Tele-hartrevalidatie

Patiënten met een indicatie voor hartrevalidatie (1), zoals onder andere medicamenteus of door middel van een interventie behandeld coronairof kleplijden, chronisch hartfalen en behandelde ritmestoornissen, tonen bij het doorlopen van specifieke trainingsprogramma’s en het continueren daarvan een significante verbetering van de prognose en een reductie van belangrijke negatieve cardiale gebeurtenissen tot 25% (2).

Optimale levensstijl De beste resultaten kunnen behaald worden door te streven naar continuïteit in de uitvoering van een optimale levensstijl en implementatie van preventieve leefstijladviezen, zoals optimale lichaamsbeweging, goed uitgebalanceerde voeding, effectief stressmanagement, preventie van depressie en optimaal ingestelde medicatie.

Zorg op afstand Door de maatregelen die worden genomen om de covid-19-crisis in te dammen, is het momenteel praktisch een stuk lastiger geworden om een fysiek hartrevalidatieprogramma te kunnen uitvoeren. Een programma waarbij het hartrevalidatieprogramma grotendeels in de thuissituatie gevolgd kan worden, zou hierbij een uitkomst kunnen zijn. De laatste jaren wint e-health op alle fronten terrein, waardoor het steeds beter mogelijk wordt om zorg op afstand te verlenen. Parameters die gemeten worden in de thuissituatie, zoals de bloeddruk, de hartslag, het gewicht, de temperatuur et cetera, kunnen daarbij zeer behulpzaam zijn bij het optimaliseren van een medisch behandelplan.

Pilotstudie Bij HartKliniek zal binnenkort een pilotstudie van start gaan om te onderzoeken of tele-hartrevalidatie een goed alternatief is voor het reguliere fysieke programma bij de behandeling en follow-up van onze patiënten die volgens de richtlijnen in aanmerking komen voor hartrevalidatie. In de pilotstudie zal een groep patiënten met een hartrevalidatieindicatie een tele-hartrevalidatieprogramma toegewezen krijgen. Zij krijgen gedurende zes weken een pakket mee naar huis dat bestaat uit een smartphone met een specifieke fysiotherapie-app voor het bijhouden van hemodynamische parameters en subjectieve belevingsscores, een bloeddrukmeter, een weegschaal en een cardiaal hartritmemonitoring-apparaat van Siemens. De patiënt gaat zelf in de thuissituatie sporten op geleide van de hartslag na instructie van de fysiotherapeut. Ook registreert de patiënt bloeddruk, gewicht en subjectieve belevingsscores in de app. Wekelijks is er interactie op afstand met de fysiotherapeut, die het trainingsprogramma begeleidt. Het gehele traject staat onder supervisie van een cardioloog met specifieke kennis van hartrevalidatie.

Potentiële voordelen De toepassing van het tele-hartrevalidatieprogramma zal worden beoordeeld ten aanzien van het behalen van de gestelde behandeldoelen, het ‘rendement’ en de gebruiksvriendelijkheid. A priori biedt het tele-hartrevalidatieprogramma meerdere potentiële voordelen. De zorg op afstand waarborgt continuïteit van zorg, zonder de noodzaak voor fysieke aanwezigheid van de patiënt op een gemeenschappelijke locatie. De social distancing maatregelen in het kader van covid-19 kunnen hierdoor gehandhaafd worden. Tele-hartrevalidatie is bovendien efficiënt doordat de patiënt zelf kan bepalen wanneer hij/zij het trainingsprogramma uitvoert. Tevens biedt het programma de mogelijkheid om reeds op de markt verkrijgbare wearable devices in te zetten ter optimalisatie van het behandelplan. Na afloop kan de patiënt eventueel het apparaat zelf aanschaffen en blijven gebruiken ter ondersteuning van bewegingsactiviteiten.

Fysieke afstand Anderzijds zijn er ook een aantal mogelijke problemen te verwachten bij de implementatie van tele-hartrevalidatie. Door de fysieke afstand tot de patiënt is het bijvoorbeeld noodzakelijk om een ‘wat als‘ -stappenplan op te stellen, waarin het handelen bij te voorziene problemen wordt beschreven. Door het individualistische karakter van tele-hartrevalidatie is er minder onderling sociaal contact tussen de deelnemers, wat als negatief ervaren zou kunnen worden. Er geldt wel een vereiste dat er iemand thuis aanwezig moet zijn tijdens het sporten voor hulp bij eventuele calamiteiten. De relatieve afhankelijkheid van de kwaliteit en duurzaamheid van de gebruikte apparaten zou tot technische problemen kunnen leiden. Tenslotte

vraag datacontrole van afwijkende parameters op afstand een grotere tijdsinvestering van de zorgverleners dan bij fysieke begeleiding.

Vaste plek Naar aanleiding van de uitkomsten van deze pilot studie zal geëvalueerd worden of verdere uitrol van tele-hartrevalidatie binnen het programma van HartKliniek mogelijk is. Gezien de eerdere positieve ervaringen bij andere instellingen, verwachten wij dat tele-hartrevalidatie, ook na de covid-19 crisis, uiteindelijk een vaste plek in zal gaan nemen binnen het cardiologische zorgaanbod.

Dr. Edward Gabeler, cardioloog HartKliniek | Paula de Kruijf, fysiotherapeut HartKliniek

Referenties: (1) Balady GJ, Williams MA, Ades PA et al. Core components of cardiac rehabilitation/secondary prevention programs: 2007 update: a scientific statement from the American Heart Association Exercise, Cardiac Rehabilitation, and Prevention Committee, the Council on Clinical Cardiology; the Councils on Cardiovascular Nursing, Epidemiology and Prevention, and Nutrition, Physical Activity, and Metabolism; and the American Association of Cardiovascular and Pulmonary Rehabilitation. Circulation 2007 May 22;115(20):2675-82. (2) Carl J. Lavie, MD, Randal J. Thomas, MD, Ray W. Squires, PhD, Thomas G. Allison, PhD, and Richard V. Milani, MD, Mayo Clin Proc. 2009 Apr; 84(4): 373–383. Exercise Training and Cardiac Rehabilitation in Primary and Secondary Prevention of Coronary Heart Disease