EEN WERELD VAN
VERSCHIL
Tao versus dijken en duinen Juxtaposities Interview met Boris Dittrich Kindness walks Het verhaal van Emma
“Nederlandse les in het buitenland helpt uw kind de nieuwe voertaal op school sneller onder de knie te krijgen!”
Autohuur tarieven all-in vanaf € 24,*- per dag
U WOONT MET UW GEZIN TIJDELIJK OF PERMANENT IN HONG KONG? DAN DENKT U VAST OOK NA OVER HET ONDERWIJS VAN UW KINDEREN.
• Laagste eigen risico • Geen extra verzekeringen bij aankomst • No nonsense voorwaarden
LanguageOne is dè toonaangevende organisatie voor moedertaalonderwijs. Wij verzorgen al ruim 30 jaar Nederlands Taal- en Cultuuronderwijs (NTC) voor kinderen van 2,5 tot 18 jaar die in het buitenland opgroeien. In Hong Kong begeleiden wij maar liefst 100 leerlingen in de verdere ontwikkeling van hun moedertaal. Ons NTC-onderwijs biedt vele voordelen:
Car rental made personal
www.bblcarrental.com *28+ DAGEN TARIEF CATEGORIE A, EXCL. SCHIPHOLFEE
Kinderen leren sneller de nieuwe voertaal op school (vaak Engels) Kinderen hebben een grotere kans op academisch succes in de tweede taal Kinderen keren soepeler terug naar het onderwijs in Nederland of Vlaanderen. Een kijkje achter de schermen? Bezoek dan: facebook.com/languageoneHK/
24/7
Schipho serv l ..direct w ice eg
www.languageone.org hongkong@languageone.org +852 55015262 bb&l_2014_ad_108x140_DEF.indd 1
We never stop pursuing better ways of doing Forget the crowd and ignore the noise. You’ll find the best performance by following the facts. Lay bare, analyze, test, test, test. It’s what we do, what we’re known for. Using ground-breaking research to boost performance with game-changing strategies – from leading the quant revolution since the 90s to integrating ESG into our investment decisions. The greatest leaps start with the smallest details. That takes research. And that takes Robeco. Join the pursuit of better and learn about our range of strategies at robeco.com ASSET MANAGEMENT SINCE 1929
Important Information Issued by Robeco Hong Kong Limited, licensed and regulated by Securities and Futures Commission of Hong Kong. The contents of this document have not been reviewed by the Securities and Future Commission in Hong Kong. Investment involves risks. This information does not constitute an offer to sell, a solicitation of an offer to buy, or a recommendation for any security. This document has been distributed by Robeco Hong Kong Limited (‘Robeco’). Robeco is regulated by the Securities and Futures Commission in Hong Kong.
Car rental made personal
rijden!
1/2/14 10:11 AM
Gedrukt op gerecycled papier
04 05 06 08 10 12 14 16 17 18 19 21 24 25 26 28 30 31 32 34 36 37 38
Inhoudsopgave Voorwoord eindredacteur Juxtaposities En passant Kindness walks Op de klapstoel: Chun Cheung Tao versus dijken en duinen Eten met stokjes Hong Kong hiker Een bekende nieuwe omgeving Zwart op wit Ja, ik wil Recht en onrecht: in gesrpek met Boris Dittrich Hong Kong versus Nederland Wereld van verschil Kinderen in Hong Kong Het verhaal van Emma China en democratie Overleven in Hong Kong Culturele agenda Hong Kong Doe maar Dutch Woordje van de voorzitter Even voorstellen: Tessa Brink Evenementen Nederlandse Vereniging
COLOFON
De Hollandse Nieuwe wordt uitgegeven voor de leden van de Nederlandse Vereniging in Hong Kong en verschijnt vier keer per jaar.
Met bijdragen van: Aafke van Daelen, Angela Mijnders - van Diemen, Chun Cheung, DBDI (Anna, Sora, Tim
Bijdragen die interessant zijn voor Nederlanders in Hong Kong zijn van harte welkom! Stuur kopij en illustraties naar: magazine@nedverhk.com.
Otten, Hester Grisel, Inge Kruithof, Joosje Hardus,
De redactie behoudt zich het recht voor om artikelen die kwetsend of beledigend zijn niet te plaatsen en bijdragen te redigeren, in te korten, of naar een volgend nummer door te schuiven. De redactie bestaat uit: Annemarelle van Schayik Edward Peet Ente Breed (Vormgeving) Linda Elizabeth Trần Nicole Chabot Rinske Kuiper Sue Sue Au Zuba Adham-Bos (Eindredactie)
& Marcel), Florian Verbeek, Frank Bedaux, Hannette Judith Huismans, Kathleen Ferrier, Lars van Beelen, Leandra Lok, Leonie Stawniak, Rob Moreno, Tessa Brink. Met dank aan onze sponsors. Gold Sponsors
ING Groep Philips Rabobank Robeco
Silver Sponsors
BB&L Car Rental Carl Zeiss
Vrienden van de Vereniging
Apprique
Foto cover: Tsim Sha Tsui, Rinske Kuiper, 2017
E En
blad vol contrastEn
Door: Zuba Adham-Bos Eindredacteur Hollandse Nieuwe
Beste lezers, Het einde van het jaar is al in zicht, al voelt dat voor mij nog
Florian en oud-Tweede Kamerlid Kathleen Ferrier
niet zo. In Nederland associeerde ik de laatste maanden
schrijven beide over de Nederlandse en Chinese manier
van het jaar altijd met kou en donkere dagen. Dat is hier
van politiek bedrijven. Hun interessante artikelen zetten
in Hong Kong wel anders. Voor mijn gevoel is de (wel erg
je aan het denken over democratie. In Nederland vond
lange) zomer zojuist afgelopen en begint de herfst net.
afgelopen jaar het hoogtepunt van democratie plaats:
Het klimaat is één van de vele contrasten tussen Hong
de Tweede Kamerverkiezingen. Dat is de Nederlanders
Kong en Nederland.
in Hong Kong niet ontgaan en Inge vertelt over de verkiezingsavond die door de Nederlandse Vereniging
Wat je in Hong Kong niet kan ontgaan is het verschil
en de Dutch Chamber was georganiseerd. Oud-Tweede
tussen arm en rijk. Na Japan heeft Hong Kong de meeste
Kamerlid Boris Dittrich was onlangs in Hong Kong en Ente
miljonairs per hoofd van de bevolking, maar tegelijkertijd
heeft hem geïnterviewd over zijn werk binnen de Human
woont ongeveer één op de vijf bewoners onder de
Rights Watch en daarbuiten.
armoedegrens. Chun zit op de klapstoel en vertelt hoe hij als vrijwilliger zijn steentje bijdraagt om kinderen uit
Heb je eigenlijk een beeld van hoe een huwelijk wordt
kansarme families te helpen. Leonie helpt daklozen
gevierd in Hong Kong? Annemarelle legt het je haarfijn uit.
door tijdens de kindness walks van ImpactHK producten
Ook in de zorg vinden we culturele verschillen, Edward
uit te delen aan daklozen. De grote contrasten in Hong
beschrijft zijn buitenlandse ervaringen met artsen.
Kong kunnen indrukwekkende foto’s opleveren met aangrijpende verhalen erachter, zoals Hannette vertelt.
Er is een wereld van verschil tussen Hong Kong en Nederland, maar sommige Nederlandse tradities blijven
Domestic helpers kennen we in Nederland niet. Hun
ook hier hetzelfde (zij het met een lokaal tintje). Zo komen
leefomstandigheden zullen per familie verschillen, maar
Sint en zijn pieten hier niet aan op een stoomboot, maar
het is verhelderend om in het verhaal van Nicole over
op een junk boat, zal de Nieuwjaarsduik vast niet zo koud
Emma te lezen dat er ook positieve geluiden zijn.
zijn als in Nederland en gaan we schaatsen in een mall.
Nieuw redactielid Sue Sue woont sinds afgelopen zomer
Alle gastschrijvers en redactieleden: bedankt voor jullie
in Hong Kong, het land van haar roots. Ze vertelt welke
bijdragen aan deze dikke Hollandse Nieuwe! Ik wens
verschillen tussen Hong Kong en Nederland haar op zijn
iedereen veel leesplezier, fijne feestdagen en een goed
gevallen. Wat elke bezoeker aan onze stad direct opvalt
nieuw jaar!
is de gebouwde omgeving. Aan de hand van illustraties heb ik een aantal verschillen zichtbaar gemaakt tussen de woonsituatie in Nederland en die in Hong Kong.
WINTER 2017-2018
4
JUXTA POSITIES Door: Hannette Otten
De contrasten in Hong Kong zijn groot. Het is de hoofdstad
Een paar jaar geleden was ik in de gelegenheid een
van East meets West en dat komt op verschillende
cheque aan te bieden namens het ZOAT (Zuidoost
manieren tot uiting. Dit maakt Hong Kong zo interessant,
Azië Toernooi, een jaarlijks terugkerend internationaal
maar tegelijkertijd zijn de verschillend vaak schrijnend.
hockeytoernooi) aan de stichting SoCo. Dit vond plaats
Terwijl het aantal Ferrari’s per hoofd van de bevolking groter is dan waar ook ter wereld, leeft meer dan twintig procent van de bevolking onder de armoedegrens. Meer dan 175.000 huishoudens,
waaronder
270.000
kinderen, leven in zogenaamde cage homes: door kooien gecompartimenteerde appartementen die niet groter zijn dan een kast. Kan je je voorstellen dat je hele leven zich in een kast afspeelt? Dit lot beperkt zich dus niet tot de domestic helpers in Hong Kong; heel veel mensen leven in deze erbarmelijke omstandigheden. Niet alleen in levensomstandigheden zijn de contrasten groot. Hong Kong is een waar walhalla voor fotografen en instagrammers die juist hier de
Pavilion of Absolute Perfection, Diamond Hill, Hannette Otten, 2017
East-meets-West-sferen moeiteloos in één foto kunnen vangen. ‘Juxtapositie’ is daar zo mooi
tijdens de opening van een fototentoonstelling over de
een woord voor: het plaatsen van twee of meer objecten
grassroot people van Hong Kong. Die dag stonden de
naast, of dicht bij elkaar, met het doel de contrasten te
straatvegers, de papier-vrouwen en de afvalscheiders
benadrukken en het effect te versterken. In de architectuur
van Hong Kong in het zonnetje. Het meest inspirerende
zien we talloze van deze juxtapicture opportunities, zoals
was dat deze mensen trots waren nog een plaats in de
ik ze noem. Eén van de bekendste juxtaposities in Hong
maatschappij te hebben en in staat waren in hun eigen
Kong is de traditioneel Chinese architectuur van de
onderhoud te kunnen voorzien. Hun verhalen waren
Pavilion of Absolute Perfection in de Nan Lian Gardens
hartverscheurend. Te lang om hier te noemen, maar ik kijk
tegen de achtergrond van de hoogbouw van Diamond Hill.
nooit meer hetzelfde naar deze mensen.
De andere, meest uitgemolken, juxtapositie is de Aqua Luna junk boat met haar rode zeilen tegen de vermaarde
Wellicht dat je tegen de tijd dat het Chinees Nieuwjaar
hypermoderne skyline van Hong Kong.
is, een extra rood envelopje in je zak kunt steken om het leven van die kromgegroeide grassroot dame die dag net
Wandelend over Queen’s Road Central kijkt niemand op
een beetje beter te maken.
of om als een grote, dikke Rolls Royce stopt bij de dubbele gele lijn om een uitermate verzorgde, goed geklede Chinese dame uit te laten stappen, die ternauwernood de kar van de krom gegroeide papier-dame ontwijkt.
WINTER 2017-2018
5
"M r . P EEt ,
what can
I
do for you ?"
Door: Edward Peet Mijn huisarts in Litouwen (een oer-katholiek land) was een
(die ook de president behandelde), een Oekraïens-
zeer gewetensvolle arts en een vreselijk aardige man.
Argentijnse chirurg en Nederlandse, Javaanse, Indiase,
Helaas was hij ook een Rooms-Katholieke fundamentalist
Poolse, Australische en Balinees-Japanse huisartsen.
die uit de goedheid van zijn hart zijn patiënten niet alleen
Om de belangrijkste te noemen.
fysiek, maar ook spiritueel wilde genezen. Het heeft even geduurd voor ik de moed opbracht om te laten
Menselijk gedrag is deels cultureel bepaald, dat van
doorschemeren dat ik tevreden was met mijn eigen geloof.
artsen niet uitgezonderd. Toen de Javaanse huisarts
Ik vind het vervelend om mensen teleur te stellen. Hij had
me antibiotica gaf voor een ontsteking en vroeg of ik
er overigens geen moeite mee. We hebben daarna nog
ook pijnstillers wilde, zei ik: “Nee, laat ik daar maar mee
heel plezierige gesprekken gehad en hij heeft me goede
wachten tot ik ze echt nodig heb.” Hij glimlachte: “Ja, je
raad gegeven waar ik nog steeds op teer.
bent Europeaan. Jullie zijn daar heel terughoudend mee, heb ik gemerkt.”
Het eerste wat me in Hong Kong trof, was dat de dokters hier niet van halve maatregelen houden. Bij een
Dat ligt er trouwens maar aan waar je in Europa
bezoek aan de huisarts werd ik meteen genoteerd voor
vandaan komt. Bij een Nederlandse apotheek wordt een
een algemeen onderzoek en voor een reeks "beslist
recept meteen in beslag genomen als je je pillen hebt.
noodzakelijke" specialistische onderzoeken, waarvan één
In Litouwen kreeg ik vaak niet alleen de medicijnen,
onder algehele verdoving. Heel anders dan in Australië,
maar ook het recept mee. Omdat de eerder genoemde
waar ze mijn bloeddruk opnamen, vroegen of het goed
huisarts intussen recepten bleef schrijven, had ik op het
ging en een recept uitschreven. In vijf minuten stond
laatst een heel bosje. Daarmee ben ik een week lang de
ik weer buiten. Ik ben daar een paar keer van praktijk
apotheken van Vilnius langsgegaan om een voorraadje
gewisseld, voor ik een huisarts had gevonden die een
op te bouwen, waarmee ik een langdurige overplaatsing
beetje aandacht aan me besteedde. Bij de dokter in Hong
kon overbruggen. De Litouwse recepten die toen nog
Kong daarentegen wist ik niet of ik geraakt moest zijn door
overbleven, heb ik in Jakarta nog wel eens met succes
zoveel grondigheid en zorg, of dat ze gewoon geld wilden
gebruikt. Tidak apa apa....
verdienen. Ik heb nu een wat minder ijverige huisarts, want je kunt het ook overdrijven.
Soms hebben artsen zo hun hobby’s, die ze met zich meenemen in de praktijkruimte. De Chinese oncoloog
Eén van de gevolgen van mijn zwervende bestaan is
die ik onlangs bezocht, was geïnteresseerd in literatuur.
dat ik om de drie of vier jaar een andere huisarts heb
Nadat hij me had gerustgesteld en een verwijzing had
en andere specialisten. Ik heb de afgelopen twintig jaar
uitgeschreven, wilde ik al opstappen. Maar hij ging er
te maken gehad met een Turkse kaakchirurge, een
uitgebreid voor zitten en zei dat hij gezien had dat ik aan
Zweeds-Amerikaanse tandarts, een Litouwse cardioloog
poëzie deed.
WINTER 2017-2018
6
Levensstadia, Shanghai, Rinske Kuiper, 2016
Daarna volgde de zeer Hongkongse vraag: “Can you live
Daarna begon hij me door te zagen over Engelse poëzie,
from your poetry?”
welke dichters ik had gelezen en wat ik van ze vond. Ik denk dat hij in Engeland was opgeleid.
“No… That is nearly impossible.” Ik kan me voorstellen dat de lezer (m/v) zich intussen “So how do you make a living?”
afvraagt of het wel goed met mij gaat. Maak u geen zorgen. Sinds ik elke dag de hond uitlaat, is mijn conditie met
“My wife has a job.”
sprongen vooruit gegaan. Ik rook niet, ik drink weinig en ik eet veel groente. Kortom: dank voor de belangstelling.
“Aah, that’s good. Just like Tchaikovsky could write
Ik mag niet klagen.
beautiful music because he was supported by madam Von Meck. Artists should be supported, so they are free to create….”
WINTER 2017-2018
7
kindnEss Walks Door: Leonie Stawniak
Jeff Rotmeyer, een Canadese leraar Engels, startte
Ook zijn er andere initiatieven ontstaan, zoals de kindness
ImpactHK omdat hij de daklozen in Hong Kong een kans
mats. Vrijwilligers vlechten van gebruikte plastic zakken
wilde geven op geluk en een beter leven. Hij begon met
matten die de daklozen als slaapmat kunnen gebruiken.
het doel één goede daad per maand te verrichten voor de
Dit project is volledig kostenneutraal. De matten zijn
daklozen in Hong Kong. Hij kocht eten en water en begon
bestand tegen weer en wind en vaak ook minder gevoelig
dit aan hen uit te delen. Vrijwilligers sloten zich bij hem
voor schimmel dan de matrassen waar veel daklozen op
aan en al snel begon ImpactHK vorm te krijgen.
slapen.
Jeff organiseert evenementen waarbij iedereen zich
Jeff Rotmeyer: “After serving the homeless in Hong Kong
vrijwillig op Facebook aan kan sluiten. Je kan eenmalig
with food and clothing roughly a hundred times in the last
of wekelijks deelnemen aan de zogenaamde "kindness
year, it became clear that the clothing donation system
walks". Deelnemers delen producten uit aan daklozen,
wasn't working. We'd hand out clothing and see it in
om hen te helpen, met hen in contact te komen en hun
the rubbish the next day. If the recipient really liked the
vertrouwen te winnen. Door hen te leren kennen en hun
clothes, he'd wear it for a good while and then eventually
verhaal te horen, krijgen ze een beter beeld van wat
just have to throw it out as well. Washing clothes is way
daklozen nodig hebben en hoe men ze kan helpen.
too big of a job when you're living on the streets.”
Behalve aan daklozen wordt ook gegeven aan ouderen,
En dit bracht Jeff op een idee: gratis wasserettebonnen.
schoonmakers en andere mensen die iets extra’s kunnen
Wederom een simpel concept: hij zoekt een wasserette
gebruiken. Inmiddels zijn er meer dan twintig kindness
dichtbij waar de daklozen wonen. Hij geeft de zaak een
walks per maand in Sham Shui Po, Yau Ma Tei, Quarry
bepaald bedrag als voorschot en deelt dan bonnen uit met
Bay, Happy Valley, Fortress Hill, Sai Wan Ho en Siu Kei
instructies waar en hoe de daklozen daar gratis hun was
Wan.
kunnen laten doen. Door de vele kindness walks die ImpactHK maandelijks organiseert, groeit het vertrouwen van de daklozen in de organisatie. Steeds vaker komen ze naar vrijwilligers toe met vragen en verhalen en willen ze hulp om van de straat af te komen. ImpactHK wil hen daarin ondersteunen door advies te geven en diensten aan te bieden, zoals sportactiviteiten, taalcursussen, werk-gerelateerde begeleiding
bij
trainingen het
vinden
en van
woningen en indien nodig verwijzingen naar afkickklinieken. Om dit allemaal te realiseren heeft ImpactHK een centrum nodig, van waaruit ze een veilige plek kunnen bieden aan de daklozen en al de Zelf gebouwde huizen van daklozen, Ho Man Tin, ImpactHK, 2017
WINTER 2017-2018
8
Kindness walk vrijwilligers, Sam Shui Po, ImpactHK, 2017
Daklozen in Hong Kong hebben onze hulp nodig, ImpactHK, 2017
Tijdens een kindness walk deelt men voedsel uit, ImpactHK, 2017
bovenstaande diensten kunnen verstrekken. Ook zou
Er is een locatie voor dit centrum gevonden in Sham
dit centrum kunnen helpen om voedselverspilling tegen
Shui Po. Deze wijk heeft de grootste populatie daklozen
te gaan. ImpactHK krijgt steeds meer donaties, zoals
(ongeveer tweehonderd). Er is HK$ 350.000 nodig om
voedsel en toiletartikelen, van kleine bedrijven die willen
de huur voor een jaar te betalen en een verbouwing te
helpen. Door dit op locatie te laten leveren kan eten beter
realiseren. Op dit moment is er ongeveer HK$ 270.000
bewaard blijven.
aan donaties opgehaald.
Help mee Help de impact van ImpactHK te vergroten en loop een keer mee in een kindness walk. ImpactHK organiseert de inspirerende wandelingen ook voor bedrijven of groepen. Heb je interesse dit een keer zelf, met je team, of met een groep vrienden te doen? Vind meer informatie op facebook. com/impacthkcharity en impacthk.org, of stuur een email naar IMPACTHK@icloud.com. Wil je helpen, maar heb je geen tijd voor de walks? Dan is doneren een mooie optie! Vind hierover meer informatie op: impacthk.org/financial. “With your help, let's impact more lives together for good!" – Jeff Rotmeyer
WINTER 2017-2018
9
C HUN C HEUNG
Door: Sue Sue Au
De Hollandse Nieuwe laat haar lezers graag kennismaken met mensen uit de Nederlandse gemeenschap die op hun eigen wijze invulling hebben gegeven aan het leven in Hong Kong. We zetten ze op de klapstoel en laten ze vertellen over hun ervaringen, inzichten en doelen. In deze aflevering spreekt Sue Sue met Chun Cheung die veel van zijn vrije tijd besteed aan vrijwilligerswerk. Chun heeft bijna heel zijn leven in Nederland gewoond. Hij
samenleving, waar kansarmen hulp nodig hebben in hun
spreekt Nederlands zonder accent en wanneer hij in Hong
dagelijks bestaan. Chun heeft zich tot doel gesteld om
Kong Kantonees spreekt, wordt hij door lokalen gezien als
hier persoonlijk kennis van te nemen en zo mogelijk een
een buitenlander. “Het is voor mij makkelijker om vrienden
steentje bij te dragen aan het verbeteren van leefomstan-
te maken met buitenlanders dan met Hongkongers. Het
digheden van sociaal zwakke groepen.
ligt niet aan de taal, denk ik, maar aan de mentaliteit van mensen. Wij staan meer open voor meningen en
Zijn eerste ervaring als vrijwilliger was als een uitstapje
suggesties van anderen en kunnen luchtig praten over de
met vrienden. “In het begin deed ik het voornamelijk voor
meeste onderwerpen.”
mezelf. Ik ging mee in een groep en ik zag het vrijwilligerswerk als een activiteit om met mijn vrienden op te trekken. Al gauw werd het me duidelijk dat het niet om mij ging, maar om de mensen die de hulp keihard nodig hebben. Ik zag de noodzaak van het vrijwilligerswerk en sindsdien ging ik het vaker doen. Eigenlijk was ik verbaasd dat er in Hong Kong zo veel liefdadigheidsinstellingen zijn en dus ook heel veel Hongkongers die worstelen in hun dagelijks bestaan.” Door het uitproberen van verschillende soorten vrijwilligerswerk, zoals het helpen van ouderen en kinderen met fysieke en/ of mentale beperkingen, ontdekte Chun wat
i-Future Weekend School, i-Future Teens International Foundation www.ifutureteens.com
goed bij hem past. "Ik ben bijvoorbeeld niet zo goed met fondsenwerving, maar ik kan best goed omgaan met kinderen.”
Na zijn eerste jaar in Hong Kong, merkte Chun dat hij voornamelijk de mooie kant van de stad had leren kennen.
Chun is een groot voorstander van gelijke kansen voor
Lekker uit eten in Kowloon, een biertje pakken in Central
kinderen. Zelf is hij in Nederland opgegroeid in een
en genieten van de natuur in Sai Kung. Langzaamaan
relatief arme familie. Zijn ouders werkten in een Chinees
begon hij de andere, onderbelichte, kant van de ‘parel
restaurant en zijn oudere zus was thuis de oppas. “Vanaf
van het Oosten’ te ontdekken. Dat is de onderkant van de
de kleuterklas ging ik naar een school in de buurt van
WINTER 2017-2018
10
Hike For Hong Kong, HandsOn Hong Kong - www.handsonhongkong.org
waar ik woonde. Hoewel het een ‘kakschool’ was, heb ik
communiceren. De kinderen noemen hem Chun gor gor
nooit het gevoel gehad dat ik vanwege mijn achtergrond
(grote broer Chun) of ah sir (meneer).
minder kansen had om mezelf te ontwikkelen dan andere kinderen. In Nederland worden alle kinderen
“Het geeft ontzettend veel voldoening wanneer leerlingen
gelijk behandeld en krijgt iedereen gelijke kansen om
progressie
hun talenten te ontplooien. Dat is heel gewoon en
kinderen langzaamaan meer durf en zelfvertrouwen laten
vanzelfsprekend... en daar ben ik dankbaar voor.”
zien, als ‘chaotische’ kinderen geduld ontwikkelen om in
tonen.
Bijvoorbeeld
wanneer
verlegen
groepsverband te werken en wanneer kinderen niet langer “In Hong Kong is de situatie het tegenovergestelde.
bang zijn om in het Engels te spreken. Aan het einde van
Kinderen van rijke komaf worden naar dure privéscholen
een leerprogramma is het niet eenvoudig om afscheid
gestuurd en krijgen toegang tot vele naschoolse activiteiten
te nemen van de leerlingen. Ik hoop altijd dat ik ze later
om hun talenten te ontwikkelen. Daarentegen zijn er in
ooit weer eens tegenkom: als sterke persoonlijkheden die
Hong Kong veel kansarme kinderen, waarvan de ouders
hun leven op orde hebben en met passie hun rol in de
minstens zes lange dagen per week werken, waardoor ze
samenleving vervullen.”
nauwelijks de tijd en energie over hebben om met hun kinderen door te brengen. Naschoolse activiteiten komen
Voor Chun is vrijwilligerswerk een belangrijk onderdeel
er, vanwege de hoge kosten, niet bij kijken.”
geworden van zijn leven in Hong Kong. Dat is niet iets wat hij had voorzien toen hij enkele jaren geleden op Schiphol
Chun is verheugd dat hij wekelijks een steentje kan
zijn reis begon. Het geeft hem het gevoel dat hij op een
bijdragen aan een ontwikkelingsprogramma, waarbij
zinvolle manier omgaat met zijn tijd. “Er zijn in Hong Kong
kinderen van kansarme families worden geholpen met
veel organisaties en vrijwilligers die zich inzetten voor
de ontwikkeling van sociale vaardigheden, het creëren
goede doelen. Ik raad iedereen aan om vrijwilligerswerk
van zelfvertrouwen en het leren van de Engelse taal. Als
te doen. Probeer het en je zult een andere zijde van Hong
begeleider motiveert hij leerlingen om tijdens workshops
Kong ontdekken.”
samen te werken en tegelijkertijd in het Engels te
WINTER 2017-2018
11
TAO VERSUS DIJKEN EN DUINEN Door: Kathleen Ferrier
Het mooie van verzoeken zoals dit van de Hollandse
Aziatische levensstijl, zoals we die hier in Hong Kong
Nieuwe om iets te schrijven over ‘contrasten’, is dat je gaat
hebben leren kennen, en de Zuid-Amerikaanse. De
nadenken over het aangereikte onderwerp. Zo kon het
Braziliaanse uitdrukking dar um jeito geeft die levensstijl
gebeuren dat ik ineens besefte over hoeveel contrasten
aardig weer: ergens een draai aan geven, een probleem
ik zou kunnen schrijven. Bijvoorbeeld tussen het leven
creatief en vooral soepeltjes oplossen. Dat zie ik mensen
in een militaire dictatuur, zoals wij dat in de jaren tachtig
hier, gezagsgetrouw als men is, niet doen. “Eating or
van de vorige eeuw meemaakten in Chili onder Generaal
drinking is not allowed in the paid areas of stations or in
Pinochet, en het leven in een democratie, zoals ik dat
trains” en niemand doet het; zou je in Suriname moeten
meemaakte als volksvertegenwoordiger namens het CDA
proberen! Ik bezorgde onlangs een winkeleigenaar zo
in de Tweede Kamer in Nederland. Of het contrast tussen
ongeveer een hartaanval toen ik me als klant achter de
wat het betekent qua etniciteit tot een minderheidsgroep
toonbank begaf om het door mij gewenste product zelf uit
of tot een meerderheidsgroep te horen. Of tussen de
het schap te halen, omdat hij niet begreep wat ik wilde.
Hong Kong, endless construction site, Rinske Kuiper, 2016
WINTER 2017-2018
12
Construction, Rinske Kuiper, 2016
Een contrast dat mij de laatste weken bezighoudt viel me op toen ik het nieuwe Nederlandse regeerakkoord las tegen de achtergrond van het negentiende Congres van de Communistische Partij China. Er zijn natuurlijk verschillen genoeg tussen Nederland en China. Nederland is een democratisch land waar de kiezer bepaalt hoe de volksvertegenwoordiging eruitziet en hoe een regering samengesteld kan worden. Daar hebben we nu vier partijen aan het bewind. In China is het sinds jaar en dag die ene Communistische Partij die na het laatste congres alleen maar aan invloed gewonnen heeft. In de Chinese Communistische partij is genderdiversiteit geen prioriteit, to put it mildly, anders dan thee-schenkend kom je in de top van die partij geen vrouw tegen. Nederlandse politieke partijen zeggen dat diversiteit van groot belang is, en ja: in het nieuwe kabinet zijn tien van de vierentwintig bewindslieden vrouw, dat is 42 procent. Etnische diversiteit is daarentegen ook voor Nederland nog een brug te ver.
enige onveranderlijke wet in het universum, de veranderlijkheid van alles is". Verlies van vandaag kan morgen, of
Ik wil hier dieper ingaan op het contrast tussen het
over tien jaar, winst zijn. Dat verklaart de pragmatische
Nederlandse (Europese) wereld- en mensbeeld op grond
manier waarop Chinezen zakendoen, waarbij de context
waarvan beleid gemaakt wordt en dat in China. Sinds
een grote rol speelt.
wij vier jaar geleden hier kwamen wonen, onderneem ik wanhopige pogingen om het Putonghua een beetje
Dat verklaart ook de opzet van het Belt and Road Initiative:
te leren. Naarmate ik er meer van leer, vooral van de
een ambitieus infrastructureel geheel van handelsroutes
karakters, raak ik steeds meer gefascineerd door de
die vanuit China, via Europa, tot diep in Afrika reiken
Chinese filosofie.
en waarbij honderden miljarden Amerikaanse dollars geĂŻnvesteerd worden in een groot aantal landen. Een
Zo blijkt dat men in het Westen vooral focust op de
dergelijk geostrategisch plan kan alleen opgesteld worden
verschillende onderdelen van het geheel en die analyseert.
vanuit een visie die gericht is op volgende generaties en
In China is het niet de som der delen die het geheel
niet slechts op volgende verkiezingen. Of we het willen of
vormt, maar de relatie tussen en de samenhang van die
niet: dit plan gaat de wereld veranderen.
delen. Dat maakt dat er in Nederland een regeerakkoord kan worden opgesteld dat uit uitvoerig geanalyseerde
Het Nederlandse regeerakkoord heet Vertrouwen in
beleidsonderdelen bestaat, maar waarbij er, door gebrek
de Toekomst. Om werkelijk vertrouwen in de toekomst
aan de onderlinge verbinding, geen gepassioneerd
te kunnen hebben, kan Nederland zich niet langer
visionair verhaal ontstaat.
verschuilen achter de dijken en de duinen. In een wereld waarin de samenhang der dingen meer zegt dan de som
Politici in het Westen denken zelden verder dan een
der delen is het van belang juist de brede, internationale
regeerperiode van vier jaar - als die al gehaald wordt. Hier
context te begrijpen en op grond daarvan beleid te maken.
in China denkt men in decennia van ontwikkeling. Dit komt
DĂĄt heeft men in China heel goed begrepen en dat is een
onder meer door de TaoĂŻstische filosofie die leert dat "de
heel groot contrast met Nederland.
WINTER 2017-2018
13
Nicole Chabot schrijft boeken over Hong Kong en is oprichtster van het boutiquekookcollectief
The
Chinese
Pantry
Kitchen. In 2018 komt een geïllustreerde geschenkuitgave uit van The Chinese Pantry
Kitchen,
met
haar
favoriete
Kantonese recepten.
W INTERSE
OPWARMERS
Door: Nicole Chabot
Het weer is de laatste tijd koeler geworden in Hong Kong, voor velen een welkome verandering. Ik zou zeggen, kom maar op met nog kouder weer en de winterse opwarmers die daarbij horen. Of je een hot-pot-type bent of een clay-pot-type, de eindeloze variaties op dit wintergerecht betekenen dat je deze winter nooit tekort zult komen. Hot pot
In China is het gerecht naar verluidt al vroeg ontstaan,
Een hot pot begint met een bouillon (vergelijkbaar met
tijdens de Jin dynastie (1115-1234) toen het werd
de kaas in de kaasfondue) waarin iedere eter rauwe
gemaakt met rund-, schapen- of paardenvlees. Tijdens de
ingrediënten doet, zoals flinterdunne plakjes vlees, vis,
latere Song en Yuan dynastieën zijn er regionale variaties
schaaldieren en groenten. Improvisatiekomedie was de schotel van de dag, de avond dat mijn man zijn ‘hotpotmaagdelijkheid’ verloor in een restaurant in Tsim Sha Tsui. Toen de ober hem een ei bracht, deed hij het in de kokende bouillon om het, eehm... te koken. Je kon de ober praktisch horen denken: “Wow, die buitenlanders zijn echt helemaal...!” Ik weet zeker dat het verhaal daarna nog ontelbare malen is opgedist tot vermaak van menig Hongkonger. Voor alle niet-ingewijden: eieren dienen niet gekookt te worden in een hot pot. In de Kantonese versie kun je de eieren gebruiken als basis voor een saus die ieder, met toevoeging van allerlei andere smaakmakers, voor zichzelf maakt. De ingrediënten, uit de kokend hete pot gevist, doop je in deze saus en laat ze erin afkoelen. Chinese kruidendokters zeggen dat het op deze manier laten afkoelen van het eten goed is om een zere keel te voorkomen.
火 Hot pot in traditionele karakters: vuur ...
Een hot pot diner is zeer populaire vorm van gezelschapseten. Naast de Kantonese versie zijn er verschillende soorten, waaronder versies uit Sichuan,
ontwikkeld en is men vis en zeevruchten gaan gebruiken.
Yunnan, Hubei en Hainan, om nog te zwijgen van
Veel Chinese huishoudens hebben tegenwoordig een
de Japanse sukiyaki en shabu-shabu, de yao hon uit
gas- of elektrische pot om het gerecht in te bereiden. Bij
Cambodja, mu kruta uit Thailand en de Vietnamese lau.
sommige potten kan je mechanisch de vlam bijstellen
Zogenaamde yin-yang hot pots bevatten twee aparte
waarop het eten gekookt wordt. Dit lijken vooral mannen
bouillons, waarvan één meestal heet gekruid is.
en/of barbecue-types leuk te vinden.
WINTER 2017-2018
14
煲仔 Clay pot in traditionele karakters: pot & klein (ding)
De tafel voor een hot pot wordt vaak gedekt met plastic,
Het is de gewoonte in de voorlaatste ronde mihoen toe
of met een makkelijk af te vegen tafelkleed, want het is
tevoegen en als afsluitende (en volgens velen lekkerste)
een flinke knoeiboel. Het diner eindigt - ongeacht het soort
gang van een kom of twee van de nu volledig op smaak
tafelkleed - meestal als een rotzooi van spetters bouillon,
gekomen bouillon te genieten. Je zou denken dat je niet
oestersaus en verdwaalde ingrediënten die de pot hebben
genoeg eet, maar dit type maaltijd eindigt meestal met
gemist. Alles zit ondergespetterd à la de schilderkunst van
meer dan volledige voldoening.
Jackson Pollock. Clay pot Voor wie niet dol is op hot pot bieden rijstgerechten uit de
鍋 ... & pan
clay pot misschien een meer aanlokkelijk alternatief. Rijst, idealiter met een dunne knapperige korst op de bodem, is het hoofdbestanddeel van deze gerechten en het eerste ingrediënt dat in de één- of tweepersoons pot komt (de Kantonese term betekent ‘kleine pot’). Het servies is gemaakt van geglazuurd of ongeglazuurd aardewerk en heeft een deksel. Hij wordt geplaatst op houtskoolbranders om de ingrediënten in de pot te koken. Het geheim van perfecte clay pot rijst is met een brandschone pot beginnen en er een beetje olie in doen. Weliswaar maakt de bereiding van de rijst het verschil tussen een aardse en een hemelse versie, maar dit gerecht zou heel saai zijn als het alleen ging om rijst. Er zijn verschillende soorten clay pot, afhankelijk van wat erbij gaat. Veel voorkomende vormen zijn: rundergehakt en ei, kip en paddenstoelen, spareribs en Chinese leverworst. Op plaatsen die tegenwoordig, of in lang vervlogen tijden, een band hadden met de zee, zijn er clay pots met vis en zeevruchten. Er zijn eindeloos veel variaties en ‘één-keuze’- of ‘meerkeuze’-versies (potten
Iedere gast heeft eetstokjes plus een stel serveerstokjes
met één of twee ingrediënten).
die gebruikt worden om het eten vast te grijpen en op te vissen. Daarnaast zijn er kleine netvormige lepels om
Hot pot en clay pot zijn beide wintergerechten. Je zou dat
ingrediënten zo onder te dopen dat ze er niet vandoor
ook niet per sé anders willen. Waarom het hele jaar lang
gaan, of om ze te redden. Het is een hele drukte als er hot
hetzelfde eten, als je in Hong Kong in ieder jaargetijde aan
pot op tafel staat.
andere gerechten je hart kunt ophalen?
WINTER 2017-2018
15
Hong Kong is een stad van contrasten: extreem hoog
honderd kilometer lange Transjeju race. Vol goede
- extreem laag, extreme armoede - extreme rijkdom,
moed, noodles en kimchi, stonden we klappertandend
extreem hard werken - extreem hard chillen, extreem duur
tussen enkele honderden mederenners aan de voet
- extreem goedkoop, extreem schoon - extreem goor. Als
van de Hallasan vulkaan. Na het startschot voerde een
mensen vragen "Waarom Hong Kong?", is ons antwoord
mooie, maar heftige klim van vijftien kilometer ons naar
steevast: "Vanwege het contrast tussen stad en natuur".
de 2000 meter hoge top van de vulkaan, gevolgd door een prachtige afdaling van vijf kilometer. Hierna zijn we
Op steenworp afstand van ons drukke leven in Sheung
tachtig kilometer lang door een bos geleid – een dicht bos
Wan ligt het startpunt van de Morning Trail. Dit pad leidt
zonder uitzicht – over grote losse keien, op en neer door
je, via een bamboepad, van onze dichtbevolkte urban
droogstaande beekjes en met af en toe een blik op de
jungle naar het mooiste uitkijkpunt van de stad. Bos en
grauwe lucht boven ons.
stadszicht. Na negentien uur afzien wilden we niets liever dan terug In Korea was onze hike-ervaring een beetje anders.
gaan naar ons geliefde Hong Kong met haar langgerekte
Afgelopen november reisden we, na weken van
stranden, urban jungles, bamboebossen, grasheuvels en
voorbereiding, naar Jeju om deel te nemen aan de
de prachtige uitzichten van bergtop naar bergtop.
Koreaans bos zonder uitzicht, Jeju, 2017 WINTER 2017-2018
16
Na negentien uur afzien, Jeju, 2017
EEn bEkEndE niEuWE omgEving Door: Sue Sue Au
Van net afgestudeerd naar mijn allereerste ‘echte’ baan
Contacten
en dat nog wel in een nieuwe omgeving! Zo ‘nieuw’ is het
Daarnaast verbaas ik me over hoe groot de internationale
eigenlijk niet, aangezien ik vroeger mijn zomervakanties
gemeenschap hier is. Expats, uitwisselingsstudenten
hier spendeerde. Mijn ouders komen namelijk uit Hong
en urban professionals: de internationale inwoners
Kong, maar ik ben zelf in Nederland geboren en getogen.
staan open voor sociale activiteiten. Er worden constant
In mijn tienerjaren heb ik deze stad vooral als een
evenementen georganiseerd en er wordt ook actief in
tweede thuis ervaren, omdat ik meer tijd met mijn familie
geparticipeerd. Terwijl ik in Nederland vaak al reeds
doorbracht dan dat ik de stad verkende. Nu krijg ik de
gevormde vriendengroepen zie die amper worden
kans om op zoek te gaan naar het ‘echte’ Hong Kong. Wat
gecombineerd (behalve op verjaardagen), zie ik in Hong
heeft Hong Kong te bieden vergeleken met Nederland?
Kong juist een the-more-the-merrier-mentaliteit. Nieuwe
Hieronder drie punten die mij gelijk opvielen.
mensen leren kennen is hier laagdrempeliger vergeleken met Nederland en dat maakt deze stad zo leuk.
Sharp Island, Sai Kung, Sue Sue Au, 2017
Klimaat
FOMO
Het allereerste is het ongelofelijk warme en vochtige
En tot slot: Hong Kong heeft heel veel te bieden. Met de
weer in de zomer. Toen ik aankwam in augustus, was het
nadruk op heel veel. Ik heb het gevoel dat deze stad me
gemiddeld 31°C met een luchtvochtigheid van 80 procent!
op een positieve manier dwingt om naar buiten te gaan en
De eerste dag dat ik op pad ging om Hong Kong Island
nieuwe dingen te proberen. Hier heb ik last van FOMO:
te verkennen met de ding ding (de dubbeldekstram), viel
“Fear Of Missing Out”. Terwijl ik in Nederland vaak dacht:
ik bijna flauw door de hoge temperatuur. Ik vroeg me dan
“Ach, ik blijf vanavond maar lekker thuis”, zeg ik nu heel
ook af hoe ik in hemelsnaam aan dit klimaat kon wennen
vaak “ja” op uitnodigingen. Ik ga er zelf ook op uit om de
als ik hier voor een langere tijd zou blijven. Het verbaasde
beste cheung fan te eten in Sham Shui Po, uit te gaan
me dat Aziatische vrouwen in deze hitte rondliepen met
in Lan Kwai Fong, of Sai Kung te ontdekken. Nu begrijp
hun lange haren los. “Hebben zij het niet warm? Zweten
ik pas de beschrijvingen “East meets West” en “Urban
zij niet?”, dacht ik. Na een paar dagen kon ik er echt
Jungle”. Ik heb nog nooit in zo’n grote en fascinerende
niet meer tegen en heb ik net zoals sommige locals een
stad gewoond en ben blij dat ik nog vele maanden in Hong
miniventilator gekocht. Nu is het gelukkig koeler, maar ik
Kong zal zijn om de stad verder te ontdekken!
ben blij dat het lang niet zo koud is als in Nederland.
WINTER 2017-2018
17
Verschil moet er zijn, Rinske Kuiper, 2017
ZWart op Wit Door: Ente Breed
Door de vakjes van onderstaande puzzel in te kleuren, komt er een afbeelding te voorschijn die aansluit bij het thema van deze Hollandse Nieuwe. De
getallen
aan
de
linkerkant
van een rij geven aan hoeveel aaneengesloten
vakjes
je
hier
horizontaal dient in te kleuren. De getallen boven de kolommen bovenkant doen dit de verticale reeksen. Tussen de horizontale en verticale reeksen ingekleurde vakjes staat minimaal één leeg vakje.
Zie voor een uitgebreide uitleg: nl.wikipedia.org/wiki/nonogram.
Mail je oplossing vóór 1 maart naar: magazine@nedverhk.com. Onder de goede inzenders wordt een Nederlands pretpakket verloot!
WINTER 2017-2018
18
Hongkongse bruid, Aafke van Daelen, 2017
Ja, ik Wil Door: Annemarelle van Schayik
Het huwelijk, de ultieme vorm van een relatie, is één van de instituties die in bijna alle, zo niet alle, culturen terug te vinden is. Maar hoe het huwelijk wordt voltrokken en gevierd, dat is een verschil van dag en nacht. Eeuwenlang werd het huwelijk gezien als een rite of passage, de dag waarop een individu deel uitmaakt van een nieuwe relatie - een gekozen relatie. In de afgelopen decennia is er een hoop veranderd, denk aan homohuwelijken, geregistreerd partnerschap en gearrangeerde huwelijken. Er zijn veel verschillen in hoe een huwelijk gevierd wordt. Trouw je in de kerk, of op een afgelegen strand, duizenden kilometers van huis? Met honderden familieleden en vrienden, of een kleine groep? Duurt het een paar uur, of een week lang?
Alhoewel minder dan voorheen, is het nog steeds gebruikelijk om verlovingscadeaus en een bruidsschat te
In 2016 werden 50.000 huwelijken geregistreerd in Hong
geven. Op de dag zelf moet de bruidegom de toestemming
Kong. Hoewel dit getal lager is dan het jaar ervoor, blijft
winnen van zijn toekomstige schoonouders. Vervolgens
het huwelijk een belangrijk aspect in het leven. Menig
serveert de bruid thee aan haar schoonouders, volledig
jong Hongkonger wordt regelmatig ondervraagd door zijn
gekleed in een traditionele rode qipao.
of haar ouders of ze daten en als ze daten, wanneer ze eindelijk de relatie bevestigen met een ring.
Een ander vast onderdeel is de trouwreceptie. En daarbij gaat het niet om het bruidspaar, maar de ouders van beide
Vooral de druk op vrouwen is hoog en begint vrijwel
kanten. Het is zelfs vaak zo dat het bruidspaar lang niet
direct na het behalen van een diploma, of het nu van de
alle gasten kent. Ouders nodigen hun collega’s, buren en
universiteit is of de hogere school. Desondanks trouwen
kennissen uit en sommige verre familieleden ontmoeten
Hongkongers steeds later in hun leven. In 2015 was de
elkaar voor het eerst.
gemiddelde leeftijd voor het eerste huwelijk 29,4 jaar voor vrouwen en 31,4 jaar voor mannen, vergeleken met 29,3
Gasten worden verwacht laihsi, oftewel rode enveloppen
en 31,2 respectievelijk in 2014.
met geld, te geven. Het bedrag hangt af van de locatie en hoe luxueus het is. Tijdens de receptie gaat het bruidspaar
Voor veel Hongkongers gaat het bij een huwelijk niet
langs elke tafel om te toasten en de hele receptie duurt
alleen om de bruid en bruidegom, maar om de gehele
vaak urenlang. Voor een buitenstaander kan het wennen
familie. Volgens het Confucianistische gedachtegoed
zijn. Maar omgekeerd is het voor een local ook een hele
draait het om het voortzetten van de familielijn waarbij
ervaring om een westerse bruiloft te aanschouwen. Van
een getrouwd paar de basiseenheid vormt van de
het kopen van een huwelijkscadeau dat je kiest uit een
samenleving. Door de geschiedenis heen werden vele
door het bruidspaar opgestelde cadeaulijst, tot aan het
verbonden gesloten, waarbij de macht werd verdeeld en
sociale aspect van het huwelijksfeest waarbij iedereen
behouden door middel van huwelijken. Tegenwoordig
rond loopt en met wildvreemden spreekt.
hebben ouders minder te zeggen over het huwelijk van hun kinderen, maar dat betekent niet dat de familie minder
De rituelen die samengaan met huwelijken, maken
belangrijk is. Gedurende de moderne Hongkongse bruiloft
bruiloften daarom een van de beste manieren om een
staat de familie nog steeds centraal.
nieuwe cultuur te leren kennen. En zeg nou zelf: wat is een leukere manier om culturen te delen?
WINTER 2017-2018
19
Workers of Cheung Chau, Rinske Kuiper, 2017
WINTER 2017-2018
20
rEcht En onrEcht in gEsprEk mEt boris dittrich Door: Ente Breed 2018 begint goed voor homoseksuele mannen en vrouwen in Taiwan en Australië: zij krijgen dan eindelijk het recht te trouwen met hun partners naar keuze. Deze overwinningen, die niet zonder slag of stoot zijn behaald, stemmen me positief over de toekomst van de lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender (lhbt) gemeenschap. Helaas staat hier recent nieuws tegenover dat mijn positieve bui doet omslaan: vervolgingen van lhbt-ers in Rusland en Indonesië en de groeiende haat tegenover transgender Amerikanen. De Hongkongse regering heeft besloten in hoger beroep te gaan tegen een geïmmigreerd lesbisch stel, nadat een rechter het recht had toegekend voor één van de vrouwen een spousal visa aan te vragen. Op 16 november stond op de voorpagina van de South China Morning Post een ander verontrustend artikel. Het berichtte over een recent uitgebracht rapport van Human Rights Watch (HRW) dat een heftig beeld schetst van angstaanjagende zaken waarmee veel homoseksuele Chinezen te maken krijgen. Diezelfde middag spreek ik met Boris Dittrich, die sinds 2007 binnen HRW verantwoordelijk is voor de belangenbehartiging van lhbt-ers wereldwijd en enkele dagen in Hong Kong doorbrengt om dit rapport onder de aandacht te brengen. Als er iemand is die een vinger op de pols heeft van de ontwikkelingen op het gebied van mensenrechten van deze groep is hij het. In zijn unieke carrière heeft hij tot op de dag van vandaag op diverse wijzen en op verschillende gebieden invloed kunnen uitoefenen. Wellicht kan hij me geruststellen en vertellen dat alles beter wordt. Boris Dittrich heeft een afspraak in het kantoor van de Europese Gemeenschap, dat - naast het Peak-tram-station - in de St. John's Building huist. Voor hij hier het nieuwste HRW rapport presenteert, praten we bijna anderhalf uur met elkaar in de mooie leren stoelen van de lobby die eigenlijk gereserveerd zijn voor zijn "bewoners". Graag had ik nog veel langer gesproken met deze fascinerende man. Veel lezers van de Hollandse Nieuwe weten wellicht dat hij in de Nederlandse Tweede Kamer heeft gezeten en hier een groot, belangrijk wapenfeit op zijn naam heeft geschreven: de openstelling van het Nederlandse huwelijk voor stellen bestaand uit mensen van het gelijke geslacht. Hiermee is Nederland in 2001 het land geworden waar het eerste same sex marriage heeft plaatsgevonden. Australië en Taiwan worden binnenkort waarschijnlijk de vijfen zesentwintigste van landen die zich bij ons
In de media, SMCP, 2017
thuisland hebben aangesloten. Over dit succes zegt hij: "Ik was daar tevreden over, maar
ik er ook steeds trotser op. Zeker ook omdat ik zie dat
ik had helemaal niet door dat het zoiets belangrijks zou
soms mensen met hun leven betalen als ze hun mond
worden. Nu ik deze baan [bij Human Rights Watch] heb
openen [om aan te geven] dat ze niet gediscrimineerd
en overal kom, wordt Nederland steeds overal in mijn
willen worden."
vakgebied aangehaald als 'lichtend voorbeeld', want: 'daar is het homohuwelijk ontstaan'. Dus achteraf is het
Toen Boris Dittrich vijftig werd, stelde hij zichzelf een vraag
eigenlijk voor mij steeds belangrijker geworden en word
die ons, Nederlanders in het buitenland, wellicht bekend in
WINTER 2017-2018
21
de oren klinkt: "Toen zat ik nog in de politiek en – ik weet
[deze] verklaring aan te komen." Hij kan dan aantonen
niet waarom – dacht: 'wat wil ik nu eigenlijk nog, in de rest
dat de kerkleiders met hun uitspraken tegen de wil van de
van mijn leven?'" Tijdens een mooie en rustige vakantie in
Paus ingaan en hiermee afvalligen zijn. "Als je in dat soort
Thailand, in een bootje met zijn man, dacht hij: "Ik ben niet
termen spreekt schrikken ze enorm: 'ik ga het melden in
geboren als politicus. Als ik iets anders wil doen, dan moet
Rome, want dit kán niet wat u doet.' En dat helpt."
ik het nu doen." En daarbij wist hij dat hij uit Nederland weg wilde, dat hij ergens anders wilde wonen. Eenmaal
Met het rapport over conversie-therapie voor homo’s
terug van vakantie had hij helder voor ogen in New York
in China (zie kader) bepleit HRW dat de medische
iets met mensenrechten te willen doen. Zo kwam hij bij
beroepsorganisaties in China niet meer meewerken
Human Rights Watch terecht. In 2007 verhuisde hij naar
aan de mensonterende praktijken van psychologen en
New York en begon hij zijn belangenbehartigingswerk in
psychiaters die deze therapie aanbieden. Zij adverteren
het HRW kantoor in het Empire State Building.
dat ze homoseksuele mensen heteroseksueel kunnen maken met een behandeling die vaak gepaard gaat met
HRW is een wereldwijd opererende non-gouvernementele,
gedwongen opname en zelfs met schoktherapie. Dit is
non-profit mensenrechtenorganisatie. Het is gespecia-
in strijd met de Chinese wetgeving. Door aandacht voor
liseerd in het verrichten van onafhankelijk onderzoek,
dit rapport te genereren, hoopt Boris Dittrich de Chinese
vaak in samenwerking met lokale groepen. Met de meer
overheid ervan te overtuigen de bestaande wetten die
dan honderd rapporten die HWR jaarlijks produceert en
deze schending van mensenrechten kunnen tegengaan,
presenteert, oefent de organisatie druk uit op overheden,
toe te passen.
de Verenigde Naties (VN) en regionale groeperingen om hun beleid en de uitoefening daarvan aan te passen. Deze aanpassingen versterken de waarborging van mensenrechten en zorgen voor rechtvaardigheid voor kwetsbare groeperingen in onze wereld. Het is een uitdaging om machthebbers over te halen de verbetering van de rechten en levensomstandigheden van deze groeperingen te ondersteunen. Zo was de vertegenwoordiging van de Rooms Katholieke Kerk in de Verenigde Naties, de zogenaamde "Holy See", fel tegen het voorstel aan de VN om een resolutie aan te nemen tegen geweld op grond van seksuele oriëntatie of genderidentiteit. Boris Dittrich dacht: "Wat raar. Ik ben zelf
National Coming Out Day, 11 oktober, Boris Dittrich, 2017
katholiek opgegroeid en dit paste helemaal niet in mijn
Voor het volgende rapport zijn onderzoekers reeds
visie van de Katholieke Kerk." In 2008 stuurde hij daarom
aan het werk in de Verenigde Staten. Hier doet HRW
een brief aan de Paus met het verzoek hier eens over
onderzoek naar de effecten van "religieuze vrijheid"
te spreken. Een staatssecretaris van mensenrechten van
op de mensenrechten van lhbt-ers. Hier zie je dat de
het Vaticaan die op werkbezoek in de Verenigde Staten
verworvenheden op het gebied van deze rechten, die
was is daarop naar het HRW-kantoor gekomen om met
vaak zeer zichtbaar zijn, tegenreacties opwekken. Dit is
Boris Dittrich en een collega te spreken. Zij hebben het
vrij gebruikelijk, maar als Boris Dittrich de balans opmaakt
voor elkaar gekregen dat priester Philip Bene namens
heeft zich in de afgelopen twintig jaar over het algemeen
de Holy See in 2009 bij een grote VN-bijeenkomst een
wereldwijd een verbetering plaatsgevonden. Het is zaak
verklaring voorlas waarin staat dat het Vaticaan "elke
om te blijven strijden en niet op te geven. Een belangrijk
schending van mensenrechten van homoseksuelen, zoals
motto hierbij is: "mensenrechten zijn er niet voor de
de doodstraf, marteling en andere wrede, onmenselijke
meerderheid, maar voor iedereen".
en vernederende straffen" afwijst. Volgens Boris Dittrich heeft deze verklaring grote gevolgen gehad. Hij gebruikt
Na zes jaar New York wilde zijn man terug naar Europa
hem nu bijvoorbeeld in voormalig Britste koloniën in het
en besloten zij in Berlijn te gaan wonen, waar ook een
Caraïbisch gebied, waar homoseksualiteit vaak nog
HRW-kantoor staat. Boris Dittrich dacht dat het moeilijk
strafbaar is en er in de kerk de meest vreselijke dingen
zou zijn de Amerikaanse stad te verlaten, maar: "het rare
over lhbt-ers wordt gezegd. "Dan is het zo heerlijk om met
is, ik mis New York helemaal niet". Hij vindt het heerlijk in
WINTER 2017-2018
22
hadden me net, in een mueslidoos, een gesigneerd exemplaar toegestuurd. In dit boek heeft hij ervaringen verwerkt uit de tijd dat hij rechter was in Alkmaar. De mogelijke gevolgen van de moeilijke beslissingen die een rechter moet nemen, heeft hij verweven in een spannend Halszaak, Boris O. Dittrich,
verhaal, met actuele thema's, zoals homodiscriminatie,
Amsterdam, 2017
politiegeweld en de invloed van sociale media op de politie en de politiek. De dag na ons gesprek vliegt Boris
Berlijn, een bijzondere en hele groene stad. De mensen
Dittrich terug naar Berlijn, en hij verheugt zich nu al op
zijn over het algemeen erg vriendelijk en: "ze lijken erg
deze reis. In het vliegtuig heeft hij eindelijk even tijd om
op Nederlanders, maar zijn wat beleefder. Groot verschil
zich bezig te houden met zijn ware passie: "Mijn hart gaat
met Amerikanen is dat Duitsers je gelijk thuis uitnodigen
uit naar schrijven. Ik ben een verhalenverteller".
en dan staan ze zelf in de keuken, om voor je te koken. Terwijl ik in die zes jaar in New York bijna nooit bij iemand
In zijn vliegtuigstoel zal hij in een schriftje plotlijnen
thuis ben geweest. (…) Wat ik ook heerlijk vind van
uittekenen voor een roman dat hij op dit moment in zijn
Duitsers: ze zijn lekker serieus. Ik houd daarvan. Je hebt
hoofd heeft. "Ik ben één van de weinige mensen die
binnen vijf minuten gesprekken over leven en dood."
het fantastisch vindt als een vliegtuig vertraging heeft." Wanneer andere mensen geïrriteerd zijn dat ze langer op
De laatste jaren schrijft Boris Dittrich niet alleen over
hun vlucht moeten wachten, zit hij op het vliegveld weg te
mensenrechten: in 2011 kwam de eerste thriller van
dromen over zijn karakters. "Van gewoon in een vliegtuig
zijn hand uit en een maand voor ons gesprek was zijn
zitten en iets bedenken en in een schriftje schrijven tot
meest recente roman, Halszaak, verschenen. Mijn ouders
het in de winkel op de plank zien liggen, dat is geweldig."
Onder druk en onder dwang Voor veel ouders in China is het een nachtmerrie: er achter komen dat je zoon op mannen valt, of je dochter op vrouwen. Het in eind 2017 uitgebrachte Human Rights Watch (HRW) rapport "Have You Considered Your Parents' Hapiness?" Conversion Therapy Against LGBT People in China haalt een spreekwoord aan dat de Chinese familiewaarden illustreert: "不孝有三，无后为大“. Vrij vertaald betekent dit dat er drie vreselijke dingen zijn die kinderen hun ouders kunnen aandoen en de ergste van deze drie is het hen onthouden van nageslacht. Ondanks dat de Chinese overheid en de Chinese Society of Psychiatry hebben aangegeven dat homoseksualiteit niet crimineel en geen psychische aandoening is, is het voor veel ouders onmogelijk voor te stellen dat hun kind geen 'traditioneel' heteroseksueel leven zou leiden. Uit de interviews die HRW voor dit rapport heeft gehouden blijkt dat ouders soms dreigen zich van het leven te beroven als hun lgbt-kind zich niet laat behandelen met 'conversietherapie' om hen te 'genezen'. Onder intense druk van hun ouders, of in sommige gevallen zelfs onder fysieke dwang, ondergingen de zeventien mensen die HRW voor dit rapport interviewde behandelingen in zowel publieke als private instellingen. De behandelingen bestonden uit achterhaalde en mensonterende methodes, zoals het toedienen van elektroschokken, of misselijkheid opwekkende medicijnen aan de 'patiënt' terwijl hij of zij keek naar homoseksuele pornofilmpjes, of dacht aan seksuele ervaringen. Dit zou hen een negatieve associatie moeten geven met homoseksualiteit. Geen van de respondenten gaf aan dat de behandelingen die zij hadden ondergaan hen heteroseksueel maakten. Ze hebben zonder uitzondering nare herinneringen aan de wijze waarop de 'therapeuten' – die met het aanbieden van deze therapie de ouders vaak grote geldbedragen konden aftroggelen – hen behandelden. Het rapport, met veel citaten, leest zo nu en dan als een script voor een horrorfilm. Ik mag hopen dat de Chinese regering zich iets aantrekt van de adviezen van HRW en zo snel mogelijk maatregelen neemt om dit gruwelijke fenomeen te stoppen. Boude uitspraken vanuit de overheid kunnen misschien het begin inluiden van een verandering binnen de Chinese normen en waarden, waardoor men inziet dat een lgbt-kind geen kind is zonder respect, of met een afwijking, maar een volwaardig lid van de familie en de maatschappij. Je kunt het volledige rapport, "Have You Considered Your Parents' Hapiness?" Conversion Therapy Against LGBT People in China, Human Rights Watch, 2017, downloaden op hrw.org, onder "reports".
WINTER 2017-2018
23
484 meter
hong kong vErsus nEdErland Door: Zuba Adham-Bos
Het is overduidelijk dat er erg veel verschillen zijn tussen Hong Kong en Nederland, zoals de natuur, het klimaat en het aan de andere kant van de weg rijden. Hier maak ik een aantal grote verschillen zichtbaar op het gebied van wonen.
164,75 meter
Victoria Park, Hong Kong 19 hectare
Vondelpark, Amsterdam 47 hectare
Maastoren, Rotterdam
ICC, Kowloon
Stadsparken
Hoogste gebouw
Het grootste stadspark van Hong Kong is
Hong Kong is de stad met de meeste wolkenkrabbers ter
Victoriapark met een oppervlakte van 19
wereld, namelijk 317. Het hoogste gebouw in de stad is het
hectare. Dit is niet zo groot als je het vergelijkt
International Commerce Centre in Kowloon en is 484 meter
met het bekende Vondelpark in Amsterdam, dat
hoog. Dat is bijna drie keer zo hoog als het hoogste gebouw
bijna 2,5 keer zo groot is!
in Nederland: de Maastoren van 164,75 meter in Rotterdam.
Bevolkingsdichtheid In
Nederland
is
de
hoogste
bevolkingsdichtheid te vinden in
2
Den Haag met 6.344 inwoners per km². Het gemiddelde over heel Nederland is 504 inwoners per
km rs/
2
De
/km
ers
nH
aa
g
km². Dat is heel wat anders dan
Mo
ng
n
4i
4 6.3
n wo
e
on
Ko
k
0
0.0
13
nw 0i
Mong Kok, de drukst bevolkte plek ter wereld, met gemiddeld 130.000 inwoners per km².
Nederland 2,2 bewoners
Hong Kong 2,8 bewoners
Hong Kong 45 m2
Woonoppervlakte
4 NL steden 92 m2
Rest van Nederland 114 m2
Het is een bekend feit dat woningen in Hong Kong klein zijn
Huishoudensgrootte
in vergelijking met de rest van de wereld. De woningen in
De woningen in Hong Kong zijn gemiddeld kleiner
Hong Kong zijn gemiddeld 45 m² groot, ongeveer de helft
dan in Nederland, maar er wonen wel méér mensen
van de gemiddelde woonoppervlakte in de vier grote steden
in een woning dan in Nederland. In Nederland wonen
van Nederland (Amsterdam, Den Haag, Rotterdan en
er gemiddeld 2,2 mensen per woning, tegenover 2,8
Utrecht), met 92 m². In de rest van Nederland zijn woningen
bewoners in Hong Kong.
gemiddeld 114 m² groot.
WINTER 2017-2018
24
WErEld van vErschil Door: Rinske Kuiper
Een wereld van verschil. Hong Kong bij uitstek. Neem in
Natuurlijk zie ik het verschil tussen de werelden waar ik
Central - de wereld van Chanel en Hermès - de metro
me zo makkelijk in beweeg. Vaak denk ik na over wat
en stap dertig minuten later uit tussen de verzamelingen
ik vind van dit soort tegenstellingen. Hoe ik geniet van
oude telefoons, snoeren en koelkasten in Sham Shui
‘anders’ en misschien zelfs wel van arm, want het zorgt
Po. Ik geniet van het ‘echte leven’ zoals ik dat in Sham
voor prachtige foto’s. Ik voel me een vreselijk mens en durf
Shui Po ervaar. Maar is dat het echte leven? Niet het
dit bijna niet op te schrijven. Of moet ik het anders zien:
mijne in ieder geval. Het is een werkelijkheid waar ik
geef ik met mijn foto’s een stem aan de situatie? Maar
terechtkom wanneer ik dat wil. Dan geniet ik van de oude
wie ben ik om deze te beoordelen? Met mijn geprivile-
zooi, de contrasten tussen prachtige stukken leer en de
gieerde achtergrond, ouders die al vijftig jaar gelukkig
verpauperde gebouwen in dit arme stuk stad. Wanneer
samen zijn, een fantastische broer met dito vriendin en
mijn buit binnen is ga ik snel terug naar mijn eigen bestaan.
hun twee prachtige kinderen. Hoe kan ik iets schrijven
Mijn hippe kantoor is gevuld met blank hout en aan zijn
over contrasten in het sociale leven? Kijk ik niet altijd
witte muren hangen hippe lichtgevende borden die lezen
door mijn van privileges gekleurde blik naar een andere
“#Thursday social’. Daar plan ik mijn volgende werktrip
samenleving?
naar drie verschillende landen in de regio en bedenk ik me wat ik in het vliegtuig te eten zal krijgen, als het maar wel vegetarisch is en een beetje smaakt. Tja.
Post, Ente Breed, 2017
WINTER 2017-2018
25
w aar
Door: Leandra Lok
wIj wonEn
Locatieleider LanguageOne Hong Kong
In het vorige nummer hebben we aangegeven dat
In de prachtige folders lieten de kinderen zien welke
LanguageOne is gestart met een nieuw curriculum,
kennis ze hebben opgedaan. Daarnaast hebben de
gebaseerd op dat van het International Baccalaureate (IB).
leerlingen aan de hand van hun folders verteld over hun
Het voordeel van de thema’s die hierin aan bod komen, is
woonplaats Hong Kong. Op deze manier combineerden
dat ze niet "plat" zijn, zoals "herfst" of "de bakker". We
we de ontwikkeling van mondelinge taalvaardigheid
spelen in op de verschillende ervaringen van kinderen
met lezen. De resultaten waren prachtig en de kleuters
en beperken ze niet in hun leren door een afgebakende
hebben de juf uit Amerika keurig geholpen!
structuur. Natuurlijk brengen de leerkrachten wel ordening aan. In groep 1 en 2 gingen we in op het thema "wonen en leven in Hong Kong". De kinderen ontvingen aan de start van het project een fictieve e-mail van een leerkracht uit Amerika, die graag wilde weten hoe de leerlingen in Hong Kong woonden. Ze vertelde iets over de woningen, de vervoersmiddelen en de natuur in Amerika en vroeg aan de kinderen of zij een folder wilden maken over Hong Kong. Op die manier konden haar leerlingen ook te weten komen hoe Hong Kong eruit zag. In vijf lessen hebben de leerlingen hun woordenschat uitgebreid over vervoersmiddelen, natuur en woningen, en maakten hierbij de link met de situatie in Nederland en België. Welke vervoersmiddelen hebben
Wij verzorgen al lessen voor kinderen vanaf 2,5 jaar! Voor
we daar? Hoe zijn de woningen hier anders?
meer informatie: hongkong@languageone.org.
Door: Anna, Sora, Tim & Marcel
g rIEzElEn
Discovery Bay Dutch Institute (DBDI)
Elk jaar vieren we op de Nederlandse school in Discovery Bay Kinderboekenweek. Hieronder een kleine selectie van de verhalen die onze leerlingen geschreven hebben op deze dag. Anna - Halloween op mijn verjaardag
Er staat een spook op mijn weg! Ik was heel bang! Er
Vandaag is Halloween, op mijn verjaardag. Mijn vrienden
waren overal spinnen; spinnen in een doos, spinnen op
en ik gaan naar Headland Drive voor trick or treating. We
de muur, spinnen op spinnenwebben! Het was echt heel
zijn daar…. Wij gaan samen naar 1,2,3,4,5…. Wij krijgen
eng. Wij gingen de trap op. Dat was heel griezelig. Het
veel snoepjes. Wij gaan naar het huis van Headland Drive
licht gaat aan…. Niets was echt. En de eigenaar was een
nummer 23. Wij gaan naar binnen.
baby! Wij waren verrast.
WINTER 2017-2018
26
Sora - De moeder die alleen om haar zoon gaf
kan niet wachten. Tien minuten later, ging Mark door de
Er was eens een moeder die een zoon had, ze was een
sneeuw rennen. “Dat is leuker dan ik dacht.” Zegt Mark.
alleenstaande moeder. Op een dag worstelde ze met
Weet jij waarom Mark niet wou gaan? Dat is omdat hij
haar zoon, de telefoon was gebroken. Dus moest ze na
hoogtevrees heeft. Hij is heel, heel bang van de hoogte.
het werk een nieuwe telefoon kopen. Ze ging naar de
Dan stoppen ze om te eten. Als Mark klaar is met eten,
telefoonwinkel en met een telefoon kwam ze om 6:00 uur
zegt zijn vader dat hij de hoogste boom mag zien. Maar
terug. Haar zoon werkte thuis, hij vroeg of hij de telefoon
dan ziet Mark iets anders. En het was een Yeti! Rapper
hier kon gebruiken. “Ja”, zei ze. Niemand beantwoordde
dan een beer, hij loopt terug naar de tent en zegt “Ik ga
zijn oproep en niemand belde. Dus ging hij naar zijn
nooit meer kamperen.”
kamer en speelde op de telefoon. Hij ging naar beneden om zijn moeder te vertellen dat er iemand belde. Zij wilde
Marcel - De Dief
niet wakker worden, daarom beantwoorde hij de oproep.
Ver ver weg van Nederland was een klein eilandje, op de kleine eilandjes woonde een dief. De dief wilde op
Toen de moeder wakker werd, vertelde ze haar zoon om
boot gaan naar Nederland omdat hij geen geld heeft.
te gaan slapen, maar hij antwoordde niet. Toen keek ze in
In Amsterdam woonde een hele kleine jongen, die niet
zijn kamer. Ze zeg de telefoon. Ze controleerde de foto's.
weet dat er een dief naar zijn huis komt. De dief gaat
Toen ze het eerst zag, kon ze haar ogen niet geloven. Het
naar Amsterdam met boot en een paar dagen later is hij
was haar zoon die op haar bed sliep, maar de foto werd
aangekomen. Hij is aan het zoeken op hoe laat het is.
door iemand anders boven hem genomen ... en het liet de linkerhelft van een bejaarde vrouw zien. Ze zag dat
De dief is in Amsterdam en nu zoekt hij het huis. Na een
het het gezicht was van de vrouw die haar iets gevraagd
half uur klimt hij door het raam van de jongen. Vanuit
had en die ze genegeerd had. Op het bed lag een stukje
de jongenskamer loopt hij heel zachtjes door naar de
papier. Het zei dat je niet alleen aan jou en je zoon zou
woonkamer. Meteen ziet hij geld, maar hij hoorde nog
moeten denken, maar ook aan anderen.
iemand praten: “ok zie je morgen”. Dan gaat het licht uit. De dief gaat snel naar de portemonnee, hij kijkt en ziet
Tim - De Yeti
honderdduizend euro! Hij is zo blij, zachtjes rent hij naar
Mark was heel bang, dat was zijn eerste keer kamperen.
buiten de zelfde weg als hij gekomen is.
In de tent, was hij Uno aan het spelen met zijn broer. Het plan was over vijf minuten te gaan klimmen in de grote
Nu heeft hij heel veel dingen te eten en ook een klein huis
bergen. Mark’s vader komt hier “kom aan kinderen,”
en een telefoon. Hij is zo blij!
zegt hij. Mark wil niet gaan, maar Marcel (zijn broer),
WINTER 2017-2018
27
hEt vErhaal van Emma Door: Nicole Chabot
We leven ons leven altijd naast mensen in andere
Volgens haar was de keuze om uit de Filippijnen weg
situaties en mensen in dezelfde situatie die met heel
te gaan niet moeilijk, omdat zij en een aantal collega’s
andere omstandigheden te maken hebben. Het verhaal
besloten samen te gaan. Ze hadden talloze toeristen
van Emma - een Filipijnse huishoudelijke hulp die Hong
meegemaakt in het vijfsterrenhotel waar ze werkten.
Kong in 2018 met tegenzin zal verlaten - is verhelderend
Daarnaast werkten veel mannen en vrouwen uit haar
voor hen die bedenkingen hebben bij het concept van
regio in het buitenland.
huishoudelijke hulp en de relatie tussen werkgever en werknemer; ook al kan daar nog heel veel aan verbeterd
Haar
worden.
Midden-Oosten, waar ze leefde onder de lichaam
eerste
bestemming
was
Koeweit
in
het
Vrij op zondag, Rob Moreno, 2017
Toen Emma opgroeide in Olongapo in het zuidelijke deel
bedekkende abaya, dat ze beschrijft als “cultureel
van Zambales, een stedelijk gebied 126 km ten noorden
verbijsterend”. De invasie door Irak in 1990-‘91 maakte
van Manilla (vijf uur reizen met de bus), volgde ze het
een korte terugkeer naar de Filippijnen noodzakelijk.
pad wat haar hoger opgeleide ouders voor haar hadden
Vervolgens vertrok ze voor een nieuwe baan, dit keer in
uitgezet. Ze doorliep de lagere en de middelbare school
Hong Kong, waar ze sindsdien verblijft.
en ging hotel- en restaurantmanagement studeren in Manilla. Na haar afstuderen vond ze een baan en werkte
Tijdens haar verblijf in Hong Kong heeft ze zich bekeerd
ze in het management van een hotel in Manilla. Toen haar
van Katholiek tot Jehovah’s Getuige. Ze heeft helaas haar
gevraagd werd of ze in het buitenland wilde werken, was
man verloren door een aardbeving, en haar zoon moet een
dat een kans die ze met beide handen aangreep. Op dat
voet missen door een ongeluk. Haar dochter is intussen
moment was ze 41 jaar oud, getrouwd en moeder. Ze
opgegroeid, getrouwd en heeft Emma kleinkinderen
wilde haar kinderen de kansen geven die buitenlands geld
gegeven, die nu in de twintig zijn.
kon bieden. Sindsdien is er 27 jaar voorbijgegaan en is Emma, nu 68 jaar oud, van plan om in 2018 met pensioen
Hong Kong zelf is tijdens haar verblijf ook veranderd, met
te gaan.
historische gebeurtenissen zoals de ambtstermijn van
WINTER 2017-2018
28
Vrij op zondag, Rob Moreno, 2017
Chris Patten als laatste Britse gouverneur, de overdracht
haar veelvuldige telefoon- en videogesprekken (sinds de
in 1997, de Hongkongse regeringen, SARS in 2003, de
komst van deze technologie) en sporadische reizen "naar
financiële crisis van 2007-2008 en de Umbrella Movement.
huis" vanuit haar tweede thuis.
Intussen
gepleit
Al de jaren dat ze in Hong Kong is geweest, heeft ze
voor betere arbeidsomstandigheden voor huishoudelijke
maar voor één werkgeefster gewerkt - een ongetrouwde
hulpen, te midden van toenemende aandacht en
werkende vrouw die in hetzelfde jaar is geboren als zij.
artikelen in de pers; zoals over wantoestanden als die
Samen zijn ze drie keer verhuisd en zoals Emma vertelt
rond de Indonesische Erwiana Sulistyaningsih, die acht
is haar werkgeefster “erg goed voor haar geweest”. Ze
maanden lang werd mishandeld door haar werkgever.
moedigde Emma bijvoorbeeld aan een actief leven te
En de discussie woedt voort over de vraag of hulpen wel
leiden (de zeldzame fitte grootmoeder is lid van een
of niet in staat moeten zijn een verblijfsvergunning voor
sportschool), liet haar vaker dan gebruikelijk terug naar
Hong Kong aan te vragen. Ongeveer drie procent van de
de Filippijnen gaan en keurde op eigen risico goed dat
Hongkongse bevolking bestaat uit huishoudelijke hulpen
haar werkneemster parttime werk aannam, wat in Hong
uit de Filippijnen, Indonesië en Thailand.
Kong wettelijk niet is toegestaan. Daardoor is Emma
hebben
mensenrechtenorganisaties
heel loyaal tegenover haar werkgeefster - zozeer dat ze Dankzij het geld dat ze verdient als hulp in Hong Kong,
haar pensionering en terugkeer naar de Filippijnen heeft
heeft ze met haar familie een benijdenswaardig in haar
uitgesteld, met veel verwarring en ergernis bij haar familie
thuisland opgebouwd. Haar zoon staat nu aan het hoofd
als gevolg.
van een goed lopende drukkerij en haar familie zegt haar dat ze niet langer hoeft te werken en wil heel graag dat
Nu haar leven in Hong Kong spoedig ten einde loopt, is het
Emma thuis komt.
duidelijk dat de relatie tussen werkgever en werknemer er een van wederzijds respect kan zijn. Het verhaal van de
"Thuis" betekent voor Emma evenzeer Hong Kong en haar
huishoudelijke hulp hoeft niet altijd te gaan over slachtof-
werkgeefster, als de Filippijnen en haar bloedverwanten.
ferschap.
Ze beschrijft een leven op twee plaatsen, gekenmerkt door
WINTER 2017-2018
29
china En dEmocratiE Door: Florian Verbeek
Florian Verbeek studeert voor zijn doctoraat in Hong Kong University. Hij doet onderzoek naar de recente hervormingen in het hoger onderwijs van Hong Kong. Hierbij kijkt hij in hoeverre er een Chinees model ontwikkeld wordt en op welke wijze hoger onderwijs een reflectie is van de maatschappij, van politiek, identiteit, en cultuur. Voor de Hollandse Nieuwe gaat hij in op de betekenis van democratie in China. Wat in de retoriek rondom mensenrechten en vrijheid
Dat achterkamertjespolitiek en deferentie belangrijk is,
vaak wordt vergeten, is dat een democratie in essentie
daar kan de Chinese overheid zich wel in vinden. Het volk
een procedureel systeem is. Het is een beteugeling
mag best deelnemen aan het bestuur, maar niet met de
van macht en een distributiesysteem. Ik geloof niet dat
touwtjes in handen. En daar lijkt de Chinese niet-kiezer
democratie echt de macht aan het volk geeft, of dat het
het zelf ook mee eens te zijn.
juist onderdeel is van een kwaadaardige manipulatie van het volk. Democratie heeft als doel stabiliteit en
In China’s droombeeld zal het land een nieuwe invulling
communicatie te bereiken. En met dat doel voor ogen wil
geven aan goed bestuur en een voorbeeldpositie innemen.
China best nadenken over een beetje democratie.
De Chinezen wachten niet, en zijn al druk aan de gang: in mijn werk aan de universiteit zie ik hoe schrijvers
Er is geen eenduidig model van wat een democratisch
westerse concepten en waarden in de ethiek, het recht,
systeem nou precies inhoudt. Kiezers hebben in sommige
en de politiek aanvallen en ze tegelijk heropbouwen in
landen meer macht dan in andere en wat er met hun
nieuwe verhoudingen. De recente westerse geschiedenis
stem gebeurt is ook nergens hetzelfde. Een democratie
bewijst in hun optiek onze falende waarden en politieke
is meer dan enkel kiesrecht. De wijze waarop Trump de
systemen rondom onze definities van vrijheid, gelijkheid
presidentsverkiezingen heeft gewonnen in de Verenigde
en individualisme.
Staten zou in Nederland waarschijnlijk nooit kunnen gebeuren. Recentelijk zeiden Nederlandse politici dat
Op zich heb ik er niks op tegen dat men zich een beetje
hulp van de koning wel handig kon zijn in de coalitie-
afzet, want het is onhoudbaar en onmogelijk om steevast
gesprekken: dat is in andere landen ondenkbaar. In
te leunen op modellen en ideeën uit andere landen en
2013 vertelde een Amerikaanse politicoloog mij dat we
culturen. Het belangrijkste punt dat ik hier wil maken
in Nederland populistischer moeten zijn, dat we vuur
is dat we eens voorzichtig na moeten denken over wat
met vuur moeten bestrijden en dat wij het democratisch
democratie nou eigenlijk is. We moeten klaar zijn ons
proces niet helemaal snappen. Democratie werkt in elk
model zowel te verdedigen als te evalueren. De recente
land anders, met zijn eigen instituties, tradities en cultuur.
autoritaire reflex van China is deels uit te leggen met het oogpunt op hervormingen, de weerstand tegen het
Nederland werd in 1968 door Arend Lijphart beschreven
afglijden naar een oligarchie, en misschien zelfs het
als een bijzonder elitair, licht autoritair, maar ook
beteugelen van extreem nationalisme, waar niemand van
bijzonder functioneel land. Er is sindsdien best wat
gediend is. China is doelgericht. Kijken wij ook met dit
veranderd, maar zijn rules of the game zijn nog verassend
bewustzijn naar onze democratie? Of zijn we vastgeroest
herkenbaar. Hij heeft het bijvoorbeeld over wat wij
in onze bestaande ideologie?
normale achterkamertjespolitiek vinden. In Nederland beginnen coalitiegesprekken al voor de verkiezingen en
Dat Chinese democratie er niet uit gaat zien zoals wij dat
zijn gesprekken altijd geheim. Daar klaagt niemand over
willen, is zeker. Daar zullen we mee moeten leren leven.
en het is wat mij betreft geen slecht idee. Dat we politici
Maar goed, ik had een jaar geleden ook liever een ander
hun gang laten gaan is deels een vorm van vertrouwen en
democratisch stelsel gezien in de Verenigde Staten.
deels professioneel respect, ofwel “deferentie”.
WINTER 2017-2018
30
overleven In hong Kong g rotE
vErschIllEn En KlEInE gEbarEn
Door: Annemarelle van Schayik
Hong Kong is een stad van uitersten. De verschillen tussen arm en rijk zijn immens. Uit een recente studie blijkt dat in 2016 1,35 miljoen Hongkongers onder de armoedegrens leefden. Oftewel, één op de vijf Hongkongers heeft een inkomen van minder dan HK$ 4.000 (één persoon) of HK$ 9.000 (twee personen). Met deze Kantonese woorden kun je het er met de locals over hebben. Kantonees
Traditionele karakters
Nederlands
(Nederlandse uitspraak)
(als je het liever laat zien)
Arm - rijk
pahn foe
Onrechtvaardigheid
bat gong ie
Verdeeldheid
fan yea
Bijstand
fok leeh
Cage home
long ngok
Politiek
dzing dzi
Cultuurverschillen
man faa cha ie
貧富 不公義 分野 福利 籠屋 政治 文化差異
Als je echt indruk wilt maken op je lokale collega’s, zeg je "mat ie sien suw ie bat why, mat ie ngook suw ie why dzi.", waarmee je wijst op het belang van kleine gebaren: "Verzuim niet iets goeds te doen omdat het klein is en doe geen slechte dingen al zijn ze klein." (勿以善小而不為，勿以惡小而為之).
Verdeeldheid, Rinske Kuiper, 2017
WINTER 2017-2018
31
Culturele agenda Hong Kong Bijzondere festivals, voorstellingen, films en exposities Door: Zuba Adham-Bos
Evenementen buiten de deur • 24 tot 28 december - Het vijftiende Hong Kong Food Festival. Eén van de grootste overdekte foodfestivals in Hong Kong, verdeeld over acht thema’s, Hong Kong Convention and Exhibition Centre. • Tot 25 februari 2018, The Great European Carnival, een enorme kermis aan de Central Harbourfront (naast het reuzenrad). • 14 januari en 11 februari 2018 - In het Nursery Park in West Kowloon Cultural District wordt WE Dance gehouden, een dansprogramma voor jong en oud in de buitenlucht. • 23 februari tot 24 maart 2018 - Hong Kong Arts Festival, waar lokale en internationale kunstenaars van uit velerlei kunsthoeken zich presenteren. Feestdagen • December - De skyline van Hong Kong wordt nóg meer verlicht dan normaal in de decembermaand. Op Statue Square is de iconische grote kerstboom te vinden. Vanaf 1 december start er een nieuwe editie van de dagelijkse lichtshow ‘A Symphony of Lights’. En tot 28 december is er iedere avond tussen 20.20 uur en 9.40 uur, iedere 20 minuten de ‘Hong Kong Pulse Light Show’ te zien. • Tot 1 januari 2018 - The universe in me: A Christmas voyage vind je in de K11 mall: een kunstinstallatie van de Franse kunstenaar Nicholas Buffe. Augmented reality wordt gecombineerd met traditionele kunst. • Tot 1 januari 2018 - Vier kerst in het Ocean Park met de eerst VR achtbaan ervaring in Hong Kong. • 23 en 24 december - Hong Kong Philharmonic Christmas for the Family, Hong Kong Cultural Centre • 24 en 31 december - Alsof Lan Kwai Fong nog niet levendig genoeg is, worden er op kerstavond en oudjaarsavond enorme LKF straatfeesten gevierd. Restaurants, bars en clubs zullen beperkte ruimte hebben, dus reserveren wordt aangeraden. • 30 en 31 december - Hong Kong Philharmonic A Viennese New Year, met onder andere de Blue Danube Waltz en de Radetzky March, Hong Kong Cultural Centre • 1 januari 2018 - Het nieuwe jaar wordt kleurrijk ingeluid tijdens de Dragon and Lion Dance Extravaganza met kleurrijke draken, leeuwen, vrolijke Boeddha’s, acrobaten en meer, rondom het Hong Kong Cultural Centre. Dans en toneel • 15 tot 26 december - De ultieme kerstmusical De Notenkraker wordt door het Hong Kong Ballet uitgevoerd in het Hong Kong Cultural Centre. • 6 januari, 4 februari 2018 - Eén van de bekendste musicals allertijden, CATS, komt terug naar Hong Kong. In het Hong Kong Academy for Performing Arts. • 25 tot 28 januari 2018 - Disney on Ice: 100 years of magic, in het Hong Kong Convention and Exhibition Centre. Exposities • Tot 24 december - The World of Tintin, een tentoonstelling over het Belgische stripfiguur, te vinden in ArtisTree in Quarry Bay. • Tot 31 december - In het Hong Kong Maritime Museum is de indrukwekkende tentoonstelling On Sharks and Humanity te zien, waar door verschillende kunstvormen wordt ingegaan op het belang van haaienbescherming. • Tot 5 maart 2018 - In de tijdelijke tentoonstelling Miles upon Miles: World heritage along the Silk Road vind je overblijfselen met historische en culturele waarde uit China, Kyrgyzstan en Kazachstan, van langs de zijderoute. In het Hong Kong Museum of History.
WINTER 2017-2018
32
Alicante stopover, Ainhoa Sanchez/Volvo Ocean Race, 2017
Van 17 tot 31 januari 2018 kom de Volvo Ocean Race voor het eerst naar Hong Kong! Het Kai Tak Runway Park staat vijftien dagen in het teken van de zeilrace. De boten worden 20 januari verwacht. Er doen twee Nederlandse boten aan mee. Zaterdag 27 januari vindt er een groot feest voor de Nederlandse gemeenschap plaats, met ’s middags een programma voor kinderen tussen acht en veertien jaar en een ontmoeting met de zeilers. Men zoekt vrijwilligers om van 17 januari tot 7 februari te helpen met het opbouwen, promoten en afbouwen van de klompboot tijdens de Volvo Ocean Race in Hong Kong. De organisatie zorgt voor eten, drinken en een unieke ervaring tijdens dit internationale evenement. Heb jij een grote affiniteit met zeilen, Nederland, Den Haag óf wil je graag meewerken op een internationaal evenement? Mail dan snel naar jim.roberti@denhaag.nl. Geef hierin kort aan wie je bent, wannneer je beschikbaar bent, wat je zou willen doen en waarom je dit wilt doen.
Muziek • 13 januari 2018 - Imagine Dragons Evolve World Tour, Asiaworld Expo • 14 februari 2018 - Valentijnsconcert door de Hong Kong Philharmonic Orchestra, in het Hong Kong Cultural Centre. Chinese Cultuur • 16 februari 2018 - Chinees Nieuwjaar, het grootste en meest kleurrijke feest van het jaar! Er wordt een parade gehouden in Tsim Sha Tsui, om 20.00 uur. De enorme vuurwerkshow in de Victoria Harbour wordt 17 februari om 20.00 uur afgestoken. Sport • 17 tot 31 januari 2018 - De Volvo Ocean Race, zie kader, Kai Tak Runway Park. • 21 januari 2018 - Standard Chartered Hong Kong Marathon. Er worden 70.000 deelnemers verwacht. De route van 42 km start in Nathan Road in Tsim Sha Tsui en eindigt in Victoria Park op Hong Kong Island. Er zijn ook een halve marathon, een 10 km race en rolstoelraces.
WINTER 2017-2018
33
In de rubriek 'Doe maar Dutch' geeft de Hollandse Nieuwe ruimte aan onze vrienden die wellicht niet Nederlands zijn, maar die onze gebruiken en gewoontes intrigerend vinden. In the section 'Doe maar Dutch' the Hollandse Nieuwe gives a voice to our friends who might not be Dutch, but are intrigued by our ways and wiles.
Best of worlds
Door: Nicole Chabot
I love Holland: I lived in Amsterdam for a number of years
reasonably priced and excellent quality dairy products:
in my twenties and then, I met a Dutchman in Hong Kong
milk, cheese, yoghurts, vla. My goodness. Observation
in my thirties, who became my husband. Our relationship
three: what's all the pre-peeled, cut, and packaged food
with Holland continues: my husband still runs an
about? Cabbage, carrots, potatoes in every which way.
architectural office in the Netherlands (and Hong Kong);
The list of ingredients that you can simply throw into a pan
all of his family live there; and one day in the near future,
is comprehensive and gives new resonance to concepts
I'll be applying for a Dutch passport.
on both sides of the spectrum: 'quick meals' and the 'slow food movement'.
Was all of that a disclaimer for the rest of this column? Yes and no. Coming from two culinary cultures, French and
This food experience says: "We are an incredibly wealthy
Chinese, I'm a born foodie who is forever interested in the
country, blessed with an inordinate amount of space.
cuisine of a place and what it says about the locale and its
Food is fuel and we have plenty of it. But, we're a little
people - as well as how it tastes, of course. At this point
blasĂŠ about it. Cooking a meal is necessary; not a joyful
in a conversation, should any Dutchies be present, things
thing we want to spend much time over. We'd rather free
usually get a little quiet. The Dutch might not be known for
up our time to do other things."
their cuisine, but it's far from all bad... Eating out Grocery shopping
Grocery shopping is fun in Holland and presents
I'm fascinated by the Albert Heijn. When in the Netherlands,
affordable and culturally relevant gift items for friends
I look forward to visiting this supermarket as if it were
and family elsewhere (stroopwafels, cheese, and Tony's
a must-see tourist sight, so distinguishable is it from its
Chocolonely chocolate bars). But most importantly for
Hong Kong counterparts. Once inside, I take my time,
many, it is inexpensive relative to eating out - the diametric
wandering along the brightly lit aisles as if at a museum,
opposite to Hong Kong, my husband points out.
stopping here and there to open the door of a refrigerator compartment (with ever widening eyes, no matter how
Observation one: my husband is a very clever man.
many times I've been).
Observation two: (worriedly, as new thought dawns upon me) okay, so does that mean we won't be eating out?
Observation one: you could fit a number of Hong Kong supermarkets within one of their large-scale
When it comes to eating out, we are very spoilt in Hong
Dutch counterparts, without a feeling of crowdedness.
Kong and I regularly count my lucky taste buds that I live in
Observation two: there's a staggering bounty of very
culinary heaven. For local choice, we have tasty options for
WINTER 2017-2018
34
Are you a 'plus one' to a Dutch person in Hong Kong, do you have Dutch colleagues, or have you lived in the Netherland? You probably have a story to tell, and we want to read it! Please send your anecdotes, columns, illustrations, pictures, study tips and flash cards to magazine@nedverhk.com.
Dutch bread and other baked goods, Rob Moreno, 2017
every pocket and occasion from dai pai dong, cha chaan
this is an ‘OCCASION’. Holland certainly does have some
teng, and dim sum restaurants to eateries serving up any
very good restaurants, but I bemoan (somewhat strangely
of the eight major cuisine schools of China. I don’t know
for a partly French person, perhaps) that top chefs and
about you, but we also commonly enjoy Thai, Vietnamese
restaurants fly the flag for France rather than developing
and Japanese food. Then, there are the western options,
and extolling the virtues of their own cuisine.
from the humble sandwich to gourmet burger and sit-down meals. We eat out often, several times a week - usually for
Staying at a posh hotel on our honeymoon in Holland,
lunch, but also dinner and occasionally breakfast.
the chefs were amazed by our off-the-menu request for a simple stamppot, (though they were actually very chuffed
The thing I miss most in Holland is good Chinese food,
and happy to oblige, we felt). It can be really hard to find
followed closely by sound other Asian options. I have been
Dutch home-cooking on restaurant menus. There seems
known to travel an hour and fifteen minutes on the train
to be the idea that it's not fancy enough. Not so for this
(each way) to get takeout from Chinatown in Amsterdam,
dinner! It was a memorable, palate pleasing meal that we
and even then, I tend to pick up something like char siu,
thoroughly enjoyed.
which is hard to go wrong. Given the choice, I'm all for grocery shopping in Holland The other thing I miss is the casual eating culture of Hong
so I can cook my own meals most of the time, rather than
Kong in which having a bite outside is just that, rather than
eating out, while practicing the opposite in Hong Kong.
a three-course mosaic of dining rituals, which conspire to
The famous expression, "When in Rome..." really rings
make you ever-aware (even before receiving the bill) that
true.
WINTER 2017-2018
35
v an
toErIst naar InwonEr
Door: Angela Mijnders van Diemen Voorzitter Nederlandse Vereniging in Hong Kong
Toen mijn man Robert en ik in maart 2016 naar Hong
Naast de confrontatie met mijn eigen temperament - waar
Kong kwamen, probeerden we in een week tijd een zo
ik mezelf gelukkig wel bewust van ben - merkte ik ook
compleet mogelijk beeld te krijgen van deze stad. Robert
dat meedenken over een oplossing hier gezien wordt als
was de eerste dagen druk met zijn sollicitatie en ik ben
brutaal en onbeleefd. Ik dacht proactief te zijn, maar in
in die tijd de stad in gegaan om de sfeer van Hong Kong
werkelijkheid leidde ik ‘gezichtsverlies’. Je aanpassen en
te proeven. We wilden weloverwogen de beslissing
accepteren dat de mensen er hier een andere denkwijze
nemen om ons goede leven in Nederland ‘in te ruilen’
op nahouden dan wij vanuit Nederland gewend zijn, lijkt
voor een nieuw avontuur. Onze eerste indruk: het was
hierin toch de beste oplossing te zijn.
hier overweldigend, mooi, druk, moderner dan gedacht, interessant en absoluut de moete waard om naartoe te
Een goede vriend vertelde dat toen hij voor het eerst
verhuizen.
emigreerde vanuit Nederland naar Amerika, hij van zijn werkgever een brochure kreeg met allemaal praktische
Al snel daarna kwamen Robert en ik er achter dat Hong
informatie. Van het kopen of huren van een auto, het
Kong een behoorlijk andere stad is om in te wonen dan
invoeren van huisdieren tot het vinden van passend
om te bezoeken als toerist. Zo verschilt het Engels dat
onderwijs voor je kinderen en alles wat daar tussen zit.
men spreekt bij de toeristische attracties en bezienswaar-
Dat lijkt me wel wat! Een brochure speciaal gericht op
digheden in het centrum aanzienlijk met dat in andere
het leven in Hong Kong en alles wat daar bij komt kijken.
delen van Hong Kong. Het hotel waar we de eerste twee
Als je een bijdrage wilt leveren, tips en suggesties hebt,
weken verbleven was in Tin Shui Wai. Het personeel van
hoor ik het graag! Daarnaast heb ik inmiddels zelf ook wat
het hotel sprak net zo goed Engels als wij Kantonees:
ervaring op gedaan, dus voor vragen kunnen jullie altijd
een woord of tien. ‘Google afbeeldingen’ bood in deze
bij mij terecht.
tijd gelukkig uitkomst. Ons taal-avontuur ging verder toen we met de makelaar op zoek gingen naar woonruimte.
Het bestuur van de Nederlandse Vereniging sluit 2016 af
De Engelse bekwaamheid van de medewerkster van
met een nieuwe evenementencoördinator. Ik heet Tessa
het makelaarskantoor verschilde weinig van die van het
Brink van harte welkom! Ze heeft de functie overgenomen
hotelpersoneel.
van Janet Zomerman, die jaren lang met een onuitputtelijk enthousiasme de evenementen van de vereniging heeft
Daarna hebben we ook nog kennis mogen maken met
gecoördineerd. Janet, ontzettend bedankt voor al je inzet
de banken en overheidsinstanties in Hong Kong. Over
en je harde werk voor de vereniging. We zullen je missen.
deze categorie zou ik dit hele magazine wel vol kunnen schrijven: aanvraag Hong Kong ID, verklaring omtrent
Tot slot vertel ik jullie ook graag dat Joyce Lee (voormalig
gedrag, overzetten van Nederlands rijbewijs, bewijzen
bestuurslid sponsorzaken) en haar man Koen ouders zijn
van inschrijving, afsluiten van abonnementen, om nog
geworden van een prachtige dochter: Nathalee Esther
maar te zwijgen over het openen van een bankrekening.
Dijkstra. Gefeliciteerd!
WINTER 2017-2018
36
Mijn naam is Tessa, ik ben 23 jaar en opgegroeid in het prachtige Noordwijk aan Zee. Ik heb Human Resource Management gestudeerd in de mooiste stad van Nederland: Amsterdam. Na Amsterdam heb ik een tijdje in Alicante, Spanje gewoond en sinds een kleine maand is de Spaanse zon ingeruild voor de wereldstad Hong Kong. Ik ben niet in mijn eentje deze kant opgekomen: al deze
maar we pakken ook wel eens het vliegtuig voor verdere
avonturen deel ik al een aantal jaar samen met mijn vriend
bestemmingen. Daarnaast houden we van een goede
Tim.
hike, of een zeiltochtje. Boffen wij even dat Hong Kong ons al deze activiteiten biedt! We vermaken we ons met
In Spanje heb ik mijn eerste werkervaring opgedaan en
het ontdekken van leuke eettentjes: je kunt hier volgens
binnenkort ga ik hier in Hong Kong beginnen aan een
mij altijd iets nieuws proberen.
nieuwe uitdaging. Ik heb heel veel zin om de functie van evenementencoรถrIn onze vrije tijd maken we graag mooie reizen. In Spanje
dinator te gaan vervullen. Ik hoop jullie te ontmoeten op
gingen we er vaak een weekendje op uit met de auto,
de geplande evenementen.
WINTER 2017-2018
37
STEMBUREAU HONG KONG Door: Inge Kruithof
Een goed gesprek met Paul Zimmerman (links) en Kathleen Ferrier, Judith Huismans, 2017
Na de uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen
Paul Zimmerman vertelde dat in Hong Kong zijn partij
en de stem voor de Brexit in het Verenigd Koninkrijk
haar stemmen overdroeg om als gezamenlijke oppositie
stonden veel overzeese Nederlanders op scherp om het
steviger te staan tegen de Chinese invloed, houdt in
populistische tij in Nederland koste wat het kost te keren.
Nederland iedere partij de zelf bijeengesprokkelde
Maar hoe dan? Een record aantal nieuwe partijen bleek
stemmen liever in eigen hand. Voor beide systemen werd
zich voor de Tweede Kamerverkiezingen te hebben
een punt gemaakt: een aantal van de nieuwe partijen in
geregistreerd en voor velen was onduidelijk waar de 28
Nederland, zoals de Partij voor de Dieren en 50 Plus, doet
partijen voor stonden. Naast deze onduidelijkheid werd
tenslotte alweer een tijdje mee.
het Nederlanders in het buitenland niet makkelijk gemaakt om hun stem uit te brengen.
Wat Hong Kong en Nederland met elkaar gemeen hebben, is het gevoel dat een hogere macht het op ondemocra-
Ester van Stekelenburg en Kathleen Ferrier staken in
tische wijze voor het zeggen heeft. In beide landen komen
februari de koppen bij elkaar en op hun initiatief werd
mensen hiertegen in verzet. Hong Kong ziet de macht
‘Stem Wijzer vanuit Hong Kong’ georganiseerd. Het doel:
van China zienderogen toenemen, terwijl in Nederland
elkaar informeren en met een geïnteresseerd gezelschap
‘Europa’ als de grote boeman wordt gezien.
een goed gesprek voeren over een onderwerp dat alle Nederlanders in Hong Kong aanging. Het was voor
Florian Verbeek hoorde op een congres van Chinezen dat
het eerst in lange tijd dat de Dutch Chamber en de
het westen het sowieso helemaal verkeerd begrijpt. China
Nederlandse Vereniging de handen ineensloegen.
zou nu gaan laten zien hoe je democratie ‘goed’ doet. Het is inmiddels eind 2017 en een paar Europese verkiezingen
Onder aanvoering van moderator Bas Fransen namen
verder is de politieke stabiliteit in het westen op zijn best
de gepassioneerde politici Paul Zimmerman en Kathleen
fragiel, heeft China zijn nieuwste keizer gekroond, en zijn
Ferrier het voortouw in een sprankelend gesprek. Waar
de kaarten van de wereldpolitiek zijn nog niet uitgeschud.
WINTER 2017-2018
38
De Nederlandse Vereniging in Hong Kong heeft als doel de saamhorigheid onder de Nederlanders in Hong Kong te bevorderen en nieuwe Nederlanders in Hong Kong op weg te helpen. Een groep enthousiaste vrijwilligers organiseert uiteenlopende evenementen voor de leden en hun vrienden. Wil je helpen? Neem dan contact met ons op!
VRIJDAGMIDDAGBORREL OP HET WATER Door: Mildred van Beelen De Nederlandse Vereniging besloot dit jaar een nieuw
Er waren een aantal gasten uit Nederland op bezoek en
evenement te organiseren: een vrijdagmiddagborrel op
er werden volop verhalen uitgewisseld over de ervaringen
de nieuwe junkboat van restaurant Orange Tree. Een
hier in Hong Kong. Iedereen genoot van de openheid van
gezellige groep van twintig mensen, zowel leden als
alle aanwezigen, de prachtige skyline, de zalige hapjes
niet-leden, vertrok vrijdag 24 november om 19:00 uur van
en drankjes en de gezellige sfeer. “Echt een super avond
Pier 10 in Central. Onder het genot van diverse hapjes en
om nooit te vergeten!�, zei mijn nicht. Het is altijd fijn om
drankjes voeren we richting Tai Koo, langs de prachtige
weer even met de neus op de feiten gedrukt te worden
skyline van Hong Kong die echt nooit verveeld. We zaten
hoe mooi het leven is wat we hier hebben en wat een
diep in onze jas gedoken, want het was wel frisjes op
gezellige Nederlandse gemeenschap er is in Hong Kong.
het water! Pieter Onderwater, de drijvende kracht achter
Dit nemen we vaak te snel voor lief!
de Orange Tree en haar boot, had gelukkig aan alles gedacht: er waren voldoende dekentjes aan boord.
De Orange Tree boot, Mildred van Beelen, 2017
Pieter Onderwater, Mildred van Beelen, 2017
BESTUUR NEDERLANDSE VERENIGING I Hong Kong 2017-2018 Voorzitter: Penningmeester: Secretaris: Evenementen: Ledenadministratie: Redactie Hollandse Nieuwe: Sponsorzaken: Webzaken: Communicatie:
Angela Mijnders-Van Diemen Sem Huizer Mildred Feenstra Tessa Brink Hester Grisel Zuba Adham-Bos Elske Goedhart Maarten Swemmer Michelle van Sliedregt
vz@nedverhk.com treasurer@nedverhk.com secretaris@nedverhk.com evenementen@nedverhk.com ledenadmin@nedverhk.com magazine@nedverhk.com sponsor@nedverhk.com webmaster@nedverhk.com nieuws@nedverhk.com WINTER 2017-2018
39
INTOCHT SINTERKLAAS
Sinterklaas arriveerde op 2 december bij de Hong Kong Sea School, Lars van Beelen, 2017
Zie ginds komt het rubberbootje, Hester Grisel, 2017
Onder grote aandacht, Lars van Beelen, 2017
LID WORDEN Als lid van de Nederlandse Vereniging ontvang je niet alleen de Hollandse Nieuwe, maar krijg je ook tegen een gereduceerd tarief toegang tot alle evenementen die de Vereniging organiseert. Daarnaast word je altijd op de hoogte gehouden van de Nederlandse ontwikkelingen in Hong Kong door middel van nieuwsbrieven. De kosten van het lidmaatschap voor 2017-2018 bedragen: Individueel Familie (vanaf 2 personen) Studenten
HK$ 450 HK$ 900 HK$ 250
Het verenigingsjaar loopt van 1 september tot 31 augustus. Stuur een e-mail naar: ledenadmin@nedverhk.com als je lid wilt worden of gegevens wilt wijzigen.
WINTER 2017-2018
40
Nederlandse agenda Verenigingsevenementen en meer
Zie nedverhk.com, de nieuwsbrief via nieuws@nedverhk.com en facebook.com/nedverhk voor de meest actuele informatie. Lees exemplaren van de Hollandse Nieuwe op issuu.com/hollandsenieuwemagazine. Meld je aan voor evenementen via: events.nedverhk.com
Oranjeborrels
27 april - Koningsdagviering
Iedere eerste donderdag van de maand vindt vanaf
Op vrijdag 27 april heffen we op de residentie van de
19:00 uur onze Oranjeborrel plaats in Mokum op 43 - 55
Consul-Generaal het glas op koning Willem Alexander. De
Wyndham Street in Central.
organisatie is in handen van het Nederlands ConsulaatGeneraal.
6 januari - Nieuwjaarsduik Na het grote succes van vorig jaar zal ook 2018 worden
28 april - Koningsspelen
ingewijd met een duik in het Hongkongse zeewater. Van
De Koningsspelen worden niet alleen in Nederland
14:00 tot 16:00 uur op de Victoria Recreation Club in
gehouden, ook in Hong Kong organiseren de Nederlandse
Deepwater Bay.
scholen dit evenement.
Januari - Schaatsen
Mei - Aspergeavond
Ook in 2018 wordt er geschaatst in Cityplaza in Taikoo
In mei prikken we een avond om gezamenlijk overheerlijke
Shing. Het is gratis voor de leden van de Nederlandse
asperges te eten. Houd de website, Facebook en de
Vereniging. Zie de website, Facebook en de nieuwsbrief
digitale nieuwsbrief in de gaten!
voor datum en tijdstip. 4 mei - Dodenherdenking Februari - Cabaretavond
Jaarlijks worden op 4 mei in Hong Kong op het Sai Wan
Welke Nederlandse cabaretier gaat ons buikpijn van het
War Cemetery de Nederlandse slachtoffers van de
lachen bezorgen? Houd onze website en Facebookpagina
Tweede Wereldoorlog in AziĂŤ herdacht. De organisatie is
in de gaten voor meer informatie.
in handen van het Consulaat-Generaal.
24 maart - Paasfeest
18 juni - Dragon Boat Races
In de tuin van de residentie van de Consul-Generaal loopt
De Dragon Boat Races zijn een belangrijk hoogtepunt
een echte paashaas rond en kunnen de kinderen op
in het Hongkongse jaar. Sportieve prestaties, tradities
zoek naar paaseieren. Er zijn oudhollandse spelletjes en
en cultuur vloeien samen in een prachtig internationaal
heerlijke Hollandse hapjes. Dit feest is gratis en exclusief
evenement op Stanley Beach. In 2017 waren er twee
voor leden van de Nederlandse Vereniging.
Dutch Dragons teams. Zij behaalden de tweede plek in de Mixed Bronze Bowl Final en de eerste plek in de Mixed
April - Dutch Days
Silver Bowl Final!
Nederland presenteert zich in Hong Kong met de Dutch Days,
mede-georganiseerd
door
het
Nederlandse
Consulaat-Generaal. 21 april - Oranjebal Save the date! Het jaarlijkse Oranjebal belooft weer een waar spektakel te worden. Houd onze website en Facebookpagina in de gaten, waar we het thema zullen onthullen.
NEDERLANDSE VERENIGING HONG KONG
WINTER 2017-2018
41
HELLO, GOODBYE
Door: Hester Grisel
Wijzigingen per najaar 2017
Hello, nieuwe leden
Goodbye, ex-leden
Familie Schraven-Kruijff – Dirk en Mariken Tessa (2006) en Daniel (2009)
Sven en Bella Zaadnoordijk Familie Leenders-Vrolijk
Familie Looman – Jurgen en Margot Danae (2003)
Familie Bremmer Familie Ooms – de Calonle
Harry Wind
Familie Caenen – Asscheman
Familie van der Weijst – Martijn en Irma Anton (2001), Carlijn (2003) en Willemijn (2010)
Familie Sallons - Lynch
Yannick Bos en Zuba Adham-Bos Familie Bos – Marco en Nicolette Wesley (2003) en Nathalie (2006) Familie Meijer-Gummis – Willem en Debby Ellenoor (2012) en Aaron (2014)
Blijf op de hoogte via: Website: nedverhk.com * Nieuwsbrief: nieuws@nedderhk.com * Facebook: facebook.com/nedverhk Hollandse Nieuwe: issuu.com/hollandsenieuwemagazine * Aanmelding Evenementen: events.nedverhk.com
Staying ahead
We are honoured to be named ‘Best Bank in The World’ by Global Finance magazine in 2017 . At ING, we can help your business grow by staying ahead, tapping into technology and innovation while harnessing the limitless potential of the human spirit. Your support makes us strive for the best. ingwb.com/equation-asia Wholesale Banking
WINTER 2017-2018
42
NL@HK CONSULAAT-GENERAAL DER NEDERLANDEN nederlandwereldwijd.nl/landen/hongkong Facebook: facebook.com/hollandinhongkong Twitter: @NLinHongKong Consulaire zaken: china-ca@minbuza.nl Algemene informatie: information@netherlands-cg.org.hk Room 2402B, 24/F Great Eagle Centre, 23 Harbour Road Wanchai, Hong Kong Tel. 2599 9200 Consul-Generaal: Annemieke Ruigrok hon-cdp@minbuza.nl DUTCH CHAMBER OF COMMERCE IN HONG KONG www.dutchchamber.hk Room 2402B, 24/F Great Eagle Centre, 23 Harbour Road Wanchai, Hong Kong Voorzitter: Maaike van Meer General Manager: Muriel Moorrees Tel. 2815 2801 info@dutchchamber.hk DUTCH HOCKEY CLUB www.dutchhockeyclub.hk
NEDERLANDS ONDERWIJS IN HONG KONG Discovery Bay Dutch Institute (DBDI) discoverybaydutchinstitute.com Locatie: Discovery College, 38 Siena Avenue Directeur: Esther Algera Tel. 6900 2708 infodbdi@gmail.com Adjunct directeur: Vicky Hendriks Tel. 9221 3035 Voorzitter: Saskia Gense Tel. 6010 2013 Penningmeester: Lieke Rookmaaker Tel. 6317 0177 LanguageOne, Hong Kong languageone.org/nl/locaties/hong-kong Locaties: • Bradburry School, 43 Stubbs Road • Clearwater Bay School, Lot 235 Clearwater Bay Road • Cyberport/The Arcade • French International School, 34 Price Road, Jardine's Lookout Postadres: Scenic Heights, App 9b, Tower 1 Conduit Road 58 A-B, Mid-Levels Directeur: Leandra Lok Tel: 5501 5262 hongkong@languageone.nl
Voorzitter: Michael Koppert
Stichting Nederlandse School Hong Kong (SNSHK) nederlandseschoolhongkong.com
VP ladies: Liesbeth van der Zee VP men: Thomas Kluijtmans
Locatie: International College Hong Kong, Hong Lok Yuen
Penningmeester: Alex de Haseth treasurer@dutchhockeyclub.hk DHC Hockey Stars (4-12 jaar oud): Kelly-Ann McHugh kids@dutchhockeyclub.hk
Postadres: 3 Twentieth Street, Hong Lok Yuen, Tai Po, NT Voorzitter: Sebastiaan Gruijters Tel. 6112 6723 voorzitter.snshk@hotmail.com Penningmeester: Niek van der Duijn Schouten penningmeester.snshk@hotmail.com Coördinator: Margot Looman Tel. 6687 9762 margotlooman@hotmail.com
Oproep Hollandse Nieuwe lente-editie Het thema voor de volgende Hollandse Nieuwe is bij het water. Hong Kong is omgeven door water, vol eenpersoons vissersbootjes, ferries, plezierjachten en containerschepen. Bewonere en bezoekers ontspannen op een junkboat, of zien romantisch aan de kade de zon in de zee zakken. Er zijn hier talrijke mogelijkheden voor watersporten: duiken, zeilen, zwemmen, roeien (de Dragonboat races komen er weer aan!), of wakeboarden. En er zijn prachtige hikes langs watervallen en beekjes. We zijn benieuwd wat het water rondom Hong Kong voor jou betekent! We horen graag van je! Stuur jouw verhaal, foto’s, interview, wat dan ook vóór 31 januari 2018 naar magazine@nedverhk.com.
WINTER 2017-2018
43
Accelerating the transition
To a more sustainable food and agri sector
Rabobank, the leading Food & Agribusiness bank In partnership with the U.N. Environment, Rabobank's "Kickstart Food" program will kick-start and scale up its support for clients and partners in the transition to a more sustainable food and agricultural sector. Join us.
www.rabobank.com Growing a better world together