HIGHLAND RESEARCH AND DEVELOPMENT INSTITUTE (PUBLIC ORGANIZATION)
“...แหงใดททางการยงไมถอวาเปนเขตทเพกถอนปาสงวน และประชาชนเข าไปท าก น ก ต องม การควบค ม อย างเช น โครงการหลวงไปควบคมใหเขาถอวาเคาทาถกตองแลว ไมทาลาย ปาไมเพมเตม หรอไมทาใหเสยหาย เขามสทธ เลยคดวาควรให ใบแสดงวาม “สทธทากน” กกลายเปน “สทก.” “สทธทากน” น ถาใหเปนตวบคคล เขากเอาไปขาย จงนกวาจะตองทาใหเปนของ หม บ านหร อกล มท หม บ านเป นหม บ านสหกรณ ม ห วหน า ม กรรมการ แล วก ม องค การหน วยหน งหน วยใดเข าไปช วย เช น โครงการหลวง หรอปาไมเอง หรอจะเปนกรรมการอยางใดอยางหนง ท ต งข นส าหร บในส วนน น ร วมก นระหว างกรมป าไม กรมท ด น อาเภอ และจงหวด ใหกาหนดเขตของหมบานนนๆ เขตททากน รวมทงเขตปาไมใชสอยดวย ใหกาหนดอยางนน ใหอยในควบคม” พระราชดารส พระบาทสมเดจพระบรมชนกาธเบศร มหาภมพลอดลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร รชกาลท 9 ทรงพระราชทานเมอวนท 26 กมภาพนธ 2524
ทปรกษา นายวรตน ปราบทกข นางสาวทนรตน พทกษพงศเจรญ นายเมธ พยอมยงค บรรณาธการ นายพทธพทธ พลอยสงศร นางปฏภาณ อะมง กองบรรณาธการ นางสาวตวงพร ไชยชนะ นางสาวทพยสดา ธนญชย นางสาวพชญากานต หนอแกวมล นางสาวสมาน กนธว สวพส. Update 2 ความรวมมอกบหนวยงานภาค 7 องคความรกบการแกปญหาพนทสง 12 • ลดการเผาดวยการจดการระบบเกษตรบนพนทสง • การกกเกบคารบอนในดนกบสภาวะโลกรอน • เสนทางจากดอยสงสความเปนกลางทางคารบอน ความสาเรจของการพฒนาพนทสง 20 • “แผนทดนรายแปลง” เขมทศแหงความยงยน ชมชนแหงการเรยนร 23 • บานหวยนาใส ชมชนตนแบบการพฒนาพนทสงอยางยงยน เกษตรกรยคใหม ตนแบบการพฒนา 25 • นายวรตน เลศลาอดม • นายทรงภพ หยกสรผลลาภ • นายกลดา นะแอ หองเรยนในสวน @อทยานหลวงราชพฤกษ 28 • ตระการพรรณพฤกษา แหลงลาคาแหงการเรยนร ภาพสวย บนดอยสง 30 ผลตภณฑจากชมชนพนทสง 31 • เขาเผาทง เราเผาใช แถมไดเงน “ถานดดกลน ศรบญเรอง” อทยานหลวงราชพฤกษ Update 32 • ตลาดนดชาวดอย สารบญ วารสาร
. สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) ISSN 2286-8844 ปท 12 ฉบบท 3 พ.ศ. 2565 จดทาโดย สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) Highland Research and Development Institute (Public Organization) 65 หม 1 ถนนสเทพ ตาบลสเทพ อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50200 โทรศพท 0 5332 8496-8 โทรสาร 0 5332 8494 www.hrdi.or.th www.facebook.com/hrdi.or.th
สวพส
อทยานหลวงราชพฤกษ รบการรบรองมาตรฐานศนยราชการสะดวก (Government Easy Contact Center : GECC) 2565 อ ทยานหลวงราชพฤกษ สถาบ นว จ ยและพ ฒนาพ นท ส ง (องคการมหาชน) ไดรบการรบรองมาตรฐานศนยราชการสะดวก (Government Easy Contact Center : GECC) ระดบพนฐาน ประจ าป พ ศ . 2565 ซ งเป นหน วยงานเด ยวภายใต ส งก ด กระทรวงเกษตรและสหกรณ ท ได ร บการร บรองมาตรฐาน ดงกลาวในปน อ ทยานหลวงราชพฤกษ ได จ ดสรรบ คลากรเพ ออ านวย ความสะดวกแกผรบบรการ และมอาคารบรการขอมลขาวสาร ทอยใกลกบลานจอดรถผพการ นอกจากน ยงไดนาเทคโนโลย เข ามาช วยอานวยความสะดวกแก ผ รบบรการนอกเวลาทาการ เพ อเพ มช องทางการให บร การและอ านวยความสะดวก แก ผ ร บบร การตลอด 24 ช วโมง โดยให ความส าค ญก บ การพฒนาบคลากรใหเปนมออาชพในงานบรการ เพอประโยชน แกผรบบรการอยางแทจรง 2
สวพส. Update
(Global Sustainable Tourism Criteria : GSTC)
จากสานกงานพนทพเศษ 5 (อพท. 5) องคการบรหารการพฒนาพนทพเศษเพอการ
ทองเทยวอยางยงยน (องคการมหาชน
(18 ต.ค. 65) สวพส จดฝกอบรมเพอสรางสขดวยสตในองคกร แบบ mini ภายใตโครงการสนบสนนการพฒนาโปรแกรม Mini MIO (Mindfulness in Organization) เพอขยายผลการเรยนรในองคกร โดย ดร ท นร ตน พ ท กษ พงศ เจร ญ เป นประธานเป ดการฝ กอบรม ณ หองราชพฤกษ อทยานหลวงราชพฤกษ จงหวดเชยงใหม สวพส ได ผ านการค ดเล อกให เข าร วมโครงการสน บสน น การพฒนาโปรแกรม Mini MIO (Mindfulness in Organization) เพอขยายผลการเรยนรในองคกร จดโดย กรมสขภาพจต กระทรวง สาธารณสข รวมกบสานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) และโครงการสรางสขและจตสานกดวยโปรแกรมสตในองคกร เพ อพ ฒนาจ ตใจของบ คลากรสามารถเข าใจถ งค ณค าและประโยชน ของการน าสต ไปใช ในการท างาน ว เคราะห ความแตกต างและ ความสมพนธของการฝกสมาธและสตในแนวจตวทยา เรยนรแนวทาง การน าสต ไปปร บใช ในการท างานให เป นว ถ หน วยงาน และสามารถ นาประสบการณทไดรบจากการเขารวมฝกอบรมมาใชในการพฒนางาน ของตนเองและองคกรตอไป ฝกอบรมเพอสรางสขดวยสตในองคกรแบบ mini (25 ต.ค. 65) สวพส จดฝกอบรมเชงปฏบตการ หลกสตร เกณฑการทองเทยว อยางยงยนโลก
ใหแกบคลากร อทยานหลวงราชพฤกษ ณ หองกลปพฤกษ อทยานหลวงราชพฤกษ โดยไดรบเกยรต
) เปนวทยากรบรรยายใหความรและฝกปฏบต เพอใหบคลากรอทยานหลวงราชพฤกษมความรความเขาใจเกยวกบเกณฑการทองเทยว อย างยงยนโลก (Global Sustainable Tourism Criteria : GSTC) และสามารถ นาความรทไดรบไปปรบใชในการบรหารจดการอทยานหลวงราชพฤกษ เพอยกระดบ คณภาพการดาเนนงานสระดบนานาชาตตามแนวทาง GSTC ได ในป งบประมาณ 2566 สวพส. จะพฒนาให อทยานหลวงราชพฤกษ เป นแหล ง ทองเทยวสขาว (White Tourism) และตอเนองไปในป พ ศ. 2570 โดยมเปาหมาย ม งส ความเป นองค กรท ม ความเป นกลางทางคาร บอน (Carbon Neutral) ม งม น ดาเนนงานอยางเปนมตรกบสงแวดลอม และมความรบผดชอบตอสงคมในทกกจกรรม ฝกอบรม หลกสตร เกณฑการทองเทยวอยางยงยนโลก วารสาร สวพส ปท 12 ฉบบท 3 พ ศ. 2565 3
(24-25 พ . ย . 65) สวพส ได เข าร วมน าเสนอผลงานว จ ยในการประช ม วชาการพชสวนแหงชาต ครงท 19 ณ โรงแรมทวนโลตส จงหวดนครศรธรรมราช ประกอบดวย 1. ผลงานว จ ย เร อง ผลของระยะเวลาการใช สเตรปโตม ยซ น และ ชน ดของสารควบค มการเจร ญเต บโตของพ ชในกล มไซโตไคน นต อปร มาณ และค ณภาพขององ นพ นธ ไชน ม สแคท ได ร บรางว ลการน าเสนอผลงานว จ ย ระดบดมาก 2. ผลงานวจย เรอง การทดสอบและคดเลอกสายพนธกาแฟอะราบกา คณภาพโครงการหลวง ไดรบรางวลการนาเสนอผลงานวจยระดบด 3. ผลงานว จ ย เร อง การศ กษาและการค ดเล อกชน ดผ งท เหมาะสม ในการเพมประสทธภาพการผสมเกสรอะโวคาโดบนพนทสง โดย สวพส มงมนวจยและพฒนาชมชนบนพนทสงใหอยดมสข ดวยงานวจย และพ ฒนา ส บสาน ร กษา ต อยอดงานโครงการหลวง ตามหล กปร ชญาของ เศรษฐกจพอเพยง สวพส. รบรางวลผนาเสนอผลงานวจยประชมวชาการพชสวนแหงชาต (28 ต.ค. 65) นายวรตน ปราบทกข ผอานวยการสถาบนวจยและพฒนาพนทสง มอบโลประกาศเกยรตคณ แกบคลากร ของ สวพส ทเสนอขอรบรางวลดานตางๆ และยกยองเชดชการปฏบตงานของเจาหนาทและผทเกยวของ เพอเปนแบบอยางทด และทมเทใหกบการทางานจน สวพส. ไดรบรางวลยกระดบคณภาพ การบร หารจ ดการองค กรอย างต อเน อง และม ผลงานท โดดเด น จนไดรบรางวลเลศรฐทง 3 สาขา ดงน 1. รางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ 4.0 (PMQA 4.0) ระดบกาวหนา 2. รางวลบรการภาครฐ ประเภทพฒนาการ 3. รางวลการบรหารราชการแบบมสวนรวม
สวพส. สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) 4
มอบโลเชดชการปฏบตงานของบคลากร
สวพส. รวมจดงานเกษตรภาคเหนอ ครงท 10 (1 ธ.ค. 65) นายจรลธาดา กรรณสต องคมนตร ประธานกรรมการ มลนธโครงการหลวง เปนประธานเปดงานเกษตรภาคเหนอ ครงท 10 จดขนโดยคณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ระหวางวนท 1-12 ธนวาคม 2565 ณ ศนยวจย สาธต และฝกอบรมการเกษตรแมเหยะ คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ภายใตแนวคด “นวตกรรม เกษตรอจฉรยะ เพอเปาหมายการพฒนาทยงยน” สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) รวมกบมลนธ โครงการหลวง จ ดน ทรรศการขยายองค ความร การด าเน นงานว จ ย และพฒนาเพ อแก ป ญหาความยากจน ขบเคลอนการพ ฒนาศ กยภาพ ของชมชนบนพนทสงใหมความเปนอยทดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ พอเพยง สามารถพฒนาเศรษฐกจฐานความร ประกอบกบการอนรกษ และฟ นฟ ทร พยากรธรรมชาต และส งแวดล อม และการใช นว ตกรรม ทางการเกษตร เช น ระบบน าโซล าเซลล ก บระบบน าหยด ถาดเพาะ หยอดเมลดพนธอตโนมต ระบบการใชแผนทดนรายแปลง การใชระบบ อตนยมวทยาบนพนทสง นอกจากน ยงมบธนทรรศการของอทยานหลวง ราชพฤกษ เชญเทยวชม เทศกาลชมสวน 2565 “แอวสขใจ ไอมสย” ก จกรรมมอบประสบการณ และสร างความส ขท งองค ความร ด าน โครงการตามแนวพระราชดาร โครงการหลวง และการพฒนาพนทสง อยางยงยน ความหลากหลายทางชวภาพ ศลปะและวฒนธรรม เนนการ มสวนรวมในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ซงอทยานหลวงราชพฤกษ กาลงมงสความเปนกลางทางคารบอน ในป พ ศ.2570 วารสาร สวพส ปท 12 ฉบบท 3 พ ศ. 2565 5
(3 ธ.ค. 65) พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม ให พลเอก สรยทธ จลานนท ประธานองคมนตร เปนผแทนพระองคเปดงาน “โครงการหลวง 2565” ณ อทยานหลวงราชพฤกษ ซงจดขนโดยมลนธโครงการหลวง และความรวมมอ จากสถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) เพอเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจ พระเจ าอย ห ว องค นายกก ตต มศ กด ม ลน ธ โครงการหลวง และสมเด จพระนางเจ าฯ พระบรมราชน น อมราลกพระมหากรณาธคณของพระบาทสมเดจพระบรมชนกาธเบศร มหาภมพลอดลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร ผทรงกอตงมลนธโครงการหลวง เผยแพร และประชาสมพนธกจกรรมการดาเนนงานของมลนธโครงการหลวง ตลอดระยะเวลากวา 53 ป รวมทงแนะนาผลตผล และผลตภณฑตางๆ ภายใตแนวคด “สขภาพด ชวสขสนต กบผลตภณฑโครงการหลวง” ซงมมากมายกวา 800 รายการ โดยเปนผลลพธทเกดจาก การสงเสรมเกษตรกรบนพนทสงดวยพชเมองหนาวเพอทดแทนฝน ทงน พชอาหารตางๆ จากโครงการหลวงได ผ านการร บรองมาตรฐานอาหารปลอดภ ย ต งแต ระด บไร นาจนถ ง โรงงาน เนนการใชสารชวภณฑในการกาจดศตรพช ซ งไม ก อให เก ดอ นตรายต อท งผ ผล ต ผ บร โภค และสงแวดลอมอกดวย ถอดรหส วางแผน พฒนาเกษตรกรบนพนทสง (7-8 ธ.ค. 65) สวพส จดประชมเชงปฏบตการจดทาแผนพฒนาผนาเกษตรกร เพอขบเคลอนงานตามแผนปฏบตการดานการพฒนาพนทสงอยางยงยนระยะ 5 ป (พ.ศ. 2566-2570) ณ โรงแรมแอท นาธา เชยงใหม ชค จงเกล อาเภอแมรม จงหวด เชยงใหม การประช มในคร งน เป นการวางแผนการพ ฒนาศ กยภาพผ น าเกษตรกร รายพนทและรายสาขา ประจาปงบประมาณ พ ศ. 2566 โดยมเจาหนาทปฏบตงาน ในพนทและนกวชาการรายสาขาผทเกยวของ เปนผรวมคด วเคราะห ออกแบบ และ วางแผนก จกรรมการพ ฒนาผ น าเกษตรกรให สอดคล องตามภารก จของ สวพส . สามารถเป นต นแบบท สามารถถ ายทอดองค ความร ให แก เกษตรกรและผ ท สนใจ ไดพฒนาแปลงปลกของตนเอง และยกระดบใหเปนศนยเรยนรตอไป งานโครงการหลวง 2565 ภายใตแนวคด “สขภาพด ชวสขสนต กบผลตภณฑโครงการหลวง” สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) 6
ความรวมมอกบหนวยงานภาค
สวพส โดย โครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวงในพนทจงหวดนาน ผนกกาลง รวมกบ สานกงานดานความยงยนและพฒนาชมชน จงหวดนาน เครอเจรญโภคภณฑ ในการ สงเสรมงานพฒนาชมชนดานการเกษตร ใหกบกลมวสาหกจชมชนเกษตรขนกน ทดาเนนธรกจ อะโวคาโด พนธบคคาเนย และพนธบธ 7 โดยเลงเหนความสาคญในพฒนาและเพมชองทาง ตลาด จงไดรวมมอกบ บรษท ซพ ออลล จากด (มหาชน) จาหนายผลผลตผานชองทางออนไลน CPALL Market (LINE Official และ LINE OpenChat) สามารถสรางมลคาเพมใหสนคาเกษตร สงผลใหเกษตรกรมรายไดทเปนธรรมมากยงขน
(9 พ.ย. 65) มลนธโครงการหลวง รวมกบ สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) จดประชมการจดทาแผนปฏบตการของหน วยงานต างๆ ในพนทศนย พฒนาโครงการหลวง ประจ าป งบประมาณ พ . ศ . 2566 ณ ห องประช มแกรนด ว วฮอลล 1-2 โรงแรมเช ยงใหม แกรนด ว ว จ งหว ดเช ยงใหม ร วมก บหน วยงานบ รณาการ จ านวน 34 หน วยงาน โดยนายจรลธาดา กรรณสต องคมนตร ประธานกรรมการมลนธโครงการหลวง เปนประธาน เปดการประชม สาหรบการจดทาแผนปฏบตการฯ ในครงน เพอใหหนวยงานตางๆ ไดนาเสนอ ผลการด าเน นงานป งบประมาณ พ ศ . 2565 และร วมก นจ ดท าแผนปฏ บ ต การประจ า ปงบประมาณ พ.ศ. 2566 เพอใชเปนเครองมอชวยประสานงานของคณะทางานศนยพฒนา โครงการหลวงท ง 39 แห ง ให เป นไปอย างม ประส ทธ ภาพ และบรรล ว ตถ ประสงค ของ มลนธโครงการหลวง สวพส. รวมกบ CP เชอมตลาดอะโวคาโดนาน ส CPALL Market จดทาแผนปฏบตการในพนทศนยพฒนาโครงการหลวงประจาป 2566 7
” นายว ร ตน ปราบท กข ผ อ านวยการสถาบ นว จ ยและพ ฒนาพ นท ส ง ( สวพส
ระยะ 5 ป (พ ศ. 25662570)” ตามแนวทางของม ลน ธ โครงการหลวง (Royal Project Model) ภายในงานมนทรรศการผลงานวจยของมลนธโครงการหลวง สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (
(10 พ ย. 65) นายจรลธาดา กรรณสต องคมนตรและประธาน กรรมการม ลน ธ โครงการหลวง เป ดการประช มว ชาการผลงานว จ ย ประจาป 2565 โดย ศ ดร พงษศกด องกสทธ ประธานคณะทางานวจย มลนธโครงการหลวง กลาวรายงาน พรอมดวย พลเอก กมปนาท รดดษฐ องคมนตร และประธานกรรมการบร หารม ลน ธ โครงการหลวง ร วมบรรยายพ เศษ “ การข บเคล อนศ นย ว จ ยและพ ฒนาการเกษตร ชนกาธ เบศด าร เป นศ นย กลางการเร ยนร บนพ นท ส ง ” ดร . พงษ ว ภา หล อสมบ รณ ผ เช ยวชาญระด บส ง ส าน กงานคณะกรรมการส งเสร ม ว ทยาศาสตร ว จ ยและนว ตกรรม ( สกสว .) บรรยายพ เศษ “ ท ศทาง งานวจยของประเทศ และแนวทางการสนบสนนงานวจยบนพนทสง
.) บรรยายพ เศษ “ การข บเคล อนงานว จ ยบนพ นท ส งภายใต แผนปฏบตการดานพฒนาพนทสงอยางยงยน
สวพส.) และหนวยงานภาคเครอขาย การประชมวชาการในครงนประกอบไปดวยการนาเสนอผลงานวจย ภาคบรรยาย 14 เร อง และภาคโปสเตอร ในสาขาต างๆ 60 เร อง รวมทงสน 74 เรอง (10 พ . ย . 65) สวพส จ ดท าแผนปฏ บ ต งานแบบบ รณาการ ในพนทโครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวง ประจาปงบประมาณ พ . ศ . 2566 ณ ห องประช มแกรนด ว วฮอลล 1-2 โรงแรมเช ยงใหม แกรนด ว ว อ าเภอเม อง จ งหว ดเช ยงใหม ท งน สวพส ได ช แจง เป าหมายหล กในการพ ฒนาพ นท ส งด วยร ปแบบการพ ฒนาพ นท ส ง อย างย งย นตามแนวทางโครงการหลวงในระยะ 5 ป (2566-2570) ม งเน นการด าเน นงานของแผน โดยเน นการพ ฒนาเช งพ นท (Area Approach) ตามป ญหา ความต องการ และภ ม ส งคมในแต ละพ นท ขบเคลอนการพฒนาดวยผลงานวจย และองคความร โดยใชหลกและ วธการดาเนนงานแบบโครงการหลวง นามาพฒนาภายใตหลกปรชญา ของเศรษฐกจพอเพยงอยางสมดล ทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และโครงสร างพนฐาน ครบวงจรท งด านการวจย พฒนา และตลาด ภายใตการมสวนรวมของชมชน และความรวมมอของทกภาคสวน สวพส. รวมกบหนวยงานจดทาแผนปฏบตงานแบบบรณาการ 2566 มลนธโครงการหลวง รวมกบ สวพส. เปดงานประชมวชาการผลงานวจย ประจาป 2565 สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) 8
(18 พ.ย. 65) สวพส จดพธลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอ เพอพฒนาและ ยกระดบการดาเนนงานบนพนทสงมงส “การพฒนาทยงยน” ระหวาง สถาบนวจยและ พ ฒนาพ นท ส ง ( องค การมหาชน ) และองค กรปกครองส วนท องถ นพ นท อ าเภอแม แจ ม จานวน 8 แห ง ได แก องค การบรหารส วนตาบลปางหนฝน องค การบรหารส วนตาบล บานทบ องคการบรหารสวนตาบลกองแขก องคการบรหารสวนตาบลชางเคง องคการ บร หารส วนต าบลแม นาจร องค การบร หารส วนต าบลแม ศ ก เทศบาลต าบลแม แจ ม และเทศบาลตาบลทาผา สวพส. ลงนามรวมกบ 8 อปท. อาเภอแมแจม พฒนาพนทสงส SDGs (6 ธ . ค . 65) สวพส จ ดพ ธ ลงนามบ นท กข อตกลงความร วมม อ เพ อพ ฒนาและ ยกระดบการดาเนนงานบนพนทสงมงส “การพฒนาทยงยน” ระหวาง สถาบนวจยและ พ ฒนาพ นท ส ง ( องค การมหาชน ) อ าเภออมก อย และองค กรปกครองส วนท องถ น ในพนทอาเภออมกอย 6 แหง ไดแก องคการบรหารสวนตาบลอมกอย องคการบรหาร สวนตาบลแมหลอง องคการบรหารสวนตาบลแมตน องคการบรหารสวนตาบลยางเปยง องคการบรหารสวนตาบลนาเกยน และองคการบรหารสวนตาบลมอนจอง สวพส. MOU 6 อปท. อาเภออมกอย ยกระดบการพฒนาทยงยน วารสาร สวพส ปท 12 ฉบบท 3 พ ศ. 2565 9
โดยสถาบ นว จ ยและพ ฒนาพ นท
(20 ธ . ค . 65) สวพส จ ดพ ธ ลงนามบ นท กข อตกลงความร วมม อ (MOU) เพ อยกระด บการด าเน นงานบนพ นท ส งม งส “ การพ ฒนาท ย งย น ” และจ ดการประช มการจ ดท าแผนปฏ บ ต งานแบบบ รณาการโครงการพ ฒนาพ นท ส งแบบโครงการหลวง กลม 2 เชยงราย (โขงเหนอ) ประจาปงบประมาณ พ ศ. 2566 ณ โรงแรมเฮอร เทจ เช ยงราย โฮเทล แอนด คอนเวนช น อาเภอเมอง จงหวดเชยงราย โดยไดรบเกยรตจาก นายสมหวง บญระยอง รองผวาราชการจงหวดเชยงราย เปนประธานเปด งาน โดย สวพส ไดรวมลงนามกบ 5 อปท ไดแก องคการบรหาร ส วนต าบลวาว องค การบร หารส วนต าบลแม พร ก องค การ บรหารสวนตาบลปาตง องคการบรหารสวนตาบลแมสลองนอก องคการบรหารสวนตาบลดอยลาง การบ นท กข อตกลงความร วมม อ (MOU) ในคร งน เปนความรวมมอกนในการสนบสนนและขบเคลอนการพฒนา
ส ง และองค กรปกครอง สวนทองถน (วาว แมสลองนอก ปาตง แมพรก ดอยลาง) ทง 5 แหง สามารถบ รณาการในบทบาท หน าท ของแต ละฝ ายร วมก น เพ อพ ฒนาช มชนบนพ นท ส ง โดยยดหลกคนอยกบปาอยางยงยน
ค
และจดพธลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอ (MOU) เพอยกระดบการดาเนนงานบนพนทสงมงส “การพฒนาทยงยน” โดยไดรบเกยรตจาก นายเชษฐา โมสกรตน ผวาราชการจงหวด แมฮองสอน เปนประธานเปดงาน พรอมทง นายวรตน ปราบทกข ผ อานวยการสถาบนวจยและพฒนาพนทสง และองคกรปกครองสวนทองถนอก 4 แหง ไดแก องคการ บรหารสวนตาบลแมสามแลบ องคการบรหารสวนตาบล สบเมย องคการบรหารสวนตาบลแมสวด องคการบรหาร สวนตาบลสนตศร และสหกรณการเกษตรสบเมย จากด รวมบนทกลงนามความรวมมอ เป ดแหล งท องเท ยวต าบลแม สามแลบ และ MOU 4 อปท . ยกระด บการพ ฒนาพ นท ส งอย าง ยงยน (SDGs) สวพส.-อปท. จบมอลงนาม MOU และจดทาแผนปฏบตงานแบบบรณาการ กลม 2 เชยงราย (โขงเหนอ) สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) 10
(19 ธ
. 65) สวพส รวมจดพธเปดแหลงทองเทยวตาบลแมสามแลบ
านการพ ฒนาพ นท ส งอย างย งย น ระยะ 5 ป ( พ ศ . 2566-2570) เพอเปนกรอบแนวทางการดาเนนงานรองรบการขบเคลอนตามนโยบาย
(23 ธ.ค. 65) สวพส ลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอ เพอ พฒนาและยกระดบการดาเนนงานบนพนทสงมงส “การพฒนาทยงยน” ระหวาง สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) และองคกร ปกครองสวนทองถน 3 พนท ไดแก อาเภอนานอย และอาเภอนาหมน โดยได ร บเก ยรต จาก นายอ าเภอนาน อย และนายอ าเภอนาหม น รวมเปนประธานในพธลงนามในครงน จดขน ณ องคการบรหารสวน ตาบลสนทะ อาเภอนาน อย และทว าการอาเภอนาหมน จงหวดน าน โดยม องค การบร หารส วนต าบลส นทะ องค การบร หารส วนต าบล ปงหลวง องคการบรหารสวนตาบลเมองล ลงนามความรวมมอ มหวหนา หน วยป องก นและพ ฒนาป าไม นาหม น และห วหน าอ ทยานแห งชาต ขนสถาน รวมเปนพยานบนทกลงนามความรวมมอ ทงน ไดรวมชแจงแนวทางการพฒนาการดาเนนงานของสถาบนวจย และพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) หรอ สวพส. ตามแผนปฏบตการ
และยทธศาสตรชาต เนนการแกไขปญหาจากความตองการของชมชน ความยากจน โดยอ
โดยม งเน นการพ ฒนา แบบบรณาการรวมกบทกหนวยงาน (22 ธ.ค. 65) สวพส จดประชมคณะกรรมการโครงการพฒนา พนทสงแบบโครงการหลวง กลม 3 นาน ประจาปงบประมาณ พ ศ. 2566 ณ หองประชมแกรนดบอลรม โรงแรมเทวราช อาเภอเมอง จงหวดนาน โดยได ร บเก ยรต จาก นายกฤชเพชร เพชระบ รณ น รองผ ว าราชการ จ งหว ดน าน เป นประธานเป ดงาน พร อมท ง นายว ร ตน ปราบท กข ผอานวยการสถาบนวจยและพฒนาพนทสง และคณะผบรหาร รวมถง หนวยงานบรณาการในพนทกวา 30 หนวยงาน เขารวมประชม สวพส. ไดชแจงแผนการดาเนนงานการพฒนาพนทสงอยางยงยน ระยะ 5 ป (พ ศ. 2566-2570) และการกระจายการพฒนาและยกระดบ การพฒนากลมบานในพนทโครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวง กล ม 3 น าน เพ อให ม การบ รณาการร วมก นในพ นท ก บหน วยงาน ทเกยวของ พรอมใหการดาเนนงานเปนไปในทศทางเดยวกนตามนโยบาย ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ ท งด านอาช พ ด านพ ฒนาส งคม และการตลาด ดานอนรกษฟนฟสงแวดลอม ดานโครงสรางพนฐาน และ ดานบรหารการจดการ ประชมคณะกรรมการโครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวง กลม 3 (นาน) สวพส. MOU 3 อปท. 2 อาเภอ “นาน” มงสการพฒนาทยงยน วารสาร สวพส ปท 12 ฉบบท 3 พ ศ. 2565 11
ด
างอ งจากข อม ล TPMAP
จากการศกษากรณตวอยางตนแบบการปรบระบบการเกษตรยงยนบนพนทสงในพนทโครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวง
องคความรกบการแกปญหาพนทสง ป ญหาหมอกคว นและการเผาส งผลกระทบเป นวงกว างต อระบบน เวศสงแวดล อมและส ขภาพของประชาชน โดยสาเหตของปญหาคอการเผาพนทการเกษตร เนองจากเปนวธทงาย คมคา ใชเวลานอย สะดวกสบาย และตนทนตา โดยเฉพาะการเผาซงขาวโพด ตอซงขาว และเศษวสดหลงการเกบเกยวในเกษตรกรบางรายทยงมความเชอเรองการเผา วาง ายต อการควบคมวชพชและการเตรยมดน การเผาในพนทเกษตรทกลาวมาขางตนเปนแหล งทมาของจดความรอน เกดฝนควนทเหนไดชด โดยเฉพาะในชวงหลงเกบเกยวและชวงการเตรยมพนทเพาะปลก ฝนละออง PM 2.5 เพมขน สงผลกระทบตอสขภาพของประชาชน ระบบเกษตรทลดปญหาการเผาและหมอกควนบนพนทสง รปแบบระบบเกษตรรายไดเฉลยตอป (บาท) รอยละ ระบบเกษตรท 1(พชไร+โรงเรอน+ปศสตว)161,76011.6 ระบบเกษตรท 2(พชไร+ไมผล+โรงเรอน)142,2504.7 ระบบเกษตรท 3(พชไร+ไมผล+ปศสตว)119,57620.9 ระบบเกษตรท 4(ไมผล)88,92916.3 ระบบเกษตรท 5(ไมผล+ปศสตว)60,64832.6 ระบบเกษตรท 6(พชไร)51,15814.0
ห วยเป า อ าเภอเช ยงดาว จ งหว ดเช ยงใหม ในด านการปร บเปล ยนร ปแบบระบบเกษตรท เหมาะสมและสอดคล องก บบร บท ของชมชน พบวาในอดตเกษตรกรในชมชนมการทาเกษตรเชงเดยว คอ การปลกขาว ขาวโพด และปลกผก ทมการใชสารเคม ในการป องก นและก าจ ดศ ตร พ ชท เข มข นและปร มาณมาก ก อให เก ดป ญหาการเผาเตร ยมพ นท และการเก บเก ยวผลผล ต มผลตอสขภาพอนามยของเกษตรกร ทาใหเกดแนวทางแกปญหาดวยการปรบระบบเกษตรเชงเดยวสระบบการปลกพชผสมผสาน ระบบเกษตรแบบประณ ต และการปล กไม ย นต นเพ ออน ร กษ ด นและน า ม แนวทางการจ ดการป ญหาการเผาและหมอกคว น บนพนทสงโดยการปรบระบบเกษตรแบบตางๆ รายละเอยดดงน ลดการเผาดวยการจดการระบบเกษตรบนพนทสง 12
การเปลยนแปลงของการใชประโยชนทดนกอนและหลงการปรบระบบเกษตรเพอลดการเผาบนพนทสง ปจจยในการปรบเปลยนระบบเกษตรรอยละ 1) ราคาผลผลตไมแนนอน 24.7 2) ผลตอบแทนไมคมคา 24.7 3) ไมมตลาดรองรบผลผลตทางการเกษตร 16.3 4) ผลผลตไมไดรบความนยม 32.5 5) ใชสารเคมในภาคการเกษตรมากเกนจาเปน 14.1 ปจจยในการปรบเปลยนระบบเกษตร แรงจงใจในการปรบเปลยนระบบเกษตร แรงจงใจททาใหปรบเปลยนระบบเกษตรรอยละ 1) กระบวนการสงเสรมของ สวพส./โครงการหลวง 47.8 2) ไดรบคาแนะนาจากหนวยงาน 41.1 3) มตนแบบเกษตรกรรายอนๆ 11.1 24.7% ราคาผลผลต ไมแนนอน 32.5% ผลผลตไมไดรบ ความนยม 14.1% ใชสารเคมในภาค การเกษตรมากเกนจาเปน 24.7% ผลตอบแทน ไมคมคา 16.3% ไมมตลาดรองรบผลผลต ทางการเกษตร 47.8% กระบวนการ สงเสรม ของ สวพส./ โครงการหลวง 41.1% ไดรบคาแนะนา จากหนวยงาน 11.1% มตนแบบเกษตรกร รายอนๆ ป พ ศ. 2554 ป พ ศ. 2565 (ปจจบน) วารสาร สวพส ปท 12 ฉบบท 3 พ ศ. 2565 13
แผนทแสดงจดความรอน (Hotspot)
การทาปศสตวทเปนแหลงผลตอาหารของเกษตรกร
การปรบเปลยนการทาเกษตรโดยการปลกไมผล
คาสาคญ: #ลดการเผา #การจดการระบบเกษตร #ปญหาหมอกควน #พนทสง เขยน/เรยบเรยงเรองโดย: นายอดเรก ปญญาลอ นกวจย และ นางสาวอลญา ชวเชนโก เจาหนาทโครงการฯ การปรบเปลยนการทาเกษตรโดยการปลกพชในโรงเรอนใชพนทนอย สามารถปลกพชไดหลายรนในรอบป ใชนานอย และสรางไดรายไดตลอดป
ทดแทนการปลกพชไร ในพนทลาดชน
พนทโครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวงหวยเปา ป พ ศ. 2563-2565 ผลจากการปรบเปลยนระบบในพนทโครงการฯ หวยเปาสงผลใหจด Hotspot ลดลง 96.19 เมอเทยบกบป พ.ศ. 2563 สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) 14
4.73% ของปร มาณการปล อยก าซเร อนกระจกท งหมด ( ส าน กงาน นโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
การกกเกบคารบอนในดนกบสภาวะโลกรอน การกกเกบคารบอนในดน (Soil Carbon Sequestration) หมายถ ง กระบวนการเปล ยนแปลงร ปก าซคาร บอนไดออกไซด จากบรรยากาศมาก กเก บไว ในด น เพ อลดการเพมขนของ กาซคารบอนไดออกไซด (CO2) ในบรรยากาศ โดยอาศยกระบวนการ ส งเคราะห แสงของพ ชในการด ดซ บก าซคาร บอนไดออกไซด ในบรรยากาศมาเกบสะสมไวในพชและดน ดวยเหตนดนจงมศกยภาพ ในการก กเก บคาร บอนจากบรรยากาศ และช วยในการลด การปลดปลอยกาซเรอนกระจกสบรรยากาศ ซงเปนสาเหตสาคญ ททาใหเกดสภาวะโลกรอน (Global Warming) สวนคารบอน ท ถ กก กเก บไว ในด น ม ส วนช วยในการท าให เก ดเม ดด นท เสถ ยร ม การระบายอากาศด ขน และม ความจในการอ มน าด ขน ส งผล ตอความอดมสมบรณของดนและธาตอาหารพช ภาวะโลกร อน ค อปรากฏการณ ท อ ณหภ ม เฉล ยของผ วโลกและ มหาสม ทรส งข น ม สาเหต จากการปล อยก าซเร อนกระจกจากท งภาค อตสาหกรรมและเกษตร โดยมกาซคารบอนไดออกไซด (CO 2 ) มเทน (CH 4 ) ไนตรสออกไซด (N 2 O) กาซไฮโดรฟลออโรคารบอน (HFCs) กาซเพอร ฟล ออโรคาร บอน (PFCs) ก าซซ ลเฟอร เฮกซะฟล ออไรด (SF 6 ) และ กาซไนโตรเจนไตรฟลออไรด (NF 3 ) เปนตน กาซเหลานเกดจากปรากฏการณ หรอกระบวนการทางธรรมชาตและกจกรรมตางๆ ของมนษย โดยเฉพาะ การเผาไหม เช อเพล ง จ งท าให เก ดก าซคาร บอนไดออกไซด สะสมอย ใน ชนบรรยากาศมากทสด และกาซทควรเฝาระวงตอมาคอ กาซมเทน ในป จจ บ นประเทศไทยได ร บผลกระทบจากความแปรปรวนของ สภาพภ ม อากาศโดยเฉพาะภาวะโลกร อน ท เก ดจากการปลดปล อย กาซเรอนกระจก โดยในป พ ศ. 2559 ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก 354,357.61 พนตน คารบอนไดออกไซดเทยบเทา (GgCO2eq) ในขณะท ปรมาณกาซเรอนกระจกทถกดดซบอยท 91,134.15 GgCO2eq โดยภาค พลงงานมการปลอยกาซเรอนกระจกมากทสด 71.65% ภาคอตสาหกรรม และการใช ผล ตภ ณฑ 8.89% ภาคเกษตร 14.72% และภาคของเส ย
, 2563) ซ งแนวทางการก กเก บคาร บอนในด นเป นมาตรการหน งในการ ลดผลกระทบจากการเปล ยนแปลงภ ม อากาศ เน องจากด นเป นแหล ง กกเกบคารบอนขนาดใหญ อกทงคารบอนทถกกกเกบไวในดนมสวนชวย ในการทาใหเกดเมดดนทเสถยร มการระบายอากาศดขน และมความจ ในการอมนาดขน สงผลตอความอดมสมบรณของดนและธาตอาหารพช เกดความยงยนในระบบการปลกพช ระบบการปลกขาวไรและขาวโพดบนพนทสง ระบบการปลกผกบนพนทสง วารสาร สวพส ปท 12 ฉบบท 3 พ ศ. 2565 15
• ลดการไถพรวนในการเตรยมพนทปลกพช
• ใสวสดอนทรย เชน ฟางขาว
• ไมเผาเศษวสดเหลอทงทางการเกษตร
• การใชปยและการจดการธาตอาหารพชทเหมาะสม
เชน ปยเคมรวมกบปยอนทรย
• การใชถานชวภาพ (Biochar)
• การปลกพชหมนเวยน
โดยใชพชตระกลถว
สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
ระบบการปลกกาแฟบนพนทสง แหลงอางอง
กองประสานการจดการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ คาสาคญ: #การกกเกบคารบอนในดน #สภาวะโลกรอน #กาซเรอนกระจก เขยน/เรยบเรยงเรองโดย: นางสาวดารากร อคฮาดศร นางสาวจไรรตน ฝอยถาวร นกวจย และ นายอาผ เบเช เจาหนาทโครงการฯ การเกบตวอยางดนเพอศกษาปรมาณการกกเกบคารบอนในดน
:
.2563. รายงานความกาวหนาราย 2 ป ฉบบท 3. กลมงานฐานข อมลและองคความร
แนวทางในการกกเกบคารบอนในดนสามารถทาไดดงน
เศษใบไมตางๆ ลงไปในดน
พ นท ท าการเกษตรบนพ นท ส งม การท าระบบเกษตร ท หลากหลาย ซ ง สวพส ได เร มด าเน นการศ กษาปร มาณ การกกเกบคารบอนในดนภายใตระบบการปลกพชบนพนทสง 4 ระบบ ไดแก ระบบการปลกขาวไร ระบบการปลกขาวโพด ระบบการปลกกาแฟ/ไมผล ระบบการปลกพชผก ซงในแตละ ระบบมการกกเกบคารบอนไดมากนอยเพยงใดนน รอตดตาม ไดในตอนตอไป สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) 16
ขณะเดยวกนคานงถงปจจยภายนอกทสงผลกระทบตอการพฒนาประเทศโดยเฉพาะความแปรปรวน ของสภาพภ
ม สาเหต
าซเร อนกระจก ได แก (1) การผล ตไฟฟ า การใช พล งงาน และการคมนาคม (2) การเกษตรและปศสตว (3) การผลตและใชผลตภณฑของโรงงานอตสาหกรรม
และ สวพส จ งวางแผนยกระด บกระบวนการพ ฒนาค ณภาพช ว ตและความเป นอย ของ ชาวเขาใหเกดความสมดลยงยนมากยงขน ภายใตกรอบแนวคด “คนอยรวมกบปาและสงแวดลอมอยางถกตองเหมาะสม ตามวถชวตของชมชนชาวเขา และบรบทพนทสง” โดยประยกตใช
หลายปทผานมา รฐบาลใหความสาคญกบแผนการปฏรปประเทศดานสงแวดลอมผานกลไกการรกษา ฟนฟและ การใชประโยชนอยางสมดลยงยน ควบคไปกบการปรบระบบบรหารจดการใหมประสทธภาพบนพนฐานการมสวนรวม ของทกภาคสวน
และ (4) ของเสยและสงปฏกล ม ลน ธ โครงการหลวง
ม อากาศท
มาจากก
• หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สรางความเขมแขงของคนและชมชน • การบ รณาการระหว างหน วยงานและช มชน เพ มระด บการม ส วนร วม (Participation) และการร วมก นท า (Collaboration) ผลของความสาเรจ คอ ชมชนเขาใจ เรยนร และเรมปรบพฤตกรรมเดมสชมชนคารบอนตาทลดกจกรรม ปลอยกาซเรอนกระจก....
…วกฤตการณ
….. “ถงเวลาแลวททกคนตองชวยกนแกไข กอนสายเกนไป” เรงเครอง ชมชนคารบอนตา…กญแจสาคญลดโลกรอน พนทกกเกบคารบอน วารสาร สวพส ปท 12 ฉบบท 3 พ ศ. 2565 17
• หลกการพฒนาแบบมสวนรวมบนฐานความรทสอดคลองกบภมสงคมพนทสง
เสนทางจากดอยสงสความเปนกลางทางคารบอน
โลกรอนและภยพบตธรรมชาต เกดจากมนษยปลอยกาซเรอนกระจกเกนสมดล
1. แนวทางทชมชน…ทาได… การมสวนรวมของชมชน “รวมดวยชวยกน…ความปงจะบงเกด” 1) ลดการสรางมลพษในการดารงชวตและการประกอบอาชพ เช น ใช ช วภ ณฑ และฟ โรโมนแทนสารเคม เกษตร ใช ถ งผ าแทน ถงพลาสตก ใชพลงงานแสงอาทตย ลมและนา แทนพลงงานถานหน ก าซธรรมชาต และน าม นเช อเพล งฟอสซ ล ใช อ ปกรณ ประหย ดไฟฟ า น าม นไบโอด เซล เด นทางร วมก นและใช บร การขนส งสาธารณะ ลดของเสยจากการบรโภคและการผลต 2) ร กษาพ นท ส เข ยวและใช ทร พยากรอย างประหย ดค มค า ตามหล กเศรษฐก จหม นเว ยน เช น ปล กพ ชในโรงเร อน ใช น าแบบ ประหยด ซอมบารงอปกรณแลวนากลบมาใชใหม ผลตซาแลวประกอบ ใช ใหม แปรสภาพเป นวสดใหม ดแลรกษาทรพยากรดน นา อากาศ ปาไม พช และสตว 3) ข บเคล อนงานพ ฒนาด วยแผนช มชน ภายใต หล กปร ชญา ของเศรษฐก จพอเพ ยงและช ดความร ท เน น พ ฒนาคน ให ม ความร ความเขาใจ มแรงจงใจ และรสกเปนเจาของชมชน พฒนางาน โดยกาหนด แผนชมชนทครอบคลมกจกรรมทกดานและระบบบรหารงานใหบรรล เป าหมายตามหล กความพอประมาณ สมเหต สมผล ม ภ ม ค มก นท ด การใชความร และมคณธรรม และ จดการแหลงงบประมาณ ทงภายใน และภายนอกชมชนสาหรบใชดาเนนงานอยางเหมาะสม การทาปยหมกจากเศษพชเพอลดการเผา สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) 18
29 พนท ทไดรบโลรางวลจากศนยวจยตรวจประเมนและใหการรบรองมาตรฐานการจดการสงแวดลอม
18. บานนอแล สถานอางขาง
19. บานอาแบ โครงการพฒนาฯ แมสลอง
เขยน/เรยบเรยงเรองโดย: ดร สมาล เมนสน นกวจย และ นางสาวอภรด อภชย นางสาววลภา อทอง นางสาวภทราพร จวอย เจาหนาทโครงการฯ • ศนยเรยนรชมชนลดกาซเรอนกระจกบนพนทสง ทงนผสนใจสามารถเยยมชมวถชวตคารบอนตาบนดอยในพนทโครงการหลวง และโครงการพฒนาฯ
คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดล ไดเบองตนดงน
เครองมอในการตรวจประเมน • โปรแกรม Web Base Application แบบตรวจประเม นผลการพ ฒนาช มชนบนพ นท ส ง คารบอนตาและยงยนตามแนวทางโครงการหลวง ภายใตความรวมมองานวจยและพฒนาของ มลนธโครงการหลวง มหาวทยาลยมหดล Guangdong Academy of Agricultural Sciences (GDAAS), People’s Republic of China (PRC) และองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (อบก.) ซงขณะนอยระหวางปรบปรงระบบการประมวลคาคะแนน เพอใหชมชน เจาหนาท และคณะกรรมการตรวจประเม นน าไปใช ได ง ายย งข นในการวางแผนและว ดผลการเข าร วม กจกรรมลดการปลอยกาซเรอนกระจก
2.
บานปางบง ศนยปาเมยง
1.
บานหวยนากน ศนยหวยโปง
บานขอบดง สถานอางขาง
บานหนองหลม สถานอนทนนท
2. บานปอก ศนยตนตก 3.
4.
5.
ศนยแมแฮ
6. บานปาเกยะนอย
8. บานหวยขาวลบ ศนยแมสะปอก 9. บานแมขนลเหนอ ศนยทงเรง 10. บานดง ศนยแมลานอย 11. บานหวยหอม ศนยแมลานอย 12. บานใหมสามคค ศนยหวยลก 13. บานหวยมะเกลยง ศนยหวยโปง 14. บานหวยทรายขาว ศนยแมปนหลวง
บานปาแป ศนยแมสะเรยง 16. บานลว ศนยหนองเขยว
บานหาดสมปอย สถานปางดะ
7. บานเหลา ศนยมอนเงาะ
15.
17.
ระดบดเยยม
1. บานหนองหอยเกา ศนยหนองหอย
2. บานเมองอาง สถานอนทนนท
3. บานแมลามาหลวง โครงการพฒนาฯ สบเมย
4. บานปคาหวยแหง โครงการพฒนาฯ แมสามแลบ
5. บานใหมพฒนา
โครงการพฒนาฯ วาว
6.
บานแมมะลอ โครงการพฒนาฯ แมมะลอ
นาแปง ระดบดมาก 1. บานรมฟาผาหมน ศนยฯ ผาตง 2. บานหวยปหลวง โครงการพฒนาฯ แมแฮหลวง ระดบด วารสาร สวพส ปท 12 ฉบบท 3 พ ศ. 2565 19
7.
บานนาแปง โครงการพฒนาฯ
ทาใหการวางแผนการใหบรการการพฒนาและการบรการโครงสรางพนฐานของ
ประเทศไทยมพนทเป นภเขากว า 65 ล านไร ส วนใหญ อย ในเขตป าสงวน แหงชาตและปาอนรกษทางภาคเหนอ เปนแหลงตนนาลาธารทสาคญของประเทศ และเป นท ต งของช มชนเผ าต างๆ กว าหน งล านคน พ นท อย ห างไกลท รก นดาร พ นท อย อาศ ยและท าก นส วนใหญ อย ในเขตป าสงวนแห งชาต และป าอน ร กษ ชาวบ านไม ม เอกสารส ทธ ฐานะยากจน และขาดความร ในการประกอบอาช พ มวถการทาไรเลอนลอย ปลกพชเชงเดยว ใชสารเคมมาก เกดการขยายพนททากน สงผลกระทบตอความเสอมโทรมของทรพยากรดน นา ปา และเกดกรณพพาท กบหนวยงานของรฐ โดยชนเผาบนพนทสงสวนใหญมชองวางดานขอมลพนฐาน ส วนบ คคลและขาดส ทธ ในท ด นท าก น เน องจากย งไม ได ร บส ญชาต ไทยและ มการตกหลนทางทะเบยน จงเปนผลทาใหชาวเขาสวนใหญขาดโอกาสและสทธ ในการขอร บการบร การข นพ นฐานจากภาคร ฐ ซ งร ฐบาลม นโยบายและแผน การพฒนาชมชนบนพนทสงมาตงแตป พ ศ. 2502 แตการดาเนนงานสวนใหญ ย งไม ตอบสนองต อป ญหาและความต องการท แท จร งของช มชน เน องจาก หนวยงานทเกยวของขาดขอมลพนฐานทจาเปน ถกตอง และเปนปจจบน เพอใช ในการว เคราะห และก าหนดแนวทางการพ ฒนาท เหมาะสมและเป นเอกภาพ
หนวยงานภาครฐทเกยวของไมตรงกบปญหาและความตองการทแทจรงของชมชน “แผนทดนรายแปลง” เขมทศแหงความยงยน และส งผลให ชมชนบนพนทสงกว า 1,000,000 คน ได รบผลกระทบในด านความไม มนคงในชวต โดยเฉพาะอย างยง ใ นป จจ บ นท ม แนวโน มการเปล ยนแปลงและความท าทายหลายประการ อาท การเปล ยนแปลงสภาพภ ม อากาศ 20
ความสาเรจของการพฒนาพนทสง
จากเดมชมชนใชทดนไมเหมาะสม ขยายพนททากนบกรกพนทปาโดยขาดการกาหนดเขตการใชทดน สวพส ไดนาแผนท การใชประโยชนทดนรายแปลงมาเปนเครองมอสาคญในการขบเคลอนใหคนอยรวมกบปาไดอยางยงยน
เปนตน อกทงเปนเครองมอชวยสรางการยอมรบ
นอกจากน ป ญหาของกล มชาตพนธ มความซบซ อนและละเอยดอ อน ซงอาจส งกระทบต อความมนคงของประเทศ และ เก ดความเส ยงทางการเม อง เศรษฐก จ และส งคม อ นม ท มาจากการไม ได ร บส ทธ เข าถ งท ด นท าก น การเข าถ งการบร การ ข นพ นฐาน และไม ได ร บการปฏ บ ต ในฐานะผ ม ส วนได ส วนเส ยในการร วมค ดก าหนดและวางแผนอนาคตในประเด นส าค ญ ตอการดารงชวต เชน ทางเลอกในการประกอบอาชพ การใชประโยชนทดนทากน และการเขาถงโครงสรางพนฐาน
โดยการกาหนดขอบเขต ท อย อาศ ย ท ท าก น และพ นท ป า เพ อวางแผนการพ ฒนาอย างถ กต อง เหมาะสมตามหล กว ชาการโดยไม ข ดต อระเบ ยบ
ท งของหน วยงานภาคร ฐและช มชน หน วยงานภาค เคร อข ายสามารถใช แผนท ฯ เช อมโยงวางแผนก าหนดก จกรรมสน บสน น การพฒนาไดอยางแมนยา เชน อนรกษฟนฟปาตนนาลาธาร จดทาระบบอนรกษดนและนา วางแผนสราง/พฒนาแหลงนาและ ระบบกระจายนาไปสแปลงเกษตร รวมทงสงเสรมการใชประโยชนทดนใหถกตองตามแผน เกดการพฒนาอยางคมคา แกปญหา ไดอยางตรงจด ยกระดบคณภาพชวตใหมนคงขน และสงแวดลอมยงยน กอเกดประโยชนสงสด โดยมกระบวนการจดทาแผนการ ใชประโยชนทดน และนาไปใชประโยชนในการพฒนาชมชนบนพนทสงอยางยงยน ดงน 1. จดเวทสรางความเขาใจ สรางการรบรใหทราบถงแนวทาง เปาหมาย และประโยชนทจะไดรบจากการดาเนนโครงการ สรางการยอมรบ และรบฟงความคดเหนของชมชน 2. ส ารวจข อม ลบร บทภ ม ส งคมของช มชน รวบรวมข อม ลและแผนท ท เก ยวข อง ลงพ นท จ ดเก บข อม ลช มชน ข อม ล ดานทรพยากร การใชทดนรายแปลง คนหาปญหาและความตองการของชมชน โดยใชเครองมอและเทคโนโลยภมสารสนเทศ (GIS) และแบบสอบถาม 3. จดทาฐานขอมลชมชนเชงพนท (Big Data) ประกอบดวยขอมลชมชน ขอมลแผนทการใชประโยชนทดนรายแปลงระดบ ชมชน/ระดบรายแปลง แผนชมชน องคความร และขอมลการพฒนาตางๆ ในระบบดจทล แผนท GIS และ Application HRDI MAPs ของ สวพส 4. คนขอมลและประชาพจารณขอมลรวมกบชมชน ตรวจสอบความถกตองของขอมล กาหนดขอบเขตการใชประโยชน ทดน แบงแยกพนทปา ทอยอาศย และททากน จดตงคณะกรรมการและกฎระเบยบในการบรหารจดการพนท เทคโนโลยทมการเปลยนแปลงแบบกาวกระโดด ในขณะททรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมในพนทประสบปญหาความเสอมโทรมทรนแรงและซบซอน มากขน เชน พนทปาลดลงกวา 2.5 ลานไร ในชวงป 2547-2557 ปญหา หมอกควนจากการเผา ปญหาฝน PM 2.5 ภยแลงทรนแรงขน นอกจากน ยงสงผลใหเกดปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประเทศ รวมทงปญหาพนทปาไมลดลงและการสญเสยความหลากหลาย ทางชวภาพ การจดการทรพยากรนา และความเหลอมลาในการใชประโยชน และการเข าถ งท ด น ในขณะท ม การเพ มข นของจ านวนประชากรและ การเต บโตทางเศรษฐก จ ป ญหาจ งม แนวโน มส งผลกระทบส ส งคมและ ประเทศท ว กฤตมากข น หากไม ม การเปล ยนแปลงการใช และการบร หาร จดการทรพยากรธรรมชาตอยางยงยนใหสอดคลองกบระบบนเวศ วารสาร สวพส ปท 12 ฉบบท 3 พ ศ. 2565 21
เปนตน
กฎหมาย ดวยการมสวนรวมในการตดสนใจของเกษตรกรในการสงเสรมอาชพทางเลอกแกชมชนสรางรายไดระยะสน ระยะกลาง ระยะยาวทเพยงพอตอการดารงชพ เชน พชผก ไมผลระยะสน ไมผลยนตน
7. การดาเนนกจกรรมพฒนาตามแผนและอปเดตขอมล
8. ตดตามและประเมนผลการใชประโยชนจากแหลงนา
5. การวเคราะหและวางแผนการพฒนาชมชน (Master Plan) ใชฐานขอมลและแผนทเปนเครองมอใหความรงานพฒนา ตามหล กว ชาการ และระเบ ยบกฎหมาย จ ดท าแผนท การใช ท ด น และแผนแม บทพ ฒนาช มชนร วมก บหน วยงานบ รณาการ เพอจดทาแผนปฏบตการ 6. ขออนญาตใชพนทในเขตพนทปาไม จดทาแผนงานของหนวยงานบรณาการและเสนอโครงการรวมเพอดาเนนงานพฒนา
องของกรมป าไม
ทยาน แหงชาตฯ
ช มชนให สอดคล องก บนโยบายจ ดท ด นท าก นของร ฐ ( คทช .) และระเบ ยบกฎหมายท เก ยวข
และกรมอ
ผลลพธ ผลสมฤทธ ความคมคาจากการดาเนนโครงการ 9. การแสดงผล ตดตาม ประเมนผลในระบบ GIS, Digital, Website การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน จด Hotspot การเพมพนทสเขยว แผนทเศรษฐกจ และการกระจายการพฒนา ชมชนบนพนทสง หนวยงานรวมสนบสนน ประชาชนและสาธารณชนทวไป ถอวาเปนผมสวนไดสวนเสย อนจะไดผลลพธและผลกระทบรวมกน (Common Property) ดงน 1. ประชาชนเขาถงขอมลดจทลภาครฐ และนาไปใชประโยชนในการพฒนาชมชนรวมกบหนวยงาน 2. ช มชนบนพ นท ส ง ได ร บการพ ฒนาค ณภาพช ว ต ม โครงสร างพ นฐานและสาธารณปโภคข นพ นฐานท จ าเป นต อการด ารงช พ มรายไดทพอเพยงอยางทวถง มความเขมแขง มความหวงแหน ชวยกนอนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมรอบชมชน 3. หน วยงานสน บสน น สามารถด าเน นงานได อย างถ กต องแม นย า ลดข นตอน ลดระยะเวลา สามารถจ ดท าแผนงานและ งบประมาณได ง าย ถ กกฎหมาย ม การเช อมโยงงานของท กกระทรวงในเช งพ นท เก ดประส ทธ ภาพและม ประส ทธ ผล เกดประโยชนสงสด บรรลตามเปาหมายของแตละโครงการ 4. ประชาชนทวไปและสาธารณชน ไดรบผลกระทบ (Impact) ทางบวก จากการพฒนาชมชนบนพนทสง ในการมทรพยากร ธรรมชาตทสมบรณ มสงแวดลอมทด เชน มแหลงตนนาลาธาร มอากาศทด ลดฝนควน การเพมพนทสเขยว ปองกนการชะลาง พงทลายของดน ปองกนนาทวม ลดสารเคมปนเป อน เปนตน รวมทงไดเรยนรนวตกรรมการบรการ จากการพฒนาชมชน ตนแบบและเกษตรกรตวอยาง สามารถขยายผลไปสการพฒนาพนทอนๆ ในวงกวางตอไป เปนการ “ชวยชาวเขา ชวยชาวเรา ชวยชาวโลก” สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) 22
ชมชนตนแบบการพฒนาพนทสงอยางยงยน บ านห วยน าใส จ งหว ดแม ฮ องสอน ม ประชาชน 86 คร วเร อน เปนชาวเขาเผาปกาเกอะญอ (กะเหรยง) พนทอยในเขตปาสงวนแหงชาต ม ขอบเขตพ นท ช มชน 8,490 ไร ส วนใหญ เป นพ นท ต นน าล าธาร ชนคณภาพลมนา 1 และ 2 ตงอยในพนทหางไกลความเจรญ ทรกนดาร และยากต อการเข าถ งการพ ฒนาของร ฐ ประกอบก บการขาดความร และทางเล อกในการประกอบอาช พ ประสบป ญหาความยากจน มการใชประโยชนทดนอยางไมถกตอง คอการทาไรหมนเวยน ปลกขาวไร และพรกกะเหรยง จานวน 1,903 ไร สวนใหญผลตเพอยงชพและบรโภค ในคร วเร อนเป นหล ก ม รายได ไม เพ ยงพอต อการด ารงช ว ต และ ขาดความม นคงทางด านอาหาร รายได 37,000 บาท / ป จากพ นท ส วนใหญ ขาดแคลนแหล งนา ทาให มการบกรกพนทป า และหมอกควน จากการเผาเศษพช เกดปญหาไฟปา บานหวยนาใส 23
ชมชนแหงการเรยนร
ป จจบ น บ านห วยน าใส หม 9 ต าบลสบเมย จ งหว ด แม ฮ องสอน เป นต วอย างและแหล งเรยนร ด านพ ฒนาอย าง ยงยนทเหมาะสมกบภมสงคมของชมชนชาวกะเหรยงในเขตพนทสง ของประเทศไทย ในการสร างส งคมท เป นส ข ลดความเหล อมล า ทางสงคม ดวยความรวมมอทกภาคสวน และสอดคลองกบเปาหมาย การพฒนาทยงยน SDGs และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ ศ. 2560-2564) ทาใหชมชนมคณภาพชวตทดขน อย างไรก ตาม น บต งแต ม การถ ายทอดองค ความร เพ อสร าง กระบวนการแลกเปลยนเรยนร ทาใหเกดการพฒนาอยางถกตองเหมาะสม ตามภมสงคม จนเกดผลสาเรจเปนรปธรรม และเกดผลลพธอนเปนประโยชน ต อประเทศ ทงชมชนทอย ในพนทต นนา กลางนา และปลายนา มรายได เพ ยงพอต อการด ารงช ว ต และม ระบบเกษตรท เป นม ตรต อส งแวดล อม ใชพนทและนาอยางจากด โดยปรบเปลยนจากการทาไรหมนเวยน เปนระบบ เกษตรผสมผสานทไดรบรองมาตรฐาน GAP เชน อะโวคาโด มะมวง กาแฟ เสาวรส บก ขาว พชผก และปศสตว เกดการรวมเปนกลมเตรยมสหกรณ และได ส งเสร มเกษตรกร 44 ราย พ นท 113 ไร สามารถสร างรายได 2,541,197 บาท และเกษตรกรต วอย าง (Smart Farmer) สร างรายได จากการปลกเสาวรส 1 ไร ประมาณ 100,000 บาท เทยบเทากบการใชพนท ปลกขาวไร 25 ไร รวมทง การอนรกษ ฟ นฟความอดมสมบรณ ของป า เพมความหลาก หลายทางชวภาพ (Biodiversity) และแหลงอาหารของชมชน (Food bank) เชน บก เรว พล และสมนไพร ในพนทปาตนนาลาธาร 2,261 ไร ลดพนท ทาไร หมนเวยน คนเป นพนทป าให กบสงคมและประเทศ จานวน 966 ไร ส งผลให ป จจบนบ านห วยนาใสจงเป นตวอย างและแหล งเรยนร ด านพฒนา อย างยงยน ทเหมาะสมกบภมสงคมของชมชนชาวกะเหรยงในเขตพนทสง ของประเทศไทย สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) 24
เกษตรกรยคใหม ตนแบบการพฒนา เกษตรกรบานหวยนาใส หมท 9 ตาบลสบเมย อาเภอสบเมย จงหวดแมฮองสอน เกษตรกรผนาโครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวงสบเมย นายวรตน เลศลาอดม จากอดตเคยใชพนททาการเกษตรปลกพนหมนเวยนโดยเพาะปลกขาวไร สการปรบระบบ เกษตรทเปนมตรตอสงแวดลอม เมอป พ.ศ. 2558 เรมแบงพนทปลกเสาวรสหวาน พนทจานวน 1.25 ไร (120 ตน และมรายไดจากการปลกเสาวรสรนนนจานวน 130,000 บาท) สวนพนท ท เหล อน าไปปล กข าวไร ในขณะเด ยวก นน นภายใต ค างเสาวรสหวานก ได น าอะโวคาโดต นตอ มาปลกไว และขยายพนทปลกอะโวคาโดเพมขนทกป จนเตมพนทจานวน 5 ไร รวมจานวน 76 ตน เปนพนธการคาทมการเปลยนยอดในเวลาตอมา ซงมหลากหลายพนธ ไดแก บคคาเนย ปเตอรสน พงคเคอรตน บท 7 และหรด ปลกแซมดวยพชทใหผลผลตระยะสน คอ มะละกอ และนอยหนา ปจจบนวรตนเรมมรายไดจากการปลกอะโวคาโด จานวน 33,619 บาท/ป ปรบเปลยน พ นท จากการเพาะปล กข าวไร เป นไม ผลย นต นอะโวคาโด สามารถลดพ นท ปล กข าวไร และ เพมพนทสเขยวจากการปลกไมผลยนตน จานวน 5 ไร มพนทเพาะปลกอนๆ ทสามารถสราง รายได แก ครอบคร ว ได แก แปลงกาแฟ แปลงข าวนา แปลงป า Food Bank (ใบพ ล บ ก ) พนท 5 ไรของวรตนในวนนยงสามารถเปนแหลงเรยนรสาหรบผทสนใจอกดวย วารสาร สวพส ปท 12 ฉบบท 3 พ ศ. 2565 25
2 ปใหหลงจงปลกเสาวรสหวานรวมกบทางโครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวง
นายทรงภพ หยกสรผลลาภ “เสาวรสหวาน” การเรมตนของพชสงเสรม จากการเขารวมโครงการพฒนาพนทสง แบบโครงการหลวงสบเมยตงแตป พ ศ. 2556 ดวยการนารองปลกเสาวรสหวาน จานวน 25 ตน มรายได 5,000 บาท ทาใหทราบวาเสาวรสหวานสามารถปลกไดในพนท ใหผลผลต อยในระดบพงพอใจ
สบเมย จานวน 150 ตน พนท 1.5 ไร จากพนททงหมด 5 ไร เปนชวงจงหวะททางโครงการ เร มผล กด นงานส งเสร มพ นท โซนเอ บ านห วยน าใส ควบค ก บการปร บระบบการปล กพ ช ในปนนมรายไดจากการปลกเสาวรสหวาน จานวน 80,000 บาท ป จจ บ นพ นท 5 ไร ได ปร บระบบการปล กพ ชท เป นม ตรต อส งแวดล อมด วยการ แบงพนทปลกอะโวคาโด 100 ตน มะมวง 25 ตน เอบว 50 ตน ปกอนมรายไดจากการปลก อะโวคาโด จานวน 20,000 บาท นอกจากน นายทรงภพ (ปจจบนอาย 34 ป) ยงไดขบเคลอนงานของ สวพส มาอยาง ตอเนอง ดวยการนาองคความรทไดรบไปถายทอดใหกบเกษตรกรผสนใจ เขารวมกจกรรม ททาง สวพส จดขน รวมทงยงเปนปศสตวอาสาประจาหมบาน คอยฉดยา แนะนาการเลยงด สตวประเภทวว ควาย และสกร สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) 26
นายกลดา นะแอ เม อคร งเยาว ว ย กล ดา ( ป จจ บ นอาย 43 ป ) ท างานร บจ างในเม อง อ าเภอนครช ยศร จ งหว ดนครปฐม เป นระยะเวลานานถ ง 2 ป ก อนห นหล งให ก บงานในเม อง และกล บมา บานเกดในป 2541 โดยช วงแรกของการกลบมาอย บ านได เรยนร เรองงานหตถกรรม จกสานจากผ เฒ าผ แก ในหมบาน และใชชวตตามวถชาวบานดวยการปลกขาวไร ปลกขมน สวพส . โดยโครงการพ ฒนาพ นท ส งแบบโครงการหลวงสบเมย ได เข ามาส งเสร มอาช พ แกชมชนบานหวยนาใส กลดาจงใหความสนใจและเขารวมโครงการ ดวยการปลกเสาวรสหวาน เมอป 2561 จานวน 50 ตน และไดเขารวมเปนสมาชกสหกรณการเกษตรโครงการพฒนาพนทสง แบบโครงการหลวงสบเมย ในป 2562 ไดแปรรปกาแฟจาหนายผานสหกรณทกๆ ป ปจจบนมพนทปลกพชทางเลอกทโครงการสงเสรม ไดแก กาแฟ จานวน 2 แปลงพนท 5 ไร ในระยะทผานมามรายไดจากการจาหนายกาแฟ 60,450 บาท/ป ใบพลทปลกรวมกบ แปลงกาแฟ สร างรายได เฉล ย 20,000 บาท / ป อะโวคาโด จ านวน 120 ต น พ นท 6 ไร มรายได 20,000 บาท/ป เอบว จานวน 50 ตน และปรบระบบนาขนบนได พนทจานวน 1 งาน วารสาร สวพส ปท 12 ฉบบท 3 พ ศ. 2565 27
หองเรยนในสวน @อทยานหลวงราชพฤกษ อ ทยานหลวงราชพฤกษ จ งหว ดเช ยงใหม หองเรยนธรรมชาตทมมากกวาในตารา เปนแหลง เผยแพร ประชาส มพ นธ แหล งเร ยนร เก ยวก บ โครงการตามแนวพระราชดาร โครงการหลวง และ การพ ฒนาพ นท ส งอย างย งย น เป นแหล งเร ยนร ดานความหลากหลายทางชวภาพและสงแวดลอม และเป นแหล งเร ยนร ด านศ ลปว ฒนธรรมและ สถาป ตยกรรมท ม ช อเส ยงระด บโลก รวมท ง กจกรรม Workshop ทไดทงความรและไดปฏบต ท จะช วยเสร มสร างพ ฒนาการ และการจดจ าให กบเดกๆ ตระการพรรณพฤกษา แหลงลาคาแหงการเรยนร 28
นอกจากน อ ทยานหลวงราชพฤกษ ย งได สร าง หองเรยนแหงการเรยนรทใหนองๆ “เรยนรกนอยาง มความสข” ภายใตบรรยากาศทเอออานวยใหนองๆ ได สงเกต เรยนรดวยการปฏบต สะทอนความคดจากการ เร ยนร และม ส วนร วมก บก จกรรมต างๆ ท เช อมโยง กบรายวชาภายในโรงเรยน ทงสาระวชาวทยาศาสตร การงานอาชพ และศลปวฒนธรรม แลวยงไดรวมพดคย แลกเปล ยนประสบการณ ท ามกลางบรรยากาศ ทเปนธรรมชาตอกดวย สนใจกจกรรมการเรยนร นอกห องเรยน ตดต อได ท เบอร โทรศพท 0 5311 4110-2 ตอ 5207 วารสาร สวพส ปท 12 ฉบบท 3 พ ศ. 2565 29
เปลยน โครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวงแมมะลอ
โครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวงบอเกลอ
โครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวงแมสลอง
ภาพสวย...บนดอยสง กาแฟใตรมเงา โครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวงแมสลอง แกวมงกร พชเศรษฐกจ โครงการรกษนาเพอพระแมของแผนดน ครอบครวเปยมสข โครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวงแมสลอง ดอยหวโลน ทหายไป โครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวงขนสถาน บนดอย มนา มปลา
ปรบ
ผมชอบกนผก
รอยยมของเกษตรกร โครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวงสบโขง โรงเรอนเมลอน หวาน โครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวงหวยเปา โรงเรอนอนทรยคปา โครงการรกษนาเพอพระแมของแผนดน ใสสใหเสนฝาย โครงการพฒนาพนทสงแบบโครงการหลวงปางแดงใน HRDI 30
สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) ตงแตกระบวนการเผา
ผลตภณฑจากชมชนพนทสง สมาชกชมชนบานศรบญเรอง ตาบลพงษ อาเภอสนตสข จ งหว ดน าน ในอด ตส วนใหญ ประกอบอาชพเกษตรกรรม โดยเฉพาะการปลกขาวโพดเลยงสตว เมอเกบเกยวผลผลต เกษตรกรจะจาหนายในรปของเมลดขาวโพด ทาใหซงขาวโพด ท เหล อจากการส กะเทาะเอาเมล ดออกแล ว ถ กน าไปทงหรอ เผาไปโดยสญเปลา กอใหเกดปญหาหมอกควนและมลภาวะ เปนพษ ชมชนบานศรบญเรองตระหนกและเลงเหนถงคณคาของซงขาวโพด ประกอบกบไดรบการ สนบสนนองคความรจาก
แบบไรควน การผลตผลตภณฑถานอดแทงจากซงขาวโพด
เปนผลตภณฑถานดดกลนใหเปนสนคาทางวฒนธรรมและภมปญญาของชมชน รวมถงการขอรบรอง ค ณภาพตามมาตรฐานผล ตภ ณฑ ช มชน ( มผช .) ตลอดจนผล กด นให ม การจดทะเบ ยน เครองหมายการค าของช มชนอย างเป นร ปธรรม สน บสน นการจ ดท าฉลากส นค า บรรจภ ณฑ เป นการสร างโอกาสในการเพมรายได ให แก สมาชกในช มชน โดยได ด าเน นการย นจดทะเบ ยน เครองหมายการคา “ศรบญเรอง ถานชาร โคล” เลขท 200126553 ลงวนท 15 กรกฎาคม 2563 ซงวสาหกจชมชนเปนเจาของ รวมถงผลตภณฑถานดดกลนจากซงขาวโพดไดใบรบรอง คณภาพตามมาตรฐานผลตภณฑชมชน (มผช.) ถานดดกลน และอนญาตใหแสดงเครองหมาย มาตรฐานผลตภณฑชมชนถานดดกลนเปนทเรยบรอยแลว ตามมาตรฐานเลขท มผช.180/2560 เขาเผาทง เราเผาใช แถมไดเงน “ถานดดกลน ศรบญเรอง ฐ ฐ / ซงขาวโพดซงขาวโพดทผานกระบวนการ เผาแบบไรควน ซงขาวโพดทผานกระบวนการ เผาแบบไรควน และบดสาหรบทาถานดด 31
และการเพมมลคาถานโดยการแปรรป
Update เรามนดกนท
Chao Doi Market
every Saturday-Sunday from 8:00 AM to 4:00 PM,
อทยานหลวงราชพฤกษ สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) สงความสขปใหมดวยการเปดพนทใหเกษตรกรบนพนทสงนาผลผลตทางการเกษตรมาจาหนาย และแลกเปลยนเรยนรกบนกทองเทยวทเขามาชมอทยานหลวงราชพฤกษ
“
อทยานหลวงราชพฤกษ
ตลาดนดชาวดอย”
ทกวนเสาร-อาทตย เวลา 08.00-16.00 น. แวะมาชอป ผก ผลไม สด สะอาด ปลอดภย ใสใจจากยอดดอยสง ผลตผลทางการเกษตรมากมายจากเกษตรกรบนพนทสงสมอผบรโภคโดยตรง และยงพบกบสนคาหตกรรมอกมากมายใหเลอกชอปกนจใจ shopping for organic products and fresh vegetables, clean and safe!
และจบจายในตลาดนดชาวดอย โครงการสงความสขปใหมมอบใหเกษตรกร/ ประชาชน กระทรวงเกษตรและสหกรณ ทกครงทซอผก ผลไม เสมอนวาทานไดรวมเปนสวนหนง ในการสรางรายไดใหกบชมชนบนพนทสง อยาลมพกถงผามาชอปกน อาคารตลาดนดชาวดอย ตดลานจอดรถ P4 อทยานหลวงราชพฤกษ Next to P4 Car park at Royal Park Rajapruek 32
แบบกลุม 3 คน (3 people)
Individual