Slaap kindje slaap - Moeten we begrip hebben voor Pieter Timmers en Dirk Van Tichelt?
Het is de schuld van de baby 31/08/2017 om 16:04 door Diederik Van Vaerenbergh
Van Tichelt: geen medaille op het WK Judo? Foto: Photo News Zwemmer Pieter Timmers: zilver op de 100 meter vrije slag op de Olympische Spelen vorig jaar, zestiende op het WK dit jaar. Judoka Dirk Van Tichelt: brons op de Olympische Spelen vorig jaar, gisteren uitgeschakeld in de 1/8ste finales van het WK. Timmers werd in juni vader van een eerste dochter, Van Tichelt werd op kerstdag 2016 vader. Beiden torsen de naweeĂŤn ervan. Mogen ze daarnaar verwijzen als excuus voor minder presteren?
Pieter Timmers Foto: belga Advertentie
De focus ligt anders
‘Het is een aanvaardbare reden om minder presteren uit te leggen en het kan een belangrijke reden zijn’, zegt de wetenschappelijk zeer onderlegde sportcoach Paul Van den Bosch, onder meer trainer (geweest) van Sven Nys. ‘De focus wordt verlegd, de volle aandacht ligt tijdelijk niet op de sport.’ ‘Een andere reden is volgens mij dat beiden toelaten dat de focus wordt verlegd. Het is een post-Olympisch jaar en allebei hebben ze vorig jaar bijzonder goed gepresteerd, waardoor de drive nu minder is en de bereidheid om de focus te verleggen groter is. Impliciet houdt dat minder presteren in.’ Het kan ook met slaaptekort te maken hebben natuurlijk. ‘Probeer, waar je ook bent, vooral het slaapritueel van thuis na te bootsen’, zegt slaapspecialiste Annelies Smolders. ‘Neem je eigen kussen mee, neem je iPad mee zodat je de Netflixseries die je thuis bekijkt ook in het buitenland kan bekijken. Eén nacht anderhalf uur minder slapen kan al leiden tot een prestatieverlies van 32 procent.’ Dan hebben we wel over tijdelijk elders slapen, wat dat doet met een mens. Wat als je met een baby zit, of een andere reden die weken of maanden je slaappatroon verstoort?
Annelies Smolders Foto: rr Smolders: ‘Mijn idee is dan: ga veel later naar bed, dan zal je een krachtiger slaap hebben. Mensen met een chronische slapeloosheid, zijn getraind op en lichte slaap. Wie, bijvoorbeeld door een baby, heel vaak moet opstaan, moet pas gaan slapen bij echte slaperigheid. Dan slaap je krachtiger. Korter, maar dieper.’ Van den Bosch: ‘Minder goed slapen, eventueel door een baby, kan een fysiek gevolg hebben. Je traint minder of minder hard, misschien ook omdat je je rol als vader wil opnemen. Maar er is ook de mentale kant: kan of wil je jezelf opladen in die periode? Een slechte nacht kan in sporten als judo of zwemmen een grote rol spelen. Wielrenners zijn nog wel gewend om zich aan te passen tijdens grote rondes: hun ploegmaat met wie ze op de kamer liggen, wil langer gamen, langer Netflix kijken, daar moet je ook mee kunnen omgaan.’ Wat met het soort toestelletjes dat je slaappatroon meet en ook een verschil zit tussen diepe en lichte slaap? Smolders: ‘Daar geloof ik niet in. Als je echt de slaap wil meten, werk je met veel sensoren, dat zijn verfijnde metingen. Hartslag, ademhaling, oogbeweging ,... Dat kan je met een bandje niet nabootsen. Ik zat ooit bij de tandarts waar ik lang stil moest zitten met zo een meetband. Ik sliep zogezegd omdat ik stil zat.’
We hebben het nu over sporters, maar het slaapprincipe geldt allicht ook voor andere beroepsgroepen. Moet elke baas begrip hebben voor iemand die een mindere dag heeft? Smolders: ‘Iedereen is dan anders. Je bent meer prikkelbaar, je bent minder veilig in het verkeer, ik noem maar enkele problemen. Maar we zijn zelf verantwoordelijk voor onze slaap.’ Maar het resultaat blijft: de resultaten hebben eronder te lijden.
Paul van den Bosch. Foto: pn Van den Bosch: ‘Ik begrijp absoluut dat sporters zoiets toelaten. Is dat frustrerend voor fans, voor sponsors, voor de coach, eventueel voor de overheid die erin investeert? Absoluut: ja. Maar het is te verstaan. Zowel Timmers als Van Tichelt heeft zich gigantisch veel opofferingen opgelegd in het olympisch jaar en de aanloop ernaartoe. Allebei hebben ze nu een eerste kind. Het is heel menselijk dat ze denken: wat is op dit moment het allerbelangrijkste? En dat ze dan zeggen: het is de nieuwe ervaring die we in ons leven hebben, dat kind.’ Is er een onderscheid te maken tussen zwemmers, judoka’s enerzijds en voetballers en/of wielrenners anderzijds? Zeg maar het verschil tussen weinig en veel verdienen? Smolders: ‘Absoluut. Kijk naar de Rode Duivels, daar worden de kamers aangepast aan hun noden. Met langere bedden als het moet. In andere sporten moet je soms de kamer delen met anderen en dan is daar uiteraard geen sprake van.’
Van den Bosch: ‘Ik zie een ander verschil. Een voetballer kan zich wegsteken in een wedstrijd en rekenen op één klasseflits. Hij speelt elke week een match, vaak meerdere per week. Een wielrenner kan honderd keer scoren in een seizoen. Hij kan een wedstrijd winnen op 90 of 95 procent van zijn mogelijkheden, daar spelen veel factoren. Om een wedstrijd te winnen, hoef je niet altijd de beste van het lot te zijn. In hun sporten is de range om te presteren veel breder.’‘Bij een judoka wordt iets beslist in fracties van een seconde. Het verlies van focus wordt cash betaald. Van Tichelt kan één minder moment hebben en we spreken over een slecht seizoen. Timmers wordt ook afgerekend op één wedstrijd. Het is niet dat hij plots 53 seconden zwemt in plaats van 48. De marge tussen een heel goed jaar en de absolute top is bij hen heel klein.’ Een vraag nog voor Paul Van den Bosch: u heeft jarenlang intens samengewerkt met Sven Nys. Heeft hij ooit verwezen naar Thibau, zijn zoon? Van den Bosch: ‘Na zijn scheiding heeft Sven zijn rol als vader meer opgenomen. Het is voorgekomen dat hij me zei: deze namiddag kan ik niet trainen, want ik moet Thibau ophalen. Dingen waarvoor hij voordien op Isabelle kon rekenen. Zijn rol als vader werd in de laatste twee jaar van zijn carrière meer doorslaggevend, hij koos voor zijn zoon. Dat heeft een impact gehad, maar ik wik nu mijn woorden, want Sven bleef op en top prof. Laten we zeggen dat hij (toen zijn rol als vader belangrijker werd) zijn sport nog voor 99,5 procent als professional benaderde.’