Holistic Life τεύχος 90

Page 1

Holistic Life explore THE ALTERNATIVE

®

ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΥΓΕΙΑ / ΜΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ / ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ / ΑΥΤΟΒΕΛΤΙΩΣΗ / ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΤΕΥΧΟΣ 90 / ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019

ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

MINDFULNESS

holisticlife.gr

Ενσυνειδητότητα: Αδράξτε την στιγμή

AYURVEDA & ΠΟΝΟΙ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΛΙΠΑΡΑ ΓΙΑ ΥΓΙΗ ΕΓΚΕΦΑΛΟ

NATURAL MEDICINE Ξεκλειδώνοντας τα μυστικά της Κάνναβης (Μέρος 2ο)

ΤΕΡΗΔΟΝΑ & ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ ΕΜΒΟΛΙΑ ΓΡΙΠΗΣ: ΠΟΣΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΕΙΝΑΙ;


2 Holistic Life


Μοναδικό σύμπλεγμα πρωτεϊνών και λιπών που βρίσκεται στο ανθρώπινο γάλα σκοτώνει πάνω από 40 τύπους καρκίνου Το μητρικό γάλα είναι γνωστό ότι περιέχει αντισώματα και ένα πλήθος ωφέλιμων συστατικών για τα νεογέννητα μωρά, για να τα προστατεύσει από επιβλαβείς παράγοντες, όσο το ανοσοποιητικό τους σύστημα ωριμάζει. Έτσι, όσο περίεργο και αν ακούγεται, το μητρικό γάλα μπορεί να αποτελεί το κλειδί για την καταπολέμηση του καρκίνου με φυσικό τρόπο. Η καθηγήτρια Catharina Svanborg από το εργαστήριό της στο Πανεπιστήμιο Lund της Σουηδίας ανοίγει το δρόμο για να αξιοποιηθούν οι ικανότητες του μητρικού γάλακτος να καταπολεμά τον καρκίνο. Συγκεκριμένα, η καθηγήτρια προσπαθεί να συνδέσει την πρωτεΐνη του μητρικού γάλακτος, γνωστή ως άλφα-λακταλβουμίνης, με το ελαϊκό οξύ, ένα λιπαρό οξύ που βρίσκεται στο ελαιόλαδο, τους καρπούς με κέλυφος και τους σπόρους. (Τη συνέχεια του άρθρου θα βρείτε στο holisticlife.gr)

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ

Νικώ τον πανικό H ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μπορεί να οφείλεται στην έλλειψη ηλιακού φωτός

Κατερίνα Αγγελή

Σύμφωνα με νέα μελέτη, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή θα μπορούσε να συμβαίνει επειδή ζείτε στο βόρειο ημισφαίριο και δεν παίρνετε αρκετό ηλιακό φως. Οι άνθρωποι που πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μοιάζουν να μοιράζονται παρόμοια προβλήματα ύπνου και αυτό τείνει να συμβαίνει περισσότερο στους ανθρώπους που ζουν στο βόρειο ημισφαίριο. Αυτό συμβαίνει επειδή οι άνθρωποι που ζουν σε αυτές τις περιοχές παίρνουν λιγότερο ηλιακό φως, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολο το συγχρονισμό με το εσωτερικό βιολογικό ρολόι τους, αναφέρουν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Binghamton. (online)

«Η συγγραφέας ανέλαβε ένα διόλου εύκολο εγχείρημα και το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό». Μέσω των σκίτσων, με μεθοδικότητα και εύληπτα παραδείγματα, ο αναγνώστης μαθαίνει τι είναι οι κρίσεις πανικού, πώς εξελίσσονται, πώς εδραιώνεται το πρόβλημα και πώς τελικά αντιμετωπίζεται».

Έρευνα: 200.000 Αμερικανοί πεθαίνουν κάθε χρόνο από ιατρικά λάθη Νέα μελέτη ανακάλυψε ότι περίπου 200.000 Αμερικανοί πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω κάποιου ιατρικού λάθους και αυτά τα λάθη είναι πιθανότερο να συμβούν όταν ο γιατρός υποφέρει από το σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης. Είναι μια αποτυχία ολόκληρου του ιατρικού συστήματος που θέτει σε κίνδυνο τις ζωές των ασθενών, λένε ερευνητές από τη Σχολή Ιατρικής του Στάνφορντ. (online)

Αναστασία Καλαντζή-Αζίζι, Ομότιμη Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο Π.Ο.Υ. χρησιμοποιεί κακή επιστήμη για να αυξήσει το ποσοστό θανάτων από ιλαρά Ο Π.Ο.Υ. φουσκώνει τον αριθμό των θανάτων από ιλαρά σε όλο τον κόσμο για να ενθαρρύνει τη χρήση του εμβολίου MMR. Χωρίς καμία αμεροληψία, αναφέρει την ιλαρά ως αιτία των παιδικών θανάτων όταν δεν έχει αποδειχθεί η πραγματική αιτία και ισχυρίζεται ότι το ποσοστό θνησιμότητας για την ιλαρά στη Νοτιοανατολική Ασία είναι μεγαλύτερο από το συνολικό αριθμό των καταγεγραμμένων περιπτώσεων. (online)

holisticlife.gr - εγγραφείτε στο newsletter

Εκδόσεις Πεδίο

Holistic Life®

ISSN 1790-1510 Ιδιοκτήτης: Etra Publishing © Έδρα: Ευεργετών 7, Π. Φάληρο, 17563 τηλ.: 210 9811753 Εκδότης: Γεράσιμος Κατραμάδος Υπεύθυνη ύλης: Βάλλυ Καλοζούμη holisticlifenews@gmail.com Εμπορικός διευθυντής: Δημήτρης Παλαιολόγος Φωτογραφία: Depositphotos Επιστημονικοί συνεργάτες: Πέτρος Αργυρίου (Ιατρική έρευνα) Ηλίας Γραμματικάκης (Φαρμακοποιός) Ντίνα Διονυσοπούλου (Αυτοβελτίωση) Βαγγέλης Ζαφειρίου (Ομοιοπαθητική) Βάλλυ Καλοζούμη (Ομοιοπαθητική) Χρυσούλα Κωνσταντιανού (Bach Remedies, Ομοιο/κή)) Ευθύμης Λαζάρου (Naturopathy) Βασίλης Μαυρομάτης (Υoga, Naturopathy) Ελένη - Αλεξάνδρα Μιχαλοπούλου (Ayurveda) Κασάνδρα Μουγιάκου (Βιοσυντονισμός) Λύσανδρος Μυγιάκης (Ομοιοπαθητική) Μυρτώ Μυλωνά (Διατροφολογία) Γιάννης Οικονόμου (Φαρμακοποιός) Μ. Παπαδημητρίου - Βοulenger (Οστεοπαθητική) Θεανώ Ρέντζη (Ομοιοπαθητική) Μηνάς Ρηγάτος (Ομοιοπαθητική) Ε. Καραμάνη - Σκαρπαθάκη (Χειροπρακτική) Γεράσιμος Στουραΐτης (Ομοιοπαθητική) Στέλιος Συρόπουλος (Φυσιοθεραπεία) Κωνσταντίνος Τσαλίκης (Ομοιοπαθητική - Ιριδολογία) Αλέξανδρος Τηλικίδης (Π.Κ.Ι.) William Tyler (Νaturopathy) Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική ή περιληπτική, η κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του περιοδικού με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. (Ν.2121/1993 και κανόνες διεθνούς δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα). Οι απόψεις των αρθρογράφων δεν αποτελούν κατ΄ανάγκη και θέσεις του περιοδικού. Οι πληροφορίες που παρέχονται δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη γνωμάτευση ιατρού ή άλλου ειδικού της υγείας. Πάντα χρησιμοποιείτε τα βότανα ή φυσικά σκευάσματα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού ιατρού και ποτέ μόνοι σας με δική σας πρωτοβουλία. Οι φυσικές θεραπείες και δεν αποτελούν υποκατάστατο ιατρικής περίθαλψης. Παρακαλούμε συμβουλευτείτε απαραιτήτως τον ιατρό σας για οποιοδήποτε θέμα υγείας και πριν την χρήση οποιουδήποτε βότανου ή θεραπείας. Μην χρησιμοποιείτε ποτέ βότανα ή οποιαδήποτε θεραπεία κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης μόνα τους ή σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα, ακόμα και συμπληρώματα χωρίς την συνταγή ειδικού ιατρού.

Holistic Life 3


Το 4Homeopathy και στην Ελλάδα ! «Το Όραμα μας είναι να βοηθήσουμε να γίνει η Ομοιοπαθητική ένα σημαντικό μέρος της ζωής μας. Το 4Η είναι μια συνεργασία ομοϊδεατών που εργάζονται για την βέλτιστη υγεία και τη διάδοση της Ομοιοπαθητικής» Misha Norland Η Holistic life σε συνεργασία με τον Σύλλογο Ομοιοπαθητικών Ελλάδος, το Ιπποκράτειο Κέντρο Κλασικής Ομοιοπαθητικής και τον Σύλλογο Υποστήριξης της Υγείας αποτελούν πλέον την ομάδα που αντιπροσωπεύει το 4Homeopathy στην Ελλάδα (4Homeopathy Greece). Τo 4Homeopathy ξεκίνησε στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2011 και κατάφερε να γίνει μια παγκόσμια συνεργασία ομάδων που αφορούν την Ομοιοπαθητική. Ο πρωταρχικός στόχος του είναι η ανάπτυξη και η διατήρηση μιας ενιαίας στρατηγικής επικοινωνίας που θα αυξήσει την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τα οφέλη που μπορεί να προσφέρει η Ομοιοπαθητική στην υγεία και την ευημερία. Η προστασία της επιλογής του ασθενή αποτελεί τον κεντρικό πυρήνα όλων των δράσεων του 4Η. Η Ομοιοπαθητική είναι το δεύτερο μεγαλύτερο θεραπευτικό σύστημα παγκοσμίως και διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Στόχος του 4Η είναι η παροχή σωστής πληροφόρησης σχετικά με την Ομοιοπαθητική και η διατήρηση της προσβασιμότητας στο θεραπευτικό αυτό σύστημα ώστε οι πολίτες να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στην επιλογή της θεραπείας τους. Το 4Homeopathy Greece είναι η Ελληνική υλοποίηση της εκστρατείας του 4Homeopathy με τίτλο: “Homeopathy works for me”. Ο βασικός στόχος της ελληνικής ομάδας 4Η είναι να ενημερώσει το ελληνικό κοινό σχετικά με την Ομοιοπαθητική και τα οφέλη της, τι είναι το ομοιοπαθητικό φάρμακο και πώς μπορεί να βρει πιστοποιημένο επαγγελματία Ομοιοπαθητικό. Πληροφορίες: www.4homeopathy.gr 4 Holistic Life


Holistic Life 5


1993-2019 26 ΧΡΟΝΙΑ

H Ομάδα 4Homeopathy Greece (Η εφημερίδα Ηolistic Life, ο Σύλλογος Ομοιοπαθητικών Ελλάδος, το Ιπποκράτειο Κέντρο Κλασσικής Ομοιοπαθητικής και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Υποστήριξης της Υγείας) εξασφάλισε τα δικαιώματα για την προβολή της ταινίας Magic Pills. Η Ομοιοπαθητική είναι μια μη-τοξική, προσιτή και αποτελεσματική θεραπευτική μέθοδος; Ή είναι ένα επικίνδυνο εικονικό φάρμακο; Το νέο πρωτοποριακό ντοκιμαντέρ Magic Pills θέτει ερωτήματα σχετικά με τα επιστημονικά στοιχεία που βρέθηκαν να υποστηρίζουν την ομοιοπαθητική και οι απαντήσεις μπορεί να σας εκπλήξουν! Η κινηματογραφίστρια και ομοιοπαθητικός Ananda More, γίνεται στόχος μίας από τις πολυάριθμες εκστρατείες των ΜΜΕ κατά της ομοιοπαθητικής. Αυτό την ωθεί να ταξιδέψει στον κόσμο για να αποκαλύψει εάν η ομοιοπαθητική είναι πραγματικά επιστημονική και αποτελεσματική ή πρόκειται απλώς για ένα εικονικό φάρμακο που θέτει σε κίνδυνο ζωές.

Σχετικά με την ταινία

Η Ομοιοπαθητική είναι μία από τις πιο διαδεδομένες μορφές εναλλακτικής θεραπείας στον πλανήτη, αλλά παρά τη δημοτικότητά της, έχει αμφισβητηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια και αποτελεί πλέον αγαπημένο στόχο για τους σκεπτικιστές. Η διαμάχη γύρω από την Ομοιοπαθητική βασίζεται στην πεποίθηση ότι κάτι τόσο αραιωμένο δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς να παραβιάζει τους νόμους της χημείας. Το Magic Pills προκαλεί τους θεατές να αποφασίσουν για τον εαυτό τους παρουσιάζοντας νέες επιστημονικές ανακαλύψεις και πραγματικά επιτυχημένα αποτελέσματα παγκοσμίως που αμφισβητούν αυτές τις υποθέσεις. Πολλά ιατρικά περιοδικά αρνούνται να δημοσιεύσουν θετικές μελέτες λόγω συστηματικής προκατάληψης και τα μέσα ενημέρωσης συχνά διαστρεβλώνουν την αλήθεια παραλείποντας πληροφορίες. Τα συμφέροντα είναι τεράστια, εάν η ομοιοπαθητική λειτουργεί θα μπορούσε να μεταμορφώσει το ιατρικό σύστημα, και να προσφέρει ασφαλή, οικονομικά προσιτή και αποτελεσματική θεραπεία. Μήπως αποκρύπτεται η αλήθεια; Ταξιδέψτε με την Ananda στην Τανζανία, όπου τα τελευταία 25 χρόνια ένα ζευγάρι χρησιμοποιεί τις ικανότητές του για να βοηθήσει χιλιάδες ασθενείς με HIV / AIDS στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της χώρας. Στην Κούβα, όπου ήταν το μόνο άτομο από το εξωτερικό, που της δόθηκε άδεια να πει την ιστορία του πώς η ομοιοπαθητική βοήθησε εκατομμύρια ανθρώπους και σταμάτησε μια επιδημία σε λίγες μόνο εβδομάδες.

Στην Καλκούτα της Ινδίας, όπου η κλινική Banerji έχει τεράστια επιτυχία αντιμετωπίζοντας ανίατους όγκους του εγκεφάλου και άλλες μορφές καρκίνου. Στο Μουμπάι της Ινδίας, όπου ένας εκπαιδευμένος χημικός μηχανικός του MIT έχει ανακαλύψει νανοσωματίδια στα πιο αραιωμένα φάρμακα. Και τελικά στην Ελβετία, όπου πραγματοποιήθηκε μια κρατική μελέτη που οδήγησε στο πρόγραμμα δημόσιας υγείας που καλύπτει την ομοιοπαθητική.

Σχετικά με τη δημιουργό

Ο νεοεμφανιζόμενη σκηνοθέτρια Ananda More είναι εξοικειωμένη με την αφήγηση. Έχει ασχοληθεί με το θέατρο που της επέτρεψε να ενστερνιστεί το γράψιμο, τη σκηνοθεσία και την ηθοποιία. Εμπνευσμένη από τη θεραπεία της από τη μακροχρόνια κατάθλιψη που δεν είχε ανταποκριθεί στις συνήθεις θεραπείες, η Ananda αποφάσισε να αφιερώσει τη ζωή της στην Ομοιοπαθητική. Άρχισε να ασκεί ομοιοπαθητική το 2005, με ειδίκευση στον αυτισμό και την ανοσία. Η Ananda είναι πλέον ιδιοκτήτρια του Riverdale Homeopathy, ενός ομοιοπαθητικού ιατρείου, βιβλιοπωλείου και κλινικής. Είναι στενά συνδεδεμένη με την ομοιοπαθητική κοινότητα σε όλο τον κόσμο, και λόγω της συμμετοχής της και των επιτυχιών της, παρουσιάστηκε στο περιοδικό The Walrus και στο περιοδικό Toronto Life. Η ταινία ντεμπούτο της, Magic Pills, όχι μόνο ρίχνει φως στην Oμοιοπαθητική, αλλά και εκθέτει την εκστρατεία από τις ιατρικές και φαρμακευτικές κοινότητες που σκοπό έχουν να αφήσουν να επικρατούν πολύ πιο ακριβές και επιβλαβείς χημικές θεραπείες.

Η ταινία θα προβληθεί στο Healthy Life Festival (Helexpo Μαρούσι) το Σάββατο 13 Απριλίου στις 19:00, στην αίθουσα Α στο επίπεδο Ε. Επόμενη προβολή θα γίνει στον Πολυχώρο Χείρωνα το Σάββατο 1 Ιουνίου στις 19:30. 6 Holistic Life


Holistic Life 7


Επιστήμονες ανακαλύπτουν βακτήρια στο έδαφος όπου κάποτε ζούσαν οι Δρυΐδες στην Ιρλανδία, τα οποία μπορούν να καταστρέψουν ολοκληρωτικά τα superbugs

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ένα νέο στέλεχος βακτηρίων στο ιρλανδικό έδαφος που ήταν παραδοσιακά ιερό και συνήθως χρησιμοποιούταν για τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων. Τα βακτήρια αυτά μπορούν να καταπολεμήσουν τέσσερα από τα έξι superbugs που εμφανίζουν ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά στις μέρες μας.

Ο

ι επιστήμονες έχουν εκπλαγεί με την ανακάλυψη ότι βακτήρια που κρύβονται στο αρχαίο ιρλανδικό έδαφος, μπορούν να σταματήσουν την ανάπτυξη κάποιων superbugs (μικρόβια με πολύ μεγάλη ανθεκτικότητα στις φαρμακευτικές αγωγές) και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό καθώς τέσσερα από τα superbugs που μπορούν να καταπολεμήσουν, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν πλέον με αντιβιοτικά, συμπεριλαμβανομένου του φονικού στελέχους του χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου. Όπως αναφέρει το Phys.org, με τόσα μικρόβια σήμερα που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προειδοποιεί ότι έως το έτος 2050, μόνο στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι κινδυνεύουν να πεθάνουν 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι από superbugs. Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα αυτό είναι τόσο μεγάλο τώρα που ο ΠΟΥ δήλωσε ότι το θέμα των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά superbugs είναι «μία από τις μεγαλύτερες απειλές για την παγκόσμια υγεία, την ασφάλεια τροφίμων και την ανάπτυξη σήμερα». Το σημαντικό νέο στέλεχος βακτηρίων που ανακαλύφθηκε στο ιρλανδικό έδαφος ονομάζεται Streptomyces sp. myrophorea και βρέθηκε από επιστήμονες από τη Βραζιλία, την Ουαλία, το Ιράκ και τη Βόρεια Ιρλανδία, οι οποίοι εργάζονταν στην έρευνα στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Swansea. Το χώμα που περιέχει αυτό το νέο στέλεχος βακτηρίων βρίσκεται στο έδαφος μιας περιοχή της Βόρειας Ιρλανδίας που αποκαλείται «Boho Highlands» αλλά είναι γνωστή ως Fermanagh. Είναι ενδιαφέρον ότι το έδαφος αυτό έχει θεωρηθεί κατά καιρούς ιερό και έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία πολλών ασθενειών που κυμαίνονται από απλούς πόνους στα δόντια μέχρι πονόλαιμους. Πριν από περίπου 1.500 χρόνια σ’ αυτή την περιοχή κατοικούσαν οι αρχαίοι Δρυίδες και ίσως είχαν χρησιμοποιήσει αυτό το πλούσιο ιρλανδικό έδαφος ενώ πριν από 4.000 χρόνια, πριν εμφανιστούν οι Δρυίδες, η περιοχή είχε αποικιστεί από κατοίκους της Νεολιθικής εποχής. Ο Δρ. Gerry Quinn, μέλος της επιστημονικής ομά-

8 Holistic Life

δας που ασχολείται σήμερα με την έρευνα για το νέο στέλεχος βακτηρίων που ανακαλύφθηκε, είχε ήδη γνώση των θεραπευτικών ιδιοτήτων του εδάφους καθώς ζούσε στα Boho Highlands και εξηγεί ότι ανακαλύφθηκαν και άλλοι αντιβακτηριδιακοί οργανισμοί σε ιρλανδικά εδάφη. «Η ανακάλυψη του Streptomyces sp. Myrophorea θα βοηθήσει στην αναζήτησή μας για νέα φάρμακα για τη θεραπεία ανθεκτικών βακτηρίων που αφορούν πολλές επικίνδυνες και θανατηφόρες λοιμώξεις. Θα επικεντρωθούμε τώρα στον καθαρισμό και την ταυτοποίηση αυτών των αντιβιοτικών. Έχουμε επίσης ανακαλύψει επιπλέον αντιβακτηριακούς οργανισμούς από το ίδιο θεραπευτικό χώμα που μπορεί να καλύπτουν ένα ευρύτερο φάσμα πολύ-ανθεκτικών παθογόνων.» Ο καθηγητής Paul Dyson, ο οποίος εργάζεται στη Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Swansea, τόνισε ότι τα βακτήρια αυτά είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά έναντι τεσσάρων από τα έξι superbugs που τα αντιβιοτικά σήμερα δεν μπορούν να σκοτώσουν και ότι η ανακάλυψη της ερευνητικής ομάδας δείχνει ότι πολλές φορές υπάρχει μεγάλη αλήθεια πίσω από την αρχαία λαογραφία που δεν πρέπει να αγνοηθεί. «Αυτό το νέο στέλεχος βακτηρίων είναι αποτελεσματικό έναντι 4 από τα κορυφαία 6 παθογόνα που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, συμπεριλαμβανομένου του MRSA. Η ανακάλυψη μας είναι ένα σημαντικό βήμα μπροστά για την καταπολέμηση της αντοχής στα αντιβιοτικά. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι τα λαογραφικά και παραδοσιακά φάρμακα αξίζει να διερευνηθούν στην αναζήτηση νέων αντιβιοτικών. Οι επιστήμονες, οι ιστορικοί και οι αρχαιολόγοι μπορούν όλοι να έχουν κάτι να συνεισφέρουν σε αυτό το έργο. Φαίνεται ότι μέρος της απάντησης σε αυτό το σύγχρονο πρόβλημα μπορεί να έγκειται στη σοφία του παρελθόντος. « Η νέα μελέτη σχετικά με την ανακάλυψη βακτηρίων που βρέθηκαν στο ιρλανδικό έδαφος, που μπορούν να καταπολεμήσουν τα superbugs που είναι σήμερα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, έχει δημοσιευθεί στο Frontiers in Microbiology. Πηγή: holisticlife.gr


Holistic Life 9


Απόψεις Είναι τάχα τα μικρόβια και οι ιοί τα αίτια των ασθενειών; Γράφει ο Αλέξανδρος Τηλικίδης Φυσίατρος/Βοτανοθεραπευτής/Βελονιστής και Ιδρυτής της Ακαδημίας Αρχαίας Ελληνικής και Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής

Μ

ετά την ανακάλυψη των μικροβίων απ’ τον Louis Pasteur κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, η ιατρική κοινότητα στην Δύση υποκλίθηκε στην ιδέα ότι οι αιτίες όλων των νοσηρών καταστάσεων αυτών που μπορούμε να περιγράψουμε ως εξωγενών, προέρχονται απ’ αυτόν τον μικροβιακό κόσμο.

Πράγματι η διείσδυση της ανθρώπινης ματιάς στον μικρόκοσμο, μέσω του μικροσκοπίου, επέφερε τεράστιες αλλαγές στην συνείδηση του ανθρώπου, ιδιαίτερα ως προς την σχέση του μ’ αυτόν τον μικρόκοσμο. Η ιατρική κοινότητα εντυπωσιασμένη απ’ αυτήν την ανακάλυψη, θαμπωμένη απ’ αυτά που αποκαλύπτει το μικροσκόπιο στον άνθρωπο, θεώρησε ότι βρήκε το μυστικό που εξηγούσε πλήθος ασθενειών που ταλαιπωρούσαν την ανθρώπινη φύση. Έτσι ο τύφος, η φυματίωση και η χολέρα επιδημικές ασθένειες που εξόντωναν πλήθος ανθρώπων κατά τον 19ο αιώνα βρήκαν την εξήγησή τους. Ο τύφος αποδόθηκε στην salmonella typhi, η φυματίωση στο μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης και η χολέρα στο δονάκιο της χολέρας. Φυσικό επακόλουθο αυτής της καινούργιας πύλης που ανοίχθηκε στην ανθρώπινη συνείδηση με το μικροσκόπιο, ήταν η ανακάλυψη 40 με 50 χρόνια μετά του πρώτου αντιβιοτικού από τον Φλέμινγκ. Τα αντιβιοτικά αποτέλεσαν το βαρύ πυροβολικό της τότε ιατρικής κοινότητας ενάντια στον κόσμο των μικροβίων. Τα μικρόβια βομβαρδίστηκαν ανηλεώς με αντιβιοτικά και συνεχίζουν να βομβαρδίζονται. Ο τύφος, η φυματίωση και η χολέρα, πράγματι εξαφανίστηκαν σ ’ένα μεγάλο μέρος του Δυτικού κόσμου. Βέβαια δεν είναι υπεύθυνα τα αντιβιοτικά μόνο γι’ αυτό. Έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο και οι συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων ειδικά στον Δυτικό κόσμο. Παρ’ όλα αυτά όμως ο άνθρωπος δεν σταμάτησε να αρρωσταίνει και ούτε τα πολύ εξελιγμένα αντιβιοτικά που του δίνουμε τον πιάνουν, σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των περιπτώσεων. Ο άνθρωπος συνεχίζει να κρυολογεί και εξαιτίας του κρυολογήματος του να παθαίνει πνευμονία, δυσεντερία, ουρολοίμωξη. Συνεχίζει να αρρωσταίνει και να πεθαίνει και προστέθηκαν και στις αιτίες θανάτου του και τα πολύ εξελιγμένα αντιβιοτικά μας, τα οποία έχουν εξοντώσει πλήθος ανθρώπων με διάφορους τρόπους. Άρα τι γίνεται εδώ; Μήπως κάτι δεν πάει καλά σ’ όλο αυτό το πανίσχυρο ιδεολόγημα των μικροβίων, των ιών, των αντιβιοτικών και των εμβολίων; Κατ’ αρχάς το πρώτο πράγμα που δεν πάει καλά εδώ είναι το γεγονός ότι όλο αυτό, η θεωρία για τα μικρόβια, τους ιούς, τα αντιβιοτικά και τα εμβόλια είναι ένα ιδεολόγημα. Ενώ υπάρχει, δεν είναι μια κατάσταση η οποία μπορεί να γίνει αντιληπτή από την ανθρώπινη συνείδηση μέσω των αισθήσεων, δεν έχει υπόσταση η οποία να μπορεί να γίνει αντιληπτή απ’ τις αισθήσεις μας. Την ξεχάσαμε αυτήν την λεπτομέρεια για τον μικρόκοσμο, δεν μπορεί να γίνει αντιληπτός μέσω των αισθήσεων από τον μέσο άνθρωπο, έτσι ο μέσος άνθρωπος και ο μέσος γιατρός αντιλαμβάνεται τον μικρόκοσμο, τα μικρόβια και τους ιούς ως ιδέες, ως φαντασιώσεις. Την ιατρική όμως και την θεραπεία δεν μπορούμε να την ασκήσουμε μέσα από ιδεολογήματα και φαντασιώσεις. Χρειαζόμαστε άμεση επαφή με τον πάσχοντα και μόνο οι αισθήσεις μπορούν να παρέχουν τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για να ασκηθεί θεραπεία. Έτσι λοιπόν έχουμε ένα πανίσχυρό ιδεολόγημα, μια πανίσχυρη φαντασίωση στην οποία υποκλίνονται γιατροί, πανεπιστημιακοί, πολιτικοί, δημοσιογράφοι κλπ, το οποίο όμως κατά την εφαρμογή στην πράξη της θεραπείας και της ιατρικής χωλαίνει, στο να φέρει αποτελέσματα και να ερμηνεύσει τα φαινόμενα. Το άλλο βέβαια ολέθριο τόσο για την ιατρική κοινότητα, όσο για τους ασθενείς, όσο και για την ίδια την αλήθεια, είναι ότι αυτό το ιδεολόγημα των μικροβίων, των ιών, των αντιβιοτικών και των εμβολίων, κάποιοι έχουν σοβαρούς οικονομικούς λόγους να θέλουν να συνεχίσει να υπάρχει, να είναι κυρίαρχο και αδιαμφισβήτητο. Δυστυχώς πολλοί μέσα στην ιατρική κοινότητα δείχνουν πρόθυμοι να συμμαχήσουν, είτε από άγνοια, είτε από συμφέρον με τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που κερδοσκοπούν απ’ την επικράτηση αυτής της φαντασίωσης. Δεν μπορεί όμως όλη αυτή η ψευτιά να συντηρηθεί για πολύ, γιατί καθώς η Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική και η Αρχαία Ελληνική Ιατρική αρχίζουν να ανατέλλουν στο διεθνές ιατρικό προσκήνιο (λόγω παγκοσμιοποίησης), οι άνθρωποι αρχίζουν να βλέπουν τα πράγματα μ’ έναν πολύ πιο φυσικό τρόπο.

10 Holistic Life


Holistic Life 11


Η συνεργασία του ACEAM με το Shenzhou Open University of TCM, μία από τις σημαντικότερες σχολές Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής στην Ολλανδία, επιτρέπει στους μαθητές να έχουν πρόσβαση σε ένα πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης που πληροί και υπερβαίνει το Διεθνές Πρότυπο Εκπαιδευτικής Βάσης της Πανευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εταιρειών TCM (PEFOTS) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής (ETCMA).

East Asian medicine

Η εκπαίδευση στην Ασιατική Ιατρική στην Ελλάδα

Η

Ασιατική Ιατρική είναι ένας γεωγραφικός προσδιορισμός της ιατρικής που αναπτύχθηκε στις χώρες της Κίνας, του Θιβέτ, της Κορέας, της Ιαπωνίας κτλ. Σημαντικότατη πηγή αυτής της ιατρικής είναι η περιοχή της Κίνας. Όσοι ασχολούνται με την Ασιατική Ιατρική παρακολουθούν με ενδιαφέρον και πιθανότατα σκεπτικισμό τις επεκτατικές κινήσεις της Κίνας στην Δύση, διότι η Κίνα χρησιμοποιεί σήμερα την Παραδοσιακή Ιατρική της για να προάγει την πολιτικοοικονομική της ατζέντα. Αυτός είναι ο λόγος, που ενώ παλιά χρησιμοποιούσαμε τον όρο Κινέζικη Ιατρική (Chinese Medicine), σταδιακά και για λόγους ορθότητας, τον αντικαθιστούμε πλέον με τον όρο Ασιατική Ιατρική. Εδώ να αναφέρουμε πως ο όρος Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική (TCM-Traditional Chinese Medicine) που είχε προηγηθεί του όρου Κινέζικη Ιατρική, έχει ξεπεραστεί, διότι ήταν δημιούργημα της εποχής του Μάο Τζε Ντονγκ και περιείχε μια απλοποιημένη και δυτικοποιημένη μορφή της Κινέζικης Ιατρικής. Η Ασιατική Ιατρική ως σύστημα, εμπεριέχει ιδία θεωρία, διάγνωση και θεραπευτικές μεθόδους, μεταξύ των οποίων ο Βελονισμός, η Βοτανοθεραπεία, η Ασιατική Σωματική Θεραπευτική Πρακτική (τουί να), η Θερμοθεραπεία (μόξα), η Βεντουζοθεραπεία, η Ενεργειακή Θεραπεία (τσι γκονγκ) κα. Στην Ελλάδα, η Ασιατική Ιατρική έχει ανθήσει ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, περίπου από την δεκαετία του 1970. Πριν την δεκαετία του 1970, ο Bελονισμός ήταν σχεδόν άγνωστος και εφαρμοζόταν από ελάχιστους. Από την δεκαετία του 1980 και μετά, ο βελονισμός διαδίδεται ολοένα και περισσότερο. Το Υπουργείο Υγείας ιστορικά μέσω των γενικών του γραμματέων και του γενικού διευθυντή Υγείας χαρακτηρίζει τον Βελονισμό ως ιατρική πράξη που πρέπει να εφαρμόζεται από ιατρούς. Στην πραγματικότητα όμως ο βελονισμός δεν αναγνωρίζεται επίσημα από το κράτος, γεγονός που περιπλέκει περισσότερο τα πράγματα. Στην ίδια κατάσταση βρίσκονται και πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης, αν και κάποιες από αυτές έχουν εφαρμόσει την αυτορρύθμιση της ιατρικής αυτής καθώς το νομικό τους καθεστώς τους το επιτρέπει. Για παράδειγμα η Αγγλία, έχει πανεπιστήμια και αναγνωρισμένες ιδιωτικές σχολές που διδάσκουν Ασιατική Ιατρική με κατεύθυνση τον βελονισμό, ασφαλιστικές εταιρίες που καλύπτουν τους θεραπευτές με ασφάλεια αστικής ευθύνης, καθώς επίσης και συλλόγους που αυτορρυθμίζουν τον χώρο, ελέγχοντας την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης και τους θεραπευτές ως προς την θεραπευτική τους επάρκεια, την υπακοή σε κανόνες και την συνεχιζόμενη επιμόρφωσή τους. Στην Ελλάδα η εκπαίδευση στην Ασιατική Ιατρική και στον βελονισμό εδώ και μερικά χρόνια βρίσκεται κατά κάποιο τρόπο εντός τού συστήματος παιδείας. Ειδικότερα, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής έχει “Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στον Βελονισμό για Φυσικοθεραπευτές και Ιατρούς” 260 ωρών, ενώ σε ηλεκτρονική πλατφόρμα στο κέντρο επιμόρφωσης και δια βίου μάθησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών μπορεί κάποιος να επιμορφωθεί στις “Φυσικές Ιατρικές και Συμπληρωματικές Θεραπείες” μεταξύ άλλων και στον βελονισμό. Επί προσθέτως, κάποιοι ιατροί εκπαιδεύονται σε

12 Holistic Life

ιδιωτικές εταιρείες βελονισμού, ακολουθώντας προγράμματα σπουδών συνήθως 300 ωρών, ενώ συνήθως όσοι δεν είναι ιατροί, εκπαιδεύονται σε ιδιωτικές σχολές, με μονοετή, διετή ή τριετή προγράμματα εκπαίδευσης στον βελονισμό. Σε μια προσπάθεια αναβάθμισης της εκπαίδευσης στην Ασιατική Ιατρική, ο Ελληνικός Σύλλογος Κινέζικης Ιατρικής (ΕΣΚΙ), προσπαθεί να προωθήσει τους κανόνες στους οποίους έχουν συμφωνήσει όλοι οι Ευρωπαϊκοί σύλλογοι Κινέζικης Ιατρικής και τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συλλόγου Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής (ETCMA). Πιο συγκεκριμένα, ο ETCMA αναφέρει στους κανονισμούς του πως ο ελάχιστος χρόνος σπουδών Ασιατικής Ιατρικής είναι 3600 ώρες και πως η διδασκαλία πρέπει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο και αυστηρά πιστοποιημένο προσωπικό. Για τον λόγο αυτό ο ΕΚΣΙ, στο καταστατικό του, δέχεται ως τακτικά μέλη ιατρούς ή μη ιατρούς που έχουν ελάχιστο χρόνο σπουδών 3600 ώρες (από τις οποίες οι 400 αφορούν κλινική πρακτική), από διεθνώς αναγνωρισμένες σχολές. Το όραμά μας λοιπόν ήταν να δημιουργήσουμε στην Ελλάδα μία Σχολή Ασιατικής Ιατρικής, που να ξεπερνά τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο σπουδών, όπως αυτός καθορίζεται από τον ETCMA. Έτσι ιδρύσαμε το Athens College of East Asian Medicine (ACEAM), που προσφέρει το πρώτο επαγγελματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα του είδους του στην Αθήνα. Το Athens College of East Asian Medicine δημιουργήθηκε από μια ομάδα 5 άριστα καταρτισμένων δασκάλων, για να μεταδώσει τη βαθιά γνώση της Ασιατικής Ιατρικής και Φιλοσοφίας και να εκπαιδεύσει τους μαθητές και τους υποψήφιους θεραπευτές CAM, σύμφωνα με τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα και επαγγελματικές απαιτήσεις για την ασφαλή και αποτελεσματική πρακτική τού Βελονισμού, της Κινέζικης Βοτανοθεραπείας και της Ασιατικής Σωματικής Θεραπευτικής Πρακτικής (τουινά). Στελεχώνεται από όλα τα απαραίτητα μέλη για την εύρυθμη και ομαλή λειτουργία της, όπως έναν γενικό διευθυντή, ακαδημαϊκό κοσμήτορα, ακαδημαϊκούς συντονιστές, εξεταστική επιτροπή και εξωτερικό ελεγκτή. Όλοι οι διδάσκοντες είναι εξαίρετοι επαγγελματίες του χώρου, με ακαδημαϊκή εκπαίδευση και επαγγελματικά διπλώματα από το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και την Κίνα. Το πρόγραμμα σπουδών της Σχολής είναι δομημένο με πρότυπο τα προγράμματα των δύο πιο επιτυ-

χημένων σχολών Ασιατικής Ιατρικής, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Καλιφόρνιας. Περιλαμβάνει 3.000 ώρες διδακτικής και εργαστηριακής εκπαίδευσης με τουλάχιστον 650 ώρες κλινικής παρακολούθησης και πιστοποιείται από την Ολλανδική οργάνωση SNRO με 200 EC σύμφωνα με τα νεώτερα ανώτερα πρότυπα επαγγελματικής εκπαίδευσης της Ολλανδίας (HBO). Γλώσσα διδασκαλίας είναι η αγγλική και στην Σχολή μπορούν να φοιτήσουν υποψήφιοι τόσο από την Ελλάδα, όσο και από το εξωτερικό. Με το πέρας των σπουδών, στους αποφοίτους τού προγράμματος χορηγούνται δύο πιστοποιήσεις: • Πτυχίο από την συνεργαζόμενη Ολλανδική σχολή τού “Shenzhou Open University of TCM”. • Βεβαίωση σπουδών από την ACEAM. Έτσι, έχοντας φοιτήσει σε διεθνές αναγνωρισμένο πρόγραμμα σπουδών, οι απόφοιτοι μπορούν πλέον να εγγραφούν σε οποιοδήποτε άλλο σύλλογο Ασιατικής Ιατρικής επιθυμούν στην Ευρώπη. Για παράδειγμα, οι απόφοιτοι αφού εγγραφούν στον τοπικό σύλλογο στην Αγγλία ή στην Ολλανδία, μπορούν να ανοίξουν τον δικό τους επαγγελματικό χώρο και να αμείβονται όπως ορίζουν οι νόμοι τής κάθε χώρας (πχ. κάλυψη εξόδων από ασφαλιστικές εταιρείες). Επί πλέον οι απόφοιτοι έχουν την δυνατότητα να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε Πανεπιστήμια της Κίνας για την απόκτηση Μεταπτυχιακού ή και Διδακτορικού διπλώματος. Με δύο λόγια:

Οι βασικές Υπηρεσίες και παροχές της ACEAM είναι: • Διεθνώς αναγνωρισμένο πρόγραμμα σπουδών στην Ασιατική Ιατρική με κατεύθυνση τον βελονισμό, την βοτανοθεραπεία και το τουίνα. • Κλινική πρακτική και μαθήματα, βάσει των υψηλότερων προδιαγραφών. • Δημιουργία μιας διεθνούς κοινότητας σπουδαστών - καθηγητών με διαρκή αλληλοϋποστήριξη. • Πτυχίο και βεβαίωση σπουδών που δίνει την δυνατότητα εργασίας σε όλο τον κόσμο. Σας καλωσορίζουμε στο πρόγραμμα εκπαίδευσης της επόμενης γενιάς επιτυχημένων ηγετών στον τομέα της Ασιατικής Ιατρικής. Σας καλωσορίζουμε στην ACEAM! Με εκτίμηση, Η ομάδα της ACEAM Ιωάννης Δημητρίου, Georgette Young, Χριστίνα Μανιαβού, Σοφία Σαμαρά, Benjamin Saez.


Holistic Life 13


Δεν υπάρχουν νομικά κατοχυρωμένες προδιαγραφές για το ποιες τροφές μπορούν να αποκαλούνται υπερτροφές, όπως δηλώνει η Άντγιε Γκαλ από τη Γερμανική Εταιρεία για τη Διατροφή στη Βόννη. «Γενικά ως υπερτροφές χαρακτηρίζονται εκείνες οι τροφές, οι οποίες είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και κυρίως φρούτα και λαχανικά».

Naturopathy

Γράφει ο Ευθύμης Λαζάρου ND, DO, BsC(hOns) Ost.Med, φυσικοπαθητικός, οστεοπαθητικός, σωματικός ψυχοθεραπευτής

Οι υπερτροφές και η μαγική θεραπευτική σφαίρα!

Θ

α μπορούσε να είναι ο τίτλος από ένα παραμύθι «ψυχοφελές και πολλά αναγκαίον» και ο τρόπος που η αγορά χρησιμοποιεί τον όρο superfoods- υπερτροφές δεν απέχει πολύ από τα κατά καιρούς κατευθυνόμενα παραμυθιάσματα. Η λέξη Superfoods εμφανίστηκε ως τίτλος ενός βιβλίου του Michael Van Straten και της Barbara Griggs το 1990, που τονίζει την σημασία των φρούτων και των λαχανικών στο φαγητό και δίνει και αρκετές συνταγές και ιδέες μαγειρέματος για ακόμα καλύτερες συνολικές διατροφικές πρακτικές και συνήθειες. Και ο τίτλος έπιασε και μεγάλωσε. Και σήμερα χρησιμοποιείται σαν να υπονοεί ότι οι υπερτροφές μπορούν να λειτουργήσουν ως ΕΥΚΟΛΟ και αποτελεσματικό υποκατάστατο της ενήλικης ισορροπημένης ολόκληρης σχέσης με την τροφή που χρειάζεται να έχω και να έχεις. Μια μαγική σφαίρα δηλαδή, ένα ραβδί που απλώς το κουνάς ή μάλλον το τρως και μπαμ, αυτό είναι! Υγεία, ευτυχία, μακροβιότητα και πράσινα λιβάδια.

Και πολλές φορές λογικοί άνθρωποι που ενδιαφέρονται για την υγεία τους και την διατροφή τους έχουν καταλήξει να μπερδεύονται και ακόμη και να αρρωσταίνουν γιατί ξεχνάνε ότι πριν την όποια υπερτροφή, η κανονική, ταπεινή τροφή και η ισορροπία της έχει σαφέστατη προτεραιότητα. Και όλο αυτό συμβαίνει διότι οι ιδέες αυτές γαργαλάνε την περιοχή της μαγικής σκέψης στο μυαλό σου. Σκέψης που έχει την ρίζα της στην παιδική ηλικία, την παράλογη αντίληψη του ελέγχου του κόσμου σου και της διαχείρισης του θανάτου... Αλλά εδώ σήμερα δεν γράφω διάφορα ψυχολογικά γι’ αυτό απλώς κράτα ότι η σαγήνη της ιδέας της υπερτροφής βασίζεται στην έντεχνη καλλιέργεια της παιδικής άγνοιας και των πεποιθήσεων ότι κάποιες τροφές είναι κάτι σαν την Wonder Woman και τον Superman μαζί, που σώζουν εσένα και την ανθρωπότητα από τους εχθρούς, τις διατροφικές ελλείψεις και τις μοχθηρές τοξίνες. Τελικά όμως, τι είναι αυτές οι υπερτροφές; 14 Holistic Life

Στ’ αλήθεια δεν ξέρω! Διότι ΔΕΝ υπάρχει ούτε επιστημονικός ορισμός που να λέει τι είναι αυτό που μπορεί να χαρακτηριστεί ως υπερτροφή. Δηλαδή λόγω έλλειψης κανονισμών τα πάντα μπορείς να τα ονομάσεις σούπερ-τροφή και έτσι συνήθως κάνουν. Έτσι ο ΚΑΘΕ ένας μπορεί να βαφτίσει και να πουλήσει οτιδήποτε ως superfood. Γι’ αυτό και στην αγορά έχω βρει μέχρι τώρα τέσσερις τύπους χώματος να πουλιούνται ως υπερτροφές... Να σου θυμίσω ότι τρως για πολλούς λόγους και ένας από αυτούς είναι για να δώσεις στο σώμα σου ουσίες και θρεπτικά συστατικά για την βέλτιστη υγεία σου και ευεξία. Ένας τρόπος για να κρίνεις την βιολογική αξία μιας τροφής είναι η διατροφική της πυκνότητα, ο πλούτος της δηλαδή, σε θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία κτλ. Είναι γενικά αποδεκτό ότι μια διατροφή που περιέχει ικανοποιητικές ποσότητες από λαχανικά και φρούτα σχετίζεται με λιγότερες χρόνιες νόσους και προβλήματα υγείας. Σε μια προσπάθεια να καθαρίσει το το-

πίο και να καθοριστεί καλύτερα η διατροφική πυκνότητα, το 2014 έγινε μια μελέτη σε 47 τροφές. (Di Noia J. Defining Powerhouse Fruits and Vegetables: A Nutrient Density Approach. Prev Chronic Dis 2014;11:130390.) Μέσα σε αυτές ήταν και κάποιες από τις σούπερ λεγόμενες τροφές που δεν κατάφεραν να μπουν ούτε μέσα στην σαραντάδα… Μήπως ισχυρίζομαι ότι αυτές οι τροφές ήταν άχρηστες; Όχι, καθόλου. Διότι όντως μπορεί να είναι πολύ πλούσιες σε ένα συστατικό ή σε μία ομάδα φυτοχημικών ουσιών. Και ενώ αυτό είναι πολύ καλό στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης διατροφής, το να αφαιρέσεις άλλες τροφές που η εξελικτική σοφία και οι διατροφικές παραδόσεις του πλανήτη έχουν συμπεριλάβει, μάλλον θα κάνεις λάθος. Γιατί άλλωστε ΠΟΤΕ στην διατροφική ιστορία μας δεν τρώγαμε αυτές τις τροφές απομονωμένες. Πολλά από τα ανατολίτικα μούρα, για παράδειγμα, που έρχονται όλο και περισσότερο στην αγορά, τα χρησιμοποιούσαν ως ΤΜΗΜΑ θεραπευτικών συνταγών, για κάποιο χρονικό διάστημα και όχι κάθε μέρα και κυρίως όχι απομονωμένα σε χαπάκια. Γιατί η «υγιεινή» διατροφή είναι και περίπλοκη και αρκετά ιδιωματική για να μπορεί μία τροφή ή ακόμη και ομάδα τροφών να είναι Η λύση. Αντιθέτως μάλιστα, εγώ θεωρώ ότι, η εστίαση σε αυτή τη λογική είναι ένα εξπρές τρένο που σε απομακρύνει ταχύτατα από την ουσιαστική σχέση με την τροφή και τις ανάγκες σου. Ένα από τα κόλπα που χρησιμοποιούν για να πλασάρουν μια σούπερ τροφή είναι ο υπερτονισμός για την πιθανή περιεκτικότητά της σε κάποιο συστατικό, που κάποια έρευνα ίσως να έδειξε ότι μπορεί να σχετίζεται με κάποιο θέμα υγείας. Ακόμη και αν οι ισχυρισμοί είναι αληθινοί για το συστατικό, αυτό δεν σου λέει κάτι για το αν ισχύει το ίδιο για την συγκεκριμένη τροφή. Δεν σου λέει ότι είναι σε ικανοποιητική ποσότητα, ικανοποιητικά βιοδιαθέσιμο και τελικά με κάποιο τρόπο χρήσιμο. Επίσης χρησιμοποιούν μη ρεαλιστικές συγκρίσεις με κάποια γνωστή τροφή υπονοώντας ότι είναι καλύτερο να φας το χαπάκι τους παρά την αληθινή τροφή. Για παράδειγμα συγκρίνουν ένα ΞΕΡΟ κυανοβακτήριο με μια μοσχαρίσια μπριζόλα. Στα 100 γραμμάρια το κυανοβακτήριο ΣΑΦΩΣ έχει παραπάνω πρωτεΐνη από το κρέας… Σχεδόν 57,5 γραμμάρια το βακτήριο και μόλις 19 γραμμάρια το ΦΡΕΣΚΟ μοσχάρι. Γιατί αν το συγκρίνουν πιο τίμια, δηλαδή αποξηραμένα και τα δύο, το βακτήριο έχει σαφώς λιγότερη πρωτεΐνη… Όταν σχολίασα τις προάλλες αυτό ακριβώς, μια γνωστή μου είπε: -Καλά βρε Ευθύμη, πότε έφαγε κάποιος ξερό κρέας; -Την ίδια ημέρα μάλλον που έφαγε 100 γραμμάρια ξερή σκόνη κυανοβακτηρίων…. Γύρω στα 250 χαπάκια δηλαδή. Και πες ότι το έντερό σου άντεχε αυτή την ποσότητα ξερών βακτηρίων και οι γύρω σου το άρωμα βάλτου που εκπέμπεις, για κάνε όμως έναν υπολογισμό για το πόσο θα πλήρωνες για τα “οφέλη” της υπερτροφής σου σε αυτές τις ποσότητες… Μια και έκανα αναφορά σε αυτό το βακτήριο, ένας άλλος ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ισχυρισμός τους είναι ότι περιέχει βιταμίνη Β12 και μάλιστα παραπάνω πάλι από το


μοσχάρι και αυτή τη φορά. Η αλήθεια είναι ότι περιέχει την ψευδοβιταμίνη Β12 που είναι άχρηστη για τους ανθρώπους. ΚΑΙ το μόριο αυτό, χρησιμοποιεί τους ίδιους μηχανισμούς στο σώμα με την κανονική Β12 και σε πολλές εξετάσεις αίματος διαβάζεται λανθασμένα ως κανονική Β12… Τελικά όχι μόνο δεν σου δίνει την βιταμίνη, αλλά εμποδίζει και την κανονική να κάνει την δουλειά της. Θέλεις να σου γράψω κι άλλο; Ένα άλλο κόλπο είναι η σαλάτα λέξεων που ενώ μπορεί να σημαίνουν πολλά στο φαντασιακό επίπεδο και επίσης να σχετίζονται και με αληθινά στοιχεία, το τελικό αποτέλεσμα βασίζεται περισσότερο στην ψυχολογική σου ερμηνεία και καθόλου στην επιστημονική σου κατανόηση. Πριν λίγο καιρό έγινε μια έρευνα στην Αγγλία για αυτό ακριβώς. Πήραν ένα κοινό εμφιαλωμένο νερό, του έφτιαξαν ένα ωραίο μπουκάλι και ετικέτα και το παρουσίασαν ως παράγοντα που ξεδιψάει, που ενισχύει την ενυδάτωση των ιστών, που ανεφοδιάζει το σώμα με ηλεκτρολύτες και ιχνοστοιχεία, χωρίς να έχει τα βλαπτικά επίπεδα βαρέων μετάλλων που μπορεί να υπάρχουν σε νερά που δεν ελέγχονται κτλ. Ένα σούπερ-νερό δηλαδή! Άνθρωποι που το δοκίμασαν, γενικά το βρήκαν πιο εύγευστο και πιο ξεδιψαστικό και ήταν έτοιμοι να πληρώσουν μέχρι και 200% παραπάνω από το κοινό νερό, που ήταν το ίδιο… Άρα τι μαθαίνεις εδώ; Ότι κάποιες λεγόμενες υπερτροφές μπορεί να είναι εξαιρετικές προσθήκες σε μια ήδη «καλή» για σένα διατροφή, αλλά το να τις προσθέσεις ως μαγικό ξόρκι και τάλισμαν στην καλύτερη των περιπτώσεων θα βοηθήσει να χάσει λίγο έξτρα βάρος από το πορτοφόλι σου. Ο στόχος σου χρειάζεται να είναι ένας τρόπος διατροφής ΚΑΙ σκέψης που να εστιάζεται σε πλήρεις τροφές γεμάτες με θρεπτικά συστατικά, παρασκευασμένες απλά, με αγάπη, κοντά στην φύση, κοντά στην εποχή, με απόλαυση και σύνδεση με αυτό που είναι! Και τελικά να σου θυμίσω ότι με βάση την έρευνα που έγραψα παραπάνω το κανονικό μαρούλι και τα μπατζαρόφυλλα και ο μαϊντανός “σκοράρει” πολύ περισσότερο από πολλές πανάκριβες υπερτροφές! Για να μην σου πω για την κάπαρη και τα βότανα και το φρέσκο λάδι και τα χαμόγελα και τα αστεία των γιαγιάδων στο χωριό μου. Και μπορεί να μου πεις: Καλά βρε Ευθύμη, είχες και στο χωριό σου υπερτροφές; Και ξέρεις τι θα σου απαντήσω; ΝΑΙ αγαπημένοι μου αναγνώστες και ΕΙΧΑ και ΕΧΕΙΣ! Μέχρι την επόμενη φορά, Στην υγειά σου!

4 Seasons Monday Lectures with Flowidity Το 4 Seasons Organic Food Market, με πολυετή εμπειρία στον τομέα της διατροφής και σε συνεργασία με εξειδικευμένους επιστήμονες του χώρου, έχει ετοιμάσει για εσάς ένα ανοιξιάτικο εκπαιδευτικό πρόγραμμα ομιλιών, σε συνεργασία με το Flowidity. Η γνώση και η επιστήμη θα σας βοηθήσει να εξερευνήσετε τη σημασία της ποιοτικής τροφής, τις περιοχές και τα συστήματα του σώματος και τις βιοχημικές αρχές που καθορίζουν το πεδίο της υγείας, μέσα από μια σειρά ομιλιών, με θέμα τη σχέση της Υγείας με τη Διατροφή. Εισηγητές : Ευθύμης Λαζάρου ND, DO, BsC (Hons) Ost.Med Οστεοπαθητικός, Φυσικοπαθητικός, Σωματικός Ψυχοθεραπευτής Βάλλυ Καλοζούμη, Ομοιοπαθητικός Πρόγραμμα Ομιλιών Δευτέρα 1 Απριλίου 2019 – Ώρα έναρξης 18:30: Παθήσεις αναπνευστικού – Άσθμα – Αλλεργίες (Εισηγ. Βάλλυ Καλοζούμη) Δευτέρα 15 Απριλίου 2019 – Ώρα έναρξης 18:30: Κολλαγόνο - Το μαγικό μόριο, όλη η αλήθεια για τη χρήση του (Εισηγ. Ευθύμης Λαζάρου) Δευτέρα 6 Μαΐου – Ώρα έναρξης 18:30: Διατροφικά μυστικά για όμορφο, λαμπερό και υγιές δέρμα (Εισηγ. Ευθύμης Λαζάρου) Δευτέρα 20 Μαΐου 2019 – Ώρα έναρξης 18:30 Αντιμετώπιση προβλημάτων του πεπτικού συστήματος (Εισηγ. Βάλλυ Καλοζούμη) Δευτέρα 3 Ιουνίου 2019 – Ώρα έναρξης 18:30 Ο ρόλος του μικροβιώματος στον οργανισμό (Εισηγ. Βάλλυ Καλοζούμη) Πληροφορίες: Τα 4 Seasons Monday Lectures with Flowidity είναι διάρκειας 2 ωρών, με έναρξη στις 18:30, στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Flowidity, στο 2ο όροφο της οδού Νίκης 30, στο Σύνταγμα. Για να κλείσεις θέση και να μάθεις για τους τρόπους πληρωμής, επικοινώνησε μαζί μας τηλεφωνικά στο 210 3229078, μέσω email στο info@4seasonsbio. com ή με μήνυμα στα social media μας, θα μας βρείτε με μια αναζήτηση του λογαριασμού @4seasonsbio! Holistic Life 15


Το πρόσωπό μας είναι ένα από τα πιο ευαίσθητα σημεία του σώματος, το οποίο χρειάζεται καθημερινή φροντίδα για να παραμένει λαμπερό και υγιές, μιας και εκτίθεται συνεχώς σε δυσάρεστους εξωγενείς παράγοντες, όπως η σκόνη, η ηλιακή ακτινοβολία, τα καυσαέρια και οι ρύποι. Για το λόγο αυτό, η σωστή περιποίηση είναι το Α και το Ω, ειδικά λίγο προτού πάμε για ύπνο, τότε δηλαδή που η επιδερμίδα του προσώπου μας είναι αρκετά επιβαρημένη από την ταλαιπωρία της ημέρας κι έχει ανάγκη από καθαριότητα και αναζωογόνηση.

Natural beauty

Γράφει o Γιάννης Οικονόμου, Φαρμακοποιός

Το Α και το Ω της καθημερινής περιποίησης του προσώπου

Τ

ο δέρμα μας είναι η πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού ενάντια στις επιθέσεις από το εξωτερικό περιβάλλον. Ο ήλιος, η ρύπανση, ο καπνός από το τσιγάρο, η σκόνη είναι λίγοι μόνο από τους παράγοντες που καθημερινά προσβάλλουν την επιδερμίδα και επιταχύνουν τη διαδικασία της γήρανσης. Η περιποίηση του δέρματος είναι μια ευχάριστη διαδικασία. Τονώνει την αυτοπεποίθηση και δημιουργεί όμορφα συναισθήματα. Πέρα όμως από τη γοητεία που προσφέρει, αποτελεί και απαραίτητη καθημερινή ρουτίνα ώστε να διατηρήσουμε την υγεία του δέρματος σε βέλτιστα επίπεδα. Η καταλληλότητα των προϊόντων και η σειρά με την οποία τα χρησιμοποιούμε καθορίζουν την αποτελεσματικότητα της περιποίησης. Ένα συστατικό θα εμφανίσει το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμά του αν είναι συμβατό με τον τύπο δέρματος στο οποίο θα τοποθετηθεί, αλλά και αν θα καταφέρει να διαπεράσει τις στιβάδες του.

Ορός: Η περιποίηση του δέρματος ξεκινάει από τις κατώτερες στιβάδες. Σε αυτές στοχεύουν οι οροί προσώπου, οι οποίοι περιέχουν συστατικά χαμηλού μοριακού βάρους, ικανά να διαπεράσουν τους πόρους του δέρματος και να ασκήσουν τη δράση τους σε μεγάλο βάθος. Οι οροί είναι προϊόντα εντατικής φροντίδας και σε αυτά οφείλεται το άμεσο αποτέλεσμα. Ανάλογα με τα συστατικά τους, προσφέρουν θρέψη (βιταμίνες, ίνες καλαμποκιού, καρύδα), ενυδάτωση (υαλουρονικό οξύ) ή σύσφιξη (πολυπεπτίδια). Η άμεση δράση τους στις ίνες του κολλαγόνου τους καθιστά ικανούς να επαναφέρουν το οβάλ του προσώπου και να μειώνουν δραστικά τις ρυτίδες. Κρέμα: Το βασικό μας όπλο για την προστασία του δέρματος και την ενίσχυση του φυσικού φραγμού. Η κρέμα δρα πιο επιφανειακά από τον ορό και ο ρόλος της είναι να ασκεί τη δράση της ως φύλακας της φυσιολογικής λειτουργίας της επιδερμίδας. Τα συστατικά της μπορεί να ποικίλουν από ενυδατικά και αντιρυτιδικά ως ισχυρά αντιοξειδωτικά (σπόρος σταφυλιού) για λάμψη και για την προστασία από το περιβαλλοντικό στρες. Για τα πιο λιπαρά δέρματα, επιλέξτε γαλακτώματα με λεπτόρευστη υφή ή ακόμα και γέλες. Αντίθετα, τα ξηρά δέρματα έχουν ανάγκη από κρέμες πιο πλούσιας υφής. Αντηλιακό: Απαραίτητο σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Η προστασία του δέρματος από τις UVA και UVB ηλιακές ακτινοβολίες είναι απαραίτητη για την προστασία του δέρματος από τη γήρανση, το οξειδωτικό στρες, τις πανάδες, τα εγκαύματα και τους ερεθισμούς. Είναι πια αποδεκτό πως και η IR-A ακτινοβολία του ήλιου είναι επιβλαβής για το δέρμα και επηρεάζει άμεσα τη λειτουργία των μιτοχονδρίων. Τα νεότερα αντηλιακά προστατεύουν και από αυτόν τον τύπο ακτινοβολίας. Προτιμήστε συνθέσεις χωρίς αλουμίνιο, σιλικόνη, ορυκτέλαια και αρώματα.

Καθαρισμός: Όλα ξεκινούν με έναν καθαρό καμβά. Το σμήγμα και οι ρύπου μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμούς και να φράξουν τους πόρους με αποτέλεσμα να εμποδίσουν την ελεύθερη αναπνοή του δέρματος, να δημιουργήσουν σπυράκια και μαύρα στίγματα. Ένα καθαρό πρόσωπο αναπνέει φυσικά και εκκρίνει λιπίδια σε σωστές ποσότητες. Από τα διάφορα προϊόντα καθαρισμού που κυκλοφορούν, εκείνα που βρίσκονται σε μορφή γέλης αφορούν τα πιο λιπαρά δέρματα, ενώ τα γαλακτώματα είναι πιο εξειδικευμένα για τα ξηρά. Τα μικυλλιακά υγρά καθαρισμού μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους τους τύπους δέρματος. Φυσικά συστατικά καθαρισμού που θρέφουν τα ξηρά δέρματα είναι το μέλι, η ελιά, το αμύγδαλο και το πορτοκάλι ενώ εκείνα που εξυγιαίνουν τα λιπαρά δέρματα είναι το τεϊόδεντρο και η πρόπολη. 16 Holistic Life

Προτιμήστε προϊόντα καθαρισμού με pH 5.5, τα οποία, σε αντίθεση με τα κοινά αλκαλικά σαπούνια, δεν αφυδατώνουν το δέρμα.

Τόνωση: Η τονωτική λοσιόν έχει τη θέση της στην καθημερινή περιποίηση αφού απομακρύνει τα υπολείμματα του καθαρισμού, τονώνει και προστατεύει τους πόρους. Ρυθμίζει με τον τρόπο αυτόν τη φυσική έκκριση σμήγματος και περιορίζει τη συχνότητα εμφάνισης μαύρων στιγμάτων ενώ καθιστά πιο αποτελεσματική τη χρήση των επόμενων προϊόντων περιποίησης. Κάποιες τονωτικές λοσιόν μπορεί να περιέχουν ήπια απολεπιστικά συστατικά όπως κίτρο, που θα πρέπει να αποφεύγονται από ευαίσθητα δέρματα αλλά είναι εξαιρετικά για τα πιο λιπαρά πρόσωπα. Άλλα περιέχουν καταπραϋντικά συστατικά όπως λεβάντα και χαμομήλι που είναι ιδανικά για δέρματα αντιδραστικά και με ερεθισμούς.

Μάτια: Προδίδουν πάντα τη διάθεσή μας αλλά και την εξάντληση της καθημερινότητας. Το δέρμα κάτω από τα μάτια είναι ιδιαίτερα λεπτό σε σύγκριση με του υπόλοιπου προσώπου ενώ δεν διαθέτει σμηγματογόνους αδένες. Χρειάζεται λοιπόν ιδιαίτερη προσοχή. Μην χρησιμοποιείτε το καθαριστικό και την κρέμα προσώπου στην περιοχή των ματιών αν δεν αναγράφεται στη συσκευασία. Στο εμπόριο υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων για τα μάτια με συστατικά όπως λευκό κρίνο, αλόη, πανθενόλη, ευφράζια, γλυκύρριζα και τριαντάφυλλο, εξειδικευμένα για την αναζωογόνηση αυτής της ευαίσθητης περιοχής και τον περιορισμό των σημείων της κούρασης όπως οι μαύροι κύκλοι και οι σακούλες. Χείλη: Τελευταία αλλά μη εξαιρετέα. Τα σκασμένα

χείλη, εκτός από άσχημο θέαμα είναι και μία επώδυνη κατάσταση με άμεσο κίνδυνο μόλυνσης. Χρησιμοποιείστε προϊόντα με αντιμικροβιακά συστατικά όπως πρόπολη και θρεπτικά όπως κανναβέλαιο. Μία καλή επιλογή είναι τα προϊόντα περιποίησης χειλιών που παρέχουν και αντηλιακή προστασία.

Βιβλιογραφία: • Schroeder et al., The role of near infrared radiation in photoaging of the skin, Experimental Gerontology, 43(7), 2008, 629-632 • Drakaki et al., Air pollution and the skin, Frontiers in Environmental Science, 2014


Holistic Life 17


Η Κάνναβη περιέχει πάνω από 460 γνωστά χημικά συστατικά, περισσότερα από 40 από τα οποία ανήκουν στην κατηγορία των κανναβινοειδών. (Ben Amar, 2004). Το πιο ισχυρό ψυχοδραστικό συστατικό της Κάνναβης είναι η δέλτα-9-τετραϋδροκανναβινόλη ή THC. Άλλα κανναβινοειδή παρόντα στην Ινδική Κάνναβη είναι η δέλτα-8-τετραϋδροκανναβινόλη (Δ8THC), η κανναβινόλη (CNB), η κανναβιδιόλη (CND), η κανναβικυκλόλη (CBL), η κανναβιγερόλη (CBG) και η κανναβιχρωμίνη (CBC. (Smith, 1998). Η κανναβιδιόλη έχει αγχολυτικές και αντιψυχωσικές ιδιότητες και μπορεί να μετριάζει κάποιες από τις ψυχοδραστικές επιδράσεις της THC. (Elsohly, 2005). Εκτιμάται ότι η αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής Κάνναβης βασίζεται στη συνέργεια μεταξύ των συστατικών της, το «φαινόμενο της ακολουθίας» (entourage effect). (Russo, 2006)

Natural medicine

Γράφει ο Ιωάννης Οικονόμου, Φαρμακοποιός - Σύμβουλος υγείας

Ξεκλειδώνοντας τα μυστικά της Φαρμακευτικής Κάνναβης - 2ο μέρος

Σ

το προηγούμενο τεύχος παρουσιάστηκε η χρήση της κάνναβης για τη διέγερση της όρεξης σε ασθενείς με AIDS, η επίδραση της κάνναβης στον αυτισμό, την αναλγησία σε χρόνιο πόνο, την επιληψία, και τη σκλήρυνση κατά πλάκας, επίσης στην αντιμετώπιση της ναυτίας και του εμετού από χημειοθεραπεία και των διαταραχών ύπνου. Συνεχίζοντας την καταγραφή για τη θεραπευτική χρήση της κάνναβης και την αποτελεσματικότητά της αναφέρονται οι επόμενες παθήσεις όπου σύμφωνα με μελέτες έχει χρησιμοποιηθεί η φαρμακευτική κάνναβη. ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΚΙΝΣΟΝ Σε μία τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή, συνδυαστική και ελεγχόμενη με placebo δοκιμή με 7 ασθενείς, που έλαβε χώρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι Sieradzan et al. (2001) συμπέραναν ότι η από του στόματος ναβιλόνη δεν εμφάνισε αντιπαρκινσονική δράση και δεν είχε καμία επίδραση στην αντιπαρκινσονική δράση της λεβοντόπα. Παρόλα αυτά, η ναβιλόνη μείωσε σημαντικά τη συνολική δυσκινησία που προκαλούσε η λεβοντόπα, σε σύγκριση με το placebo. Σε μία άλλη κλινική δοκιμή με παρόμοια διαμόρφωση, ξανά στο Ηνωμένο Βασίλειο, έλαβαν μέρος 19 ασθενείς με Πάρκινσον και δυσκινησία από τη λεβοντόπα. Οι Carroll et al. έδειξαν ότι η από του στόματος χορήγηση εκχυλίσματος κάνναβης ( 2.5mg THC και 1.25mg CBD ανά κάψουλα) δεν οδήγησε ούτε σε αντικειμενική αλλά ούτε υποκειμενική βελτίωση του παρκινσονισμού ή της δυσκινησίας. (Ben Amar, 2006)

Σε με ανοιχτή, μη ελεγχόμενη, μελέτη παρατήρησης του καπνίσματος και της ατμοποίησης της Κάνναβης για την ανακούφιση από πόνο 7 παρκινσονικών ασθενών, η Κάνναβη περιόρισε σημαντικά τη μηχανική αναπηρία και τον πόνο. (Shohet, 2017). Σε μία άλλη μελέτη με αντίστοιχο πρωτόκολλο σε 22 παρκινσονικούς ασθενείς, το κάπνισμα της Κάνναβης οδήγησε σε σημαντική βελτίωση των τιμών μηχανικής αναπηρίας. (Lotan, 2014) Σύμφωνα με την ΑΑΝ δεν υπάρχουν ακόμα αρκετές αποδείξεις που να υποστηρίζουν τη χρήση των εκχυλισμάτων Κάνναβης για τη θεραπεία της νόσου του Πάρκινσον και για τη δυσκινησία λόγω λήψης λεβοντόπας. (AAN, 2016) ΓΛΑΥΚΩΜΑ Η μαριχουάνα έχει χρησιμοποιηθεί στο γλαύκωμα για τη μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης, αλλά οι έρευνες δείχνουν πως δεν έχει καλύτερο αποτέλεσμα από τα εγκεκριμένα φάρμακα με αυτή την ένδειξη. Μελέτες δείχνουν ότι ο καπνός της Κάνναβης και η ενδοφλέβια ή η από του στόματος χρήση μπορούν να μειώσουν την ενδοφθάλμια πίεση αλλά η δράση αυτή έχει μικρή διάρκεια, πιθανότατα μερικές μόνο ώρες. Αυτό είναι μεγάλο μειονέκτημα για μία κατάσταση που απαιτεί εικοσιτετράωρη αποτελεσματικότητα. Η τοπική χρήση παραγώγων Κάνναβης στον οφθαλμό δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματική. Η Κάνναβη σε οποιαδήποτε μορφή δεν έχει εγκριθεί από τον FDA για χρήση στο γλαύκωμα. Οι έρευνες δείχνουν ότι δεν είναι μόνο η αυξημέ-

νη ενδοφθάλμια πίεση που μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό του οπτικού νεύρου και να προκαλέσει γλαύκωμα, αλλά επίσης και η μειωμένη ροή αίματος στο οπτικό νεύρο. Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ακαδημία Οφθαλμολογίας (American Academy of Ophthalmology, AAO) η χρήση Κάνναβης είναι δυνατό να μειώσει τη ροή αίματος στο οπτικό νεύρο και με αυτόν τον τρόπο να αναιρέσει το αρχικό της όφελος. Η ΑΑΟ δεν προτείνει τη μαριχουάνα ή οποιοδήποτε προϊόν Κάνναβης για τη θεραπεία του γλαυκώματος. (Anderson, 2018) ΨΥΧΩΣΗ Η δράση της Κάνναβης στην ψύχωση διερευνήθηκε από δύο μελέτες (71 συμμετέχοντες) οι οποίες είχαν υψηλό κίνδυνο προκατάληψης και αξιολόγησαν την CBD συγκριτικά με την αμισουλπρίδη και το placebo. Οι δοκιμές δεν βρήκαν καμία διαφορά στα αποτελέσματα της πνευματικής υγείας μεταξύ των ομάδων θεραπείας. (Whiting, 2015) ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΟΥΡΕΤ Το σύνδρομο Gilles de la Tourette είναι μία νευροσυμπεριφορική δυσλειτουργία που χαρακτηρίζεται από μηχανικούς και λεκτικούς μυοσπασμούς (τικ), καθώς και από ένα εύρος συμπεριφορικών και γνωστικών διαταραχών. (Ben Amar, 2006) Δύο μικρές ελεγχόμενες από placebo έρευνες (36 συμμετέχοντες) δείχνουν ότι οι κάψουλες THC μπορεί να σχετίζονται με σημαντική βελτίωση στην ένταση των τικ σε ασθενείς με σύνδρομο Τουρέτ. Επιπλέον, η θεραπεία με THC δεν είναι επιβλαβής για την γνωστική λειτουργία των ασθενών. (Muller Vahl, 2003) (Muller Vahl, 2003) ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΓΧΟΥΣ Δεν υπάρχουν μελέτες που να αξιολογούν τη θεραπεία της κατάθλιψης με κανναβινοειδή που να εκπλήρωσαν τα κριτήρια των Whiting et al. Πέντε μελέτες συμπεριλήφθηκαν στην ίδια μετα-ανάλυση, με διαφορετικές ενδείξεις (4 για χρόνιο πόνο και 1 για σκλήρυνση κατά πλάκας), οι οποίες όμως κατέγραψαν την κατάθλιψη στην μέτρηση των αποτελεσμάτων. Από αυτές, οι 3 είχαν υψηλό κίνδυνο προκατάληψης και οι 2 ασαφή. Τρεις μελέτες δεν εντόπισαν διαφορές ανάμεσα στα κανναβινοειδή και το placebo στα αποτελέσματα της κατάθλιψης. (Whiting, 2015) Μία μόνο δοκιμή με παράλληλες ομάδες αξιολογεί τη χρήση της CBD για τη θεραπεία γενικευμένου κοινωνικού άγχους, αλλά έχει υψηλό κίνδυνο προκατάληψης. Επιπλέον στοιχεία σχετικά με το άγχος προέρχονται από 4 μελέτες σε ασθενείς με χρόνιο πόνο, οι οποίες δείχνουν θετικά αποτελέσματα για τα κανναβινοειδή, αλλά δεν περιορίζονται σε ασθενείς με διαταραχές άγχους. (Whiting, 2015) ΚΑΡΚΙΝΟΣ Σύμφωνα με δεδομένα που δημοσιεύτηκαν από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου (National Cancer Institute) το 2017, ένας αριθμός από μελέτες in vitro, σε πειραματόζωα και σε ανθρώπους έχουν εξετάσει τη χρήση των κανναβινοειδών (THC, CBD) για τη θεραπεία διάφορων μορφών καρκίνου. Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι περισσότερες από αυτές τις μελέτες ήταν μικρές και ίσως απαιτείται εκτενέστερη έρευνα. (NCI, 2017) Δεν έχει εγκριθεί κανένα σκεύασμα Κάνναβης ή καν-

18 Holistic Life


Holistic Life 19


20 Holistic Life


Holistic Life 21


ναβινοειδών από τον FDA για τη θεραπεία καρκίνου. Η Κάνναβη δεν έχει εγκριθεί για τη θεραπεία οποιουδήποτε σχετικού συμπτώματος ή ανεπιθύμητης ενέργειας από τη θεραπεία του καρκίνου. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, δύο μόνο κανναβινοειδή (δροναβινόλη και ναβιλόνη) έχουν εγκριθεί από τον FDA για τη ναυτία και τον εμετό που προκαλούνται από τη χημειοθεραπεία, σε περιπτώσεις ασθενών που δεν ανταποκρίνονται στη συμβατική θεραπεία. (Anderson, 2018) ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Α. ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΘΙΣΜΟΥ Παρά τις αμφιλεγόμενες συζητήσεις σχετικά με την εθιστικότητα της μαριχουάνας, τα στοιχεία αποδεικνύουν ξεκάθαρα ότι η μακροχρόνια χρήση της μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό. Πράγματι, περίπου 9% των ατόμων που πειραματίζονται με Κάνναβη θα εμφανίσουν εθισμό, σύμφωνα με τα κριτήρια εξάρτησης του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου για Ψυχικές Διαταραχές (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th edition, DSM-IV). (Lopez-Quintero, 2011). Ο αριθμός αυξάνεται στον 1 στους 6 ανάμεσα σε εκείνους που ξεκίνησαν τη μαριχουάνα ως έφηβοι και σε 25-50% ανάμεσα σε εκείνους που καπνίζουν μαριχουάνα καθημερινά. (Hall, 2009) Υπάρχει ακόμα εκδήλωση πραγματικού συνδρόμου στέρησης, με συμπτώματα όπως ευερεθιστότητα, δυσκολίες στον ύπνο, δυσφορία, άγχος και λιγούρα, που κάνει τη διακοπή της χρήσης δύσκολη και συμβάλει στην υποτροπή. (Gorelick, 2012) Η χρήση της μαριχουάνας από έφηβους είναι ιδιαίτερα προβληματική. Η αυξημένη ευαισθησία των εφήβων στα μακροπρόθεσμα ανεπιθύμητα αποτελέσματα της χρήσης μαριχουάνας πιθανότατα συνδέεται με το γεγονός ότι ο εγκέφαλος, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος των ενδοκανναβινοειδών, υφίσταται ενεργή ανάπτυξη κατά την εφηβεία. (Mechoulam, 2013). Πράγματι, η πρώιμη και συστηματική χρήση μαριχουάνας οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο εξάρτησης που με τη σειρά του οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο χρήσης άλλων ναρκωτικών ουσιών. (Hall, 2007) Β. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ Ο εγκέφαλος παραμένει σε μία κατάσταση ενεργής, οδηγούμενης από εμπειρίες, ανάπτυξης από την προγεννητική περίοδο ως την ηλικία των 21 ετών. (Gogtay, 2004). Κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων ανάπτυξης, είναι εγγενώς πιο ευαίσθητος από έναν ώριμο εγκέφαλο στις ανεπιθύμητες μακροπρόθεσμες επιδράσεις των περιβαλλοντικών προσβολών, όπως είναι η έκθεση στην THC. Σε σύγκριση με μη εκτεθειμένες ομάδες ελέγχου, οι ενήλικες που κάπνιζαν συστηματικά μαριχουάνα κατά την εφηβεία εμφάνισαν προβληματική νευρική συνεκτικότητα (λιγότερες ίνες) σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Αυτές περιλαμβάνουν το προσφηνοειδές λόβιο, μία περιοχή που σχετίζεται με λειτουργίες που απαιτούν υψηλό βαθμό ενσωμάτωσης (π.χ. εγρήγορση και επίγνωση) και μία περιοχή του ιππόκαμπου που είναι σημαντική για τη μάθηση και τη μνήμη. (Zalesky, 2012). Μειωμένη λειτουργική σύνδεση έχει επίσης παρατηρηθεί στα προμετωπιαία δίκτυα που είναι υπεύθυνα για εκτελεστικές λειτουργίες και στα υποφλοιώδη δίκτυα που επεξεργάζονται συνήθειες και εξαρτήσεις. (Filbey, 2013) Γ. ΠΙΘΑΝΟΣ ΡΟΛΟΣ ΣΑΝ ΟΥΣΙΑ ΕΙΣΟΔΟΥ Επιδημιολογικά και προκλινικά στοιχεία δείχνουν ότι η χρήση μαριχουάνας κατά την εφηβεία μπορεί να επηρεάσει διάφορες εθιστικές συμπεριφορές κατά την ενήλικη ζωή. Σε τρωκτικά που εκτέθηκαν σε κανναβινοειδή κατά την εφηβεία, υπήρξε μειωμένη απόκριση των ντοπαμινεργικών νευρώνων που ελέγχουν τα συστήματα επιβράβευσης του εγκεφάλου. (Pistis, 2004). Αυτό μπορεί να εξηγεί την αυξημένη τάση για κατάχρηση ναρκωτικών και την εμφάνιση εξάρτησης σε διάφορα ναρκωτικά στην ενήλικη ζωή, που έχουν 22 Holistic Life

αναφερθεί στις περισσότερες επιδημιολογικές μελέτες. Αυτή η θεωρία συμφωνεί και με άλλα μοντέλα πειραματόζωων, τα οποία δείχνουν πως η THC μπορεί να προετοιμάσει τον εγκέφαλο για ενισχυμένες αντιδράσεις σε άλλα ναρκωτικά. (Panlilio, 2013) Ενώ τα παραπάνω στοιχεία υποστηρίζουν την ιδέα ότι η μαριχουάνα είναι μία ουσία εισόδου (gateway drug), άλλα ναρκωτικά, όπως το αλκοόλ και η νικοτίνη, μπορούν επίσης να κατηγορηθούν ως ουσίες εισόδου αφού και αυτά προετοιμάζουν τον εγκέφαλο για αυξημένες αποκρίσεις σε άλλες ουσίες. Παρόλα αυτά, μία εναλλακτική εξήγηση μπορεί να είναι ότι οι άνθρωποι που είναι πιο επιρρεπείς στην χρήση ναρκωτικών είναι απλά πιο πιθανό να ξεκινήσουν με τη μαριχουάνα εξαιτίας της προσβασιμότητάς της, ενώ η μεταγενέστερη συναναστροφή τους με άλλους χρήστες ουσιών μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα να δοκιμάσουν και άλλα ναρκωτικά. (Volkow, 2014)

γούν σε νοητικά επίπεδα χαμηλότερα από τις φυσικές τους δυνατότητες για μεγάλα χρονικά διαστήματα. (Crean, 2011). Ακόμη, η αποτυχία μάθησης στο σχολείο, ακόμα και για μικρές ή σποραδικές περιόδους (μία δευτερεύουσα δράση της οξείας δηλητηρίασης), επηρεάζει την επακόλουθη δυνατότητα επιτυχίας σε απαιτητικούς ακαδημαϊκούς στόχους, γεγονός που μπορεί να εξηγεί τη σχέση μεταξύ της μαριχουάνας και των κακών σχολικών βαθμών. (Lynskey, 2000) Ο λόγος που υπάρχουν ασυμφωνίες μεταξύ των διάφορων μελετών, ίσως είναι πως η σχέση μεταξύ της χρήσης κάνναβης από νεαρούς ανθρώπους και η εμφάνιση ψυχοκοινωνικών προβλημάτων είναι πολυδιάστατη. (Volkow, 2014) Η συχνή χρήση μαριχουάνας συνδέεται με χαμηλότερους μισθούς, μεγαλύτερη ανάγκη για κοινωνικοοικονομική βοήθεια, ανεργία, εγκληματική συμπεριφορά, και χαμηλότερη ικανοποίηση στη ζωή. (Brook, 2013) ΣΤ. ΚΑΡΚΙΝΟΣ Η επίδραση της μακροχρόνιας χρήσης καπνού μαριχουάνας στον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου είναι ασαφής. Για παράδειγμα, η κατανάλωση ενός τσιγάρου μαριχουάνας την ημέρα για 30 ή περισσότερα χρόνια έχει συνδεθεί με αυξημένη εμφάνιση καρκίνου των πνευμόνων και διάφορων άλλων καρκίνων της ανώτερης αναπνευστικής και πεπτικής οδού. Παρόλα αυτά, ο συσχετισμός αυτός αναιρέθηκε ύστερα από κατάλληλες διορθώσεις που συμπεριέλαβαν πιθανούς συμπαράγοντες όπως το κάπνισμα τσιγάρου. Αν και η πιθανότητα θετικής σύνδεσης του καπνού μαριχουάνας με τον καρκίνο δεν μπορεί να αναιρεθεί, οι αποδείξεις δείχνουν ότι ο κίνδυνος είναι μικρότερος με τη μαριχουάνα απ’ ό,τι με τον απλό καπνό. (Hashibe, 2006)

Δ. ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Η κανονική χρήση μαριχουάνας συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άγχους και κατάθλιψης, αν και η αιτιότητα δεν έχει αποδειχτεί. (Patton, 2002). Επιπλέον, η μαριχουάνα συνδέεται και με διάφορα είδη ψύχωσης (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με τη σχιζοφρένεια), ιδιαίτερα μεταξύ ανθρώπων με προϋπάρχουσα γενετική ευαισθησία, και επιτείνει στην πορεία της νόσου σε ασθενείς με σχιζοφρένεια. (Gaspi, 2005). Η πιο συχνή χρήση μαριχουάνας, η υψηλότερη δραστικότητα του φυτού και η έκθεση από μικρή ηλικία, μπορούν επίσης να επηρεάσουν την πορεία της νόσου (π.χ. μεταφέροντας την εκδήλωση του πρώτου ψυχωτικού επεισοδίου 2 ως 6 χρόνια νωρίτερα). (Di Forti, 2014) Παρόλα αυτά, είναι δύσκολο να εγκατασταθεί σχέση αιτίου-αιτιατού σε τέτοιου είδους μελέτες διότι άλλοι παράγοντες, εκτός της χρήσης μαριχουάνας, μπορεί να σχετίζονται άμεσα με τον κίνδυνο εμφάνισης διανοητικών διαταραχών. Επιπλέον, άλλοι παράγοντες μπορεί να κάνουν ένα άτομο πιο επιρρεπές τόσο στη χρήση μαριχουάνας όσο και στις διανοητικές διαταραχές. (Volkow, 2014) Ε. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΖΩΗΣ Οι νέοι άνθρωποι που εγκαταλείπουν το σχολείο, ίσως έχουν ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά συχνής χρήσης μαριχουάνας. (Bray, 2000). Επειδή η χρήση μαριχουάνας βλάπτει σημαντικές διανοητικές λειτουργίες, τόσο κατά την οξεία δηλητηρίαση όσο και για μέρες μετά τη χρήση, πολλοί μαθητές μπορεί να λειτουρ-

Ζ. ΑΛΛΕΣ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ Τα περισσότερα από όσα γνωρίζουμε για τις ανεπιθύμητες ενέργειες της φαρμακευτικής Κάνναβης προέρχονται από μελέτες πάνω στην ψυχαγωγική χρήση της μαριχουάνας. Η βραχυχρόνια χρήση Κάνναβης έχει οδηγήσει σε προβληματική μνήμη, προβληματική χρήση μηχανών και οχημάτων, αλλοιωμένη κριτική ικανότητα και σε μεγάλες δόσεις παράνοια και ψύχωση. Η μακροχρόνια και συχνή χρήση Κάνναβης σχετίζεται με χρόνια βρογχίτιδα. Το έμφραγμα μυοκαρδίου, το εγκεφαλικό και η παροδική ισχαιμική προσβολή έχουν επίσης συσχετιστεί με την χρήση Κάνναβης. Η χρήση Κάνναβης από ασθενείς με νευροεκφυλιστικά νοσήματα όπως Πάρκινσον, Αλτζχάιμερ και σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να σχετίζεται με νοητικά προβλήματα στα άτομα αυτά. Άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν: σύνδρομο υπερέμεσης, άγχος, δυσκολία προσανατολισμού, αυτοκτονικές τάσεις και διάφορες καρδιοαναπνευστικές βλάβες. Μία συστηματική ανασκόπηση κλινικών δοκιμών μίας περιόδου 40 ετών, αξιολόγησε τις ανεπιθύμητες ενέργειες από τη θεραπευτική χρήση Κάνναβης. Οι πιο σοβαρές από αυτές ήταν οι υποτροπές, ο εμετός και οι λοιμώξεις του ουροποιητικού. Παρόλα αυτά, δεν σημειώθηκαν σημαντικές διαφορές στα ποσοστά των ανεπιθύμητων ενεργειών μεταξύ των ατόμων που λάμβαναν Κάνναβη και των ομάδων placebo. (Bridgeman, 2017) Η ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΑΦΩΝΙΑ Η μάχη ανάμεσα στην φαρμακευτική και στην ψυχαγωγική χρήση της Κάνναβης μας αποπροσανατολίζει από τη σοβαρότερη συζήτηση που έχει να κάνει με την πιθανή αξία της Κάνναβης ως φάρμακο. Τα ναρκωτικά ψυχαγωγίας πρέπει μόνο να προκαλούν ευφορία και άλλες ευχάριστες τοξικές επιδράσεις. Από τη στιγμή που δεν επιφέρουν σοβαρά προβλήματα υγείας, πιο συγκεκριμένα εθισμό, μπορούν να προσελκύσουν μεγάλο αριθμό χρηστών, των οποίων η άποψη δεν κρίνεται σημαντική αφού στηρίζεται στην


προσωπική τους θετική εμπειρία. Αυτό ισχύει εξίσου και για το αλκοόλ και το τσιγάρο. Τα φάρμακα, από την άλλη, πρέπει να φτάσουν σε πολύ υψηλότερες προδιαγραφές θετικών θεραπευτικών δράσεων, συμπεριλαμβανομένων και των ανεπιθύμητων ενεργειών, που τεκμηριώνονται μέσα από διπλές-τυφλές κλινικές μελέτες. Η ψυχαγωγική και η φαρμακευτική Κάνναβη, λοιπόν, αποτελούν δύο τελείως διαφορετικά επίπεδα διαφωνίας και τεκμηρίωσης. (Wilkins, 2016) Πολιτικοί αρχηγοί, κυβερνητικοί εκπρόσωποι, επιστήμονες υγείας και διάφορες οργανώσεις παίρνουν αντίθετες θέσεις σχετικά με τα οφέλη και τους κινδύνους της φαρμακευτικής Κάνναβης. Οι υπέρμαχοι υποστηρίζουν πως η μαριχουάνα έχει έγκυρες θεραπευτικές χρήσεις και πρέπει να ακολουθήσουν επιπλέον μελέτες. Οι αντίμαχοι από την άλλη παραθέτουν τους προβληματισμούς τους σχετικά με τους κινδύνους για την υγεία και την πιθανή χρήση της Κάνναβης ως ουσίας εισόδου που μπορεί να οδηγήσει σε πιο επικίνδυνη κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών. (Anderson, 2018) Πέρα από ένα περιορισμένο φάσμα καταστάσεων, τα στοιχεία που υποστηρίζουν ότι η Κάνναβη έχει θεραπευτικό ρόλο είναι ελλιπή. Ωστόσο, υπάρχει αυξανόμενη υιοθέτηση της φαρμακευτικής Κάνναβης, σε παγκόσμιο επίπεδο, για καταστάσεις όπως ηπατίτιδα C, Πάρκινσον, Αλτζχάιμερ, γλαύκωμα και νόσος του Κρον. Αυτή η «βουτιά» σε διαγνωστικές κατηγορίες δεν είναι σπάνια στην ιατρική αλλά προκαλεί ανησυχία σχετικά με το ποιοι ασθενείς, τελικά, πρέπει να κάνουν χρήση φαρμακευτικής Κάνναβης. Αυτή η παρουσία της Κάνναβης «από κοινή συμφωνία» και όχι από επιστημονική τεκμηρίωση, έχει οδηγήσει τους γιατρούς στο να επιτρέπουν στους ασθενείς πρόσβαση στο προϊόν με ελάχιστα στοιχεία που να στηρίζουν τη χρήση του. (Newton-Howes, 2016) Το νέο καθεστώς για τη φαρμακευτική Κάνναβη κατευθύνθηκε σε μεγάλο βαθμό από πολιτικό ακτιβισμό από την πλευρά των ασθενών και των οικογενειών τους και από οργανισμούς που υπερασπίζονται τη νομοθετική αναδιαμόρφωση για την ψυχαγωγική χρήση της Κάνναβης, παρά από την ιατρική επιστήμη. (Wilkins, 2016) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η Κάνναβη, δικαίως αποσπά την προσοχή του επιστημονικού κόσμου. Η ανακάλυψη και μελέτη των κανναβινοειδών οδήγησε, όχι μόνο στην εμφάνιση νέων παραγόντων με πιθανό θεραπευτικό όφελος, αλλά και στην ευρύτερη κατανόηση του ίδιου του ανθρώπινου οργανισμού (σύστημα ενδοκανναβινοειδών). Παράλληλα, η ταξινόμηση του φυτού σε πίνακες ναρκωτικών, δεν είναι αβάσιμη και οφείλει να διατηρηθεί έως ότου διευκρινιστεί πλήρως η φαρμακολογία των κανναβινοειδών. Το επιστημονικό υλικό, όπως αναλύσαμε, είναι ελλιπές, τόσο στο κομμάτι των θεραπευτικών ενδείξεων, όσο και σε αυτό των αντενδείξεων και ανεπιθύμητων ενεργειών. Οι δυσκολίες σχεδιασμού ομάδων placebo (χαρακτηριστική γεύση και οσμή μαριχουάνας, αδυναμία παρακολούθησης ασθενών για παράλληλη χρήση άλλων ναρκωτικών κ.λπ.), οι δυσκολίες στον διαχωρισμό και την τιτλοδότηση των κανναβινοειδών και το αδιευκρίνιστο entourage effect, δημιουργούν επιπλέον προβλήματα στην εκτέλεση κλινικών δοκιμών με σωστό πρωτόκολλο. Πρώτο βήμα για το μέλλον της φαρμακευτικής Κάνναβης λοιπόν θα πρέπει να είναι η κάλυψη αυτού του κενού. ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΥ Σε ό,τι αφορά το προφίλ της Κάνναβης στην Ελλάδα, γίνονται ταχέα βήματα ώστε να προλάβει η χώρα μας τις εξελίξεις πολλών άλλων χωρών της Ευρώπης και της Αμερικής σε αυτόν τον τομέα. Πριν εκτελέσει όμως το οποιοδήποτε βήμα, μία κοινωνία, ορθό είναι να μπορεί να το υποστηρίξει. Η πόλεμος ανάμεσα στην φαρμακευτική και την ψυχαγωγική Κάνναβη, η χρήση του φυτού για ενδείξεις που δεν έχουν τεκμηριωθεί και η κυκλοφορία σκευασμάτων των οποίων η χρήση δεν στηρίζεται σε επιστημονικό υλικό, δεν αποτελούν πρωτοφανή σενάρια στον φαρμακευτικό και ιατρικό κόσμο. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο η αλλοίωση των αποτελεσμάτων ερευνών, η διαστρέβλωση αληθινών δεδομένων και το στόλισμα θεραπευτικών προϊόντων με ελκυστική παραπληροφόρηση. Πόσο συχνά ανακαλύπτουμε νέα συμπληρώματα διατροφής και φαρμακοδιατροφικά σκευάσματα που υπόσχονται θεραπεία πληθώρας ανίατων ασθενειών; Ίσως η διαφωνίες πάνω στη χρήση της Κάνναβης να πηγάζουν από αυτές ακριβώς τις πολιτικές προώθησης. Η εισβολή του μάρκετινγκ στον χώρο του φαρμακείου και του ιατρείου, η «υπόσχεση» ότι καθετί φυτικό δεν βλάπτει την υγεία, η θυσία του ασθενή στο βωμό του κέρδους και η αδιαφορία για δια βίου μάθηση από τους επιστήμονες υγείας, είναι μερικές συμπεριφορές που όχι μόνο δυσκολεύουν την πορεία προς την αλήθεια, αλλά διακινδυνεύουν τη δημόσια υγεία. Ο δρόμος προς την τεκμηρίωση της θεραπευτικής αξίας της Κάνναβης είναι ξεκάθαρος. Αυτό που μένει είναι οι επιστήμονες υγείας να παραμερίσουν τις προσωπικές τους αντιπαραθέσεις και να εργαστούν από κοινού προς την αναζήτηση της αλήθειας και προς την εξασφάλιση της υγείας των ασθενών τους. Βιβλιογραφία Η πλήρης βιβλιογραφία του άρθρου είναι δημοσιευμένη στην ιστοσελίδα της Holistic Life: www.holisticlife.gr Holistic Life 23


CBD Oil drops 15% raw organic PHYTO+ Σταγόνες ευρέως φάσματος, εξαιρετικά εύχρηστες. Το έλαιο κανναβιδιόλης από την PHYTO+ εξάγεται με την πιο ήπια και καθαρή μέθοδο εκχύλισης (super critical CO2 extraction), ώστε να διατηρηθούν όλα τα ευεργετικά ενεργά φυσικά μόρια και να έχεις στα χέρια σου ένα εξαιρετικά ποιοτικό έλαιο. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί 2-3 φορές την ημέρα. Το έλαιο της κανναβιδιόλης είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό καθημερινό συμπλήρωμα διατροφής. Πρόκειται για ένα προϊόν που χαρίζει τεράστια οφέλη στην υγεία και θα σου γίνει απαραίτητο. Θα σου δώσει την τόνωση και την ευεξία που επιθυμείς, ενώ παράλληλα θα θωρακίσει τον οργανισμό σου και θα τον προστατέψει. CBDOIL: τηλ. 210 8657453, www.cbdoilshop.gr

Οι διάφοροι τύποι προϊόντων CBD και πώς να τους χρησιμοποιήσεις Συστήνουμε ιδιαίτερα να κάνεις τις δικές σου έρευνες για την CBD και το έλαιο CBD από βιομηχανική κάνναβη για αξιόπιστες κλινικές δημοσιεύσεις πριν αποφασίσεις ποιο προϊόν και συγκέντρωση θα αγοράσεις.

Enecta 10% CBD Έλαιο Κάνναβης (1000mg)

Έλαιο κάνναβης που περιλαμβάνει 100% Βιολογική Κανναβιδιόλη, 1000mg από βιομηχανική κάνναβη του είδους Sativa L. Είναι ένα οργανικό προϊόν, με περιεκτικότητα σε THC μικρότερη από 0,02%, χωρίς χημικές προσμίξεις, 100% υγειοπροστατευτικό και πιστοποιημένο. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται ένα εξαιρετικά υψηλό επίπεδο καθαρότητας του CBD. Χρησιμοποιείται ολόκληρο το φάσμα κανναβινοειδών και τερπενίων (υδρογονάνθρακες) που βρίσκουμε στην κάνναβη. HEMPOIL: ΤΗΛ. 211 4010715, hempoilshop.gr

Sensi Seeds 3% CBD Oil (30ml) Ένα μπουκάλι 30ml Sensi Seeds CBD λάδι περιέχει 900mg CBD (κάνναβιδιόλης). Πρόκειται για εκχύλισμα από φυτά κάνναβης που καλλιεργούνται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς τη χρήση φυτοφαρμάκων ή ζιζανιοκτόνων, προκειμένου να παραχθεί ένα ασφαλές προϊόν μέγιστης ποιότητας. Το Sensi Seeds CBD oil περιέχει διαφορετικά φυτοκανναβινοειδή, με πιο γνωστά τα CBD, CBC, CBG και CBN. Περιέχει επίσης τερπένια, συμπεριλαμβανομένων των Myrcene, Limonene, Alpha & Beta -pinene, Linalool, B-caryophyllene, Caryophyllene oxide, Humulene, Nerolidol and Phytol. CANNABISOS: τηλ. 210 3810 292, www. cannabisos-seeds.gr

Kannabio - Επιλεγμένοι & ακατέργαστοι ανθοί κάνναβης βιολογικής καλλιέργειας Οι ακατέργαστοι Ανθοί Κάνναβης ΚΑΝΝΑΒΙΟ είναι 100% φυσικό, βιολογικό προϊόν Ελληνικής παραγωγής, από επιλεγμένους ανθούς του φυτού Cannabis Sativa L. υψηλής περιεκτικότητας σε κανναβιδιόλη. Τα οφέλη της κανναβιδιόλης παίζουν καθοριστικό ρόλο στον οργανισμό μας προσφέροντάς μας καθημερινά μία καλύτερη ποιότητα ζωής. Συλλεγμένοι και συσκευασμένοι στο χέρι, με αγάπη και μεράκι από τους ανθρώπους της.

ΚΑΝΝΑΒΙΟ ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ: τηλ. 2421064309 kannabio.gr 24 Holistic Life

1. Βάμματα. Τα βάμματα είναι παρασκευάσματα που λαμβάνονται με δοσολογίες μερικών σταγόνων (μιας ή δυο) με ένα σταγονόμετρο που υπάρχει στην συσκευασία (συνήθως είναι το καπάκι του μπουκαλιού που περιέχει το υγρό βάμμα) πάνω ή κάτω από τη γλώσσα. Η δοσολογία μπορεί να κυμαίνεται από 100mg έως 1000mg. Το βάμμα είναι η πιο συνηθισμένη μορφή χρήσης της CBD που διατίθεται στην αγορά. Ένα βάμμα είναι πιο αποτελεσματικό όταν δεν καταπίνεις το υγρό αμέσως. Είναι καλό να απορροφηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο υπογλώσσια (μέσω της βλεννογόνου του στόματος). Τοποθέτησε τις σταγόνες κάτω από τη γλώσσα σου και κατά μήκος στα μάγουλα και κράτησε τες εκεί για όσο περισσότερο μπορείς. 2. Κάψουλες. Οι κάψουλες CBD είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να προσθέσεις την CBD στη διατροφή σου ως ένα καθημερινό συμπλήρωμα. Είναι πολύ πιο εύκολο να ληφθούν από ότι τα βάμματα. Οι κάψουλες προσφέρουν συνήθως 10-25mg CBD. Οι κάψουλες είναι εξαιρετικές, καθώς είναι πιο εύκολο να τις εντάξεις στην καθημερινή σου ρουτίνα. Απλά παίρνεις μία κάψουλα (ή όσες χρειάζεται ανάλογα με την δοσολογία που ακολουθείς) καθημερινά με λίγο νερό για την κατάποση. 3. Συμπυκνώματα. Τα συμπυκνώματα της CBD περιέχουν συνήθως και τις ισχυρότερες δόσεις CBD συγκριτικά με την ποσότητα και σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλο προϊόν CBD. Μπορεί να περιέχουν μέχρι και 10 φορές περισσότερη CBD κατά μέσο όρο από ότι περιέχουν τα άλλα προϊόντα. Τα συμπυκνώματα είναι επίσης βολικά γιατί Για τα τοπικής εφαρμογής προϊόντα, θα πρέπει να αναζητάς πάντα την λέξη-κλειδί στις ετικέτες αυτών των προϊόντων που να υποδεικνύουν ότι το προϊόν χρησιμοποιεί νανοτεχνολογία, εγκλεισμό σε μικροκάψουλες ή μικροσκοπικής απορρόφησης CBD. Αυτό δείχνει ότι το προϊόν τους μπορεί να μεταφέρει την CBD μέσω των δερματικών στρωμάτων (διαδερμική απορρόφηση/ διείσδυση), αντί να μένει μόνο πάνω στο δέρμα. Για τα τοπικής εφαρμογής προϊόντα, θα πρέπει να αναζητάς πάντα την λέξη-κλειδί στις ετικέτες αυτών των προϊόντων που να υποδεικνύουν ότι το προϊόν χρησιμοποιεί νανοτεχνολογία, εγκλεισμό σε μικροκάψουλες ή μικροσκοπικής απορρόφησης CBD. Αυτό δείχνει ότι το προϊόν τους μπορεί να μεταφέρει την CBD μέσω των δερματικών στρωμάτων (διαδερμική απορρόφηση/ διείσδυση), αντί να μένει μόνο πάνω στο δέρμα.

4. Τοπικά (επιδερμικά). Όλο και περισσότερες μάρκες έχουν αρχίσει να προσθέτουν την CBD σε προϊόντα τοπικής εφαρμογής, όπως σε λοσιόν, σε αλοιφές, σε βάλσαμα για τα χείλη και σε κρέμες για τα οφέλη που αυτή προσφέρει και για το δέρμα. Τα προϊόντα τοπικής εφαρμογής με CBD είναι γνωστό ότι βοηθούν με τον χρόνιο πόνο, την φλεγμονή, την ακμή, την ψωρίαση, την θεραπεία του καρκίνου, την αντιγήρανση και σε πολλές άλλες καταστάσεις. Τα ενισχυμένα με CBD προϊόντα τοπικής εφαρμογής συνιστώνται να χρησιμοποιηθούν όπως και όλα τα άλλα παρόμοια προϊόντα περιποίησης σώματος – τα χρησιμοποιήσεις όταν το κρίνεις απαραίτητο ή όταν έχεις ορισμένες δερματικές παθήσεις. Εφάρμοσε αρκετή ποσότητα στις περιοχές του σώματος που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από το προϊόν τοπικής εφαρμογής. Τελευταία παράγονται και έμπλαστρα με CBD που έχουν ιδιαίτερα ενισχυμένες επιδράσεις στην περιοχή που τοποθετούνται. 5. Σπρέι. Τα σπρέι CBD είναι συνήθως τα ασθενέστερα σε συγκέντρωση περιεχόμενου CBD μεταξύ των διαφόρων τύπων προϊόντων CBD. Η τυπική συγκέντρωση στα σπρέι CBD κυμαίνεται από 1 έως 3 mg. Για να χρησιμοποιήσεις το έλαιο CBD με ατμιστή, θα χρειαστείς ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο, έναν ατμιστή τύπου στυλού ή έναν κλασικό εξατμιστή. Προσθέτεις, θερμαίνεις και εισπνέεις την κατάλληλη ποσότητα ελαίου για άτμισμα στην επιλεγμένη σου συσκευή. 6. Ατμιστές. ε βάση τις αναθεωρήσεις, το κάπνισμα ή το εξατμιζόμενο έλαιο CBD φαίνεται να έχει λιγότερα αποτελέσματα σε σύγκριση με τις άλλες μεθόδους χορήγησης της CBD, όπως τα βάμματα, οι κάψουλες και οι ψεκασμοί. Από την άλλη πλευρά, άλλοι υποστηρίζουν ότι το κάπνισμα ή η εξάτμιση έχει λιγότερα μειονεκτήματα από ότι η λήψη CBD από το στόμα, αφού η λήψη CBD από το στόμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε ασυνεπή απορρόφηση και καθυστερημένη επίδραση. Ψέκασε μία δόση από την φιάλη στο στόμα σου. Το μέγεθος της δόσης θα πρέπει να αναγράφεται πάνω στην ετικέτα της φιάλης (συνήθως 2-3 ψεκασμοί). Χρησιμοποίησε καθημερινά ή ανάλογα με πώς το χρειάζεσαι. Πηγές: cannabisnews.gr Ministry Of Hemp: The Complete CBD Resource *Μετάφραση / Επιμέλεια Πρωτότυπων Κειμένων: Σίμος Δαλκυριάδης με άδεια διανομής και ελεύθερης αναπαραγωγής CC0


[Πανεπιστήμιο Μίσιγκαν] Περισσότεροι από 800 χιλιάδες οι Αμερικανοί που λαμβάνουν κάνναβη για ιατρική χρήση

Μ

ια πρόσφατη έρευνα που αφορά σε ανάλυση στοιχείων που προέρχονται από τις Αμερικανικές Πολιτείες στις οποίες η χορήγηση κάνναβης για ιατρικούς λόγους είναι νόμιμη, υποδεικνύει ότι περισσότεροι από 800 χιλιάδες είναι οι Αμερικανοί που λαμβάνουν «φαρμακευτική κάνναβη», χωρίς μάλιστα να καταμετρώνται σε αυτούς εκείνοι που κατοικούν στην Καλιφόρνια και το Μέιν, δύο Πολιτείες στις οποίες δεν απαιτείται εγγραφή του ασθενούς σε κάποιο πρόγραμμα για να λάβει κάνναβη.

Μάλιστα το 85% από αυτούς λαμβάνει κάνναβη για συμπτώματα και ασθένειες για τις οποίες η χρήση της ενδείκνυται και σύμφωνα με τις υπάρχουσες επιστημονικές έρευνες. Η ανάλυση δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Health Affairs. Αν και δεν εξέτασε τα αποτελέσματα από τη χρήσης της κάνναβης, συσχέτισε τα συμπτώματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς που χρησιμοποιούν το φυτό με τις επιστημονικές έρευνες που το προτείνουν. Και τα αποτελέσματα υπήρξαν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. «Η πλειοψηφία των ασθενών χρησιμοποιεί την κάνναβη για λόγους για τους οποίους η επιστήμη έχει ισχυρές αποδείξεις»,… δήλωσε σχετικά The Associated Press ο Kevin Boehnke υπεύθυνος εκ μέρους του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν για την έρευνα. Χαρακτηριστικό είναι ότι σχεδόν τα δύο τρίτα των 730.000 λόγων που αναφέρθηκαν για τη χρήση της κάνναβης ως φαρμάκου, αφορούσαν στην αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου. γεγονός που δημιουργεί πλέον ισχυρότατες ελπίδες να ξεπεράσει η χώρα τη θανατηφόρο κρίση των οπιοειδών από την οποία θρηνεί περισσότερους από 30 χιλιάδες θανάτους ετησίως. Η ανάλυση αποκαλύπτει επίσης ότι η Αλάσκα, το Κολοράντο, η Νεβάδα και το Όρεγκον είδαν μια πτώση του καταγεγραμμένου αριθμού των ασθενών που χρησιμοποιούν ιατρική κάνναβη μετά από τη νομιμοποίηση σε αυτές τις Πολιτείες της χρήσης του φυτού για ευφορικούς σκοπούς. Γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι σύντομα θα έχουμε ακόμη ακριβέστερα στοιχεία που αφορούν στην ιατρική χρήση του φυτού μιας και όπου αυτό νομιμοποιείται πλήρως αυξάνεται και η αξιοπιστία των στοιχείων της χρήσης του για ιατρικούς σκοπούς. Η μελέτη διαπίστωσε ότι υπάρχουν περισσότεροι από 800.000 εγγεγραμμένοι ασθενείς σε νόμιμα προγράμματα ιατρικής κάνναβης που λειτουργούν σε 19 Πολιτείες των ΗΠΑ. Ενώ στο ήδη μεγάλο αυτό νούμερο δεν περιλαμβάνονται η Καλιφόρνια και το Μέιν όπου δεν απαιτείται εγγραφή του ασθενούς σε κάποιο πρόγραμμα για να λάβει κάνναβη. Κάποιες εκτιμήσεις που περιλαμβάνουν και αυτές τις δύο Πολιτείες υποδεικνύουν ότι ο αριθμός των Αμερικανών που χρησιμοποιούν την κάνναβη ως φάρμακο μπορεί να ξεπερνά τα δύο εκατομμύρια. Αναφορές: The Associated Press / Leafly / Health Affairs Πηγή: cannabisnews.gr Holistic Life 25


Ο αυτοκράτορας της Κίνας, Shen Nung, που επίσης ανακάλυψε το τσάι εφεδρίνης, θεωρείται ο πρώτος που περιέγραψε τις ιδιότητες και τις θεραπευτικές χρήσεις της Κάνναβης στην επιτομή των κινέζικων φαρμακευτικών φυτών που έγραψε το 2737 π.Χ. (Li, 1974) Λίγο αργότερα, το φυτό καλλιεργήθηκε για τις ίνες του, τους καρπούς, για ψυχαγωγική κατανάλωση και για τη χρήση του στην ιατρική.

Natural medicine

Γράφει ο Ηλίας Γραμματικάκης, Φαρμακοποιός (MPharm)

Γιατί ένας φαρμακοποιός στηρίζει την θεραπευτική χρήση της κάνναβης

Έ

χω γράψει για την κάνναβη στο παρελθόν. Έχω δημοσιεύσει άρθρα σχετικά με αυτό το θέμα. Έχω μιλήσει δημοσίως για αυτό, έκανα αρκετές ομιλίες, μίλησα με δεκάδες ασθενείς μου και ούτω καθεξής. Το γιατί; Επιτρέψτε μου να το διευκρινίσω:

επικίνδυνα πρόσθετα ή χημικά (Περισσότερες πληροφορίες περί αυτού στο βιβλίο του Κώστα Σκλιάμη «Κάνναβη: Νομιμοποίηση και Ρύθμιση»). Η ελεγχόμενη χορήγηση θα επιτρέπει επίσης στους φαρμακοποιούς να διασφαλίζουν την ασφαλή χρήση του φαρμάκου, με τον έλεγχο της ποσότητας και της ποιότητας που χορηγείται, αλλά και με την παροχή συμβουλών προς τον ασθενή σχετικά με τις συνθήκες χρήσης της κάνναβης, τη δοσολογία, τις αλληλεπιδράσεις φαρμάκων και ούτω καθεξής (δεν έχω ακούσει για παροχή συμβουλών ασφαλούς χρήσης στο λαθρεμπόριο, εσείς;) 5. Η νομιμοποίηση για ιατρικούς σκοπούς θα μειώσει το «θόρυβο» που έχει σχηματιστεί γύρω από το φυτό. Εάν οι γιαγιάδες χρησιμοποιούν έλαιο κάνναβης για τους αρθριτικούς πόνους, με τα χρόνια δεν είναι το ίδιο δημοφιλής και συναρπαστική η ψυχαγωγική χρήση σε αρκετές περιπτώσεις (To βιβλίο “Drugs without the hot air” από τον καθηγητή David Nutt εξηγεί λεπτομερώς αυτό το ζήτημα). 6. Το στίγμα της χρήσης κάνναβης θα εξασθενίσει με τον καιρό εάν η κάνναβη είναι νόμιμη, επομένως οι ασθενείς θα μιλούν ανοιχτά για αυτή, βοηθώντας έτσι περισσότερους ασθενείς και θα μπορούν να προσεγγίζουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, για να μεταφέρουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους. Βέβαια, υπάρχουν ήδη ομάδες ακτιβιστών και ασθενών που μιλάνε γι ‘αυτό, αλλά προσωπικά γνωρίζω πολλούς ανθρώπους (τόσο ασθενείς όσο και γιατρούς), οι οποίοι διστάζουν να μιλήσουν, όχι μόνο λόγω νομικού καθεστώτος, αλλά κυρίως επειδή δεν θέλουν να χαρακτηριστούν ως «χρήστες ναρκωτικών» ή «εθισμένοι».

1. Η κάνναβη είναι ένα φυτό που χρησιμοποιείται από τα αρχαία χρόνια. Από τους Φοίνικες στους Έλληνες, μεταξύ άλλων λαών, η χρήση της χρονολογείται σε περισσότερα από 2.000 χρόνια. Το νομικό καθεστώς άλλαξε τον τελευταίο αιώνα για πολλούς λόγους, κυρίως πολιτικούς (ψάξτε στο Google για την ιστορία νομιμότητας της κάνναβης και θα δείτε τα στοιχεία), βιομηχανικούς (αντίθεση από τη βιομηχανία πλαστικών / νάιλον / παραγώγων πετρελαίου), φαρμακευτικούς (όπως πολύ σωστά το έθεσε ο συγγραφέας Graham Hancock «Ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών είναι στην πραγματικότητα ένας πόλεμος κατά της συνείδησης»). Θεωρώ ότι είναι γελοίο να περιορίζεται η χρήση ενός φυτού εξαιτίας τέτοιων λόγων. Η ασφαλής χρήση της μπορεί να εξασφαλιστεί μέσω της κατάλληλης εκπαίδευσης του κοινού και των επαγγελματιών του τομέα της υγείας. 2. Τώρα που η κάνναβη έχει νομιμοποιηθεί σε αρκετές χώρες, είναι ευκολότερο για τους ερευνητές να διεξάγουν μελέτες και τα δεδομένα μέχρι τώρα είναι ιδιαίτερα θετικά. Υπάρχουν εκατοντάδες μελέτες, διπλές-τυφλές, ελεγχόμενες με placebo (εικονικό σκεύασμα), μελέτες πληθυσμού, όλες οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται στην έρευνα. Δεν υπάρχει θανατηφόρος δόση, το προφίλ παρενεργειών είναι αρκετά ασφαλές (φυσικά ανάλογα με τη γενετική προδιάθε26 Holistic Life

ση του ασθενούς, τις πιθανότητες κατάχρησης, τις συννοσηρότητες, τη φαρμακευτική αγωγή κ.λπ.) και έχει αποδειχθεί ότι βοηθά σε πολλές παθήσεις, τόσο ως συμπληρωματική θεραπεία όσο και ως μοναδική θεραπεία. Καθώς λοιπόν τα δεδομένα μας δείχνουν ένα ελπιδοφόρο βότανο, είναι απάνθρωπο να περιορίσουμε τη χρήση του. 3. Η ποινικοποίηση δεν σταματά τη χρήση. Οι άνθρωποι θα το αναζητήσουν και θα το βρουν. Δυστυχώς, έτσι, οι ασθενείς που χρειάζονται να κάνουν χρήση κάνναβης, το αγοράζουν από τη μαύρη αγορά: άγνωστης ποιότητας, ακριβό και διακινδυνεύοντας επίσης το ποινικό τους μητρώο. Ένας ασθενής θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε όλες τις πιθανές θεραπείες. Δεδομένου ότι υπάρχουν μελέτες για την κάνναβη και την πολλαπλή σκλήρυνση (σκλήρυνση κατά πλάκας) από πολλά ακαδημαϊκά ιδρύματα στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες, είναι παράλογο ένας ασθενής με σκλήρυνση κατά πλάκας στην Ελλάδα να χρειάζεται να διακινδυνεύσει την ελευθερία, την υγεία και τη ζωή του μόνο και μόνο για να έχει πρόσβαση το φάρμακο του. 4. Η ελεγχόμενη διανομή όχι μόνο θα ενισχύσει το κράτος μέσω της φορολογίας και μια νέα βιομηχανία που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, θα εξασφαλίσει επίσης ότι οι ασθενείς θα λαμβάνουν κάνναβη υψηλών προδιαγραφών ποιότητας, χωρίς

7. Η κάνναβη δεν είναι μια ουσία. Πρόκειται για ένα φυτό. Ο όρος «ουσία» χρησιμοποιείται για να χειριστεί την κοινή γνώμη. Το φυτό περιέχει πολλές δραστικές χημικές ενώσεις (φυτοκανναβινοειδή και τερπένια), επομένως πολλές «ουσίες». Γνωρίζετε ποια άλλα πράγματα είναι ουσίες; Η καφεΐνη, το αλκοόλ, η νικοτίνη και επίσης τα χάπια που παίρνετε όταν δεν μπορείτε να κοιμηθείτε ή έχετε πονοκέφαλο. Αλλά αυτά είναι αποδεκτά για κάποιο λόγο. Είναι επίσης αποδεκτά τα βαρβιτουρικά, η κατάχρηση των οποίων σκοτώνει χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο. Ωστόσο, όχι μόνο είναι νόμιμα, αλλά συνταγογραφούνται καθημερινά. Και δεν εναντιώνομαι στις φαρμακευτικές εταιρείες όταν το λέω αυτό. Υπάρχουν φάρμακα κι ουσίες που είναι απολύτως αναγκαία υπό ορισμένες συνθήκες. Υπάρχουν ουσίες που σώζουν ζωές κάθε μέρα. Υπάρχουν όμως και ουσίες οι οποίες προκαλούν βλάβες και των οποίων η κατάχρηση είναι εκτός ελέγχου ​​και δεν μπορώ να το παραβλέψω. Και για τις κοινώς αποδεκτές ουσίες (αλκοόλ, νικοτίνη και καφεΐνη) υπάρχει επίσης κατάχρηση, η οποία είναι ιδιαίτερα επιβλαβής για τη δημόσια υγεία, οπότε ας μη δαιμονοποιούμε τη λέξη «ουσία». 8. Εν κατακλείδι, πιστεύω πως είναι δικαίωμα κάθε ασθενούς να έχει πρόσβαση και να χρησιμοποιεί κάνναβη για ιατρικούς σκοπούς. Η πρόσβαση στη θεραπεία είναι ανθρώπινο δικαίωμα. Τα φυτά είναι φυτά. Το τι κάνουμε εμείς με αυτά, το τι βάζουμε στο σώμα μας, είναι επιλογή μας.


Holistic Life 27


Οι πόνοι περιοδου είναι ίσως το συχνότερο γυναικολογικό πρόβλημα στις έφηβες και νέες γυναίκες και η κυριότερη αιτία απουσίας από το σχολείο ή την εργασία. Ταλαιπωρεί πάνω από το 50% των γυναικών στην αναπαραγωγική ηλικία, ευτυχώς όμως μόνο το 5-7% αντιμετωπίζει έντονα συμπτώματα που μπορούν να καθηλώσουν τη γυναίκα στο κρεβάτι για τουλάχιστον 24 ώρες όταν έρχεται η περίοδος. Η δυσμηνόρροια χαρακτηρίζεται ως “ήπια”, “μέτρια” ή “σοβαρή” ανάλογα με την ένταση των συμπτωμάτων.

5

Γ

Ayurveda

από την Ελένη Αλεξάνδρα Μιχαλοπούλου

τρόποι για να αντιμετωπίσετε τους πόνους περιόδου

ια πλήθος γυναικών είναι ένας κακός εφιάλτης που επανέρχεται με μηνιαία συχνότητα και

διαφορετικές μορφές: ορισμένες φορές έχουν την οξύτητα κολικών και το πρώτο εικοσιτετράωρο καθηλώνουν την πάσχουσα σε εμβρυϊκή θέση∙ άλλοτε πάλι εστιάζονται στη μέση και είναι αμβλυμένης έντασης, αλλά διαρκούν για ημέρες. Για τη Αγιουρβέδα, η εμμηνόρροια είναι μια απόλυτα φυσιολογική λειτουργία αποτοξίνωσης και ανανέωσης του γυναικείου οργανισμού. Μαζί με το αίμα, από το σώμα εξέρχεται και απομακρύνεται το τοξικό φορτίο (ama) που έχει συσσωρευτεί εντός του κατά τη διάρκεια του μήνα. Αυτή η διαδικασία απόρριψης τοξινών διέπεται από την ενέργεια vata∙ από το στοιχείο του αέρα που κινεί τα τοξικά κατάλοιπα προς έξοδο από το σώμα μέσω του εντερικού σωλήνα, της ουροφόρου οδού και της μήτρας.

και λίγες ημέρες νωρίτερα αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση καφέ και καφεϊνούχων ροφημάτων που εντείνουν τις κράμπες. Αντίθετα, το αφέψημα από φύλλα σμεουριάς, τονώνει τη μήτρα και ανακουφίζει από τους εμμηνορροϊκούς πόνους∙ πιείτε το καθημερινά, ιδίως την εβδομάδα πριν την έναρξη της περιόδου.

3. Συμπληρώματα

Το «αστέρι» της συλλογής των αγιουρβεδικών βοτάνων σε ό,τι αφορά την εμμηνόρροια –την ομαλή διοχέτευση του αίματος και των συναποβαλλόμενων με αυτό ουσιών έξω από το σώμα και την απάλυνση των επώδυνων συμπτωμάτων- ακούει στο όνομα «shatavari» και το βρίσκετε σε κάψουλες ή σκόνη. Οι σπόροι της τριγωνέλλας, προσλαμβανόμενοι το πρώτο τριήμερο της περιόδου, σε σκόνη ή κάψουλες, επίσης εξομαλύνουν τη ροή και μειώνουν τους σχετικούς πόνους.

4. Άσκηση – Γιόγκα

Η ήπια γιόγκα μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα ευεργετική για τις γυναίκες που υποφέρουν αυτές τις μέρες. Στάσεις (asanas) που επικεντρώνονται στην κοιλιά, τη λεκάνη και τη σπονδυλική στήλη – όπως ο χαιρετισμός στον ήλιο και κάμψεις προς τα πίσω, όπως η ξαπλωμένη ανάσκελα (με υποστήριγμα) «στάση του τσαγκάρη» (supta baddha konasana), μπορούν να ανακουφίσουν από τον πόνο. Η όρθια πρόσθια αναδιπλωμένη στάση (padahastasana), όπου τα χέρια αγγίζουν τα πέλματα, είναι εξίσου ιδανική για την αντιμετώπιση του πόνου χαμηλά στην πλάτη επειδή βελτιστοποιεί την κυκλοφορία της ενέργειας vata. Αν πονάτε πολύ, απλά εκτελέστε τη «στάση του παιδιού» (balasana).

5. Μασάζ

Όταν η αέρια αυτή ενέργεια κινείται ανεμπόδιστη, η αποβολή τοξινών μέσω της εκροής αίματος γίνεται αβίαστα και ανώδυνα. Οι πόνοι που εμφανίζονται ως κράμπες στην κοιλιακή χώρα ή χαμηλά στην πλάτη είναι ενδείξεις μπλοκαρισμένης ενέργεια vata, η οποία περιορίζει την ελεύθερη ροή του αίματος και την απομάκρυνση των τοξικών ουσιών που παραμένουν και λιμνάζουν στο εσωτερικό του οργανισμού, «γονατίζοντάς» τον. Για την απελευθέρωση της κινητήριας καθοδικής ενέργειας vata και την ανακούφιση από κράμπες, η Αγιουρβέδα συνιστά αλλαγές στη διατροφή και την προσωπική περιποίηση τις παραμονές και πρώτες ημέρες της περιόδου, καθώς και την εκτέλεση ήπιων στάσεων (asanas) της γιόγκα.

1. Διατροφή

Καταναλώστε τροφές που ζεσταίνουν και κατευνά28 Holistic Life

ζουν το πεπτικό σύστημα: ετοιμάστε πιάτα με ρύζι, μαγειρεμένα πράσινα λαχανικά (σπανάκι, σέσκουλο, μπρόκολο) και (μουσκεμένα και προβρασμένα) φασόλια. Επίσης, τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Ε, όπως ηλιόσπορους, αμύγδαλα, αβοκάντο και σολωμό για να αυξήσετε τα επίπεδα της ορμόνης προγεστερόνης. Αποφύγετε τρόφιμα κρύα και ωμά, καθώς και τροφές που τείνουν να δημιουργούν ama, όπως το κόκκινο κρέας, τα τυριά και η σοκολάτα. Για να υποβοηθήσετε τη ροή του αίματος και την αποβολή των τοξινών, πίνετε ζεστό νερό (με μια πρέζα τζίντζερ ή μια κουταλίτσα μέλι για τη γεύση) καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας.

2. Βότανα - Αφεψήματα

Ειδικά αν τις πρώτες ημέρες της περιόδου συνηθίζετε να αισθάνεστε οξείς πόνους, το διάστημα αυτό

Η περιοχή της κοιλιάς και του υπογάστριου που, κατά κόρο, αποτελεί το επίκεντρο των πόνων της περιόδου, είναι ένα από τα πιο μαλακά και ευαίσθητα σημεία του σώματος. Ένα απαλό μασάζ με κάποιο από τα φυτικά έλαια που χρησιμοποιούνται στην Αγιουρβέδα (σησαμέλαιο ή αμυγδαλέλαιο, κατά προτίμηση) θερμαίνει την περιοχή, αποσυμφορεί την ενέργεια vata που έχει μπλοκαριστεί εκεί, αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος και διευκολύνει τη ροή του και την αποβολή της ama από το σώμα. Τις ημέρες λίγο πριν την περίοδο και το πρώτο διήμερο αυτής, αφιερώστε λίγα λεπτά σε ένα ανακουφιστικό μασάζ στην κοιλιακή χώρα: Καθιστή ή ξαπλωμένη, ρίξτε λίγες σταγόνες φυτικού ελαίου γύρω από τον ομφαλό (ένα βασικό κέντρο ενέργειας του σώματος). Ξεκινώντας από το σημείο αυτό εκτελέστε σπειροειδείς κινήσεις, με κατεύθυνση προς τα έξω, καλύπτοντας σιγά-σιγά την ευρύτερη επιφάνεια της κοιλιάς. Τους πρώτους μικρούς κύκλους της σπείρας, διαγράψτε τους χρησιμοποιώντας μόνο τα –ενωμένα- δάχτυλα. Όσο οι κύκλοι μεγαλώνουν και κατευθύνεστε προς τα πλευρά, χρησιμοποιείτε ολοένα και μεγαλύτερο μέρος της παλάμης. Ο εμμηνορροϊκοί πόνοι είναι δυσάρεστοι, αλλά όχι αναπόφευκτοι. Η Αγιουρβέδα παρέχει τα μέσα να απαλλαγείτε σε μεγάλο βαθμό από αυτούς και η συγκεκριμένη περίοδος της ζωής σας να μην υστερεί σε άνεση, ενεργητικότητα και δράση.


Holistic Life 29


Αντιμετωπίστε φυσικά τους πόνους περιόδου Αντιμετωπίστε τον πόνο κατά την έμμηνο ρήση με αυτές τις δοκιμασμένες και ελεγμένες φυσικές θεραπείες. Από την Τζοάνα Έβανς

Ε

άν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο υποφέρει από πόνους περιόδου - αυτό που οι γιατροί αναφέρουν ως δυσμηνόρροια - ξέρετε ότι είναι κάτι περισσότερο από κράμπες στην κάτω κοιλιακή χώρα. Η περίοδος συχνά έρχεται με πόνο χαμηλά στην πλάτη, πόνο στα πόδια, ναυτία, έμετο, διάρροια και εξαιρετική κόπωση. Δεν είναι περίεργο ότι είναι ένας κοινός λόγος για τον οποίο οι γυναίκες χάνουν μέρες από το σχολείο, την εργασία ή τις δραστηριότητές τους. Όταν ο πόνος κατά την περίοδο δεν έχει προφανή αιτία, τουλάχιστον σύμφωνα με τη συμβατική ιατρική, ταξινομείται ως «πρωτογενής», ενώ ο πόνος που προκαλείται από μια πραγματική ενδομητρίωση, ινομυώματα ή φλεγμονώδη νόσο της πυέλου, είναι γνωστός ως «δευτεροπαθής». Όλο και περισσότερο, οι γιατροί που φοιτούν στη λειτουργική ιατρική πιστεύουν ότι αυτοί οι πόνοι οφείλονται σε ορισμένες διατροφικές ανεπάρκειες, κυρίως στις βιταμίνες Β, το μαγνήσιο και τα απαραίτητα λιπαρά οξέα. Η αντιμετώπιση της βασικής αιτίας του πόνου είναι ο καλύτερος τρόπος για να τον καταπολεμήσετε, ωστόσο εάν έχετε αποκλείσει τα δευτερογενή αίτια, δοκιμάστε τις ακόλουθες πέντε προτάσεις που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στην μείωση ή και εξάλειψη του πόνου.

Δοκιμάστε βελονισμό

Αυτή η αρχαία κινεζική τεχνική φαίνεται να είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία για τους πόνους περιόδου.1 Σύμφωνα με μία επιστημονική ανασκόπηση, ο ηλεκτροβελονισμός - όταν μικρό ηλεκτρικό ρεύμα εφαρμόζεται στις βελόνες βελονισμού - μπορεί να έχει άμεσο αποτέλεσμα στην αντιμετώπιση του πόνου. Και όταν χρησιμοποιείται για τουλάχιστον τρεις κύκλους, έχει αποδειχθεί ότι είναι ακόμη καλύτερο από τη θεραπεία με φάρμακα.2

Πάρτε μαγνήσιο

Στοιχεία από μελέτες δείχνουν ότι το μαγνήσιο μπορεί να μειώσει την ευαισθησία στον πόνο3 και είναι ένα από τα περισσότερο υποσχόμενα συμπληρώματα διατροφής για προβλήματα περιόδου.4 Σε μία μελέτη, 21 από τις 25 γυναίκες που έλαβαν μαγνήσιο για έξι μήνες παρουσίασαν μείωση των συμπτωμάτων τους.5

Ξεκινήστε μαθήματα γιόγκα

Σε μια ελεγχόμενη δοκιμή με γυναίκες που υπέφεραν από πόνο περιόδου, η γιόγκα - ειδικά η στάση της κόμπρας, της γάτας και του ψαριού - έχει βρεθεί ότι μειώνει σημαντικά τόσο την ένταση όσο και τη διάρκεια του πόνου.6 Δοκιμάστε να εξασκήσετε στις θέσεις αυτές σε ένα πρόγραμμα γιόγκα, τουλάχιστον κατά το δεύτερο μισό του κύκλου σας.

Απευθυνθείτε στην αρωματοθεραπεία

Η αρωματοθεραπεία - η χρήση αιθέριων ελαίων από φυτά για τη βελτίωση της φυσικής ή ψυχολογικής ευεξίας - μπορεί να είναι μια χρήσιμη θεραπεία για τον πόνο της περιόδου. Μάλιστα, μια μελέτη διαπίστωσε ότι το μασάζ αρωματοθεραπείας με αιθέρια έλαια λεβάντας (Lavandula officinalis), φασκόμηλου (Salvia sclarea) και τριαντάφυλλου (Rosa centifolia) μείωσε αποτελεσματικά τη σοβαρότητα των κραμπών κατά την εμμηνόρροια σε σύγκριση με άτομα που δεν έκαναν καμία θεραπεία ή έκαναν μασάζ χωρίς αιθέρια έλαια. Δοκιμάστε να προσθέσετε δύο σταγόνες λεβάντας, μία σταγόνα φασκόμηλου και μια σταγόνα αιθέριου ελαίου τριαντάφυλλου σε ένα κουταλάκι του γλυκού αμυγδαλέλαιο (5 mL) και κάντε μασάζ με το μίγμα πάνω στην κοιλιά σας όταν εμφανιστούν οι κράμπες.

Πάρτε βιταμίνες του συμπλέγματος B

Οι βιταμίνες Β φαίνεται να είναι ευεργετικές για την αντιμετώπιση του πόνου της περιόδου. Σε μία μελέτη με πάνω από 500 συμμετέχουσες ηλικίας 12 έως 21 ετών με πόνους μέτριας έως σοβαρής έντασης κατά την περίοδο, το 87% θεραπεύθηκαν πλήρως μετά από τρεις μήνες θεραπείας με βιταμίνη Β1 (θειαμίνη). Μόνο το 5% δεν είχε καμία επίδραση, ενώ το 8% είδαν τον πόνο τους να μειώνεται.8 Η βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη) μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη.

Βιβλιογραφικές αναφορές

1 Medicine (Baltimore), 2018; 97: e11007 2 Evid Based Complement Alternat Med, 2017; 2017: 1791258 3 Curr Med Chem, 2016 Dec 12 4 Cochrane Database Syst Rev, 2001; (3): CD002124 5 Zentralbl Gynakol, 1989; 111: 755-60 6 J Pediatr Adolesc Gynecol, 2011; 24: 192-6 7 J Altern Complement Med, 2006; 12: 535-41 8 Indian J Med Res, 1996; 103: 227-31 9 BMJ, 2006; 332: 1134-1138.

30 Holistic Life


Holistic Life 31


Τα πολυακόρεστα, μακράς αλύσου, Ωμέγα 3 είναι απαραίτητα λιπαρά οξέα τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των κυτταρικών μεμβρανών σε ολόκληρο το σώμα, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν σημαντικά και τη λειτουργία των υποδοχέων αυτών των μεμβρανών. Οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι των Ωμέγα 3 λιπαρών οξέων είναι δυο, τα EPA ή αλλιώς εικοσαπεντεανοϊκό οξύ και τα DHA ή αλλιώς εικοσιδυαεξαενοϊκό οξύ. Μάλιστα, τα DHA αποτελούν βασικό συστατικό όλων των κυτταρικών μεμβρανών και βρίσκονται σε αφθονία στον εγκέφαλο και στον αμφιβληστροειδή.

Health & healing

Από τον Dr Joseph Mercola

Τα καλύτερα λιπαρά για έναν υγιή εγκέφαλο Για δεκαετίες, οι υπεύθυνοι υγείας μάς έλεγαν να αυξήσουμε την κατανάλωση φυτικών ελαίων. Όμως οι ιατροί Joseph Mercola και James DiNicolantonio ισχυρίζονται ότι αυτή η συμβουλή αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας και Αλτσχάιμερ - και όχι μόνο.

Α

ν ακολουθήσετε το 2015 Dietary Guidelines for Americans (Οδηγίες Διατροφής για Αμερικανούς) ή τον αντίστοιχο Οδηγό Eatwell στο Ηνωμένο Βασίλειο, θα πρέπει να καταναλώνετε άφθονα φυτικά έλαια, όπως σογιέλαιο, καλαμποκέλαιο και ηλιέλαιο, για να μειώσετε τα επίπεδα χοληστερόλης και να μειώσετε τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Ενώ αυτές οι συστάσεις δίνουν έμφαση στην κατανάλωση φυτικών ελαίων, ένας άλλος εξαιρετικά σημαντικός τύπος λιπαρών – τα ωμέγα-3 - αγνοείται εντελώς. Τα ωμέγα-3 λιπαρά θεωρούνται εδώ και χρόνια «υγιεινά για την καρδιά», αλλά όχι μόνο δεν περιλαμβάνονται σε αυτές τις κατευθυντήριες οδηγίες, αλλά τώρα δέχονται επίθεση στον Τύπο! Πολλοί καρδιολόγοι δεν θεωρούν πλέον τα ωμέγα-3 υγιεινή πρόταση για την καρδιά και ακόμη και ο Dr Eric Topol, αρχισυντάκτης του Medscape, ένας αξιο-

32 Holistic Life

σέβαστος ειδικός ιατρικών ειδήσεων, δήλωσε: «Έχω πάρα πολλούς ασθενείς που έρχονται σε εμένα λαμβάνοντας ιχθυέλαιο, και τους παρακαλώ να το σταματήσουν». Στην πραγματικότητα, οι αρχές θα μπορούσαν να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι το ιχθυέλαιο δεν είναι απλώς άχρηστο - είναι πράγματι επιζήμιο για την υγεία. Κατηγορείται ακόμη από την Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου για αύξηση του κινδύνου καρκίνου του προστάτη.

Φυτικά έλαια;

Τα λεγόμενα φυτικά έλαια προέρχονται από σιτηρά, όσπρια και σπόρους όπως το καλαμπόκι, η σόγια, οι ηλιόσποροι και οι σπόροι βαμβακιού και συχνά ονομάζονται βιομηχανικά σπορέλαια. Προκειμένου να εξαχθούν μεγάλες ποσότητες ελαίου

από φυτικές ουσίες όπως οι σπόροι σόγιας και οι καρποί καλαμποκιού - οι οποίες δεν είναι λιπαρές ουσίες εξαρχής - εφαρμόζονται τεράστια ποσά θερμότητας και πίεσης. Αυτά τα έλαια μπορούν να θερμανθούν ξανά για να καθαριστούν, να λευκανθούν και να αφαιρεθεί η έντονη οσμή τους πριν αυτά εμφιαλωθούν. Στη συνέχεια, παραμένουν στα ράφια των καταστημάτων σε διάφανες πλαστικές φιάλες, όπου εκτίθενται στα λαμπερά φώτα σχεδόν όλο το εικοσιτετράωρο. Αυτά τα εύθραυστα έλαια εκτίθενται στο επιβλαβές τρίο: της θερμότητας, του φωτός και του αέρα, πολλές φορές πριν φτάσουν στο κατάστημα, πόσο μάλλον μέχρι να τα χρησιμοποιήσετε στο μαγείρεμα στο σπίτι σας. Τα σπορέλαια είναι υψηλά σε ένα συγκεκριμένο τύπο πολυακόρεστου λιπαρού οξέος που ονομάζεται λινολεϊκό οξύ, το οποίο θεωρείται ένα «βασικό» λίπος. Από το 1961, όταν η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία και έπειτα οι υγειονομικές υπηρεσίες και κυβερνητικές οργανώσεις σε όλο τον κόσμο άρχισαν να συμβουλεύουν τους ανθρώπους να αντικαταστήσουν τα ζωικά λίπη με φυτικά έλαια, έχουμε βιώσει μια δραματική αύξηση της κατανάλωσης ωμέγα-6 λινολεϊκού οξέος. Μεταξύ του 1909 και του 1999, η εκτιμώμενη ποσότητα λινολεϊκού οξέος που καταναλώθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκε από περίπου 2,8% σε 7,2% των συνολικών θερμίδων – μία αύξηση περισσότερο από 2,5 φορές.1 Αυτό αντιπροσωπεύει μία από τις μεγαλύτερες αλλαγές που συνέβησαν στην αμερικανική διατροφή κατά τον 20ο αιώνα. Η δραματική αύξηση της κατανάλωσης λινολεϊκού οξέος οφείλεται κυρίως στη χρήση σογιέλαιου. Το σογιέλαιο είναι υψηλό σε λινολεϊκό οξύ και η κατανάλωση σογιέλαιου αυξήθηκε πάνω από το 1.000 τοις εκατό από το 1909 έως το 1999.2 Στις αρχές της δεκαετίας του 1900, η διατροφή μας περιείχε περίπου ίσες ποσότητες ωμέγα-6 και ω-3 λιπαρών οξέων. Τώρα, όμως, τρώμε σχεδόν 30 φορές περισσότερα ωμέγα-6 λιπαρά, σε σχέση με ωμέγα-3.3 Τα λίπη είναι τα δομικά στοιχεία των ζωτικών σηματοδοτικών μορίων στο σώμα σας που μπορούν είτε να βοηθήσουν στην προώθηση είτε να βοηθήσουν στην επίλυση της φλεγμονής. Τα ωμέγα-3 και τα ωμέγα-6 λιπαρά μπορούν να χρησιμεύσουν ως δομικά στοιχεία για προ- και αντι-φλεγμονώδεις ενώσεις, αλλά γενικά, τα ωμέγα-3 παράγουν περισσότερες αντιφλεγμονώδεις ενώσεις, ενώ τα ωμέγα-6 παράγουν περισσότερες προ-φλεγμονώδεις ενώσεις.

Γιατί τα ωμέγα-6 λιπαρά είναι βλαβερά;

Υπάρχουν τέσσερις κύριοι παράγοντες που μπορούν να βλάψουν ένα λίπος: η θερμότητα, το φως, ο αέρας και η πίεση. Και η μορφή που παίρνει αυτή η ζημιά είναι η οξείδωση. Η οξείδωση είναι υπεύθυνη για την πρόκληση χημικών αλλαγών στα λίπη -τα λίπη στις τροφές σας καθώς και τα λίπη στο σώμα σας. Αυτό με το οποίο καταλήγουμε όταν οξειδώνεται το λινολεϊκό οξύ είναι κάτι που ονομάζεται οξειδωμένοι μεταβολίτες λινολεϊκού οξέος, οι οποίοι έχουν εμπλακεί στην πρόκληση ή την επιδείνωση πολλών προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένου του χρόνιου πόνου, των καρδιαγγειακών παθήσεων και


Holistic Life 33


των ηπατικών και νευροεκφυλιστικών ασθενειών.4 Δεδομένου ότι η Δυτική διατροφή είναι τόσο πλούσια σε ωμέγα-6 λιπαρά, πολλοί άνθρωποι ζουν σε μια σταθερή κατάσταση φλεγμονής, σαν να είναι το σώμα τους συνεχώς γεμάτο βλάβες και τραυματισμούς, αλλά αυτό που συμβαίνει πραγματικά είναι ότι υπάρχουν υπερβολικά ωμέγα-6 και ανεπαρκή ωμέγα- 3. Η χρόνια φλεγμονή έχει συνδεθεί με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, την ψωρίαση, τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, την υπέρταση, την αρτηριοσκλήρωση, τις αλλεργίες, τον καρκίνο και άλλες παθήσεις.5 Τα λιπαρά οξέα - όλα τα είδη, συμπεριλαμβανομένων των κορεσμένων, μονοακόρεστων και πολυακόρεστων - είναι τα κύρια στοιχεία σε όλες τις κυτταρικές μεμβράνες. Οι μεμβράνες των κυττάρων μοιάζουν με τους φύλακες ασφαλείας που υπερασπίζονται την περίμετρο κάθε κυττάρου: αφήνουν ωφέλιμες ουσίες όπως βιταμίνες και ανόργανα άλατα και αποτρέπουν τις βλαβερές όπως οι τοξίνες και τα απόβλητα. Προκειμένου οι κυτταρικές μεμβράνες να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους σωστά, πρέπει να κατασκευαστούν σωστά. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχουν μία υγιή σύνθεση λιπών, και αυτά τα λίπη πρέπει να είναι ακέραια και άθικτα. Όταν τα λίπη στα κύτταρα οξειδώνονται, μπορεί να προκαλέσουν μια αλυσιδωτή αντίδραση που προκαλεί καταστροφή και άλλων βιολογικών μορίων, συμπεριλαμβανομένου του DNA και των πρωτεϊνών.6 Η νόσος του Αλτσχάιμερ, η νόσος του Πάρκινσον και άλλες νευρολογικές και νευροεκφυλιστικές διαταραχές εμφανίζουν μεταξύ άλλων συσσώρευση μη φυσιολογικών και δυσλειτουργικών πρωτεϊνών στον εγκέφαλο. Αυτές οι δυσλειτουργικές πρωτεΐνες μπορεί να μην είναι οι κύριες αιτίες αυτών των παθήσεων, αλλά καθώς συσσωρεύονται και φθάνουν σε τοξικά επίπεδα μέσα και έξω από τα κύτταρα, επιδεινώνουν την εξέλιξη της ασθένειας. Και το χειρότερο είναι ότι στον κυτταρικό τραυματισμό, η καταστροφική αλυσιδωτή αντίδραση της οξείδωσης και της βλάβης δεν παραμένει εντοπισμένη σε ένα μόνο κύτταρο. Τα περισσότερα κύτταρα είναι αρκετά κοντά το ένα στο άλλο ώστε τα μόρια που προκαλούν οξείδωση – οι ελεύθερες ρίζες - να μπορούν να πηδούν από το ένα κύτταρο στο άλλο συνεχώς δημιουργώντας ένα ντόμινο μέχρι να φτάσουν σε μια περιοχή που έχει αρκετά αντιοξειδωτικά για να τα εξουδετερώσει.7 Δεδομένου ότι οι μεμβράνες των κυττάρων - ειδικά εκείνες του εγκεφάλου και του κεντρικού νευρικού συστήματος - είναι τόσο πλούσιες με πολυακόρεστα λίπη, το σώμα φαίνεται να ερμηνεύει την οξείδωση αυτών των λιπών ως σήμα ότι προκαλείται βλάβη και στη συνέχεια προσπαθεί να αποκριθεί για να επισκευάσει την κυτταρική βλάβη.8

Τα ελαττωματικά λίπη είναι σαν το συναγερμό σε ένα πυροσβεστικό σταθμό, που ειδοποιεί τους πυροσβέστες να πάρουν τα εργαλεία τους και να τρέξουν στο πυροσβεστικό όχημα. Το DHA (εικοσιδιεξαενοϊκό οξύ), το μεγαλύτερο ωμέγα-3 λιπαρό οξύ που βρίσκεται στον εγκέφαλο, φαίνεται να είναι το «καναρίνι στο ανθρακωρυχείο» από την άποψη του συναγερμού οξείδωσης. Αν ένα κύτταρο έχει καταστραφεί τόσο πολύ ώστε είναι πιο ασφαλές να θυσιαστεί αντί να «μολύνει» τα κοντινά κύτταρα, διαπράττει κυτταρική αυτοκτονία, μια διαδικασία που ονομάζεται απόπτωση. Αλλά εάν μια κυτταρική μεμβράνη δεν έχει αρκετό DHA, δεν στέλνει προειδοποιητικά σήματα, αφήνοντας αυτό το κατεστραμμένο κύτταρο να διαρρέει πιο τοξικά μόρια στο περιβάλλον του, βλάπτοντας τους γείτονές του. Πολλές από τις μελέτες που κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά δεν έχουν καμία επίδραση στις διαδικασίες της νόσου αγνόησαν το ρόλο των υπερβολικών ωμέγα-6 στις δίαιτες των ατόμων. Δεν είναι ότι τα ωμέγα-3 «δεν κάνουν τίποτα», είναι ότι είναι σχεδόν αδύνατο για αυτά να κάνουν τη διαφορά ενάντια της υπερβολικής ποσότητας των ωμέγα-6 που πρέπει να εργαστούν ενάντια. Θα ήταν σαν οι πυροσβέστες να προσπαθούν να σβήσουν μια τεράστια φωτιά χρησιμοποιώντας φλιτζάνια καφέ. Προκειμένου να αντισταθμιστεί η ποσότητα των ωμέγα-6 στη διατροφή των περισσότερων ανθρώπων σήμερα, οι μελέτες θα έπρεπε να δώσουν στους ανθρώπους περίπου 4 γραμμάρια ωμέγα-3. Αλλά οι περισσότερες μελέτες χρησιμοποίησαν περίπου 1 γραμμάριο ή ακόμα λιγότερο. Η διαδικασία μετατροπής των λιπαρών ω-6 και ω-3 σε άλλα λίπη στις ίδιες οικογένειες απαιτεί πολλαπλά στάδια, καθένα από τα οποία ελέγχεται από ένα ένζυμο. Διάφορες παθήσεις επηρεάζουν τη δραστηριότητα αυτών των ενζύμων. Η συχνότητα εμφάνισης της αντίστασης στην ινσουλίνη και του διαβήτη τύπου 2 έχει αυξηθεί στα ύψη τα τελευταία χρόνια. Σε περισσότερους από τους μισούς Αμερικανούς ενήλικες έχει διαγνωστεί προδιαβητική κατάσταση ή διαβήτης τύπου 2, και αυτές οι καταστάσεις οδηγούν σε μείωση της δραστηριότητας ενός από αυτά τα βασικά ένζυμα μετατροπής.9 Από την άλλη πλευρά, η ινσουλίνη αυξάνει τις δράσεις άλλων ενζύμων που εμπλέκονται στην διαδικασία μετατροπής. Όταν η δραστηριότητα των διάφορων ενζύμων είναι πολύ αυξημένη ή πολύ μειωμένη, οι ενώσεις που παράγονται είτε συσσωρεύονται είτε μειώνονται. Στην περίπτωση του ALA (αλφα-λινολεϊκό οξύ), του αρχικού ωμέγα-3 λιπαρού οξέος, οι μεταγενέστεροι μεταβολίτες είναι οι κρίσιμοι παράγοντες που συμβάλλουν στη σύνθεση του DHA και ενός άλλου

Πώς η ανεπάρκεια ωμέγα-3 βλάπτει τον εγκέφαλο Η έλλειψη DHA και EPA μπορεί να προκαλέσει τα ακόλουθα: • Βλάβη της λειτουργίας της κυτταρικής μεμβράνης • Μειωμένη παραγωγή ενέργειας στους νευρώνες • Αυξημένα επίπεδα φλεγμονωδών ενώσεων • Μειωμένη περιεκτικότητα σε φωσφατιδυλσερίνη - κύριο συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών • Μειωμένα επίπεδα ντοπαμίνης και δραστηριότητας υποδοχέα ντοπαμίνης • Μειωμένη ροή αίματος στον εγκέφαλο • Μειωμένη διαθεσιμότητα αυξητικών παραγόντων για την υποστήριξη υγιών νευρώνων • Μείωση της παροχής αμινοξέων στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό (τα αμινοξέα είναι τα δο34 Holistic Life

μικά στοιχεία της σεροτονίνης, της ντοπαμίνης και άλλων νευροδιαβιβαστών). Πηγή: Neurobiol Aging, 2012; 33: 1482.e17-29.

Τα πλεονεκτήματα των Ω-λιπαρών που προέρχονται από τα krills σε συνδυασμό με το DHA, την κουρκουμίνη και τις βιταμίνες B:

- Τα πιο αγνά και ανεπεξέργαστα Ω-3 Λιπαρά, EPA & DHA, προέρχονται από τα Krills (μικρές γαρίδες της Ανταρκτικής) και είναι ελεύθερα από κάθε μολυσματικό ή τοξικό παράγοντα - Τα Ω-Λιπαρά των Krills είναι εξαιρετικά αφομοιώσιμα γιατί συνδέονται σε φωσφολιπίδια, αντίθετα με τα ιχθυέλαια που συνδέονται σε τριγλυκερίδια και είναι λιγότερο απορροφήσιμα - Το DHA - το πιο χρήσιμο συστατικό των Ω-3 λιπαρών για τον εγκέφαλο - που προέρχεται από Άλγη, είναι μη-ζωική πηγή Ω3. - Οι βιταμίνες Β5,Β6, Β9 (φυλλικό οξύ) και Β12 υποστηρίζουν την υγιή λειτουργία του νευρικού συστήματος και του εγκεφάλου - Η κουρκουμίνη στη μορφή CurcuWin® είναι κλινικά αποδεδειγμένο ότι απορροφάται 46 φορές περισσότερο από την κοινή σκόνη κουρκουμά (turmeric). Εξαιρετικό αντιοξειδωτικό, ενισχύει την απορρόφηση των Ω- λιπαρών. σημαντικού ωμέγα-3 στο σώμα, του ΕΡΑ (εικοσαπεντανοϊκό οξύ), τα οποία λείπουν από τη σύγχρονη διατροφή. Άτομα με χρόνιες φλεγμονές χαμηλού βαθμού μπορούν να θεωρηθούν ότι βρίσκονται σε κατάσταση έλλειψης ΕΡΑ και DHA. Οι νευρώνες στον εγκέφαλο είναι ιδιαίτερα πλούσιοι σε DHA, οπότε μια ανεπαρκής προσφορά DHA θα μπορούσε επίσης να συμβάλει σε προβλήματα γνωστικής λειτουργίας.

Γνωσιακή εξασθένηση και ασθένεια Alzheimer

Το DHA πιστεύεται ότι αποτελεί το 30-50% όλων των λιπών στον εγκέφαλο των θηλαστικών.10 Το DHA και το EPA είναι επίσης απαραίτητα για τη σηματοδότηση της ινσουλίνης στον εγκέφαλο και στο κεντρικό νευρικό σύστημα, που μπορεί να διαταραχθεί στη νόσο του Alzheimer. Τα μακράς αλύσου ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τη μνήμη, τη γνωστική λειτουργία και την πλαστικότητα του εγκεφάλου.11 Οι ασθενείς με νόσο του Alzheimer έχουν βρεθεί ότι έχουν χαμηλότερες ποσότητες DHA στον εγκέφαλο σε σύγκριση με υγιή άτομα.12 Το 10-15% των ασθενών με ήπια γνωστική εξασθένηση θα αναπτύξουν πλήρη άνοια εντός ενός έτους από τη διάγνωση και τα άτομα αυτά βρέθηκαν να έχουν χαμηλά επίπεδα ΕΡΑ και DHA στο αίμα.13 Στη μελέτη Framingham Heart Study, στην οποία συμμετείχαν 899 άνδρες και γυναίκες, όλοι χωρίς άνοια κατά την έναρξη της μελέτης, σε διάστημα εννέα ετών, τα άτομα των οποίων τα επίπεδα DHA ήταν τα υψηλότερα είχαν σχεδόν 50% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας σε σύγκριση με άτομα με χαμηλότερα επίπεδα.14 Με το DHA να διαδραματίζει τόσο σημαντικό ρόλο


Holistic Life 35


A.Vogel Omega-3 complex Ω3 λιπαρά οξέα 100% φυτικής προέλευσης που περιέχουν το βέλτιστο μείγμα DHA και ALA λιπαρών οξέων. Eίναι το πρώτο και μοναδικό φυτικό μίγμα Ω3 λιπαρών οξέων που συνδυάζει όλες τις ευεργετικές ιδιότητές τους, τις υψηλότερες προδιαγραφές καθαρότητας, την απορρόφηση και βιοδιαθεσιμότητα των δραστικών συστατικών με την απουσία ουσιών ζωικής προέλευσης και επομένως την εγγύηση αποφυγής τοξικών βαρέων μετάλλων όπως ο υδράργυρος, χημικών διαλυτών και αλλεργιογόνων παραγόντων από ψάρια και οστρακόδερμα. Κατάλληλο για vegans και vegetarians. HEALTHCODE: τηλ. 210 9408880, www.avogel.gr

Dr Tolonen’s E-EPA

Η σύνθεσή του είναι 4 φορές πιο συμπυκνωμένη σε σχέση με τα κοινά ιχθυέλαια. Το E-EPA αποδίδει με μία μόνο κάψουλα 500mg καθαρού EPA Το ιχθυέλαιο στο E-EPA υφίσταται δύο ειδών αποστάξεις: μοριακή απόσταξη & “εν κενό” απόσταξη. Λόγω της διπλής απόσταξης, το E-EPA είναι απαλλαγμένο από χοληστερόλη, τριγλυκερίδια, trans λιπαρά οξέα και στοιχεία περιβαλλοντικής μόλυνσης όπως υδράργυρο, μόλυβδο, τοξίνες (PCB) και διοξίνες. DΟUNI Health Products: τηλ. 210 9941451, www.douni.gr

Möller’s Total Ολοκληρωμένη φόρμουλα για ενήλικες, περιλαμβάνουσα τα σημαντικότερα διατροφικά στοιχεία. Κάθε μία από τις 4 καρτέλες της συσκευασίας περιέχει μία σειρά κάψουλες με ωμεγα-3 (EPA 174 mg, DHA 123 mg), και μία σειρά ταμπλέτες με βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία. Apollonian Nutrition: τηλ.: 2106134604 apolloniannutrition.gr

Minami Nutrition MorDHA Το ΜοrDHA είναι μια φυσική πηγή άνω του 75% υψηλής καθαρότητας συμπυκνωμένου Ω-3 που προέρχεται από φαρμακευτικής καθαρότητας ιχθυέλαιο. Με φυσική βιταμίνη Ε. Ω-3 και ειδικά DHA για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου και των ματιών αλλά και απαραίτητο διατροφικό στοιχείο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού καθώς υποστηρίζει την ανάπτυξη, την λειτουργία, την όραση, και την εγκεφαλική ανάπτυξη του εμβρύου. Έχουν απομακρυνθεί ο υδράργυρος, ο μόλυβδος, τα εντομοκτόνα και οι λοιπές μολύνσεις που βρίσκονται στα ψάρια. ΑΜ HEALTH: τηλ. 210 5136008, www.amhealth.biz 36 Holistic Life

στη φυσική δομή των νευρώνων, δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι δεν γίνεται να έχετε υγιή γνωστική λειτουργία χωρίς επαρκές DHA. Οι μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση μιας δίαιτας υψηλής περιεκτικότητας σε ωμέγα-3 έχει ως αποτέλεσμα υψηλότερες συγκεντρώσεις νευροδιαβιβαστών, περισσότερους υποδοχείς για αυτούς τους νευροδιαβιβαστές, αυξημένη ανάπτυξη νευρώνων στον ιππόκαμπο (μια περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται στη μάθηση και τη μνήμη), υψηλότερες συγκεντρώσεις αντιοξειδωτικών ενζύμων, μειωμένες συγκεντρώσεις κατεστραμμένων λιπών των εγκεφαλικών κυττάρων, καλύτερη ροή αίματος στον εγκέφαλο και καλύτερη μνήμη.15 Η μεγάλη κατανάλωση ψαριών, η οποία είναι πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, σχετίζεται επίσης με χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας και νόσου του Alzheimer.16 Μία μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα που καταναλώνουν ψάρια μία φορά την εβδομάδα ή περισσότερο είχαν 60% χαμηλότερο κίνδυνο διάγνωσης του Alzheimer σε σύγκριση με εκείνους που τρώνε σπάνια ή δεν τρώνε ποτέ ψάρια.17

Ο ρόλος της αντίστασης στην ινσουλίνη

Η νόσος του Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές γνωστικής εξασθένισης σχετίζονται επίσης με τη μείωση της πρόσληψης και του μεταβολισμού της γλυκόζης στον εγκέφαλο. Η γλυκόζη συνήθως χρησιμεύει ως κύρια πηγή καυσίμου του εγκεφάλου και οι τομογραφίες δείχνουν ότι οι ασθενείς με Alzheimer έχουν σημαντική μείωση της κατανάλωσης γλυκόζης στον εγκέφαλο (έως και 20% σε ορισμένες περιοχές).18 Αυτό σημαίνει ότι ορισμένες μορφές άνοιας μπορεί απλώς να είναι αποτέλεσμα του εγκεφάλου που «λιμοκτονεί» για ενέργεια εξαιτίας της μειωμένης ευαισθησίας στην ινσουλίνη. Μελέτες σε ζώα, οι οποίες φυσικά μπορεί να μην ισχύουν για τον άνθρωπο, έχουν δείξει ότι η ανεπάρκεια DHA και EPA μακράς αλυσίδας μπορεί να μειώσει την πρόσληψη γλυκόζης στον εγκέφαλο κατά 30-40%.19 Δεν είναι ότι δεν υπάρχει γλυκόζη. Είναι ότι ο εγκέφαλος δεν τη χρησιμοποιεί. Η επάρκεια σε DHA βοηθά τον εγκέφαλο να αποδεχθεί τη γλυκόζη. Αυτό το λίπος στη διατροφή σας μπορεί να αποτελέσει ένα καλό εργαλείο στο οπλοστάσιό σας για πρόληψη της του εγκεφάλου γνωσιακής βλάβης. Αυτά τα λιπαρά οξέα μπορούν ακόμη και να βοηθήσουν ασθενείς με ήπια γνωστική εξασθένηση. Μια ανασκόπηση μιας σειράς διπλών-τυφλών ελεγχόμενων με εικονικό φάρμακο δοκιμών διαπίστωσε ότι σε άτομα με νοητική εξασθένηση αλλά χωρίς άνοια, η συμπλήρωση DHA και EPA οδήγησε σε βελτιώσεις στην άμεση ανάκληση, προσοχή και ταχύτητα επεξεργασίας. Δεν βρέθηκε κανένα όφελος σε εκείνους που εμφάνιζαν πλήρη νόσο του Αλτσχάιμερ, γεγονός που υποδηλώνει ότι ενδέχεται να υπάρξει κατώτατο όριο, μετά το οποίο οι παρεμβάσεις που ωφελούν άτομα με ηπιότερη ανεπάρκεια δεν είναι πλέον αποτελεσματικές.20 Συμπέρασμα: Αρχίστε να λαμβάνεται ωμέγα-3 νωρίς και όχι αργότερα για να προστατεύσετε τη γνωστική λειτουργία σας. Το να λαμβάνετε ωμέγα-3 λιπαρά για να εξισορροπήσετε τα ωμέγα-6 σας βοηθά να διατηρείτε την φλεγμονή υπό έλεγχο, βοηθάει στην ανάπτυξη των νευρώνων στον εγκέφαλό σας για να υποστηρίξετε τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία, επιτρέπει την υγιή επικοινωνία μεταξύ του εγκεφάλου και των μυών σας, τη λειτουργία των αγγείων (για σωστή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης) και τη σωστή λειτουργία της καρδιάς. Ο εγκέφαλός σας εξαρτάται από αυτά.

Ποιο λίπος;

Οι λέξεις κορεσμένα, μονοακόρεστα και πολυακόρεστα έχουν να κάνουν με τη χημική δομή των λιπαρών οξέων. Τα λίπη είναι μακριές αλυσίδες ατόμων άν-

θρακα ενωμένες μεταξύ τους. Αλλά αυτά τα άτομα άνθρακα έχουν επιπλέον χώρους για να προσκολληθούν και άλλα άτομα, και αυτά τα άλλα άτομα είναι υδρογόνο. Όταν πληρούνται όλοι οι επιπλέον χώροι που μπορούν να συμπληρωθούν, το λίπος λέγεται ότι είναι κορεσμένο - δηλαδή είναι κορεσμένο με άτομα υδρογόνου. Όταν δύο ή περισσότερα από τα άτομα άνθρακα σε ένα λίπος διπλασιάζουν την έλξη τους μεταξύ τους (ένας διπλός δεσμός), μειώνονται οι θέσεις για υδρογόνο. Εξαιτίας αυτού, το λίπος λέγεται ότι είναι ακόρεστο, επειδή δεν περιέχει την πλήρη ποσότητα υδρογόνου που θα είχε εάν δεν υπήρχε διπλός δεσμός. Όταν υπάρχει μόνο ένας διπλός δεσμός στο μόριο του λίπους, είναι ένα μονοακόρεστο λίπος. Όταν υπάρχουν δύο ή περισσότεροι διπλοί δεσμοί, αυτό είναι ένα πολυακόρεστο λίπος. Με λίγα λόγια, τα κορεσμένα λίπη είναι πιο σταθερά από τα ακόρεστα λίπη. Οι διπλοί δεσμοί καθιστούν τα ακόρεστα λίπη επιρρεπή σε επιβλαβείς χημικές μεταβολές κατά την έκθεση σε θερμότητα, αέρα και φως: όσο πιο πολλούς διπλούς δεσμούς έχει ένα λίπος, τόσο πιο ασταθές είναι. Αυτό σημαίνει ότι μερικά λίπη και έλαια είναι καλύτερα προσαρμοσμένα για το μαγείρεμα, ενώ άλλα καλύτερα να καταναλώνονται κρύα ή να μην τρώγονται καθόλου. Καλά για μαγείρεμα • Όλα τα τετηγμένα ζωικά λίπη (βοδινό, πάπια, κοτόπουλο, λαρδί), συν τα έλαια καρύδας και τα φοινικέλαια (όλα αυτά είναι κορεσμένα λίπη). • Το ελαιόλαδο (ο αριθμός των διπλών δεσμών καθορίζει το πόσο «εύθραυστο» είναι και πόσο εύκολα φθείρεται ένα λιπαρό οξύ και τα μονοακόρεστα λίπη όπως το ελαιόλαδο έχουν μόνο έναν διπλό δεσμό). Κακά για μαγείρεμα • Όλα τα λεγόμενα φυτικά έλαια (βιομηχανικά σπορέλαια - αυτά είναι πολυακόρεστα και εύκολα καταστρέφονται.)

Τύποι ωμέγα-3 λιπαρών

Το λινολεϊκό οξύ είναι ένας υποτύπος του ω-6 λιπαρού οξέος. Ομοίως, η κατηγορία ω-3 λιπαρών περιλαμβάνει αρκετούς διαφορετικούς υποτύπους λιπαρών οξέων. Το αλφα-λινολενικό οξύ (ALA) είναι ένας υποτύπος ωμέγα-3 λιπαρών που, όπως το λινολεϊκό οξύ, είναι επίσης ένα «βασικό» λίπος, που σημαίνει ότι το σώμα δεν μπορεί να το παράγει, γι’αυτό πρέπει να λαμβάνεται από τη διατροφή. Το ALA βρίσκεται κυρίως στα πράσινα λαχανικά, σε καρπούς με κέλυφος και σπόρους. Το εικοσαπεντανοϊκό οξύ (ΕΡΑ) και το εικοσιδυαεξανοϊκό οξύ (DHA). Το ALA συχνά αναφέρεται ως το «αρχικό» ωμέγα-3 επειδή το σώμα μπορεί να μετατρέψει το ALA σε EPA και DHA. Εντοπίζονται κυρίως στα λιπαρά ψάρια, τα οστρακοειδή και το κριλ, ωστόσο τα ΕΡΑ και τα DHA υπάρχουν σε χαμηλότερα επίπεδα στο λίπος των χορτοφάγων ζώων (βοοειδή, πρόβατα, κατσίκες, ελάφια) και στους κρόκους αυγών, ειδικά εάν η τροφή των ορνίθων περιλαμβάνει ιχθυάλευρα, λιναρόσπορο ή σπόρους chia. Ωστόσο, με εξαίρεση τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, οι άνθρωποι είναι σε θέση να μετατρέψουν μόνο περίπου το 5% του ALA σε EPA και μόλις 0,5% σε DHA.1 Κατά τους παλαιολιθικούς χρόνους, η συνολική πρόσληψη λινολεϊκού οξέος (ωμέγα-6) ήταν περίπου 7,5 έως 14 γραμμάρια την ημέρα. Αυτή τη στιγμή καταναλώνουμε δύο φορές αυτή την ποσότητα.2 Οι παλαιολιθικοί άνθρωποι κατανάλωναν μέχρι και 15 γραμμάρια ωμέγα-3, σε σύγκριση με σχεδόν αμελητέα 1,4 γραμμάρια σήμερα - 10 φορές λιγότερα. Η διατροφή μας περιέχει επίσης 143 φορές λιγότερο EPA και DHA (100 έως 200 mg) από ότι οι παλαιολιθικοί άνθρωποι που κατανάλωναν (660 έως 14.250 mg).3 Σήμερα καταναλώνουμε 15 έως 20 φορές περισσότερα ωμέγα-6 από ωμέγα-3.


Διατροφικά ωμέγα-6 και ωμέγα-3: παρελθόν & παρόν Η σύγχρονη δίαιτα έχει διπλάσια επίπεδα ωμέγα-6, αλλά μόνο το ένα δέκατο των ωμέγα-3 που καταναλωνόταν στις παλαιολιθικές εποχές.

ΩΜΕΓΑ - 6

Παλαιολιθική Σήμερα

ΩΜΕΓΑ - 3

Παλαιολιθική Σήμερα

Πηγές: Br J Nutr, 2002; 88: 411-20 World Rev Nutr Diet, 1998; 83: 12-23; Am J Clin Nutr, 2000; 71: 179S-88S. Cardiol Res Pract, 2010; 2010: 824938; Br J Nutr. 2010; 104: 1666-87.

Υγιεινοί τρόποι για να συμπληρώσετε τα ωμέγα-3

• Ψάρια ή φυτικά έλαια (που προέρχονται από φύκια): 3 έως 4 γραμμάρια την

ημέρα (συνδυασμός EPA και DHA) για τη διατήρηση της καλής υγείας. Μπορεί να δικαιολογούνται περισσότερα για όσους πάσχουν από φλεγμονώδη, καρδιαγγειακή ή μεταβολική νόσο. • Λάδι Krill: 500 mg ημερησίως ως δόση συντήρησης. 1 έως 3 γραμμάρια ημερησίως για όσους πάσχουν από ασθένεια που μπορεί να ανταποκρίνεται σε αυξημένα επίπεδα ωμέγα-3. • Αλφα-λινολενικό οξύ: 2,5 έως 5 γραμμάρια ημερησίως για τη διατήρηση της καλής υγείας. 5 έως 10 γραμμάρια ημερησίως από τροφές εμπλουτισμένες με λιναρόσπορο ή ALA, προκειμένου να μειωθεί η φλεγμονή. Απόσπασμα από το Superfuel από τον Dr James DiNicolantonio και τον Δρ Joseph Mercola (Hay House, 2019)

Βιβλιογραφικές αναφορές

1 Prog Cardiovasc Dis, 2016; 58: 464-72 2 Open Heart, 2014; 1: e000032 3 Lancet, 1957; 272: 943-53; Proc Soc Exp Biol Med, 1954; 86: 872-8 4 Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids, 2012; 87: 135-41 5 Biomed Pharmacother, 2002; 56: 365-79 6 Free Radic Biol Med, 2006; 41: 362-87 7 Ibid 8 Ibid 9 N Engl J Med,1993; 328: 238-44; Ann N Y Acad Sci, 2002; 967: 183-95 10 Biotechnology J, 2006; 1: 420-39 11 Altern Med Rev, 2007; 12: 207-27 12 Neurochem Res, 1998; 23: 81-8 13 Lipids, 2000; 35: 1305-12 14 Arch Neurol, 2006; 63: 1545-50 15 Urol Oncol, 2005; 23: 36-48 16 Ann Neurol, 1997; 42: 776-82; BMJ, 2002; 325: 932-3 17 Arch Neurol, 2003; 60: 940-6 18 Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids, 2006; 75: 213-20 19 Ibid 20 Neurobiol Aging, 2012; 33: 1482.e17-29.

Holistic Life 37


Μαζί με την άνοιξη αρχίζει για πολλούς ανθρώπους, παιδιά και ενήλικες, μια περίοδος μεγάλης ταλαιπωρίας, εξαιτίας των αλλεργικών συμπτωμάτων, που τους προκαλεί η γύρη των φυτών. Το πρόβλημα αγγίζει έως και το 25% του πληθυσμού!

Βιοσυντονισμός

Βιοφυσική αντιμετώπιση των εαρινών αλλεργιών Γράφει η Κασσάνδρα Μουγιάκου, Ιατρός - Παθολόγος

Η

αλλεργία είναι αποτέλεσμα κακής ρύθμισης του ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο αναγνωρίζει μία ουσία ως εχθρό και γι’ αυτό του επιτίθεται. Σε κάθε επόμενη επαφή με την αλλεργιογόνο ουσία, ο οργανισμός απαντά με μια υπερβολική αντίδραση του αμυντικού συστήματος. Οι αλλεργικές αντιδράσεις συχνά προκαλούνται από ένα μεγάλο αριθμό επιβαρυντικών παραγόντων και τελικά πυροδοτούνται από ένα ή περισσότερα συγκεκριμένα αλλεργιογόνα. Τα άτομα με αλλεργίες μπορούν να παρουσιάζουν τα παρακάτω συμπτώματα: ρινική καταρροή ή ρινική συμφόρηση, φτέρνισμα, δύσπνοια, πρησμένα μάτια, πονοκέφαλο, κακή διάθεση, διαταραχές ύπνου, κούραση, λήθαργος. Υπάρχουν επίσης πολλές χρόνιες παθήσεις για τις οποίες μπορεί να ευθύνονται οι αλλεργίες, όπως η ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα), η χρόνια ιγμορίτιδα, η χρόνια ρινίτιδα, ο χρόνιος βήχας, η σπαστική βρογχίτιδα, το άσθμα, η σπαστική κολίτιδα και πολλές άλλες. Yπάρxει ριζική λύση στο πρόβλημα των αλλεργιών; Ακόμα και σήμερα λίγοι γνωρίζουν ότι υπάρχει μέθοδος που βοηθάει στην εξάλειψη των αλλεργικών συμπτωμάτων. Προσωπικά, χρησιμοποιώ τη βιοφυσική μέθοδο BICOM στο ιατρείο μου εδώ και 18 χρόνια. Πρωτοπαρουσιάστηκε στη Γερμανία το 1977 κι έχει επιτύχει υψηλά επίπεδα αναγνώρισης από γιατρούς, που την εφαρμόζουν, και ασθενείς σε ολόκληρο τον κόσμο, λόγω των θαυμαστών και γρήγορων αποτελεσμάτων, που επιφέρει. Πώς εφαρμόζεται στην αντιμετώπιση των αλλεργιών; Για την αντιμετώπιση των αλλεργιών εφαρμόζεται μια αρχή της φυσικής, κατά την οποία, αν υπάρξουν ταυτόχρονα δύο ταλαντώσεις της ίδια μορφής σε αντίθετη φάση, αλληλοεξουδετερώνονται. Σύμφωνα με τις αρχές της βιοφυσικής κάθε ύλη έχει την δική της δόνηση. Έτσι, και κάθε ουσία, όπως η γύρη του πεύκου ή η πρωτεΐνη του γάλατος, έχει τη δική της δόνηση, που μεταφράζεται σε ηλεκτρομαγνητική ταλάντωση. Αυτές τις ιδιαίτερες, ατομικές δονήσεις εκλαμβάνει και επεξεργάζεται η συσκευή. Στη συνέχεια αποστέλλει στο σώμα του αλλεργικού ασθενούς την ηλεκτρομαγνητική ταλάντωση της αλλεργιογόνας ουσίας στην αντεστραμμένη της μορφή. Με τη διαδικασία αυτή, στο ανοσοποιητικό σύστημα συντελείται μια τεράστια αλλαγή. Ακυρώνεται η προκαθορισμένη αντίδραση του ανοσοποιητικού στη συγκεκριμένη ουσία, όπως «σβήνει» ένα πρόγραμμα από την μνήμη ενός υπολογιστή. Παράλληλα, η μέθοδος επιτρέπει και την διεξαγωγή ανώδυνων τεστ (π.χ. τεστ ηλεκτροβελονισμού) για την ταυτοποίηση των αλλεργιογόνων ουσιών. Το σημαντικότερο όμως από όλα είναι ότι η εφαρμογή της μεθόδου δεν παρουσιάζει παρενέργειες και χαρακτηρίζεται ως απολύτως μη-επιθετική και φιλική για τον οργανισμό. Μπορούν να εξαλειφθούν εντελώς τα αλλεργικά συμπτώματα; Αν ο ασθενής ακολουθήσει

38 Holistic Life

σωστά τις συστάσεις κατά την διάρκεια της θεραπείας, είναι πολύ πιθανό να εξασθενήσουν ή και να εξαλειφθούν οριστικά τα αλλεργικά συμπτώματα. Επισημαίνεται ότι σε όλες τις κλινικές μελέτες που έχουν διεξαχθεί σε αλλεργικά άτομα το ποσοστό επιτυχίας της μεθόδου ξεπερνάει το 90%, όπου κατά μέσο όρο το 82% των συμμετεχόντων απαλλάχτηκε από τις αλλεργίες του εντελώς, και το 11% ανακουφίστηκε. Είναι σαφές ότι το ποσοστό επιτυχίας εξαρτάται εν μέρει, από το αν υφίστανται άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες (τοξικές ουσίες, συντηρητικά, μόλυνση περιβάλλοντος, κλπ). Άλλωστε, η μέθοδος είναι εξαιρετικά αποτελεσματική ιδιαίτερα στα παιδιά, των οποίων οι οργανισμοί δεν έχουν ακόμα υποστεί τέτοια επιβάρυνση. Ωστόσο, πολλοί από αυτούς τους παράγοντες μπορούν επίσης να αντιμετωπιστούν με ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα με την ίδια μορφή θεραπείας. Ποια είναι τα αποτελέσματα της βιοφυσικής θεραπείας; Για πολλούς αλλεργικούς ασθενείς αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι νιώθουν τη μύτη τους να ανοίγει και η αναπνοή τους να ελευθερώνεται ήδη κατά τη διάρκεια της εφαρμογής στο ιατρείο. Άλλοι με ενθουσιασμό αναφέρουν τη βόλτα τους σε ένα μέρος με πεύκα χωρίς να τους παρουσιάζεται κανένα αλλεργικό σύμπτωμα. Οι λίγο δύσπιστοι περιγράφουν πως έτριψαν περδικάκι κάτω από τη μύτη τους χωρίς καν ένα φτέρνισμα. Υπάρχουν πάρα πολλές ιστορίες, η κάθε μια ξεχωριστή όσο και η ζωή για τον κάθε θεραπευμένο πρώην αλλεργικό άνθρωπο που μπορεί και πάλι να χαρεί την άνοιξη, την γεύση και την όσφρηση. Η βιοφυσική θεραπεία BICOM προσφέρει μια πολύ εξατομικευμένη προσέγγιση του αρρώστου, λαμβάνοντας υπόψη, τις βαθύτερες αιτίες εκδήλωσης των ασθενειών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις χρόνιες παθήσεις, οι οποίες παραμένουν «άγνωστης αιτιολογίας» για τη συμβατική ιατρική. Έτσι καταφέρνει πολλές φορές ακόμα και να εξαλείψει μια νόσο, η οποία «κλασσικά» αντιμετωπίζεται με φάρμακα, των οποίων το μέγιστο αποτέλεσμα είναι η μείωση των συμπτωμάτων. Καθότι λοιπόν η μέθοδος είναι εξατομικευμένη, που σημαίνει ότι σχεδιάζεται πάνω στις ανάγκες ενός συγκεκριμένου οργανισμού, ο αριθμός των επαναλήψεων διαφέρει. Κατά μέσο όρο, για την εξάλειψη των περισσότερων αλλεργιών, χρειάζονται 4-8 εφαρμογές. Η μέθοδος είναι ανώδυνη και, το σημαντικότερο, ακίνδυνη. Χρησιμοποιείται εδώ και 40 χρόνια χωρίς παρενέργειες. Μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις ηλικίες, από τα νεογέννητα παιδιά έως τα βαθιά γεράματα, αλλά και στα ζώα. Ως συμπληρωματική μέθοδος μπορεί να συνδυαστεί τόσο με τις μεθόδους θεραπείας της «κλασσικής» ιατρικής όσο και με «εναλλακτικές» μεθόδους, όπως η ομοιοπαθητική, ο βελονισμός, η ρεφλεξολογία κτλ.


Ανακούφιση από την ψωρίαση από την επιστημονική ομάδα metapharm

Η

αιτιολογία πολλών δερματικών παθήσεων όπως η ακμή, το έκζεμα, η ψωρίαση κ.ά., περιλαμβάνει πολύπλοκες αντιδράσεις αρκετών φαινομένων και παραγόντων. Κάτι κοινό πάντως είναι η οξείδωση του σμήγματος και των ελεύθερων λιπαρών οξέων που οδηγεί σε θυλακική κερατινοποίηση με αποτέλεσμα την κατακράτηση του σμήγματος και των πολλαπλασιασμό βακτηριδίων της ακμής. Επίσης μπορεί να υπάρχουν προοδευτικές οξειδωτικές αντιδράσεις στο σμήγμα από ελεύθερες ρίζες οξυγόνου (μονήρες Ο-) που πυροδοτούν την φλεγμονή στο δέρμα. Η προϊούσα φλεγμονή συνδυαζόμενη και από εσωτερικές διεργασίες τοξινών και ανοσοτροποποιητικών παραγόντων προάγει χρόνια δερματολογικά νοσήματα, όπως έκζεμα ή ψωρίαση. Υπάρχουν φυσικές ουσίες που συμβάλλουν αποτελεσματικά στην καταπολέμηση επίμονων δερματικών παθήσεων, στην εξυγίανση και στην ανανέωση του δέρματος. Το Κολλαγόνο είναι μια μορφολογική πρωτεΐνη σε μορφή ινών και αποτελεί το κύριο μέρος του συνδετικού ιστού. Υπάρχει σε όλα σχεδόν τα όργανα και χρησιμεύει στο να συγκρατεί μαζί τα κύτταρα. Η βασική δομική μονάδα τροποποιείται για να καλύψει εξειδικευμένες ανάγκες των ιστών όπως για παράδειγμα του δέρματος. Εκτός από το δομικό ρόλο που έχει στους ώριμους ιστούς, το Κολλαγόνο έχει και έναν «καθοδηγητικό» ρόλο για τους αναπτυσσόμενους ιστούς. Το Υδρολυμένο Κολλαγόνο είναι μία καθαρή ουσία με υψηλό ποσοστό πρωτεϊνών, άρα και αμινοξέων, τα οποία είναι διαθέσιμα με την σειρά τους σε μεγάλη ποσότητα. Υπάρχουν μια σειρά από άμεσα πλεονεκτήματα τα οποία συγκεντρώνει το Υδρολυμένο Κολλαγόνο από δέρμα ψαριού: • Το Υδρολυμένο Κολλαγόνο από πεπτίδια ψαριών, έχει επταπλάσιες δυνατότητες απορρόφησης από τον ανθρώπινο οργανισμό, διότι τα μόρια του Κολλαγόνο που προέρχονται από ψάρι κατά την υδρόλυσή τους, έχουν την δυνατότητα να διασπώνται επτά φορές περισσότερο σε σχέση με αυτά που προέρχονται από βοοειδή ή χοίρους. • Στο Κολλαγόνο από πεπτίδια ψαριών η ποσόστωση των αμινοξέων (Γλυκίνη, Προλίνη, Αλανίνη και Υδροξυπρολίνη), βασικών συστατικών του κολλαγόνου είναι πενταπλάσια από αυτή των κολλαγόνων που προέρχονται από χοίρο και βοοειδή. • Το Κολλαγόνο από πεπτίδια ψαριών περιέχει Υδροξυπρολίνη χαμηλής θερμοκρασίας μετουσίωσης σε σχέση με τα ζωικά κολλαγόνα. Αποτέλεσμα αυτού είναι το Κολλαγόνο από δέρμα ψαριού να είναι εξαιρετικό στην πέψη και την απορρόφηση από τον ανθρώπινο οργανισμό συγκριτικά με το κολλαγόνο από βοοειδή και χοίρους. • Η δράση των προϊόντων Κολλαγόνου από ψάρια είναι πολύ περισσότερο αντιοξειδωτική και δεν εστιάζεται μόνο στις αρθρώσεις, αλλά και σε όλο το σώμα (επιδερμίδα, μαλλιά, νύχια). Το Υαλουρονικό Οξύ είναι συστατικό που βρίσκεται στο δέρμα και σε διάφορα σημεία του σώματος. Αυτή η ουσία που την παράγει το ίδιο το ανθρώπινο σώμα, χαρακτηρίζεται κυρίως από την ιδιότητά της να αποθηκεύει το νερό 1.000 φορές σε σχέση με το ατομικό της βάρος. Με αυτό τον τρόπο φροντίζει το δέρμα τροφοδοτώντας το με υγρασία δίνοντας ταυτόχρονα και στιλπνότητα. Με την αύξηση της ηλικίας μειώνεται συνεχώς η παραγωγή Υαλουρονικού οξέος στο σώμα. Το δέρμα χάνει την πυκνότητα, την ελαστικότητα και την λειότητά του, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ρυτίδες. Οι αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις όπως είναι η δυνατή ηλιακή ακτινοβολία, οι περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις και το στρες, μπορούν να ευνοήσουν την εμφάνιση κόπωσης του δέρματος και να επιταχύνουν τη διαδικασία γήρανσης και την εμφάνιση παθολογικών καταστάσεων, όπως ψωρίαση κ.ά. Ένας από τους κύριους λόγους χρήσης του είναι η ιδιότητά του να δραστηριοποιεί τη διαδικασία δημιουργίας νέων κυττάρων. Η Βιταμίνη C συμβάλλει στον σχηματισμό του Κολλαγόνου, στην φυσιολογική λειτουργία του δέρματος και υποστηρίζει τη δράση του στους ιστούς. Η Νιασίνη (Vit. B3) και η Ριβοφλαβίνη (Vit. B2) συμβάλλουν στη διατήρηση του φυσιολογικού δέρματος και των βλεννογόνων, ενώ το Μαγγάνιο και ο Χαλκός συμβάλλουν στο φυσιολογικό σχηματισμό του συνδετικού ιστού και στη λειτουργία του. Όλα τα παραπάνω μαζί με το συνένζυμο Q10, την Β-Καροτίνη, το Φολικό οξύ και την Βιοτίνη συμμετέχουν σε ενζυμικές διεργασίες που προστατεύουν τα κύτταρα του δέρματος από το οξειδωτικό στρες και προάγουν τη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Η συνέργεια αυτή δημιουργεί ένα ασφαλές και αποτελεσματικό πλαίσιο δράσης των κύριων δραστικών ουσιών που είναι το Υδρολυμένο Κολλαγόνο και το Υαλουρονικό Οξύ. Ο συνδυασμός των παραπάνω φυσικών ουσιών και βιταμινών είναι ιδιαίτερα χρήσιμος στη θεραπεία των δερματικών παθήσεων όπως η ακμή, το έκζεμα και η ψωρίαση. Holistic Life 39


Η ψωρίαση είναι μη μεταδοτική δερματική πάθηση η οποία έχει ψυχολογικό αντίκτυπο στον πάσχοντα. Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως πάσχουν γύρω στα 80-120 εκατομμύρια άνθρωποι. Συνήθως εμφανίζεται σε νεαρή ηλικία αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε οποιαδήποτε ηλικία. Η ψωρίαση έχει αυξημένη πιθανότητα να εμφανιστεί στα παιδιά που οι γονείς τους πάσχουν από ψωρίαση. Ο κυτταρικός κύκλος στην ψωρίαση διαφέρει, τα κύτταρα του δέρματος πολλαπλασιάζονται πάρα πολύ γρήγορα, ο κύκλος τους αντί να διαρκεί σαρανταπέντε ημέρες που είναι ο φυσιολογικός κύκλος, κρατά τέσσερεις μέρες. Η αποβολή των κυττάρων καθυστερεί και έτσι τα κύτταρα συσσωρεύονται στην επιφάνειά του δέρματος δημιουργώντας «λέπια». Τα δε Τ λεμφοκύτταρα ενεργοποιούνται με λανθασμένο τρόπο.

Health & healing

Γράφει η Δρ. Ανδρούλλα Σπίριτου Κοντίδου M.D.

Η Φυσική Αγγειακή Θεραπεία στην αντιμετώπιση της ψωρίασης

Έ

να από τα κύρια αίτια που πυροδοτούν την ψωρίαση είναι το στρες, το οποίο δημιουργεί εκτός των άλλων και ανεπάρκεια του ανοσοποιητικού συστήματος. Παρατηρείται επίσης ότι η ψωρίαση μπορεί να εμφανιστεί μετά από στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις, μετά από τραυματισμό, μετά από μηχανικό ερεθισμό, μετά από ηλιακό έγκαυμα ή ακόμα και μετά από λήψη κάποιας φαρμακευτικής αγωγής όπως (αντι-υπερτασικά, λίθιο κ.α.).

το δέρμα είναι ερυθρό και καλύπτεται από λεπτά άσπρα λέπια. Ανάστροφη ψωρίαση: εμφανίζεται κυρίως στις μηρογεννητικές πτυχές και στις μασχαλιαίες κοιλότητες. Ψωριασική αρθρίτιδα: είναι μια χρόνια κατάσταση. To 10-30% των ασθενών με ψωρίαση, αναπτύσσουν ψωριασική αρθρίτιδα σε διάστημα μεταξύ 1-10 ετών μετά την εμφάνιση της δερματικής βλάβης. Τα πρώτα σημάδια είναι οι πρησμένες, άκαμπτες και μερικές φορές επώδυνες αρθρώσεις, κυρίως το πρωί.

Μορφές ψωρίασης

Θεραπεία ψωρίασης

Υπάρχουν διάφορες μορφές ψωρίασης: Κατά πλάκας ψωρίαση: είναι η συχνότερη μορφή, προκαλεί κοκκινωπές πλάκες, καλυμμένες από αργυρόχρωμα λέπια. Εμφανίζεται πιο συχνά στα γόνατα, στους αγκώνες, στο κάτω μέρος της πλάτης, στο τριχωτό της κεφαλής αλλά και σε οποιαδήποτε άλλο σημείο του δέρματος. Έχει κνησμό. Επηρεάζει και τα νύχια χεριών και ποδιών, δημιουργώντας μικροσκοπικά κοιλώματα, λέπτυνση ή καταστροφή ή ακόμη και διάλυση του νυχιού. Η διαφορική διάγνωση σε αυτή την περίπτωση έχει σημασία για να μην μπερδευτεί με μυκητίαση. Σταγονοειδής ψωρίαση: εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά και έφηβους, δημιουργεί σταγόνες στο δέρμα, μικρές κόκκινες κηλίδες. Εμφανίζεται μετά από μια στρεπτοκοκκική λοίμωξη του ρινοφάρυγγα και υποχωρεί μετά από λίγες βδομάδες ή μήνες. Φλυκταινώδης ψωρίαση: εμφανίζεται κυρίως στις παλάμες και στα πέλματα. Μπορεί να επεκταθεί και σε όλο το σώμα. Το δέρμα είναι κόκκινο με λευκές πυώδεις φουσκάλες. Ερυθροδερμική ψωρίαση: είναι η σπανιότερη μορφή ψωρίασης και επεκτείνεται σε ολόκληρο το σώμα,

40 Holistic Life

Η θεραπεία εξατομικεύεται και εξαρτάται από τον τύπο της, τη σοβαρότητά της, από το ιστορικό του ασθενή, την ηλικία του, την ψυχολογική του κατάσταση, και την επίδραση της νόσου στην ποιότητα της ζωής των πασχόντων. Σήμερα υπάρχουν πολλές δυνατότητες για την αντιμετώπιση της ψωρίασης, όπως: Τοπικές θεραπείες με κρέμες: κερατολυτικές, ενυδατικές, κορτικοστεροειδή, καλσιποτριόλη, καλσιποτριόλη μαζί με βηταμεθαζόνη, ταζαροτένη, pimecrolimus και tacrolimus. Συστηματικές θεραπείες (Ρετινοειδή, Μεθοτρεξάτη & Κυκλοσπορίνη). Βιολογικές θεραπείες (efalizumab, etanercept, infliximab & Adalimumab secukinumab). Τοπικές θεραπείες: Φωτοθεραπεία PUVA & Θεραπεία με Laser Τοπική και συστηματική θεραπεία με φυσική αγγειακή θεραπεία Η φυσική Αγγειακή Θεραπεία με μονοχρωματικό κόκκινο φως, LED, στα 660 nm είναι μία νέα θερα-

πευτική μέθοδος, επιστημονικά αποδεδειγμένη χωρίς περιορισμούς και παρενέργειες που μπορεί να βοηθήσει όλες τις μορφές ψωρίασης ακόμη και την ψωριασική αρθρίτιδα. Δρα άμεσα στην μικροκυκλοφορία, αυξάνοντας την αγγειοκίνηση και ισορροπώντας το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυξάνει την ΑΤΡ ενέργεια του κυττάρου, παράγει πρωτεΐνες επισκευής, αλκαλοποιεί τον οργανισμό και διαλύει τις ελεύθερες ρίζες. Τροφοδοτεί όλο τον οργανισμό με οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες, βελτιώνει την αιμάτωση και την οξυγόνωση και ταυτόχρονα απομακρύνει τις άχρηστές ουσίες από τον οργανισμό. Οι δερματικές βλάβες της ψωρίασης βελτιώνονται με την θεραπευτική μέθοδο της Φυσικής Αγγειακής θεραπείας. Εκτός από τα ορατά δερματικά προβλήματα που βελτιώνονται ή και εξαλείφονται, καταπραΰνονται οι πόνοι και υποχωρούν ακόμη και οι φλεγμονές από την ψωριασική αρθρίτιδα. Η φυσική αγγειακή θεραπεία μπορεί να συνδυαστεί με οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή, επιταχύνοντας τα αποτελέσματά της, επειδή αυξάνεται η απορρόφηση και η δραστικότητα των φαρμάκων λόγω της αύξησης και βελτίωσης της μικροκυκλοφορίας και γενικότερα της αιμάτωσης και οξυγόνωσης όλου του οργανισμού. Επίσης μειώνονται οι παρενέργειες των φαρμάκων. Ο συνδυασμός της Φυσικής Αγγειακής θεραπείας και του μονοχρωματικού κόκκινου φωτός, στα 660nm χρησιμοποιείται ευρέως λόγο της άμεσης βελτίωσης ή και ίασης της ψωρίασης. Η Φυσική Αγγειακή θεραπεία μέσω ενός παλλόμενου σήματος βοηθά την αγγειοκίνηση, αυξάνει την περιστροφή του ενζυμικού συμπλέγματος αυξάνοντας την ενεργεία ΑΤΡ στα κύτταρα, αυξάνεται η ερυθροποιητίνη, η ντοπαμινη, ισορροπούνται οι χημικές και πρωτεϊνικές διεργασίες και όχι μόνο. Γενικότερα η Φυσική Αγγειακή θεραπεία βελτιώνει και επαναδραστηριοποιεί όλες τις λειτουργίες του οργανισμού μας παρέχοντας υγεία, ενέργεια και ευεξία. Μπορεί να χρησιμοποιείται από οποιαδήποτε ηλικία.


Holistic Life 41


Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) είναι μια από τις συχνότερες νευροβιολογικές διαταραχές της παιδικής ηλικίας, η οποία συνεχίζεται, κατά ένα σημαντικό ποσοστό, και στην ενήλικη ζωή. Εμφανίζεται στο 5-7% του μαθητικού πληθυσμού. Την τελευταία 5ετία έχουν ενταθεί οι προσπάθειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας, αναφορικά με τη διαταραχή, από διάφορες επιστημονικές ομάδες και φορείς. Αν και είναι, όμως, η ΔΕΠΥ μια από τις πιο μελετημένες και τεκμηριωμένες παιδοψυχιατρικές διαταραχές παγκοσμίως, έχει συγχρόνως προκαλέσει τις περισσότερες συζητήσεις και εξακολουθεί να υποδιαγιγνώσκεται σε πολλές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

ΝατθρΟμοιοπαθητική

Γράφει ο Κωνσταντίνος Τσαλίκης, Ομοιοπαθητικός - Ιριδολόγος

[Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα]

Η έρευνα για την αντιμετώπισή της με Ομοιοπαθητική

Η

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ή/και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) είναι μια από τις συχνότερες διαταραχές της παιδικής ηλικίας, η οποία σε ένα σημαντικό ποσοστό συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή. Το σύνδρομο αυτό αναφέρεται σε άτομα, που αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες με την διάσπαση προσοχής, την υπερκινητικότητα και την απροσεξία. Πολύ συχνά το πρόβλημα εμφανίζεται κατά την περίοδο που το παιδί ξεκινάει το σχολείο και παρουσιάζεται μια αρνητική επίδοση, καθυστέρηση στη μάθηση και στην επικοινωνία. Επίσης υπάρχει μια δυσκολία στην συμμόρφωση σε υποδείξεις και στην αφοσίωση στην σχολικές υποχρεώσεις.

Ποσοστό επιτυχημένων συνταγογραφήσεων

Δράση της Polarity Analysis στη ΔΕΠ-Υ Θεραπευτικά αποτελέσματα

Polarity Analysis (n=74)

Συμβατική θεραπεία (n=86)

Συνταγογράφηση Η συμβατική φαρμακευτική αγωγή αποτελείται από διεγερτικά, όπως η μεθυλοφαινιδάτη και η ατομοξετίνη. Οι γονείς συχνά διστάζουν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση των παιδιών τους με αυτό το είδος φαρμακευτικής αγωγής. Το 2001 πραγματοποιήθηκε στην Ελβετία μια προ-μελέτη (pre-study) για την Ομοιοπαθητική αντιμετώπιση της υπερκινητικότητας σε παιδιά σε σύγκριση με τη χρήση μεθυλοφαινιδάτης (Frei H, Thurneysen A, “Treatment for Hyperactive Children: Homeopathy and Methylphenidate Compared in a Familh Setting”). Τα παιδιά είχαν αξιολογηθεί με βάση τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-IV. Όλα τα παιδιά αντιμετωπίστηκαν σύμφωνα με τα εξατομικευμένα συμπτώματα τους με την μέθοδο του Ομοιοπαθητικού Boenninghausen με υγρές Q δυναμοποιήσεις σε καθημερινή βάση. Η θεραπεία θα θεωρούταν πετυχημένη μόνο στην περίπτωση που υπήρχε τουλάχιστον 50% βελτίωση στο CGI (CGI είναι η βαθμολόγηση των συμπτωμάτων του ΔΕΠΥ). Στην μελέτη χρησιμοποιήθηκαν 115 παιδιά, 92 αγόρια και 23 κορίτσια με μέσο όρο ηλικίας τα 8.3 έτη. Τα 86 από τα 115 παιδιά (75%) αντιμετώπισαν το πρόβλημα με ομοιοπαθητική με τόσο καλά αποτελέσματα που δεν χρειάστηκαν φαρμακευτική αγωγή. 25 παιδιά (22%) χρειάστηκαν να καταφύγουν σε αγω42 Holistic Life

γή. 3 παιδιά (3%) δεν αντέδρασαν ούτε στην Ομοιοπαθητική, ούτε στην φαρμακευτική αγωγή. 1 άτομο αποχώρησε από την μελέτη πριν αυτή ολοκληρωθεί. Στο CGI τα παιδιά που αντιμετωπίστηκαν με ομοιοπαθητική εμφάνισαν βελτίωση συμπτωμάτων κατά 55%. Η βαθμολόγηση από τους γονείς σε όρους συμπεριφοράς, σχολικής απόδοσης και σταθερότητας της αποτελεσματικότητας του ομοιοπαθητικού ιάματος ήταν 75% έναντι της μεθυλοφαινιδάτης που ήταν 65%. Ο μέσος όρος που χρειάστηκε για την ομοιοπαθητική αντιμετώπιση, έως ότου υπάρξει βελτίωση 50% στο CGI ήταν 3 1/2 μήνες. Στο παρελθόν από τις τέσσερις μεγάλες μετά-αναλύσεις που ερεύνησαν την ομοιοπαθητική σε διαφορετικές παθήσεις, οι τρεις κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα φαινόμενα που παρατηρήθηκαν δεν μπορούν απλά να εξηγηθούν με το φαινόμενο placebo. Οι συγγραφείς όμως των θετικών μετά-αναλύσεων, στην κριτική τους ανέφεραν, ότι πολλές έρευνες δεν είχαν καλά πρωτόκολλα και πρότειναν να γίνουν καλύτερες έρευνες, ώστε να απαντηθούν συγκεκριμένες κλινικές ερωτήσεις. Για τον λόγο αυτό δημιουργήθηκε μια νέα έρευνα από τον Frei. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στη Γερμανία το 2005 με θέμα «Ομοιοπαθητική αντιμετώπιση ΔΕΠΥ: μια τυχαιοποιημένη, διπλή τυφλή μελέτη, ελεγχόμενη

με εικονικό φάρμακο» από τους Frei H, Everts R., von Ammon K et al. Από το σύνολο των 140 παιδιών, μόνο τα 83 παιδιά εκπλήρωναν τα κριτήρια για να συμμετέχουν στην έρευνα. Τα παιδιά ήταν ηλικίας από 6 έως 16 ετών, διαγνωσμένα με ΔΕΠΥ σύμφωνα με τα κριτήρια DSM-IV από παιδοψυχολόγους και νευρολόγους. Το ίδιο και εδώ, τα συμπτώματα θα έπρεπε να είχαν μια βελτίωση τουλάχιστον 50% στο CGI. Και σε αυτή την έρευνα, σε όλα τα παιδιά, χρησιμοποιήθηκαν βάσει της Ομοιοπαθητικής μόνο τα εξατομικευμένα συμπτώματά τους σύμφωνα με την μέθοδο του Ομοιοπαθητικού Boenninghausen και χρησιμοποιήθηκαν οι δυναμοποιήσεις Q σε καθημερινή βάση. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε, ονομάζεται polarity analysis όπου δημιουργήθηκε κατά την διεξαγωγή της έρευνας. Εκτός από τα τελικά αποτελέσματα για το ΔΕΠΥ, παρουσιάστηκε μια εμφανής διαφορά υπέρ της μεθόδου Polarity analysis έναντι της συμβατικής ομοιοπαθητικής. To πρωτόκολλο εγκρίθηκε από το Ελβετικό Καντόνι της Βέρνης και από τον Ελβετικό Οργανισμό Φαρμάκων, Swissmedic. Ήταν σύμφωνο με την διακήρυξη του Ελσίνκι 1964. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα από την διπλή τυφλή έρευνα, το 88% το συμμετεχόντων είχαν βελτίωση των συμπτωμάτων τους. Επίσης παρουσιάστηκε ένα σημαντικό αποτέλεσμα προς τα υψηλά αραιωμένα ομοιοπαθητικά. Από τους συμμετέχοντες στην διπλή τυφλή έρευνα, το 88% ήταν καλά με συνεχιζόμενη θεραπεία ή ακόμα και όταν σταμάτησαν όλες τις θεραπείες. Ως συμπέρασμα από την έρευνα όπως έχει δημοσιευτεί, το 74% όλων των παιδιών με ΔΕΠΥ που συμμετείχαν, είναι πολύ καλύτερα με την Ομοιοπαθητική και μπορούσαν να έχουν μια πιο φυσιολογική ζωή στο σχολείο και στην οικογένεια τους. Η έρευνα παρουσίασε την επιστημονική τεκμηρίωση της αποτελεσματικότητας της Ομοιοπαθητικής στη θεραπεία της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής / υπερκινητικότητας, ιδιαίτερα στους τομείς των συμπεριφορικών και γνωστικών λειτουργιών. Βιβλιογραφικές αναφορές

• Frei H, Thurneysen A, “Treatment for Hyperactive Children: Homeopathy and Methylphenidate Compared in a Familh Setting” Brit Hom J 2001 (90): 183-188 • Frei H, Everts R., von Ammon K et al, Homeopathic Treatment in Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder - a Randomized, Double-Blind, Placebo Controlled Trial. Eur J Ped (2005) 164: 758-767. • Homeopathy and ADHD. A new treatment concept with polarity analysis. 2015 Narayana Verlag • http://www.heinerfrei.ch/ • Linde K, Clausius N, et al., “ Are the clinical effect of homeopathy placebo effects? A meta -analysis of controlled trials”. Lancet 1997 • Kleijnen J, Knipschild P, “Clinical trials of homeopathy”. Brit Med J 1991 • Lutdke R, Rutten ALB, “The conlcusion of the Effectiveness of Homeopathy highly depends on the set of analysed trials”. J Clin Epidem 2008.


Holistic Life 43


Η τερηδόνα μπορεί να δημιουργηθεί από τη μεγάλη παραμονή οδοντικής πλάκας πάνω στα δόντια. Είναι τα μικροσκοπικά βακτήρια (τα οποία βρίσκονται στη πλάκα) που προκαλούν την τερηδόνα. Στην αρχική της μορφή τα βακτήρια (που τρέφονται από τα σάκχαρα των τροφών) δημιουργούν οξέα τα οποία καθιζάνουν στη πλάκα και μαλακώνουν την επιφάνεια των δοντιών. Τα οξέα διαλύουν τα βασικά συστατικά της επιφάνειας του δοντιού (αδαμαντίνη).

ΗολιστιHolistic dentistry

Γράφει ο Μηνάς Ρηγάτος - χειρουργός οδοντίατρος, ειδικός εμφυτευματολόγος - περιοδοντολόγος - ομοιοπαθητικός (www.homeodentist.gr)

Τερηδόνα & Ομοιοπαθητική Οδοντιατρική Τερηδόνα είναι η διάλυση του σμάλτου των δοντιών από τα οξέα του στόματος.

Τα οξέα αυτά παράγονται από τη ζύμωση των τροφών από τα βακτήρια που υπάρχουν σε κάθε φυσιολογική στοματική κοιλότητα. Πώς μπορούμε να προλάβουμε την δημιουργία τερηδόνας; α. Με την αποφυγή κατανάλωσης τροφής πλούσιας σε κατεργασμένους υδατάνθρακες και την αντικατάστασή τους με τροφές πλούσιες σε ακατέργαστους υδατάνθρακες (μαύρο ψωμί, σοκολάτα με λίγη ζάχαρη και φυτικές ίνες, φρούτα με πολλές ίνες κ.λ.π.). Τα τρόφιμα αυτά εκτός από τη θρεπτικής τους αξία καθαρίζουν τη στοματική κοιλότητα κατά τη μάσηση πχ μήλο, ανανάς β. Με τη χρήση προϊόντων (τσίχλα) που ρυθμίζουν την οξύτητα του στόματος αμέσως μετά τα μικρά ή τα μεγάλα γεύματα. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η οξύτητα της στοματικής κοιλότητας αυξάνεται για 1-2 ώρες μετά τη μάσηση της τροφής. Αν μασή-

σουμε την ειδική τσίχλα αμέσως μετά το γεύμα, η οξύτητα αυτή διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα και έτσι μειώνεται η διάλυση του σμάλτου. γ. Νε το σωστό βούρτσισμα των δοντιών που διδάσκεται από το θεράποντα οδοντίατρο. Για να διδαχθεί τη σωστή τεχνική του βουρτσίσματος ο ασθενής εκπαιδεύεται να βάφει τα δόντια με μια ειδική μη τοξική χρωστική και μετά να την καθαρίζει με την οδοντόβουρτσα χρησιμοποιώντας την κατάλληλη τεχνική βουρτσίσματος. δ. Με την προληπτική έμφραξη των οπών και των σχισμών των δοντιών. Πολλοί ασθενείς έχουν δόντια με ανάγλυφη ανατομία στη μασητική επιφάνεια. Αλλάζοντας με άσπρα σφραγίσματα την ανατομία των δοντιών αυτών μπορούμε να μειώσουμε την κατακράτηση των τροφών στις ως άνω επιφάνειες.

Η ομοιοπαθητική αντιμετώπιση

Η

Ομοιοπαθητική σαν ολιστική επιστήμη, μπορεί να επέμβει στη γέννηση παιδιών με υγιή δόντια… πριν από τη γέννηση τους. Αυτό σημαίνει ότι ο έμπειρος Ομοιοπαθητικός μπορεί, παίρνοντας λεπτομερές ιστορικό στους γονείς που πρόκειται να φέρουν στον κόσμο το παιδί τους, να αξιολογήσει την ευαισθησία τους στην τερηδόνα και να τους συστήσει τη χρήση συγκεκριμένων Ομοιοπαθητικών φαρμάκων ώστε το παιδί που θα γεννηθεί να έχει δόντια υγιή και σωστά δομημένα (επαρκώς ενασβεστιωμένα) και σάλιο αρκετό και επαρκές από θρεπτικά για τα δόντια συστατικά. Όταν το παιδί γεννηθεί, μπορούμε με τη χορήγηση των καταλλήλων σκευασμάτων που συνήθως είναι calcarea carbonica, calcarea phosphorica, calcarea fluorica, calcarea silicea και phosphorous να δομήσουμε έναν έφηβο με καλής ποιότητας σκελετό και δόντια.

www.homeodentist.gr

44 Holistic Life


Η φθορίωση σαν μέσο πρόληψης της τερηδόνας Λίγα λόγια για το φθόριο: Περίπου 2-6 γραμμάρια φθορίου περιέχονται συνήθως στο ανθρώπινο σώμα. Η συνολική ποσότητά του κατανέμεται στο αίμα (0.5ppm), στα οστά (1800-11.000ppm) και στους ιστούς (0.04ppm). Είναι ένα στοιχείο απαραίτητο για τον ανθρώπινο οργανισμό γιατί συμμετέχει στο σχηματισμό των δοντιών και των οστών. Πηγές πρόληψης φθορίου είναι το κρέας των πουλερικών, τα ψάρια και τα αυγά. • Φθορίωση από γενική οδό: ο ασθενής μέχρι τα δέκα του χρόνια, λαμβάνει φθόριο από το στόμα υπό τη μορφή δισκίων που απορροφούνται από τον οργανισμό, δεσμεύονται από τον υδροξαπατίτη που αποτελεί το κυρίως συστατικό του σμάλτου και το μετατρέπουν σε φθοριοαπατίτη. Ο φθοριοαπατίτης είναι περίπου 10 φορές διαλυτός από τα οξέα του στόματος. Αυτός είναι ο λόγος που προτείνεται η φθορίωση του νερού ώστε όλοι μας να επωφεληθούμε από τη ευεργετική επίδραση του φθορίου στα δόντια που δεν είναι και τόσο ‘ευεργετική’ για τον υπόλοιπο οργανισμό όπως θα δούμε παρακάτω. • Τοπική εφαρμογή φθοριούχων διαλυμάτων στη στοματική κοιλότητα. Το φθόριο δεσμεύεται μέσα σε 60΄΄ με τον υδροξαπατίτη του σμάλτου και τον μετατρέπει σε φθοριοαπατίτη.

Προβλήματα από την υπερκατανάλωση φθορίου Η Ομοιοπαθητική εδώ και 60 χρόνια αναφέρει ότι η χρησιμοποίηση του φθορίου από γενική οδό (φθορίωση του νερού και χορήγηση δισκίων φθορίου στα παιδιά) μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες στη σωματική και ψυχοδιανοητική υγεία του ατόμου. Τα άτομα που λαμβάνουν φθόριο από γενική οδό για αρκετούς μήνες ή χρόνια, κινδυνεύουν να αναπτύξουν αντικοινωνική συμπεριφορά που ως χαρακτηριστικά έχει: − βαθειά αίσθηση του ανικανοποίητου σε όλα τα επίπεδα της ζωής − ανάπτυξη εξαιρετικά βίαιης και επιθετικής συμπεριφοράς, − απάθεια και αδιαφορία. Όπως για παράδειγμα ένα παιδί που του είναι αδύνατο να συνυπάρχει με τους συμμαθητές του είτε επειδή νιώθει μειονεκτικά, είτε επειδή θέλει να προκαλεί μόνιμα καυγάδες ή ένας ενήλικας που αλλάζει συνεχώς σεξουαλικούς συντρόφους, δεν βιώνει ποτέ την αγάπη, νιώθει μέσα του τεράστιο συναισθηματικό κενό, το οποίο προσπαθεί να αναπληρώσει με το σεξ και τη συσσώρευση πλούτου και εξουσίας με οποιονδήποτε τρόπο (άτομα που πατάνε ‘επί πτωμάτων’). − τάση για υπερκατανάλωση υλικών αγαθών. − τάση για υπερκατανάλωση εφορικών ουσιών όπως αλκοόλ και ναρκωτικά.

Η χρόνια δηλητηρίαση όμως από το φθόριο έχεις τις παρακάτω σωματικές επιπτώσεις: α) Μετατροπή των συνδετικών ινών του οργανισμού σε ελαστικές. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ένα μέρος από τις συνδετικές ίνες που στηρίζουν τις αρθρώσεις και το σκελετό μετατρέπονται σε ελαστικές και ο ασθενής εμφανίζει συχνές μετατοπίσεις των αρθρώσεών του π.χ. εξάρθρωση των άκρων ποδιών μετά από γυμναστική, μετατοπίσεις σπονδύλων, εξαρθρώσεις της ωμοπλάτης μετά από το σήκωμα μικρών βαρών. β) διαταραχή του μεταβολισμού των οστών με συνέπεια την οστική αραίωση (οστά εύθραυστα που σπάνε εύκολα και δύσκολα επουλώνονται) ή την οστική πύκνωση (αγκυλωτή σπονδυλαρθρίτιδα). γ) παρεμβολή στο σχηματισμό των δοντιών με δημιουργία δοντιών ανώμαλου σχήματος και χρώματος. δ) συσσώρευση στους αδένες του σώματος και στα αγγεία: στο θυρεοειδή αδένα με συνέπεια αργή σωματική ανάπτυξη και τάση για διανοητική καθυστέρηση (παιδιά πολύ κοντά για την ηλικία τους), στην υπόφυση όπου παρουσιάζεται ατροφία, στο συκώτι όπου παρουσιάζεται λιπώδης εκφύλιση – κίρρωση, στο τοίχωμα των φλεβών και των σπλάχνων όπου προκαλείται χαλάρωση και πτώση (κιρσοί, αιμορροΐδες, ανευρύσματα κ.λ.π.) και στα λεμφικά γάγγλια. Δυστυχώς όλα αυτά έχουν αρχίσει να γράφονται εδώ και 70 χρόνια στον ειδικό ιατρικό τύπο άλλα χώρες όπως η Αμερική εφαρμόζουν εδώ και 50 χρόνια την υποχρεωτική φθορίωση του νερού, οι παιδίατροι μοιράζουν γενναιόδωρα παστίλιες φθορίου και οι εταιρίες πρόληψης της τερηδόνας διαφημίζουν φθοριούχα διαλύματα για μικρά παιδιά και για ενήλικες χωρίς να τους προειδοποιούν για τις καταστροφικές συνέπειες της χρόνιας κατάποσης ενός τέτοιου προϊόντος. Σαν γενικό συμπέρασμα μπορεί κανείς να νιώθει ασφαλής με την τοπική εφαρμογή φθοριούχου οδοντόκρεμας ή να κάνει 2-3 φορές το χρόνο φθορίωση στον οδοντίατρο με ειδικά gel φθορίου. Ωστόσο δεν πρέπει να λαμβάνει φθόριο από γενική οδό (φθοριούχο αλάτι, νερό ή παστίλιες φθορίου) γιατί κινδυνεύει από χρόνια δηλητηρίαση με καταστροφικές συνέπειες στην ψυχοσωματική του ισορροπία. Επειδή στα μικρά παιδιά που χρησιμοποιούν φθοριούχες οδοντόκρεμες δεν μπορούμε να ελέγχουμε αν καταπίνουν έστω και μικρό ποσοστό από αυτές, η χρήση τους πρέπει να αποφεύγεται. Η οδηγία αυτή αφορά κυρίως παιδιά που η Ομοιοπαθητική χαρακτηρίζει σαν φθορικά (fluorique).

Holistic Life 45


Οι ειδικοί προειδοποιούν, ότι στις μέρες μας κατά ένα μεγάλο ποσοστό οι μυοσκελετικοί πόνοι συνήθως οφείλονται στην πολύπλοκη καθημερινότητα, το άγχος και τα προβλήματα. Ειδικά η ανασφάλεια, εργασιακή και οικονομική που κυριαρχεί, έχει επιδεινώσει τη νόσο ακόμα και σε νέους ανθρώπους, που αναζητούν λύσεις και θεραπεία καταφεύγοντας σε εξετάσεις και ιατρικές συμβουλές. Οι πόνοι αυτοί, οι οποίοι σύμφωνα με την ιατρική οφείλονται συνήθως σε ρευματικές, νευροπαθητικές ή μυοσκελετικές παθήσεις, ενισχύονται σε περιόδους έντονου άγχους, επηρεάζοντας την καθημερινότητα δημιουργώντας εικόνα πραγματικής ασθένειας στον πάσχοντα.

Health & healing

του Στέλιου Συρόπουλου PT-Msc

Κολύμπι, περπάτημα, ποδηλασία επηρεάζουν τον μυοσκελετικό πόνο;

Τ

ο σύνδρομο μυοσκελετικού πόνου είναι μια διαδεδομένη διαταραχή χρόνιου πόνου που επηρεάζει περίπου το 85% των ασθενών στις κλινικές πόνου και το 9% στις νοσοκομειακές κλινικές. Κάποια στιγμή στη ζωή του, το 85% του γενικού πληθυσμού θα παρουσιάσει μυοσκελετικό πόνο. Αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες αναπηρίας, κόπωσης, συναισθηματικών αλλαγών, μειωμένης ποιότητας ζωής και περιορισμών στην καθημερινή ζωή. Η θεραπεία περιλαμβάνει φαρμακολογικές και μη φαρμακολογικές παρεμβάσεις όπως η φυσικοθεραπεία (ηλεκτροβελονισμός, ξηρή βελόνα, λέιζερ, μάλαξη, θεραπευτική άσκηση).

Κύριο χαρακτηριστικό του μυοσκελετικού πόνου είναι τα σημεία πυροδότησης τα οποία είναι εντοπισμένα στις σφιχτές ζώνες υπερδιέγερσης των σκελετικών μυών. Τα σημεία αυτά προκαλούνται από ευαισθητοποίηση του κεντρικού και περιφερικού νευρικού συστήματος καθώς και από συστηματική φλεγμονή. Η κεντρική νευρική ευαισθητοποίηση θεωρείται ότι προκαλεί σχηματισμό σημείων πυροδότησης λόγω νευροπλαστικότητας εντός του ραχιαίου κέρατος του νωτιαίου μυελού που σχετίζεται με χρόνια περιφερική αλγαισθησία. Χωρίζονται σε ενεργά τα οποία παράγουν πόνο κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής και ανενεργά τα οποία δεν αισθάνονται οι ασθενείς μέχρι να διεγερθούν μέσω της ψηλάφησής τους. Άμεσος στόχος είναι η θεραπεία των σημείων πυροδότησης καθώς είναι οι κύριοι ενεργοποιητές του γενικευμένου ή αναφερόμενου πόνου στις διαταραχές του μυοσκελετικού πόνου. Θεωρείται ότι λαμβάνουν φτωχές ποσότητες οξυγόνου και ενέργειας από το αίμα λόγω της συσταλμένης τους κατάστασης. Η χαμηλή διαθεσιμότητα οξυγόνου και ενέργειας συμβάλλει περαιτέρω στη 46 Holistic Life

διατήρηση της συστολής εντός των σημείων πυροδότησης καθώς απαιτείται τριφωσφορική αδενοσίνη και οξυγόνο για να χαλαρώσουν οι μύες. Επομένως η αύξηση της ροής του αίματος των σημείων διαχέει τους προφλεγμονώδεις δείκτες, αυξάνοντας τον μεταβολισμό, μειώνοντας τη φλεγμονή με αποτέλεσμα τη λύση τους. Η θεραπευτική άσκηση μέσω της κολύμβησης, του περπατήματος, της ποδηλασίας μπορεί να επιτύχει αυτά τα αποτελέσματα αυξάνοντας την πίεση του αίματος, τη ροή και τον κορεσμό οξυγόνου επιτρέποντας την είσοδο περισσότερου αίματος και μεταβολικών προϊόντων στα σημεία πυροδότησης. Τα επίπεδα των προφλεγμονωδών δεικτών όπως της ιντερλευκίνης φτάνουν τα φυσιολογικά ενώ η παραγωγή αντιφλεγμονωδών κυτοκινών όπως η IL-10 αυξάνεται. Ενισχύεται η απελευθέρωση ενδογενών οπιοειδών, κατεχολαμινών, ενδοκανναβινοειδών και ενδοφρινών ουσιών που μπορούν εύκολα να περάσουν από το φράγμα των αιμοφόρων αγγείων και είναι ικανές να προκαλέσουν μειωμένη ευαισθησία στον πόνο, αυξάνοντας τα κατώτερα όρια. Το κατώ-

φλι του πόνου είναι η ελάχιστη δυσάρεστη αίσθηση που βιώνει κάποιος, η οποία μπορεί να αλλάξει μέσω της συνεχούς διέγερσης. Η νευροφυσιολογική θεωρία προτείνει ότι η συνεχής διέγερση θα προκαλέσει ένα υψηλό κατώφλι πόνου επειδή ο πόνος που προκαλείται μέσω αυτής θα προκαλέσει αναστολή του πόνου παρεμποδίζοντας τους νευρώνες στο ραχιαίο κέρας του νωτιαίου μυελού. Η γνωστική θεωρία υποστηρίζει ότι εάν ένας ασθενής βιώνει συχνά δυσάρεστα αισθήματα πόνου βελτιώνεται η ικανότητα αντίληψής του οδηγώντας σε ένα χρόνια υψηλό κατώφλι πόνου. Τα κριτήρια ένταξης σε πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης ασθενών με σύνδρομο μυοσκελετικού πόνου είναι τα εξής: 1. Ασθενείς που παρουσιάζουν σημεία πυροδότησης 2. Παρουσία σημείων πυροδότησης επιβεβαιωμένη από την αξιολόγηση εμπειρογνωμόνων επαγγελματιών υγείας όπως φυσικοθεραπευτών 3. Κριτήρια για την ανίχνευση σημείων πυροδότησης σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία: Ένα σημείο πυροδότησης εντοπίζεται μέσα από τη διαδικασία της ψηλάφησης με ή χωρίς τη παραπομπή πόνου. Ο ασθενής κατά τη ψηλάφηση μπορεί να παρουσιάσει τα εξής συμπτώματα. • Δυσκαμψία λόγω μυϊκού σπασμού • Περιορισμένη τροχιά κίνησης της συνδεδεμένης με το σημείο πυροδότησης άρθρωσης • Ο πόνος επιδεινώνεται με το άγχος • Σκληρό αίσθημα κατά τη ψηλάφηση της ζώνης ή του οζιδίου που σχετίζεται με το ευαίσθητο σημείο και παραγωγή πόνου κατά την άσκηση κάθετης πίεσης. Τα πρωτόκολλα θεραπευτικής άσκησης που αφορούν τον μυοσκελετικό πόνο ποικίλλουν. Η θεραπευτική άσκηση στο νερό είναι μια αποτελεσματική θεραπεία. Προκαλεί σημαντικά χαμηλότερο πόνο στον αυχένα και στον ώμο καθώς και υψηλότερα όρια κατωφλιού στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης με μείωση του αριθμού των σημείων πυροδότησης. Ασθενείς που κάνουν δέκα συνεδρίες θεραπευτικής άσκησης διάρκειας 50 λεπτών (10 λεπτά προθέρμανση - 30 λεπτά άσκηση - 10 λεπτά αποθέρμανση), σε μια καρδιακή συχνότητα προπόνησης που υπολογίστηκε σύμφωνα με την μέθοδο Karvonen (75-80% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας), με εργομετρικό ποδήλατο ή κυλιόμενο τάπητα, σε συνδυασμό με διατάσεις και βελονισμό, παρουσιάζουν βελτίωση. Οι βελτιώσεις αφορούν τον πόνο, το κατώφλι, τον δείκτη αναπηρίας του αυχένα και την ποιότητα ζωής. Τα βραχυπρόθεσμα οφέλη της θεραπευτικής άσκησης σχετίζονται με την καρδιο-πνευμονική φυσική κατάσταση βελτιώνοντας τη φυσική λειτουργία, τους βιοψυχοκοινωνικούς παράγοντες μειώνοντας ταυτόχρονα τους παράγοντες του πόνου μέσω των διαδικασιών της μεταβολικής προσαρμογής. Η θεραπευτική άσκηση παρέχει μια μη επεμβατική και οικονομικά αποδοτική εναλλακτική ή συμπληρωματική θεραπεία στις τρέχουσες στρατηγικές διαχείρισης του πόνου. Αυτό δίνει ένα έξτρα κίνητρο στους φυσικοθεραπευτές να εξετάζουν πιθανά σημεία πυροδότησης όταν δημιουργούν προγράμματα άσκησης για ασθενείς με μυοσκελετικό πόνο.


Γνωρίζετε ότι...

Τα κοινά παυσίπονα αλλάζουν τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου

Μ

ετά από αρκετή χρήση παυσίπονων, οι άνθρωποι συχνά υποπτεύονται ότι αυτά ευθύνονται για διάφορα προβλήματα υγείας - και ίσως να έχουν δίκιο. Μία μελέτη ανακάλυψε ότι ακόμη και τα καθημερινά μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα αλλάζουν τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου και μειώνουν την ενσυναίσθηση για τους άλλους. Τα συνήθη παυσίπονα όπως η ιβουπροφαίνη, η ασπιρίνη και η παρακεταμόλη μεταβάλλουν την ευαισθησία στις οδυνηρές εμπειρίες, καθιστούν τον χρήστη λιγότερο συναισθηματικό και επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις πληροφορίες. Τα ευρήματα είναι «ανησυχητικά», δήλωσαν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, και οι υπεύθυνοι για την υγεία πρέπει να ενημερώνονται για την πιθανή βλάβη που θα μπορούσαν να κάνουν τα φάρμακα αυτά - κανένα από τα οποία δεν χρειάζεται συνταγή. «Οι καταναλωτές υποθέτουν ότι όταν παίρνουν ένα μη συνταγογραφούμενο φάρμακο για τον πόνο, θα ανακουφίσουν τα σωματικά τους συμπτώματα, αλλά δεν περιμένουν ευρύτερα ψυχολογικά αποτελέσματα», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Kyle Ratner. Σε μια ανασκόπηση των προηγουμένως δημοσιευμένων μελετών, οι ερευνητές λένε ότι τα παυσίπονα θολώνουν τη διάκριση μεταξύ σωματικού και κοινωνικού πόνου. Δεν προκαλούν απλώς πόνο, μπορούν επίσης να εμποδίσουν την ικανότητα των ανθρώπων να σκέφτονται ένα άλλο άτομο και να αισθάνονται τον συναισθηματικό και φυσικό πόνο του ατόμου», λένε οι ερευνητές. (Πηγή: Policy Insights from the Behavioral and Brain Sciences, 2018; 1-8)

Η έλλειψη ύπνου μπορεί να προκαλέσει αρτηριακή νόσο

Η

έλλειψη ύπνου φαίνεται να έχει περισσότερη σχέση με τη σκλήρυνση των αρτηριών (αθηροσκλήρωση) - ένα χαρακτηριστικό της καρδιαγγειακής νόσου - από την κατανάλωση λιπαρών τροφών. Η έλλειψη επαρκούς ύπνου σε τακτική βάση μπορεί να προκαλέσει τη συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες, γεγονός που τις αναγκάζει να σκληρύνουν και να φράζουν. Η τυπική θεωρία των καρδιακών παθήσεων ισχυρίζεται ότι οι λιπαρές τροφές προκαλούν «στένεμα» στις αρτηρίες, ωστόσο αυτό έχει περισσότερο να κάνει με την αϋπνία, λένε ερευνητές στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης. Ο ύπνος βοηθά στη ρύθμιση της παραγωγής φλεγμονωδών κυττάρων και υγιών αιμοφόρων αγγείων και φαίνεται ότι η έλλειψη ύπνου έχει αντίστροφη επίδραση. Οι ερευνητές έδειξαν αυτή την επίδραση όταν εξέτασαν τη θεωρία τους σε μια ομάδα εργαστηριακών ποντικών. Αν και τα επίπεδα χοληστερόλης των ποντικών που είχαν υποστεί στέρηση ύπνου παρέμειναν τα ίδια, παρήγαγαν μεγαλύτερες αρτηριακές πλάκες και διπλασίασαν τον αριθμό των φλεγμονωδών κυττάρων που είναι γνωστό ότι συμβάλλουν στην αθηροσκλήρωση. Η υποκρετίνη, μια ορμόνη που βοηθά στη ρύθμιση του ύπνου, βοηθά επίσης στον έλεγχο της παραγωγής λευκών αιμοσφαιρίων, ανέφεραν οι ερευνητές. (Πηγή: Nature, 2019; doi: 10.1038/s41586-019-0948-2) Holistic Life 47


Όπως καταγράφηκε από το ΚΕΕΛΠΝΟ, σε μια πρόσφατη έκθεσή του: Την εβδομάδα από 4 ως 10 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν 226 σοβαρά κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης, με τα 56 να καταλήγουν σε θάνατο. Από αυτά τα κρούσματα, 29 αφορούσαν εμβολιασμένους. Αυτό αντιστοιχεί στο 13%.

Safe

Γράφει ο Πέτρος Αργυρίου

Τα εμβόλια της γρίπης και η θεωρία της «πρώτης φοράς»

Η

φετινή σεζόν γρίπης είναι μια κακή σεζόν. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι νοσηλεύτηκαν σε όλο τον κόσμο ενώ δεκάδες χιλιάδες πέθαναν από επιπλοκές, με την πλειοψηφία της δεύτερης κατηγορίας να έχουν κάποια υποστρωματική νόσο κι επομένως μεγαλύτερη ευπάθεια (ομάδες υψηλού κινδύνου). Έχοντας καταγεγραμμένα αρκετά δεδομένα, ο εμβολιασμός φαντάζει μια καλή στρατηγική πρόληψης. Είναι όμως; Δεν έχουμε κάποια καταληκτική απάντηση: Αυτό που διαθέτουμε είναι όμως πολύ σοβαρά ερωτήματα.

Γνωρίζουμε ήδη ότι η διαδικασία για τον εμβολιαστικό σχεδιασμό είναι μια έλλογη μαντεψιά: Ειδικοί από όλο τον κόσμο συνέρχονται δύο φορές τον χρόνο κι επιλέγουν με βάση υπάρχοντα δείγματα τους τύπους των ιών της γρίπης που εκτιμούν ότι θα είναι κυρίαρχοι τη δεδομένη χρονιά. Αυτή η διαδικασία ρίχνει από μόνη της την αποτελεσματικότητα των εμβολίων (μπορεί να πέσει μέχρι και 20%!) καθώς υπάρχουν χρονιές που οι εκτιμήσεις πέφτουν αρκετά έξω. Εκτός όμως από τις σχεδιαστικές ανεπάρκειες υπάρχουν και «κατασκευαστικά» προβλήματα: Σχετικά πρόσφατα μάθαμε για τα εμβόλια που παράγονται σε αβγά κότας, πως οι ιοί που εκτρέφονται έτσι, προσαρμόζονται στο περιβάλλον τους (το αβγό) και μπορεί να μεταλλαχτούν αποκλίνοντας αρκετά από το αρχικό στέλεχος. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως για τους ιούς της γρίπης Β, ρίχνοντας την αποτελεσματικότητα των εμβολίων της στο 20%. Φέτος, οι ειδικοί έπεσαν αρκετά μέσα. Ένα άλλο παραγνωρισμένο ζήτημα όμως θολώνει το τοπίο και κάνει τους ειδικούς που μιλάνε για τα εμβόλια ωσάν να ήταν πανάκεια, ειδικότερα για τους ιούς, να μοιάζουν με πολιτικούς σε προεκλογική εκστρατεία. Κι αυτό το ζήτημα είμαστε εμείς. Πρόσφατα έγινε γνωστό πως ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες που καθορίζουν την αντίδραση του οργανισμού σε έναν ιό γρίπης είναι αυτό που λέγεται ως ανοσολογικό εντύπωμα: Ο πρώτος ιός που προσβάλει κάθε άνθρωπο δημιουργεί μια ισχυρή ανοσολογική μνήμη. Σε μελλοντική επιδημία γρίπης από το ίδιο στέλεχος, αυτοί που θα έχουν την ισχυρότερη κι αποτελεσματικότερη ανοσολογική απάντηση είναι αυτοί που τον είχαν το συγκεκριμένο στέλεχος ως πρώτη τους γρίπη. Κι εδώ τα πράγματα περιπλέκονται: Γιατί άλλοι ιοί κυκλοφορούν κάθε χρονιά και περιοδικά μόνο επανακυκλοφορούν. Κάποιος που γεννήθηκε το 1970 48 Holistic Life

συνάντησε μάλλον διαφορετικό πρώτο ιό από αυτόν που γεννήθηκε το 1990 ή το 1930 κ.ο.κ. Η ανοσολογική απάντηση δεν αφορά μόνο την αυθόρμητη αντίδραση του οργανισμού αλλά και την αντίδραση στα εμβόλια. Αν π.χ. ο «πρώτος ιός» κάποιου ανθρώπου ανήκε στην ομάδα 1 και το φετινό εμβόλιο είναι φτιαγμένο από ιούς της ομάδας 2, οι πιθανότητες το εμβόλιο να προκαλέσει τη δημιουργία αντισωμάτων κατά του ιού της ομάδας 2 μειώνονται σημαντικά. Και λοιπόν; Αφού πλέον χρησιμοποιούμε πολυδύναμα εμβόλια που μπορούν κάλλιστα να περιέχουν στελέχη και από τις δύο ομάδες. Σωστά. Ας επιστρέψουμε λοιπόν στο θέμα της πρώτης φοράς. Ας πάρουμε ένα παιδί που δεν έχει προσβληθεί ακόμη από γρίπη. Το παιδί αυτό δεν έχει ανοσολογικό εντύπωμα. Κι όπως είπαμε το ανοσολογικό εντύπωμα είναι μείζονος σημασίας καθώς θα καθορίσει την ανοσολογική του απάντηση στις γρίπες για όλη του την υπόλοιπη ζωή. Το ανοσολογικό εντύπωμα όμως αφορά έναν ιό: τον πρώτο ιό. Τι συμβαίνει όμως όταν ένα παιδί δέχεται ένα πολυδύναμο εμβόλιο που περιέχει όχι ένα αλλά τρία και τέσσερα διαφορετικά στελέχη ιών της γρίπης; Τι είδους ανοσολογικό εντύπωμα δημιουργείται στα παιδιά από τα πολυδύναμα εμβόλια; Η απάντηση είναι ξεκάθαρη: Δεν ξέρουμε. Και δεν ξέρουμε γιατί δεν το έχουμε μελετήσει. Η προσωπική μου εικασία είναι τα πολυδύναμα εμβόλια δημιουργούν ανοσολογική απάντηση ευρύτερου φάσματος αλλά ασθενέστερη. Τι σημαίνει η θεωρία της πρώτης φοράς για την εμβολιαστική στρατηγική; 1. Ότι ένα εμβόλιο παγκόσμιας ισχύος είναι μάλλον αδύνατο με τα τωρινά μέσα και γνώσεις να αναπτυχθεί. 2. Ότι η εμβολιαστική στρατηγική πρέπει να αλλάξει και να γίνει πιο εξειδικευμένη προσμετρώντας την

γενιά και τον τόπο καταγωγής του κάθε ανθρώπου. 3. Ότι κυνηγώντας «εξωτικούς» ιούς κι εξωτικά κέρδη, έχουμε μείνει πολύ πίσω στα πραγματικά προβλήματα. Όλοι αυτοί οι παράγοντες συνδυαστικά οδηγούν σε μειωμένη αποτελεσματικότητα των εμβολίων ακόμη και σε χρονιές που οι ειδικοί πέφτουν μέσα στις έλλογες μαντεψιές τους για τα κυρίαρχα στελέχη της επόμενης σεζόν εποχιακής γρίπης. Ας πάρουμε ένα μικρό δείγμα πραγματικότητας όπως καταγράφηκε από το ΚΕΕΛΠΝΟ σε μια πρόσφατη έκθεσή του: Την εβδομάδα από 4 ως 10 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν 226 σοβαρά κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης, με τα 56 να καταλήγουν σε θάνατο. Από αυτά τα κρούσματα, 29 αφορούσαν εμβολιασμένους. Αυτά αντιστοιχεί στο 13%. Δεν έχουμε στοιχεία για την εμβολιαστική κάλυψη στις ομάδες υψηλού κινδύνου στην Ελλάδα. Ας πάρουμε ένα άσχημο σενάριο κι ας υποθέσουμε ότι η κάλυψη ήταν στο 30% με τον καταγεγραμμένο μέσο όρο στην Ευρώπη να είναι περίπου 44%. Αν λοιπόν ένας στους τρεις στις ομάδες υψηλού κινδύνου εμβολιάστηκε, το 13% αυτών που νόσησαν σοβαρά πρέπει να πολλαπλασιαστεί επί 3 για να γίνει αναγωγή στον γενικό πληθυσμό. Κι αυτό το νούμερο δίνει αποτελεσματικότητα εμβολίου κοντά στο 50%. Μην σας τρομάζει αυτό το νούμερο. Είναι αποδεχτό με βάση τις στατιστικές. (Με κάλυψη 40%, η δειγματοληψία δίνει αποτελεσματικότητα κοντά στο 70%). Κι όλα αυτά μια καλή χρονιά. Ας δούμε τι έγινε μια κακή χρονιά: Η Μεγάλη Βρετανία έχει από τις υψηλότερες εμβολιαστικές καλύψεις στις ευπαθείς ομάδες. Το 2018 όμως, οι ειδικοί έπεσαν έξω. Το εμβόλιο ήταν αποτελεσματικό για ανθρώπους άνω των 65 μόνο κατά 10%. Και μάλλον σε αυτό έπαιξε ρόλο κι η θεωρία της πρώτης φοράς όπως την περιγράψαμε νωρίτερα. Έτσι, το 2018 πέθαιναν 50000 περισσότεροι άνθρωποι όχι λόγω αποχής από τον εμβολιασμό αλλά λόγω εμβολιαστικής αστοχίας με αποτέλεσμα το 2018 να είναι η χειρότερη χρονιά εποχιακής γρίπης σε κόστος ζωής εδώ και 40 χρόνια. Χρειαζόμαστε καλύτερη επιστήμη, χειραφετημένη από τα κέντρα εξουσίας και τις επιδιώξεις τους πολύ περισσότερο από περισσότερα, μαζικά εμβόλια. Οι εμβολιαστικές αποτυχίες είναι πολλές, πάρα πολλές για να τις κρύβουν πλέον κάτω από τα χαλί και πολλές από αυτές οφείλονται σε δομικά ζητήματα της εμβολιαστικής στρατηγικής και της παρασκευής των εμβολίων. Από την άλλη, το αντιεμβολιαστικό «κίνημα» έχει φτάσει κι αυτό στις δικές του ακρότητες, τρεφόμενο κυρίως από την κραυγαλέα προπαγάνδα των κέντρων εξουσίας. Χρειαζόμαστε καλύτερη επιστήμη στο θέμα των εμβολίων. Και χρειαζόμαστε κάτι που σπανίζει πλέον στον πλανήτη μας: Κοινή λογική. Γιατί η λογική δυστυχώς κοινή δεν είναι. (Ο Πέτρος Αργυρίου είναι ένας ξεχωριστός λογοτέχνης κι ένας από τους κορυφαίους Έλληνες αναλυτές, ιδιαιτέρως στο πεδίο του παρασκηνίου των παγκόσμιων πολιτικών δημόσιας υγείας. Είναι επίσης μέλος της ένωσης δημοσιογραφίας της επιστήμης Science View και μόνιμος συνεργάτης του Holistic Life. Από τις εκδόσεις ETRA κυκλοφορούν τα σχετικά βιβλία του: «Τι δεν σας λένε οι γιατροί», 2009, «Θανάσιμες Θεραπείες. 2011» και «Παρά Φύση», 2014, όλα τους μοναδικά στο είδος τους στην ελληνική εκδοτική πραγματικότητα και όχι μόνο. Το προσωπικό του blog είναι το agriazwa.blogspot.com).


Ένα νέο, δήθεν «φιλικό προς τις μέλισσες» παρασιτοκτόνο αποκαλύφθηκε ότι βλάπτει τη γεύση, τη μάθηση και τη μνήμη των σημαντικών αυτών εντόμων

Ο

ι μέλισσες βρίσκονται σε κίνδυνο. Οι πληθυσμοί των μελισσών έχουν μειωθεί σε όλο τον πλανήτη σε ανησυχητικό ρυθμό τα τελευταία χρόνια και ορισμένα είδη έχουν ακόμη καταλήξει στη λίστα των εντόμων που βρίσκονται σε κίνδυνο. Οι επιστήμονες προσπαθούν να ανακαλύψουν αυτό που προκαλεί αυτήν την ανησυχητική κατάσταση, ωστόσο υπεύθυνοι υγείας από ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης προειδοποιούν εδώ και χρόνια για δύο βασικά προβλήματα: την εκτεταμένη χρήση φυτοφαρμάκων στη γεωργία, και μια δραματική μείωση της παροχής τροφής των μελισσών.

Η Greenpeace αναφέρει ότι στις καλλιέργειες που απαιτούν επικονίαση από μέλισσες, ο αριθμός των αποικιών μελισσών ανά εκτάριο μειώθηκε κατά 90% από τη δεκαετία του 1960. Όμως κάποιος μπορεί να πει ότι πολλά είδη έχουν πρόβλημα. Γιατί τόσο μεγάλη κατακραυγή για την μέλισσα; Γιατί οι άνθρωποι είναι απίστευτα εξαρτημένοι από τις μέλισσες. Οι μέλισσες εκτελούν περίπου το 80 τοις εκατό όλων των επικονιάσεων των φυτών, με μια μόνο αποικία μελισσών να επικονιάζει 300 εκατομμύρια λουλούδια τη μέρα. Οι καρποί, τα φρούτα και τα λαχανικά είναι σχεδόν αποκλειστικά επικονιασμένα από τις μέλισσες και 70 από τις 100 βασικές τροφές που καταναλώνονται από τον άνθρωπο εξαρτώνται από την επικονίαση των μελισσών. Αυτές οι 70 τροφές παρέχουν το 90 τοις εκατό των διατροφικών αναγκών του πλανήτη. Τα τελευταία χρόνια, η χημική βιομηχανία έχει δαπανήσει πάνω από 11 εκατομμύρια δολάρια σε μια προσπάθεια δημοσίων σχέσεων για να απαλλαγεί από την ευθύνη για τη δεινή κατάσταση των μελισσών. Παρ’ όλα αυτά, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν τον επιζήμιο ρόλο των φυτοφαρμάκων στη δραματική μείωση του πληθυσμού των μελισσών. Τον Φεβρουάριο, η εφημερίδα Independent του Ηνωμένου Βασιλείου ανέφερε ότι μετά από μελέτες που απέδειξαν με ακρίβεια ότι η χρήση νεονικοτινοειδών εντομοκτόνων θέτει σε σοβαρό κίνδυνο όλα τα είδη μέλισσας, η ΕΕ έλαβε μέτρα για να απαγορεύσει τη χρήση τους σε όλα τα κράτη-μέλη. Φυσικά, η τοξική βιομηχανία φυτοφαρμάκων είναι πάντα τρία βήματα μπροστά και έχει ήδη καταλήξει σε ένα νέο, φιλικό προς τη μέλισσα φυτοφάρμακο για να αντικαταστήσει τα επικίνδυνα προϊόντα της με νεονικοτινοειδή. Το Science Daily ανακοίνωσε πρόσφατα ότι η Bayer AG έχει αναπτύξει ένα παρασιτοκτόνο που ονομάζεται Sivanto, το οποίο έχει το ενεργό συστατικό φλουπιραδιφουρόνη (flupyradifurone). Η Bayer ισχυρίζεται ότι αυτό το φυτοφάρμακο δεν θα είναι επιβλαβές για τις μέλισσες και μπορεί ακόμη και να εφαρμοστεί με ασφάλεια σε ανθοφόρα χωράφια. Διατίθεται στις ΗΠΑ από το 2015. Μια ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου του Würzburg ξεκίνησε όμως να δοκιμάζει τους ισχυρισμούς της εταιρείας και διαπίστωσε ότι δεν είναι αλήθεια. «Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι ακόμα και οι μη θανατηφόρες δόσεις φλουπιραδιφουρόνης έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη γεύση, τη μάθηση και τη δυνατότητα μνήμης των μελισσών», σημείωσε η επικεφαλής της μελέτης, Ricarda Scheiner. Η ομάδα κατέληξε στα συμπεράσματά της μετά από μια σειρά δοκιμών που περιελάμβαναν τη δοκιμή της γευστικής αντίδρασης των μελισσών στη ζάχαρη, τον έλεγχο της όσφρησης και τη δοκιμή μνήμης. Προσδιόρισαν ότι μια μόνο δόση 1,2 μικρογραμμαρίων φλουπιραδιφουρόνης ήταν αρκετή για να μειώσει σημαντικά την «αντίληψη και την απόδοση μάθησης». Ενώ η ομάδα πιστεύει ότι είναι απίθανο οι μέλισσες να έρθουν σε επαφή με τέτοιες υψηλές δόσεις στον «πραγματικό κόσμο», εάν φυσικά το προϊόν εφαρμοστεί σωστά, δεν υπάρχει εγγύηση ότι οι αγρότες θα το χρησιμοποιήσουν ακριβώς όπως ορίζεται. Και προειδοποιούν επίσης ότι κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τις επιδράσεις στις μέλισσες όταν η φλουπιραδιφουρόνη προστίθεται σε ένα περιβάλλον που ήδη έχει κατάλοιπα από νεονικοτινοειδή. Έτσι, ακόμη και προτού αντικαταστήσει επίσημα τα νεονικοτινοειδή ως προτιμώμενο φυτοφάρμακο, η φλουπιραδιφουρόνη έχει ήδη αποδειχθεί επικίνδυνη για τις μέλισσες. Υπάρχει πραγματικά μόνο μία λύση στο πρόβλημα: Να σταματήσει η χρήση γενικά αυτών των τοξικών χημικών και να χρησιμοποιηθούν τεχνάσματα που χρησιμοποιούν οι βιοκαλλιεργητές, όπως η ενίσχυση του εδάφους και η φύτευση συνοδών φυτών για τη μείωση των παρασίτων των καλλιεργειών. (Πηγή: holisticlife.gr) Holistic Life 49


Σε σωματικό αλλά και σε ενεργειακό επίπεδο η ενεργοποίηση της mula bandha είναι μια τεχνική για τη συγκράτηση αρχικά και τη διοχέτευση της ενέργειας-prana στη συνέχεια, τεχνική που συνδέεται με το 1ο τσάκρα muladhara (βρίσκεται στην άκρη της σπονδυλικής στήλης χαμηλά, όπου εδρεύει το πρώτο chakra-τροχός στα Σανσκριτικά). Το muladhara chakra αντιπροσωπεύει το ενεργειακό στάδιο της συνείδησης στο οποίο κυριαρχούν οι βασικές ανάγκες της επιβίωσης.

Yoga & health

Γράφει ο Βασίλης Μαυρομμάτης, Ομοιοπαθητικός, Φυσικοπαθητικός, Yoga instructor - Hatha Yoga (email: bmavromatis@gmail.com)

Mula bandha - Το κλείδωμα της ρίζας (2ο μέρος) Πώς να εφαρμόσετε τη Mula Bandha

Επανέλαβε αυτήν την άσκηση 15-20 φορές.

Σε φυσικό επίπεδο, η Μula bandha αποτελείται από μυϊκή συστολή, ένα μυϊκό κατέβασμα της ουράς προς το πάτωμα. Η προτροπή για την ενεργοποίηση της Μula bandha είναι: «κατέβασε την ουρά σου προς τα κάτω», ή «γύρισε τον κόκκυγά σου προς τα μέσα», ουσιαστικά είναι η κίνηση της ουράς-κόκκυγα προς τα μέσα, μαζεύοντας μυϊκή ενέργεια προς το κέντρο της λεκάνης. Το πιο επιφανειακό φυσικό επίπεδο της Μula bandha αντιστοιχεί στην εντολή «σύσφιξη του πρωκτού». Από τεχνική άποψη, η απομόνωση της συστολής του πρωκτού σφιγκτήρα δεν είναι Μula bandha, αλλά κάτι παραπλήσιο, που ονομάζεται mudra ashvini που σημαίνει «άλογο ανατολής». Το όνομα αυτό το πήρε από τη μάλλον ιδιόμορφη συνήθεια που έχουν τα άλογα να συσφίγγουν τον πρωκτικό σφιγκτήρα. Η σύσφιξη του πρωκτικού σφιγκτήρα είναι όμως μια αρχή για τα βαθύτερα στρώματα της Μula bandha. Αυτός ο μυς συνδέεται με συνδέσμους στην άκρη της σπονδυλικής στήλης. Όταν τον συσφίξετε, τραβάτε το chakra muladhara προς τα πάνω, όπως και στο Μula bandha. Με τη σωστή εφαρμογή του Μula bandha, ο πρωκτός θα μαλακώσει και θα συσσωρευθεί προς τα μέσα. Έτσι θα ενεργοποιήσετε ασυνείδητα κι άλλους πιο εσωτερικούς μυς του πυελικού εδάφους μαζί με τον πρωκτικό σφιγκτήρα. Το επόμενο βήμα για την τελειοποίηση της Μula bandha είναι η συστολή του περινέου (της περιοχής μεταξύ του πρωκτού και των γεννητικών οργάνων) και του περιγεννητικού σώματος που εκτείνεται προς τα μέσα από το περίνεο και είναι το σημείο εισαγωγής για οκτώ μύες του πυελικού εδάφους. Η ανάπτυξη της συνειδητοποίησης της Μula bandha είναι και θέμα καθημερινής πρακτικής, δηλαδή συνεχούς εξάσκησης.

Βήμα 3

Πρακτικά, η προσοχή της/του ασκούμενης/ου μπορεί να επικεντρώνεται στον πρωκτό, στην λεκάνη, στον κόκκυγα, ή στο μέσο του περινέου, ή σε περισσότερες από μία περιοχές κάθε φορά. Ουσιαστικά για να εξασκηθείτε στη Μula bandha πρέπει να μάθετε να ενεργοποιείτε το περίνεο στο κέντρο του. Αυτό μπορεί να ξεκινήσει ήδη να γίνεται με τα πρώτα μαθήματα Hatha Yoga που εξασκείστε, σε ουδέτερη όρθια θέση, ή μέσα σε κάποια asana. Επειδή δεν είναι και πολύ εύκολο να επικεντρώσετε την προσοχή σας σε αυτές τις ενεργοποιήσεις στη συγκεκριμένη περιοχή του σώματος, η/ο ασκούμενη/ος δεν χρειάζεται να βιαστεί, ούτε να αγχωθεί. Όλα τα βήματα γίνονται μεθοδικά με θέληση και προσπάθεια και πάντοτε με τη σωστή καθοδήγηση της/του δασκάλας/ου.

Τέλος, όταν είσαι έτοιμος, επικέντρωσε την προσοχή σου στο κέντρο του περίνεου και ενεργοποίησε τους μυς σφιχτά με ελάχιστη εμπλοκή των πρωκτικών και ουρογεννητικών περιοχών. Αυτή είναι η πιο προχωρημένη εκδοχή της Μula bandha, και θα χρειαστεί λίγος χρόνος για να την ολοκληρώσεις. Δεν υπάρχει βιασύνη είναι προτιμότερο να παραταθεί η πρακτική σου και όχι να αγχωθείς ή να βιαστείς. Μόλις η συστολή μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς να επηρεαστεί η αναπνοή, άλλες συγκινητικές τάσεις των μυών χαλαρώνουν και θα είστε σε θέση να συγκρατήσετε άνετα τη Μula bandha για κάποιο χρονικό διάστημα. Στη συνέχεια, μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά τις θέσεις-asanas και κατά την διάρκεια των αναπνευστικών ασκήσεων-pranayama.

Επίλογος

Βήμα 1

50 Holistic Life

Βήμα 4

Βήμα 5

Για αρχάριους και μη Ο πρώτος στόχος είναι να αναπτυχθεί η απλή δυνατότητα σύσφιξης και χαλάρωσης των μυών του πυελικού εδάφους. Μπορείς να αρχίσεις στην όρθια θέση-asana στην Tadasana, ή στην καθιστή άνετη θέση στην Sukasana στάση διαλογισμού. Κλείσε τα μάτια σου, χαλάρωσε την ένταση από το σώμα σου και κάνε την αναπνοή σου βαθιά και ήρεμη. Νοιώσε τις πλευρές του σώματός του να διευρύνονται με την εισπνοή και να συστέλλονται με την εκπνοή, ενώ απελευθερώνουν ένταση από την άνω κοιλία. Αναπνέοντας ελεύθερα τώρα και χωρίς να συντονίζεις την αναπνοή με τις μυϊκές συσπάσεις, ενεργοποίησε ολόκληρη την περιγεννητική περιοχή - μπροστά, μέση και πίσω-προς τα μέσα και προς τα πάνω. Κράτησε την αναπνοή όσο πιο σταθερή και ομαλή γίνεται, χωρίς παύση. Πίεσε αργά, και όταν ολοκληρωθεί η σύσπαση, άφησέ την αργά.

Τώρα συντόνισε τις συσπάσεις ολόκληρου του περίνεου με την αναπνοή. Εισπνοή, σύσπαση του περίνεου, και εκπνοή απελευθερώστε αργά την ένταση. Είναι η στιγμή που οι συσπάσεις ακολουθούν την αναπνοή σου. Κάθε συστολή ή μυϊκή ενέργεια που θέτεις στο σώμα στη Hatha Yoga πρέπει να ακολουθεί την αναπνοή σου και όχι το ανάποδο. Η ελαστικότητα ή η απώλεια ελέγχου μπορεί να μειωθεί σταδιακά με την πάροδο του χρόνου. Κατά τη διάρκεια αυτής της πρακτικής, άρχισε να εστιάζεις στην κεντρική περιοχή του περίνεου, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις αισθήσεις που θα συσχετιστούν με τη Μula bandha. Επαναλάβετε αυτήν την άσκηση 15-20 φορές.

Σε αυτή την άσκηση ενισχύεις όλους τους μυς της περινεϊκής περιοχής (πρωκτικός σφιγκτήρας, περίνεο, ουρογεννητική περιοχή) αυξάνοντας παράλληλα την ευαισθητοποίησή τους. Επανέλαβε αυτήν την άσκηση 15-20 φορές.

Βήμα 2

Ενεργοποίησε ξανά όλους τους μυς του περίνεου και κράτησέ το αναπνέοντας ελεύθερα και πλούσια. Ενώ η ενεργοποίηση διατηρείται, συνέχισε να αναπνέεις αργά και ομαλά. Νιώσε την περιοχή γύρω από τον πρωκτό, στη συνέχεια μετακίνησε την προσοχή σου πιο εσωτερικά στο περίνεο, στον τράχηλο και τέλος στην ουρογεννητική περιοχή. Σφίξε κάθε περιοχή καθώς εστιάζεις σε αυτήν, νιώσε τις αισθήσεις σου εκεί. Στη συνέχεια απελευθέρωσε τη σύσπαση αργά και χαλάρωσε.

Η λέξη bandha τελικά είναι το κλειδί. Είναι ταυτόχρονα μια κλειδαριά που θα εμποδίσει τη ροή της ενέργειας, αλλά και μια γέφυρα που θα ενώσει το σώμα με το πνεύμα και τη συνείδηση. Καθώς κάνετε τις πρακτικές που περιγράφονται εδώ, μπορεί να διαπιστώσετε ότι αυτές οι φαινομενικά αντιφατικές σημασίες έχουν τώρα εσωτερική λογική. Η Mula bandha έχει ως αποτέλεσμα να συγκεντρώνει την ενέργεια στο περίνεο, να δίνει μία άλλη δυναμική στην περιοχή της πυέλου και σε όλο το σώμα. Έχει επίσης ως αποτέλεσμα την ήπια ενίσχυση της ενέργειας της συγκέντρωσης. Η Mula bandha είναι ο μαέστρος μιας ορχήστρας που συντονίζει όλο το σώμα-ορχήστρα στους ρυθμούς της μελωδίας, για να βγει το μαγικό μουσικό αποτέλεσμα ενός Vivaldi ή ενός Mozart. Μέσα από την τακτική πρακτική της Μula bandha θα είστε πιο σίγουροι για την κίνησή σας και για το σώμα σας καθώς αποτελεί ένα δρόμο προς την υγεία, την ευεξία και την εξέλιξή σας ως οντότητα.


Η εγρήγορση ή ενσυνειδητοτητα (mindfulness) είναι η επίγνωση που προέρχεται από τη σκόπιμη και χωρίς επικρίσεις προσήλωσή μας στην παρούσα στιγμή και στα πράγματα όπως ακριβώς έχουν. Είναι η κατάσταση κατά την οποία κάποιος είναι επικεντρωμένος, έχει επίγνωση στο εδώ και τώρα στην παρούσα στιγμή. Αρχίζουμε να ζούμε στο σήμερα στην παρούσα στιγμή. Όταν σταματάμε να στοχαζόμαστε το παρελθόν ή να ανησυχούμε για το μέλλον ανοιγόμαστε σε ένα πλούτο πληροφοριών, τις οποίες αγνοούσαμε. Βρισκόμαστε σε εγρήγορση σημαίνει ότι αναστέλλουμε για λίγο την κρίση, παραμερίζουμε τους άμεσους στόχους μας για το μέλλον και αποδεχόμαστε το παρόν ως έχει και όχι όπως θα θέλαμε να είναι.

Mindfulness Γράφει η Ντίνα Διονυσοπούλου, Δημοσιογράφος

Ενσυνειδητότητα: Αδράξτε τη στιγμή…

C

arpe Diem ή αλλιώς «αδράξτε τη μέρα», παρότρυνε ο Ρόμπιν Ουίλιαμς τους μαθητές του συντηρητικού αριστοκρατικού σχολείου όπου δίδασκε, στην ταινία «ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών». Στην πλήρως αυτοματοποιημένη και απόλυτα… digi εποχή μας, η ενσυνειδητότητα, για διαφορετικούς λόγους από εκείνους της βραβευμένης ταινίας, μας καλεί να αδράξουμε τη στιγμή. Μέρος μιας πανάρχαιας μορφής διαλογισμού, η ενσυνειδητότητα, θα μπορούσε να πει κανείς, ότι αποκτά τα τελευταία χρόνια διαστάσεις μόδας. Μόδας, η οποία βασίζεται στις βαθιές ρίζες μiας διαλογιστικής πρακτικής με ευεργετική επίδραση σε σειρά επιβλαβών για την ανθρώπινη υγεία καταστάσεων, μεταξύ των οποίων και η σύγχρονη επιδημία του άγχους.

Τι είναι η ενσυνειδητότητα Τα οφέλη της στον έλεγχο τους στρες την έχουν κάνει διάσημη τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο σε ιατρικά κέντρα και κλινικές, αλλά και σε σχολεία και χώρους εργασίας σε κάθε γωνιά του πλανήτη, ακόμη και στον αμερικανικό στρατό. Τι ακριβώς είναι η ενσυνειδητότητα όμως; Στους ερευνητικούς κύκλους επικρατεί συχνά σύγχυση για το τι σημαίνει ο όρος. Μάλιστα ορισμένοι τον χρησιμοποιούν ως «μπαλαντέρ» για όλα τα είδη του διαλογισμού, ενώ και στην καθημερινότητα μπορεί να αντιμετωπίζεται γενικά ως διαλογισμός. Στην πραγματικότητα αποτελεί μία από τις πολλές και ποικίλες μεθόδους που χρησιμοποιούνται. Σύμφωνα με τον Τζον Κάμπατ Ζιν, ο οποίος ανέπτυξε για πρώτη φορά πρόγραμμα μείωσης του στρες μέσω της ενσυνειδητότητας, ο ορισμός της συνοψίζεται στην «επίγνωση που αναδύεται μέσα από την εμπρόθετη εστίαση της προσοχής, στην παρούσα στιγμή, και χωρίς κριτική διάθεση προς το ξετύλιγμα της εμπειρίας». Ένα από τα μεγαλύτερα πανεπιστημιακά ιδρύματα σε ολόκληρο τον κόσμο, το Johns Hopkins, μας δίνει την αξία της ενσυνειδητότητας μέσα από μια απλή περιγραφή, την οποία ακολουθούν επίσης απλά ερωτήματα προς τον κοινό νου: «Έχετε οδηγήσει ποτέ με το αυτοκίνητό σας και φθάνοντας στον προορισμό σας να συνειδητοποιήσετε ότι δεν θυμάστε απολύτως τίποτα από το ταξίδι σας; Ή, «έχετε φάει όλο το πακέτο με τα μπισκότα όταν το ανοίξατε για να πάρετε μόνο ένα;». Όλα τα παραπάνω είναι δείγματα έλλειψης προσοχής. Και τελικά όταν ζούμε έτσι ζούμε τη ζωή μας… μισή. Η ενσυνειδητότητα μάς βοηθά να είμαστε πιο συγκεντρωμένοι στις σκέψεις, στις ενέργειές μας, καθώς

και σε όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας, ακόμη και στα συναισθήματά μας. Για την ιστορία της ενσυνειδητότητας… Όταν ο Τζον Κάμπατ Ζιν παρουσίασε για πρώτη φορά το πρόγραμμά του με στόχο τη μείωση του στρες μέσω της ενσυνειδητότητας- Mindfulness Based Stress Reduction –MBSR, στο Ιατρικό Κέντρο του Γούστερ στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, ξεκίνησε σιγά-σιγά, απευθυνόμενος προσωπικά σε καθέναν από τους γιατρούς που εργάζονταν εκεί. Τους ζήτησε να του παραπέμψουν ασθενείς τους, οι οποίοι αντιμετώπιζαν χρόνια νοσήματα και καταστάσεις όπως ο ανίατος πόνος, ασθενείς με νόσους όπως ο διαβήτης ή οι καρδιοπάθειες, που θα πρέπει να αντιμετωπίζονται για μια ζωή, καθώς και περιπτώσεις που χαρακτηρίζονται ως «ιατρικές αποτυχίες», καθώς δεν τις βοηθούν ούτε οι ναρκωτικές ουσίες. Η πρόσκλησή του αντιμετωπίστηκε, παραδόξως, θετικά, χωρίς, ενδοιασμούς, και σε λίγο καιρό το πρόγραμμά του (Stress Reduction and Relaxation Program) έγινε γνωστό από στόμα σε στόμα, με τους ασθενείς που συμμετείχαν σε αυτό να το εγκωμιάζουν λέγοντας ότι βελτίωσε την ποιότητα ζωής τους. Το πρόγραμμα αναπτύχθηκε και το 1995 επεκτάθηκε στο Κέντρο για την ενσυνειδητότητα στην ιατρική, την περίθαλψη και την κοινωνία (Center for Minfulness in Medicine, Health Care and Society) προκειμένου να στεγάσει τα ερευνητικά, κλινικά και επαγγελματικά εκπαιδευτικά προγράμματά του. Σήμερα πολλά νοσοκομεία και κλινικές σε ολόκληρο τον κόσμο προσφέρουν την MBSR ως μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες μορφές διαλογισμού, με τα ισχυρότερα, μάλιστα, βιωματικά αποδεικτικά στοιχεία αναφορικά με τα οφέλη της. Η MBSR δεν εφαρμόζεται μόνο για τους σκοπούς της

ιατρικής περίθαλψης. Έγινε αφετηρία για το δημοφιλές κίνημα της ενσυνειδητότητας που βρίσκει εφαρμογή και θετικά αποτελέσματα στην ψυχοθεραπεία, στην εκπαίδευση, στους χώρους εργασίας. Περισσότερες από 600 έρευνες μέχρι σήμερα Το πρόγραμμα διδάσκεται σήμερα στα περισσότερα ιατρικά κέντρα της βόρειας Αμερικής, καθώς και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της επιστημονικής κοινότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι σήμερα έχουν δημοσιευτεί περισσότερες από 600 έρευνες για την συγκεκριμένη μέθοδο, οι οποίες αποκαλύπτουν το ευρύ φάσμα των ευεργετημάτων της. Για παράδειγμα, όπου η ιατρική και η φαρμακολογία τα… βρίσκουν δύσκολα, όπως για παράδειγμα με την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου με φαρμακευτική αγωγή, αναλαμβάνει δράση η MBSR και μπορεί να βοηθήσει χωρίς τις αρνητικές συνέπειες της μακροχρόνιας χρήσης φαρμάκων. Μπορεί ακόμη να βοηθήσει και στη διαχείριση χρόνιων καταστάσεων και παθήσεων που συνδέονται με το στρες. Μία από τις μεγαλύτερες μελέτες διεθνώς, η οποία εκπονήθηκε από ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και βασίζεται στα ευρήματα 47 ερευνών για τον διαλογισμό, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο διαλογισμός και ιδίως η ενσυνειδητότητα, μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του άγχους, της κατάθλιψης και του πόνου, περίπου όσο και τα φάρμακα, αλλά χωρίς παρενέργειες. Επίσης, σύμφωνα, με την ίδια επισκόπηση, ο διαλογισμός, μπορεί σε μικρότερο βαθμό να περιορίσει και τις επιπτώσεις του ψυχολογικού στρες. Η ενσυνειδητότητα στην καθημερινότητά μας Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, οι άνθρωποι που αναγκάζονται να κάνουν δύο και τρία πράγματα ταυτόχρονα «για να τα προλάβουν όλα», οι στρεσογόνες καταστάσεις στη δουλειά αλλά και στα μοντέλα εκπαίδευσης, φέρνουν την ενσυνειδητότητα ως προσέγγιση ζωτικής σημασίας στην καθημερινότητά μας. Η MSBR, o υπερβατικός διαλογισμός αλλά και γενικές μορφές ενσυνειδητότητας υπάρχουν διαθέσιμες σε εκδοχές με εύκολη πρόσβαση από όλους μας, χωρίς να χρειάζεται να ασπαστεί -ούτε καν να γνωρίζει κανείς- τις ασιατικές ρίζες τους… Πολλές επιχειρήσεις ανά τον κόσμο έχουν αναγνωρίσει αυτές τις προσεγγίσεις θεωρώντας τις ωφέλιμες για τους υπαλλήλους τους και κατά συνέπεια και για τα κέρδη τους. Έτσι προσφέρουν διαλογιστικές μεθόδους ως μέρος των προγραμμάτων εκπαίδευσης και επαγγελματικής εξέλιξης του προσωπικού τους. Σε κάποιες μάλιστα από αυτές λειτουργούν και αίθουσες διαλογισμού, όπου οι εργαζόμενοι μπορούν να ασκηθούν στην αυτοσυγκέντρωση. Κατεβάζουμε ταχύτητες, λοιπόν, κλείνουμε τα μάτια, παίρνουμε βαθειά ανάσα και αφήνουμε την ενσυνειδητότητα να «εκπαιδεύσει» το μυαλό μας, να παλέψει με τα άγχη και τις φοβίες μας, να ρίξει περισσότερο φως στη σκέψη μας… Και αν με την πρώτη σας φανεί δύσκολο μην απογοητευθείτε. Κάθε τι που απαιτεί πειθαρχία δεν είναι εύκολο. Στην αρχή τουλάχιστον… Πηγή: «Ο Δρόμος προς τη Μόνιμη Μεταμόρφωση» David Godeman & Richard J. Davidson Εκδόσεις Πεδίο Holistic Life 51


Holistic Life Ρεπορτάζ Αγοράς LIVER BIOTIX της Quest

Εξειδικευμένο συμπλήρωμα διατροφής για την υγεία και την καλή λειτουργία του συκωτιού. Η μοναδική του σύνθεση αποτελείται από χολίνη που συμβάλλει στη διατήρηση της καλής λειτουργίας του συκωτιού και στο φυσιολογικό μεταβολισμό των λιπών, ενώ η έλλειψή της μπορεί να προκαλέσει μη φυσιολογική απόθεση λίπους στο συκώτι, εκχύλισμα Milk Thistle που περιέχει σιλυμαρίνη για την αποτοξίνωση του συκωτιού και προβιοτικά που εμποδίζουν την ανάπτυξη παθογόνων βακτηριδίων στον γαστρεντερικό σωλήνα. Είναι ιδανικό για άτομα που θέλουν να προστατεύσουν ή να αποτοξινώσουν το συκώτι τους, έχουν λιπώδες ήπαρ ή επιβαρύνουν το συκώτι τους λόγω αυξημένης κατανάλωσης αλκοόλ ή φαρμάκων.

L-LYSINE 1000mg της Quest Η φυσική απάντηση στον έρπη

Το L-Lysine 1000mg της Quest έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λυσίνη, ένα αμινοξύ γνωστό για τη δράση του ενάντια στον έρπη. Η λυσίνη σύμφωνα με μελέτες αναστέλλει τον ιό του απλού έρπητα, που είναι υπεύθυνος για τις ερπητικές πληγές. Η λήψη της με συμπλήρωμα προτείνεται σε άτομα που υποφέρουν συχνά από επιχείλιο έρπη, ιδιαίτερα σε περιόδους έντονου στρες που αυξάνεται ο κίνδυνος εκδήλωσής του. Το L-Lysine 1000mg της Quest παρέχει 1000mg λυσίνη ελεύθερης μορφής, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα από τον οργανισμό.

VITAMIN B12 1000μg της Quest Το Vitamin B12 1000μg της Quest περιέχει 1000μg βιταμίνη Β12 (κοβαλαμίνη) ανά ταμπλέτα. Η βιταμίνη Β12 συμβάλλει στην παραγωγή ενέργειας, στη μείωση της κόπωσης, στην καλή λειτουργία του νευρικού και του ανοσοποιητικού συστήματος, στο σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων και στο φυσιολογικό μεταβολισμό της ομοκυστεΐνης που είναι απαραίτητος για την καρδιαγγειακή υγεία. Λόγω της υψηλής του περιεκτικότητας, το Vitamin B12 1000μg είναι ιδανικό για όσους έχουν έλλειψη βιταμίνης Β12 ή αυξημένο κίνδυνο για έλλειψη όπως οι χορτοφάγοι, οι vegans και οι ηλικιωμένοι.

PERFECTIL PLATINUM της Vitabiotics

Μια πρωτοποριακή φόρμουλα για το δέρμα με ισχυρή αντιγηραντική δράση. Τα βιο-δραστικά συστατικά του προσφέρουν ενισχυμένη θρέψη στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος, λειαίνοντας τις ρυτίδες και πολεμώντας τα σημάδια του χρόνου. Περιέχει βιοθαλάσσιο κολλαγόνο και βιταμίνη C που συμβάλλουν στην ελαστικότητα και τη διατήρηση του πάχους του δέρματος και εύρος αντιοξειδωτικών (εκχυλίσματα πεύκου & σταφυλιού, πράσινο τσάι, λυκοπένιο & Q10) που το προστατεύουν από τις επιπτώσεις του χρόνου, της μόλυνσης του περιβάλλοντος αλλά και της UV, του Νο 1 παράγοντα γήρανσης και δημιουργίας ρυτίδων. DΟUNI Health Products: τηλ. 210 9941451, www.douni.gr 52 Holistic Life

DYSPESYN για πεπτικά προβλήματα Το DYSPESYN με την συνεργική δράση των βοτάνων και πεπτικών ενζύμων που περιέχει βοηθά πολύ αποτελεσματικά σε ενοχλήσεις και πόνο στο στομάχι, στο αίσθημα πληρότητας ακόμα και με μικρό γεύμα, καθώς και στην υπεροξέωση του στομάχου. Κατάλληλο για προβλήματα δυσπεψίας, μετεωρισμού, τυμπανισμού και αχλωρυδρίας, προσφέρει λύση σε προβλήματα που απασχολούν καθημερινά. Διευκολύνει την λειτουργία της πέψης και ανακουφίζει άμεσα από τα ενοχλητικά συμπτώματα της δυσπεψίας. META•PHARM: τηλ. 2310 234768 www.metapharm.gr

DEPRENOV για την καταθλιψη Το DEPRENOV συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης, της ομαλοποίησης της συναισθηματικής λειτουργίας και της ψυχικής κόπωσης. Με επιστημονικά τεκμηριωμένη σύνθεση και ποιότητα, έχει δράση στους νευροδιαβιβαστές, με αποτέλεσμα να προκαλεί υψηλότερη διαθεσιμότητα της σεροτονίνης, της νοραδρεναλίνης και της ντοπαμίνης. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς παρενέργειες για την βελτίωση της σεξουαλικής επιθυμίας και επίδοσης, εξισορροπώντας τις παρενέργειες από την χρήση αντικαταθλιπτικών. META•PHARM: τηλ. 2310 234768 www.metapharm.gr

ΑΝΘΟΪΑΜΑΤΑ Dr EDWARD BACH από την Healing Herbs

H εταιρία Healing Herbs κατασκευάζει ανθοϊάματα με τα υψηλότερα πρότυπα και σύμφωνα με τις αρχικές κατευθύνσεις του Dr E. Bach. Η συλλογή της παραγωγής των ανθοϊαμάτων γίνεται στην επαρχία Herefordshire, με όλες τις προϋποθέσεις φυσικού περιβάλλοντος και κλίματος για την παρασκευή ανθοϊαμάτων σύμφωνα με τις οδηγίες και το πνεύμα του Dr E. Bach. BOTANICA: τηλ.2310238880 - www.botanica.gr

A.Vogel MOLKOSAN Βιολογικό πρεβιοτικό ρόφημα από ορό τυρογάλακτος Το Molkosan είναι εξαιρετικά φυσικό μέσο ισορροπίας για όσους υποφέρουν από φούσκωμα, δυσανεξία σε τροφές και λακτόζη και από δυσκοιλιότητα. Περιέχει L+ γαλακτικό οξύ που συμβάλει στη διάσπαση των πρωτεϊνών και της λακτόζης ενώ βοηθά στην απορρόφηση πολύτιμων μετάλλων και ενζύμων αυξάνοντας τη βιοδιαθεσιμότητά τους. Χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό και την ενίσχυση της εντερικής χλωρίδας σε άτομα που υποφέρουν από υπερανάπτυξη του μύκητα Κάντιντα. Ενεργοποιεί την καύση του λίπους και τονώνει τον οργανισμό. Έχει ευεργετική επίδραση σε διαβητικές και προδιαβητικές καταστάσεις, σε υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων και χοληστερίνης στο αίμα, σε αρτηριοσκλήρωση, υπέρταση, αρθρίτιδα κ.α. . HEALTHCODE: τηλ. 210 9408880, www.avogel.gr

CHOLVIVA

Ο φυσικός τρόπος διαχείρισης της χοληστερόλης Διατηρείστε τη χοληστερόλη σας σε υγιή επίπεδα και ταυτόχρονα ενισχύστε την πεπτική σας υγεία με τις φυτοστερόλες και το προβιοτικό στέλεχος Lactobacillus reuteri LRC ™ (NCIMB 30242) του Cholviva®. Οι φυτοστερόλες στον πυρήνα του Cholviva ® αποδεδειγμένα μειώνουν τη χοληστερόλη, ενώ το LRC ™ είναι το μοναδικό προβιοτικό στον κόσμο που διαθέτει κλινικές έρευνες για τη διατήρηση υγιών επιπέδων της ολικής και της LDL χοληστερόλης, των δεικτών φλεγμονής (hs-CRP και ινωδογόνο) και της βιταμίνης D. Περιέχει 7,5 δις ζώντα βακτήρια/κάψουλα και 400 mg φυτοστερόλες, διατηρείται εκτός ψυγείου σε πλήρη ισχύ (αντίθετα με εμπλουτισμένα με φυτοστερόλες και προβιοτικά τρόφιμα που διατηρούνται στο ψυγείο), ενώ έχει μόνο 1 θερμίδα /κάψουλα. MED MELON: τηλ. 2310 449 441, www.medmelon.gr

ΑPIARTHROFLEX SMILE CREAM Νικήστε τους χρόνιους μυοσκελετικούς πόνους

Εύκολα απορροφητική κρέμα μασάζ για ελαστικότητα και ενυδάτωση, με υψηλή περιεκτικότητα σε φυσικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για να διατηρηθεί ένα αίσθημα μυϊκής χαλάρωσης και άνεσης. Ικανοποιητική ανεκτικότητα. Ιδανική για χρήση μασάζ σε αθλητές και μυοσκελετικούς πόνους. AMHealth: τηλ. 210 5136008, www.amhealth.biz

A.Vogel VISION COMPLEX Συμπλήρωμα διατροφής με αντιοξειδωτική δράση, πλούσιο σε λουτεΐνη, βήτα-καροτένιο ψευδάργυρο και ζεαξανθίνη για τη διατήρηση της υγείας των ματιών και της όρασης. Βελτιώνει την όραση, την αιματική ροή στη μικροκυκλοφορία και τα τριχοειδή, προστατευει τα μάτια από τις βλαβερές ηλιακές ακτίνες στις εσωτερικές δομές του αμφιβληστροειδούς, προλαμβάνει παθήσεις των ματιών. ΗΕΑLTHCODE: τηλ: 210 9408880, www.avogel.gr


Holistic Life Ρεπορτάζ Αγοράς PURITY PLUS & ECHINACEA Ο συνδυασμός αυτός είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του κρυολογήματος και της γρίπης. Συγχρόνως βοηθάει στην ανακούφιση μολύνσεων. Κατάλληλο για όλους, ακόμη και για παιδιά. Περιέχει συνδυασμό από εκχύλισμα του σπόρου του grape-fruit, Echinacea, uncaria tomentosa, ribes nigrum και rosa canina. Το εκχύλισμα του grape-fruit ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Η Echinacea είναι ένα φυσικό αντιβιοτικό. Το cat’s claw με την αντιοξειδωτική του δράση, προστατεύει από μολύνσεις και επουλώνει τις φλεγμονές και το rose hip καταπολεμά τη σωματική κόπωση.

ΛΑΔΙ ΑΒΟΚΑΝΤΟ

για όλα τα δέρματα Θρεπτικό λάδι πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία που βοηθούν τα ένζυμα στην παραγωγή νέων υγειών κυττάρων. Δίνει στο δέρμα τροφή και ισορροπία, επαναφέροντας τη φυσική του κατάσταση. Χρησιμοποιείται στο πρόσωπο και τον λαιμό, μετά τον καθαρισμό. Η χρήση γύρω από τα μάτια και το στόμα είναι ευεργετική για τις ρυτίδες. Η αποτελεσματικότητά του είναι τόσο εμφανής που θα σταματήσετε να ψάχνετε για κάτι καλύτερο. MATERNATURA: τηλ. 210 8235625, 210 8225976

ΓΥΑΛΙΝΗ ΚΑΝΑΤΑ ΜΕ ΦΙΛΤΡΟ Οι πρακτικές & έξυπνες κανάτες Dafi, τώρα και γυάλινες! Απολαύστε καθαρό νερό, χωρίς να ανησυχείτε πια για το χλώριο & τις οργανικές ουσίες. Διατηρείστε τα μαγειρικά σας σκεύη καθαρά, με λιγότερα άλατα στον πάτο & τα τοιχώματά τους. Το εμπλουτισμένο φίλτρο της κανάτας Dafi, αποτελείται από ένα μείγμα Ενεργού Άνθρακα & Ριτίνης Ανταλλαγής Iόντων. Αφαιρεί από το πόσιμο νερό: • Το χλώριο (που επηρεάζει τη γεύση & τη μυρωδιά) • Ορισμένα βαριά μέταλλα (όπως είναι ο χαλκός & ο μόλυβδος) • Οργανικές ουσίες • Επιπλέον, βοηθά στη μείωση των αλάτων, βελτιώνοντας την ποιότητα & τη σκληρότητα του νερού.

Smile D3 5000 IU & K2 Το Smile® D3 5000IU+ K2 είναι ένα συμπλήρωμα διατροφής που προσφέρει την απαραίτητη βιταμίνη D3 μαζί με την βιταμίνη Κ2, ιδανικός συνδυασμός για σωστή απορρόφηση. Η Βιταμίνη D συμβάλλει στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, στην απορρόφηση και χρησιμοποίηση του ασβεστίου και του φωσφόρου, στη διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων ασβεστίου στο αίμα, στη διατήρηση της φυσιολογικής κατάστασης των οστών, στη φυσιολογική κατάσταση των μυών, στη διατήρηση της φυσιολογικής κατάστασης των δοντιών, στη κυτταρική διαίρεση. Η βιταμίνη Κ συμβάλλει στη φυσιολογική πήξη του αίματος και στη διατήρηση της φυσιολογικής κατάστασης των οστών. AMHealth, 210 5136008, www.amhealth.biz

Α. Vogel Dormeasan

Βοηθά στην αποκατάσταση του φυσικού ύπνου. Βάμμα από συνδυασμό των φρέσκων βοτάνων: Valeriana officinalis και Humulus lupulus. Ο λυκίσκος καταπραϋνει την ένταση, το άγχος και τον πόνο. Η βαλεριάνα είναι χαλαρωτικό νευροτονωτικό που έχει αναγνωριστεί και από την κλασική ιατρική και περιλαμβάνεται σε πολλούς ιατρικούς κώδικες ως ηρεμιστικό. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια για τη μείωση της έντασης, του άγχους και την υπερδιέγερση του νευρικού συστήματος. Εξαιρετικά αποτελεσματική ως βοήθημα για την αντιμετώπιση της αϋπνίας, συμβάλλοντας σε φυσικό ύπνο.

BOTANICA: τηλ.2310238880, www.botanica.gr

Organic Astragalus Βιολογικός Αστράγαλος από τη Viridian. Μειώνει την ένταση και τη διάρκεια των συμπτωμάτων των ασθενειών και των ιώσεων, ενώ αυξάνει τα λευκά αιμοσφαίρια στο αίμα. Ενεργοποιεί πολλούς τομείς του ανοσοποιητικού, όπως τη φαγοκυτταρική δραστηριότητα, τα Τ-λεμφοκύτταρα, την παραγωγή ιντερφερόνης και άλλους αντιβιοτικούς μηχανισμούς. Έχει αντιβιοτικές ιδιότητες και καταπολεμά τον πολλαπλασιασμό του ιού κοξάκι(coxsakie B3), ο οποίος σχετίζεται άμεσα με την εμφάνιση μυοκαρδίτιδας. BOTANICA: τηλ.2310238880 - www.botanica.gr

ΟΛΟΙ ΩΦΕΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ MOLLER’S

STYX CHIN MIN

Με βούτυρο κατσίκας και βότανα όπως καλέντουλα, χαμομήλι, δεντρολίβανο και άρνικα είναι η ιδανική κρέμα για την ανακούφιση των μυϊκών και αρθριτικών πόνων, τα πιασίματα, τα διαστρέμματα και το αυχενικό. ΒΙΟLEON: τηλ. 210 2321395, www.bioleon.gr

ΒΙΟLEON: τηλ. 210 2321395, www.bioleon.gr

STYX Κρέμα για Μασάζ με Βούτυρο Κατσίκας

Η Rhodiola rosea είναι ένα ισχυρό τονωτικό φυτό, το οποίο παρέχει σημαντική προστασία και ενίσχυση στο σύνολο του οργανισμού. Βοηθά το σώμα να προσαρμοστεί σε διάφορες καταστάσεις άγχους και στρες, είτε αυτό είναι σωματικό, πνευματικό ή περιβαλλοντικό. Η Rhodiola δρα εξαιρετικά ευεργετικά για την καρδιά, καθώς καταπολεμά τις κατεχολαμίνες και τα κορτικοστεροειδή, που προκαλούνται από το άγχος.

ΗΕΑLTHCODE: τηλ: 210 9408880, www.avogel.gr

Γαλάκτωμα για Μασάζ: Από αιθέρια έλαια για τους ταλαιπωρημένους μυς και τις αρθρώσεις. Βοηθάει στην κυκλοφορία του αίματος και αναζωογονεί τον οργανισμό. Εξαιρετικό για το κρυολόγημα. Λάδι για Μασάζ: Για αίσθημα ευεξίας και αντοχής στην πεζοπορία, το σκι, το τρέξιμο και άλλα αθλήματα. Απαλύνει πόνους αυχενικού, τραυματισμών και ψύξεις με εντριβή της πονεμένης περιοχής. Ανακουφίζει από πονοκέφαλο, με εντριβή στους κροτάφους. Βοηθάει στα κρυολογήματα, με εντριβή στο στήθος και τον λαιμό και αποσυμφορίζει τους αεραγωγούς. Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε στα καλοριφέρ (ρίχνοντας λίγες σταγόνες σε υγρή πετσέτα), ή σε αρωματοσυσκευή, για τον καθαρισμό του αέρα, όπως επίσης και στο μπάνιο ή τη σάουνα. Με Mentha Arvensis: αναζωογονητική, αντισπασμωδική, δροσιστική, εντομοαπωθητική και Melaleuca Alternifolia: ρυθμιστικό της κυκλοφορίας του αίματος, αντιμικροβιακό, αντισηπτικό. Δεν περιέχει συντηρητικά.

LIFEGREEN: τηλ. 2107788885, www.lifegreen.gr

MAXIMUM POTENCY RHODIOLA από τη Viridian

Μια υπερτροφή που δεν πρέπει να λείπει από κανένα σπίτι είναι το μουρουνέλαιο MOLLER’S. Με το MOLLER’S θα αναβαθμίσετε την υγεία κάθε μέλους της οικογένειάς σας, ενώ, ειδικά αυτή την εποχή, θα προστατευθείτε και από τις τόσο διαδεδομένες ιώσεις του χειμώνα. Το μουρουνέλαιο MOLLER’S διατίθεται στις γεύσεις λεμόνι, tutti frutti (κυρίως για παιδιά) και φυσική (παραδοσιακή) γεύση, η οποία, αν και όχι ιδιαίτερα ευχάριστη, έχει τους φανατικούς οπαδούς της. Για όσους επιδιώκουν την ευκολία τους υπάρχουν οι κάψουλες MOLLER’S, ενώ για εκείνα τα παιδιά που δυσκολεύονται να πιούν το μουρουνέλαιό τους, υπάρχουν τα ζελεδάκια MOLLER’S (ιχθυέλαιο, ωμέγα-3, βιταμίνη D3) με υπέροχη γεύση. Σημείωση: άτομα ανήκοντα σε ομάδες υψηλού κινδύνου, θα πρέπει, εκτός από τη λήψη του MOLLER’S, να ζητήσουν ιατρική συμβουλή, ώστε να προβούν ενδεχομένως, στον κατάλληλο εμβολιασμό. APOLLONIAN NUTRITION: τηλ. 210 6134604, www.apolloniannutrition.gr Holistic Life 53


Βιβλιοπαρουσίαση

ΑΛΜΠΕΡΤ ΑΪΝΣΤΑΪΝ της Isabel Munoz

ΝΙΚΩ ΤΟΝ ΠΑΝΙΚΟ της Κατερίνας Αγγελή

(Μετάφραση: Βίκυ Κατσαρού)

(Μετάφραση: Μαρία Οικονομίδου)

Το όνομά μου είναι Λεονάρντο ντα Βίντσι και έζησα την περίοδο της Αναγέννησης. Ήμουν αρχιτέκτονας, μουσικός, γλύπτης, επιστήμονας, εφευρέτης και μαθηματικός. Αυτά που έμαθα από τη φύση και την επιστήμη με ενέπνευσαν να φτιάξω πίνακες που έδειχναν πραγματικοί και είχαν μεγάλη λεπτομέρεια. Το σπουδαιότερο έργο μου είναι Ο Μυστικός Δείπνος, μια μοναδική τοιχογραφία σε ένα μοναστήρι· αλλά όλοι με θυμούνται για το πορτρέτο της Μόνα Λίζα – ένας από τους πιο διάσημους πίνακες σε όλο τον κόσμο.

Ένα «τέρας» που ταλαιπωρεί πολλούς ανθρώπους είναι οι κρίσεις πανικού. Τι είναι όμως αυτό; Μας αφορά έστω και αν δεν μας έχει ακόμα χτυπήσει την πόρτα; Το «τέρας» που λέγεται πανικός αναλαμβάνει να μας παρουσιάσει με ευρηματικό τρόπο η Κατερίνα Αγγελή, διδάκτωρ κλινικής ψυχολογίας και ψυχοθεραπεύτρια. Αυτό το «εσωτερικό τέρας» πρωταγωνιστεί σε μια ιστορία φτιαγμένη με σκίτσα, μια ιστορία τρόμου, όπως λέει η συγγραφέας, σε τέσσερις πράξεις: η ζωή ΠΡΙΝ τον πανικό, η ζωή ΜΕ τον πανικό, στα βάθη του φόβου και της απόγνωσης, η απόφαση να πάρω την κατάσταση ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΟΥ, και η ευτυχής πλην όμως ρεαλιστική ΚΑΤΑΛΗΞΗ αυτής της μάχης. Μέσα από τη σκιτσοϊστορία της, η συγγραφέας, αντλώντας πάντα από τη μεγάλη ψυχοθεραπευτική εμπειρία της με ανθρώπους που ζητούν τη βοήθειά της για να αντιμετωπίσουν τον πανικό, εξηγεί τις φάσεις της εγκατάστασής του μέσα από μια συγκεκριμένη αλληλουχία και αλληλεπίδραση σκέψεων, συναισθημάτων, σωματικών συμπτωμάτων και συγκεκριμένων συμπεριφορών, και σε σχέση με συγκεκριμένες καταστάσεις, συγκυρίες και ατομικούς παράγοντες. «Η συγγραφέας ανέλαβε ένα διόλου εύκολο εγχείρημα και το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό», γράφει η Αναστασία Καλαντζή-Αζίζι, Ομότιμη Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Και προσθέτει: «Μέσω των σκίτσων, με μεθοδικότητα και εύληπτα παραδείγματα, ο αναγνώστης μαθαίνει τι είναι οι κρίσεις πανικού, πώς εξελίσσονται, πώς εδραιώνεται το πρόβλημα και πώς τελικά αντιμετωπίζεται». «Με τα νεανικά πρόσωπα στα πανέμορφα σκίτσα της, η Κατερίνα μας συνδέει με το μικρό παιδί μέσα μας, το οποίο είναι απόλυτα φυσιολογικό κάποιες φορές να φοβάται, και μας υπενθυμίζει το σημαντικότερο: ότι δεν χρειάζεται να είμαστε μόνοι μας στα δύσκολα», υπογραμμίζει ο Θωμάς Καλπάκογλου, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Συμπεριφοριστικών και Γνωσιακών Θεραπειών. Η πιο σύγχρονη προσέγγιση στην ενημέρωση και την αντιμετώπιση καταστάσεων που ταλαιπωρούν έντονα την καθημερινότητά μας.

Εκδόσεις Διόπτρα: τηλ.: 210 3300774 www.dioptra.gr

Εκδόσεις Πεδίο: τηλ.: 210 3390204 www.pediobooks.gr

Μικρά Παιδιά με Μεγάλα Όνειρα που άφησαν το αποτύπωμά τους στην ιστορία της ανθρωπότητας! «Το όνομά μου είναι Άλμπερτ Αϊνστάιν και σπούδασα μαθηματικά και φυσική. Στη διάρκεια της ζωής μου βρήκα απαντήσεις σε σημαντικά ερωτήματα. Οι επιστημονικές ανακαλύψεις μου στον τομέα της Θεωρητικής Φυσικής άλλαξαν για πάντα τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ενέργεια, τη βαρύτητα και τον κόσμο που μας περιβάλλει.» Γνωρίστε τον Άλμπερτ Αϊνστάιν και μάθετε για ποιο λόγο έγινε ο κορυφαίος φυσικός όλων των εποχών! Μικρά παιδιά με μεγάλα όνειρα σας προσκαλούν σε ένα ταξίδι στον χρόνο για να ανακαλύψετε τα σπουδαία επιτεύγματά τους. Πρόκειται για ένα ακόμα βιβλίο της σειράς « Μικρά παιδιά, μεγάλα όνειρα». Στην ίδια σειρά μπορείτε να βρείτε και τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι.

ΛEΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ της Isabel Munoz

54 Holistic Life

ΖΩΓΡΑΦΙΕΣ της Evi Crotti Kατανοήστε τον χαρακτήρα και τα συναισθήματα των παιδιών μέσα από τα σχέδιά τους «Μόλις είναι σε θέση να κρατήσει στο χέρι του έναν μαρκαδόρο (…) το παιδί “μιλάει” με σημάδια τα οποία, ενώ εκ πρώτης όψεως μοιάζουν ακατανόητα, στην πραγματικότητα είναι λογικές και γλαφυρές λεξούλες που αντιπροσωπεύουν τον τρόπο του παιδιού να δείξει στον κόσμο ότι υπάρχει και ότι είναι ικανό να αφήσει το αποτύπωμά του (…) Το δικό μας καθήκον είναι να αποκρυπτογραφήσουμε αυτή τη μη λεκτική επικοινωνία», Τι μπορεί να σημαίνει μια παιδική ζωγραφιά που δεν καλύπτει όλη την επιφάνεια του χαρτιού; Πώς εξηγείται όταν ένα παιδί χρησιμοποιεί συγκεκριμένα χρώματα ή πιέζει έντονα το μολύβι; Γιατί δεν έβαλε χέρια στη φιγούρα του μπαμπά ή γιατί έβαλε ψηλά κάγκελα στο σκίτσο του σπιτιού του; Ακόμα και ένα απλό σκιτσάκι, μια «μουντζούρα» μάς λέει κάτι για τον μικρό δημιουργό του, αρκεί να μπορούμε να το αποκρυπτογραφήσουμε σωστά. Αυτό ακριβώς μας μαθαίνει το βιβλίο της Ιταλίδας ψυχοπαιδαγωγού και δημοσιογράφου Έβι Κρότι. «Με την ερμηνεία ενός σχεδίου παίρνει μορφή μια ιστορία: η ιστορία των επιθυμιών, των συναισθημάτων και των φόβων του παιδιού. Είναι ένας λεπτομερής χάρτης της πορείας ανάπτυξής του, με εμφανή πάνω στο χαρτί τον αναπτυξιακό ρυθμό και τα βιολογικά και ψυχολογικά του στάδια», εξηγεί η συγγραφέας. Το βιβλίο είναι ένας κατατοπιστικός οδηγός για την κατανόηση της προσωπικότητας και των συναισθημάτων των παιδιών. Περιέχει εξηγήσεις, συμβουλές και οδηγίες που μας βοηθούν να παρατηρήσουμε, να κατανοήσουμε και να ερμηνεύσουμε τις πιο σημαντικές πτυχές των σχεδίων των παιδιών, ξεκινώντας απότις πρώτες μουντζούρες και φτάνοντας έως τα πιο σύνθετα σκίτσα. Επίσης, περιλαμβάνει τέσσερα τεστ, διασκεδαστικά για τα παιδιά και χρήσιμα για τους γονείς, που επιτρέπουν να καταλάβουμε τις πιο βαθιές και αληθινές πλευρές της προσωπικότητας του παιδιού. Εκδόσεις Πεδίο: τηλ.: 210 3390204 www.pediobooks.gr


Holistic Life 55



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.