Hout Vasthouden mag! Nummer 15

De freesmachine juist gebruiken

zoek de 15 fouten 5 pagina 7

Uit het juiste hout gesneden

EEn trap die kraakt is slecht gemaakt 5 pagina 19

Schaven aan je kennis HET JUISTE SNIJGEREEDSCHAP

In de kijker AL GEHOORD VAN EEN MODELMAKERIJ?

5 PAGINA 15

5 PAGINA 12

NUMMER 15 SEPTEMBER 2020

INHOUTSTAFEL

04

06

07

Jullie mooiste houtprojecten in de kijker

Nieuwtjes uit de houtsector

Vind je de fouten?

12

15

Een modelmakerij van binnenuit bekeken

Het juiste snijgereedschap voor je houtbewerkingsmachine

wall of fame

bedrijf in de kijker

hout news

Schaven aan je kennis

Zoek de fout!

19

UIT HET JUISTE HOUT GESNEDEN De kunst van het trappen maken

2

08

VAN DE SCHOOLBANK NAAR DE WERKVLOER Leer de fantastische gasten bij Roba kennen

23

opleiding in de kijker Kies met je klas voor een opleiding stabiliteit

24

Hou(t) het veilig De oplossing bij zoek de fout!

28

SCHOOL@WORK And the winner is...

26

Hout Vasthouden mag! is een uitgave van

ECO-LOGISCH

Hof ter Vleest dreef 3, 1070 Brussel Tel.: 02 558 15 51 Fax: 02 558 15 89 info@woodwize.be www.woodwize.be

Triple E-Wood: alles over economische, ecologische en esthetische houtverwerking

N ESTHETISCHE HOUTVERWERKING

30

31

Als zelfstandige aan de slag?

Afzelia doussié

AAN DE SLAG!

ho(u)t shot

3

Verantwoordelijke uitgever: Jeroen Doom Concept en realisatie: Link Inc, www.linkinc.be Redactie: Link Inc, www.linkinc.be Vormgeving: Zeppo, www.zeppo.be Fotografie: Ann De Wulf Tim De Backer Studio Dann

WALL OF FAME

 Híér met

dat bier!

“WILLEN JULLIE HOUTEN BIERBAKKEN ONTWERPEN VOOR CORNET?” Die vraag kregen de leerlingen van het zevende jaar industriële houtbewerking van het Oscar Romerocollege in Dendermonde. Het is eens wat anders dan een tafel dachten zij, en dus kropen ze achter de computer voor een tof ontwerp. De leerlingen mechanica hielpen hen bij het laseren van hun houten Cornet-bakken, die nu te bewonderen zijn in drankenhandels, winkels en op de webshop.

 1400 uren… … zolang hadden de leerlingen van het zevende jaar schrijnwerk van het VITO Hoogstraten nodig voor deze torenspits. Hij moest de oude toren van het Franciskanessenklooster in Antwerpen vervangen, die gevaarlijk overhelde naar de straatkant.

VITO to the rescue, zij maakten een nieuwe spits van larikshout. De toren werd gebouwd in het atelier en op de speelplaats en nadien met een kraan naar de kapel vervoerd.

4

 wow, wat EEN lounger Wat dacht je van dit GIP project? Dario, die aan de weTech Academy in Sint Niklaas studeerde maakte hem.

Klein,

kleiner, kleinst  De tafel van Torbe Torbe Vanquaethem van het 4de jaar houttechnieken aan het Bernardustechnicum in Oudenaarde had een droom: hij wilde een massieve tafel met epoxy tafelblad maken. De hele klas werd betrokken bij zijn project, en dat ging zo:

1 2 3 4

5 6 7

 De tiny container van Stijn

Aan de hand van een tekening maakte Torbe een houtborderel op.

Een container als werkplek? Da’s een slim idee! Want met een mobiele werkplek trek je makkelijk naar de werf én heb je altijd alles bij de hand. Daarom werkte Stijn van het zesde jaar houttechnieken van het Scheppers Instituut in Wetteren een stalen structuur uit die hij inrichtte als werkplek. Hij doopte zijn project ‘tiny works’.

Hij deed uitgebreid onderzoek naar epoxy: de juiste hoeveelheden, hars en kleurpigment, droogtijden…

Hij maakte het onderstel van massief eikenhout.

5 3 zijkanten van de werkplaats kan hij ontvouwen. Ideaal voor

Daarna maakte hij het tafelblad. Een op maat gemaakte mal was nodig om de 2 eiken boolplanken op z'n plaats te houden. Die werden opgezuiverd met een bovenfrees, schaaf en rasp. Twee op maat gemaakte metalen profielen houden de boolplanken stevig aan mekaar.

beschutting én meer ruimte.

5 De werkbanken kunnen verder openschuiven.

5 De container werd slim ingericht. Zo moest Stijn bijvoorbeeld rekening houden met een maximaal containergewicht van 3500 kg.

Er werd geëxperimenteerd met de epoxy in een kleine mal. Het was een spannend moment toen de hele klas de mal losmaakte van het tafelblad, maar de uitvoering was geslaagd.

Torbe kon beginnen aan het schuurwerk in verschillende fasen.

Na het vernissen en monteren van het tafelblad was de tafel klaar!

 De tiny houses van het VTI Aalst Kleiner wonen wordt de toekomst. Het stadsbestuur van Aalst vroeg aan de leerlingen hout en bouw om een houten huis van max. 40 m2 te maken, met sanitaire ruimte, slaapkamer en leefgedeelte. Die houten huisjes moeten de verwaarloosde panden in de binnenstad van Aalst vervangen. De maquettes voor het project zijn al klaar!

De vorderingen volgen? www.vti-aalst.be/blog-kleinschalig-wonen

5

HOUT

 De schuld van de letterzetter Hout was de voorbije maanden goedkoper dan ooit.

In plaats van 30 à 35 euro per kuub betaalde je amper 15 euro. Dat is de schuld van de letterzetter, een kleine kever die grote ravage aanricht. De letterzetter is een parasiet en tast bomen aan. Om de verspreiding van het beestje tegen te gaan, werden over heel Europa massa’s fijnsparren gekapt. En als er veel hout beschikbaar is op de markt, dan daalt de prijs, da’s logisch. Al dat hout van fijnsparren kan gebruikt worden voor spaanplaten, paletten, meubels, papier… Maar te veel is te veel. Hopelijk krijgen ze dat kevertje snel klein!

 Tech-tour!

HEEL WAT HOUTBEDRIJVEN INVESTEREN IN INNOVATIE. BIJ DEZE DUITSE BEDRIJVEN KIJK JE JE OGEN UIT.

→ ELMAR HOUTBEWERKING is gespecialiseerd in het bewerken van decoratief plaatmateriaal. Ze bedenken maatoplossingen voor interieurs, stands, kantoren, winkelinterieurs en scholen. De platenhandeling verloopt er volledig geautomatiseerd. De robot zorgt voor het beladen en ontladen van de CNC-machine. Boren, frezen en rondkantverlijmen kan er onbemand. Ook het werkvoorbereidingsproces is verder geautomatiseerd. Zo is het mogelijk om een diversiteit aan panelen compleet af te werken.

→ Al meer dan 40 jaar behoort BALLERINA bij de grotere Duitse keukenbouwers. In 2019 werd voor 16 miljoen euro geïnvesteerd in automatisering: een manloze opdeelzaag, kantenaanlijmer én een volledig gerobotiseerd onderdeelmagazijn met 40.000 posities.

Complete interieurs ontwerpen, werktekeningen en stuklijsten maken én het machinepark ermee aansturen, dat kan via het 3D CAD/CAM softwarepakket IMOS. Deze software garandeert een efficiënte meubelconstructie, van ontwerp tot productie. Dankzij Virtual en Augmented Reality kunnen klanten hun ontwerp virtueel beleven én aanpassen. ↓

→ HUNGER is toeleverancier in de meubelindustrie. In 2011 werden twee automatische plaatmagazijnen in gebruik genomen die drie opdeelzagen voeden.

In 2018 volgde een nieuwe investering: een ‘Stuktal 1’-magazijn met gerobotiseerde zaag en een éénzijdige manloze kantenaanlijmer die meer dan 9000 fronten per dag perfect verlijmd aflevert.

6

HOU( T ) H ET V EIL IG

Zoek de vout r 15!)

ijn e (psssst‌ het z

Benieuwd? Blader naar blz 24 voor de antwoorden

7

We kennen ze allemaal: de freesmachine of toupie.

Een gevaarlijke machine, tenzij je er veilig mee omspringt. Dat heeft de jonge dame op de foto nog niet onder de knie. Zie jij wat ze verkeerd doet?

VA N D E S CH OOL BANK NA AR DE W ERKVLO E R

“We leren van elkaar BIJ ROBA VIND JE VOORAL JONGE GASTEN IN HET ATELIER. EN DAT HEEFT ZO ZIJN VOORDELEN. HET TEAM HOUDT DE BAZEN JONG, EN DE BAZEN ZORGEN VOOR DE NODIGE BEGELEIDING EN ONDERSTEUNING. “VEEL GASTEN DOEN EERST STAGE OF KOMEN HIER VIA DUAAL LEREN. TEGEN DAT ZE AFSTUDEREN, ZIJN ZE INGEWERKT.”

Pa Roba

Jo Roba

“Op mijn 14 was ik al bezig met hout, op mijn 15de heb ik het huis van de ouders van een kameraad volledig ingericht: kasten, plafonds, keuken… Zonder de machines die ik vandaag heb hé.

Ik moest van thuis uit ASO doen. Daarna heb ik mijn goesting gedaan (lacht). In 1989 heb ik Roba Interieur opgericht. Ik heb altijd graag met hout gewerkt. Het is een natuurlijk materiaal, je kunt daar heel veel mee bereiken.”

“Ik heb de liefde voor hout met de paplepel binnen gekregen. In het middelbaar heb ik elektriciteit gedaan. Ik zag de machines in de schrijnwerkerij op school en dacht: hier kan ik niks bijleren, bij mijn pa was er meer om te leren. Toen ik zes was, mocht ik al mee naar de werf om nagelgaatjes op te stoppen in binnendeuren. Eigenlijk was ik schrijnwerker van thuis uit.

De combinatie met 6 jaar elektriciteit/elektronica leek me handig: als je keukens gaat zetten, kun je bijvoorbeeld ook elektriciteit verleggen. Vandaag is het vooral handig om de meeste problemen met de machines zelf op te lossen.”

8

“De jongens die hier werken zijn fantastische gasten. En het is goed dat wij hier rondlopen en dat ze op ons kunnen terugvallen”

ROBA MAAKT PER JAAR… 15.000 à 20.000 binnendeuren N een 50-tal kasten voor dressings N een 10-tal keukens N

“Ik heb leren programmeren via filmpjes op YouTube”

Een nieuwe wereld

Wees voorzichtig!

Filmpjes op YouTube

“10 jaar geleden hebben wij onze eerste CNC-machine gekocht, en zo zijn we in een andere wereld gerold. We plaatsen geen deuren meer, maar produceren voor schrijnwerkers en houthandels hier in de buurt. Ik mis dat plaatsen niet hoor. Niks is zoals het moet in de bouw.” (lacht) Opvallend: het team van vader & zoon Roba in het atelier is opvallend jong. “Klopt. Maar zo blijven we zelf jong hé. Zij kennen dingen die wij nooit geleerd hebben op school, zoals tekenen op de pc. En wij kunnen hen de nodige ervaring en begeleiding geven. De jongens die hier werken zijn fantastische gasten. En het is goed dat wij hier rondlopen en dat ze op ons kunnen terugvallen. Veel gasten doen eerst stage of komen hier via duaal leren. Tegen dat ze afstuderen, zijn ze ingewerkt.”

“Vaak zien we faalangst bij jonge gasten. Ze durven niet beginnen uit schrik dat het gaat mislopen. Nu, zo’n CNC-machine op school verschilt van de CNC op de werkvloer.

‘Wees voorzichtig’ hebben ze vaak op school gehoord. Want als daar de CNC stukgaat, duurt het vaak lang vooraleer die gemaakt wordt. Hier dus niet, we kunnen dat sneller repareren (lacht). Foutjes op de CNC, een motor die scheeftrekt… Dan moeten we snel op zoek naar een oplossing. We zijn creatief, en soms herstellen we onze CNC zelf beter dan een technieker van de fabrikant. Het gebeurt ook dat de machine zelf in de fout is. Er bleef eens één aanlegpunt boven, met de frees werd er nadien opgereden… In de nieuwe machine zit een sensor zodat dat niet meer kan gebeuren.”

De machines zijn allemaal computergestuurd. Jo doet het programmeerwerk. “Ik heb dat geleerd met filmpjes op YouTube en via houtbewerkingsforums. We helpen elkaar daar met onze vragen. Binnenkort komt er nog een nieuwe CNC bij. Ik wil een CNC met horizontale boormotor die kantelbaar is.

De motor moet twee uitgangen, een slotkastfrees hebben en 3 graden kantelbaar zijn.

Ja, we weten perfect wat we willen.”

TIPS VOOR JONGE LEEUWEN N Het belangrijkste: goesting om te werken

“Foutjes op de CNC, een motor die scheeftrekt… We zijn creatief, en soms herstellen we onze CNC zelf sneller en beter dan een technieker van de fabrikant!”

N Een extra troef: goed met

computers kunnen werken.

“De machines vandaag zijn zo complex!”

N En last but not least:

durven (fouten maken)!

9

VA N D E S CH OOL BANK NA AR DE W ERKVLO E R

TEAM ROBA

jong & gewild Jordan (19) STUDEERDE:

SCHRIJNWERKERIJ

AAN HET WERK BIJ ROBA:

VIA DUAAL LEREN

“Al mijn zussen hebben duaal leren gedaan, mijn mama vond dat ik dat ook moest doen.

Ik zit twee dagen op school, drie dagen hier. Zo doe ik ervaring op, ik leer hier bij.

Op school zijn de machines wat ouder, deze nieuwere machines zien we niet op school.”

Robbe (23) STUDEERDE:

INTERIEURINRICHTING

1 JAAR

“Meestal sta ik aan de CNC-machine.

Omdat Jasper binnenkort weggaat, moet ik hier overnemen. Je moet je hoofd erbij houden, elke CNC heeft hetzelfde principe, maar elk programma is anders.”

LIEFDE VOOR HOUT: “Overal zit hout, in elk huis.”

STUDEERDE:

MECHANISCHE TECHNIEKEN

“Er was geen hout op mijn school.”

AAN HET WERK BIJ ROBA: HIERNA? “Verder gaan in schrijnwerkerij! Ik doe nu stage om ervaring op te doen, en dan zien we wel.”

AAN HET WERK BIJ ROBA:

LEUK? “Je hebt vaak afwisseling. En je kunt mooie dingen maken voor jezelf, da’s gemakkelijk!”

Marco (33)

1 JAAR

“Daarvoor heb ik vooral in de metaalsector gewerkt. Maar dat was in ploegensysteem in grote fabrieken, je bent altijd vuil, ruikt naar olie… Hier stof je je af en zit je proper in de auto. Ook mooi meegenomen: de uren!”

EER VAN JE WERK:

“Vroeger maakte ik schokdempers of tandwielen, nu maak ik afgewerkte deuren waarvan ik weet: daar maken we die mensen blij mee. Zo krijg je heel direct voldoening van je werk.”

Ook duaal leren zoals Jordan?

Duaal leren, dat is vaardigheden ontwikkelen op school én op de werkvloer. En dat heeft voor iedereen voordelen!

5 Als JONGERE vind je na je studies sneller een job én ben je helemaal voorbereid op het echte werk.

5 Als SCHOOL OF OPLEIDINGSAANBIEDER krijg je meer voeling met de praktijk, en bied je jongeren een motiverende formule aan om een diploma/ getuigschrift te behalen.

5 Als ONDERNEMING help je leerlingen om hun opleiding af te ronden én leid je meteen de werknemers van de toekomst op.

5 Meer info? www.woodwize.be/duaalleren

10

Jasper (24)

Kevin (27)

STUDEERDE:

STUDEERDE:

AAN HET WERK BIJ ROBA:

AAN HET WERK BIJ ROBA:

SCHRIJNWERKERIJ

6 JAAR WAARVAN 2 JAAR STAGE

“Ondertussen ben ik zelfstandige. Ik was al zelfstandige in bijberoep, ik mocht alles hier voorbereiden. Nu word ik volledig zelfstandige. Jo en zijn vader zijn heel goed voor me geweest, ik wil niet ondankbaar zijn door weg te gaan. Ik heb de stiel hier geleerd, nu kan ik op mezelf beginnen. Ik heb zelf natuurlijk geen CNC-machine, dus daarvoor klop ik aan bij andere schrijnwerkers.”

SCHRIJNWERKERIJ

8,5 JAAR AL

“Ik ben hier meteen na mijn opleiding begonnen. Mijn pa is ook schrijnwerker, dus de liefde kreeg ik mee van thuis uit. Het contact met de collega’s is tof, we hebben een leuk team. Heel zot, en sommigen zijn iets normaler.” (lacht)

OOK OP JEZELF BEGINNEN ZOALS JASPER?

OP BLZ. 30 VERTELLEN WE JE HOE JE ERAAN BEGINT!

11

Jasper en Kevin volgden hun opleiding in het BUSO. Leerkracht Wim Lemmens heeft niks dan goeie ervaring met het doorstromen via stage naar de werkvloer - en voor Jasper zelfs naar z’n eigen bedrijf! Wim: “Het is natuurlijk belangrijk dat het klikt tussen de mentor en de leerling. Maar hier op school proberen we dat een beetje te sturen: wie past bij welk bedrijf?

En dat lukt redelijk goed. Bij Roba is de stagebegeleiding fantastisch. Weet je, de meeste leerlingen uit het BUSO hebben individuele begeleiding nodig.

Die is er bij Roba. Als er iets fout loopt – op het werk of thuis – dan melden ze ons dat, en kunnen we een oplossing zoeken.”

B E D RIJF IN D E KIJKER

De mannen van de mal BIJ MODELMAKERIJ THYS IN DUFFEL MAKEN ZE GROTE MATRIJZEN. JA, WIJ MOESTEN HET OOK EVEN GOOGELEN: GROTE MALLEN OF GIETVORMEN DIE GEBRUIKT WORDEN IN DE BAGGERINDUSTRIE. EN DIE MALLEN, DIE ZIJN DUS VAN HOUT!

Hout wordt metaal Bij Thys maken ze mallen die nadien gebruikt worden voor pomphuizen op baggerboten. Het eindproduct is van metaal, de vorm van hout. Gek, toch? “Niet echt.

Soms wordt ook plastic of silicone gebruikt voor een mal, maar die smelten door de hitte in het zand.

En dan komen er zeer giftige stoffen vrij. Hout is veel duurzamer, elke mal kan 20 tot 25 keer gebruikt worden.

En het is minder belastend voor het N Startte in de jaren 60 milieu omdat er . geen giftige dampen N Maakt mallen voor gi eterijen voor de vrijkomen.” baggerindustrie staal- en in België, Neder land, Luxemburg en Frankr ijk.

N Vandaag staat met Ba rt de derde gene het roer. Hij he ratie aan eft vijf mensen in dienst. Zoon Sander werkt sin ds drie jaar mee in het bedrijf.

N De toekomst? “We do en he t no g op de klassie manier, zonder ke 3D-gestuurde fre esmachines.

Dat is de toekom st, maar een he le investering.

Het zal van zoon Sander afhange n welke koers we gaan varen. ”

Meet modelmake rij

Thys

12

Mallenwerk

, is een hol of bol Een matrijs, ook wel mal of gietvorm enste product. gew het van rm’ travo model in de ‘con t een HOUTEN 5 Bij de start van het proces word(omgekeerde) is van tief nega het MAL gemaakt die de uiteindelijke gietvorm. gietkast van metaal 5 De houten mal wordt in een ld met ZAND dat gevu t word gezet. Die gietkast zich vast rond wordt samengeperst. Zo zet het zand de vorm. en en ontstaat de 5 Nu kan de mal verwijderd word GIETVORM. gevuld met legering, 5 Deze gietvorm wordt daarna … inium vloeibare alum het zand en de 5 Na het stollen verwijdert men aangietingen.

En dan is het product klaar!

5

In 4 stappen naar een mal 1

↑ De tekening komt binnen. Met wat inbeelding zie je dat het een soort stofzuiger wordt van de baggerboot die over de bodem van het kanaal gaat.

Bart krijgt van de klant een tekening van wat het stuk moet worden, inclusief de zogenaamde ‘krimp’. Bart: “Staal moet verwarmd worden tot 1500 graden om het te kunnen gieten. Als het afgekoeld is, krimpt het staal enkele centimeters. Elke staallegering heeft een ander krimppercentage. Je moet dus altijd rekening houden met die krimp. Al is gieterij geen exacte wetenschap, maar ook altijd een beetje giswerk.”

2

“HET MOEILIJKE AAN DE JOB IS DAT JE EEN PLAN MOET KUNNEN LEZEN. JE MOET KUNNEN MAKEN WAT JE NOG NIET ZIET.”

Het plan OP ware grootte Daarna zet Bart de tekening uit op een plaat op ware grootte. Deze werktekening is de basis om het stuk te laten bouwen. “Elk plan is bovendien een nieuwe uitdaging, je maakt nooit twee keer hetzelfde. Daarom ben ik zo grijs.” (lacht) Het moeilijke aan de job is dat je een plan moet kunnen lezen. Je moet kunnen maken wat je nog niet ziet. Soms staan er ook fouten op de tekening van de klant. Dat zie ik door jaren ervaring natuurlijk.”

“ERVARING EN EXTRA OPLEIDINGEN ZIJN DE ENIGE MANIER OM HET VAK TE LEREN. REKEN OP EEN JAAR OP VIJF VOORALEER JE HELEMAAL ZELFSTANDIG KUNT MEEDRAAIEN.”

3

4

↑ Je moet bij elke mal denken: ‘Hoe geraakt deze uit het zand?'

Alles begint met een plan

Aan de slag!

Vervolgens wordt de mal van hout gemaakt.

Bart: “Bij het bouwen is maatvastheid heel belangrijk. Bovendien moet alles wat we maken, ontvormbaar zijn in het zand.

Er moet dus altijd een losmiddel* aan de houten vorm zitten.”

↑ Bart zet de tekening uit op ware grootte. Daarna kan zijn team aan de slag.

Schuren, schuren, schuren: de afwerking Een houten mal moet héél fijn afgewerkt worden, want er mogen geen nerven meer te zien zijn. Dat betekent schuren, schuren en nog eens schuren. Elke mal wordt twee keer afgewerkt met polysterplamuur om het oppervlak zo glad mogelijk te maken, en daarna drie keer gelakt. Dan is de mal klaar en wordt die gebruikt als vorm om bijvoorbeeld een stalen pomphuis op een baggerboot te bouwen. * Door vooraf op de mal een losmiddel aan te brengen is het mogelijk het vormstuk te lossen zonder de mal en/of het product te beschadigen.

13

↑ Hoe gladder het gietstuk van hout, hoe fijner de zandkorrel die erin gaat.

B E D RIJF IN D E KIJKER

“EEN PLASTIC MAL SMELT DOOR DE HITTE IN HET ZAND. EN DAN KOMEN ER ZEER GIFTIGE STOFFEN VRIJ. HOUTEN MALLEN ZIJN VEEL BETER VOOR HET MILIEU EN KUNNEN HERGEBRUIKT WORDEN.”

Ook mee in de mallemolen?

Werken in een modelmakerij is geen simpele job. Bart: “Je moet vooral inzicht hebben in de tekeningen, elke keer een stapje verder kunnen denken. Ervaring en extra opleidingen zijn de enige manier om het vak te leren. Reken op een jaar of vijf vooraleer je helemaal zelfstandig kunt meedraaien.”

Sander Thys (23) “Vanaf dat ik kon, deed ik vakantiewerk bij mijn vader. Zo verdiende ik centjes om zelf op vakantie te gaan. In het begin moest ik natuurlijk de niet zo leuke jobs doen (lacht). Maar daarna kreeg ik meer verantwoordelijkheid.

“Ik heb bouw- en houtkunde gestudeerd.

Ik wilde daarna verder studeren, maar vond niks naar m’n zin. Daarom ben ik bij pa komen werken. Ik ben nu drie jaar bezig. De plannen zijn soms zo ingewikkeld dat ik er niet altijd aan uit kan. Later moet ik zelf plannen kunnen lezen natuurlijk, daar kijk ik naar uit.”

“We werken altijd binnen en beschut, dat is fijn. Als het mooi weer is, werken we soms de mallen buiten weleens af.

Als je hier wilt komen werken, is vooral interesse belangrijk. Je moet willen leren, zo leer je het snelste!”

14

Klaar?

Snijden maar!

ZO KIES JE HET JUISTE SNIJGEREEDSCHAP VOOR JE HOUTBEWERKINGSMACHINE

Een kwestie van MAN & MEC! Op elke houtbewerkingsmachine vind je snijgereedschappen terug. Al die snijgereedschappen vallen onder een speciale veiligheidsnorm die in heel Europa dezelfde is: NEN-EN 847-1.

Maarrrrrr… je mag niet om het even welk snijgereedschap monteren! De keuze hangt af van het type machine: N met handaanvoer (MAN) N of mechanische aanvoer (MEC)?

15

S C H AVEN A A N JE KENNIS

Ik ben de MAN! Een machine heeft handaanvoer (MAN) als: N het materiaal met de hand langs het

snijgereedschap wordt geleid, ook wanneer het werkstuk is geplaatst of geklemd op een handbediende roltafel of slede; N het materiaal door een demonteerbaar aanvoerapparaat langs het snijgereedschap wordt geleid; N het machinedeel met het snijgereedschap met de hand langs het materiaal wordt geleid.

Op deze machines moet dus snijgereedschap met het opschrift MAN (manueel) gebruikt worden.

Voorbeelden van machines met handaanvoer: 5 vlakschaafmachine, 5 freesmachine (met of zonder aanvoerapparaat), 5 handbovenfreesmachine 5 pennenbank waarbij de tafel met de hand bediend wordt‌

16

En ik ben de MEC! Een machine heeft mechanische aanvoer (MEC) als: N het materiaal door een vast

machinedeel langs het snijgereedschap wordt geleid; N het machinedeel met het snijgereedschap door een machinesturing langs het materiaal wordt geleid.

Op deze machines mogen snijgereedschappen met het opschrift MEC (mechanisch) gebruikt worden.

Voorbeelden van machines met mechanische aanvoer 5 CNC-machine, 5 vierzijdige schaafmachine, 5 alleskunner, 5 pennenbank waarbij de tafel alleen maar mechanisch beweegt…

RARA, WIE BEN IK? Alle snijgereedschap moet door de fabrikant ‘gem erkt’ worden. Dit betekent dat er noodzakelijke info op de frees, freeskop… onuitwisbaar moet aangebrac ht worden.

De voornaamste zaken zijn: 1 de naam of het merk teken van de fabrikant 2 de vermelding MAN of MEC 3 de afmetingen van het snijg ereedschap: Ø van de frees, Ø van het asgat…

4 het geschikte toere ntal 5 extra info via QR-code: zoals bijvoorbeeld de metaallegering van het snijgereedschap (voor gereedschap zonder verwisselbare beitelmessen) Twijfel je bij een specifiek snijgereedschap in jouw eigen werkomgeving? Vraag dan raad aan de verantwoo rdelijke of bij de leverancier van snijgereedschappen.

1

3

5 4

2

17

S C H AVEN A A N JE KENNIS

MAN OF MEC?

EEN KWESTIE VAN VEILIGHEID BIJ EEN ONGEVAL MET HANDMATIGE AANVOER MOET MAN-SNIJGEREEDSCHAP ZOVEEL MOGELIJK ERNSTIGE VERWONDINGEN VOORKOMEN. HET IS GEEN WONDERMIDDEL DAT ONGEVALLEN VERMIJDT, MAAR WEL DE ERNST VAN DE VERWONDINGEN VERMINDERT. Bij MAN-gereedschap mogen de SNIJKANTEN (voorsnijders meegerekend) maximaal 1,1 mm uitsteken. Dit betekent dat per omwenteling van het snijgereedschap de spaanafname maximaal 1,1 mm bedraagt.

max. 1,1 mm

MAN-frezen hebben ook ‘SPAANBREKERS’: mocht je onverhoopt toch de frees met je hand raken, wordt je hand in principe ‘weggeslagen’ door de spaanbreker. De vorm van de spaanbreker is identiek aan het snijmes, maar het snijvlak staat naar de andere kant gericht, net of die gemaakt is om linksom te draaien. Je raakt dus eerst een stomp afgeschuind stuk metaal dat ervoor moet zorgen dat je vingers bijvoorbeeld in de buurt van het mes komen. Je vingers worden dan weggeslagen en vermoedelijk gebroken, maar niet afgesneden. MAN-gereedschap is dus geen wondermiddel dat ongevallen vermijdt, maar wel de ernst van de verwondingen vermindert.

spaanbreker

GOUDEN RAAD VOORKOMEN IS BETER DAN GENEZEN!

Respecteer altijd alle gebruikstoepassingen van zowel de machineconstructeur en de leverancier van de snijgereedschappen. Laat je NOOIT in de verleiding brengen - ook al is het maar voor een klein aantal werkstukken of voor een werkje van korte duur – om het foute gereedschap te gebruiken.

18

U I T H ET JUISTE HOU T G ES NEDEN

“Een trap die kraakt, is slecht gemaakt”

19

U I T H ET JUIST E HOU T G ES NEDEN

DE KUNST VAN HET TRAPPEN MAKEN IS HET BEST BEWAARDE GEHEIM VAN VAN LOON. “IEDEREEN KAN EEN 5-ASSIGE CNC-MACHINE KOPEN. WAT JE ERMEE KUNT DOEN, DAT IS DE GROTE UITDAGING”.

JE BENT PAS 32 EN HEBT JE EIGEN BEDRIJF. HOE KWAM JIJ HIER TERECHT, WIM? “Mijn vader Mark Van Loon leerde indertijd de stiel bij een ambachtelijke trappenmaker en startte zijn eigen bedrijf in Essen. Hij werd dé referentie in de trappenwereld. Ik ben begonnen met trappen maken in het oude varkenskot bij ons vokke, als kleine jongen. Ik heb houtbewerking gestudeerd en toen ik 8 jaar geleden de kans kreeg om de zaak over te nemen heb ik niet getwijfeld.”

ker…

De perfecte trappenma N wil werken ig N is zelfstand g met N heeft ervarin k hout & liefde voor het va N is flexibel heeft interesse N denkt mee/ in nieuwe ontwikkelingen

BELGIË STAAT BEKEND ALS EEN LAND VAN GOEIE TRAPPENMAKERS. KLOPT DAT? “Zeker, dat is zo. Je kunt ook een trap kopen in Nederland, hier net over de grens. Daar maken ze trappen aan de lopende meter, maar die zijn van een heel andere kwaliteit. Zelfs als ik hem gratis kreeg, weigerde ik. Maar omdat er heel wat oude stielmannen gestopt zijn, is er veel kennis verloren gegaan. Dat is jammer. Gelukkig delen we onderling veel knowhow. Vroeger was er meer concurrentie, vandaag helpen we elkaar wat.”

“OMDAT ER HEEL WAT OUDE STIELMANNEN GESTOPT ZIJN, IS ER VEEL KENNIS VERLOREN GEGAAN. DAT IS JAMMER.”

HOE WORD JE EEN GOEIE TRAPPENMAKER? “Het is niet omdat je een tekenprogramma kent dat je een goeie trappenmaker bent. Theorie leer je op school, de praktijk is wat anders. Het gevoel moet erin, de ervaring… Je moet leren door te doen. Ook liefde voor het vak is heel belangrijk. Als je de passie voelt, is niks een moeite en vind je voor elk probleem een oplossing, dan is alles een uitdaging.”

VROEGER DEDEN JULLIE ALLES MET DE HAND, VANDAAG MET DE CNC. “Het handwerk gebeurt nog bij het assembleren van de trap, de voorbereiding voor de CNC, smeedwerk en om stukken te maken die de CNC nog niet kan. Onze 5-assige CNC op zich is niet zo bijzonder; de meeste trappenmakers hebben dat. Wat je ermee kunt doen, is de grote uitdaging. Hoe zit een trap in elkaar? Kloppen de verhoudingen wel? Is het ontwerp symmetrisch? Is het veilig? Onze knowhow, onze jarenlange ervaring, daar zit het ‘m. Je moet een goeie trappenmaker zijn om te weten wát je kunt maken, en hoe je dat moet vertalen in CNC-computertaal. Ik zeg altijd: een trap die kraakt, is slecht gemaakt. Wij hebben zoveel technieken om een rechte trap te maken, maar die vind je in geen enkel softwareprogramma terug.”

HOE ZIE JE DE TOEKOMST? “Ik heb een goed oog op de toekomst.

We zijn mee met de trends, dat is belangrijk. En wij delen als bedrijf ook onze kennis met de nieuwe generatie.”

20

Trappenhout Bij Van Loon leggen ze niet zomaar wat planken tegen elkaar. Over elke stap wordt nagedacht. En enkel de allerbeste houtsoorten komen in aanmerking:

N Massief hout! Het vaakst wordt gekozen

voor eik, beuk, es… omdat ze beter tegen slijtage kunnen.

N Zo min mogelijk tropische houtsoorten om ecologische redenen.

N We kopen volledige bomen aan om onze trappen van te maken. Elke plank wordt apart bekeken: voor welke trede is dit geschikt?

N We werken niet met gevierschaald hout,

Fier op ons Stradivarius-patent “Als we een trap tekenen, houden we natuurlijk rekening met de veiligheid, maar ook met de vorm. We willen een mooie waaier van treden. Een standaardtrap heeft rechte en schuine treden. Wij verdrijven van de eerste tot de laatste trede en nemen een bocht over de volledige trap. Zo heb je overal brede, beloopbare treden, en niet van die superdunne treden in de hoek van het draaipunt.

We hebben hier zelfs een patent op genomen, ons Stradivariuspatent.”

want die planken komen van verschillende bomen en dan krijg je een kleurverschil.

Onze trappen komen van één en dezelfde boom. We werken met boolhout. Dat betekent dat we de boomstam in planken zagen en de treden achter elkaar in de juiste volgorde zetten. Zo zijn kleur en houtstructuur hetzelfde. Het zijn die details die het verschil maken!

“ONZE TRAPPEN KOMEN VAN ÉÉN EN DEZELFDE BOOM. WE ZAGEN DE BOOMSTAM IN PLANKEN EN ZETTEN DE TREDEN ACHTER ELKAAR IN EXACT DIE VOLGORDE.”

Van boom naar trap 1 De opmeter doet z’n werk bij de klant thuis.

2 De tekenaar gaat daarmee aan de slag en begint te tekenen.

“Ik moet rekening houden met een goede beloopbaarheid en de wettelijke normen. Gelukkig veranderen die niet alle jaren!”

3 Deze 2D-tekening is de basis voor een 3D-simulatie. “Dat is leuk voor de klant, want de trap komt tot leven.”

4 Het computerprogramma geeft automatisch alle onderdelen weer met de juiste afmetingen erbij.

“Hier hangt een CNC-programma aan. Dit wordt doorgestuurd naar de machine, die werkt tot op een honderdste van een millimeter nauwkeurig. Als je de tekening goed hebt, is je werk voor de helft klaar.”

TIP:

Wil je een trap? Reken ongeveer 6 à 8 weken van bestelling tot plaatsing. En kom best zo snel mogelijk naar Van Loon, dus in de (ver)bouwfase. Dan kan de trappenmaker nog ingrijpen als er fouten op de plannen staan.

21

U I T H ET JUIST E HOU T G ES NEDEN

“HET IS NIET OMDAT JE EEN TEKENPROGRAMMA KENT DAT JE EEN GOEIE TRAPPENMAKER BENT.”

De trappentekenaar aan het werk

Filip

5 Studeerde: houttechnieken 5 Werkte eerst 12 jaar in het atelier als

arbeider, daarna 7 jaar als leerkracht houtbewerking. Sinds 1,5 jaar werkt hij als tekenaar/werkvoorbereider/CNCprogrammeur

5 “Als trappenmaker haal je eer uit je werk.

Je ziet wat je creëert. Bovendien werk je met een warm, ecologisch product.”

De plaatser aan het werk “UITSMETTEN DOEN WE VAAK BUITEN, MAAR VERDER WERK JE MET EEN DAK BOVEN JE HOOFD, DA’S TOF!”

Guy

, neef van Wim, is aan het werk bij de verbouwing van een hoeve. Hij heeft net deze trap gezet in de garage. Huh, zo’n chique trap in een garage? “Ja, gekker moet het niet worden hé” (lacht)

5 Sinds z’n 16de ging Guy mee met Wim

tijdens het weekend en de vakanties. Op zijn 19 begon hij bij Van Loon.

5 Zette al honderden trappen in zijn leven.

Als het rustig is, werkt hij mee in het atelier.

5 Zijn leuze: “Een goeie voorbereiding is

alles. En daar doe je ook zelf je voordeel mee hé. Hoe beter ik in het atelier alles voorbereid, hoe makkelijker de plaatsing gaat.”

22

O P LEID ING IN DE KIJKER

“ZEG, IS DAT WEL STEVIG?” In de houtsector valt er altijd wat bij te leren.

Over de mechanische en fysische eigenschappen van hout bijvoorbeeld.

WAT?

Praktisch aanvoelen wat de stabiliteit van hout inhoudt

WIE?

RTC opleiding in samenwerking met Wood.be

HOE?

Tijdens de opleiding kan je: 5 de meest gebruikte mechanische proeven zoals trek-, duw- en afschuifproeven (theorie en praktijk) leren kennen en testen, 5 de fysische eigenschappen van hout zoals luchtvochtigheid, houtvochtigheid, volumemassa en verlijmingskwaliteit leren bepalen, 5 een mechanische of fysische test voor je eindwerk uitvoeren.

WAAR?

DEELNEMEN?

Bij Wood.be: info@wood.be - 02 558 15 50 Wood.be is het kenniscentrum voor de hout- en meubelindustrie.

Zij ondersteunen de ondernemingen bij het realiseren van een innovatieve en duurzame toekomst.

Contacteer het regionaal technologisch centrum van uw provincie via www.rtc.vlaanderen.

VERBINDT ONDERWIJS EN BEDRIJFSLEVEN

RTC’s to the rescue Regionale Technologische Centra (RTC's) ondersteunen scholen netoverschrijdend met een 3de graad BSO, TSO, BUSO, CLW’s en de Leertijd om leerplandoelstellingen te behalen. Ze doen dit door de vakkennis te versterken van de leraren en/ of leerlingen, het aanbieden van infrastructuur, het uitlenen van apparatuur... Dit doen de RTC’s niet alleen! Samen met scholen én bedrijven gaan zij op zoek naar hoe ze jouw ‘match’ met de arbeidsmarkt kunnen versterken.

MEER INFO: www.rtc.vlaanderen

23

H O U( T ) H ET VE IL IG

15 x fout, want…

3 13 15 5

4 11

14

1

2

10

6

12

9

EEN DEEL VAN DE STOFAFZUIGING(SLANG) IS NIET AANGESLOTEN Een degelijke stofafzuiging verwijdert freesresten en stof. Zo wordt vermeden dat de operator stof inademt. Vaak wordt een leiding niet terug aangesloten n.a.v. een verstopping of andere technische ongemakken: ‘We zullen dit later wel terug in orde brengen’ denken velen. Nee dus, eerst in orde brengen en dan pas aan de slag!

1

2 DE (INTEGRAAL)GELEIDERS ZIJN

NIET CORRECT INGESTELD Om het werkstuk een maximaal verticaal steunvlak en geleiding te bieden, moet de opening tussen de geleiders voor en achter zo klein mogelijk zijn, en dat zonder daarbij in de draaicirkel van het freesgereedschap te komen. In principe blijven we er enkele millimeters vandaan.

Met integraalgeleiders kunnen we nog een stap verder gaan en via de afzonderlijk in te stellen lamellen de opening tussen de geleiders overbruggen. De vorm van de frees bepaalt dan hoeveel én welke lamellen we kunnen uitklappen.

24

8

3 DE BESCHERMINRICHTINGEN

7

BOVEN EN VÓÓR DE FREESAS ZIJN NIET OF NIET CORRECT GEBRUIKT Een bescherminrichting heeft natuurlijk een functie. Meer nog, als een machine met standaard bescherminrichtingen geleverd wordt, dan MOETEN deze gebruikt worden.

Laat je nooit verleiden om ze aan de kant te schuiven. Want hé, wat betekenen enkele minuutjes extra instelwerk om jouw veiligheid maximaal te garanderen?

4 DE GEHOORBESCHERMING WORDT

NIET GEDRAGEN Gehoorbescherming niet gebruiken is je oren op het spel zetten! Zelfs al werk je zelf (nog) niet op de eigen machine (je bent vb. aan het instellen), de andere werkposten/machines rondom jou veroorzaken in de meeste gevallen al zoveel lawaai dat het dragen van jouw gehoorbescherming absoluut noodzakelijk is.

5 DE NOODSTOP OP HET

BEDIENINGSPANEEL WORDT GEHINDERD (DOOR DE GEHOORBESCHERMING) De functie van een noodstop: de machine zo snel mogelijk kunnen stilleggen in geval van een foute situatie tijdens de freesbewerking.

Om dit snel te kunnen doen moet de beweging simpel zijn: een ‘slag’ op de uitstekende noodstop. De boodschap is duidelijk: alle noodstopvoorzieningen moeten altijd vrij bereikbaar zijn.

6 DE GEFREESDE WERKSTUKKEN

LIGGEN OP DE FREESTAFEL Een gefreesd werkstuk moet op een pallet of een kar gelegd worden. Delen die op de freestafel blijven liggen, verhinderen een vlotte en veilige werking en zorgen ervoor dat iedereen het overzicht verliest.

7 DE TE FREZEN STUKKEN LIGGEN OP

DE GROND Er is niet enkel struikelgevaar, het is ook slecht voor je rug om spullen op de grond te leggen en op te rapen. Een pallet, een kar, een schaartranspallet… zijn simpele oplossingen.

8 ORDE ROND DE WERKPOST Hoeft het gezegd dat freesafval en -stof, gecombineerd met een gladde ondervloer, met leidingen en andere objecten op de werkpost, de kans op glijden en vallen verhogen?

Een luchtleiding ligt op de grond. Er wordt aangeraden zo weinig mogelijk te blazen op een werkpost. En als het al gebeurt, dan met de nodige beschermingsmaatregelen.

Beperk de aanwezigheid van leidingen in de werkzone zoveel mogelijk. Als het niet anders kan, komen ze liefst van bovenaf. Verwijder na een klus onmiddellijk alle freesafval en stof.

10 HET HORLOGEBANDJE VAN DE

OPERATOR STEEKT UIT Ringen, sierraden, kettingen, polsbanden, loshangende mouwen, riemen… Het zijn allemaal risico’s die de kans om gegrepen te worden door draaiende onderdelen van en aan een machine, verhogen. Zo’n ongevallen kunnen we 100% voorkomen door deze sierraden niet te dragen tijdens het werk.

11 HET HAAR VAN DE OPERATOR

WORDT LANG EN LOS GEDRAGEN Een even groot risico als het dragen van sierraden! Stel, een operator met lang, los haar is geconcentreerd bezig met freeswerk.

Hij/zij buigt wat voorover om een goed zicht te hebben. En dan gebeurt het: de lange haren vinden, door een voldoende sterke stofafzuiging, een weg naar draaiende en bewegende onderdelen. Lang haar moet je dus steeds opbinden, een haarnetje dragen of een veilig, vastzittend hoofddeksel dragen!

12 DE ROLSCHRAAG RUST IN SCHUINE

TOESTAND TEGEN EEN TAFEL ACHTER DE TOUPIE Hulpmiddelen snel snel ergens aan de kant zetten om van start te kunnen gaan is een veel voorkomende fout. Maar denk eens verder: een collega kan de rolschraag zoeken en moet je misschien storen tijdens jouw machinaal werk. Of de schraag glijdt om en valt, waardoor de operator in de problemen komt bij het afvoeren van gefreesde stukken.

Zet daarom gereedschappen en hulpmiddelen op de juiste plaats terug.

juist!

9 DE OPERATOR DRAAGT GEEN

VEILIGHEIDSSCHOENEN Geplette nagels, kneuzingen of verstuikingen door een vallende steeksleutel, een werkstuk dat uit je handen valt, … Goeie veiligheidsschoenen kunnen heel wat ellende voorkomen! Let ook op voor een te lange werkbroek.

Beeld je in dat je bij het achteruitlopen op jouw broek trapt, dan val je achterover…

Wees alert voor dergelijke risico’s en laat noodzakelijke aanpassingen aan je werkkledij in orde brengen.

25

13 DE INSTELSLEUTEL OP HET

BEDIENINGSPANEEL Sleutels moeten op hun vaste plaats hangen of liggen. Een schaduwbord is een dankbare oplossing. Je neemt een stuk instelgereedschap weg en je ziet in één oogopslag dat er iets van het gereedschapsbord is verdwenen.

Dat is toch veel beter dan het gereedschap te laten rondslingeren, met de kans dat dit in de (draaiende) machine valt, of op de bediener?

14 LOSSE VOORWERPEN OP EN ROND

HET GELEIDERBLOK Tot de categorie van ‘verloren voorwerpen’ op de werkpost horen vaak producten en hulpmiddelen die er niet nodig zijn. Deze spuitbus met glijmiddel zal ongetwijfeld haar nut bewezen hebben, maar eens gebruikt moet ze weer teruggezet worden.

Een gelijkaardige opmerking geldt voor de losse voorwerpen achter het geleiderblok: gereedschappen en hulpmiddelen die niet thuishoren op de machine, moeten steeds op een vaste plaats opgeborgen worden.

15 ONTBREKENDE VIK EN

BIJKOMENDE MACHINE-INFO Een VIK of ‘veiligheidsinstructiekaart’ is een document dat verplicht in de nabijheid van elke machine moet zijn. Ze geeft een overzicht van de verschillende risico’s en de preventiemaatregelen op een machine. Maak er een gewoonte van om de VIK, samen met eventuele andere nuttige machinedocumentatie, vóór aanvang van het werk door te lezen.

ECO -LOGIS CH

Aha, dus zรณ ziet een mammoetboom eruit!

AL GEZIEN? DE MAMMOETBOOM VAN TERVUREN Ken jij de mammoetboom of sequioa? Aan de ingang van het museum van Tervuren staat een prachtexemplaar: een honderd jaar oude kanjer van maar liefst 35 meter hoog, met een stamomtrek van 9m30.

26

70 VIJFDEJAARS UIT DE RICHTINGEN HOUT GINGEN EEN KIJKJE NEMEN IN EN ROND HET AFRICAMUSEUM. DEZE ONTDEKKINGSTOCHT MAAKT DEEL UIT VAN HET TRIPLE E-WOOD PROJECT

DAT ALLES VERTELT OVER ECONOMISCHE, ECOLOGISCHE EN ESTHETISCHE HOUTVERWERKING.

1. het bos in!

2. het museum in

3. dwarsbomen

Op het dagprogramma stonden drie activiteiten, te beginnen met een wandeling in het impressionante bos rond het museum.

Tim Beullens van Don Bosco Halle was mee op stap en leerde alvast iets bij: “Ik wist eerlijk gezegd niet hoe een beuk eruitziet.

Dankzij deze boswandeling weet ik dat nu!

Onze gids legde ook uit hoe je een bos kan uitdunnen. Je kapt de grote bomen die het licht wegnemen, maar bomen met groeifouten laat je staan zodat ze het bos verder kunnen voeden en water vasthouden.”

Vervolgens konden de vijfdejaars het Africamuseum ontdekken met een rondleiding op maat rond het thema hout. Boeiend en informatief, vond Dien Moreels van De Prins in Diest. “Ik heb bijvoorbeeld een en ander bijgeleerd over tropische houtsoorten. Of hoe Afrikaanse volkeren over grote afstanden kunnen communiceren met verschillende klanken naar gelang de houtsoort die ze gebruiken.” David Blondeel van Katholieke Scholen Diest vult aan: “Ik had bijvoorbeeld nog nooit gezien hoe boten en muziekinstrumenten van hout gemaakt worden.”

Tot slot konden de groepen het tegen elkaar opnemen in het educatieve spel Dwarsbomen, rond duurzaam bosbeheer.

Alle spelers kruipen in de rol van houtverwerkende bedrijven. In de eerste ronde zijn ze erop uit om zoveel mogelijk geld te verdienen. Daarvoor kappen ze zoveel mogelijk woud. In de tweede ronde kantelt het spel: de spelers komen erachter dat dat die kaalkap op lange termijn niet alleen weinig ecologisch is, maar ook economisch niet erg verstandig. Kortom: duurzaam bosbeheer dient niet enkel het milieu, maar is ook rendabeler. Younes Ihsane van Don Bosco Halle speelde alvast met veel plezier: “Het spel was niet alleen spannend, ik vond het ook echt interessant om bij te leren over duurzaam bosbeheer. Eigenlijk leren we daar op school veel te weinig over!”

VERBINDT ONDERWIJS EN BEDRIJFSLEVEN

MOS

duurzame scholen straffe scholen

Het Triple E-Wood project is een samenwerking tussen Woodwize, het RTC Vlaams-Brabant en MOS

27

SCHOOL@WORK

AND THE WINNER IS… OP 21 NOVEMBER VOND DE VIJFTIENDE EDITIE VAN DE SCHRIJNWERK AWARDS PLAATS. DEZE ZES WERDEN BEKROOND VOOR HUN ORIGINELE, INNOVATIEVE WERK.

DON BOSCO HELCHTEREN

WON IN DE CATEGORIE

SCHOOLPROJECTEN

Voor haar geïntegr eerde proef ontwierp en maakte Eva Jansse ns een multi-media meube l. Het is vooral bijzonder dankzij zijn afgeronde ho eken met unieke verbin ding.

“Toen ik een paar jaar geleden een studierichting moest kiezen, was ik onmiddellijk zeker van wat ik wou gaan doen. Ik wou met mijn handen werken”

“Ook al was ik één van de weinige meisjes op de school, ik kijk nog steeds met heel veel mooie herinneringen terug op deze 6 jaar. Dit was de beste keuze die ik kon maken”

28

“We hadden thuis nood aan een nieuw TV-meubel dus koos ik om voor mijn eindwerk een “vintage” meubel te ontwerpen met de hulp van mijn leerkrachten

POTTEAU LABO

VORSSELMANS

TOTAALINTERIEUR

ALUMINIUM

WON IN DE CATEGORIE

WON IN DE CATEGORIE

Het Predikheren is een nieuwe culturele hotspot in Mechelen. Het werd ingericht door POTTEAU Labo. De uitvoering van het binnenschrijnwerk is een combinatie van traditioneel vakmanschap en moderne technologie.

FIERENS KEUKEN EN INTERIEUR

WON IN DE CATEGORIE

INTERIEURELEMENTEN

Voor dit project van Cordeel in Temse werd aan Vorsselmans gevraagd om de transparante ramen en gevels uit te voeren. Een nieuw icoon in de bouwwereld!

SCHIFFELEERS GLAS WON IN DE CATEGORIE

SCHRIJN- EN TIMMERWERK

Fierens Keuken en Interieur nam onder andere de renovatie van een keuken en badkamer van een woning te Dilbeek voor zijn rekening. Het vele hout dat overal terugkwam in de woning, was een uitdaging. “We werkten met notelaar uit drie stammen. Het hout moest doorlopen in de hoogte en in de andere richtingen. We hebben veel werk gehad om alles juist uit te tekenen en juist te snijden.” Het resultaat is een authentieke designwoning die dankzij het vele hout warmte en gezelligheid uitstraalt.

Schiffeleers Glas werd gevraagd voor de restauratie van de buitenschrijnwerk van een beschermd gebouw in Schaarbeek. De erker werd volledig gedemonteerd en elk detail werd in het atelier tot in de perfectie nagemaakt.

WOEMA!

WON IN DE CATEGORIE

HOUTBOUW

Woema! realiseerde de bouw van een loods en kantoor in Ronse. Het bedrijf laat zien dat hout duurzaam is en er niet ingeboet hoeft te worden aan esthetiek.

29

A A N D E SL AG!

I’M THE BOSS STAP 1: GA NA OF JE ZELFSTANDIGE MAG WORDEN Om te kunnen starten met een eigen zaak moet je meerderjarig zijn. Dat ben je in principe vanaf je achttiende verjaardag.

Daarnaast moet je je burgerrechten bezitten. In principe moet je Belg zijn of onderdaan van een land van de Europese Unie of je moet kunnen genieten van één van de uitzonderingen die de wet voorziet. Indien dit niet het geval is, dan moet je in het bezit zijn van een geldige beroepskaart.

N Is het antwoord ja? Super, dan kun je naar de volgende stap.

WIL JE ALS ZELFSTANDIGE AAN DE SLAG? NICE! MAAR VOOR JE AAN HET AVONTUUR BEGINT, MOET JE ENKELE STAPPEN DOORLOPEN.

STAP 2: KIES JE BEDRIJFSVORM Start je als zelfstandige in hoofdberoep (= je werkt volledig als zelfstandige) of als zelfstandige in bijberoep (= je hebt ook nog een vaste job en werkt bijvoorbeeld ’s avonds en in het weekend als zelfstandige)?

Ook belangrijk om te kiezen: ga je voor een eenmanszaak of richt je een vennootschap op? Alles hangt ervan af hoeveel je denkt te verdienen en hoeveel je jezelf elke maand wil betalen. Elk systeem heeft voor- en nadelen, dus je laat je best bijstaan door iemand die er wat van kent - een sociaal secretariaat voor zelfstandigen bijvoorbeeld.

STAP 3: VRAAG EEN ONDERNEMINGSNUMMER EN BTW-NUMMER AAN Als startende ondernemer moet je een ondernemingsnummer aanvragen. Met dat nummer belandt jouw bedrijf in de KBO (de Kruispuntbank van Ondernemingen) van de overheid. Het maakt je administratie daarna een pak gemakkelijker.

Op basis van je ondernemingsnummer vraag je nadien een btw-nummer aan, want ook dat heb je nodig.

STAP 4: SLUIT JE AAN BIJ EEN SOCIAAL VERZEKERINGSFONDS Elke zelfstandige moet zich verplicht aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Je betaalt elke drie maanden een sociale bijdrage afhankelijk van hoeveel je verdient. Een soort belasting zeg maar. En daar krijg je ook wat voor in ruil. Als je ziek wordt of een arbeidsongeval zou krijgen, zorgen zij ervoor dat je een dagvergoeding krijgt en dus toch een inkomen hebt, ook al kun je niet werken. En als je papa wordt, heb je dankzij hen recht op betaald vaderschaps- en geboorteverlof. Je hebt dus plichten als zelfstandige, maar ook rechten.

Als zelfstandige moet je je ook verplicht aansluiten bij een ziekenfonds. Ook hier geldt: in ruil voor een bijdrage kun je rekenen op financiële steun wanneer je gezondheidszorgen nodig hebt (naar de dokter gaan, behandelingen in het ziekenhuis…).

MEER LEZEN? www.jongondernemerschap.be/ student-ondernemer-hoe-begineraan-en-moet-weten/ www.unizo.be/starters/ tot-je-opstart

bron liantis.be

30

Afzelia doussié AFZELIA BIPINDENSIS Fysische eigenschappen -

HET KOMT UIT Kameroen, Gabon en Nigeria

5 Gemiddelde volumieke massa bij 12%

vochtgehalte: 800 kg/m3³ 5 Hardheid (Brinell met de vezels): 40 N/mm2² 5 Hardheid (Brinell op de vezels): - N/mm2² 5 Relatieve luchtvochtigheid 90 tot 60%: radiaal 0.5%, tangentieel 0.7% 5 Relatieve luchtvochtigheid 60 tot 30%: radiaal 0,8%, tangentieel 1,1%

Zo ziet het eruit 5 Kleur: spint: witgelig kernhout: varieert van lichtoker tot bruinrood 5 Groeiringen: duidelijk zichtbaar 5 Nerf: vrij grof 5 Draad: recht, warrig, kruisdraad

Mechanische eigenschappen 5 Elasticiteitsmodulus: 14000 MPa 5 Gemiddelde buigsterkte: 125 MPa 5 Gemiddelde druksterkte: 72 MPa 5 Gemiddelde schuifsterkte: 7 MPa

Het wordt gebruikt voor 5 binnen- en buitenschrijnwerk 5 houten vloerbedekking 5 gevelbekleding 5 terrassen 5 bouwconstructies 5 tuinmeubelen 5 waterwerken 5 chemische opslagvaten 5 draai- en beeldhouwwerk 5 fineer 5 scheepsbouw

Duurzaamheid 5 Natuurlijke duurzaamheid spint: klasse V 5 Natuurlijke duurzaamheid kern: klasse I

BESCHIKBAARHEID: overvloedig PRIJS: gemiddeld

Vaten

Groeiringen

5 verspreidporige

5 Duidelijk te zien

Stralen

5 Twee soorten 5 hoogte: 210 - 400 µm 5 breedte: 28 - 60 µm 5 aantal: 5 - 10/mm,

Transversale coupe

soms etagebouw

rangschikking 5 alleenstaand en in radiale groepjes van 2 – 3 5 vatdiameter: 60 - 295 µm 5 2 -5/mm2 5 gekleurde inhoudsstoffen, wit, geel of donker

Parenchym

5 paratracheaal 5 vasicentrisch 5 aliform en confluent 5 marginaal parenchym

Bron coupe: Royal museum for central Africa, Belgium • www.houtinfobois.be

31

e e m Doe in en w hil c s r e v et h s N? i A t M a W n e EC M N e s s tu en ke bedrijv eveel unie o H : 1 erkend 2 g a 0 2 ra 1 januari p Schiftingsv o n e ll duaal? tsector zu urbouwer e ri uit de hou te in k rwerkple zijn als lee

‘Like’ onze Facebookpagina en stuur ons voor 1 januari 2021 een privébericht met jouw antwoorden.

De winnaars ontvangen een elektrische houtbewerkingstool.

Het antwoord en de winnaars vind je in het volgende nummer.

www.facebook.com/ HoutVasthoudenMag

HOUT VASTHOUDEN MAG! NR 14

En de winnaars zijn ...

N Winnaar ergonomie: Edugo Glorieux uit Oostakker (5de jaar houtbewerking) N Antwoord van de wedstrijd: 16 red bears • 3508 clicks december 2019 N Winnaars van de wedstrijd:

5 Brent Laurijssen - 6HT VITO Hoogstraten

5 Pedro Ameel - 5HT VTI Veurne 5 Tiziano Meyfroidt - 5HB PRIZMA VTI Izegem

5 Warre Everaert - 5HT VTI Ieper 5 Nick Smets - 5HT WICO Overpelt