Raport HoReCa Katalog Dostawców 2017 by Polskie Wydawnictwa Specjalistyczne ProMedia Sp. z o.o.

HoReCa Raport z rynku

2017

katalog dostawcรณw

Restauracja pismo biznesu gastronomicznego

Kompleksowe rozwiązania dla Twojej pralni L200 Alkaliczny produkt L200 wspomagający

L100 L100 Uniwersalny Uniwersalny L100doprania detergent detergentdo prania

Alkaliczny Alkaliczny produkt produkt wspomagający wspomagający

Uniwersalny detergent do prania

produkt ący

ny do prania

L300 L300 Płynny,

L200

Alkaliczny, produkt wspomagający

L300 Płynny, tlenowy L900 wybielacz L200

Krochmal Alkaliczny produkt wspomagający

D SPOT A

Płynny, tlenowy tlenowy wybielacz

wybielacz

L400 L400 Płyn Płyn zmiękczający L300 zmiękczający

Specjalistyczny produkt odplamiający

Płyn zmiękczający

L300

Alkaliczny produkt produkt wspomagający wspomagający

Uniwersalny detergent do prania

L400 Płyn L400 zmiękczający

Płynny, tlenowy wybielacz

L250 L200 Wieloenzymatyczny

L100

L300 Płynny, tlenowy L300 wybielacz

Płynny, tlenowy wybielacz

L400

Płyn zmiękczający

L400

Płynny, tlenowy wybielacz

Płyn zmiękczający

D SPOT B

Specjalistyczny produkt odplamiający

CID LINES Sp. z o.o. x ul. Świerkowa 20 x 64-320 Niepruszewo/Buk x T +48 61 896 81 90 x F +48 61 896 81 93 biuro@cidlines.pl x www.cidlines.pl

Raport Z rynku

HORECA 2017

katalog dostawców RAPORT Z RYNKU HORECA 2017 Rynek osiągnął szczyt? Rafał Szubstarski ��2 30 NAJWIĘKSZYCH SIECI I OPERATORÓW NA RYNKU ��8 Restauracje Atelier Amaro i Senses zachowują Gwiazdki Michelin �� 10 Czerwony Przewodnik Michelin wyróżnia polskie hotele �� 12 Rynek hotelowy w Polsce – charakterystyka podaży Dorota Malinowska, Jacek Kozioł �� 14 Rekordowe wzrosty Alex Kloszewski �� 17 Wyższa półka Adam Pilczuk �� 18 CO SŁYCHAĆ W SIECIACH �� 22 13 HOTELOWYCH TRENDÓW: sprzedażowych, marketingowych i technologicznych �� 36 Rozwiązania inteligentne: SaaS, virtual reality, wearables Rafał Roszak �� 44 Trendy w gastronomii w 2017 roku Anna Dębska �� 48 Jak wybrać dobry lokal Agnieszka Wijas �� 52 Jak wyposażyć restaurację dużą i małą Agata Polcyn �� 54 Przede wszystkim odpowiednia wydajność Grzegorz Braun �� 55 5 zasad dobrej karty w restauracji Paweł Kałużny �� 56 Podręcznik rekrutacji szefa kuchni Dorota Minta, Katarzyna Selenta �� 58 Socialmediowe menu – co, poza Facebookiem, smakuje klientom? Magdalena Subdys �� 62 Monitoring internetu jest ważny w restauracji Aneta Głowacka �� 64 Śniadanie w hotelu – dobre dla gości i dla właścicieli Marek Szofer �� 68 Logistyka w cateringu Radosław Fischbach �� 72

KATALOG DOSTAWCÓW Meble hotelowe �� 74 Meble konferencyjne i bankietowe �� 75 Wykładziny, dywany �� 76 Tekstylia �� 76 Łóżka i materace �� 78 Pościel �� 78 Odzież �� 78 Biura architektoniczne �� 80 Projektowanie wnętrz �� 80 Czystość – środki i urządzenia �� 82 Pranie – usługi i urządzenia �� 82 Telewizory �� 84 Telewizje �� 84 Systemy telewizyjne �� 84 Systemy informatyczne �� 84 Zamki/systemy kontroli dostępu �� 85 Oświetlenie �� 85 SPA, baseny, sauny – wyposażenie �� 86 Fitness – wyposażenie �� 86 Łazienki – wyposażenie �� 86 Galanteria hotelowa �� 86 Profesjonalne kosmetyki SPA �� 88 Przedstawiciele marek kosmetycznych �� 88 Wyposażenie zaplecza kuchennego �� 90 Wyposażenie restauracji i wypożyczalnie sprzętu �� 92 Noże, sztućce �� 92 Wyposażenie ogródków �� 92 Tekstylia restauracyjne �� 92 Artykuły spożywcze: dostawcy całościowej oferty �� 94 Produkty mrożone �� 94 Mięsa i produkty z mięsa �� 94 Ryby i owoce morza �� 94 Makarony �� 94 Sery, mleka, masła, tłuszcze �� 95 Sosy, ketchupy, majonezy �� 95 Owoce, warzywa, bakalie �� 95 Piekarnicze produkty cukiernicze �� 95 Soki, nektary �� 95 Opakowania i naczynia jednorazowe �� 95 Kawy i herbaty �� 96 Ekspresy �� 96 Wody �� 96

RAPORT z rynku HoReCa 2015

Fot. na okładce: archiwum

REDAKcja Redaktor Naczelny: Rafał Szubstarski Sekretarz Redakcji: Wiktor Kołakowski Studio graficzne Dyrektor Artystyczny: Dominika Adamczyk Elżbieta Grudzień

WYDAWCA Polskie Wydawnictwa Specjalistyczne ProMedia Sp. z o.o. ul. Paca 37, 04-386 Warszawa tel. 22 333 88 00 e-mail: biuro@pws-promedia.pl www.pws-promedia.pl

REKLAMA Kierownik działu: Małgorzata Grenda Wioleta Wiater, Katarzyna Chmal

Drukarnia JANTAR

Restauracja pismo biznesu gastronomicznego

Rynek osiągnął

szczyt?

Rafał Szubstarski

Rok 2016 zgodnie z przewidywaniami był rekordowy dla polskiego hotelarstwa. Przychód z dostępnego pokoju RevPAR wzrósł o blisko 12 proc., co oznacza, że szybko rosły zarówno obłożenie, jak i średnie ceny. Zapowiadając to w ubiegłorocznym „Raporcie z Rynku”, pisaliśmy jednocześnie: „aż strach zadać pytanie, kiedy ten cykl koniunkturalny osiągnie swój szczyt, i czy aby nie właśnie w 2016 roku?”. Dzisiaj to pytanie jest jeszcze bardziej aktualne, biorąc pod uwagę falę podaży nowych hoteli, która przeradza się wręcz w tsunami, i brak spektakularnych wydarzeń, jakimi rynek był wzmacniany w ubiegłym roku.

ozwój polskiego hotelarstwa wiąże się przede wszystkim ze stabilnym wzrostem gospodarczym kraju średnio na poziomie 3-4 proc. w ostatnich latach. Największe miasta wzbogaciły się o infrastrukturę biznesową i atrakcje turystyczne przyciągające nowy popyt, jak np. centra kongresowe z prawdziwego zda-

2 www.e-hotelarz.pl

rzenia w Krakowie i Katowicach, nowoczesne hale widowiskowe w Krakowie, Trójmieście i Łodzi, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie, Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu, Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku, nie wspominając o stadionach wybudowanych w związku z Euro 2012, na których można

organizować też np. koncerty największych światowych gwiazd muzyki pop. Do tego napłynęły setki miliardów euro z funduszy europejskich, które ucywilizowały polską infrastrukturę komunikacyjną z nowymi autostradami, liniami kolejowymi i rozbudowanymi lotniskami, a sytuacja geopolityczna sprawia, że Polska okazuje się jed-

www.e-restauracja.com

FOT. archiwum

Raport z rynku HoReCa 2017

nym z najbezpieczniejszych miejsc na świecie, co przyciąga i turystów, i organizatorów dużych wydarzeń biznesowych. Rynek wzmacniany jest co roku przez globalne szczyty klimatyczne, militarne, religijne, medyczne i największe wydarzenia sportowe. Tylko w ub.r. Polska była miejscem szczytu NATO w Warszawie, Światowych Dni Młodzieży w Krakowie, Europejskich Nagród Filmowych we Wrocławiu, który przez rok pełnił funkcję Europejskiej Stolicy Kultury, odbyły się mistrzostwa Europy w piłce ręcznej (w najtrudniejszym dla hoteli wielkomiejskich miesiącu, jakim jest styczeń), mistrzostwa świata w hokeju na lodzie dywizji IA i mistrzostwa świata w grach komputerowych Intel Master Extreme w Katowicach. Wszystko to musiało się przełożyć na rekordowy rok dla polskiego hotelarstwa. We Wrocławiu RevPAR wzrósł o blisko jedną czwartą, a kwotowo we wszystkich największych miastach o 20-30 zł, w Trójmieście średnie miesięczne ceny hoteli najwyższych kategorii osiągały w lecie blisko 700 zł, a całoroczna średnia cena dla całego rynku niemal 330 zł, obłożenie hoteli we Wrocławiu i Trójmieście przekroczyło 70 proc., a w Warszawie i Krakowie wynosiło ok. 77 proc. Hotele nadmorskie w lecie mogły dyktować ceny na poziomie 800-1000 zł. Na pewno ubiegły rok zapisze się bardzo pozytywnie w pamięci większości hotelarzy. Pytanie tylko, czy jako zapowiedź czasów wieloletniej prosperity, czy też jako najlepszy rok w całej dekadzie, bo potem było już tylko trudniej, a rynek zalany został nowymi hotelami, co spowodowało obniżki cen i obłożenia. A nowa podaż zapowiada się imponująco. W większości będą to duże, ponad 100-pokojowe hotele międzynarodowych sieci. W ciągu najbliższych trzech lat tylko pod markami AccorHotels otwartych ma być ok. 15 hoteli z ponad 2 tys. pokoi, w sieci Marriott International planuje się kolejne 2 tys. pokoi w 15 obiektach, podobnie jak w nowych hotelach sieci Hilton Worldwide, Rezidor Group ma w planach sześć nowych obiektów z ok. 1,3 tys. pokoi, a IHG ok. 800. Intensywnie rozwijają się też polskie sieci jak Puro, Focus czy Grupa Arche. Jak ta nowa podaż wyglądała będzie w największych miastach?

WARSZAWA

Średnie obłożenie hoteli w Warszawie w 2016 r. wyniosło, według danych STR,

www.e-restauracja.com

NAJWIĘKSZE HOTELE OTWARTE W 2016 R. Zamek Biskupi

Janów Podlaski

199

Mercure

Kraków

198

Novotel*

Wrocław

192

DoubleTree by Hilton

Wrocław

189

Sadova

Gdańsk

164

Holiday Inn

Dąbrowa Górnicza

160

B&B Hotel

Łódź

149

Golden Tulip

Kraków

139

ibis*

Wrocław

133

ibis Styles

Białystok

129

Sopot

124

Focus Premum

Gdańsk

124

ibis

Gdańsk

120

ibis*

Wrocław

120

Vulcan

Szczecin

110

Almond

Gdańsk

109

B&B Hotel

Katowice

105

ibis Styles

Siedlce

101

Legend

Kraków

100

*powstały z modernizacji hotelu Orbis Wrocław

76,6 proc. i było wyższe niż rok wcześniej o ponad dwa punkty procentowe, a średnie ceny wzrosły o ponad 21 zł do 296,5 zł, co w efekcie przełożyło się na blisko 11-proc. wzrost RevPAR. W hotelach najwyższych kategorii średnia cena była wyższa o ponad 40 zł niż rok wcześniej osiągając 430 zł przy blisko 78-proc. obłożeniu, a RevPAR wzrósł o 30 zł do prawie 335 zł. Hotele klasy średniej i ekonomicznej osiągnęły ceny na poziomie 176,5 zł przy ponad 72-proc. obłożeniu, co dało RevPAR wyższy o ponad 12 zł (10 proc.) niż w 2015 r. Co ważne, największy wzrost

Na pewno ubiegły rok zapisze się bardzo pozytywnie w pamięci większości hotelarzy. Pytanie tylko, czy jako początek wieloletniej prosperity, czy też jako najlepszy rok w całej dekadzie, bo potem było już tylko gorzej

przychodów z dostępnego pokoju, o ok. 17 proc., odnotowano w weekendy, które dotąd były piętą achillesową tego rynku, a ostatnio odnotowały znacznie lepsze wyniki dzięki wyższym średnim cenom Tylko że w ostatnich dwóch latach właściwie nie otwarto żadnego hotelu w mieście, nie licząc 20-pokojowego Belotto. Tymczasem w najbliższych trzech latach na rynek, na którym działa obecnie ok. 85 hoteli z nieco ponad 13 tys. pokoi, ma wejść 30 nowych obiektów z ponad 3 tys. pokoi, nie licząc ponad tysiąca w aparthotelach, które też będą konkurencją. Tylko w tym roku pojawić się ma na nim ok. 700 nowych pokoi, a w następnym około tysiąca. Jesienią zostanie otwarty 225-pokojowy Renaissance przy Lotnisku Chopina i będzie to pierwszy duży hotel 5-gwiazdkowy od dziesięciu lat, gdy otwarty został Hilton. Na ten rok, chociaż bardziej prawdopodobny jest przyszły, zapowiadane jest też otwarcie 103-pokojowego hotelu Raffles powstającego przy Krakowskim Przed mieściu kosztem 65 mln euro w kompletnie zmodernizowanym hotelu Europejskim (w praktyce będzie to zupełnie nowy budynek wewnątrz historycznej fasady). Raffles Europejski ma ambicję zostania najbardziej luksusowym hotelem w Polsce. Najmniejszy pokój będzie miał 48 mkw. Oprócz pokoi w obiekcie znajdą się m.in. 700-metrowe

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2017

SPA z basenem, dwie restauracje, trzy sale konferencyjne i sala balowa na 250 osób, a także 7 tys. mkw. powierzchni biurowych w dwóch nadbudowanych kondygnacjach i 2,7 tys. mkw. powierzchni handlowej na parterze ze sklepami ekskluzywnych marek. W tym roku w końcu otworzyć ma sie też 100-pokojowy luksusowy hotel w historycznym budynku Prudentialu, który Holding Liwa braci Likus kupił osiem lat temu i od lat zapowiadał uruchomienie tam obiektu hotelowego wraz z apartamentami mieszkalnymi, ale termin ten cały czas się wydłużał. Nieoficjalnie mówi się o otwarciu na Starym Mieście 5-gwiazdkowego hotelu pod marriottowską marką Autograph Collection z ponad 100 pokojami, a także 60-pokojowego hotelu przy ul. Smolnej pod należącą do sieci IHG butikową marką Indigo (pierwszy hotel został otwarty w Krakowie i zdobył tytuł „Hotelu z Pomysłem 2016” w konkursie „Hotelarza”, formalnie działa on w kategorii czterech gwiazdek, ale oferuje jakość 5-gwiazdkową i tak postrzegany jest przez gości). Razem daje to ok. 600 nowych pokoi w segmencie, w którym – przypomnijmy – od dziesięciu lat nie pojawił się żaden większy hotel. Zapewne wywoła to pewien „ferment cenowy”, a ceny w kategorii hoteli 5-gwiazdkowych mają wpływ na cały rynek hotelarski, tak więc i pozostałe kategorie hoteli będą się musiały do nich dopasować. Tym bardziej że i w niższych segmentach nastąpi wysyp nowych obiektów. Jeszcze w tym roku otwarte mają być m.in. 90-pokojowy Golden Tulip na Ochocie, 220-pokojowy ibis Styles na bliskiej Woli i 141-pokojowy – pierwszy w Polsce – Moxy na Pradze i 150-pokojowy hotel Poloneza na Ursynowie Grupy Arche. Do tego na Woli powstają dwa aparthotele budowane przez J.W. Construction i Dantex łącznie z ok. 800 pokojami. W 2018 r. na rynek wejdą dwa kolejne ibisy Styles: z 240 pokojami we Włochach i 120 pokojami na Woli, Holiday Inn na bliskiej Woli (250 pokoi), Hampton by Hilton na Służewcu (161), Puro w ścisłym centrum (150). A w latach 2019-2020 m.in. dwa następne ibisy Styles (na Solcu i na Żeraniu), dwa Hamptony (na Ochocie i Pradze Płn.), na Służewcu Four Points by Sheraton i kompleks Residence Inn – Moxy, Motel One w centrum, a nieoficjalnie mówi się też o kompleksie Crowne Plaza – Holiday Inn Express w biurowcu na bliskiej Woli oraz

4 www.e-hotelarz.pl

NAJWIĘKSZE OTWARCIA PLANOWANE W 2017 R. Radisson Blu

Świnoujście

340

Radisson Blu

Zakopane

226

Renaissance

Warszawa

225

ibis Styles

Warszawa-Wola

220

Number One

Gdańsk

172

Park Inn by Radisson

Poznań

166

Courtyard by Marriott

Katowice

150

Moxy

Warszawa

141

B&B Hotel

Kraków

130

Arche

Częstochowa

124

Q Hotel

Katowice

121

Hampton by Hilton

Lublin

121

ibis Budget

Gdańsk

120

ibis Styles

Lublin

110

ibis

Rzeszów

105

Hampton by Hilton

Gdańsk-Oliwa

100

Movepick w biurowcu przy Dworcu Centralnym. Do tego powstawać też będą hotele niezależne. Jak rynek zniesie tę podaż? Wprawdzie w ostatnich latach wzrost liczby pokoi na rynku nie nadążał za rosnącym popytem i przyrostem liczby biur (jest już ich ponad 5 mln mkw., gdy jeszcze w 2011 r. było 3,6 mln) czy ruchu pasażerskiego na Okęciu (w ciągu pięciu lat wzrósł z 9,3 do 12,8 mln), ale będzie to jednak duża dawka hoteli wchodzących na rynek w krótkim czasie, praktycznie co miesiąc…

KRAKÓW

Kraków jest miastem z największą liczbą hoteli w Polsce. Jest ich tam blisko 150 (choć dysponują łącznie mniejszą liczbą pokoi niż Warszawa, bo ok. 10,5 tys.), cały czas na rynek wchodzą nowe, a wskaźniki hotelarskie i tak rosną. W 2015 r. na rynek weszły m.in. blisko 400-pokojowy kompleks Double Tree by Hilton – Hampton by Hilton, 154-pokojowy Best Western Plus Q i 89-pokojowy Q Hotel, a ubiegłym roku otworzyły się m.in. Mercure ze 198 pokojami, Golden Tulip ze 139 pokojami, 100-pokojowy Legend i 60-pokojowy Indigo, nie licząc różnych mniejszych obiektów niezależnych, a RevPAR wzrósł o 13 proc. (ponad 26 zł) do 229 zł i był najwyższy w Polsce. Mimo oddania ponad 1,2 tys. nowych pokoi w ciągu dwóch lat wzrosły również średnie ceny o ponad 30 zł, osiągając poziom 297,5 zł. Ale to nie dziwi, biorąc pod uwagę, że krakowskie hotele i tak cieszą się najwyższym

obłożeniem w kraju i ub.r. jeszcze je podniosły do ponad 77 proc. Hotele 5-gwiazdkowe osiągały tam 83,5-proc. obłożenie przy cenach blisko 490 zł (o 60 zł wyższe niż w 2015 r.), dzięki czemu również RevPAR wzrósł o imponujące 55 zł do ponad 409 zł. Dlatego planowych jest kilka kolejnych hoteli w tej kategorii m.in. Ferreus z 71 pokojami przy ul. Kopernika, H15 przy Św. Jana z ponad 70 pokojami i pierwszy w Polsce hotel pod marką Autograph Collection w sąsiedztwie Wawelu ze 150 pokojami. Kolejne hotele planowane są też na Kazimierzu, m.in. drugi w mieście Puro z 220 pokojami przy ul. Halickiej i Metropolis Design Hotel ze 130 pokojami przy ul. Starowiślnej. W 2019 r. otwarty ma być też pierwszy w Polsce hotel pod nową marką Rezidor Group – Radisson Red z 240 pokojami, powstający w kompleksie Unity Center przy rondzie Mogilskim, w którym znajdzie się też słynny „szkieletor” (jego budowa rozpoczęła się w latach 70.). Już w przyszłym roku otwarty ma być ekonomiczny B&B Hotel ze 130 pokojami. Również właściciel hotelu Galaxy Jacek Legendziewicz planuje otwarcie kolejnego hotelu w Krakowie z ok. 100 pokojami. W ciągu trzech lat na rynku pojawić się ma więc kolejne co najmniej 1,3 tys. pokoi. Ale można się spodziewać, że nie wpłynie to specjalnie na wyniki rynku ciągle rosnącego dzięki otwarciu w ostatnich latach m.in. Centrum Kongresowego ICE Kraków, hali Tauron Arena i nowego Międzyna rodowego Centrum Targowo-Kongre sowego Expo.

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

TRÓJMIASTO

Trójmiasto stało się w ostatnich latach gwiazdą polskiego rynku hotelarskiego notując spektakularne wyniki, co wynikało z jednej strony ze wzrostu popularności spędzania czasu w Polsce nad morzem, a z drugiej – ze stosunkowo niewielkiej podaży hoteli w porównaniu do innych największych miast. W Gdańsku działało jeszcze w 2014 roku ok. 40 hoteli z 3 tys. pokoi, podczas gdy np. we Wrocławiu ok. 50 hoteli z blisko 4,5 tys. pokoi, a w Poznaniu 60 hoteli w ok. 4 tys. pokoi. Dlatego w 2015 r. Trójmiasto było jedyną aglomeracją, w której średnioroczna cena na rynku hotelarskim przekroczyła 300 zł, a w tym roku była wyższa o kolejne 16 zł osiągając 326 zł przy ponad 70-proc. obłożeniu. Średnia cena hoteli 5-gwiazdkowych wynosiła 490 zł (o 50 zł więcej niż rok wcześniej) przy 75-proc. obłożeniu. W okresie letnim są to najdroższe hotele w Polsce, gdzie jeśli jest jeszcze jakiś dostępny pokój to za minimum 800 – 900 zł. Ale inwestorzy zorientowali się w sytuacji i zaatakowali Trójmiasto nowymi inwestycjami, a rynek w ciągu trzech lat powiększy się o połowę. O połowę! Tylko w ubiegłym rynek otwarto w Gdańsku trzy nowe hotele 4-gwiazdkowe: Sadova (164 pokoje), Focus Premium (124) i Almond (109) oraz ibis (120) i Faros (28), a w Sopocie otwarto hotele: Sopot ze 124 pokojami i Molo z 70. W tym roku otworzyć się mają na Wyspie Spichrzów Number One ze 174 pokojami i druga część Puro ze 118 pokojami, przy na Długim Targu IBB Collection z 90 pokojami, w Oliwie Hampton by Hilton ze 100 pokojami, w Jelitkowie ibis Budgetr z 79 pokojami, a przy Dworcu Głównym PKP hotel Central z własnym browarem i 40 pokojami. W kolejnych latach prawdziwy wysyp hoteli nastąpi na Wyspie Spichrzów, gdzie do Number One i Puro dołączą Holiday Inn z 220 pokojami, Deo z ponad 370 pokojami i ibis Budget ze 120 pokojami, wszystkie w ramach większych kompleksów apartamentowo-biurowo-handlowych. Na Starówce otwarty ma być w przyszłym roku Hampton by Hilton ze 149 pokojami. Z kolei w Sopocie otwarty zostanie Radisson Blu z 230 pokojami naprzeciwko Mera Spa Hotel, który w tym roku wejdzie pod markę Marriott, a w planach jest też ok. 70-pokojowy hotel w pobliżu ul. Bohaterów Monte Cassino.

6 www.e-hotelarz.pl

HOTELE PLANOWANE W LATACH 2018-2020 Deo

Gdańsk

374

Arche

Warszawa

353

Motel One

Warszawa

330

Residence Inn - Moxy

Warszawa

300

Dobosz Blue

Świnoujście

305

Holiday Inn

Warszawa

254

Courtyard by Marriott - Moxy

Szczecin

248

ibis Styles

Warszawa-Włochy

241

Holiday Inn

Gdańsk

240

Radisson Blu

Sopot

230

Radisson Red

Kraków

230

Puro

Kraków

220

Holiday Inn

Warszawa

217

Four Points by Sheraton

Warszawa

192

ibis Styles

Warszawa-Solec

170

Hampton by Hilton

Warszawa

163

Hampton by Hilton

Gdańsk

156

Hampton by Hilton

Łódź

150

Puro

Warszawa

150

Arche

Lublin

130

Autograph Collection

Kraków

125

Moxy

Poznań

120

Hampton by Hilton

Oświęcim

120

Focus

Białystok

120

ibis Styles

Warszawa-Wola

120

Hampton by Hilton

Poznań

117

Altus

Poznań

109

Hampton by Hilton

Olsztyn

105

ibis Styles

Mory

103

Raffles

Warszawa

103

Prudential

Warszawa

100

WROCŁAW

Tegorocznym największym zwycięzcą na polskim rynku hotelarskim, który święcił same triumfy, był Wrocław, gdzie RevPAR wzrósł aż o 23 proc., co było jednym z najlepszych wyników w Europie (bardziej urósł w Kijowie, bo aż o 36 proc., ale Wrocław nie odnosił swoich wyników do wcześniejszej, praktycznie wojennej sytuacji). Ale mimo tego spektakularnego wzrostu i tak wyniósł on tylko 167,5 zł (30 zł niż rok wcześniej), czyli najmniej spośród pięciu największych polskich miast, a średnia cena 231,5 zł (więcej o 26 zł niż w 2015 r.). Przynajmniej obłożenie na poziomie 72 proc. było wyższe aż o 6 punktów procentowych niż rok wcześniej. Po części te wyniki są efektem dużej liczby hoteli ekonomicznych i ze średniego segmentu w bazie porównawczej STR, podczas gdy

w Trójmieście więcej jest hoteli 4i 5-gwiazdkowych, podobnie jak w Poz naniu, który uchodzi za dużo słabszy rynek hotelarski niż wrocławski, a RevPAR ma o złotówkę wyższy, dzięki wysokim średnim cenom nakręcanym wydarzeniami targowymi (bo obłożenie w Poznaniu jest niższe niż we Wrocławiu o ponad 11 pkt. i wynosi 61 proc.). Ale w związku z tym do Wrocławia nie dotarła fala nowej podaży hotelowej. Wystarczyło otwarcie w ub.r. 189-pokojowego, 5-gwiazdkowego DoubleTree by Hilton. W tym roku otwarty ma być też 93-pokojowy, pierwszy w Polsce hotel pod marką AC by Marriott. Poza tym w ub.r. zniknął ostatni hotel działający pod marką Orbis Hotels, który przekształcony zostal w dwumarkowy kompleks Novotel & ibis Centrum z 393 pokojami. •

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

30 NAJWIĘKSZYCH SIECI SIEĆ

LICZBA POKOI

LICZBA HOTELI

1. ACCORHOTELS/ORBIS

12 009

Mercure: Kraków ibis: Gdańsk, Suchy Las ibis Styles: Białystok, Siedlce, Gniezno, Nowy Sącz (752)

ibis Styles: Mory k. Warszawy, Grudziądz ibis Budget: Gdańsk (259)

2. HILTON WORLDWIDE

2652

DoubleTree by Hilton Wrocław (189)

Hampton by Hilton: Gdańsk, Lublin (221)

3. MARRIOTT INTERNATIONAL

2478

Marriott: Sopot Renaissance: Warszawa AC by Marriott: Wrocław Courtyard by Marriott: Katowice Moxy: Warszawa (753)

4. BEST WESTERN HOTELS & RESORTS

2427

Jurata, Sulejów (98)

Katowice, Zakopane (111)

5. HOTELE GOŁĘBIEWSKI

2340

6. LOUVRE HOTELS GROUP

2118

Golden Tulip: Kraków Campanile: Nowy Targ (215)

Golden Tulip: Warszawa (90)

7. REZIDOR HOTEL GROUP

1830

Radisson Blu: Świnoujście Park Inn by Radisson: Poznań (506)

8. IHG

1401

Indigo: Kraków Holiday Inn: Dąbrowa Górnicza (217)

Indigo: Warszawa (60)

9. QUBUS HOTEL

1316

10. HOTELE WAM

1138

11. SATORIA GROUP

1110

12. VIENNA HOUSE

1050

13. HOTELE DIAMENT

960

14. GROMADA

927

15. GRUPA TRIP

789

16. J.W. CONSTRUCTION

743

–

aparthotel Wola Invest (339)

17. ZDROJOWA INVEST

707

Radisson Blu: Świnoujście (340)

18. FOCUS HOTELS

651

Gdańsk (122)

Sopot, Bydgoszcz (145)

19. GRUPA ARCHE

646

Zamek Biskupi Janów Podlaski (199)

Częstochowa (126)

20. B&B HOTEL

641

Łódź, Katowice (254)

Kraków (130)

21. ELBEST HOTELS

637

22. HOTELE WARSZAWSKIE SYRENA

593

23. HOTELE DESILVA

521

Poznań (60)

24. CHOPIN AIRPORT DEVELOPMENT

513

Best Western Jurata (45)

Renaissance Warszawa (225)

25. INTERFERIE

470

26. PURO HOTELS

469

27. GRUPA ANDERS

463

28. LIKUS HOTELE

449

29. Q HOTELS

420

Katowice (121)

30. HP PARK

375

30. SYSTEM HOTEL

320

8 www.e-hotelarz.pl

OTWARCIA 2016 (pokoje łącznie)

PLANY OTWARĆ 2017 (pokoje łącznie)

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

I OPERATORÓW W POLSCE

Stan na 1 marca 2017

PLANY NA KOLEJNE LATA (pokoje łącznie) ibis Styles: Warszawa (4), Szczecin, Lublin, Bolesławiec, Tomaszów Lubelski ibis: Rzeszów ibis Budget: Lublin, Gdańsk (ok. 1700)

UWAGI Orbis jako operator AccorHotels działa w dziewięciu krajach Europy Środkowo-Wschodniej posiadając w portfolio 116 hoteli z 19,7 tys. pokoi

Hampton by Hilton: Warszawa (3), Łódź, Poznań, Gdańsk, Olsztyn, Kalisz, Oświęcim Hilton Garden Inn: Szczecin (ok. 1200) Moxy: Warszawa, Pyrzowice, Poznań, Szczecin Courtyard by Marriott: Szczecin Autograph Collection: Warszawa, Kraków Residence Inn: Warszawa Four Points by Sheraton: Warszawa, Zakopane (ok. 1300)

W 2016 roku sieć Marriott International przejęła Starwood Hotels z takimi markami jak Sheraton, Westin i Luxury Collection

Wrocław (64)

Pobierowo (ok. 800)

Do liczby pokoi wliczono obiekty Golden Tulip Residence w Gdańsku i Międzyzdrojach, które nie są skategoryzowanymi hotelami

Radisson Blu: Zakopane, Szklarska Poręba, Sopot Radisson Red: Kraków (856)

Wśród ośmiu hoteli Grupy Rezidor znajduje się również hotel Rezydent w Sopocie, którym sieć zarządza

Holiday Inn: Warszawa (2), Gdańsk (707) -

W sieci Qubus Hotel działa 12 hoteli Qubus i jeden pod marką Alto

W ramach sieci działa też Zamek Czocha na Dolnym Śląsku i obiekt hotelowy Cassubia w Helu łącznie ze 110 pokojami

Satoria Group posiada też obiekt sanatoryjny w Augustowie. Jej spółka córka VHM będzie dzierżawić i zarządzać czterema powstającymi hotelami: Hampton by Hilton w Łodzi, Gdańsku i Olsztynie oraz Hilton Garden Inn z 628 pokojami

Katowice (105)

Gromada posiada też dwa Ośrodki Wczasowe w Międzyzdrojach i Krynicy Zdrój – łącznie ok. 160 pokoi

Trzy hotele działają w sieci HOTELE 500

Forest Ski Hotel, Szklarska Poręba (?)

W liczbie pokoi uwzględniono Diune Resort z Diune Hotel i Ultra Marine z Marine Hotel w Kołobrzegu. Do Zdrojowej należą też obiekty Boulevard Ustronie Morskie, Cristal Resort w Szklarskiej Porębie i Baltic Park Molo Apartments w Świnoujściu łącznie z ok. 190 jednostkami, a w tym roku ruszy Baltic Park Fort w Świnoujściu

Białystok, Lublin (195)

Warszawa (2), Wrocław, Gdańsk, Łódź, Piła, Żnin (ok. 1500)

Do Grupy Arche należy też 83-pokojowy Pałac Łochów, który w tym roku powiększy o Folwark Łochów ze 150 pokojami i obiekt Apartamenty Hotelowe w Konstancinie z 23 pokojami

W sieci Elbest Hotels należącej do Grupy Kapitałowej PGE działa również pięć ośrodków wczasowo-wypoczynkowych

Do sieci DeSilva należą również Apartamenty Zgoda w Warszawie z 51 pokojami. Sieć zarządzać też będzie jako franczyzobiorca hotelami Mercure Opole oraz Mercure i ibis Częstochowa sprzedanymi przez Orbis

Moxy: Pyrzowice, Poznań (220) -

W skład sieci INTERFERIE należącej do Grupy KGHM wchodzą też cztery obiekty wypoczynkowo-sanatoryjne nad morzem i obiekt hotelowy w Głogowie

Warszawa, Kraków (ok. 370)

Do liczby pokoi wliczono obiekty w Poznaniu i Gdańsku, które nie są skategoryzowanymi hotelami

Do Grupy Anders działającej na Warmii i Mazurach należy też obiekt Bajkowy Zakątek z Gierzwałdzie z 17 domkami

Prudential, Warszawa (100) Warszawa (?) -

POZOSTAŁE SIECI Zagraniczne: Scandic (307, 2), IBB (243, 2), Leonardo Hotels (178), NH Hotels (93, 1); Polskie: Centrum Hotele (373, 3), Malinowe Hotele (284, 3), Dobry Hotel (262,6), Hotele SPA Dr Irena Eris (242,3), Condohotels Group (169, 2), Donimirski Boutique Hotels (128, 4)

www.e-restauracja.com

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2017

Restauracje Atelier Amaro i Senses zachowują Gwiazdki Michelin Warszawskie restauracje Atelier Amaro i Senses utrzymały Gwiazdki Michelin w najnowszym wydaniu Czerwonego Przewodnika Michelin „Main Cities of Europe 2017”. Do zestawienia dołączyły w tym roku Kieliszki na Próżnej i Rozbrat 20. Warszawskie lokale Brasserie Warszawska, Kieliszki na Próżnej, Butchery and Wine oraz krakowski lokal Zazie zdobyły wyróżnienie Bib Gourmand, przyznawane za korzystny stosunek jakości potraw do ich ceny.

nspektorzy Michelin docenili restaurację Kieliszki na Próżnej za lekką kuchnię, będącą nowoczesną interpretacją klasycznych polskich dań, a Rozbrat 20 Bakery & Wine Corner m.in. za proste europejskie dania oraz pieczywo. W tegorocznej edycji uwzględniono 53 restauracje z Polski – 29 z Warszawy i 24 z Krakowa. O ile w wypadku krakowskich lokali zestawienie pozostało bez zmian w porównaniu z rokiem ubiegłym, o tyle w Warszawie do rankingu dołączyły dwa nowe miejsca, a jedno z niego wypadło (Dom Polski Belwederska). Tak więc sumarycznie liczba polskich restauracji obecnych w przewodniku zwiększyła się nieznacznie. Zmiany na liście wynikają z charakteru pracy inspektorów Michelin, którzy co roku weryfikują swoje oceny. Gwiazdka Michelin niezmiennie od wielu lat jest uznawana za najwyższe wyróżnienie sztuki kulinarnej i jednocześnie stanowi marzenie właścicieli restauracji. Decyzję o uhonorowaniu tym najbardziej prestiżowym tytułem podejmuje kolegialnie trzech inspektorów Michelin. W przeciwieństwie do przyznawania gwiazdek, decyzję o umieszczeniu restauracji w przewodniku może podjąć jeden inspektor. Wizyty inspektorów są zawsze anonimowe, aby zapewnić najwyższą wiarygodność i obiektywizm oceny. Osobnym wyróżnieniem przyznawanym restauracjom jest Wschodząca Gwiazdka, która oznacza bardzo duże szanse na zdobycie właściwego symbolu w latach kolejnych. Tak właśnie było w wypadku warszawskiej restauracji Atelier Amaro, która rok po otrzymaniu Wschodzącej Gwiazdki zdobyła pełnoprawny tytuł. Tegoroczna edycja przewodnika „Main Cities of Europe” opisuje w sumie 2332 restauracje z 44 największych miast w 20 krajach Europy. Przewodnik Michelin pojawia się na rynku od ponad 100 lat i jest uznawany za najważniejszy przewodnik kulinarny na świecie.•

10 www.e-hotelarz.pl

Warszawa (29 restauracji; w 2016 roku było 28 lokali w zestawieniu, NA ZIELONO restauracje, które dołączyły do tegorocznego rankingu) Amber Room

4 symbole sztućców

Atelier Amaro

Gwiazdka Michelin 3 symbole sztućców

Kraków (24 restauracje; w 2016 roku były również 24 lokale w zestawieniu) Copernicus

3 symbole sztućców

Trzy Rybki

3 symbole sztućców

Wentzl

3 symbole sztućców

Szara

2 symbole sztućców 2 symbole sztućców

Senses

Gwiazdka Michelin, 3 symbole sztućców

Kogel Mogel Pod Baranem

2 symbole sztućców

Belvedere

3 symbole sztućców

Jarema

2 symbole sztućców

Michel Moran – Bistro de Paris

3 symbole sztućców

Amarylis

2 symbole sztućców

Platter by Karol Okrasa

3 symbole sztućców

Cyrano de Bergerac

2 symbole sztućców

Tamka 43

2 symbole sztućców

Corse

2 symbole sztućców

Brasserie Warszawska

2 symbole sztućców Bib Gourmand

Studio Qulinarne

2 symbole sztućców

Szara Kazimierz

2 symbole sztućców

Strefa

2 symbole sztućców

Pod Nosem

1 symbol sztućców

Nolita

2 symbole sztućców

Bianca

1 symbol sztućców

AleGloria

2 symbole sztućców

La Campana

1 symbol sztućców

Salto

2 symbole sztućców

Farina

1 symbol sztućców

2 symbole sztućców

Ed Red

1 symbol sztućców

Dom Polski Francuska

2 symbole sztućców

Del Papá

1 symbol sztućców

U Kucharzy

2 symbole sztućców

Sąsiedzi

1 symbol sztućców

Concept 13

2 symbole sztućców

Bottiglieria 1881

1 symbol sztućców

U Fukiera

2 symbole sztućców

Zazie

1 symbol sztućców

2 symbole sztućców

Bib Gourmand

1 symbol sztućców

Kieliszki na Próżnej

1 symbol sztućców Bib Gourmand

Miodova

1 symbol sztućców

Hana Sushi

1 symbol sztućców

Butchery and Wine

1 symbol sztućców Bib Gourmand

Zakładka

1 symbol sztućców

L’enfant Terrible

1 symbol sztućców

Opasły Tom

1 symbol sztućców

ELIXIR by Dom Wódki

1 symbol sztućców

Hoża

1 symbol sztućców

Winosfera

1 symbol sztućców

Merliniego 5

1 symbol sztućców

Delizia

1 symbol sztućców

Qchnia Artystyczna

1 symbol sztućców

Rozbrat 20 Bakery & Wine Corner

1 symbol sztućców

Signature

La Rotisserie

W przewodniku „Main Cities of Europe” restauracjom przyznawane są następujące symbole: – Gwiazdki Michelin – za walory smakowe potraw (od jednej do trzech gwiazdek; jedna Gwiazdka Michelin oznacza bardzo dobrą restaurację w swojej kategorii, dwie to rewelacyjna kuchnia warta odwiedzenia, a trzy – wyjątkowa kuchnia warta specjalnej podróży) – Sztućce (Łyżka & Widelec) – za wystrój, jakość obsługi, atmosferę lokalu (od jednego do pięciu sztućców) – Bib Gourmand – za stosunek jakości do ceny

www.e-restauracja.com

Olej z Esencją Masła. Zgrany duet.

Olej z Esencją Masła to zgrany duet, który w unikatowy sposób łączy zalety oleju rzepakowego – funkcjonalność, wytrzymałość w szerokim zakresie temperatur, wydajność i szybką gotowość do pracy z walorami masła klarowanego, które nadaje usmażonym potrawom maślany smak i złocistą barwę. Śmiało stawia czoła wyzwaniom profesjonalnej kuchni i sprawdza się wszędzie tam, gdzie liczy się niezawodność i precyzja, a każda minuta jest na wagę smaku. Wyłącznie dla profesjonalistów – Jarek Walczyk, Klub Szefów Kuchni

www.facebook.com/kruszwica.zgranyduet www.ztkruszwica.pl

Raport z rynku HoReCa 2017

Czerwony Przewodnik Michelin wyróżnia

polskie hotele

Przewodnik Michelin „Main Cities of Europe”, oprócz restauracji, wyróżnia także hotele prezentujące najwyższy standard. Wyróżnienia przyznawane hotelom przez inspektorów Michelin to symbole budynków. W Polsce, tak samo jak w poprzednim roku, otrzymało je 27 obiektów w Krakowie i 14 Warszawie.

oziom oferowanych usług określa skala od jednego do pięciu piktogramów budynków. Najwyższe noty i pięć symboli budynków otrzymał warszawski Intercontinental. Pięć hoteli ze stolicy oraz trzy z Krakowa zdobyły po cztery symbole budynków. W Warszawie wśród nagrodzonych piktogramami znalazły się wszystkie hotele 5-gwiazdkowe, 4-gwiazdkowa Polonia Palace oraz nieskategoryzowane Castle Inn na pl. Zamkowym i Residence Diana na ul. Chmielnej. W Krakowie symbole budynków otrzymały 5-gwiazdkowe: Sheraton Grand, Radisson Blu, Grand (cztery piktogramy), Stary, Copernicus (trzy) i Gródek (dwa), 4-gwiazdkowe: andel’s, Kossak, Pod Różą, Metropolitan, Wentzl (trzy), Puro, Unicus, Queen, Polski Pod Białym Orłem, Rubinstein (dwa), Ester i Amber (jeden), 3-gwiazdkowe: Senacki, Amber, Maltański, Ascot i Benefis oraz 2-gwiazdkowy Pugetów (wszystkie po jednym symbolu). Wśród wyróżnionych krakowskich obiektów nieskategoryzowanych znalazły się: Pałac Bonerowski (trzy symbole) oraz Yarden, Orłowska Townhouse i Boutique L’Otel (jeden). Dodatkowo obiekty mogły być ocenione jako miejsce szczególnie urokliwe, które wyjątkowo przypadło do gustu inspektorom Michelin. Symbole przyznawane takim hotelom mają kolor czerwony. W tym roku wyróżnienia te otrzymały trzy hotele z Krakowa – Stary, Copernicus i Gródek, oraz dwa z Warszawy – Le Régina i Rialto. Kryteria oceny inspektorów Michelin, niezależnie od tego, czy dotyczą hoteli, czy restauracji, są jednakowe na całym świecie. Dzięki temu użytkownicy przewodników mają pewność określonego standardu poszczególnych miejsc, a obiekt z Warszawy lub Krakowa wyróżniony przez Michelin oferuje taki sam poziom usług, co hotel z identyczną liczbą piktogramów w każdej innej części globu. •

12 www.e-hotelarz.pl

Kraków (27 hoteli; w 2016 roku również było 27 hoteli w zestawieniu)

Warszawa (14 hoteli; w 2016 roku również było 14 hoteli w zestawieniu, na CZERWONO hotele, które zostały dodatkowo wyróżnione za atmosferę) Intercontinental

5 symboli budynku

Hotel Bristol

4 symbole budynku

Regent Warsaw

4 symbole budynku

Hilton

4 symbole budynku

Sheraton

4 symbole budynku

Sofitel Warsaw Victoria

Sheraton Grand Hotel

4 symbole budynku

Radisson Blu

4 symbole budynku

Grand

4 symbole budynku

Stary

3 symbole budynku

Copernicus

3 symbole budynku

Bonerowski Palace

3 symbole budynku

Wentzl

3 symbole budynku

Pod Różą

3 symbole budynku

Kossak

3 symbole budynku

Andel’s

3 symbole budynku

Metropolitan

3 symbole budynku

Gródek

2 symbole budynku

Queen

2 symbole budynku

Puro

2 symbole budynku

Unicus

2 symbole budynku

Polski Pod Białym Orłem

2 symbole budynku

Rubinstein Residence

2 symbole budynku

Senacki

1 symbol budynku Boutique

1 symbol budynku

4 symbole budynku

Amber Hotels

Le Régina

3 symbole budynku

Orlowska Townhouse

1 symbol budynku

Polonia Palace

3 symbole budynku

Yarden

1 symbol budynku

Westin

3 symbole budynku

Pugetów

1 symbol budynku

Radisson Blu Centrum

3 symbole budynku

Maltański

1 symbol budynku

H15

3 symbole budynku

Benefis

1 symbol budynku

Rialto

2 symbole budynku

Ascot

1 symbol budynku

Residence Diana

2 symbole budynku

Boutique L’Otel

1 symbol budynku

Castle Inn

1 symbol budynku

Ester

1 symbol budynku

www.e-restauracja.com

wykładziny hotelowe bogata oferta wzorów i kolorów indywidualny nadruk dowolna ilość kolorów na wykładzinie wydruk zdjęć na wykładzinie realizacja – od 20 m2 fachowy montaż optymalizacja odpadu gwarancja 5 lat Maltzahn Carpet Innovation Gmbh tel. kom. 695 101 172 c.lawida@maltzahn.pl

www.m2carpets.pl

Raport z rynku HoReCa 2017

Rynek hotelowy w Polsce charakterystyka podaży Dorota Malinowska, Jacek Kozioł

Polska baza hotelowa na 31 grudnia 2016 r. liczyła 2673 skategoryzowane hotele, oferujące 255 tys. miejsc noclegowych w 128,3 tys. pokoi. W podziale na kategorie w Polsce funkcjonuje: 65 hoteli 5-gwiazdkowych (16 tys. miejsc), 369 hoteli 4-gwiazdkowych (68,3 tys. miejsc), 1394 hotele 3-gwiazdkowe (115,5 tys.), 659 hoteli 2-gwiazdkowych (42,7 tys.) oraz 186 hoteli 1-gwiazdkowych (12,5 tys.). Największy udział mierzony liczbą miejsc noclegowych mają zatem niezmiennie hotele z trzema gwiazdkami (45,4 proc.), a najmniejszy te z jedną (4,7 proc.).

rednio jeden hotel w Polsce oferuje 95,4 miejsca noclegowego w 48 pokojach. Największą średnią liczbą miejsc dysponują hotele najwyższej kategorii: 246 miejsc i 125 pokoi, a najniższą hotele 2-gwiazdkowe – odpowiednio 64 i 31.

Nowa podaż

W 2016 r. polska baza hotelowa powiększyła się o 106 skategoryzowanych hoteli, oferujących blisko 9,9 tys. miejsc w 5142 pokojach (pamiętać należy, że część skategoryzowanych hoteli otwartych zostało wcześniej, tak samo jak część otwartych w tym roku oficjalnie skategoryzowanych zostanie w przyszłym). W ubiegłym roku skategoryzowano jeden hotel 5-gwiazdkowy, 19 hoteli 4-gwiazdkowych, 58 placówek 3-gwiazdkowych, 21 obiektów 2-gwiazdkowych i siedem 1-gwiazdkowych. Podobnie jak w 2015 r., około 25 proc. nowej podaży zlokalizowane jest w miastach wojewódzkich, w tym najwięcej w Krakowie (siedem hoteli), Gdańsku (cztery) i Warszawie (trzy). W 2016 r. skategoryzowano 16 hoteli działających pod międzynarodową marką (15 proc. wszystkich nowych hoteli), w tym najwięcej w sieci AccorHotels (osiem obiektów). Mimo to udział obiektów funkcjonujących pod międzynarodową marką w ogólnej podaży wciąż utrzymuje się na

14 www.e-hotelarz.pl

niskim 6-proc. poziomie, pod względem liczby hoteli. Jeśli uwzględnimy operatorów krajowych, wskaźnik ten wynosi ok. 10 proc.

Miasta wojewódzkie

Na 31 grudnia 2016 r. w miastach wojewódzkich funkcjonowało 667 hoteli dysponujących 51,5 tys. pokoi i 97,9 tys. miejsc noclegowych, co stanowiło około 25 proc. podaży kraju pod względem liczby obiektów. Jeżeli pod uwagę weźmiemy liczbę pokoi i miejsc noclegowych, udział ten wynosił odpowiednio 40,1 proc. i 38,4 proc. Najwięcej hoteli działa w Krakowie (148), Warszawie (86) i Poznaniu (65), ale to rynek warszawski oferuje najwięcej pokoi

Najwięcej hoteli działa w Krakowie (148), Warszawie (86) i Poznaniu (65), ale to rynek warszawski oferuje najwięcej pokoi – 13 284, a drugi Kraków i trzeci Poznań odpowiednio 10 237 i 3805

– 13 284, a drugi Kraków i trzeci Poznań odpowiednio 10 237 i 3805. W tych trzech miastach 178 hoteli (26,7 proc.) działa pod międzynarodową lub krajową marką, a udział markowych pokoi w całości podaży przekracza 53 proc. Najliczniej sieci hotelowe reprezentowane są w Warszawie (41 hoteli), Krakowie (32) i Wrocławiu (21). W miastach wojewódzkich dominuje wyraźnie sieć AccorHotels z 50 hotelami, na kolejnych miejscach są Best Western Hotels & Resorts (18), Lovure Hotels (15) i Hilton Worldwide (13).

Trendy i prognozy

•W kolejnych miesiącach przewidujemy dalszy wzrost podaży hoteli, w tym wzrost udziału obiektów markowych, m.in. na skutek włączania do międzynarodowych sieci (na podstawie umowy franczyzy) hoteli już istniejących. •Coraz więcej projektów realizowanych będzie w bezpośrednim sąsiedztwie centrów biurowych, a także w pobliżu lotnisk. •Niektórzy właściciele budynków biurowych będą rozważać adaptację swoich nieruchomości na hotele. •Możemy się również spodziewać realizacji ciekawych markowych projektów w miejscowościach turystycznych. • Autorzy są partnerami w firmie Pro Value

www.e-restauracja.com

STAN POLSKIEJ BAZY HOTELOWEJ NA 31.12.2016 R. L. HOTELI

L. POKOI

L. MIEJSC NOCLEGOWYCH

186

7,0%

6079

4,7%

12 514

4,9%

659

24,7%

20 825

16,2%

42 737

16,8%

***

1394

52,2%

58 207

45,4%

115 537

45,3%

****

369

13,8%

35 037

27,3%

68 339

26,8%

*****

2,4%

8165

6,4%

16 002

6,3%

Suma

2673

100%

128 313

100%

255 129

100%

WOJEWÓDZTWO

LICZBA HOTELI

LICZBA POKOI

LICZBA MIEJSC NOCLEGOWYCH 28 584

Dolnośląskie

298

14 421

Kujawsko-Pomorskie

145

5197

9899

Lubelskie

120

3625

7110

Lubuskie

2570

4945

Łódzkie

115

6249

11 720

Małopolskie

364

18 415

37 746

Mazowieckie

271

20 059

38 852

Opolskie

1704

3470

Podkarpackie

149

4709

9504

Podlaskie

2496

5173

Pomorskie

197

10 363

20 671

Śląskie

222

10 568

21 384

Świętokrzyskie

110

3902

7863

WarmińskoMazurskie

107

6203

12 812

Wielkopolskie

262

9560

18 863

Zachodniopomorskie

126

8272

16 533

SUMA

2673

128 313

255 129

NOWA PODAŻ HOTELI W POLSCE W 2016 R.

FOT. tabele: Źródło: Urzędy Marszałkowskie, Pro Value Sp. z o.o.

KATEGORIA

Raport z rynku HoReCa 2017

HOTELE SIECIOWE I NIESIECIOWE W MIASTACH WOJEWÓDZKICH NA 31.12.2016

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

WSZYSTKIE HOTELE SKATEGORYZOWANE W 2016 R., KTÓRE DZIAŁAJĄ POD MIĘDZYNARODOWĄ MARKĄ NR

HOTEL

KATEGORIA

OPERATOR

DATA KATEGORYZACJI

MIASTO

LICZBA POKOI

***

AccorHotels

2016

Wrocław

112

ibis Wrocław Centrum

DoubleTree by Hilton Hotel Wrocław

*****

Hilton Worldwide

2016

Wrocław

189

B&B Hotel Łódź Centrum

B&B Hotels

2016

Łódź

149

Indigo Kraków Old Town

****

Intercontinental Hotels Group

2016

Kraków

Golden Tulip Kraków Kazimierz

****

Louvre Hotels

2016

Kraków

139

Mercure Kraków Stare Miasto Hotel

****

AccorHotels

2016

Kraków

198

DoubleTree by Hilton Kraków Hotel & Convention Center

****

Hilton Worldwide

2016

Kraków

232

ibis Styles Nowy Sącz

***

AccorHotels

2016

Nowy Sącz

Campanile Nowy Targ – Zakopane

***

Louvre Hotels

2016

Zakopane

ibis Styles Siedlce

***

AccorHotels

2016

Siedlce

101

ibis Styles Białystok

***

AccorHotels

2016

Białystok

129

ibis Gdańsk Stare Miasto

AccorHotels

2016

Gdańsk

120

Holiday Inn Dąbrowa Górnicza

****

Intercontinental Hotels Group

2016

Dąbrowa Górnicza

160

B&B Hotel Katowice Centrum

B&B Hotels

2016

Katowice

105

Ibis Styles Gniezno Stare Miasto

***

AccorHotels

2016

Gniezno

Ibis Poznań Północ

AccorHotels

2016

Poznań

16 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

la przykładu, warszawskie hotele 5- i 3-gwiazdkowe osiągnęły w 2016 r. obłożenie na poziomie ok. 80 proc., a hotele 4-gwiazdkowe w centrum stolicy pochwalić się mogą średnim obłożeniem na poziomie 87 proc. Podobne obłożenia osiągnęły hotele w Krakowie – stopień wykorzystania pokoi 3-5-gwiazdkowych w stolicy Małopolski plasował się na średnim poziomie około 80 proc., a we Wrocławiu średnie obłożenie w hotelach 3-, 4- i 5-gwiazdkowych wyniosło powyżej 70 proc. Utrzymujący się trend spędzania wakacji w kraju, rozwijający się sektor BPO, wzrost PKB na poziomie około 3 proc. oraz niezwykłe wydarzenia, takie jak szczyt NATO w Warszawie, Światowe Dni Młodzieży w Krakowie czy całoroczne obchody związane z uzyskanym przez Wrocław tytułem Europejskiej Stolicy Kultury, w sposób znaczący przyczyniły się do osiągnięcia historycznych wyników w sektorze hotelowym. Jeśli zaś chodzi o nowe otwarcia hotelowe, to możemy mówić o umiarkowanym wzroście podaży w stosunku do 2015 r. Najwięcej nowych pokoi hotelowych zanotowało Trójmiasto – w minionym roku trójmiejski rynek hotelowy wzbogacił się o ponad 700 pokoi, z czego jedynie 33 proc. to pokoje markowe, przynależące do sieci hotelowych. Na drugim miejscu pod względem nowych otwarć plasuje się Kraków. Na krakowski rynek trafiło blisko 500 pokoi w łącznie czterech obiektach hotelowych. W przeciwieństwie do Trójmiasta w zakresie nowej podaży dominowały tutaj pokoje sieciowe, które stanowiły aż 80 proc. wszystkich pokoi

www.e-restauracja.com

M K E

Rok 2016 okazał się kolejnym owocnym rokiem dla polskiego sektora hotelowego, zarówno pod względem liczby turystów nocujących w polskich obiektach, jak i wyników hoteli – zanotowane w ubiegłym roku wzrosty obłożenia oraz wskaźnika RevPAR w największych polskich miastach niewątpliwie należą do rekordowych. Obserwacje rynku pozwalają stwierdzić, że średnioroczne wyniki obłożenia pokoi w największych miastach w ubiegłym roku znacznie przekroczyły 70 proc.

Alex Kloszewski

Rekordowe wzrosty

Raport z rynku HoReCa 2017

dostarczonych na rynek. W stolicy otworzyły się zaledwie dwa niewielkie obiekty – 5-gwiazdkowy hotel Bellotto oraz butikowy SixtySix przy ul. Nowy Świat. Sytuacja ta zmienia się jednak dynamicznie. Spodziewamy się, że w ciągu najbliższych trzech lat liczba pokoi wzrośnie w Warszawie o około 30 proc. Wysokie obłożenia we wszystkich kategoriach hoteli warszawskich sygnalizuje, że jest miejsce na kolejne dobrej jakości produkty hotelowe. Do najciekawszych otwarć minionego roku można zaliczyć 5-gwiazdkowy DoubleTree by Hilton, stanowiący część wielofunkcyjnej inwestycji OVO we Wrocławiu, hotel debiutującej w Polsce marki – Indigo Kraków Stare Miasto, czy Mercure Kraków Stare Miasto otwarty również w stolicy Małopolski. Mimo że 2016 r. okazał się okresem zaskakujących przemian geopolitycznych – zarówno na świecie, jak i w kraju – nie zaobserwowaliśmy, aby wpłynęły one negatywnie na apetyt na nowe inwestycje hotelowe w Polsce. Przewidujemy, że wydarzenia takie jak Brexit wbrew pozorom przyniosą korzyści dla polskiego rynku nieruchomości komercyjnych, jako że banki i instytucje finansowe będę relokowały swoje siedziby z londyńskiego centrum do stolicy Polski. Utrzymujące się od kilku lat umacnianie popytu na dobre jakościowo sieciowe produkty w strategicznych lokalizacjach przy umiarowym wzroście podaży czyni hotele coraz bardziej atrakcyjnym wariantem inwestycji. • Autor jest partnerem zarządzającym w firmie Hotel Professionals

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2017

Wyższa półka

O hotelach 5-gwiazdkowych Adam Pilczuk

Sektor hoteli 5-gwiazdkowych stanowi ważną gałąź całego rynku usług hotelarskich w Polsce. Pomimo że ich liczba jest wciąż relatywnie niewielka (65 hoteli według stanu na marzec 2017 r.), wyznaczają one trendy na rynku i stanowią o potencjale danej lokalizacji. Wyznaczają też górną granicę cen możliwych do osiągnięcia na danym rynku.

hoteli 5-gwiazdkowych jest zarządzanych lub należy do sieci hotelowych, a 36 to obiekty niezależne. Największa liczba hoteli 5-gwiazdkowych znajduje w portfolio sieci Marriott International, która zarządza w Polsce siedmioma obiektami: The Luxury Collection, Westin, Sheraton (cztery) i Marriott. Pięć hoteli ma Rezidor Group – cztery Radissony Blu i Rezydent w Sopocie, którym zarządza, trzy AccorHotels pod marką Sofitel. Sieci hotelowe bardzo rzadko decydują się na udostępnienie swoich brandów z wyższego segmentu na zasadach franczyzy, przy tego typu markach dominuje współpraca na zasadach zarządzania. Najwięcej skategoryzowanych hoteli 5-gwiazdkowych zlokalizowanych jest w Warszawie (12, nie licząc Hiltona przy ul. Grzybowskiej, który formalnie jest skategoryzowany jako 4-gwiazdkowy), w Krakowie (10) i we Wrocławiu (7). Jeżeli chodzi o miejscowości typowo wypoczynkowe, dominuje Zakopane (cztery hotele) i Sopot (trzy).

Wyniki hoteli 5-gwiazdkowych w największych miastach

Warszawskie hotele 5-gwiazdkowe notują znaczącą sezonowość tygodniową. Od wtorku do czwartku obłożenie potrafi sięgać 100 proc., ale w weekendy spada czasami nawet do 30 proc. Również średnie stawki

18 www.e-hotelarz.pl

notują znaczące wahania, w granicach 300600 zł. Wynika to z typowego charakteru biznesowego stolicy Polski. Znacznie łagodniejszą amplitudę ma sezonowość roczna. Najlepszymi okresami są wiosna i jesień, co wynika z konferencyjnego charakteru więk-

w okresie zimowym obłożenie i średnia cena potrafią spaść nawet dwukrotnie w stosunku do wyników z lata. Na trójmiejskim rynku hotelowym nie występuje natomiast silna sezonowość tygodniowa ze względu na turystyczno-biznesowy charakter tej desty-

MARKI HOTELI 5-GWIAZDKOWYCH W POLSCE UPPER UPSCALE

LUXURY

SOFITEL HILTON MARRIOTT

THE LUXURY COLLECTION

WESTIN SHERATON RADISSON BLU

INTERCONTINENTAL AUTOGRAPH COLLECTION Tabela prezentuje marki międzynarodowych sieci hotelowych z segmentu upper upscale i luxury obecne na polskim rynku, według kategoryzacji stosowanej przez daną sieć hotelową.

szości hoteli. W roku 2016 średnioroczne obłożenie warszawskich obiektów najwyższej kategorii wynosiło ponad 75 proc., a średnia cena ok. 430 zł (z wyłączeniem hotelu Bristol a Luxury Collection, który notuje wyższy poziom średniej ceny). 5-gwiazdkowe hotele w Trójmieście odczuwają z kolei silną sezonowość w skali roku. W okresie letnim obłożenie przekracza 90 proc., a średnie stawki 700 zł. Z kolei

nacji. Najlepsze hotele 5-gwiazdkowe w Trójmieście w 2016 r. osiągnęły średnie wyniki ADR przewyższające 600 zł. Najlepsze krakowskie hotele 5-gwiazdkowe w 2016 r. zanotowały średnie ceny przekraczające 600 zł. Już w 2017 r. na krakowskim rynku doszło do spektakularnej transakcji sprzedaży 232-pokojowego hotelu Sheraton Grand. Invesco Real Estate nabył go od francuskiego funduszu inwe-

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

stycyjnego Algonquin za 70 mln euro, co daje ponad 300 tys. euro na pokój. Jest to najwyższa wartość transakcyjna w przeliczeniu na pokój na polskim rynku w całej jego historii. Dla porównania, w 2012 r. za 103 mln euro sprzedano hotel Intercontinental w Warszawie, co daje niecałe 250 tys. euro, a na przełomie lat 2016/2017 sprzedano za 56 mln euro hotel Westin w Warszawie, co daje 155 tys. euro. Wysoka wartość sprzedaży hotelu Sheraton Grand w Krakowie wynikać musiała z bardzo wysokich średnich cen i obłożenia hotelu, można szacować, że całkowite przychody hotelu w ostatnim roku ukształtowały się w granicy 70 mln zł. Hotele 5-gwiazdkowe w Poznaniu intensywnie odczuwają wydarzenia targowe w mieście. Tak jak w wypadku warszawskich obiektów, notują silną sezonowość tygodniową, z atrakcyjnymi wynikami w robocze dni tygodnia i gorszymi w weekendy. Wynika to z małej rozpoznawalności Poznania jako destynacji turystycznej. Średnie ceny poznańskich hoteli z wyższej półki kształtowały się w 2016 r. w granicach 400 zł, a obłożenie nieco ponad 60 proc. Wrocławski rynek hotelowy jako całość zanotował w roku 2016 najniższe średnie ceny za pokój hotelowy na tle pięciu największych polskich aglomeracji. Według danych STR, średnia cena w ubiegłym roku wyniosła 231 zł. Ma to również odzwierciedlenie w średnich cenach hoteli 5-gwiazdkowych, które w 2016 r. oscylowały w granicach 400-450 zł.

Wybrane projekty hoteli 5-gwiazdkowych

Polski rynek staje się coraz atrakcyjniejszy dla marek z segmentu luksusowego, aczkolwiek podaż odpowiednich lokalizacji dla hoteli tej klasy jest bardzo ograniczona. W praktyce miejscami rozważanymi pod hotele klasy luksusowej są Warszawa, Kraków i Trójmiasto (Gdańsk, Sopot), choć i w tych destynacjach trudno jest osiągnąć średnie stawki za pokój bez śniadania powyżej 200 euro. Żadna z poważnych sieci hotelowych nie udostępni swojej luksusowej marki obiektom zlokalizowanym w destynacjach, które nie wykazują potencjału do generowania wysokich poziomów średniej ceny. Po hotelu Bristol a Luxury Collection drugim obiektem klasy luksusowej w Polsce, który już niebawem otworzy swoje podwoje, jest hotel Europejski w Warszawie. Funkcjonował on będzie pod marką Raffles Hotels. Raffles należy do grupy Fairmont

www.e-restauracja.com

PLANOWANE HOTELE 5-GWIAZDKOWE Miasto

Hotel

Planowane otwarcie

Segment

Warszawa

Europejski Raffles

2017/2018

Luxury

Warszawa

Renaissance

2017/2018

Upper upscale

Warszawa

Pałac Branickich

2017/2018

Upper upscale/luxury

Sopot

Marriott

2017

Upper upscale

Zakopane

Radisson Blu

2018

Upper upscale

Sopot

Radisson Blu

2019

Upper upscale

Świnoujście

Radisson Blu

2017

Upper upscale

Pobierowo

Gołębiewski

2019/2020

Szklarska Poręba

Radisson Blu

2018

Upper upscale

Kraków

Autograph Collection

Upper upscale/luxury

Hotels & Resorts, która w ubiegłym roku kupiona została przez sieć AccorHotels. Pod marką Raffles funkcjonuje na świecie 11 hoteli, głównie w Azji. Inwestorem warszawskiego hotelu jest spółka rodzinna H.E.S.A., która odzyskała prawa do nieruchomości w 2005 r. W 2012 r. 2/3 udziałów przejęła w niej szwajcarska firma Takami Holding. Hotel Europejski będzie oferował 103 apartamenty. W najbliższych latach intensywny rozwój w Polsce planuje sieć Rezidor ze swoją marką Radisson Blu z segmentu upper upscale. W ciągu najbliższych trzech lat w polskich miejscowościach wypoczynkowych mają powstać cztery hotele. Już w tym roku Zdrojowa Invest planuje otworzyć swoją prestiżową inwesty-

Wysoka wartość sprzedaży hotelu Sheraton Grand w Krakowie wynikać musiała z bardzo wysokich średnich cen i obłożenia hotelu, można szacować, że całkowite przychody hotelu w ostatnim roku ukształtowały się w granicach 70 mln zł cję w Świnoujściu – Radisson Blu Baltic Park Molo z 340 pokojami. Kolejne otwarcia dotyczą hoteli w Zakopanem i Szklarskiej Porębie. W 2019 r. otwarty ma zostać hotel Radisson Blu Sopot, którego inwestorem jest trójmiejska Grupa Inwestycyjna Hossa.

Na ten rok zapowiadane jest również przekształcenie hotelu Mera Spa w Sopocie pod markę Marriott. Hotel Mera zlokalizowany jest 200 m od powstającego hotelu Radisson Blu, w związku z czym można przypuszczać, że rozpoczęcie współpracy z marką Marriott jest bezpośrednim wynikiem planowanego otwarcia konkurencyjnego hotelu. Sieć Marriott planuje również otwarcie pierwszego hotelu w Polsce działającego pod marką Autograph Collection. Hotel funkcjonować ma w zrewitalizowanej kamienicy w okolicy Wawelu i oferować 125 pokoi. Marka Autograph Collection jest przeznaczona dla obiektów butikowych funkcjonujących w zabytkowych budynkach. Na świecie działa pod nią 100 hoteli. Kolejne ważne otwarcie zapowiadane na ten rok dotyczy hotelu Renaissance z 225 pokojami przy Lotnisku Chopina w Warszawie. Zarządzać nim będzie spółka Chopin Airport Development. Marka Renaissance z portfolio sieci Marriott International kierowana jest do ludzi ciekawych świata, którzy w każdej destynacji poszukują niebanalnych doświadczeń. Otwarcie 5-gwiazdkowego hotelu przy warszawskim lotnisku wyczekiwane jest już od dłuższego czasu, gdyż brakuje w tej okolicy hoteli najwyższej klasy.

Wymagania wobec hoteli 5-gwiazdkowych – polska kategoryzacja a standardy sieci

Polskie standardy kategoryzacyjne, wyróżniające pięć kategorii hoteli, nie przystają do kategoryzacji stosowanej przez międzynarodowe sieci hotelowe. Sieci wyróżniają do siedmiu, a nawet ośmiu różnych kategorii obiektów. Najczęściej występującymi kategoriami są: budget, economy, midscale, upper midscale, upscale, upper upscale i luxury.

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2017

PORÓWNANIE WYBRANYCH WYMAGAŃ CO DO HOTELI 5-GWIAZDKOWYCH WEDŁUG POLSKIEJ KATEGORYZACJI I HOTELI KLASY UPPER UPSCALE WEDŁUG WYMAGAŃ MIĘDZYNARODOWYCH SIECI HOTELOWYCH Hotele 5*

Hotele upper upscale

Lokalizacja

Brak wymagań w tym zakresie

Precyzyjnie określone wymagania w tym zakresie, zazwyczaj tzw. lokalizacje typu A

Powierzchnia pokoju dwuosobowego i przedpokoju

18 mkw. bez łazienki

Około 28-30 mkw. cała jednostka

Wielkość łóżka dwuosobowego

Co najmniej 140x200 cm

Zazwyczaj 180x200 cm

Odbiornik telewizyjny

Wymagany, brak sprecyzowanych wymogów

Wymagany, zazwyczaj minimum 32’’, standardowo około 40’’

Meble wypoczynkowe w pokoju dwuosobowym

Jedno krzesło i co najmniej dwa fotele wypoczynkowe lub kanapa

Krzesło i zazwyczaj jeden fotel

Oznakowanie hotelu

Brak wymogów w tym zakresie

Dokładnie sprecyzowana ilość, wielkość i lokalizacja oznakowania hotelu

Business center

Brak wymogów w tym zakresie

Zazwyczaj wymagany

Powierzchnie rekreacyjne

Do wyboru minimum dwa rodzaje usług: basen kąpielowy, sauna, siłownia, solarium, masaże, inne usługi rekreacyjne

Zazwyczaj wymagane minimum to siłownia i basen kryty z jacuzzi/sauną

Hotele klasy budget są odpowiednikiem polskich hoteli 1- i 2-gwiazdkowych, klasy economy – polskich hoteli 3-gwiazdkowych, z kolei segment wyższej klasy typu upper upscale i luxury, w Polsce skategoryzowany jest w jednej grupie hoteli 5-gwiazdkowych. W rzeczywistości można powiedzieć, że hotele luxury oferują, nieistniejący formalnie, standard 6-gwiazdkowy. Często polska kategoryzacja nie przystaje do kategoryzacji samych sieci hotelowych, dla przykładu hotel Holiday Inn w Krakowie oficjalnie skategoryzowany jest na pięć gwiazdek, tymczasem sama Holiday Inn uważana jest za markę upper midscale (czyli średnia wyższa). Takie rozbieżności rodzą wiele pytań ze strony mniej doświadczonych praktyków rynkowych i inwestorów hotelowych. W tabeli powyżej porównane zostały wybrane wymagania co do hoteli 5-gwiazdkowych według polskiej kategoryzacji i hoteli klasy upper upscale według wymagań międzynarodowych sieci. Polskie standardy kategoryzacyjne określają bardzo ogólne wymagania co do wyposażenia i zakresu usług hoteli poszczególnych klas. Z jednej strony, daje to bardzo dużą swobodę inwestorom hotelowym, dzięki czemu mają szerokie pole działania, z drugiej jednak brak konkretnych wytycznych może powodować popełnienie bardzo wielu błędów, zwłaszcza w wypadku początkujących inwestorów. Jeżeli decydują się oni na współpracę z międzynarodową siecią hotelową, czy to w zakresie franczyzy, czy zarządzania, muszą być świadomi bardzo wielu wymagań co do standardu, wyposażenia i usług świadczonych we własnym obiekcie, zwłaszcza jeżeli rozważają markę z segmentu upper upscale. Dokumenty z wytycznymi

20 www.e-hotelarz.pl

międzynarodowych sieci hotelowych mają po kilkaset stron, zarówno jeżeli chodzi o standard obsługi, jak i o wyposażenie obiektu. W dokumencie zwanym „design standards” inwestor hotelowy znajdzie szczegółowe instrukcje określające np. grubość wykładzin, dokładne parametry tapet ściennych, grubość i wielkość ręczników dla gości, natężenie światła przy lustrze łazienkowym czy wymagania akustyczne dla poszczególnych powierzchni w hotelu. Sieci hotelowe praktykują również rekomendowanie konkretnych dostawców wyposażenia. W manualu dotyczącym standardów obsługi hoteli klasy upper upscale inwestor znajdzie bardzo dokładne instrukcje obsługi gościa, od momentu przekroczenia progu hotelu do zakończenia wizyty. Dokumenty te nakładają na inwestorów ścisłe wytyczne, ale także eliminują potencjalne ryzyko błędu związane z zakupem np. nieodpowiedniego sprzętu czy elementów wyposażenia.

Dzięki czemu hotel jest 5-gwiazdkowy

Z założenia hotele 5-gwiazdkowe powinny być oazą luksusu. W praktyce, niestety również w polskich realiach, nie zawsze tak bywa. Oprócz najwyższej jakości serwisu, atrakcyjnych wnętrz, komfortowego pokoju, najlepszych kosmetyków, w hotelu, który chce być nazywany i być naprawdę hotelem 5-gwiazdkowym, powinny być dostępne: – usługi concierge – concierge hotelowy nazywany jest również osobistym kamerdynerem; jego głównym obowiązkiem jest profesjonalna pomoc gościom w załatwianiu różnego typu spraw (rezerwacja stolika

w restauracji, biletów do teatru, zamówienie lekarza etc.), a także specjalnych życzeń; – wieczorny serwis – to usługa polegająca na przygotowaniu pokoju gościa przed nocą; obejmuje ona zazwyczaj: zasłonięcie okien, ściągnięcie narzuty z łóżka, przygotowanie łóżka do snu, odświeżenie pokoju; – personalizacja – w hotelach 5-gwiazdkowym standardem powinno być powitanie stałych gości obiektu z imienia; – doorman – inaczej odźwierny lub portier, do jego głównych obowiązków należy: witanie gości przy wejściu do hotelu, otwieranie drzwi, wezwanie taksówki czy zabawianie gościa rozmową podczas oczekiwania na transport; – boy hotelowy – osoba odpowiedzialna za transport bagaży gości; boy może być równocześnie doormanem, jeżeli obiekt 5-gwiazdkowy jest niewielki; – pillow menu – możliwość wybrania odpowiadającej gościowi poduszki z „menu po duszkowego”; – 24-godzinne menu – możliwość zamówienia posiłku do pokoju przez całą dobę; – renomowany szef kuchni. Ponad 50 lat temu Coco Chanel stwierdziła, że „rzeczy luksusowe muszą być wygodne, bo jeśli takie nie są, to nie są luksusowe”. Myśl tę można przełożyć zarówno na segment hoteli z wyższej półki, jak i na całe hotelarstwo. Priorytetem każdego hotelarza powinno być stworzenie takiego obiektu, który sprawi, że gość będzie się czuł komfortowo i wygodnie, a wtedy uzna hotel za luksusowy. • Adam Pilczuk jest dyrektorem ds. strategii i rozwoju w Chopin Airport Development

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

CO SŁYCHAĆ W SIECIACH ACCORHOTELS/ORBIS

2016 r. Orbis otworzył w Polsce cztery hotele pod franczyzową marką ibis Style: w Białymstoku (129 pokoi), Siedlcach (101), Gnieźnie (70) i Nowym Sączu (57). Podpisał też umowy na pięć następnych: dwa w Warszawie – na Woli przy centrum targowym Expo XXI ze 120 pokojami i we Włochach z 214 pokojami, w Lublinie (110), Bolesławcu (60) i Tomaszowie Lubelskim (51), a pod sam koniec 2015 r. w Morach pod Warszawą (103). Do tego dodać należy podpisaną już w tym roku umowę na otwarcie 220-pokojowego ibisa Styles w przekształcanym biurowcu na Woli, kolejną, podpisaną już wcześniej na 70-pokojowy hotel w Grudziądzu oraz plany budowy dwóch własnych hoteli – w Warszawie (170) i Szcze cinie (150). Są też plany postawienia obiektu na Żeraniu, ale ten nie został jeszcze oficjalnie potwierdzony. Czyli marka, pod którą do początku ub.r roku działały trzy hotele (we Wrocławiu, Wałbrzychu i Bielsku-Białej) z niespełna 400 pokojami, powiększyła się o cztery kolejne z ponad 350 pokojami, a w przygotowaniu jest następnych co najmniej dziesięć z 1,2 tys. pokoi. To najbardziej dynamicznie rozwijająca się marka hotelarska w Polsce, ścigająca się pod tym względem z Hamptonem by Hilton. – Ale sieć nie zaniedbywała też innych marek, pod którymi działało na początku 2016 r. 12 hoteli, a w tym roku dołączyły: własny ibis w Gdańsku ze 120 pokojami i franczyzowy w Suchym Lesie k. Poznania z 77 pokojami oraz ibis we Wrocławiu, który powstał w przekształconym Orbisie Wrocław, a umowę na kolejny ze 105 pokojami podpisano w Rzeszowie. Rozwija się również kolejna marka z rodziny ibisów – ibis Budget, pod którą działa dziewięć obiektów. Jeszcze w tym roku dołączy do niej 76-pokojowy hotel w Gdańsku Jelitkowie przy Mercure Posejdon,

22 www.e-hotelarz.pl

budowany przez Orbis w systemie modułowym, oraz franczyzowy obiekt w Gdańsku na Wyspie Spichrzów ze 120 pokojami, który ma powstać w kompleksie Nowy Spichlerz. Podpisano też umowę na następny hotel ze 105 pokojami w Rzeszowie. Ale największym ubiegłorocznym wydarzeniem w sieci Orbis było uruchomienie we wrześniu kosztem 80 mln zł flagowego hotelu Mercure w Krakowie ze 198 pokojami. Zdobył on tytuł Debiutu Roku według magazynu „Hotelarz”, a miał mocną konkurencję choćby w postaci futurystycznego Double Tree by Hilton we Wrocławiu, butikowego hotelu Indigo w Kra kowie i Zamku Biskupiego w Janowie Podlaskim. Hotel robi wrażenie pomysłem, designem i oferowaną jakością. Hotel w królewskim Krakowie odwołuje się w swoim pomyśle do dynastii Jagiellonów i okresu renesansu, w którym panowali. Przewija się on inteligentnie we wszystkich strefach od lobby, przez pokoje, sale konferencyjne i restaurację aż po ubiór pracowników. I szybko zdobył sobie wyśmienite opinie gości. Rok 2016 minął też Orbisowi na wyprzedawaniu niestrategicznych hoteli poza siedmioma głównymi rynkami miejskimi, na których chce się skupić. Podpisano umowy sprzedaży na Mercure w Mrągowie, Opolu i Częstochowie oraz ibisa w Częstochowie, a już w tym roku na dwa kolejne hotele Mercure – w Jeleniej Górze i Karpaczu. Co ważne, Orbis jest też liderem i pionierem polskiego hotelarstwa w działaniach z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR). Przykładem tego są m.in. dwie własne inwestycje – w Mercure Kraków i ibis Gdańsk, które jako pierwsze w Polsce nowo wybudowane hotele otrzymały certyfikat BREEAM, potwierdzający, że powstały zgodnie z zasadami „zielonego budownictwa” i wykorzystaniem najnowszym rozwiązań proekologicznych.•

www.e-restauracja.com

FOT. ORBIS

Ubiegły rok dla Orbisu minął pod znakiem marki ibis Styles i otwarcia flagowego hotelu pod marką Mercure w Krakowie. Łącznie sieć wprowadziła w Polsce siedem hoteli z ponad 750 pokojami, nie licząc 304-pokojowego kompleksu Novotel i ibis powstałego z przekształcenia byłego hotelu Orbis Wrocław. Orbis podpisał też umowy na następne blisko tysiąc pokoi, a łącznie w ciągu trzech lat planuje wprowadzić na rynek ok. 15 hoteli z ponad dwoma tysiącami pokoi. To tylko w Polsce, a rozwija markę AccorHotels również w innych krajach regionu.

Raport z rynku HoReCa 2017

HILTON WORLDWIDE

W ubiegłym roku otwarty został 5-gwiazdkowy DoubleTree by Hilton we Wrocławiu ze 189 pokojami, w tym roku ruszyć mają dwa hotele pod marką Hampton by Hilton: w Gdańsku Oliwie ze 100 pokojami i w Lublinie ze 121 pokojami, a w przygotowaniu jest następnych dziewięć Hamptonów: od Warszawy po Oświęcim oraz Hilton Garden Inn w Szczecinie.

DoubleTree by Hilton Wrocław

hociaż Hilton Worldwide już jest drugą siecią hotelarską w Polsce pod względem liczby pokoi (a jeszcze trzy lata temu znajdował się pod koniec pierwszej dziesiątki), to nie zwalnia

tempa rozwoju. Pod markami Hiltona działa obecnie 14 hoteli mających 2650 pokoi, w przygotowaniu zaś jest kolejnych 12 hoteli, a nich ok. 1,7 tys. pokoi. W ubiegłym roku sieć podpisała (albo oficjalnie ogłosiła podpisane wcześniej) umowy na sześć nowych hoteli pod marką Hampton by Hilton: w Warszawie na Służewcu (163 pokoje), Gdańsku Oliwie (100), Poznaniu (117), Lublinie (121), Kaliszu (93) i Oświęcimiu (120), a w tym roku na hotel w Olsztynie (105). Powstają podpisane wcześniej Hamptony w Gdańsku na Starym Mieście (156) i w Łodzi (150). Z nieoficjalnych informacji wynika, że podpisano też umowy na dwa kolejne Hamptony w Warszawie: na Ochocie w Al. Jerozolimskich i na Pradze Płd. przy Dworcu Wschodnim, w sumie liczące ok. 270 pokoi. Razem to 11 hoteli z ok. 1,4 tys. pokoi, które po dołączeniu do już działających pięciu obiektów Hamptona z blisko 800 pokojami stworzą największą markę hotelarską w Polsce w swoim 3-gwiazdkowym segmencie. Ciszej jest o rozwoju innych marek z portfolio Hiltona. Przy 100-pokojowym hotelu

Hilton Garden Inn, który powstać ma w Szczecinie w wyremontowanej kamienicy, na razie nic się nie dzieje, tak więc raczej nie dołączy on szybko do działających już trzech obiektów tej marki (dwóch w Krakowie i jednego w Rzeszowie). Ale z nieoficjalnych informacji "Hotelarza" wynika, że Hilton Garden Inn powstać ma w Kołobrzegu. I nie jest to jedyna marka z portfolio Hiltona, która planowana jest w tym mieście. Nie pojawiają się też oficjalne informacje o planach kolejnych hoteli DoubleTree by Hilton, ale ta wyższa marka, lokująca się w portfolio Hilton Worldwide między Hiltonem a Hilton Garden Inn, rozwija się w Polsce stabilnie. W 2013 r. otwarty został hotel w Łodzi, w 2014 – w Warszawie, w 2015 – w Krakowie, a w 2016 – we Wrocławiu, dzięki czemu oferuje już blisko tysiąc pokoi w czterech największych miastach Polski. Zlokalizowany w kompleksie OVO nowy hotel we Wrocławiu ma ambicje zostania jednym z liderów na swoim rynku, tak jak został nim DoubleTree w Łodzi, który stworzył realną konkurencję dla wcześniej bezkonkurencyjnego andel’sa.•

IHG IHG jest jedną z trzech największych sieci hotelarskich na świecie, ale do ubiegłego roku ostatnim hotelem w Polsce otwartym pod którąś z jej marek, był Holiday Inn w Łodzi pięć lat temu. Jednak ostatnio widać wyraźne przyśpieszenie. W ubiegłym roku pojawił się kolejny Holiday Inn (w Dąbrowie Górniczej) i nowa marka Indigo (w Krakowie), a w planach są kolejne cztery hotele, w tym trzy w Warszawie.

twarty w ubiegłym roku Holiday Inn w Dąbrowie ze 160 pokojami jest piątym hotelem tej marki w Polsce. Ale prawdziwym wydarzeniem było uruchomienie dużo mniejszego, bo tylko 56-pokojowego, hotelu pod butikową marką Indigo w zabytkowej kamienicy w Krakowie. Jego wnętrza, inspirowane twórczością takich

24 www.e-hotelarz.pl

absolwentów znajdującej się po sąsiedzku Akademii Sztuk Pięknych, jak Matejko, Wyspiański czy Nowosielski, zachwyciły i gości – czego dowodem są ich entuzjastyczne opinie, i profesjonalistów – czego dowodem jest tytuł Hotelu z Pomysłem 2016 w naszym konkursie, w którym 30-osobowe jury stanowią m.in. architekci, projektanci

i doradcy hotelarscy. Tym samym dołączył on do grona laureatów, wśród których znajdują się m.in. andel’s Łódź, Hilton Gdańsk, Puro we Wrocławiu i Gdańsku, Krasicki, Narvil, Arłamów i Poziom 511. Kolejny Indigo z 60 pokojami otwarty ma być w Warszawie w XIX-wiecznej kamienicy przy ul. Smolnej obok Nowego Światu w Warszawie.

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

MARRIOTT INTERNATIONAL Jeszcze dwa lata temu Marriott International znajdował się na 17. miejscu wśród największych sieci hotelarskich w Polsce. W tym roku jest już trzeci – dzięki przyłączeniu na poziomie globalnym sieci Starwood Hotels. A w przyszłym będzie drugi, przekraczając zaczarowaną dotąd na polskim rynku granicę trzech tysięcy pokoi, dzięki otwarciu pięciu nowych hoteli. W ciągu trzech lat będzie uruchomionych 15 nowych obiektów pod ośmioma markami.

FOT. MATERIAŁY PRASOWE

tym roku rozpocznie działalność pięć hoteli pod pięcioma różnymi markami. Powstanie wreszcie kolejny, po otwartym w 1989 r. w Warszawie, hotel głównej marki – Marriott, pod którą dołączy działający w Sopocie od 2012 r. Mera SPA Hotel ze 145 pokojami. Z kolei w Katowicach pod markę Courtyard by Marriott wejdzie hotel w najwyższym na Górnym Śląsku budynku Altus ze 151 pokojami. Do grudnia działał tam Qubus Hotel, ale nowy właściciel Altusa zdecydował się na zmianę marki. Będzie to trzeci Courtyard w Polsce po Warszawie i Gdyni. W Warszawie otwarty ma być 5-gwiazdkowy Renaissance z 225 pokojami przy Lotnisku Chopina. Będzie to pierwszy w Polsce hotel pod tą marką i pierwszy duży hotel tej kategorii w Warszawie od 10 lat, czyli od uruchomienia Hiltona. W tym roku na polskim rynku zadebiutować mają też dwie kolejne marki z portfolio Marriott International: AC Hotel by Marriott z 91 pokojami, który powstaje w XIXwiecznej kamienicy w centrum Wrocławia przy Narodowym Forum Muzyki oraz Moxy ze 141 pokojami w rewitalizowanym kompleksie Koneser na Pradze Północ. Jeżeli uda się

Indigo Kraków

Ale Indigo jest wisienką na torcie w portfolio sieci IHG, a o jej globalnej pozycji decyduje przede wszystkim rozwój najpopularniejszej na świecie marki Holiday Inn (wraz

www.e-restauracja.com

wszystkie te plany zrealizować w terminie, Marriott powiększy się w 2017 r. o ponad 750 pokoi, zostając gwiazdą roku. A to dopiero początek. Intensywnie rozwijać się będzie ekonomiczna marka Moxy stworzona dla pokolenia millenialsów. Podpisano już umowy na otwarcie pod nią hoteli przy lotniskach Pyrzowice w Katowicach (100 pokoi) i Ławica w Poznaniu (120) oraz w Szczecinie, gdzie Moxy powstanie jako część dwumarkowego kompleksu hotelowego wraz z Courtyard by Marriott (łącznie 248 pokoi) przy Bramie Portowej. Następny Moxy (100 pokoi) – w Warszawie na Służewcu – również ma być częścią dwumarkowego kompleksu, z kolejną nową na polskim rynku marką Marriotta, tym razem o charakterze aparthotelowym – Residence Inn (200 pokoi). I to nie koniec wprowadzania nowych brandów do Polski, bo niedawno sieć ogłosiła plany otwarcia w Krakowie niedaleko Wawelu w zabytkowej kamienicy hotelu Autograph Collection ze 150 pokojami, a z nieoficjalnych informacji wynika, że następny obiekt pod tą marką oferujący ponad 100 pokoi planowany jest w Warszawie w sąsiedztwie pl. Zamkowego.

Autograph Collection to tzw. soft brand, skupiający najbardziej oryginalne, niezależne hotele butikowe na świecie na pograniczu kategorii upper midscale i luxury. Do tego powstają też dwa hotele pod – również nieobecną jeszcze w Polsce – marką Four Points by Sheraton: na Służewcu ze 192 pokojami i w Zakopanem z 97 pokojami. Jeśli wszystkie te inwestycje zakończą się sukcesem, to Marriott International z sieci, która na początku 2015 r. miała w Polsce dwa hotele w Warszawie – Marriott i Courtyard by Marriott – zmieni się w rynkowego giganta, który w 2020 r. będzie miał (nie licząc kolejnych obiektów, które będą ogłaszane, a na pewno będą, choćby kilka kolejnych Moxy) 24 hotele z 5,5 tys. pokoi pod dziewięcioma markami. •

ze swoją bardziej ekonomiczną wersją Express). I również na tym polu IHG jest coraz bardziej aktywne w Polsce. Dwa lata temu ogłoszono plany otwarcia w 2018 r. hotelu pod tą marką w Warszawie przy ul. Twardej w pobliżu Dworca Centralnego z 254 pokojami (a inwestycja rozpoczęta przez UBM Development na pniu została kupiona przez niemiecki fundusz Union Investment w ramach transakcji typu forward purchase). Rok temu UBM ogłosił plan uruchomienia w 2018 r. kolejnego Holiday’a – na Wyspie Spichrzów w Gdańsku z 240 pokojami. A w lutym tego roku ogłoszono powstanie w ciągu trzech lat hotelu Holiday Inn z 217 pokojami w Warszawie w pobliżu Dworca Zachodniego. W sumie to ponad 700 pokoi, które dołączą do obecnych 800

pokoi w pięciu hotelach. Dziwne jest natomiast, że nie ma żadnych oficjalnych informacji o otwarciach hoteli pod marką Holiday Inn Express, pod którą na świecie działa prawie 2,5 tys. obiektów z 245 tys. pokoi, a w Polsce jest niemal nieobecna, poza jednym hotelem w Warszawie. Tym bardziej że działające w podobnym segmencie: hiltonowski Hampton, accorowska rodzina marek ibis czy marriottowski Moxy rosną w Polsce jak na drożdżach, zaliczając się do najdynamiczniej rozwijających się brandów w portfolio swoich sieci. Nieoficjalnie pojawiają się informacje, że Holiday Inn Express miałby pojawić się w kompleksie biurowym budowanym przez Ghelamco na bliskiej Woli, wraz z drugim hotelem pod wyższą marką IHG Crowne Plaza. •

Autograph Collection Kraków

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2017

REZIDOR GROUP Rezidor Group planuje otworzyć w Polsce w najbliższych latach sześć hoteli pod trzema markami. Jeszcze latem gości przyjmie Radisson Blu w Świnoujściu, oferujący 340 pokoi, a potem kolejne trzy Radissony Blu i Park Inn. Sieć ogłosiła też plan wprowadzenia do Polski swojej nowej marki – Radisson Red, pod którą w 2019 r. ruszyć ma hotel w Krakowie.

Radisson Red Kraków

Rezidor Group działa w Polsce osiem hoteli, w tym sześć pod marką Radisson Blu, ale ostatnim był warszawski Jan III Sobieski, wprowadzony do sieci w 2011 r. A ostatnim zupełnie nowym – Radisson Blu otwarty w 2009 r. w Gdańsku. Przez ostatnie sześć lat, które dla takich sieci jak Hilton Worldwide, AccorHotels, Marriott International czy Best Western były okresem najbardziej dynamicznego wzrostu, pod markami Rezidora nie pojawił się żaden nowy hotel. Było to związane po części z modelem biznesowym tej sieci, która nie miała marek czysto franczyzowych i wchodziła tylko w projekty

hotelowe, którymi mogła jednocześnie zarządzać. Ale w ostatnich latach model ten się zmienił i Rezidor zaczął być bardziej skłonny do udzielania samych franczyz (np. Radisson w Szczecinie otwarty w 1992 r. i od tego czasu w zarządzie sieci, w 2015 r. przekazany został do zarządzania jego inwestorowi). Efektem zmiany modelu jest m.in. planowane na połowę tego roku otwarcie największego na polskim Wybrzeżu hotelu Radisson Blu Baltic Park Molo z 340 pokojami i przestrzenią konferencyjną na tysiąc osób. Zarządzać nim będzie spółka należąca do inwestora Zdrojowej Invest. I otwarcie tego obiektu zapowiada się na najważniejsze wydarzenie na polskim rynku hotelarskim 2017. Na ten rok planowane jest też otwarcie w Poznaniu drugiego w Polsce, po Krakowie, hotelu Park Inn by Radisson ze 166 pokojami przy ul. Garbary w inwestycji apartamentowej Garbary Elite Residence. Jej pierwsza część – mieszkaniowa – została oddana do użytku kilka lat temu, a część komercyjna stała pusta. W przyszłym roku, według zapowiedzi sieci, rozpoczną działalność Radissony Blu: w Zakopanem – ze 158 pokojami i 68 apartamentami oraz w Szklarskiej Porębie w kompleksie Sun & Snow Resorts,

składającym się z czterech budynków apartamentowych (pierwszy oddano do użytku w 2012 r.). Najpierw otwartych ma być 80 pokoi, a docelowo 166. Realniejsze jest uruchomienie w terminie hotelu w Zakopanem, przy którym trwają intensywne prace budowlane. W lutym sieć Rezidor ogłosiła plan otwarcia w Krakowie pierwszego w Polsce hotelu pod swoją nową marką skierowaną do pokolenia millenialsów Radisson Red z 230 pokojami. Będzie częścią kompleksu Unity Center, powstającego przy rondzie Mogilskim w związku z przebudową słynnego „Szkieletora” (jego budowa zaczęła się – i stanęła – w latach 70.). Hotel ma zostać otwarty w 2019 r., a zarządzać nim będzie, tak jak Radissonem Blu w Zakopanem, Rezidor. Z kolei w marcu poinformowano, że powstający w Sopocie hotel z 230 pokojami, którego inwestorem jest trójmiejska Grupa Inwestycyjna Hossa, działać będzie pod marką Radisson Blu. Jego otwarcie planowane jest za dwa lata. Jak widać, Rezidor stara się nadrabiać stracony czas. Jeśli wszystkie plany zostaną zrealizowane, to ta sieć, która w 2011 r. zatrzymała się w rozwoju na 1830 pokojach, w ciągu najbliższych trzech lat powiększy się o kolejne 1350 pokoi.•

LOUVRE HOTELS GROUP Louvre Hotels Group jest trzecią siecią w Polsce pod względem liczby hoteli. Po otwarciu w ubiegłym roku Golden Tulipa na krakowskim Kazimierzu ze 139 pokojami i Campanile w Nowym Targu z 76 pokojami ma obecnie 18 obiektów. W tym roku ma rozpocząć działalność Golden Tulip w Warszawie z 90 pokojami. I na razie nie słychać o kolejnych.

26 www.e-hotelarz.pl

Qualia Development. W jej wyniku otwarto dwa obiekty hotelowe Golden Tulip Residence w Gdańsku i Międzyzdrojach sprzedawane w systemie condo. Kolejną inwestycją miał być 5-gwiazdkowy Royal Tulip w Juracie, a potem hotele z rodziny marek Golden Tulip m.in. w Warszawie i Zakopanem. Jednakże bank postanowił pozbyć się swojej deweloperskiej spółki i zaczął wyprzedawać m.in. działki planowane pod hotele. Grunty w Juracie za 40 mln zł kupiła spółka Medical

Investment Trust, która podtrzymuje plany uruchomienia hotelu, ale nie ma pewności, że będzie to Royal Tulip.•

Golden Tulip Kazimierz

www.e-restauracja.com

FOT. MATERIAŁY PRASOWE

arszawski Golden Tulip na Ochocie przy trasie wylotowej otwierany jest już od co najmniej trzech lat. Wietnamscy inwestorzy cały czas nie mogli go dokończyć, ale w tym roku ostatecznie ma rozpocząć działalność, jest już nawet dyrektor generalny wydelegowany przez Louvre’a. Kiedy zostanie otwarty 20. hotel pod którąś z marek LVG? Nie wiadomo. Motorem rozwoju sieci w Polsce miała być współpraca z należącą do PKO BP spółką

Raport z rynku HoReCa 2017

BEST WESTERN HOTELS & RESORTS Best Western Hotels & Resorts jest drugą siecią hotelarską w Polsce pod względem liczby hoteli. Obejmuje 26 obiektów, ale po okresie dynamicznego wzrostu sprzed kilku lat, obecnie do sieci dołączają po jednym, dwa hotele rocznie z kilkudziesięcioma pokojami.

2016 r. sieć powiększyła się o 3-gwiazdkowy hotel w Juracie z 45 pokojami należący do Przedsię biorstwa Państwowego Porty Lotnicze i zarządzany przez Chopin Airport Development. W lutym tego roku otwarty został Best Western Plus Hotel Podklasztorze z 53 pokojami w XIIwiecznym opactwie Cystersów w Sulejowie koło Piotrkowa Trybunalskiego. Hotel należy do spółki PTH Trybunalskie, która prowadzi już Best Western w Piotrkowie. Jeszcze w 2012 r. podpisana została umowa na uruchomienie hotelu Browar Mariacki w Katowicach z 46 pokojami, który miał ruszyć w 2014 r. Jego otwarcie przeciąga się z roku na rok i teraz zapowiadane jest na wiosnę. W połowie 2014 r. zawarto umowę na uruchomienie w połowie 2016 r. hotelu Best Western przy lotnisku Kraków Balice ze 150 pokojami. Inwestorem miał być krakowski deweloper

Doctor Q Bud, ale od momentu podpisania umowy wokół inwestycji zapadła cisza. Pod koniec 2015 r. podpisana została umowa na otwarcie hotelu Best Western Premier we Wrocławiu koło Dworca Głównego PKP z 64 pokojami sprzedawanymi w systemie condo. Ma przyjąć gości w 2018 r., inwestorem jest spółka Gerda Broker, a hotelem zarządzać będzie grupa Dobry Hotel. W takim samym modelu działać ma 65-pokojowy hotel w Zakopanem w Rezydencji Gubałówka. Inwestorem jest spółka Optima, pokoje w systemie condo sprzedaje Gerda, a obiektem, który ruszyć ma jeszcze w tym roku, zarządzać będzie Dobry Hotel. W ubiegłym roku nastąpiło rozluźnienie relacji między Best Western a polską siecią Q Hotels, w której działały dwa hotele Best Western Plus w Krakowie i Wrocławiu. Właściciele Q Hotels postanowili rozwijać sieć bardziej samodzielnie

pod własną marką, a oba hotele weszły pod nowo stworzony soft brand BW Premier Collection. Zrzesza on hotele działające pod własnymi markami, które korzystają jedynie z sieciowego silnika rezerwacyjnego.•

Best Western Plus Podklasztorze R

Raport z rynku HoReCa 2017

VIENNA HOUSE

B&B HOTELS

biegły rok był okresem najszybszego wzrostu tej francuskiej sieci hoteli ekonomicznych od kiedy zadebiutowała w Polsce w 2009 r. obiektem w Toruniu. Przez kolejne sześć lat otworzyła dwa hotele: w Warszawie i we Wrocławiu, a w ubiegłym roku do sieci dołączyły dwa kolejne: w centrum Łodzi ze 149 pokojami i w centrum Katowic ze 105 pokojami. Z 254 pokojami B&B było liderem wzrostu podaży na polskim rynku hotelowym w 2016 r. po AccorHotels. Sieć ogłosiła też plan otwarcia pod koniec tego roku hotelu w Krakowie ze 130 pokojami w pobliżu Centrum Kongresowego ICE. W ciągu dwóch lat jej stan posiadania powiększy się więc Polsce o 100 proc., tak pod względem liczby hoteli jak i pokoi. Wszystkie hotele B&B w Polsce są własnością sieci. •

perator hotelowy, który zarządza w Polsce pięcioma hotelami wybudowanymi przez Warimpex i UBM. Na początku roku tak Vienna House, jak i polskie hotele Warimpeksu sprzedane zostały tajlandzkiej spółce dewelopersko-inwestycyjnej U City. Razem trafiły do nowo powołanej firmy Vienna House Capital, więc Vienna zmieniła się z operatora we właściciela polskich hoteli. Jeszcze na początku ub.r. roku firma przeszła rebranding, zmieniając nazwę z Vienna International Hotels & Resorts na Vienna House oraz wprowadzając cztery linie hotelowe z VH w swoich nazwach: designerską andeandel's l’s by Vienna House, biznesowo-konferencyjną angelo by by Vienna Vienna House, skierowaną do pokolenia millenialsów House Łódź Vienna House Easy – pod którą wszedł hotel Chopin w Krakowie oraz flagową Vienna House – pod którą wszedł hotel Amber Gold w Międzyzdrojach. W ten sposób Vienna zaistniała jako marka hotelowa w świadomości gości, gdyż wcześniej rozpoznawalna była bardziej jako plaftorma obsługi kilku hoteli w Polsce (i kilkudziesięciu w Europie). Sieć wyszła też na rynek z ofertą franczyzy i zarządzania powstającymi i już istniejącymi hotelami. W ciągu trzech - czterech lat chce powiększyć swój stan posiadania w Polsce z pięciu do 10 hoteli, oferując również dzierżawę w przypadku najlepszych projektów. W ub.r. swojego ćwierćwiecze obchodził Amber Baltic, jeden z pierwszych hoteli w Polsce otwartych po 1989 r. prowadzonych przez zachodniego operatora (po Marriocie i Holiday Inn w Warszawie oraz Radissonie w Szczecinie).•

IBB Długi Targ Gdańsk

28 www.e-hotelarz.pl

inisieć z 10 hotelami w Niem czech, Hiszpanii i Polsce, należąca do międzynarodowego dewelopera Von der Heyden Group. W Polsce działają w jej ramach dwa 4-gwiazdkowe obiekty: IBB Andersia w Poznaniu w wybudowanym przez VdHG biurowcu i IBB Grand Hotel Lublinianka w XIX-wiecznej kamienicy w Lublinie. W tym roku dołączyć ma do nich 3-gwiazdkowy IBB Długi Targ z 90 pokojami w Gdańsku, zlokalizowany w trzech połączonych kamienicach naprzeciwko Fontanny Neptuna. Koszt tej inwestycji szacowany jest na 11 mln euro. Do roku 2021 IBB chce poszerzyć swoje portfolio w Europie do 20 hoteli, koncentrując się na krajach, w których prowadzi już działalność. Sieć oferuje umowy dzierżawy, zarządzania i franczyzy, a także kupuje atrakcyjne nieruchomości nieposiadające operatora. •

LEONARDO HOTELS

ajnowsza sieć na polskim rynku, na który weszła w marcu 2017 r. podpisując umowę dzierżawy na 4-gwiazdkowy JM Hotel ze 178 pokojami w Warszawie przy ul. Grzybowskiej otwarty sześć lat temu. Teraz działa on pod marką Leonardo Royal Hotel. Wkrótce w Polsce pojawić się mają kolejne obiekty tej izraelskiej sieci operującej z Niemiec, która skupia obecnie ponad 120 hoteli. Leonardo Hotels to europejski oddział Grupy Fattal Hotels Group, założonej w Izraelu przez Davida Fattala. Grupa weszła na europejski rynek w 2006 r., pozyskując w Norymberdze hotel Leonardo, od którego nazwę wzięła potem cała sieć. Obecnie działa w 12 krajach. Najwięcej obiektów ma w Niemczech (blisko 50) i w Izraelu (ponad 30). Działająca w kategorii obiektów 3-4-gwiazdkowych sieć obejmuje cztery marki: Leonardo Hotels, Leonardo Royal Hotels, Leonardo Boutique Hotels oraz stworzoną dla nowej generacji gości NYX Hotels. •

Leonardo Royal Hotel Warszawa

www.e-restauracja.com

FOT. MATERIAŁY PRASOWE

IBB HOTEL COLLECTION

B&B Hotel Kraków

Raport z rynku HoReCa 2017

POLSKIE SIECI HOTELARSKIE

HOTELE GOŁĘBIEWSKI Hotele Gołębiewski to największa polska sieć hotelarska. Choć obejmuje tylko cztery hotele, to dysponują one ponad 2,3 tys. pokoi. A Tadeusz Gołębiewski planuje budowę kolejnego – w Pobierowie nad morzem, który ma być największym hotelem w Polsce.

ołębiewski kupił w tym roku za 50,5 mln zł 30-hektarowy teren po byłej jednostce wojskowej w Pobierowie między Świnoujściem a Kołobrzegiem. Chce tam postawić hotel na 2,2 tys. miejsc noclegowych mający ok. 150 tys. mkw. powierzchni całkowitej (blisko 900-pokojowy Gołębiewski w Karpaczu – obecnie największy w Polsce – ma ok. 130 tys. mkw.) i elewację o długości 390 m. W kompleksie znajdą się m.in. sala

kongresowa na 4 tys. osób, centrum sportowe z halami, boiskami i basenami, w tym dwoma zewnętrznymi ze słodką i słoną wodą oraz dwie sale kinowe. Budowa ma się zacząć w najbliższych miesiącach i potrwać cztery i pół roku. Wcześniej Gołębiewski planował budowę hotelu w Łebie na terenach dawnej jednostki wojskowej, ale mimo przychylności władz miasta, przedwstępna umowa zakupu gruntów za 14 mln zł nie przekształciła się w transakcję,

FOCUS HOTELS Focus Hotels to jedna z najszybciej rozwijających się polskich sieci hotelarskich. W ubiegłym roku otworzyła swój siódmy obiekt – w Gdańsku ze 122 pokojami, w tym roku uruchomić ma dwa kolejne – w Sopocie (70 pokoi) i Bydgoszczy (75), a w kolejnych latach planuje inwestycje w Lublinie (75) i Białymstoku (120), dzięki którym przekroczy próg tysiąca pokoi.

ieć należąca do notowanej na giełdzie Grupy Kapita łowej Immobile rozwija się przez dzierżawę. Prowadzi trzy hotele należące do Immobile (w Łodzi, Bydgoszczy i Szczeci nie) oraz cztery dzierżawione od zewnętrznych inwestorów (dwa w Gdańsku, Chorzowie i Inowro cławiu). W ubiegłym roku Immo bile kupiło za 16,5 mln zł w centrum Bydgoszczy hotel Pod Orłem, który jest jedną z architektonicznych ikon miasta. Jeszcze wiosną zacznie on działać w sieci Focus. Latem pod marką Focus Premium, pod którą działają obiekty w Inowrocławiu i w Gdańsku Wrzeszczu, ruszyć ma hotel w Sopocie między dworcem PKP a Operą Leśną. W przyszłym roku pod tą marką planowane jest uruchomienie hotelu w centrum Lublina, a w Białymstoku 3-gwiazdkowego Focusa w obrębie osiedla mieszkaniowego budowanego przez Rogowski Development. Sieć miała też plan ekspansji na rynek niemiecki, białoruski i ukraiński, ale na razie poniechała go. Immobile planuje wprowadzenie Focus Hotels na giełdę.•

Focus Pod Orłem

30 www.e-hotelarz.pl

a inwestor skorzystał z oferty gminy Rewal, która wystawiła na sprzedaż działkę po bazie rakietowej, czekającą na nowego właściciela od kilkunastu lat.•

Gołębiewski Pobierowo

PURO HOTEL Sieć Puro Hotel nie zwalnia tempa. W tym roku uruchomi drugą części obiektu w Gdańsku ze 118 pokojami, rozpoczęła budowę hotelu w Warszawie ze 150 pokojami i planuje inwestycję na Kazimierzu w Krakowie z 220 pokojami.

a polska sieć z norweskim kapiPuro Wrocław tałem swój pierwszy hotel otworzyła w 2011 r. we Wrocławiu, obecnie ma już cztery, w Krakowie, Poznaniu i Gdańsku z blisko 500 pokojami, a po wprowadzeniu na rynek planowanych inwestycji jej stan posiadania przekroczy tysiąc pokoi. Otwarcie drugiej części Puro Gdańsk na Wyspie Spichrzów można traktować jak budowę nowego hotelu, bo uruchomiony w 2015 r. obiekt dysponuje 93 pokojami, a nowa część będzie od niego większa o 25 pokoi. Po raz pierwszy w hotelach Puro znajdzie się SPA, a poza tym m.in. druga restauracja, bar na dachu i część konferencyjna z sześcioma salami. Z 212 pokojami Puro stanie się jednym z największych obiektów hotelarskich w mieście. W Warszawie w ścisłym centrum, przy ul. Widok, sieć zaczęła już inwestycję w swój kolejny hotel. Na początku roku wyburzyła stojący na działce budynek z lat 50. i, znając tempo budowy obiektów Puro, można się spodziewać, że już za kilkanaście miesięcy hotel przyjmie gości. Sieć ogłosiła też plan uruchomienia w połowie 2019 r. swojego drugiego hotelu w Krakowie – na Kazimierzu przy ul. Halickiej. W tych dwóch największych miastach w Polsce sieć chce też otwierać kolejne hotele. W ub.r. założono w Warszawie spółkę Genfer Hotel Waliców. Wcześniej nazywała się Genfer Hotel Tamka, ale gdy nie udało się kupić działki, na której ostatecznie powstanie hotel Motel One, inwestor zainteresował się działką na bliskiej Woli. Sieć posiada też kupioną jeszcze w 2013 r. działkę w Łodzi i podtrzymuje plan postawienia tam hotelu, ale na razie żadne prace przy niej nie ruszyły.•

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

QUBUS HOTEL

ubus Hotel jest jedną z największych polskich sieci hotelarskich z 13 obiektami, ale wygląda na to, że okres rozkwitu z końca ubiegłej dekady ma za sobą. Ostatni hotel pod marką Qubus otwarty został w 2011 r. w Bielsku -Białej. Potem zamknięto Qubusa w Wałbrzychu, a w ub.r. – to prestiżowa strata – Qubusa Prestige w najwyższym budynku w Katowicach ze 150 pokojami, który po renowacji przejdzie w tym roku pod markę Courtyard by Marriott. W 2015 r. stworzono ekonomiczną markę Alto, skierowaną na mniejsze rynki, pod którą otwarty został pierwszy obiekt w Żorach (woj. śląskie) z 54 pokojami. Nie słychać o kolejnych otwarciach ani Alto, ani Qubusów. Sieć stworzyła ofertę franczyzową, którą kieruje do właścicieli 3- i 4-gwiazdkowych hoteli z minimum 50 pokojami w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców i w ośrodkach wypoczynkowych. Szuka obiektów zlokalizowanych w centrum miast, dysponujących co najmniej jedną salą konferencyjną, salą śniadaniową i restauracją na minimum 80 osób. Wymogiem jest podpisanie umowy o współpracy na co najmniej 10 lat •

Alto Żory

GRUPA ARCHE

Q HOTELS

rupa Arche ma ambicje zostania największą polską siecią hotelarską. Na razie działają w niej m.in. 197-pokojowy hotel Puławska Residence w Warszawie, 115-pokojowy Tobaco w Łodzi i otwarty w tym roku 200-pokojowy Zamek Biskupi w Janowie Podlaskim. Pod koniec marca otwiera, odkupiony rok temu od Warmus Investments, 124-pojowy hotel w Częstochowie, a jeszcze w tym roku chce otworzyć przy 83-pokojowym Pałacu Łochów Folwark Łochów ze 150 pokojami. A to dopiero początek, mimo że Grupa Arche obecna jest na rynku hotelarskim już od ładnych paru lat. W planach jest otwarcie ok. 1,5 tys. pokoi m.in. w kupionych niedawno byłych budynkach poszpitalnych we Wrocławiu i Gdańsku, dużych hoteli miejskich o charakterze aparthotelowym w Warszawie i Łodzi, hoteli w Lublinie i Pile oraz ogromnego kompleksu hotelowo-konferencyjno-rekreacyjnego z 400-500 pokojami w byłej cukrowni w Żninie. Właścicielem sieci jest Władysław Grochowski, nagrodzony tytułem Człowieka Roku Polskiego Hotelarstwa 2016 przez „Hotelarza”. •

najmłodsza polska sieć hotelarska, stworzona przez jednego z najbogatszych Polaków Leszka Gaczorka, współwłaściciela sprzedaży detalicznej i producenta obuwia CCC, oraz Piotra Szostaka, współwłaściciela i prezesa firmy MSU, będącej czołowym producentem podeszew obuwniczych w Europie. Pierwszy hotel otworzyla w 2014 r. we Wroclawiu jeszcze pod marką Best Western Q . W 2015 r. wprowadziła na rynek Best Western Q i Q Hotel w Krakowie. Początkowo zarządzała nią grupa Dobry Hotel, ale w ubiegłym roku właściciele zdecydowali się na zorganizowanie samodzielnych struktur i zarządzanie bezpośrednie, aby marka Q Hotels zafunkcjonowała bardziej samodzielnie. Do sieci dołączył wtedy też czwarty obiekt – Grand Cru z Gdańska, którym zarządzał wcześniej Dobry Hotel. W tym roku otwarty ma być 4-gwiazdkowy hotel w Katowicach w pobliżu Dworca Głównego ze 121 pokojami, a w planach jest otwarcie kolejnego hotelu w Warszawie, ale sieć nie podaje szczegółów inwestycji. •

Zamek Biskupi Janów Podlaski

Park Hotel Diament Katowice

HOTELE DIAMENT

otele Diament to sieć hotelarska, która 12 spośród 13 swoich hoteli posiada na Śląsku, z czego 10 w aglomeracji górnośląskiej (z pozostałych jeden działa we Wrocławiu, a dwa w obrębie jednego kompleksu w Ustroniu). W 2015 r. Diament przejął lokalną sieć, również działającą na Górnym Śląsku, Styleshotels z pięcioma hotelami dysponującymi ok. 260 pokojami. Teraz ma ich łącznie 960. Na przełomie lat 2017/2018 planowane jest otwarcie 4-gwiazdkowego Diamenta w Katowicach ze 105 pokojami przy hotelu Diament Plaza z 45 pokojami. Sieć od dłuższego czasu deklaruje plany otwarcia hotelu w Warszawie, ale nie podaje żadnych szczegółów. Chce też zaoferować franczyzę swojej marki. •

www.e-restauracja.com

Q Hotel Kraków

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2017

ZDROJOWA INVEST

drojowa Invest jest największą rozwijającą się w modelu condo siecią w Polsce. W tym roku uruchomi swoją perłę w koronie – największy na Wybrzeżu, 340-pokojowy Radisson Blu w kompleksie Baltic Park Molo w Świnoujściu, a w przyszłym roku w jego sąsiedztwie planuje otworzyć Baltic Park Fort ze 132 apartamentami. Zdrojowa w swoim portfolio ma już trzy obiekty Radisson Blu Świnoujście w Kołobrzegu: Marine & Ultra Marine, Sand i Diune Hotel & Resort, aparthotel Crystal Resort w Szklarskiej Porębie, Boulevard Ustronie Morskie, a w kompleksie Baltic Park Molo w 2015 r. otworzyła pierwszą część – Baltic Park Molo Apartments. Łącznie dysponuje ok. 900 pokojami i apartamentami. Po uruchomieniu 5-gwiazdkowego Radissona i apartamentowego Baltic Park Fort powiększy swój stan posiadania o połowę. W przyszłości planuje też budowę 5-gwiazdkowego kompleksu Forest Ski Hotel w Szklarskiej Porębie. •

DOBRY HOTEL

en operator hotelowy zarządza sześcioma hotelami z 260 pokojami, w tym trzema pod marką Best Western w Trójmieście. W najbliższych latach zarządzać ma pięcioma kolejnymi z ponad 650 pokojami. Największym z nich będzie hotel Deo na Wyspie Spichrzów w Gdańsku z 374 pokojami i 11 salami konferencyjnymi na 900 osób, który ma przyjąć gości w 2018 r. Jego inwestorem jest spółka należąca do producenta wędlin Zbigniewa Nowaka. W tym samym roku planowane jest otwarcie 3-gwiazdkowego hotelu Altus w Poznaniu ze 109 pokojami, którego współwłaścicielem jest twórca grupy Dobry Hotel Leszek Mięczkowski. Hotel powstaje w jednym z pięciu wieżowców kompleksu Domy Towarowe Alfa. Dobry Hotel zarządzać też będzie hotelem Best Western Premier we Wrocławiu koło Dworca Głównego z 64 pokojami, który otwarty ma być za rok, oraz Best Westernem w Zakopanem w Rezydencji Gubałówka z 65 pokojami, którego otwarcie ma nastąpić jeszcze w tym roku, a także 5-gwiazdkowym Unicus Palace w Krakowie, powstającym naprzeciwko 4-gwiazdkowego Unicusa, który należy do grupy Dobry Hotel. •

Altus Poznań

32 www.e-hotelarz.pl

CHOPIN AIRPORT DEVELOPMENT

półka Chopin Airport Deve Renaissance lopment, należąca do Warszawa Portów Lotniczych, zarządza hotelami Courtyard by Marriott i Hampton by Hilton przy Okęciu, Hampton by Hilton przy lotnisku w Gdańsku oraz Best Western w Juracie, co łącznie daje ponad 500 pokoi. W tym roku otworzy przy Lotnisku Chopina 5-gwiazdkowy hotel pod należącą do Marriotta marką Renaissance z 225 pokojami. W 2019 r. planowane jest otwarcie hoteli pod ekonomiczną marką Marriotta – Moxy przy lotnisku Pyrzowice w Katowicach (100 pokoi) i Ławica w Poznaniu (120 pokoi). Spółka planuje rozwijać swoją działalność operatorską przez umowy o zarządzanie i dzierżawę na hotele poza lotniskami, w lokalizacjach biznesowych największych miast i w prestiżowych lokalizacjach turystycznych. •

HOTELE DESILVA

est to grupa siedmiu hoteli i obiektów DeSilva Premium hotelowych działających pod kilkoma submarkami, jak DeSilva Premium, Poznań DeSilva Inn i by Desilva. W ubiegłym roku otwarty został w kamienicy w centrum Poznania, zapowiadany od 2013 r., 60-pokojowy obiekt pod marką DeSilva Premium, pod którą działa też hotel w Opolu. W ubiegłym roku sieć rozszerzyła działalność o dzierżawę i zarządzanie hotelami pod innymi markami. Przejęła sprzedawane przez Orbis hotele Mercure w Opolu oraz Merure i ibis w Częstochowie, które kupił współwłaściciel DeSilvy, biznesmen Krzysztof Kasprzyk. •

SATORIA GROUP

Holiday Inn Warszawa West Station

atoria Group posiada siedem hoteli w Warszawie i Krakowie z ponad tysiącem pokoi, w tym cztery działające pod marką Best Western. Obecnie stawia na rozwój przez dzierżawę. Jej spółka córka VHM Hotel Management podpisała wcześniej umowy na dzierżawę i zarządzanie hotelami Hampton by Hilton w Łodzi (150 pokoi) i w Gdańsku na Starym Mieście (156), które otwarte mają być w 2018 r. Już w tym roku podpisała dwie kolejne umowy na Hamptona w Olsztynie (105) i Holiday Inn w Warszawie koło Dworca Zachodniego (217), które ruszyć mają w latach 2019-20. Do końca roku chce ogłosić dwa następne hotele (więcej w wywiadzie w prezesem Andrzejem Wójcikiem w „Hotelarzu” nr 3/2017). Satoria planuje też dalszy rozwój w modelu właścicielskim. Ostatnio sprzedała dwa byłe hostele przekształcone na mieszkania i dwa budynki biurowe na Woli, pozyskując gotówkę na inwestycje. Przez swoją kolejną spółkę córkę Biavita grupa modernizuje też i rozbudowuje o 54-pokojowy obiekt hotelowy w standardzie 4-gwiazdkowym sanatorium w Augustowie. •

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

GROMADA

HOTELE WAM Royal Kraków

Była Gromada Lotnisko Warszawa

FOT. HOTELARZ, WAM

gólnopolska Spółdzielnia Turystyczna Gromada wywodząca się z poprzednich czasów jeszcze na początku tej dekady była jedną z największych sieci hotelarskich w Polsce. W jej ramach działało kilkanaście hoteli z blisko 1,5 tys. pokoi. Jednak od kilku lat sieć się zwija, wyprzedając swoje obiekty. W ub. r. za 95 mln udało się jej sprzedać, wystawiony wcześniej na licytację komorniczą, 354-pokojowy hotel przy Lotnisku Chopina, co pozwoliło spłacić długi wobec banku. Od kilku lat chce sprzedać też niedokończony hotel w Krakowie z 220 pokojami i pięcioma tys. mkw. powierzchni konferencyjnej, który również wystawiony już został na licytację komorniczą za 84 mln zł, ale za taką sumę nie znalazł się żaden chętny. Natomiast są chętni, aby kupić go za 40-50 mln zł i jeśli to się uda, Gromada odzyska oddech finansowy. Jej największym aktywem jest hotel Dom Chłopa w ścisłym centrum Warszawy z 320 pokojami.•

ależąca do Agencji Mienia Wojskowego (a wcześniej Wojskowej Agencji Mieszkaniowej) grupa Hotele WAM z 15 obiektami jest 10. siecią hotelarską w Polsce pod względem liczby pokoi i największą polską siecią pod względem liczby hoteli. Poprzedni rząd chciał ją sprywatyzować za 132 mln zł (z wyłączeniem dwóch hoteli w Warszawie oraz w Gdyni i Malborku, a także Zamku Czocha na Dolnym Śląsku), a wstępnie zainteresowane tym były m.in. Louvre Hotels Group i Grupa Kapitałowa Immobile, do której należy sieć Focus Hotels. Procedura doszła do etapu składania ostatecznych ofert na zakup i na tym się zakończyła. Nowy rząd wycofał się z planów prywatyzacji. Hotele WAM skupiają obiekty od jednej do trzech gwiazdek, działające pod własnymi nazwami, różnej wielkości – od 21-pokojowego Neptuna w Gdyni do 162-pokojowego Wieniawy we Wrocławiu. Większość hoteli położona jest w dobrych, centralnych lokalizacjach w swoich miastach jak np. warszawskie Mazowiecki na ul. Mazowieckiej i Belwederski przy Łazienkach czy krakowski Royal pod Wawelem.• R

Spełnij swoje marzenia o inwestycji nad morzem NiepowtarzalNa Nieruchomość w Sopocie przy ul. Bitwy pod Płowcami położona w doskonałej lokalizacji – 200 m od plaży, w zacisznym miejscu znajdującym się niedaleko centrum kurortu. Szczegóły: Polska Spółka Gazownictwa sp. z o.o. Oddział Zakład Gazowniczy w Gdańsku ul. Wałowa 41/43, Gdańsk tel. 58 325 85 44, 58 325 85 41 www.psgaz.pl, zakładka: Nieruchomości i majątek na sprzedaż/Oddział Zakład Gazowniczy w Gdańsku

Raport z rynku HoReCa 2017

HOTELE SPA HOLDING LIWA DR IRENA ERIS W

MALINOWE HOTELE

ieć trzech hoteli z segmentu medical SPA, z których ostatni ruszył w 2015 roku – 4-gwiazdkowy Mineral Hotel Malinowy Raj ze 111 pokojami w Solcu-Zdroju połączony z uruchomionym dwa lata wcześniej kompleksem Baseny Mineralne. Pierwszy hotel sieci – Malinowy Zdrój w Solcu otwarty został w 2005 roku, a drugi – Malinowy Dwór w Świeradowie-Zdroju w 2010 roku Sieć specjalizuje się w balneoterapii opartej na wykorzystaniu najsilniejszej na świecie leczniczej wody siarczkowej wydobywanej ze źródła Malina w Solcu Zdroju. Nieoficjalnie mówi się o planach kolejnego hotelu w Ciechocinku, ale konkretów brak. •

INTERFERIE

wiązana z KGHM sieć ośmiu hoteli i ośrodków wypoczynkowych. W 2011 roku uruchomiła kosztem 115 mln zł swój flagowy 308-pokojowy hotel Interferie w Świnoujściu, który od 2014 r. chce sprzedać. •

GRUPA TRIP

śród swoich hoteli Grupa Trip wymienia cztery obiekty – trzy w Zakopanem: Belvedere, Litwor i Czarny Potok oraz 522-pokojowy hotel Ossa k. Rawy Mazowieckiej. Jednak w ub.r. sąd ogłosił upadłość likwidacyjną spółki Park Edukacji (która poprzednio nazywała się Hotel Ossa Grupa Trip SA), a bank PKO BP wystawił na sprzedaż warte ponad 162 mln zł wierzytelności hotelu zabezpieczone m.in. hipoteką na 258 mln za nieruchomości hotelu Ossa. Hotel kontynuuje działalność. •

34 www.e-hotelarz.pl

J.W.CONSTRUCTION

eden z największych deweloperów mieszkaniowych w Polsce 10 proc. przychodów osiąga z rynku hotelarskiego. Ostatnio mocno wszedł w projekty aparthotelowe w Warszawie sprzedawane w systemie condo. W tym roku chce otworzyć na powstającym osiedlu Bliska Wola aparthotel Wola Invest „z serwisem 5-gwiazdkowego hotelu”. Znajdzie się w nim 416 apartamentów (choć inwestor podaje różne liczby w różnych źródłach. Kolejne aparthotele planuje na Ursynowie przy ul. Pileckiego z 224 pokojami i na Ochocie w Al. Jerozolimskich ze 116 pokojami. Obecnie w swoim hotelowym portfolio ma, otwarte w ubiegłej dekadzie przy głównych trasach, trzy obiekty sieci Hotele 500 (w Zegrzu, Strykowie i Tarnowie Podgórnym, a do tego Czarny Potok w Krynicy i Dana w Szczecinie) łącznie z 750 pokojami. •

GRUPA ANDERS

rupa, której twórcą Krasicki Lidzbark Warmiński jest Andrzej Dow giałło, skupia cztery hotele na Warmii i Mazurach: Zamek Ryn, Miłomłym Zdrój, Anders i otwarty w 2011 roku Krasicki w Lidzbarku War mińskim, nagrodzony tytułem „Hotelu z Pomysłem 2012” w konkursie „Hote larza”. Łącznie Grupa Anders dysponuje 455 pokojami i nie planuje kolejnych inwestycji. •

ELBEST HOTELS

ależąca do Grupy Kapitałowej PGE sieć sześciu hoteli i pięciu ośrodków wczasowych obiektów, dla której w ubiegłej dekadzie stworzono markę Elbest. W ub.r. na sprzedaż wystawiono 3-gwiazdkowy hotel Solina z 43 pokojami w Myczkowcach (woj. podkarpackie) za 7,5 mln, ale nie znalazł się chętny •

www.e-restauracja.com

FOT. materiały prasowe

ieć trzech hoteli z segmentu beauty SPA, z których ostatni otwarty został pod koniec 2014 r. w Polanicy. Kolejny hotel, pod który sieć kupiła już działkę, powstać ma w Świnoujściu, ale prace przy nim jeszcze nie ruszyły. Biorąc pod uwagę, że Hotele SPA Dr Irena Eris otwierane są średnio co 8 – 9 lat (pierwszy w Krynicy powstał w 1997 r., drugi w Nowej Wsi k. Ostródy w 2006 r.) można się spodziewać, że hotel w Świnoujściu ruszy ok. 2022 r. Głównym elementem wszystkich hoteli są rozbudowane Kosmetyczne Instytuty Dr Irena Eris. •

skład Holdingu Liwa braci Likus wchodzą trzy luksusowe hotele w Krakowie: Stary, Copernicus i Pod Różą, dwa 5-gwiazdkowe hotele Monopol w Katowicach i Wrocławiu oraz 3-gwiazdkowy hotel Grand w Łodzi. Gdy Likusowie kupowali go od Orbisu w 2009 roku za 76 mln zł deklarowali przywrócenie mu dawnego blasku najlepszego hotelu w mieście w ciągu trzech lat, ale ostatecznie nie rozpoczęli modernizacji. Skupili się na kupionym mnie więcej w tym samym czasie Prudentialu w Warszawie, jednak ta inwestycja posuwa się wolno. Zgodnie z zapowiedziami inwestorów ten hotel z ok. 100 pokojami ruszyć ma w końcu w tym roku. •

JAKICH USŁUG POTRZEBUJE HOTEL? Wyspecjalizowanych! Dostosowanych do potrzeb, wymagań i możliwości hotelarstwa. Wybierz usługi UPC Biznes. Przekonaj się, jak wiele może zmienić tak prosta decyzja:

SUPERSZYBKI, STABILNY I BEZPIECZNY INTERNET Zrywające się łącze? Problemy z przyłączeniem się do hotelowej sieci? To historia! Pora na naprawdę stabilny światłowód, z niezwykłą szybkością transmisji. Pora też na ultrabezpieczny internet (wbudowany firewall, UTM i antywirus) oraz ochronę przed atakami DDoS.

BIZNES WI-FI WI-FI UPC Biznes oferuje rozwiązanie bezprzewodowe oparte o technologię Wi-Fi: 9 możliwość budowania sieci HotSpot oraz bezprzewodowych sieci LAN (WAN) 9 zabezpieczenie sieci WLAN 9 ustawianie własnych reguł autoryzacji użytkowników, ustawianie prędkości transmisji dla użytkowników, praw dostępu do sieci itp.

UNIKALNE PAKIETY TELEWIZYJNE UPC Biznes dla hoteli to ogromny pakiet programów telewizyjnych w kategoriach takich jak: informacje, sport, film, programy premium i obcojęzyczne.

JESZCZE EFEKTYWNIEJSZA Czy Państwa hotel operuje bazami danych lub posiada oddziały? Wirtualne Sieci Prywatne wykorzystujące technologię MPLS to gwarancja szybkiego i bezpiecznego przepływu informacji między pracownikami, dostawcami oraz kontrahentami.

Chcesz poznać więcej ofert? Skontaktuj się z Doradcą Klienta Biznesowego 22 415 95 95 lub 32 495 25 25 | biznes.upc.pl

Jeden dostawca – i wszystko, czego potrzebuje Twój hotel.

Raport z rynku HoReCa 2017

13 hotelowych trendów: sprzedażowych, marketingowych i technologicznych Rok 2016 był czasem oddziaływania niezwykle silnych czynników geopolitycznych. Wojny, migracje ludności, terroryzm kompletnie zaburzyły rynek turystyczny w Europie. Na tym niepewnym rynku Polska okazała się ostoją spokoju, co przekonało do spędzenia urlopu w naszym kraju nie tylko turystów zagranicznych, ale przede wszystkim samych Polaków. Zmiany spowodowały zwiększony popyt, który został przez hotelarzy doskonale wykorzystany. Według danych zgromadzonych przez Profitroom, rok 2016 był dla polskiego hotelarstwa najlepszym w historii.

36 www.e-hotelarz.pl

logii automatyzacji procesów i zwiększania efektywności pracy – zarówno w sprzedaży, jak i świadczeniu usług hotelarskich.

1. Zaawansowana personalizacja komunikacji z gośćmi

Atrakcyjna forma reklamy, chociaż wciąż istotna, coraz częściej ustępuje miejsca personalizacji przekazu

zauważyło wzrost efektywności różnych aspektów kampanii reklamowych po zastosowaniu dopasowanych komunikatów. Masowe podejście w stylu one size fits all stało się reliktem przeszłości i zastąpiono je spersonalizowanym marketingiem opartym na danych (data driven marketing), który jest obecnie kluczem do serc klientów. Następną generacją personalizacji, która może stać się kamieniem milowym

Wykorzystanie transmisji na żywo w marketingu podnosi autentyczność obiektu w oczach potencjalnych klientów, którzy mogą realnie uczestniczyć w tworzonej na ich oczach treści. Dużym atutem jest przedstawienie obiektu w czasie rzeczywistym oraz zainspirowanie widza możliwościami ciekawego spędzania czasu i budowaniu relacji z klientem. Według firmy Teradata, dla 90 proc. marketerów personalizacja była priorytetem w 2016 r. Dlaczego? Jak wynika z badań VentureBeat, od 70 do 94 proc. badanych

w marketingu hotelowym, jest tzw. people based marketing. To rozszerzenie personalizacji o identyfikację klienta, czyli powiązanie jego wielokanałowych i wieloekranowych interakcji w jednym zagre-

www.e-restauracja.com

FOT. ilustracja profitRoom

ekordowo duże wzrosty można było zauważyć w dystrybucji internetowej. Zarówno w sprzedaży bezpośredniej przez własną stronę, jak i poprzez OTA hotele odnotowały kilkudziesięcioprocentowe wzrosty. Duży wpływ na ten wynik miało coraz powszechniejsze stosowanie dynamicznego zarządzania cenami we wszystkich segmentach. To obecnie powszechna praktyka już nie tylko w obiektach biznesowych, ale także wypoczynkowych. Po kolejnym rekordowym roku każdy przedsiębiorca naturalnie zastanawia się nad tym, czy jest to już szczyt koniunktury i czy przypadkiem nie czekają nas spadki. W Profitroom jesteśmy w tym zakresie optymistami. Silny popyt powinien utrzymać się jeszcze przez dłuższy okres. W tak niepewnych czasach jednak warto zabezpieczać swój biznes. Inwestycja we własną markę może być swoistą polisą ubezpieczeniową, zapewniającą nam przychody, gdy popyt globalny nie wystarczy, by obłożyć wszystkie hotele. Współpracujący z Profitroom hotelarze coraz częściej wspominają o kłopotach z pozyskaniem i utrzymaniem wykwalifikowanego personelu. Dlatego spodziewamy się rosnącego znaczenia techno-

Raport z rynku HoReCa 2017

gowanym profilu. Istotne będą nie tylko dane osobowe scalone ze wszystkich źródeł, ale także zrozumienie ścieżki zakupowej tzw. guest journey (z wykorzystaniem analityki predyktywnej), poznanie chwilowego profilu zainteresowań (tracking behawioralny) oraz zestawienie tych informacji z historycznymi danymi transakcyjnymi gościa. Połączenie tej technologii z narzędziami marketing automation umożliwi m.in. zautomatyzowany proces tworzenia i dystrybucji oferty ze zindywidualizowaną ceną, która zostanie dopasowana tematycznie do chwilowych preferencji gościa oraz uwzględni cel jego ostatnich pobytów. W modelu dystrybucji oferty hotelowej to zupełnie nowy rozdział, który może stać się antidotum na znikomą lojalność gości oraz rosnący udział pośredników w sprzedaży pokoi hotelowych.

2. Direct Booking jako zabezpieczenie na niepewną przyszłość

W czasach, kiedy goście wybierają internetowe kanały rezerwacji hotelu, wzrasta sprzedaż przez stronę obiektu oraz przez pośredników internetowych

Obecnie za pomocą chatbotów, czyli programów imitujących konwersację ludzką, możliwe jest zadawanie przez konsumenta pytań i natychmiastowe otrzymywanie odpowiedzi w naturalnej formie. Oznacza to koniec ze sławnymi Q&A, FAQ czy setkami podobnych podstron (OTA). Portale rezerwacyjne dzięki efektowi skali potrafią skutecznie wykorzystać ten trend i obsłużyć większą część rezerwacji online. Hotelarze powoli przyzwyczaili się do sporych faktur prowizyjnych na rezerwacje pośrednie, ale taka forma sprzedaży to również ciągłe zestawianie z konkurencyjnymi hotelami i silną presją cenową. Może ona skutkować obniżeniem

rentowności hoteli, dlatego w ostatnim czasie byliśmy świadkami wielu akcji sieci hotelowych mających na celu zmniejszenie udziału rezerwacji pośrednich na rzecz bezpośrednich. Sieć Hilton uruchomiła program i kampanię „Stop Clicking Around”, zapewniając najlepszą cenę na swoich stronach. Podobnie postąpiły Choice, Hyatt, Wynd ham czy InterContinental Hotels Group wprowadzając stawki promocyjne we własnych kanałach. Takie kroki poczyniły też hotele niezależne, które w 2016 r. odnotowały kilkudziesięcioprocentowe wzrosty sprzedaży w stosunku do roku 2015. Jednak aspekt ekonomiczny nie jest jedyną motywacją do direct booking. Transparentność rynku hotelarskiego dzięki OTA i metasearchom zapewnia bardzo efektywne obłożenie hoteli, kiedy popyt w danej destynacji jest wysoki. Kiedy jednak popyt jest słabszy, hotelarze nie zbudują sprzedaży kanałami pośrednimi – w takiej sytuacji mogą liczyć tylko na siebie. OTA natomiast starają się przywiązać gościa do swojego kanału, przechwytując go w Google, reklamując się na markę hotelu, stosując programy lojalnościowe czy zatrzymując dane kontaktowe gości. By móc samodzielnie R

Raport z rynku HoReCa 2017

oddziaływać na rynek, hotelarz musi znać preferencje swoich gości, mieć ich dane kontaktowe i posiadać umiejętność oraz narzędzia do komunikacji z nimi. Wzorem sieci hotelowych warto zastrzec markę swojego obiektu i zagwarantować swoim gościom to, że ich nie oszukujemy i u nas dostaną najlepszą ofertę. Żyjemy w niepewnych czasach. Rezerwacje bezpośrednie, silna marka hotelu oraz umiejętność samodzielnego kontaktu z gościem stanowią swoistą poli-

Według Booking.com, 45 proc. podróżujących będzie skłonnych odważniej wybierać miejsca docelowe, a 47 proc. chciałoby odkrywać zakątki świata, w których żaden z ich przyjaciół nie był. I nie oznacza to tylko dalekich podróży, ale także odkrywanie tego, co nieznane w pobliżu. W 2017 r. będziemy obserwować absolutną eksplozję popularności tej formy wypoczynku, w szczególności wśród Europejczyków. Tendencja ta wydaje się towarzyszyć ogólnie przesu-

Komunikacja w mediach społecznościowych ma specyficzną naturę. Komunikat skierowany publicznie do konkretnej osoby będzie dostępny także dla innych użytkowników, nigdy nie jest więc to komunikacja 1 do 1. Dlatego też strategia komunikacji, a zwłaszcza odpowiadania na reklamacje czy niezbyt pochlebne opinie, musi być dokładnie przemyślana sę ubezpieczeniową na wypadek słabszej koniunktury. Jest to więc nie tylko potrzeba ekonomiczna, ale także strategiczna.

nięciu konsumentów od pragnienia posiadania dóbr materialnych w kierunku zainteresowania rzeczywistymi doświadczeniami.

3. Microadventure – maksimum możliwości nie tylko dla hoteli

4. Dalszy wzrost sprzedaży online

Microadventure to nowy trend polegający na aktywnym spędzaniu czasu w całkiem nowym miejscu, w trakcie krótkiego pobytu poza domem. Pojęcie to bardzo trafnie zdefiniował angielski podróżnik Alastair Humphreys, opisując microadventure jako „małe i osiągalne dla zwykłych ludzi prowadzących normalne życie przygody na świeżym powietrzu”. Trend wyłonił się w naturalny sposób i idealnie wpisał w nurt podróży w celu zdobywania nowych doświadczeń, odkrywania nieznanych miejsc, kultur, ludzi, zdrowego trybu życia i zrobienia czegoś po raz pierwszy. Jak wynika z sondażu TripBarometr, 69 proc. światowych turystów planuje spróbować czegoś nowego w 2017 roku. Tylko 31 proc. zarezerwuje podróż, która będzie związana z ich wcześniejszymi doświadczeniami.

38 www.e-hotelarz.pl

Internet pomaga ludziom sprawnie skomponować wymarzoną podróż, znaleźć wymarzony hotel oraz dotrzeć do niego. Samo planowanie podróży odbywa się już w 80 proc. w sieci. Według danych Profitroom, w 2016 r. ponad połowa rezerwacji w branży turystycznej odbywała się online. W samych europejskich hotelach natomiast rezerwacje online stanowią 36,4 proc. i według prognoz udział ten ma dynamicznie wzrastać. Apptha prognozuje w roku 2017 wzrost rezerwacji w sieci o 6 proc. Czołowymi dostawcami rezerwacji w 2017 r. będą pośrednicy i metasearche, których udział stanowi obecnie około 60 proc. wszystkich rezerwacji pozyskanych online. W tym roku klient będzie częściej, niż to było w latach poprzednich, korzystać z dodatkowych usług i wzbo-

gacać swoje zamówienie na kolejnych krokach rezerwacji. W 2017 r. skuteczny upselling może spowodować 20-proc. wzrost sprzedaży nowych produktów/ usług dostępnych w obiekcie.

5. Więcej emocji w marketingu

W tym roku marketingowcy będą odmieniać słowo „emocje” przez wszystkie przypadki i to właśnie doznania staną się podstawą najskuteczniejszych kampanii reklamowych. Mówi się nawet o zmianie podejścia do formułowania strategii, gdzie USP (Unique Selling Proposition) ma być całkowicie zastąpione przez ESP (Emotional Selling Proposition). Według tej koncepcji, już w trakcie formułowania przekazu osoba odpowiedzialna w obiekcie hotelarskim za marketing powinna przede wszystkim zastanowić się, jakie emocje chce u odbiorcy wywołać, a nie – jak było wcześniej – jaką korzyść chce mu zaprezentować. Zmiana podejścia jest wynikiem zwiększającego się pragnienia ludzi do doznawania niezapomnianych emocji w trakcie całej podróży zakupowej, a także próbą wyróżniania się największych marek spośród tysięcy przekazów marketingowych, które nie zapewniają odbiorcy żadnych doznań. Nie oznacza to jednak, że emocje mogą wykorzystywać tylko największe hotele, bo nawet najmniejszy apartament może je skutecznie wyzyskać w swoim przekazie marketingowym.Jak pokazują badania Nielsena, reklamy, które w jakiś sposób oddziaływały na nasze emocje, były o 23 proc. skuteczniejsze, a co najważniejsze – były bodźcem do dalszego rozwoju całego biznesu. W 2017 r., aby stworzyć skuteczny przekaz marketingowy, a co za tym idzie – skutecznie sprzedawać, należy znać myśli, uczucia, potrzeby, pragnienia i frustracje swoich klientów.

6. Storytelling i livestreaming – przyszłość social mediów w hotelach

W 2017 r. social media nabiorą jeszcze większego

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

znaczenia w procesie sprzedaży internetowej obiektów hotelarskich. Dlaczego? Mają bowiem niesamowite możliwości budowania zasięgu i trafiania z dopasowanym komunikatem do odpowiedniej grupy docelowej. Z portali społecznościowych korzysta obecnie ponad miliard ludzi na świecie. Co minutę w serwisie YouTube pojawia się ponad 25 godzin nowych filmów, a na Facebooku ponad 700 tys. nowych statusów i ponad 0,5 mln komentarzy. Zachowania internautów uległy w ostatnich latach diametralnej zmianie. Liczba podawanych im informacji jest tak ogromna, że wymusza na użytkownikach jedynie skanowanie udostępnianej treści. W 2017 r. dodawanie standardowych wpisów i informowanie o aktualnych promocjach okaże się niewystarczające, aby można było zaliczyć social media do efektywnych kanałów sprzedażowych. Sposób komunikowania należy dostosować do trybu życia użytkowników, a jest to życie szybkich akcji, szybkich decyzji i ogólnego braku czasu. Wykorzystanie transmisji na żywo w marketingu zwiększa autentyczność obiektu w odbiorze potencjalnych klientów, którzy mogą realnie uczestniczyć w two-

rzonej na ich oczach treści. Dużym atutem jest przedstawienie obiektu w czasie rzeczywistym oraz zainspirowanie widza możliwościami ciekawego spędzania czasu. Liczy się bowiem „tu i teraz” – tworzenie prawdziwej relacji, a nie jej kreowanie.

7. Wpływ influencerów na decyzję gościa

Prowadzenie własnego kanału na YouTube jest o wiele prostsze i tańsze niż stworzenie programu w telewizji, co skłania nieznanych wcześniej szerszej publiczności twórców specjalistów do tworzenia doskonałej jakości contentu w tym medium. Osoby te nazywane są potocznie youtuberami, a przez to, że dzielą się swoimi opiniami z internetową publicznością, należą do grona tzw. influencerów, czyli twórców opinii. Aż 53 proc. osób subskrybujących kanały influencerów deklaruje, że podjęło decyzję o zakupie na podstawie ich opinii. Swoje decyzje motywują zaufaniem do vlogerów, którzy specjalizują się zazwyczaj w konkretnych dziedzinach, np. w modzie, motoryzacji, a w ostatnim czasie również

w podróżach. Youtuberzy są blisko swoich widzów, przekazują edukacyjne treści trafiające do wyselekcjonowanego grona odbiorców. 88 proc. osób oglądających treści podróżnicze na YouTube poszukuje informacji na temat destynacji, atrakcji, miejsc wartych zobaczenia i ogólnych inspiracji do podjęcia podróży. Często dopiero po obejrzeniu danej treści podejmują ostateczną decyzję dotyczącą wyjazdu. Dzięki reklamie na kanale vlogera lub umiejętnym zarządzaniu własnym profilem z filmami wideo marka hotelu może być lepiej zapamiętywana przez odbiorcę, a w rezultacie chętniej wybierana.

8. Bądź na bieżąco, czyli social customer service

Komunikacja w mediach społecznościowych ma specyficzną naturę. Mianowicie komunikat skierowany publicznie do konkretnej osoby będzie dostępny także dla innych użytkowników. Nigdy nie jest to komunikacja 1 do 1, gdyż do rozmowy mogą włączyć się nawet inni użytkownicy. Dlatego też strategia komuR

Raport z rynku HoReCa 2017

nikacji, a zwłaszcza odpowiadania na reklamacje czy niezbyt pochlebne opinie użytkowników, musi być dokładnie przemyślana. Priorytetem powinno być rozwiązanie problemu od ręki, ale liczy się także umiejętne przeniesienie rozmowy do konkretnego kanału (np. na prywatny czat), szczerość oraz umiejętność przyznawania się do błędów. Według badań Echo Research, w 2016 roku 66 proc. respondentów wolało kontakt z firmą poprzez media społeczno-

tendencja zauważalna jest również w Polsce, gdzie 51 proc. stron internetowych zostało wyświetlonych na smartfonach i tabletach. To o 5 proc. więcej w stosunku do poprzedniego roku. Powyższe wyniki potwierdzają tylko, że posiadanie strony internetowej hotelu dostosowanej do urządzeń mobilnych jest w dzisiejszych czasach niezbędne. Dla internautów bardzo ważne jest, by strona www szybko się ładowała, była czytelna, przyjazna oraz wygodna w przeglądaniu

Posiadanie strony internetowej hotelu dostosowanej do urządzeń mobilnych jest w dzisiejszych czasach niezbędne. Dla internautów bardzo ważne jest by strona www szybko się ładowała, była czytelna, przyjazna oraz wygodna w przeglądaniu na małych ekranach ściowe niż rozmowę telefoniczną z contact center. Należy zatem przyjąć, że absolutnym standardem staje się obsługa kanałów 24 godziny na dobę siedem dni w tygodniu, a odpowiedzi na pytania klientów powinny się pojawiać jak najszybciej. Niezależnie od kanału komunikacji ważna jest szybkość reakcji, choć priorytet stanowi rozwiązanie konkretnej sprawy, a nie jak najszybszy czas udzielenia odpowiedzi. Sam komunikat powinien być jasny i proaktywny. Liczy się autentyczność, ale także lekkie pióro. 71 proc. klientów zadowolonych z obsługi poprzez social media jest skłonnych do zarekomendowania marki obiektu hotelarskiego innym. Według badań Barometr Finansowy ING, 68 proc. respondentów wskazało, że social media wpłynęły na wybór destynacji turystycznej. Warto zatem zaadaptować strategię obsługi do nowych potrzeb rynkowych, by nie ryzykować utraty konkurencyjności.

9. Mobilny świat to nie przyszłość, ale teraźniejszość

Stale wzrasta liczba użytkowników smartfonów i udział urządzeń mobilnych w globalnym ruchu internetowym. Ta

40 www.e-hotelarz.pl

na małych ekranach. Są to bardzo istotne kwestie, potwierdzone badaniami, które wykazały, że jeśli mobilna witryna internetowa nie działa prawidłowo na urządzeniach o mniejszych rozdzielczościach, to aż 40 proc. użytkowników potrafi przerwać jej oglądanie i przejść do innego serwisu. W branży hotelarskiej urządzenia mobilne również mają bardzo duże znaczenie, gdyż właśnie poprzez te nośniki zapada wiele decyzji związanych z planami zarezerwowania pobytu w obiekcie. Badania Profitroom przeprowadzone w 2016 r. wykazały, że wizyty z urządzeń przenośnych stanowiły aż 40 proc. ruchu na stronach internetowych hoteli. Jednocześnie pojawia się tendencja skracania długości sesji wraz z rosnącym współczynnikiem konwersji. Oznacza to, że klienci darzą coraz większym zaufaniem rezerwacje składane poprzez smartfon czy też tablet. Należy więc zadbać o to, aby witryna hotelowa była przyjazna dla tych użytkowników, zwłaszcza że z roku na rok będzie ich więcej.

10. Virtual i augmented reality

Po prawie 20 latach uśpienia technologia VR błyskawicznie rozkwitła. W ślady

Facebooka, który kupił Oculusa za 2 mld dolarów, poszło wielu innych gigantów branży elektronicznej, którzy rozwinęli własne produkty VR dostępne dla wszystkich. HTC stworzyło gogle HTC Vive współpracujące z komputerem, Samsung opracował sprzęt działający w połączeniu ze smartfonami, a Sony ma już w ofercie urządzenie łączące się z konsolą Playstation 4. Równolegle do virtual reality rozwija się augmented reality, czyli rzeczywistość rozszerzona. Można ją opisać jako system, który łączy obraz ze świata rzeczywistego i obraz nałożony na niego za pomocą komputera. Najbardziej znanym przykładem wykorzystującym tę technologię jest aplikacja Pokemon Go, która uzyskała niewyobrażalny dotychczas przyrost liczby użytkowników w ciągu pięciu dni od premiery. Dzięki rozwojowi tych technologii w 2017 r. branża turystyczna będzie mogła w znaczący sposób ułatwić wybór osobom, które chcą odwiedzić nieznane im wcześniej miejsca. VR i AR umożliwią przeniesienie się w daną lokalizację i zapoznanie się z jej ofertą poprzez niezwykły wirtualny świat. Przedstawiciele hoteli powinni zastanowić się nad dostarczeniem takiej możliwości użytkownikom, czyli swoim potencjalnym gościom. Obecnie na rynku funkcjonują już rozwiązania, dzięki którym można przenieść się do wirtualnych wnętrz hotelu lub restauracji, co stwarza ciekawe możliwości prezentacji oferty i może mieć zasadnicze znaczenie dla niektórych gości. Analitycy z banku Goldman Sachs twierdzą, że do 2026 r. rynek wirtualnej rzeczywistości będzie wart 110 mld dolarów – to o 11 mld więcej niż wartość światowego rynku telewizyjnego. Liczba ta dotyczy wyłącznie sprzętu potrzebnego do VR. Gdy dodamy do tego przewidywaną sprzedaż oprogramowania, wartość rynku osiągnie już 182 mld dolarów.

11. Sztuczna inteligencja – nowy sposób komunikacji

Mimo że różne formy reklamy hoteli stają się z roku na rok coraz skuteczniejsze, każdy marketingowiec doznaje poczucia niepewności dotyczącego skuteczności stosowanych technik. W 2017 r. z pomocą przyjdzie sztuczna inteligencja (SI), którą nie bez powodu

www.e-restauracja.com

omo

Raport z rynku HoReCa 2017

Po prawie 20 latach uśpienia technologia VR błyskawicznie rozkwitła. Równolegle do virtual reality rozwija się augmented reality, czyli rzeczywistość rozszerzona. Można ją opisać jako system, który łączy obraz ze świata rzeczywistego i obraz nałożony na niego za pomocą komputera zaczęto określać mianem kolejnej wielkiej rewolucji. Jej zastosowanie na polu marketingowym może całkowicie zmienić sposób, w jaki przebiega kontakt z klientem, a w wypadku branży hotelarskiej wykreować nieznane dotąd możliwości interakcji w trakcie pobytu. Najlepszym przykładem może być zmiana dotychczasowego sposobu pozyskiwania informacji na temat obiektu przez potencjalnego gościa. Obecnie za pomocą chatbotów, czyli programów imitujących konwersację ludzką, możliwe jest zadawanie przez konsumenta pytań i natychmiastowe otrzymywanie odpowiedzi w naturalnej formie. Oznacza to koniec ze sławnymi Q&A, FAQ czy setkami podobnych podstron. Zmienia się nie tylko sposób komunikacji, ale także sposób pozyskiwania informacji na temat gości. Mimo że sama koncepcja gromadzenia danych, na podstawie których personalizuje się przekaz marketingowy, nie jest nowa, to SI wynosi ją na zupełnie nowy poziom. Osoba zbierająca informację o kliencie nie musi się ograniczać jedynie do wewnętrznych źródeł, ale za pomocą inteligentnych algorytmów ma dostęp do milionów stron przetwarzających dane, włączając w to ustrukturyzowane i nieustrukturyzowane źródła, takie jak: Facebook, Twitter, Instagram czy nawet wpisy na forach.

12. Technologia zmienia oblicze hotelu

W 2020 r. pokolenie millenialsów, czyli osób urodzonych między rokiem 1980 a 1994, stanowić będzie ponad 50 proc. wszystkich gości hotelowych. Już dziś są oni mocno związani z nową technologią i oczekują doskonałej jakości udogodnień, także w podróży. Aby spełnić ich wymagania, hotele przyszłości będą stosować inteligentne

42 www.e-hotelarz.pl

rozwiązania, wykorzystujące w głównej mierze technologie mobilne. Rozwój technologii sprawił, że nawyki i upodobania klientów uległy diametralnej zmianie. Ludzie przyzwyczaili się, że coraz więcej rzeczy załatwić można bez wychodzenia z domu, i tego samego oczekują po przyjeździe do hotelu. Nie

W inteligentnym hotelu gość może samodzielnie się zameldować i wymeldować za pośrednictwem urządzeń mobilnych, a nawet otrzymać wirtualne klucze do pokoju (mobile key). Nie wychodząc z łóżka może za pomocą aplikacji sterować klimatyzacją, oświetleniem i temperaturą. Te rozwiązań już za pewien czas staną się standardem dla pokolenia Y chcą stać w kolejkach, wychodzić z pokoju, a coraz częściej nie chcą nawet wchodzić w interakcję z obsługą. Nowoczesny klient oczekuje, że sam wybierze najdogodniejszy sposób realizacji usługi w zależności od swoich aktualnych potrzeb. Czołowe sieci hotelowe na świecie już dawno zauważyły ten trend i tak zaczęły powstawać tzw. smart hotele. W inte-

ligentnym hotelu klient może samodzielnie się zameldować (self check-in) i wymeldować (self check-out) za pośrednictwem urządzeń mobilnych, a nawet otrzymać wirtualne klucze do pokoju (mobile key). Nie wychodząc z łóżka, gość może za pomocą aplikacji sterować klimatyzacją, poziomem oświetlenia czy temperaturą w pokoju. To tylko przykłady rozwiązań, które już wkrótce staną się standardem dla współczesnego pokolenia Y. Rozwiązania te nie tylko zwiększą wygodę gości, ale także pozwolą zwiększyć efektywność pracy w hotelu, co jest dobrą odpowiedzią na duże wyzwanie, z którym boryka się branża, czyli brak kompetentnych pracowników i konieczność ciągłej optymalizacji procesów.

13. Circular Economy – gospodarka o obiegu zamkniętym

Nowoczesne przedsiębiorstwo stawiające czoło globalnym wyzwaniom, oprócz dobrze opracowanych metod zarządzania, potrzebuje strategii odróżniającej je od konkurentów. We współczesnym świecie coraz większą rolę zaczynają odgrywać inne czynniki, które wyróżniają dany produkt lub usługę na tle konkurencji i które konsument coraz częściej bierze pod uwagę. Do działań, które mogą zaowocować stworzeniem nowych możliwości dla przedsiębiorstw, zaliczany jest model gospodarki o obiegu zamkniętym, czyli strategia rozwoju, która umożliwia wzrost gospodarczy z jednoczesną optymalizacją zużycia zasobów. Gospodarka o obiegu zamkniętym może przynieść wiele korzyści nie tylko w branży produkcyjnej, ale także usług. Sektor hotelarski poprzez wprowadzenie prostych zmian może znacznie obniżyć swoje koszty operacyjne oraz wpłynąć na ograniczenie emisji dwutlenku węgla, zużycia zasobów czy produkcji odpadów. Europejscy liderzy branży hotelarskiej już wyznaczają kierunki zmian, stosując zrównoważone rozwiązania oparte na idei green hospitality.• Pierwszych 12 trendów przedstawił zespół Profitroom, a ostatni – firma Deloitte, która jest partnerem Trendów2017

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

Rozwiązania inteligentne: SaaS, virtual reality, wearables Rafał Roszak

Pojawiające się na rynku informacje o kolejnych innowacjach technologicznych czy pomysły startupów na produkty skierowane do rynku hospitality pozwalają już teraz przewidzieć, jak za kilka lat będzie wyglądał kontakt klienta z hotelem.

yobraź sobie, że po długiej podróży docierasz na lotnisko w wybranym miejscu docelowym. System beaconów, zamontowany przy bramach, wykrywa twoją obecność i w porozumieniu z twoim smartfonem zamawia preferowaną przez ciebie taksówkę, np. Ubera czy iTaxi. Dzięki informacjom pobranym z używanych przez ciebie aplikacji do rezerwacji noclegów – Booking.com, Airbnb czy TripIt – kierowca zna cel podróży, jeszcze zanim wsiądziesz do auta. Jedziecie sprawnie, bo podpowiedzi z Waze i Yanosika pozwalają ominąć korki. Informację o numerze twojego pokoju wraz ze wskazówkami, jak do niego trafić, otrzymujesz wprost na ekran smartfona zaraz po przekroczeniu progu hotelu. To kolejny beacon, w porozumieniu z systemem zarządzania rezerwacjami, przydzielił ten numer zgodnie z twoim życzeniem. A życzenie to było bardzo konkretne. Bo choć nigdy dotąd nie byłeś w tym miejscu i w tym hotelu, to dzięki wcześniejszej wirtualnej wycieczce po obiekcie doskonale wiesz, który pokój ma najlepszy widok na panoramę miasta i w którym z nich odległość łóżka od łazienki najbardziej ci pasuje. Twój smartfon to jednocześnie klucz do pokoju. Dzięki czytnikowi linii papilarnych w urządzeniu masz pewność, że nikt inny z niego nie skorzysta. Po wejściu do pokoju maile, informacje i wiadomości możesz swobodnie odczytywać nie na niewielkim ekranie telefonu, lecz bezpośrednio na nowoczesnym

44 www.e-hotelarz.pl

hotelowym telewizorze. Dzięki połączeniu z twoim kontem Facebook smartTV nie tylko wyświetli twoje ulubione kanały informacyjne i nowy sezon „House of Cards”, ale także pozwoli zamówić do

ści fantastycznych, nie ma w niej ani jednego produktu czy usługi, które nie byłyby dostępne już dzisiaj. Dalszy wykładniczy rozwój nowych technologii sprawi, że już wkrótce staną się one nie wyimagino-

SaaS to obecnie najszybciej rozwijający się, również w Polsce, segment technologii. Wynika to głównie z korzyści, jakie w tym modelu biznesowym otrzymuje klient, m.in. brak jednorazowego wysokiego kosztu zakupu aplikacji, brak długotrwałego i kosztownego procesu jej wprowadzania, prostota pracy z aplikacją i zarządzania nią pokoju robota, który zabierze do prasowania ubrania i sprawnie dostarczy je z powrotem w ciągu kilkudziesięciu minut. A kiedy na drugi dzień rano postanawiasz skorzystać z hotelowego basenu, monitoring z twojego smartwatcha uprzedzi o tym fakcie systemy zarządzające służbami porządkowymi w hotelu. Dzięki temu w pokoju pojawi się świeży ręcznik i ulubiona – sądząc po wpisach na Twitterze i LinkedIn – gazeta. W końcu nawet ty lubisz czasem poczytać informacje w oldskulowy sposób. Jeśli uważasz, że ta wizja to bardziej scenariusz filmu science fiction niż rzeczywistość usług hotelarskich, to zwróć uwagę, że w przeciwieństwie do powie-

waną przyszłością, lecz codziennymi narzędziami pracy hotelarza. Przenalizujmy zatem trzy technologie, które będą miały największy wpływ na spełnienie się powyższej opowieści. A są to: Saas (Software as a Service), virtual reality i systemy lokalizacyjne.

Oprogramowanie, którego nie ma

SaaS, czyli w swobodnym tłumaczeniu „oprogramowanie jako usługa”, to rozwiązanie, w którym klient otrzymuje potrzebne mu funkcje oprogramowania nie poprzez zainstalowanie go na jednym komputerze czy w sieci firmowych komputerów, ale poprzez dostęp do internetu.

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

Łącząc się dzięki niemu z panelem usług, wykorzystywane przez klienta narzędzie ma dostęp do programu. Programu, który wraz ze wszystkimi danymi, jakie wykorzystuje w swoim działaniu, w rzeczywistości jest tylko na serwerze dostawcy (providera). Płatność, w przeciwieństwie do oprogramowania „z pudełka”, nie jest jednorazowa za zakup, ale każdorazowa (tzw. pay-as-you-go) albo przedpłacana (abonament) – tylko za korzystanie z danej usługi. SaaS jest więc terminem odnoszącym się nie do samego rodzaju oprogramowania, ale do modelu biznesowego, który opiera się na rozwiązaniu technologicznym. Technologia ta może być bardzo zróżnicowana – poczynając od systemów CRM, przez aplikacje rachunkowo-finansowe, aplikacje do zarządzania kadrami (HRM) po zarzadzanie łańcuchem zaopatrzenia i inne. SaaS to obecnie najszybciej rozwijający się, również w Polsce, segment technologii. Wynika to głównie z korzyści, jakie w tym modelu biznesowym otrzymuje klient. A są nimi m.in. brak jednorazowego wysokiego kosztu zakupu aplikacji, brak długotrwałego i kosz-

Rewolucja virtual reality może nie będzie dla usługi hospitality tak przełomowa jak rewolucja mobile, ale z pewnością znajdzie się dla niej miejsce w wachlarzu wyróżników konkurencyjnych poszczególnych obiektów townego procesu jej wprowadzania, prostota pracy z aplikacją i zarządzania nią. Aplikacje SaaS są dobrze zaprojektowane pod względem użyteczności, co pozwala skoncentrować́ się̨ na wykonaniu zadania, a nie na zmaganiach z aplikacją. Nie bez znaczenia jest także wyeliminowanie konieczności instalowania aplikacji na komputerach użytkowników, co oznacza brak wspomnianego już wyżej

długotrwałego i kosztownego procesu jej wprowadzania, dostęp do zawsze aktualnej wersji oprogramowania i, last but not least, możliwość korzystania z aplikacji z dowolnego urządzenia i z dowolnego miejsca na świecie.

Wirtualny pokój w realu

O ile rzeczywistość wirtualna nie jest nowym konceptem (po raz pierwszy virtual reality pojawiła się jako idea w latach 50. XX wieku, a przybrała na sile pod koniec minionego stulecia), o tyle nigdy przedtem nie była tak realna jak obecnie. Poza dostarczaniem rozrywki w postaci angażujących gier czy unikatowych przeżyć parafilmowych, VR może uczynić doświadczenie związane z pobytem w hotelu bardziej przyjaznym. Jeśli gość musi zameldować się w obiekcie, który jest tak rozległy, że wymaga mapy lub wskazówek od recepcjonisty, by dokądkolwiek trafić (a jest takich niemało nawet w Polsce), to z pewnością doceni pomoc, jaką oferuje wirtualna wycieczka. Zainstalowana na dostępnym w każdym pokoju telewizorze zadba R

Raport z rynku HoReCa 2017

o to, by zaprezentować klientowi każdą atrakcję hotelu wraz z drogą do niej. Przelot helikopterem nad Manhattanem może być główną atrakcją pobytu w Nowym Jorku, ale co gdyby można było szybować nad Mostem Brooklińskim bez

smartfonami i tabletami. Beacon rozsyła określony sygnał, który można skonfigurować, dedykując go miejscu czy przedmiotowi, z którym został połączony, zarówno pod względem zasięgu, jak i funkcji. Może to być np. zameldowanie

Beacony już obecnie mają wiele zastosowań w kontakcie z klientami. Pozwalają np. zdobywać informacje o tym, jak ludzie przemieszczają się w obiekcie i w których miejscach zatrzymują się najdłużej. Na tej podstawie możliwe jest przesyłanie im odpowiednich treści w najdogodniejszym momencie opuszczania swojego pokoju? Sieć Marriott eksperymentuje obecnie z usługą, która daje szansę gościom – po zamówieniu zestawu wirtualnych okularów – na tego rodzaju przeżycia. Równie ciekawy, jeśli nie ciekawszy, pomysł wprowadza touroperator Thomas Cook, który w kampanii „spróbuj, zanim kupisz” pozwala turystom na szczegółowe rozejrzenie się po docelowej okolicy, zanim zdecydują się na zabukowanie w niej pobytu. Według „Bloomberg Business” oferta ta tylko w Nowym Jorku zwiększyła przychód operatora o ponad 190 proc. Nic więc dziwnego, że tak profitowym szlakiem podążają już także linie Virgin Atlantic, oferujące możliwość wirtualnego poznania uroków lotu klasą premium (http://bit. ly/2dniXeL), czy park rozrywki w Atlancie (http://bit.ly/2dgTT7q). Rewolucja VR może nie będzie dla usługi hospitality tak przełomowa jak rewolucja mobile, ale z pewnością znajdzie się dla niej miejsce w wachlarzu wyróżników konkurencyjnych poszczególnych obiektów. A jak mówią eksperci, w tej dziedzinie „rzeczywistość wirtualna kryje przed nami jeszcze wiele niespodzianek i najciekawsze dopiero ujrzymy”.

W sieci beaconów

Bardziej przyziemną technologią w porównaniu z rzeczywistością wirtualną są sieci beaconowe. To niewielkie urządzenia składające się z chipa bluetooth oraz jego zasilania, które można umieścić w dowolnym miejscu i komunikować ze

46 www.e-hotelarz.pl

się w określonym miejscu, wyświetlenie danej informacji lub uruchomienie predefiniowanego ciągu działań zewnętrznego urządzenia, takiego jak np. klimatyzacja, TV czy oświetlenie.

Usługi SaaS dla hoteli

Lista dostępnych dla branży hospitality rozwiązań w modelu SaaS jest długa (zestawienie 84 rozwiązań można znaleźć pod linkiem: http://bit.ly/2cNG3Kg), ale warto zwrócić szczególną uwagę na takie jak: •Alice (www.aliceapp.com ) – platforma łącząca gości hotelowych z obsługą, pozwalająca im zarządzać swoim pobytem w hotelu z telefonu komórkowego, •Djubo (www.djubo.com) – system do zarządzania sprzedażą, łączący wszystkie kanały dotarcia do klienta z analityką ich efektywności w czasie rzeczywistym, •Revinate (www.revinate.com) – startup personalizujący doświadczenie klienta w trakcie pobytu w hotelu, dzięki dedykowanym informacjom i sugestiom, •Roomsy (www.romsy.com) – prosty i przejrzysty system do zarządzania rezerwacjami dla małych hoteli, pensjonatów i apartamentów, •Dashbell (www.dashbell.com) – rozwiązanie pozwalające niezależnym obiektom obniżyć prowizje dla zewnętrznych systemów rezerwacji, •Stayful (www.stayful.com) – aplikacja umożliwiająca gościom check-in dzięki telefonowi komórkowemu i tym samym skracająca kolejkę w recepcji hotelu.

Już obecnie beacony mają wiele zastosowań w kontakcie z klientami. Pozwalają np. zdobywać informacje o tym, jak ludzie przemieszczają się w obiekcie i w których miejscach zatrzymują się najdłużej. Na tej podstawie możliwe jest przesyłanie im odpowiednich treści w najdogodniejszym momencie. Technologia ta może także służyć do obsługi płatności. Autoryzację transakcji umożliwia już smartfon z Bluetoothem 4, który sam może stać się transmitującym sygnał beaconem. Sytuacja, w której gość hotelowy reguluje rachunek za pobyt i dostaje potwierdzenie oraz fakturę od razu na telefon, jest więc nie tylko możliwa, ale coraz bliższa. Patrząc na szerokie zastosowanie tej technologii, można by zadać pytanie: czy nowoczesny hotel będzie mógł przetrwać bez sieci beaconów? Już od 2014 r. ponad 30 hoteli Starwood testuje wykorzystanie tych nadajników m.in. w procesie dostarczania klientowi wirtualnego klucza, pozwalającego prywatnym telefonem otwierać drzwi pokojowe, czy – jak to opisano już wcześniej – pomijać proces „fizycznego” meldunku w obiekcie. Ciekawy przykład wykorzystania beaconów zaprezentowała sieć obiektów James, zlokalizowanych w Nowym Yorku, Chicago i Miami. Ich aplikacja oparta na sieci beaconów oferuje gościom doświadczenie podobne do proponowanego przez hotelowego concierge – umożliwia zamawianie biletów do kina, teatru czy rezerwację stolików w restauracji. Ma również funkcje check-in i check-out z poziomu smartfona, dodatkowo dając możliwość przedłużenia pobytu, dostęp do mapy hotelu oraz nawigacji, zamawiania obsługi hotelowej do pokoju, zabukowania terminu w SPA i szybkiej komunikacji z recepcją. Ten krótki przegląd nowoczesnych rozwiązań jednoznacznie wskazuje, że nawet w tak skoncentrowanej na człowieku branży, jak hotelarstwo, przewaga konkurencyjna i ów języczek u wagi swoje korzenie może mieć w technologii. Warto więc śledzić, jakie zmiany niesie ze sobą jej nieustanny rozwój, i na bieżąco analizować możliwość wykorzystania nowych narzędzi w prowadzonym przez siebie biznesie. • Rafał Roszak, new product development w parku technologicznym YouNick

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

Trendy w gastronomii w

2017 roku

Anna Dębska

Wegetariańskie jedzenie, dania bezglutenowe, wszechobecne burgery, hummus, tanie przekąski do alkoholi – taka m.in. oferta towarzyszyła gościom w ubiegłym roku, gdy odwiedzali restauracje w wielu miastach. Jednak zapotrzebowanie klientów zmienia się podobnie jak moda, dlatego w tym roku można wypatrywać zupełnie nowych, świeżych pomysłów na żywienie się na mieście.

jest trendem odchodzącym, a co warto zaproponować gościom w swoim lokalu już teraz, by sprostać ich oczekiwaniom? Gdyby spojrzeć na menu wielu restauracji, można by stwierdzić, że niektóre z nich ostatnimi czasy skupiły się na podążaniu za modą, która – choć wdzięczna, bo przekładała się na zainteresowanie gości – równie szybko zaczyna ich męczyć. Na każdym kroku mieliśmy restaurację oferującą burgery – zarówno te klasyczne, jak i w wersji wegetariańskiej; w menu rzucały się w oczy dania bezglutenowe, na wagę, gdzie cena po przeliczeniu na porcję wielokrotnie szokowała; mocno wystylizowane cukiernie, których ogromne ceny i mikroporcje potrafiły skutecznie leczyć z ochoty na słodkości; aż trafialiśmy do lokali z przekąskami, gdzie ceny były tak niskie jak jakość – najczęściej usprawiedliwioną szyldem powołującym się na lokal z okresu PRL. Przyszła jednak pora na zmiany. Goście ruszyli do restauracji z zupełnie nowymi oczekiwaniami, które z pewnością pokazują, jak bardzo zmienia się ich świadomość przy dokonywaniu wyborów – nie tylko tych kulinarnych, ale też estetycznych. Jedną z najlepszych informacji, która ucieszy restauratorów jest fakt, iż konsumenci coraz chętniej wychodzą z domu i przeznaczają konkretne, wyższe niż dotychczas, kwoty na wydatki związane z rozrywką takie, jak np. kino czy właśnie restauracja. Jednak wraz ze wzrostem funduszy przeznaczanych na spędzanie czasu poza domem, zaczęły rosnąć też oczekiwania. Wynika to m.in. ze wzrostu poziomu wiedzy o tym, jak i gdzie najlepiej wydać pienią-

48 www.e-hotelarz.pl

dze. Konsumenci, decydując się na przeznaczenie jakiejś kwoty na rozrywkę, dokładnie analizują, jakie miejsce przyniesie im największą satysfakcję. Choć wydają więcej niż w ubiegłych latach, każdą złotówkę oglądają dwa razy. Co to oznacza dla restauratorów? Jedną z podstawowych zasad, którymi kierują się goście, jest wysoka jakość obsługi i dań, które chcą zamawiać w restauracji. Jeśli dotąd nie była, to z pewnością powinna zacząć być ona wyznawana także przez właścicieli lokali. Dziś klienci, decydując się na daną restaurację, oczekują przede wszystkim tego, by wizyta w niej nie była po prostu czasem przeznaczonym na posiłek, ale czymś w rodzaju wydarzenia kulturalnego, przyjemnością spędzenia chwil w towarzystwie

Co to oznacza dla restauratorów?

Wnętrze ma znaczenie. Goście zaczynają zwracać baczniejszą uwagę na wystrój wnętrza lokalu i panującą w nim atmosferę – oczekują nowocześniejszych aranżacji, a zarazem domowego i przytulnego klimatu. Nie chcą pojawiać się w lokalach, gdzie ostatni remont pamięta końcówkę XX wieku. Wolą cieszyć się przestrzeniami projektowanymi na indywidualne zamówienie.

Menu staje się prawdziwą wizytówką lokalu. Zarówno pod kątem wyglądu, jak i zawartości menu jest czymś w rodzaju wizytówki, którą szef kuchni i właściciel wręcza swoim gościom. Zastępuje ono słowa, które oferujący chcie-

Goście ruszyli do restauracji z zupełnie nowymi oczekiwaniami, które z pewnością pokazują, jak bardzo zmienia się ich świadomość przy dokonywaniu wyborów – nie tylko tych kulinarnych, ale też estetycznych najbliższych, uatrakcyjnioną dobrym jedzeniem i miłą atmosferą. To oznacza, że wybór restauracji nie jest już przypadkowy, nie jest odruchem podyktowanym pośpiechem czy modą. Czas poświęcany na internetową analizę miejsca, w którym zamierza się zjeść posiłek, znacznie się wydłużył. Ostateczny wybór jest więc decyzją przemyślaną i wiąże się z dużymi oczekiwaniami wobec lokalu.

liby wypowiedzieć. To ono staje się podstawą do szybkiej decyzji – tu lub w innym miejscu spędzimy dziś czas. Jeśli w pierwszej chwili goście uznają menu za nieciekawe, archaiczne, mało ambitne – wybiorą inny lokal.

Jeden talerz, jedna decyzja. Od czasu, gdy wzrosły wymagania gości, zamówione danie jest jak wyrok – bez-

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

względne w odbiorze. Jedna porcja, jedno wrażenie, jedna opinia i jedna decyzja gościa o tym, czy wróci do tego miejsca i poleci je znajomym, czy natychmiast poszuka innego, nie chcąc więcej tracić czasu na kulinarne pseudodoznania.

Obsługa może wszystko. Właściciel, który inwestuje w wystrój lokalu, ale zapomina o pensjach dla personelu, musi liczyć się z tym, że kiepska jakość obsługi przełoży się na liczbę gości w restauracji – czas podnieść głowę do góry i zauważyć, że to nie meble zakupione do restauracji, ale barman, kelnerka i szef kuchni komunikują się z klientami. To właśnie oni mogą sprawić, że restauracja będzie odbierana jako przyjazna gościom lub miejsce, w którym czują się oni intruzami.

Ignorancja zabija. Zarówno ta dotycząca obowiązujących trendów w wystroju, karcie menu, prezentacji dań, jak i uwag gości prowadzi do rychłych kłopotów finansowych. Wielu restauratorów, którzy mówili „mnie to nie dotyczy” (mniej więcej jeden na pięciu) pożegnało się ze swoim biznesem, zamykając go lub jak najszybciej sprzedając, by zniwelować straty. Goście mówią: „Dość! Oczekujemy czegoś nowego, innego, co nas porwie,

1. Świat na talerzu Goście coraz chętniej decydują się na zamawianie dań będących specjalnościami w danych rejonach na świecie. Kuchnia indyjska, amerykańska, hiszpańska, japońska czy latynoska i etniczna rozbudzają na nowo ciekawość i zamawiający oczekują autentycznych dań – nic na skróty, chcą zamawiać dokładnie to, co jedliby podczas podróży. Tematem przewodnim staje się więc street food w wersji eleganckiej, podanej w wyjątkowy sposób!

2. Kuchnia autorska Szef kuchni staje się prawdziwym bohaterem restauracji. To jego inspiracje, pomysły przekładają się na zainteresowanie tym, co goście znajdują w ofercie. Już nie pora na eksperymenty laboratoryjne i dziwactwa na talerzu – czas na prawdziwe smaki, zapachy, łączenie aromatów i dobre, świetnej jakości jedzenie, które najpierw nacieszy oczy, a potem sprawi prawdziwą przyjemność kulinarną.

3. Stare po nowemu Cały świat je pierogi! I choć dotychczas w karcie z polskim menu zwykle goście mogli dostać szlagiery – z serem, mięsem, czy ruskie, nadszedł czas na zmiany. Szpinak, orzechy, suszone pomidory, wędzona śliwka, kaczka, łosoś, a także kolendra, czarnuszka i syrop klonowy

Dziś klienci decydując się na daną restaurację, oczekują przede wszystkim tego, by wizyta w niej nie była po prostu czasem przeznaczonym na posiłek, ale czymś w rodzaju wydarzenia kulturalnego, przyjemnością spędzenia chwil w towarzystwie najbliższych, uatrakcyjnioną dobrym jedzeniem i miłą atmosferą zachwyci i sprawi, że wizyta w restauracji będzie dla nas wydarzeniem i wielką przyjemnością!”. To jeden z najważniejszych trendów, który podbija obecnie restauracje na całym świecie. Zawitał on już także do Polski. Jakie są więc dalsze oczekiwania konsumentów? Co im zaproponować, by restauracja stała się chętnie odwiedzanym miejscem?

50 www.e-hotelarz.pl

zaczynają odmieniać te dania. Tak dzieje się nie tylko z pierogami, ale wszystkim tym, co dotychczas goście znali i lubili – teraz chcą czegoś nowego. Gofry na słono? Dokładnie tak. Kanapki z domowego pieczywa zamiast burgerów z dodatkami, które ich zaskoczą – to jest to, na co czekają. Ma powiać inspiracją, nowością i zaspokajać ciekawość!

4. Jeden produkt – bohaterem dnia lub miejsca Do niedawna goście mieli spory kłopot z odbiorem tożsamości restauracji – nie wiedzieli, dokąd pójść na steki, dobre ryby i owoce morza, genialne amerykańskie sandwiche. Dziś jeden produkt staje się prawdziwym bohaterem miejsca. Lokale zaczynają być kojarzone według potraw i tego, co rządzi w menu, dzięki czemu wybór staje się łatwiejszy, a restauratorzy mogą lawirować kartą zmienianą regularnie, bo krótką i zawsze oferującą świeże produkty.

5. Rodzina na brunchu Weekendy to pora dla rodzin z dziećmi. Coraz więcej miejsc chętnie przygotowuje specjalne menu brunchowe uwzględniające potrzeby zarówno dorosłych, jak i najmłodszych gości. Już nie ma standardów w postaci pomidorowej i pizzy, pojawiają się atrakcje, które zwiększają świadomość maluchów i rozbudzają ich apetyt na dania przepełnione kolorami, dając przy tym szansę na spróbowanie czegoś, czego dotąd nie znały. A wszystko to z uwzględnieniem troski o ich zdrowie i rozwój. Podsumowując – z perspektywy ostatnich lat doskonale widać, że zmienia się nie tylko zapotrzebowanie na produkty, których goście oczekują na talerzu, ale przede wszystkim filozofia towarzysząca wyjściu do restauracji. To czas, by właściciele lokali gastronomicznych zrozumieli zasadę „Eating out is no longer a treat – it’s a way of life”, a więc jedzenie nie jest tylko potrzebą, ale sposobem na życie i prawdziwą ucztą. Tylko ci, którzy zamykając restaurację w środku nocy, będą mogli powiedzieć, że zrobili wszystko, by ich goście byli w pełni zadowoleni i usatysfakcjonowani, a wizyta w restauracji była dla nich prawdziwą przyjemnością, odniosą sukces. Bo to nie same trendy tworzą dobrą restaurację, ale wszystko to, co dzieje się wokół niej – począwszy od właściwego wystroju, poprzez wysłuchanie potrzeb gości, uśmiechniętą obsługę i najważniejsze – dobre jedzenie. Tego właśnie oczekują ci, którzy wychodzą z domu, by przeżyć kulinarną przygodę.• Anna Dębska, współwłaścicielka agencji AFMedia.pl; redaktor naczelna serwisu www.GdzieZjesc.info

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

wybrać dobry lokal Agnieszka Wijas

Wybór lokalizacji to jedna z zasadniczych decyzji dla powodzenia biznesu restauracyjnego. Jeśli wybierze się dobrze, ułożenie dobrego biznesu będzie kwestią kilku skutecznych posunięć. Jeśli wybierze się źle – restaurator ryzykuje, że stanie się zakładnikiem swojego lokalu.

okal pod gastronomię ma dwa równoważne aspekty: po pierwsze – liczy się otoczenie, bo dzięki niemu mamy szansę, by zachęcić do siebie gości. Po drugie – liczy się to co wewnątrz, a zatem infrastruktura, wielkość i rozkład pomieszczeń oraz możliwość dostosowania do potrzeb swojego lokalu. Jak wybrać? Oto krótka lista, która w tym pomoże.

Kontrola budynku

W pierwszej kolejności miejsce powinno zostać skontrolowane przez doświadczonych specjalistów pod względem spełniania wymogów regulacji technicznych i budowlanych, co jest niezbędne do prawidłowego działania biznesu. Mimo że przepisy nie regulują już najmniejszej wymaganej przestrzeni dla każdej części lokalu, urzędnicy odpowiednich służb przeprowadzający ostateczną kontrolę mają prawo uznać przestrzeń za niewystarczającą. Poza tym wszystkie zadaszone i otwarte części lokalu muszą zostać określone jako zgodne z przepisami w myśl regulacji o zagospodarowaniu przestrzennym. Ponadto jeśli w lokalu były dokonywane w przeszłości jakieś zmiany, każde takie działanie musi mieć odpowiednią zgodę na przeprowadzenie prac oraz być uwzględnione w końcowym planie zagospodarowania przestrzennego nieruchomości.

52 www.e-hotelarz.pl

Czynsz

Wysokość czynszu jest kolejnym zasadniczym czynnikiem decydującym o tym, czy biznes się powiedzie. Inwestor nie powinien nigdy godzić się na czynsz wyższy niż ten dyktowany ceną rynkową, przy czym należy również wziąć pod uwagę rozkład kosztów w stosunku do planowanych zysków. Jest też istotne, aby umowa najmu została zawarta z uwzględnieniem rzeczywistego metrażu nieruchomości. W tym celu inwestor powinien wyposażyć się we wszelkie plany budynku pozwalające precyzyjnie obliczyć metraż. Właściciel działalności nie powinien także godzić się na podnoszenie cen, jeżeli nie zostało to wcześniej uzgodnione. Jeśli

Mimo że przepisy nie regulują już najmniejszej wymaganej przestrzeni dla każdej części lokalu, urzędnicy odpowiednich służb przeprowadzający ostateczną kontrolę mają prawo uznać przestrzeń za niewystarczającą

zaś lokal znajduje się w centrum handlowym, część czynszu musi pokrywać opłaty komunalne – suma ta jest wyliczana na podstawie powierzchni w metrach kwadratowych nieruchomości, a wszelkie zmiany tej powierzchni należy zgłaszać do odpowiednich organów.

Kluczowe punkty kontrolne Oznaczenie

Istotnym czynnikiem sukcesu dla każdego lokalu jest odpowiednie oznaczenie pomagające gościom odnaleźć lokal (np. neon na froncie budynku). Należy koniecznie przeanalizować sposób oznaczenia przyległych, konkurencyjnych lokali oraz zapoznać się z lokalnymi przepisami regulującymi sposób oznaczania lokali. Pod żadnym pozorem nie należy wybierać budynku, na którym nie można umieścić żadnego oznaczenia, lub gdy napotyka się pod tym względem istotne przeszkody.

Sieć pożarowa Wszystkie lokale muszą dysponować stałą siecią pożarową. Dla małych restauracji prawo wymaga posiadania gaśnic, systemu awaryjnego oświetlenia oraz określonej minimalnej szerokości korytarza stanowiącego wyjście ewakuacyjne i odpowiedniego oznaczenia tego wyjścia. Władze miasta mogą jednak zażą-

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

dać zainstalowania zaworów gaśniczych i budowy „prawdziwego” wyjścia ewakuacyjnego. Ponadto drzwi do części komunalnej lokalu (np. klatka schodowa) muszą być ognioodporne.

System wentylacyjny Wentylacja lokalu może być mechaniczna lub naturalna, w obu jednak wypadkach musi mieć możliwość ciągłego działania, a infrastruktura budynku powinna uwzględniać te wymagania. Założenie małej kawiarni nie wymaga przeprowadzenia badań inżynieryjnych, a dla usuwania przykrych zapachów dobiegających z kuchni wystarczy w zupełności porządny okap. Instalacja centralnego systemu oczyszczania powietrza aż pod dach nie jest wymagana, chyba że lokal jest restauracją. Stopień, w jakim nieruchomość odpowiada, z jednej strony, planowanej działalności, a z drugiej – planowi konstrukcyjnemu, stanowi podstawowe kryterium doboru miejsca pod lokalizację kawiarni.

Lokalna konkurencja i rynek

Przed wyborem nieruchomości należy zbadać dane demograficzne okolicy, czy ma widoki na ciągły rozwój, bliskość do różnych istotnych punktów w mieście, potencjalne wady miejsca spowodowane przez negatywną opinię ludzi (np. z powodu jakiegoś wypadku z przeszłości), a także infrastrukturę komunalną (np. sieć gazową, odpływy drenażowe, system kanalizacyjny, jakość wody, czystość) oraz wymagane daniny publiczne, w tym podatki. Ponadto istnieje

Należy koniecznie przeanalizować sposób oznaczenia przyległych, konkurencyjnych lokali oraz zapoznać się z lokalnymi przepisami regulującymi sposób oznaczania lokali konieczność ocenienia siły nabywczej i zachowania stałych mieszkańców oraz częstych bywalców w okolicy. Jaka jest ich średnia wieku? Jakie nawyki mają? Czy często stołują się poza domem? Należy też przeanalizować poziom lokalnej konkurencji zajmującej się taką samą lub podobną działalnością.

Wybór nieruchomości

Okoliczna infrastruktura handlowa, komunikacyjna i mieszkaniowa oraz sposób ukształtowania nieruchomości planowanej pod restaurację stanowią w dużej mierze o tym, czy przetrwa ona pierwszy rok i rozwinie skrzydła. Podstawowym kryterium oceny nieruchomości pod założenie restauracji jest stopień, w jakim odpowiada ona, z jednej strony, planowanej działalności, a z drugiej – planowi konstrukcyjnemu. Początkowe dobre wrażenie wywołane przez widok z zewnątrz, układ wewnętrzny i generalny stan danego miejsca nie powinno nas zwieść, ponieważ i tak

potrzebne jest przeprowadzenie dogłębnych badań, nie tylko zastanej infrastruktury budowlanej, lecz również tego, czy w takim miejscu będzie można osiągnąć satysfakcjonującą liczbę gości. W wielu przypadkach będzie niestety tak, że budynek z powodu wykrytych w toku badań niedoskonałości lub niedociągnięć nie będzie mógł zostać przeznaczony do planowanego użytku. Ponadto wiele ambitnych projektów jest z góry skazanych na porażkę, ponieważ nie adaptują się do oczekiwań i zwyczajów konsumpcyjnych lokalnych klientów. Podsumowując – gdy chce się otworzyć restaurację swoich marzeń, warto pamiętać o takich czynnikach, jak: •dane techniczne i dotyczące infrastruktury wybranej nieruchomości, •powiązane biznesy i konkurencja w szerszej okolicy, •dopasowanie nieruchomości do modelu planowanego biznesu, •dane demograficzne i społeczne dotyczące okolicy, •infrastruktura i usługi komunalne w wybranej lokalizacji, •siła nabywcza stałych mieszkańców i częstych przybyszów, •szacowany obrót i liczba potencjalnych klientów w wybranej lokalizacji, •historia działalności prowadzonej w lokalu wcześniej, •obciążenia wybranej nieruchomości, w tym hipoteka i kary pieniężne.• Autorka jest generalnym menedżerem firmy Bar Academy; zajmuje się profesjonalnym doradztwem gastronomicznym R

Raport z rynku HoReCa 2017

Jak wyposażyć restaurację dużą i małą Agata Polcyn

Każda z nowo otwieranych restauracji, bez względu na liczbę stolików, musi posiadać odpowiedniej wielkości zaplecze kuchenne do dalszej obróbki termicznej oraz odpowiednio dobrane urządzenia chłodnicze do przechowywania produktów takich jak ryby, mięso czy warzywa. W dodatku dla każdej z wymienionych grup należy przewidzieć osobne urządzenie chłodniczo-magazynowe. 10 stolików i wydzielona strefa barowa

Taki lokal powinien oprzeć swój koncept na półproduktach, by nie generować początkowo zwiększonego kosztu inwestycyjnego z tytułu dodatkowych pomieszczeń oraz wyposażenia. Ze względu na ograniczony budżet inwestor może zrezygnować z kostkarki na barze, co nie wpłynie na jakość przyrządzanych koktajli oraz alkoholi. Dlaczego? W każdym mieście znajdują się przedsiębiorcy gotowi dostarczać lód

Głównym uwarunkowaniem przy doborze wyposażenia jest częstotliwość dostaw i rodzaj asortymentu, jakim restaurator ma zamiar zdobyć podniebienia odwiedzających jego lokal gości codziennie. Pojawia się jednak pytanie: w jaki sposób zmagazynować dostarczony lód przy małej powierzchni restauracji i zaplecza? Należy wykorzystać przestrzeń podblatową. Umieścić pod blatem baru urządzenie mroźnicze na lód oraz urządzenia chłodnicze na alkohole, co pozwoli na początku obniżyć koszt otwarcia lokalu. Jednak każdy inwestor, bez względu na wielkość swojego lokalu, musi też pamiętać, że tnąc koszty, może łatwo wpaść w pułapkę pozornych oszczędności. Do takich należy np. rezygnacja z profesjonalnych urządzeń na rzecz domowego sprzę-

54 www.e-hotelarz.pl

tu, jak proste ekspresy do kawy, domowe kruszarki do lodu czy – nawet duża – lodówka, nieprzeznaczona do użytku profesjonalnego. Częstotliwość otwierania drzwi urządzeń chłodniczych w restauracji jest trzydziestokrotnie większa niż w domu – to tylko jeden z przykładów, pokazujący że trzeba zaopatrzyć się sprzęt specjalnie przeznaczony do pracy w gastronomii. Podzespoły użyte do wyprodukowania urządzeń profesjonalnych mają większą moc, ich konstrukcja pozwala na większe zmagazynowanie produktów, a współczynnik zużywalności takiego sprzętu określa się na sześć do ośmiu lat.

25 stolików i wydzielony bar

Taki obiekt powinien swój koncept uwarunkować wielkością planowanej produkcji. Większa restauracja to dodatkowe pomieszczenia, w których należy ustawić więcej urządzeń. Konieczna więc będzie adaptacja pod wymogi sanepidu oraz pozostałych instytucji państwowych właściwych dla lokalizacji lokalu. Przy takiej wielkości lokalu również można oprzeć się na półproduktach, jednak zakładając pełne obłożenie, należy w umiejętny sposób zarządzać gospodarką magazynową zarówno baru, jak i części kuchennej. Warto maksymalnie wykorzystać przestrzeń podblatową w najbardziej ergonomiczny sposób, tzn. przez umiejętne rozplanowanie miejsca pracy i zastosowane rozwiązania techniczne. Można umieścić pod blatem urządzenie produkujące lód oraz urządzenia chłodnicze na alkohole, co pozwoli skrócić czas przyrządzania koktajli i napoi, warto też rozważyć umieszczenie zbiornika na lód w płycie roboczej baru.

50 stolików i osobny bar

Przy takiej wielkości restauracji jedno z pomieszczeń powinno zostać zaadap-

towane na komorę chłodniczą lub komorę chłodniczo-mroźniczą. Należy pamiętać, że codzienne dostawy będą ogromnym wyzwaniem bez odpowiednio przystosowanych do tego pomieszczeń i urządzeń. Głównym uwarunkowaniem przy doborze wyposażenia jest właśnie częstotliwość dostaw i rodzaj asortymentu, jakim restaurator ma zamiar zdobyć podniebienia odwiedzających go gości. Bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na rentowność lokalu jest własny rozbiór i produkcja. W tym wypadku koszt inwestycji początkowej jest zwiększony ze względu zarówno na ilość dodatkowego wyposażenia, jak i na pomieszczenia, które należy wykończyć odpowiednio do założeń technologii produkcji. Uwarunkowań dotyczących wyposażenia oraz jego rodzaju jest wiele. W ogólnie przyjętych normach dopuszcza się wytwarzanie produktów żywnościowych gotowych do spożycia z półproduktów, które nie wymagają np. obróbki wstępnej (mycie, porcjowanie), a ich dostawca dostarcza je hermetycznie zapakowane, umyte w odpowiednim środowisku, transportem przystosowanym do zachowania temperatury przechowywania. Tak dostarczone produkty nadają się do zmagazynowania lub, po otwarciu hermetycznego opakowania, do dalszej obróbki. Wielu inwestorów chce ograniczyć wydatki z tytułu wyposażenia, przez co często zaniedbują oni ergonomię stanowisk pracy i komfort tych, którzy będą przy nich pracowali – można powiedzieć, że takich inwestorów jest połowa! Tym czasem wybierając, trzeba wziąć pod uwagę, na jakich produktach pracować będą kucharze oraz na jaki rodzaj kuchni nastawia się inwestor. • Autorka jest współwłaścicielem firmy Dora Metal

www.e-restauracja.com

M A L R

Grzegorz Braun

Przede wszystkim odpowiednia wydajność

Raport z rynku HoReCa 2017

Każda, nawet najmniejsza restauracja potrzebuje profesjonalnego sprzętu. Pytanie brzmi nie tyle, z czego można zrezygnować, ile – jaką wydajność powinny mieć urządzenia, w które zostanie wyposażona.

ażde urządzenie na zapleczu restauracji może mieć mniejszą lub większą pojemność i mniejszą lub większą wydajność. Jeśli restauracja serwuje potrawy ze świeżych mięs, ryb, owoców morza – to produkty te muszą być przechowywane i przygotowywane w odpowiednich warunkach oraz na odpowiednim sprzęcie, bez względu na liczbę stolików i klientów.

Na przykładzie kostkarki

Za przykład może posłużyć lód: jeśli w restauracji znajduje się bar, który przygotowuje drinki i koktajle, to niezależnie od wielkości restauracji potrzebna jest kostkarka. Nie chodzi bowiem o ilość lodu, którą się zużywa, ale o jego jakość – lód z kostkarki ma odpowiednią twardość, ładny kształt i wygląd, łatwo można go przerobić w kruszarkach i blenderach. Z kolei lód kupowany i trzymany potem w zamrażarkach, traci na jakości podczas transportu oraz przechowywania, często jest problem z kruszeniem, ponieważ jest zbity w bryły – pamiętać należy o przechowywaniu go w zamrażarkach w temperaturze -20 stopni C. Dodatkowo lód ten jest bardzo twardy, przez co niszczą się kruszarki i blendery używane w barach. Ponadto lód z zamrażarki jest „mętny” – nie ma odpowiedniej przejrzystości. Jeśli serwujemy mojito na kruszonym lodzie, kształt i przejrzystość mają mniejsze znaczenie, bo kostki i tak trafią później do kruszarki. Ale w whisky czy drinku, który wymaga całych kostek, te „łupane” i „mętne” nie będą prezentowały się już tak estetycznie. Dlatego różnica polega jedynie na tym, że w dużej restauracji możemy ustawić dużą „zapleczową” kostkarkę o wydajności 125 kg lub 250 kg na dobę, podczas gdy w niewielkim lokalu może wystarczyć urządzenie o wydajności 20 kg na dobę. Nie przeszkadza to jednak, by oba urządzenia były najwyższej jakości.

Czy to piec, czy ekspres do kawy

Ten sam mechanizm dotyczy wszystkich aspektów funkcjonowania lokalu, choćby schładzarek szokowych, które służą do szybkiego schładzania potraw, czy pieców konwekcyjno-parowych, służących do pieczenia, smażenia i gotowania. Nie zadajemy pytania, czy mają się znaleźć w restauracji, ale jaką mają mieć wielkość i wydajność, by mogły obsłużyć odpowiednią liczbę klientów. Podobnie jest z ekspresem do kawy, który w dużej mierze odpowiada za jakość przygotowanej kawy. Nieduża powierzchnia sali jadalnej czy mała liczba stolików w restauracji nie oznacza, że restaurator może serwować gorszą kawę – a taką niewątpliwie gość otrzymuje z automatycznego ekspresu domowego. Jeśli chce się robić naprawdę dobrą kawę, to zarówno w małej, jak i w dużej restauracji trzeba zainwestować w dobry ekspres kolbowy, dobrą kawę i dobrego baristę, który potrafi zrobić użytek z profesjonalnego sprzętu. Różnica powinna polegać jedynie na wielkości ekspresu. Ten w małej restauracji może być jedno- lub dwukolbowy, ten w większej – trójkolbowy. • Autor jest koordynatorem sprzedaży w firmie Komat

Raport z rynku HoReCa 2017

5 zasad

dobrej karty w restauracji Paweł Kałużny

Menu musi być spójną częścią całościowej strategii lokalu, dlatego będzie różnić się w zależności od miejsca, w którym jest wprowadzane. Można jednak wyróżnić kilka uniwersalnych zasad, związanych z tym, jak czytamy, patrzymy, podejmujemy decyzje. Z takich założeń wychodzi teoria menu engineering, która tych zasad poszukuje.

Zasada nr 1. MNIEJ ZNACZY WIĘCEJ

Zbyt długie menu nigdy nie zadziała na korzyść restauracji. Menu, które ma 40 dań głównych, być może nie nudzi się zbyt szybko, zarazem jednak nie budzi zaufania. Pierwsza myśl, którą wzbudzi w głowach gości, to: „Czy to możliwe, by restauracja codziennie miała tyle świeżych składników?”. Prędzej pomyślą o zamrażarce, niż stwierdzą, że na pewno codziennie do restauracji przyjeżdża tyle towaru. By menu się nie nudziło gościom, jego podstawą powinna być sezonowość, a nie duża liczba dań w karcie. To, które pozycje zostawić, a które usunąć, powinna powiedzieć analiza sprzedaży z przeszłości, połączona z rozmową z gośćmi, którzy wskażą dania, które oceniają najlepiej (a które najgorzej).

56 www.e-hotelarz.pl

Zasada nr 2. MENU MUSI BYĆ CZYTELNE

Design poszedł znacząco do przodu i można to także zauważyć, gdy ogląda się menu w dzisiejszych lokalach. Styl menu spójny z tematem restauracji działa wizerunkowo bardzo pozytywnie i podkreśla tożsamość marki. Trzeba jednak unikać błędów. Jednym z najczęstszych jest nieczytelność menu. Zdarza się, że najważniejsze informacje (np. o tym, że zamówienia składamy przy barze) są trudne do znalezienia i powodują sporą frustrację gości („Dlaczego kelner nie podchodzi?!”). Oczywiście wiele można

By menu się nie nudziło gościom, jego podstawą powinna być sezonowość, a nie duża liczba dań w karcie. To, które pozycje zostawić, a które usunąć, powinna powiedzieć analiza sprzedaży z przeszłości, połączona z rozmową z gośćmi

zrobić dobrą obsługą kelnerską, ale to zupełnie inny temat. Projektując menu, należy pamiętać, że w naszej kulturze czytamy od góry i od lewej strony i tam podróż po menu rozpocznie wzrok naszych gości. A restaurator może tym wzrokiem pokierować za pomocą odpowiedniego designu.

Zasada nr 3. KOLEJNOŚĆ CEN MA ZNACZENIE

Od najtańszych do najdroższych czy odwrotnie? To pytanie, które zadaje sobie niejeden początkujący restaurator. Decyzja o kolejności cen jest jasnym sygnałem, do kogo kierujemy swój produkt. Kurczowe trzymanie się zasady, że rzeczy najtańsze figurują pierwsze na liście, należy odłożyć do lamusa. Jeśli lokal ma charakter fine dining, w którym cena nie powinna mieć dla gości znaczenia, to nie powinna ona również mieć znaczenia dla porządku w karcie. Zakładamy, że prawa strona (po której są ceny) gości po prostu nie interesuje i jest formalnością. Jeśli postawimy ceny na lewo od potraw albo rozpoczniemy od najtańszych pozycji, oznaczać to będzie, że grupą docelową lokalu są właśnie goście sugerujący się ceną podczas wyboru dania.

www.e-restauracja.com

FOT. pixabay

eoria menu engineering powstała w 1982 r. w Michigan State University. Michael L. Kasavana oraz Donald Smith stworzyli teoretyczne podstawy strategii budowania menu, która miała zmaksymalizować zysk. Był to niewątpliwie przełom. Jednak od lat 80. zarówno psychologia, marketing, jak i design znacznie się rozwinęły, a wraz z nimi rozwinęła się cała teoria. Na jakie zasady warto dziś zwrócić uwagę podczas konstruowania karty dań?

Raport z rynku HoReCa 2017

Zasada nr 4. UŻYWAJ CZĘŚCIEJ SIÓDEMKI

Stare poradniki przyzwyczaiły nas do złotej zasady ustalania cen: 9,99 to znacznie mniej niż 10. Czy ta zasada wciąż ma tę samą moc? I tak, i nie. Oczywiście jedna cyfra mniej zawsze będzie miała znaczenie. Jednakże nie zawsze będzie to działało na korzyść resta uracji. Wzrost świadomości konsumenckiej to także świadomość dotycząca schematu. Gdy gość widzi 9,90, myśli „promocja”. Ale także „wyprzedaż”, „krótki termin ważności”, „kiepska jakość”. Sche matyczność cenowa z supermarketów i sklepów internetowych tworzy nowe sposoby myślenia gości. Piątka na końcu ceny stała się nową dziesiątką, a ósemka zaczyna działać jak dziewiątka. 80 proc. cen w gastronomii to liczby parzyste. Dlatego ceny kończące się na 1, 3 czy 7 są podświadomie odczytywane jako dokładniej wyliczone i nie kojarzą się z zaokrąglaniem.

Zasada nr 5. SUGESTIE MENU MOGĄ ZDECYDOWAĆ O WIELKOŚCI ZYSKU

W większym lokalu często mamy do czynienia z sytuacją, w której menu czeka już na stołach. Czas, jaki goście spędzą z menu przed podejściem kelnera, jest na tyle długi, że w większości wypadków decyzja zostaje podjęta jeszcze przed pierwszym kontaktem z obsługą. Jest to znakomita okazja, by sprzedać więcej za pomocą samego menu. Upselling to nie tylko rekomendowanie przez obsługę restauracji. To także dobrze zbudowane menu, które zachęca do zamówienia większej ilości jedzenia. Sprzedaż dodatków do dania głównego do wielu konceptów restauracyjnych się nie nadaje, ale food pairing nadaje się do właściwie każdej restauracji. Napój może być rekomendowany przed danym daniem, do dania lub po jedzeniu. Zaznaczenie, że koktajl został stworzony specjalnie do tego dania lub wino zostało dobrane przez sommeliera specjalnie do tej potrawy, znacząco

podziała na gości. Pozostaje dodać, że napój dobrany do potrawy wcale nie musi być napojem alkoholowym. W tym miejscu należy powrócić do punktu drugiego i podkreślić, jak istotny będzie tu projekt menu, który dobrze tę informację przekaże. Zasad jest więcej i na pewno można by jeszcze o nich wiele powiedzieć. Gdy myśli się o kosztach, trzeba być świadomym, że w większości lokali 30 proc. najlepiej sprzedających się pozycji decyduje w 80 proc. o koszcie własnym surowca. Dlatego nie można zapominać o regularnym sprawdzaniu, co sprzedaje się z menu najlepiej, a co najgorzej. I o jeszcze istotniejszym: zbieraniu informacji od gości na temat dań, a także samego menu. Gdy jednak restaurator wraz z szefem kuchni ponownie będą się zastanawiali nad stworzeniem kolejnej wersji menu, muszą pamiętać, że trendy i świadomość gości restauracji zmieniają się cały czas. Dlatego i menu musi się zmieniać, jeśli restauracja chce pozostać na rynku. • Autor jest dyrektorem gastronomii w hotelu Rialto, właścicielem firmy doradczej fboom.pl R

„Sichlanki” – Pierogi Jagnięce – wykonywane ręcznie, na bazie całkowicie naturalnych składników, których receptura tkwi w naszej rodzinie od pokoleń. Delikatne, rozpływające się w ustach ciasto, którego wnętrze wypełnia niezwykle soczysty, wyrazisty farsz ze świeżej, najwyższej jakości jagnięciny z Podhala oraz aksamitny sos z kawałkami pachnących lasem borowików od wielu lat zachwyca naszych gości. Sekretem tego niezwykłego smaku jest tradycja a także serce, które wkładamy w przygotowywanie naszych produktów. Tym smakiem chcemy podzielić się z Państwem Pierogi jagnięce – Sichlanki cieszą się dużym powodzeniem oraz mają wielu smakoszy. Współpracujemy z restauracjami, hotelami, obiektami turystycznymi, sklepami nie tylko na terenie Podhala. Prowadzimy również sprzedaż wysyłkową. W związku z dynamicznym rozwojem naszej Firmy zapraszamy Państwa do nawiązania współpracy. Maria i Tomasz Pawlikowscy biuropawlikowski@op.pl, tel. 609 501 739

www.sichlanski.pl

Raport z rynku HoReCa 2017

Podręcznik rekrutacji

szefa kuchni Dorota Minta, Katarzyna Selenta

Proces rekrutacji idealnego szefa kuchni podlega określonym regułom. Poświęcenie czasu i energii na precyzyjne zdefiniowanie potrzeb restauratora, szczegółowe opisanie profilu kandydata i wszechstronne sprawdzenie jego kompetencji dają szansę na zatrudnienie świetnego szefa kuchni, który będzie współautorem sukcesu restauracji. Przedstawiamy podręcznik rekrutacji szefa kuchni. Jak zidentyfikować indywidualne potrzeby restauracji? Klient Osobą najważniejszą w restauracji jest klient. To on płaci rachunki za prąd, pensje pracowników i wreszcie on generuje zyski. Dlatego tak ważne jest w czasie tworzenia całej koncepcji restauracji zdefiniowanie profilu osób, dla których ma ona istnieć. Czy będą to ludzie jedzący szybkie lunche w czasie pracy, czy może smakosze? Studenci czy pracownicy korporacji w biurowym zagłębiu? Rodziny z dziećmi czy tylko osoby dorosłe? Tych elementów opisujących klienta jest mnóstwo, ważne, żeby jak najbardziej precyzyjnie odrobić to zadanie domowe. Im staranniej podejdzie się do tego, tym lepsze będą podstawy do tworzenia całego biznes planu, którego fundamentem są pracownicy.

Kuchnia To oczywiście truizm, ale warto sobie przypomnieć, jaka kuchnia ma królować w restauracji. Czy będzie swojsko po polsku, czy może egzotyka z Peru albo ulubiona przez Polaków włoska pasta? Od tego, co restaurator chce zaoferować klientom, zależy w kolejnym etapie budowanie profilu pracowników: szefa kuchni, jego zastępcy, menedżera, a może sommeliera i barmana. Etniczną kuchnią indonezyjską zarządzać musi kucharz z innym doświadczeniem niż ten, który ma stworzyć menu francuskiego bistro. Ważne są szkoły, kursy, ale także mistrzowie, od których uczył się potencjalny kandydat. Czasami warto sięgnąć po kucharza z odległego kraju, a kiedy indziej po Polaka o międzynarodowym doświadczeniu.

58 www.e-hotelarz.pl

Miejsce Myśląc o miejscu, mamy na myśli nie tylko lokalizację, ale także samą kuchnię. Szef o innych cechach osobowościowych będzie potrzebny w restauracji z otwartą kuchnią, gdzie najbardziej wymagający goście siądą przy chef’s table, oczekując od niego opowieści o daniach i rozmowy, a o innych cechach – w dużej kuchni produkcyjnej, obsługującej restaurację dla dwustu gości.

Budżet Wprawdzie dżentelmeni o pieniądzach nie rozmawiają, ale planując biznes, jakim jest restauracja, warto i trzeba o nich myśleć, rozmawiać i pisać. To jest zabawa dla twardzieli, którzy mają zapas gotówki co najmniej na kilka miesięcy kosztów stałych, a najlepiej na minimum rok. W tych kosztach muszą być uwzględnione wynagrodzenia. Tajemnicą poliszynela jest to, że w gastronomii ciągle płaci się „do ręki” i niejednokrotnie co innego jest w umo-

Szef o innych cechach osobowościowych będzie potrzebny w restauracji z otwartą kuchnią, a o innych – w dużej kuchni produkcyjnej, obsługującej restaurację dla dwustu gości

wie (której czasem w ogóle brak), a co innego w wypłacie. Na szczęście większość restauratorów zaczyna traktować swoich pracowników poważnie. Zatem tworząc profil kandydata do pracy w restauracji, warto też zastanowić się, jakim budżetem osobowym dysponujemy, bo od tego również w dużym stopniu zależy, czy uda się zatrudnić szefa marzeń.

Jak stworzyć profil szefa kuchni potrzebnego w konkretnej restauracji? Doświadczenie Jakie doświadczenie powinien mieć wymarzony szef? Czy mają to być staże w nagradzanych restauracjach? A może ważniejsza z punktu widzenia oferty restauracji jest różnorodność w różnego typu kuchniach? Jedni będą oczekiwali doświadczenia w restauracji hotelowej, a dla innych może to być minusem. Dlatego warto sobie wyobrazić, jaką optymalną drogę powinien przebyć szef kuchni, którego chce się zatrudnić w swojej restauracji, i zapisać to w punktach, bo wtedy będzie też można ustalić priorytety i zdecydować, z czego można bezpiecznie zrezygnować.

Kompetencje Nie chodzi wyłącznie o sztukę gotowania. Bycie szefem kuchni to zdecydowanie więcej niż gotowanie. Dalej jest tworzenie receptur, budowanie talerza, a wszystko to spójne z koncepcją restauracji. To budo-

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

wanie menu (stałego, sezonowego, okazjonalnego), często we współpracy z sommelierem. W niezbędnym pakiecie jest jeszcze zarządzanie pracownikami, skuteczne budowanie zespołu (w tym też rekrutacja), jego rozwój i szkolenia. To zarządzanie magazynem i kosztami. Wreszcie – to umiejętność współpracy z salą. No i oczywiście umiejętność budowania relacji z właścicielem czy osobą zarządzającą restauracją.

Cechy indywidualne Myśląc o profilu idealnego szefa dla restauracji, trzeba też pamiętać o sobie i o swoich cechach osobowości, mocnych i słabych stronach. Bo nie ma idealnego restauratora, nie ma też idealnego szefa. Budując profil kandydata, należy pomyśleć też o jego (i swoich!) cechach, z ludźmi o jakim temperamencie lepiej się pracuje restauratorowi. Czy szuka się skupionego na pracy, małomównego introwertyka, czy może raczej otwartego, gadatliwego i jowialnego ekstrawertyka? Na decyzję o pożądanych cechach indywidualnych może wpłynąć zarówno koncepcja restauracji, jak i to, jaki jest sam restaurator, potencjalny pracodawca.

Bycie szefem kuchni to zdecydowanie więcej niż gotowanie. To tworzenie receptur, budowanie menu, często we współpracy z sommelierem, zarządzanie zespołem magazynem i kosztami. Wreszcie – to umiejętność współpracy z salą Jak i gdzie szukać kandydatów? Portale ogłoszeniowe Są portale specjalistyczne dla osób szukających pracy, ale także dla pracodawców. Często oferują wiele skomplikowanych narzędzi wyszukiwania informacji. Ale obserwując rynek, jesteśmy przekonane,

że tam bardzo trudno znaleźć szefa kuchni. Pracowników bazowych zdecydowanie łatwiej, ale mistrzów raczej tam się nie znajdzie. Są portale branżowe, które częściowo przejmują taką rolę, ale nie jest to głównym obszarem ich zainteresowań, dlatego też różnie jest z ich skutecznością.

Firmy doradcze Firmy doradztwa personalnego na dobre już się zadomowiły na polskim rynku. Są wielkie agencje, często globalne, które zajmują się rekrutacją dla wielu branż na najróżniejsze stanowiska. Mają najczęściej podpisane kontrakty z międzynarodowymi sieciami hoteli czy restauracji. Niektóre z nich zajmują się też długookresowym wynajmem pracowników, często do innych krajów. Gorzej jest z ofertą dla pojedynczej restauracji czy kameralnego bistro. Tutaj mamy w praktyce do czynienia nie tyle z rekrutacją, ile z tzw. executive search (pot. headhunting), czyli rekrutacją kandydatów na najwyższe stanowiska kierownicze oraz stanowiska specjalistyczne wymagające rzadkich kwalifikacji, przeprowadzaną za pomocą poszukiwań bezpośrednich. W takich krajach, jak Wielka Brytania, R

Raport z rynku HoReCa 2017

Wielu szefów kuchni prowadzi warsztaty kulinarne. Warto poświęcić trochę pieniędzy i wybrać się na taki warsztat, żeby podpatrzyć swojego potencjalnego pracownika w akcji Norwegia czy Francja, normalne jest, że w razie poszukiwania szefa kuchni czy jego zastępcy korzysta się z wyspecjalizowanych agencji, które często dysponują imponującymi bazami danych. W Polsce to ciągle rzadkość.

Portale społecznościowe Ich rola w ostatnim czasie wzrasta. Szukając pracowników do restauracji, warto zaglądać do branżowych grup, śledzić posty osób z branży, które często dzielą się najróżniejszymi informacjami o tym, kto szuka pracy albo gdzie praca szuka człowieka.

Znajomi Warto opowiadać znajomym o swoim biznesie restauracyjnym, mówić, jakich szuka się ludzi do pracy, bo może się okazać, że kuzyn siostry szwagra jest cudownym dzieckiem kulinariów i właśnie szuka pracy. A tak serio, informacje przekazywane przez znajomych potrafią zataczać szerokie kręgi i anons może dotrzeć do naprawdę ciekawych osób.

Urzędy pracy To smutne miejsce. Jeżeli już, to można tam znaleźć osoby, które dopiero chcą się uczyć pracy w kuchni, czasami po krótkim kursie zawodowym.

Jak sprawdzać referencje i rekomendacje osób wysyłających aplikacje? Pracodawcy Należy zawsze prosić o referencje zapisane w formie listów od dawnych pracodawców. Ale sprawdzać też je osobiście. Pamiętajmy, że referencje są albo dobre, albo nie ma ich wcale.

Współpracownicy O tym, czy ktoś jest właściwym człowiekiem na właściwym miejscu, powiedzą

60 www.e-hotelarz.pl

nie tylko przełożeni, ale także współpracownicy czy podwładni. Ponadto o tym, jaki jest szef, dużo może powiedzieć także dostawca, kelner czy barman. Warto pytać różnych ludzi i potem spokojnie weryfikować pozyskane informacje. To właśnie robi dobry headhunter.

Media W epoce mediów społecznościowych grzechem byłoby nieskorzystanie z informacji w sieci. Pamiętajmy jednak, że wizerunek na portalu społecznościowym może być wykreowany. Dlatego, jak zawsze, warto szukać potwierdzenia zdobytych tutaj informacji w różnych źródłach.

Jak i gdzie przeprowadzać testy kompetencji potencjalnych pracowników? Restauracja Jeżeli restauracja jeszcze nie została otwarta albo w jakimś dniu nie pracuje, można skorzystać z własnego miejsca. Można też skorzystać z zaprzyjaźnionej restauracji, np. jeśli jest otwarta od popołudnia, to taki panel można zorganizować rano. Znamy takie sytuacje ze swojej praktyki i polecamy je też naszym klientom. Wszystko zależne jest od konkretnej sytuacji.

Warsztaty kulinarne Wielu szefów kuchni prowadzi warsztaty kulinarne. Warto poświęcić trochę pieniędzy i wybrać się na taki warsztat, żeby podpatrzyć swojego potencjalnego pracownika w akcji – w czasie gotowania, organizowania pracy innym – i poznać jego cechy osobowościowe.

Studia kulinarne W całej Polsce jest coraz więcej studiów kulinarnych (rozumianych jako miejsce umożliwiające kreatywne gotowanie i organizujące warsztaty kulinarne).

Chętnie otwierają one swoje podwoje dla procesu rekrutacji. Można wynająć takie studio na kilka godzin i zrobić test dla kilku osób, często na różne stanowiska, oceniając ich kompetencje merytoryczne, ale także umiejętność pracy w zespole, organizację pracy czy komunikatywność.

Jak formalnie finalizować proces rekrutacji? List intencyjny Każdy proces ma swój finał. Ważne, żeby obie strony miały jasny obraz jego wyniku. Dlatego bywa, że na etapie, kiedy np. przyszły szef rozwiązuje swoją dotychczasową umowę, jest w okresie wypowiedzenia albo trwają jeszcze negocjacje dotyczące zapisów nowej umowy, strony podpisują list intencyjny, który – z jednej strony – jest deklaracją podjęcia pracy, a z drugiej – zobowiązaniem do zawarcia umowy o pracę czy kontraktu menedżerskiego.

Obszary kompetencji i odpowiedzialności Warto bardzo starannie zapisać wzajemne zobowiązania szefa i restauratora. Każdy pracownik i współpracownik restauracji powinien precyzyjnie wiedzieć, na czym polegają jego obowiązki, jakie ma kompetencje i za co odpowiada. Ta odpowiedzialność to kwestie materialne, ale także odpowiedzialność za pracę innych ludzi, zespołu.

Umowy Stare powiedzenie mówi, że umowy są na złe czasy. Coś w tym jest. Dlatego podczas ich konstruowania warto zasięgnąć rady specjalisty. Taka osoba zawrze w paragrafach wszystkie ustalenia i zobowiązania obu stron kontraktu. Nie ma tu znaczenia forma tej umowy. Powinny się w niej znaleźć tak oczywiste kwestie, jak: data rozpoczęcia, czas trwania, zasady wynagradzania i organizacji pracy, zakres obowiązków i odpowiedzialności. • Autorki prowadzą firmę rekrutacyjną Chef Hunters. Dorota Minta jest psychologiem klinicznym, psychoterapeutą, zajmuje się też psychologicznymi aspektami odżywiania. Katarzyna Selenta jest doradcą gastronomicznym i redaktorem kulinarnym.

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

Socialmediowe menu

– co, poza Facebookiem, smakuje klientom? Magdalena Subdys

Restauracje to trudny rynek z ogromną konkurencją. Łatwo jest zdobyć klienta za pomocą specjalnych promocji, ale tak samo łatwo jest go stracić. Dla wielu restauracji ważnym celem jest rozszerzanie grupy docelowej o największej sile zakupowej. Klienci, którzy korzystają z promocji, nie są tak lojalni jak ci, których wartość zamówienia jest większa. Dlatego tak ważne są działania nie tylko sprzedażowe, ale także wizerunkowe, podkreślające jakość i kształtujące charakter restauracji.

iedyś restauratorzy dysponowali kuponami promocyjnymi, reklamą w prasie, standami czy ulotkami. Dzisiaj, w erze digital, marketing staje się łatwiejszy, tańszy, a przede wszystkim bardziej spersonalizowany. Jeżeli mówimy o socialmediowym menu, na pewno Facebook jest daniem głównym. Jednakże tak jak każde danie główne jest otoczone przystawkami, tak samo Facebook nie powinien być podawany sam. To, jakie przystawki się dobierze i w jaki sposób je wykorzysta, powinno zależeć od wieku grupy docelowej, charakteru restauracji i wielkości budżetu.

Google+

O Google+ od dawna mówi się, że kanał ten odchodzi w zapomnienie. Ale nie w wypadku restauracji! Kiedy klient chce znaleźć lokal w okolicy, często skorzysta z map Google. Po kliknięciu znacznika restauracji wyświetlają się: adres, zdjęcie, godziny otwarcia oraz dane kontaktowe. Warto pamiętać o tych szczegółach i zadbać, by profil restauracji na Google+ dostarczał wszystkich potrzebnych klientom informacji. Google+ jest też miejscem, gdzie klienci zostawiają swoje opinie. Tutaj, tak jak na Facebooku, należy dbać o to, żeby każda opinia, dobra czy zła, otrzymała odpowiedź, a jeśli trzeba – stosowne wyjaśnienie.

Instagram

Chociaż Facebook jest największym portalem społecznościowym, nie jest jedynym. W wypadku restauracji świetnym narzędziem budowania wizerunku jest

62 www.e-hotelarz.pl

również oparty na zdjęciach Instagram. Atrakcyjny wygląd potrawy może przyciągnąć do restauracji klientów. Bardzo ważną cechą Instagrama jest to, że goście sami wrzucają na tę platformę zdjęcia z restauracji, w których bywają. W ten sposób stają się współtwórcami treści, które restauracja może wykorzystać, repostując je za zgodą użytkownika. Przekaz jest bardziej naturalny i wzbudza zaufanie, ponieważ klienci wiedzą, że komunikaty nie pochodzą od właściciela lokalu, ale od osób, które odwiedziły daną restaurację.

Snapchat

Ten nowy, ale niesamowicie szybko zyskujący na popularności kanał szczególnie przypadł do gustu grupie wiekowej 13-24 lata. Jeżeli dla restauracji jest to ważna grupa docelowa, nie można wykluczyć tego medium ze strategii. Snapchat daje możliwość pokazania firmy i marki od środka, dodaje więc trochę pieprzu do

Bardzo ważną cechą Instagrama jest to, że goście sami wrzucają na tę platformę zdjęcia z restauracji, w których bywają. W ten sposób stają się współtwórcami treści, które restauracja może wykorzystać

komunikacji. Można za jego pomocą pokazać restaurację dosłownie od kuchni – cały proces przygotowywania dań, sylwetki kucharzy i kelnerów. Snapchat może też służyć do organizacji konkursów – użytkownicy mogą wysyłać snapy z odpowiedziami na pytania, kreatywne zdjęcia czy rysunki. Można również oferować specjalne promocje jedynie dla obserwatorów (kody rabatowe zamieszczane na MyStory, które trzeba pokazać w restauracji). W odróżnieniu od innych kanałów Snapchat nie jest jeszcze mocno skomercjalizowany i dlatego odbierany jest pozytywnie przez użytkowników. Podczas gdy wszystkie reklamacje i zażalenia klienci wysyłają na Facebooka, na Snapchacie większość komunikatów jest pozytywna.

Inteligentne Wi-Fi

Sieć Wi-Fi w restauracji jest niezbędna jak przyprawy w rosole. Klienci korzystają z portali społecznościowych, sprawdzają pocztę w oczekiwaniu na swoje zamówienie i używają komunikatorów. Jeżeli właściciel udostępnia inteligentne Wi-Fi, może również zyskać korzyści z tej transakcji wiązanej. Podczas gdy klienci otrzymują darmową sieć, właściciele mogą zbierać o nich dane, analizować je i wykorzystać do budowania relacji za pomocą remarketingu czy mailingów ze specjalnymi promocjami. Jednym z takich narzędzi Wi-Fi marketingu jest np. social Wi-Fi, które pozwala kierować klientów z offline do online i odwrotnie, a do tego ma również wiele innych funkcjonalności, z których korzystają właściciele zarówno małych lokali, jak i dużych sieci restauracji.

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

Zomato, TripAdvisor, Yelp

Czasem słodkie, czasem gorzkie opinie o restauracji pozwolą skutecznie zachęcić albo zniechęcić klienta do jej odwiedzenia. Te portale typowo opiniotwórcze powinny być jednym z ważniejszych elementów zawartych w planie marketingowym restauracji. Właściciel lokalu, widząc zadowolonego klienta, może poprosić go o pozostawienie oceny na jednym z portali. Może też w swoich mediach społecznościowych pochwalić się wysoką pozycją w rankingu. Wymienione serwisy mogą być też cennym źródłem informacji dla właściciela. Jeżeli oceny nie są wysokie, powinien je szczegółowo przeanalizować, aby zdiagnozować problem. Opinie klientów, choć czasem negatywne, powinny być traktowane jak dobre rady. Czasem rozwiązanie problemu jest bardzo proste, np. ponowne przeszkolenie pracownika czy zmiana oświetlenia mogą wpłynąć na zmianę nastroju panującego w restauracji.

Pokemon GO

Choć aplikacja Pokemon GO szczyt popularności ma już za sobą, to dobrze

pokazuje, jak restauracja może wykorzystać takie chwilowe szaleństwo (a te powtarzają się co pewien czas), aby przyciągnąć gości. Przede wszystkim należało sprawdzić, czy w okolicy obiektu znajduje się PokeStop – jeżeli był na tyle blisko, że zasięg docierał do restauracji, można było np. przeprowadzić akcję z rozpuszczeniem Lure Module. W ten sposób wiele osób mogło przyjść na lunch tylko dlatego, że w restauracji były też wirtualne stwory. W czasie rozpuszczenia Lure Module można było dodatkowo zorganizować w tle konkurs (kto złapie więcej pokemonów) lub akcję (pokaż nam pokemona i odbierz darmowy deser). Aplikacja była dobrym haczykiem, który odpowiednio wykorzystany mógł przyciągnąć do restauracji nowych klientów. Czy zostaną stałymi bywalcami – zależy już od jakości samej restauracji.

Blog i blogerzy

Content marketing staje się obecnie jednym z najważniejszych narzędzi marketingowych, dlatego dobrym pomysłem jest firmowy blog, który edukuje klientów i budu-

je ich zaufanie. Goście są coraz bardziej wymagający, mają świadomość tego, co jedzą i piją, dbają o to, żeby jedzenie było zdrowe i naprawdę smaczne. Chcą wiedzieć, jak było przygotowane i jakich składników użyto. Można więc wykorzystać bloga do budowania ich zaufania poprzez pokazywanie krok po kroku, jak dania są przyrządzane, opisywanie składników i pochodzenia określonych dań. Można też pokusić się o posty na temat kultury kraju, którego kuchnię lokal serwuje. W wypadku restauracji ze zdrowym jedzeniem warto pomyśleć o tematach związanych z szeroko pojętym lifestylem, filozofią slow food czy sportem. Oprócz własnego bloga warto pomyśleć również o innych. Wielu blogerów kulinarnych i lifestyle’owych chętnie napisze recenzję lokalu, jeśli zaprosi się ich do siebie na kolację. W ten sposób fani blogera zainteresują się lokalem i, idąc za radą ulubionego autora, również go odwiedzą. • Autorka pełni funkcję group account managera w Pozytywnie.pl, agencji tworzącej aplikacje społecznościowe, mobilne i serwisy www R

Raport z rynku HoReCa 2017

Monitoring

internetu jest ważny w restauracji

Aneta Głowacka

Firmy z branży gastronomicznej, uzależnione od zmieniających się gustów i preferencji klientów, coraz częściej muszą aktywnie słuchać ich opinii i odpowiadać na komentarze online. Facebook, Twitter, Instagram, blogi, fora i liczne serwisy branżowe mają wpływ na działalność zarówno małej, jak i dużej restauracji. Dlatego ważne jest, aby firmy z sektora gastronomicznego nie tylko były w internecie obecne, ale także by świadomie monitorowały i zarządzały swoją reputacją.

Monitoring pozwala odnaleźć wszystkie serwisy, w których wspomniana została dana restauracja. Zdarza się, że są to strony trudne do przewidzenia – blogi recenzujące restauracje nie będą zaskoczeniem, ale dyskusje o wyborze miejsca na romantyczną kolację na forum wizaz.pl już tak 64 www.e-hotelarz.pl

mią szansę na rozwój: pozwala budować lojalną społeczność, daje wiedzę, jak rozwijać produkt i zapobiegać kryzysom, a w rezultacie pozwala zwiększać zyski. Dlatego zarówno mała rodzinna restauracja, jak i lokal funkcjonujący na zasadach globalnej franczyzy może czerpać korzyści z monitoringu internetu, który daje natychmiastowy wgląd w bogactwo opinii i głosów klientów.

Jak odnaleźć kluczowe dyskusje

Monitoring pomaga odnaleźć wzmianki o dowolnej firmie, produkcie i usłudze. Przeczesuje w tym celu strony internetowe w poszukiwaniu określonych fraz i słów kluczowych, a następnie gromadzi je w jednym miejscu, dając dostęp do konkretnych wpisów wraz ze szczegółową analityką. Jakie słowa związane z restauracjami są naprawdę ważne, aby monitoring dawał całościowy wgląd w daną markę i jej otoczenie online? Na to pytanie nie ma uniwersalnej odpowiedzi – każda restauracja ma swój własny, unikatowy zestaw wyrażeń, wybrany po przeanalizowaniu swoich odbiorców, konkurencji, a przede wszystkim zakresu własnej działalności. Inaczej monitoring będzie wyglądał dla francuskiego bistro, a inaczej dla restauracji z sushi. Niezależnie jednak od wszystkiego, każda restauracja powinna monitorować swoją nazwę.

www.e-restauracja.com

FOT. Designed by Photoduet / Freepik

edług badań aż 70 proc. osób sugeruje się opiniami innych podczas wyboru usług lub produktów. Chociaż rekomendacje znajomych i rodziny są zawsze najważniejsze, w wypadku restauracji klienci dodatkowo wspierają się takimi aplikacjami, jak Foursquare czy TripAdvisor. Równie ważne są jednak opinie zamieszczane online – wierzy w nie aż 66 proc. respondentów. Wsłuchanie się w głosy konsumentów, na które szczególnie podatne są biznesy w branży usługowej, daje olbrzy-

Raport z rynku HoReCa 2017

Najpierw słuchaj, co o tobie mówią, potem działaj

Klienci dzielą się w internecie wrażeniami z wizyt w konkretnych restauracjach. Duża część takich wpisów umyka jednak restauratorom. Dotyczy to nie tylko branży gastronomicznej – w rzeczywistości marki z różnych sektorów często popełniają taki błąd. Po pierwsze, nie reagują na bezpośrednie wzmianki na swój temat w mediach społecznościowych, dysponując automatycznymi powiadomieniami. Po drugie, nie wiedzą o wpisach, w których klienci wspominają konkretną restaurację, nie oznaczając jej profilu lub robiąc to na forum lub blogu. Tymczasem monitoring internetu zbiera wszystkie wpisy (otagowane i nie) w jednym miejscu – a to daje restauracjom olbrzymią możliwość działania. •Budowanie lojalnej społeczności Przede wszystkim dzięki temu ma się wgląd w to, kto, gdzie i co mówi o danej restauracji, tak więc można włączać się do dyskusji, odpowiednio zaangażować odbiorców, budować z nimi trwałe relacje, zwiększać ich satysfakcję i lojalność. Za każdym razem, kiedy ktoś wspomni konkretny lokal, miłym gestem będzie podziękowanie za odwiedziny, zaproszenie na kolejną wizytę czy zwyczajne polubienie wpisu. Często odbiorcy mogą się nie spodziewać reakcji restauracji, co będzie dla nich jeszcze bardziej nagradzające. •Wyszukanie miejsc ważnych wizerunkowo dla marki Monitoring pozwala odnaleźć wszystkie serwisy, w których wspomniana została dana restauracja. Dzięki temu wiadomo, w których miejscach w sieci należy rozpocząć bardziej wydajną działalność mar-

Ambasadorzy marki kierowani zachwytem nad atmosferą, obsługą czy potrawami serwowanymi w jakiejś restauracji, często wyrażają pozytywne opinie na jej temat i polecają ją innym. Odnalezienie ich poprzez monitoring internetu nie sprawi kłopotu, warto zatem dotrzeć do nich ze szczególną komunikacją, aby utrzymać z nimi dobry kontakt ketingową. Zdarza się, że są to strony trudne do przewidzenia – blogi recenzujące restauracje nie będą tutaj zaskoczeniem, ale dyskusje o wyborze miejsca na romantyczną kolację na forum wizaz.pl już tak. •Zapobieganie kryzysom Nawet w najlepszych restauracjach może się trafić klient niezadowolony z posiłku, obsługi lub czasu oczekiwania – większość takich błędów zostanie wytknięta publicznie w internecie. Szybka reakcja na takie wzmianki zapobiegnie ich eskalacji i jeden niepochlebny tweet nie zagości na głównych stronach gazet. Wręcz przeR

5 POWODÓW, DLA KTÓRYCH WARTO WYBRAĆ DUNI ŁATWOŚĆ TWORZENIA ROZMAITYCH ZESTAWIEŃ Dzięki produktom z asortymentu Duni kreowanie nastroju spójnego z własnym stylem jest bardzo proste. Skoordynowane kolorystycznie akcesoria wraz z serią produktów jednorazowych m.in.: serwetek, obrusów, bieżników, podkładów, tworzą jedyną taką ofertę na rynku. OSZCZĘDNOŚĆ CZASU POŁĄCZONA Z WYGODĄ Wygodne i niezawodne produkty Duni upraszczają obsługę, dzięki czemu personel może poświęcić więcej czasu gościom. DOSKONAŁA JAKOŚĆ Produkty Duni sprawdzą się w każdej sytuacji. Są wykonane z najwyższej jakości materiałów spełniając przy tym przepisy unijne i normy higieniczne dotyczące bezpieczeństwa żywności. NIEZAWODNY PARTNER Duni to sprawdzony partner z ponad 60-letnim doświadczeniem w branży hotelarskiej i gastronomicznej. EKOLOGICZNE PRODUKTY Kolekcja Duni jest idealnym wyborem dla tych, którzy chcą tworzyć kolorowy nastrój dbając przy tym o środowisko. Oferuje m.in. największą na świecie ofertę jednokolorowych kompostowalnych produktów i świece z nordyckim znakiem ekologicznym SWAN. Po więcej informacji i pomysłów zapraszamy na duni.com lub o kontakt z Działem Obsługi Klienta pod numerem + 48 61 653 50 27

R EK L A M A

Monitoring to rewelacyjny sposób na sprawdzenie, co robią konkurencyjne restauracje i jak są odbierane. Mając na rynku kilku konkurentów, warto przygotować dla każdego z nich osobny projekt ciwnie – negatywny wpis uzupełniony odpowiednim komentarzem restauracji ma szansę przerodzić się w pozytywne wrażenie zarówno dla osoby zgłaszającej problem, jak i dla potencjalnych klientów. •Rozwijanie swoich usług Często klienci mogą mieć uwagi lub sugestie co do karty dań, wystroju wnętrza, obsługi. Warto słuchać tych głosów i analizować, które z nich są faktycznie warte rozpatrzenia, aby ulepszyć swój biznes. Właśnie dzięki monitoringowi internetu amerykańska sieć fast food Wendy’s odkryła, że ludzie mają wątpliwości, czy korzystać z jej usług, ponieważ nie znają zawartości odżywczej serwowanych tam potraw. Zareagowała na to, opracowując odpowiednią aplikację. •Efektywna obsługa klienta Klienci często zadają pytania lub zgłaszają problemy w różnych miejscach w sieci i oczekują szybkiej odpowiedzi. Najgorsze, co marki mogą zrobić, to nie zareagować na taką próbę kontaktu. Tymczasem według raportu „From Listening to Engagement” tylko 41 proc. firm używa kanałów mediów społecznościowych do komunikacji z odbiorcami. Dzięki monitoringowi internetu można zyskać przewagę konkurencyjną, trafiając do klienta z najlepszą obsługą, kiedykolwiek jej potrzebuje. •Wyszukanie ambasadorów marki Ambasadorzy marki kierowani zachwytem nad atmosferą, obsługą czy potrawami serwowanymi w danej restauracji, często wyrażają pozytywne opinie na jej temat i polecają ją innym. Mają tym samym olbrzymi wpływ na budowanie świadomości marki online. Odnalezienie ich poprzez monitoring internetu nie sprawi kłopotu, warto zatem dotrzeć do nich ze szczególną komunikacją, aby utrzymać z nimi dobry kontakt. Te wszystkie korzyści można odnieść, monitorując tylko nazwę restauracji. Aby jednak robić to dobrze, należy pamiętać, by uwzględnić jej różne warianty, jeśli odmienia się w języku polskim. Tak np. klienci mogą często mówić, że byli w Trattorii (albo w Tratori) Cyklop, wtedy zwrot Trattoria Cyklop nie uwzględni wszystkich wzmianek. Dodatkowo jeżeli nazwa lokalu nie jest uniwersalna, warto dodać w zwrocie kluczowym obok nazwy właśnie słowo „restauracja”, aby doprecyzować wyszukania. Dzięki temu wyklucza się wyrażenia, które nie mogą występować razem z nazwą, np. restauracja Mamma Mia powinna wykluczyć słowo „film”, aby nie zbierać powiadomień o komedii romantycznej z 2008 r. Dodatkowo warto wiedzieć, czy klienci używają jakiegoś skrótu, mówiąc o danej restauracji, czy też piszą ją z często powtarzającym się błędem, np. nie używają polskich znaków. Uwzględnienie takich niuansów w swoim projekcie pozwoli odkryć największą liczbę wzmianek.

66 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

Krok dalej, czyli nie tylko nazwa

Aby w pełni wykorzystać potencjał monitoringu, warto w swoich projektach uwzględnić też inne słowa kluczowe, które pozwolą odnaleźć klientów, lepiej poznać konkurencję i analizować przebieg własnych kampanii. •Potencjalni klienci Internet sprawił, że mnóstwo osób szuka online porad i rekomendacji, zanim zdecyduje się na zakup jakiegoś produktu lub usługi. Nie inaczej jest z wyborem restauracji. Ludzie chcą wiedzieć, gdzie warto wyjść na romantyczną kolację, gdzie można spędzić miły wieczór z większą grupą znajomych, gdzie wybrać się na konkretny rodzaj kuchni, gdzie serwują potrawy wegańskie itp. Takie pytania to dla restauratorów świetna okazja, aby wejść w dialog, wzmocnić świadomość swojej marki online i zaprosić do siebie nowych klientów (ale bez nachalnej kryptopromocji, tylko zawsze występując otwarcie, a nie pod płaszczykiem „zadowolonego klienta, który zjadł pyszne danie w cudownej atmosferze i poleca je innym”). Szukając potencjalnych klientów, w słowach kluczowych należy uwzględnić zwroty charakteryzujące kuchnię serwowaną przez dany lokal – właściciel restauracji meksykańskiej niekoniecznie zachęci do wizyty u siebie osoby, które akurat mają ochotę na sushi. Dodatkowo konkretna restauracja świadczy usługi lokalnie, dlatego aby zawęzić wyniki, w słowach kluczowych należy dodać nazwę miasta, na którego terenie działa.

•Konkurencja Monitoring to rewelacyjny sposób na sprawdzenie, co robią konkurencyjne restauracje i jak są odbierane. Warto sprawdzać opinie na temat prowadzonych przez nie kampanii czy serwowanych potraw. Daje to wgląd w ich mocne i słabe strony, co jednocześnie może stać się impulsem do przyjrzenia się swoim działaniom. Mając na rynku kilku konkurentów, warto przygotować dla każdego z nich osobny projekt. •Kampanie Można monitorować także to, jak przebiegają własne kampanie – warto nadawać im specjalne hasło lub hashtag, wtedy one będą tu słowami kluczowymi. Śledzenie przebiegu kampanii online pokaże, ile osób wzięło w niej udział, do ilu osób dotarła, jaka była jej dynamika, jaki wpływ na nią mieli ambasadorzy marki, w jakich miejscach w internecie najlepiej się przyjęła. Niezależnie od tego, czy restaurator jest zainteresowany poprawieniem obsługi klienta, czy rozwojem swoich usług, jeżeli zacznie monitorować internet, ma szansę zbliżyć się do swoich gości. Trzeba ich znaleźć, reagować na ich wpisy i angażować, ponieważ ludzie mogą zapomnieć, co się powiedziało lub zrobiło, ale nigdy nie zapomną, jak się dzięki działaniom właściciela lokalu poczuli. • Aneta Głowacka pełni funkcję content managera w agencji Brand 24 R

Raport z rynku HoReCa 2017

Śniadanie w hotelu dobre dla gości i dla właścicieli Marek Szofer

Gdyby zapytać gości nocujących w hotelach, co w danym obiekcie jest dla nich najważniejsze, zapewne większość odpowiedziałaby, że wygodne łóżko i dobre śniadanie. Niezależnie od celu podróży, każdy chciałby się porządnie wyspać i dobrze zjeść o poranku, bo potrzebuje energii niezbędnej do realizacji swoich planów związanych z biznesem lub wypoczynkiem. Witalności tej dostarczy sen oraz śniadanie – pożywne, różnorodne, pełnowartościowe, składające się ze świeżych, doskonałej jakości produktów. Ale to jest też koszt. Co zrobić, żeby z hotelowego śniadania byli zadowoleni i goście, i właściciele?

Czystość, usytuowanie bufetu, asortyment

Jakie zatem warunki musi spełnić hotel, aby można było powiedzieć, że oferuje

68 www.e-hotelarz.pl

rzeczywiście dobre śniadanie? Otóż goście zwracają uwagę na wiele aspektów i dopiero po ocenie całości wyrabiają sobie opinię, na której tak zależy osobom zarządzającym

miało większego znaczenia (oczywiście, jeżeli wystrój będzie współgrał z całością). Ale brudu na najpiękniejszej nawet sali goście nie wybaczą.

Istotną sprawą jest usytuowanie bufetu śniadaniowego na sali. Powinien on znajdować się w takim miejscu, aby był dostępny z każdej strony. Dzięki temu goście unikają kolejek obiektami. Pierwszym aspektem jest miejsce, gdzie można zjeść śniadanie, czyli (zazwyczaj) sala restauracyjna. Przede wszystkim musi być ona nieskazitelnie czysta. Goście chcą się czuć bezpiecznie i po prostu dobrze, a czystość otoczenia ma dla nich ogromne znaczenie. Sala nie musi być nadzwyczajna, z widokiem na jeziora, morze czy góry. Na stołach mogą być maty, bieżniki, obrusy, nie będzie to

Kolejną istotną sprawą jest usytuowanie bufetu śniadaniowego. Jako że jest to najpopularniejsza forma podawania śniadań, ogromne znaczenie ma właśnie jego lokalizacja na sali śniadaniowej. Powinien on znajdować się w takim miejscu, aby był dostępny z każdej strony. Dzięki temu goście unikają kolejek, które przy dużym obłożeniu hotelu wzmagają poczucie dyskomfortu. Pamiętajmy, że nie wszyscy mają czas

www.e-restauracja.com

FOT. hotel warmiński

tego, jak ważną rolę w życiu każdego człowieka odgrywa śniadanie, doskonale zdają sobie sprawę hotelarze, dla których satysfakcja gości jest zawsze celem nadrzędnym, gdyż przekłada się na popularność obiektu. Dla większości gości śniadanie jest jedynym kontaktem z hotelową gastronomią, tak więc to na tej podstawie zazwyczaj wyrabiają oni sobie opinię o obiekcie, którą potem chętnie dzielą się na różnych portalach rezerwacyjnych oraz opiniotwórczych stronach, forach, blogach itp. Bardzo często przed decyzją o wyborze hotelu goście porównują opinie o obiektach, a pozytywne komentarze m.in. o dobrym śniadaniu utwierdzają ich w przekonaniu, że dokonują dobrego wyboru. Często to właśnie jakość śniadania w danym obiekcie decyduje o jego popularności.

o poranku, aby bez pośpiechu celebrować pierwszy posiłek. Wiele osób nocuje w hotelach służbowo, rano się spieszą, więc będą poirytowane kolejkami przy bufecie śniadaniowym (tak samo jak czekaniem na uzupełnienie asortymentu przez obsługę). Prawidłowa lokalizacja bufetu śniadaniowego i zapewnienie odpowiedniej liczby miejsc siedzących pozwala uniknąć tłoku, niepotrzebnych zatorów, a przede wszystkim niezadowolenia gości korzystających z hotelowego śniadania. Fundamentalne znaczenie dla wszystkich, bez względu na cel pobytu, ma asortyment, który znajdują w bufecie. Każdy człowiek ma różne preferencje, tworzy własne, indywidualne menu, popularność zyskują różnego rodzaju diety. Dobrze zaopatrzony bufet powinien te preferencje uwzględniać, ale jak to zrobić w praktyce? To pytanie nurtuje wielu hotelarzy, którzy nieustannie zmieniają i wzbogacają swoje bufety, aby sprostać tym oczekiwaniom. Różnorodność asortymentu w bufecie śniadaniowym będzie zależała od standardu hotelu. Wiadomo, że im wyższa klasa obiektu, tym bufet będzie bardziej okazały, z szampanem i kawiorem w hotelach najwyższej klasy włącznie.

Kompozycja bufetu

Co powinno się znaleźć w menu śniadaniowym, niezależnie od standardu hotelu? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy wziąć pod uwagę jeszcze jedną istotną kwestię, a mianowicie charakterystykę gości.

www.e-restauracja.com

M A L K

Ma to ogromne znaczenie, gdyż ich oczekiwania bywają odmienne. Generalnie gości można podzielić na biznesowych i turystycznych. Dla przedstawicieli tej pierwszej grupy śniadanie jest zazwyczaj jedyną formą kontaktu z hotelową gastronomią i do tego dysponują oni ograniczoną ilością na pierwszy posiłek. Ich dzień rozpoczyna się bardzo wcześnie, dlatego ze względu na ograniczenia czasowe menu musi być bezpieczne i nieskomplikowane. Ten typ gości preferuje posiłek pożywny, konkretny, jedno bądź dwa podejścia do bufetu. Musi się tam więc znaleźć wszystko, czego będzie oczekiwał. Z kolei goście przebywający w hotelu w celach turystycznych mają zazwyczaj dużo czasu, by w spokoju nacieszyć się śniadaniem, oczekują więc różnorodności, zarówno w potrawach słonych, jak i słodkich. Znając charakterystykę gości swojego hotelu (i pamiętając, że zmienia się ona np. w zależności od tego, czy jest to dzień powszedni, czy weekendowy), można C przejść do komponowania bufetu śniadaniowego. Prawidłowe zaopatrzenie wygląda M następująco: Y Pieczywo: kilka rodzajów chleba, dobrze CM widziane jest pieczywo bezglutenowe, bułki MY (najlepiej małe, koktajlowe), dodatkowo bagietka oraz pieczywo tostowe. Do tego: CY croissanty, rogaliki, ciastka francuskie, może CMY być również ciasto (np. babka piaskowa lub K ciasto owocowe). Nabiał: mleko zimne, gorące, o niskiej zawartości tłuszczu, jogurty naturalne i owocowe, kefiry, sery białe twarogowe oraz minimum trzy rodzaje sera żółtego, sery pleśniowe i topione, masło, margaryna. Płatki: kukurydziane, śniadaniowe, zbożowe, musli owocowe, otręby, suszone ziarna i owoce. Wędliny: najlepszej jakości szynki, polędwica, drobiowa, wędlina regionalna. Ryby: np. łosoś wędzony, pstrąg, makrela, śledź. Warzywa: np. pomidory, ogórki, sałaty, oliwki, rzodkiewka, papryka, szczypiorek, warzywa marynowane, ogórki konserwowe. Owoce: filetowane pomarańcze i grejpfruty, banany, owoce sezonowe, jabłka, gruszki, śliwki, sałatka owocowa. Dżemy i „słodkie mazidła”: minimum trzy rodzaje, miód, krem czekoladowy lub orzechowy. Dania gorące: m.in. jajecznica, jaja gotowane, sadzone, dobrej jakości parówki, kiełbaski białe i wędzone, bekon, fasola w pomidorach, naleśniki, racuchy. Aby

Omlety czy jajecznica z indywidualnie dobieranymi dodatkami spotkają się zawsze z uznaniem. Najlepiej, aby przygotowywane były przez pracownika kuchni na oczach gości, ewentualnie zamawiane u obsługi, jeśli hotel z przyczyn technicznych nie może świadczyć tej usługi w miejscu wydawania śniadań

Raport z rynku HoReCa 2017

uatrakcyjnić asortyment bufetu śniadaniowego, warto rotować tymi pozycjami. Ma to znaczenie dla gości turystycznych w hotelu, gdyż ich pobyt jest zazwyczaj dłuższy. Dzięki rotacji asortymentu będą oni nieustannie zaskakiwani różnorodnością śniadania. Bufet gorący należy ponadto wzbogacić o pozycje przygotowywane na specjalne zamówienie. Omlety czy jajecznica z indywidualnie dobieranymi dodatkami spotkają się zawsze z uznaniem. Najlepiej, aby przygotowywane były przez pracownika kuchni na oczach gości, ewentualnie zamawiane

goście doskonale będą się orientować w ofercie śniadaniowej. Szczególnie pomocne jest to dla obcokrajowców, którzy nie zawsze znają naszą rodzimą kuchnię.

Od powitania do pożegnania – obsługa i jej organizacja

Ostatnim, choć nie mniej istotnym ogniwem dobrego śniadania w hotelu jest obsługa i jej organizacja od momentu powitania do pożegnania gościa, bo nie tylko asortyment, ale także otoczenie

Dla każdego hotelarza bufet oznacza nie tylko mebel czy asortyment potraw. Bufet to przede wszystkim obietnica, że w umówionym czasie wszystko, co zostało zadeklarowane, będzie do dyspozycji gości. Oznacza to, że obsługa musi nieustannie znać liczbę pozostałych do realizacji śniadań, aby w sposób przemyślany uzupełniać bufet u obsługi, jeśli hotel z przyczyn technicznych nie może świadczyć tej usługi w miejscu wydawania śniadań. W tej sytuacji ważne jest, aby goście wiedzieli, że takie pozycje są dla nich również dostępne. Napoje zimne: soki owocowe (pomarańcza, jabłko, grejpfrut), woda mineralna niegazowana. Dużym uznaniem gości cieszą się soki warzywne, np. z marchwi, buraka z dodatkiem jabłka lub selera, oraz soki wyciskane ze świeżych owoców (zazwyczaj dostępne na zamówienie). Napoje gorące: świeżo parzona kawa z ekspresu ciśnieniowego, który jest już raczej standardem w hotelach, kawa bezkofeinowa, herbaty w kopertach o różnych smakach (minimum pięć rodzajów) oraz czekolada na gorąco. Kompletując bufet śniadaniowy z wykorzystaniem wymienionych produktów, mamy gwarancję, że wszyscy goście odwiedzający hotel, czy to biznesowo czy turystycznie, będą usatysfakcjonowani jego ofertą. Biorąc pod uwagę lokalizację hotelu, bufet śniadaniowy można dodatkowo wzbogacić o pozycje regionalne, które również cieszą się dużym uznaniem wśród gości. Należy pamiętać, aby wszystkie pozycje znajdujące się w bufecie były opisane w języku polskim i angielskim. Dzięki temu wszyscy

70 www.e-hotelarz.pl

i atmosfera podczas śniadania wpływają na jego ocenę. Bardzo miłym akcentem o poranku jest serdeczne powitanie po wejściu na salę śniadaniową przez pracownika obsługi. Rola pracownika mającego pierwszy kontakt z gośćmi jest nieoceniona, ale niestety często się jej nie docenia. Poza powitaniem, weryfikuje on numer pokoju gościa (w celu kontroli, czy usługa została opłacona) oraz na bieżąco monitoruje liczbę pozostałych śniadań. Pracownik wskazuje wolny stół, w miarę możliwości odprowadza gości. Jest zawsze pomocny, służy poradą, natychmiast reaguje na jakikolwiek problem czy wątpliwość któregokolwiek z gości. Ponadto na bieżąco kontroluje sytuację na sali śniadaniowej oraz z uśmiechem żegna osoby opuszczające salę. Pracownicy obsługi podczas śniadań w hotelu nieustannie dbają o czystość sali, sprzątają i ponownie nakrywają stoły, a przede wszystkim na bieżąco uzupełniają potrawy w bufecie oraz soki i napoje. Dla każdego hotelarza bufet to nie tylko mebel czy też asortyment potraw. Bufet to przede wszystkim obietnica, że w umówionym czasie wszystko, co zostało zadeklarowane, będzie do dyspozycji gości. Oznacza to, że obsługa musi nieustannie znać liczbę pozostałych do realizacji śnia-

dań, aby uzupełniać bufet w sposób przemyślany. Czyli aby cały asortyment był dostępny, ale w ilości adekwatnej do liczby śniadań, które pozostały do zrealizowania. Jeśli więc w naszym hotelu śniadania trwają do godz. 10.30, to goście korzystający z bufetu o godz. 10.25 muszą mieć dostęp do wszystkich pozycji, które hotel oferuje na śniadanie (ale nie muszą to być w całości wypełnione półmiski wędlin, serów itp., bo to z kolei oznacza, że wiele produktów się zmarnuje). Przyjazna obsługa, miłe i czyste wnętrza, bogata oferta dań i napojów w bufecie śniadaniowym – wszystko po to, aby goście byli zadowoleni z usług hotelu, reklamowali go i wracali jak najczęściej. Bo hotel to nie tylko miejsce, gdzie dba się o samopoczucie gości. Hotel to działalność, która dzięki dbałości o samopoczucie gości ma przynosić zysk, jak każda funkcjonująca na rynku firma. Skoro więc chce się dać gościom świetną jakość usługi, jaką jest śniadanie, trzeba najpierw przeliczyć, ile to powinno kosztować.

Koszt śniadania – dla hotelarza

Ceny śniadań w hotelach są bardzo różne. Wpływ na to ma lokalizacja, standard obiektu, jakość oferowanych usług, dostępność dostawców. Aby prawidłowo wycenić usługę, jaką jest śniadanie, należy przede wszystkim przeanalizować, jaki będzie jej koszt. O ile w hotelach polityka ewidencji przychodów ze śniadań jest różna, o tyle metoda analizy kosztu pozostaje niezmienna. Ustalając asortyment śniadaniowy, który znajdzie się w ofercie hotelu, należy przyjąć odpowiednie gramatury i dokonać ich wyceny. Następnie w badanym okresie (może to być miesiąc) co dnia analizować dzienny koszt wydanych śniadań oraz koszt przypadający na jednego gościa. Jeżeli w tym czasie receptury, gramatury oraz ceny poszczególnych pozycji będą niezmienne, będzie można określić oczekiwany dzienny koszt śniadania na jednego gościa. Przemnażając go przez liczbę osób korzystających danego dnia z tej usługi, obliczymy food cost, czyli wskaźnik, na którym opiera się gastronomia nie tylko hotelowa. Wystarczy, że całkowity koszt śniadań podzielimy przez całkowity przychód z tej usługi, i otrzymamy wskaźnik procentowy, który pozwoli nam na dalszą analizę rentowności tego punktu sprzedaży.

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

Wartość wydanego śniadania może być zmienna. Wpływ na to ma kilka czynników, takich jak liczba osób korzystających z bufetu (im więcej gości, tym ten koszt będzie niższy), pora roku, polityka cenowa stosowana przez dostawców. Niemniej jednak koszt śniadania, przy regularnej kontroli w ciągu miesiąca, powinien być zbliżony do założeń. Należy przy tym pamiętać, że oczekiwany koszt śniadania ma ścisły związek z różnorodnością i bogactwem pozycji znajdujących się codziennie do dyspozycji gości. Jeśli więc chcemy, aby śniadania były na bardzo wysokim poziomie, ich koszt będzie również stosunkowo wyższy.

Jak monitorować rentowność punktu sprzedaży śniadania

Aby uniknąć błędów i na bieżąco monitorować rentowność punktu sprzedaży śniadania, warto zastosować się do poniższego schematu. Codziennie w zależności od obowiązujących w danym hotelu procedur, rozejście wydanego asortymentu należy ewidencjonować w systemie sprzedażowym, na którym pracuje dział gastronomii. Może to się odbywać na dwa sposoby: pracownik kuchni na bieżąco informuje pracownika obsługi odpowiedzialnego w danym dniu za ewidencję rozejścia w systemie, co należy zabonować, lub też zapisuje na specjalnym zestawieniu całość asortymentu wydawanego na śniadania, a obsługa ewidencjonuje to w systemie po zakończeniu wydawania śniadań. Po zabonowaniu całości system sprzedażowy informuje o całkowitym koszcie asortymentu, który został wydany podczas śniadań. Znając koszt, liczbę gości oraz przychód, obliczamy dzienny wskaźnik food cost na badanym outlecie. Bardzo ważne, aby opisany mechanizm stosować codziennie, ponieważ w razie nieoczekiwanej zwyżki bądź trudnej do wytłumaczenia obniżki dziennego kosztu można natychmiast zdiagnozować problem, co po upływie kilku dni bywa niemożliwe. Najczęstszą przyczyną kłopotów bywają: błędna ewidencja rozejścia, nieprawidłowa receptura, brak analizy liczby pozostałych do wydania śniadań czy brak rozliczenia zwrotów, które mogą być ponownie wykorzystane (np. produkty jednostkowe w opakowaniach, takie jak jogurty, masło, dżemy itd.). Systematyczna analiza kosztów wydawanych w hotelu śniadań pozwala unikać

błędów, nadużyć oraz na bieżąco reagować na czynniki zewnętrzne, takie jak pora roku, zmiana cen, pojawianie się produktów sezonowych. Ponadto zmusza osobę odpowiedzialną w hotelu za jakość i koszt śniadań do nieustannej pracy nad uatrakcyjnieniem oferty śniadaniowej z jednoczesnym zachowaniem wartości na oczekiwanym poziomie. Śniadanie jest wizytówką hotelu, dla wielu gości jedyną formą kontaktu z jego gastronomią. Warto więc, aby było one na jak najwyższym poziomie, nieustannie zaskakiwało gości, a przede wszystkim było

dopasowane do ich oczekiwań. Dbając jednocześnie o stronę kosztową bufetu śniadaniowego, mamy gwarancję, że satysfakcja gości korzystających ze śniadań będzie dla nas jednocześnie źródłem znacznego przychodu, czego życzę wszystkim hotelarzom. • Marek Szofer jest dyrektorem hotelu Focus Łódź, a wcześniej był dyrektorem gastronomii w Warmiński Hotel & Conference w Olsztynie i w Novotelu Poznań Centrum RE

Raport z rynku HoReCa 2017

Logistyka w cateringu Radosław Fischbach

W związku z rozwojem restauracji jej oferta została poszerzona o catering. Zaplecze przeszło adaptację, warunki higieniczne spełnione, sprzęt zakupiony, menu gotowe. Nowa forma sprzedaży spotkała się z zainteresowaniem gości. Niestety już po pierwszych realizacjach wystąpiły małe problemy. A to zabrakło pojemników na odpadki, a to auto z resztą obsługi dojechało w ostatniej chwili, innym razem kucharze zapomnieli chochli do zupy.

czywiście takie sytuacje mogą się zdarzyć, jednak raczej w kategorii przypadku. Istnieją sposoby, które pozwalają zminimalizować ryzyko ich występowania.

Planowanie, planowanie, planowanie

Cała otoczka i wrażenie – perfekcyjnie nakryte stoły, profesjonalna obsługa serwująca pyszne dania i zadowoleni goście – to tak naprawdę efekt wielkiego przedsięwzięcia. Ta operacja rozpoczyna się w chwili przyjęcia zamówienia od kontrahenta. Już wtedy powinny paść podstawowe pytania dotyczące samej realizacji wydarzenia. To, kto je zada ze strony restauracji, również powinno być wcześniej ustalone. Im precyzyjniej obowiązki zostaną rozdzielone pomiędzy poszczególne osoby, tym łatwiej będzie ustalić odpowiedzialność za powierzone zadania. Dzięki temu można na poszczególnych etapach weryfikować postęp prac, co z kolei daje możliwość szybkiej reakcji. Okazać się może, że jedne zlecenia mają się już ku końcowi, a inne nie ruszyły jeszcze z miejsca, bo napotkały różne przeciwności. Warto zatem poświęcić wystarczająco dużo czasu na samo zaplanowanie cateringu. Ułożenie jak najbardziej szczegółowego projektu konkretnego wydarzenia zdecydowanie przyspieszy pracę. Od planu pracy na poszczególne dni poczynając, na dokładnych godzinach w dniu wydarzenia kończąc.

Site inspection

Podstawowe informacje na temat organizacji cateringu – data, miejsce, liczba uczest-

72 www.e-hotelarz.pl

ników – już mówią bardzo wiele o poziomie trudności całego projektu. Inaczej przygotowuje się garden party w prywatnym domu dla 20 przyjaciół, a inaczej planuje kolację dla zarządu spółki w siedzibie firmy na 30. piętrze biurowca. Jeśli jest to możliwe, wcześniej należy pojechać i dokładnie sprawdzić miejsce, w którym ma się odbyć wydarzenie. Jak wiadomo, diabeł tkwi w szczegółach, dlatego tak istotne jest, aby uchwycić jak najwięcej rzeczy, które z pozoru nie będą miały

Najczęściej zapominanymi rzeczami przy cateringu są te oczywiste: słomki do drinków, taca itp. wpływu na sam przebieg cateringu. Takie niby błahe informacje to chociażby wytyczenie trasy przejazdu, jeśli jest kilka dróg do wyznaczonego celu. Najprościej jest podczas jazdy na umówioną wcześniej site inspection zmierzyć rzeczywisty czas przejazdu. W wypadku dużych miast może się okazać, że np. lunch zamówiony na godzinę 15.00 musi opuścić siedzibę restauracji w postaci półproduktów już o 13.00, wcale nie z powodu odległości między punktami, ale ze względu na natężenie ruchu w tych godzinach. Przecież menedżer restauracji nie zadzwoni i nie powie „przepraszam, ale państwa obiad utknął w korku”!

Będąc na miejscu, należy dokładnie zbadać miejsce pracy. Nie tylko salę/przestrzeń, gdzie będzie serwowany posiłek, ale (uwaga!) przede wszystkim zaplecze, w którym będą pracowali zarówno kucharze, jak i kelnerzy. Przecież gdzieś trzeba przygotować dania, zrobić kawę etc. Najlepiej, żeby tzw. część robocza znajdowała się tuż za miejscem spożywania posiłków. Ale może się zdarzyć, że strefa przygotowywania dań będzie oddalona o kilkanaście metrów albo w ogóle będzie znajdowała się na innym piętrze i do tego będzie miała wymiary trzy na trzy metry. Właśnie dlatego należy ją szczegółowo sprawdzić. Po pierwsze, wiadomo wtedy, na co można liczyć na miejscu, a co należy zabrać ze sobą. Po drugie, dzięki takiej wizji lokalnej dysponuje się wiedzą, jakie trudności można napotkać na miejscu. Po trzecie, ma się wystarczająco dużo czasu, aby w gronie zespołu przedyskutować problematyczne kwestie i znaleźć optymalne rozwiązanie. Samo zaplecze nic nikomu nie da – specjaliści z gastronomii muszą też zadać takie pytania, jak: – ile jest dostępnych gniazdek? – czy sieć wytrzyma podłączenie liczby urządzeń gastronomicznych o łącznym poborze mocy X? – co jeśli nastąpi ewentualna awaria? – czy na miejscu będzie dostępny wyznaczony pracownik techniczny ze strony zleceniodawcy? – gdzie znajduje się ogólnodostępna toaleta? – co ze śmieciami, które zostaną po organizacji wydarzenia?

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

– kto odbierze salę/zaplecze gastronomiczne po zakończonym evencie? Takich pytań może pojawić się mnóstwo. Najważniejsze, aby uzyskać jak najdokładniejsze odpowiedzi. I wcale nie należy się obawiać, że pracownik zostanie odebrany jako zbytnio ciekawski. Wręcz przeciwnie – od samego początku zapewni zamawiającym poczucie profesjonalizmu i spokój, że trafili naprawdę w dobre ręce.

Transport

Mając wcześniej nakreślony plan, w pewnej chwili natrafia się na punkt oznaczony potocznie „załadunek”. I tutaj znowu wszystko musi być dokładnie przemyślane. Tak naprawdę gdy mówimy o wydarzeniu wieczornym w niedużej odległości od lokalu, wszystko można spokojnie zapakować już dzień wcześniej, jeżeli są takie możliwości (wolne auto, pracownicy itp.), z wyjątkiem żywności i napojów. Jeśli restauracja nie dysponuje wolnym samochodem, to cały sprzęt – od sztućców, przez serwetki i garnki, po krzesła, obrusy i urządzenia kuchenne – musi być przygotowany do załadunku do dnia poprzedzającego realizację zamówienia. Oczywiście w razie skompliko-

wanych zleceń – odpowiednio wcześniej. Auto gotowe do wyjazdu, ale skąd pewność, że na pokładzie jest wszystko, co potrzebne? Pomocna okaże się checklista. Osoba odpowiedzialna za załadunek będzie mogła tą metodą zweryfikować i odhaczyć wszystko, co jest już wewnątrz środka transportu, a czego brakuje. Taka metoda sprawdzi się jednak tylko wówczas, gdy za przygotowanie auta odpowiadać będzie konkretny pracownik, który nie dopuści do sytuacji, by osoba trzecia „coś jeszcze dorzuciła”. Ta lista powinna zawierać wiele szczegółowych informacji, podzielonych na kategorie. Tak np. w kategorii „bar”, oprócz alkoholu, powinny znajdować się również: odpowiednie szkło, serwetki, w wypadku koktajli – również elementy do garnier. Niby wszystko, prawda? Niemniej jednak najczęściej zapominanymi rzeczami są te oczywiste. Zamówiony został long drink dla pani X... Są rurki?! Oby. Zamówienie zostało przyjęte do stolika. Barman je przygotował. Jak je dostarczyć do stolika? Niezbędna będzie taca. Zabrana? Takich niuansów można wymieniać bez liku. Wspomniane wcześniej szkło to nie kartony kompletowane po sześć sztuk, lecz raki, które

i zabezpieczą je w podróży, i ułatwią przeliczenie przed i po imprezie. Talerze i inna porcelana – na rynku dostępna jest duża liczba wózków/stojaków służących do ich prawidłowego transportu. Jak w każdym zakupie, ważna będzie cena, jednak dobrej jakości wózki/ stojaki to zakup na lata. Na pewno szybko zwrócą się koszty stłuczek powstałych w wyniku prowizorycznego transportu. Checklista będzie niezbędna w trakcie powrotu z cateringu. Okazać się bowiem może, że teoretycznie wróciło wszystko, ale podczas kolejnego wyjazdu brakuje 300 kompletów sztućców, które przecież jeszcze niedawno były... Zmęczenie czy chęć jak najszybszego powrotu do domu to tylko niektóre czynniki mogące wpływać na koncentrację. Osoba odbierająca sprzęt po evencie już następnego dnia może oszacować ewentualne drobne straty albo stwierdzić, że brakuje niewyobrażalnych ilości danego asortymentu. Na podstawie takich informacji wiadomo, jakie decyzje podejmować dalej. • Autor był dyrektorem gastronomii hotelu Arłamów i konsultantem podręcznika dla techników gastronomicznych R

CHCESZ UNIKNĄĆ STRAT? ZAOSZCZĘDZIĆ? CHCESZ WIĘCEJ ZA MNIEJ? SPRASUJ ODPADY. WYWOŻENIE MAŁYCH GABARYTOWO, ALE CIĘŻSZYCH ODPADÓW NAPRAWDĘ SIĘ OPŁACA Odpady z produkcji są problemem każdego hotelu, restauracji i kawiarni. I tych małych i tych większych. Wywożenie dużych gabarytowo odpadów wiąże się z większymi kosztami i dodatkową pracą. Można je znacznie obniżyć, stosując specjalne prasy pneumatyczne do odpadów. Zajmują niewiele miejsca, a pozwolą na większe oszczędności – pieniędzy, czasu i miejsca.

Mil-tek Polska Sp. z o.o. ul. Ostrobramska 75 C lok. 3.22 04-175 Warszawa tel. 22 666 96 86, fax 22 666 97 89, tel. kom. 693 365 053 e-mail: tz@miltek.pl Jako jedyni na rynku proponujemy prasy i kompaktory ze stali nierdzewnej, co jest wyjątkowo istotne w warunkach przemysłu mleczarskiego.

80 PROC. MNIEJ ODPADÓW Prasa pneumatyczna Mil-tek może mieć doskonałe zastosowanie w hotelach, restauracjach i kawiarniach. Unikatowa metoda, polegająca na stałym prasowaniu przy wykorzystaniu sprężonego powietrza, pozwala na zmniejszenie objętości odpadów nawet o 80 proc. Z drugiej strony, dzięki bliskiej współpracy z liderami rynku przetwarzania odpadów, Mil-tek pomaga w uzyskaniu najwyższych cen na sprasowane odpady, a więc rośnie przychód z tytułu ich sprzedaży. LICZBY, LICZBY, LICZBY Zastosowane w prasach Mil-tek kompresory mały i średni mają silniki o mocy 0,75 kW, 220 V, 50 MHz i cechują się niskim zużyciem energii. Dodatkowo, pneumatyczne urządzenia pozbawione są układów mechanicznych i elektrycznych. Pozwala to na wieloletnią eksploatację przy minimalnym serwisie. Pneumatyka tych urządzeń wyprzedza prasy hydrauliczne nie tylko pod względem techniki, ale również ceny: są one średnio o 15 proc. tańsze od pras hydraulicznych. Zastosowanie prasy X-Press w hotelach, restauracjach i kawiarniach zredukuje objętość odpadów nawet o 90%. To się po prostu opłaca! Prasy firmy Mil-tek spełniają wszystkie unijne normy (atesty CE&GS).

www.miltek.pl Jeżeli jesteśmy w stanie otworzyć klapę zwykłego śmietnika i wrzucić do niego odpad, to obsługa pras Mil-tek nie powinna stwarzać problemu.

Raport z rynku HoReCa 2017

KATALOG DOSTAWCÓW W BRANŻY HORECA MEBLE HOTELOWE ADER MEBLE

meble-ader.pl

Wrocław

ul. Przedświt 18

71 357-13-19

biuro@meble-ader.pl

AGROMAX

agromax.com.pl

Zielona Góra

ul. Kręta 5

68 326 44 01

agromax@agromax.com.pl

Alsanit

ubranioweszafki.pl

Trzcianka

ul. Wieleńska 2

67 253 23 93

szafki@alsanit.pl

ANDERS MEBLE

andersmeble.pl

Żywiec

ul. Grunwaldzka 3

33 860-55-65

biuro@andersmeble.pl

BH MEBLE

bhmeble.pl

Chełm

ul. Okszowska 41

82 564 38 90

biuro@bhmeble.pl

BODZIO

bodzio.pl

Twardogóra

ul. Sycowska 16

71 39 97 000

bodzio@bodzio.pl

BUMERA

bumera.pl

Tyczyn

ul. Laurowa 23

17 864 20 48

market@bumera.pl

BYDGOSKIE MEBLE

bydgoskiemeble.pl

Bydgoszcz

ul. Nowotoruńska 40

52 58 38 590

fedek.j@bydgoskiemeble.pl

CENTRUM

meble-hotelowe.com

Wolbórz

ul. Reymonta 32

601 857 346

centrum@meble-hotelowe.com

CHAIRCONCEPT

chairconcept.com

Toruń

ul. M. Skłodowskiej-Curie 75C

56 65 62 402

office@chairconcept.com

COMPLET FURNITURE

complet.com.pl

Gniezno

ul. Kłeckoska 59

61 426 49 97

biuro@complet.com.pl

CONTRACT SOLUTIONS

contractsolutions.pl

Warszawa

ul. Kopernika 5/6

882 157 887

biuro@contractsolutions.pl

CLASS-MEBEL

class-mebel.pl

Lubliniec

ul. Pusta 9

34 351 34 20

class-mebel@class-mebel.pl

CUBICA

cubica.com.pl

Szczecin

ul. Św. Ducha 5A/5

91 313 01 70

biuro@cubica.com.pl

DAR-MAR MEBLE

darmar-meble.pl

Łódź

ul. Kuropatwia 21

42 658 29 06

darmar_meble@op.pl

DEKORT

dekortmeble.pl

Iława

Smolniki 1

89 644 01 11

iwona@dekortmeble.pl

ELZAP

elzap.eu

Kraków

ul. Kozienicka 109A

12 269 81 60

elzap@elzap.eu

FACH MEBEL

fachmebel.pl

Środa Wlkp.

ul. Brodowska 28A

61 285 27 08

handel@fachmebel.pl

FAMEG

fameg.pl

Radomsko

ul. 11 Listopada 2

44 682 11 10

fameg@fameg.pl

FAMOS

famos.com.pl

Starogard Gdański

ul. Gdańska 37

58 563 41 14

famos@famos.com.pl

FAST

fast.pl

Gdańsk

ul. Grunwaldzka 211

58 554 33 61

info@fast.pl

FURNIMEB

furnimeb.com

Złoczew

Stanisławów 26

43 820 22 03

biuro@furnimeb.com

GLADIUS

gladius.pl

Poznań

ul. Warpnowska 30

61 8 400 665

gladius@gladius.pl

GRUPA TRAMS

trams.pl

Wrocław

ul. Ruska 61

71 793 71 21

biuro@trams.pl

HERCULES TRADING

hercules.com.pl

Poznań

ul. Lęborska 37

618 488 365

biuro@hercules.com.pl

HM DESIGN

hmdesign.pl

Nawojowa

ul. Nowosądecka 27

530 218 262

biuro@hmdesign.pl

INWEST MEBLE

inwestmeble.pl

Radomsko

ul. Kościuszki 6

44 738 16 85

biuro@inwestmeble.pl

JANTOM

jantom.eu

Swarzędz

ul. Tortunia 51A

61 81 73 429

biuro@jantom.com.pl

KAMPLES

kamples.pl

Pszczyna

ul. Spokojna 81

32 211 49 70

kamples@kamples.pl

KLER

kler.eu

Dobrodzień

ul. Piastowska 39B

34 35 29 111

contract@kler.pl

KLOSE CONTRACT

klose.pl

Nowe nad Wisłą

ul. Fabryczna 5

55 32 38 146

klose@klose.com.pl

LOBOS

meble.lobos.pl

Kraków

al. Pokoju 1A

12 413 27 00

meble.krakow@lobos.pl

LUPUS

wyposazenie-hotelowe.pl

Katowice

ul. Obrońców Westerplatte 89

692 489 095

info@wyposazenie-hotelowe.pl

MALSTEN

malsten.pl

Słupsk

ul. Poznańska 54A

575 717 319

biuro@malsten.pl

MARELL

marelldg.pl

Dąbrowa Górnicza

ul. Budowlanych 4

32 268 03 55

meble@marelldg.pl

MARUT

marut.pl

Jeżów Sudecki

ul. Zachodnia 10

75 713 22 11

meble@marut.pl

MAYERLINE

mayerline.pl

Piaseczno

ul. Astrów 14

664 562 198

info@mayerline.pl

MEBLE MICHALCZEWSKI

meblemichalczewski.pl

Kowala

Mazowszany 31C

48 385 75 97

biuro@meblemichalczewski.pl

MEBLE RADOMSKO

radomskomeble.pl

Radomsko

ul. Piramowicza 27A

44 682 41 95

meble@radomskomeble.pl biuro@meblokompleks.com.pl

MEBLO KOMPLEKS

meblokompleks.com.pl

Środa Wlkp.

Strzeszki 12

61 285 26 80

MEBLOFORM

mebloform.pl

Kalwaria Zebrzydowska

al. Jana Pawla II 5

33 876 63 10

info@mebloform.pl

MEBLOMEX

meblomex.com.pl

Skawina

ul. Piłsudskiego 75

12 446 61 91

info@meblomex.com.pl

MEBLOTAP

meblotap.pl

Biała Podlaska

ul. Sidorska 83

83 342 30 01

sekretariat@bialskiemeble.pl

MOBI CONTRACT

mobicontract.eu

Rzezawa

ul. Przemysłowa 56

14 611 65 86

contact@mobicontract.eu

MOTIV HOME

motivhome.com

Poznań

ul. Jana Pawła II 14

61 877 20 45

info@motivhome.com

MULTIKO

multiko.com.pl

Szczecin

ul. Kurza Stopka 5

91 432 97 30

biuro@multiko.com.pl

74 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

MX STUDIO

mxstudio.com.pl

Szamotuły

pl. Sienkiewicza 9

61 29 21 893

biuro@mxstudio.com.pl

NAWROCKI MEBLE

nawrockigroup.com.pl

Bochnia

Brzeźnica 166

14 615 50 10

biuro@meblenawrocki.com.pl

PAGED MEBLE

pagedmeble.pl

Jasienica

ul. Cieszyńska 99

33 497 24 00

jasienica@paged.pl

PIONIER

pioniermeble.pl

Jelenia Góra

ul. 1 Maja 69

75 75 252 97

centrum@pioniermeble.pl

POLTECH

poltech.com.pl

Toruń

ul. Płaska 23

56 655 88 55

biuro@poltech.com.pl

RAD-POL

rad-pol.com.pl

Pruszków

ul. Sadowa 56

698 129 099

biuro@rad-pol.com.pl

SEKPOL

sekpol.com.pl

Wrocław

ul. Trentowskiego 8

71 363 43 19

info@sekpol.com.pl

SIGMA MEBLE

sigmemeble.pl

Jelenia Góra

ul. Bogusławskiego 4

75 643 88 33

biuro@sigmameble.pl

SYSTEM

system-sosnowiec.pl

Sosnowiec

ul. Wojska Polskiego 140

32 290 30 60

meble@system-sosnowiec.pl

TTN

ttn.com.pl

Twardogóra

ul. Leśna 13

71 315 90 50

biuro@ttn.com.pl

UNIMEBEL

unimebel.pl

Ostrzeszów

ul. Kamienna 28

62 730 34 80

unibiuro@unimebel.pl

WAJNERT

meblehotelowe.wajnert.pl

Międzybórz

ul. Kolejowa 67

62 78 69 710

info@wajnert.com.pl

WILIMEX

wilimex.pl

Kamień

Łowisko 103

15 879 48 16

info@wilimex.pl

VOX

meblehotelowe.vox.pl

Kobylnica

ul. Gnieźnieńska 26/28

61 815 17 02

maciej.kowalski@vox.pl

CUBEONLINE

cubeonlie.pl

Warszawa

ul. Wynalazek 2A

22 308 0 306

sklep@cubeonline.pl

DEMI CO

demico.pl

Katowice

ul. Śląska 88

32 351 32 20

info@demico.pl

MEBLE KONFERENCYJNE I BANKIETOWE

FABER

faber-meble.pl

Szczecin

ul. Santocka 42A

91 487 59 66

faber@faber-meble.com.pl

MEXTRA GROUP

mextra.pl

Kędzierzyn-Koźle

ul. Szkolna 15

531 542 542

biuro@mextra.pl

MICA DESIGN

mica.com.pl

Gdańsk

ul. Ch. de Gaulle’a 7/6

58 719 92 06

mica@mica.com.pl

MIL SYSTEM

mil.com.pl

Stawiguda k. Olsztyna

ul. Jarzębinowa 84

89 527 32 42

olsztyn@milsysytem.pl

NOWY STYL GROUP

nowystylgroup.com

Krosno

ul. Pużaka 49

13 43 76 100

info@nowystylgroup.com

P.M.P. FURNITURE

pmpfurniture.com

Zwijndrecht

Pascalstraat 13

698 603 448

sales@pmpfurniture.com

SOLID BASE

solidbase.pl

Gdynia

ul. Łużycka 1/3

58 550 68 10

solidbase@solidbase.pl

STOLMER

stolmer.com.pl

Mroczeń

Mroczeń 7

62 781 03 66

biuro@stolmer.com.pl

WILKING

wilking.com.pl

Warszawa

ul. Zaciszańska 19

22 675 89 38

z@wilking.com.pl

Raport z rynku HoReCa 2017

WYKŁADZINY Wyłączni przedstawiciele (marek) CARPET STUDIO (Ege)

carpetstudio.pl

Czeladź

ul. Legionów 101/15

602 184 630

office@carpetstudio.pl

M2 CARPETS (Maltzahn)

m2carpets.pl

Warszawa

ul. Wiązana 8P

695 101 172

c.lawida@m2carpets.pl

NEWMOR (Halbmond)

newmor.pl

Kraków

ul. Wielicka 181A

12 656 72 60

biuro@newmore.pl

AB LOGIC

ablogic.pl

Stryków

Smolice 1M

42 689 35 60

sprzedaz@ablogic.pl

AMPEL GROUP

ampel.com.pl

Suchy Las

ul. Obornicka 25

61 812 51 71

biuro@ampel.com.p

Dostawcy

AXIMO

aximo.pl

Poznań

ul. Bułgarska 72

61 66 22 730

biuro@aximo.pl

BATRONIC

batronic.pl

Kraków

ul. Kuźnicy Kołłątajowskiej 13

12 415 01 74

biuro@batronic.pl

BR WYKŁADZINY

rosa-wykladziny.pl

Warszawa

ul. Owsiana 9/11

22 836 80 51

rosa@rosa-wykladziny.pl

CARPET INTERNATIONAL

cip.com.pl

Poznań

ul. Norwida 18A

61 84 84 629

sekretariat@cip.com.pl

CHEMIFARB

chemifarb.com.pl

Rzeszów

al. Wyzwolenia 2

17 850 67 60

office@chemifarb.com.pl

CONIVEO

coniveo.pl

Warszawa

ul. Białostocka 7

22 810 99 16

biuro@coniveo.pl

HAGAR

hagar.com.pl

Gdynia

ul. Akacjowa 55A

58 664 92 20

hagar@hagar.com.pl

IT-POL

it-pol.pl

Łódź

ul. Brukowa 11

42 651 18 54

kontakt@it-pol.pl

KAMIX

kamix.com.pl

Tychy

ul. Przemysłowa 60

32 217 37 18

kamix@kamix.com.pl

MULTICONTRACT

multicontract.com.pl

Karczew

Całowanie 111B

22 778 19 50

info@multicontract.com.pl

OSTPOL

ostpol.pl

Toruń

ul. Wielki Rów 40B

56 62 34 444

marketing@ostpol.pl

POLFLOR

polflor.com.pl

Poznań

ul. Smolna 13A/U3

61 820 31 55

sekretariat@polflor.com.pl

SIT-IN POLAND

sit-in.pl

Ruda Śląska

ul. Kokotek 29

32 771 64 00

biuro@sit-in.pl

WAPOL

wapol.com.pl

Wólka Kozodawska

Polnych Kwiatów 17

22 651 69 13

wapol@wapol.com.pl

AGNELLA

agnella.pl

Białystok

ul. Gen.Wł. Andersa 42

85 74 09 221

kontrakt@agnella.pl

KOWARY CARPETS

axprocarpets.com

Jelenia Góra

ul. Wiejska 86A

75 646 74 87

info@axprocarpets.com

SARMATIA TRADING

sarmatiatrading.pl

Warszawa

ul. Siedmiogrodzka 1/5

886 056 086

info@sarmatiatrading.pl

Wykładziny wełniane i dywany

TEKSTYLIA APRIORI

apriori.pl

Szczecin

ul. Struga 7

91 423 81 81

apriori@apriori.pl

BEREZZINO

berezzino.com

Plewiska

ul. Kolejowa 107

721 873 000

berezzino@berezzino.pl

BERTAX

bertax.pl

Bielawa

ul. Waryńskiego 14

74 833 55 68

bertax@bertax.pl

BLYCOLIN

blycolin.com

Kraków

ul. Płk. S. Dąbka 17

12 650 02 45

office.pl@blycolin.com

DECOSTREFA

decostrefa.com

Kraków

ul. Blokowa 3

12 643 35 65

biuro@decostrefa.com

DEKORIA

dekoria.pl

Żarów

ul. Przemysłowa 10

74 851 72 65

dekoria@dekoria.pl

EUROFIRANY

eurofirany.pl

Żywiec

ul. Sienkiewicza 81

33 865 23 66

eurofirany@eurofirany.pl

EUROTEKSTYLIA

eurotextil.pl

Zgierz

ul. 1 Maja 3

42 719 01 85

eurotextil@eurotelsti.pl

FARGOTEX

fargotex.pl

Łomża

al. Legionów 114C

86 218 53 90

fargotex@fargotex.pl

FARO TEKSTYLIA

faro.com.pl

Kraków

ul. Rydlówka 9

12 260 38 60

faro@faro.com.pl

FIVE STARS

fivestars.pl

Kraków

ul. Zabłocie 23

12 252 05 05

biuro@fivestars.net.pl

GRENO

greno.pl

Kąty Wrocławskie

ul. Fabryczna 32

71 360 56 56

greno@greno.pl

ITALVELUTTI

italvelluti.pl

Podegrodzie

Brzezna 495

18 446 07 84

italvelluti@italvelluti.pl

LumenTex

lumentex.pl

Łódź

al. 1 Maja 91/23

42 205-96-44

biuro@lumentex.pl

MAGDALENA

hotelowe24.eu

Tarnobrzeg

ul. Warszawska 227

15 823-65-71

info@hotelowe24.eu

PIK

piktekstylia.eu

Gorzów Wlkp.

ul. Podmiejska 24

722-56-11

biuro@piktekstylia.eu

POLDEKOR

poldekor.pl

Marki

ul. Ząbkowska 40

22 675 93 16

biuro@poldekor.pl

POLONTEX

polontex.com.pl

Częstochowa

ul. Rejtana 25/35

33 396 22 22

polontex@polontex.com.pl

ROBIMAX

robimax.pl

Chorzów

ul. Krzywa 14

32 241 24 90

robimax@robimax.pl

RIDEX

ridex.com.pl

Poznań

ul. Dąbrowskiego 345

61 848 95 99

biuro@ridex.com.pl

SE-DA

se-da.pl

Lidzbark

ul. Polna 10

23 682 21 00

horeca@se-da.pl

S.I.C.

sic.com.pl

Łódź

Romana 40/42

42 640 26 40

biuro@sic.com.pl

SVILANIT

svilanit.pl

Pisarzowice

ul. Chabrowa 18

604 587 549

henryk.medrzak@svilanit.pl

TEXPOL

texpol.net.pl

Dłutów

Borkowice 26

44 634 05 79

biuro@texpol.net.pl

TOMARK

tomark-tex.pl

Milanówek

ul. Wiejska 10

22 724-87-97

biuro@tomark-tex.pl

TUVA HOME

tuvahome.pl

Warszawa

ul. Bruzdowa 16B

604 664 824

biuro@tuvahome.com

76 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

ŁÓŻKA I MATERACE ANITAR

anitar.pl

Wolin

Ostromice

510 172 584

biuro@anitar.pl

COMFORTBE

comfortbe.pl

Warszawa

ul. Ostrzycka 2/4

22 810 04 72

biuro@comfortbe.pl

EURO-SEN

eurosen.pl

Chrząstawa Wielka

ul. Wrocławska 123

71 316 19 84

sprzedaz@eurosen.pl

HASTENS

hastens.com.pl

Skarszewy

ul. Starogardzka 13

58 533 93 93

info@lozkahastens.pl

HEVER

hever.pl

Rumia

ul. Dębogórska 24

661 898 889

biuro@hever.pl

HILDING

hilding.pl

Murowana Goślina

ul. Polna 17

61 642 14 00

info.pl@hildinganders.com

IZOTONIA

izotonia.pl

Tereszpol

Lipowiec 96A

84 643 58 33

biuro@izotonia.pl

JANPOL

hotele.janpol.pl

Orzesze k. Katowic

ul. Cynkowa 2A

518 022 870

hotele@janpol.pl

JMB

materacejmb.com.pl

Reda

ul. Polna 1

58 678 31 97

jmb@materacejmb.com.pl

MEBLE MARZENIE

meble-marzenie.pl

Opatów

ul. Bolesławiecka 14A

M&K FOAM

mkfoam.pl

Koło

ul. Toruńska 267

63 26 24 300

mkfoam@mkfoam.pl

OPTIMUM

optimum-materace.pl

Zarzecze k. Niska

ul. Mickiewicza 47

15 870 13 69

info@optimum-materace.pl

RAPID-SPED

hotelowematerace.pl

Poznań

ul. Lechicka 59/207

61 656 12 01

hotele@polskiematerace.pl

RECTICEL

premium-line.pl

Łódź

ul. Graniczna 60

42 677 20 23

sembella@sembella.pl

RELAKS

materace.pl

Chojnice

Topole 17

52 396 52 00

relaks@materace.pl

SENACTIVE

senactive.pl

Bytom

ul. Zabrzańska 5

32 724 95 30

biuro@senactiv.pl

TEMPUR POLSKA

tempur.pl

Wrocław

ul. Sokalska 2

801 006 015

info@tempur.pl

ABIP

abip.com.pl

Wyszków

ul. Pułtuska 112A

503 336 540

abip@op.pl

AMW

amw.pl

Pyrzowice

ul. Ułanów 1

32 284 50 17

amw@amw.pl

ANDROPOL

andropol.pl

Andrychów

ul. Krakowska 83

33 875 64 73

dh@andropol.com.pl

ASTRE TEXTILE

astre.com.pl

Warszawa

ul. Lędzka 42A

22 243-08-83

biuro@astre.com.pl

BARBAT

barbat.pl

Nowy Sącz

ul. Grunwaldzka 86

501 129 007

biuro@barbat.pl

COMFORTA

comforta.pl

Łódź

ul. Jarowa 8

42 659 73 60

comforta@comforta.pl

ESTELLA

estella.eu

Polkowice

ul. Polna 6

76 845 37 80

biuro@estella.eu

FIVE STARS

fivestars.pl

Kraków

ul. Zabłocie 23

12 252 05 05

biuro@fivestars.net.pl

HOTELTEX

hoteltex.pl

Lidzbark

ul. Polna 10

23 682 21 15

kontakt@hoteltex.pl

HORECA-TEX

horecatex.pl

Andrychów

ul. Środkowa 1B

33 486 25 98

biuro@horecatex.pl

INTER-WIDEX

inter-widex.com.pl

Mrągowo

ul. Giżycka 9

89 741 44 86

info@inter-widex.com.pl

MABOTEX

mabotex.pl

Bulowice

ul. Krakowska 146

503 146 052

mabotex@mabotex.pl

MADLEY

abcposcieli.pl

Stanisławów

Mały Stanisławów 7B

25 757 52 76

biuro@abcposcieli.pl

MAGMA

naturalnewyroby.eu

Częstochowa

ul. Marysia 29/35

606 941 796

biuro@naturalnewyroby.eu

MORFEUSZ

morfeusz.net.pl

Lubanie

Lubanie 9

54 251 31 26

morfeusz@morfeusz.net.pl

PIÓREX

piorex.pl

Swarzędz

ul. Kilińskiego 8

61 817 25 45

sprzedaż@piorex.pl

ACUS

uniformy.pl

Warszawa

ul. Paca 37

22 500 69 03

info@uniformy.pl/

BEATEX

beatexgroup.com

Szczecin

ul. Kwiatowa 1d/21

607 900 069

biuro@beatexgroup.com

BERENDSEN

berendsen.pl

Żukowo

ul. Duńska 1

58 5114500

info@berendsen.pl

CETIX

cetix.pl

Koszalin

ul. Morska 35/107

517-239-350

biuro@cetix.

CHEMAN

hafciarnia.pl

Osielsko

ul. Bałtycka 13

52 381 31 38

cheman@bydg.pl

DUET-FASHION

duet-fashion.com.pl

Wrocław

ul. Daszyńskiego 10A

71 328 87 07

biuro@duet-fashion.com.pl

GODET

odziezhotelowa.pl

Olsztyn

ul. Rolna 45

606-915-050

biuro@godet-krawiectwo.pl

IMPEL RENTAL

impel.pl

Wroclaw

ul. Ślężna 118

71 711 00 0

cc.info@impel.pl

ITALBEL

italbel.pl

Zielona Góra

ul. Diamentowa 8

68 414 54 88

biuro@italbel.pl

JJ KRUK

jjkruk.pl

Warszawa

ul. T. Nocznickiego 29

22 817 80 12

biuro@jjkruk.pl

LEELOO UNIFORMS

leeloo.pl

Nowa Wieś Lęborska

ul. Grunwaldzka 38

59 862 0976

biuro@leeloo.pl

TEDMAR

tedmar.com.pl

Raszyn

ul. Jesienna 1 B

22 720 27 98

info@tedmar.com.pl

THE STAR

thestar.pl

Warszawa

ul. Spisaka 101

22 662 75 12

info@thestar.pl

TRIANON

trianon.pl

Ostróda

ul. Pieniężnego 35A

662 294 069

sekretariat@trianon.pl

WAMA

wamasrem.pl

Śrem

ul. Dąbrowskiego 6

61 282 85 50

wawasrem@interia.pl

VENA

vena.wroclaw.pl

Wrocław

ul. Balonowa 28

71 373 90 96

vena@vena.wroclaw.pl

ZENDER

zender.com.pl

Wrocław

ul. Kleczkowska 52

71 329 26 56,

zender@zender.com.pl

biuro@meble-marzenie.pl

POŚCIEL

ODZIEŻ

78 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Od 45 lat zaufany partner w dziedzin ie wynajmu tekstyliów hotelowyc h

Poczuj różnicę … Oferujemy kompleksowe i sprawdzone rozwiązanie jakim jest wynajem i serwis tekstyliów hotelowych i restauracyjnych. Profesjonalne pranie, efektywna logistyka, ekskluzywne tekstylia … – to wszystko i jeszcze więcej bez ryzyka inwestycyjnego. Komfortowo i bezpiecznie. Dołącz do nas i poczuj różnicę … WYNAJEM I SERWIS • POŚCIEL HOTELOWA • PROFESJONALNE PRANIE KOMFORT I BEZPIECZEŃSTWO • PARTNERSTWO I ZAUFANIE

Blycolin Textile Services Sp. z o.o. y ul. Płk. S. Dąbka 17 y 30-832 Kraków y tel. 12 650 02 45 y tel. 12 650 02 47 y e-mail: office.pl@blycolin.com y www.blycolin.com

Raport z rynku HoReCa 2017

BIURA ARCHITEKTONICZNE AGK

agkarchitekci.pl

Warszawa

ul. Św. Wincentego 14/25

22 250 29 12

biuro@agk.com.pl

AMAR

amar-architekci.pl

Zakopane

ul. Zamoyskiego 28A

18 20 662 00

biuro@amar-architekci.pl

APA HUBKA

apahubka.pl

Wrocław

ul. Grottgera 7

71 337 47 00

office@apahubka.pl

APA KURYŁOWICZ & ASSOCIATES

apaka.com.pl

Warszawa

ul. Berezyńska 25

22 616 37 98

apaka@apaka.com.pl

ARBAPOL

arbapol.com

Kraków

ul. Rzemieślnicza 1/503

12 296 44 34

krakow@arbapol.com

ARCH-DECO

archdeco.pl

Gdynia

ul. Starowiejska 41-43

58 660 81 20

archdeco@archdeco.pl

ARCHIPLAN

archiplan.pl

Gdynia

ul. Starowiejska 17/7A

58 621 10 10

sekretariat@archiplan.com.pl

ASW

asw-architekci.pl/pl

Poznań

ul. Jana Ostroroga 7/5

61 867 42 90

asw@asw-architekci.pl

AUTORSKIE BIURO PROJEKTOWE

abpsc.pl

Kraków

ul. Ariańska 17/2

12 421 72 95

biuro@abpsc.pl

bkarchitekci.pl

Sopot

ul. Parkowa 24

58 301 74 21

pracownia@bkarchitekci.pl

bs-arch.pl

Poznań

ul. Złota 17

61 842 30 67

projekt@bs-arch.pl

BOSIACCY

bosiaccy.pl

Sopot

ul. Krótka 3b/1

58 551 42 69

bosiaccy@wp.pl

BULANDA MUCHA

bimarch.pl

Warszawa

ul. Lipińska 4

22 56 101 50

biuro@bimarch.pl

C13

c13.pl

Łódź

ul. Lipowa 75

607 397 607

mail@c13.pl

CKK

ckkarchitekci.pl

Gdynia

ul. Świętojańska 87/14

58 620 00 92

biuro@ckkarchitekci.pl

DDJM

ddjm.pl

Kraków

ul. Św. Jana 12

12 429 26 78

biuro@ddjm.pl

DŻUS GK

dzusgkarchitekci.pl

Olsztyn

ul. Artyleryjska 3H

89 523 64 23

architekci@dzusgkarchitekci.pl

EMKAA

emkaa.pl

Warszawa

ul. Kobielska 23/217

22 119 14 17

biuro@emkaa.pl

FUTURA

futura-studio.pl

Bydgoszcz

ul. Poznańska 31

52 360 80 60

futura@futura-studio.pl

GRUPA 5

grupa5.com.pl

Warszawa

ul. Wejnerta 16A

22 380 23 00

grupa5@grupa5.com.pl

GRUPA PLUS

grupaplus.org

Warszawa

ul. Fitelberga 23

694 445 346

kontakt@grupaplus.org

ILIARD

iliard.pl

Kraków

ul. Dolnych Młynów 3/3

12.44 55 400

info@iliard.pl

IMB ASYMETRIA

imbasymetria.pl

Kraków

ul. Biskupia 1

12 398 49 00

biuro@ imbasymetria.pl

JEMS

jems.pl

Warszawa

ul. Gagarina 28A

22 559 28 00

jems@jems.pl

jkarchitekci.pl

Gdynia

ul. Olgierda 94F/2

58 620 98 58

biuro@jkarchitekci.pl

JSK

jsk-waw.pl

Warszawa

ul. Żwirki i Wigury18

22 660 30 00

jsk@jskarchitects.com

KAHL-GACZOREK

kahl-gaczorek.com

Zakopane

ul. Balzera 21

692 430 935

biuro@kahl-gaczorek.com

KAZIMIERSKI I RYBA

kir-architekci.com

Warszawa

ul. Żytnia 16

22 632 32 02

biuro@kir-architekci.com

KD KOZIKOWSKI DESIGN

kozikowski.pl

Gdańsk

ul. Zacisze 10

58 552 02 53

biuro@kozikowski.pl

KM RUBASZKIEWICZ

kmrubaszkiewicz.pl

Warszawa

ul. Broniewskiego 3

791 130 089

km@kmrubaszkiewicz.pl

MWM

mwmarchitekci.pl

Rzeszów

ul. Partyzantów 1A/335

17 861 39 14

biuro@mwmarchitekci.pl

OP ACHITEKTEN

op-architekten.com/pl

Warszawa

Al. Jerozolimskie 51/2

22 382 17 50

kontakt@op-architekten.com

PALLADIUM

palladium.com.pl

Poznań

ul. Przyłuskiego 7

61 66 11 012

architekci@data.pl

P.K. STUDIO PROJEKTOWE

pkstudio.com.pl

Sopot

ul. Kościuszki 60/2

58 717 19 89

biuro@pkstudio.com.pl

PRC

prcarchitekci.pl

Warszawa

Al. Ujazdowskie 6A

22 622 28 28

architekci@prc.com.pl

STUDIO BB

studio-bb.pl

Gliwice

ul. Pukasa 2/3

793 090 078

studio@studio-bb.pl

SUD

sudarchitectes.pl

Warszawa

ul. Chmielna 19

22 55 65 900

sud@sudgroupe.pl

T-33

t-33.pl

Gdynia

ul. Świętojańska 135/5

58 620 77 65

biuro@t-33.pl

WOLSKI

wolskiarchitekci.pl

Sopot

ul. Władysława IV 1B

58 668 48 50

biuro@wolskiarchitekci.pl

ŻERA2

zera2architekci.pl

Warszawa

ul. J. Brożka 18.49

22 41 41 200

biuro[at]zera2architekci.pl

PROJEKTOWANIE WNĘTRZ 3B STUDIO

3bstudio.com.pl

Kraków

ul. Dietla 99/5A

505-001-882

info@3bstudio.com.pl

DEKOR STUDIO

dekor-studio.com

Kraków

ul. Praska 28/1

12 266 83 10

biuro@dekor-studio.com

EC-5

ec-5.com

Łódź

ul. Kopernika 62/14

668 493 035

projekt@ec-5.com

IDEOGRAF

ideograf.pl

Gdynia

ul. Świętojańska 93/3

730 005 488

info@ideograf.pl

KACEDE

kacede.pl

Gdańsk

ul. Matejki 6

501 606 345

biuro@kacede.pl

KACZMAREK STUDIO

kaczmarekstudio.pl

Warszawa

ul. Drzemlika 1G

22 894 42 60

biuro@kaczmarekstudio.pl

OVOTZ DESIGN LAB.

ovotz.pl

Kraków

ul. Mogilska 65/710

12 361 42 00

biuro@ovotz.pl

MADAMA

madama.pl

Warszawa

ul. Bema 65/47B

607 589 778

info@madama.pl

MODUS STUDIO

modusstudio.pl

Wrocław

ul. Lwowska 38B

71 339 10 13

biuro@modusstuido.pl

STUDIO 212

studio212.pl

Gdańsk

ul. Sobieskiego 62/2

58 7279056

info@studio212.pl

TREMEND

tremend.pl

Warszawa

ul. Marconich 2/6

22 550 20 50

biuro@tremend.pl

80 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

POTRAFIMY STWORZYĆ MIEJSCE, KTÓRE PRZYCIĄGNIE GOŚCI. PRZESTRZEŃ, KTÓRA ZAPEWNI KOMFORT, ZDOBĘDZIE SYMPATIĘ I UZNANIE. HOTEL, DO KTÓREGO GOŚCIE BĘDĄ WRACAĆ.

Raport z rynku HoReCa 2017

CZYSTOŚĆ – ŚRODKI I URZĄDZENIA ACRYLMED

acrylmed.pl

Śrem

ul. Mickwiecza 33

61 28 35 541

hobert.karafa@acrylmed.com.pl

BUZIL

buzil.pl

Wrocław

ul. J.Długosza 60

71 376 60 31

biuro.polska@buzil.de

CID LINES

cidlines.pl

Niepruszewo

ul. Świerkowa 20

61 896 81 90

biuro@cidlines.pl

CLINEX

nanochem.pl

Sosnowiec

ul. Schonów 3

32 294 41 00

amtra@antar.pl

CLOVIN

clovin.com.pl

Czyżew

ul. Zarzecze 14

86 27 55 058

sklep@wash-expert.pl

CURO

curo.com.pl

Warszawa

ul. 17 Stycznia 32

22 868 03 11

biuro@curo.com.pl

CWS-BOCO

cws-boco.pL

Łódź

ul. Elektoralna 16

801 297 262

info@cws-boco.pl

DIVERSEY

diversey.com.pl

Warszawa

ul. Fabryczna 5

22 328 10 00

diversey@diversey.com

DRACO BIS

draco-bis.pl

Konin

ul. Młodzieżowa

29 62 767 23 55

biuro@draco-bis.p

DYSON

dysonairblade.pl

Pruszków

ul. 3 Maja 8

22 738 34 81

dysonairblade@aged.com.pl

ECOLAB

ecolab.pl

Kraków

ul. Kalwaryjska 69

12.2616191

biuro@ecolab.pl

EILFIX

eilfix.pl

Wrocław

ul. Krzemieniecka 109

71 354 56 05

biuro@eilfix.pl

GRICARD

gricard.pl

Lublin

ul. Garbarska 16

536 370 151

gricard@gricardpolska.pl

HENRY KRUSE

kruse.pl

Bielany Wrocławskie

ul. Kolejowa 3

71 33 45 228

s.biskup@kruse.pl

HEUTE SERVICE

heute.pl

Warszawa

ul. Wałowicka 19A

22 873 03 50

biuro@heute.pl

HIGIENA SERWIS

higienaserwis.pl

Warszawa

ul. Księcia Ziemowita 53

22 518 56 56

biuro@higienaserwis.pl

HIGMA SERVICE

higma-service.pl

Opole

ul. Gosławicka 2

801 315 198

biuro@higma-service.pl

IMPEL

impel.pl

Wrocław

ul. Ślężna 118

71 711 00 00

cc.info@impel.pl

INTERTEAM

interteam.com.pl

Rybnik

ul. Żorska 18B

32 42 46 330

firma@interteam.com.pl

KARCHER

karcher.pl

Kraków

ul. Stawowa 140

801 811 234

karcher@karcher.pl

KIEHL & ŻEGARSKI

kiehl-zegarski.pl

Warszawa

ul. Wolnej Wszechnicy 3

22 824-32-64

kiehl@kiehl-zegarski.pl

LAKMA

lakmapro.pl

Warszowice

ul. Gajowa 7

32 434 92 01

lakmapro @lakma.com

MAKITA

makita.pl

Bielsko-Biała

ul. Bestwińska 103

33 484 02 00

info@makita.pl

MERIDA

merida.com.pl

Wrocław

ul. Karkonoska 59

71 33 97 888

sekretariat@merida.com.pl

NAVO ORBICO

navoorbico.pl

Tychy

ul. Oświęcimska 51

32 325 61 00

infolinia@navoorbico.pl l

OPTIMUM

optimum24.pl

Łódź

ul. Duńska 1

603 130 087

biuro@optimum24.pl

P&G PROFESSIONAL

pg.com.pl

Warszawa

ul. Zabraniecka20

22 678 55 44

pg@pg.com.pl

POLOR

wozekhotelowy.pl

Szczecin

ul. Władysława IV 1

91 81 01 250

info@numatic.pl

REINEX

reinex.pl

Szczytna

ul. Piekielna Góra 7

74 868 13 77

biuro@reinex.pl

SANECLEAN

saneclean.com.pl

Komorów

ul. Kubusia Puchatka 9

668 999 520

biuro@saneclean.pl

SANIPILL

sanipill.pl

Piaseczno

ul. Kineskopowa 1

887 33 99 33

biuro@sanipill.pl

SCA HYGIENE

tork.pl

Warszawa

ul. Puławska 435A

22 543 75 01

biuro@sca.com

SOKO

soko.pl

Pruszków

ul. Parzniewska 2

22 759 60 72

soko@soko.pl

STERIPOWER

steripower.pl

Bieruń

ul. Warszawaska 93

32 328 96 44

info@steripower.pl

SWISH

swishclean.pl

Warszawa

ul. Pańska 73

22 31 47 103

biuro@swishclean@pl

SYLPO

sylpo.pl

Lublin

ul. Mełgiewska 24

81 441 77 30

sklep@sylpo.pl

TENNANT

tennantco.com

Bielsko-Biała

ul. Legionów 57

723 878 801

tpowala@tennantpolska.com

TENZI

tenzi.pl

Dołuje

Skarbimierzyce 20

91 311 97 77

handel@tenzi.pl

WERNER MERTZ

werner-mertz.pl

Warszawa

ul. Krakowiaków 50

22 771 46 71

tana@werner-mertz.pl

VOIGT

voigt.pl

Zabrze

ul. Jordana 90

32 272 25 73

info@voigt.pl

PRANIE – USŁUGI I URZĄDZENIA ABRILUX

abrilux.pl

Warszawa

ul. Spedycyjna 22

22 519 73 28

abrilux@abrilux.pl

ALBA SERVICE

alba.waw.pl

Warszawa

ul. Nugat 4

22 644 38 43

alaba@waw.alba.pl

MAGIELEK

magielek.pl

Limanowa

ul. Reymonta 1

18 337 60 90

biuro@magielek.pl

MIELE

miele-professional.pl

Warszawa

ul. Gotarda 9

22 548 40 15

profi@miele.com.pl

PIWOWAR

piwowar.it.pl

Nowy Dwór Maz.

ul. Gen. Berlinga 90

22 775 85 30

piwowar@piwowar.it.pl

PRALNIA CENTRUM

pralnia.szczecin.pl

Szczecin

pl. Rodła 10

91 359 51 18

pralnia@pazim.pl

PRALNIA HEVELIUS

pralhev.pl

Gdynia

ul. Pucka 118

58 620 18 74

bok@pralhev.pl

PRALUS

pralus.pl

Rudniki k. Krakowa

ul. Dolna 440

12 650 30 30

biuro@pralus.pl

PRAMAZUT

pramazut.com.pl

Masłów

ul. Lotnicza 60A

41 311 02 90

prazamut@pramazut.com.pl

SKANTRADE

skantrade.pl

Sopot

ul. Armii Krajowe 22

58 555 78 68

biuro@skantrade.pl

SOVRANA

sovrana.com.pl

Olkusz

ul. Przemysłowa 3

32 645 00 16

office@sovrana.com.pl

WHIRPOOL

whirlpool.pl

Warszawa

ul.1 Sierpnia 6A

801 900 666

whirpool@whirpool.pl

82 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

TELEWIZORY FUNAI

funai.pl

Nowa Sól

ul. Inżynierska 1

68 388 26 05

info@funai.pl

ORION

orion-polska.pl

Warszawa

ul. Ostrobramska 101A

22 517 36 00

info@fgpoland.pl

LG ELECTRONICS

lge.pl

Warszawa

Al. Jerozolimskie 162A

801 801 054

hoteltv@lge.pl

PANASONIC

panasonic.pl

Warszawa

ul. Wołoska 9A

22 338 12 00

maciej.morawski@panasonic.com

PHILIPS

hospitality.philips.com

Warszawa

Al. Jerozolimskie 195B

22 571 00 00

mariusz.chudzinski@tpvision.com

SAMSUNG

telewizjahotelowa.samsung.pl

Warszawa

ul. Marynarska 15

22 607 46 15

samsung@samsung.com

SHARP ELECTRONICS

sharp.pl

Warszawa

ul. Poleczki 33

662 173 009

sharp@sharp.pl

TOSHIBA

toshiba-av.pl

Biskupice Podgórne

ul. Pokoju 1

71 79 69 500

info@toshiba.p

SONY

sony.pl

Warszawa

ul. Ogrodowa 58

801 382 462

sony@eu.sony.com

MEDIA MANAGEMENT EUROPE

ww.mm-eu.com

Warszawa

ul. Naddnieprzańska 26/2D

22 812 74 33

sales@mm-eu.tv

NC+

operatorplus.pl

Warszawa

al. Gen. W. Sikorskiego 9

22 32 82 545

cable@ncplus.pl

UPC

biznes.upc.pl

Warszawa

al. Jana Pawła II 27

22 415 95 95

mle@upc.pl

AMERNET

amernet.eu

Warszawa

ul. Puławska 487

22 646 53 20

amernet@amernet.eu

AV NET

ww.av.net.pl

Warszawa

ul. Ostrobramska 104/38

22 610 42 88

info@av.net.pl

FG POLAND

fgpoland.pl

Warszawa

ul. Ostrobramska 101A

22 517 3 600

info@fgpoland.com

TELEWIZJE

SYSTEMY TELEWIZYJNE

HOTELENET

hotelenet.com

Warszawa

ul. Pomiechowska 26

22 815 84 40

hn@hotelenet.com

INHOTEL

inhotel.com.pl

Kraków

ul. Lubostroń 25/1

012 266 91 06

biuro@inhotel.com.pl

INSTALSAT

instalsat.pl

Warszawa

ul. Cegłowska 34

22 864 98 98

info@instalsat.pl

LOX

lox.pl

Warszawa

ul. Zawodzie 7A

22 816 71 39

office@lox.pl

MEDIA HOTEL

mediahotel.pl

Gorzów Wlkp.

ul. Kombatantów 34

95 72 29 658

info@mediahotel.pl

QUADRIGA

quadriga.com

Warszawa

ul. Indiry Gandhi 23

22 643 63 15

jacek.puchlak@quadriga.com

WANO SOLUTIONS

wano.pl

Luboń k. Poznania

ul. Kochanowskiego 1

78 403 72 99

biuro@wano.pl

ADITH TECHNOLOGIES

adith.pl

Szczecin

ul. Somosierry 30A

91 852 21 30

biuro@adith.pl

AVAILPRO

availpro.com

Warszawa

518 961 391

BETASI

betasi.com.pl

Nowy Sącz

Rynek 28/1

18 200 50 00

info@betasi.com.pl

SYSTEMY INFORMATYCZNE

BRILLIANT HOTELSOFTWARE

myhotelsoftware.pl

Wrocław

ul. Kościuszki 108A/25

71 781 56 80

info@myhotelsoftware.pl

BT ELECTRONICS

bte.pl

Kraków

ul. Dukatów 10

12 410 20 33

bte@bte.pl

FIDDEX

fiddex.pl

Poznań

ul. Grunwaldzka 146A

61 86 14 764

biuro@fiddex.pl

FOODSOFT

foodsoft.pl

Łódź

ul. Demokratyczna 117

535 121 123

sprzedaz@foodsoft.pl

INSOFT

insoft.com.pl

Kraków

ul. Jasna 3A

12 415 23 72

insoft@insoft.com.pl

LSI SOFTWARE

lsisoftware.pl

Łódź

ul. Przybyszewskiego 176/178

42 680 80 00

info@lsisoftware.pl

MCCOMP

mccomp.pl

Warszawa

ul. Słowicza 62

22 10 11 800

info@mccomp.pl

MCX SYSTEMS

mcxsystems.pl

Warszawa

ul. Gotarda 9

22 548 46 39

handlowy@)mcxsystems.pl

NET LEADER

netleader.pl

Gdynia

ul. Strzelców 34

607 150 096

netleader@netleader.pl

NETPOS

netpos.com.pl

Łódź

ul. Niciarniana 2/6

42 307 03 58

info@netpos.com.pl

NOVITUS

novitus.pl

Warszawa

ul. Jutrzenki 116

22 419 21 25

info@novitus.pl

ORACLE (d. Micros)

micros-fidelio.pl

Warszawa

ul. Ruchliwa 15

22 532 47 00

pl-sales@micros.com

PMS LABS

pmslabs.com.pl

Katowice

ul. Gallusa 12

32 279 22 50

pmslabs@pmslabs.com.pl

POSBISTRO

posbistro.com

Kraków

ul. Batorego 25

503 708 001

posbistro@posbistro.com

PROFITROOM

profitroom.pl

Poznań

ul. Roosevelta 9/3

61 641 62 45

kontakt@profitroom.pl

RKEEPER

rkeeper.pl

Nowa Iwiczna

ul. Mleczarska 15A

668 087 854

info@rkeeper.pl

S4H

s4h.pl

Kołobrzeg

ul. Głogowa 10

94 35 406 40

biuro@s4h.pl

SOFTWARE MIND

softwaremind.pl

Kraków

ul. Bociania 22A

12 252 34 00

oficce@softwaremind.pl

SOFTECH

gastro.pl

Warszawa

ul. Palisadowa 20/22

22 610 77 42

info@gastro.pl

SOHIS

sohis.pl

Jaworzno

ul. Słowackiego 10

32 616 22 21

sohis@sohis.pl

WINDORF NIXDORF

windorf-nixdorf.com/pl

Warszawa

ul. Popularna 82

22 572 42 00

poland@wincor-nixdorf.com

VISION TIME

visiontime.pl

Wrocław

ul. Spiżowa 2/5

71 716 5588

info@visiontime.pl

84 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

ZAMKI / SYSTEMY KONTROLI DOSTĘPU ALSANIT

ubranioweszafki.pl

Trzcianka

ul. Wieleńska 2

67 253 23 60

doradca@alsanit.pl

ARPSYSTEM

arpsystem.pl

Warszawa

ul. Bruzdowa 94

22 885 14 28

biuro@arpsystem.pl

ASSA ABLOY

assaabloy.com.pl

Warszawa

ul. Jana Olbrachta 94

22 751 53 54

biuro.PLWAR@assaabloy.com

BE-TECH

be-tech.pl

Sandomierz

ul. Długa 49

15 832 00 75

biuro@dipol.com.pl

BH WANDEX

wandex.pl

Warszawa

ul. E. Ciołka 8/210

22 581 44 90

bh@wandex.pl

ELARM

elarm.pl

Łódź

ul. Mochnackiego 34

42 682-81-38

elarm@elarm.pl

FLUID CONTROL SYSTEMS

fluidcs.com.pl

Warszawa

ul. Wolność 7F

22 862 57 58

info@fluidcs.com.pl

HARTMAN TRESORE

hartmann-tresore.pl

Warszawa

ul. Marynarska 19A

22 595 40 80

info@hartmann-tresore.pl

INHOTEL

inhotel.com.pl

Kraków

ul. Kobierzyńska 23A

12 266 91 06

biuro@inhotel.com.pl

KABA

kaba.pl

Warszawa

ul. Górnośląska 4A

22 6658827

info.pl@kaba.com

LOB

lob.pl

Leszno

ul. Magazynowa 4

65 525 07 20

lob@lob.pl

LOX

lox.pl

Warszawa

ul. Zawodzie 7A

22 816 71 39

office@lox.pl

MAXBAT

zamkihotelowe.pl

Jelenia Góra

ul. Nadbrzeżna 34A

75 764 83 53

biuro@maxbat.pl

SALTO

salto.pl

Warszawa

Al. Jerozolimskie 214

22 335 98 88

info@salto.pl

SALTO SYSTEMS

saltosystems.pl

Warszawa

ul. Ostrobramska 101A

222 112 204

info.pl@saltosystems.com

TAYAMA

tayama.pl

Katowice

ul. Słoneczna 4

32 258 22 89

biuro@tayama.pl

WANO SOLUTIONS

wano.pl

Luboń

ul. Wschodnia 21E/69

61 307 22 35

biuro@wano.pl

WILKA

wilka.de

Leszno

ul. Spółdzielcza 45

65 529 77 28

info@wilka.pl

WITPOL II

witpol.pl

Poznań

ul. 28 Czerwca 61

61 832 05 33

witpol@witpol.pl

VING CARD

vingcard.pl

Warszawa

ul. Zawodzie 7A

22 816 71 39

office@lox.pl

www.e-restauracja.com

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2017

SPA, BASENY, SAUNY – WYPOSAŻENIE ARRAS BASENY

strefabasenu.pl

Tychy

ul. Metalowa 3

609 611 000

info@strefabasenu.pl

ABACOSUN

abacosun.pl

Gdynia

ul. Olgierda 45

58 664 64 51

abacosun@abacosun.pl

ASTRALPOOL

astralpool.pl

Wrocław

al. Armii Krajowej 61

71 360 49 30

office@astralpool.pl

AYALA

ayala.com.pl

Piaseczno

ul. Julianowska 59A

22 70 203 36

aga@ayala.com.pl

BERNDORF

berndorf.pl

Jaworze

ul. Zdrojowa 78

33 82 89 700

biuro@berndorf.pl

BIO BASENY

biobaseny.pl

Warszawa

ul. Cyklamenów 9

22 353 52 76

info@biobaseny.pl

EKOSERVISPOL

ekobasen.pl

Nowy Targ

ul. Ludźmierska 29

18 266 59 28

ekoservis@ekoservis.pl

FOR SPA

forspa.pl

Warszawa

ul. Węgrzyna 7

22 858 39 22

info@forspa.pl

INTERSUN

intersun.pl

Mikołów

ul. Katowicka 121

32 322 04 65

intersun@intersun.pl

KLAFS

klafs.pl

Miłosław

Bagatelka 2

61 438 39 20

info@klafs.pl

KRIOMEDPOL

kriomedpol.pl

Stare Babice

ul. Warszawska 272

22 752 93 21

kriomedpol@kriomedpol.pl

MASTERPOOL

masterpool.pl

Myszków

ul. Storczykowa 38

502 613 722

masterpool@masterpool.pl

MEGIW

megiw.pl

Gliwice

ul. Gomułki 2A

32 332 69 01

megiw@megiw.pl

NOVA GROUP

novagroup.pl

Warszawa

ul. Puławska 538

22 646 33 00

biuro@novagroup.pl

OSPA

baseny.krakow.pl

Kraków

ul. Jasnogórska 32

12 626 32 32

jp@baseny.krakow.pl

PHYSIOTHERM

physiotherm.pl

Warszawa

ul. Sarmacka 5K/13

690 533 308

biuro@ physiotherm.pl

RK TRADE

rkbaseny.com.pl

Stróża

ul. Podleśnia 103

42 307 08 38

biuro@rktrade.pl

SANELL

sanell.pl

Łódź

ul. Zbąszyńska 3

42 236 54 24

biuro@sanell.pl

SPA PROJECT

spa-project.pl

Myszków

ul. Sikorskiego 11

501 282 963

biuro@spa-project.pl

SPA ZONE

spazone.pl

Kraków

ul. Wielicka 250

12 278 22 59

biuro@spazone.pl

SUPERNOVA

supernowa.com.pl

Komorów

ul. Kurpińskiego 9

22 759 17 12

info@supernova.com.pl

TIME4SPA

time4spa.pl

Szczecin

ul. Przybyszewskiego 19/2

531 200 977

sprzedaz@time4spa.pl

TRI STAR

tristarcosmetics.pl

Gdańsk

ul. Marusarzówny 2

58 347-62-31

biuro@tristarcos.pl

VACU ACTIV

vacuactiv.pl

Słupsk

ul. Słowackiego 4

59 543 43 43

info@vacuactiv.pl

FITNESS WELL

fitnesswell.pl

Słupsk

ul. Szymanowskiego 22

609 264 126

info@fitnesswell.pl

MATRIX

matrixfitness.pl

Warszawa

ul. Działkowa 62

22 280 94 30

kontakt@johnsonfitness.eu

TECHNOGYM

technogympolska.pl

Warszawa

ul. Domaniewska 37

781 212 321

technogym@itpsa.pl

TOP GYM

top-gym.pl

Siechnice

ul. Stanisława Staszica 7

78 457 90 43

a.drozdz@top-gym.pl

FITNESS – WYPOSAŻENIE

ŁAZIENKI – WYPOSAŻENIE Alsanit

alsanit.pl

Trzcianka

Wieleńska 2

67 253 23 60

alsanit@alsanit.pl

BISK

bisk.eu

Łubna

ul. Podleśna 19

22 736 46 00

bisk@bisk.pl

CERSANIT

cersanit.com.pl

Kielce

al. Solidarności 36

801 01 44 44

biuro@cersanit.com.pl

DURAVIT

duravit.pl

Piaseczno

ul. Okulickiego 5F

22 716 00 15

info@pl.durvit.com

GEBERIT

geberIt.pl

Warszawa

ul. Postępu 1

22 376 01 00

geberit.pl@geberit.com

GROHE

grohe.pl

Warszawa

ul. Puławska 182

22 54 32 640

biuro@grohe.com

HANSGROHE

hansgrohe.pl

Tarnowo Podgórne

ul. Sowia 12

618 168 600

info@hansgrohe.pl

KALDEWEI

kaldewei.pl

Raszyn

ul. Słowikowskiego 1A

22 720 16 03

poczta@kaldewei.pl

RAVAK

ravak.pl

Grodzisk Maz.

ul. Radziejowicka 124

22 755 40 30

info@ravak.pl

ROCA

roca.pl

Gliwice

ul. Wyczółkowskiego 20

32 339 41 00

biuro@roca.pl

SANCO

sanco-polska.pl

Żywiec

al. Piłsudskiego 12

33 475 51 17

biuro@sanco-polska.pl

SANITTI

sanitti.pl

Straszyn

ul. Spacerowa 1

58 682 13 75

biuro@sanitti.pl

SANPLAST

sanplast.pl

Strzelno

Wymysłowice 1

52 31 88 500

poczta@sanplast.pl

VILLEROY&BOCH

villeroy-boch.pl

Warszawa

ul. Migdałowa 1

22 645 17 30

biuro@villeroy-boch.pl

ADA COSMETICS

ada-cosmetics.com

Poznań

618 15 70 39

waldemar.tkaczyk@ada-cosmetics.com

ALL4HOTELS

all4hotels.pl

Warszawa

ul. Bora Komorowskiego 39/82

884 854 545

biuro@all4hotels.pl

CORBY OF WINDSOR

corbyofwindsor.pl

Warszawa

22 307 02 28

trade@corbyofwindsor.com

LANWAR

lanwar.com.pl

Poznań

ul. Cmentarna 22

61 868 51 33

biuro@lanwar.com.pl

MIDEL

midel.pl

Poznań

Os. Wichrowe Wzgórze 13/82

61 82 60 274

midel@midel.pl

PROFIL

wszystko-do-hotelu.pl

Słupsk

ul. Przemysłowa 34

59 848 12 63

hotele@profilgroup.com

GALANTERIA HOTELOWA

86 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Czołowy magazyn branży restauracyjnej w

Polsce

Restauracja nr 06 (31) listopad/grudzień 2016

issn 2084-1566

cena 12 zł w tym 5% vat

pismo biznesu gastronomicznego

Minta

o rekrutowaniu szefa kuchni

Fischbach o ofertach na sylwestra

kałużny o budowaniu zespołu

strzelczyk o karcie win

WyWiad

JaN kościuszko

Polak lubi dobrze i dużo

e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

PROFESJONALNE KOSMETYKI SPA AA PRESTIGE INSTITUTE

aainstitute.pl

Sopot

ul. Łokietka 58

58 550 88 00

oceanic@oceanic.com.pl

ACADEMIE

academie.pl

Warszawa

ul. Węgrzyna 7

22 858 39 22

info@forspa.pl

AROMATHERAPY

forspa.pl

Warszawa

ul. Węgrzyna 7

22 858 39 22

info@forspa.pl

BABOR

pl.babor.com

Wrocław

ul. Kuźnicza 57/58

71 341 09 52

biuro@bio-kosmetyka.pl

BIELENDA

bielenda.pl

Kraków

ul. Fabryczna 20

12 261 99 00

sprzedaż@bielenda.pl

BODYCOFFEE

bodycoffee.pl

Warszawa

ul. Koronowska 16

22 858 39 22

biuro@bodycoffee.pl

CLARENA

clarena.pl

Wrocław

ul. Wilczycka 4C

71 328 07 11

clarena@clarena.pl

DECLEOR

decleor.com.pl

Warszawa

ul. Kuropatwy 44

22 855 45 28

biuro@beautytrade.pl

DERMALOGICA

dermalogica.pl

Michałowice

ul. Polna 24

22-753-04-45

dermalogica@dermalogica.pl

DERMIKA

dermika.pl

Radzymin

ul. Polna 21

22 358 13 00

dermika@cederroth.com

DIBI

dibimilano.pl

Stara Iwiczna

ul. Nowa 23,

22 737 72 06

biuro@alfaparf.pl

DR BELTER

belter.pl

Katowice

ul. Panewnicka 40

32 252 7527

biuro@belter.pl

DR IRENA ERIS

drirenaeris.com

Piaseczno

ul. Armii Krajowej 12

22 717 11 11

serwis@DrIrenaEris.com

ELLA BACHE

ellabache.pl

Michałowice

ul. Szkolna 12

22723 81 01

info@ellabache.pl

ERICSON LABORATOIRE

ericson-laboratoire.pl

Łódź

ul. Pomorska 41

42 639 98 99

beautyin@beautyin.pl

FARMONA

farmona.pl

Kraków

ul. Jugowicka 10C

12 252 70 00

gabinet@farmona.pl

FLEUR'S

fleur-s.pl

Myszków

ul. Sikorskiego 11

501 282 963

biuro@spa-project.pl

GUINOT

guinot.pl

Poznań

ul. Rakoniewicka 10

618 329 107

biuro@guinot.pl

INGRID MILLET

ingrid-millet.pl

Warszawa

ul. Puławska 538

728 356 906

biuro@novagroup.pl

ISABELLE LANCRAY

isabellelancray.pl

Wrocław

ul. Rajska 69

71 788 96 94

biuro@bionantech.com.pl

KLAPP COSMETICS

klapp-cosmetics.pl

Skórzewo k. Poznania

ul. Poznańska 131

61 863 92 96

marketing@klapp.com.pl

KURLAND

kurland.pl

Warszawa

ul. Puławska 538

22 646 33 00

biuro@novagroup.pl

LIVING DIMENSION

living-dimension.pl

ul. Kuźnicza 57/58

71 342 92 63

ld@bio-kosmetyka.pl

L’OCCITANE

pl.loccitane.com

Warszawa

ul. Poleczki 35

22 2 950 640

sekretariat@loccitane.com

MARIA GALLAND

maria-galland.com

Warszawa

ul. Puławska 538

22 646 33 00

biuro@novagroup.pl

MARY COHR

mary-cohr.pl

Michałowice,

ul. Polna 24

22 723 83 66

biuro@allprof.com.pl

NATURA BISSÉ

beautyin.pl

Łódź

ul. Pomorska 41

42 639 98 99

beautyin@beautyin.pl

NOREL

norel.pl

Łomianki

ul. Staszica 35

22 751-15-34

norel@norel.pl

PEVONIA

pevonia.pl

Komorów

ul. Kurpińskiego 9

22 759 17 12

biuro@novagroup.pl

PHYTOCEANE

phytoceane.pl

Myszków

ul. Sikorskiego 11

501 282 963

biuro@spa-project.pl

PHYTOMER

phytomer.com

Warszawa

ul. Węgrzyna 7

858 39 22

info@forspa.pl

PURLES

purles.eu

Michałowice

ul. Polna 24

22 723 88 17

biuro@purles.pl

SKEYNDOR

skeyndor.info.pl

Warszawa

ul. Puławska 538

728 356 906

biuro@skeyndor.info.pl

SORAYA

soraya.pl

Radzymin

ul. Polna 21

22 358 13 00

soraya@cederroth.co

SOTHYS

beautytrade.pl

Warszawa

ul. Kuropatwy

44 600 099 125

biuro@beautytrade.pl

SUCCINITE COSMETICS

succinite.pl

Jarosławiec

ul. Nadmorska 1

785 788 924

kontakt@succinite.pl

THALGO

thalgo.pl

Michałowice

ul. Szkolna 12

22723 81 01

biuro@thalgo.pl

THALION

thalion.pl

Wrocław

ul. Rajska 69

71 788 96 94

biuro@bionantech.com.pl

VIE COLLECTION

viecollection.pl

Myszków

ul. Sikorskiego 11

501 282 963

biuro@spa-project.pl

YONELLE MEDESTHETIC

medesthetic.yonelle.pl

Warszawa

ul. Gen J. Zajączka 9A/24

22 331 27 12

medesthetic@yonelle.pl

ZIAJA

ziaja.com

Gdańsk

ul Jesienna 9

58 521 34 00

ziaja@ziaja.com

ALL-PROF

allprof.com.pl

Michałowice

ul. Polna 24

22 723 83 66

biuro@allprof.com.pl

BEAUTY TRADE

beautytrade.pl

Warszawa

ul. Kuropatwy 44

22 855 45 28

biuro@beautytrade.pl

BIO-KOSMETYKA

bio-kosmetyka.pl

Wrocław

ul. Kuźnicza 57/58

71 341 09 50

biuro@bio-kosmetyka.pl

BIONANTECH

bionantech.com.pl

Wrocław

ul. Rajska 69

71 788 96 94

biuro@bionantech.com.pl

FOR SPA

forspa.pl

Warszawa

ul. Węgrzyna 7

22 858 39 22

info@forspa.pl

NOVA GROUP

novagroup.pl

Warszawa

ul. Puławska 538

22 646 33 00

biuro@novagroup.pl

SPA CONCEPT

dermalogica.pl

Michałowice

ul. Polna 24

22 753 04 45

dermalogica@dermalogica.pl

SPA PROJECT

spa-project.pl

Myszków

ul. Sikorskiego 11

501 282 963

biuro@spa-project.pl

88 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

KOMPLEKSOWE ROZWIĄZANIA : PLANOWANIE PRZESTRZENNE 2D I 3D

PROFESJONALNE DORADZTWO

„SKROJONE NA MIARĘ“ FINANSOWANIE

DOSTAWA I MONTAŻ PRZEZ WYKWALIFIKOWANY SERWIS

PROFESJONALNE WSPARCIE KLIENTA

NAJLEPSZA GWARANCJA NA RYNKU Bez dodatkowych kosztów:  wymiana części eksploatacyjnych  wymiana części zamiennych  dojazd i naprawa  zdalne wsparcie techniczne

Możliwość przedłużenia gwarancji na przejrzystych i korzystnych warunkach!

www.faceboook.com/MatrixFitnessPoland

Przyjdź i przetestuj produkty w naszym salonie: Johnson Health Tech. Poland Sp. z o.o. / Gate One Business Park, sektor C ul. Działkowa 62 / 02-234 Warszawa / Tel. +48 22 280 94 30 / kontakt@johnsonfitness.eu www.faceboook.com/MatrixFitnessPoland www.matrixfitness.pl

Raport z rynku HoReCa 2017

WYPOSAŻENIE ZAPLECZA KUCHENNEGO ACTIVUS

activus.pl

Łódź

ul. Zbąszyńska 4

42 652 58 52

biuro@activus.pl

AGED

aged.com.pl

Pruszków

ul. 3 Maja 8

22 738 31 01

aged@aged.com.pl

AGIW

agiwgastro.com

Kraków

ul. Cechowa 64A

12 265 10 19

agiw@agiwgastro.com

A-Z GASTRO

azgastro.pl

Opole

ul. Wiejska 122A

77 442 68 80

biuro@azgastro.pl

BARTSCHER

bartscher.pl

Warszawa

ul. Trakt Brzeski 94, 94A

22 760 86 45

info@bartscher.pl

BOLARUS

bolarus.com.pl

Bochnia

ul. Wiśnicka 12

14 614 93 00

office@bolarus.com.pl

EUROGAST

eurogast.pl

Izabelin

ul. 3 Maja 8

22 752 25 18

eurogast@eurogast.pl

DORA METAL

dora-metal.pl

Czarnków

ul. Chodzieska 27

67 255 20 42

handlowy@dora-metal.pl

FAGOR GASTRO

fagor-gastro.pl

Palmiry

ul. Warszawska 9

22 312 00 12

biuro@fagor-gastro.pl

GAMA

gama.pl

Koszalin

ul. Szczecińska 25A

94 346 03 22

gama@gama.pl

GASTMED

gastmed.pl

Radom

ul. Wielkopolska 3K

48 384 57 55

gastmed@gastmed.pl

GASTRONET

sklepgastronet.pl

Pisz

ul. Gdańska 14A

87 424 10 04

info@sklepgastronet.com

GASTRO SERWIS

gastro-serwis.eu

Karzcino k. Słupska

Karzcino 30A

59 842 87 28

biuro@gastro-serwis.eu

GTS HOLDING

gts.com.pl

Poznań

ul. Michałowo 60

61 876 84 05

info@gts.com.pl

HENDI

hendi.pl

Gądki

ul. Magazynowa 5

61 658 70 00

info@hendi.pl

ICE GASTRO

icegastro.pl

Bronisze

ul. Piastowska 65

531 012 440

ice@icegastro.pl

I.C.E. PRO

icepro.com.pl

Świdnica

ul. Westerplatte 70

74 856 59 81

biuro@icepro.com.pl

INVEST HORECA

investhoreca.pl

Nowy Sącz

ul. Bolesława Prusa 151A

18 262 24 87

sklep@investhoreca.pl

JEVEN

jeven.pl

Poznań

ul. Złotowska 65

61 661 02 95

biuro@jeven.pl

JUGEMA

jugema.com.pl

Środa Wielkopolska

ul. Kosynierów 74

61 285 40 56

jugema@jugema.com.pl

KOMAT

komat.com.pl

Romanowo Dolne

Romanowo Dolne 105

67 255 98 20

komat@komat.com.pl

KRAK-GASTRO

krakgastro.pl

Kraków

ul. Zakopiańska 163A

12 260 26 40

biuro@krakgastro.pl

KROMET

kromet.com.pl

Krosno Odrzańskie

ul. Pocztowa 30

68 383 52 73

handlowy@kromet.com.pl

KROSNO-METAL

krosno-metal.pl

Krosno Odrzańskie

Kamień 16 m

68 38 33 300

info@krosno-metal.pl

KUEPPERSBUSCH

kueppersbusch.com

Pruszków

ul. 3 Maja 8

22 738 32 88

info@kueppersbusch.pl

LAINOX

lainoxpolska.pl

Wrocław

ul. Poleska 39/53

723 813 797

kontakt@lainoxpolska.pl

LIEBHERR

liebherr.pl

Ruda Śląska

ul. Hansa Liebherra 8

32 342 69 50

beata.wyrobek@liebherr.com

LOZAMET

lozamet.com.pl

Łódź

ul. Warecka 5

42 613 40 00

lozamet@lozamet.com.pl

M&M GASTRO

mmgastro.pl

Katowice

ul. T. Ociepki 8A

32 750 81 65

sklep@mmgastro.pl

MAGA

maga.com.pl

Bydgoszcz

ul. Kujawska 136

52 370 45 00

maga@maga.com.p

MAPAL

mapal.pl

Łódź

ul. Łąkowa 11

42 66 34 200

mapal@mapal.pl

MC GASTRO

mcgastro.pl

Bydgoszcz

ul. Oskara Kolberga 4

881 341 341

biuro@mcgastro.pl

MULTI FRIGO

multifrigo.pl

Lublin

ul. Bursaki 18

81 444 10 76

info@multifrigo.pl

PLASTMET

plastmet.eu

Lubasz

ul. Chrobrego 1

67 255 60 32

plastmet@plastmet.com.pl

POLGAST

polgast.com.pl

Wieleń

ul. Przemysłowa 2

67 256 10 69

biuro@polgast.com.pl

PRO ASCOBLOC

ascobloc.pl

Syców

ul. Szarych Szeregów 22

62 785 47 10

proasco@ascobloc.pl

RAPA

rapa.pl

Lublin

ul. Ceramiczna 9

81 742 53 14

rapa@rapa.pl

RATIONAL

rational-online.pl

Warszawa

ul. Bokserska 66

22 864 93 26

info@rational-polska.pl

RETIGO

retigo.pl

Rožnov pod Radhoštěm

Láň 2310

420 571 665 511

info@retigo.cz

RM GASTRO

rmgastro.pl

Ustroń

ul. Sportowa 15A

33 854 73 26

info@rmgastro.pl

SENSO GASTRO

sensogastro.pl

Wrocław

ul. Długosza 2

71 325 17 21

info@sensogastro.pl

SODA PLUSS

sodapluss.pl

Wrocław

ul. Lazurowa 12

71 356 91 34

info@sodapluss.pl

STALGAST

stalgast.pl

Warszawa

ul. Staniewicka 5

22 51 71 575

stalgast@stalgast.pl

SZRON

szron.eu

Łódź

ul. Kasprzaka 6

513 009 280

szron@szron.eu

ULTRA-GASTRO

ultra-gastro.pl

Częstochowa

ul. Bór 18/24

34 315-55-56

jachimowski@ultra-gastro.pl

VIESSMANN

viessmann.pl

Wrocław

ul. Karkonoska 65

71 36 07 100

info@viessmann.pl

WAWAGASTRO

wawagastro.pl

Warszawa

ul. Topograficzna 8

664 968 699

info@wawagastro.pl

WENCEL

wencep.pl

Warszawa

ul. Potockich 105A

22 613 32 12

sekretariat@wencel.pl

WEINDICH

weindich.pl

Chorzów

ul. Adamieckiego 8

32 770 74 60

info@weindich.pl

WINTERHALTER

winterhalter.com.pl

Warszawa

ul. Trakt Brzeski 62B

22 773 25 52

biuro@winterhalter.com.pl

Weltbild Polska (Manitowoc Foodservice)

mtwfs.pl

Warszawa

Urocza 26

790 828 828

Tomasz.Krake@welbilt.com

90 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017

WYPOSAŻENIE SALI I WYPOŻYCZALNIE SPRZĘTU BANQUETE PARTNER

bankiet.com.pl

Warszawa

ul. Kondratowicza 37A

22 614 35 44

bankiet@bankiet.pl

CATERING-SERVICE

sprzetbankietowy.pl

Warszawa

ul. Miedziana 11

22 357 94 04

catering-service@wp.pl

CHEFS CULINAR

chefsculinar.pl

Szczecin

ul. Goleniowska 59

91 459 10 10

info@chefsculinar.pl

DAJAR

dajar.pl

Ożarów Mazowiecki

ul. Poznańska 129/133

22 43 43 716

horeca@dajar.pl

FACKELMANN

fackelmann.p

Tomice

ul. Europejska 13

22 223 41 00

info@fackelmann.pl

GASTRO MAGIC

gastrowypozyczalnia.pl

Warszawa

ul. Siedmiogrodzka 20

22 425 54 45

gms@ gastrowypozyczalnia.pl

GASTRO-RENT

gastro-rent.pl

Gdynia

ul. Kwiatkowskiego 60

501-37-66-99

biuro@gastro-rent.pl

GASTRO RENTAL

gastrent.pl

Warszawa

ul. Karolkowa 28

22 435 66 30

biuro@gastrent.pl

HORECA INVEST

horecainvest.pl

Kraków

ul. Praska 28/10

502 07 77 04

m.jelonek@onet.com.pl

HORECA SERVICE

horecaservice.pl

Kraków

ul. Chorzowska 3

787 494 975

lc@horecaservice.pl

JG GASTRO

jggastro.pl

Kraków

al. Dygasińskiego 42/3

12 658 21 09

info@jggastro.pl

KROSNO

krosnoprofessional.com.pl

Krosno

ul. Tysiąclecia 13

13 432 82 73

horeca@krosno.com.pl

LUBIANA

lubiana.pl

Łubiana

Łubiana k. Kościerzyny

58 686 37 84

lubiana@lubiana.pl

MAXRENT

maxrent.pl

Warszawa

ul. Bema 60B

22 499 00 99

biuro@maxrent.pl

M.FERBER

m-ferber.pl

Stargard

ul. Rzeźnicza 11

91 578-05-72

info@m-ferber.pl

MISZCZAK

miszczak.biz

Poznań

ul. Kutrzeby 14/4

61 670 62 04

office@miszczak.biz

MULTISERVICE

multiservice.lomza.pl

Łomża

ul. Spokojna 9C

608 462 362

multiservice.lomza@wp.pl

RESTGASTRO

restgastro.pl

Warszawa

ul. Płowiecka 5A

692 093 908

rest@restgastto.pl

RENT4EVENT

rent4event.pl

Będzin

ul. Podskarpie 107

608 655 554

info@rent4event.pl

RENTA GASTRO

rentagastro.pl

Warszawa

ul. Dobra 56/66 (BUW)

22 552 74 45

biuro@rentagastro.pl

ROMAGASTRO

romagastro.pl

Kraków

ul. Spółdzielców 3

12 65 777 55

roma@romagastro.pl

TOM-GAST

tomgast.pl

Łódź

ul. Beskidzka 123/125

42 674 85 87

tomgast@tomgast.pl

VILLEROY & BOCH

villeroy-boch.pl

Warszawa

ul. Migdałowa 4

22 645 17 30

office@villeroy-boch.pl

WITEK’S

witeks.pl

Modlniczka

ul. Handlowców 2

12 623 39 200

biuro@witeks.

FISKARS

fiskars.pl

Warszawa

ul. Marywilska 22

22 676 04

fiskars@fiskars.pl

GERPOL

fnsgerpol.pl

Drzewica

ul. Braci Kobylańskich 41

48 375 70 04

fnsgerpol@fnsgerpol.pl

HIENDKITCHEN

hiendkitchen.com

Warszawa

ul. Jędrzejowskiego 13

22 614 60 55

info@hiendkitchen.com

VICTORINOX

victorinox.com.pl

Warszawa

ul. Dzielna 6

22 652 19 07

victorinox@victorinox.com.pl

DORAM DESIGN

doramdesign.pl

Kobylnica

ul. Szczecińska 3

59 841 78 13

biuro@doramdesign.pl

GARDEN SPACE

oltre.pl

Oświęcim

ul. Unii Europejskiej 61

33 48 41 886

info@gardenspace.pl

GASPOL

gaspol.pl

Warszawa

al. Jana Pawła II

22 530 00 00

kontakt@gaspol.pl

GORBI

tarasola.pl

Lublin

ul. Tęczowa 159 h

535 34 00 01

tarasaola@tarasaola.pl

HAGEA

homegardenart.pl

Katowice

ul. Kolejowa 58

505 029 559

info@hagea.pl

HEATERS

heaters.com.pl

Kraków

ul. Zabłocie 23

720 888 086

info@heaters.com.pl

HEATRAY

celmec.pl

Gdańsk

uL. Kaprów 19/23

58 354 35 31

info@celmec.pl

I CASA

icasagarden.pl

Piaseczno

ul. Gen. Okulickiego 7/9

22 378 46 42

info@icasagarden.pl

abip@op.pl

NOŻE, SZTUĆCE

WYPOSAŻENIE OGRÓDKÓW (meble i parasole grzewcze)

TEKSTYLIA RESTUARCYJNE ABIP

abip.com.pl

Wyszków

ul. Pułtuska 112A

503 336 540

ANDROPOL

andropol-horeca.com.pl

Andrychów

ul. Krakowska 83

33 875 63 64

horeca@andropol.com.pl

BARBAT

barbat.pl

Nowy Sącz

ul. Grunwaldzka 86

501 129 007

biuro@barbat.pl

BERTAX

bertax.pl

Bielawa

ul. Waryńskiego 14

74 833 55 68

bertax@bertax.pl

DEKORANT

dekorant.pl

Kalisz

ul. Dobrzecka 69

501 330 782

biuro@dekorant.pl

DOLAMEX

dolamex.com.pl

Gdańsk

ul. Mazurska 6

58 342-77-99

biuro@dolamex.com.pl

FIVE STARS

fivestars.pl

Kraków

ul. Zabłocie 23

12 252 05 05

biuro@fivestars.net.pl

HAFT

haft.com.pl

Kalisz

ul. Złota 40

62 768 66 00

haftsa@haft.com.pl

HORECATEX

horecatex.pl

Roczyny

ul. Środkowa 1B

33 873 36 27

biuro@horecatex.pl

IRYS

irys.pl

Warszawa

ul. Leszczyńska 1/5

22 827 77 51

irys@irys.pl

KORA

kora.rzeszow.pl

Zgłobień

Zgłobień 346A

17 853 02 48

biuro@kora.rzeszow.pl

KRAGO WHITE

tehore.pl

Września

ul. Wojska Polskiego 13

531 362 900

tehore@tehore.pl

PCH POLONIA

pchpolonia.pl

Kołobrzeg

ul. Gryfitów 2

94 35 44 170

biuro@pchpolonia.pl

SE-DA

hoteltex.pl

Lidzbark Warmiński

ul. Polna 10

23 682 21 15

kontakt@hoteltex.pl

92 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017 ARTYKUŁY SPOŻYWCZE: DOSTAWCY CAŁOŚCIOWEJ OFERTY CHEFS CULINAR

chefsculinar.pl

Szczecin

ul. Goleniowska 59

91 459 10 10

info@chefsculinar.pl

ECO LIFE DYSTRYBUCJA

gastronomicznespecjaly.pl

Szczecinek

ul. Dębowa 11

673 121 01 00

robert@ecolife-food.pl

EUROCASH

eurocash.pl

Komorniki

ul. Wiśniowa 11

61 658 33 00

eurocash@eurocash.com.pl

FARUTEX

farutex.pl

Warszawa

ul. Białołęcka 168

22 510 26 43

serwis@farutex.pl

HAMBEX

hambex.pl

Wrocław

ul. Przejazdowa 17

71 341 93 19

hambex@hambex.pl

INTERBLOK

interblok.com

Warszawa

ul. Marywilska 26

22 614-53-18

info@interblok.com

MAKRO CASH & CARRY

makro.pl

Warszawa

al. Krakowska 61

22 500 94 49

makro@makro.pl

NESTLE

nestle.pl

Warszawa

ul. Szturmowa 2

22 607 22 88

biuro@pl.nestle.com

NORTH COAST

northcoast.com.pl

Warszawa

ul. 3 Maja 8

22 738-31-50

biuro@northcoast.com.pl

SELGROS

selgros.pl

Poznań

ul. Romana Maya 22/24

61 87-42-000

selgros@selgros.pl

TRANSGOURMET

transgourmet.pl

Poznań

ul. Zamenhofa 133

800 467 322

horeca@transgourmet.pl

UNILEVER FOOD SOLUTIONS

ufs.com

Warszawa

ul. Domaniewska 47

800 66 11 11

ufs.poland@unilever.com

VOG

vog.pl

Skierniewice

ul. Przemysłowa 8

46 835 1440

office@vog.pl

AVES

aves.pl

Zduńska Wola

ul. Gajewniki 16

43 823 37 74

aves@aves.pl

BIMIZ

bimiz.com

Warszawa

ul. Grenadierów 38

22 870 30 22

bimiz@bimiz.com

BONDUELLE

bonduelle.com.pl

Warszawa

ul. Puławska 303

22 549 41 00

bond.pl@bonduelle.com

FARM FRITES

farmfrites.pl

Lębork

ul. Staromiejska 17 E

59 863 75 00

sales.office@farm-frites.pl

FROSTA

frostafoodservice.pl

Bydgoszcz

ul. Witebska 63

52 36 06 739

info@frosta.pl

HORTEX

hortex.pl

Warszawa

ul. Mszczonowska 2

22 572 10 00

hortex@hortex.pl

IGLOTEX

iglotex.pl

Skórcz

ul. Leśna 2

58 582 42 59

iglotex@iglotex.com.p

MEGA-FRUIT

mega-fruit.pl

Ożarów Mazowiecki

ul. Poznańska 327A

22 212 54 96

biuro@mega-fruit.pl

OERLEMANS FOODS

oerlemans-foods.pl

Strzelno

ul. Kard. Wyszyńskiego 52

PINGUIN FOODS

pinguinfoods.com

Warszawa

ul. Tytoniowa 22

22 517 63 75

sprzedaz@pinguinfoods.com

UNIFREEZE

unifreeze.com.pl

Górzno

Miesiączkowo 110

56 49 888 08

unifreeze@unifreeze.com.pl

BEFSZTYK.PL

befsztyk.pl

Warszawa

ul. Puławska 176

22 843 61 10

sklep@befsztyk.pl

FOODWORKS

foodworks.Pl

Góra

Chróścina 3A

65 543 01 46

office@foodworks.p

KOLIBER

koliber.lodz.pl

Zgierz

ul. Ciosnowska 74C

42 717 52 88

koliber@koliber.lodz.pl

KONKRET

steki.eu

Góra Bałdrzychowska

Kolonia 11A

601 24 10 16

biuro@steki.eu martmar.pl

LADROS

ladros.pl

Lublin

Wólka 2

81 750 10 09

biuro@ladros.pl

MARTMAR

martmar.pl

Warszawa

ul. Wileńska 18/168

600 881 907

zamowienia@martmar.pl

MEAT MAKERS

themeatmakers.pl

Węgrzce

ul. Forteczna 35/11

604 177 900

piotr.slomiany@themeatmakers.com

QAFP

qafp.pl

Warszawa

al. Ujazdowskie 18

22 696 52 70

qafp@upemi.pl

ROLDROB

drosed.pl

Tomaszów Mazowiecki

ul. Warszawska 168

44 726 11 35

horeca@drosed.pl

SOKOŁÓW

sokolow.pl

Sokołów Podlaski

al. 550-lecia 1

25 640 82 00

biuro@sokolow-logistyka.pl

TARCZYŃSKI

tarczynski.pl

Trzebnica

Ujeździec Mały 80

71 312 12 83

biuro@tarczynski.p

TURAM DISTRIBUTION

turam.pl

Sanok

Zabłotce 156

13 460 11 65

dystrybucja@turam.pl

WIEPRZOWINA REGIONALNA

wieprzowinaregionalna.pl

Warszawa

ul. Ryżowa 90

22 723 08 06

polsus@polsus.pl

ZM BIERNACKI

beefmaster.pl

Golina

ul. Dworcowa 47D

62 747 09 00

horeca@zmb.pl

ZM ŁMEAT-ŁUKÓW

zmlukow.pl

Łuków

ul. Przemysłowa 15

723 681 392

horeca@zmlukow.pl

ZM WASĄG

wedliny-ekologiczne.pl

Biłgoraj

Hedwiżyn 118

78 562 63 40

kw@wasag.pl

AJA

aja-seafood.pl

Warszawa

ul. Mickiewicza 20/1

22 242 88 55

biuro@aja-seafood.pl

ALMAR

almarfish.pl

Kartuzy

ul. Kościerska 2

58 681 13 80

biuro@almarfish.pl

DHNS

dnhs.inet.pl

Szczecin

ul. Celna 1

504 149 461

dnhs@dnhs.inet.pl

LA MARÉE

lamaree.pl

Warszawa

ul. Hołówki 3

22 622 41 48

sklep@lamaree.pl

LIMITO

limito.pl

Gdańsk

ul. Partyzantów 76

58 350 60 60

office@limito.pl

PRODUKTY MROŻONE

ofp@oerlemans-foos.pl

MIĘSA I PRODUKTY Z MIĘSA

RYBY I OWOCE MORZA

94 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2017 SERY, MLEKA, MASŁA, OLEJE DEBIC

debic.com

723 994 926

info.warszawa@frieslandcampina.com

EURIAL

eurial.pl

Kraków

ul. Łukasiewicza 1

12 410 00 84

eurial@eurial.pl

JAGR

jagr.com.pl

Warlubie

ul. Bąkowska 34

52 33 260 85

lm@jagr.com.pl

HOCHLAND

hochland.pl

Kaźmierz

Okrężna 2

61 29 29 100

hochalnd@hochland.pl

MLEKOWITA

mlekowita.pl

Wysokie Mazowieckie

ul. Ludowa 122

86 27 58 250

mlekowita@mlekowita.pl

ROTR

rotr.pl

Rypin

ul. Mleczarska 6

54 280 24 16

rotr@rotr.pl

SEMCO

semco.pl

Śmiłowo

ul. Spacerowa 75

61 29 20 402

semco@semco.pl

ZT KRUSZWICA

ztkruszwica.pl

Kruszwica

ul. Niepodległości 42

52 353 51 00

ztkruszwica@ztkruszwica.pl

FANEX

fanex.pl

Błonie

Radonice 5A

22 47 10 444

biuro@fanex.pl

HJ HEINZ

heinzfoodservice.pl

Pudliszki

ul. Fabryczna 7

65 572 82 00

firma@heinz.pl

SOSY, KETCHUPY, MAJONEZY

MASPEX

maspex.pl

Wadowice

ul. Legionów 37

33 873 10 80

maspex@maspex.com

TAN VIET

www.tan-viet.com.pl

Łęgowo

ul. Marco Polo 9

58 692 90 82

tan-viet@tan-viet.com.pl

BUKAT

bukat.com

Zielonki Parcele

ul. Południowa 14

22 722 77 09

biuro@bukat.com

BONDUELLE

bonduelle.com.pl

Warszawa

ul. Puławska 303

22 549 41 00

bond.pl@bonduelle.com

KAJ-MAX

kaj-max.pl

Borówiec

ul. Główna 51A

61 898 99 50

biuro@kaj-max.pl

OWOCE, WARZYWA, BAKALIE

LILU FRUITS

lilufruits.pl

Gdańsk

Trakt Św. Wojciecha 57A

663 326 663

biuro@lilufruits.pl

LEVANT FOODS

levant.pl

Poznań

ul. Smoluchowskiego 11A

61 88 66 600

info@levant.pl

OLE!

wole-ole.pl

Poznań

ul. Dąbrowskiego 259

61 846 99 00

biuro@okechamp.pl

VOG

vog.pl

Skierniewice

ul. Przemysłowa 8

46 835 1440

office@vog.pl

DELIFRANCE

delifrance.pl

Warszawa

Al. Jerozolimskie 123A

22 398 00 50

info@delifrance.pl

FRONHOFFS

cbd.com.pl

Bydgoszcz

ul. Nadrzeczna 3

52 322 26 66

info@fronhoffs.pl

PIEKARNICZE PRODUKTY CUKIERNICZE

HIESTAND

hiestand.pl

Grodzisk Maz.

ul. Zachodnia 10

22 755 77 11

hiestand@hiestand.pl

INTER EUROPOL

intereuropol.pl

Marki

ul. Słoneczna 22

22 771 69 00

office@intereuropol.pl

LANTMANNEN

lantmannen-unibake.com

Nieporęt

ul. Strużańska 10

22 772 42 54

biuro@unibake.pl

MUFFIA BAKERY

muffia.pl

Warszawa

ul. Burakowska 11

22 636-63-40

info@muffia.pl

POLDER

polder.biz.pl

Łysomice

ul. Długa 11

56 495 30 72

marketing@polder.biz.pl

VANDEMOORTELE

vandemoortele.com

Łódź

ul. Tokarzewskiego 7-12

42 617 10 70

info@vandemoortele.com

32 722 07 74

purena@belfood.pl

SOKI, NEKTARY BELFOOD

belfood.pl

Katowice

ul. Mielęckiego 10/3

ENDURANCE

endurance.net.pl

Częstochowa

ul. Daniłowskiego 9

34 38 78688

biuro@endurance.net.pl

HORTEX

hortex.pl

Warszawa

ul. Mszczonowska 2

22 572 10 00

hortex@hortex.pl

MASPEX

maspex.pl

Wadowice

ul. Legionów 37

33 873 10 80

maspex@maspex.com

OPAKOWANIA I NACZYNIA JEDNORAZOWE AJK

ajk-opakowania.eu

Kalisz

ul. Kwiatowa 6

668 132 346

sklep@ajk-opakowania.eu

ANIS OPAKOWANIA

anis.pl

Oleśnica

ul. Przemysłowa 3

71 399 21

office@anis.pl

ARTPLAST

artplast.eu

Jaroszowiec

ul. Kolejowa 2

32 89 90 80

info@artplastcdo.com

FOODPACK

foodpack.pl

Drwalew

Drwalewice 23A

48 660 16 18

biuro@foodpack

HUHTAMAKI

foodservice.huhtamaki.pl

Czeladź

ul. Handlowa 20

32 888 57 00

foodservice@pl.huhtamaki.com

KREIS PACK

kreispack.pl

Niepruszewo

ul. Leśna 22

61 894 05 70

office@kreispack.pl

KRAM

kram-sa.pl

Pasłęk

Bohaterów Westerplatte 31

55 248 11 77

biuro@kram-sa.pl

METRO CATERING SYSTEM

metro-catering-system.pl

Nysa

ul. Mickiewicza 26

77 43 43 333

wroclaw@metro-plast.pl

QUBEKO

qubeko.com

Wrocław

ul. Fabryczna 16H

71 307 27 27

info@qubeko.com

RAINBOW CUPS

rainbowcups.eu

Warszawa

ul. Rozłogi 14/3

665 400 809

info@rainbowcups.eu

TEDMARK

tedmark.pl

Szczecin

ul. Struga 41

91 48 53 916

biuro@tedmar.pl

UNI-PACK

unipack.com.p

Piaseczno

ul. Raszyńska 13

22 750 17 41

unipack@unipack.com.p

www.e-restauracja.com

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2017 KAWY, HERBATY CAFFE MOLINARI

caffemolinari.pl

Koszalin

ul. Szczecińska 32

884 071 048

biuro@caffemolinari.pl

CAGLIARI

reacaffe.pl

Kraków

ul. Fredry 4

12 30 70 610

biuro@reacaffe.pl

CELLINI

inspiracjekawowe.pl

Warszawa

ul. Anny German 15

22 669 05 80

info@inspiracjekawowe.pl

COFFEE ZONE

coffeezone.pl

Warszawa

ul. Szyszkowa 35/37

22 878 37 02

horeca@coffeezone.pl

DALLMAYR

dallmayr.pl

Wrocław

ul. Długosza 2-6

71 72 75 500

kontakt@dallmayr.pl

DILMAH

dilmah.pl

Warszawa

ul. Wybrzeże Gdyńskie 6A

22 531 69 50

gastronomia@dilmah.pl

ETNO CAFE

etnocafe.pl

Wrocław

al. Śląska 1

71 307 09 95

kontakt@etnocafe.pl

HERBAPOL – LUBLIN

herbapol.com.pl

Lublin

ul. Diamentowa 25

81 74 88 304

lublin@herbapol.com.pl

ILLY

lepatio.pl

Warszawa

ul. Jana Olbrachta 94

514 789 425

info@lepatio.pl

J. J. DARBOVEN

darboven.pl

Rumia

ul. Kolejowa 54

58 671 21 71

info@darboven.pl

LAVAZZA

lavazza.com

Żory

ul. Strażacka 48

32 434 97 00

kmackowiak@mokate.com.pl

LIPTON

ufs.com

Poznań

ul. Bałtycka 43

61 876 43 63

ufs.poland@unilever.com

LOYD

loydtea.pl

Ustroń

ul. Katowicka 265A

33 854 91 00

mokate@mokate.com.pl

NESCAFE

nescafe.pl

Kalisz

ul. Łódzka 153

800 174 902

biuro@pl.nestle.com

NESPRESSO

nespresso.com

Warszawa

ul. Szturmowa 2

800 41 42 43

marketing.pl@nespresso.com

NEWBY

newbyteas.com

Warszawa

ul. T. Rejtana 17/32

22 646 05 57

sales@newbyteas.pl

MANUEL CAFFE

kawamanuel.pl

Warszawa

ul. Modlińska 223A

22 631 09 73

info@kawamanuel.pl

MOKATE

mokate.com.pl

Ustroń

ul. Katowicka 265A

33 854 91 00

mokate@mokate.com.pl

MUSETTI

musetti.pl

Wrocław

ul. T. Micińskiego 11

71 758 45 09

info@musetti.pl

PARANA CAFFE

caffeparana.it/pol

Poznań

ul. Swoboda 14

61 84 80 500

shoppo@shoppo.pl

RICHMONT

w-natural.pl

Warszawa

ul. Postępu 2

22 875 91 35

kontakt@w-natural.pl

RONNEFELDT

ronnefeldt.com.pl

Warszawa

ul. Połczyńska 93

22 853 50 120

biuro@victus.co

SEGAFREDO

segafredo.pl

Bochnia

ul. Partyzantów 7

14 615 41 00

info@segafredo.pl

SIR WILLIAMS

w-natural.pl

Warszawa

ul. Postępu 2

22 875 91 35

kontakt@w-natural.pl

STRAUSS CAFÉ

strauss-cafeservice.pl

Swadzim

ul. Poznańska 50

22 533 36 00

info@strauss-goup.pl

TCHIBO

tchibo-coffeeservice.pl

Warszawa

ul. Fabryczna 5

22 383 11 40

coffeeservice@tchibo.pl

TOM CAFFE

aprotrade.com.pl

Ząbki

ul. Narutowicza 37

22 781 77 77

info@tomcaffe.com

VEERTEA

veertea.com

Koszalin

ul. Szczecińska 32

888 071 048

info@ veertea.com

BELWEDER GROUP

belweder.com.pl

Płock

ul. Dworcowa 18A

24 268-15-05

plock@belweder.com.pl

BEST COFFEE SYSTEMS

best-cs.pl

Wrocław

ul. Grabiszyńska 163

71 7948 110

info@best-cs.pl

BRAVILOR BONAMAT

bravilor.com

Sękocin Nowy

ul. Handlowa 1

22 256 59 20

biuro@bravilor.pl

CAFFE TEAM

caffeteam.pl

Warszawa

al. Prymasa Tysiąclecia 81A

22 663 31 74

biuro@ekspresydokawy.pl

COFFEE PARTNER

coffee-partner.pl

Raszyn

ul. Jaworskiego 3

6 68 467 737

biuro@coffee-partner.pl

COFFEE TECH

coffee-tech.pl

Łódź

ul. Pogonowskiego 5/7

606 202 429

biuro@ coffee-tech.pl

COFFEMA

coffema.pl

Gdańsk

ul. Piekarnicza 12A

58 32 63 450

handel@coffema.pl

CONSITE

coffeesite.pl

Komorów

ul. Mazurska 15A

22 606 42 00

biuro@ coffeesite.pl

ENDURANCE

endurance.net.pl

Częstochowa

ul. Daniłowskiego 9

34 38 78688

biuro@endurance.net.pl

ESPRESSO SERWIS

espresso.pl

Warszawa

ul. Polna 13

22 33 106 19

info@vergnano.pl

FLINT

filnt.com.pl

Warszawa

ul. Powązkowska 59E

22 331 88 77

flint@ filnt.com.pl

JURA

pl.jura.com

Warszawa

ul. Puławska 366

22 123 43 01

info@pl.jura.com

PRIMULATOR

primulator.pl

Łomianki

ul. Warszawska 82

22 498 33 11

info@primulator.pl

WMF

ekspresywmf.pl

Iwierzyce

602 138 644

biuro@ekspresywmf.pl

EKSPRESY

WODY BUSKOWIANKA

buskowianka.com

Busko-Zdrój

Wełecz 178

41 378 20 68

buskowianka@ubz.pl

CISOWIANKA

cisowianka.pl

Warszawa

ul. Domaniewska 42

22 598 07 50

zamowienia@cisowianka.pl

KINGA PIENIŃSKA

kingapieninska.pl

Kraków

ul. Mrozowa 31A

12 425 80 94

handel@kingapieninska.pl

KROPLA DELICE

cocacola.pl

Warszawa

al. Armii Ludowej 26

801-110-110

info@cocacola.pl

Nestlē Waters Polska SA

nestle-waters.com

Warszawa

ul. Domaniewska 32

22 325 25 25

sekretariat@nestle.waters.pl

OSTROMECKO

ostromecko.pl

Ostromecko

ul. Zdrojowa 3

52 38 17 816

zamowienia@wodymineralne.pl

PERLAGE

polskiezdroje.pl

Warszawa

ul. Domaniewska 42

22 598 07 50

zamowienia@cisowianka.pl

VODA NATURALNA

vodanaturalna.com

Warszawa

ul. Wołoska 18

22 640 36 00

info@vodanaturalna.com

ŻYWIEC ZDRÓJ

zywiec-zdroj.pl

Cięcina

ul. Św. Katarzyny 187

22 548 71 00

biuro@zywiec-zdroj.pl

96 www.e-hotelarz.pl