Javanese - The Gospels and the Acts of the Apostles

InjillanKisah ParaRasul

DaftarIsi

Matius

BAB1

1KitabturuneGustiYesusKristus,tedhakeSangPrabu Dawud,tedhakeRamaAbraham. 2AbrahampeputraIskak;lanIskakpeputraYakub;Yakub peputraYudaslanparasadulure; 3YudaspeputraFareslanZarasakaTamar;lanPhares peputraEsrom;lanEsrompeputraAram; 4ArampeputraAminadab;lanAminadabpeputraNaason; lanNaasonpeputraSalmon; 5SalmonpeputraBoossakaRakhab;lanBoospeputra ObedsakaRut;lanObedpeputraIsai; 6IsaipeputraDawud,raja;SangPrabuDawudpeputra SulemansakagarwaneUrias; 7SalomopeputraReboam;lanReboampeputraAbia;lan AbiapeputraAsa; 8AsapeputraYosafat;lanYosafatpeputraYoram;Yoram peputraOzias;

9OziaspeputraYotam;YotampeputraAkhas;lanAkhas peputraEzekias;

10EzekiapeputraManasye;ManasyepeputraAmon;lan AmonpeputraYosia;

11YosiaspeputraYékonialanparasadulure,nalikapadha kabuwangmenyangBabil.

12SawisépadhadigawamenyangBabil,Yékoniapeputra Salatièl;SalatielpeputraZorobabel;

13ZorobabelpeputraAbiud;lanAbiudpeputraElyakim; lanElyakimpeputraAzor;

14AsorpeputraSadok;SadokpeputraAkhim;Akhim peputraEliud;

15EliudpeputraEleazar;lanEleazarpeputraMatan;lan MatanpeputraYakub;

16YakubpeputraYusuf,bojonéMaryam,kangmiyos Yésus,kangkasebutKristus

17DadikabehturunanwiwitAbrahamngantiDawudana patbelasturunan;lanwiwitsakaDawudnganti pambuwanganmenyangBabilanapatbelasturunan;lan wiwitdiboyongmenyangBabilngantitekanKristusana patbelasturunan

18LairéGustiYésusKristuskuwimangkéné:Nalika Maryam,ibuné,tunangankaroYusuf,sadurungéngumpul, MaryamwismbobotsakaRohSuci

19Yosèf,bojoné,wongsingbenerlanoragelemngakoni wong-wongmau,mulanéarepmegatwongwadonmau kanthindhelik

20Nangingnalikalagimikirbabikumau,lah,Malaékaté Pangéranngatingalmarangdhèwèkéingsajroningimpèn, pangandikané,"Yusuf,tedhakéDawud,ajawedinjupuk Maria,bojomu;sakaSangRohSuci

21Wongwadonmaubakalnglairakéanaklanang,lan kowébakalnyebutasmanéYésus,amargaPanjenengané bakalngluwariumatésakadosané

22Ikumaukabèhkelakon,supayakelakonapasing dipangandikakakédéningGustilumantarnabi,mangkéné, 23Lah,anaprawanbakalngandheg,lanbakalnglairaké anaklanang,lanwong-wongmaubakalngaraniEmmanuel, singtegesé:GustiAllahnunggilkarokita

24Yusuftangisakaturu,nindakakéapasingdidhawuhaké déningMalaékatéPangéran,lanngepekbojoné.

25Lanorawanuhkarodhewekengantidhewekembabar putrapambajeng,landhewekedisebutYesus

1NalikaYésusmiyosanaingBètléhèmingtanahYudéa, nalikajamanératuHérodès,lah,anawong-wongpandhita sakaWétantekamenyangYérusalèm

2Pangucapé,"WongsingmiyosratunéwongYahudiiku anaingngendi?"Amargaakuwispadhandelenglintange ingsisihwetan,mulaakupadhatekaarepnyembahmarang Panjenengane.

3BarengSangPrabuHérodèsmidhangetbabikumau, panjenenganédalahwongYérusalèmkabèhpadhatrenyuh 4SakwiséDèknénglumpukkékabèhparapengarepéimam lanparaguruKitab,terustakonmarangwong-wongkuwi nangendiKristusbakalmiyos

5Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "IngBètléhèmingtanahYudéa;

6LankowéBètléhèm,ingtanahYéhuda,dudusingcilik dhéwéingantaranéparapanggedhéingYéhuda;

7Hérodèsbanjurnimbaliparapandhitamaukanthidiamdiam,banjurditakonikanthitemen-temen,kapanlintang maukaton.

8Wong-wongmaubanjurdikongkonmenyangBètléhèm landipangandikani,"Padhanggolèkibocahcilikiku;Lan nèkkowéwisketemu,kabarkémarangAku,supayaaku ugatekalannyembahmarangDèkné

9BarengkrungupangandikanéSangPrabu,banjurpadha mangkatLah,lintangkangpadhadidelenganaingsisih wetanikulumakuanaingngarepe,ngantitumekaing sadhuwurepanggonanebocahcilikmau.

10Barengpadhaweruhlintangmau,padhabungahbanget 11Barengwispadhalumebuingomah,padhaweruh bocahcilikmaukaroMaryamibuné,banjurpadhasujud nyembahmarangPanjenengané.emas,menyan,lanmur.

12LannalikapadhadielingakedeningGustiAllahing impen,supayaajabalimenyangngarsaneSangPrabu Herodhes,banjurpadhabalimenyangnegaranedheweing dalanliya

13Barengwispadhabudhal,MalaékatéPangéran ngatingalmarangYusufingsajroningimpèn, pangandikané,"Tangia,bocahciliklanbiyungégawanen menyangMesir,lanmanggonaanaingkanangantiAku ngandhanikowé"Hérodèsbakalnggolèkibocahcilikmau kanggonyirnakakédhèwèké

14BarengPanjenenganétangi,ingwayahbengi PanjenenganénulingeterakéBocahélankangibuné menyangMesir

15LanmanggoningkonongantisédanéHérodès,supaya kayektènkangkapangandikakakédéningPangéran lumantarnabi,mangkéné,"SakaingMesirAkunimbali anakku."

16BarengHérodèsweruhyèndipoyokidéningpara wicaksana,nepsubanget,nulingutusmatènibocah-bocah kabèhingBètléhèmlaningtlatah-tlatahékabèh,sing umurérongtaunlansakngisoréwektukangwissregep takonmarangwongwicaksana

17BanjurkelakonapasingdiomongkékaronabiYéremia, singuninéngéné:

18IngRamakeprunguswaratangis,tangislansesambat banget,Rakhelnangisianak-anake,nangingoragelem dilipur,amargawisoraana

BAB2

19NalikaHérodèsséda,anamalaékatéPangéranngatingal marangYusufingsajroningimpènanaingtanahMesir.

20Pangandikané,"Tangia,bocahciliklanbiyungé gawanenmenyangingtanahIsraèl,mergawong-wongsing padhanggolèkinyawanébocahikuwispadhamati."

21Panjenenganébanjurtangi,ngeterakéSangBayilan kangibu,menyangingtanahIsraèl

22NangingbarengkrunguyènArkhélauswisjumeneng ratuingYudéanggentosiHérodès,ramané,panjenengané weditindakmrana

23Panjenenganébanjurrawuhlanmanggoningsawijining kuthakangaranNasarèt,supayakayektènkang kapangandikakakédéningparanabi:Panjenenganébakal kasebutwongNasarèt

BAB3

1NalikasamanaYohanesPembaptisrawuhanaingara-ara samunYudéalanmartakaké,

2Lanngandika,Padhamratobata,kanggoKratoning Swargawiscedhak

3SababikiPanjenenganékangkapangandikakaké lumantarNabiYésaya,mangkéné,"Swaraanawongkang nguwuh-uwuhanaingara-arasamun:Padhanyiapana dalankanggoPangéran,lanlurusanadalané."

4Yohaneskuwinganggoklambiwuluuntalansabukkulit ingbangkekanélandagingewalanglanmadualas

5YérusalèmlankabèhYudéalansakkiwa-tengené YordanteruspadamaraniDèkné

6LanpadhadibaptisdéningPanjenenganéanaingYarden, ngakonidosané.

7BarengweruhwongFarisilanSadukiakèhkangpadha sowaningbaptisané,Panjenenganébanjurngandika marangwong-wongmau,"Hé,turun-tumurunula,sapa kangngélingakékowésupayapadhanyingkiribebendu kangbakalteka?

8Mulanémetoknawohsingcocogkanggopamratobat.

9Lanajapadhamikiringsajroningatimu:Akuduwe Abrahamdadileluhurmu!

10Lansaikiugakapakwisdipasangingoyodwit-witan, mulasabenwitsingorangetoknewohsingapikbakal ditegorlandibuwanginggeni

11Akuikimbaptiskowénganggobanyukanggomratobat, nangingPanjenenganékangrawuhingsapungkurku,iku luwihkuwasatinimbangaku,kangsepatuneakuorapantes

12Kangkipaseanaingtangane,lanPanjenenganebakal ngresikigandume,lannglumpukakegandumeinglumbung; nangingmrambutebakaldiobongnganggogenisingora bisasirep

13BanjurYésussakaGaliléarawuhingKaliYardèn marangYohanes,supayadibaptis

14NangingYohanesorangalang-alangi,pangandikané, "KulaingkangpreludibaptisdéningPanjenengan,lan panjenenganmaranikula?"

15GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Wis,saiki waé,awitpretyayanéawakédéwénglakonisakèhé kayektèn.Banjurnandhangsangsara.

16Sawisédibaptis,Yésusbanjurmentassakaingbanyu, laningkono,langitkabukakmarangPanjenengané,lan PanjenenganépirsaRohéAllahtumedhakkayamanukdara, mapanmarangPanjenengané

17Lahanaswarasakaingswarga,pangandikané,"Iki Putraningsunkangkinasih,kangdadirenaning panggalihingSun"

BAB4

1GustiYesusbanjurkatuntundeningRohmenyangaraarasamunsupayadigodhadeningIblis.

2Barengwispasapatangpuluhdinapatangpuluhbengi, banjurkaliren

3BarengkangnggodhaikumaraniPanjenengané,banjur ngandika,"NèkkowéPutraningAllah,dhawuhasupaya watu-watuikidadiroti."

4NangingwangsulaneGustiYesus:"Anatulisan mangkene:Manungsauriporamungsakaroti,nanging sakasabenpangandikaneGustiAllah."

5IblisnulingeterakéPanjenenganémenyangingkutha suci,banjurdilenggahakéingpucukingPadalemanSuci

6PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané, "NèkkowéPutraningAllah,sumungkemingngisor, amargaanatulisanmangkéné,"Panjenenganébakal ndhawuhiparamalaékatébabkowé."marangwatu.

7GustiYésussemaur:“Anatulisanmenèh:Kowéaja nyobaGustiAllahmu

8SétanmanèhnuntunYésusmunggahinggunungsing dhuwurbanget,lannduduhkésakèhékarajaningdonyalan kamulyané

9PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané, "IkukabèhbakalDakparingakémarangkowé,yènkowé sujudnyembahmarangAku"

10GustiYesusbanjurngandikamarangwongmau,"Sira lungaa,Iblis,amargaanatulisan,'Kowékudunyembah marangPangéran,Allahmu,lanmungPanjenenganésing kudukoklayani."

11IblisbanjurninggalPanjenengané,lananamalaékat tekalanngladosiPanjenengané

12BarengGustiYésusmidhangetyènYohanesdilebokaké ingpakunjaran,banjurtindakmenyangGaliléa

13SawiséikusakaNasarèt,tindaklanmanggoning Kapernaum,ingpinggirsegara,ingtlatahZabulonlan Naftalim

14DadinékelakonsingdiomongkékaronabiYésaya: 15TanahZabulonlantanahNaftalim,ingdalaningsagara, ingsabrangéYarden,Galiléa,tanahébangsa-bangsaliya; 16Wong-wongsingpadhalungguhingpepetengpadha weruhpepadhangkanggedhé;lankanggowong-wongsing padhalungguhingwilayahlanwewayanganingpatipadha sumedhot.

17WiwitnalikaikuGustiYesuswiwitmartakake, pangandikane:Padhamratobata,awitKratoningSwarga wiscedhak

18GustiYésusmlakuliwatpinggirétlagaGaliléa,weruh wongloro,singjenengéSimonPétrus,lanAndréas, seduluré,padangetokkéjalaingtlaga,awitwong-wong kuwipadhanelayan

19Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "MèluaAku,kowébakalDakdadèkakénelayan manungsa"

20Wong-wongmaulangsungninggaljalanélanmèlu GustiYésus.

21SakaingkonoPanjenenganépirsawongloromanèh, yaikuYakobusanakéZébédéuslanYohanessaduluré,ing

Matius

praukaroZebédéus,bapakné,lagindandanijalanébanjur padhaditimbali.

22Wong-wongmaulangsungninggalpraunélanbapakné terusmèluGustiYésus.

23GustiYésusterusndlajahiGaliléakabèh,memulang anaingsinagogé-sinagogélanmartakkékabar kabungahanéKratonéGustiAllah,lannambanisakèhé lelaralanlelarakabèh.

24KasuwurébanjurnyebaringsaindhengingSiria,lan wong-wongpadhanggawamarangPanjenenganésakehing wonglara,kangnandhanglarawarna-warnalannyiksa,lan wong-wongsingkesurupansétan,wonglara,lanwong lumpuh;banjurpadhawaras.

25Wong-wongsingpadangetutkéYésussakaGaliléa, Dékapolis,Yérusalèm,YudéalansakasabrangéYordan

BAB5

1NalikaPanjenenganémirsawongakèhiku,Panjenengané banjurminggahinggunung

2GustiYésusterusmbukakcangkemélanmulangimuridmuridé:

3Rahayuwongkangmlaratingroh,amargapadhaduwe KratoningSwarga

4Rahayuwongkangsedhih,amargabakalpadhakalipur.

5Rahayuwongsingandhap-asor,awitbakaltampa warisanbumi

6Rahayuwongkangngelihlanngelakmarangkabeneran, amargabakalpadhawareg

7Rahayuwongkangwelasasih,awitbakalolehkawelasan

8Bejawongsingresikatiné,awitbakalweruhGustiAllah.

9Bejawongsingrukun,awitwong-wongkuwibakal disebutanakéGustiAllah

10Rahayuwongkangdianiayamargasakakayektèn,awit KratoningSwargaikukagungané

11Begjakowé,nèkwong-wongpadamoyokilannganiaya kowé,landidakwangapusikowékabèhmargasakaAku.

12Padhabungah-bungahalanbungah-bungaha,amarga ganjaranmugedheanaingswarga,amargapadhanganiaya paranabisadurungekowe.

13Kowékuwiuyahébumi,nangingnèkuyahwisilang, apasingbakaldadiuyahé?mulaneoraanagunane, nangingdibuwangmetulandiidak-idak.

14KowékuwipepadhangéjagatKuthasingmapaning gunungorabisadidhelikake

15Wong-wongugaoranyumeddimarbanjurdilebokaké ingsangisoringgantang,nangingingsangisorépadamaran; lanmadhangikabehsinganaingomah.

16Mangkonougapepadhangmupadhasumunanaanaing ngarepemanungsa,supayapadhandelengpanggawemu kangbeciklanngluhurakeRamamukanganaingswarga

17AjapadhamikiryènAkutekaarepnyirnakakéanggeranggeringTorètutawaparanabi

18SatemenéAkupituturmarangkowé:Ngantilangitlan bumisirna,sijiiotautawasijititikorabakalsirnasaka angger-anggeringTorèt,ngantikabèhmaukelakon

19Dadi,singsapaneraksalahsijisakapepakonsing palingcilikikilanmulangwong-wongkayangono,bakal kasebutsingpalingcilikingKratoningSwarga,nanging singsapanglakonilanmulang,bakalkasebutwonggedhe ingKratoningSwarga

20AwitAkupituturmarangkowé,manawakabeneranmu ngluwihikabeneranéparaahliTorètlanparaFarisi,kowé orabakallumebuingKratoningSwarga

21Kowéwispadhakrungupangandikanéwong-wonging jamankuna:Ajamatèni!lansingsapamatèni,bakalkena ingpaukuman

22NangingAkupituturmarangkowé:Singsapanesu marangsadulurétanpasabab,bakalkenaingpaukuman, lansingsapakandhamarangsaduluré:Raca,bakal kaancamingpengadilan,bakalingbebayagenineraka 23Mulané,nèkkowénggawapisungsungmumenyang mesbèh,laningkanakowékèlingannèksedulurmunduwé masalahkarokowé.

24Pisungsungmutinggalenanaingsangarepémisbyah,lan lungaa;rukunadhisikkarosadulurmu,banjurmranalan ngaturakepisungsungmu.

25Enggal-enggalpadharukunakaromungsuhmu,nalika koweisihanaingdalan;supayaajangantimungsuhmu masrahakekowemaranghakim,lanhakimmasrahake kowemarangpetugas,temahkowedilebokakeing pakunjaran

26SatemenéAkupituturmarangkowé:Kowéorabakal metusakaingkono,ngantikowéwismbayardhuwitsing palingdhuwur

27Kowéwispadhakrungupangandikanéwong-wonging jamanbiyèn:Siraajalakujina

28NangingAkupituturmarangkowé,singsapamandeng wongwadonkanggonepsumarangdheweke,ikuwislaku jinakarowongwadoningatine

29Lanmanawamripatmutengendadisandhungan,copot lanbuwangen,amargaluwihbecikyensalahsijine anggotamuilang,lanorakabehawakmukacemplungake menyangneraka

30Lanmanawatanganmutengendadisandhungan, kethokenlanbuwangen,amargaluwihbecikyensalahsiji gegelitanmuilang,lanorakabehbadanmukacemplungake menyangneraka.

31Anapangandikanemangkene:Singsapamegatbojone, ikukudumenehisuratpegatan

32NangingAkupituturmarangkowé:Singsapamegat rabiné,kajabamargasakalakujina,ikunjalariwong wadonikulakujina,lansingsaparabikarowongwadon kangpegatan,ikulakujina.

33Lanmaneh,kowewispadhakrungupangandikane wong-wongingjamanbiyen:Siraajasupaos,nangingsira kudunetepisumpahiramarangPangeranYehuwah.

34NangingAkupituturmarangkowé:Ajasumpahbabar pisan;oradeningswarga;awitikudhamparingAllah.

35Utawademibumi;awitikuancik-anciksampéyané; awitikukuthaneSangPrabu

36Ajasumpahdemisirahmu,mergakowéorabisanjalari putihutawairengsijirambutmu.

37Nangingomong-omonganmu,ya,ya;Ora,ora,amarga apasingluwihsakaikiasalésakapiala

38Kowéwispadhakrungupangandikanémangkéné, "Mripatbalesmripat,untubalesuntu"

39NangingAkupituturmarangkowé:Ajanglawanpiala, nangingsingsapanapukpipimutengen,cagakpipimuuga

40Nèkènèngwongsinggelemnuntutkowélanngrampas klambimu,jubahmuwènèhnauga.

41Lansapawaésingmeksakowélungasakkilomèter, mèluaaloro

42Wongsingnjalukmarangkowéwènèhna,lanwong singarepnyilihkowéajanyingkur.

43Kowéwispadhakrungupangandikané:Siratrésnaa marangpepadhamulansengitamarangmungsuhmu.

44NangingAkupituturmarangkowé:Tresnaamarang mungsuhmu,mberkahiwongsingngipat-ipatikowé, tumindakabecikmarangwongsingsengitmarangkowé, lanndedongaakanggowongsingnganiayakowélan nganiayakowé;

45SupayakowépadhadadiputranéRamamukanganaing swarga,amargaPanjenenganéndadèkakésrengéngé marangwongalalanwongbecik,sartaparingudanmarang wongmursidlanwongkangorabener.

46Nèkkowénresnaniwongsingnresnanikowé,apa tampapituwasmu?Apaoraparajuru-mupu-beyapadha?

47Lannèkkowémungsalammarangsedulur-sedulurmu, apasingkoktindakkéngungkuliwongliya?Apapara mupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupumupusuh-mupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupumupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupumupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupumupu-mupuara.

48Mulanékowékudusampurna,kayaBapakmusingnang swargakuwisampurna

BAB6

1Padhangati-ati,ajangantisedekahmuanaingngarsané manungsa,supayabisadidelengdéningwong-wongmau;

2Mulanénèkkowésedekah,ajangunèkkétrompèting ngarepmu,kayasingditindakkéwonglamisanaingpapan pangibadahlaninglurung-lurung,supayapadhakaluhuran déningmanungsaSatemenéAkupituturmarangkowé: Wong-wongmaupadhatampapituwasé.

3Nangingnèkkowésedekah,tangankiwamuajanganti ngertiapasingditindakkétanganmutengen

4Supayasedhekahmubisadidhelikake,lanRamamusing ndelengingrahasia,bakalparingpiwalesmarangkowe

5Lanmanawasampeyanndedonga,ajakayawonglamis, amargapadhasenengndedongangadegingpapan-papan pangibadahlaningpojok-pojokdalan,supayakatonwong SatemenéAkupituturmarangkowé:Wong-wongmau padhatampapituwasé.

6Nangingkowé,nèkkowéndedonga,mlebuanang lemarimu,lansakwisélawangmuditutup,ndedongaa marangBapakmusingnangndisik.lanRamamukang mirsaniingrahasia,bakalparingpiwalesmarangkowe

7Nangingnèkkowéndedonga,ajanganggotembungtembungsingtanpaguna,kayasingditindakkéwong-wong singoranduwéagama,mergawong-wongkuwimikirnèk wong-wongkuwibakaldirungokémergaomong-omongan singakèh.

8Mulanékowéajapadhakayawong-wongkuwi,awit Bapakmungertiapasingmbokbutuhké,sakdurungékowé takonmarangDèkné

9Mulanepadhandedongamangkene:Ramakawula ingkangwonteningswarga,AsmaPadukamugi kasucekaken

10KratonPadukamugirawuhKarsaPadukakatindakaken wonteningbumikadosingswarga.

11Ingdinaikiwènèhanapangankanggoawakédhéwé

12Lanmugikarsaangapuntenkalepatankawula, kadosdeneanggenkawulangapuntendhatengtiyang ingkangkalepatandhatengkawula

13Lanajangantikagodha,nangingngluwariakusakaing piala,amargaPanjenenganekagunganKraton,lan panguwasalankamulyaningsalawas-lawaseAmin

14Awitnèkkowéngapurakaluputanéwong,Bapakmu singnangswargaugabakalngapurakowé.

15Nangingnèkkowéorangapurakaluputanéwong, Ramamuugaorabakalngapurakaluputanmu

16Kajabaiku,manawasampeyanpasa,ajakayawongwonglamis,singrainesedhih,amargapadhangrusakraine, supayawongbisandelengyenlagipasa.SatemenéAku pituturmarangkowé:Wong-wongmaupadhatampa pituwasé

17Nangingkowé,nèkkowépasa,sirahmujebadanalan wisuha;

18Supayakowéoraweruhwongpasa,nangingBapakmu singanaingrahasia,lanBapakmusingweruhingrahasia, bakalparingpiwalesmarangkowé

19Ajapadhanglumpukakébandhaanaingbumi, panggonanérengetlanteyengngrusak,lanmalingnyolong.

20Nangingnglumpuknabandhaingswarga,singoraana rengetutawateyengsingngrusak,lanoraanamalingsing mblabukutawanyolong.

21Awitingngendidunungébandhamu,ingkonouga atimu

22Pepadhangingbadanikumripat,mulané,manawa mripatmuwutuh,sakujurébadanmubakalpadhang

23Nangingnèkmripatmuala,awakmukabèhbakaldadi petengndhedhet.Mulané,nèkpepadhangsinganaing kowédadipetengndhedhet,petengétenankuwi!

24Oraanawongsingbisangawulamarangmajikanloro, amargabakalsengitmarangsingsijilanbakaltresna marangsingsiji;Yenora,dhewekebakalnyepengsingsiji lanngremehakeliyaneKowéorabisangabdimarang GustiAllahlanMamon.

25MulanéAkupituturmarangkowé:Ajapadhasumelang ingbaburipmu,apasingbakalkokpanganlanapasingkok ombé;utawakanggobadanmu,apasingbakalkok sandhangApauriporangluwihidaging,lanawakora ngluwihisandhang?

26Delengenmanuk-manukingawang-awang!nanging RamamukanganaingswargaikupadhadipanganApa kowéoraluwihapiktinimbangwong-wongmau?

27Sapaingantaramu,kanthisumelang,bisanambahi dawanesaasta?

28Yagenekowépadhasumelangingbabsandhangan? Cobadelengenkembangbakungingara-ara,kapriye tuwuhe;padhaoranyambutgawelanoramuter

29NangingAkupituturmarangkowé:Salomo,ing kamulyanékabèh,oranganggosandhangankayasalahsiji sakaiki

30Mulané,nèkGusAllahanggonénganggosuketingaraarasingsaikiana,lansesukdibuwangingpawon,apa kowéorabakaldipangandikanimanèh,hé,wongciliksing pretyaya?

31Mulanéajapadhasumelanglanmatur:Apakangbakal padhadakpangan?utawa,Apasingbakalkitangombe? utawa:Apakitakudunganggosandhangan?

32(Amargawong-wongsingoranduwéduduYahudi padhanggolèkikabèhmau:)awitBapakmuingswarga ngertinèkkowébutuhkuwikabèh

33NangingkowépadhangupayadhisikKratonéAllahlan kaadilané;lankabehikubakalditambahakemarangkowe.

34Mulanéajapadhasumelangingdinasésuk,awitsésuk bakalsumelangingbabdhéwéCekapsemanten piawonipun.

BAB7

1Ajapadhangadili,supayakowéoradiadili

2Amargakanthipaukumansingpadhakoktindakaké, kowébakalpadhadiadili,lankanthiukuransing kokkirakaké,ikubakaldiukurmanèhmarangkowé

3Yagenekowendelengtatalsinganaingmripate sadulurmu,nangingbaloksinganaingmripatmudhewe oradigatekake?

4Utawakepriyéanggonmubisakandhamarangsadulurmu: Tatalsakamripatmudakcopot?lan,lah,anabaloking mripatmu?

5Héwonglamis,baloksinganaingmripatmucopot dhisik;Banjursampeyanbakalweruhkanthicethakanggo mbuwangtatalsakamripatesadulurmu

6Ajamènèhibarangsingsucimarangasu,lanmutyaramu ajadibuwangmarangbabi,supayaajangantidiidak-idak, banjurmbaliklannyuwèkkowé

7Nyuwuna,temahbakalkaparingan;goleka,lansampeyan bakalnemokake;totok-totokna,kowébakaldibukak

8Awitsabenwongsingnjaluk,bakalnampa;lansing golekbakalnemu;lansingthothok-thothokikubakal dibukak

9Utawasapaingantaramu,menawaanakenjalukroti,apa bakaldiwènèhiwatu?

10Utawamanawanjalukiwak,apabakalmenehiula?

11Nèkkowésingjahatngerticaranémènèhipiwulang singapikmaranganak-anakmu,apamenèhBapakmunang swargabakalngekèkiapasingapikmarangwongsing nyuwunmarangDèkné?

12Mulané,apawaésingmbokkarepkésupayaditindakké wongmarangkowé,tumindakaugamarangwong-wong kuwi,awitkuwiwèt-wèténabiMoseslanparanabi 13Lumebuainggapurakangsesek,awitambalawangelan jembardalanekangtumujumarangkarusakan,lanakeh wongkangpadhalumebuingkono

14Amargalawangékangciyutlandalankangciyutkang tumujumarangkauripan,lanmungsathithikkangbisa nemu.

15Waspadaamarangnabi-nabipalsu,kangpadhanekani kowenganggosandhanganwedhus,nangingingbatine padhaasuajag

16Kowébakalngertiwong-wongkuwisakawohé.Apa wongngetokkéwohanggursakaeri,utawawohanjirsaka eri?

17Mangkonougasabenwitsingapikmetokakéwohsing apik;nangingwitsingrusakmetokakéwohsingala

18Witsingapikorabisangetokkéwohsingala,lanwit singrusakorabisangetokkéwohsingapik

19Sabenwitsingorangetokkéwohsingapikbakal ditegorlandibuwanginggeni.

20Mulanékowébakalngertiwong-wongkuwisakawohé

21OrasabenwongkangmaturmarangAku:Gusti,Gusti, bakallumebuingKratoningSwarga;nangingwongsing nglakonikersanéBapakkusingnangswarga

22Ingdinaikubakalakèhwongkangpadhamaturmarang Aku:Gusti,Gusti,punapakawulasampunsamimedhar wangsitatasasmaPaduka?laningjenengsampeyanwis nundhungdhemit?laningasmaPadukanindakakéakèh kaelokan?

23BanjurAkubakalngakonimarangwong-wongmau: Akuoratauwanuhmarangkowé

24Mulané,sapawaésingngrungokképituturkuikilan nindakkékuwi,Akubakalumpamakéwongsing wicaksana,singngedekkéomahéingndhuwurwatu.

25Lanudanderes,lanbanjirteka,lananginnempuhlan nempuhomahiku;nangingoraambruk,amargadidegaké ingwatu.

26Lansabenwongsingngrungokaképangandikankuiki, nangingoranindakaké,ikubakaldiumpamakakékaya wongbodho,singmbangunomahéingwedhi.

27Lanudanderes,lanbanjirteka,lananginnempuhlan nempuhomahiku;banjurambruk:langedhebangettibane

28SakwiséGustiYésusmungkasipiwulangé,wong-wong padanggumunkaropiwulangé

29AmargaPanjenenganémulangwong-wongmaukaya kangduwéwewenang,orakayaparaahliTorèt.

BAB8

1NalikaPanjenenganémudhunsakainggunung,wong akèhpadhangetutakéPanjenengané

2Lah,anawonglarakustatekalannyembahmarang Panjenengané,matur:"Gusti,menawiPadukakersa, Padukasagednajisakenkawula"

3GustiYésusterusngacungkétanganélanndemèkwongé karongomong:“Akugelem;dadiresikLansanalikalara kustadadiresik

4GustiYésusterusngomong:“Kowéajangomong marangsapawaé;Nanginglungaa,tuduhnaawakmu marangimamlansaosnapisungsungkangkadhawuhake NabiMusa,minangkapaseksitumrapwong-wongmau.

5NalikaGustiYesuslumebetingKapernaum,ana sawijiningperwirakangsowaningngarsane,nyuwun marangPanjenengane:

6Lanmatur:"Gusti,abdidaleminggriyasakitlumpuhlan sengsarabanget"

7GustiYésusterusngomong:Akubakaltekanambani wongé

8Perwiramauterussemaur:“Gusti,kawulambotenpantes rawuhingpayonkawula

9Awitakuikiwongsingdikuwasani,lanakunduwèni prajuritlanmarangliyane,Ayo,landheweketeka;lan marangabdiningSun:Tumindakaiki,laniyaiyaiku.

10BarengYésusmidhangetbabiku,Panjenenganégumun, sartangandikamarangwong-wongkangpadhandhèrèkaké, "Satemen-temenepituturKumarangkowé,Akuoratau nemupangandelkangsamonogedhénéingIsraèl 11LanAkupituturmarangkowé:Akèhwongbakalteka sakawétanlankulon,lanbakallenggahkaroAbraham, IskaklanYakub,ingKratoningSwarga 12NangingparaputraningKratoningAllahbakal kabuwangmenyangpepetengingnjaba,ingkonobakal anatangisanlankerotinguntu

13GustiYésusterusngomongmarangkomandhané," Kowélungaa!lankayaanggonmupracaya,iyakelakona marangkoweLanabdinébanjurwarasingwektuiku

14KadungGustiYésusmlebunangomahéPétrus,Dèkné weruhibunébojonélagilaramriyang.

15GustiYésusterusndemèktanganéwongwadonmau, lanmriyangéterusmari

16Barengwissoréwong-wongpadhadigawamenyang ngarsanéGustiYésusakèhwongkangkesurupansétan,lan Panjenenganénundhungiroh-rohikusaranapangandikané, sartanambaniwonglarakabèh

17DadinékayektènkangkapangandikakakédéningNabi Yésaya,mangkéné,"Panjenenganépiyambakkang nindakakékaapesankitalannandhanglelarakita"

18BarengGustiYésusmirsawongakèhkangngrubung Panjenengané,banjurdhawuhsupayapindhahmenyang sabrang

19BanjuranaahliTorètsingtekalanmaturmarang Panjenengané,"Guru,kulabadhendhèrèkPanjenengan dhatengpundikémawontindakPanjenengan"

20GustiYésusterusngomong:“Asuajagnduwérong,lan manukingawang-awangnduwésusuh;NangingPutraning Manungsaoranduwépanggonankanggonyèlèhakésirahé

21AnamuridéliyanésingmaturmarangGustiYésus: "Gusti,mugikeparengakulabidhalrumiyinnguburbapak kula"

22NangingGustiYésusngandikamarangwongmau," MèluaAku;lansupayawongmatinguburwongmati.

23NalikaPanjenenganéminggahingprau,parasakabaté padhangetutakéPanjenengané

24Lah,anapraharagedheingsagara,ngantiprau kebanjiranombak,nangingdheweketuru

25Murid-muridéteruspadamaranangnggonéDèknélan nggugahDèknéngomong:“Gusti,tulungiawakédéwé!

26Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Yagénékowépadhawedi,hé,wongkangcupetpracaya?

Panjenenganébanjurwungulanndhawuhianginlansagara; lananaayembanget

27Nangingwong-wongpadhagumun,pangucapé,"Wong ikisapata,deneanginlansagarapadhamanutmarang Panjenengané!"

28BarengwistekaningsabrangingtanahewongGergesi, anawonglorokangpadhakasurupansétanpadha methukakePanjenenganésakaingpasaréan,kanggalak banget,ngantioraanawongsiji-sijiakangbisangliwati dalaniku.

29Lan,lah,padhabengok-bengok,matur:"Apaurusanku karoPanjenengan,dhuhYesus,PutraningAllah?Punapa panjenenganrawuhmrikibadhenyiksakawula sadèrèngipunwanci?

30Lanadohsakawong-wongmauanababiakehsinglagi mangan.

31Sétan-sétanterusnyuwunmarangGustiYésus:“Nèk kowénundhungiawakédéwé,awakédéwédikonmlebu nangbabi-babikuwi”

32Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Padhalungaa!"Barengwispadhametu,banjurmlebuing babi-babimau,lahbabi-babimaukabèhpadhamlayu mudhunsakajurangmenyangsegara,ngantimatiing banyu.

33Wong-wongsingpadhambudidayapadhamlayu menyangkuthalannyritakakésamubarangkabèhlanapa kangkelakonmarangwongkangkesurupansétan

34Lan,lah,kabehkuthapadhametukanggomethukaké

GustiYésus:lannalikapadhandelengPanjenengané, padhanyuwunsupayaPanjenenganékepénginlungasaka wilayah

BAB9

1Panjenenganénuliminggahingprau,nyabrangmenyang ingkuthanédhéwé

2Lan,lah,padhanggawawonglumpuh,gumregahing paturonPutra,padhasumelang;dosamukaapura

3Lan,lah,sawetaraahliTorètsingpadhangucaping sajroningati:"WongikinyenyamahGustiAllah."

4GustiYésuspirsapikiranéwong-wongmau,banjur ngandika,"Yagénékowépadhamikiralaingatimu?

5Mergaendisingluwihgampangngomong:Dosamuwis diapura;utawakandha:Ngadega,lumakua?

6NangingsupayakowéngertinèkAnakéManungsa nduwènipangwasangapuradosaingbumi,(GustiYésus terusngomongmarangwonglumpuhmau:)Ngadega, paturonmuangkatenlanmuliha!

7Panjenenganébanjurjumenenglanmulihmenyang omahé

8Barengwongakèhpadhaweruh,padhagumunlan ngluhurakéGustiAllah,kangwusmaringipangwasakang mangkonoikumarangmanungsa

jenengeMatius,lungguhingkantorbea;Panjenengané banjurjumenengsartandhèrèkakéPanjenengané.

10NalikaGustiYesuslenggahdhaharanaingomahiku, akehjuru-mupu-beyalanwong-wongdosapadhatekalan lungguhbarengkaroGustiYesuslanparasakabate.

11Barengwong-wongFarisiweruhiku,banjurpadha maturmarangparasakabaté,"YagénéGurumumangan bebarengankarojuru-mupu-mupu-mupu-mupu-mupumupu-mupu-mupu-mupu-mupu-beyalanwong-wong dosa?"

12BarengYésusmidhangetbabiku,Panjenenganébanjur ngandikamarangwong-wongmau,"Wongsingwarasora butuhdhokter,nangingsinglara"

13Nanginglungaalansinauaapategesé:sih-rahmat,dudu kurban,awitAkutekanimbaliwong-wongsingbener, nangingwong-wongdosasupayamratobat

14Murid-muridéYohanesteruspadamaranangnggoné GustiYésuslanngomong:“Yagénéawakédéwélanwong Farisikereppasa,nangingmurid-muridmuorapadapasa?

15GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apawong-wongsinganaingkamarmantènbisasedhih, salawasémantènlananganaingkono?"Nangingbakal tumekaingwektune,pangantènlanangdijupuksakawongwongmau,banjurpadhapasa

16Oraanawongsingnalèniklambianyaringklambising lawas,mergaklambimaubakalsuwèké

17Wong-wongugaoranglebokakéangguranyaring gendullawas,yènoragendulépecah,angguréenteklan genduléilang,nangingangguranyardilebokakéinggendul anyar,temahloro-loronéteteplestari

18NalikaPanjenenganéngandikamangkonomarang wong-wongmau,lah,anapanguwasatekalannyembah marangPanjenengané,pangandikané,"Anakkuwadon

saikiwismati:nangingmranalannumpangitangan marangdheweke,landhewekebakalurip."

19GustiYesusbanjurjumenenglanndherekake Panjenenganesartaparasakabate.

20Lah,anawongwadonsinglarangetokakégetihwis rolastaun,tekasakamburilanndemèkpinggirjubahé

21Awitwongwadonmaukandhaingbatiné,"Manawa akubisandemekjubahé,akubakalwaras."

22NangingGustiYésusnolèhlanweruhwongwadonmau, Panjenenganébanjurngandika,"Ih,anakku!imanmuwis mitulungikowéLanwongwadonmauwiwitjamiku waras

23NalikaGustiYesusrawuhingomahepanggedhe,mirsa parajurumusiklanwongakehpadharame

24Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Padhamrana!Wong-wongmaubanjurngguyu.

25Nangingbarengwong-wongpadhametu,GustiYésus mlebulannyekeltanganéwongwadonmau,nulitangi

26Pawartababikubanjursumebaringsatanahkono.

27NalikaGustiYesustindaksakaingkono,anawong wutalorondherekakePanjenengane,padhanguwuh-uwuh: "Dhuh,PutraningSangPrabuDawud,mugiPadukawelasi dhatengkawula"

28Barengwislumebuingomah,wongwutamaupadha sowanmarangingngarsane.Wong-wongmaupadha maturmarangPanjenengané,"Inggih,Gusti"

29Panjenenganébanjurndemèkmripatéwong-wongmau lanngandika,"Miturutpangandelmu,kelakonamarang kowé"

30Wong-wongmaubanjurkabuka;GustiYésusterus ndhawuhiwong-wongmau,pangandikané,"Supayaaja anawongsingngerti"

31Nangingbarengwispadhalunga,Panjenenganébanjur sumebaringsatanahkonokabèh.

32Nalikapadhametu,padhanggawawongbisukang kesurupandhemit

33SakwiséSétandiusir,wongbisumauterusngomong.

34Nangingwong-wongFarisipadhakandha, "Panjenenganénundhungsétanlumantarpanggedhéning sétan."

35GustiYésusterusndlajahisakèhékuthalandésa-désa, memulanganaingsinagogé-sinagogé,martakkékabar kabungahanéKratonéGustiAllah,lannambanisakèhé lelaralanlelara

36Barengmirsawongakèhmau,Panjenenganénuliwelas asihmarangwong-wongmau,amargapadhasemaputlan padhabuyarkayawedhusgèmbèltanpapangon

37Panjenenganébanjurngandikamarangparasakabaté," Panenpanènikuakèh,nangingkangnyambut-gawémung sethithik;

38Mulanéndedongaamarangsingnduwènipanèn,supaya Panjenenganéngongkonwong-wongsingnggawépanènan.

BAB10

1NalikaPanjenenganénimbalisakabatérolas, Panjenenganébanjurparingpanguwasanglawanroh-roh jahat,supayabisanundhungiroh-rohjahat,lanmarasaké sakèhélelaralanlelara

2Saikijenengérasulrolaskuwi;Kangkapisanyaiku Simon,kangkaranPétrus,lanAndréassaduluré;Yakobus anakéZébédéuslanYohanesseduluré;

3FilipuslanBartolomeus;TomaslanMatius,wongpajeg; YakobusanakéAlféuslanLebéus,singjenengéTadéus; 4SimonwongKanaanlanYudasIskariot,singuga ngulungakéPanjenengané.

5WongrolaskuwidikongkonGustiYésuslandipréntah,” Ajalungamenyangdalanébangsa-bangsaliya,lanaja mlebuingkuthanéwongSamaria

6Nanginglungaamarangwedhus-wedhusIsraèlsingilang.

7Nalikakowépadhalunga,wartakna:KratoningSwarga wiscedhak

8Wonglarawarasna,wonglaralararesikna,tanginawong mati,nundhungdhemit

9Ajapadhanyedhiyakakeemas,salakautawatembagaing kanthongmu,

10Ajanganggokanthongkanggolelungan,ajanganggo klambiloro,sepatuutawatongkat,amargasingnyambut gawepantesmangan

11Laningngendiwaekuthautawakuthasingkokleboni, takonanasapaingkonosingpantes;lantetepaanaing konongantikowelungasakakono

12Nèkkowélumebuingomah,kirimsalam

13Lanmanawaomahikupantes,tentrem-rahayumumuga anaingkono,nangingyenorapantes,tentrem-rahayumu bakalbalimarangkowe

14Lansingsapaoranampanikowélanorangrungokaké pituturmu,samangsakowémetusakaomahutawakutha kuwi,ketaknalebuingsikilmu

15SatemenéAkupituturmarangkowé:Ingdina pangadilanbakalluwihènthèngtumraptanahSodomlan Gomorakatimbangkarokuthaiku

16LahkowépadhaDakutuskayawedhusingsatengahé asuajag;

17Nangingsingwaspadamarangwong-wong,awitkowé bakaldipasrahkémarangMahkamahAgama,lankowé bakaldigebuginangsinaguk-sinaguké

18Kowébakaldigawanangngarepéparabupatilanpara ratumergaAku,dadipaseksitumrapwong-wongmaulan marangbangsa-bangsaliya

19Nangingmanawakowepadhamasrahake,ajapadha sumelangingbabcaranelanapakangbakalkokucapake, amargaingwektuikuugabakalkaparinganapakangbakal kokucapake

20Sababdudukowékangngandika,nangingRohé Ramamukangngandikaanaingkowé

21Lansadulurbakalmasrahakésadulurmarangpati,lan bapakanak,lananakbakalnglawanwongtuwanelan njalaripadhadipatèni

22Kowébakaldisengitikabèhwongmergajenengku, nangingsingsapamanteptekanwekasanébakalslamet

23Nangingyènkowépadhadianiayaanaingkuthaiki, padhangungsiamenyangkuthaliyané,amargasatemené Akupituturmarangkowé:KowébakaloranjelajahkuthakuthaingIsraèl,ngantiPutraningManungsarawuh

24Muridorangungkulibendarané,lanbaturorangungkuli bendarané

25Mungcukupkanggomurid,manawakayagurune,lan baturdadikayabendarane.Yènwong-wongmaunyeluk singnduwèniomahBèlzebul,apamanèhwong-wongsing nduwéomahbakaldisebutBèlzebul

26Mulané,ajawedimarangwong-wongmau,awitoraana barangsingditutupisingorabakaldibukaklanndhelik, singorabakaldingerteni

27Apasingdakkandhakakémarangkowéanaing pepeteng,ikupadhakokucapakéanaingpadhang,lanapa kangkokrunguingkuping,wartaknaanaingpayon

28Lanajawedimarangwong-wongsingmatèniawak, nangingorabisamatèninyawa,nangingwediamarang Panjenenganésingbisanyirnakakéjiwalanawaking naraka

29Apamanukpipitloroapaoradiedolregasadina?lan sijiorabakaltibainglemahtanpaRamamu

30Nangingrambutsirahmukabèhwisdiétung

31Mulanéajapadhawedi,kowéluwihajitinimbang manukpipitakèh

32Mulané,sapawaésingngakoniAkunangngarepé manungsa,AkuugabakalngakoninangngarepéBapakku nangswarga

33NangingsingsapanyélakiAkuanaingngarsané manungsa,AkuiyabakalnyélakianaingngarsanéRamaku kanganaingswarga

34Ajapadhamikir,yentekakunggawakatentremaning bumi,tekakuoranggawakatentreman,nangingpedhang

35AwitAkutekaarepnglawanbapakné,anakwadonkaro biyungé,lanmantunéwadonkaromaratuwané.

36Lanmungsuhemanungsayaikuwongsakabrayate dhewe

37SingsapanresnanibapakutawabiyungéngungkuliAku, kuwiorapanteskanggoAku,lansingsapanresnanianak lanangutawawadonngungkuliAku,kuwiorapantes kanggoAku.

38LansingsapaoramanggulsalibélanngetutakéAku, ikuorapanteskanggoAku

39Singsapakélangannyawané,bakalkélangannyawané, lansingsapakélangannyawanémargasakaAku,bakal nemunyawané

40Singsapanampanikowé,nampaniAku,lansingsapa nampaniAku,nampaniPanjenenganésingngutusAku

41Singsapanampaninabiatasasmanénabi,bakaltampa pituwasénabi;lansingsapanampaniwongmursidmarga sakawongmursid,bakaltampapituwasewongmursid

42Lansingsapamènèhingombemarangsalahsijisaka wongcilikikimungsacangkirbanyuadhemmargasaka murid,satemenepituturKumarangkowé,orabakal kelanganganjarané

BAB11

1BarengGustiYésuswisrampungparingdhawuhmarang muridérolas,Panjenenganébanjurtindaksakaingkono arepmemulanglanmartakakéInjilanaingkutha-kuthané.

2NalikaYohaneskrunguingpakunjaranbabpakaryané Kristus,banjurngutussakabatéloro

3Lanngandikamarangwong,ApaPanjenengansingbakal teka,utawaapakitangenteniliyane?

4GustiYésussemaurmarangwong-wongmau:“Padha lungaalantuduhnamanèhmarangYohanesbabsing kokrungulankokdeleng

5Wongwutapadhabisandeleng,wonglumpuhpadha lumaku,wonglaralarakustapadhakabirat,wongbudheg padhakrungu,wongmatipadhakatangekake,lanInjil diwartakakemarangwongmiskin

6BegjawongsingoranesumarangAku.

7Nalikapadhamangkat,GustiYésuswiwitngandika marangwongakèhbabYohanes,"Kowépadhalunga

menyangara-arasamunkanggondelengapa?"Reedsing gonjang-ganjingkaroangin?

8Nangingkowépadhametuarepndelengapa?Wongsing nganggosandhanganalus?lah,wongkangnganggo sandhanganalusikuanaingomahepararatu.

9Nangingkowépadhametuarepndelengapa?Nabi?ya, Akupituturmarangkowé,lanluwihsakanabi

10AmargaikiPanjenenganékangkatulisanmengkéné, "Lah,IngsunngutusutusaningSunndhisikiPanjenengan, kangbakalnyawisakédalankanggoPaduka"

11SatemenéAkupituturmarangkowé:Ingantarané wong-wongkanglairsakawongwadon,durunganakang jumenengngungkuliYohanesPembaptis,nangingkang cilikdhéwéanaingKratoningSwargaikungungkuli YohanesPembaptis

12LanwiwitjamanéYohanesPembaptisngantisaiki, KratonéSwarganandhangpanganiaya,lanwong-wong singnganiayakuwingrebutkwasa

13Awitsakèhénabilanwèt-wèténabiMosesmedhar wangsitngantiYohanes

14Lanmanawakowepadhagelemnampani,ikuNabiElia, kangbakalrawuh.

15Singsapanduwékupingkanggongrungokké, ngrungokké

16NanginggenerasiikibakalDakumpamakakekaroapa? Ikukayabocah-bocahsinglungguhingpasarlanngundang kanca-kancane,

17Lanngandika,Akuwissulingkanggosampeyan, nangingsampeyanoranjoget;Kawulasamisesambat dhatengpanjenengan,nangingpanjenengansamiboten sesambat.

18AwitYohanestekaoramanganlanorangombé,lan wong-wongpadhakandha,"Dhewekekepanjingansétan" 19AnakéManungsateka,manganlanngombé,lanwongwongpadhakandha,"Lahikuwonggrapènlanngombe anggur,kancanéjuru-mupu-beyalanwongdosa"Nanging kawicaksananikukabenerakesakaanak-anake.

20Banjurwiwitnyenyamahkutha-kuthaingngendiakeh mujijat-mujijatditindakake,amargapadhaoramratobat 21Bilaikowé,Korazin!cilakakowé,Bètsaida!Sabab saupamamukjijat-mukjijatkangkatindakakeanaingkowe kabehanaingTiruslanSidon,mesthiwissuwepadha mratobatnganggobagorlanawu.

22NangingAkupituturmarangkowé:Ingdinapangadilan bakalluwihènthèngtumrapTiruslanSidonkatimbang karokowé.

23Lankowé,Kapernaum,singwiskaluhurakénganti swarga,bakalkacemplungakémenyangnaraka,amarga saupamamukjijat-mukjijatkangkatindakakéanaingkowé anaingSodom,mesthibakaltetepngantisaiki

24NangingAkupituturmarangkowé:Ingdinapangadilan bakalluwihènthèngingtanahSodomkatimbangkarokowé.

25NalikasamanaGustiYesusmangsuli,pangandikane: “DhuhRama,Gustininglangitlanbumi,kawula ngaturakenpanuwundhumatengPaduka,awitdenePaduka ndhelikakenprakawispunikatumrapparawicaksanalan paraingkangwicaksana,sartasampunndhawuhaken dhatengparabayi

26Mangkonouga,dhuhRama!

27KabèhwisdipasrahkémarangAkukaroBapakku.Lan oraanawongsingwanuhmarangSangRama,kajabaSang Putra,lansapawaesingdikarepakedeningSangPutra

28MreneamarangAku,kowékabèhsingpadharekasalan kabotanmomotan,Akubakalnglilanikowékabèh.

29PasangankupadhatampananalansinauamarangAku; awitAkuikialuslanandhapasor,lankowébakalpadha nemukatentremaningnyawamu.

30Awitpasangkuikugampang,lanmomotankuiku entheng

BAB12

1IngnalikaikuGustiYesustindakingdinaSabatngliwati pategalangandum;Parasakabatepadhakaliren,banjur padhamethikwohegandumlandipangan.

2Nangingbarengwong-wongFarisipadhaweruh,banjur padhamaturmarangPanjenengané,"Lah,parasakabat Panjenengannindakakenkangorakenaditindakakéing dinaSabat"

3NangingPanjenenganéngandikamarangwong-wong mau,"Apakowépadhaoramacaapasingditindakaké déningDawudnalikadhèwèkékeluwenlanwong-wong singpadhandhèrèkaké?

4PiyédhèwèkémlebuingPedalemanéAllahlanmangan rotisingorakenadipangankarowong-wongsingpadha mèlu,kejabaparaimam?

5Utawaapakowépadhaoramacaingangger-anggering Torèt,yèningdinaSabatparaimamanaingPadaleman SucipadhanerakdinaSabatlanpadhaoracacad?

6NangingAkupituturmarangkowé:Ingpanggonaniki anasijisingluwihgedhetinimbangPadalemanSuci

7Nèkkowéngertitegesétembungiki:Akubakal nduduhkésih-rahmat,dudukurban,kowémesthiorabakal ngukumwongsingoraluput

8AwitPutraningManungsaikuGustinédinaSabat

9Sakwisélungasangkakono,Dèknéterusmlebusinagogé.

10Lah,anawongsingtanganégaringWong-wongmau padhatakonmarangPanjenengané,"Apakenanambani wongingdinaSabat?"supayapadhanyalahake Panjenengane

11Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Sapaanaingantaramu,singduwéwedhussiji,lan manawaanaingluwanganingdinaSabat,apaorabakal dicekellandiunggahaké?

12Mulané,pirawaémanungsangungkuliwedhusgèmbèl?

MulanéingdinaSabatikukenakanggotumindakbecik

13Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau," Tanganmuathungna!"Panjenenganébanjurnguluraké;lan dibalèkakékabèh,kayaliyane

14Wong-wongFarisibanjurpadhametulanpadha rembuganbabcaranearepnyirnakakePanjenengane

15NangingGustiYésusngertibabkuwi,Dèknéterus lungasangkakonolanwongokèhpadangetutkéDèkné

16Lanparingdhawuhmarangwong-wongmau,supaya ajapadhanyritakakePanjenengane

17DadinékelakonsingdiomongkékaronabiYésaya:

18LahabdiningSun,kangwusSunpilih;kekasihku,sing dadirenaningatiku:Rohkubakaldakpasrahakemarang dheweke,landhewekebakalndhatengakepaukuman marangbangsa-bangsaliya

19Panjenenganéorabakalpadulanorasesambat;oraana wongkangkrunguswaraneanainglurung-lurung.

20Telusingremukorabakaldirusak,lanramisingngebul orabakaldipateni,ngantidhewekenekakakepaukuman marangkamenangan

21Laningasmanebangsa-bangsaliyabakalpadha kumandel.

22Banjurdigawamenyangngarsanéwongsingkesurupan sétan,wutalanbisu;

23Wongkabèhpadhanggumunlanpadhamatur:"Apaiki duduanakéDawud?"

24BarengwongFarisipadhakrungubabiku,banjurpadha kandha,"Wongikinundhungdhemitoramargasaka Bèlzebul,ratuningsétan"

25GustiYésusngertipikiranéwong-wongkuwi,mulané terusdiomongi:“Sabenkarajansingdipecah-pecahbakal rusaklansabenkuthautawaomahsingpecah,orabakal tetep.

26LannèkSétannundhungSétan,dhèwèképisahkaro awakédéwé;kapriyeanggoneKratonebisangadeg?

27LanmanawaAkunundhungidhemitmargasaka Beelzebul,anakmunundhungidhemitmargasakasapa? mulanepadhadadihakimmu

28Nangingmanawaakunundhungdhemitmargasaka RoheGustiAllah,mulaKratoningAllahwistekaning kowe

29Utawa,kepriyéwongbisalumebuingomahéwongrosa lanngrampasbarangdarbéné,manawawongrosamauora ditalenidhisik?banjurbakalngrusakomahe

30SingsapaoranunggalkaroAku,ikunglawanAku;lan singsapaoranglumpukakebebarengankaroAku,iku buyar

31MulanéAkupituturmarangkowé:Kabehdosalan panyenyamahbakaldiapuramarangmanungsa,nanging panyenyamahmarangRohSuciorabakaldiapura

32LansingsapangucapmarangPutraningManungsa,iku bakaldiapura,nangingsingsapanglawanRohSuci,iku orabakaldiapura,ingdonyaiki,utawaingdonyasing bakalteka.

33Witikugaweabeciklanwohebecik;utawasupayawit ikurusaklanwohe:amargawitikudikenalsakawohé

34Hé,turunéula,kepriyékowébisangomongsingapik, singala?awitsakakalubèraningati,lambéngandika

35Wongbecikmetokakebarangkangbeciksakaing bandhakangbecik,lanwongalametokakebarangkangala sakaingbandhakangala

36NangingAkupituturmarangkowé:Sabentembung tanpagunasingdiucapakédéningwong,bakalpadha diwènèhakétanggungjawabéingdinapangadilan

37Awitsakatembungmukowébakalkabeneraké,lan nganggotembungmukowébakaldisalahké

38BanjursawetaraahliTorètlanwongFarisimangsuli, matur,"Guru,kulabadheningalipratandhasaking Panjenengan."

39NangingPanjenenganébanjurngandikamarangwongwongmau,"Wongkangalalanlakujinapadhagolek pratandha;lanorabakaldiwenehitandha,kajabamung pratandhaNabiYunus

40KayadeneYunusanaingwetengepaustelungdina telungbengi;MangkonougaPutraningManungsabakal anaingsalumahingbumitelungdinatelungbengi

41Wong-wongingNiniwebakaltangibebarengankaro generasiiki,lanbakalngukumwong-wongmau,amarga

Matius

padhamratobatnalikamartakakéNabiYunuslaningkene anasingngungkuliYunus.

42IngdinapangadilanRatuKidulbakaljumeneng bebarengankarogenerasiiki,lanbakalngukumwongwongiku,amargadheweketekasakaujungbumikanggo ngrungokakekawicaksananSangPrabuSuleman;Ingkéné anasingngungkuliSuléman

43Samangsarohnajismetusakawong,banjurmlakumlakuingpanggonankanggaring,nggolèkikatentreman, nangingoranemu

44Banjurngandika,Akubakalbalimenyangomahkusaka ngendiakumetu;lannalikateka,ketemukosong,kesapu landihias.

45Banjurlunga,njupukrohpituliyane,singluwihala tinimbangawakedhewe,lanpadhalumebulanmanggon ingkono;Mangkonougabakalkelakontumrapgenerasi kangalaiki

46NalikaPanjenenganéisihngandikamarangwongakèh iku,ibunélansadulur-sadulurépadhangadeganaingnjaba, arepgunemankaroPanjenengané

47BanjuranawongkangmaturmarangPanjenengané, "Lah,ibumulansadulur-sadulurmupadhangadeganaing njaba,arepgunemankarokowé"

48NangingPanjenenganémangsulilanngandikamarang kangngandikamarangPanjenengané,Sapaibuku?lansapa sedulurku?

49GustiYésusterusngacungkétanganémarangmuridmuridé,terusngomong:“Ikulansedulur-sedulurku!

50AwitsapasingnglakonikersanéBapakkusingnang swarga,kuwisedulurkulananglanwadonlanibuku BAB13

1IngdinaikuugaGustiYesusmiyossakaingomahlan lenggahingpinggirsagara

2WongokèhpadanglumpuknangnggonéGustiYésus, mulanéDèknéterusmunggahnangprau.lankabehwong akehpadhangadeginggisik

3Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau nganggopasemonakèh,pangandikané,"Lah,anakang nyebarnyebarmetukanggonyebar;

4Nalikanyebarwiji,anawijisingtibaingpinggirdalan, lanmanuk-manukpadhatekalandimangsa.

5Anasingtibaingpanggonansingwatu-watu,sing lemahéoraakèh,lanbanjurthukul,amargalemahéorajero

6Barengsrengéngéwiswungu,wong-wongmaudadi gosong;lanamargapadhaoraoyod,padhagaring

7Anasingtibaingantaranéeri;lanerithukul,lannjedhul.

8Nanginganasingtibainglemahsingapiklanmetokaké woh,anasingtikelsatus,anasingtikelsawidak,anasing tikeltelungpuluh

9Sapasingnduwékupingkanggongrungokké, ngrungokké

10Parasakabatbanjurpadhasowanlanmaturmarang Panjenengané,"Yagénékowéngandikamarangwongwongmaunganggopasemon?"

11Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Amargakowépadhakaparingannguninganiwewadining KratoningSwarga,nangingpadhaorakaparingan"

12Awitsapasingnduwé,bakaldikèki,lanbakalnduwèni luwihakèh,nangingsingoranduwé,apasingdiduwèni bakaldijupuk

13MulanéAkungomongkarowong-wongkuwinganggo pasemon,awitwong-wongweruhoraweruh.lankrungu orakrungulanorangerti

14Laningwong-wongmaukayektenanpangandikané Yésaya,singmangkéné,"Sranangrungokakékowébakal krungu,nangingorangerti"lanndelengsampeyanbakal weruh,nangingoraweruh

15Amargaatinébangsaikisayagreget,kupingéora krungu,lanmripatéditutup;supayaajangantibisandeleng kanthimripat,lanngrungokakekupinge,lanngertikanthi ati,lanbanjurmratobat,lanbakaldakwarasake

16Nangingrahayumripatmu,amargabisandeleng,lan kupingmu,amargakrungu.

17SatemenéAkupituturmarangkowé:Akèhnabilan wongmursidsingkepénginweruhapasingkokdeleng, nangingoraweruh;lanngrungokakeapasingkokrungu, nangingorataukrungu

18Mulanépadarungoknapasemonbabwongnyebar 19NèkanawongsingngrungokképiwulangbabKratoné GustiAllah,nangingoradingertèni,sijahatkuwitekalan ngrebutapasingkasebaringatinéIkiwongsingnampa wijiingpinggirdalan.

20Nangingwongsingnyebarwijiingpanggonansing watu-watu,yaikuwongsingngrungokképangandikané, terusnampanikanthibungah.

21NangingPanjenenganéoraoyodingawakédhéwé, nangingmungsadhela,amarganalikaanakasangsaran utawapanganiayamargasakapiwulangé,wongmaubanjur kesandhung

22Wongsingwijinangtengahéerikuwiugawongsing ngrungokkétembungé.lankeprihatinaningdonyaiki,lan cidraningkasugihan,nggegirisipangandika,temahanora metokakewoh

23Nangingwongsingnyebarwijiinglemahsingapik, yaikuwongsingngrungokkétembungélanngertikang ugametokakewoh,anasingtikelsatus,anasingtikel sawidak,anasingtikeltelungpuluh.

24Panjenenganéparingpasemonliyanémarangwongwongmau,pangandikané,"KratoningSwargaiku diumpamakkékarowongsingnyebarwijisingapiking pategalané

25Nangingnalikawongpadhaturu,mungsuhétekalan nyebaralang-alangingantaranégandum,banjurlunga.

26Nangingbarenggodhongéthukullanmetuwohé,suketsuketmauugakaton

27Paraabdinésingnduwéomahteruspadatekalan ngomong:“Gusti,apakowéoranyebarwijisingapiknang kebonmu?Mulasakaendisuketiku?

28Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Anamungsuhkangnindakakeiki"Paraabdimaupadha maturmarangPanjenengané,"Apakowékepéngin dakkumpulaké?"

29Nangingwangsulane:Ora;Ajangantinalikathukul alang-alangiku,ganduméugadibothok

30Kaloronépadhathukulngantitumekaingpanèn,laning mangsapanèn,Ingsunbakalkandhamarangparapanèn: Suket-suketmauklumpuknadhisik,lanbuntelankanggo diobong,nangingganduméklumpuknainglumbungku

31Panjenenganéparingpasemonliyanémarangwongwongmau,pangandikané,"KratoningSwargaikupadha karowijisawi,kangdijupukdéningwonglankasebaring pategalané

32Satemenewijiikukangpalingcilikingantaranekabeh wiji,nangingyenwisthukul,ikupalinggedheingantarane tetuwuhan,landadiwit,ngantimanuk-manukingawangawangpadhatekalanmanggoningpang-pange.

33Panjenenganéparingpasemonliyanémarangwongwongmau;KratoningSwargaikuupamanéragi,kang dijupukdéningwongwadonlandipendhemingglepung telungsukat,ngantikabèhdadiragi.

34KabèhmaudipangandikakakédéningYésusmarang wongakèhnganggopasemon;Lantanpapasemon Panjenenganéorangandikamarangwong-wongmau

35Dadinékelakonsingdiomongkékaronabisinguniné ngéné:‘Akubakalmbukakcangkemkunganggopasemon; Ingsunbakalnyritakakesamubarangkangdidhelikake wiwitdumadinejagad

36GustiYésusterusngongkonwong-wongkuwilungalan mlebuingomahé,lanmurid-muridéteruspadamaranang nggonéGustiYésuslanngomong:“Kowéngomongké pasemonbabalang-alangingpategalan.

37Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "SingnyebarwijibecikikuPutraningManungsa; 38Pategalanikujagat;wijikangbecikikuparaputraning Kraton;nangingalang-alangikuanakéwongduraka;

39MungsuhkangnyebarikuIblis;panèniku pungkasaningdonya;lansingpanènikuparamalaékat.

40Kayadenealang-alangdiklumpukakelandiobonging geni;mangkonougaingwekasaningjagadiki

41PutraningManungsabakalngutusparamalaékaté supayapadhanglumpukakésakaingKratonéAllah sabarangkanggawepialalankangpadhanglakonipiala; 42Wong-wongmaubakaldicemplungkéingpawonmurub, ingkonobakalanasesambatlankerotinguntu

43Banjurwongmursidbakalsumunarkayasrengéngéana ingKratonéRamané.Sapasingduwekupingkanggo ngrungokake,ngrungokna

44Mangkonomanèh,KratoningSwargaikupadhakaro bandhakangkapendhemingpategalan;kangwisketemu, banjurdidhelikake,lanmargasakabungahe,banjurngedol sabarangdarbeke,nulitukupalemahanmau

45Menapamalih,KratoningSwargapunikakadosdene tiyangsudagaringkangnggolèkimutiaraingkangsae

46Barengwisnemumutyarakanglarangregane,banjur ngedolsabarangdarbekekabeh,nulidituku.

47Mangkonomanèh,KratoningSwargaikuupamanékaya jalakangkacemplungakéingsagara,lanmanékawarna ngumpul.

48Barengwiskebak,wong-wongmaupadhakatarik menyangdharat,banjurpadhalinggih,nulinglumpukake kangbecikanaingprau,nangingkangaladibuwang

49Mangkonougaingwekasaningjaman:paramalaékat bakalpadhatekalanmisahakéwongalasakaingantarané wongmursid.

50Wong-wongmaubakaldicemplungkéingpawonsing murub

51GustiYésusterusngomong:“Apakowépadangertiiki kabèh?Wong-wongmaupadhamaturmarang Panjenengané,"Inggih,Gusti."

52Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "MulanésabenahliTorètsingdiwulangbabKratoné Swargaikupadhakarowongsingduweomah,sing ngetokakébarang-barangsinganyarlansinglawassaka inggedhongé"

53SakwiséGustiYésusngekèkipasemonmau,Dèkné teruslungasangkakono.

54Barengwistekaningnegaranédhéwé,Panjenengané mulangiwong-wongmauanaingpapanpangibadah, satemahwong-wongpadhagumun,sartapadhamatur: "Wongikiduwékawicaksananlanmukjijatsakangendi?"

55Apaikiduduanakétukangkayu?ibunéduduMaria? lansedulur-seduluré,Yakobus,Yosès,SimonlanYudas?

56Lansedulur-seduluréwadon,apaorakabèhpadhakaro kita?Mulasakaendiwongikinduwènisamubarangkabèh?

57Wong-wongmaupadhasemplahmarangPanjenengané NangingGustiYesusngandikamarangwong-wongmau," Nabiikuoradiajeni,kajabaanaingnegaranelaning omahedhewe"

58IngkonoPanjenenganéoranindakakémukjijatakèh, amargapadhaorapracaya.

BAB14

1NalikasamanaHérodès,rajatetrak,krungukabarbab Yésus,

2Lanngandikamarangparaabdiné,"IkiYohanes Pembaptis;wuswungusakaingantaranewongmati; Mulanéanamukjijat-mukjijatanaingPanjenengané

3AwitHérodèswisnyekelYohaneslandirantilan dilebokkéingpakunjaranmergaHérodias,garwanéFilipus, seduluré

4AwitYohanesngandikamarangPanjenengané,"Kowé oraparengduwébojo"

5Barengarepdipatèni,dhèwèkéwedikarowongakèh, awitwong-wongkuwinganggepdhèwèkénabi.

6NangingnalikadinaulangtaunéHérodès,anaké Hérodiasnjogèdingngarepéwong-wongmau,langawé renaningHérodès.

7MulanéGustiYésusterussumpahnèkbakalngekèkiapa waésingdijaluk

8Wongwadonmau,nalikadidhawuhiibuné,banjur kandha,"AkuwènèhanasirahéYohanesPembaptisanaing wadhah"

9SangPrabubanjursedhih,nangingmargasakasupaos lanwong-wongkangpadhalenggahdhahar,banjur dhawuhsupayadiparingake

10PanjenenganébanjurngutusYohanespenggalsirahé anaingpakunjaran

11Sirahédigawaingwadhahlandiwènèhakémarang bocahwadonmau,banjurdigawamenyangibuné.

12Parasakabatépadhateka,njupuklayoné,dikubur,lan banjurmaturmarangGustiYésus.

13BarengGustiYésusmidhangetbabiku,Panjenengané banjurtindaksakaingkononitihpraumenyangpanggonan kangsepi,lanwong-wongpadhakrungubabiku,banjur ndhèrèkakéPanjenenganésakaingkutha-kutha.

14GustiYésusterusmetulanmirsaniwongokèhmau, mulanémelasbangetlannambaniwonglara

15Barengwissoré,parasakabatépadhasowaning ngarsanéYésus,kandha,"Panggonanikisepilanwayahe wiskliwat;Wong-wongikupadhakongkonanlunga menyangingdésa-désatukupangan

16NangingYésusngandikamarangwong-wongmau," Orausahpadhalunga;wènèhanamangan.

17Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Kulanamunggadhahrotigangsallaniwakkalih"

18Panjenenganébanjurngandika,gawanenmréné

19Banjurdhawuhmarangwongakèhpadhalinggihing suket,banjurmundhutrotilimalaniwakloromau,nuli tumengainglangit,mberkahi,banjurnyuwil-nyuwilroti, banjurdiparingakémarangparasakabaté,lanparasakabat marangwongakèh

20Wong-wongmaukabèhpadhamanganngantiwareg, turahanéturahanédiklumpukakerolaskranjang.

21Lansingpadhamangananakira-kiralimangewuwong, kejabawongwadonlanbocah-bocah

22SakwisékuwiGustiYésusterusngongkonmuridmuridénumpakpraundhisikinangsebrang,sakwiséDèkné ngongkonwong-wongpadalunga.

23Sakwiséwong-wongdikongkonbudal,GustiYésus terusmunggahgunungkanggondedonga,lanbarengwis soré,Dèknémunganaingkono.

24Nangingpraunéwisanaingtengahésegara,kaombangambingdéningombak,awitanginésumilir

25Laningwayahwengikangkapingpapat,GustiYesus tindakmarangwong-wongmau,mlaku-mlakuingsagara

26BarengparasakabatweruhPanjenenganélumakuing sandhuwurésagara,padhatrenyuh,pangucapé,"Iku memedi;banjurpadhajerit-jeritamargawedi

27NangingYésuslangsungngandikamarangwong-wong mau,pangandikané,"Singpadatatag;ikuaku;ajawedi.

28PétrusbanjurmaturmarangPanjenengané,"Gusti, manawiPanjenenganpunikaPanjenengan,mugikarsaa maraniPanjenenganingnginggilingtoya."

29Panjenenganébanjurngandika,"Ayo!"Lannalika Pétrusmudhunsakaprau,mlakuingbanyu,arepsowan marangGustiYésus.

30Nangingbarengweruhanginribut,banjurwedilan wiwitklelep,dhewekenguwuh:"Gusti,mugikarsaa ngluwarikawula!"

31SakwisékuwiGustiYésusterusngacungkétanganélan nyekelwongéterusngomong:“Heh,wongsingtyilik pengandel!

32Barengpadhamunggahingprau,anginémandheg

33Wong-wongsingpadhaanaingpraubanjurpadha sowanlannyembahmarangPanjenengané,pangandikané, "SanyataPadukapunikaPutraningAllah"

34Barengwispadhanyabrang,padhatekaningtanah Genesaret.

35Barengwong-wongingkonopadhawanuhmarang Panjenengané,banjurpadhakongkonanmenyanging sakiwa-tengenénagarakono,lanpadhadigawamenyang ngarsanéYésuskabèhkanglara

36Lannyuwunsupayawong-wongmaumungbisa ndemèkjubahé,lansapawaésingndemèkdadiwaras

BAB15

1ParaahliTorètlanparaFarisisakaYérusalèmbanjur padhasowaningngarsanéGustiYésuslanmatur:

2Yagenemurid-muridmuneraktradhisiparaleluhur? amargapadhamanganrotiorawisuhtangan

3NangingPanjenenganébanjurngandikamarangwongwongmau,"Yagénékowéugapadhanerakdhawuhé Allahmargasakatradhisimu?"

4AwitGustiAllahdhawuh,pangandikané,"Ngajènana bapalanbiyungmu"

5Nangingkowépadhakandha,"Sapasingkandhamarang bapaknéutawabiyungé:Ikiminangkapisungsung,saka apawaésingbisadadipaédahémarangkowé"

6Lanorangajenibapautawabiyunge,wongikubakal mardika.Mangkonoanggonmupadhanyirnakake dhawuhingAllahmargasakatradhisimu

7Héwonglamis,benersingdiramalakédéningYésaya babkowé,pangandikané:

8BangsaikinyelakiAkukanthicangkeme,lanngajeni Akunganggolambene;nangingatineadohsakaAku

9Nangingtanpagunawong-wongpadhanyembahmarang Aku,mulangakepepakoningmanungsa

10Panjenenganébanjurnimbaliwongakèhlanngandika marangwong-wongmau,"Rungoknalanngertia!

11Singmlebuingcangkemoranajiskémanungsa;nanging kangmetusakaingcangkem,ikunajisakemanungsa.

12Murid-muridéteruspadatekalanngomong:“Apa Kowéngertinèkwong-wongFarisipadasemplahmerga krungutembungkuwi?

13NangingPanjenenganébanjurngandika,"Saben tetuwuhankangoraditandurdéningRamaKuingswarga, bakalpadhabosok."

14Padhadiendhani,padhadadituntunanwongwutaLan manawawongwutanuntunwongwuta,wongloromau bakalkecemplungingjurang.

15Pétrusbanjurmangsuli,pangandikané,"Padhacritakna pasemoniki"

16GustiYésusterusngomong:“Apakowéugadurung ngerti?

17Apakowédurungngertinèkapawaésingmlebuing cangkemikumlebuingwetenglandibuwangingwadhah?

18Nangingapakangmetusakaingcangkemikumetu sakaingati;lanpadhanajisakéwong

19Awitsakaingatimetupikiran-pikiranala,matèniwong, lakujina,lakujina,nyolong,seksigoroh,lannyenyamah 20Ikibab-babsingnajisakewong,nangingmangantanpa wisuhtanganoranajisakewong.

21GustiYesusbanjurtindaksakaingkonolantindak menyangwilayahTiruslanSidon

22IngkonoanawongwadonKanaantekasakaingtlatah konolansesambatmarangGustiYésus:“DhuhGusti, PutraningDawud,mugiPadukawelasidhatengkawula! anakkuwadongrievouslyvexedkarosetan.

23NangingGustiYésusorasemaurapa-apaParasakabaté padhasowanlannyuwunmarangPanjenengané, pangandikané,"Kowédikonlunga!"amargadheweke sesambatsawisekita

24NangingGustiYésussemaur:Akuikioradiutus,kajaba kanggowedhus-wedhuskangilangsakaturuneIsrael

25Wongwadonmaubanjursowanlannyembahmarang Panjenengané,matur,"Gusti,tulungikawula"

26NangingGustiYésussemaur:"Orapantesnjupuk rotinéanak-anaklandiuncalakémarangasu"

27Wangsulané,"SatemenéGusti,nangingasupadha manganremahansingtibasakamejanébendarané"

28Yésusbanjurngandikamarangwongwadonmau,"Hé, wongwadon,imanmugedhébanget.Lanputrinéwiswaras wiwitjamiku

29GustiYésusteruslungasangkakonolantekaningtlaga Galiléa.nulimunggahinggunung,banjurlenggahanaing kono

30Wongakèhpadhasowaningngarsané,nggawawong lumpuh,pincang,pincang,bisu,lanliya-liyanéliyané,nuli dibuwanganaingngarsanéYésus;banjurpadhawaras

31Wong-wongmaupadhagumun,barengweruhwong bisupadhabisaguneman,wonglumpuhpadhawaras, wonglumpuhbisamlaku,lanwongwutabisandeleng, banjurpadhangluhurakeGustiAllaheIsrael

32GustiYesusbanjurnimbaliparasakabatelanngandika, "Akuwelasasihmarangwongakeh,amargawistelung dinatetepkaroAku,lanoraduweapa-apa,lanAkuora bakalngirimwong-wongmaupadhapasa,supayapadha lemesingdalan"

33Murid-muridéterustakon:“Ingara-arasamun,awaké déwéisaéntukrotisakangendi,ngantingekèkiwongokèh iki?

34Yésusbanjurngandikamarangwong-wongmau," Kowépadhaduwérotipira?"Wong-wongmaupadha matur,"Pitulaniwakciliksawetara"

35GustiYésusterusngongkonwong-wongpadalinggih inglemah

36Banjurnjupukrotipitulaniwak,lanmaturnuwun, banjurnyuwil-nyuwillandiwènèhakémarangpara sakabaté,lanparasakabatmarangwongakeh

37Wong-wongmaukabèhpadhamanganngantiwareg, turahanéturahanédiklumpukakepitungkranjang.

38Singpadhamangananawonglanangpatangewu,ora anawongwadonlanbocah-bocah

39Wong-wongkuwidikongkonlunga,nulinumpakprau menyangtlatahMagdalena

BAB16

1Wong-wongFarisikarowongSadukiugapadhatekalan nggodhaGustiYésus,padhanyuwunsupayaPanjenengané ndhawuhipratandhasakaswarga

2Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Yènwissoré,kowépadhakandha:Cuacabakalcerah, amargalangitéabang"

3Laningwayahesuk:Dinaikibakaludan,amargalangite abanglansurem.Héwonglamis,kowébisanyumurupi rupaninglangit;nangingapakowéorabisanyumurupi tandha-tandhaningjaman?

4Generasikangalalanlakujinangupayapratandha;lan orabakaldiwenehitandha,kajabamungpratandhasaka NabiYunusWong-wongmaubanjurditinggal

5Barengmurid-muridépadhatekaningsabrang,padhalali oranggawaroti

6Yésusbanjurngandikamarangwong-wongmau,"Padha diwaspadalanwaspadamarangraginéwongFarisilan wongSaduki"

7Wong-wongmaupadharembugan,pangucapé,"Iku amargakitapadhaoranjupukroti."

8BarengGustiYesuspirsa,banjurngandikamarang wong-wongmau,"Heh,wongkangcupetpracaya,yagene kowepadharembugan,amargakoweoranggawaroti?

9Apakowédurungngertilanoraélingkarorotilima kanggowonglimangèwu,lanpirakranjangsing kokklumpukake?

10Lanrotipitukanggopatangèwu,lanpirakranjangsing kokklumpukaké?

11Kowékokorangertinèksingtakomongkémarang kowébabroti,kowékuduwaspadakaroraginéwongFarisi lanwongSaduki?

12Wong-wongmaubanjurpadhamangerti,yèn Panjenenganéorangandikamarangwong-wongmau supayapadhawaspadamarangragiroti,nangingmarang piwulangéwongFarisilanwongSaduki

13NalikaGustiYesusrawuhingwilayahKaisareaFilipi, Panjenenganebanjurndangumarangparasakabate, pangandikane:"MenawaAku,PutraningManungsaiku, miturutwong-wongikusapa?"

14Wong-wongmausemaur:“AnasingngaraniYohanes Pembaptis,anasingngaraniÉlia.lanliyane:Yeremia, utawasalahsijisakanabi

15Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Nangingmiturutkowé,Akuikisapa?"

16SimonPétrusmangsuli,"PanjenenganpunikaSang Kristus,PutraningAllahingkanggesang"

17GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Beja kowé,SimonBarjona!

18LanAkuugapituturmarangkowé:KowékuwiPétrus, laningwatukarangikiAkubakalmbangunpasamuwanku; langapuranenerakaorabakalbisangalahake

19LankowébakalDakparingikuncinéKratonéSwarga, lanapawaésingmboktangtènianaingbumi,bakalkaiket ingswarga,lanapawaésingmbokculkénangbumibakal kauculaningswarga

20Panjenenganébanjurparingdhawuhmarangpara sakabaté,supayaajapadhakandhamarangsapabaé,yèn PanjenenganéikuYésusKristus

21WiwitnalikaikuYésuswiwitndhawuhakémarangpara sakabaté,yènPanjenenganékudutindakmenyang Yérusalèm,lannandhangsangsaraakèhmarangpara pinituwalanparapangarepingimamlanparaahliTorèt, banjurdipatèni,laningtelungdinanébakalditangèkaké manèh

22PétrusbanjurnyepengPanjenengané,banjurdidukani, pangandikané,"DhuhGusti,mugikarsaanebihi Panjenengan!

23NangingPanjenenganénolèhlanngandikamarang Pétrus,"Siralungaaingmburiku,Iblis!

24GustiYésusterusngomongmarangmurid-muridé,” SapasinggelemngetutkéAku,kudunyélakiawakédéwé, manggulpentènganélanmèluAku

25Sababsingsapakepénginnylametakényawané,bakal kelangannyawané,lansingsapakelangannyawanémarga sakaAku,ikubakalnemunyawané

26Apagunanéwong,nèkéntukdonyakabèh,nanging kelangannyawané?utawaapasingbakaldiwènèhaké manungsakanggongijolinyawané?

27AmargaPutraningManungsabakalrawuhing kamulyaningRamanékaroparamalaékat;banjurbakal paringpiwalesmarangsabenwongmiturutpanggawene

28SatemenéAkupituturmarangkowé:Ingkénéana sawatarakangorabakalmati,ngantipadhaweruh PutraningManungsarawuhingKratoné

BAB17

1SawisénemdinaGustiYésusngajakPétrus,Yakobuslan Yokanansaduluré,padhadiiridmunggahinggunungsing dhuwurdhéwé-dhéwé

2Panjenenganébanjurmalihrupaanaingngarepéwongwongmau,lanpasuryanésumunarkayasrengéngé,lan pangagemanéputihkayapepadhang

3Lan,lah,MusalanÉliakatonkanggowong-wongmau padhangandikakaroPanjenengané.

4RasulPétrusterusngomongmarangGustiYésus:“Gusti, apikéawakédéwénangkénésijikanggokowé,siji kanggoMusa,lansijikanggoÉlia.

5NalikaPanjenenganéisihngandika,dumadakanana mégakangpadhangngayomiwong-wongmau,banjurana swarasakamégamau,kangngandika,"IkiPutraningsun kangkinasih,kangdadirenaningpenggalihé;krungukowe

6Barengparasakabatkrungubabiku,padhasumungkem lanwedibanget

7GustiYésusterusnyedhaklanndemèkwong-wongkuwi lanngomong:“Ngadega,ajawedi!

8Barengpadhatumenga,padhaoraweruhsapa-sapa, kajabamungYésus

9Nalikapadhamudhunsakainggunung,GustiYesus paringdhawuhmarangwong-wongmau,pangandikane," Ajanyritakakewahyumarangsapawae,ngantiPutraning Manungsawungumanehsakaingantaranewongmati."

10Murid-muridéterustakonmarangGustiYésus: “YagénéparaahliTorètkokngomongnèkÉliakuduteka dhisik?

11Yésusparingwangsulan,pangandikané,"Éliasatemene bakalrawuhdhisiklanmbalèkakésamubarangkabèh"

12NangingAkupituturmarangkowé:Éliawisteka,lan wong-wongmaupadhaorawanuhmarangPanjenengané, nangingwispadhanindakakemarangdhewekeapasing dikarepake.MangkonougaPutraningManungsabakal nandhangsangsaramargasakawong-wongmau

13Mulanémurid-muridéngertinèksingdiomongkékuwi babYohanesPembaptis.

14Barengwispadhasowaningngarsanéwongakèhmau, anawongkangsowaningngarsané,sujudlanmatur:

15DhuhGusti,mugikarsaawelasasihdhatenganak kawula,awitlarelaralannandhangsangsara,awitasring kecemplunginggenilanasringkecemplungingtoya

16Akubanjurnggawawongmaumarangparasakabatmu, nangingpadhaorabisanambani

17GustiYésusterusngomong:“Heh,wongsingora pretyayalanwongsingkeblinger,ngantipiralawasé anggonkutetunggalankarokowé?ngantipirasuwene anggonkunandhangsangsaramarangkowe?gawanen mrene.

18GustiYésusterusdidukaniSétanbanjurlungasakaing kono:lanbocahikuwaraswiwitjamiku.

19ParasakabatbanjurpadhasowaningngarsanéGusti Yésuspiyambak-piyambak,sartapadhamatur:"Yagéné akupadhaorabisanundhungPanjenengané?"

20GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Amargasakaorapracayamu:kanggosatemenéAku pituturmarangkowé:Yensampeyanduweimanminangka bijisawi,sampeyanbakalkandhamaranggunungiki: Pindhahsakakenemenyangmrana;lanbakalmbusak;lan oraanasingmokaltumrapkowé.

21Nangingjinisikiorametu,kajabakanthipandongalan pasa

22NalikapadhamanggoningGaliléa,Yésusngandika marangwong-wongmau,"PutraningManungsabakal kaulungakémarangtanganémanungsa

23Lanbakaldipatèni,laningtelungdinaPanjenengané bakalditangèkakémanèh.Wong-wongmaupadhasedhih banget

24BarengwistekaningKapernaum,wong-wongkang padhanampanibeyapadhasowaningngarsanéPétruslan matur,"Apagurumuorambayarpajeg?"

25Wangsulane,"Inggih"Barengwislumebetingomah, GustiYesusngalang-alangi,pangandikane:“Apa panemumu,Simon?Pararatuingbumipadhanampabeya utawapajegmarangsapa?sakaanak-anakedheweutawa wong-wongliya?

26PétrusngandikamarangPanjenengané,"Sakawong manca."GustiYésusngandikamarangwongmau,"Yen mangkonobocah-bocahpadhamardika"

27Nanging,supayakitaajangantigawepialamarang wong-wongmau,lungaamenyangingsegara,pasang pancinglaniwaksingluwihdhisikthukuldijupuklan nalikasampeyanmbukakcangkeme,sampeyanbakal nemokakedhuwit:njupuk,lanmenehiwongkanggokula lansampeyan

BAB18

1Nalikasamanaparasakabatpadhasowaningngarsané GustiYésuslanmatur:"SapakangpinunjulingKratoning Swarga?"

2GustiYésusterusnyelukbocahciliklandidelehkénang tengahéwong-wongkuwi.

3Panjenenganébanjurngandika,"SatemenéAkupitutur marangkowé,manawakowéorapadhamratobatlandadi kayabocahcilik,kowéorabakallumebuingKratoning Swarga"

4Mulané,sapawaésingngasorkéawakédhéwékaya bocahcilikiki,wongkuwisingpalinggedhéingKratoné Swarga

5Lansingsapanampanibocahcilikkangkayamangkono atasasmaKu,ikunampaniAku.

6Nangingsingsapanyinggungsalahsijisakabocah-bocah cilikikisingpracayamarangAku,luwihbecikdheweke digantungwatupanggilinganinggulune,lan kacemplungakeingsamodra

7Bilaijagadmergasakapanyimpangan!amargamesthine bakalteka;nangingbilaiwongkangnjalarikaluputan!

8Mulané,nèktanganutawasikilmudadisandhungan kowé,kethokenlanbuwang,luwihbecikkowélumebuing uripkanthicacad,ketimbangnganggotanganutawasikil loronangingdicemplungakéinggenilanggeng

9Lanmanawamripatmudadisandhungan,copotlan buwangen,luwihbecikkowelumebuinguripkanthi mripatsiji,ketimbangnganggomripatloronanging kacemplungakeinggeninaraka

10Padhangati-ati,ajangantingrèmèhakéwongcilikiki; AwitAkupituturmarangkowé:Paramalaékatingswarga tansahmandengmarangRamaKukanganaingswarga 11AwitPutraningManungsarawuhnylametakékangilang 12Piyépanemumu?Manawaanawongkangduwewedhus satus,banjuranakangkesasar,apaorabakalninggal wedhussangangpuluhsangalanlungamenyanggunung golekkangkesasar?

13Lanmanawawisketemu,satemenepituturKumarang kowe,dhewekeluwihbungahmargasakawedhusiku

Matius

ketimbangkarowedhussangangpuluhsangakangora kesasar.

14MangkonougaRamamukanganaingswargaora karsane,manawasalahsijinewongcilikikibakalsirna.

15Kajabaiku,manawasadulurmunerakkowe,lungaalan tuduhnakaluputaneanaingantaranekowelandheweke dhewe

16Nangingnèkwongkuwioragelemngrungokkékowé, nggawaawongsijiutawaloromanèh,supayasaben tembungéseksiloroutawatelukuwibener

17Nèkwongéoragelemngrungokkéwong-wongkuwi, ngomongkémarangpasamuan

18SatemenéAkupituturmarangkowé:Apawaésing mboktalènianaingbumi,bakalditalèniingswarga,lan apawaésingmbokuculkénangbumibakalkauculaning swarga.

19Akupituturmanèhmarangkowé:Manawaanawong loroingantaramuanaingbumipadhasarujukbabapawaé kangpadhadisuwun,ikubakalkaleksanandéningRamaKu kanganaingswarga

20Amargaingngendianawongloroutawatelupadha nglumpuknganggojenengku,ingkonoAkuanaing tengah-tengahe

21PétrusbanjurmaraniYésuslanmatur:“Gusti,pirapira sadulurkukudunglakonidosamarangaku,lanakungapura? ngantikapingpitu?

22GustiYésussemaur:Akuorapituturmarangkowé: Ngantipingpitu,nangingngantipitungpuluhpingpitu.

23Mulané,KratonéSwargakuwidiumpamakkékaroratu singarepngétokkéutangmarangparaabdiné

24Barengwiswiwitngetung,anawongkangutangé sepuluhewutalenta

25Nangingsarèhnéoraduwébayaran,bendaranébanjur dhawuhsupayadhèwèkédidol,langarwanélananakanakélansakèhébarangdarbéné,supayadibayar

26Abdimaubanjursumungkemlannyembahmarang Panjenengané,matur:"Gusti,mugikarsaasabardhateng kula,kulabadhémbayaripanjenengansedaya"

27Singnduwéabdimaunuliwelasasih,banjurnguculi wongmaulanngapurautangé.

28Nangingabdimaubanjurmetulanketemukancakancanésiji,singutangésatusdinar,banjurdicekellan dicekelgulune,karongandika,Bayarutangmu.

29Lankanca-kancanépadhasujudingngarsanélan nyuwunmarangPanjenengané,ngandika,"Sabar,aku bakalmbayarsampeyankabeh."

30Nangingwongmauoragelem,nangingbanjur dilebokakéingpakunjaranngantiutangémbayar.

31Barengkanca-kancanépadhaweruhlelakonmau,padha sedhihbanget,nulipadhamaranilannyritakakémarang bendaranéapasingwiskelakon

32Sakwiséditimbalibendaranéterusngomong:“Heh,abdi singala,utangmukabèhwistakluputké,mergakowé njalukmarangAku

33Apakowéorakudumelasimarangkancamu,kayaaku wismelasmarangkowé?

34Nangingbendaranédukabangetlanmasrahkédhèwèké marangsingnyiksa,ngantimbayarutangékabèh

35MangkonougaRamaKusinganaingswargaugabakal nindakakémarangkowé,yènkowékabèhorangapura kaluputanésadulurmusakaatimu

BAB19

1SawisérampunganggonéGustiYésusngandika mangkono,PanjenenganébanjurnilarGaliléamenyang tlatahYudéaingsabrangéKaliYardèn.

2WongakèhpadhangetutakéPanjenengané;Wong-wong maubanjurwaras

3Wong-wongFarisiugapadhamaraniYésus,nggodha Yésuslanmatur:“Apawonglanangwenangmegatbojoné mergaapawaé?

4Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apakowépadhaoramaca,yènPanjenenganékang nitahakéwong-wongmauingwiwitanmulanitahaké lananglanwadon?

5Panjenenganébanjurngandika,"Mulanéwonglanang bakalninggalbapalanbiyungélanrumaketkarobojoné, lanwongloromaubakaldadidagingsiji?"

6Mulané,dhèwèkéoraloromanèh,nangingdadisiji Mulané,apasingwisdidadèkkésijikaroGustiAllah,aja ngantidipisahkémanungsa

7Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "YagénéNabiMusadhawuhmènèhisuratpegatanlan megatwongwadonmau?"

8Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Musamargasakaatoseatimunglilanikowémegat bojomu"

9LanAkupituturmarangkowé,singsapamegatbojoné, kajabakanggolakujina,lanomah-omahkarowongliya, ikulakujina;

10ParasakabatépadhamaturmarangPanjenengané,"Yèn wonglanangkayamengkonokarobojoné,orabecikomahomah"

11NangingPanjenenganéngandikamarangwong-wong mau,"Kabèhwongorabisanampapangandikaiki,kajaba wongkangkaparingan"

12Anawongkasimsinglairsakaguwa-garbanébiyungé, lananaugawongkasimsingdidadèkkékasimkaro manungsa,lananaugawongkasimsingnganggepawaké déwédadikasimkanggoKratonéSwargaSingsapabisa nampani,ayonampani.

13Banjuranabocah-bocahcilikdigawamenyangngarsané, supayanumpangiastalanndedonga

14NangingGustiYésusterusngomong:“Kulanggolèki bocah-bocah,ajakokpengingmaraniAku

15Panjenenganébanjurnumpangiastamarangwongwongmau,banjurtindaksakaingkono.

16Lan,lah,anawongtekalanmaturmarang Panjenengané,"Guru,apikapasingkududaklakoni, supayaakubisanduwèniuriplanggeng?"

17GustiYésusterusngomong:“Yagénékowéngarani akuapik?oraanakangbecikkajabamungsiji,yaikuGusti Allah.

18Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau,Kang?

GustiYesusngandika,Ajamateni,siraajalakujina,sira ajanyolong,siraajanyeksenigoroh

19Ngajènanabapalanbiyungmu,lan:Siratrésnaamarang pepadhamukayaawakmudhéwé.

20Wonganommaukandhamarangdheweke,"Kabehiku wisdaklakoniwiwitakuisihenom

21GustiYésusngandikamarangwongmau,"Nèkkowé kepénginsampurna,lungaalandodolabarangdarbému,lan

Matius wènèhnamarangwongmiskin,temahkowébakalnduwèni bandhaanaingswarga; 22Nangingnalikawongenomkrungupangandikane, banjurlungakanthisusah,amargaduwebandhaakeh.

23GustiYésusterusngomongmarangmurid-muridé: “SatemenéAkupituturmarangkowé:Wongsugihangèl mlebuKratonéSwarga

24LanmanehAkupituturmarangkowe:Luwihgampang untamlebuingbolonganingdomtinimbangwongsugih lumebuingKratoningAllah

25Kadungmurid-muridékrungubabkuwi,padakagèt banget,padangomong:“Lahsapasingbisaslamet?

26NangingGustiYesusmirsaniwong-wongmau,banjur ngandikamarangwong-wongmau,"Kanggomanungsa ikumokal;nangingingngarsanéAllahsamubarangkabèh bisa.

27PétrusbanjurngandikamarangPanjenengané,"Lah, akuwisnilarkabèhlanndhèrèkPanjenengan;mulanéapa singbakalkitatampa?

28GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, Satemen-temenepituturKumarangkowe,kowekang padhandherekakeAku,ingjamanregenerasinalika PutraningManungsalenggahingdhamparkamulyane, koweugabakalpadhalenggahingdhamparrolas,ngadili talerrolas.Israel.

29Lansabenwongkangninggalomah,utawasadulur lanang,utawasadulurwadon,utawabapak,utawaibu, utawabojo,utawaanak,utawatanah,margasakajenengku, bakaltampatikelsatus,lanbakalolehuriplanggeng 30Nangingakèhwongsingwiwitanbakaldadipungkasan; lankangpungkasanbakaldadipisanan.

BAB20

1SababKratoningSwargaikuupamanékayawongkang duwéomah,ésuk-ésukémetukanggonyéwaburuhkanggo kebonangguré.

2Barengwispadhasarujukkaroparaburuh,padha dikongkonmenyangkebonanggure

3Kira-kirajamteluGustiYésusmetulanweruhwongwongliyanépadanganggurnangpasar

4Lanngandikamarangwong-wongmau;Kowéuga lungaamenyangkebonanggur,lanapasingbenerbakal DakparingakémarangkowéLanpadhalunga

5Kira-kirajamtelulanjamsangaPanjenenganétindak manèh,laniyauga.

6Lankira-kirajamsawelasPanjenenganémetu,lan ketemuliyanepadhanganggur,lanngandikamarang wong-wongmau,Yagenekowengadegingkenesadina muput?

7Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Amargaoraanawongkangnyéwaaku."Panjenengané banjurngandikamarangwong-wongmau,"Kowéuga menyangkebonanggur;lanapakangbener,ikubakal padhatampa

8Barengwissoré,kangduwépakebonananggurkandha marangpunggawané,"Paraburuhpadhaundangenlan wènèhanaopahé,wiwitsakakangpungkasanngantikang kapisan"

9Barengwong-wongsingpadhanyambut-gawéwisteka kira-kirajamsawelas,sabenwongpadhanampanidhuwit sadina

10Nangingnalikakangkapisanteka,padhangirabakal nampaluwih;Mangkonougasabenwongpadhatampa sadina

11Barengwispadhanampani,wong-wongmaupadha nggresulamarangkangduweomah.

12Pangandikané,"Wong-wongkangpungkasanwispadha nyambut-gawémungsajam,nangingPanjenenganéwis padhagawébarengkaroaku,kangpadhanandhangbeban lanpanaséawan"

13NangingPanjenenganémangsulimarangsalahsijisaka wong-wongmau,lanngandika,Kanca,akuorasalah marangkowé

14Tampananadarbèké,lanlungaa;

15Apaakuoraparengnindakakéapasingdakkarepaké marangbarang-barangku?Apamripatmuala,mergaaku ikiapik?

16Dadi,singpungkasanbakaldadiwiwitan,lansing wiwitanbakaldadipungkasan:amargaakehsingdisebut, nangingsawetarasingdipilih.

17GustiYésusterusbudalnangkutaYérusalèmnimbali murid-muridérolasnangdalanlanngomong:

18LahawakédéwélungamenyangYérusalèm;Putraning Manungsabakalkaulungakémarangparapangareping imamlanparaahliTorèt,sartabakalkaukumpati

19Panjenenganébakalmasrahakémarangbangsa-bangsa liya,supayadipoyoki,digebugilandisalib,laningtelung dinanéPanjenenganébakaltangimenèh

20Ibunéanak-anakéZébédéuslananak-anaképadha sowaningngarsané,padhanyembahmarangPanjenengané sartanyuwunmarangPanjenengané

21Panjenenganébanjurngandikamarangwongwadon mau,"Apasingkokkarepaké?"Kandhanéwongwadon mau,"Muga-mugaanakkuloroikipadhalinggiha,kangsiji anaingtengenPanjenengan,sijinéanaingsisihkiwa,ana ingKratonira"

22NangingGustiYésussemaur:Kowéorangertiapasing mbokjaluk.Apakowébisangombésakatuwungsing bakaltakombé,landibaptisnganggobaptisansing dakbaptis?Wong-wongmaupadhamaturmarang Panjenengané,"Kulasaged."

23Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kowébakalpadhangombésakatuwungkulanbakal dibaptisnganggobaptisansingbakaldakbaptis:nanging lungguhingsisihtengenlankiwaku,ikududuhakku kanggomènèhimarangwong-wongsingwisdicawiské karoBapakku.

24Barengwongsepuluhpadhakrungu,padhanepsu bangetmarangsadulurloromau.

25NangingGustiYesusnimbaliwong-wongmaulan ngandika,"Kowepadhasumurup,yenparapanggedhe bangsapadhanguwasaniwong-wongmau,lanpara panggedhenindakakepanguwasamarangdheweke."

26Nangingorakayangonoingantaramu,nangingsapa waésingkepéngindadigedéingantaramu,dadia peladènmu

27Lansingsapaarepdadipangarepingantaramu,dadia baturmu.

28KayaAnakéManungsatekaorakanggodiladèni, nangingkanggongladènilanmasrahakényawanédadi tebusankanggowongakèh.

29NalikapadhamangkatsakakuthaYérikho,wongakèh padhangetutakéPanjenengané

30Lan,lah,anawongwutalorolungguhingpinggirdalan, krunguyenGustiYesusliwat,padhanguwuh-uwuh: "DhuhGusti,PutraningDaud,mugiPadukawelasi!"

31Wong-wongmaubanjurpadhadidukani,amargapadha meneng.

32GustiYésusterusmandheglannimbalimurid-muridé landitakoni:“Apasingmbokkarepké?

33Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Gusti,supadosmripatkawulasagedkabuka"

34MulanéYésuswelasbangetmarangwong-wongkuwi, lanndemèkmripatéwong-wongkuwi

BAB21

1KadungwiscedhakkaroYérusalèmlanwistekaning Bètfage,inggunungZaitun,Yésusngutusmuridloro.

2Pangandikanémarangwong-wongmau,"Padha menyangaingdésaingngarepmu,lansanalikakowébakal nemukuldiditalilankuldianaingkono.

3Nèkanawongsingngomongapa-apamarangkowé, kowékudungomong:Gustimbutuhkéwong-wongkuwi; landhewekebakallangsungngutuswong-wongmau.

4Kabèhmaukelakon,supayakelakonsingdiomongké karonabisinguninéngéné:

5KandhaamarangputriSion:Delengen,ratumurawuh nekanikowe,aluslannunggangkuldi,lananakkuldi

6Parasakabatbanjurpadhamangkatlannindakakeapa kangdidhawuhakedeningGustiYesus.

7Kuldilankuldiédigawametu,dilebokakésandhangané, banjurditunggangi

8Wongakèhbangetpadhanggelarjubahéanaingdalan; anaugasingnegorpang-pangéwit-witanmau,banjur disebaringdalan

9Wong-wongsingmlakunangndisiklansingmèluterus padabengok-bengok,”HosanakonjukAnakéDawud! Hosanaingngaluhur

10BarengwistekaningYérusalèm,wongsakuthakabèh padhagumeter,pangucapé,"Sapataiki?"

11Wongakèhmaupadhamatur,"IkiYésus,nabisaka NasarètingGaliléa."

12GustiYesusbanjurlumebetingPadalemanSuci, nundhungikabehwongkangpadhadodollantukuanaing PadalemanSuci,lanmejaneparajurutukardhuwitlan kursinewongkangdodolmanukdarapadhanggulingake

13Lanngandikamarangwong-wongmau,"Anatulisan, 'Omahkubakaldisebutomahpandonga;nangingkowéwis padhadadiguwanémaling

14Wongwutalanwonglumpuhpadhasowaning PadalemanSuci;banjurpadhawaras

15NalikaparapangarepingimamlanparaahliTorètpadha weruhmukjijat-mukjijatsingditindakakédéning Panjenengané,lanbocah-bocahpadhanguwuh-uwuhana ingPadalemanSuci,"HosanakonjukingPutranéDawud!" padhanepsubanget,

16LanngandikamarangPanjenengané,Apakowékrungu apawong-wongmau?GustiYesusbanjurngandika marangwong-wongmau:"Inggih;Apakowédurungtau maca,"Sakingcangkemébayilanbocah-bocahsing nyusoni,kowéwisnyempurnakaképamuji?

17Panjenenganébanjurnilarwong-wongmaulantindak menyangingkuthaBétanibanjurnginepanaingkono 18Esuke,nalikabalimenyangkutha,dhewekengelih

19Barengweruhwitanjiranaingpinggirdalan,banjur maraniwitiku,nangingingkonooranemuapa-apa,kajaba munggodhongé,banjurdipangandikanimangkene:Aja ngantithukulwohingsalawas-lawase.Lansaikiwitanjir dadigaring.

20Barengparasakabatweruhiku,padhagumun, pangucape,"Sampeyankokenggal-enggalwitanjiriku alum!

21Yésusparingwangsulan,pangandikané,"Satemené Akupituturmarangkowé:Nèkkowénduwéimanlanora mangu-mangu,kowéoramungbakalnindakkéapasing ditindakkémarangwitanjiriki,nanginguganèkkowé kandhamaranggunungiki,,lansirakacemplungakeing sagara;ikubakalrampung

22Lankabeh,apawaesingkoksuwuningpandonga, kanthipracaya,sampeyanbakalnampa.

23NalikaPanjenenganélumebetingPadalemanSuci,para pangarepingimamlanparapinituwaningbangsaYahudi padhasowaningngarsané,nalikaPanjenenganémemulang, sartapadhamatur,"KadospundipangwaosPaduka nindakakenprekawispunika?"lansapakangmaringi wewenangikimarangkowe?

24GustiYésusterusngomongmarangwong-wongmau: Akuugaareptakonmarangkowésiji-siji,singnèkkowé ngomongmarangAku,Akuugabakalngandhanikowé nganggopangwasasingendiAkunindakkékuwimau

25BaptisanéYohanes,sakangendi?sakaswarga,apasaka manungsa?Wong-wongmaubanjurpadharembugan, pangucape:“Menawakitakandha:Sakaingswarga; Panjenenganébakalngandikamarangkita:Yagenekowé padhaorapracayamarangPanjenengané?

26Nangingmanawakitakandha,Sakamanungsa;kita wedimarangwong;amargakabehpadhanganggep Yohanesminangkanabi.

27Wong-wongmaupadhamangsulimarangYésus,"Kula mbotensagedmangertosi"Panjenenganébanjurngandika marangwong-wongmau,"Akuugaorangandhanikowé kanthipanguwasaendiAkunindakaképrekara-prekara iki"

28Nangingapapanemumu?Anawonglanangloro;nuli maranikangkapisanlanngandika:"Anakku,dinaiki lungaanyambutgaweanaingpakebonananggurku"

29Wangsulane:"Akuoragelem,nangingbanjurmratobat lanlunga"

30Panjenenganébanjurmaranikangkapindho,sarta ngandikamangkono.Wangsulanéwongmau,"Kulabadhe tindak,Pak"

31Wongloromausapasingnindakkékersanébapaké? Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané: KangkapisanGustiYesusngandikamarangwong-wong mau,SatemenepituturKumarangkowe:parajuru-mupubeyalanparawanitatuna-susilaikundhisikikowelumebu ingKratoningAllah

32AwitYohanestekanangnggonmunindakkésingbener, nangingkowéorapadapretyayamarangDèkné

33Rungoknapasemonliyane:Anawongsingduweomah singnandurkebonanggur,dikubengiingsakubenge, banjurndhudhukpemerasananggur,lanmbangunmenara, ditukumarangwong-wongtani,banjurlungamenyang negarasingadoh.

34Barengwistekanmangsanépametuné,banjur kongkonanabdinénemoniparapetani,supayapadha nampanipametuné

35Wongtanibanjurnyekelbatur-baturé,singsijidigebugi, singsijidipatènilansingliyanédibenturiwatu.

36Panjenenganébanjurngutusbatur-baturliyanésing luwihakèhkatimbangsingkapisan,lanpadhanglakoni mangkonouga.

37Nangingwekasané,dhèwèkéngutusanakémarang wong-wongmau,matur:"Wong-wongbakalngajèni anakku"

38Nangingbarengwong-wongtaniweruhanaké,padha rerasanan:Ikiahliwaris;Ayo,payopadhadipateni,lan payopadhangrebutpusakane

39Wong-wongmaunulidicekellandiuncalakémenyang njabakebonanggur,banjurdipatèni.

40Nèksingnduwékebonanggurteka,apasingbakal ditindakkékaroparapetanikuwi?

41Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Panjenenganébakalnyirnakakéwong-wongdurakaiku, lankebonanggurébakaldiwènèhakémarangwongtani liyané,singbakalngetokakéwohingmangsané."

42Yésuskandhamarangwong-wongmau,Apakowéora taumacaingKitabSuci,‘Watusingditampikdéning tukang-tukangbangunan,kuwiwisdadipucukingpojok.

43MulanéAkupituturmarangkowé:KratonéGustiAllah bakalkapundhutsakakowélandiparingakémarangbangsa singmetokakéwohé.

44Lansingsapatibaingwatuikibakalremuk,nanging singsapatiba,ikubakalnggilingwêdakakêna

45NalikaparapangarepingimamlanparawongFarisi padhakrungupasemon-pasemonmau,padhangertiyèn Panjenenganéngandikababwong-wongmau

46NangingnalikapadhaarepnyekelPanjenengané,padha wedimarangwongakèh,amargapadhanganggep Panjenenganéikunabi

BAB22

1GustiYésusterusngomongmenèhnganggopasemon, 2KratoningSwargaikupadhakarosawijiningratu,kang nganakakemantenputrane

3Lanngutusabdinékanggonimbaliwong-wongsing diulemimenyangmantèn,nangingpadhaoragelemteka

4Panjenenganébanjurkongkonanbatur-tukonliyanélan matur,"Kandhananamarangwongsingdiulemi:Lah,aku wisnyawisakédhaharanku

5Nangingwong-wongmaupadhaoranggatekake,banjur padhalunga,kangsijimenyangtegalane,sijinemenyang dagangane

6Wong-wongsingkekarenepadhanyekelparaabdiné, dianiayalandipatèni.

7BarengSangPrabumidhangetbabiku,banjurnesu, banjurngutuswadya-balane,numpeswong-wongkang mateniwongikulanngobongkuthane

8Panjenenganébanjurngandikamarangparaabdiné, "Pantènanwissiyaga,nangingsingdiulemiorapantes."

9Mulanépadalungaamenyangdalan-dalan,lansapawaé singpadhaketemu,undangamenyangmantèn

10Paraabdimaubanjurpadhametumenyangdalan-dalan lannglumpukakésakèhéwongkangpadhatinemu,kang alautawabecik,laningmantènanmaupadhakebaktamu

11BarengSangPrabulumebuarepmirsaniparatamu,ing konoweruhanawongkangoranganggosandhangan manten

12Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau, Kanca,kepriyékowémlebumreneoranganggo sandhanganmantèn?Landhewekeorabisangomong

13SangPrabubanjurngandikamarangparaabdiné,"Tali tanganélansikilé,langawanenlanbuwangenmenyang pepetengnjaba;ingkonobakalanatangisanlankeroting untu

14Amargaakèhkangkatimbalan,nangingmungsathithik kangpinilih

15Wong-wongFarisibanjurpadhalungalanpadha rembugan,kepriyéanggonépadhanjalariPanjenengané ingpangandikané

16Banjurpadhakongkonanmurid-muridébebarengan karowong-wongHérodian,matur:"Guru,kawulasami mangertos,bilihPanjenenganpunikaleres,lan PanjenenganémemulangbabdalaningAllahkanthi kayektèn,lanPanjenenganéorapredulimarangsapawaé, amargaPanjenenganoranganggepmanungsa"

17Mulanékandhaamarangaku:Apapanemumu?Apa wenangmbayarpajegmarangKaisar,apaora?

18NangingGustiYésuspirsatumindakalanéwong-wong mau,banjurngandika,"YagénékowépadhanggodhaAku, héwonglamis?"

19TuduhnadhuwitpajegmarangakuWong-wongmau padhanggawadhuwitsadina.

20Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Gambarlantulisanikisapa?"

21Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "DhéwéKaisar"Panjenenganébanjurngandikamarang wong-wongmau,"MulanécaosnamarangKaisarapasing dadikagunganéKaisar;lanmarangAllahapakangdadi kagunganeAllah

22Barengpadhakrungupangandikanémau,padhagumun, banjurpadhaninggalPanjenenganélanpadhalunga.

23Ingdinaikuugawong-wongSaduki,kangpadha kandhanèkpatangenoraana,banjurpadhatakonmarang Panjenengané,

24Pangandikané,"Guru,NabiMusangandika,"Nèkana wongmatioraduwéanak,sedulurékuduomah-omahkaro bojoné,lannuntunseduluré."

25Saikikaroakuanapitungsadulur,lansingkapisan, sawiseomah-omah,seda,lanoraduweanak,bojone ditinggalakemarangsadulure.

26Mangkonougakangkapindholankangkatelu,nganti kangkapitu.

27Lanwekasanéwongwadonmauugamati

28Dadi,ingpatangen,bakaldadibojonéwongpitu? amargakabehpadhaduwedheweke

29Yésusparingwangsulan,pangandikané,"Kowépadha klèru,orangertiKitabSucilanorangertipangwasané GustiAllah"

30Sababingdinapatangen,wong-wongmauorabakal omah-omahutawaomah-omah,nangingpadhakayapara malaékatéAllahingswarga.

31Nangingbabtanginéwongmati,apakowédurungmaca apasingdiomongkékaroGustiAllahmarangkowé:

32IngsunikiAllahéAbraham,AllahéIskak,lanAllahé Yakub?GustiAllahkuwiduduGustiAllahéwongmati, nangingGustiAllahéwongurip

33Barengwongakèhpadhakrungubabiku,padhagumun bangetmarangpiwulangé.

34Nangingwong-wongFarisikrungunèkGustiYésuswis nggawéwongSadukimeneng,teruspadanglumpuk.

35Banjursalahsijisakawong-wongmau,yaikuahliTorèt, takonmarangPanjenengané,nggodhaYésus, pangandikané,

36Guru,pepakonapasingpalinggedhéinganggeranggeringTorèt?

37PangandikanéYésus,"KowétresnaamarangPangéran, GustiAllahmu,klawangumolongingatimulan gumolongingnyawamulangumolongingbudimu"

38Ikipepakonkangkawitanlangedhe.

39Lankangkapindhokangpadhakaroiku:Siratresnaa marangpepadhamukayamarangawakmudhéwé

40Anaingangger-anggerloromaukabèhwèt-wèténabi Moseslanparanabi

41NalikaparaFarisipadhangumpul,GustiYésusndangu: 42Paringwangsulan,"ApapanemumubabKristus?" anakesapa?Wong-wongmaupadhamaturmarang Panjenengané,"PutranéDawud"

43Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Yènmangkono,kepriyéDawudmargasakarohbisa nyebutPanjenenganéGusti?

44PangeranYehuwahngandikamarangGustiku: LenggahaingtengeningSun,ngantiIngsunndadekake mungsuhiraancik-ancikingsikilira?

45NèkDawudnyebutDèknéGusti,kepriyédèknébisa dadianaké?

46Lanoraanawongsiji-sijiakangbisamangsulimarang Panjenengane,lanwiwitdinaikuoraanawongkangwani takonmaneh

BAB23

1GustiYesusbanjurngandikamarangwongakehlan marangparasakabate:

2Pangandikané,"ParaahliTorètlanparaFarisipadha lungguhingkursinéMusa

3Mulané,apawaésingdiomongkémarangkowé, lakonanalanlakonananangingajapadhatumindakmanut panggawéné,amargapadhakandha,nangingoranglakoni

4Amargapadhanggandholmomotankangabotlankang abotkanggoditanggung,sartaditumpangakeingpundhake manungsa;nangingwong-wongmauorabakalngobahké nganggodrijisijiwaé.

5Nangingsakehingpanggawenepadhaditindakakesupaya katoningmanungsa,padhangebarakeblegerelan nggedhekakepinggiringsandhangane

6Lansenengkamarsingpalingdhuwuringpésta,lan papansingpalingdhuwuringpapanpangibadah

7Lansalam-salamanaingpasar-pasarlandiaraniwong: Rabi,Rabi

8NangingkowéajapadhadiaraniRabi,awitmungsiji Gurumu,yaikuKristus;lankowékabèhpadhasadulur

9Lanajangaranisapabaébapakmuingbumi,amarga mungsijiRamamu,yaikuRamamukanganaingswarga.

10Lanajapadhadiaraniguru,amargamungsijiGurumu, yaikuKristus

11Nangingsingpalinggedhéingantaramu,dadiabaturmu.

12Lansingsapangluhurakeawakedhewe,bakaldiasorake; lansingsapangasorakeawakedhewebakalkaluhurake

13Nangingbilaikowé,paraahliTorètlanwongFarisi, wonglamis!AwitkowépadhanutupKratonéSwarga marangmanungsa,awitkowéoramlebulanoranglilani wong-wongsingareplumebu.

14Bilaikowé,paraahliTorètlanwongFarisi,wonglamis! Awitkowépadhamanganomahérandha-randha,lankowé padhandedongadawa-dawa,mulakowébakalpadha tampapaukumankangluwihabot.

15Bilaikowé,paraahliTorètlanwongFarisi,wonglamis! Awitkowépadhangubengisegaralandharatankanggo ngudiwongsiji,lannèkwisdadiwong,kowéndadèkké wongmautikellorotinimbangkowé

16Bilaikowé,parapenuntunwuta,singkandha,'Sapasing sumpahdemiPedalemanéAllah,kuwioraanaapa-apa; NangingsingsapasumpahdemiemasingPadalemanSuci, ikudadiutang!

17Héwongbodholanwuta!

18Lan,"Sapasingsumpahdemimisbyah,ikuoraanaapaapa;Nangingsingsapasumpahdemipisungsungkangana ingkono,ikukaluputan

19Héwongbodholanpicak,endisingluwihgedé, pisungsungapamisbyahsingnucèkképiwulangé?

20Mulané,singsapasumpahdemimisbyah,sumpahdemi misbyahlankabèhsinganaingkono

21LansingsapasumpahdemiPadalemanSuci,iku sumpahdemiPedalemanéAllahlandemiPanjenengané singmanggoningkono

22Lansingsapasumpahdemiswarga,ikusumpahdemi dhamparéGustiAllahlandemiPanjenenganésinglenggah ingkono

23Bilaikowé,paraahliTorètlanwongFarisi,wonglamis! Amargakowepadhambayarprasepuluhansakamenti, aniselanjinten,lankowepadhaninggalprakara-prakara kangluwihwigati,yaikuangger-anggeringToret,yaiku kaadilan,sih-rahmatlanpracaya

24Héparapenuntunwuta!

25Bilaikowé,paraahliTorètlanparaFarisi,wonglamis! Awitkowépadhangresikinjabanétuwunglanpiring, nangingingnjeronékebakrampasanlankeluwihan

26HéwongFarisisingwuta,sakjeronémangkoklan piringdiresikidhisik,supayanjabanéugaresik

27Bilaikowé,paraahliTorètlanwongFarisi,wonglamis! Sababkoweikupadhakayakuburankangdiputih-putih, kangnjabakatonendah,nangingingjeronekebakbalunge wongmatilansamubarangkangnajis

28Mangkonougakowé,ingnjaba,katonmursidmarang manungsa,nangingingnjeromukebakkemunafikanlan piala.

29Bilaikowé,paraahliTorètlanwongFarisi,wonglamis! amargakowépadhambangunpasaréanéparanabilan ngrengganikuburanéwongmursid

30Lankandhaa:Saupamaakubiyènanaingjamanépara leluhurku,mesthiakukabèhorapadhanurutigetihépara nabi

31Mulanékowépadhadadiseksidhéwé,yènkowékuwi anakéwong-wongsingmatèniparanabi

32Mulanépadhakebaktakaranéleluhurmu.

33Héparaula,héparaula,kepriyéanggonmubisaoncat sakapaukumaningneraka?

34MulanéAkungutusnabi-nabi,wong-wongwicaksana lanahli-ahliTorètmarangkowélansawetarasakawong-

wongmaubakalsirapecutianaingpapanpangibadahmu lansiraaniayasakakuthasijimenyangkutha.

35Supayamarangkowékabèhgetihéwongmursidsing diwutahakeanaingbumi,wiwitgetihéHabélsingmursid ngantitekangetihéZakhariabinBarakhias,singkowé patènianaingantaranéPadalemanSucilanmesbèh

36SatemenéAkupituturmarangkowé:Kabèhikubakal nekanigolonganiki.

37HéYérusalèm,Yérusalèm,kowésingmatèniparanabi lanmbenturiwatuwong-wongsingdikongkonnemoni kowé,wispingpiraAkukepénginnglumpukkéanakanakmu,kayapitikjagonglumpukképitikéanaing sangisoréswiwiné,nangingkowéoragelem!

38Lah,omahmuditinggaldadisepi

39AwitAkupituturmarangkowé:Saikikowéorabakal weruhAku,ngantikowépadhamuni:Rahayu PanjenenganékangrawuhatasasmanéPangéran

BAB24

1GustiYésusteruslungasangkaGréjaGedé

2GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau," Apakowepadhaoraweruhikukabeh?Satemen-temene pituturKumarangkowe:Ingkeneorabakalanawatusijisijiakangtetepanaingwatuliyane,kangorabakal dibubuhake

3NalikaPanjenenganélenggahinggunungZaitun,para sakabatépadhasowaningngarsanépiyambakanlanmatur, "Kandhanana,kapanikubakalkelakon?"lanapasing bakaldaditandharawuhPanjenengan,lanpungkasaning donya?

4GustiYésusterusngomongmarangmurid-muridé: “Kowédigatèkké,ajangantianawongsingnasarkékowé

5Awitakèhwongsingbakaltekanganggojenengkulan ngomong:AkuikiKristus;lanbakalnasarakéwongakèh

6Kowébakalkrungubabperanglankabar-kabarbab perang.

7Awitbangsabakalnglawanbangsa,lankratonnglawan karajan,lanbakalanapailan,pagebluglanlindhuing pirang-pirangpanggonan.

8Kabèhkuwidadiwiwitanékasusahan

9Ingkonobakalpadhamasrahakékowésupayapadha nandhangsangsaralanbakalmatènikowé,lankowébakal disengitidéningkabèhbangsamargasakajenengku

10Ingwektuiku,akèhwongbakalpadhasesrawungan,lan bakalpadhangulungakésijilansijiné,lanpadhasengitsinengitan

11Lanakèhnabipalsubakalmuncullanbakalnasaraké wongakèh

12Lanamargadurakasayaakeh,katresnanewongakeh bakaldadiadhem

13Nangingsingsapamantepngantitekanwekasan,iku bakalslamet

14LanInjilKratonébakalkawartakakéingsalumahing bumidadipaseksimarangkabèhbangsa;banjurwekasane bakalteka

15Mulané,nèkkowéweruhsingnisthasingngrusak,sing diomongkékaronabiDhanièl,ngadegingpanggonansing suci,(sapasingmacakudungerti)

16Banjurwong-wongsinganaingYudéapadhangungsia menyangpagunungan

17Wongsinganaingpayonajamudhunnjupukbarang sakaomahé.

18Lanwongkanganaingpategalanajabalinjupuk sandhangane.

19Lanbilaiwongkangngandheglankangpadhanyusoni ingwektuiku!

20Nangingndedongaasupayaanggonmumlayuoraing mangsaadhemutawaingdinaSabat.

21Awitingwektukuwibakalanakasusahansinggedhé, singdurungtaukelakonwiwitwiwitanéjagatngantisaiki, lanorabakalkelakon

22Lanmanawadina-dinaikuoradicekak,oraanawong siji-sijiakangbakalslamet.

23Yènanawongkandhamarangkowé:Lah,Kristusana ingkéné,utawaanaingkana;percayaora

24AwitbakalanaKristuspalsulannabi-nabipalsusing bakalnjedhullanbakalnduduhkétanda-tandalanmukjijatmukjijatsatemah,manawabisa,padhangapusiwongwongpilihan.

25Lah,Akuwisngandhanikowésadurungé

26Mulané,nèkwong-wongkandhamarangkowé: Delengen,Panjenenganéanaingara-arasamun!ajametu: lah,ikuanaingkamarrahasia;percayaora

27Kayadenebledhegsakawetanlansumunarngantitekan kulon;MangkonougatekanePutraningManungsa.

28Amargaingngendipapandunungemayit,ingkono manukgarudhapadhanglumpuk

29Sanalikasawisekasusahaningdinaikusrengengebakal dadipeteng,lanrembulanorabakalpadhang,lanlintanglintangbakaltibasakainglangit,lanpanguwasainglangit bakalgonjang-ganjing.

30BanjurbakalkatontandhaPutraningManungsaing swarga,lankabehsukuingbumibakalpadhasedhih,lan bakalweruhPutraningManungsarawuhnitihmégaing swargakanthipangwasalankamulyansinggedhé

31LanPanjenenganébakalngutusparamalaékatékanthi swaranékalasangkakangbanter,lanbakalpadha nglumpukaképarapepilihanésakakéblatpapat,saka pojokinglangittekanpojoksisihliyané

32Saikisinauapasemonbabwitanjir;Nalikapangenéisih aluslanmetugodhongé,kowéngertiyènwiscedhak mangsapanas

33Mengkonougakowé,nèkkowéweruhkuwikabèh, ngertianèkwiscedhak,wisanaingngareplawang

34SatemenéAkupituturmarangkowé:Generasiikiora bakalsirna,ngantikabèhmaukelakon.

35Langitlanbumibakalsirna,nangingtembung-Kuora bakalsirna.

36Nangingbabdinalanwektuikuoraanawongsiji-sijia singngerti,paramulékatingswargaugaora,kajabamung Bapakku

37NangingkayajamanéNuh,semonougatekanéPutrané Manungsa

38Sababpadhakayanalikasadurungebanjir,padha manganlanngombe,omah-omahlanomah-omah,nganti dinaNuhlumebetingprau,

39Lanorangertingantibanjirtekalannyirnakakewong kabeh;MangkonougatekanePutraningManungsa

40Banjurbakalanawongloroanaingpategalan;singsiji bakaldigawa,sijinéditinggal.

41Wongwadonlorobakalnggilinggilingan;singsiji bakaldigawa,sijinéditinggal

42Mulanépadawaspada,awitkowéorangertiwektuné Gustimubakalteka.

43Nangingngertiaiki,nèksingnduwéomahngerti wayahéjampiramalingbakalteka,mesthidhèwèkébakal waspadalanoranglilaniomahédibongkar.

44Mulanékowéugapadasiyaga,awitAnakéManungsa bakaltekaingwektusingoramboksangka

45Sapasingdadiabdisingsetyalanwicaksana,sing didadèkképangwasanébendaranékanggongekèkimangan ingwektuné?

46Begjaabdinésingnduwéomahketemukarosingnduwé penggawéné

47SatemenéAkupituturmarangkowé:Panjenengané bakalnguwasanikabèhbarangdarbéné

48Nangingnèkslafsingjahatkuwingomongingnjeroati: Gustikuorabakalteka.

49Lanbakalmiwitimatènikanca-kancané,lanmanganlan ngombekarowongmendem;

50Singnduwéabdikuwibakaltekaingdinasingora dikarepké,laningwektusingoradingertèni

51Wongmaubakaldicekellandiwènèhipanduman bebarengankarowong-wonglamis.

BAB25

1IngkonoKratonéSwargabakaldiumpamakkékaro prawansepuluh,singpadhanjupukdiyanélanmetu methukakémantènlanang.

2Lanlimapadhawicaksana,lanlimabodho

3Wong-wongsingbodhopadhanggawadiyané,nanging oranggawalenga.

4Nangingwong-wongsingwicaksanapadhanggawa lengaingwadhahékarodiyané

5Nalikamantènlanangleren,kabèhpadhangantuklan turu

6Barengtengahwengianawongnguwuh:“Lah,mantèn lanangteka!lungaanemoniPanjenengane.

7Prawan-prawanmaubanjurpadhatangi,lanpadha nyepakakélampuné

8Wongbodhobanjurmaturmarangparawongwicaksana: “Akuwenehilengamu;kanggolampukitapadhamati

9Nangingparawongwicaksanamangsuli,pangandikané, "Oramangkono;supayaoranyukupikanggoakulankowé, nanginglungaamenyangsingdodol,tukukanggoawakmu dhéwé

10Nalikapadhalungatuku,mantènlanangteka;lanwongwongsingwissiyappadhamlebuingomah-omahkaro dheweke.

11Sawusemangkonoprawan-prawanliyanepadhateka lanmatur,"Gusti,Gusti,mugikarsaakabukak!"

12NangingPanjenenganémangsuli,"SatemenéAku pituturmarangkowé,Akuorawanuhmarangkowé."

13Mulanépadawaspada,awitkowéorangertidinanélan wektunéPutranéManungsabakalrawuh

14AwitKratonéSwargakuwikayawongsinglunga menyangnegarasingadoh,singnimbaliparaabdinélan masrahkébarang-barangé.

15Lansingsijidiparingilimangtalenta,singsijiloro,lan sijinésijikanggosabenwongmiturutsawetarakabisan; lanenggaltindake.

16Wongsingtampalimangtalentabanjurlungalan dedagangankarodhuwitsingpadha,lanentuklimang talentaliyane

17Mangkonougawongkangtampaloro,iyatampaloro. 18Nangingsingtampasijilungalanndhudhukingbumi, lanndhelikakedhuwitebendarane

19Oraletsuwé,singnduwènislafmautekalanngétung 20Wongsingtampalimangtalentabanjurtekanggawa limangtalentaliyané,lanmatur:"Gusti,kulapanjenengan pasrahakengangsaltalenta

21Gustinéngandikamarangwongmau,"Inggih,abdi ingkangsaelansetya

22Wongkangtamparongtalentabanjurmaranilanmatur: “Gusti,Padukamaringikulakalihtalenta

23Gustinéterusngomongmarangwongé:“Iya,abdising apiklansetya!sirawissetyamarangsathithik,Ingsun bakalndhatengakesiradadipanguwaosingsamubarang 24Wongkangtampasijitalentabanjurmaranilankandha, "Gusti,kawulasumerep,bilihpanjenenganpunikatiyang ingkangkeras,panènwonteningpundi-pundimboten panjenengansebar,lanngumpulakeningpundi-pundi ingkangmbotenpanjenengansebar.

25Akubanjurwedi,banjurndhelikaketalentamuing lemah

26Gustinébanjurngandikamarangwongmau,"Heh,abdi singalalankesed,kowéwisngertinèkakungenènising duduakunyebar,lanakungetokképanggonansingdudu akunyebar.

27Mulanékowékudunénglebokkédhuwitkumarang wong-wongsingngijol-ijoli,lansakwiséakuteka,aku bakalnampadhuwitkunganggoriba.

28Mulanéjupuknatalentakuwisakawongé,wènèhna marangsingduwésepuluhtalenta

29Awitsabenwongsingwisnduwébakaldikèki,lan bakalnduwélubèr,nangingsingoranduwébakal disingkirké

30Lanuncalnaabdikangoraanagunanemenyanging pepetengnjaba:ingkonobakalnangislankerotinguntu 31NalikaPutraningManungsarawuhingkamulyane,lan kabehmalaekatsucikaroPanjenengane,banjurbakal lenggahingdhamparkamulyane

32Lansakèhébangsabakaldiklumpukakéingngarsané, lanPanjenenganébakalmisahakésijikarosijiné,kaya pangonsingmisahakéwedhus-wedhusékarowedhusjawa

33Wedhus-wedhusmauditataingsisihtengené,nanging wedhusberokingsisihkiwané.

34BanjurSangRajabakalngandikamarangwong-wong singanaingsisihtengené:Ayo,pararahayusakaRamaku, padhatampawarisanKratonsingwisdicawisakékanggo kowéwiwitjagadikidigawé

35AwitnalikaAkungelih,kowépadhamaringimangan marangAku;

36Akuwuda,kowépadhanyandhangiAku

37Banjurwong-wongmursidbakalmangsulimarang Panjenengané,matur,Gusti,nalikakitasumerep Panjenengankeluwen,lanmaringipanganan?utawa ngelak,banjurmenehingombe?

38Kapanawakédéwéweruhkowédadiwongmanca, terusdienggoni?utawawuda,lansampeyandisandhangi?

39Utawakapanakuweruhkowélarautawadikunjara, banjurpadhanekanikowé?

40LanSangPrabubakalmangsulilanngandikamarang wong-wongmau,SatemenéAkupituturmarangkowé, Satemenékowéwispadhanindakakekanggosalahsiji sakasadulur-Kusingpalingasoriki,sampeyanwis nindakakeikukanggoAku.

41Banjurbakalngandikamarangwong-wongsinganaing sisihkiwa,"Heh,parawongsingkenaingipat-ipat,padha sumingkirasakaingAkumenyanginggenilanggeng,sing dicawisakékanggoIblislanparamalaékaté"

42AwitnalikaAkungelih,kowéorapadhamènèhi manganmarangAku

43Akuikidadiwongmanca,nangingkowéoranampani Aku;Akuwuda,kowéoranyandhangiAku.

44BanjurbakalpadhamangsulimarangPanjenengané, matur,Gusti,nalikakitaweruhPanjenengankeluwen, utawangelak,utawawongmanca,utawawuda,utawalara, utawaingpakunjaran,lanorangladosiPanjenengan?

45Panjenenganébanjurbakalparingwangsulanmarang wong-wongmau,pangandikané,"SatemenéAkupitutur marangkowé:Saupamakowéoranindakakeikumarang salahsijisingasordhéwéiki,kowéiyaoranindakakeiku marangAku."

46Lanwong-wongikibakallumebuingpaukuman langgeng,nangingwong-wongmursidbakalmlebuing uriplanggeng.

BAB26

1SakwiséGustiYésusrampungngomongkékuwimau kabèh,Dèknéterusngomongmarangmurid-muridé:

2KowépadhangertinèkrongdinawisriyayaPaskah,lan PutraningManungsabakalkaulungakékanggokasalib

3ParapangarepingimamlanparaahliTorètlanpara pinituwaningbangsaYahudibanjurpadhanglumpukana inggedhongéImamAgung,kangaranKayafas

4LanpadharembuganarepnyekelGustiYesuskanthi cidralanmateni.

5Nangingwong-wongpadhakandha,"Ajaingdinariyaya, supayaoraanagegeraningantaranewong-wong"

6NalikaYésusanaingBétani,ingomahéSimonsinglara kusta,

7Anawongwadonsowaningngarsané,nggawakothak alabasterisilengajebadsinglarangbanget,banjur diesokakéingsirahé,nalikaPanjenenganélenggahdhahar 8Barengmurid-muridéweruhkuwi,padhanepsu, pangucapé,"Apagunanémbuang-buangkuwi?"

9Amargalengajebadikibisadidollaranglandiwènèhaké marangwongmiskin.

10BarengGustiYésuspirsababiku,Panjenenganébanjur ngandikamarangwong-wongmau,"Yagénékowépadha nggangguwongwadoniku?"amargadhewekewis nindakakepakaryansingbecikmarangaku.

11Amargawongmiskintansahanaingantaramu;nanging Akuoratansah

12Amargadhewekengesokakelengalengaikiingawakku, muladhewekenindakakekanggonguburku

13SatemenéAkupituturmarangkowé:Ingngendiwaé Injilikikawartakakéingsalumahingbumi,ugabakal dikabarakébabsingditindakakédéningwongwadoniki kanggopangéling-élingé.

14Salahsijisakamuridrolas,jenengéYudasIskariot, maraniparapangarepingimam

15Lanngandikamarangwong-wongmau,Apasampeyan arepmenehikula,lanAkubakalmasrahakémarangkowé?

Lanpadhaprajanjiankarotelungpuluhdhuwitslaka

16Wiwitwektuikuwongmaungupayawektukanggo ngulungakéPanjenengané.

17IngdinakapisanriyayaRotiTanpaRagi,parasakabat padhasowaningngarsanéGustiYésuslanmaturmarang Panjenengané,"IngngendikowéarepnyawisakéPaskah?"

18Panjenenganébanjurngandika,"Lungaamenyang kuthamenyangwongkangkayamangkonoiku,lan kandhaamarangwongiku:Gurungandika:Wektukuwis cedhak;AkubakalngrayakakePaskahingomahmukaro parasakabatku.

19Parasakabatbanjurpadhanindakakekayakangwus kadhawuhakedeningGustiYesuslanpadhanyawisake Paskah.

20Barengwissoré,Panjenenganélenggahkarosakabat rolas

21Nalikapadhamangan,Panjenenganéngandika," SatemenéAkupituturmarangkowé,singsijisakakowé bakalngulungakéAku"

22Wong-wongmaupadhasedhihbanget,banjurpadha maturmarangPanjenengané,"ApaakuikiGusti?"

23Panjenenganébanjurngandika,"Sapasingnyelupaké tanganékaroAkuingmangkok,ikubakalngulungaké Aku"

24PutraningManungsatindak,kayakangkatulisanbab Panjenengané,nangingbilaiwongkangdadimargané PutraningManungsakaulungaké!luwihbeciktumrap wongiku,manawaoralair

25Yudas,kangngulungakéPanjenengané,mangsuli: "Guru,akuiki?"Panjenenganébanjurngandikamarang wongmau,Panjenenganwisngandika

26Nalikalagipadhamangan,GustiYesusmundhutroti, mberkahirotiiku,banjurnyuwil-nyuwillandiparingake marangparasakabate,pangandikane,"Tampanana, mangana;ikiawakku.

27Panjenenganébanjurmundhuttuwung,saossokur, banjurdiparingakémarangwong-wongmau,pangandikané, "Padhangombéa;

28Amargaikigetihku,yaikugetihingprajanjiananyar, singkawutahakekanggowongakehkanggopangapuraning dosa.

29NangingAkupituturmarangkowé:Akuorabakal ngombésakawohangguriki,ngantidinanalikaAku ngombeanyarkarosampeyaningKratoningRamaKu.

30Sawisépadhangidungakékidungpamuji,banjurpadha menyanginggunungZaitun.

31GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ingbengiikikowekabehbakalpadhakecuwanmarga sakaAku,amargaanatulisanmangkene:Ingsunbakal matenipangon,lanwedhus-wedhusepepanthanbakal padhabuyar"

32NangingsawiséAkutangimenèh,Akubakalndhisiki kowémenyangGaliléa

33PétrusmangsulilanngandikamarangPanjenengané, "Sanadyanwongkabehpadhakesandhungmargasaka Panjenengan,nangingakuorabakalgelo"

34GustiYésussemaur:SatemenéAkupituturmarang kowé:Bengiiki,sakdurungéjagokluruk,kowébakal nyélakiAkupingtelu

35PétrusngandikamarangPanjenengané,"Sanadyanaku kudumatibebarengankarokowé,nangingakuorabakal nyélakikowé"Mangkonougapangandikaneparasakabat kabeh.

36GustiYésusnulirawuhkarowong-wongmaumenyang sawijiningpanggonankangaranGetsemani,sartangandika marangparasakabaté,"Lungguhaanaingkéné,nalika Akulungandedongaingkana."

37PanjenenganébanjurngajakPétruslananakéZébédéus loro,banjursedhihlansedhihbanget

38Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau: Nyawakusedhihbanget,ngantimati

39Panjenenganébanjurtindakradaadoh,banjursujudlan ndedonga,"Dhuh,Ramakawula,manawisaged,tuwung punikakarsaasumingkirsakingkawula

40Panjenenganébanjurmaraniparasakabaté,lanketemu padhaturu,lanngandikamarangPétrus,"Apa,sampeyan orabisatangikaroAkusijijam?

41Padhangati-atilanndedongaa,supayakowéajanganti kenaingpanggodha

42Panjenenganétindakmanèhkangkapingpindhoné,lan ndedonga,pangandikané,"Dhuh,Ramakawula,manawi tuwungpunikabotensagedsirnasakingKawula,kajawi Kawulangunjuk,karsaPadukaingkangkatindakaken"

43Banjurtekalanketemupadhaturumaneh,amarga mripateabot

44Panjenenganébanjurnilarwong-wongmau,banjur tindakmanèhlanndedongakapingteluné,kanthitembung singpadha

45Panjenenganébanjurmaraniparasakabatélanngandika marangwong-wongmau,"Padhaturualanngaso.

46Ngadega,ayopadhamangkat,lah,wongkangbakal ngulungakeAkuwiscedhak

47NalikaPanjenenganéisihngandika,Yudas,salahsiji sakasakabatrolas,teka,karowongakèhkangnggawa pedhanglanpenthung,sakaparapangarepingimamlan parapinituwaningbangsaYahudi.

48SaikiwongsingngulungakéPanjenenganémènèhi tandhamarangwong-wongmau,pangandikané,"Sapasing dakambungi,yaikuwongé.

49SakwisékuwiwongéterusmaranangnggonéGusti Yésuslanngomong:“Guru!landiambungi

50GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Sadulur, kowékokteka?BanjurpadhatekalannyekelGustiYésus lannyekelPanjenengané

51Lah,salahsijisakawong-wongsingmèluGustiYésus njulungiastané,ngunuspedhangé,landisabetkéabdiné ImamAgung,lannutupkupingé.

52GustiYésusterusngomongmarangwongé," Pedhangmupasangenmenèhnangpanggonané,awit sakèhéwongsingnyekelpedhangbakalmatinganggo pedhang."

53ApakowémikirnèkAkusaikiorabisandedonga marangBapakku,lansaikiPanjenenganébakalmaringi akumulékatluwihsakarolaslegion?

54NangingkapriyéanggonékayektènaningKitabSuci, yènkudukelakonmangkono?

55IngwektuikuGustiYesusngandikamarangwongakeh: "Apakowepadhatekakayamalingnggawapedhanglan penthungarepnyekelAku?SabendinaAkulungguhkaro kowémemulanganaingPadalemanSuci,nangingkowé padhaoranyekelAku

56Nangingikikabèhkelakon,supayakayektènansing ditulisdéningparanabi.Banjurkabehsakabatnilar Panjenengane,lanmlayu

57Wong-wongsingnyekelGustiYésusbanjurnggawa YésusmenyangImamAgungKayafas,ingkonoparaahli Torètlanparapinituwapadhanglumpuk

58NangingPétrusngetutkéYésussakakadohannganti tekangedhongéImamGedé,terusmlebulannjagongkaro parapeladèn,arepweruhapasingwisrampung

59Parapangarepingimam,parapinituwa,lankabèh MahkamahAgamapadhanggolèkipaseksipalsutumrap GustiYésus,supayabisamatèniYésus

60Nangingoranemusiji-sijia.Ingpungkasantekaloro saksipalsu,

61Lanngandika,"Wongikingandika,Akubisangrusak PedalemanéAllahlanmbanguningtelungdina."

62ImamAgungbanjurjumenengsartangandikamarang Panjenengané,"Apakowéoramangsuliapa-apa?"Apa kangdadiseksitumrapkowe?

63NangingGustiYésusmenengwaéImamAgungbanjur ngandikamarangPanjenengané,"Akusupaoskowédemi Allahsingurip,supayakowéngandhaniaku,apakowéiku Kristus,PutraningAllah"

64GustiYésussemaur:“Kowéwisngomong:Nanging Akupituturmarangkowé:SaikikowébakalweruhAnaké ManungsalenggahingsisihtengenéKangMahakwasalan rawuhnitihmégaingswarga

65ImamAgungbanjurnyuwèk-nyuwèkpangagemané, kandha,"PanjenenganéwisnyenyamahmarangGusti Allah"Apaperlumanehsaksi?Lah,saikikowépadha krungupanyenyamahé.

66Apapanemumu?Wong-wongmaupadhamangsuli, "Dhewekekapatrapanpati"

67Banjurpadhangidonirainelandigebugi;denewong liya-liyanénapuktangané, 68Pangandikané,"DhuhKristus,wangsitakendhateng kawulasadaya,ingkangnggebagPadukapunikasinten?"

69Pétruslenggahingnjaba,anaingplataran,lanana bocahwadonmaraniPétruslanmatur,"Kowéugamèlu Yésus,wongGaliléa."

70NangingGustiYésusselakanaingngarepéwong-wong kabèh,pangandikané,"Akuorangertiapasingkok omongké."

71Lannalikadhewekemetumenyangteras,wanitaliyane weruhwong,lanngandikamarangwong-wongingkono, "WongikiugamèluYésussakaNasarèt."

72Lanbanjurselakmanehkarosumpah,Akuorawanuh wongiku.

73Oraletsuwéwong-wongsingpadhangadegingkono padhamaraniPétruslanmaturmarangPétrus,"Sampeyan ugasalahsijisakawong-wongmau;awitomonganmu ndadèkkékowé.

74Banjurwiwitngipat-ipatilansupaos,ngandika,Akuora wanuhwongikuLansanalikajagokluruk

75LanPétruskèlinganpangandikanéYésus,kang ngandikamarangPanjenengané,"Sadurungéjagokluruk, kowébakalnyélakiAkupingtelu."Banjurmetulannangis kelara-lara

1Barengwisésuk,kabèhpangarepingimamlanpara pinituwanébangsaYahudipadharembugannglawanYésus, arepmatèniPanjenengané.

2SasampunepunikaIdaSangHyangWidiWasa,Idararis ngiridIdalunga,turkaserahangringajengGubernur PontiusPilatus.

3Yudas,kangngulungakéPanjenengané,barengweruh yènPanjenenganéwiskaukum,banjurmratobatlan mbalèkakédhuwittelungpuluhselakamarangpara pangarepingimamlanparapinituwa

4Pangandikané:Akuwisgawédosa,mergangulungaké getihsingorasalahWong-wongmauterustakon:“Ikiapa ta?ndelengsampeyan

5DhuwitsalakamaubanjurdiuncalakéanaingPadaleman Suci,banjurmangkatlannggantungawakédhéwé

6Parapangarepingimamtumulipadhanjupukdhuwit slakalankandha,"Ikiorakenadilebokakeingpethi pisungsung,amargaikureganegetih"

7Wong-wongmaubanjurpadharembugan,nulipadha tukupalemahanetukangkundhi,kanggonguburwongliya.

8Mulanépategalanmaungantitekanseprénédiarani TanahGetih

9BanjurkelakonapasingdiomongkékaronabiYéremia, singuninéngéné:“Wong-wongkuwingetokkédhuwit telungpuluhsekelslaka,reganéwongsingdireganikaro wongIsraèl.

10Wong-wongmaupadhadiwènèhakékanggopategalané tukangkundhi,kayasingwisditemtokakédéningPangéran marangaku.

11GustiYésusterusngadeknangngarepégubernurlan gubernurterustakon:“ApaKowératunéwongJu?Gusti Yésusterusngomong:“Kowéngomongngono.

12NalikaPanjenenganéditudhuhdéningparapangareping imamlanparapinituwa,Panjenenganéoramangsuliapaapa.

13PilatusbanjurngandikamarangPanjenengané,"Apa Panjenenganorakrungupira-piraprakarakangpadhaseksi marangPanjenengan?"

14Panjenenganéoramangsulisakecap;ngantigubernur gumunbanget

15Nalikariyayaiku,gubernurbiyasangluwariwong tawanan,sapasingdikarepake

16Ingwektukuwi,wong-wongkuwinduwétahanansing terkenal,jenengéBarabas.

17Nalikapadhangumpul,Pilatusngandikamarangwongwongmau,"Sapasingarepdakluwari?"Barabasutawa GustiYésussingdisebutKristus?

18MergaPanjenenganéngertinèkwong-wongkuwi ngluwaridhèwèkémergameri

19Barengwislenggahingkursipangadilan,garwané banjurkongkonanmaturmarangpanjenengané, pangandikané,"Kowéajamèlu-mèlukarowongmursidiku, awitingdinaikiakunandhangsangsaraakèhmargasaka dhèwèké"

20Nangingparapangarepingimamlanparapinituwa padhambujukwongakeh,supayanjalukBarabaslan nyirnakakeGustiYesus

21Gubernurbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Sapaingantaranewongloroikusingarepdakluwari?"

Wangsulane:Barabas

22Pilatusngandikamarangwong-wongmau,"Yèn mangkono,apakangkududaktindakakémarangYésus, kangkasebutKristus?"Kabèhpadhamaturmarang Panjenengané,"Kasalib!"

23Gubernurbanjurngandika,"Yagene,pialaapasing ditindakake?"Nangingwong-wongmausayambengokmbengok,pangucapé,"Kasalib!"

24BarengPilatusweruhyèndhèwèkéorabisamenang apa-apa,nangingmalahdadiribut,banjurnjupukbanyulan wisuhastaanaingngarepéwongakèh,sartangandika, "Akuorakaluputansakagetihéwongmursidiki

25Wongkabèhbanjurpadhamangsuli:"Rahipunmugi katumpesdhatengkulalananak-anakkula!"

26Barabasbanjurdiluwarikanggowong-wongmau,lan nalikaGustiYésusdipecuti,banjurdipasrahkésupaya disalib.

27ParaprajuritgubernurbanjurngeterakéGustiYésus menyanggedhongpangadilanlannglumpukaképrajurit kabèh.

28Wong-wongmaunulinguculiPanjenengané,sarta ngagemjubahabang

29Sawisépadhanjalinmakuthaeri,banjurdisèlèhakéing mustakané,sartaingastanetengenénganggobuluh,banjur padhasujudingngarsanélanmoyokiPanjenengané, "Salam,RatunéwongYahudi!"

30Wong-wongmaubanjurngidoniPanjenengané,tumuli njupukbuluhlandigebugiingsirahé

31SawisémoyokiPanjenengané,wong-wongmaubanjur nyopotjubahésakaPanjenengané,lannganggo sandhanganédhéwé,banjurdigawalungakanggodisalib 32Nalikapadhametu,padhanemoniwongKirene, jenengeSimon

33SakwisétekanpanggonansingjenengéGolgota,tegesé panggonantengkorak,

34Wong-wongmaudiwènèhicukasingdicampurkaro uyahsupayadiombé

35Wong-wongmaubanjurnyalibPanjenenganélan ngedum-edumpangagemanénganggoundhi,supaya kayektènankangkapangandikakakédéningnabi, mangkéné,"Sandhangan-Kupadhadiedum-edum,lan jubah-Kupadhaundhi"

36Wong-wongmaubanjurlungguhngawasiPanjenengané anaingkono;

37IngsirahéGustiYésusditudhuhnganggotulisan mengkéné,"IkiYésus,ratunéwongYahudi"

38Banjuranamalinglorodisalibbarengkaro Panjenengané,sijiingtengenlansijiingkiwa

39Wong-wongsingliwatkonopadamoyokiGustiYésus karonggoyang-goyangkésirahé

40Lanngandika,"SingmbubrahPadalemanSucilan mbanguningtelungdina,slametawakmudhéwé"Nèk kowéPutranéGustiAllah,mudhunasangkakayusalib.

41Mangkonougaparapangarepingimam,bebarengan karoparaahliToretlanparapinituwa,padhamoyokiGusti Yesus:

42Panjenenganénylametakéwongliya;awakedheweora bisanylametake.MenawaPanjenenganéikuratunéIsraèl, sumadyamudhunsakaingsalib,lankitabakalpadha precayamarangPanjenengané

43PanjenenganéprecayamarangGustiAllah;Ayo diluwarisaiki,yendhewekekepéngin

44Maling-malingsingpadhadisalibbarengkaro Panjenengané,padhangolok-olokmarangPanjenengané.

45Wiwitjamnemsalumahingbumidadipetengndhedhet ngantijamsanga.

46Kira-kirajamsanga,GustiYésusnguwuhsora,"Eli, Eli,lamasabakhtani?"tegesé:DhuhAllahkawula,Dhuh Allahkawula,punapaPadukanilarkawula?

47Barengkrungubabiku,anawongsawatarakangpadha ngadeg,banjurkandha,"WongikinimbaliÉlia"

48Sanalikaikusalahsijisakawong-wongmaubanjur mlayunjupukspons,diisenicuka,dilebokakéingwululan diombé

49Wong-wongliyanépadhamatur,"Wis,ayopadha weruhapaÉliabakaltekanylametakéPanjenengané"

50GustiYésusmbengokmenèhnganggoswarabanter, terusseda.

51Lah,geberingPadalemanSucisuwèkdadilorosaka ndhuwurtekanngisor;lanbumigonjang-ganjing,lanwatuwatuambruk;

52Lankuburan-kuburanpadhambukak;lanakehbadan sucisingpadhaturupadhatangi,

53SawiséPanjenenganéwungu,banjurmetusakakuburan, banjurlumebuingkuthasucilanngatonakéwongakèh

54Nalikakomandhanélanwong-wongsingpadhakaro Panjenengané,kangpadhanjagaGustiYésus,weruh lindhulanapasingwiskelakon,padhawedibanget,matur, "SatemeneikiPutraningAllah"

55Ingkonoakèhwongwadonkangpadhanyawang kadohan,kangpadhandhèrèkakéYésussakaGaliléa, ngladosiPanjenengané

56IngantaranéanaMariaMagdalena,Mariaibuné YakobuslanYosès,lanibunéanak-anakéZébédéus

57BarengwissoréanawongsugihtekasakaArimatea, jenengéYusuf,singugamuridéYésus.

58PanjenenganébanjurmaraniPilatuslannyuwunlayoné GustiYésusPilatusbanjurdhawuhsupayalayoné diulungaké.

59SawiséYusufnjupuklayoné,banjurdibungkusnganggo moriresik

60Nulidiselehakeingkuburanedhewekanganyar,kang wuskatataingwatu,banjurnggulungakewatugedhe menyanglawangingpasarean,banjurlunga

61LaningkonoMaryamMagdalenalanMaryamliyane padhalungguhingngarepepasarean

62Ésuké,sakwisédinapacawisan,parapengarepéimam lanparaFarisipadatekanangnggonéPilatus.

63Kandhané,"Gusti,kawulasamikepénginbilihtiyang ingkangngapusipunikanalikataksihgesangngandika: SawisételungdinaAkubakaltangimanèh"

64Mulanéprentahasupayakuburanédiresikingantitelung dina,supayamurid-muridéajaingwayahwengilan nyolongwong-wongmau,lankandhaamarangwong-wong: Panjenenganéwiswungusakaingantaranéwongmati

65Pilatusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kowépadhaduwejaga

66Wong-wongmaubanjurpadhamangkatlannjaga kuburané,watunédicencang,lanbanjurdipasangjaga.

BAB28

1BarengdinaSabatwisrampung,ingdinakapisanminggu wisésuk,MaryamMagdalénalanMaryamsijinépadha tekanilikipasaréan.

2Lah,analindhugedhe,kanggoMalaékatéPangéran mudhunsakaswarga,lantekalannggulungakewatusaka lawang,lanlungguhingndhuwur.

3Pasuryanékayakilat,lanpangagemanéputihkayasalju 4Parapenjagapadhagumeter,lanpadhakayawongmati amargawedimarangPanjenengané

5Malaékatmaubanjurngandikamarangwong-wong wadonmau,"Ajapadhawedi,awitakungertiyènkowé padhanggolèkiYésus,kangkasalib"

6Panjenenganéoraanaingkéné,awitwiswungu,kaya singdipangandikakaké.Ayo,delengenpanggonaneGusti.

7Lanenggallungaalankandhaamarangparamuridé,yèn Panjenenganéwiswungusakaingantaranéwongmati; Lah,PanjenenganéndhisikikowémenyangGaliléa;ana ingkonokowébakalpadhandelengPanjenengané

8Wong-wongkuwienggal-enggalbudalsakakuburan karowedilanbungahbanget.lanmlayunggawakabar marangmurid-muridé

9Lannalikapadhalungangandhaniparasakabaté,lah, GustiYésusmethukakéwong-wongmau,ngandika," Salam!"Wong-wongmaubanjurpadhasowanlan nyepengisikilélannyembahmarangPanjenengané

10GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ajapadhawedi:lungaamarangparasadulur-Ku,supaya padhamenyangGaliléa,laningkanabakalpadhandeleng Aku."

11Nalikapadhalunga,anawongjagakangpadhatekaing kuthakonolannyritakakémarangparapangarepingimam sabarangkangkelakon.

12Lannalikapadhangumpulkaroparapinituwa,lan padharembugan,padhamenehidhuwitakehkanggo prajurit.

13Pangandikané,"Kandhaa,parasakabatépadhatekaing wayahbengilannyolongPanjenenganénalikaakupadha turu."

14Lanmanawaikikrungugubernur,akubakalmbujuk dhewekelannjaminsampeyan

15Wong-wongmaubanjurnjupukdhuwitlannindakake apasingdiwulangakémarangwong-wongmau

16Parasakabatsawelasbanjurpadhamangkatmenyang Galiléa,menyanggunungkangwuskatetepakakédéning Yésus

17BarengpadhandelengPanjenengané,banjurpadha sujudmarangPanjenengané,nanginganakangmangumangu

18GustiYesusbanjurrawuhlanngandikamarangwongwongmau,pangandikane:Kabehpanguwasaingswarga laningbumikaparinganmarangAku

19Mulané,lungaalanwulanganésakèhébangsa,baptisa ingasmanéSangRamalanSangPutralanSangRohSuci 20Mulaknawong-wongmaunindakkékabèhsingwis Dakdhawuhakémarangkowé,lanAkubakalnunggalkaro kowésalawas-lawasé,ngantitumekaingwekasaning jamanAmin

InjilMarkus

BAB1

1IkiwiwitanéInjiléYésusKristus,PutranéGustiAllah; 2Kayakangkatulisananaingkitabparanabi:Lah,Ingsun ngutusutusaningSunndhisikiPanjenengane,kangbakal nyawisakedalaniraanaingngarepira.

3Swarawongsingnguwuh-uwuhingara-arasamun: PadhanyiapanadalankanggoGusti,dalanelurusana!

4Yohanesmbaptisanaingara-arasamunlanmartakaké baptisanpamratobatkanggopangapuraningdosa

5Wong-wongingtanahYudéakabèhlanwong-wonging YérusalèmpadhasowanmarangingngarsanéYésus,sarta padhadibaptisanaingbengawanYarden,ngakonidosané

6NabiYokananngagemwuluuntalansabukkuliting bangkekan;lanmanganwalanglanmadualas;

7Panjenenganébanjurmartakaké,pangandikané,"Wonten tiyangingkanglangkungkuwaosngungkulikula,lajeng wonteningkangngungkulikula,talisepatunipunkula mbotenpantestumungkulnguculi"

8Akuwismbaptiskowénganggobanyu,nanging PanjenenganébakalmbaptiskowénganggoRohSuci.

9NalikasamanaYésusrawuhsakaNasarètingtanah GaliléalandibaptisdéningYohanesanaingYarden

10SanalikaPanjenenganémentassakaingbanyu,weruh langitmengalanRohkayamanukdaratumedhakmarang Panjenengané

11Nulianaswarasakaingswarga,pangandikané,"Kowé ikuPutraningsunkangdaktresnani,kangdadirenaning penggalihéPanjenengan"

12SakwisékuwiRohSutyiterusnuntunwongénangaraarasamun

13Laningkonoanaingara-arasamunpatangpuluhdina, digodhadeningIblis;lankarokewangalak;lanpara malaékatpadhangladosiPanjenengané

14SawiséYohanesdilebokakéingpakunjaran,Yésus rawuhingGaliléa,martakakéInjilKratonéAllah.

15Lanngandika,"Wektunewiskelakon,lanKratoning AllahwiscedhakPadhamratobatalanpracayamarang Injil"

16NalikalagimlakuingpinggirtlagaGaliléa, PanjenenganépirsaSimonlanAndréas,saduluré,padha nglabuhakéjalaingsagara,amargapadhanelayan 17GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "MburiAku,lanAkubakalnggawesampeyandadi nelayanmanungsa"

18Sakwisékuwiwong-wongterusninggaljalanélanmèlu GustiYésus.

19Barengwisradaadohsakakono,Panjenenganépirsa YakobusanakéZébédéuslanYohanessaduluré,kang padhaanaingpraulagindandanijalané.

20SakwisékuwiGustiYésusterusnimbalimurid-muridé, teruspadaninggalkéZebédéusbapaknénangpraukaro paraburuhé,terusmèluGustiYésus.

21LanpadhamenyangKapernaum;LaningdinaSabat Panjenenganébanjurlumebetingpapanpangibadahlan memulang.

22Wong-wongpadhanggumunbangetmarangpiwulangé, amargaPanjenenganémulangiwong-wongmaukayasing nduwéwewenang,orakayaparaahliTorèt.

23Ingpapanpangibadahkonoanawongsingkesurupan rohjahatlandhewekesesambat,

24Pangandikané,"Ayopadhawaé!Apaurusankukaro kowé,hé,YésuswongNasarèt?Apakowétekaarep numpesaku?KawulamangertosbilihPadukapunika, KangMahasuci,Allah.

25GustiYésusterusngomong:“Menengalanmetua!”

26Lannalikarohnajisnyuwek-nyuweklannguwuh-uwuh kanthiswarasora,banjurmetusakawong.

27Wongkabèhpadhagumun,ngantipadhatakon-tinakon, "Apaiki?"doktrinanyarapaiki?Amargakanthi panguwasa,dhewekemalahndhawuhiroh-rohjahat,lan padhamanutmarangPanjenengane

28Sakwisékuwi,kabaréDèknéterusnyebarnangsak bawahGaliléa.

29Sawisépadhametusakapapanpangibadah,padha mlebuingomahéSimonlanAndréas,bebarengankaro YakobuslanYohanes.

30NangingibunésomahéSimonlagilaramriyang,banjur padhanyritakakémarangPanjenengané

31Panjenenganébanjurnyelakilannyekeltanganéwong wadonmau,nulingangkatLansanalikamriyangdheweke ilang,landhewekengladeniwong-wongmau.

32Ingwayahsoré,nalikasrengengewissurup,wongwongsinglaralanwongsingkesurupansétandigawanang nggonéGustiYésus

33Kabèhkuthapadhanglumpukanaingngareplawang.

34Panjenenganébanjurnyarasakéwongakèhkanglara warna-warna,sartanundhungisétanakèh;lanoranglilani sétan-sétanngomong,amargapadhawanuhmarang Panjenengané

35Ésuké,ésukéGustiYésusterustangi,lungasangka panggonansingsepilanndedonga

36Simonlanwong-wongsingpadhandhèrèkaképadha ngetutakéPanjenengané.

37Barengwisketemu,banjurpadhamaturmarang Panjenengané,"Wongkabèhpadhanggolèki Panjenengan."

38Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ayopadhamenyangkutha-kuthaingsacedhake,supaya Akuugamartakakéanaingkono,amargaikuAkuteka metu"

39GustiYésusterusnggelarkékabarkabungahanénang sinaguk-sinagukwong-wongnangbawahGaliléalan nundhungsétan-sétan

40LananawonglaralarasowanmarangPanjenengané, nyuwunmarangPanjenengané,sujudlanmaturmarang Panjenengané,"Nèkkowékersa,kowébisanambaniaku"

41GustiYésusnduwéwelasasih,nulingacungakéastané, ndemèkwongé,sartangandika,"Akugelem;dadiresik.

42Sawiséngandika,larakustabanjurilang,landhèwèké najis

43Wongéterusdikongkonlunga.

44PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané," Kowéoraomongapa-apamarangsapawaé,nanging lungaa,tuduhnaawakmudhéwémarangimam,lansaosna apasingdidhawuhakédéningMusakanggonajismu, minangkapaseksitumrapwong-wongmau"

45Nangingwongmaubanjurmetulanwiwitnyritakake babaganikilannyebarakeprekarakasebutingsaindenging jagad,ngantiGustiYesusorabisalumebuingkuthakanthi terang-teranganmaneh,nanginganaingnjabaanaing papan-papansepi

1SawisésawetaradinaGustiYésuslumebuing Kapernaummanèh;lananarameyendhewekeanaing omah.

2Sanalikaakèhwongkangpadhanglumpuk,ngantiora anapapankanggonampaniwong-wongmau,oraanaing ngareplawang;

3Wong-wongmaupadhasowaningngarsané,nggawa wonglumpuh,singdigawawongpapat

4LanamargapadhaorabisanyedhakiPanjenengane amargawongakeh,padhambukakpayoningpanggonane GustiYesus,lansawisedibongkar,padhangudhunake paturonkanglaralumpuh

5BarengGustiYesusmirsaimanewong-wongmau, Panjenenganebanjurngandikamarangwonglumpuhmau, "He,anakku,dosamukaapura"

6NanginganaahliTorètsawetarasinglungguhingkono lanmikiringatiné,

7Yagénéwongikikoknyenyamah?Sapasingbisa ngapuradosakajabamungGustiAllah?

8SakwisékuwiGustiYésusngertinèkwong-wongkuwi padamikirkayangono,mulanéDèknéterusngomong: “Yagénékowépadhamikirkayangonoingsajroning atimu?

9Endisingluwihgampangngomongmarangwong lumpuh:Dosamuwisdiapura;utawakandha:Ngadega, paturonmuangkatenlanlumakua?

10NangingsupayakowéngertinèkAnakéManungsa nduwènipangwasangapuradosaingbumi,(GustiYésus kandhamarangwonglumpuhmau:)

11Akupituturmarangkowé,tangia,paturonmuangkaten lanmulihamenyangomahmu

12SakwisékuwiGustiYésusterustangi,ngangkat paturonélanlunganangngarepéwong-wongkuwiMulané wong-wongpadanggumunkabèh,teruspadangluhurké GustiAllah,karongomong:“Akuoratauweruhsingkaya ngono

13Panjenenganébanjurtindakmanèhingpinggirsegara; WongkabèhbanjurpadhasowaningngarsanéGustiYésus, sartaPanjenenganébanjurmemulang

14NalikaPanjenenganéliwat,PanjenenganépirsaLewi anakéAlfeuslungguhingkantorbea,banjurngandika marangwong,"MèluaAku"Panjenenganébanjur jumenenglanndhèrèkakéPanjenengané

15NalikaGustiYesuslenggahdhaharanaingomahe,akeh juru-mupu-beyalanwong-wongdosapadhanjagong bebarengankaroGustiYesuslanparasakabate,amarga anawongakehlanpadhandherekakePanjenengane

16ParaahliTorètlanparaFarisiweruhGustiYésus mangankarojuru-mupu-mupu-mupu-mupu-mupu-mupumupu-mupu-mupu-mu-beyalanwong-wongdosa,banjur padhamaturmarangparasakabaté,"Kadospundidene Panjenenganékokbisamanganlanngombébebarengan karojuru-mupu-beyalanwongdosa?"

17BarengGustiYésusmidhangetbabiku,Panjenengané ngandikamarangwong-wongmau,"Wongsingwarasora mbutuhakédhokter,nangingsinglara

18Murid-muridéYohaneslanmurid-muridéwongFarisi padhapasa,teruspadatekalantakonmarangGustiYésus: “Yagénémurid-muridéYohaneslanparaFarisipadapasa, nangingmurid-muridmuorapasa?

19GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apawong-wongingkamarmantènbisapasanalika mantènlananganakarowong-wongmau?"salawaséana mantènlanang,orabisapasa.

20Nangingbakaltumekaingdinanémantènlanangbakal kapundhutsakaingantaranéwong-wongmau,banjur padhapasaingdinaiku

21Oraanawongsiji-sijiasingnjahitklambianyaring klambisinglawas,nangingsinganyarsingisinébakal ngrusaksinglawas,lansuwèkésayatambahparah

22Lanoraanawongsingnglebokakéangguranyar menyanggendullawas,supayaangguranyarbakalnyuwek gendul,lananggurtumpah,langendulbakalrusak, nangingangguranyarkududilebokakeinggendulanyar

23IngdinaSabatPanjenenganétindakliwatpategalan gandum;lanparasakabatéwiwit,nalikapadhalunga,mèlu gandum

24Wong-wongFarisiterustakonmarangGustiYésus: “Lah,kenèngapawong-wongkuwipadanglakoniapasing oraditindakkéingdinaSabat?

25Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apakowédurungtaumacaapasingditindakakédéning Dawud,nalikabutuhlankeluwen,lanwong-wongsing padhandhèrèkaké?"

26KepriyédhèwèkélumebuingPedalemanéAllahnalika jamanéImamAgungAbyatar,lanmanganrotisesaosan, singorakenadipangan,kajabakanggoparaimam,lanuga diparingakémarangwong-wongsingpadhandhèrèkaké?

27Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Sabbatikudigawékanggomanungsa,dudumanungsa kanggodinaSabat.

28MulanéPutraningManungsaikuugaGustinédinaSabat

BAB3

1GustiYésusterusmlebunangsinagukmenèhlaning konoanawongsingtanganegaring.

2Wong-wongpadhangati-ati,apaPanjenenganébakal nambaniwongingdinaSabat;supayapadhanyalahake Panjenengane.

3GustiYésusterusngomongmarangwongsingtangané garing:“Ngadega!”

4Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "ApadiparengakénindakakékabecikaningdinaSabat, utawanindakaképiala?"kanggonylametakeurip,utawa mateni?Nangingpadhameneng.

5BarengPanjenenganémirsaniwong-wongmaukanthi nepsu,sedhihamargaatinéwong-wongmau,banjur ngandikamarangwongmau:"Tanganmuathungna!" Tanganédiuluraké,lantanganéwaraskayatangansijiné 6Wong-wongFarisibanjurpadhametu,lansanalikaiku padharembugankarowong-wongHérodiansnglawan Yésus,kepriyéanggonéarepnyirnakakéPanjenengané

7NangingIdaHyangYesusmiwahparasisianIdanelunga kasagara

8LansakaYérusalèm,sakaIduméalansakasabrangé Yarden;Wong-wongingsakubengéTiruslanSidon,wong akèh,padhakrungubabkangkatindakakédéning Panjenengané,banjurpadhasowaningngarsané

9Panjenenganébanjurngandikamarangparasakabaté, supayaanapraucilik,margasakaakèhéwongakèh, supayaPanjenenganéajangantingempet

10AmargaPanjenenganéwisnyarasakéwongakèh;nganti padhadhesek-dhesekndemekPanjenengane,sakehewong kangnandhangwewelak

11Lanroh-rohnajis,nalikapadhandelengPanjenengané, padhasumungkemanaingngarsanelannguwuh-uwuh, "PanjenenganpunikaPutraningAllah"

12GustiYésusterusngongkonwong-wongmausupaya ajapadangerti.

13Panjenenganébanjurminggahinggununglannimbali sapasingdikarepaké,banjurpadhasowaningngarsané

14Panjenenganénulimilihwongrolas,supayapadha bebarengankaroPanjenengané,lansupayapadha dikongkonmartakaké.

15Lannduwènipangwasanambanilelaralannundhung sétan

16SimonbanjurdijenengiPétrus;

17YakobusanakéZébédéuslanYohanesseduluré Yakobus;Wong-wongmaudijenengiBoanerges,tegesé: Anak-anakgludhug.

18Andréas,Filipus,Bartoloméus,Matius,Tomas, YakobusanakéAlféus,TadéuslanSimonwongKanaan

19LanYudasIskariot,singugangulungakéPanjenengané, lanpadhamlebuingomah

20Lanwongakehpadhangumpulmaneh,ngantipadha orabisamanganroti.

21Barengkanca-kancanépadhakrungubabiku,banjur padhametuarepnyekelPanjenengané,amargapadha kandha,"Dhewekeorasah."

22ParaahliTorètkangpadhatekasakaYérusalèmpadha kandha,"PanjenenganékepanjinganBèlzebul,lan Panjenenganénundhungisétanmargasakapanggedhéning sétan"

23Panjenenganébanjurnimbaliwong-wongmaulan ngandikanganggopasemon,"KadospundiIblissaged nundhungIblis?"

24Nèksakwijinékrajankuwipecah,Kratonékuwiora bakallestari.

25Lannèkanaomahsingpecah,omahkuwioraisatetep 26NèkSétannglawanawakédéwélanmèlu-mèlu,wong kuwiorabisatahan,nangingwisentèk-entèké.

27Oraanawongkangbisalumebuingomahewongrosa lanngrampasbarangdarbeke,kajabawongkangrosamau banjurditalenidhisik;banjurbakalngrusakomahe.

28SatemenéAkupituturmarangkowé:Sakabehingdosa bakaldiapuramarangparaputraningmanungsa,lan panyenyamahkangbakalpadhanyenyamah.

29NangingsingsapanyenyamahmarangRohSuci,ora bakaldiapura,nangingkenapaukumansinglanggeng.

30Amargapadhakandha,"Dhewekekepanjinganroh jahat"

31Ingkonoparasadulurlanibunépadhateka,ngadeging njaba,kongkonannimbaliYésus.

32Wongakèhpadhalungguhingsakiwa-tengené Panjenengané,banjurpadhamaturmarangPanjenengané, "Lah,ibumulansadulur-sadulurmuanaingnjabapadha nggolekikowé"

33Panjenenganébanjurparingwangsulan,pangandikané," Sapaibukulansadulur-sadulurku?"

34Panjenenganébanjurmirsaniwong-wongkangpadha lungguhingsakiwa-tengené,banjurngandika,"Inggihibu sahasadhèrèk-sadhèrèk-Ku!"

35AwitsapasingnglakonikersanéGustiAllah,kuwi sedulurkulananglanwadonlanibuku.

BAB4

1Panjenenganébanjurwiwitmemulangmanèhanaing sapinggiringsagaralankabehwongakehpadhaanaing pinggirsegaraingdharatan.

2Panjenenganébanjurparingpiwulangbabakèhmarang wong-wongmaunganggopasemon

3Rungokna;Lah,anasingnyebarnyebarnyebar

4Nalikalaginyebar,anasingtibaingpinggirdalan,lan manuk-manukingawang-awangpadhatekalannumpes.

5Anaugasingtibainglemahsingwatu-watu,singlemahé oraakèhlansanalikaikuthukul,amargaoraambane lemah.

6Nangingbarengsrengéngéwiswungu,dadigaringLan amargaoraanaoyod,banjurgaring

7Anasingtibaingantaranéeri,lanerimauthukulnganti mati,ngantiorametuwohé

8Lanliyanetibainglemahapik,lanmetokakéwohsing thukullansayaakeh;lannglairake,anasingtelungpuluh, anasingsawidak,lananasingsatus

9Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Sapasingduwékupingkanggongrungokake, ngrungokna"

10NalikaPanjenenganépiyambakan,parasakabatérolas padhatakonmarangPanjenenganébabpasemonmau.

11Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kowépadhakaparingankawruhbabwewadining KratonéAllah,nangingmarangwong-wongkanganaing njaba,ikukabèhkatindakakénganggopasemon

12Supayapadhandeleng,nangingoraweruh;lankrungu padhakrungu,nangingorangerti;supayaajapadha mratobat,landosanebakaldiapura

13Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apakowépadhaorangertipasemoniki?"Lahkapriyé kowébisangertisakèhépasemon?

14Singnyebarnyebarpangandika

15Lanikiwong-wongingpinggirdalan,ingngendi pangandikanyebar;Nangingbarengpadhakrungu,Iblis enggaltekalannyopotpangandikakangkasebaringatiné

16Lanikiugasingdisebaringlemahwatu;kang,nalika padhakrungupangandika,enggalnampakarobungah;

17Lanoranduwéoyodingawakédhéwé,mulanétetep mungsedhela.

18Lanikisingdisebaringeri;kayatakrungutembung, 19Lankeprihatinaningdonyaiki,lancidranekasugihan, lanpepénginaningbarang-barangliyasingmlebu,nyenyet pangandikané,temahanorametokakéwoh

20Lanikisingdisebaringlemahapik;kangpadha ngrungokaképangandikané,banjurnampanilanmetokaké woh,anasingtikeltelungpuluh,anasingtikelsawidak, anasingtikelsatus

21Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apadigawadiyankanggodilebokakeingngisorgantang utawaingngisoramben?"lanorakanggonyeteling candlestick?

22Awitoraanabarangsingndheliksingorabakal kacethakaké;lanoraanabarangsingdidhelikake,nanging bakaltekaingluarnegeri

23Nèknduwékupingkanggongrungokké,ngrungokké

24Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Padhangati-atiapasingkokrungu:kanthiukuranapa singkoklakoni,ikubakaldiukurkanggokowé;

25Awitsapasingnduwé,bakaldikèki,lansingoranduwé, malahsingdiduwènibakaldijupuk.

26GustiYésusterusngomong:“KratonéGustiAllah kuwikayawongsingnyebarwijiinglemah

27Lankuduturulantangirinawengi,lanwijibakalthukul lanthukul,orangerticarane

28Amargabumimetokakéwohédhéwé;kawitanlading, banjurkuping,sawisejagunglengkapingkuping

29Nangingnèkwohéwismetu,dhèwèkélangsung nglebokkéarit,awitwisteka.

30Panjenenganébanjurngandika,"KratonéAllahpadha areppadhakaroapa?"utawakaroapambandhingake?

31Ikukayawijisawi,sing,nalikadisebaringbumi,luwih sithiktinimbangkabehwijisinganaingbumi

32Nangingbarengwiskasebar,banjurthukullandadi luwihgedhetinimbangkabehtetuwuhan,lanthukulpangpangekanggedhesupayamanuk-manukingawang-awang padhamanggonanaingsangisoringayang-ayangane

33Lannganggopasemonakehsingkayamengkono, Panjenenganéparingpangandikamarangwong-wongmau, kayasingbisadirungokaké

34NangingtanpapasemonPanjenenganéorangandika marangwong-wongmau;

35Ingdinaiku,barengwissoré,Yésuskandhamarang wong-wongmau,"Ayopadhanyabrang."

36Sakwiséwongokèhmaudikongkonlunga,GustiYésus terusdigawanangprauLanugaanakapalcilikliyanekaro dheweke.

37Banjuranapraharagedhe,lanombakenempuhprau ngantikebak

38GustiYésusterusturuinggulingingmburinéprau.

39Panjenenganébanjurwungulanndhawuhiangin,sarta ngandikamarangsagara,"Tenang!Anginebanjurleren, banjurdadiayembanget.

40Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Yagénékowépadhawedi?Kowékokorapretyaya?

41Wong-wongpadawedibangetlanpadatakonmarang sakpada-pada:“Wongikisapa,dénéanginlansegara padhamanutmarangPanjenengané?

BAB5

1Banjurpadhanyabrangingsabrangingsagara,ingtanahe wongGadara

2BarengPanjenenganéminggahsakaingprau,banjurana wongkangkasurupanrohjahatsakaingpasaréan

3Kangmanggonanaingkuburan;lanoraanawongsijisijiakangbisanangkepPanjenengane,sanadyannganggo rante.

4Amargawiskerepdiikatnganggoblenggulanrante, rantedicopotlanblenggunedicegat,lanoraanawongsijisijiakangbisanikungidheweke

5Lanrinawengitansahanaingpagununganlaning pasarean,nguwuh-uwuhlannyuwil-nyuwilawakenganggo watu

6NangingbarengweruhGustiYésussakakadohan,banjur mlayunyembahmarangPanjenengané.

7Lanpadhanguwuh-uwuhkanthiswarasora,"Apa urusankukarokowé,dhuhYésus,PutraningAllahKang

Mahaluhur?"AkusupaoskowédemiAllah,supayakowé ajanyiksaaku.

8AmargaPanjenenganéngandikamarangPanjenengané," Hehrohnajis,metusakawongiku!"

9GustiYésusterustakon:“Sapajenengmu?Atur wangsulane,pangandikane:“NamakulaLegion,awitkula kathah

10Panjenenganébanjurnyuwunbangetmarang Panjenengané,supayawong-wongmauajadidhawuhi lungasakaingkono

11Ingsacedhakegunungingkonoanababi-babising padhamangan

12Kabèhsétan-sétanpadhanyuwunmarangPanjenengané, pangandikané,"Kulamugikarsaamlebetingbabi-babi wau,supadoskulasamilumebetingbabi-babipunika"

13BanjurYésusnglilaniwong-wongmau.Dhemit-dhemit maubanjurpadhametulanmlebuingbabi-babimau,lan sapi-sapimaupadhamlayubanter-bantermudhuning jurangmenyangingsagara,(kira-kiraanarongewu);

14Wong-wongsingpadhamanganbabi-babimaubanjur padhamlayulannyritakakébabikuanaingkuthalaning désa-désa.Lanpadhametukanggondelengapasingwis rampung

15Wong-wongmaupadhasowaningngarsanéGusti Yésuslanweruhwongkangkapanjingansétan,kang kepanjinganlegiun,lagilungguh,salinlanwaras,banjur padhawedi

16Wong-wongsingweruhlelakonkuwiterusngomongké babkelakuanéwongsingkesurupansétanlanbabbabibabimau

17Wong-wongmaubanjurpadhandedongamarang Panjenengané,supayalungasakaingtanahkono 18Barengwisminggahingprau,wongkangkapanjingan sétannyuwunsupayaPanjenenganénunggilkaroYésus. 19NangingGustiYésusoranglilaniwongé,nanging dipangandikani,"Kowémulihamenyangomahékancakancamu,lancritaknamarangwong-wongmau,apasing wisditindakakédéningGustimarangkowélanwelas-asihé marangkowé"

20Panjenenganébanjurmangkatlanwiwitmartakakéana ingDékapolis,babapasingwisditindakakédéningYésus marangdhèwèké,lankabèhwongpadhagumun

21NalikaYésusnyabrangmanèhkanthipraumenyang sabrang,akèhwongkangpadhanglumpuk,lan Panjenenganéanaingsacedhakesagara

22Lan,lah,anasalahsijisakapangarepingpapan pangibadah,jenengYairus;Barengweruhwongmau, banjursumungkemingsampéyané.

23LannyuwunbangetmarangPanjenengané, pangandikané,"Anakkuwadonsingisihcilikwisarepmati landhewekebakalurip

24GustiYésusterusmèluwongé.Wongakèhpadha ngetutakéPanjenenganélanngebakiPanjenengané 25Lananawongwadonsinglarametugetihérolastaun

26Lanwisnandhangsangsaraakehsakaakehdokter,lan wisngentekakekabehduweke,nangingorawarasapa-apa, malahsayatambahparah.

27BarengkrungubabGustiYésus,wongwadonmau banjurnyedhakiwongakèhingburilanndemèkjubahé Yésus.

28Amargadhewekekandha,"Yenakumungndemek sandhangane,akubakalwaras"

29Sanalikasumberinggetihedadigaring;landheweke rumangsawiswarassakapageblug.

30GustiYésusenggal-enggalpirsaingsariranédhéwéyèn anakautamankangmetusakaPanjenengané,banjur mingeranaingsatengahingwongakèhlanngandika," Sapasingndemèksandhanganku?"

31ParasakabatépadhamaturmarangPanjenengané, "Kowémirsaniwongakèhpadhangempet-empetaké Panjenengané,lanPanjenenganbanjurtakon:Sapasing ndemèkAku?"

32GustiYésusterusmirsanimubeng-mubengkanggo ndelokwongwadonsingnglakonibabkuwi

33Nangingwongwadonmaukanthiwedilangumeter, amargangertiapasingwiskelakonanaingdheweke, banjurmaranilansujudanaingngarsanelannyritakake kabehsingbener.

34Panjenenganébanjurngandikamarangwongwadon mau:"Inggih,imanpanjenengansampunmitulungi panjenengan;lungaakanthitentremlanwarassaka pageblugmu

35NalikaPanjenenganéisihngandika,anawongsawatara sakaingomahépanggedhéningpapanpangibadahkang padhamatur,"Anakmuwismati

36BarengGustiYésusmidhangetpangandikakang kapangandikakaké,Panjenenganébanjurngandikamarang panggedhéningpapanpangibadah,"Ajawedi,mung pracayaa"

37PanjenenganéoranglilaniwongsijiwaémèluYésus, kajabaPétrus,YakobuslanYohanes,seduluréYakobus

38GustiYésusterustekanomahépenggedénésinagogé, weruhwong-wongsingpadanangislansesambatbanget.

39Barengwismlebu,Panjenenganéngandikamarang wong-wongmau,"Yagénékowépadhaributlannangis?" bocahwadonikuoramati,nangingturu.

40Wong-wongmaupadhanggeguyuPanjenengané Nangingsakwiséwong-wongmaudikongkonmetu, bapakélanibunébocahwadonmaulanwong-wongsing padhandhèrèkaké,banjurlumebuingpanggonanebocah wadonmau

41GustiYésusterusnyekeltanganébocahwadonkuwilan ngomong:“Talitacumi;tegesé:Bocah,Akupitutur marangkowé,tangia

42Sanalikaikubocahwadonmaubanjurtangilanlumaku; amargaumurewisrolastaunLanpadhagumunbanget

43GustiYésusterusngongkonwong-wongkuwiajapada ngerti.landhawuhsupayadiwenehipanganan.

BAB6

1Panjenenganébanjurtindaksakaingkonolanmenyang ingnagaranédhéwé;lanparasakabatépadhandhèrèkaké Panjenengané.

2BarengdinaSabatwustekan,Panjenenganéwiwit memulanganaingpapanpangibadah,lanakèhwongkang padhangrungokakéPanjenenganépadhagumun, pangucapé,"Wongikidarbésakangendi?"Lan kawicaksananapasingdiparingakemarangPanjenengane, ngantimujijat-mujijatsingkayamangkonoikuditindakake deningastane?

3Apaikidudutukangkayu,anakéMaria,seduluré Yakobus,Yosès,YudaslanSimon?lanapaorasadulur-

sadulureanaingkene?Lanwong-wongmaupadhagelo marangPanjenengané.

4NangingYésusngandikamarangwong-wongmau," Nabiikuoradiajèni,nanginganaingnegaranédhéwélan ingantaranékulawarganélaningomahédhéwé."

5IngkonoPanjenenganéorabisanindakakémujijat, kajabamungnumpangiastamarangwonglarasawataralan nyarasakéwong-wongmau.

6GustiYésusnggumunmergaorapretyayaPanjenengané banjurngubengidésa-désa,memulang

7Panjenenganébanjurnimbalisakabatérolas,lanwiwit ngutuswongloro-lorone;landiparingipanguwasanglawan roh-rohjahat;

8Lanpadhadidhawuhisupayaoranggawaapa-apaing perjalanan,kajabamungteken;oraanatas,oraanaroti,ora anadhuwitingdompete.

9Nangingnganggosandal;lanoranganggoklambiloro 10Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ingngendiwaékowélumebuingsawijiningomah, manggonaingkonongantikowélungasakakono"

11Lansapawaésingoranampanikowélanora ngrungokkékowé,samangsakowélungasakakono, ketyepnalebusinganaingsangisoresikilmukanggo paseksitumrapwong-wongmauSatemenéAkupitutur marangkowé:Ingdinapangadilanbakalluwihènthèng tumrapSodomlanGomorakatimbangkarokuthaiku 12Wong-wongmaunulipadhametulanmartakakéyèn wong-wongkudumratobat.

13Lanpadhanundhungdhemitakeh,lannjebadikaro lengaakehwonglara,lannambaniwong-wongmau 14LanSangPrabuHérodèskrungubabPanjenengané; (amargajenengéwissumebar:)banjurngandika,"Yohanes Pambaptiswiswungusakaingantaranewongmati, mulanéanamukjijat-mukjijatanaingPanjenengané."

15Liyanépadhakandha,"IkuÉlia"Anamanehkang kandha,"Ikunabi,utawakayasalahsawijiningnabi"

16NangingnalikaHérodèskrungubabiku,banjur ngandika,"IkuYohanes,singdakpenggalsirahé:wis wungusakaingantaranewongmati"

17MergaHérodèsdhéwésingngongkonYohanesnyekel YohaneslandipenjaramergaHérodias,garwanéFilipus, seduluré

18AwitYohaneswisngomongmarangHérodès,"Kowé oraparengnduwébojonésedulurmu"

19MulanéHérodiasmèlunglawanYésus,mulanéarep dipatèni.nangingdhewekeorabisa:

20MergaHérodèswedimarangYohanes,mergangerti nèkYohaneskuwiwongbenerlansuci,mulanéDèkné terusnjagadèknéLannalikakrunguPanjenengané, Panjenenganénindakakéakèhprakara,lankrungu Panjenenganékanthibungah

21Barengwistekandinakangtrep,nalikaHérodèsing dinawiyosanénganakakébujanakanggoparapanggedhé, parapanggedhélanparapanggedhéingtanahGaliléa 22BarengputrinéHérodiasmaulumebulannjogèd,lan gawérenaningHérodèslanwong-wongsingpadha lungguhbebarengankaroPanjenengané,SangPrabubanjur ngandikamarangbocahwadonmau,"Nyuwunamarang Akuapawaésingkokkarepaké,akubakalmaringikowé" 23Panjenenganébanjursupaosmarangwongwadonmau, "ApawaesingkokjalukmarangAku,ikubakal Dakparingakémarangkowé,ngantisaparonekarajanku"

24Wongwadonmaubanjurmetulanmaturmarangibuné, "Apasingarepdaksuwun?"Wongwadonmaubanjur ngandika,"SiranéYohanesPembaptis"

25Wongwadonmaubanjurenggal-enggallumebuing ngarsanéSangPrabusartanyuwun,pangandikané,"Aku kepéngin,supayakowélangsungmènèhisirahéYohanes Pembaptisnganggowadhah"

26SangPrabubanjursedhihbanget;nangingmargasaka supaos,lanmargasakawong-wongkanglenggahkaro Panjenengané,Panjenenganéorabakalnolakdheweke

27SangPrabuenggal-enggalutusanprajurit,landhawuh supayasirahedigawa

28Sirahédigawamenyangwadhahlandiwènèhaké marangbocahwadonmau

29Barengparasakabatépadhakrungubabiku,banjur padhatekanjupuklayonéGustiYésuslandisarèkakéing kuburan

30Pararasulbanjurpadhanglumpukanaingngarsané GustiYésuslannyritakakésamubarangkabèh,apakang wuspadhadilakonilanapakangwuspadhadiwulangaké

31Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ayopadhamranamenyangpanggonankangsepi,lan ngasosadhela:amargaanaakèhwongsingpadhatekalan padhalunga,lanpadhaoraanawektuluangnganti mangan."

32Lanpadhamangkatmenyangpanggonansepinumpak praupiyambak

33Wong-wongweruhwong-wongkuwilunga,lanokèh wongsingwanuhmarangDèkné,mulanéterusmlaku mlakusakasakèhékutha,ndhisikiwong-wongmaulan padanglumpuk.

34BarengYésusmetusakaingkono,mirsawongakèh, mulanémelasibangetmarangwong-wongmau,amarga padhakayawedhuskangoraduwépangon.

35Barengwisawan,parasakabatépadhasowaning ngarsanélanmatur:"Panggonanikisepi,lanwektunéwis suwé.

36Wong-wongmaudikongkonlungamenyangdésa-désa ingsakiwa-tengenélaningdésa-désa,tukurotikanggo awakédhéwé,amargapadhaoraduwéapa-apa.

37Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, PadhawènèhanamanganWong-wongmaupadhamatur marangPanjenengané,"Punapakulabadhétumbasroti kalihatusdinarsahadipunparingimangan?"

38Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kowépadhaduwérotipira?"lungalanndeleng.Lan nalikapadhangerti,padhamatur:Lima,lanloroiwak

39GustiYésusterusngongkonwong-wongpadanjagong nangsuketijorombongan

40Lanpadhalungguhingbaris,atusan,lanseket

41Sawisénjupukrotilimalaniwakloromau, Panjenenganétumengainglangitlanmberkahi,banjur nyuwil-nyuwilrotimaulandiparingakémarangpara sakabatésupayaditataingngarepIwakloromaubanjur diedum-edummarangwong-wongmau

42Kabehpadhamanganngantiwareg

43Wong-wongmaupadhanglumpukakéturahanérolas wakullaniwak-iwakmaukebak

44Lansingpadhamanganrotiikuwataralimangewu wong.

45SakwisékuwiGustiYésusterusngongkonmuridmuridémunggahprau,ndhisikinangsebrangnang

Bètsaida,sakwiséDèknéngongkonwong-wongkuwi lunga.

46Sakwisémurid-muridédikongkonlunga,GustiYésus terusbudalnanggunungarepndonga.

47Barengwissoré,praunéwisanaingtengahésagara,lan Panjenenganépiyambakananaingdharatan

48Panjenenganémirsawong-wongpadharekasandayung; awitanginémaraniwong-wongmau,lankira-kirajam4 bengiPanjenenganémaraniwong-wongmau,mlaku-mlaku ingsandhuwurésagara,arepnyabrangwong-wongmau

49NangingbarengweruhPanjenenganélumakuing sandhuwurésagara,padhangirayènikumemedi,banjur padhabengok-bengok:

50AmargawongkabèhpadhaweruhPanjenengané,banjur padhatrenyuhLanlangsungngandikakarowong-wong mau,lanngandikamarangwong-wongmau,padha dikuwataké,ikiAku;ajawedi

51GustiYésusterusminggahingprauanginémandhek, lanwong-wongpadhagumunbangetlangumun.

52Wong-wongkuwioranggatèkkémukjijatérotikuwi, awitatinéwismantep

53Barengwispadhanyabrang,padhatekaningtanah Genesarèt,banjurnyabrangingpasisir

54Barengpadhamangkatsakaingprau,banjurpadha wanuhmarangPanjenengané.

55Wong-wongsinglarakuwiteruspadamlaku-mlaku nangsakkiwa-tengenékono

56Nangendiwaésingdileboni,ingdésa-désa,utawaing kutha-kutha,utawaingdésa-désa,wong-wongpadha nyèlèhakéwonglaraanaingdalan-dalan,lannyuwun supayabisandemèkmungpinggiringjubahé;

BAB7

1Banjurwong-wongFarisilanahliTorètsawatarasaka Yérusalèmpadhanglumpuk

2Barengpadhaweruhmurid-muridésawetaramanganroti nganggotangannajis,tegeséorawisuhtangan,banjur padhanesu

3AmargawongFarisilanwongYahudikabeh,kajaba padhawisuhtanganasring,oramangan,amargapadha netepitradhisiparaleluhur

4Lanyenpadhatekasakapasar,kajabawisuh,padhaora manganLanisihakèhprekara-prekaraliyanésingpadha dicekel,kayangumbahmangkok,kuwali,wadhahtembaga lanmeja.

5ParaFarisilanahliTorètbanjurpadhatakonmarang Panjenengané,"YagénéparasakabatPanjenenganora padhanglakonitradhisiparaleluhur,nangingpadha manganrotitanpawisuhtangan?"

6Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "SatemenépamedharwangsitYésayababkowé,wong lamis,kayakangkatulisan,'BangsaikingajeniAku nganggolambé,nangingatinéadohsakaAku'

7Nangingtanpagunawong-wongpadhanyembahmarang Aku,mulangakepepakoningmanungsaminangka piwulang.

8MergakowépadhanglirwakakédhawuhéGustiAllah, kowépadhanetepitradhisimanungsa,kayangumbah kuwalilanmangkok,lanliya-liyanésingkayangonokuwi kowépadhanglakoni

9Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "PancenkowépadhanolakdhawuhéAllah,supayakowé padhanetepitradhisimudhéwé"

10SababMusangandika,"Ngajènanabapakmulan biyungmu."lan,Singsapangipat-ipatibapautawabiyunge, kudumati!

11Nangingkowépadhakandha,yènanawongkandha marangbapaknéutawabiyungé,'Kurbanan,tegesé, pisungsung,sakaapawaésingbisadadipaédahkumarang kowé;dhewekebakalbebas

12Lansampeyanorangidiniwongmanehnindakakeapaapakanggobapakutawabiyunge;

13MangkonopangandikaneGustiAllahoraanagunane margasakatradhisimu,kangpadhakoklakoni

14SakwiséDèknénimbaliwong-wongkabèh,Dèknéterus ngomong:“Kowékabèhpadarungoknalanngertia!

15Oraanabarangsingmetusakanjabamanungsa,sing mlebuingnjerowongbisanajis,nangingbarangsingmetu sakawongkuwisingnajiskémanungsa.

16Nèkènèngkupingkanggongrungokké,ngrungokké

17NalikaPanjenenganélumebetingomahsakawongakèh, parasakabatépadhatakonmarangPanjenenganébab pasemonmau

18Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apakowéiyapadhaorangerti?Apakowépadhaora sumurup,yènsamubarangkangmetusakanjabakang lumebuingmanungsa,ikuorabisanajisakéwong?

19Amargaikuoralumebuingatine,nangingingweteng, lanmetumenyangwadhah,ngresikikabehpanganan?

20Panjenenganébanjurngandika,"Apakangmetusaka ingmanungsa,ikukanggawénajiswong."

21Awitsakaingnjero,sakaatinémanungsa,anapikiran singala,lakujina,lakujina,matèniwong,

22Maling,srakah,duraka,cidra,hawanafsu,mripatkang ala,pitenah,gumunggung,bodho

23Kabèhpialakuwiasalésakanjerolannajiskémanungsa

24SakaingkonoPanjenenganénulijumenenglantindak menyangtlatahékuthaTiruslanSidon,banjurlumebuing sawijiningomah,lankarsanéoraanawongkangngerti, nangingorabisandhelik.

25Mergaanawongwédok,singanakéwadonkesurupan rohjahat,krungubabYésus,banjurmaranilansujuding sampéyané.

26WongwédokkuwiwongYunani,wongSirofénisiaLan dhewekenyuwunsupayaPanjenenganenundhungdhemit sakaanakewadon.

27NangingGustiYésusngandikamarangwongwadon mau,"Ayosupayabocah-bocahwaregdhisik,amargaora pantesnjupukrotikanggoanak-anakelandiuncalake marangasu"

28Wangsulanewongwadonmau,"Inggih,Gusti,nanging asu-asuingsangisoremejapadhamanganremahanebocahbocah"

29Panjenenganébanjurngandikamarangwongwadon mau,"Mulané,lungaa!Sétanwismetusakaanakmu 30Barengwistekaningomahé,tinemusétanwismetu,lan anakéwadonglethakakeningpaturon.

31Lanmaneh,sakaingwilayahTiruslanSidon,menyang SegaraGalilea,liwattengahwilayahDecapolis

32Wong-wongmauterusnggawawongbudheglanbisu. lanpadhanyuwunsupayanumpangiastanemarang dheweke

33Panjenenganébanjurnyimpangsakaingantaranéwong akèh,nulinglebokakédrijinéingkupingé,banjurngidoni lanndemèkilaté;

34Panjenenganénulitumengaingswarga,banjurnggresah, sartangandikamarangPanjenengané,"Efata,tegesé: Mbukak!"

35Sanalikakupingékabukak,lanilatékenthel,lan ngomongkanthicetha.

36GustiYésusterusngongkonwong-wongkuwiaja ngomongmarangsapa-sapa

37Wong-wongpadhanggumunbanget,pangucapé, "Panjenenganénindakakésamubarangkabèhkanthibecik

BAB8

1Nalikasamanawongakehbangetlanpadhaoraduwe apa-apa,mulaneGustiYesusnimbaliparasakabatesarta ngandika:

2Akuwelasmarangwongakeh,amargasaikiwistelung dinakaroakulanoraduweapa-apa

3Manawawong-wongmaupadhaSunulungakemenyang omahedhewe-dhewekanthipasa,mesthipadhasemaput anaingdalan,amargaanawongkangpadhatekasakaadoh

4ParasakabatépadhamangsulimarangPanjenengané, "Kadospunditiyangingkangsagedmaremakenrotiwonten ingara-arasamunpunika?"

5GustiYésusterustakon:“Kowépadanduwérotipira? Wong-wongmaupadhamatur,"Pitu."

6GustiYésusterusngongkonwong-wongpadalinggihing lemahnulidiparingakemarangwongakeh

7Lanpadhaduwesawetaraiwakcilik:lanbanjur mberkahi,landhawuhkanggongaturugakanggowongwongmau

8Wong-wongmaubanjurpadhamanganngantiwareg, turahaneturahanediklumpukakepitungkranjang

9Wong-wongsingpadhamangankira-kirapatangèwu, banjurdikongkonlunga.

10SakwisékuwiGustiYésusterusnumpakpraukaro murid-muridéterusbudalnangbawahDalmanuta

11Wong-wongFarisibanjurpadhamaraniGustiYésuslan padhatakon-tinakonkaroPanjenengané,nyuwun pratandhasakaswarga,kanggonyobaPanjenengané

12Panjenenganébanjurnggresahjerolanngandika," Yagénéwong-wongikipadhagolèkpratandha?Satemené Akupituturmarangkowé:Oraanapratandhamarang wong-wongiki.

13Panjenenganébanjurnilarwong-wongmau,nuli minggahingpraumanèh,tindakmenyangsabrang.

14Saikiparasakabatpadhalalioranggawaroti,laning praupadhaoraduweluwihsakasijiroti

15Panjenenganébanjurparingpiwelingmarangpara sakabat,pangandikané,"Padhadiwaspada,ajanganti raginéwongFarisilanragiHérodès"

16Wong-wongmaupadharembugan,pangucapé,"Iki amargakitapadhaoraduwéroti"

17BarengYésuspirsa,banjurngandikamarangwongwongmau,"Yagénékowépadharembugan,mergakowé oraduwéroti?"kowedurungngertilandurungngerti? atimuapadurungatos?

18Apakowépadhaduwémripat,oraweruh?landuwe kuping,apaorakrungu?lanapakowéoraéling?

19Nalikaakunyuwil-nyuwilrotilimakanggowong limangewu,pintenwakulkebakisiturah-turahmu?WongwongmaupadhamaturmarangPanjenengané,"Rolas"

20Lannalikapitungkanggopatangewu,pintenwakul kebakingrecehansampeyanngumpulake?Wong-wong maupadhamatur,"Pitu"

21GustiYésusterusngomong:“Kowékokorangerti?

22GustiYésusterustekanBètsaida.lanpadhanggawa wongwutamarangwong,lannyuwunsupayandemek wong

23GustiYésusterusnyekeltanganéwongwutakuwilan digawametusangkakutalannalikaPanjenenganéngidoni mripaté,lannumpangiastamarangPanjenengané, Panjenenganébanjurndanguapadhèwèkéweruhapa-apa

24Panjenenganébanjurtumengalanngandika,"Aku weruhwongmlaku-mlakukayawit-witan."

25SawiséikuPanjenenganénumpangiastamanèhing mripaté,banjurnjalariwongmautumenga,temahwaras, lanbisandelengsabenwongkanthicetha.

26Panjenenganénulingutuswongmaumenyangomahé, pangandikané,"Ajamenyangkuthalanajanyritakaké marangsapawaéingkutha."

27GustiYésuslanparamuridélungamenyangkuthakuthaKaisaréaFilipi,laningdalantakonmarangpara sakabaté,"Kandhanéwong-wong,Akuikisapa?"

28Wangsulanéwong-wong:"YohanesPembaptis"lan liyane,Salahsijisakanabi

29Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Nangingmiturutkowé,Akuikisapa?"Pétrusbanjur mangsuli,"PanjenenganpunikaSangKristus"

30GustiYésusterusngongkonwong-wongkuwiaja ngomongmarangsapa-sapababPanjenengané

31Panjenenganébanjurwiwitmemulangmarangwongwongmau,yènPutraningManungsakudunandhang sangsaraakèhlanditampikdéningparapinituwa,para pangarepingimamlanparaahliTorèt,banjurdipatèni,lan sawisételungdinawungumanèh.

32WongmauterusngomongterusterangLanPétrus njupukwong,lanwiwitnggegirisi

33NangingnalikaPanjenenganémingerlanmirsanipara sakabaté,PanjenenganébanjurndhawuhiPétrus, pangandikané,"Siralungaaingmburiku,Iblis!

34Sawisénimbaliwongakèhlanparasakabaté, Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau," SapawaésingarepmèluAku,nyingkurawakédhéwé, manggulsalibélanmèluAku."

35Sababsingsapaarepnylametakényawané,bakal kelangannyawané;Nangingsingsapakelangannyawane margasakaAkulanmargasakaInjil,ikubakalnylametake nyawane

36Apagunanéwong,nèkéntukdonyakabèh,nanging kelangannyawané?

37Utawaapasingkududiwènèhkéwongkanggongijoli nyawané?

38Mulané,sapawaésingisinmarangAkulanpituturku ingantaranégenerasisinglakujinalandosaiki;Putraning ManungsaiyabakalisinmarangPanjenengane,manawa PanjenenganerawuhingkamulyaneRamanekaropara malaekatsuci

BAB9

1Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "SatemenéAkupituturmarangkowé:Ingantaranéwongwongkangpadhangadegingkénéikianasawatarakang orabakalmati,ngantipadhaweruhKratonéAllahrawuh kanthipangwasa"

2SawisénemdinaGustiYésusngajakPétrus,Yakobuslan Yohanes,nuntunmurid-muridémunggahinggunungsing dhuwurpiyambakan

3Pangagemanémancorong,putihbangetkayasalju; satemahoraanajuruwutuhingbumikangbisaputih 4NabiÉliakaroNabiMusapadhangatingalmarang wong-wongmaulanpadharembugankaroYésus

5RasulPétrusterusngomongmarangGustiYésus:“Guru, apikéawakédéwénangkéné.sijikanggokowé,siji kanggoMusa,lansijikanggoÉlia

6AmargaPanjenenganéorangertiapakangkudu diomongaké;amargapadhawedibanget.

7Banjuranamégasingngayomiwong-wongmau,lan sakamégakuwianaswarasingkandha,”IkiAnakkusing taktrésnani.

8Dumadakan,nalikapadhandelengmubeng-mubeng, padhaoraweruhwongmenèh,kajabaGustiYésuskaro piyambak.

9Nalikapadhamudhunsakainggunung,Panjenengané paringdhawuhsupayaajanyritakakémarangsapawaéapa singwispadhadideleng,ngantiPutraningManungsa wungusakaingantaranéwongmati

10Wong-wongmaupadhanetepipangandikamaulan padhatakon-tinakonapategesétangisakaingantarané wongmati

11Wong-wongmaupadhatakonmarangPanjenengané, "YagénéparaahliTorètkandhayènÉliakudurawuh dhisik?"

12Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Éliapancènrawuhdhisiklanmbalèkakésamubarang kabèh"lankepriyekatulisanbabPutraningManungsa, manawaPanjenenganekudunandhangsangsaraakehlan bakaldiremehake.

13NangingAkupituturmarangkowé:Éliapancènwis teka,lanwong-wongmauwisnindakakéapasing dikarepakédéningwong-wongmau,kayasingwisditulis babdhèwèké

14Barengwistekaningngarsanéparasakabaté, Panjenenganépirsawongakèhkangpadhangrubung,lan paraahliTorètpadharembugankarowong-wongmau

15SanalikawongkabèhpadhaweruhPanjenengané,padha gumunbanget,lanpadhamlayumaraniPanjenenganélan ngaturakésalammarangPanjenengané

16PanjenenganébanjurndangumarangparaahliTorèt, "Apakowépadhatakonmarangwong-wongmau?"

17Lansalahsijisakawongakehmangsulilanmatur, "Guru,akuwisnggawaanakku,singkepanjinganrohbisu; 18Laningngendiwaesingdicekeldheweke,dheweke nyuwek-nyuwek,landhewekembledhos,lankeroting untune,landadilemes.lanpadhaorabisa.

19Paringwangsulane,pangandikane:“He,wongkangora pracaya,ngantipirasuweneanggoningSunanaing antaramu?ngantipirasuweneanggonkunandhang sangsaramarangkowe?gawanenmarangaku

20Wong-wongmauterusdigawanangnggonéGusti Yésus.banjurambrukinglemah,lanngubengiumpluk.

21Panjenenganébanjurndangumarangbapakné," Sampeyanwispiralawaséanggonéteka?Wangsulane: Sakabocahcilik.

22Lanasringdiuncalakemenyanggenilaningbanyu, kanggonyirnakakedheweke,nangingyensampeyanbisa nindakakeapa-apa,welasanalantulungiaku.

23GustiYésusterusngomong:“Yènkowépretyaya, kabèhwongsingpretyayakuwiisawaé

24Sakwisékuwibapakébocahéterusmbengoklan ngomongkaronangis,”Gusti,kawulapitados!tulungana kawulakafir.

25BarengGustiYesusmirsayenwongakehpadhamlayumlayu,Panjenenganenulindhawuhidhemitmau, pangandikane:He,rohbisulanbudheg,Akudhawuh marangkowe,metuasakaingkono,lanajalumebuing dhewekemaneh

26Rohmaubanjurnguwuh-uwuhlannyuwil-nyuwilwong maungantimetusakaingkonosatemahakèhkangpadha ngucap:Panjenenganéwismati

27NangingGustiYésusterusnyekeltanganéwongkuwi lannangèkkébanjurjumeneng

28Barengwislumebetingomah,parasakabatépadha takonpiyambakan,"Yagénéawakédhéwéorabisa nundhungidhèwèké?"

29Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Jenisikiorabisametutanpaapa-apa,kajabakanthi pandongalanpasa"

30Banjurpadhamangkatsakaingkonolanngliwati Galiléa;landhewekeorapenginwongngerti.

31AwitGustiYésusmulangimurid-muridé,ngomong: AnakéManungsawisdipasrahkémarangtangané manungsalanbakaldipatèni.lansawisédipatèni,ing telungdinanébakaltangi

32Nangingwong-wongmauorangertiapasing diomongkékuwi,mulanépadaweditakonmarangGusti Yésus

33PanjenenganébanjurtekaningKapernaum,lannalika anaingomah,Yésusndangumarangwong-wongmau," Apasingpadhakokrembuganaingdalan?"

34Nangingwong-wongmaumenengwaé,mergaing dalanpadharembuganbabsapasingkuduunggul.

35Panjenenganébanjurlenggahnulinimbalisakabatrolas, sartangandikamarangwong-wongmau,"Sapawaésing kepéngindadiluwihdhisik,mesthidadisingpungkasan landadiabdinékabèh"

36Panjenenganébanjurnjupukbocahciliklandilebokake ingtengah-tengahéwong-wongmau,lannalikadirangkul, banjurngandikamarangwong-wongmau:

37Sapawaésingnampaanaksingkayangonokuwiatas jenengku,kuwinampaAku,lansingsapanampaniAku, kuwiduduAku,nangingsingngutusAku

38NabiYokananbanjurmangsuli,pangandikané,"Guru, kawulasamisumereptiyangingkangnundhungdhemit atasasmaPaduka,nangingbotenmèlukita,lajengkawula parengaken,awitbotenmèlukita."

39NangingGustiYésusterusngomong:“Ajakoklarang, awitoraènèngwongsingnindakkémukjijatatasjenengku, singbisangomongalamarangAku.

40Sababsapakangoranglawankita,ikuanaingpihak kita

41Sapawaésingngekèkikowéngombébanyusakgelas nganggojenengku,mergakowédadikagunganéKristus, Akupituturmarangkowé:SatemenéAkupituturmarang kowé,orabakalkelanganganjarané.

42Lansingsapanyinggungsalahsijisakabocah-bocah cilikikisingpracayamarangAku,luwihbecikdheweke digantungwatupanggilinganinggulune,banjur dicemplungakeingsagara.

43Yèntanganmudadisandhungan,kethoken,luwihbecik kowélumebuinguripkanthicacad,ketimbangkarotangan lorodibuwangmenyangneraka,inggenisingorabakal sirep

44Ingpanggonansingcacingéoramati,langeninéora sirep

45Lanmanawasikilmudadisandhungan,kethoken:luwih becikkowelumebuingurippincang,ketimbangkaro sikilmukacemplungakemenyangneraka,inggenisingora bakalsirep

46Ingpanggonansingcacingéoramati,langeninéora sirep

47Lanmanawamripatmugawesandhungan,copota:luwih becikkowelumebuingKratoningAllahkanthimripatsiji, ketimbangnganggomripatloronangingkacemplungake inggeninaraka

48Ingpanggonansingcacingéoramati,langeninéora sirep

49Awitsabenwongbakaldiuyahnganggogeni,lansaben kurbanbakaldiuyahnganggouyah.

50Uyahkuwiapik,nangingnèkuyahwisdadiasin,apa kowébakalnggawéuyah?Padhaduweuyahingawakmu, lanpadharukuna.

BAB10

1Panjenenganébanjurjumenengsakaingkonolanrawuh ingtlatahYudéaingsabrangéKaliYardèn;lankaya biyasané,Panjenenganémulangwong-wongmau.

2Wong-wongFarisiteruspadamaranangnggonéGusti YésuslantakonmarangGustiYésus:“Apaènèngwong megatbojoné?nggodhadheweke.

3Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "ApadhawuhéMusamarangkowé?"

4Wong-wongmaupadhakandha,"Musangongkonnulis layangpegatanlanmegatwongwadonmau"

5Yésusparingwangsulan,pangandikané,"Amarga wangkotatimu,Panjenenganénulisdhawuhikimarang kowé"

6Nangingwiwitwiwitaningtumitah,GustiAllahnitahaké wonglananglanwadon

7Mulanéwonglanangbakalninggalbapalanbiyungélan rumaketkarobojoné;

8Lanloro-loronebakaldadidagingsiji,mulaneoraloro maneh,nangingdadisiji

9Mulané,apasingwisdidadèkkésijikaroGustiAllah,aja ngantidipisahkémanungsa

10Anaingomahmurid-muridétakonmanèhbabbabsing padha.

11Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Singsapamegatsomahélanomah-omahkarowongliya, ikulakujinamarangwongwadoniku."

12Lannèkwongwadonmegatbojonélanrabikarowong liya,wongwadonkuwilakujina

13Banjurpadhanggawabocah-bocahcilikmarang Panjenengané,supayapadhadidemèk,lanparasakabaté banjurdidukaniwong-wongsingnggawa

14BarengGustiYesusmirsababiku,Panjenenganénepsu banget,banjurngandikamarangwong-wongmau," Karebènbocah-bocahpadhamaraniAku,lanajangalangalangi;

15SatemenéAkupituturmarangkowé:Singsapaora nampaKratonéAllahkayabocahcilik,ikuorabakal lumebuingkono

16Banjurpadhadirangkul,ditumpangiastanelan mberkahi

17NalikaPanjenenganéminggahingdalan,anawong kangmlayu-mlayulansujudingngarsanésartatakon, "Guruingkangsae,punapaingkangkedahkulalampahi, supadosangsalgesanglanggeng?"

18GustiYésusterusngomong:“Yagénékowéngarani Akuapik?oraanakangbecikkajabamungsiji,yaiku GustiAllah.

19Kowéngertipepakoné:Ajalakujina,Ajamatèni,Aja nyolong,Ajanyeksènigoroh,Ajangapusi,Ngajènana bapa-biyungira.

20PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané, "Guru,ikukabèhwisdaklakoniwiwitcilik"

21GustiYesusmirsaniwongmautresnamarangwong mau,banjurngandikamarangwongmau,"Saiki kekuranganmu:lungaa,apadarbemudodola,lanwenehono marangwongmiskin,lansampeyanbakalduwebandha ingswarga;tindakakekula

22Wongésedhihbangetkrungutembungékuwi,mulané teruslungakarosedhih,awitnduwébandhaakèh.

23GustiYesusmirsanimubeng-mubenglanngandika marangparasakabate,"Pancenangelbangetyenwong sugihlumebuingKratoningAllah!

24Parasakabatpadhagumunbangetmarangpangandikané NangingYésusparingwangsulanmanèh,pangandikané: “He,bocah-bocah,angèléwongkangngendelaké kasugihanlumebuingKratonéAllah!

25Luwihgampanguntalumebuingbolonganingdom tinimbangwongsugihlumebuingKratoningAllah.

26Wong-wongmaupadhagumunbanget,lanpadha rerasanan,"Yènmangkono,sapakangbisakapitulungan rahayu?"

27GustiYesusmirsaniwong-wongmaubanjurngandika, "Kanggomanungsaikumokal,nangingorakanggoGusti Allah,amargaingGustiAllahsamubarangkabehbisa."

28PétrusbanjurngandikamarangPanjenengané,"Lah, akupadhaninggalkabèhlanndhèrèkakéPanjenengan."

29GustiYésusterusngomong:“SatemenéAkupitutur marangkowé:Oraanawongsingninggalomah,utawa sedulurlanang,utawasedulurwédok,utawabapaké,utawa ibuné,utawabojo,utawaanak,utawatanah,margasaka AkulanInjil,

30NangingingwektuikiPanjenenganébakaltampatikel satus,omah,sadulurlanang,sadulurwadon,ibu,anaklan lemah,kanthipanganiaya;laningdonyasingbakalteka uriplanggeng.

31Nangingakèhwongsingwiwitanbakaldadipungkasan; lanpungkasanpisanan

32LanpadhaanaingdalanmunggahmenyangYerusalem; GustiYesustindakanaingngarepewong-wongmauLan nalikapadhamèlu,padhawediPanjenenganébanjur

nimbalisakabatrolasmanèh,sartawiwitnyritakakéapa kangbakalkelakontumrapPanjenengané.

33Pangandikané,"Lah,kitapadhamenyangYérusalèm; lanPutraningManungsabakalmasrahakémarangpara pangarepingimamlanmarangparaahliTorèt;lanbakal diukumpati,lanbakalmasrahakémarangbangsa-bangsa liya

34Wong-wongmaubakaldipoyoki,digebugi,diidonilan dipatèni,laningtelungdinanéPanjenenganébakaltangi menèh

35YakobuslanYokanan,anakéZébédéus,padhasowan ingngarsanéYésus,matur:"Guru,kawulasamikepéngin supadosPadukanindakakenpunapaingkangkawula suwun"

36Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apasingpadhaarepdaktindakakékanggokowé?"

37Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Kawulamugikarsaalenggah,ingkangsatunggalwonten ingtengenPaduka,laningkangsatunggalingkiwaPaduka, wonteningkamulyanPaduka"

38NangingGustiYésusterusngomongmarangwongwong:“Kowéorangertiapasingmbokjaluk.lankabaptis karobaptissingakukabaptis?

39Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Kulasaged."Yésusbanjurngandikamarangwong-wong mau,"Kowébakalpadhangombésakatuwungsingbakal Dakunjuk;lankarobaptissingAkudibaptiskaro sampeyanbakalkabaptis.

40Nanginglungguhingsisihtengenlankiwaku,ikududu kagunganku;nangingbakaldiwènèhakémarangwongsing wisdicawisaké.

41Barengwongsepuluhpadhakrungubabiku,banjur padhanepsumarangYakobuslanYohanes

42NangingGustiYesusnimbaliwong-wongmaulan ngandikamarangwong-wongmau,"Kowepadhasumurup, yenwong-wongkangkaanggepnguwasanibangsa-bangsa liyaikupadhanguwasaniwong-wongmau;lanpara panggedhepadhanindakakepanguwasamarangdheweke 43Nangingorabakalkelakoningantaramu,nangingsing sapakepéngindadigedhéingantaramu,dadiapeladènmu.

44Lansapasingarepdadipangarep,kududadiabdiné kabèh

45AwitPutraningManungsarawuhorasupayadiladèni, nangingkanggongladènilanmasrahakényawanédadi tebusankanggowongakèh

46BanjurpadhatekaningkuthaYerikho,lannalika PanjenenganetindaksakaingYerikhokaroparasakabate lanwongakeh,BartimeusbinTimeuswutalungguhing pinggirdalanngemis

47BarengkrunguyènikuYésussakaNasarèt,banjur nguwuh-uwuh,"Yésus,PutranéDawud,melasiaku!"

48AkèhwongsingngongkonnèkDèknémenengwaé, nangingdèknémalahsayambengok:“Dhuh,Putraning RajaDawud,kawulamugiPadukawelasi!”

49GustiYésusterusmandheglandhawuhsupaya ditimbaliWongwutamauterusditimbalilandiomongi: “Siratangia!Panjenenganénimbalikowé.

50Wongéterusmbucaljubahé,terusngadeglanmarani GustiYésus

51GustiYésusterusngomong:“Apasingmbokkarepké? WongwutamaumaturmarangPanjenengané,"Gusti, supadoskawulasagedningali"

52GustiYésusterusngomong:“Wis,lungaa!imanmuwis mitulungikowé.Sanalikaikuwongmaubisandeleng, banjurndherekakeGustiYesusanaingdalan

BAB11

1BarengwiscedhakkaroYérusalèm,ingBètfagélan Bètani,inggunungZaitun,Yésusngutussakabatéloro.

2Lanngandikamarangwong-wongmau,menyangdalan sampeyanmenyangdesangarep:lansanalikasampeyan mlebumenyang,sampeyanbakalnemokakekuldidiikat, singdurungtauditunggangiwong;uculana,langawanen

3Lannèkènèngwongtakonmarangkowé:Yagénékowé nindakkékuwi?ngomonganèkYéhuwahmbutuhké dhèwèké;lanenggal-enggalbakaldikirimmrene

4Banjurpadhamangkat,lanketemukuldiditaliing lawangnjabaingpanggonanlorodalanketemu;lanpadha nguciwani

5Lansawetarawongsingngadeganaingkonopadha maturmarangwong-wongmau,"Apasingsampeyan lakoninalikanguculakebelo?"

6Wong-wongmauterusngomongkayasingdipréntahké karoGustiYésus

7BocahébanjurdigawamenyangngarsanéGustiYésus, banjurdilebokaképangagemané.lanbanjurlungguhing wong

8Akehwongkangpadhanjembarakepangagemaneana ingdalan,nanginganaugakangpadhanegorpang-pange wit-witane,banjurdijejerakeanaingdalan

9Wong-wongsingmlakuingngareplansingngetutké padanguwuh-uwuh:Hosana!Pinujiakangrawuhatas asmaneGusti

10PinujiaKratonéleluhurkitaDawud,singrawuhatas asmanéGusti:HosanaingIngkangMahaluhur.

11GustiYésusterusmlebunangkutaYérusalèmlan mlebunangGréjaGedé

12Ésuké,nalikapadhatekasakaBétani,Yésusngelih.

13Barengweruhwitanjirsakakadohankanggodhongé godhongé,Panjenenganébanjurmarani,bokmanawabisa nemuapa-apaingwitiku.amargadurungwayahewohara.

14GustiYésussemaur:"Oraanawongsingmangan wohmuingsalawas-lawasé"Parasakabatépadhakrungu

15LanpadhatekaingYérusalèm:lanGustiYésusmlebu ingPadalemanSuci,lanwiwitnundhungmetuwong-wong singpadhadodolanlantukuingPadalemanSuci,lan nggulingakémeja-pangijoldhuwit,lankursiwongdodol manukdara;

16Lanoranglilaniwongnggawaprabotapawaéliwating PadalemanSuci

17Panjenenganébanjurmemulang,ngandikamarang wong-wongmau,"Apaoraanatulisan,'Omah-Kubakal kasebutomah-omahkanggosembahyangkanggokabeh bangsa?nangingkowéwispadhadadiguwanémaling

18ParaahliTorètlanparapangarepingimampadha krungubabiku,banjurpadhanggolèkicaranebisa nyirnakakéPanjenengané,amargapadhawedimarang Panjenengané,amargakabèhwongpadhagumunmarang piwulangé

19Barengwissoré,Yésustindakmenyangingnjabakutha 20Ingwayahésuk,nalikapadhaliwat,padhaweruhwit anjirgaringsakaoyod

21LanPétruskèlingan,banjurngandikamarang Panjenengané,"Guru,delengen,witanjirsingPanjenengan ipat-ipatwisgaring"

22Yésusbanjurngandikamarangwong-wongmau," KuduprecayamarangGustiAllah."

23SatemenéAkupituturmarangkowé,singsapakandha maranggunungiki:Pindhahalankacemplungnaingsagara; lanoramangu-manguingatine,nangingbakalpracayayen apasingdiomongakebakalkelakon;Panjenenganebakal nampaapawaesingdikandhakake

24MulanéAkupituturmarangkowé:Apawaésing kokkarepakénalikandedonga,precayaanèkkowéwis nampa,lankowébakalnampa.

25Lannèkkowéngadegndedonga,nèkkowénduwésalah marangsapawaé,kowékudungapura,supayaBapakmu singnangswargaugangapurakesalahanmu.

26Nangingnèkkowéorangapura,Bapakmunangswarga ugaorabakalngapurakaluputanmu

27LanpadhabalimenyangYérusalèm:lannalika PanjenenganétindakingPadalemanSuci,anapangareping imam,lanparaahliTorèt,lanparapinituwa

28LantakonmarangPanjenengané,"Kanggopanguwasa apaPanjenengannindakakeikikabeh?"lansapakang maringiwewenangmarangkowesupayanindakake samubarangiku?

29GustiYésusterusngomongmarangwong-wongmau," Akuugabakaltakonmarangkowésijipitakonan,lan wangsulanaAku,lanAkubakalpituturmarangkowé kanthipanguwasasapaAkunindakakeiki

30BaptisanéYohanesikusakaswargaapasakamanungsa? jawabenaku.

31Wong-wongmaupadharembugan,pangucapé,"Nèk awakédéwéngomong:Sakaswarga!Panjenenganébakal mangsuli:Yagénékowépadhaorangandelmarang Panjenengané?

32Nangingnèkawakédéwéngomong:Sakamanungsa; padhawedimarangwongakèh,amargakabèhwongpadha nganggepyènYohanesikupancènnabi

33Wong-wongmaupadhamaturmarangGustiYésus, "Kulambotensagedmangertosi."GustiYésusparing wangsulan,pangandikané,"Akuugaoranduwèni panguwasasakangendiAkunindakakéikumau"

BAB12

1Panjenenganébanjurwiwitngandikamarangwong-wong maunganggopasemonAnawongkangnandurpakebonan anggur,banjurditanduripageringsakubenge,ndhudhuk panggonankanggopanyulingananggur,banjuryasa menara,diedum-edumakemarangwongtani,nulitindak menyangingnagarakangadoh

2Laningmangsanéwongtaningutusabdimarangwong tani,supayapadhanampanipametuningpakebonananggur sakawongtani

3Wong-wongmauterusdicekellandigebugilan dikongkonlungatanpabeban

4GustiYésusteruskongkonanbudhakliyanémenèh.lan wong-wongmaupadhambenturiwatulantatuingsirahe, landikonlungakanthiisin

5Panjenenganébanjurngutuswongliyanémanèh;lan wong-wongmaupadhadipatènilanakèhwongliya; ngantemsawetara,lanmatènisawetara

6Mulané,nduwéanaklanangsiji,singditresnani,sing pungkasanédikongkonmaraniwong-wongkuwi,karo ngomong:Anakkubakalngajèni

7Nangingwong-wongtanimaupadharerasanan:Ikiahli waris;Ayopadhadipateni,lanwarisanedadiduwekmu.

8Wong-wongmauterusdicekellandipatènilandibuwang metusangkakebonanggur

9Mulané,apasingkududitindakkésingnduwékebon anggur?Panjenenganébakaltekalannumpeswongtani, lankebonanggurbakaldiwènèhakémarangwongliya

10LanapakowédurungmacaKitabSuciiki;Watukang ditampikdeningparatukanggaweikudadiwatupojok

11KuwitumindakéYéhuwah,lankuwinggumunkéing mripatkita?

12Wong-wongmaupadhangupayanyepeng Panjenengané,nangingpadhawedimarangwongakèh, amargapadhasumurup,yènpasemonmaudiomongaké marangwong-wongmau

13Wong-wongmaubanjurkongkonanwongFarisilan wongHérodiansawatarasowaningngarsané,arepnyekel Panjenenganénganggotembungé

14Barengwispadhateka,wong-wongmaupadhamatur marangPanjenengané,"Guru,kawulasamimangertos, bilihPanjenenganpunikaleres,lanbotenpredulidhateng tiyangsanes,awitPanjenenganmbotenmirsanipribadining manungsa,nangingmulangakenmarginingAllahkanthi lerespajegkanggoKaisar,utawaora?

15Apaakukudumenehiapaoramenehi?Nanging Panjenenganépirsabablamiséwong-wongmau,banjur ngandikamarangwong-wongmau,"Yagénékowépadha nyobaAku?"nggawaadhuwitrecehan,supayaakubisa ndeleng

16LanpadhanggawaPanjenenganébanjurngandika marangwong-wongmau,"Gambarlantulisanikisapa?" Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "DhuhKaisar"

17GustiYésusterusngomongmarangwong-wongmau: “BapakkémarangKaisarapasingdadiduwèkéKaisar,lan marangGustiAllahapasingdadiduwèkéGustiAllah” LanpadhagumunmarangPanjenengané.

18Banjurwong-wongSadukipadhasowaningngarsané Yésus,kangpadhakandhayènpatangenoraana;nuli padhatakonmarangPanjenengané:

19Guru,NabiMusasampunnyeratdhatengkulasadaya, bilihsadhèrèkipuntiyangtilardonya,ninggalsomahipun lanbotentilaranak,sadhèrèkipunkedahmboyong somahipunsupadossagednuwuhakenturunipun sadhèrèkipun.

20Saikianasadulurlanangpitu,lankangkapisanrabi, nangingsedaoratilaranak

21Anakésingnomerlorokuwingepekbojoné,terustilar donya,lansingnomerteluugaoraninggalanak.

22Wongpitumauwisnduwéanak,nangingoraana turunan

23Dadi,ingpatangen,nalikawong-wongmautangi,wong wadonmaubakaldadibojosapa?awitwongpitumauwis rabi.

24GustiYésusterusngomongmarangwong-wong kuwi,”Apakowéorakesasar,awitkowéorangertiKitab SucilankuwasanéGustiAllah?

25Amarganalikapadhatangisakaingantaranewongmati, padhaoraomah-omahlanoraomah-omah;nangingpadha kayaparamalaékatingswarga

26Lanbabwongmati,singpadhatangi,apakowéora macaingkitabéMusa,nalikaGustiAllahngandikamarang Panjenenganéinggrumbulgrumbulmangkene:Akuiki AllahéAbraham,lanAllahéIskak,lanAllahéYakub?

27PanjenenganéikududuAllahéwongmati,nanging GustiAllahéwongurip

28LansijisakaahliTorètteka,lankrunguwong-wong maupadharembuganbebarengan,lanngertinèk Panjenenganéwismangsulikanthibener,banjurtakon marangPanjenengané,Endipepakonkangkawitansaka kabèh?

29GustiYésusterusngomong:“Préntahsingsepisanan, yaiku:Rungokna,heIsraèl!PangeranYehuwah,Gusti Allahkita,ikumungsiji:

30LantresnaamarangPangéran,Allahmu,klawan gumolongingatimu,klawangumolongingnyawamu,lan klawangumolongingbudimulanklawangumolonging kekuwatanmu

31Lansingnomerloroikukayamengkene:Siratresnaa marangpepadhamukayamarangawakmudhéwéOraana dhawuhliyanesingngungkuliiki

32LanahliTorètngandikamarangPanjenengané,"Inggih, Guru,Panjenenganngandikasingbener:kanggoanasiji GustiAllah;lanoraanaliyanekajabaPanjenengane:

33LannresnaniPanjenenganékalawangumolonging manah,kalawangumolongingbudi,kalawangumolonging nyawa,sartakalawangumolongingkakuwatan,sarta nresnanimarangsapepadhanékayadénémarangawaké dhéwé,ikungungkulisakehingkurbanobaranlankurban 34BarengGustiYésusmirsayènPanjenenganémangsuli kanthiwicaksana,Panjenenganébanjurngandikamarang Panjenengané,"KowéoraadohsakaKratonéAllah" Banjuroraanawongsiji-sijiakangwanitakonmarang Panjenengane.

35NalikaPanjenenganémemulanganaingPadaleman Suci,Yésusparingwangsulan,pangandikané," KadospundiparaahliTorètkandhabilihKristuspunika PutranipunSangPrabuDawud?"

36AwitSangPrabuDawudpiyambaklumantarRohSuci ngandika,"PangeranYehuwahngandikamarangGustiku: LenggahaingtengeningSun,ngantiIngsunndadekake mungsuhiraancik-ancikingtlapakanira"

37MulanéDawuddhéwényebutPanjenenganéGusti;lan sakangendiikuputrane?Lanwong-wongbiasakrungu dhewekeseneng.

38Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau anaingpiwulangé,"SingwaspadamarangparaahliTorèt, kangpadhasenenglumakunganggosandhangandawalan senengsalamingpasar.

39Laningpapan-papanpangibadahingpapanpangibadah lanpapan-papankangpalingdhuwuringriyaya 40Wong-wongsingpadhamanganomahérandha-randha, lanndedongadawa-dawa,kanggongapusi

41GustiYesuslenggahingngarepepethipisungsung, mirsaniwongakehpadhanglebokakedhuwitmenyang pethipisungsung,lanakehwongsugihpadhanglebokake dhuwitakeh.

42Banjuranarandhamlaratteka,lannglebokakédhuwit loro,singdhuwitésarira

43Panjenenganébanjurnimbaliparasakabatélan ngandikamarangwong-wongmau,"Satemen-temene pituturKumarangkowé,randhamiskinikinglebokaké luwihakèhkatimbangkarowong-wongsingnglebokaké pethipisungsung.

44Wong-wongmaukabèhpadhanglebokakésaka kasugihané;Nangingwongwadonkangmlaratiku nglebokakésabarangkagungané,malahsakehing panguripane

BAB13

1NalikaPanjenenganémetusakaPadalemanSuci,ana sakabatékangmaturmarangPanjenengané,"Guru, delengen,rupanéwatulangedhong-gedhongé!"

2GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Apakowé weruhbangunansinggedhéiki?oraanawatusiji-sijiasing isihanaingwatuliyane,singorabakaldibubrah

3NalikaPanjenenganélenggahinggunungZaituning ngarepePadalemanSuci,Pétrus,Yakobus,Yohaneslan Andréastakonpiyambakan,

4Kandhanana,kapanikibakalkelakon?Lanapasing bakaldaditandhanalikakabehikubakalkelakon?

5GustiYésusterusngomongmarangmurid-muridé: “Padangati-ati,ajangantianawongsingnasarkékowé.

6Akehwongsingbakaltekanganggojenengkulan ngomong:AkuikiKristus;lanbakalnasarakéwongakèh

7Lannèkkowékrungubabperanglankabar-kabarbab perang,kowéajapadhakagètnangingwekasanedurung ana

8Awitbangsabakalnglawanbangsa,lankratonnglawan karajan,lanbakalanalindhuingpirang-pirangpanggonan, lanbakalanapailanlankasusahan

9Nangingsingati-ati,awitkowébakaldipasrahkémarang pengadilanlaningpapanpangibadahkowébakaldigebugi lankowébakaldigawamenyangngarsanéparapanggedhe lanpararajamargasakaAku,minangkapaseksitumrap wong-wongmau

10LanInjilkududiwartakkédhisikmarangsakèhébangsa

11Nangingmanawakowepadhadigawalandipasrahake, ajapadhasumelangingngarepeapakangbakal kokucapake,lanajapadhamikirsadurunge,nangingapa baekangbakaldiparingakemarangkoweingwektuiku, ikukangkokucapake,amargadudukowekangngandika, nangingSangRohSuci

12Saikisadulurbakalngulungakésadulurmarangpati,lan bapakanak;lananak-anakbakalnglawanwongtuwane, lanbakaldiukumpati.

13Kowébakaldisengitidéningwongkabèhmergasaka jenengku,nangingsingsapamantepngantitekanwekasan, ikubakalslamet

14Nangingnèkkowéweruhsingnjijikisingdadi karusakan,singdiomongkékaronabiDhanièl,ngadeging panggonansingorapantes,(sapasingmacakudungerti,) wong-wongsingmanggoningYudéapadhangungsi menyanggunung

15Lansinganaingpayonajamudhunmenyangomahlan ajamlebuingomahnjupukbarangsakaomahe

16Lanwongsinganaingpategalanajamulihnjupuk jubahé.

17Nangingbilaiwongkangngandheglankangpadha nyusoniingwektuiku!

18Lanndedongaa,supayaanggonmumlayuoraanaing mangsaadhem.

19Awitingwektukuwibakalanakasangsaran,sing durungtaukelakonwiwitwiwitaningtumitah,sing dititahakédéningGustiAllahngantisaiki,lanorabakal kelakon

20LanmanawaGustioranyepetakedinaiku,oraana manungsasingbakalslamet.

21Lanmanawaanawongkandhamarangkowe:Delengen, ikiKristus!utawa,lah,dhewekeana;ajapracayamarang: 22AwitKristuspalsulannabi-nabipalsubakalpadha tangi,lanbakalnduduhkétanda-tandalanmukjijatmukjijat,kanggongapusiwong-wongsingdipilih,nèkbisa.

23Nangingsingdingati-ati:lah,Akuwisngandhanikowé kabèh

24Nangingingwektuiku,sawisékasangsaraniku, srengéngébakaldadipetengndhedhet,lanrembulanora bakalmadhangi

25Lanlintang-lintanginglangitbakalpadhatiba,lanpara panguwasaingswargabakalgonjang-ganjing

26BanjurbakalpadhaweruhPutraningManungsarawuh nitihmégakanthipangwasalankamulyangedhé.

27BanjurPanjenenganébakalngutusparamalaékaté,lan bakalnglumpukakéwong-wongpilihanésakakeblatpapat, sakaponcotingbumingantipungkasaninglangit.

28Saikisinauapasemonbabwitanjir;Nalikapang-pangé isihaluslanmetugodhongé,kowéngertiyènmangsa panaswiscedhak.

29Mangkonougakowé,nèkkowéweruhprekara-prekara kuwikelakon,ngertianèkwiscedhak,wisanaingngarep lawang.

30SatemenéAkupituturmarangkowé,generasiikiora bakalsirna,ngantikabèhmaukabèhklakon

31Langitlanbumibakalsirna,nangingtembung-Kuora bakalsirna

32Nangingbabdinalanwektuikuoraanawongsiji-sijia kangsumurup,paramulékatingswargaiyaora,iyaSang Putra,kajabaSangRama

33Padhangati-ati,padhangati-atilanndedongaa,amarga kowéorangertikapanwektuné.

34SababPutraningManungsaikukayawongkanglagi tindakadoh,kangninggalomahelanparingwewenang marangparaabdine,lansabenwongpadhanindakake pagaweane,sartadhawuhmarangpenjagagapurasupaya waspada

35Mulanépadangati-ati,awitkowéorangertikapansing nduwéomahteka,ingwayahsore,utawatengahwengi, utawawayahjagokluruk,utawaésuk.

36Ajangantidumadakantekaketemukowéturu

37LanapasingDakdhawuhakémarangkowékabèh, Dakdhawuhakémarangwongkabèh:Padhawaspada!

BAB14

1SawisérongdinaanariyayaPaskahlanRiyayaRoti TanpaRagi,parapangarepingimamlanparaahliTorèt padhanggolèkicaranényekelPanjenenganélandipatèni. 2Nangingwong-wongpadhakandha,"Ajaingdinariyaya, supayawong-wongpadhagègèr"

3NalikalagianaingBétani,ingomahéSimonsinglara larakusta,nalikalagilenggahdhahar,anawongwadon

tekanggawakothakalabasterisilenganardosingaji banget.Pethimaubanjurdicegatlandiwutahakeingsirahe. 4Lananasawetarasingnesuingawakedhewe,lankandha, "Yagenelengalengaikidibuwang?

5Amargabisadidolluwihsakatelungatusdinar,banjur diwènèhakémarangwongmiskinWong-wongmaupadha nggresulamarangdheweke

6GustiYésusterusngomong:“Ayowaé!kokngganggu dheweke?dhewekewisnindakakepakaryansingapik kanggoaku

7Amargawong-wongmiskintansahanaingantaramu,lan sawayah-wayahkowepadhakarsaa,kowebisanindakake kabecikanmarangwong-wongmau,nangingAkuora salawaseanaingkowe

8Dhewekewisnindakakeapasingbisaditindakake: dhewekewistekasadurungenjebadiawakkukanggo dikubur

9SatemenéAkupituturmarangkowé:IngngendiwaéInjil ikikawartakakéingsalumahingbumi,tumindakéwong wadonikiugabakaldicritakakékanggopangéling-élingé

10LanYudasIskariot,salahsijisakarolas,tindak menyangparapangarepingimam,kanggongulungaké Panjenenganémarangwong-wongmau

11Kadungkrungukuwi,wong-wongpadabungahlanjanji arepmènèhidhuwit.Landhewekenggolèkicaranebisa trepkanggongulungakéPanjenengané

12Laningdinapisananrotitanparagi,nalikapadha nyembelèhPaskah,parasakabatépadhamaturmarang Panjenengané,"KarsaPanjenengan,bilihkulabadhe nyawisakensupadosPanjenengansagednedhaPaskah?"

13Panjenenganébanjurngutussakabatéloro,sarta ngandikamarangwong-wongmau,"Padhamenyangaing kutha,kowébakalketemukarowongnggawakendhiisi banyu.

14Lannangendiwaésingarepdileboni,ngomonga marangsingnduwéomah:Gurungandika:Ingngendi kamarétamu,panggonanéAkuarepmanganPaskahkaro murid-muridku?

15Panjenenganébakalnduduhkémarangkowékamar gedhéingndhuwursingwisditatalandicawiské.

16Murid-muridéteruspadabudalnangkutalanpada ketemukayasingdiomongkékaroGustiYésus

17LaningwayahsorePanjenenganérawuhkarorolas.

18Nalikapadhalungguhlanmangan,GustiYesus ngandika,"Satemen-temenepituturKumarangkowe, panunggalanmukangmanganbarengAkubakal ngulungakeAku"

19Wong-wongmaubanjurpadhasedhih,lanpadhamatur siji-sijimarangPanjenengané,"ApaAku?"lanliyane ngandika,Akuiki?

20Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ikusalahsijisakarolas,singdippedkaroAkuing piring"

21AnakéManungsapancènbakallunga,kayasingwis ketulisngenaniDèknébecikewongiku,manawaoratau lair

22Nalikapadhamangan,GustiYesusmundhutroti, mberkahi,banjurnyuwil-nyuwillandiparingakemarang wong-wongmau,pangandikane,"Tampanana,mangana: ikiawakku."

23Panjenenganébanjurmundhuttuwung,saossokur, banjurdiparingakémarangwong-wongmau,lankabèh padhangombé

24Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ikigetih-Ku,yaikugetihingprajanjiananyar,kang kawutahakekanggowongakèh"

25SatemenéAkupituturmarangkowé:Akuorabakal ngombémanèhwohéwitanggur,ngantitumekaingdinané AkungombékanganyaranaingKratonéAllah

26Sawisépadhangidungakékidungpamuji,banjurpadha menyanginggunungZaitun

27GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, Bengiikikowekabehbakalpadhakecuwanmargasaka Aku

28NangingsawiséAkuwungu,Akubakalndhisikikowé menyangGaliléa.

29NangingPétrusngandikamarangPanjenengané, "Sanadyankabèhwongbakalpadhakesasar,nangingaku orabakalkesasar."

30PangandikanéYésus,"SatemenéAkupituturmarang kowé,dinaiki,malahbengiiki,sadurungéjagoklurukping pindho,kowébakalnyélakiAkupingtelu."

31NangingPanjenenganéngandikaluwihmantep, "Manawaakuarepmatibebarengankarokowé,akuora bakalnyélakikowé."Mangkonougapangandikanekabeh.

32BanjurpadhatekaningpanggonankangaranGetsemani, banjurngandikamarangparasakabate,"Lungguhaanaing kene,anggonKundedonga."

33PanjenenganébanjurngeterakéPétrus,Yakobuslan Yokanan,lanwiwitgumunbangetlansedhihbanget;

34Lanngandikamarangwong-wongmau:Nyawaku sedhihbanget,ngantimati

35Panjenenganébanjurmajuradaadohlansumungkem inglemahlanndedonga,manawabisa,wektuikubisa nyingkirsakaPanjenengané

36Lanngandika,Abba,Rama,kabehikubisakanggo Panjenengan;tuwungikinjupukasakaAku:nangingaja karepku,nangingapasingkokkarepaké

37Banjurteka,lanketemupadhaturu,lanngandika marangPétrus,Simon,kowéturu?Apasampeyanorabisa nontonsijijam?

38Padhawaspadalanndedongaa,supayaajangantikena ingpanggodha.Rohsejatinewissiyap,nangingdaginge ringkih

39Panjenenganébanjurtindakmanèhlanndedongasarta ngandikamangkonouga.

40Barengwiskondur,wong-wongmaupadhaturumanèh, (amargamripatémriyang,)lanpadhaorangertiwangsulan apamarangPanjenengané

41Panjenenganérawuhkapingtelunélanngandikamarang wong-wongmau,"Padhaturualanngasolah,Putraning Manungsawiskaulungakémarangtanganéwongdosa.

42Ngadega,ayopadhalunga;Lah,singngulungakéAku wiscedhak

43NalikaPanjenenganéisihngandika,Yudas,salahsiji sakasakabatrolas,tekabebarengankarowongakèhkang nggawapedhanglanpenthung,sakaparapangareping imamlanparaahliTorètlanparapinituwa

44LanwongsingngulungakéPanjenenganéwismenehi tandhamarangwong-wongmau,ngandika,"Sapasingtak ambungi,ikuwongiku;tampanana,lantuntunakanthi slamet

45Barengwistekan,YésuslangsungmaraniYésuslan kandha,”Guru,Guru;landiambungi.

46Wong-wongterusnyekelGustiYésuslannyekelDèkné

47Lansalahsijisakawong-wongsingngadegingcedhak ngunuspedhang,lannggebugabdineImamAgung,lan pedhotkupinge

48GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apakowepadhametukayamaling,karopedhanglan penthungkanggonyekelAku?"

49SabendinaAkuanaingPadalemanSucibarengkaro kowé,nangingkowépadhaoranangkepAku,nanging KitabSucikudukelakon

50Wong-wongkabèhpadhaninggalPanjenenganélan lumayu

51BanjuranawonganomsingmèluGustiYésus,sing nutupiawakéwudanganggomori;lanparanom-noman padhanyekeldheweke

52Sakwisékuwimoronéterusditinggallanmlayusaka wong-wongkuwiwuda.

53GustiYésusterusdigawanangnggonéImamGedé

54PétrusnulingetutakéPanjenenganésakakadohan ngantitekangedhongéImamAgung.

55ParapangarepingimamlanparawarganingPradata AgamapadhanggolèkipaseksitumrapYésus,supayabisa matèniYésus.lanoraketemu.

56Amargaakèhwongkangpadhanyeksènipalsumarang Panjenengané,nangingpaseksinépadhaoracocog

57Banjuranawongsawatarakangpadhangadeglan mènèhipaseksigorohmarangPanjenengané,kalawan matur:

58AwakédéwékrunguDèknéngomongnèkAkubakal ngrubuhkéGréjaGedésingdigawétanganémanungsaiki, lansakjronételungdinaAkubakalngedekkéGréjaGedé liyanésingoradigawétangan.

59Nangingpaseksinéwong-wongmauugaoracocog

60ImamAgungbanjurjumenenganaingtengahélan takonmarangYésus,"Apakowéoramangsuliapa-apa?" Apakangdadiseksitumrapkowe?

61Nangingdhèwèkémenengwaé,oramangsuliapa-apa ImamAgungndangumanèhlanngandikamarang Panjenengané,"PunapaPanjenenganpunikaSangKristus, PutranipunSangRahayu?"

62GustiYésusterusngomong:“IyaAku,lankowébakal weruhAnakéManungsalenggahingtengenéKang Mahakwasalanrawuhnitihmégainglangit

63ImamAgungbanjurnyuwèk-nyuwèkpangagemané sartangandika,"Apaperlunésaksimanèh?"

64KowéwispadhakrungupanyenyamahéGustiAllah. Wong-wongmaukabèhpadhanganggepyèndhèwèké kaluputanpati

65LansawetarawiwitngidoniPanjenengané,lannutupi raine,lannggebugPanjenengané,lankandhamarang Panjenengané,medharwangsit!

66NalikaPétrusanaingsangisorékraton,anaabdiné ImamAgungteka

67BarengweruhPétruslagianget,banjurnyawangPétrus lanngandika,"KowéiyamèluYésussakaNasarèt."

68NangingPanjenenganéselak,pangandikané,"Akuora ngertilanorangertiapasingkokkandhakake"Banjurmetu menyangteras;lanjagokluruk.

69LananaprawanweruhPanjenenganémaneh,lanwiwit ngandikamarangwong-wongsingpadhangadeging sacedhake:Ikisalahsijisakawong-wongmau

70GustiYésusterusselakmenèh.Oraletsuwéwongwongsingngadegnangkonopadangomongmenèh marangPétrus,”Kowékuwisalahsijinéwong-wongkuwi, awitkowékuwiwongGaliléalanomonganmucocogkaro kuwi.

71NangingPanjenenganéwiwitngipat-ipatilansupaos, pangandikané,"Akuorawanuhmarangwongikising kokkandhakake"

72LanjagoklurukkapingpindhonéPétrusbanjur kèlinganmarangpangandikanéYésus,"Sadurungéjago klurukpingpindho,kowébakalnyélakiAkupingtelu" Lannalikadhewekemikir,dhewekenangis

BAB15

1Ingwayahésuk,parapangarepingimampadharembugan karoparapinituwalanparaahliTorètlankabèhwarganing PradataAgama

2Pilatusterustakon:“ApaKowératunéwongJu? Panjenenganébanjurmangsuli,pangandikané," Panjenenganngandika

3Parapangarepingimamtumulipadhanudhuhmarang Panjenenganébabakèhprakara,nangingPanjenenganéora mangsuliapa-apa

4PilatusndangumenèhmarangPanjenengané, pangandikané,"Apakowéoramangsuliapa-apa?"

Delengenpira-piraprakarakangpadhaseksimarangkowe 5NangingGustiYésusoramangsuliapa-apa;nganti Pilatusgumun

6IngriyayakuwiGustiYésusngluwariwongsijising dipenjara,singdikarepké.

7IngkonoènèngwongjenengéBarabas,singdikunjara karowong-wongsingmèlupambrontakan,singwismatèni wong-wongingpambrontakan.

8Wong-wongteruspadabengok-bengokpadanjaluk supayaGustiYésusnindakkékayasingwisditindakké marangwong-wongkuwi.

9NangingPilatusparingwangsulan,pangandikané,"Kowé gelemdakluwariRajanéwongYahudi?"

10Mergadhèwèkéngertinèkparapengarepéimam masrahkéYésusmergameri

11Nangingparapangarepingimampadhangojok-ojoki wongakeh,supayaBarabasdiluwari.

12Pilatusbanjurngandikamanehmarangwong-wongmau, "Yenmangkono,apasingkokkarepakesupaya daktindakakemarangwongkangpadhakoksebutratune wongYahudi?"

13Wong-wongterusmbengokmenèh:“Kasaliba!”

14Pilatusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Yagene,apasingditindakaké?Wong-wongmausaya mbengok-mbengok:“Kasaliba!”

15MulanéPilatuskepénginnyenengkéwong-wong, mulanéterusngluwariBarabaskanggowong-wongkuwi, lanGustiYésuswisdigebugisupayadisalib.

16ParaprajuritbanjurngiridYésusmenyanggedhongsing disebutGréjaGedélanpadhanglumpukkabehband

17Wong-wongmaunulimanganggoPanjenengané nganggokainwungu,lanmakuthanéeri,banjurdipasang ingsirahé

18LanwiwitngucapsalammarangPanjenengané,"Salam, ratunéwongYahudi!"

19Wong-wongmaubanjurnggebugisirahéYésus nganggobuluh,banjurngidoniPanjenengané,sarta tumungkulsujudnyembahmarangPanjenengané.

20SawisépadhamoyokiPanjenengané,padhanyopot jubahéwungusakaPanjenengané,lannganggo sandhanganédhéwé,banjurdigawametukanggodisalib.

21LanpadhameksaSimon,wongKirene,singtekasaka ingnegara,bapaknéAlexanderlanRufus,kanggomanggul salibé

22GustiYésusterusdigawanangpanggonanGolgota, singtegesé:PanggonanTengkorak.

23Wong-wongmaubanjurngombéanggurdicampurmur, nangingoraditampa

24SawisépadhanyalibPanjenengané,pangagemané diedum-edum-edum-edum-edum-edum-edum-edum-edumedum-edum-edum-edum-diudi

25Wektukuwijamtelu,GustiYésusdipentèng.

26LantulisansingdituduhakémarangPanjenengané ditulisingndhuwur,"RAJAnéwongYahudi"

27LanpadhanyalibloromalingkaroPanjenengané;sing sijinangtengen,sijinénangkiwa

28LankayektènkangkatulisingKitabSuci,kangkandha, "Dhewekekaetangbebarengankarowongduraka."

29Wong-wongsingliwatkonopadhanyenyamahmarang Panjenengané,karonggeleng-gelengkepala,lankandha, "Ah,kowésingmbubrahPadalemanSucilanmbanguning telungdina!

30Lungaaawakmudhéwélanmudhunasakaingkayu salib.

31Mangkonougaparapangarepingimambebarengankaro paraahliTorètpadhamoyoki,"Panjenenganénylametaké wongliya."awakedheweorabisanylametake.

32Saiki,Kristus,RajaIsraèl,mudhunsakakayusalib, supayakitapadhaweruhlanprecayaLanwong-wongsing padhakasalibbebarengankaroPanjenenganépadha moyokiPanjenengané

33Barengwisjamenem,salumahingbumidadipeteng ndhedhetngantijamsanga.

34LaningjamsangaGustiYesusnguwuhkanthiswara sora,ngandika:Eloi,Eloi,lamasabakhtani?tegesipun: DhuhAllahkawula,Allahkawula,punapadenePaduka nilarkawula?

35Lansawetarawongsingngadegingkono,krungubab iku,padhamatur,"Lah,PanjenenganénimbaliÉlia."

36Lansijimlayulanngisisponskebakcuka,lansijineiku ingreed,lanmenehiwongngombe,ngandika,Ayowae! AyopadhandelengapaÉliabakaltekakanggonjupuk wongmudhun

37GustiYésusterusmbengokklawanswarabanterlan seda.

38GeberéPadalemanSucisuwèkdadiloro,wiwitsaka ndhuwurngantingisor

39KadungperwirasingngadegnangngarepéGustiYésus weruhnèkdèknénjeritkayangonolanseda,terus ngomong:“WongikitenanAnakéGustiAllah.

40Anaugawongwédok-wédoksingnyawangsaka kadohan:MariaMagdalena,MariaibunéYakobuslan Yoses,lanSalome.

41(NalikaPanjenenganéanaingGaliléa,wong-wongiku padhandhèrèkakélanngladèniPanjenengané;)lanuga

akèhwongwadonliyanékangpadhamèluPanjenengané menyangYérusalèm.

42Lansaikiwissoré,amargaikudinapacawisan,yaiku dinasadurungeSabat,

43YusufsakaArimatea,sawijiningpenasihatagung,sing ugangarep-arepKratonéAllah,tekalankanthikendel maraniPilatuslannjaluklayonéYésus

44Pilatuskagèt,yènPanjenenganéwisséda.

45Barengngertibabikusakaperwira,banjurmasrahaké layonémarangYusuf

46Panjenenganénulitukumorialus,nulidiudhunaké, banjurdibungkusmorimau,banjurdisarèkakéingkuburan singditatahingwatu,lanwatudigulungmenyanglawangé pasaréan

47MaryamMagdalenalanMaryam,ibunéYosès,padha weruhpanggonandisarèkaké.

BAB16

1BarengdinaSabatwiskliwat,MaryamMagdalenalan MaryamibuneYakobuslanSalomepadhatukulengalewangi,supayapadhatekaarepnjebadiPanjenengane.

2Esuk-esuk,dinakapisaningminggukuwi,wong-wong kuwipadatekanangkuburansakwisésrengéngénjedhul

3Wong-wongmaupadharerasanan,"Sapasingbakal nggulungakewatukitasakalawangingpasarean?"

4Barengpadhandeleng,padhaweruhwatunewis kagulung,amargawatunegedhebanget.

5Lanpadhalumebuingpasarean,padhaweruhwong enomlungguhingsisihtengen,nganggojubahputihdawa; lanpadhawedi.

6Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ajapadhawedi,kowépadhanggolèkiYésussakaNasarèt, kangkasalib.Panjenenganéoraanaingkéné.

7Nanginglungaa,kandhaamarangparasakabatélan Pétrus,yènPanjenenganébakalndhisikikowémenyang Galiléa.

8Wong-wongmaubanjurenggal-enggalmetusakaing pasareanamargapadhagumeterlangumun;amargapadha wedi.

9NalikaGustiYesuswunguingdinakapisaningminggu iku,PanjenenganengatingaldhisikmarangMaria Magdalena,kangwusnundhungidhemitpitu.

10Wongwadonmaubanjurmaraniwong-wongkang padhandherekakePanjenengane,nalikapadhasesambat lannangis.

11Wong-wongmaubarengkrungunèkYésusuriplanwis didelokkarowongwadonmau,padhaorangandel.

12SawiséikuPanjenenganéngatingalingwujudliya marangwongloro,nalikapadhamlakumenyanging padesan

13Banjurpadhalungalannyritakakémarangwong-wong liyané,nangingpadhaorangandel

14SawiséikuPanjenenganéngatingalmarangsakabat sawelasnalikalagipadhalungguhmangan,sartadidukani kanthiorapracayalanwangkotatine,amargapadhaora ngandelmarangwong-wongkangpadhandeleng Panjenenganésawiséwungu

15Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Padhamenyangaingsalumahingbumi,wartaknaInjil marangsakèhingtitah"

16Sapasingpretyayalandibaptisbakalslamet;nanging singsapaoraprecayabakalkaukum.

17Lanpratandhaikibakalmèluwongsingpracaya;Ing jenengkubakalpadhanundhungdhemit;bakalpadha gunemannganggobasaanyar;

18Bakalpadhanyekelula;lanyenpadhangombeapa-apa singbisamateni,ikuorabakalcilakawong;wonglara bakalnumpangitangan,temahbakalmari.

19SawiséGustingandikamarangwong-wongmau, Panjenenganékaangkatmenyangswarga,banjurlenggah ingtengenéGustiAllah

20Wong-wongmaunulipadhamangkatlanmartakakéing ngendi-endi,Gustimakaryabebarengankarowong-wong mau,lannguwatakepangandikanénganggopratandhapratandhaAmin

Lukas

BAB1

1Amargaakèhwongkangpadhambudidayangaturaké prakara-prakarakangpadhapracayaanaingantarakita.

2Kayadénéwong-wongmaupadhamasrahakémarangkita, singwiwitwiwitandadisaksimatalandadiabdinéInjil;

3Akuugasenengbanget,amargawisngertikabehperkara wiwitwiwitanmula,akunuliskanthiurutmarang sampeyan,dhuhTeofilussingpalingagung.

4Supayakowébisanyumurupisatemeneprekara-prekara singwisdiwulangakémarangkowé

5IngjamanéHérodès,ratuingYudéa,anaimamsing jenengéZakharia,sakagolonganéAbia

6WongloromaupadhamursidanaingngarsanéAllah,lan nglakonisakehingpepakonlanpranatanéGustitanpacacad.

7Lanpadhaoraduweanak,amargaElisabètgabug,lan loro-loronewistuwa

8Nalikapanjenenganénindakakétugasdadiimamanaing ngarsanéAllah,mituruturutaninggolongané,

9Miturutadat-istiadatimam,wong-wongmaukudu ngobongmenyannalikamlebuingPedalemanéAllah.

10Wong-wongkabèhpadhandedongaingnjabaing wayahdupa

11BanjuranamalaékatéPangéransingngadegingsisih tengenmesbèhmenyan

12NalikaZakhariaweruhPanjenengané,Panjenengané kagètlanwedi.

13NangingmalaékatmaungandikamarangPanjenengané, "Ajawedi,Zakharia!lanbojomuElisabètbakalnglairake anaklanang,lanjenengéYohanes.

14Kowébakalbungahlanbungah;lanakehsingbakal bungahinglairé.

15Mergadhèwèkébakaldadigedhéingngarsané Yéhuwah,lanorabakalngombéanggurutawaombenombensingmendem.landhewekebakalkapenuhaning RohSuci,wiwitingguwa-garbanebiyunge.

16LanakehwongIsraelbakalmratobatmarangPangeran Yehuwah,GustiAllahe

17Panjenenganébakallumakuanaingngarsanékanthiroh lankuwasanéÉlia,kanggongowahiatineparabapa maranganak-anake,lanwong-wongsingoramanut marangkawicaksananéwongsingbener;kanggonyiapake umatsingdisiapakekanggoGusti

18Zakhariabanjurngandikamarangmalaékatmau, "Kadospundianggenkulasagedmangertosbabpunika?" amargaakuwistuwa,lanbojokuwistuwa

19Malaékatmaubanjurmangsuli,"AkuikiGabriel,sing ngadegingngarsanéAllah;lanakudikongkonngomong karokowélanmartakkékabarkabungahanikimarang kowé.

20Lah,kowébakalbisulanorabisangomong,nganti tekandinanéprekara-prekaraikikelakon,mergakowéora pretyayamarangpituturku,singbakalkelakoning mangsané

21Wong-wongpadhangentèniZakharia,lanpadhagumun dénéPanjenenganénginepingPadalemanSucinganti suwé

22NalikaPanjenenganémetu,Panjenenganéorabisa ngandikamarangwong-wongmau,lanpadhangertiyèn PanjenenganéwisweruhwahyuingPadalemanSuci; 23Barengwisrampungdina-dinangladèni,dhèwèké banjurmulihmenyangomahé

24Sawiséiku,Élisabèt,garwané,ngandheglanndhelik limangsasi,pangandikané:

25MangkonopangandikanePangeranYehuwahmarang akunalikaPanjenenganemirsaniaku,kanggonyirnakake kawirangankuanaingantaranemanungsa

26Ingsasinem,malaékatGabrieldikirimsakaGustiAllah menyangkuthaingGaliléa,jenengéNasarèt.

27marangsawijiningprawankangpacangankarowong lanangkangasmaYusuf,sakaturuneDawud;lanprawan maujenengeMaria.

28Malaékatmautumulimaraniwongwadonmausarta ngandika,"Salam,kowékangkinasihan,Pangérannunggil karokowé.

29BarengweruhPanjenengané,wongwadonmautrenyuh bangetmarangpangandikanéGustiYésusmau,lanmikir, apategesésalamiki.

30MalaékatmaubanjurngandikamarangMaryam,"Aja wedi,Maryam,awitkowéwisolehsih-rahmatanaing ngarsanéAllah."

31Lah,kowébakalmbobotlannglairkéanaklanang,sing bakaldijenengiYésus

32Panjenenganébakaldadigedhélanbakalkasebut PutranéKangMahaluhur,lanGustiAllahbakalmaringaké dhamparéDawud,leluhuré

33PanjenenganébakaldadirajaingturunéYakubing salawas-lawasé;lankratonéorabakalanapungkasané

34Maryambanjurngandikamarangmalaékatmau, "Kadospundikedadosanpunika,awitkulambotenwanuh kaliyanpriya?"

35Malaékatmaubanjurngandikamarangwongwadon mau,"RohSucibakaltumedhakmarangkowé,lan pangwasanéKangMahaluhurbakalngayomikowé

36Lan,lah,sedulurmuElisabet,dhewekeugangandheg anaklanangnalikaumurewistuwa,lanikiwisnemsasi karodheweke,singdiaranigabug

37AwitkaroGustiAllahoraanasingmokal.

38Maryambanjurngandika,"LahpunikaabdinipunGusti! keparengakawulamanutpangandikanPadukaMalaekat maubanjurlungasakadheweke.

39NalikasamanaMaryambanjurenggal-enggalbudal menyangingpagunungan,menyangingsawijiningkutha ingYuda.

40BanjurmlebuingomahéZakharialanngucapsalam marangÉlisabèt

41BarengÉlisabètkrungusalaméMaryam,bayisingana ingguwa-garbanémlumpatlanElisabethkapenuhaning RohSuci

42Wongwadonmaubanjurnguwuh-uwuhkalawanswara sora,"Kowédiberkahianaingantaranéwongwadon,lan rahayuwohingguwa-garbamu"

43Lansakaapaakuiki,singibunéGustikutekamarani aku?

44Sabab,lah,barengsalammukeprunguingkupingku, bayiingguwa-garbakumlumpatbungah.

45Bejawongwadonsingpretyaya,awitprekara-prekara singdiomongkékaroGusYésusbakalkelakon

46Maryambanjurngandika:NyawakungluhurakeGusti.

47LanrohkubungahmargasakaGustiAllah,Juru Slametku.

48AwitPanjenenganéngrèmèhakéabdinéabdiné,awit wiwitsaikikabèhturun-tumurunbakalnyebutAkurahayu.

49SantukanIdaSangHyangWidiWasasampun ngawinangtiangageng-ageng;lansuciasmane

50Lanwelasasihmarangwongkangwedimarang Panjenenganéturun-tumurun.

51Panjenenganénduduhkékekuwatannganggotangané; Panjenenganewusmbuyarakeparawongkang gumunggunganaingangen-angeningatine

52Panjenenganéwusnurunaképarapangwasasakaing palenggahané,sartangluhurakéwongkangasor.

53Dèknéngekèkibarangsingapikmarangwongsing keluwen;lanwongsugihdikongkonlungakanthikosong

54PanjenenganémitulungiIsraèl,abdiné,ngéling-éling marangsih-kadarmané;

55Kayakangwuskapangandikakakemarangparaleluhur kita,yaikuRamaAbrahamlanturuneingsalawas-lawase.

56Kira-kiratelungsasiMaryamnginepanaingkono, banjurmulihmenyangomahé

57SaikiwistekanwektuneElisabètarepnglairaké.banjur nglairakeanaklanang

58Lantangga-tangganélansedulur-sedulurépadakrungu nèkGustinduwéwelasasihmarangdhèwèké.lanpadha bungah-bungahkarodheweke

59Barengingwolungdinawong-wongpadhatekaarep nyunatibocahé.banjurdijenengakeZakharia,miturut asmanebapakne

60Ibunéterusngomong:“Ora!nangingbakalkasebut Yohanes.

61Wong-wongmauterusngomong:“Oraanasedulurmu singdisebutnganggojenengkuwi

62Wong-wongmauterustakonmarangbapakné,apasing dikarepkébapaké

63Panjenenganénulinyuwunmejatulis,banjurnulis, pangandikané,"JenengéYohanes."Lanpadhagumun kabeh

64Sawisémengkonocangkemébanjurkabuka,lanilaté diuculaké,banjurngandikalanmemujimarangGustiAllah.

65Wong-wongsingmanggoningsakiwa-tengenépadha wedi,lantembung-tembungmaukabèhpadhasumebaring pagununganYudéakabèh.

66Wong-wongsingkrungubabkuwiteruspadanggatèkké nèngatiné,terusngomong:“Bocahikibakalésapa!Lan astaneGustinunggilkarodheweke.

67LanZakharia,bapakné,kapenuhaningRohSuci,banjur medharwangsit,pangandikané:

68PinujiaPangeranYehuwah,GustiAllaheIsrael;awit Panjenenganéwisrawuhlannebusumaté,

69LanPanjenenganéwuswungusungukarahayontumrap kitaanaingturuneDawud,abdiné;

70Kayakangwuskapangandikakakelumantarparanabine kangsuci,kangwusanawiwitwiwitaningjagad:

71Supayakitabisaslametsakamungsuhkita,lansaka tanganewongsingsengitmarangkita;

72Kanggonindakakesih-rahmatsingdijanjèkakémarang paraleluhurkita,lanngéling-élingmarangprajanjiané kangsuci;

73Sumpahkangdiprasetyakakemarangleluhurkita Abraham,

74Muga-mugaPanjenenganéparingkanugrahanmarang kita,supayakitapadhadiluwarisakatanganémungsuhkita, supayabisangabdimarangPanjenenganétanpawedi, 75Ingkasucenlankabenerananaingngarsané,salawasé uripkita.

76Lankowé,bocah,bakalkasebutnabinéKang Mahaluhur,amargakowébakallumakuanaingngarsané Pangérankanggonyiapakédalané;

77Kanggoparingkawruhbabkarahayonmarangumate kanthipangapuraningdosa,

78Margasakasih-kadarmanéAllahkita;kangingwayah esuksakaingngaluhurwisnekanikita,

79Kanggomadhangiwong-wongsinglungguhing pepetenglaningayang-ayangingpati,kanggonuntunsikil kitamenyangdalantentrem

80Bocahésayagedhélansayakuwat,lananaingara-ara samunngantitekandinanénduduhkémarangIsraèl

BAB2

1NalikasamanaanadhawuhsakaKaisarAugustus, supayasalumahingbumipadhaditulisi.

2(LanpajegikipisanandigawenalikaKireniusdadi gubernuringSiria)

3Lankabehpadhalungakanggocacad,sabenwong menyangkuthadhewe

4YusufugalungasakaGaliléa,sakakuthaNasarèt, menyangYudéa,menyangkuthanéDawud,singdisebut Bètléhèm;(amargadhèwèkéikutedhakturunéDawud:)

5SupayakacathetankaroMaryamgarwanékanglagi ngandheg.

6Lannalikapadhaanaingkono,wistekandinane dhewekebakalnglairake

7Wongwadonmaunglairakéanaklanangpambarep, banjurdibungkusnganggolampinlandiselehakeing pakananamargaoraanapapankanggowong-wongmau ingpasanggrahan.

8Ingtanahkonougaanapangon-pangonsingmanggon ingara-ara,njagawedhus-wedhuséingwayahbengi

9Lah,MalaékatéPangérannekaniwong-wongmau,lan kamulyaningPangéransumorotingsakubengé,lanpadha wedibanget

10Malaékatmaunulingandikamarangwong-wongmau, "Ajapadhawedi,awitkowépadhadakwartanikabar kabungahankanggedhé,kangbakaltumekamarangkabèh wong."

11AwitingdinaikiwislairéJuruSlametmuingkuthané Dawud,yaikuKristus,Gusti.

12Lanikibakaldaditandhakanggosampeyan;Kowé bakalweruhbayisingdiklubinganggolampin,digeletak anaingpakan

13Dumadakananawadya-balaswargabebarengankaro malaékatépadhangluhurakéGustiAllahsartamatur:

14KamulyankagemGustiAllahingngaluhur,lan tentrem-rahayuanaingbumi,karsanekangbeciktumrap manungsa

15Barengparamalaékatpadhalungamenyangingswarga, parapangonpadharerasanan,"Ayopadhamenyang Bètléhèmlanndelengapakangwuskalakon,kangwus kapangandikakakédéningPangéranmarangPanjenengané. kita

16Wong-wongkuwienggal-enggaltekalanketemukaro MaryamlanYusuflanSangBayilagiglethakakening pamakanan

17Barengpadhaweruh,banjurpadhanyritakaké pangandikanebabBocahiku.

18Wong-wongsingkrungubabkuwipadanggumun bangetmarangapasingdiomongkékaroparapangon 19NangingMaryamnyimpenlelakonikumaukabèhlan ngrenungakéingsajroningatiné

20Parapangontumulipadhabali,ngluhurakelanmemuji marangGustiAllahmargasakasamubarangkangwus padhadirungulandideleng,kayakangkapangandikakake marangwong-wongmau.

21Lannalikawolungdinawisrampungkanggotetakbayi, asmanedisebutYESUS,kangdisebutmalaekatsadurunge kangngandhutingguwa-garba.

22Barengwistekandina-dinasesucimiturutanggeranggeréNabiMusa,wong-wongmaubanjurdigawa menyangYérusalèm,arepdisaosakémarangGusti.

23(Kayakangkatulisaningangger-anggeréPangéran, mangkéné,"Sabenwonglanangsingmbukaguwa-garbané bakaldiaranisucikagemPangéran;)

24Lankanggonyaosakékurbanmiturutangger-anggering TorètGusti:manukdarasapasangutawamanukdaraloro

25IngYérusalèmènèngwongjenengéSiméon.lanwong ikuadillanmursid,nunggupanglipurIsrael,lanRohSuci nunggilkarowong

26LanliwatRohSuciwisdicethakakékanggowong,sing orabakalpati,sadurungendelengKristusGusti

27DèknéliwatRohSutyimlebunangGréjaGedé

28Panjenenganébanjurngangkattanganélanmemuji marangGustiAllah,pangandikané:

29DhuhYehuwah,sapunikaPadukamugikarsaangluwari abdiPadukapunikakanthitentremrahayu,miturut pangandikaPaduka

30Amargimripatkawulasampunningalikawilujengan Paduka,

31KangwusPadukacawisakenwonteningngarsaning bangsasadaya;

32Pepadhangkanggomadhangibangsa-bangsaliya,lan kamulyaningumatPadukaIsrael

33YusuflanibunénggumunbangetmarangprekaraprekarasingdiomongkébabDèkné.

34Siméonbanjurmberkahiwong-wongmaulankandha marangMaryam,ibuné,"Lah,Anakikiwisditetepake kanggotibalantanginewongakehingIsraèl;lankanggo pratandhakangbakalnglawan;

35(Ya,pedhangugabakalnusukingnyawamudhéwé,) supayapikiranéakèhwongbisakacethakaké

36IngkonoananabiwadonHana,anakéFanuèl,sakataler Aser

37Dhèwèkékuwirandha,umurékira-kirawolungpuluh patangtaun,lanoraninggalGréjaGedé,nangingngabdi marangGustiAllahkanthipasalanpandongarinawengi

38Lannalikaikudheweketekalanmaturnuwunmarang GustilanngandikababPanjenenganémarangkabehwong singpadhangarep-areptebusaningYerusalem.

39Sawisépadhanindakakesamubarangkabèhmiturut angger-anggeréGusti,banjurpadhabalimenyangtanah Galiléa,ingkuthanéNasarèt.

40Anakéterussayagedhélansayakuwatlankapenuhan ingkawicaksanan

41SabentaunwongtuwanélungamenyangYérusalèm nalikariyayaPaskah.

42NalikaPanjenenganéyuswarolastaun,padhamenyang Yérusalèmmiturutadatriyaya.

43Lannalikapadharampungdina,nalikapadhabali, GustiYesusbayitetepingYérusalèm;NangingYusuflan ibunéorangerti

44Nangingwong-wongpadhangirayendhewekeanaing rombongan,banjurtindaksedinabanjurpadhanggolèki Panjenenganéanaingantaranéparasanak-sedulurélan kanca-kancané

45Barengoraketemu,banjurpadhabalimenyang YérusalèmnggolèkiPanjenengané.

46Sakwisételungdinawong-wongkuwiketemukaro GustiYésusnangGréjaGedé,lagilungguhnangtengahé paradokter,ngrungokkélantakon.

47KabèhwongsingngrungokkéDèknépadanggumun karopangertènlanwangsulané

48BarengpadhaweruhPanjenengané,padhagumun,lan ibunéngandikamarangPanjenengané,"Anakku,yagene kowékoktumindakmangkonomarangaku?"lah,akulan bapakmunggolèkikowékanthisusah.

49Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "KepriyékowépadhanggolèkiAku?"Apakowéora ngertinèkAkukududadiurusanéBapakku?

50Wong-wongkuwiorangertiapasingdiomongkékaro GustiYésus

51PanjenenganébanjurmandhapbebarengankarowongwongmaumenyangNasarèt,lanmanutmarangwongwongmau,nangingibunényimpenpangandikamaukabèh anaingsajroningatiné.

52LanGustiYésussayatambahkawicaksananlangedhe, landikasihideningGustiAllahlanmanungsa

BAB3

1IngtaunkangkapinglimalaspaprentahaneKaisar Tiberius,PontiusPilatusjumenenggubernuringYudea, lanHérodèsjumenengratuingGaliléa,Filipussadhereke jumenengratuingIturealaningwewengkonTrakonitis, lanLisaniasjumenengrajaingAbilene,

2AnaslanKayafaspadhadadiimamagung,pangandikané GustiAllahmarangYohanesanakéSakariasanaingaraarasamun

3Panjenenganébanjurtindakmenyangingsakiwa-tengené Yordané,martakakébaptisanmratobatkanggo pangapuraningdosa;

4KayakangkatulisananaingkitabpangandikaneNabi Yesaya,mangkene:“Swarakangnguwuh-uwuhanaing ara-arasamun:PadhanyawisnadalankanggoSang Yehuwah,landalanepadhalurusana!”

5Sabenlebakbakalkapenuhan,lansabengununglan tenggerbakaldiedhunaké;lansingbengkongbakal dilurusake,landalansingkasarbakaldadilancar; 6LankabèhmanungsabakalweruhkaslametanéGusti Allah

7Panjenenganébanjurngandikamarangwongakèhkang padhatekaarepdibaptisdéningPanjenengané,"Hé,turuntumurunula,sapakangngélingakékowésupayapadha nyingkiribebendukangbakalteka?

8Mulanémetoknawoh-wohansingpanteskanggo mratobat,lanajapadhangucapingbatinmu:Akuwisduwé Abrahamdadileluhurmu!

9Lansaikikampakéwisdipasangingoyodéwit-witan.

10Wong-wongpadhatakonmarangPanjenengané, "Menawipunikapunapaingkangkedahkulalampahi?"

11Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Sapasingnganggoklambiloro,diwènèhakémarangsing oraduwé;lansingsapanduwènidhaharan,iyamangkono uga

12Banjurugaparajuru-mupu-beyatekaarepdibaptis,lan maturmarangPanjenengané,"Guru,punapaingkangkedah kulalampahi?"

13Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ajangungkuliapasingwisditemtokakémarangkowé"

14ParaprajuritugapadhatakonmarangPanjenengané, pangandikané,"Apasingkududaktindakaké?"

Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ajatumindakkasarmarangsapawaé,lanajanyalahaké sapawaé;lanmaremkaroupahmu

15Nalikawong-wongpadhangarep-arep,lanwongkabèh padhamikir-mikirbabYohanes,apaYohanesikuKristus utawadudu;

16NabiYokananmangsuli,pangandikanemarangwongwongkabeh:Akumbaptiskowenganggobanyu;Nanging bakaltekaanawongsingluwihkuwasatinimbangaku,lan akuorapantesnguculitalisepatune

17Kangkipaseanaingtangane,lanPanjenenganebakal ngresikigandume,lannglumpukakeganduminglumbung; nangingmrambutikubakaldiobonginggenikangorabisa sirep.

18Lanakèhprekaraliyasingdiwulangkémarangwongwong

19NangingSangPrabuHérodès,rajatetrak,didukani margasakaHérodias,garwanéFilipus,saduluré,lanmarga sakasakehingpialakangkatindakakédéningHérodès

20Kajawipunikaugidipuntambahi,inggihpunika: Yohanesngunciingpakunjaran

21Barengwongkabèhpadhakabaptis,Yésusugakabaptis lanndedonga,swargamenganga.

22LanRohSucitumedhakingwujudawakkayamanuk dara,lananaswarasakaswarga,singngandika, PanjenenganikuPutraningSunkinasih;ingPadukakawula remen

23LanGustiYésuspiyambakwiwitumurékira-kiratelung puluhtaun,(kayasingdikira)anakéYusuf,anakéHeli.

24IkuanakéMatat,anakéLewi,anakéMèlki,anakéJanna, anakéYusuf,

25AnakéMatatias,anakéAmos,anakéNaum,anakéÉsli, anakéNagge,

26IkuanakéMaat,anakéMatatias,anakéSemei,anaké Yusuf,anakéYéhuda,

27AnakéYohana,anakéRésa,anakéZorobabel,anaké Salatièl,anakéNeri,

28IkianakéMelki,anakéAddi,anakéKosam,anaké Elmodam,anakéEr,

29AnakéYosèf,anakéÉlièzer,anakéYorim,anakéMatat, anakéLewi

30AnakéSimeon,anakéYéhuda,anakéYusuf,anaké Yonan,anakéElyakim.

31AnakéMelea,anakéMenan,anakéMatata,anakéNatan, anakéDawud,

32AnakéIsai,anakéObéd,anakéBooz,anakéSalmon, anakéNaason, 33AnakéAminadab,anakéAram,anakéÉsrom,anaké Fares,anakéYéhuda,

34AnakéYakub,anakéIskak,anakéAbraham,anakéTara, anakéNahor,

35anakéSaruk,anakéRagau,anakéPhalek,anakéHeber, anakéSala,

36IkuanakéKenan,anakéArpakhsad,anakéSem,anaké Nuh,anakéLamekh,

37AnakéMathusala,anakéHenokh,anakéYaréd,anaké Maleleèl,anakéKenan,

38AnakéEnos,anakéSét,anakéAdam,anakéGustiAllah.

BAB4

1GustiYesuskapenuhaningRohSuci,balisakaYordania, landituntundeningRohmenyangara-arasamun

2WispatangpuluhdinadigodhaIblis.Laningdinaiku Panjenenganéoramanganapa-apa,lansawisepadha rampung,banjurkeluwen

3IblisnulingandikamarangPanjenengané,"Menawa PanjenenganPutraningAllah,dhawuhasupayawatuiki dadiroti"

4GustiYésussemaur:“Anatulisanmengkéné:Manungsa uriporamungsakarotiwaé,nangingsakasaben pangandikanéGustiAllah

5IblisnulinggawaPanjenenganémunggahinggunung kangdhuwur,nulinedahakémarangPanjenengané sakehingkarajaningsalumahingbumiingsadhela

6IblisnulingandikamarangPanjenengané,"Sakèhé pangwasaikibakalDakparingakémarangkowélan kamulyanéwong-wongmaulanmarangsapawaekang dakkarepake,ikudakparingake.

7Mulané,menawakowényembahmarangAku,kabèh bakaldadikagunganmu

8GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Kowé lungaa,Sétan,awitwisketulisngéné:‘Kowékudu nyembahmarangYéhuwah,GustiAllahmu,lanmung Panjenenganésingkudukokbektèni.

9WongéterusdigawanangkutaYérusalèm,dilebokké nangnduwuréGréjaGedé,terusdiomongi:“NèkKowé AnakéGustiAllah,medunsangkakéné.

10Sababanatulisanmangkene:Panjenenganebakal ndhawuhakeparamalaekatesupayapadhanjagakowe

11Wong-wongmaubakalnanggungkowéingtangané, supayasikilmuoraketabrakwatu

12GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Kowéora bakalnyobaGustiAllahmu

13SakwiséSétanwisrampunggodaané,dhèwèké ninggalkéDèknékanggosawetaramangsa

14YésusbanjurbalimenyangGaliléakanthidaya pangwasanéRoh,lankabarbabPanjenenganébanjur sumebaringsakiwa-tengené

15Panjenenganébanjurmemulanganaingpapan-papan pangibadahlandiluhurakédéningkabèhwong

16GustiYésusterustekanNasarèt,panggonanéDèkné digedhekké,lankayapadatané,Dèknémlebuingsinagogé ingdinaSabatlanngadekarepmaca

17LankitabNabiYésayamasrahakémarang panjenenganéBarengPanjenenganémbukakkitabmau, banjurnemupapankangkatulisan,

18RohéPangérananaingAku,mergaPanjenenganéwis njebadiAkukanggomartakakéInjilmarangwongmiskin; PanjenenganéngutusAkukanggonambaniwongsinglara atine,kanggomartakkébabkaluwaranmarangwongsing ditawan,lanwongwutabisaweruh,ngluwariwongsing lara

19Kanggomartakakétaunsingdiparengakédéning Pangéran.

20GusYésusterusnutupbukunélandikèkkémenèh marangpeladèn,teruslenggahWong-wongsingpadhaana ingpapanpangibadahpadhamandengmarang Panjenengané

21Panjenenganébanjurwiwitngandikamarangwongwongmau,"IngdinaikiKitabSuciikikelakoning kupingmu"

22WongkabèhpadhanyeksèniPanjenengané,sartapadha gumunmarangpangandikanéGustiAllahkangngétokaké sih-rahmatkangmetusakaingcangkeméWong-wong maupadhamatur:“ApaikiduduanakéYusuf?

23Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kowémesthibakalkandhakaroparibasaniki,'Dokter, warasnaawakmudhéwé.

24Panjenenganébanjurngandika,"SatemenéAkupitutur marangkowé:Oraananabisingditampaingnegarané dhéwé."

25NangingAkupituturmarangkowésatemené,akèh randhaingIsraèlnalikajamanéÉlia,nalikalangitditutup telungtaunnemsasi,nalikaanapailangedhéingsatanah kabèh;

26NangingÉliaoradiutusmarangsapawaé,kajaba menyangSarepta,ingkuthaSidon,marangwongwadon singwisrandha

27IngjamanénabiÉlisa,akèhwonglaralarakustaing Israèl.lanoraanasiji-sijiasingnajis,kajabaNaaman, wongSiria

28Wong-wongsingnangsinagukkrungubabkuwiterus padanesubanget.

29Wong-wongmaunulingadeglannundhungwongmau menyangsanjabanékutha,banjurdiiridmenyangpucuking gunung,panggonanékuthané,supayadiuncalakémudhun.

30NangingPanjenenganéliwatingtengahéwong-wong maubanjurtindak

31BanjurpadhamudhunmenyangKapernaum,sawijining kuthaingGaliléa,lanmemulangingdinaSabat

32Wong-wongpadhanggumunbangetmarangpiwulangé, awitpangandikanékuwinduwènikekuwatan.

33Ingpapanpangibadahanawongkangkapanjingan dhemitkangnajis,banjurnguwuh-uwuhkalawanswara sora

34Pangandikané,"Ayowaé!ApaurusankukaroKowé,hé, YésuswongNasarèt?Apakowétekaarepnumpesaku? Akungertisampeyansapa;kangMahasuciAllah.

35GustiYésusterusngomong:“Menengalanmetua!” LannalikaIblismbuwangwongingtengah,kangmetu sakawong,lanoragawelara

36Wongkabèhpadhagumun,banjurpadharembugan, pangucapé,"Apaikitembung!Amargakanthipanguwasa lanpanguwasadhawuhmarangroh-rohnajis,banjurpadha metu

37PawartababPanjenenganébanjursumebartekan ngendi-endiingsakiwa-tengené

38Panjenenganébanjurmetusakapapanpangibadahlan lumebuingomahéSimon.LanibunébojonéSimonlara mriyang;lanpadhanyuwunmarangdheweke

39GustiYésusterusngadegingsandhingéwongwadon mau,lanmriyangédidukani.banjurditinggal,banjurtangi lanngladèniwong-wongmau

40Barengsrengéngéwissurup,kabèhwongsing nandhanglarawarna-warnapadhadigawamenyang ngarsanéYésusPanjenenganétumulinumpangiasta marangwong-wongmaukabèh,nuliwaras

41Sétan-sétanugametusakawongakèhlannguwuhuwuh:KowékuwiPutranéGustiAllahWong-wongmau banjurdidukani,awitpadhangertiyènPanjenenganéiku Kristus

42Barengwisawan,Panjenenganétindakmenyang panggonankangsepi,lanwong-wongpadhanggolèki Panjenengané,banjurpadhasowaningngarsané Panjenengané,lanngalang-alangiPanjenengané,supaya Panjenenganéajangantininggalwong-wongmau.

43Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "AkukudumartakakéKratonéAllahmenyangkuthakuthaliyanéuga,amargamulanéAkudiutus."

44GustiYésusterusnginjilnangsinaguk-sinaguknang Galiléa

BAB5

1Nalikawongakèhpadhadhesek-dhesekngrungokaké pangandikanéAllah,Panjenenganéjumenenganaing pinggirtlagaGenesarèt

2Lanweruhpraulorongadegingpinggirtlaga,nanging nelayanpadhametusakaikulanlagingumbahjala

3Panjenenganébanjurminggahingsalahsawijining prauné,yaikupraunéSimon,lanndedongasupayadiusir sathithiksakaingdharatanPanjenenganébanjurlenggah lanmulangwong-wongsakaingprau

4Barengwisrampunganggonéngandika,Panjenengané banjurngandikamarangSimon,"Mulaamenyangteleng, lanjalamukèdalnasupayaucul"

5WangsulanéSimon,"Guru,sawengikulasaminyambut damel,mbotenolèhpunapa-punapa

6Sakwisérampungkuwi,iwakokèhbangetdicekel,lan jalanépecah.

7Wong-wongmaunulingundangkanca-kancanésingana ingprauliyané,supayapadhatekanulungiBanjurpadha tekalanngebakiprauloro-lorone,ngantiklelep.

8NalikaSimonPétrusnyumurupiiku,banjursujuding dhengkuléGustiYésus,ngandika,"Siralungasakaaku! amargaakuikiwongdosa,dhuhYehuwah

9Dèknélansakèhéwongsingndhèrèkakénggumun bangetmarangiwak-iwaksingdicekel

10SemonougaYakobuslanYohanes,anakéZébédéus, singdadimitranéSimonGustiYésusterusngomong marangSimon:“Ajawediwiwitsaikikowébakalnyekel wong

11Sakwisékapalédigawanangdarat,wong-wongkuwi ninggalkékabèhlanmèluGustiYésus.

12NalikaPanjenenganéanaingsawijiningkutha,ana wongkanglarakusta

13GustiYésusterusngacungkétanganélanndemèk wongékarongomong:“AkugelemLansanalikalara kustalungasakadheweke

14Panjenenganébanjurdhawuhsupayaorangandhani sapa-sapa,nanginglungaa,tuduhnaawakmudhéwé marangimam,lansaosnakurbankanggonajismu,kaya singdidhawuhakédéningMusa,minangkapaseksimarang wong-wongmau.

15NangingmalahdadiluwihmisuwurbabPanjenengané, lanakèhwongpadhangumpulkanggongrungokakelan kawarasakédéningPanjenenganésakakaapesané.

16Panjenenganébanjurlungamenyangara-arasamunlan ndedonga

17Ingsawijiningdina,nalikaPanjenenganémemulang, anawongFarisilanahliTorètkangpadhalungguhing sacedhakékuthaGaliléa,YudéalanYérusalèm.ana kanggonambaniwong-wongmau

18Lah,anawongnggawawonglumpuhingpaturon,lan padhanggolèkicarakanggonggawawongmaumlebulan diselehakeingngarsane

19Lannalikapadhaoranemokakecarakanggonggawa dhewekemlebuamargasakawongakeh,padhamunggah ingpayon,lanmudhunliwatkothakkarodipanmenyang tengahsadurungeGustiYésus

20Barengweruhpangandeléwong-wongmau, PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané," Man,dosamuwisdiapura"

21ParaahliTorètlanwongFarisibanjurpadharembugan, pangucapé,"Sapatawongikikangnyenyamahmarang Allah?"Sapasingbisangapuradosa,kajabamungGusti Allah?

22NangingbarengYésuspirsapikiranéwong-wongmau, Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau," Apasebabékowépadhamikir-mikiringsajroningatimu?"

23Endisingluwihgampang,ngomong:Dosamuwis diapura;utawamuni:Ngadegalanlumakua?

24NangingsupayakowéngertinèkAnakéManungsa nduwènipangwasaingbumingapuradosa,(Panjenengané ngandikamarangwonglumpuhmau)Akupituturmarang kowé:Ngadega,paturonmuangkatenlanmuliha!

25SanalikaikuPanjenenganébanjurjumenenganaing ngarsanéwong-wongmau,nulingangkatpanggonané, banjurmulihmenyangomahélanngluhurakéGustiAllah.

26Wong-wongmaukabèhpadanggumun,teruspada ngluhurkéGustiAllahlanpadawedikarongomong:“Dina ikiawakédéwéweruhprekarasingnggumunké. weruhwongsingjenengéLèwilungguhnangkantorbea

28Panjenenganébanjurninggalkabèh,ngadeglan ndhèrèkakéPanjenengané.

29LèwibanjurnganakaképéstagedhékanggoYésusing omahédhéwé,lanakèhjuru-mupu-beyalanwong-wong liyanésingpadhalungguhbebarengankarowong-wong mau

30NangingparaahliTorètlanparaFarisipadhanggresula marangparasakabaté,pangucapé,"Yagénékowépadha manganlanngombébebarengankarojuru-mupu-beyalan wongdosa?"

31GustiYésusterusngomong:“Wongsingwarasora butuhtabibnangingsinglara

32Akutekaorakanggonimbaliwongmursid,nanging wongdosasupayamratobat

33Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "YagénéparamuridéYohaneskereppasalanndedonga, semonougaparamuridéwongFarisi?nangingsiramangan lanngombe?

34Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apakowébisandadékakéwong-wongingkamarmantèn padhapasa,nalikamantènéanaingkono?"

35Nangingbakaltumekaingdinanémantènlanangbakal kapundhutsakaingantaranéwong-wongmau,banjur padhapasaingdinaiku

36Panjenenganébanjurparingpasemonmarangwongwongmau;Oraanawongsingnalèniklambianyaring klambilawas;Yènmangkono,kanganyarikubakalsuwèk, lanpotongankanganyarikuoracocogkarokanglawas

37Lanoraanawongnglebokakéangguranyaringgendul lawas;Yenora,angguranyarbakalnyuwekgendule, banjurtumpah,langendulebakalilang.

38Nangingangguranyarkududilebokakeinggendul anyar;lanloro-loronedilestarekake

39Oraanawongsingwisngombéanggurlawaslangsung kepénginanyar,amargadhewekekandha,"Wonglawas ikuluwihapik"

BAB6

1IngdinaSabatkangkapindhosawisédinaSabatkapisan, Panjenenganétindakngliwatipategalangandum;Muridmuridéterusmethikwulen,terusdipangankarodigosokgosoknganggotangané.

2AnawongFarisisawatarakangpadhamaturmarang wong-wongmau,"Yagénékowépadhanindakakeapa kangorakenaditindakakéingdinaSabat?"

3Yésusparingwangsulan,pangandikané,"Apakowé padhaoramacaapasingditindakakédéningDawud,nalika awakédhéwékeluwenlanwong-wongsingpadha ndhèrèkaké?

4DhèwèkémlebuingPedalemanéAllahlannjupukroti singdipanganlandiwènèhakémarangwong-wongsing padhandhèrèkakékangorakenadipangan,kajabamung kanggoparaimam?

5Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "PutraningManungsaikuugaGustinédinaSabat"

6IngdinaSabatliyané,Yésuslumebuingpapan pangibadahlanmemulang.

7ParaahliTorètlanparaFarisipadhangati-atimarang Panjenengané,apaPanjenenganébakalmarasakéingdina Sabat;supayapadhanemupandakwamarang Panjenengané

8NangingGustiYésusngertipikiranéwong-wongmau, mulanéterusngomongmarangwongsingtanganégaring: “Ngadegalanngadegaingtengahé!”Panjenenganébanjur jumenenglanjumeneng.

9GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, Akuareptakonsampeyansijibab;Apawenangingdina Sabatnindakakékabecikanutawanindakaképiala?kanggo nylametakeurip,utawanyirnakake?

10Lanmirsaniwongkabehingmubeng-mubeng,banjur ngandikamarangwongmau,"Tanganmuathungna!"Lan iyamangkono,lantanganewaraskayatanganliyane 11Wong-wongmaupadhanesubanget;lanpadha rembuganbabapakangbisaditindakakemarangGusti Yesus

12NalikasamanaGustiYesustindakmenyanginggunung arepndedonga,lansawengiikuGustiYesusterus ndedongamarangGustiAllah

13Barengwisésuk,Yésusnimbalimurid-muridélanmilih wongrolas,singugadijenengirasul.

14Simon(kangugadijenengiPétrus)lanAndréassaduluré, YakobuslanYohanes,FilipuslanBartoloméus,

15MatiuslanTomas,YakobusanakéAlféus,lanSimon singdisebutZelot,

16LanYudasseduluréYakobuslanYudasIskariot,sing ugadadipengkhianat.

17Panjenenganébanjurmandhapbebarengankarowongwongmau,lanjumenenganainglebak,lankumpulané parasakabaté,lanakèhwongsakaingYudéalan Yérusalèmkabèh,lansakasagaraTiruslanSidon,sing padhatekakanggongrungokakePanjenengané.lansupaya warassakapenyakit;

18Lanwong-wongsingkesurupandhemit,banjurpadha mari.

19WongkabèhpadhangupayandemèkPanjenengané, amargaanadayakangmetusakaPanjenengané,nuli nyarasakéwongkabèh.

20Panjenenganénulitumengamarangparasakabatélan ngandika,"Rahayukowéwongmlarat!

21Rahayukowésingsaikingelih,awitkowébakalwareg. Rahayukowésingsaikinangis,awitkowébakalngguyu

22Begjakowénèkkowédisengitilandipisahkékaro wong-wong,landicacad,lanjenengmudibuwangmerga PutranéManungsa

23Ingdinaikukowépadhabungah-bungahalanpadha bungah-bungaha,awitkowébakalpadhasurak-suraking swarga

24Nangingbilaikowésingsugih!awitkowéwistampa panglipur.

25Bilaikowésingpadhawareg!awitkowébakalkeluwen Bilaikowésingsaikingguyu!awitkowébakalsedhihlan nangis.

26Bilaikowé,nèkkabèhwongpadangelemkowé!merga mengkonoparaleluhurémarangnabi-nabipalsu

27NangingAkupituturmarangkowésingpadhakrungu: Trésnaamarangmungsuhmu,padhatumindakbecik marangwongsingsengitmarangkowé

28Padhaberkahiwongsingngipat-ipatikowé,lan ndedongaakanggowongsingnganiayakowé

29Lansapasingnapukpipimusingsiji,tanduknapipimu singsiji;lansingsapanjupukjubahmu,ajangalang-alangi jubahmu

30Sabenwongsingnjalukmarangkowéwènèhana;lan wongsingnjupukbarang-barangmu,ajakoksuwun.

31Lankayasingkokkarepakésupayaditindakkéwong marangkowé,kowéugakudunglakonikayangono marangwong-wongkuwi

32Nèkkowénresnaniwongsingnresnanikowé,apa tampapanuwunmu?kanggowongdosaugatresnamarang wongsingtresnamarang.

33Lanmanawakowépadhagawébecikmarangwong kangpadhagawébecikmarangkowé,apatampa panuwunmu?kanggowongdosaiyaugapadha

34Lannèkkowéngutangimarangwongsingmbok ngarep-arepbakalditampa,apatampapituwasmu?kanggo wongdosaugautangmarangwongdosa,kanggonampa maneh

35Nangingkowépadhatresnaamarangmungsuhmu,lan padhagawéakabecikan,sartasilihanana,tanpangarep-arep apa-apamenèhlanganjaranmubakalgedhe,lankowe

bakaldadiputraneKangMahaluhur,amargaPanjenengane ikuwelasasihmarangwongkangoraduwepanuwunlan marangwongala

36Mulanékowépadhawelasasih,kayadénéRamamuuga welasasih.

37Ajapadhangadili,temahkowéorabakaldiadili;

38Mènèhana,temahkowébakaldiwènèhi;takaran ingkangsae,kapencet,dipungonjang-ganjingsahaturahturah,badhekaparingakendhatengpangkopanjenengan Awittakarankangpadhakoklakoni,ikubakaldiukur manehmarangkowe

39Panjenenganébanjurparingpasemonmarangwongwongmau,"Apawongwutabisanuntunwongwuta?" Apaoraloro-loronepadhatibaingjurang?

40Muridorangungkuliguruné,nangingsabenwongsing sampurnabakaldadiguruné.

41Yagenekowendelengtatalsinganaingmripate sadulurmu,nangingbaloksinganaingmripatmudhewe oraweruh?

42Kapriyeanggonmubisakandhamarangsadulurmu: Sadulur,tatalkanganaingmripatmudakcopot,mangka kowedheweoraweruhbalokkanganaingmripatmu?Hé wonglamis,baloksinganaingmripatmudibuwangdhisik, banjurkowébakalweruhkanthicethakanggongetokké tatalsinganaingmripatésedulurmu.

43Awitwitsingapikorangetokkéwohsingrusak;wit singrusakorangetokkéwohsingapik

44Awitsabenwitdikenalsakawohédhéwé.Amargasaka eriwongorangetokakéwohanjir,utawasakagrumbul grumbulkangngetokakéwohanggur

45Wongkangbecikikungetokakébarangkangbeciksaka ingbandhanékangbecik;lanwongalametusakabandha alaingatine,kanggometusakakakehanatinecangkeme

46YagenekowépadhanyebutAku,Gusti,Gusti,lanora nindakakeapasingDakdhawuhaké?

47SapawaésingmaraniAkulanngrungokképiwulangku lannindakkékuwi,Akubakalnduduhkémarangkowé sapasingdidadèkké

48Panjenenganéikukayawongkangyasaomah,banjur ndhudhukjerolanmasangpondhasiingwatu,lannalika banjirbandhang,kaliikunggegirisilanorabisagonjangganjing;

49Nangingsingsapangrungokaké,nangingoranindakaké, ikukayawongkangmbangunomahinglemahtanpa dhasar;kalikangnggegirisibanget,lansanalikaiku ambruk;lanrusakeomahikugedhebanget.

BAB7

1Sawisérampungkabèhpangandikanéanaingngarepe wongakèh,PanjenenganébanjurlumebetingKapernaum 2Anabaturéperwirasingditresnani,laralanarepmati. 3BarengkrungubabYésus,banjurkongkonanpara pinituwanéwongYahudisowaningngarsané,nyuwun supayaPanjenenganérawuhlannambaniabdiné 4BarengwispadhasowaningngarsanéGustiYésus, wong-wongmaulangsungnyuwunmarangPanjenengané, pangucapé,"Panjenenganéikupanteskanggosapawaé singkududitindakaké

5AwitPanjenenganétresnamarangbangsakita,lan Panjenenganéwisyasasinagogékita

6GustiYésusbanjurtindakkarowong-wongmauBareng wisoraadohsakaomahé,perwiramaubanjurkongkonan kanca-kancanésowaningngarsané,maturmarang Panjenengané,"Gusti,sampunngantossusah,awitkawula mbotenpantesndhèrèkpanjenenganlumebetingpayon kawula"

7Mulané,akuorapantesnekanikowé,nangingngomonga nganggotembung,temahabdikubakalmari.

8Awitakuikiugawongsingkawengkuingpanguwasalan nduwèniprajuritsingdibawahkulanmarangliyane,Ayo, landheweketeka;lanmarangabdiningSun:Tumindakaiki, laniyaiyaiku

9BarengGustiYésusmidhangetbabikumau, PanjenenganégumunmarangPanjenengané,banjurminger sartangandikamarangwong-wongkangpadhangetutaké Panjenengané,"Akupituturmarangkowé:Akuoratau nemupangandelkangsamonogedhéné,oraanaingIsraèl" 10Wong-wongsingdikongkonbalimenyangomah, ketemuslafsinglarawiswaras.

11ÉsukéYésustindakmenyangkuthasingjenengéNain lanakèhsakabatépadhandhèrèkakéPanjenengané,lan akèhwong.

12Barengwiscedhakgapurakuthakono,anawongmati digawametu,ontang-antingsakaibuné,lanwongwadon ikurandha,lanakèhwongingkuthakangpadhamèlu.

13BarengGustimirsawongwadonmau,Panjenengané welasasihmarangwongwadonmau,sartangandika marangwongwadonmau,"Ajanangis!"

14Panjenenganébanjurnyelakilanndemèkgubugé,lan wong-wongsingngusungdhèwèképadhamandheg Panjenenganébanjurngandika,"Heh,Akupituturmarang kowé,tangia!"

15Wongsingwismatibanjurnjagonglanwiwitngomong Panjenenganébanjurmasrahakémarangibuné.

16WongkabèhpadhawedilanpadhangluhurakéGusti Allah,pangandikané,"Ananabigedhékangjumenengana ingantarakita;lan,GustiAllahwisngunjungiumaté.

17PawartababPanjenenganéikusumebaringsatanah Yudéalaningsakiwa-tengené

18ParamuridéYohanesterusngomongkébabkuwikabèh.

19Yohanesbanjurnimbalisakabatélorolanbanjur kongkonansowaningngarsanéYésus,matur:"ApaKowé singbakalteka?"utawakitagolekliyane?

20Nalikawong-wongmaupadhasowaningngarsané Yésus,banjurpadhamatur:"YohanesPambaptisngutus akunemoniPanjenengan,matur:PunapaPanjenengan punikaingkangbadherawuh?"utawakitagolekliyane?

21IngwektuikuugaPanjenenganénulimarasakéwong akèhkangpadhalaralanwewelaklanroh-rohjahat;lan akehwongwutaPanjenenganemaringipandeleng

22GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Padhalungaa,lancritaknamarangYohanesapasing kokdelenglankokrungu;wongwutabisandeleng,wong lumpuhpadhalumaku,wonglarakustapadhanajis,wong budhegkrungu,wongmatipadhakatangèkaké,Injil kawartakakémarangwongmiskin

23BegjawongsingoranesumarangAku.

24BarengparautusanéYohanespadhamangkat,Yésus banjurngandikamarangwongakèhbabYohanes,"Kowé padhalungamenyangara-arasamunkanggondelengapa?" Reedsinggonjang-ganjingkaroangin?

25Nangingkowépadhametuarepndelengapa?Wong singnganggosandhanganalus?Lah,wong-wongsing nganggobusanasingapiklanuripsingapik,padhaanaing kraton.

26Nangingkowépadhametuarepndelengapa?Nabi?Ya, Akupituturmarangkowé,lanluwihsakanabi

27IyaPanjenenganékangwuskatulisanmengkéné,"Lah, IngsunngutusutusaningSunndhisikiPanjenengané,kang bakalnyawisakédalankanggoPaduka"

28Akupituturmarangkowé:Ingantaranéwong-wong singlairsakawongwadon,oraananabisingngungkuli YohanesPembaptis

29Wong-wongkabèhsingkrungupiwulangélanpara juru-mupu-beyapadhambenerakéGustiAllah,awit dibaptiskaroYohanes

30Nangingwong-wongFarisilanahliTorètpadhanampik karsanéGustiAllahmarangawakédéwé,jalaranora dibaptiskaroGustiYésus

31PangandikanéPangéran,"Lahwong-wonginggolongan ikibakalDakpamakakéapa?"lanpadhakayaapa?

32Padhakayabocah-bocahsinglungguhingpasarlan nguwuh-uwuhmarangsapadha-padha,kandha,"Akuwis sulingmarangkowé,nangingkowéoranjogèd"Kawula samisesambatdhatengpanjenengan,nangingpanjenengan botennangis.

33AwitYohanesPembaptistekaoramanganrotilanora ngombéanggur;lankowépadhakandha,"Wongiku kepanjingansétan."

34PutraningManungsarawuh,manganlanngombe;Lan kowépadhakandha:Delengen,wongrakuslanngombe anggur,kancanépajeglanwongdosa!

35Nangingkawicaksananikubenerkanggokabehanakanake

36LananawongFarisisingnjaluksupayaYésusmangan barengkaroYésusPanjenenganébanjurlumebeting omahéwongFarisilanlenggahdhahar

37Ingkuthakonoènèngwongwédoksingdosa,ngertinèk GustiYésusnjagongmangannangomahéwongFarisi, terusnggawalengalengajebadalabaster

38LanngadeganaingwingkingéGustiYésuskaronangis, lanwiwitwisuhsikilékaroluh,lanngusapinganggo rambutésirahé,lanngambungisikilé,lannjebadikaro lengajebad.

39WongFarisisingngundangYésusweruhkuwi,Dèkné terusngomong:“Wongikinèknabi,mesthingertisapalan sapawongwadonsingndemèkDèkné.

40GustiYésussemaur:Simon,Akuarepngomongapaapamarangkowé.Wongéterusngomong:“Guru,terus ngomong

41Anawongsingutangéloro,singsijiutangélimangatus dinar,sijinéseket

42Lannalikapadhaoraduweapa-apakanggombayar, terus-terusanngapurawongloroMulanékandhanana,sapa singbakaltresnamarangdhèwèké?

43WangsulanéSimon,"Kulakinten-kintentiyangingkang dipunpangapuntenkathah"Panjenenganébanjurngandika marangwongmau,"Panjenengansampunleresngadili."

44Panjenenganénulimirsaniwongwadonmaulan ngandikamarangSimon,"Apakowéweruhwongwadon iki?"KawulalumebetinggriyaPaduka,Padukaboten maringitoyakanggekakikawula;

45KowéorangambungAku,nangingwongwédokiki wiwitAkumlebuorakendhatngambungsikilku.

46Sirahkuorasiranjebadi,nangingwongwadonikiwis njebadisikilkunganggolengajebad.

47MulanéAkupituturmarangkowé:Dosa-dosanésing akèhbangetwisdiapuraamargadheweketresnabanget: nangingsingdiapurasethithik,dheweketresnasethithik

48Panjenenganébanjurngandikamarangwongwadon mau,"Dosamuwiskaapura"

49Wong-wongsingpadamanganbarengkaroGustiYésus teruspadangomong:“Sapatawongikisingbisangapura dosa?

50GustiYésusterusngomongmarangwongwédok: “Imanmuwisnylametkékowélungakanthitentrem

BAB8

1SakwisékuwiGustiYésusterusndlajahisabenkuthalan désa,martakkékabarkabungahanbabKratonéGustiAllah.

2Lananawongwadonsawatarakangkawarasakésaka roh-rohjahatlanlelara,yaikuMaryamkangkaran Magdalena,kangmetusakasetanpitu.

3LanYohana,garwanéKhuza,abdinéHérodès,lan Susanalanliya-liyanéliyané,singngladèniDèknésaka barang-barangé.

4Sakwiséwongokèhpadapadanglumpuklansangkakuta, GustiYésusterusngomongnganggopasemon

5Anasingnyebarwijimetuarepnyebarwiji.nulidiidakidaklandipanganmanuk-manukingawang-awang

6Lansawetaratibaingwatu;lanbarengwisthukul,banjur dadigaring,amargaoraanaudan.

7Anasingtibaingantaranéeri;lanerithukulkaroiku,lan keselakiku

8Lanliyanetibainglemahapik,lanthukul,lanwohtikel satusSawusengandikamangkono,Panjenenganenguwuhuwuh:"Sapakangduwekupingkanggongrungokake, ngrungokna."

9ParasakabatépadhatakonmarangPanjenengané, "Pasemonikuapa?"

10Panjenenganébanjurngandika,"Kowépadha kaparinganweruhwewadiningKratonéAllah,nanging marangwongliyanganggopasemon;supayandelengora bisandeleng,lankrunguorangerti.

11Saikipasemonemangkene:Wijiikupangandikane GustiAllah

12Singanaingpinggirdalanyaikuwongsingkrungu; BanjurIblistekalannyopotpangandikanesakaingatiné, supayaajapadhapracayalankapitulunganrahayu.

13Singanainggunungparang,yaikuwong-wongsing krungupangandikané,banjurnampanipangandikané kanthibungah;Nangingwong-wongmauoraoyod,mulané mungsadurungépadhaprecaya,laningmangsakagodha padhamurtad

14Lansingtibaingeri,yaikuwong-wongsing,nalika krungu,banjurmetu,lankeselakingrasakuwatirlan kasugihanlankasenenganinguripiki,lanorangasilake wohsingsampurna.

15Nangingsinganainglemahsingapikyaikuwong-wong singkanthiatisingjujurlanapik,nalikangrungokake pangandika,banjurnetepi,lanmetokakewohkanthisabar.

16Oraanawongkangnyumupdimar,banjurditutupi wadhahutawadilebokakeingsangisorepaturon;nanging

dipasangingpadamaran,supayawongsingmlebubisa ndelengpepadhang.

17Amargaoraanasingrahasia,singorabakal kacethakaké;lanoraanabarangsingndhelik,singora bakaldiweruhilanbakalmetu.

18Mulanépadangati-atikepriyéanggonmukrungu:sing sapanduwèni,bakalkaparingan;lansingsapaoranduwèni, malahsingdikiranduwènibakaldirebut.

19Banjuribulansadulur-sadulurepadhasowaning ngarsane,nangingorabisamaraniPanjenenganemarga sakawongakeh

20Wong-wongsingngomongmarangGustiYésus: "Ibumulansedulur-sedulurmupadhangadeganaingnjaba, arepnemonikowé"

21Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ibukulansadulur-sadulurkuikuwong-wongsingpadha ngrungokakepangandikanéAllahlannglakoni"

22Ingsawijiningdina,Panjenenganéminggahingprau karoparasakabaté,banjurngandikamarangwong-wong mau,"Ayopadhanyabrangingtlaga"Lanpadha diluncurake

23Nangingnalikapadhalelayaran,Panjenenganéketuron. lanpadhakebakbanyu,laningbebaya

24Wong-wongmaunulipadhamaraniPanjenengané, wungulanmatur,"Guru,Guru,kawulasamitiwas."

Panjenenganébanjurwungulanndhawuhianginlan ombakébanyuné;

25Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Endiprecayamu?"Wong-wongmaupadhawedilan padhanggumun,banjurpadharerasanan:“Wongikisapa ta!awitanginlanbanyuanggonédhawuh,lanwong-wong maupadhamanutmarangPanjenengané

26BanjurpadhatekaningdhaérahéwongGadara,ing sabrangéGaliléa.

27NalikaPanjenenganéminggahingdharatan,anawong sakaingkuthamethukakéPanjenengané,kangwissuwé kepanjingansétan,oranganggosandhangan,oramanggon ingomah,nangingingkuburan

28BarengweruhGustiYésus,wongmaumbengokmbengoklansujudingngarsané,lankanthiswarasora muni,"Apaurusankukarokowé,dhuhYésus,Putraning AllahKangMahaluhur?"Kawulanyuwun,mugisampun ngantosdipunsiksa.

29(Amargawisdhawuhmarangdhemitsupayametusaka wongiku,amargawiskerepdicekel,landhewekedirantai landirantai,lanbanjurdipecatlandibuwangdeningIblis menyangara-arasamun)

30GustiYésusterustakon,"Sapajenengmu?" Panjenenganébanjurngandika,"Legiun!"

31Wong-wongmaupadhanyuwunmarangPanjenengané, supayaajapadhadidhawuhimetumenyangjurang

32Laningkonoanababiakehsinglagimanganing gunung,lanpadhanyuwunmarangGustiYesussupaya diparengakelumebuingkonoLanpadhanandhang sangsara

33Sétan-sétanmaubanjurmetusakawongélanmlebuing babi-babimau.

34Barengwong-wongkangpadhamanganweruhlelakon mau,banjurpadhamlayulannyritakakebabikuanaing kuthalaningpadesan.

35Banjurpadhametukanggondelenglelakoniku;nuli sowaningngarsanéGustiYésus,lanketemuwongsing

wismetusakasétan-sétan,lungguhingsandhingéGusti Yésus,lagimanganggolanwiswaras,lanpadhawedi.

36Wong-wongsingweruhlelakonkuwiterusngomong nèkwongsingkesurupandhemitbisamari.

37Wong-wongingsakiwa-tengenétanahGadarapadha nyuwunsupayaYésuslungasakaingkonoamargapadha wedibanget,banjurminggahingpraulanbalimaneh

38Wongsingdiusirsétan-sétankuwinyuwunmarang Dèkné,supayaDèknébisanunggilkaroDèkné

39BaliamenyangomahmulancritaknakaluhuranéGusti AllahmarangkowéPanjenenganébanjurtindaklan nyritakakéingsatanahkuthakabèhbabprakara-prakara kangkatindakakédéningYésusmarangdhèwèké.

40NalikaGustiYesuskondur,wong-wongpadhanampani Panjenenganekanthibungah,amargakabehpadhangenteni Panjenengane.

41Lan,lah,anawongtekajenengYairus,lankangdadi pangarepingpapanpangibadah,lanbanjursujudingsikilé GustiYésus,lannyuwunmarangPanjenenganésupaya tekaingomahé

42Amargadhewekeduweanakontang-anting,umurekirakirarolastaun,landhewekebakalseda.Nangingnalika Panjenenganétindak,wong-wongpadhangrubung Panjenengané

43Lananawongwadonsinglaragetihenrolastaun,sing wisngentekakekabehuripekanggodokter,lanoraana singbisawaras

44Panjenenganébanjurnyelakiingburilanndemek pinggirjubahé,lansanalikagetihémacet

45GustiYésusterusngomong:“SapasingndemèkAku? Barengkabèhpadhanyélaki,Pétruslanwong-wongkang padhandhèrèkakéPanjenenganépadhamatur:"Guru, tiyangkathahsamidhesek-dhesekdhatengPanjenengan, sahaPanjenenganndhawuhi:SapasingndemèkAku?"

46GustiYésusterusngomong:“WongsingndemèkAku, awitAkungertinèkkabecikanwismetusakaAku”

47Barengwongwadonmauweruhnèkoradidhelikake, wongwadonmaubanjurmaraniYésuskanthigumeterlan sujudanaingngarsanéYésus,banjurnyritakakémarang wongakèh,apasababéndemèkPanjenengané,lankepriyé enggalwaras

48Panjenenganébanjurngandikamarangwongwadon mau,"Nèk,muga-mugapadhabungaha!lungakanthi tentrem

49NalikaPanjenenganéisihngandika,anawongsakaing omahépanggedhéningpapanpangibadah,lanmatur marangPanjenengané,"Anakmuwismati;orarepotGuru

50NangingnalikaGustiYesusmidhanget,ngandika,"Aja wedi:pracayamung,landhewekebakalwaras"

51Barengwislumebuingomah,Panjenenganéora nglilaniwongsiji-sijialumebu,kajabaPétrus,Yakobus,lan Yohanes,lanbapaklanibunébocahwadonmau.

52Lankabehpadhanangislansesambatdhewekeora mati,nangingturu

53Wong-wongpadangguyulandipoyoki,awitngertinèk dhèwèkéwismati

54Wong-wongmauterusdityekelmetu,terusdicekel tanganéwongwadonmau,terusdityeluk,“Mbah,tangia!”

55Lanrohdhewekebalimaneh,landhewekesanalika tangi,landhewekedhawuhsupayamenehipanganan.

56Wongtuwanépadanggumun,nangingGustiYésus ngongkonwong-wongkuwiajangandhanisapa-sapa

BAB9

1Panjenenganébanjurnimbalisakabatérolas,padha diparingipangwasalanpanguwasanundhungisétan-sétan sartanambanilelara.

2Wong-wongmaudikongkonmartakkébabKratonéGusti Allahlannambaniwonglara

3Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ajanggawaapa-apakanggolelungan,ajateken,utawa kanthong,utawarotiutawadhuwit;oraduweklambiloro 4Laningngendiwaeomahsingkokleboni,manggonaing kono,banjurlungaa

5Lansapawaésingoragelemnampanikowé,nèkkowé lungasangkakutakuwi,ketyepnalebusinganaingsikilmu, dadipaseksitumrapwong-wongkuwi

6Wong-wongmaubanjurpadhamangkatnjelajahkuthakutha,martakakéInjillannyarasakéwongingngendi-endi

7SangPrabuHérodès,rajatetrak,krungubabkabèhsing ditindakakédéningPanjenengané,banjurbingung,amarga anawongsingkandha,yènYohaneswiswungusaka antaranéwongmati;

8Lansawetara,singNabiEliawismuncul;lanliyane,sing sijisakanabilawaswiswungumaneh

9Hérodèsbanjurngandika,"Yohaneswisdakpancung sirahé,nangingsapataiki,kangdakrungubabkang mangkonoiku?"Landhewekekepénginketemu

10Barengpararasulpadhabali,padhanyritakakémarang Panjenenganéapakangwuspadhadilakoni.Wong-wong maubanjurdigawamenyangpanggonankangsepiingaraarasamun,ingkuthakangaranBètsaida

11Barengwongakèhpadhangerti,banjurpadha ndhèrèkakéPanjenengané

12Barengwissurup,sakabatrolasbanjurpadhasowanlan maturmarangPanjenengané:“Wong-wongikupadha kongkonlungamenyangingkutha-kuthalaningsakiwatengené,lanpadhangineplanpadhagolekpangan,awit kitaanaingkéné.panggonanara-arasamun.

13NangingPanjenenganéngandikamarangwong-wong mau,PadhawènèhanamanganWangsulanéwong-wong mau,"Kulanamunggadhahrotigangsallaniwakkalih." kejabakitakudutukudagingkanggobangsaikikabèh

14Amargawong-wongmaukira-kiralimangewuwong Panjenenganébanjurngandikamarangparasakabaté, "Padhalinggihaseketingrombongan"

15Wong-wongmaunulipadhadidhawuhilinggih

16Banjurnjupukrotilimalaniwakloro,lantumengaing langit,mberkahiwong-wongmau,banjurnyuwil-nyuwil landiwènèhakémarangparasakabatsupayaditatamarang wongakèh

17Wong-wongmaubanjurpadhamanganngantiwareg; 18NalikaPanjenenganélagindedongapiyambakan,para sakabatépadhabebarengankaroPanjenengané,banjur padhaditakoni,"Kandhanéwongakèh,Akuikisapa?"

19Wangsulanéwong-wongmau,"YohanesPambaptis; nanginganakangkandha:Élia;Nanginganaugasing kandha,nèksalahsijisakanabi-nabilawaswiswungu 20Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Nangingmiturutkowé,Akuikisapa?"Jawa1994:Pétrus mangsuli,"KristuséGustiAllah"

21GustiYésusterusngongkonmurid-muridé,supayaaja ngomongkébabkuwimarangsapawaé

22Pangandikané,"PutraningManungsakudunandhang sangsaraakèh,sartaditampikdéningparapinituwalanpara pangarepingimamlanparaahliTorèt,sartadipatènilan ingtelungdinanébakalditangèkaké."

23Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "SapawaésingarepngetutkéAku,kudunyélakiawaké déwé,sabendinamanggulpentènganélanmèluAku"

24Sababsingsapakepénginnylametakényawané,bakal kelangannyawané,nangingsingsapakelangannyawané margasakaAku,ikubakalnylametakényawané

25Awitapagunanéwongéntukdonyakabèh,nanging kelanganawakédéwé,utawadibuwang?

26SababsingsapaisinmarangAkulanpituturKu, PutraningManungsabakalisinmarangwongiku,manawa Panjenenganérawuhingkamulyanédhéwé,laning kamulyanéBapakélanparamalaékatsuci.

27NangingAkupituturmarangkowésatemené,anawong kangpadhangadegingkéné,kangorabakalmati,nganti padhaweruhKratonéAllah.

28Kira-kirawolungdinasawisépiwulangmau,Yésus ngajakPétruslanYohaneslanYakobusmunggahing gunungarepndedonga.

29NalikaPanjenenganéndedonga,pasuryanémalih,lan pangagemanéputihmancorong

30Lah,anawonglorosingpadhaomong-omongan,yaiku MusalanÉlia

31Kangngatingalingkamulyan,lanngandikababsédané kangbakalrampungingYerusalem.

32NangingPétruslanwong-wongsingpadhandhèrèkaké padhaturubanget;

33LannalikapadhalungasakaPanjenengané,Pétrus ngandikamarangGustiYésus,"Guru,ikuapikkanggokita kenesijikanggokowé,sijikanggoMusa,lansijikanggo Élia:orangertiapakangngandika.

34NalikaPanjenenganéngandikamangkono,anaméga tekalanngayomiwong-wongmau,lanpadhawedinalika mlebuingmégamau.

35Banjuranaswarasakamégasingkandha,”IkiAnakku singtaktrésnani

36Barengswaramaukeprungu,Yésustinemupiyambakan. Wong-wongmauterusmenenglanorangandhanisapasapaingwektukuwiapasingwisdideleng

37Ésuké,nalikapadhamudhunsakainggunung,akèh wongkangpadhanemoniPanjenengané

38Lan,lah,anawongsakakumpulannguwuh-uwuh, matur,Guru,kulanyuwun,mugimugikarsaamirsani anakku,awitikuanakkuontang-anting

39Lan,lah,anarohsingnyekelwong,landumadakan nguwuh;lannggegirisi,ngantiumplukmaneh,lanmehora uculsakadheweke

40Akunyuwunmarangmurid-muridmu,supayawong kuwiditundhung.lanpadhaorabisa.

41GustiYésusterusngomong:“Heh,wong-wongsing orapretyayalankeblinger,ngantipiralawaséanggonku tetunggalankarokowélannandhangsangsaramarang kowé?Anakmugawamrene

42NalikaPanjenenganélagirawuh,sétanbanjur nguncalakéPanjenenganésartanyuwek-nyuwekIda HyangYesustumulidukuhdhemitpunika,nulimarasaken anakepunika,tumulikaserahangmalihringajindanene.

43Wong-wongkabèhpadanggumunbangetmarang kuwasanéGustiAllahNangingnalikapadhagumun

marangsamubarangkangditindakakedeningGustiYesus, Panjenenganebanjurngandikamarangparasakabate: 44Omong-omonganikikududirungokké,awitAnaké Manungsabakaldipasrahkémarangtanganémanungsa. 45Nangingwong-wongmauorangertiapasing diomongkékuwi,nangingoradingertèni,mulanéora dingertèni

46Banjurpadhapadudon,sapaingantaranéwong-wong mausingpalinggedhé

47GustiYésusngertipikiranéwong-wongkuwi,mulané terusnjupukanaklanangdidedekkénangngarepé

48Lanngandikamarangwong-wongmau,"Sapawaé nampanibocahikiatasjenengku,ikunampaniAku,lan singsapanampaniAku,ikunampaniPanjenenganésing ngutusAku

49Yohanesterusngomong:“Guru,awakédéwéweruh wongsingnundungisétannganggojenengmulankita padhangalang-alangi,amargaoramèlukita

50GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Aja ngélang,awitsapasingoranglawanawakédéwé,kuwi mèluawakédéwé

51BarengwistekanwektunéPanjenenganébakal kacemplungaké,Panjenenganébanjurmandengmenyang Yérusalèm

52Lanngirimutusanndhisikipasuryan,lanpadhalunga, lanmlebumenyangdesaSamaria,kanggonyiapake kanggoPanjenengané

53Wong-wongkuwioranampaDèkné,awitDèknékayakayaareplungamenyangYérusalèm

54Kadungmurid-muridéYakobuslanYohanesweruh kuwi,teruspadangomong:“Gusti,apakowékepéngin awakédéwéndhawuhimurubgenisakaswarga,numpes wong-wongkuwi,kayasingditindakkéÉlia?

55NangingGustiYésusnolèhlandidukani,pangandikané, "Kowépadhaorangertirohmuapa"

56AmargaPutraningManungsarawuhorakanggo nyirnakakenyawanemanungsa,nangingkanggo nylametakewong-wongmauLanpadhamenyangdesa liyane

57Nalikapadhamlakuingdalan,anawongkangmatur marangPanjenengané,"Gusti,kawulabadhéndhèrèk PanjenengandhatengpundikemawoningkangPaduka tindak."

58GustiYésusterusngomong:“Asuajagnduwé bolongan,lanmanukingawang-awangnduwésusuh; NangingPutraningManungsaoranduwépanggonan kanggonyèlèhakésirahé

59Panjenenganébanjurngandikamarangliyané,"Mèlua Aku"Nangingwongmaukandha,”Gusti,mugikeparenga kulatindakrumiyinnguburbapakkula”

60GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Ayo wongmatinguburwongmati,nanginglungaalan martakkébabKratonéGustiAllah

61Lanliyaneugamatur,Gusti,akubakalndherek Panjenengan;nangingkeparengakulapamitrumiyin, ingkangwonteninggriyakula

62GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Oraènèng wongsingnduwèniwalukulannolèhmburi,orapantes kanggoKratonéGustiAllah

1Sawiséiku,Gustiugamilihpitungpuluhliyané,lan ngutuswongloro-loronendhisikiPanjenenganémenyang sabenkuthalanpanggonansingbakalditekani.

2MulanéPanjenenganébanjurngandikamarangwongwongmau:Panènéakèhbanget,nangingsingnyambutgawémungsethithik.

3Lungaa,lahkowépadhaDakutuskayacempéing antaranéasuajag

4Ajapadhanggawakanthongutawakanthongutawa sepatu;

5Laningngendiwaeomahsingkokleboni,kandhaadhisik: Tentremrahayuanaingomahiki!

6ManawaanaingkonoanaPutraningtentrem-rahayu, tentrem-rahayumubakalanaingkono;

7Laningomahikupadhamanggona,manganlanngombé apasingdiwènèhaké,kanggoburuhikupantesopahAja sakaomahmenyangomah.

8Laningngendiwaekuthasingkokleboni,lanwongwongpadhanampanikowe,manganaapasing disedhiyakakemarangkowe.

9Lanwonglarasinganaingkonowarasnalankandhaa: KratonéAllahwiscedhakkarokowé

10Nangingmenyangingkuthakangkokleboni,nanging oraditampani,lungaamenyanglurung-lurungingkonolan kandhaa:

11Malahbledugkuthamu,singklelepanaingawakku, padhadakbubarakémarangkowé

12NangingAkupituturmarangkowé,ingdinaikubakal luwihènthèngéSodomkatimbangkuthaiku.

13Bilaikowé,Korazin!cilakakowé,Bètsaida!Sabab saupamaanaingTiruslanSidonmujijat-mujijatkang katindakakeanaingkowe,mesthiwissuweanggonepadha mratobat,lungguhnganggobagorlanawu

14Nangingingdinapangadilanbakalluwihènthèng tumrapTiruslanSidonkatimbangkarokowé.

15Lankowé,Kapernaum,singwiskaluhurakénganti swarga,bakalkacemplungakémenyangnaraka

16Sapasingngrungokakekowé,ngrungokkéAku;lan singsapangrèmèhakékowé,ikungrèmèhakéAku;lansing sapangrèmèhakéAku,ikungrèmèhakéPanjenenganékang ngutusAku.

17Wongpitungpuluhmaunulipadhabalimenèhkanthi bungah,lanmatur:"Gusti,sétan-sétanpuntundhuk dhatengkawulalantaranasmaPaduka."

18Lanngandikamarangwong-wongmau,Akuweruh Iblistibasakaswargakayakilat.

19LahkowépadhaDakparingipangwasangidak-idakula lankalajengking,sartanguwasanisakèhingpangwasané mungsuh;

20Nangingajapadhabungah-bungahmergaroh-rohkuwi tundhukmarangkowéNangingpadhabungaha,amarga jenengmuwiskatulisananaingswarga

21IngwektuikuGustiYesusbungahingroh,lanngandika, "Akumaturnuwun,dhuhRama,Gustininglangitlanbumi, singwisndhelikakeikisakawongwicaksanalan wicaksana,lanwisdicethakakékanggobayi-bayiawit kadosmakatenpunikakarsaPaduka

22KabèhwisdipasrahkémarangAkukaroBapakku.lan sapataSangRama,kajabaSangPutra,lansapakang kaparengakeSangPutra

23Panjenenganébanjurmingermirsaniparasakabatélan ngandikapiyambak:Rahayuwongkangndelengapakang kokdeleng

24AwitAkupituturmarangkowé:Akèhnabilanratusing kepénginweruhapasingkokdeleng,nangingoraweruh; lanngrungokakeapasingkokrungu,nangingoratau krungu

25Lah,anaahliTorètsijingadeglannyobaPanjenengané, matur,"Guru,apasingkududaklakonisupayabisaoleh uriplanggeng?"

26PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané," Apakangkatulisingangger-anggeringTorèt?"carane sampeyanmaca?

27WangsulanéYésus,"KowétresnaamarangPangéran, Allahmu,klawangumolongingatimu,klawan gumolongingnyawamu,klawangumolonging kekuwatanmulangumolongingbudimu;lanpepadhamu kayaawakmudhewe

28Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau," Kowéwismangsulibener

29Nangingwongmaukepénginmbenerakéawakédhéwé, banjurmaturmarangYésus,"Lansapatapepadhamu?"

30GustiYésussemaur:“Anawongsinglungasangka YérusalèmmenyangYérikho,tibaingsatengahémaling, singnglucutipangagemanélantatu-tatuné,nulilunga, ninggalwongésetengahmati

31Kebetulananaimamsingmandhapingdalankono,lan barengweruhwongmau,banjurliwatingsabrang.

32MangkonougaanawongLèwi,nalikawistekaning panggonankono,maraniwongmau,banjurliwating sabrang.

33NangingènèngwongSamariasinglagimlakutekanang panggonané

34Wongmaubanjurmaraniwongmau,tatunédibledhèni, diwutahakeinglengalananggur,banjurditunggangiing kewanédhéwé,banjurdigawamenyangpanginepanlan diopeni.

35Ésuké,nalikabudhal,dhèwèkénjupukrongdinarlan diwènèhakémarangsingnduwéomah,landipangandikani, "Jagawongé!"lanapamanehsingkoktuku,yenAkuteka maneh,akubakalmalesmarangkowe

36Sapaingantaranéwongtelumau,miturutmu,singdadi pepadhamukarowongsingtibaingtengahémaling?

37Panjenenganébanjurngandika,"Singmelasi Panjenengané"GustiYésusbanjurngandikamarangwong mau,"Lungaa,lantindaknauga."

38Saikinalikapadhalunga,GustiYésusmlebuing sawijiningdésa,lananawongwadonsingjenengéMarta nampaniYésusmenyangomahé

39DhèwèkénduwésedulurwadonsingjenengéMaria, singugalungguhingsikiléGustiYésuslanngrungokké tembungé.

40NangingMartarepotngladeni,banjurmaraniGusti Yésuslanmatur:"Gusti,punapaPanjenenganmboten predulimenawisadhèrèkkulaninggalkulapiyambak?" pramilanyuwunpitulungandhatengkula

41GustiYésussemaur:Marta,Marta,kowékuwatirlan kuwatirbabakèhprekara

42Nangingsijiwaésingperlu:Mariawismilihbagéan singapik,singorabakaldijupuksakadheweke.

1NalikaPanjenenganélagindedongaanaingsawijining panggonan,lanleren,anasakabatékangmaturmarang Panjenengané,"Gusti,kawulamugiPadukawulang ndedonga,kadosdénéYohanesingkangmemulang dhatengparasakabatipun"

2Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Nalikakowépadhandedonga,padhamatur:Rama kawulaingkangwonteningswarga,asmaPadukamugi kasucekaken"KratonPadukarawuhKarsaPaduka katindakakenkadosingswarga,ugiwonteningbumi 3KawulamugiPadukaparingipangansabendinten.

4Lanngapuradosakita;amargaakuugangapuramarang sabenwongsingduweutangmarangakuLanajanganti kitakagodha;nangingngluwariakusakapiala.

5Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Sapapanunggalanmukangduwekanca,kangbakal maraniwongingtengahwengi,lankandhamarangwong, Kanca,nyilihakeakurotitelung;

6Amargaanakancakukanglagibudhalmaraniaku, nangingakuoraduweapa-apa?

7Wongsakanjerobakalmangsuli,"Ajanggangguaku! Akuorabisatangilanmenehisampeyan

8Akupituturmarangkowé:Sanadyanoratangilan mènèhi,mergakancané,nangingmargasakapanyuwuné, dhèwèkébakaltangilanmènèhiapasingdibutuhaké

9LanAkupituturmarangkowé:Nyuwuna,lansampeyan bakaldiwenehi;goleka,lansampeyanbakalnemokake; thothok-thothok,lankowébakaldibukak

10Awitsabenwongsingnjaluk,bakalnampa;lansing golekbakalnemu;lansingthothok-thothokikubakal dibukak

11Nèkanabapakmusingnjalukroti,apabakaldiwènèhi watu?utawayennjalukiwak,apabakalmenehiiwakula?

12Utawamanawanjalukendhog,apadhewekebakal menehikalajengking?

13Mulané,nèkkowé,singala,ngerticaranémènèhi hadiahsingapikmaranganak-anakmu,apamanèh BapakmusingnangswargamasrahkéRohSutyimarang wong-wongsingnyuwunmarangDèkné?

14DhèwèkélaginundhungsétansingbisuBarengsétan wismetu,wongbisumaubanjurngandika.lanwong-wong padhagumun

15Nangingènèngwongsingngomong:“Panjenengané nundhungdhemitlumantarBèlzebul,panggedhéningsétan. 16Wong-wongliyanépadhanggodhaGustiYésuslan nyuwunpratandhasakaswargamarangPanjenengané.

17NangingPanjenenganépirsapikiranéwong-wongmau, banjurngandikamarangwong-wongmau,"Sabenkarajan kangpecah-pecahbakalsirna;lanomahsingpecahdadi siji.

18NèkSétanugamèlunglawanawakédéwé,kapriyé Kratonébakaltetep?SababkowépadhangaraniyènAku nundhungsétanlumantarBèlzebul

19LanmanawaAkunundhungidhemitmargasaka Beelzebul,anakmunundhungidhemitmargasakasapa? mulanepadhadadihakimmu

20NangingmenawaAkunundhungisétannganggodrijiné GustiAllah,mesthiKratonéAllahwistekamarangkowé. 21Manawawonggagahprakosakangsikepgegaman njagakraton,barangdarbekebakaltentrem

22Nangingmanawawongsingluwihkuwattinimbang dhewekenempuhlanngalahakedheweke,kabehgegamane singdiandelakebakaldirebutlandiedum-edum 23SingsapaoranunggalkaroAku,ikunglawanmarang Aku,lansingsapaoranglumpukkaroAku,ikumbuyarake. 24Manawarohnajismetusakawong,banjurmlaku-mlaku ingpapan-papankanggaring,golekkalem;lanoraketemu, banjurngandika,Akubakalbalimenyangomahkusaka ngendiakumetu

25Lannalikateka,ketemuikuwisdisapulandireksa

26Banjurlungalannjupukrohpituliyanesingluwihala tinimbangdheweke;banjurpadhalumebulanmanggon anaingkono.

27NalikaPanjenenganéngandikamangkonoiku,ana wongwadonsakaantaranéwongakèhkangpadha nguwuh-uwuhlanmaturmarangPanjenengané,"Rahayu guwa-garbasingnglairakekowélanASIsingkoksusu"

28NangingGustiYésusterusngomong:“Bejatenanwong singpadangrungokképituturéGustiAllahterusnglakoni.

29Barengwongakèhpadhanglumpuk,Panjenengané banjurngandika,"Ikigolongankangalalanorabakal diwenehitandha,kajabapratandhasakanabiYunus.

30SababkayadénéYunusdadipratandhatumrapwong Niniwé,mangkonougaPutraningManungsabakaldadi pratandhatumrapgolonganiki.

31Ingdinapangadilan,ratuingsisihkidulbakaljumeneng bebarengankarowong-wongingjamaniki,lanngukum wong-wongmau,amargadheweketekasakaingpojokpojokingbumiarepngrungokakekawicaksananeSang PrabuSuleman;IngkénéanasingngungkuliSuléman

32Wong-wongingNiniwebakalpadhatangibebarengan karogenerasiiki,lanbakalngukumwong-wongmau, amargapadhamratobatnalikamartakakéNabiYunus;lan ingkeneanasingngungkuliYunus.

33Oraanawongkangnyumupakédimar,banjur nyelehakeingpanggonankangndhelik,oraanaing sangisoregantang,nanginganaingsangisorepadamaran, supayawongsingmlebubisandelengpepadhang

34Pepadhangingbadanikumripat;Nangingyenmripatmu ala,awakmuugadadipeteng.

35Mulanépadhadiwaspada,supayapepadhangsingana ingkowéajadadipeteng

36Mulané,nèkbadanmukabèhpadhanglanoraana bagéanésingpeteng,kabèhbakalpadhang,kayaènèng dimarsingmadhangikowé

37NalikaPanjenenganéngandika,anawongFarisikang ngongkonYésusdhaharkaroPanjenengané

38KadungwongFarisiweruhkuwi,dhèwèkénggumun déwéoraadussakdurungénedha

39GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Saiki kowéwongFarisiresiknjabanémangkoklanpiring; nangingbatinmukebakingpanganiayalanpiala.

40Héwongbodho,apaPanjenenganésingnitahakénjaba ugaoranitahakénjero?

41Nangingsedekahaapasingwiskokduwèni;lan,lah, kabehikuresikkanggosampeyan

42Nangingbilaikowé,wongFarisi!Kanggosampeyan menehiprasepuluhansakamintlanruelankabehjinis tetuwuhan,lannglirwakakepangadilanlankatresnan marangGustiAllah.

43Bilaikowé,wongFarisi!Awitkowépadhaseneng lungguhingpapan-papanpangibadahlanngucapsalamana ingpasar

44Bilaikowé,paraahliTorètlanwongFarisi,wonglamis! Sababkoweikukayakuburankangorakaton,lanwong kanglumakuingkonopadhaoraweruh

45BanjursalahsijisakaahliTorètmangsuli,lanmatur marangPanjenengané,Guru,Panjenenganngandika mangkonouganyenyamahaku

46Panjenenganébanjurngandika,"Cilakakowéuga,para ahliTorèt!Awitkowénekakakémomotansingabot kanggoditanggungwong,lankowédhéwéoranggepok momotanmaunganggosalahsijidrijimu.

47Bilaikowé!Awitkowépadhambangunpasaréanépara nabi,lanleluhurmupadhamatèniwong-wongmau

48Satemenékowépadhanekseniyènkowépadhanglilani tumindaképaraleluhurmu,amargapadhamatèniwongwongmaulankowépadhambangunkuburané

49MulanékawicaksananéGustiAllahugangandika:Aku bakalngutusparanabilanrasulmarangwong-wongmau, lansawetarabakaldipatènilandianiaya

50Supayagetihésakèhéparanabi,singwiskawutahake wiwitwiwitanéjagat,bakaldituntutsakagenerasiiki;

51WiwitgetihéHabélngantigetihéZakharia,singtiwas ingantaranémisbyahlanPadalemanSuci.

52Bilaikowé,paraahliTorèt!awitkowéwispadha njupukkunciningkawruh:kowéoramlebu,lanwongwongsinglumebupadhangalang-alangi.

53NalikaPanjenenganéngandikamangkonomarang wong-wongmau,paraahliTorètlanparawongFarisi wiwitmbudidayabangetmarangPanjenengané,lannjalari Panjenenganéngandikababakèhprakara

54PadhangentèniPanjenenganélanarepnyekelapakang metusakacangkemé,supayapadhanyalahaké Panjenengané

BAB12

1Ingwektusingpadha,nalikaanawongakehsingpadha nglumpuk,ngantipadhangidak-idak,Panjenenganébanjur ngandikamarangparasakabaté:"Singwaspadamarang ragiwongFarisi,yaikuwonglamis"

2Amargaoraanabarangsingditutupi,singorabakal dicethakaké;oraanasingndhelik,singorabakaldiweruhi 3Mulané,apawaésingmbokomongkénangpepeteng bakalkeprungunangpepadang;lanapasing kokkandhakakeingkupinganainglemari,bakal diwartakakeingpayon.

4LanAkupituturmarangkowé,kanca-kanca:Ajawedi marangwong-wongsingmatèniawak,lansawiseikuora duweliyanesingbisanindakake

5NangingAkubakalparingpituturmarangkowé,sapa singkudukokwedini:PadhawediamarangPanjenengané, kangsawusematèniikunduwènipanguwasambuwanging naraka;ya,Akupituturmarangkowé,wedimarang Panjenengané

6Apamanukpipitlimaapaoradidolrongdina,lansijisijiaoradilalekakeingngarsaneGustiAllah?

7Nangingmalahrambutésirahmukabèhwisdiétung Mulanéajawedi,kowékuwiluwihpentingketimbang manukpitikakèh

8Akuugapituturmarangkowé:SingsapangakoniAku anaingngarsanémanungsa,PutraningManungsaiyabakal ngakonianaingngarsanéparamalaékatéAllah

9NangingsingsapanyélakiAkuanaingngarepe manungsa,ikubakaldiselakianaingngarsanépara malaékatéAllah

10LansingsapangucapmarangPutraningManungsa,iku bakaldiapura,nangingsingnyenyamahmarangRohSuci ikuorabakaldiapura

11Nèkkowédigawanangsinaguk-sinagogé,para penggedhélanparapanguwasa,ajapadhasumelang, kepriyélanapasingbakalkokwangsuli,utawaapasing bakalmbokomong.

12AwitingwektukuwiugaRohSutyibakalmulangkowé apasingkudumbokomongké

13Lansalahsijisakarombonganngandikamarang Panjenengané,"Guru,kandhaakarosadulurku,supaya mbagiwarisankaroaku"

14Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau," Man,sapasingngangkatAkudadihakimutawapambagi marangkowé?"

15Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Singwaspada,lansingwaspadamarangsrakah,amarga uripémanungsaoragumantungsakaakèhbarangsing diduweni."

16Panjenenganébanjurparingpasemonmarangwongwongmau,pangandikané,"Tanahéanawongsugihsing ngetokakéakèhbanget.

17Wongéterusmikir:“Apasingkudutaklakoni,awitaku oranduwépanggonankanggongetokkéwoh-wohanku?

18Wangsulane,"Ikibakaldaklakoni:lumbung-lumbungku bakaldakbubrahakelanmbangunsingluwihgedhe;laning kanabakalDakparingisakehingwoh-wohanlanbarangbarangku.

19Lanakubakalngomongmarangnyawaku:Nyawa, sampeyanduwebandhaakehsingdisimpenngantipirangpirangtaun;santai,mangan,ngombe,lanseneng-seneng.

20NangingGustiAllahngandikamarangwongiku,"Heh, wongbodho,bengiikinyawamubakaldijupuksakakowé 21Mangkonougawongkangnglumpukakebandha kanggoawakedhewe,nangingorasugihanaing ngarsaningAllah

22Panjenenganébanjurngandikamarangparasakabaté," MulanéAkupituturmarangkowé:Ajapadhasumelanging baburipmu,apasingbakalkokpangan;utawakanggo awak,apasingbakalkoksandhang.

23Uripikungungkulidaging,lanbadanngungkuli sandhang.

24Cobadelengenmanukgagak,amargapadhaoranyebar lanorapanen;kangoraduwegudhangutawalumbung;lan GustiAllahmaringipangananmarangwong-wongmau: apaluwihbecikkoweketimbangmanuk?

25Lansapapanunggalanmukangbisanambahidhuwure saastakanthikuwatir?

26Nèkkowéorabisanindakkésingsepele,yagenekowé padhasumelangingbabliya-liyané?

27Cobadelengenkembangbakung,kapriyethukule; NangingAkupituturmarangkowe:SangPrabuSuleman ingkamulyaneoranganggobusanakayasalahsijisakaiku 28Yènmangkono,yènsuketingpategalan,kangsaikiana ingpategalan,lansesukdibuwangingpawon,GustiAllah anggonénganggokayamangkono;Punapamalih

panjenenganipunbadheangagemipanjenengan,heh,tiyang ingkangcupetpitados?

29Lanajapadhanggolèkiapasingbakalkokpanganlan apasingbakalkokombé,lanajamangu-mangu.

30Awitikukabèhpadhadigolèkidéningbangsa-bangsa ingdonya,lanRamamupirsayènkowépadhambutuhaké samubarangmau

31NangingkowépadhangupayaKratonéAllah;lankabeh ikubakalditambahakemarangkowe

32Ajawedi,hepepanthancilik;awitRamamuiku keparengmaringiKratonmarangkowe

33Dèknédodolanlansedekah;Padhanyediakna kanthong-kanthongkangoratuwa,bandhaingswargakang orabakalilang,kangoraanamalingkangnyedhaki,lan oraanarengetkangngrusak

34Awitingngendidunungébandhamu,ingkonouga atimu

35Bangkekanmupadhasabukna,lanlampumumurub;

36Lankowépadhakayawong-wongsingngentenimarang bendaranénalikabalisakamantenan;supayasamangsa Panjenenganérawuhlanthothok-thothok,padhaenggalenggalmbukak.

37Rahayuparaabdi,singnalikabendaranerawuhketemu padhamelek

38Lanmanawawongikutekaingjamtangankapindho, utawatekaingjamtangankatelu,lanketemuwong-wong maukayamangkono,rahayuwong-wongmau

39Lanngertiaiki,nèksingnduwéomahngertijampira malingébakalteka,mesthibakalngati-atilanoranglilani omahédibongkar

40Mulanékowéugapadasiyaga,awitAnakéManungsa bakaltekaingwektusingoramboksangka

41PétrusbanjurmaturmarangPanjenengané,"Gusti, punapaPanjenenganparingpasemonpunikadhatengkula piyambak,punapadhatengsadayatiyang?"

42PangandikanéPangéran,"Sapatajurupangurussing setyalanwicaksana,singbakaldidadèkaképangwasa marangbrayatédéningbendarané,lanmènèhipanduman ingmangsané?"

43Rahayuabdising,singnduwènitekaketemumengkono mengkono

44SatemenéAkupituturmarangkowé:Panjenengané bakalndadèkaképanjenenganénguwasanisabarang kagungané

45Nangingnèkslafkuwingomongingnjeroati:Gustiku orabakalteka.lanbakalmiwitinggebugabdilananglan wadon,lanmanganlanngombe,lanmendem;

46Singnduwènislafkuwibakaltekaingdinasingora dikarepké,laningwektusingoradingertèni,lanbakal dipérang,lanbakaldiwènèhkébagéanékarowong-wong singorapretyaya

47Lanbatursingngertikekarepanébendarané,nanging oranyiapkéawakédhéwélanoranindakkéapasing dikarepké,bakaldigebugingantipirang-pirang

48Nangingsapasingorangertilannindakkésingpantes digebugi,bakaldigebugimungsethithikAwitsapasing diwènèhiokèh,bakaldijalukokèh,lanwongsingwissetya akèh,bakaldisuwuniluwihakèh

49Akutekangirimgeniingbumi;lanapabakalaku,yen wismurub?

50Nangingakuduwebaptiskanggodibaptis;lankepriye anggonkusesakngantirampung!

51ApakowémikirnèkAkutekanggawakatentremaning bumi?Akupituturmarangkowe,Ora;nangingluwihdivisi: 52Awitwiwitsaikiingomahsijibakalanawonglima, singtelunglawanloro,lansingloronglawantelu.

53Bapakbakalpisahkaroanaklanang,lananaklanang nglawanbapak;ibumaranganakwadon,lananakwadon marangibu;ibumaratuwamarangmantuwadon,lan mantuwadonmarangmaratuwane.

54GustiYésusterusngomongmarangwong-wong:“Yèn kowéweruhmégamunggahsakakulon,kowélangsung ngomong:Bakaludan!landadi

55Lannèkkowéweruhanginkidul,kowékandha:Bakal panas;lankelakon.

56Héwonglamis,kowébisanyumurupilangitlanbumi; Nangingkepriyékowéorangertiwektuiki?

57Ya,lanapakowékokoranetepiapasingbener?

58Nèkkowélungakaromungsuhmunangnggoné penggedhéné,padanggolèkitenanansupayakowébisa slametsakawongé.supayakoweajangantidigawa menyanghakim,lanhakimmasrahakekowemarang petugas,lanpetugasenglebokakekoweingpakunjaran

59Akupituturmarangkowé,kowéorabakallungasaka kono,ngantikowéwismbayardhuwitsingpungkasan

BAB13

1Ingmangsaikuanasawatarakangpadhanyritakaké marangPanjenenganébabwongGaliléa,kanggetihé Pilatusdicampurkarokurban-kurbané

2GustiYésusterusngomongmarangwong-wongkuwi,” Apakowémikirnèkwong-wongGaliléakuwiluwihdosa ngungkuliwong-wongGaliléakabèh,merganandhang sangsarakayangono?

3Akupituturmarangkowé:Ora,nangingmanawakowé oramratobat,kowékabèhbakalpadhamati

4Utawawongwolulas,singdiceburmenaraingSiloamlan matèniwong-wongmau,apakowépadhamikirnèkwongwongkuwiluwihdosangungkulisakèhéwongsing manggoningYérusalèm?

5Akupituturmarangkowé:Ora,nangingmanawakowé oramratobat,kowékabèhbakalpadhamati

6Panjenenganébanjurngandikakaképasemoniki;Ana wongnduwéwitanjiringkebonangguré;Banjurtekalan nggolèkiwohingkono,nangingoraketemu

7Panjenenganébanjurngandikamarangwongkang ngolahkebonangguré,"Lah,telungtaunikiakuteka nggolèkiwohingwitanjiriki,nangingoranemuapa-apa kokngrusaklemah?

8Wangsulanéwongmau,"Gusti,mugikarsaaingtaun punikaugi,ngantoskawulandhudhukingsakiwatengenipun,sahabledug

9Manawawohé,yaora,lanyènora,banjurtegori.

10LaningdinaSabatPanjenenganémemulanganaing papanpangibadah

11Lah,anawongwadonsingwiswolulastaunkasurupan rohlara,lantumungkul,lanorabisangadegmunggah

12BarengGustiYesusmirsawongwadonmau,banjur nimbaliwongwadonmau,sartangandikamarangwong wadonmau,"Ibu,kowewusluwarsakakaapesanmu"

13Panjenenganébanjurnumpangiastamarangwong wadonmau,lansanalikawongwadonmaujejeglan ngluhurakéGustiAllah

14Panggedhéningpapanpangibadahbanjurmangsuli kanthinesu,amargaGustiYésusnambaniwongingdina Sabat,banjurngandikamarangwong-wongmau,"Ana nemdinanalikawongkudunyambutgawé;dinasabat.

15Gustinuliparingwangsulan,pangandikané,"Heh, wonglamis,apaorasabenwongpanunggalanmuingdina Sabatnguculakésapiutawakuldinesakaingkandhang, banjurdiiridsupayadiombé?"

16Lanapawongwadoniki,anakéAbraham,kangIblis wiswolulastaun,apaorakududiuculakésakataliikiing dinaSabat?

17BarengPanjenenganéngandikamangkono,kabèh mungsuhpadhaisin,lanwongkabèhpadhabungahbungahmargasakasakehingkamulyanékangkatindakaké déningPanjenengané

18Panjenenganébanjurngandika,"KratonéAllahikukaya apa?"lanakubakalpadhakaroapa?

19Ikukayawijisawi,kangdijupuklandibuwanging keboné;banjurthukullandadiwitgedhe;lanmanukmanukingawang-awangpadhamanggoningpang-pangé

20GustiYésusterusngomongmenèh:“KratonéGusti AllahbakalDakpamakakékaroapa?

21Ikupadhakaroragi,kangdijupukdeningwongwadon landilebokakeingtelungsuketgandum,ngantikabehdadi ragi.

22Panjenenganébanjurtindakmenyangkutha-kuthalan désa-désa,memulanglantindakmenyangYérusalèm

23BanjuranawongkangmaturmarangPanjenengané, "Gusti,apamungsethithikkangbisakapitulungan rahayu?"Panjenenganébanjurngandikamarangwongwongmau, 24Ngupayaamlebuinggapurakangsesek,awitAku pituturmarangkowé,akèhwongkangbakalpadha mbudidayamlebu,nangingorabisa.

25Yènsingnduwéomahwistangilannutuplawangé, kowébanjurngadegingnjabalanthothok-thothoklawang, kanthimatur:Gusti,Gusti,mugikarsaambukakawula; Panjenenganébakalmangsulimarangkowé:Akuorangerti kowéasalésakangendi

26Ingkonokowébakalpadhamuni:Kawulasampun nedhalanngombéwonteningngarsaPaduka,sahaPaduka sampunmemulangwonteningmargi-margikawula

27NangingPanjenenganébakalngandika,Akupitutur marangkowé,Akuorangertikowésakangendi;padha sumingkirasakaIngsun,hésakehingwongkanggawé piala.

28Ingkonobakalanatangisanlankerotinguntu,manawa kowépadhaweruhAbraham,Iskak,Yakublansakèhépara nabi,anaingKratonéAllah,nangingkowédhéwéwis ditundhungmetu

29Wong-wongkuwibakaltekasakawétan,kulon,lorlan kidul,lanbakallenggahingKratonéAllah.

30Lan,lah,anasingpungkasanbakaldadiwiwitan,lan anasingluwihdhisikbakaldadipungkasan

31IngdinaikuugaanawongFarisisawatarakangpadha sowanlanmaturmarangPanjenengane,"Siralungaa, lungaasakaingkono,awitHérodèsarepmatènikowé."

32Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Padhalungaalankandhaamarangasuajagiku:Lah,Aku nundhungsétan,lannambanidinaikilansesuk,laning telungdinanéAkubakalsampurna"

33Nangingdinaiki,sesuk,lansesuk,Akukudumlaku, amargaoramungkinnabisingmatiingnjabaYérusalèm.

34HéYérusalèm,Yérusalèm,singmatèniparanabilan mbenturiwatuwongsingdikongkonnemonikowé;Kaping pirang-pirangakukepénginnglumpukakeanak-anakmu, kayapitiknglumpukakeanak-anakeingsangisoreswiwine, nangingsampeyanoragelem!

35Lah,omahmubakalditinggalsepi,lansatemenéAku pituturmarangkowé:KowéorabakalweruhAku,nganti tekanwektunékowébakalkandha:PinujiaPanjenengané kangrawuhatasasmanéPangéran

BAB14

1NalikaPanjenenganélumebetingomahésalahsijiné pangarepingwongFarisiingdinaSabatarepmanganroti, wong-wongmaupadhangawasiPanjenengané

2Lah,ingngarepeanawonglaralara

3GustiYésusterusngomongmarangparaahliTorètlan paraFarisi:“ApakenanambaniwongingdinaSabat?

4LanpadhamenengWongmaubanjurdicekellan diwarasaké,banjurdiluwari.

5Wangsulanéwong-wongmau,"Sapaingantaramusing duwekuldiutawasapisingkecemplungingluwangan,lan oralangsungnarikwongkasebutmetuingdinaSabat?"

6LanpadhaorabisamangsulimarangPanjenenganébab ikumau

7Panjenenganébanjurparingpasemonmarangwongwongkangdiulemi,nalikaPanjenenganémirsanianggoné padhamilihpapankangutamangandikamarangwongwongmau,

8Nèkkowédiundangwonglanangkanggomantèn,aja lungguhingkamarsingpalingdhuwur;ajangantiana wongkangluwihmulyakatimbangkowe;

9Wongsingngundangkowélanwongkuwitekalan ngomongmarangkowé:Wongikiwènèhanapanggonan! lansampeyanmiwitikaroisinkanggonjupukkamarpaling.

10Nangingnèkkowéditimbali,lungaalanlungguhaing kamarsingpalingngisor;supayamanawakangngajak koweteka,banjurkandhamarangkowe:Kanca,munggaha ingdhuwur!

11Awitsapasingngluhurkéawakédéwébakal diremehake;lansingsapangasorakeawakedhewebakal kaluhurake

12Panjenenganébanjurngandikamarangkangngundang dhèwèké,"Yènkowénganakakénedhabengiutawanedha bengi,ajangundangkanca-kancamu,utawasedulursedulurmu,utawasedulur-sedulurmu,utawapepadhamu singsugih;supayawong-wongmauugangundangkowé, lankowébakaldiparingipiwales

13Nangingnèkkowénganakaképésta,wongmlarat, cacad,pincang,lanwutapadhangundang.

14Lankowébakaldiberkahi;amargapadhaorabisamales marangkowé,amargakowébakaldiparingipiwalesing tanginéwongbener

15Nalikasalahsijisakawong-wongsinglungguhmangan barengkrungubabiku,banjurngandikamarang Panjenengané,Rahayuwongsingbakalmanganrotiing KratoningAllah

16PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané," Anawongkangnyawisaképéstagedhélanngajakwong akèh

17Laningwayahbengikongkonanabdinékandhamarang wong-wongsingdiulemi:Ayo!kanggokabehikusaikiwis siyap

18Wong-wongmaubanjurpadhanyuwunpangapura. Kangkapisankandhamarangwongmau,Akuwistuku sawijilemah,lanakukudulungandeleng

19Lanliyanengandika,Akuwistukulimangrakitsapi, lanakuarepnyobaiku.

20Lanliyanengandika,Akuwisomah-omah,lanmulane akuorabisateka

21Abdimaunulitekalannyritakakébabikumarang bendaranéSingnduwéomahdukalanngomongmarang baturé,"Enggal-enggallungaamenyanglurung-lurunglan lurung-lurungingkutha,wongmlarat,cacad,pincanglan picakpadhagawanenmréné"

22Abdimaunulimatur:"Gusti,kadosingkang panjenengandhawuhakenpunikasampunkaleksanan, nangingwontenpapan"

23Lansingnduwèningandikamarangabdi,menyang metumenyangdalangedhelanpager,lanmeksawongwongmaumlebu,supayaomahkukebak

24AwitAkupituturmarangkowé:Oraanawongsing diulemisingbakalngrasakakédhaharku

25WongokèhmauterusmèluDèkné

26NèkanawongsingmaraniAkulanorasengitmarang bapakné,biyungé,bojoné,anak-anake,sedulur-seduluré lananglanwadon,malahnyawanédhéwé,wongkuwiora bisadadimuridku.

27LansingsapaoramanggulsalibélanngetutakéAku, ikuorabisadadimuridku

28Sapaingantaramu,singarepmbangunmenara,ora lungguhdhisiklanngitungbiaya,apawiscukupkanggo ngrampungake?

29Sawisépondasiwisdilebokake,nangingorabisa rampung,wong-wongsingpadhaweruhpadhamoyoki

30Pangandikané,"Wongikiwiwitmbangun,nangingora bisangrampungake."

31Utawaratuendisingarepperangnglawanratuliyané, oralenggahdhisiklanmikir,apabisakarosepuluhewu bisanemoniwongsingnggawawongrongpuluhewu?

32Yenora,nalikaliyaneisihadoh,dhewekengirimutusan lannjaluksupayatentrem

33Mangkonouga,sapaingantaramukangoranilar samubarangkangdiduweni,ikuorabisadadimuridku

34Uyahikuapik,nangingyènuyahwisilang,apasing kududibumboni?

35Ikuorapanteskanggotanah,utawakanggobledug; nangingwong-wongnundhung.Singsapaduwekuping kanggongrungokake,ngrungokna

BAB15

1Parajuru-mupu-beyalanwong-wongdosapadhasowan ingngarsané,arepngrungokaképiwulangé

2ParaFarisilanparaahliTorètpadhanggrundel, pangucapé,"Wongikinampaniwongdosalanmangan bebarengankarowong-wongmau."

3Panjenenganébanjurparingpasemonmarangwongwongmau,pangandikané:

4Sapatapanunggalanmukangduwewedhussatus, manawailangsiji,oraninggalwedhussangangpuluh

sangaanaingara-arasamunlannggolekiwedhuskang ilangngantiketemu?

5Barengwisketemu,banjurditumpangakéingpundhaké kalawanbungah.

6Barengwistekanomah,dhèwèkénglumpukakékancakancanélantangga-tanggané,lankandhamarangwongwongmau:Padhabungah-bungahakaroaku;amarga wedhus-wedhusKusingilangwisketemu.

7Akupituturmarangkowé:Mangkonougakabungahan ingswargamargasakawongdosasijikangmratobat, katimbangkarowongmursidsangangpuluhsanga,kang oraprelumratobat

8Apawongwadonkangduwédhuwitsapuluh,yèn kelangandhuwitsiji,apaoranyumupdimarlannyapu omahlannggolèkikanthitemen-temenngantiketemu?

9Barengwisketemu,banjurnimbalikanca-kancanelan tangga-tanggane,kandha,"Sugengakaliyankula!"amarga akuwisnemokakepotongansingilang

10Mangkonouga,Akupituturmarangkowé,ana kabungahananaingngarsanéparamalaékatéAllahamarga wongdosasijisingmratobat

11Panjenenganébanjurngandika,"Anawongduwéanak lanangloro

12Singragilkandhamarangbapakné,”Bapak,paringana pandumandarbèkkula.Panjenenganébanjurngedumedumdhuwité

13Oraletsuwé,anakésingragilnglumpukkékabèhlan lungamenyangnegarasingadoh,laningkanangetokké barang-barangnduwéomahsingoraapik

14Sakwiséentèk-entèkékabèh,negarakonoanapailan singnggegirisi.landhewekewiwitkekurangan.

15Panjenenganébanjurtindaklannunggalkarowarga nagarakono;banjurdikongkonmenyangpategalanearep angonbabi.

16Mulanédhèwèkékepénginngiseniwetengékarokulit singdipanganbabi-babimau,nangingoraanawongsiji waésingmaringi.

17Barengwiswaras,wongmaubanjurkandha,"Sapira akèhéwongopahébapakkusingduwérotinganti kecukupan,nangingakumatikaliren!"

18Akubakaltangilanmaranibapakkulanngomong marangbapakku:Bapak,akuwisgawedosamarang swargalanmarangBapak.

19Akuwisorapantesdisebutanakmumanèh

20Wongmaubanjurtangilansowaningngarsanékang rama.Nangingnalikaisihadoh,ramanewisweruh,welas asih,banjurmlayu,dirangkullandiambungi

21Anakéterusngomong:Bapak,akuwisgawédosa marangswargalanmarangkowé,mulaakuwisorapantes disebutanakéBapak

22Nangingbapaknékandhamarangparapeladèné:“Sira gawanenjubahsingpalingapik,lannganggona;lan tanganédilebokakécincinlansepatuingsikilé

23Pedhetlemukuwigawanenmréné,sembelèhna;lanayo padhamanganlanseneng-seneng

24Amargaanakkuikiwismatilanuripmaneh;wisilang, ketemu.Lanpadhawiwitbungah-bungah.

25Anakémbarepanaingpategalan,lannalikawiscedhak omah,krungumusiklanjogèd

26GustiYésusterusnyeluksalahsijipeladènlantakon apategesékuwimau

27Lanngandikamarangwong,Sadulurmuteka;lan bapakmuwisnyembelèhpedhètsinglemu,amargawis ditampakanthislamet

28Wongmaunepsulanoragelemmlebu.

29Aturwangsulanemarangbapakne:“Lahwispirangpirangtaunanggonkungladenikowelanorataunerak dhawuhmu,nangingkoweorataumenehianakwedhus lanang,supayaakubisabungah-bungahkarokancakancaku

30Nangingbarenganakmuikiteka,singwisngentèkentèkkéuripmukaroparawanitatuna-susila,kowé nyembelèhpedhètlemukanggodhèwèké

31PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané, "Anakku,kowétansahnunggalkaroAku,lanapakang dakduwèniikukagunganmu"

32Prayoganekitapadhabungah-bungahlanbungahbungah,amargasadulurmuikiwusmatilanuripmaneh; lanwisilang,lanketemu

BAB16

1GustiYésusterusngomongmarangmurid-muridé:“Ana wongsugihsingnduwépenguruslanwongikupadha didakwamarangwongsingwisboroskebandhane

2Wongmaubanjurditimbalilanditakoni,"Kadospundi deneanggenkulamirengbabpanjenenganpunika?" wènèhanapratelanbabpangurusira;awitkowéwisora dadipramugarimanèh.

3Pangurusmaubanjurkandha,"Apasingkudu daktindakaké?"amargagustikunjupuksakaaku stewardship:Akuorabisandudhuk;ngemisakuisin.

4Akuwismutusakéapasingkududaklakoni,supaya manawaakudicopotsakakaprajuritan,wong-wongmau bisanampaakumenyangomahé.

5Mulanédhèwèkénimbalisabenwongsingduweutang marangbendarané,terusditakonimarangsingkapisan: “Pirautangmumarangbendarané?”

6Wangsulane,"Lengasatustakar"Panjenenganébanjur ngandikamarangwongmau,Tampananatagihan,lan lungguha,lannulisseket.

7Panjenenganébanjurngandikamarangwongliyané, "Apautangmupira?"Wangsulane:Gandumsatustakar Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau, Tampananatagihan,lannuliswolungpuluh

8SangPrabubanjurngalemmarangpanguruskangora adil,amargawistumindakkawicaksanan,amargaanakanakingjagadikiluwihwicaksanatinimbangparaputrane pepadhang.

9LanAkupituturmarangkowé:Mamonsingorabener, ndadèkakékancamudhéwé;supayamanawakowepadha gagal,padhanampanikowemenyangingpanggonankang langgeng.

10Singsapasetyaingperkarasingpalingcilik,ugasetya ingperkarasingakeh,lansingorabeneringperkarasing palingcilikugaorabeneringperkarasingakeh

11Dadi,yensampeyanorasetyamarangMamonsingora bener,sapasingbakalngandelakekasugihansingsejati?

12Lannèkkowéorasetyamarangapasingdadiduwèké wongliya,sapasingbakalngekèkiduwèkmumarangkowé?

13Oraanabatursingbisangladènimajikanloro,awit bakalsengitmarangsingsijilannresnaniliyané;Yenora,

dhewekebakalnyepengsingsijilanngremehakeliyane KowéorabisangabdimarangGustiAllahlanMamon.

14LanwongFarisi,singsrakah,krunguikukabeh,lan padhamoyokiPanjenengané.

15Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kowéikupadhambenerakéawakmudhéwéanaing ngarsanémanungsa;NangingGustiAllahmirsaatimu, amargaapasingdiajenideningmanungsaikunisthaana ingngarsaneGustiAllah

16Angger-anggeringTorètlanparanabiikutetepnganti tekanYohanes,lanwiwitjamankuwiKratonéAllah diwartakké,lansabenwongngerèhkébabkuwi

17Lanluwihgampanglangitlanbumisirna,katimbang sijititikingangger-anggeringToret

18Singsapamegatbojoné,banjurrabiwongliya,kuwi lakujina,lansingsapakawinkarowongwadonsingwis dipegat,kuwilakujina

19Ingkonoanawongsugih,singnganggoklambiwungu lanmorialus,lansabendinaseneng-seneng.

20AnawongngemissingjenengéLazarus,singdiselehake inggapurané,kebakbisul

21Lankepéngindipangankaroremah-remahsingtiba sakaingmejanéwongsugih,malahasu-asupadhatekalan didilatbiluré

22Wongngemismaumatilandigawaparamalaékat menyangpangkonéAbraham

23Nalikalaginandhangsangsaraingnaraka, PanjenenganénulinyawangAbrahamsakakadohanlan Lazarusanaingpangkoné

24Panjenenganébanjurnguwuh-uwuh:"DhuhRama Abraham,mugikarsaamelasikawula,lanmugikarsaa ngutusLazarus,supadospanjenenganipunnyelupaken pucukingdrijinipunwonteningtoya,sahanyepengaken ilatkawula."awitkawulakasangsaraninglatupunika.

25NangingAbrahamngandika,"Anak,elinga,nalika sampeyanisihurip,sampeyanwisnampabarang-barang singapik,lanLazarusugasingala.

26Kajawipunika,ingantawisipunkulalanpanjenengan punikawontenjurangingkangageng,satemahtiyang ingkangbadhenyabrangsakingngrikidhateng panjenenganbotensaged;lanorabisaliwatmenyangkita, singbakaltekasakaingkono

27Panjenenganénulingandika:“Dhuh,bapak,mugi panjenengankersakongkondhatenginggriyanipunbapak kula

28Awitakuduwésadulurlima;supayaPanjenengané paringpaseksimarangwong-wongmau,supayaajanganti padhalumebuingpapanpanyiksaiki.

29Abrahamsemaur:“Wong-wongpadanduwénabi Moseslanparanabiayopadhakrungu

30Wangsulane:"Ora,RamaAbraham,nangingyenana wongsakaingantaranewongmati,dhewekebakal mratobat"

31PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané, "YènpadhaorangrungokakeNabiMusalanparanabi, padhaorabakalkayakinan,sanadyananawongwungu sakaingantaranewongmati."

1Panjenenganébanjurngandikamarangparasakabaté," Mokalyènkasandhungbakalkelakon,nangingbilaiwong kangdadijalarané!"

2Luwihbecikwongédigantunginggulunéwatu panggilinganlandicemplungakéingsagara,ketimbang nyinggungsalahsijinébocahcilikiki.

3Singati-ati:Yènsedulurmunglanggarkowé,wènèhana lanyenmratobat,ngapura

4Lanmanawadhewekenerakkowepingpitusedina,lan sedinapingpitubalimanehmarangkowelanmatur:Aku mratobat;Padukamugikarsaangapunten.

5PararasulbanjurmaturmarangGusti,"Tambaha imanku!"

6GustiYésusterusngomong:“Nèkkowénduwéiman singkayawijisesawi,kowébisangomongmarangwitara iki:“Kowédicotèkkéoyodé,lankowéditandurnang segara.lanikukudumanutmarangkowé.

7Nangingsapapanunggalanmukangduwebaturkang mlukuutawaangonsapi,kangbakalkandhamarangwong ikusamangsamulihsakapategalan:Lungaalanlungguha mangan?

8Lanoramalahbakalngandikamarangwong:Nyiyapake kanggoakunedha,lansabukawaklanngawulaAku, ngantiakumanganlanngombe;Banjursampeyanbakal manganlanngombe?

9Apadhewekematurnuwunmarangabdine,amarga dhewekenindakakeapasingdidhawuhake?Akuora

10Mengkonougakowé,nèkkowéwisnglakonikabèh singdipréntahkémarangkowé,padangomong:Akuiki peladènsingoranduwémanfaat

11NalikaPanjenenganétindakmenyangYérusalèm, PanjenenganébanjurngliwatiSamarialanGaliléa.

12NalikaPanjenenganélumebetingsawijiningdésa,ana wonglaralarakustasepuluhkangpadhangadeging kadohan.

13Wong-wongmaupadhanguwuh-uwuh:"GustiYésus, Padukamugikarsaamelasikawula!"

14Barengweruhwong-wongmau,Panjenenganébanjur ngandikamarangwong-wongmau,"Padhatuduhna awakmudhéwémarangparaimam"Lankelakon,nalika padhalunga,padhanajis.

15Lansalahsijisakawong-wongmau,nalikaweruhsing wismari,banjurbalilankaroswarasorangluhurakeGusti Allah.

16LanpadhasumungkemingngarepePanjenengane, maturnuwunmarangPanjenengane,lanwongSamaria.

17GustiYésusterusngomong:“Apaorasepuluhsing najis?nangingingendisanga?

18OraanawongsingbalikanggongluhurakeGustiAllah, kajabawongliyaiki.

19GustiYésusterusngomong:“Ngadega,lungaa!

20Wong-wongFarisiditakoni,kapanKratonéGustiAllah bakalteka,Yésusnjawab,”KratonéGustiAllahbakalteka oranganggopengamatan

21Lanorabakalpadhamuni:Lah!utawa,ana!kanggo,lah, KratoningAllahanaingsampeyan

22Panjenenganébanjurngandikamarangparasakabaté," Bakaltumekaingwektunékowépadhakepénginndeleng salahsawijiningdinanéPutraningManungsa,nanging kowéorabakalweruh"

23Lanbakalpadhakandhamarangkowé:Delengenkene; utawa,delengingkono:ajangetut-buri,lanajanututi.

24Sababkayakilatkangsumunarsakaingsangisoring langit,madhangiingsisihliyane;MangkonougaPutraning Manungsaingdinane.

25NangingluwihdhisikPanjenenganékudunandhang sangsaraakèhlanditampikdéninggenerasiiki

26KayasingkelakoningjamanéNuh,semonougaing jamanéPutranéManungsa

27Padhamangan,ngombé,padhaomah-omah,padha diomah-omahake,ngantidinaNuhlumebetingprau,lan banjirtekalannyirnakakekabeh

28MangkonougakayaingjamanéLut;padhamangan, ngombe,tuku,adol,nandur,padhambangun;

29NangingingdinaLutmetusakaSodom,udangenilan walirangsakainglangit,numpeswong-wongmau.

30MangkonougabakalkelakoningdinanalikaPutraning Manungsangatingal

31Ingdinaiku,singanaingpayon,lanbarang-barange anaingomah,ajamudhunnjupuk,lansinganaing pategalan,ugaajamulih

32ÉlingamarangbojonéLut.

33Singsapaarepnylametakényawané,bakalkelangan nyawané;lansingsapakelangannyawane,bakalslamet

34Akupituturmarangkowé,ingbengiikubakalanawong loroingpaturonsiji;singsijibakalkapulung,sijinébakal ditinggal

35Wongwadonlorobakalnggilingbebarengan;singsiji bakaldigawa,sijinéditinggal

36Wongloroanaingpategalan;singsijibakaldigawa, sijinéditinggal.

37Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Ingngendi,Gusti?"Panjenenganébanjurngandika marangwong-wongmau,"Ingngendipapandunungé mayit,ingkonomanukgarudhapadhanglumpuk"

BAB18

1GustiYésusterusngekèkipasemonmarangwong-wong kuwi,nèkwong-wongkudundedongalanorakesel.

2Pangandikané,"Ingsawijiningkuthaanahakimsingora wedimarangGustiAllahlanorapretyayamarang manungsa.

3Ingkuthakonoanarandha;nulisowaningngarsanélan matur:“Padhamalesmarangmungsuhku!”

4Orasuwémanèhdhèwèkéoragelem,nangingsakwisé kuwidhèwèkékandha,”Sanadyanakuorawedimarang GustiAllahlanorapredulimarangmanungsa;

5Nangingmergarandhaikingrèmèhakéaku,mulanéaku bakalmalesmarangdhèwèké,supayaajangantitansah nggawésayabosen

6GustiYésusterusngomong:“Padharungoknaapasing diomongkéhakimsingoraadil

7LanapaGustiAllahorabakalmalesparapemilih,sing rinawengisesambatmarangPanjenengané,sanadyan Panjenenganésabarkarowong-wongmau?

8Akupituturmarangkowé:Panjenenganébakalenggalenggalmaleswong-wongmauNangingmanawa PutraningManungsarawuh,apaPanjenenganebakalnemu pracayaingbumi?

9GustiYésusterusngomongképasemonikimarang wong-wongsingpadapretyayanèkwong-wongkuwi benerlanngrèmèhkéwongliya

10WongloropadhamunggahingPadalemanSuciarep ndedonga;singsijiwongFarisi,singsijinéwongpajeg.

11WongFarisimaungadeglanndedongamangkene: “DhuhAllah,kawulangaturakenpanuwundhumateng Paduka,denekawulabotenkadostiyang-tiyangsanes, tiyangingkangngrampas,botenadil,jina,utawikados juru-mupu-beyapunika

12Akupasakapingpindhosabenminggu,akumenehi prasepuluhansakakabehkagunganku

13Nangingjuru-mupu-beyaikungadegsakakadohan,ora karsatumengamarangswarga,malahnggepukdhadhane lankandha,"DhuhAllah,mugikarsaamelasikawula tiyangdosa!"

14Akupituturmarangkowé,wongikimulihmenyang omahékabeneranngungkuliwongliyalansingsapa ngasorakeawakedhewebakalkaluhurake.

15Wong-wongmauuganggawabayi-bayimarangGusti Yésus,supayadidemèki

16NangingGustiYésusnimbaliwong-wongmaulan ngandika,"Sabenbocah-bocahcilikpadhasowaning ngarsaku,lanajangalang-alangi;

17SatemenéAkupituturmarangkowé,singsapaora nampaKratonéAllahkayabocahcilik,mesthiorabakal lumebuingkono

18BanjuranapanguwasatakonmarangPanjenengané, pangandikané,"Guruingkangsae,punapaingkangkedah kulalampahi,supadosangsalgesanglanggeng?"

19GustiYésusterusngomong:“Yagénékowéngarani Akuapik?oraanakangbecik,kajabamungsiji,yaiku GustiAllah

20Kowéwisngertipepakoné,ajalakujina,ajamatèni,aja nyolong,ajanyeksènigoroh,ngajènanabapakmulan biyungmu

21Wangsulane,"Ikikabehwisdaklakoniwiwitakuisih enom"

22BarengGustiYésusmidhangetbabikumau, PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané," Sakèhingdarbekmudodola,banjurdiedum-edumna marangwongmiskin,temahkowébakalduwébandhaana ingswarga;

23Barengkrungumangkono,sedhihbanget,amargasugih banget

24BarengGustiYésusmirsayèndhèwèkésedhihbanget, Panjenenganébanjurngandika,"Angèléwongsugih lumebuingKratonéAllah!"

25Awitluwihgampanguntalumebuingbolonganingdom tinimbangwongsugihlumebuingKratoningAllah

26Wong-wongsingkrungukuwiterusngomong:“Lah sapasingbisaslamet?

27Panjenenganébanjurngandika,"Singmokalkanggo manungsaikubisakanggoGustiAllah"

28Pétrusbanjurngandika,"Lah,akuwispadhaninggal kabèhlanndhèrèkakéPanjenengan"

29Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "SatemenéAkupituturmarangkowé:Oraanawongkang ninggalomah,utawatuwane,utawasadulur,utawabojo utawaanak,margasakaKratoningAllah.

30Sapasingorabakaltampaluwihakèhingjamansaiki, laningdonyasingbakaltekauriplanggeng

31Banjurnjupukrolaslanngandikamarangwong-wong mau,Lah,kitapadhamenyangYerusalem,lankabehsing ditulisdeningparanabibabPutraningManungsabakal rampung.

32AwitPanjenenganébakaldiulungakémarangbangsabangsaliya,lanbakaldipoyoki,didukanilandiidoni

33Wong-wongmaubakaldigebugilandipatèni,laning telungdinanéPanjenenganébakaltangimenèh.

34Nangingwong-wongmauorangertiapa-apa,nanging tembungikindheliklanorangertiapasingdiomongké

35NalikaPanjenenganéwiscedhakkaroYérikho,ana wongwutalungguhingpinggirdalanngemis

36Barengkrunguwongakèhpadhaliwat,banjurndangu apategesé

37Wong-wongmauterusngomongnèkGustiYésus sangkaNasarètliwat.

38Wongmaubanjurnguwuh-uwuh:"Yésus,Putrané Dawud,melasiaku!"

39Wong-wongsingndhisikiteruspadangelokkéDèkné supayameneng

40GustiYésusterusngadeklanngongkonwongédigawa nangnggoné.

41Pangandikané,"Apasingkokkarepaké,supayakowétak lakoni?"Panjenenganébanjurngandika,"Gusti,supados kawulasagedningali."

42GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Delengen mripatmu!

43SakwisékuwiDèknéterusweruh,teruspadangetutké DèknékarongluhurkéGustiAllah

BAB19

1GustiYésusterusmlebulanngliwatiYérikho

2IngkonoanawongsingjenengéZakheus,singdadi kepalapajeglansugih

3DhèwèkénggolèkiYésus,sapadénéPanjenenganélan orabisakanggopenet,amargadhewekecilik.

4Panjenenganébanjurmlayundhisikilanminggahingwit arakanggondelengPanjenengané,amargaPanjenengané bakalngliwatidalankono.

5BarengGustiYesuswistekaningkono,Panjenengane tumengalanndelengwongmau,banjurngandikamarang Zakheus,"Sakeus,enggalamudhuna!awitdinaikiaku kudunginepingomahmu

6Panjenenganébanjurénggal-énggalmudhunlannampani Panjenenganékanthibungah.

7Barengpadhaweruhiku,wong-wongpadhagrundelan, pangucapé,"Dheweketindakmenyangtamukarowong dosa"

8ZakheusbanjurngadeglanmaturmarangGusti; Delengen,DhuhYehuwah,separobandhakawulabadhe kawulaaturakendhatengtiyangmiskin;Lanmanawaaku njupukbarangsakawongkanthituduhanpalsu,akubakal mbalekakepingpapat

9GustiYésusterusngomong:“Dinaikiwistekanomah ikikarahayon,mergadhèwèkéugaanakéAbraham” 10AwitPutraningManungsarawuhkanggonggolèkilan nylametakékangilang

11Barengpadhakrungubabiku,Panjenenganébanjur ngandikakaképasemon,amargaPanjenenganéwiscedhak karoYérusalèm,lanpadhangirayènKratonéAllahbakal enggalngatingal

12Mulanédhèwèkékandha,”Anapriyayiwédoksing lungamenyangnegarasingadohprelunampakratonlan mulih

13Wongébanjurnimbaliabdinésapuluh,banjurdiparingi dhuwitsapuluhmina,sartadipangandikani,"Delengen ngantiakuteka"

14Nangingparawarganépadhasengitmarangdhèwèké, mulanébanjurkongkonanmèlungetutakedhèwèké, mangkene:Akuoragelemwongikidadiratunéaku

15Barengwiskondur,sawusenampapaprentahan,banjur dhawuhsupayaparaabdi-abdimaupadhaditimbali,kang wisdiwènèhidhuwit,supayabisangertipiracacahésaben wongsakadagang.

16Banjursingkapisantekalanmatur,Gusti,mina Panjenenganwisentuksepuluhmina

17Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau, "Inggih,abdiingkangsae

18Lansingnomerlorotekalanmatur,Gusti,mina Panjenenganwisgainedlimangmina.

19Lanngandikaugamarangwong,Kowéugangwasani limangkutha

20Lanliyanetekalanmatur,Gusti,lah,ikidhuwit Panjenengan,singdaksimpeningserbet

21Awitakuwedimarangkowé,mergakowékuwiwong singkenceng,kowénjupuksingdudusingkoksebar,lan ngenènisingdudusingkoksebar

22Wongéterusngomong:“Heh,peladènsingala,kowé bakalDakhukumisakatembungmudhéwé.Kowéwis ngertinèkakuikiwongsingkendel,njupuksingdudusing taktampèkké,lanngenènisingdudusingtaktandur

23Yagénédhuwitkuorakokwènèhakémenyangbank, supayasamangsaakuteka,akubisanjalukdhuwitku nganggoriba?

24Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wong kangpadhangadegingsacedhake,"Entukdhuwitsaka wongiku,lanwenehakemarangsingduwesepuluhmina"

25(Wong-wongmaupadhamaturmarangGustiYésus: "Gusti,piyambakipungadhahsadasamina"

26AwitAkupituturmarangkowé:Sabenwongkangduwé bakalkaparingan;lansingoranduwé,malahsingnduwèni bakaldijupuksakawong

27Nangingmungsuh-mungsuhkusingoragelemdadiraja, gawanenmrénélanpatènanaanaingngarepku.

28Sawiséngandikamangkono,Panjenenganétindak ndhisikimunggahmenyangYérusalèm

29NalikaPanjenenganéwiscedhakkaroBètfagélan Bètani,inggunungkangaranGunungZaitun, Panjenenganéngutussakabatéloro.

30Pangandikané,"Padhamenyangaingdésaing ngarepmu;Ingkono,kowébakalnemukuldiditali,sing durungtauditumpakiwong

31Lannèkanawongtakonmarangkowé:Yagénékowé nguculkédhèwèké?Mangkenepangandikanmumarang dheweke:AmargaGustimbutuhakedheweke

32Wong-wongsingdikongkonbudallanketemukayasing diomongkékaroGustiYésus

33Nalikapadhanguculikuldimau,kangndarbenikandha marangwong-wongmau,"Yagénékowépadhanguculi kuldi?"

34Wong-wongmauterusngomong:Gustimbutuhkéwong kuwi

35BanjurpadhadigawamenyangngarsanéGustiYésus, lanpadhanglebokakésandhanganéingndhuwur,lanGusti Yésusditunggangi

36NalikaPanjenenganétindak,wong-wongikupadha nyebarsandhanganéanaingdalan.

37NalikaPanjenenganéwiscedhak,ngantisaikilagi mudhuningGunungZaitun,parasakabatkabèhpadha bungah-bungahlanmemujimarangGustiAllahkanthi swarasoramergasakehingmukjijatsingpadhadideleng

38Pangandikané:PinujiaSangRajakangrawuhatas asmanéPangéran!

39LansawetarawongFarisisakaingantaranewongakeh padhamaturmarangPanjenengané,"Guru,murid-murid Panjenengandukuh!"

40Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Akupituturmarangkowé,yènwong-wongikimeneng, watu-watubakallangsungmbengok"

41Barengwiscedhak,banjurmirsanikuthaiku,banjur nangisikuthaiku.

42Pangandikané,"Sanadyankowéugangerti,saora-orané ingdinamuikiapasingdadikatentremanmu!"nanging saikipadhandheliksakaingmripatmu.

43Amargabakaltumekaingdinanemungsuhmubakal ngepungkowelanngepungkowelanngepungkoweing sakubenge.

44Kowébakalditibakakeinglemahlananak-anakmuana ingnjeromu;lanpadhaorabakalninggalwatusijiingwatu liyane;amargasiraorangretiwektunerawuhira.

45PanjenenganébanjurlumebetingPadalemanSuci, nundhungiwong-wongkangpadhadodolingkonolan kangpadhatuku;

46Pangandikanémarangwong-wongmau,"Anatulisan mengkéné,'Omah-Kukuwiomahpamujan,nangingkowé wispadhadadiguwanémaling.

47SabendinaPanjenenganémemulanganaingPadaleman SuciNangingparapangarepingimamlanparaahliTorèt lanparapangarepingbangsaYahudipadhangupaya nyirnakakéPanjenengané

48Lanorabisanemuapasingkududitindakké,merga kabèhwongpadangrungokképiwulangé.

BAB20

1Ingsawijiningdina,nalikaPanjenenganémemulang marangwongakèhanaingPadalemanSucilanmartakaké Injil,parapangarepingimamlanparaahliTorètpadha maraniYésuslanparapinituwa

2PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané, "Kandhaknamarangaku,kanthipanguwasasapa Panjenengannindakakéikumau?"utawasapakang maringiwewenangikimarangkowe?

3Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Akuugabakaltakonsampeyansijibab;lanwangsulana: 4BaptisanéYohanesikusakaswargaapasakamanungsa?

5Wong-wongmaubanjurpadharembugan,pangucapé, "Menawakitakandha:Sakaswarga;Panjenenganébakal mangsuli:Yagénékowépadhaorapracaya?

6Nangingnèkawakédéwéngomong:Sakamanungsa; wongkabèhbakalmbenturiawakékarowatu,awitwongwongpadayakinnèkYohaneskuwinabi.

7Wong-wongmaupadhamangsuli,yènorangertiasalé sakangendi

8GustiYésusterusngomongmarangwong-wong:“Aku ugaorangomongmarangkowénganggowewenangendi Akunindakkékuwimau

9Panjenenganébanjurwiwitparingpasemonikimarang wongakèh;Anawongkangnandurpakebonananggur, banjurdiwènèhakémarangwongtani,banjurtindak menyangnagarakangadohngantisuwé

10Lannalikamangsanéwongtanibanjurkongkonanbatur menyangwongtani,supayapadhamènèhipametuning pakebonananggur

11Wongmaubanjurngutusbaturliyanémanèh,nanging ugadigebugilandiisin-isini,sartadikongkonmulihtanpa nggawaapa-apa.

12Panjenenganénulingutusmanèhkangkatelu,lanwongwongmauiyapadhatatulannundhungmetu

13Kangduwepakebonanbanjurngandika:Apakangkudu daktindakake?Akubakalngutusanakkusingdaktresnani, bokmanawawong-wongmaubakalpadhangajenimarang dheweke.

14Nangingbarengwongtaniweruhwongmau,banjur padharembugan,pangucape:Ikiahliwaris,ayodipateni, supayawarisanedadiduwekmu.

15Mulanédibuwangsangkakebonanggurlandipatèni Mulaneapakangbakalditindakakedeningkangduwe pakebonananggurmarangwong-wongmau?

16Wongtaniikubakaltekalannumpeswong-wongmau, lankebonanggurmaubakaldiwènèhakémarangwongliya Barengpadhakrungu,banjurpadhamuni,"Ampun!

17Panjenenganénulimirsaniwong-wongmausarta ngandika,"Yènmangkono,apatakangkatulisan mengkéné,'Watusingditampikdéningtukang-tukang gawe,ikudadipucukingpojok?"

18SapawaésingtibaingwatukuwibakalremukNanging singsapaketiban,bakalnggilingngantidadibubuk.

19ParapangarepingimamlanparaahliTorètingwektu ikupadhangupayanyekelPanjenengané;Wong-wong kuwipadawedikarowong-wong,awitpadangertinèk GustiYésusngekèkipasemonikimarangwong-wong kuwi

20Wong-wongmaupadhangawasiPanjenenganélan ngutustelik-telik,kangpadhanyamardadiwongbener, supayapadhanyekelpangandikané,supayabisamasrahaké Panjenenganémarangpanguwasalanpanguwasagubernur.

21Wong-wongmauterustakonmarangGustiYésus: “Guru,awakédéwéngertinèkKowéngomonglanmulang singbener,lankowéoramèluwongliya,nanging mulangkébabdalanéGustiAllahsingbener

22ApaakukudumbayarpajegmarangKaisar,apaora?

23NangingGustiYésusngertikapinteranéwong-wong kuwi,mulanéterusngomong:“Yagénékowénggodha Aku?

24Akutuduhnadhuwitrecehan.Gambarlantulisanesapa? Wong-wongmaupadhamangsuli,"DhekKaisar"

25Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "MulanémènèhanamarangKaisarapasingdadi kagunganéKaisar,lanmarangGustiAllahapasingdadi kagunganéGustiAllah."

26Wong-wongmaupadhaorabisanahanpangandikané Yésusanaingngarsanéwongakèh,mulanépadhagumun marangwangsulané,banjurmeneng.

27BanjuranawongSadukisawatarakangpadhasowan ingngarsané,kangpadhangakuyènanapatangen.banjur padhatakonmarangPanjenengané,

28Kandhané,”Guru,Musawisnulismarangaku kabèh,”Nèkanasedulurlanangsingmatilannduwébojo terusmatitanpaanak,sedulurékuwikudunduwébojolan nulungiseduluré

29Mulanéanasadulurlanangpitu,kangkapisanrabi, banjurmatitanpaanak

30Lansingnomerlororabikarowongwadonmau,lan matitanpaanak

31Lansingkatelunjupukdheweke;Mangkonougawong pitumau,lanpadhamatioratilaranak.

32Pungkasanewongwadonmauugamati

33Dadi,ingpatangen,bojonésapawong-wongmau?awit pituwisrabi.

34GustiYésusterusngomongmarangwong-wongkuwi,” Wong-wongingdonyaikiomah-omahlanomah-omah

35Nangingwong-wongsingdianggeppantesnduwèni donyakuwilandiuripkémanèhsakaantaranéwongmati, orabakalomah-omahutawaomah-omah

36Lanpadhaorabisamatimanèh,amargapadhakaropara malaékat;lanpadhaparaputraningAllah,dadipara putraningpatangen

37Saiki,nèkwongmatiditangèkké,nabiMosesuga ngomongkébaberikayukuwi,nèkDèknényebutGusti AllahéAbraham,GustiAllahéIskak,lanGustiAllahé Yakub.

38AwitPanjenenganéikududuAllahéwongmati, nangingGustiAllahéwongurip

39BanjuranaahliTorètsawatarakangmangsuli, pangandikané,"Guru,kandhamuikubener"

40Banjurpadhaorawanitakonapa-apamarang Panjenengané.

41Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kepriyéwong-wongpadhangaraniyènKristusiku tedhakéDawud?"

42DawudpiyambakingkitabMasmurkandha,”Pangeran YehuwahngandikamarangGustiku:Lenggahaingsisih tengenku!

43NgantiIngsunndadekakemungsuhiraancik-anciking tlapakanira

44DadinéDawudnyebatPanjenenganéGusti,lahkepriyé dénéPanjenenganéikuputrané?

45GustiYésusterusngomongmarangmurid-muridé: 46WaspadamarangparaahliTorèt,kangpadhakepéngin lumakunganggojubahdawa,lanpadhasenengngucapaké salamingpasar-pasar,lanpadhasenenglungguhingpapan pangibadahlanpapanpangibadahingpésta;

47Wong-wongsingpadhamanganomahérandha-randha, lanndedongadawa-dawa,mulabakaltampapaukuman singluwihabot.

BAB21

1Panjenenganébanjurtumengalanweruhwong-wong sugihpadhanglebokaképisungsungéingpethipisungsung.

2Panjenenganéugamirsarandhamiskinnglebokaké dhuwitrongdhuwit

3Panjenenganébanjurngandika,"Satemen-temene pituturKumarangkowé,randhamiskinikisingnglebokaké luwihakèhketimbangwongkabèh

4Wong-wongmaukabèhpadhanglebokaképisungsung marangGustiAllah,nangingsakèhéuripésingdiduwèni wisdiwènèhakésakawongmlarat

5LannalikaanawongsingpadhangomongbabGréja Gedé,singdihiasnganggowatusingapiklanhadiah, Yésuskandha,

6Bab-babkangpadhakokdelengikubakaltumekaing wektune,kangorabakalkariwatusiji-sijia,kangorabakal dibubuhake

7Wong-wongterustakonmarangGustiYésus:“Guru, kapankuwibakalkelakon?Lanapapratandhasingbakal ananalikaikumaubakalkelakon?

8Panjenenganébanjurngandika,"Padhangati-ati,aja ngantikesasar!lanwektunewiscedhak

9Nangingnèkkowékrungubabperanglanribut,ajapada wedi,awitprekara-prekarakuwikudukelakondhisik. nangingpungkasanoradeninglandening

10Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Bangsabakalnglawanbangsa,lankratonnglawan karajan

11Lanbakalanalindhugedheingmacem-macem panggonan,lanpailanlanpageblug;lanbakalana pemandangansingnggegirisilanpratandha-pratandha gedhesakaingswarga

12Nangingsakdurungékuwikabèh,kowébakaldicekel landianiaya,diulungkéingsinagogé-sinagogélan dikunjara,digawanangngarepératu-ratulanpara penggedénémergaAku.

13Lanikubakaldadipaseksimarangkowe 14Mulanépadhatatagingsajroningatimu,ajanganti mikir-mikirapakangbakalkokwangsuli.

15AwitkowébakalDakparingicangkemlan kawicaksanan,singorabisadibantahutawadilawandéning mungsuhmu.

16Kowébakaldiulungkékarowongtuwané,sedulursedulur,sedulur-sedulurlankanca-kancalansawenèh panunggalanmubakaldipatèni.

17Kowébakaldisengitikabèhwongmergasakajenengku 18Nangingoraanarambutsijiwaésingilang

19Sranasabar,kowépadhanduwèninyawamu.

20LannèkkowéweruhYérusalèmdikepungkarowadyabala,kowépadangertianèkkuthanéwiscedhak 21Banjurwong-wongsinganaingYudéapadhangungsia menyangpagununganlanwong-wongkanganaing satengahepadhalungaa;lanwong-wongsinganaing negara-negaraajangantilumebuingkono.

22Awitikidina-dinanépiwales,supayakabèhsing katulisanbisakelakon.

23Nangingbilaiwongkangngandheglankangnyusoni, ingwektuiku!amargabakalanakasusahangedheing tanah,lanbebendunebangsaiki

24Wong-wongmaubakalpadhaambrukinglandheping pedhang,lanbakaldiboyongmenyangsakehingbangsa, lanYérusalèmbakaldiinjak-injakdéningbangsa-bangsa liya,ngantitumekaingjamanébangsa-bangsaliya

25Lanbakalanapratandhaingsrengenge,ingrembulan laninglintang-lintang;laningbumikasusahaningbangsa, kanthibingung;segaralanombakgumuruh;

26Atinewong-wongpadhasemplahmergawedilanngatiatimarangapakangbakalkelakonanaingbumi,amarga panguwasaingswargabakalgonjing

27BanjurbakalpadhaweruhPutraningManungsarawuh nitihmégakanthipangwasalankamulyangedhé.

28Lannèkprekara-prekaraikiwiwitkelakon,tumengalan ngacungnasirahmu;awittebusanmuwiscedhak.

29Panjenenganébanjurparingpasemonmarangwongwongmau;Delengenwitanjirlankabehwit-witan;

30Nèkwisthukul,kowéweruhlanngertinèkwiscedhak mangsapanas.

31Mengkonougakowé,nèkkowéweruhlelakonkuwi kelakon,kowéngertinèkKratonéGustiAllahwiscedhak 32SatemenéAkupituturmarangkowé:Generasiikiora bakalsirna,sadurungékabèhkelakon

33Langitlanbumibakalsirna,nangingtembung-Kuora bakalsirna

34Lanpadhangati-ati,supayaatimuajangantikebacut kabotankarokabecikan,mendem,lansumelangingbab kauripaniki,temahdinaikuoradiweruhi

35Amargakayakala-jiretikubakalnempuhsakehing wongkangmanggoningsalumahingbumi.

36Mulanépadangati-atilanndedongaatansah,supaya kowépadhakaanggeppantesuwalsakakabèhprakara kangbakalkelakoniki,lanbisangadeganaingngarsané PutraningManungsa

37LaningwayahawanPanjenenganémemulanganaing PadalemanSuci;laningwayahbengiPanjenenganétindak metulanlerebanainggunungkangaranGunungZaitun 38Esuk-esukwong-wongpadatekanangGréjaGedéarep ngrungokképiwulangé.

BAB22

1SaikiwiscedhakriyayaRotiTanpaRagi,yaikuRiyaya Paskah

2ParapangarepingimamlanparaahliTorètpadha nggolèkicaranebisamatèniPanjenengané;amargapadha wedimarangwongakeh

3SétanbanjurmlebuingYudassingjenengéIskariot,sing kalebusakamuridrolas

4Panjenenganébanjurtindaklanrembugankaropara pangarepingimamlanparakomandhané,babkepriyé anggonéngulungakéPanjenenganémarangwong-wong mau

5Wong-wongmaubanjurpadhabungahlanpadhajanji arepmènèhidhuwitmarangPanjenengané

6Panjenenganébanjurjanjilannggolèkiwektukanggo ngulungakéPanjenenganémarangwong-wongmautanpa anawongakèh

7Banjurtekadinarotitanparagi,nalikaPaskahkudu disembelih

8GustiYésusteruskongkonanPétruslanYohanes ngomong:“PadhabudallannyawiskéPaskahkanggo awakédéwé.

9Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Panjenenganbadhenyawisakenpundi?"

10Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Lah,nalikakowémlebuingkutha,kowébakalketemu karowongnggawakendhiisibanyu;ngetutnawongmau menyangomahkangdileboni

11Lankowékudungomongmarangsingnduwéomah: Gurungandikamarangkowé:Ingngendikamartamu, panggonankanggoAkumanganPaskahkaropara sakabatku?

12Panjenenganébakalnduduhkémarangkowékamarsing gedhéingndhuwursingwispepak.

13Banjurpadhalunga,lanketemukayasingwisngandika marangwong-wongmau,lanpadhanyawisakePaskah.

14Barengwistekanwayahé,Yésusbanjurlenggah bebarengankaropararasulrolas

15Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "AkukepénginmanganPaskahikibebarengankarokowé sadurungéAkunandhangsangsara

16AwitAkupituturmarangkowé:Akuorabakalmangan manèh,ngantiikukelakonanaingKratonéAllah

17Panjenenganébanjurmundhuttuwunglansaossokur sartangandika,"Ikitampanana,bagéyaningantaramu."

18AwitAkupituturmarangkowé,Akuorabakalngombé wohanggur,ngantiKratoningAllahrawuh

19Panjenenganébanjurmundhutroti,saossokur,banjur nyuwil-nyuwillandiparingakémarangwong-wongmau, pangandikané,"Ikiawakkusingdiparingakékanggokowé 20Mangkonougatuwungsawisemangan,pangandikane, Tuwungikiprajanjiananyaringgetihku,kangkawutahake kanggokowe

21Nanging,lah,tanganéwongsingngulungakéAkukaro Akuingmeja

22SatemenePutraningManungsabakaltindak,kayakang wuskatamtokake,nangingbilaiwongkangbakal kaulungake!

23Wong-wongmaubanjurpadhatakon-tinakon,sapaing antaranéwong-wongmausingkudunglakoniprekaraiki.

24Laningantaranéwong-wongmaubanjurpadha padudon,sapasingdianggeppalinggedhé

25Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Pararatuingbangsa-bangsaliyapadhanguwasaniwongwongmau;lanwong-wongsingnguwasaniwong-wong maudiaraniwongsingdermawan.

26Nangingkowéajakayangono,nangingsingsapagedhé ingantaramu,dadiakayasingluwihenom;lankangdadi pangarep,padhakayakangngladèni.

27Awitendisingluwihgedé,singlungguhmanganapa singngladèni?Apaduduwongsinglenggahmangan? nangingAkuanaingantaramukayakangngladèni.

28Kowékuwiwong-wongsingtetepmèluAkuing panggodaku

29LanAkunetepakeKratonkanggosampeyan,kayasing Rama-KuwisnetepakemarangAku;

30SupayakowépadhamanganlanngombéingmejaAku ingKratoningSun,lanpadhalenggahingdhamparngadili talerIsraèlrolas

31GustiYésusterusngomong:“Simon,Simon,lah,Sétan kepénginnduwènikowé,supayabisangayakkowékaya gandum

32Nangingakundedongakanggokowé,supayaimanmu ajangantiilang.

33Wongéterusngomong:“Gusti,akusiapmèluKowé, mlebupenjaralanmati

34Panjenenganébanjurngandika,"Akupituturmarang kowé,Pétrus,dinaikijagoorakluruk,sadurungékowé nyélakiAkupingtelu."

35Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "NalikaAkungutuskowétanpakanthong,kanthonglan sepatu,apakowépadhakekuranganapa-apa?"Wong-wong maupadhamatur:Oraanaapa-apa

36Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Nangingsaiki,singduwedhompet,njupuka,lanuga dompete

37AwitAkupituturmarangkowé,singwiskatulisaniki kudukelakonanaingAku,lanPanjenenganéwiskaétang ingantaranewong-wongmurtad,kanggobabAkuwis rampung

38Wong-wongmauterusngomong:“Gusti,lahiki pedhangloroPanjenenganébanjurngandikamarang wong-wongmau,"Cukup"

39PanjenenganébanjurmetulantindakmenyangGunung Zaitunkayabiyasanélanparasakabatéugapadha ndhèrèkakéPanjenengané.

40Barengwistekaningkono,Panjenenganébanjur ngandikamarangwong-wongmau,"Padhandedongaa, supayakowéajangantikenaingpanggodha."

41Panjenenganébanjurnyingkurwong-wongmaukirakirawatu,banjurtumungkullanndedonga

42Kandhané,"DhuhRama,manawiPadukakersa, Padukamugikarsaanyingkirakentuwungpunikasaking Kawula

43Banjuranamalaékatsakaingswargangatingalmarang Panjenengané,ndayaniPanjenengané

44Wongéterussedhihbangetndedonga,lankringetékaya tetesangetihsingtibainglemah.

45NalikaPanjenenganéwungusakandedongalanrawuh marangparasakabaté,Panjenenganéketemupadhaturu amargasedhih.

46Lanngandikamarangwong-wongmau,Yagenekowe padhaturu?tangialanndedongaa,supayakowéajanganti kenaingpanggodha.

47NalikaPanjenenganéisihngandika,anawongakèh, kangkaranYudas,salahsijisakasakabatrolas,tindak ndhisikiwong-wongmaulannyedhakmarangYésusarep ngambungPanjenengané

48NangingGustiYésussemaur:Yudas,apakowé ngulungakéPutraningManungsanganggongambung?

49Barengwong-wongingsakiwa-tengenépadhaweruh apakangbakalkelakon,banjurpadhamaturmarang Panjenengané,"Gusti,punapakawulasamimateni pedhang?"

50Lansalahsijisakawong-wongmaunggebugabdiné ImamAgunglanpedhotkupingtengen.

51GustiYésusterussemaur:“Saikiwaé!Panjenengané banjurndemekkupingé,banjurwaras

52Yésusbanjurngandikamarangparapangarepingimam lanparapanggedhéningPadalemanSucilanparapinituwa, kangpadhasowaningngarsané:“Apakowépadhametu kayamaling,nganggopedhanglanpenthung?

53NalikaAkusabendinakarokowéanaingPadaleman Suci,kowépadhaorangangkattanganmarangAku, nangingikiwektumulanpangwasanépepeteng.

54Wong-wongmauterusnyekelGustiYésuslandigawa nangomahéImamGedéLanPétrusngetutakésakaadoh 55Lannalikapadhangobonggeniingtengahbale,lan padhalungguhbebarengan,Pétruslenggahingtengahtengahwong-wongmau.

56Nanginganaprawansingweruhwongélagilungguh ingsacedhakégeni

57PanjenenganénulinyélakiPanjenengané,pangandikané, "Ibu,AkuorawanuhmarangPanjenengané"

58Oraletsuwé,analiyanésingweruhDèkné,terus ngomong:“Kowéugaklebuwong-wongkuwi.”Rasul Pétrusterusngomong:“Dudu!

59Kira-kirakira-kirasakjamsakwisékuwi,wongliyané terusngomong:“WongikitenananmèluDèkné,awitwong Galiléa

60RasulPétrusterusngomong:“Akuorangertiapasing mbokomongké.Lansanalika,nalikaisihngandika,jago kluruk

61GustiYésusterusmingermirsaniPétrusLanPétrus kèlinganmarangpangandikanéGusti,kangngandika marangPanjenengané,"Sadurungéjagokluruk,kowé bakalnyélakiAkupingtelu."

62Pétrusbanjurmetulannangiskelara-lara

63Wong-wongsingnyekelGustiYésusterusdipoyokilan digebugi.

64Sawiséditutupimripaté,wong-wongmaubanjurnapuk rainélanditakoni,"Coba,sapasingnapukkowé?"

65Lanakèhprekaraliyanésingpadhanyenyamahmarang Panjenengané

66Barengwisésuk,parapinituwanébangsaYahudilan parapangarepingimamlanparaahliTorètpadha nglumpuk,banjurngiridPanjenenganémenyangPradata Agama,padhamatur:

67ApakowékuwiKristus?marangkita.Panjenengané banjurngandikamarangwong-wongmau,"NèkAku pituturmarangkowé,kowéorabakalpracaya

68LanmanawaAkutakonmarangkowé,kowéorabakal mangsuliAkulanoranglilaniAkulunga

69SakwisékuwiAnakéManungsabakallenggahnang tengenéPangwasanéGustiAllah.

70Wong-wongmauterusngomong:“ApaKowékuwi AnakéGustiAllah?Panjenenganébanjurngandikamarang wong-wongmau,"KowépadhakandhayènAkuiki."

71Wong-wongmauterusngomong:“Apaperlunéawaké déwéseksimenèh?awitawakédéwéwiskrungusangka tembungédéwé.

BAB23

1Wongokèhmauteruspadatangilandigawanang nggonéPilatus

2Wong-wongmaubanjurpadhanudhuhmarang Panjenengané,pangucapé,"Awakédéwékepetukwongiki mbingungakébangsaikilannglarangmbayarpajegmarang Kaisar,lanngomongnèkdhèwèkékuwiKristus,ratuné."

3PilatusterustakonmarangGustiYésus:“ApaKowé ratunéwongJu?Panjenenganébanjurmangsuli, pangandikané,"Panjenenganngandika 4Pilatusbanjurngandikamarangparapangarepingimam lanmarangwongakèh,"Akuoranemukaluputanéwong iki."

5Wong-wongmaudadisayagalakbanget,pangucapé, "Panjenenganéngojok-ojokiwongakèh,memulanging satanahYuda,wiwitsakaGaliléangantitekaningkana"

6NalikaPilatuskrungubabGaliléa,banjurtakonapa wongikuwongGaliléa.

7SakwiséngertinèkDèknékuwiwilayahéHérodès, DèknéterusngongkonDèknénangnggonéHérodès,sing wektukuwiuganangYérusalèm.

8NalikaHérodèsweruhGustiYésus,bungahbanget, amargawissuwékepénginketemukaroPanjenengané,

amargawiskrunguakèhbabPanjenenganélandheweke ngarep-arepbakalweruhsawetaramukjijatsing ditindakakedeningdheweke

9PanjenenganébanjurtakonmarangPanjenengané nganggotembungakèh;NangingPanjenenganéora mangsuliapa-apa

10ParapangarepingimamlanparaahliTorètpadha ngadeglannggugatPanjenenganékanthibanter.

11Hérodèskaroparaprajuritépadhangrèmèhaké Panjenengané,dipoyoki,sartangagemjubahkangéndah, nulidikirimmenyangngarsanéPilatus

12IngdinaikuugaPilatuslanHérodèskekancan,amarga sadurungepadhamemungsuhan.

13Pilatusbanjurnglumpukaképarapangarepingimamlan parapenggedhélanrakyat

14Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "KowéwispadhanggawawongikimarangAku,kaya wongsingnyasarakéwong-wong,lan,lah,akuwismriksa wongikianaingngarepmu,akuoranemukaluputaning wongikibabapasingsampeyannuduhdheweke

15Ora,nangingugaHérodès,awitkowéwistakkongkon maranidhèwèké;Lan,lah,oraanaapa-apasingpantes dipatèni

16MulanédhèwèkébakalDakdukani,banjurDakluwari 17(Amargaingriyayaikukudungluwarisijikanggo wong-wongmau)

18Wong-wongmaubanjurpadhabengok-bengok, pangandikané,"Wongikisirna,Barabasuculna!"

19(Singdilebokakeingpakunjaranamargaanakomplotan ingkuthalanamargamateniwong)

20PilatusbanjurkarsangluwariYésus,banjurngandika manèhmarangwong-wongmau

21Nangingwong-wongpadhabengok-bengok,pangucapé, "Kasaliba,kasalib!"

22Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau kangkapingteluné,"Yagene,pialaapasingditindakaké?" Akuoranemusababsakapatiingwong,mulaneakubakal nggegirisiwong,lansupayadhewekelunga

23Wong-wongmauterusnggumunkékaroswarabanter, njaluksupayaYésusdisalib.Lanswaranéwong-wongmau lanparapangarepingimammenang

24Pilatusbanjurndhawuhisupayakelakonkayasing dikarepake.

25Panjenenganébanjurngluwariwongsingdilebokaké ingpakunjaranamargamurtadlanmatèniwong-wongmau, singdikarepake.NangingGustiYésusdipasrahkémarang karepéwong-wongkuwi

26Lannalikapadhanggawawongadoh,padhanyekel Simon,Kirene,tekasakanegara,lanpadhanumpangisalib ingwong,kanggomanggulikuingmburiGustiYesus

27Wong-wongsingpadangetutkéDèknélanwongwédok singpadasesambatlannangisiDèkné.

28NangingGustiYésusnolèhlanngandika,"Paraputri ingYérusalèm,ajapadhanangisiAku,nangingtangisana awakmudhéwélananak-anakmu"

29Sabab,lahbakaltumekaingwektunewong-wongpadha muni:Rahayuwonggabug,guwa-garbakangoratau nglairake,lansusukangorataunyusoni

30Banjurbakalpadhawiwitkandhamaranggununggunung:Tibaknaaku!lanmarangbukit-bukit,Tutupenaku.

31Nèkwong-wongkuwinindakkékuwinangwit-witan singijo,apasingbakalditindakkénangwit-witansing garing?

32Lanugaanawongdurakaloroliyané,singdigawa barengkaroYésuskanggodipatèni.

33BarengwistekaningpanggonankangaranKalvari, Panjenenganédisalibanaingkonolanparadurjanakang sijianaingsisihtengenlansijinéanaingsisihkiwa.

34Yésusbanjurngandika,"DhuhRama,mugikarsaa ngapunten;amargapadhaorangertiapasingditindakake Pangagemanédiedum-edumlandiundhi

35Wong-wongpadhangadegndelengParapanggedhé ugapadhamoyokiPanjenengané,pangucapé,"Dheweke nylametakéwongliya"Dèknékudunylametkéawaké déwé,nèkDèknéKristus,pilihanéGustiAllah

36Prajurit-prajuritugapadhamoyokiPanjenengané,padha sowanlanngaturakécuka

37Lanngandika,"YènkowératunéwongYahudi,slamet awakmudhéwé!"

38AnatulisaningndhuwurénganggoaksaraYunani, LatinlanIbrani,"IkiRajanéwongYahudi"

39Lansalahsijisakawongdurakasingdigantungmarang PanjenenganémoyokimarangPanjenengané,ngandika, "YènPanjenenganikuKristus,slametawakédhéwélan aku."

40NangingsingsijinémangsulindukaniPanjenengané, pangucapé,"ApakowéorawedimarangGustiAllah, mergakowépadhanandhangpaukuman?"

41Lankitapancenadil;Amargakitapadhatampapituwas sakatumindakkita

42PanjenenganébanjurngandikamarangYésus,"Gusti, mugikersaaengetdhatengkawulanalikaPadukarawuh ingKratonPaduka"

43GustiYésusterusngomong:“SatemenéAkupitutur marangkowé,dinaikikowébakalbebarengankaroAku ingfirdaus

44Wektukuwikira-kirajamrolaslansaklumahingbumi dadipetengndhedhetngantijamsanga

45Srengéngébanjurpetengndhedhetlangeberé PadalemanSucisuwèkingtengahé.

46GustiYésusterusmbengokklawanswarabanter,Dèkné ngomong:“DuhBapakku,Akumasrahkényawakunang tanganmu!”

47Barengkomandhanéweruhlelakonmau,banjur ngluhurakéGustiAllah,pangandikané,"Satemené,iki wongmursid."

48Lankabehwongsingpadhatekaingngarsane,ndeleng lelakoniku,padhanggebugdhadhalanbali.

49LankabehkenalankaroGustiYésus,lanwongwadon singndherekGustiYésussakaGaliléa,padhangadegadoh, ndelengikumau

50Lah,anawongsingjenengéYusuf,penaséhat;lan dhewekeikuwongbeciklanadil

51(Wong-wongkuwiorasetujukaropiwulanglan tumindakéwong-wongkuwi)DèknéasalésakaArimatea, sawijiningkuthanéwongYahudi,singugangarep-arep KratonéAllah.

52WongikimaraniPilatuslannyuwunlayonéGusti Yésus

53Wongmaunulidiudhunaké,dibungkusmori,banjur disarèkakéingkuburansingditatahingwatu,singdurung taudikubur

54Nalikaikudinapacawisan,landinaSabatwisnyedhak 55Wongwédok-wédoksingmèluGustiYésussangka Galiléateruspadangetutkékuburanélancaranélayoné dikubur.

56Banjurpadhabalilannyawisakerempah-rempahlan lengajebad;lanngasoingdinaSabatmiturutpepakon

BAB24

1Ingdinakapisaningmingguiku,ingwayahésukbanget, wong-wongmaupadhatekaingpasaréankaronggawa rempah-rempahkangwisdicawisaké,lanwong-wong liyanéugapadhamèlu.

2Wong-wongmauweruhwatunéwisdigulungsaka kuburan

3Banjurpadhamlebu,nangingoranemulayonéGusti Yésus

4Nalikapadhabingungbabiku,banjuranawonglanang lorongadegingsandhinge,nganggosandhangan mencorong

5Nalikapadhawedilantumungkulsumungkemingbumi, banjurpadhakandha,"Yagénékowépadhanggolèkising uripanaingantaranéwongmati?

6Panjenenganéoraanaingkéné,nangingwiswungu

7Pangandikané,"PutranéManungsakududiulungaké marangtanganéwongdosalandisalib,laningtelung dinanéwungumanèh"

8Lanpadhakèlinganpangandikané,

9Banjurpadhabalisakapasareanlannyritakakéikumau kabèhmarangsakabatsawelaslanmarangwong-wong liyané.

10MaryamMagdalena,Yohana,MaryamibunéYakobus lanwongwédok-wédokliyanésingbebarengankaro wong-wongmau,singpadhanyritakakébabikumarang pararasul

11Omonganéwong-wongkuwikayaomong-omongan, nangingorapadapretyaya.

12Pétrusbanjurjumenenglanmlayumenyangpasaréan; Lanndhingkluk,mirsanisandhanganmorisingwis dilebokakedhewe,banjurlunga,kanthigumunmarang lelakonmau

13Ingdinaikuugaanawonglorokangpadhalunga menyangdesakangaranEmaus,kangadohesaka Yerusalemkira-kirawolungpuluhkilometer

14Lanpadharembuganbabkabehikumau

15Nalikapadharembuganlanrembugan,GustiYésus piyambaknyedhaklantindakmèluwong-wongmau

16Nangingmripatepadhakandel,supayapadhaora wanuhmarangPanjenengane

17Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kepriyéanggonmupadhagunemannalikalumakulan sedhih?"

18Salahsijisakawong-wongmau,singjenengéKléopas, maturmarangPanjenengané,"Apakowémungwong mancaanaingYérusalèm,lanorangertiapasingkelakon anaingkonoingjamansaiki?"

19Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apaiku?"Wong-wongmaunulipadhamaturmarang Panjenengané,"IngbabYésussakaNasarèt,ikunabikang kuwasaingpanggawélanpangandikanéanaingngarsané Allahlaningngarsanéwongakèh

20Lancaraneparapangarepingimamlanpara pangarepingkitapadhamasrahakéPanjenenganésupaya diukumpati,lanpadhanyalibPanjenengané

21Nangingakupadhangandel,yènPanjenenganékang bakalngluwariIsraèl,lankejabaiku,dinaikiwistelung dinawiwitikumaukabèhkelakon

22Ya,lanugasawetarawongwadonsakakumpulanaku padhanggumunakeaku,singpadhaesukingkuburan.

23Lannalikapadhaoranemulayoné,padhatekalanmatur, singpadhaugawisweruhwahyusakamalaékat,kang matur,bilihpiyambakipungesang

24Lansawetarasakawongkangbebarengankarokita padhamenyangingpasarean,lanketemuikukayasing wongwadonngandika,nangingpadhaoraweruh

25Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Heh,wongbodholanatinealon-alon,oraprecayamarang samubarangsingwiskapangandikakakédéningparanabi 26ApaKristusorakudunandhangkasangsaranikilan lumebuingkamulyane?

27LanwiwitsakaNabiMusalanparanabikabeh, Panjenenganenerangakemarangwong-wongmauing kabehKitabSucibabpiyambak.

28Wong-wongmauwiscedhakkarodésasingdituju,lan GustiYésusterusngomongkaya-kayaareplunga

29Nangingwong-wongmaupadhangalang-alangi Panjenengané,pangandikané,"Kulaaturimèlukula,awit sampunsonten,landintensampunsonten"Panjenengané banjurmlebunginepingkono.

30NalikaPanjenenganélenggahdhaharbebarengankaro wong-wongmau,Panjenenganémundhutroti,mberkahi, nyuwil-nyuwillandiparingakémarangwong-wongmau.

31Lanmripatepadhakabuka,lanpadhawanuhmarang Panjenengané;Panjenenganébanjursirnasakaing ngarsanéwong-wongmau.

32Wong-wongmauterustakonmarangsakpada-pada: “Apaatiawakédéwéorakobong,dongéDèknéomongomongankaroawakédéwénangdalan,landongéDèkné ngomongkéKitabSucimarangawakédéwé?

33Sawiséiku,padhatangilanbalimenyangYérusalèm

34Pangandikané,"Gustiwisnyatawiswungulanwis ngatingalmarangSimon"

35Lanpadhanyritakakéapasingwiskelakoningdalan, lancaranePanjenenganédikenalsakawong-wongmau nalikanyuwil-nyuwilroti

36Nalikapadhangandikamangkono,GustiYesus jumenenganaingtengah-tengahelanngandikamarang wong-wongmau,"Tentrem-rahayuanaaingkowe!"

37Nangingwong-wongpadhawedilanwedi,lanpadha ngirayenndelengmemedi

38Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Yagénékowépadhabingung?"lanapasebabeana pikiran-pikiraningatimu?

39Delengentanganlansikilku,ikiAkudheweAmarga rohoraduwédaginglanbalung,kayasingkokdelenging Aku

40Sawiséngandikamangkono,Panjenenganénduduhké tanganélansikilé.

41Nalikapadhaorangandelmargasakabungahelan gumun,Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wong mau,"Apakowépadhaanaingkéné?"

42Wong-wongmaubanjurmènèhiiwakpanggangsairis lanmadu

43Panjenenganébanjurnjupuklandipanganingngarepe wong-wongmau.

44Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ikipangandikansingdakkandhakakémarangkowé, nalikaAkuisihnunggalkarokowé,yènsamubarangkabèh kudukelakon,kangkatulisananaingangger-anggeréNabi MusalaningkitabparanabilaningMasmurbabkula

45Panjenenganébanjurmbikakpangertènéwong-wong mau,supayapadhangertiKitabSuci

46Lanngandikamarangwong-wongmau,"IngKitab Suciwisditulis,lanKristuskudunandhangsangsaralan wungusakaingantaranewongmatitelungdina

47Lansupayamratobatlanpangapuraningdosakudu diwartakakéingasmaneingantaranekabehbangsa,wiwit ingYerusalem

48Lankowépadhadadiseksinebabikumau.

49Lanlah,AkungirimjanjisakaRamakumarangkowé, nangingtetepaanaingkuthaYérusalèm,ngantikowé kaparinganpangwasasakaingngaluhur.

50GustiYésusterusngiridmurid-muridémetutekan Bétania,terusngangkattanganélanmberkahiwong-wong kuwi.

51NalikaPanjenenganémberkahiwong-wongmau, Panjenenganébanjurpisahsakawong-wongmaulan kagawamunggahmenyangswarga.

52LanpadhanyembahmarangPanjenengané,lanbali menyangYérusalèmkarobungahbanget

53LanpadhatansahanaingPadalemanSuci,memujilan memujiGustiAllahAmin

Yohanes

BAB1

1NalikawiwitananaSangSabda,lanSangSabdaiku nunggilkaroGustiAllah,lanSangSabdaikuGustiAllah.

2SingpadhakaroGustiAllahingwiwitan

3KabehikudigawedeningPanjenengane;lantanpa Panjenenganéoraanasawiji-wijiapakangkatitahaké

4IngPanjenenganéanaurip;lanuripikupepadhanging manungsa.

5Pepadangikusumunaranaingpepeteng;lanpepeteng orangerti

6AnawongsingdiutusGustiAllah,jenengéYohanes.

7Dhèwèkétekadadiseksi,kanggoneksènibabPepadang, supayawongkabèhbisapretyaya

8DèknéduduPepadangkuwi,nangingdikongkonngekèki paseksibabPepadangkuwi

9IyaikuPepadangkangsejati,kangmadhangisabenwong kangrawuhingjagad.

10Panjenenganéwisanaingdonya,lanjagadikidigawé déningPanjenengané,nangingjagadorawanuhmarang Panjenengané.

11Panjenenganérawuhingomahédhéwé,nangingpara kagunganéoranampaniPanjenengané

12NangingsakèhéwongsingnampaDèkné,Dèknédikèki kuwasadadiparaputranéGustiAllah,yaikuwongsing pretyayamarangasmané

13Kanglairorasakagetih,utawasakakarsaningdaging, utawasakakarsanemanungsa,nangingsakaGustiAllah

14SabdaSangSabdawusdadidaginglandedalemanaing antarakita,(lankitapadhandelengkamulyane,yaiku kamulyankangminangkaPutraontang-antingsakaSang Rama),kebaksih-rahmatlankayekten.

15YohanesmènèhipaseksibabPanjenenganélan nguwuh-uwuh,pangandikané,"IkiPanjenenganésing dakkarepaké,'Sapasingrawuhsakmburiku,luwihdhisik tinimbangaku,amargawisanasadurungéaku."

16LansakakasampurnanPanjenengané,kitawispadha nampanisih-rahmatlansih-rahmat

17Awitangger-anggeréTorètwisdiwènèhakédéning Musa,nangingsih-rahmatlankayektènikutekasaka YésusKristus.

18OraanawongsingtauweruhGustiAllah;Putraontanganting,kanganaingpangkonéSangRama,Panjenengané kangngumumakéPanjenengané.

19IkipaseksinéYohanes,nalikawong-wongYahudi ngutusparaimamlanparawongLèwisakaYérusalèm kanggotakonmarangPanjenengané,"Panjenenganmenika sinten?"

20Dhèwèkéngakonilanoraselaknangingngakoni,Aku duduKristus.

21Wong-wongterustakon:“Lahkepriyé?Apasampeyan Elias?Lanngandika,AkuoraPunapapanjenenganpunika nabi?Wangsulane:Ora.

22Wong-wongmauterustakon:Kowékuwisapa?supaya akubisamenehiwangsulanmarangsingngutusakuApa singkokkandhakakebabawakmudhewe?

23Panjenenganébanjurngandika,"Akuikiswaranéwong kangnguwuh-uwuhanaingara-arasamun:Dalemna

dalanéPangéran,"kayakangkapangandikakakédéning NabiYésaya

24Wong-wongsingdikongkonkuwiwongFarisi.

25Wong-wongmaupadhatakonmarangPanjenengané, "Yagénékowémbaptis,yènkowéduduKristus,duduÉlia, landudunabi?"

26Yohanesmangsuli,pangandikané,"Akumbaptis nganggobanyu;

27IyaPanjenenganekangrawuhingsapungkurku,iku luwihdhisiktinimbangaku,lantalinesepatuneorapantes akuuculi

28KabèhmaukelakoningBétabaraingsabrangéKali Yardèn,panggonanéYohanesmbaptis

29ÉsukéYohanesweruhGustiYésustekanangnggoné Dèkné,terusngomong:“LahkuwiTyempénéGustiAllah, singnyingkirkédosanéjagat!”

30IkiDèknésingtakomongkénèkDèknébakaltekasak mburiku,singngutamakkéAku.

31LanakuorawanuhmarangPanjenengané,nanging supayaPanjenenganébakalkatonkanggowongIsrael, mulaneAkutekambaptisnganggobanyu.

32LanYohanesnekseni,ngandika,AkuweruhRoh mudhunsakaswargakayamanukdara,lananaingwong.

33NangingakuorawanuhmarangPanjenengané,nanging Panjenenganékangngutusakumbaptisnganggobanyu, ngandikamarangaku,'SapakowéweruhRohtumedhak lantetepanaingPanjenengané,ikuPanjenenganésing mbaptisnganggoRohSuci"

34LanakuweruhlannekseniyènPanjenenganéiku PutraningAllah

35ÉsukéYohanesjumenengmenèhkaromuridéloro

36LanmirsaniGustiYésusmlaku,ngandika,"Lahiku CempéningAllah!"

37Muridloromaukrunguomongané,teruspadamèlu GustiYésus.

38GustiYésusterusnolèhlanweruhwong-wongpada ngetutké,terusditakoni:“Kowépadhagolèkapa?WongwongmaupadhamaturmarangPanjenengané,"Rabi, (tegesipun:Guru,)wonteningpundipanggenanPaduka?"

39Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ayopadhandeleng!"Wong-wongmaupadatekalan weruhpanggonanéDèkné,teruspadanginepkaroDèkné, awitkira-kirajamsepuluh

40SalahsijisakalorosingkrunguYohanesngandika,lan nderekGusti,ikuAndreas,seduluréSimonPétrus

41DhèwèkéndhisikiketemukaroSimon,sadulurédhéwé, banjurkandha,”AkuwisketemukaroMésias,tegesé Kristus

42WongéterusdigawanangnggonéGustiYésusBareng GustiYesusmirsaniwongmau,Panjenenganebanjur ngandika,"KoweikuSimonanakéYunus

43ÉsukéGustiYésusarepbudalnangGaliléa,terus ketemukaroFilipus,terusngomong:“MèluaAku!”

44FilipuskuwiasalésakaBètsaida,kuthanéAndréaslan Pétrus

45FilipusketemuNatanaèl,terusngomong:“Akuwis ketemukarowongsingwisdituliskaronabiMoseslan paranabi,yaikuYésusanakéYusuf,wongNasarèt

46Natanaèlterusngomong:“Apaanabarangsingapik sangkaNasarèt?FilipusngandikamarangPanjenengané, "Ayo,ndeleng!"

YOHANES

47GustiYésusweruhNatanaèltekanangnggonéDèkné, terusngomongngéné:“LahkuwiwongIsraèltenan,sing oranduwécidra!

48Natanaèlterusngomong:“KowéngertinèkAku?Yésus paringwangsulan,pangandikané,"SadurungéFilipus nimbalikowé,nalikakowéanaingsangisoréwitanjir,Aku wisweruhkowé"

49NatanaèlmaturmarangPanjenengané,"Rabi, PanjenenganpunikaPutraningAllah;PadukapunikaRaja Israèl

50GustiYésussemaur:"ApakowépretyayamergaAku wisngomongmarangkowé:Akuweruhkowéanaing sangisoréwitanjir?"Kowébakalweruhprekara-prekara singngungkuliiki

51PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané, "Satemen-temenepituturKumarangkowé,kowébakal padhaweruhswargamengalanmulékatéAllahpadha munggah-mudhunmarangPutraningManungsa"

BAB2

1IngtelungdinanéanamantèningKanaingGaliléa.lan ibunéYésusanaingkono

2GustiYésuslanmurid-muridéterusdityeluk

3Barengpadhakekurangananggur,ibunéYésuskandha marangPanjenengané,"Wong-wongpadhaoraduwé anggur"

4GustiYésusterusngomong:“Ibu,apaurusankukaro kowé?Jamankudurungteka

5Ibunéterusngomongmarangparapeladèn:“Apasing diomongkémarangkowé,lakonana!”

6Ingkonoanakendhiwatunenem,mituruttatacarasesuci wongYahudi,siji-sijineisinerongutawatelungeter

7GustiYésusterusngomongmarangwong-wongmau: “Kondhi-kondhikuwiisinabanyu!”Lanpadhadiisinganti kebak

8Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Saiki,jupukna,lanwenehakemarangbupatiriyaya"Lan padhambabarake

9Barengpimpinanriyayanyicipibanyukangdadianggur, nangingorasumurupsakangendiasale,(nangingpara abdinekangnyusutbanyunesumurup;)gubernurriyaya nimbalipengantenlanang.

10LanngandikamarangPanjenengané,Sabenwonging wiwitannyedakakéanggurapik;lanyenwongwispadha ngombe,banjursingluwihala:nangingsampeyanwis nyimpenanggurapikngantisaiki

11IkimukjijatwiwitansingditindakakedeningGusti YesusingKana,ingtanahGalilea,lannuduhake kamulyaneParasakabatépadhaprecayamarang Panjenengané

12SawiséikuPanjenenganébanjurtindakmenyang Kapernaum,karokangibu,sadulur-sadulurélanpara sakabaté;

13NalikaPaskahéwongYahudiwiscedhak,Yésustindak menyangYérusalèm

14LaningPadalemanSuciketemuwong-wongsingpadha dodolansapilanwedhusdaralanmanukdara,lanwongwongsingpadhangijolidhuwitpadhalungguh

15Sawiségawépecutnganggotalialit-alit,kabèhpadha ditundhungmetusakaPadalemanSuci,ugawedhus-

wedhusélansapi-sapi;Dhuwitéwong-wongsingpadha ngijolipadhadiwutahakelanmeja-mejapadhadibubrahaké; 16Wong-wongsingpadhadodolmanukdarapadha dipangandikani,"Ikipadhajupukensakakéné;omahé Bapakkuajadidadèkkébarangdagangan.

17Parasakabatépadhakèlingan,yènanatulisan mengkéné,"KawulasregepmbangunomahPaduka"

18Wong-wongYahudibanjurpadhamaturmarang Panjenengané,"PunapaingkangPadukatuduhakendhateng kawulasadaya,denePadukanindakakenprakawis punika?"

19Yésusparingwangsulan,pangandikané,"Gembleng PadalemanSuciiki,laningtelungdinaAkubakal ngedegaké"

20Wong-wongYahudibanjurpadhakandha,"Patang puluhnemtaunanggonembangunPadalemanSuciiki,lan apaPanjenenganbakalmbangunmanehsajronetelung dina?"

21NangingGustiYésusngomongbabPedalemanéawaké déwé

22NalikaPanjenenganéwungusakaingantaranéwong mati,parasakabatépadhakèlinganyènPanjenenganéwis ngandikamangkonoiku;lanpadhapracayamarangKitab SucilanpangandikaneGustiYesus

23NalikaPanjenenganéanaingYérusalèmnalikariyaya Paskah,akèhwongkangpadhapracayamarangasmané, nalikapadhaweruhmukjijat-mukjijatsingditindakaké déningPanjenengané.

24NangingGustiYésusorapretyayamarangwong-wong kuwi,awitDèknéngertikabèhwong

25Lanorapreluanawongkangnyeksenibabmanungsa, amargaPanjenenganépirsaapakanganaingmanungsa

BAB3

1IngkonoanawongFarisi,jenengéNikodémus, pemimpinéwongYahudi.

2Wong-wongmaupadhasowaningngarsanéGustiYésus ingwayahbengilanmaturmarangPanjenengané,"Rabbi, kawulasamimangertos,bilihPanjenenganpunikaguru ingkangasalipunsakingGustiAllah,awitbotenwonten tiyangingkangsagednindakakémukjijat-mukjijatingkang Padukatindakakenpunika,kajawiGustiAllahnunggil kaliyanpiyambakipun"

3GustiYésussemaur:"Satemen-temenepituturKu marangkowé,manawawongoradilairakémanèh,orabisa weruhKratonéAllah"

4NikodémusngandikamarangPanjenengané, "Kadospunditiyangsagedkalairakemenawisampun sepuh?"Apabisalumebuingguwa-garbanebiyungelan lairkapingpindhone?

5GustiYésussemaur:Satemen-temenéAkupitutur marangkowé,manawawongoradilairakésakabanyulan sakaRoh,orabisalumebuingKratoningAllah

6Kanglairsakadagingikudaging;lansinglairsakaRoh ikuroh

7AjagumundénéAkupituturmarangkowé:Kowékudu dilairakémanèh

8Anginniupingngendiwaésingdikarepaké,lankowé krunguswarané,nangingorangertisakangendiasalélan menyangngendi,kayamengkonougasabenwongsinglair sakaRoh

YOHANES

9Nikodémusmangsuli,"Kadospundikedadosanpunika?"

10Yésusparingwangsulan,pangandikané,"Apakowéiku gurunéIsraèllanorangertibabiku?"

11SatemenéAkupituturmarangkowé:Akungomongapa singakungerti,lanneksèniapasingakuweruh.lankowé padhaoranampanipaseksiku

12NèkAkuwisngandhanikowébabkadonyan,nanging kowéorapretyaya,kepriyékowébakalpretyayanèkAku ngandhanikowébabkaswargan?

13Lanoraanawongsiji-sijiakangmunggahingswarga, kajabamungPanjenenganekangtumurunsakaingswarga, yaikuPutraningManungsakanganaingswarga

14KayadeneNabiMusaanggonengunggahakeulaanaing ara-arasamun,mangkonougaPutraningManungsakudu kaluhurake

15SupayasabenwongkangpracayamarangPanjenengane ajangantinemukarusakan,nangingolehuriplanggeng

16AwitGustiAllahanggonéngasihimarangjagatiku ngantimasrahakéKangPutraontang-anting,supayasaben wongkangpracayamarangPanjenenganéajangantinemu karusakan,nangingnduwèniuriplanggeng

17AmargaGustiAllahngutusKangPutramenyangjagad ikiorakanggongadilijagad;nangingsupayajagadbisa slametmargasakaPanjenengane

18WongsingpretyayamarangDèknéorabakaldisalahké, nangingsingsapaorapretyayawisdisalahké,awitora pretyayamarangjenengéAnakéGustiAllahsingontanganting.

19Lanpaukumaniki:Pepadangwistekaingjagad, nangingmanungsaluwihsenengmarangpepeteng tinimbangpepadhang,amargapanggaweneala.

20Awitsabenwongsingtumindakala,sengitmarang pepadanglanoramaranipepadang,supayapanggawéné orakenèngdisalahké.

21Nangingsingsapanglakonikayektèn,ikumarani pepadhang,supayapanggawénédadinyata,yèntumindaké anaingAllah.

22SakwisékuwiGustiYésuslanmurid-muridétekanang bawahYudéalananaingkonolerebanaingkonolan mbaptis.

23LanYohanesugambaptisingAenoncedhakSalim, amargaingkonoakehbanyu:lanpadhatekalanpadha dibaptis.

24AmargaYohanesdurungdilebokakeingpakunjaran

25Mulanémurid-muridéYohanesteruspadapadukaro wongJubabsesuci.

26Wong-wongmaupadhasowaningngarsanéYohanes lanmatur:"Guru,Panjenenganésingndhèrèkkowéing sabrangéKaliYardèn,singkokseksimarang Panjenengané,ikumbaptis,lanwongkabèhpadhasowan ingngarsané"

27Yohanesmangsuli,"Wongorabisanampaapa-apa, kajabaikukaparingansakaswarga"

28KowédéwésingngomongnèkAkuikiduduKristus, nangingakudikongkonndhisikiDèkné

29Singnduwépengantenlanangkuwimantènlanang, nangingkancanémantènlanangsingngadeglan ngrungokké,bungahbangetmergaswaranémantènlanang

30Dhewekekudusayamundhak,nangingakukudunyuda

31Sapakangasalesakaingngaluhurikungungkuli samubarangkabeh,kangasalesakaingbumiikukadonyan,

lankangasalesakaingbumiikungungkulisamubarang kabeh.

32Lanapasingdidelenglandirungokaké,kuwipaseksiné; lanoraanawongsiji-sijiakangnampanipaseksene.

33Singsapanampanipaseksiné,kuwinglambangkénèk GustiAllahkuwibener

34AwitwongsingdiutusGustiAllahkuwingomongké pituturéGustiAllah,awitGustiAllahoramaringiRoh marangDèkné

35SangRamanresnaniSangPutra,sartawusmasrahake samubarangmarangingastane

36WongsingpretyayamarangAnakénduwèniurip saklawasé.nangingbebenduneGustiAllahtetepanaing dheweke

BAB4

1BarengGustimirsa,manawawong-wongFarisipadha krungu,yenGustiYesusndadekakemuridelanmbaptis luwihakehtinimbangNabiYokanan,

2(SanadyanGustiYésuspiyambakdudumbaptis,nanging parasakabaté,)

3PanjenenganébanjurnilarYudéalantindakmenyang Galiléamanèh

4PanjenenganékudungliwatiSamaria.

5Panjenenganébanjurrawuhingsawijiningkuthaing Samaria,kangaranSikhar,cedhakkaropalemahansing diparingakédéningYakubmarangYusuf,anaké.

6AnaingkonosumureYakubGustiYesussarehnekesel anggonelelampahan,banjurlenggahanaingsandhinge sumuriku,kira-kirajamenem.

7AnawongwadonSamariatekaarepnimbabanyu 8(Awitparasakabatépadhalungamenyangkuthatuku panganan.)

9WongwédokSamariamauterusngomongmarangGusti Yésus:“KowékuwiwongJu,koknjalukngombémarang Aku,wongSamaria?amargawongYahudiorasrawung karowongSamaria

10GustiYésussemaur:"YènkowéngertipeparingéGusti Allahlansapasingngandikamarangkowé:Akuwènèhana ngombé"Kowémesthinjalukmarangdhèwèké,lan dhèwèkébakalmaringibanyuuripmarangkowé

11WongwédokmauterusngomongmarangGustiYésus: “Gusti,Kowéoranduwéapa-apakanggonimba,lan sumuréjerobanget

12ApakowéngungkulibapakéYakub,singmaringi sumurikimarangaku,lanngombébanyunédhéwédalah anak-anakélanraja-kayané?

13GustiYésussemaur:“Sapasingngombébanyuiki bakalngelakmenèh

14Nangingsingsapangombébanyusingbakal Dakparingaké,orabakalngelakmanèh;nangingbanyu kangbakalDakparingakemarangdhewekeikubakaldadi sumberingbanyuingjeronekangsumilakngantitumeka inguriplanggeng

15WongwédokmauterusngomongmarangGustiYésus: “Gusti,wènèhanabanyuiki,supayaakuorangelaklanora tekamrenenggodhok

16GustiYésusngandikamarangwongwadonmau," Lungaa,telponbojomu,lanmréné."

YOHANES

17Wangsulanéwongwadonmau,"Akuoranduwébojo" GustiYésusterusngomongmarangwongwadonmau: “Beneromonganmu,Akuoranduwébojo

18Awitkowéwisnduwébojolima;lansingsaikikok duwenidudubojomu.

19Wongwédokmauterusngomong:“Gusti,akungerti nèkKowékuwinabi

20Leluhurkitapadhanyembahinggunungiki;Kowé kandhanèkingYérusalèmkuwipanggonankanggo nyembah

21GustiYésusterusngomong:“Ibu,pretyayamarang Aku,bakaltumekaingwektunékowéorabakalnyembah marangGustiAllahnanggunungikilannangkuta Yérusalèm

22Kowépadhanyembahapaorangertiapasingkita sembah.

23Nangingbakaltumekaingwektune,lansaikiwis tumeka,nalikawong-wongkangnyembahsejatibakal nyembahmarangSangRamakanthirohlankayekten, amargaSangRamanggolekinyembahkangkaya mangkonoiku

24GustiAllahkuwiRoh,lanwongsingnyembahmarang Dèknékudunyembahkarorohlankayektèn

25Wongwédokmauterusngomong:“Akungertinèk Kristusteka,singdisebutKristus.

26GustiYésussemaur:Akuikiwongsingngomongkaro kowé

27Sakwisékuwimurid-muridépadatekalanpada nggumundéwéngomongkarowongwédokkuwiutawa: Yagenekowerembugankarodheweke?

28Wongwédokmaubanjurninggalkendhinélanlunga menyangkuthalankandhamarangwong-wongmau: 29Ayo,delengenwong,singngandhaniakukabehsing wisdaklakoni.

30Banjurpadhametusakakuthalansowaningngarsané

31Sakwisékuwimurid-muridépadandongamarang Dèkné:“Guru,mangana!”

32NangingPanjenenganéngandikamarangwong-wong mau,Akuduwepangansingorangerti

33Mulanémurid-muridéteruspadangomong:“Apaana wongsingnggawamangan?

34Yésuskandhamarangwong-wongkuwi,”Pangakuiki yaikunglakonikersanésingngutusAkulanngrampungké penggawéané

35Apakowépadhaorakandha,mungpatangsasi,banjur panèn?Lah,Akupituturmarangkowé:Padhatumengalan delengaingpategalan;amargapadhaputihwiskanggo harvest.

36Lansingpanèntampaopahlannglumpukkéwoh kanggouriplanggeng,supayasingnyebarlansingpanèn padhabungah-bungah

37Laningkeneikubenerpangandikane:Singsijinyebar, liyanesingpanen

38KowépadhaDakutusngenèniapasingduduanggonmu nyambut-gawé

39LanakèhwongSamariaingkuthakonopadhaprecaya marangPanjenengané,awitsakapangandikanéwong wadonmau,kangmratelakakepaseksimangkéné, "Panjenenganéwusnyritakakéapakangwus daktindakaké."

40BarengwongSamariapadhasowaningngarsané,padha nyuwunsupayaPanjenenganékeparengnginepanaing kono

41Lanluwihakèhmanèhkangpadhapracayamargasaka pangandikanédhéwé;

42Lanngandikamarangwongwadon,"Saikiakupadha pracaya,oraamargasakapangandikanmu,amargaaku dhewewiskrunguwong,lanngertiyenikipancenKristus, JuruSlametdonya"

43SakwisérongdinaYésuslungasangkakonolanlunga menyangGaliléa

44AwitGustiYésusdéwéwisngomongkénèknabikuwi oradihormatinangnegarané.

45NalikaPanjenenganérawuhingGaliléa,wong-wong GaliléapadhanampaniPanjenengané,amargapadhaweruh samubarangkangditindakakédéningPanjenenganéanaing Yérusalèmnalikariyaya

46GustiYésusterusbudalnangkutaKananangbawah Galiléa,panggonanéDèknénggawébanyudadianggur. LaningKapernaumanasawijiningpriyayi,putranelara

47KadungkrungunèkGustiYésussangkaYudéateka nangGaliléa,DèknéterusmaraniDèknélannyuwun marangDèkné,supayaDèknétekanambanianaké,awit wisarepmati

48GustiYésusterusngomongmarangwongé:"Yènkowé oraweruhtanda-tandalanmukjijat-mukjijat,kowéora bakalpretyaya"

49Pangandikanépriyayimau,"Gusti,mugikarsaamriki sadèrèngipunanakkawulaseda"

50GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Lungaa! anakmuurip.Wongmaupretyayamarangpiwulangsing diomongkéYésusmarangdhèwèké,muladhèwèkélunga 51Nalikalagimandhap,paraabdinépadhamethukakélan matur,"Anakmuurip."

52Panjenenganébanjurndangumarangwong-wongmau, kapanPanjenenganéwiwitmariWong-wongmaupadha maturmarangPanjenengané,"Wingijampitu,demaméwis ilang"

53DadibapaknéngertinèkingwektukuwiYésuskandha,” Anakmuwisurip.”

54IkimukjijatmanèhsingditindakkéYésus,sakwisé DèknélungasangkaYudéamenyangGaliléa

BAB5

1SawiséikuanariyayawongYahudi;GustiYésusterus budalnangkutaYérusalèm

2IngYérusalèmingpinggirpasarwedhusanablumbang, singingbasaIbranidiaraniBètesda,nduwènilimaserambi

3Ingkonoakèhwonglara,wongwuta,pincang,layu, padhangenteniobahébanyu

4Awitingwektutartamtuanamalaékatmudhunmenyang blumbanglanngocok-ocokakébanyuné;

5Ingkonoanawongsinglaratelungpuluhwolutaun

6BarengGustiYesusmirsawongmaugoroh,sartamirsa, yenwissuweanggonelaramangkono,banjurngandika:" Apakowearepwaras?"

7Wonglaramaubanjurmangsuli,"Gusti,kulamboten gadhahtiyangingkangnglebokakenkulawontening blumbang,manawitoyakocak.

8PangandikanéYésus,"Ngadega,paturonmuangkaten lanlumakua!"

9Sanalikaikuwongmauwaras,nulingangkatpaturoné lanlumaku.

10Wong-wongYahudibanjurpadhamaturmarangkang lagimari:"IkidinaSabat.

11Paringwangsulanewong-wongmau,"Panjenengan ingkangmarasakenkula,punikangandikadhatengkula: Peturonmuangkatenlanlumakua!"

12Wong-wongmaubanjurpadhatakonmarang Panjenengané,"Sapatawongkangkandhamarangkowé: Peturonmuangkatenlanlumakua?"

13Wongsingwiswaraskuwiorangertisapawongé,awit GustiYésuswislungasangkapanggonankono

14SakwisékuwiGustiYésusketemuwongénangGréja Gedé,terusngomong:“Kowéwismari,ajanglakonidosa menèh

15Wongmaubanjurmangkatlannyritakakémarangwong Yahudi,yènYésussingwismarasakéwongmau

16Mulanéwong-wongYahudipadhanganiayaGusti YésuslanngupayamatèniDèkné,mergaDèknénindakké kuwiingdinaSabat

17NangingGustiYésussemaur:"Bapakkunyambutgawé ngantisaiki,lanAkunyambutgawé."

18Mulanéwong-wongYahudiluwihmbudidayanyédani Panjenengané,mergaPanjenenganéoramungnerakdina Sabat,nangingugakandhanèkGustiAllahkuwiBapaké, lannganggepawakédéwésetarakaroGustiAllah

19GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Satemen-temene,Akupituturmarangkowe,SangPutra orabisanindakakeapa-apasakaawakedhewe,kajabaapa singdidelengdeningSangRama,amargaapawaesing ditindakake,ikuugaditindakakedeningSangPutra."

20AwitSangRamanresnaniSangPutra,sartaparingpirsa marangPanjenenganésabarangkangkatindakakédéning Panjenengané,sartaPanjenenganébakalndhawuhaké panggawékangluwihgedhétinimbangiku,supayakowé padhagumun

21SababkayadeneSangRamanangekakewongmatilan uripmaneh;MangkonougaSangPutraikunguripkesapa kangkarsakake

22AmargaSangRamaorangadiliwong,nangingwis masrahakekabehpaukumanmarangSangPutra

23DadinékabèhwongkudungajènimarangAnaké, kayadénépadhangurmatiBapaké.Singsapaorangajeni marangSangPutra,ikuorangajenimarangSangRama kangngutusPanjenengane

24Satemen-temenepituturKumarangkowe:Singsapa ngrungokakepituturKulanpracayamarangPanjenengane kangngutusAku,ikunduweniuriplanggeng,lanorabakal diukumnangingwisliwatisakaingpatimenyangurip

25Satemen-temenepituturKumarangkowe:Bakaltumeka ingwektune,lansaikiwistumeka,wongmatibakalpadha krunguswaranePutraningAllah,lansapakangkrungu bakalurip

26SababpadhakayaSangRamakangnduwèniuriping sariranédhéwé;MangkonougaPanjenenganewismaringi marangSangPutrasupayanduwèniuripingsarirané; 27Lanwismaringipangwasakanggonindakaké paukuman,amargaPanjenenganéikuPutraningManungsa 28Ajagumuningbabiki,amargabakaltumekaing wektune,kabehwongingkuburanbakalkrunguswarane.

29Lanbakalmetu;wong-wongsingwisnglakoni kabecikan,bakaltangiingurip;lanwong-wongsing nglakonipiala,bakaltangiingpaukuman

30Akuorabisanindakkéapa-apasakaawakkudhéwé; AmargaAkuorangupayakarepkudhéwé,nangingkarsané SangRamakangngutusAku

31NèkAkuneksèniawakkudéwé,seksikukuwiorabener 32AnawongliyasingneksènibabAku;Lanakungerti nèkpaseksinésingdiomongkébabAkukuwibener

33KowépadhakongkonanmarangYohanes,landhèwèké neksènibabkayektèn

34NangingAkuoranampapaseksisakamanungsa, nangingikisingdakkandhakake,supayakowepadha kapitulunganrahayu

35Dhèwèkékuwipepadhangsingmurublanmadhangi, lankowépadhakepénginbungah-bungahingsalawaslawaséingpepadhangé

36NangingAkunduwènipaseksisingngungkuliYohanes

37LanSangRamapiyambaksingngutusAku,wisneksèni babAkuKowéorataukrunguswaranélanoratauweruh wujudé

38Nangingpangandikanéoratetepanaingkowé.

39TelusuriKitabSuci;Awitsakaikukowépadha nganggepanggonmunduwèniuriplanggeng

40NangingkowéoragelemmaraniAku,supayakowé nduwéurip

41Akuoranampapakurmatansakamanungsa

42NangingAkungertikowé,nèkkowéoranduwé katresnanmarangGustiAllah

43AkutekanganggoasmanéBapakku,nangingkowéora nampaAku.

44Kapriyékowébisapretyaya,singpadhanampa pakurmatansakasijilansijiné,nangingorangupaya pakurmatansakaGustiAllahpiyambak?

45AjapadhamikirnèkAkubakalnyalahkékowémarang GustiAllahBapakku

46AwitnèkkowépretyayamarangMusa,kowémesthi bakalpretyayamarangAku,awitDèknéwisnulisbabAku

47Nangingnèkkowéorapretyayamarangtulisan-tulisané, kepriyékowébisapretyayamarangpiwulangku?

BAB6

1Sawiséiku,YésusnyabrangingtlagaGaliléa,yaikutlaga Tiberias

2WongokèhteruspadamèluGustiYésus,awitpada weruhmukjijat-mukjijatsingditindakkékarowonglara

3GustiYesusbanjurminggahinggunung,banjurlenggah ingkonokaroparasakabate

4LanriyayaPaskah,riyayanéwongYahudi,wiscedhak 5NalikaYésustumengalanmirsawongakèhkangpadha sowaningngarsané,Panjenenganébanjurngandika marangFilipus,"Ingngendianggonkupadhatukuroti, supayapadhamangan?"

6IkidiomongkékanggombuktèkkéDèkné,awitDèkné déwéngertiapasingbakalditindakké

7Filipusmangsuli,"Rotirongatusdinaroranyukupi kanggowong-wongmau,supayasabenwongbisanjupuk sethithik"

8Salahsijimuridé,yaikuAndréas,seduluréSimonPétrus, kandhamarangYésus:

YOHANES

9Ingkénéanabocahlanangsingduwérotisairlimalan iwakcilikloro,nangingapatapancènéanaingantarané wongakèhmau?

10GustiYésusterusngomong:Wong-wongpadanjagong. Saikiingpanggonankonoakehsuket.Wong-wongmau banjurpadhalinggih,cacahekira-kiralimangewu

11GustiYésusterusnjupukrotinéSakwisématurkesuwun marangmurid-muridé,murid-muridéterusdiedum-edumké marangmurid-muridélanugaiwak-iwakkayasing dikarepake

12Barengpadhawareg,Panjenenganébanjurngandika marangparasakabaté,"Turah-turahéklumpukna,supaya oraanakangilang."

13Wong-wongmaubanjurdiklumpukake,lanrolaswakul kebakkaroturahanerotisairlima,turahanewongkang padhamangan.

14BarengweruhmukjijatsingditindakakédéningYésus, wong-wongmaubanjurpadhangucap,"Ikisanyatanabi kangbakalrawuhingjagad."

15BarengGustiYesuspirsa,yenwong-wongmaubakal padhatekaarepnyekelPanjenenganekanthipeksa,supaya Panjenenganediangkatdadiratu,banjurminggahing gunungmanehpiyambakan

16Barengwissoré,parasakabatépadhamudhunmenyang tlaga.

17Banjurmunggahingprau,nyabrangsegaramenyang KapèrnaumSaikiwispetengndhedhet,GustiYesusora rawuh.

18Lansegaramlumpatamargaanaangingedhe 19Barengwisndayungkira-kirarongpuluhlimautawa telungpuluhmèter,padhaweruhGustiYésusmlaku-mlaku ingsandhuwurésagaralannyedhakmenyangprau,banjur padhawedi

20NangingPanjenenganéngandikamarangwong-wong mau:IkiAku;ajawedi

21Wong-wongmaubanjurpadhakepénginnampani Panjenenganémenyangingprau,lansanalikapraunéwis tekaningdharatansingdituju

22Ésuké,wong-wongsingpadhangadegingsabrangé tlagaweruhnèkoraanaprauliyané,kajabapraunésing dileboniparamuridé,lanYésusoranitihpraukaropara muridé,nangingpraunéparasakabatpadhalunga piyambakan;

23(NanginganaprauliyanesakaTiberiastekaingcedhak panggonanmanganroti,sawiseGustisaossokur)

24BarengwongakèhpadhaweruhyènYésusoraanaing konolanparasakabaté,banjurpadhanumpakprau menyangKapernaum,nggolèkiYésus.

25BarengwisketemuPanjenenganéanaingsabrangé sagara,banjurpadhamaturmarangPanjenengané,"Rabi, kapanPanjenenganrawuhmriki?"

26GustiYésusparingwangsulan,pangandikané," Satemen-temene,Akupituturmarangkowé,kowépadha nggolèkiAku,oraamargakowépadhandelengmukjijatmukjijat,nangingamargakowépadhamanganrotinganti wareg"

27Ajapadhanyambut-gawékanggopanganansingbakal rusak,nangingkanggopanganansinglanggengnganti tekanuriplanggeng,singbakaldiparingakédéning PutraningManungsamarangkowé.

28Wong-wongmaubanjurpadhamaturmarang Panjenengané,"Punapaingkangkedahkawulalampahi, supadoskawulasagednindakakenpakaryaningAllah?"

29Yésusparingwangsulan,pangandikané,"Ikipakaryané GustiAllah,supayakowépadhaprecayamarang Panjenenganékangkautus"

30Wong-wongmaubanjurpadhamaturmarang Panjenengané,"Mulanépratandhaapakangkoktindakaké, supayaakupadhabisandelenglanpracayamarang Panjenengan?"sampeyankerjaapa?

31Paraleluhurkitapadhamanganmannaanaingara-ara samun;kayakangkatulisan,diparingirotisakaswarga kanggodipangan.

32GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, Satemene,satemene,Akupituturmarangkowe:NabiMusa oramaringirotisakaswargaikumarangkowe;Nanging Bapakkumaringirotisingsejatisakaswargamarangkowé

33SababrotiningAllahikukangtumurunsakaingswarga lanmaringiuripmarangjagad.

34Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Gusti,kawulamugitansahparingirotipunika"

35GustiYésusterusngomongmarangwong-wong:Aku ikirotisinguriplanwongsingpretyayamarangAkuora bakalngelakmenèh

36NangingAkuwisngomongmarangkowé:Kowéuga wisweruhAku,nangingorapretyaya

37KabèhsingdiparingkéBapakmarangAkubakalmarani Aku;lansapasingmaraniAkuorabakalDaktundhung.

38SababAkutumurunsakaingswarga,orakanggo nindakakekarsaningSun,nangingkarsanekangngutus Aku.

39LanikikersaneSangRamakangngutusAku,yaiku supayasamubarangkabehsingwisdiparingakemarang Akuajangantiilang,nangingkududaktangekakemaneh ingdinawekasan

40LanikikersanéPanjenenganésingngutusAku,supaya sabenwongsingndelengPutranélanpracayamarang Panjenengané,nduwèniuriplanggeng,lanAkubakal nangèkakéwongingdinawekasan

41Wong-wongYahudibanjurpadhanggresulamarang Panjenengané,amargaPanjenenganéngandika,"Akuiki rotikangtumurunsakaswarga"

42Wong-wongterusngomong:“ApaikiduduYésus anakéYusuf,singbapaklanibunéawakédéwéngerti? kepriyédèknéngomong:Akutumedhaksangkaswarga?

43GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ajapadhagumujeng"

44Oraanawongsiji-sijiakangbisamaraniAku,manawa oraditarikdeningSangRamakangngutusAku,lanAku bakalnangekakeingdinawekasan

45Anaingparanabianatulisanmangkéné,"Wongkabèh bakalpadhadiwulangdéningAllah."Dadisabenwong singkrungulansinausakaSangRama,ikumaraniAku

46OraanawongsingwisweruhBapaké,kajabasingasalé sakaGustiAllah,singwisweruhBapaké

47SatemenéAkupituturmarangkowé:Sapasingpretyaya marangAkunduwèniuriplanggeng.

48Akuikirotiningurip

49Leluhurmupadhamanganmannaanaingara-arasamun, nangingpadhamati.

50Ikirotisingtumurunsakaswarga,supayawongbisa manganlanoramati

YOHANES

51Ingsunikirotikanguripkangtumurunsakaingswarga; manawaanawongkangmanganrotiiki,ikubakaluriping salawas-lawase,lanrotikangbakalSunparingakeiku dagingingSun,kangbakalSunparingakekanggouriping jagad.

52Wong-wongYahudibanjurpadharembugan,pangucapé, "Kadospunditiyangpunikasagedmaringidagingipun dhatengkita?"

53GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, Satemen-temenepituturKumarangkowe:Yenkoweora mangandagingePutraningManungsalanngombegetihe, koweorabakalduweuripingkowe

54Sapawaésingmangandagingkulanngombégetihku, nduwèniuriplanggeng;lanIngsunbakalnangekakeing dinawekasan

55Awitdagingkukuwisejatinépanganan,langetihku kuwiombèn

56Singsapamangandagingkulanngombegetihku,iku tetepanaingAkulanAkuanaingwong.

57KayadénéSangRamakanguripngutusAku,lanAku uripmargasakaSangRama,mangkonougasingsapa manganAku,iyabakaluripmargasakaAku.

58Ikirotisingtumurunsakaswarga:orakayaleluhurmu singmanganmanna,nangingwismati:singsapamangan rotiikibakaluripsaklawasé.

59Ikiprekara-prekarasingdikandhakakeGustiYesusana ingpapanpangibadah,nalikaPanjenenganememulangana ingKapernaum.

60Sakwisékrungubabkuwi,okèhmuridéterusngomong: “Omong-omonganikiangelbangetsapasingbisakrungu?

61KadungGustiYésusngertinèkmurid-muridépada nggrundelbabkuwi,Dèknéterusngomong:“Apakowé padanggawénggumunkékuwi?

62LahnèkkowéweruhAnakéManungsamunggahnang panggonanbiyèn?

63Rohikukangurip;dagingoraanagunane:tembung singdakkandhakakemarangkowe,ikurohlanurip.

64Nangingpanunggalanmuanasawatarakangpadhaora pracayaAwitGustiYésuswisngertiwiwitwiwitanmula sapasingorapretyayalansapasingbakalngulungké Dèkné

65Panjenenganébanjurngandika,"MulanéAkukandha marangkowé,yènoraanawongsijiwaésingbisamarani Aku,yènoradiparingakédéningRamaku"

66Wiwitnalikaikuakèhsakabatépadhamundurlanora mèluPanjenenganémanèh.

67GustiYésusterusngomongmarangmuridrolas: “Kowéugaareplunga?

68WangsulanéSimonPétrus,"Gusti,kawulabadhétindak dhatengsinten?"Sampeyanduwetembunguriplanggeng

69Lanakukabèhpretyayalanyakinnèkkowékuwi Kristus,AnakéGustiAllahsingurip.

70GustiYésussemaur:"ApaAkuoramilihkowérolas, lansijisakasampeyanikuIblis?"

71PanjenenganéngandikababYudasIskariotanaké Simon,amargaikukangbakalngulungakéPanjenengané, minangkasalahsijisakarolas.

BAB7

1SawusemangkonoGustiYesustindakanaingtanah Galilea,awitPanjenenganeorakarsatindakanaingtanah

Yahudi,amargawong-wongYahudipadhaarepmateni Panjenengane.

2SaikiwiscedhakriyayaKémahSuci

3ParasadulurébanjurpadhamaturmarangPanjenengané, "Wislungaasakaingkéné,menyangYudéa,supayapara sakabatPanjenenganugapadhaweruhpenggawésing koktindakaké"

4Awitoraanawongsingnglakoniapa-apakanthindhelik, landhèwèkéngupayasupayadikenalkanthiterangteranganNèkkowénindakkékuwi,tuduhnaawakmu marangdonya

5Amargaparasadulurepadhaorapracayamarang Panjenengane.

6GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau," WektuKudurungtumeka,nangingwektumutansahsiap"

7Jagadorabisasengitmarangkowé;nangingakudisengiti, amargaakunekseniyenpanggaweneikuala

8Padhamunggahamenyangriyayaikiamargawektuku durungrampung.

9Sawiséngandikamangkonomarangwong-wongmau, PanjenenganélerebanaingGaliléa

10Nangingbarengsedulur-sedulurépadhamunggahing pésta,Yésusugatindakmenyangriyaya,orakanthiterangterangan,nangingkanthindhelik

11Wong-wongYahudibanjurpadhanggolèki Panjenenganéingriyaya,lanpadhatakon,"Anaing ngendi?"

12Laningantaranewongakehpadhagremeng-gremengan babPanjenengane,amargaanakangkandha,"Wongiku wongbecik"nangingdhewekengapusiwong-wong 13Nangingoraanawongsiji-sijiasingngomongterangteranganbabPanjenengané,mergawedimarangwong Yahudi

14Barengtengahériyaya,YésuslumebetingPadaleman Sucilanmemulang

15Wong-wongYahudipadhagumun,pangucapé,"Wong ikikokbisangertiaksarané,nangingoratausinau?"

16Yésusparingwangsulan,pangandikané,"Piwulangku dudupiwulangkudhéwé,nangingpiwulangkusingngutus Aku."

17Nèkènèngwongsinggelemnindakkékersané, dhèwèkébakalngertipiwulangku,apapiwulangkusaka GustiAllah,utawapiwulangkudhéwé.

18Singsapangucapsakaawakedhewe,ikungupaya kaluhuranedhewe,nangingsingsapangudikaluhurane kangngutusPanjenengane,ikubener,lanoraanapiala.

19ApaduduMusamarangkowéwèt-wèténabiMoses, nangingoraènèngsijiwaésingnetepiwèt-wètéGusti Allah?Yagenekowearepmateniaku?

20Wong-wongpadhamangsuli,"Kowékesurupansétan, sapasingarepmatènikowé?"

21Yésusparingwangsulan,pangandikané,"Akuwis nindakakésijiwaé,lankowékabèhpadhagumun"

22MulanéMusamaringikowétetak;(duduamargasaka NabiMusa,nangingsakaparaleluhur;)laningdinaSabat kowépadhanyunatiwonglanang

23NèkanawongsingdisunatingdinaSabat,supayawèté nabiMosesoradilanggarApakowépadhanepsumarang Aku,amargaAkuwismarasakéwongkabèhingdinaSabat?

24Ajangadilimiturutsingkaton,nangingngadilikanthi adil

25Wong-wongingYérusalèmsawatarapadhakandha, "ApaduduPanjenenganéikikangpadhaarepdipatèni?"

26Nanging,lah,Panjenenganéngandikakanthikendel,lan wong-wongmauorakandha.Apaparapanggedhepadha sumurup,yenPanjenenganeikuSangKristus?

27Nangingkitangertiwongikiasalésakangendi,nanging nalikaKristusrawuh,oraanawongsingngertiasalésaka ngendi.

28NalikaPanjenenganémemulanganaingPadaleman Suci,Yésusnguwuh,pangandikané,"Kowépadhawanuh marangAkulansakangendiasal-Ku

29NangingAkuwanuhmarangPanjenengané,awitAku ikiasalésakaPanjenengané,lanPanjenenganésingngutus Aku

30BanjurpadhaarepnyekelPanjenengané,nangingora anawongsiji-sijiasingnyekelPanjenengané,amarga wektunédurungtumeka

31AkèhwongsingpadapretyayamarangDèknélanpada ngomong:NèkKristusteka,apaDèknébakalnindakké mukjijat-mukjijatsingluwihakèhketimbangsing ditindakkéwongiki?

32Wong-wongFarisikrungunèkwong-wongpada nggrundelbabDèknéParawongFarisilanpara pangarepingimampadhakongkonanwong-wongsingarep nyekelGustiYésus.

33GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "MungsedhelaAkuanaingantaramu,banjurAkusowan marangkangngutusAku."

34KowébakalpadhanggolèkiAku,nangingorabakal ketemu,laningngendipadununganKu,kowéorabisateka ingkana.

35Wong-wongYahudibanjurpadharerasanan, "Panjenenganipunbadhetindakdhatengpundi,denekula mbotensagednemoniPanjenenganipun?"Apa Panjenenganébakalnekaniwong-wongsingpadhabuyar anaingantaranébangsa-bangsaliyalanmulangmarang wong-wongsingduduYahudi?

36Punapategesipunpangandikanipun:Kowébakalpadha nggolèkiAku,nangingorabakalketemu,laningngendi papanpadununganKu,kowéorabisamrana?

37Ingdinawekasan,dinariyayasinggedhé,Yésus jumenenglannguwuh-uwuh,pangandikané,"Sapasing ngelak,mreneaAkulanngombé."

38SapasingpretyayamarangAku,kayasingwiskatulis ingKitabSuci:Sakaingwetengébakalmilibanyuurip

39(NangingsingdiomongkékuwibabRoh,singbakal ditampakarowongsingpretyayamarangDèkné,merga RohSutyidurungdikèki,awitGustiYésusdurung kaluhurké)

40Akèhwongsingpadhakrungupangandikané,banjur padhamatur,"Sanyata,ikiNabi"

41Liyanékandha,”IkiKristus!”Nanginganawongsing kandha,”ApaKristusbakaltekasakaGaliléa?

42ApaKitabSucidudukandha,yènSangKristusiku asalésakaturunéDawud,lansakakuthaBètléhèm, panggonanéDawud?

43Mulanéwong-wongpadamèlu-mèlupadu-padhamerga GustiYésus

44Lansawetarasakawong-wongmauarepnyekel Panjenengané;nangingoraanawongsiji-sijiakang numpangitanganmarangdheweke

45Parapengawalmaubanjurpadhamaranipara pangarepingimamlanparaFarisi;banjurpadhamatur marangwong-wongmau,"Yagénékowéoranggawawong iku?"

46Paraperwirasemaur:“Oraanawongsingngomong kayawongiki

47ParaFarisibanjurpadhamangsuli,"Apakowéuga padhanasaraké?"

48ApaanawongFarisisingpretyayamarangDèkné?

49Nangingwong-wongikisingorangertiTorètkuwikena ingipat-ipat

50Nikodémustumulingandikamarangwong-wongmau, (kangsowaningngarsanéYésusingwayahbengi,iku panunggalané,)

51Apaangger-anggeringTorètkitangadilisapawaé sadurungekrungulanngertiapasingditindakké?

52Wangsulanéwong-wongmau,"Apakowéugawong Galiléa?"Telitilandelengen,awitoraananabisingteka sakaGaliléa.

53Lansabenwongmulihmenyangomahédhéwé

BAB8

1GustiYésustindakmenyanggunungZaitun

2ÉsukéGustiYésusrawuhmenèhingPadalemanSuci,lan wongkabèhpadhasowaningngarsanéPanjenengané banjurlenggahlanmemulang

3ParaahliTorètlanwongFarisitumulipadhanggawa wongwadonkangkejiretlakujinamarangPanjenengané lannalikapadhasijinedhewekeingtengah,

4Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Guru,wongwadonikikejiretnalikalakujina"

5Anaingangger-anggeringTorètNabiMusandhawuhi kitasupayadibenturiwatu,nangingapakandhamu?

6Wong-wongmaupadhangucapmangkonokanggonyoba marangPanjenengané,supayapadhanyalahaké Panjenengané.NangingGustiYésusmbungkuklannulis inglemahnganggodrijiné,kaya-kayaorakrungu

7Mulanéwong-wongmauterustakonmarangGustiYésus, GustiYésusterusngadeklanngomong:“Sapanang tengahmusingoranduwédosa,kudumbenturiwatundisik 8Panjenenganébanjurmbungkukmanèhlannulising lemah.

9Wong-wongsingkrungubabkuwi,jalaransangkaati nuranidhéwé-dhéwé,banjurmetusiji-siji,diwiwitisaka singtuwangantisingpungkasan.

10NalikaGustiYesuswungu,oraweruhwongliyakajaba wongwadoniku,banjurngandikamarangwongwadon mau,"Ibu,ingngendiwong-wongkangpadhanudhuh marangkowe?"Apaoraanawongsingngukumkowé?

11Aturwangsulane,"Boten,Gusti"GustiYésusterus ngomong:“Akuugaorangukumkowé,lungaalanaja dosamenèh

12GustiYésusterusngomongmenèhmarangwong-wong: Akuikipepadangéjagat

13Wong-wongFarisibanjurpadhamaturmarang Panjenengané,"Kowéneksenibabawakmudhéwé; cathetanmuorabener

14Yésusparingwangsulan,pangandikané,"Sanadyan Akuneksènibabawakkudhéwé,nangingpaseksi-Kuiku nyata,awitAkungertisakangendiAkutekalanmenyang

ngendiAkulunga;Nangingkowéorabisangertisaka ngendiAkutekalanmenyangngendiakulunga.

15Kowépadhangadilimiturutdaging;Akuorangadili wong.

16NangingmanawaAkungadili,paukumankuikubener, amargaAkuorapiyambak,nangingAkulanRamasing ngutusAku

17Anaingwèt-wètémuugawisketulisnèkpaseksiné wonglorokuwibener

18Akuikisijisingneksèniawakkudhéwé,lanBapaksing ngutusAkuneksènibabAku

19Wong-wongmaubanjurpadhamaturmarang Panjenengané,"Bapakmuanaingngendi?"Paring wangsulaneGustiYesus:“Kowepadhaorawanuhmarang AkulanRamaKu

20IkipangandikanéGustiYésusanaingpethipisungsung, nalikaPanjenenganémemulanganaingPadalemanSuci awitwektunédurungtumeka

21GustiYesusbanjurngandikamanehmarangwongwongmau,"Akulunga,lankowébakalpadhanggolèki Aku,lanbakalmatiingdosamu

22Wong-wongYahudibanjurpadhamatur,"Apa Panjenenganébakalmatèniawakédhéwé?"amarga Panjenenganéngandika,menyangngendiparanKu,kowé orabisateka.

23Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kowésakaingngisor;Akuikisakaingngaluhur:kowé sakadonyaiki;Akududusakadonyaiki.

24MulanéAkupituturmarangkowé:Kowébakalmatiing dosamu,awitnèkkowéorapretyayayènAkuiki Panjenengané,kowébakalmatiingdosamu.

25Wong-wongmauterustakon:Kowékuwisapa?Gusti Yesusbanjurngandikamarangwong-wongmau,"Iya kayasingdakkandhakakewiwitwiwitanmula."

26Akèhprekarasingkudutakomongkélansingkudutak lakonibabkowé,nangingsingngongkonAkukuwibener LanAkungomongmarangdonyaapasingwisdakrungu sakaPanjenengané

27Wong-wongkuwiorangertinèkDèknéngomongkébab Bapaké.

28Yésusbanjurngandikamarangwong-wongmau,"Yèn kowéwisngluhurakéPutraningManungsa,kowébakal ngertiyènAkuikiPanjenengané,lanAkuoranindakaké apa-apasakakarepmudhéwé;Nangingkayasingwis diwulangkékaroBapakku,Akungomongngonokuwi

29LanPanjenenganésingngutusAkununggalkaroAku. awitIngsuntansahnindakakesamubarangkangndadekake keparengePanjenengane.

30NalikaPanjenenganéngandikamangkonoiku,akèh wongkangpadhapracayamarangPanjenengané

31GustiYésusterusngomongmarangwong-wongYahudi singpadapretyayamarangDèkné:“Nèkkowéteruspada netepipiwulangku,kowékuwibener-benermuridku

32Kowébakalngertisingbener,lansingbenerbakal mardika

33Wong-wongmaupadhamangsuli,"Kulapunika tedhakipunAbraham,lanmbotennatédadosbaturtukon tiyang

34GustiYésussemaur:"Satemen-temenepituturKu marangkowé:Sapasingnglakonidosa,ikubaturédosa."

35Lanbaturikuoratetepingomahingsalawas-lawase, nangingSangPutratetepanaingsalawas-lawase

36Mulané,nèkAnakéwisngluwarikowé,kowébakal mardikatenan.

37AkungertinèkkowékuwiturunanéAbrahamNanging kowépadhambudidayamatèniAku,amargapituturkuora anaingkowé.

38AkungomongapasingDakdelengkaroBapakku,lan kowénindakkéapasingkokdelengkaroBapakmu

39Wangsulanéwong-wongmau,"Abrahamkuwibapaké." GustiYesusngandikamarangwong-wongmau,"Nèk kowépadhadadianakéAbraham,kowémesthipadha nglakonipanggawénéAbraham"

40NangingsaikikowépadhambudidayamatèniAku, wongsingngandhanikowébabsingbener,singwistak rungokkésakaGustiAllah

41KowépadhanglakonipanggawénébapakmuWongwongmaunulipadhamaturmarangPanjenengané,"Kula punikabotenkalairansakinglakucabul;kitaduwesiji Rama,yaikuGustiAllah

42GustiYesusngandikamarangwong-wongmau,"Yèn GustiAllahikuRamamu,kowémesthitresnamarangAku Akuoratekasakaawakkudhéwé,nangingPanjenengané ngutusAku.

43Yagénékowépadhaorangertipituturku?mergakowé orabisakrungutembungku

44KowékuwiasaléSétanbapakmu,lankowékepéngin nurutikekarepanébapakmuDhèwèkéikutukangmatèni wongwiwitwiwitan,lanoratetepingkayektèn,amarga oraanakayektèn.Nèkwongéngomonggoroh,wongkuwi ngomongkéomonganédéwé,awitwongkuwigorohlan bapakégoroh

45LanmergaAkungandhanikowésingbener,kowéora pretyayamarangAku

46SapapanunggalanmusingbisambuktèkakéAkubab dosa?LannèkAkungomongsingbener,kowékokora pretyayamarangAku?

47SapasingasalésakaGustiAllahngrungokképituturé GustiAllah,mulanékowéorangrungokké,mergakowé duduasaléGustiAllah

48Wong-wongYahudibanjurpadhamaturmarang Panjenengané,"Apaorabenerkandhaku,yènkowéiku wongSamarialankepanjingansétan?"

49GustiYésussemaur:Akuoranduwésetan;Nanging AkungajèniBapakku,lankowépadhanisthaAku.

50Akuorangupayakamulyankudhéwé,nanginganasiji singngupayalanngadili

51Satemen-temenepituturKumarangkowe:Yenwong netepipituturKu,mesthibakalmatisalawase

52Wong-wongYahuditerusngomongmarangGusti Yésus:“SaikiawakédéwéngertinèkKowékesurupan sétanAbrahamwismati,lanparanabi;Lankowékandha, nèkanawongsingnetepipituturku,mesthiorabakalmati

53ApakowéngungkuliBapaAbrahamsingwisséda?lan paranabiwispadhamati

54GustiYésussemaur:"YènAkungajèniawakkudhéwé, kaluhurankuoraanaapa-apakangkokkandhakake,yaiku GustiAllahmu

55NangingkowépadhaorawanuhmarangPanjenengané; NangingAkuwanuhmarangPanjenengane,lanmanawa akukandha:AkuorawanuhmarangPanjenengane,aku bakaldadigorohkayakowe.

56RamaAbraham,bapakmu,bungahbangetndeleng dinaku,landhewekendelenglanbungah

YOHANES

57Wong-wongYahudipadhamaturmarangPanjenengané, "Kowédurungsekettaun,lanapakowéwisweruh Abraham?"

58GustiYésusterusngomong:“Satemen-temenéAku pituturmarangkowé,sakdurungéAbrahamlair,Akuwis ana

59Banjurpadhanjupukwatukanggombenturi Panjenengané,nangingGustiYésusndhelik,lanmetusaka PadalemanSuci,liwatingtengah-tengahwong-wongmau, lanbanjurliwat

BAB9

1NalikaGustiYesusliwat,mirsawongwutawiwitlair

2Murid-muridéterustakonmarangGustiYésus:“Guru, sapasingnglakonidosa,wongikiapawongtuwané,déné lamurlairé?

3GustiYésussemaur:"Wongikidududosa,utawawong tuwané,nangingsupayapanggawénéGustiAllahdadi nyataanaingwong"

4AkukudunindakakepakaryanéPanjenenganésing ngutusAku,nalikaisihawan,lanbakaltekaingwayah wengi,nalikaoraanawongsingbisanyambutgawé

5SalawaséAkuanaingdonya,Akuikipepadhangéjagad

6Sawiséngandikamangkono,Panjenenganébanjur ngidoniinglemah,nggawéludahélempung,lannjebadi lempungingmripatéwongwuta

7PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané," Lungaa,adusanaingblumbangSiloam,"tegesé"Diutus" Panjenenganébanjurtindaklanadus,temahweruh

8Paratangga-tangganelanwong-wongsingsadurunge weruhwongwutamau,padhamatur,"Apaduduwongiki singlungguhngemis?"

9Anawongkangkandha,"IkiPanjenengané,nangingana kangkandha,"WongikupadhakaroPanjenengané" 10Mulanéwong-wongmaupadhamaturmarang Panjenengané,"Kapriyemripatmubisakabuka?"

11Wangsulané,"AnawongkangaranYésusgawé lempung,banjurnjebadimripatku,sartangandikamarang aku:LungamenyangblumbangSiloamlanadus.

12BanjurpadhatakonmarangPanjenengané,"Anaing ngendi?"Dhewekekandha,akuorangerti

13Wong-wongsingmaunélamurmaudigawamarang wongFarisi

14NalikaikudinaSabatnalikaGustiYesusdamel lempunglanngelekakemripate.

15Wong-wongFarisibanjurtakonmanèhmarang Panjenengané,kepriyéanggonébisandeleng. Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Panjenenganémbucalilempungingmripatku,lanaku wisuhlanndeleng"

16MulanésawetarawongFarisipadhakandha,"Wongiki dudusakaGustiAllah,amargaoranetepidinaSabat"Ana manehkangmuni,"Kadospunditiyangdosasaged nindakakenmukjijatingkangkadosmakaten?"Laning antaranewong-wongmaubanjuranapasulayan 17Wong-wongmauterustakonmarangwongwutamau: “ApasingmbokkarepkébabDèkné,nèkDèknéngelekké mripatmu?Pangandikané:Panjenenganéikunabi 18Nangingwong-wongYahudipadhaorangandelyen Panjenenganemaunewutalanbisandeleng,ngantipadha nimbaliwongtuwanekangwusbisandeleng

19Wong-wongmauterustakon:“Apaikianakmusing mbokkarepkélairwuta?kepriyesaikidhewekebisa ndeleng?

20Wongtuwanépadhasemaur:“Kulasamimangertos, bilihpunikaputrakawula,lanlarewuta.

21Nangingakuorangertiapasebabésaikibisandeleng Kitaorangertisapakangngelekakemripatetakonmarang dheweke:dhewekebakalngomongdhewe.

22Wongtuwanéngomongngonokuwi,awitpadawedi karowongJu,awitwongJuwispadasetujunèkènèng wongsingngakoninèkDèknékuwiKristus,kudu dibuwangsangkasinaguk

23Mulanéwongtuwanékandha,”Wongéwistuwa;takon marang

24Wong-wongmaubanjurnimbalimanèhwongwutamau, lanmaturmarangPanjenengané,"PinujiaAllah!

25Wangsulanéwongmau,"Akuorangertiapawongiku wongdosautawaoraSijibabsingakungerti,nalikabiyen akuwuta,saikiakubisandeleng."

26Wong-wongterustakonmenèh:“Apasingditindakké karokowé?Kepiyecaranedhewekebisambukak mripatmu?

27Wangsulanéwong-wongmau,"Akuwisngandhani kowé,nangingkowépadhaorakrunguApakowéuga bakaldadimuridé?

28Wong-wongmaubanjurpadhamoyokimarang Panjenengané,pangandikané,"Kowéikumuridé;nanging akuikimuridéMusa.

29AwakédéwéngertinèkGustiAllahwisngomong marangMusa,nangingwongikiorangertiasalésaka ngendi.

30Wongmaubanjurmangsuli,pangandikané,"Yagénéiki nggumunaké,denekowépadhaorangertiasalésaka ngendi,nangingPanjenenganéwusngelekakemripatku."

31SaikiawakédéwéngertinèkGustiAllahora ngrungokkéwongdosa,nangingnèkènèngwongsing nyembahGustiAllahlannindakkékersané,wongkuwi dirungokké

32Wiwitwiwitanéjagaddurungkrungu,yènanawong kangngelekakemripatéwongwutawiwitlairé.

33NèkwongikioraasalésakaGustiAllah,dhèwèkéora bisanindakkéapa-apa

34Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Kowélairingdosa,lanapakowékokmulangiaku?"Lan padhanundhungwongmetu

35GustiYésuskrungunèkwong-wongkuwiwis nundhungdhèwèkéBarengwisketemu,Panjenengané banjurngandikamarangPanjenengané,"Apakowé pracayamarangPutraningAllah?"

36Wangsulané,"Sapata,Gusti,supayaakubisaprecaya marangPanjenengané?"

37GustiYésusterusngomong:KowéwisweruhDèkné, lanDèknésingngomongkarokowé

38Wongéterusngomong:“Gusti,akupretyaya!”Lan banjurnyembahmarang

39GustiYésusterusngomong:“Akutekanangjagatkéné kanggongadili,supayawongsingoraweruhbisaweruh. lansupayawongsingndelengdadiwuta

40LansawetarawongFarisisingbebarengankaroGusti Yésuskrungutembungiki,lanmaturmarang Panjenengané,Apaakuugawuta?

YOHANES

41GustiYesusngandikamarangwong-wongmau,"Nèk kowépadhawuta,kowémesthioraduwedosa.mulane dosamutetepana

BAB10

1Satemen-temenepituturKumarangkowe:Singsapa mlebuingkandhangwedhusoraliwatlawang,nanging minggahingdalanliya,ikumalinglanrampog

2Nangingsingmlebuliwatlawangkuwipangonwedusé

3Wongsingjagalawangmbukak;lanwedhus-wedhus padhakrunguswarane,landhewekenimbaliwedhuswedhusedhewemiturutjenenge,banjurdituntunmetu.

4Wedhus-wedhusédéwésingdikongkonmetu,terus ndhisikiwedusé,awitwedus-wedusépadangetutkéDèkné

5Lanwongliyaorabakalngetutké,nangingbakalmlayu ninggaldhèwèké,mergaorangertiswaranéwongliya

6PasemonikidipangandikakakédéningYésusmarang wong-wongmau,nangingpadhaorangertiapasing diomongakédéningYésusmarangwong-wongmau

7Yésusbanjurngandikamanèhmarangwong-wongmau, "Satemen-temenepituturKumarangkowé:Akuiki lawangéwedhus-wedhus"

8Wong-wongsingwistekasadurungeakukuwimaling lanrampog,nangingwedhus-wedhusorakrungu.

9Akuikilawangé:nèkanawongmlebuliwatAku, dhèwèkébakalslamet,lanbakalmlebulanmetulannemu pangonan.

10Malingtekamungarepnyolong,matenilannyirnakake 11Akuikipangonkangbecik,pangonkangbecik masrahakenyawanekanggowedhus-wedhus.

12Nangingsapasingdadiopahlandudupangon,sing dudunduwèniwedhus-wedhus,weruhasuajagteka,banjur ninggalwedhus-wedhusélanmlayu,lanasuajagpadha nyekellanbuyar

13Wongopahkuwimlayu,mergawongopahlanora nggatèkkéwedusé.

14Akuikipangonsingapik,lanakungertiwedhuswedhusku,lanakukenalkarowedhus-wedhusku

15KayaSangRamawanuhmarangAku,mangkonouga AkuwanuhmarangSangRama,lanAkumasrahaké nyawakukanggowedhus-wedhus

16LanAkuugaduwewedhusliyane,singorasakaing kandhangikilanbakaldadisijikandhanglansijipangon 17MulanéBapakkunresnaniAku,mergaAkumasrahké nyawaku,supayaAkubisamenèh.

18OraanawongsingnjupuksakaAku,nangingAku masrahkésakaawakkudhéwé.Akunduwènipangwasa masrahké,lanakunduwékuwasamenèhPréntahikiwis taktampasakaBapakku

19Mulanéwong-wongYahudibanjurpadumanèhmerga pangandikamau.

20Akehwongkangkandha,"Dhewekekepanjingan dhemitlanedan"kokpadhakrungu?

21Liyanékandha,"Ikidudutembungéwongsing kesurupansétan"ApaIblisbisambukakmripatewong wuta?

22LaningYérusalèmdinariyayaPaskah,laningmangsa adhem

23GustiYésusterusmlaku-mlakunangGréjaGedéing teraséSuléman

24Wong-wongYahudibanjurpadhangubengi PanjenenganélanpadhamaturmarangPanjenengané, "Ngantingantipiralawaséanggonmundadèkakémangumangu?"ManawaPanjenenganikuSangKristus,kandhaa kanthiterang.

25GustiYésussemaur:“Akuwisngomongmarangkowé, nangingkowéorapretyaya

26Nangingkowéorapretyaya,awitkowéduduwedusku, kayasingwisDakdhawuhakémarangkowé

27Wedhus-wedhuskupadhangrungokakeswaraku,lan Akuwanuhmarangdheweke,lanpadhangetut-buriAku

28LanAkumenehiwonguriplanggeng;lanpadhaora bakaltiwasingsalawas-lawase,lanoraanawongkang ngrebutwong-wongmausakaingtanganKu

29Bapakku,singmaringiwong-wongmaumarangAku, ngungkulikabèhwong;lanoraanawongsiji-sijiakang bisangrebutwong-wongmausakaingastaneRamaKu

30AkulanBapakkukuwisiji

31Wong-wongYahudibanjurpadhanjupukwatumaneh kanggombenturiPanjenengane

32GustiYésussemaur:"Akèhpanggawébeciksing DaktuduhakémarangkowésakaRamaku;Apasingkok mbenturiAku?

33Wong-wongYahudipadhamangsuli,pangandikané, "KawulambotenbadhémbenturiwatuPanjenengan,awit sakingpakaryaningkangsaenangingkanggopitenah;lan amargasampeyan,minangkamanungsa,ndadekake awakmudadiGustiAllah.

34GustiYésussemaur:“IngTorètmurakwiskatulis, ‘Kowékuwiallah?

35Manawawong-wongkangpadhadidhawuhi pangandikaningAllahikudiaraniallah,lanKitabSuciora bisadibatalaké;

36Kowéngomongkébabwongsingwisdisucèkkélan dikongkonBapaknangjagatiki:Kowényenyamah! amargaAkungandika,AkuikiPutraningAllah?

37NèkAkuoranglakonipanggawénéBapakku,kowéaja padapretyayamarangAku

38NangingnèkAkunindakkékuwi,senajankowéora pretyayamarangAku,kowépadapretyayamarang penggawé-penggawékuiki,supayakowéngertilan pretyayanèkBapakéanaingAkulanAkuanaingDèkné 39Mulanéwong-wongmaupadhangupayanyekelYésus manèh,nangingPanjenenganéoncatsakatanganéwongwongmau

40BanjurlungamanèhingsabrangéKaliYardèn, menyangpanggonanéYohanesmbaptislananaingkono 41Akehwongkangpadhasowaningngarsanelanmatur, "Yohanesoranindakakemukjijat,nangingkabehsing diomongakedeningYohanesbabwongikipancenbener" 42Ingkonoakèhwongsingpadhaprecayamarang Panjenengané.

BAB11

1Nalikaikuanawonglara,jenengeLazarus,sakaing Betania,kuthaneMaryamlanMartasadulure.

2(IkuMaryamsingnjebadiGustinganggolengajebadlan ngusapisikilénganggorambuté,singseduluréLazarus lara.)

3Mulanésedulur-seduluréGustiYésusteruspada kongkonanngomong:“Gusti,singmboktresnanilagilara

YOHANES

4BarengYésusmidhangetbabiku,Panjenenganébanjur ngandika,"Laraikuorangantimati,nangingkanggo kaluhuraningAllah,supayaPutraningAllahkaluhuraké margasakaiku."

5GustiYésusnresnaniMartalanseduluréwadonlan Lazarus

6KadungkrungunèkDèknélara,Dèknéterusngineprong dinanangpanggonankono.

7SakwisékuwiGustiYésusterusngomongmarangmuridmuridé:“AyobudalnangYudéamenèh!”

8ParasakabatépadhamaturmarangPanjenengané,"Guru, wong-wongYahudiakhir-akhirikipadhaarepmbenturi kowéwatu;lankowearepmranamaneh?

9GustiYésussemaur:Apaorarolasjamingdina? Manawaanawongkanglumakuingwayahawan,ikuora kesandhung,amargandelengpepadhangingjagadiki.

10Nangingmanawaanawonglumakuingwayahbengi, ikukesandhung,amargaoraanapepadhang

11IdaSangHyangWidiWasangandikasapuniki: “Lazarus,kancakitasarenangingAkulunga,supayaAku tangiwongsakaturu

12Murid-muridéterusngomong:“Gusti,nèkdhèwèkéturu, dhèwèkébakalmari

13NangingGustiYésusngomongkébabsédané,nanging wong-wongpadangiranèkDèknéngomongkéngaso sakdurungéturu

14GustiYésusterusngomongmarangwong-wongmau: Lazaruswismati.

15Lanakubungahmargasakakowé,dénéAkuoraana ingkono,supayakowépadhapracaya;Nangingayopadha sowanmarangPanjenengane.

16Tomas,kangkaranDidimus,kandhamarangkancakancané,"Payokitapadhamatibebarengankaro Panjenengané."

17BarengGustiYesusrawuh,weruhyenwispatangdina anaingkuburan

18SaikiBétanicedhakkaroYérusalèm,adohékira-kira limalasmèter

19LanakèhwongYahudikangpadhasowaningngarsané MartalanMaryam,prelunglipurmargasakasaduluré.

20Marta,barengkrunguyènYésusrawuh,banjur methukakéPanjenengané

21MartabanjurmaturmarangGustiYésus,"Gusti, manawiPanjenenganwonteningngriki,sadhèrèkkula mesthimbotenpejah"

22Nangingakungertinèksaiki,apawaésingmbokjaluk marangGustiAllah,GustiAllahbakalmaringi

23PangandikanéYésus,"Adhimubakaltangimenèh."

24MartangandikamarangPanjenengané,Akungertiyèn Panjenenganébakaltangimanèhingpatangeningdina wekasan

25GustiYesusngandikamarangdheweke,"Akuiki patangenlanurip:singsapapracayamarangAku, sanadyanwismati,ikubakalurip

26LansabenwongsinguriplanpretyayamarangAkuora bakalmatiApasampeyanpracayaiki?

27Wangsulanewongwadonmau,"Inggih,Gusti,kawula pitadosbilihPanjenenganpunikaSangKristus,Putraning Allah,ingkangbadherawuhwonteningjagad"

28Sawiséngandikamangkono,wongwadonmaubanjur lunga,nimbaliMariasadulurékanthimeneng-menengan, lanmatur,"Gururawuhlannimbalikowé"

29Barengkrungubabiku,wongwadonmauenggalenggalngadeglanmaraniGustiYésus.

30GustiYésusdurungtekanangkuta,nangingwisanaing panggonanéMartaketemukaroDèkné.

31Wong-wongYahudikangpadhanglipurMaryamweruh Maryamngadeglanmetu,nulipadhangetut-buriMaryam lanmatur,"Wongwadonmaumenyangpasareannangis anaingkono."

32NalikaMaryamwistekanpanggonanéGustiYésuslan weruhPanjenengané,Maryambanjursujudingsampéyané GustiYésuslanmaturmarangPanjenengané,"Gusti, manawiPanjenenganwonteningngriki,sadhèrèkkawula mbotenseda."

33BarengGustiYesusmirsawongwadonmaunangislan wong-wongYahudikangpadhatekabarengkarodheweke padhanangis,Panjenenganesesambatlansedhih.

34Panjenenganébanjurngandika,"Kowépadha nglebokakéPanjenenganéanaingngendi?"Wong-wong maupadhamaturmarangPanjenengané,"Gusti,mugi karsaamirsani!"

35GustiYésusterusnangis

36Wong-wongYahudibanjurpadhakandha,"Delengen, anggonétresnamarangPanjenengané!"

37Lansawetarasakawong-wongmaukandha,"Wongiki, singbisangelekakemripatewongwuta,bisanjalariwong ikioramati?"

38GustiYésusterusnggresahingkuburanIkuguwa,lan anawatu.

39GustiYésusterusngomong:“Watunényopot!Marta, saduluréwongmati,maturmarangPanjenengané,"Gusti, sapunikasampunmambu,awitsampunpatangdina."

40GustiYésussemaur:“Akurakwisngomongmarang kowé,nèkkowépretyaya,kowébakalweruhkamulyané GustiAllah?

41Wong-wongmaubanjurnyingkirakewatusinganaing panggonanewongmatiGustiYesustumulitumengalan ngandika,"DhuhRama,Kawulamaturnuwun,dene Padukasampunmiyarsakaken"

42LanakungertinèkKowétansahngrungokkéAku, nangingmergawong-wongsingpadanangkonoAku ngomongngonokuwi,supayawong-wongpadapretyaya nèkKowésingngongkonAku

43Sawiséngandikamangkono,Panjenenganénguwuh sora,"Lazarus,metua!"

44Wongsingwismatibanjurmetu,tanganlansikilé kaiketnganggokainkuburan.GustiYésusterusngomong marangwong-wongmau:“Uculenwongé,lankarebèn lunga.”

45BanjurakèhwongYahudikangpadhasowaning ngarsanéMaryamlanpadhaweruhapakangditindakaké déningYésus,padhaprecayamarangPanjenengané

46Nangingsawetarasakawong-wongmaupadhamarani paraFarisilannyritakakéapasingwisditindakakédéning Yésus

47ParapangarepingimamlanparaFarisibanjurpadha nglumpukakéPradataAgama,sartapadhamatur,"Apa kangkitatindakaken?"amargawongikinindakake mukjijatakeh

48NèkawakédéwénglilaniDèknékayangono,kabèh wongbakalpretyayamarangDèkné.

49Lansalahsijisakawong-wongmau,jenengeKayafas, ImamAgungingtauniku,ngandikamarangwong-wong mau,"Kowéorangertiapa-apa

50Lanajapadhanganggepmanawaluwihbecikkanggo kita,yensijiwongmatikanggobangsa,lansupayakabeh bangsaorabakaltiwas

51Lanikingandikaorasakaawakedhewe,nanging minangkaImamAgungingtauniku,dhewekemedhar wangsityenGustiYesusbakalsedakanggobangsaiku;

52Lanoramungkanggobangsaiku,nangingugakanggo ngumpulakedadisijiparaputraneGustiAllahsingpadha buyar

53Wiwitdinaikuwong-wongpadharembuganarep matèniPanjenengané

54MulanéGustiYésuswisorablakamenèhnangtengahé wongJu.Nangingsakaingkonobanjurtindakmenyang ingsacedhakeara-arasamun,menyangingkuthakangaran Efraim,laningkonopadhalerebanaingkonokaropara sakabate.

55RiyayaPaskahéwongJuwiscedhak,mulaakèhwong singlungamenyangYérusalèmsakdurungériyayaPaskah, arepngresikiawakédhéwé.

56Wong-wongmaupadhanggolèkiGustiYésus,lan padharembugan,nalikapadhangadeganaingPadaleman Suci,"Apapanemumu,yènPanjenenganéorabakalrawuh ingriyaya?"

57ParapangarepingimamlanparawongFarisiwispadha paringdhawuh,manawaanawongkangsumuruping ngendipanggonane,kududiwartani,supayabisanyekel Panjenengane

BAB12

1NemdinasadurungePaskahGustiYesusrawuhing Betania,panggonaneLazarus,kangwuskawungokake sakaingantaranewongmati

2Anaingkonopadhanyaosakébujanamarang Panjenengané;lanMartangladèni,nangingLazarusiku salahsijisakawong-wongsinglungguhingmejakaro Panjenengané.

3Maryambanjurnjupuklenganardosakilo,kanglarang banget,banjurnjebadisikileGustiYesuslanngusapisikile nganggorambute.

4Banjursalahsijisakasakabaté,YudasIskariot,anaké Simon,kangbakalngulungakéPanjenengané, 5Yagenelengalengaikioradidoltelungatusdinarlan diwènèhakémarangwongmiskin?

6Dèknéngomongngono,dudujalaranDèknénggatèkké wongmiskinnangingmergadhèwèkékuwimaling,lan nduwènikanthongélannduwèniapasingdilebokké

7GustiYésusterusngomong:“Wis,mbokènèngwong singdikubur.

8Awitwongmlarattansahanaingantaramu;nangingAku oratansah

9Mulané,akèhwongYahudisingpadhangertinèkYésus anaingkana,lantekaoramungkanggoGustiYésus, nangingugasupayabisandelengLazarus,singwis ditangèkkésangkapati

10Nangingparapangarepingimampadharembuganarep mateniLazarusuga;

11AmargamargasakaPanjenenganéikuakèhwong YahudikangpadhanyingkurlanpracayamarangYésus

12Ingésukéwongakèhsingpadhatekaingriyayakrungu nèkGustiYésustekaingYérusalèm.

13Nulinjupukpang-pangéwitkurma,banjurmethukaké Panjenenganélannguwuh-uwuh:Hosana!

14Yésus,barengketemukuldinom,banjurlungguhing kono;kayakangkatulisan, 15Ajawedi,heputriSion!

16Mulanéparamuridéorangertiprekara-prekaraiki, nangingsakwiséGustiYésusdiluhurké,wong-wongterus padakèlingan,nèkikiwisditulisngenaniDèkné

17Wong-wongsingpadhandhèrèkakéPanjenengané nalikaPanjenenganénimbaliLazarusmetusakakuburané lannangèkakéPanjenenganésakaingantaranéwongmati, padhapaseksi

18Mulanéwong-wongugapadhamethukaké Panjenengané,amargapadhakrunguyènPanjenenganéwis nindakakémukjijatiku

19Wong-wongFarisibanjurpadharerasanan,"Apakowé padhangerti,yènkowéorabisamenangapa-apa?"lah, jagatwissirna

20Ingantaranéwong-wongYunaniènèngwongYunani singpadatekaarepnyembah.

21Wong-wongmaupadhasowaningngarsanéFilipus, kangsakaingBètsaida,ingtanahGaliléa,sartanyuwun pirsa,"Gusti,kawulakepénginnemoniGustiYésus."

22FilipustekalanngandhaniAndréas,lanAndréaslan FilipusngandhaniYésusmanèh

23Yésusparingwangsulan,pangandikané,"Tekan wektunéPutraningManungsakaluhuraké"

24Satemen-temenepituturKumarangkowe:Yenwiji gandumoratibainglemahlanmati,ikubakaltetepdadi siji

25Singsapatresnamarangnyawané,bakalkelangan nyawané;lansingsapasengitmaranguripéanaingdonya iki,bakaltetepuriplanggeng

26NèkanawongsingngladèniAku,kudungetutkéAku; laningngendipapanpadununganKu,iyaanaingkono abdi-Ku

27Saikinyawakususah;lanapasingbakaldakkandhakake? Rama,mugikarsaangluwarikawulasakingjampunika.

28DhuhRama,ngluhurakenasmaPadukaBanjur keprunguswarasakaingswarga,pangandikane:Akuwis ngluhurakelanbakalngluhurakemaneh.

29Wong-wongsingpadhangadeganaingkonolan krungu,padhakandha,gludhug

30GustiYésussemaur:SwarakuwioramergaAku, nangingkanggokowé

31Saiki,jagadikibakaldihukum.

32LanAku,manawaAkukaluhurakesakaingbumi,Aku bakalnarikwongkabehmarangAku

33Pangandikanéikumaukanggomratelakakéapakang bakalséda.

34Wong-wongpadhasemaurmarangPanjenengané, "Kulasampunsamimirengsakingangger-anggeringTorèt, bilihSangKristuspunikabadhégesangingsalawas-lawasé sapaPutraningManungsaiki?

35Yésusbanjurngandikamarangwong-wongmau," Papadhangikuanaingantaramumungsadhela"Padha lumakusalawasepadhaduwepepadhang,supayakoweaja ngantianapepeteng;

36Sajronékowépadhanduwènipepadhang,padha pracayaamarangpepadhang,supayakowépadhadadi

YOHANES

anaképepadhangIdaSangHyangWidiWasangandika makasamipunika,tumulimamargi,turumpetansaking wong-wongiku

37NangingsenajanPanjenenganéwisnindakakémukjijat pirang-piranganaingngarepéwong-wongmau,nanging wong-wongmaupadhaoraprecayamarangPanjenengané

38SupayakayektènanapangandikanéNabiYésaya,kang kapangandikakaké,"Gusti,sinteningkangpitadosdhateng pawartoskawula?"lanmarangsintenastanipunPangéran sampunkacethakaken?

39Mulanéwong-wongkuwiorapretyaya,awitYésaya ngomongmenèh:

40Panjenenganéwuswutamripaté,lanwangkotatine; supayapadhaorandelengkaromripat,utawangertikaro atiné,lanmratobat,lanAkubakalnambaniwong

41Ikiprekara-prekarasingdiomongkéYésaya,bareng weruhkamulyanélanngomongkébabDèkné

42Nangingingantaranéparapenggedhéugaakèhsing pretyayamarangDèkné.Nangingmargasakawong-wong Farisi,wong-wongmaupadhaorangakoniPanjenengané, supayaajapadhaditundhungsakapapanpangibadah

43Awitwong-wongkuwiluwihsenengngluhurké manungsaketimbangmujiGustiAllah

44GustiYésusterusngomong:“Sapasingpretyaya marangAku,kuwiorapretyayamarangAku,nanging pretyayamarangPanjenenganésingngutusAku

45LansingsapaweruhAku,ndelengPanjenenganésing ngutusAku.

46Akuikitekadadipepadangingjagat,supayasaben wongsingpretyayamarangAkuoramanggoning pepeteng.

47Nèkènèngwongsingngrungokképituturku,nanging orapretyaya,Akuorabakalngadiliwongkuwi,awit tekakuoraarepngadilijagat,nangingkanggonylametké jagat

48SapasingnampikAkulanoranampanipituturku,kuwi nduwéwongsingbakalngadilidhèwèké.

49AmargaAkuorangandikasakaawakkudhéwé; NangingSangRamakangngutusAku,Panjenengane paringdhawuhmarangAku,apakangkudu dakkandhakakelanapakangkududakkandhakake 50LanAkungertinèkpepakonékuwiuriplanggeng

BAB13

1SadurungériyayaPaskah,GustiYésusngertinèkwis tekanwektunéareplungasangkajagatikimarangGusti AllahBapaké.

2Sakwiséperjamuanwisrampung,Sétanwisngrasakké atinéYudasIskariot,anakéSimon,arepngulungkéYésus

3GustiYésusngertinèkSangRamawismasrahké samubarangkabèhmarangtangané,lanDèknéasalésaka GustiAllahlansowanmarangGustiAllah

4Panjenenganéwungusakamangan,lannyingkiraké sandhangané;lannjupukandhuk,landisabuk

5SawiséikuPanjenenganéngesokakébanyuingwadhah, lanwiwitmisuhsikilémurid-muridélanngusapinganggo andhukkangdisabetaké

6PanjenenganébanjursowanSimonPétrus,lanPétrus maturmarangPanjenengané,Gusti,apaPanjenengan wisuhsikilku?

7GustiYésussemaur:Apasingtaklakoni,kowésaikiora ngerti.nangingkowebakalngertimengko.

8PétrusngandikamarangPanjenengané,"Kowéorabakal misuhsikilku."ParingwangsulaneGustiYesus:“YenAku oraaduskowe,koweoraduwepandumankaroAku.

9SimonPétrusmunjukmarangPanjenengané,"Gusti, mbotennamungsikilkula,nangingugatanganlan sirahku."

10PangandikanéYésus,"Sapasingwisadusoraprelu wisuhsikilé,nangingresiksakèhé

11AmargaPanjenenganépirsasapakangbakal ngulungakéPanjenengané;MulanéPanjenenganéngandika, "Kowéorakabèhresik."

12Sawiséwisuhsikiléwong-wongmau,banjurnjupuk sandhangané,banjurlenggahmanèh,banjurngandika marangwong-wongmau,"Apakowépadhangertiapa singDaktindakakémarangkowé?"

13KowépadhangaraniAkuGurulanGustikanggoaku 14DadiyenAku,GustilanGurumu,wisngumbahsikilmu; kowéugakuduwisuhsikilésijilansijiné

15AwitAkuwismaringituladhamarangkowé,supaya kowénindakakékayasingwisDaktindakakémarangkowé.

16SatemenéAkupituturmarangkowé:Abdiikuora ngungkulibendarané;lankangkautusorangungkulikang ngutus.

17Nèkkowéngertibabiki,begjakowénèkkowé nindakkékuwi

18Akududubabkowékabèh,nangingAkungertisapa singwisDakpilih,nangingsupayakayektènanKitabSuci: SingsapamanganrotikaroAku,ikunglawanAku

19SaikiAkupituturmarangkowésadurungeiku,supaya manawaikukelakon,kowépadhapracaya,yènAkuiki Panjenengané

20Satemen-temenepituturKumarangkowe:Singsapa nampanisapakangdakutus,ikuiyanampaniAku;lansing sapanampaniAku,nampaniPanjenenganékangngutus Aku.

21NalikaGustiYesusngandikamangkono,Panjenengane trenyuhingroh,lannekseni,ngandika,Satemen-temene, Akupituturmarangkowe,singsijiingantaramubakal ngulungakéAku

22Parasakabatbanjurpadhapandeng-pandengan,padha mangu-mangubabsapakangdipangandikakake.

23IngkonoanamuridésingditresnaniYésus,nyendering pangkonéYésus

24SimonPétrusbanjurparingpaseduluranmarang Panjenengané,supayatakonmarangsapasingdiomongaké

25WongmaunulilungguhingdhadhanéGustiYésus banjurmatur:"Gusti,sapata?"

26ParingwangsulaneGustiYesus,"Yaikukangbakal Dakparingiroti,samangsaAkunyemplungake"Sawisé nyelupakérotiiku,banjurdiparingakémarangYudas Iskariot,anakéSimon

27SakwisérotikuwidileboniSétanGustiYesusbanjur ngandikamarangdheweke,"Apasingsampeyanlakoni, lakonanakanthicepet"

28Saikioraanawongsiji-sijiasingngertiapamaksudé DèknéngomongngonokuwimarangDèkné

29Anasawetarasingngira,mergaYudassingnduwèni kanthong,mulanéYésuskandhamarangYésus,”Tukuna barang-barangsingperlukanggoriyaya;utawa,singkudu menehisokokanggowongmiskin

30Sakwisénampanirotikuwi,dhèwèkélangsungmetu

YOHANES

31Mulané,barengwismetu,Yésuskandha,”Saiki PutranéManungsakaluhuraké,lanGustiAllahkaluhuraké anaingPanjenengané.

32ManawaGustiAllahkaluhurakeanaingPanjenengane, GustiAllahiyabakalngluhurakePanjenenganeanaing sariranepiyambak,sartaenggal-enggalbakalngluhurake Panjenengane.

33Hébocah-bocah,sedhélaanggonkununggalkarokowé KowébakalpadhanggolèkiAku,lankayasingwis Dakdhawuhakémarangwong-wongYahudi:Ingngendi paranKu,kowéorabisateka;mulanesaikiakupitutur marangkowe.

34Akumaringipepakonanyarmarangkowé,yaikusupaya kowépadhatresna-tinresnan;kayaakuwisnresnanikowé, kowéugakudunresnanisijilansijiné.

35Mulanékabèhwongbakalngertinèkkowémuridku, nèkkowénresnanisijilansijiné

36SimonPétrusmaturmarangPanjenengané,"Gusti, tindakdhatengpundi?"ParingwangsulaneGustiYesus: “IngngendiparanKu,saikikoweorabisanututiAku; nangingmengkokowebakalnututiaku.

37PétrusmaturmarangPanjenengané,"Gusti,menapa kulambotensagedndhèrèkPanjenengansapunika?" KawulabadhemasrahakennyawakawulakagemPaduka.

38GustiYésussemaur:Apakowéarepngetokkényawamu mergaAku?SatemenepituturKumarangkowe:Jagoora bakalkluruk,ngantikowenyelakiAkupingtelu.

BAB14

1Ajapadhasumelangingatimu

2IngomahéRamakuakèhpanggonan;Akulunga nyiyapakepanggonankanggokowé.

3LanmanawaAkulungalannyawisakepapankanggo kowe,Akubakaltekamanehlannampanikowemenyang Aku;supayaingngendipapanpadununganKu,koweiya anaingkono

4Lanmenyangngendiakulunga,kowepadhangertilan dalanekowepadhasumurup.

5TomasnulimaturmarangPanjenengané,"Gusti,kawula mbotensumerepdhatengpundipararawuhPaduka;lan caranekitabisangertidalan?

6GustiYésussemaur:Akuikidalané,kayektènlanurip

7SaupamakowépadhawanuhmarangAku,mesthikowé iyapadhawanuhkaroRamaku,lanwiwitsaikikowépadha wanuhmarangPanjenenganélanwispadhandeleng Panjenengané.

8FilipusmaturmarangPanjenengané,"Gusti,tuduhna SangRamadhatengkawula,punikasampuncekapkita"

9GustiYésusterusngomongmarangwongé:“Filipus,apa wissuwéAkukarokowé,nangingkowédurungwanuh karoAku?SapasingwisndelengAkuwisndelengSang Rama;lankepriyeanggonmukandha:TuduhnaSangRama?

10ApakowéoraprecayayènAkuanaingSangRamalan SangRamaanaingAku?Tembung-tembungsingtak omongkémarangkowékuwidudusangkaawakkudéwé.

11PracayaamarangAku,yènAkuanaingSangRamalan SangRamaanaingAku;

12SatemenéAkupituturmarangkowé:Sapasingpretyaya marangAku,panggawésingtaklakoniiyabakal

ditindakkélanbakalnindakakepakaryansingluwihgedhe tinimbangiki;amargaAkusowanmarangRamaKu.

13Lanapawaésingmbokjaluknganggojenengku,kuwi bakaltaklakoni,supayaSangRamakaluhurakéanaing SangPutra.

14Nèkkowénjalukapa-apanganggojenengku,Akubakal nglakoni

15NèkkowénresnaniAku,nindakképepakonku.

16AkubakalndedongamarangSangRama,lan PanjenenganébakalmaringikowéPanglipurliyané,supaya Panjenenganénunggalkarokowéingsalawas-lawasé; 17Rohingkayektèn;kangorabisaditampadeningjagad, amargaoraweruhlanorawanuhmarangPanjenengane. amargaPanjenenganededalemanaingantaramulanbakal anaingkowe

18Akuorabakalninggalkowétanpalipur,Akubakal nekanikowé

19Mungsedhela,lanjagadoraweruhAkumanèh; nangingkowépadhandelengAku:amargaAkuurip,kowé ugabakalurip

20IngdinaikukowébakalngertiyènAkuanaing RamaKu,lankowéanaingAku,lanAkuanaingkowé.

21Singsapanduwènipepakon-pepakonkulannindakké kuwi,wongkuwisingnresnaniAku,lansingsapanresnani Aku,bakalditresnanikaroBapakku,lanAkubakal nresnanidhèwèkélanbakalngétokkéAkumarang dhèwèké

22YudasmunjukmarangPanjenengané,duduIskariot, "Gusti,kadospundidenePanjenenganngatingalakensarira Padukadhatengkawula,dududhatengjagad?"

23GustiYésussemaur:"YènanawongsingnresnaniAku, wongkuwibakalnetepipituturku

24SapasingoranresnaniAku,oranindakképituturku,lan tembungsingmbokrungokkékuwiduduAku,nanging GustiAllahBapakkusingngutusAku

25Bab-babikiwisdakkandhakakémarangkowé,nalika Akuisihanaingantaramu.

26NangingPanglipur,yaikuRohSuci,singbakaldiutus deningSangRamaatasjenengku,Panjenenganebakal mulangakesamubarangkabehmarangkowelanngelingi samubarangkabehsingwisDakdhawuhakemarangkowe 27Tentrem-rahayuikuDakparingakémarangkowé, katentreman-KukangDakparingakémarangkowé.Atimu ajakuwatirlanajawedi

28Kowéwispadhakrungupiwulangkumarangkowé:Aku lungalanbalimenèhmarangkowé.Nèkkowénresnani Aku,kowémesthibakalbungah,awitAkuwisngomong nèkAkulungamarangGustiAllahBapakku,awitBapakku ngungkuliAku

29LansaikiAkuwisngandhanikowésadurungeiku kelakon,supayamanawaikukelakon,kowépadhapracaya 30SakwisékuwiAkuorabakalngomongbabarblaskaro kowé,awitratunéjagatikibakaltekalanoranduwéapaapaingAku

31NangingsupayajagatngertinèkAkunresnaniBapak; lankayasingdidhawuhakédéningSangRamamarangAku, mengkonougasingDaktindakaké.Ngadega,ayopadha lungasakakene

BAB15

1Akuikiwitanggursingsejati,lanBapakkusingdadi petani.

2SabenpangéingAkusingorametokakéwohé,lansaben pangésingmetokakéwoh,diresiki,supayabisametokaké wohluwihakèh

3Saikikowéwisresikmergasakapitutursing Dakdhawuhakémarangkowé

4TetepaanaingAkulanAkuanaingkowéKayadene pang-pangorabisametokakewohedhewe,kajabatetep anaingwitanggur;Sampeyanorabisamaneh,kajaba sampeyantetepanaingAku.

5Akuikiwitanggur,kowékuwipang-pangé

6NèkanawongsingoratetepdadisijikaroAku,dhèwèké dibuwangkayapang-panglangaring.Wong-wongmau banjurdiklumpukakelandicemplungakeinggeni,banjur diobong

7ManawakowépadhatetepanaingAku,lanpituturku tetepanaingkowé,kowépadhanyuwunapasing kokkarepaké,mesthibakalkelakon

8RamaKukaluhuraké,yènkowépadhametokakéwoh akèh;Dadinékowébakaldadimuridku

9KayadénéSangRamawisnresnaniAku,mengkonouga Akunresnanikowé.

10Nèkkowénetepidhawuh-Ku,kowébakaltetepnresnani Aku;kayadeneAkuwisnetepidhawuheRamaKulantetep anaingkatresnane.

11Kabèhikidakkandhakakémarangkowé,supaya kabungahankutetepanaingkowé,lankabungahanmudadi sampurna.

12Ikipepakonku,yaikusupayakowépadhatresnatinresnan,kayaAkuwisnresnanikowé

13Oraanakatresnankangngungkulikatresnankang ngluwihiiki,yaikuwongkangmasrahakenyawanekanggo kanca-kancane

14Kowékuwikanca-kancaku,nèkkowénindakkéapa singtakpréntahkémarangkowé

15Mulanékowépadhadaksebutbatur;Awitbaturkuwi orangertiapasingditindakkébendarané.Awitkabèhsing wistakrungokkésangkaBapakkuwistakwulangké marangkowé

16KowéoramilihAku,nangingAkusingmilihkowélan Akuwisnetepkékowé,supayakowépadhalungalan metokakéwoh,lanwohmutetepa,supayaapawaésing koksuwunmarangBapaknganggojenengku,bakal diparingimarangkowé

17Ikiprentahkumarangkowé,supayakowépadhatresnatinresnan

18Nèkdonyasengitmarangkowé,kowépadangertinèk donyasengitmarangAkusakdurungésengitmarangkowé

19Saupamakowepadhasakaingjagad,jagadmesthi tresnamarangkagungane,nangingamargakoweorasaka ingjagad,nangingAkuwismilihkowesakaingjagad, mulanejagadsengitmarangkowe

20ÉlingapangandikakangDakdhawuhakémarangkowé: Abdiikuorangungkulibendarané.Manawapadha nganiayaAku,koweiyabakalpadhanganiayakowe; ManawapadhanetepipituturKu,iyapadhanetepi pituturmu.

21Nangingkabèhikibakalditindakkémarangkowé mergajenengku,mergawong-wongkuwiorawanuhkaro PanjenenganésingngutusAku

22SaupamaAkuoratekalanngandikamarangwongwongmau,mesthipadhaoraduwedosa,nangingsaiki padhaoraduwetutupkanggodosane

23SingsapasengitmarangAku,iyasengitmarang Bapakku.

24NèkAkuoranindakképenggawésingoraditindakké wongliya,mesthiwong-wongkuwioranduwédosa

25Nangingikikelakon,supayakayektenanpangandikan kangkatulisaningangger-anggeringToret:Wong-wong padhasengitmarangAkutanpasabab.

26NangingnèkJuruPanglipurwisteka,singbakaltak kongkonkésangkaBapakmu,yaikuRohkayektèn,sing miyossakaSangRama,Panjenenganébakalneksènibab Aku

27Kowéugabakalpadhanyeksèni,mergakowéwis nunggalkaroAkuwiwitwiwitanmula.

BAB16

1IkikabèhDakdhawuhakémarangkowé,supayakowéaja ngantisemplah

2Kowébakalditundhungsakasinaguk-sinaguk.

3Lanprekara-prekaraikibakalditindakkémarangkowé, mergawong-wongkuwiorawanuhkaroBapaklanAku 4Nangingprekara-prekaraikiwistakomongkémarang kowé,supayanèkwistekanwektuné,kowépadaélingnèk AkuwisngomongkébabkuwimarangkowéMulanéAku orangomongkébab-babkuwimarangkowé,mergaAku nduwènikowé

5NangingsaikiakulungamarangsingngutusAku;lanora anasingtakonmarangAku:Kowétindakmenyangendi?

6NangingmergaAkuwisngomongbabikimarangkowé, atimusedhih

7NangingAkupituturmarangkowesatemene;Luwih becikakulunga,amargamanawaAkuoralunga,Panglipur orabakalnekanikowe;Nangingmanawaakulunga,aku bakalngutusdhewekemenyangkowe.

8LanmanawaPanjenenganerawuh,Panjenenganebakal ndhatengakejagadbabdosa,kayektenlanpangadilan 9Dosa,amargapadhaorapracayamarangAku; 10Babkabeneran,amargaAkusowanmarangRamaKu, lankoweorabakalweruhAkumaneh; 11Paukuman,amargapanggedheningjagadikiwisdiadili. 12Isihakèhprekarasingkudutakomongakémarangkowé, nangingsaikikowéorabisanampani.

13NangingsamangsaPanjenengané,yaikuRohing kayektèn,rawuh,Panjenenganébakalnuntunkowémarang sakèhingkayektèn;nangingapakangbakaldirungokake, ikubakaldiomongake,lanPanjenenganebakal ndhawuhakemarangkoweapakangbakalkelakon

14DèknébakalngluhurkéAku,awitDèknébakalnampa piwulang-Kulanbakalnduduhkémarangkowé 15SamubarangkangdiduweniSangRamaiku kagunganingSun,mulaneAkungandika,manawa PanjenenganebakalnjupuksakaAkulanbakalnyritakake marangkowe

16SadhelaugakowéorabakalweruhAku,lansedhela manèhkowébakalweruhAku,awitAkulungamenyang ngarsanéSangRama

YOHANES

17Banjursawetarasakabatépadhakandhaingsiji-sijine, "Apasingdipangandikakakemarangkita:Sadhelamaneh, sampeyanorabakalbisandelengAku,lansedhelamaneh, sampeyanbakalweruhAku."Bapak?

18Mulanéwong-wongmauterustakon:“Apasing diomongkéDèknékuwinamungsedhéla?”kitaorabisa ngomongapakangngandika

19GustiYésusngertinèkwong-wongpadakepéngin takonmarangDèkné,mulanéterusngomong:“Apakowé padatakon-takonapasingtakomongké:Sakdhelawaé kowéorabakalweruhAku?

20SatemenéAkupituturmarangkowé:Kowébakalpadha nangislansesambat,nangingjagatbakalpadhabungahbungah,lankowébakalpadhasedhih,nanging kasusahanmubakalmalihdadikabungahan

21Wongwadonkanglaginglaraniikunandhangsusah, amargawistekanwektune,nangingsawusenglairake bayine,dhewekeorakèlinganmanèhmarangkasusahan, margasakabungahéwonglananglairingdonya.

22Mulanékowésaikipadhanandhangsusah,nangingAku bakalnemonikowémenèh,lanatimubakalbungahlanora anawongsijiwaésingbisangrebutkabungahanmu.

23Laningdinaikukowéorabakaltakonapa-apamarang AkuSatemen-temenepituturKumarangkowe:Apawae singkoksuwunmarangSangRamaatasasmaKu, Panjenenganebakalmaringimarangkowe

24Ngantisaikikowédurungnjalukapa-apaatasjenengku

25Bab-babikidakkandhakakémarangkowénganggo paribasan,nangingbakaltumekaingwektuné,Akuora bakalngandikamanèhmarangkowénganggoparibasan, nangingAkubakalngandhanikowékanthiterangbabSang Rama

26Ingdinaikukowébakalpadhanyuwunnganggo jenengku,nangingAkuorakandhamarangkowé,yènAku bakalndedongamarangSangRamakanggokowé

27AwitSangRamapiyambaknresnanikowé,mergakowé wispadhanresnaniAkulankowépadhaprecayayènAku ikiasalésakaGustiAllah

28AkumiyossakaSangRamalanwistekaingdonya

29Murid-muridéterusngomongmarangGustiYésus: “Saikikowéngomongterusteranglanorangomongké paribasan

30Saikiakukabèhyakinnèkkowéngertikabèh,lanora preluanawongsingtakonmarangkowé

31GustiYésussemaur:Apakowésaikipretyaya?

32Lah,bakaltumekaingwayahe,lansaikiwistekan, sampeyanbakalpadhabuyarmenyangpanggonanedhewedhewe,lanbakalninggalAkupiyambak,nangingAkuora piyambak,amargaSangRamanunggilkaroAku

33IkikabèhDakdhawuhakémarangkowé,supayakowé padhanduwènikatentremananaingAkuIngdonyakowé bakalnandhangsangsara;Akuwisngalahakedonya.

BAB17

1PangandikanéikumauGustiYésustumulitumengaing swargasartangandika,"DhuhRama,sampundumugi wayahipun;ngluhurakéPutramu,supayaPutramuuga ngluhurakékowé

2KayadenePanjenenganwismaringipanguwasamarang sakèhingmanungsa,supayaPanjenenganébakalmaringi uriplanggengmarangsapawaésingwisPadukaparingaké

3Lanikiuriplanggeng,singpadhabisawanuhmarang kowé,siji-sijineGustiAllahsingbener,lanYésusKristus, singwisdikirim

4KawulasampunngluhurakenPadukawonteningbumi, sahasampunngrampungakenpakaryaningkangPaduka paringakendhatengKawula

5Lansaiki,dhuhRama,Padukamugikarsaangluhuraken KawulawonteningngarsaPadukapiyambak,kadosdene kamulyaningkangkawulatampiwonteningngarsaPaduka saderengipunjagadana

6KawulasampunngatingalakenasmaPadukadhateng tiyang-tiyangingkangPadukaparingakendhatengKawula sakingjagad.lanpadhanetepipangandikaPaduka.

7Saikiwong-wongkuwingertinèkapawaésingmbok paringkémarangAkukuwiasalésakakowé

8AwitAkuwismaringimarangwong-wongmautembung singwisPanjenenganparingakemarangAku;Lanpadha nampanilanpadhasumurup,manawaKawulamiyos sakingPaduka,sartasamipitadosbilihPadukaingkang ngutusKawula

9Kawulandedongakanggowong-wongmau:Akuora ndedongakanggojagad,nangingkanggowong-wongsing wisPadukaparingakemarangKawula;awitiku kagunganmu

10Lansamubarangkangkagungankuikukagunganmulan kagunganmuikukagunganku;lanIngsunkaluhurakeana ingwong-wongmau

11SaikiAkuwisoraanaingdonyamanèh,nangingwongwongikiisihanaingdonya,lanAkunekanikowéDhuh RamaSuci,tiyangingkangPadukaparingakendhateng KawulamugikarsaangreksalumantarasmaPaduka piyambak,supadossamidadossatunggalkadoskitapunika 12NalikaAkununggilkarowong-wongmauanaing donya,Akutetepwong-wongmauatasasmaPaduka. supayaKitabSucibisakawujud

13Lansaikiakumaranikowé;lanikiAkupituturakéing donya,supayawong-wongmaupadhabisangrambah kabungahankuingawakedhewe

14KawulasampunparingpangandikaPaduka;lanjagad sengitmarangwong-wongmau,amargapadhaorasakaing donya,padhakayaAkududusakaingdonya

15Akuorandedonga,supayaPanjenenganényingkiraké wong-wongmausakaingdonya,nangingsupayapadha disingkirakésakapiala

16Wong-wongkuwidudusakadonya,padhakayaAkuiki dudusakadonya.

17PadhasucinamargasakakayektènPaduka;

18KayadénéKowéwisngutusAkumenyangdonya, semonougaAkuugangutuswong-wongmaumenyang donya

19Lanmargasakawong-wongikuAkunucèkakéawakku dhéwé,supayawong-wongmauugapadhakasucèkaké margasakakayektèn

20Oramungwong-wongikisingdaksuwun,nanginguga kanggowong-wongsingpadapretyayamarangAkumerga tembungé

21Supayakabehpadhadadisiji;kayadénéPanjenengan, Rama,anaingKawula,lanKawulaanaingPanjenengan, supayawong-wongmauugadadisijianaingawakédéwé, supayajagatprecaya,yènPanjenengansingngutusAku.

22LankamulyansingPadukaparingakendhatengKawula sampunDakparingaken.supayapadhadadisiji,kayakita ikusiji

23Akuanaingwong-wongmaulankowéanaingAku, supayapadhadadisiji;lansupayajagadngertiyen PanjenengansingngutusAku,lanwistresnamarang wong-wongmau,kayadeneanggonmutresnamarangAku 24DhuhRama,kawulakersa,supadostiyangingkang PadukaparingakendhatengKawulaugiwonteningpundipundikawula;supayapadhandelengkamulyanku,singwis PadukaparingakemarangKawula

25Dhuh,Ramaingkangadil,jagadbotenwanuhkaliyan Paduka,nangingKawulawanuhkaliyanPaduka,lan tiyang-tiyangpunikasamimangertos,bilihPadukaingkang ngutusKawula

26KawulasampunnyariyosakenasmaPadukadhateng tiyang-tiyangwau,sahakawulabadhényariyosaken, supadoskatresnaningkangPadukaparingakendhateng Kawulawonteningtiyang-tiyangwau,lanKawulawonten ingtiyang-tiyangpunika

BAB18

1SawiséYésusngandikamangkono,Panjenenganébanjur tindakmenyangingsabrangéKaliKedronkaropara sakabaté

2Yudasuga,singngulungakéPanjenengané,ngerti panggonané,amargaYésuskereptindakmranakaropara muridé

3Yudas,sawisenampanipasukanlanperwira-perwirasaka parapangarepingimamlanparaFarisi,banjurtekamrana kanthinggawaoborlanoborlangegaman

4GustiYésusmirsakabèhsingbakalkelakon,banjur miyoslanngandikamarangwong-wongmau,"Sapasing kokgoleki?"

5Wong-wongmaupadhamangsuli:"YésussakaNasarèt" GustiYésussemaur:Akuikiwongé.Yudasuga,kang ngulungakéPanjenengané,ngadegbebarengankarowongwongmau

6BarengPanjenenganéngandikamarangwong-wongmau: AkuikiPanjenengané,banjurpadhamundurlantibaing lemah

7Panjenenganébanjurndangumanèh,"Kowépadhagolèk sapa?"Wong-wongmaupadhamatur:"Yésussaka Nasarèt"

8GustiYésussemaur:“AkuwisngomongnèkAkuiki Dèkné

9Supayakayektènanapangandikané,mangkéné,"WongwongsingPanjenenganparingakémarangKawulaoraana singilang"

10SimonPétrusnduwènipedhang,ngunusképedangélan nggebugiabdinéImamGedé,kupingésingtengen dipenggalAbdimaujenengeMalkhus

11GustiYésusterusngomongmarangPétrus," Pedhangmupedhangenen!

12Wong-wongmaubanjurnyekelGustiYésuslandiranti karokumendanélankomandhanéwongJu.

13DèknéterusdigawanangnggonéHanasamarga dhewekedadimaratuwaKayafas,ImamAgungingtaun iku.

14NangingKayafasikukangparingpituturmarangwongwongYahudi,yenluwihbecikyensijiwongmatikanggo bangsaiku

15SimonPétrusmèluGustiYésuslanmuridéliyané.

16NangingPétrusngadegingnjabalawang.Sakabat liyané,kangdikenalkaroImamAgung,banjurmetulan ngandikamarangwongsingjagalawang,lannggawa Pétrusmlebu.

17Wongwédoksingjagalawangterusngomongmarang Pétrus,”Apakowédudumuridéwongiki?Dheweke kandha,Akuora

18Paraabdilanparapunggawapadhangadeganaing kono,padhangobongareng;Amargahawaneadhem, wong-wongpadhaanget,lanPétrusjumenenglananget

19ImamAgungbanjurtakonmarangGustiYésusbab murid-muridélanbabpiwulangé.

20GustiYésussemaur:Akungomongblakamarangjagat Akutaumemulanganaingpapanpangibadahlaning PadalemanSuci,ingngendiwong-wongYahuditansah nglumpuk;laningrahasiaakuorangandikaapa-apa 21YagenekowetakonmarangAku?takonamarangwongwongkangpadhangrungokakéAku,apakang Dakdhawuhakémarangwong-wongmau

22Sawiséngandikamangkono,salahsijisakaperwirasing ngadegingkononapuktanganéGustiYésus,ngandika, "ApakowémangsulimarangImamAgung?"

23GustiYésussemaur:"YènAkungomongala,nekseni babpiala,nangingyenapik,koksampeyannapukAku?

24AnaswisngongkonYésusdiikatnangnggonéImam AgungKayafas

25SimonPétrusngadeglananget.Wong-wongmaupadha maturmarangPanjenengané,"Apakowéiyadudu panunggalanésakabaté?"Panjenenganényélakilan ngandika,"Dudu.

26SalahsijiabdinéImamAgung,sanaksedulurésing dipenggalkupingéPétrus,kandha,"Apaakuoraweruh kowéanaingpatamanankarowongkuwi?"

27Pétrusbanjurselakmanèh,lansanalikajagokluruk

28BanjurpadhanggawaGustiYésussakaKayafas menyanggedhongpangadilan.lanpadhaoralumebuing gedhongpangadilan,supayaajangantinajis;nanging supayapadhamanganPaskah

29Pilatusbanjurmetumaraniwong-wongmaulan ngandika,"Tuduhanmuapamarangwongiki?"

30Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "Saupamawongikudududuraka,mesthiakuorabakal ngulungakéPanjenenganémarangkowé"

31Pilatusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kowétampananalanhakimimanutangger-anggermu" Wong-wongYahudibanjurpadhamaturmarang Panjenengané,"Kulabotenparengmatènitiyang

32SupayakayektenanpangandikaneGustiYesus,kang kapangandikakake,kangmratelakakeapakangbakalseda

33Pilatusbanjurmlebumanèhmenyanggedhong pangadilanlannimbaliYésuslanngandikamarang Panjenengané,"ApaKowératunéwongYahudi?"

34GustiYésussemaur:"Kowéngomongngonokuwisaka awakédéwé,apawongliyangomongkébabAkumarang kowé?"

35Pilatusmangsuli,"ApaakuikiwongYahudi?" Bangsamudhewelanparapangarepingimamwis masrahakekowemarangaku

YOHANES

36GustiYésussemaur,"KratoningSundudusakadonya iki.SaupamaKratoningSunsakaingdonyaiki,para abdiningSunmesthipadhaperang,supayaAkuora diulungakémarangwongYahudi.

37PilatusbanjurngandikamarangPanjenengané,"Apa kowékuwiratu?"GustiYésussemaur:Kowéngomong nèkAkuikiratuKanggotujuanikiAkulair,lankanggo ikiAkutekaingdonya,supayaAkuneksènibabkayektèn. Sabenwongsingnduwébebenerkrunguswaraku

38PilatusndangumarangPanjenengané,"Kayektèniku apa?"Barengwisngandikamangkono,Panjenengané banjurmiyosmanèhnemoniwong-wongYahudilan ngandikamarangwong-wongmau,"Akuoranemu kaluputanbabarpisan"

39Nangingkowépadhaduweadat,yènAkungluwarisiji kanggokowéingPaskah.

40Wong-wongteruspadabengok-bengokmenèh:“Dudu wongiki,nangingBarabas!”Barabaskuwirampog

BAB19

1PilatusbanjurnjupukYésuslanmecutiPanjenengané.

2Paraprajuritbanjurnganakakémakuthaeri,disèlèhaké ingsirahéYésus,sartanganggojubahwungu

3Lanngandika,"Salam,RatunéwongYahudi!lanpadha napuktangané

4Pilatusbanjurmetumenèhlanngandikamarangwongwongmau,Lah,Akunggawawongmetumenyangkowé, supayakowépadhangertiyènakuoranemukaluputaning wong

5GustiYésusbanjurmiyos,ngagemmakuthaerilanjubah wunguPilatusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Lahwongiku!

6Barengparapangarepingimamlanparapinituwapadha weruhPanjenengané,banjurpadhabengok-bengok, pangucapé,"Kasaliba,kasaliba!"Pilatusbanjurngandika marangwong-wongmau,"Tampananalansalib,amarga akuoranemokakekaluputane"

7Wong-wongYahudipadhamangsulimarang Panjenengané,"Kulasamigadhahangger-angger,lan miturutangger-anggeringToret,Panjenenganékedahséda, mergaPanjenenganéngakuPutraningAllah"

8NalikaPilatuskrungupangandikaiku,Panjenengané sayawedi

9Banjurmlebumanèhmenyanggedhongpangadilanlan takonmarangYésus,"Kowékuwisakangendi?"Nanging GustiYésusoraparingwangsulan

10PilatusbanjurngandikamarangPanjenengané,"Apa PanjenenganorangandikamarangAku?"Apakowéora ngertinèkAkunduwènipangwasanyalibkowélanAku nduwènipangwasangluwarikowé?

11GustiYésussemaur,"Kowéorabisanduwèni pangwasababarblasmarangAku,nèkoradiwènèhké marangkowésakaingngaluhur

12MulanéPilatusngupayangluwariYésus,nanging wong-wongYahudipadhabengok-bengok,”Nèkkowé nglilaniwongikilunga,kowédudukancanéKaisar. 13NalikaPilatuskrungupangandikaiku,banjurngirid Yésusmetulanlenggahingkursipangadilaning panggonankangaranTrotoar,nangingingbasaIbrani Gabata

14NalikaikuriyayaPaskah,kira-kirajamrolas,banjur ngandikamarangwong-wongYahudi,"LahRajamu!" 15Nangingwong-wongmaupadhabengok-bengok,"Sana, sirna,salib!"Pilatusngandikamarangwong-wongmau, ApaakuarepnyalibRajamu?Parapangarepingimam mangsuli,"KulambotengadhahratukejawiKaisar"

16BanjurmasrahakéPanjenenganémarangwong-wong mausupayadisalib.GustiYésusterusdigawalunga.

17GustiYésusterusmanggulsalibélungamenyang panggonansingjenengéTengkorak,ingbasaIbrani Golgota

18AnaingkonopadhanyalibPanjenengané,lanwong lorobebarengankaroPanjenengané,sijiingsisihkiwa,lan Yésusanaingtengahé

19PilatusbanjurnulisjudhullandipasangingsalibLan tulisaniki:YESUSsakaNasaret,ratunewongYahudi. 20GelarikibanjurdiwacaakèhwongYahudi,amarga panggonanéYésusdisalibikucedhakkarokutha,lan tulisanénganggobasaIbrani,YunanilanLatin.

21ParapangarepingimamYahuditumulingandika marangPilatus,"Ajanulis:RajanéwongYahudi;nanging Panjenenganéngandika:AkuikiRajanéwongYahudi.

22Pilatusmangsuli,"Apasingwisdaktulis,wisdaktulis"

23ParaprajuritbanjurnyalibGustiYésus,banjurnjupuk jubahélandipérangdadipapat,sabenprajuritdadibagéan; lanugaklambine:jasikioraanajahitan,ditenunsaka ndhuwurngantitekan

24Mulanéwong-wongmaupadharerasanan,"Ajapadha nyuwek-nyuwekiku,nangingkududiundhi,sapasing bakalnampani"Prajurit-prajuritmaubanjurpadha tumindakmangkono.

25AnaingsacedhakésalibéYésus,ibunélanseduluré ibuné,yakuwiMariabojonéKléopaslanMariaMagdalena 26BarengGustiYesusmirsakangibulansakabatkang ditresnanijumenenganaingkono,Panjenenganebanjur ngandikamarangkangibu:"Ibu,ikianakmu!"

27Panjenenganébanjurngandikamarangsakabaté: Delengenibumu!Wiwitnalikaikusakabatmaubanjur ngajakdhewekemenyangomahe

28Sawiséiku,Yésuspirsayènsamubarangkabèhwis kelakon,supayakayektènaningKitabSuci,banjur ngandika,"Akungelak"

29Saikianawadhahsingkebakisicuka,lanwong-wong maubanjurngisenisponsingcuka,dilebokakéinghisop landilebokakéingcangkeméYésus

30Sawisénampacukaanggur,Yésusngandika,"Wis rampung!"

31Mulané,wong-wongYahudi,amargadinaikudina pacawisan,supayamayit-mayitoraditinggalingkayusalib ingdinaSabat,(amargadinaSabatikudinapinunjul), padhanyuwunmarangPilatus,supayasikiléwong-wong maukatugel-tugel.digawalunga.

32Prajurit-prajuritmaubanjurpadhatekalanngremuk sikilésingkapisanlansikiléliyanésingdisalibbarengkaro Yésus

33NangingnalikapadhasowaningngarsanéGustiYésus lanweruhyènPanjenenganéwisséda,wong-wongmau padhaorangremuksikilé

34Nangingsalahsijisakaprajuritnjojohlambungékaro tumbak,lansanalikametugetihlanbanyu.

35Sapasingweruhkuwimènèhipaseksi,lanpaseksiné kuwibener,landhèwèkéngertinèkomonganébener, supayakowépadapretyaya

36Awitikumauwiskelakon,supayakayektènankang katulisingKitabSuci:Balungéorabakalremuk.

37Lantulisanliyanémanèhkandha,”Wong-wongbakal weruhwongsingwisdijojoh”

38SawiséikuYusufsakaArimatéa,kangdadimuridé Yésus,nangingkanthindhelikmargawedimarangwong Yahudi,nyuwunmarangPilatussupayalayonéYésus dicopot,lanPilatusnglilaniYésusWongmaubanjur sowannjupuklayoneGustiYesus

39Nikodémusugateka,singwiwitanésowaningngarsané Yésusingwayahbengi,nggawamurlangaharucampuran, bobotékira-kirasatuskilogram

40BanjurpadhanjupuklayoneGustiYesus,landibungkus nganggomorikarorempah-rempah,minangkaadatwong Yahudikanggongubur

41Ingpanggonansingdisalibanapatamanan;laning patamanananapasareananyar,kangdurungtaudisarèkaké 42MulanéGustiYésusdiselehakeanaingkono,amarga dinapacawisanwongYahudi.awitkuburanéwiscedhak.

BAB20

1IngdinakapisaningmingguikuMaryamMagdalena, nalikaisihpeteng,tekamenyangpasarean,lanweruh watunewisdibusaksakapasarean.

2WongwadonmaubanjurmlayumaraniSimonPétruslan sakabatliyanékangditresnanidéningYésus,sarta ngandikamarangwong-wongmau,"Gustiwisdijupuk sakaingpasarean,lankitaorangertiingngendiwongwongikudipanggonaké"

3Pétruslansakabatliyanémaubanjurlungamenyang pasaréan

4Banjurpadhamlayubebarengan,lansakabatliyane mlayusakaPétrus,lantekaluwihdhisikmenyangpasarean.

5Wongéterusndhingkluklanndelokingnjeroné,terus weruhjubahélénaamblesnangingdhewekeoramlebu

6SimonPétrustekandhèrèkPanjenengané,banjurlumebet ingpasaréan,lanweruhjubahlenaanaingkono

7Lanserbetsingnutupisirahé,oradilebokakénganggo mori,nangingkabungkusingsawijiningpanggonan.

8Sawiséiku,sakabatliyanékangluwihdhisiktekaing pasaréan,banjurweruhlanpracaya

9Awitwong-wongkuwidurungngertiKitabSucinèk Dèknékudutangimenèhsangkapati

10Parasakabatbanjurpadhabalimenyangomahedhewedhewe

11NangingMaryamjumenenganaingnjabaanaing ngareppasareankaronangis,lannalikanangis,dheweke mbungkuklanndelengmenyangingpasarean.

12Lanweruhmalaékatloronganggoklambiputihlungguh, kangsijianaingsirahe,lansijineanaingsikile,ingngendi layoneGustiYesuskaparingan

13Lanwong-wongmaupadhamaturmarangdheweke, "Ibu,yagenekowenangis?"Dhewekekandhamarang wong-wongmau,AmargaGustikuwisdijupuk,lanakuora ngertianaingngendidhewekediselehake

14Sawiséngandikamangkono,dhèwèkénolèhlanweruh Yésusjumeneng,nangingorangertiyènikuYésus

15GustiYésusterusngomong:“Ibu,kenèngapakowé nangis?Kowéngupayasapa?Wongwadonmau,kang ngirawongikutukangkebon,banjurmaturmarang Panjenengané,"Gusti,manawiPanjenengansampunmiyos sakingmriki,mugikarsaandhawuhakendhatengkula wonteningpundianggènpanjenengannyèlèhaken,kula badhemundhut"

16GustiYésussemaur:Maria!Wongwadonmaunolèh lanmaturmarangGustiYésus:“Rabboni;tegesipun,Guru 17GustiYésusngandikamarangwongwadonmau,"Aja ndemekAku;awitAkudurungsowansowaning ngarsaningRama,nangingpadhamenyangamarangpara sadulur-sadulurkulankandhaa:Akusowansowaning ngarsaneRamakulanRamamu;lanmarangGustiAllahku lanGustiAllahmu

18MaryamMagdalenasowanlanmaturmarangpara sakabate,yendhewekewusndelengGusti,lan Panjenenganewusngandikamangkonoikumarang dheweke.

19Ingdinasingpadha,ingwayahsore,minangkadina kapisaningminggu,nalikalawang-lawangingpanggonan paramuridpadhangumpulamargawedimarangwong Yahudi,GustiYesusrawuhlanjumenengingtengah,lan ngandikamarangwong-wongmau,"Tentrem-rahayuanaa ingkowe."

20Sawiséngandikamangkono,Panjenenganébanjur nedahakéastanelanlambungémarangwong-wongmau Parasakabatbanjurpadhabungahnalikapadhandeleng Gusti

21GustiYesusbanjurngandikamanehmarangwongwongmau,"Tentrem-rahayuanaaingkowe:padhakaya RamaKukangngutusAku,mangkonougaAkungutus kowe"

22Sawiséngandikamangkono,Panjenenganébanjur ndandosiwong-wongmaulanngandikamarangwongwongmau,"TampaRohSuci"

23Sapawaésingkowéngapuradosané,kuwibakal diapuralansapawaésingkokanggepdosa,ikubakal katahan

24NangingTomas,salahsijisakabatrolas,singdisebut Didimus,oraanakarowong-wongmaunalikaGustiYesus rawuh

25Murid-muridliyanéterusngomong:Awakédéwéwis weruhGustiNangingPanjenenganébanjurngandika marangwong-wongmau,"Manawaakuoraweruhbekas pakuanaingtangané,landrijikudakcemplungakéing lambungé,akuorabakalngandel"

26Lansawisewolungdinamanehsakabateing,lanTomas karowong-wongmau:banjurGustiYesusrawuh,lawanglawangditutup,lanngadegingtengahlanngandika," Tentrem-rahayuanaaingkowe!"

27PanjenenganébanjurngandikamarangTomas," Drijimugathuknalandelengentanganku"lantanganmu cekelanainglambungku,lanajangantiorapracaya, nangingpracaya

28Tomastumulimangsuli:"GustilanAllahkawula!"

29GustiYésussemaur:Tomas,mergakowéwisweruh Aku,kowépretyaya

30LanakèhmukjijatliyanésingditindakkéYésusing ngarepéparamuridé,singorakatulisingkitabiki.

31Nangingikikatulisan,supayakowépadhaprecayayèn YésusikuKristus,PutraningAllah;lansupayakowépadha pracaya,kowépadhanduwèniuripmargasakaasmané

BAB21

1SawiséikuYésusngatingalmanèhmarangparasakabat ingsagaraTiberias;laningwicaksanaikinduduhkédhéwé.

2SimonPétrus,TomassingdisebutDidimus,Natanaèl wongKanaingGaliléa,anak-anakéZébédéuslanmuridé loroliyané

3SimonPétruskandhamarangwong-wongmau,"Aku arepmancing."Wong-wongmaupadhamaturmarang Panjenengané,"Kulaugimèlupanjenengan"Wong-wong maubanjurpadhaminggahingpraulanwengiikupadha nyekelapa-apa.

4Nangingbarengwisésuk,Yésusjumenenganaing pasisir,nangingmurid-muridéorangertinèkkuwiYésus 5GustiYesusbanjurngandikamarangwong-wongmau," Anak-anak,apakowepadhaduwepangan?"Wangsulane wong-wongmau:Ora

6Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Jalalencanaingsisihtengenprau,lankowébakalpadha nemu"Mulanéwong-wongmaupadhanguncalaké, nangingsaikipadhaorabisanarik,amargaakèhéiwak.

7MulanémuridsingditresnaniYésuskandhamarang Pétrus,”IkiGusti!”BarengSimonPétrusmidhangetyèn ikuGusti,tumulinyandhangijubahé,(amargadhèwèké wuda),banjurnyemplungingsagara

8Murid-muridliyanépadhatekanitihprau;(amargaora adohsakadharatan,mungrongatusasta),padhanyeretjala kanganaiwak

9Barengwistekaningdharatan,padhaweruhgeniareng anaingkono,laniwaktumekaingkonolanroti.

10GustiYésusngandikamarangwong-wongmau," Nggawaaiwak-iwaksingsaikiwispadhatangkep"

11SimonPétrusmunggahlannarikjalamenyangdharatan, kebakiwakgedhé,satussekettelu

12GustiYésusngandikamarangwong-wongmau,"Ayo padhamangan!"Parasakabatoraanasijiwaésingwani takonmarangPanjenengané,"Kowékuwisapa?"ngerti nèkkuwiGusti

13GustiYesusbanjurrawuh,njupukrotilanmenehiwong, laniwakuga

14IkiwiskapingtelunéGustiYésusngatingalmarang paramuridé,sakwiséDèknéwungusangkapati.

15Sawisépadhamangan,GustiYésusngandikamarang SimonPétrus,"Simon,anakéYunus,apakowétresna marangAkungluwihiwong-wongiki?"Aturwangsulane: “Inggih,Gusti;kowengertiyenakutresnamarangkowe Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau," Wedangancempé-cempéku."

16PanjenenganéngandikamanèhmarangPanjenengané kangkapingpindhoné,"Simon,anakéYunus,apakowé tresnamarangAku?"Wangsulane:“Inggih,Gusti;kowe ngertiyenakutresnamarangkowePanjenengané ngandikamarangPanjenengané,"Wedhus-wedhusKu angon"

17PanjenenganéngandikamarangPanjenenganékang kapingteluné,"Simon,anakéYunus,apakowétresna marangAku?"Pétrussedhihbangetamargawiskaping telunématurmarangPanjenengané,"Apakowétresna

marangAku?"Wongéterusngomong:“Gusti,Kowépirsa samubarangkabèh;kowengertiyenakutresnamarang koweGustiYésusterusngomongmarangwongé: “Wedhus-wedhus-Kudiongkon!”

18Satemen-temenepituturKumarangkowe:Nalikakowe isihanom,kowesabuklanlumakumenyangngendiwae, nangingyenkowewistuwa,kowebakalngacungake tanganmu,lanwongliyabakalsabukkowelannggawa kowemenyangngendiwaeorabakal

19Dhèwèkéngandikamangkono,kanggomratelakakeapa kangkududiluhurakédéningpatimarangAllahSawisé ngandikamangkono,Panjenenganébanjurngandika marangwongmau,mèluaAku.

20PétrusnolèhlanweruhmuridsingditresnaniYésus mèlukanguganyandhakingdhadhanénalikanedhabengi, lanmatur:"Gusti,sinteningkangngulungakenPaduka?"

21Pétrusweruhwongé,terusngomongmarangGusti Yésus:“Gusti,wongikibakalnglakoniapa?

22PangandikanéYésus,"MenawaAkukepénginsupaya dhèwèkétetepngantiAkuteka,apagunanékowé?" tindakakekula

23Pangandikanémaubanjursumebaringantaranépara sadulur,yènsakabatikuorabakalmatiNanging,yenAku penginsupayadheweketetepngantiakuteka,apaiku kanggosampeyan?

24Ikimuridsingneksènibabprekara-prekaraikilansing nulisbab-babiki,lanawakédéwéngertinèkpaseksiné kuwibener.

25Lanisihakèhprekara-prekaraliyanésingditindakké Yésus,sing,nèkditulissiji-sijiné,akungiranèkjagatiki orabisangemotbuku-bukusingkududitulis.Amin.

KisahParaRasul

BAB1

1DhuhTeofilus,risalahingkangrumiyinsampunkula damel,babsadayaingkangdipunwiwitisahadipun wulangdeningGustiYesus,

2NgantitumekaingdinanalikaPanjenenganékaangkat munggah,Panjenenganéparingdhawuhmarangpararasul kangwusdipilihdéningSangRohSuci

3Wong-wongmauugangatingalmarangwong-wongmau sawusenandhangsangsaramargasakapirang-pirangbukti singorabisadisalahake,nalikakatonpatangpuluhdina, lanngandikababKratoningAllah.

4Lannalikapadhangumpulbebarengankarowong-wong mau,padhadidhawuhisupayapadhaoralungasaka Yerusalem,nangingngentenijanjisakaSangRama,kang, ngandika,kangwispadhakrungubabAku

5AwitYohanesmbaptisnganggobanyu;Nangingkowé bakaldibaptiskaroRohSuciorasawetaradina.

6Nalikapadhangumpul,padhatakonmarang Panjenengané,pangandikané,"Gusti,ingsapunikapunapa PadukabadhembalèkakenkarajandhatengIsraèl?"

7Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Sampeyanoraprelungertiwektuutawamangsa,singwis ditetepakédéningSangRamaingpangwasanédhéwé."

8Nangingkowébakalpadhatampapangwasa,sawiséRoh

Sucitumedhakmarangkowé,lankowébakalpadhadadi seksitumrapAkuingYérusalèm,ingYudéakabèh,ing Samaria,lanngantitekaningsalumahingbumi

9Sawiséngandikababikumau,nalikapadhandeleng, Panjenenganédiangkatmunggah;lanméganampani Panjenenganésakaingpandelenge

10Nalikapadhatumengamarangswarganalika Panjenenganéminggah,anawonglananglorongadeging sandhingénganggosandhanganputih; 11Wong-wongmauugapadhakandha,"Parawong Galiléa,yagenekowépadhangadegtumengainglangit?" GustiYesusiki,kangkaangkatmenyangingswargasaka ingkowe,bakalrawuhkanthicarakayasingwispadha kokdelengmenyangswarga

12BanjurpadhabalimenyangYérusalèmsakagunung singdisebutZaitun,singsakaYérusalèmkanggodina Sabatlelampahan

13Barengwispadhalumebu,banjurpadhamunggah menyangkamarndhuwur,ingkonodipanggoniPétrus, Yakobus,Yohanes,Andréas,Filipus,Tomas,Bartoloméus, Matius,YakobusanakéAlféuslanSimonZelotlanYudas, seduluréYakobus.

14Wong-wongmaukabèhterusbebarenganingpandonga lanpanyuwun,bebarengankarowongwadon,lanMaria, ibunéYésus,lankarosadulur-saduluré.

15NalikasamanaPétrusjumenenganaingtengahépara sakabatlanngandika,"Cacahéjenengékira-kirasatusrong puluh.

16ParaSadulur,KitabSuciikikudukayektenan,kang kapangandikakakédéningSangRohSucilumantar pangandikanéDawud,babYudas,kangdadituntunan tumrapwong-wongkangpadhanyekelYésus

17AmargaPanjenenganéwiskacathetanaingantarakita, lanwisolèhpandumansakaleladiiki.

18Saikiwongikitukupategalankaroopahsakapiala;lan tibasirahe,banjurpecahingtengah,lanwetengemetu kabeh.

19KabèhwongsingmanggoningYérusalèmngertibab kuwiDadinépategalanmauingbasanédiaraniAceldama, tegesé:Pategalangetih.

20AwitingkitabMasmuranatulisanmangkéné, "Panggonanédadisepi,ajangantianawongsijiwaé"

21Mulanésakawong-wongikisingwismèlukitaing salawas-lawaséGustiYésusmlebulanmetuingtengah kita,

22WiwitsakabaptisanéYohanes,ngantidinanalika Panjenenganékaangkatsakaingantarakita,kuduana wongsiji-sijiakangkatetepakedadiseksikarokitabab wunguné.

23Banjurpadhamilihwongloro,yaikuYusufkangkaran Barsabas,kangkaranYustus,lanMatias

24Wong-wongmauterusndedonga,”Gusti,Gusti, ingkangnguninganimanahipunmanungsasadaya,Paduka mugikarsaaparingpitedah,punapapanunggalanipun tiyangkalihpunika,punapaingkangPadukapilih.

25Supayadhèwèkébisanampanileladilandadirasul,sing njalariYudasoranduwènidhawuh,supayadhèwèkébisa mulihmenyangpanggonanédhéwé.

26Lanpadhamènèhiundhi;lanundhitumibamarang Matias;Panjenenganékapérangdadirasulsawelas

BAB2

1BarengdinariyayaPentakostawistumeka,wong-wong kabèhpadhangumpulingsakpanggonan

2Dumadakananaswarasakaswargakayaangingedhe kangngebakiomahkangpadhalungguhan

3Wong-wongmaubanjurkatonilat-ilatkangkayageni, kangnjedhulingsabenwong.

4LankabehpadhakapenuhaningRohSuci,lanwiwit ngomongnganggobasa-basaliya,kayasingdiparingake deningRohmausupayabisadiucapake.

5IngYérusalèmingYérusalèmanawong-wongYahudi, wong-wongsingmursid,sakasabenbangsaing sangisoringlangit.

6Barengkrunguswaraiku,wong-wongpadhangumpul lanpadhabingung,amargasabenwongkrunguwongwongmaupadhagunemannganggobasanedhewe-dhewe.

7Wong-wongkabèhpadhanggumunlangumun,banjur padharerasanan,"Lah,ikurakwongGaliléakabèh?"

8Lankepriyékitasabenwongkrunguingbasakitadhewe, kangkitalair?

9WongPartia,Media,Elam,lanwong-wongsing manggoningMesopotamia,Yudea,Kapadokia,Pontuslan Asia,

10FrigialanPamfilia,ingtanahMesir,laningtanahLibia ingsakiwa-tengenéKirene,lanwong-wongmancaing Roma,wongYahudilanwong-wongkangnganutagama Yahudi,

11WongKretalanwongArab,kitakrunguwong-wong kuwingomongnganggobasakitababmukjijat-mukjijat sakaGustiAllah

12Wongkabèhpadhagumunlanpadhamangu-mangu, banjurpadharerasanan,"Apategeséiki?"

13Wongliyapadhamoyoki,"Wong-wongikikebak anggur."

14NangingPétrusngadekkarosakabatsawelas,lan nguwuh-uwuhlanngandikamarangwong-wongmau,"Hé wongYudéalankowékabèhsingmanggoningYérusalèm, padhangertiababiki,lanrungoknapituturku.

15Wong-wongkuwioramendemkayasingmbokanggep, mergadinaikimungjamtelu

16NangingikisingdiomongkékaronabiYoèl

17Ingdinawekasan,mangkonopangandikaneGustiAllah, IngsunbakalngesokakeRohingSunmarangsakabehing manungsa,lananak-anakiralananglanwadonbakal medharwangsit,lanparanom-nomanirabakalpadha ndelengwahyu,lanparawongtuwamubakalpadha ngimpi.:

18IngdinaikuparaabdiningSunlanparaabdiningSun bakalSunesahakeRohingSun;lanbakalpadhamedhar wangsit.

19LanIngsunbakalndhatengakemukjijat-mukjijating swargaingdhuwurlanpratandha-pratandhaanaingbumi ingngisor;getih,geni,lankebulkumelun.

20Srengengebakalmalihdadipetengndhedhetlan rembulandadigetih,sadurungedinanePangeranYehuwah kangagunglanpinunjulikuteka.

21Lanbakalkelakon,singsapanyebutasmanéGustibakal slamet

22HéwongIsraèl,rungoknatembungiki!Yésussaka Nasarèt,wongsingditresnanikaroGustiAllahanaing antaramusranamukjijat-mukjijatlanmukjijat-mukjijatlan mujijat-mujijat,singditindakakédéningGustiAllah lumantarPanjenenganéanaingtengah-tengahmu,kaya singkowépadhasumurup

23PanjenenganéwisdiulungakémiturutkarsanéAllahlan sakakarsanéAllahsingwisdiwènèhakésadurungé,lan kowéwispadhanyaliblanmatèninganggotangan-tangan duraka.

24PanjenenganéwisditangèkakédéningGustiAllah kanthingeculakékasangsaranépati,amargaoramungkin Panjenenganébisanahanpati.

25AwitDawudngandikababPanjenengané,"Akutansah ndelengGustianaingngarsaku,amargaPanjenenganéana ingtengenku,supayaakuoragonjang-ganjing."

26Mulanéatikubungahlanilatkubungah;Kajabaiku, dagingkubakalngasokanthipangarep-arep

27AmargiPadukabotenbadhenilarnyawakawulawonten ingnaraka,sahaPadukabotenbadhemarengakenKang Mahasucingalamikarusakan

28Padukasampunparingpitedahdhatengkawulabab dalaninggesang;Padukamugikarsaaparingkabingahan dhatengkawula.

29Parasadulur,keparengakulamaturdhateng panjenengansadayababSangPrabuDawud,leluhuripun SangPrabuDawud,bilihpiyambakipunsampunsedasaha kasarekaken,sahakuburanipunwonteningngajengkita.

30Awitsakaiku,margasakanabi,lansumurup,manawa GustiAllahwussupaoskalawansupaosmarang Panjenengane,manawasakawohingbangkekane,miturut daging,PanjenenganebakalngunggahakeSangKristus lenggahingdhampar;

31Dhèwèkéngertibabiki,lanngomongbabwunguné Kristus,nèknyawanéoraditinggalingnerakalandagingé orabakalrusak.

32GustiYésusikiwiskawungokakédéningAllah,lanaku kabèhpadhadadisaksi

33Mulané,Panjenenganéwiskaluhurakédéningtangan tengenéGustiAllahlannampaRohSutyisakaSangRama, Panjenenganébanjurngesokakéapasingsaikikokdeleng lankokrungu.

34AwitDawudoraminggahmenyangswarga,nanging dhèwèkékandhadhéwé:Pangéranngandikamarang Gustiku:Lenggahaingsisihtengenku!

35NgantiIngsunndadekakemungsuhiraancik-anciking tlapakanira

36MulanéwongIsraèlkabèhkudungertitenan,nèkGusti AllahwisndadèkkéGustiYésussingwismboksalibkuwi dadiGustilanKristus

37Barengkrungukangmangkonoiku,atinépadharemuk, banjurpadhamaturmarangPétruslanpararasulliyané, "Parasadhèrèk,punapaingkangkedahkulalampahi?"

38Pétrusbanjurngandikamarangwong-wongmau, "PadhamratobatalanpadhadibaptisaingasmanéYésus Kristuskanggopangapuraningdosa,lankowébakalnampa peparingéRohSuci."

39Awitprasetyaikukanggokowélananak-anakmulan marangwong-wongsingadoh,kayasingbakalditimbali déningPangéranAllahkita.

40Lannganggotembungliyaneakehpaseksilanpitutur, pangandikane,Lungaaawakmudhewesakagenerasikang alaiki.

41Wong-wongsingnampanipangandikanéYésusterus dibaptis,laningdinakuwiugaanakira-kiratelungewu jiwa.

42Lanpadhamantepingpiwulangépararasullan tetunggalan,lannyuwil-nyuwilrotilanndedonga

43Sabenwongpadhawedilanakèhmukjijatlanmujijatmujijatsingditindakakédéningpararasul

44Kabèhwongsingpretyayapadangumpullankabèh pretyayadadisiji.

45Dhèwèkéngedolbarangdarbénélandiedum-edumké marangwongkabèh,miturutkabutuhanésabenwong 46Sabendinawong-wongmauterusmlakubebarengan ingPedalemanéAllahlannyuwil-nyuwilrotisakaomahomahlanmangankanthibungahlantulusingati

47PadhangluhurakeGustiAllah,landikasihidening kabehwongLanGustinambahakekanggopasamuwan sabendinasingkududisimpen

BAB3

1NalikasamanaPétruslanYokananpadhamunggahing PadalemanSuciingwayahjamsanga

2Lananawonglumpuhwiwitguwa-garbanébiyungé digawa,singsabendinadilebokakéinggapurané PadalemanSuci,singdiaraniÉndah,kanggonjaluk sedekahmarangwong-wongsingmlebuingPadaleman Suci.

3BarengweruhPétruslanYohanesareplumebuing PadalemanSuci,banjurnjaluksedekah

4RasulPétruslanYohanesterusnyawangDèknékaro ngomong:“Lahawakédéwé!”

5GustiYésusterusnggatèkkéwong-wongkuwi,awit ngarep-arepbakalnampaapa-apa

6Pétrusbanjurngandika,"Slakalanemasakuoraduwe; Nangingapasingdakkarepake,dakwenehakemarang kowe:AtasasmaneYesusKristussakaNasaret,tangialan lumakua

7Panjenenganébanjurnyekeltanganéwongmau,nuli diunggahaké;

8Panjenenganébanjurmlumpatngadeglanlumaku,banjur lumebuingPadalemanSucibarengkarowong-wongmau, mlaku-mlakulanmlumpatlanmemujimarangGustiAllah.

9Wong-wongkabèhpadaweruhdhèwèkémlaku-mlaku lanmemujimarangGustiAllah

10Wong-wongmaupadhangertiyènPanjenenganéiku kanglenggahkanggosedekahanainggapuraÉndah PadalemanSuci;

11Barengwonglumpuhkangkawarasakémaunyekel PétruslanYohanes,wongkabèhbanjurpadhamlayu maraniwong-wongmauanaingserambikangaranSalomo, kanthigumunbanget

12BarengPétrusnyumurupiiku,banjurngandikamarang wong-wongmau,"ParawongIsraèl,yagenekowépadha gumunbabiku?"Utawayagenekowepadhanggatekake marangakukabeh,kaya-kayamargasakakakuwatanlan kasucenkudhewe,akuwusndadekakewongikilumaku?

13GustiAllahéAbraham,IskaklanYakub,GustiAllahé leluhurkita,wisngluhurkéYésus,PutranéWong-wong singmbokpasrahkélanmbokselaknangngarepéPilatus, awitDèknéarepnglilaniDèknélunga

14NangingkowépadhanyélakiKangMahasucilanKang adil,lanpadhanjaluksupayawongkangmatèni diparingakémarangkowé;

15LanmatèniPangéraningurip,singditangèkakédéning Allahsakaingantaranéwongmati;kangdadisaksi.

16Lanasmanemargasakapracayamarangasmaneiku ndadekakewongikikuwat,kangpadhakokdelenglansira kenal,ya,imankangmargasakaPanjenenganeikuwus paringkawarasankangsampurnaanaingngarepekowe kabeh

17Lansaiki,parasedulur,akungertinèkkowénindakké kuwimergaorangerti,kayasingditindakképara pemimpinmu

18Nangingprekara-prekarasingwisdiwulangkékaro GustiAllahmbiyènliwatparanabiné,nèkKristusbakal nandhangsangsara,kuwiwiskelakon

19Mulanékowépadamratobatalanmratobata,supaya dosamudisirnakké,mbésukbakaltekanwektukatentreman sakaingngarsanéGusti

20LanPanjenenganébakalngutusYésusKristus,singwis diwartakakémarangkowé

21Panjenenganékududitampadéningswarganganti tumekaingjamanembalèkakésamubarangkabèh,kang wiskapangandikakakédéningGustiAllahlumantarpara nabinékangsuciwiwitwiwitanmula.

22SababNabiMusapancènwisngandikamarangpara leluhur,mangkene:Pangéran,Allahmu,bakalnekakaké nabisakasadulurmu,kayaaku;Panjenenganebakalpadha kokrunguingsamubarangkabehkangbakal dipangandikakakemarangkowe

23Lanbakalkelakon,sabenwongsingorangrungokake nabiiku,bakalditumpessakaingantaranewong-wong mau

24MalahsakehingnabiwiwitSamuèllanwong-wong kangpadhangetutake,sakehewongkangpadhangucap, iyapadhamedharwangsitbabdina-dinaiki

25Kowékuwianaképaranabilanprejanjiansing ditindakkékaroparaleluhuréawakédéwé,sing

dipangandikanimarangBapaAbraham:Lansakèhébangsa ingbumibakaldiberkahikaroturunmu.

26GustiAllahwismungokakéPutranéYésusmarang kowédhisik,supayamberkahikowékabèh,supayakowé padhanyingkiripialané.

BAB4

1Nalikapadhangandikamarangwongakeh,paraimam, komandhaningPadalemanSuci,lanwongSadukipadha teka

2Padhasedhihbangetamargapadhamemulangmarang wong-wonglanmartakakebabtangisakaingantarane wongmatilumantarGustiYesus

3Wong-wongmauterusdicekellandicekelngantiésuké, awitsaikiwisawan.

4Nangingakèhwongsingpadhakrungupangandikamau, padhaprecaya;Cacahéwonglanangkira-kiralimangewu 5Ésuképarapanggedhéné,parapinituwalanparaahli Torèt

6ImamAgungHanas,Kayafas,Yohanes,Aleksander,lan sakèhésedulur-seduluréImamAgung,padhanglumpuk ingYérusalèm

7Sawisépadhadilebokakeingtengahé,wong-wongmau padhatakon:"Kowénindakakéikikanthipangwasaapa utawajenengésapa?"

8RasulPétrus,singkapenuhaningRohSutyi,terus ngomongmarangwong-wongkuwi,”Parapanggedhéning bangsalanparapinituwanéIsraèl!

9Yèningdinaikikitadipriksababpanggawébecik marangwonglara,apacaranéwonglarabisamari;

10KowékabèhlanwongIsraèlkabèhkudungertinèk GustiYésusKristussangkaNasarèt,singwismboksalib, singwisditangèkkékaroGustiAllahsakaingantarané wongmati

11Ikiwatusingdiremehakedeningparatukangbangunan, singdadipucukingpojok.

12Lanoraanakarahayoningwongliya,amargaing sangisoringlangitoraanajenengliyasingdiwenehake marangmanungsa,singbisadadikeslametan.

13BarengpadhaweruhkandeléPétruslanYokanan,sarta ngertiyènwong-wongikupadhabodholanorangerti, banjurpadhagumun.Wong-wongmaupadhangertinèk wismèluGustiYésus

14Barengpadhaweruhwongkangkawarasakéjumeneng bebarengankarowong-wongmau,padhaorabisambantah apa-apa

15NangingbarengpadhadidhawuhinyingkiriPradata Agama,banjurpadharembugan

16Pangandikané,"Apasingkududaktindakakémarang wong-wongiki?"Awitdenewong-wongikupadha nindakakemukjijatkangwigatitumrapkabehwongkang manggoningYerusalemlankitaorabisambantah

17Nangingsupayaajangantinyebaringantaranéwong akèh,ayopadhadiancamkanthitenanan,supayaajanganti ngomongmarangsapawaénganggojenengiki

18Wong-wongmaubanjurnimbaliwong-wongmau,lan padhadidhawuhiajangantipadhagunemanutawa memulangatasasmaneGustiYesus

19NangingPétruslanYokananmangsuli,pangandikané, "ApabeneringngarsanéGustiAllahkanggongrungokake sampeyanluwihsakaGustiAllah,sampeyannemtokaken"

20Amargaakuorabisangomongapasingwisdakdeleng landakrungu.

21Mulané,barengwisngancamwong-wongmau,wongwongmaubanjurnglilanilunga,nangingoraolèhcara kanggongukumwong-wongmaumargasakawongakèh.

22Awitwongsingumuréluwihsakapatangpuluhtaun, singdiwènèhimukjijatkanggonambaniwong 23Barengwisdiluwari,wongloromaubanjurmarani kanca-kancanédhéwé-dhéwélannyritakakésabarang pangandikanéparapangarepingimamlanparapinituwa mau

24Barengkrungukangmangkonoiku,wong-wongmau padhabebarenganngucapmarangGustiAllah,"Gusti, PadukapunikaAllahingkangnitahakenlangitlanbumi, sahasagantendalahsaisinipun"

25SapakangwusngandikalumantarabdiPadukaDawud, mangkene:Yageneparabangsapadhanesu,lanwongwongpadhanggagasapa-apa?

26Pararajaingbumipadhangadeg,parapanggedhepadha nglumpuknglawanGustilanKristus

27AwitnyatanéHérodèslanPontiusPilatus,karowongwongsingduduJulanbangsaIsraèlwispadhanglumpuk nglawanYésus,Anakmusingsuci,singwismbokjebadi 28Kanggonindakakeapawaesingwisdiputusakedening tanganlanpakaryanmusadurungebakalditindakake.

29Sapunika,dhuhGusti,mugikarsaamirsani pangancamipuntiyang-tiyangpunika,sartamugikarsaa paringkawilujengandhatengparaabdiPaduka,supados saminglairakenpangandikaPadukakanthikendel

30Srananguluraketanganmukanggonambani;lansupaya pratandhalanmukjijatbisaditindakakekanthiasmane GustiYesus,Putramusingsuci

31Sawisépadhandedonga,panggonankonopadha gonjing.lankabehpadhakapenuhaningRohSuci,lan padhangucapakepangandikaneGustiAllahkanthikendel

32Wong-wongsingpadapretyayakuwipadasijiatilan sijijiwa,lanoraanawongsiji-sijiasingkandhanèk barang-barangsingdiduwènikuwiduwèkédhéwénanging kabehikupadha

33PararasulparingpaseksibabwungunipunGustiYésus kanthidayaingkangageng,sahasih-rahmatingkangageng dhatengtiyang-tiyangwau

34Ingantaranéwong-wongmauoraanasingkekurangan, awitsapawaésingnduwènilemahutawaomahngedol barang-barangmaulannggawaregabarangsingdidol

35Landiselehakeingngarepepararasul,landibagi-bagi marangsabenwongmiturutkabutuhane

36LanYoses,singdeningpararasuldijenengiBarnabas, (singditegesi:Putraningpanglipur),wongLewi,saka negaraSiprus

37Duwetanah,banjurdidol,dhuwitédigawalan diselehakéingsikilépararasul.

BAB5

1NangingènèngwongjenengéAnaniaskarobojonéSafira, ngedolbarangnduwèni.

2Dhèwèkéuganyimpensapérangansakaregané,lan bojonéugangertibabkuwi

3NangingPétruskandha,”Ananias,yageneSétanngebaki atimungantigorohmarangRohSucilannyetop sapéranganreganébumi?

4Nalikaisihana,ikududukagunganmu?lansawisedidol, apaikuoraingpanguwasasampeyandhewe?kenging punapadenepanjenengandalemnggadhahiprakawis punika?Kowéorangapusimanungsa,nangingngapusi GustiAllah.

5Ananiaskrungutembungkuwiterustibalanmati,lan kabèhwongsingkrungubabkuwipadhawedibanget

6Paranom-nomantumulipadhangadeg,mbektalan digawametulandikubur

7Kira-kiratelungjamsakwisékuwi,bojonéterusmlebu, orangertilelakoné

8Pétrusbanjurngandikamarangwongwadonmau, "Kandhaknamarangaku,apakowépadhangedoltanah mau?"Landhewekengandika,Ya,kanggoakeh

9Pétrusbanjurngandikamarangwongwadonmau, "KepriyékowépadhasarujukkanggonyobaRohéGusti?" Lah,sikilewong-wongsingnguburbojomuanainglawang, lanbakalnggawasampeyanmetu

10Wongwadonmaubanjurambrukanaingsandhingé GustiYésus,lanmatimati

11Jemaatkabèhlankabèhwongsingkrunguprekaraiki padawedibanget.

12Lanliwattanganepararasulpadhaakehpratandhalan mukjijatkalakoningantaranewongakeh;(Lankabeh padhabebarengananaingserambiSuleman.

13Laningantaraneliyaneoraanawongsingwanigabung karowong-wongmau,nangingwongakehpadha ngluhurakewong-wongmau.

14Lanwong-wongsingpretyayasayatambahakèh marangGusti,lananglanwadon)

15Mulanéwong-wonglarapadhadigawametumenyang dalan-dalan,disèlèhakéingpaturonlandipan,supaya saora-oranéPétrussingliwatingkonobisangayomi sawetarawong.

16Wong-wongsakakutha-kuthaingsakiwa-tengené padhatekamenyangYérusalèm,nggawawonglaralan wong-wongsingkesurupanrohjahat,lankabèhpadha waras

17ImamAgunglanwong-wongsingpadhandhèrèkaké, yaikugolonganéwongSaduki,padhatangi,lanpadha nepsubanget

18Pararasulbanjurdicekeltanganlandilebokakeing pakunjaranumum.

19NangingMalaékatéPangéraningwayahbengimbukak lawang-lawangpakunjaranlandigawametulanngandika: 20Lungaa,ngadegaanaingPadalemanSucilantuturna marangwong-wongsakehingpangandikaninguripiki

21Barengpadhakrungubabiku,ésuk-ésukpadhamlebu ingPadalemanSucilanmemulangNangingimamagung lanwong-wongsingpadhandhèrèkaké,banjurnimbali PradataAgamalanparapinituwanéwongIsraèlkabèh, nuliutusanmenyangpakunjaransupayadigawa.

22Nangingnalikaparapetugastekalanoraketemuing pakunjaran,banjurpadhabalilanmatur:

23Pangandikané,"Pakunjaranbener-benerketemuaku ditutupkanthiaman,lanparapenjagangadeganaingnjaba lawang,nangingnalikaakumbukak,oraanawongsing anaingnjero"

24NalikaImamAgunglankomandanGréjaGedélanpara pangarepingimamkrungubabiku,padhamangu-mangu babapaikubakaltuwuh

25Banjuranawongsingtekalanngomong:Lah,wongwongsingpadhakoklebokakeingpakunjaranpadha ngadegingPadalemanSucilanmulangwongakeh

26Komandhanélanperwira-perwirateruslungalan nggawawong-wongmautanpakekerasan,mergawedi karowongakèh,ajangantidibenturiwatu

27SawisépadhadigawamenyangngarsanéPradata Agama,ImamAgungbanjurndangu:

28Kandhané,"Apaawakédéwélakwisngekèkipitutur marangkowé,ajapadamulangnganggojenengiki?"Lah, kowéwisngebakiYérusalèmkaropiwulangmu,lankowé arepnekakakégetihéwongikimarangakukabèh

29Pétruslanpararasulliyanépadhamangsuli, pangandikané,"KulakedahmanutdhatengGustiAllah katimbangdhatengmanungsa"

30GustiAllaheleluhurkitawismungokakeGustiYesus, kangkoksedanilankokgantungingwit

31PanjenenganéwuskaluhurakédéningAllahkalawan astanetengen,dadiPangéranlanJuruSlamet,supayawong Israèlmratobatlanngapuradosa

32Lanakukabèhpadhadadiseksinébabikumau;semono ugaRohSutyi,singdiparingkéGustiAllahmarangwong singmanutmarangDèkné

33Barengpadhakrungubabiku,wong-wongmaupadha gethingatine,banjurpadharembuganarepdipateni.

34IngkonoanawongFarisi,jenengéGamaliel,ahliTorèt, singmisuwuringantaranéwongakèhkabèh,banjur dhawuhsupayapararasuldidhawuhimetusedhela.

35Lanngandikamarangwong-wongmau,"Héwong Israèl,padhangati-ati,apasingarepkoklakonitumrap wong-wongiki."

36AwitsakdurungédinaikiTeudaswisnjedhullan ngegungkéawakédéwéWong-wongmaucacahékira-kira patangatus,padhadigandhengakekarowong-wongmau. lankabehwongsingmanutmarangPanjenengané,padha buyarlansirna

37Sawiséiku,YudassakaGaliléawunguingdina-dina pancacahan,lannggegirisiwongakehkanggomèlu Panjenengané;lankabeh,malahkabehsingmanutmarang, padhabuyar.

38LansaikiAkupituturmarangkowé:Ajapadha nindakakéwong-wongmau,lanajangantiwong-wong mau,amargamanawarancanganutawapakaryanikisaka manungsa,mesthibakalmuspra

39NangingyenikusakaGustiAllah,sampeyanorabisa nyirnakake;ajangantikowéketemumalahnglawanGusti Allah

40Wong-wongmaupadhasarujukmarangPanjenengané; 41Wong-wongmaubanjurpadhamangkatsakaing ngarsanéPradataAgama,kanthibungahmergakaanggep pantesnandhangkawiranganmargasakaasmané

42LansabendinaingPadalemanSucilaningsabenomah, padhaorakendhatmemulanglanmartakakéGustiYésus Kristus

BAB6

1Nalikasamana,barengcacaheparamuridsayaakeh, wong-wongYunanipadhagumujengmarangwong-wong Ibrani,amargarandha-randhanepadhaoradigatekakeing leladisabendinane

2Parasakabatrolasbanjurnimbalimurid-muridéakèhlan padhadipangandikani,"Mbotenprayogimenawikula ninggalpangandikanipunAllahlanngladosimeja"

3Mulané,paraSadulur,padhagolekanaanaingantaramu wongpitukangjujur,kangkapenuhaningRohSucilan kawicaksanan,kangpadhadaktetepakekanggourusaniki 4Nangingawakédéwébakalterusndongalanngladèni pitutur.

5Wong-wongmaubanjurpadhamilihStéfanus,wong kangkapenuhaningimanlanRohSuci,lanFilipus, Prokhorus,Nikanor,Timon,Parmenas,lanNikolaus,wong singnganutagamaYahudiingAntiokia

6Wong-wongmaubanjurdiajokakémarangpararasul,lan sawiséndedonga,banjurnumpangitanganmarangpara rasul

7PangandikanéGustiAllahsayatambahakeh;Cacahé paramuridingYérusalèmsayaakèhbangetlanakeh imamsingpadhamanutmarangiman

8Stéfanus,singkebakimanlanpangwasa,nindakké mujijat-mujijatlanmukjijat-mukjijatingantaranéwong akèh

9Ingpapanpangibadah,kangkaransinagogawong Libertine,wongKirene,Aleksandria,lansakaingKilikia lanAsiapadhapadukaroStéfanus

10Wong-wongmauorabisanolakkawicaksananlanroh singdiomongké

11Wong-wongmaubanjurmbujukwong-wong,supaya padhangucap:"Kulasampunmirengtiyangpunikangucap nyenyamahdhatengNabiMusalanGustiAllah"

12Wong-wongmaupadhangojok-ojokiwongakèh,para pinituwalanparaahliTorèt.

13Lanpadhangadegakeseksipalsu,kangkandha,"Wong ikioraleren-lerenngucapaketembung-tembung nyenyamahmarangpapansuciikilanToret.

14AwitakuwiskrunguwongéngomongnèkGustiYésus sangkaNasarètkuwibakalngrusakpanggonanikilan bakalngowahiadat-istiadatsingdiwulangkékaroMusa marangkita

15LankabehsinglungguhingPradataAgama,padha mandengmarangPanjenengane,lanpadhaweruh pasuryanekayapasuryanemalaekat

BAB7

1ImamAgungbanjurngandika,"Apaikubener?

2Panjenenganébanjurngandika,"Parasadulurlanpara bapak,padharungokna!IdaSangHyangWidiWasa,Ida SangHyangWidiWasanguningayangringleluuriragane Abraham,rikalaIdaSangHyangWidiWasaring Mesopotamia,sadurungdaneringHaran

3PanjenenganébanjurngandikamarangPanjenengané, "Siralungaasakaingnagaramulansakasanak-sedulurmu, menyangingtanahkangbakalDaktuduhakémarang kowé"

4Sawusemangkonopanjenenganebanjurmetusakaing tanahKasdimlanmanggoningHaran;

5Lanoradiparingiwarisanapa-apaanaingkono,ora, ngantibisadilebokakesikile,nangingdhewekejanjibakal menehitanahkasebutdadidarbenilanmarangturune, nalikadhewekedurungduweanak..

6IdaSangHyangWidiWasangandikasapuniki:“Turune Idanepatutmangdamalantaranringtanahasing.lan supayapadhaditawanlandianiayapatangatustaun

7LanbangsasingbakaldadibudhakbakalDakhukumi, pangandikaneGustiAllah,lansawiseikubakalpadha metulanngabektimarangIngsunanaingpanggonaniki

8DhèwèképaringprajanjiantetakmarangAbraham, mulanéAbrahampeputraIskaklannyunatiingdina kawolu;lanIskakpeputraYakub;Yakubpeputraleluhur rolas

9Paraleluhurmau,meri,banjurngedolYusufmenyang Mesir,nangingGustiAllahnunggilkaroYusuf 10Panjenenganédiluwarisakasakehingkasangsarané, sartadiparingisih-rahmatlankawicaksanananaing ngarsanéFiraun,rajaMesir;Panjenenganébanjurdiangkat dadigubernuringtanahMesirlansaisinékabèh.

11IngsatanahMesirlaningtanahKanaankabèhana paceklik,lankasangsarangedhé,lanleluhurkitapadhaora olèhpangan.

12NangingbarengYakubkrunguyèningMesirana gandum,banjurkongkonanparaleluhurkitadhisik

13LaningkapingpindhoYusufdikenalmarangpara sadulure;temahsanak-sedulureYusufdiweruhimarang SangPrabuPringon

14YusufbanjurkongkonannimbaliYakub,bapakné,lan sanak-sedulurékabèh,cacahépitulaslima

15YakubbanjurtindakmenyangMesirlanseda,dheweke lanparaleluhurkita.

16LanpadhadigawamenyangSikhemlandisarèkakéing kuburansingAbrahamtukudhuwitdhuwitsakaanakanakeEmor,bapakingSikhem.

17Nangingbarengwiscedhakwektuprasetya,kangwus diprasetyakakedeningGustiAllahmarangRamaAbraham, bangsaMesirsayatambahakehlansayaakeh.

18Ngantijumenengratuliyane,kangorawanuhmarang Yusuf

19Wong-wongmaupadhacidramarangsanak-sedulurkita, lannganiayaparaleluhurkita,ngantipadhanundhung anak-anake,supayapadhaorabisaurip

20IngnalikaikuNabiMusamiyoslanayubanget,lan diopeniingomahebapaknetelungsasi

21Barengwisdibuwang,putrineSangPrabuPringon tumulidigendhonglandiopenidadiputranedhewe.

22LanMusawissinaubabagankabehkawicaksananwong Mesir,lankuwasaingtembunglantumindak

23Barengwisumurépatangpuluhtaun,dhèwèké kepénginnemonisedulur-seduluréwongIsraèl

24Barengweruhsalahsijisakawong-wongmaunandhang sangsara,banjurmbélaniwongMesirlanmaleswongsing ditindhes

25Mergadhèwèkéngiraparasedulurébakalngertinèk GustiAllahbakalngluwariwong-wongkuwiliwatastané, nangingorangerti

26ÉsukéGustiYésusterusngétokkédèknémarangmuridmuridésinglagipadukengingmenapapanjenengansami klentudhatengsesami?

27Nangingwongsingtumindakalamarangpepadhané, nulakwongmau,lanmatur,"Sapasingngangkatkowé dadipanguwasalanhakimkita?"

28Punapapanjenengankersamatenikulakadosdene panjenenganwingimatenitiyangMesir?

29MangkonopangandikanemangkonoNabiMusabanjur lumayulandadiwongnenekaanaingtanahMidian,ing konopeputrakakungloro

30Barengwiskliwatpatangpuluhtaun,anamalaékaté Pangéraningara-arasamuningGunungSinai,anainggeni murubinggrumbulgrumbul

31BarengNabiMusamirsababiku,banjurgumunbanget marangpaningalmau,lannalikanyedhakarepnyumurupi iku,GustiAllahtumulingandikamarangpanjenengane

32Pangandikané:IngsunikiAllahéleluhurmu,Allahé Abraham,AllahéIskak,lanAllahéYakubNabiMusa banjurgumeter,lanorawanindeleng

33Gustibanjurngandikamarangwong,Copotsepatumu sakaingsikilmu,kanggopanggonansingsampeyan ngadegikulemahsuci

34IngsunwusmirsanikasangsaraningumatingSunkang anaingtanahMesir,sartaIngsunwusmiyarsapasamunane, banjurtumedhakkanggongluwariSaikiayo,Akubakal ngutuskowémenyangMesir.

35Musaikisingditampikkarowong-wongmau,karo ngomong:Sapasingngangkatkowédadirajalanhakim? iyapadhadiutusdeningGustiAllahdadipanguwasalan pangluwaranlumantarmalaekatekangngatingalmarang Panjenenganeanainggrumbulgrumbul

36Panjenenganenuntunwong-wongmaumetu,sawise nindakakekaelokanlanpratandhaingtanahMesir,ing SegaraTeberaulaningara-arasamunpatangpuluhtaun

37IkiMusa,kangngandikamarangwongIsrael, "PangeranYehuwah,GustiAllahmu,bakalnekakakenabi kanggosampeyansakaparasadulurmu,kayaaku; Panjenenganébakalkokrungu.

38IkiPanjenenganékanganaingpasamuwaningara-ara samunkaromalaékatkangngandikamarangPanjenengané anaingGunungSina,lankaroparaleluhurkita;

39Paraleluhurkitapadhaoragelemnuruti,malah dibuwangsakaingkono,laningsajroningatinépadhabali menyangMesir.

40KandhanémarangHarun:“Kuladamelakenallah ingkangndhisikikula,awitMusaingkangngiridkita medalsakingtanahMesir,kulambotensumerepkados pundikedadosanipun

41Nalikasamanawong-wongmaupadhagawépedhètlan padhanyaosakékurbanmarangbrahalamau,sartapadha bungah-bungahmargasakagawéanétanganédhéwé

42GustiAllahbanjurnolèhlanngluwariwong-wongmau padhanyembahmarangsakehinglangit;kayakang katulisananaingkitabparanabi,mengkéné,"Héturuné Israèl,apakowépadhanyaosakémarangAkukéwankéwansembelehanlankurbansembelehanlawasépatang puluhtaunanaingara-arasamun?"

43Ya,tarubMolokhlanlintangeallahmuRefan,sing padhadigawereca-recakanggonyembahmarangwongwongmau;

44LeluhurkitapadhaduweTarubSuciingara-arasamun, kayakangwuskatetepake,kangwusngandikamarang NabiMusa,supayapadhadidadekakekayakangwus dideleng.

45Kangmangkonoikuugaparaleluhurkitakangtumuli padhanglebokakeGustiYesusmenyangtanahebangsabangsaliya,kangditundhungdeningGustiAllahsakaing ngarepeparaleluhurkitangantitumekaingjamaneSang PrabuDawud

46Wong-wongmaunemusih-rahmatanaingngarsané Allah,lankepénginnggolèkitarubkanggoAllahéYakub.

47NangingSangPrabuSulemanyasapadaleman

48NangingIdaSangHyangWidiWasanentendedalem ringgenah-genahgegamantangan.kayapangandikanenabi, 49Swargaikudhamparku,lanbumiikuancik-anciking sampéyankupangandikaneSangYehuwah:utawaing ngendipapanpalereman-Ku?

50Apadudutangan-Kusingnitahakeikikabèh?

51Héwongkangwangkotgululankangoratetakingati lankuping,kowétansahnglawanRohSuci;

52Paranabiendisingoradianiayadéningparaleluhurmu? lanpadhamatèniwong-wongsingsadurungepadha ngandhanibabrawuhéKangadil;kangsaikikowepadha ngianatilanmateniwong

53Wong-wongsingwisnampawèt-wèténabiMoses, nangingoranetepi

54Barengpadhakrungupangandikaneiku,atinépadha kerotinguntu.

55NangingwongmaukapenuhaningRohSuci,tumenga ingswarga,lanweruhkamulyaningAllahlanGustiYésus jumenengingtengenéGustiAllah.

56Lanngandika,"Lah,Akuweruhlangitmbukak,lan PutraningManungsajumenengingsisihtengenGusti Allah."

57Wong-wongmaubanjurpadhabengok-bengokkalawan swarabanter,nulinutupkupinge,banjurpadhanyabrang marangPanjenenganekanthisaomah.

58Wongéterusdiuncalkésangkakutalandibenturiwatu

59Wong-wongmauterusmbenturiStéfanuskanthiwatu, ngucapmarangGustiAllah,"GustiYésus,tampanana rohku"

60Panjenenganébanjurtumungkullannguwuhkanthi swarasora,"Gusti,mugisampunngantosndhawahaken dosapunikadhatengtiyang-tiyangwau"Barengngandika mangkono,banjurketuron

BAB8

1SaulusbanjurnyelakiSaulus.Nalikasamanaana panganiayakanggedhetumrappasamuwaningYerusalem; Wong-wongmaukabèhpadhabuyaranaingtanahYudéa lanSamaria,kajabapararasul.

2Lanwong-wongsingsalehnggawaStéfanusmenyang kuburan,lanpadhanangisiwong-wongmau

3NangingSaulusngrusakpasamuwan,mlebuingsaben omah,digeretwonglananglanwongwadon,dilebokaké ingpakunjaran.

4Mulanéwong-wongsingpadhabuyaranaingngendiendilanmartakakéInjil

5FilipusbanjurlungamenyangkuthaSamarialan martakakéKristusmarangwong-wongmau.

6Wong-wongteruspadanggatèkkéapasingdiomongké karoFilipus,sakwisékrungulanndelokmukjijat-mukjijat singditindakké

7Amargaroh-rohnajispadhametusakawong-wongkang padhakasurupankanthiswaraseru,lanakehkanglumpuh lanlumpuhkangpadhawaras

8Ingkuthakonoanakabungahansinggedhé

9NanginganawongsingjenengéSimon,singbiyènana ingkuthakonopadhanggunakkéilmusihirlannggumunké

wong-wongingSamaria,ngakoninèkdhèwèkékuwiwong gedhé.

10Wong-wongkabèh,wiwitsingcilikngantisinggedé, ngomong:WongikikuwasanéGustiAllahsinggedédéwé.

11Wong-wongmaupadhanggatèkakémarang Panjenengané,amargawissuwéPanjenenganénggegirisi wong-wongmaunganggoilmusihir

12NangingbarengpadhaprecayamarangFilipusnalika martakakebabKratoningAllahlanbabasmaneYesus Kristus,wonglananglanwadonpadhakabaptis

13Simondhéwéugapretyayalansakwisédibaptisterus karoFilipuslannggumunweruhmukjijat-mukjijatlan mujijat-mujijatsingkelakon.

14BarengpararasulingYérusalèmkrunguyènSamaria wisnampanipangandikanéAllah,banjurpadhakongkonan PétruslanYohanes.

15Barengpadhamudhun,wong-wongmaupadha ndedonga,supayapadhakaparinganRohSuci

16(SababnalikaPanjenenganédurungnempuhsapa-sapa, mungpadhakabaptisingasmanéGustiYésus)

17Banjurpadhanumpangitanganmarangwong-wong mau,lanpadhatampaRohSuci.

18LannalikaSimonweruhsingliwatnumpangitangan sakapararasulpadhakaparinganRohSuci,banjurmenehi dhuwitkanggowong-wongmau.

19Pangandikané,"Akuugawènèhanapangwasaiki, supayasapawaésingdaktumpakantangan,bakaltampa RohSuci."

20NangingPétrusngandikamarangPanjenengané, "Dhuwitmubakalsirnabebarengankarokowé,amarga kowéngirayènpeparingéGustiAllahbisaditukunganggo dhuwit"

21Kowéoraduwépandumanlanoraduwépandumaning babiki,awitatimuoraadilanaingngarsanéAllah.

22Mulanémratobatasakapialamuiki,lanndedongaa marangGustiAllah,muga-mugapikiranmubisadiapura

23Awitakungertinèkkowénduwènirasapaitlankendel karopiala

24Simontumulimangsuli,pangandikané,"Kowépadha ndedongaamarangPangérankanggoaku,supayaoraana prekara-prekarasingkokomongakémaukelakonmarang aku"

25Sakwisénduwépaseksilanmartakaképangandikané Gusti,wong-wongmaubanjurpadhabalimenyang YérusalèmlanmartakakéInjilanaingpirang-pirangdésa ingSamaria.

26MalaékatéPangéranngandikamarangFilipus, "Ngadega,menyangkidul,menyangdalansingmudhun sakaYérusalèmmenyangGaza,yaikuara-arasamun"

27Sawiséjumenenglantindak,lahanawongÉtiopia, priyayikanggedhédhéwéingpandhidhikanéKandake, ratunéwongÉtiopia,kangnguwasanisakehingbandhané, lanrawuhingYérusalèmarepnyembah

28Nalikalagibali,lungguhingkrétané,macaNabi Yésaya

29SangRohbanjurngandikamarangFilipus,"Sira nyedekikrétaiki!"

30Filipusbanjurmlayumaraniwongmaulankrungu wongmaumacaNabiYésaya,banjurngandika,"Apakowé ngertiapasingdiwaca?"

31Panjenenganébanjurngandika,"Kadospundianggen kulasaged,menawiwontentiyangingkangnuntunkula?"

LandhewekenjalukFilipussupayamunggahlanlungguh karowong.

32PanggonansingdiwacaingKitabSuciyaikumengkéné: Panjenenganékatuntunkayawedhusgèmbèlkanggo disembelèh;lankayacempebisuanaingngarepekang nyukurrambute,mangkonougaPanjenenganeorambukak cangkeme

33SajeroningasoréPanjenengané,paukumanéwussirna, lansapakangbakalnyritakakéturunané?awitnyawané dijupuksakaingbumi

34PriyagungmaubanjurmangsulimarangFilipus,lan matur:"Kulanyuwunpangapunten,punapaingkang kapangandikakakendéningnabipunika?"sakaawake dhewe,utawasakawongliya?

35Filipusbanjurmbukakcangkeme,lanwiwitsakaKitab Sucipadha,lanmartakakéGustiYésusmarangwong.

36Nalikapadhamlakuingdalan,padhatekaning sawijiningbanyuApasingngalangiakudibaptis?

37Filipusbanjurngandika,"Nèkkowépretyayaklawan gumolongingatimu,kowébisauga"Wongéterus ngomong:“AkupretyayanèkYésusKristuskuwiAnaké GustiAllah.

38Krétamaubanjurdidhawuhimandegbanjurdibaptis

39Barengwispadhamentassakaingbanyu,Filipus diangkatdéningRohéPangéran,ngantiwongpriyagung mauoraweruhmanèh

40NangingFilipuswisketemuanaingAsdod,lanliwat liwat,piyambakipunmartakakéingkabehkutha,nganti tekanKaisarea

BAB9

1NangingSaulusisihngetokkéancamanlanmatèni murid-muridéGusti,teruslunganangnggonéImamGedé.

2Wong-wongmaunjaluklayangmarangsinaguk-sinaguk menyangDamsyik,supayanèkwong-wongkuwiketemu karowong-wongkuwi,lanangutawawadon,digawanang kutaYérusalèm

3Nalikalelungan,dhewekewiscedhakkaroDamsyik, dumadakananapepadhangsakaswargasumunarngubengi dheweke

4Panjenenganébanjurambrukingbumilankrunguswara kangngandikamarangPanjenengané,"Saulus,Saulus, yagenekowénganiayaAku?"

5Panjenenganébanjurngandika,"Sapata,Gusti?" PangandikanéPangéran,"AkuikiYésussingkokaniaya.

6Wongégumeterlannggumunterusngomong:“Gusti, apasingmbokkarepké?PangandikanéPangéran," Ngadega,menyangingkutha,kowébakaldiwulangapa kangkudukoklakoni"

7Wong-wongsingpadhamèlulelunganpadhangadeg tanpabisangomong,krunguswara,nangingoraweruh sapa-sapa

8SaulusbanjurtangisakaingbumiBarengmripaté kabuka,oraanawongsiji-sijia,nangingpadhanuntun tanganémenyangingDamsyik

9Telungdinadhèwèkéoraweruhlanoramanganlanora ngombé

10IngDamaskusanamuridsiji,jenengéAnanias;Lan Gustingandikaliwatwahyu,Ananias.Aturwangsulané, "Gusti,kawulamriki"

11GustiYésusterusngomong:“Ngadegalanlungaa menyangdalansingjenengéLurus,laningomahéYudas takonanawongsingjenengéSaulussakaTarsus

12LaningwahyuweruhwongsingjenengéAnanias mlebulannumpangitanganmarangwongmau,supaya bisandeleng

13Ananiasbanjurmangsuli,"Gusti,akuwiskrungusaka akehwongiki,sepirapialasingditindakakemarangpara suciPadukaingYerusalem

14LaningkenePanjenenganénduwèniwewenangsaka parapangarepingimamkanggonangkepikabèhwongsing nyebutjenengmu

15NangingGustingandikamarangwongmau,"Sira lungaa,amargadhewekeikuprabotsingdipilihkanggo Aku,kanggomartakakejenengkumarangparabangsa, pararatu,lanwongIsrael."

16AwitAkubakalnduduhkénèkdhèwèkékudunandhang sangsaramargasakajenengku

17Ananiasbanjurtindaklanmlebuingomah.lan numpangiastamarangwongmaungandika:Sadulur Saulus,Gusti,yaikuGustiYesus,singwisngetingal marangkoweanaingdalannalikakoweteka,ngutusAku, supayakowebisandelenglankapenuhaningRohSuci

18Lansanalikamripatekayasisiksingtibasakaing mripate,landhewekebisandeleng,banjurtangilan dibaptis

19Sakwisémangan,dhèwèkédadikuwatNalikaiku Saulusmanggonsawataradinakaroparasakabating Damsyik

20SakwisékuwiwongéterusmartakkébabKristusnang sinaguk-sinaguk,nèkDèknékuwiAnakéGustiAllah.

21Nangingwong-wongsingkrungutembungépada nggumun,terusngomong:Apaduduikukangnyirnakake wong-wongkangpadhanyebutasmaneanaingYerusalem, lantekanmrenearepnggawawong-wongmaukalawan bentermarangparapangarepingimam?

22NangingSaulussayatambahkuwatlannggegirisi wong-wongYahudisingmanggoningDamsyik, mbuktèkakéyènPanjenenganéikuKristus

23Sakwisélelakonpirang-pirangdina,wong-wong YahudipadharembuganarepmatèniYésus

24Nangingangger-anggeréSauluswisngertiLanrina wengipadhangawasigapurakanggonyedani Panjenengane

25Ingwayahbengimurid-muridényekelDèknélan ngedunkéDèknésangkakranjang.

26BarengSauluswistekaningYérusalèm,Saulusbanjur nyobakanggogabungkaroparamuridé,nangingkabèh padhawedimarangPanjenengané,lanorangandelyèn dhèwèkéikumurid

27NangingBarnabastumulidigawamenyanging ngarsanépararasul,sartanyritakakémarangwong-wong mau,yèndhèwèkéwisweruhGustiingdalan,lananggoné ngandikamarangPanjenengané,lankanthikendel martakakéingDamsyikatasasmanéYésus

28GustiYésusterusmèlumlebu-metunangYérusalèm

29Panjenenganébanjurngandikakanthikendelatas asmanéGustiYésuslanpadudonmarangwong-wong Yunani,nangingwong-wongmaupadhaarepmatèni Yésus.

30Barengparasadulurpadhangerti,Panjenenganébanjur digawamenyangKaisaréalandikirimmenyangTarsus

31Banjurpasamuwan-pasamuwaningsaindhenging YudéalanGaliléalanSamariapadhatentrem,lanpadha kabangun;lanlumakuingwedimarangGustilaning panglipursakaRohSuci,padhatambahakeh.

32LannalikaPétrusmlaku-mlakuingngendi-endi, dhewekeugamaraniparasuciingLida

33Anaingkonoketemukarowonglanangsingjenengé Éneas,singwiswolungtaunngombéingpaturonlanlara lumpuh

34RasulPétrusterusngomong:“Eneas,YésusKristus nambanikowéLandhewekelangsungtangi

35WongkabèhsingmanggoningLidalanSaronweruh dhèwèké,banjurmratobatmarangGusti.

36IngYopéanamuridsijisingjenengéTabita,singtegesé Dorkas

37Nalikasamanawongwadonmaulara,banjurseda.

38LanmergaLidacedhakkaroYope,lanparamurid krungunèkPétrusanaingkono,banjurkongkonanwong lorosowaningngarsané,nyuwunsupayaPanjenenganéaja ngantikendhatsowan

39Pétrusbanjurjumenenglanmèluwong-wongmau Barengwistekan,banjurdigawamenyangkamarndhuwur, lankabehrandhapadhangadegingsandhingekaronangis, lannuduhakeklambilansandhangansingdigaweDorkas nalikadhewekeisihana.

40NangingPétrusnulingusirwong-wongmau,banjur sujudlanndedonganulinolèhmaranglayonékandha, "Tabita,tangia!"BarengweruhPétrusbanjurlinggih.

41GustiYésusterusngelungkétangané,terusnangèkké wongwédokkuwi,terusdityelukparasucilanpararandha, terusdityelukkéurip.

42LanbabikuwisdikenalingsaindhengingYope;lan akèhwongsingpretyayamarangGusti

43GustiYésusterusngineppirang-pirangdinanangYopé karoSimon,tukangsamakkulit

BAB10

1IngKaisaréaènèngwongjenengéKornélius, komandhanépasukansingjenengépasukanItalia.

2WongsingmursidlanngabektimarangGustiAllahkaro sakomahé,singngekèkisedekahmarangwong-wonglan tansahndedongamarangGustiAllah.

3Kira-kirajamsanga,dhèwèkéweruhmalaékatéGusti Allahmaranidhèwèkélanngomong:Kornélius!

4Barengnyawangwongmau,banjurwedilanmatur,"Ana apa,Gusti?"Panjenenganébanjurngandikamarangwong mau,"PandongamulansedekahmuwisdadipangelingelinganaingngarsanéAllah"

5SaikikongkonanawongmenyangYopé,nimbaliSimon singjenengéPétrus

6DhèwèkénginepkaroSimon,tukangsamak,omahéing pinggirsegara

7SakwisémulékatsingngomongkaroKornéliuslunga, dhèwèkénimbaliabdinéloro,lansalahsijiprajuritsing mursid,singtansahngladènidhèwèké

8SakwiséGustiYésusngomongkébabkuwimaukabèh, terusdikongkonlungamenyangYopé

9Ésuké,nalikapadhabudhallanwiscedhakkarokutha, Pétrusminggahingpayonarepndedongakira-kirajam enem

10Panjenenganébanjurngelihbanget,banjurkepéngin mangan,nangingnalikapadhanyawisaké,Panjenengané kesurupan

11Lanweruhswargamengalanprautartamtumudhun kanggowong,kayalembarangedhedirajutingpapat sudhut,lanmudhunmenyangbumi

12Ingkonoanakewansikilpapat,kewangalak,kewan gumremetlanmanukingawang-awang.

13BanjuranaswaramarangPanjenengané:Ngadega, Pétrus!matèni,lanmangan

14NangingPétruskandha,"DhuhGusti,mbotenleres! awitakudurungtaumanganbarangsingnajisutawanajis

15SwaramaunulingandikamanèhmarangPanjenengané kangkapingpindhoné,"Sapakangwisdiresikidéning Allah,ajakokanggepharam"

16Ikikelakonpingtelu,lanwadhahmaukaangkatmanèh menyangswarga

17NalikaPétrusmangu-mangu,apategeséwahyukang didelengmau,lah,wong-wongsingdikongkonKornélius padhatakonmarangomahéSimon,lanpadhangadegana ingngarepgapura

18Banjurpadhanimbalilantakon,apaSimon,kangaran Petrus,nginepanaingkono

19NalikaPétrusmikirbabaganwahyumau,Rohéterus ngomong:Lah,anawongtelunggolèkikowé.

20Mulané,ngadega,mudhunalanlungaabarengkaro wong-wongmau,ajamangu-mangu,awitAkukangngutus wong-wongmau.

21Pétrusbanjurmaraniwong-wongsingdiutusKornélius maranidhèwèkélanngandika,"Lah,Akuikising sampeyangoleki,apasababekoweteka?

22Wong-wongmauterusngomong:Kornélius,perwira, wongsingbenerlanwedimarangGustiAllahlanmisuwur ingantaranébangsaYahudikabèh.tembungsampeyan.

23Panjenenganébanjurnimbaliwong-wongmaulan nginepÉsukéPétruslungabarengkarowong-wongmau, lansedulur-sedulursakaYopémèlu.

24Esukewong-wongmaupadhamlebuingKaisarea Kornéliusngenteniwong-wongmaulannglumpukké sedulur-sedulurélankanca-kancané.

25NalikaPétrusmlebu,Kornéliusmethukaké Panjenengané,banjursujudnyembahmarang Panjenengané.

26NangingPétrusngangkatPanjenenganélanngandika, "Ngadega;Akudheweugawonglanang

27Sakwiséomong-omongankarowongé,Dèknéterus mlebulanketemuwongokèhsingpadangumpul

28Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kowépadhasumurup,yènwongYahudiikularang ngumpulutawamaranibangsaliya;NangingGustiAllah wisnduduhkémarangakunèkakuorabakalngaranisapa waésingnajisutawanajis.

29Mulané,sakwiséakudikongkonnilikikowé,akuora mbantah

30Kornéliuskandha,”Patangdinakepungkurakupasa ngantijamikilaningjamsangaakundedongaing omahku,lan,lah,anawongngadegingngarepkunganggo sandhangancerah

31Lanngandika,Kornélius,pandongamuwiskabul,lan sedekahmubakaldieling-elinganaingngarsaneGusti Allah

32MulanékongkonanmenyangYopé,nimbaliSimonsing jenengéPétrus.PanjenenganénginepingomahéSimon, tukangsamakingpinggirsegara

33Mulanéakulangsungutusanmaranikowé;lanbecike koweteka.Mulanésaikiakukabèhpadhaanaingngarsané GustiAllah,kanggongrungokkékabèhsingdidhawuhaké déningGustiAllahmarangkowé

34RasulPétrusterusngomong:“Satemenéakungertinèk GustiAllahorambédakakémanungsa

35Nangingingsabenbangsa,wongsingngabektimarang Panjenenganélannglakonikabeneran,bakalditrimakaro Panjenengané

36PangandikakangkadhawuhakedeningGustiAllah marangwongIsrael,yaikumartakaketentrem-rahayu margasakaGustiYesusKristus:(Panjenenganeiku Gustinekabeh).

37Kowéngertiapasingdiomongkéiki,singdiwartakké nangbawahYudéakabèh,wiwitsakaGaliléa,sakwisé baptisansingdiwartakkéYohanes.

38GustiAllahnjebadiYésussakaNasarètnganggoRoh SutyilankwasanéawitGustiAllahnunggilkarodhèwèké

39Awakédéwéikidadiseksinékabèhsingditindakké GustiYésusnangnegaranéwongJulannangkuta Yérusalèmkangpadhadipatenilandigantungingwit

40GustiAllahmungokakéPanjenenganéingtelungdinané, lannélakakéPanjenengané;

41Orakanggokabehwong,nangingmarangparaseksi sadurungeGustiAllah,yaikuaku,singpadhamanganlan ngombebarengkaroPanjenenganesawisePanjenengane wungusakaingantaranewongmati

42Dhèwèkéndhawuhiakukabèh,supayamartakaké marangwong-wonglanmènèhipaseksi,yènPanjenengané ikukangwuskatetepakakédéningAllahdadiHakim tumrapwongkanguriplanwongmati.

43ParanabisakèhépaseksimarangPanjenengané,nèk wongsingpretyayamarangPanjenenganébakalnampa pangapuraningdosaliwatasmané.

44NalikaPétrusisihngandikamangkono,RohSuci tumuruningkabèhwongkangpadhakrungupangandika mau.

45Wong-wongsingpretyayatetak,singtekabarengkaro Pétrus,padanggumun,mergaRohSutyiwiskaesokaké marangbangsa-bangsaliya.

46Amargapadhakrunguwong-wongmaupadhaguneman nganggobasarohlanngluhurakeGustiAllahBanjur Pétrusmangsuli:

47Apaanawongsingbisangalang-alangibanyusupaya wong-wongikioradibaptis,singwisnampaRohSucikaya kita?

48Dèknéterusngongkonwong-wongmaudibaptis nganggojenengéGustiBanjurpadhandedongamarang Panjenenganésupayalerebsawetaradina.

BAB11

1Pararasullansedulur-sedulurnangYudéakrungunèk wong-wongsingduduJupadanampapituturéGustiAllah.

2BarengPétrustekaningYérusalèm,wong-wongsaka golongantetakanpadhapadukaroPétrus

3Pangandikané,"Kowéwismaraniwong-wongsingora tetaklanmanganbarengkarowong-wongmau"

4NangingPétrusnyritakaképrekaramauwiwitwiwitan, lanmènèhidhawuhmarangwong-wongmau.

5AkuanaingkuthaYopendedonga,lanakuweruhwahyu: Anasawijiningpraumudhun,kayakaingedhe,diturunake sakaswargaingsudhutpapat;lanikumalahmarangaku: 6Barengakutumekamripatku,akubanjurngelingi,lan weruhkewansikilpapatingbumi,kewangalak,kewan gumremetlanmanukingawang-awang.

7Akuteruskrunguswarangomongmarangaku:Ngadega, Pétrus!matenilanmangan

8Nangingakumangsuli:Ora,Gusti,amargaoraana barangsingnajisutawanajissingmlebuingcangkemku

9Nangingswarasakaswargamangsulimanèhmarangaku, "ApasingwisdiresikidéningAllah,ajakokanggep haram"

10Kuwikelakonpingtelu,lankabèhdigawamunggah menyangswarga

11Lan,lah,sanalikaanawongteluwistekaingomah,sing akumanggon,dikirimsakaKaisareanemoniaku.

12LanRohSucingandikamarangakusupayamèluwongwongmau,oramangu-manguKajabaiku,sedulurenem ikimèluaku,lanakupadhalumebuingomahéwongmau.

13GustiYésusterusngomongmarangawakédéwé,nèk Dèknéweruhmulékatanaingomahé,terusngomong: “Kulaawong-wongnangYopé,nggolèkiSimonsing jenengéPétrus

14Sapasingbakalngandhanikowétembung-tembungsing bakalslametkowélansakomahmu.

15Lannalikaakuwiwitngandika,RohSucitumurun marangwong-wongmau,kayakitaingwiwitan 16AkubanjurkèlinganmarangpangandikanéGusti,yèn Panjenenganéngandika,"Yohanesmbaptisnganggo banyu;nangingkowébakalpadhakabaptisnganggoRoh Suci.

17DadinéGustiAllahmaringipeparingémarangwongwongkuwikayasingdiparingakémarangkita,singpadha precayamarangGustiYésusKristus.Apaakuiki,nganti bisanglawanGustiAllah?

18Nalikapadhakrungubabiku,padhamenenglan ngluhurakeGustiAllah,ngandika,"MulaneGustiAllah ugawisparingpamratobatkanggourip"

19Wong-wongsingpadhabuyaramargapanganiayasing dialamiStefanus,padhatindaktekanFenisia,Siprus,lan Antiokia,padhamartakakéInjiloramungmarangwong Yahudiwaé

20LansawetarawongsakaSipruslanKirene,sing,nalika padhatekaingAntiokhia,ngandikamarangwongYunani, martakakéGustiYésus.

21LanastaneGustinunggilkarowong-wongmau,lan akehwongsingpadhapracayalanmratobatmarangGusti 22MulanépasamuaningYérusalèmkrungukabarbab kuwi,lanBarnabasdikongkonlungamenyangAntiokia.

23Barengwistekanlanweruhsih-rahmatéGustiAllah, banjurbungahbanget,lanpadhaparingpituturmarang wong-wongmau,supayakanthitemen-temenpadha rumaketmarangGusti

24AwitDèknékuwiwongsingapiklankebekkaroRoh Sutyilaniman,mulanéokèhwongsingditambahkaro Gusti

25BarnabasbanjurtindakmenyangTarsuskanggo nggolekiSaulus

26Barengwisketemu,banjurdigawamenyangAntiokia Lankedadenikukanggosetahunlawasepadhanglumpuk ingpasamuwanlanmulangwongakehIngAntiokhia, murid-muridédisebutKristen.

27IngdinaikuparanabitekasakaYérusalèmmenyang Antiokia

28Lananasijisakawong-wongmaujenengAgabus jumeneng,landeningRohmratelakakenbilihbakalana paceklikgedheingsalumahingbumi

29Parasakabat,sabenwongmiturutkabisane,mutusaké kanggongirimbantuankanggoparasaduluringYudéa

30Wong-wongmauugapadhanindakaké,landikirim menyangparapinituwalumantarBarnabaslanSaulus.

BAB12

1NalikasamanaSangPrabuHérodèsngacungakéastané kanggogawésusahépasamuwansawatara

2PanjenenganébanjurmatèniYakobussaduluréYohanes nganggopedhang

3LanamargaweruhikusenengewongYahudi,banjur nerusakekanggonyekelPétrusuga.(Nalikaikudinaroti tanparagi)

4Barengwisdicekel,dilebokakéingpakunjaranlan dipasrahakémarangprejuritpatangprejuritékanggonjaga. sawiséPaskaharepngetokakéPanjenenganémarangwong akèh

5MulanéPétruskatahaningpakunjaran,nanging pasamuwantansahndedongamarangGustiAllahkanggo dhèwèké

6NalikaHérodèsarepngeterakéYésus,ingbengikuwi Pétruslagituruingantaranéprajuritloro,dirantèniloro, lanparapenjagaingngareplawangnjagapakunjaran

7Lah,MalaékatéPangérantekaingpakunjaran,lancahya sumunaringpakunjaran,lanbanjurnapukPétrusing lambung,lannangèkaké,ngandika:"Ngadega,enggal tangi!"Lanranténétibasakatangané.

8MalaékatmautumulingandikamarangPanjenengané, "Sabukmulantrapanatrumpahmu"Laniyaiya Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau, "SalinanajubahmulanmèluaAku"

9PanjenenganébanjurmetulanndhèrèkakéPanjenengané; lanorasumurup,yenikubenerkangkatindakakedening malaekat;nangingpangintendhewekeweruhwahyu

10Sawiséngliwatipakunjarankapisanlankaloro,banjur tekangapurawesikanganjogingkutha;kangmbukak kanggowong-wongmausakakarsanedhewe:lanpadha metu,lanliwatsijidalan;enggal-enggalmalaékatmau banjurninggaldhèwèké

11BarengPetruswiswaras,banjurkandha,"Saikiaku ngertitenan,yenGustiwisngutusmalaékatélanngluwari akusakatanganéHérodèslansakasakèhingpangarep-arep wongYahudi"

12Sakwisémikirkébabkuwi,Dèknéterusmlebunang omahéMaria,ibunéYohanes,singjenengéMarkusing konoakèhwongpadhanglumpukpadhandedonga

13NalikaPétrusthothok-thothoklawang,anabocah wadonsingjenengéRodatekaarepngrungokké

14BarengngertiswaranéPétrus,dhèwèkéorambukak lawangémergabungahé,nangingmlayumlebulan nyritakakéyènPétrusngadegingngareplawang

15Wong-wongmauterusngomong:KowéedanNanging dheweketerus-terusanngakoniyenpancenbener.Wongwongmaubanjurpadhakandha,"Ikimalaékaté" 16NangingPétrusterusthothok-thothok:lannalikapadha mbukaklawang,lanndelengwong,padhagumun.

17Nangingwong-wongmaubanjurnggegemtangané supayameneng,banjurnyritakakémarangwong-wong maukepriyéGustiwisngentasakédhèwèkésaka pakunjaranPanjenenganébanjurngandika,"Padha tuduhnababikimarangYakobuslanmarangparasadulur" Panjenenganébanjurtindakmenyangpanggonanliya 18Barengwisésuk,paraprajuritpadhaributbabapakang dialamiPétrus.

19NalikaHérodèsnggolèkiYésus,nangingoraketemu, banjurmriksaparapenjagalandhawuhsupayapadha dipatèni.PanjenenganébanjurtindaksakaYudéamenyang Kaisaréa,lanlerebanaingkono

20Hérodèsnesubangetmarangwong-wongTiruslan Sidon,nangingpadhatekabebarengankarowong-wong mau,lansawiseBlastus,abdidalemraja,padhanjaluk tentremamarganegaranedirumatnegaraneraja

21IngdinasingwisditemtokkéHérodès,nganggo sandhangankraton,lenggahingdhamparlanparing piwulangmarangwong-wongmau

22Wong-wongbanjurpadhasurak-surak,pangucapé,"Iku swaraningallah,duduswaraningmanungsa"

23Sawiséiku,malaékatéPangéranbanjurnggebagwong mau,amargaorangluhurakéGustiAllah.

24NangingpangandikanéAllahsayawuwuhlansayaakèh 25BarnabaslanSauluskondursakaYérusalèm,bareng wisrampungtugasé,banjurdigawakaroYohanes,sing jenengéMarkus

BAB13

1IngpasamuwaningAntiokiaananabilangurusawatara; kayaBarnabas,Simeon,kangkaranNiger,lanLukiussaka Kirene,lanManaen,kangwisdigedhekakekaroHérodès ratu,lanSaulus

2NalikapadhangladènimarangGustilanpasa,RohSuci ngandika,"SingaturakeBarnabaslanSaulusmarang Ingsun,kanggonindakakepakaryankangwis Daktemtokake."

3Sawisépadhapasalanndedonga,banjurnumpangi tanganmarangwong-wongmau,banjurdikonmulih 4Wongloromau,diutuskaroRohSutyi,budalmenyang SélukiaSakaingkonobanjurlelayaranmenyangSiprus 5BarengwistekaningSalamis,pararasulpadha martakakepangandikaneGustiAllahanaingpapan-papan pangibadahwongYahudi,lanYohanesugadadiabdine 6Barengpadhangliwatitlatahpulomaungantitekaning Pafos,padhaketemukarotukangsihir,nabipalsu,wong Yahudi,jenengeBarjesus

7Kangdadiwakilingnagara,SergiusPaulus,wongkang pinter;kangnimbaliBarnabaslanSaulus,lankepéngin ngrungokakepangandikanéAllah

8NangingÉlimas,tukangsihir,(amargategeséjenengé kuwi)ngalang-alangiwong-wongmau,lanngupaya nyingkirkétimbalankuwisakaiman

9Saulus,singugadisebutPaulus,singkapenuhaningRoh Suci,nulimandengmarangPanjenengané

10Lanngandika,"Heh,kebaksakehingcidralansakehing piala,heanakIblis,mungsuhmukabehkayekten,apakowe orabakalmandheganggonenylewengakedalaneGusti?

11Lahsaiki,tanganéPangérannunggilkarokowé,temah kowébakalwuta,orabakalweruhsrengéngénganti samangsaSanalikaikuugaanapedhutlanpepeteng banjurmlaku-mlakunggolèkiwongsingbisanuntun tangané.

12Barengtimbalanemirsalelakonmau,banjurpracayalan nggumunbangetmarangpiwulangbabGusti

13NalikaPauluslankanca-kancanémangkatsakaPafos, padhatekaningPergaingPamfilia,lanYohanesninggal wong-wongmaulanbalimenyangYérusalèm.

14NangingbarengpadhamangkatsakaPerga,padhatekan ingAntiokhiaingtanahPisidia,laningdinaSabatlumebu ingpapanpangibadahlanlenggah.

15SawisémacaTorètlanparanabi,parapanggedhéning papanpangibadahpadhakongkonanmarangwong-wong mau,matur:"ParaSadhèrèk,manawipanjenengangadhah piwulangdhatengtiyangkathah,wangsulana!"

16RasulPaulusterusngadeklannggegemtanganéterus ngomong:“ParawongIsraèllankowésingwedimarang GustiAllah,padarungokna!

17GustiAllahebangsaIsraèlikiwismilihparaleluhur kitalanngluhurakébangsaikinalikapadhamanggondadi wongnenekaanaingtanahMesir,sartangiridwong-wong maumetusakaingkonokalawanastakangdhuwur 18Lankira-kirapatangpuluhtaunlawasénandhangtata kramanéwong-wongmauanaingara-arasamun

19SawisénumpesbangsapituingtanahKanaan,tanahé diedum-edummarangwong-wongmaunganggoundhi.

20Sawusemangkonobanjurdiparingihakimmarang wong-wongmauwatarapatangatussekettaun,nganti tekanNabiSamuel.

21Sawusemangkonobanjurpadhanjalukratu,lanGusti AllahmaringiSaulbinKis,wongsakatalerBenyamin, suwenepatangpuluhtaun.

22SasampunepunikaIdaSangHyangWidiWasa,Ida rarisngangkatDaneDauddadosratuneIdaSangHyang WidiWasasampunpaseksenringIdaSangHyangWidi Wasa,sapuniki:“IngsunwusmanggihSangPrabuDawud, anakeIsai,wongsanekakardiringmanahtitiange,sane nglaksanayangkadiasapunika.”

23Sakaturunéwongiki,GustiAllahwisngekèkiJuru SlametmarangIsraèl,miturutjanjiné

24SakdurungérawuhéYohanes,Yohaneswismulangké babbaptisanmratobatmarangwongIsraèlkabèh

25SakwiséYohaneswisrampungtugasé,dèknéterus ngomong:“Kowémikirakuikisapa?Akudududheweke Nanging,lah,anawongsingtekaingmburiku,singora pantesnguculisepatune

26Parasadulur,tedhak-turunéAbrahamlansapawaéing antaramusingngabektimarangGustiAllah,pitutur kawilujenganikiwisdikirimmarangkowé

27Awitwong-wongsingmanggoningYérusalèmlanpara penggedénéwong-wongmau,awitorawanuhmarang Panjenengané,lanapasingdiwulangképaranabising diwacasabendinaSabat,wong-wongkuwipadangetrapké tembung-tembungkuwikarongukumDèkné

28Sanadyanwong-wongmauoranemukaluputanéwong mati,nangingpadhanyuwunmarangPilatus,supaya Panjenenganédipatèni

29Sawisépadhanetepikabèhkangkatulisanbab Panjenengané,Panjenenganéditurunakésakaingwitlan disarèkakéanaingpasaréan

30NangingGustiAllahmungokakéPanjenenganésakaing antaranéwongmati.

31Pirang-pirangdinaPanjenenganéketingalmarang wong-wongsingpadhamèluPanjenenganésakaGaliléa menyangYérusalèm,singdadiseksinémarangwongakèh.

32Mulanéawakédéwénduwékabarapikmarangkowé, nèkprejanjiansingwisdijanjikaroparaleluhuré

33IdaSangHyangWidiWasasampunkalaksanayangring anak-anakkitanepunika,inggihpunikaIdaSangHyang WidiWasasampunmungguingIdaHyangYesusmalih. kayakangkatulisaningmasmurkangkapindho,mangkene: “SiraikuPutraningsun,ingdinaikiIngsunnglairakesira”

34LanbabanggonewusmungokakePanjenenganesaka ingantaranewongmati,lansaikiorabalimanehmarang karusakan,Panjenenganengandikamangkene:Ingsun bakalmaringisih-rahmatingSangPrabuDawudmarang kowe

35Mulanéingmasmurliyané,Panjenenganéuga kandha,’KowéorabakalnglilaniKangMahasucingalami karusakan

36MergaDawud,sakwiséngladèniturunanémiturut kersanéGustiAllah,banjurketuronlandisarèkakékaro paraleluhurélanngalamikarusakan

37NangingPanjenengané,singditangèkakédéningGusti Allah,orangalamikarusakan.

38Mulanéparasedulur,kowékudungertinèkwongiki wisdiwartakkébabpangapuranédosamarangkowé

39LanmargasakaPanjenengané,wongkabèhkang pracayapadhakabenerakésakasamubarangkabèh,kang orabisakabenerakémargasakaangger-anggeréMusa

40Mulanésingati-ati,supayakowéajangantikedadéan kayasingwisdiomongkékaroparanabi

41Lah,hehwongkangpadhangremehake,padhagumun lanpadhasirna,awitIngsunnindakakepakaryaning jamanira,kangorabakalsiraprecaya,sanadyananawong kangnyritakakemarangsira

42Barengwong-wongYahudipadhametusakapapan pangibadah,wong-wongkangduduYahudipadhanyuwun supayapangandikamaukawartakakémarangwong-wong mauingdinaSabatsabanjuré.

43Nalikapasamuwanpadhabubar,akèhwongYahudilan wong-wongkangpadhanganutagamaYahudipadhamèlu RasulPauluslanBarnabas.

44IngdinaSabatcandhakemehwongsakkuthapadha ngumpularepngrungokképangandikanéGustiAllah.

45Nangingbarengwong-wongYahudipadhaweruhwong akehiku,padhameri,lanpadhambantahapakang dipangandikakakedeningRasulPaulus,sartanyenyamah

46RasulPauluslanBarnabasteruskendellan kandha,”Sampeyankududikabarkédhisikpangandikané GustiAllahmarangkowé

47AwitmakatendhawuhipunPangérandhatengkita, mangkéné,‘KowéwisDakdadèkaképepadhangébangsabangsaliya,supayakowédadikarahayonngantitumeka ingpungkasaningbumi

48Barengwong-wongkangoraduduYahudipadha krungubabiku,padhabungahlanngluhurake pangandikaneGusti,lankabehwongkangwuskatetepake kanggouriplanggengpadhapracaya

49PangandikanéPangéranbanjursumebaringsatanah kono.

50Nangingwong-wongYahudipadhangojok-ojokiwongwongwadonkangsalehlanpinunjul,lanparapanggedhe ingkuthaiku,banjurpadhanganiayamarangPauluslan Barnabas,sartanundhungwong-wongmausakaing wewengkone

51Nangingwong-wongkuwingetokkélebuingsikilé, terustekanIkonium

52ParasakabatpadhakapenuhaningkabungahanlanRoh Suci

BAB14

1AnaingIkonium,wongloromaulumebuingpapan pangibadahwongYahudilanpadharembugan,ngantiakèh wongYahudilanwongYunanikangpadhapracaya

2Nangingwong-wongYahudisingorapretyayakuwi ngojok-ojokiwong-wongsingduduJu,lannggawé pikiranénglaraniparasedulur

3Mulanéwong-wongmaupadhamanggonkanthikendel lankanthikendelanggonemratelakakepangandikaning sih-rahmaté,sartamaringipratandha-pratandhalan mukjijat-mukjijatnganggotanganéwong-wongmau

4Nangingwong-wongingkuthakonopadhapecah, sapéranganmèluwongYahudi,lansapéranganmèlupara rasul

5Barengwong-wongduduYahudilanugawong-wong Yahudikaroparapanggedhénépadhanyerang,arep nganiayalandibenturiwatu

6Wong-wongmaupadhangertibabiku,banjurpadha mlayumenyangListralanDèrbé,kutha-kuthaingLikaonia laningsakiwa-tengené

7AnaingkonopadhamartakakéInjil.

8IngListraanawonglinggih,lumpuhsikilé,lumpuh wiwitguwa-garbanéibuné,lanorataumlaku

9Wong-wongmaupadhakrungupangandikanéRasul Paulus,lanbanjurmandengmarangPanjenengané,sarta ngertiyèndhèwèkénduwèniprecayayènbakalmari

10Kandhakaroswarasora,"Ngadegaingsikilmu!"Lan dhewekemlumpatlanmlaku

11Barengwongakèhpadhanyumurupiapakang katindakakédéningRasulPaulus,banjurpadhasurak-surak, ingbasaLikaoniapadhakandha,"Paraallahpadha tumedhakmaranikitakayamanungsa"

12LanBarnabasdisebutJupiter;lanPaulus,Mercurius, amargadhewekedadipangarepingpamicara

13ImamYupiter,singanaingsangarepékuthané,nggawa sapilankembang-kembangmenyanggapurané,arep nyaosakékurbanbebarengankarowongakèh

14Barengpararasul,BarnabaslanPauluskrungubabiku, banjurnyuwek-nyuwekpangagemanelanmlayuanaing tengah-tengahewongakehlannguwuh-uwuh:

15Lanmatur,"Parasadhèrèk,kengingpunapaingkang panjenengantindakakenpunika?"Awakédéwéikiuga wong-wongsingpadasenengkarokowé,lanawakédéwé martakakémarangkowé,supayakowépadhamratobat sakaingbabsingora-oranéikimarangGustiAllahsing urip,singnitahakélangit,bumi,segaralansaisinékabèh

16Kangingjamanbiyennglilanikabehbangsalumaku miturutdalanedhewe-dhewe

17NangingPanjenenganéoraninggalakésariranétanpa paseksi,amargaPanjenenganénindakakékabecikanlan paringudansakainglangitmarangkita,lanmangsamangsakangthukul,lanngebakiatikitakanthipanganlan kabungahan.

18Barengpadhadiomongakemau,wong-wongmauora natengalang-alangiwong-wongmausupayaoranyaosake kurbanmarangwong-wongmau.

19BanjuranawongYahudisawatarasakaAntiokialan Ikoniumtekamrana,kangmbujukwongakeh,banjur mbenturiwatuPaulus,banjurditarikmetusakakutha, amargapadhangirayenwismati

20Nangingnalikaparasakabatpadhangadegingsaubengé Panjenengané,Panjenenganéjumenenglanrawuhing kutha,laningdinacandhakéBarnabasmangkatmenyang Dèrbé.

21SawisépadhamartakakéInjilingkuthakonolan mulangwongakèh,banjurpadhabalimenyangListra, IkoniumlanAntiokia.

22Padhanguwatakenyawaneparasakabatelannguwuhuwuhsupayapadhatetepapracaya,lanmanawakitakudu lumebuingKratoningAllahliwatkasusahanakeh.

23Sawisépadhanetepakeparapinituwaingsaben pasamuwan,banjurpadhandedongakalawanpasa,banjur padhamasrahakemarangGusti,kangpadhapracaya.

24SawisépadhangliwatiPisidia,banjurtekaningPamfilia 25SakwisénggelarkékabarkabungahanéGustiYésus nangPérga,pararasulterusbudalnangkutaAtalia.

26SakaingkonobanjurlelayaranmenyangAntiokia,saka ingkonowong-wongmaupadhakapasrahakemarangsihrahmateGustiAllah,margasakapagaweankangwus padharampung

27Barengwispadhatekalannglumpukaképasamuwan, padhanyritakakésabarangkangwuskatindakakédéning Allahlumantarwong-wongmau,lankapriyePanjenengané wismbikaklawangingpracayamarangbangsa-bangsaliya 28Laningkonopadhalerebsuwékaroparasakabaté.

BAB15

1AnawongsawatarasakaingtanahYudéakangpadha mulangmarangparasadulur,pangandikané,"Nèkkowé oratetakmanutcaranéMusa,kowéorabisaslamet."

2Mulané,barengPauluslanBarnabaspadhapadudonlan padukarowong-wongmau,banjurpadhamutusaké, supayaPauluslanBarnabaslanwong-wongliyanépadha lungamenyangYérusalèmnemonipararasullanpara pinituwababprekaraiki.

3Sakwisépasamuanterusdigawalunga,wong-wongkuwi ngliwatiFénisialanSamaria,martakkébabbabbabwongwongsingoranduwéYahudi

4BarengwistekaningYérusalèm,pasamuwanlanpara rasullanparapinituwapadhaditampanidéning pasamuwan,sartapadhanyritakakésabarangkangwus katindakakédéningAllahlumantarwong-wongmau

5Nangingènèngwongsingpretyayasangkagolongané wongFarisisingpadatekalanngomong:“Wong-wong kuwikududisunatlandipréntahkénindakkéanggeranggeréMusa”

6Pararasullanparapinituwateruspadangumpulkanggo mikirbabiki

7Barengwisakèhpadudon,Pétrusbanjurjumenengsarta ngandikamarangwong-wongmau,"ParaSadhèrèk,kowé padhasumurup,yènbiyènbiyènGustiAllahwismilihing antarakita,supayawong-wongduduYahudi,liwat cangkemku,padhakrungupangandikanéInjil.lanpracaya.

8LanGustiAllah,singnguninganiisiati,mènèhipaseksi marangwong-wongmau,kanthimaringiRohSutyimarang wong-wongmau,kayasingwisditindakkémarangkita.

9Lanorambédakakéantarakitalanwong-wongmau,lan ngresikiatinésranaiman

10Mulané,kenèngapakowékoknyobamarangGusti Allah,supayamurid-muridmunduwékuk,singorabisa dipikuldéningparaleluhurélanugakita?

11Nangingawakédéwépretyayanèkliwatsih-rahmaté GustiYésusKristus,awakédéwébakaldislametké,kaya wong-wongkuwi.

12Wong-wongkabèhpadhameneng,lanngrungokaké BarnabaslanPaulus,padhanyritakakémukjijat-mukjijat lanmukjijat-mukjijatsingditindakakédéningGustiAllah anaingantaranébangsa-bangsaliya

13Sawisépadhameneng,Yakobusmangsuli, pangandikané,"Parasadulur,rungoknaaku!

14SiméonwisnyritakakéyèningwiwitanéGustiAllah ngrawuhiwong-wongduduYahudi,kanggonjupuksaka wong-wongmaukanggoasmané.

15Lanikicocogkaropangandikanéparanabi;kayakang katulisan,

16SawiséikuIngsunbakalbalilanmbangunmanèhtarub Dawudkangrubuh;lanIngsunbakalmbangunmaneh reruntuhane,lanIngsunbakalmbangunmaneh

17SupayakekarenemanungsapadhanggolèkiGustilan sakèhéwongduduYahudi,kangdisebutasmaningSun, mangkonopangandikanéPangéran,kangnindakake samubarangkabèhmau.

18KabèhpanggawénéGustiAllahwisdiweruhiwiwit wiwitanéjagat

19Mulanéprekara-prekarasingdakkarepakeyaikusupaya kitaajanggangguwong-wongsakaingantaranébangsabangsaliyasingpadhamratobatmarangGustiAllah

20Nangingakukudunulismarangwong-wongmau, supayapadhanyingkirireregedingbrahala,lakujina, dagingkecekiklangetih

21Awitingjamanbiyèn,Musaanaingsabenkutha nduwèniwongsingmartakakéPanjenengané,kangdiwaca ingpapanpangibadahsabendinaSabat

22Pararasullanparapinituwalanpasamuankabèhpadha senengngongkonwong-wongsingdipilihsakagolongané dhéwé-dhéwémenyangAntiokiamèluPauluslanBarnabas. yaikuYudaskangaranBarsabas,lanSilas,para pangarepingparasadulur

23Lanpadhanulislayangmiturutcaraiki;Pararasullan parapinituwalanparasedulurpadakirimslametmarang sedulur-sedulursingduduJuingAntiokhia,Sirialan Kilikia

24Mergaakuwiskrungunèkanawong-wongsingmetu sakaakukabèh,wisnggawésusahékowénganggo tembung-tembung,lanmbubrahatimu,karongomong: Kowékudutetaklannetepiangger-anggeréTorèt

25Satemenéakukabèhpadhangumpulbebarengan,padha karsaakongkonanwong-wongkangpinilihmarangkowé, bebarengankaroBarnabaslanPauluskangkinasih

26Wong-wongsingwisngetokkényawanédemiasmané GustikitaYésusKristus.

27MulanéawakédéwéwiskongkonanYudaslanSilas, singbakalngomongkébabsingpadhakarokowé.

28AwitRohSucilanakukabèhwiskepénginoraènèng bebansingluwihabotngungkuliprekara-prekaraiki

29Kowépadhanyingkiridagingsingdisaosakémarang brahala,getih,dagingkecekiklanlakujina.Sugengtindak.

30Sakwisédikongkonbudal,wong-wongteruspadateka nangkutaAntiokia

31Barengwisdiwaca,padhabungah-bungahmargasaka panglipurmau

32LanYudaslanSilas,singuganabipiyambak,paring pituturmarangparasadulurkanthitembungakeh,lan ngiyatake

33Sawisélerebanaingkonosawataramangsa,para sadulurmaubanjurpadhadiluwarikanthitentremmarang pararasul

34NangingSilassenengmanggoningkono.

35RasulPauluslanBarnabasugatetepanaingAntiokia, bebarengankarowongakèhliyanémemulanglan martakaképangandikanéGusti.

36LansawetaradinasawisePaulusngandikamarang Barnabas,"Ayopadhabalilannemoniparasaduluring sabenkutha,singkitanggegirisipangandikaneGusti,lan ndelengkepiyecarane"

37BarnabasbanjurmutusakéarepngeterakéYohanes, kangasmaMarkus.

38NangingPaulusmikiroraapikkanggonggawawong singwisninggalwong-wongmausakaPamfilialanora meluingkarya.

39Lanpadudonbangetantaranewong-wongmau,lan padhapisahsakasijiliyane

40RasulPaulusbanjurmilihSilas,banjurmangkat, disuwundéningparasadulurmarangsih-rahmatéGusti Allah

41PanjenenganébanjurngliwatiSirialanKilikia, nguwataképasamuwan-pasamuwan

BAB16

1GustiYésusterustekanDèrbélanListraIngkonoènèng muridsingjenengéTimotius,anakéwongwédokYahudi, singpretyayanangingbapaknéwongYunani

2BabikukacaritaapikdéningparasaduluringListralan Ikonium.

3PauluskepénginlungabarengkaroPaulusWong-wong maubanjurnjupuklannyunatimargasakawong-wong Yahudikanganaingkono,amargapadhasumurup,yen bapakneikuwongYunani

4Sakwiséndlajahikutha-kuthakono,pararasullanpara pinituwaingYérusalèmpadhangaturakésupaya ditindakké,supayaditindakké

5Mangkonougapasamuwan-pasamuwanpadhasaya mantepingimanlansayatambahakehsabendina

6BarengwispadhandlajahiFrigialantanahGalatia, padhaoraparengngabarakeInjilingtanahAsiadening SangRohSuci

7SawisétekaningMisia,wong-wongmaupadhanyoba arepmenyangBitinia,nangingRohoranglilaniwongwongmau

8LanpadhaliwatMisiamudhunmenyangTroas

9LaningwayahbengiPaulusanawahyuAnawong MakedoniangadeglanndedongamarangPanjenengané, pangandikané,"SiranyabrangmenyangMakédonialan tulungiaku."

10SakwiséDèknéweruhwahyukuwi,awakédéwéterus padabudalnangkutaMakédonia,awitawakédéwéngerti nèkGustiAllahwisnimbaliawakédéwépretyayakanggo martakkékabarapikmarangwong-wongkuwi.

11Mulané,akulungasakaTroas,terusmenyang Samotracia,lanésukémenyangNeapolis

12SakaingkonobanjurmenyangFilipi,yaikukutha utamaingtanahMakedonialanjajahankono

13LaningdinaSabatakupadhametusakakuthaing pinggirkali,ingkonopadhandedongaAkubanjurpadha linggihlanmaturmarangwongwadonkangpadhamrana

14AnawongwédoksingjenengéLidia,bakulkainwungu sakakuthaTiatira,singnyembahmarangGustiAllah, krungubabaku

15Barengwisdibaptislansakulawargané,dheweke nyuwunmarangakukabèh,pangandikané,"Nèkkowé nganggepakusetyamarangGusti,mlebuaingomahkulan manggonaingkana."Landhewekembatesikita.

16Nalikaakupadhaarepndedonga,anabocahwadon kangkasurupanrohtenung,kangmethukiaku,kang ndhatengakeparabendaranekanthitenung.

17Wong-wongkuwimèluPauluslanawakédéwélan nguwuh-uwuh:“Wong-wongikipadhadadiabdinéGusti AllahsingMahaluhur,singnduduhkédalankaslametan marangawakédéwé

18Landhewekenindakakengantipirang-pirangdina NangingPaulussedhihbanget,banjurmingerlanmatur marangrohkasebut:"DemiasmaneYesusKristus,aku mrentahsampeyanmetusakadheweke"Banjurmetuing jamsingpadha.

19Barengmajikanéweruh,yènpangarep-arepbakalilang, banjurpadhanyekelPauluslanSilas,banjurdigawa menyangpasarmarangparapenggedhé.

20Wong-wongmauterusdigawanangnggonépara penggedénélandiomongi:“Wong-wongkuwiwongJu, singnggawéganggukuthakita.

21Lanmemulangadat-istiadat,singorakenaditampalan oraditindakake,amargakitawongRum

22Wong-wongmaubanjurpadhanglawanwong-wong mau,lanparahakimpadhanyuwek-nyuweksandhangané landidhawuhinggebug

23Sawisépadhadigebugiakèh,banjurdilebokakéing pakunjaran,sartadidhawuhinjagapakunjaran

24Sakwisénampaprekarakayangono,wong-wongmau terusdilebokkéingpakunjaransingpalingnjero,lansikilé dilebokkéingbatèt

25LaningtengahwengiPauluslanSilasndedongalan ngidungakémasmurmarangGustiAllah,lanwong-wong singdikunjarapadhakrungu

26Dumadakananalindhugedhé,ngantidhasaré pakunjarangonjang-ganjing;

27Lanpenjagapakunjarantangisakaturu,lanweruh lawang-lawangpakunjaranmbukak,banjurngunus pedhang,lanarepmatèniawakedhewe,ngirayenwong tahananwispadhamlayu

28NangingPaulusnguwuhsora,pangandikané,"Ajagawe pialamarangawakmudhéwé,awitakukabèhpadhaana ingkéné"

29Banjurnjaluklampu,lanmlayumlebu,langumeterlan sujudanaingngarepePauluslanSilas.

30Wongloromaudigawametulanditakoni:“Parasedulur, apasingkudutaklakonisupayabisaslamet?

31Wong-wongmaupadhamatur,"Padhaprecayaamarang GustiYésusKristus,temahkowélanbrayatmubakal slamet"

32Wong-wongmaubanjurpadhamartakaképangandikané Pangéranlanmarangkabèhwongingomahé

33Laningwayahbengipadhadicekellandikumbah; Panjenenganélankabèhwongébanjurdibaptis

34Sakwiséwongloromaudigawamlebunangomahé, dèknéterusngekèkimanganmarangwong-wongkuwi,lan sakomahékabèhpadabungahlanpadapretyayamarang GustiAllah

35Barengwisésuk,parapenggedhépadhakongkonan paraabdiné,kandha,"Wong-wongikupadhalungaa"

36KepalapakunjaranbanjurnyritakakémarangPaulus, "Parapenggedhéwisngutussupayakowépadhalunga.

37NangingRasulPauluskandhamarangwong-wongmau: “Wong-wongRumwisdigebugitanpadisalahké,nanging akukabèhdilebokkéingpakunjaran.lansaikiapapadha nundhungkitametusakawong-wongmau?orasatemene; nangingsupayapadhatekadhewelannjupukkitametu

38Paraprawirabanjurnyritakaképangandikamaumarang parapenggedhé,lanpadhawedi,barengkrunguyènwongwongikuwongRum

39Banjurpadhatekalannyuwunmarangwong-wongmau landiiridmetu,lannjaluksupayapadhalungasakakutha 40Banjurpadhametusakapakunjaranlanmlebuing omahéLidia.

BAB17

1BarengpadhangliwatiAmfipolislanApolonia,padha tekaningTesalonika,ingkonoanapapanpangibadah wongYahudi.

2RasulPaulus,kayapadatané,mlebu,lantelungdina Sabatrembugankarowong-wongmausakaKitabSuci 3Mratelakakelanmratelakake,yenSangKristusmesthi nandhangsangsaralanwungumanehsakaingantarane wongmati;lanmenawaYésusiki,kangdakwartakaké marangkowé,ikuKristus.

4Lansawetarasakawong-wongmaupadhaprecayalan nunggalkaroPauluslanSilas;lanwong-wongYunanising mursidakèhbanget,lanparapandhitaorasethithik.

5Nangingwong-wongYahudisingorapretyayapadha mèri,banjurnjupukwong-wongnisthasawetara,lanpadha nglumpukaképasukan,lanndadékakégegerékuthakabèh, lannyerangomahéYason,lanngudisupayawong-wong maumetumarangwong-wong

6Barengoraketemu,Yasonlansadulur-sadulursawatara padhadigawamenyangingngarsanépanggedhéningkutha, karonguwuh-uwuh:“Wong-wongkangngojok-ojokijagad ikiugapadhatekamrene

7Wong-wongkuwiwisditampaYason,lanwong-wong maupadhanglawanprenatan-prenatanéKaisar,awitana ratuliyané,yaikuYésus

8Barengkrunguprekara-prekarakuwi,wong-wonglan parapenggedhénékuthapadanggumunké.

9SakwisénampajaminanYasonlanwong-wongliyané, wong-wongkuwidiluwari

10Laningwayahbengiparasadulurlangsungngutus PauluslanSilasmenyangBerea.

11Wong-wongmauluwihmulyatinimbangwong-wong ingTesalonika,mergapadhanampanipangandikakalawan sumedya,lansabendinapadhanlitiKitabSuci,apaiku bener

12Mulanéakèhwongsingpadapretyayaugawong-wong wédok-wédoksingmulya,wongYunanilanwonglanang, orasethithik

13Nangingbarengwong-wongYahudiingTesalonika padhangerti,manawaRasulPaulusmartakakeInjilanaing Berea,banjurpadhatekamranalanngojok-ojokiwong akeh.

14Sakwisékuwisedulur-sedulurterusngongkonrasul Pauluslungananglaut,nangingSilaslanTimotiustetep manggonnangkono.

15Wong-wongsingnuntunPaulusnggawaPaulus menyangAtena,lannampadhawuhmarangSilaslan Timotiussupayacepet-cepetmaraniPaulus,banjurpadha mangkat

16NalikaPaulusngentosiwong-wongmauanaingAtena, rohégregetbanget,barengweruhkuthanékabèhpadha nyembahbrahala

17Mulané,anaingpapanpangibadahGustiYésus rembugankarowongYahudilanwong-wongsingsaleh, lansabendinaingpasarkarowong-wongsingpadha ketemukaroPanjenengané

18BanjursawetarafilsufsakaEpikurlanStoickspadha nemonidhewekeLananawongsingngucap:"Apasing bakaldiomongakewongomongkosongiki?"lansawetara liyane,Panjenenganeikukaya-kayanyebatakendewadewaaneh,amargaPanjenenganemartakakeGustiYesus lanwungu

19Wong-wongmaubanjurdigawamenyangAreopagus landipangandikani,"Muga-mugaakubisangertiapa piwulanganyarsingkokucapakeiki?"

20AwitPadukandhawuhakenprekawis-prekawisingkang anèhwonteningkupingkawula

21(AmargakabehwongAtenalanwong-wongmancasing padhamanggoningkonooraanaliya-liyane,kajabamung nyritakakeutawangrungokakeperkaraanyar)

22RasulPaulusbanjurjumenenganaingsatengahé gunungMarslankandha,”ParawongAtena,akungerti nèkingkabèhperkarakowékuwiwongsingsetyabanget

23Amarganalikaakuliwatlanndelengpangibadahmu, akunemumisbyahkangtulisanemangkene:MARANG ALLOHSINGORAKENENGMulané,sapasingkok sembahtanpangerti,akubakalngandhanikowé.

24GustiAllahsingnitahakejagatlansakisiné,merga PanjenenganékuwiGustinélangitlanbumi,mulanéora manggoningbait-baitsingdigawétanganémanungsa;

25Lanoradisembahnganggotanganmanungsa,kayakayabutuhapa-apa,amargaPanjenenganekangmaringi urip,napaslansamubarangkabeh;

26LansakagetihsijiPanjenenganéwisdigawekabeh bangsakanggomanggoningsalumahingbumikabeh,lan wisnemtokakewektusadurunge,lanwates-wates panggonane;

27SupayapadhanggolèkiPangéran,muga-mugapadha nggolèkiPanjenenganélanketemu,sanadyan Panjenenganéoraadohsakakitakabèh

28AmargaanaingPanjenenganekitauriplanobahlanana; Kayasingwisdiomongképarapujanggamudhéwé:Awit awakédéwéikiugaturunané

29DadinéawakédéwéikiturunanéGustiAllah,mulané awakédéwéoramikirnèkGustiAllahkuwikayaemas, pérakutawawatu,singdiukirnganggokapinterané manungsa

30LanwektukabodhoanikiGustiAllahnglirik;nanging saikidhawuhmarangwongingngendi-endisupaya mratobat

31AmargaPanjenenganéwisnetepakédinané,nalika Panjenenganébakalngadilijagadikikanthiadillumantar wongkangwuskatetepakaké;babikuwisparingjaminan marangkabehwong,yaikuPanjenenganewismungokake sakaingantaranewongmati

32Barengpadhakrungubabtanginewongmati,anakang padhamoyoki,nanginganakangkandha,"Akubakal padhangrungokakemanehbabiku"

33RasulPaulusbanjurninggalwong-wongmau.

34NangingènèngwongsingpadamanutmarangDèkné lanpadapretyaya,yakuwiDionisius,wongAreopagi,lan wongwédoksingjenengéDamarislanwong-wongliyané.

BAB18

1SawusemangkonoRasulPaulustindaksakaingkutha AtenalantindakmenyangKorintus

2LanketemuwongYahudijenengAkwila,lairingPontus, anyartekasakaItalia,karobojonéPriskila;(amarga KlaudiuswisdhawuhmarangsakèhingwongYahudi, supayapadhalungasakakuthaRum)banjurpadhamarani wong-wongmau

3Lanmargasakapakaryanépadha,Panjenenganétetep manggonanaingantaranéwong-wongmaulannyambut gawé,amargapadhagawékémah

4LansabendinaSabatdhewekerembugananaingpapan pangibadahlanngyakinakewongYahudilanwongYunani.

5BarengSilaslanTimotiuspadhatekasakaMakédonia, Paulusmeksabangetlanmbuktèkakémarangwong-wong YahudiyènYésusikuKristus.

6Barengwong-wongmaupadhanglawanlannyenyamah, Panjenenganébanjurngojok-ojokipangagemanélan ngandikamarangwong-wongmau,"Getihmutumekaing sirahmu"Akuwisresik,wiwitsaikiakubakallunga menyangwong-wongsingoranduwéYahudi

7Panjenenganébanjurtindaksakaingkonolanmlebuing omahéwongjenengéYustus,wongkangnyembahmarang GustiAllah,kangomahécedhakkaropapanpangibadah.

8LanKrispus,pangarepingpapanpangibadah,pracaya marangGustikarokabehkulawarga;Jawa1994:Lanakèh wongingKorintuskangpadhakrungu,padhapracayalan padhakabaptis.

9IngwayahbengiGustiAllahngandikamarangPaulus kanthiwahyu:"Ajawedi,nangingngomongalanaja meneng

10AmargaIngsunnunggilkarosira,lanoraanawongsijisijiakangbakalnglawanmarangsira,amargaingkuthaiki nduwèniakèhwong

11GustiYésusterusmanggonnangkonosetaunnemsasi, mulangipangandikanéGustiAllahmarangwong-wong mau

12NalikaGaliodadigubernuringtanahAkhaya,wongwongYahudipadhambalelamarangRasulPauluslan digawamenyangkursipengadilan

13Pangandikané,"Wongikimbujukwongsupayapadha nyembahmarangGustiAllahsingnerakangger-anggering Torèt"

14BarengPauluslagiarepmbukacangkeme,Galiokandha marangwong-wongYahudi:“Heh,wongYahudi,manawa ikibabtumindakkangalautawanistha,mulaneakukudu sabarkarokowe

15Nangingyenbabtembunglanjeneng,lananggeranggeringToret,sampeyankududipikir;awitAkuora bakaldadihakimbabkuwi.

16Banjurpadhaditundhungsakakursipangadilan

17Wong-wongYunanibanjurnyekelSostenes, pangarepingpapanpangibadah,landigebugianaing ngarepekursipengadilanLanGalioorapedulibabiku

18SawusemangkonoRasulPauluslerebsawatarasuwe anaingkono,banjurpamitanmarangparasadulur,banjur lelayaranmenyangSiria,bebarengankaroPriskilalan AkwilawisnyukursirahéanaingCenkhrea,amargawis janji.

19PanjenenganébanjurtekaningÉfesus,banjurnilar wong-wongmauanaingkono

20NalikapadhanyuwunsupayaPanjenenganélerebana ingkonoluwihsuwé,Panjenenganéoragelem

21Nangingpamitan,pangandikané,"Akumesthikudu ngrayakakeriyayasingtekaingYérusalèmiki,nanging akubakalbalimanehmarangkowé,yènGustiAllah ngersakaké"PanjenenganébanjurlelayaransakaÉfesus

22BarengwistekaningKaisarea,banjurminggahlan ngucapsalammarangpasamuwan,banjurtindakmenyang Antiokia

23Sawisélerebsawataramangsaanaingkono, PanjenenganébanjurmangkatlannjelajahsatanahGalatia lanFrigiakabèh,nguwataképarasakabatkabèh

24BanjuranawongYahudisingjenengéApolos,lairing Aleksandria,wongsingpinterngomonglankuwating KitabSuci,tekaingÉfesus

25WongikidiwulangbabdalanéGusti;Lanmargasaka semangaté,Panjenenganébanjurngandikalanmemulang babbabGusti,nangingmungngertibabbaptisYohanes

26Panjenenganébanjurwiwitngandikakanthikendelana ingpapanpangibadah,lannalikaAkwilalanPriskila krunguwong-wongmau,banjurdigawamenyangngarsané, lannerangakedalanéGustiAllahkanthiluwihcetha.

27NalikaPanjenenganékepénginlungamenyangAkhaya, parasadulurpadhanulislayangmarangparasakabaté, supayapadhanampaniPanjenengané

28AwitPanjenenganékanthikuwatbangetngyakinaké wong-wongYahudilankanthitemenan,kanthi mbuktèkakéliwatKitabSuci,yènYésusikuKristus.

BAB19

1NalikaApolosisihanaingKorintus,RasulPauluswis ngliwatidharatanndhuwurlantekaningÉfesus.

2Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "ApakowépadhatampaRohSuciwiwitpracaya?"WongwongmaupadhamaturmarangPanjenengané,"Kulasami derengmidhangetmanawiwontenRohSuci"

3Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Yènmangkono,apakowépadhakabaptis?"Wong-wong maupadhamatur,"KanggobaptisanéYohanes"

4RasulPaulusbanjurkandha,”Yohanespancenmbaptis nganggobaptisanpamratobat,lankandhamarangwongwong,supayapadhaprecayamarangPanjenenganékang bakalrawuhsawiséPanjenengané,yaikuKristusYésus 5Nalikapadhakrungubabiku,padhakabaptisingasmane GustiYesus

6SakwiséPaulusnumpangiastamarangwong-wongkuwi, RohSutyinurunkéwong-wongkuwilanpadhaguneman nganggobasarohlanmedharwangsit

7Lankabehwonglanangkira-kirarolas.

8Panjenenganébanjurlumebetingpapanpangibadahlan ngandikakanthikendelsuwenetelungsasi,padudonlan mbujukbabKratonéAllah.

9Nangingbarengwong-wongpadhawangkotlanora precaya,malahpadhanyenyamahbabdalankang mangkonoikuanaingngarepewongakeh,Panjenengane banjurninggalmurid-muridelanmisahakeparasakabate, sabendinapadharembugananaingsekolahaneTiranus

10Lanikiterusngantirongtaun;Dadinéwong-wongsing manggoningAsiakabèhpadakrungupangandikanéGusti Yésus,wongYahudilanwongYunani

11LanGustiAllahnindakakémujijat-mujijatlumantar RasulPaulus

12Mulanésaputanganutawacelemeksakaawakédigawa marangwonglara,lelaraéwisilang,lanroh-rohjahat padhametu

13Banjuranawong-wongYahudikanglumêbêt,kang padhangusirsetan,padhamangkatnyebutasmanéGusti Yésusmarangwong-wongkangkapanjingandhemitmau, kandha,"KawulapadhasupaoskowédemiYésus,kang kawartakakédéningPaulus."

14LananapituanakéSkewa,wongYahudi,lan pangarepingimam,padhanglakonimangkono

15Rohjahatmauterusngomong:“Yésusakungerti,lan Paulusakukenalnangingsapakowe?

16Wongkangkapanjingandhemitmaunulipadhanubruk lanngalahakéwong-wongmau,temahpadhalumayumetu sakaomahikukanthiwudalantatu

17Wong-wongYahudilanwongYunanisingmanggon ingÉfesusugangertibabiki.Wongkabèhpadhawedilan asmanéGustiYésuskaluhuraké

18Akèhwongsingpretyayapadatekalanngakonilan ngakonipenggawéné.

19Akèhwong-wongsingnggunakkéilmu-ilmusing nggumunké,nggawabuku-bukunélandiobongingngarepé wongkabèh

20DadinépangandikanéGustiAllahsayagedhélan menang

21Sawisélelakonikumaukabèh,Paulusngrancanging sajroningroh,sawiséngliwatiMakédonialanAkhaya,arep tindakmenyangYérusalèm,sartakandha,"Sakwiséaku mrana,akuugakudunemoniRum"

22Panjenenganébanjurngutuswongloromenyang Makédonia,yaikuTimotiuslanErastus;nangingdhèwèké dhéwétetepanaingAsiasuwéné

23Ingwektusingpadha,orasethithikanagegeranbab dalaniku.

24AwitanawongsingjenengéDemetrius,tukangpérak, singnggawékuil-kuilslakakanggoDiana,ngetokkébathi singorasithikkanggoparatukang

25Wong-wongmauditimbalikarowong-wongsingpada nyambutgawésingkayangonokuwilandipangandikani, "Parasedulur,kowépadhangertinèkawakédéwénduwé kasugihansakapakaryaniki"

26KowéweruhlankrungunèkoramungnangkutaÉfésus, nangingmehkabèhnangAsia,Pauluswismbujukwong okèhlanmbuktèkkénèkkuwiduduallahsingdigawé nganggotangan

27Dadiné,oramungpenggawéankuikisingbakaldiilangi nangingugasupayapadalemaneDèwiDianasingagung, lankaluhuranekududirusak,singdisembahingAsialan ingsaindengingjagad

28Barengpadhakrungupangandikaneiku,padhanepsu banget,lanpadhabengok-bengok,pangandikane,"Agung Diana,wongEfesus"

29Wong-wongingkuthakabèhpadhabingung,lansawisé nyekelGayuslanAristarkhus,wongMakédonia,kancakancanéPaulus,padhamlayubebarenganmenyang gedhong.

30LannalikaPaulusareplumebuingwongakeh,para muridoranglilanidheweke

31LansawetarapanggedheingAsia,kangpadhakancakancané,kongkonankanggowong,njaluksupayaora mlebuingtéater

32Mula,anasingnguwuh-uwuhsiji,lananasingnguwuhuwuh:amargapasamuwanpadhabingung;Lanakèh-akèhé orangertiapasebabéwong-wongmaupadhangumpul

33LanpadhanarikAlexandermetusakawongakeh, wong-wongYahudimimpinwongmajuAleksandrbanjur nggegemtangané,arepmbelamarangwongakèh

34Nangingbarengpadhasumurup,yenPanjenenganeiku wongYahudi,watararongjamwongkabehpadha nguwuh-uwuh:"AgungDiana,wongEfesus!"

35Barengjurukutawisnglilaniwong-wongmau,banjur kandha,"He,parawongÉfésus,sapasingorangertiyèn kuthaÉfesusikunyembahDéwiDianalanrecasingtiba sakaJupiter.?

36Mergaprekara-prekaraikiorabisadilawan,mulané kowékudumenenglanajakesusu

37Awitkowéwisnggawawong-wongikimrene,sing dudurampogpasamuwanlanugaoranyenyamahdéwimu

38Mulané,nèkDemetriuslanparapenggawésingmèlu nduwéprakaramarangsapawaé,undhang-undhangwis dibukaklananatimbalané

39Nangingnèkkowétakonapa-apababprekaraliya,kuwi kududiputuskénangpasamuansingbener

40Mergakitabakaldisalahkémergakeributaningdinaiki, awitoraanaalesansingbisadiwulangkébabkumpulaniki

41Sawiséngandikamangkono,wongpasamuwanpadha budhal

BAB20

1Sakwiséributkuwileren,Paulusnimbalimurid-muridé landirangkuli,nulimangkatmenyangMakédonia

2Sakwisénjelajahwilayah-wilayahkonolanwisngekèki pitutursingakèhmarangwong-wongkuwi,Dèknéterus tekanYunani

3LananatelungsasiLannalikawongYahudipadha ngentènidheweke,nalikaareplelayaranmenyangSiria, dhewekearepbaliliwatMakedonia

4SopatersakaBereandherekakePanjenenganemenyang Asia.lansakawongTesalonika,AristarkhuslanSekundus; lanGayussakaDèrbé,lanTimoteus;lansakaAsia, TikhikuslanTrofimus

5Wong-wongmaupadhandhisikilanngentosiakuanaing Troas

6SawisériyayaRotiTanpaRagi,akupadhalelayaransaka Filipi,lanlimangdinawistekaningTroasingngendikita manggonpitungdina

7Ingdinakapisaningminggu,nalikaparasakabatpadha ngumpulkanggonyuwil-nyuwilroti,Paulusmartakaké marangwong-wongmau,siapkanggobudhalingésuklan nglajengakepidhatongantitengahwengi.

8Laningkamarndhuwuranaakehlampusingpadha ngumpul

9AnaingcendhelaanacahenomsingjenengéEutikhus, lagiketuronbanget,lannalikaPaulusngumumakésuwé, banjurambruksakainglotengkatelu,landiangkatmati

10RasulPaulusbanjurmudhunlannyabranglandirangkul lankandha,"Ajapadharepot;awituripéanaing Panjenengané

11BarengPanjenenganéminggahmanèh,nyuwil-nyuwil roti,dhaharlanomong-omonganngantisurup,banjur tindak

12Wonganommaubanjurdigawametuurip-uripan,lan orasathithiklipur

13Akubanjurndhisikinumpakpraulanlelayaran menyangAsos.

14BarengketemukaroakukabèhanaingAsos,akubanjur padhamlebumenyangMitilene

15Akubanjurlelayaransakaingkono,lanésukétekaning ngarepéKiosEsukeakupadhatekaningSamoslannginep anaingTrogyllium;lanésukéawakédéwétekanMilétus 16MergaPauluswismutuskéareplelayaranliwatEfesus, mergadhèwèkéorabakalnginepingAsia,mergadhèwèké enggal-enggaltekanYérusalèmingdinaPéntakosta,yèn bisa.

17SakaMilétusbanjurkongkonanmenyangÉfesus nimbaliparapinituwanépasamuwan

18Barengwispadhasowaningngarsané,Panjenengané banjurngandikamarangwong-wongmau,"Kowépadha sumurup,wiwitdinapisananakutekaingAsia,kayaapa akutansahanaingantaramuingsalawas-lawase.

19NgawulamarangGustikanthiandhap-asor,lanluhlan godaan,singsayanempuhdeningwong-wongYahudi.

20Lanakuwisorandhelikakeapa-apasingmigunani kanggosampeyan,nangingakuwisngandhanisampeyan lanmulangsampeyaningumumlaningomah-omah

21PadhapaseksimarangwongYahudilanmarangwong Yunani,babmratobatmarangGustiAllahlanpracaya marangGustikitaYesusKristus

22Lansaiki,akulungamenyangYérusalèmkanthi kakuwatanroh,orangertiapasingbakalkelakonmarang akuanaingkana.

23NangingRohSutyisingneksèniingsabenkutha,nèk akudikuwatkélankasangsaran

24Nangingoraanasiji-sijiasingnggegirisiaku,lanaku ugaoranganggepnyawakutresnamarangawakkudhewe, supayaakubisangrampungkedalankukanthibungah,lan

leladi,singwisditampasakaGustiYesus,yaikunekseni Injilsih-rahmatéGustiAllah..

25Lansaikiakungertinèkkowékabèh,singwistak nggelarkékabarkabungahanbabKratonéAllah,kowéora bakalweruhAkumenèh.

26Mulané,ingdinaikikowédaktulis,yènAkuresiksaka getihémanungsakabèh

27Awitakuorangéling-élingmarangkowékabèhbab karsanéGustiAllah

28Mulanépadangati-atimarangawakédéwélankabèh pepanthan,singdidadèkkékowédadipengawasdéning RohSutyi,kanggongopenipasamuanéGustiAllah,sing wisditukunganggorahédhéwé.

29Awitakungertiiki,nèksakwiséakulunga,asuajag singgalakbakaltekanangtengahmulanoramelasmarang pepanthané.

30Ugasakaawakmudhéwébakalmunculwong-wong singngomongkébab-babsingklèru,arepnyedotmuridmuridé.

31Mulanépadawaspadalanélinga,yèntelungtaun suwénéakuorakendhatngélingakémarangsabenwong rina-wengikanthinangis.

32Lansaiki,parasedulur,akumasrahkékowémarang GustiAllahlanmarangtembungésih-rahmaté,singbisa mbangunkowélanmaringiwarisanmarangkowékabèh ingantaranéwong-wongsingwisdisucekaké

33Akuoranduwènislaka,emas,utawasandhanganésapa waé.

34Kowédhéwéngertinèktangan-tangankuikiwis ngladènikebutuhankulankanggowong-wongsingmèlu aku.

35Akuwisnduduhkésamubarangkabèhmarangkowé, nèkkowékudunyambut-gawékayangonokuwikanggo nulungiwong-wongsingringkih,lanngéling-éling pangandikanéGustiYésus:“Luwihrahayumènèhi katimbangnampa”

36Sawiséngandikamangkono,Panjenenganébanjursujud lanndedongabebarengankarowong-wongmau

37Wong-wongkabèhpadhanangiskelara-lara,banjur ngrangkulPauluslanngambungiPaulus.

38PadhasedhihbangetmargasakapangandikanéGusti Yésusmau,yènwong-wongmauorabakalweruh pasuryanémanèh.LanpadhandhèrèkakéPanjenengané menyangprau

BAB21

1Sakwiséawakédéwéwisdibuwangsangkakono,awaké déwéterusmlakuterusnangkutaKoos,ésukéterusnang kutaRodas,terussangkaPatara

2Barengketemuanapraukangarepnyabrangmenyang Fenisia,akubanjurpadhanumpakprau.

3BarengwistekaningSiprus,akubanjurninggalingsisih kiwa,banjurlelayaranmenyangSiria,banjurtekaning Tirus,amargaanaingkonopraunearepngudhunake momotane

4Lanketemumurid,akumanggonanaingkonopitung dina

5Barengwisrampungdina-dinaiku,akubanjurpadha mangkat.Wong-wongmaukabèhnggawaakukabèh,karo bojolananak-anak,ngantiakumetusakakutha;

6Sawiséakupadhapamitan,akubanjurpadhanumpak prau.banjurpadhamulihmaneh.

7BarengwisrampungsakaingTirus,akupadhatekaning Ptolemaislansalammarangparasadulur,laning sawijiningdinamanggonanaingkono.

8Ésukéakukabèh,sedulur-seduluréPaulus,budal menyangKaisaréalanmanggonkarodheweke

9Wonglanangikuugaduwéanakwadonpapat,prawan, kangpadhamedharwangsit

10Nalikaakupadhalerebanaingkonongantipirangpirangdina,ananabisijitekasakaYudea,jenengeAgabus

11Barengwistekaningngarsanéawakédéwé,dhèwèké njupuksabukéPaulus,tanganélansikiléterusdiikat,terus kandha,”PangandikanéSangRohSucimangkene: Mangkonougawong-wongYahudiingYérusalèmbakal nalèniwongsingnduwènisabukiki,banjurdipasrahké marangwong-wongmautanganebangsa-bangsaliya

12Barengkrungubabiku,akulanwong-wongsakaing konopadhanyuwunmarangPanjenengané,supayaaja lungamenyangYérusalèm

13RasulPaulusterusngomong:“Apategesékowénangis lannglaraniatiku?Amargaakuoramungsiyagadiikat, nangingugaarepmatiingYerusalemkanggoasmaneGusti Yesus

14Barengwongmauorakarsambujuk,akubanjur mandhek,kandha,"KarsanéPangérankelakon"

15Sakwisékuwiawakédéwépadhamunggahkarétalan mangkatmenyangYérusalèm.

16Anaugamurid-muridingKaisaréasawetarasing ndhèrèkkaroaku,lannggawaMnasonsakaSiprus,murid singwistuwa,singkududakinepingkono.

17BarengakupadhatekaningYérusalèm,parasadulur padhanampaniakukalawanbungah

18ÉsukéPaulustindakkaroakukabèhnemoniYakobus. lankabehpinituwapadhaana

19Sakwisényalamiwong-wongkuwi,Dèknéterus ngomongkébabapasingwisditindakkékaroGustiAllah nangtengahébangsa-bangsaliyaliwatpelayanané

20Barengpadhakrungubabiku,padhangluhurakéGusti, sartangandikamarangPanjenengané,"Sampeyanweruh, sedulur,piraewonanwongYahudisingpadhapracaya;lan kabehpadhasregepnindakakeangger-anggeringToret

21Wong-wongkuwingertinèkkowémulangiwong-wong YahudisingoranduwéduduJu,supayaninggalkéMusa, lanajangantinyunatianak-anakélanoranglakoniadat 22Dadiapata?wongakehkudupadhateka,amargabakal padhakrungu,yenPanjenenganrawuh

23Mulanélakonanaapasingtakomongkémarangkowé: Akunduwéwongpapatsingjanji

24Padhanjupuka,nucèkakéawakédhéwékarowongwongmau,lantanggungjawabekarowong-wongmau, supayapadhanyukursirahé,lankabehwongngertiyen kabehsingdikandhakakebabagansampeyanikuoraana gunane;nangingkowédhéwéuganglakonitatalakumulan netepiangger-anggeringTorèt

25Tumrapwong-wongduduYahudisingpadhaprecaya, akuwisnulislanmutusakemanawawong-wongmauora nindakakeapa-apa,kajabamungsupayapadhanyingkiri barang-barangsingdisaosakemarangbrahala,getih,wong kecekiklanlakujina.

26RasulPaulusnulingajakwong-wongmau,laning ésukébanjurpadhasesucibebarengankarowong-wong

maubanjurlumebuingPadalemanSuci,mratelakakéyèn dina-dinasesuciwisrampung,ngantisabenwongpadha nyaosakékurban

27Lannalikapitungdinawismehrampung,wong-wong YahudiingAsia,nalikapadhandelengPanjenenganéing PadalemanSuci,padhangojok-ojokikabehwong,lan nyekelPanjenengané

28Padhanguwuh-uwuh:“ParawongIsraèl,tulungana:Iki wongsingmulangwongingngendi-endinglawanwongwonglanangger-anggeringTorètlanpanggonaniki

29(Awitbiyenwong-wongmauwistauweruhTrofimus wongEfesusbarengkaropanjenenganeanaingkutha,lan padhangirayendigawadeningPaulusmenyang PadalemanSuci)

30Kabèhkuthapadhagonjing,lanwong-wongpadha mlayubebarengan,banjurnyekelPauluslanditarikmetu sakaPadalemanSuci,lanlawangébanjurditutup

31Nalikawong-wongmaupadhaarepmatèniYésus, panggedhéningprajuritpadhakabarwartayènkutha Yérusalèmpadhageger

32Wong-wongmaulangsungnjupuksoldatlanperwiraperwirateruspadamlayumaranikomandankuwi.

33Komandhanéterusnyedhak,nyekelwongélanmréntah supayadirantèninganggorantelorolantakonsapa Panjenengané,lanapakangwisrampung.

34Lananasingnguwuh-uwuhsiji,lananasingnguwuhuwuhingantaranéwongakèh,lannalikaorangerti kepastianamargarame,banjurdhawuhsupayadigawa menyangbètèng

35Barengwistekaningundhak-undhakan,banjur digendhongdéningparaprajuritmergapanganiayanéwong akèh

36Amargawongakèhpadhangetut-buri,nguwuh-uwuh: “PatènanaPanjenengané!”

37BarengPaulusarepdigawamenyangbètèng,rasul Pauluskandhamarangpanggedhéningprajurit,"Punapa kulasagedmaturkaliyanpanjenengan?"Singkandha,Apa kowébisangomongYunani?

38ApakowéduduwongMesir,singbiyènbiyèngawé gegeranlanngiridwongpatangewuwongmatèniwong papatmenyangara-arasamun?

39NangingRasulPauluskandha,”AkuikiwongJusaka Tarsus,kuthaingKilikia,warganegaradudukutha.

40Sakwisénduwéidin,PaulusngadegingundhakundhakanlannggegemtanganémarangwongakèhBareng wissepibanget,Panjenenganébanjurngandikamarang wong-wongmaunganggobasaIbrani:

BAB22

1Parasedulurlanbapak-bapak,rungoknapanjalukku marangkowésaiki.

2(BarengkrungunèkGustiYésusngomongnganggobasa Ibrani,wong-wongkuwiterusmeneng

3SatemeneakuikiwongYahudi,lairanaingTarsus, kuthaingKilikia,nangingdigedhekakeanaingkuthakene anaingsikileGamaliel,lanmulangmanutanggeranggeringparaleluhure,lansregepnglakoniDhuhAllah, kadosdenepanjenengansadayaingdintenpunika

4Lanakunganiayadalanikingantimati,lanwonglanang lanwongwadondakbalekakelandilebokakeing pakunjaran

5KayadeneImamAgunglanparapinituwaikupadha neksenimarangaku,lansakawong-wongikuakuuga nampalayangmarangparasadulur,banjurtindakmenyang Damsyik,arepnggawawong-wongkanganaingkono menyangYerusalem,supayapadhadiukum.

6Nalikaakulagimlaku-mlakulanwiscedhakkaro Damsyikkira-kiraawan,dumadakananapepadhangkang sumorotsakainglangitngubengiaku.

7Akuterustibainglemahlankrunguswarasingngomong marangaku:Saulus,Saulus,kenèngapakowékok nganiayaAku?

8Akubanjurmangsuli,"Sapata,Gusti?"Panjenengané banjurngandikamarangaku:AkuikiYésussakaNasarèt, kangkokaniaya

9Wong-wongsingmèluakuweruhpepadhangmau, mulanépadawedi.nangingpadhaorakrunguswarané kangngandikamarangaku

10Akubanjurmatur:Punapaingkangkedahkulalampahi, dhuhGusti?GustiAllahngandikamarangaku:Ngadega, menyangDamsyik;lananaingkonobakaldikandhakake marangkowekabehapasingwisditemtokakekanggo kowe.

11Lannalikaakuorabisandelengamargacahyapadhang iku,akudituntuntanganéwong-wongsingmèluaku,aku tekamenyangDamsyik.

12LananaAnanias,wongsingsalehmanutanggeranggeringTorèt,kangkapratelakakedéningkabèhwong Yahudikangmanggoningkono.

13Akumaraniakulanngadeglanmaturmarangaku: SadulurSaulus,delengen!Laningjamsingpadhaaku tumengamarangdheweke.

14Panjenenganébanjurngandika,"GustiAllahépara leluhurkitawismilihkowé,supayakowéngertikersané, lannyumurupiPanjenenganésingadil,lankrungu pangandikané"

15Awitkowébakaldadiseksinémarangkabèhwongbab apasingkokdelenglankokrungu.

16Lansaiki,apasebabékowételat?tangia,lankabaptisa, landosa-dosamudiresikikanthinyebutasmaneGusti 17NalikaakutekamanèhingYérusalèm,nalikaaku ndedongaingPadalemanSuci,akukeprungu; 18Lanweruhwongngandikamarangaku,Enggala,lan enggallungaasakaYérusalèm,kanggopadhaorabakal nampapaseksinéPanjenenganbabAku

19Akuterusngomong:Gusti,wong-wongkuwipada ngertinèkakuwisdikunjaralandigebugiingsabenpapan pangibadah

20LannalikagetihéStéfanus,martirmudiwutahake,aku ugangadeganaingkonolannyetujonipatiné,lannyimpen sandhanganéwong-wongsingmatènidhèwèké

21Panjenenganébanjurngandikamarangaku,"Wis lungaa,awitkowébakalDakutusadohsakakénémenyang parabangsa"

22Wong-wongmaupadhangrungokaképiwulangé marangPanjenengané,nulipadhanguwuh-uwuh, pangandikané,"Singkirnawongkangkayamangkonoiku sakaingbumi,amargaikuorapantesurip."

23Lannalikapadhabengok-bengoklanmbuwang sandhangané,lanmbuwanglebuingawang-awang

24Panggedheningprajuritdhawuhsupayadigawa menyangbètèngsupayangertiapasebabéwong-wong padhasesambatmarangPanjenengané

25LannalikapadhanggandholPanjenenganénganggo sandal,Paulusngandikamarangperwirasingngadeging kono,"ApasampeyanparengnggegirisiwongRum, nangingoradisalahké?"

26Kadungperwirakuwikrungubabkuwi,dèknéterus ngomongmarangkomandhané,”Ngati-atiapasing koktindakké,awitwongikiwongRum”

27KomandhanéterussowanlanmaturmarangGusYésus: “ApakowéwongRum?Dhewekekandha,Ya

28Komandhanéterussemaur:"Akuéntukmerdikaiki nganggodhuwitsinggedé"LanPaulusngandika,Nanging akuikilairmardika

29Sakwisékuwiwong-wongsingarepnitèniDèknéterus padaninggalkéDèkné

30Ésuké,mergadhèwèképénginngertiapasebabé dhèwèkéditudhuhdéningwong-wongYahudi,mulané dhèwèkénguciwanidhèwèké,lanndhawuhipara pangarepingimamlankabèhanggotaMajelisAgama supayateka,banjurnggawaPaulusmudhunlandipasrahké marangwong-wongmau

BAB23

1RasulPaulusterusmirsaniMahkamahAgama,terus ngomong:“Parasedulur,tekanseprénéakuuripkanthiati nuranisingresikanaingngarsanéAllah

2ImamAgungAnaniasndhawuhiwong-wongsingpadha ngadegingsandhingésupayanapukcangkeméYésus.

3RasulPaulusnulingandikamarangwongmau,"Gusti Allahbakalnapukkowé,hétemboksingwisdiputihaké!

4Wong-wongsingngadegnangkonoterusngomong: “ApakowényenyamahImamAgungéGustiAllah?

5RasulPaulusterusngomong:“Parasedulur,akuora ngertinèkDèknékuwiImamGedé.

6NangingbarengPaulusngertinèksapéranganéwong SadukilansapéranganéwongFarisi,banjurnguwuh-uwuh anaingpradataningPradataAgama,"Parasadulur,akuiki wongFarisi,anakéwongFarisiingpitakonan

7Sawiséngandikamangkono,wong-wongFarisilan Sadukipadhapadudon.

8Wong-wongSadukikandhanèkoraanapatangen,ora anamalaékatutawaroh,nangingwong-wongFarisi ngakoniloro-lorone.

9ParaahliTorètsakagolonganéwongFarisibanjurpadha padudon,pangucapé,"Akuoranemupialaanaingwong iki.GustiAllah.

10Lannalikaanapadudongedhe,panggedheningprajurit amargawediyenPaulusbakaldicekelwong-wongmau, banjurdhawuhmarangparaprajuritsupayamudhunlan njupukdhewekekanthipeksasakaingantaranewongwongmaulannggawadhewekemenyangpuri

11IngbengisakbanjuréGustijumenenganaingsandhingé lanngandika,"Paulus,tatagaa,awitkayaanggonmu neksènibabAkuanaingYérusalèm,kowéugakudu neksènianaingRoma"

12Barengwisésuk,wong-wongYahudisawatarapadha nglumpuklanngipat-ipati,orabakalmanganutawa ngombéngantimatèniPaulus

13Lananaluwihsakapatangpuluhsingpadhasekuthon iki.

14Wong-wongmaupadhamaraniparapangarepingimam lanparapinituwalanpadhamatur,"Kulasampunsami

sumpahdhatengbadankulapiyambak,bilihbotenbadhe manganapa-apa,ngantikitamatèniPaulus."

15Mulanékowékaroparaprejuritmèlunguwasani komandhané,supayasesukdigawanangnggonmu,kayakayakowéareptakonsingluwihcethababdhèwèké.

16BarenganakémbakyuPauluskrunguyènwong-wong maupadhandhelik,banjurlumebuingbètènglan ngandhaniPaulus.

17RasulPaulusbanjurnimbalisalahsijiningperwiralan ngandika,"Wongnomikigawanenmenyangngarsané komandhan,amargaanaprekarasingarepdikandhakake"

18Wongéterusdigawanangnggonékomandhanlan diomongi:“Paulussingdikunjaranimbaliakulannyuwun supayawongenomikidigawanangnggonmu,singana prekarasingarepdiomongkékarokowé

19Komandhanéterusnyekeltanganéwongé,terusmèlu nyingkurlantakon:"Apasingmbokomongimarangaku?"

20Panjenenganébanjurngandika,"Wong-wongYahudi padhasarujuknyuwunmarangkowé,supayasesukkowé ngeterakéPaulusmenyangPradataAgama,kaya-kayaarep takonbabwongmaukanthiluwihcetha"

21Nangingkowéajapadhamanutmarangwong-wong mau,amargasakawong-wongmauluwihsakapatang puluhwongpadhangentèniPanjenengané,kangpadha sumpah,yènorabakalmanganutawangombénganti dipatèni,lansaikiwissiyagagolekjanjisakakowe

22Komandhanéterusnglilaniwongenommaulungalan didhawuhimangkéné,"Kowéajakandhamarangsapa-sapa, yènkowéwisngandhaniakukabèhmau"

23Panjenenganébanjurnimbaliperwiralorolanmatur, "SiapnaprajuritrongatusmenyangKaisaréa,lanprajurit jarananpitungpuluh,lantukangtumbakrongatus,ingjam katelubengi"

24LanpadhanyediaknakewankanggonunggangPaulus lannggawakanthislametmenyangngarsanegubernur Féliks

25Lanbanjurnulislayangmangkene:

26SakaKlaudiusLisiaskirimsalammarangGubernur Félikssingpinunjul

27WongikidicekelwongYahudilankududipatèni.

28Lannalikaakukepenginngertisababewong-wongmau padhanudhuhmarangdheweke,akubanjurnggawa dhewekemenyangpengadilane.

29Wong-wongkuwidakngertèniyènkadakwaanaing bab-babangger-anggeringTorèt,nangingoraanakang kadakwakangpatutdihukumpatiutawadikunjara.

30Lannalikaakukandhakarowong-wongYahudi,wongwongYahudipadhangentèniwongiku,akulangsung kongkonanmaranikowé,lanmréntahakémarangwongwongsingpadhanudhuhmarangPanjenengané,supaya ngomongingngarsanékowéapakangpadhanglawan wong.pamit.

31Prajurit-prajuritmaubanjurpadhanyepengPauluslan nggawaPaulusmenyangAntipatrisingwayahbengi

32Ésukéwong-wongjarananpadhaditinggallunga ndhèrèk,banjurbalimenyangbètèng

33SatekanéingKaisaréa,wong-wongmaubanjurpadha ngaturakélayangémaranggubernur,lanbanjurngaturaké RasulPaulusingngarsané

34Barenggubernurmacalayangmau,banjurndangusaka ngendidhewekeikuBarengngertiyèndhèwèkésaka Kilikia;

35Akubakalngrungokkéomonganmu,nèkwong-wong singnggugatmuwisteka.DèknéterusngongkonDèkné dijaganangdaleméHérodès

BAB24

1Sawisélimangdina,ImamAgungAnaniassowankaro parapinituwa,lankarojurupidatosingjenengéTertulus, singngandhanigubernurbabPaulus

2Barengditimbali,Tertuluswiwitnudhuhmarang panjenengané,pangandikané,"Amargamargasakakowé, akupadhangrasakakékatentremankanggedhé,lan panggawémukangprayogatumrapbangsaikimargasaka pandumanmu

3Akutansahnampanilaningngendi-endi,dhuhFéliks kangmulya,kanthipanuwun.

4Nanging,supayaakuorangganggusampeyan,akunjaluk sampeyanngrungokakesawetaratembungsing dakkarepake.

5Mergaakukabèhwisweruhwongikiwongsingnglarani lanngojok-ojokikabèhwongYahudiingsakjagat,lan dadipemimpinsektewongNasarèt.

6PanjenenganéugawisarepnajisakéPadalemanSuci;

7NangingpanggedheningprajuritLisiasnemoniakulan ngrebutdhewekesakatanganku.

8Marangwong-wongkangpadhanudhuhmarang Panjenengané,supayapadhasowaningngarsamu

9Wong-wongYahudiugapadhasarujuk,lanpadha kandha,yènikupancenbener

10Sawiségubernurnuliparingpaseksimarang panjenengané,banjurngandika,"Satemenéakungertiyèn kowéwissuwédadihakimtumrapbangsaiki,mulanéaku luwihsenengnjawabkanggoawakkudhéwé

11Amargasupayakowéngerti,mungrolasdinawiwitaku lungamenyangYérusalèmarepngabekti

12LanpadhaoraketemuakuingPadalemanSucilagi padukarosapa,utawanggegirisiwong,utawaingsinagogé utawaingkutha

13Wong-wongkuwiugaorabisambuktekakeprekaraprekarasingsaikididakwakakemarangAku.

14Nangingakungakonimarangkowé,nèkmiturutcara singdiaranisesat,akunyembahmarangGustiAllahépara leluhurku,lanpretyayamarangkabèhsingwisditulising Torètlanparanabi

15Lanpadhaduwepangarep-arepmarangGustiAllah, singugadiparengakedeningwong-wongmau,manawa bakalanatanginewongmati,wongsingbenerlansingora bener.

16Laningbabikiakukudunglatihawakku,supayaaku tansahnduwéatinuranisingoranyinggungmarangGusti Allahlanmarangmanungsa

17Sawisépirang-pirangtaun,akutekanggawasedekahlan pisungsungmarangbangsaku

18Ingkonowong-wongYahudisawatarasakaAsia nemoniakuanaingPedalemanéAllahsingwisdisucekake, orakanthiwongakehlanoraanagegeran

19Sapasingkuduneanaingngarsamulanmbantah, manawaanaprakaramarangaku

20Apamanèhwong-wongsingpadhaingkénéikipadha kandha,yènpadhanemupialaanaingaku,nalikaaku ngadegingngarsaningPradataAgama,

21Kajabamungswarasijiiki,akunguwuh-uwuhanaing satengahewong-wongmau:Ingdinaiki,babtanginewong mati,akubakalditakoni

22BarengFélikskrunguprekara-prekarakuwi,lanwis ngertibabdalansingluwihcetha,dhèwèkénundhawongwongmaulankandha,”NalikakomandanLisiasteka,aku bakalngertiapa-apababkowékabèh

23Panjenenganébanjurdhawuhmarangsawijining perwirasupayanjagaRasulPauluslannglilanidhèwèké kabébasan,lanajanglarangkanca-kancanékanggo ngladèniutawamaraniPaulus

24Sawisésawetaradina,FélikstekakarobojonéDrusila, wongYahudi,nulingongkonPaulusnimbaliPauluslan mirengbabprecayamarangKristus

25Lannalikapiyambakipunrembuganbabkabeneran, waspada,lanpangadilankangbakalteka,Féliksgumeter lannjawab,"Bungamusaiki!samangsaakuanamangsa kangtrep,akubakalnimbalikowe

26Dhèwèkéugangarep-arepsupayaPaulusdiwènèhi dhuwit,supayaPaulusbisanguculkéPaulus

27Nangingsakwisérongtaun,PèrkiusFèstusnggentèni Féliks,lanFélikskepénginnggumunkéwong-wong Yahudi,nulininggalPaulusdipenjara

BAB25

1BarengFestuswistekaningprovinsikono,sawisételung dina,panjenenganétindaksakaKaisaréamenyang Yérusalèm

2ParapengarepéimamlanparapengarepéwongJuterus padangomongkémarangrasulPaulus.

3Lannyuwunsih-piwelasmarangPanjenengané,supaya didhawuhinimbalidhèwèkémenyangYérusalèm,karo ngintipingdalanarepdipatèni.

4NangingFestusmangsuli,"Pauluskududitahaning Kaisarea,landhewekedhewebakalenggaltindakmrana" 5Mulané,wong-wongsingkuwasaanaingantaramu,ayo padhamudhunbarengkaroakulannyalahkéwongiki,nèk wongkuwinduwépiala

6Sawisélerebanaingantaranéwong-wongmauluwih sakasepuluhdina,banjurtindakmenyangKaisaréaEsuke, lenggahingkursipangadilan,dhawuhsupayaPaulus digawa.

7Barengwistekan,wong-wongYahudikangpadhateka sakaingYerusalempadhangadeganaingsakubengelan padhanggugatPaulusakehlanabot,nangingorabisa dibuktekake

8NalikaPanjenenganémangsuli,"Akuoranglanggar angger-anggeréwongYahudi,utawamarangPadaleman Suci,utawamarangKaisar"

9NangingFestuskepénginnyenengkéwong-wongYahudi, mulanéterusngomongmarangPaulus,”Apakowé kepénginbudalmenyangYérusalèmlananaingngarepé akubabprekara-prekaraiki?

10RasulPaulusbanjurngandika,"Akungadegingkursi pengadilanKaisar,ingngendiakukududiadili

11Nèkakusalah,utawanglakoniapa-apasingpantes dipatèni,akuoragelemmatiAkunyuwunmarangKaisar 12Sawisérembugankaroparapradata,Fèstusbanjur mangsuli,"ApakowéwisgugatmarangKaisar?"sowan Kaisar

13Sawisésawetaradina,rajaAgripalanBerniketekaing KaisaréakanggongaturakesalammarangFéstus.

14Barengwispirang-pirangdinaanaingkono,Fèstus nyritakaképrakaraPaulusmarangraja,pangandikané, "AnawongsingditinggaldéningFéliks.

15NalikaakuanaingYérusalèmbabPanjenengané,para pangarepingimamlanparapinituwanéwongYahudipadha nyritakakémarangaku,supayapadhangukumwongmau.

16Akumangsulimangkene:OrakayawongRum ngulungakewongngantidipateni,sadurungewongsing didakwaadhep-adhepankarowong-wongsingpadha nudhuh,landuweidinkanggomangsulidhewebab kadurjanansingditindakake.

17Mulané,barengwistekanmriki,ésukéakulangsung lungguhingkursipengadilanlanmréntahsupayawongé digawametu.

18Nalikawong-wongkangpadhanudhuhpadhangadeg, wong-wongmauoraanakangnyalahakébabkangdakkirakira.

19Nanginganaprekara-prekarasingnglawanGustiYésus babsetyanéwong-wongmau,lanbabGustiYésussingwis mati,singdiomongkéPaulusurip.

20Lanamargaakumangu-mangubabaganpitakonankaya ngono,akutakonapadhewekebakallungamenyang Yerusalem,lananaingkonodiadilibabaganperkara kasebut

21NangingnalikaPaulusmréntahakésupayadilindhungi ingpangadilanAugustus,akudhawuhsupayadheweke ditahanngantiakungirimdhewekemenyangKaisar 22AgripabanjurngandikamarangFèstus,"Akuuga kepénginngrungokakewongiku."Sesuk,ngandika, sampeyanbakalkrunguwong 23Ésuké,nalikaAgripalanBerniketeka,kanthikamulyan gedhé,banjurpadhamlebuingpapanpangrungon, bebarengankaroparapanggedhéningkuthalanpara panggedhéningkutha,miturutdhawuhéFèstus,Paulus digawametu.

24Fèstusterusngomong:“RatuAgripa,lankabèhwong singnangkénékaroawakédéwé,kowéweruhwongiki, singditindakkékaroakukarowongakèhwongJu,nang Yérusalèmlannangkéné,karobengok-bengokuripmaneh 25Nangingbarengakungertinèkdhèwèkéoranindakké apa-apasingpantesdihukumpati,landhèwèkédhéwéwis gugatmarangAugustus,akumutuskékanggongirim dhèwèké

26Wong-wongkuwiakuorangertiapa-apasingkudu daktulismaranggustikuMulanéakuwisnggawadhèwèké menyangngarsamu,lanluwih-luwihmarangkowé,dhuh ratuAgripa,supayasawusedipriksa,akubisanulisapa-apa 27Mergaakurumangsaorapantesnèkngirimwong tawanan,nangingoramènèhikatranganbabdosanéwong kuwi.

BAB26

1AgripabanjurngandikamarangPaulus,"Kowékepareng maturmarangkowédhéwé."Paulusbanjurngacungake tanganlanmangsuli:

2Kawularumaosbingah,dhuhSangPrabuAgripa,awit ingdintenpunikakawulabadhengaturakenwangsulan dhumatengpanjenengandalem,babsamukawisingkang dipundakwakakentiyangYahudidhatengkawula

3Luwih-luwihakungertinèkkowéwisngertibabadatistiadatlanpitakonan-pitakonansinganaingantarané wong-wongYahudi

4Tatananuripkuwiwitcilik,singwiwitananaingantarane bangsakuingYerusalem,kabehwongYahudingerti.

5Wong-wongkuwiwisngertiakuwiwitwiwitanmula, nèkwong-wongkuwigelemmènèhipaseksi,nèkakudadi wongFarisimiturutsekteagamakusingpalingkenceng.

6LansaikiakungadeglandiadilimargasakapangareparepmarangprasetyaningAllahmarangparaleluhurkita

7Taler-talerkitarolas,kangpadhaenggal-enggalpadha ngabektimarangGustiAllahrinawengi,ngarep-arepbakal teka.Awitsakakuwipangarep-arepku,dhuhratuAgripa, akuditudhuhwongYahudi

8YagénékowékokpadhangirayènGustiAllahbakal nangèkakéwongmati?

9Satemenéakumikir,nèkakukudunglawanjenengé YésuswongNasarèt

10BabikuugadaktindakakéanaingYérusalèm,lanakèh wongsucikangdakkurunganaingpakunjaran,sawisé nampawewenangsakaparapangarepingimam;lannalika padhadipatèni,Akumunimarangwong-wongmau.

11Lanakukerepngukumwong-wongingsabenpapan pangibadah,lanmeksawong-wongmaunyenyamahLan akunesubangetmarangwong-wongmau,akunganiaya wong-wongmaungantitekaningkutha-kuthaasing

12Mulané,nalikaakulungamenyangDamsyikkanthi wewenanglanwewenangsakaparapangarepingimam, 13Ingwayahawan,dhuhSangPrabu,ingdalanakuweruh pepadhangsakainglangit,ngluwihipadhangesrengenge, sumunarngubengiakulanwong-wongsingpadhamèlu aku

14Barengakukabèhpadhaambrukinglemah,akukrungu swarakangngandikamarangakunganggobasaIbrani: Saulus,Saulus,yagenekowenganiayaAku?angèl anggonmunendhangtusuk

15Akubanjurtakon,"Sapata,Gusti?"Panjenengané banjurngandika,"AkuikiYésussingkokaniaya"

16Nangingngadegalanngadegaingsikilmu,amargaaku ngetingalmarangkowekanggomaksudiki,supayakowe dadiabdilandadiseksinebabapasingwiskokdelenglan babapasingbakaldakkarepakemarangkowe

17Akungluwarikowésakabangsa-bangsalanbangsabangsaliya,singsaikiDakutusmarangkowé

18Kanggombukakmripaté,lannguripakewong-wong mausakapepetengdadipepadhang,lansakapangwasané SétanmarangGustiAllah,supayapadhanampa pangapuraningdosalantampawarisananaingantarané wong-wongkangpadhakasucèkakémargasakapracaya marangAku

19Mulané,dhuh,RajaAgripa,akuorambangkangmarang wahyuswarga.

20Nangingkawiwitanmarangwong-wongingDamsyik, ingYérusalèm,laningsatanahYudéakabèh,banjur marangwong-wongkangorawanuhmarangGustiAllah, supayapadhamratobatlanmratobatmarangGustiAllah, sartanindakaképanggawékangpatutkanggomratobat.

21Mulanéwong-wongYahudipadhanyepengakuanaing PadalemanSucilanarepmatèniaku

22Mulané,awitwisolèhpitulungansakaGustiAllah,aku terusngantisaiki,nyeksènimarangwongciliklanwong gedhé,lanorangomongapa-apakajabamungsingwis

dingandikakakédéningparanabilanNabiMusayènbakal kelakon.

23DadinéKristusbakalnandhangsangsaralandadising wiwitanwungusakaingantaranéwongmati,lannduduhké pepadangmarangwong-wonglanbangsa-bangsaliya.

24Lannalikangandikamangkonokanggoawakedhewe, Festusngandikakaroswarasora,Paulus,sampeyanwong goblok;piwulangakehsinggawekowegela.

25NangingYésuskandha,”Akuoraédan,dhuhFèstus singmulya!nangingngucapaketembung-tembungsing benerlanjujur

26AwitSangPrabumirsababikumau,laningngarsané Panjenenganéugadakkandhanikanthibebas,awitaku yakin,oraanabarangkangndheliksakaPanjenengané kanggobabikiorarampungingsudhut

27RajaAgripa,apakowépretyayamarangparanabi?Aku ngertinèkkowépretyaya

28AgripabanjurngandikamarangPaulus,"Mèhkowé mbujukakudadiwongKristen."

29RasulPauluskandha,”AkunyuwunmarangGustiAllah, supayaoramungkowé,nangingkabèhwongsing ngrungokkéakuingdinaikiugamehpadhakayaakuiki, kejabakuwikabèh”

30Sawiséngandikamangkono,SangPrabubanjur jumeneng,langubernur,lanBernike,lankanglenggah karowong-wongmau

31Barengwispadhanyingkur,padharembugan, pangucapé,"Wongikioranglakoniapa-apasingpantes dihukumpatiutawadikunjara"

32AgripabanjurngandikamarangFèstus,"Wongiki mesthidibébasaké,yènoragugatmarangKaisar."

BAB27

1Barengwisditemtokakemanawaakubakallelayaran menyangItalia,RasulPauluslanwong-wongtawanan liyanepadhamasrahakemarangsawijiningperwirakang jenengeYulius,sawijiningperwirasakapasukanAugustus

2AkubanjurpadhanumpakprausakaAdramitium,arep lelayaraningsagaraAsia.AnaAristarkhus,wong MakedoniasakaTesalonika,karoaku

3EsukeakupadhatekaningSidonLanYuliuskanthi sopanngucapmarangPaulus,lanmenehikebebasan menyangkanca-kancanekanggonyegerakeawakedhewe

4Sasampunetiangsakingirika,tiangrarismiwahring Siprus,amargianginsemeton.

5SawiséakupadhanyabrangsegaraKilikialanPamfilia, akutekanMira,sawijiningkuthaingLikia.

6AnaingkonoperwiramaunemuprausakaAleksandria kanglelayaranmenyangItalialandhewekesijinekitaing kono

7Sawiséakupadhalelayaranalon-alonngantipirangpirangdina,lanarang-arangtekaningKnidus,awitanginé oranglilaniaku,akubanjurpadhalelayaraningsangisore Kreta,nyabrangingSalmon

8Sakwisékliwatoraliwati,terustekanpanggonansing jenengéPelabuhanÉndah;ingsacedhakekuthaLasea.

9Barengwispirang-pirangwektu,lannalikalelayaran saikimbebayani,amargapasawisliwat,Paulusparing piwelingmarangwong-wongmau,

10Lanngandikamarangwong-wongmau,Para,akungerti yenlelunganikibakalngalamicilakalanakehkarusakan, oramungmuatanlanprau,nanginguganyawakita

11Nangingperwirakuwipretyayamarangjuraganlansing nduwéprau,ngungkuliapasingdiomongkékaroPaulus.

12Lanamargaswargaikuoraapikkanggomangsa,mula akehwongpadharembugankanggolungasakakono, manawabisatekaningFenisia,lananaingkonokanggo mangsaadhemkangdadiswargaingKreta,dumununging sisihkidulkulonlanlorkulon

13Barenganginsakakidulsumireplirih,amargapadha ngirayenwispadhakasembadan,banjuruculsakaing kono,banjurlelayaraningcedhakKreta.

14Nangingoraletsuwéanaanginpraharakangdisebut Euroklidon

15Barengpraunekecekellanorabisanahanangin,aku banjurnglilanikapalé

16Sakwisékuwiakuterusmlakunangngisorpulosing jenengéKlauda.

17Sawisédiunggahaké,banjurnganggotulung,kanggo ngigeliprauné;lanamargawediyenbakaltibaingpasir apung,layarbanjurdiuncalake,mulanepadhadibuwang.

18Satemahawakédéwédiobrak-abrikkaroprahara,ésuké kapalédientèkké

19Ingtelungdinanéawakédéwémbuwangbarangbarangékapalé

20Lannalikasrengengeutawalintangorakatoning pirang-pirangdina,lanoraanapraharacilik,kabeh pangarep-arepyenakubakalslametbanjursirna

21Nangingsawisesuweoramangan,Paulusngadeging tengah-tengahwong-wongmaulankandha,"Parasadulur, mesthinekowepadhangrungokakeakulanoralungasaka Kreta,lanbakalnandhangcilakalankapitunaniki"

22Lansaikiakupituturmarangkowé,supayapadha bungaha,amargaoraanawongsiji-sijiaingantaramusing ilang,kajabamungkapal

23AwitbengiikiMalaékatéAllahjumenenganaing sandhingku,kangkagunganAkulankangdakladèni

24"Ajawedi,Paulus;kowékududigawanangngarepé Kaisar.

25Mulané,parasedulur,kowépadabungaha,awitaku pretyayamarangGustiAllah,apasingwisdiomongké marangakubakalkelakon.

26Nangingkitakududibuwangmenyangpulotartamtu

27Nangingbarengwistekanwengikangkapingpatbelas, nalikaakupadhadiuber-uberanaingAdria,kira-kira tengahwengiparapraupadhangirayenwiscedhakkaro sawijiningnegara.

28Nulidiunekake,tinemuanarongpuluhdepa,lannalika mlakuradaadoh,banjurdiunekakemaneh,lanketemu limalasdepa

29Mulanépadhawedi,yènakubakalkecemplunging watu,banjurpadhanguncalakéjangkarpapatsakaburitan, lanpadhangarep-arepdina

30Lannalikapraupadhaareponcatsakaprau,banjur padhangudhunakepraumenyangsegara,ingwernakayakayaarepnguncalakejangkarsakangarep.

31RasulPauluskandhamarangkomandhanélanpara soldat:"Yènwong-wongikioratetepingprau,kowéora bakalbisaslamet."

32Paraprajuritbanjurngethoktalinéprauné,banjur dieculaké

33Barengwisawan,RasulPaulusnyuwunmarangwongwongkabèhsupayapadhamangan,pangandikané,"Dina ikiwispatbelasdinaanggonmupadhalerenlanpadhapasa, nangingoramanganapa-apa."

34Mulanéakunyuwunsupayakowépadhamangan,awit ikikanggokaséhatanmu,awitoraanarambutsijiwaésing tibaingsirahmu

35Sawiséngandikamangkono,Panjenenganémundhut rotilansaossokurmarangGustiAllahanaingngarsané wongkabèh

36Wong-wongmaubanjurpadhabungahlanpadha mangan

37Akukabèhpadhaanaingprauanarongatussawidak enemjiwa

38Barengwiswareg,padhangentheng-enthengakeprauné, langandumédibuwangmenyangsagara.

39Barengwisésuk,wong-wongmaupadhaorangerti dharatané,nangingpadhanemusawijiningkalikangana pasisiré,laningkonopadhakarep,yènbisa,praunébisa dicemplungaké

40Sawiséjangkar-jangkarépadhadiundhuh,banjur dicemplungakéingsegara,talinékemudidiuculaké,lan layarutamanédiunggahakémenyangangin,lanmenyang ingpesisir

41Lanpadhatibaingpanggonankanglorosegaraketemu, padhakandasaképrau;laningngarepmacetcepet,lan teteporabisaobah,nangingbageanalanganrusakdening panganiayasakaombak.

42Paraprajuritpadharembuganarepmatèniwong-wong singditawan,supayaoraanasingnglangilanoncat

43NangingperwirasingarepnylametkérasulPaulus, mulanéoranglanggartujuanélandhawuhsupayawongwongsingbisanglangikudunyemplungdhisikmenyang segaralanmenyangdharatan.

44Lanliyane,sawetaraingPapan,lanliyaneingpecahan prauMulanékabèhpadhaoncatmenyangdharatan

BAB28

1Barengwispadhaoncat,banjurpadhangertiyènpuloiku aranMelita

2Wong-wongbarbarkuwipadhamèlubangetmarangaku kabèh,amargapadhangobongigenilannampaniaku kabèh,mergaudandereslanhawaadhem

3NalikaPaulusngumpulaketeken,banjurdilebokakeing geni,banjuranaulametusakapanase,lannyekeltangane.

4Barengwong-wongbarbarpadhaweruhkewanberacun nggandholingtangané,banjurpadharerasanan,"Wongiki mesthitukangmatèni,singsanadyanwisoncatsakasegara, nangingpiwalesorabakalurip"

5Kéwanmaudiguncang-guncangmenyanggeni,lanora krasacilaka.

6Nangingwong-wongmaupadhaweruhyèn Panjenenganébakalabuhutawatibatibamati,nanging sawiséngenteningantisuwe,lanoraweruhapa-apa,banjur padhamalihpikiran,lanpadhangucapyèndhèwèkéiku allah.

7Ingpapankonougaanajajahanépanggedhéingpuloiku, jenengéPublius;kangnampaniakulanngineptelungdina kanthigrapyak.

8NalikasemanabapaknéPubliuslagilaramriyanglanlara metugetih

9Sakwisékuwirampung,wong-wongliyanésinglaraing pulokonougapadatekalandiwaraské.

10PanjenenganéugangurmatiawakédéwéLannalika akulunga,padhangisibarang-barangsingperlu.

11Sawisételungsasi,akupadhamangkatnitihprausaka Aleksandria,kangwismangsaingpuloikuingmangsa adhem,kangtandhanéCastorlanPollux

12SakwisétekanSirakusa,awakédéwénginepingkono telungdina

13SakaingkonoakupadhangubengitekanRegium,lan sakwisédinaanaanginkidul,lanésukéakutekanPuteoli 14Ingkonoakuketemusedulur-sedulur,landipengini nginepbarengkarowong-wongkuwipitungdina,mula akuterusbudalmenyangRoma

15Sakaingkono,barengparasadulurpadhakrungubab akukabèh,banjurpadhanemoniakungantitekaning AppiuslaningGréjaTelu

16BarengakupadhatekaningkuthaRoma,komandhan maubanjurmasrahakewong-wongtawananmarang komandanprajuritjaga,nangingPaulusdiparengake manggonpiyambakankaroprajuritkangnjagadheweke 17SawisételungdinaPaulusnimbaliparapanggedhéning wongYahudi,lannalikapadhangumpul,RasulPaulus kandhamarangwong-wongmau,"Parasedulur,senajan akuoranglakoniapa-apamarangwong-wongutawaadatistiatéleluhurkita,nangingakudiulungkésaka YérusalèmmarangtanganéwongRum

18Sawisépadhamriksaaku,banjurnglilaniakulunga, amargaakuoraanasababépati

19Nangingbarengwong-wongYahudipadhanglawan, akukepeksabandingmarangKaisar;duduyenakukudu nyalahakebangsaku

20Mulanéakunimbalikowé,supayabisanemonikowé lanngomongkarokowé,mergapengarep-arepkuwong Israèl,akudiikatkarorantéiki

21Wong-wongmaupadhamaturmarangPanjenengané, "KulasamibotentampalayangsakingYudéabab panjenengan,sartaparasadhèrèkingkangrawuhingngarsa panjenengansamibotenparingpiawondhateng panjenengan."

22Nangingakukabèhkepénginkrungubabkowé,apa singmbokpikirké,awitbabsekteikiakungertinèking ngendi-endisektekuwidiojok-ojoki.

23Barengwisditetepakedina,wongakèhpadhasowan ingomahéPanjenenganéparingpaseksibabKratonéAllah marangwong-wongmau,lanmbujukwong-wongmaubab Yésus,sakaangger-anggeréNabiMusalansakaparanabi, wiwitésukngantisoré.

24Anasingpretyayamarangsingdiomongké,nangingana singorapretyaya

25Lanbarengpadhaoramupakat,banjurpadhamangkat, sawisePaulusngandikasijitembung,"InggihRohSuci ngandikaliwatNabiYésayamarangleluhurkita 26Pangandikané,"Lungaamarangwong-wongikilan kandhaa:Krungukowébakalkrungu,nangingorangerti; lanndelengsampeyanbakalweruh,nangingoraweruh 27Amargaatinébangsaikisayagreget,kupingéora krungu,lanmripatéditutup;ajangantipadhandeleng kalawanmripate,lankrungukalawankupinge,lan mangretikalawanatine,lanbanjurmratobat,lanIngsun waras

28MulanékowékudungertinèkkaslametanéGustiAllah wisdikongkonmarangbangsa-bangsaliyalanwong-wong kuwibakalkrungu

29Sawiséngandikamangkono,wong-wongYahudipadha lungalanpadhapadudon.

30LanPaulusmanggonrongtaunsuweneingomah kontrakan,lannampanikabehwongsingtekamenyang dheweke.

31MartakakébabKratonéAllahlanmulangbabGusti YésusKristus,kanthiyakinlanoraanawongsingnglarang