Gaž irgend jadnomu wót mójogo luda, kenž jo chudy, pjenjeze póžycyjoš, ga njamaš jomu ako wuchytk zmakaś a jomu žeden wužeńc napołožyś. 2. Mose 22:25 Rowno tak maš chudyma w jogo wěcy znjasć. 2. Mose 23:3 Ty njedejał wusud twójich chudych w swójej wěcy wóttergnuś. Ale w sedymem lěśe dejš to wótpócywaś daś a śicho lažaś; Aby chude twójogo luda dostali, a co daju, maju zwěrjeta na pólu jěsć. Rowno tak dejš z twójeju winicu a z twójim wólejowym bomom wobchadaś. 2. Mose 23:6,11 A ty njesmějoš twóju winicu žněś, hyšći dejš wše granki twójogo winicowego góry žněś; Ty dejš je chudym a cuzym daś: Ja som Kněz, twój Bog. Njamaśo žednu njepšawdu cyniś w sudnistwje, ale njamaśo wósobu sudnika źiwaś. Te boge, a njewósromośej wósobu mócnego, ale spšawnosć musyš swójogo blišego měriś. 3. Mose 19:10,15 A gaž žnějośo žni swójogo kraja, njesmějośo rožki wašogo póla wurěšyś, gaž žnějośo, hyšći musyśo wót wašych žnjow žněś, ale wy dejśo je chudym a cuzym pśewóstajiś: Ja som Kněz, waš Bog. 3. Mose 23:22 Gaž jo twój bratš chudy a něco wót swójogo wobsejźeństwa pśedał, a gaž něchten wót swójich pśiswójźbnych pśiźo, aby to wuwabił, pón dej to rozpušćiś, což jo jogo bratš pśedał. A gaž twój bratš chudy buźo a z tobu nadpadnjo; Pón musyš jogo wótměniś, jo, gaž jo teke cuzy abo cuzy; Aby wón pśi tebje žywy był. A gaž twój bratš, kenž pla tebje bydli, chudy a se tebje pśedawa; Ty njedejał jogo nuzkaś, ako by jogo nuzkał. Knecht pak: Ako źeń a gósć dej wón z tobu byś a tebje słužyś až k juskanju. A pótom buźo se wót tebje źěliś, wón a jogo źiśi z nim, a wón buźo se wrośiś k swójej familiji, a wón buźo se do wobsejźeństwa swójich nanow wrośiś. A gaž se cuzy pśez tebje bogatšy a twój bratš, kenž pla njogo bydli, chudy buźo a se na cuzego abo gósća pśez tebje abo na štom familije cuzego pśedawa, móžo se zasej wumóžyś; Jaden z jogo bratšow móžo jogo wumóžyś: Pak jogo wujk abo syn swójogo wujka móžo jogo wumóžyś, abo něchten, kenž jo jomu ze swójeje familije blisko pśiswójźbny, móžo jogo wumóžyś; Abo gaž jo k tomu zamóžny, móžo sebje sam humóžyś. 3. Mose 25:25,35,39-41,47 Pó wótběgu wšyknych sedym lět dejš pśepódaśe. A to jo wašnja pśepódaśa: Kuždy wěrjecy, kenž kredit pósćiwa, měł kredit pósćiś, měł kredit pósćiś. Swójomu pśiducemu buźo wón to licho daś; Wón njedejał se daniž wót swójogo blišego daniž wót swójogo bratša pominaś; pominaś. Wšako se groni wulichowanje KNĚZA. Wót cuzego smějoš se zasej pominaś, ale což śi z twójim bratšom słuša, to dej twója ruka pušćiś; Snaźkuli njebuźo chudych mjazy wami; Pśeto KNĚZ śi wjelgin žognuju w kraju, kótaryž kněz, twój Bog, tebje k derbstwoju dajo, aby jen wobsejźił. Jano gaž kradosćiwje na głos KNĚZA, twójogo Boga, słucha, aby wšykne toś te kazni społnił, kótarež śi źinsa nałožyjom. Pśeto KNĚZ, twój Bog, śi žognuj, kak jo śi to wumrěł, a ty musyš wjele ludam póžycyś, ale ty njesmějoš wupóžycyś; ale ty njamaš wupóžycyś; A musyš wjele ludow kněžyś, ale wóni se nad tebje kněže. 7Wen mjazy wami jo chudy muski wót jadnogo z twójich bratšow w jadnom z twójich wrotow w twójom kraju, kótaryž jo KNĚZ, twój bratš, twój bratš, Bog śi dajo, ty njedejał swóju hutšobu pśescyniś a twóju ruku pśed twójim bogim bratšom zamknuś, ale ty dejš jomu twóju ruku šyroko wócyniś a jomu dosć za swóju nuzu póžycyś, w tom, což co. Glědaj se, až njejo mysl w twójej złej wutšobje, kenž groni: Sedyme lěto, lěto
wulichowanja, jo bliska; bliska; jo bliska; bliska; A twójo wócko jo złe pśeśiwo twójomu chudemu bratšoju, a ty jomu nic njepowdajoš; A wón se woła k KNĚZoju pśeśiwo tebje, a buź grěch za tebje. Ty dejš jogo humóžyś, a twója hutšoba njebuźo wobtužna, gaž jomu dajoš, pśeto za to śi Kněz, twój Bog, žognujoš we wšych twójich statkach a we wšom, což dajoš, ga ty dawaš, twójo bogi, žognujoš we wšych swójich statkach a we wšom, což dajoš. Twójej ruce. Pśeto te chude njepśestanjoju, kraj spušćiś. Togodla śi pśikazujom a powědam: Ty dejš twóju ruku šyroko wócyniś za twójogo bratša, za twójich chudych a za twóje pótrěbnosći w twójom kraju. 5. Mose 15:1-11 A gaž jo muski chudy, njedejał ze swójim popom spaś; na kuždy pad dejš jomu to zastawku zasej daś, gaž słyńco chowa, aby w swójom płašću spaś mógł a tebje žognowaś mógał, a buźo śi to pšawdosćiś pśed Knězom, twójomu Bogoju. Ty musyš jaden źeńk, kótaryž jo chudy a pótrjebny, njepśedwiźiś, lěc jo wót swójich bratšow abo twójich cuzychlingow, kenž su w swójom kraju pśed twójimi wrotami. Pśeto wón jo chudy a sajźijo swóju wutšobu na to, až njeby se k KNĚZoju pśeśiwo tebje njekłaźił a to grěch jo za tebje. 5. Mose 24:12-15 KNĚZ cyni chudy a bogaty, wón se pónižyjo a se zwiga. Wón buźi chudych z procha a zwiga pšosarja wót kopice gnoja, aby je pód wjerchami sajźił a je tron kšasnosći wupšosyś dał; pśeto słupy zemje słušaju Knězoju, a wón jo swět na nju sajźił. 1. Samuel 2:7-8 Ako su dny, w kótarychž su Žyźi wót swójich njepśijaśelow wótpócywali, a mjasec, kótaryž jo jim wót žałosći k wjaselu a žałowanju k dobremu dnju cynił, aby je k dnjam swěźenja a wjasela cynili a se mjazy sobu porcije a chudym dary pósłali. Esther 9:22 Wón pak wumóžyjo chudych pśed mjacom, z jeje wust a z ruki mócnych. Tak ma ruka naźeju, a njepšawda jej gubu źaržy. Glej, glucny jo cłowjek, kótaregož Bog wupokažo; togodla njezacwibluj změnjenje wšogomóžnego; pśeto wón cyni a wěžo, wón zranijo, a jogo ruce wugójś. Hiob 5:15-18 Pśeto wón jo chudych pódtłocował a spušćił; spušćił; Dokulaž jo wjažu, kótaryž njejo twarił, namócnje pšec wzeł; Zawěsće, wón njebuźo měr w swójom brjuše cuś, wón njebuźo wumóžyś wót togo, což jo pominał. Hiob 20:19-20 Ako jo mě wucho słyšało, pótom jo mě žognował; A ako jo wócko mě wuglědało, jo dało znankstwo wó mnjo: Pśeto ja som te bogi wumóžył, kenž su płakali, a syre, a te, kenž njejo měł nikogo, kenž njejo mógał jomu pomagaś. Žognowanje togo, kenž jo był wumrěś zwólniwy, jo pśišło nad mnu, a som dał wutšobu wudowy pśed wjaselim spiwaś. Som se za pšawdu woblakł, a wóna jo mě woblakła, a mójo sudnistwo jo było ako suknja a diadem. Som wócy za slěpych, a noze smej byłej za chromy. Som był nan chudych, a pśicyna, kótaruž njejsom znał, som pytał. A ja dłymožkam pomsćenje a jomu góńtwu ze zubow tergam. Hiob 29:11-17 Lej, Bog jo mócny a zanicujo nikogo, wón jo mócny na mócy a mudrosći. Wón njewobchoźi žywjenje bźezbóžne, ale chudym pšawo njedajo. Wón njewótwobrośujo swójej wócy wót spšawnych, ale pla kralow sejźitej na tronje; Jo, wón je na nimjernje sednjo, a wóni su nadobne. A gaž su do pěty wězane a w powrjozach chóraweje chodoły wězane; su wězane; Pótom pokazujo jim jich twóŕbu a jeje pśerědowanja, kótarež su pśekšocyli. Wón wótwórijo teke jeje wucho za kubłanje a cujo, až se wót njepšawosći wobrośijo. Gaž jomu pósłuchaju a jomu słuže, budu swóje dny w derjeměśu a jich lětach w zagnaśu pśežywiś. Jolic pak njepósłuchaju, budu
pśez mjac dostaś, a wóni wumrěju, bźez togo až to wěźe. Ale synka we wutšobje kopje se gniw: wóni njepłakaju, gaž je wěžo. Wóni w młoźinje wumrěju, a jeje žywjenje słuša k njeknicomnosćim. Wón wulichujo chudych w swójej wuskosćnosći a wótwórijo jim wušy w śamnosći. Hiob 36:515 Pśeto pótrjebnych njebudu pśecej zabyte, a wócakowanje chudych njebuźo nimjernje zajś. Psalmen 9:18 Cogodla stojš w dalinje, o kněz? Cogodla chowaš se w casu nuze? Zły slědujo w swójej gjardosći ruki: wóni deje se do trikow wuswěśiś, kótarež su sebje wumyslili. Pśeto zły chwali se swójeje wutšobneje žycenje a žognujo žognu, kótaruž kněz wótpósćelo. Zły njebuźo pśez gjardosć swójogo woblicowego za Bogom pytaś: Bog njejo we wšych swójich myslach. Jogo drogi su pśecej bólosne; Twóje wusudy su daloko górjejce zwenka jogo wócowu; ako wšykne jogo njepśijaśele pluskotaju na nje. Wón jo w swójej wutšobje gronił: Njebudu se gibaś, pśeto njebudu žednje w nuzy. Jogo wust jo połna zaklěśow a wobšudy a wobšudy, pód jogo jězykom jo njemudrosć a pyšnosć. Wón sejźi na rogach jsow, na pótajmnych městnach zamordowajo njewinowatych, jogo wócy stej pótajmnej na chudych wusměrjonej. Wón lažy na Lawskej. Kšajźu ako law w swójej jamje: Wón łaka na rukoma, wón rukoma łapjo, gaž jogo do seśi śěgnjo. Wón se chłodnjo a se pónižyjo, aby bogi pśez swóje mócne padnuli. Wón jo w swójej wutšobje gronił: Bog jo zabył, wón chowa swójo woblico; wón chowa swójo woblico; wón jo w swójej wutšobje gronił: Bog jo zabył, wón chowa swójo woblico; wón chowa swójo woblico; wón jo w swójej wutšobje gronił: Bog jo zabył, Wón njebuźo to žednje wiźeś. Stawaj, ow kněz! Ow Bog, humóž twóju ruku, njezabyj dementa. Cogodla su Bog bźezbóžne Bog zajśili? Wón jo w swójej wutšobje gronił: Ty to njetrjebaš. Sy to wiźeł; Pśeto coš złe a złosnosć, aby to z twójeju ruku zleśeł: Ruce se śi dowěrijo; Ty sy pomocnik bźeznazdala. Broj se złemu a złemu ruku, pytaj jogo złosnosć, daniž wěcej njenamakajoš. KNĚZ jo kral wót nimjernosći do nimjernosći, a te góla su se z jogo kraja zgubili. Kněžo, ty sy póžedanje dementa wusłyšał: Ty jeje wutšobu pśigótujoš, ty buźoš twójo wucho pśiwuknu, ty buźoš twóje wucho. Słuchajśo: Symy a pódtłocowane suźiś, až njeby cłowjek zemje južo tłocał. Psalmy 10 K pódtłocowanju chudych, k zdychnjenju pótrjebnych, něnto cu stawaś, groni KNĚZ; Cu jogo do wěstoty spóraś pśed tym, kenž se za nim nucha. Psalmen 12:5 Wy sćo radu chudych sromośili, pśeto KNĚZ jo jogo wuběgnjenje. Psalmen 14:6 Bogi muski jo płakał, a KNĚZ jo jogo wusłyšał a jogo ze wšeje swójeje nuze wumóžył. Psalmen 34:6 Wšykne móje kósći budu groniś: Kněžo, chto jo śi wšojadno, kenž chudych wót wulichowanego, kenž jo pśeliš mócny za njogo, jo, chudych a pótrjebnych wót togo, kenž jogo zadušujo? Psalmen 35:10 Bźezbóžne su mjac wuchylili a swójich wobłukow zgibowali, aby chudych a pótrjebnych póchylili a kótarež wusmjerśili, kenž spšawnje powědaju. Psalmen 37:14 Ale som chudy a pótrjebny; Ale Kněz na mnjo mysli: Ty sy mója pomoc a mój wulichowaŕ; Njewótewóŕ se, o mój Bog. Psalmen 40:17
Zbóžne jo, chtož chudych pśi spomina: KNĚZ jogo wumóžyjo w casu nuze. Psalmen 41:1 Twója wósada jo w njej bydliła, a ty, o Bog, sy twóju dobroś za chudych pśigótował. Psalmen 68:10 Ale ja som chudy a tužna, a twója wugój, o Bog, měj se do wušyny. Pśeto KNĚZ słyšy chudych a njezacujo swójich popajźonych. Psalmen 69:29,33 Ale som chudy a pótrjebny: chwatam ku mnjo, o Bog, ty sy mója pomoc a mój wulichowaŕ; O KNĚZ, nic. Psalmen 70:5 Wón buźo swój lud ze spšawnosću złožyś a twójich chudych ze sudnistwom. Psalmen 72:2 Wón buźo chudych luda měriś, wón buźo źiśi pótrjebnych wuchowaś a buźo pódtłocowarjow do kusow łamaś. Pśeto wón buźo. Wumóž pótwarjonego, gaž płaka; Teke chude, a wón To Njama žednogo pomocnika. Wón buźo chudych a pótrjebnych pśenosyś a dušy pótrjebnych wuchowaś. Psalmen 72:4,12-13 O njepśeprěkaj dušy twójeje pócynki kopice bźezbóžneje, njezabydnjo zgromaźina twójich chudych na pśecej. O lašujo pódtłocowane se wrośiś, ale chude a pótrjebnych maju twójo mě mytowaś. Psalmen 74:19,21 Zašćitowaŕśo chudych a bźeznowjetšow: Cyńśo sedam a pótrjebnym spšawnosć. Wulichujśo chudych a pótrjebnych: Wulichuju ju z ruki bźezbóžne. Psalmy 82:3-4 Wótpněwaj sebje swójo wucho, o Kněžo, wusłyš mě, pśeto som chudy a pótrjebny. Psalmen 86:1 A weto wón chudych z wuskosćow do wusokosći sednjo a cyni je k familijam ako stadło. Psalmen 107:41 Pśeto som chudy a pótrjebny, a mója wutšoba jo we mnjo zranjona. Som pšec ako seń, gaž se minjo: Som tam a sem chyśony a sem Ako skopc. Mójej kóleni stej měkej wót pósćenja; A mójo měso njejo tucne. Som jim teke pórokał, a ako su mě woglědali, su głowu tśěsli. Pomagaj mě, ow Kněžo, mój Bog, hokoj mě za twójeju zmilnosću, aby spóznali, až jo to twója ruka; AŽ ty, KNĚŽO, to cynił. Laj je zaklěś, ale žognuj se; gaž se zwigaju, deje se sromaś; Ale twój ten tener dej se wjaseliś. Móje pśeśiwniki maju ze sromotu woblacone byś, a wóni maju se ze swójskim zmuśenim pókšyś, ako z płašćom. Cu kněza ze swójeju gubu chwaliś; Jo, ja cu jogo mytowaś pód kopicu. Pśeto wón buźo z pšaweju chudych stojaś, aby jogo wuchował pśed tymi, kenž swóju dušu zacwibluju. Psalmen 109:22-31 Wón jo rozdrosćony, wón jo chudym dał; Jogo spšawnosć lažy do nimjernosći; Jogo rog dej se we cesći měś. Psalmen 112:9 Wón buźi chudych z procha a zwiga pótrjebnych z kopice gnoja; Psalmen 113:7 Budu jich zastaranje dosć žognowaś, ja jich chudych z klěbom naseśijom. Psalmen 132:15 Wěm, až buźo kněz wěc hobtudow a pšawo chudych zachowaś. Psalmy 140:12
Źi k mroju, ty gniłosć; Pśemyslujśo wó swójich drogach a buźćo mudre, kótarež, dokulaž njama žednogo wjednika, doglědowarja abo kněžarja, w lěśu wó jich měso se stara a w žnjach swóju carobu zběra. Kak dłujko coš spaś, o gjarnyško? Gdy buźoš ze swójogo spanja wócuśeś? Weto pitśku spanja, pitśku drěmanja, pitśku rukow k spanju: Tak pśiźo twója chudoba ako jaden, kenž drogujo, a twój njedostatk ako wobronjony muski. Gronka 6: 6-11 Chudy se ten, kenž z spańskeju ruku jadna, ale ruka pilnego wucynijo. Bogatstwo bogatego jo jogo mócne město, znicenje chudych jo jich chudoba. Gronka 10: 4,15 Tam jo, což rozdrosćone a weto pśiběra; A dajo něco, což wěcej slědk źaržy, ako jomu pśistoj, ale chyla k chudobje. Gronka 11: 24 Dajo śi, kenž se bogaśe cyni, ale nic njama; dajo jadnogo, kenž se chudy cyni, ale ma wjelike bogatstwa. Źěrowe pjenjeze za žywjenje cłowjeka su jogo bogatstwa, ale ruce njesłyšy žedno wupokazanje. Chudoba a sromota se tomu pśiźělijotej, kenž pówucenje zawoborajo, chto pak sebje pśikaz glěda, ten se cesći. Wjele žywidłow jo w roli chudych, ale dajo teke take, kótarež se njedostatk na suźeńskich zamóžnosćach znicyju. Gronka 13:7-8,18,23 Bogi kusa samo swójskego blišego, bogatego pak ma wjele pśijaśelow. Chtož swójogo blišego zanicujo, ten grěšnjo, chtož pak se chudemu zminjo, ten jo glucny. Chtož chudych pódtłocujo, cyni swójomu stwóriśeloju wumjatowanja, chtož pak jogo cesći, ma z rukoma. Gronka 14:20-21,31 Chtož se chudemu wusměšujo, cyni swójomu stwóriśeloju wumjatowanja, a chtož se pśez njegluku wjaseli, njewóstanjo njepokane. Gronka 17: 5 Chude pósłužuju se pšosby; Ale bogaty jo gropnje wótegronił. Gronka 18:23 Lěpjej jo ruka, kenž w swójej lutej tužycy změnja, ako ten, kenž jo w jogo gubje jězdźił a nora. Bogatstwo gótujo wjele pśijaśelow; Ale chudy jo wót swójogo blišego źělony. Wšykne bratšy chudych jomu gramuju, wjele wěcej su jogo pśijaśele daloko wót togo zdalone, Jogo? Wón slědujo jich ze słowami, ale wóni jomu feluju. Chtož ma sobulutosći z rukoma, ten póžycyjo Knězoju; A což jo wón dał, to buźo wón jomu zasej slědk płaśiś. Póžedanje cłowjeka jo jogo dobrota, a chudy muski jo lěpšy ako łdgaŕ. Gronka 19:1,4,7,17,22 Njesnuźij spě, až njeby chudy; Wótcyń swójej wócy, tak se z klěbom spokojaš. Gronka 20: 13 Chtož swójej wušy zatkajo pśi wołanju chudych, ten buźo teke sam płakaś, ale njesłušaś. Chtož wjasele lubujo, buźo chudy muski; chtož wino a wólej lubujo, njebuźo bogaty. Gronka 21: 13,17 Bogate a chude se zmakaju: KNĚZ jo stwóriśel wšogo. Bogaty kněžy se wó rukoma, a kreditowych dostawarjach jo diener kredita. Chtož ma liche wócko, buźo se žognowaś; buźo se žognowaś; Pśeto wón dawa wót swójogo klěba rukoma. Chtož chudych pódtłocujo, Skerjej swójo bogatstwo, a chtož bogatym dawa, ten buźo žeden njedostatk cyniś. Njerucujo chudym, pśeto wón jo chudy, a pódtłocowany teke njewobśěžone w wrotach: Gronka 22: 2,7,9,16,22
Njebuź pód winom. Pśeto pijank a wjelenožki buźotej chudej, a drěmk buźo cłowjeka w trunach. Gronka 23:20-21 Som šeł pśez pólo gniłych a pśez winicu muskego, kenž njejo měł rozym; njejo měł rozym; A lej, jo było ceło z śernjami pśekusane, a kopśiwy su jogo woblico pókšyli, a kamjenjana murja jo była wóttergana. To som to wiźeł a som derje wó tom pśemyslował: som to wiźeła a som pśiwzeła pówucenje. Weto pitśku spanja, pitśku drěmanja, pitśku rukow k spanju: Tak pśiźo twója chudoba ako jaden, kenž drogujo; A twója pótrjeba ako wobronjony muski. Gronka 24:30-34 Chudy, kenž pódtłocujo chudych, jo ako tergajucy dešć, kenž žednu carobu njezapušćijo. Lěpjej jo chudy, kenž w swójej pšawosći změnja, ako ten, kenž jo wopaki w swójich drogach, teke gaž jo bogaty. Chtož pśez wužeńcow a njespšawny dobytk swójo zamóženje rozmnožyjo, ten ma zběraś za togo, kenž ma sobulutosć z rukoma. Bogaty jo mudry w swójom nakšomnem kněženju; Ale ten bogi, kenž ma rozym, jogo pyta. Ako kśikacy law a wokoło śěgajucy mjadwjeź; Tak jo to teke ze złym kněžarjom nad chudymi. Chtož swój kraj wobtwarjony, změjo klěb we wobalce a połnosći, chtož pak tłucnikam slěźi, ten změjo chudobu dosć. Chtož chwata, bogaty byś, ma zły póglěd a njemysli na to, až chudoba wó njom pśiźo. Wón, ten Njedajo chudym felowaś, chto pak swójej wócy chowa, ten změjo młogego zaklěśa. Gronka 28:3,6,8,11,15,19,22,27 Spšawne mysle na wěc chudych, ale te złe njewěrje, ju znaś. Bogi a wobšudnik se zmakajotej, a KNĚZ jim wobej wócy rozswětlijo. Kral, kenž chudych zwěrnje měri, kótaregož tron se na pśecej natwarijo. Gronka 29:7,13-14 Drugego som wót tebje pominała; Njezapomni mě, nježli až wumrějom: Dalokož se chwatnosć a łdža wóte mnjo, njedaj mě daniž chudoba daniž bogatstwo; Zežywij mě z carobu, kótaraž jo mě wustrowjona: až njeby se naseśił, a až njeby se naseśił, a až njeby se naseśił, a až by se naseśił, a to se z carobu, kenž jo mě Wóžraj se a powědaj: Chto jo KNĚZ? Abo až njejsom chudy a kšadnum a mě mójogo Boga pódermo bjeru. Dajo generaciju, kótarejež zuby ako mjace a jich cołniki ako nož su, aby chudych ze zemje a pótrjebnych ze srjejźi luźi póžrěli. Gronka 30: 7-9,14 Wótcyń swóju gubu, daj spšawnje a zasajź se za wěc chudych a pótrjebnych. Wóna wupśestrějo chudym ruku napśeśiwo; Jo, wóna wupśestrějo swójej ruce za pótrjebnymi. Gronka 31: 9,20 Lěpjej jo chude a mudre góle ako stary a njemudry kral, kenž se wěcej njenazgónijo. Pśeto z popajźeństwa wón pśiźo, aby se kněžył; A teke ten, kenž se w swójom mócnaŕstwje naroźijo, buźo chudy. Prjatkaŕ 4:13-14 Gaž wiźiš pódtłocowanje chudych a namócne zawjerśenje sudnistwa a spšawnosći w prowincy, ga njeźiwaj se wó to; pśeto chto jo wušy ako nejwušy; pśeto chto jo wušy ako nejwušy; A dajo wuše ako wóni. Prjatkaŕ 5:8 Pśeto co ma mudry wěcej ako nora? Co ma chudy, kenž móžo pśed žywymi změnami pśeměniś? Prjatkaŕ 6:8 Toś tu mudrosć som teke pód słyńcom wiźeła, a wóna jo se mě zdała wjelika: Jo było małe město a mało luźi w njej; A jo pśišeł wjeliki kral pśeśiwo njej, jo ju woblěgował a jo twarił wjelike bolane twóŕby pśeśiwo njej. A bu chudy mudry muski w tom namakany, a wón jo wulichował pśez swóju mudrosć město. A weto njejo se žeden cłowjek dopominał na togo samskego chudego muskego. To som powědał: Mudrosć jo
lěpša ako mócnosć: Ale mudrosć chudych se zanicujo, a jogo słowa se njesłušaju. Słowa mudrych słyšyš w śišynje wěcej ako wołanje togo, kenž kněžy mjazy wrotami. Mudrosć jo lěpša ako wójnske broni, ale grěšnik skóńcujo wjele dobrego. Prjatkaŕ 9:13-18 KNĚZ pójźo ze starymi swójogo luda a wjercha togo samskego do sudnistwa, pśeto sćo winicu wóžrali; Wužytk chudych jo we wašych domach. Co cośo, až mój lud do kuskow deriśo a woblica chudych rozmlějośo? Powěda KNĚZ, BOG Zebaoth. Jesaja 3:14-15 Běda tym, kenž njespšawne wobzamknjenja spušćiju a žałosć pišu, což su pśedpisali; Aby se pótrjebnym wót sudnistwa wótwobrośił a chudym mójich chudych pšawo wzeł. Aby wudowy swój dobytk byli a je sypnu! Jesaja 10:2 Ale ze spšawnosću buźo wón chudych měriś a tunja zemju ze spšawnosću pórokowaś, a wón buźo zemju biś ze prutom swójeje wust, a z dychom jogo wust buźo wón złe wusmjerśiś. Jesaja 11:4 A prědny naroźony chudych buźo jěze, a pótrjebne budu se we wěstosći złožyś, a ja cu twójo kórjenje z głodom wusmjerśiś, a wón buźo twój pśeryśe wusmjerśiś. Co dej se pón pósołam luda wótegroniś? Až jo KNĚZ Cion załožył a chudych swójogo luda na to dowěriś. Jesaja 14:30,32 O KNĚŽO, ty sy mój Bog; Cu śi pówušyś, ja cu twójo mě chwaliś; Pśeto sy wjelicne cynił; Twóje rady wót něga Stej zwěrnosć a wěrnosć. Pśeto sy z města kopicu wucynił; Zašćitowašo město ruinu: palast cuzych, aby žedno město był; Njebuźo se žednje twariś. Togodla śi mócny lud zgónijo, město groznych ludow buźo se śi bójaś. Pśeto ty sy była móc za chudych, móc za pótrjebnych w swójej nuzy, wuběgnjenje pśed wichorom, seń pśed górcotu, gaž jo wětš groznych ako wětš pśeśiwo muri. Jesaja 25:1-4 Dowěrśo na kněza do nimjernosći, pśeto w KNĚZU jo JEHVA nimjerna móc; pśeto wón pśinjaso dołoj, kenž we wusokosći bydle; Nadobne město, wón je złožyjo; Wón ju złožyjo, až na zemju; Wón pśinjaso ju samo do procha. Noga ma jogo stupiś. Noze chudych a kšace pótrjebnych. Jesaja 26:4-6 Teke te pózlažke budu swójo wjasele na KNĚZu rozměwaś, a chude mjazy luźimi budu se wjaseliś nad Swětym Israelom. Jesaja 29:19 Teke rědy šurla su złe: Ersane złe srědki, aby chudych ze łdganymi słowami znicyli, samo gaby pótrjebnych pšawje powědali. Jesaja 32:7 Gaž pytaju chude a pótrěbnosći wódy, a njejo to žednogo how, a jich jězyk njedocynijo pśed łacnosću, ga budu, kněz, wóni wusłyšaś, ja, ja Boga Israela, njebudu ju spušćiś. Jesaja 41:17 Njejo to darjenje, ako som wubrał? Aby bandy złosnosći rozwězali, aby śěžke śěže rozwězali a pódtłocowane licho wóstajili, a až kuždy joch rozteptajośo? Njejo to, swój klěb wuźěliś? K głodnym, a gaž sy te boge, kenž su wustarcyli, do twójogo domu spóraś? Gaž nagubk wiźiš, až jen zapókšyjoš; A to se pśed swójskim měsom njezachyśijoš? Pótom buźo twójo swětło wuderiś ako zajtšo, a twójo strowje buźo skóro wuchadaś, a twója spšawnosć buźo se pśed tobu how hyś; Kšasnosć KNĚZA buźo twójo myto. Jesaja 58:6-8
Pśeto to wšo jo móju ruku cyniło, a wšo to jo było, powěda KNĚZ; ale na tych luźi cu glědaś, teke na togo, kenž jo chudy a zakśiwony duch a pśed mójim słowom tśěskotał. Jesaja 66:2 Teke w twójich kóšulach jo kšej dušy chudych njewinowatych: njejsom je pśez pótajmne pytanje namakał, ale na wšych tych. Jeremia 2:34 Togodla som powědał: Zawěsće, te su chude; Wóni su głupy, wšako njeznaju daniž drogu KNĚZA daniž sudnistwo swójogo Boga. Jeremia 5:4 Spiwajśo KNĚZOJU, chwali KNĚZA, pśeto jo dušu chudych z ruki złosnikow wulichował. Jeremia 20:13 Wón jo wusměrił wěc chudych a pótrjebnych; To drje jo było z nim: njejo to tak było, aby mě spóznał? Powěda KNĚZ. Jeremia 22:16 To jo wjadł Nebuzaradan, stolic straže, zbytk luda, kótaryž jo w měsće wóstał, a wótpadnuli, kótarež su jomu padnuli, z zbytnym ludom, kótaryž jo wóstał zbytny, popajźony do Babylona. Nebuzaradan pak, stolic straže, jo spušćił chudych luda, kenž njejsu nic wobsejźeli, w kraju Juda a jo jim winicu a pjakarje rownocasnje dał. Jeremia 39:9-10 Glej, to jo była wina twójeje sotšy Sodom, gjardosć, klěbowa skibka a mucnadło su byli w njej a jeje źowkach, a wóna njejo teke mócy chudych a pótrjebnych. Hesekiel 16:49 Gaž syna znani, kenž jo rubjažnik, kšejny sfalšowany, a kenž jo irgend něco wó tych wěcach cynił, a kenž njejo žedne z toś tych winowatosćow cynił, ale samo na górach jědł a swójogo suseda žeńsku zanjerěšony, kenž jo chudych a pótrjebnych pódtłocował, pśez namóc skamsył, až njejo skand zasej stajił, ak jo se zasej wrośił, a jogo susedka žeńska zanjerěšona, kótaraž jo chudych a pótrjebnych pódtłocowała, pśez namóc skamsyła, pśez namóc skamsyła, až njejo skandu zasej stajiła, kótaraž jo zaklapnuła, pśez namóc skazony, pśez namóc skamsył, až njejo skandu zasej stajił, ak jo zasej swójogo suseda zakórjenił, až jo chudym a pótrjebnym pódtłocował, pśez namóc skamsony, pśez namóc skamsony, pśez namóc skamsył, až njejo skandu zasej stajił, ak jo skamsył, až jo A jo jogo wócy k puchotam zwignuł, jo Greuel wugbał, jo Wucher wudał a jo wuznamjenjenje wzeł: buźo wón pótom žywy? Wón njebuźo žywy byś: Wón jo wšykne te grochy cynił; wón jo wše te grochy cynił; Wón buźo wumrěś; Jogo kšej buźo na njom. Glej, gaž syna znani, kenž wšykne grěchy swójogo nana wiźi, kenž jo cynił, a wobmysli, a wobmysli, a wobmysli, a mjeta, A njecyni-li ten, kenž njejo na górach jědł, hyšći swójej wócy k puchotam domu Israela zwignuł, kenž njejo swójej pśiducej žeńskej flakał, kenž njejo nikogo pódtłocył, kenž njejo zakórjenił, kenž njejo pśez namóc skamsył, ale swój klěb głodnym dał a nage z płašćom pókšył, kenž njejo skamsył, kenž njejo skamsył z drastwu, kenž njejo ze stśělbu skamsył, kenž njejo ze namócu skamsony, kenž njejo ze namócu skamsył, ale swój klěb głodny a nage z płašćom pókšył, kenž njejo jogo starjejšeju zakšył, kenž njejo swój klěb z płašćom pókšył, kenž njejo swójej pśiducej žeńskej wumazał, kenž njejo jeje pśiducej žeńskej wumazał, kenž njejo jeje pśiducej žeńskej wumazał, kenž njejo nikogo pódtłocył, kenž njejo šampcył, kenž njejo se ze stśělbu skamsył, kenž njejo swóju pśiducu žeńsk Bogim ruku wzeł njejo, kenž njejo daniž wužeńc daniž rozmnoženje pśiwzeł, kenž jo mójo wusudy wugbał, kenž w mójich wustawkach
změnja; Wón njebuźo wumrěś za winu swójogo nana, wón buźo zawěsće žywy. Hesekiel 18:10-17 Luźe kraja su pódtłocowanje nałožowali a ju pódtłocowanje nałožowali a Rubjažnistwo a su chudych a pótrjebnych martrowali, jo, wóni su cuzego njepšawje pódtłocowali. Hesekiel 22:29 Togodla, o kral, witaj mójej raźe śi drje napadojte byś, a pśelic swóje grěchy wót spšawnosći a twójich statkow, z tym až chudym zmilnosćam pokažoš; Gaž buźo to pódlejšenje twójogo měra. Daniel 4:27 Tak powěda KNĚZ; Za tśi pśetšašowanja Israela a za styrich njebudu pokutu wótwobrośiś; Wšako su pśedawali spšawne za slobro a chudych za pór crjejow; Wóni wótchylaju pó prochu zemje na głownej z chudych a se wrośiju drogu drjeśam, a muski a jogo nan buźotej k samskej magiźe hyś, aby mójomu swětemu mjenju wurěšenje wuswěśili: Amos 2,6-7-7 Słuchajśo toś to słowo, wy pśiswójźbne baschana, kótarež sćo na górach Samaria, kótarež sćo chudych pódtłocone, kótarež sćo pótrjebnych, kótarež sćo, kótarež sćo wy. Powědaj k swójim knězam: Pśinjasćo a dajśo nas piś. KNĚZ BOG jo pśi swójej swětosći pśisegał, až budu dny nad wami pśiś, aby wam z kokacami a wašymi pótomnikami z wuźenim wótwjasć mógali. Amos 4:1-2 Pśeto dokulaž bjerjośo na chudych a wót njogo pšenicne lisćiny, tak sćo domy z powětšowych kamjenjow twarili, ale njemusyśo w njom bydliś; w njom njedej byś; wy ga njemusyśo w njej bydliś; wy ga njemusyśo domy z pšutanych kamjenjow twariś, ale njemusyśo w njom bydliś; w njej njedej byś; wy ga njemusyśo domy z pšutanych kamjenjow twariś, ale njemusyśo w njom bydliś; w njom njedej byś; wy ga njemusyśo domy z pucho Wy sćo rědne winice sajźili, ale njamaśo wino z njogo piś. Pśeto znaju waše muskece pśemóženja a waše wjelike grěchy: wóni pótłocuju spšawne, wóni pśiwzeju nejžlěpše pjenjeze, a wóni pokazuju chudych w wrotach wót swójich pšawow. Amos 5:11-12 Słuchajśo to, o wy, kótarež póžrějośo pótrjebnych, aby chudych kraja k kamsy spórali, a powědajśo: Gdy buźo nowy mjaseck se zgubiś, aby trajdu pśedaś mógali? A sabat, aby my pšenicu wustajili, Efu mału a šekel wjeliki wucynili a te. Salden pśez wobšudu? Až sebje chude za slobro a pótrjebnych za jaden pór crjejow kupijomy; Jo, a wótpadanki pšenice pśedawaju? Amos 8:4-6 Sy ze swójimi groźami włose swójich jsow pśewrośił: wóni su pśišli ako wjerśaty wětš, aby mě rozdrogował; jeje juskanje su byli, ako by chude kšajźu spóžrěli. Habakuk 3:14 Budu teke pósromośone a chudy lud w twójom srjejźišću wóstajiś, a buźo se na mě KNĚZA dowěriś. Zephanja 3:12 A njetłocujo wudowu, hyšći syre areny, hyšći cuzych, hyšći chudych; A žeden z was njedejał se w swójej wutšobje złego pśeśiwo swójomu bratšoju pśedstajiś. Sacharja 7:10 A ja budu se stadło rěznika pasowaś, teke tebje, o bog stadła. A ja som wzeł dwa kijaška k sebje; Ta, kótaruž som rědnosć pomjeniła, A drugu som pomjenił band; A ja som se stadło pasł. A su se na tom dnju rozbili, a tak su te bogi stadła, kótarež su na mnjo cakali, až jo to słowo KNĚZA. Sacharja 11:7,11
Zbóžnej stej chudych w duchu, pśeto jim słuša njebjaske kralojstwo. Matej 5: 3 Slěpe dostanu swójo wócne swětło, a chromy du, wustśigaś se wucysćiju, a gołubje słyše, njabogich se wubuźiju, a chudym se ewangelij prjatkujo. Matthäus 11: 5 Jezus źašo jomu: Gaž coš dopołny byś, ga źi a pśedawaj, což maš, a daj jen chudym, ga změjoš pókład w njebju, a pójź a za mnu slědujo. Matej 19: 21 Ako jo Jezus pak był w Betaninje, w domje Symana, wustajenki, jo pśišła žeńska k njomu, kenž jo měła alabasterowu gusku z wjelgin drogotneju žałbu a jomu na głowu, ako jo sejźeł pśi jězy. Ako pak su jogo wuknjeńce to wiźeli, su se znjeměrnjone a powědali: K comu słužy toś to brojenje? Pśeto toś ta žałba by se za wjele pśedała a chudym dała. Ako Jezus to rozmějo, źašo k nim: Cogodla dejtej žeńsku? Pśeto wóna jo dobry statk na mnjo statkowała. Pśeto maśo chude pśecej pla was; Ale mě pśecej njamaśo. Pśeto z tym až jo toś tu žałbu na mójo śěło woblewała, jo to k mójomu zakopowanju cyniła. Zawěsće, ja wam gronim: Źo pśecej dej se toś ten ewangelium pó cełem swěśe prjatkowaś, to buźo se teke to groniś, což jo toś ta žeńska cyniła, k jeje spomnjeśu. Matej 26:6-13 A ako Jezus jogo jo wiźeł, jo jogo lubował a źašo jomu: Jadno śi felujo: Źi swóju drogu, pśedaj, což maš, a daj jomu, tak maš pókład w njebju, a pójź, wzej kśicu na tebje a za mnu slědujom. Markus 10:21 A jo pśišła chuda wudowa a jo chyśiła dwě milje nutś, kótarejž jaden pjenježk wunjasotej. A wón jo zawołał swójich wuknjeńcow k sebje a źašo jim: Zawěsće, ja wam gronim: Toś ta boga wudowa jo wěcej nutś chyśiła nježli wšykne, kenž su do pókładoweje komory chyśili. Ale wóna jo chyśiła z njedostatka wšo, což jo wobsejźeła, samo swójo cełe žywjenje nutś. Markus 12:42-44 Duch Kněza wótpócywa na mnjo, dokulaž jo mě pósromośił, chudym ewangelium prjatkowaś. Wón jo mě pósłał, aby te gójli, rozbite wutšoby, aby popajźonego wulichowanje prjatkowali a slěpego wócne swětło zasej dali, aby te wulichowali, kótarež su zranjone, Lukaš 4,18 A wón jo pózwignuł swójej wócy k swójim wuknjeńcam a źašo: Žognowane su waše chude, pśeto wašo kralojstwo jo Bóže kralojstwo. Lukas 6:20 To jo Jezus wótegronił a źašo k nim: Źiśo wašej droze a grońśo Janoju, což sćo wiźeli a słyšali; Ako slěpe wiźe, chromy du, kótarež wusednu, gołubja słyše, njabogich wubuźiju, až se bogemu ewangeliumoju prjatkujo. Lukas 7:22 Gaž pak swěźeń cyniš, zawołaj chudych, zamjelc, chłodce, chromy, slěpych, a buźoš žognowaś; buźoš žognowaś; Wšako njamógu śi to zawjasć, pśeto buźoš mytowaś pśi zrowastanjenju spšawnych. To jo pśišeł słužabnik a pokazujo swójomu knězoju to. To bu kněz domu rozgórjony a jo k swójomu słužabnikoju powědał: "Źi malsnje wen do drogow a gasow města a pśinjaso sem: "Źi malsnje wen do drogow a gasow města a pśinjasom sem sem. Chude a zeceršenje a chromy a slěpych. Lukas 14:13,21 Ako Jezus něnt to słyšašo, źašo jomu: Ale jaden śi felujo: Pśedaśe wšykno, což maš, a rozdźěl jen na chudych, ga změjoš pókład w njebju a pójź a za mnu slědujo. Lukas 18:22
A Zakšyj jo stanuł a źašo Knězoju: Lej, Kněžo, połojcu mójich dobytkow dajom chudym; A gaž som pitśku wót cłowjeka pśez wopacne wobwinowanja wzeł, ga dajom jomu styri raze něco slědk. Lukas 19:8 A jo wiźeł teke boga wudowu, kótaraž jo dwa crjeja nutś zachyśiła. A wón źašo: Zawěsće, zawěsće, ja wam gronim: Toś ta boga wudowa jo wěcej nutś chyśiła ako wšykne; pśeto wóni su wšykne wót swójogo pśeprěce do woporow Boga chyśili; ale wóna jo ze swójeje chudoby wšykno žywe nutś chyśiła, kenž jo měła. Lukas 21:2-4 Pśeto te chude maśo pśecej pla was; Ale mě pśecej njamaśo. Jan 12:8 Wšako jo se jim w Makedońskej a Achaiju spódobało, wěsty pśinosk za chudych swětych wugbaś, kótarež su w Jeruzalemje. Romarje 15:26 A gaž dajom teke wše móje dobytki, aby chudych jědł, a gaž swójo śěło k spalenju njedajom a njamam lubosć k blišemu, ga mě nic njepomaga. 1. Korinther 13:3 Tak tužnje a weto pśecej wjasoły; Ako chudy, a weto wjele bogatych; Ako nic měś a weto wšykne wěcy wobsejźeś. 2. Korinther 6:10 Mimo togo, lube bratśi, wózjawjamy wam gnadu Boga, kótaraž jo se cerkwjam Makedońskeje pśiźěliła. Ako we wjelikem pśespytowanju starosćow su wuchadali kopicu swójogo wjasela a jeje dłymokeje chudoby k bogatstwam swójeje licheje wušnosći. Pśeto wy wěsćo, až Gnadu našogo kněza Jezusa Kristusa, až wón, lěcrownož běšo bogaty, aby waju rukuł, aby byli pśez swóju chudobu bogatše. 2. Korinther 8,1-2.9 (Kak napisane stoj: "Wón jo se rozdrosćony; wón jo chudym dał; swóju spšawnosć wóstanjo do nimjernosći." Jano wóni kśě, až na chudych spominamy; spominamy na chudych; To samske, na což som se teke wjaselił. Galater 2:10
wuzjawijom a zmilim. Togodla su pilne a cynje pokutu. Lej, ja stojm pśed źurjami a klapam. Gaž něchten słyšy mój głos a źurja wótcynijo, ga cu k njomu nutś pśiś a z nim jěsć a wón ze mnu. Tomu, kenž pśewinjo, cu pósćiś, ze mnu na mójom tronje sejźeś, ako som teke ja pśewinjony a ze swójim nanom na swój tron sajźił. Chtož ma wucho, ten słucha, co duch gmejnam groni. Pó zdaśu 3: 14-22 A wón pótakem jo powědał: O jeje luźe, kak pśestark jo wino! Wón jo wšyknych luźi zgubił, kótarež piju, móliś: cyni ducha krala krala. A bźeznaziwnego góleśa, aby wšykno jadno był; Knechta a lichego, chudego a bogatego: 1. Esdras 3,18-19 Cyń wudowy pšawje, měrij za sypnjenje, daj chudym, zašćitowaj sypk, drastwy nage, gójece łamanje a słabe, nješwěšenje a słabym, njewósromośiju chromy, zašćituj zešćite a njedaj slěpym pśed wócyma mójeje jasnosći pśiś. 2. Esdras 2:20-21 A ako som měso we wobalce a połnosći wiźeł, som gronił k mójomu synoju: Źi tam a pśinjas chudym, kótaregož namakajoš, z našych bratšow, kenž kněza spomina; spomina na mójogo bratša; A lej, cakam na tebje. Tobit 2:2 Daj jałmožne wót twójeje substance; A gaž jałmožny dajoš, ga njebuź twójo wócko zawisne a njewótwobroś swójo woblico wót chudego, a Bóže woblico se wót tebje njewótwobrośijo. Tobit 4:7 A njebój se, mój syn, až buźomy chude; pśeto maš wjele bogatstwa, gaž se Boga bójš a wót wšyknych grěchow wótchylaš a cyńš, což jo jomu dobre. Tobit 4:21 Njesmjertnijo tšach Kněza, gaž sy chudy, a njepśij z dwójnym wutšobu k njomu. Prjatkaŕ 1:28 Mój syn, njezšubi rukoma žywjenje a njedajo pótrěbjonej wócy dłujko cakaś. Njepokazujo flejšanje pótrjefijo; slědk; Njewótwobroś na swójo woblico wót chudego. Njedaj se wobgóspodadniś, gaž swójo wucho pśed chudym bójš a jomu z miłosćiweju smjerśu pśijaśelne wótegrono dajoš. Prjatkaŕ 4:1,4,8
Móje bratšy, njamaju wěru do našogo Kněza Jezusa Kristusa, Kněza kšasnosći, nastupajucy wósobu. Pśeto gaž pśiźo muski ze złotym pjeršćeńom w rědnej drastwje k wašej zgromaźinje a teke chudy muski w tšašnych suknjach nutś pśiźo; A maśo cesćownosć pśed tym, kenž nosy wjasołe drastwy, a powědajśo k njomu: Sajź se how na dobre městno; A powědajśo k chudym: Stojśo tam abo se how pód mójimi šmórami: Njejsćo ga strońske we sebje samego a sćo sudniki złe mysli? Słuchajśo, móje lubowane bratšy, Njejo Bog chudych togo swěta zatajił, kenž su bogate na wěrje, a derbniki mócnaŕstwa, kótarež jo wón tym pśemucnuł, kenž jogo lubuju? Jakobus 2:2-5
A wupśestrěj swóju ruku za chudymi, aby twójo žognowanje dopołnje był. Prjatkaŕ 7:32
A janźeloju gmejny Laodizeaner pišo: To powěda amen, zwěrne a wěrne znankstwo, zachopjeńk Bóžeje stwóŕby; Znajom twóje twóŕby, až njejsy daniž zyma daniž górucy, cu, až sy zymny abo górucy. Dokulaž sy něnt liminy a daniž zyma daniž góruco, cu śi z mójeje wust wupałkaś. Dokulaž groniš: Som bogaty a bogaty na wórach a njetrjebam nic; nic; A njewěš, až sy špatny a bědny a chudy a slěpy a nagi. Raźim śi, wóte mnjo złoto kupiś, kótarež jo se we wognju pśespytowało, aby bogaśe był. A běłe suknje, aby woblacony a njepśiźoš sromotu twójeje blědy k zjawoju; A žałbuj twójej wócy z wóckom. Až móžoš wiźeś. Wšykne, kenž lubujom,
Dajo jadne, kenž se wótchyla a se napina a chwata a se wó tak wěcej slědk wóstanjo. Zasej jo drugego, kenž jo pómałem a pomoc trjeba, kótaremuž jo na zamóžnosćach felowane a kenž jo połna chudoby; Ale wócko KNĚZA jo derje na njogo glědało a jo jogo z niskego stawa rownało a jo jogo głownu z bědy zwignuło; zwignuło jogo głownu z bědy; Tak jo wjele, kenž su jogo wiźeli, su se nad nim źiwali. Derjeměśe a njegluka, žywjenje a smjerś, chudoba a bogatstwo pśidu wót Kněza. Mudrosć, dopóznaśe a rozměśe kazni su wót Kněza, lubosć a puśa dobrych statkow su wót njogo. Njeźiwaj se wó twórbach grěšnikow; Ale dowěrjona na Kněza a wóstań w
Lěc jo bogaty, nadobny abo chudy, jich kšasnosć jo tšachota Kněza. Njejo na městnje, chudym zacwibowaś, kenž ma rozym; Njejo teke spódobne, grěšnego cłowjeka wjelikego cyniś. Prjatkaŕ 10:22-23 Chudy se za jogo šykownosć cesći, a mócnaŕstwo se cesći. Za jogo bogatstwo pócesćony. Chto se w chudobje cesći, wjele wěcej we bogatstwje? A chto we bogatstwje njesnadne jo, wjele wěcej do chudoby? Prjatkaŕ 10:30-31
twójom źěle. Pśeto jo we wócyma Kněza lažko, chudego naraz bogaś. Prjatkaŕ 11:11-15,21 Bogaty jo njepšawdu cynił, a weto grozy z tym: Chudym se njepšawda cyni, a wón dej teke pšosyś. Kótare dojadnanje dajo mjazy hyenu a psom? A kótary měr mjazy chudymi a bogatymi? Ako jo źiwy wósoł wułojśe lawa w źiwinje, ga te bogate chudych zežeru. Ako gjarda gramota demutoju: Tak pśeklapnu te bogi. Bogaty muski, kenž chapja padnuś, se wót swójich pśijaśelow zaźarža: Bogi muski, kenž jo póbił, se wót swójich pśijaśelow pšec wótstarcyjo. Gaž jo se bogaty muski spódobał, jo wón wjele pomocnikow: wón powěda wěcy, kenž njesměju se wugroniś, a weto jen luźe wopšawnu: Chudy jo se wobsunuł, a weto su jogo teke dopokazali; Wón jo mudrje powědał a njejo mógał žedno městno měś. Gaž bogatšy powěda, ga źaržy kuždy swój jězyk, a lej, což groni, to su wóni až do mrokawow; gaž pak bogi powěda, ga gronje: Co to jo za kjarl? A gaž wón kricka, budu pomagaś, jogo pópadnuś. Bogatstwo jo dobre za togo, kenž njama grěch, a chudoba jo zła w gubje bźezbóžne. Prjatkaŕ 13:3,18-24 Gaž maš dosć, mysli na cas głoda, a gaž sy bogaty, mysli na chudobu a nuzu. Prjatkaŕ 18:25 Módlitwa z wust bogego muskego se pśedobywa k wušoma Boga, a jogo sudnistwo pśiźo malsnje. Prjatkaŕ 21:5 Buź swójomu blišemu zwěrny w jogo chudobje, aby se jogo derjeměśu wjaselił; wóstanjo jomu zwěrny w casu swójeje nuze, aby z nim derbnuł w swójom derbnjenju; pśeto chudy staw njejo pśecej zajśpjone, a bogate, kótarež su tšašne. Prjatkaŕ 22:23 Tśi družyny luźi haju mója duša, a ja som wjelgin skśiwźony wó swójom žywjenju: chudy muski, kenž jo gjardy, bogaty muski, kenž jo łdgaŕ, a stary manźelski złosnik, kenž doatěrujo. Prjatkaŕ 25:2 Lěc jo cłowjek bogaty abo chudy, gaž ma dobru wutšobu pśeśiwo knězoju, buźo se wón kuždy cas z wjasołym woblicom wjaseliś. Eksistěrujotej dwě wěcy, kótarejž móju wutšobu hobstawnjo; A tśeśi mě rozgórijo: muske wójny, kenž chudobu śerpi; A muske rozyma, kenž njedaju se wót nich wóźiś; daś. A jaden, ten wót Spšawnosć napśeśiwo grěchoju; KNĚZ pśigótujo taki za mjac. Prjatkaŕ 26:4,28 Weto měj sćerpnosć z muskim w chudych poměrach a njezgónij, jomu zmilnosć wopokazaś. Pomagaj chudym dla kazni, a njepušu jogo dla swójeje chudoby. Lěpjej jo žywjenje chudego muskego w chudučkej chałupje, ako delikatesa w domje drugego muskego. Prjatkaŕ 29:8-9,22 Lěpjej jo chudy, kótaryž jo strowy a mócnje wót konstitucije, ako bogaty, kenž jo na swójom śěle placnuł. Prjatkaŕ 30:14 Bogi źěła w swójom chudučkem stawje; A gaž pšec źo, jo pśecej hyšći pótrjebny. Prjatkaŕ 31:4 Chtož chudym wopor pśedstaja, cyni ako jaden, kenž syna pśed wócyma swójogo nana wusmjerśijo. Prjatkaŕ 34:20 Wón njebuźo nikogo pśeśiwo rukoma akceptěrowaś, ale módlitwa pódtłocowanych wusłyšaś. Prjatkaŕ 35:13 W śamnosći wóstanjo teke tužnosć, a žywjenje chudych jo zaklěśe wutšoby. Prjatkaŕ 38:19
A KNĚZ bu gniwny wó tom a wó wšyknych twórbach městow Sodom, wšako su měli dosć jěze a su měli měr mjazy sobu a njejsu kśěli weto chude a pótrjebnych zežywiś, a we wónych dnjach su jich złe statki a grěchy wjelike pśed knězom. A KNĚZ dajo dwa z janźelow wołaś, kótarejž stej do Abrahama domu pśišłej, aby sodom a jogo města znicyłej. Jasher 19:44-45 A Josep jo zwignuł na swójom kónju swójej wócy k njebju a jo zawołał a źašo: Wón buźi chudym z procha, wón zwiga pótrjebnych wót kopice gnoja. O kněz wójskow, glucny jo cłowjek, kenž se na tebje dowěrijo. Jasher 49:30 Žognowana a nimjernje gloroka kněžna Maria, kótaraž jo z kralojskego roda a kralojskeje familije Dawida wujšła, jo se w měsće Nazaret naroźiła a w Jeruzalemje w templu Kněza wótkubłała. Jeje nan jo se gronił Joachimoju a jeje maśeri Anna. Swójźba jeje nana jo póchadała z Galileja a města Nazareta. Swójźba jeje maśerje jo póchadała z Bethlehema. Jeje žywjenje jo było jasne a pšawe pśed Knězom, póbóžnym a smjerśu pśed luźimi. Wšako su źělili swójo cełe zamóženje do tśich źělow: Jaden z nich su pósćiwali temploju a zastojnikam templa; Drugu su rozdźělili mjazy cuzymi a luźimi w chudych poměrach; A tśeśe su sebje wóni sami a zaměram swójskeje familije wobchowali. Ewangelium wót naroźenja Marije 1,1-4 Trifina pak jo měła Pawołoju wjelike sumy pjenjez a teke drastwy z rukowu ety, aby chudym pomagali. Pósołowe stawizny Pawoł aThekla 10: 5 Bogaty rozdźělujo za nuzu chudych, a chudych jo Bog, až jo wón jomu jadno dał, pśez kótaregož se jogo nuza stilěrujo. Prědny Clemensowy list na Korinther 17,35 Pśeto tak powěda swěty Dawid: Cu se Knězoju pśisuźiś, a buźo se jomu lěpjej spódobaś ako młodemu wołoju, rogam a kopejce. Daś boge bogi wiźe a se wjasele. Prědny list Clemensa na Korinter 22: 8 Ale k nam groni wón na tu wašnju. Njejo to darjenje, kótarež som wuzwólił, aby bandy złosnosći rozwězał, śěžke śěže rozwězaś a pódtłocowane licho wóstajiś? A až wy wšykne wy. Joch? Njejo to, až móžoš swój klěb głodnego rozdźěliś a ruki, kenž su se wustarkowali, do twójogo domu? Gaž nagubk wiźiš, až jen zakšyjoš a se pśed swójskim měsom njeschyśiš. Pón buźo twójo swětło wuderiś ako zajtšo, a twójo strowje skóro wujźo; A twója spšawnosć śi pomina, kšasnosć Kněza buźo twójo myto. Powšykny Barnabasbrief 2,16-18 Dejał teke z rukoma źěłaś, aby chudym dał, aby śi twóje grěchy wódali. Njedejał wó tom pśemyslowaś, lěc musyš daś, hyšći wó tom bórcyś, za tym až sy dał. Powšykny list Barnabas 14:20 A dalej: Zbóžne su te chude a te, kenž se wó spšawnosći dla pśeslěduju; Pśeto jim słuša Bóže kralojstwo. List polykarp na Filiper 1,11 A nejstarše maju zmilne a miłosćiwe pśeśiwo wšym byś; Ju wót swójich mólenjow wótwjasć; Słaby pytaś; Nic zabyś na wudowy, syre a chude; Ale pśecej to dobre daś, we wócyma Boga ako teke we wócyma luźi. List polykarp na Filiper 2,15 Gaž jo něchten stary, zacwiblowany wón sam dla swójeje slěposći a chudoby dla a njewótcakujo nic ako slědny źeń swójogo žywjenja. Pastyŕ Hermana 3: 124
Njedajo nic lěpšego ako toś te wěcy w žywjenju cłowjeka; Toś te wěcy w swójom žywjenju zachowaś a cyniś. Słuchajśo ako pśiduce, co na to slědujo. Wudowam słužyś; Syzase a chudych njezajś; Aby Huner Boga z nuze wumóžył; Góspodliwe byś; (pśeto w góspodliwosći njamaju se wótergi wjelike płody) waźiś, ale mjelcaś. Druge knigły Hermana 8,910 Ako som šeł na pólo a ulme a winowy kij a jo sebje pśi mnjo na jich płody myslił, jo se mě janźel a jo ku mnjo gronił: Co to jo, pśez což tak dłujko we sebje pśemyslujoš? A ja som k njomu powědał: Kněžo, myslim na ten winowy kij a toś te ulmety, dokulaž su jich płody rědne. A wón jo ku mnjo gronił: Toś tej boma słužytej Dennarjam Bóžu ako pśikład. A ja som k njomu powědał: Kněžo, cu wěźeś, w com muster tych bomow wobstoj, wó kótarychž powědaš. Słuchajśo, wón powěda; Wiźiš toś ten winowy kij a toś tu ulme; Kněžo, som powědał, ja ju wiźim, ten winowy kij, powěda wón, jo płodne, ale ulme jo bom bźez płodow. Nic wěcej njestawne njeby toś ten winowy kij, gaby se wót teje ulmy sajźił a se wót njeje zepěrał, wjele płoda pśinjasł; wjele płoda pśinjasł; pśinjasł. Ale na zemi lažaś, by jano špatne płody njasło, dokulaž njejo wisało na ulmje; We rozwažnem, až te. Na ulme zepěranu, njaso płody sama za sebje a za nje. Glědajśo pótakem, kak ulme nic mjenjej, ale wěcej dawa. Sad Ako winowy kij. Kak, mój kněz, som gronił, njaso wěcej płoda nježli wik? Pśeto, jo powědał, winowy kij, kenž na ulmje wótpócywa, pśinjaso wjele a dobry płod; pśinjaso wjele a dobry płod; By pak na zemi, tak by jano mało znjasć, a to teke hyšći wjelgin špatne było. Toś to pśirownanje płaśi toś teke za Tych Bóžych! A reprezentěrujo bogatym a chudym. Ja som wótegronił: Kněžo, mě to zazdaśim cyń. Słuchaj, jo wón powědał; Bogaty ma bogatstwo; Ale pśeśiwo knězoju jo wón chudy; Pśeto wón jo wót swójich bogatstwach wužywany a módli se jano mało k knězoju. A módlitwy, kótarež wón powěda, su gniłe a bźez mócy. Gaž něnto bogaty chudym to dajo, což co, tak bogi se knězoju za bogatych módli; A Bog jo bogatemu wšo dobre, dokulaž chudy jo bogaty w módlitwje. A jogo pšosby maju wjeliku móc pla Kněza. Pótom budu bogate. Cłowjek słužy chudym wšykno, dokulaž wón pytnjo, až se wót kněza wusłyšyjo, a wó tak cošny a bźez cwiblowanja jomu pśizwólijo, což co, a se wó to stara, až jomu nic njeraźijo. A chudy se Knězoju źěkujo za bogatych; Pśeto wónej cynitej swójo źěło z Kněza. Pla luźi toś njewěriš, až ulme płody njaso; A wóni to teke njewěźe, a wóni teke njerozměju, až se winowy kij, gaž se winoju pśidawa, dwójnu rozmnoženje nosy, rowno tak za sebje ako teke za ulmetu. Tak budu teke chude, kenž se za bogatych k Knězoju módle, wót njogo wusłyšaś; wusłyšaś; A jich bogatstwo se rozmnožyjo, dokulaž słuže chudym swójogo bogatstwa. Wónej buźotej se toś wobej na dobrych twórbach drugego wobźěliś. Chtož něnto to cyni, ten njepušćujo wót Kněza, ale se do knigłow žywjenja pišo. Glucne su, kótarež su bogate, A cuju se pśiběrajucy: Pśeto chtož jo se togo pósromośił, buźo zamóžny, drugim něco słužyś. Tśeśe knigły Hermana 2 Tak pótakem cyń. Za tym až sy cynił, což do togo stoj, musyš na wónem dnju, na kótaremž sy nejmalsnjejšy, nic ako klěb a wódu płaśiś; płaśeś; A gaž kopicu jěze woblicyjoš, kótaruž sy na drugich dnjach k jěźi zwucony, ga musyš wudawki, kótarež by na tom dnju gótowaś dejał, na bok scyniś a je wudowje, sy sy waise a chudym daś. Tśeśe knigły Hermana 5: 30 Mój kněz, som gronił, ja cu wěźeś, co to su za ból, kótarež kuždy zmuśijo? Słuchaj, jo gronił; Wšake bólosći a kwality su te, kenž luźi kuždy źeń w swójom něntejšnem žywjenju śerpje.
Pśeto někotare kśiwdy; Druga chudoba; Druge wšake chórosći. Někotare su njewěste; Druge śerpje zranjenja pśez toś te zranjenja pśez toś te zranjenja. Njegódne su; Druge padnu mjazy wjele drugimi pśespytowanjami a wobuznosćami. Tśeśe knigły Hermana 6: 22 Pótom take, kótarež su se pśez pódrědowane zastojnstwa stajili; A su chude a wudowy šćitali; A su pśecej chłoźne rozgrono wjadli: wó to se teke wóni wót Kněza šćitaju. Tśeśe knigły Hermana 9: 231 Wupśestrějśo rukoma ruce napśeśiwo, wótwisnje wót Wašych mócow. Chowaj swójo slobro w zemi. Pomagaj zwěrnemu muskemu w śamnosći, a starosć njebuźo śi w casu twójogo starosća. Knigły pótajmstwow heks 51: 1-3 Gaž cłowjek nage śerpi a głodnych naseśijo, se wót Boga mytujo. Gaž pak jogo wutšoba bórcy, cyni wón dwójne złe: ruin swójogo samego a togo, což wón dajo; A za njogo njebuźo wó to žedno myto. A gaž swójska wutšoba ze swójeju jěźu a swójske měso jo ze swójeju drastwu dopołnjona, jo. Wón cyni zajśpjenja a zgubijo wšu swóju chudobu a njebuźo žedno myto za swóje dobre statki namakaś. Kuždy gjardy a wjelikorumny cłowjek jo Knězoju gramny, a kužde wopacne nagrono jo w njewěrje woblacone; Wón buźo z klinom mjaca smjerśi rozrězaś a do wognja chyśiś a ma se za wšykne case paliś. Knigły pótajmstwow heks 63 Ow kněz Bog, cu Twójo mě z wjaselim mytowaś, srjejź tych, kótarež Twóje spšawne jěze znaju. Ty sy dobry a zmilny, wuběgnjenje chudych; Gaž k tebje wołam, njezanjeroźuj mě mjelcy. Pśeto nichten njebjerjo wužytk wót mócnego; Chto ga móžo něco wót togo braś, což sy cynił, gaž sebje sam njeznajoš? Pśeto cłowjek a jogo późěl lažytej pśed tobu w tom. Rownowaga; Wón móžo to, což jo wót Tebje pśedpisane, wudopołniś, aby jen rozšyrili. Ptaški a ryby nosyš, z tym až dajoš stepam dešć, aby zelenu tšawu spleśeła, aby w stepje futer za wšo žywe pśigótowane było; A gaž głodnu, pózwiguju śi swójo woblico. Krale a kněžarje a ludy se sy šyraš, o Bog; A chto jo pomoc chudych a pótrjebnych, gaž nic ty, o kněz? A buźoš słyšaś, pśeto chto jo dobry a miły mimo tebje? Rozwjasel dušu pónižanych, z tym až swóju ruku na zmilnosć wótwórijoš... Psalmen Salomos 5 ... A póbóžne budu se źěkowaś na zgromaźinje luda; A chudym buźo Bog gnadny we wjaseli Israela; Pśeto dobre a zmilne jo Bog do nimjernosći, a zgromaźiny Israela budu mě Kněza chwaliś. Psalmen Salomos 10 Ako som w nuzy był, som zawołał mě Kněza, som se naźejał na pomoc Boga Jakuba a jo se wuchował; wumóžył; wumóžony Pśeto naźeja a wuběgnjenje chudych sy, o Bog... Psalmen Salomos 15 ... Pśeto gaž žednu móc njedajoš, chto móžo pón zmuśenje z chudobu znjasć? Gaž se cłowjek pśez jogo derbnosć pokazujo, tak jo Twójo pśespytowanje na njom w jogo měsu a w zachodnosći chudoby. Psalmen Salomos 16 Kněžo, Twója zmilnosć jo do nimjernosći nad twórjenjami Twójeju rukowu. Twója dobrota jo pśez Israel z bogatym darom. Twójej wócy glědatej na nju, tak až nichten z nich razka njeśerpi; Twójej wušy słuchatej naźejnu módlitwu chudych... Psalmen Salomos 18 O mój syn! Gaž bogaty wuž jě, wóni gronje,-- jo pśez swóju mudrosć ", a gaž chudy jě, gronje luźe: "Z głoda." O mój syn!
Pśekontrolěruj swójogo syna a swójogo słužabnika, nježlic jim swóje dobytki dowěriš, až njeby wóna dowěriła. Pšec z nimi; Pśeto chtož ma połnu ruku, ten se mudry groni, teke gaž jo głupy a njewěźecy, a chtož ma proznu ruku, se chudy a njewěźecy pomjenjujo, teke gaž jo wjerch mudry. O mój syn! Som colocyntu jědł a aloe spóžrěł, a ja njejsom nic górkjejšego namakał ako chudobu a njedostatk. O mój syn! Wuc swójogo syna mucnosć a głod, aby we wjeźenju swójeje etata derje wótrěznuł. O mójo góle! Kjarcma žaby w twójej ruce jo lěpša ako gus w gjarncu twójogo suseda; A wójca w twójej bliskosći jo lěpša ako woł w dalinje; A wroblik w twójej ruce jo lěpšy ako tysac lětajucych špingelow; A chudoba, kótaraž zběra, jo lěpša ako zaprěśe wjele składow; A žywa liška jo lěpša ako njabogi law; A punt wałmy jo lěpšy ako punt bogatstwa, ja swójo złoto a slobro; Za złoto a te Slobro jo w zemi schowane a pókšyte a se njewiźi; Ale wałma wóstanjo na wikach, a wiźiš ju, a wóna jo rědnosć za togo, kenž ju nosy. O mój syn! Małe zamóženje jo lěpše ako rozdrosćone zamóženje. O mój syn! Žywy pjas jo lěpšy ako njabogi bogi muski. O mój syn! Chudy, kenž to pšawe cyni, jo lěpšy ako bogatšy, kenž jo w grěchach zemrěł. O mój syn! Woglědaj se k rukoma w jogo starosćach a powědaj wó njom w pśibytnosći sultana a cyń twóju pilnosć, aby jogo z blabu lawa wumóžył. Dajo styri wěcy, w kótarychž daniž kral daniž jogo wójnstwo njamóžotej wěste byś: pódtłocowanje pśez Wesir a špatne kněžaŕstwo, wobchadowanje wóle a tyranstwo wó póddanych; A styri wěcy, kenž njamógu se zatajaś: mudrych, te głupe, bogate a te chude. Stawizny Ahikara 2:17,39-41,49-52,57,67 Pśeto wjele su te znicyli; Pśeto lěc jo cłowjek stary abo drogotny abo bogaty abo chudy, tak pśinjaso ga smólo mjazy sobu pla luźi a směcha pla Beliara. Testament wót Ruben 2: 8 A Huwjeŕ Bog jo mě pokazał, až se žeńske nimjernje nad kralom a pšosarje kněže. A kraloju bjeru jogo sławu a skobodnemu muskemu jogo móc, a tomu. Pšosaŕ, samo to mało, což jo zbytk jogo chudoby. Testament juda 3:22-23 A te, kenž su w žałowanju wumrěli, se we wjaseli stawaju, a te, kenž su byli wokoło Kněza zwólniwe, se bogaśe cynje, a te, kenž se wokoło Kněza wóle wusmjerśiju, budu k žywjenju wócuśeś. Testament wót Juda 4:31 Pśeto wšyknym chudym a pódtłocowanym som darił dobreje zemje w jadnorogowej wutšobje. Źaržćo toś, móje źiśi, Kazń Boga, a buźćo jano a změnja w njetšašnosći, njegrajotej wobchod z nastupnosćami wašogo blišego, ale lubujśo Kněza a wašymi blišymi, ma sobuzlutosć z rukoma a słabymi. Testament von Issachar 1:31,38 Gaž jo něchten w wuskosćach był, ga som swóju zdychach dopóranki sobu swóju, a ja som swój klěb z rukoma źělił. Testament von Issachar 2:11-12 Pśeto chudy, gaž se licho wót zawisći Knězoju we wšom spódoba, jo žognowane nad wšyknymi luźimi, dokulaž njama misaly. Wót chwatanych luźi. Togodla połožyjo žałosć z wašych dušy a lubujo se mjazy sobu ze spšawnym wutšobu. Testament wót Gad 2:15-16 Drugi kšadnjo, cyni njespšawnje, pluncony, wobšuźijo a śerpi chudych: teke to ma dwójny aspekt, ale to wšo jo złe. Chtož swójogo blišego wobšuźijo, ten wabi Boga a pśisega wopaki pśeśiwo nanejwětšemu a wumjatowajo weto chudych; kněza, kenž jo kazń póbitował, sajźijo wón na nulu a jogo wabi, a weto wón ruki rozdušyjo. Testament asher 1: 14-15
A gaž njejo mój kněz doma był, njejsom pijał žedno wino; Teke njejsom tśi dny dłujko nic k jěźi wzeł, ale chudym a chórym dał. Testament Josepha 1: 30 Gaž se něchten zagranja, jogo njezawinjo; Gaž jo něchten bogaty, njejo wón žałosny; Gaž jo něchten zmužny, chwali jogo; To Tudušnego muskego chwali wón; Nad chudymi ma zmuśenje; Ze słabymi ma lutosći; Bog spiwa wón chwalobne spiwy. Testament Benjamina 1: 26