ISSN 2286-8844
HIGHLAND RESEARCH AND DEVELOPMENT INSTITUTE (PUBLIC ORGANIZATION)
ISSN 2286-8844
Highland Research and Development Institute (Public Organization)
50200
0 5332 8496-8
0 5332 8494 www.hrdi.or.th www.facebook.com/hrdi.or.th
สถาบันวิิจัยและพิัฒนาพิ้�นทุีสูง ลงพิ้�นทุี�ตรัวิจเยี�ยมัและติดตามัการัดำเนินการั โค์รังการัพิัฒนาพิ้�นทุีสูงแบบโค์รังการัหลวิงในพิ้�นทุี�อำเภอแมั่แจมั
การัแก้ไข์ปัญหาด้านสิ�งแวิดล้อมัและค์่าฝุ�น PM2.5 ณี
สวิพิส. พิัฒนาพิ้�นทุีสูงตามัแบบอย่างโค์รังการัหลวิง
โดยใหชัมัชันบนพิ้�นทุีสูงมัีการัปรัับเปลี�ยนจากการัทุำเกษ์ตรักรัรัมัแบบเดมั
ทุี�ใชั้สารัเค์มั
Global Agenda for Sustainable Livestock Multistakeholder Partnership
อีกทุั�งยังเยี�ยมัชัมัจุดเรัียนรัู้อทุยานหลวิงรัาชัพิฤกษ์์ ได้แก
(1 ธิ.ค. 66) พิรัะบาทุสมัเด็จพิรัะเจ้าอยู่หวิ
(9 ธิ.ค. 66)
6 รัอบ 28 กรักฎาค์มั 2567
โดยภายในงาน สวิพิส. ไดจัดแสดงนทุรัรัศ์การัการัพิัฒนาพิ้�นทุีสูงแบบโค์รังการัหลวิง นำเสนอผลการัดำเนินงานพิัฒนา
ค์ณีภาพิชัีวิิตพิีน้องเกษ์ตรักรัในพิ้�นทุี�แมั่แจมั ทุั�งด้านอาชัพิ
ฝาย, การัจัดแสดงนทุรัรัศ์การัเฉลมัพิรัะเกียรัติและนทุรัรัศ์การัข์องหนวิยงานต่าง ๆ, การัออกรั้านตลาดนัดสินค์้าจากกลุ่มัผู้ปรัะกอบการั
และการัตรัวิจและเยี�ยมัชัมัโค์รังการั
เพิ้�อเสรัมัสรั้างค์วิามัรัู้ค์วิามัเชัี�ยวิชัาญในหลักและวิิธิีการัพิัฒนาพิ้�นทุีสูงอย่างยั�งย้นแบบโค์รังการัหลวิงแกผู้นำชัมัชัน
SDGs (SDG Good Practices)
แห่งสหปรัะชัาชัาต (United Nations Department of Economic and Social Affairs: UN DESA) และ
และได้ดำเนินงานเกิดผลสำเรั็จจนเป็นต้นแบบข์องการัพิัฒนาพิ้�นทุีสูงอย่างยั�งย้น เป็นทุี�ยอมัรัับอย่างกวิ้างข์วิางในรัะดับนานาชัาต โดย สวิพิส. ไดมัุ่งดำเนินภารักิจสำค์ัญอย่างค์รับวิงจรั
ทุรััพิยากรัธิรัรัมัชัาติและสิ�งแวิดล้อมั
โดยเฉพิาะการับรัรัลุเป้าหมัายการัพิัฒนาทุี�สมัดุล
ค์้อปรัะชัาชันมัชัีวิิตและค์วิามัเป็นอยู่ทุีด ค์วิบค์ู่กับ
(Net Zero GHGEmissions)”
และสรั้างค์วิามัตรัะหนักต่อสิ�งแวิดล้อมั และการัเป็นแหล่งเรัียนรัู้ข์องชัมัชันเพิ้�อมัุ่งสู่เป้าหมัาย
การัปล่อยก๊าซึ่เรั้อนกรัะจกสทุธิิเป็นศ์ูนย (Net Zero GHG Emissions) ตลอดจนสามัารัถนำ
ค์วิามัรัู้ทุี�ได้รัับไปปรัับใชั้ในการัปฏิิบติงานทุี�รัับผิดชัอบต่อไปได
ได้ลงนามับันทุ่กค์วิามัเข์้าใจ (Memorandum Of Understanding: MOU)
แบบยั�งย้น
ดวิยองค์์ค์วิามัรัู้และนวิัตกรัรัมัทุางการัเกษ์ตรัภายใตรัะบบการัผลิตทุี�เป็นมัิตรักับสิ�งแวิดล้อมั
(22 พ.ย. 66) เวิลา 13.26 น. สมัเด็จพิรัะกนษ์ฐาธิิรัาชัเจ้า
การัจัดปรัะชัมัเชัิงปฏิิบติการัในค์รัั�งนีมัวิัตถุปรัะสงค์์เพิ้�อให้หนวิยงานต่าง ๆ ทุี�ไดรัวิมักันปฏิิบติงานพิัฒนาพิ้�นทุีสูง
แผนปฏิิบติการัด้านการัพิัฒนาพิ้�นทุีสูงอย่างยั�งย้น
2.
3. สรัุปข์้อมัูลและทุำการัวิิเค์รัาะห์เพิ้�อทุี�จะได้ดำเนินงานในรัะยะต่อไป
ปรัะหยัด นอกจากใชั้เป็นปุ�ยแลวิยังสามัารัถเพิิมัมัูลค์่าโดยการันำมัาเป็นสวินผสมั
โดยทุุกค์รััวิเรั้อนจะปลูกข์้าวิเพิ้�อใชั้บรัิโภค์ในค์รััวิเรั้อนมัาตั�งแต่อดีตจนเป็นค์วิามัมัั�นค์งด้านอาหารั เกษ์ตรักรัชันเผ่าบนพิ้�นทุีสูง มัภมัปัญญาการัปลูกข์้าวิทุีส้บต่อกันมัาหลายชััวิรัุ่นจ่งก่อเกิดเป็นภมัปัญญา
“ข้้าวดอย”
เมั้�อปลูกทุุกรัะดับค์วิามัสูงพิ้�นทุี ข์้าวิพิันธิุ์เล่าทุูหยามัค์ณีลักษ์ณีะทุนแล้งหรั้อใชัน�ำน้อย มัค์วิามัสามัารัถในการัฟื้้�นตวิหลังได้รัับน�ำ
ไดด (recovery) ซึ่่�งถ้อวิ่าเป็นการัสรั้างค์วิามัมัั�นค์งด้านอาหารัและพิัฒนาเป็นข์้าวิทุีมัีสารัอาหารัสูง เป็นพิ้ชัทุางเล้อกสำหรัับสรั้าง
รัายได้แกชัมัชันบนพิ้�นทุีสูง โดยเฉพิาะพิันธิุ์ข์้าวิดอยทุี�เป็นแหล่งข์องสารัอาหารัสำค์ัญ
ค์วิามัสามัารัถในการัต้านสารัอนมัูลอิสรัะ สารัแกมัมั่าออไรัซึ่านอล
ข์้าวิดอยทุี�แปรัรัูปเพิิมัมัูลค์่าและจำหน่ายในรัูปแบบผลิตภณีฑ์์ข์้าวิกล้องทุีมัค์ณีค์่าทุางโภชันาการัสูง มัีจำนวิน
(7,120 mg/100 g)
(8,430 mg/100 g)
(4,710 mg/100 g)
(7,780 mg/100 g)
(162.08 mg/kg)
(9,480 mg/100 g)
(3,080 mg/100 g)
(2,390 mg/100 g)
(470 mg/100 g)
(39.43 mg/kg)
(7,700 mg/100 g)
B
Astraodoric acids A
(anticancer)
(antitubercular)
ที่ำให�เห็ดเผ่าะตกเปน่จำเลยสังคม โดยเฉพิาะอย่างยิ�งการัถูกกล่าวิหาวิ่าเป็นสาเหตข์องการัเผาป�าและปัญหาฝุ�นค์วิันทุี�เป็นมัลพิิษ์
จากปัญหาดังกล่าวิ “การึเพาะเล่�ยงเห็ดเผ่าะ”
• โค์รังการัพิัฒนาพิ้�นทุีสูงแบบโค์รังการัหลวิงวิาวิ อำเภอวิาวิ จังหวิัดเชัียงรัาย
• โค์รังการัพิัฒนาพิ้�นทุีสูงแบบโค์รังการัหลวิงแมั่สลอง อำเภอแมัฟื้้าหลวิง จังหวิัดเชัียงรัาย
• โค์รังการัพิัฒนาพิ้�นทุีสูงแบบโค์รังการัหลวิงปางแดงใน อำเภอเชัียงดาวิ จังหวิัดเชัียงใหมั
• โค์รังการัพิัฒนาพิ้�นทุีสูงแบบโค์รังการัหลวิงปางมัะโอ อำเภอแมั่แตง จังหวิัดเชัียงใหมั
• โค์รังการัพิัฒนาพิ้�นทุีสูงแบบโค์รังการัหลวิงโหล่งข์อด
• โค์รังการัพิัฒนาพิ้�นทุีสูงแบบโค์รังการัหลวิงโป�งค์ำ อำเภอสันตสข์
• โค์รังการัพิัฒนาพิ้�นทุีสูงแบบโค์รังการัหลวิงน�ำเค์มั
• โค์รังการัพิัฒนาพิ้�นทุีสูงแบบโค์รังการัหลวิงหวิยเข์ย่ง
(Pinaceae)
(Fagaceae)
(Dipterocarpaceae)
ธิรัรัมัชัาติการัเกิดข์องเห็ดเผาะนั�นข์่�นอยู่กับปัจจัยสิ�งแวิดล้อมัหลายปรัะการั ได้แก ค์วิามัชั้�น อณีหภมั
สำค์ัญทุีส่งผลต่อการัเกิดดอกข์องเห็ดเผาะ
• ค์วิามัแตกต่างข์องอณีหภมัิกลางวิัน-กลางค์้น ต่างกัน 14-15 องศ์าเซึ่ลเซึ่ียส
• ค์วิามัชั้�นสมัพิทุธิ์ในอากาศ์ไมัต�ำกวิ่ารั้อยละ 70
• ปรัมัาณีน�ำฝน 51.45-65.5 มัิลลิเมัตรั
• รัูปแบบหวิเชั้�อทุี�เหมัาะสมั
• ปรัมัาณี/ค์วิามัต่อเน้�องในการัเตมัเชั้�อเห็ด
• ชันิดพิ้ชัอาศ์ัยทุี�เหมัาะสมั
ยังไม่เคยพบเห็ดเผ่าะใน่พืน่ที่่�มาก่อน่)
ปลูกในพิ้�นทุี�สวินวินเกษ์ตรัรัวิมักับไมัทุ้องถิ�นและไมั้ผลหลากหลายชันิด (แปลงดังกล่าว
และเรึิ�มให�ผ่ลผ่ลิตเห็ดเผ่าะใน่ปีที่่� 4
จากผลดังกล่าวิสามัารัถสรัุปไดวิ่า
สามัารัถเพิาะเลี�ยงเห็ดเผาะสำหรัับบรัิโภค์ และเสรัมัรัายไดทุางเศ์รัษ์ฐกิจได้อย่างยั�งย้น ค์วิบค์ู่กับฟื้้�นฟื้ทุรััพิยากรัธิรัรัมัชัาติและ
• การิใช้ปริะโยู่ชนพ้�นที่�:
• คัวามีส่ง: 731 MSL
• มีีริะบบนาในพ้�นที่
• พื้้�นที่่�น่�ยัังไม่่เคยัม่่เห็็ดเผาะม่าก่่อน
• ตี้นยางนาอาย 4 ป
• ใสู่เชื้้�อเห็ดในระยะกล้า
ค์วิามัเข์มัแข์็งข์องชัมัชัน
2566
เกษตรึกรึผ่น่ำ: ด้านเศ์รัษ์ฐกิจ
โครึงการึพัฒน่าพืน่ที่่�ส้งแบบโครึงการึหลวง: วิาวิ
หม้่บ�าน่: บ้านดอยชั้าง
กิจกรัรัมักับ สวิพิส. ตั�งแตป 2552 จนถ่งปัจจบัน
สำค์ัญค์้อเป็นปรัะธิานกลุ่มัวิิสาหกิจชัมัชันผู้ปลูกผักอินทุรัยป�าแป�
ซึ่่�งมัีสมัาชัิก 15 ค์น และเป็นวิิทุยากรัอบรัมัใหค์วิามัรัู้แก่เกษ์ตรักรั ผู้สนใจเข์้ามัาเรัียนรัู้เกษ์ตรัพิอเพิียงในแปลงเรัียนรัู้บ้านปางมัะกลวิย มัีการันำเอาองค์์ค์วิามัรัู้จากโค์รังการัหลวิงและ สวิพิส. ไปพิัฒนา ต่อยอดโดยการัปลูกผักในโรังเรั้อน การัปลูกไมั้ดอก
จากองค์์ค์วิามัรัู้ทุี�แมั่เหลียวิไดมัาสามัารัถถ่ายทุอดและข์ยายผลไป
ริ่างวััลก่าริ่บริ่่ห็าริ่ริ่าชก่าริ่แบบม่่สวันริ่วัม่ ปีริ่ะเภที่ริ่วัม่ใจแก่้จน ริ่ะดับด่เด่น เริ่่�อง
ริ่างวััลก่าริ่บริ่่ห็าริ่ริ่าชก่าริ่แบบม่่สวันริ่วัม่ ปีริ่ะเภที่สม่ฤที่ธิิผลปีริ่ะชาชนม่่สวันริ่วัม่ ริ่ะดับด่ เริ่่�อง
ริ่างวััลคณ์ภาพื้ก่าริ่บริ่่ห็าริ่จัดก่าริ่ภาคริ่ัฐ
(Low Carbon & Sustainability)
ถ่งค์วิามัใส่ใจในการัยกรัะดับและรัักษ์าค์ณีภาพิมัาตรัฐานข์องสินค์้าและบรัิการัพิรั้อมัรัองรัับ
3.
