Maltese - Testament of Joseph

Page 1

KAPITOLU 1

Ġużeppi, il-ħdax-il iben ta’ Ġakobb u Rakel, is-sabiħ u l-maħbub. Il-ġlieda tiegħu kontra t-temptress Eġizzjana.

1 Il-kopja tat-Testment ta’ Ġużeppi.

2 Meta kien se jmut, sejjaħ lil uliedu u ħutu u qalilhom:

3 Ħuti u wliedi, isimgħu lil Ġużeppi l- maħbub taʼ Iżrael; agħti widnejn, uliedi, lil missierkom.

4 F’ħajti rajt l-għira u l-mewt, iżda ma żvijtx, imma bqajt fil-verità tal-Mulej.

5 Dawn ħuti kienu jobogħduni, imma l-Mulej ħabbni:

6 Xtaqu joqtluni, imma Alla taʼ missirijieti ħarisni:

7 Niżżluni f’ħofra, u l-Iktar Għoli tellaʼni mill-ġdid.

8 Inbiegħt bħala jasar, u l-Mulej ta’ kulħadd ħelisni:

9 Ġejt fil-jasar, u l-id b’saħħitha Tiegħu għentni.

10 Jien kont imtaqqab bil-ġuħ, u l-Mulej innifsu kellini.

11 Jien kont waħdi, u Alla ferħanni:

12 Kont marid, u l-Mulej żarni.

13 Jien kont il-ħabs, u Alla tiegħi wera favuri;

14 Fl-irbit, u ħelisni;

15 Malafama, u Hu talab il-kawża tiegħi;

16 L-Eġizzjani ġew mitkellma bl-imrar, u Hu ħelisni;

17 Għira minn sħabi l-ilsiera, u Hu għolani.

18 U dan il-kap kaptan tal-Fargħun fdali d-dar tiegħu.

19 U tħabtu maʼ mara bla mistħija, u ħeġġiġtni biex naqbad magħha; immaAllata’ Iżrael missieriħelisni mill-fjamma taħraq.

20 Ġejt il-ħabs, ġejt imsawwat, imqarraq; imma lMulej tani nsib il-ħniena, quddiem il-kustodju talħabs.

21 Għax il-Mulej majabbandunax lil dawkli jibżgħu minnu, la fid-dlam, la fl-irbit, la fit-tribulations, u lanqas fil-bżonnijiet.

22 Għax Alla m’għandux mistħija bħal bniedem, u lanqas jibżaʼ bħal bin il-bniedem, u lanqas hu dgħajjef jew imwerwer bħala wieħed imwieled millart.

23 Imma f’dawk l-affarijiet kollha Hu jagħti protezzjoni, u jfarraġ b’diversimodi,għalkemm għal ftit spazju jitlaq biex jipprova l-inklinazzjoni tar-ruħ.

24 F’għaxar tentazzjonijiet Hu wrieni approvat, u f’kull wieħed minnhom kont nissaporti; għax issabar huwa seħer qawwi, u s-sabar jagħti ħafna affarijiet tajbin.

25 Kemm-il darba l-mara Eġizzjana heddidni bilmewt!

26 Kemm-il darba tatni għall-kastig, u mbagħad ċemplitli lura u heddidni, u meta ma kontx lest nibqaʼ magħha, qaletli:

27 Int tkun sidni, u taʼ dak kollu li hemm f’dari, jekk tagħti lilek innifsek lili, u tkun bħal siduna.

28 Imma ftakart fi kliem missieri, u mort fil-kamra tiegħi, bkijt u tlabt lill-Mulej.

29 U sajjt f’dawk is-seba’ snin, u deher lill-Eġizzjani bħala wieħed li jgħix b’mod delikat, għax dawk li jsawmu minħabba Alla jirċievu s-sbuħija tal-wiċċ.

30 U kieku sidi kien barra mid-dar, ma nixrobx inbid; lanqas għal tlett ijiem ħadt l-ikel tiegħi, imma tajtu lill-foqra u l-morda.

31 U fittixt lill-Mulej kmieni, u bkijt għall-mara Eġizzjana ta’ Memphis, għax bla waqfien kienet tnikketni, għax ukoll bil-lejl ġiet għandi bl-iskuża li żżurni.

32 U peress li ma kellha l-ebda wild maskili, ippretendu li tqisni bħala iben.

33 U għal xi żmien ħaddnetni bħala iben, u ma kontx naf; imma wara, fittxet li tiġbedni fiż- żína.

34Umetarċeviethaddejjaqtsal-mewt;umetakienet ħarġet, ġejt fija nnifsi, u lmentajt għal ħafna jiem għaliha, għax għarraft il-qerq tagħha u l-qerq tagħha.

35 U ddikjarajtilha l-kliem tal-Iktar Għoli, jekk jistaʼ jkun iddawwar mix-xewqa ħażina tagħha.

36 Għalhekk, taʼ spiss, hi għożżuni bil- kliem bħala raġel qaddis, u b’qarrieqa fit- taħdita tagħha faħħret il- kastità tiegħi quddiem żewġha, filwaqt li xtaqet li tqabbadni meta konna waħedhom.

37 Għax faħħritni fil-miftuħ bħala kast, u fil-moħbi qalet lili: Tibżax minn żewġi; għax hu konvint dwar il-kastità tiegħek: għax anki jekk wieħed jgħidlu dwarna, ma jemminx.

38 Minħabba dawn l-affarijiet kollha jien imtedd flart, u tlabt lil Alla biex il-Mulej jeħlisni mill-qerq tagħha.

39 U meta ma rebħet xejn b’dan, reġgħet ġiet għandi taħt it-talba ta’ istruzzjoni, biex titgħallem il-kelma t’Alla.

40 U hi qaltli: Jekk trid li nħalli l-idoli tiegħi, imtedd miegħi, u nipperswadi lil żewġi biex jitbiegħed millidoli tiegħu, u nimxu fil-liġi permezz taʼ Sidek.

41 U għedtilha: Il-Mulej ma jridx. biex dawk li jqimuh ikunu fl-indafa, u lanqas ma jieħu pjaċir b’dawk li jagħmlu adulterju, imma f’dawk li jersqu lejh b’qalb safja u xufftejn bla tniġġis.

42 Imma hi tagħti kas is-sliem tagħha, tixxennqu biex twettaq ix-xewqa ħażina tagħha.

43 U tajt lili nnifsi aktar għas-sawm u t-talb, biex ilMulej jeħlisni minnha.

44 U għal darb’oħra, f’ħin ieħor qaletli: Jekk ma tagħmilx adulterju, noqtol lil żewġi bil-velenu; u ħuk biex tkun ir-raġel tiegħi.

45 Jiena għalhekk, meta smajt dan, kert il-ħwejjeġ tiegħi, u għedtilha:

46 Mara, qima lil Alla, u tagħmilx din l-għemil ħażina, biex ma tinqeredx; għax kun af tabilħaqq li jien se nistqarr dan l-apparat tiegħek lill-bnedmin kollha.

47 Għalhekk, billi beżgħet, talbet li ma niddikjarax dan l-apparat.

48 U marret serħanni b’rigali, u bagħtitli kull pjaċir taʼ wlied il- bnedmin.

49 U wara bagħtitli ikel imħallat maʼ sħanijiet.

50 U meta ġie l- ewnuku li ġabha, ħarist ’l fuq u rajt raġel terribbli jagħtini bis- dixx sejf, u rċeviet li lpjan tagħha kienet li tqarraqni.

51 U meta kien ħareġ jien bkijt, u lanqas nduq dak jew xi ikel ieħor minnha.

52 Għalhekk, wara ġurnata waħda ġiet għandi u osservat l-ikel, u qaltli: Għala ma kiltx mill-ikel?

53 U jien għedtilha: Huwa għax imlietha b’sejriet fatali; u kif għedt: Jien ma noqrobx lejn l-idoli imma lejn il-Mulej biss.

54 Issa, għalhekk, kun af li Alla taʼ missieri wrietli bl- anġlu Tiegħu l- ħażen tiegħek, u jien żammejtha biex nikkundannak, jekk jistaʼ jkun li tara u tindem.

55 Imma biex titgħallem li l-ħażen tal-ħażin m’għandu l-ebda setgħa fuq dawk li jqimu lil Alla bil-kastità ara jien se nieħu minnu u niekol quddiemek.

56 U wara li għedt hekk, tlabt hekk: Alla ta missirijieti u l-anġlu ta Abraham, ikunu miegħi; u kielu.

57, U meta rat dan waqgħet wiċċha f’riġlejha, tibki; u qajjitha u wissajtha.

58 U hi wiegħdet li ma tagħmilx iktar din il- ħażen.

59 Imma qalbha kienet għadha mwaqqfa fuq ilħażen, u ħarset madwarha kif tistaʼ taqbadni, u tnikket profondament, għalkemm ma kinitx marida.

60 U meta żewġha raha, qalilha: Għala waqgħet wiċċek?

61 U hi qaltlu: Għandi wġigħ f’qalbi, u d-daħk ta’ lispirtu tiegħi jgħakkini; u għalhekk feraħ lil dik li ma kinitx marida.

62 Imbagħad, hekk ħatfet l-opportunità, ġriet lejja waqt li żewġha kien għadu barra, u qaltli: Jiena ndendel lili nnifsi,jewnitfalili nnifsifuqirdum,jekk ma timteddx miegħi.

63 U meta rajt l-ispirtu taʼ Beliar qed iħawwadha, tlabt lill-Mulej, u għedtilha:

64 Għaliex, mara diżastruża, int mnikkta u mfixkla, għama bid-dnubiet?

65 Ftakar li jekk toqtol lilek innifsek, Asteho, ilkonkubina taʼ żewġek, ir- rivali tiegħek, isabbat lil uliedek, u teqred it- tifkira tiegħek minn fuq l- art.

66 U hi qaltli: Ara, allura tħobbni; ħalli dan ikun biżżejjed: nistinka biss għal ħajti u għal uliedi, u nistenna li ngawdi x-xewqa tiegħi wkoll.

67 Imma hi ma kinitx taf li minħabba sidi jien tkellimt hekk, u mhux minħabba fiha.

68 Għax jekk raġel waqaʼ quddiem il-passjoni taʼ xewqa ħażina u sar skjav minnha, bħalma hi, tkun xi

ħaġa tajba li jismaʼ dwar dik il-passjoni, jirċieviha bil-ħsieb tax-xewqa ħażina tiegħu.

69 Għalhekk, niddikjara lilkom, uliedi, li kienet madwar is-sitt siegħa meta telqet minni; u rkobbtejt quddiem il-Mulej il-ġurnata kollha, u l-lejl kollu; u mas-sebħ qomt, nibki l-waqt u nitlob għall-ħelsien minnha.

70 Imbagħad, fl- aħħar, qabdet il- ħwejjeġ tiegħi, u kaxkruni bil- sfurza biex inkun konnessjoni magħha.

71 Għalhekk, meta rajt li fil-ġenn tagħha kienet iżżomm sod mal-libsa tiegħi, ħallejtha warajha, u ħrabt għarwien.

72 U żammet sod mal-libsa akkużani b’mod falz, u meta żewġha ġie tefgħatni l-ħabs f’daru; u l-għada fgħaġni u bagħatni fil-ħabs tal-Fargħun.

73 U meta kont maħsuda, il-mara Eġizzjana kienet maħkuma bin-niket, u ġiet u semgħet kif radd ħajr lill-Mulej u nkanta tifħir fl-alloġġ tad-dlam, u b’leħen ferħan ferraħ, u glorjat lil Alla tiegħi li ġejt meħlus. mix-xewqa lustful tal-mara Eġizzjana.

74 U ta’ spiss bagħtetli tgħid: Agħmel il-kunsens biex inwettaq ix-xewqa tiegħi, u nħelisk mill-irbit tiegħek, u nħelisek mid-dlam.

75 U lanqas bil-ħsieb inklinajt lejha.

76 Għax Alla jħobb lil dak li f’għar tal-ħażen jgħaqqad is-sawm mal-kastità, aktar milli lillbniedem li fil-kmamar tas-slaten jgħaqqad il-lussu mal-liċenzja.

77 U jekk bniedem jgħix fil-kastità, u jixtieq ukoll ilglorja, u l-Iktar Għoli jaf li hu xieraq għalih, hu jagħtini dan ukoll.

78 Kemm-il darba, għalkemm kienet marida, niżlet għandi f’ħinijiet li ma ħarisx, u semgħet leħni waqt li tlabt!

79 U meta smajt it-tgħajjir tagħha għamilt paċi. 80 Għax meta kont fid-dar tagħha kienet tkixfet dirgħajha, u sidirha, u riġlejha, biex jien inkun niddeb magħha; għax kienet sabiħa ħafna, imżejna mill-isbaħ sabiex tqarraqni.

81 U l-Mulej ħarisni mill-mezzi tagħha.

KAPITOLU 2

Ġużeppi huwa l-vittma ta’ ħafna plots mill-għerf ħażin tal-mara Memphian. Għal parabbola profetika interessanti, ara Versi 73-74.

1 Intom taraw, għalhekk, uliedi, kemm il-kbar taħdem is-sabar, u t-talb bis-sawm.

2 Hekk intom ukoll, jekk isegwu l-kastità u s-safa bil-paċenzja u t-talb, bis-sawm bl-umiltà tal-qalb, ilMulej jgħammar fostkom għax iħobb il-kastità.

3 U kulfejn jgħammar l-Iktar Għoli, minkejja li lgħira, jew il-jasar, jew il-kalunnja taqsam raġel, il-

Mulej li jgħammar fih, minħabba l-kastità tiegħu mhux biss jeħlislu mill-ħażen, imma jgħollih ukoll bħali.

4 Għax b’kull mod il-bniedem jiġi mgħolli, kemm bil-fatt, kemm bil-kelma, jew bil-ħsieb.

5 Ħuti kienu jafu kif missieri kien iħobbni, u madankollu jien ma għolejtx ruħi f’moħħi: għalkemm kont tifel, kelli l-biża’ ta’ Alla f’qalbi; għax kont naf li kollox kien se jgħaddi.

6Ujienmaqajtxruħikontrihomb’intenzjoniħażina, imma onora lil ħuti; u b’rispett lejhom, anki meta kont qed inbiegħ, żammejt lura milli ngħid lillIsmaellin li jien kont bin Ġakobb, raġel kbir u qawwi.

7 Intom ukoll, uliedi, għandkom il-biżaʼ minn Alla f’kull għemejjel tagħkom quddiem għajnejkom, u unur lil ħutkom.

8 Għax kull min jagħmel il-liġi tal-Mulej ikun maħbub minnu.

9 U meta wasalt l-Indokolpitae mal-Iżmaelin, staqsewni, u qalu:

10 Int ilsir?Ugħidtlijien kont ilsirimwieledfid-dar, biex ma npoġġix lil ħuti tal-mistħija.

11 U l-kbir minnhom qalli: M’intix ilsir, għax anki d-dehra tiegħek tagħmilha ċara.

12 Imma jien għedt li jien kont ilsir tagħhom.

13 Issa meta dħalna l-Eġittu huma tħabtu dwari, min minnhom jixtrini u jeħodni.

14 Għalhekk deher tajjeb għal kulħadd li jien nibqaʼ fl- Eġittu man- negozjant tal- kummerċ tagħhom, sakemm jerġgħu lura jġibu l- merkanzija.

15 U l- Mulej tani favur f’għajnejn in- negozjant, u fdali daru.

16 U Alla bierku bil-mezzi tiegħi, u żiedu fid-deheb u fidda u fil-qaddejja tad-dar.

17 U kont miegħu tliet xhur u ħamest ijiem.

18 U madwar dak iż-żmien il-mara Memphian, mart Pentefrida niżlet bil-karru, b’pompa kbira, għax kienet semgħet mill-ewnuki tagħha dwari.

19 U qalet lil żewġha li n- negozjant kien sar għani permezz taʼ Ebrajk żagħżugħ, u jgħidu li żgur kien insteraq mill- art taʼ Kangħan.

20 Issa,għalhekk, agħmel ġustizzjamiegħu,uħu liżżagħżugħ f’darek; hekk se jberikek Alla tal-Lhud, għax fuqu hi l-grazzja mis-sema.

21 U Pentefrida kien konvint minn kliemha, u ordna li jinġieb lin-negozjant, u qallu:

22 X’inhu dan li nismaʼ dwarek, li inti tisraq nies mill- art taʼ Kangħan, u tbigħhom bħala skjavi?

23 Imma n-negozjant waqaʼ f’riġlejh, u talab u qallu: Nitolbok, sidi, ma nafx x’tgħid.

24 U Pentefri qallu: Minn fejn hu l-ilsir Ebrajk?

25 U qal: L-Iżmaelin afdawh f’idejni sakemm jerġgħu lura.

26 Imma hu ma emminx, imma ordnalu biex jitqaxxar u jissawwat.

27 U meta baqaʼ jippersisti f’din l-istqarrija, Pentefri qal: Ħa jinġieb iż-żagħżugħ.

28 U meta ddaħħalni, għamilt proni lejn Pentefri għax kien it-tielet fil-grad taʼ l-uffiċjali tal-Fargħun.

29 U ħani minnu, u qalli: Int ilsir jew ħieles?

30 U jien għedt: Ilsir.

31 U qal: Ta min?

32 U jien għedt: L-Ismaelin.

33 U qal: Kif sirt ilsir tagħhom?

34 U jien għedt: Xtrawni mill- art taʼ Kangħan.

35 U qalli: Tassew inti tigdeb; u mill-ewwel ordnalni biex nitqaxxar u msawwat.

36 Issa, il-mara Memphian kienet qed tħares minn tieqa lejja waqt li kont qed nissawwat, għax id-dar tagħha kienet viċin, u bagħtetlu tgħid:

37 Il-ġudizzju tiegħek huwa inġust; għax int tikkastiga lil bniedem ħieles li nsteraq, bħallikieku kien ħati.

38 U meta ma għamilt l-ebda bidla fl-istqarrija tiegħi, għalkemm ġejt imsawwat, ordna li niġi l-ħabs, sakemm, qal, għandhom jiġu s-sidien tat-tifel.

39 U l-mara qalet lil żewġha: “Għalfejn iżżomm filħabs lit-tifel imwieled tajjeb, li iktar għandu jitqiegħed fil-ħelsien u jistennih?

40 Għax xtaqet tarani bix-xewqa tad-dnub, imma jien ma kontx naf dwar dawn l-affarijiet kollha.

41 U qalilha: Mhijiex drawwa taʼ l- Eġizzjani li jieħdu dak li hu taʼ ħaddieħor qabel ma tingħata lprova.

42 Dan, għalhekk, qal dwar in-negozjant; imma firrigward tat-tifel, għandu jiġi l-ħabs.

43 Issa wara erbaʼ u għoxrin jum ġew l- Ishmaelins; għax kienu semgħu li Ġakobb missieri kien qed jibki ħafna dwari.

44 U ġew u qaluli: Kif int għedt li kont ilsir? u ara, sirna nafu li inti bin setgħana fl-art ta’ Kangħan, u missierek għadu jibki għalik bl-ixkora u l-irmied.

45 Meta smajt dan, l-imsaren tiegħi inħall u qalbi ddubt, u xtaqt ħafna nibki, imma trażżejt lili nnifsi biex ma npoġġix lil ħuti għall-mistħija.

46 U jien għedtilhom, Ma nafx, jien ilsir.

47 Għalhekk, huma ħadu parir biex ibigħuni, biex ma nsibx f’idejhom.

48 Għax beżgħu minn missieri, biex ma jiġix u jesegwixxi fuqhom vendetta kbira.

49 Għax kienu semgħu li hu kien qawwi m’Alla u mal-bnedmin.

50 Imbagħad in-negozjant qalilhom: Eħlisni millġudizzju taʼ Pentifri.

51 U ġew u talbuni, u qaluli: Għid li int xtrajt minna bi flus, u jeħlisna.

52 Issa l-mara Memphian qalet lil żewġha: Ixtri żżgħażagħ; għax nisma, qalet hi, li qed ibigħuh.

53 U minnufih bagħtet ewnuku lill- Ishmaelins, u talbithom ibigħuni.

54 Imma peress li l- ewnuku ma kienx aċċetta li jixtrini għall- prezz tagħhom, reġaʼ lura, wara li pprovahom, u għarraf lill- siduha li talbu prezz kbir għall- ilsir tagħhom.

55 U bagħtet ewnuku ieħor, u qal: Għalkemm jitolbu żewġ minijiet, agħtihom, taħsbux id-deheb; biss ixtri t-tifel, u ġibu lili.

56 Għalhekk l-ewnuku mar u tahom tmenin biċċa deheb, u laqalili; immalill-maraEġizzjanaqal li jien tajt mija.

57 U għalkemm kont naf dan, qagħad siek, biex lewnuku ma jitgħaxxaqx.

58 Intom taraw, għalhekk, uliedi, x’affarijiet kbar ġarrabt biex ma npoġġix lil ħuti tal-mistħija.

59 Intom ukoll, għalhekk, ħobbu lil xulxin, u b’sabar fit-tul aħbu d-difetti ta’ xulxin.

60 Għax Alla jieħu pjaċir fl-għaqda tal-aħwa, u fliskop ta’ qalb li tieħu pjaċir bl-imħabba.

61 U meta ħuti daħlu l- Eġittu saru jafu li jien kont erġajt luralilhom il-flustagħhom, u mafaddejthomx, u kfarrġajthom.

62 U wara l-mewt taʼ Ġakobb missieri ħabbejthom b’aktar abbundanza, u kulma ordna hu għamilt ħafna għalihom.

63Uħallejthommajiġuximnikktinfl-iżgħarmaterja; u dak kollu li kien f’idi tajthom.

64 U wliedhom kienu wliedi, u wliedi bħala lqaddejjatagħhom;uħajjithomkienetħajti,ut-tbatija kollhatagħhomkienetit-tbatijatiegħi,ul-mardkollu tagħhom kien id-dgħufija tiegħi.

65 Art tiegħi kienet l-art tagħhom, u l-pariri tagħhom il-pariri tiegħi.

66 U jien ma għolejtx lili nnifsi fosthom blarroganza minħabba l-glorja tiegħi tad-dinja, imma kont fosthom bħala wieħed mill-iżgħar.

67 Għalhekk, jekk intom ukoll nimxu filkmandamenti tal-Mulej, uliedi, Hu jgħollikom hemmhekk, u jberikkom b’affarijiet tajbin għal dejjem taʼ dejjem.

68 U jekk xi ħadd ifittex li jagħmlilkom il-ħażen, agħmlulu l-ġid, u itolbu għalih, u tkunu mifdija millMulej minn kull ħażen.

69 Għax, araw, taraw li mill-umiltà u s-sabar tiegħi ħadt bħala mara lil bint il-qassis taʼ Ħeliopolis.

70 U mitt talent tad-deheb ingħatawni magħha, u lMulej għamilhom biex jaqduni.

71 U tani wkoll is-sbuħija bħala fjura lil hinn millisbaħ taʼ Iżrael; u Hu ppreservani sax-xjuħija fissaħħa u fis-sbuħija, għax f’kollox kont bħal Ġakobb.

72 U isimgħu intom, uliedi, ukoll il-viżjoni li rajt.

73 Kien hemm tnax-il cerb jitimgħu: u d-disgħa lewwel kienu mxerrda fuq l-art kollha, u bl-istess mod ukoll it-tlieta.

74 U rajt li minn Ġuda twieldet verġni liebsa libsa tal-għażel, u minnha, twieldet ħaruf bla tebgħa; u fuq

idu fuq ix-xellug kien hemm qisu iljun; u l-bhejjem kollha ġrew kontrih, u l-ħaruf għelbuhom, qeridhom u waqqagħhom.

75 U minħabba fih ferħu l-anġli u l-irġiel, u l-art kollha.

76 U dawn l-affarijiet għandhom iseħħu fl-istaġun tagħhom, fl-aħħar jiem.

77 Mela intom, uliedi, josservaw il-kmandamenti tal-Mulej, u unoraw lil Levi u lil Ġuda; għax minnhom iqum lilkom il-Ħaruf ta’ Alla, li jneħħi ddnub tad-dinja, wieħed li jsalva lill-ġnus kollha u lil Iżrael.

78 Għax is-saltna tiegħu hija saltna ta’ dejjem, li m’għandhiex tgħaddi; imma s-saltna tiegħi fostkom tiġi fi tmiemha bħala hammock ta’ għassa, li wara ssajf tisparixxi.

79 Għax jien naf li wara mewti l-Eġizzjani se jolqtukom, imma Alla jivvendikakom, u jġibkom f’dak li wiegħed lil missirijietkom.

80 Imma intom iġorru għadni magħkom; għax meta għadmi jittella’ hemmhekk, il-Mulej ikun miegħek fid-dawl, u Beliar ikun fid-dlam mal-Eġizzjani.

81 U iġorru lil Asenat lil ommok lejn l-Ippodromu, u ħdejn Rakel ommok idfnuha.

82 U meta qal dawn l-affarijiet, fetaħ saqajh, u miet fi xjuħija tajba.

83 U Israel kollu niket għalih, u l-Eġittu kollu, b’biki kbir.

84 U meta wlied Israel ħarġu mill- Eġittu, ħadu magħhom l- għadam taʼ Ġużeppi, u difnuh f’Ħebron maʼ missirijietu, u s- snin taʼ ħajtu kienu mija u għaxar snin.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.