία υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να μειώσουν την γονιμότητα (τόσο τη γυναικεία όσο και την αντρική). Η διατροφή του ζευγαριού επίσης πρέπει να περιλαμβάνει επαρκής ποσότητα πρωτεΐνης, τόσο ζωικής όσο και φυτικής. Η ζωικής προέλευσης πρωτεΐνη όπως το κοτόπουλο, η γαλοπούλα, το ψάρι και το άπαχο μοσχάρι, μπορούν να εξασφαλίσουν το σίδηρο στη διατροφή. Οι γυναίκες που έχουν ελλείψεις σιδήρου φαίνεται ότι δυσκολεύονται στη σύλληψη. Τα ψάρια και ιδιαίτερα τα λιπαρά όπως οι σαρδέλες και το σκουμπρί, τα οποία είναι πλούσια σε Ω3, εξισορροπούν τις ορμόνες του αναπαραγωγικού συστήματος και αυξάνουν τη ροή του αίματος. Τα δημητριακά ολικής άλεσης είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, απαραίτητες για την ορμονική ισορροπία και την παραγωγή υγιών ωαρίων και σπερματοζωαρίων. Ιδιαίτερα οι γυναίκες που έχουν διαγνωσθεί με το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών θα πρέπει να επιδιώκουν την κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης και να αποφεύγουν την κατανάλωση επεξεργασμένων. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά περιέχουν φολλικό οξύ το οποίο είναι απαραίτητο για τις γυναίκες που θέλουν να αυξήσουν τη γονιμότητά τους, αλλά και απαραίτητο για το σχηματισμό του νευρικού συστήματος του εμβρύου κατά τις πρώτες εβδομάδες της κύησης. Για αυτό το λόγο και είναι καλό οι γυναίκες

42 Holistic Life

να αυξήσουν την κατανάλωση των πράσινων λαχανικών πριν τη σύλληψη. Η κατανάλωση καρπών και σπόρων (κυρίως ωμών και ανάλατων) προσφέρει στον οργανισμό τα απαραίτητα λιπαρά οξέα Ω3 και Ω6 τα οποία είναι υπεύθυνα για την κατασκευή κυτταρικών μεμβρανών. Επίσης το αλκοόλ πρέπει να περιοριστεί και από τους άνδρες και από τις γυναίκες. Η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών επηρεάζει τα επίπεδα των γυναικείων ορμονών και μπορεί να μειώσει τη γυναικεία γονιμότητα μέχρι 50%. Στους άνδρες, έρευνες έδειξαν ότι το σπέρμα που παράγεται κατά την κατανάλωση αλκοόλ είναι λιγότερο υγιές και αποτελεσματικό. Έρευνες έδειξαν ότι η καφεΐνη που περιέχεται στον καφέ, στο τσάι και στα ροφήματα τύπου κόλα εμποδίζει τη σύλληψη στις γυναίκες και μειώνει τη συγκέντρωση και την κινητικότητα του σπέρματος στους άνδρες. Επομένως συστήνεται ήπια κατανάλωση καφεΐνης ιδιαίτερα από τις γυναίκες. Ακόμα, υπάρχουν και κάποιες τροφές οι οποίες μπορεί να μειώσουν τις πιθανότητες να πετύχετε μια εγκυμοσύνη, όπως για παράδειγμα τα μεγάλα ψάρια τα οποία περιέχουν υψηλές ποσότητες υδραργύρου όπως ο ξιφίας, ο σολομός και ο τόνος. Ο υδράργυρος όχι μόνο μειώνει την γονιμότητα αλλά είναι και επιβλαβής για την υγεία του εμβρύου. Τέλος, για μια επιτυχημένη σύλληψη συνίσταται έλεγχος του σωματικού βάρους για τις γυναίκες. Όταν οι λιποαποθήκες του ατόμου είναι χαμηλές, μειώνεται η πιθανότητα γονιμοποίησης σε ένα σώμα που δεν έχει αρκετή ενέργεια και δε θα μπορεί να θρέψει το έμβρυο. Αντίθετα, το αυξημένο βάρος αυξάνει την ινσουλινοαντίσταση και συχνά ευνοεί την εμφάνιση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών και άλλων ενδοκρινικών ανωμαλιών.

Holistic Life 43

A.Vogel AGNUS CASTUS Βάμμα από φρέσκο Agnus castus (λυγαριά) Η παραδοσιακή χρήση της λυγαριάς, παρέχει ενδείξεις ορμονικής δράσης. Στην αρχαιότητα η λυγαριά χρησιμοποιούνταν για την αντιμετώπιση διαταραχών του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος. Έρευνες στη Γερμανία αποδεικνύουν ότι η λυγαριά διαθέτει την ικανότητα να αυξάνει την παραγωγή της λουτεϊνικής ορμόνης. Έχει αποδειχθεί η συμβολή της λυγαριάς στη ρύθμιση της περιόδου, όταν υφίσταται υπερβολική ροή. Οι βοτανολόγοι συνιστούν τη λυγαριά για το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, την εμμηνόπαυση, σε ινομυώματα και φλεγμονές της μήτρας, για την ομαλοποίηση της ωορρηξίας καθώς και την αντιμετώπιση της εφηβικής ακμής τόσο σε κορίτσια όσο και σε αγόρια. ΙCP: τηλ: 210 9408880, www.avogel.gr

PREGNACARE His & Her Conception από τη Vitabiotics

Διπλή συσκευασία, για ζευγάρια που προσπαθούν να αποκτήσουν παιδί. Pregnacare Conception για τη γυναίκα (ροζ blisters): περιέχουν ένα συνδυασμό συστατικών που συμβάλλουν στη γυναικεία αναπαραγωγική υγεία. Η L-αργινίνη και η ινοσιτόλη αυξάνουν σύμφωνα με μελέτες τη ροή του αίματος στα αναπαραγωγικά όργανα και τις εκκρίσεις στον τράχηλο της μήτρας. Η Ν-ακετυλοκυστεΐνη (NAC), οι βιταμίνες και τα μέταλλα συμβάλλουν στην γυναικεία αναπαραγωγική υγεία. Περιέχουν επίσης 400μg φυλλικoύ οξέος. Wellman Conception για τον άνδρα (μωβ blisters): περιέχουν ένα συνδυασμό συστατικών που συμβάλλουν στην ανδρική αναπαραγωγική υγεία και λειτουργία. Η L-αργινίνη, η L-καρνιτίνη και ο ψευδάργυρος συμβάλλουν στην παραγωγή και την κινητικότητα του σπέρματος. Οι βιταμίνες C και E, το λυκοπένιο, το Q10 και το εκχύλισμα φλοιού πεύκου συμβάλλουν στην καλή ποιότητα του σπέρματος και μειώνουν τον κίνδυνο βλαβών σε αυτό. Το Maca και το σιβηριανό Ginseng βελτιώνουν την αντοχή και την απόδοση ενώ οι βιταμίνες και τα μέταλλα προσφέρουν υγεία και ευεξία. DΟUNI Health Products: τηλ. 210 9941451, www.douni.gr

Smile Ashwagandha Η Ashwagandha είναι ένα αγιουρβεδικό βότανο που βοηθά στη βελτίωση της σεξουαλικής λειτουργίας και των επιπέδων της τεστοστερόνης στους άνδρες. Βελτιώνει την ποιότητα και την κινητικότητα του σπέρματος, είναι χρήσιμο και για τη στυτική δυσλειτουργία, τη χαμηλή λίμπιντο (σε άντρες και σε γυναίκες) και την πρόωρη εκσπερμάτωση. Σύμφωνα με πρόσφατες κλινικές μελέτες, η ρίζα Ashwagandha ενισχύει σε ποσοστό 70% και άνω τη σεξουαλική ζωτικότητα σε άνδρες και γυναίκες. ΑΜ HEALTH: τηλ. 210 5136008, www.amhealth.biz 44 Holistic Life

νιμοποίησης, αλλά δεν εξετάζουν την ποιότητα των ωαρίων. Σύμφωνα με μία έρευνα που εξετάστηκαν 600 ωάρια που αποψύχθηκαν, αν και τα περισσότερα επέζησαν της διαδικασίας υαλοποίησης, το 18% από αυτά είχαν χρωμοσωμικά προβλήματα. Μετά τη γονιμοποίηση, μόνο το 42% των εμβρύων ήταν υψηλής ποιότητας και μόνο το 33% αναπτύχθηκαν σωστά. Σε ιταλική έρευνα (μία από τις λίγες μελέτες για να αποκαλυφθεί ο πραγματικός αριθμός των υγιών βρεφών που προκύπτουν από εξωσωματική γονιμοποίηση), από 1.087 ωάρια που συλλέχθηκαν από 289 ασθενείς και στη συνέχεια, καταψύχθηκαν και αποψύχθηκαν, 760 επέζησαν, 687 γονιμοποιήθηκαν με σπέρμα, 368 παρήγαγαν ένα φυσιολογικά αναπτυσσόμενο έμβρυο, 331 εμφυτεύτηκαν ξανά στις γυναίκες, και από αυτά προέκυψαν 18 εγκυμοσύνες, που κατέληξαν σε 6 αποβολές και 13 υγιή παιδιά (ένα ζευγάρι διδύμων). Αυτό μεταφράζεται σε ένα ποσοστό επιτυχίας μόλις 4%.8

Φυσική βοήθεια Αν όλοι αυτοί οι κίνδυνοι σας αφορούν και δυσκολεύεστε να κάνετε παιδί, μπορείτε να εξερευνήσετε άλλες, ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις. Οι γιατροί είχαν επιτυχία είτε με «φυσική» ή με ήπια εξωσωματική γονιμοποίηση που είτε δεν χρησιμοποιεί καθόλου φάρμακα ή χρησιμοποιεί λίγα, ή απλά βελτιώνοντας την υγεία της γυναίκας και του συντρόφου της πριν επιχειρηθεί μία εγκυμοσύνη. Η γονιμότητα σε άνδρες και γυναίκες είναι μεταβλητή και επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή από την τρέχουσα διατροφική κατάσταση του ατόμου και την τοξική επιβάρυνση του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων των χημικών ουσιών οποιουδήποτε είδους, βαρέα μέταλλα, λοιμώξεις (συμπεριλαμβανομένων των παρασίτων), αλλεργίες και «δηλητήρια» όπως η καφεΐνη, τα τσιγάρα και το αλκοόλ. Τα ζευγάρια που επιχειρούν να κάνουν παιδί θα πρέπει να προετοιμαστούν για μήνες πριν επιχειρήσουν να συλλάβουν. Ίσως θα ήταν αναγκαίο να εξεταστούν για την παρουσία παρασίτων και για να καθορίσουν τα επίπεδα ορισμένων θρεπτικών ουσιών (όπως ο ψευδάργυρος ή το μαγνήσιο) και την τοξικότητα των βαρέων μετάλλων. Ο Δρ Πάτρικ Κίνγκσλει, ειδικός γιατρός στην διατροφική και περιβαλλοντική ιατρική, αναφέρει: “Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην προγεννητική φροντίδα. Συγκεκριμένες θρεπτικές ουσίες που λείπουν μπορούν όταν αναπληρωθούν να βελτιώσουν σημαντικά τη γονιμότητα. Αν μια γυναίκα νιώθει κουρασμένη όλη την ώρα, για παράδειγμα, ένα τεστ θερμοκρασίας νωρίς το πρωί θα μπορούσε να βοηθήσει στον εντοπισμό πιθανής ανεπάρκειας θυρεοειδούς, στην οποία περίπτωση το ιώδιο θα ήταν απαραίτητο. Και αν κάποιος έχει λευκές κηλίδες στα νύχια του ή ραγάδες στο δέρμα του, τότε ίσως αυτό υποδεικνύει έλλειψη ψευδάργυρου, έτσι τα συμπληρώματα ψευδαργύρου θα ήταν χρήσιμα.” Με βάση την εμπειρία του, ο Κίνγκσλει πιστεύει ότι στα προβλήματα γονιμότητας μπορεί συχνά να βοηθήσει η απλή αποφυγή ορισμένων τροφίμων, χημικών πρόσθετων και ουσιών όπως η ζάχαρη, τα γαλακτοκομικά, το αλκοόλ, η καφεΐνη και η ασπαρτάμη. Μπορείτε να δοκιμάσετε μερικές από τις επόμενες συμβουλές μόνοι σας αλλά ίσως να είναι καλύτερο να συνεργαστείτε με έναν καταρτισμένο επαγγελματία που μπορεί να καθορίσει εάν είστε ανεπαρκείς σε οποιοδήποτε θρεπτικά συστατικά και να διαγνώσει οποιαδήποτε άλλα πιθανά προβλήματα. Αν έχετε βελτιώσει τη διατροφή σας, λαμβάνετε συμπληρώματα, έχετε εξαλείψει τις πιθανές τοξίνες από τη ζωή σας και εξακολουθείτε να μην είστε έγκυος, μπορεί να θέλετε να δοκιμάσετε τη «φυσική» ή ήπια εξωσωματική γονιμοποίηση, όπου ο γιατρός εξακολουθεί να συλλέγει τα ωάριά σας για γονιμοποίηση, αλλά δεν σας υποβάλει σε καμία επιθετική φαρμακευτική αγωγή με τις παρενέργειες που αναφέρθηκαν νωρίτερα.

Επιπλέον φυσική βοήθεια Πρόπολη. Μια μελέτη δείχνει ότι η λήψη πρόπολης (500mg δύο φορές την ημέρα για εννέα μήνες) θα μπορούσε να τριπλασιάσει τις πιθανότητές σας να μείνετε έγκυος εάν πάσχετε από ενδομητρίωση.17 Βιταμίνη C. Μπορεί να είναι χρήσιμη εάν πάσχετε από διαταραχή ωχρινικής φάσης, μια ορμονική ανωμαλία ή ανισορροπία. Η λήψη 750mg ημέρα βιταμίνης C για μέχρι και έξι μήνες υπερδιπλασίασε το ποσοστό εγκυμοσύνης έως 25% σε μια ομάδα πασχόντων.18 Πολυβιταμίνες. Σε μία μελέτη, με τη λήψη μιας απλής πολυβιταμίνης ως καθημερινό συμπλήρωμα, μια ομάδα γυναικών χρειάστηκε 5% λιγότερο χρόνο για να συλλάβει σε σχέση με εκείνες που έλαβαν εικονικό φάρμακο. 19 L-αργινίνη. Σε ποσότητα 16 g / ημέρα, μπορεί να βελτιώσει τα ποσοστά γονιμοποίησης σε γυναίκες με ιστορικό αποτυχημένων προσπαθειών εξωσωματικής γονιμοποίησης. Το αμινοξύ αυτό μπορεί επίσης να βελτιώσει το σπέρμα και την κινητικότητα του σπέρματος στους άνδρες, όπως και η καρνιτίνη, ο ψευδάργυρος, το σελήνιο και η βιταμίνη B12.20 Agnus castus. Τριάντα σταγόνες δύο φορές την ημέρα αυτής της βοτανικής θεραπείας για τρεις μήνες μπορεί να σας βοηθήσουν να συλλάβετε, όπως φαίνεται από μελέτη σε μία ομάδα γυναικών με προβλήματα γονιμότητας. 21 Βελονισμός. Έξι μήνες βελονισμού μαζί με θεραπεία moxa και φυτοθεραπεία βοήθησαν σχεδόν τα δύο τρίτα των γυναικών με ανεξήγητη υπογονιμότητα να συλλάβουν. 22 Κάποιες σημαντικές συμβουλές που μπορούν να βοηθήσουν είναι οι παρακάτω: Τρώτε καλά. Χρειάζεται ένα υγιές σώμα για να παραχθεί ένα υγιές μωρό, οπότε ακολουθήστε μία υγιεινή διατροφή με πρωτεΐνες υψηλής ποιότητας, χωρίς επεξεργασμένους υδατάνθρακες και πολλά φρέσκα λαχανικά και φρούτα. Προτιμήστε βιολογικά προϊόντα και φιλτραρισμένο νερό για την ελαχιστοποίηση της έκθεσης σε φυτοφάρμακα και άλλες δυνητικά επιβλαβείς χημικές ουσίες. Διορθώστε πιθανές ελλείψεις με συμπληρώματα διατροφής. Μια μελέτη από τον Δρ Στίβεν Ντέιβις στο Λονδίνο έδειξε ότι η ανεπάρκεια μαγνησίου συνδέεται με γυναικεία υπογονιμότητα, αυξημένα ποσοστά αποβολών, και αυξημένη συχνότητα εμφάνισης πρόωρων ή χαμηλού βάρους μωρών. Όταν δόθηκαν συμπληρώματα μαγνησίου για 4-6 μήνες σε γυναίκες με ανεπάρκεια μαγνησίου και ανεξήγητη υπογονιμότητα, οι έξι συνέλαβαν μέσα στους επόμενους οκτώ μήνες και γέννησαν υγιή μωρά.9 Στους άνδρες, τα χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου έχουν συνδεθεί με κακή ποιότητα σπέρματος και υπογονιμότητα.10 Σταματήστε το κάπνισμα. Η έρευνα δείχνει ότι όσο περισσότερα τσιγάρα καπνίζει μια γυναίκα, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να συλλάβει. Το κάπνισμα έχει αρνητικές επιπτώσεις και στην ανδρική γονιμότητα.11 Αποφύγετε το αλκοόλ, καθώς ακόμα και η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (πέντε ή λιγότερα ποτά την εβδομάδα) μπορεί να συμβάλει στην υπογονιμότητα στις γυναίκες.12 Κόψτε την καφεΐνη που βρίσκεται στον καφέ, το τσάι, τα αναψυκτικά τύπου κόλα και τη σοκολάτα, καθώς και σε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, καθώς μπορεί να μειώσει τις πιθανότητές σας να μείνετε έγκυος. Σε μια μελέτη, οι γυναίκες που κατανάλωναν ένα φλιτζάνι καφέ ή περισσότερο την ημέρα είχαν τις μισές πιθανότητες να μείνουν έγκυες, ανά κύκλο, σε σύγκριση με τις γυναίκες που έπιναν λιγότερο.13 Ελέγξτε για πιθανές λοιμώξεις. Η λοίμωξη των γεννητικών οργάνων είναι μια σημαντική αιτία υπογονι-

μότητας. Η λόίμωξη από Chlamydia trachomatis είναι η πιο κοινή. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε σαλπιγγίτιδα, έκτοπη κύηση και στειρότητα. Οι παρασιτικές και μυκητιασικές λοιμώξεις μπορούν επίσης να συμβάλουν στην υπογονιμότητα.14 Ερευνήστε για πιθανές αλλεργίες. Οι τροφικές αλλεργίες μπορεί να παίζουν ρόλο στην υπογονιμότητα. Σε μία μελέτη, γυναίκες με προβλήματα υπογονιμότητας και με αλλεργίες όπως π.χ. στη γλουτένη, όταν αντιμετώπισαν την αλλεργία τους κατάφεραν να συλλάβουν.15 Ελαχιστοποιήστε την έκθεση σας σε βλαβερές ουσίες (φυτοφάρμακα, πλαστικά χημικά, βαρέα μέταλλα κλπ) καθώς μπορούν να επηρεάσουν τη γονιμότητα.16 Αναφορές

1. Fertil Steril, 2012 Oct 12; doi: 10.1016/j.fertnstert.2012.09.028 2. Hum Reprod, 2007; 22: 980-8 3. Hum Reprod, 2005; 20: 328-38; N Engl J Med, 2002; 346: 72530 4. Reprod Fertil Dev, 2005; 17: 329-33 5. BMJ, 2011; 342: d436 6. Hu m Reprod, 2010; 25: 782-6 7. Hum Reprod, 2011; 26: 3456-65 8. Fertil Steril, 2009; 92: 1306-11; Human Reprod, 2006; 21: 370 9. Magnes Res, 1994; 7: 49-57 10. Nutr Res, 2009; 29: 82-8 11. Br Med J [Clin Res Ed], 1985; 290: 1697-700; Acta Med Port, 2009; 22: 753-8 12. BMJ, 1998; 317: 505-10 13. Reprod Toxicol, 1998; 12: 289-95; Lancet, 1988; 2: 1453-6 14. Enferm Infecc Microbiol Clin, 2001; 19: 261-6; Clin Microbiol Infect, 2009; 15: 4-10; Med Pregl, 2004; 57: 30-2 15. JReprod Med, 2010; 55: 3-8; Fertil Steril, 2010; 94: 2771.e5-7 16. ww.greenpeace.org/eu-unit/Global/eu-unit/reportsbriefings/2009/3/reproductive-health.pdf 17. Fertil Steril, 2003; 80 suppl 3: S32 18. Fertil Steril, 2003; 80: 459-61 19. Int J Vitam Nutr Res, 1996; 66: 55-8 20. Hum Reprod, 1999; 14: 1690-7; Altern Med Rev, 2000; 5: 28-38 21. Forsch Komplement”armed, 1998; 5: 272-8 22. Altern Complement Med, 2010; 16: 193-8.

Τα κινητά επηρεάζουν τη γονιμότητα Γράφει ο Γιάννης Δ. Μαρούδας (e-mail: maroudas@mobilepro.eu)

λέον αρκετές μελέτες δείχνουν ότι η γονιμότητα των νέων επηρεάζεται από την ακτινοβολία κινητών και tablets. Περισσότερο επηρεάζονται οι έφηβοι, καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα η μυοσκελετική δομή τους και είναι περισσότερο ευάλωτοι στην ακτινοβολία. Η ακτινοβολία επηρεάζει την κινητικότητα, την ποσότητα και την ποιότητα του σπέρματος στους άνδρες και τη δομή και λειτουργία των ωαρίων στις γυναίκες. Σε άλλες έρευνες αναφέρονται και καταστάσεις όπου εκδηλώνονται πονοκέφαλοι, αδυναμία συγκέντρωσης, παιδική λευχαιμία και εκδήλωση καρκίνων. Όλες οι έρευνες εστιάζουν πλέον στην εκπεμπόμενη ισχύ και στη μεγάλη διάρκεια χρήσης των συσκευών. Τα αποτελέσματα των ερευνών σε πειραματόζωα δείχνουν μεγάλα ποσοστά επιρροής της ακτινοβολίας στο σπέρμα και στα ωάρια. Από το 1993 μέχρι σήμερα δεκάδες Ερευνητικά Ινστιτούτα και οργανισμοί, όπως ο EPA και ο FDA αντιτίθενται στα υψηλά όρια που έχουν υιοθετηθεί από Διεθνείς Οργανισμούς όπως ο FCC, καθώς δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις μακροχρόνιες βιολογικές επιδράσεις στον άνθρωπο. Οι βλάβες στη γονιμότητα είναι πιο έντονες όσο το κινητό είναι πιο κοντά στα γεννητικά όργανα αλλά ποικίλει, επίσης, ανάλογα με τη συχνότητα χρήσης και τη διάρκεια των κλήσεων. Μελέτες σε σύγχρονες κοινωνίες από το 2007 ως το 2014 έδειξαν ότι περί το 15% των νέων ζευγαριών δυσκολεύονται να συλλάβουν και αυτό αποδίδεται (εκτός περιπτώσεων ύπαρξης παθήσεων) στη χρήση της ασύρματης τεχνολογίας, από ραδι-

ο-εκπομπές ακτινοβολίας που εκπέμπουν κινητά και tablets. Οι έρευνες συνεχίζονται και μέσα στην επόμενη δεκαετία θα υπάρξουν πολλά νέα ερευνητικά και επιδημιολογικά αποτελέσματα. Η ακτινοβολία των κινητών και των tablet δεν είναι η μόνη που πρέπει να προσέχουμε. Πρέπει να είμαστε, επίσης, ιδιαίτερα προσεκτικοί, τηρώντας αποστάσεις, από κεραίες κινητής τηλεφωνίας, και μετασχηματιστές της ΔΕΗ, ιδιαίτερα αν πρόκειται για χώρους διαβίωσης ή μακροχρόνιας παραμονής (πχ. χώροι εργασίας).

Πώς προστατευόμαστε;

Κρατάμε κινητά και tablets μακριά από τις ευαίσθητες περιοχές του σώματος και από το κεφάλι. Χρησιμοποιούμε ακουστικά για τη συνομιλία ή ανοικτή ακρόαση. Κατά τη χρήση τους, τα κρατάμε σε απόσταση τουλάχιστον μισού μέτρου από το σώμα μας. Οι γυναίκες που επιθυμούν να συλλάβουν ή είναι ήδη έγκυες πρέπει να ελαχιστοποιήσουν τη χρήση ασύρματης τεχνολογίας στο ελάχιστο ή να απέχουν από αυτή. Το βράδυ κλείνουμε κινητό και tablet ή εάν πρέπει να είναι ανοικτά, τα αφήνουμε σε άλλο δωμάτιο. Επίσης, μπορούμε να προμηθευτούμε θωρακισμένες πλάτες κινητών και tablet που προστατεύουν από την ακτινοβολία. Μπορούμε να προμηθευτούμε κουτιά θωράκισης για modem / router που μειώνουν την ακτινοβολία που εκπέμπεται από αυτά. Για χώρους σπιτιών, μπορούμε να βάψουμε με χρώμα θωράκισης για κεραίες τηλεφωνίας και να τοποθετήσουμε φιλμ θωράκισης ακτινοβολίας σε τζάμια.

Holistic Life 45

Η εφαρμογή της φυσικής αγγειακής θεραπείας δρα σε ολόκληρο τον οργανισμό μας μέσω ενός παλλόμενου σήματος. Εξισορροπεί άμεσα την μικροκυκλοφορία και την αγγειοκίνηση των τριχοειδών αγγείων, αυξάνει την ενέργεια ΑΤΡ στα κύτταρα, υποβοηθά την διακύλιση των λευκών αιμοσφαιρίων στα τοιχώματα των αγγείων με επακόλουθο την εξισορρόπηση του ανοσοποιητικού συστήματος.

ΗεαλHealth & healing

Γράφει ο Δρ. Ανδρούλλα Σπίριτου Κοντίδου M.D.

Στήριξη των λειτουργιών του οργανισμού με την φυσική αγγειακή θεραπεία!

φυσική αγγειακή θεραπεία είναι αποτέλεσμα μακρόχρονης έρευνας και επιστημονικής τεκμηρίωσης. Τα τελευταία χρόνια επιτεύχθηκε μεγάλη πρόοδος στα θεραπευτικά πρωτόκολλα. Η νέα δομή του παλλόμενου σήματός δεν είναι διάχυτη, αλλά εκδίδεται αδιαφοροποίητα δρώντας επακριβώς στην μικροκυκλοφορία, μεταφέροντας οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες και αποβάλλοντας τις άχρηστες ουσίες από τον οργανισμό. Συντονίζει όλες τις λειτουργίες του οργανισμού, βοηθώντας την αιμάτωση των οργάνων και τονώνοντας τον αυτομηχανισμό τους, ενώ ταυτόχρονα επιτυγχάνει τη ρύθμιση του μηχανισμού λειτουργίας ολόκληρου του οργανισμού, δημιουργώντας γενική ανανέωση και αποτοξίνωση. Οι πιθανότητες διέγερσης και δραστικότητας της φυσικής αγγειακής θεραπείας είναι αμέτρητες και έχουμε την δυνατότητα ημερήσιας και βραδινής θεραπείας. Η φυσική αγγειακή θεραπεία βοηθά τη διαταραγμένη μικροκυκλοφορία που είναι υπαίτιος των ασθενειών μας. Δρα άμεσα στα μικρότερα τριχοειδή αγγεία από την πρώτη κιόλας εφαρμογή βελτιώνοντας τη ροή του αίματος σε όλο τον οργανισμό. Ο τρόπος ζωής μας, το άγχος, οι περιβάλλοντικές αλλαγές, μακροπρόθεσμα κάνουν τον οργανισμό μας ευάλωτο, ο οποίος χρειάζεται στήριξη και ενίσχυση για να υπάρχει ισορροπία στις λειτουργίες του. Το βράδυ οι λειτουργίες στον οργανισμό μας είναι εντελώς διαφορετικές. Κατά τη διάρκεια της νύχτας γίνεται μετατόπιση του αίματος στο σώμα. Ο οργανισμός μας ανανεώνεται και αποτοξινώνεται. Γι’ αυτό οι ανοσολογικές διεργασίες κατά την διάρκεια της νύκτας έχουν μεγαλύτερη σημασία την ώρα του ύπνου. Επιτυχαίνουμε βαθύτερο και ποιοτικότερο ύπνο. Η φυσική αγγειακή θεραπεία κατά την διάρκεια του ύπνου δημιουργεί πλήρη ανανέωση και αποτοξίνω-

46 Holistic Life

ση με ένα ηρεμιστικό πρόγραμμα. Η ρύθμιση αιμάτωσης των οργάνων, η συμπλήρωση της τοπικής και της ανώτερης διέγερσης, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της βραδινής ξεκούρασης αυξάνει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Επίσης, μειώνει την ευαισθησία στις μολύνσεις, διεγείροντας περισσότερο την αναγέννηση και ανανέωση των ιστών. Δρα στο νευρικό σύστημα, βοηθά στην βελτίωση των αϋπνιών, την πλήρη ανανέωση του ήπατος, ολόκληρου του γαστρεντερικού συστήματος και των νεφρών, βελτιώνοντας πιθανές δυσλειτουργίες τους και ελαττώνοντας την ουρία και την κρεατίνη. Επίσης, ανανεώνει το δέρμα. Τα αποτελέσματα της φυσικής αγγειακής θεραπείας στον οργανισμό είναι: • καλύτερη προσαρμογή του μεταβολισμού των κυττάρων • μείωση του άγχους και των παρενεργειών του • βελτίωση της παροχής οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών στους κυτταρικούς ιστούς • βελτίωση της απομάκρυνσης των άχρηστων ουσιών και του CO2 από τους ιστούς • βελτίωση των αμυντικών λειτουργιών • βελτίωση της αντίστασης του οργανισμού ενάντια στις μολύνσεις • επιτάχυνση και βελτίωση της επούλωσης των κατεστραμμένων ιστών • επιτάχυνση της επούλωση τραυμάτων • βελτίωση της αντίδρασης των κυττάρων ενάντια στις ελεύθερες ρίζες • ρύθμιση χοληστερόλης στα φυσιολογικά επίπεδα • εξισορρόπηση της γλυκόζης στο αίμα • αύξηση της ΑΤΡ κ.α. Γενικότερα η φυσική αγγειακή θεραπεία προσφέρει: − Καλύτερη απόδοση, συγκέντρωση, αντοχή. − Ταχύτερη ανάκαμψη, επούλωση πληγών, οστική

επούλωση. − Λιγότερο χρόνο νοσηλείας & χρόνο αποθεραπεία. − Υψηλή ικανότητα απάντησης στο στρες. − Βελτιωμένη απόδοση. Η σημαντική βελτίωση των επιδόσεων και η βελτίωση της ποιότητας ζωής, δεν βοηθά μόνο τα άτομα που βρίσκονται σε ανάρρωση ή αποκατάσταση αλλά είναι εξίσου βοηθητική σε ηλικιωμένα άτομα και ιδίως σε αυτά που είναι εκτεθειμένα στο στρες. Η φυσική αγγειακή θεραπεία είναι χρήσιμη για όλες τις ηλικίες για πρόληψη, αποκατάσταση και θεραπεία, δημιουργώντας ενέργεια και ευεξία. Μπορείτε να τη χρησιμοποιείτε καθημερινά χωρίς περιορισμούς και παρενέργειες. Βιβλιογραφία

Banzer, W. (2001) Good quality management of BEMER 3000 application – referring to a multi – centric study. In: Wolf A Kafka (editor), 2nd Int. World Congress BioElectro-Magnetic-Energy-Regulation, Emphyspace 2:24-6 Michaelis, H. (2001) The (placebo-controlled) effect of pulsed (BEMER 3000 typed) electromagnetic fields on human peripheral blood flow characteristics. In: Wolf A Kafka (editor), 2nd Int. World Congress Bio-Electro-Magnetic-Energy- Regulation, Emphyspace 2:29-31 The effectiveness of Physical vascular therapy BEMER® in supporting wound healing by increased tissue oxygenation in the wound area Prof. Dr. med. Bruno Schmied, PD Dr. med. Sascha A. Müller Department of Surgery Kantonsspital St. Gallen/Swizerland The effectiveness of Physical vascular therapy BEMER® in supporting wound healing by increased tissue oxygenation in the wound area Klopp, R. and Niemer, W. (2007); The effect of a pulsed electromagnetic field with special vasomotoric stimulation on a functional disorder in microcirculation. komplement.integr.med. 08, 47-53 summary: By treatment with BEMER plus system characteristics of microcirculation become decisively positive changed. Klopp r (2008); The effect of different application time and different intensity levels within the flux density range of the used BEMER 3000 system on the amount of change in characteristics in microcirculation and the decay behavior. isbn 978-3-033-01464-0; p425-431 summary: Prolonged application time increases the amount of change in characteristics in microcirculation and prolongs the decay, changes of intensity cause different results. Klopp r (2008); Comparison between immediate effect of an electromagnetic BEMER - field and an electromagnetic BEMER plus-field on change of characteristics within the superficial microvessels network in the subcutis of elderly male volunteers.; isbn 978-3-033-01464-0; p454-455.

Holistic Life 47

48 Holistic Life

Holistic Life 49

Στηθάγχη & καφές Οι άνθρωποι που πίνουν πολύ καφέ διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο στηθάγχης, σύμφωνα με στοιχεία. Σε μια μεγάλη μακροχρόνια μελέτη, οι άνδρες που έπιναν πέντε ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα είχαν σχεδόν τρεις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο στηθάγχης σε σύγκριση με εκείνους που δεν έπιναν καφέ. (N Engl J Med, 1986; 315: 977-82)

Natural ΗΕΑΛΙΝΓhealing

από τον William Tayler, Naturopathist ND

Αντιμετώπιση της στηθάγχης χωρίς φάρμακα Εάν πάσχετε από στηθάγχη, με άλλα λόγια από πόνο στο στήθος κυρίως λόγω έλλειψης οξυγόνου στην καρδιά, υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος φαρμάκων που διατίθενται για να την αντιμετωπίσετε, τα οποία ποικίλουν, από ασπιρίνη μέχρι βήτα αναστολείς και στατίνες. Όμως ευτυχώς, υπάρχει επίσης ένας αυξανόμενος αριθμός φυσικών επιλογών που δείχνουν να αποτελούν αποτελεσματικές θεραπείες για αυτή την κοινή καρδιακή πάθηση.

Τι είναι η στηθάγχη; Η στηθάγχη είναι ένα είδος πόνου στο στήθος -συνήθως περιγράφεται ως ένα αίσθημα πίεσης, αίσθημα βάρους, σφίξιμο, κάψιμο, ή γενικότερα σαν δυσφορία που εντοπίζεται πίσω από το στέρνο. Αναπτύσσεται ως αποτέλεσμα ισχαιμίας του μυοκαρδίου, η οποία συμβαίνει όταν διαταράσσεται η ισορροπία ανάμεσα στις μεταβολικές απαιτήσεις του μυοκαρδίου και στην προσφορά οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών από τις στεφανιαίες αρτηρίες. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν μειώνεται η διάμετρος του αυλού των στεφανιαίων αρτηριών είτε εξαιτίας στένωσης (λόγω αθηροσκλήρωσης), είτε εξαιτίας σπασμού των αγγείων αυτών. Το φαινόμενο επιτείνεται όταν οι ανάγκες του μυοκαρδίου σε οξυγόνο είναι αυξημένες και η αγγειοδιαστολή των στεφανιαίων αρτηριών δεν επαρκεί για να τις καλύψει. Για να συμβεί αυτό, η στένωση του στεφανιαίου αγγείου πρέπει να ξεπερνά το 75%. 50 Holistic Life

Τα αποτελέσματα της ισχαιμίας του μυοκαρδίου είναι συνήθως αναστρέψιμα, σε περίπτωση όμως παρατεταμένης ή/και απότομης ισχαιμίας μπορεί να προκληθούν μη αναστρέψιμες βλάβες και νέκρωση (οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου). Η στηθάγχη είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι η καρδιά σας είναι σε αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής, η οποία μπορεί να συμβεί αν μία από τις στεφανιαίες αρτηρίες κλείσει εντελώς. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι στηθάγχης: σταθερή και ασταθής. Η σταθερή στηθάγχη είναι συνήθως προβλέψιμη, και γενικά αναπτύσσεται όταν η καρδιά πρέπει να εργαστεί σκληρότερα, όπως κατά τη διάρκεια της άσκησης ή το ανέβασμα σκάλας. Η ασταθής στηθάγχη, αντίθετα, προκύπτει απροσδόκητα και μπορεί να χτυπήσει ακόμη και σε κατάσταση ηρεμίας. Ο πόνος είναι συνήθως πιο έντονος και, καθώς μπορεί να είναι σημάδι επικείμενης καρδιακής προσβολής, θεωρείται ως ένα επείγον ιατρικό περιστατικό.

Εναλλακτικές λύσεις Οι ακόλουθες φυσικές εναλλακτικές λύσεις είναι χρήσιμες για τη σταθερή στηθάγχη.

Συμπληρώματα διατροφής Πολλά συμπληρώματα αποδεικνύονται χρήσιμα για τη στηθάγχη σε κλινικές μελέτες: • L-καρνιτίνη. Μελέτες έχουν δείξει ότι αυτό το αμινοξύ μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία της καρδιάς και να μειώσει τα συμπτώματα της στηθάγχης. Σε μία από αυτές, η L-καρνιτίνη σε δοσολογία 1g δύο φορές ημερησίως αύξησε την αντοχή στην άσκηση και οδήγησε σε θετικές αλλαγές όσον αφορά τα αποτελέσματα ηλεκτροκαρδιογραφήματος σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (Int J Clin Pharmacol Ther Toxicol, 1985; 23: 569-72). Μια άλλη μελέτη ανέφερε επίσης παρόμοια ευρήματα (J Assoc Physicians India, 2000; 48: 1050-2). • L-αργινίνη. Ένα άλλο αμινοξύ, η L-αργινίνη φαίνεται επίσης να βοηθά στην αντιμετώπιση της στηθάγχης. Σε μια μελέτη, η χορήγηση L-αργινίνης σε δοσολογία 3g/ημέρα για 15 ημέρες είχε ως αποτέλεσμα πολλές προστατευτικές επιδράσεις σε ασθενείς με στηθάγχη, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της δράσης του αντιοξειδωτικού ενζύμου υποροξειδική δισμουτάση (SOD) που δρα κατά των ελευθέρων ριζών και της μείωσης των επιπέδων της χοληστερόλης (Oxid Med Cell Longev, 2009; 2: 231-7). • Συνένζυμο Q10. Αυτό το δημοφιλές συμπλήρωμα είναι ήδη γνωστό για τα ευεργετικά του αποτελέσματα στην υγεία της καρδιάς. Σε μια μελέτη τεσσάρων εβδομάδων σε ασθενείς με χρόνια σταθερή στηθάγχη, η λήψη 150mg coQ10 καθημερινά έτεινε να μειώσει τη συχνότητα της στηθάγχης, καθώς και τη χρήση φαρμάκων σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, αν και τα αποτελέσματα δεν ήταν στατιστικά σημαντικά. Παρ’ όλα αυτά, στην ομάδα του CoQ10 υπήρξε μια σημαντική αύξηση στην ικανότητα άσκησης για μεγαλύτερο διάστημα σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου (Am J Cardiol, 1985; 56: 247-51). • Αντιοξειδωτικά. Τα χαμηλά επίπεδα αντιοξειδωτικών στο αίμα, ειδικά της βιταμίνης Ε, φαίνεται να συνδέονται με στηθάγχη (Lancet, 1991; 337: 1-5; Ann N Y Acad Sci, 1989; 570: 291-5). Σε μια μελέτη, η λήψη συμπληρώματος α-τοκοφερόλης (50mg/ημέρα) οδήγησε σε μικρή μείωση της συχνότητας των επεισοδίων στηθάγχης (JAMA, 1996; 275: 693-8). • Μαγνήσιο. Αυτό το σημαντικό ιχνοστοιχείο έχει βρεθεί ότι βελτιώνει την ενδοθηλιακή λειτουργία σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι βελτιώνει σημαντικά την αντοχή στην άσκηση, τη μείωση του πόνου στο στήθος που προκαλείται από την άσκηση και βελτιώνει την ποιότητα ζωής σε αυτούς τους ασθενείς μετά από έξι μήνες χρήσης (365mg/ημέρα ως κιτρικό μαγνήσιο) (Am J Cardiol, 2003; 91: 517-21). • Βρομελίνη. Το ένζυμο αυτό, το οποίο προέρχεται από τον ανανά, μπορεί να αποτρέψει ή να ελαχιστοποιήσει τη σοβαρότητα της στηθάγχης. Σε μια μελέτη, δόθηκαν 400-1000mg/ημέρα βρομελίνης σε 14 ασθενείς με στηθάγχη, με αποτέλεσμα την εξαφάνιση των συμπτωμάτων σε όλους τους ασθενείς μέσα σε 4 έως 90 μέρες (Alt Med Rev, 1996; 1: 243-57).

Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική (ΠΚΙ)

ι τεχνικές της ΠΚΙ έχουν αποδειχθεί χρήσιμες για τη θεραπεία της στηθάγχης, οπότε αξίζει τον κόπο να συμβουλευτείτε έναν ειδικευμένο επαγγελματία ΠΚΙ.

• Βελονισμός. Μια μελέτη σε 49 ασθενείς που υπέφεραν από στηθάγχη διαπιστώθηκε ότι ο βελονισμός οδήγησε σε 58% λιγότερη χρήση νιτρογλυκερίνης (ένα από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της στηθάγχης) και μείωση κατά 38% του αριθμού επεισοδίων (Acupunct Electrother Res, 1995; 20: 101-16). Σε μια άλλη μελέτη, ο πραγματικός βελονισμός δοκιμάστηκε εναντίον εικονικού βελονισμού, όπου οι βελόνες εισήχθησαν τυχαία και όχι στα παραδοσιακά προσδιορισμένα σημεία βελονισμού. Η χρήση της νιτρογλυκερίνης μειώθηκε στην ομάδα πραγματικού βελονισμού ενώ η ανοχή στην άσκηση αυξήθηκε, ενώ δεν αναφέρθηκαν σημαντικές επιδράσεις στην ομάδα εικονικού βελονισμού (Acta Med Scand, 1986;220: 307-13). • Βότανα. Διάφορα κινέζικα βότανα έχουν χρησιμοποιηθεί επιτυχώς για τη θεραπεία της στηθάγχης. Μια ανασκόπηση 15 μελετών στις οποίες συμμετείχαν πάνω από 1700 άτομα, έδειξε ότι το μείγμα βοτάνων που είναι γνωστό ως Suxiao jiuxin wan είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για τη στηθάγχη, χωρίς σοβαρές παρενέργειες (Cochrane Database Syst Rev, 2008; 1: CD004473).

• Ιχθυέλαιο. Σε 39 ασθενείς με στεφανιαία νόσο, αυτοί που λάμβαναν καθημερινά 10g ιχθυελαίου παρουσίασαν μείωση κατά 40% των κρίσεων στηθάγχης, ενώ καμία αλλαγή δεν παρατηρήθηκε στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου (Angiology, 1994; 45: 1023-31).

Αλλαγές στον τρόπο ζωής Εκτός από τη διακοπή του καπνίσματος, την απώλεια βάρους και την υγιεινή διατροφή, υπάρχουν συγκεκριμένα βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να βελτιώσει την υγεία της καρδιάς σας και να μειώσει τα συμπτώματα της στηθάγχης. • Άσκηση. Η τακτική άσκηση είναι μία ανεκτίμητη θεραπεία για τη χρόνια στηθάγχη. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές Άνιλ Νίγκαμ και Ζαν Κλωντ Τάρντιφ από το Καρδιολογικό Ινστιτούτο του Μόντρεαλ στο Κεμπέκ του Καναδά: «Η τακτική άσκηση συνδέεται με πολλά ευεργετικά αποτελέσματα για την καρδιά, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της ενδοθηλιακής λειτουργίας και τη μείωση της συστηματικής φλεγμονής» (Heart Metab, 2008; 38: 34-7). Επιπλέον, η άσκηση μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα της στηθάγχης και τη συχνότητα των κρίσεων. Σε μια μελέτη, η έντονη άσκηση για μόλις 10 λεπτά την ημέρα ήταν εξίσου αποτελεσματική όσο και τα φάρμακα βήτα-αναστολείς σε ασθενείς με στηθάγχη (Br Heart J, 1990; 64: 14-9). Ωστόσο, βεβαιωθείτε ότι έχετε συμβουλευτεί το γιατρό σας πριν από ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα άσκησης. • Ύπνος. Η διάρκεια του ύπνου είναι σημαντική για μια υγιή καρδιά, σύμφωνα με μια μεγάλη μελέτη στις ΗΠΑ. Τα δεδομένα από περισσότερους από 30.000 συμμετέχοντες αποκάλυψαν ότι οι άνθρωποι που κοιμούνταν μόλις πέντε ώρες τη νύχτα ή λιγότερο είχαν πάνω από διπλάσιες πιθανότητες να υποφέρουν από στηθάγχη σε σύγκριση με τους ανθρώπους που κοιμούνταν επτά ώρες ύπνου το βράδυ, που είναι η ιδανική διάρκεια ύπνου. Επιπλέον, ο υπερβολικός ύπνος, εννέα ώρες κάθε βράδυ ή περισσότερο, συσχετίστηκε με σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο

A.Vogel Crataegisan Το βάμμα κράταιγου A.Vogel Crataegisan στοχεύει στην ενδυνάμωση της καρδιάς και την ισορροπία του κυκλοφορικού. Χαλαρώνει και διαστέλλει τα περιφερειακά αγγεία επιτρέποντας την καλύτερη οξυγόνωση της καρδιάς και των ιστών. Είναι εξαιρετικό ίαμα για την υπέρταση, την προστασία από τα αρχικά στάδια καρδιοπάθειας, την εξασθένηση των καρδιακών μυών, την πίεση και το σφίξιμο στο στήθος, την αρρυθμία και σαν καρδιοτονωτικό. Εμποδίζει την οξείδωση της χοληστερίνης και τη σκλήρυνση των αρτηριών. ICP: τηλ. 210 9408880, www.avogel.gr

Οι κάψουλες Tong-xinluo και Kangxin φαίνεται επίσης να είναι αποτελεσματικές (Chin J Integr Med, 2011; 17: 903-7). • Acupressure. Σε μια μελέτη 168 ασθενών με στηθάγχη που σχετίζεται με στεφανιαία νόσο, η τεχνική αυτή βρέθηκε να έχει αποτελέσματα παρόμοια με τη νιτρογλυκερίνη, αλλά λειτούργησε πιο γρήγορα και δεν είχε αρνητικές παρενέργειες (Zhongguo Zhen Jiu, 2011; 31: 595-8).

καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου (Sleep, 2010; 33: 1037-1042). • Διαλογισμός. Ο Υπερβατικός Διαλογισμός, μια μορφή διαλογισμού που χρησιμοποιεί μάντρας, έχει βρεθεί ότι βελτιώνει τον πόνο το στήθος που εμφανίζεται στη στηθάγχη και ομαλοποιεί το ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) σε μια μικρή μελέτη ασθενών με καρδιακό σύνδρομο Χ, μια μορφή στηθάγχης σε ανθρώπους με κατά τ’ άλλα φυσιολογικές στεφανιαίες αρτηρίες (Am J Cardiol, 2000; 85: 653-5, Α10). Παρά το γεγονός ότι αυτοί οι ασθενείς δεν είχαν τον κλασικό τύπο στηθάγχης, ο πόνος στο στήθος τους θεωρήθηκε ότι προκύπτει από το άγχος, το οποίο μπορεί να μειώσει τη ροή του αίματος προς την καρδιά, και το ΗΚΓ τους έμοιαζε με αυτά των ασθενών κλασικής στηθάγχης. Άλλες έρευνες δείχνουν ότι ο υπερβατικός διαλογισμός συνδέεται με μείωση της υπέρτασης και της αθηροσκλήρωσης, καθώς και με βελτιώσεις σε άλλους παράγοντες κινδύνου καρδιακής νόσου όπως η μείωση του καπνίσματος και των επιπέδων χοληστερόλης (Aust Fam Physician, 2002; 31: 164- 8). • Γιόγκα. Σε μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 42 άνδρες με στεφανιαία νόσο, η μία ομάδα υποβλήθηκε σε θεραπεία με συμβατικές μεθόδους, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής που προτείνεται από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, ενώ η άλλη ομάδα υποβλήθηκε σε ένα πρόγραμμα που αποτελείται από άσκηση γιόγκα, μέτρια αερόβια άσκηση και διατροφικούς περιορισμούς. Μετά από ένα χρόνο, τα άτομα στην ομάδα που έκαναν γιόγκα εμφάνισαν σημαντική μείωση στον αριθμό των επεισοδίων στηθάγχης ανά εβδομάδα μαζί με βελτιωμένη ικανότητα άσκησης και μείωση του σωματικού βάρους. Τα επίπεδα της χοληστερόλης (ολικής και «κακής» LDL χοληστερόλης) εμφάνισαν επίσης μεγαλύτερη μείωση σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Επιπλέον, τα ποσοστά στεφανιαίας αγγειοπλαστικής ή χειρουργικής επέμβασης μπάι-πας ήταν σημαντικά χαμηλότερα στην ομάδα της γιόγκα (J Assoc Physicians India, 2000; 48: 687-94).

Udo’s QH Plus Ubiquinol (συμπυκνωμένη μορφή συνένζυμου Q10) με Οργανικό Udo’s Oil Η Ubiquinol είναι 3 έως 8 φορές ισχυρότερη από το CoQ10, δηλαδή 1 κάψουλα των 50 mg QH ισοδυναμεί με 150-400 mg CoQ10! Η ωφέλεια στον οργανισμό γίνεται εμφανής σε διάστημα 2-3 εβδομάδων, οπότε επιτυγχάνεται και διατηρείται η ανώτερη τιμή στο πλάσμα του αίματος. Παρέχει προστασία της καρδιάς και του εγκεφάλου από οξειδωτικό στρες, αυξημένη ενέργεια σε αθλητές και πολυάσχολους εργαζόμενους, σφρίγος σε πιο ώριμες ηλικίες. Μετά τη λήψη του παρατηρούμε: αυξημένη ενέργεια, πτώση στην πίεση του αίματος, βελτίωση της μνήμης, επιβράδυνση της διαδικασίας γήρανσης. Χρησιμοποιείται αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση ημικρανιών, νευροεκφυλιστικών παθήσεων (Parkinson, Alzheimer κ.ά.), περιοδοντίτιδας και για κυτταρική παραγωγή ενέργειας. MEDMELON: τηλ. 2310 449 441, www.medmelon.gr

MorEPA Cholesterol Smart Fats της MINAMI Βοηθά στην Διατηρήση Υγιούς Επιπέδου Χοληστερόλης. Υψηλής συγκέντρωσης ιχθυέλαιο φαρμακευτικής ποιότητας, το οποίο λαμβάνεται μέσω εκχύλισης με μέθοδο υπερκρίσιμης CO2. Το κόκκινο ρύζι συμβάλλει στη διατήρηση του κανονικού επιπέδου χοληστερόλης στο αίμα. Το συνένζυμο Q10 (CoQ10), ένα συστατικό υπάρχει σε όλα τα κύτταρα του σώματος. Το φολικό οξύ, βιταμίνη Β6, βιταμίνη Β12 : βοηθά την προώθηση του φυσιολογικού μεταβολισμού της ομοκυστεΐνης. ΑΜ HEALTH: τηλ. 210 5136008, www.amhealth.biz Holistic Life 51

Όπως αναφέρει ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιος Κούλογλου, σε συνέντευξη στο Κόκκινο και τον Κώστα Σαββόπουλο: «Έχουμε ένα σκάνδαλο η έρευνα του οποίου αφορά την περιόδο μέχρι το 2014 και έχει ζημιώσει εκατοντάδες εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια το ελληνικό σύστημα υγείας. Στην πραγματικότητα η κατάρρευση των οικονομικών του συστήματος υγείας σχετίζεται με τέτοια σκάνδαλα,που έχουν ζημιώσει το ελληνικό δημόσιο με ποσά ίσως μεγαλύτερα και από το σκάνδαλο Siemens».

ΣαφεSafe

Γράφει ο Πέτρος Αργυρίου

Η Novartis στη χώρα της μίζας

τον αντίποδα των εναπομεινάντων νοσοκομειακών που προσπαθούν να κρατήσουν το ερειπωμένο σύστημα υγείας και τους ασθενείς του ζωντανούς, βρίσκονται αυτοί που μαζί με τους πολιτικούς το οδήγησαν σε αυτήν την άθλια κατάσταση: Οι ορδές μεγαλογιατρών κυρίως και καθηγητών που τα έπαιρναν με διάφορους τρόπους - άμεσους και έμμεσους- από τις φαρμακευτικές για να προωθούν τα προϊόντα τους στους ανυποψίαστους και ιατρικά απαίδευτους ασθενείς τους. Δεν είναι τυχαίο που ακόμη και σήμερα η χώρα εξακολουθεί να είναι πρώτη στην Ευρώπη στην κατανάλωση αντιβιοτικών.

Η ιατρική διαφθορά δεν αποτελεί ίδιον της Ελλάδας. Οι πρακτικές της φαρμακοβιομηχανίας είναι πανομοιότυπες ανά τον κόσμο. Αυτό που είναι ιδιαίτερο στην Ελλάδα αφορά ολόκληρο το πλέγμα εξουσίας και είναι η ασυλία, η ατιμωρησία και η συγκάλυψη των ιατρικών εγκλημάτων και της εγκληματικής συνέργειας με τις φαρμακευτικές εταιρίες. Όπως αναφέρω στο τελευταίο μου συναφές βιβλίο «Παρά Φύση» (εκδ. ETRA 2014), την προηγούμενη δεκαετία πρόστιμα δισεκατομμυρίων έπεσαν βροχή από τις αμερικάνικες αρχές σε μεγάλες φαρμακευτικές για τις κακές έως αμιγώς εγκληματικές πρακτικές τους. Και ενώ τα χρηματικά πρόστιμα δεν είναι αρκετά για πρακτικές που ναρκέμποροι θα ζήλευαν- κάθε ευνομούμενη όφειλε να προβαίνει σε δημεύσεις περιουσιών, φυλάκιση και ανάκληση αδειών για όλους τους εμπλεκόμενους- στην Ελλάδα δεν συμβαίνει ούτε καν το πρώτο.

52 Holistic Life

Το 2014, το περιοδικό Hot Doc αποκάλυψε κύκλωμα 4000 (!!!) Ελλήνων γιατρών που λαδώνονται υπό την πρόφαση της συμμετοχής τους σε στατιστικές μελέτες από την εταιρία Pfeizer για να σπρώξουν το φάρμακο για την μείωση της «κακής χοληστερόλης» Lipitor που ανήκει στην ευρύτερη κατηγορία των στατινών. Οι στατίνες είναι φάρμακα «best seller» που φέρνουν στις φαρμακευτικές εταιρίες έσοδα πολλών δισεκατομμυρίων. Θα ήταν κάποιος αθεράπευτα αφελής εάν θεωρούσε πως η Pfeizer αποτέλεσε την εξαίρεση στον κανόνα: Είμαι απολύτως βέβαιος πως κι όλες οι υπόλοιπες εταιρίες λάδωναν γιατρούς ανάλογα με το μερίδιο της αγοράς που τους αντιστοιχούσε ή ήθελαν να αποκτήσουν. Αν πολλαπλασιάσει λοιπόν κανείς τους 4000 γιατρούς που τα έπαιρναν από τη Pfeizer με τον αριθμό των μεγάλων εταιριών που λανσάρουν στατίνες και το συγκρίνει με το συνολικό αριθμό των Ελλήνων γιατρών

(70.000), εύκολα μπορεί κανείς να καταλάβει πως η ιατροφαρμακευτική διαφθορά διαπράττεται από ένα πολύ μεγάλο κομμάτι των Ελλήνων γιατρών, ακόμη και σήμερα υπό συνθήκες ανθρωποφάγου κρίσης. Η υπόθεση της Pfeizer έφτασε στην ερευνητική δημοσιογραφία όχι από κάποια έρευνα των ελληνικών αρχών, αλλά επειδή ελληνικά στελέχη της εταιρίας κατέθεσαν προ διετίας στις αμερικανικές αρχές, μάλλον μετά από πίεσή τους. Και μάλλον εκεί το θέμα τελείωσε, καθώς στο τεράστιας έκτασης σκάνδαλο δεν γνωρίζουμε να δόθηκε ανάλογης έκτασης απάντηση από τις ελληνικές αρχές. Οι παραλληλισμοί του σκανδάλου της Pfeizer με αυτό της Novartis που είδε το φως της δημοσιότητας μέσα στο 2016 είναι πολλοί: Ανήμερα πρωτοχρονιάς, 44χρονος Έλληνας, μεγαλοστέλεχος της Novartis, της φαρμακευτικής- κολοσσού με έδρα την Ελβετία, απειλεί ότι θα αυτοκτονήσει από τον 13ο όροφο του ξενοδοχείου Hilton, δηλώνοντας στους αστυνομικούς που έσπευσαν στο σημείο πως «δε θα γίνει αυτός το εξιλαστήριο θύμα», αιτούμενος να καταθέσει στην εισαγγελέα κατά της διαφθοράς, Ελένης Ραϊκου, που είχε αναλάβει τη διερεύνηση της υπόθεσης διαφθοράς της Novartis. Το πρώτο ερώτημα που προκύπτει είναι το γιατί μεγαλοστέλεχος της Novartis πρέπει να φτάσει στο σημείο να απειλήσει με αυτοκτονία προκειμένου να καταθέσει αυτά που εκ των έσω γνωρίζει για μια υπόθεση η οποία ήδη βρίσκεται υπό διερεύνηση. Κι η έρευνα αυτή, για μια ακόμη φορά, δεν ξεκίνησε από τις ελληνικές αρχές αλλά είναι τα απόνερα μιας αντίστοιχης έρευνας που παρήγγειλαν οι αμερικανικές αρχές και που είχαν ως αποτέλεσμα δύο ελληνικά μεγαλοστελέχη της εταιρίας να καταθέσουν στην άλλη άκρη του ατλαντικού. Τα δύο στελέχη φέρονται να κατάθεσαν για ένα κύκλωμα της εταιρίας που περιελάμβανε 4500 (!!!) Έλληνες γιατρούς αλλά και αρκετούς κυβερνητικούς αξιωματούχους και πολιτικούς που φαίνεται να συνέβαλλαν στη διαμόρφωση ευνοϊκών για την εταιρία τιμών, στην προώθηση των φαρμάκων της σε ταμεία σε βάρος πάντα του Ελληνικού δημοσίου και του συστήματος υγείας, ενώ τα πανταχού παρόντα στη διαπλοκή μήντια φαίνεται να έπαιρναν κι αυτά το μερτικό τους για να θάβουν όποιους αξιωματούχους βρίσκονταν στο δρόμο της Novartis. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε και τις διαδρομές του ΚΕΕΛΠΝΟ στο να μοιράζει ζεστό χρήμα σε μήντια που αναφέραμε σε παλαιότερο άρθρο. Όπως αναφέρει «Το Βήμα», πόρισμα του υπουργείου υγείας του 2012, αναφέρει ότι 50 άτομα, εκ των οποίων 10 αξιωματούχοι του υπουργείου υγείας, ταξίδεψαν σε φαρμακευτικό συνέδριο στο Βερολίνο με παράνομες και πλήρως αδιαφανείς διαδικασίες όπου οι φαρμακευτικές κάλυψαν πλήρως τα «έξοδά» τους, ό,τι κι αν συμπεριλάμβαναν αυτά. Ως συνήθως, το πόρισμα δεν έφτασε ποτέ στον εισαγγελέα. Το 44χρονο στέλεχος είχε γνώση των πραγμάτων όταν έλεγε πως «δεν θα γίνει αυτός το εξιλαστήριο θύμα». Πράγματι, σε αντίστοιχες υποθέσεις στο εξωτερικό, η εταιρία έριξε όλη την ευθύνη στα τοπικά μεγαλοστελέχη της, στην προσπάθειά της να δείξει πως η παραγόμενη διαφθορά ήταν πρωτοβουλία τους κι

όχι κοινή πρακτική της εταιρίας. Δυστυχώς όμως για τις εταιρίες, τα στοιχεία δείχνουν πως η διαφθορά είναι κοινή και αγαπημένη πρακτική τους κι όχι απλά μεμονωμένες πρωτοβουλίες. Το 2016, οι αρχές της Νοτίου Κορέας αποκάλυψαν παράνομες αμοιβές από τη Novartis σε ένα κύκλωμα που περιλάμβανε όχι μόνο ιατρούς αλλά και πέντε συντάκτες ιατρικών περιοδικών. Με αφορμή αυτό το περιστατικό, περνάμε πλέον από τη διαφθορά στο ιατρικό επάγγελμα που πρέπει να θεωρείται δεδομένη, στην διαφθορά της ραχοκοκαλιάς της ιατρικής επιστήμης, της ιατρικής έρευνας και των δημοσιεύσεών της, θέμα το οποίο θα εξετάσουμε σε επόμενο άρθρο. Στην Ιαπωνία, η Novartis δημιούργησε μια σειρά προβλημάτων: Όχι μόνο «απέτυχε» να αναφέρει εγκαίρως 3.264 προβλήματα υγείας που πιθανόν οφείλονταν σε παρενέργειες 26 φαρμάκων της, αλλά χειραγώγησε την ίδια την ιατρική έρευνα: Πλήρωσε ομάδα ερευνητών για να στήσουν κλινικές μελέτες που παρουσίαζαν το αντιυπερτασικό της με αδικαιολόγητα ευνοϊκό προφίλ. Ενδεικτικό είναι, πως ένας από τους ερευνητές, μετείχε σε 7 κλινικές δοκιμές για φάρμακα της Novartis. Η Novartis δεν είναι η εξαίρεση. Οι μεγάλες φαρμακευτικές με τη συνέργεια των γιατρών αλλά και κρατικών αξιωματούχων έχουν σπάσει κάθε κανόνα δεοντολογίας, ηθικής κι επιστήμης και το λογαριασμό καλείται να πληρώσει ο μέσος πολίτης, η τσέπη του κι η υγεία του. Σε αρκετές περιπτώσεις δε, οι αμοιβές γιατρών και αξιωματούχων του τομέα της υγείας περιλαμβάνουν και πορνεία πολυτελείας. Καλά ακούσατε: όχι πρόνοια. Πορνεία. Στην ελληνική περίπτωση, μετά από την πίεση που άσκησε η δημοσιότητα που πήρε η απειλή αυτοκτονίας του 44 στελέχους της Novartis, το υπουργείο δικαιοσύνης κινήθηκε άμεσα αν και όψιμα και κατέσχεσε υπολογιστές και έγγραφα στα κεντρικά της Novartis στην Αθήνα. Μένει να δούμε αν κι αυτή η κίνηση δεν ήταν παρά μια ακόμη επίδειξη πολιτικαντισμού και αν η υπόθεση βολικά θα ξεχαστεί όταν τα φώτα της δημοσιότητας σβήσουν και το παρασκήνιο θα ξαναρχίσει τη βρώμικη δουλειά του. Ο Πέτρος Αργυρίου είναι εκτός από ανατρεπτικός λογοτέχνης κι ένας από τους κορυφαίους Έλληνες αναλυτές, ιδιαιτέρως στο πεδίο του παρασκηνίου των παγκόσμιων πολιτικών δημόσιας υγείας. Είναι επίσης μέλος της ένωσης δημοσιογραφίας της επιστήμης Science View και μόνιμος συνεργάτης του Holistic Life. Από τις εκδόσεις ETRA κυκλοφορούν τα σχετικά βιβλία του: «Τι δεν σας λένε οι γιατροί», 2009, «Θανάσιμες Θεραπείες. 2011» και «Παρά Φύση», 2014, όλα τους μοναδικά στο είδος τους στην ελληνική εκδοτική πραγματικότητα και όχι μόνο. Το προσωπικό του blog είναι το agriazwa.blogspot.com.

ΤΙ ΔΕΝ ΣΑΣ ΛΕΝΕ ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ Πέτρος Αργυρίου Αυτή η μορφή της ιατρικής που έχουμε ως πολιτισμός επιλέξει και εξελίξει ανάμεσα σε πολλές άλλες, παρουσιάζει έμφυτες ατέλειες και ανωμαλίες. Φαινόμενα όπως η η αυτοΐαση και το πλασέμπο που θα έπρεπε να ταράζουν συθέμελα το οικοδόμημά της, αγνοούνται ή παραποιούνται. H ιατρική που δεν αντιλαμβάνεται καλά καλά τι είναι ζωή, και που το μόνο που προσπαθεί είναι να την οριοθετήσει, να την περιχαρακώσει, η μηχανιστική ιατρική, η ιατρική της ασθένειας είναι αδύνατον να αντιληφθεί και να ορίσει τι είναι υγεία. Ένα βιβλίο για τα κακώς κείμενα της ιατρικής, με χρήσιμες πληροφορίες που δεν γίνονται ευρέως γνωστές.

ΘΑΝΑΣΙΜΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Πέτρος Αργυρίου Πολλά βιβλία έχουν γραφτεί για τους θριάμβους της ιατρικής. Οι «θανάσιμες θεραπείες» είναι ένα από τα ελάχιστα στην Ελλάδα βιβλία που καταγράφει την τρομακτική, άλλη πλευρά του νομίσματος της δημόσιας υγείας, τις καταστροφές που οι πολιτικές της έχουν επιφέρει σε αυτή και τα μεγάλα σκάνδαλα και φιάσκα της. Βαδίζοντας στον 21ο αιώνα βλέπουμε όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μας να υφαρπάζεται, πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα να χάνονται στο βωμό της κερδοσκοπίας. Η δημόσια υγεία είναι ένα ακόμη κεκτημένο υπό εξαφάνιση. Εκδόσεις ETRA: τηλ. 2109811753 - www.etra.gr Holistic Life 53

Νεο-ΚρανιοΙερή Θεραπεία σημαίνει μαθαίνω να αναγνωρίζω την γλώσσα του δικού μου σώματός. Το σώμα πονάει μόνο όταν με την μη συνειδητή μας καθημερινότητα καταπονούμε τον εαυτό μας και υπερβαίνουμε τα όποια όρια μας. Το σώμα δείχνει τι συμβαίνει με εμάς πάντα αυτήν εδώ την στιγμή που το αφουγκραζόμαστε.

ΗεαHealth & healing

[Νεο-ΚρανιοΙερή Θεραπεία] Το σώμα προσφέρει πολλά, αντέχει πολλά και αξίζει την καθημερινή μας ευγνωμοσύνη. Η Νεο-ΚρανιοΙερή Θεραπεία δείχνει τον δρόμο της αγάπης για το σώμα μας! Γράφουν ο Άρης Χαντζηνάσιος και η Natasha Green, εμπνευστές της Νέο-ΚρανιοΙερης Θεραπειας www.neocranio.com

ο σώμα του ανθρώπου είναι εκείνο που στις συνεδρίες της Νεο-ΚρανιοΙερής Θεραπείας βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής μας. Σε κάθε συνεδρία που συντροφεύουμε τον Θεραπευόμενο («Ταξιδιώτη») το σώμα του μας δείχνει πόσα φορτία κουβαλάει και μας δείχνει επίσης τι μπορούμε εμείς οι ίδιοι να κάνουμε για να το αποφορτίσουμε. Εξομολογείται με έναν απλό και άμεσο τρόπο τι κάνουμε εμείς και το φορτώνουμε με βάρη που αυτό αναγκάζεται να κουβαλάει. Αν αναλογιστούμε λίγο πόσα προσφέρει το σώμα μας καθημερινά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το σώμα του καθενός μας είναι ένα μεγάλο θαύμα το οποίο έχει πολλή σοφία μέσα του. Παραπονιέται με πόνους ή με κάποια ασθένεια μόνο όταν με τη μη συνειδητή μας καθημερινότητα καταπονούμε τον εαυτό μας και υπερβαίνουμε τα όποια όρια μας.

πονάει στρέφουμε έστω για λίγο την προσοχή μας στο σώμα, όχι με κατανόηση και αγάπη αλλά με παράπονο και πολλές φορές και εκνευρισμό γιατί με τον πόνο του δεν μας αφήνει να λειτουργούμε καλά στην καθημερινότητα, δεν μπορούμε να εργασθούμε, να περπατήσουμε και να κάνουμε χίλια δυο πράγματα που είχαμε βάλει σκοπό να κάνουμε. Στις συνεδρίες μας της Νεο-ΚρανιοΙερής Θεραπείας είναι σαν να πηγαίνει ο Ταξιδιώτης από την αρχή στο σχολείο της κατανόησης και εναρμονισμού του σώματός του. Μαθαίνει να επικοινωνεί με το σώμα του, αφουγγραζόμενος το πώς είναι τώρα˙ να εστιάζει την προσοχή του όχι μόνον εκεί που πονά αλλά και εκεί που το σώμα του έχει ησυχία και γαλήνη και δεν διαμαρτύρεται και να νοιώθει ευγνωμοσύνη γι’ αυτό. Μαθαίνει να ευαισθητοποιείται στο συναίσθημά του. Όταν το σώμα μας πονάει το μόνο που θέλει είναι να μας φέρει σε επαφή με το Συναίσθημά μας. Δείξε στο σώμα σου πώς νοιώθεις όταν εμφανίζεται ένας πόνος και θα δεις ότι θα υπάρξει ανταπόκριση απ’ αυτό. Θα μειώσει ή θα εξαφανίσει τον πόνο! Στην Νεο-ΚρναιοΙερή Θεραπεία μαθαίνουν οι άνθρωποι στις συνεδρίες τους να επικοινωνούν με αυτόν τον τρόπο που αναφέραμε πριν λίγο με το σώμα τους. Όσο απομακρύνεσαι από το σώμα σου τόσο και πλησιάζει η στιγμή που θα εμφανιστεί ένας πόνος ή μια σωματική δυσλειτουργία. Αν αρχίσεις να ψάχνεσαι για να βρεις τον τρόπο ώστε αυτός ο πόνος να φύγει το συντομότερο δυνατόν να είσαι σίγουρη/-ος ότι και να καταφέρεις να τον διώξεις θα επανέλθει σύντομα με μεγαλύτερη επιμονή και ένταση ή αλλού ή με άλλη μορφή δυσλειτουργίας στο σώμα σου.

Δοκίμασε να μπεις στον ρόλο του σώματός σου

Το σώμα είναι πάντοτε στο εδώ και στο τώρα Στην φιλοσοφία της Νεο-ΚραιοΙερής Θεραπείας μέσα από τις συνεδρίες και μέσα από τα Σεμινάριά μας, μαθαίνουν οι άνθρωποι να αναγνωρίζουν τη σημασία του σώματός τους και τη συμβολή του σε οτιδήποτε ζουν σήμερα, τώρα, αυτή τη στιγμή! Το σώμα δείχνει τι συμβαίνει με εμάς πάντα αυτήν εδώ την στιγμή. Αν είμαστε μίζεροι και βυθισμένοι στις σκέψεις μας και αχ! τι κακό μας βρήκε, τότε το σώμα σφίγγε54 Holistic Life

ται, εμφανίζει εντάσεις και πονά. Αν αντιθέτως είμαστε σε επαφή με το Συναίσθημά μας και την καρδιά μας το σώμα είναι χαλαρό και θα μας γεμίζει με ευφορία. Όμως δεν μας έχουν μάθει να δίνουμε και πολλή σημασία στο σώμα μας. Ακόμη και οι θρησκείες είναι ενάντια στο σώμα του ανθρώπου και θα λέγαμε μάλιστα ότι το βλέπουν σαν εχθρό και σαν βαρίδιο. Γνωρίζουμε από τα περιοδικά και τις διαφημίσεις ποια σώματα θεωρούνται όμορφα και ανάλογα κρίνουμε και το δικό μας σώμα και των άλλων. Και φυσικά όταν

Στην Φιλοσοφία μας της Νεο-ΚρανιοΙερης Θεραπειας προτείνουμε να δοκιμάσεις για λίγο να μπεις στο ρόλο του σώματος. Να είσαι το σώμα σου δηλαδή, το οποίο προσπαθεί με πόνο ή ασθένεια να σου μιλήσει. Δες πώς είναι να προσπαθείς εσύ, που είσαι το σώμα να πεις κάτι σε αυτόν που είσαι εσύ. Και αυτός αρχίζει να σε πυροβολεί ή να σε δέρνει ή να σε αγνοεί και γενικά να σε αποστομώσει! Εσύ, σαν σώμα τι θα έκανες αφού αντί να εισακουστείς σε τιμωρούν και από πάνω! Αν το παίξεις έστω για μερικά λεπτά αυτό το παιχνίδι θα αποκτήσεις πολύ κατανόηση για το σώμα σου. Θα κατανοήσεις από την καρδιά σου ότι, μη δείχνοντας τι σε αγγίζει, τι σε συγκινεί, τι σε πληγώνει και τι σε γεμίζει με χαρά ή ευγνωμοσύνη,

για το σώμα σου ο μόνος δρόμος αντίδρασης είναι η επανάσταση. Και το σώμα την κάνει όχι για να σε τιμωρήσει, αλλά για να σε αφυπνίσει γιατί δεν αντέχει άλλο να σε βλέπει να ζεις σαν να μην είσαι άνθρωπος γεμάτος συναισθήματα τα οποία περιμένουν να εκφρασθούν. Ο κανονικός άνθρωπος έχει μάθει να «αντιμετωπίζει» (ή να καταπολεμά) το πόνο. Και μόνο οι λέξεις που χρησιμοποιούμε δείχνουν ξεκάθαρα τη σχέση μας με τον πόνο: πόλεμος! Σε μια συνεδρία της Νεο-ΚρανιοΙερης Θεραπειας, μπορείς εσύ ο «Ταξιδιώτης» να επιλέξεις το πεπατημένο μονοπάτι του πολέμου και να διαπιστώσεις ότι με τον πόλεμο συνεχίζεις να πονάς ή να δοκιμάσει την οδό της επικοινωνίας και να μάθεις από το σώμα του και τον πόνο του την Αλήθεια για τον εαυτό σου. Στις συνεδρίες της Νεο-ΚρανιοΙερής Θεραπείας ο «Ταξιδιώτης» αποκτά Επίγνωση του πόσο λίγο σημασία δίνει στο ίδιο του το σώμα και πόσο ανάγκη έχει αυτό να νοιώσει την Ευγνωμοσύνη του! Από την άλλη το πρώτο πράγμα που βλέπουμε σε έναν άνθρωπο όταν τον συναντάμε είναι το σώμα του και όχι η ευφυΐα ή η εξυπνάδα. Παρ’ όλα αυτά είμαστε περήφανοι για το μυαλό μας. Και αν πάμε και ένα βήμα πιο πέρα: οι περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν με τις πολλές τις σκέψεις που δεν σταματάνε με τίποτα, παλεύουν νύχτες ολόκληρες να κλείσουν για λίγο τα μάτια τους και να ησυχάσουν… εκείνες τις στιγμές το μυαλό το βλέπουν σαν εχθρό και την άλλη ήμερα το πρωί βγάζουμε πάλι την περηφάνια μας ότι είμαστε πανέξυπνοι και συνεχίζουμε τη ζωή μας, σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Εντωμεταξύ κανένας από μας δεν αναρωτιέται και δεν αναγνωρίζει τι κάνει το σώμα μας για μας. Τις περισσότερες λειτουργίες τις κάνει το σώμα μόνο του, και καλά κάνει! Φαντάζεστε να ήμασταν υπεύθυνοι για την αναπνοή μας ή για τον χτύπο της καρδιάς μας; Επειδή το μυαλό μας είναι απασχολημένο με χιλιάδες πράγματα σε 3 λεπτά το αργότερο θα είχε ξεχάσει και την αναπνοή και την καρδιά και θα πεθαίναμε. Και εδώ θέλουμε να τονίσουμε ότι το μυαλό (τον νου) δεν το θεωρούμε εχθρό, είναι ένα κομμάτι μας όπως και πολλά άλλα και σίγουρα το χρειαζόμαστε για την επιβίωσή μας. Δεν είναι όμως το μοναδικό κομμάτι που μας στηρίζει στη ζωή. Νεο-ΚρανιοΙερη Θεραπεια σημαίνει μαθαίνω να αναγνωρίζω την γλώσσα του σώματός μου. Τι θέλει να μου πει! Διότι χωρίς να βάζουμε καμιά προσπάθεια σιωπηλά χωρίς πολλά-πολλά, μας στηρίζει ένας ολόκληρος κόσμος, το σώμα μας. Είτε είναι η αναπνοή μας, είτε ο σφυγμός μας, η πέψη, η όραση, η όσφρηση, η ακοή όλα μέσα μας λειτουργούν χωρίς να χρειάζεται να κάνουμε κάτι συνειδητά εμείς. Όλη την ημέρα και όλη τη νύχτα το σώμα δουλεύει ακατάπαυστα για μας. Και το θλιβερό είναι ότι δεν ακούει έστω ένα απλό ευχαριστώ από μας. Το θεωρούμε αυτονόητο ότι θα κάνει όλες τις δουλειές και αν γίνεται να μην έχει και παράπονα. Ο “τέλειος σκλάβος”, και να συμπεριφέρεται σαν ρομπότ όπως είμαστε εμείς ρομπότ μέσα στην καθημερινότητά μας. Δεν αναρωτιόμαστε διόλου αν αυτό που κάνουμε αυτήν εδώ την στιγμή είναι επειδή το θέλουμε ή επειδή πρέπει. Το σώμα όμως είναι πολύ ζωντανό και δεν ξεχωρίζει από την «ψυχή» μας. Μαζί δημιουργούν την ύπαρξή μας. Σίγουρα έχουμε όλοι μας αισθανθεί πότε κάτι δονεί την ψυχή μας. Το σώμα αντιδρά αμέσως είτε αυτό είναι λύπη, είτε αυτό είναι χαρά μας. Το σώμα δεν δείχνει αδιαφορία, εκφράζει με το δικό του τρόπο αυτό που συμβαίνει στην ψυχή μας, μέσα μας. Το πιο χειροπιαστό παράδειγμα είναι ο έρωτας, τίποτα δεν πονάει και όχι μόνο το πρόσωπο αλλά όλο το σώμα χαμογελάει. Και μπορεί να είναι σε αρμονία όταν εμείς είμαστε σε επαφή με το Συναίσθημά μας. Αξίζει τον κόπο να το δοκιμάσεις…

Σεμινάριο Νεο-ΚρανιοΙερής Θεραπείας για Αρχάριους στην Αθήνα: 4 & 5 /2/17 (Σάβ. 10:30 - 21:30 - Κυρ. 10:30 - 21:30) στην Θεσσαλονίκη 21&22 /1/17 (Σάβ. 10:30 - 21:30 - Κυρι. 10:30 - 21:30) Στο Εισαγωγικό Σεμινάριο της Νεο-ΚρανιοΙερης Θεραπειας:

Μαθαίνουμε να αποκτήσουμε εμπιστοσύνη στα χέρια και την αφή μας Μαθαίνουμε να αγγίζουμε με 2 έως 5 γραμμάρια ένα σώμα, που είναι το απόλυτο άγγιγμα Σεβασμού στην Αλήθεια του. Οι πέντε σταθμοί ψηλαφίσματος σώματος Μαθαίνουμε ότι το κάθε σώμα είναι μια μοναδική οντότητα με την δική της μοναδική αλήθεια Μαθαίνουμε τι σημαίνει το να είμαι σε Διαλογισμό, όταν αγγίζω ένα σώμα Μαθαίνουμε ότι η Νέο-κρανιοϊερή Θεραπεία είναι Διαλογισμός, που σημαίνει είμαι εκεί «παρών» μάρτυρας του γίγνεσθαι και δεν πράττω τίποτα ούτε παρεμβαίνω Μαθαίνουμε τεχνικές χαλάρωσης των τριών Διαφραγμάτων του σώματος (Πυελικό, Αναπνευστικό και Θωρακικό). Τι είναι η Σωματοσυνασθηματική Απελευθέρωση. Αρχές της φιλοσοφίας της Νέο-ΚρανιοΙερής Θεραπείας Αποδοχή στην Αλήθεια και την μοναδικότητα του Άλλου Ψηλαφίζω τον ΚρανιοΙερό Ρυθμό, ο οποίος είναι αυτός στον οποίο βασίζεται όλη η ΚρανιοΙερή θεραπεία. Μαθαίνουμε - τις ίδιες τεχνικές που εφαρμόζουμε στους άλλους - πως μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε και για τον εαυτό μας Τεχνικές παύσης του ΚρανιοΙερού Ρυθμού, που με την παύση του αφυπνίζεται όλο το Αυτοθεραπευτικό Δυναμικό στο σώμα Δεν μαθαίνουμε να κάνουμε ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΠΟΤΕ! Πληροφορίες: Τηλέφωνο: 6945703890

Holistic Life 55

Eίναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη τις θεαματικές επιπτώσεις της γιόγκα για τη σωματική, ψυχική αλλά και την πνευματική κατάσταση καθότι η Γιόγκα καθόλου τυχαία, έχει μπει στις προτεραιότητες του περισσότερου κόσμου παγκοσμίως. Μάλιστα εδώ και 2 χρόνια έχει γίνει επίσημη αναγνώριση από τον ΟΗΕ για τα ολιστικά πλεονεκτήματα της Γιόγκα ανακηρύσσοντας την 21η Ιουνίου ως την Παγκόσμια Ημέρα της Γιόγκα για τον εορτασμό και τη διάδοσή της.

ΥοYoga

Προκαταλήψεις γύρω από τη Γιόγκα: ποιος είναι πραγματικά κατάλληλος για να ασκηθεί σε αυτήν; Γράφει η Γιάννα Παπαδοπούλου, Πιστοποιημένη Δασκάλα Γιόγκα Ινστιτούτο Ολικής Χάθα Γιόγκα Νέα Υόρκη (E. ianna_papa@yahoo.com)

«Δεν είμαι αρκετά ευλύγιστος, είμαι πολύ νευρικός για να κάνω γιόγκα, δοκίμασα μια φορά σε γυμναστήριο και μου φάνηκε δύσκολο, το σώμα μου είναι πολύ κουρασμένο για να ακολουθήσει, δεν υπάρχει χρόνος, πιστεύω πως η γιόγκα είναι μόνο για γυναίκες, ο γιατρός μου είπε να μην κάνω τίποτα, δεν βρίσκω κοντά στο σπίτι μου κάτι, είμαι πολύ γέρος για τέτοια, κάνω γιόγκα πολλά χρόνια- απλά όχι σταθερά με δάσκαλο, φοβάμαι πώς όλοι αυτοί είναι απλά αιρετικοί και θα μπλέξω, έχω δισκοπάθεια, έχω οστεοπόρωση, έχω αρθρίτιδα, είμαι εντελώς ριγμένος συναισθηματικά, πήγα μια φορά πριν πολλά χρόνια αλλά κάτι δεν μου άρεσε, είμαι άνεργος πώς να πάω να κάνω, έχω αναπνευστικά προβλήματα, δεν μπορώ τα ομαδικά- κάνω με βίντεο στο διαδίκτυο, δεν έχω δοκιμάσει ποτέ αλλά ξέρω πως δεν μου ταιριάζει, θέλω κάτι δυναμικό και η γιόγκα είναι για χαλάρωση, γιόγκα κάνουν όσοι έχουν ψυχολογικάεγώ τα έχω βρει με τον εαυτό μου, δεν καταλαβαίνω πώς θα με βοηθήσει..»

λα τα παραπάνω τα ακούω συχνά από πρώτο χέρι λόγω της ιδιότητας του δασκάλου και κατά την ταπεινή μου άποψη αυτό ήταν ένα σημαντικό θέμα συζήτησης, ως προς το ποιος πρέπει να ασκείται στη Γιόγκα και στα συγκεκριμένα είδη Γιόγκα που υπάρχουν πλέον διαθέσιμα. Δεδομένης της αναγνώρισης της Γιόγκα, είναι πραγματικά αξιοπερίεργο ότι πολλοί επαγγελματίες υγεί-

56 Holistic Life

ας στον ευρύτερο ελληνικό τομέα αγνοούν, είτε δεν έχουν ποτέ τους ασχοληθεί με το πώς και γιατί μπορεί όντως μια μέθοδος ψυχοσωματικής άσκησης κι απελευθέρωσης όπως η Γιόγκα να βοηθήσει πολλές διαφορετικές περιπτώσεις ατόμων. Για καλή μας τύχη, άνθρωποι που ασχολούνται με την επιστήμη της Γιόγκα με χειροπιαστές έρευνες καταφθάνουν σε τρόπους επιστημονικής απόδειξης, εξειδίκευσης κι εστίασης σε συγκεκριμένες μερίδες ατόμων όπως π.χ. άτομα με παθήσεις σπονδυλικής στήλης, άτομα που πάσχουν από χρόνια κατάθλιψη, άτομα που επιβίωσαν από καρκίνο, άτομα με ειδικές ανάγκες κ.ά. καθώς η σωματική προσέγγιση της γιόγκα έχει τη βάση της στη θεραπεία. Η αρχαία προέλευση της Γιόγκα εξηγεί με χειρόγραφα πως ουσιαστικά πρόκειται για μια ολοκληρωμένη επιστήμη της εξέλιξης της συνείδησης. Πώς; Ξεκινώντας από τον ενεργειακό καθαρισμό ως τη σωματική υγεία, την τόνωση του ανοσοποιητικού και στη συνέχεια φθάνοντας στην καλλιέργεια της συνείδησης και στην αυτοπραγμάτωση, όπου αυτό είναι που τη διαφοροποιεί μακράν από όλες τις άλλες μορφές άσκησης. Δεύτερον, όταν λέμε τη λέξη Γιόγκα, τί εννοούμε; Η ετυμολογία της λέξης Γιόγκα μεταφράζεται συχνά ως ‘σύζευξη’ ή ‘ενότητα και αφορά την ενότητα των αντίθετων ενεργειών, και παράλληλα έχοντας σαν βασική αρχή την Μη βία. Αλλά η ουσιαστική έννοια είναι κα-

θαρά βιωματική. Όπως γνωρίζουμε από την επιστήμη της Φυσικής, τα πάντα γύρω μας είναι ενέργεια. Η ενέργεια είναι διπολική, δηλαδή είναι είτε θετική είτε αρνητική. Η Γιόγκα λοιπόν στις ρίζες της διδασκαλίας της καταπιάνεται με το πώς μπορεί να καθαρίσει τις ενέργειες του ανθρώπου ώστε να καταφέρει να τις εξισορροπήσει. Αν και όταν αυτό επιτευχθεί, ο ασκούμενος στη Γιόγκα αποσπάται από την ύλη και αναγνωρίζει την αληθινή του φύση που δεν είναι άλλο παρά κομμάτι της Θείας Δημιουργίας. Τρίτον, η Γιόγκα που διδάσκεται στη Δύση, η Hatha Yoga, (εδώ συμπεριλαμβάνονται όλα τα συστήματα στα οποία ασκούμαστε ανά τόπους και χρόνους π.χ. Sivananda, Anusara, Htaha, Iyengar κ.ά.) ασχολείται κατά βάση με το σώμα και τη διατήρηση της υγείας του. Απαιτεί συνέπεια (κυρίως με την έννοια της πειθαρχίας) και επιμονή ώστε να καταφέρει να μεταμορφώσει το ανθρώπινο σώμα σε ένα γερό όχημα το οποίο πέραν της εξωτερικής ομορφιάς του θα επιφέρει υγεία και λειτουργικότητα στην κοινωνία. Η Χάθα Γιόγκα είναι σχεδόν το ένα δέκατο όλης της Γιόγκα ενώ οι υπόλοιποι κλάδοι της επιστήμης της γιόγκα έχουν να κάνουν με το νου. Η εκπαίδευση του νου είναι ο πραγματικός στόχος της γιόγκα. Πέραν του ιστορικού, ιδεολογικού και κυρίως φιλοσοφικού χαρακτήρα απ’ όπου προέρχεται η Γιόγκα, είναι αλήθεια πως αναφέρεται σε Ινδουιστικά κείμενα ως εργαλείο επίτευξης της επικοινωνίας του ανθρώπου με τον Θεό, αυτό όμως δεν συγχέει μήτε καθιστά την πρακτική που κάνουμε στις διάφορες σχολές ως θρησκευτική αίρεση, στην οποία κάποιος μυείται. Το γεγονός του ότι ζούμε σε μια εποχή που η πίστη μας έχει φτάσει να είναι φανατισμός και παθογένεια, καθοδηγεί και μετατρέπει τις αντιλήψεις μας για παραδόσεις της Ανατολής καθιστώντας τες ως ‘αιρέσεις’ στις οποίες ο άνθρωπος θα βρει τελικά έναν ‘άλλον’ δρόμο. Να αναφέρουμε λοιπόν πως η φιλοσοφία της πρακτικής δεν διαφέρει από διδασκαλίες που αφορούν την αγάπη προς όλους, την προσευχή, την παράδοση στο Θεό, γι’ αυτό και είναι δυνατόν μέσα στις πρακτικές της Χάθα Γιόγκα να εντάσσονται κομμάτια με ιδεολογικό και φιλοσοφικό υπόβαθρο διότι η παράδοση της Γιόγκα είναι πολύ μεγάλη, οι δάσκαλοι πάρα πολλοί με ποικίλες προσεγγίσεις. Εάν αφαιρέσουμε όμως τις κατηγοριοποιήσεις, όλα τα μονοπάτια οδηγούν σε έναν δρόμο όπου η αλήθεια είναι μία. Ο άνθρωπος που αναζητά θα βρει τον δρόμο προς την αυτογνωσία και την αυτοπραγμάτωση, άσχετα από το τι εργαλεία θα χρησιμοποιήσει στην πορεία για να ξεκλειδώσει τις πόρτες του μυστηρίου του. Τέλος, η Γιόγκα είναι καθαρά προσωπική βιωματική πρακτική και λειτουργεί στο να μας «φέρει στην παρούσα στιγμή». Επομένως η πρακτική είναι διαθέσιμη προς όλους όσους ασκούνται κάνοντας μόνον ό,τι επιτρέπει το σώμα τους πάντα σε επικοινωνία με το νου. Ο καθένας μπορεί να λάβει τα οφέλη της πρακτικής εάν ασκείται με συνέπεια δίπλα σε έναν έμπειρο δάσκαλο. Όπως έχει πει ο δάσκαλος της Αστάνγκα Γιόγκα Σαράτ Τζόις: ‘Από τη νεαρή νηπιακή ηλικία ως το γήρας, όλοι μπορούν να ασκηθούν στη Γιόγκα. Οι μόνοι που δεν μπορούν να ασκηθούν στη Γιόγκα είναι οι τεμπέληδες’. Ας τον εμπιστευτούμε… τι λέτε;

Holistic Life 57

O Ολιβιέ Μανιταρά είναι σύγχρονος αντιπρόσωπος της Εσσαϊκής Παράδοσης, διδάσκαλος, συγγραφέας, εκπαιδευτής, παιδαγωγός, συνθέτης, χορογράφος, ζωγράφος, εκπαιδευτής τεχνικών αυτοθεραπείας και αφύπνισης της συνείδησης και εξαιρετικός ομιλητής, που μεταδίδει σε γλώσσα κατανοητή την αληθινή σημασία των βαθύτερων μυστηρίων της ύπαρξης.

Spirit matters

Τα μυστήρια του νερού της ψυχής (από τις διδασκαλίες του Ολιβιέ Μανιταρά)

Αρχάγγελος Γαβριήλ είναι ο φύλακας των μυστηρίων της ψυχής. Ακολουθούν κάποια αποσπάσματα από επιστολές του Ολιβιέ Μανιταρά που μας βοηθούν να καταλάβουμε καλύτερα την επιστήμη των μυστηρίων της ψυχής και της σύνδεσής της με το νερό:

«Η ψυχή, κατ’ εικόνα του νερού, είναι ο οικουμενικός ενδιάμεσος. Αυτή είναι που συνδέει όλους τους κόσμους, όλα τα όντα μεταξύ τους μέσα στην αγνότητα ή μέσα στην έλλειψη ευλογίας. Το νερό από μόνο του είναι ουδέτερο. Είναι αγνό μέσα στην ουσία του, όμως επειδή είναι διάφανο, μπορεί να μολυνθεί από αυτό που θα μπει μέσα του. Το ίδιο συμβαίνει με την ψυχή. Μέσα στη λεπτοφυή του δομή, το νερό είναι η προέλευση όλων των μορφών. Απορροφά τις επιρροές που συναντά και τις μεταφέρει. Κατ’ εικόνα του νερού, η ψυχή απορροφά όλες τις επιρροές, τις σκέψεις, τις ενέργειες και κατόπιν διαμορφώνει τη ζωή της ανάλογα με αυτό που έχει μπει μέσα της. Γι’ αυτό, η ψυχή δεν πρέπει να αφήνεται στην τύχη της, είναι ο αληθινός θησαυρός της ανθρωπότητας. Ο μαθητής του Φωτός πρέπει καθημερινά να φροντίζει την ψυχή του, να την παρατηρεί, να την ξεπλένει, να την εκθέτει στον Ήλιο, στον αέρα, σε όλα όσα είναι υψηλά και ιερά. Η ψυχή θα πάρει όλες αυτές τις επιρροές και θα τις καταστήσει ζωντανές μέσα από την ίδια της την ουσία. Θα τις ακτινοβολήσει μέσα από όλες τις σκέψεις, τις συμπεριφορές, τις ψυχικές καταστάσεις, τις πράξεις. Σήμερα, δε σκεπτόμαστε πια την ψυχή, αδιαφορούμε για το τι συνέπειες μπορεί να έχουν οι σκέψεις μας και οι δράσεις μας επάνω της. Καθένας θέλει να ζήσει τη ζωή του κάνοντας ό,τι του περνά από το κεφάλι. Μα η ζωή δε θέλει να ζήσει τη ζωή της, θέλει να είναι σε αρμονία με την οικουμενική ψυχή, με το μεγάλο Όλον, θέλει να οδηγήσει τη συνείδηση, τις σκέψεις, την ευαισθησία, τη θέληση και τις δράσεις μέσα σε αυτήν την οικουμενική και απρόσωπη ζωή. Έτσι, ο άνθρωπος γίνεται ένα δέντρο που μπορεί να δώσει καρπούς φωτός παντού. Μέσα στην ουσία της, η ψυχή είναι ενδιάμεσος μεταξύ ουρανού και γης, μεταξύ πνεύματος και σώματος. Δίχως αυτήν δεν είναι δυνατή καμιά ζωή, διότι είναι όχημα, και έτσι το πνεύμα μπορεί να αγγίξει την ύλη. Ακόμη και το σώμα του ανθρώπου διαμορφώνεται από την ψυχή και αποτελεί μέρος της. Μέσα σε αυτό η ψυχή εξατομικεύεται, αποκτά θέληση και αισθήσεις, διάνοια και συνείδηση. Έτσι, όσο περισσότερο η ψυχή αναπτύσσεται, τόσο περισσότερο γίνεται ικανή να επικοινωνήσει το θεϊκό πνεύμα, να ενωθεί με αυτό και να το εκδηλώσει στο φυσικό πεδίο. Η ψυχή βρίσκεται επίσης μέσα στα λόγια, στις χειρονομίες, στις πραγματώσεις ενός ανθρώπου. Αν ο άνθρωπος δεν αποδίδει ψυχή στις πραγματώσεις του, τότε αυτές δεν έχουν καμία δύναμη. Κατόπιν, πάνω από όλα αυτά, βρίσκεται η ψυχή της συνείδησης, η οποία είναι πολύ σημαντική για την εξέλιξη του ανθρώπου επάνω στη γη, και πάνω από αυτή βρίσκεται η ψυχή του πεπρωμένου και της μαγικής δημιουργικότητας, χάρη στην οποία ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι όλα έχουν ψυχή και ότι όλα είναι μαγικά, ζωντανά και δίνουν καρπούς. Είναι αυτή η ψυχή του πεπρωμένου που γεννά το σώμα εξατομίκευσης. Το να γίνεις άτομο, λοιπόν, δεν είναι μια αυτόματη διαδικασία, αλλά εργασία που γεννιέται από την αφυπνισμένη συνείδηση και τη μαγική δράση. Πάνω από τη μαγική ψυχή βρίσκεται η αιώνια ψυχή και πάνω από αυτήν, η θεϊκή ψυχή που έχει μέσα της συγχωνεύσει την εικόνα της φωτιάς και του Φωτός. Το πνεύμα είναι η φωτιά και η ψυχή είναι ο ωκεανός φωτός. Αυτή η γνώση της ψυχής είναι μια επιστήμη και ο Γαβριήλ είναι ο φύλακας των μυστηρίων της.» www.essenia.gr f/b : vertu essenia 58 Holistic Life

Holistic Life 59

Holistic Life Ρεπορτάζ Αγοράς ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΑΥΤΙΩΝ, ΜΥΤΗΣ, ΛΑΙΜΟΥ

Ένας φυσικός και ασφαλής τρόπος για να ελαχιστοποιήσουμε τα προβλήματα που τα μικρόβια προκαλούν στο λαιμό, στο στόμα, στη μύτη και στα αυτιά είναι να διατηρούμε σε υψηλά επίπεδα τα ανταγωνιστικά, φιλικά βακτήρια, διατηρώντας μια υγιή οικολογία στην περιοχή. Το Ear, Nose & Throat περιέχει το προβιοτικό Κ12 (S. Salivarius) που ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ προωθεί την καθαρή, δροσερή αναπνοή. Επίσης περιέχει οξεόφιλο (L. Acidophilus) και ψευδάργυρο, για υγιές γαστρεντερικό σύστημα και ισχυρή βλεννογόνο μεμβράνη. APOLLONIAN NUTRITION: τηλ. 210 6134604, www.apolloniannutrition.gr

KIDS IMMUNE BOOSTER Το KIDS IMMUNE BOOSTER περιέχει βιταμίνη Α (β-καροτίνη), βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, ψευδάργυρο και ανοσοενισχυτικό βοτανικό μίγμα από ζυμωμένο-συμπυκνωμένο χυμό σταφυλιού (χωρίς αλκοόλ), πράσινο τσάι (χωρίς καφεΐνη), κουρκουμά, σκόρδο (άοσμο), φύλλο ελιάς και το ανοσοενισχυτικό μανιτάρι shiitake. Επιπλέον, περιέχει γαλακτοβάκιλλο οξεόφιλο για υγιή εντερική χλωρίδα και άριστη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Υποαλλεργικές μασώμενες ταμπλέτεςζωάκια με θαυμάσια γεύση τροπικών φρούτων. APOLLONIAN NUTRITION: τηλ. 210 6134604, www.apolloniannutrition.gr

ΓΙΑ ΔΥΝΑΤΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το Immune Booster για ενήλικες είναι μία πανίσχυρη φόρμουλα υποστήριξης του ανοσοποιητικού συστήματος και ολόκληρου του οργανισμού ενηλίκων. Περιέχει τιτλοδοτημένα βότανα (ARALarix, olive leaf, andrographis, echinacea, elderberry), βιταμίνες (βήτα καροτίνη, C, Ε), ψευδάργυρο και προβιοτικά. APOLLONIAN NUTRITION: τηλ. 210 6134604, www.apolloniannutrition.gr

ΤΟΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΟΞΙΝΩΣΗ ΗΠΑΤΟΣ Εξαιρετικό τονωτικό-αποτοξινωτικό του συκωτιού από συμπυκνωμένο εκχύλισμα σπόρων γαϊδουράγκαθου. Διεγείρει την αναγέννηση των ηπατικών κυττάρων, προστατεύει από βλάβες που προκαλούν στο συκώτι ιοί, ελεύθερες ρίζες και διάφορες τοξίνες (ρυπαντές, φάρμακα, αλκοόλ κ.λπ.). Μειώνει τα ηπατικά ένζυμα, αυξάνει την παραγόμενη γλουταθειόνη, εμποδίζει την εναπόθεση λίπους στο συκώτι. Προσφέρεται σε ταμπλέτες των 250mg (200mg sylimarin) και σε ταμπλέτες παρατεταμένης αποδέσμευσης των 500mg (400mg sylimarin). Εγγύηση ταυτότητας προϊόντος με ποιοτική ποσοτική ανάλυση ανεξάρτητου εργαστηρίου. APOLLONIAN NUTRITION: τηλ. 210 6134604, www.apolloniannutrition.gr 60 Holistic Life

HOMEOPATHY TOOTHPASTE & MOUTHWASH Oδοντόπαστα και στοματικό διάλυμα από τη Frezyderm με σύνθεση απαλλαγμένη από ουσίες που αντιδοτούν στην ομοιοπαθητική αγωγή. Η οδοντόπαστα δεν περιέχει φθόριο, αιθέρια έλαια, σακχαρίνη, μέντα, και παράγωγα μινθόλης. Επιταχύνει την ομαλή επισμάλτωση, καταπολεμά την τερηδόνα και συνεπικουρεί στη λεύκανση των δοντιών. Επίσης αντιμετωπίζει την ξηροστομία, μειώνει την αιμορραγία των ούλων και προστατεύει από την ουλίτιδα και την περιοδοντίτιδα. Η στοματική φροντίδα ολοκληρώνεται με το στοματικό διάλυμα με ευχάριστη δροσερή γεύση που διαρκεί. Δεν περιέχει φθόριο, αιθέρια έλαια, σακχαρίνη, μέντα, παράγωγα μινθόλης και αιθυλική αλκοόλη. Έχει αντιβακτηριακή και αντιμικροβιακή δράση, καταπολεμά την τερηδόνα, μειώνει την αιμορραγία των ούλων και προστατεύει από την ουλίτιδα και την περιοδοντίτιδα. FREZYDERM: τηλ. 210 5246900 www.frezyderm.com

ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ: DIAPHYTOL Το Diaphytol δημιουργήθηκε για τις ιδιαίτερες ανάγκες ομαλοποίησης του μεταβολισμού με σκοπό την αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου και την υποστήριξη της διαχείρισης των σακχάρων του αίματος. Επηρεάζει θετικά τα επίπεδα σακχάρου του αίματος και μπορεί να προλάβει το διαβήτη ή να μειώσει τις βλαβερές επιπτώσεις του. Παράγεται από καθαρές φυσικές ουσίες, εκχυλίσματα φυτών, βιταμίνες, βιταμινοειδή και ιχνοστοιχεία, σε μια κλινικά ελεγμένη σύνθεση και συνδυάζεται χωρίς πρόβλημα με διαβητικά φάρμακα.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΦΛΕΒΙΤΙΔΑΣ ΚΑΙ ΕΥΡΥΑΓΓΕΙΩΝ της ROSVEDA 100% φυτική κρέμα Varicose Veins για την αντιμετώπιση φλεβίτιδας και ευρυαγγειών. Επαναστατική σύνθεση για τη μείωση έως και εξαφάνιση ευρυαγγειών και φλεβίτιδας, στο σώμα και στο πρόσωπο, βασιζόμενη στην Αγιουρβεδική Ιατρική. Η βελτίωση είναι ορατή από τις πρώτες κιόλας χρήσεις. Χωρίς παρενέργειες ή αντενδείξεις. Kατάλληλη για πρόσωπο και σώμα. ROSVEDA: τηλ. 210 6532817, www.rosveda.gr

A.Vogel ATROSAN Φυτικό παυσίπονο – αντιφλεγμονώδεςαντιρρευματικό από το φυτό αρπαγόφυτο. To Atrosan αποτελεί ιδανική επιλογή για αθλητές και όλους όσους θέλουν να αποφύγουν ή να μειώσουν τη λήψη χημικών αντιφλεγμονωδών. Δεν παρουσιάζεται κατά τη χρήση του καμία παρενέργεια και δεν υπάρχει περιορισμός για μακροχρόνια χρήση. Μπορεί να συνδυαστεί εξαιρετικά και να λαμβάνεται ταυτόχρονα με σκευάσματα γλυκοσαμίνης. ICP: τηλ. 210 9408880, www.avogel.gr

MOLKOSAN & FLORA BALANCE Βιολογικό πρεβιοτικό ρόφημα από ορό τυρογάλακτος

Η συσκευή ρινικής πλύσης Nasopure® έχει σχεδιαστεί από τη Dr Hana, Αμερικανίδα παιδίατρο με 25 χρόνια εμπειρία στη θεραπεία παιδιών και ενηλίκων με χρόνιες παθήσεις της μύτης και των αυτιών. Προσφέρει τη δυνατότητα χρήσης ενός εναλλακτικού στα χημικά φάρμακα συστήματος ρινικού καθαρισμού ώστε να καταστεί η ρινική πλύση τόσο εύκολη και απλή όσο το πλύσιμο των δοντιών. Ο καινοτόμος συνδυασμός του βοηθάει τον καθαρισμό των ιγμορείων εύκολα και με φυσικό τρόπο, μειώνοντας την ανάγκη για συνεχή χρήση φαρμάκων.

Το Molkosan είναι εξαιρετικά ευεργετικό φυσικό μέσο ισορροπίας για αυτούς που υποφέρουν από φούσκωμα, δυσανεξία σε τροφές και λακτόζη και από δυσκοιλιότητα. Περιέχει L+ γαλακτικό οξύ που συμβάλει στη διάσπαση των πρωτεϊνών και της λακτόζης ενώ βοηθά στην απορρόφηση πολύτιμων μετάλλων και ενζύμων αυξάνοντας τη βιοδιαθεσιμότητά τους. Χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό και την ενίσχυση της εντερικής χλωρίδας σε άτομα που υποφέρουν από υπερανάπτυξη του μύκητα Κάντιντα και άλλων παθογενών οργανισμών. Ενεργοποιεί την καύση του λίπους και τονώνει τον οργανισμό. Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στην Ελβετία αποδεικνύουν ότι το Μοlkosan έχει ευεργετική επίδραση σε διαβητικές και προδιαβητικές καταστάσεις, σε υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων και χοληστερίνης στο αίμα, σε αρτηριοσκλήρωση, υπέρταση, αρθρίτιδα κ.α. αφού τονώνει και καθαρίζει το πάγκρεας, το στομάχι και τα έντερα.

ICP: τηλ. 210 9408880, www.icp-sa.gr

ΙCP: τηλ. 210 9408880, www.avogel.gr

META•PHARM: τηλ. 2310 234768 www.metapharm.gr

NASOPURE® - Τώρα ο ρινικός καθαρισμός γίνεται παιχνίδι!

PURITY PLUS & ECHINACEA Ο συνδυασμός αυτός είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του κρυολογήματος και της γρίπης. Συγχρόνως βοηθάει στην ανακούφιση μολύνσεων. Κατάλληλο για όλους, ακόμη και για παιδιά. Περιέχει συνδυασμό από εκχύλισμα του σπόρου του grape-fruit, Echinacea, uncaria tomentosa, ribes nigrum και rosa canina. Το εκχύλισμα του grape-fruit ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Η Echinacea είναι ένα φυσικό αντιβιοτικό. Το cat’s claw με την αντιοξειδωτική του δράση, προστατεύει από μολύνσεις και επουλώνει τις φλεγμονές και το rose hip καταπολεμά τη σωματική κόπωση.

ΛΑΔΙ ΑΒΟΚΑΝΤΟ

για όλα τα δέρματα Θρεπτικό λάδι πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία που βοηθούν τα ένζυμα στην παραγωγή νέων υγειών κυττάρων. Δίνει στο δέρμα τροφή και ισορροπία, επαναφέροντας τη φυσική του κατάσταση. Χρησιμοποιείται στο πρόσωπο και τον λαιμό, μετά τον καθαρισμό. Η χρήση γύρω από τα μάτια και το στόμα είναι ευεργετική για τις ρυτίδες. Η αποτελεσματικότητά του είναι τόσο εμφανής που θα σταματήσετε να ψάχνετε για κάτι καλύτερο. MATERNATURA: τηλ. 210 8235625, 210 8225976

A.Vogel VΙΤΑΜΙΝ C Μασώμενα δισκία βιολογικής βιταμίνης C από φρέσκα φρούτα ασερόλα 100% βιοαπορροφήσιμη. Η ασερόλα έχει περιεκτικότητα σε βιταμίνη C 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή που περιέχεται σε ένα πορτοκάλι. Σε αντίθεση με τις συνθετικές - εργαστηριακές συνθέσεις βιταμίνης C, η ασερόλα απορροφάται κατά 100% γιατί ο οργανισμός την αναγνωρίζει σαν τρόφιμο. Περιέχει πάνω από 150 άλλα φυτοθρεπτικά συστατικά με πανίσχυρη αντιοξειδωτική δράση, τα οποία βοηθούν στη θωράκιση του οργανισμού από τςι λοιμώξεις. ΙCP: τηλ: 210 9408880, www.avogel.gr

ORGANIC Ashwagandha από την Pukka Ένα ενισχυμένο τονωτικό της φύσης για τη θρέψη του νευρικού και ανοσοποιητικού συστήματος, την επιβράδυση της γήρανσης, τη μείωση του στρες και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Η Ashwagandha είναι γνωστή για τις αφροδισιακές της ιδιότητες, σύμφωνα με τις οποίες ενισχύει την ανδρική σεξουαλική ικανότητα ενώ αυξάνει την ποσότητα και την ποιότητα του σπέρματος. Σύμφωνα με πρόσφατες κλινικές μελέτες, η ρίζα Ashwagandha ενισχύει σε ποσοστό 70% και άνω τη σεξουαλική ζωτικότητα σε άνδρες και γυναίκες.

Η ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΠΟΛΥΒΙΤΑΜΙΝΗ 1 κουταλιά Beyond Greens ®=2 μερίδες λαχανικών

WELLKID της Vitabiotics

Μοναδικός συνδυασμός οργανικών πράσινων υπερτροφών, με ζύμωση προβιοτικών, πλούσιος σε θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες, μέταλλα, αντιοξειδωτικά, ιχνοστοιχεία, ίνες και φυτοθρεπτικά, με μέγιστη βιοδιαθεσιμότητα, που δύσκολα βρίσκουμε ακόμα και σε μια προσεγμένη διατροφή Αυξάνει την ενεργητικότητα και την αντοχή, καταπολεμά την κόπωση, βοηθά την αντίσταση απέναντι στις ασθένειες, ρυθμίζει το μεταβολισμό και τις κενώσεις, απογειώνει την εγκεφαλική απόδοση, επιβραδύνει τη διαδικασία της φυσικής γήρανσης. Αλκαλοποιεί το ph του οργανισμού.

Μασώμενες ταμπλέτες που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για παιδιά στην ανάπτυξη, ηλικίας 4-12 ετών. Κάθε ταμπλέτα παρέχει εύρος 21 απαραίτητων συστατικών, όπως βιταμινών Α, B, C, D, E και σημαντικών μετάλλων όπως μαγνήσιο, σίδηρο και ψευδάργυρο, σε περιεκτικότητες κατάλληλες για παιδιά. Επιπλέον, περιέχει φυσική πηγή ωμέγα-3 λιπαρών οξέων από λιναρόσπορο.

MEDMELON: τηλ. 2310 449 441, www.medmelon.gr

Bio-Kult® Candéa

Ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού κατά της κάντιντα Μοναδικός συνδυασμός από 7 είδη προβιοτικών φιλικών βακτηρίων για την ενίσχυση της εντερικής χλωρίδας και την προστασία από την υπερανάπτυξη της κάντιντα. Με εκχυλίσματα σκόρδου και σπόρων γκρέιπφρουτ, τα οποία είναι γνωστά για τις ιδιαίτερα ισχυρές αντιμυκητιασικές τους ιδιότητες. ΙCP: τηλ: 210 9408880, www.avogel.gr

ΤΑ ΠΙΟ ΣΤΙΛΑΤΑ & ΥΓΙΕΙΝΑ COFFEE THERMOS! Aπολαύστε τον καφέ ή το τσάι σας πάντα στην ιδανική θερμοκρασία! Σε υπέροχα χρώματα & σχέδια, αποτελούν την ιδανικότερη λύση για να ετοιμάζετε τον καφέ σας από το σπίτι, ώστε να μην επιβαρύνετε την τσέπη σας & το περιβάλλον!Γιατί όλα τα προϊόντα Ecolife είναι κατασκευασμένα από ανοξείδωτο ατσάλι 18/8, το πιο υγιεινό & οικολογικό υλικό για καθημερινή επαναχρησιμοποίηση! Χωρίς αλουμίνιο & καρκινογόνες ουσίες. BPA FREE. LIFEGREEN: τηλ. 2107788885, 6977436491, www.lifegreen.gr

Organic turmeric active από την Pukka Συμπλήρωμα διατροφής από βιολογικά βότανα. Χρησιμοποιείται για πόνους συνδέσμων, αρθρίτιδες και κακώσεις που προκύπτουν κατά την εκτέλεση αθλημάτων. Ενδυναμώνει τους συνδέσμους και τους μύες αυξάνοντας την μικροκυκλοφορία στην προσβεβλημένη περιοχή και παράλληλα τονώνοντας τους μυς, τους συνδέσμους και τα οστά. BOTANICA: τηλ.2310238880 www.botanica.gr

DΟUNI Health Products: τηλ. 210 9941451, www.douni.gr

ΒΕΛΟΝΕΣ ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΥ acuplus.gr Για όλες τις τεχνικές βελονισμού Για σωματικό, ωτοβελονισμό, κοιλιακό, κεφαλής, αισθητικό, KHT, Sujok, μεσοθεραπεία, NADA... Σε συσκευασίες 100, 500 και 1000 βελονών. WooJeon, Seirin, Eaku, DongBang, Orca, Biotekne ‘Ολες οι εταιρείες , για όλες τις τεχνικές ΠΡΟΣΦΟΡΑ!! Βελόνες Βελονισμού EAKU Συσκευασία 1000 Βελονών ανά 5 με οδηγό 18,65 ευρώ + φπα Η προσφορά ισχύει μέχρι 15/2/2017 ή εξαντλήσεως των αποθεμάτων. Λήξη βελονών 12/2017. Προέλευση Κίνα ACUPLUS: τηλ 2130339653, www.acuplus.gr

A.Vogel Avenaforce Βάμμα φρέσκιας βρώμης, πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά - κυρίως βιταμίνες του συμπλέγματος Β - ιδανικό για τη “θρέψη” του νευρικού συστήματος αλλά και τη μείωση της ομοκυστεΐνης. Αυξάνει την ενέργεια και αντιμετωπίζει το άγχος. Χάρη στις χαλαρωτικές και δυναμωτικές της ιδιότητες, ανακουφίζει την ήπια κατάθλιψη, το άγχος, την υπερένταση, την αϋπνία και τη νευρική εξάντληση. Υποστηρίζει την ενίσχυση ολόκληρου του νευρικού συστήματος. ΙCP: τηλ: 210 9408880, www.avogel.gr

ΑΝΘΟΪΑΜΑΤΑ Dr EDWARD BACH

από την Healing Herbs

H εταιρία Healing Herbs κατασκευάζει ανθοϊάματα με τα υψηλότερα πρότυπα και σύμφωνα με τις αρχικές κατευθύνσεις του Dr E. Bach. Η συλλογή της παραγωγής των ανθοϊαμάτων γίνεται στην επαρχία Herefordshire, με όλες τις προϋποθέσεις φυσικού περιβάλλοντος και κλίματος για την παρασκευή ανθοϊαμάτων σύμφωνα με τις οδηγίες και το πνεύμα του Dr E. Bach. BOTANICA: τηλ.2310238880 www.botanica.gr Holistic Life 61

Holistic Life Βιβλιοπαρουσίαση ΦΑΕ ΤΟΝ ΒΑΤΡΑΧΟ ΣΟΥ του Brian Tracy Το θρυλικό Φάε τον βάτραχό σου (με πάνω από 1.500.000 πωλήσεις σε όλο τον κόσμο και μεταφρασμένο σε 42 γλώσσες) θα αλλάξει τη ζωή σας. Δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να κάνουμε όλα όσα θέλουμε. Οι επιτυχημένοι άνθρωποι δεν προσπαθούν να καταφέρουν τα πάντα. Μαθαίνουν να επικεντρώνουν την προσοχή τους στις πιο σημαντικές εργασίες και να τις ολοκληρώνουν. Ο Mark Twain χρησιμοποιούσε μια έκφραση, σύμφωνα με την οποία, εάν το πρώτο πράγμα που κάνεις το πρωί είναι να τρως έναν βάτραχο ζωντανό, τότε θα ξέρεις πως έχεις ήδη ξεμπερδέψει με τη χειρότερη ασχολία ολόκληρης της ημέρας. Χρησιμοποιώντας τη ρήση αυτή ως μεταφορά για την ενασχόληση με την πιο απαιτητική εργασία της ημέρας –εκείνη που σίγουρα θα καθυστερήσετε να φέρετε εις πέρας, αλλά ταυτόχρονα και εκείνη που μπορεί να μετατρέψει προς το καλύτερο τη ζωή σας– το Φάε τον βάτραχό σου σας υποδεικνύει πώς να διαχειριστείτε και να οργανώσετε τη μέρα σας. Όχι μόνο θα ασχοληθείτε με τις υποχρεώσεις σας γρηγορότερα, αλλά θα μάθετε να ολοκληρώνετε τις σημαντικότερες από αυτές. Ο συγγραφέας των best sellers Brian Tracy συμβουλεύει για όλα τα χαρακτηριστικά της σωστής διαχείρισης του χρόνου: αποφάσεις, πειθαρχία και αποφασιστικότητα. Tαυτόχρονα αναλύει 21 πρακτικά και εύκολα βήματα, τα οποία θα σας βοηθήσουν να μη χρονοτριβείτε και να αποπερατώνετε τις σημαντικότερες εργασίες σας σήμερα κιόλας! ΔΙΟΠΤΡΑ: τηλ. 2103300774 - www.dioptra.gr

NATURAL MEDICINE ΟΔΗΓΟΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΒΟΤΑΝΩΝ Ο οδηγός Natural Medicine είναι ο μοναδικός στην Ελλάδα εγκυκλoπαιδικός οδηγός για τα συμπληρώματα διατροφής και τα βότανα, σχεδιασμένος τόσο για τον ειδικό της υγείας και το φαρμακοποιό όσο και για τον αναζητητή μιας υγιεινής ζωής. Παίρνοντας ως δεδομένο την πολυπλοκότητα του «κόσμου» των βοτάνων και τη γρήγορη εξέλιξη τής συμπληρωματικής ιατρικής, ο οδηγός Natural Medicine αποτελεί ένα μοναδικό και αξιόπιστο εργαλείο στα χέρια του ειδικού, με πάνω από 300 μονογραφίες (από πρόσφατες μελέτες), με σκοπό την ολοκληρωμένη πληροφόρηση σχετικά με τα θεραπευτικά βότανα και τα συμπληρώματα διατροφής. ETRA: τηλ. 2109811753 - www.etra.gr

Η ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ ΩΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΛΥΣΗ ΑΝΤΙ ΤΩΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ της Susan Curtis RSHom Γραμμένο από μία συγγραφέα με πολλά χρόνια εμπειρίας στις φυσικές θεραπείες, αυτό το βιβλίο αποτελεί έναν ανεκτίμητο οδηγό για όλους τους ταξιδιώτες και τους γονείς που αναζητούν μία εναλλακτική λύση αντί των εμβολιασμών. Πρακτικές πληροφορίες για την πρόληψη και τη θεραπεία των κύριων μολυσματικών ασθενειών, όπως η Ηπατίτιδα, η Γρίπη, η Ελονοσία, η Ιλαρά, ο Κοκκύτης κ.α. Επίσης θα βρείτε ενότητα με οδηγίες : για το πως θα χρησιμοποιείτε τα ομοιοπαθητικά φάρμακα, πρώτες βοήθειες, Ομοιοπαθητική MAteria Medica, συμβουλές για γονείς και όσους ταξιδεύουν. ETRA: τηλ. 2109811753 - www.etra.gr 62 Holistic Life

Holistic Life 63