Macedonian - Ecclesiasticus

ПОГЛАВЈЕ 1 1 Пролог на мудроста на Исус, синот на Сирах. Со оглед на тоа што многу и големи нешта ни се предадени преку законот и пророците и од другите што ги следеа нивните чекори, за што Израел треба да се пофали за учење и мудрост; и поради што не само што читателите мора да станат вешти, туку и оние што сакаат да учат можат да ги искористат оние што се без, и со зборување и со пишување: дедо ми Исус, кога многу се посвети на читањето на законот , и пророците, и другите книги на нашите татковци, и во нив се здоби со добро расудување, исто така беше привлечен од себе да напише нешто што се однесува на учењето и мудроста; со намера оние кои сакаат да учат и се зависни од овие работи, да можат многу повеќе да профитираат живеејќи според законот. Затоа, дозволете ми да ве замолам да го прочитате со наклонетост и внимание, и да нè простите, при што може да изгледаме дека немаме некои зборови, кои се трудевме да ги протолкуваме. Зашто истите нешта изговорени на хебрејски и преведени на друг јазик немаат иста сила во нив: и не само овие работи, туку и самиот закон, и пророците и останатите книги, немаат мала разлика, кога тие се зборуваат на нивниот јазик. Зашто, во триесеттата и осмата година, доаѓајќи во Египет, кога царуваше Евергет, и извесно време продолжив таму, најдов книга со никакво мало учење: затоа сметав дека е најпотребно да вложам малку труд и мака за да ја толкувам; користејќи голема будност и умешност во тој простор за да ја доведе книгата до крај, и да им ја постави и на нив, кои во туѓа земја се спремни да учат, подготвувајќи се претходно на манири да живеат по законот. Сета мудрост доаѓа од Господа и е со Него засекогаш.

2 Кој може да го изброи морскиот песок, капките дожд и вечните денови?

3 Кој може да ја дознае висината на небото, широчината на земјата, длабочината и мудроста?

4 Мудроста е создадена пред сè, и разбирањето на разумноста од вечни векови.

5 Речта на Севишниот Бог е извор на мудроста; и нејзините патишта се вечни заповеди.

6 Кому му се откри коренот на мудроста? или кој ги знае нејзините мудри совети?

7 Кому му се покажа знаењето на мудроста? и кој го разбрал нејзиното големо искуство?

8 Има еден мудар и многу од кого треба да се плаши, Господ седи на својот престол.

9 Тој ја создаде, ја виде, ја изброи и ја излеа врз сите негови дела.

10 Таа е со секое тело според неговиот дар, и тој им ја даде на оние што го љубат.

11 Стравот Господов е чест, слава и веселба и венец на радоста.

12 Стравот Господов го радува срцето и дава радост, веселба и долг живот.

13 Кој се бои од Господа, ќе му биде добро на крајот, и ќе најде милост во денот на неговата смрт.

14 Да се плашиш од Господа е почеток на мудроста: таа е создадена со верните во утробата.

15 Таа изгради вечна основа со луѓето, и ќе остане со нивното потомство.

16 Да се плашиш од Господа е полнота на мудрост и ги исполнува луѓето со нејзините плодови.

17 Таа ја наполни целата нивна куќа со пожелни работи, а жетвата со својот принос.

18 Стравот од Господа е круна на мудроста, за да цвета мирот и совршеното здравје; и двете се дарови Божји, и ја зголемува нивната радост што го љубат.

19 Мудроста врне умешност и знаење за разбирање стоење, и ги возвишува да ги почитуваат оние што ја држат.

20 Коренот на мудроста е да се плашиш од Господа, а неговите гранки се долг живот.

21 Стравот Господов ги истерува гревовите, а каде што е присутен, го отстранува гневот.

22 Бесниот човек не може да се оправда; зашто влијанието на неговиот гнев ќе биде негово уништување.

23 Трпеливиот човек ќе искине некое време, а потоа ќе му никне радост.

24 Ќе ги крие своите зборови некое време, и усните на многумина ќе ја кажат неговата мудрост.

25 Параболите на знаењето се во ризницата на мудроста, а побожноста е одвратна за грешникот.

26 Ако сакаш мудрост, пази ги заповедите и Господ ќе ти ја даде.

27 Зашто стравот од Господа е мудрост и поука, а верата и кротоста се негова радост.

28 Не верувај во стравот од Господа кога си сиромашен, и не доаѓај при Него со двојно срце.

29 Не биди лицемер пред очите на луѓето и внимавај што зборуваш.

30 Возвишете се, да не паднете и да донесете нечест на душата твоја, и така Бог да ги открие тајните твои, и да те фрли во средината на соборот, бидејќи ти не дојде во вистина за стравот господов, но срцето ти е полно со измама. ПОГЛАВЈЕ 2 1 Сине мој, ако дојдеш да му служиш на Господа, подготви ја својата душа за искушение.

2 Поправи го своето срце и постојано трпи, и не брзај во време на неволја.

3 Приврзи се кон него и не заминувај, за да се зголемиш на својот последен крај.

4 Сè што ќе ти нанесат, земи го радосно и биди трпелив кога ќе се промениш во ниска состојба.

5 Зашто златото се испитува во оган, а прифатливите луѓе во печката на неволјите.

6 Верувај во него, и тој ќе ти помогне; наредете го својот пат исправен и верувајте во него.

7 Вие, кои се боите од Господа, очекувајте ја неговата милост; и не одете настрана, да не паднете.

8 Вие кои се боите од Господа, верувајте Му; и вашата награда нема да пропадне.

9 Вие кои се боите од Господа, надевајте се на добро и на вечна радост и милост.

10 Погледнете ги старите генерации и видете; дали некогаш имал доверба во Господа и се збунил? или дали некој остана во неговиот страв и беше оставен? или кого некогаш го презираше, што го повика?

11 Зашто Господ е полн со сочувство и милосрдие, долготрпелив и многу милостив, и ги простува гревовите и спасува во време на неволја.

12 Тешко на страшните срца, и слабите раце и на грешникот што оди на два начина!

13 Тешко му на оној што е онесвестен! зашто тој не верува; затоа нема да се брани.

14 Тешко вам што ја изгубивте трпението! и што ќе правите кога Господ ќе ве посети?

15 Оние што се бојат од Господа нема да го послушаат Неговото Слово; и оние што го љубат ќе ги чуваат неговите патишта.

16 Оние што се бојат од Господа, ќе бараат добро, што му е угодно; и оние што го љубат ќе се наполнат со закон.

17 Оние што се бојат од Господа, ќе ги подготват своите срца и ќе ги смират своите души пред Него, 18 велејќи: „Ќе паднеме во рацете на Господа, а не во рацете на луѓето, зашто како што е неговото величество, таква е и неговата милост. ПОГЛАВЈЕ 3 1 Слушајте ме, чеда, вашиот татко, и направете го потоа, за да бидете безбедни.

2 Зашто Господ му даде чест на таткото над децата и ја потврди власта на мајката над синовите.

3 Кој го почитува татка си, ги искупува своите гревови; 4 А кој ја почитува мајка си е како оној што собира богатство.

5 Кој го почитува својот татко, ќе се радува на своите деца; и кога ќе ја упати својата молитва, ќе биде слушнат.

6 Кој го почитува својот татко, ќе има долг живот; и кој е послушен на Господа, ќе биде утеха за својата мајка.

7 Кој се бои од Господа, ќе го почитува својот татко и ќе им служи на своите родители, како на своите господари.

8 Почитувај ги татка си и мајка си со збор и со дело, за да ти дојде благослов од нив.

9 Зашто благословот на таткото ги утврдува домовите на децата; но клетвата на мајката ги искоренува темелите.

10 Не слави се во срамот на татко ти; зашто срамот на татко ти не ти е слава.

11 Зашто славата на човекот е од честа на неговиот татко; а срамната мајка е срам за децата.

12 Сине мој, помогни му на татка си во неговата возраст и не тагувај го додека е жив.

13 А ако му пропадне разумот, трпете се со него; и не презирај го кога си во полна сила.

14 Зашто олеснувањето на татко ти нема да биде заборавено, и наместо гревови ќе се додаде за да те изгради.

15 Во денот на твојата неволја ќе се памети; и твоите гревови ќе се стопат, како мразот на убавото топло време.

16 Кој го остава својот татко е како хулник; а кој ја налути мајка си е проклет: од Бога.

17 Сине мој, продолжи со својата работа со кроткост; така ќе бидеш сакан од оној што е одобрен.

18 Колку си поголем, толку поскромно си, и ќе најдеш милост пред Господа.

19 Многумина се на високо место и се познати, но тајните им се откриваат на кротките.

20 Зашто силата Господова е голема, и тој е почестен од смирените.

21 Не барај работи што ти се премногу тешки, ниту барај ги работите што се над твоите сили.

22 Но, она што ти е заповедано, размислувај за тоа со стравопочит, зашто не е потребно да го видиш со твоите очи она што е тајно.

23 Не биди љубопитен за непотребни работи: зашто ти се покажува повеќе работи отколку што луѓето разбираат.

24 Зашто мнозина се измамени од своето суетно мислење; и злобниот сомнеж го собори нивниот суд.

25 Без очи ќе сакаш светлина: не го исповедувај знаењето, затоа што го немаш.

26 Тврдоглавото срце најпосле ќе доживее зло; и кој ја сака опасноста ќе загине во неа.

27 Тврдоглавото срце ќе биде оптоварено со таги; и злиот човек ќе натрупа грев на грев.

28 Во казната на горделивите нема лек; зашто растението на злобата се вкорени во него.

29 Срцето на разумниот ќе разбере парабола; а внимателното уво е желба на мудриот човек.

30 Водата ќе изгасне пламен оган; а милостината ги помирува гревовите.

31 А оној што возвраќа добро, внимава на она што може да дојде потоа; и кога ќе падне, ќе најде место за престој. ПОГЛАВЈЕ 4 1 Сине мој, не измамувај ги сиромасите од неговото живеење и немој да чекаат долго на бедните очи.

2 Не ја тагувај гладната душа; ниту предизвикувај човек во неговата неволја.

3 Не додавајте повеќе неволја на вознемиреното срце; и одложувајте да не давате на оној што има потреба.

4 Не отфрлај ја молбата на напатените; ниту одвраќај го лицето од сиромав.

5 Не одвраќај го темното око од потребното, и не му давај ниту една прилика да те проколне: 6 Зашто, ако те проколне во горчината на својата душа, ќе се чуе неговата молитва за оној што го создал.

7 Добијте ја љубовта на собранието и наведнете ја главата пред голем човек.

8 Нека не те тагува да му го поклониш увото на сиромавиот и да му одговориш пријателски со кроткост.

9. и не биди онесвестен кога ќе седиш на суд.

10 Биди како татко на сиракот, наместо маж на нивната мајка; 11 Мудроста ги возвишува своите деца и ги фаќа оние што ја бараат.

12 Кој ја сака неа, го сака животот; и оние што ја бараат рано, ќе бидат исполнети со радост.

13 Кој ја држи постот, ќе ја наследи славата; и каде и да влезе таа, Господ ќе благослови.

14. Оние што ѝ служат, ќе му служат на Светата, а оние што ја љубат, Господ ги сака.

15. Кој ја слуша, ќе им суди на народите; 16 Ако некој ѝ се предаде, ќе ја наследи; и неговата генерација ќе ја држи во сопственост.

17 Зашто најпрво таа ќе оди со него по криви патишта, и ќе предизвика страв и ужас врз него, и ќе го мачи со својата дисциплина, додека не може да се потпре на неговата душа и да го испита според нејзините закони.

18 Тогаш таа ќе се врати кај него по прав пат, ќе го утеши и ќе му ги соопшти своите тајни.

19 Но, ако тој згреши, таа ќе го остави и ќе го предаде во својата пропаст.

20 Гледајте ја приликата и чувајте се од злото; и не срами се кога се работи за твојата душа.

21 Зашто има срам што носи грев; и има срам што е слава и благодат.

22 Не прифаќај никого против твојата душа и не дозволувај никого да те натера да паднеш.

23 И не се воздржувај да зборуваш, кога има прилика да правиш добро, и не крие ја својата мудрост во нејзината убавина.

24 Зашто со говор ќе се знае мудроста, а учењето од зборот на јазикот.

25 Во никој случај не зборувајте против вистината; но срами се од заблудата на твоето незнаење.

26 Не срами се да ги исповедаш своите гревови; и не го присилувајте текот на реката.

27 Не правете се себеси подмладок на безумен човек; ниту прифаќај ја личноста на моќните.

28 Труди се за вистината до смрт, и Господ ќе се бори за тебе.

29 Не забрзувајте на јазикот, и во делата твојот ѓубре и откажување.

30 Не биди како лав во својот дом, ниту избезумен меѓу твоите слуги.

31 Нека твојата рака не е испружена за примање и затвори кога треба да вратиш. ПОГЛАВЈЕ 5 1 Не посветувај го своето срце на својот имот; и не кажувај, имам доволно за мојот живот.

2 Не следете го својот ум и својата сила, за да одите по патиштата на своето срце.

3 И не кажувајте: Кој ќе ме контролира за моите дела? зашто Господ сигурно ќе ја одмазди твојата гордост.

4 Не кажувајте, згрешив, и каква штета ми се случи? зашто Господ е долготрпелив, нема да те пушти во никој случај.

5 Што се однесува до помирувањето, не биди без страв да му додадеш грев на гревот.

6 И не кажувајте дека Неговата милост е голема; тој ќе се смири поради мноштвото мои гревови: зашто од него доаѓаат милост и гнев, а неговиот гнев почива врз грешниците.

7 Не се задржувај да се свртиш кон Господа и не одложувај од ден на ден: зашто ненадејно ќе излезе Господовиот гнев, и во твојата сигурност ќе бидеш уништен и ќе загинеш во денот на одмаздата.

8 Не се сеќаваш на твојата срцевина врз стоката неправедно добиена, бидејќи тие нема да ти профитираат во денот на несреќата.

9 Winnow не со секој ветер, и не оди во секој поглед: затоа правете го грешникот кој има двоен јазик.10 Биди цврст во својот разум; и твојот збор нека биде ист.

11 Бидете брзи да слушате; и твојот живот нека биде искрен; и со трпение дај одговор.

12 Ако имаш разум, одговори му на својот ближен; ако не, положи ја раката на устата своја.

13 Се зборува за чест и срам, а јазикот на човекот е неговиот пад.

14 Не се нарекувај шепотјач, и не лежи во чекање со јазикот: бидејќи злобниот срам е врз крадецот, и злобна осуда на двојниот јазик.

15 Немојте да бидете неуки за ништо во голема или мала работа. ПОГЛАВЈЕ 6 1 Наместо пријател, не станете непријател; зашто со тоа ќе наследиш лошо име, срам и срам.

2 Не воздигнувај се според советот на твоето срце; да не ти се распарчи душата како бик кој сам залута.

3 Ќе ги јадеш своите лисја, ќе го изгубиш својот плод и ќе се оставиш како суво дрво.

4 Злобната душа ќе го уништи оној што ја има и ќе го натера да се потсмеваат на неговите непријатели.

5 Слаткиот јазик ќе ги умножи пријателите, а чесниот јазик ќе ги зголеми љубезните поздрави.

6 Бидете во мир со мнозина, но имајте само еден советник од илјада.

7 Ако сакаш да најдеш пријател, прво докажи му и не брзај да му признаеш.

8 Зашто некој е пријател за своја прилика и нема да остане во денот на твојата неволја.

9 И има еден пријател, кој ќе биде свртен кон непријателство и расправии ќе го открие твојот срам.

10 Повторно, некој пријател е придружник на трпезата и нема да остане во денот на твојата неволја.

11 Но во твојата благосостојба тој ќе биде како тебе и ќе биде храбар над твоите слуги.

12 Ако те понижат, тој ќе биде против тебе и ќе се скрие од твоето лице.

13 Оддели се од своите непријатели и внимавај на своите пријатели.

14 Верниот пријател е силна одбрана, а кој најде таков, најде богатство.

15 Ништо не му се спротивставува на верниот пријател, а неговата екселенција е непроценлива.

16 Верниот пријател е лек на животот; и оние што се бојат од Господа ќе го најдат.

17 Кој се бои од Господа, нека си го насочи пријателството исправно, зашто како што е тој, таков ќе биде и неговиот ближен.

18 Сине мој, собирај поуки од младоста, па ќе најдеш мудрост до својата старост.

19 Дојди кај неа како оној што ора и се заслабна, и чекај ги нејзините добри плодови: бидејќи не се трудиш многу за неа, туку наскоро ќе јадеш од нејзините плодови.

20 Таа е многу непријатна за неучените: кој е без разум нема да остане со неа.

21 Таа ќе легне врз него како силен камен на искушение; и тој ќе ја отфрли од него пред да биде долго.

22 Зашто мудроста е според нејзиното име, и не им се открива на мнозина.

23 Слушни сине мој, прими го мојот совет и не одбивај го мојот совет, 24. И стави ги твоите нозе во нејзините окови, а твојот врат во нејзиниот синџир.

25 Наведни го рамото и поднеси ја и не тагувај со нејзините окови.

26 Дојди при неа со сето свое срце и чувај ги нејзините патишта со сета своја сила.

27. Барај и барај, и таа ќе ти биде позната; 28 Зашто најпосле ќе го најдеш нејзиниот одмор, и тоа ќе се претвори во твоја радост.

29 Тогаш нејзините окови ќе бидат цврста одбрана за тебе, а нејзините синџири облека на славата.

30 Зашто на неа има златен украс, а нејзините ленти се пурпурна чипка.

31 Ќе ја облечеш како почесна роба, и ќе ја ставиш за тебе како круна на радоста.

32 Сине мој, ако сакаш, ќе бидеш научен; 33 Ако сакаш да слушаш, ќе добиеш разум; и ако го наведнеш увото, биди мудар, 34 Застанете во мноштвото старешини; и приврзи се кон оној што е мудар.

35 Бидете спремни да го слушате секој побожен говор; и нека не ти избегаат параболите на разумот.

36 И ако видиш разумен човек, пријди си пред него и нека твојата нога ги носи скалите на неговата врата.

37 Твојот ум нека биде на наредбите Господови и постојано размислувај за неговите заповеди: Тој ќе го зацврсти твоето срце и ќе ти даде мудрост по твојата желба. ПОГЛАВЈЕ 7 1 Не прави зло, па нема да ти дојде зло.

2 Тргни се од неправедните и беззаконието ќе се оддалечи од тебе.

3 Сине мој, не сее на браздите на неправдата и нема да ги жнееш седумкратно.

4 Не барајте господово преовладување, ниту еден од кралот не е седиште на честа.

5 Не се правдај пред Господа; и не се фали со својата мудрост пред царот.

6 Не барајте да бидете судија, не можејќи да го отстраните беззаконието; да не се плашиш во секое време од личноста на моќните, камен на сопнување на патот на твојата праведност.

7 Не навредувај против мноштвото град, и тогаш нема да се фрлиш меѓу луѓето.

8 Не врзувајте еден грев на друг; зашто во едно нема да останеш неказнет.

9 Не кажувајте, Бог ќе погледне на мноштвото мои дарови, и кога ќе му принесам на Севишниот Бог, тој ќе го прифати.

10 Не биди онесвестен кога се молиш и не занемарувај да даваш милостина.

11 Смејте се никој да не шмрдне во огорченоста на неговата душа: бидејќи постои она што скромно и возвишено.

12 Не смислувај лага против својот брат; ниту пак му правиш слично на твојот пријател.

13 Немојте да лажете, зашто обичајот не е добар.

14 Не употребувајте многу зборови во мноштвото старешини и не зборувајте многу кога се молите.

15 Не мразете ја макотрпната работа, ниту сточарството, што го одреди Севишниот.

16 Не вбројувајте се себеси во мноштвото грешници, туку запомнете дека гневот нема долго да трае.

17 Понизи се многу, зашто одмаздата на безбожниците е оган и црви.

18 Во никој случај не менувајте пријател за добро; ниту верен брат за офирското злато.

19 Не се откажувајте од мудрата и добра жена, зашто нејзината благодат е над златото.

20 А твојот слуга навистина работи, немој да го молиш зло, ниту наемникот што целосно се дава за тебе.

21 Твојата душа нека го сака добриот слуга и немој да го измамуваш од слобода.

22 Дали имаш добиток? внимавај на нив: и ако се за твоја корист, чувај ги кај себе.

23 Дали имаш деца? поучи ги и наведни им го вратот уште од младоста.

24 Дали имаш ќерки? грижете се за нивното тело и не покажувајте се весели кон нив.

25 Омажи се за ќерка ти, и толку си извршил тешка материја: но дај ја на човек на разбирање.

26 Дали имаш жена по својот ум? не ја оставај, но не се предавај на лесна жена.

27 Почитувај го својот татко со сето свое срце и не заборавај на тагата на мајка си.

28 Сети се дека ти си роден од нив; и како можеш да им го возвратиш она што ти го направија?

29 Бој се од Господа со сета своја душа и почитувај ги неговите свештеници.

30 Сакај го Оној што те создал со сета своја сила и не оставај ги неговите слуги.

31 Бој се од Господа и почитувај го свештеникот; и дај му го неговиот дел, како што ти е заповедано; првите плодови, и жртвата за престап, и дарот на рамениците, и жртвата на осветувањето и првите плодови на светите работи.

32 И испружи ја раката кон сиромасите, за да се усоврши твојот благослов.

33 Дарот има благодат пред секој жив човек; а за мртвите не задржувајте го.

34 Не биди со оние што плачат и тагувај со оние што тагуваат.

35 Не биди бавен да ги посетиш болните, зашто тоа ќе те направи сакан.

36 Што и да земеш во рака, запомни го крајот и никогаш нема да правиш лошо. ПОГЛАВЈЕ 8 1 Не се бори со силен човек, за да не паднеш во неговите раце.

2 Не се двоуми со богат, за да не те претежи, зашто златото уништи многумина и ги изопачи срцата на царевите.

3 Не борете се со човек што е полн со јазик, и не натрупувајте дрва на неговиот оган.

4 Не се шегувај со безобразен човек, за да не се срамат твоите предци.

5 Укорот не е човек кој извртува од гревот, но не заборавајте дека сите ние сме достојни за казна.

6 Не обесчестувајте го човекот во старост, зашто и некои од нас стареат.

7 Не радувај се што твојот најголем непријател е мртов, туку запомни дека сите умираме.

8 Не презирајте ја беседата на мудрите, туку се запознајте со своите поговорки: бидејќи за нив ќе научите настава и како да им служите на големите луѓе со леснотија.

9 Не го пропуштајте беседата на постарите: бидејќи тие, исто така, научија за своите татковци, и за нив ќе научите разбирање, и да дадете одговор како што е потребно.

10 Не пали јагленот на грешникот, за да не изгориш од пламенот на неговиот оган.

11 Не станувај во лутина пред присуството на навредлив човек, за да не легне за да те зароби во твоите зборови 12 Не позајмувај му на оној што е помоќен од тебе; зашто ако му позајмиш, изброј го, но изгубен.

13 Не биди гаранција над својата моќ: зашто, ако си гаранција, внимавај да ја платиш.

14 Не оди на суд со судија; зашто тие ќе судат за него според неговата чест.

15 Не патувај по патот со храбар другар, за да не те нажали, зашто тој ќе постапи по своја волја, и ти ќе загинеш со него поради неговата безумност.

16 Немој да се бориш со лут човек и не оди со него во осамено место: зашто крвта е како ништо пред него, и каде што нема помош, тој ќе те собори.

17 Не се советувај со будала; зашто не може да го одржи советот.

18 Не правете тајни работи пред странец; зашто не знаеш што ќе донесе.

19 Отвори не тешко срце за секој човек, за да не те поврати со кршлив пресврт. ПОГЛАВЈЕ 9 1 Не бидете љубоморни на жената на твојата лоза и не ја учите на злобна лекција против себеси.

2 Не дајте твојата душа на жената да ја стапне нејзината супстанца врз твојата супстанца.

3 Не сретнувај блудница, за да не паднеш во нејзините стапици.

4 Не користете многу друштво на пејачка, за да не ве зафатат нејзините обиди.

5 Не гледај на слугинката, за да не паднеш на она што е скапоцено во неа.

6 Не давај ја душата своја на блудници, за да не го изгубиш своето наследство.

7 Не гледај наоколу по улиците на градот и не талкај по неговото осамено место.

8 Одврати го окото од убава жена и не гледај на туѓата убавина; зашто многумина се измамени од убавината на жената; зашто со тоа љубовта се разгорува како оган.

9 Воопшто не седи со туѓа жена, ниту седнувај со неа во раце и не троши ги своите пари со неа на вино; да не се приклони твоето срце кон неа, и така поради твојата желба да паднеш во пропаст.

10 Не оставај стар пријател; зашто новото не е споредливо со него: новиот пријател е како ново вино; кога ќе остаре, ќе го пиеш со задоволство.

11 Не завидувај на славата на грешникот, зашто не знаеш каков ќе биде неговиот крај.

12 Не уживајте во она во кое уживаат безбожните; но запомнете дека нема да останат неказнети во нивниот гроб.

13 Чувај те подалеку од човекот кој има моќ да убива; па немој да се сомневаш во стравот од смртта: и ако дојдеш кај него, не греши, за да не ти го одземе животот веднаш: запомни дека одиш среде замки и дека одиш по градските загради.

14 Колку што можеш, погоди го својот ближен и консултирај се со мудрите.

15 Твојот разговор нека биде со мудрите, и сета твоја комуникација во законот на Севишниот.

16 А праведните луѓе нека јадат и пијат со тебе; и твојата слава нека биде во страв Господов.

17 За раката на мајсторот, делото ќе биде пофалено, и мудриот владетел на народот за неговиот говор.

18 Болен јазик е опасен во својот град; и кој е избрзан во својот говор ќе биде мразен. ПОГЛАВЈЕ 10 1 Мудриот судија ќе го поучи својот народ; а владата на разумен човек е добро наредена.

2 Како што е самиот судија на народот, така се и неговите службеници; и каков човек е владетелот на градот, такви се сите што живеат во него.

3 Немудриот цар го уништува својот народ; но преку разумноста на оние што се на власт градот ќе биде населен.

4 Силата на земјата е во рацете на Господа, и во свое време тој ќе постави над неа некој што е корисен.

5 Во раката Божја е човечката благосостојба, а тој ќе ја положи својата чест врз личноста на книжникот.

6 Не мрази го својот ближен за секоја неправда; и не прави ништо со штетни постапки.

7 Гордоста е омразена пред Бога и пред луѓето, и со двете се прави беззаконие.

8 Поради неправедните постапки, повредите и богатствата стекнати со измама, царството се пренесува од еден народ на друг.

9 Зошто земјата и пепелта се горди? Нема полоша работа од лаком човек: зашто таквиот ја продава својата душа на продажба; зашто додека е жив ги отфрла своите црева.

10 Лекарот отсекува долга болест; а кој ќе биде цар утре, ќе умре.

11 Зашто, кога човек ќе умре, ќе наследи лазачи, ѕверови и црви.

12 Почетокот на гордоста е кога некој ќе се оддалечи од Бога, а неговото срце ќе се оддалечи од својот Творец.

13 Зашто гордоста е почеток на гревот, и кој ја има, ќе излее одвратност; 14 Господ ги урнал престолите на гордите кнезови и наместо нив ги постави кротките.

15 Господ ги откорна корените на гордите народи и ги засади бедните на нивно место.

16Господ ги собори незнабошците и ги уништи до темелите на земјата.

17 Тој зеде некои од нив, ги уништи, и го прекина нивниот спомен од земјата.

18 Гордоста не е создадена за мажите, ниту жесток гнев за оние што се родени од жена.

19 Оние што се бојат од Господа се сигурно семе, а оние што го љубат Него чесно растение; оние што ги прекршуваат заповедите се измамливо семе.

20 Меѓу браќата, почесниот е тој што е главен; така се оние што се плашат од Господа во Неговите очи.

21 Стравот Господов е пред стекнувањето на власта, но грубоста и гордоста ги губи.

22 Без разлика дали е богат, благороден или сиромав, нивната слава е страв од Господа.

23 Не е добро да се презира сиромавиот што има разум; ниту е згодно да се велича грешен човек.

24 Големите луѓе, судиите и моќниците ќе бидат почестени; но нема некој од нив поголем од оној што се бои од Господа.

25 На слугата, кој е мудар, ќе му служат слободните; 26 Не биди претпазлив во вршењето на својата работа; и не се фали во време на твоја неволја.

27 Подобро е оној што се труди и изобилува во сè, отколку оној што се фали и сака леб.

28 Сине мој, прослави ја својата душа со кроткост и почести ѝ според нејзиното достоинство.

29 Кој ќе го оправда оној што греши против својата душа? и кој ќе му оддаде чест на оној што го обесчестува својот живот?

30 Сиромавиот човек е почестен за својата вештина, а богатиот е почестен поради своето богатство.

31 Кој е почестен во сиромаштија, колку повеќе во богатство? а тој што е нечесен во богатството, колку повеќе во сиромаштија? ПОГЛАВЈЕ 11 1 Мудроста му ја крева главата на оној што е со низок степен и го става да седне меѓу големите луѓе.

2 Не пофалувајте човек за неговата убавина; ниту се гнаси човек поради неговиот надворешен изглед.

3 Пчелата е мала меѓу таквите мушички; но нејзиниот плод е главен на слатките работи.

4 Пофалете се со вашата облека и зрачење, и не возвисете се во денот на честа: бидејќи делата Господови се прекрасни, и неговите дела меѓу луѓето се скриени.

5 Многу цареви седнаа на земја; и оној за кој никогаш не се мислеше, ја носел круната.

6 Многу моќни луѓе беа многу посрамени; а чесниот предаден во туѓи раце.

7 Не обвинувај пред да ја испиташ вистината: прво разбери, а потоа укорувај.

8 Не одговарај пред да ја чуеш причината; 9 Не терај се за работа што не те засега; и не седи на суд со грешниците.

10 Сине мој, не се мешај во многу работи, зашто ако се мешаш многу, нема да бидеш невин; и ако го следиш, нема да добиеш, ниту ќе избегаш со бегство.

11 Има еден што се труди, се мачи, и брза, и што е уште повеќе зад себе.

12 Повторно, има друг кој е бавен, и има потреба од помош, нема способност и полн со сиромаштија; но Господовото око погледна на него добро и го издигна од неговата ниска состојба, 13 И ја крена главата од беда; така што многумина што го видоа се восхитуваа на него.

14 Од Господа доаѓаат благосостојбата и неволјата, животот и смртта, сиромаштијата и богатството.

15 Мудроста, знаењето и разбирањето на законот се од Господа: љубовта и патот на добрите дела се од него.

16 Заблудата и темнината започнаа заедно со грешниците; 17 Дарот Господов останува кај побожните, а неговата милост носи благосостојба засекогаш.

18 Има оној што се збогатува од својата претпазливост и стискање, и ова му е делот од неговата награда.

19 А тој рече: Најдов одмор и сега постојано ќе јадам од мојот имот; а сепак тој не знае кое време ќе дојде врз него и дека треба да ги остави тие работи на другите и да умре.

20 Биди цврст во својот завет и упатен во него и старее во својата работа.

21 Не чудете се на делата на грешниците; но имај доверба во Господа и останеш во својот труд: зашто е лесно во очите на Господа одеднаш да се збогати сиромав.

22 Господовиот благослов е во наградата на побожните, и одеднаш тој го расцутува својот благослов.

23 Не кажувајте: Каква корист има од мојата служба? и какви добри работи ќе имам понатаму?

24 Повторно, не кажувајте, имам доволно и поседувам многу работи, и какво зло ќе имам отсега?

25 Во денот на благосостојбата се заборава неволјата, а во денот на неволјата нема веќе сеќавање на благосостојбата.

26 Зашто, на Господа му е лесно во денот на смртта да го награди човекот според неговите патишта.

27 Неволјата од еден час го заборава човекот на задоволство, и на крајот ќе се откријат неговите дела.

28 Не судете некој благословен пред неговата смрт, зашто човекот ќе се познава во своите деца.

29 Не внесувај секого во својот дом, зашто измамникот има многу возови.

30 Како еребица земена и чувана во кафез, така е срцето на горделивите; и како шпион, тој го набљудува твојот пад.

31 Зашто тој лежи во заседа, и го претвора доброто во зло, и за нештата достојни пофалби ќе те обвинат.

32 Од огнена искра се разгорува куп јаглен, а грешниот човек чека крв.

33 Внимавајте на злобниот човек, зашто тој прави зло; да не ти донесе вечна дамка.

34 Прими странец во твојата куќа, и тој ќе те вознемири и ќе те одврати од твојот. ПОГЛАВЈЕ 12 1 Кога сакаш да правиш добро, знај кому го правиш тоа; па ќе бидеш благодарен за твоите придобивки.

2 Прави му добро на побожниот човек, и ќе најдеш отплата; а ако не од него, сепак од Севишниот.

3 Не може да му дојде добро на оној кој постојано е зафатен со зло, ниту на оној што не дава милостина.

4 Дајте му на побожниот човек и не помагајте на грешникот.

5 Прави му добро на оној што е понизен, но не давај му на безбожниот: задржи го својот леб и не давај му го, за да не те надвладее со тоа, зашто во спротивно ќе добиеш двојно повеќе зло за сето добро што ќе го имаш. направено со него.

6 Зашто Севишниот ги мрази грешниците и ќе им возврати на одмаздата на безбожниците и ги чува од силниот ден на нивната казна.

7 Давајте му на добрите и не помагајте на грешникот.

8 Пријателот не може да се познава во благосостојба, а непријателот не може да се скрие во неволја.

9 Во благосостојбата на човекот, непријателите ќе бидат ожалостени, но во неговата неволја и пријателот ќе замине.

10 Никогаш не верувај на својот непријател, зашто како што рѓосува железото, така и неговата злоба.

11 Иако тој се понизи и оди стуткан, сепак внимавај и чувај се од него, и ќе бидеш со него како да си избришал очила и ќе знаеш дека неговата 'рѓа не е целосно избришана.

12. ниту нека седи од твојата десна страна, за да не бара да седне на твоето место, а ти на крајот да се сетиш на моите зборови и да бидеш избоден со нив.

13 Кој ќе се сожали на маѓепсник што ќе биде каснат од змија или на кој било каков што се приближува до диви ѕверови?

14 Па, кој ќе се смилува кај грешникот и ќе се извалка со него во неговите гревови?

15 Некое време ќе остане со тебе, но ако почнеш да паѓаш, тој нема да застане.

16 Непријателот зборува слатко со своите усни, но во своето срце замислува како да те фрли во јама: ќе плаче со очите, но ако најде можност, нема да се засити со крв.

17 Ако те снајде неволја, прво ќе го најдеш таму; и иако се преправа дека ти помага, сепак ќе те поткопа.

18 Ќе ја заниша главата, ќе плеска со рацете, ќе шепоти многу и ќе го промени лицето. ПОГЛАВЈЕ 13 1 Кој ќе допре до теренот, ќе биде осквернет со него; и кој има заедница со горд човек ќе биде како него.

2 Не оптоварувај се над својата моќ додека си жив; и немај заедништво со оној што е помоќен и побогат од тебе; зашто ако едниот биде удрен против друг, ќе се скрши.

3 Богатиот згрешил, а сепак се заканува; 4 Ако си за негова корист, тој ќе те искористи, а ако немаш ништо, ќе те остави.

5 Ако имаш нешто, тој ќе живее со тебе; 6 Ако има потреба од тебе, ќе те измами, ќе ти се насмее и ќе те остави во надеж; ќе ти зборува убаво и ќе ти каже: Што сакаш?

7 И ќе те засрами со своите јадења, додека не те исуши двапати или трипати, и на крајот ќе те насмее со потсмев потоа, кога ќе те види, ќе те остави и ќе ја заниша главата кон тебе.

8 Чувај се да не бидеш измамен и соборен во својата радост.

9 Ако те покани некој силен човек, повлечи се, и толку повеќе ќе те покани.

10 Не притискај врз него, за да не бидеш вратен; застани недалеку, да не бидеш заборавен.

11 Не постапувај да се изедначиш со него во разговорот и не верувај во неговите многубројни зборови: зашто со многу зборување ќе те искушува, а ако ти се насмее ќе ги открие твоите тајни.

12 Но, тој сурово ќе ги приложи твоите зборови и нема да се штеди да те повреди и да те стави во затвор.

13 Внимавајте и внимавајте, зашто одите во опасност од ваше соборување: кога ќе го слушнете ова, будете се во сон.

14 Сакај го Господа целиот свој живот и повикувај го за своето спасение.

15 Секој ѕвер го сака својот слично, и секој го сака својот ближен.

16 Секое тело се здружува според родот, и човекот ќе се прилепи за своето слично.

17 Какво заедништво има волкот со јагнето? така и грешникот со побожниот.

18 Каков договор има помеѓу хиената и кучето? и каков мир меѓу богатите и сиромашните?

19 Како што дивиот магар е лавовски плен во пустината, така богатите ги јадат сиромашните.

20 Како што горделивите го мразат смирението, така и богатите се гнасни од сиромашните.

21 Богат кој почнува да паѓа, го држат пријателите; 22 Кога богатиот паѓа, тој има многу помошници: тој зборува што не треба да се зборува, а луѓето го оправдуваат: сиромавиот се лизна, а тие и него го прекорија; зборуваше мудро и не можеше да има место.

23 Кога зборува богат, секој си го држи јазикот и, гледај, што вели, тие го возвишуваат до облаците; и ако се сопне, ќе помогнат да го соборат.

24 Богатството е добро за оној што нема грев, а сиромаштијата е зло во устата на безбожникот.

25 Срцето на човекот го менува неговиот лик, било да е за добро или за зло, а веселото срце дава весел лик.

26 Веселиот лик е знак на срцето кое е во благосостојба; а пронаоѓањето на параболите е мачна работа на умот. ПОГЛАВЈЕ 14 1 Блажен е човекот што не се лизнал со устата и не е избоден од многу гревови.

2 Блажен е оној чија совест не го осуди и кој не отпадна од својата надеж во Господа.

3 Богатството не му е убаво на скржавот, а што да прави завидливиот со парите?

4 Кој собира со измама на сопствената душа, собира за други, кои ќе го трошат неговиот имот безобразно.

5 Кој е зло за себе, кому ќе му биде добар? нема да ужива во својата стока.

6 Нема полош од оној што си завидува; и тоа е надомест за неговата злоба.

7 И ако прави добро, го прави неволно; и на крај ќе ја објави својата злоба.

8 Завидливиот човек има злобно око; го свртува своето лице и ги презира луѓето.

9 Окото на лакомецот не се заситува со неговиот дел; а беззаконието на нечесниот му ја суши душата.

10 Зло око му завидува на неговиот леб, а тој е бед на неговата трпеза.

11 Сине мој, правеј си добро според твојата моќ и дај му на Господа неговата достојна жртва.

12 Запомни дека смртта нема долго да дојде и дека заветот на гробот не ти е објавен.

13 Прави му добро на својот пријател пред да умреш, и според твоите способности испружи ја раката и дај му.

14 Немој да си го измамиш добриот ден и делот од добрата желба нека не те надмине.

15 Зар нема да ги препушташ своите маки на друг? а твојот труд да се дели со ждрепка?

16 Дај, земај и освети ја душата своја; зашто во гробот нема барање слатки.

17 Секое тело старее како облека: заветот од почетокот е: ќе умреш со смрт.

18 Како од зелените лисја на дебелото дрво, некои паѓаат, а некои растат; така е и родот од крв и месо, едно доаѓа крај, а друго се раѓа.

19 Секоја работа скапува и одзема, а работникот ќе си оди со себе.

20 Блажен е човекот кој размислува за добри работи со мудрост и кој размислува за свети работи со својот разум.

21 Кој ги разгледува нејзините патишта во своето срце, ќе има разум и во нејзините тајни.

22 Оди по неа како трагач, и легни заседа на нејзините патишта.

23 Кој свештеник на нејзините прозорци, ќе слуша и пред нејзините врати.

24 Кој престојува во близина на нејзината куќа, нека прицврсти игла во нејзините ѕидови.

25 Тој ќе го постави својот шатор блиску до неа и ќе престојува во конак каде што има добри работи.

26 Ќе ги постави своите деца под нејзино засолниште и ќе живее под нејзините гранки.

27 Со неа ќе биде покриен од топлина и ќе живее во нејзината слава. ПОГЛАВЈЕ 15 1 Кој се бои од Господа, ќе прави добро, а кој има познавање на законот ќе ја добие.

2 И како мајка ќе го пречека и ќе го прими за жена мажена за девица.

3 Со лебот на разумот ќе го нахрани и ќе му даде да пие вода на мудроста.

4 Тој ќе остане на неа и нема да се помести; и ќе се потпира на неа и нема да се засрами.

5 Таа ќе го издигне над неговите соседи, а среде собранието ќе му ја отвори устата.

6 Тој ќе најде радост и венец на веселбата, и таа ќе му даде да наследи вечно име.

7 Но безумните луѓе нема да дојдат до неа, и грешниците нема да ја видат.

8 Зашто таа е далеку од гордоста, а луѓето што лажливи не можат да се сетат на неа.

9 Пофалбата не е привидна во устата на грешникот, зашто не му е испратена од Господа.

10 Зашто, пофалбата ќе се изговори со мудрост, и Господ ќе ја исполни.

11 Немој да кажуваш: „Јас паднав преку Господа, зашто не треба да го правиш она што тој го мрази.

12 Не кажи: Тој ме наведе во грешка, зашто не му треба грешниот човек.

13 Господ мрази секаква гнаса; а оние што се бојат од Бога не го сакаат тоа.

14 Тој самиот го создаде човекот од почетокот и го остави во рацете на неговиот совет; 15 Ако сакаш, да ги пазиш заповедите и да вршиш прифатлива верност.

16 Тој запали оган и вода пред тебе; испружи ја раката до сакаш.

17 Пред човекот е животот и смртта; и ако сака, ќе му се даде.

18 Зашто мудроста Господова е голема, и тој е силен по сила и гледа сè.

19 И неговите очи се насочени кон оние што се бојат од Него, и тој ја знае секоја човечка работа.

20 Никому не му заповеда да прави зло, ниту никому дозволи да греши. ПОГЛАВЈЕ 16 1 Не посакувајте мноштво бескорисни деца, ниту уживајте во безбожните синови.

2 Иако се множат, не радувајте им се, освен стравот Господов со нив.

3 Не верувај во нивниот живот, ниту почитувај го нивното мноштво, зашто праведниот е подобар од илјада; и подобро е да се умре без деца, отколку да се има безбожни.

4 Зашто, градот ќе се наполни со некој што има разум, а родот на злите брзо ќе запусти.

5 Сум видел многу такви работи со моите очи, и моето уво слушнало поголеми работи од овие.

6 Во соборот на безбожниците ќе се запали оган; и во бунтовниот народ гневот е запален.

7 Тој не беше смирен кон старите џинови, кои паднаа во силата на нивната глупост.

8 Ниту го поштеди местото каде што престојуваше Лот, туку ги згрози поради нивната гордост.

9 Тој не ги сожали луѓето на пропаст, кои беа одземени во нивните гревови.

10 Ниту шестотини илјади пешаци, кои беа собрани во тврдоста на нивните срца.

11 И ако има некој вкочанет меѓу народот, чудо е ако избега неказнет: зашто милоста и гневот се со него; тој е моќен да прости и да излее незадоволство.

12 Како што е голема неговата милост, така е и неговата исправка: тој го суди човекот според неговите дела 13 Грешникот нема да се спаси со својот плен, и трпението на побожниот нема да биде оневозможено.

14 Направете пат за секое дело на милосрдие, зашто секој ќе најде според своите дела.

15Господ го закоравил фараонот, за да не го познава, за неговите моќни дела да му бидат познати на светот.

16 Неговата милост се гледа на секое создание; и ја одвои својата светлина од темнината со непоколеблив.

17 Не кажи: ќе се сокријам од Господа: ќе се сеќава ли некој од горе? Нема да бидам запаметен меѓу

толку многу луѓе: каква е мојата душа меѓу толку бесконечен број суштества?

18 Ете, небото и небото на небесата, длабините и земјата, и сè што е во него, ќе се раздвижат кога ќе го посети.

19 И планините и темелите на земјата ќе се потресат од трепет, кога Господ ќе погледне на нив.

20 Ниту едно срце не може достојно да размислува за тоа; и кој може да ги замисли неговите патишта?

21 Тоа е бура што никој не може да ја види: зашто најголемиот дел од неговите дела се скриени.

22 Кој може да ги објави делата на неговата правда? или кој може да ги издржи? зашто неговиот завет е далеку, и испитувањето на сè е на крајот.

23 Кој сака разум, ќе размислува за суетни работи, а безумниот, кој греши, замислува глупости.

24 Сине мој, послушај ме и научи знаење и означи ги моите зборови со своето срце.

25 Ќе ја покажам доктрината по тежина и точно ќе го објавам неговото знаење.

26 Господовите дела се извршуваат во судот од почетокот, и од времето кога ги направи, тој ги располагаше неговите делови.

27 Тој ги украси Своите дела засекогаш, и во Неговите раце се главни од нив до сите поколенија: тие ниту се трудат, ниту се уморуваат, ниту престануваат од своите дела.

28 Никој од нив не му пречи на друг и никогаш нема да го послушаат неговиот збор.

29Потоа Господ ја погледна земјата и ја исполни со Свои благослови.

30 Со секакви живи суштества го покри лицето; и тие пак ќе се вратат во него. ПОГЛАВЈЕ 17 1Господ го создаде човекот од земјата и повторно го претвори во неа.

2 Им даде неколку денови и кратко време, и моќ и над работите во него.

3 Самите ги надополни со сила и ги направи според својот лик, 4 И го стави стравот од човекот врз секое тело и му даде власт над ѕверовите и птиците.

5 Тие ги искористија петте операции на Господ, а на шестото место им даде разум, а во седмиот говор, толкувач на неговите размислувања.

6 Им даде совет и јазик, и очи, уши и срце, да разберат.

7 Со тоа ги исполни со знаење на разумот и им покажа добро и зло.

8 Тој го насочи своето око врз нивните срца, за да им ја покаже големината на своите дела.

9 Тој ги даде на слава во Неговите чудесни дела засекогаш, за да ги објавуваат неговите дела со разум.

10 И избраните ќе го фалат неговото свето име.

11 Освен тоа, им даде знаење и законот на животот за наследство.

12 Тој склучи со нив вечен завет и им ги објави своите судови.

13 Нивните очи ја видоа величественоста на Неговата слава, а нивните уши го слушнаа неговиот славен глас.

14 А тој им рече: Чувајте се од секаква неправда; и на секој му даде заповед за својот ближен.

15 Нивните патишта се секогаш пред него и нема да бидат скриени од неговите очи.

16 Секој човек од својата младост е предаден на злото; ниту можеа да си направат месести срца за камен.

17 Зашто, при поделбата на народите на целата земја, постави владетел над секој народ; но Израел е дел Господов: 18 Кого, бидејќи е негов првороден, го храни со дисциплина, и давајќи му ја светлината на неговата љубов не го остава.

19 Затоа, сите нивни дела се како сонце пред него, и неговите очи постојано се насочени кон нивните патишта.

20 Ниту едно од нивните неправедни дела не е скриено од него, туку сите нивни гревови се пред Господа 21 Но Господ, бидејќи беше милостив и знаејќи ја неговата изработка, ниту ги остави ниту ги остави, туку ги поштеди.

22 Милостината на човекот е со него како печат, и тој ќе ги чува добрите дела на човекот како зеницата на окото, а на синовите и ќерките ќе им даде покајание.

23 Потоа тој ќе стане и ќе ги награди, и ќе ја плати нивната отштета врз нивните глави.

24 Но, на оние што се покајаа, им даде да се вратат и ги утеши оние што пропуштија во трпеливост.

25 Врати се кај Господа и остави ги своите гревови, моли се пред Неговото лице и помалку навредувај.

26 Сврти се пак кон Севишниот и одврати се од беззаконието, зашто тој ќе те изведе од темнината во светлината на здравјето и жестоко ќе те мрази одвратноста.

27 Кој ќе го фали Севишниот во гробот, наместо оние што живеат и благодарат?

28 Благодарноста исчезнува од мртвите, како од непостоечкиот: живите и здравите во срцето ќе Го слават Господа.

29 Колку е голема љубезноста на Господа, нашиот Бог, и неговата милост кон оние што се обраќаат кон него во светост!

30 Зашто сè не може да биде во луѓето, зашто синот човечки не е бесмртен.

31 Што е посветло од сонцето? сепак светлината од неа престанува; а месото и крвта ќе замислуваат зло.

32 Тој ја гледа моќта на височината на небото; и сите луѓе се само земја и пепел. ПОГЛАВЈЕ 18 1 Оној кој живее вечно, создал сè воопшто.

2 Само Господ е праведен, и нема друг освен Него,

3 Кој управува со светот со дланка и сè ја слуша Неговата волја, зашто Тој е Цар на сите, со својата сила што ги дели светите работи меѓу нив од нечистите.

4 Кому му даде власт да ги објавува своите дела? и кој ќе ги дознае неговите благородни дела?

5 Кој ќе ја изброи силата на неговото величество? и кој ќе ја каже неговата милост?

6 Што се однесува до чудесните Господови дела, ништо да не им се одземе, ништо да не им се додели, ниту да се дознае основата за нив.

7 Кога човек ќе заврши, тогаш почнува; и кога ќе замине, тогаш ќе се сомнева.

8 Што е човекот и на што му служи? што е неговото добро, а кое е неговото зло?

9 Бројот на машки денови е најмногу сто години.

10 Како капка вода во морето и камен од чакал во споредба со песокот; така се илјада години до деновите на вечноста.

11 Затоа Бог е трпелив со нив и ја излева Својата милост врз нив.

12 Тој го виде и го сфати нивниот крај како зло; затоа го умножи своето сочувство.

13 Милоста на човекот е спрема ближниот; но милоста Господова е врз секое тело: тој укорува, негува, поучува и го враќа своето стадо како пастир.

14 Тој има милост кон оние што примаат дисциплина и кои вредно ги бараат Неговите судови.

15 Сине мој, не омаловажувај ги твоите добри дела и не употребувај непријатни зборови кога даваш нешто.

16 Зар росата нема да ја намали топлината? така е подобар збор од подарок.

17 Ете, не е ли еден збор подобар од подарок? но и двајцата се со милостив човек.

18 Глупавиот ќе се прекорува, а дарот на завидливиот ги проголтува очите.

19 Научи пред да зборуваш, и користи физика или кога и да е ќе бидеш болен.

20 Пред судот испитај се себеси и во денот на посетата ќе најдеш милост.

21 Смири се пред да бидеш болен, а во време на гревови покажи покајание.

22 Нека ништо не те попречува да ја платиш твојата заклетва во догледно време, и не одложувај се додека смртта не биде оправдана.

23 Пред да се молиш, подготви се; и не бидете како оној што го искушува Господа.

24 Размислете за гневот што ќе биде на крајот и за времето на одмаздата, кога ќе го сврти лицето.

25 Кога имаш доволно, сети се на времето на глад; 26 Од утрото до вечерта времето се менува, и сè ќе се изврши наскоро пред Господа.

27 Мудриот човек ќе се плаши во сè, и во денот на гревот ќе се чува од навреда, но безумниот не гледа време.

28 Секој разумен ја познава мудроста и ќе му оддаде пофалба на оној што ја нашол.

29 Разумните зборови станаа и самите мудри и изнесоа прекрасни параболи.

30 Не оди по своите страсти, туку воздржи се од своите апетити.

31 Ако ѝ ги дадеш на душата желби што ѝ угодуваат, таа ќе те направи за потсмев на твоите непријатели што те злоупотребуваат.

32 Не задоволувајте многу добро, ниту бидете врзани за исчезнувањето на истиот.

33 Немој да правиш просјак со гозба при позајмување, кога немаш ништо во чантата; ПОГЛАВЈЕ 19 1 Работникот, кој А е даден на пијанство, нема да биде богат; 2 Виното и жените ќе ги натераат мажите на разбирање да отпаднат: и тој што ќе се распадне на курвата ќе стане импровизирана.

3 Ќе го наследат молци и црви, а храбар човек ќе биде одземен.

4 Оној што избрзал да даде признание е лесноумен; и кој греши, ќе ја навреди својата душа.

5 Кој ужива во злото, ќе биде осуден, а кој се противи на задоволствата, го крунисува својот живот.

6 Кој може да владее со својот јазик, ќе живее без расправии; а кој мрази џагор, ќе има помало зло.

7 Не повторувај на друг што ти е кажано, и никогаш нема да поминеш полошо.

8 Без разлика дали станува збор за пријател или непријател, не зборувајте за туѓите животи; и ако можеш без навреда, не откривај ги.

9 Зашто те слушна и те набљудуваше, и кога ќе дојде време ќе те мрази.

10 Ако си чул збор, нека умре со тебе; и биди смел, нема да те пукне.

11 Будалата се мачи со збор, како жена што роди дете.

12 Како стрела што се заби во бутот на човекот, таков е зборот во стомакот на будалата.

13. Посоветувај го пријателот, можеби не го направил тоа, а ако го направил тоа, да не го прави повеќе.

14. Посоветувај го својот пријател, можеби тој не го кажал тоа, а ако го кажал, да не зборува повторно.

15 Опомете го пријателот: многупати тоа е клевета и не верувајте во секоја приказна.

16 Има еден што се лизга во својот говор, но не од своето срце; и кој е тој што не навреди со својот јазик?

17. Опомени го својот ближен пред да му се заканиш; и не лути, дај место на законот на Севишниот.

18 Стравот од Господа е првиот чекор што треба да се прифати од него, а мудроста ја добива неговата љубов.

19 Познавањето на Господовите заповеди е учење на животот: и оние што прават работи што му се допаѓаат, ќе го примат плодот од дрвото на бесмртноста.

20 Стравот од Господа е сета мудрост; и во сета мудрост е извршувањето на законот и знаењето за неговата семоќ.

21 Ако слугата му каже на својот господар, нема да правам како што сакаш; иако потоа го прави тоа, го налутува оној што го храни.

22 Познавањето на злобата не е мудрост, ниту советот на грешниците никогаш не е разумност.

23 Постои зло, а истото е одвратност; и има будала што нема мудрост.

24 Кој има мало разум и се бои од Бога, е подобар од оној што има многу мудрост и го престапува законот на Севишниот.

25 Постои извонредна суптилност, а истото е неправедно; и има еден што се одвраќа за да покаже суд; и има мудар човек кој го оправдува судот.

26 Има еден нечестив човек кој тажно виси на главата; но одвнатре е полн со измама, 27 Спуштајќи го своето лице и правејќи како да не чул; 28 И ако поради недостиг на моќ е спречен да греши, но кога ќе најде можност, ќе прави зло.

29 Човекот може да се препознае по неговиот поглед, и разумниот по лицето, кога ќе го сретнете.

30 Машката облека, прекумерната смеа и одењето покажуваат што е тој. ПОГЛАВЈЕ 20 1 Има укор што не е убав: пак, некој си го држи јазикот и тој е мудар.

2 Многу е подобро да се укорува, отколку да се гневи тајно; 3 Колку е добро, кога те укоруваат, да покажуваш покајание! зашто така ќе избегаш од намерниот грев.

4 Како што е желбата на евнухот да ја отцртува девицата; така е и оној што суди со насилство.

5 Има еден што молчи и се смета за мудар, а друг со многу џагор станува омразен.

6 Некој го држи јазикот зашто не треба да одговори, а некој молчи знаејќи го своето време.

7 Мудриот ќе го држи јазикот додека не види прилика; 8 Кој користи многу зборови, ќе биде одвратен; и кој зема за себе власт во него, ќе биде мразен.

9 Има грешник кој има добар успех во лоши работи; и има добивка што се претвора во загуба.

10 Има подарок што нема да ти користи; и има дар чија отштета е двојна.

11 Има понижување поради славата; и има што ја крева главата од ниско место.

12 Има кој купува многу за малку и враќа седумкратно.

13 Мудриот човек со своите зборови го прави сакан, но благодатта на безумните ќе се излеат.

14 Дарот на будала нема да ти донесе добро кога ќе го имаш; ниту од завидливите за неговата потреба: зашто тој бара да прими многу работи за едно.

15 Тој дава малку, а многу прекорува; ја отвора устата своја како плач; денес позајмува, а утре пак ќе

побара: таквиот треба да биде мразен од Бога и од луѓето.

16 Глупавиот вели: Немам пријатели, немам благодарност за сите мои добри дела, а оние што го јадат мојот леб зборуваат лошо за мене.

17 Колку често и колку многумина ќе се потсмева! зашто тој не знае точно што е да се има; и сето тоа му е едно како да го нема.

18 Подобро е да се лизнете на тротоар отколку да се лизнете со јазикот: така брзо ќе дојде падот на злите.

19 Непогодна приказна секогаш ќе биде во устата на немудрите.

20 Мудрата реченица ќе биде отфрлена кога ќе излезе од устата на будала; зашто тој нема да го зборува во догледно време.

21 Има кој е спречен да греши поради немаштија: и кога ќе се одмори, нема да биде вознемирен.

22 Има кој ја уништува својата душа преку срамота и со прифаќање на личности се соборува себеси.

23 Има што за срам му ветува на својот пријател и го прави негов непријател за ништо.

24 Лагата е лоша дамка кај човекот, но таа е постојано во устата на неучените.

25 Подобар е крадецот од човек кој е навикнат да лаже, но и двајцата ќе имаат наследство.

26 Расположението на лажливецот е нечесно, и неговиот срам е секогаш со него.

27 Мудриот човек ќе се усовршува со своите зборови, а кој има разум ќе им угоди на големите луѓе.

28 Кој ја обработува својата земја, ќе го зголеми својот куп, а кој сака големи луѓе, ќе добие прошка за беззаконието.

29 Подароците и подароците ги заслепуваат очите на мудриот и ја запираат неговата уста што тој не може да ја укорува.

30 Скриена мудрост и собрано богатство, каква полза имаат и двете?

31 Подобро е оној што ја крие својата глупост отколку човек што ја крие својата мудрост.

32 Неопходното трпение во барањето на Господ е подобро од оној што го води својот живот без водач. ПОГЛАВЈЕ 21 1 Сине мој, згреши ли? не прави повеќе, туку барај прошка за твоите поранешни гревови.

2 Бегај од гревот како од лицето на змија, зашто ако се приближиш премногу, таа ќе те касне: неговите заби се како заби на лав, кои ги убиваат душите на луѓето.

3 Сето беззаконие е како меч со две острици, рани од кои не може да се излечат.

4 Да се плашиш и да правиш неправедно богатство ќе го потрошиш: така домот на горделивите луѓе ќе биде опустошен.

5 Молитвата од устата на сиромав стигнува до Божјите уши, и неговиот суд доаѓа брзо.

6 Кој мрази да се укорува, е на патот на грешниците, но кој се бои од Господа, ќе се покае од своето срце.

7 Елоквентен човек е познат далеку и блиску; но разумниот знае кога ќе се лизне.

8 Кој ја гради својата куќа со туѓи пари, е како оној што собира камења за гробот на својот погреб.

9 Собрание на нечестивите е како шлепер обвиткан заедно, а крајот на нив е огнен пламен за да ги уништи.

10 Патот на грешниците е прочистен со камења, но на крајот е јамата на пеколот.

11 Кој го пази законот Господов, го добива неговиот разум, а совршенството на стравот Господов е мудрост.

12 Кој не е мудар, нема да биде поучен, но има мудрост што ја умножува горчината.

13 Знаењето на мудриот ќе изобилува како потоп, а неговиот совет е како чиста извор на животот.

14 Внатрешните делови на будалата се како скршен сад, и тој нема да има знаење додека е жив.

15 Ако вешт човек слушне мудар збор, тој ќе го пофали и ќе го додаде; 16 Зборувањето на безумниот е како товар на патот, но благодатта ќе се најде во усните на мудрите.

17 Тие се распрашуваат од устата на мудриот човек во собранието, и ќе размислуваат за неговите зборови во своето срце.

18 Како што е разурната куќа, така е мудроста за безумниот, а знаењето на немудрите е како бесмислено зборување.

19 Учењето за безумните е како окови на нозете и како огради од десната рака.

20 Глупавиот го крева гласот од смеа; но мудриот малку малку се насмевнува.

21 Учењето е за мудриот како златен украс и како нараквица на десната рака.

22 Ногата на глупавиот човек е наскоро во куќата на својот ближен, но на искусен човек се срами од него.

23 Глупакот ќе ѕирка на вратата во куќата, а кој е добро воспитан ќе остане надвор.

24 Непристојно е човекот да слуша пред вратата, но мудриот ќе биде тажен поради срамот.

25 Усните на оние што зборуваат ќе кажуваат работи што не им се однесуваат, но зборовите на оние што имаат разум се мерат во вага.

26 Срцето на безумните е во нивната уста, а устата на мудрите е во нивното срце.

27 Кога безбожникот го проколнува сатаната, тој ја проколнува својата душа.

28 Шепнувачот ја осквернува својата душа и го мразат каде и да живее. ПОГЛАВЈЕ 22 1 Мрзливиот човек се споредува со валкан камен, и секој ќе го шишти на срам.

2 Мрзливиот човек се споредува со нечистотија на ѓубриво: секој што ќе го земе, ќе му подаде рака.

3 Зло воспитаниот човек е срамот на својот татко што го родил, а безумна ќерка се раѓа на неговата загуба.

4 Мудрата ќерка ќе му донесе наследство на својот маж, а онаа што живее нечесно е отежнатост на татко ѝ.

5 Храбрата ги обесчестува татка си и мажот свој, но обајцата ќе ја презираат.

6 Приказна без сезона е како музика во жалост: но ригите и исправката на мудроста никогаш не се надвор од времето.

7 Кој учи будала е како оној што лепи грнче и како оној што буди од здрав сон.

8 Кој му раскажува приказна на будала, му зборува на оној што е во сон; 9 Ако децата живеат чесно и имаат сè, тие ќе ја покријат подлоста на своите родители.

10 Но, децата, горделиви, поради презир и недостаток на воспитување, ја валкаат благородноста на својот род.

11 Плачете за мртвите, зашто тој ја изгубил светлината, и плачете за безумниот, зашто сака разум; 12 Седум дена тагуваат по мртовецот; но за будала и безбожник сите денови на неговиот живот.

13 Не зборувај многу со будала и не оди кај оној што нема разум: чувај се од него, за да не имаш неволја и никогаш нема да бидеш извалкан со неговите безумни; вознемирен од лудило.

14 Што е потешко од олово? и како се вика, освен будала?

15 Полесно се поднесуваат песок, сол и маса железо, отколку човек без разум.

16 Како што дрвото завиткано и врзано во зградата не може да се откачи со тресење, така и срцето што е зацврстено со совети никогаш нема да се плаши.

17 Срцето кое се заснова на мисла за разбирање е како фер малтерисување на ѕидот на галерија.

18 Бледиците поставени на високо место никогаш нема да се спротивстават на ветрот: така страшно срце во фантазијата на безумниот не може да се спротивстави на никаков страв.

19 Кој го боцка окото, солзи ќе истури, а кој го боцка срцето, го прави за да го покаже своето знаење.

20 Кој фрла камен на птиците, ги раскинува; 21 И покрај тоа што си навлекол меч на својот пријател, не очајувај, зашто може да има враќање на милоста.

22 Ако си ја отворил устата против својот пријател, не плаши се; зашто може да има помирување: освен прекор, или гордост, или откривање тајни или предавничка рана, зашто поради тоа секој пријател ќе си замине.

23 Биди верен на својот ближен во неговата сиромаштија, за да можеш да се радуваш на неговата благосостојба; биди цврст со него во времето на неговата неволја, за да можеш да бидеш наследник со него во неговото наследство; : ниту богатите што е глупаво да се восхитуваат.

24 Како што пареата и чадот од печката излегуваат пред огнот; толку навредливо пред крвта.

25 Нема да се срамам да бранам пријател; ниту јас ќе се кријам од него.

26 И ако ми се случи некое зло од него, секој што ќе го чуе, ќе се чува од него.

27 Кој ќе постави стража пред мојата уста и печат на мудроста на моите усни, за да не паднам ненадејно од нив и мојот јазик да не ме уништи? ПОГЛАВЈЕ 23 1 Господи, Татко и управител на целиот мој живот, не оставај ме на нивните совети и не дозволувај да паднам по нив.

2 Кој ќе постави битки над моите мисли, и дисциплина на мудроста над моето срце? да не ме штедат за моите незнаење и да не ми поминуваат од моите гревови: 3 Да не се зголеми моето незнаење, и моите гревови да се изобилуваат до мое уништување, и да паднам пред моите противници, и мојот непријател да не се радува над мене, чија надеж е далеку од твојата милост.

4 Господи, Татко и Боже на мојот живот, не гледај ми горд, туку одвраќај се од Твоите слуги секогаш вообразен ум.

5 Одврати ги од мене суетните надежи и желбата, и ќе го издржиш оној кој секогаш сака да ти служи.

6 Нека не ме фати алчноста на стомакот, ниту телесната похота; и не давај над мене твојот слуга на безобразен ум.

7 Слушајте, деца, укорот од устата: кој ја пази никогаш нема да биде земен во неговите усни.

8 Грешникот ќе остане во својата безумност: и злобниот говорник и гордиот ќе паднат поради тоа.

9 Не навикнувај ја устата твоја на пцуење; ниту употребувај се за именувањето на Светиот.

10 Зашто, како што слугата што е постојано тепан, нема да биде без сина трага; 11 Човекот што многу пцуе ќе се исполни со беззаконие, и поморот никогаш нема да си замине од неговиот дом; ако навреди, гревот ќе биде врз него; ако напразно се заколне, нема да биде невин, туку неговиот дом ќе биде полн со неволји.

12 Има збор што е облечен со смрт: Дај Боже да не се најде во наследството на Јаков; зашто сето тоа ќе биде далеку од побожните и нема да попуштат во своите гревови.

13 Не употребувајте ја устата за да ги поттикнете пцуењата, бидејќи таму е зборот на гревот.

14 Сети се на татко ти и на мајка си, кога седиш меѓу великани. Не биди заборавен пред нив, и така по својот обичај ќе станеш будала и ќе посакаш да не си роден и проколни го денот на твоето раѓање.

15 Човекот што е навикнат на непристојни зборови никогаш нема да се реформира во сите денови на својот живот.

16 Два вида луѓе го умножуваат гревот, а третиот ќе донесе гнев: вжештениот ум е како запален оган, никогаш нема да се изгасне додека не се уништи: блудникот во телото на своето тело нема да престане додека не запали оган.

17 За блудникот сиот леб е сладок, тој нема да го остави додека не умре.

18 Човек кој раскинува, велејќи вака во своето срце: Кој ме гледа? Ме опкружува темнина, ѕидовите ме покриваат и ниедно тело не ме гледа; од што треба да се плашам? Севишниот нема да се сеќава на моите гревови: 19 Таквиот човек се плаши само од очите на луѓето и не знае дека очите на Господ се десет илјади пати посветли од сонцето, ги гледаат сите патишта на луѓето и ги разгледуваат најтајните делови.

20 Тој знаеше сè уште пред да бидат создадени; така и откако се усовршија, ги погледна сите.

21 Овој човек ќе биде казнет по улиците на градот, и каде што не се сомнева, ќе биде одведен.

22 Така ќе биде и со жената што ќе го остави својот маж и ќе донесе наследник од друг.

23 Зашто прво, таа не го послуша законот на Севишниот; и второ, таа згрешила против својот маж; и трето, таа се блуднира во прељуба и носи деца од друг маж.

24 Таа ќе биде изведена во собранието и ќе се изврши инквизиција за нејзините деца.

25 Неговите деца нема да пуштат корен, и нејзините гранки нема да даваат плод.

26 Таа ќе го остави споменот ѝ да биде проклет, и нејзиниот срам нема да биде избришан.

27 И оние што ќе останат ќе знаат дека нема ништо подобро од стравот Господов и дека нема ништо послатко од тоа да внимаваат на Господовите заповеди.

28 Голема слава е да се следи Господа, а да се прими од него е долг живот. ПОГЛАВЈЕ 24 1 Мудроста ќе се фали себеси и ќе се фали среде својот народ.

2 Во собранието на Севишниот ќе ја отвори устата своја и ќе победи пред неговата сила.

3 Излегов од устата на Севишниот и ја покрив земјата како облак.

4 Живеев на високи места, а мојот престол е во облачен столб.

5 Само јас го опкружував небесниот круг и одев по дното на длабочините.

6 Во брановите на морето и во целата земја, и во секој народ и народ добив имот.

7 Со сето тоа барав мир и во чие наследство да останам?

8 Така, Творецот на сè ми даде заповед, и Оној што ме натера да го упокои мојот скинија и рече: „Твоето живеалиште нека биде во Јакова, а твоето наследство во Израилот.

9 Тој ме создаде од почетокот пред светот, и никогаш нема да пропаднам.

10 Во светиот скинија служев пред него; и така бев основан во Сион.

11 Така и во саканиот град ми даде одмор, а во Ерусалим беше мојата сила.

12 И се вкоренив во чесен народ, во делот од Господовото наследство.

13 Се издигнав како кедар во Ливан и како чемпрес на планините Ермон.

14 Бев возвишен како палма во Ен-Гади и како роза во Ерихон, како убава маслинка на пријатно поле, и израснав како чинар покрај вода.

15 Дадов сладок мирис како цимет и аспалатус, и дадов пријатен мирис како најдобро смирна, како галбан, и оникс, и сладок сторакс и како чад од темјан во скинијата.

16 Како терпентин ги испружив гранките мои, а моите гранки се гранки на честа и благодатта.

17 Како што лозата донесе пријатен мирис, а моите цвеќиња се плод на честа и богатството.

18 Јас сум мајка на убавата љубов, и стравот, и знаењето и света надеж; 19 Дојдете кај мене сите што ме посакувате и наполнете се со моите плодови.

20 Зашто споменот мој е посладок од мед, а моето наследство од саќето.

21 Тие што ме јадат уште ќе бидат гладни, а оние што ме пијат уште ќе бидат жедни.

22 Кој ме слуша, никогаш нема да се засрами, и оние што работат со мене нема да прават лошо.

23 Сето ова е книга на заветот на Севишниот Бог, закон што го заповедал Мојсеј за наследство на собранијата на Јаков.

24 Немојте да бидете силни во Господа; за да те потврди, приврзи се кон него: зашто Господ Семоќниот е единствен Бог и освен него нема друг Спасител.

25 Тој исполнува сè со својата мудрост, како Фисон и како Тигар во времето на новите плодови.

26 Тој го изобилува разумот како Еуфрат и како Јордан во времето на жетвата.

27 Тој ја покажува доктрината на знаењето како светлина и како Геон во времето на гроздобер.

28 Првиот човек не ја познаваше совршено: нема веќе да ја открие последниот.

29 Зашто нејзините мисли се повеќе од море, а нејзините совети подлабоки од големата длабочина.

30И јас излегов како поток од река и како канал во градината.

31 Реков: ќе ја наводнам мојата најдобра градина, и ќе ја наводнам мојата градина изобилно, и ете, мојот поток стана река, а мојата река стана море.

32 Уште ќе направам доктрина да свети како утро и ќе ја испратам нејзината светлина оддалеку.

33 Допрва ќе ја излевам доктрината како пророштво и ќе ја оставам на сите векови засекогаш.

34 Ете, јас не се трудев само за себе, туку за сите што бараат мудрост. ПОГЛАВЈЕ 25 1 Се разубавив во три работи и убаво застанав и пред Бога и пред луѓето: единството на браќата, љубовта кон ближните, мажот и жената кои се согласуваат.

2 Мојата душа мрази три типа на луѓе, и јас сум многу навреден од нивниот живот: сиромав човек што е горд, богат што е лажливец и стар прељубник што дарува.

3 Ако ништо не си собрал во младоста, како можеш да најдеш нешто во твојата возраст?

4 О, колку е убава работа судот за седите влакна и за старите луѓе да знаат совет!

5 О, колку е убава мудроста на старите луѓе, а разумот и советот за чесните луѓе.

6 Многу искуство е круна на старците, а стравот Божји е нивна слава.

7 Има девет работи што ги проценив во моето срце дека се среќни, а десеттото ќе го изговорам со својот јазик: човек кој има радост од своите деца; и кој живее за да го види падот на својот непријател: 8 Добро е оној што живее со жена со разум, кој не се лизнал со јазикот и кој не му служел на човек понедостоен од него; 9 Добро е оној што најде разумност и кој зборува во ушите на оние што слушаат; 10 О, колку е голем оној што наоѓа мудрост! но нема никој над оној што се бои од Господа.

11 Но љубовта Господова надминува сè за просветлување: кој ја држи, со каде да се спореди?

12 Стравот од Господа е почеток на неговата љубов, а верата е почеток на приврзаноста кон Него.

13 Дај ми секаква неволја, освен неволја на срцето, и секаква злоба, освен женска.

14 И секоја неволја, освен неволјата од оние што ме мразат, и секоја одмазда, освен одмаздата на непријателите.

15 Нема глава над глава на змија; и нема гнев над гневот на непријателот.

16 Повеќе сакав да живеам со лав и змеј, отколку да се чувам со зла жена.

17 Злоста на жената го менува нејзиното лице и го затемнува нејзиното лице како вреќиште.

18 Нејзиниот маж нека седи меѓу своите соседи; и кога ќе чуе, ќе воздивне горко.

19 Секое зло е само мало за злобата на жената: делот на грешникот нека падне врз неа.

20 Како што е искачувањето по песочен пат до нозете на старецот, така е и жената полна со зборови за тивкиот човек.

21 Не се сопнувајте од убавината на жената и не посакувајте ја заради задоволство.

22 Жената, ако го одржува својот маж, е полна со гнев, дрскост и многу срам.

23 Злобната жена ја намалува храброста, го отежнува лицето и рането срце: жената што не сака да го утеши својот маж во неволја, прави слаби раце и слаби колена.

24 Од жената дојде почетокот на гревот и преку неа сите умираме.

25 Дајте ѝ на водата да не поминува; ниту пак една злобна жена има слобода да оди во странство.

26. Ако не оди како што сакаш, отсечи ја од своето тело и дај ѝ развод и пушти ја.

ПОГЛАВЈЕ 26 1 Блажен е човекот што има доблесна жена, зашто бројот на неговите денови ќе биде двојно поголем.

2 Добродетелната жена се радува на својот маж, и тој ќе ги исполни годините од својот живот во мир.

3 Добрата жена е добар дел, кој ќе се даде во делот на оние што се бојат од Господа.

4 Без разлика дали некој е богат или сиромав, ако има добро срце кон Господа, тој секогаш ќе се радува со весел лик.

5 Има три работи од кои се плаши моето срце; а за четвртиот многу се исплашив: клеветата на градот, собирањето на непослушното мноштво и лажното обвинување: сето тоа е полошо од смртта.

6 Но, тага на срцето и тагата е жената што е љубоморна на друга жена, и камшик на јазикот што комуницира со сите.

7 Злобната жена е јарем што се тресе напред-назад: кој ја држи е како да држи скорпија.

8 Пијана жена и жлеб предизвикуваат голем гнев, и таа нема да го покрие својот срам.

9 Блудството на жената може да се знае по нејзиниот надмеен поглед и очните капаци.

10 Ако твојата ќерка е бесрамна, чувај ја строго, за да не се злоставува себеси преку голема слобода.

11 Внимавај на безобразното око и не чуди се ако таа те згреши.

12 Ќе ја отвори устата своја, како жеден патник, кога ќе најде извор, и ќе пие од секоја вода близу неа: покрај секоја ограда ќе седне и ќе го отвори својот трепер против секоја стрела.

13 Благодатта на жената го радува нејзиниот маж, а нејзината разборитост ќе му ги здебели коските.

14 Тивка и љубовна жена е дар од Господа; и нема ништо толку вредно како добро научен ум.

15 Срамената и верна жена е двојна благодат и нејзиниот континентален ум не може да се цени.

16 Како сонцето кога изгрева на високото небо; така е и убавината на добрата жена во уредувањето на нејзината куќа.

17 Како што е јасна светлина на светиот свеќник; така е и убавината на лицето во зрела возраст.

18 Како златните столбови на сребрените подножја; така се и фер стапалата со постојано срце.

19 Сине мој, чувај го здрав цветот на твојот век; и не давај ја својата сила на странци.

20 Кога ќе добиеш плоден имот низ целата нива, посеј го со своето семе, надевајќи се на добрината на твојот стол.

21 Така, твојот род што ќе го оставиш ќе се велича, имајќи ја довербата во нивното добро потекло.

22. блудницата ќе се смета за плукање; но мажената жена е кула против смртта за својот маж.

23 Злобната жена му се дава како дел на нечесниот човек, а побожна жена му се дава на оној што се бои од Господа.

24 Нечесната жена го презира срамот, а чесната жена ќе го почитува својот маж.

25 Бесрамната жена ќе се смета за куче; а посрамената ќе се плаши од Господа.

26 Жената што го почитува својот маж ќе биде осудена за мудра од сите; но таа што го обесчестува во својата гордост, ќе се смета за безбожна од сите.

27 Ќе се бара силен плач и кара за да се избркаат непријателите.

28 Две работи го тагуваат моето срце; а третиот ме лути: воен човек кој трпи сиромаштија; и луѓе со разум кои не се поставени од; и оној што се враќа од праведноста во гревот; Господ подготвува таков за меч.

29 Трговецот тешко може да се чува од зло; а газдата нема да се ослободи од гревот. ПОГЛАВЈЕ 27 1 Многумина згрешија за мала работа; и кој бара изобилство, ќе ги сврти очите.

2 Како клинец брзо се залепи меѓу спојките на камењата; така гревот се држи блиску помеѓу купувањето и продавањето.

3 Ако некој не се држи грижливо во страв од Господа, неговиот дом наскоро ќе биде урнат.

4 Како кога се просејува со сито, отпадот останува; па нечистотијата на човекот во неговиот разговор.

5 Печката ги испитува грнчарските садови; така што судењето на човекот е во неговото расудување.

6 Плодот покажува дали дрвото е облечено; така е и кажувањето на вообразеност во срцето на човекот.

7 Не фали никого пред да го слушнеш како зборува; зашто ова е испитување на луѓето.

8 Ако ја следиш праведноста, ќе ја добиеш и ќе ја облечеш како славна долга облека.

9 Птиците ќе прибегнат кон своите слични; така ќе им се врати вистината на оние што практикуваат во неа.

10 Како што лавот го чека пленот; па грев за оние што работат беззаконие.

11 Разговорот на побожниот човек е секогаш со мудрост; но будалата се менува како месечината.

12 Ако си меѓу неразумните, пази го времето; но бидете постојано меѓу луѓе со разум.

13 Разговорот на безумните е досаден, а нивниот спорт е бесмисленост на гревот.

14 Зборувањето на оној што многу пцуе ја прави косата исправена; а нивните тепачки ги запираат неговите уши.

15 Расправијата на горделивите е крвопролевање, а нивните навреди се тешки за уво.

16 Кој открива тајни, ја губи својата заслуга; и никогаш нема да најде пријател за неговиот ум.

17 Сакај го својот пријател и биди му верен; но ако ги предадеш неговите тајни, немој повеќе да го следиш.

18 Зашто како што човек го уништи својот непријател; така си ја изгубил љубовта кон ближниот.

19 Како што пушта птица од рака, така пушти го ближниот да си оди и нема да го добиеш повеќе

20 Немојте повеќе да го следите, зашто е премногу далеку; тој е како икра извлечена од замката.

21 Што се однесува до раната, таа може да биде врзана; и по навреда може да дојде до помирување, но кој предава тајни е без надеж.

22 Кој намигнува со очи, прави зло, а кој го познава, ќе си замине од него.

23 Кога ќе бидеш присутен, тој ќе зборува слатко и ќе се восхитува на твоите зборови; 24 Мразев многу работи, но ништо како него; зашто Господ ќе го мрази.

25 Кој фрла камен на високо, тој го фрла на главата своја; и измамен удар ќе направи рани.

26 Кој копа јама, ќе падне во неа, а кој поставува стапица, ќе биде фатен во неа.

27 Кој прави зло, ќе падне врз него, и тој нема да знае од каде доаѓа.

28 Исмејувањето и срамот се од горделивите; но одмаздата како лав ќе ги чека.

29 Оние кои се радуваат на падот на праведникот, ќе бидат фатени во замката; и маката ќе ги проголта пред да умрат.

30 Злобата и гневот, дури и тоа се гадости; и грешниот човек ќе ги има и двете. ПОГЛАВЈЕ 28 1 Оној што се одмаздува, ќе најде одмазда од Господа, и тој сигурно ќе ги запамети своите гревови.

2 Прости му ја на ближниот повредата што ти ја направи, така ќе ти бидат простени и гревовите кога ќе се молиш.

3 Еден човек омрази против друг и бара ли прошка од Господа?

4 Тој не покажува милост кон човек, кој е како него, и бара ли прошка за своите гревови?

5 Ако оној што е само тело ја храни омразата, кој ќе се моли за простување за неговите гревови?

6 Сети се на својот крај и нека престане непријателството; сети се на расипаноста и смртта и држете се во заповедите.

7 Спомни ги заповедите и немој да правиш зло со ближниот свој: спомни го заветот на Севишниот и намигни на незнаењето.

8 Воздржи се од кавги, и ќе ги намалиш своите гревови: зашто бесниот човек ќе разгори кавга, 9 Грешникот ги вознемирува пријателите и води расправа меѓу мирните.

10 Како што е огнот, така гори; и како што е силата на човекот, таков е неговиот гнев; и според неговото богатство се крева гневот негов; и колку се посилни тие што се борат, толку повеќе ќе се разгоруваат.

11 Избрзаната борба пали оган, а брзата борба пролева крв.

12 Ако ја дуваш искрата, таа ќе изгори, ако ја плукаш, ќе се изгасне; 13 Проколнете го шепотеникот и двојазичниот, зашто таквите уништија многумина мирни.

14 Зборувачкиот јазик вознемири мнозина и ги истера од народ на народ: силните градови ги сруши и ги сруши куќите на големите луѓе.

15 Зборувачкиот јазик ги истера доблесните жени и ги лиши од нивниот труд.

16 Кој го слуша, никогаш нема да најде одмор и никогаш нема да живее тивко.

17 Ударот на камшикот прави траги во телото, но ударот на јазикот ги крши коските.

18 Многумина паднаа од острицата на мечот, но не толку колку што паднаа од јазикот.

19 Добро е оној што се брани преку неговиот отров; кој не го влечеше јаремот од него, ниту беше врзан во нејзините огради.

20 Зашто неговиот јарем е железен јарем, а неговите ленти се бакарни ленти.

21 Неговата смрт е зла смрт, гробот беше подобар од него.

22 Нема да владее над оние што се бојат од Бога, ниту ќе бидат изгорени од неговиот пламен.

23 Оние што ќе го напуштат Господа, ќе паднат во него; и ќе изгори во нив и нема да се изгасне; ќе им биде испратено како лав и ќе ги проголта како леопард.

24 Гледај, да го оградиш својот имот со трње и да го врзеш своето сребро и злато, 25 И измери ги зборовите твои со вага и направи врата и шипка за устата своја.

26 Внимавај да не се лизнеш покрај него, да не паднеш пред оној што чека. ПОГЛАВЈЕ 29 1 Кој е милосрден, ќе му позајми на ближниот свој; а кој ја зајакнува својата рака, ги пази заповедите.

2 Позајми му на ближниот во време кога има потреба, и исплати му на ближниот повторно во догледно време.

3 Задржи го својот збор и постапувај верно со него, и секогаш ќе го наоѓаш она што ти е потребно.

4 Многумина, кога им беше позајмувано нешто, сметаа дека е пронајдено и ги натераа во неволја што им помогна.

5 Додека не прими, ќе бакнува човечка рака; и за парите на ближниот ќе зборува покорно: но кога ќе се оддолжи, ќе го продолжи времето, ќе возврати со зборови на тага и ќе се жали на времето.

6 Ако победи, тешко дека ќе ја добие половината, а ќе брои како да ја нашол: ако не, му ги одземал парите и без причина му направил непријател: му плаќа со пцовки и огради; и за чест ќе му плати срам.

7 Затоа, мнозина одбија да позајмуваат за туѓи злодела, плашејќи се да бидат измамени.

8 Сепак, имај трпение со човек во лоша состојба и не одложувај да му покажеш милост.

9 Помогни му на сиромавиот заради заповедта и не го отфрлај поради неговата сиромаштија.

10 Изгуби ги парите за твојот брат и твојот пријател и нека не рѓосуваат под камен за да се изгубат.

11 Собери го своето богатство според заповедите на Севишниот, и тоа ќе ти донесе повеќе профит од злато.

12 Затвори милостина во своите магацини, и таа ќе те избави од секаква неволја.

13 Ќе се бори за тебе против твоите непријатели подобро од силен штит и силно копје.

14 Чесниот човек е гаранција за својот ближен, а дрскиот ќе го остави.

15 Не заборавај на пријателството со твојата гаранција, зашто тој го даде својот живот за тебе.

16 Грешникот ќе ја уништи добрата сопственост на својата гаранција.

17 А оној што е неблагодарен ќе го остави во опасност што го избавила.

18 Сигурноста поништи многу од добрите имоти и ги потресе како бран на морето: моќните луѓе ги избрка од нивните домови, така што талкаа меѓу туѓи народи.

19 Злобниот човек што ги прекршува Господовите заповеди ќе падне во гаранција, а кој презема и следи туѓи работи за добивка ќе падне во тужби.

20 Помогни му на својот ближен според твојата моќ и чувај се да не паднеш во истото.

21 Најважно за животот е вода, леб, облека и куќа за покривање на срамот.

22 Подобар е животот на сиромав човек во лоша куќа, отколку нежна храна во туѓа куќа.

23 Малку или многу, задоволувај се да не го слушаш срамот на твојот дом.

24 Зашто беден е животот да се оди од куќа до куќа, зашто таму каде што си странец, не се осмелуваш да ја отвориш устата.

25 Ќе се забавуваш, ќе се нагостуваш и нема да благодариш, а потоа ќе слушаш горчливи зборови: 26 Дојди, туѓинец, постави трпеза и нахрани ме од тоа што си го подготвил.

27 Дај му место, странец, на чесен човек; брат ми дојде да се пресели, а мене ми треба мојата куќа.

28 Овие работи се тешки за разумниот човек; прекорување на куќната соба и прекор на заемодавачот. ПОГЛАВЈЕ 30 1 Кој го сака својот син, често го чувствува стапот, за на крајот да се радува од него.

2 Кој го казнува синот свој, ќе се радува во него и ќе се радува на него меѓу неговите познаници.

3 Кој го поучува синот свој, го тагува непријателот и ќе се радува пред своите пријатели.

4 Иако татко му умре, тој е како да не е мртов, зашто зад себе остави еден што е како него.

5 Додека живееше, го виде и се радуваше на него; 6 Остави зад себе одмаздник против неговите непријатели и оној што ќе ја возврати љубезноста кон своите пријатели.

7 Кој претерува со својот син, ќе му ги врзе раните; и утробата ќе му се вознемирува при секој плач.

8 Коњот кој не е скршен станува главоглав: и дете оставено на себе ќе биде своеволно.

9 Путерај го своето дете, и тој ќе те исплаши: играј со него, и тој ќе те навреди.

10 Немој да се смееш со него, за да не бидеш тага со него и на крајот да не чкрташ со забите.

11 Не давајте му слобода во неговата младост и не намигнувајте на неговите глупости.

12 Наведни му го вратот додека е млад и тепај го по страните додека е дете, за да не се тврдоглави и да не ти биде послушен и така да ти донесе тага во срцето.

13 Казнете го синот свој и држете го на труд, за да не ви биде навреда неговото развратно однесување.

14Подобар е сиромавиот, здрав и цврст по структура, отколку богат човек што е измачуван во своето тело.

15 Здравјето и добрата состојба на телото се пред сè злато, а цврстото тело над бескрајното богатство.

16 Нема богатство над здравото тело, ниту радост над радоста на срцето.

17 Смртта е подобра од горчлив живот или постојана болест.

18 Деликатесите налеани врз затворена уста се како неред од месо поставено на гроб.

19 Каква корист има приносот за идол? зашто не може ниту да јаде ниту да мириса; 20 Тој гледа со очите и стенка, како евнух што прегрнува девица и воздивнува.

21 Не го предавај умот на твојот ум на тежина, и не се занесувај себеси во твојот совет.

22 Радоста на срцето е живот на човекот, а радоста на човекот му ги продолжува деновите.

23 Сакај ја својата душа и утеши го своето срце, оддалечи ја тагата од себе, зашто тагата уби многумина и нема корист од неа.

24 Зависта и гневот го скратуваат животот, а грижливоста предигрува стареење.

25 Веселото и добро срце ќе се грижи за неговото месо и исхрана. ПОГЛАВЈЕ 31 1 Гледањето за богатство го троши телото, а грижата за него го оддалечува сонот.

2 Внимавањето нема да дозволи човек да заспие, како што болната болест го расипува спиењето, 3 Богатиот има голем труд за собирање богатство; и кога ќе се одмори, се наполни со своите нежни.

4 Сиромавиот се труди во својот сиромашен имот; и кога ќе замине, тој сè уште има потреба.

5 Оној што сака злато нема да биде оправдан, а на кој следи расипаност ќе му е доста од него.

6 Златото беше пропаст на многумина, и нивното уништување беше присутно.

7 Тоа е камен на сопнување за оние што ѝ принесуваат жртви, и секој будала ќе биде земен со него.

8 Блажен е богатиот што се наоѓа без мана и не тргнува по злато.

9 Кој е тој? и ќе го наречеме блажен, зашто направи чудесни работи меѓу својот народ.

10 Кој се испроба со тоа и се најде совршен? тогаш нека се слави. Кој може да навреди, а не навреди? или направил зло, а не го направил?

11 Неговите добра ќе бидат утврдени, а собранието ќе ја објави неговата милостина.

12 Ако седиш на богата трпеза, не биди алчен за неа и не кажувај: Има многу месо на неа.

13 Запомнете дека злобното око е зло; и што е создадено полошо од окото? затоа плаче во секоја прилика.

14 Истегнете не твојата рака додека изгледа, и не го поттикнувате со него во јадењето.

15 Не суди сам на својот ближен, и биди разборит во секоја точка.

16 Јади како што му е до човек, она што ти е поставено; и проголтај белешка, за да не те мразат.

17 Остави прво заради манири; и не биди ненаситен, за да не навредиш.

18 Кога седиш меѓу мнозина, не подавај ја пред сè раката своја.

19 Многу малку е доволно за добро воспитан човек, а тој не го носи својот ветер на својот кревет.

20 Добриот сон доаѓа од умереното јадење: тој станува рано, а паметот му е со него, но болката од бдеењето и болката и болките во стомакот се кај ненаситен човек.

21. И ако те тераат да јадеш, стани, оди, повраќај и ќе имаш одмор.

22 Сине мој, слушај ме и не презирај ме, и најпосле ќе најдеш како што ти реков: биди жив во сите твои дела, за да нема да те снајде болест.

23 Кој сака да јаде, добро ќе зборуваат за него; и ќе му се верува на извештајот за неговото добро домаќинство.

24 Но, против оној што е бед на неговата храна, целиот град ќе мрмори; и нема да се сомневаат во сведоштвата за неговата скржавост.

25 Не покажувај ја својата храброст во вино; зашто виното уништи многумина.

26 Пештерата го докажува работ со натопување: затоа правете вино на срцата на гордите со пијанство.

27 Виното е добро како животот на човекот, ако се пие умерено: каков е тогаш животот за човекот што е без вино? зашто беше направен за да ги радува луѓето.

28 Виното неизмерно испиено и во сезона носи радост на срцето и веселост на умот.

29 Но виното испиено со прекумерно предизвикува горчина на умот, со караници и караници.

30 Пијанството го зголемува гневот на безумниот додека не навреди: ја намалува силата и прави рани.

31 Не го укори твојот сосед на виното, и не презирај го во неговиот мир: не му дај и покрај тоа зборови, и не притисни на него да го повика да пие.

ПОГЛАВЈЕ 32 1 Ако те направат господар на гозба, не кревај се, туку биди меѓу нив како еден од останатите; грижливо се грижи за нив и затоа седни.

2 И кога ќе ја завршиш целата своја функција, заземи го своето место, за да се радуваш со нив и да примиш круна за доброто уредување на празникот.

3 Зборувај, ти, старешина, зашто ти е, но со здрав суд; и попречуваат не музика.

4 Не излевајте зборови каде што има музичар и не покажувајте мудрост навреме.

5 Концертот на музика во банкет со вино е како знак од карбункул поставен во злато.

6 Како знак на смарагд поставен во златно дело, така е мелодијата на музиката со пријатно вино.

7 Зборувај, младичe, ако има потреба од тебе, а сепак едвај кога двапати ќе те прашаат.

8 Твојот говор нека биде краток, разбирлив многу со малку зборови; биди како оној што знае и го држи својот јазик.

9 Ако си меѓу големите луѓе, немој да се израмниш со нив; и кога старите луѓе се на место, не користете многу зборови.

10 Пред громот оди молња; и пред посрамениот човек ќе оди на услуга.

11 Станете навреме и не бидете последен; но врати си дома без одлагање.

12 Таму земи ја својата забава и прави што сакаш, но не греши со гордост.

13 И затоа благослови го Оној што те создаде и те наполни со неговите добри работи.

14 Кој се бои од Господа, ќе ја прими неговата дисциплина; и оние што го бараат рано ќе најдат милост.

15 Кој го бара законот, ќе се исполни со него, но лицемерот ќе се навреди од него.

16 Оние кои се бојат од Господа ќе најдат суд и ќе ја запалат правдата како светлина.

17 Грешникот нема да биде укорен, но наоѓа изговор според својата волја.

18 Советникот ќе биде внимателен; но чудниот и горд човек не се плаши од страв, дури и кога сам постапил без совет.

19 Не правете ништо без совет; и кога еднаш ќе завршиш, не покај се.

20 Не оди по патот на кој можеш да паднеш и не се сопнувај меѓу камењата.

21 Не биди сигурна на јасен начин.

22 И чувај се од своите деца.

23 Во секое добро дело имај доверба во својата душа; зашто тоа е чувањето на заповедите.

24 Кој верува во Господа внимава на заповедта; и кој верува во него нема да помине полошо. ПОГЛАВЈЕ 33 1 Нема да му се случи зло на оној што се бои од Господа; но во искушение повторно ќе го избави.

2 Мудриот не го мрази законот; а оној што е лицемер таму е како брод во бура.

3 Разумниот човек има доверба во законот; и законот му е верен како пророштво.

4 Подготви што да кажеш, и така ќе бидеш слушнат; и врзи поука, а потоа одговори.

5 Срцето на безумниот е како количка; а неговите мисли се како тркалачка оска.

6 Коњот од пастув е како пријател што се потсмева; 7 Зошто еден ден е над друг, кога како што сета светлина на секој ден во годината е од сонцето?

8 Со знаењето на Господа тие се разликуваа: и тој ги менуваше годишните времиња и празниците.

9 Некои од нив направи високи денови и ги освети, а некои од нив направи обични денови.

10 И сите луѓе се од земјата, а Адам е создаден од земја.

11 Во многу знаење, Господ ги подели и ги разнови нивните патишта.

12 Некои од нив ги благослови и воздигна, а некои ги освети и ги постави блиску до себе; 13 Како што е глината во раката на грнчарот, за да ја обликува по негова желба, така и човекот е во рацете на оној што го создал, за да им даде како што му одговара.

14 Доброто се спротивставува на злото, а животот со смртта, така е побожниот против грешникот и грешникот против побожниот.

15 Така, погледнете ги сите дела на Севишниот; и има два и два, еден против друг.

16 Последен се разбудив, како што собира по лозарите: од Господовиот благослов добив корист и ја газев мојата лоза како собирач на грозје.

17 Замислете дека не се трудев само за себе, туку и за сите што бараат учење.

18 Слушајте ме, големи луѓе на народот, и слушајте со вашите уши, владетели на собранието.

19 Не давај ги синот и жената твој, брат ти и пријателот, моќ над тебе додека живееш, и не дај ја твојата стока на друга: да не се покаеш за тебе, и пак да се пожалиш за истото.

20 Се додека живееш и имаш здив во себе, не предавај се на никого.

21 Зашто, подобро е твоите деца да те бараат тебе, отколку да стоиш на нивната учтивост.

22 Во сите твои дела чувај ја предноста за себе; не оставај дамка во чест.

23 Во времето кога ќе ги завршиш деновите и ќе го завршиш својот живот, раздели го своето наследство.

24 Сточна храна, стапче и товари се за магарето; и леб, исправка и работа, за слуга.

25 Ако го натераш својот слуга да работи, ќе најдеш одмор, но ако го пуштиш да оди без работа, тој ќе бара слобода.

26 Јаремот и јаката го наведнуваат вратот; 27 Испрати го на труд, да не биде без работа; зашто безделничењето учи на многу зло.

28 Поставете го да работи како што му одговара; 29 Но, не биди претеран кон никого; и без дискреција не прави ништо.

30 Ако имаш слуга, нека ти биде како самиот себе, зашто си го купил со цена.

31 Ако имаш слуга, моли го како брат, зашто ти треба од него, како од твојата душа; ПОГЛАВЈЕ 34 1 Надежите на безразумниот човек се суетни и лажни, а соништата ги воздигнуваат безумните.

2 Кој гледа на соништата е како оној што фаќа во сенка и го следи ветрот.

3 Визијата на соништата е сличност на едно со друго, исто како и сличност на лице со лице.

4 Што може да се исчисти од нечиста работа? а од она што е лажно, каква вистина може да дојде?

5 Залудни се гатањата, гатачките и соништата, а срцето фантазира како женско срце при породување.

6 Ако тие не се испратени од Севишниот при твојата посета, не полагај го своето срце врз нив.

7 Зашто соништата измамија мнозина и не успеаја да се потпрат на нив.

8 Законот ќе биде совршен без лаги, а мудроста е совршенство за верната уста.

9 Човекот што патувал знае многу работи; и кој има многу искуство ќе објави мудрост.

10 Кој нема искуство знае малку, а кој патува е полн со разумност.

11 Кога патував, видов многу работи; и повеќе разбирам отколку што можам да изразам.

12 Честопати бев во животна опасност, но сепак бев избавен поради тоа.

13 Ќе живее духот на оние што се бојат од Господа; зашто нивната надеж е во Оној што ги спасува.

14 Кој се бои од Господа, нема да се плаши ниту да се плаши; зашто тој е неговата надеж.

15 Блажена е душата на оној што се бои од Господа: на кого гледа? а која е неговата сила?

16 Зашто Господовите очи се насочени кон оние што Го љубат; Тој е нивна силна заштита и цврсто задржување, заштита од топлина и покривка од сонцето на пладне, заштита од сопнување и помош од паѓање.

17 Тој ја подига душата и ги осветлува очите: дава здравје, живот и благослов.

18 Кој жртвува нешто неправедно стекнато, неговата жртва е смешна; а даровите на неправедните луѓе не се прифаќаат.

19 Севишниот не е задоволен од приносите на злите; ниту е смирен за гревот со мноштвото жртви.

20 Кој принесува принос од добрата на сиромасите, прави како оној што го убива синот пред очите на својот татко.

21 Лебот на сиромашните е нивниот живот; 22 Кој му го одзема животот на ближниот, го убива; и кој го измамува работникот од неговиот наемник, тој е крвопролевач.

23 Кога едниот гради, а другиот урива, каква корист имаат тогаш освен трудот?

24 Кога еден се моли, а друг проколнува, чиј глас ќе го чуе Господ?

25 Кој се измие по допирање на мртво тело, ако пак го допре, што му користи неговото миење?

26 Така е и со човек кој посте за своите гревови, и пак оди и го прави истото: кој ќе ја чуе неговата молитва? или што му користи неговото понизување? ПОГЛАВЈЕ 35 1 Кој го пази законот, принесува доволно жртви: кој внимава на заповедта, принесува жртва за помирување.

2 Оној што возвраќа добро, принесува добро брашно; а кој дава милостина, принесува пофалба.

3 Да се оддалечиш од злобата е нешто што му е угодно на Господа; а напуштањето на неправедноста е помирување.

4 Не се појавувај празен пред Господа.

5 Зашто сето тоа треба да се прави поради заповедта.

6 Приносот на праведникот го дебелее жртвеникот, а неговиот сладок мирис е пред Севишниот.

7 Жртвата на праведен човек е прифатлива. и неговиот спомен никогаш нема да биде заборавен.

8 Дај му на Господа слава со добро око и не ги намалувај првите плодови на твоите раце.

9 Во сите твои дарови покажи весело лице и посветувај ги своите десетоци со радост.

10 Дај му на Севишниот како што те збогатил; и како што си добил, давај со весело око.

11 Зашто Господ исплати и ќе ти даде седум пати повеќе.

12 Не размислувајте да расипувате со подароци; за такви нема да прими: и не верувај на неправедни жртви; зашто Господ е судија, и кај него нема почит.

13 Тој нема да прифати никого против сиромав, туку ќе ја чуе молитвата на угнетените.

14 Нема да ја презира молбата на сирачето; ниту вдовицата, кога ќе ја излее својата жалба.

15 Зар солзите не течат по образите на вдовицата? и не е ли нејзиниот плач против него што ги паѓа?

16 Кој му служи на Господа, ќе биде прифатен со милост, а неговата молитва ќе достигне до облаците.

17 Молитвата на смирените ги пробива облаците, и додека не се приближи, тој нема да биде утешен; и нема да замине, додека Севишниот не види да суди праведно и да изврши суд.

18 Зашто Господ нема да олабави, ниту Моќниот нема да биде трпелив спрема нив, додека не ги разбие бедрата на немилосрдните и не им возврати на одмаздата на незнабошците; додека не го одземе мноштвото горди и не го скрши жезолот на неправедните; 19 Сè додека не му даде на секој човек според неговите дела и на делата на луѓето според нивните намери; додека не ја осуди работата на својот народ и не го натера да се радуваат на неговата милост.

20 Милоста е зачинета во време на неволја, како облаци од дожд во време на суша.

ПОГЛАВЈЕ 36

ПОГЛАВЈЕ 37

1 Помилуј нѐ, Господи, Боже на сите, и види нѐ: 2 И испрати го твојот страв врз сите народи кои не те бараат.

3 Подигни ја раката против туѓите народи и нека ја видат твојата сила.

4 Како што беше осветен во нас пред нив, така повеличи се меѓу нив пред нас.

5 И нека те знаат, како што те познававме ние, дека нема друг Бог освен тебе, Боже.

6 Покажи нови знаци и направи други чудни чуда: прослави ја раката своја и десната рака, за да ги изложат твоите чудесни дела.

7 Подигнете гнев и излејте гнев, тргнете го противникот и уништи го непријателот.

8 Заради краткото време, спомни се за заветот и нека ги објавуваат твоите прекрасни дела.

9 Оној што ќе побегне нека биде изгорен од бесот на огнот; и нека загинат оние што го угнетуваат народот.

10 Удри им ги главите на незнабошците, кои велат: „Нема никој друг освен ние“.

11 Собери ги сите племиња Јаковови и наследи ги, како од почетокот.

12 Господи, помилуј го народот што го нарекува твоето име и Израел, кого си го нарекол својот првороден.

13 Биди милостив кон Ерусалим, твојот свет град, местото на твојата почива.

14 Наполни го Сион со Твоите неискажливи пророштва, а твојот народ со славата своја.

15 Сведочи им на оние што ги имаш од почетокот и издигни пророци што се во твое име.

16 Награди ги оние што те чекаат, и твоите пророци нека бидат верни.

17 Господи, слушај ја молитвата на Твоите слуги, според благословот на Арон над твојот народ, за да знаат сите што живеат на земјата дека Ти си Господ, вечниот Бог.

18 Стомакот ги јаде сите јадења, но едно месо е подобро од друго.

19 Како што непцето вкусува различни видови на лова, така и срцето што ги разбира лажните говори.

20 Непријатното срце предизвикува отежнатост, но искусниот ќе му плати.

21 Жената ќе го прими секој маж, но една ќерка е подобра од друга.

22 Убавината на жената го развеселува лицето, а мажот не сака ништо подобро.

23 Ако има добрина, кроткост и утеха во нејзиниот јазик, тогаш нејзиниот маж не е како другите луѓе.

24 Кој добива жена, почнува имот, помош како него и столб на одмор.

25 Каде што нема жива ограда, таму е ограбен имотот; 26 Кој ќе има доверба во добро назначен крадец, кој прескокнува од град во град? па кој ќе му поверува на човек кој нема куќа и престојува каде и да го однесе ноќта?

1 Секој пријател вели: „И јас сум негов пријател; но има пријател, кој е само пријател по име.

2 Зар не е тага до смрт, кога другарот и пријателот се претвора во непријател?

3 О лоша фантазија, од каде дојде да ја покриеш земјата со измама?

4 Има придружник, кој се радува на благосостојбата на пријателот, но во време на неволја ќе биде против него.

5 Има еден другар, кој му помага на својот пријател за стомакот и го крева бравата против непријателот.

6 Не заборавај на својот пријател во мислите и не биди невнимателен кон него во своето богатство.

7 Секој советник го возвишува советот; но има некој што сам за себе советува.

8 Пазете се од советникот и однапред знајте каква потреба има; зашто тој самиот ќе се советува; да не ти фрли ждрепка, 9 И кажи ти: „Твојот пат е добар!

10 Не се советувај со оној што се сомнева во тебе, и скриј го својот совет од оние што ти завидуваат.

11 Ниту се консултирајте со жена што ја допира, на која таа е љубоморна; ниту со кукавица во воени прашања; ниту со трговец за размена; ниту со купувач на продажба; ниту со завидлив човек на благодарност; ниту со немилосрден човек што ја допира љубезноста; ниту со мрзливите за каква било работа; ниту со наемник за една година завршна работа; ниту со неактивен слуга со многу работа: не слушајте ги овие за ниту еден совет.

12 Но биди постојано со побожниот човек, за кого знаеш дека ги пази Господовите заповеди, чиј ум е според твојот ум и ќе тагува со тебе, ако отфрлиш.

13 И нека стои советот на твоето срце, зашто нема поверен од тебе.

14 Зашто човековиот ум некогаш не сака да му каже повеќе од седум стражари, кои седат горе во висока кула.

15 И пред сè, моли се на Севишниот, да го насочи твојот пат со вистина.

16 Оставете го разумот пред секое претпријатие, а советот пред секое дело.

17 Лицето е знак на промена на срцето.

18 Се појавуваат четири работи: добро и зло, живот и смрт, но јазикот владее над нив постојано.

19 Има еден кој е мудар и поучува мнозина, а сепак е бескорисен за себе.

20 Има еден што покажува мудрост со зборови и е омразен: ќе остане без секаква храна.

21 Зашто благодатта не му е дадена од Господа, зашто е лишен од секаква мудрост.

22 Друг е мудар за себе; а плодовите на разумот се пофални во неговата уста.

23 Мудриот човек го поучува својот народ; и плодовите на неговото разбирање не пропаѓаат.

24 Мудриот човек ќе се исполни со благослов; и сите што ќе го видат ќе го сметаат за среќен.

25 Деновите на човечкиот живот може да се избројат, но деновите на Израел се безброј.

26 Мудриот човек ќе ја наследи славата меѓу својот народ, и неговото име ќе биде вечно.

27 Сине мој, докажи ја душата твоја во твојот живот и види што е зло за него, и не го дај тоа на него.

28 Зашто сè не е корисно за сите луѓе, ниту секоја душа ужива во се.

29 Не биди незаситен во ништо вкусно, ниту премногу алчен за јадења; 30 Зашто прекумерното јадење носи болест, а преливањето ќе се претвори во колера.

31 Многумина загинаа со прелевање; но кој внимава, си го продолжува животот. ПОГЛАВЈЕ 38 1 Почитувајте го лекарот со честа што му припаѓа за употребата што може да ја имате од него: зашто Господ го создал.

2 Зашто од Севишниот доаѓа исцеление, и тој ќе добие чест од царот.

3 Вештината на лекарот ќе му ја подигне главата, а пред очите на големите луѓе ќе биде восхитен.

4 Господ создаде лекови од земјата; и кој е мудар нема да ги гнаси.

5 Зар водата не беше слатка со дрво, за да се знае нејзината добродетел?

6 И им даде на луѓето вештина, за да биде почестен во неговите чудесни дела.

7 Со такви ги лекува луѓето и им ги отстранува болките.

8 Од такви аптекарот прави конфекција; и на неговите дела нема крај; и од него е мирот по целата земја, 9 Сине мој, не биди невнимателен во својата болест; 10Остави се од гревот и исправи ги рацете свои и очисти го своето срце од секакво зло.

11 Дајте сладок мирис и спомен од убаво брашно; и направи мрсна жртва, како не битие.

12. Тогаш отстапи му на лекарот, зашто Господ го создал: нека не си оди од тебе, зашто ти треба.

13 Има време кога во нивните раце има добар успех.

14 Зашто, тие исто така ќе Му се молат на Господа, да го постигне тоа што го даваат за леснотија и лек за продолжување на животот.

15 Кој греши пред својот Творец, нека падне во рацете на лекарот.

16. а потоа покријте го неговото тело според обичајот и не занемарувајте го неговото погребување.

17 Плачи горко и силно офкај, и оплакувај, како што е достоен, и тоа ден-два, за да не ти зборуваат зло, а потоа утеши се за твојата тежина.

18 Зашто од тешкотијата доаѓа смртта, а отежнатоста на срцето ја раскинува силата.

19 Во неволјата останува и тагата, а животот на сиромавиот е проклетство на срцето.

20 Не земајте тежина во срцето: избркајте го и зачленете го последниот крај.

21 Не заборавај, зашто нема враќање: немој да му правиш добро, туку да се повредиш себеси.

22 Сети се на мојот суд, зашто така ќе биде и твојот; вчера за мене, а денес за тебе.

23 Кога мртвиот мирува, нека мирува неговиот спомен; и утеши се за него, кога неговиот Дух ќе се оддалечи од него.

24 Мудроста на учениот човек доаѓа од прилика за одмор, а кој има малку работа ќе стане мудар.

25 Како може тој да добие мудрост што го држи плугот и кој се фали во јагот, кој вози волови и се занимава со нивниот труд и чиј што зборува за јунци?

26 Тој го дава својот ум да прави бразди; и се труди на киното да му дава сточна храна.

27 Така, секој столар и мајстор, кој се труди ноќе и дење, и оние што сечат и закопуваат печати, и се трудат да прават големи разновидности, да се препуштат на лажни слики и да бдеат за да завршат некоја работа.

28 И ковачот седи покрај наковалната и гледајќи ја работата со железо, пареата на огнот му го расипува телото, а тој се бори со топлината на печката: вревата од чеканот и наковалната е секогаш во неговите уши, а неговата очите сè уште гледаат на моделот на она што го прави; тој мисли да ја заврши својата работа и гледа да ја полира совршено: 29 Така и грнчарот што седи на својата работа и го врти тркалото со своите нозе, кој секогаш е внимателно поставен на својата работа и го прави сето свое дело по број; 30 Тој ја обликува глината со раката и ја поклонува својата сила пред неговите нозе; тој се применува да го води; и тој се труди да ја исчисти печката: 31 Сите тие се надеваат на своите раце, и секој е мудар во својата работа.

32 Без нив не може да се насели град; и тие нема да живеат каде што сакаат, ниту ќе одат горе-долу.

33 Нема да се бараат на јавен совет, ниту ќе седат високо во собранието: нема да седат на судиското столче, ниту да ја разбираат пресудата: не можат да објавуваат правда и суд; и нема да се најдат таму каде што се кажуваат параболи.

34 Но, тие ќе ја одржуваат состојбата на светот, и сета нивна желба е во работата на нивниот занает. ПОГЛАВЈЕ 39 1 Но, оној што го посветува својот ум на законот на Севишниот и се занимава со негово размислување, ќе ја бара мудроста на сите древни и ќе биде зафатен со пророштва.

2 Тој ќе ги пази зборовите на познатите луѓе: и каде што има лукави параболи, таму ќе биде и тој.

3 Тој ќе ги бара тајните на тешките казни и ќе биде упатен во темни параболи.

4 Ќе служи меѓу големите луѓе и ќе се појави пред кнезовите: ќе патува низ туѓи земји; зашто тој ги испроба доброто и злото меѓу луѓето.

5 Тој ќе го даде своето срце рано да прибегне кон Господа, Кој го создал, и ќе се моли пред Севишниот,

ќе ја отвори устата своја во молитва и ќе се моли за неговите гревови.

6 Кога сака големиот Господ, ќе се исполни со дух на разум: ќе излее мудри реченици и ќе Му благодари на Господа во својата молитва.

7 Тој ќе ги води своите совети и знаењето, и во своите тајни ќе размислува.

8 Тој ќе го покаже она што го научил и ќе се фали со законот на заветот Господов.

9 Многумина ќе го пофалат неговиот разум; и додека светот опстојува, нема да биде избришан; неговиот спомен нема да замине, и неговото име ќе живее од колено на колено.

10 Народите ќе ја покажат неговата мудрост, а собранието ќе ја објави неговата пофалба.

11 Ако умре, ќе остави поголемо име од илјада, а ако живее, ќе го зголеми.

12 Сепак имам уште да кажам, за што размислував; зашто јас сум исполнет како месечината на полна.

13 Слушајте ме, свети чеда, и пупнете како роза што расте покрај полскиот поток.

14 И дајте сладок мирис како темјан, и расцутете како крин, испратете мирис и пејте пофална песна, благословувајте го Господа во сите негови дела.

15 Воспевајте го неговото име и пофалете ја неговата пофалба со песните на вашите усни и со харфи, и фалејќи го вака кажете: 16 Сите дела на Господ се многу добри, и што и да заповеда ќе се изврши во догледно време.

17 И никој не може да рече: „Што е ова? зошто е тоа? зашто во погодно време сите ќе се бараат: по негова заповед водата стоеше како грамада, а според зборовите на неговата уста садови со вода.

18 По негова заповед се врши сè што му е угодно; и никој не може да попречи, кога ќе спаси.

19 Пред него се делата на секое тело, и ништо не може да се сокрие од неговите очи.

20 Тој гледа од век до век; и нема ништо прекрасно пред него.

21 Човекот не треба да каже: Што е ова? зошто е тоа? зашто Тој направи сè за нивна употреба.

22 Неговиот благослов ја покри сувата земја како река и ја напои како потоп.

23 Како што ги претвори водите во сол, така и народите ќе го наследат неговиот гнев.

24 Како што неговите патишта се јасни за светите; така и тие се камен на сопнување за злите.

25 Зашто доброто е добро создадено од почетокот, така и злото за грешниците.

26 Главните работи за целата употреба на човечкиот живот се вода, оган, железо и сол, пченично брашно, мед, млеко и крвта од грозјето, масло и облека.

27 Сето тоа е добро за побожните, така и за грешниците се претвораат во зло.

28 Има духови создадени за одмазда, кои во својот бес лежеа на болни удари; во времето на уништувањето ја излеваат својата сила и го смируваат гневот на Оној што ги создал.

29 Оган, град, и глад и смрт, сето тоа е создадено за одмазда;

30 Заби од диви ѕверови и скорпии, змии и меч што ги казнува злите до уништување.

31 Тие ќе се радуваат на неговата заповед и ќе бидат подготвени на земјата кога ќе има потреба; и кога ќе дојде нивното време, нема да го прекршат неговиот збор.

32 Затоа од почетокот бев решен и размислував за овие работи и ги оставив на писмено.

33 Сите дела Господови се добри, и тој ќе даде сѐ што е потребно во свое време.

34 Така што човек не може да каже: „Ова е полошо од тоа, зашто со текот на времето сите ќе бидат добро одобрени“.

35 И затоа фалете Го Господа со сето срце и уста, и благословувајте го името Господово. ПОГЛАВЈЕ 40 1 За секој човек е создаден голем труд и тежок јарем е врз синовите на Адам, од денот кога ќе излезат од утробата на својата мајка, до денот кога ќе се вратат кај мајката на сè.

2 Нивната фантазија за нештата што доаѓаат и денот на смртта ги вознемирува нивните мисли и предизвикува страв во срцето; 3 Од оној што седи на престолот на славата, до оној што е понизен во земја и пепел; 4 Од оној што носи пурпурна боја и круна, до оној што е облечен во ленено гардероба.

5 Гневот и зависта, неволјата и немирот, стравот од смртта, и гневот, и расправиите, и во времето на одмор на постелата неговиот ноќен сон, го менуваат неговото знаење.

6 Малку или ништо е неговиот одмор, а потоа е во сон, како во ден на бдеење, вознемирен во видението на своето срце, како да е избегнат од битка.

7 Кога сè е безбедно, тој се буди и се чуди што стравот не бил ништо.

8 Такви работи се случуваат со секое тело, и на човекот и на животното, а тоа е седумкратно повеќе за грешниците.

9 Смрт и крвопролевање, расправии и меч, несреќи, глад, неволја и неволја; 10 Ова е создадено за злите, а заради нив дојде потопот.

11 Сè што е од земјата повторно ќе се сврти кон земјата, а она што е од водите се враќа во морето.

12 Секое мито и неправда ќе бидат избришани, но вистинската работа ќе трае вечно.

13 Стоката на неправедните ќе се исуши како река и ќе исчезне со врева, како силен гром на дожд.

14 Додека ја отвора раката, ќе се радува; 15 Децата на небото нема да донесат многу гранки: туку се како нечисти корени на хард карпа.

16 Пирејот што расте на секоја вода и на брегот на реката ќе се крене пред сета трева.

17 Распространетоста е како најплодна градина, а милосрдието трае вечно.

18 Да се трудиш и да се задоволуваш со она што го има човекот е сладок живот, но оној што наоѓа богатство е над двајцата.

19 Децата и градењето град го продолжуваат машкото име, но непорочната жена се смета над двајцата.

20 Виното и музиката го радуваат срцето, но љубовта кон мудроста е над двете.

21 Слушалката и псалтиријата прават слатка мелодија, но пријатен јазик е над и двајцата.

22 Твоето око сака милост и убавина, но повеќе од двете пченка додека е зелена.

23 Пријателот и другарот никогаш не се среќаваат лошо, но над двајцата е жената со својот маж.

24 Браќата и помошта се против време на неволја, но милостината ќе избави повеќе од двајцата.

25 Златото и среброто ја зацврстуваат ногата, но советот е ценет над двете.

26 Богатството и силата го воздигнуваат срцето, но стравот Господов е над нив и двајцата; 27 Стравот од Господа е плодна градина и го покрива над секоја слава.

28 Сине мој, не води живот на просјак; за подобро е да се умре отколку да се моли.

29 Животот на оној што зависи од туѓа трпеза не треба да се смета за живот; зашто се валка со туѓо месо, но мудриот, кој е добро воспитан, ќе се чува од тоа.

30 Просењето е слатко во устата на бесрамниот, но во неговата утроба ќе изгори оган. ПОГЛАВЈЕ 41 1 О смрт, колку е горчлив споменот за тебе за човек кој живее мирно во својот имот, за човекот кој нема ништо да го вознемирува и кој има благосостојба во сè: да, за оној кој сè уште може да прими месо!

2 О смрт, прифатлива е твојата пресуда за сиромашниот, и за оној чиј што сила слабее, кој е сега во последниот век и е вознемирен од сè, и за оној што очајува и го изгубил трпението!

3 Не плаши се од смртната казна, сети се на оние што беа пред тебе и што следуваа; зашто ова е пресудата Господова над секое тело.

4 А зошто си против насладата на Севишниот? нема инквизиција во гробот, дали си живеел десет, сто, или илјада години.

5 Децата на грешниците се одвратни деца, и оние што знаат во живеалиштето на безбожниците.

6 Наследството на децата на грешниците ќе пропадне, а нивните потомци ќе имаат вечен срам.

7 Децата ќе се жалат на безбожен татко, зашто ќе бидат прекорени заради него.

8 Тешко вам, безбожници, кои го оставивте законот на Севишниот Бог! зашто ако се зголемите, тоа ќе биде за ваше уништување.

9 И ако се родите, ќе се родите од проклетство; 10 Сè што е од земјата повторно ќе се сврти на земјата, така што безбожните ќе одат од проклетство до пропаст.

11 Жалењето на луѓето е за нивните тела, но лошото име на грешниците ќе биде избришано.

12 Внимавај на твоето име; зашто тоа ќе остане со тебе над илјада големи златни богатства.

13 Добриот живот има само неколку денови, но доброто име останува вечно.

14 Деца мои, чувајте ги во мир, зашто мудроста што е скриена и богатството што не се гледа, каква корист има од двете?

15. Човекот што ја крие својата глупост е подобар од оној што ја крие својата мудрост.

16 Затоа срамете се според моето слово: зашто не е добро да се задржи секаква срам; ниту е целосно одобрена во секоја работа.

17 Срамете се од блудството пред таткото и мајката, и од лагата пред кнезот и јунакот; 18 За престап пред судија и владетел; на беззаконие пред собранието и народот; на неправедно постапување пред вашиот партнер и пријател; 19 и кражба во однос на местото каде што престојуваш и во поглед на вистината на Бога и неговиот завет; и да се потпре со лактот врз месото; и на презир да се даде и да се земе; 20 и молк пред оние што те поздравуваат; и да гледаш на блудница; 21 и да го одвратиш лицето од својот роднина; или да одземе порција или подарок; или да се погледне на жената на друг маж.

22 Или да биде презафатен со својата слугинка и да не се приближува до нејзиниот кревет; или на навредливи говори пред пријателите; и откако ќе дадеш, не прекорувај; 23 Или повторување и повторно кажување на она што си го чул; и на откривање на тајните.

24 Така навистина ќе се посрамиш и ќе најдеш милост пред сите луѓе. ПОГЛАВЈЕ 42 1 Не срами се од тоа и не прифаќај некој да греши поради тоа: 2 За законот на Севишниот и неговиот завет; и на суд за оправдување на безбожниот; 3 Од пресметката со своите содружници и патници; или на дарот на наследството на пријателите; 4 За точноста на рамнотежата и тежините; или на добивање многу или малку; 5 И за рамнодушното продавање на трговците; на многу корекција на децата; и да направи страната на злобниот слуга да крвари.

6 Пазењето е добро, каде што е злата жена; и молчи, каде има многу раце.

7 Избави сè по број и тежина; и пишете го сето она што го давате или добивате.

8 Не срами се да ги известиш немудрите и безумните и екстремните старци што се расправаат со младите: така ќе бидеш вистински учен и одобрен од сите живи луѓе.

9 Таткото се буди за ќерката, кога никој не знае; и грижата за неа го одзема сонот: кога е млада, да не

го одмине цветот на својата возраст; и да биде мажена, да не биде мразена: 10 Во својата девственост, за да не биде осквернета и забремени во домот на својот татко; и да има маж, за да не се однесува лошо; и кога е мажена, да не биде неплодна.

11 Чувај си ја безобразната ќерка, за да не те направи потсмев на непријателите твои, говор во градот и срам кај народот и да те засрами пред мноштвото.

12 Не гледајте ја убавината на секое тело и не седете среде жени.

13 Зашто од облеката доаѓа молецот, а од жените злобата.

14 Подобро е машкоста отколку љубезна жена, жена, велам, што носи срам и срам.

15 Сега ќе се сетам на делата Господови и ќе го објавувам она што го видов: Неговите дела се според зборовите на Господа.

16 Сонцето што дава светлина гледа на сè, и неговото дело е полно со слава Господова.

17 Господ не им дал моќ на светиите да ги објавуваат сите негови чудесни дела, кои Семоќниот Господ цврсто ги решил, за да се утврди што е за Негова слава.

18 Тој ги бара длабините и срцето и ги разгледува нивните лукави намери: зашто Господ знае сè што може да се знае и ги гледа знаците на светот.

19 Тој го објавува она што е минатото и што доаѓа, и ги открива чекорите на скриените работи.

20 Ниту една мисла не му бега, ниту збор му е скриен.

21 Тој ги украси одличните дела на својата мудрост, и тој е од вечни векови: ништо да не му се додаде, ниту да се намали, и нема потреба од совет.

22 О, колку се пожелни сите негови дела! и дека човекот може да види дури и до искра.

23 Сето тоа живее и останува засекогаш за секаква употреба, и сите се послушни.

24 Сè е двојно едно против друго: и тој ништо не направил несовршено.

25 Едно го утврдува доброто или другото: и кој ќе се исполни со гледање на неговата слава? ПОГЛАВЈЕ 43 1 Гордоста на височината, чистиот свод, убавината на небото, со неговата славна претстава; 2 Сонцето кога ќе се појави, објавувајќи при неговото изгревање чудесно орудие, дело на Севишниот.

3 Напладне ја оживува земјата, и кој може да ја издржи неговата горештина?

4 Човекот што дува во печка прави жештина, но сонцето трипати повеќе ги пали планините; издишувајќи огнени пареи и испраќајќи светли зраци, ги затемнува очите.

5 Голем е Господ, Кој го создаде; и по негова заповед бега набрзина.

6 Тој ја направи и месечината да служи во нејзиното време за објавување на времињата и знак на светот.

7 Од месечината е знакот на празниците, светлина што се намалува во нејзината совршенство.

8 Месецот се нарекува по нејзиното име, се зголемува прекрасно во нејзината промена, бидејќи е инструмент на армиите погоре, сјаејќи во оружјето небесно; 9 Убавината на небото, славата на ѕвездите, украс што дава светлина на највисоките места Господови.

10 По заповед на Светиот, тие ќе стојат во својот ред и никогаш нема да се онесвестат во своите стража.

11 Погледнете го виножитото и пофалете го оној што го создал; многу убаво е во неговата светлина.

12 Го обиколува небото со величен круг, а рацете на Севишниот го свиткале.

13 По негова заповед го спушта снегот и брзо ги испраќа молњите на својот суд.

14 Преку тоа се отвораат богатствата, и облаците летаат како птици.

15 Со својата голема сила ги зацврстува облаците, а градните камења се кршат.

16 Во неговите очи планините се потресуваат, а по негова волја дува јужен ветер.

17 Бучавата на громот ја трепери земјата, северната бура и виорот: како птици што летаат го расфрла снегот, а паѓањето од него е како палење на скакулци.

18 Окото се восхитува на убавината на неговата белина, а срцето се чуди на неговиот дожд.

19 И мразот како сол го истура на земјата, и кога се згува, лежи на врвот на остри колци.

20 Кога дува студениот северен ветер, а водата се згрутчува во мраз, таа останува на секое собирање вода и ја облекува водата како со градник.

21 Ги проголтува планините, ја гори пустината и ја троши тревата како оган.

22 Присутен лек за се е маглата што брзо доаѓа, росата што доаѓа откако ќе се освежи топлината.

23 Со својот совет ги смирува длабините и ги засадува островите во нив.

24 Тие што пловат по морето кажуваат за неговата опасност; и кога ќе го слушнеме со нашите уши, се восхитуваме на тоа.

25 Зашто во него се создаваат чудни и чудесни дела, различни видови ѕверови и китови.

26 Од него крајот на нив има просперитетен успех, и со неговиот збор се состојат сите работи.

27 Можеме да зборуваме многу, а сепак да се скратиме: затоа, накратко, тој е сè.

28 Како ќе можеме да го величаме? зашто тој е голем над сите негови дела.

29 Господ е страшен и многу голем, а чудесна е неговата сила.

30 Кога го славите Господа, воздигнувајте го колку што можете; зашто уште многу ќе го надмине. зашто никогаш не можете да одите доволно далеку.

31 Кој го виде за да ни каже? а кој може да го велича каков што е?

32 Има уште поголеми работи од овие сокриени, зашто видовме само неколку негови дела.

33 Зашто Господ направи сè; а на побожните им даде мудрост. ПОГЛАВЈЕ 44 1 Сега да ги фалиме славните луѓе и нашите татковци што нѐ родиле.

2 Господ направи голема слава преку нив преку својата голема сила од почетокот.

3 Како што владееја во нивните царства, луѓе познати по својата моќ, давајќи совети со својот разум и објавувајќи пророштва: 4 Водачите на народот по своите совети и знаењето за учење се среќаваат со луѓето, мудри и елоквентни се нивните упатства: 5 Како што дознавте музички мелодии и рецитирав стихови во писмена форма: 6 Богатите луѓе опремени со способност, живеат мирно во нивните живеалишта: 7 Сите тие беа почестени во своите поколенија и беа слава на своето време.

8 Има од нив, кои оставија име зад себе, за да се објавуваат нивните пофалби.

9 И има некои, кои немаат спомен; кои се загинати, како никогаш да не биле; и стануваат како никогаш да не се родени; и нивните деца по нив.

10 Но тоа беа милосрдни луѓе, чија праведност не е заборавена.

11 Со нивното потомство постојано ќе остане добро наследство, а нивните деца се во заветот.

12 Семето нивно стои, а нивните деца заради нив.

13 Нивното семе ќе остане засекогаш, и нивната слава нема да биде избришана.

14 Нивните тела се погребани во мир; но нивното име живее вечно.

15 Народот ќе раскажува за својата мудрост, а собранието ќе ја искажува својата пофалба.

16 Енох му угоди на Господа и беше преведен, што беше пример за покајание за сите генерации.

17 Ное се најде совршен и праведен; во времето на гневот беше земен во замена за светот; затоа беше оставен како остаток на земјата, кога дојде потопот.

18 Со него беше склучен вечен завет дека секое тело нема повеќе да загине од потопот.

19 Авраам беше голем татко на многу луѓе; 20 Кој го пазеше законот на Севишниот и беше во завет со него; и кога се покажа, се најде верен.

21 Затоа го увери со заклетва дека ќе ги благослови народите во неговото потомство и дека ќе го умножи како земниот прав, и ќе го воздигне неговото семе како ѕвезди и ќе ги остави да наследат од море до море. и од реката до крајниот дел на земјата.

22 Така и со Исак, заради татко му Авраам, го воспостави благословот на сите луѓе и заветот, и го стави врз главата на Јакова. Тој го призна во неговиот благослов, и му даде наследство, и ги подели неговите делови; меѓу дванаесетте племиња ги раздели.

ПОГЛАВЈЕ 45 1И изведе од него милостив човек, кој најде милост пред секое тело, Мојсеј, сакан од Бога и од луѓето, чиј спомен е благословен.

2 Го направи сличен на славните светци и го возвиши, така што неговите непријатели стоеја во страв од него.

3 Со своите зборови ги прекина чудесата и го прослави пред царевите, и му даде заповед за својот народ и му покажа дел од својата слава.

4 Го освети во својата неверност и кротост, и го избра меѓу сите луѓе.

5 Тој го натера да го чуе неговиот глас, и го одведе во темниот облак, и му даде заповеди пред неговото лице, законот на животот и знаењето, за да го поучи Јаков за своите завети, а Израел за неговите судови.

6 Тој го возвиши Арон, свет човек како него, неговиот брат, од племето Левиво.

7 Тој склучи со него вечен завет и му даде свештенство меѓу народот; го разубави со убави украси и го облече во славна облека.

8 Тој му даде совршена слава; и го зацврсти со богата облека, со панталони, со долга облека и со ефод.

9 И го опкружи со калинки и со многу златни ѕвона наоколу, за додека одеше да се чуе звук и врева што може да се слуша во храмот, како спомен на синовите на неговиот народ; 10 Со света облека, со злато, и сина свила, и лилаво, дело на везот, со расудување на градите, и со Урим и Тумим; 11 Со извртено црвено, дело на лукавиот работник, со скапоцени камења врежани како печати и златни, дело на златар, со врежано писмо за спомен, според бројот на племињата на Израел.

12 На митрата постави златна круна, на која беше врежана Светост, украс на честа, скапа работа, желбите на очите, убаво и убаво.

13 Пред него немаше такви, ниту ги облече некој странец, туку само неговите деца и децата на неговите деца вечно.

14 Нивните жртви ќе се консумираат целосно секој ден двапати постојано.

15 Мојсеј го посвети и го помаза со свето масло; и благослови го народот во негово име.

16 Тој го избра од сите живи за да Му принесе жртви на Господа, темјан и сладок мирис, за спомен, за да се помири за својот народ.

17 Тој му ги даде Своите заповеди и власта во судовите, да го поучи Јаков за сведоштвата и да го извести Израел за неговите закони.

18 Странци се заговараа против него и го навредуваа во пустината, дури и луѓето што беа од страната на Датан и Авирон и од собранието на Кор, со гнев и гнев.

19 Господ го виде тоа, и не му беше угодно, и во Неговиот гнев тие беа истребени: направи чуда над нив, за да ги изгори со огнениот пламен.

20 Но тој го направи Арон почест, и му даде наследство, и му го подели првиот плод од растењето; особено тој приготвуваше леб во изобилство: 21 Зашто тие јадат од жртвите на Господа, што ги даде нему и на неговото потомство.

22 Но во земјата на народот тој немаше наследство, ниту имаше дел меѓу народот, зашто Самиот Господ е негов дел и наследство.

23 Третиот по слава е Финес, синот Елеазаров, зашто имаше ревност во стравот Господов и стана со храброст во срцето, кога народот се врати назад и направи помирување за Израел.

24 Затоа беше склучен завет на мир со него, дека тој треба да биде началник на светилиштето и на неговиот народ, и дека тој и неговото потомство ќе го имаат достоинството на свештенството засекогаш.

25. Според заветот склучен со Давид, синот Јесеев, од племето Јудино, наследството на царот да биде само на неговото потомство; 26Бог ти даде мудрост во твоето срце за да му судиш на неговиот народ праведно, за да не се укине неговите добрини и да биде нивната слава вечна. ПОГЛАВЈЕ 46 1 Исус, синот Наве, беше храбар во војните и беше наследник на Мојсеј во пророштвата, кој според неговото име беше прогласен за спасување на Божјите избраници и за одмаздување на непријателите што се кренаа против нив, за да го остави Израел во нивното наследство.

2 Колку голема му беше славата, кога ги крена рацете и го испружи мечот против градовите!

3 Кој пред него толку се залагаше за тоа? зашто Самиот Господ ги доведе до него своите непријатели.

4 Зар сонцето не се врати со неговите средства? и не беше еден ден колку два?

5 Го повика Севишниот Господ, кога непријателите го притискаа од секоја страна; и го слушна големиот Господ.

6 И со град со силна моќ ја направи битката да падне насилно врз народите, и при спуштањето на ВетХорон ги уништи оние што се спротивставуваа, за народите да ја знаат сета своја сила, зашто тој се бореше пред очите на Господа. , и тој го следеше Моќниот.

7 И во времето на Мојсеј, тој направи дело на милосрдие, тој и Халев, синот на Јефуне, со тоа што му се спротивставија на собранието, го спречуваа народот од гревот и го смируваа злобниот мрморење.

8 А од шестотини илјади луѓе пешки, двајцата беа зачувани за да ги донесат во наследството, дури во земјата во која тече млеко и мед.

9 Господ му даде сила и на Халев, кој остана со него до својата старост; 10 За да видат сите синови Израилеви дека е добро да се следи Господа.

11 А за судиите, секој по име, чиешто срце не се блуднило и не се оддалечило од Господа, нека им биде благословен споменот.

12 Нека процветаат нивните коски од нивното место, и името на почестените нека остане на нивните деца.

13 Самуил, пророкот Господов, сакан од својот Господ, воспостави царство и помаза кнезови над својот народ.

14 Според Господовиот закон, тој му судеше на собранието, и Господ имаше почит кон Јакова.

15 По својата верност беше прогласен за вистински пророк, а по неговото слово беше познато дека е верен во видението.

16 Го повика моќниот Господ, кога неговите непријатели го притискаа од секоја страна, кога го принесуваше цицачкото јагне.

17 И Господ загрме од небото и со голема врева го чу неговиот глас.

18 И ги уништи тирските началници и сите филистејски кнезови.

19 И пред својот долг сон, тој се буни пред очите на Господа и Неговиот помазаник, јас не зедов ничија стока, колку чевел, и никој не го обвини.

20. По неговата смрт, тој пророкуваше и му го покажа на царот својот крај, и го подигна својот глас од земјата во пророштво, за да ја избрише злобата на народот.

21. ПОГЛАВЈЕ 47 1 По него стана Натан да пророкува во времето на Давид.

2 Како што се одзема лојот од жртвата за помирување, така беше избран Давид од синовите Израилеви.

3 Си играше со лавови како со јариња, а со мечки како со јагниња.

4 Зар не уби џин, додека беше млад? и не го отстрани ли срамот од народот, кога ја крена раката со каменот во прашката и го урна Голијатското фалење?

5 Зашто го повика Севишниот Господ; и му даде сила во десната рака да го убие тој моќен воин и да го постави рогот на својот народ.

6 Така народот го почести со десет илјади и го пофали во благословот Господов, со тоа што му даде венец на славата.

7 Зашто, тој ги уништи непријателите од секоја страна, ги собори Филистејците своите противници и им го скрши рогот до денес.

8 Во сите негови дела со зборови на слава Го фалеше Севишниот Светец; со сето свое срце пееше песни и го сакаше оној што го направи.

9 Ги постави и пејачите пред жртвеникот, за да воспитуваат со нивните гласови и секојдневно да пеат пофалби во своите песни.

10 Им ги разубави празниците и им ги постави свечените времиња до крајот, за да го слават неговото свето име и храмот да звучи од утро.

11 Господ ги зеде неговите гревови и го воздигна неговиот рог засекогаш; 12 По него стана мудар син, и заради него се насели на слобода.

13 Соломон царуваше во мирно време и беше почестен; зашто Бог смири околу него, за да изгради куќа во Негово име и да го подготви своето светилиште засекогаш.

14 Колку си бил мудар во својата младост и, како потоп, исполнет со разум!

15 Твојата душа ја покри целата земја, и ти ја исполни со темни параболи.

16 Твоето име отиде далеку до островите; и за твојот мир беше сакан.

17 Земјите те восхитуваа за твоите песни, и поговорки, и параболи и толкувања.

18 Во името на Господ Бог, наречен Господ Бог Израилев, го собра златото како калај и го умножи среброто како олово.

19 Ти им ги наведна бедрата на жените, и преку своето тело те потчини.

20 Ти ја извалка честа твоја и го извалка твоето потомство; 21 Така царството се подели, и од Ефрем владееше бунтовничко царство.

22 Но Господ никогаш нема да ја остави својата милост, ниту едно од неговите дела нема да загине, ниту ќе го укине потомството на своите избраници, а потомството на оној што го сака нема да го одземе: затоа му даде остаток на Јаков , и од него корен до Давид.

23 Така го упокои Соломон со своите татковци, а од неговото потомство го остави зад себе Ровоам, глупоста на народот и безумен, кој го одврати народот преку својот совет. Таму беше и Јеровоам, синот Наватов, кој го наведе Израилот на грев и му го покажа на Ефрем патот на гревот.

24 И нивните гревови се умножија многу, така што беа истерани од земјата.

25 Зашто тие бараа секаква злоба, додека не им дојде одмаздата. ПОГЛАВЈЕ 48 1 Тогаш стана пророкот Илија како оган, и неговиот збор изгоре како светилка.

2 Им донесе силен глад и со својата ревност го намали нивниот број.

3 Со Господовото слово го затвори небото и трипати спушти оган.

4 О, Илија, колку си бил почестен во твоите чудесни дела! и кој може да се слави како тебе!

5 Кој го подигна мртовецот од смртта, а душата негова од местото на мртвите, по словото на Севишниот; 6Кој ги уништи царевите и чесните луѓе од нивната постела; 7 Кој го чу укорот Господов на Синај и во Хорив судот на одмаздата;

8 Кој ги помаза царевите за да се одмаздат, а пророците за наследници по него; 9 Кој беше однесен во огнен виор и во кочија од огнени коњи; 10 Кои беа определени за укор во нивните времиња, за да го смират гневот на судот Господов, пред тој да избие во гнев, и да го свртат срцето на таткото кон синот и да ги обноват племињата на Јаков.

11 Блажени се оние што те видоа и заспаа во љубов; зашто ние сигурно ќе живееме.

12 Тоа беше Илија, кој беше покриен со виор, а Елисеј беше исполнет со неговиот дух: додека живееше, не беше трогнат од присуството на ниту еден кнез, ниту некој можеше да го потчини.

13 Ниту еден збор не можеше да го совлада; а по неговата смрт неговото тело пророкуваше.

14 Тој правеше чуда во својот живот, а при неговата смрт беа чудесни неговите дела.

15 За сето тоа народот не се покаја и не се оддалечи од своите гревови, додека не беа ограбени и изнесени од својата земја и не беа расеани по целата земја; но остана мал народ и владетел во домот на Давид. : 16 Од кои некои го правеа она што Му беше угодно на Бога, а некои ги умножуваа гревовите.

17 Езекија го зацврсти својот град и внесе вода среде него: ја ископа тврдата карпа со железо и направи бунари за вода.

18 Во негово време дојде Сенахирим, го испрати Равсас, ја крена раката против Сион и гордо се пофали.

19 Тогаш се тресеа нивните срца и раце, и тие беа во болка, како жени кои мачат.

20Но тие Го повикаа Господа, Кој е милосрден, и ги испружија рацете кон Него; 21 Тој ја порази војската на Асирците, и неговиот ангел ги уништи.

22 Зашто, Езекија го направи она што му беше угодно на Господа, и беше силен на патиштата на неговиот татко Давид, како што му заповеда пророкот Исај, кој беше голем и верен во своето видение.

23 Во негово време сонцето замина наназад, и тој го продолжи животот на царот.

24 Тој виде со одличен дух што треба да се случи најпосле, и ги утеши оние што тагуваа во Сион.

25 Тој покажа што треба да се случи засекогаш, и тајни работи или кога и да е дојде. ПОГЛАВЈЕ 49 1 Сеќавањето на Јосија е како составот на мирисот што го прави аптекарската уметност: сладок е како мед во сите усти и како музика на гозба со вино.

2 Тој се однесуваше праведно при преобраќањето на народот и ги оттргна гадостите на беззаконието.

3 Тој го насочи своето срце кон Господа и во времето на безбожниците го воспостави обожавањето на Бога.

4 Сите, освен Давид, Езекија и Јосија, беа неисправни: зашто го оставија законот на Севишниот, дури и јудејските цареви пропаднаа.

5 Затоа им ја даде нивната моќ на другите, а нивната слава на туѓ народ.

6 Го запалија избраниот град на светилиштето и ги опустошија улиците, според пророштвото на Еремија.

7 Зашто го молеа зло, кој сепак беше пророк, осветен во утробата на мајка си, за да го искорени, и мачи и погуби; и тој да изгради и да засади.

8 Езекиел го виде славното видение што му беше покажано на херувимската кола.

9 Зашто, тој ги спомна непријателите под ликот на дождот и ги упати оние што тргнаа право.

10 А од дванаесетте пророци нека биде благословен споменот, и нивните коски повторно да процветаат од нивното место: зашто тие го утешија Јакова и ги избавија со сигурна надеж.

11 Како да ја зголемиме Зоробабел? дури и тој беше како знак од десната рака: 12 Така беше и Исус, синот Јоседеков, кој во нивно време ја изгради куќата и му подигна свет храм на Господа, кој беше подготвен за вечна слава.

13 А меѓу избраните беше Неемија, чиј глас е голем, кој ни ги подигна срушените ѕидови, ги постави портите и решетките и повторно ги подигна нашите урнатини.

14 Но, на земјата никој не беше создаден како Енох; зашто беше земен од земјата.

15 Ниту се роди млад човек како Јосиф, управител на браќата негови, престој на народот, чии коски ги почитуваше Господ.

16 Сем и Сет беа во голема чест меѓу луѓето, а исто така и Адам беше над секое живо суштество во создавањето. ПОГЛАВЈЕ 50 1 Првосвештеникот Симон, синот на Онија, кој во својот живот повторно ја поправа куќата и во неговите денови го зацврсти храмот.

2 И од него беше изградена од темел двојната височина, високата тврдина на ѕидот околу храмот.

3 Во негови дни, цистерната за примање вода, како морето, беше покриена со бакарни чинии.

4 Тој се погрижи за храмот да не падне и го зацврсти градот против опсада.

5 Колку му беше почестена среде народот кога излезе од светилиштето!

6 Тој беше како утринска ѕвезда среде облак и како месечина во полна.

7Како сонцето што сјае врз храмот на Севишниот, и како виножитото што дава светлина во светлите облаци; 8 И како цветот на розите во пролетта на годината, како лилјаните покрај водните реки и како гранките на темјанот во лето; 9 Како оган и темјан во кадилницата, и како сад од биено злато поставен со секакви скапоцени камења;

10 И како убава маслинка што пука плод, и како чемпрес што расте до облаците.

11 Кога ја облече чесната облека и се облече во совршенство на славата, кога се искачи на светиот жртвеник, ја направи чесна облеката на светоста.

12 Кога ги зеде деловите од рацете на свештениците, тој застана покрај огништето на жртвеникот, опкружен, како млад кедар во Ливан; и како палми го опкружуваа наоколу.

13 Така беа сите синови Аронови во нивната слава и приносите Господови во нивните раце, пред целото собрание на Израел.

14 И завршувајќи ја службата кај жртвеникот, за да го украси приносот на Севишниот Семоќен, 15 Ја испружи раката кон чашата, ја излеа крвта од грозјето, излеа во подножјето на жртвеникот со сладок мирис на Севишниот Цар од сите.

16Тогаш извикаа синовите на Аронови, затрубија со сребрени труби и се слушаше голем шум, за спомен пред Севишниот.

17 Тогаш сиот народ заедно побрза и падна на земјата ничкум за да му се поклонат на својот Господ Бог, Семоќниот, Севишниот.

18 И пејачите пееја пофалби со своите гласови, со голема разновидност на звуци имаше слатка мелодија.

19 И народот го молеше Господа, Севишниот, со молитва пред Оној што е милосрден, додека не заврши Господовата свеченост и не ја завршија Неговата служба.

20 Потоа слезе и ги крена рацете над целото собрание на синовите Израилеви, за да го благословува Господа со своите усни и да се радува во Неговото име.

21 И се поклонија да се поклонат по втор пат, за да добијат благослов од Севишниот.

22 Затоа сега благословувајте го Богот на сите, Кој прави само чудесни работи насекаде, Кој ги воздигнува нашите денови од утробата и постапува со нас според Неговата милост.

23 Тој ни дава радост на срцето, и мирот да биде вечен во нашите денови во Израел.

24 Да ја потврди Својата милост со нас и да не избави во свое време!

25Има два вида народи кои моето срце ги гнаси, а третиот не е народ.

26. Тие што седат на планината Самарија, и оние што живеат меѓу Филистејците, и тој безумен народ што живее во Сихем.

27 Исус, синот на Сирах од Ерусалим, го напиша во оваа книга поука за разбирање и знаење, Кој од своето срце излеа мудрост.

28 Блажен е оној што ќе се вежба во овие работи; и кој ќе ги положи во своето срце, ќе стане мудар.

29 Зашто, ако ги прави, ќе биде силен за сè, зашто го води Господовата светлина, Кој им дава мудрост на побожните. Нека е благословено името Господово засекогаш. Амин, амин.

ПОГЛАВЈЕ 51 1 Молитва на Исус, синот на Сирах. Ќе те благодарам, Господи и Цару, и ќе те фалам, Боже мој Спасителу: Го славам твоето име.

2 Зашто ти си мој бранител и помошник, и го сочуваше моето тело од пропаст, од замката на клеветничкиот јазик и од усните што создаваат лага, и ми беше помошник против моите противници.

3 И ме избави, според мноштвото нивни милости и големината на твоето име, од забите на оние што беа подготвени да ме проголтаат, и од рацете на оние што го бараат мојот живот и од многубројните неволји што Имав; 4 Од гушење на оган од секоја страна и од средината на огнот што не го запалив; 5 Од длабочината на адот на пеколот, од нечист јазик и од лажни зборови.

6 Со обвинение до царот од неправеден јазик мојата душа се приближи дури до смртта, мојот живот беше блиску до пеколот одоздола.

7 Ме опкружуваа од сите страни, и немаше човек да ми помогне: барав помош од луѓе, но ја немаше.

8 Тогаш помислив на твојата милост, Господи, и на твоите стари дела, како ги избавуваш оние што те чекаат и ги спасуваш од рацете на непријателите.

9 Тогаш ги подигнав моите моли од земјата и се молев за избавување од смртта.

10 Го повикав Господа, Таткото на мојот Господ, да не ме остави во деновите на мојата неволја и во времето на горделивите, кога немаше помош.

11 Непрестајно ќе го фалам твоето име и ќе пеам со благодарност; и така се слушна мојата молитва: 12 Зашто ме спаси од пропаст и ме избави од злото време; затоа ќе благодарам, ќе те фалам и ќе ги благословувам, Господи.

13 Уште кога бев млад или кога отидов во странство, отворено посакував мудрост во мојата молитва.

14 Се молев за неа пред храмот и ќе ја барам до крај.

15 Уште од цветот до созревањето на грозјето, срцето ми се радуваше на неа: мојата нога тргна по вистинскиот пат, од младоста ја барав.

16 Малку го наведнав увото и го примив, и многу научив.

17 Имав корист од тоа, затоа ќе му оддадам слава на оној што ми дава мудрост.

18 Зашто имав намера да правам по неа, и искрено го следев она што е добро; па нема да се збунам.

19 Мојата душа се бореше со неа, и јас бев точен во моите постапки: ги испружив рацете кон горното небо и плачев поради моето незнаење за неа.

20 Ја насочив мојата душа кон неа и ја најдов во чистота: од почетокот ми се соедини срцето со неа, затоа нема да бидам оставен.

21 Срцето ми се вознемири барајќи ја: затоа добив добар имот.

22 Господ ми даде јазик за мојата награда, и со него ќе го фалам.

23 Приближете ми се, неучени, и живеете во домот на учењето.

24 Зошто сте бавни, и што велите за ова, бидејќи вашите души се многу жедни?

25 Ја отворив устата и реков: Купете си ја без пари.

26 Стави го вратот под јаремот и нека твојата душа поучи: тешко е да се најде.

27 Гледај со твоите очи, како имам само малку труд и добив многу одмор.

28 Учете се со голема сума пари и добијте многу злато од неа.

29 Нека се радува твојата душа во неговата милост и не се срами од неговата пофалба.

30 Работете ја својата работа предвреме, а во негово време тој ќе ви ја даде вашата награда.