Nowoczesna Stacja Paliw 4'2020

Page 1

Nowoczesna

stacja paliw

nr

4/2020

Magazyn branży paliwowej

Fotowoltaika na stacji paliw

Jaki był

rok 2020

w branży paliwowej? Stacje dla samochodów ciężarowych • Sklep convenience • Współpraca nauki i biznesu


spis treści nr

li w ja pa stac sna

N

cze owo

yn

Magaz

0 4/202

wej

branży

paliwo

W NUMERZE

ika wolta Foto cji paliw a na st

nowo czesn a stacj a paliw 4/2020

k

w

dla Stacje

w ochodó sam

ł i by

Ja 2020j? ropkaliwowe

ży bran

ce venien p con h • Skle wyc ciężaro

esu ki i bizn a nau ółprac • Wsp

fot. na okładce: adobe stock

Szanowni Czytelnicy!

Rok 2020 był wyzwaniem dla całej gospodarki i dla rynku paliwowego. Firmy z branży były zmuszone do podejmowania działań, które miały pomóc utrzymać dotychczasową kondycję pomimo spadków sprzedaży i innych niesprzyjających rozwojowi biznesu okoliczności. Niewykluczone jednak, że wielu firmom ten rok próby wyjdzie na dobre, wskaże możliwości i kierunki trochę inne, niż wcześniej planowano. Przedstawiciele firm z branży paliwowej podsumowują minione dwanaście miesięcy z nutą optymizmu, wspominają o nowych inicjatywach, dywersyfikacji działalności, inwestycjach. Pozwala to myśleć, że 2021 r. może nie będzie taki zły… Optymistycznie wyglądają też prognozy dotyczące rozwoju elektromobilności w Polsce. Według najnowszego „Barometru Nowej Mobilności”, już prawie 30 proc. Polaków deklaruje, że przy kolejnej zmianie pojazdu rozważy zakup samochodu z napędem elektrycznym. To efekt rosnącej świadomości ekologicznej ludzi, ale także rozwijającej się oferty takich pojazdów i infrastruktury do ich obsługi. Świadomość, że ekologia będzie odgrywała coraz większą rolę w naszym życiu, jest też znaczącym motorem rozwoju dla branży paliwowej. Widać to m.in. na nowo otwieranych stacjach, które wyposażane są w nowoczesne rozwiązania energetyczne, takie jak panele fotowoltaiczne, oświetlenie hybrydowe czy zbiorniki retencyjne na wodę. Jest to – z jednej strony – oszczędność kosztów energii, a z drugiej – element długofalowych strategii koncernów, które dążą do ograniczenia emisji szkodliwych substancji. Zapraszam do lektury Beata Michalik, redaktor naczelna

WIEŚCI Z BRANŻY

4-19 m.in. Pierwsza w Polsce stacja LNG pod szyldem Shell Lotos aktywnie działa na rzecz dostaw wodoru Strategiczne inwestycje PERN Kolejne badania nad farmą wiatrową Orlenu Spółka Anwim ma nowego inwestora ELAB – największe badanie elektromobilności Orlen inwestuje w logistykę

RAPORT

20-24 Zmiany i rozwój w cieniu pandemii Rok 2020 był czasem zmian – w gospodarce, życiu społecznym, podejściu do planowania przyszłości. Dla branży paliwowej okazał się szczególny, bo pomimo trudności stawiano na rozwój, inwestycje, nowe kierunki do realizowania w najbliższych latach

30-31 Dla ciężkiego transportu Jakie rozwiązania na stacjach paliw spełniają oczekiwania kierowców samochodów ciężarowych? Są obiekty, które o tę grupę klientów dbają wyjątkowo i właśnie do nich dostosowują swoją ofertę 32 Przybyło stacji paliw i ładowarek do „elektryków” Po trzech kwartałach w Polsce działało 7720 stacji paliw. To o 92 placówki więcej niż na koniec 2019 r. Tak wynika z ostatniego raportu Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego 33-35 Więcej energii z natury Panele fotowoltaiczne na dachu stacji paliw to widok, który już przestaje nas zaskakiwać. Inwestycje w odnawialne źródła energii to naturalny kierunek rozwoju firm z branży paliwowej

25 Orlen na drodze do transformacji Do 2030 r. Grupa Orlen przeznaczy łącznie 140 mld zł na inwestycje. To m.in. one wyznaczą drogę transformacji koncernu, który w ciągu najbliższej dekady stanie się niemal zupełnie nowym przedsiębiorstwem

SKLEP NA STACJI

26-27 Pomyślne perspektywy dla elektromobilności Zainteresowanie kierowców zakupem samochodu elektrycznego lub hybrydy typu plug-in sukcesywnie rośnie. W tegorocznym badaniu Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych już prawie 30 proc. Polaków deklaruje, że przy kolejnej zmianie pojazdu rozważy zakup samochodu z napędem elektrycznym

MYJNIA

NARZĘDZIA

28-29 Biznes w parze z nauką Współpraca koncernów paliwowych z wyższymi uczelniami to intratny biznes dla obu stron. Nie tylko bowiem oznacza wymianę wiedzy i doświadczeń, organizację wspólnych przedsięwzięć, ale także jest ważnym elementem kształtowania rynku pracy

e-stacjapaliw.pl

4/2020

36-38 Sklep convenience – nowy trend na stacjach paliw Współpraca operatorów stacji paliw ze znanymi markami, pod którymi funkcjonują sieci supermarketów, to obustronna wymiana korzyści 39 Automatyczna czy bezdotykowa? Jaki rodzaj myjni wybrać, aby przyciągnąć klientów? Zarówno pierwsze, jak i drugie rozwiązanie ma swoich zwolenników i przeciwników 40-41 Dwa rozwiązania w jednej myjni Automatyczna myjnia portalowa może być częścią obiektu myjni samoobsługowej. To klient sam decyduje, które rozwiązanie bardziej mu odpowiada

STACJA PO GODZINACH

42 Rajdowcy na Dakar 2021 w barwach sieci Moya W najbliższej edycji najsłynniejszego rajdu terenowego Dakar 2021 weźmie udział zespół Energylandia Rally Team, którego sponsorem jest sieć stacji paliw Moya

Nowoczesna

stacja paliw Redakcja redaktor Beata Michalik b.michalik@pws-promedia.pl tel. +48 22 333 88 30 www.e-stacjapaliw.pl Korekta Dorota Ciepielewska Redakcja internetowa Wiktor Kołakowski w.kolakowski@pws-promedia.pl Współpracownicy Marcel Hanus, Michał Tunia, Andrzej Jarczewski

Studio graficzne Dyrektor artystyczny: Dominika Adamczyk Grafik: Elżbieta Grudzień Druk Drukarnia Jantar

Polskie Wydawnictwa Specjalistyczne ProMedia Sp. z o.o. ul. Paca 37, 04-386 Warszawa biuro@pws-promedia.pl tel. +48 22 333 88 00 Zarząd prezes – Małgorzata Windorbska członek zarządu – Helena Głuc członek zarządu – Krzysztof Gonciarek Reklama Małgorzata Grenda (kierownik) m.grenda@pws-promedia.pl tel. +48 22  333 88 02 Wioleta Wiater (z-ca kierownika) w.wiater@pws-promedia.pl tel. +48 22 333 88 10 Mira Włodarczyk m.wlodarczyk@pws-promedia.pl tel. +48 22 333 88 04 Anna Sienkiewicz a.sienkiewicz@pws-promedia.pl +48 22 333 88 06 Faktury/kadry Marzena Michalik kadry@pws-promedia.pl tel. +48 22 333 88 14 Prenumerata i kolportaż Monika Sadowska-Kłakus prenumerata@pws-promedia.pl tel. +48 22 333 88 26

Pu­bli­ka­cja jest chro­nio­na prze­pi­sa­mi pra­wa au­tor­skie­go. Wy­ko­ny­wa­nie kse­ro­ko­pii lub po­wie­la­nie in­ną me­to­dą oraz roz­po­wszech­nia­nie bez zgo­dy Wy­daw­cy w ca­łości lub części jest za­bro­nio­ne i pod­le­ga od­po­ wie­dzial­no­ści kar­nej. Re­dak­cja za­strze­ga so­bie pra­wo skra­ca­nia i ad­iu­sta­cji tek­stów oraz zwro­tu ma­te­ria­łów za­mó­wio­nych, a nieza­twier­dzo­nych do dru­ku. Ma­te­ria­łów nie­za­mó­wio­nych nie zwra­ca­my. Nie po­no­si­my od­po­wie­ dzial­no­ści za treść za­miesz­cza­nych re­klam.

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

3


wieści z branży

wieści z branży

Orlen podsumował trzeci kwartał roku

Orlen współpracuje ze start-upami

Innowacyjne młode firmy mogą być źródłem ciekawych pomysłów i nowych technologii. Właśnie dlatego PKN Orlen stawia na współpracę m.in. z polskimi start-upami.

Biorąc pod uwagę wyjątkowo trudną sytuację makroekonomiczną dla branży rafineryjnej, PKN Orlen wypracował solidne wyniki finansowe w trzecim kwartale 2020 r. Umożliwiła to m.in. konsekwentna dywersyfikacja działalności koncernu.

4

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

e-stacjapaliw.pl

W

FOT. materiały prasowe

W

ynik EBITDA LIFO spółki w trzecim kwartale 2020 r. wyniósł 2 mld zł, a zysk netto 0,7 mld zł. Był to głównie efekt wysokich wyników operacyjnych w segmencie energetyki i detalu, które łącznie w tym okresie poprawiły wynik o blisko 0,6 mld zł w porównaniu z analogicznym kwartałem roku ubiegłego. Segment energetyczny wypracował wynik EBITDA LIFO na poziomie 1 mld zł, co oznacza wzrost o 98 proc. r/r. Aż75 proc. produkcji energii elektrycznej pochodziło z odnawialnych źródeł energii i gazu. Ponad 1 mld zł EBITDA LIFO odnotował również segment detaliczny. Oznacza to wzrost o 12 proc. r/r. Solidne wyniki, pomimo trudnego otoczenia makroekonomicznego, wypracował także segment petrochemiczny, który w trzecim kwartale br. dodał 0,5 mld zł do wyniku całego koncernu. Orlen utrzymuje stabilną sytuację płynnościową, dywersyfikując źródła finansowania na działania inwestycyjne, w tym: modernizację rafinerii, rozbudowę i unowocześnienie petrochemii, wdrożenie innowacyjnych rozwiązań w obszarze sprzedaży detalicznej oraz rozwój nisko- i zeroemisyjnych źródeł wytwarzania. Jako pierwszy koncern paliwowy w Europie Środkowej zadeklarował redukcję emisji CO2 z o 20 proc. oraz cel nadrzędny – osiągnięcie neutralności emisyjnej w 2050 r. Jednym ze źródeł finansowania tego pro-

gramu będą obligacje z elementami ESG, które koncern planuje wyemitować jeszcze w tym roku. – Dywersyfikacja obszarów działalności przez PKN Orlen umożliwia wypracowanie stabilnych wyników finansowych i dalszy zrównoważony rozwój – mówi Daniel Obajtek, prezes zarządu PKN Orlen. – Dostosowujemy się do zmieniających się trendów poprzez intensywny rozwój segmentów petrochemicznego, detalicznego, a zwłaszcza energetycznego. To właśnie ten ostatni obszar, który w ostatnich latach ulegał istotnym zmianom, miał ogromny wpływ na wytrzymałość wyniku PKN Orlen w tym trudnym kwartale. To potwierdza, że przejęcie Grupy Energa było dobrym, w pełni uzasadnionym biznesowo posunięciem. W celu uzyskania pełni synergii w grupie, dążymy do przejęcia 100 proc. akcji Energi. To pozwoli na pełną integrację aktywów i wygenerowanie dodatkowych korzyści dla naszych akcjonariuszy – zapewnia. W trzecim kwartale 2020 r. PKN Orlen osiągnął: 23,9 mld zł przychodów ze sprzedaży, 2 mld zł zysku EBITDA LIFO, 0,7 mld zł zysku netto. Ujęcie Grupy Energa w konsolidacji Grupy Orlen zwiększyło wyniki segmentu energetyki w trzecim kwartale o 486 mln zł. Łączna zainstalowana moc wytwórcza energii elektrycznej w Grupie Orlen wyniosła na koniec trzeciego kwartału br. 3246 MWe, w tym 1436 MWe przypadało na Grupę Energa. Segment detaliczny koncernu osiągnął rekordowy wynik EBITDA LIFO na poziomie 1 mld zł, w efekcie wzrostu marż paliwowych na rynku niemieckim i polskim, przy porównywalnym poziomie marż na rynku litewskim. Największą dynamikę wzrostu marży paliwowej osiągnięto w Niemczech przy porównywalnej dynamice w Czechach i Polsce. W stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku liczba punktów gastronomicznych Stop Cafe/Star Connect wzrosła o 73 i na koniec września wynosiła łącznie 2181, w tym: 1710 Stop Cafe w Polsce, 310 Stop Cafe w Czechach, 131 Star Connect w Niemczech, 28 Stop Cafe na Litwie oraz 2 Stop Cafe na Słowacji. Segment rafineryjny wypracował wynik EBITDA LIFO na poziomie (-) 370 mln zł, przy czym wynik rafinerii w Płocku był dodatni i wyniósł 18 mln zł. Był on obciążony m.in. przez spadek marż na lekkich i średnich destylatach oraz umocnienie złotówki względem dolara. Dodatkowym czynnikiem były niższe wolumeny sprzedaży benzyny, oleju napędowego i paliwa JET. Pozytywny wpływ na wyniki rafinerii miały m.in. wyższe marże na ciężkich frakcjach rafineryjnych oraz niższe koszty zużyć własnych w wyniku spadku cen ropy. W segmencie petrochemicznym w trzecim kwartale br. wolumeny sprzedaży utrzymane zostały na zbliżonym (r/r) poziomie 1,3 mln ton, co przełożyło się na EBITDA LIFO w wysokości 502 mln zł, z czego Anwil wypracował 106 mln zł. Segment wydobycia wypracował rezultat EBITDA LIFO na poziomie 44 mln zł.

celu zwiększenia wygody użytkowników aplikacji mFlota, Orlen podpisał umowę ze start-upem Veturai, specjalizującym się we prowadzaniu rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji (AI) oraz wizji komputerowej. Wedle założeń współpracy firma będzie odpowiedzialna za przeprowadzenie pilotażu i wdrożenie mechanizmu automatycznej identyfikacji pojazdu wspierającego istniejący system obsługi transakcji poprzez aplikację mFlota. Opracowywana funkcjonalność pozwoli na uproszczenie i zautomatyzowanie dotychczasowego sposobu weryfikacji tankowanych pojazdów. System opierać się będzie na skanowaniu specjalnie zaprojektowanych znaczników holograficznych umieszczonych na szybie pojazdów, które w połączeniu z modelem samouczących się algorytmów zweryfikują cechy pojazdów przypisanych do kart flotowych. – Od lat pozostajemy branżowym liderem rozwiązań mobilnych. Jako pierwsi na polskim rynku wdrożyliśmy aplikację pozwalającą klientom biznesowym na łatwe i przejrzyste zarządzanie transakcjami flotowymi – mówi Patrycja Panasiuk, dyrektor Biura Innowacji PKN Orlen. – Sukcesem, szczególnie w dzisiejszych realiach i zmianach zachowań związanych z epidemią, okazała się uruchomiona aplikacja mobilna, pozwalająca klientom indywidualnym na dokonywanie płatności bezpośrednio przy dystrybutorze. Wierzymy, że udział w programie GovTech i rozpoczęcie współpracy z firmą Veturai pozwoli na dalszy rozwój innowacyjnych technologii i zwiększy satysfakcję i bezpieczeństwo naszych klientów. Firma Veturai została wyłoniona w otwartym konkursie objętym programem Govtech Polska. Do konkursu zgłosiło się ponad 100 uczestników, ponad 50 podmiotów przygotowało ofertę z propozycją odpowiedzi na wyzwanie PKN Orlen. Program GovTech Polska wykorzystuje formułę konkursową, która jest alternatywą dla klasycznego postępowania przetargowego oraz sposobem na stworzenie skutecznego modelu pozyskiwania najnowszych technologii dla administracji publicznej oraz spółek Skarbu Państwa.

e-stacjapaliw.pl

Pierwsza w Polsce stacja LNG pod szyldem Shell

Shell otworzył swoją pierwszą komercyjną stację LNG dla samochodów ciężarowych. Znajduje się w Bielanach Wrocławskich, w rejonie tras A4 i S8.

N

owa stacja jest jednym z 39 punktów Shell LNG budowanych przez konsorcjum BioLNG EuroNet – projekt zrzeszający liderów branży, którego celem jest utworzenie korytarza LNG dla ciężarówek napędzanych błękitnym paliwem, biegnącego z Hiszpanii do Polski. Docelowo Shell planuje otworzyć w Polsce osiem stacji. To kolejny krok w procesie wspierania dekarbonizacji transportu drogowego w Europie. Ambicją Shell jest, aby do 2050 r. lub wcześniej stać się biznesem energetycznym o zerowej emisji netto, odpowiadając tym samym na oczekiwania klientów i społeczeństwa. W tym celu inwestuje m.in. w paliwa niskoemisyjne, do których zalicza się gaz ziemny. – Bardzo się cieszę z otwarcia naszej pierwszej stacji LNG w Polsce, dzięki której nasi klienci będą mogli poruszać się ciężarówkami napędzanymi niskoemisyjnym paliwem, jakim jest LNG – powiedział Piotr Dziwok, prezes zarządu Shell Polska. – Badania potwierdzają, że LNG może przyczynić się do obniżenia lokalnych emisji spalin i globalnej emisji gazów cieplarnianych. To może skutkować poprawą jakości powietrza w naszych miastach. W przyszłości gaz może stanowić uzupełnienie dla odnawialnych źródeł energii i będzie miał zasadnicze znaczenie dla zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania na energię. Co więcej, rozwój LNG może pomóc znacząco zwiększyć konkurencyjność polskiego sektora transportu ciężkiego, a tym samym całej polskiej gospodarki, ponieważ Polska utrzymuje pozycję niekwestionowanego lidera transportu drogowego w Europie. Stacja może pomieścić 31,5 tony gazu, co pozwala na zatankowanie 120-150 ciężarówek dziennie. Oferuje również szeroką gamę produktów i usług pozapaliwowych, a także niezbędną infrastrukturę dla kierowców, w tym parking dla ciężarówek i prysznice. Nowo otwarta lokalizacja to już 21. stacja LNG pod marką Shell w Europie. Pozostałe punkty znajdują się w Belgii, Francji, Holandii, Hiszpanii, Turcji i w Niemczech. Obecnie w Polsce jest ponad 20 klientów posiadających karty Shell LNG, których floty samochodów ciężarowych mogą tankować LNG na europejskich stacjach Shell. W planach są kolejne stacje Shell LNG w Polsce – w Świecku i Poznaniu, a następnie także w innych lokalizacjach.

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

5


wieści z branży

wieści z branży

Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych, we współpracy z Miastem Łódź zainicjowało jeden z największych projektów badawczych związanych z sektorem e-mobility. W projekcie „ELAB – Miasto Czystego Transportu” PSPA wraz z 12 partnerami bada, czy użytkowanie pojazdów elektrycznych w miastach może być jednocześnie przyjazne dla środowiska i efektywne ekonomicznie. Zaplanowano 20 tys. różnych pomiarów. To jeden z największych projektów badawczych związanych z sektorem e-mobility w Europie Środkowo-Wschodniej. Celem badania jest porównanie samochodów elektrycznych i spalinowych w dwóch obszarach: ekonomicznym – poprzez analizę całkowitych kosztów posiadania (TCO) oraz środowiskowym – poprzez sprawdzenie emisyjności na etapie eksploatacji. – Projekt ELAB to kolejny krok w kierunku elektryfikacji transportu ze szczególnym naciskiem na transport ostatniej mili. Badanie realizujemy we współpracy z wieloma partnerami branżowymi z różnych sektorów biznesu oraz z Miastem Łódź za pośrednictwem utworzonego wspólnie „Laboratorium Nowej Mobilności”. To inicjatywa składająca się z wielu projektów, której nadrzędnym celem jest popularyzowanie rozwiązań zeroemisyjnych w przestrzeni miejskiej. ELAB to jeden z takich projektów – mówi Maciej Mazur, dyrektor zarządzający PSPA. Wyniki badania posłużą do porównania całkowitych kosztów posiadania samochodów elektrycznych i spalinowych, oceny ich wpływu na środowisko, a także analizy potencjału elektryfikacji firmowych flot. Projekt pozwoli także ustalić m.in. wpływ masy przewożonych ładunków na zasięg pojazdów, porównać wiele wariantów instalowanej infrastruktury oraz ocenić potencjał wdrożeniowy stacji ładowania zintegrowanych z oświetleniem miejskim. W badanie ELAB zaangażowało się 12 partnerów branżowych PSPA. Renault Polska dostarczyło samochody elektryczne (osobowe Zoe, a także dostawcze Kangoo Z.E. i Master Z.E.) oraz odpowiadające im modele spalinowe (Clio, Kangoo i Master). Samochody są użytkowane na różne sposoby. Łączny czas badania to 15 tygodni. Oficjalne wyniki badania „ELAB – Miasto Czystego Transportu” zostaną zaprezentowane w I kwartale 2021 r.

6

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

Wodór – alternatywa dla paliw tradycyjnych

Grupa Lotos włącza się w promocję elektromobilności

Najbardziej perspektywiczną alternatywą dla tradycyjnych paliw jest wodór – tak wynika z najnowszego raportu Europejskiego Funduszu Leasingowego „Przyszłość paliw i paliwa przyszłości”.

Promująca rozwój elektromobilności w Polsce inicjatywa Krajowego Ośrodka Zmian Klimatu oraz Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych wystartowała 27 października. Włączyła się w nią Grupa Lotos. Celem kampanii Elektromobilni.pl jest budowa wiedzy i zaufania społecznego do zero- i niskoemisyjnych środków transportu. Grupa Lotos chętnie angażuje się w projekty wspierające alternatywne źródła energii. Przykładem może być jego projekt Niebieski Szlak, który promuje zrównoważony rozwój transportu poprzez budowę punktów szybkiego ładowania samochodów elektrycznych. − Reagujemy na globalne trendy i wspieramy ich wdrażanie na polskim rynku. Obserwujemy, że coraz więcej producentów samochodów stawia na e-mobility. Pojazdy elektryczne stanowią atrakcyjną ofertę dla klientów, a przede wszystkim są bardziej przyjazne środowisku. Kampania elektromobilni.pl jest kolejnym elementem poszerzania świadomości społecznej o tym, jak istotna jest dziś elektromobilność – mówi Paweł Jan Majewski, prezes zarządu Grupy Lotos. W kampanii przygotowano serwis elektromobilni.pl, który dostarcza informacji na temat elektromobilności w Polsce. Każdy zainteresowany może poznać na portalu narzędzia, które pomogą mu w podejmowaniu świadomych decyzji o zamianie pojazdu na elektryczny. Dodatkowo powstał Program Elektromobilna Polska, który jest skierowany do administracji centralnej, samorządów, organizacji branżowych i polskiego przemysłu. Projekt pokazuje miejsca przyjazne pojazdom elektrycznym i promujące elektromobilność. Zarówno obecni użytkownicy pojazdów elektrycznych, jak i osoby planujące rozpoczęcie swojej przygody z elektromobilnością mogą zapisać się do Klubu Użytkowników EV – społeczności, która może korzystać ze zniżek na ładowanie, udzielać się na forach dyskusyjnych i korzystać z porad eksperckich. Każda z 12 stacji ładowania Lotosu, tworzących Niebieski Szlak na trasie Gdańsk – Warszawa, posiada cztery złącza, umożliwiające zasilanie samochodów elektrycznych i hybryd typu plug-in niemal wszystkich marek. Łączna moc każdej ze stacji dochodzi do 150 kW. Stacje ładowania pojazdów elektrycznych można będzie znaleźć na wirtualnej mapie Elektromobilnej Polski, która pojawi się na stronie projektu elektromobilni.pl. Patronem honorowym kampanii jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii.

e-stacjapaliw.pl

O

bok wodoru szanse mają także paliwa SNG i LNG, które już teraz są coraz popularniejsze w rejonie Azji i Pacyfiku. A właściciele samochodów z silnikami wysokoprężnymi mogą zastąpić tradycyjny olej napędowy bardziej ekologicznym biodieslem. Do 2050 r. unijny sektor transportu ma zaledwie trzy dekady na redukcję emisji CO2 aż o 90 proc. Również Polska musi znaleźć ekologiczny zamiennik dla dominujących paliw takich jak olej napędowy, benzyna i LPG. Do baków samochodów trafiło u nas w zeszłym roku 32,5 mln m sześc. paliw silnikowych. To o 4 proc. więcej niż jeszcze rok wcześniej. Kierowcy najczęściej sięgali po olej napędowy – odpowiadał on za aż 60 proc. wspomnianego wyniku. Druga pod względem popularności była benzyna silnikowa, która stanowiła 19 proc. sprzedaży. W 2019 r. na paliwa samochodowe przeznaczyliśmy w sumie 132 mld zł. Wsparliśmy tym samym funkcjonowanie 7628 stacji paliw. Dla porównania, rok wcześniej na terenie naszego kraju działało o 137 więcej takich obiektów. Ropopochodne paliwa napędzają obecnie większość aut poruszających się po polskich drogach. Wkrótce będzie musiało się to jednak zmienić – nie tylko ze względu na coraz surowsze zobowiązania ekologiczne, narzucane przez UE. Światowe zasoby ropy naftowej nie są bowiem nieskończone. Jakie alternatywne

paliwa mają szansę na masowe wykorzystanie w Polsce? Raport EFL wykazał, że najwięcej nadziei pokładanych jest w wodorze, który zapewnia najwyższą gęstość energii. Choć jesteśmy jednym z największych producentów tego gazu na świecie, to paradoksalnie w Polsce zarejestrowany jest tylko jeden napędzany wodorem pojazd. Sporo zalet mają również takie źródła energii, jak wspierający krajowe rolnictwo biodiesel, tani w produkcji alkohol czy niegenerujące żadnych zanieczyszczeń sprężone powietrze. Ważną rolę mogą odegrać także auta na baterie, których potencjał stale rośnie. Jak wykazały dane PSPA i PZPM z pierwszych siedmiu miesięcy br., segment samochodów elektrycznych okazał się nawet odporniejszy na skutki pandemii koronawirusa niż sektor tradycyjnej motoryzacji. Podczas gdy rejestracje „elektryków” wzrosły o 78 proc. w ujęciu rocznym, sprzedaż pojazdów z tradycyjnymi silnikami spadła o 29 proc. Za ekologiczną alternatywę dla oleju napędowego i benzyny uważany jest również autogaz. Pod koniec ubiegłego roku Polacy mogli go zatankować w aż 7588 punktach. Tym samym nasz kraj przoduje w UE pod względem liczby stacji oferujących LPG. Może się jednak okazać, że w niedalekiej przyszłości przerzucimy się na CNG lub LNG, czyli sprężony i skroplony gaz ziemny. R

FOT. materiały prasowe

ELAB – największe badanie elektromobilności

E

K

L

A

M

A

Podkręć smak przekąsek z sosami Fanex Fanex Sp. z o.o., 05-870 Błonie, Radonice 5A, tel. +48 22 47 10 444, fanex.pl


wieści z branży

8

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

K

oszt inwestycji wyniósł ponad 7 mln zł i sześciokrotnie zwiększył możliwości produkcyjne spółki. Rozlewnia funkcjonuje na terenie terminalu przeładunkowego LPG w Woli Żydowskiej niedaleko Kielc. Inwestycja obejmuje budy­ nek z wiatą oraz przynależnymi pomieszczeniami techniczny­ mi i socjalnymi, place magazynowe do składowania butli, drogi komunikacyjne oraz niezbędną infrastrukturę techniczną. Nowoczesna linia technologiczna została zakupiona u czoło­ wego światowego dostawcy. Jej sercem jest automatyczna karuzela składająca się z 14 urządzeń do napełniania najpopu­ larniejszych butli o pojemności 11 kg z prędkością 700 szt./ godz. Dodatkowo w obiekcie zainstalowano oprzyrządowanie do obsługi butli 33 kg, które również są oferowane przez spółkę Novatek Green Energy. Linia jest wyposażona w najwyższej klasy rozwiązania w zakresie kontroli szczelności. Po napełnie­ niu butle z gazem znakowane są za pomocą specjalnej folii termokurczliwej umieszczanej na zaworze, co potwierdza ich hermetyczność i fakt napełnienia gazem płynnym Novatek. Nowa rozlewnia ma znaczne moce produkcyjne – może napeł­ nić ok. 300 tys. butli miesięcznie w systemie trzyzmianowym. Spółka może więc z powodzeniem zaspokoić duży popyt na rynku, oferując LPG Novatek. Należy pamiętać, że gaz płynny w butlach jest wciąż popularnym źródłem energii potrzebnej do przyrządzania posiłków. Szacuje się, że korzysta z niego ok. 40 proc. polskich gospo­ darstw domowych. Cieszy się również popularnością w domkach letniskowych, barach i restauracjach czy też na imprezach plenerowych. Jest także wykorzystywany w wózkach widłowych napędzanych LPG oraz w procesach technologicznych. – Najlepszej jakości i czystości naturalny gaz płynny Novatek od ponad dekady oferowany jest na polskim rynku, jednakże dzięki uruchomieniu nowoczesnej linii produkcyjnej do napeł­ niania butli zwiększyliśmy wydajność o prawie 600 proc. w stosunku do dotychczasowych możliwości, co czyni go jeszcze bardziej dostępnym – powiedział Dariusz Bratoń, pre­ zes Novatek Green Energy. Oddana do użytku rozlewnia to kolejne ważne wydarzenie w branży gazu płynnego. Kilka miesięcy temu spółka informo­ wała o uruchomieniu nowego terminalu przeładunkowego LPG w Krzyżu Wielkopolskim, co potwierdza poważne plany i zaangażowanie firmy Novatek Green Energy w dalszy rozwój sektora LPG w Polsce.

e-stacjapaliw.pl

W

FOT. materiały prasowe

S

tacja LCNG zlokalizowana jest w pobliżu trasy S8 i może obsłużyć nawet 160 pojazdów na dobę. Umożliwia tankowanie wszystkich pojazdów zasilanych CNG – dostawczych, ciężarowych i autobusów. W przyszłości Cryogas planuje dodać także możliwość tankowania LNG. Stacja pozwala na bezproblemową obsługę pojazdów o długości 18 m i dmc 40 ton. Przy stacji kierowcy znajdą całodobowy sklep spożywczy i toalety. Dostęp do stacji jest możliwy dzięki kartom paliwowym CryogasCard. Na nowym obiek­ cie tankowane są głównie autobusy CNG firmy Michal­ czewski. Pojazdy te obsługują linie komunikacji miej­ skiej na terenie Warszawy. Zmiana napędu z diesla na CNG pozwoliła na znaczne zmniej­ szenie emisji spalin i hałasu oraz ograniczenie wydatków na paliwo. Ekologiczne paliwo CNG było także premiowane przez zlecającego usłu­ gę transportową. – Nasza firma dużą wagę przykłada do troski o środowisko – mówi Aleksandra Michalczewska, prezes firmy Michal­ czewski. – Jednym z rozwiązań jest inwestycja w ekologiczne autobusy na gaz ziemny. W porównaniu z pojazdami na olej napędowy nie emitują one sadzy (cząstek stałych). Kolejny plus to mniejsza emisja dwutlenku węgla i tlenków azotu. Nasza flota liczy obecnie 29 pojazdów zasilanych CNG. Jako partnera do tankowania gazu CNG wybraliśmy Cryogas – informuje. – Zastosowanie stacji LCNG zamiast kompresorów CNG umożliwia tankowanie do 160 pojazdów CNG w krótkim czasie – wskazuje Jarosław Patyk, wiceprezes zarządu Cryogas. – Pozyskując CNG bezpośrednio z LNG, Cryogas zapewnia wysoką wydajność stacji. Auta gazowe mogą być tankowane rzadziej i szybciej niż na zwykłych stacjach CNG. W kolejnym roku planujemy także dodanie modułu tanko­ wania LNG. Jest to odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie na CNG i LNG ze strony lokalnych przedsiębiorców – zapo­ wiada.

dobie transformacji energetycznej musimy zinten­ syfikować nasze działania na rzecz rozwoju tech­ nologii wodorowych. Aktywnie szukamy więc nowych szans biznesowych w tym obszarze oraz poszerzamy grono naszych partnerów. Tylko dzięki współpracy wszystkich uczestników tego łańcucha wartości możemy realnie wpłynąć na tempo wodoryzacji transportu w Polsce – podkreśla Paweł Jan Majewski, prezes zarządu Grupy Lotos. Współpraca między Rzeszowem a Grupą Lotos ma polegać na podjęciu wspólnych działań na rzecz realizacji dostaw wodoru. Porozumienie dotyczy również związanej z tym infrastruktury dla pojazdów z ogniwami paliwowymi FCEB (Fuel Cell Electric Bus), które m.in. zamierza kupić Rzeszów i podległe mu jednostki. Chodzi przede wszystkim o wymia­ nę wiedzy i doświadczeń oraz, docelowo, o zastosowanie najnowszych technologii zarówno przy dostawach wodo­ ru, jak i podczas tankowania tym paliwem taboru komu­ nikacji miejskiej. Autobusy zasilane wodorowymi ogniwa­ mi paliwowymi mają wiele zalet: nie emitują żadnych zanieczyszczeń i zapewniają duży komfort jazdy dzięki cichej pracy elektrycznego silnika. – Naszym priorytetem zawsze była ochrona zdrowia mieszkańców. Od dawna stawiamy na ekologiczny transport i podpisana właśnie umowa umożliwi nam zrealizowanie kolejnego kroku – zakupu autobusów zasilanych wodorem. Grupa Lotos gwarantuje nam, że projekt jest poważnym przedsięwzię­ ciem i zakończy się sukcesem – mówi Tadeusz Ferenc, prezydent Rzeszowa. Podobne listy intencyjne Grupa Lotos podpisała wcześniej z Gdynią, Wejherowem oraz Tczewem. Gdański koncern zaangażował się również w prace nad stworzeniem Pomorskiej Doliny Wodorowej, której celem jest wprowadzenie wodoru do komunikacji autobusowej, transportu kolejowego oraz transportu morskiego. Spółka finalizuje również list intencyjny z Autosanem, polskim producentem autobusów, który pracuje nad stworzeniem pierwszego w swojej ofercie pojazdu zasilanego tzw. pali­ wem przyszłości. Firma zamierza testować do napędu tych autobusów wodór wytworzony przez Grupę Lotos. Również w tym przypadku współpraca zakłada wymianę doświad­ czeń oraz wyników badań nad najnowszymi technologia­ mi wodorowymi.

M

Podpisano list intencyjny w sprawie współpracy Lotosu z miastem Rzeszów, dotyczącej rozwoju technologii wodorowych w Polsce. Równolegle koncern finalizuje porozumienie ze spółką Autosan, która do napędu swoich autobusów ma testować wodór wytworzony przez Grupę Lotos.

A

Firma Novatek Green Energy rozwija infrastrukturę związaną z dystrybucją gazu. Na terenie terminalu przeładunkowego LPG w okolicach Kielc uruchomiono rozlewnię gazu płynnego. To jeden z najnowocześniejszych tego typu obiektów w Polsce.

L

Firma Cryogas M&T Poland, specjalizująca się m.in. w dostawach skroplonego gazu ziemnego, otworzyła w Warszawie stację LCNG. Głównym odbiorcą paliwa są autobusy miejskie firmy Michalczewski.

K

Lotos aktywnie działa na rzecz dostaw wodoru

E

Novatek inwestuje w infrastrukturę

R

Nowa stacja LCNG w Warszawie

A

wieści z branży


wieści z branży

wieści z branży

Nowe stacje Avia

Moya

Lokalizacja: Gorzów Wielkopolski Otwarta w Gorzowie Wielkopolskim nowa stacja Avia to pierwszy flagowy obiekt marki, który w pełni eksponuje

Lokalizacja: Bukowa To już kolejna stacja pod szyldem Moya w woj. świętokrzyskim. Obiekt jest przystosowany do obsługi samochodów

Stacja sieci Avia w Gorzowie Wielkopolskim, z kompleksem Eat&Go

10

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

osobowych, ciężarowych, a także klientów niezmotoryzowanych. Punkt zapewnia też możliwość skosztowania gorącej przekąski i relaks przy kawie. Stacja, z racji swojego położenia, koncentruje się głównie na obsłudze ruchu lokalnego. Kierowcy mogą zatankować tu

Orlen

benzynę 95, olej napędowy standardowy oraz uszlachetnioną wersję, czyli ON Moya Power, a także LPG. Chcący zadbać o swój samochód mają tu nowoczesną, bezdotykową myjnię, odkurzacz oraz kompresor. Stacja otwarta jest także na kierowców samochodów ciężarowych, dla których przygotowano komfortowy podjazd, szybki wlew diesla oraz płyn AdBlue z dystrybutora. Otwarcie: wrzesień

Nowy obiekt Shell przy drodze S1 w kierunku Łodzi i Warszawy, w okolicach Sosnowca

ją się m.in. mineralizowana Moya Woda oraz napój energetyczny Moya Energia. W menu Caffe Moya dostępne są m. in. hot dogi oraz świeże, przygotowywane na miejscu kanapki i zapiekanki. Podstawą oferty jest dostępna w różnych wariantach kawa. Otwarcie: wrzesień

Lokalizacja: Białystok Nowa stacja Moya znajduje się przy ul. Składowej 11. Kierowcy mogą zatankować tu każdy rodzaj paliwa, zrobić zakupy w dobrze zaopatrzonym sklepie wielobranżowym oraz skorzystać z oferty Caffe Moya. Stacja oferuje: benzynę 95, 98, olej napędowy ON oraz wzbogacony ON Moya Power, a także LPG. Jest tu komfortowy podjazd dla dużych samochodów typu ciągnik siodłowy, możliwość szybkiego wlewu oleju napędowego oraz zakupu płynu AdBlue w pojemnikach. Ponadto kierowcy mogą skorzystać z kompresora. Na wszystkich klientów czeka dobrze zaopatrzony sklep. Wśród dostępnych na półkach produktów marki własnej Moya znajdu-

Nowa stacja pod szyldem Moya w Żyrardowie

FOT. materiały prasowe

nowy koncept sklepowy Eat&Go z rozbudowanym kącikiem kawowym i strefą relaksu. Ponadto na dachu zainstalowano panele fotowoltaiczne Avia Solar, instalacja będzie wyposażać stację w zieloną energię. Obiekt mieści się przy ul. Walczaka 21. Nowa stacja oferuje kierowcom sześć stanowisk tankowania wszystkich popularnych paliw, w tym paliwa premium Avia Diesel Gold. Na terenie stacji znajduje się parking dla samochodów osobowych, samoobsługowa myjnia ręczna, po raz pierwszy zaprezentowana na terenie Polski w barwach Avia, a także paczkomat. Nowością, wprowadzoną także po raz pierwszy na stacji w Gorzowie Wielkopolskim, jest wykorzystanie audioi aromamarketingu. Subtelna muzyka i kojący zapach mają w jeszcze większym stopniu uprzyjemnić kierowcom czas spędzany na stacji paliw. Otwarcie: październik

Wyposażona jest w szybki wlew diesla oraz płyn AdBlue. Otwarcie: październik

e-stacjapaliw.pl

Lokalizacja: Czaplinek Stacja zlokalizowana jest na południe od Czaplinka, przy drodze wojewódzkiej nr 163 relacji Wałcz – Kołobrzeg. Skupia się na obsłudze ruchu zarówno lokalnego, jak i tranzytowego. Obiekt charakteryzuje się najwyższymi standardami – dysponuje szeroką ofertą paliw oraz produktów i usług pozapaliwowych. Oferuje każdy rodzaj paliwa – benzynę 95, 98, olej napędowy standardowy oraz ON Moya Power. Na terenie obiektu znajduje się odkurzacz i kompresor, a nieopodal także bezdotykowa myjnia. Stacja jest dobrze dostosowana do obsługi samochodów ciężarowych – dysponuje wygodnym podjazdem, dystrybutorem z szybkim wlewem diesla, płynem AdBlue, który dostępny jest z dystrybutora, oraz parkingiem na trzy TIR-y. Nie mogło tu zabraknąć konceptu gastronomicznego Caffe Moya, a w nim wielu pysznych przekąsek i kawy. W przystacyjnym sklepie można zrobić potrzebne na drogę zakupy, a także doposażyć domową lodówkę w najpotrzebniejsze artykuły spożywcze. Na stacji można skorzystać także z kolektury Lotto. Otwarcie: październik

e-stacjapaliw.pl

Lokalizacja: Żyrardów Stacja Moya znajduje się na ul. Jaktorowskiej 55, która jest drogą powiatową łączącą Warszawę ze Skierniewicami. Przejeżdżające tędy samochody ciężarowe mogą skorzystać z szybkiego wlewu diesla, a za zakupione paliwo mogą rozliczyć się kartą lub aplikacją mobilną Moya Firma. Na stacji w Żyrardowie kierowcy mogą zatankować pojazdy każdym rodzajem paliwa, czyli benzyną 95, 98, olejem napędowym standardowym i jego wzbogaconą wersją ON Moya Power oraz LPG. Jest też nowoczesna myjnia ręczna, odkurzacz oraz kompresor. W wielobranżowym sklepie dostępne są artykuły motoryzacyjne, przemysłowe oraz spożywcze. W wygodnej strefie Caffe Moya można odpocząć i zrelaksować się przy kawie lub posiłku. Otwarcie: październik Lokalizacja: Krościenko Wyżne Stacja, która znajduje się przy drodze krajowej nr 19 relacji Rzeszów – Barwinek, to ważny strategicznie punkt nie tylko dla kierowców zmierzających w pobliskie Bieszczady, ale także kierowców TIR-ów, którzy podróżują w kierunku Słowacji. Stacja w Krościenku Wyżnym oferuje benzynę 95, olej napędowy standardowy i ON Moya Power, a także LPG. Kosmetykę samochodów zapewniają bezdotykowa myjnia, odkurzacz i kompresor. Po zabiegach pielęgnacyjnych pojazdów można zrelaksować się w wygodnej przestrzeni Caffe Moya. Można też połączyć się z darmową siecią Wi-Fi. Stacja dostosowana jest do obsługi samochodów ciężarowych.

Lokalizacja: Kędzierzyn-Koźle Nowa stacja paliw sieci Orlen powstała przy ul. Głubczyckiej, przy południowej obwodnicy Kędzierzyna-Koźla. Zlokalizowana jest przy rondzie między Reńską Wsią a Koźlem. Znajduje się tutaj sześć stanowisk do tankowania pojazdów – w tym stanowisko TIR i AdBlue z dystrybutora. W ofercie paliwowej znajdą się paliwa Efecta, paliwa Premium Verva oraz autogaz. Do dyspozycji klientów oddano pawilon ze sklepem o powierzchni ok. 90 m kw. i konceptem gastronomicznym Stop Cafe 2.0. Na zewnątrz jest odkurzacz, kompresor, a także 14 miejsc parkingowych (z miejscami dla osób niepełnosprawnych) wraz ze strefą wypoczynku. Otwarcie: wrzesień

Shell Lokalizacja: Sosnowiec Obiekt Shell Sosna znajduje się przy drodze S1 w kierunku Łodzi i Warszawy, na północ od węzła Brzęczkowice (Mysłowice). Odwiedzający stację mogą nie tylko zatankować bardzo dobrej jakości paliwo, ale także skorzystać z oferty gastronomicznej i odpocząć w komfortowym otoczeniu. Stacja w Sosnowcu oferuje kierowcom samochodów osobowych trzy pięcioproduktowe dystrybutory z paliwami podstawowymi Shell FuelSave i paliwami premium Shell V-Power, dwa stanowiska do tankowania AdBlue, dwustronny dystrybutor Shell AutoGas i 36 miejsc parkingowych. Dla samochodów ciężarowych przeznaczone są trzy dwustronne, wysokowydajne stanowiska tankowania TIR, dystrybutory AdBlue oraz 12 miejsc parkingowych. Kierowcy mogą skorzystać również z oferty sklepowej i gastronomicznej. Ci, którzy szukają czegoś na mniejszy głód, znajdą przekąski deli by Shell, m.in. panini, kanapki czy hot dogi, a w Bistro Shell na podróżnych czekają zróżnicowane dania śniadaniowe i obiadowe. Odwiedzający mogą również skorzystać z bezpłatnego punktu Wi-Fi. Na stacji dostępny jest kącik zabaw dla dzieci oraz pokój dla rodzica z dzieckiem. Otwarcie: wrzesień

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

11


wieści z branży

wieści z branży

PERN ukończył swój drugi strategiczny projekt, dzięki któremu polska baza surowcowa powiększyła się o blisko 550 tys. m sześc. nowych pojemności na ropę naftową.

W

Terminalu Naftowym w Gdańsku do użytku trafiły cztery zbiorniki o łącznej pojemności 345 tys. m sześc. Wcześniej zakończyła się budowa dwóch stutysięczników w Bazie Gdańsk. Obie inwestycje pozwolą polskim rafineriom na sprowadzanie różnorodnych gatunków ropy i ich magazynowanie, bo dziś o zakupie takiego towaru decyduje nie tylko jego cena czy jakość, ale przede wszystkim pewność dostawy. Inwestycje PERN oznaczają dla Polski większą suwerenność w obszarze ropy i paliw. – PERN realizuje strategiczne dla bezpieczeństwa energetycznego Polski inwestycje. Zakończona budowa zbiorników na ropę naftową w Bazie Gdańsk i w Terminalu Naftowym w Gdańsku zwiększa możliwości przechowywania tego surowca o ponad pół miliona metrów sześciennych. W połączeniu z Naftoportem w Gdańsku zwiększa to gwarancje bezpieczeństwa dostaw surowca dla polskich rafinerii i umożliwia kolejne kroki na drodze do różnicowania kierunków dostaw i gatunków ropy. PERN, rozbudowując infrastrukturę logistyczną naftową i paliwową, przyczynia się do biznesowych sukcesów polskich rafinerii. Mam nadzieję, że strategiczne zadania postawione przez rząd przed całym sektorem naftowo-paliwowym będą realizowane z podobnym sukcesem jak inwestycje PERN, będące tej strategii istotnym elementem – podkreśla Piotr Naimski, pełnomocnik rządu do spraw strategicznej infrastruktury energetycznej. Zrealizowane inwestycje pozwolą na jeszcze efektywniejszą obsługę tankowców zawijających z ropą do Naftoportu, zwiększą możliwości separacji różnych gatunków ropy naftowej, a także zapewnią nowe pojemności klientom PERN, którzy coraz więcej surowców sprowadzają do Polski drogą morską. – Infrastruktura, którą dziś posiadamy, pozwala zatem na skuteczną dywersyfikację, a dzięki temu stabilny rozwój gospodarki – mówi Igor Wasilewski, prezes PERN. Inwestycja w Terminalu Naftowym w Gdańsku to trzy zbiorniki, każdy o pojemności 100 tys. m sześc., i jeden o pojemności 45 tys. m sześc. W trakcie budowy jest jeszcze jeden zbiornik, o pojemności 45 tys. m sześc., który zostanie włączony do istniejącej infrastruktury w sierpniu 2021 r. W Bazie Gdańsk z kolei powstały dwa zbiorniki – po 100 tys. m sześc. każdy. Inwestycje te zwiększają pojemność magazynową na ropę naftową PERN aż do 4,1 mln m sześc. Zbiorniki w Bazie Gdańsk i TNG wybudowano wraz z infrastrukturą towarzyszącą, niezbędną do ich eksploatacji. Zostały zaprojektowane jako stalowe, naziemne, z dachem pływającym, wyposażone w systemy nadzorujące poziom napełnienia i temperatury ropy, a także w systemy przeciwpożarowe i rozwiązania zapobiegające niekontrolowanemu rozlewowi, w postaci dodatkowej osłony. Magazyny zostały również wyposażone w monitoring szczelności dna, z zabezpieczeniem wód gruntowych przed skażeniem, układ detekcji węglowodorów, sygnalizacji pożaru i układ pomiarowy poziomu ropy, jej gęstości i temperatury oraz położenia dachu.

12

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

Zmiany w zarządzie Grupy Lotos i PGNiG

Trzyletni program emisji obligacji

Dotychczasowy prezes zarządu Grupy Lotos Paweł Jan Majewski od 10 listopada 2020 r. objął stanowisko prezesa zarządu Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. Jego miejsce w zarządzie Lotosu zajęła Zofia Maria Paryła, wcześniej wiceprezes zarządu ds. finansowych.

Unimotu

P

Zarząd firmy Unimot podjął uchwałę w sprawie ustanowienia trzyletniego programu emisji obligacji do kwoty 150 mln zł. Funkcję organizatora programu będzie pełnił Santander Bank Polska. Ta inicjatywa ma wesprzeć planowany rozwój grupy.

aweł Jan Majewski będzie prezesem PGNiG na okres trwania VI kadencji, kończącej się 10 stycznia 2023 r. Jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz studiów podyplomowych Executive Master of Business Administration (MBA) w Wyższej Szkole Menedżerskiej w Warszawie. Nowy prezes PGNiG to menedżer z wieloletnim doświadczeniem w zarządzaniu spółkami kapitałowymi, w tym także z udziałem Skarbu Państwa. Pełnił funkcję prezesa zarządu Grupy Lotos, wiceprezesa zarządu Huty Stalowa Wola, członka zarządu w DO & CO Poland oraz prezesa zarządu Airport Cleaning Service. Posiada również długoletnie doświadczenie zawodowe na kierowniczych stanowiskach, m.in. w Petrolot (obecnie Orlen Aviation), a także jako dyrektor pionu zarządzania marżą zmienną i produkcją w PGNiG Termika. W związku z rezygnacją złożoną przez Pawła Jana Majewskiego Rada Nadzorcza Grupy Lotos pełnienie obowiązków prezesa zarządu powierzyła Zofii Marii Paryle, która w zarządzie Lotosu zasiada od 25 lipca 2019 r. Jest absolwentką Executive Master of Business Administration (MBA). Posiada tytuł magi-

P

omimo trwającej pandemii nie zatrzymujemy naszych działań rozwojowych. Nieustannie rozwijamy sieć stacji paliw Avia, zdecydowaliśmy się zainwestować w projekty OZE, w tym na rynku fotowoltaiki, szukając atrakcyjnych projektów do realizacji. Chcemy też w jeszcze większym zakresie wykorzystać nasze kompetencje w zakresie gazu ziemnego – mówi Adam Sikorski, prezes zarządu Unimot SA. W tym programie Unimot będzie mógł emitować zdematerializowane, niepodporządkowane, niezabezpieczone obligacje na okaziciela o terminie zapadalności nieprzekraczającym pięciu lat oraz o jednostkowej wartości nominalnej co najmniej 1 tys. zł. Obligacje będą miały oprocentowanie stałe lub zmienne oraz będą przewidywać wyłącznie świadczenia pieniężne. Obligacje będą mogły podlegać wprowadzeniu do obrotu w alternatywnym systemie obrotu prowadzonym przez GPW w Warszawie. Oferty obligacji będą kierowane wyłącznie do inwestorów kwalifikowanych. – Chciałbym podkreślić, że rozważana emisja obligacji będzie uzupełnieniem posiadanych i zwiększanych linii kredytowych oraz limitów bankowych. Szukamy perspektywicznych i alternatywnych źródeł pozyskania kapitału w celu sfinansowania atrakcyjnych szans biznesowych – dodaje Adam Sikorski. Ostateczne decyzje w sprawie poszczególnych emisji będą uzależnione przede wszystkim od potrzeb finansowych grupy oraz wystąpienia satysfakcjonujących warunków na rynku dłużnych papierów wartościowych. Warunki emisji obligacji zostaną określone przez spółkę odrębnie dla poszczególnych serii. Spółka rozważa przeprowadzenie pierwszej emisji w ciągu najbliższych trzech miesięcy.

e-stacjapaliw.pl

stra Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, uzyskany na Wydziale Zarządzania na kierunku rachunkowość. Karierę zawodową rozpoczęła w 1985 r. w Krajowej Państwowej Komunikacji Samochodowej w Krakowie. W latach 1997-2017 związana była z sektorem prywatnym. Ostatnie dwa lata pełniła funkcję wiceprezesa zarządu Energa Centrum Usług Wspólnych. W zarządzie Grupy Lotos obecnie zasiadają również: Artur Cieślik, wiceprezes ds. strategii i rozwoju, Marian Krzemiński, wiceprezes ds. inwestycji i innowacji, Piotr Walczak, wiceprezes ds. produkcji i handlu, oraz Jarosław Wittstock, wiceprezes ds. korporacyjnych.

Zofia Maria Paryła, Paweł Jan Majewski R

FOT. materiały prasowe

Strategiczne inwestycje PERN

+48 506 286 260 www.moyastacja.pl

E

K

L

A

M

A


wieści z branży

wieści z branży

Kolejne badania nad farmą wiatrową Orlenu

Mobilne płatności na stacjach Circle K

Farma wiatrowa na Bałtyku to jedna z najważniejszych inwestycji PKN Orlen. Koncern prowadzi prace nad rozwojem morskiej energetyki wiatrowej poprzez spółkę Baltic Power.

Sieć stacji Circle K wprowadziła możliwość mobilnego płacenia za paliwo i myjnie. Uczestnicy programu Extra Club mogą zapłacić bezpośrednio przy dystrybutorze i umyć samochód bez konieczności opuszczania pojazdu.

14

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

W trzecim kwartale 2020 r. firma Unimot SA osiągnęła rekordowy poziom skonsolidowanych przychodów ogółem. Wyniosły one 1338,9 mln zł. EBITDA skorygowana ukształtowała się na poziomie 10,9 mln zł.

W

ynik 1338,9 mln zł to o ponad 6,1 proc. więcej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Skonsolidowana EBITDA skorygowana (o szacunkową wycenę zapasu obowiązkowego, uzasadnione przesunięcia i zdarzenia jednorazowe) ukształtowała się na poziomie 10,9 mln zł, a zysk netto 0,9 mln zł. W całym okresie pierwszych dziewięciu miesięcy 2020 r. grupa wypracowała przychody ogółem w wysokości 3516 mln zł (wzrost 12 proc. r/r), EBITDA skorygowana osiągnęła poziom 59,2 mln zł, a zysk netto 8,9 mln zł. Taki wynik EBITDA w okresie I-III kwartału 2020 r. oznacza realizację bieżącej prognozy na cały 2020 r. w 74,0 proc. (80 mln zł), a pierwotnej w 95 proc. (62,3 mln zł). Unimot spodziewa się, że cały 2020 r. będzie dla grupy rekordowy. – Negatywny wpływ na nasze wyniki w III kwartale miała przede wszystkim zwiększona podaż oraz presja na marże naszych kluczowych produktów. Odczuwaliśmy także obserwowany od kilku kwartałów spadek popytu na biopaliwo B100 oraz na produkty asfaltowe. Ponadto osiągnęliśmy niższe marże na hurtowym rynku energii elektrycznej, a po wyborach na

J

est to projekt zaplanowany na pierwszy kwartał przyszłego roku, firma postanowiła jednak przyspieszyć jego realizację, ze względu na pandemię. – Już od marca nasz zespół intensywnie pracował nad rozwiązaniami, dzięki którym nasi klienci będą mogli czuć się bezpiecznie na stacjach – mówi Rafał Droździak, szef marketingu w Circle K. – Poza zmianami wprowadzonymi w związku z oficjalnymi obostrzeniami: zachowaniem odległości, zamontowaniem przesłon czy częstszym sprzątaniem na stacjach, zdecydowaliśmy się na dodatkowe działania, takie jak współpraca z Bolt. Dzięki niej możliwe jest zamawianie ciepłych przekąsek, napojów, ale też codziennych zakupów czy wprowadzonych do naszej oferty środków dezynfekujących wprost do domu. Od pewnego czasu pracowaliśmy także nad rozwojem aplikacji mobilnej Circle K. W związku z pogorszeniem się sytuacji epidemicznej w ostatnich tygodniach, przyspieszyliśmy znacząco prace, aby już teraz udostępnić płatność mobilną klientom – zaznacza. – Testy aplikacji trwają w Warszawie od kilku tygodni, a ich wyniki są na tyle dobre, że zdecydowaliśmy się udostępnić zupełnie bezkontaktowe płatności naszym klientom. W aplikacji mobilnej Circle K możliwe jest dokonywanie płatności za tankowanie, a także za korzystanie z myjni oraz zbieranie punktów programu lojalnościowego Extra Club. Pracujemy nad kolejnymi funkcjonalnościami, które pozwolą na dopasowanie aplikacji do potrzeb szerszego grona klientów oraz umożliwią płatność za kolejne kategorie produktów. Wierzymy, że udostępnienie aplikacji już teraz zwiększy bezpieczeństwo szczególnie tych klientów, którzy znajdują się w grupie ryzyka. Dodatkowo poprawi komfort tych, którzy się spieszą i dzięki nowemu rozwiązaniu mogą spędzić na stacji mniej czasu – wskazuje Aleksander Wasiura, kierownik kategorii paliw w Circle K Polska. Obecnie możliwość płatności mobilnej dostępna jest na stacjach zlokalizowanych w Warszawie, a już w grudniu planowane jest rozszerzenie jej działania na całą Polskę. Aplikacja Circle K dostępna jest w sklepach Google Play i App Store.

e-stacjapaliw.pl

Białorusi wstrzymaliśmy zaplanowane kolejne dostawy ropy naftowej w III i IV kw. 2020 r. Obecnie widzimy jednak, że sytuacja rynkowa się poprawia, a marże rynkowe wzrosły. Nasz zespół mocno pracuje, żeby wykorzystać tę sytuację jak najefektywniej i na koniec 2020 r. być jak najbliżej założonej prognozy – mówi Adam Sikorski, prezes zarządu Unimot SA. Pomimo epidemii COVID-19 Grupa Unimot nie zaprzestała działań rozwojowych. W fotowoltaice stale zwiększane są siły sprzedażowe oraz ekipy monterskie, zdecydowano się też na uruchomienie własnej produkcji paneli fotowoltaicznych. III kwartał w sieci Avia to dołączenie kolejnych stacji, wprowadzenie innowacyjnego konceptu Eat&Go oraz druga odsłona kampanii wizerunkowej „Wielki plus za…”. – Sieć stacji Avia oraz obszar OZE to teraz główne kierunki naszego rozwoju. W zakresie sieci Avia, poza klasycznym modelem franczyzowym oraz modelem dzierżawy, gdzie mamy pozytywne doświadczenia – przyglądamy się obiektom pod kątem ich ewentualnego nabycia. Jeśli chodzi natomiast o OZE, patrzymy na możliwości zaangażowania się w rozwój farm fotowoltaicznych – dodaje Adam Sikorski. R

FOT. materiały prasowe

O

becnie trwają lądowe badania geologiczne na trasie przyłącza farmy. Prowadzone prace pozwolą na wytyczenie podziemnej trasy kablowej wyprowadzającej moc z morza do stacji elektroenergetycznej, zlokalizowanej na lądzie. Pomiary zostaną wykonane w gminie Choczewo, na której terenie powstanie infrastruktura przesyłowa. Moc z farmy wiatrowej na Bałtyku będzie wyprowadzana całkowicie pod ziemią, zarówno na morskim, jak i lądowym odcinku przyłącza. Prowadzone na lądzie badania geologiczne pozwolą na określenie optymalnej trasy kablowej przyłącza. Na pierwszym etapie prac wykonane zostaną badania geofizyczne w technologii tomografii elektrooporowej. Ich wyniki pozwolą na wstępne rozpoznanie warunków gruntowych. W kolejnej fazie za pomocą specjalistycznego sprzętu wykonane zostaną odwierty o głębokości do kilkudziesięciu metrów, z których pobrane zostaną próbki do analizy parametrów geotechnicznych. Równolegle prowadzone będą też badania geofizyczne na wodach płytkich Bałtyku. – Budowa farmy wiatrowej na Bałtyku jest jedną z kluczowych inwestycji przybliżających nas do strategicznego celu, czyli osiągnięcia neutralności klimatycznej – mówi Daniel Obajtek, prezes zarządu PKN Orlen. – Mimo trudnych warunków epidemicznych nie zwalniamy tempa i trzymamy się założonego harmonogramu. Do 2030 r. zainwestujemy ponad 25 mld zł w projekty, które umożliwią nam redukcję oddziaływania na środowisko i otwarcie na nowe modele biznesowe. Inwestując w zieloną energię budujemy również pozycję Orlenu jako lidera transformacji energetycznej w Europie Środkowej – zwraca uwagę. Przygotowaniem trasy przyłącza kablowego na zlecenie PKN Orlen zajmuje się firma Enprom, która odpowiada za prace projektowe i uzyskanie pozwolenia na budowę dla niezbędnej infrastruktury. Kontrakt obejmuje przygotowanie przyłącza zarówno na odcinku morskim: od farmy do brzegu, jak i na lądowym: od brzegu do stacji elektroenergetycznej, skąd dalej zielona energia trafi do krajowego systemu elektroenergetycznego. Spośród prac przygotowawczych zrealizowano już m.in. wstępne pomiary dna morskiego i badania środowiskowe dla obszaru farmy. Na ich podstawie koncern złożył już raport środowiskowy i obecnie czeka na decyzję środowiskową dla morskiego obszaru inwestycji. Na Bałtyku prowadzone są wciąż dodatkowe badania i niezbędne pomiary wietrzności, które zostaną wykorzystane przez projektanta farmy.

Unimot publikuje wyniki za III kwartał 2020 r.

E

K

L

A

M

A


wieści z branży

wieści z branży

Orlen inwestuje w logistykę

Spółka Anwim ma nowego inwestora

Przejęcie firmy specjalizującej się w przewozach drogowych umocni pozycję PKN Orlen na rynku transportowym i pozwoli zoptymalizować procesy logistyczne.

Z

Polish Enterprise Fund VIII stanie się większościowym akcjonariuszem Anwim SA. Jest to kolejny krok w rozwoju największego niezależnego operatora stacji paliw w Polsce.

16

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

Spółka Ruch w rękach Orlenu Koncern Orlen przejął pakiet 65 proc. akcji Ruchu i tym samym kontrolę nad spółką. Jest to efekt decyzji Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Ruchu o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki, co wiąże się z emisją nowych akcji. Pozostałymi akcjonariuszami będą PZU i PZU Życie oraz Alior Bank.

J

esteśmy poważnym inwestorem, otwieramy kolejny rozdział w historii spółki Ruch, obejmując wyłącznie nowe akcje wyemitowane przez spółkę. Dzięki przejęciu kontroli możemy już wykorzystać pewne synergie, które wzmocnią spółkę i równolegle wprowadzą nasz biznes detaliczny na wyższy poziom. Na bazie spółki Ruch chcemy m.in. rozwijać segment usług kurierskich oraz nowe formaty gastronomiczno-sklepowe. Poprzez efektywne wykorzystanie aktywów Ruchu i Grupy Orlen znacząco wzbogacimy naszą ofertę, na czym niewątpliwie skorzystają klienci, a także nasi akcjonariusze – mówi Daniel Obajtek, prezes zarządu PKN Orlen. Orlen ma już plan rozwoju spółki Ruch. Zakłada on nowoczesną sprzedaż FMCG (fast-moving consumer goods). Ten plan wpisuje się w trendy sprzedaży detalicznej w Europie Środkowo-Wschodniej. Na rynku widoczna jest stabilizacja wzrostu konsumpcji paliw przy jednoczesnym zwiększeniu konkurencji w jakości obsługi, asortymencie, usługach oraz poprawie standardów operacyjnych. Analizy rynkowe przeprowadzone przez PKN Orlen wskazały na potencjał rozwoju formatu poza stacjami paliw, z wykorzystaniem aktywów spółki Ruch. PKN Orlen złożył spółce Ruch warunkową ofertę finansowania w związku z zamiarem przejęcia kontrolnego pakietu akcji spółki już 11 kwietnia 2019 r. Decyzję poprzedziło badanie due dilligence (kompleksowe badanie kondycji przedsiębiorstwa) i wypracowanie kierunków działań restrukturyzacyjnych. Od tego czasu prowadzone były działania związane m.in. z przyjęciem i zatwierdzeniem układów restrukturyzacyjnych (co było jednym z warunków udzielenia spółce finansowania przez PKN Orlen). W międzyczasie powstał szczegółowy plan restrukturyzacji spółki oraz wynegocjowano umowę inwestycyjną z pozostałymi partnerami w tym przedsięwzięciu. Zawarcie umowy inwestycyjnej oraz wydanie przez prezesa UOKiK zgody na objęcie przez PKN Orlen kontroli nad Ruchem umożliwiło kontynuację procesu. Prawomocne stwierdzenie przez sąd wykonania układów Ruchu z wierzycielami w trybie dwóch przyspieszonych postępowań układowych stanowiło ostatni warunek i otworzyło dla PKN Orlen drogę do finalizacji transakcji.

e-stacjapaliw.pl

Stąd nasza decyzja o odzyskaniu perspektywicznych aktywów i zakupie przewoźnika drogowego – mówi Daniel Obajtek, prezes zarządu PKN Orlen. Celem PKN Orlen jest wzmocnienie pozycji na rynku przewozów drogowych. Dalszy rozwój spółki transportowej będzie możliwy dzięki poszerzeniu zakresu działalności w obszarze LPG, JET oraz sprzedaży hurtowej paliw, a także o dodatkowe grupy produktowe. Transakcja wpisuje się również w prowadzone przez Orlen procesy akwizycyjne, szczególnie przejęcie Grupy Lotos. Połączona baza logistyczna w przypadku realizacji procesu będzie wymagała dużo większej elastyczności po stronie Grupy Orlen, którą może zapewnić właśnie własna flota. Docelowo koncern planuje konsolidację transportu drogowego w jednym wyspecjalizowanym podmiocie. Spółka OTP od czasu wejścia do Grupy Trans

Polonia była intensywnie rozwijana, zdobywając większe doświadczenie i rozszerzając kompetencje w obszarze transportu drogowego. – OTP, funkcjonując w Grupie Trans Polonia od 2016 r., konsekwentnie rozwijało kompetencje w zakresie przewozu płynnych produktów niebezpiecznych (ADR) – mówi Dariusz Cegielski, prezes zarządu Grupy Trans Polonia. – Spółka realizuje z powodzeniem strategię rozwoju opublikowaną w 2017 r., która zakłada wieloletni program inwestycyjny, związany przede wszystkim z międzynarodową logistyką płynnych produktów chemicznych oraz międzynarodowymi przewozami intermodalnymi płynnych surowców. Sprzedaż OTP wpłynie pozytywnie na realizację tych planów, ponieważ pozyskane ze sprzedaży środki finansowe pozwolą przyspieszyć realizację wymienionych celów. R

FOT. materiały prasowe

F

undusz private equity, którym zarządza Enterprise Investors, jest związany z Anwim SA od 2018 r., kiedy nabył pakiet 35 proc. akcji spółki. Transakcja zostanie sfinalizowana po wydaniu zgody przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. – Zwiększenie zaangażowania funduszu Enterprise Investors w naszą spółkę jest kolejnym krokiem w realizacji ambitnej strategii rozwoju, jaką przyjęliśmy kilka lat temu. Jesteśmy dziś najdynamiczniej rosnącą siecią stacji paliw w Polsce, a zwiększenie zaangażowania kapitałowego Enterprise Investors pozwoli nam kontynuować ekspansję na rynku – mówi Rafał Pietrasina, prezes zarządu Anwim SA. Marka Moya, której właścicielem jest Anwim SA, kontynuuje dynamiczny rozwój. Po niedawnym przejęciu stacji paliw eMILA, jako jedyna w Polsce sieć dysponuje tak kompleksową ofertą. Klienci mogą skorzystać z tradycyjnych stacji obsługowych ze sklepem i konceptem gastronomicznym Caffe Moya, stacji automatycznych (wyłącznie dla flot) oraz samoobsługowych dla klientów biznesowych i indywidualnych. Na koniec bieżącego roku liczba stacji działających pod marką Moya przekroczy 300.

akup spółki OTP to jeden z elementów strategii rozwoju Grupy Orlen. Rozbudowa własnych zasobów transportowych pozwoli na zachowanie pełnej kontroli nad produktem w całym łańcuchu logistycznym. Ograniczone zostaną także koszty transportu. Wartość transakcji szacowana jest na 89 mln zł. – Logistyka to jeden z najbardziej kapitałochłonnych obszarów działalności firm. Dlatego każda optymalizacja kosztów w tym zakresie korzystnie przekłada się na osiągane wyniki. W Grupie Orlen na bieżąco prowadzimy integrację procesów logistycznych i szukamy nowych rozwiązań, które umocnią naszą pozycję na konkurencyjnym rynku i polepszą jakość usług. Tworzenie własnych kompetencji w tym obszarze to skuteczny sposób na rozwój aktywów logistycznych, zwiększanie konkurencyjności i optymalizację kosztów.

E

K

L

A

M

A


nowości

nowości

Czosnek z jogurtem

Fanex, polski producent sosów, w odpowiedzi na oczekiwania swoich klientów wprowadził na rynek nową odsłonę sosu czosnkowego z jogurtem. W porównaniu z wersją klasyczną najnowsza receptura charakteryzuje się zwiększoną zawartością czosnku przy zachowaniu zbalansowanego smaku oraz ma jeszcze bardziej kremową konsystencję. Nowy sos wyróżnia się naturalnym smakiem, barwą oraz lekką, jedwabistą i jogurtową strukturą. Wprowadzenie nowej receptury jest odpowiedzią na zmieniające się oczekiwania klientów, którzy coraz częściej preferują dobrze zbalansowany sos czosnkowy, niedominujący nad smakiem dania. Produkt skierowany jest do szeroko rozumianej gastronomii i całego rynku HoReCa, ale producent w przyszłości nie wyklucza jego wprowadzenia także do sprzedaży detalicznej. www.fanex.pl

Czekolada mocno kakaowa

Zabija wirusy i bakterie

Reckitt Benckiser Hygiene Home Poland wprowadza na rynek markę środków do dezynfekcji Lysol. Jak twierdzi producent, preparaty zabijają 99,9 proc. wirusów, bakterii i grzybów. Aerozol do dezynfekcji powierzchni może być stosowany na powierzchniach takich jak prysznic, toaleta, klamki, a także na powierzchniach mających kontakt z żywnością, np. blatów kuchennych. Jest on dostępny w trzech wariantach zapachowych – górska świeżość, wiosenna świeżość oraz kwiat jabłoni o pojemności 400 ml. Z kolei płyn do dezynfekcji prania pozwala na skuteczne pozbycie się bakterii i wirusów nawet przy praniu w niskich temperaturach. Płyn występuje w dwóch wariantach pojemnościowych – 720 ml i 1,20 l. www.lysol.pl

Nowa czekolada do picia marki DecoMorreno to napój o prawdziwie intensywnym i jeszcze bardziej niż do tej pory atrakcyjnym smaku. Czekolada do picia DecoMorreno zawiera bowiem aż 43 proc. kakao. Nowy produkt to jednak nie tylko wyśmienita jakość, ale także prostota i szybkość przygotowania. Wystarczy zalać odpowiednią ilość produktu gorącym mlekiem, by już po chwili poczuć intensywny smak czekolady i oddać się smakowaniu przyjemności. Do produkcji czekolady do picia DecoMorreno wykorzystano bowiem wyjątkowy proces, za sprawą którego składniki produktu łączą się w jedną mikrogranulkę. Kakao, z którego powstała nowa czekolada DecoMorreno, ma obniżoną zawartość tłuszczu. www.decomorreno.pl

Naturalne smaki herbaty

Naturalne ziołowo-owocowe napary z portfolio marki Dilmah zyskały nową gramaturę, niższą cenę, a także dodatkowe warianty smakowe, odpowiadające aktualnym trendom konsumenckim. Produkty przeznaczone do sprzedaży detalicznej otrzymały również nową stylistykę i funkcjonalne panele, które pomogą konsumentom w wyborze kompozycji dopasowanej do preferencji smakowych. Linia Dilmah Infusions to 10 oryginalnych na polskim rynku kompozycji złożonych z naturalnych składników, takich jak np. kokos, mango, kardamon, imbir, pomarańcza, róża czy grejpfrut. Nowa, mniejsza gramatura wpływa na bardziej subtelny smak naparów i została dostosowana do preferencji polskich konsumentów. www.dilmah.pl

Orzechowy baton Wawel

Mr. Tom to nowość w ofercie firmy Wawel. Wyróżnia się dużą zawartością pełnych orzechów arachidowych – aż 62 proc. – oblanych aromatycznym karmelem. To propozycja dla miłośników słodyczy o intensywnym smaku i wyrazistej strukturze. Produkt cechuje prosty skład i wysoka zawartość białka. Mr. Tom to poręczna, 40-gramowa porcja słodyczy idealna zarówno na wycieczkę, jak i jako słodka przekąska w czasie pracy. www.wawel.com.pl

Delikatny serek śmietankowy

Danio Prosty Skład to połączenie puszystego twarożku, kremowej śmietanki i cukru dla smaku. W recepturze tego delikatnego serka o pysznym, śmietankowym smaku, nie ma miejsca na konserwanty czy barwniki. Nowe Danio usatysfakcjonuje zarówno tych, którzy wolą pojedyncze opakowania, jak i tych, którzy lubią mieć w lodówce solidny zapas serków, ponieważ w sprzedaży dostępne są nie tylko pojedyncze kubeczki, ale także czteropaki. www.danio.com.pl

Nowa jakość sprzątania Do nowoczesnych silników

18

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

FOT. materiały prasowe

Najnowsze silniki spalinowe wykorzystują nowe technologie wtrysku paliwa i oczyszczania spalin. Są również mniejsze i często doładowywane za pomocą turbosprężarki, co powoduje bardziej wymagające warunki pracy. W silniku tego typu energia jest tracona w wyniku tarcia ruchomych części. Ograniczenie utraty tej energii pozwala zaoszczędzić paliwo i zmniejszyć emisje zanieczyszczeń. Można to osiągnąć m.in. poprzez stosowanie odpowiedniego oleju. Odpowiedzą na te potrzeby ze strony Total Lubrifiants jest innowacyjne rozwiązanie w postaci nowej gamy środków smarnych: Total Quartz Xtra. Seria ta składa się z zaawansowanych syntetycznych środków smarnych, optymalizujących osiągi silnika, a jednocześnie chroniących części mechaniczne, aby wydłużyć jego żywotność. Mała lepkość nowej gamy olejów zmniejsza tarcie wewnątrz silnika. W rezultacie ich stosowanie generuje oszczędność paliwa do 4 proc. Dodatki przeciwutleniające pozwalają cząsteczkom oleju zachować swoje właściwości w czasie i sprawiają, że produkt jest odporniejszy na degradację fizyczną i chemiczną. www.total.com.pl

e-stacjapaliw.pl

Systemy centralnego odkurzania Ergox to nowy rodzaj usług, zapewniający wyższe niż do tej pory standardy w myjniach. Ergox to wysokiej klasy zaawansowane rozwiązanie dla każdej myjni – tunelowej, samoobsługowej lub ręcznej. Można zamontować od dwóch do ponad 50 stanowisk pracujących jednocześnie. System jest samoobsługowy, urządzenie jest uruchamiane po wyciągnięciu ssawki z fotoczujki. Pracą systemu i dyspozycją mocy steruje sterownik PLC i detektory różnicy ciśnień. Ergonomicznie rozmieszczone, estetyczne węże gwarantują wygodę sprzątania. Poziom hałasu jest niski ze względu na to, że turbina nie znajduje się na stanowisku sprzątającym, ale jest umieszczona w pomieszczeniu technicznym. System wyposażony jest w automatycznie oczyszczane filtry. Do dyspozycji klientów jest także szeroka gama dodatkowych rozwiązań: przedmuch sprężonym powietrzem, kompresor do opon, uchwyty do odkurzania dywaników, oświetlenie ledowe, zadaszenie. Możliwa jest personalizacja systemu zgodnie z firmowym wizerunkiem myjni czy stacji – według życzeń inwestora. Dowiedziono, że kierowcy częściej korzystają z tych myjni, przy których jest sprawny, wygodny i szybki system odkurzania. System centralnego odkurzania Ergox zwraca się już w ciągu roku-dwóch lat! www.comfortsystem.com.pl; www.ergox.pl

e-stacjapaliw.pl

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

19


raport

raport

Zmiany i rozwój w cieniu pandemii Rok 2020 był czasem zmian – w gospodarce, życiu społecznym, podejściu do planowania przyszłości. Dla branży paliwowej okazał się szczególny, bo pomimo trudności stawiano na rozwój, inwestycje, nowe kierunki do realizowania w najbliższych latach. O krótkie podsumowanie minionych dwunastu miesięcy i prognozy na rok 2021 poprosiliśmy przedstawicieli zarządów najważniejszych firm z branży paliwowej działających na polskim rynku.

Z

FOT. materiały prasowe, adobe stock

Z

20

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

e-stacjapaliw.pl

jednej strony – inicjatywy i działania mające na celu walkę z epidemią i zwiększenie bezpieczeństwa pracowników i klientów, z drugiej – świadomość, że pomimo trudnej sytuacji trzeba realizować strategie, dostosowywać się do warunków ekonomicznych i nie zostawać w tyle za konkurencją. Połączenie na pozór karkołomne, okazało się jednak możliwe do zrealizowania. Tak przynajmniej wynika z dość optymistycznych – mimo wszystko – opinii na temat mijającego roku. Obecny okres jest bardzo intensywny, co nie jest niczym nowym, bo to czas podsumowań, planowania budżetów i działań na następny rok. Jest jednak inaczej niż zwykle, ponieważ nikt

e-stacjapaliw.pl

Nie zwalniamy tempa Michał Ciszek, prezes zarządu Circle K Polska Rok 2020 zweryfikował rynek i pokazał, jak ważna jest przemyślana strategia i umiejętność szybkiego dostosowania się do nowych warunków. W Circle K opieramy się na długoletniej strategii, w której kluczową pozycję zajmuje klient i jego potrzeby, zgodnie z hasłem „Make it Easy”. Rozwijamy się zgodnie z tą koncepcją, jednocześnie stawiając na ekspansję, otwierając stacje własne i franczyzowe. Od czerwca nasze przekąski, napoje, a także zakupy, można zamówić z dostawą przez aplikację Bolt Food. Ostatnie miesiące były czasem intensywnych prac nad aplikacją mobilną ułatwiającą bezkontaktowe płatności za tankowanie i myjnię. W 2020 r. robiliśmy też wiele, by wspierać najbardziej potrzebujących i dzielić się tym, co najlepsze w Circle K – oferowaliśmy bezpłatną kawę dla służb i wspólnie z PCK przekazaliśmy seniorom paczki w okresie Wielkanocy i Bożego Narodzenia. Przed nami kolejne działania, które wesprą Polaków w okresie epidemii. Pracujemy również nad nowymi rozwiązaniami i współpracujemy z partnerami biznesowymi, przede wszystkim z franczyzobiorcami, którzy są częścią sieci Circle K. Mam nadzieję, że niebawem ruszymy z projektem Circle K Drives Talents, w którym pomożemy zdolnej młodzieży zaistnieć w świecie sportów motorowych. Mimo trudnej sytuacji makroekonomicznej nie zwalniamy tempa. nie potrafi przewidzieć, dokąd zaprowadzi nas w kolejnych miesiącach pandemia i związane z nią decyzje rządu. Wiadomo, że te czynniki mają znaczący wpływ m.in. na ceny ropy, a w ślad za nimi ceny paliw na stacjach. Ograniczenia związane z przemieszczaniem się i organizacją wyjazdów urlopowych powodują, że mniej jeździmy, więc mniej tankujemy i rzadziej korzystamy z usług stacji paliw. To wszystko w ostateczności decyduje o wynikach sprzedaży i kondycji firm, które szukają nowych kierunków rozwoju w kolejnym roku i w perspektywie następnej dekady. Pomimo zamrożenia wielu obszarów życia gospodarczego i konsumenckiego, w roku 2020 sporo się działo, w tym również

w branży paliwowej. Przede wszystkim koncerny aktywnie włączyły się w kolejne etapy walki z pandemią, m.in. poprzez różnego rodzaju akcje charytatywne, ale też poprzez udział w przygotowywaniu szpitali tymczasowych dla pacjentów z koronawirusem. W Płocku, z udziałem Orlenu i na bazie należącego do spółki Centrum Badawczo-Rozwojowego, powstał szpital tymczasowy na 200 łóżek. Koncern, ze wsparciem spółki Energa, finalizuje też budowę podobnego szpitala tymczasowego w Ostrołęce. Z kolei Lotos wspiera przygotowywanie szpitala tymczasowego w Gdańsku, na 400 łóżek. Trwa tam rekrutowanie kadry medycznej.

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

21


raport

raport

Przełomowe decyzje Filip Puchalski, dyrektor ds. operacyjnych Moya, członek zarządu Anwim SA Rok 2020 był zupełnie wyjątkowy dla całej branży paliwowej, a dla Anwim SA w szczególności. Od wiosny świat zmaga się pandemią koronawirusa, która ma bardzo istotny wpływ na całą gospodarkę. Sektor paliw, także w Polsce, mocno odczuł spadki sprzedaży, będące wynikiem wprowadzanych obostrzeń. Mimo to mijający rok jest dla spółki Anwim przełomowy. Kontynuujemy wysoką dynamikę rozwoju organicznego – pod marką Moya otwieramy nowe stacje paliw, zarówno franczyzowe, jak i własne. Oprócz tego wprowadzamy do sieci nowy format – stacje samoobsługowe. Mam na myśli zakupione przez nas stacje eMILA, które właśnie są włączane do sieci Moya. W ten sposób, jako jedyna sieć stacji paliw w kraju dysponujemy aż trzema rodzajami stacji. Są to: obiekty tradycyjne, czyli obsługowe z konceptami gastronomicznymi Caffe Moya i bogato wyposażonymi sklepami wielobranżowymi, automatyczne – z ofertą skierowaną wyłącznie do flot oraz wspomniane samoobsługowe, które stanowią świetną alternatywę zarówno dla klientów flotowych, jak i indywidualnych. Warto wspomnieć przy tej okazji również o rozbudowie oferty Caffe Moya, do której włączane są produkty świeże, jak kanapki, i przyrządzane – wypiekane na miejscu, jak pizze czy zapiekanki. Do portfolio marki własnej Moya w przystacyjnych sklepach dołączą w tym roku także kolejne produkty. Kolejnym ważnym krokiem w rozwoju sieci Moya jest zwiększenie udziału właścicielskiego naszego inwestora, czyli Enterprise Investors, który po wydaniu zgody przez UOKiK stanie się większościowym udziałowcem spółki Anwim SA. Reasumując, pomimo wielu trudności związanych z pandemią, 2020 r. kończymy bilansem zdecydowanie dodatnim, mając w portfolio około 300 stacji w sieci, a na horyzoncie naprawdę obiecujące perspektywy na przyszłość.

W 2020 r. na polskiej mapie stacji paliw pojawiło się ponad sto nowych obiektów, w tym również bardzo pożądane przez kierowców stacje autostradowe. Przeprowadzono kilka ważnych transakcji, które zmienią w najbliższej przyszłości obraz rynku. W tym przodował PKN Orlen, który rozpoczął przygotowywany już od kilku lat proces przejęcia Grupy Lotos. To, podobnie jak stopniowe przejmowanie spółek Energa i PGNiG, ma w założeniu pomóc w realizowaniu ambitnej strategii koncernu na najbliższe dziesięć lat. Nie zabrakło ważnych transakcji i nowych projektów również w innych spółkach z branży. Grupa Unimot postawiła na dywersyfikację działalności i zainwesto-

22

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

wała w zupełnie nowy segment rynku, jakim jest produkcja i sprzedaż paneli fotowoltaicznych. Jest to – z jednej strony – inwestycja, która ma wzmocnić pozycję firmy na rynku, z drugiej – forma promowania odnawialnych źródeł energii, czyli jednego z najważniejszych obecnie kierunków w polskiej energetyce. Z kolei spółka Anwim, operator stacji Moya, zdecydowała się na kilka ważnych kroków w drodze do rozwoju – znalazła strategicznego inwestora i poszerzyła portfolio stacji paliw o sieć placówek samoobsługowych eMILA. Nie zaprzestała jednocześnie dynamicznego rozwoju sieci stacji pod szyldem Moya. Zagraniczne koncerny paliwowe działa-

jące na polskim rynku skoncentrowały się w tym roku na poszerzeniu oferty pozapaliwowej i przyciągnięciu klientów do sklepów i punktów gastronomicznych. Receptą na sukces ma być wprowadzenie usług dowozu zakupów i posiłków za pośrednictwem popularnych aplikacji, np. Bolt czy Uber Eats. Takie rozwiązania zastosowały m.in. koncerny Circle K, Shell i BP. Ten ostatni poszedł jeszcze dalej, wprowadzając na swoje stacje nowy koncept sklepów Easy Auchan, dzięki któremu sklepy na stacjach BP staną się dobrze zaopatrzonymi punktami sprzedaży, czynnymi również w niedziele niehandlowe. Na nowy koncept gastronomiczny Eat&Go, połączony z nowo-

e-stacjapaliw.pl

FOT. materiały prasowe

Nowe, ważne projekty Adam Sikorski, prezes zarządu Unimot SA Pomimo wybuchu pandemii koronawirusa, rok 2020 dla Grupy Unimot był rokiem bardzo udanym. W tym okresie wprowadziliśmy dwa istotne dla dalszego rozwoju grupy projekty. Pierwszym z nich było rozpoczęcie działalności w segmencie odnawialnych źródeł energii (OZE) poprzez uruchomienie sprzedaży i instalacji paneli fotowoltaicznych pod marką Avia Solar. Był to bardzo dobry krok – nasza sprzedaż, oparta na grupie doświadczonych handlowców oraz sieci stacji paliw Avia, okazała się na tyle skuteczna, że planujemy dalszy rozwój na rynku OZE, w tym inwestycję w produkcję własnych paneli fotowoltaicznych. Drugim istotnym projektem było wprowadzenie nowego konceptu sklepu w sieci stacji paliw Avia pod nazwą Eat&Go. Nowy koncept to profesjonalnie zaplanowany sklep typu convenience. W jego skład wchodzi kącik kawowy, strefa relaksu, nowy plan rozstawienia mebli oraz specjalnie przygotowany design wnętrza stacji. Koncept Eat&Go wprowadza także na stacje Avia nowoczesną komunikację za pomocą ciekłokrystalicznych ekranów oraz audio- i aromamarketing. Jesteśmy przekonani, że będzie to mocne wsparcie dla naszej sprzedaży pozapaliwowej w sieci Avia. Na początku roku 2020 planem finansowym dla Grupy Unimot było osiągnięcie skonsolidowanej i skorygowanej EBITDA na poziomie 62,3 mln zł. Pomimo wiosennego lockdownu w pierwszej połowie roku grupa osiągała bardzo dobre wyniki finansowe, które pozwoliły podjąć decyzję o zwiększeniu prognozy finansowej do 80 mln zł. Dzisiaj już wiemy, że pomimo cały czas trwającej pandemii i związanych z nią obostrzeń, podwyższoną prognozę uda nam się zrealizować, a rok 2020 będzie rokiem naszych rekordowych wyników. Rok 2021 z całą pewnością będzie rokiem wyzwań, wygeneruje je walka z pandemią koronawirusa, która może potrwać jeszcze wiele miesięcy. Od jej dalszego przebiegu będą zależały kursy ropy naftowej i paliw ropopochodnych na świecie, a także liczba klientów na stacjach paliw. Grupa Unimot jest dobrze przygotowana na ten nadchodzący okres, dywersyfikacja naszych przychodów oraz wykorzystywanie synergii pomiędzy spółkami grupy pozwalają nam z optymizmem patrzeć w przyszłość. czesnymi technikami marketingowymi postawiła też Grupa Unimot. Stacje paliw i inwestycje w związaną z nimi infrastrukturę to jednak nie wszystko. Firmy paliwowe coraz bardziej angażują się w promowanie paliw alternatywnych, odnawialnych źródeł energii i elektromobilności, planują w przyszłości neutralność emisyjną i działania na rzecz ochrony środowiska. Współpracują z uczelniami wyższymi m.in. w celach badawczych, inwestują w farmy wiatrowe (Orlen), produkcję wodoru jako paliwa komunikacyjnego (Lotos), produkcję paneli fotowoltaicznych (Unimot) czy infrastrukturę do sprzedaży paliw alternatywnych, m. in. biometanu (Shell, Novatek).

e-stacjapaliw.pl

Rok 2020 był zupełnie wyjątkowy dla Optymalizacji działalności Adam Kasprzyk, dyrektor ds. komunikacji w Grupie Lotos W 2020 r. priorytetem było dla nas zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom oraz klientom. Powołany w spółce sztab kryzysowy szybko wprowadził konkretne zmiany. Dzięki temu nasza rafineria pracowała niemal na pełnych obrotach, niezakłócone było również wydobycie węglowodorów, logistyka i dystrybucja produktów. Specjalnymi zasadami sanitarnymi objęliśmy również wszystkie stacje paliw Lotosu. Koncern włącza się też w walkę ze skutkami rozprzestrzeniania koronawirusa – organizuje m.in. szpital tymczasowy w Gdańsku. Równolegle Lotos stale się rozwija. Dzięki uruchomionemu na początku roku projektowi EFRA zwiększyliśmy produkcję wysokomarżowych paliw. Trwają rozruchy węzła odzysku wodoru. Finalizujemy budowę czwartego nalewaka bramowego i zakończyliśmy projekt budowy systemu bieżącego monitorowania wpływu pracy rafinerii na środowisko. Przygotowujemy się też do postoju remontowego, który czeka nas w nadchodzącym roku. Wspólnie z PKN Orlen i Energą rozpoczynamy analizy dotyczące budowy elektrowni gazowo-parowej w Gdańsku. Na bieżąco śledzimy sytuację rynkową i optymalizujemy działalność. Aktywnie rozwijamy się w obszarze paliw alternatywnych. Poza tym uczestniczymy w procesie przejęcia kapitałowego przez PKN Orlen.

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

23


raport

raport

24

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

Orlen na drodze do transformacji

Rok inwestycji Dariusz Bratoń, prezes zarządu Novatek Green Energy

Do 2030 r. Grupa Orlen przeznaczy łącznie 140 mld zł na inwestycje. To m.in. one wyznaczą drogę transformacji koncernu, który w ciągu najbliższej dekady stanie się niemal zupełnie nowym przedsiębiorstwem.

P

P Mijający rok to z pewnością okres dynamicznego rozwoju firmy Novatek Green Energy, a także ukończenia wielu ważnych projektów. Już na początku roku uruchomiliśmy pierwszą w Polsce ogólnodostępną stację tankowania LNG Novatek. W kwietniu natomiast oddaliśmy do użytku Terminal Przeładunkowy LPG w Krzyżu Wielkopolskim, który zwiększył możliwości dystrybucji autogazu Novatek do stacji paliw na terenie Polski Zachodniej. W drugiej połowie roku zakończyliśmy budowę najnowocześniejszej w naszym kraju rozlewni gazu w butlach, która zwiększyła nasze moce produkcyjne o ponad 600 proc. Rok 2020 to także dynamiczny rozwój sieci stacji tankowania LNG Novatek w Niemczech. Obecnie za naszą zachodnią granicą funkcjonują cztery takie obiekty: w Rostocku, Poczdamie, Buchholz oraz w Lübbenau. Jesteśmy już w trakcie realizacji kolejnych stacji tankowania LNG zarówno w Polsce, jak i w Niem­ czech, co pokazuje, że nie zamierzamy zwalniać intensywnego tempa rozwoju również w nadchodzącym roku. Zdajemy sobie bowiem sprawę, że największym wyzwaniem dla branży jest zwiększanie udziału paliw alternatywnych, dlatego jako producent oraz dostawca gazu LPG i LNG podejmujemy wiele inicjatyw biznesowych stymulujących wzrost tego segmentu europejskiego rynku.

e-stacjapaliw.pl

KN Orlen ogłosił strategię na najbliższe dziesięć lat. Jej głównym założeniem będzie stworzenie grupy multi­ energetycznej, której rozwój będzie oparty na energetyce odnawialnej i gazowej, na efektywnej niskoemisyjnej produkcji rafineryjno-petrochemicznej, własnym wydobyciu węglowodorów oraz zintegrowanej ofercie dla klientów indywidualnych. Realizacja strategii Orlen2030 doprowadzi do dalszej dywersyfikacji źródeł przychodów koncernu, wpisując się w długofalowy cel osiągnięcia neutralności emisyjnej w 2050 r.

Nowy rozdział w historii firmy

– Otwieramy nowy rozdział w historii Grupy Orlen – mówi Daniel Obajtek, prezes zarządu PKN Orlen. – Kierunki zmian wytycza strategia Orlen2030, która jest odpowiedzią na globalne trendy. Budujemy nowy koncern multienergetyczny, zdolny do konkurowania w obliczu wielkich przemian. Doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że segmenty biznesowe, w których dzisiaj jesteśmy najsilniejsi, będą wymagały niezwykle głębokich zmian. Jesteśmy na nie przygotowani. W ciągu ostatnich lat konsekwentnie i skutecznie prowadziliśmy działania wzmacniające grupę i przygotowujące ją do nadchodzącej transformacji. Na realizację naszych strategicznych celów wydamy łącznie ok. 140 mld zł, co wygeneruje łącznie 195 mld zł zysku EBITDA w ciągu następnych 10 lat. Zdywersyfikowana działalność zapewni nam stabilną sytuację finansową i pozwoli konsekwentnie budować wartość dla naszych akcjonariuszy. Orlen2030 będzie efektywnym, zintegrowanym koncernem, wykorzystującym czyste technologie i zeroemisyjne źródła energii. Największa część nakładów inwestycyjnych w ciągu najbliższej dekady zostanie przeznaczona na segmenty, które w najlepszy sposób realizują ambicje strategicznego rozwoju spółki. Około 85 mld zł przeznaczy się na nowe, perspektywiczne obszary, związane przede wszystkim z energetyką odnawialną i zaawansowaną petrochemią. Z kolei na zwiększenie efektywności obecnych aktywów grupa przeznaczy 55 mld zł.

Neutralność emisyjna do 2050 r.

FOT. materiały prasowe

Z troską o bezpieczeństwo Rafał Molenda, dyrektor działu stacji paliw i rozwoju sieci Shell Polska Niespodziewane wydarzenie, jakim był wybuch pandemii COVID-19, sprawiło, że w tym roku jeszcze bardziej chcieliśmy zapewnić naszym pracownikom i klientom jak największe poczucie bezpieczeństwa oraz wygodę robienia zakupów. Natychmiast wprowadziliśmy na naszych stacjach rozwiązania, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa, m.in. zwiększyliśmy częstotliwość dezynfekcji stacji i oddzieliliśmy pracowników od klientów przeźroczystą pleksą, zapewniliśmy płyny do dezynfekcji rąk oraz rękawiczki. Zdając sobie sprawę, że podróże dla niektórych były koniecznością, nasze stacje pozostawiliśmy otwarte przez cały okres trwania pandemii nawet w okresie największych obostrzeń. Wiele osób musiało ograniczyć wychodzenie z domu lub odbyć kwarantannę, dlatego w czerwcu wprowadziliśmy możliwość zakupu produktów z naszych stacji poprzez aplikację Uber Eats. Dzięki niej w wybranych miastach można zamawiać ponad 100 produktów, w tym kanapki i hot dogi z oferty deli by Shell. W trakcie epidemii, mając na uwadze bezpieczeństwo klientów, zmieniliśmy format akcji „Wtorki i czwartki z Shell V-Power” i rozłożyliśmy potencjalnie zwiększony ruch na stacjach na dwa dni. Obecnie klienci mogą tankować paliwo premium w cenie paliw podstawowych: Shell V-Power 95 we wtorki, a Shell V-Power Diesel w czwartki. Naszą wdzięczność i solidarność dla służb okazaliśmy, oferując im darmowe ciepłe napoje oraz przekazując specjalistyczne maski filtrujące do służb medycznych czy bony paliwowe na rzecz lokalnych podmiotów wspierających walkę z epidemią. W tym roku po raz jedenasty zostaliśmy wyróżnieni Gwiazdą Jakości Obsługi i po raz trzeci otrzymaliśmy Laur Konsumenta za najlepszej jakości paliwa i oleje, co przybliża nas do bycia najchętniej wybieraną siecią stacji paliw w Polsce. W tym roku zrobiliśmy również ważny krok w Polsce w zakresie rozwoju paliw niskoemisyjnych. W październiku otworzyliśmy pierwszą w Polsce komercyjną stację Shell LNG przeznaczoną dla samochodów ciężarowych. Punkt znajduje się w Bielanach Wrocławskich, przy jednym z największych węzłów logistyczno-transportowych w Polsce. Jest to obecnie 25. stacja Shell LNG w Europie, a w przyszłości powstanie ich jeszcze więcej. W przyszłym roku z pewnością czeka nas walka ze skutkami pandemii i proces odbudowy transakcji paliwowych. Dodatkowo w Polsce i Europie nadal będziemy angażować się w rozwój sieci stacji LNG oraz elektromobilności.

W strategię Orlen2030 wpisane jest zobowiązanie osiągnięcia długofalowego celu grupy, czyli całkowitej neutralności emisyjnej w 2050 r. Do 2030 r. koncern zredukuje emisję CO2 o 20 proc. z obecnych aktywów rafineryjnych i petrochemicznych oraz o 33 proc. w obszarze energetyki. Efektem finansowym strategii będzie dwuipółkrotny wzrost wyniku EBITDA, do poziomu 26 mld zł w 2030 r. Segmenty energetyki, petrochemii oraz rafinerii będą generowały po 7 mld zł zysku EBITDA, segment detaliczny 5 mld zł, natomiast segment wydobycia 1 mld zł. Kluczowym obszarem rozwoju Grupy Orlen w latach 2021-2030

e-stacjapaliw.pl

będzie energetyka, oparta głównie na odnawialnych źródłach energii i wspierana mocami gazowymi. Do 2030 r. koncern zamierza osiągnąć poziom 2,5 GW mocy zainstalowanych w źródłach odnawialnych. 1,7 GW zapewnią morskie farmy wiatrowe, a 0,8 GW źródła lądowe – elektrownie wiatrowe i fotowoltaika. Grupa zwiększy również moc zainstalowaną w nowoczesnych elektrowniach gazowych. W perspektywie 2030 r. do 20 proc. gazu wykorzystywanego przez Grupę Orlen będzie pochodziło z własnych zasobów koncernu.

Rozwój rafinerii i sprzedaży detalicznej Do 2030 r. rafineria pozostanie ważnym segmentem działalności Grupy Orlen. Fundamentem jego transformacji będzie zwiększenie efektywności energetycznej, pogłębienie przerobu ropy, integracja z Grupą Lotos. Istotne będzie również zwiększenie produkcji biopaliw i paliw wodorowych. W perspektywie 10 lat koncern stanie się jednym z czołowych producentów biopaliw w regionie, z mocami produkcyjnymi na poziomie 2 mln ton rocznie. Kontynuowane będą prace nad hubami wodorowymi we Włocławku i Płocku, a także realizowane działania pod kątem produkcji zielonego wodoru. Strategia zakłada też dynamiczny rozwój segmentu detalicznego, oparty na rozbudowie sieci sprzedaży i znaczącym poszerzeniu oferty. Do 2030 r. w Europie Środkowej pod polską marką Orlen będzie działać co najmniej 3,5 tys. stacji. Koncern będzie zwiększać dostępność paliw alternatywnych, m.in. poprzez budowę minimum tysiąca szybkich ładowarek elektrycznych oraz rozwój sprzedaży paliwa wodorowego i LNG/CNG. Firma będzie konsekwentnie pozyskiwać nowe grupy klientów dzięki szerokiej, zintegrowanej ofercie pozapaliwowej, m.in. nowym formatom sklepowo-gastronomicznym, tworzonym na bazie sieci Ruch.

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

25


raport

raport

Pomyślne perspektywy dla elektromobilności Chociaż zmiany następują stopniowo i powoli, nie ma już wątpliwości, że paliwa tradycyjne będą w najbliższej przyszłości w odwrocie. Rośnie świadomość Polaków co do elektromobilności – to, co jeszcze kilka lat temu wydawało się futurystyczną wizją, coraz częściej nabiera realnych kształtów.

Świadomość coraz większa Okazuje się, że zainteresowanie kierowców zakupem samochodu elektrycznego lub hybrydy typu plug-in sukcesywnie rośnie. W tegorocznym badaniu już prawie 30 proc. Polaków deklaruje, że przy kolejnej zmianie pojazdu rozważy zakup samochodu z napędem elektrycznym. W 2019 r. taką gotowość wyraziło 28 proc. ankietowanych, w 2018 r. 17 proc., a w 2017 r. – 12 proc. Jednocześnie cały czas zmniejsza się zainteresowanie silnikami Diesla, z 38 proc. w 2017 r. do 17 proc. w roku bieżącym. W latach 2017-2020 znaczenie aspektów środowiskowych wśród Polaków przy zakupie nowego samochodu wzrosło o ponad 30 proc. Co istotne, coraz więcej respondentów postrzega samochody elektryczne jako pojazdy pozytywnie wpływające na środowisko. W 2017 r. takie przekonanie wyrażało zaledwie 8 proc. ankietowanych, w 2018 r. 12 proc., w 2019 r. 19 proc., a w 2020 r. już prawie 33 proc. To właśnie ekologiczność jest także najczęściej wymieniana jako czynnik, który

26

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

w największym stopniu wpływa na podjęcie decyzji o zakupie pojazdu elektrycznego, równolegle z niskimi kosztami eksploatacji (na te odpowiedzi wskazało po 70 proc. ankietowanych będących już użytkownikami EV). Dla 50 proc. respondentów liczyły się także pozytywne opinie o elektromobilności, a dla 45 proc. lepsze osiągi EV od pojazdów konwencjonalnych. „Barometr Nowej Mobilności 2020” obrazuje również preferencje Polaków związane z korzystaniem ze zbiorowego transportu publicznego. Aż 98 proc. respondentów popiera trend polegający na wdrażaniu elektromobilności w transporcie publicznym. 36 proc. ankietowanych miało już okazję jeździć autobusem elektrycznym. Za największe zalety e-busów badani uznali brak emisji CO2 (55 proc.) oraz cichą pracę układu napędowego (40 proc.).

Dostępność i pozytywne doświadczenia Z czego wynika rosnące zainteresowanie elektromobilnością wśród Polaków? Między innymi z kompleksowej edukacji społecznej, ale też z tego, że samochody z napędem elektrycznym są coraz powszechniej dostępne. Rośnie zarówno liczba oferowanych modeli EV, jak i ogólnodostępnych ładowarek. Jak przypomina Jan Wiśniewski z Centrum Badań i Analiz PSPA, od czasu wydania pierwszej edycji „Barometru” w 2017 r., w Polsce uruchomiono ponad 1,1 tys. stacji ładowania, a oferta samochodów z napędem elektrycznym poszerzyła się o 69 modeli. Średni zasięg EV zwiększył się o niemal 100 km, a cena najtańszego pojazdu spadła o 10 proc. – Nasze doświadczenia z wprowadzeniem elektrycznej Mazdy MX-30 na polski rynek pokrywają się z danymi opublikowanymi w „Barometrze”.

Polacy oczekują dobrze wycenionych i wyposażonych samochodów elektrycznych, którymi zamierzają pokonywać każdego dnia średnio kilkadziesiąt kilometrów, a do tego są gotowi korzystać z domowych stacji ładowania. To wpisuje się w wizję elektromobilności Mazdy, którą realizujemy naszym kompaktowym SUV-em. Do lepszego rozpromowania elektromobilności potrzebne są jeszcze rządowe subwencje, które, jak widzimy na innych rynkach, stymulują sprzedaż samochodów elektrycznych – mówi Łukasz Paździor, dyrektor zarządzający Mazdy w Polsce. Na popularność takich rozwiązań wpływają też pozytywne doświadczenia osób, które zdecydują się na zakup „elektryków”. W przypadku 95 proc. użytkowników samochodów elektrycznych obecnie eksploatowany pojazd jest ich pierwszym samochodem elektrycznym. Co istotne, aż 98 proc. kierowców jest zadowolonych z jego zakupu. EV w pełni zaspokajają ich potrzeby eksploatacyjne, także w zakresie zasięgu (87 proc. kierowców stwierdziło, że nie pokonuje dziennie więcej niż 50 km). Coraz więcej ankietowanych miało także okazję jeździć samochodem elektrycznym. W 2017 r. było to 6 proc. badanych, w 2018 r. 11 proc., w 2019 r. 16 proc., a w 2020 r. z EV skorzystał już niemal co piąty respondent (18 proc.). Prawie połowa z nich (47,7 proc.) miała okazję usiąść za kierownicą samochodu elektrycznego kilkakrotnie. Wśród największych zalet użytkowych respondenci korzystający z EV wymieniają niskie koszty eksploatacji (65 proc.), ekologiczność (60 proc.) oraz cichą pracę układu napędowego (25 proc.). Wśród największych wyzwań najczęściej wskazywany jest zasięg (50 proc.), dostępność infrastruktury ładowania (45 proc.) oraz ceny (35 proc.).

e-stacjapaliw.pl

Liczą się koszty

FOT. pixabay

P P

olskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych już od czterech lat bada opinie Polaków i ich podejście do korzystania z samochodów z napędem elektrycznym i hybrydowym. Przepytano w tym czasie ponad 4,7 tys. osób, od których zebrano w sumie prawie pół miliona odpowiedzi. Tegoroczna edycja badania PSPA „Barometr Nowej Mobilności” została przeprowadzona we wrześniu 2020 r. na grupie ponad 1,2 tys. respondentów, z wykorzystaniem metody wywiadów online. Jest to też edycja wyjątkowa – autorzy podjęli się bowiem analizy trendów z całych czterech lat i pokazali, jak zmieniały się trendy konsumenckie w zakresie elektromobilności.

Duży wpływ na nasze preferencje co do samochodów mają koszty ich zakupu i utrzymania. Największa grupa respondentów (32 proc.) deklaruje, że na zakup pojazdu może przeznaczyć od 50 do 100 tys. zł, 23 proc. od 100 do 150 tys. zł. W tej kwocie pytani mogą obecnie kupić dwa razy więcej pojazdów niż w 2017 r. – Jak się okazało, ceny EV są coraz bardziej dopasowane do oczekiwań Polaków. Ankietowani, pytani o ile samochody elektryczne powinny być tańsze, z każdym rokiem typują coraz niższą wartość. W 2017 r. wskazywali, że ceny samochodów elektrycznych w salonach powinny zostać zredukowane o 44 proc., w 2018 r. o 42 proc., w 2019 r. o 31 proc., a w 2020 r. już o 26 proc. – wskazuje Albert Kania z PSPA. Niemal 97 proc. badanych chciałoby mieć możliwość ładowania EV w miejscu zamieszkania. Ważne są także szybkie ładowarki publiczne, które według ankietowanych są priorytetowe dla tras przelotowych pomiędzy głównymi miastami (58,9 proc.), oraz w miejscach użytecz-

e-stacjapaliw.pl

ności publicznej, takich jak centra handlowe (20 proc.). Zdaniem 44 proc. respondentów czas ładowania nie powinien przekraczać w punkcie publicznym 30 minut, a dla 34 proc. jednej godziny. Ponad 75 proc. badanych pokonuje trasę dłuższą niż 300 km nie częściej niż raz w miesiącu. 65 proc. z nich zdecydowałoby się na dłuższą podróż międzymiastową samochodem elektrycznym, wiedząc, że mają możliwość skorzystania z szybkiej stacji DC.

Wiedza wciąż zbyt mała Wyniki „Barometru” wskazują także na potrzebę prowadzenia w Polsce społecznych działań edukacyjnych z zakresu elektromobilności. Aż 86 proc. respondentów przyznaje, że nie dysponuje wystarczającą wiedzą dotyczącą ładowania pojazdów elektrycznych. Jedynie co dziesiąty potrafi odróżnić złącza ładowania oraz wymienić rodzaje dostępnych stacji. 74 proc. badanych nie wie, czym różni się hybryda typu plug-in od klasycznej hybrydy. 79 proc. ankietowanych zadeklarowało brak wiedzy lub posiada-

nie niewystarczającej wiedzy dotyczącej kosztów eksploatacji EV, 77 proc. – zasad działania pojazdów tego typu, a 65 proc. – znajomości przywilejów i systemów wsparcia. 93 proc. osób niebędących użytkownikami EV nie potrafi wskazać lokalizacji ładowarek w swojej miejscowości. – Rzetelne informowanie na temat zeroemisyjnego transportu stanowi jeden z warunków niezbędnych dla dynamizacji rozwoju elektromobilności w naszym kraju i dokonywania świadomych wyborów konsumenckich i inwestycyjnych w zakresie EV przez Polaków i polskie przedsiębiorstwa. Dlatego właśnie PSPA wspólnie z Krajowym Ośrodkiem Zmian Klimatu zainicjowało kampanię elektromobilni.pl, której celem jest edukacja na temat pojazdów elektrycznych. W tej kampanii dostarczamy wiedzę i narzędzia niezbędne do podejmowania odpowiedzialnych decyzji o zamianie pojazdu na elektryczny – mówi Maciej Mazur, dyrektor zarządzający Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych. opr. Beata Michalik

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

27


narzędzia

narzędzia

Biznes w parze z nauką

Koncern Shell współpracuje ponadto z Uniwersytetem SWPS w Warszawie, gdzie jest partnerem kierunku Zarzą­ dzanie i Przywództwo. Ale to nie wszyst­ ko – studenci i absolwenci różnych kie­ runków mogą liczyć również na udział w innych inicjatywach Shella. – W Shell Business Operations oferujemy studentom i absolwentom płatne staże oraz programy rozwojowe (Program Praktyk Letnich, Talent Campus Hire for Finance oraz Contracting & Procurement Development Programme). Dzięki temu osoby rozpoczynające karierę zawodową mają okazję poznać firmę, zdobyć pierw­ sze doświadczenia, a także wiedzę mery­ toryczną, która pozwoli im na dalszy rozwój ich kariery zawodowej – dodaje Anna Papka.

W stażach organizowanych przez PKN Orlen bierze udział co roku około 100 osób – studentów polskich szkół wyższych. Unimot wysyła przyszłych polskich MENEDŻERÓW na uczelnie o światowej renomie. Studenci i absolwenci znajdują też miejsce w strukturach Shella.

Kierunek Orlen Potencjał polskiej nauki w rozwoju inno­ wacyjnych rozwiązań wykorzystuje PKN Orlen. Między innymi w tym celu koncern jest w stałym kontakcie z instytucjami badawczymi oraz specjalistycznymi uczel­ niami technicznymi. Wspólnie z ośrod­ kami akademickimi realizuje różne ini­ cjatywy i projekty badawcze. Pracownicy Orlenu m.in. prowadzą doktoraty wdro­ żeniowe czy są obecni na uczelniach, prowadząc wykłady bądź organizując wizyty studyjne. W czerwcu br. podpisano porozumienie kontynuujące współpracę z Politechniką Warszawską Filią w Płocku. Dzięki niemu studenci mogą mieć ułatwiony start na rynku pracy, ponieważ będą mogli odby­ wać praktyki i staże w strukturach kon­ cernu. Jest to też szansa dla uczelni – daje bowiem możliwość realizacji inicjatyw dydaktycznych we współpracy z realnym biznesem. – Praktyczny wymiar porozu­ mienia z Politechniką Warszawską ozna­

28

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

cza m.in. współpracę techniczną i nauko­ wo-badawczą oraz przygotowanie przez uczelnię sposobów kształcenia kadr na potrzeby PKN Orlen. Wspólne działania obejmą realizację prac dyplomowych, organizację zajęć dydaktycznych czy praktyki dla studentów politechniki. Ponadto koncern zobowiązał się również do dostarczania uczelni próbek produk­ tów ropopochodnych, wytwarzanych w PKN Orlen, na działalność dydaktyczną placówki – mówi Józef Węgrecki, członek zarządu PKN Orlen ds. operacyjnych. Jednym z realizowanych przez Orlen programów stażowych jest „Kierunek Orlen”, który adresowany jest do studen­ tów kończących kierunki techniczne i ekonomiczne oraz absolwentów szkół średnich i technicznych. Stażyści mogą wybrać ścieżkę biznesową lub inżynie­ ryjną oraz obszar, w którym chcą się rozwijać. Oferta programu zakłada rozwój ich kompetencji poprzez warsztaty i szkolenia, tak aby maksymalnie spełnia­ ły ich oczekiwania. W stażach realizowa­ nych przez koncern co roku uczestniczy ok. 100 osób. Mogą one poznać specyfi­ kę pracy w dużym koncernie i uczyć się od doświadczonych pracowników. – Tym samym budujemy solidne zaplecze pod przyszłe kadry techniczne w Grupie Orlen – podkreśla Zbigniew Leszczyński, członek zarządu PKN Orlen ds. rozwoju. Jak poinformował prof. dr hab. inż. Janusz Zieliński, prorektor Politechniki Warszawskiej ds. Filii w Płocku, porozu­ mienie jest kontynuacją wieloletniej współpracy między dominującą w tej części Europy firmą rafineryjno-petro­ chemiczną a Politechniką Warszawską Filią w Płocku. Zawarto w nim wszystkie obszary istotne dla obu stron, dotyczące rozwoju kadr, działalności badawczo­ -innowacyjnej, gotowości do rozwiązy­ wania problemów natury procesowej

i wielu innych obszarów. Ma to szczegól­ ne znaczenie w perspektywie powstają­ cego Centrum Badawczo-Rozwojowego w PKN Orlen.

Bolidem do kariery Z uczelniami współpracuje też chętnie koncern Shell, który stara się zachęcić młodych ludzi do edukacji i budowania kariery w dziedzinie nauk ścisłych, tech­ niki, inżynierii i finansów. Od 35 lat Shell organizuje międzynarodowy innowacyj­ ny konkurs dla młodych konstruktorów – Shell Eco-marathon, a od ponad 10 lat w konkursie Shell Eco-marathon biorą udział drużyny z polskich szkół wyższych: Politechniki Gdańskiej, Politechniki Lubelskiej, Politechniki Łódzkiej, Politechniki Śląskiej, Politechniki Warszawskiej, Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Krośnie oraz Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Zespoły ze szkół średnich oraz uczelni wyższych z całego świata stają przed wyzwaniem zbudowania i przetestowania pojazdów jak najbardziej wydajnych energetycznie. Zwycięża drużyna, której pojazd może pokonać najdłuższy dystans na ekwiwa­ lencie jednego litra paliwa lub jednej kilowatogodziny. – Do tej pory największym osiągnięciem polskich drużyn było zdobycie pierwsze­ go miejsca w kategorii BatteryElectric Prototype przez drużynę ze Śląska na zawodach Shell Eco-marathon Challenger w 2018 r. Bolid zespołu Iron Warriors z Łodzi w 2016 r. pokonał na jednym litrze paliwa aż 837 km. W tym roku ze wzglę­ du na pandemię konkurs Shell Ecomarathon odbył się jedynie w formule online – poza torem, a polska drużyna z Politechniki Lubelskiej zdobyła w nim nagrodę za najlepszy projekt pojazdu (Prototype) – mówi Anna Papka, rzecznik Shell Polska.

e-stacjapaliw.pl

Współpraca naukowa i kształcenie kadr

FOT. materiały prasowe

W W

spółpraca koncernów paliwo­ wych z wyższymi uczelniami – zarówno polskimi, jak i zagranicznymi – to intratny biznes dla obu stron. Oznacza bowiem nie tylko wzajemną wymianę wiedzy i doświad­ czeń, organizację wspólnych przedsię­ wzięć, ale także jest ważnym elementem kształtowania rynku pracy. Firma, która zainwestuje w edukację studentów odpo­ wiednich kierunków, zapewnia sobie wykwalifikowaną kadrę w przyszłości, młodzież z kolei może liczyć na bogatą ofertę praktyk, staży, a z czasem – miejsc pracy w strukturach ważnej, strategicznej branży. Nie bez znaczenia jest też nauko­ wy aspekt takiej współpracy – prowadzo­ ne na uczelniach badania często kore­ spondują z planami firm dotyczącymi np. paliw alternatywnych.

Grupa Lotos od wielu lat współpracuje z Politechniką Gdańską. Pracownicy Lotosu prowadzą wykłady i ćwiczenia na gdańskiej uczelni, a studenci uczestniczą w zajęciach organizowanych na terenie rafinerii. Współpraca rozwija się także na innych polach. Lotos Lab co roku oferuje stu­ dentom PG możliwość odbycia praktyk i staży. Duże zainteresowanie tymi prak­ tykami świadczy, że są one doceniane przez studentów. W związku z tym, że Lotos w swojej strategii na lata 2017-2022 kładzie nacisk na innowacje i współpracę z jednostkami naukowo-badawczymi, w 2019 r. podpi­ sano kolejną umowę o współpracy. Tym razem dotyczy ona projektów badawczo­ -rozwojowych w obszarze niskoemisyj­ nego transportu i magazynowania ener­ gii. Istotą współpracy jest tworzenie prototypów urządzeń, które mogą zostać wdrożone do przemysłu. Są to baterie litowo-jonowe oraz wodór. Ze swojej strony uczelnia zapewnia laboratoria i wykwalifikowaną kadrę. Lotos z kolei gwarantuje zakup sprzętu i zajmuje się kwestiami związanymi z technologią czy licencją. Koncern od 2018 r. współpracuje również z Politechniką Warszawską. Prace badaw­ cze prowadzone są m.in. na Wydziale Fizyki, Wydziale Elektrycznym, Wydziale Samochodów i Maszyn Roboczych,

e-stacjapaliw.pl

W tym roku Orlen podpisał porozumienie kontynuujące współpracę z Politechniką Warszawską Filią w Płocku

Studenci polskich uczelni od lat biorą udział w konkursie dla innowacyjnych młodych konstruktorów Shell Eco-marathon

Wydziale Chemicznym oraz Wydziale Inżynierii Materiałowej. Obok współpracy naukowej nie mniej ważne jest kształcenie kadr – niekoniecz­ nie na polskich uczelniach. Grupa Unimot, oprócz tego, że współpracuje z Poli­ techniką Częstochowską, od kilku lat wspiera również edukację zdolnych młodych Polaków na najlepszych ame­ rykańskich i europejskich uczelniach, współpracując w tym zakresie z fundacją IVY Poland. Dzięki tej współpracy wysyła przyszłych polskich menedżerów na takie uczelnie

jak Harvard, Stanford, Yale, Oxford czy Cambridge. Fundacja prowadzi program doradztwa edukacyjnego i typuje kandy­ datów do wsparcia finansowego, a Grupa Unimot przekazuje im nieoprocentowane pożyczki na pokrycie kosztów studiów. W sumie grupa udzieliła takich pożyczek na łączną kwotę ponad 200 tys. zł. Założenie jest takie, że studenci wykształ­ ceni na najlepszych zagranicznych uni­ wersytetach będą w przyszłości wspar­ ciem dla samej firmy Unimot i w efekcie – dla polskiej gospodarki. Beata Michalik

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

29


narzędzia

narzędzia

Dla ciężkiego transportu

kie wiaty, szerokie podjazdy, odpowiednio skonstruowany system dystrybutorów. – Jesteśmy na etapie rozszerzania tej sieci o kolejne lokalizacje oraz produkty w postaci gazu LNG. W najbliższej przyszłości planujemy otwarcie stacji w okolicach Warszawy oraz Gdańska – mówi Filip Mikosz, menedżer ds. rozwoju biznesu oraz sprzedaży – Region Centralny w AS 24. Jakie są zalety stacji przeznaczonej wyłącznie dla samochodów ciężarowych? – Stacja taka daje gwarancję pełnej dostępności dla pojazdów ciężarowych – podkreśla Filip Mikosz. – Zapewniamy na stacjach szerokie stanowiska z możliwością tankowania dwóch zbiorników jednocześnie. Ich lokalizacja jest odpowiednio dobrana, tak by znajdowały się w miejscach szczególnego zainteresowania firm transportowych. Ponadto specjalizacja zapewnia skrócenie czasu tankowania poprzez stosowanie wydajnych pomp oraz brak konieczności odczekania w kolejce do kasy na stacji.

Szerokie wjazdy, obszerny parking, dystrybutory z możliwością szybkiego wlewu, wreszcie infrastruktura umożliwiająca w miarę komfortowy wypoczynek i zjedzenie posiłku – to podstawowe elementy stacji paliw przystosowanej do obsługi samochodów ciężarowych. O kierowcach TIR-ów pamiętają dziś wszyscy operatorzy stacji usytuowanych przy najpopularniejszych trasach.

Zadbać o samochód i o kierowcę

30

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

Komfort na wyłączność Wydaje się, że najlepszym możliwym rozwiązaniem jest stacja przeznaczona wyłącznie dla samochodów ciężarowych. Na mapie polskich stacji rozwija się m.in. sieć AS 24, należąca do francuskiego koncernu Total. Cała europejska sieć AS 24 liczy ponad tysiąc stacji dostępnych na terenie 29 europejskich krajów. Są one zlokalizowane przede wszystkim przy zjazdach autostradowych oraz strategicznych punktach z perspektywy transportu, takich jak np. port w Rotterdamie. Wszystkie stacje są dostępne 24 godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu, co w wielu krajach nie jest takie oczywiste. Na zdecydowanej więk-

szości stacji dostępna jest również możliwość tankowania płynu AdBlue. Z punktu widzenia kierowcy system stosowany na stacjach AS 24 zapewnia znaczną oszczędność czasu, ponieważ dystrybutory wyposażone są w szybkie pompy oraz możliwość tankowania dwóch zbiorników jednocześnie. Na wielu stacjach istnieje również możliwość sczytania karty kierowcy z tachografu cyfrowego. Sieć AS 24 obsługuje łącznie około 30 tys. klientów w całej Europie. W ubiegłym roku liczba punktów tej marki w Polsce przekroczyła 30. Nowe stacje paliw zostały otwarte w Dębicy, Krzywej, Nowym Sączu, Ostródzie i Radziszewie. Wybór takich a nie innych lokalizacji był w pełni uzasadniony – stacja, która ma obsługiwać ciężarówki, musi bowiem uwzględniać duży plac manewrowy z miejscem na parking, wyso-

e-stacjapaliw.pl

FOT. AS24/ Port Wiskitki/Avia

o dużych gabarytach czy nawet warsztatów naprawczych i stacji diagnostycznych.

FOT. shell

Z Z

godnie z raportem ACEA (Stowa­ rzyszenie Europejskich Producentów Samochodów) za rok 2019, po europejskich drogach jeździ ponad 310 mln pojazdów, wśród których są zarówno samochody osobowe, jak i dostawcze, ciężarówki i autobusy. Ponad milion z nich to ciężarówki jeżdżące po polskich drogach – wynika to m.in. z faktu, że Polska zajmuje strategiczne miejsce na drogowej mapie Europy. Tutaj krzyżują się główne szlaki transportowe w kierunkach wschód-zachód oraz południe-północ. Przy polskich trasach z roku na rok przybywa obiektów, które – chcąc jak najbardziej ułatwiać życie kierowcom z branży TSL – oferują im wiele dodatkowych usług w postaci nie tylko wygodnego i szybkiego tankowania, ale także gastronomii, myjni specjalnie przystosowanych do pojazdów

Stacja LNG dla ciężarówek, przy stacji Shell w rejonie tras A4 i S8

Sieć BP posiada w całej Europie ponad 7,5 tys. stacji przystosowanych do obsługi samochodów ciężarowych. Większość z nich jest wyposażona w szybkie dystrybutory wysokoprężne, bezpieczne miejsca parkingowe, a także kamery CCTV. Ponadto fakt, że na większości stacji dostępne są bardzo dobrej jakości udogodnienia, artykuły spożywcze i napoje, czyni je doskonałym miejscem na wygodny wypoczynek. O kierowców TIR-ów dbają również niezależni operatorzy, jak Moya czy Avia. Pod szyldem tej drugiej funkcjonuje od dwóch lat nowoczesny kompleks stacyjno-warsztatowy dla samochodów ciężarowych w Wiskitkach – tzw. Port Wiskitki. Znajduje się on w województwie mazowieckim, przy węźle autostrady A2 i drogi krajowej nr 50. Jest tutaj największa w Polsce stacja paliw Avia do tankowania pojazdów ciężarowych. Dla pojazdów TIR przewidziano tu cztery stanowiska do tankowania paliw tradycyjnych z satelitami oraz cztery stanowiska z płynem AdBlue. Ponadto do dyspozycji kierowców jest obszerny parking, z kompresorem i odkurzaczem, a także dwie portalowe myjnie TIR WashTec, z myciem zewnętrznym i woskowaniem oraz możliwością czyszczenia kabiny wewnątrz, myciem i dezynfekcją naczep. Oprócz

e-stacjapaliw.pl

nowoczesnej stacji paliw, kompleks dla samochodów ciężarowych w Wiskitkach mieści także stację diagnostyczną oraz stację serwisową, świadczącą usługi mechaniczno-naprawcze i lakiernicze. Serwis jest przygotowany na 11 stanowisk. Jednym z największych obiektów, z których mogą skorzystać samochody ciężarowe, jest stacja Shell w Świecku/Słubicach, zlokalizowana bezpośrednio przy drodze krajowej nr 29 Słubice – Krosno Odrzańskie oraz przy skrzyżowaniu z autostradą A2, która na przejściu granicznym w Świecku łączy się z niemiecką autostradą A12. Obie autostrady stanowią fragment europejskiej trasy E30, uznawanej za najważniejszy europejski szlak komunikacyjny łączący wschód i zachód Europy – od Irlandii po Rosję. Stacja oferuje 89 miejsc parkingowych dla pojazdów TIR (oprócz 29 miejsc dla samochodów osobowych), 39 kamer monitorujących teren parkingu, stanowisk tankowania i sklepu, sklep i prysznice, kantor 24h, kompresor dla TIR, zrzut nieczystości dla autobusów. W pobliżu znajduje się również myjnia specjalnie dla samochodów ciężarowych. Podobną ofertę ma inna stacja tego operatora, również zlokalizowana w okolicach przejścia granicznego – w Jędrzychowicach. Ma dogodne położenie, ponieważ posiada dojazdy z obu stron drogi, a także z drogi krajowej nr 94. Na stacji znajduje się: 68 miejsc parkingowych dla samochodów ciężarowych, siedem stanowisk szybkiego tankowania, myjnia dla TIR, a także strefa sanitarna, sklep i część gastronomiczna. Jesienią tego roku Shell otworzył swoją pierwszą komercyjną stację LNG dla samochodów ciężarowych zlokalizowaną w rejonie tras A4 i S8. Nowo otwarta lokalizacja to już 21. stacja LNG pod marką Shell w Europie. Pozostałe punkty znajdują się

w Belgii, Francji, Holandii, Hiszpanii, Turcji i w Niemczech. Obecnie w Polsce jest ponad 20 klientów posiadających karty Shell LNG, których floty samochodów ciężarowych mogą tankować LNG na europejskich stacjach Shell. W planach są kolejne stacje Shell LNG w Polsce – w Świecku i Poznaniu, a następnie także w innych lokalizacjach. Koncern wychodzi z założenia, że obecnie konieczne jest zwiększenie wykorzystania czystszych źródeł energii w transporcie

ciężkim. W tym sektorze LNG jest obecnie najczystszą alternatywą dla oleju napędowego. Rozpowszechnienie LNG może pomóc zredukować w całym łańcuchu paliwowym emisje gazów cieplarnianych pochodzące z samochodów ciężarowych nawet o 22 proc. w porównaniu z konwencjonalnym olejem napędowym. Nowa stacja Shell ma bogatą ofertę dla kierowców TIR-ów. Przede wszystkim dużą przepustowość – może obsłużyć 120-150 ciężarówek dziennie, co wynika z pojemności zbiorników na LNG – 31,5 tony gazu. Dostępna jest tu również szeroka gama produktów i usług pozapaliwowych, a także niezbędna infrastruktura dla kierowców, w tym parking dla ciężarówek i prysznice.

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

31


narzędzia

narzędzia

Więcej energii z natury

Przybyło stacji paliw i ładowarek do „elektryków” Po trzech kwartałach w Polsce działało 7720 stacji paliw. To o 92 placówki więcej niż na koniec 2019 r. Tak wynika z ostatniego raportu Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego.

32

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

w Polsce 116 stacji paliw. Ich liczba nie zwiększyła się w tym roku. Wśród operatorów niezależnych, którzy prowadzą stacje funkcjonujące pod wspólnym logo, prym wiedzie firma Anwim z placówkami pod szyldem Moya, których pod koniec września 2020 r. było 272. 91 stacji funkcjonuje pod nazwą Moc Jakość

padku brytyjskiej sieci, która likwiduje w Polsce swoje sklepy, liczba stacji benzynowych w ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy 2020 r. zmalała z 29 do 22. Stacji autostradowych wciąż nie ma w Polsce zbyt wiele – biorąc pod uwagę łączną długość polskich autostrad, MOP-y są usytuowane średnio co 40 km. Na

Panele fotowoltaiczne na dachu stacji paliw Avia

koniec września liczba takich punktów wynosiła 88, co oznacza, że od zeszłego roku przybyły tylko cztery stacje autostradowe. Najwięcej, bo 36, należy do PKN Orlen, na drugim miejscu jest Grupa Lotos z 22 stacjami, dalej – koncern BP, który jest operatorem 16 obiektów, Shell z 12 stacjami i Circle K – z trzema placówkami autostradowymi. Optymistycznym akcentem najnowszego raportu POPiHN jest podsumowanie liczby ładowarek samochodów elektrycznych, dostępnych w Polsce m.in. na stacjach paliw. Ogółem mamy w kraju 1253 ładowarki, co oznacza, że od ubiegłego roku przybyło ich 242. 408 z całkowitej liczby to tzw. szybkie ładowarki (80 sztuk na stacjach paliw), a 845 – wolne (32 na stacjach paliw).

e-stacjapaliw.pl

Stacja paliw z zamontowanymi na dachu panelami fotowoltaicznymi to coraz częściej spotykany widok w Polsce. Koncerny paliwowe deklarują zaangażowanie w rozwój odnawialnych źródeł energii, czego dowodem są inwestycje w takie właśnie placówki.

M M

FOT. materiały prasowe

Zysk, która jest znakiem firmowym Grupy Pieprzyk. Kolejni operatorzy to: Slovnaft Partner z 80 stacjami paliw, Huzar – z 72 i Avia – z liczbą stacji 53. Z operatorów niezależnych POPiHN wymienia w swoim raporcie również takie firmy jak: Watis, Olkop, Wasbruk czy Delfin, u których liczba prowadzonych stacji przekracza 25 obiektów. Autorzy raportu uwzględnili łącznie 32 operatorów niezależnych. Pod koniec września 2020 r. paliwo można było w Polsce tankować także na 189 stacjach znajdujących się przy supermarketach. To o siedem mniej niż pod koniec 2019 r. Najwięcej punktów sprzedaży paliwa znajdowało się przy sklepach Intermarche (68) oraz Carrefour (43). Wszystkie sieci, oprócz Tesco, zachowały stan posiadania z końca 2019 r. W przy-

FOT. materiały prasowe

W

W

edług informacji POPiHN, największa część rynku stacji paliw jest obecnie w rękach tzw. operatorów niezależnych – łącznie ponad 47 proc., z czego 15,1 proc. stanowią operatorzy działający jako sieci, których stacje funkcjonują pod wspólnym logo. 29,9 proc. stacji należy do koncernów krajowych, a 20,3 proc. – to obiekty operatorów zagranicznych. 2,4 proc. rynku to stacje paliw działające przy hipermarketach i pod ich szyldem. Wciąż najwięcej stacji paliw w Polsce posiada PKN Orlen. Według stanu na koniec września 2020 r. koncern posiadał 1798 stacji benzynowych w Polsce – o dwie mniej niż pod koniec 2019 r. Wśród nich 30 działa pod szyldem Bliska. Udział w rynku polskiego naftowego giganta wyniósł 23,3 proc. Drugi z polskich koncernów paliwowych – Grupa Lotos – pod koniec września 2020 r. sprzedawał paliwo w 510 punktach. W porównaniu z końcem 2019 r. liczba stacji wzrosła o cztery. Łączna liczba stacji paliw prowadzonych na polskim rynku przez koncerny zagraniczne to 1566. Od ubiegłego roku przybyły 23 placówki. Z tej grupy operatorów najwięcej stacji posiada koncern BP – 573, o dwie mniej niż rok wcześniej. Na drugim miejscu znajduje się Shell z liczbą stacji 418, o trzy więcej niż w 2019 r. Koncern Circle K wzbogacił się w ciągu pierwszych trzech kwartałów 2020 r. o 15 stacji. Obecnie w Polsce funkcjonuje 368 placówek pod logo tej marki (w tym 84 stacje samoobsługowe z logo Circle K Express). 42 stacje paliw należą do francuskiego koncernu Total, o cztery więcej niż rok wcześniej. Z kolei 35 stacji to obiekty należące do sieci AS 24 (również działającej w firmie Total), obsługującej kierowców samochodów ciężarowych. Sieć AS 24 wzbogaciła się w tym roku o trzy placówki. Koncern Amic (dawniej Lukoil) posiada

ontowanie instalacji solarnych na dachach stacji paliw i innych obiektów związanych z przemysłem paliwowym to – z jednej strony – oszczędność kosztów energii i promowanie ekologicznych rozwiązań, z drugiej – element długofalowych strategii koncernów, które dążą do ograniczenia emisji szkodliwych substancji i dostosowania się do światowych trendów dotyczących odnawialnych źródeł energii.

e-stacjapaliw.pl

Nie tylko na stacjach paliw W odnawialne źródła energii i fotowoltaikę inwestuje m.in. PKN Orlen. Na budynku koncernu w Płocku zamontowana została w tym roku mikroinstalacja fotowoltaiczna o mocy blisko 50 kWp. To największa tego typu instalacja w Grupie Orlen. Umożliwi ona zmniejszenie do 25 proc. w skali roku opłat za zużycie energii elektrycznej oraz istotne ograniczenie emisji CO2 do atmosfery. Wcześniej

koncern w programie pilotażowym zamontował panele fotowoltaiczne o łącznej mocy ok. 180 kWp, zbudowane z ogniw krzemowych mono- i polikrystalicznych, na dachach i wiatach 11 wybranych stacji paliw w Polsce. – Zgodnie ze strategią, zwiększamy zaangażowanie w energetykę niskoemisyjną – mówi Daniel Obajtek, prezes zarządu PKN Orlen. – Jako PKN Orlen poprzez swoje działania, jak choćby

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

33


narzędzia

narzędzia

w rynek większych mocy OZE, czyli farmy fotowoltaiczne. I to zarówno od strony rozwoju własnego portfela, jak i pozyskiwania projektów z rynku. Mogłoby to być dobrym uzupełnieniem naszego portfela w zakresie zielonej energii – zaznacza Adam Sikorski.

Dekarbonizacja pod szyldem Shell

budowę morskiej farmy wiatrowej Baltic Power na Bałtyku, konsekwentnie wpisujemy się w trend zielonej energetyki. W przeszłości zainwestowaliśmy w niskoemisyjne źródła gazowe, rozwijamy technologie produkcji wodoru, wierząc, że jest to paliwo przyszłości w transporcie. Instalacja fotowoltaiczna w Płocku, zasilająca Orlen Projekt, wpisuje się w realizowany na wielu poziomach proces transformacji energetycznej. – Przy projektowaniu mikroinstalacji fotowoltaicznej analizowaliśmy rozwiązania techniczne pod kątem uzyskania jak najwyższej efektywności – podkreśla Marcin Kasza, prezes zarządu Orlen Projekt. Przy doborze typu paneli fotowoltaicznych oraz kąta ich nachylenia pod uwagę została wzięta lokalizacja i konstrukcja budynku, a także stopień nasłonecznienia. Umożliwiło to zoptymalizowanie kosztów inwestycji i osiągnięcie korzystnego efektu pod względem zwrotu poniesionych nakładów. Instalacja fotowoltaiczna w Płocku składa się z 175 paneli polikrystalicznych o mocy 285 W każdy, wyposażonych w optymalizery mocy, które pozwalają zwiększyć do 25 proc. ilość wytworzonej energii elektrycznej w razie niekorzystnych warunków atmosferycznych lub zacienienia. Tak zaprojektowana instalacja umożliwia wyprodukowanie w skali roku do 51 MWh energii elektrycznej. Instalacja w ciągu roku pozwoliłoby naładować blisko 1,3 tys. samochodów elektrycznych albo pokryć

34

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

zapotrzebowanie na energię elektryczną 12 gospodarstw domowych. Na tym jednak nie kończą się plany Orlenu związane z rozwojem fotowoltaiki. Kolejne inwestycje planowane są m.in. wspólnie z Energą. W lipcu br. spółki zadeklarowały współpracę w realizacji zamówienia, które obejmuje opracowanie koncepcji oraz dokumentacji projektowo-kosztorysowej budowy instalacji fotowoltaicznych o łącznej mocy 19 MW w terminalach paliwowych w: Ostrowie Wielkopolskim, Żurawicy, Sokółce, a także w zakładzie produkcyjnym w Płocku, zakładzie produkcyjnym w Trzebini oraz we włocławskim Anwilu.

Flagowy obiekt z fotowoltaiką Panele fotowoltaiczne zainstalowane na dachu najnowszej stacji paliw sieci Avia w Gorzowie Wielkopolskim to nie tylko zabieg ekonomiczny. To także komunikat dla kierowców, że na stacjach Avia można zamówić taką instalację. Spółka Unimot bowiem od wiosny 2020 r. poszerzyła swoją ofertę właśnie o tego rodzaju usługi. Najnowsza stacja w Gorzowie to jednocześnie pierwszy flagowy obiekt marki, prezentujący niemal pełny przekrój jej możliwości – nie tylko wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii, ale także m.in. nowy koncept gastronomiczny. – Stacja Avia w Gorzowie Wielkopolskim to nasza wizytówka, za pomocą której chcemy zaprezentować polskim kierowcom

oraz naszym potencjalnym partnerom biznesowym, jak może wyglądać nowoczesna stacja paliw z własną elektrownią solarną oraz niezbędnymi udogodnieniami dla podróżujących: rozbudowaną strefą odpoczynku, designerskimi rozwiązaniami i smaczną kawą, oczywiście przy zagwarantowaniu wysokiej jakości paliwa i przystępnych cen – mówi Adam Sikorski, prezes zarządu Unimot SA. – Przy jej tworzeniu staraliśmy się wykorzystać najlepsze doświadczania marki Avia, szwajcarskie korzenie oraz w sposób kompleksowy odpowiedzieć na potrzeby polskiego klienta i specyfikę naszego rynku paliwowego – dodaje. Grupa Unimot rozwija działalność związaną z odnawialnymi źródłami energii, pod marką Avia Solar, od maja 2020 r. Plany są ambitne – grupa chciałaby docelowo być jednym z ważniejszych graczy na rynku OZE, dlatego poza sprzedażą zdecydowała się również na produkcję paneli fotowoltaicznych. – Rynek OZE jest obecnie niezwykle atrakcyjny i będzie stawał się coraz bardziej konkurencyjny. Chcielibyśmy być jego wyraźną częścią i już teraz myślimy, w jaki sposób zapewnić sobie przewagę nad innymi jego uczestnikami. Właśnie dlatego mocno rozglądamy się za kolejnymi obszarami. Poza sprzedażą, niedawno zdecydowaliśmy się także na produkcję paneli fotowoltaicznych. Patrzymy ponadto na ewentualne możliwości zaangażowania się

e-stacjapaliw.pl

FOT. materiały prasowe

„Zielona” stacja paliw Circle K w Warszawie

W tym roku w Sosnowcu powstała nowa stacja paliw sieci Shell. Na dachu nowego obiektu znajduje się instalacja paneli fotowoltaicznych o łącznej mocy 6 kW. Wytworzona przez nie energia pozwoli w ciągu roku kalendarzowego osiągnąć efekt redukcji emisji CO2 do atmosfery o ok. 5 ton. Podobne instalacje są zamontowane na prawie 20 stacjach Shell w Polsce. Warto przy tym dodać, że od początku 2020 r. blisko 97 proc. stacji własnych Shell używa energii elektrycznej wyłącznie ze źródeł odnawialnych. Na stacjach tej sieci w Polsce testowane są ogniwa fotowoltaiczne, które pokrywają średnio 11 proc. zapotrzebowania na elektryczność każdej z tych stacji. Oświetlenie LED wykorzystywane jest wewnątrz budynków 80 proc. stacji Shell w Polsce, a 60 proc. punktów jest oświetlanych diodami LED, które należą do najbardziej energooszczędnych źródeł światła. Dodatkowo firma wdraża na stacjach zamykane lodówki, które utrzymują odpowiednią temperaturę i nie oddają jej na zewnątrz, co znacznie obniża zużycie energii. – Rośnie zapotrzebowanie na energię, a jednocześnie stoimy przed wyzwaniem zmniejszenia emisji CO2 do atmosfery. Ważną rolę w tym procesie może odgrywać stopniowa dekarbonizacja naszej działalności operacyjnej — mówi Rafał Molenda, dyrektor działu stacji paliw i rozwoju sieci Shell Polska. Shell Polska szacuje, że wykorzystanie na firmowych stacjach energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych zmniejszy rocznie emisję CO2 o 32 tys. ton w porównaniu z rokiem 2016. W Polsce Shell realizuje także wiele projektów ograniczających zużycie energii, produkcję śmieci i emisję CO2 w swoich biurach. Przykładowo, kompleks pięciu budynków Shell Energy Campus w Krakowie, gdzie mieści się centrum Shell Business Operations, zatrudniający 4 tys. pracowników, w 2019 r. zmniejszył

e-stacjapaliw.pl

o 20 proc. ilość produkowanych odpadów oraz o 22 proc. wolumen zużywanej energii elektrycznej. Shell realizuje swoją politykę energetyczną również w innych krajach. Tak np. w Wielkiej Brytanii stacje własne Shell są zasilane elektrycznością pochodzącą w stu procentach z certyfikowanych źródeł energii odnawialnej. W Holandii Shell posiada eksperymentalną niskoemisyjną stację, która 25 proc. potrzebnej dla siebie energii produkuje z paneli słonecznych, a dzięki efektywnemu energetycznie wyposażeniu zmniejszyła swój łączny rachunek energetyczny o 40 proc.

Pilotażowe inwestycje branży Rozwiązania związane z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii pojawiają się również w innych obiektach należących do firm z branży paliwowej. Innowacyjne pomysły testuje m.in. Lotos, który nie tylko inwestuje w rozwój paliw alternatywnych i elektromobilność, ale także zwraca uwagę na pozyskiwanie energii w tańszy i bardziej ekologiczny sposób. Przykła­ dowo, na stacji Lotos otwartej w 2019 r. w Warszawie przy ul. Łopuszańskiej zainstalowano panele fotowoltaiczne zarów-

Warto też wspomnieć o tym, że stacja przy ul. Łopuszańskiej oferuje możliwość ładowania pojazdów elektrycznych, a w 2021 r. ma stać się jednym z pierwszych punktów tankowania wodoru. W lipcu koncern Circle K otworzył w Warszawie nową stację paliw, na której zastosowano nowatorskie, ekologiczne rozwiązania. Ponad 25 proc. powierzchni działki, na której powstała stacja Circle K, stanowi zieleń – w tym zielony dach, który jest zupełnie wyjątkowym rozwiązaniem na stacji paliw. Dodatkowo zainstalowano panele fotowoltaiczne do podgrzewania wody oraz zbiornik retencyjny wody deszczowej do podlewania zieleni. Jest to kolejna stacja sieci, która w pierwszym półroczu 2020 r. rozszerzyła się o 16 nowych lokalizacji. W fotowoltaikę inwestuje też PERN – instalacja do pozyskiwania energii ze słońca powstaje w bazie paliw w Boronowie jako efekt wdrożenia jednej z prac dyplomowych przygotowanych przez zespół pracowników PERN w Akademii Menedżera. Instalacja ma przynieść kilkuprocentowe oszczędności w wydatkach na energię elektryczną. Od efektywności tego projektu będą zależały kolejne wdrożenia. – Dostrzegamy potencjał, jaki w wytwa-

Panele fotowoltaiczne są zamontowane na 11 stacjach Orlen w Polsce no na budynku, jak i na wiacie nad dystrybutorami paliw. Mogą one latem wyprodukować moc chwilową na poziomie ok. 17 kW. Kolejnym ekologicznym elementem są latarnie hybrydowe zasilane energią słoneczną i wiatrową. Jeśli przez kilka dni nie ma wystarczającego zasilania z odnawialnych źródeł energii, to automatycznie przełączają się na sieć elektryczną. Ponadto na stacji działa system odzysku deszczówki, który pozwala zmniejszyć zużycie wody gospodarczej.

rzaniu energii elektrycznej mogą mieć alternatywne źródła, dlatego pilotażowo montujemy panele fotowoltaiczne w jednej z naszych baz paliwowych w Boronowie – powiedział Paweł Wysocki, dyrektor pionu technicznego PERN. Instalacja fotowoltaiczna w Boronowie będzie miała moc docelową około 50 kWp. W pierwszym roku użytkowania panele mają zapewnić około 54 393 kWh. Beata Michalik

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

35


sklep na stacji

sklep na stacji

Sklep convenience – nowy trend na stacjach paliw Współpraca operatorów stacji paliw ze znanymi markami, pod którymi funkcjonują sieci supermarketów, to sposób – z jednej strony – na uatrakcyjnienie oferty stacji, z drugiej – na przyciągnięcie klientów do sklepów nie tylko w dni powszednie, ale także w niehandlowe niedziele.

N N

ie wszystkie firmy z branży pali­ wowej decydują się na wprowa­ dzenie znanych sieci handlowych na swój teren. Na większości polskich stacji wciąż królują sklepy własne, z suk­ cesywnie wzbogacaną ofertą, ale jedno­ cześnie coraz bardziej rozwija się format sklepów franczyzowych typu convenien­ ce, które ze względu na odpowiednio dobrany asortyment, zazwyczaj dobrą lokalizację i całodobową dostępność przez siedem dni w tygodniu cieszą się popu­ larnością wśród klientów. Dzięki takim rozwiązaniom stacje paliw zamieniają się w miejsca, gdzie tankowanie paliwa jest tylko jedną i niekoniecznie najważniejszą sprawą do załatwienia, obok rodzinnych zakupów czy korzystania z oferty gastro­ nomii. Rozwojowi tego typu tendencji sprzyjają też globalne trendy w handlu. Według prognozy rozwoju handlu detalicznego w latach 2018-2023, opracowanej przez firmę Edge by Essentials (Global Convenience-Stores Channel Report), segment placówek typu convenience – niewielkich, dobrze zaopatrzonych i łatwo dostępnych sklepów z artykułami szybko zbywalnymi – będzie w ciągu tych pięciu lat rósł szybciej od innych kanałów handlu stacjonarnego, zdobywając serca klientów bogatym asortymentem i stosunkowo kameralną wielkością i atmosferą.

W listopadzie współpracę z siecią Auchan Retail zainicjowała firma BP, która już w lutym tego roku ogłosiła plany trans­ formacji swojego biznesu, m.in. w kierun­ ku szerszego rozwoju usług convenience. Na stacjach paliw BP w kolejnych miesią­ cach będą uruchamiane sklepy pod marką

36

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

Easy Auchan. – Easy Auchan to nowa marka i nowy format sklepów. Dzięki nowo nawiązanej współpracy na stacjach BP klienci będą mogli kupić świeże i zdrowe produkty Auchan. Wszystkie będą dostęp­

ne w cenach bardzo konkurencyjnych w stosunku do tych, które są na rynku. Nasze zespoły wykonały wiele pracy, żeby przygotować asortyment dla klientów, którzy są w trasie albo dojeżdżają do domu

e-stacjapaliw.pl

FOT. materiały prasowe

Orlen rozwija własną sieć sklepów O!Shop wraz z punktami gastronomicznymi Stop Cafe

Nowy model sklepu i stacji BP

– mówi Gerard Gallet, dyrektor generalny Auchan Retail Polska. 19 listopada na stacji Reduta w Warszawie otwarto pierwszy sklep w formacie Easy Auchan. W jego asortymencie znajduje się blisko 2 tys. produktów, w cenach marke­ towych, w tym liczne produkty marek własnych Auchan, m.in. specjalna gama produktów stworzona przez sieć we współ­ pracy z lokalnymi dostawcami zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. – Wybraliśmy co najmniej 1,8 tys. produk­ tów przeznaczonych do sprzedaży na stacjach paliw BP, z których ponad 300 to produkty marki własnej Auchan, dobrze znanej naszym klientom, oraz marki Pewni Dobrego. One pochodzą z Polski, są wytwarzane lokalnie, od początku do końca przygotowywane wspólnie z pro­ ducentami – wyjaśnia Gerard Gallet. – Ta współpraca przyniesie korzyści wszystkim zainteresowanym stronom. Jestem prze­ konany, że to będzie sukces dla obydwu marek, niosący duże korzyści również dla klientów. Pojawienie się Easy Auchan na stacjach BP to tylko jeden z elementów transfor­ macji formatu placówek tej sieci w Polsce. Docelowo mają one zamienić się w miej­ sca kompleksowej obsługi kierowcy z wieloma dodatkowymi usługami: pojaz­ dami na wynajem w ofercie car sharing czy myjnią z płatnością bezgotówkową. Na stacji BP w nowym formacie dostępne są rozwiązania mikromobilne, dzięki ofercie platformy miejskiej mobilności Bolt. Stacja jest też miejscem odbioru zakupów z Auchan w modelu click&collect realizowanym przez Auchan. W przyszło­ ści wprowadzane będą kolejne elementy konceptu mobility HUB na stacjach BP. – Naszą ambicją jest stworzenie nowego konceptu convenience, żeby w jednym miejscu zaspokoić wiele potrzeb klientów. Nasze stacje już od dawna są nie tylko miejscem, gdzie można zatankować i umyć samochód. Mamy ciekawą ofertę kawiarni Wild Bean Cafe. Tym, co według nas wymagało wzmocnienia, jest oferta sklepu. Jesteśmy przekonani, że dzięki współpracy z Auchan zapewnimy nową jakość również w tym obszarze – mówi Barbara Wiążewska, dyrektor generalna Działu Retail BP w Polsce. – Przygoto­ waliśmy również zupełnie nowy design stacji. Chcieliśmy, żeby klient czuł się tu

e-stacjapaliw.pl

Pierwszy sklep Easy Auchan powstał na stacji paliw BP Reduta w Warszawie

Sklep Carrefour Express na stacji paliw

komfortowo, przebywał w estetycznym i wygodnym wnętrzu, mógł usiąść i napić się kawy czy zrobić wygodnie zakupy. Mamy nadzieję, że ten nastrój udało się nam stworzyć też dzięki użytym materia­ łom i odpowiedniemu oświetleniu. Stacje będą mieć zewnętrzny ogródek, gdzie latem klienci będą mogli odpocząć – dodaje Barbara Wiążewska.

arrefour Express na stacjach C paliw Ze stacjami paliw współpracuje również sieć Carrefour, która otwiera przystacyjne sklepy Carrefour Express. Obecnie pod szyldem Carrefour działa ok. 600 sklepów franczyzowych, w tym blisko 60 sklepów zlokalizowanych właśnie na stacjach paliw. Oferta franczyzowa Carrefour obejmuje trzy sprawdzone formaty, dopasowane do lokalizacji i profilu klientów, a także rozpoznawalną i ugruntowaną na polskim rynku markę, która minimalizuje ryzyko i, jak zapewnia firma, ułatwia odniesienie

sukcesu w prowadzeniu sklepu. Od lutego 2018 r. sklepy sieci Carrefour Express były otwierane na stacjach paliw należących do spółki Unimot, która na terenie Polski prowadzi kilkadziesiąt stacji pod marką Avia. Obecnie sklepy Carrefour Express znajdują się na kilkunastu stacjach pod tym szyldem. Czy będzie ich więcej? Na razie nie ma takich planów, chociaż nie­ wykluczone, że zmieni się to w przyszłości. Poza tym wiele zależy od tego, czy otwie­ rana placówka jest stacją własną Avia, czy ma funkcjonować w modelu franczyzo­ wym. Wtedy duże znaczenie ma decyzja franczyzobiorcy. – Nasza współpraca z siecią Carrefour układa się bardzo dobrze – mówi Łukasz Brzostek, rzecznik prasowy firmy Unimot. – Przyjęty przez nas model współpracy zakłada, że to właściciel franczyzowej stacji Avia decyduje, czy będzie prowadził swój sklep samodzielnie, czy też skorzysta ze wsparcia marki Carrefour Express. Na stacjach własnych otwierania sklepów

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

37


sklep namyjnia stacji

sklep na stacji

Stacja paliw Circle K z nowym konceptem sklepu

Carrefour Express w tej chwili nie przewi­ dujemy, ale nie zamykamy się na taki model współpracy. Nasze decyzje zależą od wielu czynników, a głównym są loka­ lizacje i powierzchnie otwieranych obiek­ tów – wyjaśnia. Sklepy Carrefour Express wprowadzane są też sukcesywnie na stacjach francuskie­ go koncernu Total, który obecnie posiada w Polsce 42 stacje paliw. Współpracę z Total nawiązał Carrefour w 2019 r., a zapoczątkowały ją dwie stacje paliw otwarte w województwie pomorskim.

38

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

Carrefour Express znajduje się również na najnowszej stacji Total otwartej w czerw­ cu w Kompinie w woj. łódzkim.

We własnym zakresie Na większości stacji paliw – zarówno należących do polskich, jak i do zagranicz­ nych koncernów – rozwijane są własne koncepty sklepów. Popularnością wśród klientów cieszą się m.in. sklepy, które pod marką O!Shop, wraz z formułą gastrono­ miczną Stop Cafe, funkcjonują na stacjach Orlenu. Koncern konsekwentnie rozwija

sprzedaż pozapaliwową, która generuje coraz lepsze wyniki sprzedaży. Punkty handlowo-gastronomiczne otwierane są nie tylko w Polsce, ale także w tych krajach, w których Orlen jest operatorem stacji paliw. Jak wynika z raportu po trzech kwartałach 2020 r., w stosunku do analo­ gicznego okresu ubiegłego roku liczba punktów gastronomicznych Stop Cafe / Star Connect (włączając sklepy convenien­ ce) wzrosła o 73 i na koniec września wynosiła łącznie 2181, w tym: 1710 Stop Cafe w Polsce (włączając 592 sklepy con­ venience O!Shop), 310 Stop Cafe w Czechach, 131 Star Connect w Niemczech, 28 Stop Cafe na Litwie oraz dwa Stop Cafe na Słowacji. Jeśli chodzi o asortyment sklepów i punktów gastro­ nomicznych, firma kładzie nacisk na współpracę z krajowymi producentami. Obecnie 85 proc. produktów dostępnych na stacjach Orlenu zostało wytworzonych w Polsce. Te produkty cieszą się dużą popularnością również za granicą – na stacjach Orlenu na Litwie 20 proc. sprze­ daży pozapaliwowej to produkty wytwo­ rzone w Polsce, a w Czechach i na Słowacji to niemal 30 proc. Polskie produkty cieszą się popularnością również na należących do koncernu stacjach w Niemczech. – Współpracujemy z ponad 170 polskimi producentami i zależy nam, by ich liczba wciąż rosła. Co ważne, biznesowo na tej współpracy korzystają obie strony. Takie podejście promujemy wśród naszych partnerów i konsumentów – powiedział Daniel Obajtek, prezes zarządu PKN Orlen. Nowy koncept sklepu przystacyjnego, działającego pod marką własną koncernu, opracowała niedawno firma Circle K. Pierwsze placówki powstały pod koniec ubiegłego roku. Oprócz wzbogacenia asortymentu zarówno zakupowego, jak i gastronomicznego, zmieniono aranżację wnętrza i całą jego koncepcję, zgodnie z którą stacja paliw ma być przyjaznym miejscem odpoczynku dla kierowców i nie tylko. Zgodnie z pomysłem norweskiej projektantki, wprowadzono nowe kolory (m.in. ciepłego jesionu czy ciemnej cegły), które miały zwiększyć przytulność wnę­ trza, a także nowy rodzaj oświetlenia. Przestrzeń dla gości została wyposażona w mniejsze stoliki, wygodne kanapy oraz wysokie krzesła i stoły. Beata Michalik

e-stacjapaliw.pl

Automatyczna czy bezdotykowa? Dostępność, skuteczność, czas i cena – to główne czynniki, które decydują o wyborze metody mycia samochodu. Zarówno automaty, jak i myjnie ręczne, zwane też bezdotykowymi, mają swoich zwolenników i przeciwników.

J

J

FOT. lotos

Easy Auchan oferuje prawie 2 tys. produktów

aki rodzaj myjni wybrać, aby przy­ ciągnąć klientów? Na jakie rozwią­ zanie zdecydować się, aby być zadowolonym z efektów mycia? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, bo obecnie rynek myjni jest na tak zaawan­ sowanym etapie rozwoju, że każda z wymienionych opcji może zadowolić klienta, jeśli tylko myjnia będzie odpo­ wiednio przygotowana, wyposażona i bezawaryjna. Jednak każda z nich nie­ wątpliwie ma swoje plusy i minusy – zarówno z punktu widzenia klienta, jak i inwestora, który decyduje się otworzyć taki obiekt. Przy stacjach paliw najczęściej spotykamy myjnie automatyczne, które są wygodnym rozwiązaniem, jeśli kierowca ma niewiele czasu i chciałby za jednym zamachem zatankować paliwo i zadbać o auto. Zazwyczaj stosowane są dwa rodzaje myjni automatycznych: tunelowe lub portalowe, przy czym ten ostatni najlepiej sprawdza się właśnie przy stacjach paliw lub hipermarketach. Za myjnią automatyczną przemawiają przede wszystkim: szybkość montażu, bezobsługowość urządzenia, stosunkowo niewysoka cena korzystania z usługi. Nie bez znaczenia pozostaje krótki czas mycia, który wynosi z reguły kilka minut, co znacznie zwiększa przepustowość stacji. Dla przykładu – w nowo otwartej myjni automatycznej na stacji Lotos w Gdańsku (myjnia firmy WashTec) średni cykl mycia trwa sześć-siedem minut. Niewątpliwą zaletą jest też duża dostępność takich myjni – fakt, że są zlokalizowane najczęś­ ciej na stacjach paliw lub przy centrach handlowych, które z kolei znajdują się zwykle w dobrych i chętnie uczęszczanych lokalizacjach. Zaletą myjni automatycznej z punktu widzenia jej właściciela jest też możliwość oszczędzania wody. W obiekcie może być zainstalowany system recyklingu, który pozwala powtórnie wykorzystać wodę

e-stacjapaliw.pl

Myjnia tunelowa firmy WashTec na stacji Lotos w Gdańsku

odzyskaną podczas procesu mycia. Myjnia tunelowa pozwala o ponad 80 proc. zmniejszyć zużycie wody w porównaniu ze standardowymi myjniami. Co do wad wersji automatycznej, to jakość mycia jest tu rzeczą dyskusyjną – wiele zależy od rodzaju zastosowanych szczotek. Po wizycie w szczotkowej myjni automa­ tycznej może się okazać, że na karoserii samochodu są zarysowania, jednak powstaje coraz więcej punktów, gdzie stosowane są delikatne dla lakieru szczot­ ki filcowe. Nie bez znaczenia jest też fakt, czy myjnia automatyczna wyposażona jest w urządzenie do płukania wstępnego pod wysokim ciśnieniem, które chroni lakier przed ewentualnym porysowaniem piachem, znajdującym się na karoserii samochodu. Na tzw. myjni bezdotykowej auto myte jest za pomocą myjki ciśnieniowej. Nie ma więc ryzyka zarysowania lakieru karoserii.

Minusem dla niektórych może być fakt, że nie mamy możliwości osuszenia pojaz­ du, więc korzystanie z tego rodzaju usłu­ gi przy niskich temperaturach grozi przymarznięciem uszczelek i innych części. Natomiast w letnie i upalne dni pozosta­ wienie wody na karoserii może skutkować powstawaniem nieestetycznych śladów. Myjnia bezdotykowa jest niewątpliwie najtańszym rozwiązaniem i cieszy się dużą popularnością wśród kierowców. Nie jest to jednak szybki sposób na mycie samo­ chodu, jeśli karoseria jest mocno zabru­ dzona. Jeśli w takiej sytuacji użytkownik chce uzyskać skuteczność mycia, musi poświęcić mu więcej czasu niż kilka minut. Plusem jest fakt, że użytkownik może samodzielnie dopasować program mycia, w zależności od potrzeb, a także rosnąca dostępność tego rodzaju myjni – można je dziś spotkać w wielu dobrze zlokalizo­ wanych miejscach.

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

39


myjnia

myjnia

Dwa rozwiązania w jednej myjni

miało swoje wady. W przypadku samodzielnego mycia pojazdów wyłącznie wysokim ciśnieniem wody z detergentem (w tym przypadku szamponem proszkowym lub płynnym) na mytym pojeździe zostawał tzw. film brudu, który widoczny był po wyschnięciu nadwozia samochodu. Aby klienci korzystający z myjni Christ nie byli rozczarowani efektem mycia, producent umieścił w swojej ofercie myjnie, które oprócz lancy wysokociśnieniowej, zostały wyposażone w szczotkę oraz pianownicę. Dzięki zastosowaniu rozwiązań, które Christ wykorzystywał od dawna w myjniach automatycznych, efekt mycia pojazdów w myjni samoobsługowej stał się o wiele lepszy. W myjniach produkowanych przez firmę Christ pianownica nie służy wyłącznie do nakładania piany. Jest ona również wykorzystywana do nakładania wosku pianowego, środka do oprysku felg, jak również środka przeciw insektom. Nakładanie tych środków wspomagane jest sprężonym powietrzem. Daje to korzyści w postaci bardziej precyzyjnego nakładania piany na karoserię mytego pojazdu, o wiele skuteczniejszego działania środków chemicznych przy znacznym zmniejszeniu ich zużycia. To rozwiązanie nazywa się Bubble Gum. Mamy już na rynku polskim pierwsze obiekty z zastosowaniem tego rozwiązania i trzeba przyznać, że działa ono zaskakująco dobrze.

Automatyczna myjnia portalowa może być częścią obiektu myjni samoobsługowej. To klient sam decyduje, które rozwiązanie bardziej mu odpowiada i z którego w danej chwili woli skorzystać. Ciekawym i stosunkowo nowym na rynku produktem są też myjnie hybrydowe.

40

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

o powodzeniu danego obiektu, zwłaszcza jeśli w najbliższej okolicy jest wiele myjni.

Jeszcze lepszy efekt mycia Jednym ze sposobów na zwiększenie atrakcyjności myjni samoobsługowej jako samodzielnego obiektu stały się automatyczne myjnie portalowe. Dzięki wprowadzeniu do oferty starterów, które umożliwiają klientowi samodzielny zakup programu mycia automatycznego, obiekt będący połączeniem myjni automatycznej, myjni portalowej i ręcznej myjni ciśnieniowej stał się obiektem w pełni samoobsługowym. Klient może zapłacić za usługę zarówno bilonem, jak i bezgotówkowo kartą płatniczą. Zazwyczaj jest również możliwość rozmienienia banknotów na

monety w specjalnym automacie. Dzięki takiemu rozwiązaniu klient ma wybór – może zakupić czas w myjni ręcznej i sam umyć swój samochód lub zdecydować się na jeden z kilku programów mycia w myjni automatycznej i wykorzystać czas mycia na inne czynności. Aby jeszcze bardziej zwiększyć atrakcyjność oferty samoobsługowego centrum mycia pojazdów, jeden z producentów tego typu rozwiązań – firma Christ – poszedł o krok dalej. Dotychczas myjnie samoobsługowe nazywane były potocznie myjniami bezdotykowymi – czyli proces mycia przebiegał bez użycia szczotki, wyłącznie za pomocą lancy ciśnieniowej, z której wydostawał się strumień wody pod wysokim ciśnieniem. To rozwiązanie

e-stacjapaliw.pl

Optymalne rozwiązanie – myjnia hybrydowa

FOT. materiały prasowe

M M

yjnie samoobsługowe w Polsce cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem. Jak można zauważyć, w ostatnich dziesięciu latach ich liczba znacznie wzrosła. Niemal w każdej miejscowości w Polsce znajduje się taki obiekt. Mimo tak dużego przyrostu liczby tego typu myjni, potencjalni inwestorzy wciąż widzą dużą szansę biznesową w realizowaniu takich inwestycji i szukają coraz nowocześniejszych rozwiązań. Aby myjnia działająca jako samodzielny obiekt miała szanse powodzenia i cieszyła się popularnością wśród klientów, należy znaleźć sposób na wyróżnienie się wśród konkurencji. Połączenie różnych możliwości zadbania o samochód może okazać się strzałem w dziesiątkę i zadecydować

Modułowa konstrukcja samoobsługowych stanowisk mycia z możliwością ich rozbudowy według indywidualnych potrzeb klienta

Christ jako producent nieustannie wprowadza nowe, innowacyjne rozwiązania, dzięki czemu klienci mogą proponować kierowcom korzystającym z ich myjni coraz ciekawsze sposoby mycia pojazdów. Firma ta wykorzystuje w myjniach samoobsługowych rozwiązania stosowane dotychczas w myjniach automatycznych, ale też przenosi funkcję myjni bezdotykowych do myjni automatycznych. Do niedawna klienci, którzy chcieli myć swoje pojazdy w sposób bezdotykowy, musieli korzystać wyłącznie z myjni samoobsługowych. Obecnie się to zmieniło. Ponad rok temu Christ wprowadził do swojej oferty portalową myjnię automatyczną z funkcją mycia bezdotykowego. Myjnia Aquatus Prime C168 jest myjnią hybrydową. Posiada standardowe programy mycia, czyli mycie szczotkami, mycie

e-stacjapaliw.pl

Myjnia firmy Christ

wstępne wysokim ciśnieniem, aktywna piana, wosk, politura czy mycie podwozia. Oprócz programów standardowych, posiada program mycia bezdotykowego – czyli nakładanie na myty pojazd specjalnej chemii alkalicznej oraz chemii kwaśniej. Następnie proces mycia realizowany jest wyłącznie wysokim ciśnieniem z zastosowaniem specjalnych dysz turbo. Na uwagę zasługuje fakt, że mycie bezdotykowe realizowane jest wyłącznie za pomocą wody zimnej (w przeciwieństwie do myjni samoobsługowej ręcznej). Myjnia ta posiada też program hybrydowy, czyli połączenie programu bezdotykowego z programem standardowym. Program

ten przeznaczony jest do mycia bardzo zabrudzonych pojazdów. Efekt takiego mycia jest naprawdę zaskakująco dobry. Każda myjnia wyposażona jest w nowoczesny system Scan-X, który precyzyjnie wykrywa kontury pojazdów, pozwalając na wyjątkowo dokładne mycie wszystkich typów samochodów, nawet tych wyposażonych w boksy narciarskie. Aquatus Prime dobrze wpisuje się w trendy na polskim rynku, gdzie mycie bezdotykowe wciąż cieszy się dużą popularnością, jednak coraz więcej kierowców poszukuje jakości usługi myjni automatycznych. Michał Dobrański, Corrimex

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

41


stacja po godzinach

Rajdowcy na Dakar 2021 w barwach sieci Moya W najbliższej edycji najsłynniejszego rajdu terenowego Dakar 2021 weźmie udział zespół Energylandia Rally Team, którego sponsorem jest sieć stacji paliw Moya.

M

M

Filip Puchalski, dyrektor ds. operacyjnych, członek zarządu Anwim SA. – Nasza sieć stacji paliw rozwija się dynamicznie. Jesteśmy obecni już na terenie całej Polski, jednak nie przypuszczaliśmy, że zawędrujemy aż do Arabii Saudyjskiej, gdzie odbywa się przyszłoroczny rajd Dakar. Mówiąc zupełnie poważnie, wsparcie zespołu Energylandia Rally Team jest potwierdzeniem naszej silnej pozycji na rynku paliw. Naszą markę zaprezentujemy w gronie międzynarodowym, a sami będziemy mieli wspaniałą okazję z bliska przyjrzeć się, jak funkcjonuje profesjonalny rajdowy zespół. Mamy wielką satysfakcję z tej współpracy – mówi Filip Puchalski.

42

NR 4 (31) 2020 nowoczesna stacja paliw

e-stacjapaliw.pl

FOT. materiały prasowe

oya już od dłuższego czasu współpracuje z Energylandią, barwy marki Moya widoczne są na mapach parku, uniformach pracowników oraz w strefie specjalnej Moya Formuła, w której znajduje się m.in. Moya Formuła Restaurant – jedna z trzech największych restauracji w parku rozrywki Energylandia. Zespół Energylandia Rally Team tworzą bracia Marek i Michał Goczałowie wraz ze swoimi pilotami – Rafałem Martonem i Szymonem Gospodarczykiem. Marek Goczał w sezonie 2019 odniósł trzy zwycięstwa w grupie UTV, a wraz z Michałem Kuśnierzem wystartował także w eliminacji Pucharu Świata – rajdzie Italian Baja. Rafał Marton, który zasiądzie w samochodzie wraz z Markiem podczas rajdu, jest doświadczonym pilotem. Współpracował m.in. z Adamem Małyszem, Łukaszem Komornickim i Grzegorzem Baranem. Duet Michał Goczał i Szymon Gospodarczyk ma na swoim koncie zwycięstwo w Rajdowym Pucharze Polski Samochodów Terenowych. Załoga świetnie poradziła sobie także podczas rajdu Italian Baja, zajmując miejsce tuż za podium. Przygotowania do startu w najtrudniejszym rajdzie na świecie trwają od momentu debiutu zespołu w rajdach Cross Country. Oficjalne potwierdzenie nastąpiło 15 października na specjalnie zorganizowanej gali, podczas której zostały również zaprezentowane dwa najnowsze auta zespołu. Oficjalnie przedstawiono również sponsora, sieć stacji paliw Moya, którą reprezentował



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.