SABABU 10NAN 4 Mardose y'a fɔ ko: «Ala de ye nin kow kɛ.» 5 Ne hakili bɛ sugo dɔ la ne ye min ye nin kow ko la, foyi ma ban. 6 Jiboliyɔrɔ fitinin dɔ kɛra baji ye, yeelen ni tile ni ji caman tun bɛ yen. 7 O sa fila ye ne ni Aman ye. 8 Siya minnu tun lajɛra ka Yahutuw tɔgɔ halaki. 9 Ne ka siya ye nin Israɛl ye, min ye kule Elohim ye, ka kisi, katuguni Matigi ye a ka mɔgɔw kisi, Matigi ye an kisi o kojuguw bɛɛ ma, Ala ye taamashyɛnw ni kabakobaw kɛ, minnu ma kɛ siya wɛrɛw cɛma. 10 O de y'a to a ye kala fila kɛ, kelen kɛra Elohim ka mɔgɔw ye, dɔ wɛrɛ kɛra siya wɛrɛw bɛɛ ye. 11 O kala fila nana Elohim ɲɛ kɔrɔ siyaw bɛɛ cɛma. 12 Elohim hakili tora a ka mɔgɔw la ka jo di a ka ciyɛn ma. 13 O donw na kɛ u bolo Adari kalo la, o kalo tile tan ni naani ni tan ni duurunan na, jamalajɛ ni ɲagali ni ɲagali ni Ala ɲɛ kɔrɔ, ka kɛɲɛ ni mɔgɔw ye fo abada a ka mɔgɔw cɛma. SABABU 11NAN 1 Ptolemeus ni Cleopatra ka masaya san naaninan na, Dositeus, min y'a fɔ ko a ye sarakalasebaa ni Levite ye, ani a denkɛ Ptolemeus, nana ni Furim ka sɛbɛn ye, u ko o ye kelen ye, ani Ptolemeus denkɛ Lisimaku. min tun bɛ Jerusalɛm, o tun y'o kɔrɔ fɔ. 2 Ateksɛrikɛsi ka masaya san filanan na, Nisan kalo tile fɔlɔ la, Yairo denkɛ Mardose, Semei denkɛ, Sisai denkɛ, Bɛnzamɛn bɔnsɔn, ye siko kɛ. 3 A tun ye Yahutu ye, a tun sigilen bɛ Suza dugu kɔnɔ, cɛba tun don. 4 Babilonɛ masakɛ Nabukodɔnɔsɔri ye mɔgɔ minnu ta ka bɔ Jerusalɛm ni Jude masakɛ Jekoniyasi ye, olu dɔ fana tun don. A ka sugo tun ye nin ye. 5 A filɛ ni mankanba ye, sanpɛrɛn ni dugukolo yɛrɛyɛrɛ ani mankanba bɛ jamana kɔnɔ.
6 Saba fila nana ka kɛlɛ kɛ, u ka kulekanba tun ka bon. 7 U ka kulekan fɛ, siyaw bɛɛ labɛnnen don kɛlɛ kama, walisa u ka se ka jama tilennenw kɛlɛ. 8 Dibi ni dibi don, tɔɔrɔ ni tɔɔrɔ, tɔɔrɔ ni mankanba don dugukolo kan. 9 Siya tilennen bɛɛ hakili ɲagamina, u siranna u yɛrɛ ka kojuguw ɲɛ, u tun labɛnnen don ka halaki. 10 O kɔ, u pɛrɛnna Elohim fɛ, u ka kulekan na, i n'a fɔ a bɔra jiboli-yɔrɔ fitinin dɔ la, sanjiba nana, ji camanba. 11 Yeelen ni tile bɔra, mɔgɔ dɔgɔmanninw kɔrɔtara ka nɔɔrɔmaw dun. 12 Mardose min ye nin sugo ye, ani Ala tun y'a latigɛ ka min kɛ, o kununna tuma min na, a y'a hakili to o sugo la, fo su fɛ, a tun b'a fɛ k'o dɔn cogo bɛɛ la. SABABU 12NAN 1 Mardose y'a lafiɲɛ so kɔnɔ ni Gabata ni Tara ye, olu minnu ye masakɛ ka cɛkɔrɔba fila ye. 2 A y'u ka laɲiniw mɛn, a y'u ka laɲiniw sɛgɛsɛgɛ, k'a dɔn ko u bɛna u bolo da masakɛ Artisɛrikɛsi kan. O cogo la, a ye u ka masakɛ seereya. 3 Masakɛ ye o cɛkɔrɔba fila sɛgɛsɛgɛ, u sɔnnen kɔ o ko la, u ye u bugɔ. 4 Masakɛ ye o kow sɛbɛn. 5 Masakɛ y'a fɔ ko: «Mardose ka baara kɛ so kɔnɔ.» 6 Nka Amadatusi denkɛ Aman, min tun bɛ bonyaba da masakɛ ɲɛ, o y'a ɲini ka Mardose n'a ka mɔgɔw tɔɔrɔ masakɛ ka cɛkɔrɔba fila kosɔn. SABABU 13NAN 1 Sɛbɛnw sɛbɛnnen tun ye nin ye: Masakɛba Arteksɛrikɛsi ye nin kow sɛbɛn a ka fanga kɔrɔ, k'a ta Ɛndujamana na ka taa se Etiyopi jamanaw ma, mara kɛmɛ ni mugan ni mugan ni wolonwula kɔnɔ. 2 O kɔfɛ, ne kɛra siya caman kuntigi ye, ka diɲɛ bɛɛ kuntigiya kɛ, ne ma kɔrɔta ni ne ka kuntigiya ye, nka ne tun bɛ ne yɛrɛ ta tuma
bɛɛ ni tilennenya ni dususuma ye, ne y'a latigɛ ka ne ka jamanadenw sigi tuma bɛɛ ɲɛnamaya lafiyalen kɔnɔ, ka ne ta kɛ ne ta ye masaya min bɛ hɛrɛ la, ani min dabɔlen don tɛmɛsira kama fo ka se kɔgɔjida la, ka hɛrɛ kuraya, o min ka di mɔgɔw bɛɛ ye. 3 Ne ye ne ka ladilikɛlaw ɲininka nin bɛ se ka kɛ cogo min na, Aman, min tun ka bon ni hakilitigiya ye an cɛma, ka diya a ye tuma bɛɛ a sago ɲuman ni a ka kantigiya sabatilen kosɔn, ka bonya sɔrɔ a ka jɔyɔrɔ filanan na masaya la. 4 A y'a fɔ an ye ko siyaw bɛɛ la diɲɛ fan bɛɛ la, siya jugu dɔw jɛnsɛnna, minnu ka sariyaw tun bɛ siyaw bɛɛ sɔsɔ, ani minnu tun bɛ masakɛw ka ci fɔlenw mafiɲɛya tuma bɛɛ, o cogo la an ka masayaw faralen ɲɔgɔn kan, an ye bonya min laɲini, o tɛ se ka taa ɲɛ. 5 An y'a faamu ko nin jama kelenpe de bɛ mɔgɔw bɛɛ kɛlɛ tuma bɛɛ, u bɛ danfara don u ka sariyaw cogo kabakoma na, ka juguya kɛ an ka jamana na, u bɛ se ka juguya bɛɛ kɛ walisa an ka masaya kana sabati. 6 O de y'a to an ye ci fɔ ko Aman min sigilen bɛ kow kun na, ani min bɛ an kɛrɛfɛ, ni o ye sɛbɛn ci aw ma, o bɛɛ ka halaki pewu u juguw ka npan fɛ . 7 walisa olu minnu ye mɔgɔ juguw ye fɔlɔ ani sisan fana, olu ka don kaburu kɔnɔ don kelen kɔnɔ ni fariya ye, ka o cogo la don o cogo la kɔfɛ, an ka kow ɲɛnabɔ ka ɲɛ, gɛlɛya tɛ minnu na. 8 Mardose y'a miiri Matigi ka kɛwalew bɛɛ la. 9 A ko: «Matigi, Matigi, Sebaayabɛɛtigi Masakɛ, katuguni diɲɛ bɛɛ bɛ i ka fanga kɔrɔ, ni i ye Israɛl kisi, mɔgɔ si tɛ se ka i sɔsɔ. 10 I ye sankolo ni dugukolo ni kabakofɛnw bɛɛ da sankolo jukɔrɔ. 11 I ye fɛn bɛɛ Matigi ye, mɔgɔ si tɛ yen min bɛ se ka i kɛlɛ, o min ye Matigi ye. 12 I bɛ fɛn bɛɛ dɔn, i b'a dɔn, Matigi, ko ne ma ne biri kuncɛbaya Aman ɲɛkɔrɔ, ne mafiɲɛya wala kuncɛbaya de kosɔn, wala nɔɔrɔ nege si kosɔn. 13 Katuguni ne tun bɛ se ka wasa ni ŋaniya ɲuman ye Israɛl ka kisi ko la ka a senw susu. 14 Nka ne ye nin kɛ walisa ne kana mɔgɔ nɔɔrɔ fisaya ka tɛmɛ Elohim nɔɔrɔ kan, ne
tɛna mɔgɔ wɛrɛ bato ni e tɛ, Elohim, ne tɛna o kɛ ni kuncɛbaya ye. 15 Sisan, Matigi Ala, Masakɛ, i ka yafa i ka mɔgɔw ma. ɔwɔ, u b'a fɛ ka ciyɛn tiɲɛ, o min tun ye i ta ye kabini fɔlɔfɔlɔ. 16 I ye niyɔrɔ min lase Misira ka bɔ i yɛrɛ kosɔn, i kana o mafiɲɛya. 17 I ka ne ka delili lamɛn, i ka makari i ka ciyɛn na. 18 O cogo kelen na, Israɛl bɛɛ pɛrɛnna Matigi ma kosɛbɛ, katuguni u ka saya tun bɛ u ɲɛ kɔrɔ. SABABU 12NAN 1 Mardose y'a lafiɲɛ so kɔnɔ ni Gabata ni Tara ye, olu minnu ye masakɛ ka cɛkɔrɔba fila ye. 2 A y'u ka laɲiniw mɛn, a y'u ka laɲiniw sɛgɛsɛgɛ, k'a dɔn ko u bɛna u bolo da masakɛ Artisɛrikɛsi kan. O cogo la, a ye u ka masakɛ seereya. 3 Masakɛ ye o cɛkɔrɔba fila sɛgɛsɛgɛ, u sɔnnen kɔ o ko la, u ye u bugɔ. 4 Masakɛ ye o kow sɛbɛn. 5 Masakɛ y'a fɔ ko: «Mardose ka baara kɛ so kɔnɔ.» 6 Nka Amadatusi denkɛ Aman, min tun bɛ bonyaba da masakɛ ɲɛ, o y'a ɲini ka Mardose n'a ka mɔgɔw tɔɔrɔ masakɛ ka cɛkɔrɔba fila kosɔn. SABABU 13NAN 1 Sɛbɛnw sɛbɛnnen tun ye nin ye: Masakɛba Arteksɛrikɛsi ye nin kow sɛbɛn a ka fanga kɔrɔ, k'a ta Ɛndujamana na ka taa se Etiyopi jamanaw ma, mara kɛmɛ ni mugan ni mugan ni wolonwula kɔnɔ. 2 O kɔfɛ, ne kɛra siya caman kuntigi ye, ka diɲɛ bɛɛ kuntigiya kɛ, ne ma kɔrɔta ni ne ka kuntigiya ye, nka ne tun bɛ ne yɛrɛ ta tuma bɛɛ ni tilennenya ni dususuma ye, ne y'a latigɛ ka ne ka jamanadenw sigi tuma bɛɛ ɲɛnamaya lafiyalen kɔnɔ, ka ne ta kɛ ne ta ye masaya min bɛ hɛrɛ la, ani min dabɔlen don tɛmɛsira kama fo ka se kɔgɔjida la, ka hɛrɛ kuraya, o min ka di mɔgɔw bɛɛ ye.
3 Ne ye ne ka ladilikɛlaw ɲininka nin bɛ se ka kɛ cogo min na, Aman, min tun ka bon ni hakilitigiya ye an cɛma, ka diya a ye tuma bɛɛ a sago ɲuman ni a ka kantigiya sabatilen kosɔn, ka bonya sɔrɔ a ka jɔyɔrɔ filanan na masaya la. 4 A y'a fɔ an ye ko siyaw bɛɛ la diɲɛ fan bɛɛ la, siya jugu dɔw jɛnsɛnna, minnu ka sariyaw tun bɛ siyaw bɛɛ sɔsɔ, ani minnu tun bɛ masakɛw ka ci fɔlenw mafiɲɛya tuma bɛɛ, o cogo la an ka masayaw faralen ɲɔgɔn kan, an ye bonya min laɲini, o tɛ se ka taa ɲɛ. 5 An y'a faamu ko nin jama kelenpe de bɛ mɔgɔw bɛɛ kɛlɛ tuma bɛɛ, u bɛ danfara don u ka sariyaw cogo kabakoma na, ka juguya kɛ an ka jamana na, u bɛ se ka juguya bɛɛ kɛ walisa an ka masaya kana sabati. 6 O de y'a to an ye ci fɔ ko Aman min sigilen bɛ kow kun na, ani min bɛ an kɛrɛfɛ, ni o ye sɛbɛn ci aw ma, o bɛɛ ka halaki pewu u juguw ka npan fɛ . 7 walisa olu minnu ye mɔgɔ juguw ye fɔlɔ ani sisan fana, olu ka don kaburu kɔnɔ don kelen kɔnɔ ni fariya ye, ka o cogo la don o cogo la kɔfɛ, an ka kow ɲɛnabɔ ka ɲɛ, gɛlɛya tɛ minnu na. 8 Mardose y'a miiri Matigi ka kɛwalew bɛɛ la. 9 A ko: «Matigi, Matigi, Sebaayabɛɛtigi Masakɛ, katuguni diɲɛ bɛɛ bɛ i ka fanga kɔrɔ, ni i ye Israɛl kisi, mɔgɔ si tɛ se ka i sɔsɔ. 10 I ye sankolo ni dugukolo ni kabakofɛnw bɛɛ da sankolo jukɔrɔ. 11 I ye fɛn bɛɛ Matigi ye, mɔgɔ si tɛ yen min bɛ se ka i kɛlɛ, o min ye Matigi ye. 12 I bɛ fɛn bɛɛ dɔn, i b'a dɔn, Matigi, ko ne ma ne biri kuncɛbaya Aman ɲɛkɔrɔ, ne mafiɲɛya wala kuncɛbaya de kosɔn, wala nɔɔrɔ nege si kosɔn. 13 Katuguni ne tun bɛ se ka wasa ni ŋaniya ɲuman ye Israɛl ka kisi ko la ka a senw susu. 14 Nka ne ye nin kɛ walisa ne kana mɔgɔ nɔɔrɔ fisaya ka tɛmɛ Elohim nɔɔrɔ kan, ne tɛna mɔgɔ wɛrɛ bato ni e tɛ, Elohim, ne tɛna o kɛ ni kuncɛbaya ye. 15 Sisan, Matigi Ala, Masakɛ, i ka yafa i ka mɔgɔw ma. ɔwɔ, u b'a fɛ ka ciyɛn tiɲɛ, o min tun ye i ta ye kabini fɔlɔfɔlɔ. 16 I ye niyɔrɔ min lase Misira ka bɔ i yɛrɛ kosɔn, i kana o mafiɲɛya.
17 I ka ne ka delili lamɛn, i ka makari i ka ciyɛn na. 18 O cogo kelen na, Israɛl bɛɛ pɛrɛnna Matigi ma kosɛbɛ, katuguni u ka saya tun bɛ u ɲɛ kɔrɔ. SABABU 15NAN 1 Tile sabanan don, a ye a ka delili ban tuma min na, a y'a ka dusukasi finiw bila ka a ka fini nɔɔrɔma don. 2 A masirilen kɔ ni nɔɔrɔ ye, a ye Elohim wele, o min ye fɛn bɛɛ filɛbaga ni kisibaa ye, a taara ni jɔnmuso fila ye. 3 A y'i jigi da min kan, i n'a fɔ a y'a yɛrɛ ta ka ɲɛ. 4 Tɔɔ kelen tugura a nɔfɛ, ka a ka nɛgɛso ta. 5 A ɲɛda tun bɛ bilen a cɛɲi dafalen kosɔn, a ɲɛda tun ka di kosɛbɛ, nka a dusukun tun bɛ tɔɔrɔ siran fɛ. 6 A tɛmɛna da bɛɛ fɛ, a jɔlen tora masakɛ ɲɛkɔrɔ, o min sigilen tun bɛ a ka masasigilan kan, a ka finiw bɛɛ tun bɛ manamana ni sanu ni kabakurun sɔngɔ gɛlɛnw ye. A tun bɛ siran kosɛbɛ. 7 O kɔ, a ɲɛda min tun bɛ yeelen bɔ ni bonya ye, a y'o kɔrɔta k'a filɛ ni farigan ye kosɛbɛ, masamuso y'i bin, a ɲɛw bɔra a la, a sɛgɛnna, a y'i biri jɔnmuso kunkolo la, min tun bɛ taa a ɲɛfɛ. 8 Elohim ye masakɛ hakili yɛlɛma ka kɛ dususuma ye, a siranna ka pan ka bɔ a ka masasigilan kan k'a minɛ a bolo fo a ka na a yɛrɛ la, ka a dusu saalo ni kanuya kumaw ye k'a fɔ a ye ko: 9 Ɛsitɛri, mun bɛ o la? Ne ye i balima ye, i ja gɛlɛya. 10 I kana sa, hali ni an ka ci fɔlen ye fɛn bɛɛ ye. 11 A y'a ka sanu bere kɔrɔta k'a da a kɔ la. 12 A y'a minɛ a bolo k'a fɔ ko: «A fɔ ne ye.» 13 A y'a fɔ a ye ko: «Ne makɛ, ne y'i ye i ko Ala ka mɛlɛkɛ. 14 Matigi, i ye kabako ye, i ɲɛda falen bɛ nɛɛma la. 15 A tora ka kuma tuma min na, a y'i bin a kan sɛgɛn kosɔn. 16 Masakɛ dusu tiɲɛna, a ka baarakɛlaw bɛɛ y'a dusu saalo.
SABABU 16NAN 1 Masakɛba Arteksɛrikisi ye foli lase mara kɛmɛ ni mugan ni wolonwula ni bi wolonwula ni gofɛrɛnamanw ma, k'a ta Ɛndujamana na ka taa a bila Etiyopi jamana na, ani an ka jamanaden kantigiw bɛɛ la. 2 U caman bɛ bonya ka taa a fɛ ni u ka kuntigi ɲumanw ka nɛɛmaba ye, u bɛ kuncɛbaya kɛ ka taa a fɛ. 3 Aw kana aw jija ka an ka jamanadenw dɔrɔn de tɔɔrɔ, nka aw kana se ka fɛn caman muɲu, aw ka aw bolo don u ka ko ɲuman kɛbagaw fana kama. 4 Aw kana barika dali dama bɔ mɔgɔw cɛma, nka aw bɛ kɔrɔta fana ni mɔgɔ nɔgɔlenw ka nɔɔrɔ kumaw ye, minnu tun tɛ mɔgɔ ɲumanw ye abada, u b'a miiri ko u bɛna kisi Ala ka tilennenya ma, min bɛ fɛn bɛɛ ye ka kojugu koniya. 5 Tuma caman na, mɔgɔ minnu dalen bɛ u teriw ka kow ɲɛnabɔ, olu ka kuma tilennenw ye fangatigi caman bila ka kɛ mɔgɔ jalakibali joli la, ka u siri balawuw la minnu tɛ se ka furakɛ. 6 U ye faamaw ka jalakibaliya ni u ka ɲumanya lafili ni nkalon ni nanbara ye. 7 Sisan, aw bɛ se k'o ye, i n'a fɔ an y'a fɔ cogo min na, tariku kɔrɔw fɛ, i n'a fɔ aw b'a ye cogo min na, ni aw bɛ kojugu kɛlenw ɲini kɔsa in na, mɔgɔ minnu bilala fanga la, olu ka kɛwale juguw fɛ. 8 An ka kan ka an janto waati nataw la, walisa an ka masaya ka kɛ hɛrɛ ni hɛrɛ ye mɔgɔw bɛɛ bolo. 9 O fila bɛɛ la, an kɛtɔ k’an ka laɲiniw Changer, ani ka kiri tigɛ tuma bɛɛ fɛnw kan minnu bɛ ye ni taabolo ye min bɛ bɛn ɲɔgɔn ma kosɛbɛ. 10 Aman, Masedwanɛka, Amadata denkɛ. 11 An tun bɛ nɛɛma min jira siya bɛɛ la, an tun bɛ o sɔrɔ fɔlɔ, i n'a fɔ a tun bɛ wele ko an fa. 12 Nka a ma bonyaba ta, a y'a ɲini ka an ka masaya ni an ka ɲɛnamaya bɔsi an na. 13 U ye halakili ɲini an fɛ ni nanbara caman ni nanbara ye, ani Mardose fana, ale min ye an ni kisi, ka an ka nafa sɔrɔ tuma bɛɛ, i n'a fɔ
Ɛsitɛri jalakibali fana, an ka masaya ni u ka jamana bɛɛ. 14 A y'a miiri ko an teriw dɛsɛlen don ko an ye Pɛrɛsikaw ka masaya di Masedwanɛkaw ma. 15 Nka an y'a ye ko Yahutu minnu donna nin dɛsɛbagatɔ jugu in na, olu tɛ kojugukɛlaw ye, nka u bɛ balo sariya tilennenw fanba la. 16 U ka kɛ Ala ɲɛnama kɔrɔtalenba ni sebaayaba denw ye, ale min ye masaya sigi an ni an bɛnbaw ye cogo ɲuman na. 17 O de y'a to Amadata denkɛ Aman ye bataki minnu ci aw ma, aw kana olu kɛ ka ɲɛ. 18 Min tun ye nin kow kɛbaga ye, o dulonna Suza da la n'a somɔgɔw bɛɛ ye. 19 O de kosɔn aw ka nin bataki sɛbɛn yɔrɔ bɛɛ la, walisa Yahutuw ka se ka ɲɛnamaya kɛ u yɛrɛw ka sariyaw la. 20 Aw na u dɛmɛ, walisa o don kelen na, Adar kalo tan ni fila tile tan ni saba, u ka se ka u hakɛ bɔ u la, u ka tɔɔrɔ waati la. 21 Katuguni jama ɲɛnatɔmɔlenw tun ka kan ka halaki don min na. 22 Aw ka seliw cɛma, aw ka don seliba kɛ ni seliw bɛɛ ye. 23 Walisa sisan ani sini kɔfɛ, lakana ka kɛ anw ni Pɛrɛsikaw ye minnu tɔɔrɔla kosɛbɛ. Nka minnu bɛ jɛkafɔ kɛ an kama, olu ye halakili hakilijigin ye. 24 O de kosɔn dugu ni jamana o dugu ni jamana minnu tɛna kɛ ka kɛɲɛ ni nin kow ye, olu na halaki tasuma ni npan fɛ k'a sɔrɔ makari tɛ u la, wa u na kɛ fɛn ye min tɛ se ka tɛmɛ mɔgɔw fɛ dɔrɔn, nka u bɛna kɛ kungosogow ni kɔnɔw fana koniyalenba ye fo abada.