Raport z rynku HoReCa 2013 - Katalog dostawców by Polskie Wydawnictwa Specjalistyczne ProMedia Sp. z o.o.

RAPORT z rynku HoReCa 2013

katalog dostawc贸w

“jedyna taka

platforma usług ICT

Infolinia: +48 (22) 10 11 800 E-mail: info@mccomp.pl

dla Hospitality”

ZBLIŻENIOWO OBSŁUGUJE WEJŚCIA i WYJŚCIA

www.mccomp.pl

ENERGOOSZCZĘDNIE STERUJE NAGRZEWANIEM I CHŁODZENIEM

www.mccomp.pl

DECYDUJESZ O ZAKRESIE PREZENTOWANYCH DANYCH

Zaprojektowana z myślą o maksymalnej użyteczności Ułatwia codzienność!

Prosta w obsłudze i zarazem niewiarygodnie potężna! Zapewnia niesamowitą wydajność i niezrównany poziom bezpieczeństwa. Niczym Twój własny zespół ekspertów! Z Platformą Up Hospitality otrzymujesz profesjonalne doradztwo, znakomity serwis i pomoc techniczną. Platforma Up Hospitality została stworzona bezkompromisowo, jako najlepszy system - pod każdym względem. Użyteczny, perfekcyjnie zaprojektowany interfejs użytkownika i umiejętnie wykorzystane najnowsze techniczne rozwiązania oferują funkcje, których próżno by szukać u konkurentów. Produkty Mc COMP umożliwiają hotelarzom, restauratorom i menedżerom obiektów ochrony zdrowia zwiększenie przychodów, oszczędności i poprawę obsługi klienta. Zaprojektowane przez inżynierów liczne usprawnienia oraz integracja wszystkich innowacyjnych, kompleksowych narzędzi w jednym produkcie to doskonałość Mc COMP, którą dostajesz w standardzie. www.mccomp.pl

ul. Słowicza 62, Warszawa Infolinia: +48 (22) 10 11 800

E-mail: info@mccomp.pl

RAPORT

Z RYNKU HoReCa W POLSCE SPIS TREŚCI Będzie gorzej? Niekoniecznie

Prognozy rynku gastronomicznego

30 największych graczy hotelarskich w Polsce ............................................................12

Piec uniwersalny

Rafał Szubstarski ....................................................................2

Stefan Wroński ..................................................................52 Rafał Reif ...........................................................................60

Rynek hotelowy w największych miastach

Program dla gastronomii

Alex Kloszewski ..................................................................14

Piotr Stawiński ...................................................................64

Perspektywy rozwoju rynku hotelowego

Dlaczego to zmienili? Przecież było dobrze…

Adam Konieczny ................................................................20

Rynek marek

Tomasz Man ......................................................................68

Co słychać w sieciach ..................................26

Dotacje unijne działania marketingowe w branży hotelarskiej

Jak zmienia się rynek usług hotelarskich w Polsce?

Czyste buty w hotelu

Janusz Mitulski ...................................................................24

Bartłomiej Walas ................................................................42

13 sposobów na wyzwania w roku 2013

Andrzej Rybicki ..................................................................48

Małgorzata Nejfeld ..............................................................71 Wiktor Kołakowski .............................................................72

Producenci i dostawcy dla branży hotelarskiej i gastronomicznej ...................74

RAPORT z rynku HoReCa 2013

REDAKcja Redaktor Naczelny: Rafał Szubstarski Sekretarz Redakcji: Stefan Wroński Studio graficzne Dyrektor Artystyczny: Dominika Adamczyk Elżbieta Grudzień

WYDAWCA Polskie Wydawnictwa Specjalistyczne ProMedia Sp. z o.o. ul. Paca 37, 04-386 Warszawa tel. 22 333 88 00 e-mail: biuro@pws-promedia.pl www.pws-promedia.pl

REKLAMA Kierownik działu: Małgorzata Grenda Wioleta Wiater

Drukarnia JANTAR

www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com 11

Raport z rynku HoReCa 2013

Będzie gorzej?

Niekoniecznie

Na rok 2012 polscy hotelarze, i nie tylko hotelarze, czekali od dawna, a konkretnie od pięciu lat, gdy ogłoszono decyzję o tym, że Polska będzie współgospodarzem Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej. Wreszcie rok ten nadszedł i… był bardzo udany pod względem wyników dla hotelarstwa, ale euforii nie było. Raz, ponieważ od Euro 2012 oczekiwano jeszcze więcej, dwa, bo pod koniec roku wyniki zaczęły się pogarszać, i to nie tylko dlatego, że punktem odniesienia była polska Prezydencja w drugiej połowie 2011 roku. 2 www.e-hotelarz.pl

fot.: hotel doubletree

Rafał Szubstarski

imo wszystko hotelarze (jako całość branży) mogą być z ubiegłego roku zadowoleni, i to nawet bardzo. Był to rekordowy rok w historii polskiego hotelarstwa pod względem liczby gości krajowych (ze wstępnych szacunków wynika, że z hoteli skorzystało 9,4 mln rodaków w porównaniu do 9,1 mln roku poprzedniego), gości zagranicznych (było ich 4,94 mln, o 520 tys. więcej niż w 2011 roku), średnich cen za pokój (wzrosły o 9,5 proc. jak wynika z danych STR Global), a w konsekwen-

Rzeczywistość weryfikuje marzenia

Początkowo wydawało się, że piłkarskie mistrzostwa napędzą gości na cały miesiąc, a przynajmniej na trzy tygodnie. Prawie 100-procentowe obłożenie przy 3-4-krotnie wyższych cenach miały zapewnić zyski o jakich się nie śniło najstarszym hotelarzom – tak marzyło sobie wielu z nich. Jednak im bliżej Euro, tym bardziej oczywiste stawało się, że pozostanie to jedynie w sferze marzeń. Coraz wyraźniej docierało do świadomości hotelarzy, że Euro Mera Hotel & SPA w Sopocie to jeden z najlepszych obiektów otwartych w 2012 roku

W całym 2012 roku z gościnności polskich hoteli skorzystało 520 tys. więcej cudzoziemców niż rok wcześniej, średnio o 40 - 50 tys. miesięcznie, a w czerwcu podczas Euro o ok. 80 tys. Czyli samo Euro wygenerowało ok. 30 tys. dodatkowych gości cji pod względem zysków. I tylko z obłożeniem hoteli nie było tak różowo, jak miało być (choć w skali całego roku też było wyższe). Najlepszym przykładem tych wszystkich tendencji był czerwiec z długo oczekiwanym Euro.

4 www.e-hotelarz.pl

2012 to dla miast – gospodarzy zaledwie trzy (Wrocław, Poznań), cztery (Gdańsk) czy pięć (Warszawa) dni meczowych, w których te marzenia można zrealizować. Do tego doszło jeszcze „niekorzystne” dla polskich miast lo-

sowanie grup, w którego wyniku swoje mecze rozgrywały tu albo reprezentacje krajów małych i biednych (Portugalia, Grecja, Irlandia), albo tylko małych (Chorwacja) lub biednych, bo dotkniętych najgłębszym kryzysem (Hiszpania, Włochy), albo nasi sąsiedzi (Czechy, Rosja). Takie losowanie przyprawiło hotelarzy o pierwszy większy ból głowy. Wszyscy liczyli na Niemcy, Francję, Anglię, a przynajmniej Holendrów lub Szwedów. Do tego też sportowo nie było ono też zbyt atrakcyjne. Najwięksi faworyci z drużynami naszpikowanymi gwiazdami jak Portugalia, Holandia, Niemcy czy Francja swoje mecze grupowe rozgrywali na Ukrainie. Z wielkich w Polsce grali tylko Hiszpanie oraz Włosi. Był to pierwszy zimny prysznic. Kolejne pojawiały się wraz ze zbliżającym się terminem rozpoczęcia turnieju. Rzeczywistość zaczęła weryfikować marzenia. Początkowo taktyka wielu hoteli polegała na ustawieniu jak najwyższych, zazwyczaj 3-4-krotnie, cen. Jednak na kilka tygodni przed mistrzostwami coraz bardziej jasne stawało się, że prognozy iż do Polski przyjedzie 1-1,5 miliona turystów są daleko zbyt optymistyczne (ostatecznie przyjechało ich ok. 600 tys.). I nagle część właścicieli i dyrektorów obudziła się z pół-pustymi hotelami oraz dużą konkurencją cały czas wolnych miejsc w różnego rodzaju obiektach. Do tego w ostatnich tygodniach ze swoich rezerwacji zaczęła wycofywać się UEFA, a zamawiała ona dużo pokoi na twardych dla hotelarzy warunkach np. właśnie z możliwością wycofania się z rezerwacji w ostatniej chwili bez żadnych kosztów. A też ceny jakie udawało się za pośrednictwem agencji TUI osiągnąć europejskiej centrali piłkarskiej, dzięki swojej mocnej pozycji negocjacyjnej, nie były aż tak atrakcyjne dla hotelarzy, jak sądzili, że będą. W związku z tym niezarezerwowaną część pokoi starano się sprzedawać po jak najwyższych cenach, bo to one miały zapewnić realny zysk przy – wydawało się – zapewnionym już poziomie obłożenia. Więc gdy do tego jeszcze zaczęły się bezkosztowe anulacje UEFA,

fot.: hotel mera

Raport z rynku HoReCa 2013

Zarobek zależny od kibiców

Jak wynika z danych międzynarodowej firmy badawczej STR Global (monitoruje ona głównie ceny w hotelach sieciowych) średnia cena pokoi w czerwcu wzrosła od 70 proc. we Wrocławiu do ok. 130 proc. w Warszawie, a RevPAR od blisko 60 proc. we Wrocławiu do 130 proc. w stolicy. Obłożenie pokoi było jednak niższe od ok. 3 proc. w Poznaniu do 9-10 proc. w Trójmieście i w żadnym z tych miast nie przekroczyło 80 proc., a w Poznaniu wyniosło o zaledwie 54 proc. Jedynie w Warszawie nieznacznie wzrosło. Oczywiście kilka procent mniej gości, przy około dwukrotnie wyższej cenie za pokój i tak dawało czysty zysk, co pokazuje najważniejszy wskaźnik operacyjny, mówiący o efektywności hoteli, czyli RevPAR. Jednak nie były to łatwo zarobione pieniądze. W rzeczywistości były to pieniądze zarobione dzięki owym trzem, czterem, pięciu dniom meczowych, gdy średnie ceny były 3-, a nawet 4-krotnie wyższe niż rok wcześniej przy obłożeniu powyżej 90, a czasami blisko 100-procentowym. W większość pozostałych dni obłożenie było zazwyczaj dużo niższe niż rok wcześniej i to często o 1/3 a nawet o połowę, ale średnie ceny przez cały turniej, nawet w dniach pomeczowych były o 50-100 proc. wyższe niż w 2011 roku (czyli hotelom generalnie udało się drożej sprzedać pokoje w trakcie całych mistrzostw). To zapewniło stabilizację przychodów na poziomie sprzed roku, natomiast dni meczowe pozwoliły osiągnąć realne zyski, a szczególnie mecze rozgrywane w weekendy (po jednym w każdym mieście), gdy obłożenie i ceny w hotelach miejskich są normalnie dużo mniejsze niż w dni powszednie.

K RE

sytuacja stawała się już zupełnie nieciekawa. Do świadomości hotelarzy też coraz bardziej docierało, że przecież czerwiec to okres szczytu biznesowo-konferencyjnego, gdy zazwyczaj nie mogą oni narzekać na brak klientów. I to klientów firmowych, którzy korzystają i z pokoi, i z sal konferencyjnych, i z gastronomii, i ze SPA jeśli jest, zapewniając i obłożenie, i spore przychody dzięki „kompleksowosci” swojego zapotrzebowania. A mistrzostwa w piłce nożnej spowodują, że ta najbardziej pożądana grupa zrezygnuje z organizacji eventów w hotelach w obawie o wyższe ceny, większy tłok i bardziej nieprzewidywalne towarzystwo. W efekcie tego wszystkiego ceny w ostatniej chwili pospadały do poziomu z roku wcześniejszego, nawet do niższego, bo hotele musiały wyprzedawać last minute swoje pokoje, których miały więcej niż zwykle. Jednak mimo tych wszystkich niedogodności i problemów impreza okazała się sukcesem dla branży hotelarskiej (przynajmniej w największych miastach i ich sąsiedztwach) pod kątem osiąganych średnich cen za pokój (ADR) i zysków z dostępnego pokoju (RevPAR), za to obłożenie było albo minimalnie większe jak rok wcześniej, albo wręcz spadło.

LAMA

Raport z rynku HoReCa 2013

Efektywność, Oszczędność, Ergonomia, Higiena Electrolux Professional - lider wśród profesjonalnych systemów pralniczych - oferuje maszyny i inteligentne Systemy: m.in. do prania mopów, ręczników, czyszczenia wodnego Lagoon oraz system z barierą higieny.

Przyjdź i odkryj nową linię maszyn Electrolux Generacja 5000

Odwiedź nasze stoisko w dniach 24-26.04.2013 w budynku Centrum EXPO XXI stoisko 1.121, hala 1

WARSZAWA. Jak zwykle najlepiej poradziła sobie stolica, spijając śmietankę z całej imprezy. Pięć meczów, w tym ćwierćfinał i półfinał oraz zakwaterowanie większości władz UEFA, pracow-

5 Więcej informacji:www.e-restauracja.com janusz.stankiewicz@electrolux.de

Raport z rynku HoReCa 2013

ników technicznych i mediów z całego świata pozwoliło temu miastu zostać w czerwcu europejskim liderem pod względem wzrostu wskaźników ADR i RevPAR. W dni meczowe średnia cena za pokój wynosiła ok. 1 tys. zł, a w trakcie półfinału blisko 1,2 tys. Co ciekawe najniższe obłożenie (86 proc.) i ceny

teli podczas meczów naszej reprezentacji, a Greków przyjechało w czerwcu ok. 4 tys. Natomiast podczas drugiego meczu Polska-Rosja warszawskie hotele były wypełnione niemal do ostatniego pokoju (97 proc. przy średniej cenie 1,1 tys. zł), dzięki tłumnie przybyłym Rosjanom. Zresztą również Wrocław od-

LICZBA HOTELI W POLSCE (na 1 marca) 2012

2011

229

208

969

931

712

652

219

213

Łącznie

2177

2045

Źródło: „Hotelarz”, stan na 1 marca

10 NAJWIĘKSZYCH HOTELI OTWARTYCH W 2012 R. NAZWA

POKOJE

STANDARD

LOKALIZACJA

1. Ibis-ibis budget

333

1-2*

Warszawa

2. Narvil SPA & Conference

332

Serock

3. ibis-ibis budget

302

1-2*

Kraków

4. Campanile-Premier Classe

280

1-2*

Wrocław

5. Czarny Potok

231

Krynica

6. Copernicus Hotel

149

Toruń

7. Mera Hotel & SPA

145

Sopot

8. Holiday Inn Express

130

Wałbrzych

9. Holiday Inn

127

Łódź

10. Golden Tulip

110

Międzyzdroje

10 NAJWIĘKSZYCH HOTELI PLANOWANYCH W 2013 R. NAZWA

POKOJE

STANDARD

LOKALIZACJA

1. Renaissance

225

Warszawa

2. Gromada

220

Kraków

3. Soundgarden

206

3-4*

Warszawa

4. Golden Tulip

198

Gdańsk

5. DoubleTree by Hilton

191

4-5*

Łódź

6. Novotel

161

Łódź

7. Condohotels Plaza

160

Ostróda

8. DeSilva

150

Jora k. Mikołajek

9. PURO Hotel

138

Kraków

10. Campanile

117

Bydgoszcz

w hotelach (992 zł, choć i tak 3-krotnie wyższe niż rok wcześniej) były podczas meczu otwarcia Polska-Grecja. W rzeczywistości nie powinno to dziwić, bo akurat Polacy raczej nie korzystali z ho-

6 www.e-hotelarz.pl

notował największe, bo 100-procentowe obłożenie i najwyższe ceny (750 zł) podczas jedynego meczu Rosjan w tym mieście. Z kolei największy wzrost RevPAR

-u w trakcie fazy grupowej – ponad 460 proc. – Warszawa odnotowała podczas najmniej atrakcyjnego meczu Rosja-Grecja. A to dlatego, że odbywał się on w weekend, a wówczas obłożenie hoteli miejskich zwykle jest dość niskie. Dzięki temu, że tym razem było ono o 1/3 większe (90 proc.), a ceny 4-krotnie wyższe (1 tys. zł) możliwe było osiągnięcie tak dobrych przychodów z dostępnego pokoju (910 zł). Jednak największe przychody hotele w stolicy odnotowały podczas meczu półfinałowego Niemcy-Portugalia. Obłożenie było niemal 100-procentowe, średnie ceny 3,5-krotnie wyższe (1,2 tys.), co przełożyło się na wyższy o 340 proc. RevPAR w porównaniu do 2011. W efekcie w czerwcu Warszawa odnotowała wzrost średniej ceny z 324 do 727 zł, czyli o blisko 125 proc., nieznaczny wzrost średniego obłożenia o jeden punkt procentowy do ponad 78 proc., a wszystko to zaowocowało wzrostem RevPAR-u z 252 do 569 zł. TRÓJMIASTO. Hotele trójmiejskie (czyli głównie sieciowe obiekty w Gdańsku i Sopocie) notują w czerwcu średnie ceny zbliżone do warszawskich, czyli ponad 300 zł za pokój, przy dość wysokim obłożeniu 73 proc., co w 2011 roku pozwoliło im osiągnąć zbliżony RevPAR (254 zł). Podczas Euro Trójmiasto było drugą po Warszawie aglomeracją miejską, która najbardziej skorzystała na mistrzostwach. W Gdańsku wszystkie swoje mecze grupowe rozgrywali Hiszpanie, późniejsi mistrzowie Europy – z Włochami, Irlandią i Chorwacją. Tutaj odbył się też ćwierćfinał Niemcy-Grecja. Podczas wszystkich tych meczów obłożenie hoteli trójmiejskich wynosiło 90-95 proc. to zaledwie o kilka procent więcej niż rok wcześniej, bo Trójmiasto już wówczas cieszyło się dużym popytem. Za pokój podczas meczu grupowego trzeba było zapłacić średnio ok. 950 zł, czyli trzykrotnie więcej niż zwykle. Największy wzrost RevPAR-u o prawie 400 proc. zanotowano podczas pierwszego meczu WłochyHiszpania i to nie dlatego, że był najciekawszy mecz polskiej fazy grupowej, ani dlatego, że grały reprezentacje dwóch

Raport z rynku HoReCa 2013

dużych narodów, ale dlatego, że odbywał się w niedzielę. Dzięki temu obłożenie hoteli wzrosło z 47 proc. w 2011 do 95 proc., a to przełożyło się na przychód z dostępnego pokoju w wysokości 930 zł (rok wcześniej wyniósł on ok. 230 zł). Podczas ćwierćfinału pokoje kosztowały ponad 1 tys. czyli na 3,5 razy więcej niż zwykle. Poza dniami meczowymi obłożenie hoteli podczas turnieju było nieco mniejsze niż rok wcześniej, ale ceny dwukrotnie wyższe. Dzięki temu za cały czerwiec Trójmiasto odnotowało wzrost ADR o 94 proc. z 314 do 610 zł, a RevPAR o 76 proc. z 254 do 446 zł. I to mimo znaczącego spadku obłożenia z 81 do 73 proc., bo na początku czerwca było ono niższe o ok. 1/3, a zaraz po ostatnim meczu w Gdańsku o 1/5 niż rok wcześniej. POZNAŃ. Poznań charakteryzuje się tym, że ma najniższe obłożenie wśród hoteli w największych miastach Polski (np. w czerwcu 2011 roku 56 proc.), zachowując całkiem wysokie ceny. Wynika to z faktu, że przyciąga ono dużo gości biznesowych w dni powszednie m.in. dzięki Międzynarodowym Targom Poznańskim, co przy stosunkowo niewielkiej podaży hoteli pozwala sprzedawać pokoje po dobrych cenach, ale nie potrafi przyciągnąć turystów w weekendy, przez co hotele świecą wówczas pustkami obniżając średniomiesięczne wskaźniki frekwencji. Podczas Euro pierwszy mecz grupowy Irlandia-Chorwacja odbył się w niedzielę, co wypełniło hotele już w sobotę, a ostatni Włochy-Irlandia w poniedziałek, dzięki czemu już w niedzielę no-

Rok 2012 był bardzo dobry dla polskiego hotelarstwa, bo rosły wszystkie najwazniejsze wskaźniki, ale nie aż tak dobry, jak sie hotelarzom marzyło, a niektórzy spoza dużych miast mogli wręcz narzekać. cowali w nich goście. To spowodowało, że Poznań odnotował rekord Polski pod względem wzrostu RevPAR-u jednego dnia. W dniu rozgrywania meczu Irlandia-Chorwacja wzrósł on o 960 proc. i wyniósł blisko 780 zł (rok wcześniej ok. 80 zł, co dobrze pokazuje kondycję hoteli poznańskich w weekendy). Obłożenie wzrosło trzykrotnie z ok. 32 do 95 proc., a średnie ceny za pokój z ok. 230 zł do 810 zł. Już dzień wcześniej w sobotę RevPAR wzrósł o prawie 500 proc. do 510 zł, a obłożenie z 39 do 83 proc. Podobnie podczas ostatniego meczu w poniedziałek, już w niedzielę obłożenie było dwukrotnie wyższe niż rok wcześniej i osiągnęło poziom 90 proc., średnie ceny – o 150 proc. (690 zł), a przychód z dostępnego pokoju – o 430 proc. (630 zł w porównaniu do ok. 150 zł w 2011 roku). Jeśli dodać do tego, że następnego dnia w poniedziałek obłożenie wynosiło 97 proc., średnia cena była wyższa trzykrotnie (890 zł), a RevPAR o 380 proc. nie dziwi, że Poznań był drugim po Warszawie miastem pod względem wzrostu przychodu ze sprzedanego pokoju – o 79 proc.

do 277 zł. I to mimo, że już w pierwszy weekend po ostatnim meczu, w Poznaniu było gorzej nawet niż rok wcześniej. RevPAR spadł o 50 proc. do ok. 60 zł, a obłożenie o połowę do 27 proc. W całym czerwcu średnie ceny za pokój wzrosły o blisko 80 proc. z 277 zł do 512 zł. WROCŁAW. Wrocław mógł się czuć najbardziej pokrzywdzony po losowaniu z wszystkich polskich miast gospodarzy. Trzy mecze rozgrywali tu Czesi, więc kibice, ich kibice mogli w dwie-trzy godzinny dojechać tu od siebie z domu; dwa mecze pogrążeni w kryzysie Grecy, których dodatkowo duża diaspora osiedliła się na Dolnym Śląsku, a jeden Polska, której kibice szczelnie wypełniali stadiony, ale nie hotele. Tylko mecz Rosji (z Czechami) stanowił małe pocieszenie. I to podczas niego udało się osiągnąć najwyższe średnie ceny na poziomie 760 zł przy niemal 100-procentowym obłożeniu, co spowodowało wzrost wskaźnika RevPAR o blisko 480 proc. Jego jeszcze większy wzrost, bo aż o 580 proc. odnotowano podczas meczu Polska-Czechy, ale to dlatego, że rozgrywany był RE

LAMA

Wózki hotelowe Numatic już znasz. Poznaj inne nasze produkty do wykorzystania w Twoim hotelu.

odkurzacze z wyciszoną pracą silnika

Polor Sp. z o.o. ul. Władysława IV 1, Szczecin tel. 91 81 01 250, fax 91 81 01 253; infolinia 510 660 661* www.wozekhotelowy.pl; info@numatic.pl www.e-restauracja.com 7 * Koszt połączenia wg taryfy operatora T-Mobile automaty do mycia posadzek

Raport z rynku HoReCa 2013

10 NAJWIĘKSZYCH SIECI ZAGRANICZNYCH W POLSCE sieć

POKOJE

hotele

PLANY OTWARĆ otwarcie Novotel Łódź, przyłączenie pod markę Mercure hotelu Motyl Krynica i Vestil w Piotrkowie Tryb., a pod markę ibis Style Holiday Inn Express w Wałbrzychu

1. ACCOR

ok. 10 tys.

2. REZIDOR

1822

Otwarcie hoteli w Krakowie, Lublinie, Piotrkowie Tryb., Łebie i pod Bydgoszczą

3. BEST WESTERN

1731

4. STARWOOD HOTELS

1546

5. LOUVRE HOTELS GROUP

1501

otwarcie Campanile w Bydgoszczy, Tulip In w Krakowie, Golden Tulip w Gdańsku

6. IHG

1197

7. VIENNA HOTELMANAGEMENT INTERNATIONAL

1011

8. HILTON WORLDWIDE

823

otwarcie DoubleTree by Hilton w Łodzi, Hampton by Hilton w Warszawie i Gdańsku

9. MARRIOTT INTERNATIONAL

754

otwarcie Renaissance w Warszawie

10. GLOBAL HYATT (Hyatt)

250

POZOSTAŁE SIECI MIĘDZYNARODOWE: B&B (247,2), IBB (243,2), SCANDIC (220, 2), NH Hotels (100, 1)

w niedzielę, w związku z czym podstawą była niska baza z roku ubiegłego, bo Wrocław podobnie jak inne duże polskie miasta, oprócz Krakowa, cierpi na niskie obłożenie w weekendy, a już szczególnie w niedziele. W efekcie osiągnięto najniższą średnią cenę za pokój ADR (404 zł) i jej najniższy wzrost wśród polskich miast, gdzie odbywały się mecze (o 72 proc. z 235 zł), a także najniższy wzrost RevPAR (o 56 proc. ze 160 do 251 zł, pozwalając się pod tym względem wyprzedzić Poznaniowi, w którym wzrósł on ze 155 zł w czerwcu 2011 roku do 277 zł). Do tego odnotował spadek obłożenia o 6 punktów procentowych do 62,1 proc. KRAKÓW. W tym mieście nie rozgrywano żadnych meczów, a jednocześnie jest ono najbardziej rozpoznawalną polską marką turystyczną i rynkiem z największą liczbą hoteli w Polsce. Jak funkcjonował w miesiącu Euro nie mając u siebie Euro (nie licząc zakwaterowania drużyn Anglii i Anglii w hotelach Sheraton i Stary)? Podobnie jak miasta, w których się ono odbywało, tylko z mniejszą intensywnością. I tu wzrosły średnie ceny (o 45 proc.

8 www.e-hotelarz.pl

z 277 do 402 zł i RevPAR (o 32 proc. z 211 do 278 zł), odnotowując jednocześnie spadek obłożenia z 76 do 69 proc.

30 tys.dodatkowych gości

Jeśli spojrzeć na czerwiec z perspektywy twardych danych GUS dotyczących liczby gości zagranicznych we wszystkich obiektach zbiorowego zakwaterowania (hotele, motele, schroniska, biwaki itp.) to też nie są one porażające. Wprawdzie widać było wyraźny wzrost w porównaniu do czerwca 2011 roku, ale był to wzrost o 78 tys. – tylu realnie więcej obcokrajowców skorzystało z polskiej bazy noclegowej. Tymczasem jak wynika z informacji GUS, ich liczba w każdym miesiącu ubiegłego roku była sporo wyższa niż w tym samym miesiącu rok wcześniej. W całym 2012 roku z gościnności polskich obiektów noclegowych skorzystało 520 tys. więcej cudzoziemców, w najlepszych miesiącach od marca do października po ok. 40-50 tys. więcej. Np. w maju ich liczba zwiększyła się 51 tys., a w lipcu o 52 tys. O tyle też wzrosłaby pewnie ich liczba w czerwcu, gdyby nie Euro. Czyli realnie to wydarzenie dostarczyło ok. 30

tys. dodatkowych gości i to był rzeczywisty efekt popytowy mistrzostw dla hotelarzy. Nie tak znowu wiele, bo ostrożnie liczono na co najmniej 100 tys. nowych gości, a tak naprawdę na 300 tys. Co ciekawe najbardziej na ten wzrost zapracowali nie Hiszpanie, czy Włosi (tych przyjechało zaledwie po 2-3 tys. więcej), ale Irlandczycy z 4-milionowej wyspy. O ile w czerwcu 2011 roku nocowało ich w polskich obiektach 4 tys., to w 2012 roku było ich 44 tys.! Więcej niż Brytyjczyków z 60-milionowej wyspy, którzy zazwyczaj stanowili trzecią co wielkości grupę cudzoziemców. Czyli blisko połowę wzrostu liczby cudzoziemców w czerwcu zawdzięczaliśmy Irlandczykom (a najbardziej skorzystał na tym Poznań). Drugą nacją, która uratowała nam Euro byli Rosjanie. W 2011 nocowało ich 23 tys., w 2012 ponad dwukrotnie więcej, bo 53 tys. Łącznie z tych dwóch krajów przybyło 70 tys. więcej gości niż rok wcześniej. Sporo więcej było też Greków i Portugalczyków, ale nie stanowią oni istotnej różnicy w generalnej statystyce, bo rok wcześniej było ich po 1,7 tys. a w miesiącu mistrzostw odpowiednio 4,8 i 4 tys. Najbardziej liczono, poza Rosjanami, na kibiców z dużych krajów jak Hiszpania i Włochy. Owszem przyjechało ich więcej, ale niewiele więcej – 2,2 tys. Włochów (łącznie 21 tys.), 3,5 tys. Hiszpanów (łącznie 19,5 tys.). Nieco więcej – o 9 tys. było też Brytyjczyków (łącznie 44 tys. czyli tyle samo co z 15-krotnie mniej liczebnej Irlandii), a także z Czech – o 4 tys. (łącznie 12,5 tys.). Największy udział wśród gości zagranicznych korzystających z polskiej bazy noclegowej mają Niemcy. Stanowią oni ok. 1/4 wszystkich cudzoziemców. A niestety w czerwcu ich liczba spadła o ponad 20 tys. do 123 tys. Podobnie jak Francuzów (o ponad 5 tys. do 15,7 tys. i był to największy spadek procentowy bo aż o 25 proc.). Mniej było m.in. Austriaków, Belgów, Holendrów, Skandynawów. Euro rzeczywiście wystraszyło gości, którzy nie byli związani z tą imprezą, ale zastąpili ich kibice przyczyniając się do lepszych wyników hoteli, choć nie aż tak dobrych jak się spodziewano. I taki był cały rok 2012. Bardzo dobry dla polskiego hotelarstwa, bo rosły

Raport z rynku HoReCa 2013

Wyniki hoteli sieciowych w największych miastach w 2012 roku Obłożenie (w %)

ADR (w €)

Hotele 5*

74,6

113

Hotele 3-4*

69,5

82,5

Hotele 5*

Wszystkie

Hotele 5*

Wszystkie

104

Hotele 5*

Wszystkie

51,5

WARSZAWA

KRAKÓW

GDAŃSK

SOPOT Hotele 5* WROCŁAW

POZNAŃ Wszystkie ŁÓDŹ Wszystkie KATOWICE Wszystkie SZCZECIN Wszystkie

wszystkie najważniejsze wskaźniki, ale nie aż tak dobry jak się wielu hotelarzom marzyło, a niektórzy spoza głównych miast wręcz mogli narzekać. Jak wynika z danych GUS za pierwsze półrocze 2012 roku, czyli obejmujących już okres Euro, z hoteli skorzystało 6,24 mln, co oznacza wzrost o 6,1 proc. w porównaniu z I półroczem 2011 r. (5,88 mln). Jednak wzrost ten napędzali cudzoziemcy, których przyjechało o 13 proc. więcej niż rok wcześniej. Ich liczba w polskich hotelach wzrosła o 202 tys.

do 1,77 mln, podczas gdy Polaków przybyło tylko o 3,5 proc. więcej (154 tys. do 4,47 mln). Oznacza to, że na rosnącym ruchu skorzystali najbardziej ci, którzy mają wśród swoich gości duży odsetek obcokrajowców, czyli głównie hotele w dużych miastach. Widać to po danych pokazujących liczbę turystów we wszystkich obiektach zbiorowego zakwaterowania w podziale na województwa. Przybyło gości w województwie małopolskim o 135 tys., dolnośląskim i łódzkim o 65 tys., pomorskim o 50 tys., czy wielkopolskim o 30 tys. Ale już np. w województwie lubuskim liczba gości korzystających z obiektów noclegowych spadła o 20 tys. (skutek ograniczenia przyjazdów Niemców), co przy łącznej liczbie niecałych 290 tys. gości stanowić może spory problem. Liczba turystów spadła też m.in. w województwie warmińsko-mazurskim (efekt zamarcia wszelkich wyjazdów integracyjnych i imprez firmowych w czerwcu), podkarpackim, lubelskim czy śląskim. A przypomnijmy, że mówimy o najlepszym roku polskiego hotelarstwa. Więcej obaw budzi rok 2013. Nie będzie Euro, które pozytywnie wpłynęło na rynek, nie będzie polskiej prezydencji w Unii Europejskiej, która przez drugie półrocze napędzała rynek hotelarski. Będzie wprawdzie w listopadzie szczyt klimatyczny w Warszawie, i to na pewno spowoduje, że wyniki warszawskich i mazowieckich obiektów będą lepsze, bo to tak jakby przez dwa tygodnie odbywał się codziennie mecz Euro, ale w innych regionach hotelarze są pełni obaw co do 2013 roku. Czy słusznie? Można liczyć na tzw. efekt Euro, czyli wzrost zainteresowania Polską, co przełożyć ma się na wzrost przyjazdów tury-

NAJWIĘKSZE TRANSAKCJE HOTELOWE W POLSCE W LATACH 2011-2012 MLN EURO – sprzedaż hotelu InterContinental Warszawa przez Warimpex i UBM funduszowi DEKA. 2012

103 50

19,5

5,5

MLN EURO – sprzedaż hotelu Jan III Sobieski przez fundusze finansowe i Warimpex norweskiej firmie Wenaasgrupen i zmiana marki na Radisson Blu. 2011 MLN EURO – sprzedaż przez Orbis budynku hotelu Bristol brytyjskiej firmie inwestycyjnej Rosmarinum Investment. 2011

10 www.e-hotelarz.pl

stycznych. Szacuje się, że dzięki tej imprezie przez najbliższe lata przyjeżdżać będzie do naszego kraju ok. 500 tysięcy ludzi więcej (ale to tylko szacunki). Można liczyć na to, że gospodarka europejska najcięższe chwile kryzysu ma już za sobą, w związku z czym nie grozi jej krach, co przełożyłoby się na znaczne ograniczenie podróży służbowych i turystycznych. Wygląda na to, że i polska gospodarka przeżywa jedynie chwilową stagnację, a nowy budżet UE z powrotem nakręci boom inwestycyjny, co zawsze przekłada się na większe zapotrzebowanie na hotele i ogranicza obawę zwiększania się poziomu bezrobocia. Poza tym sytuacja ciągłej niepewności gospodarczej, która trwa od końca 2008 roku zmusiła hotelarzy do zwiększenia efektywności zarządzania swoimi obiektami, dzięki czemu są (a przynajmniej powinni być) lepiej przygotowani do funkcjonowania na wymagającym rynku noclegowym. Z kolei inwestorzy wchodzący na ten rynek musieli być bardziej profesjonalnie przygotowani, choćby ze względu na restrykcyjną politykę kredytową banków, szczególnie jeśli chodzi o branżę hotelarską. Musieli też mieć świadomość, że będą działali na coraz bardziej konkurencyjnym rynku

Ambitne plany sieci

W Polsce od pięciu lat przybywa ponad 100 hoteli rocznie, a w niektórych latach nawet grubo powyżej stu hoteli. W ciągu ostatnich pięciu lat ich liczba zwiększyła się z 1,4 tys. do blisko 2,2 tys. W ostatnim okresie nastąpiła ofensywa hoteli sieciowych. W 2011 otwarto takich w Polsce jedynie… dwa (na początku roku Hilton Garden Inn Krakowie), a pod koniec

MLN EURO (59 mln zł) – sprzedaż budynków hoteli Cracovia i Neptun przez Orbis spółce Echo Development. 2011

MLN EURO (56 mln zł) – sprzedaż hotelu Mercure Kasprowy przez Orbis funduszowi Bachleda Investment Group. 2012

MLN EURO (23 mln zł)– sprzedaż budynku hotelu Polonez w Poznaniu przez Orbis funduszowi Griffin. 2012

fot.: hotel golden tulip

LAMA RE

Golden Tulip to jedna z kilkunastu marek, która chce zachęcić hotelarzy do wejścia we franczyzę

B&B w Warszawie. Rok temu pod globalnymi markami zaczęło działać ponad 20 hoteli: cztery ibisy i ibisy budget w Warszawie i Krakowie, Campanile i Premier Classe we Wrocławiu, Holiday Inn w Łodzi, Holiday Inn Express w Warszawie i Wałbrzychu, Hilton Garden Inn w Rzeszowie, Hampton by Hilton w Świnoujściu, Golden Tulip w Międzyzdrojach, pod marką ibis Styles zaczął działać gdyński hotel w Redzie, do sieci Best Western weszło ok. dziesięciu nowych hoteli. Ten rok zapowiada się równie intensywnie. W Warszawie mają zostać otwarte Renaissance na Okęciu, DoubleTree by Hilton i Hampton by Hilton (a kolejny Hampton w 2014 roku), w Łodzi DoubleTree by Hilton i Novotel, we Wrocławiu B&B, w Gdańsku Golden Tulip i Hampton, w Krakowie Tulip Inn (a w 2014 roku DoubleTree, Garden Inn i Hampton z rodziny Hiltona), w Bydgoszczy Campanile. Pod marką Mercure zacznie działać kolejny hotel w Warszawie, a funkcjonuje już w Krynicy Zdroju, w Krakowie do sieci Best Western wszedł hotel RT Galicya, a wkrótce uruchomione zostaną m.in. w Lublinie, Piotrkowie Trybunalskim, Łebie i Trójmieście. Sieci intensywnie rozwijają swoją ofertę franczyzową dla nowych inwestorów i niezależnych hotelarzy. Orbis planuje do 2015 roku zwiększyć liczbę hoteli działających pod markami Orbisu do z obecnych niespełna 60 do ok. 90. Po dziesięć nowych hoteli zamierza dołączać do swojej sieci Best Western, Louvre Hotel Gro-

up razem z funduszem Qualia Development rozwija rodzinę marek Tulip (Golden Tulip, Tulip Inn, Royal Tulip), poszukuje na nie nowych franczyzobiorców. Intensywne negocjacje z inwestorami prowadzi Hilton Worldwide, czego efektem będzie co najmniej dziesięć nowych obiektów w ciągu dwóch lat, które już zostały ogłoszone, a kolejnych informacji o podpisaniu umów można się zapewne spodziewać wkrótce. IHG otworzyło w ostatnim roku trzy nowe hotele i planuje mocniej zaistnieć na polskim rynku, głównie z marką Holiday Inn Express. Inwestorzy i hotelarze mają w czym wybierać. A przejawem profesjonalizowania się polskiej branży hotelarskiej i przygotowania do walki konkurencyjnej jest coraz większa świadomość, że we współczesnym zglobalizowanym świecie łatwiej jest działać pod marką globalną, która dostarcza hotelarskie know-how, a przede wszystkim zastrzyk gości z zagranicy, których obecność gwarantuje sukces inwestycji. Chociaż na rynku jest też miejsce dla niezależnych polskich obiektów, które mają pomysł na siebie, czego dowodem są takie hotele jak otwarte w ubiegłym roku Narvil w Serocku, Czarny Potok w Krynicy, Bania w Białce Tatrzańskiej, Poziom 511 w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, Grand Cru w Gdańsku, czy Copernicus w Toruniu. Oby jak najwięcej takich obiektów powstawało w najbliższych latach, a wówczas ich właściciele nie powinni się martwić o gości.•

www.e-restauracja.com 11

Raport z rynku HoReCa 2013

30 NAJWIĘKSZYCH GRACZY SIEĆ

LICZBA POKOI

1. ORBIS/ACCOR (marki Sofitel, Mercure, Novotel, ibis, ok. 10 900 ibis Styles, ibis budget, Orbis Hotels)

LICZBA HOTELI

LOKALIZACJA HOTELI

Główne miasta

2. HOTELE GOŁĘBIEWSKI

2328

Mikołajki, Wisła, Karpacz, Białystok

3. REZIDOR (Radisson Blu, Park Inn)

1823

Warszawa, Kraków, Wroclaw, Trójmiasto, Szczecin

4. BEST WESTERN (Best Western, Best Western Plus, Best We- 1731 stern Premier)

Cała Polska

1511

Warszawa, Kraków, Poznań, Sopot

6. LOUVRE HOTELS GROUP (Campanile, Premiere Classe, 1501 Golden Tulip)

Duże miasta

7. QUBUS HOTELS

1436

Duże i średnie miasta

8. GROMADA

1320

Warszawa, Poznań, średnie i małe miasta

9. GRUPA HOTELI WAM (nazwy własne)

1213

Cała Polska

10. INTERCONTINENTAL HOTELS GROUP (InterContinen- 1197 tal, Holiday Inn, Holiday Inn Express)

Duże i średnie miasta

11. VIENNA HOTELMANAGEMENT INTERNATIONAL (an- 1123 del’s, Angelo, Chopin, Amber)

Kraków, Łódź, Katowice, Międzyzdroje

1107

Warszawa i Kraków

13. HILTON WORLDWIDE (Hilton, Hilton Garden Inn, Hamp- 823 ton by Hilton)

Największe miasta

14. GRUPA TRIP (nazwy własne)

793

Zakopane i Ossa

15. CENTRUM-HOTELE (nazwy własne)

787

Łódź

16. MARRIOTT INTERNATIONAL (Marriott, Courtyard)

754

Warszawa

17. ELBEST (nazwy własne)

674

Bełchatów i miejscowości turystyczne

18. DIAMENT

616

Śląsk i Wrocław

19. INTERFERIE

545

Miejscowości turystyczne

20. LIKUS HOTELE (nazwy własne)

528

Duże miasta

21. HOTELE WARSZAWSKIE SYRENA (nazwy własne)

511

Warszawa

22. GRUPA ANDERS (nazwy własne)

451

Warmia i Mazury

23. HOTELE 500/JW. CONTRUCTION (Hotele 500)

443

Trasy

24. DESILVA HOTELS

380

Okollice Warszawy, Pyrzowice

25. ZDROJOWA INVEST (nazwy własne)

379

Kołobrzeg

26. B&D HOTELS (HP Park)

375

Wrocław, Poznań, Olsztyn

27. FOCUS HOTELS

369

Łódź, Gdańsk, Bydgoszcz, Szczecin

28. EUROPEJSKI FUNDUSZ HIPOTECZNY (nazwy własne)

355

Kazimierz Dln., Łeba, Bochnia, Mazury

29. DOBRY HOTEL ( Best Western, nazwy własne)

313

Trójmiasto, Kraków

30. GLOBAL HYATT (Hyatt)

250

Warszawa

5. STARWOOD HOTELS (Sheraton, Westin, Bristol)

12. SATORIA GROUP (Best Western, RT, nazwy własne)

POZOSTAŁE SIECI DZIAŁAJĄCE W POLSCE. Zagraniczne: Scandic (2 hotele), B&B (2), IBB (1), NH Hotels (1); Polskie: Donimirski Boutique Hotels (4), SPA Dr. Irena Eris (2), Malinowe Hotele (2), Condohotels Group (2), PURO Hotels (1)

12 www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2013

HOTELARSKICH W POLSCE ROK 2012

ROK 2013

otwarcie ibis i ibis budget w Warszawie i Krakowie, przyłączenie 2013-14: otwarcie Novotel Łódź, przyłączenie hotelu Mercure hotelu ibis Styles Gdynia i Holiday Inn Warszawa jako Mercure Krynica i Mercure Vestil w Piotrkowie Tryb., ibis Style Wałbrzych, Centrum, zamknięcie/sprzedaż hoteli Polonez, Aria, Giewont ibis Białystok całkowite otwarcie hotelu w Karpaczu

otwarcie hoteli w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Sopocie, Kiel- otwarcie hoteli w Krakowie, Lublinie, Piotrkowie Tryb., Łebie, pod cach, Lublinie, Bydgoszczą generalny remont Bristolu

plany wprowadzenia marek aloft i Four Points

otwarcie Campanile i Premiere Classe we Wrocławiu, Golden Tu- otwarcie Campanile w Bydgoszczy, Tulip In w Krakowie, lip w Międzyzdrojach Golden Tulip w Gdańsku -

stworzenie nowej marki, zakupiono grunt pod nią w Żorach

otwarcie hoteli Gromada Kraków Centrum Kongresowe, sprzedaż hoteli w Przemyślu i Ostrowcu Świętokrzyskim

otwarcia Holiday Inn Łódź oraz Holiday Inn Express w Warszawie przejście Holiday Inn Express Wałbrzych pod markę ibis Styles i Wałbrzychu, przejście Holiday Inn Warszawa pod markę Mercure -

włączenie do sieci Best Western RT Galicya w Krakowie

otwarcie Hilton Garden Inn w Rzeszowie i Hampton by Hilton otwarcie DoubleTree by Hilton w Łodzi i Warszawie, Hamptonów w Świnoujściu w Warszawie i Gdańsku, (2014) DoubleTree, Hampton i Garden Inn w Krakowie -

otwarcie Renaissance w Warszawie

(2014) otwarcie Courtyard by Marriott w Gdyni

budowa hotelu w Zabrzu

-y

prace nad otwarciem hotelu Warszawa

otwarcie DeSilva Mikołajki, przejście DeSilva Airport Warszawa pod markę Mercure Accoru

otwarcie aparthotelu w Szklarskiej Porębie

przyłączenie do sieci hotelu Różany Gaj w Gdyni -

otwarcie hotelu w Chorzowie -

www.e-restauracja.com 13

Raport z rynku HoReCa 2013

Rynek hotelowy w największych miastach Co to był za rok! 2012 okazał się rokiem w stylu Gangnam – jedynym w swoim rodzaju – i był jednym z najważniejszych lat dla Polski. Przedsięwzięcie EURO 2012 okazało się udane, co miało duże znaczenie dla osiągnięcia pozytywnych wyników sprzedażowych przez operatorów hotelowych. Alex Kloszewski

14 www.e-hotelarz.pl

Hotel Sobieski

Szacujemy, że Euro 2012 wygenerowało ponad 175 tys. sprzedanych noclegów w miastach, w których odbywały się mecze. Oczekujemy, że Światowa Konferencja Klimatyczna, która odbędzie się w Warszawie w listopadzie wygeneruje popyt na ok. 200 tys. noclegów w stolicy

fot.: radisson blu sobieski hotel

zacujemy, że wydarzenie to wygenerowało ponad 175 tys. sprzedanych noclegów w miastach, w których odbywały się mecze i prognozuje wzrost liczby przyjazdów zagranicznych do Polski w następnych trzech latach na poziomie około 450 tys. osób rocznie. Prognozy te oparte są na szacowanej przez Instytut Turystyki liczbie 14 mln gości w 2012 roku. Będzie to znaczący wzrost o 3-3,5 proc., ale daleki od tzw. efektu barcelońskiego, gdzie liczba przyjazdów turystycznych po Igrzyskach w 1992 r. wzrosła o 3,5 mln rocznie. Najtrudniejszą rzeczą do oszacowania jest faktyczna wartość, jaką przyniosła Polsce ta 3-tygodniowa euforia związana z mistrzostwami. Szacujemy, że reklama i promocja jaką Polska uzyskała dzięki prasie, internetowi, telewizji, kampaniom hoteli i linii lotniczych, sponsorom oraz oczywiście najważniejszemu obecnie medium, czyli portalom społecznościom miała zasięg setki państw i wartość około 150 mln euro. Ta wymierna korzyść była równa łącznemu budżetowi Hiszpanii i Grecji przeznaczonemu na promocje turystyczną w 2012 roku. Jednak oprócz wpływu mistrzostw UEFA, w 2012 roku wciąż doświadczaliśmy konsekwencji braku jednoznacznej

Raport z rynku HoReCa 2013

polityki i powzięcia konkretnych kroków przez Unię Europejską i strefę euro, mających służyć uzdrowieniu problemów kredytowych Unii. Dopiero pod koniec roku usłyszeliśmy więcej optymizmu i spójności ze strony Europejskiego Banku Centralnego, kiedy jego prezes Mario Draghi dał światu i Europie wyraz zaangażowania i całkowitego wsparcia dla strefy euro oraz możliwości wsparcia finansowego dla Hiszpanii, co pomogło utrzymać na rynku pozytywne nastroje. Biorąc pod uwagę inne kraje Unii, które w większości mają trudności z osiągnięciem wzrostu gospodarczego, Polska w 2012 roku poradziła sobie bardzo dobrze. Wzrost PKB Polski w 2012 roku zamknął się na poziomie około 2,5 proc. Wzrost gospodarczy Unii Europejskiej w 2012 roku szacuje się na poziomie 1,3 proc., a w strefie euro na ok. 1 proc. Mimo wszystko sytuacja pozostaje delikatna, a tempo jej poprawy będzie różne dla poszczególnych krajów UE, głównie ze względu na różnice wyzwań strukturalnych, kosztów finansowania i stopnia zrównoważenia finansów publicznych. W drugiej połowie roku zauważalne było spowolnienie gospodarcze w Polsce. Oceniamy, że trend ten, podobnie jak pogorszenie wskaźników ekonomicznych, które wystąpiło w gospodarkach UE, będzie miał swoją kontynuację w 2013.

Warszawa

Można śmiało powiedzieć, że wspaniały rok ma za sobą stolica, która podczas EURO 2012 osiągnęła najwyższe w historii średnie ceny za pokój (ADR). Przykładowo 8 czerwca (inaugurujący mistrzostwa mecz Polska-Grecja) hotele 5-gwiazdkowe podniosły swój ADR do 200 euro, osiągając ponad 87-proc. obłożenia. Kolejny mecz reprezentacji Polski rozgrywany na Stadionie Narodowym z Rosją zaowocował obłożeniem na poziomie 98-proc., przy historycznie największych stawkach ADR i poziomach RevPAR. W ciągu całego roku odnotowany był silny popyt na noclegi w segmencie biznesowym i małych konferencji. Ten trend w połączeniu z EURO pozwolił hotelom 5-gwiazdkowym na osiągnięcie w 2012 roku obłożenia na poziomie 74,6 proc. oraz ADR w wysokości około 113 euro – to najwyższy poziom średniej ceny za po-

Alex Kloszewski kój w ostatnich 10 latach. Również segment obiektów 3- i 4-gwiazdkowych radził sobie dobrze pod względem operacyjnym, osiągając 69,5 proc. średniego obłożenia przy stawkach ADR około 82,5 proc. W 2012 roku otwarty został hotel Express by Holiday Inn, należący do spółki Polish Hotel Company, a działający od 1989 roku hotel Holiday Inn Centrum przeszedł do historii, zmieniając markę na Mercure Centrum. Warimpex i UBM sprzedały hotel InterContinental na rzecz Deka Bank – WestInvest InterSelect za kwotę 103 mln euro. Była to transakcji z opcją najmu zwrotnego. Hotel będzie działał pod marką InterContinental do 2027 roku. W grudniu 2013 roku planowane jest otwarcie oferującego 367 pokoi hotelu DoubleTree by Hilton Conference Centre.

Posiadający 250 pokoi hotel Renaissance by Marriott zlokalizowany na lotnisku Okęcie będzie miał swoją premierę we wrześniu tego roku. W tym samym miesiącu planowane jest ukończenie 116-pokojowego obiektu marki Hampton by Hilton w pobliżu lotniska. Inny obiekt marki Hampton by Hilton (należący do S+B Gruppen) posiadający 300 pokoi zostanie otwarty w 2014 roku. Samoobsługowy hotel Sound Garden posiadający 206 pokoi otwarty zostanie w kwietniu 2013, w ramach wielofunkcyjnej inwestycji SwedeCentre. Długo oczekiwaną rewitalizacje rozpocznie także hotel Europejski. Ten unikalny obiekt – ikona polskiego hotelarstwa działał będzie pod szyldem międzynarodowej marki Raffles. Również hotel Sobieski, który jest drugim obiektem marki Radiswww.e-restauracja.com 15

Raport z rynku HoReCa 2013

aspektem w 2013 i 2014 roku będzie zmniejszenie kosztów budowy hoteli w Polsce, wynikające z osłabienia przemysłu budowlanego

son w Warszawie przechodzi obecnie znaczącą renowację pokoi. Hotel należy do Wiennegruppe i prowadzony jest w oparciu o kontrakt na zarządzanie przez sieć Rezidor. Należący do brytyjskiego Starman Hotels – hotel Bristol zakończył proces renowacji pokoi i powierzchni wspólnych wchodząc do grupy The Luxury Collection Hotels & Resorts. W 2013 roku Warszawa odnotuje niewielki spadek ADR oraz poziomu obłożenia. Po części będzie to spowodowane prognozowanym spowolnieniem gospodarczym, ale również koniecznością agresywnej polityki cenowej, jaką będą zmuszeni wprowadzić dyrektorzy generalni hoteli w celu zniwelowania słabnącego popytu na noclegi korporacyjnego segmentu gości. Również sektor MICE wykaże się zdecydowanie mniejszym apetytem na spotkania. Pozytywny wpływ na wyniki hoteli będzie miała Światowa Konferencja Klimatyczna, która odbędzie się w Warszawie w listopadzie. Szacujemy, że udział w niej weźmie 15-18 tys. delegatów. Podczas 20 dni tego ogromnego wydarzenia ONZ wymaga dostępności niemal wszystkich rodzajów pokoi hotelowych i gościnnych. Oczekujemy, że konferencja wygeneruje popyt na około 200 tys. noclegów w stolicy.

Kraków

Hotel Puro

16 www.e-hotelarz.pl

Miasto zostało wybrane na siedzibę angielskiej i holenderskiej reprezentacji podczas Mistrzostw EURO 2012. Dzięki temu oraz stosunkowo długiemu sezonowi letniemu Kraków osiągnął pozytywne wyniki w stosunku do roku 2011. Markowe produkty hotelowe miały dobry rok, osiągając obłożenie na poziomie ok. 68 proc. (w 2011 – 63 proc.) i ADR w wysokości ok. 76 euro (w 2011 – 66 euro). Dobrze radziły sobie obiekty 5-gwiazdkowe, które osiągnęły ok. 74 proc. obłożenia przy ADR wynoszącym 94 euro. Kraków cieszy się bogatą ofertą kulturalną, a także dużym wyborem usług niskokosztowych przewoźników lotniczych operujących na krakowskim lotnisku. W związku z tym miasto powinno podjąć kroki, aby dopasować działalność promocyjną i marketingową tego pięknego miejsca do skali paneuropejskiej. Sektor BPO (Business Process Offsho-

ring) wciąż generuje popyt na nowe noclegi w mieście. Kraków powoli staje się najbardziej popularną destynacją tego sektora. Swoje siedziby operacyjne ulokowały tu takie globalne firmy jak IBM, Shell, Hitachi, Google, BAYER, Lufthansa, Electrolux, GE, Motorola, czy HP. W lipcu 2012 zakończyła się budowa obiektu ibis-ibis budget należącego do Orbisu (Accor). W ostatnim kwartale 2013 otwarty zostanie oferujący 128 pokoi hotel PURO. W 1. kwartale tego roku nastąpi wbicie łopaty pod budowę hotelu Hilton Garden Inn na lotnisku Balice. Otwarcie hotelu będzie miało miejsce 18 miesięcy później. W jego ofercie znajdą się 154 pokoje oraz powierzchnia konferencyjna dla 350 osób. W realizacji są również DoubleTree by Hilton i Hampton by Hilton, których otwarcie planowane jest na ostatni kwartał 2014 roku. W połowie 2014 roku planowane jest oddanie do użytku Krakowskiego Centrum Kongresowego budowanego przez Budimex-Ferrovial. Oceniamy, że spadek średniego obłożenia oraz wskaźnika RevPAR w 2013 roku nie ominie również Krakowa. Najbardziej prawdopodobnym scenariuszem wydaje się być osiągnięcie przez hotele wyników zbliżonych do tych z roku 2011.

Trójmiasto

Podczas mistrzostw EURO 2012 osiągnęło najwyższe w Polsce średnie ceny sięgające 225 euro. W 2012 r. hotele w Gdańsku odnotowały obłożenie na poziomie 64 proc., a ADR w wysokości 63 euro. Segment 5-gwiazdkowy zakończył rok na poziomie 69 proc. obłożenia i ADR w wysokości 87 euro. Wyniki hoteli 5-gwiazdkowych zlokalizowanych w Sopocie szacujemy na 61 proc. obłożenia oraz ADR w wysokości 104 euro. Dobry rok dla tego niewielkiego miasta wypoczynkowego wynikał z niezwykle długiego sezonu letniego i wzrostu liczby Polaków wybierających wakacje w kraju. W III kwartale 2012 w Gdyni miało miejsce otwarcie oferującego 86 pokoi hotelu Ibis Syles. Planowanymi inwestycjami hotelowymi w Gdańsku są 108-pokojowy obiekt PURO oraz posiadający 116 pokoi Hampton by Hilton. Podtrzymujemy swoje rekomendacje dla wszystkich trzech miast, które powinny rozważyć stworzenie kompleksowe-

fot.: hotel puro

Pozytywnym

Raport z rynku HoReCa 2013

go produktu Trójmiasta, który promowany będzie poprzez poważną, zunifikowaną strategie marketingową, w odróżnieniu od dotychczasowych działań realizowanych ad-hoc przez każde miasto indywidualnie. Optymistycznie patrzymy na stadion PGE Gdańsk oraz nowootwarte AmberExpo, jako najlepszy przykład przygotowywania się miasta na przyjęcie segmentu MICE. Wierzymy, że przy odpowiednim i wydajnym marketingu i promocji Gdańsk urośnie do rangi destynacji całorocznej.

Wrocław

Także odnotował widoczny wzrost wyników podczas rozgrywek UEFA EURO 2012. Podczas wszystkich trzech meczów poziom obłożenia we wrocławskich hotelach przekroczył 92 proc., a hotelarze cieszyli się silnym wzrostem wskaźnika RevPAR podczas meczów Rosja-Czechy i Czechy-Polska. Umiarkowany wzrost RevPAR odnotowano w dniu meczu Czechy-Grecja.

Hotele markowe prowadziły pod względem osiągniętych wyników. We wszystkich segmentach średnie obłożenie wyniosło 64 proc., a ADR 63 euro. Wyniki obiektów 5-gwiazdkowych kształtowały się na poziomie około 86 euro ADR oraz 64 proc. obłożenia. Do tego segmentu rynku należą Radisson Blu, Sofitel, Monopol, Granary i Platinium Palace. W 2012 roku miało miejsce otwarcie zespołu hoteli Campanile i Premiere Classe. W 2013 roku otwarty zostanie 140-pokojowy hotel marki B&B. W 2012 ogłoszono wznowienie budowy hotelu sieci Hilton, który działać będzie pod marką DoubleTree. Nowa inwestycja oferować będzie 191 pokoi, a jej otwarcie planowane jest na pierwszy kwartał 2015 roku. W 2013 roku oczekujemy niewielkiego spadku wartości wskaźnika RevPAR we Wrocławiu. Będzie się to wiązało z generalnym osłabieniem dynamiki wzrostu polskiej gospodarki. Wrocław wygrał konkurs na tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Jest to nie

tylko wspaniałe osiągnięcie miasta, ale także ogromna szansa, aby wykreować je na jedną z topowych destynacji kulturalnych w Unii Europejskiej.

Poznań

W czasie Euro 2012 wskaźnik RevPAR podczas pierwszego meczu w Poznaniu Irlandia-Chorwacja osiągnął najwyższą wartość 179 euro. W dniu meczu Włochy-Chorwacja obłożenie osiągnęło 91,6 proc. (+14,3 proc.). Podczas meczu Włochy-Irlandia poziom obłożenia wyniósł 97,4 proc. (+ 57,7proc.), a ADR wzrósł do 198 euro. W 2012 roku niektóre hotele w Poznaniu osiągnęły poprawę wyników. Najlepiej prosperującymi hotelami w mieście są IBB Andersia, ibis oraz Campanile. Poziom obłożenia dla hoteli we wszystkich kategoriach wyniósł 49 proc., a ADR osiągnął wartość 69 euro. Wyniki najlepiej prosperującego hotelu kształtowały się na poziomie 66 proc. wskaźnika obłożenia przy ADR 91 euro. W 2014 roku w PoznaREKLA

www.e-restauracja.com 17

Raport z rynku HoReCa 2013

osiągnął lider rynku – hotel Angelo. Nowymi ważnymi inwestycjami zrealizowanymi w pozostałych regionach Polski były: Hampton by Hilton w Świnoujściu, condohotel marki Golden Tulip w Międzyzdrojach i Hilton Garden Inn zlokalizowany w Rzeszowie.

Hotel Andel's

niu planowane jest otwarcie oferującego 168 pokoi hotelu marki PURO. Wyzwaniem dla Poznania pozostaje wykreowanie miasta na destynację MICE. Wierzymy, że Poznań powinien dołożyć wszelkich starań prowadzących do repozycjonowania miasta w tym lukratywnym segmencie. Centrum Kongresowe Poznań-Targi będzie kluczem do wzrostu obłożenia poznańskich hoteli. Wzrosnąć powinien biznes generowany przez MICE, a samo miasto powinno zainwestować w kampanie reklamowo-promocyjną na skale paneuropejską, aby zachęcić segment MICE do korzystania z jego obiektów.

Łódź

Konferencje lokalne i regionalne, które odbyły się w mieście były mniejsze i uczestniczyło w nich mniej osób niż w roku 2011. Liderem rynku pozostaje hotel andel’s zlokalizowany przy centrum handlowym Manufaktura. Najlepiej prosperujący hotel w segmencie 4 gwiazdek zakończył rok z wynikiem 57 proc. obłożenia i 75 euro ADR. Średnia dla wszystkich segmentów wyniosła 55 proc. wskaźnika obłożenia i 62 euro ADR. W 2012 otwarty został hotel Holiday Inn posiadający 167 pokoi. W marcu 2013 planowane jest otwarcie 4-gwiazdkowego obiektu DoubleTree by Hilton, oferującego 197 pokoi. Kolejnym hotelem, którego oddanie do użytku planowane jest w 2013 jest 161-pokojowy Novotel. Colliers wierzy w jasną przyszłość miasta, jednakże konieczne jest podjęcie przez miejskie władze i prezydenta Łodzi zdecydowanych 18 www.e-hotelarz.pl

kroków w celu doprowadzenia do realizacji planowanej inwestycji – Centrum Kultury, Filmu i Sztuki sygnowanej przez Davida Lyncha i Franka Gehry’ego w sąsiedztwie budowanego obecnie dworca kolejowego Łódź Fabryczna. 2013 rok powinien być lepszy w porównaniu z 2012. W związku z ukończeniem budowy autostrady A2 poprawie powinna ulec przede wszystkim kondycja sektora MICE. Podróż samochodem z Warszawy do Łodzi zajmuje obecnie ok. 1,5 godziny. Dla niektórych mniejszych grup MICE podróż do Łodzi może się okazać praktycznym rozwiązaniem.

Szczecin, Katowice i inne miasta

W 2012 Szczecin odnotował niewielki spadek wyników w porównaniu do roku 2011. Wskaźnik obłożenia wyniósł 59 proc. przy ADR kształtującym się na poziomie 54 euro. Z powodu ograniczeń budżetowych Radisson Blu, w dalszym ciągu lider rynkowy, nie zdołał ukończyć procesu renowacji swoich pokoi. Wstrzymana została wielofunkcyjna inwestycja Hanza Tower, w której skład miały wejść niewielki 5-gwiazdkowy hotel, biura, powierzchnie handlowe oraz centrum kongresowe. Prognozujemy, że w 2013 roku Szczecin powtórzy wyniki z 2011 roku. Nie oczekujemy żadnych nowych projektów ani inwestycji, które mogłyby znacząco wpłynąć na rynek hotelowy w Szczecinie. W Katowicach hotele osiągnęły obłożenie na poziomie 51,5 proc., przy ADR wynoszącym 61 euro. Wyniki ponad średnią miastową

Generalnie, oceniając przyszły rok jesteśmy ostrożni. Poza Światową Konferencją Klimatyczną, która odbędzie się w Warszawie, nie ma przesłanek, aby prognozować dobry rok dla operatorów hotelowych. Wrócą czasy ograniczania kosztów i walki o obłożenie. Na sprzedaż wystawiona zostanie duża liczba mniejszych hoteli należących do osób prywatnych i przez nie prowadzonych. Prognozujemy też zmianę właścicieli niektórych istniejących sieciowych obiektów w głównych miastach. Pozytywnym aspektem w 2013 i 2014 roku będzie zmniejszenie kosztów budowy hoteli w Polsce, wynikające z osłabienia przemysłu budowlanego. Podtrzymujemy nasze zeszłoroczne rekomendacje, widząc optymistyczny horyzont dla produktów w segmencie 1-, 2- i 3-gwiazdkowym działających pod szyldami globalnych marek, zlokalizowanych w większości regionów Polski. Niezależnie od tego, jak radzić będzie sobie gospodarka Unii Europejskiej i czy uda się uzdrowić banki, w 2013 roku ludzie wciąż będą podróżować i potrzebować wypoczynku. Na zakończenie podkreślamy, że jak jasno pokazuje historia, do skutecznego rozwoju sektora hotelowego nieodzowna jest dostępność efektywnych form, środków i możliwości komunikacji: dróg, kolei, połączeń lotniczych, a te dzięki EURO 2012 realizowane są w tempie szybszym niż typowe dla Polski inwestycje. Oceniamy, że następujące marki hotelowe rozpoczną lub będą kontynuowały swoją ekspansje w Polsce: Super 8, B&B, Best Western, Hampton by Hilton oraz ibis Styles. Niezmiernie ciekawe będzie przekonać się w 2013 roku, czy Polska gospodarka wciąż jest w stanie tańczyć w recesyjnym walcu Unii Europejskiej. Have a hospitable year! •

Alex Kloszewski. Dyrektor działu Hospitality, Partner w Colliers International Poland

fot.: hotel andels

Prognozy i trendy

Raport z rynku HoReCa 2013

Perspektywy rozwoju rynku hotelowego 2012 był dobrym rokiem dla rynku hotelowego w Polsce, szczególnie jego pierwsza połowa. Niewątpliwie pozytywny wpływ na branżę miał efekt marketingowy związany z Euro 2012. Drugie półrocze przyniosło pewien spadek liczby gości i tym samym głównych wskaźników jak obłożenie czy średnia cena. Spadek ten był skorelowany z wynikami gospodarki, która wyraźnie zaczęła wyhamowywać. Adam Konieczny

Trudny początek trudnego roku

Styczeń i luty 2013 przyniosły dalsze pogorszenie wyników, w porównaniu z poprzednim rokiem, RevPAR spadł o ponad 5 proc. Jednak marzec pokazał, że rynek mimo trudnej sytuacji gospodarczej w Europie wraca do wyników zeszłorocznych. Rok 2013 będzie jednak pełen wyzwań dla polskiego i światowego rynku hotelowego. Ograniczenie podróży służbowych oraz wydatków turystów dotyka coraz bardziej region Europy Środkowo-Wschodniej. Dodatkowo warto wspomnieć, że zmieniają się kierunki podróży i coraz częściej zamiast Europy wybierana jest Azja czy Ameryka Południowa jako miejsce odbywania wakacji. Według szacunków Instytutu Turystyki liczba ogólnych przyjazdów turystów zmaleje w roku 2013 w porównaniu do 2012 z 14,8 miliona do 14,7. Ten nieznaczny spadek zniwelowany zostanie w kolejnych latach prognozujących wzrost w liczbie przyjazdów. Już w 2014 roku ta liczba może wzrosnąć do 15 milionów i będzie sukcesywnie się zwiększać, średnio o 400 tysięcy więcej przyjazdów z każdym kolejnym rokiem. 20 www.e-hotelarz.pl

Rozwój hoteli budżetowych…

W Polsce czeka nas w tym roku otwarcie kilku istotnych hoteli (w tym konferencyjnych), a ich sukces zależy w dużej mierze od liczby wydarzeń biznesowych i kulturalnych organizowanych w poszczególnych miastach. W 2013 roku rozwijać się będą również hotele budżetowe takie jak B&B czy Campanile. Planowane jest między innymi otwarcie hotelu B&B we Wrocławiu oraz rozpoczęcie budowy kolejnego, tym razem w sercu Łodzi. Sieć planuje również pozyskać nowe lokalizacje w takich miastach jak Poznań, Gdańsk, Kraków czy Katowice. Po oddaniu w 2012 roku zespołu hoteli Premiere Classe i Campanile we Wrocławiu sieć Louvre Hotel Group planuje w tym roku kolejne otwarcie hotelu Campanile w Bydgoszczy. W przygotowaniu jest natomiast obiekt w Zielonej Górze. Trwają również przygotowania do budowy dwóch hoteli niemieckiej grupy Motel One – będącej obecnie jedną z najszybciej rozwijających się sieci hoteli budżetowych w Europie. Dobiega końca budowa drugiego w Polsce hotelu Puro, tym razem w Krakowie. Obiekt zostanie otwarty w 3 kwartale 2013. W tym roku rozpocznie się również budowa obiektu w Poznaniu, w planach jest także hotel w Gdańsku. Pierwszy z inteligentnych hoteli Puro został otwarty w 2011 roku w centrum Wrocławia. Nad rozwojem sieci hoteli Ho-

adam konieczny liday Inn Express pracuje spółka Polish Hotel Company. Po otwarciu hotelu przy lotnisku w Warszawie jesienią 2012, grupa zapowiada kolejne projekty w Katowicach, Krakowie, Łodzi, Gdańsku, Poznaniu czy Szczecinie. Coraz głośniej mówi się o podpisaniu w 2013 roku pierwszych umów najmu, zarządzania czy franczyzy przez takie sieci jak Steigenberger, Leonardo czy Meininger. Wprowadzenie do Polski swojego najnowszego konceptu Moxy zapowiada również sieć Marriott, której dotychczasowy rozwój w Polsce był raczej dość powolny. Hotele Moxy w Polsce miałyby powstawać przy wsparciu strategicznego partnera – grupy IKEA.

…i franczyzowych

Można się również spodziewać rozwoju franczyz dużych sieci hotelowych jak Accor czy Best Western, w szczególności w od-

fot.: archiwum

tym czasie zabrakło istotnych wydarzeń o charakterze międzynarodowym w Polsce oraz ograniczone zostały wydatki turystów i osób podróżujących służbowo z Europy Zachodniej.

Raport z rynku HoReCa 2013

niesieniu do istniejących hoteli. W pierwszym kwartale 2013 roku ogłoszona została informacja o przyłączeniu do sieci Accor kolejnych hoteli w Warszawie, Piotrkowie Trybunalskim oraz Wałbrzychu. Zaczną działać pod markami Mercure oraz ibis Styles, które dzięki swojej elastyczności pozwalają na przyłączanie do sieci istniejących obiektów. Na niektórych rynkach mogą pojawić się przejściowe problemy związane z otwarciem konkurencyjnych obiektów. Takim

z największych hoteli marki Hampton na świecie. W 2013 roku rozpocznie się budowa drugiego w Europie luksusowego hotelu Raffles w budynku Hotelu Europejskiego.

Poznań, Kraków, Wrocław, Trójmiasto

Problemem jest rynek hotelowy w Poznaniu, który zmaga się w szczególności z niskim obłożenim oraz brakiem ruchu turystycznego w weekendy i w okresie waka-

może też pochwalić się tytułem Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Na rynku trójmiejskim wciąż brakuje sieciowych hoteli budżetowych. W tym roku planowane jest otwarcie hotelu Golden Tulip zlokalizowanego w bliskiej odległości od Zatoki Gdańskiej. Przełomowy będzie dla tego rynku rok 2015 kiedy to zakończona zostanie modernizacja linii kolejowej do Warszawy oraz dokończenie budowy drogi ekspresowej S7. Do tego czasu powstaną również

Otwarcie połączeń lotniczych Emirates oraz Qatar Airways jak również rozwój nowych połączeń Ryanair wpłynie pozytywnie na obłożenie hoteli także w Warszawie, nieco rekompensując brak imprezy na skalę EURO 2012 rynkiem może być Łódź, gdzie w tym roku planowane jest otwarcie hoteli Novotel oraz Double Tree by Hilton. Dodatkowo w 2012 roku otwarty został hotel Holiday Inn, a wszystkie wymienione obiekty należą do tego samego segmentu rynku. Poprawa dostępności komunikacyjnej regionu łódzkiego wpływa na wzrost liczby konferencji i organizowanych imprez, jednak rynek będzie potrzebował prawdopodobnie kilku lat, aby wchłonąć nową podaż.

Rynek w Warszawie się rozwija

Można natomiast przewidywać stabilny wzrost rynku warszawskiego, który osiągnął bardzo dobre wyniki w roku 2012. Otwarcie połączeń lotniczych Emirates oraz Qatar Airways jak również rozwój nowych połączeń Ryanair wpłynie pozytywnie na obłożenie hoteli i w pewnym sensie zrekompensuje brak imprezy na skalę EURO 2012. Jednocześnie należy wspomnieć o podaży nowych obiektów, które w istotny sposób mogą zmienić rynek. W tym roku planowane jest oddanie do użytku hotelu Double Tree by Hilton w dzielnicy Wawer, Hampton by Hilton w okolicach lotniska Chopina, Renaissance by Marriott na lotnisku Chopina oraz hotelu Sound Garden Hotel przy al. Żwirki i Wigury. W przyszłym roku zostanie natomiast otwarty hotel Hampton by Hilton w Śródmieściu i będzie jednym 22 www.e-hotelarz.pl

cyjnym. Dużym wyzwaniem dla poznańskich hoteli jest niekontrolowany rynek wynajmu apartamentów. Bardzo dobra komunikacja drogowa i kolejowa w powiązaniu z brakiem istotnych atrakcji turystycznych powoduje problem z zatrzymaniem gości w hotelach. Poprawia się natomiast pozycja Krakowa zarówno w skali krajowej, ale również europejskiej. Coraz więcej turystów zagranicznych oraz liczne konferencje i eventy wzmacniają pozycję miasta. W tym roku jest szansa na otwarcie długo oczekiwanego hotelu Gromada, który oprócz 220 pokoi zaoferuje 18 sal konferencyjnych mogących pomieścić łącznie ponad 2 tys. osób. W Krakowie trwa również budowa Centrum Kongresowego przy Rondzie Grunwaldzkim oraz Hali Widowiskowo-Sportowej na Czyżynach. Otwarcie kompleksu hoteli Premiere Classe oraz Campanile we Wrocławiu w 2012 bardzo wpłynęło na wyniki pozostałych hoteli w mieście. Budowa kilku następnych hoteli ma ruszyć w najbliższym roku – m.in na Ostrowie Tumskim, przy Teatrze Capitol, czy przy ul. Powstańców Śląskich. Z racji historii zainteresowanie miastem wykazują niemieckie sieci hotelowe. Duża liczba konferencji oraz pojawiające się nowe centra BPO powinny wygenerować popyt na nowe łóżka. Otwarcie Narodowego Forum Muzyki w 2014 dodatkowo poprawi wyniki hoteli dostarczając jednocześnie miejsce do organizacji dużych konferencji i sympozjów. Miasto

kluczowe inwestycje Gdańska mające na celu przyciągnięcie nowych gości, takie jak Teatr Szekspirowski, Europejskie Centrum Solidarności czy Muzeum II Wojny Światowej.

Przyszłość

W skali kraju ubywać będzie gości w hotelach luksusowych na rzecz hoteli ekonomicznych, a związane jest to z dalszym kryzysem w gospodarce europejskiej oraz zwolnieniem gospodarki polskiej. W porównaniu do Europy Zachodniej banki działające w Polsce skłonne są finansować nowe projekty hotelowe z LTV maksymalnie na poziomie 65 proc. Łatwiej jest otrzymać finansowanie na projekty hoteli budżetowych posiadających profesjonalnie przygotowane feasibility study. Aktywność na rynku inwestycyjnym pozostaje niewielka, jednak jest szansa na zamknięcie kilku znaczących transakcji w 2013 roku. Dużym problemem jest wymaganie, aby hotele funkcjonowały na bazie umowy najmu (fundusze niemieckie), co w Polsce nie jest rozwiązaniem bardzo popularnym. Drugim problemem jest zbyt niska wartość transakcji – rzadko który fundusz analizować będzie projekt o wartości poniżej 20 milionów euro. •

Adam Konieczny. Manager Business Development na Polskę i Ukrainę w firmie doradczej Christie + Co

Raport z rynku HoReCa 2013

Rynek marek Rozmowa z Januszem Mitulskim, Partnerem w firmie doradczej Horwath HTL Rynek franczyzodawców rozwija się w Polsce bardzo dynamicznie. O przyłączenie hoteli do swojej sieci walczą Accor, Best Western, Hilton Worldwide, Luvre Hotels Group, InterContinental Hotels Groupe, Carlson Rezidor, Marriott International, Starwood, Steigenberger, a do tego polskie DeSilva, Qubus, Focus. Zauważacie ze swojej perspektywy tę konkurencję marek o inwestorów w Polsce? Generalnie tak. Widać, że warunki, które jesteśmy w stanie uzyskać dla naszych klientów są dzisiaj lepsze niż kilka lat temu. Jednakże wiele zależy tutaj od atrakcyjności samego projektu, jego lokalizacji, skali, potencjału biznesowego. Przykładem może być dawny projekt po Hotelu System w Warszawie, w którym będzie otwarty Hampton by Hilton, o obiekt walczyło kilkanaście sieci hotelowych i firm zarządzających. Mówiąc o warunkach współpracy pamiętajmy, że nie chodzi jedynie o poziom opłat, ale także o inne kwestie. Które marki i sieci są najbardziej elastyczne? Są obszary, które są nie do ruszenia, związane z ochroną wizerunku marki, jak i samego biznesu. Najważniejszym obszarem, który jest chroniony to sama marka. Sieci ograniczają ryzyko tzw. „brand damage” – szkody na marce w związku z sytuacją, która może wyniknąć w hotelu lub z sytuacją biznesową z nim związaną. I co może wpłynąć na ten „brand damage”? Bardzo wiele czynników. Zależy to od polityki poszczególnych sieci hotelowych. Najbardziej restrykcyjne umowy mają sieci amerykańskie jak np. Hilton, Marriott, In24 www.e-hotelarz.pl

terContinental, Starwood – ale to kwestia unormowań lokalnego prawa. Umowa franczyzowa w USA należy do katalogu umów kodeksowych, a to już narzuca pewne obowiązki na franczyzodawcę. Poza kwestiami kodeksowymi obiekt oczywiście musi spełniać wymogi dotyczące wyposażenia, designu, ale również ochrony przeciwpożarowej itd. Trzeba pamiętać, że są dwa rodzaje marek hotelowych – ściśle określone i zdefiniowane jak Ibis, Campanile, Hampton by Hilton, Novotel, Hilton Garden Inn, i są marki elastyczne tzw. konwersyjne jak Ibis Styles, Mercure, Golden Tulip, Tulip Inn, DoubleTree, Crown Plaza

itd. Bywają przypadki, że rekomendujemy inwestorowi, żeby zrobił to, to i to, ale żeby nie brał marki, bo to mu się nie opłaci. Kiedy hotelowi nie opłaca się wejść pod znaną markę? Np. jeśli ma ugruntowaną swoją markę, a wyniki, które osiąga są powyżej rynku i trudno byłoby je poprawić, opinie o hotelu są dobre, a z naszego audytu wynika, że wystarczy poprawić tylko pewne zakresy działania np. związane z zarządzaniem obiektem, kontrolą kosztów, działalnością marketingowo-sprzedażową czy strukturą zatrudnienia, aby zwiększyć dochodowość

Najtańszy nie musi być najlepszy, tak samo jak najdroższy nie musi być najgorszy czy Best Western. Więc tutaj trzeba porównywać jabłko z jabłkiem, a nie np. Campanile z Best Western. Każda sieć prowadzi swoją politykę. My, gdy dobieramy markę dla danego projektu bierzemy pod uwagę cały szereg czynników tj. położenie obiektu, jego charakter, standard, strukturę gości korzystających z obiektu, strukturę gości przyjeżdżających do miasta, koszty pozyskania lub konwersji do standardów marki, co obiekt może zyskać pod kątem finansowym

bez konieczności pozyskiwania marki, co zawsze trochę kosztuje. To jest też kwestia lokalizacji takiego hotelu. Marka nie jest panaceum na wszelkie problemy. To powiedzmy, że chciałbym zbudować hotel ze średniego segmentu z ok. 100 pokojami na Ochocie w Warszawie, gdzie rozmawiamy. I mogę wtedy przebierać między np. Hilton Garden Inn, Holiday Inn, Mercure, Golden

Raport z rynku HoReCa 2013

Tulip i Best Western Premier… Nie, bo jest Ochota i Ochota. Hotele mogą różnić się lokalizacją o 1 km i już mogłyby pasować do nich różne marki. Ochota z jednej strony jest pod wpływem lotniska Okęcie, z drugiej przylega do ścisłego centrum, z trzeciej ma rejon biurowo-handlowy, z czwartej trasę wylotową na pół Polski, a po środku historyczną Starą Ochotę. Kluczowe są warunki zabudowy działki oraz jej cena. Ta ostatnia potrafi od razu wywrócić cały projekt, więc zakładam, że jest w normie. Pierwsza rzecz, to trzeba ocenić jakie miałbym sąsiedztwo biznesowe oraz ekspozycję obiektu. Czy i jaka byłaby gastronomia w pobliżu – czy musimy rozbudowywać swoją, czy możemy skorzystać z okolicznej? Skąd miałbym gości i jaka byłaby ich struktura, możliwości finansowe zapłaty za usługi oferowane przez hotel itd. Wtedy zaczynamy widzieć czy jest sens iść w hotel midscalowy czy może jednak w ekonomiczny. Dla nas jako konsultantów hotel to nic innego jak biznes, czyli definiujemy produkt maksymalizujący zwrot kapitału w czasie oraz bezpieczeństwo samej inwestycji. Biznes to ryzyko dlatego trzeba umiejętnie wybierać co najlepiej w danej lokalizacji się broni, patrząc na to jaka dzisiaj jest konkurencja i jaka będzie w przyszłość. Jeżeli mamy już określony typ hotelu, to dopiero wtedy dobieramy markę, firmę zarządzającą czy dzierżawcę. I jest różnica między Hilton Garden Inn, Holiday Inn, Mercure, Golden Tulip i Best Western? Różnic jest sporo. Związane są nie tylko z samymi opłatami za markę czy zarządzanie, ale też z nakładami inwestycyjnymi na dany produkt hotelowy, który musi spełniać określone standardy. Które marki są najdroższe? Jeśli mówimy o nakładach inwestycyjnych to w danym segmencie – np. ekonomiczny czy midscale – różnice między markami nie są zbyt wielkie. Przecież sieci wiedzą, że rywalizują między sobą, a inwestorzy patrzą na to, aby maksymalizować zwrot kapitału w czasie, czyli chcą wydać jak najmniej i otrzymać zwrot w jak najkrótszym czasie. Jeśli chodzi o opłaty za korzystanie z marki to z reguły droższe są sieci amerykańskie jak IHG, Marriott czy Hilton. Francuskie jak

Janusz Mitulski Accor i Louvre Hotels Group bywają trochę tańsze, a Best Western działa w ogóle na trochę innej zasadzie, jego stawki są inaczej kalkulowane. Mówiąc o opłatach miałem na myśli oczywiście stawki standardowe. W toku negocjacji mogą się znacznie zmienić. Natomiast musimy to odnieść do tego co dostajemy w zamian. Najtańszy nie musi być najlepszy, tak samo jak najdroższy nie musi być najgorszy. Jeżeli marka zapewni mi 30 proc. obrotów hotelu oraz mocną przewagę konkurencyjną w przyszłości to kilka procent różnicy w opłatach szybko mi się zwróci. Jak już wspomniałem, wybierając markę musimy zwrócić uwagę na to jakie mamy otoczenie w promieniu dwóchtrzech kilometrów, jacy goście będą korzystać z tego hotelu i która marka może dać nam przewagę w pozyskiwaniu właśnie tej

grupy docelowej. No i na ile my – franczyzobiorcy – będziemy potrafili wykorzystać jej potencjał. Dopiero wtedy wybieramy brand z punktu wysokości opłat franczyzowych w stosunku do ceny i lokalizacji. Postrzeganie marek przez pryzmat wysokości samych opłat może być zgubne. Więc wracając do Ochoty, jeśli miałby powstać tu gdzie rozmawiamy, czyli na początku ul. Grójeckiej w okolicy dobrze skomunikowanej z centrum, bo to niemal jest Centrum, z wyborem restauracji i barów w okolicy i z możliwością parkingu, to dlaczego by tu nie zrobić hotelu ekonomicznego, w takim sąsiedztwie nie musi być to hotel full service, a można przyciągnąć gości niższymi cenami w bardzo dogodnej lokalizacji.•

Rozmawiał: Rafał Szubstarski www.e-restauracja.com 25

Raport z rynku HoReCa 2013

CO SŁYCHAĆ w SIECIACH

Accor/Orbis przechodzi do ofensywy Accor/Orbis – niekwestionowany i odwieczny lider polskiego rynku hotelarskiego, pięciokrotnie większy od kolejnej sieci w rankingu, tak pod względem liczby hoteli jak i pokoi. A dopiero lata 2013-2015 mają być okresem jego największej aktywności. Chce zwiększyć liczbę hoteli z 60 do 90.

statnie lata przebiegały w tej sieci pod znakiem zamykania/wyprzedaży hoteli „orbisowskich”. (tylko w 2012 roku zamknięto hotel Polonez w Poznaniu, Giewont w Zakopanem i Arię w Sosnowcu). Jednak od ubiegłego roku sieć zaczęła być widoczna również na rynku nowych obiektów – otwarto ibis i ibis budget w Warszawie i Krakowie (łącznie 600 pokoi), wkrótce otwarty zostanie Novotel Łódź ze 160 pokojami. Spółka uaktywniła się też na rynku franczyzowym. Na tej zasadzie przyłączono pod koniec ubiegłego roku hotel Wasko w Redzie jako ibis Styles Gdynia z 89 pokojami (pierwszy w Polsce hotel pod tą marką), na początku tego roku Mercure Krynica ze 100 pokojami (wcześniej działał jako hotel Motyl), Mercure Piotrków, docelowo z 64 pokojami (wcześniej hotel Vestil) i ibis Styles Wałbrzych ze 130 pokojami (wcześniej Holiday Inn Express). Jeszcze w tym roku dołączy Mercure Warszawa Airport ze 120 pokojami (wcześniej DeSilva Airport). Działania te to efekt wprowadzanej w życie od dwóch lat strategii asset light, zgodnie z którą sieć wyzbywa się własności obiektów, aby je potem dzierżawić i nimi zarządzać, a nowe hotele pozyskuje jedynie na zasadzie umów o franczyzę i o zarządzanie. Strategia ta zdynamizowała europejski i polski rynek transakcyjny. Accor co chwila ogłasza informacje o sprzedaży któregoś 26 www.e-hotelarz.pl

ze swoich hoteli lub grupy hoteli na świecie i w Europie. Ale też równie często ogłasza informacje o przyłączaniu kolejnych obiektów pod którąś ze swoich marek – głównie pod Mercure i ibis Style, bo te w portfolio Accoru są markami konwersyjnym. Polski oddział nie chce pozostawać w tyle i do

Orbis to obecnie jeden z najbardziej aktywnych graczy na rynku franczyzowym 2015 roku chce zwiększyć liczbę hoteli do 90, co przy posiadanych obecnie niespełna 60 hotelach jest planem dość ambitnym, nawet jeśli obejmuje też Litwę. W 2014 roku otwarte mają być m.in. Mercure i ibis Styles w Sosnowcu łącznie z ok. 200 pokojami oraz ibis w Białymstoku ze 130 pokojami, a Orbis prowadzi kolejne rozmowy na różnym etapie zaawansowania z kilkunastoma inwestorami i właścicielami. Kolejne umowy na accorowskie marki Orbis powinien ogłaszać wkrótce.

Jednocześnie sieć „wygasza” markę Orbis Hotels sprzedając działające pod nią hotele, albo przyłączając je pod markę Mercure (ostatnio Halny w Cieszynie i Zamojski w Zamościu, a wcześniej m.in. Skalny w Karpaczu, Grand w Warszawie, Heweliusz w Gdańsku, Kasprowy w Zakopanem). W ramach Orbis Hotels działają jeszcze obiekty we Wrocławiu, Gdyni, Gdańsku i Bielsku-Białej. W dwóch pierwszych przypadkach sieć będzie szukała inwestorów, którzy poprowadzą je pod markami Accoru, co do Posejdona w Gdańsku i Magury w Bielsku rozważane są różne scenariusze. W latach 2013-2014 Orbis będzie koncentrował się na zarządzaniu aktywami w ramach dwóch typów współpracy: sprzedaży i franczyzie zwrotnej oraz sprzedaży i zarządzaniu zwrotnym. Pierwszą transakcją tego typu była sprzedaż hotelu Mercure Zakopane Kasprowy funduszowi Bachleda Investment Group za 56 mln zł. Założeniem strategicznym jest, aby od 2014 roku 100 proc. nowych obiektów przyłączanych do Grupy Orbis działało w oparciu o strategię asset light. Niewątpliwie Accor/Orbis to obecnie jeden z najbardziej aktywnych graczy na rynku, a z racji swojej historii, polskich korzeni i efektu skali, również jeden z najbardziej atrakcyjnych partnerów dla hotelarzy. Kryterium rozmowy jest posiadanie minimum 50 pokoi .•

Raport z rynku HoReCa 2013

Best Western – imponująca dynamika

Best Western – najdynamiczniej rozwijająca się sieć na polskim rynku. I najbardziej elastyczna międzynarodowa marka, która nie wymaga minimalnej liczby pokoi. Posiada już 19 hoteli, najwięcej po Accorze. na drożdżach. Tylko w 2012 roku do sieci dołączyły obiekty w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Sopocie, Kielcach, Lublinie, a w tym dołączają: w Piotrkowie Tryb., kolejny w Lublinie, w Łebie, pod Bydgoszczą. podpisana jest już umowa na hotel w Katowicach w 2014 roku, wkrótce ogłoszone zostaną następne. Swój sukces marka zawdzięcza, poza aktywnością regionalnego dyrektora sprzedaży na Polskę – swojej elastyczności i odmiennej filozofii działania niż inne sieci hotelarskie. Elastyczność: o ile w przypadku większości sieci wymagają one minimalnej liczby pokoi – 50 w Accorze, 70 w Louvre Hotels Group, ok. 100 w pozostałych, to Best Western jest w stanie zaakceptować każda liczbę. Polskie hotele tej sieci mają od 24 do 227 pokoi. Nie jest też restrykcyjna, jeśli cho-

Rezidor Group:

cichy przodownik

Rezidor Group – działająca po skandynawsku skromnie grupa stała się już jakiś czas temu drugą największą międzynarodową siecią w Polsce pod względem liczby pokoi.

Radisson Blu w Warszawie to jeden z sześciu hoteli tej marki w Polsce

28 www.e-hotelarz.pl

dzi o lokalizacje. Hotele Best Western działają i w największych miastach Polski (Warszawa, Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice), i w średnich (Lublin, Kielce, Białystok, Piotrków, Gorzów), przy drogach krajowych (Osjaków) i „w lesie” (Białowieża, Chomiąża). Odmienna filozofia działania: o ile pozostałe sieci są zazwyczaj korporacjami giełdowymi rozliczanymi co kwartał przez akcjonariuszy z zysków, to Best Western jest spółdzielnią hoteli, której stają się one współudziałowcami, a zyski grupy przeznaczane są na ich rozwój. To wszystko powoduje, że Best Western jest najbardziej atrakcyjną pod względem franczyzowym marką dla niezależnych, już działających obiektów w segmencie średnim, od trzech gwiazdek, przez 3+ (Best Western Plus) po cztery (Best Western Premier).•

adisson w Szczecinie uruchomiony w 1992 roku był jednym z pierwszych zachodnich hoteli w Polsce po Marriocie i Holiday Inn w Warszawie, który zaczął dzialać już w III RP. W kolejnych latach Radissony pojawiły się w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Gdańsku, a w 2009 roku sieć wprowadziła na polski rynek nową markę Park Inn w Krakowie (miała też plany uruchomienia go we Wrocławiu, ale zostały one zamrożone). Ostatnio o Rezidorze było głośniej, gdy przyłączyła w 2011 roku pod markę Ra-

disson hotel Jan III Sobieski. A do tego zarządza też sopockim hotelem Rezydent, który działa pod własną nazwą. Bo właśnie głównie przez umowy o zarządzanie, również z niezależnymi obiektami, ta sieć prowadzi swój rozwój w segmencie 4-5 gwiazdek. W konsekwencji Rezidor Group stał się niepostrzeżenie drugą pod względem liczby pokoi siecią międzynarodową w Polsce. Niepostrzeżenie – bo nie jest o niej tak głośno jak o Hiltonie, Best Western czy Accorze, ale te sieci rozwijają się obecnie przez umowy franczyzowe, których Rezidor nie udziela, przynajmniej w Polsce (nie ma nawet biura czy osoby odpowiedzialnej za polski rynek). Dlatego nie słychać o planach nowych hoteli na naszym rynku•

fot.: materiały sieci

ieć Best Western obecna jest w Polsce od 1999 roku, gdy otwarto hotel we Wrocławiu, ale przez kolejne kilkanaście lat jej rozwój szedł dość opornie. Jedne hotele się do niej przyłączały, inne wychodziły z sieci, w efekcie jeszcze w 2010 roku roku należało do niej 6 - 7 obiektów. Obecnie jest ich 19, a włącznie z podpisanymi umowami 24. Na koniec 2013 roku w ramach sieci działać ma już ok. 30 hoteli. Dynamiczny rozwój zaczął się po zmianie przynależności regionalnej polskiego rynku, który wcześniej podporządkowany był centrali w Niemczech, a obecnie należy do regionu Finlandia, Kraje Bałtyckie, Polska. Dzięki aktywności szefowej regionu Saiji Kekkonen, a od końca 2010 roku Gheorgha Cristescu, który odpowiada wyłącznie za polski rynek, Best Western rośnie jak

Gołębiewski – może to być zaskoczeniem, ale to druga w Polsce sieć hotelarska pod względem liczby pokoi, po Accorze. I udany przykład stworzenia marki resortowej, którym to segmentem nie są u nas zainteresowane sieci globalne.

AMA L K RE

Gołębiewski: polski lider

hoć poza branżą hotelarską o hotelach Gołębiewski słychać najczęściej przy okazji doniesień mediów regionalnych: o kolejnych problemach z nadzorem budowlanym, normami środowiskowymi czy lokalnymi społecznościomi, to jednak gości w nich nie brakuje. Tadeuszowi Gołębiewskiemu, mimo kontrowersyjnych metod działania metodą faktów dokonanych, a potem próby ich legalizacji (a może dzięki temu), udało się stworzyć największą polską sieć hotelarską po 1989 roku pod względem liczby pokoi i to cieszącą się dużym powodzeniem. Ale też sam produkt i jego grupa docelowo zostały bardzo precyzyjnie określone: kilkusetpokojowe molochy z atrakcjami wodnymi i przestrzenią konferencyjną do obsługi wyjazdów integracyjnych, konferencji, zjazdów, szkoleń, a w weekendy i wakacje rodzin z dziećmi na masową skalę. I to się sprzedaje. Niewątpliwie pomogło to, że Gołębiewski w Mikołajkach uruchomiony w początkach lat 90. stworzył nową jakość na polskim rynku, będąc pierwszym kompleksem wypoczynkowo-konferencyjnym na taką skalę. Dziś liczy sobie 686 pokoi, i wcale nie jest największy. Otwieran, z problemami, w latach 2010-2012 Gołębiewski w Karpaczu ma pokoi 860 i jest największym hotelem w Polsce (o ile jest skategoryzowany, z tym nigdy nie można być w tym przypadku obiektów Gołebiewski pewnym). Jeśli dodać do tego hotel w Wiśle z 564 pokojami to pokazuje skalę działania Gołębiewskiego. I stąd biorą się jego problemy PR-owe, i nie tylko PR-owe, bo wchodząc z inwestycjami w regionach turystycznych na taką skalę, siłą rzeczy zaburza krajobraz i narusza różne normy. Na razie Gołębiewski nie planuje kolejnych inwestycji, bo pochłonięty jest hotelem w Karpaczu, który swoje kosztował. Stara się on budować swoje obiekty w dużej mierze z własnych funduszy (należy do niego też Przedsiębiorstwo Przemysłu Cukierniczego Tago produkujące ciasteczka o tej nazwie), ale przy tak potężnych inwestycjach musi się też wspierać dużymi kredytami. Ale z tego co słychać i ten hotel świetnie sobie radzi, a czasami trudno tam znaleźć miejsca. W 860-pokojowym obiekcie! • www.e-restauracja.com 29

Raport z rynku HoReCa 2013

Louvre Hotel Group przyśpiesza Louvre Hotels Group – jedna z najbardziej aktywnych sieci hotelarskich w Polsce i to dawna, bo od 15 lat. Obecnie ma już 13 hoteli, wkrótce będzie miała blisko 20 i intensywnie szuka franczyzobiorców, konkurując z Accorem, Best Western i Hiltonem.

statni okres to czas szybkiego rozwoju sieci Louvre Hotels Group w Polsce. W ubiegłym roku otworzyła trzy hotele, w tym otwiera następne trzy, w kolejnych latach nadal chce utrzymać takie tempo. Duży rozmach działania wziął się z połączenia w 2009 roku sieci Golden Tulip z Louvre Hotels. Marki Louvre (m.in. Campanile, Premiere Classe) były ściśle zestandaryzowane, a hotele pozostawały własnością grupy. Hotele marek z rodziny Tulip były nastawione na franczyzę oraz elastyczne pod względem lokalizacji. I w ubiegłym roku nastąpiła ofensywa Louvre Hotels Group – otwarto kompleks Campanile-Premier Classe z 280 pokojami we Wrocławiu, Golden Tulip w Międzyzdrojach ze 120 pokojami, w tym roku otwiera

Campanille to dziewiąty hotel tej marki w Polsce

się Campanile w Bydgoszczy (117 pokoi), Golden Tulip w Gdańsku (198) i Tulip Inn w Krakowie (89). Sieć podpisała strategiczne porozumienie z należącym do PKO BP Qualia Development na otwarcie siedmiu hoteli marek Tulip do 2016 roku, z których pierwszy już ruszył (Międzyzdroje), a drugi ruszyć ma jesienią (Gdańsk).

Francuska sieć, podobnie jak Accor, zaczęła wprowadzać strategię asset light w związku z czym uaktywniła się na rynku franczyzowym (pierwsze 10 hoteli Louvre w Polsce otwierane w latach 1998-2008 były własnością grupy). Świadczy o tym umowa z Qualia Development, ale też pierwsza umowa z prywatnym inwestorem na otwarcie hotelu w Krakowie na Starym Mieście. Grupa aktywnie szuka franczyzobiorców, mając dla nich szeroką ofertę – marek z rodziny Tulip w średnim segmencie pod franczyzę oraz – zestandaryzowanych marek ekonomicznych Campanile i Premier Classe. Przemawia za nią kilkunastoletnie doświadczenie w udanym prowadzeniu hoteli i na polskim rynku i niższe koszty franczyzy niż w przypadku marek amerykańskich. •

Hilton Worldwide: cały czas do przodu

od markami Hiltona działają dziś obiekty w Warszawie i Gdańsku, Hilton Garden Inn w Krakowie i w Rzeszowie, a także ekonomiczny Hampton by Hilton w Świnoujściu, wprowadzony do Polski w ubiegłym roku. Do tych pięciu hoteli w tym roku dołączyć ma kolejnych cztery: DoubleTree by Hilton w Łodzi i Warszawie oraz Hamptony przy lotniskach w Warszawie i Gdańsku, a w 2014 roku: kompleks DoubleTree – Hampton w Krakowie i Hilton Garden Inn przy lotnisku Balice oraz następny Hampton w Warszawie. Co łącznie daje już 13 hoteli. A to 30 www.e-hotelarz.pl

na pewno nie koniec, bo Hilton Worldwide jest bardzo aktywny na rynku franczyzy i prowadzi intensywne rozmowy z wieloma inwestorami. Zapewne wkrótce informował będzie o podpisaniu kolejnych umów francyzowych. Hilton na większą skalę rozwinął swoją ofertę franczyzową pod koniec ubiegłej dekady, gdy połączono Hilton Corporation, działający na rynku amerykańskim i Hilton International, dzięki czemu poza USA można było zacząć wprowadzać inne marki poza samym Hiltonem. W Polsce sieć szybko stała się jednym z najaktywniejszych graczy na rynku.

Hilton w Warszawie to flagowy hotel tej sieci w Polsce

Niewątpliwie marka Hilton działa na wyobraźnię inwestorów (i władz miejskich, które zawsze chętnie widzą u siebie Hiltona, choć zazwyczaj chodzi o którąś z niższych marek), stąd duże zainteresowanie ofertą sieci. Tym bardziej, że oferuje ona szeroki wybór marek od segmentu ekonomicznego (Hampton) przez średni (Garden Inn), średnio-wyższy (DoubleTree) po wyższy (Hilton) – ale w polskich warunkach te segmenty można podnieść o jedno oczko, bo Hamptony spełniają kryteria segmentu mid-scale, DoubleTree – upscale, a Hiltony niemalże segmentu luxury. Z drugiej strony amerykańskie sieci hotelowe mają najwyższe opłaty franczyzowe. Ale w przypadku Hiltona wiadomo za co się płaci. Za markę.•

fot.: materiały sieci

Hilton Worldwide – prawdopodobnie najbardziej znana marka hotelarska na świecie, i najbardziej pożądana, również w Polsce. To widać po jej dynamicznym rozwoju w ostatnich latach, choć nadal więcej hoteli ma zostać otwartych niż już działa.

Raport z rynku HoReCa 2013

Starwood Hotel & Resorts wprowadzi markę aloft?

Sheraton Sopot to na razie ostatni hotel Starwood otwarty w Polsce

Starwood – jedna z największych sieci globalnych, solidnie osadzona też na polskim rynku z sześcioma hotelami Sheraton, Westin i Bristol. Ale że posiada tylko marki z wyższych segmentów jej rozwój jest ograniczony, od pięciu lat nie otworzyła w Polsce nowego hotelu. Teraz chce wprowadzić nowe marki: Four Points i aloft.

ejście każdej z tych dwóch marek ze średnio-wyższego segmentu byłoby dużym wydarzeniem dla polskiego rynku hotelarskiego, a już szczególnie otwarcie pierwszego alofta – nowej, lifestyl ’owej marki, która podbija rynek już od kilku lat. To marka stworzona dla nowej generacji podróżnych, wychowanych

już w świecie cyfrowym i takiego środowiska oczekująca od swojego „drugiego domu”. A także nowoczesnego designu, komfortu loftu oraz dużej, multifunkcjonalnej przestrzeni socjalnej do integrowania się z innymi ludźmi w drodze. Jako miasta priorytetowe w Polsce, w których chce zaistnieć z tą marką, Starwood wymienia Wrocław i Łódź.

Na razie sieć posiada w Polsce sześć hoteli 5-gwiazdkowych, w tym trzy w Warszawie. W swoim segmencie rozwija się dobrze, inwestuje w obiekty, ostatnio mocno pozycjonuje hotel Bristol na najbardziej luksusowy w Polsce (co kosztowało ok. 50 mln zł na renowację). Niewątpliwie mocny gracz na polskim rynku, ale bez oferty franczyzowej. Na razie•

QUBUS HOTELS – stały rozwój

QUBUS HOTELS – polska sieć, która odniosła największy sukces otwierając 14 hoteli, ale cały czas nie ma swojego obiektu w Warszawie. Po okresie budowy własnych hoteli wprowadziła też do swojej strategii umowy o zarządzanie i dzierżawę. Ale na razie nie słychać o nowych otwarciach.

ubus rozwija się w Polsce od 1996 roku. Pienią- hotele w Katowicach, Bielsku-Białej i Gdańsku. Na razie niedze w uruchomienie sieci, która debiutowała planowane są otwarcia kolejnych hoteli, choć od dłuższego w Zielonej Górze, czasu mówi się o inwestycji Qua potem rozwijała się głównie busa w Poznaniu, no i cały czas Qubus swój najnowszy hotel otworzył w Bielsku Białej w Polsce zachodniej, wyłomusi pracować nad otwarciem żyły skandynawskie fundusze hotelu w Warszawie. (obecnie zaangażowały się one Sieć inwestuje w rozwój i podw uruchomienie i rozwój sieci wyższanie jakości swoich usług PURO Hotels). Qubus ma hohotelowych, wydaje pieniądze tele wszędzie, gdzie powinna na nowoczesne rozwiązania je mieć dobrze rozbudowana informatyczne, planuje uruchosieć hotelarska, głównie na zamienie nowej strony internetochodzie i południu Polski oraz wej, rozwija komunikację przez w Łodzi i Gdańsku, ale nie ma portale społecznościowe i odnajej Warszawie. Intensywnie wia swoje kolejne obiekty. Znalarozwijała się w drugiej połowie zła ciekawy pomysł na marketing, ubiegłej dekady, gdy uruchomiła hotele w Krakowie, Łodzi, pozycjonując się na najlepsze śniadania i stale rozwija ich ofertę. Kielcach, Gdańsku i Bielsku-Białej. W ostatnich latach zmo- Ważnym projektem biznesowym i całkowicie innowacyjnym dyfikowała też swoją strategię, oferując inwestorom umowy pomysłem jest stworzenie nowej marki. Kupiono już działkę dzierżawy i o zarządzanie. W tym modelu otwarte już zostały w Żorach pod budowę nowego obiektu.• www.e-restauracja.com 31

Raport z rynku HoReCa 2013

IHG – uśpiony tygrys IHG – największa sieć hotelarska na świecie (m.in. InterContinental, Holiday Inn) polskiego rynku cały czas nie traktuje zbyt poważnie. 5 lat temu straciła dwa hotele Holiday Inn we Wrocławiu i Gdańsku na rzecz Scandic Hotels, teraz Holiday Inn w Warszawie i Holiday Inn Express Wałbrzychu na rzecz Accoru. Łącznie ma w Polsce siedem hoteli. Ale planuje poważniejsze działania.

InterContinental to wizytówka sieci IHG w Polsce

hoć International Hotel Group w skali globalnej pokonuje wszystkie inne sieci pod względem liczby oferowanych pokoi, to w Pol-

sce rynku nie podbija, mimo że pierwszy hotel pod jej marką pojawił się w Polsce już w latach…70. Tak, tak, warszawska Victoria to był Intercontinental Victoria, a w Krakowie hotel pod marką Holiday Inn zaczął działać w 1976 roku – obecnie to Novotel North City. Obydwa należą teraz do Accoru, tak jak i otwarty w 1989 roku Holiday Inn w Warszawie, dziś Mercure Centrum. W latach 2010 – 2012 otwarto hotele Holiday Inn w Bydgoszczy i Łodzi oraz Holiday Inn Express w Warszawie i Wałbrzychu, ale otwarty

Marriott International

niespełna rok temu Holiday Inn Express Wałbrzych przeszedł pod markę ibis Styles Accoru. Obecnie pod markami IHG działa InterContinental w Warszawie, Holiday Inn w Krakowie, Józefowie, Łodzi i Bydgoszczy oraz Holiday Inn Express w Krakowie i w Warszawie. Ten ostatni uruchomiony został przez spółkę Polish Hotel Company, która planuje otworzyć w następnych latach kilkanaście obiektów pod markami IHG, ale o konkretnych lokalizacjach na razie nie wiadomo. •

Marriott w Warszawie stał się dla Polaków w latch 90. symbolem zachodniego hotelarstwa

Marriott International – symbol zachodniego hotelarstwa w Polsce dzięki otwarciu hotelu w 1989 roku, nie wykorzystał szansy, aby zostać liderem rynku. Ale jego portfolio składa się tylko z marek z segmentu wyższego, najwyższego i luksusowego (Ritz-Carlton, JW Marriott, Bulgari). Obecnie w Polsce dwa hotele, w 2014 roku będzie miał cztery.

32 www.e-hotelarz.pl

fot.: materiały sieci

-gwiazdkowy Marriott Hotel i otwarty 14 lat później 4-gwiazdkowy Courtyard by Mariott na Okęciu to cały stan posiadania sieci Marriott International w Polsce. W tym roku otwarty ma być 5-gwiazdkowy Renaissance na lotnisku Chopina, a w przyszłym Courtyard by Marriott w Gdyni przy skwerze Kościuszki. Sieć deklaruje chęć rozwoju w Polsce, wymieniając największe miasta, ale na razie nie słychać o żadnych nowych inwestycjach w naszym kraju. Z racji marki i segmentu jej franczyzy i umowy o zarządzanie należą do najdroższych na rynku, będąc dostępnymi tylko dla bogatych inwestorów. Jeśli pojawiałyby się w Polsce kolejne hotele to pod niższymi markami Renaissace czy Courtyard, na wprowadzenie marek luksusowych do Polski na razie się nie zanosi.•

Raport z rynku HoReCa 2013

Vienna International: stoi w miejscu Vienna International – operator hoteli Warimpexu i UBM, czyli obecnie głównie andel’sów i Angelo. Ostatnio Warimpex więcej sprzedaje niż otwiera.

ienna jest obecnie operatorem pięciu hoteli w Polsce: andel’s Łódź i Kraków, Angelo Katowice, Chopin Kraków i Amber Międzyzdroje. Ostatnio sieć straciła hotel Sobieski w Warszawie, który przeszedł pod zarządzanie Rezidor Group. Ponieważ Vienna International Hotelmanagent związana jest właścicielsko z austriackimi deweloperami Warimpex i UBM specjalizuje się w prowadzeniu ich obiektów. Stworzono własne oryginalne marki jak andel’s i Angelo, które zaliczają się do najlepszych hoteli

w Polsce. Grupa obecna jest w naszym kraju od początku lat 90. wraz z otwarciem hotelu Amber w Międzyzdrojach, a posiada też hotel Chopin w Krakowie. I jego dotyczą największe plany inwestycyjne Austriaków. W najbliższych latach chcą tam stworzyć nowoczesne centrum hotelowo-konferencyjne, ale plany te znajdują się we wstępnej fazie. Nie słychać nic o otwarciach nowych hoteli andel’s i Angelo, których operatorem miałaby być Vienna International. Ale sieć szuka zainteresowanych inwestorów. •

Otwarty w 2007 r. andel's to pierwszy hotel tej sieci w Polsce

INNE SIECI ZAGRANICZNE B&B posiada na razie dwa hotele w Polsce, ale w tym roku chce otworzyć kolejny we Wrocławiu, a potem w Łodzi

IBB Andersia w Poznaniu to jeden z dwoch hoteli tej hiszpańskiej sieci w Polsce

B&B Hotels – francuska marka ekonomiczna, która ma już w Polsce dwa hotele w Warszawie i Toruniu, w tym roku otwiera we Wrocławiu, a w następnym w Łodzi. Rozwija się w Polsce od 2009 roku i planuje otwarcie hoteli w największych miastach. Na razie wszystkie są własnością B&B, ale sieć chce się rozwijać przez franczyzę i cały czas szuka inwestorów. Na razie chce się „uwiarygodnić” na rynku prowadząc własne hotele. Hyatt Corporation – jedna z największych marek na świecie. W Polsce otworzyła jeden hotel w Warsza-

wie (dobry) w połowie ubiegłej dekady i na tym poprzestała. Nie słychać o jej dalszym zainteresowaniu Polską, ale też i Haytt ma głównie marki z wyższych segmentów, a teraz jest czas na marki ekonomiczne.

przejmując dwa hotele Holiday Inn we Wrocławiu i Krakowie. Jednak od tego czasu, mimo zapowiedzi otwarć kolejnych hoteli, poprzestała na takim stanie posiadania i milczy na temat nowych hoteli.

IBB – hiszpańska sieć otworzyła 4-gwiazdkowe hotele w Poznaniu i Lublinie (dobre), planuje inwestycję w Gdańsku, ale na razie nie słychać o konkretnych planach uruchamiania nowych hoteli.

NH Hotels – jeden hotel otwarty w Poznaniu w 2008 roku tej hiszpańskiej sieci to na razie jej całe zasoby w Polsce. Kilkukrotnie deklarowała plany większej ekspansji i stworzenia sieci kilkunastu hoteli na umowy o franczyzę, ale ostatnie lata były srogie dla hiszpańskich firm, trudno się więc dziwić, że na razie poprzestali na Poznaniu. •

Scandic Hotels – skandynawska sieć zaistniała na polskim rynku w 2008 roku

www.e-restauracja.com 33

Raport z rynku HoReCa 2013

Gromada

Gromada Airport to jeden z najnowocześniejszych hoteli tej sieci

spadek po PRL Gromada – spółdzielnia związana z ruchem ludowym, której w spadku po PRL zostało kilkanaście hoteli (i inne nieruchomości) w dobrych lokalizacjach. I to stanowi jej największą wartość.

rwają próby przekształcenia jej w sprawną firmę. Od dwóch lat otwierany jest duży hotel konferencyjny w Krakowie z 220 pokojami, ale cały czas coś staje na przeszkodzie. To ma być wizytówka nowej Gromady. Na razie chce sprzedać dwa najsłabiej rokujące hotele (w Przemyślu i Ostrowcu Świętokrzyskim) co też można uznać za przejaw próby dostosowywania się do nowych czasów. W sumie dysponuje obecnie 16 hotelami w kategoriach 2-3 gwiazdki, z których perłą w koronie jest warszawski Dom Chłopa, idealnie położony w samym centrum miasta oraz drugi stołeczny obiekt Gromada Lotnisko z Centrum Kongresowo-Wystawienni-

czym o powierzchni 6 tys. mkw. – największej wśród polskich hoteli. Niemal wszystkie zostały zbudowane w okresie PRL (większość z nich wymaga poważnych renowacji). Dzięki temu spadkowi Gromada jest obecnie największą polską siecią hotelarską (nie licząc Orbisu należącego do Accoru) pod względem liczby hoteli, choć jeśli chodzi o liczbę pokoi lokuje się pod koniec pierwszej dziesiątki. Większość z tych obiektów, oprócz Warszawy i Poznania, znajduje się w średnich i mniejszych miastach, jak Białystok, Toruń, Radom, Olsztyn, Koszalin, Piła, Łomża. Spółdzielnia turystyczna Gromada na razie bardziej skupia się na rozwiązywaniu swoich wewnętrznych problemów, niż na

Satoria Group: SATORIA Group – polski właściciel, operator i franczyzobiorca. Pozytywny przykład dostosowania się do nowych czasów. Jeden z aktywnych graczy na polskim rynku hotelarskim, który cztery ze swoich siedmiu hoteli prowadzi pod marką Best Western w Warszawie i Krakowie. I ma kolejne ambitne plany.

atoria sięga swoimi korzeniami lat 70. i hoteli robotniczych, ale obecnie jest to prężnie rozwijająca się polska sieć przejmująca kolejne obiekty, cały czas inwestująca w podnoszenie standardu i będąca partnerem dla międzynarodowych marek w rozmowach o udzielenie franczyzy. Udało jej się 34 www.e-hotelarz.pl

otwieraniu nowych obiektów. Należy się spodziewać, że części nieruchomości będzie próbowała się pozbyć jak tych w Przemyślu i Ostrowcu, więc w najbliższych latach Gromada raczej będzie maleć niż rosnąć. Nie licząc hotelu Centrum Konferencyjne Gromada Kraków z salami konferencyjnymi na ponad 2 tys. osób, które może uda się otworzyć w końcu w tym roku. Do Ogólnokrajowej Spółdzielni Turystycznej Gromada należą też trzy ośrodki wypoczynkowe i sieć regionalnych biur turystycznych. •

– prężny rozwój

przekształcić blokowe obiekty w Warszawie w markowe hotele Best Western, przejąć krakowską sieć trzech obiektów RT Hotels (dwa wprowadziła już pod markę Best Western), szuka kolejnych okazji inwestycyjnych, planuje stworzyć własną markę ekonomiczną START, w którą po części przekształcić by się miał obecny program marketingowy pod tą nazwą, skupiający ponad 30 hoteli. Do grupy należą też m.in. trzy hostele, Centrum Biurowo-Usługowe w Warszawie oraz centrum konferencyjne CKR Promenada nad Zalewem Zegrzyńskim. W ubiegłym roku stworzono spółkę Vision Hotel Management. Jej zadaniem jest zarządzanie obiektami hotelowymi – własnymi i zewnętrznymi, których właściciele potrzebować będą profesjonalnego operatora hotelowego. Firma zarządzać będzie powstającymiw Krakowie hotelami DoubleTree by Hilton i Hampton by Hilton oraz obiektami amerykańskiej marki budżetowej Super 8, których uruchomienie jest planowane w następnych latach. W przyszłości zarząd SATORIA Group planuje wprowadzić spółkę na warszawską Giełdę Papierów Wartościowych. •

Raport z rynku HoReCa 2013

Hotele WAM – z wojska do cywila Hotele WAM – obiekty post-wojskowe, które weszły na wolny rynek. MON połowę z nich, w gorszych lokalizacjach, chce sprzedać, ale jak to w wojsku ten proces trwa długo. Jeszcze się tak do dobre nie zaczął, chociaż zainicjowany został trzy lata temu.

szystkie 15 hoteli należące do Wojskowej Administracji Mieszkań działają pod swoimi własnymi nazwami w kategorii 1-3 gwiazdki. Nie ma planów stworzenia z nich marki np. hoteli ekonomicznych (chociaż mają wspólne narzędzia rezerwacyjne i elementy wspólnej polityki marketingowej). MON w ramach oszczędności próbuje się ich pozbyć, kilka już zamknął,

a nieruchomości wystawił na sprzedaż (w Bydgoszczy, Przemyślu, Grudziądzu), część wystawił na sprzedaż (w Olsztynie, Wejherowie, na Helu). Hotele WAM zlokalizowane są w największych miastach (Warszawa, Kraków, Łódź, Wrocław, Poznań) oraz średnich i mniejszych (Lublin, Radom, Rzeszów, Gdynia, Malbork). Grupa planuje pozbycie się połowy swoich aktywów hotelowych, oprócz wystawionych już na sprzedaż także m.in. hoteli Reymont w Łodzi, Kopernik w Toruniu, Iskra w Radomiu, Dedal w Malborku. Najlepsze słowo oddające stan Grupy Hoteli WAM to: zawieszenie. • RE

AMA

GRUPA TRIP

ztery hotele, w tym trzy w Zakopanem (Litwor, Belweder, Czarny Potok) oraz Ossa Conference & SPA Hotel, należące do grupy turystycznej Trip (i do czołówki polskiego hotelarstwa). Ossa dzięki swojej pojemności (ponad 500 pokoi) i bogatej infrastrukturze oraz położeniu „in the middle of nowhere” między Łodzią a Warszawą stała się hotelem pierwszego wyboru dla organizatorów wyjazdów firmowych i integracyjnych, a wręcz ich symbolem. Co zaowocowało m.in. kręconym tam filmem „Wyjazd integracyjny” (hotel lepszy niż film).• www.e-restauracja.com 35

Raport z rynku HoReCa 2013

CENTRUM-HOTELE

ięć hoteli w Łodzi w kategorii 2-3 gwiazdki, sprywatyzowanych w 2011 roku przez Skarb Państwa za 43 mln zł (początkowo skarb chciał za nie ponad 90 mln). Ich właścicielem została spółka Eko-Vit, zajmująca się produkcją i rozlewem napojów gazowanych i niegazowanych, m.in. napoju energetycznego EXE dla stacji BP Polska. Dalszy los tych obiektów – oprócz hotelu Centrum, który niedawno został odnowiony i Światowita – jest niepewny, wymagają znacznych nakładów remontowych, ale stanowią też główną siłę w segmencie tanich hoteli w Łodzi.•

INTERFERIE

ztery hotele w miejscowościach turystycznych, należące do spółki giełdowej Interferie, do której trafiły obiekty i nieruchomości wypoczynkowe KGHM. Do tego kilkanaście ośrodków wczasowych, które stopniowo mają być przekształcane w sieć hotelową poprzez intensywne modernizacje. W 2011 roku spółka otworzyła 4-gwiazdkowy hotel INTERFERIE Medical SPA z 308 pokojami, który stanowi flagowy obiekt całej sieci. • Hotel Spa w Świnoujściu to duma sieci Interferie

HOTELE LIKUS

rupa luksusowych, jak na polskie warunki, hoteli w Krakowie (Stary, Copernicus, Pod Różą) oraz w Katowicach i Wrocławiu (oba Monopole). Większość hoteli została odkupiona od Orbisu, podobnie jak później Grand w Łodzi za

Historyczny Monopol we Wrocławiu ponownie uruchomiony został cztery lata temu

73 mln zł. W 2010 roku Likusowie kupili warszawski Prudential od Polimeksu za 19 mln euro w celu uruchomienia tam luksusowego hotelu. Jednak w dwóch ostatnich przypadkach inwestycje zamarły (efekt pustego domu handlowego Vitkac w Warszawie, na który wykosztowali się bracia Likus?).•

GRUPA ANDERS

mperium Andrzeja Dowgiałły (Człowiek Roku „Hotelarza” 2011), który otwiera kolejne hotele w zabytkowych budowlach na Warmii i Mazurach. Obecnie do sieci należą cztery obiekty, w tym otwarty w 2011 roku hotel Krasicki w Lidzbarku Warmińskim – jeden z najlepszych w Polsce. Podobnie można powiedzieć o Zamku Ryn, Andersie Stare Jabłonki i hotelu Młyn w Miłomłynie. Przykład konsekwentnego rozwoju swojego pomysłu hotelarskiego, za każdym razem z coraz lepszym efektem. •

HOTELE WARSZAWSKIE SYRENA

Trzy hotele w ścisłym centrum Warszawy (Polonia, Metropol, MDM), które pozostały po grupie skupiającej niegdyś jeszcze hotele Warszawa, Saski i Praga.

rzeba przyznać, że 4-gwiazdkową Polonię, jeden z najstarszych i najlepszych hoteli w Polsce, przywrócono do stanu świetności. Dwa pozostałe funkcjonują w segmencie warszawskich tańszych hoteli średniego segmentu. • 36 www.e-hotelarz.pl

L K

półka zarządzająca obiektami noclegowymi koncernu PGE, wśród których znajduje się siedem hoteli (w tym sześć 3-gwiazkowych i jeden 4-gwiazdkowy w Krynicy). ElBest dysponuje też kilkoma ośrodkami wypoczynkowymi. Obiekty sieci zlokalizowane są w górach, wokół Bełchatowa i w Międzyzdrojach. •

ELBEST HOTELS

AMA

Raport z rynku HoReCa 2013

GEOVITA

ieć obiektów noclegowych należących do PGNGiE, wśród których trzy to hotele, a kilkanaście innych to ośrodki wczasowe nad morzem i w górach. Docelowo są plany stworzenia w nich taniej polskiej sieci hoteli wypoczynkowych z funkcjami SPA. •

DESILVA

olska sieć działająca od 2007 roku, z nie do końca określonym wizerunkiem. Posiada hotele przy lotnisku w Warszawie (do lata, bo przechodzi on do Accoru jako Mercure Airport) i w Pyrzowicach, ale też obiekty w Pruszkowie i Piasecznie, a w tym roku otwiera hotel wypoczynkowo-konferencyjny koło Mikołajek. Na razie ma bogatsze portfolio oferowanych marek niż działających pod nimi obiektów. •

Z sieci DeSilva ubędzie w tym roku hotel w Warszawie, który przejdzie pod markę Mercure Aeroport

www.e-restauracja.com 37

Raport z rynku HoReCa 2013

HOTELE DIAMENT PURO HOTELS Hotele Diament rozwijają się głównie w woj. śląskim

ieć siedmiu 3-4-gwiazdkowych hoteli, głównie w województwie śląskim (Górny Śląsk i Beskidy) oraz we Wrocławiu. Stale inwestuje w podnoszenie standardu i kategorii swoich obiektów oraz w otwieranie nowych. Obecnie trwa inwestycja spółki w kolejny obiekt 4-gwiazdkowy w Zabrzu, połączony z funkcjonującym obecnie hotelem Diament Zabrze. Będzie to największy obiekt hotelarsko-konferencyjno-gastronomicznym w okolicy. Koniec inwestycji zaplanowany jest na początek 2014 roku. •

FOCUS HOTELE

owa polska sieć, która na dobre zaistniała na przełomie ostatniej dekady. Posiada hotele w Łodzi, Gdańsku, Bydgoszczy i Szczecinie, otwiera kolejny w Chorzowie. I ma ambitne plany stworzyć silną polską markę w kategorii 2+, 3+ składającą się z kilkunastu obiektów w największych miastach. Oferuje też umowy dzierżawy i zarządzania (na tej zasadzie wszedł do sieci nowowybudowany hotel w Gdańsku) i franczyzy. Należy do potentata giełdowego Rafała Jerzego, m.in. właściciela firmy Immobile. •

owatorska polska sieć hotelarska ze średniego segmentu, która na razie otworzyła jeden hotel we Wroclawiu – z sukcesem, w tym roku otwiera kolejny w Krakowie, a potem w Gdańsku i Poznaniu, szuka lokalizacji w Warszawie i następnych dużych miastach. Koncept hotelarski dostosowany dla podróżnych nowej ery, oparty w dużej mierze na idei samoobsługowości, nowoczesnym designie i zaawansowanych technologiach. W ciągu najbliższych lat może się stać wiodącą polską siecią hotelarską, z potencjałem eksportowym. •

HOTELE 500

rupa czterech hoteli należących do JW. Construction w małych miejscowościach (np. Stryków, Targowo Podgórne, Zegrze). W planach było stworzenie dużej sieci polskich hoteli ekonomicznych (stąd 500 w nazwie), ale jak kilka innych planów Józefa Wojciechowskiego nie powiodły się. Obecnie bardziej chce on pozbyć się posiadanych hoteli niż powiększać sieć. Za to w ubiegłym roku otworzył w KrynicyZdroju duży hotel SPA z blisko 230 pokojami, ale nie działa w ramach Hoteli 500. •

SPA DR IRENA ERIS Hotele SPA dr Irena Eris zaliczają się do najlepszych w Polsce w swojej kategorii

Sieć Focus Hotele dysponuje obecnie czterema obiektami

otelarska emanacja polskiej marki kosmetycznej i kolejny projekt bizneswoman Ireny Eris. Na razie do sieci należą dwa hotele koło Ostródy i w Krynicy – oba zaliczają się do liderów wśród hoteli SPA w Polsce, a planowane jest otwarcie kolejnego w Polanicy. Niewielka, ale prestiżowa polska marka hotelarska i przykład na to, jak można zdyskontować sukces w jednej branży w innej. •

38 www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2013

MALINOWE HOTELE CONDOHOTELS GROUP

ieć dwóch hoteli SPA w Solcu-Zdroju i w Świeradowie Zdroju. Marka tworzona na wyróżniającej-leczniczej wodzie siarczkowej wydobywanej ze źródła Malina, którego spółka jest wyłącznym właścicielem. Obydwa to ścisła czołówka Medical SPA w Polsce, a sieć planuje kolejne inwestycje. •

ZDROJOWA INVEST

ieć condo-hotelowa, do której należą obecnie dwa hotele w Kołobrzegu, a w ubiegłym roku uruchomiła apart-hotel w Szklarskiej Porębie. Prowadzi inwestycje w Kudowie, Ustroniu Morskim, Szklarskiej Porębie i Świnoujściu. Ta ostatnia inwestycja: uruchomienie największego kompleksu hotelarsko-apartamentowego w ciągu 3-5 lat, awansuje Zdrojową do I ligi polskiego hotelarstwa. •

AMA

ondo-hotelowa sieć z Mazur, z dwoma hotelami w Ostródzie (Platinum, Willa Port) i z dużymi planami stworzenia ogólnopolskiej marki obiektów w systemie condo. Pierwsze mają powstać w Olsztynie, Krakowie i Gdańsku. W tym roku grupa planuje otworzyć jeszcze w Ostródzie największy ze swoich dotychczasowych hoteli – Condohotels Plaza z aquaparkiem. Będzie to jeden z największych hoteli w całym regionie (większy jest np. Gołębiewski). •

Condohotels Group ma ambitne plany stworzenia ogólnopolskiej sieci

Grupa Dobry Hotel

olski operator hotelowy, który dysponuje siedmioma hotelami, głównie w Trójmieście, z których trzy wprowadził już pod markę Best Western. Przykład konsekwentnie budowanej grupy, specjalizującej się w zarządzaniu obiektami hotelowymi, stworzonej zresztą przez byłego dyrektora zarządzającego sieci Qubus Hotels, Leszka Mięczkowskiego. W ubiegłym roku Dobry Hotel zaczął zarządzać kolejnym hotelem w Gdyni – Różanym Gajem należącym do Jastrzębskiej Spółki Węglowej, która początkowo chciała go sprzedać, ale ostatecznie go odremontowała i oddała w zarządzanie. • Unicus w Krakowie to jedyny hotel grupy poza Trójmiastem

40 www.e-hotelarz.pl

Skuteczna i trwała biel bielizny hotelowej – CLOVIN Professional

SYSTEM HOTEL PLUS

ielizna hotelowa to wbrew pozorom bardzo wymagająca grupa tkanin, gdyż z tego samego hotelu możemy otrzymać tkaniny lekko i bardzo mocno zabrudzone, jak również trwale poplamione, zniszczone (pasta do butów, kremy z salonów SPA, itp) oraz część gastronomiczną z plamami barwnymi i tłustymi.

• Precyzyjna statystyka zużycia i kontrola poziomu wydatków z funkcją Online (przy podłączeniu do internetu) • Usunięcie czynnika ludzkiego, zmniejszone koszty, pewność dozowania odpowiednich dawek środków • Ergonomia pracy Zalety płynnej linii piorącej dla Systemu Hotel Plus • dzięki wysokiej koncentracji zapewnia pranie o wysokiej jakości przy oszczędności środków piorących • możliwość sprawdzania ilości dozowanych środków piorących oraz parametrów kąpieli piorącej • powtarzalność procesu prania • oszczędność czasu prania • poprawność dozowania środków piorących.

CLOVIN Professional proponuje systemy prania bielizny hotelowej: – dla pralni mniejszych (do 500 kg /dobę) przy użyciu środków piorących w postaci mono-produktów – bezpiecznych i skutecznych również przy dozowaniu ręcznym – dla pralni średnich i dużych (>500 kg/dobę) przy użyciu skoncentrowanych produktów specjalizowanych – których dozowanie odbywa się automatycznie bez ingerencji człowieka. Dla pralni mniejszych (do 500 kg/dobę) oddajemy do Państwa dyspozycji następujące produkty: 1. Skoncentrowany, nowoczesny, bezfosforanowy proszek do prania CLOVIN II T – dzięki odpowiednio dobranym detergentom oraz enzymom produkt posiada podwyższone właściwości usuwania uporczywych plam. Specjalnie dobrane wybielacze optyczne powodują, że tkanina ma bardzo przyjemną dla oka biel. Posiada niezwykle wysokie właściwości usuwające plamy kolorowe np. z kawy, herbaty oraz soków i win. 2. CLOVISIL – Proszkowy wzmacniacz alkaliczności wraz z właściwościami kompleksującymi 3. CLOROSAN – Proszkowy koncentrat wybielający na bazie aktywnego chloru, wspomagający proces wybielania – nie zawiera fosforanów 4. CLEVER Attack 3,6 kg – wybielacz w proszku, nie zawiera fosforanów na bazie Aktywnego Tlenu (więcej na www.odplamiaj.pl) 5. Płyny do płukania – neutralizują, nadaja przyjemny zapach pranych tkanin.

W zakresie obsługi Klienta System Hotel Plus zapewnia: • bezpłatne dostawy produktów • programowanie maszyn pralniczych • szkolenie personelu • opracowanie i sporządzenie podstawowych instrukcji obsługi • regularne wizyty technologów • konsultacje biznesowe z zakresu kupna tekstyliów lub możliwych dodatkowych usług pralniczych

Technologia prania: pościel biała Stopień zabrudzenia: średnio zabrudzona Czas fazy min.

Temp. 0C

Rodzaj wody

Moduł kąpieli piorącej

Środek piorący

Twardość wody technologicznej: miękka do 70n Norma kg/1 kg s.b.

Pranie zasadnicze Spust Płukanie I Spust z podwirow. Płukanie II Spust Płukanie III

20 1 5 3 3 2 4

miękka

1:5

Clovin II T

0,015

miękka

1:6

zimna

twarda

1:6

zimna

twarda

1:5

Płyn do płukania Clever Fresh Garden

0,0100

Spust i wirowanie Razem czas cyklu i koszt środków

5 43

Fazy programu prania

Przykład technologii prania pościeli średnio zabrudzonej – koszt technologii: 5,95gr netto/kg s.b.

Zalety stosowania monoproduktów to: jednocześnie wybiela, usuwa plamy białkowe i pigmentowe, sprawia, że włókna tkaniny rozpulchniają się przez co środki powierzchniowo czynne szybciej docierają do zabrudzeń wypierając je. Dla pralni średnich i dużych (> 500 kg/dobę), proponujemy system oparty na płynnej linii środków piorących zawierającej produkty: 1. CLOVICOL Perfect – płynny detergent piorący, zwierajacy wybielacze optyczne 2. CLOVIN Break – wzmacniacz alkaliczności kąpieli piorącej 3. Tlenol – płynny wybielacz oparty na nadtlenkach – koncentrat 4. CLOVIN Antistain – płynny środek wybielający na bazie aktywnego chloru 5. Krochmal syntetyczny – płynny krochmal z zawartością Nanosrebra 6. Płyny do płukania – neutralizują, nadają przyjemny zapach i chwyt pranych tkanin System Hotel Plus w tej wersji oprócz bardzo wysokiej jakości produktów i odpowiednio skonstruowanej technologii, daje dodatkowe korzyści, takie jak: • Zautomatyzowane dozowanie • Bezproblemowe stosowanie środków piorących

• parametryzowany nadzór nad jakością prania przy użyciu urządzeń pomiarowych – np. badanie poziomu bieli wypranej bielizny. • dla pralni średnich i dużych – nieodpłatną instalację na czas współpracy oraz stałą kontrolę funkcjonowania Systemu Automatycznego Dozowania – również przez Internet. Powoduje to że nasz klient ma: – stały nadzór na kosztami zużycia środków piorących – stały nadzór nad wielkością upioru, dzienny, miesięczny itp – podgląd do rejestru awarii i dozowań Systemu Automatycznego Dozowania W przypadku starszego typu pralnicowirówek CLOVIN Professional, oferuje możliwość dostosowania programatorów do obecnych standardów komunikacji informatycznej – praca w pełni automatyczna – zwiększamy tym samym poziom konkurencyjności danej pralni.

Raport z rynku HoReCa 2013

Jak zmienia się rynek

usług hotelarskich w Polsce? Liczba hoteli w Polsce systematycznie i dynamicznie wzrasta od kliku lat. Obiektów przybywa, bo i zwiększa się zapotrzebowanie na usługi hotelarskie. W dalszym ciągu jednak Polska ma najniższą w całej Unii Europejskiej liczbę miejsc noclegowych. Niezmiennym problemem polskiej bazy pozostaje także niskie obłożenie i zła struktura. W najbliższej przyszłość największym powodzeniem w Polsce cieszyć się będą hotele ekonomiczne. Natomiast indywidualne obiekty podwyższą wskaźnik rentowności poprzez oferowanie gościom usług dodatkowych.

ciągu ostatnich dziesięciu lat w Polsce przybyło ponad tysiąca nowych hoteli, czyli polska baza wzrosła o 100 proc. W samym tylko 2011 r. otwarto ich dokładnie 194, a i w 2012 grubo ponad 100. Obecnie bazę hotelową tworzy blisko 2,2 tys. skategoryzowanych obiektów. Dysponują one ok. 250 tys. miejsc noclegowych w ok. 120 tys. pokoi. Zdecydowana większość hoteli to obiekty trzy- (ponad tysiąc) oraz dwugwiazdkowe (ok. 700). Po znaczącym spadku sprzed pięciu lat, powoli wzrasta liczba obiektów jednogwiazdkowych, których jest obecnie ok. 220. Najdynamiczniej jednak rozwija się segment cztero- i pięciogwiazdkowych hoteli. Tych pierwszych jest ok. 220 (15 proc. wzrost w stosunku do 2010 r.), a tych drugich – 46 (10 proc.). – Duży przyrost hoteli w ostatnich latach jest zjawiskiem bardzo pozytywnym. W dalszym ciągu jednak problemem polskiej bazy hotelowej jest jej niskie obłożenie oraz zła struktura – uważa Bartłomiej Walas, wiceprezes Polskiej Organizacji Turystycznej. Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, w ciągu dwunastu miesięcy ubiegłego roku w obiektach hotelowych (czyli m.in. w hotelach, hostelach, motelach i pensjonatach) wynajęto łącznie 18 mln pokoi, a więc o prawie 2 mln więcej niż w 2010 r., w 2012 roku było jeszcze lepiej. Najwięcej, bo prawie 15 mln, pokoi wynajęto w hotelach w 2011 r. Blisko co trzecią rezerwację dokonał w nich turysta zagraniczny. Łączne wykorzystanie pokoi w obiektach hotelowych w 2011 roku wyniosło jednak według GUS niewiele ponad 41 proc., co i tak jest wynikiem lepszym o dwa punkty procentowe w stosunku do roku 2010. – W Europie Zachodniej dominującym obiektami noclegowymi są hotele, które w kilku krajach Unii Europejskiej stanowią aż 80 proc. bazy obiektów zbiorowego zakwaterowania. W Polsce hotele to tylko około 30 proc. wszystkich obiektów noclegowych. Co więcej, z racji znaczącej liczby ośrodków wczasowych, wypoczynkowych i kolonijnych, polska baza noclegowa jest cały czas 42 www.e-hotelarz.pl

Hotelarstwo

ekonomiczne,

czyli tanie w inwestycji i tanie dla gości, jest tym, czego potrzeba polskiemu rynkowi. I takich obiektów w najbliższych latach będzie otwieranych coraz więcej w dużym, prawie 40-proc., stopniu sezonowa – mówi Bartłomiej Walas. – Wśród polskich hoteli dominują natomiast obiekty dwui trzygwiazdkowe, które dostarczają razem około ¾ miejsc noclegowych. Wyraźnie więc widać, że brakuje obiektów z obu ekstremów kategoryzacyjnych. Hoteli najdroższych przybywa znacznie szybciej niż tych najtańszych. A to właśnie hotelarstwo ekonomiczne, czyli tanie w inwestycji i tanie dla gości, jest tym, czego potrzeba polskiemu rynkowi. I takich obiektów w najbliższych latach będzie otwieranych na pewno coraz więcej – prognozuje wiceprezes Polskiej Organizacji Turystycznej.

Rynek rozwija się dynamicznie dzięki Polakom

Obecnie w Polsce jest nieco ponad 100 hoteli działających pod szyldem światowych marek. Stanowią niecałe 5 proc. wszystkich

Raport z rynku HoReCa 2013

obiektów, lecz dysponują liczbą około 10 proc. dostępnych w kraju pokoi hotelowych. Eksperci szacują, że w najbliższych trzech latach przybędzie ok. 50 nowych obiektów firmowanych przez znane na świecie sieci hotelowe. W większości będą to globalne marki ekonomiczne (ibis, Campanile, B&B, Hampton by Hilton, Holiday Inn Express, Super 8), takie hotele są najbardziej opłacalne dla franczyzobiorców. Ich budowa kosztuje wyraźnie mniej, a cieszą się one największym popytem wśród klientów. Przede wszystkim jednak, sprzedając głównie same noclegi pozwalają na zysk w granicach 80 proc. ich ceny. Mimo opłat franczyzowych, które wynoszą od kilku do kilkunastu proc. przychodów, są najszybciej zwracającymi się inwestycjami hotelowymi. – Dynamiczny rozwój hotelarstwa ekonomicznego, który będzie najbardziej widocznym trendem w polskim hotelarstwie w najbliższej przyszłości, jest ze wszech miar korzystny – ocenia Bartłomiej Walas. Po pierwsze dlatego, że mimo stałego wzrostu inwestycji hotelowych, Polska w dalszym ciągu ma najniższą w całej Unii Europejskiej liczbę miejsc noclegowych. Jak podaje GUS, na 10 tys. mieszkańców przypada ich bowiem niespełna niewiele ponad 50. Dla porównania, na Słowacji jest ich trzykrotnie, a w Czechach aż pięciokrotnie więcej niż u nas. A przecież kraje te są zdecydowanie mniejsze niż Polska i cieszą się mniejszym zainteresowaniem odwiedzających z zagranicy. Po drugie, nowe inwestycje hotelowe będą potrzebne, bo jak prognozuje Instytut Turystyki w latach 2013-2016 liczba zagranicznych turystów odwiedzających Polskę wzrośnie do 14-16 mln. To co najmniej o 3 mln więcej niż obecnie. Nawet jeżeli prognozy się nie sprawdzą i z powodu ekonomicznych zawirowań na rynkach światowych liczba odwiedzających Polskę turystów utrzyma się na dotychczasowym poziomie, eksperci są spokojni o rozwój hotelarstwa. Z jednego powodu – Polacy w dalszym ciągu stanowią większość klientów obiektów noclegowych w kraju. W 2011 r. z usług polskiej bazy noclegowej skorzystało 21,5 mln turystów (zarówno krajowych, jak i zagranicznych), którzy dokonali rezerwacji nieco ponad 57 mln noclegów. Najwięcej, bo prawie 13 mln, turystów zatrzymało się w hotelach, w których udzielono im ponad 23 mln noclegów. Tym samym, ubiegły rok (w stosunku do 2010) przyniósł pięcioprocentowy wzrost liczby turystów korzystających z bazy noclegowej, ponad dwuprocentowy wzrost liczby udzielonych noclegów i ponad ośmioprocentowy wzrost liczby wynajętych pokoi. Największy łączny, sięgający ośmiu proc., wzrost liczby udzielonych noclegów miał miejsce w obiektach hotelowych: hostelach (o ponad 20 proc.), hotelach (o prawie 9 proc.) i pozostałych obiektach hotelowych (np. wille, zamki, pałace – o ponad 3 proc.). W ogólnym rozrachunku, w 2011 r. Polacy stanowili ponad 80 proc. gości obiektów noclegowych i ponad 70 proc. gości obiektów hotelowych.

• Jaki rodzaj hotelarstwa będzie rozwijał się najszybciej w Polsce • Co to jest sieciowanie hoteli i dlaczego jest pozytywnym zjawiskiem • W jaki sposób hotele powinny podwyższać wskaźnik rentowności • Jakie indywidualne obiekty hotelowe są najbardziej perspektywiczne • Dlaczego warto wyodrębnić jedną grupę klientów Rynek hotelarski odpowiada w znacznej mierze potrzebom gości, ale jest mocno sfragmentaryzowany – uważa wiceprezes Polskiej Organizacji Turystycznej. Realizowana przez każdy hotel indywidualna polityka marketingowa i zarządcza ogranicza w znacznym stopniu możliwości dotarcia i pozyskania nowych klientów, a także generuje stosunkowo wysokie koszty utrzymania obiektu. Dlatego wiceprezes Polskiej Organizacji Turystycznej sugeruje, by hotele tworzyły nowe marki, które pozwolą uzyskać grupie obiektów korzyści promocyjne, jak i eksploatacyjne. – Nie chodzi o fuzje kapitałowe, ale współpracę R

Sieciowanie hoteli kluczem do sukcesu

– Nie ma jednoznaczniej odpowiedzi, w którym kierunku iść – mówi Bartłomiej Walas pytany o najlepszą obecnie drogę rozwoju dla indywidualnych obiektów hotelowych. – Krajowy ruch turystyczny w znacznej mierze opiera się o przedłużone weekendy i połączone święta. Duże miasta oprócz przyjeżdżających na tzw. city break przyciągają wielu turystów biznesowych. Inne obiekty są natomiast w zasadzie domami weselnymi z dodatkową usługą noclegową. www.e-restauracja.com 43

Raport z rynku HoReCa 2013

Polacy, zaraz po Francuzach, mają największą szansę, by zaistnieć na globalnym rynku hotelarskim z dobrymi obiektami historycznymi przez gości. I właśnie tutaj projekt „Złotego Standardu”, jako pewien system weryfikacji jakości świadczonych usług i rekomendacji, jest jak najbardziej pożądany i słuszny – uważa wiceprezes Polskiej Organizacji Turystycznej. – A sieciowanie, czy też klastrowanie, jest warunkiem sine qua non rozwoju branży – podkreśla Bartłomiej Walas.

Na łóżku i śniadaniu hotel już nie zarobi

Hotelarstwo w Polsce rozwija się zgodnie z europejskimi trendami. Obiekty hotelowe coraz bardziej się specjalizują i oferują coraz więcej usług dodatkowych, takich jak np. zabiegi spa. Właśnie hotele wellness i spa oraz MICE (Meetings, Incentives, Conferences, Events, czyli spotkania, imprezy motywacyjne, konferencje, wydarzenia) wiodą prym wśród polskich obiektów z wyraźnie określonymi funkcjami dodatkowymi. Te pierwsze, zgodnie ze strategią marketingową Polskiej Organizacji Turystycznej na lata 2013-2014, mają być promowane zagranicą. – Mamy jednak kłopot, bo poza sektorem uzdrowisk, polskie obiekty wellness i spa są po prostu niekonkurencyjne cenowo – uważa Bartłomiej Walas. – W najbliższym czasie Polska będzie musiała zmienić także nie tylko formułę własności uzdrowisk, które w dalszym ciągu nie są sprywatyzowane, ale także popracować nad koncepcją zagospodarowania takich miejsc. W czeskich uzdrowiskach kuracjusze mają do dyspozycji np. kasyna, co świetnie łączy funkcje lecznicze z rozrywkowymi – mówi wiceprezes Polskiej Organizacji Turystycznej. – Hotele muszą szukać dodatkowych pieniędzy w kieszeniach gości, ale nie mogą podwyższać wskaźnika rentowności poprzez podnoszenie cen usług podstawowych. Muszą to zrobić przy pomocy funkcji dodatkowych: elementów strefy wellness i spa, kongresowej czy konferencyjnej. Rozszerzanie tych funkcji jest dość po44 www.e-hotelarz.pl

wszechnym zjawiskiem. Ja osobiście pozytywnie oceniam postawę hotelarzy, którzy już dawno zrozumieli, że współczesny hotel nie służy wyłącznie do spania i jedzenia – podkreśla Bartłomiej Walas. Doskonale rozumieją to m.in. managerowie Pałacu i Folwarku Galiny, który łączy usługi hotelowe z hodowlą koni i uprawą ziemi. – Jest to naturalne odniesienie do historycznej roli obiektu, a także nasz silny wyróżnik na rynku. Stadnina jest magnesem dla części gości, a rekreacyjna hipika cieszy się znacznym zainteresowaniem. Konie wykorzystywane są także do zaprzęgów, stąd popularność wszelkiego rodzaju wycieczek bryczkami, wozami czy saniami. Mamy także specjalnie szkolone kuce, co daje możliwość zorganizowania nauki powożenia małymi bryczkami dla goszczących u nas dzieci. Obecność koni w obiekcie generuje dodatkowe dochody – podkreśla Małgorzata Czeczora, Manager Pałacu i Folwarku Galiny.

Potencjał drzemiący w obiektach zabytkowych

Pałac i Folwark Galiny jest także dobrym przykładem kolejnego, nie do końca jeszcze wykorzystanego, potencjału polskiego rynku hotelarskiego, jakim są hotele zlokalizowane w obiektach zabytkowych: w zamkach, pałacach, dworach czy obiektach poprzemysłowych. – To hotelarstwo ma przyszłość – mówi wprost Zbigniew Kowalski, fundator i założyciel Polskiej Akademii Gościnności. – Uważam, że Polacy, zaraz po Francuzach, mają największą szansę, by zaistnieć na globalnym rynku hote-

Zarządzanie nowoczesnym obiektem hotelarskim

arządzanie nowoczesnym obiektem hotelarskim. Księga dobrych praktyk” to publikacja, która jest podsumowaniem doświadczeń ponad stu polskich hoteli i obiektów hotelarskich uczestniczących w programie oceny jakości obsługi gości „Złoty Standard”. Znajdują się w niej nie tylko strategiczne zalecenia dla managerów hotelowych, ale też co najmniej kilka sprawdzonych i gotowych rozwiązań mogących wpłynąć na efektywność działalności obiektu. Książka zawiera też bogaty zbiór opinii ekspertów i praktyków hotelarstwa. Każdy z szesnastu rozdziałów poświęcony jest innemu zagadnieniu związanemu z prowadzeniem obiektu hotelarskiego. Jeden z nich „Jak zmienia się rynek usług hotelarskich w Polsce” publikujemy obok. Oprócz niego w publikacji znajdują się m.in. rozdziały „Jak prowadzić spójną politykę cenową”, „Jak prowadzić marketing hotelarski w sektorze klienta biznesowego”, „Jak skutecznie promować hotel w internecie”, „Jak właściwie przygotować pokój na przyjęcie gościa”, „Jak prowadzić hotelową gastronomię”, czy „Co jest najważniejsze w obsłudze gościa hotelowego”. Publikacja ukazała się w połowie listopada w nakładzie 5 tys. egzemplarzy i trafiła do liderów opinii branży hotelarsko-turystycznej m.in. do miesięcznika „Hotelarz” oraz do laureatów i uczestników programu „Złoty Standard”. Część nakładu dostępna będzie w sprzedaży bezpośredniej prowadzonej przez biuro programu „Złoty Standard”.

fot.: hotel westin

marketingową niezależnych obiektów w celu osiągnięcia korzyści wizerunkowych oraz zredukowania kosztów prowadzenia działalności: od wspólnych usług pralniczych po negocjacje cen produktów spożywczych – wyjaśnia Bartłomiej Walas. Funkcjonującymi na polskim rynku przykładami takiego rozwiązania są m.in. Polish Prestige Hotels, program skupiający obecnie 37, co najmniej trzygwiazdkowych, obiektów oraz Polskie Hotele Historyczne, współpracujące z europejską siecią takich obiektów. – Istotą działania inicjatyw, które łączą pewien typ obiektów lub obiekty z pewnego regionu jest budowa marki rozpoznawalnej

Raport z rynku HoReCa 2013

www.e-restauracja.com 45

Raport z rynku HoReCa 2013

larskim z dobrymi obiektami historycznymi – twierdzi Zbigniew Kowalski. Przyznaje jednak, że jest to jeden z najtrudniejszych, o ile nie najtrudniejszy, rodzaj hotelarstwa. A to ze względu na znaczne koszty takich inwestycji i piętrzące się przed inwestorami problemy techniczne, jak i prawne. Obecny stan rzeczy ma szansę poprawić projekt wsparcia inwestycji w sektorze hoteli zabytkowych, jaki na nowy okres programowania funduszy Unii Europejskiej na lata 2014-2020 przygotowuje Polska Organizacja Turystyczna. – Obecnie proces przechodzenia przez pewne procedury związane z ochroną zabytków jest niezwykle trudny. Planujemy przedstawić projekt, który pozwoliłby stworzyć większe możliwości adaptacji takich obiektów na hotele – zapewnia Bartłomiej Walas.

Niech powstają hotele dla rowerzystów, dla wędkarzy, dla mam z dziećmi czy prawdziwie familijne. Niech mapa hoteli w Polsce stanie się czytelna i dopasowana do potrzeb gości

Hotel Radisson

Eksperci są zgodni, że duże możliwości rozwoju w najbliższych latach będą miały także obiekty, które stworzą ofertę adresowaną do konkretnych grup gości. – Myślę, że bardzo dobrze będzie się w Polsce rozwijało hotelarstwo obsługujące turystykę prozdrowotną. Natomiast wśród obiektów wellness szanse będą miały obiekty zorientowane na konkretny jego rodzaj, jak np. activity wellness czy vitality wellness. Posiadanie wszystkich typów takich 46 www.e-hotelarz.pl

usług w jednym obiekcie przestanie mieć sens – uważa Zbigniew Kowalski. – Niech powstają hotele dla rowerzystów, dla wędkarzy, dla mam z dziećmi czy prawdziwie familijne. Niech mapa hoteli w Polsce stanie się czytelna i dopasowana do potrzeb gości – dodaje fundator i założyciel Polskiej Akademii Gościnności.

Oferta stworzona dla konkretnego klienta

Potrzebę stworzenia unikatowego produktu hotelarskiego skierowanego do konkretnej grupy gości zauważają także obiekty hotelowe wyróżnione godłem „Złotego Standardu”. Na przykład w Hotelu Kotarz prowadzone są ostatnie kalkulacje przed wprowadzeniem oferty dedykowanej dla osób starszych. – Rozmawiamy ze stowarzyszeniami emerytów, by zaoferować im możliwie najciekawszą i spełniającą potrzeby takich osób ofertę. Najprawdopodobniej będą to prozdrowotne turnusy, które będą koordynowane przez lekarzy – zdradza Joanna Gawlas, dyrektor Hotelu Kotarz. Natomiast Soleil Boutique Hotel swoją ofertę noclegową przygotował dla wąskiej grupy osób zakochanych w designie, wysublimowanym stylu i sztuce użytkowej. – Hotel butikowy przyciąga do siebie gości poszukujących oryginalnego wystroju wnętrz, ciekawych rozwiązań architektonicznych, świadomych stylu i czujących wyjątkowość takiego miejsca. Sam pobyt nie jest dla nich jedynie podróżą, ale też duchowym przeżyciem – mówi Ewa Gonera, kierownik ds. obsługi klienta i recepcji Soleil Boutique Hotel. Z kolei obiektem nastawionym, i świetnie przygotowanym, do obsługi rodzin z dziećmi jest Marena Wellness & Spa. – Mamy świetnie przygotowaną infrastrukturę, m.in. plac zabaw w ogrodzie czy trampoliny, gdzie rodzice mogą bawić się razem z dziećmi. Dzięki naszym animatorom, którzy potrafią zająć się dziećmi, zapewniamy także rodzicom odrobinę czasu wolnego dla siebie. Mogą spokojnie skorzystać ze spa, wybrać się na spacer czy po prostu odetchnąć na chwilę od swoich pociech – zapewnia Paweł Szlachta, zastępca dyrektora Marena Wellness & Spa. Zdaniem Zbigniewa Kowalskiego, 90 proc. hoteli indywidualnych w Polsce świadczy usługi dla rynku ogólnego, a wskazując na grupę docelową, tak naprawdę wskazują na grupę zweryfikowaną marketingowo. – Bardzo mało hoteli precyzuje swoją ofertę pod kątem konkretnego, wyselekcjonowanego z rynku klienta. Czasami warto wyróżnić grupę klientów na poziomie 50-100 tys. osób i zajmować się tylko nimi. Tak zrobił np. jeden hotel wellness z Austrii, który obsługuje głównie gości z jednej 80-tys. miejscowości. Od siedmiu lat ma obłożenie na poziomie 85 proc., a średnia cena noclegu to 128 euro na osobę! Zapełnienie zwiększają im dodatkowo krewni rodzin z tej miejscowości mieszkający w Austrii lub zagranicą. Przyszłością hotelarstwa jest zatem ścisłe targetowanie, szukanie swojego klienta w jednej z wielu nisz – uważa fundator i założyciel Polskiej Akademii Gościnności. Ważne, by hotele umiały do niej dotrzeć i wspomagać się w promocji oraz prowadzeniu obiektu związkami z innymi, równie „niszowymi” hotelami skupionymi w sieci marketingowej. •

Opr. redakcja

Restauracja pismo biznesu gastronomicznego

specjalistyczny dwumiesięcznik skierowany do profesjonalistów związanych z branżą gastronomiczną

Zamów prenumeratę pod numerem tel.: 22 333 88 20 Lub wypełnij formularz zamówienia na www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2013

13 metod

na wyzwania w roku 2013 Rok 2013 będzie okresem pełnym wyzwań, do których nie przywykł polski hotelarz. Negatywne tendencje, a nawet bardziej ich mnogość, powodują, że kadra zarządzająca powinna szczególnie szybko przedsięwziąć kroki zaradcze. Prewencja jest kluczem do efektywnego rozwiązywania problemów, szczególnie w momencie kiedy kłopoty się jeszcze nie nawarstwiły. Andrzej Rybicki

oniżej znajduje się 13 sprawdzonych sposobów jak przekuć własną wiedzę finansowo-księgową w skuteczną metodę rozwiązywania wyzwań okresu spowolnienia gospodarczego. 1.Analiza zyskowności poszczególnych działalności Analiza wyniku finansowego hotelu powinna zostać zweryfikowana przez pryzmat wszystkich działalności gospodarczych prowadzonych przez obiekt. Które z działalności są zyskowne, a które konsumują zyski z dochodowych działalności? Jeżeli są niedochodowe to jak duże są to straty? Czy obiekt stać na tak niedochodowe działalności? Jeżeli tak to jak długo? To są pytania, na które kadra zarządzająca musi znaleźć racjonalne i ekonomicznie uzasadnione odpowiedzi. Koszty i przychody powinny być alokowane na poszczególne rodzaje działalności, tak aby poznać ich rzeczywisty a nie „intuicyjny” wynik netto. Nie zapominając o komplementarności niektórych usług i braku możliwości rezygnacji z nich, wciąż istnieje pełen wachlarz rozwiązań. Dobrym przykładem na niedochodową działalność może być gastronomia, a pomysłem na optyma-

48 www.e-hotelarz.pl

lizacje jest „outsourcing” niektórych jej funkcji. 2. Poznanie struktury kosztów stałych Planując przepływy środków pieniężnych managerowie powinni przede wszystkim zweryfikować strukturę kosztów stałych. Które rodzaje kosztów pojawiają się stale, które cyklicznie, które są niezbędne, a jaka ich część jest zmienno-stała? Koszty stałe są tą częścią wydatków, która determinuje płynność obiektu, bo

elastyczność pod kątem przesunięcia w czasie może być kluczowe w radzeniu sobie z wyzwaniami roku 2013. 3. Potwierdzenie struktury kosztów zmiennych Zrozumienie natury kosztów zmiennych, czyli tych, które są uzależnione od pojawienia się gościa w hotelu pozwoli nam poznać po odjęciu ich od przychodów, ile środków zostawia gość w obiekcie. Które z tych kosztów mogą zostać zredukowane, które są w gestii hotelu, a które kontrolowane przez klienta? Jaka

Rok 2013 będzie czasem walki o gościa. Najjaskrawszym przykładem będzie wojna cenowa. Czy hotel powinien się w nią angażować biorąc pod uwagę strukturę kosztów stałych i naturę kosztów zmiennych? istnieją bez względu na pojawienie się klienta w hotelu. Dokładna ich analiza pod kątem „niezbędności”, weryfikacja odchyleń w poszczególnych miesiącach,

część mediów uzależniona jest od pobytu gości w obiekcie? Jakie są średnie koszty obsługi gościa? Ile wydajemy na przygotowanie pokoju, a ile w trakcie

Raport z rynku HoReCa 2013

pobytu gościa? Bez znajomości kosztów zmiennych nie znamy minimalnej ceny sprzedaży. Co więcej, hotel naraża się na poważne ryzyko ustalenia ceny poniżej kosztu zmiennego, czyli pokrycia różnicy z własnych środków, inaczej rzecz ujmując na poniesienie straty.

które pokryje nam koszty stałe. Bez znajomości kosztów w rozbiciu na część stałą i zmienną nie możemy określić progu rentowności, który pokryje nam wszystkie koszty. Znajomość minimalnego obłożenia pozwala nam ustalić minimalny poziom sprzedaży. Minimalne progi rentowności powinny być ustalane dla każdego rodzaju działalności: noclegowej, gastronomicznej, konferencyjnej. Działalności, które nie są w stanie osiągnąć minimalnego poziomu sprzedaży powinny być poddane ocenie co do ich niezbędności dla ciągłości działania obiektu.

4. Porównanie minimalnej ceny sprzedaży do średniej ceny na rynku Czy stać nas na walkę o gościa poniżej naszych kosztów? A rok 2013 będzie czasem takiej walki. Najjaskrawszym przykładem będzie wojna cenowa. Czy hotel powinien się w nią angażować biorąc pod uwagę strukturę kosztów stałych i naturę kosztów zmiennych? Czy stać zarząd obiektu nawet na czasowe zejście poniżej własnego poziomu kosztów? Dobrze, jeżeli obiekt hotelowy świadomie „nurkuje cenowo”, gorzej, jeżeli jedynym wyznacznikiem polityki cenowej jest sytuacja na rynku, a kadra nie zna własnych kosztów w rozbiciu na pokój dostępny czy sprzedany. Każdy hotel potrafi obniżyć cenę sprzedaży poniżej całkowitego kosztu „obsługi” pokoju, ale tylko niektóre na to stać i tylko w krótkim okresie, w długim zawsze kończy się to bankructwem.

6. Analiza relacji pomiędzy ceną a obłożeniem Obłożenie i cena są od siebie uzależnione na zasadzie naczyń połączonych. Mniejsze obłożenie może być skompensowane wyższą ceną, tak jak niższa cena zrównoważona wyższym obłożeniem. Wzajemne relacje ceny i wielkości sprzedaży powinny być analizowane dla każdej z działalności. Jeżeli minimalny poziom ceny dyktowany przez rynek wymusza wolumen sprzedaży przekraczający potencjał obiektu jest to jeden z przykładowych sygnałów alarmowych, który przez zarząd w 2013 roku nie powinien być ignorowany.

5. Ustalenie minimalnego obłożenia przy danej cenie Znając cenę i koszty zmienne jesteśmy w stanie określić minimalne obłożenie,

7. Stworzenie budżetu dla poszczególnych działalności Każda działalność generująca koszty i przychody powinna posiadać swój

Andropol_Hotelarz.pdf 2013-03-14 08:58:20

własny budżet. Suma budżetów poszczególnych działalności dostarczy planowany wynik całego obiektu. Kontrolowanie wyniku z góry jest najlepszym antidotum na wszelkie bolączki roku 2013. Analiza wyniku po fakcie naraża firmę na brak możliwości dopasowania decyzji kosztowych do sytuacji na rynku. Dobrze przygotowany budżet pomoże zauważyć problemy z zyskownością poszczególnych działalności, czy z płynnością całego obiektu z odpowiednim wyprzedzeniem. 8. Bieżąca weryfikacja założeń w budżecie – tworzenie aktualnych wersji – prognozowanie Dyrektor obiektu musi na bieżąco weryfikować założenia przyjęte w budżecie w ramach zmieniającej się sytuacji na rynku. Aktualizacja budżetu o nowe scenariusze i czynniki, które nie były wcześniej brane pod uwagę, bądź się zdezaktualizowały jest podstawowym warunkiem aktywnego kontrolowania przyszłości finansowej hotelu. Prognozowanie wyniku finansowego to jedna z metod radzenia sobie w 2013 roku. 9. Stworzenie matrycy kluczowych wskaźników wydajności i śledzenie najistotniejszych pozycji Skupienie się tylko na finansowych wskaźnikach i nie połączenie ich z innymi nośnikami informacji jak np. koszt na goR

www.e-restauracja.com 49

Raport z rynku HoReCa 2013

Blue Diamond

Jeżeli minimalny poziom ceny dyktowany przez rynek wymusza wolumen sprzedaży przekraczający potencjał obiektu jest to jeden z sygnałów alarmowych, który przez zarząd hotelu nie może być ignorowany ścia, czy przychód na kelnera jest ograniczeniem perspektywy analizowania gromadzonych danych. Warto spojrzeć na hotel z kilku perspektyw tak, aby obraz był bardziej zrównoważony. 10. Benchmarking zewnętrzny W przypadku grup, dyrektorzy hoteli powinni porównywać swoje wyniki wobec średniej w grupie i analizować powody odchyleń. Zarządy hoteli niezrzeszonych w grupy powinny weryfikować swoje wykonanie na tle średniej na rynku. Odniesienie się do wyników innych podmiotów w 2013 pozwoli lepiej zweryfikować konkurencyjność obiektu hotelowego od strony zyskowności czy oszczędności. 11. Benchmarking wewnętrzny Zarząd obiektu hotelowego powinien 50 www.e-hotelarz.pl

na bieżąco weryfikować aktualne wykonanie swojego budżetu na tle danych historycznych. Śledzenie trendów, poprawy bądź pogorszenia wyników pozwoli poznać kluczowe czynniki za to odpowiedzialne. Dla dyrektora hotelu rok 2012 może być doskonałą referencją dla kształtowania się kosztów hotelu w 2013 roku. 12. Porównanie zyskowności płynności W krótkim okresie zyskowność i płynność hotelu może występować zamiennie tzn. hotel może być zyskowny, ale stracić płynność, bądź być wypłacalny, ale stracić zyskowność. W długim okresie, aby utrzymać płynność hotel musi być zyskowny. Śledzenie zyskownych miesięcy i przenoszenie nadwyżek finansowych do miesięcy generujących straty może być sposobem na bezpieczne przejście 2013 roku.

13. Stała analiza wyników Przepływ informacji pomiędzy działem finansowo-księgowym, a kierownictwem operacyjnym obiektu hotelowego powinien być oparty na comiesięcznym harmonogramie, bez względu na to, czy dział jest zewnętrzny (outsourcing) czy wewnętrzny. Wynik finansowy, a dokładnie jego analiza, powinna być jedną z głównych podstaw podejmowania decyzji jak i oceny wykonania planu przez poszczególne działy operacyjne hotelu. W ramach harmonogramu musi być określony nie tylko termin dostarczenia sprawozdania finansowego za poprzedni miesiąc, ale przewidziane spotkanie, w którego trakcie obie strony poddadzą analizie ocenę kluczowych trendów, odchyleń czy najbardziej istotnych pod względem wartości pozycji w rodzajach przychodów czy kosztów. Jeżeli nie jesteśmy w stanie zmierzyć wykonania czy realizacji strategii hotelu nie jesteśmy w stanie nim zarządzać. *** Rok 2013 będzie okresem, gdy wiedza i doświadczenie kadry zarządzającej będzie miało kluczowe znaczenie w radzeniu sobie z licznymi wyzwaniami. Czy obiekt hotelowy przetrwa, jak dobrze sobie poradzi, czy odniesie sukces zależy od jakości informacji, jakimi dysponować będzie manager. Czy informacja będzie rzetelna, na czas, aktualna, istotna zależy głównie od źródła, czyli danych i sposobów jej przygotowania. Zarządzanie obiektem hotelowym w 2013 roku powinno między innymi sprowadzić się do zarządzania informacją finansowo-księgową ze względu na gotowy „plan działania” w niej ukryty. Odpowiedź na pytania czy obiekt hotelowy stać na dobry branżowy system rachunkowości zarządczej (system finansowo księgowy ma już każdy) powinno być postawione odwrotnie czy hotel stać na nieposiadanie takiego systemu w 2013 roku?•

Andrzej Rybicki. Prowadzi firmę Cloud Industry Solutions, która wdraża m.in. aplikację Hotel Data wspomagającą zarządzanie w hotelach

18 s 3850 iNDeK

12 CeNA

zŁ (w

tym 5%

NR 2 (60 1) luTy

VAT)

2013

ISSN 013 7-7612

2 37-761 ISSN 01

INDEKS 385018

CENA 12 ZŁ

(w tym 5%

12 sień 20 ) wrze 09 (596

VAT)

D es i

p o koju g n h ote low eg RZ lu Ty 2013

HOTELA

12 ień 20

es Z wrz

ELAR

HOT CENA INDEKS

12 ZŁ

(w tym

5% VAT)

385018

ISSN 0137-7612

NR 08

(595)

SIErpIEń

2012

50 lat na rynku

arz Hotel ola Copp

ng Tu ni ogle

lu w sty

HOTELARZ SIErpIEń 2012

oistgro u

p.com

r e k l a m a

w w w.h

Prenumerata roczna: z 10% rabatem –130 zł Aby złożyć zamówienie wypełnij formularz na www.e-hotelarz.pl lub zadzwoń do nas pod numer 22 333 88 26

Raport z rynku HoReCa 2013

Prognozy

rynku gastronomicznego Inwestorzy związani z gastronomią nie najlepiej oceniają swój biznes w początku 2013 roku w porównaniu do początku 2012 roku - wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego. Nie jest jednak aż kompletnie źle, bo w polski rynek gastronomiczny cały czas chcą inwestować zagraniczne sieci. Stefan Wroński

adania GUS-u nie pozostawiają złudzeń. Wskaźniki tzw. ogólnego klimatu koniunktury w sekcji – zakwaterowanie i gastronomia – kształtowały się w lutym na bardzo niskim poziomie: - 7 (w styczniu było to - 10). „Poprawę koniunktury odnotowuje 13 proc. badanych firm, a jej pogorszenie 20 proc. (w styczniu 2013 r. odpowiednio 14 proc. i 24 proc.). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.” – czytamy w raporcie „Koniunktura w przemyśle, budownictwie, handlu i usługach – luty 2013 r.”

Problemy gastronomii

52 www.e-hotelarz.pl

W ciągu 2-3 lat najlepsze perspektywy rozwoju mają lokale typu fast food, a następnie bary szybkiej obsługi. Kolejnym rozwojowym segmentem będą restauracje i placówki działające w sieciach

fot.: wodna wieża

Bieżący popyt, sprzedaż i sytuacja finansowa są oceniane niekorzystniej niż wcześniej, w efekcie sygnalizowany jest niewielki wzrost bieżących i przyszłych cen usług. Jednak pozytywne (pierwsze od sześciu miesięcy) prognozy sprzedaży i mniej pesymistyczne prognozy popytu oraz sytuacji finansowej sprawiają, że oczekiwania co do przyszłości są nieco bardziej optymistyczne. Planowane w gastronomii redukcje zatrudnienia są mniejsze od przewidywanych w styczniu. W zakwaterowaniu i gastronomii tylko 9,2 proc. (rok wcześniej 9,4 proc.) firm nie odczuło żadnych barier w prowadzeniu bieżącej działalności. Ci, któ-

rzy bariery odczuwają twierdzą, że co prawda łatwiej się im żyje pod względem obciążeń na rzecz budżetu (45 proc. wskazań w tym roku w porównaniu do 51 proc. w ubiegłym), jednak dużym problemem jest krajowa konkurencja. Tego typu barierę odczuwa 44 proc. badanych w tym roku, w porównaniu z 40 proc. badanych w roku ubiegłym. Największy jednak problem wynika, jak zwykle, z kosztów zatrudnienia (68 proc. w lutym b.r., 67 proc. przed rokiem). Jak wynika z GUS-owskiej „Informacji o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju. Styczeń 2013 r.”, w styczniu przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw było tylko nieco wyższe niż przed rokiem. Z powodu lekkiego wzrostu cen konsumpcyjnych, siła nabywcza płac obniżyła się w skali roku. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło w lutym 3680,30 zł i było wyższe niż przed rokiem zaledwie o 0,4 proc. To mało, gdy weźmie się pod uwagę, że tylko miesiąc wcześniej wzrost wyniósł 2,4 proc.,

a rok wcześniej pensje podskoczyły aż o 8,1 proc. W zakwaterowaniu i gastronomii wzrost płac zanotowano na poziomie 3,4 proc. Najpełniejsze dane jeśli chodzi o zatrudnienie pochodzą z 2011 roku. W gastronomii pracowało ponad 240 tys. osób. Najwięcej w województwie mazowieckim (ponad 42 tys.), bo Warszawa to największy rynek pracy w branży Horeca w kraju, najmniej w województwie świętokrzyskim (ponad 5,1 tys.), gdzie poza Kielcami gastronomia i hotelarstwo jest bardzo słabo rozwinięte. (TAB. 3)

naliza rynku i prognozy rozwoju na lata 2012-214 •Po rekordowych latach 20072008 przyszły dwa lata spadku rynku. •Zarówno klienci indywidualni jak i biznesowi stali się bardziej zachowawczy w swoich decyzjach i zmniejszyli swoje wydatki na usługi hotelarskie, cateringowe i gastronomiczne. •Sieci gastronomiczne niezwykle dynamicznie się rozwijają, zwłaszcza największe sieci barów fast food, kawiarni, czy pizzerii. Liderem rynku restauracyjnego wciąż pozostaje McDonald’s. •Mimo chwilowej recesji polski rynek gastronomiczny ma przed sobą bardzo dobre perspektywy rozwoju, ponieważ pod względem wysokości wydatków na gastronomię w wydatkach gospodarstw domowych Polska nadal ma dużo do nadrobienia w porównaniu do krajów wysoko rozwiniętych.

Długodystansowe efekty

Na wyniki finansowe z poprzedniego roku jeszcze trzeba poczekać, ale powinny być nieco lepsze niż w 2011 roku. Wówczas wyniki były gorsze w porównaniu z 2010 r., a to z powodu wolniejszego tempa wzrostu gospodarczego i pogorszenia sytuacji materialnej gospodarstw domowych, co najszybciej przekłada się na branżę gastronomiczną. Jak widać dwa lata temu nie pomogło przewodnictwo Polski w Unii Europejskiej przez całe drugie półrocze 2011 roku, na którym skorzystali bardziej hotelarze. Większość spotkań, konferencji, kongresów i eventów działo się jednak z hotelach i to tamtejsza gastronomia najbardziej na nich skorzystała. Co prawda mistrzostwa Euro 2012 powinny podciągnąć trochę wyniki zeszłego roku, ale patrząc na spływające dane statystyczne ETC (European Travel Commission) nie należy sobie robić zbyt dużych nadziei. Polska i Wielka Brytania, gdzie odbywały się dwie największe imprezy sportowe ubiegłego roku zanotowały spadki przyjazdu turystów odpowiednio o -2 i -8 proc. Eksperci z ETC uważają, że duże imprezy wpływają pozytywnie na ruch turystyczny w średnim i długim okresie. Doraźnie zniechęcają jednak gości wizją tłumów i wyższymi cenami. Bo rzeczywiście restauracje, a przede wszystkim hotele, w tym okresie są sporo droższe, mimo niższej liczby turystów odnotowują wyższe przychody. www.e-restauracja.com 53

Raport z rynku HoReCa 2013

wojowym segmentem będą restauracje i placówki działające w sieciach. „W dalszej perspektywie branża gastronomiczna w Polsce będzie się rozwijać ze względu na niski, w porównaniu z krajami zachodniej Europy, poziom wydatków gospodarstw domowych na posiłki poza domem” – czytamy w raporcie „Sytuacja ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstw w 2012 roku”.

Dwa lata temu ponad połowę przychodów wytworzyło w branży gastronomicznej 75 dużych firm (powyżej 250 osób), które stanową 5 proc. ogółu. Niemal połowa przychodów w 2011 roku generowana była przez restauratorów z udziałem kapitału zagranicznego

Re rządzi w HoReCe

nię polską (46 proc.) i typu fast food (20 proc.). Największą siecią gastronomiczną jest McDonald’s (304 restauracje, w tym 174 we franczyzie ponad 16 tys. pracowników). W cateringu wyróżnia się firma Sodexo Dwa lata temu ponad połowę przychodów wytworzyło w branży gastronomicznej 75 dużych firm (powyżej 250 osób), które stanową 5 proc. ogółu. Niemal połowa przychodów w 2011 roku generowana była przez restauratorów z udziałem kapitału zagranicznego. – „Szybszy wzrost kosztów (o 19 proc. r/r) niż przychodów (o 17 proc. r/r) przyczynił się do spadku wyniku finansowego (o 18 proc. r/r); zmalały możliwości samofinansowania rozwoju (cash-flow pozostał na poziomie 2010 r.)” – czytamy w raporcie rocznym „Sytuacja ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstw w 2012 roku”, sporządzonym przez PKO BP. 54 www.e-hotelarz.pl

„W 2011 r. rentowność sprzedaży kapitału własnego i aktywów pogorszyły się. Wyniki firm gastronomicznych były silnie zróżnicowane – połowa firm nie osiągnęła przeciętnej rentowności sprzedaży branży, obok firm z dużą stratą funkcjonują firmy wysoce rentowne. Płynność finansowa, zarówno bieżąca jak i szybka, zmalała i kształtowała się poniżej satysfakcjonującego poziomu”. W wyniku tego należności regulowano później, a rotacja zapasów wydłużyła się do 13 dni wobec 6 w 2010 roku. Raport PKO BP stwierdza, że w ciągu 2-3 lat najlepsze perspektywy rozwoju mają lokale typu fast food, a następnie bary szybkiej obsługi. Kolejnym roz-

Restauracje rosną w galeriach

Ubiegłoroczne prognozy zakładały wzrost wartości rynku gastronomicz-

fot.: archiwum

W restauracjach serwuje się głównie kuch-

Raport sporządzony dla PKO BP opierał się m.in. na badaniach PM Research „Rynek HoReCa w Polsce 2012. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2012-214”. Badania przeprowadzono z osobami zarządzającymi placówkami gastronomicznymi, ale także wśród konsumentów, którzy spożywają posiłki poza domem. Z badania wynika, że co trzeci konsument (31 proc.) korzysta z usług gastronomicznych przynajmniej raz w tygodniu. „Do lokali gastronomicznych konsumenci wybierają się głównie z powodów towarzyskich, spędzają tam czas podczas spotkań ze znajomymi, jednak rzadko z powodu wyjątkowych okazji. Popularne jest również spożywanie alkoholu przy posiłkach, na co wskazało 51 proc. badanych.” – czytamy w raporcie. Konsumenci najczęściej wybierają piwo (55 proc.), wino (34 proc.) potem wódkę i wódkę w drinku. Badania stwierdziły także, że w restauracjach serwuje się głównie kuchnie polską (46 proc.) i typu fast food (20 proc.). Oznaczono także liderów. Największą siecią jest McDonald’s (304 restauracje, w tym 174 prowadzone na zasadzie franczyzy przez 58 licencjobiorców, ponad 16 tys. pracowników). W cateringu wyróżnia się firma Sodexo. Łącznie 20 największych sieci rynku restauracyjnego skupiało ponad 1700 placówek pod koniec 2011 roku. A segment restauracyjny odpowiada 81 proc. wartości całego udziału sprzedaży rynku HoReCa.

Raport z rynku HoReCa 2013

źródło: PKO BP

nego w Polsce do ponad 19 mld zł z 18,3 mld w 2011 roku. Nie wiadomo jeszcze czy to się udało. Najwięksi gracze na rynku jednak nie odczuwają skutków stagnacji gospodarczej, na co narzekają restauratorzy na bardziej „doświadczonych” rynkach zagranicznych, gdzie notuje się lekkie spadki Freebee_FoodService_203x135 copy.pdf 1 2013-03-15 09:16:51

sprzedaży. Dobre wyniki mają swoje źródło w rozbudowie dróg i sieci handlowych. W 2011 roku rynek centrów handlowych powiększył się o 374 tys. mkw. i osiągnął niemal 8 mln mkw. „W zeszłym roku nowa powierzchnia powstała w szesnastu nowych oraz ośmiu istniejących rozbudowa-

źródło: PKO BP

nych obiektach, z których żaden nie przekroczył 50 tys. mkw. Największe centra oddane do użytku to Galeria Rzeszów (47 100 mkw.), Galeria Korona w Kielcach (34 100 mkw.) oraz Nova Park w Gorzowie Wlkp. (32 400 mkw.) – czytamy w raporcie „Rynek Powierzchni Handlowych w 2012 R

www.e-restauracja.com 55

Raport z rynku HoReCa 2013

TAB.1

2012

PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE WYNAGRODZENIA BRUTTO

2013

XII

I w zł.

Analogiczny okres roku poprzedniego=100

Sektor przedsiębiorstw

102,4

108,1

100,4

3680,30

Zakwaterowanie i gastronomia

101,6

103,8

103,4

2552,02

Źródło: GUS

TAB.2

2012

PRZECIĘTNE ZATRUDNIENIE

2013

XII

I w tys.

Analogiczny okres roku poprzedniego=100 Sektor przedsiębiorstw

99,5

100,9

99,2

5506,5

Zakwaterowanie i gastronomia

93,0

95,8

100,1

109,7

Źródło: GUS

TAB. 3 GASTRONOMIA w 2011 r. województwa

placówki gastronomiczne(stan w dniu 31 XII) ogółem

POLSKA

13886

w tym restauracje

4447

sprzedaż z działalności gastronomicznej (ceny bieżące) w mln zł ogółem

13434,2

produkcja gastronomiczna

napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe

11172,8

1261

dolnośląskie

1218

413

1925,2

1736,6

115,6

kujawsko-pomorskie

487

167

438,7

352,9

34,5

lubelskie

511

137

260,2

210,3

25,7

lubuskie

251

192,1

157,6

łódzkie

565

250

619,5

513,8

53,1

małopolskie

1422

480

1194,2

950,4

150

mazowieckie

4025

938

4678,7

3979,8

347,9

opolskie

217

152,5

110,1

23,1

podkarpackie

535

206

339,2

262,1

45,8

podlaskie

291

107

221,4

176,1

29,4

pomorskie

678

215

603,7

486,7

76,1

śląskie

1532

548

1163,4

906,1

144,2

świętokrzyskie

272

190

162,5

15,2

warmińsko-mazurskie

396

147

252,5

206,1

29,7

wielkopolskie

893

398

743,8

589,2

87,9

zachodniopomorskie

593

172

459,1

372,5

61,8 źródło: GUS

roku” agencji Jones Lang LaSalle. Na 2013 rok spodziewany jest dalszy rozwój, i to imponujący, bo zapowiedziano 752 tys. mkw. nowej powierzchni najmu. Punkty otwarte zostaną w 25 nowych miejscach i 9 rozbudowanych obiektach. Przykładowo w Warszawie otworzy się Galeria Miejsca Plac Unii, a inne także w Inowrocławiu, Łomży, Siedlcach oraz Chojnicach. W każdym z tych miejsc będą powstawały punkty gastronomiczne, i to liczne; jak pokazuje praktyka – najczęściej sieciowe, ale nie tylko sieci zagranicznych, lecz również dobrze rozwijających się polskich 56 www.e-hotelarz.pl

firm gastronomicznych. To zyski generowane w galeriach handlowych sprawiają, że wiele przedsiębiorców nie musi narzekać na problemy. Trzeba jednak pamiętać, że otwarcie lokalu w wiodącym centrum handlowych do tanich nie należy. Najwyższy poziom czynszu osiągany jest w Warszawie (80 – 95 euro/mkw. za miesiąc), podczas gdy w pozostałych aglomeracjach wahają się pomiędzy 40 a 55 euro. W miastach od 100 do 300 tys. mieszkańców stawki czynszowe kształtują się pomiędzy 21 a 40 euro, natomiast na nieco mniejszych rynkach (75-100 tys.

mieszkańców) czynsz wynosi od 20 do 27 euro – wynika z raportu Jones Lang LaSalle.

Gastronomia zsieciowana

Warto jednak zainwestować. Wystarczy spojrzeć do danych firmy Bisnode Polska, która opublikowała ranking „Lista 400 sieci handlowych i hurtowych”. Pierwsze sto firm handlowych wykazało blisko 140 mld zł przychodu ze sprzedaży. W porównaniu z zeszłym rokiem to wzrost o ponad 20 proc. – W Polsce w ostatnich latach na rynku zaszła

Raport z rynku HoReCa 2013

Najwięksi na rynku pizzerii to Da Grasso (ok. 200 pizzerii, w tym roku planowanych jest 13 otwarć), Telepizza (ok. 120 lokali), Biesiadowo (86 lokali, deklarują przyrost min. 15 lokali w tym roku), Pizza Hut (56

zmiana bez precedensu w przeszłości. Zatarła się różnica pomiędzy dyskontami, hipermarketami i supermarketami. Sieci handlowe, szczególnie te z sektora FMCG, agresywnie szukając kontaktu z klientem, coraz częściej przemieszczają się pomiędzy tymi kategoriami. W konsekwencji świat sieci handlowych w kraju stanął na głowie. Dyskonty chcą

Duże imprezy wpływają pozytywnie na ruch turystyczny w średnim i długim okresie. Doraźnie zniechęcają jednak gości wizją tłumów i wyższymi cenami. Więc restauratorzy, jak i hotelarze, na efekt Euro 2012 muszą jeszcze poczekać 58 www.e-hotelarz.pl

być supermarketami, a delikatesy gonią za niskimi cenami – powiedział Tomasz Starzyk, ekspert firmy Bisnode Polska komentując raport „Lista 400 sieci handlowych i hurowych”. Korzystają z tego też wielkie sieci gastronomiczne, jak McDonald’s, czy AmRest, które mogą dyktować warunki dostawcom, a przez to oferować niższe ceny. Dobrze na rynku radzą sobie także sieci pizzerii. Co najmniej raz w miesiącu około 62 proc. Polaków w swoim menu uwzględnia popularny placek – wynika z badania PMR. Sprzedawany jest w 3 tysiącach pizzerii i restauracji. Najwięksi na rynku to Da Grasso (ok. 200 pizzerii, w tym roku planowanych jest 13 otwarć), Telepizza (ok. 120 lokali), Biesiadowo (86 lokali, deklarują przyrost min. 15 lokali w tym roku), Pizza Hut (56 pizzerii – należy do AmRestu). Spowolnienie gospodarcze uderzyło najmocniej w segment premium, o czym przekonało się Polskie Jadło tracąc płynność finansową. Podsumowując, na rynku gastronomicznym zwyciężą najwięksi, którzy dzięki efektowi skali nie odczuwają kryzysu. Stąd dobrym pomysłem jest przystąpienie na zasadzie franczyzy do większej sieci. Możliwości są. Mimo nienajlepszej oceny inwestorów ten rok może być okresem „spijania śmietanki” po wielkiej imprezie w zeszłym roku (Euro 2012). W końcu to była ogromna reklama nie tylko na Europę, ale i świat. Jak wynika z estymacji, dzięki niej przez najbliższe trzy lata do Polski ma przyjeżdżać pół miliona turystów zagranicznych rocznie więcej. Warto pomyśleć, jak przyciągnąć ich do swojej restauracji.•

fot.: archiwum

pizzerii – należy do AmRestu)

Raport z rynku HoReCa 2013

Piec uniwersalny

Technologia konwekcyjno-parowa jest jedną z najbardziej uniwersalnych metod przyrządzania posiłków. Wybranie właściwego dla naszej restauracji pieca i odpowiednich akcesoriów wiąże się z ilością i rodzajem jedzenia, jakie chcemy serwować. rafał Reif

Piece sześciopółkowe są opty-

Wielkość ma znaczenie

się do 100 posiłków dziennie,

Kluczową jednak rzeczą jest wybór wielkości urządzenia. Na ogół piece sześciopółkowe są optymalne do miejsc, gdzie wydaje się do 100 posiłków dziennie, dziesieciopółkowe – przy ilości do 150, a większe – jak na przykład dwudzistopółkowe – sprawdzą się w dużych zakładach produkcyjnych. Wszystko zależy od indywidualnej specyfiki lokalu. – Najczęstszy błąd to właśnie wybór pieca nieodpowiedniej wielkości. Ze względów oszczędnościowych zamawiający często decydują się na mniejszy model – mówi Mateusz Fangrat, regionalny manager sprzedaży Rational. – W praktyce takie urządzenie nie jest w stanie sprostać ilości zamówień i większej produkcji. Do innych błędów zalicza się wybór nieodpowiedniego zasilania – dodaje Mateusz Fangrat. 60 www.e-hotelarz.pl

malne do miejsc, gdzie wydaje dziesieciopółkowe – przy ilości do 150, a większe – jak na przykład dwudzistopółkowe – sprawdzą się w dużych zakładach produkcyjnych

fot.: retigo

uszt do grilla zamawiamy jeśli będziemy chcieli podawać grillowane steki, a blachę do jajek kupujemy, jeśli nastawiamy się na produkty jajeczne typu omlet czy jajka sadzone. Wyboru odpowiednich akcesoriów możemy dokonać już po zakupie pieca.

M A L K RE

Taki piec jest zazwyczaj głównym narzędziem pracy (chociaż na przykład dla restauracji serwujących dania kuchni azjatyckiej podstawowymi urządzeniami są wok i warnik), ale może służyć również jako urządzenie dodatkowe. – Piec przestaje być tylko piecem, zastępując inne urządzenia gastronomiczne: piekarnik, patelnię elektryczną, rożen, grill, frytkownicę, a częściowo nawet kuchnię – mówi Krzysztof Gawlik, ekspert kulinarny RM Gastro. – Czy jest niezbędny? Mocno upraszczając: nie jest niezastąpiony. Ale sam zdecydowanie zastępuje dużo urządzeń.

Raport z rynku HoReCa 2013

Usprawnia pracę

Bardzo dobry piec jest w stanie wykonać ponad 90 proc. czynności kuchennych. Właściwie poza gotowaniem zup czy sosów możemy przy jego użyciu smażyć, dusić, grillować, frytować, blanszować, zapiekać, gotować. Spektrum trybów pracy jest nieomal nieograniczone. A wszystko to dzięki technologii przetłaczania przez komory ruchem poziomym powietrza, które następnie przechodzi przez filtry oczyszczające je z tłuszczu i znów trafia do wentylatorów. W wyniku tego procesu powietrze jest pozbawione zapachów, a temperatura w komorze rozkłada się równomiernie. Do strumienia powietrza dodawana jest para wodna, która nie dość, że zapobiega utracie wilgoci, przyśpiesza jeszcze obróbkę termiczną. Nie ma urządzeń niezastąpionych, ale technologia konwekcyjno-parowa zdecydowanie usprawnia pracę w kuchni, zwiększa wydajność, przyśpiesza zarówno produkcję, jak i wydawanie posiłków, a co najważniejsze – przynosi ogromne korzyści finansowe, redukując koszty tłuszczów, energii, wody i zapewniając oszczędne wykorzystanie surowców, na przykład mięsa. Nie bez znaczenia jest również kwestia powtarzalności i jakości potraw. – We współczesnej gastronomii piec to produkt niezastąpiony – mówi Tom Hybl, Country Manager w Manitowoc Foodservice.

Prostszy niż patelnia

- Niektóre modele obecne na rynku mają oprogramowanie intuicyjne i są bardzo proste w obsłudze – tłumaczy Mateusz Fangrat. – Zaryzykowałbym stwierdzenie, że prostsze niż obsługa patelni, bo nie musimy nawet znać czasu smażenia konkretnych produktów, ani nadzorować całej obróbki termicznej – kończy Mateusz Fangrat. Wykorzystanie potencjału zależy od możliwości danego urządzenia, jednak po szybkim zapoznaniu się z panelem każda osoba z personelu bez problemu będzie potrafiła obsłużyć taki piec. W dodatku najnowsze modele mają wbudowane książki kucharskie, z których w czasie rozgrzewania kucharz jest w stanie dowiedzieć się wszystkiego na temat obróbki termicznej danego produktu. - Konieczne jest odbycie szkolenia z obsługi takiego urządzenia. Piec ma różne możliwości i dobrze jest, gdy szef kuchni wie, jak z nich korzystać – mówi Tom Hybl z Manitowoc Foodservice. Restauratorzy często chcą, aby w szkoleniu uczestniczył szef kuchni firmy produkującej piece. Pomaga to dopasować urządzenie do danej restauracji. – Najnowocześniejsze trendy sprawiają, że tego typu piece stają się bardziej oszczędne, zużywają mniej wody i energii do przyrządzania www.e-restauracja.com 61

Raport z rynku HoReCa 2013

Praktycznym rozwiązaniem są na przykład dwie komory w jednym piecu, aby efektywniej wykorzystać każdą z nich podczas przyrządzania różnego rodzaju potraw Piec jak samochód

Mateusz Fangrat, regionalny manager sprzedaży Rational ena katalogowa urządzenia zależy od możliwości, rodzaju zasilania oraz konkretnego modelu. Cena wzrasta wraz z oferowanymi przez urządzenie funkcjami (możliwościami) czy wielkością. Należy brać pod uwagę także koszt podstawowych akcesoriów; w prostszych modelach dochodzi koszt zakupu filtrów czy uzdatniaczy wody. Ta inwestycja bardzo szybko się zwraca i w profesjonalnej kuchni piec konwekcyjno-parowy to jej serce. Dzięki zwiększonej wydajności produkcyjnej i minimalizacji kosztów zużycia zasobów naturalnych inwestor może zaoszczędzić – w porównaniu z kuchnią prowadzoną bez tej technologii – nawet kilka tysięcy miesięcznie. Nie jest to więc pieniądz wydany, ale dobrze zainwestowany, który zwraca się od pierwszego dnia po zakupie.

Krzysztof Gawlik, ekspert kulinarny RM Gastro ażne jest, aby sprzedawca zapewniał klientowi szkolenie posprzedażowe i dalsze wsparcie, na przykład umożliwiając stały kontakt z ekspertem kulinarnym. Dzięki ta-

62 www.e-hotelarz.pl

kim działaniom już od samego początku pracy z wykorzystaniem pieca można cieszyć się wszystkimi jego możliwościami. Coraz więcej użytkowników zwraca uwagę na aspekty ekonomiczne – niskie zużycie mediów, jak najmniejsze obniżenie wagi produktu po obróbce, wydajną chemię myjącą. Rosnąca świadomość ekologiczna też ma tu swój udział – chcemy, aby praca pieca nie obciążała zbytnio środowiska (media, chemia, długa żywotność jednego urządzenia). Poza tym ważne są oczywiście tradycyjne cechy – jakość, cena i rzetelny serwis. Tom Hybl, Country Manager z Manitowoc Foodservice ażdy, kto kupuje piec konwekcyjno-parowy, powinien być świadomy faktu, że jest to inwestycja długofalowa, na około dziesięć albo więcej lat. Kupowanie taniego sprzętu technologicznie zacofanego i marnej jakości to po prostu strata pieniędzy. Może się wtedy zdarzyć, że po trzech latach użytkowania szef kuchni przyjdzie do właściciela restauracji i poprosi o kupno nowego pieca, bo obecny model po trzech latach nie działa i w zasadzie kuchnia nigdy w pełni z niego nie korzystała, bo piec nie działał sprawnie, na przykład kiedy był całkowicie załadowany.

fot.:rational

jedzenia – wyjaśnia Tom Hybl. W dodatku są coraz mniejsze, ale mają więcej możliwości. Praktycznym rozwiązaniem są na przykład dwie komory w jednym piecu, aby efektywniej wykorzystać każdą z nich podczas przyrządzania różnego rodzaju potraw. Oszczędza to czas i energię, a niewielki piec zajmuje mniej miejsca w kuchni.

Bardzo istotnym aspektem jest kwestia serwisowa. Producenci pieców dają z reguły dwuletnią gwarancję z możliwością przedłużenia. Jeśli opieramy pracę w kuchni na tej technologii, urządzenie musi być niezawodne i starannie wykonane. – Firmy specjalizujące się w produkcji pieców mają sieć serwisantów w całej Polsce i magazyny ze wszystkimi częściami zamiennymi – twierdzi Mateusz Fangrat. – Nie zdarza się, żeby klient czekał tydzień na sprowadzenie części lub naprawę. Pracownicy serwisu natychmiast je wykonują. Są to ważne elementy decydujące o efektywności i jakości pracy. Klient ma wykorzystywać urządzenie, a nie czekać na naprawy – kończy Fangrat. A Krzysztof Gawlik z RM Gastro dodaje: – Taki piec można porównać do samochodu. Musimy o niego dbać, przestrzegać terminów przeglądów, serwisować w autoryzowanych placówkach, co zagwarantuje nam niezawodność oraz pomoże uniknąć większych awarii i związanych z nimi wydatków. Idealny piec? Trwały, inteligentny, intuicyjny, ekonomiczny i objęty sprawną obsługą serwisową. •

Co dziś podamy na stół ? Wszystko. Wiele składników jest niezbędnych do stworzenia idealnej kuchni. Porozmawiaj z Manitowoc a być może odkryjesz, że gdy w grę wchodzą najlepsze w swojej klasie urządzenia, dostarczamy niemal wszystkie z nich. Stworzone by działać, przemyślane do końca, zbudowane z prawdziwych kulinarnych spostrzeżeń, które pomagają zachować unikalność twojego menu, co więcej wspomogą one tempo pracy twoich ludzi i sprawią, iż twój stół już zawsze będzie w pełni zastawiony wysokiej jakości daniami. Marki należące do Manitowoc Foodservice to m.in: Convotherm®, Frymaster®, Garland®, Lincoln, Manitowoc® Ice oraz Merrychef®.

Raport z rynku HoReCa 2013

Program

dla gastronomii

Niejednokrotnie restauracje tracą klientów, mimo całkiem niezłej kuchni, z powodu zbyt długiej realizacji zamówień. Wielu restauratorów traci też pieniądze z powodu „kreatywnej księgowości” swojego personelu. Oprogramowanie tworzone z myślą o branży gastronomicznej pomaga usprawnić obsługę gości i wyeliminować potencjalne nadużycia ze strony pracowników. Piotr Stawiński

ostępne na rynku programy zasadniczo nie różnią się od siebie, ani funkcjonalnie, ani cenowo – uważa Krzysztof Dulko, manager sprzedaży HoReCa w firmie Wincor Nixdorf. – Różnice ujawniają się jednak najczęściej w szczegółach, czasem właśnie akurat tych istotnych z punktu widzenia restauratora. Stąd zdefiniowanie oczekiwań właściciela restauracji na wczesnym etapie jest bardzo ważne. Niezależnie od wielkości oraz typu lokalu gastronomicznego niezbędnymi elementami oprogramowania usprawniającego zarządzanie gastronomią są dwa moduły: POS (point of sale) odpowiadający za sprzedaż i sprawną obsługę gości oraz moduł zapewniający właściwe zarządzanie lokalem, kontrolę poszczególnych obszarów działalności oraz koordynację pracy i planowanie działań. Firmy informatyczne działające w branży gastronomicznej mające taką ofertę: LSI Software – POSitive Restaurant POS i POSitive Restaurant Manager, Softech – Gastro POS i Gastro Chef, S4H – S4H POS i S4H Chef, McComp – ProRESS, Micros Fidelio – RES (Restaurant Enterprise Solution) Windorf Nixorf – rManager itd. w ramach swoich rozwiązań dla gastronomii oferują moduły nastawione na catering, zarządzanie zasobami magazynowymi, czy na sieci gastronomiczne. Podstawowe funkcje mogą być wzbogacane – w zależności od specyficznych potrzeb – o kolejne moduły funkcjonalne, takie jak moduł obsługi systemów lojalnościowych (karty stałego klienta), moduł obsługi rezerwacji telefonicznych i dostaw (delivery), moduł rozliczeń kasowych itp.

Zdefiniować potrzeby

Dlatego przed przystąpieniem do rozmów z dostawcami oprogramowania restaurator musi przede wszystkim szczegółowo zdefiniować własne potrzeby i oczekiwania odnośnie systemu, który chciałby zakupić. Powinien odpowiedzieć sobie na pytanie, jakie problemy chciałby rozwiązać lub wyeliminować 64 www.e-hotelarz.pl

za pomocą oprogramowania. Przed wyborem należy dokładnie porównać funkcje poszczególnych systemów i ich możliwości. – Istotne jest, aby proponowane oprogramowanie zawierało moduły oraz funkcjonalności, które faktycznie odpowiadają potrzebom danego lokalu, jak również, aby system był na tyle elastyczny, by mógł współpracować z dowolnym sprzętem komputerowym – tłumaczy Piotr Hulewicz z LSI Software. Zwraca

System uprawnień, czyli przydział zezwoleń na wykonywanie poszczególnych operacji przez konkretne osoby z obsługi daje właścicielowi restauracji skuteczne narzędzie w zapobieganiu i wykrywaniu ewentualnych nadużyć też uwagę, aby kierować się także rekomendacjami dotychczasowych użytkowników oferowanego systemu. – Inwestor powinien określić, ile może przeznaczyć środków na dane przedsięwzięcie. Ile stanowisk sprzedażowych potrzebuje w lokalu? Czy w pomieszczeniu kuchennym wystarczy drukarka zamówień, czy też potrzebny będzie dodatkowy sprzęt np. z modułem KDS (systemy kuchenne)? Czy na zapleczu kuchennym potrzebne będzie nowe stanowisko komputerowe, czy dla kierowców potrzeba modułu dostaw na wynos. Czy potrzebny

Raport z rynku HoReCa 2013

będzie sprzęt komputerowy do biura dla managerów restauracji bądź specjalistów ds. żywienia. Jaką liczbę magazynów planuje prowadzić – wylicza Urszula Włodarczyk-Walczak, prezes S4H. Trzeba pamiętać, że wdrożenie systemu do zarządzania lokalem nie kończy się w momencie zakupu. Należy zwrócić uwagę na to, czy firma oferująca oprogramowanie zapewnia również usługi wdrożeniowe i serwisowe, czy oferuje także wstępną analizę przedwdrożeniową. – Dlatego konieczne jest sprawdzenie, co oprócz atrakcyjnej ceny oferuje dany dystrybutor lub producent oprogramowania, czy posiada rozbudowany serwis zapewniający szybką 24 godzinną pomoc itp. – mówi Piotr Hulewicz.

Niezbędne funkcje

Współczesne systemy sprzedaży gastronomicznej pracują z reguły na terminalach z ekranem dotykowych, dzięki czemu ich obsługa jest prosta, wygodna i szybka. Niezbędnymi funkcjami programu gastronomicznego w odróżnieniu od zwykłej kasy fiskalnej jest możliwość otwarcia większej liczby rachunków, możliwości domówienia w każdej chwili do już otwartych rachunków oraz łączenie bądź dzielenie otwartych rachunków w celu łatwiejszego rozliczenia się między klientami z zamówionych potraw. – Ważną funkcją oprogramowania gastronomicznego w restauracji jest możliwość wystawienia faktury od razu przy zamknięciu rachunku, bądź już po wydrukowaniu paragonu – tłumaczy Urszula Włodarczyk-Walczak z S4H. – Dla managerów restauracji najważniejszymi funkcjami wspomagającymi pracę jest możliwość wygenerowania różnego rodzaju raportów m.in. raportu utargów obecnej zmiany, raportu kelnerskiego, czy też raportu sprzedanych towarów i wiele innych. Program powinien dawać również możliwość wprowadzenia czasowych rabatów na określone pozycje w określonych dniach i godzinach (tzw. „happy hours”), czy też nagradzanie stałych klientów poprzez wprowadzanie kart rabatowych z odpowiednimi współczynnikami rabatu bądź przywilejami poprzez stoso-

wanie różnego rodzaju programów lojalnościowych. Poza głównym zadaniem systemu POS, czyli rejestracją sprzedaży i obsługą zamówień, służą one również kontroli zachowań kelnerskich i uprawnień do wykonywania pewnych funkcji poprzez logowanie za pomocą karty czy też unikalnego hasła pracowniczego. – System uprawnień, czyli przydział zezwoleń na wykonywanie poszczególnych operacji przez konkretne osoby z obsługi, jak również szereg szczegółowych raportów statystycznych, dotyczących choćby tak newralgicznych obszarów jak anulowanie pozycji na rachunkach, dają właścicielowi restauracji skuteczne narzędzie w zapobieganiu i wykrywaniu ewentualnych nadużyć. Takich możliwości nie oferują standardowe kasy fiskalne, których funkcje ograniczają się do rejestracji sprzedaży i podstawowego jej raportowania – wyjaśnia Krzysztof Dulko z Wincor Nixdorf.

Opór personelu

I zapewne z tego powodu (choć niekoniecznie z tego) największym problemem we wdrażaniu nowych rozwiązań informatycznych w lokalach jest… opór załogi. – Spowodowany jest różnymi czynnikami. Jednym z nich są słabe umiejętności obsługi komputera, lęk przed użytkowaniem różnego rodzaju sprzętów, bądź wizja większej kontroli przez managera czy właściciela restauracji – mówi Urszula WłodarczykWalczak. – Odstrasza również fakt przed czymś nowym i nieznanym. Podczas samej pracy na oprogramowaniu najczęstszym problemem jest brak zrozumienia, bądź w ogóle ignorowanie różnego rodzaju komunikatów wysyłanych przez program. Potwierdza to Krzysztof Dulko: – Czasem personel jest „na bakier” z techniką i technologią i najzwyklej w świecie boi się komputera. Z tym jednak poradzić sobie jest prosto. Gorzej, jeśli personel przyzwyczajony do braku szczegółowej kontroli chce tej kontroli uniknąć w przyszłości. Wówczas należy liczyć się z wewnętrzną opozycją przeciwko nowemu rozwiązaniu, która wykorzysta wszelkie argumenty, aby storpedować zmiany.

reklama_POLDER_Hotelarz.pdf 1 2013-03-08 14:03:16 R

www.e-restauracja.com 65

Raport z rynku HoReCa 2013

Często wrogiem zmian są również przyzwyczajenia personelu z pracy na innym systemie, znany system, na którym ktoś pracuje od dłuższego czasu zawsze uważany jest za „lepszy” od nowego, właśnie wdrażanego. Drugim powodem problemów są… sami właściciele restauracji i ich błędne podejście polegające na przyjmowaniu biernej postawy w procesie wdrożenia i w okresie użytkowania produktu. – Wdrożenie systemu przynosi pożądane korzyści jedynie wówczas, jeśli wraz z wprowadzeniem nowego oprogramowania zostaną wprowadzone też zmiany w organizacji pracy i sposobie myślenia. Dotyczy to zwłaszcza podmiotów, które wcześniej z tego typu programów zupełnie nie korzystały – tłumaczy Krzysztof Dulko. – Praca na systemie, szczególnie w przypadku modułu magazynowego, wymaga jego dobrej znajomości, poświęcenia sporej ilości czasu na jego obsługę (ewidencjonowanie dostaw), systematyczności. Do obsługi systemu powinno się wyznaczyć kompetentną osobę a administrowanie programem i praca na nim powinny być jednym z głównych jej zadań. Wdrożenie oprogramowania w lokalu to praca nie tylko po stronie firmy wdrożeniowej, ale nie mniejszy wysiłek po stronie lokalu i jego załogi, zarówno podczas wdrożenia, jak i w czasie późniejszego użytkowania. – Inwestorzy bardzo często traktują wdrożenie systemu do zarządzania jak instalację zwykłego oprogramowania myśląc, że wystarczy komputer oraz płyta z oprogramowaniem i wszystko będzie działać. Konieczna jest jednak dokładana analiza przedwdrożeniowa, która obejmuje ustalenie miejsca umieszczenia terminali, przygotowanie oraz rozplanowanie niezbędnej infrastruktury teleinformatycznej – mówi Piotr Hulewicz z LSI Software. – Dlatego bardzo ważne jest, aby na samym początku rozmów z inwestorem poinformować go o niezbędnej współpracy pomiędzy jego pracownikami a działem wdrożeń firmy. Jeśli pracownicy inwestora oraz dostawcy oprogramowania aktywnie współpracują to cały proces instalacji sprzętu oraz wdrożenia systemu przebiega szybko i sprawnie. Trzeba pamiętać, że program jest jedynie narzędziem, który daje pewne możliwości, a to czy się z nich będzie korzystać zależy wyłącznie od właściciela bądź managera lokalu oraz załogi.

mina pracę na zwykłej kasie z tą różnicą, że klawisze są wyświetlane na ekranie a wybór potraw jest prosty i intuicyjny, a przy tym dużo szybszy. Identyfikacja kelnera następuje według kodu lub z użyciem karty magnetycznej. - Gastro SZEF prowadzi gospodarkę magazynową firmy w oparciu o dokumenty magazynowe oraz sprzedaż zrealizowaną na stanowiskach kelnerskich. Zapewnia pełną kontrolę kosztów, dzięki tworzonym na bieżąco raportom i analizom. Oprogramowanie pozwala również monitorować nową promocję, gospodarkę magazynową czy wyliczać ceny kalkulacyjne potraw.

Podczas pracy na oprogramo-

waniu najczęstszym problemem jest brak zrozumienia, bądź

w ogóle ignorowanie różnego rodzaju komunikatów wysyłanych przez program

PREZENTACJA WYBRANYCH PROGRAMÓW DLA GASTRONOMII

SOFTECH: Gastro - Gastro POS jest samodzielnym programem sprzedaży kelnerskiej i barmańskiej na ekranach dotykowych. Program powstał w celu wyeliminowania ograniczeń funkcjonalnych, jakie stwarzało posługiwanie się na stanowisku kelnerskim/barmańskim kasą fiskalną. Obsługa programu GASTRO POS przypo66 www.e-hotelarz.pl

LSI SOFTWARE: POSitive Restaurant - POSitive Restaurant moduł POS odpowiada za sprzedaż i sprawną obsługę gości. Charakteryzuje się intuicyjnym interfejsem zapewniając tym samym łatwą oraz szybką obsługę. System sam automatycznie przesyła zamówienia do kuchni, aby umożliwić rozpoczęcie procesu przygotowania potrawy. Budowa systemu umożliwia jego instalację zarówno na stacjonarnych terminalach POS jak również na mobilnych urządzeniach, które kelnerzy zawsze mają przy sobie. - POSitive Restaurant moduł Manager zapewnia właściwe zarządzanie lokalem, kontrolę poszczególnych obszarów działalności oraz koordynację pracy i planowanie działań. Umożliwia pełną kontrolę nad pracą całego lokalu, tworzenie dowolnych raportów dotyczących prowadzonej działalności, analizę stanów magazynowych, opracowywanie optymalnych planów sprzedażowych. Na podstawie danych pobieranych z modułu POS managerowie mogą opracowywać czasowe promocje, rabaty i specjalne cenniki.

S4H: S4H Gastronomia S4H POS to aplikacja sprzedaży oparta na technologii ekranów dotykowych. Głównymi zaletami tego modułu w stosunku do najpopularniejszych rozwiązań są: stały podgląd sprzedaży w module menadżerskim z pełną szczegółowością, prosta i elastyczna możliwość definiowania ekranów przycisków, stały podgląd rachunku na każdym etapie jego obsługi, wygodny moduł bonowania zestawów i pizz, zaawansowany moduł dzielenia i łączenia rachunków, możliwość definiowania wydruków zestawień rozliczających zmianę. S4H Chef to okienkowa aplikacja magazynowo-rozliczeniowa. Główną zaletą tego modułu jest zaawansowany system raportowania, działający w oparciu o cztery sposoby prezentacji danych: dokumenty z możliwością definiowania własnych dokumentów opartych o przygotowane źródło danych, czy definiowalne widoki tabel z możliwością ich prostego grupowania, filtrowania i porządkowania.

Raport z rynku HoReCa 2013

McComp: ProRESS i ProGASS ProRESS: Służy do dokładnej rejestracji sprzedaży gastronomicznej z możliwością natychmiastowego wystawiania zamówień kuchennych, rachunków dla gościa, paragonów fiskalnych, faktur VAT. Umożliwia rozliczenie pracowników z uwzględnieniem różnych form płatności, udzielonych rabatów i otrzymanych napiwków. Składa się z kilku elementów składowych: obsługa kas kelnerskich, funkcje fiskalne, moduł klubowy, moduł raportów, moduł przeceny ProGASS: składa się z takich elementów składowych jak m.in. gospodarka magazynowa, kalkulacja kosztów, receptur, kosztów potencjalnych oraz rzeczywistych, kalkulacja menu; moduł sprzedaży – wystawianie faktur, zdejmowanie sprzedaży bezpośrednio ze stanu magazynowego; analiza kosztów i raport obrotów; rejestrowanie wybranych parametrów jakościowych na potrzeby HACCP; moduł zaopatrzenia zewnętrznego oraz wewnętrznego wraz z automatyzowaniem przyjęć na podstawie złożonych zamówień; rejestrowanie ofert cenowych od dostawców. Manager rManager POS to m.in. graficzna reprezentacja sali, natychmiastowe wystawianie zamówień kuchennych, paragonów fiskalnych, faktur VAT; wszystkie zaawansowane

operacje na rachunkach; rozbudowany system raportowania; zapisywanie każdej operacji kelnerskiej w bazie danych; rozbudowany system uprawnień i autoryzacji; w połączeniu z Manager Magazyn pozwala na kontrolę kosztów i surowców w czasie rzeczywistym (sprzedaż i magazyn online). rManager Store to m.in. kalkulacja potraw poprzez zastosowanie receptur; zamienniki składników podstawowych w recepturach i kontrola opłacalności ich zastosowania; ewidencja cen netto oraz cen średnioważonych artykułów magazynowych; śledzenie marży, narzutu i współczynnika foodcost artykułów sprzedażnych globalnie oraz w poszczególnych miesiącach Micros Fidelio Firma oferuje wszechstronne systemy restauracyjne typu POS, umożliwiające skalowanie w celu dostosowania do potrzeb restauracji wszystkich typów i wielkości. Rozwiązania restauracyjne MICROS zapewniają: - w pełni zintegrowane rozwiązania, obejmujące narzędzia dla obszaru obsługi klientów, zaplecza biurowego i jednostek centralnych - skalowalne i elastyczne narzędzia - możliwości połączenia z oprogramowaniem MICROS eBusiness Solutions dla różnych metod instalacji. • R

www.e-restauracja.com 67

Raport z rynku HoReCa 2013

Dlaczego to zmienili? Przecież było dobrze...

Takie pytanie usłyszałem ostatnio od uczestnika jednego ze spotkań z kadrą zarządzającą obiektami hotelowymi. Dotyczyło telewizji hotelowej i wdrażanego programu cyfryzacji. Nic dziwnego, że zmiana ta budzi wątpliwości. W przypadku systemu telewizji hotelowej wymiana sprzętu może się wiązać z poważnymi kosztami, jak i skomplikowanym procesem wdrażania nowych rozwiązań. Ale nie musi. Tomasz Man

68 www.e-hotelarz.pl

31 lipca 2013 roku zostanie wyłączony ostatni analogowy nadajnik, a tym samym zmieni się cały system nadawczy, funkcjonujący w naszym kraju od samego początku istnienia telewizji. Sygnał analogowy zostanie zastąpiony sygnałem cyfrowym wciąż funkcjonują, jednak i one wkrótce znikną. 31 lipca 2013 roku ma zostać wyłączony ostatni analogowy nadajnik, a tym samym zmieni się cały system nadawczy,

funkcjonujący w naszym kraju jeszcze od lat 50., czyli od początku istnienia telewizji. Sygnał analogowy zostanie zastąpiony cyfrowym.

fot.: archiwum

zym jest telewizja cyfrowa? Jakie korzyści i nowe funkcje daje użytkownikowi? Jakie są technologiczne możliwości odbioru sygnału cyfrowego? Z jak dużą inwestycją należy się liczyć przy wymianie sprzętu? Mój rozmówca otwierał swój hotel kilkanaście lat temu, inwestując spore środki w odbiorniki starego typu (tzw. kineskopowe) oraz system dystrybucji programów w oparciu o antenę naziemną i satelitarną. Miał wtedy w swojej ofercie kilkanaście programów: polskich, angielskich, niemieckich – pełen przekrój dla gościa krajowego i zagranicznego. W związku ze zmianami technologicznymi w krajach Europy Zachodniej, z biegiem lat lista programów obcojęzycznych odbieranych z satelity systematycznie się kurczyła. Kanały polskie – odbierane z anteny naziemnej,

L K E

System analogowy ma wiele wad. Najistotniejszą jest duża podatność na zakłócenia związane z warunkami atmosferycznymi oraz innymi systemami pracującymi w bliskiej odległości anten. Naziemna telewizja cyfrowa DVB-T (Digital Video Broadcast – Terrestrial) to sygnał znacznie bardziej odporny na tego typu zakłócenia. To również sygnał o dużo lepszej jakości obrazu i dźwięku. Ale telewizja cyfrowa to przede wszystkim szersza oferta programowa, która będzie się systematycznie

Sprawdź swój telewizor

AMA

Raport z rynku HoReCa 2013

uż w lipcu 2013 w całej Polsce zostanie wyłączony sygnał analogowej telewizji i będzie to ostatni etap procesu mającego na celu wprowadzenie Naziemnej Telewizji Cyfrowej. Tym samym odbiorniki telewizyjne nieprzystosowane do standardu DVB-T MPEG-4 (właśnie taki obowiązuje w Polsce), czyli wszystkie bez wbudowanego tunera z MPEG4, staną się niemal bezużyteczne. Cyfryzacja wprowadza nową jakość obrazu i dźwięku, upowszechnia telewizję w wysokiej jakości wliczając w to programy TVP oraz pakiet programów polskich nadawców prywatnych. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji rozdzielając miejsca w multipleksach (Mux-1, Mux-2 i Mux-3) ma na uwadze, by powstały w ten sposób pakiet był różnorodny, dlatego w jego ramach oprócz najpopularniejszych, znajdą się także kanały tematyczne: filmowe, rozrywkowe, informacyjne, dokumentalne, sportowe, muzyczne i dla dzieci powiększać. To także nowe, niedostępne wcześniej możliwości i funkcjonalności: napisy, równoległe nadawanie kilku ścieżek dźwiękowych, dźwięk przestrzenny Dolby 5.1, funkcja EPG (Electronic Program Guide – tekstowa informacja o nadawanych programach). Wobec planowanych zmian hotelarzowi nie pozostaje nic innego, jak zmodernizować system odbioru telewizji w swoim obiekcie. W skład takiego systemu wchodzą trzy elementy: pole antenowe, czyli anteny naziemna i satelitarna, umieszczone na zewnątrz obiektu; stacja czołowa – zespół urządzeń odpowiadających za odbiór programów nadawanych drogą satelitarną i naziemną oraz sieć dystrybucyjna – okablowanie i odbiorniki TV. Wszystkie te elementy są istotne dla poprawnego odbioru i dystrybucji programów w hotelu. Który z nich należy wymienić lub zmodernizować, aby utrzymać najbardziej optymalną ofertę programową przy zachowaniu wysokiej jakości sygnału, a jednocześnie minimalizując koszty. O wyborze najbardziej optymalnego rozwiązania powinien decydować odbiornik telewizyjny, a dokładnie to, czy posiada on wbudowany dekoder DVB-T z obsługą sygnału zakodowanego w standardzie MPEG-4. Nie każdy tzw. płaski telewizor jest przystosowany do odbioru naziemnej telewizji cyfrowej. Informację, czy nasz odbiornik posiada wbudowany dekoder, czy też nie, znajdziemy w instrukcji obsługi urządzenia lub w najbliższym centrum serwisowym. Jeśli posiadamy odbiornik przystosowany do odbioru telewizji cyfrowej, możemy skorzystać z najprostszego rozwiązania www.e-restauracja.com 69

Raport z rynku HoReCa 2013

żyć na tym, jak nasz gość będzie postrzegał standard i funkcjonalność hotelowych urządzeń. Istnieją co prawda na rynku odbiorniki i tunery DVB-T dzięki którym można uruchomić funkcje automatycznego załączania telewizora (w tej sytuacji do obsługi urządzenia wystarczy jeden pilot), jednak również to rozwiązanie należy potraktować jako krótkoterminowe, pozwalające nieco odłożyć w czasie inwestycje związaną z zakupem odbiorników.

Wariant hybrydowy

umożliwia wprowadzenie określonych ograniczeń w dostępnie do wybranych ustawień i funkcji telewizora – zakupu kompletnego systemu cyfrowej stacji czołowej telewizji hotelowej, który pozwoli nam na odbiór kanałów satelitarnych i naziemnych. Jest to rozwiązanie najkorzystniejsze dla inwestorów, którzy cenią sobie najwyższy standard świadczonych usług i pragną zapewnić hotelowym gościom odbiór programów telewizyjnych w najlepszej jakości obrazu i dźwięku.

Gdy odbiornik nie ma DVB-T

Jeśli odbiorniki telewizyjne w hotelu nie posiadają wbudowanego dekodera DVB-T, wówczas kluczowa jest ocena stanu, modelu, stopnia zużycia urządzeń i oszacowanie, czy warto inwestować w zakup nowych odbiorników. Jeśli zdecydujemy się jednak na pozostawie70 www.e-hotelarz.pl

nie dotychczasowych urządzeń bez dekodera DVB-T, możemy skorzystać z dwóch rozwiązań. Pierwszym jest rozbudowanie posiadanej analogowej stacji czołowej o moduły, których zadaniem będzie odbiór cyfrowej telewizji i konwersja sygnału do standardu analogowej telewizji dystrybuowanej przez posiadany system. Tu jednak trzeba wziąć pod uwagę fakt, że jest to rozwiązanie dość drogie, a jakość odbieranych programów będzie znacznie niższa. Co więcej – jest to jedynie rozwiązanie doraźne. Ważne jest, aby przy jego zastosowaniu ocenić stan techniczny stacji czołowej – być może bardziej opłaca nam się jej wymiana na model cyfrowy (i tak w perspektywie czasu nieunikniona) niż zakup modelu, który będzie działał tylko do momentu, kiedy w hotelu będzie funkcjonował odbiór analogowy. Lepszym pomysłem jest zakup – zamiast nowych odbiorników – zewnętrznych dekoderów DVB-T do każdego telewizora, a także wymiana stacji analogowej na urządzenie cyfrowe. Nie posiadając odbiorników najnowszej generacji możemy się wtedy cieszyć jakością obrazu i dźwięku, jaką oferuje telewizja cyfrowa. Niedogodnością tego rozwiązania jest konieczność korzystania z dwóch pilotów do obsługi odbiornika: pierwszym z nich włączamy i wyłączamy urządzenie oraz wybieramy źródło sygnału, drugim – zmieniamy kanały. To pozornie błahe utrudnienie może jednak zawa-

Tomasz Man. Właściciel firmy Infico Hotels, specjalizującej się w projektowaniu i realizacji prac nad systemami niskoprądowymi, w tym telewizji hotelowej

fot.:sxc

Tryb hotelowy

Ostatnim z możliwych rozwiązań jest wariant hybrydowy w postaci analogowego odbioru sygnału satelitarnego i cyfrowego odbioru sygnału naziemnego. Rozwiązanie to wymaga jednak posiadania nowoczesnych odbiorników telewizyjnych z wbudowanym dekoderem DVB-T, a także z funkcją listy w trybie hotelowym urządzenia. Tryb hotelowy umożliwia wprowadzenie określonych ograniczeń w dostępnie do wybranych ustawień i funkcji telewizora (np. maksymalna głośność, blokada poszczególnych funkcji menu itp.). Konieczna do zastosowania wariantu hybrydowego funkcja listy w trybie hotelowym pozwoli dowolnie ustawić kolejność kanałów telewizyjnych niezależnie od ich źródła – bez względu na to, czy będzie nim tuner DVB-T, czy też tuner analogowy. Cyfryzacja telewizji naziemnej jest przedsięwzięciem o skali globalnej. DVB-T z obsługą sygnału zakodowanego w standardzie MPEG-4 i dźwiękiem Dolby Digital Plus to standard, który został przyjęty i konsekwentnie wdrażany w krajach europejskich. Szczegóły programu cyfryzacji dostępne są na stronie www.cyfryzacja.gov.pl. Warto wcześniej zapoznać się z wszelkimi planowanymi zmianami i zastanowić się nad wdrożeniem w swoim hotelu optymalnych rozwiązań, które zapewnią gościom komfort, wysoką jakość i możliwość korzystania z szerokiej oferty programowej telewizji cyfrowej. •

Raport z rynku HoReCa 2013

Dotacje unijne

działania marketingowe w branży hotelarskiej Ponoszenie wydatków na działania marketingowe w hotelarstwie jest koniecznością, jeśli chcemy osiągnąć sukces. Poziom tych wydatków zależy od bardzo wielu czynników, ale niezależnie od zakresu oraz intensywności kampanii, zawsze stanowi znaczny udział w budżecie hotelarza. Jednym z realnych sposobów pozyskania bezzwrotnego wsparcia finansowego na działania promocyjne jest wystąpienie o dotację z budżetu UE. Małgorzata Nejfeld

II kwartale 2013 roku planowany jest konkurs dla przedsiębiorców „Paszport do eksportu” w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (POIG). Możliwe będzie uzyskanie dofinansowania na projekty mające na celu wejście na nowe rynki i wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa na rynkach zagranicznych, a także na projekty przyczyniające się do zwiększenia udziału sprzedaży na rynki zagraniczne w ogólnej sprzedaży przedsiębiorstwa oraz na projekty promujące polską markę na rynkach zagranicznych.

Paszport do działań

O dofinansowanie w ramach Paszportu do eksportu mogą ubiegać się mikro, mali oraz średni przedsiębiorcy. Co oznacza, że wykluczone z możliwości otrzymania dofinansowania są tylko duże firmy, które zatrudniają powyżej 250 osób, a ich roczny obrót przekracza 50 milionów euro. Ponadto, warunkiem przystąpienia do konkursu jest poziom eksportu nieprzekraczający 30 proc. w całkowitej sprzedaży. Dotacja, o jaką można się ubiegać, to aż 400 tys. zł. Poziom dofinansowania stanowi 75 proc. wartości kosztów kwalifikowalnych. Katalog kosztów kwalifikowalnych jest bardzo szeroki. W ramach Paszportu do eksportu można realizować następujące działania: 1. Opracowanie oraz wydruk materiałów promocyjnych; 2. Udział w zagranicznych imprezach targowo-wystawienniczych i/lub między-

narodowych imprezach odbywających się w Polsce w charakterze wystawcy; 3. Udział w misjach gospodarczych za granicą, np. w imprezach targowo-wystawienniczych w jako odwiedzający; 4. Wyszukiwanie i dobór partnerów na rynkach docelowych poprzez odbywanie bezpośrednich spotkań z potencjalnymi partnerami, zakup baz danych, zakup badań marketingowych itp.;

Nabory wniosków ogłaszane w roku 2013

ostatnia

szansa na pozyskanie dofinansowania w obecnej perspektywie finansowej 5. Zakup usług doradczych w zakresie finansowania prowadzonej działalności, w tym eksportowej; 6. Zakup usług doradczych w zakresie opracowania koncepcji wizerunku; 7. Organizacja misji gospodarczych dla partnerów w naszym obiekcie; 8. Pokrycie kosztów związanych z działalnością, przedstawicieli firmy na

rynkach w zakresie reklamy i promocji obiektu na rynkach zagranicznych.

Ostatnia szansa

Na pewno warto się ubiegać o dotacje w ramach Paszportu do eksportu. Dzięki funduszom europejskim zrealizowano już setki, a nawet tysiące projektów w sektorze HoReCa. Od 2007 roku odbyło się łącznie 12 konkursów, w ramach których rozdysponowano prawie 900 mln złotych. Prawie 4 tys. przedsiębiorców uzyskało wsparcie finansowane na kampanie promocyjne mające na celu ekspansję na rynki zagraniczne oraz promocję polskiej gospodarki poza granicami kraju. Przedstawiciele sektora turystycznego, w tym hotelarze mają duży udział w wykorzystaniu środków unijnych. Nabory wniosków ogłaszane w roku 2013 to ostatnia szansa na pozyskanie dofinansowania w obecnej perspektywie finansowej. Co prawda Rada Europejska podjęła kluczowe decyzje w sprawie budżetu unijnego na lata 2014-2020, po zatwierdzeniu przez Parlament Europejski Polska otrzyma 72,9 mld euro na realizację polityki spójności, w ramach której wspierany jest również rozwój przedsiębiorczości, ale wiadomo już, że przedsiębiorcy będą mogli skorzystać ze wsparcia na zdecydowanie mniej korzystnych warunkach niż w obecnym okresie programowania. •

Małgorzata Nejfeld. Dyrektor zarządzający w Kancelarii Doradztwa Gospodarczego Cieślak&Kordasiewicz www.e-restauracja.com 71

Raport z rynku HoReCa 2013

Czyste buty w hotelu Eleganckiego człowieka poznaje się po butach. Dlatego hotele, szczególnie te nastawione na gości biznesowych i konferencyjnych, nie mogą obejść się bez urządzeń do czyszczenia obuwia. Ale muszą to być maszyny, które rzeczywiście czyszczą i polerują, a nie rozmazują brud. Wiktor Kołakowski

aszyny czyszcząco-polerujące obuwie kojarzyły się do niedawna głównie z hotelami wyższych kategorii. Jednak coraz częściej pojawiają się też w obiektach 3-, a nawet 2-gwiazdkowych, choćby dlatego, że pozwalają zabezpieczyć hotel przed wnoszeniem brudu, piachu czy błota, a na rynku dostępnych jest wiele modeli maszyn wykonanych z różnego rodzaju materiałów (aluminium, stali nierdzewnej, drewna), które cenowo można dopasować do możliwości różnych obiektów. Takie udogodnienie stosunkowo niewielkim kosztem podnosi prestiż obiektu i stwarza wrażenie ekskluzywności.

Ile maszyn w hotelu…

Najlepsze urządzenia mają szczotki do czyszczenia obuwia z prawdziwego końskiego włosia i z wełny antystatycznej. Takie maszyny muszą pasować designem, kolorem i materiałem wykończeniowym do wnętrza, w którym mają stanąć, a wybór na rynku jest duży: od nowoczesnych kształtów na rustykalnych wariacjach kończąc. O jednej podstawowej zasadzie trzeba pamiętać: nie można kupować małych maszynek domowych, bo przeznaczone są do użytkowania przez kilka osób maksymalnie kilka razy dziennie, a nie do kilkudziesięciopokojowego hotelu, gdzie są wykorzystywane o wiele częściej. Taki zakup szybko okaże się, nomen omen, wyrzuceniem pieniędzy w błoto, bo maszyna szybko zatraci swoje właściwości, a goście zaczną się skarżyć, że „nie czyści”, a co gorsza, niszczy obuwie. I wówczas z prestiżu nici. Tym samym grozi zbyt mała liczba urządzeń, w skrajnych przypadkach jedna na cały hotel z kilkuset pokojami i dużą częścią konferencyjną. Nawet w kameralnym obiekcie powinny znajdować się minimum 72 www.e-hotelarz.pl

dwie maszyny czyszczące. Choćby z tego względu, że zazwyczaj korzysta się z nich w podobnych porach dnia – rano przed

Najlepszym miejscem na maszynę są okolice wind na każdym piętrze wyjściem z hotelu, przed rozpoczęciem konferencji czy innego rodzaju umówionego spotkania w hotelu albo wieczorem przed wyjściem „na miasto”. Kolejki ustawiające się do czyszczenia butów nie świadczą o profesjonalizmie obiektu.

…i gdzie

Najlepszym miejscem są okolice wind na każdym piętrze. Trzeba pamiętać, że czyszczenie obuwia jest czynnością dość intymną i goście najczęściej korzystają z tej możliwości, gdy oczekują na nią sami. Gdy nie ma wind powinny one znajdować się w widocznym, ale w miarę ustronnym miejscu. Kolejnym strategicznym punktem jest lobby hotelowe z dużą maszyną. Idealne miejsce to również foyer przed salami konferencyjnymi. Jest bardzo dobrze postrzegane przez uczestników spotkań, gdy mogą zadbać o swój wygląd przed wejściem na salę lub w przerwie. Dlatego taka maszyna musi sie znajdować w każdym hotelu, stawiającym na gości biznesowych. Gabaryty urządzenia powinny być odpowiednie do pomieszczenia, w którym się znajduje. W dużym lobby maszyna musi być wysoka, aby była zauważona przez

chcących z niej skorzystać gości, w bardziej kameralnych przestrzeniach można umieścić mniejsze maszyny. Przy markowych maszynach nie ma potrzeby uwzględniania innych rozwiązań wokół niego jak wycieraczki, maty itp., brud nie wydostanie się poza nią. Szczotki działają na zasadzie siły odśrodkowej i gromadzą go we wnętrzu maszyny, a szczotki wełny pochłaniają nadmiar pasty. Natomiast przy tanich, złej jakości szczotkach mogą one rozpryskiwać pastę poza maszynę. Ważna jest też bezpieczna konstrukcja uniemożliwiająca dewastacje urządzenia głównie przez dzieci – najlepiej, gdy wyposażone są w bezdotykowy czasowy włącznik reagujący wyłącznie na ludzką stopę w bucie, a nie na sam but czy gumę do żucia.

Na co skarżą się goście?

Najczęstszymi przyczynami skarg gości (i hoteli) na funkcjonowanie maszyn do czyszczenia obuwia są: • brudne szczotki – obuwie jest najbrudniejszą częścią garderoby, po skorzystaniu z maszyny będą one czyste i wypolerowane, natomiast maszyna bez regularnego serwisu będzie coraz brudniejsza, • zła jakość szczotki – tanie mopy jedynie rozmazujące i rozpryskujące pastę na butach i wokół maszyny, a nie polerujące, • silnik, który wprowadza tanie i lekkie maszyny w wibracje, co powoduje, że przesuwa się ona sama po korytarzu, • bardzo głośna praca silnika co przeszkadza gościom w nocy, • brak pasty w dozowniku, • zła jakość pasty, która się skawala i nie poleruje, • model bez dozownika z pastą • brak zasilania – zepsute gniazdko, odłączony przewód zasilający. •

katalog dostawców

PRODUCENCI I DOSTAWCY DLA BRANŻY HOTELARSKIEJ I GASTRONOMICZNEJ KOMPLEKSOWE UMEBLOWANIE Nazwa

strona www

miasto

adres

telefon

BH MEBLE

www.bhmeble.pl

Chełm

ul. Okszowska 41

82 564 38 90

BYDGOSKIE MEBLE

www.bydgoskiemeble.pl

Bydgoszcz

ul. Nowotoruńska 40

52 58 38 590

CHAIRCONCEPT.COM

www.chairconcept.com

Toruń

ul. M.Skłodowskiej-Curie 75C

56 65 62 402

CLASS-MEBEL

www.class-mebel.pl

Lubliniec

ul. Pusta 9

34 351 34 20

CUBICA

www.cubica.com.pl

Szczecin

ul. Św. Ducha 5A/5

91 313 01 70

COMPLET FURNITURE

www.complet.com.pl

Gniezno

ul. Kłeckoska 59

61 426 49 97

DAR-MAR MEBLE

www.darmar-meble.pl

Łódź

ul. Kuropatwia 21

42 658 29 06

ELZAP

www.elzap.eu

Kraków

ul. Kozienicka 109a

12 269 81 60

FABRYKA MEBLI DEKORT

www.dekortmeble.pl

Iława

Smolniki

89 644 01 11

FABRYKI MEBLI KĘPNO JAROCIN

www.fmkj.pl

Jarocin

ul. Wojska Polskiego 47

62 47 70 22

FABRYKA MEBLI POLTECH

www.poltech.com.pl

Toruń

ul. Płaska 23

56 655 88 55

FAMEG

www.fameg.pl

Radomsko

ul. 11 Listopada 2

44 682 11 10

FAMOS

www.famos.com.pl

Starogard Gdański

ul. Gdańska 37

58 563 41 14

FAST

www.fast.pl

Gdańsk

ul. Grunwaldzka 211

58 554 33 61

INWEST MEBLE

www.inwestmeble.pl

Radomsko

ul. Kościuszki 6

44 738 16 85

KLER CONTRAKCT

www.kler.pl

Dobrodzień

ul. Piastowska 39b

34 35 29 201

KLOSE CONTRACT

www.klose.pl

Nowe nad Wisłą

ul. Fabryczna 5

55 32 38 146

LOBOS MEBLE HOTELOWE

www.meble.lobos.pl

Kraków

Al. Pokoju 1A

12 413 27 00

MEBLE JAROCIN – GRUPA PAGED

www.meblejarocin.com

Jarocin

ul. Powstańców Wielkopolskich 1

62 50 56 119

MEBLE WAJNERT

www.wajnert.pl

Międzybórz

ul. Kolejowa 67

62 78 69 710

MEBLE VOX

www.meblehotelowe.vox.pl

Kobylnica

ul. Gnieźnieńska 26/28

61 815 17 02

MEBLO KOMPLEKS

www.meblokompleks.com.pl

Środa Wlkp.

ul. Strzeszki 12

61 285 26 80

MEBLOFORM

www.mebloform.pl

Kalwaria Zebrzydowska

Al. Jana Pawla II 5

33 876 63 10

MEBLOMEX

www.meblomex.com.pl

Skawina

ul. Piłsudskiego 75

12 446 61 91

MEBLOTAP

www.meblotap.pl

Biała Podlaska

ul. Sidorska 83

83 342 30 01

MOTIV HOME

www.motivhome.com

Poznań

ul. Jana Pawła II 14

61 877 20 45

PROMAS

www.promas.com.pl

Opole

ul. Armii Krajowej 36

77 454 54 32

RAD-POL

www.rad-pol.com.pl

Pruszków

ul. Sadowa 56

22 758 66 69

STUDIO MEBLOWE ARKA

www.arka-meble.pl

Kraków

ul. Nowohucka 69A

12 656 39 00

SYSTEM PRODUCENT MEBLI

www.system-sosonowiec.pl

Sosnowiec

ul. Wojska Polskiego 140

32 290 30 60

WILIMEX

www.wilimex.pl

Kamień

ul. Łowisko 103

15 879 48 16

Meble konferencyjne i bankietowe CALAMUS

www.meblekontraktowe.pl

Kraków

ul. Skośna 45

12 260 95 50

GO-IN

www.go-in.pl

Schönefeld OT Waltersdorf

Lilienthalstraße 1d

1803 69 46 46

MEXTRA GROUP

www.krzeslabankietowe.com

Opole

ul. Zbożowa 23

32 798 98 98

MIL SYSTEM

www.mil.com.pl

Stawiguda k. Olsztyna

ul. Jarzębinowa 84

89 527 32 42

NOWY STYL GROUP

www.nowystylgroup.com

Krosno

ul. Pużaka 49

13 43 76 100

SOLID BASE

www.solidbase.pl

Gdynia

ul. Łużycka 1/3

58 550 68 10

74 www.e-hotelarz.pl

katalog dostawców

WYKŁADZINY I OKLEINY Nazwa

strona www

miasto

adres

telefon

AGNELLA DYWANY I WYKŁADZINY

www.agnella.pl

Białystok

ul. Gen. Wł. Andersa 42

85 74 09 221

AXMINSTER POLSKA

www.axminster-carpets.co.uk

Konin

ul. Diamentowa 7

63 246 88 11

BALSAN POLSKA

www.balsan.com.pl

Poznań

ul. Wielka 21

61 852 27 34

BR WYKŁADZINY

www.rosa-wykladziny.pl

Warszawa

ul. Owsiana 9/11

22 836 80 51

CARPET INTERNATIONAL POLSKA

www.cip.com.pl

Poznań

ul. Norwida 18A

61 84 84 629

CARPET STUDIO

www.carpetstudio.pl

Czeladź

ul. Legionów 101/15

602 184 630

KOWARY CARPETS

www.axprocarpets.com

Jelenia Góra

ul. Wiejska 86A

75 646 74 87

IT-POL

www.it-pol.pl

Łódź

ul. Brukowa 11

42 651 18 54

INTERFACE POLSKA

www.interfaceflor.pl

Warszawa

ul. Rydygiera 15 lok. U1

22 862 44 69

KAMIX

www.kamix.com.pl

Tychy

ul.Przemysłowa 60

32 217 37 18

KOMFORT

www.komfort.pl

Łódź

ul. Srebrzyńska 14

42 662 36 00

MALZAHN CARPETS

www.malzahn.pl

Warszawa

ul. Wiązana 8 P

22 769 72 32

NEWMORE POLSKA

www.newmore.pl

Kraków

ul. Wielicka 181A

12 656 72 60

OSTPOL

www.ostpol.pl

Toruń

ul. Wielki Rów 40 B

56 62 34 444

POLMASTER

www.polmaster.pl

Warszawa

ul. Marii Konopnickiej ¾

22 632 36 69

POLYFLOR POLSKA

www.polyflor.pl

Poznań

ul. Smolna 13A/U3

61 820 31 55

SIT-IN POLAND

www.sit-in.pl

Ruda Śląska

ul. Kokotek 29

32 771 64 00

WAPOL

www.wapol.com.pl

Wólka Kozodawska

ul. Polnych Kwiatów 17

22 651 69 13

VESCOM

www.vescom.com

Warszawa

ul. Wiśniowa 40B/19

22 64 42 46

strona www

miasto

adres

telefon

www.eurosen.pl

Chrząstawa Wielka

ul. Wrocławska

603 400 224

ŁÓŻKA, MATERACE, POŚCIEL Nazwa

Łóżka i materace EURO-SEN JANPOL

www.janpol.pl

Orzesze k. Katowic

ul. Cynkowa 2a

0 801 000 656

JMB

www.materacejmb.com.pl

Reda

ul. Polna 1

58 678 31 97

HASTENS

www.hastens.com.pl

Skarszewy

ul. Starogardzka 13

58 533 93 93

HEVER

www.hever.pl

Rumia

ul. Dębogórska 24

661 898 889

HOTELOWEMATERACE.PL

www.hotelowematerace.pl

Poznań

Lechicka 59 / 207

61 656 12 01

HILDING

www.hilding.pl

Murowana Goślina

ul. Polna 17

61 642 14 00

IZOTONIA

www.izotonia.pl

Tereszpol

Lipowiec 96a

84 643 86 83

RECTICEL

www.premium-line.pl

Łódź

ul. Graniczna 50

42 677 20 23

TEMPUR POLSKA

www.tempur.pl

Wrocław

ul. Sokalska 2

801 006 015

AMW

www.amw.pl

Pyrzowice

ul. Ułanów 1

32 284 50 17

ANDROPOL

www.andropol.pl

Andrychów

ul. Krakowska 83

33 875 63 72

BLYCOLIN

www.blycolin.com

Kraków

ul. Płk. S. Dąbka 17

12 650 02 45

ESTELLA

www.estella.eu

Polkowice

ul. Polna 6

76 845 37 80

INTER-WIDEX

www.inter-widex.com.pl

Mrągowo

ul. Giżycka 9

89 741 44 86

MADLEY

www.abcposcieli.pl

Stanisławów

Mały Stanisławów 7b

25 757 52 76

Pościel

76 www.e-hotelarz.pl

katalog dostawców

TKANINY, TEKSTYLIA, OKNA Nazwa

strona www

miasto

adres

telefon

APRIORI

www.apriori.pl

Szczecin

ul. Struga 7

91 423 81 81

BERTAX

www.bertax.pl

Bielawa

ul. Waryńskiego 14

74 833 55 68

DEKORIA

www.dekoria.pl

Żarów

ul. Przemysłowa 10

74 851 72 65

FARO TEKSTYLIA

www.faro.com.pl

Kraków

ul. Rydlówka 9

12 260 38 60

GRENO

www.greno.pl

Kąty Wrocławskie

ul, Fabryczna 32

71 360 56 56

HORECA-TEX

www.horecatex.pl

Andrychów

ul. Środkowa 1b

33 486 25 98

ITAL VELlUTI

www.intalvelluti.pl

Podegrodzie

Brzezna 495

18 446 07 84

KLOTHO

www.klotho.pl

Łódź

ul. Traktorowa 126/104

669 727 206

POLDEKOR

www.poldekor.pl

Marki

ul. Ząbkowska 40

22 675 93 16

POLONTEX

www.polontex.com.pl

Częstochowa

ul. Rejtana 25/35

33 396 22 22

PIÓREX

www.piorex.pl

Swarzędz

ul. Kilińskiego 8

61 817 25 45

RIDEX

www.ridex.com.pl

Smochowice, Poznań

ul. Dąbrowskiego 345

61 848 95 99 23 682 21 00

SE-DA

www.se-da.pl

Lidzbark

ul. Polna 10

TEXPOL

www.texpol.net.pl

Dłutów

ul. Polna 4

44 634 05 79

TREVIRA POLSKA

www.trevira.com.pl

Łódź

ul. Piotrkowska 270

42 684 08 73

Okna FOREST GROUP

www.forestpolska.com

Warszawa

ul. Zwoleńska 130

22 642 33 45

ZEGAR

www.karnisz.pl

Tarnów

ul. Prostopadła 13b

14 621 58 13 R

CIAST

Café Madame – przepyszne torty, którym nie sposób się oprzeć… Gotowe torty i ciasta mrożone Café Madame – smaczne i łatwe w przygotowaniu, najlepsze, by wzbogacić słodką ofertę menu.

www.fronhoffs.pl

ŚWIAT ŚMIETANOWYCH

www.e-restauracja.com 77

katalog dostawców

DRZWI I ZAMKI Nazwa

strona www

miasto

adres

telefon

INVADO

www.invado.pl

Dzielna

ul. Leśna 2

34 35 10 540

PORTA DRZWI

www.porta.com.pl

Bolszewo

ul. Szkolna 26

58 677 81 40

RECORD DRZWI AUTOMATYCZNE

www.record.pl

Stara Iwiczna

ul. Nowa 23

22 737 71 00

WESTO

www.westo.pl

Gietrzwałd

ul. Diamentowa 50

89 513 15 79

BH WANDEX

www.wandex.pl

Warszawa

ul. Elektoralna 14A/1

22 581 44 90

HARTMAN TRESORE POLSKA

www.hartmann-tresore.pl

Warszawa

ul. Marynarska 19A

22 595 40 80

INHOTEL

www.inhotel.com.pl

Kraków

ul. Lubostroń 25/1

12 266 91 06

LOB

www.lob.pl

Leszno

ul. Magazynowa 4

65 525 07 20

LOX

www.lox.pl

Warszawa

ul. Zawodzie 7A

22 816 71 39

HOIST TECHNOLOGY

www.hoistgroup.com

Warszawa

ul. Marynarska 21

22 423 66 96

TAYAMA POLSKA

www.tayama.pl

Katowice

ul. Słoneczna 4

32 258 22 89

WANO SOLUTIONS

www.wano.pl

Luboń k. Poznania

ul. Kochanowskiego 1

78 403 72 99

WITPOL II

www.witpol.pl

Poznań

ul. 28 Czerwca 1956r.

61 832 05 33

Drzwi

Zamki (sejfy, minibary)

TELEWIZORY I TELEWIZJA Nazwa

strona www

miasto

adres

ul. Inżynierska 1

telefon

Telewizory FUNAI ELECTRIC

www.funai.pl

Nowa Sól

HANNSPREE

www.hannspree.pl

Gdańsk

68 388 26 05 –

58 77 31 081

ORION, OTAKE

www.fgpoland.pl

Warszawa

ul. Ostrobramska 101a

22 517 36 00

LG ELECTRONICS

www.lg.pl

Warszawa

Al.Jerozolimskie 162a

22 481 71 00

PANASONIC

www.panasonic.pl

Warszawa

ul. Wołoska 9A

22 338 12 00

PHILIPS

www.hospitality.philips.com

Warszawa

al. Jerozolimskie 195B

22 571 00 00

SAMSUNG

www.b2b.samsung.pl

Warszawa

ul. Marynarska 15

22 607 46 15

TOSHIBA

www.toshiba-av.pl

Biskupice Podgórne

ul. Pokoju 1

71 79 69 500

SONY

www.sony.pl

ul. Ogrodowa 58

Warszawa

801 382 462

www.operatorplus.pl

Warszawa

al. Gen. W. Sikorskiego 9

22 32 82 545

Programy CANAL PLUS MEDIA MANAGEMENT EUROPE

ww.mm-eu.com

Warszawa

ul.Naddnieprzańska 26/2d

22 812 74 33

UPC

www.upc.pl

Warszawa

al. Jana Pawła II 27

801 94 95 00

Systemy telewizyjne AMERNET

www.amernet.eu

Warszawa

ul. Czerniakowska 14

22 646 53 20

AVG GROUP

www.avggroup.com.pl

Zabrze

ul. Pawliczka 25

32 375 03 90

AV NET

ww.av.net.pl

Warszawa

ul. Ostrobramska 104/38

22 610 42 88

HOIST TECHNOLOGY

www.hoistgroup.com

Warszawa

ul. Marynarska 21

22 423 66 96

INHOTEL

www.inhotel.com.pl

Kraków

ul. Lubostroń 25/1

12 266 91 06

INSTALSAT

www.instalsat.pl

Warszawa

ul. Cegłowska 34

22 864 98 98

LOX

www.lox.pl

Warszawa

ul. Zawodzie 7A

22 816 71 39

QUADRIGA

www.quadriga.com

Warszawa

ul.Indiry Gandhi 23

22 855 54 50

MEDIA HOTEL

www.mediahotel.pl

Gorzów Wlkp.

ul. Kombatantów 34

95 72 29 658

WANO SOLUTIONS

www.wano.pl

Luboń k. Poznania

ul. Kochanowskiego 1

78 403 72 99

78 www.e-hotelarz.pl

Możliwość wypożyczenia jest doskonałym rozwiązaniem pozwalającym na jednoczesne podnoszenie standardu organizowanych imprez, unikając przy tym kosztów zakupu. Dodatkowo aby usprawnić i ułatwić Państwu pracę w cenie wypożyczenia odbieramy brudny sprzęt. Zapewniamy transport na terenie całego kraju, obsługę, pomoc w montażu i demontażu. Stawiamy na jakość i profesjonalizm.

Wypożyczalnia Gastronomiczna e-mail: gms@gastrowypozyczalnia.pl • www.gastrowypozyczalnia.pl ul. Siedmiogrodzka 20, 01-232 Warszawa, tel. 22 425 54 45, 506 058 128

katalog dostawców SYSTEMY INFORMATYCZNE Nazwa

strona www

miasto

adres

telefon

CLOUD INDUSTRY SOLUTIONS

www.hoteldata.eu

Gdańsk

ul. Heweliusza 11

58 321 82 30

FOODSOFT

www.foodsoft.pl

Piotrków Tryb.

ul. K. Szymanowskiego 9

58 77 31 081

INSOFT

www.insoft.com.pl

Kraków

ul. Jasna 3A

12 415 23 72

LSI SOFTWARE

www.lsisoftware.pl

Łódź

ul. Przybyszewskiego 176/178

42 680 80 00

MCCOMP

www.mccomp.pl

Warszawa

ul. Słowicza 62

22 10 11 800

MICROS FIDELIO

www.micros-fidelio.pl

Warszawa

ul. Ruchliwa 15

22 532 47 00

MCX SYSTEMS

www.mcxsystems.pl

Warszawa

ul. Gotarda 9

22 548 46 39

PROFITROOM

www.profitroom.pl

Poznań

ul. Roosvelta 9/3

61 398 22 91

PMS LABS

www.pmslabs.com.pl

Katowice

ul. Słoneczna 4

32 279 22 50

Rkeeper

www.rkeeper.pl

Nowa Iwiczna

ul. Mleczarska 15a

668 087 854

S4H

www.s4h.pl

Kołobrzeg

ul. Głogowa 10

94 35 406 40

SOFTWARE MIND

www.softwaremind.pl

Kraków

ul. Bociania 22A

12 252 34 00

SOFTECH

www.gastro.pl

Warszawa

ul. Palisadowa 20/22

22 610 77 42

WINDORF NIXDORF

www.windorf-nixdorf.com/pl

Warszawa

ul. Popularna 82

22 572 42 00

OŚWIETLENIE Nazwa

strona www

miasto

adres

telefon

AGWA & VIRIBRIGHT

www.agwa.pl

Warszawa

ul. Chałubińskiego 8

22 851 83 60

JUMA LAMPY

www.jumalampy.pl

Opole

ul. Ozimska 181

77 441 04 58

ORION

www.orion.poznan.pl

Poznań

ul. Dąbrowskiego 63

61 847 79 36

LARS

www.lars.pl

Poznań

ul. Człuchowska 12

61 840 40 40

PHILIPS LIGHTING

www.philips.com

Warszawa

Al. Jerozolimskie 95B

608 678 057

SATURN

www.saturn.poznan.pl

Poznań

ul. Tatrzańska 10a

61 848 39 61

SPOT-LIGHT

www.spotlight.pl

Cisek

ul. Planetorza 86A

77 487 12 01

CZystość Nazwa

strona www

miasto

adres

telefon

ABRILUX

www.abrilux.pl

Warszawa

ul. Spedycyjna 22

22 519 73 28

ALBA SERVICE

www.alba.waw.pl

Warszawa

ul. Nugat 4

22 644 38 43

CWS-BOCO

www.cws-boco.pl

Łódź

ul. Elektoralna 16

801 297 262

CLINEX

www.nanochem.pl

Sosnowiec

ul. Schonów 3

32 294 41 00

DRACO BIS

www.draco-bis.pl

Korzeniew

ul. Korzeniew 110

62 767 23 55

DYSON

www.dysonairblade.pl

Pruszków

ul. 3 Maja 8

22 738 34 81

ECOLAB

www.ecolab.pl

Kraków

ul. Kalwaryjska 69

12 261 61 91

HENRY KRUSE

www.kruse.pl

Bielany Wrocławskie

ul. Kolejowa 3

71 33 45 200

HIGIENA SERVICE

www.higienaservice.pl

Warszawa

ul. Księcia Ziemowita 53

22 518 56 56

HIGMA SERVICE

www.higma-service.pl

Opole

ul. Rodziewiczówny 13

77 402 20 50

HEUTE SERVICE

www.heute.pl

Warszawa

ul. Wałowicka 19 A

22 873 03 50

INTERTEAM

www.interteam.com.pl

Rybnik

ul. Żorska 18B

32 42 46 330

IMPEL RENTAL

www.impel.pl

Wrocław

ul. Ślężna 118

71 711 00 00

KARCHER

www.karcher.pl

Kraków

ul. Stawowa 140

801 811 234

LAKMA

www.profimax.eu.com

Warszowice

ul. Gajowa 7

32 434 92 01

MIELE PROFFESIONAL

www.miele-professional.pl

Warszawa

ul. Gotarda 9

22 548 40 15

P&G PROFESSIONAL

www.pg.com.pl

Warszawa

ul. Zabraniecka 20

22 678 55 44

POLOR

www.wozekhotelowy.pl

Szczecin

ul. Władysława IV 1

91 81 01 250

SCA HYGIENE

www.tork.pl

Warszawa

ul. Puławska 435A

22 543 75 01

SOKO INTERNATIONAL

www.soko.pl

Pruszków

ul. Parzniewska 2

22 759 60 72

SWISH

www.swishclean.pl

Warszawa

ul. Pańska 73

22 31 47 103

WERNER MERTZ

www.werner-mertz.pl

Marki

ul. Okólna 40

22 771 46 71

VOIGT

www.voigt.pl

Zabrze

ul. Jordana 90

32 272 25 73

80 www.e-hotelarz.pl

Zdjęcie z realizacji w hotelu Artus w Karpaczu

Switch® to SzwajcarSka precyzja i włoSki deSign który będzie ozdobą twojego hotelu W dobie coraz mocniejszej konkurencji w branży hotelarskiej, wiele firm powiększa swoją ofertę. Coraz większym zainteresowaniem hoteli cieszy się bowling czyli amerykańska odmiana kręgli. Klienci którzy stawiają na wysoką jakość oraz niepowtarzalny design wybierają wyposażenie kręgielni firmy Switch®. Firma Bowling Zone Sp. z o.o. służy doradztwem na każdym etapie budowy kręgielni, począwszy od projektu, przez montaż aż po uruchomienie i prowadzenie kręgielni. Jako jedyny certyfikowany przedstawiciel firmy Switch® w Polsce, czujemy się zobowiązani do utrzymania najwyższej jakości usług i serwisu. Budując kręgielnię, łączymy zaawansowaną szwajcarską technologię z designem, sygnowanym przez projektantów Pininfarina. Takie połączenie tworzy zupełnie nowe, ekscytujące środowisko dla rozrywki...

Switch® bowling exclusive distributor Bowling Zone Sp. z o.o. ul. Kosów 4 40-541 Katowice

www.bowlingzone.pl

katalog dostawców

GATRONOMIA Wyposażenie kuchni

strona www

miasto

adres

telefon

BINDAL STUDIO

www.studiobindal.com

Koło

Czołowo

63 26 19 731

DORA METAL

www.dora-metal.pl

Czarnków

ul. Chodzieska 27

67 255 34 41

FAGOR GASTRO

www.fagor-gastro.pl

Palmiry

ul. Warszawska 9

22 312 00 12

HIDRIA POLSKA

www.hidia.pl

Pułtusk

ul. Warszawska 44

23 692 07 47

KOMAT

www.komat.com.pl

Romanowo Dolne 105

67 255 98 20

KROMET

www.kromet.com.pl

Krosno Odrzańskie

ul. Pocztowa 30

68 383 52 73

LAINOX

www.lainox.pl

Wrocław

723 813 797

LOZAMET

www.lozamet.com.pl

Łódź

ul. Warecka 5

42 613 40 00

MAPAL

www.mapal.pl

Łódź

ul. Łąkowa 11

42 66 34 200

M&M GASTRO

www.mmgastro.pl

Katowice

ul. T. Ociepki 8A

32 750 81 65

MANITOWOC FOODSERVICE

www.convotherm.com

Eglfing

ul. Talstrasse 35

176 176 17 253

PLASTMET

www.plastmet.eu

Lubasz

ul. Chrobrego 1

67 255 60 32

RATIONAL

www.rationalppolska.pl

Warszawa

ul. Bokserska 66

22 864 93 26

RETIGO

www.retigo.pl

Rožnov pod Radhoštěm

Láň 2310

420 571 665 511

RM GASTRO

www.rmgastro.pl

Ustroń

ul. Skoczowska 94

33 854 73 26

SENSO GASTRO

www.sensogastro.pl

Wrocław

ul. Długosza 2

71 325 17 21

SODA PLUSS

www.sodapluss.pl

Wrocław

ul. Lazurowa 12

71 356 91 34

ARTYKUŁY SPOŻYWCZE AGROS NOVA

www.agrosnova.pl

Warszawa

al. St. Zjednoczonych 61a

22 717 17 00

AVANTES

www.avantes.pl

Kraków

ul. Surzyckiego 16

12 653 04 43

BELLA BIS

www.bbpanierka.pl

Koziegłowy

pl. St. Moniuszki 9

34 327 80 45

BONDUELLE

www.bonduelle.com.pl

Warszawa

ul. Puławska 303

22 549 41 00

EUROCASH

www.eurocash.pl

Komorniki

ul. Wiśniowa 11

61 658 33 00

FANEX

www.fanex.pl

Błonie

ul. Radonice 5a

22 47 10 444

FARM FRITES

www.farmfrites.pl

Lębork

ul. Staromiejska 17 E

59 863 75 00

FARUTEX

www.farutex.pl

Warszawa

ul. Białołęcka 168

22 510 26 43

FRONHOFFS

www.cbd.com.pl

Bydgoszcz

ul. Nadrzeczna 3

52 322 26 66

HJ HEINZ

www.heinzfoodserwice.pl

Pudliszki

ul. Fabryczna 7

65 572 82 00

HIESTAND

www.hiestand.pl

Grodzisk Maz.

ul. Zachodnia 10

22 755 77 11

HORTEX

www.hortex.pl

Warszawa

ul. Mszczonowska 2

22 572 10 00

IGLOTEX

www.iglotex.pl

Skórcz

ul. Leśna 2

58 582 42 59

JAGR

www.jagr.com.pl

Warlubie

ul. Bąkowska 34

52 33 260 85

KRUSZWICA

www.ztkkruszwica.pl

Kruszwica

ul. Niepodległości 42

52 353 51 00

LANTMANNEN

www.lantmannen-unibake.com

Nieporęt

ul. Strużańska 10

22 772 42 54

LAVAZZA

www.lavazza.com

Warszawa

os. Czatkowice 25

22 750 27 01

LIMITO

www.limito.pl

Gdańsk

ul. Polanki 136/4

58 350 60 60

LOTUS

www.lotusbakeries.pl

Bydgoszcz

ul. Fordońska 199/304

52 583 39 66

MAKRO CASH & CARRY

www.makro.pl

Warszawa

al. Krakowska 61

22 500 00 00

MASPEX

www.maspex.pl

Wadowice

ul. Legionów 37

33 873 10 80

NESTLE

www.nestle.pl

Warszawa

ul. Szturmowa 2

22 607 22 88

OERLEMANS FOODS

www.oerlemans-foods.pl

Strzelno

ul. Kard. Wyszyńskiego 52

52 318 30 12

POLDER

www.polder.biz.pl

Łysomice k. Torunia

ul. Długa 11

56 495 30 72

SEGAFREDO

www.segafredo.pl

Bochnia

ul. Partyzantów 7

14 615 41 00

SOKOŁÓW

www.sokolow.pl

Sokołów Podlaski

al. 550-lecia 1

25 640 82 00

TCHIBO

www.tchibo-coffeeservice.pl

Warszawa

ul. Fabryczna 5

22 383 11 40

UNILEVER FOOD SOLUTIONS

www.unileverfoodsolutions.pl

Warszawa

ul. Domaniewska 47

800 66 11 11

VOG

www.vog.pl

Skierniewice

ul. Przemysłowa 8

46 833 29 84

82 www.e-hotelarz.pl

katalog dostawców INNE Nazwa

strona www

miasto

adres

telefon

ARTEK (serwetki)

www.bibula.pl

Długa Kościelna

ul. Kochanowskiego 75

22 760 44 52

ARTPLAST POLSKA (opakowania)

www.artplast.eu

Jaroszowiec

ul. Kolejowa 2

32 89 90 80

BANQUETE PARTNER (porcelana)

www.bankiet.com.pl

Warszawa

ul. Kondratowicza 37a

22 614 35 44

BEST COFFEE SYSTEMS (wyposaż.)

www.best-cs.pl

Wrocław

ul. Grabiszyńska 163

71 7948 110

FISKARS (noże)

www.fiskars.pl

Warszawa

ul. Marywilska 22

22 676 04

GORBI (rolety)

www.gorbi.pl

Lublin

ul. Tęczowa 159 h

515 243 234

HAVI LOGISTICS (logistyka)

www.havi-logistics.pl

Warszawa

ul. Daniszewska 25

22 510 01 71

HUHTAMAKI FOODSERVICE (opakowania)

www.huhtamaki.pl

Czeladź

ul. Handlowa 20

32 888 57 00

KRAM (opakowania)

www.kram-sa.pl

Pasłęk

Bohaterów Westerplatte 31

55 248 11 77

LUBIANA (porcelana)

www.lubiana.pl

Łubiana

58 686 37 84

METSA TISSUE (higiena)

www.metsatissue.com

Espoo, Finland

ul. Revontulenpuisto 2

+358 10 4616

METRO CATERING SYSTEM (opakowania)

www.metro-catering-system.pl

Nysa

ul. Mickiewicza 26

77 43 43 333

TOM GAST (porcelana)

www.tomgast

Starowa Góra

ul. Okienna 5

42 674 85 87

WITEK’S (porcelana)

www.witeks.pl

Modlniczka

ul. Handlowców 2

12 623 39 200

VICTORINOX POLSKA (noże)

www.victorinex.com.pl

Warszawa

ul. Dzielna 6

22 652 19 07

TEDMARK (opakowania)

www.tedmark.pl

Szczecin

ul. Struga 41

91 48 53 916

adres

GALANTERIA HOTELOWA Nazwa

strona www

miasto

ADA COSMETICS

www.ada-cosmetics.com

Poznań

telefon

ANDEX

www.andex.com.pl

Skierniewice

ul. Czerwona 14

46 833 98 27

PROFIL

www.wszystko-do-hotelu.pl

Słupsk

ul. Przemysłowa 34

59 848 12 63

61 815 70 39

HOIST TECHNOLOGY

www.hoistgroup.com

Warszawa

ul. Marynarska 21

22 423 66 96

LANWAR

www.lnawar.com.pl

Poznań

ul. Cmentarna 22

61 868 51 33

84 www.e-hotelarz.pl

FOT. materiały prasowe

–