Uitkrant winter 2021/22 by amsterdam&partners

voor de

WINTER 21/22 00 UK COVER DEC_JAN 2021.indd 1

gen da

Gemaakt door amsterdam & partners

nkere do de e leukst dinners w sho

HET NIEUWE GEVEN (vergeet die geurkaars, geef een ervaring!)

jaargang 56 #4

11-11-2021 16:44

NEW MEDIA ART

What’s Nxt? Heleen Blanken Habitat

Ontdek grootschalige, digitale kunstinstallaties in Amsterdam

SCAN MIJ

Dagelijks open, tot laat

00 UK COVER DEC_JAN 2021.indd 2

nxtmuseum.com

11-11-2021 16:44

210x276

01 UK OPENING DEC_JAN_2021 MB_SV2.indd 3

12-11-2021 11:51

NEW

01 UK OPENING DEC_JAN_2021 MB_SV2.indd 4

12-11-2021 11:51

winter 2021

DE LELIJKECADEAUKAST Thuis hebben we een lelijkecadeaukast. Zo noemen we hem. Omdat hij vol staat met lelijke en vooral overbodige cadeaus. Vaak zijn het cadeaus uit kerstpakketten van familieleden of vrienden die bij een groot bedrijf werken waar ze elk jaar voor kerst weer met de moed der wanhoop iets origineels moeten bedenkenen voor hun werknemers. ‘Origineel’ is dan al heel snel synoniem met de drie andere O’s van overbodig, onbruikbaar en ongewenst. De rubberen vaas bijvoorbeeld (wie heeft ’m niet ooit gekregen?), zo een die omvalt als je er water in doet. Het maak-jeeigen-sushi-pakket (als wij zelf sushi wilden maken, waren we wel een restaurant begonnen). Een Chakragids! (Geen commentaar.) Zelf hebben we ons ook schuldig gemaakt aan het geven van overbodige cadeaus. Voor de verjaardag van mijn zus wilden we het onvermijdelijke Simpel van Ottolenghi geven, dat we zelf dubbel hadden, want gekregen voor mijn én haar verjaardag. Toen we binnenkwamen zag ik een stel in de hal met in een tas precies hetzelfde kookboek! Snel duwde ik mijn vriendin naar binnen, zodat wij tenminste de eersten zouden zijn. Laatst hebben we weer geblunderd. Op bezoek bij vrienden schonken we per ongeluk de fles wijn terug die we nog maar een maand eerder van hen hadden gekregen (wijze les van vroeger: schrijf altijd de naam van de gever op een fles wijn). Het legde ook een stuk oud zeer bloot: de ontvangers waren er eigenlijk heel blij mee, want nu wisten ze dat ze in ieder geval iets goeds kregen – onze eigen wijncadeaus waren al die jaren blijkbaar erg tegengevallen. Vroeger gaf ik mijn vader altijd een waardebon cadeau. Meestal was dat omdat ik bij het beneden komen mijn broer en zussen hoorde zingen en dacht: shit, vergeten. Nog net tijd genoeg om even een bon te schrijven voor ‘twee keer grasmaaien’ of ‘drie keer de hond uitlaten’. Wat ik dan nooit deed, want wie wisselt er ooit een bon in? Met de feestdagen in aantocht vonden wij het tijd voor een geefgids. Hoe heurt het eigenlijk op cadeaugebied? Welnu, in het kort: spullen zijn uit (thanks Marie Kondo), ervaringen zijn in. Deed ik het bij mijn vader dus toch een beetje goed. Bart van Oosterhout Hoofdredacteur b.vanoosterhout @iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.com facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.com/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/videoiamsterdam cover: Sjoerd van Heumen | Bureau Studio

01 UK OPENING DEC_JAN_2021 MB_SV2.indd 5

INHOUD P.06 UP-TO-DATE

Nieuws uit de stad, met o.a. de Erotische nachtmis, op datasafari en luxe tukken in eigen stad. En we kijken binnen in het roze penthouse van influencer Amanda van Effrink.

P.10 HET NIEUWE GEVEN

De tijd van verlanglijstjes en fantasieloze cadeaus is weer aangebroken. We duiken in onze geefcultuur: waar is het eigenlijk goed voor, al dat geven? En met welke cadeaus maak je eigenlijk altijd indruk?

P.15 KUNST & VERMAAK

Met de leukste kerstshows, theatermaker Priscilla Vaudelle over Bims, balletfilm Coppelia, en de column van Cindy Hoetmer. Plus: een interview met comedytalent Lisa Ostermann. ‘Ik vind mezelf niet boeiend genoeg om het 90 minuten over privéshit te hebben.’

P.39 ETEN & DRINKEN EN ZO

Steeds meer Amsterdammers wagen zich geregeld aan een ijsplons in de Sloterplas of de Amstel: wat bezielt deze winterzwemmers? Verder natuurlijk de beste eet- en winkeltips én een wandeling door het Joods Cultureel Kwartier.

P.64 TOT SLOT

Young Gyu Choi, eerste solist en prins in Notenkraker & Muizenkoning van het Nationale Ballet, beantwoordt onze 21 questions. En in de rubriek Terugblik gaan we terug naar 1990, toen er nog volop vuurwerk werd afgestoken.

P.51 AGENDA De onmisbare culturele maandagenda en het colofon (p. 62)

12-11-2021 11:51

krant KRANT

nieuws

OPENING

Nieuws uit de wereld van kunst en cultuur, de leukste tips, gespot op Instagram en binnenkijken bij Amsterdammers.

DE AMSTERDAMSE KUNSTENAAR NATASJA KENSMIL, DIE ONLANGS DE JOHANNES VERMEER PRIJS WON, VERTELT IN DE FRIES MUSEUM-PODCAST OVER HAAR WERK.

DIGIDAAN

tekst Kim van der Meulen

‘IK WIL DE GESCHIEDENIS KRITISCH BEVRAGEN, HET IS GEEN STATISCH GEGEVEN’ CUNY JANSSEN

EIS JE DIGITALE RECHT OP! Bij mensenrechten denk je al snel aan politieke gevangenen in verweglanden. Maar wist je dat jouw recht op privacy er ook toe behoort? Nu overal camera’s hangen en jouw foto’s op het internet rondslingeren wordt het hoog tijd om hierbij stil te staan. Van 10 t/m 12 december organiseert de gemeente Amsterdam samen met Digital Rights House, OBA, Waag en Nemo leerzame en leuke evenementen rond dit thema. Zo kun je een datasafari doen in de stad en een documentaire bekijken over online sharing. Kijk op amsterdam.nl/innovatie bij ‘Digital Rights Day’.

@uitinams Elke maand krijgt een

instagrammer een plekje in de Uitkrant. Deze keer is dat @photography_by_katinka, die met haar iPhone romantische plaatjes schiet van alledaagse stadsbeelden. Veel bootjes, grachten, herenhuizen en doorkijkjes, maar ook: de weerkaatsing van de Westertoren in een regenplas en de zonsopgang in de Waterleidingduinen. Volg @uitinams op Instagram voor je dagelijkse dosis culturele tips in de stad.

01 UK OPENING DEC_JAN_2021 MB_SV2.indd 6

EROT

DRIJVEND KUNSTWERK De Amerikaanse ‘hippiekunstenaar’ Viktor IV, in de jaren tachtig een begrip in Amsterdam, krijgt een eigen museum. Ondernemer en kunstverzamelaar Bert Degenaar kocht het woonschip annex drijvende kunstwerk waar deze paradijsvogel van 1963 tot aan zijn dood in 1986 woonde en restaureerde het ‘in de geest van Viktor IV’. Volgens het NRC wil hij met de gemeente bespreken of het woonschip weer omringd kan worden door begroeide vlotten, net als destijds. Wanneer het museum op deze boot vlak bij de Blauwbrug geopend wordt, is nog niet bekend.

‘Een li Felix M op 23 sche n andere deerd Le Duc en uite gezelli artistie vertelt verlan het wi brengt theate

felixme

KAMERS GEZOCHT Op kamers gaan is niet voor iedereen één groot feest: sommige jongeren hebben geen sociaal vangnet en geen vertrouwde plek om naar terug te keren, waardoor vragen al snel problemen worden. Als jeugdzorgmedewerker zag Bianca van der Neut vaak dat jongeren hierdoor op straat belandden. Om dak- en thuisloosheid tegen te gaan, richtte ze Kamers met Aandacht op. Daarmee helpt ze kwetsbare jongeren van 18 tot 23 jaar die op eigen benen willen staan, maar nog niet geheel zelfstandig kunnen wonen. Handje helpen? Ze zoekt Amsterdammers die een kamer willen verhuren aan een van deze jongeren én hen een steuntje in de rug willen bieden waar nodig. kamersmetaandacht.nl

12-11-2021 11:51

‘AMSTERDAM KAN NIET ZONDER CULTUUR’ ALDUS CULTUURWETHOUDER TOURIA MELANI IN HET PAROOL. VOLGENS HAAR IS DE ONLANGS VRIJGEMAAKTE 12 MILJOEN EURO NOODSTEUN VOOR DE AMSTERDAMSE CULTUURSECTOR HARD NODIG.

N’

SJA

EROTISCHE NACHTMIS ‘Een lichtpunt in de duisternis’, zo omschrijft Felix Meritis de prikkelende nachtmis die daar op 23 december te bezoeken is. Met de Erotische nachtmis, een samenwerking met onder andere DeBuren, ga je de kerstdagen gegarandeerd warm in. Er zijn workshops van Christine Le Duc, erotische verhalen van Het Rode Oor en uiteraard kun je naar de biecht – en naar een gezellige kerstmarkt. Gastheer Lucas De Man, artistiek leider van Stichting Nieuwe Helden, vertelt over het belang van erotiek: van diepe verlangens tot de reden dat kwetsbaarheid het wint van porno. Seksuoloog Wim Slabbinck brengt ‘De staat van erotiek’ en er is muziek van theatermaker en zanger Jaouad Alloul (foto).

OPRUIMWOEDE Bij Het Ketelhuis draait tot en met maart elke maand één film waar je gratis naartoe kunt als je een stuk zwerfafval meeneemt. Het gaat om films uit de reeks ‘Films for a sustainable mindset’. In december kun je kijken naar het humoristische Green tales of the city, waarin de Nederlandse documentairemaker Gwen Jansen op zoek gaat naar praktische manieren om de stad te verduurzamen. In januari te zien: My biggest little farm (foto), een feelgooddocu over de ontwikkeling van een duurzame boerderij van 200 hectare in de buurt van Los Angeles. Oprapen maar, die blikjes en flesjes. ketelhuis.nl

felixmeritis.nl

BOEKEN MAAR Met 533 hotels in de stad zijn er in de meeste buurten al genoeg hotels, vindt de gemeente. Dat vonden ze in 2017 ook al, maar door een ‘gat’ in het beleid bleek het toch mogelijk om nieuwe hotels te bouwen. Tot nu dus. ‘Nieuwe hotels voegen hier niets toe voor de Amsterdammers’, aldus Victor Everhardt, wethouder van Economische Zaken. Vastgelegd is dat alleen nog op plekken waar ze écht een meerwaarde hebben voor de buurt nieuwe hotels mogen verrijzen. Zelf een nachtje in het Okura of een ander hotel slapen? Dat kan op 15 en 16 januari tijdens Mastercard Hotelnacht 2022. En fijn: als je vóór half december boekt via hotelnacht.nl, krijg je korting!

01 UK OPENING DEC_JAN_2021 MB_SV2.indd 7

12-11-2021 11:51

krant KRANT

OPENING

binnenkijken

THUIS IN DE STAD tekst en foto Marjolein van Damme

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer. Wie Amanda van Effrink (29, illustrator en influencer, ook wel bekend als Glitziegal) Wat Een huurappartement van 120 m2 op het NDSM-terrein. Hoe Gewoon via de verhuurder; bij navraag bleek het penthouse nog vrij Sinds Dik 2 jaar Opvallend De kerstdecoratie: roze, glitterig en een tikkie kitsch Fijnste plek De slaapkamer, op de hoek van het gebouw. ‘Het is daar iedere dag op een andere manier wakker worden: soms met een oranje-roze lucht, dan weer met regen.’ Echt Amsterdams ‘De PS van de Week waar ik afgelopen zomer op de cover stond en artwork van Selwyn Senatori. En verder staat het hier vol met parels gescoord op de IJhallen.’

‘Ik woonde in een poppenhuis in De Baarsjes toen mijn vriend en ik besloten te gaan samenwonen. Hij had een flink eisenpakket – hoog, mancave, ruimte – dus we kwamen al snel uit bij nieuwbouw in Noord. Vanuit ons penthouse zien we de hele stad, en zelfs Schiphol en Almere. En het is groot; mijn vriend en ik hebben ieder onze eigen verdieping.’

01 UK OPENING DEC_JAN_2021 MB_SV2.indd 8

‘Voor mij is roze heel belangrijk: die kleur staat voor positiviteit en power, en daar omring ik me graag mee. Op de ruimte van mijn vriend na – dat is zijn domein – is het dus overal in huis roze. Ja, zelfs de boom. Kerst gaat hier niet ongemerkt voorbij; als Glitziegal maak ik veel content in deze tijd van het jaar, ook privé is het een belangrijke periode. Ik ben dan extra veel samen met familie en vrienden.’

‘In mijn buurt zijn Neef Louis en Van Dijk & Ko de hemel voor interieurfreaks. Combineer dat met een bezoek aan de IJhallen, loop langs het IJ en eindig voor een culinaire tussenstop bij IJver, Sammie Sangria of Pllek.’

12-11-2021 11:51

‘Ik lééf voor kunst, muziek en festivals. All dressed up kan ik enorm genieten van dansen, livemuziek, een dj-set of een dragshow. In musea kom ik ook vaak. Ik schilder zelf en gebruik alles wat ik tegenkom in mijn werk.’

01 UK OPENING DEC_JAN_2021 MB_SV2.indd 9

‘Een dierbaar bezit is de illustratie die Piet Paris me persoonlijk gaf in 2013. Het was op een van de eerste events waar ik naartoe mocht als modejournalist en ik wist niet wat me overkwam: ik vind Piets werk geweldig. Heel blij ben ik ook met het schilderij dat Selwyn Senatori maakte voor mijn vriend en mij. ‘Ik trouw van jou’ staat erop.’

‘Mijn buren zijn allemaal hardwerkende, jonge mensen die van gezelligheid houden. Het is een leuke mix hier: van streetart en festivals tot restaurants en het IJ op wandelafstand, heerlijk!’

12-11-2021 11:51

krant KRANT

OPENING

het nieuwe geven

WAT GEVEN WE VANDAAG?

Nederland heeft zo z’n eigen cadeautradities. Maar zijn we niet een beetje spullenmoe? Kan het beter? (spoiler: ja) Laat je inspireren door andere geefculturen in de expo Cadeau, hoezo? in het Tropenmuseum.

04 UK COVERVERHAAL DEC_JAN 2021_SV1.indd 10

12-11-2021 11:52

Alle Ottolenghi-kookboeken en Rituals-pakketten ten spijt: elkaar spullen geven wordt steeds minder populair. Ervaringen maken gelukkiger, stelt hoogleraar sociologie Dimitri Mortelmans. Maar: ‘Ook daarmee kun je de plank misslaan.’ tekst Alice Boothby beeld Sjoerd van Heumen

TOTALE VERRASSING

ls vriendengroep gaven wij ooit een jarige vriend een parachutesprong cadeau. Tijdens het lezen van de kaart stond het zweet hem op het voorhoofd. Wat zeg ik: de jarige trok wit weg toen hij het woord ‘parachutesprong’ las, wat voor hem blijkbaar gelijkstond aan een bijna-doodervaring, en sprak vervolgens de woorden uit die je eigenlijk maar zelden op verjaardagen hoort: ‘Sorry jongens, ik vind dit cadeau écht niet leuk.’ De sprong werd gecanceld, hij mocht voor hetzelfde bedrag dineren met zijn vriendin bij die ene leuke nieuwe zaak om de hoek. Saai? Niet echt. Als vriendengroep geven we elkaar te pas en onpas etentjes cadeau, net als kaarten voor concerten en festivals en tegoedbonnen voor massages, voor wijn-, gitaar-, slipen, jawel, Spaanse taalcursussen. Noem ons yupperige Amsterdamse begin-dertigers met een gemiddelde beurs en weinig fantasie: maar wie klein woont en alles al heeft, zit niet te wachten op nóg een vaas, boek of geurkaars. We willen liever een cadeau dat zo min mogelijk ruimte inneemt en waar we daadwerkelijk wat aan

hebben. Liever een high-tea dan een theepot, zeg maar. HERINNERINGEN MAKEN Noga Yaron (36) doet niet anders. Een paar jaar geleden stopte ze met het geven en vragen van fysieke cadeaus. Minder materialistisch leven, meer ontspullen. En als ze écht graag iets wil hebben, dan koopt ze het zelf wel. Dus vraagt ze tot de dag van vandaag voor alle cadeaugelegenheden ervaringen. ‘Ik heb tot nu toe dagjes naar de sauna gekregen, een rondrit in een cabrio, lunches en een avond naar het ballet. Dat soort uitjes vind ik veel waardevoller, want je maakt tenminste samen herinneringen, in plaats van dat je in je eentje van een cadeau geniet.’ Dat gezegd hebbende: voor kinderen maakt Yaron een uitzondering. Die zijn nog altijd gek op spullen. Helemaal verwonderlijk is dat niet, vindt Dimitri Mortelmans, hoogleraar sociologie aan de Universiteit aan Antwerpen. Hij doet onder andere onderzoek naar de geefcultuur en vindt het meer dan logisch dat ‘belevenissen’ steeds vaker de voorkeur genieten. Goed, zo’n ervaring lijkt minder gezellig, maar wie alles al heeft is

MET EEN PASSEND CADEAU BEZEGEL JE JULLIE RELATIE: JE LAAT ERMEE ZIEN DAT JE DE ANDER GOED KENT

04 UK COVERVERHAAL DEC_JAN 2021_SV1.indd 11

12-11-2021 11:52

krant KRANT

Furoshiki, de Japanse kunst van het inpakken.

het nieuwe geven

OPENING

Kamerscherm met bladgoud door Kano Moritsune, Japan, 1855-1856.

CADEAU, HOEZO?

We geven elkaar cadeaus voor verjaardagen, op feestdagen, aan nieuwbakken ouders, bruidsparen en burgemeesters. Maar waarom geven we elkaar eigenlijk cadeaus? In het Tropenmuseum is nu de kleurrijke familietentoonstelling Cadeau, hoezo? te zien. Wist je dat Japanners er een sport van maken om cadeaus zo mooi mogelijk in te pakken en dat je het cadeautasje van de winkel vaak apart mee naar huis krijgt, keurig plat gevouwen? Of dat het binnen de Surinaamse cultuur eigenlijk not done is om een cadeau te openen als de gever erbij is? En waar we in Nederland een kersvers bruidspaar vaak een envelopje met geld toestoppen, gebeurt dat in China net zo goed. Misschien nog wel efficiënter ook: daar wordt keurig bijgehouden hoeveel iemand geeft. Dan weet het bruidspaar precies hoeveel ze de ander bij een volgende bruiloft kunnen geven. Het blijkt maar weer: cadeaus geven en krijgen maakt, hoe je het wendt of keert, behoorlijk wat los.

Barbiekoets Mexico, 1980-1990.

t/m 5 maart 2023 tropenmuseum.nl Gouden armband Marchano Prahaladsingh, Hindoestaans, Nederland, 2012.

RAINER WOLFSBERGER

Doordat Mao in 1968 zijn cadeau gekregen mango’s aan het Chinese volk gaf, groeide de vrucht uit tot hét symbool van zijn ‘goedheid’.

04 UK COVERVERHAAL DEC_JAN 2021_SV1.indd 12

Museum Rietberg Zürich, Gift of Alfreda Murck.

Pop met kind, in kleding van het Maori-volk, NieuwZeeland, 1909-1953.

12-11-2021 11:52

‘WE KENNEN ELKAAR STEEDS MINDER GOED, DAAROM ZIJN WE OOIT BEGONNEN MET HET GEVEN VAN CADEAUBONNEN’

SINT- & KERSTCADEAUS

Minder spullen cadeau, dat zien we ook terug in het bedrijfsleven. Het aantal kerstpakketten loopt, corona of niet, al jarenlang terug en veel bedrijven kiezen er steeds vaker voor om het kerstpakettenbudget te schenken aan een goed doel. Of werknemers daar gelukkiger van worden, is de vraag. Marktplaats ziet sinds 2017 een stijging in het aantal advertenties die de term ‘kerstpakket’ bevatten. De inhoud van die pakketten verschilt: wijn, champagne, koekjes en theepakketten worden het meest op de handelssite aangeboden, maar mensen bieden ook hele Rituals-pakketten, sokken, een oliebollenmix, snijplanken en serviesgoed aan. Oude sinterklaascadeaus kun je al jaren slijten via Swap Sint (eerder: Recycle Sint), dat in december door heel Nederland speelgoedruilmarkten organiseert. Sinds kort is er de app Swip Swap, waarmee je het hele jaar door duurzaam speelgoed kunt kopen en verkopen. swipswap.nl/swapsint

een ervaring een uitkomst, zeker wanneer je als gever samen de ervaring met de ontvanger deelt. ‘Tijd is ons kostbaarste bezit. Wanneer je tijd cadeau doet – in de vorm van een etentje, of samen een dag met de ander in de Efteling doorbrengt – dan is dat zeer kostbaar.’ Bovendien vergaat het geluksgevoel van een ervaring minder snel. Mortelmans: ‘Een ervaring wordt in zekere zin iets materieels, omdat we het binnen de huidige beeldcultuur weer met onze telefoons vastleggen en delen met anderen.’ ALTIJD INGEPAKT Elkaar verrassen met cadeaus is universeel: overal ter wereld worden er geschenken gegeven – bijvoorbeeld bij een belangrijke gebeurtenis, zoals een trouwerij, een geboorte of een verjaardag. Elke cultuur heeft zo z’n eigen cadeaurituelen, zoals te zien is in de grote familietentoonstelling Cadeau, hoezo? in het Tropenmuseum (zie kader). Volgens Mortelmans zeggen cadeaus hier vooral veel over onze relaties, meer dan je misschien zou denken.

04 UK COVERVERHAAL DEC_JAN 2021_SV1.indd 13

Dreigt een vriendschap te verwateren? Dan zie je dat terug in de vorm van cadeaus: je geeft minder aan die persoon en zult ook minder terugkrijgen. Zo werkt het social media-algoritme ook: zodra je minder berichten van iemand liket, zal je minder van die persoon te zien krijgen. Een goed cadeau, in materiële vorm of niet, komt volgens Mortelmans altijd in de vorm van een verrassing en is om die reden altijd ingepakt. Een vaas op tafel zetten met de boodschap ‘Dit is jouw cadeau’ maakt immers geen cadeau. Net zo belangrijk is dat een cadeau zowel iets over de ander zegt als over jezelf. Daarmee bezegel je jullie relatie: door een passend cadeau te geven, laat je zien dat je de ander goed kent, dat je goed luistert en wordt jullie onderlinge band versterkt. Het liefst is het cadeau uniek, zodat de gever het zich na een aantal jaar nog kan herinneren. Als laatste is het belangrijk dat het cadeau de juiste geldwaarde heeft, die grotendeels symbool staat voor hoeveel de relatie waard is. Om die reden mag een cadeau niet te duur, maar ook zeker niet te goedkoop

> 12-11-2021 11:52

04 UK COVERVERHAAL DEC_JAN 2021_SV1.indd 14

OPENING

het nieuwe geven

12-11-2021 11:52

‘GA MAAR EENS BIJ JEZELF NA: HOEVEEL ETENTJES, MUSEUMBEZOEKEN EN FILMAVONDEN HEB JIJ NOG TE GOED?’ 5X CADEAUS SHOPPEN HOEVEEL BEN JE WAARD?

Door cadeaus te geven, ben je in zekere zin de ander altijd wat schuldig. Jij geeft iets, en tegelijkertijd verwachten we weer wat terug. Dat noemen sociologen het cement in sociale relaties. Maar hoe zorg je ervoor dat het geven in balans is? Volgens Dimitri Mortelmans is het belangrijk ervoor te zorgen dat je niet een te duur cadeau geeft, maar ook niet te goedkoop. Een duur cadeau plaatst de ander in een ongemakkelijke positie: die kan de schuld, hoe goed bedoeld ook, moeilijk inlossen. Een te goedkoop cadeau roept vragen op: de ontvanger zal zich afvragen waarom hij maar zo weinig waard is. ‘Dat komt omdat een cadeau veel zegt over relaties. Geven en terugkrijgen is wat ons als mensen bindt en de waarde van een cadeau staat symbool voor de relatie. De waarde die in geld wordt uitgedrukt, gaat niet op wanneer er veel tijd in een cadeau wordt gestopt. Een zelfgemaakt cadeau, zoals een kindertekening, kan om die reden weer veel waarde hebben. Net als samen een ervaring inplannen, waarbij je kostbare tijd deelt.’

Toch iets tastbaars geven? Probeer het eens bij deze Amsterdamse zaken:  THE MAKER STORE Mooie wijnen, fijne prints voor aan de muur of een met vulva’s gedecoreerde mok: The Maker Store verkoopt originele cadeaus voor elk budget, van Amsterdamse makers. Hannie Dankbaarpassage 39

 FLOWERS & POWERS Eens wat anders dan een bos bloemen? Geef een Instagramwaardig droogbloemboeket. De Clercqstraat 24h

 TEYM zijn. Een relatief goedkoop cadeau wordt trouwens wél veel waard als je er veel tijd in hebt gestoken. De waarde van een cadeau wordt dan weer uitgebalanceerd met de inspanningen die ervoor verricht zijn. HET ‘KOUDSTE’ CADEAU ‘In onze individualistische samenleving worstelen we vaak met het geven van een goed cadeau’, vertelt Mortelmans. ‘We kennen elkaar steeds minder goed. Het is daarom niet gek dat we ooit zijn begonnen met het geven van cadeaubonnen: dan blijft de kans op een mislukking tot een minimum beperkt. Maar je kunt niet bij iedereen met zo’n bon aankomen – ik maak er mijn vrouw niet blij mee.’ Volgens Mortelmans is een bon geven prima, maar valt het niet te scharen onder een uniek cadeau. Dat is het geven van geld evenmin: geld is het meest ‘koude’ cadeau wat je kunt geven en wordt – als je echt niets anders kunt geven – idealiter van de oudere op jongere generatie gegeven, en niet andersom. Nu was die parachutesprong geen goed cadeau. Het was een verrassende keuze en het zou zeker een unieke ervaring zijn geweest. Bovendien voldeed het aan de geldwaarde die wij hadden vastgesteld voor groepscadeaus aan elkaar. Mortelmans: ‘Jullie

04 UK COVERVERHAAL DEC_JAN 2021_SV1.indd 15

Een goede wollen tui die een leven lang meegaat, of een perfect wit t-shirt is goud waard. Leuk om te geven, nog leuker om te krijgen. Iepenplein 17hs

 I AMSTERDAM STORE Voor originele Amsterdamse cadeaus én ervaringen in de vorm van theater-, museum- of concerttickets. Er is ook een fijne webshop (amstory.nl). Centraal Station (IJzijde)

 EENVOUD Mag het glinsteren? Eenvoud verkoopt niet alleen de mooiste vintage sieraden van de stad, maar maakt ze ook zelf. Prinsengracht 310

12-11-2021 11:53

OPENING

het nieuwe geven

‘WE KENNEN ELKAAR STEEDS MINDER GOED, DAAROM ZIJN WE OOIT BEGONNEN MET HET GEVEN VAN CADEAUBONNEN’ 5X CADEAUS OM TE BELEVEN

• Wijn proeven tijdens een tour & tasting bij Chateau Amsterdam. • Een avond gamen tot je erbij neer valt in de speeltuin voor volwassenen: de TonTon Club. • Voor als het weer lekker weer is: in een fluisterbootje van Theetuin Overleek het prachtige Broek in Waterland verkennen en onderweg picknicken. • Naar de film in één van die mooie opgeknapte bovenzalen van Tuschinski, door het Britse Time Out Magazine uitgeroepen tot de mooiste bioscoop ter wereld. • Zo kom je nog eens ergens: loop de Culi Walk door Zuidoost. De wandeltocht loop je op je eigen tempo, door de QR-codes te volgen. De route gidst je langs de lekkerste adresjes van het stadsdeel.

LUISTERTIP

In de podcast Marc-Marie & Aaf vinden iets (aflevering 37) bespreken Marc-Marie Huijbregts en Aaf Brandt Corstius het fenomeen cadeaus. Over één stelling zijn de twee het roerend eens: het maakt niet uit hoeveel een cadeau kost, zolang er maar over nagedacht is. Waar de vader van Marc-Marie duidelijk niet over nagedacht had, was toen hij ooit op een verjaardag van zijn zoon kwam aanzetten met een Albert Heijn-tas met twintig gedragen stropdassen. Marc-Marie mocht er twee uitkiezen. ‘Alsof ik ooit stropdassen droeg, laat staan dat ik er twee uit een Albert Heijn-tas wilde vissen. Ik zei: ‘Pap, neem die tas maar weer mee.’’

04 UK COVERVERHAAL DEC_JAN 2021_SV1.indd 16

hebben ervoor gekozen om hem geen geld te geven, maar om een belevenis voor hem uit te zoeken en alvast te boeken. Daarmee neem je risico. Vond hij dit leuk, dan was dit een knaller van een cadeau geweest. Maar ook met een ervaring kun je dus de plank misslaan.’ Mortelmans heeft gelijk. Dit cadeau paste niet bij hem. Het etentje bleek trouwens wel een goed idee (en daar was zijn vriendin ook maar wat blij mee). PRIK DIE DATUM Wie een leuke ervaring cadeau geeft, slaat meerdere vliegen in één klap. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat onze belangrijkste bronnen van geluk bestaan uit het hebben van voorpret, genieten van nieuwe dingen, tijd doorbrengen met dierbaren en het maken van herinneringen. Toen ik geheel onverwachts concertkaartjes van mijn vriend kreeg voor een van mijn favoriete bands in Paradiso, blijk ik achteraf al die geluksmomenten afgetikt te hebben. Ik keek wekenlang uit naar die specifieke avond, genoot met volle teugen om die band voor het eerst live te zien, had een bijzonder leuke avond en maakte herinneringen die ik koester (al was het alleen al om het feit dat de zanger na afloop van het concert de cover van mijn net-gekochte elpee in dronken staat voorzag van een verschrikkelijk lelijk getekend zelfportret). Het was een geweldige ervaring. Dat komt omdat de gekregen ervaring daadwerkelijk werd verzilverd. Daar ligt volgens Mortelmans het grote struikelblok van het geven en krijgen van ervaringen: het is leuk, maar dan moet die ervaring ook daadwerkelijk plaatsvinden. Ga maar eens bij jezelf na: hoeveel etentjes, museumbezoeken en filmavonden heb jij nog te goed? ‘Het gevaar van het geven van een ervaring is dat het niet ingewisseld wordt. Zorg dat je als gever daarop alert bent en kom direct met een datumvoorstel. Want voor een ontvanger wordt het op een gegeven moment ongemakkelijk om na lange tijd er nog naar te vragen en dan heb je alsnog géén cadeau gekregen.’

CRE gra €19

12-11-2021 11:53

ad Stor

Dutch Design opbergdoos €16,95

AMSTER DAM GIF TS Maak kennis met lokale makers

www.iamsterdam.nl/webshop en

Amsterdam Centraal Station, Ĳ-zĳde CRE8 puzzel grachtenpanden €19,50

Humble One draadloze tafellamp €119,The Upcycle kaarsen €17,50

ad Store Uitkrant dec 1 pag.indd 1 04 UK COVERVERHAAL DEC_JAN 2021_SV1.indd 17

02-11-2021 11:54 12-11-2021 11:53

Eye Filmmuseum

ALL ABOUT THEATRE ABOUT FILM

Ivo van Hove & Jan Versweyveld

3 Oct 2021–9 Jan 2022 Exhibition / Films & talks

hortus by night wanneer de schemering valt, begint de magie... geniet van een sprookjesachtige avondwandeling

22 dec − 9 jan kijk voor openingstijden op dehortus.nl

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 18

12-11-2021 11:37

krant KRANT

winter 2021 20 23 26 28 30 34

KERST: WAT GAAN WE DOEN? COLUMN CINDY HOETMER THEATER: BIMS FILM: COPPELIA EXPO: SAM DRUKKER INTERVIEW MET COMEDYTALENT LISA OSTERMANN

DE VERDRONKEN FERRARI

MEDEA Het verhaal van koningsdochter Medea die door haar man wordt verstoten en vervolgens haar kinderen doodt, spreekt al eeuwenlang tot de verbeelding. Bij ITA gaat Simon Stones Medea in reprise, waarin hij het stuk van Euripides vermengt met de (waargebeurde) geschiedenis van een Amerikaanse vrouw die in de jaren negentig haar kinderen doodde. Marieke Heebink speelt de rol van Medea magistraal, ze won er dan ook een Theo d’Or voor. Een hartverscheurende en huiveringwekkende voorstelling.

In 2020 werd een Ferrari uit het IJ opgevist die al sinds 1987 op de bodem bleek te liggen. De wagen was door de eigenaar als vermist opgegeven, maar hoe de auto te water raakte, blijft een mysterie. Fotograaf Joram Blomkwist las het bericht in Het Parool en wist: die wil ik vastleggen. Blomkwist is gefascineerd door de achterkant van de consumptiemaatschappij. De foto ligt in lijn met zijn andere werk, zoals de serie Crushed Cars, waarin hij Mercedessen, klaar voor de sloop, portretteerde en Talking Trash, met foto’s van verzameld vuilnis. De shoot van de opgedregde Ferrari, met de titel Nobody Knows. Ferrari 1987, is, samen met foto’s van de making-of, tot en met eind januari te zien in galerie Republiek op de Haarlemmerdijk. blomkwist.com

ITA, 8 t/m 23 dec

DIERENMUMMIES De oude Egyptenaren mummificeerden niet alleen hun farao’s, ook dieren werden voor de eeuwigheid bewaard. In sommige beesten kon een godheid aanwezig zijn (stieren, krokodillen), andere dieren (runderen, gevogelte) gingen als voedsel mee in het graf. En een gemummificeerde hond of kat kon zijn baas vergezellen in het hiernamaals. Tot slot schonken de Egyptenaren soms een dierenmummie aan een god – een scarabeetje was al genoeg, maar een krokodil kon ook. Het moet in het Egyptische hiernamaals een geloei en geblaf van jewelste zijn. Ondertussen rusten de dieren zelf al eeuwenlang in hun vitrines. In Dierenmummies doorgelicht wordt, dankzij 3D-modellen en CTscans, iets van hun raadsel opgelost.

JORAM BLOMKWIST

Allard Pierson, 11 december t/m 9 januari

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 19

12-11-2021 11:37

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

kerst

De sfeer zit erin De Bing Crosby-adepten, de haters, de feestneuzen én de religieuzen: hoe je ook tegen kerst aankijkt, je kunt er iets fantastisch van maken dit jaar. tekst Floor van Dijck

DINER Winter Wonderland X-Mas Show Zin in een ouderwets sfeervolle dinnershow? Het Paleis van de Weemoed serveert in december de Winter Wonderland X-mas show, een avond vol eten (vijf gangen à la carte), entertainment, zang, dans en humor, met een dikke knipoog naar kerst en een toefje burlesque. Voor wie het allemaal graag met een korrel zout neemt. 9-26 december, Paleis van de Weemoed MUZIEK It’s a soulful Christmas Die donkere, koude weken voor kerst vragen om bezieling en warmte. Precies dat vind je op 11 december in Carré, bij de feestelijke kerstshow van de fenomenale zangeres Michelle David en haar band The True-tones. Ze spelen

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 20

nummers van hun kerstalbum It’s a soulful Christmas, van kerstige gospels tot soulvolle cadeautjes onder de boom. Kan niet anders dan een hartverwarmende avond worden. 11 december, Carré KLASSIEK Meezing Messiah Heb je dat nou ook weleens, dat je bij een concert zit en de onbedwingbare drang voelt om luidkeels mee te zingen? Bijvoorbeeld bij het grootste meesterwerk, Messiah van Händel? Dat kan op 12 december. Op die zondag galmt heel Carré mee met de Nederlandse Reisopera bij de Meezing Messiah. Of je nou een ervaren koorzanger bent of vooral onder de douche oefent: iedereen mag meedoen. 12 december, Carré

12-11-2021 11:37

21 M EE R HOWS? DINNERS KIJK OP DAM.NL IAMSTER

Feest smakelijk! Van borrelen op een eiland tot dineren met drags: op deze plekken wordt het kerstdiner wél een feest.

KLASSIEK Feestconcert Chanoeka, kerst, midwinter: wat je ook viert, het échte feestgevoel komt naar boven door muziek. En waar kun je dat beter beleven dan in het Concertgebouw? Tijdens hun jaarlijkse feestconcert speelt het Nederlands Philharmonisch Orkest, onder leiding van dirigent Gemma New, een ‘A ll American’ programma met Mexicaanse en Argentijnse dansen, schitterende balletmuziek van Copland en prachtige Joodse psalmen van Bernstein in grootste koorbezetting. 18 en 19 december, Het Concertgebouw THEATER De verlossers Voor iedereen die lichtelijk moet braken bij het idee van weer een jaar Mariah Carey, lieve vrede en nét iets te veel Robert ten Brink is De Kleine Komedie het toevluchtsoord. Hier speelt De verlosser van Theo Nijland, een cynische komedie waarin een steeds wisselende ongenode gast een hopeloos getroubleerde familie moet zien te redden. Met o.a. Brigitte Kaandorp, Maarten Heijmans of (o nee, tóch weer!) Robert ten Brink. 21 t/m 26 december, De Kleine Komedie MUZIEK Eighties kerst Voor nog meer zwartgalligheid en melancholie met kerstverlichting kun je op 23 december in Paradiso terecht. Daar brengt Stippenlift, koning van de depriwave, zijn ongemakkelijke en licht naargeestige ode aan kerst en kun je onder gelijkgestemden los op hits als Huilen (kerst), Kerst in de eighties en Niemand viert kerst met mij. 23 december, Paradiso BEZINNING Kaarsjes in de Baarsjes De bijzonderste kerstnachtdienst van de stad vindt elk jaar plaats in de Jeruzalemkerk. Onder leiding van dominee en stand-uptheoloog Tim Vreugdenhil krijgt de kerstnacht onder het motto ‘Kaarsjes in De Baarsjes’ diepgang met een hoopvolle boodschap. Hier komt de hele buurt – en van ver daarbuiten – samen om stil te staan bij de kerstgedachte en om te proosten: op een goed kerstfeest! 24 december, Jeruzalemkerk

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 21

WINTERLICHT De zesde editie van Winterlicht belooft, na anderhalf jaar pandemie-stilte, hartverwarmend te worden. Een ticket is inclusief de overtocht naar het beeldschone Pampus (je vaart vanaf IJburg of Muiden richting Pampus), een welkomstdrankje, een rondleiding, een driegangendiner met een bittertje toe en vrije toegang op het forteiland – dus ga naderhand vooral nog even sterrenkijken. Wel snel reserveren, want vol is hartstikke vol. pampus.nl

DINER OP HET WATER De smaak te pakken gekregen op die boot? Vaar tijdens de wintermaanden dan met een privésalonboot door de grachten. Slalom door de stad en geniet onderweg van een driegangendiner. Extra aanrader tijdens het Amsterdam Light Festival (pag. 39) trouwens – een beter decor voor je avondje uit kun je niet wensen. rederijbelle.nl

RESTAURANT BELLEZZA Bij Restaurant Bellezza stap je een vierhonderd jaar oud specerijenmagazijn binnen en heb je de komende uren geen enkele reden om daar nog uit te komen. Elk gerecht wordt hier begeleid door een audiovisueel programma; zo komen onder andere projecties voorbij van Italiaanse fresco’s en engelachtige muurschilderingen. Natafelen doe je in de speak easy erboven.

KOEN SMILDE

VARIÉTÉ Snowponies Van Showponies naar Snowponies: Alex Klaasen is terug met weer een hysterische variété vol sketches en liedjes, dit jaar helemaal in kerstsferen. Drie koningen die verdacht veel op de Toppers lijken, een clubje ‘woke’ kerstelfen, gebattle tussen de os en de ezel in The Voice Bethlehem, een vloggende kerstengel; het komt allemaal voorbij. En ondertussen ben je getuige van de livevertolking van megahits-in-wording Oh ragoutbakje, Witte kerst m’n reet en Rendier rendang. 15 t/m 30 december, DeLaMar

restaurantbellezza.nl

’T SLUISJE Zeg je dinnershow, dan zeg je ’t Sluisje. Want een show geven, dat kunnen ze in dit haast monumentale theater-restaurant in de Torensteeg wel. De meest getalenteerde drags van de stad en daarbuiten nemen het podium over en doen dat met zo veel flair en plezier dat de rode wijn gegarandeerd over tafel gaat. De menukaart is dan weer lekker nuchter: je eet er gewoon carpaccio of saté Sluisje en sluit af met een happy ending van Corry Camping. Wat dat precies inhoudt, kom je maar op één manier te weten. sluisje.nl

12-11-2021 11:37

krant KRANT

aanbieding

KUNST & VERMAAK

CADEAU BIJ ABONNEMENT Het vrolijke winterboek

t.w.v.

€25

Paul Haenen heeft het niet zo op kerst, en hij zal heus niet de enige zijn. In de traditionele manier om kerst te vieren, het geijkte opzitten, pootjes geven en je volstoppen in familieverband, komt meer en meer de klad. Maar wat dan? Margreet Dolman, Dominee Gremdaat en Paul Haenen – een mensenmens bij uitstek – weten zowel degene die zich door de donkere winter heen worstelt als degene die zich verheugt op de wintermaanden met Het vrolijke winterboek op te beuren. Vol gruwelijke kerstverhalen, aangrijpende gedichten, ontroerende tips en hoopgevende preken voor de donkere dagen. Een boek waarin vermaak én troost samenkomen samenkomen. GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (€ ( 31,99) EN ONTVANG HET VROLIJKE WINTERBOEK Deze actie loopt t/m 24 januari

mail & win!

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/ACTIES

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 22

EVERT ELZINGA

ASHKAN MORTEZAPOUR PHOTOGRAPHY

5x een ontbijtje voor twee t.w.v. € 14,95 Op zoek naar een goed vegan ontbijttentje in het centrum? Dat heb je nu gevonden. Greenwoods aan het Singel bestaat al sinds 1988. Hier schuif je aan voor ontbijt, brunch en lunch, en vergeet ook niet tea time: traditionele Engelse thee met verse scones. Het complete ontbijt is gebaseerd op een full English, maar dan dus helemaal vegan: met tofu ‘roereieren’, veganistische kaas en worst én met huisgemaakt sodabrood en vegan boter. Deze actie loopt t/m 24 januari

5x twee tickets voor MAISON AMSTERDAM t.w.v. € 19,50 De eeuwenoude Nieuwe Kerk is omgetoverd tot ‘s lands grootste modehuis. In de tentoonstelling struin je door de stad en door tijdperken. Vanaf de Dam naar de Zeedijk, het Vondelpark en de Oostelijke Handelskade. Je duikt in het uitgaansleven van de roaring twenties en van de RoXY en de iT. Je bezoekt oude modepaleizen, modeshows en festivals, zoals de Hartjesdagen en Keti Koti. Wat doet vrijheid, maar ook onvrijheid, met mode? Je ziet het bij MAISON AMSTERDAM. Deze actie loopt t/m 24 januari

12-11-2021 11:37

WALTER STOKMAN

MAISON AMSTERDAM

GREENWOODS VEGAN ONTBIJT VOOR TWEE

column

AFLEVERING 8:

WAARIN CINDY UITKOMT VOOR HAAR NAVIGATIEHANDICAP

Cindy IN DE CITY

‘K

WALTER STOKMAN

eer om!’, ‘Keer om!’ riep mijn telefoon. Maar dat had ik al tien keer gedaan, ik was verdwaald. In mijn familie is het niet eerlijk verdeeld. Mijn ouders en broertje zijn postduiven die overal automatisch de weg lijken te kennen, terwijl ik geboren ben zonder enig gevoel voor richting. Natuurlijk woon ik al mijn hele leven in Amsterdam, dus de meeste plekken weet ik wel te vinden, maar ik kan nog steeds een café zoeken in de Jordaan (waar ik zo’n beetje woon) en denken: ik zou zweren dat het hier was. Of ik loop de verkeerde kant op als ik uit een winkel kom, en blijf dan vrij lang de verkeerde kant op lopen. Het is een handicap. Wat ook niet helpt is dat ik eigenwijs ben, hardleers en een ongefundeerde angst heb voor het vragen naar de weg. Vroeger moest ik, als ik weer eens verdwaald was, mijn vader bellen die me dan met behulp van een stratenboekje (!) de juiste kant op probeerde te sturen. Nu doet Google Maps dat. En daar ben ik meestal heel blij mee. Maar Maps werkt niet altijd even goed. De fietsroutes zijn soms onlogisch, en de app hapert vaak op industrieterreinen en in dunbevolkte wijken. In stadsdeel Noord hapert hij opvallend vaak. Ik was er een keer een halfuur te laat omdat ik De Ceuvel niet kon vinden (hoewel ik daar al een paar keer eerder was geweest). Café De Ceuvel is een prettige tent (vooral in de zomer) op een interessante, industriële plek, maar dat soort plekken vindt Google ingewikkeld. In mijn beleving werkt Google Maps vooral heel slecht als het regent, maar dat kan komen doordat het hier bijna altijd regent. Ik was op een feestje in Noord. Niet op de NDSM-werf, niet in de Van der Pekbuurt – of in die buurt bij het water waar Hotel De Goudfazant zit, een Mexicaan die ik dringend moet uitproberen en het Skatecafé (waar ik me eens misplaatst voelde tussen de piepjonge bezoekers) – maar veel verder landinwaarts, in een eigenaardige nieuwbouwwijk met een soort gestapelde terraswoningen. Op de heenweg konden we het huis niet vinden en zigzagden we oneindig door het wijkje. Dit wordt een probleem, dacht ik profetisch, als ik alleen naar huis moet vannacht. Het feestje was leuk genoeg, maar omdat alles tegenwoordig om twaalf uur dichtgaat, had ik helemaal geen stamina meer. Ik werd moe. Iemand gaf me een ADHD-pilletje tegen het gapen, maar het mocht niet meer baten. Mijn gezelschap was nog druk aan het feesten toen ik aftaaide. Moederziel alleen. ‘Ga hier door dit onheilspellende fietstunneltje’, zei mijn telefoon. ‘Wil je me dood hebben?’ vroeg ik, en reed een willekeurige, beter verlichte weg op. Cindy Hoetmer (54) ‘Nu moet je door dit pikdonkere verlaten park.’ is geboren en opgegroeid ‘Nee, dank je’, zei ik. in Amsterdam. In 2020 Daarna sloeg het ding op tilt. Het was twee uur ’s nachts verscheen haar derde en het regende zachtjes. Ik reed alle mogelijke kanten op, boek Min of meer opmerkelijke gebeurtenissen maar de app bleef roepen dat ik verkeerd zat. Steeds zag uit het leven van een ik weer hetzelfde groepje griezelige hangmensen, die sigaretten rookten onder een afdakje. Het zou waarschijn- treuzelaar, waarin ze haar leven in de stad beschrijft. lijk niet lang duren voordat ze me gingen beroven. Verder was het uitgestorven op straat, om hulp roepen zou zinloos zijn. De hoeveelheid alcohol die ik op het feestje had geconsumeerd hielp ook niet. Ik wilde terugkeren naar het feestje, maar het hele wijkje was verdwenen. Na twee uur huilend (ja, huilend) rondgefietst te hebben, zag ik opeens een snackbar die ik op de heenweg ook had gezien. Vanaf dat punt was het alleen maar rechtdoor. Toen ik op de pont stond, was ik uitgeput maar dankbaar. Het was goed gekomen. De volgende dag checkte ik op Google Maps hoe het nu zo fout had kunnen gaan. De ‘route’ die ik had gefietst zag eruit alsof een kind woedend op een plattegrond had zitten krassen. Mijn gezelschap bleek uren later te zijn weggegaan, maar eerder thuis.

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 23

12-11-2021 11:37

DE NIEUWE KERK EN AMSTERDAM MUSEUM PRESENTEREN

DE STAD DE MODE DE VRIJHEID

eum i t art

DE NIEUWE KERK AMSTERDAM

BOOKTS TICKLEINE ON k.nl uweker nie

Founder:

Maison Amsterdam wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van:

Mediapartner:

TENTOONSTELLING in samenwerking met NAJAAR 2021 VOORJAAR 2022 3318 NK MA Affiche book tickets online A2 def def W.indd 1

13 NOV

Credits: ©Paul Huf / Maria Austria Instituut; Nederlands Fotomuseum / ©Ed van der Elsken; Claes Iversen / ©Jouke Bos; ©Hans Dukkers / Maria Austria Instituut; ©Patta. Ontwerp: Studio Berry Slok

MAISON AMSTERDAM

17/09/2021 10:59

13 FEB 2022

GIRLS AND BOYS

regie spel

Dennis Kelly Daria Bukvić Hadewych Minis

foto: Marijke de Gruyter en Nicolien de Jong

tekst

GRATIS VOOR STUDENTEN

The museum for graffiti and street art

toneelgroepoostpool.nl A2 420 x 594_003_16-Sep-21_11:43:49_mark

DAM MUSEUM PRESENTEREN

Nu te zien in het Amsterdam Museum

GRATIS VOOR STUDENTEN

Maison Amsterdam wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van:

eum

Mediapartner:

BESTEL TICKETS

via goudenkoets.nl

17/09/2021 10:59

DE NIEUWE KERK EN AMSTERDAM MUSEUM PRESENTEREN

DE STAD DE MODE DE VRIJHEID

MAISON AMSTERDAM 03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 24

Instituut; ©Patta. Ontwerp: Studio Berry Slok

Founder:

Credits: ©Paul Huf / Maria Austria Instituut; Nederlands Fotomuseum / ©Ed van der Elsken; Claes Iversen / ©Jouke Bos; ©Hans Dukkers / Maria Austria Instituut; ©Patta. Ontwerp: Studio Berry Slok

SON ERDAM

12-11-2021 11:37

winter 2021

Als later nu is

Theatergezelschap Wat we doen presenteert met Een zorg voor later een tweeluik over liefde voor onze ouderen – en het stugge zorgsysteem. Nu te zien in het Amsterdam Museum

r komt een dag dat we niet meer voor onszelf kunnen zorgen. En als het zover is, hoop je natuurlijk op een paar mooie jaren achter de geraniums. Maar wie bepaalt dan wat goed voor jou is? Heb je kinderen die zich over je kunnen – en willen – ontfermen of ben je overgeleverd aan ‘de zorg’? De voorstelling Een zorg voor later gaat dieper in op dat thema met twee ontroerende TICKETS BESTEL verhalen. Allereerst voert acteur en mimespeler Yahya Gaier (foto) de monoloog Yemma op – naar het gelijknamige boek van Mohammed Benzakour, over zijn Marokkaanse moeder (‘yemma’) die een beroerte krijgt en hun weg in een doolhof van zorginstellingen die niet berekend zijn op patiënten zoals zij. Het zorgt voor grote frustratie bij Benzakour, die als goede zoon het verblijf van zijn moeder zo aangenaam mogelijk wil via goudenkoets.nl

maken, maar steeds tegen muren oploopt. Zo weigeren zorgverleners hun werkwijze aan te passen, ook al begrijpt zijn moeder niets van de oefeningen in het Nederlands. Minder pijnlijk om te zien is de roadmovie Voyage en Sol mayeur, het tweede programmaonderdeel, waarin de Belgische cineast Georgi Lazarevski met zijn 91-jarige grootvader naar Marokko reist. De documentaire geeft een teder, komisch en, oké, bij vlagen beangstigend beeld van ‘ouder worden’. Werp vooral ook een blik op de muren als je door het theater loopt, want daar hangt een feelgoodfotoserie van bijzondere zorgduo’s, gemaakt door Zilveren Camera-winnaar Sanne Donders. 10 december Podium Mozaïek 13 & 14 december DeLaMar Theater

BART GRIETENS

tekst San van de Ven

Klimaatgeweld Een musical over de klimaatcrisis: Club Gewalt waagde zich eraan. Maar verwacht geen moraalriddergedoe in het hysterische Antropoceen, de musical. tekst Sara Luijters foto Bart Grietens

he New York Times was alvast laaiend over het Rotterdamse muziek- en performancecollectief Club Gewalt: ‘Hun werk is met niets te vergelijken in de Europese scene en met een beetje geluk ligt internationaal succes in het verschiet’, schreef een recensent na een optreden op de Biënnale van Venetië. Het collectief is gefascineerd door popcultuur en de belevingswereld van de millennial en creëert universums waarin verschillende genres elkaar kruisen, van apocalyptische clubavonden tot R&B-opera’s. Met hun nieuwste productie, het experimentele Antropoceen, de musical (‘dystopisch eco-tainment’), staan ze deze maand in Theater Bellevue. Club Gewalt wil ‘de complexiteit van de klimaatcrisis verteerbaar maken’ en doet dat door middel van een meeslepend epos vol zang en dans. De Mens neemt het in de plot, met behulp van zijn nieuwe vrienden De Kwallen én eco-engineering, op tegen Vulkaan en Oceaan, om zo het rap naderende einde der tijden te voorkomen. Dat doen ze met mierzoete dansjes en songs waar Walt Disney nog een puntje aan kan zuigen: alle musicalclichés komen voorbij en worden op zijn kop gezet (in plaats van strijkers worden er keihard beukende beats met vervormde stemmen gebruikt). Hun ‘musical on steroids’, zoals ze het zelf omschrijven, is het laatste wapen tegen de ecologische crisis, vol humor en relativering. 26 t/m 28 januari Theater Bellevue, theaterbellevue.nl

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 25

12-11-2021 11:37

KUNST & VERMAAK

kerst

Bij ons in de Bims

Theatermaker Priscilla Vaudelle (39) begon tijdens de avondklok-lockdown te schrijven aan Bims, een musical over jongeren in Zuidoost, waar zij zelf opgroeide. ‘Ik ben niet naïef, ik hou gentrification niet tegen met een musical.’ tekst Anne Dirks

‘T theater Bims (deel1) 11 t/m 22 januari Frascati

ijdens de lockdown zag ik de musical Hamilton’, vertelt theatermaker Priscilla Vaudelle. ‘Daarin ik alle disciplines voorbijkomen waarvan mijn hart sneller ging kloppen. Tegelijkertijd koppelde ik dat meteen aan de Bijlmer, waar ik opgroeide. Al die disciplines hebben wij hier from ground up meegekregen: spoken word, hiphop, R&B.’ De lockdown en de Black Lives Matter-movement die tegelijkertijd opkwam zorgden ervoor dat Vaudelle

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 26

kon reflecteren op haar identiteit en werk als theatermaker. ‘Ik ben in Nederland geboren. Mijn ouders komen uit Suriname. Waar liggen mijn wortels dan eigenlijk echt? Voor mij is dat de Bijlmer. Dat is ook iets wat terugkomt in al mijn werk; de Bims zit overal in.’ NIEUWE STEM Bims (deel I) gaat over vijf jonge bewoners van Zuidoost, die tijdens de avondklok-lockdown al chillend op hun balkons met elkaar in gesprek raken over de dingen die hen bezighouden: liefde, vriendschap, werkeloosheid en racisme. Op datzelfde moment hangt

het naderende einde van de flats boven hun hoofd: elk moment kan er een brief komen dat Geldershoofd, Hakfort en Kikkenstein gesloopt gaan worden. ‘Als ik terugdenk aan opgroeien in de Bims, dan was er altijd muziek en dans. Die jongens op straat die rapten, dansten en battleden. Het was een uitlaatklep voor de dingen die we meemaakten.’ Bims is niet de standaard musical, waarbij spelers op het toneel plotseling in tweestemmige zang uitbarsten om elkaar de liefde te verklaren, zegt Vaudelle. ‘Wat ik zo tof vond aan Hamilton, is dat het over Amerika zelf gaat, over het volk. Dat voelt nieuw. In Nederland reproduce-

12-11-2021 11:37

mis deze niet Priscilla Vaudelle over Zuidoost, waar Bims (deel 1) zich afspeelt: ‘Ik vind het belangrijk dat men weet wat de Bijlmer was, wie jou voorgingen.’

VOOR DE YUPPEN De musical snijdt actuele thema’s aan, zoals gentrificatie. Geen gemakkelijk onderwerp, maar wel belangrijk, zegt Vaudelle. ‘Dit is wat ons bezighoudt. Eigenlijk is de gentrification begonnen na de Bijlmerramp. Toen gingen de eerste flats naar beneden en drie jaar later stond de Arena er. We waren jong en er niet zo mee bezig. Maar toen ik zelf op zoek was naar een nieuw huis tijdens de lockdown, dacht ik opeens: ik weet niet of het goed komt.’ Heel lang leek het een positieve ontwikkeling: de Bijlmer werd verbouwd, er kwam minder hoogbouw, meer groen, meer ruimte. ‘Nu ontdekken we dat de woningen die gebouwd zijn niet voor ons – de mensen die er vandaan komen – bedoeld zijn.’ Dit besef zorgde ervoor dat Vaudelle de behoefte kreeg om een verhaal te vertellen dat tot nog niet verteld is. In samenwerking met Glen Faria, Alvin Lewis en Patrick Mijnals schreef zij Bims, een ‘vooronderzoek op een musical’. ‘Ik ben niet naïef, ik ga gentrification niet tegenhouden met een musical. Maar ik vind het belangrijk dat men weet wat de Bijlmer was, op welke plek jouw nieuwe huis gebouwd is en wie jou voorgingen.’ NOOIT ‘DE ANDER’ Lang werd de Bijlmer weggezet als een achterstandswijk. Het andere verhaal werd nooit verteld, zegt Vaudelle. ‘Ik voel mij best wel privileged dat ik ben opgegroeid op deze plek. Ik kende de wijk op mijn duimpje, iedereen leek op mij. Ik heb mij hier nooit ‘de ander’ gevoeld.’ Zuidoost was lang het best bewaarde geheim van Amsterdam, maar investeerders hebben het stadsdeel ontdekt en net als op andere plekken in de stad gaan de huizenprijzen er door het dak. ‘Ik ben niet bang dat Zuidoost te populair is geworden; Zuidoost verdient dat. Wel ben ik bang dat wij als native Bijlmerbewoners er niet klaar voor zijn en verdreven worden uit onze eigen wijk.’ Overigens kwam het met die huizenjacht helemaal goed. Vaudelle heeft een nieuwe stek gevonden in de Bijlmer. ‘Ik keten me hier vast en ga hier nooit meer weg.’

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 27

OF LIFE OF LOVE OF SEX OF MOVEMENT OF HOPE De meest vitale tentoonstellingstitel van dit jaar gaat naar Liz Johnson Artur. De fotografe verzamelde de vele mensen die de afgelopen dertig jaar haar pad hebben gekruist, op foto’s die bij elkaar gebracht worden in het almaar uitdijende Black Balloon Archive. Met op maat gemaakte installaties deelt ze de verhalen van die ontmoetingen. Vaak ontbreken namen, data en titels, en dat werkt; op deze manier kijk je niet naar een gearchiveerd beeld, maar naar een echte persoon, zoals een blije man op rolschaatsen die het V-teken maakt. Naar Liz, maar nu ook naar ons.

LIZ JOHNSON ARTUR

ren we heel veel, maar een nieuwe stem die ervoor zorgt dat een jonge generatie zich gezien voelt, die is er niet in musicalland.’

TOT 9 FEBRUARI, FOAM

PEANUT PIE – A QUEER TRAGICOMEDY Strike me pink productions is een gloednieuw Engelssprekend theatergezelschap dat de Amsterdamse lhbti+-cultuur komt verrijken. Met Peanut pie – a queer tragicomedy, dat zich afspeelt in het Londen van de jaren veertig, vertellen ze het verhaal van Stephen Thomas, die zijn leven perfect op de rails lijkt te hebben: getrouwd, mooi huis, dikke baan. Maar er is één dingetje: hij is verliefd op een man. Peanut pie is een stuk over liefde, jezelf zijn, verlies en een onverzadigbare trek in peanut pie.

4, 5, 9, 10, 11 DECEMBER, NDSM-THEATER

MUSEUM VAN DE VERLICHTING Voor verlichting in donkere dagen ga je deze winter naar het splinternieuwe Pieter Teylers Huis in Haarlem. Het Teylers Museum, ook wel Museum van de Verwondering, was er al even – sinds 1784 om precies te zijn. In een vleugel van dit oudste museum van Nederland opent in december het ‘Huis van de Verlichting’. Het voormalige woonhuis van founding father Pieter Teyler werd de afgelopen jaren grondig gerestaureerd tot een plek waar je wordt uitgedaagd om na te denken over de samenleving, de verbetering ervan én de bijdrage die kunst en wetenschap daaraan kunnen leveren.

VANAF 5 DECEMBER, TEYLERS MUSEUM

12-11-2021 11:37

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

film

Vertrouw nooit een plastisch chirurg Van de hypermoderne balletversie van Coppelia, die choreograaf Ted Brandsen in 2008 maakte voor het Nationale Ballet, is nu een bijzondere animatie-dansfilm gemaakt. Michaela DePrince danst de hoofdrol. tekst Bregtje Schudel

een moderne twist. De gouden bergen die Coppelius belooft, blijken zoals te verwachten een illusie. Het is aan Zwaan en consorten om haar mededorpelingen – en Frans – uit de klauwen van Coppelius te redden. ZWARTE BALLERINA Coppelia is een fijne balletfilm voor de hele familie, vol bontgekleurde decors (grotendeels animatie) en sympathieke personages. DePrince, tot voor kort bij het Nationale Ballet, is warm en innemend als Zwaan, Camargo is haar knappe, ietwat naïeve, vriendje. Eerste solist Mazzeo lijkt te zijn geboren om de rol te spelen van de campy Dokter Coppelius. Ook de dansers in de vriendenclub die Zwaan helpen met inbreken in het hoofdkantoor van de Dokter, maken indruk. Dat de hoofdrol van zo’n grote bios-coopfilm wordt gespeeld door een zwarte ballerina, is een unicum in de nog altijd overwegend witte balletwereld. DePrince hoopt er een nieuwe generatie jonge ballerina’s mee te inspireren. ‘Voor veel meisjes is het echt eerst nodig om iemand te zien die op ze lijkt, voordat ze beseffen dat ze zelf zoiets kunnen’, zei ze in een interview met Het Parool.

H film Coppelia Regie: Jeff Tudor, Steven de Beul, Ben Tesseur Release: 22 december

et verhaal in het kort: hoofrolspeler Zwaan (Michaela DePrince) bestiert in een lieflijk dorpje een cafeetje op het centrale plein. Van daaruit heeft ze ook mooi zicht op de aantrekkelijke jonge fietsenmaker Frans (Daniel Camargo). De komst van de sinistere plastisch chirurg Dokter Coppelius (Vito Mazzeo) verstoort alle rust. Behalve Zwaan en een trouwe groep vrienden laten alle inwoners zich verleiden door Coppelius’ beloftes

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 28

van eeuwige schoonheid en jeugd. Zelfs Frans raakt betoverd door Coppelia, de bekoorlijke en blondgelokte metgezel van de Dokter. In het originele ballet, gebaseerd op een sprookje van schrijver E.T.A. Hoffmann (ook van de Notenkraker & Muizenkoning) uit 1870, was Coppelius een poppenmaker, die graag van een van zijn creaties een echt meisje wilde maken. De keuze om Coppelius op te voeren als plastisch chirurg, geeft het verhaal meteen

COMPUTERANIMATIE De enige die er in het verhaal een beetje bekaaid vanaf komt, is de Canadese balletdanseres Erica Horwood in de rol van Coppelia (een rol die ze ook in het ballet vertolkte). In het ballet is Coppelia een danseres die doet alsof ze een mechanische pop is, in de fi lm is Coppelia een computeranimatie (Horwood stond wel model). Alleen voor haar hoop je dat het snode plan van Coppelius toch slaagt, zodat Coppelia verandert in een meisje van vlees en bloed.

12-11-2021 11:37

ﬁlm

Captain Nova Het is 2050 en de aarde is verworden tot een dorre planeet. De 37-jarige gevechtspiloot Nova (Anniek Pheifer) reist, met haar computerhulpje ADD, terug naar 2025 om een desastreuze milieuramp te voorkomen. Er is alleen één probleem: terug in de tijd reizen maakt je jonger. Dus stapt Nova in 2025 uit haar schip als 12-jarige (Kika van de Vijver). En wie luistert er naar de waarschuwingen van een kind? Regisseur Maurice Trouwborst en scenariste Lotte Tabbers, die allebei meewerkten aan de komische jeugdserie De regels van Floor, zorgen voor een vlot en onderhoudend verhaal, met genoeg referenties om de familiefilm ook voor de volwassenen leuk te houden. Zo had ADD, een vliegend robothoofd zonder ironie, ook prima uit een Star Wars-film kunnen komen en vertoont de vrouwelijke detective (Hanneke van Lunteren) die de crash van Nova’s schip onderzoekt ook wel opvallende overeenkomsten met haar mannelijke collega uit E.T. Maar de slimste zet is het centrale gegeven: een 12-jarig meisje dat ons voor zekere rampspoed wil behoeden. Want is dat niet precies wat er nu gebeurt? Terwijl jongeren roepen en smeken om actie, steken de volwassenen de koppen in het zand. Winnaar Cinekid Leeuw voor Beste Kinderfilm, Beste Nederlandse Kinderfilm én de Cinekid Publieksprijs. Regie Maurice Trouwborst Release 1 december

in première

BIGGER THAN US De 20-jarige NederlandsIndonesische Melati strijdt al jaren met groot succes tegen plasticvervuiling. Zo zorgde ze ervoor dat de verkoop van plastic zakjes op Bali verboden werd. Maar Melati is niet de enige die zich inzet voor het klimaat: in deze documentaire laten jongeren zien dat iedereen het verschil kan maken. Regie Flore Vasseur Release 2 december

CRAZY DAYS Het is oktober 2020 en de Nationale Opera begint aan de laatste fase van de internationale productie van Mozarts Le nozze di Figaro. Dan slaat het noodlot toe: alle theaters moeten dicht. Crazy Days biedt een interessant kijkje achter de schermen: hoe maak je kunst tijdens corona? Regie Sanne Rovers Te zien: 15 december op NPO 2

THE ELECTRICAL LIFE OF LOUIS WAIN Na de dood van zijn vader wordt zelfbenoemd kunstenaar Louis Wain (Benedict Cumberbatch) als oudste en ‘mannelijkste’ ongewild het hoofd van de familie. Fijne en vreemde biografie, met Claire Foy (The Crown), Andrea Riseborough, Toby Jones en heel veel katten. Regie Will Sharpe Release 23 december

APPLES Een mysterieuze aandoening veroorzaakt spontaan geheugenverlies bij iedereen die ermee te maken krijgt. Zo ook bij Aris, ook bekend als ‘nummer 14842’. Van zijn vorige leven kan Aris zich niets meer herinneren, behalve dat hij van appels houdt. Absurdistisch en bitterzoet verhaal over (willen) vergeten. Regie Christos Nikou Release 13 januari

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 29

Sterren gegeven door onze filmrecensent Bregtje Schudel. Geen sterren betekent niet gezien.

THE HAND OF GOD Regisseur Paolo Sorrentino (La grande bellezza) keert voor The hand of god terug naar zijn geboorteplaats Napels voor een persoonlijk verhaal over een Italiaanse tiener, wiens leven compleet op zijn kop wordt gezet door de komst van voetballegende Diego Maradona. Regie Paolo Sorrentino Release 2 december

MADRES PARALELAS Voor smeuïg Spaans melodrama zit je bij grootmeester Pedro Almodóvar altijd goed. Janis (Penélope Cruz) en Ana (Milena Smit) bevallen tegelijkertijd in hetzelfde ziekenhuis van een dochter. Voor beide moeders was de zwangerschap ongepland. Janis is blij, Ana niet. Regie Pedro Almodóvar Release 16 december

TWEE MANNEN Documentairemaakster Suzanne Raes volgt theaterregisseur Ivo van Hove (ITA) en zijn partner en vaste scenograaf Jan Versweyveld tijdens de productie van de nieuwste marathonvoorstelling Age of Rage (8 t/m 23 december in ITA). Smaak te pakken? Beide mannen zijn ook verantwoordelijk voor de tentoonstelling All about theatre about film, tot en met 9 januari te zien in Eye. Regie Suzanne Raes Release 23 december

FLEE Twintig jaar geleden vluchtte Amin (een pseudoniem) vanuit Kabul via Moskou naar Kopenhagen. De werkelijke details van zijn vlucht heeft hij nooit aan iemand verteld, zelfs niet aan zijn vriend met wie op het punt staat te gaan trouwen. Tot nu. Een aangrijpende geanimeerde documentaire. Regie Jonas Poher Rasmussen Release 27 januari

12-11-2021 11:37

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

expo

‘ Ik hou van smerig en smoezelig’ Van mooie onbereikbare vrouwen tot kwetsbare mannen in bootjes: het oeuvre van (portret)schilder Sam Drukker, nu te zien in Museum JAN in Amstelveen, is gebaseerd op de ‘magie van de werkelijkheid’. tekst Joke van der Weij foto’s Museum Jan

Links: Roeiers op zee, 2017. Rechts: Man met koffer, 2017.

expo Onderweg Museum JAN, Amstelveen t/m 20 maart museumjan.nl

am Drukker (63) heeft niet zo veel met een maagdelijk linnen doek. Hij schildert liever op oude dozen, vrachtwagendekzeil, stukken zonnewering en wat er maar aan hout uit de container steekt. Het is allemaal bruikbaar als ondergrond voor zijn schilderijen, en het is nog duurzaam ook. Zulk materiaal heeft al karakter van zichzelf, vindt hij. ‘Ik hou van smerig en smoezelig, en dan ineens iets heel fels erbij in een uitgeproken kleur zoals ultramarijn.’ Dan draaien we het hoofd meteen naar zijn schilderij van een naakte man met een koffer in zijn ene hand en een paar shoppingbags in de andere. Een van de schilderijen van ontheemde,

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 30

zoekende mensen die op weg zijn naar een onzekere toekomst. De man is bruin, de koffer ook, maar die tas lijkt zo uit de P.C. Hooft te komen. Het woord ‘vluchteling’ wil Sam Drukker niet gebruiken, hoewel die associatie zich wel opdringt. ‘Het gaat om de beweging, om de kwetsbaarheid. Deze man is met zijn hele hebben en houwen onderweg. Iemand die ergens naartoe wil, ergens wil zijn en dat niet kan of mag, dat is de kern van mijn verhaal.’ ADAM & EVA Sam Drukker groeit op in Assen en studeert aan Kunstacademie Minerva in Groningen. Daar gaat hij met een

kleine groep anderen de figuratieve richting op en krijgt hij les van onder anderen kunstschilder Matthijs Röling. Zijn werk is sindsdien gebaseerd op ‘de magie van de werkelijkheid’ en zijn voortdurende verwondering daarover. Drukkers overzichtstentoonstelling in Amstelveen – ‘Dat werd tijd, de laatste was tien jaar geleden in Amersfoort’ – begint met een serie over de verdrijving uit het paradijs. Adam op zijn ene paneel en Eva op haar tegenhanger doen denken aan middeleeuwse altaarpanelen. Eva kijkt angstig, Adam is beschaamd... ze moeten op weg, maar waarnaartoe? Eigenlijk zijn Adam en Eva de eerste

12-11-2021 11:37

31 Vrouw in zwarte jurk, 2018.

mis deze niet CHARLOTTE DUMAS

SUKKELS OF SUPERMANNEN Over schoonheid gesproken: ‘Ik stond vroeger bekend als iemand die vooral vrouwen schilderde. Mooie vrouwen, sterk maar onbereikbaar. Mannen schilderde ik ook wel, maar dat waren toch vaak sukkels of juist een soort supermannen. Misschien omdat ik zelf klein van stuk ben en het nooit van mijn fysiek moest hebben, meer van mijn grappen. Nu schilder ik steeds meer mannen. Ik heb een heel project gedaan dat ‘Minje’ heet.’ Minje is het minimale aantal mannen (tien) dat nodig is voor een joodse gebedsdienst. De serie bestaat uit portretten van tien Joodse mannen die de oorlog hebben meegemaakt en het overleefden, een eerbetoon aan de gemeenschap. Het geheel hangt integraal in het museum en is een van de pijlers van de tentoonstelling, naast de Onderweg-schilderijen, waarop ook veel mannen in bootjes te zien zijn. ‘Bijna al mijn schilderijen zijn portretten of portret-achtig’, zegt Drukker. ‘In zekere zin ben ik een traditionele portretkunstenaar.’ En dat is een derde pijler van de tentoonstelling; Sam Drukkers trefzekere portretten (gelukkig toch nog een paar mooie vrouwen) en de ontroerende tekeningen die hij als voorstudie gebruikt, vaak met een tandenstoker of een luciferhoutje direct in inkt op papier gezet. Een tochtje naar Amstelveen méér dan waard.

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 31

BETWEEN WORLDS De Dode Zee is zo zout dat je erin blijft drijven. Sigalit Landau maakt kunst door voorwerpen onder te dompelen in het extreem zoute water van dit binnenmeer. Gewone voorwerpen zoals een schoen, een visnet of prikkeldraad worden na een maandenlang zoutbad weer opgevist, waarna alles getransformeerd is in een spectaculaire zoutsculptuur. De Dode Zee is een bijzondere, maar beladen plek. Door het zoutgehalte is er geen leven mogelijk, daarentegen wordt het water juist als geneeskrachtig beschouwd. Zolang als het er nog is, want het meer verdampt met grote snelheid. En dan ligt het politiek gezien ook nog eens moeilijk, tussen Jordanië en Israël. Dat prikkeldraad ligt er niet voor niets. Maar dat alles neemt niet weg dat Landau er bijzondere kunst uit heeft kunnen kristalliseren.

11 DECEMBER T/M 12 MAART, HUIS MARSEILLE

3 DECEMBER T/M 27 MAART, JOODS HISTORISCH MUSEUM

CLANDESTIEN Een uitgesproken liefde voor het lichaam in al zijn verschijningen – kwetsbaar, zelfbewust of juist afwijkend – was voor Pedro Slim in 1985 reden om foto’s te gaan verzamelen. Het Cobra Museum laat (voor het eerst in Nederland) hoogtepunten uit zijn collectie zien. Namen als Helmut Newton, Diane Arbus, Mapplethorpe en Arlene Gottfried staan garant voor veel aandacht voor alles wat afwijkt van de gangbare blauwdruk waaraan het lichaam moet voldoen – of het nu vrouwelijk, mannelijk, androgyn of trans is. Het zijn vaak rauwe foto’s van sekswerk, drugsgebruik en onzedelijkheid. Niet voor niets waarschuwt het museum voor ‘expliciete beelden’. Niet geschikt voor kinderen misschien, maar des te meer voor ons.

ARLENE GOTTFRIED

verdrevenen, de eerste emigranten. Drukker vindt zeker ook inspiratie in de grote migrantenstromingen van onze tijd Kijk naar Plaag, een schilderij van een oude man met een stok, geplaagd door een zwerm om zijn hoofd. Drukker heeft het in de coronatijd gemaakt, geïnspireerd door de sprinkhanenplagen in Afrika. Voor deze man en velen met hem een motief om onderweg te gaan. Dat is niet per se een esthetisch onderwerp. Dat hoeft ook niet. ‘Maar,’ zegt hij, ‘ik hou wel ontzettend van schoonheid. En schoonheid zit niet alleen in speciaal mooie onderwerpen, juist niet.’

Fotografe Charlotte Dumas is bekend geworden met haar intieme dierportretten van wolven, honden en paarden. Daarnaast maakte zij twee korte films die zich afspelen op het Japanse eiland Yonaguni, waaraan nu een derde is toegevoegd. Paarden en meisjes spelen in alle films een gelijkwaardige hoofdrol. De meisjes hebben een bijna magische energie en ook de paarden zijn bijzonder; ooit waren de Yonagunipaarden stoere werkpaardjes, tot hun rol door de oprukkende industrialisatie was uitgespeeld. De resterende exemplaren wonen als levend erfgoed op het eiland waar Dumas ze gefilmd heeft, stuurs staan ze op de verlaten asfaltwegen. In Ao worden de drie films voor het eerst samen vertoond. Naast de filmtrilogie is ook fotografisch werk van Dumas te zien.

T/M 27 MAART, COBRA (AMSTELVEEN)

12-11-2021 11:37

I.S.M. HERMITAGE AMSTERDAM

cultuur

O, die mooie middeleeuwen Strijders te paard, jonkvrouwen, blinkende harnassen: geen tijdperk zo mythisch als de middeleeuwen. Ook de Russische tsaren waren fan, blijkt wel uit hun enorme verzameling relieken uit die tijd – nu exclusief te zien in de Hermitage Amsterdam. tekst Karin Thybaut foto’s Eva Bloem

D Boven: Verguld reliekenkistje met scènes van Christus’ geboorte en de Vlucht naar Egypte, 1200–10.

expo Romanovs in de ban van de ridders t/m 9 januari Hermitage Amsterdam hermitage.nl

e middeleeuwen mogen dan te boek staan als de ‘dark ages’, in de negentiende eeuw trokken ze zich daar even niets van aan. In heel Europa maakte het tijdperk van ridders, adel en kruistochten een comeback – in geromantiseerde vorm dan. De elite bouwde sprookjesachtige kastelen als vakantiehuizen, verslond boeken over heldenromantiek en verzamelde alles wat maar een middeleeuws tintje had. Ook de Russische tsaren raakten in de ban. Tsaar Nicolaas I (1796-1855) was gefascineerd door harnassen, die hij overal vandaan plukte. Zijn kleinzoon Alexander III (1845-1894) haalde zelfs de volledige middeleeuwse kunstcollectie van verzamelaar Bazilevski vanuit Parijs naar Rusland (tot woede van de Fransen, die in één klap een bijzondere verzameling verloren). Ruim 250 objecten uit die collectie van de tsaren, nu grotendeels in bezit van de Hermitage in Sint-Petersburg, zijn voor het eerst samen te zien in Nederland, in de Hermitage Amsterdam.

TOEN VS. NU De tentoonstelling Romanovs in de ban van de ridders vertelt over ridders en jonkvrouwen, hoofse liefde en toernooien en de revival van dat alles aan het hof van de tsaren. Er is een ridderzaal met harnassen, een steekspel te paard en een ridderslag, en er zijn zalen vol middeleeuwse kunst en objecten. Voor kinderen is er de Grand Art Game en de #tour met Tim Hofman: ‘Heeft het feminisme roots in de middeleeuwen?’ ‘Deed men tijdens de pestepidemie al aan social distancing?’

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 32

‘En wat is de overeenkomst tussen een catwalk en een toernooiveld?’, vraagt Hofman in de audiotour. Wat blijkt? De middeleeuwen zijn actueler dan je denkt. Dat vindt ook Pieter Eckhardt, curator van de expositie. ‘Het is het mooist als je de connectie naar het heden kunt maken en een tentoonstelling maatschappelijke relevantie kan meegeven’. NET EEN SPROOKJE Als we vragen naar Eckhardts favorieten in de tentoonstelling, tipt hij de werken die een link hebben met het hier en nu. Het zestiende-eeuwse literaire werk Roman de la Rose vertelt over hoofse liefde, maar meldt ook dat je je als man maar beter kunt wapenen tegen sluwe vrouwen en dat ‘nee’ toch écht ‘ja’ betekent – toen al een omstreden onderwerp. De versieringen op een reliekenkistje uit 1200 lijken haast van Picasso, en een herautenmantel zou zo uit de nieuwste collectie van Dries Van Noten kunnen komen. Een persoonlijke favoriet heeft Eckhardt ook. ‘Het paradeharnas met de paddenkophelm heeft een bijzonder verhaal. Nicolaas I kreeg het van zijn vrouw. De tsaar was gek op harnassen, een súperromantisch cadeau dus. De middeleeuwse hoffelijkheid werd sowieso omarmd binnen zijn huwelijk met zijn Alexandra, bijgenaamd de witte roos. Een groot schilderij toont het paar en hun familie, allemaal in middeleeuwse kledij, tijdens een feest ter ere van hun 25-jarig huwelijk. En het spoor van witte rozen in de tentoonstelling symboliseert de liefde tussen de twee.’ Prachtig toch, die middeleeuwen?

12-11-2021 11:37

family affair

a family affair Exact een eeuw geleden opende Gerrit de Ru zijn verfspeciaalzaak (met tegenwoordig ook behang) aan de Van Woustraat. Inmiddels tref je daar kleinzoon Nils achter de toonbank. tekst Olivier Kemme

Goed uit de verf V

ijftig vierkante meters telde het winkeloppervlak toen in de jaren zestig de vader van Nils de Ru (51) de zaak van zíjn vader overnam. Tegenwoordig zijn dat er, dankzij stap voor stap verbeteren en uitbouwen, driehonderd. Gerrit de Ru, de opa van Nils, kwam uit een Utrechtse schildersfamilie. In 1921 opende hij zijn eigen verfwinkel aan de Van Woustraat, en precies op die plek zit de winkel een eeuw later nog steeds. Nils: ‘Doordat de ruimte midden in de stad altijd beperkt is, moeten er constant keuzes gemaakt worden in het assortiment. Maar het fijne van een familiebedrijf is dat we niet afhankelijk zijn van investeerders en daardoor snel kunnen schakelen.’ Toen bijvoorbeeld steeds meer klanten in de winkel vroegen naar het Engelse Farrow & Ball, besloot Nils samen met zijn ouders en toenmalige vriendin tijdens een trip naar Londen bij de producent langs te rijden. De verwachting was dat er nog wel tijd overbleef om iets leuks in de stad te doen, maar dat liep anders. ‘We hebben de hele middag onderhandeld over voorwaarden en prijzen en uiteindelijk reden we terug met displays, kleurkaarten en een auto vol verf.’ Gelukkig bleek het een schot in de roos: De Ru was de eerste winkel die het merk naar Nederland haalde. Inmiddels is Farrow & Ball een begrip in de verfwereld. In 2011 nam Nils het bedrijf over van zijn vader Herman. Zo vanzelfsprekend was dat niet. ‘Mijn vader liet me vrij in mijn keuze; ik heb eerst gewerkt als grafisch vormgever. Maar ik merkte dat ik in de winkel staan toch leuker vond dat het ontwerpen van busboekjes.’ Wie weet zal het ook zo gaan met de volgende generatie De Ru’s. ‘Ze zijn nog te jong om het over overname te hebben; de oudste is nu zestien en ik weet van mezelf dat ik toen niet bepaald stond te springen om de hele dag naast mijn vader in de winkel te staan. Nog even afwachten dus!’

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 33

12-11-2021 11:37

krant KRANT

KUNST & VERMAAK

interview

Cabaretier Lisa Ostermann:

‘ Ik kon verder niks, maar dit lukte’

Door goedbedoelde adviezen van docenten wist Lisa Ostermann (30) ineens helemaal niet meer wie ze zelf was. Maar met de prijzen van het Leids Cabaret Festival op zak én een solovoorstelling in de maak is er geen reden meer tot pleasen.

tekst Kim van der Meulen foto Aisha Zeijpveld

lke dag kijkt Lisa Ostermann haar zelf gefilmde optreden van de vorige avond terug. Ooit vond ze het best kut om zichzelf terug te zien, nu is ze eraan gewend. En het is nuttig. Zo ziet ze meteen waarom er op dat ene moment niet werd gelachen: ze deed het héél anders dan de dag ervoor. Haar eerste cabaretprogramma Met z’n allen gaat in januari in première, en tot die tijd is het schrijven, herschrijven en uitproberen. ‘Soms zeg ik tegen de zaal: oké, dit doe ik even van papier, of: dit stuk heeft nog geen clou. En daar gaan ze gewoon gezellig in mee. Comedy blijk je al spelende te maken.’ Weet je wat de rode draad van je voorstelling wordt? ‘Ik begon met een voorstelling die al best af was, want ik dacht: ik moet wel góéd beginnen. Maar dat heb ik op advies van mijn impresariaat losgelaten. Die zegt steeds: maak eerst alle liedjes en verhalen die je wilt zingen en vertellen, dan ontstaat vanzelf een rode draad. Het begin en het einde moeten in elk geval solid zijn. Als het begin heel slecht is, hebben mensen er geen vertrouwen in dat het goed komt. Dan heb je gewoon verloren. In de eerste tien minuten moet je vrienden met ze worden.’

‘Ik sliep niet meer, ik at niet meer en verdwaalde in de straat achter mijn huis’

Lukt dat je? ‘Sinds ik in mijn eentje speel wel. In een line-up met andere cabaretiers had ik het idee dat ik in twintig minuten alles moest laten zien wat ik kan. Dat leidde soms tot een over-energie die ik helemaal niet chill aan mezelf vond. Nu heb ik de tijd. Ik vind iets alleen grappig als iemand echt een verhaal wil vertellen, als de grappen een beetje per ongeluk in het verhaal lijken te vallen. Niet als je voelt dat iemand heel erg z’n best doet.’

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 34

Wist je altijd dat je iets met comedy wilde doen? ‘Ik wilde vooral iets met muziek doen. Een beetje frustrerend voor mijn ouders, denk ik. Superconcreet was het niet, en zij zagen meer een academische route voor zich. Ik had meerdere tienen op elk middelbareschoolrapport en was een onwijze nerd, een streber. Maar ik was ook zo’n kind dat op jazzballet, zangles en toneel zat. En ik zag veel musicals; ik vond het magisch dat het doek openging en je ineens in een andere wereld zat. Al wilde ik nooit Assepoester zijn, maar een of andere grappige idioot aan de zijkant. Ook bij schooltoneel wilde ik alleen de grappige bijrolletjes. Ik vond het fascinerend dat mensen gingen lachen als je iets op een bepaalde manier zei. En dat lukte me altijd wel. Verder kon ik niks, maar dit lukte.’ Toch ging je niet meteen naar de kleinkunstacademie, maar koos je voor musicaltheater aan het conservatorium. ‘Ik wilde zingen, toneelspelen en dansen, dus dat werd musical. Een leuke tijd, tot ik in het vierde jaar als stage een rol speelde in de kindermusical Thomas de stoomlocomotief. Dat was echt niks voor mij, elke dag hetzelfde doen. En ik heb geen affiniteit met schreeuwende kinderen. Achteraf was het misschien logischer geweest als ik ermee was gestopt, maar ik ben niet supergoed in stoppen met dingen. Ik heb al mijn vrije tijd besteed aan een soloprogramma waarmee ik wilde afstuderen. Een grappige voorstelling. Want eigenlijk wist ik: ik wil in mijn eentje cabaret maken. Ik vond het nogal wat om dat uit te spreken, want wie was ik om dat te willen? Met de voorstelling was een hoop mis, maar er werd gelachen. Het werkte.’

12-11-2021 11:37

‘Voordat ik opga, denk ik weleens: mensen hebben gewoon geld betaald om naar verhaaltjes van deze dwaas te kijken’

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 35

12-11-2021 11:37

krant KRANT

LISA OSTERMANN • Werd geboren op 7 oktober 1991 in Amsterdam. • Studeerde in 2013 af aan het Conservatorium in Haarlem (musicaltheater) en in 2017 aan de Amsterdamse Toneelschool en Kleinkunstacademie. • Won de Juryprijs, Publieksprijs én Studentenjuryprijs op het Leids Cabaret Festival in 2020. • Werd door de Volkskrant uitgeroepen tot hét comedytalent van 2021. • Schrijft af en toe grappen voor Dit was het nieuws en sketches voor Het klokhuis, waarin ze ook meespeelt (als Hilda, van het uitgerangeerde zangduo Cor en Hilda). • Danst meestal op muziek voordat ze het podium

KUNST & VERMAAK

opgaat. Eerst was dat steevast naar Feelin’ Like Shit van Bo Burnham (‘Daar ga ik heel goed op’), nu kiest ze een liedje waarvoor ze op dat moment in de mood is. • Doet niet aan goede voornemens. Stoppen met roken is vier jaar geleden al gelukt (‘Na 38 eerdere cold turkey-pogingen’), toen ze een vriend kreeg die niet rookt. Als ze toch iets moet noemen: samen naar het buitenland op vakantie gaan. ‘Dat hebben we nog maar één keer gedaan.’ • Deed afgelopen zomer mee aan De slimste mens, waarvoor ze de ligging van alle landen, hoofdsteden en alle ministers van de afgelopen vier kabinetten uit haar hoofd leerde.

Waarom ging je toen nog eens vier jaar studeren? ‘Na afloop van dat optreden kwamen twee docenten naar me toe. Ze zeiden dat ik talent had en naar de Amsterdamse Toneelschool en Kleinkunstacademie moest om verder te leren. Ik mocht op gesprek komen bij toenmalig artistiek directeur Ruut Weissman. Eigenlijk wilde ik alleen tekstschrijflessen volgen, maar hij zei: je komt hier, of je komt hier niet. Toen ik één stap binnenzette in het gebouw op de Jodenbreestraat, dat een Fame-achtige uitstraling heeft, wist ik: ik doe het. De audities waren al geweest, maar ik mocht in mijn eentje auditie doen. Doodzenuwachtig, was ik. Het moet heel slecht zijn geweest.’

‘Humor gaat over eerlijkheid en lelijk durven zijn’

Goed genoeg om binnen te komen. ‘Ja, maar na een halfjaar werd ik weggestuurd. Ik wilde een kleinkunstvrouw worden, Brigitte Kaandorp worden. Maar er waren veel vakken die me in mijn opinie niet naar Brigitte Kaandorp gingen brengen. Het vak chi kung bijvoorbeeld, daarbij moest je anderhalf uur rondjes lopen en in het nu zijn. Nu zou ik dat wel zien zitten, want ik slaap al een paar weken slecht en daar kan dat heel nuttig voor zijn. Maar toen vond ik mezelf daar veel te nuchter voor. Op school vonden ze dat ik te veel vasthield aan wat ik al deed: kleinkunstliedjes maken met een grapje. Ik heb heel dramatisch gezegd: jullie moeten me nog een kans geven, ik heb er alles voor over. Toen kreeg ik tien weken om te bewijzen dat ik het wél kon en is het een beetje misgegaan.’ Wat gebeurde er? ‘Ik dacht: ik geef me gewoon over aan wat jullie zeggen dat goed is. Dat is gelukt, maar ik ben twee jaar lang helemaal kwijt geweest wat ik nou belangrijk vond. Ze zeiden bijvoorbeeld dat ik mijn smaak moest aanpassen, omdat ik ouderwetse kleinkunst leuk vond. Ze bedoelden vast: ver-

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 36

BRIGITTE TOPS

breed je smaak. Maar ik dacht dat ik de verkeerde dingen leuk vond. Bij elk toneelstuk dat zo abstract was dat ik het onbedoeld grappig vond, dacht ik: dit zal dan wel goed zijn. Mijn machine is kapotgegaan. Ik heb zelfs eens gezegd: het is mijn droom om bij het Nationale Toneel te gaan. Zo raar! Het heeft lang geduurd voordat dat weer een beetje normaal was.’ Hoe ben je daaroverheen gekomen? ‘Door eerst helemaal de weg kwijt te raken. Toen ik op die school voor het eerst een voorstelling voor publiek moest maken, dacht ik: nu kan ik laten zien wie ik ben. Maar ik wist helemaal niet meer wie ik was. Op een gegeven moment kon ik niet meer slapen, ik at niet goed meer. Ik was verdwaald in de Eerste Helmersstraat, terwijl dat achter mijn huis is. Toen ben ik gaan beseffen: het zijn gewoon toneelstukjes, er gaat niemand dood als het een keer slecht is. Ik werd weer vrienden met mezelf. Na mijn afstuderen kreeg ik een mini-subsidietje zodat ik een programma met een regisseur kon maken en belde ik ongeveer elke plek in Nederland waarvan ik ook maar vermoedde dat ik er zou mogen spelen. Dan stond ik op de braderie in Verweggistan of op festivalletjes, te kijken wat werkt. Heel leuk.’ Vorig jaar won je alle prijzen op het Leids Cabaret Festival, met een voorstelling over pleasen. ‘Omdat ik lang was geneigd advies van mensen uit het vak te zien als de waarheid. Een regisseur zei eens: er moet meer woede in! Dat zal dan wel, dacht ik. Heb ik vijftig minuten tegen mensen in Geertruidenberg staan schreeuwen terwijl niemand, inclusief ik, begreep waarom. Dat is een fout die ik vaak heb gemaakt. Ook in mijn privéleven vergat ik weleens dat ik zelf ook nog een mening heb. Inmiddels is het niet meer zo erg dat ik er een voorstelling aan moet wijden. Ik vind mezelf sowieso niet boeiend genoeg

12-11-2021 11:37

‘Elke dag hetzelfde doen is niks voor mij. En ik heb geen affiniteit met schreeuwende kinderen’

om het negentig minuten over privéshit te hebben. Ik wil het hebben over dingen die me opvallen, zonder te zeggen hoe het zit. Veel mensen zeggen heel stellig: ik weet het zeker. Terwijl ik me altijd afvraag: hoeveel moet ik ergens van afweten om te kunnen zeggen dat ik iets zeker weet? Daar gaat mijn voorstelling ook over.’ In Leiden was je de eerste vrouwelijke winnaar sinds vijftien jaar. ‘Ik heb toevallig vandaag een stuk geschreven voor mijn voorstelling over hoe vaak ik daarover word geïnterviewd. Dat vond ik heel irritant, steeds weer die vraag: zijn vrouwen dan niet grappig? Waarom zijn er zo weinig vrouwelijke cabaretiers? Ja, weet ik veel. Ik dacht: ik heb nooit last gehad van vooroordelen en er komen steeds meer vrouwelijke cabaretiers, laat ze gewoon hun werk doen en praat er niet over. Tot ik vorig jaar in Jinek mocht komen praten over mezelf. Een kerel die de ontvangst deed, zag de beker die ik op verzoek had meegenomen en vroeg wat ik had gewonnen. ‘Het Leids Cabaret Festival’, antwoordde ik. Hij zei: ‘O, van de vrouwen?’ Toen was ik opeens zó kwaad. Ik vind feministen soms stiekem een beetje irritant vanwege hun toon, en ik denk nog steeds dat hun boodschap beter zou overkomen als die met meer zelfspot zou worden gebracht, maar ik voelde meteen waar het over ging. Ik ben me nu beetje aan het inlezen over dit onderwerp, heel interessant.’ Wat is er interessant aan? ‘Naast Brigitte Kaandorp zijn mijn favoriete cabaretiers allemaal mannen: Daniël Arends, Ronald Goedemondt, Theo Maassen, Tim Fransen, Micha Wertheim. Ik vind het interessant om te kijken waarom dat zo is. Uit onderzoek blijkt dat mannen indruk maken met humor, terwijl vrouwen eerder verleiden met hun uiterlijk. Dat herken ik wel, ik ben van jongs af aan geobsedeerd door fashiontijdschriften en de vraag hoe je hoort te zijn. Humor gaat over schaamteloze eerlijkheid en lelijk durven zijn. Dat paste lang niet bij het schoonheidsideaal en is nog steeds niet helemaal doorgedrongen. Maar ik wil heel duidelijk zeggen dat het geen voorstelling over feminisme wordt. Het gaat over menselijk gedrag en wat ik daar niet aan begrijp. En ik wil een voorstelling maken met goede grappen én vette muziek.’ Volgens je impresariaat zitten er ook ‘sexy dancebreaks’ in – ‘als Lisa een goede dag heeft.’ Ga je breakdancen? ‘Er wordt wel af en toe een dansje gedaan – niet echt van hoog niveau, maar ik heb het er zelf wel erg leuk mee, haha. Ik kan één breakdancepasje, al sinds mijn achtste. Dat je zo op je hurken zit met één been uitgestrekt, en dat been zo onder je legt. Zo knullig dat het weer chill wordt, maar mensen gaan wel klappen. Die hou ik er dus in.’

03 UK KUNST EN VERMAAK DEC_JAN 2021_SF_SV2.indd 37

Je voorstelling gaat over manieren waarop we ‘de sfeer erin proberen te houden’. Hoe heb jij dat gedaan in coronatijd? ‘Ik heb met twee vriendinnen een muziekconcept opgezet waarbij mensen hun lievelingslied konden laten spelen voor het raam. Ik heb zelf ook gezongen, in die lege stad. Daar kon ik mijn ei in kwijt. Daarna werd het een beetje grimmig. Ik woon samen met mijn vriend op 55 vierkante meter en de colleges voor zijn researchmaster gingen thuis gewoon door, terwijl ik niet meer kon spelen. Ik was niet op m’n gezelligst. Ik ben blijven doorschrijven, maar er gebeurde zo weinig en ik ging zo slecht dat ik echt lelijke sentimentele liedjes heb geschreven.’ Sentimenteel hoeft toch niet slecht te zijn? ‘Nee, maar je hebt Jacques Brel en 100% NL. En dit was geen Brel, haha. Maar goed, het was fijn dat deze tour al gepland stond, dus er was licht aan het einde van de tunnel. En ik heb drumlessen gevolgd en eindelijk mijn rijbewijs gehaald, ook wel nuttig. Al ga ik nog steeds met de trein, want terugrijden na een optreden durf ik niet. Dan heb ik zo veel adrenaline, ik denk niet dat het voor wie dan ook veilig is dat ik dan nog ga rijden.’ Je maakt je bovengemiddeld druk om wat anderen van je vinden, zei je eens. Waarom zoek je toch dat podium op? ‘Daar ben ik de baas. In het echt ben ik vaak onhandig, maar op het podium kan ik precies uitleggen wat ik bedoel. Ik voel me er veel meer op mijn gemak dan in het echt, omdat ik er in charge ben. Dat heb ik in het sociale leven weleens minder. Op het podium heb ik geen ruimte om te bedenken wat iemand van me vindt. Al denk ik ook steeds vaker: boeiend wat jij vindt. Misschien zijn de clichés over ouder worden waar.’ Je bent net 30 geworden. Was dat een dingetje? ‘Mijn vriend is twee jaar jonger dan ik en riep al zo lang ‘Je bent bijna 30!’ dat ik het prima vond toen het zover was. Maar ja, ik vond het wel een dingetje. Ik zei altijd: ik blijf gewoon uitgaan! Nu kan ik heel blij zijn met een nieuwe wasmand. Die burgerlijkheid valt me zo van mezelf tegen, en dat vind ik dan weer dom van mezelf. Want ik ben heel blij met hoe dingen lopen. Ik werk hard, maar het blijft raar dat er gewoon elke avond mensen in de zaal zitten – ik heb vrienden die zich helemaal de tering moeten Instagrammen om een keer twintig man op te trommelen. Voordat ik opga, denk ik weleens: mensen hebben gewoon geld betaald om naar verhaaltjes van deze dwaas te kijken. Dat is toch een grappig idee? Zonder pathetisch te willen klinken: ik ben dankbaar voor alle kansen die ik krijg.’ Met z’n allen speelt 18 t/m 22 januari in De Kleine Komedie.

> 12-11-2021 11:37

Wil jij alles weten over de fascinerende geschiedenis van Amsterdam? Meld je dan nu aan als abonnee van Ons Amsterdam! # 10 | OKTOBER 2020 | JAARGANG 72

# 12 | DECEMBER 2021 | JAARGANG 73

De Dam

De Oostelijke Haven

1912

Zeemanshart van de stad

Poeder, pommade – en luizen Welkom in de Pruikentijd

va n a f

Bewondering en haat: Spanjestrijders keren terug

De mythe van Ruigoord € 6,50

jaar 95

€s2ter9da,m

Am kalender

Amsterdam in kinderboeken

€ 6,50

Depressie in de Bijlmer? De mythe van de flatneurose

Lof voor Ons Amsterdam “Wie houdt van Amsterdam, leest Ons Amsterdam!” Job Cohen, oud-burgemeester van Amsterdam

“De stad vertelt, maand na maand, jaar na jaar, telkens nieuwe verhalen. Dat is het grote geluk van Ons Amsterdam.” Geert Mak, auteur van onder meer In Europa en De engel van Amsterdam

“Uw Amsterdam, Mijn Amsterdam, maar vooral ONS AMSTERDAM!” Jeroen Krabbé, acteur en beeldend kunstenaar

www.onsamsterdam.nl/aanbieding

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO DEC_JAN 2021_SV2.indd 38

12-11-2021 11:59

krant KRANT

winter 2021 40 43 44 46 47 48

WJOSVZ: WINTERZWEMMERS LIJSTJE: 8X WINTERHAPPEN UIT ETEN: NIEUWE TIPS IN DE STAD GEZIEN: DE GRILL DE NIEUWSTE WINKELS BUURT: RONDJE JOODS CULTUREEL KWARTIER

SHORTLIST AMSTERDAM

AMSTERDAM LIGHT FESTIVAL Het leukste lichtkunstfestival van de stad is jarig: negen jaar geleden zag de eerste editie het (sorry) licht. Voor nummer 10 worden de bijzonderste publieksfavorieten uit de mottenballen getrokken om nog één keer te shinen op en rondom de Amsterdamse wateren. Welke werken dat zijn, was bij het ter perse gaan van dit nummer nog niet bekend. De highlights bekijken doe je per rondvaartboot (met audiotour, € 26,50) of semiopen boot (met een schipper die verhalen vertelt en dekentjes om onder weg te kruipen, € 26,50). Liever lopend? Een digitale winterwandeling voert ook langs alle werken (à € 7,50).

‘Elke restaurant op de Shortlist staat ook op de mijne.‘ Chef-kok Yvette van Boven is alvast lyrisch over de nieuwe Shortlist Amsterdam. En dat snappen wij wel, want het blauwe boekwerk is er weer een om van te watertanden. Deze vierde editie is gewijd aan troostvoer – in de meest culinaire zin van het woord. De zussen Floor en Famke van Praag, niet toevallig onze Uitkrant-recensenten, wisten 10 geliefde Amsterdamse restaurants ertoe te verleiden 42 van hun beste comfortfoodrecepten te delen: van de pie met paddenstoelen van Slagerij de Beurs (foto) tot de legendarische hemelse modder van Hotel de Goudfazant. Shortlist – restaurants & hun beste comfortfoodrecepten, shortlist-amsterdam.nl

COCKTAILBAR MIRACLE In de VS is het al jaren een razend populair fenomeen en deze winter ontkomen wij er hier ook niet aan; de eerste ‘Miracle’-cocktailbar van de stad is een feit. Denk massa’s kerstballen, twinkelende lichtjes, Mariah Carey uit de speakers en ‘christmapolitans’ in hysterische mokken. Kortom: bij Boom Chicago vier je kerst in al zijn kitscherige glorie. t/m 3 januari Boom Chicago

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO DEC_JAN 2021_SV2.indd 39

PETROVSKY & RAMONE VOOR SHORTLIST AMSTERDAM

10 december t/m 23 januari amsterdamlightfestival.com

12-11-2021 12:00

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

ijskoude duik

WINTERZWEMMERS IJSDUIKEN VOOR DUMMIES • Neem alvast elke dag een koude douche om aan het gevoel te wennen. Of start in de zomer met regelmatig buiten zwemmen en wen geleidelijk aan het steeds verder afkoelende water. Begin kort en ga steeds langer. • Bereid je goed voor: kies een plek – liefst uit de wind – waar je gemakkelijk het water uitkomt, zorg voor een handdoek en warme kleding en een thermoskan met thee op drinktemperatuur. • Ga niet alleen, het veiligst is als er iemand aan de kant toezicht houdt. • Zorg voor een warming-up en loop rustig het water in, of laat jezelf langzaam zakken, om geleidelijk te wennen. Voel je een schrikreactie? Let dan goed op je ademhaling en blijf kalm. • Ga niet te lang, luister naar je lichaam en beweeg je vingers en tenen regelmatig. • Gebruik in het donker of druk water een boei. Een felgekleurde badmuts is ook goed voor de zichtbaarheid en voorkomt warmteverlies via je hoofd. • Droog je naderhand meteen af en trek iets warms aan. Doe dan weer een warmingup. Als je gaat douchen, bouw de temperatuur dan rustig op.

‘HET IS BIJNA EEN OBSESSIE’ Annabel Médard (42, archeoloog) duikt elke dag de Amstel in. ‘Door een blessure kon ik vorig jaar niet hardlopen. Omdat ik wilde blijven bewegen en op een woonboot woon, besloot ik te gaan zwemmen. Sindsdien zwem ik elke dag minstens een kilometer, vaak meer. Het is bijna een obsessie. Gewenning doet een hoop; hoe vaker je zwemt, hoe beter je tegen de kou kunt. Ik zwem altijd in bikini, met een zwembril, oordoppen en een badmuts. Voor de veiligheid neem ik een boei mee met daarin mijn telefoon en droge thermokleding. Ik krijg veel reacties van mensen, soms voel ik me een soort circusact. Mijn woonbootburen kennen me inmiddels, die zwaaien als ik langskom.’

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO DEC_JAN 2021_SV2.indd 40

12-11-2021 12:00

S WIE DURFT?

Een kilometertje bibberen in de Amstel of een ijsplons in de Sloterplas: winterzwemmen is hot. Maar waaróm? ‘Dat gevoel naderhand is verslavend.’ tekst Floor van Dijck foto Adobe Stock

e staan klaar met honderden, nee, wel duizenden tegelijk. Oranje mutsen op, bibberend of springend, om na het startschot met zijn allen tegelijk richting zee te rennen. Vol erin en dan snel, met ingetrokken tepels en een leguanenhuid er weer uit. Brrr! Maar voor een groeiende groep mensen is de nieuwjaarsduik geen jaarlijks ritueel dat al dan niet vanuit de behaaglijke warmte van de woonkamer wordt gadegeslagen. Nee, deze koudwaterhelden doen bijna elke dag wel een nieuwjaarsduik in gracht, Amstel of IJ.

ZWEMMERS EN DIPPERS Winterzwemmen en koudetraining is niets nieuws: de Griekse arts Hippocrates schreef al over de heilzame werking van koud water. En in allerlei culturen vind je varianten van ijszwemmen, van de Russische tsaren tot de Germanen en de Finnen. Doordat door de lockdowns zwembaden en sportscholen lange tijd dicht waren, nodigde dat uit tot creativiteit; we herontdekten het fenomeen ‘buiten’. Tel daarbij de toch al groeiende populariteit van de ijstrainingen van Wim

Hof op en je begrijpt waarom sinds vorig jaar steeds meer mensen ’s winters een duik nemen in open water. Die koudwatertrotseerders zijn globaal in te delen in twee groepen: de zwemmers en de dippers. Voor de eerste groep draait het vooral om de beweging. Ze zwemmen als sport en voor ontspanning in natuurwater en doen dat ook in de winter – sommigen in een wetsuit, anderen niet. Je hebt solozwemmers, groepszwemmers (die het doen met vrienden of buren) en verenigingszwemmers. Zoals de Amsterdamse tak van ijszwemvereniging IISA, die op 11 en 12 december het NK IJszwemmen organiseert. Het hoogst haalbare is de ijsmijl: 1609,34 meter in water onder de 5 graden. Want pas dan mag je spreken van ijszwemmen; bij warmer | water heet het ‘winterzwemmen.’ ALS EEN WALRUS Voor de andere groep draait het meer om de ervaring van kou. Die doen aan speciale training gericht op de effecten van de onderdompeling in ijskoud water. Deze laatste

HIPPOCRATES SCHREEF AL OVER DE HEILZAME WERKING VAN KOUD WATER

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO DEC_JAN 2021_SV2.indd 41

12-11-2021 12:00

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

ijskoude duik

HET ECHT FIJNE GEVOEL KOMT ZODRA JE HET WATER UIT STAPT

‘ZO TRAIN IK MEZELF IN BEWUSTWORDING’ Mare Roorda (25, kunstenaar en coach voor hoogsensitieve personen) ziet buitenzwemmen als een spirituele ervaring. ‘Elke week ga ik vanuit Amsterdam naar het strand om de verbinding met de zee aan te gaan. Het is bijzonder te voelen hoe het water me omarmt en draagt. Daarnaast is het voor mij een methode om mezelf te trainen in bewustwording. Het is een oefening in observeren: hier ben ik en daar is de kou, en om de onvrijwillige reacties te onderzoeken, zoals het verlies van je adem. Wat gebeurt er dan, wie heeft de controle? Dat is een houding die ik meeneem in mijn dagelijks leven. Ik zwem het hele jaar door, ook in de regen.’

categorie is vooral bekend door kougoeroe Hof en zijn gelijknamige methode met ijsbaden, maar ook door de oprukkende ‘walrusclubs’; communities van ijszwemmers. Remy Draaijer is personal trainer en de drijvende kracht achter de dichtstbijzijnde Walrusclub: die in Zandvoort. ‘Het concept komt uit Rusland en het is onderdeel van een visie van de werking van de natuur op het lichaam. Daaruit blijkt dat koudetraining goed is voor je gestel. Wij doen eerst een gedegen opwarming van het lichaam en gaan dan kort – twintig seconden tot maximaal twee minuten – het ijskoude water in. Daarna is het belangrijk dat je weer goed

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO DEC_JAN 2021_SV2.indd 42

opwarmt en bewust je lichaam ‘navoelt’.’ Want ijskoud water doet nogal wat met je lijf: ‘Als je erin stapt, trekken alle vaten samen. Je hart pompt snel bloed naar je organen, je ademhaling versnelt en je lichaam maakt adrenaline en cortisol aan’, vertelt Draaijer. ‘Dat noemen we het koude-effect. Het is gymnastiek voor je bloedvaten en activeert je immuunsysteem. Je metabolisme krijgt een boost, je huid trekt zich strak: dat is een lekker gevoel. Kou werkt ook verzachtend bij pijn en zwellingen.’ Maar het echt fijne gevoel begint op het moment dat je uit het water stapt en weer opwarmt. Draaijer: ‘Dan voel je je eufo-

risch. Het is een overwinning op jezelf. Ik hou zelf niet echt van kou, maar ijszwemmen is verslavend omdat je je er zo goed door gaat voelen.’ BRAINFREEZE-ALARM Maar naast al die voordelen zijn er ook risico’s. Zoals een koudeshock, waarbij je door de overgang gaat hyperventileren en last kunt krijgen van hartritmestoornissen. Of een brainfreeze, die kan optreden als je hoofd te koud wordt. En als je te lang in het water ligt, kun je bovendien onderkoeld raken. Begin daarom goed voorbereid. Start bijvoorbeeld met één à twee keer per week en

12-11-2021 12:00

8X WINTERHAPPEN tekst Pauline Arkesteijn

Romantisch kaasfonduen, chocomel slurpen of oliebollen stouwen: acht plekken voor warme, winterse kost. CHOCOLÁTL

‘TOEN HET VROOR, WAS HET WEL AFZIEN’

Dit schattige zaakje in de Jordaan verkoopt een paar van ’s werelds beste chocoladerepen, maar ze bieden ook hemelse warme chocolademelk en genoeg snoepgoed voor de hele winter.

Jelle Huiberts (35, drummer) begon met buitenzwemmen in coronatijd.

CAFÉ BERN

‘Elke donderdagochtend duik ik met drie benedenburen bij ons de Kostverlorenvaart in. Dan zwemmen we naar de overkant en weer terug. Maximaal tien minuten, het hele jaar door. Toen het vorig jaar vroor, was het wel afzien; je merkt vooral dat je handen en voeten dan echt koud worden. En als je eruit komt, gloei je helemaal: een grappige tegenreactie van je lichaam. Ik ben oktober vorig jaar begonnen en het is een vast agendapunt geworden.’

Hazenstraat 25-A

De beste kaasfondue eet je hier op de Nieuwmarkt, waar het authentieke Zwitserse ook nog eens van het interieur afspat. Alsof je op wintersportvakantie bent – maar dan naast de deur.

Nieuwmarkt 9

MOEDERS Ouderwets goeie erwtensoep vind je bij Moeders, in een knus hoekpand op de Rozengracht. Hier eet je – behalve die soep dus, mét spek en worst van slagerij Louman – ook andere Hollandse gerechten, zoals hutspot en appeltaart.

Rozengracht 251

5X ZWEMSPOTS • Een steiger is een goed startpunt voor winterzwemmen. Een fijne vind je achter Hotel Buiten aan de Sloterplas of op het Marineterrein bij Pension Homeland. Kun je na je duik meteen een kop thee bestellen. • In Noord wordt het hele jaar door gezwommen bij het sluisje aan de Nieuwendammerdijk, vanaf de lage kade tegenover het gelijknamige café. • De Gaasperplas heeft het schoonste zwemwater van de stad. Het is ook de thuisbasis van openwater-zwemvereniging Z0Z. Leden mogen de douches en kleedruimten van Gaasperplas Windsurfing gebruiken. • Bij Jeugdland aan het Nieuwe Diep zijn elke zondagochtend trainingen van IJszwemverenig IIsa onder leiding van een ervaren ijszwemmer. • Voor een idyllische winterduik moet je naar Overveen; daar vind je Het Wed, een prachtig rustig duinmeer.

bouw ook de tijd in het water langzaam op, anders kun je last krijgen van uitputting en overbelasting. Zwemmen in ijswater is overigens een stuk pittiger dan zitten in een ijsbad, want als je stilzit, vormt er een warm laagje rondom je lichaam. Dat heb je niet als je blijft bewegen. Dan koelen vooral handen en voeten heel snel af. En hoe getraind je ook bent: koud blijft koud. Er is niemand die zonder iets te voelen gewoon het ijskoude water inloopt. Het is dus een kwestie van wennen én steeds weer doorbijten; zo voelen de winterzwemmers zich elke keer weer een overwinnaar op de kou.

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO DEC_JAN 2021_SV2.indd 43

DE BAKKERSZONEN Brood, banket, gebak; de kunst van het bakken is van generatie op generatie doorgegeven bij De Bakkerszonen. Zo ook het recept voor overheerlijke oliebollen. Die kun je zelfs laten thuisbezorgen – weer een zorg minder tijdens de feestdagen.

CAFÉ DE WETERING

Mosveld 113

Harde muziek heb je hier niet; dit oergezellige café is echt bedoeld voor goede gesprekken, nieuwe mensen ontmoeten en samen met de kroegkat opwarmen bij de open haard – met bijbehorende borrelhap natuurlijk. Weteringstraat 37

CAFÉ JAAP Dit is de ideale plek om neer te ploffen na een paar sportieve schaatsrondjes op de naastgelegen Jaap Edenbaan. Trakteer jezelf in zo’n geval vooral op een broodje rookworst met bier, terwijl je langzaam het gevoel in je voeten weer terugkrijgt.

Radioweg 64

DE VERGULDEN EENHOORN

Even een paar eeuwen terug in de tijd stappen doe je in deze razend sfeervolle stadsboerderij. Gelukkig komt de bourgondische menukaart wel uit 2021: die varieert van langzaam gegaard varkenshammetje tot vega(n) gerechten. Ringdijk 58

BRECHT

Naast dat je hier natuurlijke van goede, Duitse bieren kunt genieten, is ook om de inrichting een bezoekje waard. Geen houten reet door barstoelen, maar lekker relaxen op de bank of fauteuil, zoals je thuis ook zou doen. Weteringschans 157

12-11-2021 12:00

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

restaurants

UIT ETEN

De leukste nieuwe restaurants, eetcafés en traiteurs

tekst Famke en Floor van Praag @shortlist-amsterdam.nl

BAR BACHRACH

FOTO'S ANOUK ERISMAN

eten service sfeer Prijs driegangenmenu: ca. € 32 (tasting menu: € 52)

BAR BACHRACH

oms, als je iets vaak genoeg hardop wenst, wil het universum nog weleens meewerken en krijg je je zin. Zo gebeurde het ook bij Famke, die al jarenlang naar boven kijkt en roept dat ze Midden-Oosters wil eten in een stijlvolle setting met lekkere wijn. En toen was daar ineens Bar Bachrach in Oost, pal naast restaurant Wilde Zwijnen en van dezelfde eigenaren. Stijlvol was het al toen het nog De Eetbar heette: eigenaresse Julia Bachrach heeft daar een oog voor en richtte de ruimte een paar jaar geleden minimalistisch in met veel hout, een zwart-witte tegelvloer, strakke bar, mooie zwarte hanglampen en knappe kunst aan de muur. Het is nu iets meer aangekleed, met flessen wijn op de bar, een Ann Demeulemeester-lamp en raffiakussens. Als we komen aanfietsen zien we een neon aubergine voor het raam: het nieuwe logo (en per ongeluk ook groente-emoji met dubbele betekenis). Maar het past

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO DEC_JAN 2021_SV2.indd 44

knalt aan alle kanten. De vissoep is ook al zo geweldig: een langoustine, mosselen en een stuk kabeljauw drijven in een dikke, krachtige soep die een lekkere scherpte OP Z’N TEL AVIVS achter in je keel geeft. Voor het ultieme comfortgevoel bestellen we We zitten meteen heel knus, met een fijn bossanova-achtig muziekje, de gerookte aubergine met tahini, zachtgekookt ei en kruiden: lekker gedimde lichten, kussens in onze rug en een goed glas Sylvaner in de veel romigheid, hoewel wij de rookhand. We beginnen op z’n Tel-Avivs smaak wat te penetrant vinden. met een Jerusalem bagel en dips als Liever zetten we onze tanden in de bloemkoolsteak die komt met labne harissa, hmutzim, tahini gebakken feta, gedroogde olijven za’atar en een bakje gepekelde en schug (of zhoug, een soort pesto groenten. Het lekkere brood met van koriander en groene pepers). nigellazaad en za’atar wordt hier Dolblij worden we van al die prikdoor de Israëlische chef Yaniv kelingen in onze mond in combinaLenga zelf gebakken. De kaart, tie met dit fijne sfeertje. Als het ons met veel groenten en vis en een eindelijk lukt de bar te verlaten, enkel vleesgerecht, is ontzettend denkt Floor te zien dat Famke aansprekend, dus we laten de tafel dankbaar naar boven kijkt en vol zetten om zoveel mogelijk te proeven. Een van de hoogtepunten de ogen samenknijpt, maar het is de rauwe harder met bloemkool- kan ook een opkomend niesje zijn geweest. tabouleh, granaatappel, sinaasappelvinaigrette, flinters rode peper, munt en geroosterde amandelen. Javaplein 25 Een allesomvattend, fris bordje dat barbachrach.nl wel bij het nieuwe concept: in Israël, Syrië, Turkije en Libanon doen ze nu eenmaal veel met aubergines.

12-11-2021 12:00

45 MONT BLANC De eigenaren van het succesvolle Bistrot des Alpes klimmen nog een niveautje hoger met fine diningrestaurant Mont Blanc in De Pijp. Alles is hier geïnspireerd op de Haute Savoie, de geboortestreek van chef-kok Thibault Casasole. In het modernknusse interieur (natuurlijk met houten chaletplanken tegen de muren) eet je een vast menu van minimaal vijf gangen (€ 75). Denk aan verfijnde Savoie-gerechten als beekridder (zoetwatervis) met beurre blanc en waterkers, ree met rode kool of eekhoorntjesbrood en cantharellen met de bijzondere berg-geitenkaas Bleu des Aravis. Govert Flinckstraat 308 restaurantmontblanc.nl

Arca is het nieuwe restaurant van de Portugese sterrenchef Henrique Sá Pessoa (nr. 38 bij The Best Chefs of the World) in het Amsterdamse Art’Otel. Sá Pessoa staat natuurlijk niet zelf achter de pannen op de Prins Hendrikkade, maar heeft zijn talentvolle Portugese protegés gestuurd. Verwacht cocktails met bordjes om te delen, bijvoorbeeld boterzachte varkenswangetjes uit Alentejo, octopussalade en arroz (rijst) met zeevruchten. JORANE CUPPEN

FOTO'S ANOUK ERISMAN

ARCA

Martelaarsgracht 5/hoek Prins Hendrikkade arcaamsterdam.com

RASOI BISTRO SUZETTE Het kan met de pandemie en de bijbehorende onzekerheid te maken hebben, maar boterig Frans comfortfood is helemaal terug in de stad. Ook het charmante Bistro Suzette op de Lijnbaansgracht maakt troostrijke Franse klassiekers met her en der een eigentijdse twist. Op de kleine kaart vind je gerechten als onglet (longhaas) met rodewijnsaus, harder met een brandadekroketje en kerrie-beurreblanc en natuurlijk crêpes suzette: flinterdunne flensjes geflambeerd met sinaasappellikeur. Lijnbaansgracht 246 bistrosuzette.nl

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO DEC_JAN 2021_SV2.indd 45

Bij weelderig ingericht restaurant Rasoi in de Rivierenbuurt staat de authentieke Indiase keuken centraal, zonder concessies aan de Nederlandse (of Britse) smaak. De aromatische gerechten komen uit alle windstreken van het land. Van een langzaam gegaard lamsvleesgerecht uit noordelijk Rajasthan tot viscurry uit Kerala in het uiterste zuiden. Vanzelfsprekend is er ook veel vegetarisch te kiezen, zoals aloo gobhi paneer: Indiase kaas met bloemkooltandoori, aardappelpuree en korianderolie. Ook take-away en bezorging. Maasstraat 10 rasoiamsterdam.nl

12-11-2021 12:00

krant KRANT

winkels

ETEN & DRINKEN EN ZO

GEZIEN

EN ZO...

De nieuwste & leukste winkels in de stad

tekst San van de Ven

EEN TANDJE BIJ tekst Tamar Terpstra

Na de hoogtijdagen in de VS in de jaren tachtig en mid zeroes is-ie weer hartstikke terug: de grill. Ook in het Amsterdamse straatbeeld duikt de tandversiering op. Ruim tweeduizend jaar geleden werden ze al gedragen: mondsieraden. Door de Etrusken bijvoorbeeld, en ook de Maya’s waren er dol op. Maar de variant die we nu steeds meer zien, de grill (of grillz, zoals de meervoudsvorm tegenwoordig wordt genoemd), kwam pas op in de jaren tachtig in New York. In wijken als The Bronx gebruikten tandartsen goud als goedkope vulling, waarna rappers het blinkende bekkie zagen als een ode aan hun wijk – en als statussymbool, al dan niet steeds zwaarder versierd met extra goud en diamanten. Sinds (pop)sterren als Katy Perry, Beyoncé en Anouk ze dragen, is het imago wel veranderd, zegt Milan Snitker, eigenaar van grilzz020, het grootste grillz-bedrijf in Amsterdam. ‘Mensen dragen een grill niet voor een gangsterlook, maar als een sieraad. En dat is het ook.’ Hoewel nog niet iedereen dat zo ziet, ondervond de Amsterdamse Melissa Pengel (20): ‘Voor mijn twintigste verjaardag mocht ik van mijn moeder een sieraad uitkiezen. Toen ik thuiskwam met een grill in mijn mond, moest ik haar wel een paar keer uitleggen dat dit ook gewoon een sieraad is.’ Ook je gebit voorzien van een likje goud of zilver? Nu is vooral de window-grill populair; alleen een omlijsting van je tand. Snitker: ‘De meesten kiezen voor een window op de hoektand. Maar jongens gaan ook nog soms voor andere tanden of voor een cap, die de hele tand bedekt.’ Goedkope stalen grillz met een laagje goud zijn er al vanaf twee tientjes, maar voor 14-karaats goud zit je al snel boven de zeshonderd euro. Of ga voor iets écht bijzonders (en duurs), zoals een randje diamanten of de drie Andreaskruisen erin gegraveerd.

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO DEC_JAN 2021_SV2.indd 46

MOTEL A MIIO Knappe keramiek om verliefd op te worden, dat is waar Motel a Miio voor staat. Jaren geleden begonnen vriendinnen Anna von Hellberg en Laura Castien keramiekwinkel Motel a Miio in München. Het sloeg aan: zaken in heel Duitsland volgden en ook over de grens bleken interieurfans de aardewerken borden, kopjes en schalen groots in te slaan. Elk item wordt gemaakt door pottenbakkers in Portugal en met de hand beschilderd – en is dus uniek. Hele serviessets verkopen ze ook (vanaf € 129); ideaal als je wilt uitpakken tijdens de kerstdis. Huidenstraat 16I motelamiio.com

12-11-2021 12:00

MADAME CHAI Sevda Ayar begon de opleiding tot theesommelier toen haar zoontje ziek werd – kanker – en ze afleiding zocht. In 2019 overleed hij op 11-jarige leeftijd. Als eerbetoon aan hem begon Ayar de webshop Madame Chai, waar ze biologische, zelfgemixte theeën verkoopt. Onlangs kwam haar droom uit: een eigen theewinkel in hartje centrum. Met bijzondere theeën (zoals ananas-citroen detox en popcorn-gember-kaneelthee, vanaf € 6,95 per 100 g), thee-accessoires en cadeausets. Prins Hendrikkade 8B madamechai.nl

HUNQ STORE Hoe knap je ook bent: als je niet lekker ruikt, is dat een afknapper. Vanuit die gedachte begon ondernemer Hyun Yeu (bekend van de Koreaanse beautywinkel Laboratory K) zijn nieuwe geurenlijn Hunq. De eerste vijf geuren baseerde hij op mannelijke archetypen die menig hoofd op hol brengen: van de automonteur tot de timmerman – zoals je ze ook in pornofilms ziet. De hele collectie staat online, maar of de geuren (€ 149 voor 100 ml) écht opwindend zijn, kun je het beste zelf testen in de winkel in de Huidenstraat. huidenstraat 29C hunq.amsterdam

A.K.A. TROPIKALIA Clutches, vazen, oorbellen: de Braziliaanse ontwerper Lua Mugalhaes maakt de mooiste kunstwerkjes van gerecyclede acryl. Voor haar Matisse-collectie, met o.a. oorbellen, kunstprints en een spiegel in bonte kleuren, liet ze zich inspireren door de kunstschilder. Fijn: haar ontwerpen zijn niet schreeuwend duur. Voor een setje oorbellen betaal je € 25. Weteringschans 69 nl.akatropicalia.com

GIMME GLITTER ‘De wereld staat in de fik en we staan allemaal aan de zijlijn en maken geen verschil – ik wil wél een klein verschil maken.’ Elin Engelhard begon in coronatijd haar Instagramboetiek Gimme Glitter in vintage pareltjes (van een Chanel-zonnebril en een Harley Davidson-shirt tot een merkloze glittertop) en handgemaakte sieraden, en wat bleek: de items vlógen de webshop uit. In haar nieuwe zaak in de Herenstraat is het niet anders. H&M-prijzen vind je er niet, maar dat is dan ook Engelhards punt: fast fashion is een ramp, (duurzame) kwaliteit kost geld. Herenstraat 19 gimme-glitter.com

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO DEC_JAN 2021_SV2.indd 47

12-11-2021 12:00

krant KRANT

ETEN & DRINKEN EN ZO

de buurt

HET HART VAN MOKUM De oude Joodse buurt mag de afgelopen eeuw dan bijna weggevaagd zijn, de geschiedenis blijft hier voelbaar. Liesbeth Bijvoet van het Joods Cultureel Kwartier neemt ons mee naar haar lievelingsplekken. tekst Olivier Kemme illustratie Barbara van den Berg/Salty Stock

e wijk bij het Waterlooplein en De Plantage stond begin vorige eeuw nog bekend als de Jodenbuurt; het stadsdeel waar ooit veel Joodse Amsterdammers woonden. Tegenwoordig wordt het aangeduid als het Joods Cultureel Kwartier: een plek waar je vlak bij elkaar Het Joods Historisch Museum, de Portugese Synagoge, de Hollandsche Schouwburg en het Nationaal Holocaust Museum vindt. De Joodse geschiedenis van Amsterdam, of in het Jiddisch Mokum, is hier nog zichtbaar, hoewel veel uit die tijd niet bewaard is gebleven. ‘A ls ik nu naar buiten kijk vanuit het Joods Historisch Museum, besef ik dat er zo veel is veranderd. Ook in mijn leven als Amsterdammer. Vroeger kwam ik nog weleens op het Waterlooplein, maar het enige wat ik er nu nog herken, is de geur van tweedehandskleding’, zegt Liesbeth Bijvoet, zakelijk directeur van het Joods Cultureel Kwartier. Na de Tweede Wereldoorlog keerden maar weinig Joodse inwoners terug, waarna er ongebreideld werd gesloopt en vervangen. ‘Maar doordat er nog

levendige Joodse volksbuurt. Het is een schitterend gebouw waar niet alleen concerten plaatsvinden, maar ook trouwerijen en andere evenementen.’ Tot en met 1943 fungeerde het gebouw uit 1766 als synagoge, maar na de oorlog raakte het vervallen. Inmiddels is het overgedragen aan stichting Uilenburgersjoel, die het joodse karakter van het gebouw in ere wil herstellen. Nieuwe Uilenburgerstraat 91

steeds veel verandert, vallen me ook steeds meer nieuwe details of gebouwen op. Hierdoor blijf ik de buurt constant herontdekken en herwaarderen.’ Wat je echt moet zien tijdens je bezoek aan het Joods Cultureel Kwartier? Bijvoet geeft tips. HUIS DE PINTO Huis de Pinto was een voormalig woonhuis van een Portugees-Joodse familie. Van 1975 tot en met 2012 zat hier een vestiging van de Openbare Bibliotheek, tegenwoordig is het een literaire en culturele ontmoetingsplek. Naast een ruilbieb worden hier ook evenementen georganiseerd. ‘Het mooist vind ik dat bewoners hard vechten voor deze plek. Zo hebben ze het gebouw behoed voor de sloop in de jaren zeventig en schreven ze in 2012 een plan over de bestemming van het gebouw. Dat plan is goedgekeurd en Huis de Pinto is het resultaat.’

Liesbeth Bijvoet is sinds 2012 zakelijk directeur van het Joods Cultureel Kwartier, waaronder het Joods Historisch Museum, de Portugese Synagoge, de Hollandsche Schouwburg en het Nationaal Holocaust Museum vallen. Al negen jaar komt ze daardoor dagelijks in dit deel van de stad. Als geboren en getogen Amsterdamse ziet Bijvoet als geen ander de grote betekenis van de Joodse cultuur voor onze stad.

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO DEC_JAN 2021_SV2.indd 48

Jodenbreestraat 15

PANTHEON BOEKHANDEL Een eindje verderop zit boekhandel Pantheon. Die is breed georiënteerd, maar sinds 2018 vind je op de eerste etage A la Carte, de meest gespecialiseerde reisboekhandel van de stad. ‘Tijdens de coronacrisis zijn we met z’n allen meer gaan lezen. Omdat de boekenwinkels het zwaar hadden, riepen ze op vooral lokaal te kopen. Zo heb ik Pantheon ontdekt, een prachtige boekhandel die zeker een bezoek waard is.’

MOZES EN AÄRONKERK De Mozes en Aäronkerk is ontstaan als schuilkerk en werd tussen 1980 en 2014 niet gebruikt als godshuis, maar voor culturele bijeenkomsten. Tegenwoordig is het schitterende gebouw weer in gebruik als roomskatholieke kerk, waar ook veel hulp en bijstand aan armen, eenzamen en daklozen wordt verleend. De kerk is niet te missen op het zo veranderende plein. ‘Het is zo’n herkenbaar gebouw. Ik vind het ook mooi dat de Portugese Synagoge en de rooms-katholieke Mozes en Aäronkerk zo dicht bij elkaar staan.’

Sint Antoniesbreestraat 134

Waterlooplein 207

UILENBURGERSJOEL ‘De Uilenburgersjoel is een van de weinige overgebleven gebouwen uit de eens zo

CAFÉ-RESTAURANT DE PLANTAGE In een monumentaal pand midden in de Plantagebuurt zit Café-Restaurant De

Sint Antoniesbreestraat 69

LIESBETH BIJVOET

TONY’S NY CITY BAGELS Al dik twintig jaar wordt hier de klassieke bagel verkocht zoals hij in New York wordt gegeten – dat weet de eigenaar doordat hij zelf uit die stad komt. Bijvoet: ‘Voor mij is dit de plek om tussen de middag een lekker broodje te halen. Mijn favoriet is de bagel met cream cheese en gerookte zalm.’

12-11-2021 12:00

DE GROENE WEESPERSTRAAT Ooit was de Weesperstraat de ader van de Joodse buurt, door de bewoners in het Jiddisch Wazepergas genoemd. Na de oorlog werd de verlaten straat afgebroken en weer volgebouwd. Jarenlang moest de straat alsmaar breder worden; het plan was zelfs om er een driebaansweg van te maken. In de jaren zeventig werd hardop gedroomd over een moderne boulevard van het Amstelstation tot aan het IJ. Tegenwoordig is het omgekeerd: er wordt steeds meer gekeken naar hoe de Weesperstraat groener en minder druk kan. Ter hoogte van het Nationaal Holocaust Namenmonument is de Weesperstraat versmald om meer ruimte te geven aan het monument en de voetgangers. Een mooie plek om een wandeling te maken dus.

tijdens de Tweede Wereldoorlog uit Nederland zijn gedeporteerd en vermoord. ‘Het is zo’n mooi en belangrijk monument. Het laat duidelijk zien hoeveel mensen ons zijn ontnomen tijdens deze oorlog.’ Herdenkingspark

Plantage Kerklaan 36

NATIONAAL HOLOCAUST NAMENMONUMENT Na lang gesteggel werd in september het Nationaal Holocaust Namenmonument onthuld. Het monument bestaat uit 102.000 bakstenen met daarop de namen en de geboorte- en sterfdatum van degenen die

04 UK ETEN & DRINKEN ENZO DEC_JAN 2021_SV2.indd 49

DIRK P.H. SPITS

Plantage. Vanuit de houten serre kijk je uit op een volière met Noord-Hollandse weidevogels en het Artisplein. ‘De plek is natuurlijk uniek, zo vlak bij Artis. Maar daarnaast is het eten heerlijk! Ik vind het heel fijn om hier zelf te dineren of gasten mee naartoe te nemen.’ DIGNITA HOFTUIN Vlak bij het Namenmonument zit Dignita Hoftuin, een onverwacht rustpunt in de drukte van de stad. In het glazen restaurant brunch je (‘all day’, dus haast je niet) met uitzicht op de stadstuin en aan de overkant de Hermitage. ‘Dignita Hoftuin is echt een verborgen parel.’

JOODS CULTUREEL KWARTIER In de buurt van het Waterlooplein en De Plantage kun je op nog geen vierkante kilometer het Joods Historisch Museum met het Kindermuseum, de Hollandsche Schouwburg, de Portugese Synagoge en het Nationaal Holocaustmuseum vinden. Het zijn de plekken waar je wordt herinnerd aan het verleden van de buurt, maar waar je ook alles leert over de Joodse cultuur. In de Portugese Synagoge zit ook Ets Haim, de oudste nog actieve Joodse bibliotheek ter wereld.

12-11-2021 12:00

Museumhoppen maakt Amsterdam Mokum Ontdek alle musea van je stad

iamsterdam.nl/agenda ad UK Museumhoppen maakt Adam Mokum 210x276-2.indd 1 02 UK AGENDA DEC_JAN 2021_MB1_SV.indd 50

e ĳ het aanbod online

01-11-2021 16:41 12-11-2021 11:39

21 16:41

winter 2021

KRANT

t/m

62 64 66

AGENDA: MUZIEK, THEATER, DANS, CABARET, FESTIVALS, MUSEA & EXPOSITIES COLOFON 21 QUESTIONS: YOUNG GYU CHOI TERUGBLIK: NIEUWJAARSDAG

Even genoeg van de bedrijfskantine? Bij Theater Bellevue kun je elke middag aanschuiven voor een theatervoorstelling van maximaal een uur. Hun Lunchtheater vormt al 35 jaar de springplank voor nieuw schrijftalent en een proeftuin voor oude rotten. In december zie je er Vreemdgangers, geschreven door Tjeerd Posthuma, over de na- én voordelen van vreemdgaan. In januari speelt Volim Te (Ik hou van jou) van de debuterende Nederlands-Kosovaarse toneelschrijver Vera Morina en regisseur Abdel Daoudi (zie foto). In een mix van sciencefiction en psychologisch drama doet Morina een poging te begrijpen wat er is gebeurd tijdens de oorlog in Joegoslavië. Grote thema’s als rouw, oorlog en familie komen voorbij – en dat om half één ’s middags. 12 januari t/m 7 februari Theater Bellevue

02 UK AGENDA DEC_JAN 2021_MB1_SV.indd 51

BENNING & GLADKOVA

BELLEVUE LUNCHTHEATER

12-11-2021 11:39

KRANT

POP

MY BABY Het Amsterdamse trio My baby maakt spirituele swamprock, gemixt met invloeden uit dansbare elektronische muziek, dub, funk, gospel en soul. wo 1 dec 20:30 Paradiso € 24,BILL STEWART TRIO Als het om jazzdrummen gaat, staat Bill Stewart al meer dan dertig jaar aan de top. Onlangs vormde hij een nieuw trio onder zijn eigen naam, met generatiegenoot Larry Grenadier op contrabas en de jongere tenorsaxofonist Walter Smith III. Hun recente album ‘Band Menu’ klinkt enerzijds ingetogen en melodieus, anderzijds inventief en rijk van vorm. do 2 dec 20:30 Bimhuis € 18,JAYH Jayh is een Nederlandse R&B artiest en producer bekend van de hit ‘Mijn Baby’ van zijn eerste mixtape ‘Jayh.nl’ en de track ‘Mijn Hossel’ met Hef, Adonis en Kempi. do 2 dec 19:30 Melkweg € 17,25 MURDER BY DEATH Het Amerikaanse Murder by Death is een vijfkoppige indierockband en speelt een breed scala aan muziek, waaronder instrumentals, rock en alt.country. De cello zorgt voor een gothic geluid met af en toe westerse referenties. vr 3 dec 19:00 Melkweg € 17,25 FRIDAY Het nieuwe Nederlandse popduo Friday, Koen Brouwer en Quinten Huigen, zijn beiden geen onbekenden in de Nederlandse tv- en muziekwereld. Onlangs bracht Friday hun debuutsingle ‘21’ uit. Het nummer werd mede geproduceerd door Cenzo Townshend, bekend van zijn werk met grote artiesten als Kings of Leon en U2. vr 3 dec 20:30 Bitterzoet € 14,50 BOI AKIH - MESSIAH De Messiah van Händel door Boi Akih: een vernieuwende, swingende en actuele uitvoering van de Messiah. Als collectief baant Boi Akih zich een geheel eigen weg door dit meesterwerk met een persoonlijk muziekidioom en in een onalledaagse bezetting. za 4 dec 20:00 Het Concertgemaal € 21,50 AMSTERDAM SINFONIETTA + THOMAS OLIEMANS FORMIDABLE Bekende en onbekende chansons van Jacques Brel tot Claude advertentie

Bach Magnificat za 11 | ma 13 december Het Concertgebouw orkest.nl

François en van Charles Trenet tot Stromae, en klassieke werken voor strijkers van Ravel, Rameau, Debussy en Fauré, laten de onmiskenbaar Franse klank door de eeuwen heen horen. za 4 dec 18:30 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 33,IC3PEAK Dit excentrieke duo uit Moskou produceert een diepzinnig geluid van experimentele hiphop en witch house. In hun teksten drijft IC3PEAK op satirische wijze de spot met onderdrukking en propoganda in hun thuisland, maar ook thema’s als feminisme en de dood blijven niet onbelicht. zo 5 dec 19:30 Melkweg € 18,40 MICK JENKINS De Amerikaanse hiphopartiest Mick Jenkins staat bekend om zijn aanstekelijke en vooruitstrevende muzikale creaties. Zijn eerste mixtape ‘Trees & Truths’ bestaat uit harde lyrics gecombineerd met jazzy invloeden. ma 6 dec 19:30 Melkweg € 23,THE JESUS AND MARY CHAIN Op 31 augustus 1987 brachten deze post-punkiconen na een ijzersterk debuut hun tweede album uit, genaamd ‘Darklands’. Inmiddels is de bijdrage van de band niet meer weg te denken als progressief keerpunt waarmee muziek in de jaren ‘80 voorgoed veranderde. di 7 19:30 Melkweg € 43,15 TRIJNTJE OOSTERHUIS & HET JAZZ ORCHESTRA OF THE CONCERTGEBOUW: WONDERFUL CHRISTMASTIME Het Jazz Orchestra of the Concertgebouw staat internationaal bekend om hun een ijzersterke ritmesectie en dito blazers. Tijdens ‘Wonderful Christmastime’ komen Trijntje en deze bigband van wereldformaat samen om een swingend kerstfeest te vieren! wo 8 dec 19:00 en 21:15 Het Koninklijk Concertgebouw € 44,SNELLE - FF TUSSEN ONS Een eerlijke show met muziek van zijn Lieve Jongens Band, sterke maar ook minder sterke verhalen en inside jokes. wo 8 dec 20:00 Schouwburg Amstelveen € 33,50 RAMÓN VALLE + GASTMUSICI - BOUNDLESS FORCES ‘Boundless Forces’ is een reis door het leven van Ramón Valle, waarin zijn Cubaanse roots en zijn klassieke achtergrond duidelijk aanwezig zijn. Cubaanse invloeden, pop, jazz en operazang, afgewisseld met persoonlijke verhalen. Met medewerking van hiphopartiest Typhoon en andere gastmusici. wo 8 dec 20:30 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 26,50 MARJORIE BARNES TWO BY TWO Jazz-zangeres en musicalster Marjorie Barnes wordt vergezeld door de met Edison bekroonde pianist Rob Van Bavel en zingt muziek van twee grote componisten: George Gershwin en Jerome Kern. do 9 dec 15:00 en 20:30 Apollofirst Theater € 25,MOHAMMAD MOTAMEDI & REMBRANDT FRERICHS TRIO Perzische zang en poëzie in een ontmoeting met jazz, klassiek en improvisatie. vr 10 dec 20:30 Bimhuis € 19,-

02 UK AGENDA DEC_JAN 2021_MB1_SV.indd 52

winter 2021

AGENDA

POP

tische fanfare-punkband. Vol tomeloze energie, intimiteit, weemoed en euforie. Met daarnaast een danige dosis gecontroleerde chaos, zowel op de plaat als op het podium. Een megamooie mix van magnetiserende muziek met Nederlandstalige liedteksten die zijn samengesteld uit de wereldliteratuur. do 16 dec 20:30 Poppodium P60 € 17,50

EUT EUT is een popsensatie van eigen bodem die staat voor lichtvoetige gitaarpop met een verleidelijk duister randje onder leiding van de charismatische frontvrouw Megan de Klerk. De Amsterdamse band werd in 2016 opgericht en al snel presenteerde het vijftal het debuutalbum Fool For The Vibes. Onlangs verscheen Party Time, met thema’s als lust, seks, eenzaamheid, hartzeer, extase en dansen op een lege dansvloer. Paradiso Noord, 29 december

SILJE NERGAARD & ESPEN BERG De Noorse jazzvocalist Silje Nergaard wordt over de hele wereld geroemd om haar warme, expressieve stemgeluid en haar smaakvolle songkeuze. Ze viert haar 30-jarige loopbaan als zangeres met het album Japanese Blue, met nieuwe opnames van haar beste songs. Ze wordt begeleid door pianist Espen Berg in een prachtige intieme uitvoering. Bimhuis, 19 januari

NEW MODEL ARMY De Britse band New Model Army doet al vier decennia waar ze goed in is: politiek geladen poëtische nummers schrijven die geworteld zijn in folk, punk, rock en metal. Hierbij heeft de naar het gelijknamige revolutionaire leger van Olivier Cromwell vernoemde band wereldwijd een enorme cultstatus weten op te bouwen. vr 10, za 11 dec 19:30 Melkweg € 28,75 FAMILY TIME + SURFING STINGRAYS The Daily Indie presenteert concerten van Family Time en Surfing Stingrays. De eerste is een Spaanse band met allerlei onweerstaanbare invloeden van Mac DeMarco tot Tame Impala en de tweede een piekfijne psychrockband uit Amsterdam. za 11 dec 20:00 Cinetol € 10,BERT VAN DEN BRINK Voor Bert van den Brink is het bespelen van een orgel en een piano als een kennismaking, en dé manier om ermee te communiceren. zo 12 dec 15:30 Podium Buiksloterkerk € 10,-

HEINO Met zijn diepe baritonstem, blonde haren en donkere zonnebril is de drieëntachtigjarige Heino, pseudoniem van Heinz-Georg Kramm, een van de grootste culthelden van Duitsland geworden. Zijn grootste hits variëren van zeemansliederen, marsmuziek en volkswalsen tot echte ‘schlager’-krakers. De Weihnachtfest Tour staat in het teken van de decembermaand. Een kerstspecial vol toeters en bellen. Paradiso, 19 december

MARIA MENA Op haar achttiende brak Maria Mena wereldwijd door met ‘You’re The Only One’. Sindsdien is ze een van de grootste popsterren van Noorwegen. Liedjes zoals ‘Just Hold Me’, ‘All This Time’ en Kiss-cover ‘I Was Made For Lovin’ You’ bevestigde door de jaren heen de kwaliteiten van Maria Mena. Haar laatste wapenfeit is het eind 2015 verschenen zevende album ‘Growing Pains’, opnieuw een album vol hartverscheurende en vaak weinig subtiele nummers. ma 13 dec 20:30 Paradiso € 42,SYA De drie zangeressen van Sya spelen en zingen naast hun eigen repertoire de mooiste kerstnummers ooit, waaronder ‘Have yourself a Merry Little Christmas’, ‘That’s Christmas to Me’ en ‘Silent Night’. Ook klinken pareltjes als ‘You Can Close Your Eyes’ van James Taylor, ‘The Chain’ van Fleetwoord Mac en ‘Helplessly Hoping’ van Crosby, Stills & Nash. di 14 dec 20:00 Griffioen € 11,50 DE KIFT De Kift is een veelkoppige, poë-

DANS DANS – ZINK Dans Dans is het unieke muzikale verbond tussen Bert Dockx, Frederic Jacques en Steven Cassiers. Één van de meest intrigerende bands uit België. Op hun vijfde studio-album ‘Zink’ verbazen zij opnieuw met meeslepende filmische muziek die onmogelijk in één vak te plaatsen valt. vr 17 dec 20:30 Bimhuis € 16,BRAM VAN SAMBEEK & MARIJN KORFF DE GIDTS Traditionele muziek, improvisaties en nieuwe composities waaronder improvisatie gebaseerd op Daegum (handdrum), traditionele Koreaanse hofmuziek. za 18 dec 20:00 Pleintheater € 19,KARSU De veelzijdige Amsterdamse zangeres Karsu mixt pop met jazz, klassiek en Turkse muziek tot een aanstekelijke muzikale show. Ze betovert haar luisteraars niet alleen met haar pianospel, maar het is vooral ook haar stemgeluid waarmee ze een onuitwisbare indruk achterlaat. do 23 dec 20:30 Paradiso € 18,50 CANDY DULFER Nederlands bekendste saxofonist Candy Dulfer sluit in december wederom het jaar in stijl af. Dulfer staat met haar begeleidingsband al tientallen jaren garant voor fantastische smooth jazz, soul en funk, zowel live als op plaat. vr 24 dec 20:30 Paradiso € 28,THE AFRICAN MAMAS De muzikale rijkdom, de Afrikaanse cultuur en (kerst)tradities staan centraal in deze voorstelling. De groep straalt warmte en inspiratie uit met Afrikaanse traditionals en swingende gospels. ma 27 dec 19:00 Schouwburg Amstelveen € 35,50 SVEN HAMMOND Sven Hammond, de vierkoppige band onder leiding van Nederlands bekendste organist Sven Figee, staat sinds hun oprichting in 2006 bekend om hun swingende mix van rock, soul en blues voorzien van de herkenbare, warme klanken van Sven’s Hammondorgel. di 28 dec 20:30 Tolhuistuin € 20,GREYHEADS (8+) De zes Rotterdammers van GreyHeads maken muziek die klinkt als de bruisende culturele smeltkroes van hun havenstad. Ze spelen jazz alsof het hiphop is en andersom, en voegen daar altijd een perfecte dosis spannende grooves aan toe. Een mix van elektronica, drum’n’bass, jazz, hiphop en pop. woe 29 dec 14:30 Bimhuis € 15,FUSE - FUSE LIVE Hoe match je Miles Davis met Maurice Ravel? En Simeon ten Holt met Nils Frahm? ‘Fuse Live’

12-11-2021 11:39

winter 2021 is één grote ontdekkingsreis door een magische muzikale wereld. zo 2 jan 20:15 De Kleine Komedie € 11,50 SJORS VAN DER PANNE De Amsterdamse zanger Sjors van der Panne staat bekend om zijn heldere en krachtige stemgeluid en zijn vermogen om de emotie en melancholiek uit zijn muziek voelbaar te maken. Hij zingt nummers uit zijn eigen repertoire, aangevuld met bekende klassiekers van o.a. Shaffy en Boeijen. zo 2 jan 20:30 Paradiso € 17,RICHARD BONA & METROPOLE ORKEST De bassist Richard Bona (Kameroen, 1967) wordt geroemd om zijn virtuoze spel. In de hypnotiserende klanken van zijn moedertaal Duala zingt Bona op meesterlijke wijze jazz, latin, pop, afrobeat en funk. Met het Metropole Orkest brengt Richard Bona orkestrale versies van zijn beste werk en nieuw gecomponeerde muziek. ma 3 jan 20:30 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 31,SPINVIS Erik de Jong alias Spinvis is in vijftien jaar uitgegroeid tot een van de meest eigenzinnige en veelzijdige artiesten in het Nederlandse poplandschap. Zijn succesvolle debuutalbum uit 2002 leek moeilijk op te volgen, maar toch wist hij die kwaliteit te evenaren met wondermooiweemoedige platen als ‘Dagen Van Gras, Dagen Van Stro’, ‘Tot Ziens, Justine Keller’ en ‘Trein Vuur Dageraad’. wo 5, do 6 jan 20:30 Paradiso € 25,HAPPY MONDAYS Happy Mondays heeft een onmiskenbare invloed gehad op de muziekscene van Manchester in de late jaren tachtig en het begin van de jaren negentig. De uitbundige rave-rockers transformeerden hun alternatieve popmuziek door elementen van soul en psychedelica te integreren met de ritmische basis van house. Het resulteerde in een kleurrijk, sprankelend en fris geluid dat een brug sloeg tussen alternatieve popmuziek en de clubcultuur. za 8 jan 20:15 Paradiso € 35,MARCO BORSATO Marco Borsato zit inmiddels 30 jaar in het vak en is misschien wel Nederlands meest succesvolle zanger ooit. Dit jaar bracht hij zijn nieuwe, feestelijke nummer ‘Hef Je Glas’ uit met Rolf Sanchez en John Ewbank, waarop hij zich laat beïnvloeden door zomerse latin. zo 9 jan 20:30 Paradiso € 61,58 TENNESSEE STUDS De band bestaat uit twee Amsterdammers, een Rotterdammer, een Belg en een Zweed. Vanuit verschillende muzikale windstreken vinden ze elkaar al twintig jaar in bluegrass en Americana. Op het nieuwe album, met alleen eigen werk, wordt meerstemmige samenzang vermengd met akoestische en elektrische gitaren, dobro, mandoline, fiddle, pedal steel en contrabas. zo 9 jan 16:00 Paradiso € 10,50 NATHAN EVANS De jonge Schotse zanger, bekend van de viral hit ‘Wellerman’, is verantwoordelijk voor de spectaculaire rentree van de Sea Shanty: catchy en ritmische werklie-

CLUBS

writer Jason Mraz staat bekend om zijn melodische, laid-back popnummers en zijn goedgemutste songschrijverschap. Op zijn meest recente album ‘Look For The Good’ staat de zoektocht naar positiviteit centraal. Gregory Page is een singer-songwriter, dichter en verhalenverteller. Zijn concerten bevatten liedjes, verhalen en humoristische poëzie. ma 17 jan 19:30 Paradiso € 49,-

SEGA BODEGA + FATIMA FERRARI Het doorbraakalbum ‘Salvador’ uit 2020 van de Ierse Salvador Navarrete, alias Sega Bodega (foto), ademt het nachtleven van de grote stad, met verleidelijke songs vol onderhuidse spanning veroorzaakt door confronterende teksten, vervormde raps en duistere beats. De Haagse DJ Fatima Ferrari mixt muziek die dicht bij haar Midden-Oosterse heritage blijft met de spannendste clubmuziek en combineert Arabische motieven met funk, dancehall, vogue, Jersey en Baltimore Club. Muziekgebouw aan ‘t IJ, 21 januari

JOOST VAN BELLEN GAAT DOOR In welke bochten hij zich ook moet wringen: Joost Van Bellen gaat door. Bewapend met zwaargewicht Boys Noize en de kersverse technotijger Elli Acula ragt de prominente diskjockey en party-organisator als een sloopkogel de rottijden aan gruzelementen en blaast hij de nachten nieuw leven in. Voor de rebelse indie-dancer, de rauwe technoraver, de old & new skool electroliefhebber en iedereen die daartussen vliegt. Melkweg, 11 december deren over het zeemansleven in voornamelijk Ierland, Schotland en Nieuw-Zeeland. ma 10 jan 19:30 Melkweg € 17,25 FISCHER-Z - 40TH ANNIVERSARY OF RED SKIES OVER PARADISE In 1979 kwam een van de grootste cultalbums in de new wave-muziek ‘World Salad’ uit, waarvan single ‘Remember Russia’ meteen door John Peel grijsgedraaid werd. In 1981 volgde ‘Red Skies Over Paradise’ met favorieten als ‘Marliese’, ‘Berlin’ en ‘Cruise Missiles’. di 11 jan 19:30 Paradiso € 34,DHAFER YOUSSEF De Tunesische ud-speler, zanger en componist Dhafer Youssef presenteert zijn album ‘Sounds Of Mirrors’. Een ode aan vriendschap en broederschap, waarbij een hoofdrol is weggelegd voor de Indiase muziek. di 11 jan 20:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 27,50 CLAIRO De Amerikaanse singer-songwriter Clairo gooide hoge ogen met haar indrukwekkende de-

02 UK AGENDA DEC_JAN 2021_MB1_SV.indd 53

15 YEARS Of DEEP MEDi Een nacht voor de fans van échte, diepe dubstep en grime. Mala’s legendarische label bestaat 15 jaar. De line up is gevuld met grote iconen Mala (foto) en Silkie, nieuwkomers Somah en Melissah en dubstep legende Tomas Roels beter bekend als TMSV. De Nederlandse producer haalt zijn inspiratie uit onder meer jungle, grime, juke, dubstep en hip hop, en laat zich niet beperken door genre of tempo. Divers maar altijd herkenbaar als TMSV. Melkweg, 21 januari buutalbum ‘Immunity’waarop ze lo-fi slaapkamerpop van naar een ander niveau tilt. Haar nieuwe album ‘Sling’wordt geprezen om de dagboekwaardige verhalen en het scherpe commentaar in combinatie met haar engelachtige stem. wo 12 jan 20:30 Paradiso € 28,POPA CHUBBY Popa Chubby, geboren Ted Horowitz, is al meer dan 25 jaar hard aan het rocken op zijn felle en soulvolle manier. Zijn muziek omschrijft hij als ‘the Stooges meets Buddy Guy, Motörhead meets Muddy Waters, and Jimi Hendrix meets Robert Johnson.’ vr 14 jan 21:00 Poppodium P60 € 21,50 GROLLO De beste Cuby and the Blizzards tribute band van Nederland, Grollo, komt muzikaal akelig dicht in de buurt van het origineel. Het repertoire beslaat de eerste tien jaar van de band, van ‘Desolation’ tot en met ‘Kid Blue’. zo 16 jan 19:30 Melkweg € 19,55 JASON MRAZ WITH SPECIAL GUEST GREGORY PAGE De Californische singer-song-

TOURIST LEMC De Antwerpse stadstroubadour, hiphop- en reggae-artiest, Tourist LeMC timmerde jarenlang aan de weg tot hij in 2015 zijn grote doorbraak had met singles als ‘Koning Liefde’, ‘De Troubadours’, ‘En Route’ en ‘Horizon’. Zijn nieuwe album ‘Niemandsland’ verscheen in het voorjaar van 2021 via Top Notch. vr 21 jan 20:30 Tolhuistuin € 22,ANTON GOUDSMIT & CHRISTIAAN VAN HEMERT - FAMILIECONCERT Jonge luisteraars kunnen kennismaken met de muziek en cultuur van Django Reinhardt en ‘the gypsies’. Gitarist Anton Goudsmit speelt met een swingende band onder leiding van gitarist en verteller Christiaan van Hemert. za 22 jan 15:00 Bimhuis € 19,BUCK MEEK Buck Meek is ook wel bekend als de gitarist van folkrockband Big Thief. In 2018 kwam zijn zelfgetitelde album uit: een prachtig solodebuut. Op de nieuwe plaat ‘Two Saviours’ spint Meek zijn outlaw-ballads en alledaagse sprookjes tot hedendaagse Amerikaanse countrymuziek. za 22 jan 20:30 Tolhuistuin € 14,50 AVISHAI COHEN & YONATHAN AVISHAI Trompettist Avishai Cohen en pianist Yonathan Avishai zijn al bijna hun leven lang vrienden. Voor het eerst namen ze als duo een plaat op: Playing The Room. ma 24 jan 20:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 25,MICHAEL FRANTI & SPEARHEAD De altijd stralende Michael Franti is een Californische muzikant, poëet en spoken word-artiest. De singer-songwriter wisselt feel good-nummers af met serieuzere politieke statements. Deze pakt hij in in een aanstekelijke mix van hiphop, funk, ska, reggae en rock. do 27 jan 20:30 Paradiso € 36,KANS De Amsterdamse rapper Kans is al sinds 2016 als MC te zien in shows van Jonna Fraser. Vorig jaar kwam zijn debuutalbum ‘deze eenzaamheid laat mij niet alleen’ uit: een 13 tracks tellende, Nederlandstalige R&B plaat met hip-hop, trap en Caribische invloeden. do 27 jan 20:00 Melkweg € 16,70 ALAIN CLARK Zanger, gitarist, schrijver, producer, acteur maar vooral: muzikant in hart en nieren. Alain Clark presenteert samen met zijn elfkoppige band met kleurrijke blazers en een stevige ritmesectie, zijn aanstekelijke melodieën in een exclusieve show. do 27 jan 20:30 Paradiso € 22,50

LIME CORDIALE Het Australische indiepopduo Lime Cordiale, bestaande uit de twee broers Oli and Louis Leimbach uit Sydney, maakt een zonnige mix van licht psychedelische indiepop en soul. za 29, zo 30 jan 20:30 Tolhuistuin € 17,ENTER SHIKARI De Britse post-hardcore band Enter Shikari speelt een onwaarschijnlijke mix van gespierde post-hardcore, ziedende drums, vernietigende noise-erupties, bloedstollend snelle basdrums en elektronica. ma 31 jan 19:00 Melkweg € 28,75

CLUBBING

JANUS RASMUSSEN De IJslandse elektronische producer Rasmussen vormde samen met de producer en klassiek geschoolde pianist Ólafur Arnalds het elektronische duo Kiasmos en werd met hun vernieuwende, experimentele en minimalistische techno toonaangevend in de internationale elektronische muziekwereld. Ook los van elkaar hebben beide artiesten inmiddels hun strepen verdiend. Zo bracht Rasmussen onlangs zijn debuutalbum ‘Vín’ uit: een betoverende plaat vol warme, melodische en experimentele technotracks geïnspireerd door het indrukwekkende landschap van zijn thuisland IJsland. do 2 dec 19:30 Bitterzoet € 14,LET IT ROLL + HIGH TEA MUSIC THE RENEGADE SHOW Het Tsjechische drum & bass festival Let It Roll gaat op tour en slaat de handen ineen met High Tea. Sub Focus neemt het stokje over van Dimension als headliner. Daarnaast Rene LaVice, QZB, Fade Black, Madface, NCT, Zazu en meer. vr 3 dec 23:00 Melkweg € 26,96 JEBROER Tim Kimman, ofwel Jebroer, is de afgelopen jaren niet te missen geweest. Met grote hits zoals ‘Kind van de Duivel’, ‘Engeltje’, ‘Me Gabber’ en ‘Vaderland’ heeft hij zich gevestigd in de wereld van de harder styles in zowel binnen- als buitenland. do 23 dec 19:30 Melkweg € 20,15 GREAT GATSBY CLUB NYE PARTY & SHOW The Roaring Twenties zijn terug! Welkom bij Great Gatsby Club. Een plek waar vintage en retro bij elkaar komen voor een swingend oud en nieuw feest met live band, burlesque acts en meer. vr 31 dec 20:00 De Nieuwe KHL € 45,WOLFGANG FLÜR / MUSIKSOLDAT Wolfgang Flür werd wereldwijd bekend als de electro drummer van Kraftwerk (1973 - 1986). Samen met zijn muzikale partner Florian Schneider, ontwikkelde hij in die tijd het allereerste elektrische drumpad-board ter wereld. Met recht legendarisch, en misschien wel een van de meest invloedrijke figuren voor de elektronische muziek. Onder de naam MusikSoldat presenteert Flür sinds 2004 zijn eigen muzikale visie. Hij toont de historie van de electro, techno en industrial dankzij zeldzame beelden uit zijn Kraftwerk verleden en latere projecten.

12-11-2021 11:39

za 8 jan 20:00 Melkweg € 20,70

KLASSIEK

MAYA FRIDMAN + CELLO OCTET AMSTERDAM SEVERADE De Nederlands/Oekraïense componist Maxim Shalygin heeft een oor voor het ongehoorde. In ‘Severade’ duikt hij diep in de klank en de geschiedenis van de cello: naast de acht akoestische instrumenten van het Cello Octet en de elektrische cello van Maya Fridman, een futuristisch robotinstrumentarium dat kunstenaar Rob van den Broek speciaal voor het stuk ontwierp. do 2 dec 20:15 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 26,50 JONGE NEDERLANDERS: DELTA PIANO TRIO Het Delta Piano Trio, bestaande uit violist Gerard Spronk, celliste Irene Enzlin en pianiste Vera Kooper, speelt het werk van Beethoven en een aan het trio opgedragen poëtisch stuk van Lera Auerbach. do 2 dec 20:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 30,CECILIA BARTOLI & LES MUSICIENS DU PRINCE MONACO - PERGOLESI’S STABAT MATER Cecilia Bartoli brengt met Les Musiciens de Prince - Monaco, onder leiding van Gianluca Capuano, een van de meest geliefde werken uit de Italiaanse Barok: het Stabat mater van Pergolesi. vr 3 dec 20:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 61,-

regisseur Tatjana Gürbaca haar langverwachte DNO-debuut. In haar productie loopt Violetta Valéry, aanvankelijk een zorgeloze ‘material girl’, steeds verder spaak in het kapitalistische systeem dat haar uiteindelijk vermorzelt. Gürbaca ontdoet de opera van alle onnodige versiering en legt tegen de achtergrond van een minimalistisch decor de onverbiddelijke hardheid van de condition humaine bloot. za 4 dec t/m zo 26 dec diverse data en tijden Nationale Opera & Ballet € 31,AUTHENTIEKE UITVOERING VAN HÄNDELS MESSIAH The Bach Choir and Orchestra of the Netherlands brengen Händels wereldberoemde Messiah, met solisten als Olga Zinovieva, Martinus Leusink en Andrew Slater. Barok-specialist Pieter Jan Leusink kiest voor een intieme setting waarbij zangers staan opgesteld in het orkest. De musici bespelen authentieke strijkinstrumenten en worden aangevuld met natuurtrompet en pauken. za 4, zo 5, zo 26, di 28 dec diverse tijden Het Koninklijk Concertgebouw € 32,50 EDO DE WAART - STRAUSS’ EINE ALPENSINFONIE Edo de Waart leidt een van zijn favoriete werken: Strauss’ monumentale ‘Eine Alpensinfonie’. Het Radio Filharmonisch Orkest speelt ook de ouverture uit Diepenbrocks ‘De vogels’, een klassiek drama vol humor. zo 5 dec 11:00 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 29,-

RUSSISCHE NATIONALE OPERA - CARMINA BURANA Het ballet, koor en orkest van de Russische Nationale Opera brengt ‘Carmina Burana, een van de beroemdste meesterwerken van Carl Orff. In deze balletuitvoering van dit muzikale fenomeen voeren sensualiteit en emotie de boventoon om te laten zien dat muziek, gebaar en woord onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. vr 3 t/m zo 5 dec diverse tijden Koninklijk Theater Carré € 48,-

RODERICK WILLIAMS A THOMAS HARDY SONGBOOK Roderick Williams zingt poëzie van Thomas Hardy, die door vele Britse componisten werd getoonzet. Naast de complete cyclus ‘Before and after Summer’ van Finzi, werken van Britten, Ireland en anderen. Meesterbegeleider Christopher Glynn staat Williams bij op piano. di 7 dec 20:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 48,-

JULIA RUSANOVSKY + ARTEVITA ENSEMBLE Een afwisselend programma van een jong en enthousiast ensemble met virtuoos en lyrisch vioolrepertoire, afgewisseld met kwartet repertoire, volksmuziek, wereldmuziek en eigen composities. za 4 dec 16:45 Luther Museum € 15,-

KLAPSTUK Een uurtje met de highlights uit de klassieke muziek. Met uitleg van host Eva Cleven én de musici, het Ragazze Quartet. Zij spelen de mooiste stukken uit het strijkkwartet-repertoire. wo 8 dec 20;30 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 19,-

DE NATIONALE OPERA LA TRAVIATA Met ‘La traviata’ maakt opera-

THE GESUALDO SIX HOOP EN PERSPECTIEF Het ensemble The Gesualdo Six en dirigent Owain Park nemen de luisteraars mee naar de advent- en kersttijd in Europa van lang geleden, van volkse carols tot plechtig stralende motetten. Met prachtige muziek van Pärt en Harveys markante ‘The Annunciation’ is er ook verbinding naar de dag van vandaag. vr 10 dec 20:15 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 29,50

advertentie

Feest concert za 18 | zo 19 december Het Concertgebouw orkest.nl

DIANA KANTNER & AARÓN ORMAZA VERA Mezzosopraan Diana Kantner en pianist Aarón Ormaza Vera brengen o.a. Edvard Grieg’s liedcyclus ‘Op. 48’ en George Crumb’s ‘Three early songs’. vr 10 dec 14:30 Oosterkerk gratis

02 UK AGENDA DEC_JAN 2021_MB1_SV.indd 54

winter 2021

AGENDA

KLASSIEK

is een warm pleitbezorger van de muziek van Olivier Messiaen. Hij vertolkt Messiaens ruim twee uur durende pianocyclus ‘Vingt regards sur l’enfant-Jésus’ uit 1944. Een uitvoering die elk jaar aan raffinement en diepgang wint. vr 17 dec 20:15 Orgelpark € 10,REINOUT BOS

KRANT

METROPOLE ORKEST - AMAZIGH NIEUWJAAR Yennayer, Amazigh nieuwjaar, is het begin van het agrarische jaar dat sinds de oudheid door de Imazighen (Berbers) in Noord-Afrika wordt gevierd. De tradities verschillen per land, maar de kern is overal hetzelfde: verbondenheid met de natuur en de hoop op een goede oogst. Het Metropole orkest luidt samen met verschillende talentvolle artiesten uit Europa en Noord-Afrika het nieuwe jaar in. Muziekgebouw aan het IJ , 23 januari

JULIAN HARGREAVES

ENSEMBLE 150 EN ANNA FEDOROVA Schuberts lied Die Forelle was in zijn tijd een flinke hit. Zo zeer, dat een liefhebber hem vroeg een pianokwintet te schrijven waarin de melodie werd verwerkt. Het Forellenkwartet werd een van de meest geliefde kamermuziekwerken. Naast Schubert brengt pianiste Anna Fedorova met haar nieuwe kwintet onder meer December, Tsjaikovski’s kerstmuziek uit De jaargetijden. Koninklijk Concertgebouw 26 december LEVEN EN WERK VAN ERNO KIRALY Componist Hans Visser maakte een biografische partituur op basis van het levensverhaal van de Servische componist Erno Kiraly. za 11 dec 20:15 Orgelpark € 10,DANIEL REUSS - MAGNIFICAT Nederlands meest gevierde koordirigent leidt het Nederlands Kamerorkest en Cappella Amsterdam in een Kerstconcert vol Bach, met als hoogtepunt het majestueuze ‘Magnificat’. za 11, ma 13 dec 20:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 39,SLAVUJ - GEEF MIJ VLEUGELS Het vierstemmige koor Slavuj onder leiding van Ivo Boswijk zingt vaak weemoedige liederen uit landen van de Balkan en rond de Zwarte Zee. 11 dec 20:15 De Engelse Kerk € 15,PLANTAGEKOOR DIXIT DOMINUS Het Amsterdams klassieke Plantagekoor voert onder leiding van dirigent Bert ‘t Hart het bekende dynamisch werk uit van Händel dat hij schreef op zijn 22e na een

STAATSKAPELLE DRESDEN De Britse dirigent Daniel Harding (foto) leidt een Engels programma bij de wereldberoemde Staatskapelle Dresden. Een avond vol portretten: Britten schetste in zijn Four Sea Interludes de ruige kust van Oost-Engeland, Elgar portretteerde zijn vrienden en kennissen in de Enigma-variaties, en William Walton componeerde een prachtig portret van en voor de altviool met zijn Altvioolconcert. Koninklijk Concertgebouw 19 januari studiereis in Italië. zo 12 dec 15:15 Oosterkerk € 20,TOLGAHAN ÇO ULU + ERE LIEVONEN - DE MICROTONEN VAN ANATOLIË Samen met de Turkse gitarist Tolgahan ÇoÐulu, die een akoestische microtonale gitaar ontwikkelde, verkent Fokker-organist Ere Lievonen de wereld van de traditionele en moderne Turkse muziek. Lievonen en ÇoÐulu vertolken volksmuziek en nieuwe werken van onder anderen Selim DoÐru en Ardashes Agoshian. zo 12 dec 11:00 Muziekgebouw aan ‘t IJ €12,NEDERLANDS KAMERKOOR KERST MET BACHS WEIHNACHTSORATORIUM Het Nederlands Kamerkoor juicht en jubelt in een aantal delen uit Bachs Weihnachtsoratorium. Een sprankelende versie van het bijbelverhaal, begeleid door het Freiburger Barockorchester. di 14 dec 19:00 en 21:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 75,RALPH VAN RAAT - MESSIAEN Meesterpianist Ralph van Raat

RACHEL PODGER EN CHRISTOPHER GLYNN In ‘Persoonlijke Noot’ brengen topsolisten de mooiste werken uit de kamermuziek, doorsneden met informele verhalen. Vandaag vertellen Rachel Podger en Christopher Glynn over hun band met Mozart. Ze voeren de speelse en lieflijke ‘Vioolsonate nr. 20’ uit en paren die aan C.Ph.E. Bachs ‘Sonate in c’. vr 17 dec 20:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 38,THE ROYAL WIND MUSIC + ACADEMY - DE ORPHEUS VAN AMSTERDAM Meesterwerken van Jan Pieterszoon Sweelinck, de ‘Orpheus van Amsterdam’, uitgevoerd door The Royal Wind Music m.m.v. The Royal Wind Music Academy: getalenteerde blokfluitstudenten van het Conservatorium van Amsterdam. za 18 dec 20:30 De Duif € 18,50 PHOTONEN - OORSPRONG Op de vooravond van het jubileumjaar waarin Photonen zijn 25-jarig bestaan viert, brengen ze een rijk geschakeerd a capellaprogramma met werken uit de Renaissance en hedendaagse koormuziek. Naast muziek van Sweelinck en Josquin brengen ze een ode aan onder andere de jonge Estse componist, Pärt Uusberg. Van Sweelinck en Josquin zingt Photonen relatief onbekend werk: van Sweelinck de ‘Cantique de Siméon’ en het feestelijke ‘Te Deum laudamus’ en van Josquin het monumentale ‘Memor esto verbi Tui’. za 18 dec 20:15, zo 19 dec 15:15 Dominicuskerk € 15,CONCERTI VAN SCHUBERT EN SCHUMANN Pianoduo Scholtes & Janssens en violist Eduardo Paredes Crespo staan samen op het podium met het vooraanstaande Intercontinental Ensemble en spelen Schubert’s ’Fantasie in f ’, in de bewerking voor piano quatremains, blazers en strijkers, en Schumann’s aangrijpende ‘Vioolconcert’ in de bewerking voor viool en negenkoppig ensemble door Ernst Spyckerelle. zo 19 dec 16:00 De Duif € 23,50 STILLE NACHT AM SILBERSEE Rimbauds gedicht ‘Het dronken schip’, de enige overgeleverde preek van schilder Vincent Van Gogh, de beroemde houtsnede ‘De Grote Golf ’ van Katsushika Hokusai en andere iconische zeetaferelen vormen de inspiratiebronnen voor dit poëtisch winterse oratorium. Actrice Ariane Schluter probeert samen met het publiek vat te krijgen op de gebeurtenissen van de afgelopen tijd. Soms zalvend, dan schurend, steeds doordrenkt van hoop en ambities voor de toekomst. Voor zijn nieuwe compositie laat pianist en componist Martin Fondse zich inspireren door Pärt en Debussy, op een libretto van schrijvers Joachim Robbrecht en Artun Alaska Arasli.

12-11-2021 11:39

winter 2021 Ma 20 dec 20:15 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 29,-

THEATER

GOTHIC VOICES - VERLANGEN NAAR HET LICHT IN EEN DONKERE TIJD In hun programma brengt het Britse Gothic Voices een eerbetoon aan Maria, de Hemelkoningin en bezingt de advent, de komst van een nieuwe geestelijk leider en zijn geboorte met Kerstmis. Een originele programmering met een schatkist aan oeroude kerstmuziek. wo 22 20:15 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 29,CAMIEL BOOMSMA DE BETOVERING VAN HET INNERLIJKE Pianist Camiel Boomsma speelt solostukken van Felix Mendelssohn en de Nederlandse componist Gerhard Hamm (18351904). Daarnaast speelt hij zijn geliefde Chopin en Schubert. do 23 dec 20:15 De Waalse Kerk € 35,DE NATIONALE OPERA GOUD! (4+) Een slagwerker en een zangeres spelen en zingen het sprookje van Grimm over de tovervis die al je wensen vervult. ‘Goud!’ is aanstekelijk muziektheater van Componist Leonard Evers en librettist Flora Verbrugge, over veel verlangen, alles krijgen en tóch niet genoeg hebben. Een muzikaal sprookje voor iedereen van 4 en ouder. zo 26 dec t/m zo 9 jan diverse data en tijden Nationale Opera & Ballet € 10,MIRELYS MORGAN + MADARYS MORGAN ONS LEVEN IN HAVANNA Violiste Mirelys Morgan en pianiste Madarys Morgan zijn Cubaanse topmusici, en zussen. Als onderdeel van het minifestival Noches de la Habana geven zij een lecture-recital met Cubaans repertoire voor viool en piano. wo 29 dec 15:00 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 12,URIËL ENSEMBLE Verteller Remco Melles, pianiste Mitsuko Saruwatari, klarinettist Rick Huls en cellist Yke Viersen verzorgen een familieconcert met muziek van o.a. Chopin, Brahms en Beethoven in combinatie met verrassende sprookjes van Godfried Bomans en Hans Christian Andersen. zo 2 jan 14:30 Schouwburg Amstelveen € 23,50

TONEELGROEP MAASTRICHT - VRIJDAG Vrijdag van Hugo Claus is één van de meest ontroerende toneelteksten uit het Nederlandse taalgebied. Vier personages hunkeren onstilbaar naar liefde en troost in een heden dat besmet is door het verleden. Een zinderend gezinsdrama over schuld en vergeving, een aangrijpende zoektocht naar liefde en verzoening, geregisseerd door Michel Sluysmans met Fedja van Huêt, Anniek Pheifer, Sander Plukaard en Frieda Barnhard. ITA, 2 en 3 december

RUBEN VERKUYLEN EN LONNEKE VAN DER PALEN

CHRISTMAS CLASSICS AT THE MOVIES De Nordwestdeutsche Philharmonie en presentator Gregor Bak brengen een concert vol kerstmuziek. Van Tsjaikovski’s balletten tot de meeslepende soundtracks van A Christmas Carol, E.T. en Ben Hur. wo 22 dec 19:00 en 21:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 49,-

BEN VAN DUIN

KERST MET HET ERARD ENSEMBLE Het Erard Ensemble verkent al zo’n 15 jaar het kamermuziekrepertoire uit de 19de eeuw aan de hand van de klank van een authentieke Erard vleugel uit 1851. Een aantal muzikale surprises zullen voorafgaan aan het stralende ‘Tweede Pianokwartet’ van Johannes Brahms. di 21 19:00 en 21:00 Amstelkerk € 25,-

THEATER RAST GENADELOZE GOD Een genadeloze god vertelt het waargebeurd verhaal van Hallâc, een soefistische mysticus en dichter uit de 9e eeuw van wie het vel werd gestroopt omdat hij zei dat in ieder mens een stukje god schuilt. Een aangrijpende voorstelling, onder regie van Celil Toksöz, over de vrijheid van meningsuiting aan de ene kant en religieuze intolerantie en machtsmisbruik aan de andere kant. Podium Mozaïek 18 december

MR. LUCA - JAZZ OP RECEPT (8+) Nina is ontzettend verlegen. De dokter heeft haar een bijzonder opmerkelijk recept gegeven: geen pillen of vieze drankjes, maar muziek! Van stotteren naar scatten binnen een uur. Zal Nina veranderen in een echte jazz-zangeres? di 4, wo 5 jan 13:30 en 15:30 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 18,DE NATIONALE OPERETTE WENEN - NEW YORK - PARIJS: NEUJAHRSKONZERT De Nationale Operette luidt het nieuwe jaar feestelijk in met niet alleen pareltjes uit de Weense operette, maar ook juweeltjes uit het Amerikaanse en Franse operetterepertoire. Van romantische Weense wals tot bruisende Broadway-act tot uitdagende Parijse Can-Can. di 4 jan 15:30 Schouwburg Amstelveen € 36,50 FEICO DEUTEKOM - PHILIP GLASS ETUDES FOR PIANO Pianist Feico Deutekom speelt een selectie van Glass’ Piano Etudes. De wereldberoemde componist en grondlegger van de minimal music, Philip Glass, plaatst zich met zijn Etudes in de

02 UK AGENDA DEC_JAN 2021_MB1_SV.indd 55

URLAND - ELCKERLIJC 500 jaar lang dacht de witte man Elckerlijc te zijn. Nu moet hij voorgoed sterven. Een postdramatisch kostuumdrama, een requiem zonder tranen, een rituele roadtrip naar the point of no return. URLAND grijpt terug naar dit Middeleeuws Nederlands oerverhaal, een allegorie over de dood, om antwoord te geven op de huidige tijdgeest. Een viering van het theater en de taal, en een helse poging de Dood te omhelzen. Frascati 16 t/m 18 december traditie van Chopin en Debussy. do 6 jan 20:30 Meervaart € 15,75 VOCALE JUWELEN Countertenor Maarten Engeltjes en de jonge sopraan Elisabeth Hetherington brengen samen met het Nationaal Vrouwenkoor Jeugdkoor en barokensemble PRJCT Amsterdam, vocale juwelen met droefenis uit de pen van Carissimi, een ode aan het licht van Händel, troostende cantates van Bach en het stralende ‘Gloria’ van Vivaldi, gezongen door alleen vrouwenstemmen, zoals in Vivaldi’s tijd. do 6 jan 20:15 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 31,ALEXANDRE THARAUD ORLACS HÄNDE (1924) De Franse meesterpianist Alexandre Tharaud laat zijn muzikale talenten los op de lotgevallen van concertpianist Paul Orlac. Dit tragische personage vervalt tot diepe wanhoop na een treinongeluk en een staaltje traumachirurgie dat indertijd nog pure sciencefiction was: hij moet verder leven met de handen van een geëxecuteerde moordenaar. za 8 jan 20:15 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 24,-

QINGZHU WENG & DARIA PARKHOMENKO - CHINESE PRECISIE EN RUSSISCHE TRADITIE De Chinese violist Qingzhu Weng en de Russische pianiste Daria Parkhomenko mengen al het goede van hun eigen land met de Europese tradities. Het resultaat: belangwekkend vioolrepertoire en virtuoos pianowerk op het allerhoogste niveau. zo 9 jan 14:30 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 27,CHRISTOPH PRÉGARDIEN EN OBERON TRIO De Duitse tenor Christoph Prégardien brengt met het Oberon Trio verrassende op volksliedteksten geïnspireerde composities van Beethoven en Haydn. Vol mooie meisjes, stiekeme kussen, feestelijk vioolspel, Schotse whisky en bijpassende katers. di 11 jan 20:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 30,WISHFUL SINGING + HERZ ENSEMBLE + ENSEMBLE SCORDATURA - ISABELLA Kate Moore wekt de tragische Isabella di Morra tot leven in een meeslepend concert voor barokharp, mezzosopraan, countertenor, koor en groot ensemble. Moore schrijft lyrische, melodische muziek die je bijblijft. De vrouwelijke, scheppende kracht is een terugkerend thema in haar werk. do 13 jan 20:15 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 29,ALEXANDER MELNIKOV THE MAN WITH THE MANY PIANOS De Russische pianist Alexander Melnikov heeft niet alleen een immens breed repertoire, hij bespeelt ook nog eens vele soorten piano’s. Hij neemt maar liefst vier historische klavieren mee, om te bespelen naast de Steinway concertvleugel. Met fantasieën van Bach, via Mozart, Chopin en Skrjabin tot Schnittke is Melnikov de gids tijdens een verrijkende ontdekkingsreis door het hoofd van deze componisten. vr 14 jan 20:15 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 31,RICERCAR CONSORT MAGISTRAAL IN MINIATUUR Het Ricercar Consort struint langs hoofse liederen van tijdgenoten als Huygens, Lully en Le Camus, om vervolgens met Sainte Colombe en Louis Couperin bij de ultieme Franse kamermuziek voor gamba te belanden. za 15 jan 16:00 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 20,NIEUW AMSTERDAMS PEIL TRUE COLORS Er zijn componisten die kleur als wezenlijk onderdeel van het componeren zien en waarbij het kleurenpalet de vorm van een stuk bepaalt. Sciarrino is zo iemand, die met zijn fluisterzachte klanken de stilte opzoekt. En Vivier, die zich geluiden en muziek herinnert van zijn verre reizen en die in kleur probeert te vangen. zo 16 jan 16:00 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 14,KONINKLIJK CONCERTGEBOUWORKEST + LEILA JOSEFOWICZ ADAMS, IVES & PERRY Een eeuw Amerikaanse muziek op het scherpst van de snede met werk van de einzelgänger Charles Ives en de hypergetalenteerde Afro-Amerikaanse Julia Perry, en een van de meest gespeelde

Amerikaanse componisten van nu: John Adams. Zijn enerverende ‘Violin Concerto’ uit 1993 is het lijfstuk van violiste Leila Josefowicz. do 20 jan 20:15 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 34,50 SCORE COLLECTIVE SIXTEEN DANCES Score Collective presenteert John Cage’ ‘Sixteen Dances’, een van de baanbrekende werken voor dans uit de 20e eeuw. Dit werk, geschreven voor choreograaf Merce Cunningham, is helemaal opgebouwd uit ritmische structuren en de delen belichamen de negen emoties uit de klassieke Indiase esthetiek vr 21 jan 20:15 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 18,NEDERLANDS KAMERKOOR EN PAUL VAN NEVEL DOREMIFASOL Met ‘DoReMiFaSol’ toont Paul Van Nevel de grenzeloosheid van de beperking: het programma bestaat uitsluitend uit werken waar het hexachord in terugkomt. Muziek van o.a. Antoine Brumel, Orlando di Lasso, Giovanni Pierluigi da Palestrina en vele anderen. za 22 jan 20:30 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 29,MAYA FRIDMAN & CARLOS MARÍN RAYO Celliste Maya Fridman & pianist Carlos Marín Rayo spelen muziek van J.S. Bach, Ernst Bloch, Manuel de Falla, Jan-Peter de Graaff, Miguel Bustamante Guerrero, Alexander Kneifel, Hans Kox, Robert Schumann, Maxim Shalygin & Erkki-Sven Tuur en een selectie van 16de en 17de eeuwse zelf gearrangeerde madrigalen. za 22 jan 15:00 Oosterkerk gratis PORTRETCONCERT PERRY HOOGENDIJK Solotubaïst Perry Hoogendijk voert met zeven collega’s van het Concertgebouworkest een spannend programma uit met veel bijzondere werken waaronder gedragen barokmuziek van Johann Ernst Galliard, een virtuoos modern werk over een trol en het evocatieve ‘Landskap’ van Lundquist voor tuba, piano en strijkers. zo 23 jan 14:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 38,50 CAROLYN SAMPSON EN JOSEPH MIDDLETON Sopraan Carolyn Sampson en pianist Joseph Middleton in een programma rond Clara en Robert Schumann. Liederen van hem en haar, maar ook brieven, die vertellen van een grote liefde, huiselijk geluk, ouderschap en rouw. di 25 jan 20:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 30,CAPPELA MARIANA DE REIS VAN CARAVAGGIO Het Praagse ensemble Cappella Mariana volgt Caravaggio langs de Italiaanse steden waar hij werkte in de muziek van componisten uit die plaatsen. Haast vergeten componisten als Perini, Marenzio en Nenna klinken naast hun beroemde tijdgenoten Gesualdo, Palestrina en Monteverdi. wo 26 jan 20:15 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 29,CONCERTGEBOUWORKEST MADE IN AMERICA (3) Onder leiding van Stéphane

12-11-2021 11:39

KRANT

Denève speelt het Concertgebouworkest iconische filmmuziek van onder anderen Bernard Herrmann en John Williams, én muziek die geen film nodig heeft om beelden op te roepen. do 27 jan 20:15 en zo 30 jan 14:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 26,QUARTET WITH A TWIST De vier strijkers van Quartet With A Twist presenteren hun eigen kijk op bekende en geliefde klassiekers, variërend van klassiek tot pop, tot jazz. Met werken van Sjostakovitsj, Piazzolla en Frank Sinatra. vr 28 jan 14:30 Oosterkerk gratis DERTIG JAAR QUATUOR DANEL Samen met drie van hun favoriete medespelers, FrançoisFrédéric Guy, Pascal Moraguès en Clemens Hagen, bedwingen de kwartetleden van Quatuor Danel de hoogste toppen van de kamermuziek. Drie kwintetten staan op het programma. zo 30 jan 13:15 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 33,RONALD BRAUTIGAM Ronald Brautigam speelt op fortepiano Schuberts laatste pianosonates, vol donker en licht, lyriek en verstilling. In de ‘Vier impromptu’s, D 935’ kon de componist zich op zijn meest informeel en fantasierijk laten horen. zo 30 jan 14:15 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 25,BAIBA SKRIDE De vermaarde Baiba Skride soleert bij het Noord Nederlands Orkest in Sibelius’ roerende en virtuoze ‘Vioolconcert’. Eivind Gullberg Jensen leidt daarnaast Strauss’ Suite uit ‘Der Rosenkavalier’. za 30 jan 11:00 Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam € 23,-

TONEEL & THEATER

gedaan, nooit zou doen of in ieder geval een hele sterke mening over heeft. do 2 t/m zo 26 dec 12:30 Theater Bellevue € 12,THEATER RAST OOGENTROOST Karaca, een jonge NederlandsTurkse theatermaker, groeide op in een gezin met huiselijk geweld. In ‘Oogentroost’ vertelt en zingt ze met een flinke dosis humor over dit lang verborgen familiegeheim. Met de nodige zelfspot en keihard positivisme laat zij zien dat ze niet blijft hangen in pijn en verdriet maar haar blik op de horizon richt en iedereen in haar hart sluit. vr 3 dec 20:30 Podium Mozaiek € 15,50 PEANUT PIE - A QUEER TRAGICOMEDY Strike Me Pink presenteert een nieuwe voorstelling over een onmogelijke liefde gesitueerd in de jaren veertig in Londen, geschreven door Ralph Remers en geregisseerd door Sita van Sante. za 4 t/m 11 dec diverse data en tijden, NDSM Theater, € 20,50 TON MEIJER - AADJE PIRAATJE VIERT SINTERKLAAS (4+) Aadje Piraatje vaart over de wereldzeeën. Op een dag ziet hij het schip van Sinterklaas. Aadje Piraatje is niet bang voor Sinterklaas, maar het lijkt wel alsof de bemanning zijn tong verloren is... zo 5 dec 11:00, Podium Buiksloterkerk € 5,SYMPHONICA IN CASA ROSSO Travestiecabaret Amsterdam presenteert het 8e seizoen van Symphonica in Casa Rosso. De ingrediënten zijn: cabareteske sketches, variété-acts en live gezongen nummers overgoten met glitter en glamour en een vleugje oh-la-la. Met Coco Coquette, Mario Magic, Pia Vapeur e.v.a. zo 5 dec t/m zo 2 jan diverse data 15:00 Theater Casa Rosso € 20,-

RAYMI SAMBO / BACKBONE KAAP LIEFDE Kaap Liefde is een voorstelling over liefde, (on)macht en wraak. Geïnspireerd op het TVprogramma ‘Ontvoerd’ waarin het verhaal van de ‘dader’ niet in beeld komt. Raymi Sambo en de makers vragen zich af: ‘Wat is zijn verhaal? Wat laat de televisie ons wel of niet zien?’ wo 1, do 2 dec 20:30 Theater Bellevue € 12,-

NINA VANO Nina neemt ons aan de hand van nieuwe, zelfgeschreven popliedjes mee naar ‘haar’ afdeling op 4 hoog in een verzorgingshuis in Amsterdam Oost. Herkenbaar en eerlijk, met humor en een tikkeltje zelfspot. Over levenslessen en de liefde. Over afscheid en tijgerprint. wo 8 t/m zo 12 december diverse tijden TapasTheater € 10,-

TJEERD POSTHUMA VREEMDGANGERS Een voorstelling over dat wat iedereen zou willen doen, heeft

FADUA EL AKCHAOUI WRAK Een humoristisch coming of ageverhaal waarin actrice en theatermaker Fadua via alle auto’s, klootzakken en onzekerheden in haar leven op zoek gaat naar zichzelf. do 9 t/m za 11 dec 20:30 DeLaMar € 19,50

advertentie

Koninklijk Paleis amsterdam

OPEN www.paleisamsterdam.nl

TEDDY’S LAST RIDE SAFE SEX - THE MOVIE ‘Safe Sex - The Movie’ is een multidimensionale reis naar zelfontdekking: een feest, een persoonlijke rave met dope beats, film, theater, dans, queer esthetiek en een transformatie. do 9 dec 20:30 Plein Theater € 16,HOTEL MODERN & ARTHUR SAUER - ONS WERELDRIJK De vroege geschiedenis van Nederland en Indonesie wordt getoond in een enorme maquette

02 UK AGENDA DEC_JAN 2021_MB1_SV.indd 56

winter 2021

AGENDA

DANS

voelen. Een humoristische, poëtische en beeldende ode aan het samenwerken. di 14 t/m vr 16 dec 21:00 Frascati € 19,-

FREE & STYLE - (Y)OUR EYES ONLY (Y)our eyes only toont de realiteit van jonge zwarte mannen in de westerse maatschappij. Met eigen dromen, doelen en talenten proberen ze zichzelf te profileren in een wereld waarin vooroordelen, racisme, ongelijkheid en vertekende beelden in de media helaas nog steeds tot hedendaagse problemen horen. De mannen proberen hun persoonlijke blokkades onder ogen te zien, om uiteindelijk hun dromen te kunnen volgen. DeLaMar West, 18 december

HET NATIONALE BALLET - NOTENKRAKER & MUIZENKONING Een feestelijk sprookje in Hollandse sferen met onder meer schaatsscènes op de Amsterdamse grachten, een huiskamer die verandert in een besneeuwd bos én een magische lantaarn. Eagling en Van Schayk kozen voor een puur Hollandse benadering van het verhaal. Verbeelding is aan de macht in deze versie voor jong en oud. Nationale Opera & Ballet 11 december t/m 2 januari van de Indonesische archipel met rijstvelden, oerwouden, moskeeën, dorpjes en steden. Hotel Modern bouwt in het theater miniatuurwerelden waarin spelers honderden poppetjes manipuleren en met minicamera’s filmen. De beelden worden op een groot scherm geprojecteerd en live voorzien van een soundtrack. vr 10, za 11 dec 20:30 Frascati € 19,155 EN MAAS THEATER EN DANS - STUK ‘Stuk’ is een stuk met vier jongens die zin hebben om dingen stuk te maken in een wereld die in stukken ligt. Over de echtheid van de ervaring en de intensiteit waarmee je die beleeft in een unieke mix van breakdance, fysieke komedie, livemuziek, video en bizarre humor. za 11 dec 20:30 Meervaart € 19,ORKATER - DE DINGEN DIE BEGRAVEN LIGGEN Een kosmische, surrealistische en muzikale zoektocht over een ridder die een deal sluit met een man met een metaaldetector. Een roadtrip zonder wegbeschrijving waarin het leven nooit

LAVA / BURNING BRIDGES - FURIA Voor deze zowel explosief als ingetogen voorstelling putten de danseressen en muzikanten uit eigen ervaringen. In dagboekflarden en songteksten laten zij hun ingehouden boosheid en hun expressieve woedeaanvallen op het publiek los. Dans, zang en theater wisselen elkaar af. Flamenco, live gebracht door de Spaanse zangeres Monica Coronado, maakt de kracht van hakken en gebalde vuisten los. Bellevue, 25 januari loopt zoals gehoopt. zo 12 dec 20:30 Meervaart € 17,SIMONE DE JONG - ALS HET SNEEUWT (2+) Een aanstekelijke, grappige voorstelling over flexibel blijven in moeilijke tijden. Over de droom van de reiziger. zo 12 dec 15:00 Plein Theater € 12,50 EEN ZORG VOOR LATER Een bijzonder tweeluik over zorgen voor ouderen in onze snel veranderende samenleving. ‘Een zorg voor later’ is een krachtige combinatie van theater en documentaire, die leidt tot een ontroerende en prikkelende avond. ma 13, di 14 dec 20:00 DeLaMar € 19,50 DOOD PAARD / TONEELHUIS HOMEMADE ‘Homemade’ is de tweede samenwerking tussen Kuno Bakker en Mokhallad Rasem en maakt deel uit van een trilogie. Waar in ‘De verse tijd’ twee mannen elkaar ontmoetten en een vriendschap opbouwden, bouwen ze in ‘Homemade’ verder, maar nu aan een plek waar ze samen kunnen wonen, waar ze zich beiden thuis

NINA SPIJKERS KASIMIR & KAROLINE Een geestige, muzikale, fonkelende en feestelijke voorstelling die zich afspeelt op een kermis. Een over de top wereld van bier, excessen, sprankelende lichtjes, harde muziek en suikerspinnen. Hier komen mensen uit verschillende klassen elkaar tegen: van rijke zakenmannen tot hoeren. Ondertussen stevent het land af op een nieuwe economische crisis. di 14 t/m za 18 dec 20:30 Theater Bellevue € 12,ALEX KLAASEN SNOWPONIES Na de megasuccessen van Showponies 1 en 2 keert Alex Klaasen terug met een exclusieve kerstshow, genaamd Snowponies, vol met de hilarische sketches en muzikale hoogtepunten helemaal in kerstsfeer. wo 15 t/m do 30 dec diverse tijden DeLaMar € 32,50 ELLIS BROEKSTEEG #SPIONH21 Ellis Broeksteeg geeft Mata Hari, de mysterieuze en verleidelijke Nederlandse danseres én dubbelspion, ruim honderd jaar na haar dood opnieuw een stem. Wie was zij en wat bezielde haar? 17 t/m 30 dec diverse data en tijden TapasTheater € 10,ZOUTMUS - JUNGLEPRINTER Een avondvullende show vol spektakel, live muziek, verwarring en lachen tot je tanden in de fik vliegen. di 21 t/m do 30 dec diverse tijden Theater Bellevue € 12,THEO NIJLAND E.A. DE VERLOSSER Een gitzwarte komedie over een sneeuwwitte kerst. Een ongenode gast moet een getroubleerde familie zien te redden. Een gezin dat zucht onder een vreselijk verleden. En die alle hoop op een feestelijke avond allang heeft laten varen. Kerstmissie bij voorbaat mislukt, zou je denken. Maar de pogingen zijn hilarisch. En vintage Theo Nijland. Cynisch van toon, zwart van gal en vooral: van een ongekende schoonheid. di 21 t/m zo 26 dec diverse tijden De Kleine Komedie € 11,50 THEATER ROTTERDAM REVOLUTIONARY ROAD Erik Whiens ‘Revolutionary Road’ is de eerste toneelbewerking van het wereldberoemde boek en zindert en kruipt onder de huid, met indrukwekkend spel van topacteurs Jacob Derwig, Teun Luijckx, Alejandra Theus en Jacqueline Blom. Een voorstelling over de diepste onvolkomenheden van de mens. Over ontsnappen, maar niet aan jezelf kunnen ontkomen. wo 22 dec 20:30 Meervaart € 27,50 GEORGE EN ERAN PRODUCTIES - GEORGE EN ERAN WORDEN VEGANISTEN IJskappen smelten, dieren sterven uit bij de vleet en vreemde virussen springen over naar de mens. Kortom, de wereld staat weer eens in brand. Dit keer richten de twee wereldverbeteraars hun pijlen op de bio-industrie, het klimaat en misschien zelfs

12-11-2021 11:39

TIP 10 LEZING & DEBAT op de walvissen. In deze duurzame klimaat komedie omarmen George & Eran samen met twee vrouwen hun verantwoordelijkheid. do 23 dec 20:30 Podium Mozaiek € 19,HET KLEINE THEATER SNEEUWWITJE (3+) Deze winter brengt Het Kleine Theater het sprookje van Sneeuwwitje tot leven... Wederom een warm winterverhaal waar zij hun eigen draai aan geven. ma 27 dec 13:00 en 15:00 CC Amstel € 9,50 ROMEO & JULIA De pizza’s vliegen je om de oren in deze bewerking van Romeo & Julia! De vaders van Romeo en Julia hebben allebei een pizzeria, maar gooien al jaren de deegrollers door elkaars ruiten. Deze snelle, inventieve tragedie doet eer aan Shakespeare en laat een jong theaterpubliek met een frisse blik een van zijn beroemdste verhalen ontdekken. ma 27 dec 15:00 DeLaMar € 15,ANOUAR ENNALI / ARISTOS IATROU - PARRA JR. (14+) Parra jr. is een laboratorium voor onderzoek naar woede, macht, rechtvaardigheid en empathie. En hoe menselijke waarneming in relatie staan tot de realiteit. Want wat wij horen en zien wordt bepaald door wie we zelf zijn. ma 3 t/m za 22 jan diverse tijden ITA € 6,50 KADRAGE Het spel van de Vlamingen Jef Van gestel en Peter Vandenmeulenbroecke hangt tussen performance, beeldende kunst en fysiek theater. Het is binnen de kaders buiten de lijntjes kleuren, fysiek en met objecten en attributen. De twee dragen elkaar als planken, tollen met hun lijven rond, ze plakken aan elkaar, ze zwieren elkaar, schreeuwen hun dolle pret uit. De homo ludens in volle glorie! di 4, wo 5 jan 20:30 Theater Bellevue € 12,OORKAAN ENSEMBLE VIER (4+) Vier topmusici combineren verschillende culturen en muziektradities, en spelen theatrale concerten zonder woorden. Een hele reis, vol Turkse klanken! En het begint en eindigt met een feestje. wo 5 jan 14:00 Podium Mozaiek € 9,50 THEATERGROEP DE JONGE HONDEN - OORLOGSWINTER (10+) ‘Oorlogswinter’ van Jan Terlouw is Nederlands bekendste jeugdboek over de Tweede Wereldoorlog en bestaat in 2022 precies vijftig jaar. Theatergroep De Jonge Honden bewerkte het boek tot een spannende familievoorstelling over vriendschap, vertrouwen en volwassen worden in een oorlog. wo 5 jan 14:00 Meervaart € 14,50 DE WITTE POMP - DE KONING BAKT EEN HUIS (2+) De koning bakt een huis is gebaseerd op het gelijknamige prentenboek van Annemarie van Haeringen, over bang zijn en durven, over je verstoppen en tóch tevoorschijn komen. In dit verhaal over een magische dierenwereld komen poppenspel, acteurs en live muziek samen en worden

grote thema’s op een kleine en tastbare manier behandeld. zo 9 jan 13:30 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 9,- t/m € 15,RENÉ VAN KOOTEN, MARISKA VAN KOLCK, DENNIS WILLEKENS E.A. - TITANIC DE MUSICAL Titanic de musical is een grootse show vol iconische muziek met een live orkest en een 25 man sterke cast. Beleef de laatste dagen en uren van het meest legendarische schip ter wereld. di 11 t/m zo 23 jan DeLaMar € 29,50 LICHTER DAN IK Een indringende voorstelling van de makers van De tolk van Java, over een Indonesische vrouw die tijdens de Nederlandse koloniale overheersing zwanger raakt van een Hollander en haar dochter noodgedwongen op moet geven. Met Esther Scheldwacht, Kees Hulst e.a. wo 12 20:00, do 13 jan 20:30 DeLaMar € 17,50 MARCEL HENSEMAALLES IN DE HENS ‘Alles in de hens’ gaat over een bijna-vijftiger die gaat wandelen om los te komen van het gepieker in zijn hoofd, zijn werk en zijn puberkinderen. Een warme voorstelling vol mooie verhalen, herkenbare typetjes, humor en muziek. zo 16 jan 15:00 DeLaMar € 17,50 HOE IK TALENT VOOR HET LEVEN KREEG In deze kleurrijke, humoristische en indringende voorstelling komen theater, muziek en dans samen tot een groots opgezet theaterspektakel. Een indringend en humoristisch verhaal over Semmier Kariem, die asiel aanvraagt in Nederland. vr 21 t/m zo 23 jan diverse tijden Meervaart € 15,DE GEMEENSCHAP NAAR PARAMARIBO Naar Paramaribo is een swingende politieke komedie waarin, tussen alle roze praatjes en gezelligheid door, harde noten worden gekraakt over vrijheid, verantwoordelijkheid en verdraagzaamheid. vr 21 t/m zo 23 jan 20:30 Theater Bellevue € 12, URBAN MYTH - DE GOUDEN KOETS (8+) Op een dag ontmoeten Kwadjo en kroonprinses Wilhelmina elkaar, in het Paleis voor Volksvlijt, waar de Gouden Koets staat. Daar komen ze erachter dat ze elkaar heel anders zien dan ze echt zijn en dat de geschiedenis is geschreven, die kun je niet veranderen. Maar de toekomst wel. Als je maar durft. zo 23 jan 13:30 Podium Mozaiek € 9,50 ILA VAN DER POUW DE KLOKKENLUIDER VAN DE NOTRE DAME (6+) Meesterpoppenspeler Ila van der Pouw speelt een sfeervolle, grappige en eigenwijze bewerking van het boek van Victor Hugo. Een magische combinatie van dans en meesterlijk poppenspel. zo 23 jan 14:30 Schouwburg Amstelveen € 15,SIMONE KLEINSMA - VERDER In ‘Verder’ vertelt Simone Kleinsma haar persoonlijke verhaal van de afgelopen jaren, waarin ze heeft moeten ontdekken hoe

02 UK AGENDA DEC_JAN 2021_MB1_SV.indd 57

KRANT

AGENDA

TXTRADIO, HET ONLINE PLATFORM TER VERSPREIDING VAN KENNIS, BURGERSCHAP EN INSPIRATIE, SELECTEERT VOOR DEZE WINTERMAANDEN TIEN LEZINGEN EN GESPREKKEN IN AMSTERDAM.

1) DE DROOM VAN DE RODE KAMER

De droom van de Rode Kamer wordt gerekend tot de hoogtepunten van de klassieke Chinese literatuur. Een avond ter gelegenheid van de eerste Nederlandse vertaling van 2. deze omvangrĳke Chinese roman waar drie vertalers twaalf jaar aan werkten. Spui25: 2 december 20:00u

2) BOUWEN VOOR ALLE BEWONERS

Materialen van biologische oorsprong gaan in een groene toekomst beton en staal vervangen. Wat zĳn dat voor materialen? En is dat haalbaar ten tĳde van woningnood? Kunnen we er zo voorzorgen dat we inclusief bouwen voor álle bewoners? Dus óók voor insecten en andere dieren. Pakhuis de Zwĳger: 6 december, 20:00u

Deep Talks biedt een diepgaande blik op de internationale conﬂicten. Deze keer op de Westelĳke Sahara. Ingeklemd tussen de Atlantische Oceaan, Marokko, Algerĳe en Mauritanië. Eerst een Spaanse kolonie, daarna geannexeerd door Marokko. Onafhankelĳkheidbeweging Polisario strĳdt voor autonomie. Hoe kan dit conﬂict worden opgelost? En wat is de rol van de EU daarin? (Engelstalig) De Balie: 20 december 20:30u

7) DIENST ZONDER GOD 4.

3) MENU VAN DE TOEKOMST

5. 50 jaar geleden zaten we nog aan de Hollandse pot. Nu is dat totaal anders. Maar wat eten we over nóg eens 50 jaar? Op deze avond kun je in gesprek gaan met experts, maar krĳg je ook letterlĳk een voorproefje, gemaakt door 6. de Balie chef. (In de reeks Food for Thought) De Balie: 12 december 17:00u

4) THRIVE: COMMONS ECONOMICS

Te midden van klimaatverandering en de vermindering van de biodiversiteit, is er steeds meer ruimte voor andere economische stemmen. Stemmen die hun focus hebben op welzĳn, verbetering van de levensstandaard en ecologische groei. Maak kennis met radicaal nieuwe economische denkers. (Engelstalig) Pakhuis de Zwĳger: 14 december 20:00u

6) DEEP TALKS – DE WESTELĲKE SAHARA

Begin van de winter. Eigenzinnige dienst met aandacht voor de wisseling van de seizoenen. In de drukte van de stad sta je tĳdens het begin van de winter één uur stil bĳ wat je belangrĳk vindt. Met o.a. Maartje Meĳer en Ricky Koole. Rode Hoed: 21 december 20:00u

8) DE GROTE DENKERS LEESCLUB – ANDREAS BURNIER

Schrĳver en criminoloog Andreas Burnier (19312002) werd gezien als boegbeeld van de feministische beweging, maar vocht zelf tegen alle vormen van hokjesdenken en pleitte radicaal voor individualiteit. Eén van de leesclub-lezers is Tobi Lakmaker. Hĳ debuteerde in 2021 met De Geschiedenis van mĳn Seksualiteit. De Balie: 13 januari 19:30u

9) KINDERLEZING GEWOONTEDIER? 8.

5) WAARHEEN, WAARVOOR?

De wereld rond de dood is 9. volop in beweging. Online uitvaarten, als hologram verschĳnen op je eigen begrafenis, multiculturele uitvaartcentra of de uitvaartﬁets. Een gesprek over nieuwe ingrediënten 10. voor een goed afscheid. Pakhuis de Zwĳger, 15 december 20:00u

Stap jĳ altĳd met hetzelfde been uit bed? En ﬁets je elke dag dezelfde weg naar school? Tĳdens de lezing onderzoekt psycholoog Sanne de Wit van de Universiteit van Amsterdam met proefjes en gedragsexperimenten hoe wĳ mensen gewoontes vormen en waarom dat zo belangrĳk voor ons is. NEMO: 16 januari 13:00u

10) DE TOEKOMST VAN ONS VLEES

Het huidige veehouderĳsysteem moet anders. Moet rekening gaan houden met de belangen van het dier, de volksgezondheid en milieu. Maar hoe doe je dat? Hoogleraar Imke de Boer schetst, samen met een panel, vier scenario’s. Rode Hoed: 18 januari 20:00u

TXTradio, het online platform voor lezingen, interviews en debat, selecteert elke maand tien interessante bĳeenkomsten. WWW.TXTRADIO.NL

12-11-2021 11:39

AMSTERDAM ART 58

winter 2021

KRANT het is om alleen verder te gaan. Een intieme avond vol verhalen, omlijst door zowel bestaande muziek als een gloednieuw repertoire wat speciaal voor Simone geschreven is. wo 26, do 27 jan 20:00 DeLaMar € 36,50 MOORD MET EEN GROTE M, EEN POLITIEKE ROMEINSE KOMEDIE (12+) De Spelersfederatie en de Theatertroep slaan de handen ineen met succestrio regisseur Pieter Kramer, speler/maker Wart Kamps en schrijver Don Duyns. ‘Moord met een grote M’, een politieke Romeinse komedie is een even hilarische als scherpe satire over het moordcomplot op Julius Caesar. vr 28 t/m zo 30 jan diverse tijden Schouwburg Amstelveen €18,50

LEONI JANSEN, IZALINE & ROËL CALISTER EN THIJS BORSTEN Leoni Jansen, Izaline & Roël Calister en Thijs Borsten brengen ‘De eeuw van Harry Belafonte’ tot leven. In zang, in muziek, in verhalen. zo 30 jan 20:15 De Kleine Komedie € 11,50

DANS

4. LUMEN TRAVO GALLERY MURDER OF CROWS KRISTIINA KOSKENTOLA

Lijnbaansgracht 314 5 November t/m 18 december In haar recente werk verkent kunstenaar Kristiina Koskentola manieren van kennisproductie, polyvocale subjectiviteit en agentschap van meerdere mede-actoren (menselijk en niet-menselijk), vaak via “perifere”, spirituele of vergeten ecologieën, tijdelijkheid en verschillende geografieën.

TORCH GALLERY

BILDHALLE RYTHM

BASTIAAN WOUDT

Willemsparkweg 134H 2 oktober t/m 15 januarI Omdat het ritme van het dagelijks leven tijdens de lockdown werd weggehaald, was Woudt vastbesloten dit op een creatieve en visuele manier te herstellen. Dit heeft geresulteerd in een uitgebreide reeks nieuwe werken, die de afgelopen twee jaar zijn gefotografeerd en is te zien in de solotentoonstelling RYTHM.

SOVIET SERIES ERIK DE BREE

TINTIRINTI

In 2019 importeerde kunstenaar De Bree rollen vintage Sovjetbehang die hij knipte, vouwde en overschilderde en waarmee uit nieuw materiaal unieke stukken werden gecreëerd. De zachte kleuren en uitgewerkte ontwerpen inspireerden De Bree om andere technieken toe te passen dan gebruikelijk, minder vertrouwend op toeval en meer doelbewust werkend.

Tintirinti presenteert nieuw werk van Jakup Ferri en zijn zoon Jip, in de vorm van unieke, handgeweven tapijten. Jip ontwierp de tapijten in de digitale wereld van Animal Crossing. De tapijten, die zijn opgebouwd uit vierkantjes die eruit zien als pixels, zijn samengesteld uit felgekleurde geometrische vormen en hebben dezelfde schijnbare eenvoud als Jakup Ferri’s vroegere figuratieve werken.

Lauriergracht 94 23 oktober t/m 31 december

JAKUP FERRI

Leliegracht 47 30 oktober - 11 december

Samenstelling Amsterdam Art. Voor een compleet overzicht van tentoonstellingen, evenementen en wekelijkse tips zie amsterdamart.com

02 UK AGENDA DEC_JAN 2021_MB1_SV.indd 58

BITTER SWEET DANCE GIOIA LIVE Gioia is een jonge vrouw die haar leven lang al kampt met waanbeelden en door middel van dans haar eigenheid viert. Eerder maakte choreograaf Liat Waysbort in samenwerking met regisseur Laura Stek een dansdocumentaire over haar leven. Met deze film als vertrekpunt maakt Bitter Sweet Dance nu een voorstelling over de grens tussen waan en fantasie. Een indringende, warme en crossdisciplinaire voorstelling met film, audio en dans. PLEINTHEATER do 2 dec 20:30 AAC € 16,CLUB GUY & RONI INVITES DUNJA JOCIC / KWAME ASAFO-ADJEI Club Guy & Roni vraagt dansmakers met wie het zich verwant voelt nieuw werk te maken. Dit vanuit de missie van het dansgezelschap om talent te ondersteunen, te begeleiden en hen bij een groter publiek onder de aandacht te brengen. In deze double bill (twee voorstellingen op één avond) staan choreografen Dunja Jocic en Kwame Asafo centraal. di 7 dec 20:30 Theater Bellevue € 12,NEDERLANDS DANS THEATER 2 Het Nederlands Dans Theater 2 presenteert twee nieuwe stemmen die eigenzinnige verhalenvertellers zijn en beiden een nieuwe wereldpremière brengen. Marcos Morau (Spanje) is een rijzende ster in de Europese theater- en danswereld. Zijn choreografie bevat vaak een speels absurdisme en theatraliteit, waaruit een nieuwe verhalende taal ontstaat. vr 10 dec 20:00 Schouwburg Amstelveen € 32,BALLET VAN DE STAATSOPERA VAN TATARSTAN HET ZWANENMEER Geen ballet spreekt meer tot de verbeelding dan Het Zwanenmeer. Marius Petipa en zijn assistent Lev Ivanov waren eind negentiende eeuw dan ook in topvorm toen zij de choreografie

maakten op de ontroerende muziek van Tsjaikovski. Het werk wordt wereldwijd gezien als het betoverende hoogtepunt van het klassiek-romantisch ballet en is nog steeds een van de meest uitgevoerde stukken ter wereld. Het Ballet van de Staatsopera van Tatarstan, een van de topgezelschappen van Rusland en expert op het gebied van grote klassieke balletten, brengt een vernieuwde uitvoering van de klassieker. do 6 jan 20:00 Schouwburg Amstelveen € 39,50

NESIM EL AHMADI - TABOE! In zijn eerste voorstelling bespreekt Nesim taboes en verhalen die voor hem belangrijk zijn. Hoe is het om de zoon van een vluchteling te zijn? De zoektocht naar zijn geloof, op jonge leeftijd trouwen met een christelijk vrouw en zelf moslim zijn. Een haartransplantatie op je 23e, de ontvoering van zijn vrouw of om vast te zitten in een cel. ook DeLaMarwest en Bellevue do 2 dec 20:30 Podium Mozaiek € 18,-

ANOTHER KIND OF BLUE WAVE Het veranderen van de seizoenen, de golven in de zee, maar ook geluids- en signaalgolven, we zijn er continu door omgeven. Ze zijn er altijd en overal. Hoeveel invloed heeft de mens op deze door de natuur en technologie gecreëerde golven? In ‘Wave’ onderzoekt choreograaf David Middendorp welke rol deze golfbewegingen spelen in ons leven. wo 26 jan 20:00 Schouwburg Amstelveen € 25,-

HANS TEEUWEN NOU LEKKER DAN! Zijn tiende cabaret-programma, de opvolger van ‘Echte rancune’ uit 2016, geeft een verontrustende blik in de geest van Hans Teeuwen. De onderwerpen die aan bod komen? ‘Nat vlees, likes, liefde, medium Gonnie, kunst, cultuur, inclusiviteit, diversiteit, bistro’s en gedupeerde vrijwilligers’ aldus Hans zelf. ma 6, di 7 dec 20:30 AFAS Live € 29,95

IGONE DE JONGH - I In haar voorstelling ‘I’ danst prima ballerina, bejubeld voormalig eerste soliste van Het Nationale Ballet en muze van de choreograaf Hans van Manen, vol overgave en vakmanschap de meest spannende choreografieën uit haar omvangrijke repertoire. Soms alleen op het toneel, soms samen met een partner of partners, soms live begeleid door muziek. De dansen zijn onderdeel van een theatrale raamvertelling over haar leven als danseres. DELAMAR vr 28, za 29 jan 20:00 AAC € 19,50

CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL) De top van de Nederlandse comedians. elke vr, za 20:30, Comedy Café, € 15,IMPROV COMEDY SHOWS Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00, Boom Chicago, € 10,COMEDYTRAIN Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30, Toomler, € 11,50 Maria Kraaijkamp - Meh Met herkenbare liedjes, zwartgallige observaties en droogkomische verhalen (à la Hans Dorrestijn maar dan vrouw én millennial) breekt Maria Kraaijkamp een lans dat het ok is om je niet ok te voelen.TapasTheater 1 t/m 15 dec diverse data en tijden AAC € 10,JAVIER GUZMAN Javier neemt het jaar met je door, zoals alleen hij dat kan. Een memorabel jaar moet besproken worden. Het is tijd voor zijn wervelende, verfrissende vierde Oudejaarsconference. Hij is scherp van tong, absoluut niet kritisch en is nooit politiek incorrect. do 2 dec 20:00 Schouwburg Amstelveen € 25,00

NABIL - ABSURD Is de wereld normaal en hij gek? Of is hij de enige gewone geest in een volstrekt idiote wereld? Nabil vraagt het zich steeds vaker af. In ‘Absurd’ flipperkast hij heen en weer tussen haarscherpe observaties en blijvend blinde vlekken. Hij zingt, beatboxt en speelt piano. Typetjes nailt hij. En dat alles met een grote grapdichtheid. di 7 dec 20:15 De Kleine Komedie € 11,25 JAN BEUVING - RESTANTE Wiskundige, tekstschrijver en cabaretier. Jan Beuving grossiert in trofeeën: twee Annie M.G. Schmidtprijzen, een Willem Wilminkprijs, een Neerlands Hoop. En een Poelifinario-nominatie voor ‘Rotatie’. In ‘Restante’ zal hij, samen met componist en pianist Tom Dicke, weer blijvend beklijvende klanken ten gehore brengen. do 9 t/m za 11 20:15 De Kleine Komedie € 11,50 ZO KLAAR MET 2021! Afscheid nemen van 2021. Dat werd hoog tijd. Verschillende makers geven hun kijk op het afgelopen jaar. Op melancholische, absurde of lachwekkende wijze. Ze rekenen bruut met het jaar af, mijmeren over wat er was en vatten de chaos samen. Met spetterende liedjes, briljante sketches en hilarische conferences van de beste en meest talentvolle cabaretiers van Nederland ma 13 20:15 De Kleine Komedie € 11,50 MARTINE SANDIFORT NAMASTEETJES In het life-changing-experienceevent ‘Namasteetjes’ geeft Martine allerhande tips en tricks, verzorgt haar hond Fiebie een geleide meditatie en zingt Martine haar wereldhits ‘Namasté’, ‘Koffiebekerrrrr’ en ‘Ik wil wel dood maar het lukt me maar niet’. Meervaart vr 17 dec 20:30 AAC € 18,90 STEFANO KEIZERS HANS TEEUWEN In zijn eerste voorstelling schonk Stefano zijn lichaam aan het publiek. In de tweede zijn ziel, zijn eer. Nu is de rest aan de beurt. Hierna ben je van hem af. vr 17, za 18 dec 21:00 Theater Bellevue € 12,-

12-11-2021 11:39

winter 2021 SAMIR FIGHIL SCHWUNG SAMIR Fighil wil thuis de perfecte vader en man zijn, op zijn werk de beste ambtenaar en ook nog eens het liefst iedereen te vriend houden. Dat gaat natuurlijk fout. Nu is hij niet alleen de kluts maar ook zijn ‘schwung’ kwijt. Met scherpe observaties, herkenbare verhalen en originele typetjes geeft Samir hij een inkijkje in de verschillende werelden waarin hij leeft. za 18 dec 20:30 AAC € 16,50 RUUD SMULDERS - BRUUD 2 Een comedy special zoals je die kent van Netflix.Zestig minuten. Van de hak op de tak. Waar hilarische gedachtespinsels in rap tempo uit de bocht vliegen. Deze eigenzinnige maker is het publiek altijd één stap voor en de vorm altijd meester. Van rauwe stand-up tot fysieke slapstick en van improvisatie tot snoeiharde hiphopnummers.Maar tussen al dat comedy-geweld zien we soms een glimp van een jongetje dat net ontdekt heeft dat hij niet onsterfelijk is. di 21 dec 20:30 Tolhuistuin € 15,DOLMAN BRENGT WARMTE EN GREMDAAT WIJST DE WEG Achtentwintig jaar al maken ze de donkere decembermaand een stukje lichter. Warmer ook. En betekenisvoller. Dominee Gremdaat kijkt terug en blikt vooruit. Margreet Dolman, met aan haar zijde dokter Valentijn, zingt, danst en lacht. En vertelt een gruwelijke kerstherinnering. do 23 t/m vr 31 dec diverse tijden, De Hallen Studio’s, € 22,50 DOLF JANSEN OUDEJAARS 2021 Vaste prik. Is het. De Oudejaars van Dolf. De tweeëndertigste alweer. Deze keer komt hij met ‘Het Jansen Vaccin’. Scherp, betrouwbaar en vol werkzame stoffen. ma 27 t/m vr 31 dec diverse tijden De Kleine Komedie € 11,50 MURTH MOSSEL - TOT OP DAT MOMENT 2021: DE EVALUATIE Geen Oudejaarsconference, wel ‘n Eindejaars-Evaluatie. Het jaar 2021 komt op functioneringsgesprek bij top-comedian Murth Mossel. Hoe heeft 2021 het gedaan tot op dat moment? Murth neemt het jaar door op karakteristieke wijze! Persoonlijke verhalen, scherpe observaties. Prikkelend en grappig. woe 29 dec 20:30 Schouwburg Amstelveen € 19,RIZA TISSERAND ADEMBENEMEND Een leven lang zoeken naar de partner waar je oud mee wil worden, maar wie zijn al die anderen op je pad? In de voorstelling ‘Adembenemend’ laat Riza je lachen en nadenken over relaties, daten, vrouwen, mannen en de continue cirkel van liefde en afwijzing waar de halve wereld zich in bevindt. di 11, wo 12 jan 21:00 Theater Bellevue € 12,ROUÉ VERVEER - ZO GOED ALS NIEUW Roué Verveer is een cabaretier die nergens problemen in ziet en daar grappen over maakt. Zijn negende avondvullende programma, wordt weer op-en-top Roué. Niks geen gekke dingen, gewoon zoals je hem gewend

EXPO

te blijven moet je zowel kunnen in- als uitzoomen. do 27 t/m za 29 jan 21:00 Theater Bellevue € 12,-

FESTIVALS

MISSCHIEN VALT ER WAT TE LACHEN - TERUGBLIKKEN OP PETER VAN STRAATEN In deze herdenkingstentoonstelling over de chroniqueur van het naoorlogse Nederland nemen acht gastconservatoren waaronder Els Timmerman, de weduwe van Van Straaten, verschillende aspecten van zijn tijdloze werk onder de loep. Schrijver en tekenaar van Straaten hield de samenleving een spiegel voor, met de nodige zelfrelativering. Zijn talent om emoties uit te beelden is onovertroffen. Allard Pierson, 8 december tot en met 13 maart 2022

CHARLOTTE DUMAS - Ao Een somber element in het verleden van het Japanse eiland Yonaguni schemert door in de kenmerkende intieme films en foto’s van Dumas. In glazen rondvormige objecten, een balletschoentje of een band om een paardenbuik keert een bijzondere kleur blauw terug die een verband legt tussen de Japanse natuur, de inheemse paarden en drie jonge meisjes, wier onbevangen autonomie een nieuwe energie op het eiland brengt. Huis Marseille vanaf 11 december bent: optimistisch, vrolijk, diepzinnig en hilarisch. do 13 jan 20:00 Schouwburg Amstelveen € 24,ANUAR - EERLIJK Anuar is een echte lefgozer. De gretige grappenmaker won cabaretfestival Cameretten, schreef twee succesvolle boeken en haalde als eerste Nederlandse comedian de voorpagina van The New York Times. Na drie jaar niet op de planken te hebben gestaan met een solovoorstelling, is hij terug met zijn zesde avondvullende solo: ‘Eerlijk’. za 15 jan 20:30 Meervaart € 17,10 DORINE WIERSMA VLIEG OP! Dorine heeft zich de laatste tijd enorm ingehouden. Ze pikte en slikte van alles en beet met veel moeite op haar tong. Nu er weer ruimte is om uit te vliegen ligt de lat hoog. In Vlieg op! zingt Dorine alleen nog maar wat ze denkt! wo 19, do 20 jan 21:00 Theater Bellevue € 12,ANNE & LISA - LONELY PONY Antiheldinnen Anne & Lisa wurmen zich in Lonely Pony in een avondvullend Trojaans hob-

02 UK AGENDA DEC_JAN 2021_MB1_SV.indd 59

FRÉ COHEN De tentoonstelling Vorm en idealen van de Amsterdamse School over de Nederlandse kunstenares en grafica Fré Cohen (1903-1943) laat zien dat zij beeldbepalend en van groot belang is geweest voor de Amsterdamse School. In haar werk worden zowel de vormtaal als de idealen van de Amsterdamse School duidelijk verwoord. Fré Cohen ontwierp onder andere grafisch drukwerk voor de Gemeente Amsterdam. Museum Het Schip t/m 4 september belpaard dat zowel strijdlustig alsook aaibaar en ontwapenend doordendert. Tijdens deze surrealistische rit wordt de toeschouwer medeplichtig aan situaties die absoluut geen dikke pluim van de juf verdienen. Heerlijk absurd en muzikaal maar tevens actueler dan ooit. za 22 jan 20:30 Schouwburg Amstelveen € 19,BETH & FLO - NIET WAT JE DENKT Beth & Flo bestormen de theaterzalen met absurdistische scènes, virtuoos pianospel en sprankelende samenzang. Dit veelbelovende cabaretduo stort klassieke muziek over je heen en maakt theater zoals je niet eerder zag! di 25, wo 26 jan 21:00 Theater Bellevue € 12,RAYEN PANDAY - FOCUS Wegens omstandigheden had Rayen het afgelopen jaar alle tijd om te beseffen dat hij overal even ver vanaf staat als dat hij er deel van uitmaakt. Om zich af te vragen waarom hij zich zóveel in bijzaken verliest dat de hoofdzaak niet meer relevant is. Én waarom we allemaal ‘ons gevoel’ aan het volgen zijn, zonder dat ons dat verder brengt. Focus. Om scherp

PRIX ANNELIE DE MAN Van woensdag 1 tot en met zondag 5 december staat de programmering van het Orgelpark in het teken van de naar haar vernoemde prijs: de Prix Annelie de Man. Kern van het festival vormen twee concoursen: een interpretatieconcours voor jonge klavecinisten en een compositieconcours. wo 1 t// zo 5 dec diverse tijden Orgelpark diverse prijzen TOMOKO MUKAIYAMA Een modeshow en een minifestival van de Japanse pianiste Tomoko Mukaiyama met eigenzinnige performers, muzikanten, ontwerpers en kunstenaars wiens werk ter plekke te koop is. Een culturele uitwisseling van vooruitstrevende makers uit Nederland, Azië en het MiddenOosten. zo 5, ma 6 dec 19:30 Muziekgebouw aan ‘t IJ € 20,PIANODUO FESTIVAL Nationale en internationale topartiesten treden op tijdens het Pianoduo Festival. Het slotconcert wordt uitgevoerd door Duo Amal dat wordt gevormd door de internationale pianisten Yaron Kohlberg en Bishara Haroni. Het vermaarde Israëlisch-Palestijnse duo speelt Schubert’s geliefde ‘Fantasie in f ’ en Rachmaninoffs wervelende ‘Eerste suite’ voor twee piano’s. Diverse locaties 8 t/m 12 dec diverse tijden Diverse Locaties / Various locations diverse prijzen VALHALLA Tijdens het Valhalla festival komen de beste en populairste elektronische dance initiatieven samen. RAI 18 dec RAI Amsterdam n.n.b. FUNKY XMAS MARKET Op de Funky Xmas market op het Westergasterrein kun je tijdens het kopen van kerstcadeaus ook genieten van lekkere kersthapjes, bijzondere producten, live muziek, glühwein en warme chocolademelk. 12 dec 12:00 tot 18:00 Westergasfabriek gratis YALDA Het mysterie van het Oosten en het aardse van het Westen omarmen elkaar in een reis door de langste nacht van het jaar aan de hand van poëzie, dans, muziek en korte films. Tijdens Yalda wordt de samenkomst van verschillende werelden en het licht, dat middels de langer wordende dagen weer terugkeert gevierd. di 21 dec 19:30 Podium Mozaiek € 20,TANGOTRAIN De zevende editie van het jaarlijkse tangofestival met talentvolle dansers en oude en nieuwe vormen van tango te zien op locaties rondom het IJ. zo 26 dec t/ zo 2 jan diverse tijden Diverse Locaties / Various locations diverse prijzen JUMPING AMSTERDAM Het jaarlijks terugkerende hippisch concours Jumping Amsterdam, biedt onderdak aan het vierdaagse internationale

concours hippique, dressuur- en springsport. RAI 27 t/m 30 jan diverse tijden RAI Amsterdam diverse prijzen

DIVERS

PHANOS BOSCROSS EN BOSLOOP De ultieme hardloop uitdaging in de Amsterdamse natuur. Omgevallen bomen en kniediepe plassen… Een evenement vol spektakel en een uniek loopavontuur. za 18 en zo 19 dec Het Amsterdamse Bos HORTUS BY NIGHT Sprookjesachtige winteravonden in de Amsterdamse Hortus. Duizend glinsterende lichtjes, kampvuur, gluhwein en spannende avondrondleidingen. wo 22 dec t/m zo 9 jan, Hortus Botanicus, actuele openingstijden en tickets op dehortus.nl 350 JAAR OOSTERKERK – MEEZINGCONCERT Met het meezingconcert wordt gevierd dat precies 350 jaar geleden de Oosterkerk in gebruik werd genome. Onder begeleiding van Muziekgezelschap Wittenburg en Henk Verhoef op het Van Oeckelen-orgel. 25 dec 12:00 Oosterkerk gratis JOOST X ROEDI UITGESPEELD Pacman, Donkey Kong, Mario of Lara Croft: elke generatie kent zijn eigen gamehelden. Er is iets onweerstaanbaars aan de grenzeloze avonturen op het scherm. Joost en Rudi brengen de digitale magie naar het podium en geven je een kijkje in het leven van een YouTuber áchter het computerscherm. wo 29 dec 19:00 Meervaart € 25,PARADISO KORENDAGEN Op deze 35e editie treden circa 140 koren op, die uit het hele land komen. Amateurzangers van alle leeftijden laten horen dat zingen hun passie is. Zij brengen een divers repertoire ten gehore: van swingende popnummers tot renaissance muziek en van wereldmuziek tot jazz. za 15, zo 16 jan 11:00 Paradiso € 3,50 HOTELNACHT AMSTERDAM Amsterdammers slapen tijdens Hotelnacht in de meest bijzondere hotels van hun stad én kunnen een bezoek brengen aan kleinschalige culinaire, creatieve en culturele activiteiten. za 15, zo 16 jan Amsterdamse Hotelnacht ANDRÉ KUIPERS EN SANDER KOENEN - SPACE ACADEMY LIVE (8+) Tijdens deze wervelende show reis je naar de verste uithoeken van het heelal. Met bijzondere videobeelden en live-experimenten komt de ruimte écht tot leven. Je ontdekt hoe een raketlancering voelt. Hoe hoog je kunt springen op de maan. Hoe het is om de hele dag te zweven. En of dat hier op aarde ook kan. za 15 jan 16:00 Schouwburg Amstelveen € 24,50

MUSEA

ALLARD PIERSON MUSEUM

Museum over 10.000 jaar cultuurgeschiedenis. From Cartography to Cookbooks: A web of Dutch Colonialism De volledig digitale tentoonstelling toont hoe de schijnbaar neutrale

12-11-2021 11:39

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen. De Gouden Koets De Gouden Koets wordt getoond in een glazen behuizing op de ruime meisjesbinnenplaats. Daarnaast worden in zes museumzalen rondom de binnenplaats uiteenlopende verhalen uitgelicht. Honderden cultuurhistorische objecten, schilderijen, Oranjesnuisterijen, kledingstukken, spotprenten, foto’s en bewegende beelden geven een veelzijdig beeld van de geschiedenis en het gebruik van de Gouden Koets, en de discussies uit verleden en heden over dit iconische voertuig. t/m 27 februari 2022 Vrijdenkers: van Spinoza tot nu. Deze tentoonstelling legt verbanden tussen hedendaagse gebeurtenissen en historische ontwikkelingen en spoort aan tot reflectie en discussie. t/m 27 februari 2022 Corona in de stad Een digitale tentoonstelling over de impact van het coronavirus op de stad Amsterdam en het dagelijks leven van Amsterdammers. Kalverstraat 92, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

BEZOEKERSCENTRUM AMSTERDAMSE BOS

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE Kunstencentrum Exposities op locatie. tel. 625 56 51, www.deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam. Sub terra – New roots for underground urbanism Een onderzoek naar de kansen van ondergronds bouwen en leven in Amsterdam en daarbuiten. t/m 6 februari Tijdlijn Amsterdam 2000-2030 t/m 1 januari 2030 Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

ARTIS

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het vlinder- paviljoen, een aquarium en nog veel meer. Nieuwe vaste tentoonstelling in het Aquarium over het belang van schone oceanen. Artis wil in het vernieuwde aquarium bezoekers inspireren en stimuleren verantwoordelijk met het

water op onze planeet om te gaan. Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

CABARET

APPIE BAANTJER MUSEUM

DENNIS VAN TERGOUW

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur. Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJZONDERE COLLECTIES UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden. De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson Museum zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma. Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

GESTAMPTE MEISJES - LEXT NEVEL De Gestampte Meisjes hebben getraind en zijn hun beste zelf geworden: glorieus en meedogenloos. Niemand kan meer om ze heen. Ze komen inspireren en intimideren. Esmée, Ymke en Thenera zijn op zoek gegaan naar de beste versie van zichzelf. Wat is een gelukkig leven? Hoe behaal ik al mijn dromen en doelen? Wanneer ben ik ooit tevreden? Het drietal laat de waarheid zien: de worstelende, hijgende, eerzuchtige mens in al zijn glorie. Bellevue, 21 en 22 januari

COBRA MUSEUM

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie. Clandestien: het lichaam centraal In de fototentoonstelling Clandestien staat het menselijk lichaam centraal. Circa honderd zwart-witfoto’s tonen een uitgesproken liefde voor het lichaam in al zijn verschijningen: perfect, onvolmaakt, elegant, erotisch, zelfbewust of juist heel kwetsbaar. De werken zijn afkomstig uit de omvangrijke collectie van fotograaf en verzamelaar Pedro Slim. t/m 27 maart Constant 101: The Future Can be Humane Constant (Constant Nieuwenhuijs, 1920-2005) was naast kunstenaar tevens een van de intellectuele motoren achter de Cobra-beweging (1948-1951). Naast kunstwerken van Constant wordt ook nieuw werk van de hedendaagse kunstenaars Antonio Jose Guzman (1971) en Antonis Pittas (1973) gepresenteerd. t/m 6 maart Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM Museum over de stedenbouwkundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden. Noordzijde 31, tel: 447 1857 www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum. All About Theatre About Film Ivo van Hove & Jan Versweyveld Voor All About Theatre About Film verruilen Van Hove en Versweyveld het toneel voor het museum. De basis wordt gevormd door toneelstukken uit hun gezamenlijke oeuvre, die hun oorsprong vinden in klassieke films van een zevental regisseurs: Marguerite Duras, Michelangelo Antonioni, Pier Paolo Pasolini, Ingmar Bergman, John Cassavetes, Luchino Visconti en Sidney Lumet. Op associatieve wijze brengen ze theaterstukken opnieuw tot leven in de tentoonstellingsruimtes. t/m 9 januari Guido van der Werve – Tastbare futiliteit Guido van der Werve heeft in vijftien

02 UK AGENDA DEC_JAN 2021_MB1_SV.indd 60

SANJA MARUŠIĆ

AMSTERDAM MUSEUM

winter 2021

AGENDA

TOM JAGER

voorwerpen zoals kaarten en kookboeken een geschiedenis van geweld en onderdrukking met zich meedragen. t/m 31 december Misschien valt er wat te lachen Terugblikken op Peter van Straaten Acht gastconservatoren waaronder Els Timmerman, de weduwe van Van Straaten, nemen verschillende aspecten van zijn tijdloze werk onder de loep. 8 december t/m 13 maart Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl

KRANT

SAMAN AMINI In de solovoorstelling Saman Amini’s Integratieplan neemt theatermaker en performer Saman Amini de stand van de multiculturele samenleving op in een collage van verhalen en observaties over integratie en Samans persoonlijke reis naar het ‘Nederlandschap’. Een bijzondere mix van theater en cabaret, waarin Saman met zijn scherpe humor de vinger op de zere plek weet te leggen. DeLaMar West, 14 dec. Bellevue, 15 en 16 dec.

CLEAN PETE KERSTSHOW Stille nacht? Heilige nacht? Een luidruchtige en totaal vernachelde nacht wordt het. De Kerstshow van Clean Pete is als vanouds volledig over the top. De tweelingzussen trekken alle registers open. Van klassiek naar rock ’n roll, van classics naar brand new. Totale gekte in de gloria. Zonder blikken, zonder blozen, maar mét bijzondere gasten en een megadosis energie. Kleine Komedie 12 december

jaar een bijzonder oeuvre opgebouwd rond tijdloze en universele thema’s als de condition humaine. Met de persoonlijke en filosofische benadering van zijn verheven dromen enerzijds en de banaliteit van het alledaagse anderzijds heeft hij een prachtig oeuvre gecreëerd. verwacht IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

FASHION FOR GOOD MUSEUM

Een uniek en interactief museum over duurzame mode in innovaties. Grow: The Future Of Fashion Kleding van de bananenplant, een jurk van sinaasappelzijde, leer van kokosnoot en kurkpoeder. Jong Nederlands design talent heeft in opdracht van het museum deze gloednieuwe, duurzame, natuurlijke en nooit eerder in musea getoonde materialen omgetoverd tot unieke fashion statements. Ook gevestigde namen Karim Adduchi en Iris van Herpen zijn onderdeel van de tentoonstelling en laten eigen creaties gemaakt van biomaterialen zien. t/m april 2022 Rokin 102, tel. 0261 9680 www.fashionforgood.com

FOAM AMSTERDAM

Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform. Foam 3h - 15 jaar talent uit de collectie t/m 5 december Foam 3h: Alexandra Rose Howland – Leave and Let Us Go t/m 5 december Shigeru Onishi The Possibility of Existence De eerste Europese solotentoonstelling van de Japanse wiskundige en kunstenaar Shigeru Onishi. In zijn foto’s probeerde Onishi tijd en ruimte te overstijgen: zijn werken doen afstand van fotografie als momentopname. Beelden vermengen zich in montages, of vervagen in zijn onorthodoxe printmethodes. t/m 9 januari Liz Johnson Artur - of life of love of sex of movement of hope t/m 9 februari Jonathas de Andrade - Next Level vanaf 14 januari Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld. De aardappeleters: misser of meesterwerk?

Een ode aan het bekende werk dat Vincent van Gogh in 1885 maakte toen hij in Brabant woonde. De schilderijen, studies, schetsen en brieven vertellen een verhaal over ambitie, doorzetten en kritiek. Een verhaal voor jong en oud over blijven geloven in jezelf. t/m 13 februari Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENMUSEUM

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw. Tentoonstelling – De Amsterdamse grachten De Amsterdamse grachten vormen het hart van de stad en hebben een complexe en interessante geschiedenis. In Grachtenmuseum Amsterdam wordt dit verhaal op een avontuurlijke wijze verteld. Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

HERMITAGE AMSTERDAM

Wisseltentoonstellingen afkomstig uit de collectie van het beroemde museum in Sint-Petersburg. Romanovs in de ban van de ridders Een romantisch verhaal van tsaren en ridders. Ruim 250 objecten uit de Europese middeleeuwse kunstcollectie en het Arsenaal van de Hermitage St.-Petersburg, voor het eerst samen in Nederland, vertellen over de middeleeuwen, met ridders en jonkvrouwen, hoofse liefde en toernooien, en de revival daarvan aan het hof van de tsaren. t/m 9 januari Tentoonstelling van de tiende ABN AMRO Kunstprijswinnaar Neo Matloga In zijn werk weten schoonheid en misvorming elkaar op een speelse manier te versterken totdat ze volledig en haarscherp in balans zijn. vanaf 2 december Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl

HET HEM

Drie keer per jaar brengt Het HEM een nieuw Chapter dat het verhaal van een gastcurator vertelt, en je meeneemt in de wereld van de creatieve makers en denkers van nu. Winterstop tot maart 2022: tentoonstellingen, installaties Warmperserij 1, 1505 RL Zaandam tel. 075 710 0073, www.hethem.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS

Een van de oudste (1682) botanische tuinen. Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand. Vincent Delbrouck - Champú Vincent Delbrouck oftewel V.D. (Brussel, België, 1975) maakt zeer persoonlijk werk dat een mix van autobiografie en fictie is. t/m 5 december Sohrab Hura - Spill Een overzicht van de verschillende series en projecten waaraan Sohrab

12-11-2021 11:39

winter 2021 Hura de afgelopen vijftien jaar gewerkt heeft. t/m 5 december Charlotte Dumas - Ao vanaf 11 december Luc Delahaye - Le Village vanaf 11 december Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging. Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS HISTORISCH MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam. Sigalit Landau - Between Worlds De tentoonstelling bestaat uit kunstwerken die een directe relatie hebben met de Dode Zee. Door voorwerpen onder te dompelen in het extreem zoute water van de Dode Zee, soms maandenlang, groeien er zoutkristallen op. Een gewone schoen, een bos prikkeldraad, een visnet of een jurk worden in een nieuwe gedaante uit het meer opgevist. vanaf 3 december De curieuze collectie van Heinz Keijser - Rammelaars! Rammelaars! Rammelaars! De tentoonstelling neemt de bezoeker mee langs het boeiende en bewogen leven van Heinz Keijser, zijn opmerkelijke verzameling en het verband daartussen. vanaf 17 december Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

KATTENKABINET

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’. Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

KLEDERDRACHTMUSEUM

Streekkostuums. Voor iedereen met interesse in folklore. Herengracht 427, tel. 845 23 99 www.hetklederdrachtmuseum.nl

LUTHER MUSEUM

Het pand uit 1772 is gebouwd als het Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het speelde een grote rol bij de opvang van armen, ouderen en wezen. Luther & Oranje Een tentoonstelling met portretten, persoonlijke documenten en objecten uit koninklijk en luthers bezit.Hoogtepunt zijn twee brieven van Maarten Luther zelf uit het Koninklijk Huisarchief. t/m 9 januari Nieuwe Keizersgracht 570, tel. 2142112 www.luthermuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT

Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON

de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek. Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl De onzichtbare wereld Ontdek het onzichtbare leven. De microwereld - Het machtigste leven op aarde De microwereld is misschien onzichtbaar en raadselachtig, ze is ook onmisbaar. Microben zijn essentieel op aarde en in ons lichaam. Microalgen in de oceaan produceren de helft van alle zuurstof in onze atmosfeer. doorlopende tentoonstelling Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40, tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen. Hallo Rembrandt! Een tentoonstelling speciaal voor de jongste ontdekkers van ongeveer 3 tot 6 jaar. t/m 2 januari Hoed op voor Rembrandt In de tentoonstelling zijn fotoportretten van kinderen als eenzame jonkvrouwen, zonnekoningen en magiërs te zien in combinatie met enkele etsen van Rembrandt. In deze kunstwerken komen de mooiste, gekste en meest extravagante hoofddeksels voorbij. t/m 2 januari Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

MOCO

MUSEUM HET SCHIP

MICROPIA

Museum voor moderne kunst. Yayoi Kusama De werken ‘Night of Stars’ en ‘Pumpkin’ zijn te zien in een geheel getransformeerde ruimte. Studio Irma - Reflecting Forward Een Digital Immersive Art tentoonstelling, die laat zien hoe wij onze toekomst kunnen vormgeven door eindeloze mogelijke verbindingen te leggen. Moco Masters De Moco Masters collectie prijst de kunstenaars die opvallen vanwege hun uitzonderlijke bijdrage aan de kunst en cultuur en hun iconische creaties. Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Herbouwde werkende poldermolen uit 1847. Presentatie ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie over zijn leven. Maquette ‘Amsterdam en het water’, waarop het landschap anno 1630 wordt weergegeven. Akersluis 10, 020-6690412 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUM JAN

Schitterend glas - 30 jaar Museum JAN Een overzicht van de bijzondere glascollectie. Een feest van afwisseling in techniek, vorm en kleur. t/m 31 december Prijs voor glaskunst - Bernardine de Neeve-prijs 2021 De genomineerde kunstenaars zijn Jenny Ritzenhoff, Judith Roux en Nataliya Vladychko. t/m 9 januari Sam Drukker - Onderweg In zijn werk vangt Sam Drukker mensen in al hun verschillende facetten. Onzekerheid, kracht, schoonheid en ouderdom zijn te zien in schilderijen waarin de geportretteerden onderweg lijken te zijn: soms doelbewust en soms ontheemd, met een nog onbekende bestemming. t/m 20 maart Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl

Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin. Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MUSEUMHAVEN

MADAME TUSSAUDS

MUSEUMTRAMLIJN

Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM

Permanente tentoonstelling over

MUSEUM HET REMBRANDTHUIS

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling). Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

02 UK AGENDA DEC_JAN 2021_MB1_SV.indd 61

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk. O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

NXT MUSEUM

Museum voor nieuwe mediakunst. Shifting Proximities Een tentoonstelling die bestaat uit multizintuigelijke installaties van lokale en internationale gerenommeerde kunstenaars en academici, waaronder Thijs Biersteker en Stefano Mancuso, Lucy McRae en Niels Wouters, Heleen Blanken, Roelof Knol, Marshmallow Laser Feast en United Visual Artists (UVA). t/m 31 december Asterweg 22 www.nxtmuseum.com

Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie. Fré Cohen: vorm en idealen van de Amsterdamse School t/m 4 september Fabio Pravisani Beeldhouwer Fabio Pravisani raakte gefascineerd door het monumentale karakter en de strakke vormentaal van de Amsterdamse School en bestudeerde uitvoerig de werken van onder meer Tjipke Visser, Chris van der Hoef, Johan Altdorf en Mendez da Costa. Deze invloed is terug te vinden in zijn beelden. Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

OUDE KERK

In het volkswoningbouw-complex De Dageraad van de architecten Michel de Klerk en Piet Kramer is het tweede museum van Museum Het Schip gevestigd. Een monument voor de burgemeester. t/m 31 december Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

KONINKLIJK PALEIS / OPEN

Locatie De Dageraad

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen. Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM

Centrum vol wetenschap en technologie. Bits of You In Bits of You ervaart de bezoeker hoe de datasporen die we dagelijks achterlaten ons leven beïnvloeden. NEMO voor volwassenen in De Studio op het Marineterrein Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel. Modetentoonstelling Maison Amsterdam De stad, de mode en de vrijheid Aan de hand van 150 objecten uit de modecollectie van het Amsterdam Museum en collecties van toonaangevende modeontwerpers, vertelt de tentoonstelling over de vrijzinnige en creatieve stad waar alles kan. En over de excentrieke modestad die Amsterdam daardoor werd. Centraal thema is hoe vrijheid, maar ook onvrijheid, het modebeeld door de eeuwen heen bepaalden. t/m 3 april 2022 Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

MUSEUM AMSTERDAM NOORD

Over de geschiedenis van Noord. Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt. Susan Philipsz - The Fall De eerste Nederlandse solotentoonstelling van de Schotse kunstenaar Susan Philipsz (Glasgow, 1965). Na talrijke bezoeken aan de kerk en uitgebreid artistiek onderzoek presenteert Philipsz haar context-specifieke geluidsinstallatie, The Fall. t/m 28 maart Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers. Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

PIANOLA MUSEUM

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen. Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rondleidingen, workshops of cursussen. Vergeet me niet Meer dan 100 renaissanceportretten: Van Dürer tot Sofonisba t/m 16 januari Henk Wildschut - Document Nederland t/m 16 januari Rijksmuseum & Slavernij t/m 28 februari Vincent Mentzel Vincent Mentzel (1945) behoort al jaren tot de beeldbepalende fotografen van Nederland en heeft tijdens zijn carrière de fotografie zien veranderen: van ondergeschoven kindje dat niet net zo serieus werd genomen als de geschreven journalistiek tot een krachtig en zelfstandig medium met artistieke mogelijkheden. In de tentoonstelling wordt die ontwikkeling zichtbaar aan de hand van zijn eigen foto’s. vanaf 28 januari Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

Willem van de Velde & Zoon Een grote overzichtstentoonstelling over vader en zoon Willem van de Velde, twee toonaangevende zeeschilders in de zeventiende eeuw met elk een eigen specialisme: penschilderij en olieverfschilderij. Het is de eerste keer wereldwijd dat er zoveel werken van beide kunstenaars tegelijkertijd te zien zijn. t/m 27 maart Republiek aan Zee Aan de hand van ruim 50 topstukken vertelt de tentoonstelling het verhaal van de Republiek in de 17e en 18e eeuw. Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM

‘s Werelds grootste stadsarchief. Thuis in de Stad. 100 jaar Tuindorp Oostzaan in samenwerking met fotograaf Raimond Wouda. Raimond Wouda fotografeert al 30 jaar Tuindorp en Tuindorpers. De wijk speelt een belangrijke rol in zijn leven. t/m 9 januari Sweelinck, stadsmusicus van Amsterdam, 1621-2021 Componist Jan Pieterszoon Sweelinck was stadsmusicus, leermeester op orgel en klavecimbel en grootmeester van de polyfonie, de meerstemmige muziek. Hij wordt gezien als de grootste componist uit de geschiedenis van Nederland. t/m 9 januari Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving. Kirchner en Nolde: Expressionisme. Kolonialisme. t/m 5 december Now You See Me Moria - POST/NO/ BILLS #2 t/m 31 december Oliver Laric - Betweenness Multimediakunstenaar Oliver Laric onderzoekt in zijn werk vanuit een post-internetperspectief thema’s als hybriditeit, auteurschap en authenticiteit. t/m 9 januari Remy Jungerman - Behind the Forest t/m 14 maart Prix de Rome 2021 Presentatie van nieuw werk van de genomineerde kunstenaars: Mercedes Azpilicueta, Alexis Blake, Silvia Martes en Coralie Vogelaar. t/m 20 maart Let Textiles Talk t/m 20 maart Hito Steyerl - I will survive Steyerls video-installaties nemen de onderlinge verbanden tussen kunst, samenleving, geavanceerde technologie en het neoliberale kapitalisme kritisch onder de loep. vanaf 28 januari Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

STRAAT MUSEUM

Museum voor graffiti en street art Citaat van de straat Is street art binnen nog wel street art? De openingstentoonstelling toont meer dan 150 kunstwerken van ruim 140 kunstenaars met 32 verschillende nationaliteiten. NDSM-Plein 1, tel. 020 370 9630 www.straatmuseum.com

THEO THIJSSEN MUSEUM

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen. Reizen met Thijssen De tentoonstelling geeft een sfeervol tijdsbeeld van Europa in de jaren 1920-1930. Op een boeiende

12-11-2021 11:39

62 manier wordt het aspect reizen uit het leven en werk van Theo Thijssen uitgelicht. tot februari 2022 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

TROPENMUSEUM

Museum over wereldculturen. Cadeau, Hoezo? Een uitbundige en interactieve tentoonstelling waar je ontdekt wat een trouwjurk, poppen en mango’s met elkaar gemeen hebben. In de tentoonstelling krijg je nuttige tips over het geven en ontvangen wereldwijd. t/m 5 maart 2023 Healing Power De expo geeft inzicht in verschillende vormen van helende kracht en toont de zoektocht van de moderne mens naar balans tussen lichaam, ziel en geest. t/m 6 juni 2022 World Press Photo: Door de lens van. Hedendaagse fotografen uit Afrika presenteren hun werk. t/m 8 januari 2023 Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl

TROPENMUSEUM JUNIOR

Sabi Suriname: ontdek de Wereld achter de Dingen. Sabi Suriname In Sabi Suriname kom je veel te weten over Suriname, de band met Nederland en hoe Suriname met de wereld is verbonden. t/m 1 maart 2023 Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl

NEDERLANDS UITVAART MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM

Bezoekerscentrum Amsterdam Werelderfgoed Dé startplek om kennis te maken de Amsterdamse grachtengordel, werelderfgoed sinds 2010. Vijzelstraat 32 www.amsterdam.nl/werelderfgoed

MUSEUM WILLET-HOLTHUYSEN

Volledig ingericht grachtenpand. Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50

Hoofdredactie Bart van Oosterhout Vormgeving Het Zomerpaleis: Saskia Franken, Martijn Blokland Ontwerp Loes Koomen Eindredactie SCHERP: Renate Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda) Aan dit nummer werkten mee Pauline Arkesteijn, Alice Boothby, Marjolein van Damme, Floor van Dijck, Anne Dirks, Bart Geeraedts/ TXT, Roos Hamelink, Edmée Loupatty/Amsterdam Art, Cindy Hoetmer, Olivier Kemme, Sara Luijters, Kim van der Meulen, Famke en Floor van Praag (ZIN),

KRANT

ADRESSEN

AFAS Live

ArenA Boulevard 590, tel. 0900-687 42 42 www.afaslive.nl AIR Amstelstraat 16, tel. 820 06 70 www.air.nl Amstelkerk Amstelveld 10, tel. 520 00 60 www.stadsherstel.nl Amsterdamse Bostheater De Duizendmeterweg 7, tel. 670 02 50 www.bostheater.nl Apollofirst Apollolaan 123-127, tel. 577 38 00 www.apollofirst.nl Arti et Amicitiae Rokin 112, tel. 624 5134 www.arti.nl Artis Plantage Kerklaan 38-40, tel. 278 47 96 www.artis.nl Badhuistheater Boerhaaveplein 28, tel. 668 51 02 www.badhuistheater.nl De Balie Kleine-Gartmanplantsoen 10, tel. 553 51 51 www.debalie.nl Café Belcampo Hannie Dankbaarpassage 10, tel. 303 28 86 www.cafebelcampo.nl Theater Bellevue Leidsekade 90, tel. 530 53 01 www.theaterbellevue.nl Betty Asfalt Complex Nieuwezijds Voorburgwal 280, tel. 626 46 95 www.bettyasfalt.nl Bimhuis Piet Heinkade 3, tel. 788 21 50 www.bimhuis.nl Bitterzoet Spuistraat 2, tel. 421 23 18 www.bitterzoet.com Blijburg Pampuslaan 501, tel. 416 03 30 www.blijburg.nl Boom Chicago Rozengracht 117, tel. 217 04 00 www.boomchicago.nl The Box Mekongweg 5, tel. 614 54 92 www.the-box.events De Brakke Grond Nes 43, tel. 422 26 66 www.brakkegrond.nl Bijlmerparktheater Anton de Komplein 240, tel. 311 39 33 www.bijlmerparktheater.nl Koninklijk Theater Carré Amstel 115-125, tel. 0900-25 25 255 www.carre.nl CBK Oost Oranje-Vrijstaatkade 71, tel. 253 5456 www.cbkamsterdam.nl CC Amstel Cullinanplein 1, tel. 523 09 74 www.ccamstel.nl Cinetol Tolstraat 182 www.cinetol.nl Het Claverhuis Elandsgracht 70, tel. 624 83 53

Margriet Prinssen, Bregtje Schudel, Erik Schmitz, Tamar Terpstra, Karin Thybaut, Joke van der Weij Aanleveren agendagegevens februarinummer: 27 december maartnummer: 24 januari amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com Adverteren Afdeling Relaties, T 020-702 61 80 partner@iamsterdam.com Uitgever amsterdam & partners De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman

02 UK AGENDA DEC_JAN 2021_MB1_SV.indd 62

winter 2021

AGENDA Comedy Café IJdok 89, tel. 638 39 71 www.comedycafe.nl Compagnietheater Kloveniersburgwal 50, tel. 520 53 10 www.compagnietheater.nl Koninklijk Concertgebouw Concertgebouwplein 10, tel. 0900-671 83 45 www.concertgebouw.nl Het Concertgemaal Landsmeerderdijk 213 www.concertgemaal.nl Conservatorium van Amsterdam Oosterdokskade 151, tel. 527 75 50 conservatoriumvanamsterdam.nl Het Cromhouthuis Herengracht 366, tel. 624 24 36 www.cromhouthuis.nl Dansmakers Amsterdam Gedempt Hamerkanaal 203, tel. 689 17 89 www.dansmakers.nl DeLaMar Theater Marnixstraat 402, tel. 0900-335 26 27 www.delamar.nl Doka Wibautstraat 150, tel. 261 21 00 www.volkshotel.nl/nl/doka Dominicuskerk Spuistraat 12, tel. 624 21 83 www.dominicusamsterdam.nl De Duif Prinsengracht 756, tel. 520 00 90 www.stadsherstel.nl Engelse kerk Begijnhof 48, tel. 624 96 65 www.ercadam.nl EYE Filmmuseum IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl Frascati Nes 63, tel. 626 68 66 www.frascatitheater.nl Grand Café Genieten Oranje-Vrijstaatplein 2, tel. 253 55 54 Griffioen Uilenstede 106, tel. 598 51 00 www.griffioen.vu.nl De Hallen Hannie Dankbaarpassage 47, tel. 705 81 64 www.dehallen-amsterdam.nl Jeugdtheater De Krakeling Nieuwe Passeerdersstraat 1, tel. 624 51 23 www.krakeling.nl Johan Cruijff Arena ArenA Boulevard 1 www.johancruijffarena.nl De Kleine Komedie Amstel 56 -58, tel. 624 05 34 www.dekleinekomedie.nl LAB111 Arie Biemondstraat 111, tel. 616 9994 www.lab111.nl Lovelee Lijnbaansgracht 238, tel. 244 0368 www.lovelee.nl Theater de Meervaart Meer en Vaart 300, tel. 0900-4107777 www.meervaart.nl Melkweg Lijnbaansgracht 234 a, tel. 531 81 81 www.melkweg.nl Mezrab Cultureel Centrum Veemkade 576 www.mezrab.nl

Muziekgebouw aan ‘t IJ Piet Heinkade 1, tel. 788 20 00 www.muziekgebouw.nl Nationale Opera & Ballet Amstel 3, tel. 625 54 55 www.operaballet.nl NDSM werf Tt. Neveritaweg / Mt. Ondinaweg www.ndsm.nl NEMO Oosterdok 2, tel. 531 3233 www.nemosciencemuseum.nl De Nieuwe KHL Oostelijke Handelskade 44, tel. 77 91 575 www.denieuwekhl.nl De Nieuwe Liefde Da Costakade 102, tel. 589 16 80 www.denieuweliefde.com Noorderkerk Noordermarkt 44, tel. 620 44 15 www.noorderkerkconcerten.nl Theater De Omval Ouddiemerlaan 104, tel. 600 18 97 www.theaterdeomval.nl Oosterkerk Kleine Wittenburgerstraat 1, tel. 627 22 80 www.oosterkerk-amsterdam.nl Orgelpark Gerard Brandtstraat 26 tel. 515 81 11 www.orgelpark.nl OT301 Overtoom 301, tel. 412 29 54 www.ot301.nl Oude Kerk Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl Pakhuis De Zwijger Piet Heinkade 179, tel. 624 63 80 www.dezwijger.nl Club Panama Oostelijke Handelskade 4, tel. 311 8686 www.panama.nl Paradiso Weteringschans 6-8, tel. 626 45 21 www.paradiso.nl Paradiso Noord Buiksloterweg 5C, tel 760 48 20 www.paradiso.nl Pianola Museum Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl Plein Theater (voorheen Oostblok) Sajetplein 39, tel. 665 45 68 www.plein-theater.nl Podium Mozaiek Bos en Lommerweg 191, tel. 580 03 80 www.podiummozaiek.nl Polanentheater Polanenstraat 174, tel. 682 13 11 www.polanentheater.nl Poppodium P60 Stadsplein 100 A, Amstelveen, tel. 345 34 45 www.p60.nl Posthoornkerk Haarlemmerstraat 124-126, tel. 520 00 90 www.stadsherstel.nl Prince Claus Fund Gallery Herengracht 603, tel. 344 91 60 www.princeclausfund.org Q-Factory Atlantisplein 1, tel. 760 67 80 www.q-factory-amsterdam.nl RAI Europaplein 2-22, tel. 549 12 12

distributie@iamsterdam.com Abonnementen Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054 www.bladenbox.nl Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl klantenservice@aboland.nl Jaarabonnement € 31,99 Het abonnement wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen zowel schriftelijk als per e-mail worden opgezegd onder vermelding van

het klantnummer, met een opzegtermijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd, wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners. Verschijnt 10 maal per jaar.

www.rai.nl Roode bioscoop Haarlemmerplein 7, tel. 625 75 00 www.roodebioscoop.nl Schouwburg Amstelveen Stadsplein 100, Amstelveen, tel. 547 51 75 www.schouwburgamstelveen.nl Schuilkerk De Hoop Hartveldseweg 23 Diemen, tel. 520 00 90 www.schuilkerkdehoop.nl Singelkerk Singel 452, tel. 623 45 88 www.doopsgezindamsterdam.nl Splendor Nieuwe Uilenburgerstraat 116, tel. 845 33 45 www.splendoramsterdam.com Stadsschouwburg Leidseplein 26, tel. 624 23 11 www.ssba.nl Teatro Munganga Schinkelhavenstraat 27-HS, tel. 675 98 37 www.munganga.nl Theater Amsterdam Danzigerkade 5, tel. 705 50 59 www.theateramsterdam.nl Tolhuistuin IJpromenade 2, tel. 763 06 50 www.tolhuistuin.nl Toomler Breitnerstraat 2, tel. 670 74 00 www.toomler.nl Toon Jan Evertsenstraat 4-6-8, tel. 06 288 68 070 www.toon.amsterdam Vondelkerk Vondelstraat 120 www.vondelkerk.nl Vondelpark Openluchttheater Vondelpark, tel. 673 14 99 www.openluchttheater.nl VU De Boelelaan 1105, tel. 598 98 98 www.vu.nl Waalse Kerk Walenpleintje 159, tel. 623 20 74 www.dewaalsekerk.nl Werkgebouw Het Veem Van Diemenstraat 412, tel. 627 87 14 www.veem.nl Cultuurpark Westergasfabriek Pazzanistraat 4, tel. 586 07 10 www.westergasfabriek.nl Ziggo Dome De Passage 100, tel. 0900-2353663 www.ziggodome.nl Zonnehuis Zonneplein 30, tel. 520 00 90 www.zonnehuis-amsterdam.nl Zuiderkerk Zuiderkerkhof 72, tel. 308 03 99 www.zuiderkerkamsterdam.nl

Oplage 60.000 exemplaren Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2021 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden. Het februarinummer van de Uitkrant verschijnt op maandag 24 januari, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor.

12-11-2021 11:39

meer info op iams terda m.nl

service & info

Maa k ke n n is me t de lo ka le ma ke rs I AMSTERDAM WEBSHOP Maak kennis met de lokale makers uit Amsterdam en maak je familie, vrienden óf jezelf blij met een typisch Amsterdams cadeau. Producten die zijn gemaakt door ambachtelijke makers uit de stad en omstreken, altijd creatieve, unieke ontwerpen van goede kwaliteit: je vindt ze in de I amsterdam webshop.

JE DAGELIJKSE PORTIE CULTUUR Amsterdam zit bomvol cultuur, ook bij jou in de buurt. Online houden we je op de hoogte van wat er te doen en te ontdekken is en waarmee je rekening moet houden. Iedere dag lees je verhalen en meer op iamsterdam.nl en op social media. En wil je wekelijks de beste tips en winacties in je mail? Schrijf je dan in voor de Uitmail.

PEMA GURUNG

iamsterdam.nl/webshop

iamsterdam.nl instagram.com/uitinams facebook.com/Iamsterdamnl

I AMSTERDAM STORE Als Amsterdam een winkel zou zijn, hoe zou die er dan uitzien? Het antwoord op die vraag vind je aan de IJ-zijde van het Centraal Station. Ontdek het beste van de stad met de unieke producten van lokale makers in de I amsterdam Store, inclusief de mooiste Amsterdamse gifts en de VVVcadeaukaart. Ook voor tips en informatie over Amsterdam en de regio, rondvaarten, plattegronden, gidsen én Amsterdams Passie ben je hier aan het juiste adres. IJhal (noordzijde Centraal Station) Voor openingstijden, zie: iamsterdam.nl/store

06 UK TOT SLOT DEC_JAN 2021_SV.indd 63

WEBCARE BC BCARE Ook vanuit huis helpen we bewoners en bezoekers graag. Ons webcareteam geeft je tips en helpt je met vragen over bijvoorbeeld bestellingen. Bereikbaar via social media, webcare@iamsterdam.com en live chat op iamsterdam.nl.

12-11-2021 12:12

krant KRANT

21 questions

TOT SLOT

Young Gyu Choi (31) is van 11 december t/m 2 januari te zien als prins in Notenkraker & Muizenkoning van het Nationale Ballet. ‘Altijd als ik gasten uit het buitenland over de vloer heb, neem ik ze mee naar Loetje.’ tekst Margriet Prinssen foto Sebastien Galtier

WAAR STOND JE EERSTE HUIS IN AMSTERDAM? ‘In 2011 begon ik bij het Nationale Ballet. Ik woonde toen op het Hoofddorpplein, met twee andere dansers in een appartement. Eerlijk gezegd was het een ramp: we waren alle drie nog heel jong. Het werd een beetje een puinhoop.’ IN WELKE BUURTEN HEB JE DAARNA NOG GEWOOND? ‘Na twee jaar verhuisde ik met een van hen naar een appartement aan de Prinsengracht, dat we tijdelijk konden huren. Dat werkte veel beter met z’n tweeën. Daarna heb ik in de Jacob van Lennepstraat gewoond. In een studio van dertig vierkante meter, in mijn eentje; heerlijk. En daarna nog een tijd in de Kinkerstraat. Leuke buurt, met de Ten Katemarkt om de hoek, maar wel druk. Veel mensen, veel verkeer.’ WAAR WOON JE NU? ‘Sinds een paar jaar woon ik in een appartement in Diemen. Een heel contrast vergeleken met de drukke stad, maar inmiddels ben ik er gewend. Het is lekker rustig.’

06 UK TOT SLOT DEC_JAN 2021_SV.indd 64

Maar je hebt er alles wat je nodig hebt: musea, theaters, restaurants, clubs, winkels. Alles is redelijk dichtbij en er zijn veel parken – dat maakt het een perfecte woonplaats voor mij.’ WAT IS JE FAVORIETE VERVOERSMIDDEL? Lachend: ‘In het begin heb ik geprobeerd naar mijn werk te fietsen, maar vanuit het Hoofddorpplein vond ik het nogal een eind... Vrij snel daarna heb ik een motor gekocht en nu doe ik daar alles op, nog steeds.’ JE FAVORIETE AMSTERDAMSE RESTAURANT? ‘Ik kom heel graag bij Loetje Oost in de Ruyschstraat. Altijd als ik gasten uit het buitenland over de vloer heb, neem ik ze mee daarnaartoe. Je kunt er goed eten en er hangt een heel ontspannen sfeer.’ WAT MAAKT AMSTERDAM SPECIAAL VOOR JOU? ‘A msterdam is klein als je het vergelijkt met wereldsteden als New York, Londen en Parijs.

AMSTERDAM IN ÉÉN ZIN? ‘A ls je Amsterdam bezoekt, heb je het druk!’ WAT IS JE FAVORIETE BUURT? ‘Toch De Pijp, waar het altijd druk is, maar ontzettend gezellig. Ik zou ook graag in de buurt van het Amsterdamse Bos of langs de Amstel willen wonen; dicht bij de natuur én de stad.’ WAAR ZOU JE TWEEDE HUIS MOETEN STAAN? ‘In Italië, misschien nog wel het allerliefst in Rome.’ JE LIEVELINGSGEUR? ‘Chanel Bleu.’ WAARAAN GEEF JE TE VEEL GELD UIT? ‘Uit eten gaan. Als ik naar Loetje

ga, bestel ik de supertonijnsteak. Maar ik kom ook graag bij Rotisserie West in de De Clercqstraat, waar de gerechten simpel, vers en van uitstekende kwaliteit zijn.’ ALS JE IN EEN ANDERE TIJD KON LEVEN, WELKE ZOU DAT ZIJN? ‘Ik zou graag eens rondkijken in 2200. Dan ben ik er vermoedelijk niet meer, maar ik zou wel willen weten hoe het leven er dan uitziet.’ WAT IS JE BESTE EIGENSCHAP? Aarzelend: ‘Ik zou het niet weten.’ Discipline? ‘Tja, ik heb nu eenmaal geleerd om hard te werken.’ Rust? ‘Ik ben niet altijd zo rustig.’ Bescheidenheid? ‘Ik ben gewoon wie ik ben. Ieder heeft zijn rol in het leven, het is als een puzzel die in elkaar moet vallen.’

12-11-2021 12:13

Zuid-Koreaan Young Gyu Choi danst sinds 2011 bij het Nationale Ballet. Na zijn debuut als de prins in Notenkraker & Muizenkoning in 2016, de rol die hij deze kerstperiode opnieuw danst, volgde de promotie tot eerste solist. Hij staat bekend om zijn verbluffende techniek en open uitstraling. Hij zoekt de grenzen van het mogelijke op met fabuleuze sprongen en een tomeloze energie.

KOM JE NOG WELEENS IN JE GEBOORTELAND KOREA? ‘Toevallig ga ik er binnenkort heen voor een gala-optreden. Door covid-19 heb ik lang niet kunnen reizen. Jammer genoeg

06 UK TOT SLOT DEC_JAN 2021_SV.indd 65

het Nationale Ballet op het repertoire staat. Hartverscheurend en aangrijpend.’ BLIJF JE IN AMSTERDAM? ‘Ik ben nu 31 en, danstechnisch, op de top van mijn kunnen. Ik hoop hier zeker nog lang te kunnen blijven. Het Nationale Ballet is een topgezelschap en ik krijg hier de kans om geweldige rollen te dansen.’

MOOISTE VOORSTELLING DIE JE ONLANGS HEBT GEZIEN? ‘Skin of the mind van het Nederlands Dans Theater in ITA. Het was geweldig; zulke goede dansers! De allermooiste voorstelling die ik ooit zag, is Onegin, het ballet van John Cranko dat ook bij

ZIE JE EEN TWEEDE CARRIÈRE VOOR JE? ‘Ik ben heel gelukkig als danser en voorlopig kan ik nog wel even vooruit. Hopelijk gaan er later nieuwe deuren voor me open, maar ik heb nog geen idee welke.’ WAT IS DE MOEILIJKSTE ROL DIE JE OOIT HEBT GEDANST? ‘Voor mij zijn dramatische rollen die een beroep doen op je emoties, het moeilijkst – zoals de rol die ik nu dans in Notenkraker & Muizenkoning. In de huid van

HANS GERRITSEN

WELK BOEK HEEFT GROTE INDRUK OP JE GEMAAKT? ‘Ik heb onlangs Be as you are van Ramana Maharshi gelezen, een boek dat grote indruk op me heeft gemaakt. Maharshi is een Indiase goeroe die zich na een ingrijpende religieuze ervaring op zijn zestiende heeft teruggetrokken om zich te richten op meditatie. Na twintig jaar in eenzaamheid te hebben doorgebracht, is hij een nieuwe religieuze beweging begonnen, gericht op inzicht in de ware aard van het Zelf.’

kan ik niet langer blijven om mijn familie te bezoeken; ik heb alleen een visum voor het optreden.’

RAHI REZVANI

WAAR GA JE GRAAG HEEN ALS JE UITGAAT? ‘Leidseplein of De Pijp. Jazz Café Alto vind ik een heerlijke plek, daar hebben ze altijd goede muziek.’

een personage kruipen is soms zwaar, maar tegelijkertijd heel mooi.’ EN DE MOOISTE? ‘Pff, moeilijk. Dat wordt me vaker gevraagd en ik vind het moeilijk kiezen. Een van de klassieke balletten toch wel: Giselle of La Bayadère. Ik heb ongelooflijk genoten van het werken met Toer (van Schayk) onlangs, die op zijn 85ste nog in de studio staat. En ik verheug me heel erg op de rol die ik in februari ga dansen in een gloednieuwe versie van Raymonda.’ FC Hyena

12-11-2021 12:13

krant KRANT

TOT SLOT

terugblik

Terugblik

NIEUWJAARSDAG IN DE P.C. HOOFTSTRAAT, 1990 tekst Erik Schmitz foto Frans Brusselman / Stadsarchief Amsterdam

at deed je als jongen op nieuwjaarsdag in de jaren negentig? De stad was uitgestorven, de winkels waren dicht en je ouders zaten glazig voor de tv, met het Nieuwjaarsconcert van de Wiener Philharmoniker en het skischansspringen in Garmisch-Partenkirchen

06 UK TOT SLOT DEC_JAN 2021_SV.indd 66

op. Dat leek verdacht veel op de tv-uitzending van het jaar daarvoor. En het jaar daarvoor. Nee, dan liever naar buiten. Zoals hier, op de stoep van de P.C. Hooftstraat, tussen de resten van het vuurwerk van oudjaar, met het laatste sterretje uit 1989. Of eigenlijk het eerste sterretje van 1990.

De Amsterdamse jaarwisseling was dat jaar ‘in goede sfeer verlopen’, meldde de politie. Rond het Leidseplein en in de Jordaan verzamelden zich duizenden Amsterdammers om samen het nieuwe jaar in te luiden. In NieuwWest was het minder gezellig: daar voerde de politie in de vroeg ochtend een charge uit nadat verkeerslichten en -borden door jongeren waren vernield en brand was gesticht. Ook elders in de stad ontstond brand door vuurwerk. In de Pijp brandden twee auto’s geheel uit. Er was ook persoonlijk letsel: op de Dam raakte een Franse toerist gewond toen vuurwerk in zijn gezicht ontplofte. De komende jaarwisseling blijft het op de meeste plaatsen stil in de stad, als het aan de gemeente Amsterdam ligt. Vuurwerk afsteken is verboden; er komen wel shows verspreid over de stad. Verbod van vuurwerk gaat ver terug: al op 24 juli 1520 verbood de stad het afschieten van vuurpijlen en ander sierwerk. Hoofdzaak was het voorkomen van brand en ander ongemak. Het stadsbestuur constateerde dat zowel ’s avonds, ’s nachts als overdag sommigen ‘hier ter stede met vyerpylen ofte andere vyerwerck (…) schyeten ende werpen uuijt een wulpschheijt broodtdronckenschap ende dartelheijt’. ‘Wulpsheid’ betekent hier losbandig, ‘brooddronken’ onbeschaamd en ‘dartelheid’ overmoedig. Kortom, daders met weinig inzicht in hun handelen. In de twee eeuwen erop volgend werd het verbod nog ruim tien keer herhaald en de straf verhoogd, maar de Amsterdammers waren onverbeterlijk. In 1726 blijkt het assortiment zelfs te zijn uitgebreid; er is sprake van vuurpijlen, voetzoekers, klapbossen en ander vuurwerk. En ook al werd het vuurwerkverbod in de negentiende en twintigste eeuw in de Algemene Politieverordening opgenomen, tijdens volksfeesten als Hartjesdag viel er weinig te handhaven. Oudjaarsavond 2021 belooft een interessante jaarwisseling te worden. En nieuwjaarsdag 2022? De Wiener Philharmoniker speelt en de skischansspringers springen. Een sterretje afsteken mag ook nog steeds. Sommige dingen veranderen gelukkig nooit.

12-11-2021 12:13

HET LEUKSTE FAMILIE-UITJE IN DE FEESTMAAND

23, 25 T/M 27 DEC. - RAI AMSTERDAM SLECHTS 6 SHOWS 00 UK COVER Uitmagazine.indd DEC_JAN 2021.indd 210x276_Adam 1 67

Extra middagshows op beide kerstdagen! 11-11-2021 16:44 03-11-21 15:06

00 UK COVER DEC_JAN 2021.indd 68

11-11-2021 16:44

Uitkrant winter 2021/22

Articles inside

AGENDA

ETEN & DRINKEN EN ZO

HET NIEUWE GEVEN