Kinyarwanda - The Gospels and the Acts of the Apostles

Page 1


Amavanjiri n'ibikorwa by'Intumwa

IvanjiliyaMatayo

Matayo

UMUTWEWA1

1Igitabocy'ibisekuruzabyaYesuKristo,mweneDawidi, mweneAburahamu.

2AburahamuyabyayeIsaka;IsakayabyayeYakobo; YakoboyabyayeYudan'abavandimwebe;

3YudaabyaraFaresinaZarabomuriTamari;naFares yabyayeEsrom;EsromyabyayeAramu; 4AramuabyaraAminadabu;AminadabyabyayeNaasson; NaassonyabyayeSalmon;

5SalmonyabyayeBoozw'iRakabu;BoozyabyayeObed waRusi;ObedyabyayeYese; 6YeseyabyayeDawidiumwami;Dawidiumwami yabyayeSalomowahozearimukaUriya; 7SalomoabyaraRobowamu;RoboamuyabyayeAbia; AbiyayabyayeAsa; 8AsaabyaraYosefu;YosefuyabyayeYoramu;Yoramu yabyayeOziya;

9OziyayabyayeYowatamu;YowatamuyabyayeAchazi; AkaziyabyayeEzekiya;

10EzekiyayabyayeManase;ManaseyabyayeAmoni; AmoniyabyayeYosiya;

11YosiyayabyayeYehoniyanabarumunabe,igihe bajyanwagaiBabiloni:

12BamazekuzanwaiBabiloni,Yehoniyayabyaye Salatiyeli;SalathielyabyayeZorobabeli;

13ZorobabeliabyaraAbiud;AbiudyabyayeEliyakimu; EliyakimuabyaraAzori;

14AzoriyabyayeSadoki;SadokiyabyayeAkimu;Akimu yabyayeEliyudi;

15EliyudiyabyayeEleyazari;EleyazariyabyayeMatani; MataniyabyayeYakobo;

16YakoboyabyayeYozefuumugabowaMariya,ariwe wavutseariweYesu,uwitwaKristo 17ReroibisekuruzabyosekuvakuriAburahamukugeza kuriDawidiniibisekurucuminabine;kandikuvakuri DawidikugezaigihebajyanweiBabiloniniibisekurucumi nabine;kandikuvabajyanwaiBabilonikugezakuriKristo niibisekurucuminabine

18IvukaryaYesuKristoryarikuriababanyabwenge: IgihenyinaMariyayashyingiranwanaYozefu,mbereyuko bahurirahamwe,yasanzeafiteumwanawaRoho Mutagatifu

19UmugaboweYozefu,kuberakoyariumukiranutsi, kandiakabaadashakakumuberaurugerorwarubanda, yatekerejekumwirukanawenyine

20Arikoakibwiraibyobintu,doreumumarayika w'Uwitekaamubonekeramunzozi,avugaati:“Yozefu, mweneDawidi,ntutinyekugutwaraumugorewaweMariya, kukoibyatekerejwehoari.y'UmwukaWera.

21Azabyaraumuhungu,uzamwitirireYESU,kukoazakiza ubwokobweibyahabyabo

22Ibyobyosebirakorwakugirangobishoboke,nk'uko umuhanuziyabivuzeUwitekaavugaati: 23Doreinkumiizabyara,ikabyaraumuhungu,bakamwita Emmanweli,bisobanurwango,Imanairikumwenatwe.

24Yosefuasinziriye,akorank'ukomarayikaw'Uwiteka yamutegetse,amujyanaumugorewe:

25Ntiyamumenyakugezaigiheyabyariyeumuhunguwe w'imfura,amwitaYESU

UMUTWEWA2

1IgiheYesuyavukiyeiBetelehemuy'uBuyudamugihe cyaHerodeumwami,doreabanyabwengebaturutse iburasirazubabajyaiYeruzalemu,

2Bati:UwavukiyeariUmwamiw'Abayahudiarihe?kuko twabonyeinyenyeriyeiburasirazuba,kanditwaje kumusenga

3Herodeumwamiyumviseibyo,arahagarikaumutima,na Yeruzalemuyosehamwenawe

4Amazegukoranyaabatambyibakurun'abanditsibose b'abantu,abasabaahoKristoagombakuvukira.

5Baramubwirabati:"IBetelehemuy'uBuyuda,kuko byanditswen'umuhanuzi,"

6KandiwoweBetelehemu,mugihugucy'uBuyuda,nturi mutomubatwareb'uBuyuda,kukomuriwewe hazasohokaumutware,uzategekaubwokobwanjyebwa Isiraheli.

7Herode,amazeguhamagaraabanyabwengerwihishwa, abazaabigiranyeumweteigiheinyenyeriyagaragaye.

8AboherezaiBetelehemu,arababazaati“Gendaushakishe umwanamuto;Numarakumubona,uzanzanireijambo, kugirangonzekumusenga

9Bumviseumwamibaragenda.maze,inyenyeribabonye muburasirazuba,ijyaimbereyabo,kugezaigiheije ihagararaahoumwanamutoyari

10Babonyeinyenyeri,barishimacyane

11Binjiyemunzu,babonaumwanamutoarikumwena nyinaMariya,baragwa,baramuramya,bamazegufungura ubutunzibwabo,bamuhaimpanozahabu,imibavu,na mira

12BaburirwaImanamunzozikobatazasubiraiHerode, basubiramugihugucyabomubundiburyo.

13Bamazekugenda,doreumumarayikawaNyagasani abonekeraYozefumunzozi,aravugaati:“Haguruka, ujyaneumwanamutonanyina,uhungiremuMisiri,uzabe uharikugezaigihenzakubwira”Herodeazashakaumwana mutongoamurimbure.

14Arahaguruka,afataumwanamutonanyinanijoro, asubiramuMisiri:

15HerodearapfakugezaigiheHerodeyapfiriye,kugira ngobishobokegusohozaibyavuzwen'Uwitekaumuhanuzi, ati:'NahamagayeumuhunguwanjyemuMisiri

16Herodeabonyekoasebyaabanyabwenge,ararakara cyane,mazeyohereza,yicaabanabosebariiBetelehemu nomunkombezacyozose,kuvakumyakaibirinomunsi yayo.igiheyariyarabajijeabigiranyeumwete abanyabwenge

17HanyumaibyoumuhanuziYeremiyayavuzebyasohoye, 18MuriRama,humvikanyeijwi,gutaka,kurira, n'icyunamokinini,Rasheliariraabanabe,kandintiyari guhumurizwa,kukoataribo

19Herodeamazegupfa,doreumumarayikaw'Uwiteka abonekeraYosefumunzozi, 20Vuga,Haguruka,ujyaneumwanamutonanyina,ujye mugihugucyaIsiraheli,kukobapfuyebashakagaubuzima bw'umwanamuto

21Arahaguruka,afataumwanamutonanyina,yinjiramu gihugucyaIsiraheli.

22ArikoyumvisekoArikeliyoyategetseiYudayamu cyumbacyaseHerode,atinyakujyayo:nubwoyaburiwe Imanamunzozi,ahindukiriramubicebyaGalilaya: 23Araza,aturamumujyiwitwaNazareti,kugirango bisohorenk'ukobyavuzwen'abahanuzi,Azitwa Umunyanazareti

UMUTWEWA3

1MuriiyominsihazaYohanaUmubatiza,abwirizamu butayubwaYudaya,

2Ati:"Mwihane,kukoubwamibwomwijuruburihafi

3Kukoariwewavuzwen'umuhanuziEsai,avugaati:“Ijwi ry'umuntuuriramubutayu,“Nimwitegureinziray'Uwiteka, mukoreinziraziwe

4Yohananyeneyariyambayeimpuzuz'umusatsi w'ingamiya,n'umukandaraw'uruhumurukenyerero;kandi inyamazezariinzigen'ubukibwomugasozi

5HanyumaasohokaiYeruzalemu,Yudayayose,n'akarere kosekaYorodani,

6BarabatizwamuriYorodani,bemeraibyahabyabo

7ArikoabonyebenshimuBafarisayon'Abasadukayobaza kubatizwa,arababwiraati:"Yemwegisekurucy'inzoka,ni ndewakuburiyengouhungeuburakaribuzaza?

8Muzanereroimbutoziteranakwihana:

9Ntutekerezekuvugamurimwengo:DufiteAburahamu kuridata,kukondababwiyeyukoImanaishoboyeaya mabuyeyokureraabanakuriAburahamu.

10Nonehoishokairashyirwamumiziy'ibiti,nicyogituma igiticyosecyeraimbutonzizacyaciwe,kijugunywamu muriro.

11Nukurindabatizwan'amazikugirangomwihane,ariko uzazainyumayanjyearandushaimbaraga,inkwetozanjye sinkwiriyekwihanganira:azabatizwan'UmwukaWera n'umuriro:

12Umufanaweurimuntokize,kandiazahanagurahasi hasi,atoranyainganoyemumurima;arikoazatwikaibyatsi n'umuriroutazima

13HanyumaYesuavuyeiGalilayayerekezamuri YorodanikwaYohana,kugirangoabatizwe.

14ArikoYohanaaramubuza,ati:"Nkeneyekubatizwa nawe,urazaahondi?"

15Yesuaramusubizaaramubwiraati:“Birababajekuba ubu,kukoarikobidusohozagukiranukakwoseHanyuma aramubabaza

16Yesuamazekubatizwa,yahiseazamukaavamumazi, mazeijururirakingurira,abonaUmwukaw'Imanaamanuka nk'inuma,amucana:

17Doreijwirivamuijururivugariti'UyuniUmwana wanjyenkundacyane,uwonishimiyecyane

UMUTWEWA4

1HanyumaYesuajyanwamumwukamubutayukugira ngoageragezwenasatani

2Amazekwiyirizaiminsimirongoinen'amajoromirongo ine,nyumaashonje.

3Umugeragezwaamusanze,aramubwiraati'Nibauri Umwanaw'Imana,tegekakoayamabuyeabeumugati

4Arikoaramusubizaati:"Byanditswengo,Umuntu ntatungwan'umutsimawenyine,ahubwoazabahon'ijambo ryoserivamukanwak'Imana

5Hanyumasataniamujyanamumujyiwera,amushyiraku mpingay'urusengero, 6Aramubwiraati:"NibauriUmwanaw'Imana,jya wikubitahasi,kukobyanditswengo,azaguhaabamarayika bekukurega,kandibazagutwaramumabokoyabo,kugira ngoutazigeraukandagizaikirenge"kurwanyaibuye

7Yesuaramubwiraati:"Byanditswengo:Ntugerageze UwitekaImanayawe."

8Nanone,sataniamujyanakumusozimuremurecyane, amwerekaubwamibwosebwomwisi,nicyubahirocyabyo; 9Aramubwiraati:"Ibyobyosenzabiguha,nibaugwahasi ukansenga"

10Yesuaramubwiraati:"Sohokarero,Satani,kuko byanditswengo"UzasengaUwitekaImanayawe,kandini weuzakorerawenyine"

11Sataniaramusiga,doreabamarayikabaraza baramukorera

12YesuamazekumvakoYohanayajugunywemurigereza, asubiraiGalilaya;

13AvuyeiNazareti,araza,aturaiKaperinawumu,ku nkombey'inyanja,kurubibirwaZabuloninaNefutalimu: 14KugirangobisohoreibyavuzwenaEsaiumuhanuzi, agiraati:

15IgihugucyaZabulonin'igihugucyaNefutalimu,hafi y'inyanja,hakuryayaYorodani,Galilaya y'Abanyamahanga;

16Abantubicayemumwijimababonyeumucyomwinshi; kandiabicayemukarerekandiigicucucyurumurirwurupfu kiraboneka

17Kuvaicyogihe,Yesuatangirakubwiriza,avugaati: “Ihane,kukoubwamibwomuijuruburihafi.

18Yesu,agendagendakunyanjayaGalilaya,abona abavandimwebabiri,SimoniahamagaraPeterona murumunaweAndereyabaterainshunduramunyanja, kukobariabarobyi

19Arababwiraati'Nkurikira,nzakugiraabarobyib'abantu 20Bahitabasigainshundurazabo,baramukurikira.

21Avuyeaho,abonaabandibavandimwebabiri,Yakobo mweneZebedayo,namurumunaweYohani,barimu bwatohamwenasewaZebedayo,basanainshundurazabo. arabahamagara

22Bahitabavamubwatonase,baramukurikira

23YesuazengurukaGalilayayose,yigishamumasinagogi yabo,abwirizaubutumwabwizabw'ubwami,akiza indwarazosen'indwarazosemubantu

24IcyamamarecyegikwiramuriSiriyayose,bamuzanira abantubosebarwayebafashwen'indwarazitandukanye n'imibabaro,n'abafiteamashitani,n'abasazi,n'abafite ubumuga;arabakiza

25BamukurikiraabantubenshibaturutseiGalilaya,i Dekapolis,iYeruzalemu,nomuriYudaya,nohakuryaya Yorodani.

UMUTWEWA5

1Abonyerubanda,azamukaumusozi,amazegushira, abigishwabebaramwegera.

2Akinguraumunwa,abigishaati: 3Hahirwaabakenemumwuka,kukoubwamibwomu ijuruariubwabo.

4Hahirwaabarira,kukobazahumurizwa

5Hahirwaabiyoroshya,kukobazaragwaisi

Hahirwaabafiteinzaran'inyotanyumayogukiranuka, kukobazahazwa.

7Hahirwaabanyembabazi,kukobazabonaimbabazi

8Hahirwaaberamumutima,kukobazabonaImana.

9Hahirwaabanyamahoro,kukobazitwaabanab'Imana.

10Hahirwaabatotezwabaziragukiranuka,kukoubwami bwomuijuruariubwabo

11Hahirwa,igiheabantubazagutuka,bakabatoteza, bakakubeshyanabi,kubwanjye

12Nimwishimekandimwishimecyane,kukoingororano zanyuzirimuijuru,kukoabahanuzibaribatotejwebatyo

13Muriumunyuw'isi,arikonibaumunyuwabuze impumuronziza,niuwuhemunyu?kuvaicyogihenibyiza kubusa,arikokwirukanwa,nogukandagirwamunsi yabantu

14Muriumucyow'isi.Umujyiushyizwekumusozi ntushoboraguhishwa

15Ntabwoabantubacanabuji,bakayishyiramunsiy’igiti, ahubwobakayitsakubuji;kandiritangaurumuriabarimu nzubose

16Umucyowaweumurikireimberey'abantu,kugirango baboneimirimoyawemyiza,kandibahimbazeSourimu ijuru

17Ntutekerezekonajegusenyaamategeko,cyangwa abahanuzi:Sinazanywenokurimbura,ahubwonazanywe nogusohoza

18Ndakubwirankomejekokugezaijurun'isibitarangiye, akadomokamwecyangwaagacekamwentikizavamu mategeko,kugezaigihebyosebizaba

19Umuntuwesererouzarengakuririmwemuriayo mategekomato,akigishaabantugutya,azitwaumutomu bwamibwomuijuru,arikoumuntuweseuzabikora akabigisha,azitwaumweukomeyemubwamibwomu ijuru.

20Ndakubwirayuko,keretsegukiranukakwawekurenze gukiranukakw'abanditsin'Abafarisayo,ntuzigerawinjira mubwamibwomuijuru.

21Wumvisekobabwiwekera,Ntukice;kandiumuntu weseuzicaazabaafiteibyagobyogucaurubanza:

22Arikondabibabwiyenti:Umuntuweseurakariye umuvandimwewentampamvu,azagiraibyagobyo gucirwaurubanza,kandiumuntuweseuzabwira umuvandimweweRaca,azabamukagak'inama,ariko umuntuweseuzavugaati'uriumuswa,azabaafiteibyago byumurirowumuriro

23Nibarerouzanyeimpanoyawekugicaniro,ukibukako umuvandimwewaweyakugiriyenabi; 24Nimusigeyoimpanoyaweimberey'urutambiro, mugende;banzawiyungenamurumunawawe,hanyuma uzeutangeimpanoyawe

25Emeraumwanziwawevuba,mugiheurimunzirana we;kugirangoigiheicyoaricyocyoseumwanziatakugeza kumucamanza,umucamanzaakakugezakumusirikare, ukajugunywamurigereza

26Ndakubwirankomejekoutazigerauvaaho,kugeza igiheuzishyuriraamafarangayose

27Mwumvisekobabwiwekera,'Ntusambane: 28Arikondababwiyenti:Umuntuweseurebaumugore ngoararikire,abaasambanyenawemumutimawe

29Nibaijishoryawery'iburyorikubabaje,ukurehokandi ujugunyemuriwowe,kukoaribyizakuriwewekoumwe

mubanyamuryangobawearimbuka,atariukoumubiri wawewoseuzajugunywaikuzimu.

30Kandinibaukubokokwawekw'iburyokugukomerekeje, ucikekandiujugunyemuriwowe,kukoaribyizakuri wewekoumwemubanyamuryangobawearimbuka,atari ukoumubiriwawewoseuzajugunywaikuzimu

31Byaravuzwengo:Umuntuweseuzamburaumugorewe, amuheinyandikoy'ubutane:

32Arikondabibabwiyenti:Umuntuweseuzambura umugorewe,agakizaimpamvuy'ubusambanyi,amutera gusambana,kandiuzashyingiranwan'uwahukanyeaba asambanye

33Nanonekandi,mwumvisekobyavuzwenabomubihe byakerabati:'Ntimukireke,ahubwomuzakoreraUhoraho indahirozanyu:

34Arikondababwiyenti:Ntukarahirenagato;habamu ijuru;kukoariintebey'Imana:

35Ntabwoarikuisi;kukoariintebey'ibirengebye:ntana Yeruzalemu;kukoariumujyiw'Umwamiukomeye.

36Ntuzarahiren'umutwewawe,kukoudashobora guhinduraumusatsiumweumwerucyangwaumukara

37Arikorekaitumanahoryawe,Yego,yego;Oya,oya: kukoikirenzeibyobizabibi

38Mwumvisekohavuzwengo'Ijishory'ijisho,iryinyo ry'iryinyo:

39Arikondababwiyenti:Ntimurindeikibi,arikoumuntu weseuzagukubitakuitamary'iburyo,uhindukireundi

40Kandinihagiraumuntuukuregamumategeko, akakwamburaikote,aguheumwambarowawe

41Umuntuweseuzaguhatirakugendaibirometero,ujyane nababiri.

42Uheuwakubajije,kandiuwagutirainguzanyo ntuhindukire

43Mwumvisekohavuzwengo'Ukundemugenziwawe, wangeumwanziwawe

44Arikondababwiyenti:Kundaabanzibawe,ubahe umugishaabakuvuma,ugirirenezaabakwanga,kandi ubasabirenubwobagukoresha,bakabatoteza;

45KugirangomubeabanabaSourimuijuru,kukoatuma izubaryerirasakubibinokubyiza,kandiikohereza imvurakubakiranutsinokubarenganya

46Nibamukundaabakunda,mubonaibihemboki? ntanubwoabasoreshwakimwe?

47Nibakandiusuhuzaabavandimwebawegusa,niiki urushaabandi?ntanubwoabasoreshwabatyo?

48Nimubeintunganerero,nk'ukoSourimuijuru atunganye

UMUTWEWA6

1Witonderekudatangaimfashanyoimberey'abantu, kugirangoubarebe:bitabayeibyo,ntagihembocyaSouri muijuru

2Nukorero,iyoutanzeimfashanyozawe,ntukavuge impandaimbereyawe,nk'ukoindyaryazibikoramu masinagoginomumihanda,kugirangobaboneicyubahiro cy'abantu.Ndakubwirankomejekobafiteibihembobyabo. 3Arikoiyoutanze,ntukamenyesheikiganzacyawe cy'ibumosoicyoukubokokwawekw'iburyogukora: 4Kugirangoimfashanyozaweziberwihishwa,kandiSo ubonamuibangaweazaguhembakumugaragaro

5Kandiiyousenga,ntuzabenk'indyarya,kukobakunda gusengabahagazemumasinagoginomumfuruka z'umuhanda,kugirangobaboneabantuNdakubwira nkomejekobafiteibihembobyabo.

6Arikowowe,iyousenga,winjiremukabatikawe,nugara umuryangowawe,sengaSorwihishwa;Soubonye rwihishwaazaguhembakumugaragaro

7Arikonimusenga,ntimukabisubiremoubusa,nk'uko abanyamahangababikora,kukobatekerezakobazumva ibyobavugabyinshi

8Ntimukabenkabo,kukoSoaziibyoukeneye,mbere yukomubimubaza

9Nonehorero,sengarero:Datawatweseurimuijuru, izinaryaweryubahwe

10UbwamibwawebuzeIbyoushakabikorwemuisi, nk'ukobirimuijuru.

Duheuyumunsiimigatiyacuyaburimunsi

12Kandiutubabarireimyendayacu,nkukonatwe tubabariraimyendayacu.

13Ntutuyoboremubishuko,ahubwoudukizeikibi:kuko ubwamin'imbaragan'icyubahirocyaweariiby'itekaryose Amen.

14Nibamubabariyeabantuibicumurobyabo,Sowomu ijurunaweazakubabarira:

15Arikonibamutababariyeabantuibicumurobyabo,na Sontazababariraibicumurobyanyu

16Byongeyekandi,nimwiyirizaubusa,ntimukabe nk'indyarya,mumasoh'agahinda,kukobahinduyeisura yabo,kugirangobagaragarekubantukwiyirizaubusa Ndakubwirankomejekobafiteibihembobyabo

17Arikowowe,iyowisonzesha,usigeamavutaumutwe, wogemumaso;

18Kugirangoutabonekeraabantukwiyirizaubusa, ahubwoukabonekeraSourimuibanga,kandiSoubona rwihishwa,azaguhembakumugaragaro

19Ntimukibikeubutunzikuisi,ahoinyenzin'ingese byangirika,n'ahoabajurabamenabakiba:

20Arikomwishyirirehoubutunzimuijuru,ahoinyenzi cyangwaingesezangirika,kandiahoabajurabatanyura cyangwangobibe:

21Kuberakoubutunzibwaweburi,umutimawaweuzaba 22Umucyowumubirinijisho:nibareroijishoryaweari ingaragu,umubiriwawewoseuzabawuzuyeumucyo.

23Arikonibaijishoryaweariribi,umubiriwawewose uzabawuzuyeumwijimaNibareroumucyourimuri woweubaumwijima,mbegaumwijimaukabije!

24Ntamuntuushoboragukorerabashebujababiri:kuko bombiazangaumwe,agakundaundi;cyangwabitabaye ibyo,azakomezaumwe,agasuzuguraundiNtushobora gukoreraImananamammon

25Nicyogitumyenkubwiranti:Ntutekerezekubuzima bwawe,ibyouzaryacyangwaibyouzanywa;ekambere n'umubiriwawe,ibyouzambaraUbuzimantiburenze inyama,n'umubirikurutaimyambaro?

26Doreinyonizomukirere,kukozitabiba,ntizisarura, cyangwangoziteranirizemubigega;nyamaraSowo mwijuruarabagaburira.Ntimurutacyanekubarusha?

27Nindemurimwebweatekereza,ashoborakongera umubyimbaumwekugihagararocye?

28Kandiniukuberaikimutekerezaimyambaro?Reba indabyozomumurima,ukozikura;ntibakoranaumwete, ntanubwobazunguruka:

29Nyamarandabibabwiyenti:NdetsenaSalomomu cyubahirocyecyosentabwoyariyambayenk'umwemuri bo

30Kuberaikinone,nimbaImanayambikaibyatsibyomu murima,kandiejobundibikajugunywamuziko, ntazakwambikacyane,yemwekwizeraguke?

31Ntutekerezerero,uvugango'Tuzaryaiki?Cyangwa, Tunywaiki?Cyangwa,Niryarituzambara?

32(Kuberakoibyobyosebimazegushakishwa abanyamahanga:)kukoSowomwijuruazikoukeneye ibyobyose

33Arikobanzaushakeubwamibw'Imananogukiranuka kwayo;kandiibyobyoseuzabongerwaho.

34Ntutekerezeejo,kukoejobundiuzatekerezakubintu byonyineIbibibyayobirahagijekugezakumunsi

UMUTWEWA7

1Ntimucireurubanza,kugirangomutazacirwaurubanza.

2Nimuciraurubanzaurwoarirworwose,muzabacirwa urubanza,kandinimubuheburyomuzageraho,muzongera kubapima.

3Kandiniukuberaikiubonamoteirimujishorya murumunawawe,arikoukirengagizaigitikirimujisho ryawe?

4Cyangwauzabwirauteumuvandimwewawe,reka nkurehomotemujishoryawe;kandi,doreigitikirimu jishoryawe?

5Woweindyarya,banzawirukaneurumurimujishoryawe; hanyumauzabonanezakowirukanamotemumasoya murumunawawe.

6Ntimukemereimbwaibyera,kandintimutererane amasaroyaweimberey'ingurube,kugirango batazabakandagiramunsiy'ibirengebyabo,bagahindukira bakaguhindura

7Baza,naweuzaguha;shaka,uzabona;mukomange, muzakingurirwa:

8Umuntuweseubisabyeyakira;Ushakaakabona;kandi uwakomanzeazakingurirwa

9Cyangwanindemurimwemurimwe,umuhunguwe aramutseasabyeumugati,azamuhaibuye?

10Cyangwaaramutseabajijeifi,azamuhainzoka?

11Nibarero,mubi,uziguhaabanabaweimpanonziza,So womwijuruazahaibintubyizaabamubaza?

12Nicyogitumaibintubyoseushakakoabantubabagirira, mubakorere,kukoariryotegekon'abahanuzi.

13Nimwinjiremuiremborifunganye,kukoirembo ryagutse,kandiinziranininiyoiganishakukurimbuka, kandibenshinibobinjiramuribo

14Kuberakoinzitiziariirembo,kandiinziraniyoiganisha kubuzima,kandinibakebabibona

15Witondereabahanuzib'ibinyoma,bazaahouribambaye imyenday'intama,arikoimberebakarishaimpyisi

16Uzobamenyan'imbutozaboAbagabobakusanya inzabibuz'amahwa,cyangwaimitiniy'amahwa?

17Nubwobimezebityo,igiticyosecyeraimbutonziza; arikoigiticyangiritsecyeraimbutombi.

Igiticyizantigishoborakweraimbutombi,cyangwaigiti cyangiritsentigishoborakweraimbutonziza

19Igiticyosecyeraimbutonzizakiracibwa,kijugunywa mumuriro

20Nicyogitumauzamenyaimbutozabo

21Umuntuweseumbwiraati,Mwami,Mwami,ntazinjira mubwamibwomuijuru;arikoukoraibyoDatawomu ijuruashaka

22Benshibazambwirauwomunsi,Mwami,Mwami, ntitwigezeduhanuramuizinaryawe?kandimwizinaryawe birukanyeabadayimoni?kandimwizinaryaweyakoze imirimomyinshiitangaje?

23Ubwonibwonzababwiranti:Sinigezenkuzi: nimundekeremwabakozimabimwe

24Nicyogitumyeumuntuwesewumvaayamagambo yanjyeakayakurikiza,nzamugereranyan'umunyabwenge wubatseinzuyekurutare:

25Imvurairagwa,imyuzureiraza,umuyagauhuha, ukubitakuriiyonzu;ntiyagwa,kukoyariishingiyeku rutare

26Umuntuwesewumvaayamagamboyanjyentayakore, azagereranywan'umupfapfawubatseinzuyekumucanga: 27Imvurairagwa,imyuzureiraza,umuyagauhuha, ukubitakuriiyonzu;iragwa:kandikugwakwayokwari gukomeye

28Yesuarangijeayamagambo,abantubatangazwa n'inyigishoze:

29Kukoyabigishijenk'umuntuufiteubutware,atari nk'abanditsi

UMUTWEWA8

1Amazekumanukakumusozi,imbaganyamwinshi iramukurikira

2Dorehajeumubembearamuramya,ati:"Mwami,niba ubishaka,ushoborakunsukura."

3Yesuaramburaukuboko,amukoraho,ati:'Nzabikora; kugiraisukuAkokanyaibibembebyebirahanagurwa

4Yesuaramubwiraati:"Ntubwireumuntu;arikogenda, wiyerekeumutambyi,utangeimpanoMoseyategetse, kugirangoabahamya

5YesuyinjiyeiKaperinawumu,hazaumutware w'abasirikare,amwinginga,

6Ati:"Mwami,umugaraguwanjyearyamyemurugo arwayeubumuga,arababaracyane.

7Yesuaramubwiraati:Nzazakumukiza

8Umutwarew'abasirikarearasubizaati:"Mwami, sinkwiriyekouzamunsiy'inzuyanjye,arikovugaijambo gusa,umugaraguwanjyeazakira"

9Kukondiumuntuufiteubutware,mfiteabasirikaremunsi yanjye.NdabwirauyumugabontiGenda,aragenda;n'undi, 'Ngwino,araza;n'umugaraguwanjye,Koraibi,arabikora 10Yesuabyumvise,aratangara,abwiraabakurikiyeati:" Niukuri,ndababwirayuko,sinigezembonakwizera gukomeye,oya,cyangwamuriIsiraheli

11Ndababwiyenti:Benshibazaturukaiburasirazuba n'iburengerazuba,bicaranenaAburahamu,Isakana Yakobo,mubwamibwomuijuru

12Arikoabanab'ubwamibajugunywamumwijima w'inyuma:hazababarirakandibagahekenyaamenyo

13Yesuabwiraumutwarew'abasirikareati:Genda;kandi nkukowabyizeye,nikobigukorerwa.Umugaraguwe yakizemuisahaimwe

14YesuyinjiyemunzuyaPetero,abonanyinaw'umugore wearyamye,arwayeumuriro.

15Amukorakukuboko,umurirouramuvaho,arahaguruka, arabakorera

16Bugorobye,bamuzanirabenshibaribafiteabadayimoni, yirukanaimyukay'ijamborye,akizaabarwayibose: 17KugirangobisohorebyavuzwenaEsaiumuhanuzi, avugaati:"Weubweyafasheintegenkezacu,yikorera indwarazacu."

18Yesuabonyeimbaganyamwinshikuriwe,ategekako bajyahakurya

19Umwanditsiumwearaza,aramubwiraati:Databuja, nzagukurikiraahouzajyahose

20Yesuaramubwiraati:"Ingunzuzifiteumwobo,inyoni zomukirerezifiteibyari;arikoUmwanaw'umuntuntafite ahoarambikaumutwe

21Undimubigishwabearamubwiraati“Mwami, mbabarirambereyokujyagushyinguradata

22ArikoYesuaramubwiraati“Nkurikira;rekaabapfuye bashyingureababo.

23Yinjiyemubwato,abigishwabebaramukurikira

24Doremunyanjahajeinkubiy'umuyagamwinshi,ku buryoubwatobwaribwuzuyeimiraba,arikoyariasinziriye.

25Abigishwabebaramwegera,baramukangurabati: “Mwami,udukize,turarimbutse

26Arababwiraati“Kuberaikimutinya,yemweabizera buke?Arahaguruka,acyahaumuyagan'inyanja;haratuza cyane

27Arikoabantubaratangara,bavugabati:"Uyuniumuntu ki,kuburyon'umuyagan'inyanjabyumvira!"

28AgezehakuryayinjiramugihugucyaGerigene, ahasangababiribafiteabadayimoni,basohokamumva, bikabije,kugirangohatagiraumuntuunyuramuriiyonzira

29Dorebasakuzabati:“Duhuriyehenawe,Yesu,Mwana w'Imana?wajehanokutubabazambereyigihe?

30Kandiharihoinziranzizayokubavamoubushyo bw'ingurubenyinshizirisha

31Abadayimonirerobaramwinginga,baravugabati:'Niba utwirukanye,utureketujyemubushyobw'ingurube

32Arababwiraati“Genda”Bamazegusohoka,binjiramu bushyobw'ingurube,doreubushyobwosebw'ingurube bwirukacyaneahantuhahanamyemunyanja,mazebicira mumazi

33Ababarindagabarahunga,bajyamumujyi,babwira byose,n'ibyagwiririwen'abadayimoni

34UmugiwoseurasohokagusanganiraYesu,bamubonye, bamwingingangoavemunkombezabo.

UMUTWEWA9

1Yinjiramubwato,ararengana,yinjiramumujyiwe

2Dorebamuzaniraumuntuurwayeubumuga,aryamyeku buriri,Yesuabonyekwizerakwaboabwiraabarwayi b'ubumuga;Mwanawanjye,humura;ibyahabyawe birababariwe

3Kandi,bamwemubanditsibaravuzemuribobati:"Uyu muntuaratuka"

4Yesuaziibitekerezobyaboaravugaati:"Kukiutekereza koaribibimumitimayawe?

5Kuberakonibabyoroshye,kuvugango,ibyahabyawe birababariwe;cyangwakuvuga,Haguruka,ugende?

6ArikokugirangomumenyekoUmwanaw'umuntuafite imbaragazokuisikubabariraibyaha,(hanyumaabwira abarwayib'ubumuga,)Haguruka,fatauburiribwawe,ujye munzuyawe

7Arahaguruka,asubiraiwe

8Rubandarubibonye,baratangara,bahimbazaImana, yahayeabantuubwobubasha.

9Yesuavuyeaho,abonaumuntuwitwaMatayo,yicayeku ncuroyagakondo,aramubwiraati:Nkurikira.Arahaguruka, aramukurikira.

10Yesuyicayekunyamamunzu,doreabasoreshabenshi n'abanyabyahabazakwicarananawen'abigishwabe

11Abafarisayobabibonye,babwiraabigishwabebati: "Kukimusangirashobujahamwen'abasoresha n'abanyabyaha?"

12ArikoYesuabyumvise,arababwiraati:"Abakizebose ntibakeneyeumuganga,ahubwobakeneyeabarwayi

13Arikonimugendemwigeicyobivuze,nzagiraimbabazi, ntabwontambaibitambo,kukontazanyweno guhamagariraabakiranutsi,ahubwondiabanyabyaha kwihana.

14AbigishwabaYohanabaramwegera,baramubazabati: “Kukitwen'Abafarisayotwisonzeshakenshi,ariko abigishwabanyuntibisonzesha?

15Yesuarababwiraati:“Abanab'umukwebarashobora kurira,igihecyoseumukweazabaarikumwenabo?ariko iminsiizagera,igiheumukweazabavanaho,hanyuma bakisonzesha

16Ntamuntuwashyizeumwendamushyakumwenda ushaje,kukouwashyizwemukuzuzayakuyemumwenda, kandiubukodebwarushijehokubabubi

17Ntabwoabantubashyiradivayinshyamumacupaashaje: nahoamacupaaravunika,divayiirashira,amacupa ararimbuka,arikobashyiradivayinshyamumacupa mashya,kandibombibarazigamye

18Akibabwiraibyo,dorehajeumutegetsirunaka aramuramya,avugaati:“Umukobwawanjyeyarapfuye, arikongwinoumurambikehoikiganza,niweuzabaho

19Yesuarahaguruka,aramukurikira,n'abigishwabe.

20Doreumugorewariurwayeikibazocy'amarasoimyaka cumin'ibiri,amugarukainyuma,akorakugice cy'umwendawe:

21Kukoyivugiyemuriweati:“Nibanshoboragukoraku mwambarowe,nzabamezeneza

22ArikoYesuaramuhindukirira,amubonye,aravugaati “Mukobwa,humura;kwizerakwawekugukizeUmugore arakiraguherakuriiyosaha

23Yesuyinjiyemunzuy'umutegetsi,abonaabacuranzi n'abantubavuzainduru,

24Arababwiraati:'Tangaumwanya,kukoumujaatapfuye, ahubwoarasinzira.Baramusekangoasebye.

25Arikoabantubamazegusohoka,arinjira,amufata ukuboko,umujaarahaguruka.

26Icyamamarekivamumahangamuriicyogihugucyose

27Yesuamazekuvaaho,impumyiebyiriziramukurikira, zirarira,ziti:"MwanawaDawidi,tugirireimpuhwe"

28Agezemunzu,impumyiziramwegera,Yesuarababwira ati:"Emerakonshoboyegukoraibi?"Baramubwirabati: Yego,Mwami

29Hanyumaabakorakumutima,arababwiraati: “Ukurikijekwizerakwawe

30Amasoyaboarahumuka;Yesuarabashinjacyane,ati:" Rebakontaweubizi"

31Arikobamazekugenda,bakwirakwizamumahanga hoseicyamamarecyemuriicyogihugucyose.

32Barasohoka,bamuzaniraumuntuutavugaufitesatani

33Sataniamazekwirukanwa,ibiragibiravuga,rubanda baratangarabati:"Ntabwobyigezebibonekamuri Isiraheli"

34ArikoAbafarisayobaravugabati:"Yirukanye abadayimonibinyuzekumutwarewashitani.

35Yesuazengurukaimigiyosen'imiduguduyose,yigisha mumasinagogiyabo,abwirizaubutumwabwiza bw'ubwami,akizaindwarazosen'indwarazosemubantu.

36Arikoabonyerubanda,agiraimpuhwenyinshi,kuko bacitseintege,batatanamumahanga,nk'intamazitagira umwungeri

37Hanyumaabwiraabigishwabeati:"Ibisarurwani byinshi,arikoabakozinibake;

38NimusabereroNyagasaniw'isarura,kugirango yoherezeabakozimubisarurwabye

UMUTWEWA10

1Amazeguhamagaraabigishwabecuminababiri,abaha imbaragazokurwanyaimyukamibi,kubirukana,nogukiza indwarazosen'indwarazose

2Nonehoamazinay'intumwacuminazibiriniaya;Uwa mbere,SimoniwitwaPetero,naAndereyamurumunawe; YakobomweneZebedayo,naYohanimurumunawe;

3Filipo,naBartholomew;Tomasi,naMatayoumutoza; YakobomweneAlufeyi,naLebayayo,amazinayaboyari Tadayo;

4SimoniUmunyakanani,naYudaIsikariyoti,nawe wamuhemukiye

5AbocuminababiriYesuyohereza,arabategekaati:" Ntimukajyemunziray'abanyamahanga,kandintimwinjire mumujyiuwoariwowosew'Abasamariya"

6Arikogendaahubwoujyekuntamazazimiyezomunzu yaIsiraheli.

7Mugihemugiye,mwamamazemuti:"Ubwamibwo mwijuruburihafi

8Kizaabarwayi,usukureababembe,uzureabapfuye, wirukaneamashitani:wakiriyeubuntu,utangekubuntu 9Ntutangezahabu,cyangwaifeza,cyangwaumuringamu isakoshiyawe,

10Ntukandikeurugendorwawe,ntamakotiabiri,inkweto, cyangwainkoni,kukoumukoziakwiriyeinyamaze

11Kandimumujyiuwoariwowosecyangwaumujyi uzinjiramo,ubazeuwabikwiye;kandigumagumakugeza ahouzava

12Nimwinjiramunzu,musuhuze.

13Nibakandiinzuikwiriye,amahoroyaweayagereho, arikonibaadakwiriye,amahoroyaweakugarukire.

14Kandiumuntuweseutakwakira,cyangwangoyumve amagamboyawe,nimusohokamuriiyonzucyangwamu mujyi,mukurehoumukunguguw'ibirengebyanyu

15Ndakubwirankomejekokumunsiw'urubanza,uzemera kwihanganiraigihugucyaSodomunaGomora,kurutauwo mujyi

16Dore,mbohererejenk'intamahagatiy'impyisi,nimube abanyabwengenk'inzoka,kandimutagirainumank'inuma

17Arikomwirindeabantu,kukobazabagezakunama, kandibazagukubitamumasinagogiyabo

18Kandimuzazanwaimberey'abayobozin'abamiku bwanjye,kugirangombabereubuhamyan'abanyamahanga. 19Arikonibakurokora,ntutekerezeukouzavugacyangwa ibyouzavuga,kukobizaguhamuriiyosahaicyouzavuga

20Kukoatarimwebwemuvuga,ahubwoniUmwukawa Soakuvugisha.

21Umuvandimweazatangaumuvandimwekugezaapfuye, naseumwanaw'umwana.Abanabahagurukirakurwanya ababyeyibabo,babicishe.

22Kandimwangaabantubosekubw'izinaryanjye,ariko uwihanganakugezaimperukaazakizwa

23Arikonibabatotezamuriuyumujyi,nimuhungiremu wundi,kukondakubwirankomejekomutazajyamumigi yaIsiraheli,kugezaigiheUmwanaw'umuntuazazira

24Umwigishwantabwoarihejuruyashebuja,cyangwa umugaraguurihejuruyashebuja

25Birahagijekoumwigishwaabankashebuja, n'umugaragunkashebujaNibabarahamagayenyir'urugo Beelzebub,bazongerakubitabangahemurugorwe?

26Ntutinyerero,kukontakintugitwikiriye, kitazahishurwa;akihisha,ibyontibizamenyekana

27Ibyonkubwiramumwijima,abavugamumucyo,n'ibyo mwumvamugutwi,mubabwirakunzu.

28Ntutinyeabicaumubiri,arikobadashoborakwica ubugingo,ahubwoutinyeushoborakurimburaubugingo n'umubiriikuzimu.

29Ibishwibibirintibigurishwakugiceri?kandiumwemuri bontazagwahasiadafiteSo

30Arikoubwoyabwomumutwewaweburabaze.

31Ntutinyerero,ufiteagacirokurutaibishwibyinshi

32Umuntuweseuzanyaturaimberey'abantu,nanjye nzaturaimbereyaDataurimuijuru.

33Arikoumuntuweseuzahakanaimberey'abantu,nanjye nzahakanaimbereyaDataurimuijuru

34Ntutekerezekonajekoherezaamahorokuisi:Ntabwo najekoherezaamahoro,ahubwonazanyeinkota

35Kukonajegushirahoumugaboutandukanyenase, umukobwananyina,n'umukazanananyirabukwe.

36Kandiabanzib'umuntubazabaabomurugorwe

37Ukundasecyangwamamakundusha,ntabwoankwiriye, kandiukundaumuhungucyangwaumukobwakundusha, ntabwoankwiriye

38Kandiudafasheumusarabaweakankurikira,ntakwiriye kubauwanjye.

39Uzabonaubuzimabweazabubura,kandiuzatakaza ubuzimabwekubwanjye

40Uwakiriyearanyakira,uwanyakiriyeakakira uwantumye

41Uzakiraumuhanuzimuizinary'umuhanuziazahabwa ibihemboby'umuhanuzi;kandiuwakiraumukiranutsimu izinary'umukiranutsiazahabwaibihemboby'umukiranutsi

42Kandiumuntuweseuzatangakunywakuriumwemuri ababatoigikombecy'amaziakonjegusamuizina ry'umwigishwa,ndababwiraukuri,ntazatakazaigihembo cye

UMUTWEWA11

1Yesuamazekurangizagutegekaabigishwabecumina babiri,arahavayigishakandiabwirizamumigiyabo

2YohanaamazekumvamurigerezaimirimoyaKristo, yoherezaabigishwabebabiri,

3Aramubwiraati:"Niwoweuza,cyangwadushakaundi?"

4Yesuarabasubizaati:"GendawongerewerekeYohana ibyowumvakandiubona:"

5Impumyizireba,kandiabamugayebaragenda,ababembe barahanagurwa,abatumvabarabyumva,abapfuyebarazuka, abakenebababwiraubutumwabwiza

6Kandiarahirwa,umuntuweseutazambabaza.

7Baragenda,Yesuatangirakubwirarubandarubandaibya Yohanaati:"Niikiwasohotsemubutayukureba?" Urubingorwanyeganyezwan'umuyaga?

8Arikoseniikiwasohotsekureba?Umugabowambaye imyendayoroshye?doreabambaraimyendayoroshyebari mungoz'abami

9Arikoseniikiwasohotsekureba?Umuhanuzi?yego, ndabibabwiye,kandibirenzeumuhanuzi

10Kukoariwewanditswehongo'Dorentumyeintumwa yanjyeimbereyawe,izategurainzirayaweimbereyawe 11Niukuri,niukuri,ndababwiranti:"Muribohavutse abagore,ntihazamutsengoarutaYohanaUmubatiza: nubwoumutourimubwamibwomuijuruamuruta

12KuvamugihecyaYohanaUmubatizakugezaubu ubwamibwomuijurubugiraurugomo,kandi abanyarugomobabifatakungufu

13Kuberakoabahanuzibosen'amategekobahanuye kugezakuriYohana.

14Nibakandimubyakira,uyuniEliya,wagombagakuza 15Ufiteamatwiyokumva,niyumve

16Arikonzagereranyan'ikigisekuru?Nink'abanabicaye kumasoko,bagahamagarabagenzibabo,

17Baravugabati:"Twabagejejehoimiyoboro,ariko ntimwabyinnye;twaraborogeye,kandintimwigeze muboroga

18KuberakoYohanaatazakuryacyangwakunywa, baravugabati:Afitesatani.

19Umwanaw'umuntuyajekuryanokunywa,baravuga bati:Doreumuntuw'umunyamururumba,n'umuvinyuwa divayi,inshutiy'abasoreshan'abanyabyaha.Arikoubwenge bufiteishingirokubanabe

20Hanyumaatangirakuzengurukaimigiyakoreragamo imirimomyinshiikomeye,kukobatihannye:

21Uragowe,Chorazin!Uragowe,Betsaida!kukoiyaba imirimoikomeyeyakorewemuriwewe,iyakoreweiTiro naSidoni,barikwihanakeramumyambaronivu.

22Arikondabibabwiyenti:“Kumunsiw'urubanza,Tirona Sidonibizarushahokwihanganira

23Nawe,Kaperinawumu,uzamurwamuijuru, uzamanurwaikuzimu,kukoiyabaibikorwabikomeye byakorewemuriwewe,byakoreweiSodomu,byari kugumakugezauyumunsi.

24Arikondabibabwiyenti:'Kumunsiw'urubanza, bizarushahokwihanganiraigihugucyaSodomu,kuruta icyawe

25IcyogiheYesuarasubizaati:"Ndagushimira,Data, Mwamiw'ijurun'isi,kukoibyobyosewabihishe abanyabwengen'abanyabwenge,kandiwabihishuriye abana

26Nubwobimezebityo,Data:kukobyasaganahoari byizaimbereyawe

27IbintubyosenabibwiwenaData,kandintawamenya Umwana,keretseData;ntamuntun'umweuziData, keretseUmwana,kandiuwoMwanaazamuhishurira

28Nimuzemunsange,mweseabakorakandibaremerewe, nzabahaikiruhuko.

29Fataingogoyanjye,unyigireho;kukondiumugwaneza kandincishabugufimumutima,kandimuzabona uburuhukirobw'imitimayanyu

30Kukoingogoyanjyeyoroshye,umutwarowanjyeukaba woroshye.

UMUTWEWA12

1Muriicyogihe,Yesuyagiyekuisabatoanyuzemubigori; abigishwabebaribashonje,batangiragukuraamatwi y'ibigori,nokurya

2Abafarisayobabibonyebaramubwirabati:“Dore abigishwabawebakoraibitemewen'amategekokuisabato.

3Arikoarababwiraati:"NtimwasomyeibyoDawidi yakoze,igiheyariashonjen'abarikumwenawe;

4Niguteyinjiyemunzuy'Imana,akaryaumutsima utemerewekurya,habakubarikumwenawe,arikoku batambyigusa?

5Cyangwantimwasomyemumategeko,buryangoku minsiy'isabatoabatambyibomurusengerobahumanya isabato,kandintamakemwabafite?

6Arikondababwiyenti:Ahahantuhararenzeurusengero.

7Arikoiyabawariuziicyoibyobivuze,nzagiraimbabazi, ahogutambaibitambo,ntiwarigucirahoitekaabadafite icyaha.

8KukoUmwanaw'umuntuariUmwaminokumunsi w'isabato

9Amazekuvaaho,yinjiramuisinagogiyabo:

10DoreharihoumuntuwumyeukubokoBaramubazabati: “Biremewegukirakumunsiw'isabato?kugirango bamushinje.

11Arababwiraati:“Nindemurimwemurimweuzagira intamaimwe,kandinizagwamurwobokumunsiw'isabato, ntazayifatangoayizamure?

Nikangaheumuntuarutaintama?Kubwibyo,biremewe gukoranezamuminsiyisabato

13Hanyumaabwirawamugaboati:Ramburaukuboko kwaweAramburaukuboko;kandiyagaruweyose,nkizindi 14Abafarisayobarasohoka,bakorainamayokumurwanya, kugirangobamurimbure.

15ArikoYesuabimenye,yikuraaho,abantubenshi baramukurikira,arabakizabose; 16Arabategekakobatagombakumumenyekanisha: 17KugirangobisohoreibyavuzwenaEsaiumuhanuzi, agiraati:

18Doreumugaraguwanjyenahisemo;mukundwawanjye, uwoumutimawanjyewishimiyecyane:Nzamushyiriraho umwukawanjye,kandiazaciraabanyamahangaurubanza.

19Ntazaharanira,cyangwakurira;ntamuntun'umwe uzumvaijwiryemumuhanda

20Urubingorwakomeretsentazavunika,kandiitabi ntirizima,kugezaigiheatanzeurubanzakuntsinzi.

21Kandiabanyamahangabizeramuizinarye

22Hanyumabamuzaniraumuntuwariufitesatani, impumyi,n'ibiragi,aramukiza,kuburyoimpumyin'ibiragi byombibyavugaga

23Abantubosebaratangarabaravugabati:"Uyusimwene Dawidi?"

24ArikoAbafarisayobabyumvise,baravugabati:"Uyu mugenziwentabwoyirukanaabadayimoni,ahubwoni Bezezebub,umutwarewashitani"

25Yesuamenyaibitekerezobyabo,arababwiraati: “Ubwamibwosebwigabanyijemoubwabwo buzarimburwa;kandiimigiyosecyangwainzuyose yigabanyijemontishoboraguhagarara:

26NibaSataniyirukanyeSatani,abaatandukanijwenawe; Ubwamibwebuzahagararabute?

27NibakandinaBeelzebubnirukanyeabadayimoni,ni bandeabanabawebabirukana?Niyompamvubazakubera umucamanza

28Arikonibanirukanyeabadayimonikubw'Umwuka w'Imana,ubworeroubwamibw'Imanabuzakuriwewe 29Ubundiseniguteumuntuyinjiramunzuy'umuntu ukomeye,akangizaibintubye,keretseabanzaguhambira umunyembaraga?hanyumaazononainzuye

30Utarikumwenanjyearandwanya;kandiudateraniye hamweatatanamumahanga.

31Nicyogitumyembabwiranti:Abantubose bazababarirwaibyahabyosenogutukaImana,arikogutuka UmwukaWerantibizababarirwaabantu.

32KandiumuntuweseuzavuganabiUmwanaw'umuntu, azamubabarirwa,arikouzavuganabiUmwukaWera, ntazababarirwa,habamuriiyisi,ndetsenomuisiizaza.

33Hinduraigiticyiza,n'imbutozacyonziza;cyangwa ubundiutumeigiticyangirika,n'imbutozacyozirangirika: kukoigitikizwin'imbutozacyo.

34Yemweibisekuruby'inzoka,niguteushoborakuba mubi,kuvugaibintubyiza?kukokubwinshibwumutima umunwauvuga.

35Umuntumwizaavuyemubutunzibwizabw'umutima azanaibintubyiza,kandiumuntumubiavamubutunzi bubiazanaibintubibi.

36Arikondababwiyenti:Ijamboryoseridafiteishingiro abantubazavuga,bazabibazwakumunsiw'urubanza

37Kuberakoamagamboyaweazatsindishirizwa, n'amagamboyaweuzacirwahoiteka

38Bamwemubanditsin'Abafarisayobarabasubizabati: Databuja,tuzakubonaikimenyetso.

39Arikoarabasubiza,arababwiraati:"Igisekurukibi kandigisambanagishakaikimenyetso;kandinta kimenyetsokizahabwa,arikoniikimenyetsocy'umuhanuzi Yonasi:

40NkukoYonasiyariafiteiminsiitatun'amajoroatatumu ndayabaleine;nikoUmwanaw'umuntuazamaraiminsi itatun'amajoroatatumumutimaw'isi

41Abagabob'iNinevebazahagurukiraab'ikigihe,kandi bazabicirahoiteka,kukobihannyekubwirizakwaYonasi; kandi,dorekoarutaYonasihano

42Umwamikaziwomumajyepfoazahagurukamu rubanzahamwen'ab'ikigihe,kandiazabicirahoiteka,kuko yavuyemumpandezosez'isikugirangoyumveubwenge bwaSalomokandi,dorekourutaSalomoarihano

43Iyoumwukawanduyeuvuyemumuntu,anyuraahantu humye,ashakaikiruhuko,arikontabona

44Hanyumaati:Nzasubiramunzuyanjyeahomvuye kandiiyoaje,asangaariubusa,akubiswe,kandiyambaye neza

45Hanyumaaragenda,ajyanan'indimyukairindwi imurushaububi,barinjirabarahaturaNikobizagendano kuriikigisekurukibi

46Igiheyariaganiran'abantu,dorenyinanabarumunabe bahagazehanze,bifuzakuvugananawe

47Hanyumaumwearamubwiraati:Dorenyokona barumunabawebahagazehanze,bifuzakuvugananawe.

48Arikoaramusubiza,abwirauwamubwiyeati:Mamani nde?Abavandimwebanjyenibande?

49Aramburaukubokoabigishwabe,ati:"Doremamana barumunabanjye!"

50KukoumuntuweseuzakoraibyoDatawomuijuru ashaka,nimusazawanjye,mushikiwanjye,namama.

UMUTWEWA13

1UwomunsiYesuasohokamunzu,yicarairuhande rw'inyanja.

2Abantubenshibateranirakuriwe,nukoyinjiramubwato aricararubandarwoseruhagararakunkombe

3Ababwirabyinshimumigani,ati:"Doreumubibyi yagiyekubiba;

4Amazekubiba,imbutozimwezigwairuhande,inyoni zirazazirazirya:

5Bamwebagwaahantuh'amabuye,ahobataribafiteisi nyinshi:nukobahitabavuka,kukobatagiraubujyakuzimu bw'isi:

6Izubarirenze,barashya;kandikuberakontamizibafite, barumye

7Bamwebagwamumahwa;n'amahwaaraduka,arabiniga:

8Arikoabandibagwamubutakabwiza,beraimbuto, zimweincuroijana,izindimirongoitandatu,izindi mirongoitatu.

9Ufiteamatwiyokumva,niyumve

10Abigishwabarazabaramubazabati:"Niikigitumye ubabwiramumigani?"

11Arabishura,arababwiraati:“Kuberakomwahawe kumenyaamabangay'ubwamibwomuijuru,ariko ntibahabwa.

12Kukoumuntuweseufite,azahabwa,kandiazagira byinshi,arikoumuntuweseudafite,azamuvanahoibyo afite.

13Nonehombabwiremumigani:kukobatabona;no kumvantibumva,ntanubwobumva

14KandimuribohasohozwaubuhanuzibwaEsai,buvuga ngo:Nimwumvamuzumva,ntimuzasobanukirwa;kandi mubibonamuzabibona,ntimuzabibona:

15Eregaimitimay'ababantuirahindaumushyitsi, n'amatwiyabontiyumva,kandiamasoyaboyarahumye; kugirangoigiheicyoaricyocyosebatabonan'amasoyabo, bakumvan'amatwiyabo,kandibakumvan'umutimawabo, bagahinduka,nanjyenkabakiza

16Arikoamasoyawearahirwa,kukobabona,n'amatwi yawe,kukobumva

17Niukuri,niukuri,ndababwirayukoyukoabahanuzi benshin'intunganebifuzagakubonaibyomubona,ariko mutabibonye;nokumvaibyowumva,arikontubyumve.

18Umvarerowamuganiw'umubibyi

19Umuntuweseyumviseijambory'ubwami,ariko ntarwumve,hazaumubisha,agatwaraicyabibwemu mutimaweUyuniwewakiriyeimbutokumuhanda

20Arikouwakiriyeimbutoahantuh'amabuye,niwe wumvairyojambo,kandianonakishima;

21Nyamarantiyashinzeimizimuriwe,ahubwo yihanganiraigihegito,kukoiyoamakubacyangwa ibitotezobivutsekuberaijambo,bikamubabaza

22Uwahaweimbutomumahwaniwewumvaijambo;no kwitakuriiyisi,n'uburiganyabw'ubutunzi,kunigaijambo, kandintabyaraimbuto

23Arikouwakiriyeimbutomubutakabwizaniwewumva ijambo,akaryumva;nacyocyeraimbuto,kandicyera, bimwebikubyeijana,bimwemirongoitandatu,ibindi mirongoitatu

24Ababwiraundimugani,agiraati:“Ubwamibwomu ijurubugereranywan'umuntuwabibyeimbutonzizamu murimawe:

25Arikoabantubasinziriye,umwanziwearazaabiba inganomungano,aragenda

26Arikoicyumakimazekumera,cyeraimbuto,hanyuma hagaragaraurumogi

27Abagaragubanyir'urugobarazabaramubazabati: Databuja,ntiwabibyeimbutonzizamumurimawawe? Kuvahe?

28Arababwiraati:“Umwanziyabikoze”Abagaragu baramubwirabati:"Nonehourashakakotujya kubateranya?"

29Arikoaravugaati:Oyakugirangomugihemuteranya ibiti,ntimushingaimizihamweningano.

30Bombibakurehamwekugezaigihecy'isarura,kandimu gihecy'isaruranzabwiraabasaruzi,'Nimuteranyirize hamwembereyambere,hanyumamubihambiremungoyi kugirangobabitwike,arikomwegeranyainganomukiraro cyanjye

31Ababwiraundimugani,ababwiraati:“Ubwamibwo mwijurubumezenk'inganoy'imbutoyasinapi,umuntu yafasheakabibamumurimawe:

32Mubyukurinigitomumbutozose,arikoiyokimaze gukura,kibakininimubimera,kikabaigiti,kuburyo inyonizomukirerezizazikararamumashamiyacyo

33Undimuganiarababwira;Ubwamibwomwijuru bumezenkumusemburo,umugoreyafashe,yihisha mubipimobitatubyamafunguro,kugezabyosebisembuye 34IbyobyoseYesuabibwirarubandamumigani;kandi ntamuganiyigezeababwira:

35Kugirangobisohoreibyavuzwen'umuhanuzi,ati: "Nzafunguraumunwawanjyemumigani;Nzavugaibintu byabitsweibangakuvaisiyaremwa

36HanyumaYesuyirukanarubanda,yinjiramunzu, abigishwabebaramwegera,baramubwirabati:"Tubwire umuganiw'imirimayomugasozi"

37Arabasubizaati:"UzabibaimbutonzizaniUmwana w'umuntu;

38Umurimaniisi;imbutonzizaniabanab'ubwami;ariko ibyatsiniabanab'umugome;

39Umwanziwabibyenisatani;gusaruraniimperukay'isi; n'abasaruziniabamarayika

40Nkukoreroibitibyegeranijwebigatwikwamumuriro; nikobizagendakumperayisi.

41Umwanaw'umuntuazoherezaabamarayikabe,kandi bazakoranyirizamubwamibweibintubyosebibabaza, n'abakoraibibi

42Azabajugunyamuitanurary'umuriro,hazaborogakandi bagahekenyaamenyo.

43Abakiranutsibazamurikank'izubamubwamibwaSe Ufiteamatwiyokumva,niyumve

44Nanone,ubwamibwomwijurubumezenkubutunzi bwihishemumurima;ibyoumuntuabonye,arabihisha,

kuberaumunezerowacyoaragendaakagurishaibyoatunze byose,akaguraumurima.

45Nanone,ubwamibwomwijurubumezenkumucuruzi, ushakaamasaromeza:

46Ninde,amazekubonaisarorimwery'igicirokinini, aragendaagurishaibyoyariafitebyosearabigura

47Nanone,ubwamibwomuijurubumezenk'urushundura, rwajugunywemunyanja,rukoranyirizwahamwemuburyo bwose:

48Bumazekuzura,bakwegerakunkombe,baricara, bakoranyaibyizamubikoresho,arikobajugunyaibibi

49Nikobizagendakumperukay'isi:abamarayika bazasohoka,batandukaneababimubakiranutsi, 50Azabajugunyamuitanurary'umuriro,hazaborogakandi bagahekenyaamenyo

51Yesuarababwiraati:"Ibyobyosemwabyumvise? Baramubwirabati:Yego,Mwami

52Arababwiraati:“Nicyogitumaabanditsibosebahabwa ubwamibwomuijurubamezenk'umuntuufiteurugo, usohoramubutunzibweibintubishyan'ibyakera

53Yesuarangijeiyomigani,arahava

54Agezemugihugucye,abigishamuisinagogiyabo,ku buryobatangaye,arababazaati:“Uyumuntuafiteubwenge n'iyimirimoikomeye?

55Uyusiwemwanaw'umubaji?nyinantabwoyitwa Mariya?n'abavandimwebe,Yakobo,naYose,Simonina Yuda?

56Bashikibe,bosentibarikumwenatwe?Nonehouyu mugaboibyobintubyoseyabikuyehe?

57BaramurakariraArikoYesuarababwiraati:" Umuhanuzintacyubahiroafite,keretsemugihugucyeno murugorwe"

58Kandintabwoyakoragaimirimomyinshiikomeye kuberakutizerakwabo.

UMUTWEWA14

1Muriicyogihe,Herodeumutwareyumviseibyamamare byaYesu,

2Abwiraabagaragubeati:"UyuniYohanaUmubatiza; yazutsemubapfuye;nukoreroimirimoikomeye irigaragazamuriwe

3KukoHerodeyariyafasheYohana,aramuboha, amushyiramurigerezakubwaHerode,mukamurumuna weFilipo

4KukoYohanayamubwiyeati:Ntibyemewekoumubyara.

5Igiheyashakagakumwica,yatinyagarubanda,kuko bamubonagakoariumuhanuzi.

6Arikoisabukuruy'amavukoyaHerode,umukobwawa Herodeyabyinnyeimbereyabo,anezezaHerode

7Ahoyasezeranyijekoazamuhaicyoasabyecyose

8Nawe,mbereyogutegekwananyina,ati:Mpahano umutwewaYohaniBatisitamumashanyarazi

9Umwamiarababara,arikokuberaindahiro,n'abicarana nawekunyama,ategekakobamuha

10Yohereza,acishaYohanaumutwemurigereza

11Umutweweuzanwamumashanyarazi,uhabwa umukobwa,awuzaniranyina

12Abigishwabebaraza,bajyanaumurambo, barawushyingura,baragendababwiraYesu.

13Yesuabyumvise,arahagurukaavamubwatoajyamu butayubutandukanye,abantubamazekubyumva, baramukurikiran'amagurubavamumigi

14Yesuarasohoka,abonaimbaganyamwinshi, abababariraimpuhwe,abakizaabarwayibabo.

15Bugorobye,abigishwabebaramwegera,bavugabati: “Ahaniubutayu,kandiigihekiragezeoherezaimbaga kure,kugirangobajyemumidugudu,bigureibyokurya.

16ArikoYesuarababwiraati:Ntibagombakugenda; mubahekurya

17Baramubwirabati:Dufitehanouretseimigatiitanu, n'amafiabiri

18Arababazaati:"Nzanirahano."

19Ategekarubandakwicarakurinyakatsi,afataimigati itanu,n'amafiabiri,yitegerezamuijuru,ahaumugisha, aravunika,ahaimigatiabigishwabe,abigishwana rubanda

20Bosebararya,baruzura,bakuramoibicebyaribisigaye ibitebocuminabibiribyuzuye.

21Abariyebariabagabobagerakubihumbibitanu,uretse abagoren'abana

22AkokanyaYesuabuzaabigishwabekwinjiramubwato, nokujyaimbereyehakurya,mugiheyoherejerubanda

23Amazekoherezaimbagay'abantu,azamukaumusozi utandukanyekugirangoasenge,nimugorobaugezeyo,ari wenyine

24Arikoubwatobwarihagatimunyanja,bujugunywa n'imiraba,kukoumuyagawariutandukanye.

25Muisahayakaney'ijoro,Yesuarabasanga,agendaku nyanja

26Abigishwabamubonyeagendahejuruy'inyanja, barumirwa,bati:"Niumwuka;baratakakuberaubwoba

27AkokanyaYesuarababwiraati:“Humura!ninjye; ntutinye.

28Peteroaramusubizaati:"Mwami,nibaariwowe, ntegekangusangekumazi"

29Naweati:Ngwino.Peteroamazekumanukaavamu bwato,agendahejuruy'amazi,kugirangoajyekwaYesu

30Abonyeumuyagauhuha,agiraubwoba;atangira kurohama,aratakaati:"Mwami,nkiza.

31AkokanyaYesuaramburaukuboko,aramufata, aramubazaati:“Yemwekwizeraguke,niikicyatumye ushidikanya?

32Binjiyemubwato,umuyagaurahagarara

33Abarimubwatobarazabaramuramya,bavugabati:"Ni ukuriuriUmwanaw'Imana."

34Bamazekurenga,binjiramugihugucyaGennesareti

35Abariahohantubamuzi,boherezamugihugucyose hiryanohino,bamuzaniraabarwayebose

36Baramwingingangobakorekumwambarowegusa, kandiabakorahobosebakizeneza

UMUTWEWA15

1HanyumahazaYesuabanditsin'Abafarisayo,barii Yeruzalemu,baravugabati:

2Kukiabigishwabawebarenzekumucow'abasaza?kuko badakarabaintokiiyobaryaimigati

3Arikoarabasubizaati:"Kukimwarenzekumategeko y'Imanan'imigenzoyawe?"

4KukoImanayategetseiti:'Wubahesonanyoko,kandi, Uvumasecyangwanyina,apfegupfa

5Arikomuravugamuti:Umuntuweseuzabwirase cyangwanyinaati:"Niimpano,ibyouzanyungukiramo byose;

6Ntukubahesecyangwanyina,azabohorwa.Ngukouko mwakozeitegekory'Imanantakintunakimwemumigenzo yawe

7Yemwemwandyaryamwe,Esaayiyarahanuyenezaati: 8Ababantubaranyegerabakoreshejeumunwawabo,kandi banyubahan'iminwayaboarikoimitimayaboirikure yanjye

9Arikobansengaubusa,bigishainyigishoamategeko y'abantu

10Yahamagayerubanda,arababwiraati:“Umvakandi wumve:

11Ntabwoibyinjiramukanwabihumanyaumuntu;ariko ibivamukanwa,ibibihumanyaumuntu.

12Abigishwabebaraza,baramubazabati:"Uziko Abafarisayobararakaye,bumviseayamagambo?"

13Arikoaramusubizaati:"IgiterwacyoseDatawomu ijuruatateye,kizashingaimizi"

14Nibareke:niabayobozib'impumyib'impumyiNiba impumyiiyoboyeimpumyi,byombibizagwamumwobo.

15PeteroasubizaPeteroaramubwiraati:"Tubwireuyu mugani"

16Yesuati:"Namwemuracyasobanukiwe?"

17Ntimwumvakoikintucyosecyinjiramukanwakijya munda,kikajugunywamumushinga?

18Arikoibyobivamukanwabivamumutima; bahumanyauwomugabo

19Kukobivuyekumutimaibitekerezobibi,ubwicanyi, ubusambanyi,ubusambanyi,ubujura,guhamyaibinyoma, gutukana:

20Ibiniibintubihumanyaumuntu,arikokuryan'amaboko adakarabyentabwobihumanyaumuntu.

21HanyumaYesuarahava,agendamunkombezaTirona Sidoni

22Doreumunyakananiasohokakunkombeimwe, aramutakambiraati:“Nyagasani,mbabarira,Mwanawa Dawidiumukobwawanjyearababajwecyanenasatani

23Arikontiyishuraijambo.Abigishwabebaramwinginga, baramubwirabati:“Mumwirukane;kukoarariranyuma yacu

24Arikoarabasubizaati:"Ntabwontumweahubwo noherejwekuntamazazimiyezomunzuyaIsiraheli"

25Hanyumaarazaaramuramya,avugaati:“Mwami, umfashe.

26Arikoaramusubizaati:"Ntabwoaribyizagufata imigatiy'abana,nokujugunyaimbwa."

27Naweati:"Ukuri,Mwami,nyamaraimbwaziryaibiryo byamanutsekumezayabashebuja"

28Yesuaramusubizaati:"Mugore,kwizerakwawe gukomeye:bikuberewoweukoubishaka."Umukobwawe arakiraguheramuriiyosaha

29Yesuavaaho,yegerainyanjayaGalilaya;nuko azamukaumusozi,yicaraaho

30Abantubenshibazaahoari,bafitehamwen'abamugaye, impumyi,ibiragi,abamugayen'abandibenshi,babajugunya kubirengebyaYesu;arabakiza:

31Kuberakorubandarwatangaye,babonyeibiragibavuga, abamugayebakira,abamugayebagenda,n'impumyizo kubona:bahimbazaImanayaIsiraheli

32Yesuahamagaraabigishwabe,aramubwiraati: “Mbabariyeimbagay'abantu,kukobamaranananjye iminsiitatu,kandintacyobafitecyokurya,kandi sinzaboherezakwiyirizaubusa,kugirangobatacikaintege munzira.

33Abigishwabebaramubwirabati:"Nihehetwakura imigatimyinshimubutayu,kugirangotwuzuzeimbaga nyamwinshi?"

34Yesuarababwiraati:Nimfiteimigatiingahe?Baravuga bati:Birindwi,n'amafimake

35Ategekarubandakwicarahasi

36Afataimigatiirindwin'amafi,arabashimira, arabimenagura,abigishwabe,n'abigishwanarubanda.

37Bosebararya,baruzura,bakuramoinyamazimenetse zisigaraibisekebirindwibyuzuye

38Abaryabariabagaboibihumbibine,uretseabagore n'abana

39Yirukanarubanda,afataubwato,yinjiramunkombeza Magdala.

UMUTWEWA16

1Abafarisayonakumwen'Abasadukayobaraza, bamugeragezabamwifuzakoyaberekaikimenyetsokiva muijuru.

2Arabishura,arababwiraati:“Iyobwijenimugoroba, muravugango“Bizabaariibihebyiza,kukoijururitukura 3Kandimugitondo,hazabaikirerekibikumunsi,kuko ijururitukurakandirikamanukaYemwemwandyarya mwe,murashoborakumenyaisuray'ijuru;arikontushobora gutandukanyaibimenyetsobyibihe?

4Igisekurukibikandigisambanagishakaikimenyetso; kandintakimenyetsokizahabwa,ahubwoniikimenyetso cy'umuhanuziYonasi.Arabasiga,aragenda.

5Abigishwabebagezehakurya,bibagirwagufataumugati 6Yesuarababwiraati:Witonderekandimwirinde umusemburow'Abafarisayon'Abasadukayo.

7Baratekerezahagatiyabobati:"Niukuberakotutigeze dufataumugati"

8NiikiYesuabimenye,arababwiraati:"Yemweabizera buke,niukuberaikimutekerezahagatimwe,kuko mutazanyeumugati?"

9Ntimurasobanukirwa,cyangwangomwibukeimigati itanuy'ibihumbibitanu,kandimwafasheibitebobingahe?

10Yabaimigatiirindwiy'ibihumbibine,kandiwafashe ibisekebingahe?

Nimubuheburyomutumvakontakubwiyeibyerekeye umugati,kugirangomwirindeumusemburow'Abafarisayo n'Abasadukayo?

12Bumvanonehoukuntuyabasabyekutirinda umusemburow'umugati,ahubwobakirindainyigisho y'Abafarisayon'Abasadukayo.

13YesuagezekunkombezaKayisariyaFilipi,abaza abigishwabeati:“AbantubavugakondiUmwana w'umuntu?”

14Baravugabati:BamwebavugakouriYohana Umubatiza:bamwe,Eliya;n'abandi,Yeremiya,cyangwa umwemubahanuzi

15Arababwiraati:“Arikonindemubwirakondi?

16SimoniPeteroaramusubizaati:"UriKristo,Umwana w'Imananzima"

17Yesuaramusubizaati:"Urahirwa,SimoniBarjona, kukoinyaman'amarasobitabiguhishuriye,ahubwoDatauri muijuru"

18Ndakubwirakandinti'uriPetero,kandinzubakaitorero ryanjyekuriururutare;kandiamaremboy'ikuzimu ntazayatsinda

19Nzaguhaimfunguzoz'ubwamibwomuijuru,kandiibyo uzahambirakuisibyosebizahambirwamuijuru,kandi ibyouzabohorakuisibyosebizabohorwamuijuru

20Hanyumaategekaabigishwabekobatagombakubwira umuntukoariYesuKristo

21Kuvaicyogihe,Yesuatangirakwerekaabigishwabe, ukoagombakujyaiYerusalemu,akababaraibintubyinshi by'abasaza,abatambyibakurun'abanditsi,akicwa,akazuka kumunsiwagatatu

22Peteroaramufata,atangirakumucyaha,avugaati: “Mwami,bitabakureyawe,ibyontibizakubaho

23Arikoarahindukira,abwiraPeteroati:“Subizainyuma yanjye,Satani,urambabaje,kukoutaziibintuby'Imana, ahubwoniiby'abantu

24Yesuabwiraabigishwabeati:"Nihagiraumuntu unkurikira,niyange,yikoreumusarabaweankurikire."

25Kukoumuntuweseuzarokoraubuzimabweazabubura, kandiuzatakazaubuzimabwekubwanjye

26Kukoumuntuyungukaiki,nibaazabonaisiyose, akaburaubugingobwe?cyangwaumuntuazatangaiki kugirangoaguraneubugingobwe?

27KukoUmwanaw'umuntuazazamucyubahirocyaSe hamwen'abamarayikabe;hanyumaazahembaumuntu weseakurikijeimirimoye

28Ndakubwirankomejekohanohariabantubahagaze, batazumvauburyohebw'urupfu,kugezaigihebaboneye Umwanaw'umuntuajemubwamibwe

UMUTWEWA17

1Nyumay'iminsiitandatu,YesuafataPetero,Yakobona Yohanamurumunawe,abajyanakumusozimuremure utandukanye,

2Kandiahindukaimbereyabo,mumasoheharabagirana nk'izuba,imyambaroyeyerank'umucyo

3MosenaEliyabababonekera

4PeteroasubizaPetero,abwiraYesu,Mwami,nibyizako tubahano:nibaubishaka,dukorehanoamahemaatatu; umwekuriwewe,undikuriMose,n'uwaEliya

5Akivuga,doreigicucyakakibatwikira,doreijwirivamu gicurivugariti:“UyuniUmwanawanjyenkunda, ndishimyecyane;umwumve.

6Abigishwababyumvise,bagwahasi,bagiraubwoba bwinshi

7Yesuarazaarabakoraho,arababwiraati“Haguruka, ntutinye.

8Bamazeguhangaamaso,ntamuntubabonye,uretseYesu wenyine

9Bamanukakumusozi,Yesuarabategekaati:"Ntihagire ubwirairyoyerekwa,kugezaigiheUmwanaw'umuntu azukamubapfuye."

10Abigishwabebaramubazabati:“Kukinonehoabanditsi bavugakoEliyaagombakuzambere?

11Yesuarabasubizaati:"Eliyaazabanzakuza,asubize byose

12Arikondababwiyenti:Eliyayaje,arikontibamuzi,ariko bamukoreyeibyobavuzebyose.Muburyonk'ubwo, Umwanaw'umuntuazababara

13AbigishwabumvakoyababwiyeYohanaUmubatiza.

14Bagezekurirubanda,basangaumunturunaka, apfukama,aramubwiraati:

15Nyagasani,ugirireimpuhweumuhunguwanjye,kuko ariumusazi,kandiarababaracyane,kukoakenshiyagwa mumuriro,kandiakenshiakajyamumazi

16Namuzaniyeabigishwabawe,arikontibashobora kumukiza

17Yesuaramusubizaati:"Yemwegisekurukitizerakandi kigoramye,nzabananawekugezaryari?"Nzababara kugezaryari?Muzanehano

18Yesuacyahasatani;nukoaramuvamo,umwanaarakira guheramuriiyosaha.

19HanyumaabigishwabatandukananaYesu,baravuga bati:"Kukitutashoboyekumwirukana?"

20Yesuarababwiraati:"Kuberakutizerakwanyu,kukoni ukurindababwiranti:Nibamufitekwizerank'ingano y'imbutoyasinapi,muzabwirauyumusozi,nimukure ahandihantu;kandiizakuraho;kandintakintunakimwe kidashobokakuriwewe

21Arikoubwobwokontibusohokaahubwoni amasengeshonokwiyirizaubusa.

22IgihebaribatuyeiGalilaya,Yesuarababwiraati “Umwanaw'umuntuazagambanirwamumabokoy'abantu: 23Bamwice,umunsiwagatatuazuka.Kandibarababajwe cyane

24BagezeiKaperinawumu,abahaweamafaranga y'amakorobazakuriPetero,baramubazabati:“Databujasi we?”

25Ati:YegoAgezemunzu,Yesuaramubuzakuvugaati: “Utekerezaiki,Simoni?Nibandeabamib'isibafata imigenzocyangwaimisoro?y'abanababobwite,cyangwa y'abanyamahanga?

26Peteroaramubwiraati:“Kubanyamahanga.Yesu aramubwiraati:Nonehoabanabararekuwe

27Bitabayeibyo,kugirangotutabababaza,jyakunyanja, utereinkoni,mazeufateamafiazamukabwambere;umaze gufunguraumunwa,uzabonaigicericy'amafaranga:ifata, ukayampanjyewenawe

UMUTWEWA18

1Muriicyogihe,abigishwabazakuriYesu,baravugabati: “Nindeukomeyemubwamibwomuijuru?

2Yesuahamagaraumwanamuto,amushyirahagatiyabo, 3Ndababwiranti:"Niukurindababwiyeyuko, nimutahindurwangomubeabanabato,ntimuzinjiramu bwamibwomuijuru

4Umuntuwesererowicishabugufink'uyumwanamuto, nimukurumubwamibwomuijuru

5Kandiumuntuweseuzakiraumwanamutonk'uwomu izinaryanjyearanyakira

6Arikoumuntuweseuzababazaumwemuriababato banyizera,byaribyizakuriwekoamanikwakuijosi,kandi akarohamamunyanja

7Muzabonaishyanokuberaibyaha!kukobigomba gukenerakoibyahabiza;arikoharagoweuwomugabo icyahakije!

8Kuberaiyompamvu,ukubokokwawecyangwaikirenge cyawebikubabaje,ubikurehokandiubijugunyemuriwowe: nibyizakowinjiramubuzimauhagazecyangwa wamugaye,ahokugiraamabokoabiricyangwaibirenge bibiringoujugunywemumurirow'iteka.

9Nibaijishoryawerikubabaje,ukurehokandiujugunye muriwowe:nibyizakowinjiramubuzimaufiteijisho rimwe,ahokugiraamasoabiringoujugunywemumuriro utazima

10Witonderekoudasuzuguran'umwemuriababato;kuko ndababwiyenti:Muijuruabamarayikababobahorabareba mumasoyaDataurimuijuru

11KukoUmwanaw'umuntuyajegukizaicyatakaye. Utekerezaute?Nibaumuntuafiteintamaijana,kandiimwe murizoyazimiye,ntasigamirongocyendan'icyenda, akajyamumisozi,agashakaicyayobye?

13Nibakandiabishaka,ndakubwirankomejekoyishimiye izontamanyinshi,kurutaiz'icyendanacyendazitayobye

14Nubwobimezebityo,ntabwoubushakebwaSourimu ijuru,umwemuriababatoarimbuka

15Byongeyekandi,nibaumuvandimwewawe agucumuyeho,gendaumubwireamakosayehagatiyawe nawewenyine:niyakumva,ubawungutseumuvandimwe wawe

16Arikonibaatakwumva,fatanaweumwecyangwababiri, kugirangoijamboryoseribemukanwa k'abatangabuhamyababiricyangwabatatu

17Nibakandiyirengagijekubumva,ubwireitorero,ariko aramutseyirengagijekumvairyotorero,akubanenawe nk'umunyamahangan'umusoreshwa

18Ndakubwirankomejekoibyouzahambirakuisibyose bizahambirwamuijuru,kandiibyouzarekurakuisibyose bizabohorwamuijuru

19Nongeyekubabwiranti:'Nibamwembimuzemeranya kuisigukorakukintuicyoaricyocyosebazasaba, kizakorerwaDatawomuijuru

20Kuberakoahobabiricyangwabatatubateraniyehamwe mwizinaryanjye,ndihanohagatiyabo

21Peteroaramwegera,aramubazaati“Mwami,murumuna wanjyeazacumurakangahe,nkamubabarira?kugeza karindwi?

22Yesuaramubwiraati:Sinkubwiye,kugezakuncuro zirindwi,ariko,Kugezakumirongoirindwikarindwi.

23Niyompamvuubwamibwomuijurubugereranywa n'umwamirunaka,uzitakubagaragube

24Amazegutangirakubara,bamuzaniraumwe,amurimo amadeniibihumbiicumi

25Arikokuberakoatagombagakwishyura,shebuja amutegekakugurisha,umugorewe,abana,ibyoyariatunze byose,akishyura

26Nyamugaraguyikubitahasi,aramuramya,avugaati 'Mwami,ihangane,nzakwishurabose.

27Hanyumashebujaw'uwomugaraguagiraimpuhwe, aramurekura,amubabariraumwenda

28Arikoumugaraguumwearasohoka,asangaumwemu bagaragubebaribamufitiyeigiceriijana,aramurambikaho ibiganza,amufatamumuhogo,ati:"Unyishyure."

29Mugaraguweyikubitaimberey'ibirengebye, aramwingingaati:"Unyihanganire,nzakwishurabyose"

30Ntiyabishaka,arikoaragendaamujyanamurigereza, kugezayishyuyeumwenda

31Abagaragubebabonyeibyakozwe,barababaracyane, barazababwirashebujaibyakozwebyose.

32Shebujaamazekumuhamagara,aramubwiraati: "Mugaraguwe,ndakubabariyeiyomyendayose,kuko wanyifuzaga."

33Ntiwariukwiyekugiriraimpuhwemugenziwawe, nk'ukonakugiriyeimpuhwe?

34Shebujaararakara,amushyikirizaabatoteza,kugeza igiheazishyuraibyoyariakwiriyebyose

35Natwerero,Datawomuijurunaweazagukorera,niba utababariraburiweseumuvandimweweibicumurobyabo

UMUTWEWA19

1Yesuarangijeayomagambo,avaiGalilaya,yinjiramu nkombezaYudayahakuryayaYorodani.

2Abantubenshibaramukurikiraarabakizaaho

3Abafarisayonabobaramwegera,baramugerageza, baramubwirabati:“Esebiremewekoumugaboyirukana umugorewekumpamvuzose?

4Arabasubizaati:"Ntimwasomyekouwabikozemu ntangiriroyabagizeabagabon'abagore,"

5Ati:"Niyompamvuumugaboazasigasenanyina, akizirikakumugorewe,kandibombibazabaumubiri umwe?

6Kubwibyontibakiribabiri,ahubwoniumubiriumwe IbyoImanayateranijehamwe,ntihakagireumuntu ubitandukanya.

7Baramubwirabati:"KukiMoseyategetsegutanga inyandikoy'ubutane,nokumwirukana?

8Arababwiraati:“Mose,kuberaimitimayanyu yakubabajekugirangowirukaneabagorebawe,arikokuva muntangirirosikobyagenze

9Ndababwiyenti:Umuntuweseuzamburaumugorewe, keretsekubusambanyi,akarongoraundi,abaasambanye, kandiuzashyingirwauwasambanijweabaasambanye 10Abigishwabebaramubwirabati:"Nibaumugaboariko bimezekumugorewe,sibyizakurongora"

11Arababwiraati:“Abantubosentibashoborakwakirairi jambo,keretseabobahawe.

12Kuberakoharihoinkonezimwenazimwezavutsemu ndayanyina:kandihariinkonezimwenazimwezagizwe inkonez'abantu:kandiharihoinkone,zagizeinkoneku bw'ubwamibw'ijuruUshoboyekuyakira,rekaayakire

13Hanyumabamuzaniraabanabato,kugirango abashyirehoibiganzamazeasenge,abigishwabarabacyaha. 14ArikoYesuati:“Mubabareabanabato,kandi ntimubabuzekuzaahondi,kukoubwamibwomuijuruari bwo

15Abarambikahoibiganza,arahava

16Dore,umwearazaaramubwiraati:Databujamwiza,ni ikihekintucyizanzakorakugirangomboneubugingo bw'iteka?

17Aramubazaati:"Kuberaikiumpamagayemwiza?"nta cyizacyizauretseumwe,niukuvugaImana:arikoniba ushakakwinjiramubuzima,komezaamategeko

18Aramubwiraati:Ninde?Yesuati:"Ntukiceubwicanyi, ntusambane,ntukibe,ntuzashinjeintaheibinyoma, 19Wubahesonanyoko,kandi,Ukundemugenziwawe nk'ukowikunda.

20Umusorearamubwiraati:"Ibyobyosenabibitsekuva nkirimuto,niikikibuze?

21Yesuaramubwiraati:"Nibaushakakubaintungane, gendaugurisheibyoufite,uheabakene,uzagiraubutunzi muijuru:ngwinounkurikire"

22Arikoumusoreyumviseayomagambo,agendaababaye, kukoyariafiteibintubyinshi.

23Yesuabwiraabigishwabeati:"Niukurindababwira yukoumukireatazinjiramubwamibwomuijuru

24Nongeyekubabwiranti:Biroroshyekoingamiyainyura mujishory'urushinge,kurutakoumukireyinjiramu bwamibw'Imana

25Abigishwabebabyumvisebaratangaracyane,baravuga bati:“Nindeushoboragukizwa?

26ArikoYesuarababona,arababwiraati:"Ibyo ntibishobokakubantuarikohamwen'Imanabyose birashoboka

27Peteroaramusubizaati:“Doretwarahevyebyose turagukurikiraNiikirerodufite?

28Yesuarababwiraati:"Niukurindababwirayukoyuko abankurikiye,mugihecyokuvukabushyaigiheUmwana w'umuntuazicarakuntebey'ubwizabwe,muzicaraku ntebecumin'ebyiri,mucireimanzaimiryangocumin'ibiri y'imiryangocumin'ebyiri.Isiraheli.

29Umuntuwesewatayeamazu,abavandimwe,cyangwa bashikibacu,cyangwase,nyina,umugore,abana,cyangwa amasambu,kubw'izinaryanjye,azahabwaincuroijana, kandiazaragwaubuzimabw'iteka

30Arikobenshimubamberebazabaabanyuma;kandiaba nyumabazabaabambere.

UMUTWEWA20

1Kuberakoubwamibwomwijurubumezenkumuntuufite urugo,wasohotsekaremugitondogushakaabakozimu ruzabiburwe.

2Amazekumvikanan'abakoziigicericy'umunsi, aboherezamuruzabiburwe

3Asohokaahaganamuisahayagatatu,abonaabandi bahagazeubusakuisoko,

4Arababwiraati:Gendanawemuruzabibu,kandi igikwiyecyosenzaguha.Baragenda.

5Yongeyegusohokankomuisahayagatandatun'icyenda, arabikora

6Ahaganamuisahayacumin'umwe,arasohoka,asanga abandibahagazeubusa,arababwiraati:"Kukimuhagarara hanoumunsiwose?"

7Baramubwirabati:“Ntamuntuwaduhayeakazi. Arababwiraati:Nimugendemuruzabibu;kandiigikwiye cyose,uzakira.

8Bukeye,umutwarew'uruzabibuabwiraigisongacyeati: “Hamagaraabakozi,ubaheakazi,guherakubanyuma kugezakuwambere

9Bagezeyobahabwaakazinkomuisahayacumin'umwe, bakiraumuntuweseigiceri

10Arikoabamberebaza,bibwiragakobaribakwiye kubonabyinshi;kandibakiriyeumuntuweseigiceri

11Bamazekubyakira,bitotomberanyir'urugo,

12Bati:Ababanyumabakozearikoisahaimwe,kandi wabatugereranijenatwe,twikoreyeumutwaron'ubushyuhe bwumunsi

13Arikoasubizaumwemuribo,aramubazaati“Mugenzi, ntakibindagukorera:ntiwemeranijen'ifarangarimwe?

14Fataibyawe,gendainzirayawe,nzaguhauyuwanyuma, nk'ukonawe.

15Ntibyemewegukoraibyonshakakubwanjye?Ijisho ryaweniribi,kukondimwiza?

16Abanyumarerobazabeabambere,n'uwambere:kuko benshibazitwa,arikobakenibobatoranijwe

17YesuazamukaiYeruzalemuatandukanyaabigishwa cuminababirimunzira,arababwiraati:

18DoretuzamutseiYeruzalemu;kandiUmwana w'umuntuazagambanirwaabatambyibakurun'abanditsi, kandibazamuciraurwogupfa,

19Azamushyikirizaabanyamahangakumushinyagurira, gukubita,nokumubamba,mazeumunsiwagatatuazuka.

20Hanyumaaramwegera,nyinaw'abanabaZebedayoari kumwen'abahungube,baramusenga,kandibamwifuriza ikinturunaka.

21Aramubazaati:"Urashakaiki?"Aramubwiraati: "Emerakoababahungubanjyebombibicara,umweiburyo bwawe,undiibumoso,mubwamibwawe."

22ArikoYesuaramusubizaati:"Ntimuziibyomusaba" Urashoborakunywaigikombenzanywa,nokubatizwa kubatizwanabatijwe?Baramubwirabati:Turabishoboye. 23Arababwiraati:"Muzanywarwosemugikombe cyanjye,mubatizweumubatizonabatirijwemo,ariko kwicaraiburyobwanjyen'ibumosobwanjyentabwoari ibyanjyegutanga,ahubwobizababahaweuwoyateguriwe Data

24Icumibamazekubyumva,bararakaracyanekuberaabo bavandimwebombi

25ArikoYesuarabahamagara,arababwiraati:"Murabizi koabatwareb'abanyamahangababategeka,kandiabafite ububashabukomeyekuribo

26Arikosikobizameramurimwe,arikoumuntuwese uzabamukurumurimwe,abeumukoziwawe; 27Umuntuweseuzabaumutwaremurimwe,abe umugaraguwawe:

28NkukoUmwanaw'umuntuatajegukorerwa,ahubwo yajegukorera,nogutangaubuzimabweincungukuri benshi

29BahagurukaiYeriko,imbaganyamwinshi iramukurikira

30Doreimpumyiebyirizicayeiruhande,bumvisekoYesu arengana,barangururaijwibati:“Nyagasani,tugirire impuhwe,MwanawaDawidi

31Rubandarubacyaha,kukobagombaguceceka,ariko baratakacyanebati:“Nyagasani,tugirireimpuhwe,Mwana waDawidi”

32Yesuarahagarara,arabahamagara,arababazaati “Mbashakaiki?

33Baramubwirabati:“Mwami,amasoyacuarahumuka 34Yesuarabagiriraimpuhwe,akorakumasoyabo,ako kanyaamasoyaboarababona,baramukurikira.

UMUTWEWA21

1BagezeiYeruzalemu,bageraiBetefage,kumusoziwa Elayono,hanyumaboherezaYesuabigishwababiri, 2Arababwiraati:“Injiramumuduguduuriimbereyawe, uhiteubonaindogobeiboshye,hamwen'indogobehamwe nabo:ubabohore,uzanzanire.

3Kandinihagiraumuntuubabwiraati:'Uwiteka arabakeneye;Akokanyaazabohereza

4Ibyobyosebyakozwe,kugirangobisohoreibyavuzwe n'umuhanuzi,bati:

5BwiraumukobwawaSiyoni,DoreUmwamiwawearaza ahouri,witonda,wicayekundogobe,n'icyanacy'indogobe y'indogobe.

6Abigishwabaragenda,bakorank'ukoYesuyabitegetse, 7Azanaindogobe,n'indogobe,abambikaimyendayabo, baramushiraho.

8Abantubenshicyanebaramburaimyendayabomunzira; abandibatemaamashamikubiti,barayakatamunzira

9Imbagay'abantuyagiyeimberen'iyikurikira,barataka bati:“HosannakuMwanawaDawidi:Hahirwauzamu izinaryaNyagasani!Hosannamurwegorwohejuru.

10AgezeiYeruzalemu,umujyiwoseurahindaumushyitsi, bati:“Uyuninde?”

11Rubandaruti:“UyuniYesuumuhanuziw'iNazaretiw'i Galilaya

12Yesuyinjiramurusengerorw'Imana,yirukana abagurishan'abaguzebosemurusengero,asenyaameza y'abacuruzaamafaranga,n'intebez'abagurishagainuma, 13Arababwiraati:“Byanditswengo:Inzuyanjyeizitwa inzuy'amasengesho;arikomwabigizeindiriy'abajura.

14Impumyin'abacumbagirabazaahoarimurusengero; arabakiza

15Abatambyin'abanditsibakurubabonyeibintubitangaje yakoze,abanabariramurusengero,baravugabati: “HosannakumwanawaDawidi;ntibababajwecyane, 16Aramubwiraati:"Urumvaibyobavuga?Yesu arababwiraati:Yego;Ntiwigezeusoma,Mukanwak'abana baton'abonsawigezeushimaishimwe?

17Arabasiga,asohokamumujyiajyaiBetaniya.acumbika aho

18Mugitondoasubiramumujyi,arasonza

19Abonyeigiticy'umutinimunzira,arazaahoari,asanga ntakintunakimweyasanze,arikoasigagusa,arabibwira ati:"Ntambutozimerakuriweweubuziraherezo"Kugeza ubuigiticy'umutinicyumye.

20Abigishwababibonyebaratangara,baravugabati:“Igiti cy'umutinicyumyevuba!

21Yesuarabasubizaati:"Niukurindababwirayuko nimwizera,kandimukabamutashidikanya,ntimuzakora gusaibyakoreweigiticy'umutini,arikokandinimubwira uyumusozi,mukureho.hanyumaujugunywemunyanja; bizakorwa

22Kandiibintubyose,ibyouzasababyosemumasengesho, wizeye,uzahabwa.

23Agezemurusengero,abatambyibakurun'abakuru b'abantubazaahoariigiheyigishaga,baramubazabati:“Ni ubuhebubashaufite?Nindewaguhayeubwobubasha?

24Yesuarabasubizaati:"Nanjyenzababazaikintukimwe, nimumbwira,nanjyenzababwirankoreshejeububasha nkoraibyobintu."

UmubatizowaYohana,warihe?kuvamuijuru,cyangwa mubantu?Baribwiraubwabo,baravugabati:Nibatuvuze tuti:Kuvamuijuru;Azatubwiraati:"Kuki mutamwemera?"

26Arikonibatuvuzetuti:Byabantu;dutinyaabantu;kuko bosebafataYohanank'umuhanuzi

27BarishuraYesu,bati:"Ntidushoborakubivuga" Arababwiraati:"Ntimukubwiren'ububashankoraibyo bintu"

28Arikomubitekerezahoiki?Umugaborunakayariafite abahungubabiri;agezekuwambere,ati:Mwanawanjye, gendaukoreumunsikuruzabiburwanjye

29Arabasubizaati:Sinzabikora,arikonyumaarihana, aragenda.

30Agezekuwakabiri,arabivugaAramusubizaati: "Ndagiye,nyagasani,arikontabwonagiye"

31Muribobombimuribobakozeubushakebwase? Baramubwirabati:UwambereYesuarababwiraati:"Ni ukurindababwirayukoabasoreshan'abamarayabinjiramu bwamibw'Imanaimbereyawe

32KukoYohanayajeiwanyumunzirayogukiranuka, arikontimwamwemera,arikoabasoreshan'abamaraya baramwemeraNamwemubibonye,mwihannyenyuma, kugirangomumwizere

33Umvaundimugani:Harihonyir'urugo,yateye uruzabibu,aruzengurukauruzitiro,acukuramodivayi, yubakaumunara,awurekeraabahinzi,ajyamugihugucya kure:

34Igihecyeracyegereje,yoherezaabagaragubekubahinzi, kugirangobaboneimbutozacyo

35Aborozibajyanaabagaragube,bakubitaumwe,bica undi,bateraamabuyeundi

36Yongerakoherezaabandibagaragukurutaabambere, nabobabagirirabatyo.

37Arikonyumayabyose,abohererezaumuhunguwe, arababwiraati'Bazubahaumuhunguwanjye

38Aborozibabonyeumuhungu,baravugabati:“Uyuniwe uzungura;ngwinotumwice,kandidufateumuragewe

39Baramufata,bamujugunyamuruzabibu,baramwica 40Igihereroumutwarew'uruzabibuazazira,azakoreraiki abobahinzi?

41Baramubwirabati:"Azarimburaabobantubabi,kandi azarekurauruzabiburwekubandibahinzi,ruzamuha imbutomubihebyabo"

42Yesuarababwiraati:"Ntimwigezemusomamu byanditswebyerango,"Ibuyeabubatsibanze,niryo ryabayeumutwew'inguni:ibyonibyoUmwamiakora, kandiniigitangazamumasoyacu?

43Ndakubwirareroyukoubwamibw'Imanabuzakurwa murimwe,bugahabwaishyangaryeraimbutozaryo 44Umuntuweseuzagwakuriiribuyeazavunika,ariko uwoazagwa,azamusyaifu.

45Abatambyibakurun'Abafarisayobumviseimiganiye, bamenyakoyabavuze

46Arikobashakakumurambikahoibiganza,batinya rubanda,kukobamujyanyeumuhanuzi

UMUTWEWA22

1Yesuarabasubiza,yongerakubabwiraakoreshejeimigani, ati:

2Ubwamibwomwijurubumezenkumwamirunaka washakanyenumuhunguwe, 3Yoherezaabagaragubekubahamagariraabarimubukwe, arikontibaza

4Yongerakoherezaabandibagaragu,ababwiraati: “Babwireababisabye,Dorenateguyeifunguroryanjye, ibimasabyanjyen'ibinurebyanjyebiricwa,kandibyose biriteguye:ngwino.”

5Arikobarabyumva,baragenda,umweajyamuisambuye, undimubicuruzwabye:

6Abasigayebajyanaabagaragube,barabinginga,barabica 7Umwamiabyumviseararakara,yoherezaingaboze, arimburaabobicanyi,atwikaumujyiwabo

8Hanyumaabwiraabagaragubeati:"Ubukwebwiteguye, arikoabatumiwentibaribakwiriye."

9Nimugendereromunziranyabagendwa,kandibenshi muhasanga,musabeubukwe

10Abobagaragurerobasohokamunziranyabagendwa, bakoranyaabantubosebasanzearibabin'abeza,maze ubukwebutangwan'abashyitsi

11Umwamiyinjiyekurebaabashyitsi,ahasangaumuntu utambayeumwendaw'ubukwe:

12Aramubwiraati:Nshuti,wajeutehanoudafite umwambarow'ubukwe?Kandintiyagiraicyoavuga

13Umwamiabwiraabagaraguati:"Mumuhambire ukubokon'amaguru,mumutware,mumujugunyemu mwijimaw'inyuma;hazabahokuriranoguhekenyaamenyo

14Kuberakobenshibahamagariwe,arikohatoranijwebake

15HanyumaAbafarisayobaragenda,agirainamauburyo bashoborakumutegamukiganirocye

16BamutumahoabigishwababohamwenaHerode, baravugabati:Databuja,tuzikouriumunyakuri,kandi wigishainziray'Imanamukuri,kandintiwitekumuntu uwoariwewese,kukoutitakubantu

17Tubwirerero,Uratekerezaiki?Biremeweguha icyubahiroKayisari,cyangwasibyo?

18ArikoYesuamenyaububibwabo,arababazaati:"Mwa baindyaryamwe,niikikigerageza?"

19Nyerekaamafarangay'amakoriBamuzaniraigiceri

20Arababwiraati:"Iyishushon'iyandikwaninde?"

21Baramubwirabati:“Sezari.Arababwiraati:“Noneho rero,iheSezariibintubyaKayisari;nokuManaibintu by'Imana

22Bumviseayomagambobaratangara,baramusiga, baragenda

23UwomunsinyenearamwegeraAbasadukayo,bavuga kontamuzukoubaho,baramubazabati:

24Moseati:Databuja,Moseati:"Nibaumuntuapfuye, atabyaye,murumunaweazarongoraumugorewe,kandi abiberemurumunawe."

25Nonehoturikumwen'abavandimwebarindwi: uwambere,amazekurongoraumugore,wapfuye,kandinta kibazo,yasizeumugorewekwamurumunawe:

26Muburyonk'ubwo,uwakabirinawe,n'uwagatatu, kugezakuwakarindwi

27Ubwanyuma,umugorearapfa.

28Nonereromumuzuko,azobauwuhemugoremuri barindwi?kukobosebaribamufite.

29Yesuarabasubizaati:"Murabeshya,mutazi ibyanditswe,cyangwaimbaragaz'Imana

30Eregamumuzukontibashyingiranwa,cyangwango batangeubukwe,ahubwobamezenk'abamarayikab'Imana muijuru

31Arikokubyerekeyeizukary'abapfuye,ntimwasomye ibyoImanayababwiyengo,

32NdiImanayaAburahamu,n'ImanayaIsaka,n'Imanaya Yakobo?ImanantabwoariImanay'abapfuye,ahubwoni iy'abazima

33Rubandarumazekubyumva,batangazwan'inyigishoze

34AbafarisayobumvisekoyacecekeshejeAbasadukayo, baraterana

35Hanyumaumwemuribowariumunyamategeko, amubazaikibazo,aramugerageza,ati:

36Databuja,niirihetegekorikomeyemumategeko?

37Yesuaramubwiraati:"UzakundeUwitekaImanayawe n'umutimawawewose,n'ubugingobwawebwose n'ubwengebwawebwose

38Iriniryotegekoryamberekandirikomeye

39Kandiicyakabirinikimwenacyo,Uzakundemugenzi wawenk'ukowikunda

40Kuriayamategekoyombiamanikaamategekoyose n'abahanuzi

41IgiheAbafarisayobaribateraniyehamwe,Yesu arababazaati:

42Uvuzeuti,UtekerezaikikuriKristo?ninde? Baramubwirabati'MwanawaDawidi

43Arababwiraati:“NoneniguteDawidimumwuka amwitaUmwami,avugaati:

44UhorahoabwiraUmwamiwanjyeati:“Wicareiburyo bwanjye,kugezaigihenzaguhinduraabanzibaweikirenge cyawe?

45NibaDawidiamwitaUmwami,umuhunguweameze ate?

46Kandintamuntun'umwewashoboyekumusubiza ijambo,ntan'umuntuwatinyutsekuvauwomunsiguhera icyogihe.

UMUTWEWA23

1HanyumaabwiraYesurubanda,n'abigishwabe, 2Bati:Abanditsin'AbafarisayobicayekuntebeyaMose: 3Byosereroibyobagusabyebyoseubyitegereze, byubahirizakandibigakora;arikontimukurikizeimirimo yabo,kukobavuga,arikontibabikora

4Kuberakobahambiraimitwaroiremereyekandiikababara, bakayishyirakubituguby'abantu;arikoboubwabo ntibazabimuran'urutokirwabo

5Arikoibikorwabyabobyosebabikorakugirangobabone abantu:baguraphylacterieszabo,banaguraimbibi z'imyendayabo,

6Kandiukundeibyumbabyohejurumuminsimikuru, n'intebezikomeyemumasinagogi,

7Kandiindamutsokumasoko,noguhamagarwan'abantu, Rabi,Rabi.

8ArikontimukitwaRabi,kukoumweariDatabuja,ndetse naKristo;kandimwesemuriabavandimwe

9Ntihakagireumuntuwitasokuisi,kukoSoariumwemu ijuru

10Ntimukitwashobuja,kukoumweariDatabuja,ndetse naKristo

11Arikouwakomeyemurimweazabaumugaraguwawe 12Umuntuweseuzishyirahejuruazasuzugurwa;kandi uwicishabugufiazashyirwahejuru.

13Arikomwaishyanomwe,abanditsin'Abafarisayo,mwa ndyaryamwe!kukomwafunzeubwamibwomwijuru kurwanyaabantu,kukomwebwemutinjiramurimwe, cyangwangomubabazeabinjira

14Muzabonaishyano,abanditsin'Abafarisayo,indyarya! kukomuryaamazuy'abapfakazi,kandimwiyitirira gusengaigihekirekire,bityomuzabonaigihanogikomeye 15Muzabonaishyano,abanditsin'Abafarisayo,indyarya! kukomwazengurutseinyanjanubutakakugirangomukore

umwemubahindukiriraidini,kandiiyoakozwe,mumugira inshuroebyiriumwanawumuriroutazima.

16Muragowe,mwabayobozib'impumyibavugango: Umuntuweseuzarahiraurusengero,ntacyoaricyo;ariko umuntuweseuzarahirazahabuy'urusengero,niumwenda!

17Mwabapfumwen'impumyi,kukoizahabunini, cyangwaurusengerorwezazahabu?

18Kandi,Umuntuweseuzarahirakugicaniro,ntacyoari cyo;arikoumuntuweseurahiyeimpanoiriho,abaafite icyaha

19Mwabapfumwen'impumyi,kukoarikinini,impano, cyangwaigicanirocyezaimpano?

20Umuntuwesereroazarahirakugicaniro,arahire, n'ibiyirimobyose

21Umuntuweseuzarahiraurusengero,akarahirandetse n'uwutuyeyo.

22Kandiuzarahiraijuru,arahiraintebey'Imana, n'uyicayeho

23Muzabonaishyano,abanditsin'Abafarisayo,indyarya! kukomwishyuraicyacumicyamintnaanisenacummin, kandimugasibaibintubiremereyebyamategeko,urubanza, imbabazi,nokwizera:ibyomwarimukwiyekubikora, kandintimusigeundi

24Yemwebayoboraimpumyi,zikururainzoka,zikamira ingamiya.

25Muzabonaishyano,abanditsin'Abafarisayo,indyarya! kuberakomusukuyehanzeyikombehamwenisahani,ariko imbereyuzuyekwamburanogukabya.

26WoweuhumyiUmufarisayo,banzausukureibirimu gikombenomuisahani,kugirangonabyobisukure Muzabonaishyano,abanditsin'Abafarisayo,indyarya! kukomumezenk'imvazera,zigaragaranezanezainyuma, arikozuzuyeamagufway'abapfuye,n'ubuhumanebwose

28Nubwobimezebityo,naweugaragarakouri umukiranutsikubantu,arikomurimwewuzuyeuburyarya nogukiranirwa

29Muzabonaishyano,abanditsin'Abafarisayo,indyarya! kukomwubakaimvaz'abahanuzi,kandimukarimbisha imvaz'abakiranutsi,

30Kandiuvugeuti:Iyotubamubihebyabasogokuruza, ntitwabatwifatanijenabomumarasoy'abahanuzi

31Nicyocyatumyemwiberaabahamyakomuriabana bisheabahanuzi.

32Uzuza,urugerorwabasogokuruza

33Yemwenzoka,yemwegisekurucy'inzoka,nigute ushoboraguhungaikuzimu?

34Nicyogitumye,mbohererejeabahanuzi,abanyabwenge n'abanditsi,kandibamwemuribomuzabicakandi mubambane;kandibamwemuribomuzakubitemu masinagogiyawe,mubatotezebavamumujyibajyamu wundi:

35Kugirangohabehoamarasoyoseakiranukayamenetse kuisi,kuvakumarasoy'umukiranutsiAbelikugezaku marasoyaZakariyamweneBarakiya,uwomwishehagati y'urusengeron'urutambiro

36Ndakubwirankomejekoibyobyosebizazakuriiki gisekuru.

37Yerusalemu,Yerusalemu,wicaabahanuzi,ukabatera amabuyeaboherejwe,nikangahenabanateranijeabana bawe,nk'ukoinkokoikoranyainkokozayomunsi y'amababaye,arikontiwabikora!

38Doreinzuyaweisigayeariumusaka

39Ndababwiyenti:Ntuzongerakumbona,kugezaigihe uzavugango:UzahirwamuizinaryaNyagasaniarahirwa.

UMUTWEWA24

1Yesuarasohoka,avamurusengero,abigishwabebaza ahoarikugirangobamwerekeinyubakoz'urusengero

2Yesuarababwiraati:"Ntimubonaibyobyose? Ndababwiraukurinti:Ntihazasigarahanoibuyerimweku rindi,ritazajugunywahasi

3YicayekumusoziwaElayono,abigishwabazaahoari bonyine,baravugabati:“Tubwire,ibyobizaberaryari?” kandinikihekimenyetsokizagaragazaukuzakwawe, n'imperukay'isi?

4Yesuarabasubizaati:"Witonderekontaweubashuka

5Kukobenshibazazamuizinaryanjyebakavugabati'Ndi Kristo;kandiazayobyabenshi

6Kandimuzumvaintambaran'ibihuhaby'intambara: murebekomutazahagarikaumutima,kukoibyobyose bigombakubaho,arikoimperukantikiragera

7Kukoamahangaazahagurukirakurwanyaishyanga, n'ubwamibukarwanyaubwami,kandihazabahoinzara, ibyorezo,n'umutingito,ahantuhatandukanye

8Ibyobyoseniintangiriroyububabare

9Ubwonibwobazagutabarakugirangobababare, bakakwica,kandiuzangwaamahangayosekubw'izina ryanjye

10Hanyumabenshibazababazwa,bahemukire,kandi bangaurunuka

11Kandiabahanuzibenshib'ibinyomabazahaguruka, kandibazayobyabenshi.

12Kandikuberakoibicumurobizagwira,urukundorwa benshiruzakonja

13Arikouzihanganakugezakumperuka,nikoazakizwa.

14Kandiububutumwabwizabw'ubwamibuzabwirwaku isiyosekugirangobuhamireamahangayose;hanyuma imperukaizaza.

15Ubworeromuzabonaikiziracyokurimbuka,cyavuzwe naDaniyeliumuhanuzi,uhagarareahera,(umuntuwese uzasoma,abyumve:)

16AbarimuriYudayabahungirekumisozi:

17Umuntuweseurikunzuntamanukengoakureikintu icyoaricyocyosemunzuye:

18Nturekengouwurimugasoziagarukegufataimyenda ye

19Muzabonaishyanoababanan'abana,n'abonsamuriiyo minsi!

20Arikomusengekugirangoguhungakwanyukutabamu gihecy'itumbacyangwakumunsiw'isabato:

21Eregaicyogihehazabaumubabaroukomeye,utariho kuvaisiyaremwakugezamagingoaya,oya,ntanarimwe bizabaho.

22Kandikeretseiyominsiigombakugabanywa, ntihakagireumuntuukizwa,arikokubw'intoreiyominsi izagabanywa

23Nonehonihagiraubabwiraati'DoreKristo,cyangwa hano;ntukemere.

24KukohazadukaKristow'ibinyoman'abahanuzi b'ibinyoma,kandibazerekanaibimenyetson'ibitangaza bikomeye;kuburyo,nibabishoboka,bazayobya abatoranijwe

25Dorenababwiyembere

26Nicyogitumanibakubwirabati'Dorearimubutayu; ntusohoke:dorearimubyumbabyihishwa;ntukemere.

27Kukoinkubaivuyeiburasirazuba,ikamurikira iburengerazuba;nikokuzak'Umwanaw'umuntubizaba.

28Kukoahoumurambourihose,inkonazizateranira hamwe

29Akokanyaamakubay'iyominsiakimarakwijimye, ukwezintikuzamuhaumucyo,inyenyerizigwamuijuru, imbaragazomuijuruzizahungabana:

30Hanyumahazagaragaraikimenyetsocy'Umwana w'umuntumuijuru,hanyumaimiryangoyoseyokuisi izaboroga,kandibazabonaUmwanaw'umuntuajemubicu byomuijuruafiteimbaragan'icyubahirogikomeye.

31Azoherezaabamarayikaben'ijwirirengary'impanda, bateranirahamweintorezemumuyagaine,kuvakumpera y'ijurukugerakurundi.

32Nonehowigeumuganiw'igiticy'umutini;Iyoishami ryerikiriryiza,kandirigateraamababi,uzikoicyi cyegereje:

33Namwerero,nimubonaibyobintubyose,mumenyeko arihafi,ndetsenokumuryango

34Ndakubwirankomejekoikigisekurukitazashira, kugezaigiheibyobyosebizaba

35Ijurun'isibizashira,arikoamagamboyanjyentazashira

36Arikouwomunsin'amasahantamuntuuzi,oya,nta bamarayikabomuijuru,arikoDatawenyine

37Arikonk'ukoiminsiyaNoeyariimeze,nikonokuza k'Umwanaw'umuntu.

38Nkukobyaribimezemuminsiyabanjirijeumwuzure bariye,baranywa,barashyingiranwakandi barashyingiranwa,kugezaumunsiNoeyinjiyemunkuge, 39Ntiyamenyakugezaigiheumwuzureuza,bose barabatwara;nikokuzak'Umwanaw'umuntubizaba

40Icyogihebabiribazabamumurima;umweazafatwa undiasigare

41Abagorebabiribagombagusyakuruganda;umwe azafatwaundiasigare.

42Witondere,kukoutaziisahaUmwamiwaweazazira

43Arikomenyaibi,koiyabanyir'urugoyariazimuisaha isahaumujuraazaza,yarikureba,kandintiyemerekoinzu yeisenywa

44Namwereromwitegure,kukomugihekimwe mutatekerezakoUmwanaw'umuntuataje.

45Nonenindemugaraguwizerwakandi w'umunyabwenge,uwoshebujayagizeumutwarew'urugo rwe,kugirangoabaheinyamamugihegikwiye?

46Hahirwauwomugaragu,shebujanazaazasangaabikora

47Ndakubwirankomejekoazamugiraumutwarekubyo atunzebyose

48Arikonibauwomugaragumubiazavugamumutimawe ati:Databujaatinzekuzakwe;

49Azatangiragukubitabagenzibe,kuryanokunywa hamwen'abasinzi;

50Umutwarew'uwomugaraguazazamumunsiatamureba, kandimuisahaatabizi,

51Azamutemagura,amushyirirehoumugabanewe w'indyarya,hazabahokuriranoguhekenyaamenyo.

UMUTWEWA25

1Ubwonibwoubwamibwomuijurubuzagereranywa n'inkumiicumi,zafasheamatarayazo,zikajyaguhura n'umukwe.

2Batanumuribobariabanyabwenge,batanumuribobari abapfu

3Abapfubajyanaamatarayabo,ntibajyanaamavuta: 4Arikoabanyabwengebafataamavutamubikoresho byabon'amatarayabo

5Mugiheumukweyatinze,bosebarasinziriyebararyama

6Mugicukuhumvikanainduruiti:“Doreumukwearaza; sohokakumusanganira.

7Abobakobwabosebarahaguruka,batunganyaamatara yabo

8Abapfubabwiraabanyabwengebati:'Duheamavuta yawe;kukoamatarayacuyazimye

9Arikoabanyabwengebaramusubizabati:"Ntabwoaribyo; kugirangohatabahoibihagijekuriwewenokurimwebwe, arikonimugendeahokubagurisha,mwigureubwanyu

10Bagiyekugura,umukwearaza;Abiteguyebinjiranana wemubukwe,urugirukinga.

11Hacahazaabandibakobwa,bavugabati:“Mwami, Mwami,udukingurire

12Arikoarabasubizaati:"Niukuri,ndabibabwiye, sinkuzi"

13Witondere,kukoutaziumunsicyangwaisahaUmwana w'umuntuazazamo.

14Kukoubwamibwomuijurubumezenk'umuntuugenda mugihugucyakure,ahamagaraabagaragube,akabaha ibintubye.

15Umweahaimpanoeshanu,izindiebyiri,n'indikuriburi muntuukurikijeubushobozibwebwinshi;Akokanyaafata urugendo.

16Hanyumauwahaweimpanoeshanuaragendaaracuruza kimwe,abahinduraizindimpanoeshanu

17Muriubwoburyo,uwakiriyebabiri,yungutseandiabiri.

18Arikouwakiriyearagenda,acukuramuisi,ahisha amafarangayashebuja

19Hashizeigihekinini,umutwarew'abobagaraguaraza, abarahamwenabo

20Nukouwahaweimpanoeshanuarazaazanaizindi mpanoeshanu,ati:"Mwami,wampayeimpanoeshanu: dorenungutseiruhanderwaboizindimpanoeshanu

21Shebujaaramubwiraati:"Urahoneza,mugaragumwiza kandiwizerwa:wabayeumwizerwakuribike,nzakugira umutwarekuribyinshi:winjiremubyishimobyashobuja"

22Uwahaweimpanoebyiriarazaati:"Mwami,wampaye impanoebyiri:dorenungutseizindimpanoebyiriiruhande rwabo

23Shebujaaramubwiraati:Urahoneza,mugaragumwiza kandiwizerwa;wabayeumwizerwakuribike,nzakugira umutwarekuribyinshi:injiramubyishimobyashobuja

24Hanyumauwakiriyeimpanoimwearazaati:"Mwami, nakumenyekouriumuntuukomeye,usaruraahoutabibye, ukegeranyaahoutariye"

25Nagizeubwoba,njyaguhishaimpanoyawemuisi,dore koariwoweufite

26Shebujaaramusubizaati:"Wowemugaragumubikandi w'ubunebwe,wariuzikonsaruraahontabibye,kandi nkoranyirizaahontashye:"

27Ugombarerogushyiraamafarangayanjyekubavunja, hanyumanugarukakwanjyenarikubonaibyanjye nkoreshejeinyungu

28Nonehorero,umwambureimpano,uyiheuwufite impanoicumi.

29Kukoumuntuweseuzahabwa,kandiazabaafitebyinshi, arikoudafiteazakurwahon'ibyoafite

30Kandimujugunyeumugaraguudafiteinyungumu mwijimaw'inyuma:hazabahokuriranoguhekenyaamenyo

31IgiheUmwanaw'umuntuazaziraicyubahirocye, n'abamarayikaberabosehamwenawe,nibwoazicaraku ntebey'ubwamibwe:

32Amahangayoseazateraniraimbereye,kandi azabatandukanya,nk'ukoumwungeriagabanyaintamaze ihene:

33Azashyiraintamaiburyobwe,arikoiheneibumoso.

34Umwamiazababwiraiburyobweati'ngwino,wahawe umugishawaData,uzaragwaubwamibwaguteganyirijwe kuvaisiyaremwa:

35Kukonariinzara,ukampainyama:Nagizeinyota,umpa kunywa:Nariumunyamahanga,uranyakira:

36Nambayeubusa,uranyambika:Narindwaye,uransura: Narimurigereza,urazaahondi

37Nonehoabakiranutsibazamusubizabati:"Mwami, ubwotwakubonyeushonje,tukakugaburira?"cyangwa ufiteinyota,akaguhakunywa?

38Niryaritwakubonyeturiumunyamahanga, tukakwinjiramo?cyangwawambayeubusa,akakwambika?

39Cyangwaubwotwakubonyeurwaye,cyangwamuri gereza,tuzaahouri?

40Umwamiarabasubiza,arababwiraati'Niukuri ndababwiyenti,nk'ukomwabigiriyeumwemuribatomuri benedata,mwabinkoreye

41Hanyumaazababwirakandiibumosoati:'Genda, mwavumwemwe,mwavumwe,mumurirow'iteka, wateguriwesatanin'abamarayikabe:

42Kukonashonje,arikontimwampainyama:Nanyotewe, arikontimunywa

43Nariumunyamahanga,arikontiwanyinjije:nambaye ubusa,arikontunyambika:abarwayi,nagereza,ariko ntimusura

44Nonehobazamusubizabati:"Mwami,ubwo twakubonyeushonje,cyangwainyota,cyangwa umunyamahanga,cyangwatwambayeubusa,cyangwa turwaye,cyangwamurigereza,ntitugukorere?"

45Hanyumaazabasubiza,arababwiraati'Niukuri ndababwiyenti,nk'ukomutabigiriyen'umwemuribomuri bo,ntabwomwankoreye.

46Kandiibyobizavamugihanocy'iteka,ariko abakiranutsibajyemubugingobw'iteka

UMUTWEWA26

1Yesuarangijeayomagamboyose,abwiraabigishwabe ati:

2Urabizikonyumay'iminsiibiriariumunsimukuruwa pasika,kandiUmwanaw'umuntuyahemukiwekubambwa.

3Hanyumabakoranyaabatambyibakuru,abanditsi, n'abakurub'abantu,bajyamungoroy'umutambyimukuru witwagaKayifa,

4KandiabazakobashoboragufataYesumumayeri, bakamwica

5Arikobaravugabati:"Ntabwoarikumunsimukuru, kugirangohatabahoumuvurunganomubantu."

6IgiheYesuyariiBetaniya,munzuyaSimoniumubembe, 7Hazaumugoreumweufiteagasandukukaalabastr yamavutamezacyane,amusukakumutwe,yicayeku nyama

8Arikoabigishwabebabibonyebararakara,baravugabati: “Iyimyandaniiyihe?

9Kubangaayamavutaashoborakubayagurishijwebyinshi, agahabwaabakene

10Yesuamazekubyumva,arababwiraati:"Kukimugore umugore?kukoyankoreyeumurimomwiza

11Kukomuhoranaabakeneburigihe;arikonjyentabwo burigihe

12Kuberakoyansutsehoayamavutakumubiriwanjye, yabikozekugirangompishe.

13Ndakubwirankomejekoahoububutumwabwiza buzabwirizwakuisiyose,hazabahokandiibyouyu mugoreyakoze,abwireurwibutsorwe.

14UmwemuricuminababiriwitwaYudaIsikariyoti,ajya kubatambyibakuru,

15Arababwiraati:"Uzampaiki,nanjyenzamugezaho?"

Basezerananaweibicerimirongoitatuby'ifeza

16Kuvaicyogihe,yashakagaumwanyawo kumuhemukira.

17Umunsiwamberew'umunsimukuruw'imigati idasembuyeabigishwabazakuriYesu,baramubazabati: "UrashakahekotugutegurirakuryaPasika?"

18Naweati:“Injiramumujyikwamuntunk'uwo, umubwireuti:Databujaati:Igihecyanjyekiregereje; NzizihizaPasikaiwawehamwen'abigishwabanjye.

19Abigishwabakorank'ukoYesuyabashinze;nuko bategurapasika

20Bugorobye,yicarananacuminababiri.

21Bakarya,arababwiraati'Niukurindababwiyeyuko umwemurimweazampemukira

22Barababaracyane,batangiraburiwesemuribo amubwiraati:“Mwami,ninjye?

23Nawearamusubizaati:"Undambitseukubokomu isahani,nikoazampemukira."

24Umwanaw'umuntuagendank'ukobyanditswekuriwe, arikoharagoweuwoMwanaw'umuntuwahemukiwe!byari byizakuriuriyamugabonibaataravutse.

25Yudawamuhemukiye,aramusubizaati:Databuja,ni njye?Aramubwiraati:Wavuze

26Bakimarakurya,Yesuafataumugati,arawuha umugisha,arawumanyagura,awuhaabigishwaati:“Fata, urye;uyuniumubiriwanjye.

27Afataigikombe,arashimira,arabaha,ati:"Nimunywe mwese;

28Kuberakoayaariamarasoyanjyeyisezeranorishya, yamenetsekuribenshikugirangobababarirweibyaha.

29Arikondabibabwiyenti:"Sinzongerakunywakuriizo mbutoz'umuzabibu,kugezauwomunsinzanywerahamwe nawemubwamibwaData"

30Bamazekuririmbaindirimbo,basohokakumusoziwa Elayono.

31Yesuarababwiraati:"Mwesemuzababazwananjye muriirijoro,kukobyanditswengonzakubitaumwungeri, intamaz'ubushozizatatanyirizwamumahanga."

32Arikonongeyekuzuka,nzajyaimbereyaweiGalilaya

33Peteroaramusubizaati:"Nubwoabantubose bazakubabazakuberawowe,sinzigerambabaza."

34Yesuaramubwiraati:Ndakubwirankomejekoirijoro, mbereyukoinkokoibika,uzanyihakanagatatu.

35Peteroaramubwiraati:"Nubwonapfanawe, sinzakwihakana"Muburyonk'ubwo,abigishwabose bavuze

36HanyumaYesuarazahamwenaboahantuhitwa Getsemani,abwiraabigishwaati:“Icarahano,ngiye gusengayonder

37AjyananaPeteron'abahungubombibaZebedayo, atangirakubabaranokuremerwa

38Arababwiraati:“Umutimawanjyeurababajecyane, ndetsen'urupfu,nimugumehano,mundeberehamwe

39Agendakuregato,yikubitahasiyubamye,arasenga, avugaati:"Dawe,nimbabishoboka,rekaikigikombe kinkureho,arikoatariukonshaka,arikonk'ukoubishaka"

40Yegeraabigishwa,abasangabasinziriye,abwiraPetero ati:"Nonese,ntushoborakundebaisahaimwe?

41Witonderekandiusenge,kugirangoutinjiramu bigeragezo:umwukaubishaka,arikoumubiriufiteintege nke.

42Yongerakugendakuncuroyakabiri,arasenga,avuga ati:"Dawe,nimbaikigikombekitazavaho,kiretsentanywa, ugushakakwawe."

43Araza,basangabasinziriye,kukoamasoyaboyari aremereye

44Arabasiga,arongeraaragenda,asengaubugiragatatu, avugaayomagambo

45Hanyumaarazaabigishwabe,arababwiraati:"Sinzira nonaha,muruhuke.Doreigihekiregereje,kandiUmwana w'umuntuyahemukiwemumabokoy'abanyabyaha

46Haguruka,rekatugende:dorearihafiyangambaniye

47Akivuga,Yuda,umwemuricuminababiri,araza, ajyananaweimbagay'abantubenshibafiteinkotan'inkoni, uhereyekubatambyibakurun'abakurub'abantu

48Nonehouwamuhemukiyeabahaikimenyetso,ati:'Uwo nzasoma,uwoniwe:mumufate

49AkokanyayegeraYesu,aramubwiraati“Ndakuramutsa, shobuja;aramusoma.

50Yesuaramubazaati“Mugenzi,kukiuza?Baraza, barambikaibiganzakuriYesu,baramujyana

51DoreumwemuribobarikumwenaYesuarambura ukuboko,akuramoinkota,akubitaumugaragu w'umutambyimukuru,amukubitaugutwi

52Yesuaramubwiraati:“Ongeraushyireinkotayawemu mwanyawe,kukoabafatainkotabosebazarimburwa n'inkota.

53UratekerezakoubuntashoboragusengaData,kandiubu azampalegiyonizirengacuminazibiriz'abamarayika?

54Arikononeniguteibyanditswebizasohora,bityo bigombakuba?

55Muriiyosahanyene,Yesuabwirarubandaati:" Urasohokauhanganyen'umujuraufiteinkotan'inkonizo kunjyana?"Burimunsinicaragahamwenawemwigisha murusengero,arikontimwamfashe

56Arikoibyobyosebyakozwe,kugirangoibyanditswe by'abahanuzibisohoreAbigishwabosebaramutererana, barahunga

57AbaribafasheYesubamujyanakwaKayifaumutambyi mukuru,ahoabanditsin'abakurubaribateraniye

58ArikoPeteroaramukurikirakugerakungoro y'umutambyimukuru,arinjira,yicaranan'abagaragukugira ngobaboneimperuka

59Abaherezabitambobakuru,abakuru,n'inamayose, bashakiraYesuibinyomakugirangobamwice.

60Arikontihagiran'umweubona:yego,nubwo abatangabuhamyabenshib'ibinyomabaje,arikobasanga ntan'umwe.Ubwanyumahajeabatangabuhamyababiri b'ibinyoma,

61Naweati:Uyumugenziati:Ndashoboyegusenya urusengerorw'Imana,nokurwubakamuminsiitatu

62Umutambyimukuruarahaguruka,aramubazaati:“Nta cyousubiza?niubuhebuhamyaabobakurega?

63ArikoYesuaracecekaUmutambyimukuru aramusubizaati:"Ndagusezeranijen'Imananzima,ko utubwiranibauriKristo,Umwanaw'Imana.

64Yesuaramubwiraati:Waravuzeuti:Nyamara ndakubwiranti:Nyumay'ibyouzabonaUmwanaw'umuntu yicayeiburyobw'imbaraga,akazamubicubyomuijuru.

65Umutambyimukuruakodeshaimyendaye,avugaati: 'YatutseImana;niubuhebukenedukeneye bw'abatangabuhamya?dore,nonemwumvisegutukakwe. Utekerezaiki?Baramusubizabati:"Afiteicyahacyogupfa 67Hanyumabamuciraamacandwemumaso, baramukubita;n'abandibamukubiseibiganza,

68Bavugabati:“Mwahanure,woweKristo,ninde wagukubise?

69Peteroyicarahanzemungoro,umukobwaaramwegera, aramubwiraati“NawewarikumwenaYesuw'iGalilaya 70Arikoahakanaimbereyabobose,arababwiraati'Sinzi ibyomuvuga.

71Asohokamurubaraza,undimujaaramubona,abwira abariahoati:“UyumugenziweyarikumwenaYesuw'i Nazareti.

72Yongeraguhakanaindahiro,sinziuwomuntu 73Hashizeakanya,abasangabahagazeaho,babwira Peterobati:"Niwowerwoseuriumwemuribo;kuko imvugoyaweirakubabaza

74Acaatuka,arahira,avugaati:"Ntabwonziuwomuntu" Akokanyaabakozib'inkoko.

75PeteroyibukaijamboryaYesurimubwirariti:Mbere yukoinkokoibika,uzanyihakanagatatuArasohoka, arariracyane.

UMUTWEWA27

1Bukeyebwaho,abatambyibakurun'abakurub'abantu bosebagishainamaYesungobamwice:

2Bamazekumuboha,baramujyana,bamuhaPonsiyoPilato guverineri

3Yudawariwamuhemukiye,abonyekoyaciriwehoiteka, arihana,yongerakuzanaibicerimirongoitatuby'ifezaku batambyibakurun'abakuru,

4Ndavuganti:Nacumuyekukonahemukiyeamaraso y'inzirakarenganeBaramubazabati:"Ibyoniibikikuri twe?"rebakuriibyo

5Ajugunyaibiceriby'ifezamurusengero,aragenda, aragendaarimanika

6Abatambyibakurubafataibiceriby'ifeza,baravugabati: "Ntabwobyemewekubishyiramuisanduku,kukoari igicirocy'amaraso"

7Bagirainama,bagurahamwen'umurimaw'umubumbyi, kugirangobashyingureabanyamahanga.

8Niyompamvuuwomurimawitwaga,Umurima w'amaraso,kugezanan'ubu.

9HanyumaumuhanuziJeremyyavugaga,asohozaati: 'Batwaraibicerimirongoitatuby'ifeza,igicirocy'uwahawe agaciro,abobomuBisirayelibahaagaciro; 10Yabahayeumurimaw'umubumbyi,nk'ukoUhoraho yanshizeho

11Yesuahagararaimbereyaguverineri,guverineri aramubazaati“uriUmwamiw'Abayahudi?Yesu aramubwiraati:Uravuze

12Igiheyashinjwagaabatambyibakurun'abakuru,ntacyo yashubije

13Pilatoaramubazaati:Ntiwumvaibintubangahe bagushinja?

14Aramusubizangontajambonarimwe;kuburyo guverineriyatangajwecyane

15Muriuwomunsimukuru,guverinerintiyariasanzwe arekuriraabantuimfungwa,bashaka

16IcyogihebaribafiteimfungwaizwicyaneyitwaBaraba 17Nicyogitumyebakoranirahamwe,Pilatoarababwiraati “Mbababarirande?Baraba,cyangwaYesuwitwaKristo?

18Kukoyariazikobamugiriyeishyari

19Igiheyariyicayekuntebey'urubanza,umugorewe aramutumahoati:“Ntacyougirakuriuriyamugabo w'intabera,kukouyumunsinababajwecyanen'inzozi kuberawe.

20Arikoabatambyibakurun'abakurubemezarubandako bagombakubazaBaraba,bakarimburaYesu

21Guverineriarabasubizaati:"Nibamwembimurekure? Baravugabati:Baraba

22Pilatoarababwiraati:"NonehonkoreikiYesuwitwa Kristo?"Bosebaramubwirabati:"Rekaabambwe."

23Guverineriaramubazaati“Kukiyakozeikibi?Ariko baratakacyane,bavugabati:“Rekaabambwe

24Pilatoabonyekontacyoashoboragutsinda,ahubwoko habayeumuvurungano,afataamazi,yozaintokiimbere y'imbagay'abantu,ati:"Ndiumwerew'amarasoy'uyu mukiranutsi:mubirebe."

25Hanyumaasubizaabantubose,ati:"Amarasoyearikuri twenokubanabacu"

26HanyumaarekuraBarabakuribo,amazegukubitaYesu, amutangangoabambwe

27AbasirikarebaguverineribajyanaYesumucyumba rusange,bateranirahamwen'abasirikarebose.

28Baramwambura,bamwambikaumwendautukura

29Bamazekwambikaikambary'amahwa,bamushyiraku mutwe,n'urubingomukubokokwekw'iburyoBapfukama imbereye,baramushinyagurirabati:“Ndakuramutsa, mwamiw'Abayahudi!

30Bamuciraamacandwe,bafataurubingo,bamukubitaku mutwe

31Inyumay'ivyo,baramushinyagurira,bamwambura ikanzu,bamwambikaimpuzu,bamujyanakumubamba

32Basohoka,basangaumugabow'iSirene,Simonimu izinarye,bamuhatirakwikoreraumusarabawe.

33BagezeahantuhitwaGolgota,niukuvugaahantu h'igihanga,

34Bamuhavinegereyokunywaivanzenagall,kandi amazekuryoherwa,ntiyanywa

35Bamubambakumusaraba,bagabanaimyambaroye, bagabanaubufindokugirangobisohorenk'ukobyavuzwe n'umuhanuzi,Basangiraimyendayanjyemuribo,kandi bambayeubufindo.

36Baricarabamurebaaho.

37Ushyirehoumutweweibiregoyanditse,UYUNIYESU UMWAMIW'ABAYAHUDI

38Harihon'abajurababiribabambwehamwenawe,umwe iburyo,undiibumoso

39Abanyuzehafiyebaramutuka,bazunguzaimitwe,

40Ati:"Woweusenyaurusengeroukarwubakamuminsi itatu,ikizeNibauriUmwanaw'Imana,manukauve kumusaraba.

41Muburyonk'ubwo,abatambyibakurubamusebya, hamwen'abanditsin'abakuru,baravuzebati:

42Yakijijeabandi;ubwentashoboragukiza.Nibaari UmwamiwaIsiraheli,rekanonehoamanukeavuyeku musaraba,natwetuzamwemera

43YiringiyeImana;rekaamurokorenonaha,nibaabishaka, kukoyavuzeati:NdiUmwanaw'Imana

44Abajuranabobabambanywenawe,bajugunyakimwe mumenyoye.

45Kuvamuisahayagatandatu,habaumwijimamugihugu cyosekugezakuisahayacyenda

46AhaganamuisahayacyendaYesuarariran'ijwirirenga ati:Eli,Eli,lamasabachthani?niukuvugango,Mana yanjye,Manayanjye,kukiwantaye?

47Bamwemuribobahagazeaho,bumviseibyo,baravuga bati:“UyumuntuahamagaraEliya

48Akokanya,umwemuriboariruka,afataumugozi, yuzuzavinegere,awushyirakurubingo,amuhakunywa.

49Abandibaravugabati:Reka,rekaturebenibaElias azazakumukiza

50Yesu,amazekongerakuriran'ijwirirenga,atanga umwuka

51Doreumwiterow'urusengerowatanyaguwemokabiri kuvahejurukugezahasi;isiiranyeganyega,urutare rurashwanyuka;

52Imvazirakingurwa;n'imibirimyinshiyabatagatifu baryamyeirahaguruka,

53Asohokamumvaamazekuzuka,yinjiramumujyiwera, abonekerabenshi

54Umutwareutwaraumutwew'abasirikare,hamwen'abari kumwenawe,barebaYesu,babonyeumutingito, n'ibikorwabyose,baratinyacyane,baravugabati:“Mu byukuriuyuyariUmwanaw'Imana.

55Abagorebenshibariahokurecyane,bakurikiraYesu ukomokaiGalilaya,bamukorera:

56MuriboharimoMariyaMagadalena,naMariyanyina waYakobonaYose,nanyinaw'abanabaZebedayo

57Bugorobye,hazaumukirewaArimataya,witwaga Yozefu,naweubweyariumwigishwawaYesu:

58AjyakwaPilato,yingingaumurambowaYesuPilato ategekaumurambo

59Yosefuamazegufataumurambo,awuzingamumwenda wera,

60Ashyiramumvayebwiteyariyaracukuyemurutare, mazeazingaibuyerininikumuryangow'imva,aragenda 61HarihoMariyaMagadalena,undiMariya,yicayeimbere y'imva.

62Bukeyebwaho,bukurikiraumunsiwokwitegura, abatambyibakurun'AbafarisayobateranirakwaPilato,

63Tuvuze,Databuja,twibutsekouwomushukanyiyavuze, akirimuzima,Nyumay'iminsiitatunzazuka.

64Tegekarerokoimvaikorwanezakugezakumunsiwa gatatu,kugirangoabigishwabebatazanijoro,bakamwiba, bakabwirarubandabati:yazutsemubapfuye,bityoikosa ryanyumarizabaribikurutairyambere

65Pilatoarababwiraati:"Mufiteisaha:genda,ugendeneza ukoushoboye."

66Baragenda,bemezaimvaneza,bafungaibuye, bashirahoisaha

UMUTWEWA28

1Isabatoirangiye,kukobwatangiyegucyabuganaku munsiwamberew'icyumweru,hazaMariyaMagadalena naMariyabandikurebaimva.

2Doreumutingitoukomeye,kukoumumarayikawa Nyagasaniyamanutseavamuijuru,arazaasubizainyuma ibuyerivakumuryango,aricara.

3Isurayeyariimezenk'umurabyo,imyendayeyera nk'urubura:

4Abamurindabaramutinya,bahindukank'abapfuye.

5Umumarayikaaramusubiza,abwiraabobagoreati: Ntutinye,kukonzikoushakaYesuwabambwe

6Ntabwoarihano,kukoyazutsenk'ukoyabivuze.Ngwino, urebeahoUwitekaaryamye

7Gendavuba,ubwireabigishwabekoyazutsemubapfuye; nukoabonaimbereyawemuriGalilaya;nihouzamubona: dorenakubwiye

8Bagendavubabavamumvabafiteubwoban'ibyishimo byinshi;yirukakugirangoabwireabigishwabeijambo.

9Bagiyekubwiraabigishwabe,Yesuarabasanga, arababwiraati“NdakuramutsaBarazabamufataibirenge, baramuramya.

10Yesuarababwiraati:'Ntutinye,gendaubwire abavandimwebanjyekobagiyeiGalilaya,niho bazambona.

11Baragenda,dorebamwemubarinzibinjiramumujyi, berekaabatambyibakuruibyakozwebyose

12Bakoranirahamwen'abakuru,bakagirainama,baha abasirikareamafarangamenshi, 13Bati:Vuga,abigishwabebazanijoro,baramwiba turyamye.

14Nibaibibigezemumatwiyaguverineri,tuzamwemeza, kanditurakurindire

15Nukobafataamafaranga,bakorank'ukobigishijwe: kandiirijamborikunzekuvugwamuBayahudikugezana n'ubu.

16Abigishwacumin'umwebajyaiGalilaya,kumusozi Yesuyabashizeho

17Bamubonyebaramuramya,arikobamwebarashidikanya 18Yesuaraza,ababwiraati:“Imbaragazosenahawemu ijurunomuisi

19Nimugenderero,mwigisheamahangayose,mubabatiza muizinaryaData,n'Umwana,n'UmwukaWera: 20Mubigishekubahirizaibintubyosenababwiyebyose, kandi,ndikumwenawe,kugezan'imperukay'isi.Amen.

Ubutumwabwiza bwaMariko

UMUTWEWA1

1Intangiriroy'ubutumwabwizabwaYesuKristo,Umwana w'Imana;

2Nkukobyanditswemubahanuzi,Dorentumyeintumwa yanjyeimbereyawe,izategurainzirayaweimbereyawe.

3Ijwiry'umuntuuriramubutayu,“Tegurainzira y'Uwiteka,uhindureinziraze

4Yohanayabatijemubutayu,abwirizaumubatizowo kwihanakugirangoibabarirweibyaha

5AbasohokamugihugucyosecyaYudaya,naYeruzalemu, bosebarabatizwamuruzirwaYorodani,bemeraibyaha byabo

6Yohanayariyambayeumusatsiw'ingamiya, n'umukandaraw'uruhumurukenyerero;kandiyariyeinzige n'ubukibwomugasozi;

7Kandiarabwiriza,avugaati:“Hajeumuntuunkomeye kundusha,inkwetoz'inkwetozanjyesinkwiriyekunamano gufungura

8Nukurinarabatijwen'amazi,arikoazabatizwan'Umwuka Wera

9Muriiyominsi,YesuakomokaiNazaretiy'iGalilaya, abatizwanaYohanimuriYorodani.

10Akokanyaasohokamumazi,abonaijururyakingutse, Umwukaamezenk'inumaimanukakuriwe:

11Humvikanaijwirivamuijururivugariti:'UriUmwana wanjyenkundacyane,ndishimyecyane

12AkokanyaUmwukaamujyanamubutayu

13Ahamaraiminsimirongoinemubutayu,agerageza Satanikandiyarikumwen'inyamaswazomugasozi; abamarayikabaramukorera

14Yohaniamazegufungwa,YesuyinjiramuriGalilaya, abwirizaubutumwabwizabw'ubwamibw'Imana, 15Kandibati:"Igihekirageze,kandiubwamibw'Imana burihafi:nimwihane,mwizereubutumwabwiza.

16AkigendakunyanjayaGalilaya,abonaSimonina murumunaweAndereyabaterainshunduramunyanja, kukobariabarobyi.

17Yesuarababwiraati:"Nimuzemundebere,nzakugira abarobyib'abantu"

18Akokanyabarekainshundurazabo,baramukurikira.

19Amazekugendagatoya,abonaYakobomwene ZebedayonamurumunaweYohaninabobarimubwato basanainshundurazabo.

20Akokanyaabahamagara,basigaseZebedeemubwato hamwen'abagaragubahembwa,baramukurikira.

21BajyaiKaperinawumu;akokanyakumunsiw'isabato, yinjiramuisinagogi,arigisha

22Batangazwan'inyigishoze,kukoyabigishaga nk'umuntuufiteubutware,atarink'abanditsi.

23Muisinagogiyabohariumuntuufiteumwukawanduye; aratakaati:

24Bati:Rekatwenyine;dukoreiki,woweYesuw'i Nazareti?wajekuturimbura?Ndakuziuwouriwe,Uwera w'Imana.

25Yesuaramucyaha,aramubwiraati'ceceka,uvemuriwe

26Umwukawanduyeumazekumutanyagura,arariran'ijwi rirenga,asohokamuriwe

27Bosebaratangara,kuburyobabajijehagatiyabobati: “Ikiniikihe?niizihenyigishonshya?kukoafiteubutware ategekaimyukaihumanye,kandibaramwumvira

28Akokanya,icyamamarecyegikwiramukarerekoseka Galilaya

29Bakimaragusohokamuisinagogi,binjiramunzuya SimoninaAndereya,arikumwenaYakobonaYohana.

30ArikonyinawamukaSimoniyariaryamyekubera umuriro,anonbaramubwira

31Araza,amufataukuboko,aramuterura;akokanya umurirouramusiga,arabakorera

32Bugorobye,izubarirenze,bamuzaniraabarwayebose, n'abaribafiteabadayimoni.

33Umujyiwoseukoranirakumuryango

34Akizabenshibaribarwayeindwarazitandukanye, yirukanaabadayimonibenshi;kandintiyababajwe n'amashitanikuvuga,kukobaribamuzi

35Mugitondo,arabyukacyanemberey'umunsi,arasohoka, asohokamubwigunge,asenga.

36Simonin'abarikumwenawebaramukurikira

37Bamubonye,baramubwirabati:“Abantubose baragushaka.

38Arababwiraati:“Rekatujyemumigiitaha,kugirango nahabwirireyo,kukoariyompamvunaje”

39AbwirizamumasinagogiyabomuriGalilayayose, yirukanaabadayimoni

40Hazaumubembe,aramwinginga,aramupfukama, aramubwiraati:"Nibaubishaka,ushoborakunsukura"

41Yesu,abigiranyeimpuhwe,aramburaukuboko, aramukoraho,aramubwiraati“Nzabikora;kugiraisuku.

42Akimarakuvuga,akokanyaibibembebiramuvaho, arahanagurwa

43Aramushinjacyane,ahitaamwohereza.

44Aramubwiraati:"Ntukagireuwoubwiraumuntuuwo ariwewese,arikogenda,wiyerekeumutambyi,maze utangeibyowozaibyoMoseyategetse,kugirango abahamire"

45Arikoarasohoka,atangirakubitangazabyinshi,maze atwikamumahanga,kuburyoYesuatagishoboyekwinjira mumujyikumugaragaro,arikoakabaatarimubutayu, nukobazaahoariburigihembwe

UMUTWEWA2

1YongerakwinjiraiKaperinawumunyumay'iminsimike. bamenyeshakoyarimunzu

2Akokanyaabantubenshibaraterana,kuburyonta mwanyawokubakira,oya,ndetsenokumuryango,nuko ababwiraijambo

3Baramwegera,bazanaumuntuurwayeubumuga, wabyayebane.

4Bashoborakutamwegerangobamutangaze,bavumbura igisengeahoyariari,bamazekumena,baramburauburiri ahoabarwayib'ubumugabaryamye.

5Yesuabonyekwizerakwabo,abwiraabarwayi b'ubumuga,Mwanawanjye,imbabazizawe

6Arikohariabanditsibamwebicaye,batekerezamu mitimayabo,

7Kukiuyumugaboavugagutukana?Nindeushobora kubabariraibyahauretseImanayonyine?

8AkokanyaYesuamazekubonamumwukaweko batekerezamuribo,arababwiraati:"Kukimutekerezaibi mumitimayanyu?

9Nibabyoroshyekubwiraabarwayib'ubumuga,ibyaha byawebirababariwe;cyangwakuvugango,Haguruka, ufateuburiribwawe,ugende?

10ArikokugirangomumenyekoUmwanaw'umuntuafite imbaragazokubabariraibyaha,(abwiraabarwayi b'ubumuga,)

11Ndakubwiyenti:Haguruka,fatauburiribwawe,winjire munzuyawe

12Akokanyaarahaguruka,afatauburiri,asohokaimbere yabobose.kuburyobosebatangaye,bahimbazaImana, bati:"Ntabwotwigezetubibonakuriububuryo

13Arongeraasohokakunkombey'inyanja;rubandarwose baramwegera,arabigisha.

14Ahanyuze,abonaLewimweneAlufeyiyicayeku musoro,aramubwiraati“Nkurikira”Arahaguruka aramukurikira.

15Yesuamazekwicarakunyamamunzuye,abasoresha n'abanyabyahabenshibicarahamwenaYesun'abigishwa be,kukoaribenshi,baramukurikira.

16Abanditsin'Abafarisayobabonyeasangiran'abasoresha n'abanyabyaha,babwiraabigishwabebati:“Bishobokabite koasangirakandiakanywan'abasoreshan'abanyabyaha?

17Yesuamazekubyumva,arababwiraati:"Abuzuyebose ntibakeneraumuganga,ahubwoniabarwaye:Sinazanywe noguhamagariraabakiranutsi,ahubwonahamagariye abanyabyahakwihana"

18AbigishwabaYohanin'Abafarisayobajyagabasiba, barazabaramubazabati'KukiabigishwabaYohana n'Abafarisayobasiba,arikoabigishwabawentibisonzesha?

19Yesuarababwiraati:“Abanab'umukwebarashobora kwiyirizaubusa,mugiheumukwearikumwenabo?igihe cyosebafiteumukwehamwenabo,ntibashoborakwiyiriza ubusa

20Arikoiminsiizagera,ubwoumukweazabamburwa, hanyumabiyirizaubusamuriiyominsi

21Ntamuntuwadodaumwendamushyakumwenda ushaje:bitabayeibyoigipandegishyacyuzuragikuraho ibyakera,kandiubukodebwarushijehokubabubi

22Kandintamuntuushyiradivayinshyamumacupa ashaje:nahoubundidivayinshyayaturikaamacupa,na divayiirasesekara,amacupaarangirika,arikodivayinshya igombagushyirwamumacupamashya

23Kumunsiw'isabato,anyuramumirimay'ibigori. Abigishwabebatangirakugenda,gucaibigori

24Abafarisayobaramubazabati:“Dorekukibakoraku isabato,bitemewe?

25Arababwiraati:“NtimwigezemusomaibyoDawidi yakoze,igiheyariakeneye,kandiyariashonje,wen'abari kumwenawe?

26Niguteyinjiyemunzuy'ImanamugihecyaAbiathar umutambyimukuru,akaryaumutsimautemerewekurya, arikoukabaabatambyi,akahan'abarikumwenawe?

27Arababwiraati:“Isabatoyaremeweumuntu,ntabwo yaremeweumuntukuisabato:

28NiyompamvuUmwanaw'umuntuariUmwami w'isabato

UMUTWEWA3

1Yongerakwinjiramuisinagogi;kandihariumugabowari ufiteikiganzacyumye.

2Baramwitegereza,nibaazamukizakumunsiw'isabato; kugirangobamushinje

3Abwiraumuntuwariufiteukubokokwumye,Haguruka

4Arababwiraati:“Biremewegukoraibyizakumunsi w'isabato,cyangwagukoraibibi?kurokoraubuzima, cyangwakwica?Arikobaracecetse

5Amazekubarebahiryanohinon'uburakari,ababajweno gukomerakw'imitimayabo,abwirauwomuntu,arambura ukuboko.Aramburaukuboko,ukubokokwekugarura ukundi

6Abafarisayobarasohoka,bahitabagishainamaHerode kugirangobamurimbure.

7ArikoYesuyikuramoabigishwabekunyanja,imbaga nyamwinshiy'iGalilayairamukurikira,nomuriYudaya, 8KuvaiYeruzalemu,nomuriIdumaya,nohakuryaya Yorodani;BavugaibyerekeyeTironaSidoni,imbaga nyamwinshi,bumviseibintubikomeyeyakoze,bazaaho ari.

9Abwiraabigishwabe,ngoubwatobutobumutegereze kuberaimbagay'abantu,kugirangobatamuterana

10Kukoyakijijebenshi;kuburyobamuhatiyengo amukoreho,nk'ukobenshibaribafiteibyorezo 11Imyukamibi,bamubonye,yikubitaimbereye,barataka bati:"UriUmwanaw'Imana."

12Arababuzacyanekobatagombakumumenyekanisha 13Azamukaumusozi,ahamagarauwoashaka, baramwegera.

14Ashirahocuminababiri,kugirangobabanenawe, kugirangoaboherezekubwiriza, 15Kandikugiraimbaragazogukizaindwara,no kwirukanaamashitani:

16SimoniamwitaPetero; 17YakobomweneZebedayonaYohaniumuvandimwewa Yakobo;mazeabitaBoanerges,aribyo,Abahungub'inkuba: 18Andereya,Filipo,Bartholomew,Matayo,Tomasi,na YakobomweneAlufayo,Tadayo,naSimoni Umunyakanani,

19YudaIsikariyotinaweamuhemukira,binjiramunzu 20Rubandarwongeraguhurirahamwe,kuburyo batashoboragakuryacyaneimigati

21Incutizezimazekubyumva,barasohokabaramufata, kukobavugagabati:“Ariwenyine.”

22AbanditsibamanukabavaiYeruzalemubaravugabati: AfiteBezebub,kandiumutwarew'abadayimoniyirukana abadayimoni

23Arabahamagara,arababwiramumiganiati:"Nigute SataniyirukanaSatani?"

24Kandinibaubwamibwigabanyijemoubwabwo,ubwo bwamintibushoborakwihagararaho

25Nibainzuyigabanyijemo,iyonzuntishobora kwihagararaho

26NibaSataniyihagurukiyekurwanya,akicamoibice, ntashoborakwihagararaho,arikoafiteiherezo.

27Ntamuntuushoborakwinjiramunzuy'umuntu ukomeye,ngoyangizeibintubye,keretseabanza guhambiraumunyembaraga;hanyumaazononainzuye.

28Ndakubwirankomejekoibyahabyosebizababarirwa abanab'abantu,nogutukanaahobazatuka:

29ArikouzatukaUmwukaWerantazigeraababarirwa, ahubwoafiteibyagobyogucirwahoiteka: 30Kuberakobavugagabati:Afiteumwukawanduye 31Hazaabavandimwebenanyina,bahagazehanze, baramutumaho,baramuhamagara.

32Rubandabaramwicaraho,baramubwirabati:“Dore nyokon'abavandimwebawebatagushaka 33Arabasubizaati:“Mamaninde,cyangwaabavandimwe banjye?”

34Yitegerezahiryanohinoabaribamwicayeho,arababaza ati“Doremamanabarumunabanjye!

35UmuntuweseuzakoraibyoImanaishaka,nimusaza wanjye,mushikiwanjyenamama.

UMUTWEWA4

1Yongeragutangirakwigishakunkombez'inyanja,maze abantubenshibateranirahamwe,yinjiramubwatoyicara munyanja.imbagayoseyarihafiy'inyanjakubutaka.

2Abigishaibintubyinshiakoreshejeimigani,ababwiramu nyigishoze,

3Umva;Dore,hasohotseumubibyiwokubiba: 4Amazekubiba,bamwebagwairuhande,inyonizomu kirerezirazazirazirya

5Bamwebagwahasiyubuye,ahoitariifiteisinyinshi;ako kanyairaduka,kukoitariifiteubujyakuzimubw'isi: 6Arikoizubarirashe,ryaka;kandikuberakoidafiteimizi, yarumye.

7Bamwebagwamumahwa,amahwaarakura,arayiniga, arikontiyeraimbuto

8Abandibagwakubutakabwiza,beraimbutozerakandi ziyongera;akabyara,nkamirongoitatu,namirongo itandatu,n'ijana

9Arababwiraati:'Ufiteamatwiyokumva,niyumve.

10Igiheyariwenyine,abarihafiyenacuminababiri bamubazauwomugani

11Arababwiraati:"Mwahawekumenyaibangary'ubwami bw'Imana,arikoabarihanze,ibyobyosebikorwamu migani:"

12Kubonabashoborakubona,ntibabimenye;nokumva bashoborakumva,kandintibabyumve;kugirangoigihe icyoaricyocyosebatahinduke,kandiibyahabyabo ntibababarirwe.

13Arababwiraati:"Ntimuziuyumugani?"nonenigute uzamenyaimiganiyose?

14Umubibyiabibaijambo.

15Kandiabonibokuruhande,ahoijamboryabibwe; arikobamazekubyumva,Sataniarazaakokanya,akuraho ijamboryabibwemumitimayabo

16Kandiibyonibyobyabibwekubutakabw'amabuye; ninde,iyobumviseijambo,bahitabakirabanezerewe;

17Kandintugireimizimuribo,bityowihanganearikomu giherunaka:nyuma,iyohavutseimibabarocyangwa gutotezwakuberaijambo,bahitabararakara

18Kandiabonibobabibwemumahwa;nkokumva ijambo,

19Kandiguhangayikishwan'iyisi,n'uburiganya bw'ubutunzi,n'irariry'ibindibintubyinjira,binigaijambo, arikontiryeraimbuto

20Kandiabonibobabibwekubutakabwiza;nkokumva ijambo,ukakira,kandiukeraimbuto,zimweinshuro mirongoitatu,mirongoitandatu,n'ijana

21Arababwiraati:“Esebujiyazanwamunsiy'igituba, cyangwamunsiy'igitanda?kandintugombagushyirwaku buji?

22Kuberakontakintucyihishe,kitazagaragara;ntakintu nakimwecyigezekibikwaibanga,arikokokigombakuza mumahanga

23Nibahariumuntuufiteamatwiyokumva,niyumve

24Arababwiraati:'Mwitondereibyomwumva,muzapima urugeromuzabapima,kandiabumvabazahabwabyinshi

25Kukouwufite,azahabwa,kandiudafite,azamuvanamu byoafite

26Naweati:N'ubwamibw'Imananikoumuntuyatera imbutomubutaka;

27Kandiagombagusinzira,akazamukaijoron'umurango, imbutozikamerakandizigakura,ntaziuko

28Kukoisiyeraimbutoze;ubanzaicyuma,hanyuma ugutwi,nyumayibigoribyuzuyemumatwi

29Arikoimbutozimazekwera,ahitaashyiraumuhoro, kukoibisarurwabigeze.

30Naweati:Nihetuzagereranyaubwamibw'Imana? cyangwanikihekigereranyotuzagereranya?

31Nink'inganoy'imbutoyasinapi,iyoibibwemuisi,iba munsiy'imbutozosezirikuisi:

32Arikoiyoibibwe,irakura,ikarutaibimerabyose, ikarasaamashamimanini;kugirangoinyonizomukirere zishoboregucumbikamunsiyigitutucyacyo

33Akoreshejeiyomiganimyinshi,ababwiraijambo, nk'ukobashoboyekubyumva.

34Arikontamuganiyababwiye,kandiigihebaribonyine, abwiraabigishwabebyose

35Uwomunsi,nimugoroba,arababwiraati:"Reka tunyurehakurya"

36Bamazekwirukanarubanda,baramujyanank'ukoyari mubwato.Kandiharihonaweandimatomato.

37Hazaumuyagamwinshiw'umuyaga,imirabaikubitamu bwato,kuburyobwaribwuzuye

38Kandiyarimugicecy'inyumacy'ubwato,asinziriyeku musego,baramukangura,baramubwirabati:Databuja, ntubonakoturimbuka?

39Arahaguruka,acyahaumuyaga,abwirainyanjaati: “AmahoroUmuyagaurahagarara,habaituzeryinshi 40Arababazaati:“Kuberaikimutinya?nigutemutizera?

41Baratinyacyane,barabwiranabati:"Uyuniumuntuki, kon'umuyagan'inyanjabyumvira?"

UMUTWEWA5

1Bagezehakuryay'inyanja,mugihugucyaGadarene.

2Avuyemubwato,ahitaamusangamumvaumuntuufite umwukawanduye,

3Niwewariutuyemumva;kandintamuntuwashoboraga kumuboha,oya,ntamunyururu:

4Kuberakoyakundagakuboheshaiminyururu n'iminyururu,kandiiminyururuyariyaramutanyaguye, ingoyizimenaguritse:ntamuntun'umwewashoboraga kumutoza

5Kandiburigihe,amanywan'ijoro,yarimumisozi,nomu mva,arira,yicishaamabuye

6ArikoabonyeYesuarikure,arirukaaramuramya, 7Aratakan'ijwirirenga,ati:“Nkoreiki,Yesu,Mwana w'Imanaisumbabyose?Ndagusezeranijen'Imana,ko utambabaza

8Kukoamubwiraati:“Sohokamuriuwomuntu,rohombi 9Aramubazaati:Witwande?Nawearamusubizaati: NitwaLegio,kukoturibenshi

10Aramwingingacyanekugirangoataboherezahanze y'igihugu.

11Nonehoharihafiy'imisoziubushyobuninibw'ingurube zirisha

12Abadayimonibosebaramwinginga,baravugabati: “Oherezamungurube,kugirangotwinjiremuribo

13AkokanyaYesuabahaikiruhukoUmwukawanduye urasohoka,winjiramungurube:mazeubushobwiruka cyaneahantuhahanamyemunyanja,(bagerakubihumbi bibiri;)bararohamamunyanja.

14Abagaburiraingurubebarahunga,babibwiramumujyi nomugihuguBarasohokabarebaicyoaricyocyakozwe

15BagezekuriYesu,bamubonawariufitesatani,ufite legiyoni,yicaye,yambaye,kandimubwengebwe, baratinya

16Ababibonyebababwiraukobyagendekeyeuwariufite satani,ndetsen'ingurube

17Batangirakumusengangoavemunkombezabo

18Agezemubwato,uwariwarafashwenasatani aramusengangoabanenawe

19NyamaraYesuntiyamubabaje,arikoaramubwiraati:" Gendaiwawekunshutizawe,ubabwireibintubikomeye Uwitekayagukoreye,akugiriraimpuhwe"

20Aragenda,atangiragutangazaiDecapolisuburyoibintu bikomeyeYesuyamukoreye,abantubosebaratangara.

21Yesuyongerakwambukamubwatoyerekezahakurya, abantubenshibaramwegera,kandiyarihafiy'inyanja

22Dorehazaumwemubategetsib'isinagogi,Yayiro; amubonye,yikubitaimberey'ibirengebye, 23Aramwingingacyane,avugaati:“Umukobwawanjye mutoaryamyekurupfu:Ndagusabye,ngwino umurambikehoibiganza,kugirangoakire;Azabaho 24Yesuajyananaweabantubenshibaramukurikira, baramuterana.

25Umugorerunaka,ufiteikibazocyamarasoimyakacumi n'ibiri,

26Kandiyariyarababajwen'abagangabenshi,kandi yakoreshejeibyoyariafitebyose,kandintakintucyiza, ahubwoyarushijehokubamubi, 27AmazekumvaibyaYesu,yinjiramuicapiroinyuma, akorakumwambarowe

28Kukoyavuzeati:“Ninkorahoarikoimyendaye,nzaba mezeneza.

29Akokanyaisokoy'amarasoyeiruma;nukoyumvamu mubiriwekoyakizeicyocyorezo.

30Yesu,ahitaamenyamuriwekoingesonziza zamuvuyemo,amuhindukiriramubinyamakuru,ati: “Nindewankozekumyendayanjye?

31Abigishwabebaramubwirabati:"Urabonaimbaga nyamwinshiigutera,ukavugauti:Nindewankozeho?"

32Ararebahiryanohinokugirangoamubonewakozeiki kintu

33Arikowamugoreatinyakandiahindaumushyitsi,azi ibyakozwemuriwe,arazayikubitaimbereye,amubwira ukurikose

34Aramubwiraati:"Mukobwa,kwizerakwawekugukize; gendaamahoro,kandiubeicyorezocyawecyose.

35Akivuga,umutwarew'inzuy'isinagogihazabamwe bavugabati:“Umukobwawaweyarapfuye,niikigitumye uhangayikishaShebuja?

36Yesuakimarakumvaijamborivuzwe,abwiraumutware w'isinagogiati:'Witinya,gusawemere.

37Ntiyigezeyemereraumuntungoamukurikire,uretse Petero,Yakobo,naYohaniumuvandimwewaYakobo

38Agezemunzuy'umutwarew'isinagogi,abona imivurungano,n'abarirabariracyane

39Yinjiye,arababwiraati:"Kukimukoraayamarira, mukarira?"umukobwantabwoyapfuye,arikoarasinzira

40BaramusekacyaneArikoamazekubashyirahanze, afatasenanyinaw'umukobwa,n'abarikumwenawe, yinjiraahoumukobwayariaryamye

41Afataumukobwaukuboko,aramubwiraati:Talitakum; aribyo,bisobanuwe,Mukobwa,ndakubwiye,haguruka.

42Akokanyaumukobwaarahaguruka,aragenda;kuko yariafiteimyakacumin'ibiriKandibaratangayecyane

43Arabategekacyanekontamuntuugombakubimenya; anategekakohariikintuagombakumuhakurya

UMUTWEWA6

1Avaaho,yinjiramugihugucyeabigishwabe baramukurikira.

2Umunsiw'isabatougeze,atangirakwigishamuisinagogi, benshibamwumvabaratangara,baravugabati:"Ibibintu byaturutsehe?"kandiniubuhebwengeyahawe,ko n'imirimoikomeyenk'iyiikorwan'amabokoye?

3Uyusiumubaji,mweneMariya,umuvandimwewa Yakobo,naYose,n'uBuyudanaSimoni?kandibashikibe ntibarihano?Baramurakarira

4ArikoYesuarababwiraati:"Umuhanuzintacyubahiro afite,ahubwonimugihugucye,mubavandimwebenomu rugorwe"

5Ntiyashoboragukoraumurimoukomeye,usibyeko yarambitseibiganzakubantubakebarwaye,arabakiza.

6AratangarakuberakutizerakwaboAzenguruka imidugudu,yigisha

7Amuhamagaracuminababiri,atangirakuboherezababiri nababiri;abahaimbaragakumyukaihumanye;

8Abategekakontacyobagombagufatamurugendorwabo, uretseinkonigusa;ntanyandiko,ntamugati,ntafaranga mugikapucyabo:

9Arikowambareinkweto;kandintukambareamakotiabiri 10Arababwiraati:"Ahantuhosemwinjiramunzu, mugumeyokugezaahomva"

11Umuntuweseutazakwakiracyangwangoakwumve, nimugendaaho,mukurehoumukunguguurimunsi y'ibirengebyanyukugirangoubashinjeNdakubwira nkomejekoSodomunaGomorabazihanganiraumunsi w'urubanza,kurutauwomujyi.

12Barasohoka,babwirizakoabantubihana

13Birukanaabadayimonibenshi,basigaamavutabenshi barwaye,barabakiza

14UmwamiHerodeamwumva(kukoizinarye ryamamayemumahanga:)aravugaati,KoYohana Umubatizayazutsemubapfuye,bityoimirimoikomeye ikamugaragarizamuriwe

15Abandibaravugabati:NiEliya.Abandibati:Koari umuhanuzi,cyangwank'umwemubahanuzi

16Herodeabyumvise,aravugaati:“Yohananiwenaciwe umutwe,yazutsemubapfuye.

17HerodeubweyariyoherejeYohaniamufata, amuboheshaimbohekubw'umugorewaFilipo, umuvandimwewaFilipo,kukoyariyaramurongoye.

18KukoYohanayariyabwiyeHerodeati:Ntibyemeweko ubyaramukamurumunawawe

19Herodereroamutonganya,kandiyarikumwica;ariko ntiyabishobora:

20KukoHerodeyatinyagaYohana,azikoari umukiranutsin'uwera,aramwitegereza;Amazekumwumva, akoraibintubyinshi,kandiamwumvayishimye

21Umunsiugeze,Herodekuisabukuruyey'amavuko asangiraabatwarebe,abatwarebakuru,n'umutungo mukuruwaGalilaya;

22UmukobwawaHerodeavugwa,arabyina,ashimisha Heroden'abarikumwenawe,umwamiabwirauwo mukobwaati:“Mbazaicyoushakacyose,ndaguha”

23Aramurahiraati:"Icyouzansabacyose,nzaguhaigice cy'ubwamibwanjye"

24Arasohoka,abwiranyinaati:"Ndasabaiki?"Naweati: "UmutwewaYohanaUmubatiza.

25Akokanyayahiseyihutirakujyakumwami,abazaati: "Ndashakakoumpakandimucyumagikongoraumutwe waYohanaUmubatiza."

26Umwamiarababaracyane;nyamarakuberaindahiroye, kandikubw'abobicaranyenawe,ntiyigezeamwanga

27Akokanyaumwamiyoherezaumwicanyi,ategekako bazanaumutwewe,aragendaamucaumutwemurigereza, 28Azanaumutwewemumashanyarazi,awuhaumukobwa, umukobwaabihanyina.

29Abigishwabebabyumvise,barazabajyanaumurambo weawushyiramumva

30IntumwaziteranirahamwekuriYesu,zimubwirabyose, ibyobakozen'ibyobigishije

31Arababwiraati:“Nimwimugezemubutayu,maze uruhukeakanyagato,kukoaribenshibazabakagenda, kandintamyidagadurobaribafiteyokurya

32Bagendamubutayubakoreshejeubwatobonyine

33Abantubababonabagenda,benshibaramumenya, birukabirukabavamumigiyose,barabatsinda,baraterana

34Yesuasohotse,abonaabantubenshi,abababariracyane, kukobarink'intamazidafiteumwungeri,atangirakubigisha ibintubyinshi

35Umunsiwariugezekure,abigishwabebaramwegera, baravugabati:“Ahaniubutayu,noneigihekirageze: 36Ohereza,kugirangobajyemugihuguhiryanohino,no mumidugudu,bigureimigati,kukontacyobafite.

37Arabishura,arababwiraati“Mubahekurya Baramubwirabati:"Tugendetugureamafarangamagana abiriy'umugati,tubahekurya?"

38Arababwiraati:Nimfiteimigatiingahe?gendaurebe. Kandiiyobabimenye,baravuga,Batanu,n'amafiabiri

39Abategekakoabantubosebicarahamwenahamweku byatsibibisi

40Baricaramumirongo,amagana,namirongoitanu

41Amazegufataimigatiitanun'amafiabiri,yuburaamaso yerekezamuijuru,ahaumugisha,amenaguraimigati, abahaabigishwabekugirangobabashyireimberen'amafi abiriyagabanyijemobose.

42Bosebararya,barahaga

43Bafataibisekecuminabibiribyuzuyeibice,n'amafi

44Abaryaimigatibariabantuibihumbibitanu

45Akokanya,abuzaabigishwabekwinjiramubwato,no kujyahakuryayaBetsaida,mugiheyoherejeabantu

46Amazekubirukana,asohokamumusozigusenga.

47Bumazenokuza,ubwatobwarihagatiy'inyanja,kandi wenyinekubutaka

48Ababonabarushyemukoga;kukoumuyagawari utandukanyenabo:kandihafiyasaayinez'ijoro arabasanga,agendahejuruy'inyanja,kandiyarikunyura hafiyabo

49Arikobamubonyeagendahejuruy'inyanja,bibwirako ariumwuka,baratakabati:

50Bosebamubonye,bahagarikaumutima.Akokanya avugananabo,arababwiraati:“Humura:ninjye;ntutinye 51Arabasangamubwatoumuyagaurahagarara, baratangaracyaneubwabo,baratangara.

52Kuberakobatabonyeigitangazacy'imitsima,kuko imitimayaboyariyinangiye

53Bambutse,binjiramugihugucyaGennesaret,bageraku nkombe

54Basohotsemubwato,bahitabamumenya, 55Yirukamuriakokarerekose,atangiragutwaramuburiri abarwayi,ahobumvisekoari

56Ahoyinjiyehose,mumidugudu,mumigi,cyangwamu gihugu,bashyiraabarwayimumihanda,bamwingingango bakorenibaariumupakaw'imyendaye,kandi abamukorahobosebarakira

UMUTWEWA7

1Abafarisayobahurirahamwenabamwemubanditsi baturutseiYeruzalemu

2Babonyebamwemubigishwabebaryaimigatiyanduye, niukuvuga,n'amabokoadakarabye,basanzeamakosa.

3KuBafarisayo,n'Abayahudibose,keretsekozaintoki zabo,ntimukarye,bakurikizaimigenzoy'abasaza

4Kandiiyobavuyekuisoko,keretsebakaraba,ntibarya. Kandinibindibintubyinshibirahari,bakiriyegufata,nko kozaibikombe,inkono,inzabyazabronze,hamwenameza

5Abafarisayon'abanditsibaramubazabati:"Kuki utagenderakubigishwabaweukurikijeimigenzoy'abakuru, ahubwoukaryaimigatin'amabokoadakarabye?"

6Arabasubizaati:"EseEsaiyahanuyemwaindyaryamwe, nk'ukobyanditswengo:"Ababantubampayeicyubahiro n'iminwayabo,arikoimitimayaboirikureyanjye"

7Arikobansengaubusa,bigishainyigishoamategeko y'abantu

8Kuberakoukuyehoamategekoy'Imana,ukurikiza imigenzoy'abantu,nkokozainkonon'ibikombe:nibindi byinshinkibyoukora

9Arababwiraati:"Mwanzerwoseitegekory'Imana, kugirangomukomezeimigenzoyawe."

10KukoMusayavuzeati:Wubahesonanyoko;kandi, Uvumasecyangwanyina,apfeurupfu: 11Arikomuravugamuti:Nibaumuntuabwiyesecyangwa nyinaati:"NiCorban,niukuvugaimpano,kubyo uzanyungukiramobyose;azabohorwa.

12Ntimukamurekangoakoresecyangwanyina

13Kugiraijambory'Imanantacyorihindurabinyuze mumigenzoyawe,mwatanze:kandibyinshimubikora. 14Amazeguhamagaraabantubose,arababwiraati:' Nimunyumve,buriwesemurimweyumve

15Ntakintunakimwekivuyekumuntuudafite,ko kumwinjiramobishoborakumuhumanya,arikoibintu bimuvamo,nibyobihumanyaumuntu

16Nibahariumuntuufiteamatwiyokumva,niyumve.

17Yinjiyemunzuavuyemubantu,abigishwabe bamubazaiby'uwomugani

18Arababwiraati:"Mwebwemurabyumva?Ntimubona koikintuicyoaricyocyosekivuyemumuntu,kidashobora kumuhumanya;

19Kuberakoitinjiramumutimawe,ahubwoikinjiramu nda,ikajyamumushinga,yozainyamazose?

20Naweati:Ibivamumuntu,bihumanyaumuntu

21Kukoimbere,bivuyemumutimaw'abantu,komeza ibitekerezobibi,ubusambanyi,ubusambanyi,ubwicanyi, 22Ubujura,kurarikira,ububi,uburiganya,irari,ijishoribi, gutukana,ubwibone,ubupfu:

23Ibyobintubibibyosebivaimbere,kandibihumanya umuntu

24Kuvaaho,arahaguruka,yinjiramurubiberwaTirona Sidoni,yinjiramunzu,ntihagiraumuntuubimenya,ariko ntiyashoborakwihisha

25Umugorerunaka,umukobwawemutoyariafite umwukawanduye,yaramwumvise,arazayikubitaimbere ye:

26UmugoreyariUmugereki,Umusiriyamugihugu; aramwingingangoyirukanesatanimumukobwawe

27ArikoYesuaramubwiraati:"Rekaabanababanze buzure,kukobidahuyegufataimigatiy'abana,no kujugunyakumbwa"

28Aramusubizaati:"Yego,Mwami,nyamaraimbwaziri munsiy'amezaziryaibyanaby'abana."

29Aramubwiraati:“Irijambogenda;sataniyavuyemu mukobwawawe

30Agezeiwe,asangasataniasohoka,umukobwawe aryamakuburiri

31Nanone,avuyekunkombezaTironaSidoni,ageraku nyanjayaGalilaya,anyuzemunkombezaDecapolis.

32Bamuzaniraumuntuutumva,ufiteimbogamizimu ijamborye;baramwingingangoamurambikehoikiganza

33Amuvanamurirubanda,amushyiraintokimumatwi, aciraamacandwe,akorakururimi;

34Ararebamuijuru,asuhuzaumutima,aramubwiraati: “Efata,niukuvuga.

35Akokanyaamatwiyearakinguka,umugoziw'ururimi rweurekurwa,avuganeza

36Arabategekakobatagiraumuntubabwira,arikouko yabashinjaga,nikobarushagahokubitangaza

37Baratangaracyane,baravugabati:'Yakozebyoseneza: atumaabatumvabumva,n'ibiragibavuga

UMUTWEWA8

1Muriiyominsi,abantubenshicyane,kandintacyokurya, Yesuahamagaraabigishwabe,arababwiraati:

2Mfitiyeimpuhwerubanda,kukoububamaranyeiminsi itatu,kandintacyokurya:

3Kandindamutsemboherejekwiyirizaubusamungozabo, bazacikaintegemunzira,kukoabatandukanamuribo baturutsekure

4Abigishwabebaramusubizabati:"Niheheumuntu ashoboraguhazaabobantuimigatihanomubutayu?"

5Arababazaati:Ufiteimigatiangahe?Baravugabati: Barindwi.

6Ategekaabantukwicarahasi,afataiyomitsimairindwi, ashimira,feri,ahaabigishwabekubashyiraimbereyabo. babashyiraimberey'abantu.

7Bafiteamafimato,nukoarahaumugisha,ategeka kubashyiraimbereyabo

8Bararya,barahaga,bafatainyamazimenetsezisigarana ibitebobirindwi

9Abariyebosebagerakubihumbibine,arabirukana 10Akokanyayinjiramubwatoarikumwen'abigishwabe, yinjiramubicebyaDalmanutha

11Abafarisayobarasohoka,batangirakumubaza, bamushakiraikimenyetsokivamuijuru,bamugerageza

12Asuhuzaumutimacyane,aravugaati:"Kukiab'ikigihe bashakaikimenyetso?Ndakubwirankomejekonta kimenyetsokizahabwaab'ikigihe

13Arabasiga,yinjiramubwatoyongerakugendahakurya 14Abigishwabaribibagiwegufataumugati,ntan'ubwo barimubwatohamwenaboumugatiurenzeumwe

15Arabategekaati:'Witondere,wirindeumusemburo w'Abafarisayon'umusemburowaHerode.

16Baratekerezahagatiyabobati:"Niukuberakonta mugatidufite"

17Yesuabimenye,arababwiraati:"Kukimutekereza, kukomutagiraumugati?"Ntimubonakomutarabona, cyangwangomusobanukirwe?umutimawawe uracyinangiye?

18Ufiteamaso,ntubona?kandiufiteamatwi,ntimwumve? Ntimwibuka?

19Iyomvunitseimigatiitanumubihumbibitanu, mwafasheibitebobingahebyuzuyeibice?Baramubwira bati:Cuminababiri

20Kandiiyobarindwimubihumbibine,wajyanyeibiseke bingahebyuzuyeibice?Baravugabati:Barindwi 21Arababwiraati:“Nigutemutumva?

22AgezeiBetsayida;bamuzaniraimpumyi,bamwinginga ngoamukoraho

23Afataimpumyiukuboko,amusohoramumujyiAmaze kumuciraamacandwe,amurambikahoibiganza,amubaza nibaabonabikwiye

24Araramuyeamaso,avugaati:“Ndabonaabantuariibiti, bagenda.

25Inyumay'ivyo,yongeragushiraamabokomumaso, aramwitegereza,arazuka,abonaabantuboseneza

26Amuherezaiwe,avugaati:“Ntukajyemumujyi, cyangwangoubibwiren'umwemumujyi

27Yesuarasohoka,n'abigishwabe,bajyamumigiya KayisariyaFilipi,munziraabazaabigishwabe,arababwira ati'Abantubavugakondinde?'

28Baramusubizabati:YohanaUmubatiza,arikobamwe baravugabati:Eliya;n'abandi,Umwemubahanuzi.

29Arababwiraati:“Arikonindemubwirakondi?Petero aramusubizaati:"UriKristo"

30Arabategekakobatagirauwobabwira

31Atangirakubigisha,koUmwanaw'umuntuagomba kubabazwacyane,akangwan'abakuru,abatambyibakuru, abanditsi,bakicwa,nyumay'iminsiitatuakazuka

32AvugaayomagambokumugaragaroPeteroaramufata, atangirakumucyaha.

33Arikoarahindukira,yitegerezaabigishwabe,acyaha Petero,aramubwiraati:“Subizainyumayanjye,Satani, kukoutaziibintuby'Imana,ahubwoniiby'abantu

34Amazeguhamagaraabantuhamwen'abigishwabe, arababwiraati:Umuntuweseuzazainyumayanjye, niyange,yikoreumusarabaweankurikire

35Kukoumuntuweseuzarokoraubuzimabweazabubura; arikoumuntuweseuzatakazaubuzimabwekubwanjye nubutumwabwiza,nabwoazabukiza

36Kuberikiumuntuyungukaiki,niyungukaisiyose, akaburaubugingobwe?

37Cyangwaniikiumuntuyatangakugirangoagurane ubugingobwe?

38Umuntuwesereroazaterwaisonin'amagamboyanjye muriikigihecy'abasambanyin'icyaha;muriwekandi Umwanaw'umuntuazakorwan'isoni,igiheazazira icyubahirocyaSehamwen'abamarayikabera

UMUTWEWA9

1Arababwiraati:"Niukuri,ndababwiyenti:Hariho bamwemuribobahagazehano,batazaryoherwan'urupfu, kugezaigihebaboneyeubwamibw'Imanabuzanye imbaraga

2Nyumay'iminsiitandatu,YesuajyananaPetero,Yakobo, naYohana,abajyanakumusozimuremurebonyine,maze ahindukaimbereyabo

3Imyambarireyeirabagirana,yeracyanenk'urubura; kugirangorerontamuntuwuzuyekwisiushoborakubera umweru

4EliyaabonekeraMose,bavugananaYesu.

5PeteroasubizaabwiraYesu,Databuja,nibyizakotuba hano:rekadukoreamahemaatatu;umwekuriwewe,undi kuriMose,n'uwaEliya.

6Kukoataziicyoavuga;kukobaribafiteubwobabwinshi

7Habahoigicukibatwikira,mazeijwirivamugicurivuga riti'UyuniUmwanawanjyenkunda:umwumve.

8Bukwinabukwi,bamazekurabahiryanohino,nta muntun'umwebakibona,kiretseYezubonyine

9Bamanukakumusozi,abategekakobatagirauwo babwiraibyobabonye,kugezaigiheUmwanaw'umuntu yazutsemubapfuye

10Bakomezairyojamboubwabo,babazanyaicyokuzuka mubapfuyebigombagusobanura

11Baramubazabati:“KukibavugakoEliyaagomba kubanzakuza?

12Arabishura,arababwiraati:“Muvy'ukuri,Eliyaaraza mbere,agaruraibintuvyose;n'ukuntubyanditsweku Mwanaw'umuntu,koagombakubabazwabyinshi,kandi akagiraubusa

13Arikondababwiyenti:Eliyayajerwose,kandi bamukoreyeibyobanditsebyosenk'ukobyanditswekuri we

14Agezekubigishwabe,abonaimbaganyamwinshikuri bo,abanditsibababaza

15Akokanyaabantubosebamubonyebaratangaracyane, birukabamusanga.

16Abazaabanditsi,Niikihekibazomubajije?

17Umwemurirubandaaramusubizaati:Databuja, nakuzaniyemwanawanjye,ufiteumutimautavuga;

18Ahantuhoseamutwaye,aramutanyagura,arabyimba, ahekenyaamenyo,arinyoha,mbwiraabigishwabaweko bagombakumwirukanakandintibabishobora 19Aramusubizaati:"Yemwegisekurukitizera,nzabana nawekugezaryari?"Nzababarakugezaryari?Mundane.

20Baramuzana,amubonye,akokanyaumwuka uramurambirayikubitahasi,abiraifuro

21Abazaseati:“Bimazeigihekinganaikiibyo bimugeraho?Naweati:By'umwana

22Kandiakenshibyamujugunyemumurironomumazi, kugirangoamurimbure,arikonibahariicyoushobora gukora,utugirireimpuhwe,udufashe

23Yesuaramubwiraati:"Nibaushoborakwizera,byose birashobokakubizera

24Akokanyasew'umwanaarataka,ati:"Mwami,ndizera; fashaukutizerakwanjye.

25Yesuabonyekoabantubajebiruka,acyahaumwuka mubi,aramubwiraati:"Woweuriikiragikandiutumva, ndagutegetse,sohoka,ntuzongerekumwinjiramo."

26Umwukaararira,aramukodeshacyane,aramusohokamo, amezenk'uwapfuye;kuburyobenshibavuze,Yapfuye

27ArikoYesuamufataukuboko,aramuterura; arahaguruka

28Agezemunzu,abigishwabebaramubazabonyine, “Kukitutamwirukanye?

29Arababwiraati:"Ubwokonk'ubwontibushobora kuvamoubusa,keretsegusenganokwiyirizaubusa

30Barahaguruka,banyuraiGalilaya;kandintiyashakako umuntuuwoariweweseagombakubimenya

31Kukoyigishijeabigishwabe,arababwiraati:'Umwana w'umuntuashyikirijweabantu,bazamwica;hanyuma amazekwicwa,azazukakumunsiwagatatu

32Arikontibumvaayomagambo,batinyakumubaza

33AgezeiKaperinawumu,abayemunzuarababazaati: “Niikimwatonganyemunzira?

34Arikobaraceceka,kukoinzirabatonganyehagatiyabo, nindeugombakubamukuru.

35Aricara,ahamagaracuminababiri,arababwiraati: “Umuntunushakakubauwambere,nikoazabauwanyuma muribose,akabaumugaraguwabose.

36Afataumwana,amushyirahagatiyabo,amazekumufata, arababwiraati:

37Umuntuweseuzakiraumwemuriabobanamuizina ryanjye,aranyakira,kandiuzanyakirawese,ntazanyakira, ahubwoniuwantumye

38Yohanaaramusubizaati:"Databuja,twabonyeumuntu wirukanaabadayimonimuizinaryawe,ntadukurikira, kanditwaramubujije,kukoadukurikira."

39ArikoYesuati:Ntukamubuze,kukontamuntuuzakora igitangazamuizinaryanjye,ushoborakumbwiranabi 40Kukouwaturwanyaarikuruhanderwacu

41Kukoumuntuweseuzaguhaigikombecy'amaziyo kunywamuizinaryanjye,kukoariuwaKristo,ndababwira ukuri,ntazaburaigihembocye

42Kandiumuntuweseuzababazaumwemuriababato banyizera,nibyizakuriwekoamanikwaibuyery'urusyo muijosi,akajugunywamunyanja.

43Nibaukubokokwawekukubabaje,gabanya:nibyizako winjiramubuzimabumuga,kurutakugiraamabokoabiri yokujyaikuzimu,mumuriroutazigerauzimya: 44Ahoinyozabozitapfiriye,kandiumurirontuzimye

45Nibaikirengecyawekikubabaje,gabanya:nibyizako winjiramubuzima,kurutakugiraibirengebibiribyo kujugunywaikuzimu,mumuriroutazigerauzimya: 46Ahoinyozabozitapfiriye,kandiumurirontuzimye.

47Nibaijishoryawerikubabaje,kuramo:nibyizako winjiramubwamibw'Imanaufiteijishorimwe,kuruta kugiraamasoabiringoujugunywemumuriroutazima: 48Ahoinyozabozitapfiriye,kandiumurirontuzimye.

49Kukoumuntuweseazashyiramoumunyu,igitambo cyosekizashyirwaumunyu

50Umunyunimwiza:arikonibaumunyuwabuzeumunyu, uzabihehe?Mugireumunyumurimwe,kandimugire amahoro.

UMUTWEWA10

1Ahagurukaaho,agerakunkombezaYudayahakuryaya Yorodani,abantubongerakumwiyegerezakandi,nkuko yariabimenyereye,yongeyekubigisha.

2Abafarisayobaramwegera,baramubazabati:"Ese biremewekoumugaboyirukanaumugorewe?" kumugerageza.

3Arabishuraati:“Moseyagutegetseiki?

4Baravugabati:Moseyababajwenokwandikaumushinga w'ubutane,nokumwirukana.

5Yesuarabasubiza,arababwiraati:"Kukomerak'umutima wawe,yakwandikiyeiritegeko"

6ArikokuvaisiyatangirakuremaImanayabagizeabagabo nabagore

7Kuberaiyompamvu,umugaboazasigasenanyina, akizirikakumugorewe;

8Kandibombibazabaumubiriumwe,bityontibababakiri babiri,ahubwoniumubiriumwe

9IbyoreroImanayateranijehamwe,ntihakagireumuntu ubatandukanya

10Munzuabigishwabebongerakumubazaicyokibazo

11Arababwiraati:“Umuntuweseuzamburaumugorewe, akarongoraundi,aramusambana

12Nibaumugoreyirukanyeumugabowe,agashyingirwa n'undi,abaasambanye.

13Bamuzaniraabanabato,kugirangoabakoreho,kandi abigishwabebacyashyeababazanye

14ArikoYesuabibonye,ararakaracyane,arababwiraati: “Nimurekeabanabatobazeahondi,ntibababuze,kuko ubwamibw'Imanaaribwo

15Ndakubwirankomejekoumuntuweseutazakira ubwamibw'Imanaakiriumwanamuto,ntazinjiramo

16Abafatamumaboko,abashyirahoamaboko,abaha umugisha

17Amazegusohokamunzira,hazaumweyiruka, aramupfukama,aramubazaati:Databujamwiza,nkoreiki kugirangonzaragweubugingobw'iteka?

18Yesuaramubazaati:"Kuberaikiumpamagaye mwiza?"ntacyizacyizauretseumwe,niukuvugaImana

19Uziamategeko,Ntugasambane,Ntukice,Ntukibe, Ntutangeubuhamyabw'ikinyoma,Ntukabeshye,Wubahe sonanyoko.

20Aramusubizaati:Databuja,ibyobyosenabibonyekuva nkirimuto

21HanyumaYesuamubonyearamukunda,aramubwiraati: "Ikintukimweubuze:genda,ugurisheibyoufitebyose,

uheabakene,uzagiraubutunzimuijuru:ngwino,wikore umusaraba,Nkurikira.

22Ababajwen'ayomagambo,aragenda,ababara,kukoyari afiteibintubyinshi.

23Yesuyitegerezahiryanohino,abwiraabigishwabeati: "Mbegaukuntuabafiteubutunzibinjiramubwami bw'Imana!

24Abigishwabatangazwan'amagamboye.ArikoYesu arongeraarabasubiza,arababwiraati:Bana,mbegaukuntu bigoyeabiringiraubutunzikwinjiramubwamibw'Imana!

25Biroroshyekoingamiyainyuramujishory'urushinge, kurutakoumukireyinjiramubwamibw'Imana

26Baratangaracyane,baravugabati:“Nonehoninde ushoboragukizwa?

27Yesuabarebaati:"Ntibishoboka,arikontibishobokaku Mana,kukokuManabyosebirashoboka.

28Peteroatangirakumubwiraati:“Doretwesetwasize, turagukurikira

29Yesuarabasubizaati:"Niukuri,ndabibabwiyenti:Nta muntuwasizeinzu,cyangwaabavandimwe,bashikibacu, cyangwase,nyina,umugore,abana,cyangwaamasambu, kubwanjyenokubutumwabwiza.,

30Arikomuriikigihe,azakiraincuroijanamuriikigihe, amazu,abavandimwe,bashikibacu,banyina,abana, n'ibihugu,atotezwa;nomwisiizazaubugingobuhoraho.

31Arikobenshimubamberebazabaabanyuma;nanyuma yambere

32BagendamunzirabazamukaiYeruzalemu;Yesu arabagendaimbereyabobaratangara;bakurikira,baratinya Yongeragufatacuminababiri,atangirakubabwirauko bizamugendekera,

33Bati:DoretuzamutseiYeruzalemu;kandiUmwana w'umuntuazashyikirizwaabatambyibakuru,n'abanditsi kandibazamuciraurwogupfa,bamushyikirize abanyamahanga:

34Bazamushinyagurira,bamukubite,bamucira amacandwe,bamwice,mazekumunsiwagatatuazuka.

35YakobonaYohani,abahungubaZebedayo, baramwegera,baravugabati:Databuja,turashakako udukoreraicyodushakacyose.

36Arababwiraati:"Murashakakongukoreraiki?"

37Baramubwirabati:“Duhekugirangotwicare,umwe iburyobwawe,undiibumosobwawe,mucyubahirocyawe.

38ArikoYesuarababwiraati:"Ntimuziicyomusaba: murashoborakunywakugikombenanyoye?"nokubatizwa kubatizwanabatijwe?

39Baramubwirabati:TurabishoboyeYesuarababwiraati: "Muzanywaigikombenywa;hamwen'umubatizoko nabatijwehamwenamwemuzabatizwa:

40Arikokwicaraiburyobwanjyen'ibumosobwanjye ntabwoariibyanjyegutanga;arikoizahabwaabo yateguriwe.

41Bamazekubyumva,batangirakutishimiracyane YakobonaYohana

42ArikoYesuarabahamagara,arababwiraati:"Muziko ababazwagutegekaabanyamahangababategeka;kandi abakomeyebabobabahaububasha.

43Arikorerontibizobamurimwebwe,arikoumuntuwese azobamukurumurimwe,azobaumukoziwawe: 44Kandiumuntuwesemurimweazabaumutware,azaba umugaraguwabose

45Kukon'Umwanaw'umuntuatajegukorerwa,ahubwo yajegukorera,nogutangaubuzimabweincungukuri benshi

46BagezeiYeriko,asohokaiYerikoarikumwe n'abigishwaben'abantubenshi,impumyiBarutimayo mweneTimaeyo,yicarairuhanderw'umuhandaasabiriza

47AmazekumvakoariYesuw'iNazareti,atangiragutaka ati:Yesu,mwanawaDawidi,ngiriraimbabazi.

48Benshibamushinjakoagombaguceceka,arikoarataka cyane,mwanawaDawidi,ngiriraimbabazi

49Yesuarahagarara,amutegekaguhamagarwa Bahamagayeimpumyi,baramubwirabati:Humura, haguruka;araguhamagara.

50Yiyambuyeumwambarowe,arahaguruka,asangaYesu 51Yesuaramusubizaati:"Urashakakongukoreraiki?" Impumyiiramubwiraiti:"Mwami,kugirangondebe."

52Yesuaramubwiraati:Genda;kwizerakwawekugukize Akokanyaahitaabona,akurikiraYesumunzira

UMUTWEWA11

1BagezeiYeruzalemu,iBetefagenaBetaniya,kumusozi waElayono,yoherezababirimubigishwabe, 2Arababwiraati:“Gendawinjiremumudugudu uhanganyenawe,nimwinjiramo,uzasangaindogobe iboshye,ahoumuntuatigezeyicaramumurekure, mumuzane

3Kandinihagiraumuntuakubwiraati:"Kukiukoraibi?" vugakoUwitekaamukeneye;Akokanyaazoherezahano

4Baragenda,basangaicyanacy'indogobekiboshyeku muryangokitariahantuhahurirainziraebyiri; baramurekura

5Bamwemuribobahagazeahobarababwirabati: "Mwebwemukoraikiicyana?

6Bababwirank'ukoYesuyariyabitegetse,barabarekura

7BazanaicyanakuriYesu,bamwambikaimyendanuko aramwicaraho.

8Benshibaramburaimyambaroyabomunzira,abandi batemaamashamikubiti,barayakatamunzira

9Abagendamberen'ababakurikira,baratakabati: “Hosanna;HahirwauzamuizinaryaNyagasani: 10HahirwaubwamibwadataDawidi,uzamuizinarya Nyagasani:Hosannamuisumbabyose.

11YesuyinjiraiYeruzalemunomurusengero,amaze kurebahiryanohinokuribyose,nimugoroba,arasohoka ajyaiBetaniyahamwenacuminababiri.

Bukeyebwaho,ubwobaribaturutseiBetaniya,yari ashonje:

13Abonyeigiticy'umutinikirikurecyanegifiteamababi, araza,nibabishobokakohariicyoyashoboragakubona; agezeaho,ntakindiyasanzeuretseamababi;kukoigihe cy'umutinicyarikitaragera.

14Yesuarabasubizaati:"Ntamuntuuryaimbutozawe nyumay'itekaryose"Abigishwabebarabyumva

15BagezeiYeruzalemu;Yesuyinjiramurusengero, atangirakwirukanaabagurishan'abaguzemurusengero, akurahoamezay'abacuruzaamafaranga,n'intebe z'abagurishagainuma;

16Kandintiyakwemerakoumuntuuwoariwewese yatwaraikintucyosemurusengero.

17Arabigisha,ababwiraati:"Ntibyanditswengo:Inzu yanjyeizitwaamahangayoseinzuyogusengeramo?"ariko mwabigizeindiriy'abajura

18Abanditsin'abatambyibakurubarabyumva,bashaka ukobamurimbura,kukobamutinyaga,kukoabantubose batangajwen'inyigishoze

19Bugeze,asohokamumujyi

20Mugitondo,barengana,basangaigiticy'umutini cyumyemumizi

21Peteroahamagarakwibuka,aramubwiraati:Databuja, doreigiticy'umutiniwavumyecyumye

22Yesuarabasubizaati:"WizereImana"

23Ndakubwirankomejekoumuntuweseuzabwirauyu musoziati:'Nimukureho,bajugunywemunyanja;kandi ntazashidikanyamumutimawe,ahubwoazizerakoibyo avugabizasohora;azagiraibyoavugabyose.

24Nicyogitumyembabwiranti'Ibyoushakabyose,iyo usenga,bizerekoubyakira,kandiuzabibona

25Kandinimwihagararahomusenga,mubabarire,nibahari ibyomugombakurwanya,kugirangoSowomuijuru akubabarireibicumurobyanyu

26Arikonimutababarira,kandiSowomuijuru ntazababariraibicumurobyanyu

27BongeragusubiraiYeruzalemu,akigendamurusengero, hazaabatambyibakuru,abanditsi,n'abakuru,

28Mubwireuti:"Niubuhebubashaufite?Ninde waguhayeubwobubashabwogukoraibyo?

29Yesuarabasubizaati:"Nanjyenzakubazaikibazo kimwe,kandiuzansubize,nzakubwiraububashankoraibyo bintu"

UmubatizowaYohana,waturutsemuijuru,cyangwani uw'abantu?Nsubize

31Baribwiraubwabobati:"Nibatuvuzetuti:"Kuvamu ijuru;Azavugaati:Kukinonehomutamwemera?

32Arikonibatuvuzetuti:Byabantu;batinyagaabantu: kukoabantubosebabaruyeYohana,koyariumuhanuzi rwose.

33Baramusubizabati:"Ntidushoborakubivuga"Yesu arabasubizaarababwiraati:"Ntabwonkubwiren'ububasha nkoraibyobintu."

UMUTWEWA12

1AtangirakubabwiraakoreshejeimiganiUmugaboumwe yateyeuruzabibu,aruzitirauruzitiro,acukuraikibanzacya divayi,yubakaumunara,awurekeraaborozi,yinjiramu gihugucyakure

2Muriicyogihe,yoherezaabahinziumugaragu,kugira ngoahabweabahinzib'imbutoz'imizabibu

3Baramufata,baramukubita,bamwoherezaubusa

4Yongerakubohererezaundimugaragu;bamutera amabuye,bamukomeretsamumutwe,bamwohereza bamukojejeisoni

5Yongerakoherezaundinawebaramwica,n'abandi benshi;gukubitabamwe,nokwicabamwe

6Amazekubonaumuhunguumwe,umukunziwe, amutumahonaweubabwiraati:"Bazubahaumuhungu wanjye"

7Arikoabobahinzibaravugabati:"Uyuniweuzungura; ngwinotumwice,kandiumurageuzabauwacu.

8Baramujyana,baramwica,bamujugunyamuruzabibu

9Noneseumutwarew'uruzabibuazakoraiki?Azaza kurimburaaborozi,kandiahaabandiuruzabibu.

10Ntimwasomyeikigitabo;Ibuyeabubatsibanze rihindukaumutwew'inguni:

11IbinibyoUmwamiyakoraga,kandiniigitangazamu masoyacu?

12Bashakakumufata,arikobatinyaabantu,kukobaribazi koyababwiyeuwomugani,baramusigabaragenda.

13BamutumahobamwemuBafarisayonaHerode,kugira ngobamufatemumagamboye

14Bagezeyo,baramubwirabati:Databuja,tuzikouri umunyakuri,kandikontamuntuwitaho,kukoutitaku bantu,ahubwowigishainziray'Imanamukuri:Ese biremewegutanga?kubahaKayisari,cyangwa?

15Tuzatanga,cyangwantituzatanga?Arikowe,azi uburyaryabwabo,arababwiraati'Kukimugerageza? Nzaniraigiceri,kugirangombone

16BarazanaArababwiraati:"Iyishushon'iyandikwani nde?"Baramubwirabati:“Sezari.”

17Yesuarabasubizaarababwiraati:"NimuheSezari ibintubyaKayisari,kandiImanaibeiy'Imana" Baramutangaza.

18Nimuzeahoari,Abasadukayobavugakontamuzuko ubaho;Baramubazabati:

19Databuja,Moseyatwandikiyeati'Nibaumuvandimwe w'umugaboapfuye,agasigaumugorewe,kandintamwana asize,kugirangoumuvandimweweajyaneumugorewe, kandiabiberemurumunawe.

20Harihoabavandimwebarindwi:uwambereashaka umugore,apfantambutoyasize

21Uwakabiriaramutwara,arapfa,ntan'urubutoyasize. Uwagatatunawe

22Barindwibaramubyara,ntambutobasize:uwanyuma umugorearapfa.

23Mumuzukorero,igihebazuka,azabaarindemuribo? kukobarindwibamubyariye

24Yesuarabasubizaati:"Ntimukibeshye,kukomutazi ibyanditswe,cyangwaimbaragaz'Imana?"

25Kukobazukamubapfuye,ntibashyingirwa,cyangwa ngobashyingirwe.arikobamezenkabamarayikabari mwijuru

26Nkogukorakubapfuye,kugirangobazuke: ntimwasomyemugitabocyaMose,ukoImanayomu gihuruImanayamubwiyeiti:'NdiImanayaAburahamu, n'ImanayaIsaka,n'ImanayaYakobo?

27NtabwoariImanay'abapfuye,ahubwoniImana y'abazima:murabeshyacyane

28Umwemubanditsiaraza,abumvabatekerezahamwe, abonyekoyabashubijeneza,aramubazaati:Niirihetegeko ryambereryabose?

29Yesuaramusubizaati:Icyamberemumategekoyoseni iki,UmvaIsiraheli;UwitekaImanayacuniUmwami umwe:

30KandiuzakundeUwitekaImanayawen'umutimawawe wose,n'ubugingobwawebwose,n'ubwengebwawebwose n'imbaragazawezose:iriniryotegekoryambere

31Kandiicyakabirikimezenkiki,Uzakundemugenzi wawenkukowikundaNtarinditegekorirenzeaya

32Umwanditsiaramubwiraati:"Databuja,wavuzeukuri, kukoharihoImanaimwe;kandintawundiuretsewe:

33Kandikumukundan'umutimawawewose,n'ubwenge bwose,n'ubugingobwose,n'imbaragazose,nogukunda

mugenziwenk'ukoyikunda,birenzeamaturoyoseyatwitse n'ibitambo.

34Yesuabonyekoyashubijeabigiranyeubushishozi, aramubwiraati:"Nturikurey'ubwamibw'Imana."Kandi ntamugabonyumayibyogutinyukakumubazaikibazo icyoaricyocyose

35Yesuaramusubizaati:"Igiheyigishagamurusengero ati:"NiguteabanditsibavugakoKristoariUmwanawa Dawidi?"

36KukoDawidiubweyabwiwen'UmwukaWera,Uwiteka abwiraUmwamiwanjyeati:Icaraiburyobwanjye,kugeza igihenzaguhinduraabanzibaweikirengecyawe

37DawidiubwereroamwitaUmwami;Nonehoumuhungu wearihe?Abantubasanzwebamwumvabishimye

38Arababwiramunyigishozeati:Witondereabanditsi bakundakwambaraimyendamiremire,kandibakunda indamutsokumasoko,

39Icyicarogikurumumasinagogi,n'ibyumbabyohejuru mubirori:

40Baryaamazuy'abapfakazi,kandibakiyitirira amasengeshomaremare:ababazacirwahoiteka

41Yesuyicarakuisanduku,abonauburyoabantubaterera amafarangamuisanduku,kandibenshimubakire bajugunywebyinshi

42Hazaumupfakaziw'umukene,ajugunyamiteebyiri zikoraferi

43Ahamagaraabigishwabe,arababwiraati:"Niukuri ndababwiyenti:"Uyumupfakaziw'umukeneyashyizemo byinshi,kurutaabobajugunyemububiko"

44Ibyobakozebyosenibyinshi;arikowemubushakebwe yashyizemubyoyariafitebyose,ndetsenubuzimabwe bwose

UMUTWEWA13

1Asohotsemurusengero,umwemubigishwabe aramubwiraati:Databuja,rebaubwokobw'amabuyen'inzu zirihano!

2Yesuaramusubizaati:"Urabonaizinyubakonini? ntihazasigaraibuyerimwekurindi,ritazajugunywahasi.

3YicayekumusoziwaElayonohejuruy'urusengero, PeteronaYakobo,YohananaAndereyabaramubaza bonyine,

4Tubwire,ibyobizaberaryari?kandinikihekimenyetso kizabaigiheibyobyosebizasohora?

5Yesuarabasubizaatangirakuvugaati:Witonderekugira ngohatagiraumuntuugushuka:

6Kukobenshibazazamuizinaryanjyebakavugabati'Ndi Kristo;kandiazayobyabenshi

7Kandinimwumvaintambaran'ibihuhaby'intambara, ntimugahagarikeumutima,kukoibintunk'ibyobigomba kuba;arikoimperukantizabaikiri.

8Kukoamahangaazahagurukirakurwanyaishyanga, n'ubwamibukarwanyaubwami,kandihazabahoimitingito ahantuhatandukanye,kandihazabahoinzaran'ingorane: izonizontangiriroz'akababaro

9Arikomwitondere,kukobazabagezakunama;kandimu masinagogimuzakubitwa,kandimuzazanwaimbere y'abategetsin'abamikubwanjye,kugirangombabere ubuhamya.

10Kandiubutumwabwizabugombakubanzagutangazwa mumahangayose

11Arikoigihebazakuyoborabakakurokora,ntutekereze mberey'ibyouzavuga,cyangwangoubitekerezeho,ariko ibyouzahabwabyosemuriiyosaha,nibyobivuga,kuko atarimwebwemuvuga.UmwukaWera.

12Nonehoumuvandimweazagambaniraumuvandimwe kugezaapfuye,naseumuhungu;kandiabana bazahagurukirakurwanyaababyeyibabo,kandibazabicira 13Kandimwangwan'abantubosekubw'izinaryanjye, arikouzihanganakugezaimperuka,nikoazakizwa

14Arikonimubonaikizirac'ubutayu,kivugwanaDaniyeli umuhanuzi,gihagazeahokidakwiye,(uwasomyeakumva,) nonehoabarimuriYudayabahungirekumisozi:

15Kandiuwurikunzuntamanukemunzu,cyangwango yinjiremo,kugirangoakureikintuicyoaricyocyosemu nzuye:

16Kandiurimugasozintasubireinyumangoyambare umwambarowe

17Arikoharagoweababanan'abana,n'abonsamuriiyo minsi!

18Kandimusengekugirangoguhungakwanyukutabamu gihecy'itumba

19Eregamuriiyominsihazabaimibabaro,nk'iyatabayeho kuvaisiyaremyeImanayaremyekugezamagingoaya, kandintizabaho

20KandiuretsekoUwitekayagabanijeiyominsi,nta muntun'umwewakizwa,arikokubw'intoreyatoranije, yagabanyijeiminsi

21Nonehonihagiraubabwiraati:DoreKristo;cyangwa, dorearahari;ntumwizere:

22Kuberakoabakristob'ibinyoman'abahanuzib'ibinyoma bazahaguruka,kandibazerekanaibimenyetson'ibitangaza, kugirangobashukishe,nibabishoboka,ndetsen'abatowe

23Arikomwitondere,dorenababwiyebyose

24Arikomuriiyominsi,nyumay'ayomakuba,izuba rizacuraumwijima,ukwezintikuzamuhaumucyo, 25Inyenyerizomuijuruzizagwa,imbaragazomuijuru zizahungabana.

26HanyumabazabonaUmwanaw'umuntuajemubicu n'imbaraganyinshin'icyubahiro

27Hanyumaazoherezaabamarayikabe,akoranyirize hamweintorezekuvamumuyagaine,kuvamumpande zosez'isikugeramuijuru

28Nonehowigeumuganiw'igiticy'umutini;Iyoishami ryerikiriryiza,rigateraamababi,uzikoicyicyegereje:

29Namwereromuriubwoburyo,nimubonaibyobibaye, mumenyekoarihafi,ndetsenokumuryango.

30Ndababwiraukuriyukoab'ikigihebatazashira,kugeza ibyobyosebitarangiye.

31Ijurun'isibizashira,arikoamagamboyanjyentazashira

32Arikokuriuwomunsinokuriiyosaha,ntamuntuuzi, oya,ntabamarayikabarimuijuru,cyangwaUmwana, arikoData.

33Witondere,witegerezekandiusenge,kukoutaziigihe nikigera

34KukoUmwanaw'umuntuamezenk'umuntuufata urugendorurerure,wavuyemurugorwe,agahaabagaragu be,n'umuntuweseumurimowe,ategekaumutwarekureba.

35Witondererero,kukoutaziigihenyir'urugoazazira, nimugoroba,cyangwasaasitaz'ijoro,cyangwainkoko, cyangwamugitondo:

36Kugirangoatazagitunguranyeagusangauryamye

37Kandiibyonkubwirabyosendabwirabosenti:Murebe

UMUTWEWA14

1Nyumay'iminsiibiri,habayeumunsimukuruwapasika, n'umugatiudasembuye:abatambyibakurun'abanditsi bashakishaukobamufatabakoreshejeubukorikori, bakamwica

2Arikobaravugabati:“Ntabwoarikumunsimukuru, kugirangohatabahoimvururuz'abaturage.

3AmazekubaiBetaniyamunzuyaSimoniumubembe, yicayekunyama,hazaumugoreufiteagasandukuka alabasterk'amavutayaspikenardafiteagacirogakomeye; nukoafataagasanduku,agasukakumutwe

4Harihobamwebaribafiteumujinyamuribo,baravuga bati:"Kukiiyimyanday'amavutayakozwe?"

5Kuberakoishoborakubayagurishijweamafarangaarenga maganaatatu,igahabwaabakene.Baramwitotombera.

6Yesuaramusubizaati:“Reka;Kukimubabaza? Yankoreyeumurimomwiza

7Kukomuhoranaabakeneburigihe,kandiigihecyose mubishakiyemuzabagiriraneza,arikonjyentabwo mwahoranyeiteka

8Yakozeukoashoboye:yajembereyogusigaamavuta umubiriwanjyegushyingura

9Ndakubwirankomejekoahoubutumwabwiza buzabwirizwahosekuisiyose,ibyonabyoyakoze bizavugwakugirangobamwibuke

10YudaIsikariyoti,umwemuricuminababiri,ajyaku batambyibakuru,kugirangoamuhemukire.

11Bumvisebarishima,basezeranyakumuhaamafaranga Kandiyashakishijeuburyoyamugambanirabyoroshye

12Umunsiwamberew'imigatiidasembuye,igihebishe pasika,abigishwabebaramubazabati:"Urashakakotujya kwitegurangouryepasika?"

13Atumahoabigishwabebabiri,arababwiraati:" Nimugendemumujyi,uzahasangaumuntuufiteikibindi cy'amazi:mumukurikire"

14Kandiahoazinjirahose,mubwirenyir'urugo,Databuja ati:"Icyumbacy'abashyitsikirihe,ahonzaryaPasika hamwen'abigishwabanjye?"

15Azakwerekaicyumbakininicyohejurugifiteibikoresho kandibyateguwe:ngahoudutegure

16Abigishwabebarasohoka,binjiramumujyi,basanga nk'ukoyariyababwiye.BateguraPasika.

17Nimugorobaazananacuminababiri

18Bicayebarya,Yesuati:"Niukurindababwiyenti: Umwemurimwedusangirananjyeazampemukira."

19Batangirakubabara,bamubwiraumweumwebati: “Ninjye?undiati:Ninjye?

20Arabishura,arababwiraati:“Niumwemuricumina babiri,unshirahamwemuisahani

21Umwanaw'umuntuaragendarwosenk'ukobyanditswe kuriwe,arikoharagoweuwoMwanaw'umuntu wagambaniwe!byaribyizakuriuriyamugaboniba atarigezeavuka

22Bakimarakurya,Yesuafataumugati,arahaumugisha, arawumanyagura,arabahaati:"Fata,urye,uyuniumubiri wanjye."

23Afataigikombe,amazegushimira,arabaha,bose baracyanywa

24Arababwiraati:"Ayaniyomarasoyanjyeyomu isezeranorishya,yamenetsekuribenshi

25Ndakubwirankomejekontazongerakunywakumbuto z'umuzabibu,kugezauwomunsinzanywanshyamu bwamibw'Imana

26Bamazekuririmbaindirimbo,basohokakumusoziwa Elayono.

27Yesuarababwiraati:"Mwesemuzababazwananjye muriirijoro,kukobyanditswengonzakubitaumwungeri, intamaziratatana."

28Arikonyumay'ibyonazutse,nzajyaimbereyawei Galilaya

29ArikoPeteroaramubwiraati:"Nubwobose bazababazwa,arikosinzabikora"

30Yesuaramubwiraati:"Ndakubwirankomejekouyu munsi,ndetsenomuriirijoro,mbereyukoinkokoibika kabiri,uzanyihakanagatatu

31Arikoavugacyane,ati:"Nibampfanawe, sinzaguhakananagato"Muburyonk'ubwo,bavuzebose

32BagezeahantuhitwaGetsemani,abwiraabigishwabe ati:"Icarahano,nanjyenzasenga."

33AjyananaPetero,YakobonaYohana,atangira gutungurwanokuremerwacyane;

34Arababwiraati:“Umutimawanjyeurababajecyane kugezakurupfu,nimugumehano,murebe

35Agendaimberegato,yikubitahasi,arasengangoniba bishoboka,isahairangire.

36Naweati:Abba,Data,byosebirashobokakuriwewe; unkurehoikigikombe,nyamarantabwoariicyonshaka, ahubwoniicyoushaka.

37Araza,asangabasinziriye,abwiraPetero,Simoni, urasinziriye?Ntushoborakurebaisahaimwe?

38Murebekandimusenge,kugirangomutagwamu bishukoUmwukauriteguyerwose,arikoumubiriufite integenke

39Arongeraaragenda,arasenga,avugaayomagambo.

40Agarutse,asangabasinziriye,(kukoamasoyaboyari aremereye,)cyangwangobamenyeicyobamusubiza

41Azakuncuroyagatatu,arababwiraati:"Sinziranonaha, muruhuke:birahagije,igihekirageze;dore,Umwana w'umuntuyahemukiwemumabokoy'abanyabyaha

42Haguruka,rekatugende;doreuwampemukiyearihafi.

43Akokanyaakivuga,hazaYuda,umwemuricumina babiri,arikumwenaweimbaganyamwinshiyitwaje inkotan'inkoni,uhereyekubatambyibakuru,abanditsi n'abakuru

44Kandiuwamuhemukiyeyariyarabahayeikimenyetso, ati:'Uwonzasoma,niwe;mumutware,kandimumujyane amahoro

45Akimarakuza,yahiseamusanga,ati:Databuja,shobuja; aramusoma

46Baramurambikahoibiganza,baramujyana

47Umwemuribowariuhagazehafiyeakuramoinkota, akubitaumugaraguw'umutambyimukuru,amucaugutwi.

48Yesuarabasubizaati:"Murasohokank'umujura,ufite inkotan'inkonizokunjyana?"

49Burimunsinabagandikumwenawemurusengero nigisha,arikontimwantwaye,arikoibyanditswebigomba gusohora.

50Bosebaramutererana,barahunga

51Hacahakurikirahoumusoreumwe,yambayeigitambara c'igitambarakumubiriwambayeubusa;abasore baramufata:

52Asigaumwendaw'igitare,arabahungayambayeubusa

53BajyanaYesukumutambyimukuru,bajyanaabatambyi bakurubose,abasazan'abanditsi.

54Peteroaramukurikirakure,nomungoroy'umutambyi mukuru,yicaranan'abagaragu,yishyushyaumuriro.

55Abatambyibakurun'inamazosebashakishaguhamya Yesungobamwice;arikontiyabona

56Benshibamushinjaibinyoma,arikoabatangabuhamya babontibemeranya.

57Hacahazabamwebamushinjaibinyoma,bavugabati: 58Twumviseavugaati:'Nzasenyaururusengero rwakozwen'amaboko,kandimuminsiitatunzubakaurundi rwakozwentamaboko

59Arikontan'ubwoabatangabuhamyababobemeye.

60Umutambyimukuruarahagurukahagati,abazaYesuati: “Ntacyousubiza?niubuhebuhamyaabobakurega?

61Arikoaraceceka,arikontiyagiraicyoasubiza.Nanone umutambyimukuruaramubaza,aramubazaati:“UriKristo, UmwanawaMugisha?

62Yesuati:Ndiho,kandiuzabonaUmwanaw'umuntu yicayeiburyobw'imbaraga,akazamubicubyomuijuru

63Hanyumaumutambyimukuruakodeshaimyendaye, aravugaati:"Niubuhebutumwadukeneyeabandi buhamya?"

64Mwumvisegutukwa:mubitekerezahoiki?Bose bamuciriyeurubanzarwogupfa.

65Bamwebatangirakumuciraamacandwe,nokumupfuka mumaso,nokumukubita,nokumubwirabati:“Ubuhanuzi: abagaragubamukubitaibiganza.

66Peteroakirimunsiy'ibwami,hazaumwemubaja b'umutambyimukuru:

67AbonyePeteroashyushye,aramwitegereza,aramubwira ati“NawewarikumwenaYesuw'iNazareti

68Arikoarabihakana,ati:"Sinzi,kandisinumvaibyo uvuga."Arasohokayinjiramurubaraza;n'abakozib'inkoko.

69Umujayongerakumubona,atangirakubwiraabari bahagazeahoati:Uyuniumwemuribo

70Arongeraarabihakana.Nyumagato,abaribahagaze bongeyekubwiraPeterobati:"Niukuriuriumwemuribo, kukouriUmunyagalilaya,kandiijamboryawe rirabyemera."

71Arikoatangiragutukananogutukana,ati:"Sinziuyu muvuga"

72Nubwakabiriinkokoikora.PeteroyibukaijamboYesu yamubwiyeati:Mbereyukoinkokoibikakabiri, uzanyihakanagatatuAmazekubitekerezaho,ararira

UMUTWEWA15

1Akokanyamugitondo,abatambyibakurubagirana inaman'abakuru,abanditsi,n'inamayose,bahambiraYesu, baramujyana,bamujyanakwaPilato

2Pilatoaramubazaati“uriUmwamiw'Abayahudi? Aramusubizaati:"Urabivuze"

3Abatambyibakurubamushinjaibintubyinshi,ariko ntiyagiraicyoasubiza

4Pilatoyongerakumubazaati:“Ntacyousubiza?reba ibintubyinshibakubona.

5ArikoYesuntiyagiraicyoasubiza;Pilatoaratangara

6Muriuwomunsimukuru,abahaimfungwaimwe,uwo bashaka.

7Harihon'umwewitwaBaraba,wariuhambiriyehamwe n'abigometsekuriwe,bakababarisheubwigomeke

8Imbagay'abantuitakacyaneitangirakumwifuzagukora nk'ukoyariyarabakoreye.

9Pilatoarabasubizaati:"MurashakakubarekuraUmwami w'Abayahudi?"

10Kukoyariazikoabatambyibakurubamutanzeho ishyari

11Arikoabatambyibakurubimuraabantu,kugirango ahubureBaraba.

12Pilatoarabasubiza,arababwiraati:"Nonehomushaka iki,uwomwitaUmwamiw'Abayahudi?"

13Bongeragutakabati:“Mubambekumusaraba”

14Pilatoarababazaati:“Kuberaikiyakozeikibi?Barataka cyane,Bamubamba.

15NukoPilato,ashakakunyurwan'abantu,arekuraBaraba, abakizaYesu,amazekumukubita,ngoabambwe

16AbasirikarebamujyanamucyumbacyitwaPraetorium; kandibahamagayeitsindaryose

17Bamwambikaibarary'umuyugubwe,bambikaikamba ry'amahwa,barawushyiramumutwe, 18Atangirakumusuhuza,Ndakuramutsa,Mwami w'Abayahudi!

19Bamukubitaurubingokumutwe,bamuciraamacandwe, bunamyebaramuramya

20Bamazekumushinyagurira,bamwamburaibara ry'umuyugubwe,bamwambikaimyendaye,bamujyana kumusaraba

21BahatiraSimoniUmunyasiriya,wanyuzehafi,asohoka mugihugu,sewaAlegizanderenaRufo,kwikorera umusarabawe

22BamuzanaahantuGolgota,bisobanurwango,Ahantu h'igihanga.

23Bamuhakunywavinoivanzenamira,arikontiyakira

24Bamazekumubambakumusaraba,bagabanaimyenda ye,babagabanaubufindo,icyoumuntuweseagomba gufata

25Bagezekuisahayagatatu,baramubamba

26Kandiinyandikoy'ibiregobyeyanditsehejuru, UMWAMIW'ABAYAHUDI

27Kandihamwenawebabambaabajurababiri;umwe iburyobwe,undiibumoso.

28Ibyanditswebirasohozwa,bivugango:Kandiabarirwa mubarenga

29Abanyuzehafiyabobaramutuka,bazunguzaimitwe baravugabati:“Ayiwe,weweusenyaurusengero, urwubakamuminsiitatu, 30Ikize,umanukeuvekumusaraba.

31Muburyonk'ubwo,abatambyibakurubashinyagurira bavugahagatiyabohamwen'abanditsi,Yakijijeabandi; ubwentashoboragukiza

32RekaUmwamiwaIsiraheliamanukenonekumusaraba, kugirangotubonekanditwizereKandiababambanywena webaramutuka.

33Isahayagatandatuigeze,mugihugucyosehaba umwijimakugezakuisahayacyenda

34KuisahayacyendaYesuatakan'ijwirirenga,ati:"Eloi, Eloi,lamasabachthani?"aribyobisobanurwango,Mana yanjye,Manayanjye,kukiwantaye?

35Bamwemuribobahagazeaho,babyumvise,baravuga bati:“DoreahamagaraEliya

36Umwearirukayuzuzaumuzingowuzuyevinegere, awushyirakurubingo,amuhakunywa,ati:"Reka;reka turebenibaEliasazazakumumanura

37Yesuarariran'ijwirirenga,arekaumwuka

38Umwendaukingirizamurusengerowacitsemokabiri kuvahejurukugezahasi

39Umutwareutwaraumutwew'abasirikarewariuhagaze imbereye,abonyeatakacyane,arekaumwuka,aravugaati: "Muby'ukuri,uyumuntuyariUmwanaw'Imana"

40Harihon'abagorebarebakure:muriboharimoMariya Magadalena,naMariyanyinawaYakobomutonaYosena Salome;

41(Nawe,igiheyariiGalilaya,aramukurikira, aramukorera;)n'abandibagorebenshibazanyenawei Yeruzalemu

42Nonehonimugoroba,kukobwariimyiteguro,ni ukuvugaumunsiubanzirizaisabato,

43YosefuwomuriArimataya,umujyanamawubahwa,na wewategerejeubwamibw'Imana,araza,yinjiraashize amangakwaPilato,yifuzaumurambowaYesu

44Pilatoaratangaranibayariamazegupfa,amuhamagara umutwarew'abasirikare,amubazanibayariyarapfuye.

45Amazekumenyaumutwarew'abasirikare,ahaYozefu umurambo

46Hanyumaaguraimyendamyiza,aramumanura, amuzingiramumwenda,amushyiramumvayacukuwemu rutare,azunguzaibuyekumuryangow'imva

47MariyaMagadalenanaMariyanyinawaYosebareba ahoyashyizwe

UMUTWEWA16

1Isabatoirangiye,MariyaMagadalena,naMariyanyina waYakobonaSalome,baguzeibirungobyiza,kugirango bazebamusigeamavuta

2Bukeyebwahomugitondocyamberecy'icyumweru, bazakumvaizubarirashe.

3Barabazabati:“Nindeuzadukurahoibuyekumuryango w'imva?

4Bareba,basangaibuyeryarakuweho,kukoryaririnini cyane

5Binjiramumva,babonaumusorewicayeiburyo, yambayeumwendamuremurewera;kandibaribafite ubwoba

6Arababwiraati:"Ntimugireubwoba,murashakaYesuw'i Nazaretiwabambwekumusaraba:yazutse;ntabwoari hano:rebaahobamushyize

7Arikogenda,ubwireabigishwabenaPeterokoagiye imbereyaweiGalilaya,nihouzamubonank'uko yababwiye

8Barasohokavuba,bahungaimva;kukobahinda umushyitsibaratangara:ntan'umwebabwiyeumuntuuwo ariwewese;kukobaribafiteubwoba

9Yesuamazekuzukakarekumunsiwambere w'icyumweru,abanzakubonananaMariyaMagadalena, muriboyirukanyeamashitaniarindwi

10Aragenda,ababwiraabarikumwenawe,bararirabarira

11Bamazekumvakoarimuzima,kandibamubonye, ntibizera

12Inyumay'ivyo,agaragaramubundiburyobabirimuri bo,bagenda,bajamugihugu

13Baragendababibwiraabasigaye,ntibabemera

14Nyumayaho,abonekeracumin'umwebicayekunyama, arabahagurukirakutizeranogukomerakw'umutima,kuko batizeragaabamubonyeamazekuzuka

15Arababwiraati:"Nimugendemw'isiyose,mwamamaze ibiremwabyoseubutumwabwiza."

16Uwizeraakabatizwaazakizwa;arikoutizeraazacirwaho iteka.

17Kandiibyobimenyetsobizakurikiraabizera;Bazirukana abadayimonimuizinaryanjye;Bazavugaindiminshya; 18Bazatwarainzoka;kandinibabanywaikintucyose cyica,ntibizabababaza;bazarambikaibiganzakubarwayi, kandibazakira

19Uwitekaamazekubabwira,yakirwamuijuru,yicara iburyobw'Imana

20Barasohoka,babwirizaahantuhose,Uwitekaakorana nabo,kandiyemezaijambon'ibimenyetsobikurikira.

Amen

Luka

UMUTWEWA1

1Kuberakobenshibafashemukiganzakugirango bagaragazeibyobintubyizerwarwosemuritwe, 2Nkukobabitugejejeho,kuvamuntangiriroari ababyiboneye,n'abakozib'ijambo;

3Byasaganahoaribyizakurinjye,kukonarimaze gusobanukirwanezaibintubyosekuvambere,nkwandikira kurigahunda,Theophilusmwizacyane, 4Kugirangoumenyenezaibyobintu,ahowahawe amabwiriza

5MugihecyaHerode,umwamiwaYudaya,umutambyi umwewitwagaZakariya,mugihecyaAbiya,kandi umugoreweyariuwomubakobwabaAroni,yitwaga Elisabeti.

6Kandibombibariabakiranutsiimberey'Imana, bagenderamumategekoyosey'Uwitekantamakemwa

7Kandintamwanababyaranye,kuberakoElisabethyari ingumba,kandibombibaribakomeretsemumyaka

8Mugiheyicagaimirimoy'umuherezabitamboimbere y'Imanaakurikijeinziraye,

9Dukurikijeimigenzoy'ibiroby'abatambyi,umugabane wewagombagagutwikaimibavuigiheyinjiragamu rusengerorw'Uwiteka.

10Rubandarwoserusengabasengantagihecy'imibavu

11Umumarayikaw'Uwitekaamubonekerauhagazeiburyo bw'urutambirorw'imibavu.

12Zakariyaamubonye,arahagarikaumutima,ubwoba bumuteraubwoba

13Umumarayikaaramubwiraati:“WitinyaZakariya,kuko isengeshoryaweryumvikanye;UmugorewaweElisabeth azakubyariraumuhungu,uzamwitaYohana.

14Uzagiraumunezeron'ibyishimo;kandibenshi bazishimiraivukarye

15KukoazabamukurumumasoyaNyagasani,kandi ntazanywavinocyangwaibinyobwabikomeye;kandi azuzuraUmwukaWera,ndetsenomundayanyina

16KandibenshimuBisirayeliazahindukiriraUhoraho Imanayabo

17Kandiazajyaimbereyemumwukanomumbaragaza Eliya,kugirangoahindureimitimayabase,kandi abatumviraubwengebw'intabera;guteguraubwoko bwiteguyeUwiteka

18Zakariyaabwiramarayikaati:"Ibyonzabimenyante?" kukondiumusaza,kandiumugorewanjyeyakubisweneza mumyaka

19Umumarayikaaramusubizaati:NdiGaburiyeli,uhagaze imberey'Imana;kandinoherejwekuvugananawe,no kukwerekaiyinkurunziza

20Kandidoreuzabaikiragi,ntushoborakuvuga,kugeza umunsiibyobizakorerwa,kukoutizeraamagamboyanjye azasohoramugihecyayo

21AbantubategerezaZakariya,batangazwanukoyamaze igihekininimurusengero

22Asohoka,ntiyabashakubabwira,bamenyakoyabonye iyerekwamurusengero,kukoyabasabye,akomeza kutavuga

23Amazegukoraumurimowe,arangijeasubiraiwe

24Nyumay'iyominsi,umugoreweElisabethasamainda, yihishaameziatanu,avugaati

25UkunikoUwitekayangiriyemuminsiyandebye, kugirangonkurehoigitutsimubantu

26Mukwezikwagatandatu,umumarayikaGaburiyeli yoherejweavuyekuManamumujyiwaGalilayawitwa Nazareti,

27Isugiyashakanyen'umugabowitwaYozefu,womunzu yaDawidi;inkumiyitwagaMariya.

28Umumarayikaaramusanga,aramubwiraati: “Ndakuramutsa,weweutoneshwacyane,Uwitekaari kumwenawe.Urahirwamubagore.

29Amazekumubona,ahangayikishwan'ijamborye,maze atekerezamumutwew'indamutso

30Umumarayikaaramubwiraati:“WitinyaMariya,kuko wabonyeubutonikuMana

31Kandi,uzasamaindayawe,ubyareumuhungu, uzamwitirireYESU.

32Azabamukuru,kandiazitwaUmwanaw'Isumbabyose, kandiUhorahoImanaazamuhaintebeyaseDawidi:

33AzategekainzuyaYakoboubuziraherezo;n'ubwami bwentibuzagiraiherezo

34Mariyaabwiramarayikaati:"Ibyobizagendabite,kuko ntaziumuntu?"

35Umumarayikaaramusubizaati:"UmwukaWeraazaza kuriwewe,kandiimbaragaz'Isumbabyosezizagutwikira, nicyogitumaikintucyerakizakubyarakizitwaUmwana w'Imana

36DoremubyarawaweElisabeth,yasamyekandi umuhunguashaje,kandiukuniukwezikwagatandatu hamwenawe,witwagaingumba

37Kubangan'Imanantakintukidashoboka.

38Mariyaati:“DoreumujawaNyagasani;bibekurinjye nkurikijeijamboryaweUmumarayikaaramugenda

39Muriiyominsi,Mariyaarahaguruka,yinjiramugihugu cy'imisoziyihuta,yinjiramumujyiwaYuda.

40YinjiramunzuyaZakariya,asuhuzaElizabeti

41ElisabethyumviseindamutsoyaMariya,uruhinja rwasimbutsemundaye;naElisabethyuzuyeUmwuka Wera:

42Acecekaijwin'ijwirirenga,ati:“Urahirwamubagore, kandihahirwaimbutoz'indayawe

43Kandiibyobivahe,kugirangonyinaw'Umwami wanjyeansange?

44Eregadoreijwiryindamutsoyawerimazekumvikana mumatwiyanjye,uruhinjarwasimbutsemundayanjye kugirangorwishime.

45Kandihahirwauwizera,kukohazabahoibyoyabwiwe naNyagasani

46Mariyaati:"UmutimawanjyeuhimbazaUwiteka, 47UmwukawanjyewishimiyeImanaUmukizawanjye

48Kukoyitegerejeumutungomutow'umujawe,kuko, guheraubuibisekuruzabyosebazanyitaumugisha.

49Kukoumunyembaragayangiriyeibintubikomeye; kandiizinaryeniiyera

50Kandiimbabaziziwezirikubamutinyaibisekuruza bikurikirana

51Yerekanyeimbaragan'ukubokokwe;Yatatanyije abirasimubitekerezoby'imitimayabo.

52Yamanuyeabanyembaragakuntebezabo,abashyiramu rwegorwohasi

53Yuzuzaabashonjeibintubyiza;Abakireyoherejeubusa. 54YafasheumugaraguweIsiraheli,yibukaimbabazize;

55Nkukoyabibwiyebasogokuruza,Aburahamu n'urubyarorweubuziraherezo.

56Mariyaabananaweameziagerakuriatatu,asubiraiwe

57IgihecyaElisabethkirageze,kugirangoakizwe; Yabyayeumuhungu.

58AbaturanyibenababyarabebumvauburyoUwiteka yamugiriyeimbabazinyinshi;nukobamwishimira

59Kumunsiwamunanibazagukebwaumwana;bamwita Zakariya,nyumay'izinaryase

60Nyinaaramusubizaati:"Ntabwoaribyoarikoazitwa Yohana

61Baramubazabati:"Ntan'umwemumuryangowawe witiriweirizina."

62Berekaseibimenyetso,ukoyamuhamagaye

63Asabaamezayokwandika,arandikaati:'YitwaYohana Batangarabose.

64Akokanyaumunwaweurakinguka,ururimirwe rurarekura,aravuga,asingizaImana

65Abaribatuyehafiyabobosebafiteubwoba,kandiayo magamboyoseyumvikanyemumahangamumisoziyose yaYudaya

66Ababumvisebosebabashyiramumitimayabo,bati: "Uyuuzabaumwanaki!"Ukubokok'Uwitekakwari kumwenawe

67SeZakariyayuzuyeUmwukaWera,arahanuraati: HahirwaUwitekaImanayaIsiraheli;kukoyasuyekandi acunguraubwokobwe,

69Kandiyazamuyeihembery'agakizakuritwemunzu y'umugaraguweDawidi;

70Nkukoyabivuzeakanwak'abahanuzibebera,kuvaisi yatangira:

71Kugirangodukizwen'abanzibacu,nomukuboko kw'abatwangabose;

72Kugirangodukoreimbabazizasezeranijweba sogokuruza,kanditwibukeisezeranoryeryera;

73IndahiroyarahiyedataAburahamu,

74Kugirangoaduhe,kugirangodukurwemumaboko y'abanzibacubamukorerentabwoba,

75Mukweranogukiranukaimbereye,iminsiyose y'ubuzimabwacu.

76Nawemwanawanjye,uzitwaumuhanuzi w'Isumbabyose,kukouzajyaimberey'Uwitekagutegura inziraze;

77Guhaubwokobweubumenyibw'agakizakubabarirwa ibyahabyabo,

78Kubw'imbabazizujeurukundoz'Imanayacu;ahoiminsi yaturutsehejuruyatugendeye,

79Guhaumucyoabicayemumwijimanomugicucu cy'urupfu,kugirangobayoboreibirengebyacumunzira y'amahoro

80Umwanaarakura,akomeramumwuka,abamubutayu kugezaumunsiyeretseIsiraheli.

UMUTWEWA2

1Muriiyominsi,hazaitegekoryaSezariAugustus,koisi yoseigombagusoreshwa.

2(KandiiyimisoroyakozwebwambereigiheCyrenius yariguverineriwaSiriya)

3Bosebajyagusoreshwa,buriwesemumujyiwe.

4YosefuarazamukaavaiGalilaya,avamumujyiwa Nazareti,muriYudaya,yerekezamumujyiwaDawidi

witwaBetelehemu(kukoyariuwomurugonomu gisekurucyaDawidi:)

5GusoreshwanaMariyaumugorewebashakanye,kuba mukuruhamwenumwana.

6Nikobyagenze,igihebaribahari,iminsiirangiyekugira ngoakorwe

7Yabyayeumuhunguwew'imfura,amupfunyikamu mwendawuzuye,amushyiramukiraro;kukontamwanya baribafitemuriicumbi

8Muriicyogihugu,abungeribararamugasozi,barinda umukumbiwabonijoro

9Doreumumarayikaw'Uwitekaarabageraho,maze icyubahirocyaNyagasanikibamurikira,mazebafite ubwobabwinshi

10Umumarayikaarababwiraati:'Ntimutinye,kuko, mbazaniyeinkurunzizay'ibyishimobyinshi,bizabera abantubose

11KukokuriuyumunsiwavukiyemumujyiwaDawidi Umukiza,ariweKristoUmwami.

12Kandiikikizakuberaikimenyetso;Uzasangauruhinja ruziritsemumwendawuzuye,aryamyemukiraro

13Akokanya,hamwenamarayika,imbagay'abantu benshibomuijurubasingizaImana,baravugabati:

14Icyubahirokibeicy'Imanamuisumbabyose,nokuisi amahoro,ubushakebwizakubantu.

15Abamarayikababavamuribobajyamuijuru,abungeri barabwiranabati:“RekanonehotujyeiBetelehemu,turebe ikikintucyabaye,Uhorahoyamenyesheje.twe.

16Bajebihuta,basangaMariya,naYozefu,n'uruyoya aryamyemukiraro

17Bamazekubibona,bamenyeshamumahangaijambo ryabwiwekuriuyumwana

18Ababyumvisebosebatangazwan'ibyobabwiwe n'abashumba.

19ArikoMariyaabikaibyobyose,abitekerezamumutima we

20Abashumbabaragaruka,bahimbazakandibahimbaza Imanakubintubyosebumvisekandibabonye,nkuko babibwiwe

21Hashizeiminsiumunaniyogukebwakumwana, yitwagaYESU,witwagamarayikambereyukoatwitamu nda

22Igihecyokwezwakwenk'ukoamategekoyaMose kirangiye,bamujyanaiYeruzalemu,kugirango bamushyikirizeUwiteka

23(Nkukobyanditswemumategekoy'Uwiteka,Umugabo weseukinguraindaazitwaUwera;)

24Kandigutambaigitamboukurikijeibivugwamu mategekoyaNyagasani,Inumaebyiri,cyangwainuma ebyiri

25IYeruzalemuharihoumuntuwitwaSimeyonikandi uwomugaboyariumukiranutsikandiwubahaImana, ategerejeihumureryaIsiraheli:kandiUmwukaWerayari kuriwe

26UmwukaWerayahishuriwenawe,koatabonaurupfu, atarabonaKristow'Umwami

27Naweazanwan'Umwukamurusengero,kandiigihe ababyeyibazanagaumwanaYesu,kugirangobamukorere bakurikijeimigenzoy'amategeko, 28Hanyumaamujyanamumaboko,ahaumugishaImana, aravugaati:

29Nyagasani,nonehourekeumugaraguwaweagende amahoro,nk'ukoijamboryaweribivuga: 30Kukoamasoyanjyeyabonyeagakizakawe, 31Ibyowateguyeimberey'abantubose; 32Umucyowokumurikiraabanyamahanga,n'icyubahiro cy'ubwokobwaweIsiraheli

33Yosefunanyinabatangazwan'ibyobamuvugaho

34Simeyoniabahaumugisha,abwiranyinaMariyaati: “Doreuyumwanayiteguyekugwanokuzukamuribenshi muriIsirahelin'ikimenyetsokizavugwa;

35(Yego,inkotaizacengeramubugingobwawebwite,) kugirangoibitekerezoby'imitimamyinshibihishurwe

36HarihoAnnaumwe,umuhanuzikazi,umukobwawa Fanuweli,womumuryangowaAseri:yariafiteimyaka myinshi,kandiyabanagan'umugaboimyakairindwikuva akiriubusugi;

37Kandiyariumupfakaziw'imyakaigerakurimirongoine n'ine,utagiyemurusengero,arikoukoreraImanakwiyiriza ubusanogusengaijoron'umurango.

38AcamuriakokanyaashimiraUwiteka,amuvugisha abantubosebashakagagucungurwaiYeruzalemu

39Bamazegukorabyosebakurikijeamategekoy'Uhoraho, basubiraiGalilaya,mumujyiwabow'iNazareti

40Umwanaarakura,akomeramumwuka,yuzuye ubwenge,kandiubuntubw'Imanabwarikuriwe.

41AbabyeyibebajyaiYeruzalemuburimwakamumunsi mukuruwapasika

42Afiteimyakacumin'ibiri,barazamukabajyai Yeruzalemunyumay'umunsimukuru

43Bamazekuzuzaiminsi,bagarutse,umwanaYesuasigara iYeruzalemu;Yozefunanyinantibabimenye.

44Ariko,bakekakoarikumwenabo,bagiyeurugendo rw'umunsiumwe;bamushakiramuribenewabonomubo baziranye.

45Bamubona,basubiraiYeruzalemu,bamushaka

46Nyumay'iminsiitatubamusangamurusengero,yicaye hagatiy'abaganga,bombibarabumva,ababazaibibazo.

47Abamwumvisebosebatangazwanogusobanukirwakwe n'ibisubizobye

48Bamubonyebaratangara,nyinaaramubwiraati:Mwana wanjye,niikicyatumyeutugiriranabi?dore,sonanjye twagushakiyeintimba

49Arababwiraati:“Nonemwanshakamute?Ntimuziko ngombakubamubijyanyenaData?

50Ntibumvaijamboyababwiye

51Yamanukananabo,ageraiNazareti,arabumvira,ariko nyinaabikaayomagamboyosemumutimawe

52Yesuyiyongeramubwengenomugihagararo,atonesha Imanan'abantu

UMUTWEWA3

1Nonehomumwakawacuminagatanuw'ingomaya TiberiyoSezari,PonsiyoPilatoabaguverineriwaYudaya, naHerodeabaumutwarew'iGalilaya,namurumunawe FilipotetarariwaIturayanomukarerekaTrakonite,na LizaniyaumutwarewaAbilene, 2AnnasinaKayifabariabatambyibakuru,ijambo ry'ImanaryagezekuriYohanimweneZakariyamubutayu 3YinjiramugihugucyosehafiyaYorodani,abwiriza umubatizowokwihanakugirangoibabarirweibyaha;

4Nkukobyanditswemugitabocy'amagamboy'umuhanuzi Esaiya,agiraati:“Ijwiry'umuntuuriramubutayu, Witegureinziray'Uwiteka,korainziraziwe

5Ikibayacyosekizuzura,imisozin'umusozibyose bizamanurwa;kandiabagoramyebazagororwa,kandi inzirazoroshyezizoroha; 6Kandiabantubosebazabonaagakizak'Imana 7Hanyumaabwirarubandarusohokangorubatizwe, yemwegisekurucy'inzoka,nindewakuburiyengouhunge uburakaribuzaza?

8Muzanereroimbutozikwiriyekwihana,ntutangire kuvugamurimwengo:DufiteAburahamukuridata,kuko ndababwiyenti:Imanaishoboyeayamabuyeyokurera abanakuriAburahamu

9Nonehoishokairashyirwamumiziy'ibiti:igiticyoserero kiteraimbutonzizakiracibwa,kijugunywamumuriro.

10Abantubaramubazabati:"Nonehodukoreiki?"

11Arabasubiza,arababwiraati:Ufiteamakotiabiri,amuhe uwufite;kandiufiteinyama,naweabigenzeatyo.

12Hanyumahazaabasoreshwakugirangobabatizwe, baramubazabati:Databuja,dukoreiki?

13Arababwiraati:"Ntimukarengereibyomwashinzwe." 14Abasirikarenabobaramubazabati:“Nonedukoreiki? Arababwiraati:"Ntimukagirirenabiumuntu,kandi ntimugashinjeibinyoma.kandiunyurwen'umushahara wawe

15Nkukoabantubaribategereje,abantubosebazirikana mumitimayaboyaYohana,yabaKristo,cyangwaatariwe; 16Yohanaarabasubiza,ababwiraboseati:Ndabatizwa rwosen'amazi;arikoumuntuukomeyekundusha,akazu k'inkwetozanjyesinkwiriyekurekura:azabatizaUmwuka Weran'umuriro:

17Umufanaweurimukubokokwe,kandiazahanagura hasihasi,azegeranyainganomumusarurowe;arikoicyatsi azatwikan'umuriroutazima

18Kandiibindibintubyinshimuguhugurakweyabwirije abantu.

19ArikoHerodeumutware,amucyahakuberaHerode umugorewamurumunaweFilipo,n'ibibibyoseHerode yariyarakoze, 20Yongeyehoibihejuruyabyose,koyafunzeYohana murigereza

21Igiheabantubosebabatizwaga,Yesunawearabatizwa, arasenga,ijururirakingurwa,

22UmwukaWeraamanukamuburyobw'umubiri nk'inumakuriwe,mazeijwirivamuijururivugariti'uri Umwanawanjyenkunda;muriwewendishimyecyane 23Yesuubweatangirakubaafiteimyakaigerakuri mirongoitatu,kuko(nk'ukobyavuzwe)mweneYozefu, mweneHeli, 24NindemweneMathati,akabaumuhunguwaLewi, akabaumuhunguwaMeliki,akabaumuhunguwaJanna, mweneYozefu, 25NindemweneMatiyatiya,umuhunguwaAmosi, mweneNawumu,umuhunguwaEsli,mweneNagge, 26NindemweneMati,akabamweneMatatiyasi,mwene Semeyi,mweneYozefu,umuhunguwaYuda, 27NindemweneYowana,mweneRhesa,mwene Zorobabeli,mweneSalatiel,mweneNeri, 28NindemweneMelchi,mweneAddi,mweneKosamu, mweneElodamu,mweneEr,

29NindemweneYosefu,mweneEliyezeri,mwene Yorimu,mweneYorimu,mweneMathati,mweneLewi, 30NindemweneSimeyoni,umuhunguwaYuda,akaba umuhunguwaYozefu,akabaumuhunguwaYonani, mweneEliyakimu, 31NindemweneMeleya,mweneMenani,mweneMatata, akabamweneNatani,mweneDawidi, 32NindemweneYese,mweneObedi,mweneBooz, mweneSalimoni,mweneNaassoni, 33NindemweneAminadabu,mweneAramu,mwene Esomu,mweneEsirimu,mweneFarasi,umuhunguwa Yuda, 34NindemweneYakobo,akabaumuhunguwaIsaka, akabaumuhunguwaAburahamu,mweneTara,mwene Nakori, 35NindemweneSaruki,akabaumuhunguwaRagau, mweneFaleki,mweneHeberi,mweneSala, 36AkabayarimweneKayiniya,akabaumuhunguwa Arufaxadi,akabaumuhunguwaSem,akabamweneNoe, mweneLameki,

37NindemweneMatusala,mweneHenoki,mweneYeredi, mweneMaleleeli,mweneKayini, 38NindemweneEnosi,akabaumuhunguwaSeti,akaba umuhunguwaAdamu,akabayariumwanaw'Imana

UMUTWEWA4

1YesuyuzuyeUmwukaWeraagarukaavuyemuri Yorodani,ajyanwanaMwukamubutayu, 2KubaiminsimirongoineigeragezwanasataniMuriiyo minsi,ntacyoyariye:barangije,arasonza.

3Sataniaramubwiraati:"NibauriUmwanaw'Imana, tegekairibuyengoribeumugati"

4Yesuaramusubizaati:"Byanditswengo"Umuntu ntazabahokumugatiwenyine,ahubwoazabahon'ijambo ryosery'Imana"

5Sataniamujyanakumusozimuremure,amwereka ubwamibwosebw'isimukanyagato

6Sataniaramubwiraati:"Izimbaragazosenzaguha, n'icyubahirocyazo,kukoaricyonahawe.kandiuwo nzashakauwoariwewese

7Nibaushakakunsenga,bosebazabaabawe

8Yesuaramusubizaati:"Subizainyumayanjye,Satani, kukobyanditswengo"UzasengaUwitekaImanayawe, kandiniweuzakorerawenyine"

9AmujyanaiYeruzalemu,amushyirakumpinga y'urusengero,aramubwiraati:"NibauriUmwanaw'Imana, jyawikubitahasi."

10Kubangakyawandiikibwa:“Azaguhaabamarayikabe okukulira,kugirangoagukomeze:

11Kandibazagutwaramubiganzabyabo,kugirangoigihe cyoseutazateraikirengecyaweibuye.

12Yesuaramusubizaaramubwiraati:"Ntugerageze UwitekaImanayawe"

13Sataniamazekurangizaibishukobyose,amuvahoigihe runaka

14Yesuagarukamumbaragaz'UmwukaiGalilaya,nuko amamaramukarerekose

15Kandiyigishamumasinagogiyabo,ahimbazwanabose

16AgezeiNazareti,ahoyariyararerewe,nk'ukobyari bisanzwe,yinjiramuisinagogikumunsiw'isabato, arahagurukangoasome

17Amuhaigitabocy'umuhanuziEsaiAmazegufungura igitabo,abonaahocyanditswe, 18Umwukaw'Uwitekaarikurinjye,kukoyansize amavutakugirangombwireabakeneubutumwabwiza; Yanyoherejegukizaimitimaimenetse,kubwiriza gutabarwakw'abajyanywebunyago,noguhumaamaso impumyi,kugirangombohoreabakomeretse, 19KubwirizaumwakawemewewaNyagasani.

20Afungaigitabo,yongerakugihaminisitiri,aricara Amasoy'abarimuisinagogiyoseyariamwitegereje

21Atangirakubabwiraati:Uyumunsi,ibyanditswe byasohoyemumatwi

22Bosebaramuhamya,batangazwan'amagambomeza yaturutsemukanwaBaramubazabati:"Uyusiumuhungu waYozefu?"

23Arababwiraati:"Ntakabuzamuzambwirauyumugani, Muganga,mukire:ibyotwumvisebyoseiKaperinawumu, nimukorehanomugihugucyanyu"

24Naweati:"Niukuri,ndabibabwiye:Ntamuhanuzi wemewemugihugucye

25Arikondababwizaukuri,abapfakazibenshibarimuri IsirahelimugihecyaEliya,igiheijururyugaraimyaka itatun'ameziatandatu,igiheinzarayariikabijemugihugu cyose;

26Arikontan'umwemuriboEliyayoherejwe,keretsei Sarepta,umujyiwaSidoni,kumugorewariumupfakazi 27AbabembebenshibarimuriIsirahelimugihecya Eliseyoumuhanuzi;kandintan'umwemuribowasukuwe, akizaNaamanUmunyasiriya

28Abarimuisinagogibosebumviseibyo,bararakara, 29Arahaguruka,amwirukanamumujyi,amujyanaku musoziwubatsemoumujyiwabo,kugirangobamujugunye hasi

30Arikoanyuramuriboaragenda,

31YamanukaiKaperinawumu,umujyiwaGalilaya, abigishakuisabato

32Batangazwan'inyigishoze,kukoijamboryeryaririfite imbaraga

33Muisinagogi,hariumuntuufiteumwukawasatani wanduye,atakan'ijwirirenga,

34Bati:Rekatwenyine;dukoreiki,woweYesuw'i Nazareti?wajekuturimbura?Ndakuziuwouriwe;Uwera w'Imana.

35Yesuaramucyaha,aramubwiraati'ceceka,uvemuriwe Sataniamazekumutahagati,asohokamuriwe,ariko ntiyamugiriranabi.

36Bosebaratangara,baravuganabati:"Iriniijambo!kuko afiteubutwaren'imbaragaategekaimyukaihumanye, barasohoka

37Icyamamarecyekigeramumpandezosez'igihugu

38Arahagurukaavamuisinagogi,yinjiramunzuya Simoni.NyinawamukaSimoniyajyanywen'umuriro mwinshi;Baramwinginga

39Amuhagararahejuru,acyahaumuriro;biramusiga:ahita arahagurukaarabakorera

40Izubarimazekurenga,abaribarwayeindwara zitandukanyebaramuzanira.ashyiraibiganzakuriburi wesemuribo,arabakiza

41Abadayimoninabobasohokamuribenshi,basakuza bati:"UriKristoUmwanaw'Imana."Arabacyaha arababwirakutavuga,kukobaribazikoariKristo

42Bugorobye,aragenda,ajyamubutayu,abantu baramushaka,baramwegera,baramugumaho,kugirango atabavaho

43Arababwiraati:Nanjyengombakubwiraubwami bw'Imananomuyindimijyi,kukoariyompamvu natumwe

44Abwirizamumasinagogiy'iGalilaya

UMUTWEWA5

1Abantubamuhatirakumvaijambory'Imana,ahagararaku kiyagacyaGennesareti,

2Abonaamatoabiriahagazekukiyaga,arikoabarobyi barabavamo,bozainshundurazabo

3YinjiramuribumwemubwatobwariubwaSimoni, aramusengangoyirukanemugihugugito.Aricara,yigisha abantubavamubwato

4Amazekuvamukuvuga,abwiraSimoniati:“Sohora ikuzimu,umanureinshundurazawe.”

5Simoniaramusubizaati:"Databuja,twararuhijeijoro ryose,arikontacyotwatwayeNyamaraijamboryawe nzarekaurushundura."

6Bamazegukoraibyo,bafunguraamafimenshi:naferi yabo

7Bahamagarirabagenzibabobarimubundibwato,ngo bazekubafashaBaraza,buzuzaamatoyombi,kuburyo batangiyekurohama

8SimoniPeteroabibonye,yikubitahasiapfukamye,avuga ati:“Gendakukondiumunyabyaha,Uwiteka

9Kukoyatangajwen'abarikumwenawebose,bategura amafibaribafashe:

10YakobonaYohani,abahungubaZebedayo,bari bafatanijenaSimoniYesuabwiraSimoniati:'Witinya! Kuvaubuuzafataabantu.

11Bamazekuzanaamatoyabokubutaka,bose baratererana,baramukurikira

12Igiheyarimumujyirunaka,abonaumuntuwuzuye ibibembe:abonyeYesuyikubitahasiyubamye, aramwingingaati:"Mwami,nibaubishaka,ushobora kunsukura."

13Aramburaukuboko,aramukoraho,avugaati: NdabishakaAkokanyaibibembebiramuvaho

14Amutegekakutagirauwoabwira,arikogenda,wiyereke umutambyi,utangeibyokwezwank'ukoMoseyabitegetse, kugirangoabahamire

15Arikorero,nikobarushagahokubaicyamamaremu mahanga,mazeimbaganyamwinshiirateranangoyumve, kandiikizwenawekuberaubumugabwabo.

16Yisubiramubutayu,arasenga

17Umunsiumwe,igiheyigishaga,hariAbafarisayo n'abagangab'amategekobicaye,basohokamumigiyoseya Galilaya,YudayanaYeruzalemu,n'imbaragazaNyagasani. yariaharikugirangoabakize

18Doreabantubazanamubuririumuntuwafashwe n'ubumuga,bashakauburyobwokumuzana,no kumuryamishaimbereye

19Ntibashoboyekubonainzirabashoborakumuzana kuberarubandanyamwinshi,baragendakunzu, bamumanuramukirarohamwen'uburiribwehagatiya Yesu.

20Abonyekwizerakwabo,aramubwiraati:Muntu,ibyaha byaweurababariwe

21Abanditsin'Abafarisayobatangiragutekereza,bati: "Uyunindeuvugaibitutsi?"Nindeushoborakubabarira ibyaha,arikoImanayonyine?

22ArikoYesuamazekubonaibitekerezobyabo, arabasubizaati:"Niikigitumyemumitimayanyu?

23Nibabyoroshye,kuvuga,ibyahabyawebirababariwe; cyangwakuvuga,Hagurukaugende?

24ArikokugirangomumenyekoUmwanaw'umuntuafite imbaragakuisizokubabariraibyaha,(abwiraabarwayi b'ubumuga,)ndababwiyenti:Haguruka,fatauburiribwawe, winjiremunzuyawe

25Akokanyaarahagurukaimbereyabo,afataahoyari aryamye,asubiraiwe,ahimbazaImana.

26Bosebaratangara,bahimbazaImana,mazeubwoba bwinshibaravugabati:"Twabonyeibintubidasanzweuyu munsi.

27Amazekuvugaatyo,arasohoka,abonaumusoresha witwaLewi,yicayekumusoro,aramubwiraati “Nkurikira.”

28Hanyumaasigabyose,arahaguruka,aramukurikira

29Lewiamugiraibiroribikomeyemurugorwe,kandihari itsindarininiry'abasoreshan'abandibicarananabo.

30Arikoabanditsibabon'Abafarisayobitotombera abigishwabe,baravugabati:“Kukimusangirakandi mukanywan'abasoreshan'abanyabyaha?

31Yesuarabasubizaarababwiraati:"Abuzuyebose ntibakeneyeumuganga;arikoabarwaye

32Sinazanywenoguhamagariraabakiranutsi,ahubwonaje guhamagariraabanyabyahakwihana

33Baramubazabati:"KukiabigishwabaYohanabasiba kenshi,bagasenga,kimwen'abigishwab'Abafarisayo? arikouryaukanywa?

34Arababwiraati:"Urashoborakwihutishaabana b'umukwe,mugiheumukwearikumwenabo?

35Arikoiminsiizagera,ubwoumukweazabamburwa, hanyumabiyirizaubusamuriiyominsi

36Ababwiraumugani.Ntamuntuushyiraumwenda mushyakumusaza;nibabitabayeibyo,nonehoibishya byombibikodesha,kandiigicecyakuwemubishya nticyemeranyanabakera.

37Kandintamuntuushyiradivayinshyamumacupa ashaje;nahoubundidivayinshyaizaturikaamacupa,kandi isuke,amacupaazashira.

38Arikovinonshyaigombagushyirwamumacupamashya; kandibyombibirarinzwe

39Ntamuntuunywavinoishajeakokanyayifuzagushya, kukoavugaati:Keranibyiza

UMUTWEWA6

1Isabatoyakabirinyumayambere,anyuramumirima y'ibigori;abigishwabebakuraamatwiy'ibigori,bararya, babasigamuntoki

2BamwemuBafarisayobarababwirabati:"Kukimukora ibitemewen'amategekokuisabato?"

3Yesuarabasubizaati:"Ntimwasomyecyanenk'ibi,ibyo Dawidiyakoze,igiheweyariashonje,n'abarikumwena we;

4Ukuntuyinjiyemunzuy'Imana,afata,araryaumugati, kandiabahaabarikumwenawe.ibyontibyemewekurya arikokubapadiribonyine?

5Arababwiraati:“Umwanaw'umuntuniUmwami w'isabato.

6Undimunsiw'isabato,yinjiramuisinagogiyigisha, harihoumuntuukubokokw'iburyokwumye.

7Abanditsin'Abafarisayobaramwitegereza,nibayakizaku isabato;kugirangobaboneicyobamushinja

8Arikoamenyaibitekerezobyabo,abwiraumuntuwari ufiteukubokokwumye,Haguruka,uhagararehagati. Arahaguruka,arahagarara

9Yesuarababwiraati:Ndakubazaikintukimwe; Biremewekumunsiw'isabatogukoraibyiza,cyangwa gukoraibibi?kurokoraubuzima,cyangwakurimbura?

10Abarebahiryanohino,abwirauwomugabo,arambura ukubokoAbikoraatyo,ukubokokwekugaruraukundi

11Buzuraibisazi;kandibavuganahagatiyaboicyo bashoboragukoreraYesu.

12Muriiyominsi,asohokamumusozigusenga,akomeza ijororyoseasengaImana

13Bugorobye,ahamagaraabigishwabe,muriboahitamo cuminababiri,uwoyitaintumwa

14Simoni,(uwoyisePetero,)naAndereyamurumunawe, YakobonaYohani,FiliponaBartholomew, 15MatayonaTomasi,YakobomweneAlufeyo,naSimoni bitaZelote, 16YudaumuvandimwewaYakobonaYudaIsikariyotina wewariumuhemu

17Yamanukananabo,ahagararamukibaya,arikumwe n'abigishwabe,n'imbaganyamwinshiy'abantubaturutse muriYudayayosenaYeruzalemu,nokunkombez'inyanja yaTironaSidonibazakumwumva,nogukiraindwara zabo;

18Abababajwen'imyukamibi,barakira 19Rubandarwosebashakakumukoraho,kukohavuyemo ingesonziza,bosebarabakiza.

20Yuburaamasoabigishwabe,aravugaati:“Hahirwa abakene,kukoubwamibw'Imanaariubwawe

21Hahirwainzaraubu,kukouzahazwa.Hahirwaabarira ubu,kukomuzaseka

22Hahirwa,igiheabantubazakwanga,igihe bazagutandukanyanabo,bakagutuka,bakirukanaizina ryawenk'ikibi,kubw'Umwanaw'umuntu

23Nimwishimeuwomunsi,musimbukeumunezero,kuko doreingororanozanyuarinyinshimuijuru,kukonaba sekuruzabagiriyeabahanuzi

24Arikoishyanomwebweabakire!kukomwakiriye ihumureryanyu.

25Muzabonaishyanoabuzuye!kukouzasonzaUzabona ishyanoabasekaubu!kukomuzaborogamukarira.

26Uzabonaishyano,igiheabantubosebazakuvuganeza! kukonabasekuruzabagiriyeabahanuzib'ibinyoma

27Arikondababwiyeabumvabati:Kundaabanzibanyu, mugirirenezaabanga,

28Uhezagireabakuvuma,kandiubasabirenubwo bagukoresha

29Kandiuwagukubisekuitamarimweatangaundi;kandi uwakwambuyeumwambarowawe,abuzenogufataikote ryawe.

30Uheumuntuweseugusabyen'uwambuyeibicuruzwa byawentuzongerekubabaza

31Kandink'ukowifuzakoabantubagukorera,nawe ubakorere

32Nibamukundaabakunda,murakozeiki?erega abanyabyahanabobakundaababakunda.

33Kandinimugiriranezaabakugiriraneza,murakozeiki? kubanyabyahanabobakorakimwe.

34Nibakandimubagurizaabomwizeyekomuzakira, murakozeiki?kukoabanyabyahanabobaguriza abanyabyaha,kugirangobakirebyinshi

35Arikomukundeabanzibanyu,mukoreibyiza,mugurize, ntakindimuzongerakandiibihembobyanyubizaba byinshi,kandimuzabeabanab'Isumbabyose,kukoagirira nezaabatashiman'ababi

36Nimugirireimbabazi,nk'ukoSonaweagiraimbabazi

37Ntimucireurubanza,kandintimuzacirwaurubanza: ntimucireurubanza,kandintuzacirwahoiteka:mubabarire, muzababarirwa:

38Tanga,naweuzahabwa;igipimocyiza,kandahasi,no kunyeganyezwahamwe,nokwirukahejuru,abantu bazatangamumabereyaweEregahamweningeroimwe mwahuyenayoizongeragupimirwa.

39Arababwiraumuganiati:“Impumyizishobora kuyoboraimpumyi?ntibazagwamumwobo?

40Umwigishwantabwoarihejuruyashebuja,ariko umuntuweseutunganyeazamerankashebuja

41Kandiniukuberaikiubonamoteirimujishorya murumunawawe,arikontuboneurumurirurimujisho ryawe?

42Niguteushoborakubwiraumuvandimwewawe, muvandimwe,rekankuremomoteirimujishoryawe,igihe woweubwaweutabonaigitikirimujishoryawe?Wowe indyarya,jyaubanzagutaigitimujishoryawe,hanyuma uzabonanezagukuramomoteirimujishoryamurumuna wawe

43Kukoigiticyizakiteraimbutozononekaye;ntagiti cyangiritsecyeraimbutonziza.

44Kukoigiticyosekizwin'imbutozacyoEregaamahwa abantuntibateranyaimitini,cyangwaigihurucyimeza bakusanyainzabibu.

45Umuntumwizamubutunzibwizabwumutimaweazana ibyiza;kandiumuntumubiavamubutunzibubi bwumutimaweazanaibibi:kukoubwinshibwumutima umunwaweuvuga

46Kandiniikigitumyeumpamagara,Mwami,Mwami, kandintimukoreibyomvuga?

47Umuntuweseuzaahondi,akumvaamagamboyanjye akayakurikiza,nzakwerekauwoariwe:

48Amezenk'umuntuwubatseinzu,ucukuracyane,ushyira urufatirokurutare:umwuzureumazekuvuka,umugezi ukubitakuriiyonzu,arikontushoborakuwunyeganyeza, kukowariushingiyekurutare

49Arikouwumva,ntabyumve,amezenk'umuntuwubatse inzukuisiudafiteurufatiro;uwomugeziwakubisebikabije, uhitaugwa;kandiamatongoy'iyonzuyarimenshi.

UMUTWEWA7

1Amazekurangizaamagamboyeyosemubaribateraniye aho,yinjiraiKaperinawumu.

2Umugaraguw'umutwareutwaraumutwew'abasirikare, wariumukundwacyane,yariarembyekandiyiteguye gupfa.

3AmazekumvaibyaYesu,amutumahoabakuru b'Abayahudi,amwingingangoazegukizaumugaraguwe

4BagezekuriYesu,bahitabamwinginga,bavugabati: "Yariakwiriyeuwoagombagukoraibi:"

5Kukoakundaishyangaryacu,kandiyatwubatseisinagogi 6Yesuajyananabo.Igiheatarikurey'inzu,umutware w'abasirikareamwohererezainshuti,aramubwiraati: "Mwami,ntugireikibazo,kukontakwiriyekowinjira munsiy'inzuyanjye"

7Nicyocyatumyentekerezakonanjyeubwanjyenkwiriye kuzaahouri,arikovugamuijambo,umugaraguwanjye azakira

8Kukonanjyendiumuntuutegekwa,mfitemunsi y'abasirikare,ndabwiraumwenti:Genda,aragenda;n'undi, 'Ngwino,araza;n'umugaraguwanjye,Koraibi,arabikora.

9Yesuamazekubyumva,aramutangara,aramuhindukirira, abwiraabantubamukurikiye,ndababwiyenti:"Sinigeze mbonakwizeragukomeye,oya,cyangwamuriIsiraheli."

10Aboherejwebasubiramunzu,basangaumugaraguwose wariurwaye

11Bukeyebwaho,yinjiramumujyiwitwaNain;benshi mubigishwabebajyananawe,n'abantubenshi

12Agezehafiy'irembory'umujyi,dorehapfuyeumuntu wapfuye,umuhunguw'ikinegewanyina,kandiyari umupfakazi,kandiabantubenshibomuriuwomujyibari kumwenawe

13Uhorahoamubonye,amugiriraimpuhwe,aramubwira ati:“Nturirire

14Araza,akorakuribier,abamubyarabahagazeNaweati: "Umusore,ndakubwiyenti"Haguruka."

15Uwapfuyearicara,atangirakuvugaAmushyikiriza nyina

16Habahoubwobakuribose,bahimbazaImana,bavuga bati:"Hagurukaumuhanuziukomeyemuritwe;kandi,Ko Imanayasuyeubwokobwayo

17IbyobihuhabimwerekeyemuriYudayayose,nomu karerekose

18AbigishwabaYohanabamwerekaibyobyose

19Yohanaamuhamagarababirimubigishwabe,abatuma kuriYesu,bati:"Niwoweuza?"cyangwaturashakaundi?

20Abagabobamusanga,baravugabati:YohanaUmubatiza yatwoherereje,ati:"Niwoweuza?"cyangwaturashaka undi?

21Muriiyosahakandi,yakijijeubumugabwabo n'ibyorezobyabo,n'imyukamibi;kandikuribenshi bahumye

22Yesuarabasubizaati:"Genda,ubwireYohanaibyo wabonyekandiwumvise;buryangoimpumyizibona, abacumbagirabagenda,ababembebezwa,abatumvabumve, abapfuyebarazuka,kubakeneubutumwabwizabubwirwa.

23Kandiarahirwa,umuntuweseutazambabaza

24IntumwazaYohanazimazekugenda,atangirakubwira abantuibyaYohanaati:"Niikiwasohotsemubutayu kureba?"Urubingorwanyeganyezwan'umuyaga?

25Arikoseniikiwasohotsekureba?Umugabowambaye imyendayoroshye?Doreabambayeimyendamyiza,kandi babahoneza,barimubigoby'abami

26Arikoseniikiwasohotsekureba?Umuhanuzi?Yego, ndabibabwiye,kandibirenzekubaumuhanuzi.

27Uyuniwewanditsehongo'Dorentumyeintumwa yanjyeimbereyawe,izategurainzirayaweimbereyawe

28Kukondabibabwiyenti:Mubavutsekubagore,nta muhanuziurutaYohanaUmubatiza,arikoutarimubwami bw'Imanaamuruta

29Abantubosebamwumvise,n'abasoresha,batsindishiriza Imana,babatizwanaYohanaumubatizo.

30ArikoAbafarisayon'abavokabanzeinamaz'Imanakuri bo,ntibabatizwa.

31Uwitekaaramubazaati“Noneho,nzagereranyante n'ab'ikigihe?kandibamezebate?

32Bamezenk'abanabicayekuisoko,bagahamagaranabati: "Twabavuzemo,ntimwabyina;twaraborogeye,kandi ntimwigezemurira

33KubangaYohanaUmubatizantiyajekuryaimigati cyangwakunywavino;uravugango,Afitesatani

34Umwanaw'umuntuyajekuryanokunywa;uragirauti, Doreumuntuw'umunyamururumba,n'umuvinyuwadivayi, inshutiy'abasoreshan'abanyabyaha!

35Arikoubwengebufiteishingirokubanabebose

36UmwemuBafarisayoamwifurizagusangiranawe. Ajyamunzuy'Abafarisayo,yicarakunyama

37Dore,umugorewomumujyi,wariumunyabyaha, amazekumenyakoYesuyicayekunyamamunzu y'Abafarisayo,azanaagasandukukaalabasteriy'amavuta, 38Ahagararaimbereyearira,atangirakozaibirenge amarira,abahanaguraumusatsiwomumutwe,asoma ibirenge,abasigaamavuta

39NonehoUmufarisayowariwamutegetseabibonye, avugamumutimaweati:"Uyumugabo,iyoaba umuhanuzi,yarikumenyauwoariwebwokobw'umugore uwoamukoraho,kukoariumunyabyaha"

40Yesuaramusubizaaramubwiraati:Simoni,hariicyo nkubwiraNaweati,Databuja,vuga

41Harihoumwendarunakawariufiteimyendaibiri:umwe yagurijweamafarangamaganaatanu,undimirongoitanu. 42Igihentakintunakimwebaribafitecyokwishyura, yababariyeyeruyebombiMbwirarero,nindemuribo uzamukundacyane?

43Simoniaramusubizaati:Ndakekayukowe,uwo yababariyecyaneAramubwiraati:"Waciriyeurubanza 44Ahindukirirawamugore,abwiraSimoniati:"Urabona uyumugore?"Ninjiyemunzuyawe,ntabwowampaye amaziy'ibirengebyanjye,arikoyogejeibirengebyanjye amarira,abahanaguraumusatsiwomumutwe.

45Ntiwansomye,arikouyumugorekuvaigiheninjiriye ntahwemagusomaibirengebyanjye

46Ntabwowasizeamavutaumutwewanjye,arikouyu mugoreyasizeamavutaibirengebyanjyeamavuta

47Nicyogitumyenkubwirakoibyahabyearibyinshi, byababariwe;kukoyakundagabyinshi:arikokubabarirwa bike,urukundorumweniruto

48Aramubwiraati:Ibyahabyawebirababariwe.

49Abicayehamwenawebatangirakuvugamuribobati: “Nindeubabariraibyaha?

50Abwirawamugoreati:Ukwizerakwawekugukijije; gendaamahoro.

UMUTWEWA8

1Nyumayaho,azengurukamumijyiyosenomu miduguduyose,abwirizakandiatangazainkurunziza y'ubwamibw'Imana:kandicuminababiribarikumwena we,

2Abagorebamwenabamwebaribakizeimyukamibi n'ubumuga,MariyaahamagaraMagadalena,muribo havamoamashitaniarindwi,

3YowanamukaigisongacyaChuzaHerode,naSusanna, n'abandibenshibamukoreraibintubyabo.

4Abantubenshibateranirahamwe,bazakumusangamu migiyose,avugaumugani:

5Umubibyiyagiyekubibaimbuto,nukoabiba,bamwe bagwairuhande;kandiyarakandaguwe,inyonizomu kirerezirarya

6Bamwebagwakurutare;kandiikimarakumera,yarumye, kukoyabuzeubushuhe

7Bamwebagwamumahwa;n'amahwaarazamuka, arayiniga

8Abandibagwakubutakabwiza,barabyuka,beraimbuto incuroijana.Amazekuvugaibyo,aratakaati:Ufiteamatwi yokumva,niyumve

9Abigishwabebaramubazabati:"Uyumuganiushobora kubauwuhe?"

10Naweati:"Mwahawekumenyaamabangay'ubwami bw'Imana,arikoabandimumigani;kokubona badashoborakubona,nokumvantibashoborakubyumva.

11Nonehowamuganini:Imbutoniijambory'Imana

12Abariiruhandeniabumva;hanyumahazasatani, akuramoijambomumitimayabo,kugirangobatizera bagakizwa

13Barikurutarenibo,iyobumvise,bakiraijambo bishimye;kandiibyontamizibifite,byizeraigihegito, kandimugihecyibigeragezobikagwa

14Kandiibyaguyemumahwanibyo,iyobumvise, barasohoka,bakinigabitonze,ubutunzin'ibinezezaby'ubu buzima,kandintambutozera

15Arikokokubutakabwizaariho,bafiteumutima utaryaryakandimwiza,bumviseiryojambo,bakarikomeza, bakeraimbutobihanganye

16Ntamuntu,iyoamazegucanabuji,ntagitwikire icyombo,cyangwangoagishyiremunsiyigitanda;ariko ayishyirakubuji,kugirangoabinjiramobaboneurumuri

17Kukontakintunakimwecyihishe,kitazagaragara;nta kintunakimwecyihishe,kitazamenyekanakandikizamu mahanga

18Witondereukowumva,kukoumuntuweseufite, azahabwa.kandiumuntuweseudafite,azamuvanahoibyo asankahoafite

19Hanyumaaramwegeranyinanabarumunabe,ariko ntibashoborakumusangangobamutangaze.

20Yabwiwenabamwebavugabati:“Nyokonabarumuna bawebahagazehanze,bifuzakukubona

21Arabasubizaati:"Mamanabarumunabanjyenibo bumvaijambory'Imana,kandibarabikora"

22Umunsiumwe,yinjiramubwatoarikumwe n'abigishwabe,arababwiraati“Rekatujyehakurya y'inyanjaBaragenda

23Bakigenda,arasinzira,kukiyagahazaumuyaga w'umuyaga.nukobuzuraamazi,kandibarimukaga.

24Baramwegera,baramukangurabati:“Databuja,shobuja, turarimbutseArahaguruka,acyahaumuyagan'uburakari bw'amazi:barahagarara,haratuza

25Arababazaati:“Ukwizerakwaweguherereyehe? Bafiteubwobabaribaza,babwiranabati:"Uyuniumuntu ki!"kukoategekaumuyagan'amazi,baramwumvira

26BagezemugihugucyaGadarenikirihakuryaya Galilaya.

27Asohokakubutaka,ahuranaweasohokamumujyi, umuntuumwewariufiteamashitaniigihekirekire,kandi

ntamyendayariafite,cyangwangoaturemunzuiyoariyo yose,ahubwoyarimumva.

28AbonyeYesu,arataka,yikubitaimbereye,n'ijwi rirengariti:“Nkoreiki,Yesu,Mwanaw'Imanausumba byose?Ndagusabye,ntuntote.

29(Kukoyariyategetseumwukawanduyegusohokamuri uwomugaboIncuronyinshibyaramufashe,akomeza kuboheshaiminyururun'iminyururu,nukoamenaimigozi, yirukanwanasatanimubutayu)

30Yesuaramubazaati:Witwande?Naweati:Legio: kukoamashitanimenshiyinjiyemuriwe

31Baramwingingangontabategekegusohokamunyenga 32Harihoumushyow'ingurubenyinshizirishakumusozi, baramwingingangoabemererakubinjiramoArabababaza

33Hanyuma,abadayimonibasohokamuriwamugabo, binjiramungurube.

34Ababagaburirababonyeibyakozwe,barahunga, baragendababibwiramumujyinomugihugu

35Hanyumabarasohokabajyakurebaibyakozwe;agera kuriYesu,ahasangawamugabo,abadayimonibavuyemo, yicayekubirengebyaYesu,yambaye,kandimubwenge bwe:baratinya.

36Ababibonyebababwirauburyouwariufiteabadayimoni yakize

37Hanyumaimbagayosey'igihugucyaGadareneikikiza, bamwingingangoavemuribo;kukobajyanywen'ubwoba bwinshi,nukoazamukamubwato,yongerakugaruka

38Umuntuwavuyemoabadayimonibamwingingango abanenawe,arikoYesuaramwohereza,avugaati:

39Subiramunzuyawe,mazewerekaneuburyoImana yagukoreyeibintubikomeye.Aragenda,atangazamu mujyiwoseukuntuYesuyamukoreyeibintubikomeye

40Yesuagarutse,abantubamwakiriyebishimye,kuko bosebaribamutegereje.

41DorehazaumuntuwitwaYayiro,kandiyariumutware w'isinagogi,yikubitaimberey'ibirengebyaYesu, amwingingangoyinjireiwe.

42Kuberakoyariafiteumukobwaumwerukumbi,ufite imyakaigerakuricumin'ibiri,araryamaArikoagenda, abantubaramuterana.

43Umugoreufiteikibazocyamarasoimyakacumin'ibiri, yamazeubuzimabwebwosekubaganga,ntanumwe washoboragukira,

44Yajeinyumaye,akorakurubibirw'imyendaye,ako kanyaikibazocyecy'amarasokirahagarara

45Yesuati:Nindewankozekumutima?Bosebabihakanye, Peteron'abarikumwenawebaravugabati:Databuja, rubandanyamwinshiiragutera,baragukanda,uravugauti: Nindewankozekumutima?

46Yesuati:"Umuntuyankozekumutima,kukombonako ingesonzizazankuyeho

47Umugoreabonyekoatihishe,arazaahindaumushyitsi, yikubitaimbereye,amubwiraimberey'abantubosekubera impamvuyamukozeho,n'ukoyahiseakira

48Aramubwiraati:"Mukobwa,humura,kwizerakwawe kugukize;gendaamahoro

49Akivuga,hazaumwemumutwarew'inzuy'isinagogi, aramubwiraati:“Umukobwawaweyarapfuye;Ntugire ikibazo

50Yesuabyumvise,aramusubizaati:"Witinya,wemere gusa,azakira"

51Agezemunzu,yemereraumuntukwinjira,uretsePetero, Yakobo,naYohana,senanyinaw'umukobwa.

52Bosebararira,baramuririra,arikoaravugaati: “Nturirire;ntabwoyapfuye,ahubwoarasinzira.

53Baramusekacyane,bazikoyapfuye.

54Arabasohorabose,amufataukuboko,ahamagaraati: “Mukobwa,haguruka

55Umwukawewongeyekugaruka,ahitaahaguruka, ategekakumuhainyama

56Ababyeyibebaratangara,arikoabategekakobatagira uwobabwiraibyakozwe

UMUTWEWA9

1Hanyumaahamagazaabigishwabecuminababiri,abaha imbaragan'ububashakurishitanizose,nogukizaindwara.

2Yabatumyekubwirizaubwamibw'Imananogukiza abarwayi

3Arababwiraati:“Ntimukagireicyomutwaramurugendo rwanyu,ntankoni,cyangwainyandiko,ntamugati, cyangwaamafarangantan'amakotiabiri

4Kandiinzuiyoariyoyosewinjiramo,igumeyo,hanyuma ugende

5Kandiumuntuweseutakwakira,nimusohokamuriuwo mujyi,mukurehoumukunguguwomubirengebyanyu kugirangoubashinje

6Baragenda,banyuramumijyi,babwirizaubutumwa bwiza,kandibakizaahantuhose.

7Herodeumutwaremukuruyumviseibyakozwebyose, arumirwa,kukobyavuzwekuribamwe,koYohanayazutse mubapfuye;

8Muribamwe,Eliyayariyagaragaye;n'abandi,koumwe mubahanuzibakerayazutse

9Herodearamubazaati“Yohananaciweumutwe,ariko uyuninde,uwonumvaibintunk'ibyo?Yifuzaga kumubona

10Intumwazimazekugaruka,bamubwiraibyobakoze byoseArabajyana,ajyakugiticyemubutayubwomu mujyiwitwaBetsaida

11Abantubabimenye,baramukurikira,arabakira,ababwira ubwamibw'Imana,abakizaabakeneyegukira

12Umunsiutangiyegushira,hazacuminababiri, baramubwirabati:“Koherezarubanda,kugirangobajye mumiginomugihuguhiryanohino,barara,babone ibyokurya,kukoturihanomuubutayu

13Arababwiraati“Mubahekurya.Baravugabati: Ntidukigifiteuretseimigatiitanun'amafiabiri;usibyeko tugombakujyakugurainyamakubantubose.

14KukobariabantuibihumbibitanuAbwiraabigishwabe ati:“Bitumebicaraimyakamirongoitanumurikumwe

15Barabikora,bosebaricara

16Hanyumaafataimigatiitanun'amafiabiri,yitegereza muijuru,arabahaumugisha,aravunika,mazeabigishwa abashyiraimberey'imbaga

17Bararya,bosebaruzura,hakuramoibicebisigaranye ibisekecuminabibiri

18Igiheyariasengawenyine,abigishwabebarikumwena we,arababazaati:“Abantubavugandekondinde?”

19Baramusubizabati:YohanaUmubatiza;arikobamwe bati:Eliya;abandibakavuga,koumwemubahanuziba kerayazutse

20Arababwiraati“Arikonindemuvugangokondi? Peteroaramusubizaati,Kristow'Imana.

21Arabategekacyane,abategekakutagirauwobabwira icyokintu;

22Bati:"Umwanaw'umuntuagombakubabazwacyane, akangwan'abakuru,abatambyibakurun'abanditsi,akicwa, akazukakumunsiwagatatu

23Arababwiraboseati:"Nihagirauzakundeba,niyiyange, yikoreumusarabaweburimunsi,ankurikire"

24Kukoumuntuweseuzarokoraubuzimabweazabubura, arikouzatakazaubuzimabwekubwanjye,niweuzarokora 25Kuberikiumuntuyungukaiki,aramutseyungutseisi yose,akitakaza,cyangwaakajugunywa?

26Kukoumuntuweseuzaterwaisonin'amagamboyanjye, Umwanaw'umuntuazakorwan'isoni,igiheazazira icyubahirocye,nokwaSe,n'abamarayikabera.

27Arikondababwizaukuri,hanohariabahagazehano, batazumvauburyohebw'urupfu,kugezababonyeubwami bw'Imana.

28Nyumay'iminsiumunani,ayomagambo,afataPetero, YohananaYakobo,azamukaumusozigusenga

29Akimaragusenga,imyambarireyeyarahindutse, imyambaroyeyerakandiirabagirana

30Dorebavugananaweabagabobabiri,ariboMosena Eliya:

31Nindewagaragayemucyubahiro,akavugauburiganya bweagombagukoreraiYeruzalemu

32ArikoPeteron'abarikumwenawebaribasinziriye cyane,bakangutse,babonaicyubahirocye,n'abagabo bombibahagararanyenawe

33Bagendabamuvaho,PeteroabwiraYesu,Databuja,ni byizakotubahano:rekadukoreamahemaatatu;umwe kuriwewe,undikuriMose,n'uwaEliya:ataziicyoyavuze

34Akivugaatyo,hazaigicu,kirabatwikira,nukobatinya kwinjiramugicu

35Hacaijwirivamugicu,rivugariti:“UyuniUmwana wanjyenkunda:umwumve.

36Ijwirimazekurenga,Yesuabonekawenyine Barayikomeza,kandintamuntubabwiyemuriiyominsi ikintuicyoaricyocyosebabonye.

37Bukeyebwaho,bamanukakumusozi,abantubenshi baramusanga

38Doreumuntuwomuriiryotsindaaratakaati:“Databuja, ndagusabye,rebaumuhunguwanjye,kukoariumwana wanjyew'ikinege

39Doreumwukauramufata,ahitaataka;kandi biramushishimurakoyongeyekubiraifuro,kandi kumukomeretsantibimuvaho.

40Ningingaabigishwabawengobamwirukane;kandi ntibabishobora

41Yesuaramusubizaati:"Yemwegisekurukitizerakandi kigoramye,nzabananawekugezaryari,nkababara?"Zana umuhunguwawehano

42Akimarakuza,sataniamujugunyahasi,aramurambura Yesuacyahaumwukawanduye,akizaumwana,yongera kumushyikirizase

43Bosebatangazwan'imbaragazikomeyez'Imana.Ariko mugihebibazagaburiwesemubyoYesuyakozebyose, abwiraabigishwabeati:

44Ayamagamboajyemumatwiyawe,kukoUmwana w'umuntuazashyikirizwaamabokoy'abantu

45Arikontibumvairijambo,kandibarabihishe, ntibabimenya:batinyakumubazaayomagambo.

46Hacahavukaiciyumviromuribo,nindemuribo akwiyekubamukuru.

47Yesuabonyeigitekerezocy'umutimawabo,afata umwana,amushyirairuhanderwe,

48Arababwiraati:Umuntuweseuzakirauyumwanamu izinaryanjyearanyakira,kandiuzanyakiraweseazakira uwantumye,kukoumutomurimwewese,azabamukuru

49Yohanaaramusubizaati:Databuja,twabonyeumuntu wirukanaabadayimonimuizinaryawe;kandi twaramubujije,kukoadakurikiranatwe

50Yesuaramubwiraati:Ntukamubuze,kukoutaturwanya ariuwacu

51Igihekigezengoyakirwe,ashikamye,yubikaumutwe ngoajyeiYeruzalemu,

52Yoherezaintumwaimbereye,baragenda,binjiramu muduguduw'Abasamariya,kugirangobamutegure

53Ntibamwakira,kukomumasohehasanahoazajyai Yeruzalemu

54AbigishwabeYakobonaYohanababibonye,baravuga bati:"Mwami,urashakakodutegekaumurirokumanuka uvamuijuruukabatwikank'ukoEliyayabigenje?"

55Arikoarahindukira,arabacyaha,ati:"Ntimuziubwoko bw'umwuka.

56KukoUmwanaw'umuntuatazanywenokurimbura ubuzimabw'abantu,ahubwoyazanywenokubakizaBajya muwundimudugudu.

57Bagendamunzira,umuntuumwearamubwiraati: "Mwami,nzagukurikiraahouzajyahose"

58Yesuaramubwiraati:"Ingunzuzifiteumwobo,inyoni zomukirerezifiteibyari;arikoUmwanaw'umuntuntafite ahoarambikaumutwe

59Abwiraundiati:Nkurikira.Arikoati:Mwami, mbabarirambereyokujyagushyinguradata

60Yesuaramubwiraati:“Abapfuyenibashyingureababo babo,arikogendawamamazeubwamibw'Imana.

61Undiati:"Mwami,nzagukurikira;arikorekambanze njyakubasezera,murugomurugorwanjye

62Yesuaramubwiraati:"Ntamuntu,washyizeikiganza cyekuisuka,asubizaamasoinyuma,akwiriyeubwami bw'Imana"

UMUTWEWA10

1Nyumay'ibyo,Uwitekaashyirahoabandimirongo irindwi,aboherezababirinababiriimbereyemumigiyose n'ahantuhoseyarikuza.

2Nicyocyatumyeababwiraati:"Ibisarurwanibyinshi, arikoabakozinibake:nimusabereroNyagasaniw'isarura, kugirangoyoherezeabakozimumusarurowe"

3Gendainzirazawe,dorendagutumyenk'intamamu mpyisi

4Ntutwareagasakoshi,cyangwainyandiko,cyangwa inkweto:kandinturamutsaumuntumunzira

5Kandimunzuiyoariyoyosewinjiramo,banzauvugeuti: Iyinzuibeamahoro.

6Nibakandiumwanaw'amahoroazabaahari,amahoro yaweazayashingiraho,nibaataribyo,azakugarukira

7Kandimunzuimwe,guma,kuryanokunywaibyo batanga,kukoumukoziakwiriyeguhembwaNtukajyeku nzun'inzu

8Kandimumujyiuwoariwowosewinjiramo, bakakwakira,uryeibintubyashyizweimbereyawe: 9Kandiukizeabarwayibaho,ubabwireuti:"Ubwami bw'Imanaburakwegereye."

10Arikomumujyiuwoariwowosewinjiramo, bakakwakira,gendausohokemumihandaimwe,maze uvuge,

11Ndetsen'umukunguguwomumujyiwawe wadukomerekejeho,turabahanagurakuriwowe:nubwo mutabizinezakoubwamibw'Imanabwegereje

12ArikondababwiyeyukouwomunsikuriSodomu,aho kwihanganirauwomujyi

13Uragowe,Chorazin!Uragowe,Betsaida!kukoiyaba ibikorwabikomeyebyakoreweiTironaSidoni,byakorewe muriwewe,baribafitebikomeyemugihegitobihannye, bicayemumifukanivu.

14Arikorero,TirenaSidonibarashoborakwihanganira urubanza,kurutawewe

15Nawe,Kaperinawumu,ushyizwemuijuru, uzajugunywaikuzimu

16Uwumvaaranyumva,kandiuwagusuzuguye aransuzugura,kandiuwansuzuguyeasuzugurauwantumye.

17Kandimirongoirindwibagarukabishimyecyane, baravugabati:"Mwami,ndetsen'abadayimonibatuyoboka binyuzemuizinaryawe."

18Arababwiraati:“NabonyeSatanink'umurabyouvamu ijuru

19Dorendaguhayeimbaragazogukandagirainzokana sikorupiyo,n'imbaragazosez'umwanzi,kandintakintuna kimwekizakugiriranabi

20Ntimwishime,koimyukaigandukira;ahubwo nimwishime,kukoamazinayaweyanditswemwijuru

21Muriiyosaha,Yesuyishimyecyanemumwuka, aravugaati:Ndagushimiye,Data,Mwamiw'ijurun'isi, kubawarahisheibyobintuabanyabwengen'abashishozi, ukabihishuriraabana:nubwobimezebityo,Data;kuberako wasangagaaribyizaimbereyawe.

22IbintubyosenabibwiwenaData:kandintawamenya Umwanauwoariwe,uretseData;naDatauwoariwe, arikoniUmwana,n'uwoMwanaazamuhishurira.

23Amuhindukiriraabigishwabe,mazeyiherereyeati:" Hahirwaamasoabonaibintuubona:"

24Ndakubwirayukoabahanuzin'abamibenshibifuzaga kubonaibyoubona,arikontibabibone;nokumvaibyo wumva,arikontubyumve

25Doreumunyamategekorunakaarahaguruka, aramugeragezaati:Databuja,nzakoraikikugirango nzungureubugingobw'iteka?

26Aramubazaati:“Niibikibyanditswemumategeko? usomaute?

27Arabasubizaati:"UzakundeUwitekaImanayawe n'umutimawawewose,n'ubugingobwawebwose, n'imbaragazawezosen'ubwengebwawebwosena mugenziwawenkawe

28Aramubwiraati:"Urasubizaneza:kora,uzabaho"

29Arikowe,yiteguyekwisobanura,abwiraYesuati: Kandiumuturanyiwanjyeninde?

30Yesuaramusubizaati:"Umuntuumweyamanutseavai YerusalemuyerekezaiYeriko,agwamubajura bamwamburaimyenda,baramukomeretsa,baragenda, asigaraapfa

31Kubw'amahirwehamanukaumutambyirunakamuri ubwoburyo,amubonye,arenganahakurya.

32Muriubwoburyo,Umulewi,ahoyariari,araza aramureba,anyurahakurya.

33ArikoUmusamariyaumwe,akigenda,agezeahoyariari, amubonye,amugiriraimpuhwe,

34Amwegera,amuboheshaibikomere,asukaamavutana vino,amushyirakugikokocye,amuzanamuicumbi, aramwitaho

35Bukeyebwaho,agenda,akuramoibiceribibiri,abiha nyir'ingabo,aramubwiraati:“Mumwiteho;kandiibyo ukoreshabyinshi,nindagaruka,nzakwishura

36Utekerezakoarindemuriababatatu,wariumuturanyi wewaguyemubajura?

37Naweati:“WamugiriyeimbabaziYesuaramubwiraati: "Genda,naweubigenzeutyo."

38Bakigenda,yinjiramumudugudurunaka,maze umugoreumwewitwaMaritaamwakiramunzuye

39AfitemushikiwewitwaMariya,naweyicaraku birengebyaYesu,yumvaijamborye

40ArikoMaritayariafiteubwobabwinshibwogukora byinshi,aramwegera,aramubazaati:“Mwami, ntubyitayehokomushikiwanjyeyansizengonkorere wenyine?musabererokoamfasha

41Yesuaramusubizaati:Marita,Marita,witondekandi uhangayikishijwenabyinshi:

42Arikoikintukimwekirakenewe:kandiMariya yahisemoigicecyiza,kitazakurwaho.

UMUTWEWA11

1Bimazegusengeraahanturunaka,amazeguhagarara, umwemubigishwabearamubwiraati:"Mwami,twigishe gusenga,nk'ukoYohananaweyigishijeabigishwabe.

2Arababwiraati:Nimusenga,vugauti:Datawatweseuri muijuru,izinaryaweryubahweUbwamibwawebuze Ibyoushakabibenkomuijuru,nomuisi.

3Duheumunsikumunsiimigatiyacuyaburimunsi

4Utubabarireibyahabyacu;kukonatwetubabariraburi weseadufitiyeumwenda.Kandintutuyoboremubishuko; arikoudukizeikibi

5Arababwiraati:“Nindemurimweuzagirainshuti,akaza kumusangamugicuku,akamubwiraati“Nshuti,nguriza imigatiitatu;

6Eregainshutiyanjyemurugendorweyajeahondi,kandi ntacyomfitecyokumushiraimbere?

7Kandiimbere,azasubizaati:"Ntunteubwoba, umuryangourakinze,kandibanabanjyeturikumwemu buriri;Sinshoboraguhagurukangonguhe

8Ndababwiyenti:Nubwoatazahagurukangoamuhe,kuko ariinshutiye,arikokuberaubudahangarwabwe azahagurukaamuheibyoakeneyebyose.

9Ndakubwiranti:Baza,naweuzaguha;shaka,uzabona; mukomange,muzakingurirwa

10Kukoumuntuweseubisabyeyakira;Ushakaakabona; kandiuwakomanzeazakingurirwa

11Nibaumuhunguasabyeumugatimurimweweseurise, azamuhaibuye?cyangwaaramutseabajijeifi,azamuha amafiazamuhainzoka?

12Cyangwaaramutseabajijeigi,azamuhasikorupiyo?

13Nibareromubayemubi,muziguhaabanabanyu impanonziza:SoSowomwijuruazahaUmwukaWera abamubaza?

14Yirukanasatani,kandiyariikiragi.Bimazekuba,satani amazegusohoka,ibiragibiravuga;abantubaribaza.

15Arikobamwemuribobaravugabati:"Yirukanye amashitaniabinyujijekuriBeelzebubumutwarewashitani

16Abandibamugerageza,bamushakiraikimenyetsokiva muijuru

17Ariko,aziibitekerezobyabo,arababwiraati:“Ubwami bwosebwigabanyijemoubwabwobwarimbuwe;n'inzu igabanijwen'inzuiragwa

18NibaSataninaweatavugarumwenawe,ubwamibwe buzahagararabute?kuberakomuvugakonirukanye amashitanimuriBeelzebub

19NibakandinaBeelzebubnirukanyeabadayimoni,ni bandeabahungubawebabirukanye?Niyompamvu bazakuberaumucamanza

20Arikonibankoreshejeurutokirw'Imananirukanye abadayimoni,ntagushidikanyakoubwamibw'Imanabuza kuriwewe

21Iyoumuntuufiteintwaroarinzeingoroye,ibintubye bibamumahoro:

22Arikoumunyembaragauzakumusanga,akamutsinda, amwamburaintwarozoseyiringiye,agabanaiminyagoye.

23Utarikumwenanjyearandwanya,kandiudaterana nanjyearatatana

24Iyoumwukawanduyeuvuyemumuntu,anyuraahantu humye,ashakaikiruhuko;Ntabonan'umwe,ati:"Nzasubira iwanjyeahonasohotse"

25Agezeyo,asangayarakubiswekandiirimbishijwe.

26Hanyumaaragenda,amutwaraindimyukairindwimbi kuriwe;nukobarinjira,barahatura:kandiimiterere yanyumayuwomugabonimubikurushauwambere.

27Amazekuvugaatyo,umugoreumwewomuriiryo tsindaarangururaijwi,aramubwiraati:“Hahirwainda yakubyaye,n'ibipapurowonsa.

28Arikoaravugaati:Yegoahubwo,hahirwaabumva ijambory'Imana,bakarubahiriza

29Abantubateraniyehamwe,atangirakuvugaati:"Ikini igisekurukibi:bashakaikimenyetso;kandintakimenyetso kizahabwa,ahubwoniikimenyetsocyaYonasiumuhanuzi

30NkukoYonasiyariikimenyetsokuriNinevi,niko n'Umwanaw'umuntuazabakuriikigisekuru

31Umwamikaziwomumajyepfoazahagurukamu rubanzahamwen'abagabob'ikigihe,mazeabacire urubanza,kukoyavuyemumpandezosez'isikugirango yumveubwengebwaSalomo.kandi,dorekourutaSalomo arihano

32Abagabob'iNinevebazahagurukamurubanzahamwe n'ab'ikigihe,kandibazabicirahoiteka,kukobihannye kubwirizakwaYonasi;kandi,dorekoarutaYonasihano. 33Ntamuntu,iyoamazegucanabuji,ntagishyireahantu hihishe,habamunsiy’igiti,ahubwoashyirwakubuji, kugirangoabinjirababoneurumuri

34Umucyowumubirinijisho:iyoreroijishoryaweari ingaragu,umubiriwawewosenawoubawuzuyeumucyo; arikoiyoijishoryaweariribi,umubiriwawenawowuzuye umwijima

35Witonderereroumucyourimuriwoweutabaumwijima.

36Nibareroumubiriwawewosewuzuyeurumuri,udafite igicecyijimye,byosebizababyuzuyeumucyo,nkigihe urumurirwinshirwabujiruzaguhaumucyo

37Akivuga,Umufarisayoumweamwingingango basangirenawe,arinjira,yicarakunyama.

38Umufarisayoabibonye,atangazwanukoatabanje gukarabambereyokurya

39Uhorahoaramubwiraati:“Nonehomwebwe Abafarisayomwezahanzeigikomben'isahani;arikoigice cyawecyimberecyuzuyeigikonanububi

40Yemwebapfumwe,nindewaremyeibirihanzeatakoze ibiriimbere?

41Ahubwoutangeimfashanyoy'ibintuufite;kandidore ibintubyosebisukuyekuriwewe

42Arikoharagowe,Abafarisayo!kuberakomutangaicya cumimintnaruenubwokobwosebwibimera,mugaca urubanzanurukundorwImana:ibimugombakubikora, ntimusigeundi

43Uzabonaishyano,Abafarisayo!kukomukundaintebe zohejurumumasinagogi,n'indamutsokumasoko Muzabonaishyano,abanditsin'Abafarisayo,indyarya! kukomumezenk'imvazitagaragara,kandiabagabo babagenderahontibazi

45Hanyumaasubizaumwemubanyamategeko, aramubwiraati:Databuja,uvugangonatweuradutuka.

46Naweati:“Muzabonaishyano,mwabanyamategeko mwe!eregamwabagabomwemwikoreyeimitwaro ibabajekwikorera,kandimwebweubwanyuntimukoreku mitwaron'intokizanyu

47Uzabonaishyano!kukomwubakaimvaz'abahanuzi,ba sogokuruzabarabica.

48Niukurimuhamyakomwemeraibikorwabyaba sokuruza,kukobabisherwose,kandimukubakaimvazabo

49Nicyocyatumyeubwengebw'Imanabuvugango, nzabohererezaabahanuzin'intumwa,kandibamwemuribo bazabicakandibatoteze:

50Kugirangoamarasoy'abahanuzibosebamenetsekuva isiyaremwa,asabwaab'ikigihe;

51KuvamumarasoyaAbelikugezakumarasoya Zakariya,yapfiriyehagatiy'urutambiron'urusengero. Ndababwiraukuriyukoab'ikigihebazasabwa

52Muzabonaishyano,banyamategeko!kukomwambuye urufunguzorw'ubumenyi:ntabwomwinjiyemurimwe, kandiabinjiramurimwebarababujije

53Amazekubabwiraibyo,abanditsin'Abafarisayo batangirakumwingingacyane,nokumushishikariza kuvugaibintubyinshi:

54Kumutegereza,nogushakaikintumukanwa,kugirango bamushinje

UMUTWEWA12

1Hagatiaho,igiheabantubateraniragahamweimbaga itabarika,kuburyobakandagirana,atangirakubwira abigishwabemberenambereati:Mwirindeumusemburo w'Abafarisayo,niuburyarya

2Kuberakontakintugitwikiriye,kitazahishurwa;nta guhisha,ibyontibizamenyekana

3Nicyogitumaibyowavuzebyosemumwijima bizumvikanamumucyo;kandiibyowavuzemugutwimu kabatibizamenyeshwakunzu

4Ndababwiyenshutizanjye,Ntimutinyeabicaumubiri, kandinyumayahontibazongeregukoraibyobashobora gukora

5Arikonzakumenyeshauwouzatinya:Mumutinye,amaze kwicaafiteimbaragazokujugunyaikuzimu;yego, ndabibabwiyenti:Mumutinye

6Ibishwibitanuntibigurishwakuribibiri,kandintana kimwemuribyocyibagiranyeimberey'Imana?

7Arikon'imisatsiyomumutwewaweyoseirabaze Witinyarero:ufiteagacirokarenzeibishwibyinshi

8Ndababwiranti:Umuntuweseuzanyaturaimbere y'abantu,Umwanaw'umuntunaweazaturaimbere y'abamarayikab'Imana:

9Arikouwahakanaimberey'abantu,azahakanaimbere y'abamarayikab'Imana

10KandiumuntuweseuzavuganabiUmwanaw'umuntu, azamubabarirwa,arikouwatutseUmwukaWera ntazababarirwa

11Kandinibakuzanamumasinagogi,n'abacamanza, n'ububasha,ntutekerezeukouzasubizacyangwaicyo uzasubiza,cyangwaicyouzavuga:

12KukoUmwukaWeraazakwigishamuisahaimweibyo ugombakuvuga

13Umwemubarikumwearamubwiraati:Databuja, vugananamusazawanjye,ngotugabanyeumurage.

14Aramubwiraati:“Muntu,nindewampinduye umucamanzacyangwaumutandukanya?

15Arababwiraati:Witonderekandimwirindekurarikira, kukoubuzimabw'umuntubutagizwen'ubwinshibw'ibyo atunze

16Ababwiraumugani,ababwiraati:“Igihugucy'umukire cyabyayebyinshi:

17Aratekerezamuriweati:"Nkoreiki,kukontamwanya mfitewogutangaimbutozanjye?"

18Naweati:"Nzabikora:Nzasenyaibigegabyanjye, nubakebinini;kandinihonzatangaimbutozanjyezose n'ibicuruzwabyanjye.

19Nzabwirarohoyanjyenti:Roho,ufiteibintubyinshi wabitsweimyakamyinshi;humura,urye,unywe,kandi wishime.

20ArikoImanairamubwiraiti:wagicucuwe,irijoro ubugingobwawebuzagusaba:noneibyowatanzebizaba nde?

21Nikoumuntuwishyiriyehoubutunzi,kandintabe umukirekuMana

22Abwiraabigishwabeati“Nicyogitumyembabwiranti: Ntimutekerezekubuzimabwanyu,ibyomuzarya;cyangwa kumubiri,ibyouzambara.

23Ubuzimaburenzeinyama,kandiumubiriurenze imyambaro

24Tekerezaibikona,kukobitabibacyangwangobisarure; zidafiteububikocyangwaububiko;kandiImana irabagaburira:urutainyonizinganaiki?

25Kandinindemurimwebweatekereza,ashobora kongeraigihagararocye?

26Nibareromudashoboyegukoraikintugito,kuki mutekerezakubandi?

27Rebaindabyoukozikura:ntizikora,ntizunguruka; nyamarandabibabwiye,yukoSalomomubwizabwebwose atigezeyambarankakimwemuriibyo.

28NibareroImanayambikaibyatsi,birimumurima,ejo bikajugunywamuziko;azakwambikabangahe,yemwe kwizeraguke?

29Ntimushakeicyouzarya,cyangwaicyomuzanywa, kandintimukagireubwengebwogushidikanya.

30Eregaibyobintubyoseamahangayokuisiabishakira, kandiSoazikoukeneyeibyobintu

31Ahubwomushakeubwamibw'Imana;kandiibyobyose uzabongerwaho

32Ntutinye,mukumbimuto;kukoSoyishimiyekuguha ubwami

33Gurishaibyoufite,utangeimfashanyo;mwitange imifukaidashaje,ubutunzibwomwijurubutananirwa,aho ntamujurawegera,cyangwainyenzizonona

34Kuberakoahoubutunzibwaweburi,umutimawawe uzaba.

35Ukenyere,kandiamatarayaweyaka; 36Namwemurimwebwenk'abantubategerezashebuja, igiheazagarukiramubukwe;kugirangonazagukomanga, bahitabamukingurira

37Hahirwaabobagaragu,uwoUwitekanazaazabona abareba,niukuri,ndababwirakoazakenyera,akabatera kwicarakunyama,akazavamoakabakorera

38Nibakandiazazamuisahayakabiri,cyangwaakazamu isahayagatatu,akabasangaatyo,hahirwaabobagaragu.

39Kandiibiumenye,koiyabanyir'urugoyariaziisaha umujuraazazira,yarikureba,kandintatumeinzuye imeneka.

40Nimwitegurekandi,kukoUmwanaw'umuntuazazamu isahamutabitekereza

41Peteroaramubwiraati:"Mwami,uratubwirauyu mugani,cyangwakuribose?"

42Uwitekaaramubazaati“Nonese,igisongacyizerwa kandigifiteubwenge,uwoshebujaazategekaurugorwe, kugirangoabaheumugabanewabow'inyamamugihe gikwiye?

43Hahirwauwomugaragu,shebujanazaazasangaabikora. 44Ndababwizaukuri,koazamugiraumutwarekubyo atunzebyose

45Arikonibauwomugaraguavuzemumutimaweati: Databujaatinzekuzakwe;Azatangiragukubitainkumi n'inkumi,nokuryanokunywa,nogusinda; 46Uwitekaw'uwomugaraguazazamumunsiatamureba, kandimuisahaatabimenye,akamucaintege,akamugenera umugabanewekubatizera

47Uwomugaraguwariuziibyoshebujaashaka,kandi atiteguyeubwe,ntanubwoyabikoze,azakubitwaibiboko byinshi.

48Arikoutabizi,agakoraibintubikwiye,azakubitwa imigozimikeEregaumuntuweseahabwabyinshi, azasabwabyinshikuriwe:kandiaboabantubakoreye byinshi,nibobazamubazabyinshi.

49Najekoherezaumurirokuisi;kandinzakoraiki,niba kimazegucanwa?

50Arikomfiteumubatizowokubatizwa;nigutendumiwe kugezabirangiye!

51Tuvugekonajegutangaamahorokuisi?Ndakubwiye, Oya;ahubwoniamacakubiri:

52Kuvaubuhazababatanumunzuimwebagabanijwe, batatubarwanyababiri,babiribarwanyabatatu.

53Seazacamoibiceumuhungu,umuhungunasearwanye nase;nyinaarwanyaumukobwa,nahoumukobwaarwanya

nyina;nyirabukwearwanyaumukazanawe,n'umukazana arwanyanyirabukwe.

54Abwiraabantuati:"Iyoubonyeigicukivamu burengerazuba,uhitauvugauti:"Hazaimvura;kandiniko bimeze.

55Iyoubonyeumuyagawomumajyepfouhuha,uravuga uti:Ubushyuhebuzaba;kandibirasohora

56Yemwemwandyaryamwe,murashoborakumenya isuray'ijurun'isi;arikonigutemutamenyaubushishoziiki gihe?

57Yego,kandiniukuberaikimwebweubwanyu mutabaciraurubanza?

58Iyougiyehamwenumwanziwawekubacamanza,nkuko urimunzira,tangaumwetekugirangouzamurokore;kugira ngoatagutwarakumucamanza,mazeumucamanza akakugezakumusirikare,mazeuwomusirikareakaguta murigereza

59Ndakubwiyentintukajyeaho,kugezautishyuyemiteya nyuma.

UMUTWEWA13

1MurikiriyagihehariabamubwiyeibyaGalilaya, amarasoPilatoyariyaravanzen'ibitambobyabo

2Yesuarabasubizaarababwiraati:Dufatekoabo BanyagalilayabariabanyabyahakurutaAbanyagalilaya bose,kuberakobababaye?

3Ndabibabwiye:Oya,ariko,keretsemwihannye,mwese muzarimbuka

4Cyangwaabocumin'umunani,umunarawaSilowamu waguyemoukabica,utekerezakoariabanyabyahakuruta abantubosebabagaiYerusalemu?

5Ndabibabwiye:Oya,ariko,keretsemwihannye,mwese muzarimbuka.

6Yavuzekandiuyumugani;Umugaboumweyariafite igiticy'umutinimuruzabiburwe;arazaashakishaimbuto, arikontiyabona.

7Abwirauwambayeuruzabiburwe,ati:"Dore,iyimyaka itatundajegushakaimbutokuriikigiticy'umutini,ariko simbona.Niukuberaikiyajugunyehasi?

8Aramusubizaati:"Mwami,rekauyumwakanawo, kugezaigihenzacukumbura,nkawucukura:"

9Nibakandicyeraimbuto,nibyiza:kandinibaataribyo, nyumayahouzagitema

10Yigishagamuririmwemumasinagogikuisabato 11Dore,harihoumugoreufiteumwukaw'ubumuga imyakacumin'umunani,akunamahamwe,kandi ntashoboranagatokwishyirahejuru.

12Yesuamubonye,aramuhamagara,aramubwiraati: “Mugore,urekuwen'ubumugabwawe 13Amurambikahoibiganza,ahitaagororoka,ahimbaza Imana.

14Umutwarew'isinagogiasubizan'uburakaribwinshi, kukoYesuyakijijekumunsiw'isabato,abwiraabantuati: “HarihoiminsiitandatuabantubagombagukoreramoMuri boreromuzemukire,atarikuriUwitekaumunsiw'isabato 15Uhorahoaramusubizaati:“Mwabiyorobetsi,nta n'umwemurimwebwekuisabato,ntukurehoinkaye cyangwaindogobeyekukiraro,ikamujyanakuhira?

16Noneseuyumugore,kuberakoyariumukobwawa Aburahamu,Sataniyaboshye,dorekomuriiyimyakacumi n'umunani,adakurwamuriubwobucutikumunsiw'isabato?

17Amazekuvugaatyo,abanzibebosebafiteipfunwe, abantubosebishimiraibintubyoseby'icyubahiroyakoze.

18Naweati:"Ubwamibw'Imanabumezebute?" Nzagereranyahe?

19Nink'inganoy'imbutoyasinapi,umuntuyafashe akajugunyamubusitanibwe;irakura,igishasharaigiti kinini;n'ibigurukabyomukirerebyacumbitsemu mashamiyacyo.

20Arongeraati:"Nzagereranyaheubwamibw'Imana?"

21Nink'umusemburo,umugoreyafasheakayihishamu ngeroeshatuz'ifunguro,kugezabyosebisembuye

22Yanyuzemumiginomumidugudu,yigisha,agenda yerekezaiYeruzalemu.

23Hanyumaumwearamubwiraati:"Mwami,nibake bakizwa?Arababwiraati:

24Ihatirekwinjirakuiremborifunganye,kukombabwira benshi,bazashakakwinjira,arikontibazabishobora

25Iyonyir'urugoamazeguhaguruka,akingaurugi, ugatangiraguhagararahanze,ukomangakurugi,uvugauti 'Mwami,Mwami,udukingurire;Azagusubizaati:Sinziaho ukomoka:

26Nonehouzatangirakuvugauti'Twariyekanditunywa imbereyawe,kandiwigishijemumihandayacu

27Arikoazavugaati:Ndabibabwiye,sinziahomuri; Nimumvekure,mwabakozimwebose.

28Hazabahokuriranoguhekenyaamenyo,nimubona Aburahamu,Isaka,Yakobon'abahanuzibose,mubwami bw'Imana,namweubwanyumukirukana.

29Bazavamuburasirazuba,nomuburengerazuba,nomu majyaruguru,nomumajyepfo,bicaremubwamibw'Imana 30Kandi,doreharihoabanyumabazabaabambere,kandi abamberebazabaabanyuma

31UwomunsihazabamwemuBafarisayo,baramubwira bati:“Sohoka,ugende,kukoHerodeazakwica.

32Arababwiraati:"Genda,ubwireiyombwebwe,Dore nirukanyeabadayimoni,kandinkizaumunsin'ejo,kandiku munsiwagatatunzabaintungane."

33Nyamarangombakugendakumunsi,n'ejon'umunsi ukurikira,kukobidashobokakoumuhanuziyarimbukai Yerusalemu.

34Yerusalemu,Yerusalemu,yicaabahanuzi,ikanatera amabuyeaboherejweNikangahenabanateranijeabana bawe,nkukoinkokoikoranyaamabyiyayomunsi yamababaye,arikontubikore!

35Doreinzuyaweisigaraariumusaka,kandindakubwira nkomejekoutazambona,kugezaigiheuzavugango 'UzahirwamuizinaryaNyagasaniarahirwa

UMUTWEWA14

1Yinjiyemunzuy'umwemuBafarisayobakurukugira ngobaryeimigatikumunsiw'isabato,baramureba.

2Dore,imbereyehariumunturunakawariufite igitonyanga

3Yesuasubizaabwiraabanyamategekon'Abafarisayo, arababazaati“Biremewegukirakumunsiw'isabato?

4Baraceceka.Aramufata,aramukiza,aramurekura; 5Arabasubizaati:"Nindemurimweuzagiraindogobe cyangwainkayaguyemurwobo,ntuzahitaumukuramoku munsiw'isabato?

6Ntibashoborakongerakumusubizakuriibyobintu

7Abwiraumugani,aberekaukobahisemoibyumbabikuru; arababwiraati:

8Iyousabweumuntuuwoariwewesemubukwe, ntukicaremucyumbacyohejuru;kugirangohatagira umuntuwubahwakurutaukowamutegetse;

9Uwagutegetsenawearazaakakubwiraati'Uheuyu muntuumwanya;kandiutangiyeufiteisonizogufata icyumbacyohasi.

10Arikoiyousabwe,gendawicaremucyumbacyohasi; kugirangouwagutegetseaje,akubwireati:Nshuti, uzamukehejuru,nonehouzasengeraimberey'abicaye hamwenawe

11Umuntuweseuzishyirahejuruazasuzugurwa;kandi wicishabugufiazashyirwahejuru

12Hanyumaabwirauwamutegetseati:"Iyouteguye ifunguroryanimugorobacyangwanimugoroba, ntuhamagareinshutizawe,cyangwaabavandimwebawe, yababenewanyu,cyangwaabaturanyibawebakize;kugira ngobatazongerakugusaba,kandibakaguhana.

13Arikoiyoukozeibirori,hamagaraabakene,abamugaye, abamugaye,impumyi:

14Uzahirwa;kukobadashoborakukwishura,kuko uzahabwaingororanoy'izukary'intungane

15Umwemubicayehamwenaweyumviseibyo, aramubwiraati:Hahirwauzaryaimigatimubwami bw'Imana

16Aramubwiraati:“Umuntuumweasangiraifungurorya nimugoroba,ategekabenshi:

17Yoherezaumugaraguwekumugorobawokubwira ababwiwengo:Ngwino;kukoibintubyosebyiteguye

18Bosebabyumvikanyehobatangirakwisobanura.Uwa mberearamubwiraati:Naguzeikibanza,kandingomba kugendankakibona:Ndagusabangoumbabarire

19Undiati:"Naguzeingogoeshanuz'inka,ngiye kubihamya:Ndagusabyeumbabarire"

20Undiati:Nashakanyen'umugore,bityosinshoborakuza 21Uwomugaraguaraza,yerekashebujaibyobintu. Nyir'urugoararakara,abwiraumugaraguweati:“Sohoka vubamumihandanomumayirayomumujyi,uzanehano abakene,abamugaye,abahagarara,n'impumyi.

22Umugaraguati:"Mwami,bikorwank'ukowabitegetse, nyamaraharahari

23Uwitekaabwiraumugaraguati“Sohokamumayirano muruzitiro,ubahatirekwinjira,kugirangoinzuyanjye yuzure

24Kukondababwiyenti:Ntan'umwemuriabo bahamagariwekuryoherwananimugoroba

25Nayoabantubenshibajyananawe,arahindukira, arababwiraati:

26Nihagiraumuntuuzaahondi,akangase,nyina, umugore,abana,abavandimwenabashikibe,yego n'ubuzimabwebwite,ntashoborakubaumwigishwa wanjye

27Umuntuweseudashoborakwikoreraumusarabawe akazakunkurikira,ntashoborakubaumwigishwawanjye 28Nindemurimwebweashakakwubakaumunara,aticara mbere,akabaraikiguzi,nimbaafiseibihagijengoarangize?

29Ntibishoboka,amazegushirahourufatiro,kandi ntabashekurangiza,abarebabosebatangiyekumusebya, 30Bati,Uyumugaboyatangiyekubaka,ntiyabasha kurangiza

31Niuwuhemwamiugiyekurwanan'undimwami, atabanjekwicara,mazeabazanibaashoboyeibihumbi icumibyoguhuranaweuzakumurwanyaafiteibihumbi makumyabiri?

32Ubundi,mugiheundiakirimunzirandende,yohereje ambasade,kandiyifuzaamahoro

33Muburyonk'ubwo,umuntuuwoariwewesemurimwe utaretseibyoatunzebyose,ntashoborakubaumwigishwa wanjye

34Umunyunimwiza:arikonibaumunyuwabuze uburyohe,bizashyirwahe?

35Ntibikwiriyekubutaka,cyangwantibikwiriyeamase; arikoabantubarayirukana.Ufiteamatwiyokumva, niyumve

UMUTWEWA15

1Amwegeraabasoreshan'abanyabyahabosekugirango bamwumve.

2Abafarisayon'abanditsibaritotombabati:"Uyumuntu yakiraabanyabyaha,kandiasangiranabo"

3Ababwirauyumugani,arababwiraati: 4Nindemuntumurimwe,ufiteintamaijana,aramutse abuzeimwemurizo,ntasigamirongocyendan'icyendamu butayu,agakurikiraicyatakaye,kugezaabonye?

5Amazekuyibona,ayishyirakubitugu,yishimye 6Agarutsemurugo,ahamagazainshutin'abaturanyi, arababwiraati'nimwishimanenanjye;kukonasanzeintama zanjyezazimiye

7Ndabibabwiye,yukoumunezerouzabamuijuruhejuru y'umunyabyahaumwewihannye,barenzeabantumirongo cyendan'icyendab'intabera,badakeneyekwihana 8Niuwuhemutegarugoriufiteibiceicumiby'ifeza, aramutseabuzeigicekimwe,ntacanabuji,agakuburainzu, agashakaumwetekugezaabonye?

9Amazekubibona,ahamagarainshutizen'abaturanyibe, ati:“Nimwishimanenanjye;kukonabonyeigicenari natakaje

10Muriubwoburyonyene,ndabibabwiye,hariho umunezeroimberey'abamarayikab'Imanahejuru y'umunyabyahaumweyihannye

11Naweati:Umuntuumweyabyayeabahungubabiri: 12Umutomuriboabwirase,Data,mpaumugabane w'ibintubyangwiririyeAbagabanaubuzimabwe

13Hashizeiminsimike,umuhungumutoyaakoranyabose, afataurugendoyerekezamugihugucyakure,mazeatakaza ibintubyemubuzimabubi

14Amazegukoreshabyose,muriicyogihuguhazainzara ikomeyeatangiragukena

15Aragenda,yifatanyan'umuturagew'icyogihugu; amwoherezamumurimawekugaburiraingurube

16Kandiyarigucikaintegeyuzuzaindayeingurube ingurubeyariye,kandintamuntuwamuhaye

17Agezeahoari,ati:"Nibangahebakozibadata bahembwaumugatiwadatabafiteibyokuryabihagije kandimbabura,kandindicwan'inzara!"

18Nzahagurukansangedata,ndamubwirantiData, nacumuyekuijuru,imbereyawe, 19Kandisinkibereyekwitwaumuhunguwawe:mpindura umwemubagaragubawebahembwa.

20Arahaguruka,asangaseArikoakirikurecyane,se aramubona,agiraimpuhwe,ariruka,amugwamuijosi aramusoma

21Umuhunguaramubwiraati:Data,nacumuyekuijuruno mumasoyawe,kandisinkibereyekwitwaumuhunguwawe.

22Arikoseabwiraabagaragubeati:"Uzaneumwenda mwiza,umwambare"ashyiraimpetakukuboko,n'inkweto kubirenge:

23Uzanehanoinyanayabyibushye,uyice;rekaturye, tunezerwe:

24Nicyocyatumyeumuhunguwanjyeyapfuye,kandini muzima;yarazimiye,arabonekaBatangirakwishima

25Umuhunguwew'imfurayarimugasozi,arazayegera inzu,yumvaimizikin'imbyino

26Ahamagaraumwemubagaragu,abazaicyoibyo bisobanura.

27Aramubwiraati:“Umuvandimwewawearaje;soyishe inyanayabyibushye,kukoyamwakiriyeneza

28Ararakara,ntiyinjira,nukosearasohoka,aramwinginga.

29Arabasubizaabwiraseati:Dore,iyimyakamyinshi ndagukorera,kandisinigezendengaigiheicyoaricyo cyoseitegekoryawe,nyamarantuzigeraumpaumwana, kugirangonishimanen'incutizanjye:

30Arikoumuhunguwaweakimarakuza,wariyeubuzima bwawebw'indaya,wamwisheinyanayabyibushye.

31Aramubwiraati:Mwanawanjye,urikumwenanjye, kandiibyontunzebyoseniibyawe

32Twarahuyengotunezerwe,tunezerwe,kukomurumuna waweyapfuye,kandinimuzima;kandiyarazimiye, araboneka

UMUTWEWA16

1Abwiraabigishwabeati:"Harihoumukirerunaka,ufite igisonga;kandinawebamushinjagakoyapfushijeubusa ibicuruzwabye

2Aramuhamagara,aramubazaati:"Nigutenumviseibi?" tangaibisobanurobyubusongabwawe;kukoushobora kubautakiriigisonga

3Igisongakivugamuriweati:"Nkoreiki?"kukodatabuja yankuyehoigisonga:sinshoboragucukura;gusabiriza Mfiteisoni

4Niyemejegukoraiki,kugirangonirukanwamugisonga, banyakiremungozabo

5Nukoahamagaraburiwesemubabereyemoumwendawa shebuja,abazauwambereati:Ufiteumwendawadatabuja angahe?

6Naweati:Ingeroijanaz'amavuta.Aramubwiraati:Fata fagitireyawe,wicarevuba,wandikemirongoitanu

7Abwiraundiati:“Ufiteumwendaangahe?Naweati: Ingeroijanaz'inganoAramubwiraati:Fatafagitireyawe, wandikemirongoine.

8Uwitekaashimaigisongakitarenganya,kukoyabikoze abigiranyeubwenge,kukoabanab'iyisibafiteubwenge kurushaabanab'umucyo

9Ndababwiyenti:Nimugireinshutizamamoniyo gukiranirwa;kugirango,iyounaniwe,barashobora kukwakiraahantuh'iteka

10Uwizerwamubike,abaumwizerwanawemuribyinshi: kandiumukiranutsimurimakenaweabaarenganyamuri byinshi

11Nibareroutarabayeumwizerwamurimamoni ukiranirwa,nindeuzakwiringiraubutunzinyabwo?

12Nibakandiutabayeumwizerwakuwundimuntu,ninde uzaguhaibyawe?

13Ntamugaraguushoboragukorerabashebujababiri: kukobombiazangaumwe,agakundaundi;cyangwa bitabayeibyo,azakomezakuriumwe,agasuzuguraundi NtushoboragukoreraImananamammon.

14Abafarisayonabobifuzacyane,bumvaibyobyose, baramutuka

15Arababwiraati:“Nimweabatsindishirizaimbere y'abantu;arikoImanaiziimitimayawe:kukoicyubahwa cyanemubantuariikiziraimbereyImana.

16Amategekon'abahanuzibyarikugezakuriYohana: kuvaicyogiheubwamibw'Imanabwamamajwe,kandi umuntuwesearabihatira.

17Kandibiroroshyekoijurun'isibyanyura,kurutaagace gatok'amategekokunanirwa

18Umuntuwesewambuyeumugorewe,akarongoraundi, abaasambanye,kandiuzashyingiranwan'uwambuwe umugaboweabaasambanye

19Harihoumukirerunaka,yariyambayeimyenday'ibara ry'umuyugubwen'izahabu,kandiyagendagayitwaraneza burimunsi:

20HarihoumusabiriziumwewitwaLazaro,wariushyizwe kuiremborye,yuzuyeibisebe,

21Kandibifuzakugaburirwaibisigazwabyaguyekumeza y'umukire:byongeyeimbwazirazazirigataibisebe.

22Umusabiriziarapfa,abamarayikabamujyanamugituza cyaAburahamu:umutunzinawearapfa,arahambwa; 23Ikuzimuyubuyeamaso,ababara,abonaAburahamu kurenaLazaromugituzacye

24Aratakaati:"DataAburahamu,ngiriraimbabazi, woherezeLazaro,kugirangoyinjizeurutokirw'urutokimu mazi,akonjeururimirwanjye;kukombabajwemuriuyu muriro

25ArikoAburahamuati:Mwanawanjye,ibukakomu buzimabwawewakiriyeibintubyizabyawe,kimwena Lazaroibibi,arikononehoarahozwa,urababara

26Kandiibyobyose,hagatiyacunawewehariikigobe kininigikosowe:kuburyoabazavaahobakugana badashobora;ekakandintibashoborakutugezaho,ibyo byaturukaaho.

27Hanyumaaravugaati:Ndagusabyererodata,kugirango umwoherezekwadata:

28Kuberakomfiteabavandimwebatanu;kugirango abahamirize,kugirangobatazinjiraahahantuho kubabarizwa.

29Aburahamuaramubwiraati:BafiteMosen'abahanuzi; nibumve

30Naweati:Oya,seAburahamu,arikonihagiraumuntu ubasangamubapfuye,barikwihana.

31Aramubwiraati:"NibabatumviseMosen'abahanuzi, ntibazemezwa,nubwoumweyazutsemubapfuye"

UMUTWEWA17

1Hanyumaabwiraabigishwaati:"Ntibishobokaarikoko ibyahabizaza,arikoazabonaishyanouwobanyuzemo!"

2Byaribyizakuriwekoamanikwaibuyery'urusyoku ijosi,akajugunyamunyanja,kurutaukoyababazaumwe muriababato

3Witondere:Nibaumuvandimwewaweakugiriyenabi, wamagane;kandinibayihannye,umubabarire.

4Kandiaramutseakugiriyenabiinshurozirindwikumunsi, kandikarindwikumunsiakaguhindukirira,akavugaati 'ndihannye;uzamubabarire.

5IntumwazibwiraUwitekaziti:“Twongerekwizera kwacu

6Uwitekaati:"Nibaufitekwizerank'inganoy'imbutoya sinapi,ushoborakubwiraikigiticyitwasikamine," Uzakurwamumizi,uzaterwemunyanja;kandiigomba kumvira

7Arikonindemurimwebweufiteumugaraguuhinga cyangwaagaburirainka,uzamubwiraigiheazabaavuye mumurima,gendawicarekunyama?

8Kandintuzahitamokumubwirauti:'Witegureaho nshoborakurya,ukenyere,unkorere,kugezaigihendya kandinanyweye;hanyumauryekandiunywe?

9Eseashimirauwomugaragukuberakoyakozeibyo yategetse?Ntabwonshaka.

10Namwerero,ubwomuzabamwarangijegukoraibyo mwategetsebyose,vugauti:"Turiabakozibadaharanira inyungu,twakozeibyotwashinzwe."

11AgiyeiYeruzalemu,anyurahagatiyaSamariyana Galilaya

12Yinjiyemumudugudurunaka,ahuran'abantuicumi bariibibembe,bahagazekure:

13Bazamuraamajwi,baravugabati:Yesu,Databuja, tugirireimpuhwe.

14Ababonye,arababwiraati“Gendamwiyereke abatambyiBimazekuba,ukobagiye,basukuwe

15Umwemuriboabonyekoakize,arahindukira,n'ijwi rirengaahimbazaImana,

16Yikubitaimbereyubamyeimberey'ibirengebye, amushimira,kandiyariUmusamariya.

17Yesuaramusubizaati:"Ntiharihoicumi?"ariko icyendabarihe?

18NtihabonekaabagarutseguhaImanaicyubahiro,keretse uyumunyamahanga

19Aramubwiraati:“Haguruka,genda,kwizerakwawe kugukize.

20Amazegusabwan'Abafarisayo,igiheubwamibw'Imana buzaza,arabasubizaati:"Ubwamibw'Imanantibuza kubireba:"

21Ntibazavugabati:Dorehano!cyangwa,dore!kuko, doreubwamibw'Imanaburimuriwowe

22Abwiraabigishwaati:“Igihekizagera,ubwomuzifuza kubonaumunsiumwew'Umwanaw'umuntu,ariko ntimuzabibona.

23Bazakubwirabati'Rebahano;cyangwa,rebahano: ntukajyeinyumayabo,cyangwangoubakurikire

24Kukonk'umurabyo,umurikiraigicekimwemunsi y'ijuru,ukamurikiraikindigicemunsiy'ijuru;niko n'Umwanaw'umuntuazabamugihecye

25Arikomberenambereagombakubabazwacyane, akangwan'ab'ikigihe

26NkukobyaribimezemugihecyaNoe,nikobizagenda nomugihecy'Umwanaw'umuntu.

27Bararya,baranywa,barongoraabagore,barashyingirwa, kugezaumunsiNoeyinjiyemunkuge,umwuzureuraza, ubatsembabose.

28Muburyonk'ubwo,nk'ukobyaribimezemugihecya Loti;bararya,baranywa,baragura,baragurisha,baratera, barubaka;

29ArikouwomunsiLotiasohokamuriSodomu,hagwa imvuran'amazukubivamuijuru,byosebirabatsemba.

30NikobizagendanokumunsiUmwanaw'umuntu ahishurirwa

31Kuriuwomunsi,uzabaurikugisengecy'inzun'ibintu byebyomunzu,ntamanukengoabikureho,kandiurimu gasozi,nawentasubireyo

32IbukamukaLoti

33Umuntuweseuzashakakurokoraubuzimabwe azabubura;kandiumuntuweseuzatakazaubuzimabwe azabukomeza

34Ndabibabwiye,muriiryojorohazabaabagabobabirimu buriribumwe;umweazafatwaundiasigare.

35Abagorebabiribagombagusyahamwe;umweazafatwa undiasigare

36Abagabobabiribazabamugasozi;umweazafatwaundi asigare

37Baramusubizabati:“Mwami,he?Arababwiraati:" Umubiriurihose,nihoinkonazizateranira."

UMUTWEWA18

1Ababwiraumuganikugirangoabigereho,kugirango abantubahorebasenga,kandintibacogora

2Bati:MumujyihariumucamanzautatinyagaImana, cyangwangoyubaheumuntu:

3Muriuwomujyihariumupfakazinukoaramwegera, amubwiraati:“Unyhorereumwanziwanjye.

4Ntiyabishakamugihegito,arikonyumaavugamuriwe ati:"NubwontatinyaImana,kandisinubahaumuntu; 5Nyamarakuberakouyumupfakaziyambabaje, nzamuhorera,kugirangoadahwemakuzakundambira

6Uhorahoaravugaati:Umvaicyoumucamanzaurenganya avuga.

7KandiImanantishoborakwihoreraintorezayo, zimuririraamanywan'ijoro,nubwoyihanganira?

8Ndababwiyekoazabihoreravuba.Nyamara,Umwana w'umuntunaza,azabonakwizerakuisi?

9Abwirauyumuganiabantubamwebizeyekoari abakiranutsi,bagasuzuguraabandi:

10Abagabobabiribazamukamurusengerogusenga; umweUmufarisayo,undiakabaumusoresha

11Umufarisayoarahagararaasengaatyohamwenawe, Mana,ndagushimiye,kontamezenkabandibagabo, abambuzi,barenganya,abasambanyi,cyangwankabauyu musoresha

12Niyirizaubusakabirimucyumweru,ntangaicyacumi mubyontunze

13Umusoresha,ahagararakure,ntiyakuraamasoyengo ajyemuijuru,ahubwoyakubisekugituzaati:"Mbabarira umunyabyaha"

14Ndabibabwiye,uyumuntuyamanutseiweafite ishingiroahokubaundi,kukoumuntuwesewishyira hejuruazasuzugurwa;kandiwicishabugufiazashyirwa hejuru

15Bamuzaniraimpinja,kugirangoabakoreho,ariko abigishwabebabibonyebarabacyaha.

16ArikoYesuarabahamagara,arababwiraati:“Nimureke abanabatobazeahondi,ntibababuze,kukoubwami bw'Imanaariubw'abo

17Ndakubwirankomejekoumuntuweseutazakira ubwamibw'Imanaakiriumwanamuto,ntanakimwe azinjiramo

18Umutegetsirunakaaramubazaati:Databujamwiza, nkoreikikugirangonzungureubugingobw'iteka?

19Yesuaramubazaati:"Kuberaikiumpamagaye mwiza?"ntanumwemwiza,usibyeumwe,niukuvuga Imana

20Uziamategeko,Ntugasambane,Ntukice,Ntukibe, Ntutangeubuhamyabw'ikinyoma,Wubahesonanyoko.

21Naweati:“Ibyobyosenabibitsekuvamubutobwanjye 22Yesuamazekubyumva,aramubwiraati:"Arikorero, ntacyoubuze,ugurishaibyoufitebyose,ubigabanye abakene,uzagiraubutunzimuijuru:ngwinounkurikire" 23Amazekubyumva,arababaracyane,kukoyariumukire cyane.

24Yesuabonyekoafiteagahindakenshi,aravugaati:" Ntabwobigoyekoabafiteubutunzibinjiramubwami bw'Imana!"

25Eregabiroroshyekoingamiyainyuramujisho ry'urushinge,kurutakoumukireyinjiramubwami bw'Imana.

26Ababyumvabaravugabati:“Nindeushoboragukizwa? 27Naweati:Ibintubidashobokakubantubirashobokaku Mana.

28Peteroati:"Doretwasizeboseturagukurikira"

29Arababwiraati:"Niukurindababwiyenti:Ntamuntu wasizeinzu,cyangwaababyeyi,abavandimwe,cyangwa umugore,cyangwaabana,kubw'ubwamibw'Imana, 30Nindeutazakirabyinshimuriikigihe,nomuisiizaza ubuzimabw'iteka.

31Hanyumaamujyanakuricuminababiri,arababwiraati “DoretuzamutseiYeruzalemu,kandiibyanditswe n'abahanuzibyosebyerekeyeUmwanaw'umuntu bizasohora

32Kukoazashyikirizwaabanyamahanga, agashinyagurirwa,akinginga,akamuciraamacandwe:

33Bazamukubita,bamwice,mazekumunsiwagatatu azuka

34Ntibigezebumvakimwemuriibyo,kandiirijambo ryabahishe,ntanubwobaribaziibyavuzwe

35AmazekwegeraYeriko,impumyiimweyicaye iruhandeiringinga.

36Amazekumvaimbagay'abantuirengana,abazaicyo bivuze.

37Baramubwirabati:Yesuw'iNazaretiararengana

38Aratakaati:“YewemwanawaDawidi,mbabarira

39Abagendamberebaramucyaha,kugirangoaceceke, arikoaratakacyane,wamwanawaDawidi,ngirira imbabazi

40Yesuarahagarara,amutegekakumuzanira,agezehafi, aramubazaati

41Bati:"Urashakakongukoreraiki?"Naweati:Mwami, kugirangomboneamasoyanjye.

42Yesuaramubwiraati:"Emeraamasoyawe,kwizera kwawekugukijije"

43Akokanyaahitaamubona,aramukurikira,ahimbaza Imana,abantubosebabibonyebasingizaImana

1Yesuarinjira,anyuraiYeriko

2DoreharihoZakayo,wariumutwaremubasoresha,kandi yariumukire.

3AshakakubonaYesuuwoariwe;kandintashobora kubanyamakuru,kukoyarimuremure

4Yirukaimbere,yuriramugiticyitwasikororikugirango amubone,kukoyagombagakunyuramuriiyonzira

5Yesuagezeahohantu,yuburaamaso,aramubona, aramubwiraati:“Zakayo,ihute,manuka;kukouyumunsi ngombakugumaiwawe

6Yihuta,aramanuka,amwakiraneza.

7Babibonye,bosebitotomba,bavugabati:"Yagiyekuba umushyitsin'umuntuw'umunyabyaha"

8Zakayoarahagarara,abwiraUhoraho;Dore,Mwami, kimwecyakabiricy'ibicuruzwabyanjyempaabakene; kandinibahariikintunakuyekumuntuuwoariwewese mubinyoma,ndamugarurainshuroenye.

9Yesuaramubwiraati:"Uyumunsiagakizakajemuriiyi nzu,kukonawearimweneAburahamu"

10KukoUmwanaw'umuntuyajegushakanogukiza icyatakaye

11Bakimarakubyumva,yongerahoavugaumugani,kuko yarihafiyaYeruzalemu,kandikuberakobatekerezagako ubwamibw'Imanabugombaguhitabugaragara

12Ati:"Umunyacyubahirorunakayagiyemugihugucya kurekwiyakiraubwami,nokugaruka.

13Yahamagayeabagaragubeicumi,abahaibiroicumi, arababwiraati:'Nimukorekugezaigihenzazira'

14Arikoabenegihugubebaramwanga,bamwoherereza ubutumwabamubwirabati:"Ntabwouyumuntu azadutegeka"

15Amazekugaruka,amazekubonaubwami,ategekaabo bagaragukumuhamagara,uwoyariyarahayeamafaranga, kugirangoamenyeamafarangaumuntuweseyungutsemu bucuruzi.

16Hanyumahazauwambere,ati:"Mwami,ikirocyawe cyungutseibiroicumi

17Aramubwiraati:"Uraho,mugaragumwiza,kuko wabayeumwizerwamuribike,ufiteubutwarekumigi icumi

18Uwakabiriarazaati:"Mwami,ikirocyawecyungutse ibirobitanu

19Nawearamubwiraati:“Nubehejuruy'imigiitanu

20Undiarazaati:"Mwami,doredoreikirocyawe,ibyo nabitsemugitambaro:

21Kukonagutinyaga,kukouriumuntuushyiramugaciro: ufataibyoutarambitsehasi,ugasarurautabibye

22Aramubwiraati:"Mugaragumubi,nzaguciraurubanza, mukanwakaweWariuzikondiumuntuutuje,mfataibyo ntashyizehasi,nsarurakontabibye:

23Kuberaikinoneutashizeamafarangayanjemuribanki, kugirangonzazansabeibyanjyehamwen'inyungu?

24Abwiraabaribahagazeaho,ati:"Mukurehoikiro,umpe ufiteibiroicumi"

25(Baramubwirabati:"Mwami,afiteibiroicumi."

26Kukondababwiyenti'Umuntuweseuzahabwa;kandi udafite,ndetsen'ufite,azamwamburwa

27Arikoabobanzibanje,ntibashakakonabategeka,nzane hano,mbiceimbereyanje

28Amazekuvugaatyo,aragenda,azamukaiYeruzalemu

29AgezehafiyaBetefagenaBetaniya,kumusoziwitwa umusoziwaElayono,yoherezaabigishwabebabiri,

30Bati:"Nimugendemumuduguduhejuruyawe;aho winjirauzasangamoicyanakiboshye,ahoumuntuatigeze yicara:mumurekure,mumuzanehano.

31Kandinihagiraumuntuubabaza,Kukimumurekura?ni kokumubwira,kukoUhorahoamukeneye

32Aboherejwebaragenda,basangank'ukoyariyababwiye.

33Bakibohozaicyanacy'indogobe,banyiracyo barababwirabati:“Kukimurekuraicyana?

34Baravugabati:“Uhorahoamukeneye

35BamuzanakuriYesu,bambaraimyendayabokucyana cy'indogobe,bamushyiraYesu.

36Agenda,baramburaimyendayabomunzira

37Agezehafi,ndetsenokumusoziwaElayono,imbaga yosey'abigishwaitangirakwishimanoguhimbazaImana n'ijwirirengakuberaibikorwabyosebikomeyebabonye;

38Bati:"HahirwaUmwamiuzamuizinaryaNyagasani: amahoromuijuru,n'icyubahirokirihejuru.

39BamwemuBafarisayobaturutsemurirubanda baramubwirabati:“Databuja,wamaganeabigishwabawe”

40Arabasubizaati:Ndababwiyekonibaramukabacecetse, amabuyeyahiseataka

41Agezehafi,abonaumujyi,ararira,

42Vugauti:"Iyabawariuzi,ndetsenawe,byiburamuri ikigihecyawe,ibintubirimumahoroyawe!"arikoubu bahisheamasoyawe

43Eregaiminsiizaza,abanzibawebazaguteraumwobo, bakuzenguruke,bakugumaneimpandezose,

44Azagushirahasi,hamwen'abanabawemuriwowe kandintibazagusigiraibuyerimwekurindi;kuberakoutari uziigihecyogusurwa

45Ajyamurusengero,atangirakwirukanaabagurishamuri bon'abaguze;

46Arababwiraati:'Inzuyanjyeniinzuy'amasengesho, arikomwayigizeindiriy'abajura

47Kandiyigishaburimunsimurusengero.Ariko abatambyibakuru,abanditsi,umutwarew'abaturage bashakakumurimbura,

48Ntibashoboyekubonaicyobashoboragukora,kuko abantubosebamwitayehocyanekumwumva

UMUTWEWA20

1Umunsiumwe,ubwoyigishagaabantubomurusengero, akamamazaubutumwabwiza,abatambyibakuru n'abanditsibamusangahamwen'abakuru,

2Aramubwiraati:“Tubwire,ibyobintuubifitemo ububashaki?cyangwanindewaguhayeubwobubasha?

3Arabasubizaati:"Nanjyenzababazaikintukimwe; Nsubize: UmubatizowaYohana,waturutsemuijuru,cyangwani uw'abantu?

5Baribwiraubwabobati:"Nibatuvuzetuti:"Kuvamu ijuru;Azavugaati:"Nonehokukimutamwemera?"

6Arikonibatuvuzetuti:Byabantu;abantubose bazaduteraamabuye:kukobemezakoYohanayari umuhanuzi

7Barishura,yukobadashoborakumenyaahoari 8Yesuarababwiraati:"Ntimubwiren'ububashankora ibyobintu"

9Hanyumaatangirakubwiraabantuuyumugani; Umugaboumweyateyeuruzabibu,arurekeraaborozi, yinjiramugihugucyakureigihekirekire

10Muriicyogihe,yoherezaumugaragukubahinzi,kugira ngobamuheimbutoz'umuzabibu,arikoabahinzi baramukubita,bamwirukanaubusa

11Yongerakoherezaundimugaragu,baramukubita, bamwingingaisoni,bamwoherezaubusa.

12Yongeyekoherezaicyagatatu,baramukomeretsa, baramwirukana

13Nyir'umuzabibuati:"Nkoreiki?"Nzoherezaumuhungu wanjyenkunda:birashobokakobazamwubaha nibamubona.

14Aborozibamubonye,batekerezahagatiyabobati:"Uyu niwesamuragwa:ngwinotumwice,kugirangoumurage utubereuwacu."

15Bamujugunyamuruzabibu,baramwicaNonese umutwarew'uruzabibuazabakoreraiki?

16Azazakurimburaabobahinzi,kandiahaabandi uruzabibuBumvisebati:"Imanaikingaukuboko"

17Arabareba,arababazaati:“Nonehoibyoniibiki byanditswengo:Ibuyeabubatsibanze,naryorihinduka umutwew'inguni?

18Umuntuweseuzagwakuriiryobuyeazavunika;ariko uwoizagwa,izamusyaifu.

19Abatambyibakurun'abanditsiisahaimwebashaka kumurambikahoibiganza;kandibatinyaabantu,kuko babonyekoyabavuzeuyumugani.

20Baramureba,boherezaabatasi,biyitaabantub'intabera, kugirangobakomezeamagamboye,kugirango bamushyikirizeububashan'ububashabwaguverineri.

21Baramubazabati:“Databuja,tuzikouvugakandi wigishaneza,kandintukemereumuntuuwoariwewese, ahubwowigishainziray'Imanarwose:

22BiremewekodushimiraKayisari,cyangwaoya?

23Arikoabonyeubuhangabwabo,arababwiraati“Kuki mugerageza?

24NyerekaigiceriIfotonindebyanditseho?Baramusubiza bati:Kayisari

25Arababwiraati:"NimuhereroSezariibintubya Kayisari,kandiImanaibeiby'Imana"

26Ntibashoboragufataijamboryeimberey'abantu, batangazwan'igisubizocye,baraceceka.

27HanyumabazakuribamwemuBasadukayo,bahakana kontamuzukoubaho;Baramubaza, 28Avugaati:Databuja,Moseyaratwandikiyeati:Niba umuvandimwew'umugaboapfuye,afiteumugore,kandi agapfantamwana,koumuvandimweweyajyanaumugore we,akabyaramurumunawe

29Niyompamvuhariabavandimwebarindwi:uwambere afataumugore,apfantamwana

30Uwakabiriamujyanakumugore,apfantamwana.

31Uwagatatuaramutwara;Muriubwoburyo,barindwina bo:kandintamwanabasize,barapfa

32Ubwanyuma,umugorearapfa

33Nonereromumuzuko,niuwuhemugorewabo?kuko barindwibamubyariye.

34Yesuarabasubizaati:"Abanab'iyisibarashyingirwa, barashyingirwa:"

35Arikoababarwakobakwiriyekubonaiyosi,n'izukamu bapfuye,ntibashyingirwa,cyangwangobatashyingirwe:

36Ntibashoboragupfaukundi,kukobangana n'abamarayika;kandiniabanab'Imana,kubaabanab'izuka.

37Abapfuyebamazekuzuka,ndetsenaMoseyerekanye kugihuru,igiheyiseUwitekaImanayaAburahamu, n'ImanayaIsaka,n'ImanayaYakobo.

38KuberakoatariImanay'abapfuye,ahubwoniiy'abazima, kukobosebabahokuriwe

39Hanyumabamwemubanditsibasubizabati:Databuja, wavuzeneza

40Nyumay'ibyo,ntibatinyukakumubazaikibazona kimwe

41Arababazaati:“BavugabatekoKristoariumuhungu waDawidi?

42DawidiubweavugamugitabocyaZaburi,Uwiteka abwiraUmwamiwanjyeati:Icaraiburyobwanjye, 43Kugezaigihenzaguhinduraabanzibaweikirengecyawe. 44DawidiamwitaUmwami,noneumuhunguweameze ate?

45Hanyumaabaribateraniyeahoabwiraabigishwabe boseati:

46Witondereabanditsi,bifuzakugendabambayeimyenda miremire,kandibakundaindamutsokumasoko,n'intebe ndendemumasinagogi,n'ibyumbabikurumubirori;

47Baryaamazuy'abapfakazi,kandikugirangoberekane amasengeshomaremare:ninakobazacirwahoiteka.

UMUTWEWA21

1Araramuyeamaso,abonaabakirebajugunyaimpano zabomububiko

2Abonakandiumupfakaziw'umukeneuteramurimite ebyiri

3Naweati:"Nkubwijeukuri,yukouyumupfakazi w'umukeneyajugunyemuribosekurutabose:

4Eregaabobosebafiteubwinshibwabobatambaamaturo y'Imana,arikowemugihanocyeyajugunyemubuzima bwoseyariafite.

5Kandink'ukobamwebavugagaurusengero,uko rwarimbishijweamabuyemezan'impano,ati:

6Nahoibyomubona,iminsiizaza,ahoitazasigaraibuye rimwekurindi,ritazajugunywahasi

7Baramubazabati:“Databuja,arikoibyobizaberaryari? kandinikihekimenyetsokizabaigiheibyobizasohora?

8Naweati:Witonderekugirangoutayobywa,kukobenshi bazazamuizinaryanjyebati:'NdiKristo;kandiigihe kiregereje:ntimugendeinyumayabo.

9Arikonimwumvaintambaran'imvururu,ntimugire ubwoba,kukoibyobigombakubanzakubaho;ariko imperukantabwoirihamwena

10Arababwiraati:"Igihugukizahagurukirakurwanya ishyanga,n'ubwamiburwanyaubwami:"

11Kandiumutingitoukomeyeuzaberaahantu hatandukanye,inzaran'ibyorezo;kandiibintubiteye ubwobanibimenyetsobikomeyebizaturukamwijuru

12Arikomberey'ibyobyose,bazakurambikahoibiganza, bagutoteze,babagezamumasinagoginomumagereza, bazanwaimberey'abamin'abategetsikubw'izinaryanjye.

13Kandiizaguhindukiriraubuhamya

14Nonehorero,shyiramumitimayawe,ntutekereze mberey'ibyouzasubiza:

15Kukonzaguhaumunwan'ubwenge,abanzibawebose batazashoborakungukacyangwakunanira

16Kandimuzagambanirwan'ababyeyi,abavandimwe, abavandimwe,n'incuti;kandibamwemurimwebazokwica.

17Kandimwangaabantubosekubw'izinaryanjye

18Arikontamusatsiwomumutwewaweuzarimbuka.

19Ukwihanganakwawegutungaubugingobwawe.

20KandinimubonaYerusalemuikikijwen'ingabo, nimumenyekoubutayubwegereje

21AbarimuriYudayabahungirekumisozi;nibarekeabari hagatiyacyobagende;kandinturekeabarimubihugu binjiremo

22Eregaiyiniyominsiyokwihorera,kugirango ibyanditswebyosebisohore

23Arikohagoweishyanoababanan'abana,n'abonsa,muri iyominsi!kukomugihuguhazabaumubabaromwinshi, n'uburakarikuriababantu

24Bazagwakunkota,bazajyanwamubunyagemu mahangayose,kandiYeruzalemuizakandagirwamu mahanga,kugezaigiheabanyamahangabuzaba

25Kandiizuba,ukwezi,n'inyenyeribizabahoibimenyetso; nokuisiumubabarow'amahanga,utangaye;inyanja n'imirabairatontoma;

26Imitimay'abantuibananirwakuberaubwoba,nokwita kubintubizakuisi,kukoimbaragazomuijuru zizahungabana

27HanyumabazabonaUmwanaw'umuntuajemugicu gifiteimbaragan'icyubahirokinini

28Kandiibyonibitangiragusohora,rebahejuru,uzamure imitwe;kukogucungurwakwawekuregereje.

29Ababwiraumugani;Rebaigiticy'umutini,n'ibitibyose; 30Iyobarashe,urabonakandiuziubwawekoicyi cyegereje.

31Namwerero,nimubonaibyobintubibaye,mumenyeko ubwamibw'Imanaburihafi

32Ndakubwirankomejekoikigisekurukitazashira, kugezaigihebyosebizaba

33Ijurun'isibizashira,arikoamagamboyanjyentazashira

34Kandimwitondere,kugirangoigihecyoseimitima yanyuitwarwan'ubusambanyi,ubusinzi,n'itakuriubu buzima,bityouwomunsiuzakurimweutabizi

35Kukokumutegouzagerakubantubosebatuyeisiyose.

36Nimwitegerezekandimusengeburigihe,kugirango mubarekobakwiriyeguhungaibyobyosebizabaho,no guhagararaimberey'Umwanaw'umuntu.

37Kumanywayigishagamurusengero;nijoroarasohoka, aturakumusoziwitwaumusoziwaElayono

38Abantubosebazamugitondocyakaremurusengero, kugirangobamwumve

UMUTWEWA22

1Nonehoumunsimukuruw'umugatiudasembuwe wegereje,ariwobitaPasika.

2Abatambyibakurun'abanditsibashakishaukobamwica; kukobatinyagaabantu

3HanyumayinjiramuriSatanimuriYudayitwaga Isikariyoti,abarirwamuricuminababiri

4Aragenda,avuganan'abatambyibakurun'abatware, kugirangoamuhemukire

5Barishima,basezeranakumuhaamafaranga

6Arabasezeranya,ashakishaamahirweyokumuhemukira rubandarudahari

7Hanyumahazaumunsiw'imigatiidasembuye,igihe Pasikaigombakwicwa.

8YoherezaPeteronaYohana,baravugabati:"Genda udutegurepasika,kugirangodusangire."

9Baramubazabati:"Uzashakahe?"

10Arababwiraati:“Dorenimwinjiramumujyi,hari umuntuuzahuranawe,ufiteikibindicy'amazi mumukurikiremunzuyinjiyemo.

11Uzabwirenyir'urugoati:Databujaarakubwiraati: "Icyumbacy'abashyitsikirihe,ahonzaryaPasikahamwe n'abigishwabanjye?"

12Azakwerekaicyumbakininicyohejurugifiteibikoresho: ngahowitegure.

13Baragenda,basangank'ukoyariyababwiye,bategura Pasika

14Igihekigeze,aricara,hamwen'intumwacuminazibiri.

15Arababwiraati:"Nifuzagagusangiranaweiyipasika mbereyukombabara"

16Ndababwiyenti:Sinzongerakuryakuribyo,kugeza igihebizasohoramubwamibw'Imana

17Afataigikombe,arashimira,ati:“Fataiki,ugabanye hagatiyawe:

18Ndakubwiranti,sinzanywakumbutoz'umuzabibu, kugezaubwoubwamibw'Imanabuzaza

19Afataumugati,arashimira,arawumanyagura,arabaha ati:"Uyuniwomubiriwanjyewahawe,ibiubikore unyibuke"

20Muriubwoburyonyene,igikombenanyumayokurya, kivugango:Ikigikombeniisezeranorishyamumaraso yanjye,yamenetsekubwanyu

21Arikodoreikiganzacy'uwampemukiyekirikumwe nanjyekumeza

22KandirwoseUmwanaw'umuntuaragenda,nk'ukobyari byaragenwe,arikoharagoweuwomuntuwagambaniwe!

23Batangirakubazahagatiyabo,muriboninde wagombagagukoraikikintu

24Kandimuribohabayeamakimbiranemuribo,muribo hakwiyekubarwakoarimukuru

25Arababwiraati:“Abamib'abanyamahangababategeka kandiabafiteububashakuribobitwaabagiraneza.

26Arikontimuzabeuko,arikouwakomeyemurimwe,abe nk'umuto;n'umutware,nk'ukoukora

27Ereganibaarimukuru,uwicayekunyama,cyangwani weukorera?siwewicayekunyama?arikondimurimwe nk'umukorera

28Namwebakomejekundebamubigeragezobyanjye.

29Ndagushirahoubwami,nk'ukoDatayanshyizeho; 30Kugirangouryekandiunywekumezayanjyemu bwamibwanjye,mazewicarekuntebeuciraimanza imiryangocumin'ibiriyaIsiraheli

31Uhorahoaravugaati:Simoni,Simoni,dore,Satani yifujekukugirangoagushungurenk'ingano:

32Arikondagusabirangoukwizerakwawekudacogora, nimaraguhinduka,komezaabavandimwebawe

33Aramubwiraati:"Mwami,niteguyekujyananawe,muri gereza,nogupfa"

34Naweati:Ndakubwiye,Petero,isakentizikubitauyu munsi,mbereyukouhakanagatatukounzi

35Arababwiraati:“Igihembohererejentamufuka, inyandiko,n'inkweto,ntakintunabuze?Baravugabati:Nta nakimwe

36Arababwiraati:“Noneho,ufiteisakoshi,ayifate,kimwe n'inyandikoye,kandiudafiteinkota,agurisheumwambaro we,agureimwe

37Ndababwirayukoibyobyanditswebigombakuba byarangiyemurinjye,kandiyabaruwemubarenga,kuko ibyerekeyeiherezobyanjye

38Baravugabati:“Databuja,doreinkotaebyiri Arababwiraati:Birahagije.

39Arasohoka,agendank'ukoyariasanzwe,kumusoziwa ElayonoAbigishwabenabobaramukurikira

40Agezeaho,arababwiraati:“Nimusengekugirango mutinjiramubishuko

41Akurwamuribohafiy’amabuye,arapfukama,arasenga, 42Bavuga,Data,nibaubishaka,unkurehoikigikombe, arikontibibeibyonshaka,ahubwobibeukoushaka

43Umumarayikaabonekeramuijuru,amukomeza.

44Kuberakoyariafiteumubabaromwinshi,yasenze cyane,kandiibyuyabyebyaribimezenk'ibitonyangabinini by'amarasobigwahasi.

45Amazeguhagurukaasenga,agezekubigishwabe, asangabasinziriyebababaye,

46Arababwiraati“Kukimusinziriye?hagurukausenge, kugirangoutinjiramubishuko

47Akimarakuvuga,abonaimbagay'abantu,kandi uwitwagaYuda,umwemuricuminababiri,aragenda imbereyabo,yegeraYesungoamusome

48ArikoYesuaramubwiraati:Yuda,uhemukiyeUmwana w'umuntuusomana?

49Abarihafiyebabonyeibizakurikiraho,baramubwira bati:“Mwami,tuzakubitainkota?

50Umwemuriboakubitaumugaraguw'umutambyi mukuru,amutemaugutwikw'iburyo

51Yesuaramusubizaati:"Mubabarekugezaubu" Amukorakugutwi,aramukiza.

52Yesuabwiraabatambyibakuru,abatwareb'urusengero, n'abakurubaribamusanzeati:"Sohokank'umujura,ufite inkotan'inkoni?"

53Igihenabagandikumwenaweburimunsimurusengero, ntimuramburaamaboko,arikoiyiniyosahayawe, n'imbaragaz'umwijima.

54Hanyumabaramujyana,baramujyana,bamujyanamu rugorw'umutambyimukuruPeteroakurikirakure

55Bamazegucanaumurirohagatimurisalle,barashyira hamwe,Peteroyicaramuribo

56Arikoumujaumweamubonayicayekumuriro, aramwitegerezacyane,ati:"Uyumugabonaweyari kumwenawe"

57Aramuhakana,avugaati:“Mugore,sindamuzi.

58Hashizeakanya,undiaramubona,ati:"Naweurimuri bo"Peteroati:Muntu,sindi

59Hafiy'isahaimwen'isahayemezaashizeamanga,ati: "Niukuri,uyumugenziweyarikumwenawe,kukoari Umunyagalilaya

60Peteroati:Muntu,sinziibyouvugaAkokanya,mugihe yariakivuga,abakozib'inkoko

61Uhorahoarahindukira,yitegerezaPeteroPeteroyibuka ijambory'Uwiteka,ukoyariyamubwiyeati:Mbereyuko inkokoibika,uzanyihakanagatatu

62Peteroarasohoka,arariracyane

63AbagabobafasheYesubaramushinyagurira, baramukubita

64Bamazekumupfukamumaso,bamukubitamumaso, baramubazabati:“Ubuhanuzi,nindewagukubise?

65Kandiibindibintubyinshibaramutuka

66Bukeyebwaho,abakurub'abaturage,abatambyibakuru n'abanditsi,baraterana,bamujyanamunamayabo, baravugabati:

67UriKristo?tubwireArababwiraati:Ninkubwira, ntuzemera.

68Kandininkubaza,ntuzansubiza,cyangwangounyure

69Nyumay'ibyo,Umwanaw'umuntuazicaraiburyo bw'imbaragaz'Imana

70Baravugabati:"NonehouriUmwanaw'Imana?" Arababwiraati:Mwavuzekondi.

71Baramubazabati:“Niikikindidukeneyeguhamya? kukonatweubwacutwumviseumunwawe

UMUTWEWA23

1Rubandarwoserurahaguruka,bamujyanakwaPilato.

2Batangirakumushinja,bavugabati:"Twasanzeuyu mugenziwaweagorekaishyanga,kandiabuzaguha icyubahiroKayisari,bavugakoweubweariUmwami."

3Pilatoaramubazaati:"UriUmwamiw'Abayahudi?" Aramusubizaati:Urabivuze

4Pilatoabwiraabatambyibakurun'abantuati:"Ntakosa mbonamuriuyumuntu"

5Barakaracyane,baravugabati:"Yakanguyeabantu, yigishamuBayahudibose,guheraiGalilayakugezaaha hantu

6PilatoyumviseibyaGalilaya,abazanibauwomugaboari Galilaya.

7Amazekumenyakoariuw'ububashabwaHerode, amwoherezakwaHerode,naweubweyariiYeruzalemu muriicyogihe.

8HerodeabonyeYesu,arishimacyane,kukoyifuzaga kumubonaigihekirekire,kukoyariyarumvisebyinshikuri we;kandiyizeyekoyabonyeigitangazarunakayakoze.

9Hanyumaamubazamumagambomenshi;arikontiyagira icyoamusubiza

10Abatambyibakurun'abanditsibahagarara,baramushinja bikabije

11Herodearikumwen'abasirikarebeb'intambara bamusebya,aramushinyagurira,amwambikaikanzunziza, yongerakumwoherezakwaPilato

12UwomunsiPilatonaHerodebabayeinshuti,kuko mberebariinzanganohagatiyabo.

13Pilato,amazeguhamagaraabatambyibakuru,abatware n'abantu,

14Arababwiraati:"Uyumuntuwanzaniyeuyumuntu nk'umuntuugorekaabantu,kandidorekonamusuzumye imbereyawe,ntakosanabonyemuriuyumuntuukoraku byomumushinja:"

15Oya,cyangwaHerode,kukonagutumyekuriwe;kandi, ntakintunakimwegikwiyegupfabamukorewe

16Nanjyenzamuhana,ndekure

17(Bikeneweagombakubarekuraumwemubirori)

18Boseicyarimwebasakuzabati:“Kurahouyumugabo, uturekureBaraba”

19(Nindewagambiriyekwigomekamumujyi,nokwica, yajugunywemurigereza.)

20Pilatorero,yiteguyekurekuraYesu,yongerakubabwira

21Arikobarataka,bati:“Mubambe,ubambekumusaraba”

22Arababwirakunshuroyagatatuati:"Kuberaikiyakoze ikibi?"Sinigezembonaimpamvuy'urupfumuriwe: Nanjyenzamuhana,ndamureka

23Bahisebahitabavugishaamajwimenshi,basabako yabambwa.Ijwiryabon'abatambyibakurubaratsinze.

24Pilatoatangainteruroivugakobigombakumerank'uko babisabye

25Arabarekura,kuberakokwigomekanokwica bajugunywamurigereza,uwobashakaga;arikoyatanze Yesukubushakebwabo

26Bamujyana,bafataSimoniumwewomuriSiriya, wavagamugihugu,bamushyirahoumusaraba,kugirango abikorenyumayaYesu.

27Bamukurikiraabantubenshi,n'abagore,nabo baraborogakandibaramuririra

28ArikoYesuabahindukirira,arababwiraati:“Bakobwa baYeruzalemu,ntimuririre,ahubwonimuririremwebwe n'abanabanyu

29Eregadoreiminsiigiyekuza,ahobazavugabati: “Hahirwaingumba,n'indazitigerazibyara,n'amapapa atigezeyonsa

30Nonehobazatangirakubwiraimisozibati:'Tugwekuri twe;nokumisozi,Dupfuke

31Nibabakoraibyomugitikibisi,bizakorwabitemugihe cyumye?

32Harihon'abandibagizibanabibabiri,bamujyana kwicwa

33BagezeahobitaCalvary,nihobamubambyeku musaraba,n'abagizibanabi,umweiburyo,undiibumoso

34Yesuati:Data,ubababarire;kukobataziicyobakora Bagabanaumwambarowe,bagabanaubufindo.

35AbantubahagararabarebaAbategetsinabo baramusebya,bavugabati:Yakijijeabandi;niyikize,niba ariKristo,watoranijwen'Imana.

36Abasirikarenabobaramushinyagurira,bazaahoari, bamuhavinegere,

37Ati:"Nibauriumwamiw'Abayahudi,ikize."

38Kandihejuruyanditswehohejuruy’inyugutiz'ikigereki, ikilatini,n'igiheburayo,UYUniUMWAMI W'ABAYAHUDI.

39Umwemubagizibanabibamanitswearamusebya,ati: "NibauriKristo,ikizewoweubwacunatwe"

40Arikoundiaramusubizaaramucyaha,ati:"Ntutinye Imana,kukonaweucirwahoiteka?"

41Kandirwoseturiintabera;kuberakoduhabwaibihembo bikwiyekubikorwabyacu:arikouyumuntuntacyoyakoze.

42AbwiraYesu,Mwami,nyibukaigiheuzamubwami bwawe.

43Yesuaramubwiraati:Ndakubwirankomejekouyu munsiuzabanananjyemuriparadizo

44Bigezenkomuisahayagatandatu,kuisihosehaba umwijimakugezakuisahayacyenda.

45Izubaryijimye,umwendaukingirizamurusengero

46Yesuamazegutakan'ijwirirenga,aravugaati:Data, nshimiraumwukawanjyemubiganzabyawe,maze abivuzeatyo,atangaumwuka

47Umutwareutwaraumutwew'abasirikareabonye ibyakozwe,ahimbazaImana,ati:"Mubyukuriuyuyari umukiranutsi"

48Abantubosebateranirahamwebabireba,bareba ibyakozwe,bakubitaamabere,baragaruka

49Abamuzibose,n'abagorebamukurikiyebavaiGalilaya, bahagararakure,babonaibyobintu.

50DoreharihoumuntuwitwaYozefu,umujyanama;kandi yariumuntumwiza,n'ubutabera:

51(Nikontiyigezeyemerainaman'ibikorwabyabo;) yakomokagamuriArimataya,umujyiw'Abayahudi:nawe ubweyategerejeubwamibw'Imana

52UyumugaboyagiyekwaPilato,yingingaumurambowa Yesu

53Arayimanura,ayizingiramumwenda,ayishyiramumva yariikozwemuibuye,ahoumuntuatigezeashyirwaho 54Uwomunsiwariimyiteguro,mazeisabatoiratangira

55AbagorenabobazanyenaGalilaya,barabakurikira, barebaimva,n'umurambowe

56Baragaruka,bateguraibirungon'amavuta;aruhuka umunsiw'isabatoukurikijeitegeko.

UMUTWEWA24

1Kumunsiwamberew'icyumweru,mugitondocyakare cyane,bazakumva,bazanaibirungobaribateguye,hamwe n'abandibamwe.

2Basangaibuyeryakuwemumva

3Barinjira,basangaumurambow'UmwamiYesu

4Bacabarumirwa,basangaabagabobabiribahagaze iruhanderwabobambayeimyendairabagirana:

5Ubwobagiragaubwoba,bunamyebubamyehasi, barababwirabati:"Kukimushakaabazimamubapfuye?"

6Ntabwoarihano,ahubwoyazutse:ibukaukoyakubwiye akiriiGalilaya,

7Bati:Umwanaw'umuntuagombagushyikirizwa amabokoy'abanyabyaha,akabambwa,mazeumunsiwa gatatuuzuka

8Bibukaamagamboye,

9Agarukaavuyemumva,abibwiracumin'umwe,n'abandi bose

10MariyaMagadalena,naYowana,naMariyanyinawa Yakobo,n'abandibagorebarikumwenabo,babibwira intumwa

11Amagamboyaboyabonagakoariimiganiidafite ishingiro,arikontibayizera

12Peteroarahaguruka,yirukakumvaarunama,abona imyenday'imyendabambaye,mazearagenda,yibazamuri weibyabaye

13Dorebabirimuribouwomunsibajyamumudugudu witwaEmmaus,wariuturutseiYeruzalemunkomuri furlongsmirongoitandatu

14Bavuganahamweibyobintubyosebyabaye.

15Bamazegusangiraibitekerezonogutekereza,Yesu ubwearegera,ajyananabo

16Arikoamasoyaboyariafiteamasokugirango batamumenya.

17Arababwiraati:"Niubuheburyobwogutumanaho muterana,mugendakandimubabaye?

18UmwemuriboyitwagaKleopa,aramusubizaati: "WobauriumunyamahangagusaiYeruzalemu,kandi ukabautaziibintubizaberahanomuriiyiminsi?"

19Arababazaati:Niibiki?Baramubwirabati:“Ku byerekeyeYesuw'iNazareti,wariumuhanuziukomeyemu bikorwanomumagamboimberey'Imanan'abantubose: 20Ukuntuabatambyibakurun'abategetsibacubamutanze ngoacirweurwogupfa,bamubamba

21Arikotwizeyekoariwewagombagagucungura Isiraheli,kandiusibyeibyobyose,uyumunsiniumunsiwa gatatukuvaibyobikorwa

22Yego,n'abagorebamwenabamwebomukigocyacu baradutangaje,hakirikaremumva;

23Babonyeumurambowe,baraza,bavugakobabonye iyerekwary'abamarayikabavugakoarimuzima

24Bamwemuribobarikumwenatwebajyakumva, basangank'ukoabagorebaribabivuze,arikontibamubona

25Arababwiraati:“Mwabapfumwe,nimutindakwizera ibyoabahanuzibavuzebyose: 26NtabwoKristoyariakwiyekubabazwa,nokwinjiramu cyubahirocye?

27AtangirirakuriMosen'abahanuzibose,abasobanurira ibyanditswebyoseibyerekeyeibye

28Baregeraumudugudu,ahobagiyehose,akorankaho yarikujyakure

29Arikobaramubuzakuvugabati:“Gumananatwe,kuko bwije,kandiumunsiurarenze.Yinjirakugirangoagumane nabo

30Amazekwicarananabo,afataumugati,arawuha umugisha,arawufata,arabaha.

31Amasoyaboarahumuka,baramumenyanukoarazimira mumasoyabo

32Barabwiranabati:"Ntabwoumutimawacuwatwitse muritwe,igiheyavuganaganatwemunzira, akadukinguriraibyanditswe?"

33Bahagurukaisahaimwe,basubiraiYeruzalemu, basangacumin'umwebateraniyehamwen'abarikumwena bo,

34Bati:"Uwitekayazutserwose,abonekeraSimoni."

35Babwiraibyakozwemunzira,n'ukoyariazwiho kumanyuraumugati

36Ubwobavugagabatyo,Yesuubweahagararahagati yabo,arababwiraati:Nimugireamahoro

37Arikobafiteubwobabwinshi,batekerezakobabonye umwuka.

38Arababazaati:“Kuberaikimuhangayitse?kandini ukuberaikiibitekerezobivukamumitimayawe?

39Doreamabokoyanjyen'ibirengebyanjye,ninjye ubwanjye:umfata,urebe;kukoumwukaudafiteinyama n'amagufwa,nkukomubibona

40Amazekuvugaatyo,aberekaamabokon'ibirenge.

41Mugihebatizeragaumunezero,bakibaza,arababwiraati: “Hanohariinyama?

42Bamuhaagacek'amafiyatetse,n'ikimamara.

43Arayifata,araryaimbereyabo

44Arababwiraati:“Ayaniyomagambonababwiyenkiri kumwenawe,kugirangoibintubyosebisohore,nk'uko byanditswemumategekoyaMose,n'abahanuzi,nazaburi, ibyanjye

45Hanyumaakinguraimyumvireyabo,kugirango basobanukirweibyanditswe,

46Arababwiraati'Nikobyanditswe,bityoreroniko Kristoababara,akazukamubapfuyekumunsiwagatatu:

47Kandikokwihananokubabarirwaibyahabigomba kubwirwamuizinaryemumahangayose,guherai Yeruzalemu

48Kandimuriabahamyab'ibyo

49Dore,mbohererejeisezeranoryaDatakurimwe,ariko mugumemumujyiwaYeruzalemu,kugezaigihe muzarangiriraimbaragazivamuijuru

50ArabasohoraageraiBetaniya,aramburaamaboko, abahaumugisha.

51Amazekubahaimigisha,aratandukananabo,ajyanwa muijuru.

52Baramuramya,basubiraiYerusalemubishimyecyane: 53Kandibahoragamurusengero,basingizakandibaha umugishaImanaAmen

Yohana

UMUTWEWA1

1MuntangiriroharihoIjambo,kandiIjamboryarikumwe n'Imana,kandiIjamboryariImana.

Nikobyaribimezemberenamberen'Imana

3Ibintubyoseyabiremye;kandiatamufitentakintuna kimwecyakozwecyakozwe

4Muriweharimoubuzima;kandiubuzimabwariumucyo wabantu.

5Umucyourabagiranamumwijima;umwijima ntiwabyumva

6Harihoumuntuwoherejwen'Imana,witwagaYohana.

7Ninakohajeguhamya,guhamyaumucyo,kugirango abantubosebinyuzemuriwebizere

8NtabwoyariUmucyo,ahubwoyoherejweguhamyauwo mucyo

9Urwonirworumurinyarwo,rumurikiraumuntuwese uzamuisi.

10Yarimuisi,kandiisiyaremwenawe,isintiyamumenya 11Yajeiwe,arikoabiwentibamwakira

12Arikoabamwakiriyebose,yabahayeimbaragazokuba abanab'Imana,ndetsen'abizeraizinarye:

13Bavutseatariab'amaraso,cyangwaubushake bw'umubiri,cyangwaubushakebw'umuntu,ahubwo babyawen'Imana

14Ijamborihindukaumubiri,aturamuritwe,(kandi twabonyeicyubahirocye,icyubahironk'icy'imfurayaData wenyine,)cyuzuyeubuntun'ukuri

15Yohanaamuhamiriza,aratakaati:"Uyuniwenavuze, Uzazainyumayanjyeniweukundwaimbereyanjye,kuko yariimbereyanjye"

16Kandikubwuzuye,ibyotwabonyebyose,n'ubuntu kubuntu.

17KukoamategekoyatanzwenaMose,arikoubuntu n'ukuribyazanywenaYesuKristo.

18Ntamuntun'umwewigezeabonaImana;Umwana w'ikinege,urimugituzacyaData,yaramutangaje 19KandiibyonibyobyanditswenaYohana,igihe Abayahudiboherezagaabatambyin'AbalewiiYeruzalemu kumubazabati:“Urinde?”

20Aratura,arabihakana;arikoyiyemereye,ntabwondi Kristo

21Baramubazabati:“Biteho?UriEliya?Naweati: Ntabwondi.Uriuwomuhanuzi?Nawearamusubizaati: Oya

22Baramubazabati:“Urinde?”kugirangodushobore gutangaigisubizokubatwohereje.Woweubwaweuvuga iki?

23Aravugaati:"Ndiijwiry'umuntuuriramubutayu, ugororeinzirayaNyagasani,nk'ukoumuhanuziEsai yabivuze"

24AboherejwebariabomuBafarisayo

25Baramubaza,baramubazabati:"Nonehourabatizaiki, nibautariKristo,cyangwaEliya,cyangwauwo muhanuzi?"

26Yohanaarabasubizaati:"Ndabatizan'amazi,arikomuri mweharahagarara,mutazi;

27Niweuzainyumayanjyeakundwaimbereyanjye, inkwetoz'inkwetosinkwiriyegufungura.

28IbyobyakoreweiBethabarahakuryayaYorodani,aho Yohanayabatizaga

29Bukeye,YohanaabonaYesuamusanga,aravugaati: DoreUmwanaw'intamaw'Imana,ukurahoibyahaby'isi

30Uyuniwenavuzenti:Nyumayanjyehazaumuntu ukundwaimbereyanjye,kukoyariimbereyanjye.

31Kandisinarinzi,arikokugirangoagaragarizweIsiraheli, nicyocyatumyenzakubatizaamazi

32Yohanayanditseubusa,avugaati:"NabonyeUmwuka umanukauvamuijurunk'inuma,iramutura

33Kandisinarinzi,arikouwantumyekubatizaamazi,ni koyambwiyeati:"UzabonauwoMwukaumanuka, ukagumakuriwe,niweubatizaUmwukaWera"

34Nabonye,kandinanditseubusakouyuariUmwana w'Imana.

35Bukeyebwaho,Yohanaamazeguhagarara,n'abigishwa bebabiri;

36YitegerejeYesuagenda,aravugaati:DoreNtama w'Imana!

37Abigishwabombibamwumvaavuga,bakurikiraYesu

38Yesuarahindukira,ababonabakurikira,arababwiraati: "Murashakaiki?"Baramubazabati:Rabi,(bivuzeko bisobanurwa,Databuja,)utuyehe?

39Arababwiraati“Ngwinourebe.Baraza,babonaaho yariatuye,bararananaweuwomunsi,kukoharinkomu isahayacumi

40UmwemuribabiribumviseYohanaavuga, aramukurikira,niAndereya,murumunawaSimoniPetero 41YabanjekubonamurumunaweSimoni,aramubwiraati: "TwabonyeMesiya,ariweusobanurwa,Kristo

42AmuzanakuriYesuYesuamubonye,aravugaati:Uri SimonimweneYona:uzitwaKefa,bisobanurwango: Ibuye

43Bukeyebwaho,YesuasohokamuriGalilaya,ahasanga Filipo,aramubwiraati:Nkurikira.

44FilipoakomokaiBetsayida,umujyiwaAndereyana Petero

45FilipoasangaNatanayeli,aramubwiraati: "Twamusanze,uwoMosemumategekon'abahanuzi yanditse,Yesuw'iNazareti,mweneYozefu"

46Natanayeliaramubwiraati:“Hobahariikintuciza gishoborakuvaiNazareti?Filipoaramubwiraati:“Ngwino urebe

47YesuabonaNatanayeliamusanga,aramubwiraati:" DoreUmwisirahelirwose,udafiteuburiganya!

48Natanayeliaramubwiraati:Uranzihe?Yesu aramusubizaati:"MbereyukoFilipoaguhamagara,igihe warimunsiyigiticy'umutini,nakubonye

49Natanayeliaramusubizaati:"Rabi,uriUmwana w'Imana;uriUmwamiwaIsiraheli.

50Yesuaramusubizaati:"Kuberakonakubwiyenti, nakubonyemunsiy'igiticy'umutini,urizera?"uzabona ibintubirutaibyo.

51Aramubwiraati:"Niukuri,niukuri,niukuri, ndababwiyenti:Nyumay'ibyomuzabonaijururifunguye, n'abamarayikab'Imanabazamukakandibamanukaku Mwanaw'umuntu

UMUTWEWA2

1Kumunsiwagatatu,ubukweiKananibw'iGalilaya; kandinyinawaYesuyariahari:

2Yesubombibahamagariwe,n'abigishwabe, gushyingirwa.

3Bashakadivayi,nyinawaYesuaramubwiraati:"Nta vinobafite."

4Yesuaramubwiraati:"Mugore,nkoreiki?"isahayanjye ntiragera

5Nyinaabwiraabagaraguati:"Ibyoakubwiyebyose, ubikore."

6Bashyirwamoibibindibitandatuby'amazi,hakurikijwe uburyobwokwezaAbayahudi,burimoinkwiebyiri cyangwaeshatu

7Yesuarababwiraati:"Uzuzaamazi"Barazuzuzakugeza kundunduro.

8Arababwiraati:“Sohoka,mubyareguverinerimukuru Barabyambikaubusa

9Igiheumutwarew'ibiroriyariamazegusogongeraku maziakozwemuridivayi,ntamenyaahoakomoka:(ariko abagaragubavomagaamazibarabizi;)umuyoboziw'ikirori ahamagaraumukwe,

10Aramubwiraati:Umuntuwesemuntangiriroaba asangiyedivayinziza;kandiiyoabantubasinzeneza, nonehoikibikirenze:arikowagumanyedivayinziza kugezaubu

11Iyintangiriroy'ibitangazaYesuyakozeiKananiy'i Galilaya,kandiagaragazaicyubahirocye;Abigishwabe baramwizera

12AmazekumanukaiKaperinawumu,wenanyina, abavandimweben'abigishwabe,bahamarayoiminsi myinshi

13Pasikay'Abayahudiyariyegereje,Yesuazamukai Yeruzalemu,

14Usangamurusengeroabagurishaibimasan'intama n'inuma,n'abavunjagaamafarangabicaye:

15Amazegukubitaumugozimuto,abirukanabosemu rusengero,intaman'inka;asukaamafarangay'abahindura, ahirikaameza;

16Abwiraabagurishainuma,ati:"Nonehofataibyobintu; NtukagireinzuyaDatainzuy'ibicuruzwa

17Abigishwabebibukakobyanditswengo'Ishyaka ry'inzuyaweryarandye.

18Abayahudiaramusubizaati:"Niikikimenyetso utwereka,ubonyekoukoraibyo?"

19Yesuarabasubizaati:"Nimusenyeururusengero,mu minsiitatunzaruzura"

20NonehoAbayahudibaravugabati:"Ururusengero rwubatswemumyakamirongoinen'itandatu,kandi uzarureramuminsiitatu?"

21Arikoavugakurusengerorw'umubiriwe.

22Niyompamvuyazutsemubapfuye,abigishwabe bibukakoyababwiyeibyo;kandibizeraibyanditswe, n'ijamboYesuyariyavuze

23IgiheyariiYeruzalemukuripasika,kumunsimukuru, benshibizeraizinarye,babonyeibitangazayakoze

24ArikoYesuntiyiyegurira,kukoyariaziabantubose, 25Kandintiyariakeneyekohagiraumuntuuhamya umuntu,kukoyariaziibirimumuntu

UMUTWEWA3

1Harihoumugabow'Abafarisayo,witwagaNikodemu, umutwarew'Abayahudi:

2UmwenaweyajekuriYesunijoro,aramubwiraati: "Mwigisha,tuzikouriumwigishaukomokakuMana, kukontamuntuushoboragukoraibyobitangazaukora, keretseImanaibanenawe."

3Yesuaramusubizaati:"Niukuri,niukuri,niukuri, ndakubwirayukoumuntuutaravukaubwakabiri, adashoborakubonaubwamibw'Imana"

4Nikodemuaramubwiraati:"Umuntuashoborakuvuka ateamazegusaza?"arashoborakwinjirakunshuroyakabiri mundayanyina,akavuka?

5Yesuaramusubizaati:"Niukuri,niukuri,ndakubwira yuko,keretseumuntuwabyawen'amazinaRoho, ntashoborakwinjiramubwamibw'Imana.

6Ibyavutsekumubiriniumubiri;kandiibyabyawena Mwukaniumwuka

7Ntutangazwenukonakubwiyenti:Ugombakuvukaubwa kabiri

8Umuyagauhuhaahoushaka,ukumvaamajwiyawo, arikontushoborakumenyaahouva,n'ahoujya,niko umuntuwesewabyawen'Umwuka

9Nikodemuaramusubizaati:"Ibyobishobokabite?"

10Yesuaramusubizaati:"UriumutwarewaIsiraheli, kandiibyontubizi?"

11Niukuri,niukuri,ndabibabwiyenti:Turavugakotuzi, kandiduhamyakotwabonye;Ntimwakireubuhamya bwacu

12Nibanarababwiyeibintubyokuisi,arikontimwizere, nimbabwiraiby'ijuru?

13Kandintamuntuwazamutsemuijuru,keretse uwamanutseavamuijuru,ndetsen'Umwanaw'umuntuuri muijuru.

14NkukoMoseyazamuyeinzokamubutayu,niko n'Umwanaw'umuntuagombakuzamurwa:

15Kugirangoumwizeraweseatarimbuka,ahubwoagire ubugingobw'iteka

16KukoImanayakunzeisicyane,kuburyoyatanze Umwanawayow'ikinege,kugirangoumwizerawese atarimbuka,ahubwoagireubugingobw'iteka

17KukoImanaitoherejeUmwanawayomuisiguciraho itekaisi;arikokugirangoisibinyuzemuriweishobore gukizwa

18Umwizerantacirwahoiteka,arikoutizeraaracirwaho iteka,kukoatizeyeizinary'Umwanaw'ikinegew'Imana.

19Kandiibyonibyogucirwahoiteka,koumucyowajemu isi,kandiabantubakundagaumwijimakurutaumucyo, kukoibikorwabyabobyaribibi.

20Eregaumuntuweseukoraibibiyangaumucyo,ntazaku mucyo,kugirangoibikorwabyebitamaganwa.

21Arikoukoraukuriarazamumucyo,kugirango ibikorwabyebigaragare,bikorwemuMana

22Nyumay'ibyo,Yesun'abigishwabebazamugihugu cyaYudaya;ahamarananabo,arabatiza.

23YohananaweyabatizagaiAenonihafiyaSalimu,kuko hariamazimenshiBarazabarabatizwa

24Yohanayariatarafungwa

25Hanyumahavukaikibazohagatiyabamwemubigishwa baYohanan'Abayahudikubijyanyenokwezwa.

26BagezekuriYohana,baramubwirabati:“Mwigisha, uwarikumwenawehakuryayaYorodani,uwowahamije, doreumubatizoumwe,abantubosebaramwegera.

27Yohanaaramusubizaati:"Umuntuntacyoashobora kwakira,keretseabimuhayeavuyemuijuru"

28Mwebweubwanyumuhamya,konavuzenti:"Ntabwo ndiKristo,ahubwokonatumweimbereye."

29Ufiteumugeniniumukwe,arikoinshutiy'umukwe, uhagazeakamwumva,arishimacyanekuberaijwi ry'umukwe,ibyobyishimobyanjyererobirasohoye.

30Agombakwiyongera,arikongombakugabanuka

31Uvahejurunihejuruyabyose:uw'isiniuw'isi,akavuga iby'isi:Uvamuijuruabaasumbabyose.

32Kandiibyoyabonyen'ibyoyumvise,arabihamyakandi ntamuntun'umwewakiraubuhamyabwe

33Uwabonyeubuhamyabweyashyizehoikimenyetsocye koImanaariukuri

34KukouwoImanayoherejeavugaamagamboy'Imana, kukoImanaitamuhaUmwukaikoreshejeurugero

35DataakundaUmwana,kandibyoseyatanzemukuboko kwe.

36UwizeraUmwanaabaafiteubuzimabw'iteka,kandi utizeraUmwanantazabonaubuzima;arikouburakari bw'Imanabugumaho.

UMUTWEWA4

1IgihereroUwitekayamenyeukoAbafarisayobumvise koYesuyaremyeakabatizaabigishwabenshikuruta Yohana,

2(NubwoYesuubweyabatije,arikoabigishwabe,)

3AvamuriYudaya,yongeragusubiraiGalilaya

4KandiagombagukenerakunyuramuriSamariya.

5HanyumaageramumujyiwaSamariyawitwaSykari, hafiy'ubutakaYakoboyahayeumuhunguweYozefu

6IribaryaYakoborihari.Yesurero,ananiwen'urugendo rwe,yicaraatyokuiriba:kandiharinkomuisahaya gatandatu

7HazaumugorewomuriSamariyakuvomaamazi:Yesu aramubwiraati:Mpakunywa

8(Kukoabigishwabebagiyemumujyikugurainyama)

9Umugorew'iSamariyaaramubwiraati:"Niguteuri Umuyahudi,umbwirakounywa,ndiumugorewa Samariya?"kukoabayahudintahobahuriyenabasamariya

10Yesuaramusubizaati:"Nibauziimpanoy'Imana,ninde ukubwiraati"Mpakunywa;"warikumubaza,akaguha amazimazima

11Umugorearamubwiraati:Databuja,ntacyoufitecyo kuvoma,kandiiribaryimbitse:ayomazimazimauvahe?

12UrarutadataYakobowaduhayeiriba,akanywaubwe, abanaben'amatungoye?

13Yesuaramusubizaati:"Umuntuweseunywaayamazi azongerakugirainyota:"

14Umuntuweseunywaamazinzamuhantazigeraagira inyota;arikoamazinzamuhaazabamuriweiribary'amazi atembamubugingobw'iteka

15Umugorearamubwiraati:Databuja,mpaayamazi, kugirangontanyotewe,kandisinzahanokuvoma

16Yesuaramubwiraati:Genda,hamagaraumugabowawe, ngwinohano

17Umugorearamusubizaati:"Ntamugabomfite"Yesu aramubwiraati:Wavuzeneza,ntamugabomfite: 18Kukoufiteabagabobatanu;kandiuwoufiteubuntabwo ariumugabowawe:muriibyowavuzerwose

19Umugorearamubwiraati:Databuja,ndabonakouri umuhanuzi

20Basogokuruzabasengerakuriuyumusozi;uravugango, iYerusalemunihohantuabantubagombagusengera.

21Yesuaramubwiraati:"Mugore,nyizera,igihekirageze, ubwomutazabamuriuyumusozi,cyangwasei Yeruzalemu,musengeData.

22Mwebwemusengantimuziicyotuzi:tuziibyodusenga, kukoagakizakavamuBayahudi

23Arikoigihekirageze,nonenibwo,igiheabasenga by'ukuribazasengaDatamumwukanomukuri,kukoData ashakaabamusenga

24ImananiUmwuka:kandiabayisengabagomba kuyisengamumwukanomukuri

25Umugorearamubwiraati:NzikoMesiyaaje,uwitwa Kristo:naza,azatubwirabyose

26Yesuaramubwiraati:Nanjyenkuvugishaniwe

27Abigishwabebaraza,batangazwanokuvugana n'umugore,arikontamugabowabajijeati“Urashakaiki?” Cyangwa,Kukiuvugananawe?

28Umugoreahitaasigaikibindicyecy'amazi,yinjiramu mujyi,abwiraabagaboati:

29Ngwinourebeumuntuwambwiyeibintubyosenigeze gukora:uyusiKristo?

30Hanyumabasohokamumujyi,baramwegera

31Hagatiaho,abigishwabebaramusenga,bavugabati: Databuja,urye.

32Arikoarababwiraati:Mfiteinyamazokuryamutazi

33Abigishwabarabwiranabati:“Hariumuntuwamuzanye agombakurya?

34Yesuarababwiraati:"Inyamazanjyeniugukoraibyo uwantumye,nokurangizaumurimowe"

35Ntukavugengo,Haracyariameziane,hanyumahaza gusarurwa?Dorendakubwiyenti:“Ruraamasoyawe, urebemumurima;kukobyerabimazegusarurwa

36Kandiusaruraahabwaimishahara,akeraimbutomu bugingobw'iteka,kugirangouwabiban'uwasarurayishime hamwe

37Kandihanoharavugangoukuri,Umwearabibaundi agasarura

38Mbohererejegusaruraibyomutahayeumurimo:abandi bagabobarakora,kandimwinjiyemumirimoyabo.

39AbenshimuBasamariyabomuriuwomujyi baramwemerakuberaijambory'umugore,ahamyaati: Yambwiyeibyonakozebyose.

40Abasamariyarerobazaahoari,baramwingingango agumanenabo,ahamarayoiminsiibiri

41Abandibenshibizerakuberaijamborye; 42Abwirawamugoreati:“Nonehontitwizera,kuberako wavuze,kukotwamwumviseubwacu,kandituzikouyuari Kristo,Umukizaw'isi

43Nyumay'iminsiibiri,arahava,ajyaiGalilaya

44KukoYesuubweyahamijekoumuhanuzintacyubahiro afitemugihugucye.

45AgezeiGalilaya,Abanyagalilayabaramwakira, babonyeibintubyoseyakoreyeiYeruzalemumubirori, kukonabobagiyemubirori

46YesuyongerakwinjiraiKanay'iGalilaya,ahoakora divayiy'amazi.Harihoumunyacyubahirorunaka, umuhunguweyariarwariyeiKaperinawumu

47AmazekumvakoYesuyavuyemuriYudayaajyai Galilaya,aramwegera,amwingingangoamanuke,akize umuhunguwe,kukoyarihafigupfa

YOHANA

48Yesuaramubwiraati:"Nimutabonaibimenyetso n'ibitangaza,ntimuzemera."

49Umunyacyubahiroaramubwiraati:Databuja,manuka mbereyukoumwanawanjyeapfa.

50Yesuaramubwiraati:Genda;umuhunguwaweni muzimaUmugaboyemeraijamboYesuyamubwiye, aragenda

51Agiyekumanuka,abagaragubebaramusanga, baramubwirabati:'Umuhunguwawenimuzima'

52Hanyumaabazamuriboisahaatangiyeguhindura Baramubwirabati:Ejokuisahayakarindwiumuriro uramusiga

53Seamenyakoarimuisahaimwe,ahoYesuyamubwiye ati:'Umuhunguwawenimuzima,naweubwearizera n'inzuyeyose

54IkinicyogitangazacyakabiriYesuyakoze,igihe yavagamuriYudayaakajyaiGalilaya

UMUTWEWA5

1Nyumay'ibyo,habayeibiroriby'Abayahudi;Yesu azamukaiYeruzalemu.

2HanohariiYerusalemukuisokory'intamaikidendezi, cyitwamururimirw'igiheburayoBethesda,gifiteibaraza ritanu.

3Muriibyoharimoimbaganyamwinshiy'abantubadafite imbaraga,impumyi,ihagarara,yumye,bategerejekoamazi agenda.

4Kukoumumarayikayamanutsemugiherunakayinjira muripisine,akabangamiraamazi:umuntuuwoariwewese nyumay’ikibazocy’amaziyinjiye,yakizeindwarazose yabaafite

5Kandihariumuntuwariuhari,ufiteubumugaimyaka mirongoitatun'umunani.

6Yesuabonyeabeshya,amenyakoyariamazeigihekinini muriurworubanza,aramubwiraati:"Uzakira?"

7Umugaboudafiteimbaragaaramusubizaati:Databuja, ntamugabomfite,igiheamaziyabagaafite,ngoanshyire muripisine,arikondaje,undiaramanukaimbereyanjye

8Yesuaramubwiraati:“Haguruka,fatauburiribwawe, ugende

9Akokanyauwomuntuarakira,afatauburiribwe, aragenda,uwomunsiniwosabato.

10Abayahudirerobabwirauwakizeati:"Niumunsi w'isabato,ntibyemewekoutwarauburiribwawe"

11Arabishuraati:Uwankize,nikoyambwiyeati:“Fata uburiribwawe,ugende

12Baramubazabati:"Niuwuhemuntuwakubwiyeati:" Fatauburiribwawe,ugende?"

13Kandiuwakizentiyariaziuwoariwe,kukoYesuyari yitanze,imbagay'abantuyariahohantu

14Nyumayaho,Yesuamusangamurusengero, aramubwiraati:“Dorewakize,ntukongeregukoraicyaha, kugirangohatagiraikibikikugeraho

15Umugaboaragenda,abwiraAbayahudikoYesuariwe wamukijije

16AbayahudirerobatotezaYesu,bashakakumwica,kuko ibyoyabikozekumunsiw'isabato

17ArikoYesuarabasubizaati:"Dataarakorakugezaubu, nanjyendakora."

18NiyompamvuAbayahudibashakagabyinshikugira ngobamwice,kukoatarenzekuisabatogusa,ahubwo yanavuzekoImanaariSe,yigereranyan'Imana 19YesuasubizaYesuarababwiraati:"Niukuri,niukuri, niukuri,ndababwirayukoUmwanantacyoashobora gukorawenyine,arikoibyoabonaSeakora,kukoibyo akorabyose,ibyonabyobikoraUmwana"

20KukoDataakundaUmwana,akamwerekaibyoakora byose,kandiazamwerekaimirimoirutaiyo,kugirango mutangaze

21KukoDataazuraabapfuye,akazura;nubwobimeze bityo,Umwanayihutishauwoashaka

22KukoDatantamuntuaciraurubanza,ahubwoyaciriye Umwanaurubanzarwose:

23KugirangoabantubosebubaheUmwana,nk'uko bubahaData.UtubahaUmwanantubahaDatawamutumye.

24Niukuri,niukuri,niukuri,ndababwirayukouwumva ijamboryanjye,akizerauwantumye,agiraubuzima bw'iteka,ntazacirwahoiteka;arikoyavuyemurupfuakajya mubuzima

25Niukuri,niukuri,niukuri,ndababwiranti:Igihe kirageze,nonenibwoabapfuyebazumvaijwiry'Umwana w'Imana,kandiabumvabazabaho

26NkukoDataafiteubuzimamuriwe;niyompamvu yahayeUmwanakugiraubuzimamuriwe;

27Kandiyamuhayeububashabwogucaimanza,kukoari Umwanaw'umuntu

28Ntutangare,kukoigihekiregereje,ahoabarimumva bosebazumvaijwirye,

29Azasohoka;abakozeibyiza,kugezakuzukak'ubuzima; n'abakozeibibi,kugezakuizukary'urubanza.

30Ntabwonshoboragukoraubwanjyentacyonkora:uko numva,nciraurubanza,kandiurubanzarwanjyerurakwiye; kukontashakaubushakebwanjye,ahubwonshaka ubushakebwaDatawanyohereje

31Nibampamyaubwanjye,ubuhamyabwanjyentabwoari ukuri.

32Harihoundiumpamya;kandinzikoumutangabuhamya ambonaariukuri

33MwohererejeYohana,kandiahamyaukuri.

34Arikosinakiraubuhamyabw'umuntu,arikoibyo ndabivuzekugirangomukizwe

35Yariurumurirwakakandirukayangana,kandimwari mwiteguyeigihecyokwishimiraumucyowe

36ArikomfiteubuhamyaburutaubwaYohana:kuko imirimoDatayampayengondangize,imirimonkora, irampamya,ibyoDatayantumye

37KandiDataubweyantumye,yarampamye.Ntabwo wigezewumvaijwiryeigiheicyoaricyocyose,cyangwa ngouboneimiterereye

38Kandintimugireijamboryerigumamurimwe,uwo yatumyentimwizera.

39Shakishaibyanditswe;kukomuriboutekerezakoufite ubugingobuhoraho:kandinibobampamya

40Ntimuzeahondi,kugirangomugireubuzima

41Ntabwonahaweicyubahiron'abantu

42Arikondakuzi,yukoudafiteurukundorw'Imanamuri wowe

43NajemuizinaryaData,arikontimunyakire,nihagira undiuzamuizinarye,muzakira.

44Niguteushoborakwizera,wubahamugenziwawe, kandintushakeicyubahirokivakuManagusa?

45NtutekerezekonzagushinjaData:harihouwagushinja, ndetsenaMose,uwowizeye.

46KukoiyowemeraMose,warikunyizera,kukoyanditse ibyanjye.

47Arikonibamutemeraibyoyanditse,muzizeramute amagamboyanjye?

UMUTWEWA6

1Nyumay'ibyo,YesuyambukainyanjayaGalilaya,ariyo nyanjayaTiberiya

2Abantubenshibaramukurikira,kukobabonyeibitangaza byeyakoreyeabarwaye.

3Yesuazamukaumusozi,yicaranan'abigishwabe

4Pasika,umunsimukuruw'Abayahudiwariwegereje

5Yesuyubuyeamaso,abonaabantubenshibazakuriwe, abwiraFilipoati:"Tuzaguraheimigati,kugirango barye?"

6Ibyoyabivuzekugirangoamwereke,kukoweubweyari aziicyoazakora

7Filipoaramusubizaati:"Amafarangamaganaabiri y'umugatintabwoahagijekuribo,kugirangoburiwese afatebike

8Umwemubigishwabe,Andereya,umuvandimwewa SimoniPetero,aramubwiraati:

9Hanohariumuhungu,ufiteimigatiitanuyasayiri, n'amafiabirimato:arikoniayahemuribenshi?

10Yesuati:"Nimwicareabobantu."Ahohantuhari ibyatsibyinshiAbagaborerobaricara,bagerakubihumbi bitanu

11Yesuafataimigati.Amazegushimira,agaburira abigishwa,n'abigishwaabashyirahasi;kandikimwe n'amafiukoashaka

12Bamazekuzura,abwiraabigishwabeati:“Koranya ibicebisigaye,kugirangohatagiraikintukibura

13Nicyocyatumyebabakoranyirizahamwe,buzuza ibisekecuminabibirin'ibiceby'imigatiitanuyasayiri, isigarahejuruy'abobariye

14AbobagabobabonyeigitangazaYesuyakoze,baravuga bati:"Ukuniukuriumuhanuziwagombyekuzamuisi.

15Yesureroabonyekobazakumutwarakungufu,kugira ngoamugireumwami,yongerakugendakumusozi wenyine.

16Bukeye,abigishwabebaramanukabajyakunyanja, 17Yinjiramubwato,yambukainyanjayerekezai Kaperinawumu.Nonehobwaribwije,Yesuntiyabasanga.

18Inyanjairahagurukakuberaumuyagamwinshi wahuhaga.

19Bamazegutondaumurongonkameteroeshanuna makumyabiricyangwamirongoitatu,babonaYesuagenda hejuruyinyanja,yegeraubwato,nukobaratinya 20Arikoarababwiraati'Ninjye;ntutinye.

21Hanyumabamwakiriyebabishakamubwato,akokanya ubwatobugerakubutakaahobagiye

Bukeyebwaho,abantubahagazehakuryay'inyanjababona kontabundibwatobuhari,uretseubwoabigishwabe binjiye,kandikoYesuatajyanyen'abigishwabemubwato, ahubwokoariuweabigishwabagiyebonyine;

23(ArikohajeubundibwatobuvamuriTiberiyahafiy'aho baryaimigati,nyumaUwitekaashimira:)

24AbantubabonyekoYesuadahari,cyangwaabigishwa be,bafataubwato,bazaiKaperinawumubashakaYesu

25Bamusanzehakuryay'inyanja,baramubazabati: Mwigisha,ubwouzahano?

26Yesuarabasubizaati:"Niukuri,niukuri,niukuri, ndabibabwiyentiNtimushaka,kukomutabonyeibitangaza, ahubwoniukomwariyeimigati,mukuzura."

27Ntimukorereinyamazangirika,ahubwomukorere inyamazihanganiraubuzimabw'iteka,Umwanaw'umuntu azabaha,kukoImanaDatayashyizehoikimenyetso.

28Baramubwirabati:"Tugiredute,kugirangodukore imirimoy'Imana?"

29Yesuarabasubizaati:"Uyuniumurimow'Imana,ko mwizerauwoyohereje"

30Baramubazabati:"Nonehoniikihekimenyetso werekanakugirangotubonekanditwizere?"ukoraiki?

31Basogokuruzabariyemanumubutayu;nkuko byanditswe,Yabahayeumugatiwomwijurukurya.

32Yesuarababwiraati:"Niukuri,niukuri,ndababwira yukoMoseataguhayeuwomugatiwomuijuru;arikoData aguhaumugatiwukuriuvamwijuru.

33Kukoumutsimaw'Imanaariwewamanutseuvamu ijuru,ugahaisiubuzima

34Baramubwirabati:"Mwami,uduheuyumugati."

35Yesuarababwiraati:Ndiumugatiw'ubuzima:uzaaho ndintazigeraashonje;kandiunyizerantazigeraagirainyota

36Arikondababwiranti:Namwemwambonye,ntimwizere.

37IbyoDatayampayebyosebizazaahondi;kandiuzaaho ndintazigeranirukana

38Kukonamanutsemvuyemuijuru,atariukugirango nkoreibyonshaka,ahubwoniugushakakuntumye

39KandiubunibwobushakebwaDatayanyohereje,ibyo yampayebyosentacyonzabura,ahubwonzongera kubyukakumunsiw'imperuka

40Kandiubunibwobushakebw'Untumye,kugirango umuntuweseubonaUmwanaakamwizera,aboneubuzima bw'iteka,kandinzamuzurakumunsiw'imperuka

41Abayahudibaramwitotombera,kukoyavuzeati:Ndi umugatiwamanutseuvamuijuru.

42Baramubazabati:"UyusiYesu,mweneYozefu,sena nyinatuzi?"noneniguteavugaati,Namanutsemvuye mwijuru?

43Yesuarabasubizaati:"Ntimukitotombera"

44Ntamuntuushoborakunsanga,keretseData wanyoherejeamukwegera,kandinzamuzurakumunsi w'imperuka

45Byanditswemubahanuzi,Kandibosebazigishwa n'Imana.Umuntuwesererowumvise,akamenyaibyaData, arazaahondi

46NtabwoariukoumuntuweseyabonyeData,keretse uw'Imana,yabonyeData

47Niukuri,niukuri,niukuri,ndabibabwiyenti:Unyizera afiteubuzimabw'iteka Ndiuwomugatiw'ubuzima.

49Basogokuruzabariyemanumubutayu,barapfuye

50Uyuniwomugatiwamanutseuvamuijuru,kugirango umuntuarye,ntapfe

51Ndiumutsimamuzimawamanutseuvamuijuru: nihagiraumuntuuryauyumugati,azabahoitekaryose, kandiumutsimanzamuhaniumubiriwanjye,nzawuha ubuzimabw'isi

52Abayahudirerobarwanirahagati,baravugabati:"Uyu muntuyaduhaateumubiriwewokurya?"

53Yesuarababwiraati:"Niukuri,niukuri,niukuri, ndababwirayuko,keretseuryaumubiriw'Umwana w'umuntu,ukanywan'amarasoye,ntabuzimaufitemuri wowe."

54Umuntuweseuryaumubiriwanjye,akanywan'amaraso yanjye,abaafiteubugingobw'iteka;kandinzamurera kumunsiwanyuma

55Eregaumubiriwanjyeniinyama,kandiamarasoyanjye aranywa

56Uryaumubiriwanjye,akanywan'amarasoyanjye,aba murinjye,nanjyenkabamuriwe

57NkukoDatamuzimayantumye,kandinkabahonaData: nikourya,ariweuzabanananjye.

58Uyuniwomugatiwamanutseuvamwijuru:ntabwo nkukobasogokuruzabariyemanu,kandibarapfuye:urya uyumugatiazahorahoiteka.

59Ibyoyabivugiyemuisinagogi,nk'ukoyigishagai Kaperinawumu

60Abenshimubigishwabebumviseibyo,baravugabati: “Iriniijamborikomeye;Nindeushoborakubyumva?

61Yesuamazekumenyamuriwekoabigishwabe bitotombeye,arababwiraati:"Ibibirababaje?

62BitehonimubonaUmwanaw'umuntuazamukaahoyari arimbere?

63Umwukaniwowihuta;umubirintacyowunguka: amagambonkubwira,niumwuka,kandiniubuzima

64ArikoharihobamwemurimwemutizeraKuberako Yesuyariazikuvambereaboaribobatizera,ninde ugombakumuhemukira

65Naweati:"Nicyocyatumyembabwirakontamuntu ushoborakunsanga,keretseyahawenaData."

66Kuvaicyogihe,benshimubigishwabebasubira inyuma,ntibongerakugendananawe

67Yesuabwiracuminababiriati:"Namwemuragenda?"

68SimoniPeteroaramusubizaati:Mwami,tuzajyakuri nde?ufiteamagamboyubugingobuhoraho

69KanditurizerakandituzinezakouriKristo,Umwana w'Imananzima

70Yesuarabasubizaati:Sinagutoyecuminababiri,kandi umwemurimwenishitani?

71YavuzeibyaYudaIsikariyotimweneSimoni,kukoari wewagombagakumugambanira,kukoyariumwemuri cuminababiri.

UMUTWEWA7

1Nyumay'ibyoYesuagendamuriGalilaya,kuko atagendagamuBayahudi,kukoAbayahudibashakaga kumwica

2Umunsimukuruw'Abayahudiwariwegereje

3Abavandimwebebaramubwirabati:“Gendarero,ujye muriYudaya,kugirangoabigishwabawenabobabone imirimoukora

4Kuberakontamuntuukoraikintuicyoaricyocyose rwihishwa,naweubweashakakumenyekanaku mugaragaroNibaukoraibi,iyerekeisi

5Eregan'abavandimwebentibamwemera.

6Yesuarababwiraati:"Igihecyanjyentikiragera,ariko igihecyanyucyiteguye"

7Isintishoborakukwanga;arikonjyewearabyanga,kuko ndabihamya,koimirimoyayoarimibi

8Uzamukeujyemuriibyobirori:Ntabwonjyamuriibyo birori;kukoigihecyanjyekitaragera.

9Amazekubabwiraayomagambo,agumaiGalilaya

10Arikoabavandimwebebarazamutse,hanyuma arazamukaajyamumunsimukuru,atarikumugaragaro, arikonk'ukobyarimuibanga

11Abayahudibamushakiramubirori,baramubazabati: “Arihe?

12Abantubenshibamwitotombera,kukobamwebavugaga bati:"Niumuntumwiza:abandibati:Oya;arikoashuka abantu

13Arikontamuntuwigezeamuvugishakumugaragaro kuberagutinyaAbayahudi.

14HagatimuminsimikuruYesuazamukamurusengero, yigisha

15Abayahudibaratangara,bati:"Uyumuntuamenyaate amabaruwa,atigezeyiga?"

16Yesuarabasubizaati:"Inyigishozanjyentabwoari izanjye,ahubwoniizintumye.

17Nihagiraumuntuukoraibyoashaka,azamenyaiyo nyigisho,yabaiy'Imana,cyangwanibamvugaubwanjye

18Uwivugiraubweabaashakaicyubahirocye,ariko ushakaicyubahirocyewamutumye,nikobiri,kandinta gukiranirwakurimo

19Mosentiyaguhayeamategeko,nyamarantan'umwe murimweukurikizaamategeko?Kukimugiyekunyica?

20Abantubaramusubizabati:"Ufitesatani,nindeugiye kukwica?"

21Yesuarabasubizaati:"Nakozeumurimoumwe,mwese muratangara"

22Mosereroyaguhayegukebwa;(siukuberakoariibya Mose,ahubwoniibyabasekuruza;)kandikumunsi w'isabatomukebwaumuntu

23Nibaumuntukumunsiw'isabatoyakiragukebwa, kugirangoamategekoyaMoseatagombakurenga; urandakariye,kukonahinduyeumuntuumwerukumunsi w'isabato?

24Ntimucireurubanzaukurikijeisura,ahubwomucire urubanzarukiranuka

25BamwemuribobavugaiYeruzalemubati:"Uyusiwe bashakakumwica?"

26Arikorero,avugaashizeamanga,arikontacyo bamubwiye.AbategetsibazirwosekouyuariKristonyine?

27Nubwotuziuyumuntuahoari,arikoigiheKristo azazira,ntamuntuuziahoaherereye

28Yesuatakambiramurusengeroigiheyigishagaati:" Mwembimuranzi,kandimuziahonkomoka,kandisindi jyenyine,arikouwantumyeniukuri,uwomutazi."

29Arikondamuzi,kukonkomokakuriwe,kandi yantumye

30Bashakakumufata,arikontamuntuwamurambikaho ibiganza,kukoigihecyecyarikitaragera.

31Abantubenshibaramwemera,baravugabati:"Igihe Kristoazazira,azakoraibitangazabirenzeibyouyumuntu yakoze?"

32Abafarisayobumvisekoabantubitotombera ibimwerekeye;Abafarisayon'abatambyibakurubohereza abatwarekumutwara

33Yesuarababwiraati:"Arikohashizeigihegitondi kumwenawe,hanyumanjyakuwantumye."

34Uzanshaka,ntuzambona,kandiahondi,niho udashoborakuza

35Abayahudibaravugabati:"Azajyahengotutamubona?" azajyakubatatanyemubanyamahanga,yigishe abanyamahanga?

36Niubuheburyobwokuvugakoyavuzeati:'Uzanshaka, ntuzansanga,kandiahondi,nihoudashoborakuza?

37Kumunsiwanyuma,uwomunsiukomeyew’ibirori, Yesuarahagararaararira,ati:"Umuntuufiteinyota, ansangeansange."

38Unyizera,nk'ukoibyanditswebivuga,mundaye hazavamoimigeziy'amazimazima

39(ArikoibiyabivuzekuriMwuka,abamwemera bagombaguhabwa:kukoUmwukaWerayariataratangwa; kukoYesuyariatarahabwaicyubahiro.)

40Benshimubanturero,bumviseirijambo,baravugabati: "Niukuriiyiniyontumwa"

41Abandibati:“UyuniKristo.Arikobamwebaravuze bati:EseKristoazavamuriGalilaya?

42Ntibyanditswengo:"Kristoakomokamurubyarorwa Dawidi,nomumujyiwaBetelehemu,ahoDawidiyari ari?"

43Hacahabahoamacakubirimubantukuberawe

44Bamwemuribobarikumutwara;arikontamuntu wigezeamurambikahoibiganza

45Hanyumaabatwarebazakubatambyibakuru n'Abafarisayo.Barababazabati:"Kukimutamuzanye?"

46Abapolisibaramusubizabati:“Ntamuntuwigezeavuga nk'uyumuntu

47HanyumaarabasubizaAbafarisayo,Namwe murashutswe?

48Hobaharin'umwemubatwarecankemuBafarisayo?

49Arikoababantubataziamategekobaravumwe.

50Nikodemuarababwiraati:(wajekuriYesunijoro,akaba umwemuribo,)

51Amategekoyacuyabaaciraurubanzaumuntuuwoari wewese,mbereyokumwumva,akamenyaicyoakora?

52Baramusubizabati:"NaweuriiGalilaya?"Shakisha, urebe:kukomuriGalilayantamuhanuziuva.

53Umuntuweseyagiyeiwe

UMUTWEWA8

1YesuyagiyekumusoziwaElayono 2Bukeyebwaho,yongerakwinjiramurusengero,abantu bosebaramwegeraaricara,arabigisha

3Abanditsin'Abafarisayobamuzaniraumugore wasambanijwe;Bamazekumushirahagati, 4Baramubwirabati:Databuja,uyumugoreyafashwe asambana,muriicyogikorwa.

5NonehoMosemumategekoyadutegetsekoabatera amabuye,arikouravugaiki?

6Ibyobarabivuze,bamugerageza,kugirangobamushinje ArikoYesuarunama,atungaurutokihasi,nkaho atabumvise

7Bakomezakumubaza,arahaguruka,arababwiraati' Udafiteicyahamurimwe,abanzeamutereibuye

8Arongeraarunama,yandikahasi

9Ababyumvise,bahamwen'icyahacy'umutimanamawabo, barasohokaumweumwe,baherakumukuru,ndetsekugeza kubanyuma:Yesuasigarawenyine,n'umugoreahagarara hagati.

10Yesuamazekwishyirahejuru,ntawundiabonauretse umugore,aramubazaati“Mugore,abobashinjabawebari he?Ntamuntuwaguciriyeurubanza?

11Naweati:Ntamuntu,Mwami.Yesuaramubwiraati:" Nanjyesinaguciriyeurubanza:genda,ntuzongere gucumuraukundi"

12HanyumaYesuyongeyekubabwiraati:"Ndiumucyo w'isi:unkurikirantazagendamumwijima,ahubwoazabona umucyow'ubuzima"

13Abafarisayobaramubwirabati:'Urabyiboneye; inyandikozawentabwoarukuri

14Yesuarabasubiza,arababwiraati:“Nubwo niyandikishijeubwanjye,arikoibyonanditseniukuri,kuko nziahonaturutsen'ahonjya;arikontushoborakumenya ahonkomoka,n'ahonjya

15Muciraurubanzaumubiri;Ntamuntunciraurubanza.

16Nyamarakandinibanciraurubanza,urubanzarwanjye niukuri,kukosindijyenyine,ahubwonjyenaData wanyohereje.

17Byanditswekandimumategekoyawe,koubuhamya bw'abagabobabiriariukuri

18Ndiumwemubuhamyabwanjye,kandiData wanyoherejearampamya

19Baramubazabati:Soarihe?Yesuaramusubizaati: Ntimuzi,cyangwaData,iyouzakubaunzi,wariukwiyeno kumenyaData

20AyamagamboyavuzeYesumuisanduku,nk'uko yigishagamurusengero,kandintamuntuwigeze amurambikahoibiganza;kukoisahayeyariitaragera

21Yesuyongerakubabwiraati:"Ndagiye,nanjye muzanshaka,kandimuzapfiraibyahabyanyu:ahonjya hose,ntushoborakuza"

22Abayahudibaravugabati:“Aziyahura?kukoavugaati: "Ahonjyahose,ntushoborakuza.

23Arababwiraati:“Muriabomunsi;Nkomokahejuru: muriab'iyisi;Ntabwondiuw'iyisi

24Nababwiyereroyukomuzapfiramubyahabyanyu, kukonimutizerakondiwe,muzapfiramubyahabyanyu 25Baramubazabati:“Urinde?”Yesuarababwiraati:"Ibyo nababwiyekuvambere."

26Mfiteibintubyinshibyokuvuganokuguciraurubanza, arikouwantumyeniukuri;kandimbwiraisiibyobintu namwumvise.

27NtibumvakoyababwiyeibyaSe

28Yesuarababwiraati:"NimuzamuraUmwanaw'umuntu, nibwomuzamenyakoariwe,kandikontacyonkora ubwanjye;arikonk'ukoDatayabinyigishije,mvugaibi

29Uwantumyearikumwenanjye:Datantabwoyansize jyenyine;kukoburigihenkoraibyobintubimushimisha

30Amazekuvugaayomagambo,benshibaramwemera

31YesuabwiraAbayahudibamwizeragaati'Nimukomeza ijamboryanjye,muriabigishwabanjyekoko;

32Kandimuzamenyaukuri,kandiukurikuzakubohora

33Baramusubizabati:"TuriurubyarorwaAburahamu, kandintitwigezetubaimbataz'umuntuuwoariwewese: uravugautengouzabohorwa?"

34Yesuarabasubizaati:"Niukuri,niukuri,ndababwira yukoumuntuweseukoraicyahaabaariumugaragu w'icyaha"

35Umugaraguntagumamunzuubuziraherezo,ariko Umwanaazahoraho

36NibareroUmwanaazakubohora,uzabohorwarwose

37NzikomuriurubyarorwaAburahamu;arikomurashaka kunyica,kukoijamboryanjyeridafiteumwanyamurimwe.

38NdavugaibyonabonyehamwenaData,kandimukora ibyomwabonyehamwenaso.

39Baramusubizabati:"Aburahamunidata."Yesu arababwiraati:"IyomubaabanabaAburahamu,mwari gukoraimirimoyaAburahamu

40Arikoubuurashakakunyica,umuntuwakubwiyeukuri, ibyonumvisekuMana:ntabwoAburahamuatariwe

41UkoraibikorwabyasoBaramubwirabati:"Ntabwo tuvukakubusambanyi;dufiteDataumwe,ndetsen'Imana

42Yesuarababwiraati:"IyabaImanayariSo,mwari kunkunda,kukonasohotsemvakuMana;Ntabwonaje njyenyine,arikoyarantumye

43Kukiutumvaimvugoyanjye?nubwoudashobora kumvaijamboryanjye.

44Murisosatani,kandiirariryasouzakoraYabaye umwicanyikuvamuntangiriro,kandintiyagumyemukuri, kukontakurikurimo.Iyoavugaibinyoma,abayivugiye ubwe:kukoariumubeshyi,kandise

45Kandikuberakonkubwijeukuri,ntunyizera

46Nindemurimweunyemezaicyaha?Nibamvuzeukuri, kukimutanyizera?

47Uw'Imanayumvaamagamboy'Imana:ntimwumve, kukomutariab'Imana.

48HanyumaAbayahudiaramusubizaati:"Ntukavugeko uriUmusamariya,kandiufitesatani?"

49Yesuaramusubizaati:Ntashitanimfite;arikonubaha Data,kandimukansuzugura

50Kandisinshakaicyubahirocyanjye,harihouwashaka kandiagaciraurubanza.

51Niukuri,niukuri,niukuri,ndabibabwiyenti:Umuntu niyakomezakuvuga,ntazigeraabonaurupfu

52Abayahudibaramubwirabati:“Nonehotumenyeko ufitesataniAburahamuyarapfuye,n'abahanuzi;uragirauti: Umuntuniyakomezaamagamboyanjye,ntazigera aryoherwan'urupfu.

53UrarutadataAburahamuwapfuye?n'abahanuzi barapfuye:wigizende?

54Yesuaramusubizaati:Nibaniyubaha,icyubahiro cyanjyentacyoaricyo:Dataniwewampayeicyubahiro; uwomubwira,koariImanayawe:

55Nyamarantimwigezemumumenya;arikondamuzi, kandinibamvuzenti,sinzi,nzabaumubeshyinkawe,ariko ndamuzi,kandinkomezakuvuga

56SoAburahamuyishimiyekubonaumunsiwanjye, arabibona,arishima

57Abayahudibaramubwirabati:"Ntufiteimyakamirongo itanu,kandiwabonyeAburahamu?"

58Yesuarababwiraati:"Niukuri,niukuri,ndababwira yukombereyukoAburahamuabaho"

59Hanyumabafataamabuyekugirangobamutere,ariko Yesuarihisha,asohokamurusengero,anyurahagatiyabo, ararengana

UMUTWEWA9

1Yesuarengana,abonaumuntuwariimpumyikuva akivuka

2Abigishwabebaramubazabati:“Databuja,ninde wakozeicyaha,uyumuntucyangwaababyeyibe,ko yavutseariimpumyi?

3Yesuaramusubizaati:"Ntabwouyumuntuyacumuye, cyangwaababyeyibe,arikokoimirimoy'Imanaigomba kugaragaramuriwe"

4Ngombagukoraimirimoyantumye,mugiheariku manywa:ijororiraje,ntamuntuushoboragukora. Igihecyosenkirimuisi,ndiumucyow'isi

6Amazekuvugaatyo,aciraamacandwehasi,akora ibumbary'amacandwe,asigaamavutay'impumyiibumba, 7Aramubwiraati:"Genda,kogamukidendezicya Silowamu,(bisobanurwango,Koherejwe)Aragendarero, arakaraba,arazakureba

8Abaturanyirero,n'abaribamubonyekoariimpumyi, baravugabati:"Uyusiwewicayeasabiriza?"

9Bamwebaravugabati:"Uyuniwe:abandibaravugabati" Ninkawe,arikoati:"Ndiwe"

10Baramubwirabati:"Amasoyaweyahumuyeate?"

11Arabasubizaati:"UmuntuwitwaYesuyakozeibumba, ansigaamavutamumaso,arambwiraati:"Gendaku kidendezicyaSilowamu,woge,nanjyendakaraba, ndabona"

12Baramubazabati:“Arihe?Ati:Simbizi

13BamuzaniraAbafarisayokokeraariimpumyi.

14Umunsiw'isabato,Yesuakoraibumba,ahumuraamaso 15Abafarisayobongerakumubazaukoyamubonye Arababwiraati:'Yashizeibumbakujishoryanjye, ndakaraba,ndeba

16NicyocyatumyebamwemuBafarisayobavugabati: "Uyumuntuntabwoariuw'Imana,kukoatubahiriza umunsiw'isabato"Abandibati:Niguteumuntu wumunyabyahayakoraibitangazankibi?Kandihabaye amacakubirimuribo.

17Bongerakubwiraimpumyibati:"Uramuvuzehoiki,ko yaguhumuye?"Ati:Niumuhanuzi

18ArikoAbayahudintibamwemera,koyariimpumyi, akamubona,kugezaigihebahamagayeababyeyibe bamubonye

19Barababazabati:"Uyuniumuhunguwawe,uvugako yavutseariimpumyi?"nonearabonaate?

20Ababyeyibebarabasubizabati:"Turabizikouyuari umuhunguwacu,kandikoyavutseariimpumyi: 21Arikoubuniubuheburyoabonye,ntitubizi;cyangwa uwakinguyeamaso,ntituzi:afiteimyaka;umubaze: azavugirawenyine.

22Ayamagamboyavuzekoababyeyibe,kuberako batinyagaAbayahudi,kukoAbayahudibaribarabyemeye, konihagiraumuntuuvugakoariKristo,agomba kwirukanwamuisinagogi

23Ababyeyibebaravugabati:Afiteimyaka;umubaze.

24Hanyumabongeraguhamagarawamuntuw'impumyi, baramubwirabati:“Imanaishimwe,tuzikouyumuntuari umunyabyaha

25Arabasubizaati:"Yabaumunyabyahacyangwaoya, simbizi:ikintukimwenzi,komugihenariimpumyi,ubu ndabona"

26Barongerabaramubwirabati:"Yakugiriyeiki?" Yahumuyeateamasoyawe?

27Arabasubizaati:Ndabibabwiye,arikontimwigeze mwumva,niikicyatumyemwongerakubyumva?nawe uzabaabigishwabe?

28Hanyumabaramutuka,baravugabati'uriumwigishwa we;arikoturiabigishwabaMose

29TuzikoImanayavuganyenaMose:nahomugenziwe, ntituziahoakomoka.

30Umugaboarabasubizaati:"Kukihanoariikintu gitangaje,mutaziahoakomoka,nyamarayampumuye amaso."

31NonehotumenyekoImanaitumvaabanyabyaha,ariko nihagiraumuntuusengaImana,kandiagakoraibyoishaka, nawearayumva.

32Kuvaisiyatangirantibyigezebyumvakoumuntuuwo ariweweseyahumuyeamasoy'umuntuwavutseari impumyi

33Nibauyumuntuatariuw'Imana,ntacyoyashoboraga gukora.

34Baramusubizabati:"Wavukiyerwosemubyaha, uratwigisha?Baramwirukana

35Yesuyumvisekobamwirukanye;Amazekumubona, aramubwiraati:"WizeraUmwanaw'Imana?"

36Arabasubizaati:"Mwami,ninde,kugirango umwizere?"

37Yesuaramubwiraati:"Wamubonyemwembi,niwe uvugananawe"

38Naweati:"Mwami,ndizera."Aramuramya.

39Yesuati:"Ndaciriweurubanzaninjiyemuriiyisi, kugirangoabatabonabatabona"kandikoababona bashoboraguhuma.

40BamwemuBafarisayobarikumwenawebumviseayo magambo,baramubazabati:“Natweturiimpumyi?

41Yesuarababwiraati:"Nibamwariimpumyi,ntukagire icyaha;arikononehouravugango"Turabona;nicyo gitumaicyahacyawekigumaho

UMUTWEWA10

1Niukuri,niukuri,niukuri,ndabibabwiyenti:"Utinjira kumuryangow'intama,arikoakazamukamubundiburyo, niumujuran'umujura

2Arikouwinjiyekumuryangoniumwungeriw'intama.

3Umuzamuaramukingurira;Intamazumvaijwirye, ahamagaraintamazemuizina,arazisohora

4Amazekuramburaintamaze,aragendaimbereyabo, intamaziramukurikira,kukoziziijwirye

5Kandintibazabakurikira,ahubwobazamuhunga,kuko bataziijwiry'abanyamahanga.

6UyumuganiyababwiyeYesu,arikontibumvaibyoari byoyababwiye

7Yesuarababwiraati:"Niukuri,niukuri,ndababwiyenti: Ndiumuryangow'intama"

8Ibyambayehobyoseniabajuran'abajura,arikointama ntizabyumva

9Ndiumuryango,nihagiraumuntuwinjira,azakizwa, azinjirakandiasohoke,aboneurwuri

10Umujurantazanywenokwiba,nokwica,nokurimbura: Najekugirangobaboneubuzima,kandibabonebyinshi

11Ndiumwungerimwiza:umwungerimwizaatanga ubuzimabwekubwintama

12Arikoumuntuuhembwa,atariumwungeri,intamaze bwite,abonaimpyisiije,asigaintamaarahunga,impyisi irabafata,ikanyanyagizaintama

13Umushaharaarahunga,kukoariumushahara,kandi ntiyitakuntama.

14Ndiumwungerimwiza,kandinziintamazanjye,kandi nziibyanjye

15NkukoDataanzi,nikonanjyenziData,kandinatanze ubuzimabwanjyekubwintama.

16N'izindintamamfite,zitariiz'ubushyo:nanjyengomba kuzana,bazumvaijwiryanjye;hazabaumukumbiumwe, n'umwungeriumwe.

17NicyogitumaDataankunda,kukonatanzeubuzima bwanjyekugirangonongerekubutwara

18Ntamuntuwankuyeho,arikondabishyizehasi.Mfite imbaragazokubishyirahasi,kandimfiteimbaragazo kongerakubifataIritegekonakiriyeData

19HongerakubahoamacakubirimuBayahudikuberaaya magambo

20Benshimuribobaravugabati:"Afitesatani,kandi yarasaze;Kukiumwumva?

21Abandibati:"Ayasiamagamboyeufitesatani"Shitani irashoboraguhumuraamasoyimpumyi?

22KandiiYeruzalemuniumunsimukuruwokwiyegurira Imana,kandihariigihecy'itumba

23YesuagendamurusengeromurubarazarwaSalomo.

24HanyumaAbayahudibaramukikije,baramubazabati: “Uzaduteragushidikanyakugezaryari?NibauriKristo, tubwireneza.

25Yesuarabasubiza,ndababwiye,arikontimwizera: imirimonkoramuizinaryaData,barampamya

26Arikontimwizere,kukomutariab'intamazanjyenk'uko nababwiye

27Intamazanjyezumvaijwiryanjye,nanjyendabazi, kandibarankurikira:

28Nabahayeubugingobw'iteka;kandintibazigera barimbuka,ntan'umweuzabakuramukubokokwanjye

29Datawampaye,arutabose;kandintamuntun'umwe ushoborakubakuramukubokokwaData

30JyenaDataturiumwe

31Abayahudibongeragufataamabuyekugirango bamutereamabuye

32Yesuarabasubizaati:"Naberetseibikorwabyinshi byizakuriData;Niikihemuriibyobikorwawampaye amabuye?

33Abayahudibaramusubizabati:“Ntitwaguteraamabuye kuberaumurimomwiza;arikokuberagutukana;kandi kuberako,uriumuntu,wigiraImana

34Yesuarabasubizaati:Ntabwobyanditswemumategeko yawe,ndavuganti:Muriimana?

35Nibayarabahamagayeimana,uwoijambory'Imana ryaje,kandiibyanditswentibishoboragucika;

36Vugakuriwe,uwoDatayejejekandiyoherejemuisi, 'Uratutse;kukonavuzenti,NdiUmwanaw'Imana?

37NibantakozeimirimoyaData,ntunyizere.

38Arikonibankora,nubwomutanyizera,mwemere imirimo,kugirangomumenyekandimwemerekoDataari murinjye,nanjyenkabamuriwe

39Nicyocyatumyebashakakongerakumutwara,ariko aratorokamukubokokwabo,

40YongerakugendahakuryayaYorodani,ahoYohana yabatizagabwambere;Ahonihoyagumye

41Benshibaramwegera,baravugabati:“Yohananta gitangazayakoze,arikoibyoYohanayavuzekuriuyu muntubyosebyariukuri

42Kandibenshibaramwemera

1Umuntuumweararwara,witwaLazaro,w'iBetaniya, umujyiwaMariyanamushikiweMarita.

2(MariyaniwewasizeamavutaUwitekaamavuta, ahanaguraibirengen'umusatsi,murumunaweLazaroyari arwaye)

3Nicyocyatumyebashikibebamutumahobati:“Databuja, doreuwoukundaararwaye

4Yesuamazekubyumva,aravugaati:"Iyindwarantabwo ipfa,ahubwoniiy'icyubahirocy'Imana,kugirango Umwanaw'Imanaahabweicyubahiro"

5YesuakundaMarita,mushikiwenaLazaro.

6Amazekumvakoarwaye,amaraiminsiibiriakiriaho yariari

7Nyumay'ibyoabwiraabigishwabeati:“Rekatwongere tujyemuriYudaya

8Abigishwabebaramubwirabati:Databuja,Abayahudi batinzebashakakuguteraamabuye;hanyumaukajyayo?

9Yesuaramusubizaati:Ntamasahacumin'abirikumunsi? Nihagiraumuntuugendakumanywa,ntatsitara,kuko abonaumucyow'iyisi.

10Arikoumuntuagendanijoro,aratsitara,kukontamucyo urimo

11Avugaati:“Hanyumaarababwiraati“Mugenziwacu Lazaroarasinziriye;arikondagiye,kugirango ndamukanguraibitotsi

12Abigishwabebati:"Mwami,aramutseasinziriye, azakoraneza"

13IcyakoraYesuyavuzekurupfurwe,arikobatekerezako yavuzeibijyanyenokuruhukaibitotsi.

14Yesuababwirayeruyeati:Lazaroyarapfuye

15Kandinishimiyekubwanyukontarimpari,kugirango mwizere;Arikorekatujyeahoari.

16HanyumaTomasiwitwaDidymusabwirabagenzibeati: "Natwetugende,kugirangodupfe"

17Yesuagezeyo,asangayariamazeiminsiinearyamye mumva

18BetaniyayarihafiyaYeruzalemu,nkomurimetero cumin'eshanu:

19BenshimuBayahudibazakwaMaritanaMariya, kugirangobabahumurizeibyerekeyeumuvandimwewabo

20MaritaakimarakumvakoYesuaje,aragenda aramusanganira,arikoMariyayicaramunzu

21MaritaabwiraYesu,Mwami,iyouzakubaurihano, musazawanjyentabwoyariyarapfuye.

22Arikonzikonan'ubu,icyouzasabaImanacyose,Imana izaguha.

23Yesuaramubwiraati:Murumunawaweazuka

24Maritaaramubwiraati:Nzikoazazukamumuzukoku munsiw'imperuka

25Yesuaramubwiraati:"Ndiumuzukon'ubugingo: unyizera,nubwoyapfuye,arikoazabaho:"

26Kandiumuntuweseubahounyizerantazigeraapfa Wizeraibi?

27Aramubwiraati:Yego,Mwami:NizerakouriKristo, Umwanaw'Imana,ugombakuzamuisi.

28Amazekuvugaatyo,aragenda,ahamagaraMariya mushikiwerwihishwa,ati:Databujaaraje,araguhamagara 29Akimarakubyumva,arahagurukavuba,aramwegera.

30Yesuntiyariyinjiyemumujyi,ahubwoyariahoMarita yamusanze

31Abayudabacabarikumwenawemunzu, baramuhumuriza,babonyeMariya,arahagurukayihuta arasohoka,baramukurikira,baravugabati:“Ajyamumva kuriraaho.

32MariyaagezeahoYesuyariari,amubona,yikubita imberey'ibirengebye,aramubwiraati:"Mwami,iyouza kubaurihano,musazawanjyentabwoyariyarapfuye"

33Yesuabonyearira,Abayahudinabobarirabazanyena we,aranihamumwuka,arahagarikaumutima,

34Undiati:“Wamushyizehe?Baramubwirabati: "Mwami,ngwinourebe"

35Yesuararira

36Abayahudibaravugabati:Doreukuntuyamukunze!

37Bamwemuribobaravugabati:"Ntabwouyumuntu wahumuyeamasoy'impumyi,atashoboragagutuman'uyu mugaboatagombagupfa?"

38YesureroyongerakunihamuriweagezemumvaCari ubuvumo,kandihejuruyacyohariibuye

39Yesuati:"Kurahoibuye."Marita,mushikiwewari wapfuye,aramubwiraati:"Mwami,icyogiheanuka,kuko amazeiminsiineapfuye

40Yesuaramubwiraati:"Sinakubwiyeko,nibawemera, uzabonaicyubahirocy'Imana?"

41BakuramoibuyeahoabapfuyebashyinguweYesu yuburaamaso,ati:Data,ndagushimirakounyumvise.

42Kandinarinzikounyumvaburigihe,arikokubera abantubahagazeiruhandenarabivuze,kugirangobizereko wanyohereje.

43Amazekuvugaatyo,atakan'ijwirirenga,Lazaro, sohoka

44Uwapfuyearasohoka,aboshyeamagurun'amaguru yambayeimva,mumasohehahambiriweigitambaroYesu arababwiraati:"Mumurekure,mumurekeagende"

45AbayudabenshibazakwaMariya,babonyeibintuYesu yakoze,baramwizera

46ArikobamwemuribobajyamuBafarisayo,bababwira ibyoYesuyakoze.

47Hanyumaakoranyaabatambyibakurun'Abafarisayo, barabazabati:"Tugiredute?"kukouyumuntuakora ibitangazabyinshi.

48Nitumurekaatyowenyine,abantubosebazamwemera: kandiAbanyaromabazazabatwambureikibanzacyacu n'igihugucyacu.

49UmwemuribowitwaKayifa,abaumutambyimukuru muriuwomwaka,arababwiraati:“Ntacyomuzinagato, 50Ntutekerezekandikoaribyizakuritwe,koumuntu umweagombagupfirarubanda,kandikoigihugucyose kitarimbuka.

51Ntiyivugiyeubwe,ahubwoyabayeumutambyimukuru muriuwomwaka,yahanuyekoYesuagombagupfirairyo shyanga;

52Kandisikuriiryoshyangagusa,ahubwokoagombano guteranirahamweumwemubanab'Imanabatatanyemu mahanga

53Kuvauwomunsi,bajyainamakugirangobamwice

54Yesurerontiyongeyekugendakumugaragaromu Bayahudi;Arikoavamugihugucyegereyeubutayu,yinjira mumujyiwitwaEfurayimu,akomerezahamwe n'abigishwabe

55Pasikay'Abayahudiyariyegereje,benshibasohokamu gihugubajyaiYeruzalemumbereyapasika,kugirango bisukure

56BashakishaYesu,baravuganahagatiyabo,bahagazemu rusengerobati:"Uratekerezaikikoatazazamumunsi mukuru?"

57Nonehoabatambyibakurun'Abafarisayobaribatanze itegeko,kugirangonihagiraumuntuuziahoari,agomba kubyerekana,kugirangobamujyane

UMUTWEWA12

1Hanyuma,Yesuhasigayeiminsiitandatungopasika igereiBetaniya,ahoLazaroyariyarapfuye,uwoyazuye mubapfuye

2Ngahobamugiraifunguroryanimugoroba;Marita arakorera:arikoLazaroyariumwemuriboyicayekumeza

3HanyumaafataMariyaikirocy'amavutayaspikenard, ahenzecyane,asigaamavutaibirengebyaYesu,ahanagura ibirengen'umusatsiwe,inzuyuzuyeumunukow'amavuta 4Hanyumaumwemubigishwabe,YudaIsikariyoti, umuhunguwaSimoni,wagombagakumugambanira, 5Kukiayamavutaatagurishijweamafarangamaganaatatu, agahabwaabakene?

6Ibyoyabivuze,siukoyitakubakene;arikokuberako yariumujura,akagiraigikapu,akambaraubusa ibyashyizwemo

7Yesuati:“Mureke,kukoumunsiwogushyingura kwanjyeyabikomeje

8Eregaabakenebahorananawe;arikonjyentabwoburi gihe.

9Abantubenshib'Abayahudirerobaribazikoariho,kandi ntibazanywenaYesugusa,ahubwobazakubonanana Lazaro,uwoyazuyemubapfuye.

10Arikoabatambyibakurubagishainamakobashobora kwicaLazaro;

11Kuberaiyompamvu,Abayahudibenshibaragiye,bizera Yesu

Bukeyebwaho,abantubenshibazamubirori,bumviseko YesuajeiYeruzalemu,

13Afataamashamiy'ibitiby'imikindo,arasohoka kumusanganira,aratakaati:Hosanna:HahirwaUmwami waIsiraheliuzamuizinaryaNyagasani.

14Yesuabonyeindogobeikirinto,aricarank'uko byanditswe,

15Ntutinye,mukobwawaSiyoni,doreUmwamiwawe araje,yicayekundogobey'indogobe

16Ibyobintuntibabanjegusobanukirwaabigishwabe: arikoYesuamazeguhabwaicyubahiro,yibukakoibyo yanditsekuriwe,kandikobamukoreyeibyo

17Abanturerobarikumwenaweigiheyahamagaye Lazaromumvaye,akamuzuramubapfuye,ntabyambaye ubusa

18Niyompamvuabantubamusanze,kukobumviseko yakozeikigitangaza.

19Abafarisayorerobaravugabati:"Nimwumvako mutatsinzeubusa?"dore,isiyagiyeinyumaye

20MuriboharimoAbagerekibamwebazamutsegusenga

21NicyocyatumyeFilipoukomokaiBetsayidaw'i Galilaya,aramwifuzaati:“Databuja,tuzabonaYesu.

22FilipoarazaabwiraAndereya:nanoneAndereyana FilipobabwiraYesu

23Yesuarabasubizaati:"IgihekiragezengoUmwana w'umuntuahimbazwe"

24Niukuri,niukuri,niukuri,ndabibabwiyenti:Uretse ibigoriby'inganobigwamubutakabigapfa,bigumaho wenyine,arikoiyobipfuye,byeraimbutonyinshi

25Ukundaubuzimabweazabubura;kandiwangaubuzima bwemuriiyisi,azakomezaubuzimabw'iteka.

26Nihagiraumuntuunkorera,ankurikire;kandiahondi, umugaraguwanjyeazabaahari:nihagiraumuntuunkorera, Dataazamwubaha.

27Nonehoumutimawanjyeurahangayitse;Navugaiki? Data,nkizakuriyisaha,arikokubwibyonajekuriyisaha 28Data,uhimbazeizinaryaweHacahazaijwiriva mwijuru,rivugariti:'Ndabihimbaje,kandinzokwongera kubisingiza.

29Abanturerobahagazeiruhande,barabyumva,bavugako inkubaihinda:abandibati:Umumarayikaaramubwira 30Yesuaramusubizaati:"Irijwintabworyaturutsekuri njye,ahubwoniiryanyu

31Nonehourubanzarw'iyisi,noneumutwarew'iyisi azajugunywa.

32Nanjyeninkurwamuisi,nzakwegeraabantubose

33Ibiyabivuze,bisobanuraurupfuagombagupfa

34Abantubaramusubizabati:"Twumvisemumategekoko Kristoagumahoitekaryose,kandiuvugautengo'Umwana w'umuntuagombakuzamurwa?uyuMwanaw'umuntuni nde?

35Yesuarababwiraati:“Arikomukanyagato,umucyo urikumwenaweGendaufiteumucyo,kugirango umwijimautazaza,kukougendamumwijimaataziiyoajya.

36Mugiheufiteumucyo,wemereumucyo,kugirangoube abanab'umucyoIbyobintuYesuyavuze,aragenda, arihisha.

37Arikonubwoyariyarakozeibitangazabyinshiimbere yabo,arikontibamwemera:

38Kugirangoijambory'umuhanuziEsairisohozwe, yavuze,Mwami,nindewizeyeraporoyacu?Ninde ukubokok'Uwitekakwahishuriwe?

39Nicyocyatumyebadashoborakwizera,kukoibyoEsai yongeyekubivuga,

40Yahumyeamasoyabo,anangiraimitimayaboko batagombakubonan'amasoyabo,cyangwango basobanukirwen'umutimawabo,kandibahinduke,kandi ndabakiza

41IbyoEsaiyavuze,abonyeicyubahirocye,aramuvuga.

42Nyamaramubatwarebakuru,benshibaramwemera; arikokuberaAbafarisayontibamwemera,kugirango batavanwamuisinagogi:

43Kuberakobakundagaguhimbazaabantukuruta guhimbazaImana.

44Yesuaratakaati:"Unyizera,ntunyizera,ahubwo anyizera

45Unyibonyeakabonauwantumye

46Najekubaumucyomuisi,kugirangounyizerawese atagumamumwijima

47Kandinihagirauwumvaamagamboyanjye,ariko ntanyizere,sinamuciraurubanza,kukontazanyweno guciraisiurubanza,ahubwonazanywenogukizaisi

48Unyanga,ntakiraneamagamboyanjye,afiteuwamucira urubanza:ijambonavuze,niryorizamuciraurubanzaku munsiw'imperuka

49Kukontavuzeubwanjye;arikoDatawanyohereje, yampayeitegeko,icyonavuga,n'icyonavuga

YOHANA

50Kandinzikoamategekoyeariubuzimabw'iteka:ibyo mvugabyose,nk'ukoDatayambwiye,nikomvuga.

UMUTWEWA13

1Mbereyumunsimukuruwapasika,igiheYesu yamenyagakoigihecyekigezengoavanekuriiyisikwa Se,kukoyakunzeabiwemwisi,yarabakunzekugeza imperuka

2Ifunguroryanimugorobarirangiye,sataniamaze gushyiramumutimawaYudaIsikariyoti,umuhunguwa Simoni,kugirangoamuhemukire;

3YesuazikoDatayatanzebyosemubiganzabye,kandi koyavuyekuMana,akajyakuMana;

4Arahagurukaasangira,ashyirakuruhandeimyendaye; afataigitambaro,akenyera.

5Nyumay'ibyo,asukaamazimukibase,atangirakoza ibirengeby'abigishwa,nokubahanaguraigitambaroyari akenyeye.

6HanyumaarazakwaSimoniPetero,Peteroaramubwira ati:"Mwami,wozaibirengebyanjye?"

7Yesuaramusubizaati:"Icyonkorantuziubu;ariko uzabimenyanyuma

8Peteroaramubwiraati:"Ntuzigerawozaibirenge byanjye."Yesuaramusubizaati:"Nibantagukaraba,nta mugabaneufite"

9SimoniPeteroaramubwiraati:"Mwami,siibirenge byanjyegusa,ahubwon'amabokoyanjyen'umutwe wanjye"

10Yesuaramubwiraati:"Yogejwentakeneyegukaraba ibirenge,ahubwoabaafiteisukuyose,kandimuriabera, arikosimwese

11Kukoyariaziuwamugambanira;Niyompamvuyavuze ati:"Ntabwomwesemutanduye.

12Amazekozaibirenge,yamburaimyendaye,arongera arambarara,arababwiraati:"Nimuziicyonakugiriye?"

13UranyitaUmwigishan'Umwami:kandiuvuzeneza; kukoarikobimeze

14Nibarero,UmwamiwawenaDatabuja,nogejeibirenge; mugombakandigukarabaibirenge.

15Kukonaguhayeurugero,kugirangomukorenk'uko nabagiriye

16Niukuri,niukuri,ndabibabwiyenti'Umugaragu ntarenzeshebuja;cyangwauwatumwearutauwamutumye

17Nibauziibyobintu,urishimyenibaubikora

18Simvuzekurimwese:Nziuwonahisemo,arikokugira ngoibyanditswebisohore,Uryaumugatihamwenanjye yanzamuyeagatsinsino.

19Nonehondabibabwiyembereyukobiza,kugirango nibiramuka,mwizerekoarinjye

20Niukuri,niukuri,niukuri,ndababwiranti'Uwakiriye uwoariwewesearanyakira;kandiunyakirayakiriye uwantumye

21Yesuamazekuvugaatyo,ahangayikishijwen'umwuka, aratangaubuhamya,ati:"Niukuri,niukuri,niukuri, ndababwirayukoumwemurimweazampemukira"

22Abigishwabararebana,bashidikanyakuboyavuze.

23NonehoyegamiyemugituzacyaYesuumwemu bigishwabe,Yesuyakundaga

24SimoniPeteroreroaramwinginga,kugirangoabaze uwoariweuwoyavuze

25HanyumaaryamyekugituzacyaYesuaramubwiraati: Mwami,ninde?

26Yesuaramusubizaati:"Niwe,uwonzahaisupu,igihe nzayibira."Amazekwibiraisupu,ayihaYudaIsikariyoti mweneSimoni.

27NyumayasopiSataniamwinjiramoYesuaramubwira ati:"Ibyoukora,koravuba"

28Ntamuntun'umwekumezawariuziicyoyamubwiye.

29Kukobamwemuribobatekereje,kuberakoYudayari afiteigikapu,Yesuakamubwiraati:Guraibyodukeneye mubirori;cyangwa,koagombaguhaikintuabakene

30Amazekubonaisupuyahiseasohoka,bwije

31Nicyocyatumyeasohoka,Yesuyaravuzeati:“Noneho Umwanaw'umuntuahaweicyubahiro,kandiImanaihabwe icyubahiromuriwe

32NibaImanaihabweicyubahiromuriwe,Imananayo izamuheshaicyubahiromuriwe,kandiizahitaimuhimbaza 33Banabato,nyamaraigihegitondikumwenawe Uzanshake,kandink'ukonabwiyeAbayahudinti:"Aho njyahose,ntushoborakuza;uburerondabibabwiye 34Ndaguhayeitegekorishya,yukomukundana;nk'uko nagukunze,kugirangomukundane.

35Ibyonibyoabantubosebazamenyakomuriabigishwa banjye,nibamukundana

36SimoniPeteroaramubwiraati:"Mwami,ujyahe?"Yesu aramusubizaati:"Ahonjyahose,ntushoborakunkurikira ubu;arikouzankurikiranyuma

37Peteroaramubwiraati:"Mwami,kukintashobora kugukurikiraubu?Nzatangaubuzimabwanjyekubwawe 38Yesuaramusubizaati:"Uzatangaubuzimabwawe kubwanjye?"Niukuri,niukuri,ndabibabwiyenti:Isake ntizikona,kugezaigiheunyanzegatatu

UMUTWEWA14

1Ntimukagireumutimamubi:mwemeraImana,munyizere 2MunzuyaDataharimoamazumenshi:iyobitabaibyo, narikukubwiraNgiyekubateguriraumwanya

3Ninagendankaguteguriraumwanya,nzagarukakandi nkwakireiwanjye;kugirangoahondi,nihomushobora kuba

4Kandiahonjyahosemurabizi,n'inziramuzi

5Tomasiaramubwiraati:"Mwami,ntituziiyoujya;kandi dushoboragutekumenyainzira?

6Yesuaramubwiraati:Ninjyenzira,ukuri,n'ubugingo,nta muntuujyakwaData,arikoninjye.

7Iyabawariunzi,wariukwiyenokumenyaData:kandi kuvaubuuramuzi,ukamubona.

8Filipoaramubwiraati:Mwami,utwerekeData,kandi biraduhagije

9Yesuaramubwiraati:"Namaranyeigihekinininawe, nyamarantimuzi,Filipo?"uwambonyeabayabonyeData; noneuvugautengo,UtwerekeData?

10NtiwemerakondimuriData,naDatamurinjye? amagambonkuvugishantabwomvugaubwanjye,ahubwo niDataubamurinjye,akoraimirimo

11UnyizerekondimuriData,naDatamurinjye:bitabaye ibyounyizerekubw'imirimonyine

12Niukuri,niukuri,niukuri,ndababwiranti:Unyizera, imirimonkoraazayikora;kandiazakoraimirimoirenzeiyo; kukonjyakwaData

13Kandiicyomuzasabacyosemuizinaryanjye,nzagikora, kugirangoDataahabweicyubahiromuMwana. 14Nimusabaikintuicyoaricyocyosemuizinaryanjye, nzagikora.

15Nibaunkunda,nimukurikizeamategekoyanjye. 16NzasengaData,naweazaguhaundiMuhoza,kugira ngoagumanenaweubuziraherezo;

17Ndetsen'Umwukaw'ukuri;uwoisiidashoborakwakira, kukoitamubona,ntanubwoimuzi,arikouramuzi;kuko abananawe,kandiazakubamo

18Sinzagutererana,nzazaahouri

19Nyamarahashizeigihegito,isintikimbona;ariko murambona:kukombaho,muzabaho.

20UwomunsiuzamenyakondimuriData,namwemuri njye,nanjyenkabamurimwe

21Ufiteamategekoyanjyeakayakurikiza,niweunkunda, kandiunkundaazakundwanaData,nanjyenzamukunda, kandinzamwiyereka

22Yudaaramubwiraati:"NtabwoariIsikariyoti,Mwami, niguteutwiyereka,atariukugaragarizaisi?"

23Yesuaramusubizaati:"Nibaumuntuankunda, azakomezaamagamboyanjye,kandiDataazamukunda, natwetuzazaahoari,tubanenawe"

24Unkunda,ntagumyaamagamboyanjye,kandiijambo mwumvasiiryanjye,ahubwoniDatawanyohereje.

25Ibyobyosenabibabwiye,nkirikumwenawe

26ArikoUmuhoza,ariweMwukaWera,uwoData azoherezamuizinaryanjye,azakwigishabyose,kandi byosenzabibuka,ibyonakubwiyebyose

27Amahorondagusigiyenawe,amahoroyanjye ndaguhaye,siukoisiitanga,ndaguha.Nturekengo umutimawaweuhagarikeumutima,kandintutinye

28Mwumviseukonababwiyenti:Ndagiye,ndagarukaaho uri.Nibawarankunze,uzishima,kukonavuzenti:"Njya kwaData,kukoDataarutanjye"

29Nonehonababwiyembereyukobiba,kugirango mwizere.

30Nyumay'ibyosinzavugananawecyane,kukoumutware w'iyisiaraza,kandintacyoafitemurinjye

31ArikokugirangoisiimenyekonkundaData;kandi nk'ukoDatayampayeitegeko,nanjyendabikoraHaguruka, rekatugende

UMUTWEWA15

1Ndiumuzabibuw'ukuri,kandiDataniumuhinzi.

2Amashamiyoseyomurinjyeateraimbutoarayakuraho, kandiishamiryoseryeraimbuto,araryoza,kugirango ryereimbutonyinshi

3Nonehomwejejwen'ijambonababwiye Gumamurinjye,nanjyendimuriwoweNkukoishami ridashoborakweraimbutoubwaryo,usibyekugumamu muzabibu;Ntushoborakubishobora,keretsemugumye murinjye

5Ndiumuzabibu,muriamashami:Ugumamurinjye, nanjyenkabamuriwe,niweweraimbutonyinshi,kuko ntacyomushoboragukoramutarikumwe.

6Nibaumuntuatagumyemurinjye,ajugunywank'ishami, akuma;abantubarabakoranya,babajugunyamumuriro, barashya.

7Nimugumamurinjye,kandiamagamboyanjyeakaguma murimwe,muzabazaicyomushaka,kandiazakorerwa

8DoreDataahaweicyubahiro,koweraimbutonyinshi; Namwemuzabeabigishwabanjye.

9NkukoDatayankunze,nikonagukunze,nimukomeze murukundorwanjye.

10Nimukurikizaamategekoyanjye,muzagumamu rukundorwanjye;nk'ukonakurikijeamategekoyaData, kandinkagumamurukundorwe

11Ibyobyosenabibabwiye,kugirangoumunezerowanjye ugumemuriwowe,kandiumunezerowawewuzuye

12Iriniryotegekoryanjye,yukomukundanank'uko nabakunze

13Ntamuntuurutaururukundo,umuntuyatangaubuzima bwekubw'incutize.

14Muriinshutizanjye,nimukoraibyongutegetsebyose

15Kuvaubu,sinkwitaabakozi;kukoumugaraguataziicyo shebujaakora,arikonakwiseinshuti;kukoibintubyose numvisekuriDatanabibamenyesheje

16Ntimwantoye,arikonarabatoye,ndagutegekango mujyekweraimbuto,kandiimbutozanyuzigumeho: kugirangomusabeDatamuizinaryanjye,azaguha

17Ibyondagutegetse,kugirangomukundane

18Nibaisiikwanze,uzikoyangayembereyukoikwanga.

19Iyouzakubauw'isi,isiyakundaabayo,arikokuberako utariuw'isi,arikonagutoyemuisi,niyompamvuisi ikwanga.

20Ibukaijambonakubwiyenti:Umugaraguntaruta shebujaNibabarantoteje,bazagutoteza;nibabakomeje ijamboryanjye,bazagumanaibyawe.

21Arikoibyobyosebazabigukorerakubw'izinaryanjye, kukobataziUwantumye

22Iyontazakubavugisha,ntabyahabaribafite,arikoubu ntibagizeicyobakorakubyahabyabo

23UnyangayangaData

24Nibantarigezenkoramuriboimirimontawundimuntu wakoze,ntabyahabaribafite,arikoububarambonyekandi baranyangabombinaData

25Arikoibibirasohoka,kugirangoijamborisohore ryanditswemumategekoyabo,Baranyangantampamvu

26ArikoigiheUmuhozaazazira,uwonzabohererezakuri Data,ndetsen'Umwukaw'ukuriukomokakuriData, azampamya:

27Kandimuzabihamya,kukomwabanyenanjyekuva mbere.

UMUTWEWA16

1Ibyonababwiyekugirangomutazababazwa

2Bazagukuramumasinagogi:yego,igihekirageze,kugira ngoumuntuweseuzicauzatekerezakoakoraumurimo w'Imana

3Ibyobazabigukorera,kukobatigezebamenyaData, cyangwananjye.

4Arikoibyonababwiye,kugirangoigihenikigera, mwibukekonababwiyeKandiibyobyosesinabibabwiye muntangiriro,kukonarikumwenawe

5Arikoubundagiyeinzirayanjyekuntumye;kandinta n'umwemurimweumbajijeati“Ujyahe?

6Arikokuberakonababwiyeibyo,umubabarowuzuye umutimawawe

7Nyamarandababwizaukuri;Nibyizakongenda,kuko nindagenda,Umuhozantazazaiwanyu;arikonindagenda, nzamutumaho

8Kandinaza,azahanaisiy'ibyaha,nogukiranuka,noguca imanza: 9Kubyaha,kukobatanyizera; 10Kubwogukiranuka,kukonjyakwaData,ntimuzongera kumbona; 11Urubanza,kukoumutwarew'iyisiyaciriweurubanza 12Ndacyafitebyinshibyokukubwira,arikontushobora kubyihanganiraubu.

13Nubwo,Umwukaw'ukurinaza,azakuyoboramukuri kose,kukoatazavugaibye;arikoicyoazumvacyose,ni cyoazavuga,kandiazakwerekaibizaza 14Azampimbaza,kukoazakiraibyanjye,akabikwereke 15IbintubyoseDataafiteniibyanjye,nicyocyatumye mbabwirakoazanyambura,akakwereka 16Hashizeakanya,ntuzambona,kandinanone,mukanya gato,uzambona,kukonjyakwaData.

17Bamwemubigishwabebaravugabati:"Ibiniibiki yatubwiyeati:"Mugihegito,ntimuzambonaKandina none,mukanyagato,muzambona,kandi,kukonjyakuri Uhoraho"Data?

18Barabazabati:"Ibiniibikiavuga,mugihegito?" ntidushoborakuvugaicyoavuga.

19Yesuamenyakobifuzagakumubaza,arababwiraati:" Murabazamurimwebweibyonavuzenti:"Akanyagato ntuzambona,kandimukanyagato,uzambona."?

20Niukuri,niukuri,niukuri,ndababwirayukomuzarira kandimukarira,arikoisiizishima,kandimuzababara,ariko akababarokawekazahindukaumunezero.

21Umugoreiyoarimumibabaroagiraagahinda,kuko isahayeigeze,arikoakimarakubyaraumwana,ntaba akibukaumubabaro,kuberaumunezerow'ukoumugabo yavukiyemuisi

22Nonehoreromurababaye,arikonzongerakukubona, kandiumutimawaweuzishima,kandintabyishimobyawe ntamuntuuzagukuraho

23KandiuwomunsintacyouzambazaNdakubwira nkomejekoicyouzasabaDatamuizinaryanjye,azaguha.

24Kugezaubuntacyowigezeusabamuizinaryanjye:saba, uzahabwa,kugirangoumunezerowawewuzuye

25Ibyobyosenabibabwiyemumigani,arikoigihe kirageze,sinzongerakuvugananawemumigani,ariko nzakwerekanezaData

26Uwomunsiuzambazemuizinaryanjye,kandi sinakubwiyekonzagusengeraData:

27KukoDataubweagukunda,kukowankunze,ukizerako navuyekuMana.

28NavuyekuriData,kandinajemuisi:nanone,mvuyeku isi,njyakwaData.

29Abigishwabebaramubwirabati:“Nonehouravuganeza, kandintamuganiuvuga

30Nonehotuzinezakouzibyose,kandintukeneyeko hagiraumuntuubabaza:kubwibyotwizerakowavuyeku Mana

31Yesuarabasubizaati:"Ubuurizera?

32Dore,igihekirageze,yego,igihekirageze,kugirango mutatanye,umuntuwesekugiticye,kandiazansiga jyenyine,arikosindijyenyine,kukoDataarikumwe nanjye

33Ibyobyosenabibabwiyekugirangomugireamahoro murinjye.Mw'isimuzagiraamakuba,arikonimwishime; Natsinzeisi

UMUTWEWA17

1AyamagamboyavuzeYesu,yuburaamasoyerekezamu ijuru,ati:Data,igihekirageze;uhimbazeUmwanawawe, kugirangoUmwanawawenaweaguheicyubahiro: 2Nkukowamuhayeimbaragakubantubose,kugirangoaha ubuzimabw'itekakubantubosewamuhaye

3Kandiubunibwobugingobuhoraho,kugirango bakumenyeImanayonyiney'ukuri,naYesuKristo,uwo wohereje

4Nakubashyekuisi:Ndangijeumurimowampayegukora 5NonehoData,mpimbazaicyubahirocyaweubwawe n'icyubahironagizenawembereyukoisiibaho.

6Neretseizinaryaweabantuwampayekuisi:bariabawe, urampa;kandibakomejeijamboryawe

7Nonehobamenyekoibyowampayebyoseariibyawe. 8Kukonabahayeamagambowampaye;kandibarabakiriye, kandibazinezakonavuyemuriwewe,kandibizerako wanyohereje.

9Ndabasengera:Sinsabiraisi,ahubwondabasabiraibyo mwampaye;kukoariabawe

10Kandiibyanjyebyoseniibyawe,ibyaweniibyanjye; kandinahaweicyubahiromuribo

11Nonehosinkirimuisi,arikoababarimuisi,kandindaje ahouri.Datawera,komezaizinaryaweabowampaye, kugirangobabeumwe,nkatwe

12Igihenarikumwenabokuisi,nabashyizemuizina ryawe:abowampayenarabitse,kandintan'umwemuribo wabuze,ahubwoniumwanaw'irimbuka;kugirango ibyanditswebisohore

13Nonehondajeahouri;kandiibyobintumvugamwisi, kugirangoumunezerowanjyeubewuzuyemuribo

14Nabahayeijamboryawe;kandiisiyarabanze,kukoatari iy'isi,nk'ukontariuw'isi.

15Ntabwonsengangoubakurekuisi,ahubwoubasabe kubarindaikibi

16Ntabwoariab'isi,nk'ukontariuw'isi.

17Uwezebinyuzemukurikwawe:ijamboryaweniukuri 18Nkukowanyoherejemuisi,nikonabatumyemuisi 19Kubwanjye,niyejeje,kugirangonabobejejwen'ukuri. 20Ntabwonsengeraabobonyine,ahubwonzabasabira abanyemerabinyuzemuijamboryabo;

21Kugirangobosebabeumwe;nkawe,Data,urimuri njye,nanjyendimuriwowe,kugirangonabobabeumwe muritwe,kugirangoisiyizerekowanyohereje

22Kandiicyubahirowampayendabahaye;kugirangobabe umwe,nubwoturibamwe:

23Ndimuribo,nawemurinjye,kugirangobatungwe muriumwe;Kugirangoisiimenyekowanyohereje,kandi kowabakunzenk'ukowankunze

24Data,ndashakakonabowampaye,babanananjyeaho ndi;Kugirangobaboneicyubahirocyanjyewampaye, kukowankunzembereyukoisiiremwa

25Data,umukiranutsi,isintiyakumenye,arikondakuzi, kandiabobamenyekowanyohereje

26Nabamenyeshejeizinaryawe,kandinzabamenyesha, kugirangourukundowankunzeruzabemuribo,nanjye muribo

1Yesuamazekuvugaayomagambo,asohokana n'abigishwabehejuruy'umugeziwaCedroni,ahari ubusitani,yinjiramon'abigishwabe.

2Yudanawewamuhemukiye,yariaziahohantu,kuko Yesuyakundagakujyayon'abigishwabe

3Yudaamazekwakiraitsindary'abasirikaren'abasirikare bakurub'abatambyibakurun'Abafarisayo,ajyayoafite amatara,amataran'intwaro

4Yesurero,aziibintubyosebizamugwirira,arasohoka, arababwiraati'Mushakande?

5Baramusubiza,Yesuw'iNazareti.Yesuarababwiraati: "Ndiwe"Yudanawewamuhemukiye,ahagararananabo 6Akimarakubabwiraati“Ndiwe,basubirainyuma,bagwa hasi.

7Hanyumayongerakubabazaati:"Urashakande?" Baravugabati:Yesuw'iNazareti

8Yesuaramusubizaati:Nababwiyekoariwe:nibarero munshaka,nimurekebagende:

9Kugirangoiryojamborisohoze,yavuzeati:“Ibyo wampayentanakimwenabuze.

10SimoniPeteroafiteinkotaayikuramo,akubita umugaragumukuru,amutemaugutwikw'iburyo UmugaraguyitwagaMaliki.

11YesuabwiraPeteroati:“Shirainkotayawemurwubati, igikombeDatayampaye,sinzanywa?

12Hanyumaitsinda,umutware,abatwareb'Abayahudi bafataYesu,baramuboha,

13BanzaamujyanakwaAnnasi;kukoyarisebukwewa Kayifa,wariumutambyimukurumuriuwomwaka.

14KayifaniwewagiriyeinamaAbayahudi,kobyaribyiza koumuntuumweapfiraabantu

15SimoniPeteroakurikiraYesu,undimwigishwanawe akurikira:uwomwigishwayariazwin'umutambyimukuru, ajyananaYesumungoroy'umutambyimukuru

16ArikoPeteroahagararakumuryangohanze.Hanyuma asohokauwomwigishwa,wariuzwin'umuherezabitambo mukuru,abwirauwakinzeurugi,azanaPetero

17NonehowamukobwaurinzePeteroati:"Nturin'umwe mubigishwab'uyumugabo?"Ati:Ntabwondi

18Abagaragun'abasirikarebahagararaaho,baribakoze umurirow'amakara.kukoharihakonje:nukobarashyuha, Peteroahagararananabo,arashyuha

19UmutambyimukuruabazaYesuabigishwabe, n'inyigishoze.

20Yesuaramusubizaati:Nabwiyeisiyose;Nigeze kwigishamuisinagogi,nomurusengero,ahoAbayahudi bahorabitabaza;kandimuibangantacyonavuze

21Kuberaikiumbajije?mubazeabanyumvise,ibyo nababwiye:dorebaziibyonavuze

22Amazekuvugaatyo,umwemubasirikarebaribahagaze ahoyakubiseYesuukubokokwe,ati:"Urasubiza umutambyimukuru?"

23Yesuaramusubizaati:"Nibanaravuzeibibi,uhamya ibibi,arikonibaaribyiza,niikikunkubita?"

24AnnasiyariyamutumyeguhambiraKayifaumutambyi mukuru

25SimoniPeteroarahagarara,arashyuhaBaramubwira bati:"Nturin'umwemubigishwabe?"Yarabihakanye,ati: "Ntabwondi

26Umwemubagaragub'umutambyimukuru,kuberako yarimwenewaboPeteroyaciyeugutwi,ati:Sinakubonye mubusitaniturikumwe?

27Peteroyongeraguhakana:akokanyainkoko.

28HanyumabajyanaYesubavaiKayifabajyamucyumba cy'urubanza,kandihakirikare;naboubwabontibinjiramu cyumbacy'urubanza,kugirangobatanduzwaarikokugira ngobaryepasika.

29Pilatoarabasohoka,arababazaati“Niikikiregauyu muntu?

30Baramusubizabati:"Iyoatabaumugiziwanabi,ntitwari kumushikiriza"

31Pilatoarababwiraati“Mumujyane,kandimumucire urubanzank'ukoamategekoyaweabiteganyaAbayahudi rerobaramubwirabati:"Ntabwobyemewekoumuntuyica umuntu:"

32KugirangoijamboryaYesurisohozwe,ibyoyavuze, bisobanuraurupfuagombagupfa

33Pilatoyongerakwinjiramucyumbacy'urubanza, ahamagaraYesu,aramubazaati'uriUmwamiw'Abayahudi?

34Yesuaramusubizaati:Woweuvuzeikikintucyawe, cyangwaabandibarabikubwiye?

35Pilatoaramusubizaati:NdiUmuyahudi?Igihugucyawe n'abatambyibakurubarampaye,wakozeiki?

36Yesuaramusubizaati:"Ubwamibwanjyentabwoari ubw'iyisi:iyabaubwamibwanjyebwabaubw'iyisi,ni bwoabagaragubanjyebarwanagakugirango ntashyikirizwaAbayahudi,arikoubuubwamibwanjye ntabwobuvaaha

37Pilatoaramubwiraati:"Nonehouriumwami?"Yesu aramusubizaati:Uravuzekondiumwami.Niyompamvu navutse,kandiniyompamvunajemuisi,kugirango mpamyeukuriUmuntuweseurimukuriyumvaijwi ryanjye.

38Pilatoaramubwiraati:Ukuriniiki?Amazekuvugaatyo, asubiramuBayahudi,arababwiraati:"Ntakosa namusanzeho."

39Arikomufiteumugenzowokubarekuriraumwekuri pasika:nonemurashakakubarekuriraUmwami w'Abayahudi?

40Bongerakurira,bati:"Ntabwoariuyu,ahubwoni Baraba"NonehoBarababayariigisambo

UMUTWEWA19

1PilatoafataYesu,aramukubita.

2Abasirikarebambikaikambary'amahwa,bamushyiraku mutwe,bamwambikaumwendaw'umuhengeri,

3Ati:“Ndakuramutsa,mwamiw'Abayahudi!bamukubita amaboko

4Pilatoarongeraarasohoka,arababwiraati“Dore ndamuzanye,kugirangomumenyekontakosambona.

5HanyumaYesuarasohoka,yambayeikambary'amahwa, n'umwendaw'umuhengeriPilatoarababwiraati“Dore uwomugabo!

6Abatambyibakurureron'abasirikarebamubonye, barangururaijwibati:“Mubambe,ubambekumusaraba.” Pilatoarababwiraati:"Mumujyane,mubambekumusaraba, kukontakosambonamuriwe"

7Abayahudibaramusubizabati:"Dufiteamategeko,kandi amategekoyacuagombagupfa,kukoyigizeUmwana w'Imana"

8Pilatoyumviseayomagambo,agiraubwobabwinshi; 9Arongerayinjiramucyumbacy'urubanza,abwiraYesu ati:Urihe?ArikoYesuntagisubizoyatanze

10Pilatoaramubwiraati:"Ntumbwire?"ntuzikomfite imbaragazokukubamba,kandimfiteimbaragazo kukurekura?

11Yesuaramusubizaati:"Ntabubashawashobora kundwanyanagato,keretseubihawekuvahejuru,nicyo cyatumyeunkizaufiteicyahagikomeye

12Kuvaicyogihe,Pilatoashakakumurekura,ariko Abayahudibaratakabati:“Uramutseurekuyeuyumuntu, ntubainshutiyaKayisariUmuntuwesewigiraumwami abaavuganyenaKayisari.

13Pilatoyumviseayomagambo,asohoraYesu,yicaraku ntebey'urubanzaahantuhitwaPavement,arikomu giheburayo,Gabbatha.

14NibwohategurwaPasika,nkomuisahayagatandatu, abwiraAbayahudiati:DoreUmwamiwawe!

15Arikobaratakabati:“Nimumureho,mumureke, mumubambane”Pilatoarababwiraati:"Nzabamba Umwamiwawe?"Abatambyibakurubaramusubizabati: NtamwamidufiteuretseKayisari.

16AcaamushikirizarerokugirangoabambweBajyana Yesu,baramujyana

17Yikoreyeumusarabaweasohokaahantuhitwaigihanga, cyitwamugiheburayoGolgota:

18Ahobamubambyekumusaraba,abandibabirihamwe nawe,kumpandezombi,naYesuhagati.

19Pilatoyandikaumutwe,awushyirakumusarabaKandi ibyanditswebyari,YESUWANAZARETEUMWAMI W'ABAYAHUDI.

20IrizinaryasomyebenshimuBayahudi:kukoahoYesu yabambweyariyegereyeumujyi:kandicyanditswemu giheburayo,nomukigereki,nomukilatini.

21Abatambyibakurub'AbayahudibabwiraPilatobati: 'Ntiwandike,Umwamiw'Abayahudi;arikokoyavuzeati: NdiUmwamiw'Abayahudi.

22Pilatoaramusubizaati'Ibyonanditsenanditse

23AbasirikarebamazekubambaYesu,bafataimyendaye, bakoraibicebine,burimusirikareabigiramouruhare;kandi n'ikoterye:ubuikotiyariidafiteikidodo,ikozwekuva hejuruhose

24Baravugarerobati:"Ntitukagitange,ahubwo tunganyirizeubufindouwoariwe:kugirangoibyanditswe bisohore,bivugango:"Bagabanijeimyambaroyanjyemuri bo,kandiimyambaroyanjyebagabanaubufindo."Ibyo bintureroabasirikarebarabikoze

25Nonehoharihahagazekumusarabawanyinanyina,na mushikiwanyina,MariyamukaKleofanaMariya Magadalena

26Yesuabonyenyina,n'umwigishwabahagazeiruhande, uwoyakundaga,abwiranyinaati:“Mugore,dore umuhunguwawe!

27Hanyumaabwiraumwigishwaati:Dorenyoko!Kuva kuriiyosaha,uwomwigishwaamujyanaiwe

28Nyumay'ibyo,Yesuazikoibintubyosebyarangiye, kugirangoibyanditswebisohore,ati:Mfiteinyota.

29Hashyizwehoicyombocyuzuyevinegere,nukobuzuza umuzingowavinegere,babishyirakurihysopi,babishyira mukanwa.

30Yesureroamazekubonavinegere,aravugaati: Birarangiye,arunama,atangaumuzimu

31Abayahudirero,kuberakobyariimyiteguro,kugirango imibiriitagumakumusarabakumunsiw'isabato,(kuko uwomunsiw'isabatowariumunsiukomeye,)basabaPilato ngoamaguruyaboavunike,kandibabe.yakuweho.

32Hanyumahazaabasirikare,bamenaguraamaguruya mbere,n'ayandiyabambwehamwenawe

33BagezekwaYesu,basangayapfuye,ntibamuvuna amaguru:

34Arikoumwemubasirikareafiteicumuamucumitamu rubavu,ahitaasohokaamarason'amazi

35Kandiuwabibonyeariubusa,kandiibyoyanditseni ukuri,kandiazikoavugaukuri,kugirangomwizere

36Kuberakoibyobyakozwe,kugirangoibyanditswe byuzuzwe,Amagufwayentazavunika

37Nanoneikindicyanditswekivugango:Bazarebauwo batoboye.

38Nyumay'ibyo,Yozefuw'iArimataya,kuberakoyari umwigishwawaYesu,arikokuberarwihishwakubera gutinyaAbayahudi,yingingaPilatongoakureumurambo waYesu,PilatoaramuhaYajerero,afataumurambowa Yesu

39HazakandiNikodemu,wajekwaYesubwambere nijoro,azanauruvangerwamiranaalo,rufiteibiroijana 40HanyumabajyanaumurambowaYesu,awukomeretsa imyenday'ibitarehamwen'ibirungo,nk'ukoAbayahudi babishyingura

41Nonehoahoyabambwehariubusitani;nomubusitani imvanshya,itarigezeishyirwahoumuntu.

42BashyiraYesurerokuberaumunsiw'Abayahudi bitegura;kukoimvayariyegereje

UMUTWEWA20

1UmunsiwamberewicyumweruuzaMariyaMagadalena karekare,bwije,kugerakumva,abonaibuyeryakuwemu mva

2Hanyumaariruka,asangaSimoniPetero,n'undi mwigishwaYesuyakundaga,arababwiraati:"Bakuye Uwitekamumva,ntituziahobamushyize"

3Peteroarasohoka,n'undimwigishwa,bazakumva.

4Barirukabombihamwe,undimwigishwaarushaPetero, bazakumva

5Arunama,aritegereza,abonaimyenday'ibitarearyamye; arikontiyinjira

6SimoniPeteroarazaamukurikira,yinjiramumva,abona imyenday'ibitareiryamye,

7Igitambarocyarihafiy’umutwewe,ntabwoaryamye yambayeimyenday'ibitare,ahubwoyizingiyehamwe ahantuhonyine

8Hanyumayinjiramuriuwomwigishwa,wajembereku mva,arabibona,arizera

9Ntibaribaziibyanditswe,koagombakuzukamubapfuye.

10Abigishwabongeragusubiramurugorwabo

11ArikoMariyaahagararahanzey’imvaarira,ararira, arunama,yitegerezaimva,

12Abonaabamarayikababiribicayebera,umwekumutwe, undikubirenge,ahoumurambowaYesuwariuryamye.

13Baramubazabati:“Mugore,kuberaikiurira? Arababwiraati:“KuberakobakuyehoUmwamiwanjye, kandisinziahobamushyize.

14Amazekuvugaatyo,arahindukira,abonaYesuahagaze, ntiyamenyakoariYesu

15Yesuaramubwiraati:“Mugore,kuberaikiurira? Urashakande?Yibwirakoariumurimyi,aramubwiraati: Databuja,nibawaramubyayerero,mbwiraaho wamushyize,nanjyendamujyana.

16Yesuaramubwiraati:Mariya.Arahindukira, aramubwiraati:Rabboni;niukuvuga,Mwigisha 17Yesuaramubwiraati:"Ntunkoreho;kukontarazamuka kwaData:ahubwojyakuribarumunabanjye,mubabwire nti:NzamutsekwaDatanaSo;n'Imanayanjye,n'Imana yawe

18MariyaMagadalenaarazaabwiraabigishwakoyabonye Umwami,kandikoyamubwiyeibyo

19Uwomunsinyinenimugoroba,ubaumunsiwambere w'icyumweru,imiryangoikinzeahoabigishwabari bateraniyekuberagutinyaAbayahudi,Yesuaraza ahagararahagati,arababwiraati:“Mugireamahoro.”

20Amazekuvugaatyo,aberekaamabokon'uruhanderwe Abigishwabarishima,babonyeUmwami 21Yesuyongerakubabwiraati:“Mugireamahoro,nk'uko Datayanyohereje,nanjyendabatumye

22Amazekuvugaatyo,arabahumeka,arababwiraati:" NimwakireUmwukaWera:"

23Umuntuwesewakozeibyaha,urabiboherereza;kandi uwagumanyeibyahabyose,arabigumana

24ArikoTomasi,umwemuricuminababiri,witwaga Didymus,ntiyarikumwenaboigiheYesuyazaga

25Abandibigishwarerobaramubwirabati:"Twabonye Uwiteka."Arikoarababwiraati:"keretsenzabonamu biganzabyeicapirory'imisumari,ngashyiraurutoki rwanjyemuicapirory'imisumari,mazenteraikiganzamu rubavu,sinzizera."

26Nyumay'iminsiumunani,abigishwabebinjiramuribo, naTomasiarikumwenaboHanyumahazaYesu, imiryangoirakingwa,bahagararahagati,baravugabati: “Mugireamahoro”

27HanyumaabwiraTomasiati:“Shikirahanourutoki rwawe,doreamabokoyanjye;kandiugerehanoukuboko kwawe,ujugunyemuruhanderwanjye:ntukabe umwizerwa,ahubwowizere

28Tomasiaramusubizaati:"Mwamiwanjyen'Imana yanjye"

29Yesuaramubwiraati:Tomasi,kukowambonye,wizeye: hahirwaabatabonye,arikobakizera.

30KandiibindibimenyetsobyinshiYesuyabikozeimbere y'abigishwabe,bitanditswemuriikigitabo:

31Arikoibibyanditswe,kugirangomwizerekoYesuari Kristo,Umwanaw'Imana;kandikugirangowizereuzagira ubuzimabinyuzemwizinarye.

UMUTWEWA21

1Nyumay'ibyo,Yesuyongeyekwiyerekaabigishwaku nyanjayaTiberiya;kandikuriubwobwengeyerekanye ubwe

2SimoniPeteronaTomasibitwaDidimusi,naNatanayeli w'iKananiiGalilaya,n'abahungubaZebedayo,n'abandi bigishwabebabiri.

3SimoniPeteroarababwiraati:Ngiyekuroba Baramubwirabati:NatwetujyananaweBarasohoka, binjiramubwatoakokanya;muriiryojorontacyobafashe. 4Bukeyebwaho,Yesuahagararakunkombe,ariko abigishwantibamenyakoariYesu

5Yesuarababwiraati:“Bana,mufiteinyama? Baramusubiza,Oya.

6Arababwiraati:“Fataurushunduraiburyobw'ubwato, urahasanga.Bajugunyerero,nonentibashoboye kuyishushanyakubwinshibwamafi.

7NicyocyatumyeuwomwigishwaYesuyakundaga abwiraPeteroati:NiUmwamiSimoniPeteroyumviseko ariUhoraho,amukenyeraumwiterow'abarobyi,(kukoyari yambayeubusa),yikubitamunyanja

8Abandibigishwabazamubwatobuto;(kukobatarikure yubutaka,arikonkubureburebwameteromaganaabiri,) bakururainshunduraamafi

9Bakimarakugerakubutaka,babonamoumuriro w'amakara,amafiayashyiramo,n'umugati

10Yesuarababwiraati:"Zanaamafimwafashe"

11SimoniPeteroarazamuka,akuramoinshunduraku butakabwuzuyeamafimanini,ijananamirongoitanuna batatu:kandibosebaribenshicyane,arikourushundura ntirucika.

12Yesuarababwiraati:“NimuzemusangireKandinta n'umwemubigishwawatinyutsekumubazaati“Urinde? kumenyakoariUwiteka.

13Yesuaraza,afataimigati,arabaha,amafinayo

14UbuniubwagatatuYesuyiyerekaabigishwabe,amaze kuzukamubapfuye.

15Bamazekurya,YesuabwiraSimoniPetero,Simoni, mweneYonasi,urankundakurutaaba?Aramubwiraati: Yego,Mwami;uzikongukunda.Aramubwiraati: “Gaburiraabanab'intamazanjye

16Arongeraaramubwiraati:"Simoni,mweneYonasi, urankunda?"Aramubwiraati:Yego,Mwami;uziko ngukundaAramubwiraati:"Kugaburiraintamazanjye" 17Aramubwiraati:"Simoni,mweneYonasi,urankunda?" Peteroarababarakukoyamubwiyeubwagatatuati: Urankunda?Aramubwiraati:"Mwami,uzibyose;uziko ngukundaYesuaramubwiraati:"Kugaburiraintama zanjye."

18Niukuri,niukuri,ndakubwirayukoukirimuto, wikenyera,ukagendaahoushaka,arikonimaragusaza, uzaramburaamaboko,undiazakubohesha,akujyaneaho uzajyanahosentibishaka

19Ayamagamboyavuze,asobanuraurupfuagomba guhimbazaImana.Amazekuvugaatyo,aramubwiraati: Nkurikira

20Peteroarahindukira,abonaumwigishwaYesu yakundagagukurikira;nindewishingikirijekugituzacye nimugoroba,ati:Mwami,nindeuguhemukira?

21PeteroamubonyeabwiraYesu,Mwami,kandiuyu muntuazakoraiki?

22Yesuaramubwiraati:"Nibanshakakoatindakugeza igihenzazira,ibyoniibiki?"Nkurikira

23Hanyumaabwiraabavandimwemumahanga,ngouwo mwigishwantagombagupfa,arikoYesuntiyamubwiraati 'Ntazapfa;ariko,Nibanshakakoatindakugezaigihe nzazira,ibyoniibikikuriwewe?

24Uyuniwemwigishwaahamyaibyobintu,kandi yanditseibi:kandituzikoubuhamyabweariukuri.

25Kandiharihon'ibindibintubyinshiYesuyakoze,aribyo, nibabigombakwandikwaburiwese,ndatekerezakon'isi ubwayoidashoborakubamoibitabobigombakwandikwa. Amen

Ibyakozwe n'Intumwa

UMUTWEWA1

1Igitabocyamberenakoze,yeweTewofili,mubyoYesu yatangiyegukoranokwigisha, 2Kugezakumunsiyajyanywemo,nyumayahoabikesheje UmwukaWerayahayeamategekointumwayari yaratoranije:

3Uwonaweyerekanyekoarimuzimanyumay'ishyaka ryen'ibimenyetsobyinshibidashidikanywaho,ababona iminsimirongoine,kandiavugakubyerekeyeubwami bw'Imana:

4Bateraniyehamwenabo,abategekakobatavai Yeruzalemu,ahubwobagategerezaisezeranoryaData, nk'ukoweabivuga.

5KukoYohanayabatijwen'amazi;arikomuzabatizwa n'UmwukaWeramuminsiitarimike

6Bateraniyehamwerero,baramubazabati:“Mwami,icyo giheurashakakongerakugaruraubwamimuriIsiraheli?

7Arababwiraati:"Ntabwoariwowekumenyaibihe cyangwaibihe,Datayashyizemububashabwe."

8Arikomuzabonaimbaraga,nyumayukoUmwukaWera azakurimwebwe,kandimuzamberaabahamyai Yeruzalemu,muriYudayayose,nomuriSamariya,ndetse nokumperay'isi

9Amazekuvugaibyo,babibonye,arajyanwa;n'igicu kimwakiramumasoyabo.

10Mugihebarebabashikamyeberekezamuijuru, azamuka,basangaabagabobabiribahagazeiruhande bambayeimyendayera;

11Nindewavuzeati:Yemwebantub'iGalilaya,niiki gitumyemwitegerezamwijuru?uyuYesuumwe,yakuwe muriweweakajamwijuru,azazareronkukowamubonye ajamwijuru

12HanyumabasubiraiYeruzalemubavakumusoziwitwa Olivet,uriiYerusalemuurugendorw'umunsiw'isabato.

13Binjiye,barazamukabajyamucyumbacyohejuru,aho PeteronaYakobo,naYohani,naAndereya,Filipo,na Tomasi,Bartholome,naMatayo,YakobomweneAlfaena SimoniZelote,naYudaumuvandimwewaYakobo

14Ibyobyosebyakomerejekuisengeshonokwinginga, hamwen'abagore,naMariyanyinawaYesu,nabarumuna be

15Muriiyominsi,Peteroarahagurukahagatiy'abigishwa, aravugaati:(umubarew'amazinahamwewarihafiijanana makumyabiri,)

16Bavandimwe,ikicyanditswekigombakuba cyarasohoye,UmwukaWeraakoreshejeumunwawa DawidiyabivuzembereyerekeyeYuda,wayoboraga abajyanyeYesu

17Kubarayarikumwenatwe,kandiyariyarabonyeigice c'umurimo

18Uyumugaboaguraumurimauhembwaibicumuro; agwaumutwe,araturikahagati,amarayeyosearasohoka

19AbariiYeruzalemubosebaribabizikuberakouwo murimawitwamururimirwaborukwiye,Aceldama,ni ukuvuga,Umurimawamaraso

20EregabyanditswemugitabocyaZaburi,"Ahoatuye habeubutayu,kandintihazagireumuntuubamo Umwepiskopiwearekeundiafate."

21Nicyocyatumyemuriabobagabobatuherekezaigihe cyoseUmwamiYesuyinjiyemuritwe,

22GuherakumubatizowaYohana,kugezauwomunsi yakuwemuritwe,hagombakubahoumuntuutubera umuhamyaw'izukarye

23Bashyirahobabiri,YozefuyitaBarusaba,witwaga YusitonaMatiyasi

24Barasenga,baravugabati:“Uhoraho,uziimitima y'abantubose,werekanenibamuriabobombiwahisemo, 25Kugirangoagireuruharemuriuyumurimon'intumwa, ahoYudayaguyekuberaibicumuro,kugirangoajyeiwe 26Batangaubufindobwabo.ubufindobugwakuri Matiyasi;kandiyabazwen'intumwacumin'umwe

UMUTWEWA2

1Umunsiwapentekoteugeze,bosebahurizahamwe ahantuhamwe.

2Muburyobutunguranye,humvikanyeijwirivuyemu ijururimezenk'umuyagauhuhacyane,ryuzurainzuyose baribicaye.

3Babagaragarizaindimizimezenk'umuriro,mazeyicara kuriburiwese

4BosebuzuraUmwukaWera,batangirakuvugaizindi ndimi,nk'ukoUmwukayabahaye

5KandiiYeruzalemuhariAbayahudi,abantububahaga Imana,mumahangayosemunsiy'ijuru

6Ibyobimazekuvugwamumahanga,rubandabaraterana, barumirwa,kukoabantubosebumvisebavugamururimi rwe

7Bosebaratangarabaratangara,barabwiranabati:"Dore abobosesiAbanyagalilaya?

8Kanditwumvaduteabantubosemururimirwacu,aho twavukiye?

9Abaparitiya,Abamedi,naElamite,n'abatuyemuri Mezopotamiya,nomuriYudaya,naKapadokiya,iPonto, nomuriAziya,

10Firugiya,naPamfiliya,muMisiri,nomubicebya LibiyahafiyaCyrene,n'abanyamahangab'iRoma, Abayahudin'abahindukiriyeidini,

11Cretesn'Abarabu,twumvabavugamundimizacu imirimoitangajey'Imana

12Bosebaratangara,bashidikanya,babwiranabati:“Ibi bivuzeiki?

13Abandibasebyabati:"Ababagabobuzuyedivayinshya 14ArikoPetero,ahagazehamwenacumin'umwe, arangururaijwi,arababwiraati:“Yemwebantub'Abayuda, ndetsen'ababaiYeruzalemumwesemuzabimenye, nimwumveamagamboyanjye:

15Eregaabontibasinze,nk'ukoubitekereza,kukoariisaha yagatatuy'umunsi

16Arikoibinibyobyavuzwen'umuhanuziYoweli; 17Kandimuminsiy'imperuka,nikoImanaivuga,nzasuka mumwukawanjyekubantubose:abahungubawe n'abakobwabawebazahanura,abasorebawebazerekwa, kandiabasazabawebarotainzozi.:

18Kandikubagaragubanjyenokubajabanjyenzasuka muriiyominsiy'Umwukawanjye;kandibazahanura:

19Nzokwerekanaibitangazamwijuruhejuru, n'ibimenyetsobirimwisimunsi;maraso,n'umuriro, n'umwukaw'umwotsi:

20Izubarizahindukaumwijima,ukweziguhinduka amaraso,mbereyukouwomunsiukomeyekandiw'ingenzi waNyagasaniuza:

21KandiumuntuweseuzambazaizinaryaNyagasani azakizwa.

22YemwebantubaIsiraheli,nimwumveayamagambo; Yesuw'iNazareti,umuntuwemejwen'Imanamurimwe n'ibitangaza,ibitangazan'ibimenyetso,ibyoImana yabikozehagatimurimwe,nk'ukonawemubizi:

23We,yakijijwen'inamazifatikanokumenyaImana mbere,warafashe,n'amabokomabiyabambweku musarabakandiaricwa:

24UwoImanayazuye,imazegukurahoububabare bw'urupfu,kukobitashobokagakoayifata

25KukoDawidiamuvugaho,NabonyeUhorahoburigihe imbereyanjye,kukoariiburyobwanjyekugirango ntanyeganyezwa

26Nicyocyatumyeumutimawanjyewishima,ururimi rwanjyerukishima;Byongeyekandi,umubiriwanjye uzaruhukamubyiringiro:

27Kuberakoutazasigaubugingobwanjyeikuzimu,kandi ntuzemererwanaNyirubutagatifungoaboneruswa.

28Wanyeretseinziraz'ubuzima;Uzampaumunezero wuzuyemumasohawe

29Bavandimwe,rekambabwirentabuntuibyasekuruza w'imiryangoDawidi,koyapfuyekandikoyashyinguwe, kandiimvayeirikumwenatwekugezanan'ubu

30Nicyocyatumyeabaumuhanuzi,kandiazikoImana yarahiyeindahiro,koimbutoz'urukenyererorwe,nk'uko umubiriubyara,yazuraKristongoyicarekuntebeye y'ubwami;

31YabibonyembereyokuvugaizukaryaKristo,ko ubugingobwebutasigayeikuzimu,cyangwaumubiriwe ntiwabonyeruswa.

32UyuYesuyazuyeImana,tweseturiabahamya

33Nicyocyatumyeashyirwamukubokokw'iburyo kw'Imana,kandiamazekwakiraDataisezerano ry'UmwukaWera,yabisohoyeibyoubonakandiubyumva

34KukoDawidiatazamutsemuijuru,arikoaribwiraati: UwitekaabwiraUmwamiwanjyeati:Icaraiburyobwanjye, 35Kugezaigihenzaguhinduraabanzibaweikirengecyawe

36Nonehorero,umuryangowosewaIsiraheliumenyeshe udashidikanya,koImanayaremyeYesuumwe,uwo wabambyekuMwaminaKristo

37Bamazekubyumva,bararakaramumutima,babwira Peteron'intumwazose,Bavandimwe,dukoreiki?

38Peteroarababwiraati:Ihane,mubatizweburiwesemuri mwemuizinaryaYesuKristokugirangoababarirwe ibyaha,muzakiraimpanoy'UmwukaWera.

39Kukoisezeranoariiryanyu,kubanabanyu,nokubari kurebose,nk'ukoUwitekaImanayacuizahamagara

40Kandin'andimagambomenshiyarahamijekandi arakangurira,ati:'Ikizemuriikigisekuru

41Abakiraijamboryebishimyebarabatizwa,uwomunsi hiyongerahoabantubagerakubihumbibitatu

42Bakomezagushikamamunyigishoz'intumwano gusabana,nokumanyuraimigati,nogusenga.

43Kandiubwobabugerakuriburimuntu,kandiintumwa n'ibitangazabyinshibyakozwen'intumwa

44Kandiabizerabosebarihamwe,kandibahujebyose; 45Bagurishaibyobatunzen'ibicuruzwabyabo,babigabana abantubose,nk'ukoburimuntuyariabikeneye

46Bakomezaburimunsimurusengerorumwe,bamanyura imigatikunzun'inzu,baryainyamazabobishimyekandi bafiteumutimaumwe,

47HimbazaImana,kandiutonesheabantuboseKandi Uwitekayongereyemuitoreroburimunsinkukobikwiye gukizwa

UMUTWEWA3

1PeteronaYohanabarazamukabajyamurusengeroku isahayogusenga,babayeisahayacyenda

2Umuntuumweacumbagirakuvamundayanyina baramutwara,babashyiraburimunsikuirembo ry'urusengerorwitwaBwiza,kugirangobasabe imfashanyozinjiyemurusengero;

3NindewabonyePeteronaYohanabagiyekwinjiramu rusengerobasabyeimfashanyo

4PeteroamuhanzeamasoYohana,ati:"Reba" 5Arabitaho,yitezekohariicyoazakira.

6Peteroati:"Ntafezanazahabumfite;arikonkibyo naguhaye:Mw'izinaryaYesuKristow'iNazaretihaguruka ugende.

7Amufataukubokokw'iburyo,aramuterura,akokanya ibirengen'amagufway'amaguru

8Arasimbukaarahagarara,aragenda,yinjiramuribomu rusengero,agenda,asimbuka,asingizaImana

9AbantubosebamubonaagendakandiasingizaImana: 10Bamenyakoariwewicayekubw'imfashanyoku iremboryizary'urusengero,mazebatangarakandi batangazwan'ibyamubayeho

11IgiheikiremacyakizegifataPeteronaYohana,abantu bosebirukirakuribomurubarazarwitwaSalomo,baribaza cyane

12Peteroabibonye,asubizaabantuati:“YemweBisiraheli, niikigitumyemutangazwa?cyangwaniukuberaiki uturebacyane,nkahokubwimbaragazacucyangwakwera kwacutwagizeuyumugabokugenda?

13ImanayaAburahamu,naIsaka,naYakobo,Imanaya basogokuruza,yaheshejeUmwanaweYesu;uwo mwatanze,ukamuhakanaimbereyaPilato,igiheyiyemeza kumurekura

14ArikomwahakanyeUweran'Umutabera,kandimwifuza komwabiha.

15YicaUmuganwaw'ubuzima,uwoImanayazuyemu bapfuye;ahoturiabahamya.

16Kandiizinaryekubwokwizeraizinaryeryatumyeuyu muntuakomera,uwomubonakandimuzi:yego,kwizera kuriwekwamuhayeubwobwizabwuzuyeimbereyawe mwese.

17Nonerero,bavandimwe,nasanzemubikoranyeubujiji, nk'ukoabategetsibanyubabigenje

18ArikoibyobintuImanayariyarigaragajemukanwa k'abahanuzibayobose,kugirangoKristoababare, yarabisohoje.

19Nimwihanerero,muhinduke,kugirangoibyahabyanyu bihanagurwe,igiheibihebyoguhumurizabizavaimbere y'Uwiteka;

20KandiazoherezaYesuKristo,wababwiwembere:

21Ijururigombakwakirakugezaigihecyogusubizaibintu byose,ibyoImanayabivuzemukanwak'abahanuzibebera bosekuvaisiyatangira

22KukoMoseyabwiyebasekuruzaati:'UwitekaImana yaweUwitekaazaguhagurukiramuribenewanyu,nkanjye; Muzamwumvamuribyoseibyoazakubwirabyose 23Kandiumuntuweseutazumvauwomuhanuzi, azarimburwamubantu.

24Yego,n'abahanuzibosebaSamwelin'ababakurikira, nk'ukobenshibabivuze,nabobahanuyeiyiminsi

25Muriabanab'abahanuzi,n'isezeranoImanayagiranyena basogokuruza,ibwiraAburahamu,kandimurubyaro rwanyu,imiryangoyoseyokuisiizahabwaimigisha.

26Manayaweyambere,amazekuzuraUmwanawayo Yesu,yamutumyehongoaguheumugisha,muguhindukiza buriwesemurimweibicumurobye.

UMUTWEWA4

1Bakibwiraabantu,abatambyi,umutwarew'urusengero, n'Abasadukayo,barabageraho, 2Kubabazwanukobigishijeabantu,kandibabwiriza binyuzemuriYesukuzukamubapfuye

3Barabarambikahoibiganza,babishyirakumunsi ukurikira,kukobwaribwije.

4Nyamarabenshimuribobumviseijambobarizera;kandi umubarew'abagabowariibihumbibitanu 5Bukeyebwaho,abatwarebabo,abakuru,abanditsi, 6Annasiumutambyimukuru,Kayifa,Yohana,na Alegizandere,ndetsen'abarimumuryango w'umuherezabitambomukuru,bateraniraiYeruzalemu.

7Bamazekubashyirahagati,barabazabati:“Wakozeiki, niubuhebubasha,cyangwaniirihezina?

8PeteroyuzuyeUmwukaWera,arababwiraati:"Yemwe bategetsib'abantu,n'abakurubaIsiraheli," 9Nibauyumunsidusuzumweibikorwabyizabyakorewe umuntuudafiteimbaraga,niubuheburyoyakize; 10Mumenyemwese,ndetsen'Abisirahelibose,ko mwizinaryaYesuKristow'iNazareti,uwomwabambye, uwoImanayazuyemubapfuye,ndetsen'uyumuntu ahagararahanoimbereyaweyose

11Iriniryobuyeryubatswekurimwebweabubatsi, rihindukaumutwew'inguni.

12Ntan'agakizakarimuyandi,kukontarindizinariri munsiy'ijururyatanzwemubantu,ahotugombagukizwa 13BabonyeubutwaribwaPeteronaYohana,basangaari abantubatizekandibataziubwenge,baratangara;nuko babamenya,kobabanyenaYesu.

14Babonawamuntuwakizeahagazehamwenabo,nta cyobarikubarwanya

15Bamazekubategekakuvamunama,baraganira, 16Bati:"Tugireduteabobantu?"kuberakoibyorwose igitangazacyakozwenabobigaragariraababai Yerusalemubose;kandintidushoborakubihakana

17Arikokobitakwirakwiramubantu,rekatubakangishe bikabije,koguheraubuntamuntun'umweuvuganan'iri zina.

18Barabahamagara,babategekakutavuganagatocyangwa kwigishamuizinaryaYesu

19ArikoPeteronaYohanabarabasubiza,barababwirabati: “Nibaaribyizaimberey'ImanakukwumvakurutaImana, nimucireurubanza

20Kuberakontidushoborakuvugaibyotwabonyekandi twumvise.

21Bamazekubateraubwobarero,barabarekura,ntakintu babonyecyokubahana,kuberaabantu,kukoabantubose bahimbazagaImanakubw'ibyakozwe.

22Kukouwomugaboyariarengejeimyakamirongoine, uwoyerekanweigitangazacyogukiza

23Bararekurwa,bajyaiwabo,babwiraibyoabatambyi bakurun'abakurubababwiyebyose

24Bumviseibyo,bavugishaImanaijwirimwe,baravuga bati:"Mwami,uriImanayaremyeijuru,isi,inyanja, n'ibiyirimobyose:

25NindemukanwakamugaraguwaweDawidiwavuze ati'Kukiabanyamahangabarakaye,abantubakibwira ubusa?

26Abamib'isibarahaguruka,abategetsibateranirahamwe kurwanyaUwitekanaKristowe

27Kubangakokookukolakumwanawawemutagatifu Yesu,wamuyasigira,Herode,naPonsiyoPilato,hamwe n'abanyamahanga,n'Abisiraheli,bateraniyehamwe,

28Kukogukoraikintucyoseukubokokwawen'inama zawebyiyemejembereyogukorwa.

29Nonehorero,Mwami,rebaiterabwobaryabo,kandiuhe abagaragubawekugirangobavugeijamboryawebashize amanga,

30Kuramburaikiganzacyawekugirangoukire;kandiko ibimenyetson'ibitangazabishoboragukorwamwizina ryumwanawaweweraYesu.

31Bamazegusenga,ahohantubahungabanyeaho bateraniyehamwe;kandibosebuzuyeUmwukaWera, bavugaijambory'Imanabashizeamanga.

32Kandiimbagay'abizeraboseyariiy'umutimaumwe n'ubugingobumwe:ntan'umwemuribowagombaga kuvugakubintuyariafiteyariuwe;arikobaribafiteibintu byosebahuriyeho

33Kandin'imbaraganyinshizahayeintumwaubuhamya bw'izukary'UmwamiYesu:kandibosebabagiriyeubuntu bwinshi

34Ntan'umwemuribowabuze,kukoabaribafite amasambucyangwaamazubabigurishije,bakazanaibiciro by'ibintubyagurishijwe,

35Abashyirakubirengeby'intumwa,bagabanaburiwese ukoyariakeneye.

36KandiYose,witwagaintumwayitwagaBarinaba, (bisobanurwango:Umwanaw'ihumure,)Umulewi n'igihugucyaKupuro,

37Afiteisambu,arayigurisha,azanaamafaranga, ayashyirakubirengeby'intumwa.

UMUTWEWA5

1ArikoumugaboumwewitwaAnaniya,hamwe n'umugoreweSafira,bagurishaisambu, 2Yagumanyeigicecy'igiciro,umugorewenawe arabihisha,azanaigicerunaka,abishyirakubirenge by'intumwa

3ArikoPeteroati:Ananiya,niukuberaikiSataniyujuje umutimawawekubeshyaUmwukaWera,nokugumana igicecy'igicirocy'igihugu?

4Mugihecyagumyeho,nticyariicyawe?kandiimaze kugurishwa,ntabwoyarimububashabwawe?Niukubera

ikiwatekerejeikikintumumutimawawe?Ntiwabeshye abantu,ahubwowabeshyeImana.

5Ananiyayumviseayomagamboaragwa,arekaumuzimu, mazeabumvaibyobyoseubwobabwinshi.

6Abasorebarahaguruka,baramukomeretsa,baramujyana, baramuhamba

7Hafiy'amasahaatatu,umugorewe,ataziibyakozwe, yinjiye.

8Peteroaramusubizaati:Mbwiranibawagurishijeigihugu cyane?Naweati:Yego,kuribyinshi

9Peteroaramubazaati:“Bishobokabitekomwumvikanye ngomugeragezeUmwukaw'Uwiteka?doreibirenge by'abashyinguyeumugabowawebirikumuryango, bakagusohora

10Hanyumayikubitahasi,ahitayikubitaimberey'ibirenge, abasorebarinjira,basangayapfuye,mazebaramujyana, bamuhamban'umugabowe

11Itoreroryoseriteraubwobabwinshi,n'abumvaibyo byose.

12Amabokoy'intumwayariafiteibimenyetsobyinshi n'ibitangazabyakorewemubantu;(bosehamwebahuriza kurubarazarwaSalomo.

13Ahasigaye,ntamuntun'umwewatinyukakwifatanyana bo,arikoabantubarabakuza

14KandiabizerabarushijehokwiyongerakuriNyagasani, imbagayabaabagabon'abagore)

15Kuberakobasohoyeabarwayimumihanda, bakayashyirakuburirinokuburiri,kugirangobyibuze igicucucyaPeterocyanyuzegishoboragutwikirabamwe muribo

16AbantubenshibavamumigiikikijeYeruzalemu, bazanaabantubarwaye,n'abaribafiteimyukamibi,kandi bosebarakira

17Umutambyimukuruarahaguruka,n'abarikumwenawe bose(nibogatsikok'Abasadukayo,)buzuraumujinya, 18Barambikaibiganzakuntumwa,babashyiramurigereza rusange.

19Arikomarayikaw'Uwitekanijoroakinguraimiryango yagereza,arasohoka,aravugaati:

20Genda,uhagarare,ubwireabantumurusengero amagamboyosey'ububuzima

21Bumviseibyo,binjiramurusengerokaremugitondo, barigisha.Arikoumutambyimukuruaraza,abarikumwena we,bahamagazainama,hamwenasenayosey'Abisirayeli, mazeboherezamurigerezakugirangobabazane

22Arikoabapolisibaza,basangabatarimurigereza, baragaruka,babwirabati:

23Bati:"Gerezayasanzerwosetwafunzen'umutekano wose,kandiabarinzibahagazehanzey'imiryango,ariko tumazegukingura,dusangantamuntun'umwe

24Nonehoumutambyimukuru,umutwarew'urusengero n'abatambyibakurubumviseibyo,barabashidikanyaaho bizakurira

25Hanyumahazaumwe,ababwiraati:“Doreabantu mwashyizemurigerezabahagazemurusengero,bigisha abantu

26Hanyuma,umutwareajyanan'abasirikare,abazananta rugomo,kukobatinyagaabantu,kugirangobataterwa amabuye

27Bamazekubazanababashyiraimberey'inama, umutambyimukuruarababazaati

28Bati:"Ntabwotwagutegetsecyanekoutagomba kwigishamuriirizina?"kandidoremwujujeYerusalemu inyigishozanyu,mugambiriyekutuzaniraamarasoyuyu muntu.

29Peteron'izindintumwabarabasubizabati:"Tugomba kumviraImanaahokumviraabantu"

30ImanayabasogokuruzayazuyeYesu,uwowishe ukamanikakugiti.

31Imanayamushyizehejuruukubokokwekw'iburyo kugirangoibeUmuganwan'Umukiza,kugirangoyihane Isiraheli,kandiibabarireibyaha

32Kandituriabahamyabekuriibyo;kandinaRoho Mutagatifu,uwoImanayahayeabayubaha.

33Bumviseibyo,bababayecyane,babagirainamayo kubica

34Acaahagararaumwemunama,Umufarisayo,witwaga Gamalieli,umugangaw'amategeko,yariazwimubantu bose,ategekagushyiraintumwaumwanyamuto;

35Arababwiraati:“YemweBisirayeli,nimwitondereibyo mugambiriyegukorank'ukobikorakuriabobantu

36KukoiyiminsiitabyukaTewasi,yiratakoariumuntu; abobantubataribake,bagerakurimaganaanebifatanyana bo:uwiciwe;kandibose,abamwumvirabose,baratatanye, barimburwaubusa

37UyumugaboamazeguhagurukaYudaw'iGalilayamu gihecy'umusoro,akururaabantubenshinyumaye:nawe ararimbuka;kandibose,nubwobenshibamwumviye, baratatanye.

38Nonehondababwiyenti:Irindeabobantu,ubareke, kukonibaiyinamacyangwaikigikorwaariicy'abantu, kizabaimpfabusa:

39Arikonibaariiby'Imana,ntushoborakuyihirika;kugira ngoutabonekanokurwanan'Imana

40Baramwemera,bamazeguhamagaraintumwa, barabakubita,bategekakobatavugamuizinaryaYesu, barabarekura

41Bahagurukaimberey'inama,bishimirakobabonwako bakwiriyegukorwan'isonikuberaizinarye

42Kandiburimunsimurusengero,nomungozose, baretsekwigishanokwamamazaYesuKristo.

UMUTWEWA6

1Muriiyominsi,igiheumubarew'abigishwa wariyongereye,havukakwitotombakw'Abagereki barwanyaAbaheburayo,kuberakoabapfakazibabo batitawehomumurimowaburimunsi

2Hanyumacuminababiribahamagaraimbaga y'abigishwa,barababwirabati:"Ntabwoaringombwako dusigaijambory'Imana,tugakoreraameza

3Nonerero,bavandimwe,rebamurimwebweabagabo barindwib'inyangamugayo,buzuyeUmwukaWera n'ubwenge,abodushoboragushyirahokuriububucuruzi

4Arikotuzahoratwiyeguriraamasengesho,n'umurimo w'ijambo

5Kandiiryojamboryashimishijerubandarwose:bahitamo Sitefano,umuntuwuzuyekwizeran'UmwukaWera,na Filipo,Prokori,Nikanori,Timoni,naParumeniya,na NikolawahinduyeidiniryaAntiyokiya:

6Uwobashiraimberey'intumwa,bamazegusenga, barambikahoibiganza

7Ijambory'Imanaryiyongera;kandiumubarew'abigishwa wagwiriyecyaneiYeruzalemu;n'itsindarinini ry'abatambyibumviragakwizera

8Sitefano,yuzuyekwizeran'imbaraga,akoraibitangaza n'ibitangazabikomeyemubantu.

9Hacahazabamwemuisinagogi,yitwaisinagogi y'Abalibertine,n'Abanyakireni,n'Abanyesekandariya, hamwenabomuriCilikiyanomuriAziya,batonganana Sitefano

10Ntibashoboyekurwanyaubwengen'umwukayavugaga 11Bambikaabantu,baravugabati:“Twumviseavuga amagamboatukaMose,n'Imana 12Bahagurutsaabantu,abakuru,abanditsi,baramwegera, baramufata,bamujyanamunama, 13Kandiushirehoabatangabuhamyab'ibinyomabavuga bati:"Uyumuntuntahwemakuvugaamagamboatukaaha hantuhera,n'amategeko:"

14KukotwumviseavugakouyuYesuw'iNazareti azasenyaahahantu,kandiazahinduraimigenzoMose yadukijije

15Abaribicayemunamabose,bamurebabashikamye, babonamumasohehasanamarayika.

UMUTWEWA7

1Hanyumaumutambyimukuruati:"Ibinibyo?

2Naweati:"Bantu,bavandimwe,nimwumveImana y'icyubahiroyabonekeyedataAburahamu,igiheyarimuri Mezopotamiya,mbereyukoaturaiCharran, 3Aramubwiraati:"Sohokamugihugucyawe,nomu muryangowawe,winjiremugihugunzakwereka."

4Hanyumaasohokamugihugucy'Abakaludaya,aturai CharranKuvaahoseamazegupfa,amujyanamuriiki gihuguutuyemo.

5Ntamuhaumuragemuriwo,oya,ntanubwoyakandagiye ikirengecye,arikoasezeranyakoazamuhakugirango atunge,n'urubyarorwenyumaye,igiheyariatarabyara.. 6Imanaibwiraabanyabwenge,Kugirangourubyarorwe rubemugihugukidasanzwe;kandikobagombakubazana mububata,bakabasabaibibiimyakamaganaane.

7Kandinzaciraamahangaabobazabaimbata,nzacira urubanzaImana,nyumay'ibyonibasohoka,bankorereaha hantu.

8Amuhaisezeranoryogukebwa,nukoAburahamuabyara Isaka,aramukeberakumunsiwamunaniIsakayabyaye Yakobo;Yakoboyabyayeabakuramberecuminababiri.

9Abakurambere,bafiteishyari,bagurishaYozefumu Misiri,arikoImanayarikumwenawe, 10Amuvanamumibabaroyeyose,amutoneshan'ubwenge imbereyaFarawoumwamiwaEgiputaamugiraumutware waEgiputan'inzuyeyose

11Hacahabainzaramugihugucosec'Abanyegiputana Kanani,n'imibabaromyinshi:basogokuruzantibabona ibibatunga

12YakoboyumvisekomuriEgiputahariibigori,abanza koherezabasogokuruza

13Kunshuroyakabiri,Yozefuamenyeshwaabavandimwe be;benewabowaYosefubamenyeshwaFarawo 14HanyumayoherezaYosefu,ahamagaraseYakobo, n'abavandimwebebose,mirongoitandatunacumina batanu

15YakoboamanukamuMisiri,arapfa,wenaba sogokuruza, 16BajyanwaiSykemu,bashyirwamumvaAburahamu yaguzeamafarangay'abahungubaEmorisewaSykemu. 17Arikoigihecy'isezeranocyegereje,Imanayari yararahiyeAburahamu,abantubaragwira,baragwiramuri Egiputa,

18Undimwamiarahaguruka,utaziYozefu.

19Ibyonibyobyakoragamuburyobweruyebenewacu, kandiikibicyinginzebasogokuruza,kugirangobirukane abanababobato,kugirangobatabaho

20MuriicyogiheMoseyavukiye,arenganacyane,kandi agaburiramurugorwaseameziatatu:

21Amazekwirukanwa,umukobwawaFarawoaramujyana, amugaburiraumuhunguwebwite

22Moseyizemubwengebwosebw'Abanyamisiri,kandi yariumunyambaragamumagambonomubikorwa

23Amazekuzuzaimyakamirongoine,mumutimawe gusuraabavandimwebeAbisirayeli.

24Abonyeumwemuriboababara,aramurwanirira, amwihorerauwakandamijwe,akubitaUmunyamisiri:

25Kuberakoyatekerezagakoabavandimwebebari gusobanukirwauburyoImanakubokokwayoizabakiza, arikontibabisobanukirwa

26Bukeye,aberekaukobarwanira,yongerakubashyira hamwe,ati:'Banyakubahwa,muvandimwe;Kuki mwarenganya?

27Arikouwagiriyenabimugenziwe,aramwirukanaati: “Nindewaguhinduyeumutwaren'umucamanzakuritwe?

28Uzanyica,nk'ukoejowabigizeUmunyamisiri?

29AmazeguhungaMose,abayeumunyamahangamu gihugucyaMadiyani,ahoyabyariyeabahungubabiri

30Imyakamirongoineirangiye,bamubonekeramubutayu bwokumusoziwaSinaumumarayikawaNyagasanimu murirougurumanamugihuru

31Moseabibonye,atangaraabibonye,mazeyegera kubireba,ijwiryaNyagasaniriramusanga,

32Bati:'NdiImanayabasogokuruza,Imanaya Aburahamu,n'ImanayaIsaka,n'ImanayaYakoboMose ahindaumushyitsi,ntiyatinyukakubona.

33Uwitekaaramubwiraati:“Kurainkwetozawemu birenge,kukoahouhagazeniubutakabwera

34Nabonye,Nabonyeimibabaroy'ubwokobwanjyeburi muMisiri,numvagutakakwabo,ndamanukakubarokora Nonehongwino,nzagutumamuriEgiputa

35UyuMosebanze,baravugabati:“Nindewaguhinduye umutwaren'umucamanza?nikoImanayoherejekuba umutegetsin'umucunguziukoreshejeukubokokwa malayikawamubonekeyemugihuru

36Arabasohora,amazekwerekanaibitangaza n'ibimenyetsomugihugucyaEgiputa,nomunyanja Itukura,nomubutayuimyakamirongoine.

37UkunikoMoseyabwiyeAbisirayeliati:'Umuhanuzi UwitekaImanayaweizaguhagurukiramuribenewanyu, nkanjye;uzamwumva

38Uyuniwe,warimurusengerorwomubutayuhamwe namarayikawamuvugishijekumusoziwaSina,naba sogokuruza:wakiriyeamagamboashimishijeyokuduha: 39Abobasogokuruzabatumviye,ahubwobamwirukane muribo,mumitimayabobongeragusubiramuMisiri,

40AbwiraAroniati:Duhindureimanangotujyeimbere yacu,kukokuriMosewadukuyemugihugucyaEgiputa, ntitwigezetumenyaibimubaho

41Muriiyominsibakorainyana,batambiraikigirwamana, kandibishimiraimirimoy'amabokoyabo.

42HanyumaImanairahindukira,ibahegusengaingabozo muijuru;nk'ukobyanditswemugitabocy'abahanuzi, yemwenzuyaIsiraheli,mwampayeinyamaswazishwe n'ibitambomugihecy'imyakamirongoinemubutayu?

43Yego,mwafasheihemaryaMoloki,n'inyenyeriy'imana yaweRempani,ibishushanyomwakozekugirango mubasenge,kandinzabajyanakureyaBabuloni

44Abakuramberebacubaribafiteihemary'ubuhamyamu butayu,nk'ukoyariyarabiteganije,avugananaMose, kugirangoabikoreakurikijeimyambarireyariyabonye

45NibasogokuruzabacubajenyumabazananaYesumu mabokoy'Abanyamahanga,aboImanayakuyeimbereya basogokuruza,kugezamugihecyaDawidi;

46Nindewabonyeubutoniimberey'Imana,akifuza kubonaihemary'ImanayaYakobo

47ArikoSalomoamwubakirainzu

48NubwoIsumbabyoseidatuyemunsengerozakozwe n'amaboko;nk'ukoumuhanuziabivuga,

49Ijuruniintebeyanjye,isiniyontebey'ibirengebyanjye: uzanyubakirainzuki?Uwitekaavugaati:cyangwa ikiruhukocyanjyeniikihe?

50Ntabwoukubokokwanjyekuremyeibyobintubyose?

51Mwebwemwinangiyekandimutakebwemumutimano mumatwi,muhoramurwanyaUmwukaWera:nk'ukoba sogokuruzababigenje

52Nibandemubahanuzibatigezebatoteza?kandi barabishebagaragajembereyokuzak'Umutabera;muri mwebwemwabayeubuhemun'abicanyi:

53Nibandebakiriyeamategekobakoreshejeabamarayika, arikontibayakurikize

54Bumviseibyobintu,baravunikaumutima, bamuhekenyaamenyo.

55Arikowe,yuzuyeUmwukaWera,yuburaamaso ashikamyemuijuru,abonaubwizabw'Imana,naYesu ahagazeiburyobw'Imana,

56Ati:"Dorembonaijururyakinguye,kandiUmwana w'umuntuahagazeiburyobw'Imana

57Hanyumabasemereran'ijwirirenga,bahagarikaamatwi, birukakuriweicyarimwe

58Bamujugunyamumujyi,bamuteraamabuye, abatangabuhamyabashiraimyendayabokubirenge by'umusorewitwaSawuli

59BateraamabuyeSitefano,batabazaImana,baravuga bati:MwamiYesu,yakiraumwukawanjye

60Arapfukama,aratakan'ijwirirenga,Mwami, ntukabashinjeikicyahaAmazekuvugaatyo,arasinzira

UMUTWEWA8

1SawulinaweyemerakoapfaMuriicyogihe,habaye itotezwarikomeyekuitoreroryariiYeruzalemu;kandi bosebatatanyemutureretwosetwaYudayanaSamariya, uretseintumwa

2AbantububahaImanabajyanaSitefanokumuhamba, bamuririracyane.

3NahoSawuliwe,yangijeitorero,yinjiramunzuyose, kandiyangaabagabon'abagorebabashyiramurigereza

4Niyompamvuabatatanyemumahangabagiyeahantu hosebabwirizaijambo.

5FilipoamanukamumujyiwaSamariya,ababwiraKristo 6AbantubunzeubumwebumviraibyoFilipoyavuze, bumvakandibabonaibitangazayakoze.

7Kuberakoimyukaihumanye,itakan'ijwirirenga,isohoka muribenshibaribafite,kandibenshibajyanywen'ubumuga, n'abamugayebarakira.

8Muriuwomujyihabaumunezeromwinshi

9ArikoharihoumuntuumwewitwaSimoni,wahoze akoreshaumurozi,akarogaabaturagebaSamariya,avuga koweubweyariumuntuukomeye:

10Abobosebumvira,kuvakumutokugezakumukuru, baravugabati:"Uyumuntuniimbaragazikomeyez'Imana 11Kuribobaramwubaha,kukoyariamazeigihekinini abarogaabapfumu.

12ArikoigihebizeragaFilipoabwirizaibintubyerekeye ubwamibw'Imana,n'izinaryaYesuKristo,barabatijwe, abagabon'abagore.

13Simoniubwenawearizera:amazekubatizwa,akomeza kubananaFilipo,aribaza,abonaibitangazan'ibimenyetso byakozwe.

14IntumwazariiYeruzalemuzumvisekoSamariya yakiriyeijambory'Imana,babohererezaPeteronaYohana: 15Bamanutse,babasengerakugirangobakireUmwuka Wera:

16(Kukokugezaubuntan'umwemuriboyaguyekuribo: nibobabatijwemuizinary'UmwamiYesu.)

17Hanyumabarambikahoibiganza,bakiraUmwukaWera 18SimoniabonyekoUmwukaWerayahaweamaboko y'intumwa,abahaamafaranga,

19Bati:'Mpan'izombaraga,kugirangouwondambitse amaboko,ahabweUmwukaWera

20ArikoPeteroaramubwiraati:"Amafarangayawe azashiranawe,kukowatekerejekoimpanoy'Imana ishoborakugurwaamafaranga"

21Ntufiteuruharecyangwauruharemuriikikibazo,kuko umutimawaweudakwiriyeimberey'Imana

22Ihanererokuberaububibwawe,kandiusengeImana, nibaahariushoborakubabarirwaigitekerezocy'umutima wawe

23Kukombonakourimumujinyaw'uburakari,nomu ngoyiy'ibibi.

24Simoniaramusubizaati:“NimusabiraUwiteka,kugira ngontihagiren'umwemuriibyomvuga”

25Bamazeguhamyanokuvugaijambory'Uwiteka, basubiraiYeruzalemu,babwirizaubutumwabwizamu midugudumyinshiy'Abasamariya.

26Umumarayikaw'UwitekaabwiraFilipoati:“Haguruka, ujyemumajyepfouganamunziraimanukaiYeruzalemu ijyaiGaza,ariubutayu

27Arahagurukaaragenda,doreumuntuwomuriEtiyopiya, inkoney'ubutwarebukomeyeiyobowen'umwamikaziwa Candacew'Abanyetiyopiya,wariufiteubutunzibwebwose, akazaiYerusalemugusenga,

28Agarutse,yicayemuigareryeasomaumuhanuziEsai

29UmwukaabwiraFilipoati:“Nimwiyegere,mwifatanye n'iyigare

30Filipoyirukaahoari,amwumvaasomaumuhanuziEsai, ati:"Urumvaibyousoma?"

31Naweati:Nakorante,keretseumunturunakaunyobora? YifuzagaFilipokoyazamukaakicarananawe

32Ahantuibyanditsweyasomyeniaha,Yamujyanye nk'intamakubaga;kandink'umwanaw'intamautavuga mbereyokogosha,nukontiyakinguraumunwa:

33Mugutukwakwe,urubanzarwerwakuweho,kandini ndeuzatangazaigisekurucye?kukoubuzimabwe bwakuwekuisi

34InkoneisubizaFilipoiti:Ndagusabye,nindeuvugisha umuhanuzi?wenyine,cyangwauwundimugabo?

35Filipoakinguraumunwa,atangirakucyanditswekimwe, amubwirizaYesu

36Bakigenda,bagerakumazirunaka,inkoneiravugaiti: Doredoreamazi;niikikimbuzakubatizwa?

37Filipoati:"Nibawemeran'umutimawawewose, urashobora"Aransubizaati:"NizerakoYesuKristoari Umwanaw'Imana

38Ategekaigarerihagarara,bamanukamumazi,Filipo n'inkone;aramubatiza

39Bamazekuvamumazi,Umwukaw'Uwitekaakuramo Filipo,inkonentikimubonaukundi,akomezaurugendo yishimye

40ArikoFilipobamusangamuriAzoti,anyuraaho yabwirijemumigiyose,kugezaagezeiKayisariya.

UMUTWEWA9

1Sawuli,ahumekaiterabwoban'ubwicanyiabigishwaba Nyagasani,ajyakumutambyimukuru, 2KandiamwifurizaamabaruwayandikiyeDamasikomu masinagogi,kugirangoaramutseabonyeinziraiyoariyo yose,yabaabagabocyangwaabagore,yabajyanai Yeruzalemu.

3Agenda,yegeraDamasiko,muburyobutunguranye, bamurikiraurumurirumurimuijuru:

4Yikubitahasi,yumvaijwirimubwirariti:Sawuli,Sawuli, niikigitumyeumpotora?

5Naweati:"Urinde,Mwami?"Uwitekaati:NdiYesu utoteza:biragoyekouteraimigeri.

6Ahindaumushyitsi,aratangaraati:"Mwami,urashakako nkoraiki?"Uhorahoaramubwiraati:“Haguruka,ujyemu mujyi,bazakubwiraicyougombagukora.

7Abagabobagendananawebahagararabatavuga,bumva ijwi,arikontibabonaumuntu

8Sawuliavamuisi;amasoyearahumuka,abonanta muntun'umwe,arikobamuyoboramukuboko,bamujyana iDamasiko

9Amazeiminsiitatuatabona,ntiyaryacyangwangoanywe.

10DamasikohariumwigishwarunakawitwaAnaniya; aramubwiraatiUwitekamuiyerekwa,Ananiya.Naweati: Dorendihano,Mwami

11Uwitekaaramubwiraati:“Haguruka,ujyemumuhanda witwainziraigororotse,mazeubazemunzuyaYuda umuntuwitwaSawuliw'iTaruso,kuko,arasenga, 12YabonyemuiyerekwaumuntuwitwaAnaniyayinjira, amurambikahoikiganzakugirangoamubone

13Ananiyaaramusubizaati:"Mwami,numvisebenshi muriuyumugabo,mbegaukuntuyagiriyenabiaberabawe iYeruzalemu:"

14Kandihanoafiteubutwarebw'abatambyibakuru guhambiraabahamagariraizinaryawe

15ArikoUwitekaaramubwiraati“Genda,kukoari icyombocyatoranijwekurinjye,kugirangonitwazeizina ryanjyeimberey'abanyamahanga,abami,n'Abisirayeli:

16Kukonzamwerekaukuntuagombakubabazwaku bw'izinaryanjye.

17Ananiyaaragenda,yinjiramunzu;amurambikaho ibiganzaati:MuvandimweSawuli,Uwiteka,ndetsena Yesu,wakubonekeyemunziraukowaje,yanyohereje kugirangouboneamasoyawe,wuzureUmwukaWera 18Akokanyaamasoyeamanukank'umunzani,ahita abibona,arahaguruka,arabatizwa.

19Amazekubonainyama,arakomeraSawuliamara iminsihamwen'abigishwabariiDamasiko

20AkokanyaabwirizaKristomumasinagogi,koari Umwanaw'Imana

21Abamwumvabosebaratangara,baravugabati:Uyusi wewabatsembyeahamagayeirizinaiYeruzalemu,akaza hanokugirangoabigereho,kugirangoabahambireku batambyibakuru?

22ArikoSawuliarushahogukomera,ateraAbayahudi batuyeiDamasiko,ahamyakouyuariKristo

23Nyumay'iminsimyinshi,Abayahudibafatainamayo kumwica:

24ArikoSawuliyariategerejeBarebaamarembo amanywan'ijorokugirangobamwice.

25Abigishwabamujyananijoro,bamumanurakurukuta mugitebo

26SawuliagezeiYeruzalemu,yiyemezakwifatanya n'abigishwa,arikobosebaramutinya,ntibemerakoari umwigishwa

27Barinabaaramufata,amuzaniraintumwa,ababwirauko yabonyeUwitekamunzira,kandikoyavuganyenawe, n'ukuntuyabwirijeashizeamangaiDamasikomuizinarya Yesu.

28KandiyarikumwenabobinjiraiYeruzalemu

29Avugaashizeamangamuizinary'UmwamiYesu, atonganan'Abagereki,arikobagiyekumwica.

30Abavandimwebabimenye,bamanukanaiKayisariya, bamwoherezaiTaruso

31HanyumaamatoreroaruhukamuriYudayayose, GalilayanaSamariya,arubaka;nokugenderamugutinya Uwiteka,noguhumurizwan'UmwukaWera, byariyongereye.

32Peteroanyuramumpandezose,amanukanokubera batuyeiLidda

33Agezeyo,ahasangaumugabowitwaAineya,wari umazeimyakaumunaniarindauburiribwe,kandiyari arwayeubumuga

34Peteroaramubwiraati:Eneya,YesuKristoagukiza: haguruka,ukoreuburiribwaweAcaarahaguruka

35AbabaiLiddanaSaronibosebaramubona, bahindukiriraUhoraho

36NonehoiYopahariumwigishwarunakawitwaTabita, mubisobanurobyisweDoruka:uyumugoreyariyuzuye imirimomyizan'imfashanyoakora.

37Muriiyominsi,ararwara,arapfaBamazekumesa, bamushyiramucyumbacyohejuru

38LiddayarihafiyaYopa,abigishwabumvisekoPetero ahari,bamutumahoabantubabiri,bamwifurizako atazatindakubasanga.

39Peteroarahaguruka,ajyananaboAgezeyo,bamujyana mucyumbacyohejuru:abapfakazibosebahagarara iruhanderwebarira,berekanaamakotin'imyendaDoruka yakoze,igiheyarikumwenabo

40ArikoPeteroabashyirahanze,arapfukama,arasenga;no kumuhinduraumubiriati,Tabita,haguruka.Afungura amaso,abonyePetero,aricara

41Amuhaikiganza,aramuterura,amazeguhamagaraabera n'abapfakazi,amwerekaarimuzima.

42KandibyaribizwimuriYopayosekandibenshi bizeragaUwiteka

43AhagumaiYopaiminsimyinshiarikumwenaSimoni umwewomuruganda

UMUTWEWA10

1MuriSezariyahariumugabowitwaKoruneliyo, umutwareutwaraumutwew'itsindaryitwaitsinda ry’abataliyani,

2UmuntuwubahaImana,kandiwatinyagaImanan'inzuye yose,yahayeabantuimfashanyonyinshi,kandiagasenga Imanaburigihe

3Yabonyemuiyerekwabigaragarankomuisahaya cyenday'umunsiumumarayikaw'Imanaamusanga, aramubwiraati:Koruneliyo

4Amwitegereza,agiraubwoba,aramubazaati“Mwami,ni iki?Aramubwiraati:Amasengeshoyawenubutabazi bwawebyazamutsekugirangobibeurwibutsoimbere yImana.

5NonehooherezaabantuiYopa,uhamagareSimoniumwe, amazinayeniPetero:

6YacumbitsehamwenaSimoniumweutunganyaurugo, inzuyeirikunyanja:azakubwiraicyougombagukora

7UmumarayikaabwiraKoruneliyoamazekugenda, ahamagaraabakozibebabiribomurugo,n'umusirikare wihayeImanawamutegerejeubudahwema;

8Ibyobyoseabibabwira,yoherezaiYopa 9Bukeyebwaho,bakomezaurugendo,begeraumujyi, Peteroazamukamunzukugirangoasengenkomuisahaya gatandatu:

10Yashonjecyane,ararya,arikobiteguye,agwamukantu, 11Abonaijururirakinguye,n'ikibindirunakakimanuka kuriwe,kukocyarikimezenk'urupapuroruninirukozeku mpandeenye,rumanukakuisi:

12Muriyoharimoubwokobwosebw'inyamaswazifite ibirengebinebyokuisi,n'inyamaswazomugasozi, n'ibikururuka,n'ibigurukabyomukirere.

13Hacahumvikanaijwiriti:“Haguruka,Petero;kwica,no kurya

14ArikoPeteroati:"Ntabwoarikobiri,Mwami;kuko ntigezendyaikintunakimwegisanzwecyangwa gihumanye.

15Ijwiryongerakumubwiraubwakabiri,'IbyoImana yahanaguyeho,ibyontibisanzwe

16Ibyobyakozweinshuroeshatu:icyombocyongera kwakirwamuijuru.

17Peteroamazegushidikanyamuriweicyoiryoyerekwa yabonyerigombagusobanura,doreabantuboherejwebava iKoruneliyobaribabajijeinzuyaSimoni,bahagarara imberey'irembo,

18Arahamagara,abazanibahariSimoniwitwagaPetero.

19Peteroatekerezakuiyerekwa,Umwukaaramubwiraati: Doreabantubatatubaragushaka

20Hagurukarero,manuke,ujyanenabo,ntagushidikanya, kukonabatumye

21Peteroamanukakubantubamwohererejebavai Koruneliyo;ati:"Dore,uwondiweushaka.Niikigitumye uza?"

22Baravugabati:Koruneliyoumutwareutwaraumutwe w'abasirikare,umukiranutsi,kandiutinyaImana,kandini inkurunzizamumahangayosey'Abayahudi,yabwiwe n'Imanan'umumarayikamutagatifungoagutumiremunzu ye,kandiyumve.amagamboyawe.

23Hanyumaarabahamagara,arabacumbikiraBukeye, Peteroarajyananabo,abavandimwebamwebomuriYopa baramuherekeza

BukeyebwahobinjiramuriSezariyaKoruneliyo arabategereza,ahamagazabenewabon'incutizahafi.

25Peteroyinjiye,Koruneliyoaramusanganira,yikubita imberey'ibirengebye,aramuramya

26ArikoPeteroaramujyana,avugaati:“Haguruka;Nanjye ubwanjyendiumugabo

27Amazekuvugananawe,arinjira,asangabenshibari bateraniyehamwe.

28Arababwiraati:Murabiziukuntuariikintukinyuranyije n'amategekokumuntuw'umuyahudigukomezakugirana ubucuti,cyangwakuzamukindigihugu.arikoImana yanyeretsekontagombakwitaumuntuuwoariwewese usanzwecyangwawanduye

29Nicyocyatumyenzaahourintiriwenunguka,nkimara gutumirwa:Ndasabareroumugambiwanyohererejeiki?

30Koruneliyoati:"Hashizeiminsiinenisonzeshakugeza iyisaha;Kuisahayacyendanasenzemunzuyanjye, mbonaumuntuuhagazeimbereyanjyeyambayeimyenda myiza,

31Aravugaati:Koruneliyo,isengeshoryaweryumvikanye, kandiimfashanyozawezarabibutsweimberey'Imana

32OherezareroiYopa,uhamagarehanoSimoni,amazina yeniPetero;acumbitsemunzuy'umuntuumweSimoni umukoreshaw'uruhukunkombey'inyanja:niyagaruka, azakuvugisha

33Akokanyandagutumaho.kandiwakozenezakouza. NonehorerotweseturihanoimbereyImana,kugirango twumveibintubyosebyategetswenImana

34Peteroarakingura,avugaati:"Niukuri,mbonako Imanaitubahaabantu:

35Arikomumahangayoseuwamutinyakandiagakora gukiranuka,aremerwanawe.

36IjamboImanayohererejeAbisiraheli,ryamamaza amahoronaYesuKristo:(niUmwamiwabose:)

37Ndabivuze,iryojambourabizi,ryasohowemuriYudaya yose,kandiritangiriraiGalilaya,nyumayokubatizwa Yohanayabwirizaga;

38UkuntuImanayasizeYesuw'iNazaretiUmwukaWera n'imbaraga:wagiyeakoraibyiza,akizaabakandamijwena satani;kukoImanayarikumwenawe

39Kandituriabahamyab'ibyoyakozebyosemugihugu cy'Abayahudi,nomuriYeruzalemu;uwobishebakimanika kugiti:

40Imanayamuzuyekumunsiwagatatu,imwerekaku mugaragaro;

41Ntabwoariabantubose,ahubwoniabatangabuhamya batoranijweimberey'Imana,ndetsenatwekuritwe,barya kandibakanywanaweamazekuzukamubapfuye

42Yadutegetsekubwiraabantu,noguhamyakoariwe wahaweImanakubaUmucamanzaw'abapfuyen'abapfuye

43Aheabahanuzibosebahamya,kugirangoumwizera weseazababarirwaibyahabye.

44Peteroakivugaayamagambo,UmwukaWerayaguye kubumviseiryojambo.

45Abakebwebizerabaratangara,nk'ukobosebazanyena Petero,kukokokubanyamahanganabobasutsweimpano yaRohoMutagatifu

46Kukobumvisebavugaindimi,kandibahimbazaImana. Peteroaramusubizaati:

47Umuntuwesearashoborakubuzaamazi,kugirango atabatizwa,yakiriyeUmwukaWerankatwe?

48AbategekakubatizwamuizinaryaYehovaHanyuma bamusengangoamareiminsirunaka.

UMUTWEWA11

1Intumwan'abavandimwebarimuriYudayabumviseko abanyamahanganabobakiriyeijambory'Imana

2PeteroagezeiYeruzalemu,abakebwebaramurwanya,

3Uvuzeuti:Winjiyemubantubatakebwe,uraryanabo

4ArikoPeteroasubiramoicyokibazokuvamuntangiriro, arabisobanuraababwiraati:

5NarimumujyiwaYopandasenga,mazemukanyagato mbonaiyerekwa,Icyomborunakakimanuka,nk'ukocyari kimezenk'urupapurorunini,kimanukakivamuijuru impandeenye;ndetsebizanokurinjye:

6Igihenarimazeguhumuraamasoyanjye,natekereje, mbonainyamaswazomuisizifiteibirengebine, n'inyamaswazomugasozi,n'ibikururainyoni,n'ibiguruka byomukirere

7Numvaijwirimbwirariti'Haguruka,Petero;kwicano kurya

8Arikonavuzenti:Ntabwoaribyo,Mwami,kukonta kintunakimwegisanzwecyangwagihumanyecyigeze cyinjiramukanwakanjye

9Arikoijwiryongeyekunsubizarivuyemuijuru,'Ibyo Imanayejeje,ibyobitahamagaye.

10Ibyobikorwainshuroeshatu:byosebyongera gukururwamuijuru

11Akokanya,abantubatatubamazekugeramunzunari ndimo,boherejweiKayisariya

12KandiUmwukayansabyekujyananabo,nta gushidikanya.Byongeyekandi,abobavandimwebatandatu baramperekeje,twinjiramunzuy'uwomugabo:

13Yatweretseukoyabonyeumumarayikamunzuye, arahagararaaramubwiraati:“OherezaabantuiYopa, uhamagareSimoni,ariwePetero; 14Nindeuzakubwiraamagambo,ahowowen'inzuyawe yoseuzakizwa

15Nkimarakuvuga,UmwukaWerayabaguyeho,nk'uko natwetwabanje

16HanyumanibukaijamboryaNyagasani,ukoyavuzeati, Yohanayabatijeamazi;arikomuzabatizwan'Umwuka Wera

17KuberakoImanayabahayeimpanonkiyiyatugiriye, abizeraUmwamiYesuKristo;Nariiki,konshobora kwihanganiraImana?

18Bumviseibyo,baraceceka,bahimbazaImana,baravuga bati:“NonehoImanayahayeabanyamahangakwihana ubuzima.

19Abaribatatanyemumahangakubitotezobyavutsekuri Sitefano,bageraiFenisi,Kupuro,naAntiyokiya,babwira ijambontakindiuretseAbayahudigusa

20KandibamwemuribobariabantubaKupuronaKirene, bagezemuriAntiyokiya,babwiraAbagereki,babwiriza UmwamiYesu

21Ukubokok'Uwitekakwarikumwenabo,abantubenshi barizera,bahindukiriraUhoraho.

22Itorerory'iYerusalemuryumvainkuruy'ibyobintu, nukoboherezaBarinaba,kugirangoagereiAntiyokiya 23Nindewaje,akabonaubuntubw'Imana,arishima, abashishikarizabose,kugirangobafatanyenaNyagasani babigambiriye.

24Kukoyariumuntumwiza,wuzuyeUmwukaWerano kwizera:kandiabantubenshibongerewekuriNyagasani 25HanyumaBarinabaajyaiTaruso,gushakaSawuli: 26Amazekumubona,amuzanamuriAntiyokiyaKandi umwakawose,bateranirahamwen'itorero,bigishaabantu benshi.Kandiabigishwabitwagaabakristumberemuri Antiyokiya

27MuriiyominsihazaabahanuzibavaiYeruzalemu bageramuriAntiyokiya.

28UmwemuriboarahagurukawitwaAgabusi, asobanurwanaMwukakokuisihosehazabainzara ikomeye:byabayemugihecyaKalawudiyoKayisari.

29Abigishwa,umuntuweseakurikijeubushobozibwe, yiyemezakoherezaabavandimwebatuyeiYudaya:

30Ibyonabyobarabikora,babyohererezaabasaza amabokoyaBarinabanaSawuli

UMUTWEWA12

1Muriicyogihe,Herodeumwamiyarambuyeamaboko kugirangoababazeitorero.

2YicaYakoboumuvandimwewaYohaniakoresheje inkota

3AbonyekobyashimishijeAbayahudi,akomezagufata Petero(Nonehohariiminsiyumugatiudasembuye)

4Amazekumufata,amushyiramuburoko,amushyikiriza ibicebineby'abasirikarekugirangobakomeze;umugambi nyumayaPasikakumuzanamubantu

5Peteroreroafungirwamurigereza,arikoamasengesho yarakozweadasibaitorerokuMana.

6Herodeamazekumuzana,muriiryojoroPeteroyari aryamyehagatiy'abasirikarebabiri,baboheshejwe iminyururuibiri,kandiabarinzib'umuryangobakomeza gereza

7Doreumumarayikaw'Uwitekaamusanga,mazeumucyo umurikiramurigereza,akubitaPeteroiruhande, aramuhagurutsa,avugaati“HagurukavubaIminyururuye igwamubiganzabye

8Umumarayikaaramubwiraati:“Kenyera,uhambire inkwetozaweNukoarabikoraAramubwiraati:“Genda umwambarowawe,unkurikire

9Arasohoka,aramukurikirakandintumenyekoarukuri byakozwenamalayika;arikoyibwirakoyabonyeiyerekwa 10Banyuzemucyumbacyamberen'icyakabiri,bageraku irembory'icyumariganamumujyi;abakinguriraku bushakebwe:barasohoka,banyuramumuhandaumwe; Akokanyamarayikaaramuvaho.

11Peteroagezeahoari,aravugaati:"Nonehonzinezako Uwitekayoherejemarayikawe,ankizamukubokokwa Herode,kandiibyoAbayahudibaribitezebyose

12Amazegusuzumaicyokintu,agerakwakwaMariya nyinawaYohani,amazinayeniMariko;ahobenshibari bateraniyehamwebasenga

13Peteroakomangakurugirw'irembo,umukobwaaje kumva,witwaRhoda.

14AmazekumenyaijwiryaPetero,ntiyakingurairembo ry'ibyishimo,ahubwoariruka,abwiraukoPeteroahagaze imberey'irembo

15Baramubazabati:“UrasazeArikoyahoragayemezako aribyo.Bati:"Nimarayikawe."

16ArikoPeteroakomezagukomanga,bakinguyeurugi, bamubonabaratangara

17Ariko,abingingaukubokokugirangobaceceke, ababwiraukoUwitekayamukuyemurigerezaNaweati: "GendauberekeYakobon'abavandimwe"Aragenda,ajya ahandi.

18Bukeyebwaho,mubasirikare,habaurusakuruto 19Herodeamazekumushaka,arikontiyamubona,asuzuma abarinzi,abategekakobicwa.Hanyumaaramanukaavai YudayayerekezaiKayisariya,arahatura 20HerodentiyababazwacyanenaTironaSidoni,ariko bazakumusezeranya,mazebamazekubainshutiya Blastusiicyumbacy'umwami,babashakaamahoro;kuko igihugucyabocyagaburiwenigihugucyumwami 21Umunsiumwe,Herode,yambayeimyendayacyami, yicarakuntebeyey'ubwami,ababwiraijambo 22Abantubavuzaindurubati:"Niijwiry'imana,ntabwo ariiry'umuntu."

23Akokanyamarayikaw'Uwitekaaramukubita,kuko atahayeImanaicyubahiro,kandiyariyeinyo,atanga umuzimu.

24Arikoijambory'Imanaryarakuzekandiriragwira

25BarinabanaSawulibagarukabavaiYeruzalemu, barangijeumurimowabo,bajyananaYohana,amazina yaboniMariko

UMUTWEWA13

1NonehomuitoreroryarimuriAntiyokiyaabahanuzi n'abigishabamwe;nkaBarinaba,naSimeyoniwitwaga Nigeriya,naLusiyow'iSirene,naManaenwariwarezwe naHerodeumutware,naSawuli

2IgihebakoreragaUwiteka,bakisonzesha,UmwukaWera yaravuzeati:“NtandukanyaBarinabanaSawuliku bw'umurimonabahamagaye.

3Bamazekwiyirizaubusanogusenga,barambikaho ibiganza,barabohereza

4Nukorero,boherejwen'UmwukaWera,bahagurukai Selewukiya;Kuvaaho,bafataubwatobajyamuriKupuro.

5BagezeiSalamu,babwirizaijambory'Imanamu masinagogiy'Abayahudi,kandinaYohanababwira umurimowabo

6BanyuzekuriicyokirwabajyaiPafos,basanga umupfumurunaka,umuhanuziw'ikinyoma,Umuyahudi, witwagaBarjesi:

7Warikumwen'umudepitew'igihugu,SergiyoPaulus, umuntuw'umunyabwenge;yahamagayeBarinabana Sawuli,yifuzakumvaijambory'Imana

8ArikoElymasumupfumu(kukoizinaryeniko bisobanurwa)yarabihanganye,ashakakubuzaumudepite kwizera

9HanyumaSawuli,(nanonewitwaPawulo,)yuzuye UmwukaWera,amuhanzeamaso,

10Ati:"Yemweyuzuyeamayeriyosen'ibibibyose, mwanawasatani,mwanziw'ubukiranutsibwose, ntuzahwemakugorekainziranzizaz'Uwiteka?

11NonehodoreikiganzacyaNyagasanikirikuriwewe, kandiuzabaimpumyi,ntuboneizubamugiherunakaAko kanyahazakugwakuriweigihun'umwijima;nukoagenda ashakishabamwebamuyoboramukuboko

12Depiteabonyeibyakozwe,arizera,atangazwa n'inyigishozaNyagasani

13PawulonabagenzibebamazekuvaiPafos,bagerai PergamuriPamfiliya,Yohanaabavamuriboasubirai Yeruzalemu

14BavuyeiPerga,bageramuriAntiyokiyamuriPisidiya, binjiramuisinagogikumunsiw'isabato,baricara.

15Abayobozib'isinagogibamazegusomaamategeko n'abahanuzi,barabatumahobati:“Yemwebantu, bavandimwe,nibamufiteijamboryoguhuguraabantu, vuga

16Pawuloarahaguruka,atabazaukubokokweati:"Bantu baIsiraheli,namwemutinyaImana,nimwumve."

17Imanay'abaIsiraheliyahisemobasogokuruza,kandi ishyirahejuruabantuigihebabagank'abanyamahangamu gihugucyaEgiputa,mazeayikuramoukubokogukomeye.

18Nkomugihec'imyakamirongoineyababajwen'imico yabomubutayu

19Amazekurimburaamahangaarindwimugihugucya Kanani,abagabanaubufindobwaboubufindo

20Inyumay'ivyo,abahaabacamanzahafiimyakamagana anenamirongoitanu,gushikaSamweliumuhanuzi.

21Nyumayaho,bifuzaumwami,ImanaibahaSawuli mweneKisi,umuntuwomumuryangowaBenyamini,mu gihecy'imyakamirongoine.

22Amazekumukuraho,abahagurukiraDawidingo ababereumwami;uwonaweatangaubuhamya,ati: "NabonyeDawidimweneYese,umuntunkurikijeumutima wanjye,uzasohozaibyonshakabyose"

23Murubyarorw'uyumuntu,Imanaikurikijeamasezerano yasezeranijeIsiraheliUmukiza,Yesu:

24IgiheYohanayabwirizagabwamberembereyukoaza, umubatizowokwihanakuBisirayelibose

25Yohanaarangijeinziraye,aravugaati'Utekerezakondi nde?NtabwoariweAriko,dorehajeumweinyuma yanjye,inkwetoz'ibirengebyesinkwiriyekurekura.

26Bavandimwe,banab'imigabaneyaAburahamu,kandi umuntuwesemurimweutinyaImana,niryojambo ry'agakizatwoherejwe

27KukoabatuyeiYerusalemun'abategetsibabo,kuko batamuzi,ndetsen'amajwiy'abahanuziasomwaburimunsi w'isabato,barayasohojebamucirahoiteka

28Nubwobasanzentampamvuy'urupfurwe,arikobifuza koPilatoyicwa

29Bamazegusohozaibyanditswebyose,bamuvanakugiti, bamushyiramumva

30ArikoImanaimuzuramubapfuye:

31Abonekaiminsimyinshimuribobazakumusangakuva iGalilayakugeraiYeruzalemu,aribobahamyaabantu

32Turabamenyeshainkurunziza,ukuntuiryosezerano ryasezeranijwebasogokuruza, 33Imanayadusohojekimwen'abanababo,kukoyazuye Yesu;nkukobyanditswemurizaburiyakabiri,'uri Umwanawanjye,uyumunsinakubyaye.

34Nahoibyerekeyeyazuyemubapfuye,nonentazongera gusubiramuriruswa,abwiraabanyabwengeati:"Nzaguha imbabazizuzuyezaDawidi."

35Nicyocyatumyeavuganomuyindizaburi,'Ntuzemere Uwerawawengoaboneruswa

36KukoDawidiamazegukoreraigisekurucyekubushake bw'Imana,arasinzira,aryamirwanabasekuruza,abona ruswa:

37ArikouwoImanayazuye,ntiyabonyeruswa

38Nonerero,bantu,bavandimwe,nimumenyekouyu mugaboabwirwaimbabaziz'ibyaha:

39Kandikuriweabizerabosebatsindishirizwamuribyose, ahoudashoboragutsindishirizwan'amategekoyaMose

40Witondere,kugirangobitazakubaho,bivugwamu bahanuzi;

41Dorebasuzugura,muratangara,mukarimbuka,kuko nkoraumurimomugihecyanyu,umurimomutazizerana gato,nubwoumuntuyabibabwiye

42Abayahudibamazegusohokamuisinagogi, abanyamahangabasabakoayomagamboyababwira isabatoitaha

43Itorerorimazegusenyuka,benshimuBayahudi n'abahindukiriyeidinibakurikiraPawulonaBarinaba: abavugananabo,abemezagukomezamubuntubw'Imana

44Isabatoyakurikiyeho,hafiy'umujyiwosehamwekugira ngobumveijambory'Imana.

45ArikoAbayahudibabonyeimbagay'abantu,buzura ishyari,bavuganabiibyoPawuloyavuze,bivuguruzano gutukana.

46Hanyuma,PawulonaBarinababashiraamanga, baravugabati:"Byaringombwakoijambory'Imana rigombakubanzakuvugwanawe,arikotubonyeko mwakuyemurimwe,kandimukabonakoudakwiriye ubuzimabw'iteka,dorekoduhindukiriraabanyamahanga

47KukoUwitekayadutegetseati:'Nabashyiriyehokuba umucyow'abanyamahanga,kugirangomubeagakiza kugezakumperaz'isi

48Abanyamahangabumviseibyo,barishima,bahimbaza ijamboryaNyagasani,kandiabantubosebahaweubuzima bw'itekabarizera

49Ijambory'Uwitekaryatangajwemukarerekose.

50ArikoAbayahudibakanguriraabagorebubahagaImana kandib'icyubahiro,n'abayobozibakurub'umugi,maze batotezaPawulonaBarinaba,babirukanakunkombezabo

51Arikobakunkumuraumukunguguw'ibirengebyabo, bagerakuriIconium

52Abigishwabuzuraumunezero,n'UmwukaWera.

UMUTWEWA14

1Iconium,nukobombibajyanamuisinagogiy'Abayahudi, baravuga,kuburyoimbaganyamwinshiy'Abayahudi ndetsen'Abagerekiyizeraga

2ArikoAbayahudibatizerabakanguriraabanyamahanga, mazeimitekererezeyabomibiigiriranabiabavandimwe.

3Igihekirekirererobavugagabashizeamangamuri Nyagasani,watanzeubuhamyabw'ijambory'ubuntubwe,

kandiatangaibimenyetson'ibitangazabizakorwa n'amabokoyabo.

4Arikoabantubenshibomuriuwomujyibaracitsemo ibice,igicekimwegifatirwan'Abayahudi,ikindikigabana n'intumwa.

5IgihehabagaigiteroAbanyamahangabombi,ndetse n'Abayahudihamwen'abategetsibabo,kugirango babakoreshebatitayekandibabateraamabuye, 6Barabyirinda,bahungiraiLusitirayanaDeribe,imigiya Likoniya,nomukarerekegereye:

7Ahonihobabwirijeubutumwabwiza

8HicaraumuntuumweiLystra,udafiteimbaragamu birenge,abayeikimugakuvamundayanyina,utarigeze agenda:

9UwoyumvisePawuloavuga:wamubonyeashikamye, akabonakoafitekwizeragukira,

10Yavuzen'ijwirirenga,Hagararauhagazenezaku birengebyaweArasimbuka,agenda

11AbantubabonyeibyoPawuloyakoze,barangurura amajwi,bavugamumagamboyaLikoniya,bavugako imanayatumanukiyehodusan'abantu

12BahamagaraBarinaba,Yupiter;naPawulo,Mercurius, kukoyariumuvugizimukuru

13HanyumaumutambyiwaYupiterwariimberey'umujyi wabo,azanaamarembon'indabyokumarembo,kandiyari gutambiraabantuibitambo

14Intumwa,BarinabanaPawulobabyumvise,bakodesha imyendayabo,birukamubantu,basakuza,

15Bati:Databuja,niikigitumyemukoraibyo?Natweturi abantubamezenkamwenawe,kanditurababwirangomva muriibyobitagiraumumaroujyakuMananzima,yaremye ijuru,isi,inyanja,n'ibirimobyose:

16Nindemubihebyashizeyihanganiyeamahangayose kugenderamunzirazayo.

17Nyamarantiyasizewenyinentabuhamya,kukoyakoze ibyiza,akaduhaimvuraivuyemuijuru,n'ibihebyera imbuto,yuzuzaimitimayacuibiryon'ibyishimo.

18Kandiayomagambonimakebabujijeabantu,ko batabatambiyeibitambo

19AhonihohajeAbayahudibamwebomuriAntiyokiya naIkoniyo,bemezaabantu,mazebateraamabuyePawulo, bamuvanamumujyi,bakekakoyapfuye

20Arikoabigishwabamuhagararaho,arahagurukayinjira mumujyi,bukeyebwaho,ajyananaBarinabaiDerbe 21Bamazekubwiraubutumwamuriuwomujyi,kandi bigishabenshi,basubiraiLusitira,nomuriIconium,na Antiyokiya,

22Kwemezaubugingobw'abigishwa,nokubashishikariza gukomezakwizera,kandikotugombakwinjiramu mibabaromyinshitwinjiramubwamibw'Imana 23Bamazekubashyirahoabakurumuriburitorero,kandi basengabasiba,babashimiraUmwami,uwobizeraga. 24BanyuzemuriPisidiyahose,bageraiPamfiliya 25BamazekuvugaijambomuriPerga,baramanukabajya muriAttaliya:

26HanyumabahagurukabajyamuriAntiyokiya,ahobari basabweubuntubw'Imanakubw'umurimobashohoje.

27Bagezeyo,bateranirahamweitorero,basubiramoibyo Imanayabakoreyebyose,n'uburyoyakinguriye abanyamahangaumuryangow'ukwemera.

28Bamarayoigihekirekirehamwen'abigishwa

UMUTWEWA15

1AbantubamwebamanukabavamuriYudayabigisha abavandimwe,baravugabati:'Nibamutagenyweukurikije inzirayaMose,ntushoboragukizwa.

2IgihereroPawulonaBarinababatigezebatongananabo, bahisemokoPawulonaBarinaba,ndetsenabamwemuri bo,bagombakuzamukabajyaiYerusalemukuntumwa n'abakurukuriikikibazo

3Bazanwamuitoreron'itorero,banyuramuriFenisina Samariya,batangazakoAbanyamahangabahindutse,maze bishimiraabavandimweboseumunezeromwinshi

4BagezeiYeruzalemu,bakirwamuitorero,n'intumwa n'abakuru,batangazaibyoImanayakoranyenabobyose

5Arikohazabamwemubagizeagatsikok'Abafarisayo bizera,bavugakoaringombwakubakebera,nokubategeka kubahirizaamategekoyaMose

6Intumwan'abakurubarateranakugirangobasuzumeicyo kibazo.

7Amazegutonganacyane,Peteroarahaguruka,arababwira ati:"Bavandimwe,murabiziukuntuImananzizayahisemo muritwe,koabanyamahangamukanwakanjyebumva ijambory'ubutumwabwiza,"kandiwizere

8KandiImanaiziimitima,yarabihamije,ibahaUmwuka Wera,nk'ukoyabidukoreye;

9Kandintimugashyirehoitandukanirohagatiyacunabo, mwezaimitimayabokubwokwizera

10Nonerero,niukuberaikimugeragezaMana,ngo mushyireumugogokuijosiry'abigishwa,basogokuruza cyangwatwetutashoboyekwihanganira?

11Arikotwizerakokubuntubw'UmwamiYesuKristo tuzakizwa,kimwenabo

12Rubandarwosebaraceceka,bahaabarikuriBarinabana Pawulo,batangazaibitangazan'ibitangazaImanayakoreye mubanyamahanga

13Bamazeguceceka,Yakoboaramusubizaati: “Bavandimwe,nimwumve.

14SimeyoniyatangajeuburyoImanayabanjegusura abanyamahanga,kugirangoibakuremoabantuizinaryayo 15Kandiibyobyemeranijwen'amagamboy'abahanuzi; nk'ukobyanditswe,

16Nyumay'ibyo,nzagaruka,nubakeihemaryaDawidi ryaguye.Nzongerakubakaamatongoyacyo,kandi nzayashyiraho:

17KugirangoabantubasigayebashakeUwiteka,ndetse n'Abanyamahangabosenitwaizinaryanjye,nikoUwiteka ukoraibyobyose

18Ibikorwabyosebizwin'Imanakuvaisiyaremwa.

19Niyompamvuigihanocyanjyeariukotutababuza amahwemo,abomubanyamahangabahindukiriraImana: 20Arikokotubandikira,kugirangobirindekwanduza ibigirwamana,n'ubusambanyi,n'ibintubyinizwe, n'amaraso

21KukoMusayakera,mumigiyoseabamwamamaza, basomerwamumasinagogiburimunsiw'isabato

22Intumwan'abakuru,hamwen'itoreroryose,bishimira koherezaabantubatoranijwebomuriAntiyokiyahamwe naPawulonaBarinaba;niukuvuga,Yudayitwaga Barusaba,naSila,abatwaremubavandimwe:

23Bandikiraamabaruwanyumayabo.Intumwa,abasaza n'abavandimwe,basuhuzaabavandimwebomu banyamahangabomuriAntiyokiya,SiriyanaSilisiya:

24Nkukotwabyumvise,kobamwebatuvuyemo baguhangayikishijen'amagambo,bagorekaimitimayawe bakavugabati:'Mugombagukebwa,mugakurikiza amategeko:uwotutabategetse:

25Byasaganahoaribyizakuritwe,twateraniyehamwe, kubohererezaabantubatoranijwehamwenaBarinabana Pawulodukunda,

26Abagabobashyizeubuzimabwabomukagakubera izinary'UmwamiwacuYesuKristo

27TwoherejereroYudanaSila,nabobazakubwiraibyo mukanwa

28KuberakobyasaganahoaribyizakuriRohoMutagatifu, nokuritwe,kutaremereraumutwarourenzeibyobintu bikenewe;

29Kugirangomwirindeinyamazitambwaibigirwamana, n'amaraso,n'ibintubyanizwe,n'ubusambanyi. Nimukomezakwirinda,muzakoranezaMurahoneza

30Bamazegusezererwa,bageramuriAntiyokiya,bamaze gukoranirahamwe,batangaurwandiko:

31Bamazegusoma,bishimiraihumure

32YudanaSila,kuberakobariabahanuziubwabo, bashishikarizaabavandimweamagambomenshi, barabemeza

33Bamazeyoumwanya,bararekurwamumahoro bavandimwebajyakuntumwa.

34NubwoSilayagumyeyo

35PawulonaBarinababakomerejemuriAntiyokiya, bigishakandibabwirizaijambory'Uwiteka,hamwe n'abandibenshi

36Nyumay'iminsimikePawuloabwiraBarinabaati: "Rekatwongeretujyegusuraabavandimwebacumumigi yosetwabwirijeijambory'Uwiteka,turebeukobabikora"

37BarinabayiyemezakujyananaYohana,amazinayabo niMariko.

38ArikoPawuloatekerezakoataribyizakumujyana, abavaiPamfiliya,ntibajyananabokukazi

39Amakimbiranearakomerahagatiyabo,kuburyo batandukanaumweumwe,nukoBarinabaafataMariko, afataubwatoyerekezaiKupuro

40PawuloahitamoSila,aragenda,abisabwe n'abavandimwekubuntubw'Imana

41YanyuzemuriSiriyanaSilisiya,yemezaamatorero

UMUTWEWA16

1HanyumaageraiDerbenaLusitira,doreumwigishwa umwewariuhari,witwaTimoteyo,umuhunguw'umugore runaka,wariUmuyahudi,akizera;arikoseyariUmugereki: 2ByavuzwenezanabavandimwebariiLystranaIconium

3Pauloyashakagusohokananawe;aramufataarakebwa kuberaAbayahudibarimuriutwoturere,kukobaribazi byosekoseyariUmugereki.

4Banyuzemumigi,babahaamategekoyokubahiriza, yashyizwehon'intumwan'abakurubariiYeruzalemu

5Kandin'amatoreroyashinzwemukwizera,kandi yiyongeraburimunsi

6BamazekunyuramuriFirigiyanomukarerekaGalatiya, babuzwaUmwukaWerakwamamazaijambomuriAziya, 7BagezeiMisiya,bavugakobajyamuriBitiniya,ariko Umwukantiyabababaza.

8BanyuzekuriMiziyabamanukaiTroas

9IjoroabonekeraPawulo;Hanohariumugabowomuri Makedoniya,aramusengaati:“InjiramuriMakedoniya, udufashe

10Amazekubonairyoyerekwa,duhitatwihatirakujya muriMakedoniya,twiyemezarwosekoUmwami yaduhamagariyekubabwiraubutumwabwiza

11NiyompamvutumazekuvamuriTroas,twajedufite inziraiganaiSamothraciya,bukeyetujyaiNeapolis; 12Kuvaaho,tujyaiFilipi,umurwamukuruw'icyogice cyaMakedoniya,n'abakoloni:kanditwarimuriuwomujyi tumaraiminsirunaka

13Kuisabato,dusohokamumujyikunkombez'umugezi, ahowasangagaamasengesho;turicara,tubwiraabagore bitabaje

14UmugoreumwewitwaLidiya,ugurishaibara ry'umuyugubwe,womumujyiwaThyatirawasengaga Imana,yaratwumvise:umutimaweUwitekayakinguye,ko yitayekubyavuzwenaPawulo

15Amazekubatizwa,n'urugorwe,yaradutakambiyeati: "Nibamwaranyumvishijekondiumwizerwakuri Nyagasani,injiraiwanjye,mugumeyo"Kandiyaratubujije 16Tugendadusenga,umukobwaumwewariufiteumwuka wokuraguzayaraduhuye,bitumashebujayungukabyinshi mukuragura:

17UwoniweyakurikiyePawulonatwe,aratakaati:"Aba bantuniabakozib'ImanaIsumbabyose,yatweretseinzira y'agakiza

18Ibyoabikoraiminsimyinshi.ArikoPawulo,ababaye, arahindukiraabwiraumwuka,ndagutegetsemuizinarya YesuKristokumuvamoAsohokaisahaimwe

19Bashebujababonyekoibyiringiroby'inyunguzabo byashize,bafataPawulonaSila,babajyanakuisokoku bategetsi,

20Abazanakubacamanza,baravugabati'Ababantu,ni Abayahudi,bagiriranabiumujyiwacu, 21Kandiwigisheimigenzo,itemewekotwakirwa, cyangwakubahiriza,kubaAbanyaroma.

22Rubandaruhagurukirakubarwanya,abacamanza bakuramoimyendayabo,babategekakubakubita 23Bamazekubashyirahoimigozimyinshi,babajugunya murigereza,basabaimbohekubarindaumutekano: 24Nindeumazekubonaicyokirego,abajugunyamuri gerezay'imbere,mazeamaguruyaboyihutamububiko.

25Mugicuku,PawulonaSilabarasenga,baririmbira Imanaibisingizo,imfungwazirabyumva 26Bukwinabukwihabaumutingitoukomeye,kuburyo imfatirozagerezazanyeganyega,akokanyaimiryango yoseirakingurwa,imigoziyaboseirarekurwa.

27Umurinziwagerezaakangukaasinziriye,abonyeinzugi zagerezazikinguye,asohorainkotaye,kandiyari kwiyahura,akekakoimfungwazahunze

28ArikoPawuloarangururaijwin'ijwirirengaati: “Ntugirirenabi,kukotweseturihano

29Hanyumaahamagaraurumuri,arinjira,arazaahinda umushyitsi,yikubitaimbereyaPawulonaSila, 30Arabasohoka,arababazaati“Banyagasani,nkoreiki kugirangonkizwe?

31Baravugabati:“IzereUmwamiYesuKristo,uzakizwa n'inzuyawe

32Bamubwiraijambory'Uwitekan'abarimunzuyebose.

33Abajyanaisahaimwey'ijoro,yozaimirongoyabo arabatizwa,wen'abiwebose,akokanya

34Amazekubazanamunzuye,abashyirainyamaimbere yabo,arishima,yizeraImanan'inzuyeyose.

35Bugorobye,abacamanzaboherezaabasirikare,baravuga bati:“Rekaabobantubagende.

36UmurinziwagerezaabwiraPawuloati:“Abacamanza boherejekukurekura,nonegenda,ugendeamahoro

37ArikoPawuloarababwiraati:"Badukubiseku mugaragarontankomyi,turiAbanyaroma,kandi badufunga"nonesebaradusunikahanzewenyine?oya rwosearikonibabeubwabobadusohokane

38Abasirikarebakurubabwiraayomagamboabacamanza, baratinya,bumvisekoariAbanyaroma

39Baraza,barabinginga,barabasohoka,babasabakobava mumujyi

40Basohokabavamurigereza,binjiramunzuyaLidiya Babonyeabavandimwebarabahumuriza,baragenda.

UMUTWEWA17

1BanyuzekuriAmphipolinaApolloniya,bagerai Tesalonike,hariisinagogiy'Abayahudi:

2Pawulo,nk'ukoyariameze,arabasanga,mazeiminsiitatu y'isabatoatekerezakuribomubyanditswe,

3Gufunguranokuvuga,koKristoagombakuba yarababajwe,akazukamubapfuye;kandikouyuYesu, uwombabwira,ariKristo

4Bamwemuribobarizera,bajyananaPawulonaSila; n'AbagerekibihayeImanaimbaganyamwinshi,ndetse n'abagorebakuruntabwoaribake

5ArikoAbayahudibatizeraga,bagiraishyari,babajyanana bagenzibabob'abasambanyibomubwokobwabaser, bakoranyaitsinda,mazebashingaimiduguduyose imidugararo,bagabaigiterokunzuyaYasoni,bashaka kubasohora.kubaturage.

6Babasanze,bakururaJasonn'abavandimwebamweku bategetsib'umugi,baratakabati:“Abahinduyeisiisiyose bazahano;

7UwoJasonyakiriye,kandiibyobyosebinyuranyije n'amategekoyaSezari,bavugakoharihoundimwami,ari weYesu.

8Bumvaabantun'abatwareb'umugi,bumviseibyo 9BamazegufataumutekanowaYasonin'uwundi, barabarekura.

10AbavandimwebahitaboherezaPawulonaSilanijoroi Bereya,abinjirayobinjiramuisinagogiy'Abayahudi 11AbobariabanyacyubahirokurutaabomuriTesalonike, kuberakobakiriyeiryojambobabiteguye,kandi bagashakishaibyanditsweburimunsi,nibaibyoaribyo.

12Nicyocyatumyebenshimuribobizera;n'abagore b'icyubahirobariAbagereki,n'abagabo,ntabwoaribake 13ArikoAbayahudib'iTesalonikebamenyekoijambo ry'ImanaryamamajwenaPawuloiBereya,bazaahongaho, bakanguriraabantu

14Akokanya,abavandimweboherezaPawulongoajyeku nyanja,arikoSilanaTimoteyobaracumbika

15AbayoboraPawulobamuzanamuriAtenayi,bahabwa itegekonaSilanaTimoteyo,ngobamusangevubavuba, baragenda

16IgihePawuloyariabategerejemuriAtenayi,umwuka wewamuteyeubwoba,abonyeumujyiwahawe ibigirwamana

17Nicyocyatumyeatonganamuisinagogin'Abayahudi, n'abihayeImana,nokuisokoburimunsin'abasangaga.

18HanyumaabafilozofebamwebomuriEpikureya,naba Stoicks,baramusanganira.Bamwebaravugabati:"Uyu mwanaazavugaiki?"abandibamwe,asankuwashizeho imanazidasanzwe:kukoyababwiyeYesu,nizuka

19Baramufata,bamujyanakwaAreopagusi,baravugabati: “Rekatumenyeiyonyigishonshya,ibyouvuga?

20Kukoutuzaniraibintubidasanzwemumatwiyacu: twamenyereroicyoibyobisobanura

21(Kubanyatenebosenabanyamahangabaribahari bamaranyeigihentakindi,arikokubabwira,cyangwa kumvaikintugishya.)

22Hanyuma,PawuloahagararahagatiyumusoziwaMars, ati:"YemwebantubomuriAtenayi,ndabonakomuri byosemubamwemeramiziririzo.

23Kukonanyuzehafi,nkarebaibyomwiyeguriyeImana, nasanzeigicanirocyanditsehongo,IMANAITAZIUwo reromusengaubujiji,arakubwirangondabibabwiye.

24Imanayaremyeisin'ibiyirimobyose,ibonyekoari Umwamiw'ijurun'isi,ntibamunsengerozakozwe n'amaboko;

25Ntanubwobasengwan'amabokoy'abantu,nkahohari icyoakeneye,kukoatangaubuzimabwose,umwuka, n'ibintubyose;

26Kandiyaremyemumarasoamokoyosey'abantukugira ngoaturekuisiyose,kandiyagennyeibihebyagenwe mbere,n'imbibiz'ahobatuye;

27KugirangobashakeUwiteka,nibabishobokako bamwumva,bakamubona,nubwoatarikureyaburiwese muritwe:

28KukomuriWetubaho,tugenda,kandidufiteubuzima bwacu;nkukobamwemubasizibawebwitebabivuze, Kuberakonatweturiurubyarorwe.

29Kuberaiyompamvu,kuberakoturiurubyarorw'Imana, ntitwakagombyegutekerezakoUbumanabumezenka zahabu,cyangwaifeza,cyangwaibuye,ryakozwemu buhanzin'ibikoreshoby'abantu

30KandiibihebyubujijiImanayarahanzeamaso;ariko nonehoutegekeabantuboseahantuhosekwihana:

31Kuberakoyashyizehoumunsi,ahoazaciraurubanzaisi mubutunganen'uwomuntuyashyizeho;Ibyoyahaye abantuboseibyiringiro,kukoyazuyemubapfuye.

32Bumviseizukary'abapfuye,bamwebarabashinyagurira, abandibati:"Tuzongerakukumva" 33Pawuloavamuribo.

34Icyakora,abagabobamwebaramwiziritseho,barizera: muriboharimoDiyoniyusiwomuriAreyopagite, n'umugorewitwaDamari,n'abandibarikumwenabo

UMUTWEWA18

1Nyumay'ibyo,PawuloavamuriAtenayi,ageraiKorinti; 2AsangaUmuyahudiumwewitwaAkwila,wavukiyei Ponto,vubaahaakomokamuButaliyani,arikumwe n'umugorewePirisila;(kukoKoKalawudiyoyategetse AbayahudibosekuvaiRoma:)arabasanga.

3Kuberakoyariafiteubukorikoribumwe,yagumanyena bokandiarakora,kukoumurimowabobariabambika amahema.

4Isabatoyoseyatekerezagamuisinagogi,yemeza Abayahudin'Abagereki

5IgiheSilanaTimoteyobavagamuriMakedoniya, Pawuloyakandagiyemumwuka,ahamirizaAbayahudiko YesuariKristo

6Bamazekwanga,nogutukaImana,azunguzaimyendaye, arababwiraati:"Amarasoyaweabekumutwewawe;" Mfiteisuku:guheraubunzajyamumahanga

7Ahaguruka,yinjiramunzuy'umuntuwitwaYusito, wasengagaImana,inzuyeikabayarafatanijen'isinagogi.

8Crispus,umutwaremukuruw'isinagogi,yiringira Uhorahon'inzuyeyose;kandibenshimuBakorinto bumvisebarizera,barabatizwa

9HanyumaubwiraUwitekaPawulonijoroabonekerwa, Ntutinye,arikovuga,ntukicecekere:

10Kukondikumwenawe,kandintamuntuuzagushiraho ngoakugirirenabi,kukomfiteabantubenshimuriuyu mujyi.

11Akomerezayoumwakan'ameziatandatu,yigishaijambo ry'Imanamuribo

12IgiheGallioyariumwungirijewaAkaya,Abayahudi bigometsekubwumvikanebukekuriPawulo,bamujyana kucyicarocy'urubanza,

13Ati:"UyumugenziweyemezaabantugusengaImana binyuranyijenamategeko

14IgihePawuloyariagiyegukinguraumunwa,Gallio abwiraAbayahudiati:"YemweAbayahudi,nibaari ikibazocy'ubusambanyibubicyangwabubi,yemwe Bayahudi,nimutekerezeho"

15Arikonibaariikibazocyamagambo,amazina,n amategekoyawe,mubirebe;kukontazabaumucamanza w'ibyobibazo

16Arabakurakuntebey'urubanza.

17AbagerekibosebafataSostène,umutwaremukuru w'isinagogi,baramukubitaimberey'urubanzaKandiGallio ntiyitayekurikimwemuriibyobintu.

18Nyumay'ibyo,Pawuloahamaraigihekitarigito, hanyumaasezereraabavandimwe,afataubwatoyerekeza muriSiriya,ajyananaPirisilanaAkwila;amazekogosha umutwemuriCenekreya,kukoyariafiteumuhigo

19AgezemuriEfeso,abasigaaho,arikoweubweyinjira muisinagogi,atekerezakuBayahudi.

20Igihebamwifuzagakumaranaigihekirekire, ntiyabyemeye;

21Arikobarabasezeraho,bavugabati:'Ngombarwose gukomezauyumunsimukuruuzaiYerusalemu,ariko nzagarukaiwanyu,nibaImanaibishakaAhagurukamuri Efeso.

22AgezeiSezariya,arazamuka,asuhuzaitorero, aramanukaajyamuriAntiyokiya.

23Amazeyoyo,aragenda,azengurukaigihugucyosecya GalatiyanaFirugiyakugirangoakomeze,akomeza abigishwabose

24UmuyahudiumwewitwaApolo,wavukiyemuri Alegizandiriya,umuntuuzikuvuga,kandiukomeyemu byanditswe,ageramuriEfeso

25UyumuntuyigishijweinzirayaNyagasani;kandi ashishikayemumwuka,yavuzekandiyigishaashishikaye ibintubyaNyagasani,aziumubatizowaYohanagusa.

26Atangirakuvugaashizeamangamuisinagogi,uwo AkwilanaPirisilabumvise,baramujyanaahoari, bamusobanurirainziray'Imananeza.

27AmazekwitegurakunyuramuriAkaya,abavandimwe barandika,bashishikarizaabigishwakumwakira:igiheyari aje,yabafashagacyaneabizerababikeshejeubuntu: 28KuberakoyemejebikomeyeAbayahudi,kandiko kumugaragaro,yerekanagaibyanditswekoYesuariKristo.

UMUTWEWA19

1IgiheApoloyariiKorinto,Pawuloyambutseinkombezo mumajyaruguru,ageramuriEfeso,ahasangaabigishwa bamwe,

2Arababwiraati:"MwakiriyeUmwukaWerakuva mwizera?"Baramubwirabati:"Ntabwotwigezetwumva cyanenibaharihoUmwukaWera

3Arababwiraati:"Nonehomubatijweiki?Baravugabati: "KubatizwakwaYohana.

4HanyumaPawuloavuga,Yohanayabatijwerwose umubatizowokwihana,abwiraabantu,kobamwizera uzazanyumaye,niukuvugaKristoYesu.

5Bumviseibyo,barabatizwamuizinary'UmwamiYesu

6Pawuloamazekubarambikahoibiganza,UmwukaWera arabageraho;Bavugaindimi,barahanura.

7Abagabobosebagerakuricuminababiri

8Yinjiramuisinagogi,avugaashizeamangamugihe cy'ameziatatu,atonganakandiyemezaibintubijyanye n'ubwamibw'Imana

9Arikoabayibagabakomantaye,ntibabyizere,ariko bavuganabirubandaimbereyarubanda,arabavamuribo, atandukanyaabigishwa,batonganaburimunsimuishuri ryaTyrannusi

10Ibyobikomezamugihecy'imyakaibiri;kuburyoababa muriAziyabosebumviseijambory'UmwamiYesu, Abayahudin'Abagereki

11KandiImanayakozeibitangazabidasanzwen'amaboko yaPawulo:

12Kugirangoumubiriweuzanwemubitambarocyangwa kubitambarabirwaye,mazeindwarazirabavaho,maze imyukamibiirabavaho

13HanyumabamwemuBayahudib'inzererezi,abirukana, barabafatakugirangobabahamagarebafiteimyukamibi izinary'UmwamiYesu,baravugabati:“Turagusezeranije naYesuuwoPawuloabwiriza

14HarihoabahungubarindwibaScevaumwe,Umuyahudi, n'umutwarew'abatambyi,babikora

15Umwukamubiarasubizaati:Yesundamuzi,naPawulo ndabizi;arikourinde?

16Umugabouwomwukamubiyabasimbukiyemo, arabatsinda,arabatsinda,kuburyobahunzebavamuriiyo nzubambayeubusakandibakomeretse

17IbyobyoseAbayahudin'Abagerekibosebaribabizi muriEfeso;mazeubwobabugwakuribose,mazeizina ry'UmwamiYesuryubahwa.

18Kandibenshimubizerabaraza,bakatura,bakerekana ibikorwabyabo

19Benshimuribokandibakoreshejeibihangano by'amatsikobahurizahamweibitabobyabo,babitwika imberey'abantubose:babaraigicirocyabyo,basanga ibiceriibihumbimirongoitanu

20Rerorikomeyecyaneijambory'Imanariratsinda

21Ibyobyosebirangiye,Pawuloyiyemejemumwuka, amazegucamuriMakedoniyanaAkaya,kugirangoajyei

Yeruzalemu,avugaati:"Ndahari,ngombanokubona Roma."

22YoherezamuriMakedoniyababirimuribobamukorera, TimoteyonaErastus;arikoweubweyagumyemuriAziya igiherunaka.

23Muriicyogihekandi,ntihavutseimpagararantomuri iyonzira

24KumunturunakawitwaDemetiriyo,umucuziw'ifeza, wubatseDianaurusengerorwafeza,ntacyoyungutse abanyabukorikori;

25Uwoyahamagayehamwen'abakozibakorank'umwuga, ati:Banyakubahwa,muzikomuriubwobukorikoridufite ubutunzibwacu.

26Byongeyekandi,urabonakandiukumva,koatari wenyinemuriEfeso,arikonomuriAziyayose,uyu Pawuloyemejekandiahinduraabantubenshi,avugako atariimanazakozwen'amaboko:

27Kugirangoatariibyogusaibihanganobyacubirimu kagakogusenywa;arikokandikourusengerorwimana nkuruDianarugombagusuzugurwa,kandiubwizabwe bugasenywa,aboAziyayosenisiyosebasenga

28Bumviseayomagambo,buzuraumujinya,basakuzabati: “DiyanawomuBanyefesoarakomeye

29Umujyiwosewuzuyeurujijo,mazebafataGayona Arisitariko,abantubomuriMakedoniya,bagenziba Pawulomurugendo,bihutirakwinjiramunzuy'imikino 30IgihePawuloyinjiragamubantu,abigishwa ntibamubabaje.

31BamwemubatwarebomuriAziya,bariinshutize, baramutumaho,bamwifurizakoatazigerayinjiramunzu y'imikino.

32Bamwererobarariraikintukimwe,ikindiikindi:kuko iteraniroryarangaye;kandiigicekinininticyamenye impamvubahuriyehamwe.

33BakuraAlegizanderemurirubanda,Abayahudi bamushyiraimbereAlegizandereyingingaukuboko,kandi yarikwiregurakubantu.

34ArikobamenyekoariUmuyahudi,bosebafiteijwi rimwebavugakohashizeamasahaabiribasakuzabati: DianawomuBefesoarakomeye.

35Umukoziwomumujyiamazegutuzaabantu,aravuga ati:YemwebantubomuriEfeso,nindemuntuuhariutazi ukoumujyiwaAbefesousengaimanaikomeyeDiana, n'ishushoyaguyeiYupiter??

36Urebyererokoibyobidashoborakuvugwa,ugomba guceceka,kandintugireicyoukorauhubutse.

37Kukomwazanyehanoababagabo,atariabambuzi b'amatorero,cyangwaseabatukaimanayawe.

38Kuberaiyompamvu,nibaDemetiriyo, n'abanyabukorikoribarikumwenawebafiteikibazoku muntuuwoariwewese,amategekoarakinguye,kandihari n'abadepite:nibaterane.

39Arikonimbazaikintuicyoaricyocyosecyerekeye ibindi,bizagenwamuiteraniroryemewen'amategeko

40Kuberakoturimukagakoguhamagarwakubazwa imvururuzuyumunsi,ntampamvuyatumadushobora gutangainkurukuriyinama.

41Amazekuvugaatyo,asezereraiteraniro

UMUTWEWA20

1Imvururuzimazeguhagarara,Pawuloahamagara abigishwa,arabahobera,aragendayerekezamuri Makedoniya.

2Amazekurengaibyobice,abahainamanyinshi,yinjira muBugereki,

3Bamarayoameziatatu.IgiheAbayahudibamutegereje, igiheyariagiyegufataubwatomuriSiriya,yashakaga gusubiramuriMakedoniya

4BamuherekezamuriAziyaSopateryaBereya; n'Abatesalonike,ArisitarikonaSecundus;naGayow'i Derbe,naTimoteyo;nomuriAziya,TikikonaTropimusi.

5AbabagiyembereyukobadutindaiTroas

6TwahagurutseiFilipinyumay'iminsiy'imigati idasembuye,tubasangaiTroasmuminsiitanu.ahotumaze iminsiirindwi

7Kumunsiwamberew'icyumweru,igiheabigishwa bateraniragakumanyuraumugati,Pawuloarababwira, yiteguyekugendaejo;akomezaijamboryekugezamu gicuku

8Mucyumbacyohejuruhariamataramenshi,aho bateraniyehamwe

9Hanyumayicaramuidirishyaumusoreumwewitwa Ewutusi,asinziracyane,kandiigihePawuloyariamaze igihekininiabwiriza,yirohaasinzira,yikubitahasimu igorofaryagatatu,ajyanwagupfa

10Pawuloaramanuka,aramugwagitumo,aramuhoberaati: "Ntimugireikibazo;kukoubuzimabweburimuriwe

11Acaarazuka,amanyuraimigati,ararya,avugana umwanyamuremure,gushikabwacya,aragenda.

12Bazanauwomusoremuzima,ntibahumurizwanagato

13Twagiyeimbereyogufataubwato,tujyaiAssosi, dushakagufataPawulo,kukoyariyarashyizehoatyo, atekerezakugenda

14AmazeguhuranatweiAssos,turamujyana,tugerai Mitylene.

15Twahagurukaaho,tujebukeyebwahoturwanyaChios; bukeyetugeraiSamos,tugumamuriTrogyllium;bukeye tuzaiMileto.

16KukoPawuloyariyariyemejekugendamuriEfeso, kuberakoatazamaraigihemuriAziya,kukoyihutiyekuba iYeruzalemuumunsiwaPentekote.

17AvuyeiMileto,yoherezamuriEfeso,ahamagara abakurub'iryotorero

18Bagezeahoari,arababwiraati:"Murabizi,kuvaumunsi wambereninjiyemuriAziya,nkurikijeukonabanyenawe ibihebyose,

19GukoreraUwitekawicishijebugufimubwenge, n'amariramenshi,n'ibigeragezobyangwiririyekubeshya ntegerejeAbayahudi:

20Kandinigutenakwirinzeikintucyakugiriraakamaro, arikonkakwereka,nkakwigishamuruhame,nokunzu n'inzu,

21GuhamyaAbayahudi,ndetsen'Abagereki,kwihanaku Mana,nokwizeraUmwamiwacuYesuKristo

22Nonehodore,mpambiriyemumwukanjyai Yerusalemu,sinziibizambaho

23UzigamekoUmwukaWeraahamirizaimigiyose, avugakoingoyin'imibabarobigumaho.

24Arikontanakimwemuriibyokinteyeubwoba, cyangwangombareubuzimabwanjyenkundakurinjye,

kugirangondangizeinzirayanjyenishimye,n'umurimo nahawen'UmwamiYesu,kugirangompamyeubutumwa bwizabw'ubuntubw'Imana

25Nonehodorekonzikomwesemuribonagiye kwamamazaubwamibw'Imana,mutazongerakubonamu masohanjye

26Nicyocyatumyengutwarakwandikauyumunsi,kondi uweramumarasoy'abantubose.

27Eregasinirinzekubamenyeshainamazosez'Imana

28Witondereubwanyu,n'ubushyobwose,ahoUmwuka Werayakugizeabagenzuzi,kugirangoagaburireitorero ry'Imana,yaguzen'amarasoye

29Kukonziibi,konimarakugenda,impyisizikomeye zizinjiramurimwe,zitarinzeumukumbi

30Kandimurimwebweabantubazahaguruka,bavuga ibintubibi,kugirangobakurureabigishwanyumayabo.

31Witonderekandiwibukekomugihecy'imyakaitatu naretsekuburiraburijoron'amanywaamarira

32Nonerero,bavandimwe,ndabashimiyeImana,n'ijambo ry'ubuntubwayobushoborakukubaka,nokuguhaumurage muribosebejejwe

33Sinigezenifuzaifezay'umuntu,cyangwazahabu, cyangwaimyenda

34Yego,mwebweubwanyumurabizi,koayamaboko yampayeibyonkeneye,ndetsen'abarikumwenanjye.

35Naberetsebyose,mbegaukuntumukoracyanekugira ngomushyigikireabanyantegenke,kandimwibuke amagamboy'UmwamiYesu,ukoyavuzeati,gutangani byizakurutagutanga

36Amazekuvugaatyo,arapfukama,asengerahamwena bobose.

37Bosebarariracyane,bagwamuijosiryaPawulo, baramusoma,

38Kubabazwacyanecyanekumagamboyavuze, kugirangobatakibonaisurayeBamuherekezabageraku bwato

UMUTWEWA21

1Hanyumatumazekubakuramuribo,tumazegutangira, twajedufiteinziraiganaiCoos,bukeyebwahotujyai Rode,hanyumatuvaiPatara:

2TwabonyeubwatobugendabwerekezamuriFenisiya, twuriraubwato,turahaguruka

3TumazekumenyaKupuro,tuyirekeraibumoso,dufata ubwatotujyamuriSiriya,tugeraiTiro,kukoubwato bwagombagagukuramoumutwaro

4Twabonyeabigishwa,tumarayoiminsiirindwi:abwira PawuloabikeshejeUmwuka,koatazamukaiYerusalemu 5Tumazekurangizaiyominsi,turahagurukaturagenda; Bosebaratuzanamunzira,hamwen'abagoren'abana, kugezatuvuyemumujyi:turapfukamakunkombe, dusenga

6Tumazegufataikiruhukoumweumwe,dufataubwato; basubiramurugo

7TumazekurangizaurugendorwacutuvuyeiTiro,tugerai Putolemeyi,dusuhuzaabavandimwe,tubananaboumunsi umwe

8Bukeye,abomumuryangowaPawuloturagenda,tugera iKayisariya,twinjiramunzuyaFilipoumuvugabutumwa, wariumwemuribarindwi;agumananawe

9Umugaboumweyariafiteabakobwabane,inkumi, zahanuye.

10Tumazeyoiminsimyinshi,hamanukauBuyuda umuhanuziwitwaAgabus.

11Agezeahoturi,afataumukandarawaPawulo, amuboheshaamabokon'ibirenge,ati:"UkunikoUmwuka Weraavugaati:"AbayahudiboiYeruzalemunabo bazahambiraumuntuufiteuyumukandara,maze bamushyiremuriweamabokoy'abanyamahanga 12Twumviseibyo,tweubwacundetsen'abariahohantu, turamwingingangontazamukeiYeruzalemu

13HanyumaPawuloaramusubizaati:Bisobanuraiki kuriranokumenaumutimawanjye?kukoniteguye kudahambirwagusa,ahubwonogupfiraiYerusalemuku bw'izinary'UmwamiYesu

14Igiheadashakakujijuka,twarahagaritsekuvugatuti: 'IbyoUwitekaashakabikorwa' 15Nyumay'iyominsi,dufataamagareyacu,tuzamukai Yeruzalemu.

16BajyanakandinabamwemubigishwabaKayisariya, bajyananaMnasonumwewomuriKupuro,umwigishwa wakera,twararaga.

17TugezeiYeruzalemu,abavandimwebatwakiriye bishimye

18Bukeyebwaho,PawuloyinjirananatwekwaYakobo; kandiabakurubosebaribahari

19Amazekubasuhuza,atangazacyanecyaneibyoImana yakoreyemubanyamahangaumurimowe.

20BumvisebahimbazaUwiteka,baramubwirabati: "Urabona,muvandimwe,hariAbayahudiibihumbi n'ibihumbibizera;kandibosebafiteishyakary'amategeko: 21BarakumenyeshakowigishaAbayahudibosebarimu banyamahangakurekaMose,ukavugakobatagomba gukebwaabanababo,cyangwangobakurikireimigenzo.

22Noneniiki?rubandarugombagukeneraguhurira hamwe,kukobazumvakouza

23Nonehokoraibitubabwiye:Dufiteabagabobane babasezeranye;

24Bajyanekandiwiyezehamwenabo,kandiubashinjwe, kugirangobogosheimisatsi,kandibosebamenyekoibyo bamenyeshejwekuriweweariubusa;arikokonawe ubwaweugendaneza,kandiukurikizaamategeko

25Nkokubanyamahangabizera,twanditsekanditwanzura kobatubahirizaibintunk'ibyo,keretsegusabirindaibintu byahaweibigirwamana,n'amaraso,nokuniga,no gusambana.

26Hanyuma,Pawuloajyanaabobantu,bukeyeyiyeza hamwenaboyinjiramurusengero,kugirangoyerekaneko iminsiyokwezwairangiye,kugezaubwoburiwesemuri boatangweituro

27Iminsiirindwiirangiye,AbayahudibomuriAziya, bamubonyemurusengero,bakanguriraabantubose, bamurambikahoibiganza,

28Nimutakambire,BantubaIsiraheli,nimutabare:Uyuni wemuntuwigishaabantuboseahantuhosekurwanya rubanda,amategeko,n'ahantu

29(KukobabonagamberenawemumujyiwaTrophimusi Umunyanyefeso,bakekakoPawuloyazanyemurusengero)

30Umujyiwoseurahindaumushyitsi,abantubiruka, bajyanaPawulo,bamusohoramurusengero,imiryango irakingwa

31Bagiyekumwica,babwiraumutwaremukuruw'iryo tsinda,koYeruzalemuyoseyarimugihirahiro.

32Akokanyaahitaafataabasirikarin'abasirikare,abiruka ahoari.Babonyeumutwaremukurun'abasirikare,bahita bakubitaPawulo.

33Umutwaremukuruaramwegera,aramufata,amutegeka kuboheshaiminyururuibiri;abazauwoariwe,n'icyo yakoze.

34Bamwebarariraikintukimwe,ikindiikindi,muri rubanda,arikoataramenyanezaicyocyaduka,amutegeka kujyanwamukigo

35Agezekungazi,nikoyabyayeabasirikarekubera urugomorw'abaturage.

36Kukoabantubenshibabakurikira,bararira,barikumwe nawe

37IgihePawuloyagombagakujyanwamukigo,abwira umutwaremukuruati:Ndababwira?Nindewavuzeati: UrashoborakuvugaIkigereki?

38NturiuriUmunyamisiri,mberey'iyiminsiwasaze umuvurungano,ukajyanamubutayuabantuibihumbibine bariabicanyi?

39ArikoPawuloati:"Ndiumuntuw'umuyahudiw'i Taruso,umujyiwaSilisiya,umuturageutagiraumujyi mubi,kandindagusabye,umbabarirekuvuganan'abantu

40Amazekumuhauruhushya,Pawuloahagararakungazi, atabazaabantuukubokoAcecekacyane,ababwiramu rurimirw'igiheburayo,ati:

UMUTWEWA22

1Bantu,bavandimwe,nimwumveubwunganizibwanjye mbabwiraubu

2(Bumvisekoyababwiyemururimirw'igiheburayo, baracecekacyane,ati:)

3Nukurindiumuntuw'umuyahudi,wavukiyeiTaruso, umujyiwaCilikiya,arikonkuriramuriuyumujyimunsi y'ibirengebyaGamaliyeli,kandinigishankurikije amategekoatunganyeyabasogokuruza,kandinkagira ishyakaMana,nkukomwesemuriuyumunsi

4Natotejeinzirakugezakurupfu,mpambirakandinjya murigerezaabagabon'abagore

5Nk'ukoumutambyimukuruabimpatira,n'umutungowose w'abasaza.Nanjyeabohererejeabavandimweamabaruwa, njyaiDamasiko,kugirangonzaneabaribahambiriyei Yeruzalemu,kugirangobahanwe

6Najegukoraurugendo,ngerahafiyaDamasikonkomu masaasita,muburyobutunguranye,muijuruharabagirana umucyomwinshi.

7Nikubitahasi,numvaijwirimbwirariti:Sawuli,Sawuli, niikigitumaumpotora?

8Ndamusubizanti:Uwitekaurinde?Arambwiraati:Ndi Yesuw'iNazareti,uwoutoteza.

9Abarikumwenanjyebabonyeurumurirwose,baratinya; arikontibumviseijwiry'uwambwiye

10Ndabazanti:Nkoraiki,Mwami?Uhorahoarambwira ati“Haguruka,ujyeiDamasiko;kandinihouzakubwira ibintubyosewagenewegukora.

11Igihentabashagakubonaubwizabw'urworumuri, nyobowen'ukubokokwanjyeturikumwe,ninjiyei Damasiko.

12Ananiya,umuntuwubahaImanaukurikijeamategeko, afiteinkurunzizay'Abayahudibosebahatuye,

13Najeahondi,arahagarara,arambwiraati:Muvandimwe Sawuli,yakiraamasoyawe.Isahaimwendayireba.

14Naweati:"Imanayabasogokuruzayagutoye,kugira ngoumenyeubushakebwayo,urebeuwoUmwerukumbi, kandiwumveijwiry'akanwake."

15Kukouzabaumuhamyaw'abantuboseibyowabonye kandiwumvise

16Noneniikigitumyeuhagarara?haguruka,ubatizwe, kandiwozeibyahabyawe,wambazeizinaryaNyagasani

17Hanyuma,ubwonagarukaiYeruzalemu,igihe nasengagamurusengero,narimukantu;

18Abonyeambwiraati:“Ihute,uvevubaiYeruzalemu, kukobatazakiraubuhamyabwawekurinjye.

19Ndabazanti:Mwami,bazikomfungiyekandinkubita muisinagogiyoseabakwizera:

20Amarasoy'umumaritiriwaweSitefanoyamenetse, nanjyenarimpagazeiruhande,nemerakoapfa,nkomeza imyambaroy'abamwishe

21Arambwiraati:Genda,kukonzagutumakurecyaneku banyamahanga

22Bamuhaabamwumvairyojambo,hanyumabarangurura amajwi,baravugabati:“Kurahomugenziwawewomuisi, kukobidakwiriyekoabaho

23Bavuzainduru,bajugunyaimyendayabo,bajugunya umukungugumukirere,

24Umutwaremukuruamutegekakuzanwamukigo, amusabakobamusuzumaakoreshejeibiboko;kugirango amenyeimpamvubamutakambiye.

25Bakimuboheshainkoni,Pawuloabwiraumutware utwaraumutwew'abasirikarewariuhagazeaho,biremewe kowakubitaumuntuw’Umuroma,kandiudaciriwe urubanza?

26Umutwarew'abasirikareabyumvise,aragenda,abwira umugabamukuruw'ingabo,ati:'Witondereibyoukora, kukouyumuntuariUmuroma

27Umutwaremukuruaraza,aramubazaati:Mbwira,uri Umuroma?Ati:Yego.

28Umutwaremukuruaramusubizaati:"Nabonye umudendezomwinshiPawuloati:"Arikonavutsemfite umudendezo.

29Akokanyabahitabavakuriwewagombaga kumusuzuma,umutwaremukurunaweagiraubwoba, amazekumenyakoariUmuroma,kandikoyamuboshye.

30Bukeye,kuberakoyarikumenyanezaimpamvu yashinjwagaAbayahudi,amukuramumatsindaye,ategeka abatambyibakurun'abagizeinamayaboyosekwitaba, amanuraPawulo,amushyiraimbereyabo

UMUTWEWA23

1Pawulo,yitegerezacyaneinama,ati:"Bavandimwe, nabayehomumutimanamautabaciraurubanzaimbere y'Imanakugezauyumunsi

2UmutambyimukuruAnaniyaategekaabamuhagararaho kumukubitakumunwa

3HanyumaPawuloaramubwiraati:"Imanaizagukubita, warukutarwera,kukowicayengouncireurubanza nkurikijeamategeko,untegekagukubitwabinyuranyije n'amategeko?"

4Abaribahagazeahobaravugabati:"Uratutseumutambyi mukuruw'Imana?"

5Pawuloati:"Bavandimwe,sinzikoyariumutambyi mukuru,kukobyanditswengo:Ntukavugenabiumutware w'ubwokobwawe"

6ArikoPawuloabonyekoigicekimweariAbasadukayo, ikindiAbafarisayo,atakambiramunama,Bagabo, bavandimwe,NdiUmufarisayo,umuhunguw'Abafarisayo: ibyiringiron'izukaby'abapfuyenitwa;mukibazo

7Amazekuvugaatyo,havukaamakimbiranehagati y'Abafarisayon'Abasadukayo,mazeabantubaracikamo ibice

8KuberakoAbasadukayobavugakontamuzuko,nta mumarayika,cyangwaumwuka,arikoAbafarisayobatura bombi.

9Hongeragutakacyane,abanditsibomugice cy'Abafarisayobarahaguruka,barahatanabati:Mana

10Hacahavukaamacakubiriakomeye,umutwaremukuru, atinyakoPawuloatagombakumukuramoibice,ategeka abasirikarikumanuka,bakamuvanakungufumuribo, bakamujyanamukigo.

11IjororyakurikiyeUwitekaamuhagararairuhande, aramubwiraati“Humura,Pawulo,kukonk'ukowampayei Yerusalemu,nikougombanoguhamyaiRoma.

12Bugicya,bamwemuBayahudibishyirahamwe, bahambiraumuvumo,bavugakobatazaryacyangwango banywekugezabatishePawulo.

13Kandibarengejemirongoinebakozeumugambi mubisha

14Basangaabatambyibakurun'abakuru,baravugabati: "Twiboheyeumuvumoukomeye,kugirangontacyo tuzaryatutarinzekwicaPawulo"

15Nonehorero,mwebwehamwen'inama,musobanurira umutwaremukurukoazamumanuraiwanyuejo,nkahohari icyowamubazahoneza,kandinatwe,cyangwaigihecyose yegereye,twiteguyekumwica.

16UmuhunguwamushikiwaPawuloyumviseko baryamyebategereje,arinjirayinjiramukigo,abwira Pawulo.

17Pawuloahamagaraumwemubatwareb'abasirikare, aramubwiraati:“Uzaneuyumusorekumutwaremukuru, kukoafiteikinturunakayamubwira.

18Nukoaramufata,amuzaniraumutwaremukuru, aramubwiraati:“Pawuloimfungwayarampamagaye, aransengangonkuzanireuyumusore,ufiteicyoakubwira.

19Umutwaremukuruamufataukuboko,ajyananaweku giticye,aramubazaati'Urambwiraiki?

20Naweati:"Abayahudibemeyekukwifuzako uzamanuraPawuloejomunama,nkahobazamubaza bimwebimweneza.

21Arikontukabemeze,kukohariabategerejemuribo abagabobarengamirongoine,barahiyekobatazarya cyangwangobanywekugezaigihebamwiciye,none bariteguye,kugushakiraamasezerano.

22Umutwaremukurureroarekauwomusoreagenda, aramutegekaati:"Ntubwireumuntukowanyeretseibyo bintu"

23Amuhamagaraabatwareb'abasirikarebabiri, aramubwiraati“Witegureabasirikaremaganaabiringo bajyeiKayisariya,n'abagenderakumafarasimirongo itandatunacumi,n'abacumuamacumumaganaabiri,ku isahayagatatuy'ijoro.

24Kandiubahainyamaswa,kugirangobashirehoPawulo, bamuzaneamahorokuriFeligisiguverineri

25Yandikaibaruwanyumay'ububuryo:

26KalawudiyoLiziyakuriguverineriw'icyubahiroFeligisi yohererejeindamutso

27UyumuntuyakuwemuBayahudi,kandiyagombye kubayariciwemuribo:hanyumanzandikumwen'ingabo, ndamutabara,kukoyariamazekumvakoariUmuroma

28Igihenarikumenyaicyamuteyekumushinja, namusohoyemunamayabo:

29Uwonabonyekoaregwaibibazoby'amategekoyabo, arikontakintunakimweyashinjwagagikwiyegupfa cyangwagufungwa

30BambwiyeukuntuAbayahudibategerejeuwomugabo, mpitangutumaho,ntegekaabamushinjanabokubabwira imberey'ibyobamuregaMuraho

31Abasirikare,nk'ukobabitegetswe,bafataPawulo, bamujyananijoromuriAntipatris.

32Bukeyebasigaabanyamafarasibajyana,basubiramu gihome:

33BagezeiSezariya,bagezaguverineriibaruwa, amushyikirizaPawulo

34Guverineriamazegusomaibaruwa,abazaintaraye AmazekumvakoakomokamuriSilisiya; 35Nzakwumva,igiheabashinjabawenabobazazira Amutegekakubikwamucyumbacy'urubanzarwaHerode

UMUTWEWA24

1Nyumay'iminsiitanu,Ananiyaumutambyimukuru amanukanan'abakuru,hamwen'umuvugiziumwewitwa Tertullus,abimenyeshaguverinerikurwanyaPawulo

2Amazeguhamagarwa,Tertullusatangirakumushinja, avugaati:"Kubonakoariwowedufiteituzerikomeye, kandikoibikorwabyizacyanebyakoreweirishyanga kubwibyoutanze,"

3Turabyemeraburigihe,kandiahantuhose, abanyacyubahirobenshiFeligisi,tubashimiracyane

4Nubwontarinzekukurambira,ndagusabyengoutwumve imbabazizaweamagambomake

5Kuberakotwasanzeuyumugabomugenziwewanduye, kandiwimuraabigometsemuBayahudibosekuisi,akaba n'umuyoboziw'agatsikokaNazareti:

6Nindekandiwagiyeguhumanyaurusengero:uwo twajyanye,kanditwaciraurubanzadukurikijeamategeko yacu

7ArikoumutwaremukuruLiziyaaradusanga,maze amukuramumabokomenshi,

8Gutegekaabamushinjakuzaahouri:usuzumyeuwo ushoborakumenyaibyobintubyose,ahotumushinja.

9Abayahudinabobarabyemera,bavugakoibyoariko bimeze

10Hanyuma,Pawulo,guverineriamwingingangoavuge, aramusubizaati:"Kuberakonzikoumazeimyakamyinshi ubaumucamanzamuriirishyanga,nanjyeubwanjye ndishubijeneza

11Kuberakoushoboragusobanukirwa,kohasigayeiminsi cumin'ibirikuvanazamutseiYerusalemugusenga 12Ntibansanzemurusengerontonganan'umuntuuwoari wewese,cyangwangompagurureabantu,habamu masinagogicyangwamumujyi: 13Ntanubwobashoborakwerekanaibyobanshinja.

14Arikoibindabibabwiye,yukonkurikijeinzirabise ubuhakanyi,bityoreronsengeImanayabasogokuruza,

nizeraibintubyosebyanditswemumategekonomu bahanuzi:

15KandiugireibyiringirokuMana,naboubwabo barabyemera,kohazabahoizukary'abapfuye,abakiranutsi n'abarenganya.

16Kandihanondakoraimyitozo,kugiraiteka umutimanamautagirauburakarikuMananokubantu 17Nonehohashizeimyakamyinshi,najekuzana imfashanyomugihugucyanjye,n'amaturo

18AhoAbayahudibamwebomuriAziyabasanzenejejwe murusengero,ntabantubenshi,cyangwaumuvurungano 19Nindewariukwiyekubahanoimbereyawe,akanga,iyo bazakundwanya.

20Cyangwaubundirekarekaibibivugehano,niba basanzehariikibikinkora,mugihenahagazeimbere yinama,

21Uretseiryojwirimwe,natakambiyempagazehagati yabo,Nkorakuizukary'abapfuyendahamagarwanawe uyumunsi.

22Feligisiamazekubyumva,amazekumenyanezamuri ubwoburyo,arazitinda,ati:"IgiheLiziyaumutware mukuruazamanuka,nzamenyaibyanyubyose."

23Ategekaumutwareutwaraumutwew'abasirikare kurindaPawulo,nokumurekura,kandikoatazabuza n'umwemubobaziranyegukoreracyangwakumusanga.

24Nyumay'iminsirunaka,Feligisiazanyen'umugorewe Drusila,wariUmuyahudi,atumiraPawulo,amwumvaku byerekeyekwizeraKristo.

25Amazegutekerezakugukiranuka,kwitonda,noguca urubanza,Feligisiahindaumushyitsi,aramusubizaati: Genda,ikigihe;mugihemfiteibihebyiza,nzaguhamagara. 26Yizeragakandikoamafarangayariakwiyekumuhakuri Pawulo,kugirangoamurekure,nicyocyatumye amutumahokenshi,akavugananawe.

27Arikohashizeimyakaibiri,PorusiyoFesitoyinjiramu cyumbacyaFeliksi,mazeFeligisi,yiteguyekwereka Abayahudiumunezero,asigaPawuloaboshye.

UMUTWEWA25

1Fesusiagezemuriiyontara,nyumay'iminsiitatu,avai SezariyayerekezaiYeruzalemu

2Umutambyimukurun'umutwarew'Abayahudi bamumenyeshaibyaPawulo,baramwinginga, 3Yifuzakoyamutonesha,kugirangoamutumei Yeruzalemu,ategerezainzirayokumwica.

4ArikoFesitoaramusubiza,avugakoPawuloagomba kubikwaiKayisariya,kandikoweubweyarikugenda.

5Rekarero,abomurimwemubishoboye,manukatujyane, kandiushinjeuyumuntu,nibahariububimuriwe

6Amazeiminsiirengaicumimuribo,amanukai Kayisariya.bukeyeyicarakuntebey'urubanzaategeka Pawulokuzanwa

7Agezeyo,AbayahudibamanutsebavaiYeruzalemu bahagazehiryanohino,baregaPawuloibiregobyinshi kandibikomeye,arikontibabigaragaza

8Mugiheyishuyeubweati:“Ntabwonigezendengaku mategekoy'Abayahudi,habakurusengero,cyangwase Kayisari,ntakintunakimwenigezengiriranabi

9ArikoFesito,yiteguyekunezezaAbayahudi,asubiza Pawuloati:"UzazamukaujyeiYerusalemu,kandiibyo bizacirwaurubanzaimbereyanjye?"

10Pawuloati:"Mpagazekucyicarocy'urubanzarwa Sezari,ahongombagucirwaurubanza.Abayahudintakibi nigezenkora,nk'ukomubizineza

11Nibandiumunyabyaha,cyangwankabanarakozeikintu icyoaricyocyosegikwiriyegupfa,nanzegupfa,arikoniba ntakintunakimwemuriibyobanshinja,ntamuntu ushoborakunshikirizaNiyambajeSezari

12Fesitoamazekugishainamainama,aramusubizaati: "WambajeKayisari?"UzajyakwaKayisari

13Hashizeiminsi,umwamiAgripanaBernicebazai KayisariyakuramutsaFesito

14Bamazeyoiminsimyinshi,Fesitoabwiraumwamiibyo yabwiyeumwami,arababwiraati:“Harihoumunturunaka wasizwenaFelix

15Nindende,igihenariiYeruzalemu,abatambyibakuru n'abakurub'Abayahudibarambwiye,bifuzakumucira urubanza

16Uwonasubijenti,NtabwoAbanyaromabarokora umuntuuwoariwewesengoapfe,mbereyukoushinjwa agiraabamushinjaimbonankubone,kandibafite uburenganzirabwokwisubizakubyahaaregwa

17Niyompamvu,bagezehano,bidatinzebukeyenicara kuntebey'urubanza,ntegekauwomugabokuzana

18Nindeuwobashinjabahagurukiye,ntan'umwebareze ibiregonkibyonabitekerezaga:

19Arikohariibibazobamubajijekumiziririzoyabobwite, ndetsenaYesuumwewariwapfuye,Pawuloyemezakoari muzima.

20Kuberakonashidikanyagakubibazonk'ibyo, namubajijenibaazajyaiYeruzalemu,kandiibyonibyo bizacirwaurubanza.

21ArikoPawuloamazekwiyambazakoatagomba kuburanishwanaKanama,namutegetsekoakomeza kugezaigihenzamwoherezaiKayisari.

22AgripaabwiraFesitoati:Nanjyeubwanjyenzumvauwo muntuEjoati,uzamwumva

23Bukeyebwaho,Agrippaaraza,Bernice,yishimyecyane, yinjiramuiburanisha,arikumwen'abayobozibakuru, n'abayobozibakurub'umugi,babitegetswenaFesito 24Fesitoati:"UmwamiAgripa,n'abantubosebarihano turikumwe,urabonauyumugabo,imbagay'Abayahudi bosebangiriye,habaiYeruzalemu,ndetsenahano,barira ngoatagombakubikora."kubahoigihekirekire.

25Arikombonyekontakintunakimweyakozegikwiriye gupfa,kandikoweubweyitabajeAugustus,niyemeje kumwohereza.

26Muribontakintunakimwemfitecyokwandikira databuja.Niyompamvunamuzanyeimbereyawe,cyane cyaneimbereyawe,mwamiAgrippa,kugirangonyumayo gusuzuma,ngireicyonandika

27Kukombonabidashobokakoherezaimfungwa,kandi ataribyobisobanuraibyahayaregwaga.

UMUTWEWA26

1AgripaabwiraPawuloati:Wemerewekwivugira wenyine.Pawuloaramburaukuboko,aramusubizaati: 2Nibwirakonishimye,mwamiAgrippa,kukouyumunsi nzasubizaubwanjyeimbereyanjyenkorakubintubyose nashinjwagaAbayahudi:

3By'umwiharikokuberakonzikouriumuhangamu migenzon'ibibazobyosebirimuBayahudi:nicyogitumye ngusabakunyumvawihanganye

4Imiberehoyanjyekuvamubutobwanjye,yabaye iyamberemugihugucyanjyeiYeruzalemu,nziAbayahudi bose;

5Nindewariunzikuvamuntangiriro,nibabazahamya,ko nyumay'agatsikogakomeyecyanek'idiniryacunabayeho Umufarisayo

6Nonehondahagazekandinciriweurubanzakubera ibyiringiroby'isezeranoImanayahayebasogokuruza:

7Isezeranoryimiryangoyacucumin'ibiri,akokanya ikoreraImanaamanywan'ijoro,ibyiringirobizaza.Kubera ibyobyiringiro,mwamiAgrippa,ndegwaAbayahudi 8Kukibikwiyegutekerezakoariikintukidasanzwenawe, koImanaizuraabapfuye?

9Natekerejerwosemumutimawanjye,kongombagukora ibintubyinshibinyuranyen'izinaryaYesuw'iNazareti 10NiikinakoreyeiYeruzalemu:kandibenshimubera nafunzemurigereza,mbonyeubutwarebw'abatambyi bakuru;Igihebicwaga,natanzeijwiryanjyendabarwanya 11Nabahannyekenshimuisinagogi,nkabahatiragutuka; Ndabasazecyane,ndabatotezanomumigiidasanzwe 12IgihenagiyeiDamasikomfiteubutwaren'inshingano z'abatambyibakuru,

13Kumanyway'ihangu,mwami,nabonyemumucyo umucyouvamuijuru,hejuruy'izubaryinshi,umurikira impandezosehamwen'abagendanananjye.

14Twesetwikubitahasi,numviseijwirimbwira,mvuga mururimirw'igiheburayo,Sawuli,Sawuli,niikigitumye umpotora?biragoyekuriweweguteraimigeri.

15Ndabazanti:Urinde?Naweati:NdiYesuuwo mutoteza

16Arikohaguruka,uhagararekubirengebyawe,kuko nakubonekeyekuriiyintego,kugirangonkugireumukozi n'umuhamyaibyobintubyosewabonye,ndetsen'ibyo nzakubonekera;

17Ndagukizamubantu,nomubanyamahanga,abo mbohererejeubu,

18Guhumuraamasoyabo,nokubahinduramumwijima ukajyamumucyo,nokumbaragazaSatanikuMana, kugirangobababarirweibyaha,n'umuragemuribowezwa nokwizeramurinjye.

19Nonerero,mwamiAgrippa,sinumviyeiyerekwaryo muijuru:

20ArikoyaberetsembereiDamasiko,iYeruzalemu,noku nkombezosezaYudaya,hanyumanokuBanyamahanga, kugirangobihane,bahindukiriraImana,kandibakora imirimoihurirahamwekugirangobihane

21Kuberaiyompamvu,Abayahudibamfashemu rusengero,baragendabanyica

22Amazekubonaubufashabw'Imana,ndacyakomeza kugezanan'ubu,mpamyaaborohejen'aboroheje,ntakindi navuzeuretseibyoabahanuzinaMosebavuzekobigomba kuza:

23KoKristoagombakubabara,kandikoariwewambere ugombakuzukamubapfuye,kandiakamurikiraabantu, ndetsen'abanyamahanga

24Amazekwivugiraatyo,Festusavugan'ijwirirengaati: "Pawulo,uriiruhanderwawe;kwigabyinshibiragutera gusara

25Arikoati:"Ntabwonasaze,Fesitomwizacyane;ariko vugaamagamboy'ukurinogushishoza.

26Kuberakoumwamiaziibyobintu,uwombabwira imbereyanjye,kukonzinezakontakintunakimwe cyamuhishe;kukoikikintukitakorewemumfuruka.

27MwamiAgripa,wemeraabahanuzi?Nzikowemera

28AgripaabwiraPawuloati:"Uranyemezakondi umukristo.

29Pawuloati:"NdashakaImana,koatariwowewenyine, ahubwon'abanyumvaboseuyumunsi,barihafi,kandibose nkanjye,uretseubwobucuti

30Amazekuvugaatyo,umwamiarahaguruka,guverineri naBernice,n'abicarananabo:

31Bamazekugenda,baravuganahagatiyabo,baravuga bati:"Uyumuntuntakintunakimweakwiriyegupfa cyangwakungoyi.

32AgripaabwiraFesitoati:"Uyumuntuashoborakuba yarabohowe,iyoatitabazaKayisari"

UMUTWEWA27

1Bimazekwemezwakotugombagufataubwatomu Butaliyani,bashyikirizaPawulohamwen'abandi bagororwabamwekumuntuwitwaJulius,umutware w'abasirikarebomumutwewaAugustus.

2TwinjiyemubwatobwaAdramyttium,twarahagurutse, bivuzekugendamunkombezaAziya;umweArisitariko, umunyaMakedoniyawaTesalonike,arikumwenatwe.

BukeyedukorakuriSidoniYuliyoabigiranye ikinyabupfurayingingaPawulo,amuhaumudendezowo kujyakunshutizekugirangoagarureubuyanja.

4Tumazekuvaaho,twafasheubwatomunsiyaKupuro, kuberakoumuyagawariutandukanye

5Tumazegufataubwatohejuruy'inyanjayaSilisiyana Pamfiliya,tugeraiMyra,umujyiwaLusiya

6Ngahoumutwarew'abasirikareahasangaubwatobwa AlegizandiriyabwerekezamuButaliyani;adushyiramo.

7Tumazekugendabuhorobuhoroiminsimyinshi,maze tuburaguhangananaCnidusi,umuyagautatubabaza,dufata munsiyaKirete,tujyakuriSalmone;

8Kandi,bigoyekunyura,ageraahantuhitwaahantuheza; hafiy'umujyiwaLaseya

9Nonehoigihekininicyashize,kandiigiheubwato bugendabitejeakaga,kukoigisibocyarikimazekurenga, Pawuloarabahanura, 10Arababwiraati:"Banyakubahwa,ndabonakouru rugendoruzababazakandirwangiritsecyane,atari ubwikorezin'ubwatogusa,ahubwon'ubuzimabwacu.

11Nyamaraumutwarew'abasirikareyizeragashebujana nyir'ubwato,kurutaibyoPawuloyavuze

12Kuberakoahohantuhatarihamenyerewecyanemu gihecy'itumba,igicekininicyagiriweinamayokuvaaho ngaho,nibabishobokakobashoborakugeraiFenisiya, bakagerayomugihecy'itumba;akabaariindiriyaKirete, kandiikerekezamumajyepfoy'iburengerazubanomu majyaruguruy'uburengerazuba

13Umuyagawomumajyepfouhuhagahorogahoro,ukeka kowagezekuntegozabo,ukahava,bafataubwatohafiya Kirete

14Arikobidatinze,hazaumuyagauhuhacyanewitwa Euroclydon

15Ubwatobumazegufatwa,ntibushoborakwihanganira umuyaga,twaramuretsearagenda.

16Twirukamunsiy'izingaryitwaClauda,twaridufite akazikenshikokuzamubwato:

17Iyobamazegufata,bakoreshejeubufasha,munsi yubwato;kandi,batinyakobatagwamumasoziyihuta, ubwatobugenda,nukorerobirukanwa

18Twajugunywecyanen'umuyagamwinshi,bukeye boroherezaubwato;

19Kumunsiwagatatu,twirukanaamabokoyacu ubwikorezibw'ubwato

20Kandintazubacyangwainyenyerimuminsimyinshi byagaragaye,kandintamuyagamutowaduteye,ibyiringiro byosekodukizwanonehobyavanyweho

21Arikonyumayokwifata,Pawuloarahagararahagati yabo,arababwiraati:"Banyagasani,mwarimukwiye kunyumva,ntimwibohoyeiKirete,kugirangomubone icyokibin'igihombo

22Nonehondabasabakwishima,kukontamuntun'umwe uzatakazaubuzimabw'umuntumurimwe,keretseubwato 23Kukomuriirijoro,umumarayikaw'Imanayarimpagaze iruhanderwanjye,uwondiwe,uwonkorera,

24Bati:'Witinya,Pawulo;ugombakuzanwaimbereya Sezari,kandi,Imanayaguhayeabagendabosehamwe nawe.

25Nonerero,nyakubahwa,humura,kukonizeraImana,ko bizamerank'ukonabwiwe

26Nubwotugombagutabwakukirwarunaka.

27Arikoijororyacuminakanerigeze,ubwotwatwaraga tumanukamuriAdiriya,nkomugicuku,abasarebabonaga kobegereyeigihugurunaka; 28Bumvikana,basangameteromakumyabiri:bamaze kugendagato,bongerakumvikana,basangameterocumi n'eshanu.

29Hanyumabatinyakotutagwakurutare,birukanainanga enyeinyuma,bifuzaumunsi

30Abarimubwatobarihafiguhungaubwato,bamaze kumanuraubwatomunyanja,bafiteibarank'ahobari kwirukanainangamuruhanga,

31Pawuloabwiraumutwarew'abasirikaren'abasirikare,ati: "Uretseabobagumyemubwato,ntushoboragukizwa"

32Abasirikarebacaimigoziy'ubwato,baramureka

33Bukeyebwaho,Pawuloabasababosegufatainyama,ati: "Uyuniumunsiwacuminakanemwatinzekandi mukomezakwiyirizaubusa,ntacyomutwaye

34Nicyogitumyengusabagufatainyama,kukoari iz'ubuzimabwawe,kukontan'umwemurimweuzagwa umusatsi.

35Amazekuvugaatyo,afataumugati,ashimiraImana imbereyabobose,amazekumanyagura,atangirakurya

36Hanyumabosebishimye,bafatainyama

37Twesetwarimuriubwobwatomaganaabirinamirongo itandatunacuminabatandatu

38Bamazekuryabihagije,boroherezaubwato,bajugunya inganomunyanja

39Bugorobye,ntibamenyaigihugu,arikobavumbuye umugezirunakaufiteinkombe,ahobatekerezaga,niba bishoboka,kugirangobajugunyemubwato

40Bamazegufatainanga,biyegurirainyanja,barekura imigoziyarode,mazebazamuraumuhandawagariya moshiumuyaga,berekezakunkombe

41Bagwaahantuinyanjaebyirizahurira,zirukaubwato hejuru;kandiigicecyamberecyakomejekwihuta,kandi kigumakitimukanwa,arikoigicecyinyumacyacitse nubukazibwumuraba.

42Inamay'abasirikareyariiyokwicaimfungwa,kugira ngohatagiran'umwewogangoahunge

43Arikoumutwarew'abasirikare,yiteguyegukizaPawulo, yababujijeumugambiwabo;ategekakoabashoborakoga bagombakwijugunyamunyanja,bakagerakubutaka:

44Abasigaye,bamwekumbaho,abandikubiceby'ubwato Nukobigenda,bahungaumutekanowosekubutaka

UMUTWEWA28

1Bacitsekuicumu,bamenyakoikirwacitwaMelita

2Abantub'abanyarugomontibatugaragarijeinezankeya, kukobatwitseumuriro,bakatwakirabose,kuberaimvura y'ubu,n'ubukonje

3Pawuloamazekwegeranyaumugoziw'inkoni,awushyira kumuriro,hazainzokaivuyemubushyuhe,imufataku kuboko

4Abanyaburayababonyeinyamasway'ubumarayimanitse kukuboko,baravugabati:"Ntagushidikanyakouyu muntuariumwicanyi,nubwoyahunzeinyanja,ariko kwihorerantibikwiyekubaho.

5Akunkumurainyamaswamumuriro,yumvantakibiafite

6Nubwobarebaigiheyagombagakubyimba,cyangwa kugwamuburyobutunguranye:arikobamazekurebaigihe kinini,bakabonakontakibicyamugwiririye,bahindura ibitekerezo,bavugakoariimana

7Muriakogace,hariumutwarew'icyokirwa,witwaga Publiyo;watwakiriye,akaducumbikiraiminsiitatumu kinyabupfura

8SewaPubliusararwarakuberaumuriron'amaraso menshi:uwoPawuloyinjiye,aramusenga,amurambikaho ibiganzaaramukiza

9Ibyorerobimazegukorwa,abandinabobaribafite indwaramuriicyokirwabaraza,barakira:

10Nindewaduteyeicyubahirocyinshi;hanyumatugenda, badushiramoibintunkibikenewe.

11Nyumay'ameziatatu,twahagurutsemubwatobwa Alegizandiriya,bwaribumazegukonjamuriicyokirwa, kikabacyariikimenyetsocyaCastornaPollux.

TugezeiSyracuse,tumarayoiminsiitatu

13Kuvaaho,twazanyekompas,tugeraiRhegiya,nyuma y'umunsiumweumuyagawomumajyepfouhuha,maze bukeyetuzaiPuteoli:

14Ahotwasanzeabavandimwe,dushakakumaranaiminsi irindwi:nukotujyaiRoma

15Kuvaaho,abavandimwebatwumvise,baza kudusanganirakugerakuihuriroryaAppii,hamwenaza nyubakoeshatu:aboPawuloabibonye,ashimiraImana, mazeagiraubutwari

16TugezeiRoma,umutwarew'abasirikareahereza imfungwaumugabaw'ingabo,arikoPawuloababazwano kubawenyinen'umusirikarewamurindaga

17Nyumay'iminsiitatu,Pawuloahamagazaumutware w'Abayahudi,mazebateraniyehamwe,arababwiraati: “Bavandimwe,nubwontacyonigezengiriranabirubanda, cyangwaimigenzoyabasogokuruza.,nyamaranahawe imboheiYerusalemumumabokoy'Abaroma

18Nindebamazekunsuzuma,barikundeka,kukonta mpamvuy'urupfuyarimurinjye.

19ArikoigiheAbayahudibabivugaga,nabujijwe kwiyambazaKayisari;ntabwongombagushinjaubwoko bwanjye.

20Nicyocyatumyenguhamagarira,kugirangonkubone, kandituvuganenawe,kukoibyobyiringirobyaIsiraheli mboshyeuyumunyururu.

21Baramubwirabati:"Ntabwotwigezetwakiraibaruwa ivuyemuriYudayayerekeyewowe,ntan'umwemu bavandimwebajebakwerekacyangwangobakugirire nabi"

22Arikoturashakakumvaibyaweicyoutekereza:kuko kubijyanyen'iritsinda,tuzikoahobivugwahose

23Bamushirahoumunsi,benshibazaahoyariariuwo yasobanuriyekandiahamyaubwamibw'Imana,abemeza ibyaYesu,habamumategekoyaMose,nomubahanuzi, kuvamugitondokugezanimugoroba

24Bamwebemeraibyavuzwe,abandintibemera.

25Bamazekutumvikanahagatiyabo,baragenda,Pawulo amazekuvugaijamborimweati:EregaumuhanuziEsai umuhanuziyabwiyebasogokuruza,

26Bati:"Gendakuriababantu,uvugeuti:"Uzumva, ntuzumva;"kandimubibonamuzabibona,ntimubimenye: 27Eregaimitimay'ababantuihindagurikacyane,n'amatwi yabontiyumva,kandiamasoyaboyarahumye;kugirango batabonan'amasoyabo,bakumvan'amatwiyabo,bakumva n'umutimawabo,bagahinduka,nanjyenkabakiza.

28Mumenyererokoagakizak'Imanakoherejweku banyamahanga,kandikobazakumva

29Amazekuvugaayomagambo,Abayahudibaragenda, batekerezacyane

30Pawuloamaraimyakaibiriyosemunzuye yakodeshaga,yakiraabinjirabose.

31Kubwirizaubwamibw'Imana,nokwigishaibintubireba UmwamiYesuKristo,wizeyerwose,ntamuntu wamubujije.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.