1 kaq RAKI
1 Kay qelqapin kay qelqapi qelqarqan Babilonia llaqtapi, Neriaspa churin Baruc, Maasiaspa churin, Sedeciaspa churin, Quelciaspa churin Asadiaspa churin.
2 Pisqa kaq watapi, qanchis kaq p'unchaypi ima, Caldea runakuna Jerusalén llaqtata hap'ispa ninawan ruphachirqanku.
3BaructaqkayqelqapiqelqakunataleerqanJudárey Joaquimpa churin Jeconiaspa, llapa runakunaq uyarisqanmanhina.
4 Uyariq runakunaq, reypa churinkunaq, kurak runakunaq, llapa runakunaq uyarisqanmi karqan, aswan pisimanta aswan altokama, Sud mayu patapi Babiloniapitiyaqllaparunakunaquyarisqanhina.
5 Hinaqtinmi paykunaqa waqarqanku, ayunarqanku, Señorpañawpaqenpitaqmañakurqanku.
6 Sapanka runaq atiyninman hinan qolqeta huñurqanku.
7 Jerusalén llaqtaman apachirqanku Salompa churin Quelciaspa churin uma sacerdote Joaquimman, sacerdotekunaman, Jerusalén llaqtapi llapa runakunamanpas.
8 Sivan killapa chunka p’unchayninpi Señor Diospa wasinmanta vasokunata, templomanta apasqa, Judá hallp’aman kutichipunanpaq, chay horallapitaq qolqemantavasokunata,SedeciasJosiaspachurinJada rey.
9 Chay qhepamanmi Babilonia rey Nabucodonosor Jeconiasta,kamachikuqkunata,presokunata,atiyniyoq runakunata, chay suyupi tiyaq runakunatawan Jerusalén llaqtamanta aparqan, hinaspa Babilonia llaqtamanaparqan.
10 Paykunan nirqanku: –Qankunamanmi qolqeta apachimuykichis ruphachina sacrificiokunata, huchapaq sacrificiokunata, inciensotawan rantinaykichispaq, maná nisqatapas wakichinaykichispaq, Señor Diosninchis altarpi ofrecenaykichispaqwan.
11BabiloniareyNabucodonosorpa,churinBaltasarpa vidanmantamañakuychis,kay pachapip'unchaykuna hanaqpachap'unchaykunahinakanankupaq.
12 Wiraqochataq kallpata qowasun, ñawinchistataq k’ancharichiwasun, Babilonia rey Nabucodonosorpa llanthunpi, churin Baltasarpa llanthunpiwan kawsasunchis, askha p’unchaytaq paykunata servisaqku,paykunaqqhawariyninpitaqsumaqsonqo kasun.
13 Ñoqaykuraykupas mañakuychis Señor
Diosniykumanta, Señor Diosniyku contra huchallikusqaykurayku. kunan p'unchawkamataq Wiraqochaq phiñakuyninpas, phiñakuyninpas mana noqanchismantakutirisqachu.
14 Kay qelqata leenkichis, Señor Diospa wasinpi confesakunaykichispaq, fiestakunapi, hatun p’unchaykunapiwan.
15 Qankunan ninkichis: ‘Señor Diosninchispaqmi chanin-kayqa, noqanchispaqmi ichaqa kunan p’unchay hina uyakunaq ch’aqwasqanqa, Judá runakunapaq,Jerusalénllaqtapitiyaqkunapaqwan.
16 Reyninchiskunaman, umallinchiskunaman, sacerdotenchiskunaman,profetanchiskunaman,ñawpa taytanchiskunamanpas.
17 Noqaykuqa Señor Diospa ñawpaqenpin huchallikurqayku.
18Paytamanakasukuspa,DiosninchisSeñorDiospa kunkanta mana kasukuspa, sut'ita qowasqanchis kamachikuykunamanhinapurinanchispaq.
19 Señor Diosqa ñawpa taytanchiskunata Egipto suyumanta horqomusqan p’unchaymantapachan kunankama Señor Diosninchista mana kasukuqchu kanchis, kunkanta mana uyarispataqmi mana allintachuqhawarinchis.
20 Chayraykun mana allinkuna, ñakaypas, taytanchiskunataEgiptohallp'amantahorqomushaqtin, kamachinMoiseswanchurarqan,chayhinalechewan mielwan puriq hallp'ata qowananchispaq kay punchawtaqawanapaqmi.
21ChaywanpasmananSeñorDiosniykupakunkanta uyarirqaykuchu, paypa kachamuwasqanku profetakunaqnisqanmanhina.
22 Sapanka runan ichaqa millay sonqonpa yuyaykusqanman hina, wak llaqtayoq dioskunata yupaychaspa, Señor Diosninchis ñawpaqenpi mana allinkunataruwaspaima.
2 kaq RAKI
1 Chayraykun Señor Diosqa allintapuni rimarirqan noqayku contra, Israel llaqtata juzgaq juezniyku contra, reyniyku contra, kamachikuqniyku contra, IsraelpiJudárunakunacontrapas.
2 Moisespa Kamachikuy Simin Qelqaq nisqanman hina, Jerusalén llaqtapi hina hatun ñak'ariykunata apamuwananchispaq.
3 Runaqa churinpa aychanta, ususinpa aychanta mikhunanpaq.
4 Paykunataqa hap'irqan muyuriqninchispi llapa suyukunaq kamachisqan kanankupaq, Señor Diospa ch'eqechisqan llapa llaqta runakuna ukhupi k'amisqa hinach'usaqyachisqakanankupaq.
5 Chhaynatan wikch’usqa karqayku, manataqmi hatunchasqachu karqayku, Señor Diosninchis contra huchallikusqanchisrayku, manataq kunkanta kasukusqanchisrayku.
6 Señor Diosninchispaqmi chanin kayqa, noqanchispaqpas ñawpaq taytanchispaqpas p'enqay p'enqay,kunanp'unchayrikusqanchishina.
7 Tukuy kay ñak'ariykunan ñoqanchisman chayamuwanchis, Señor Diospa contranchispi niwasqanchis
8 Chaywanpas manan Señor Diospa ñawpaqenpi mañakurqanchischu, sapankanchis millay sonqonpa yuyaykusqanmantat'aqananchispaq.
9 Chayraykun Wiraqochaqa mana allinkunata qhawawarqanchis, Señor Diosmi chayta apamuwarqanchis.
10 Chaywanpas manan uyarirqanchischu paypa kunkanta,SeñorDiospakamachikuyninkunamanhina purinanchispaq.
11 Kunantaq, Israelpa Señor Diosníy, Egipto suyumanta llaqtaykita horqomurqanki atiyniyoq makiwan, hatun makiwan, señalkunawan, musphanakunawan, hatun atiywan ima. Kunan p'unchawrikurimusqanmanhina.
12 Señor Diosníy, huchallikurqayku, mana allintan ruwarqayku, llapan ordenanzaykikunapin mana chanintaruwarqayku.
13 Phiñakuyniyki noqaykumanta t'aqakuchun, ch'eqechiwasqayki suyukuna ukhupi pisillañan qhepayku.
14 Señor Diosníy, mañakuyniykutapas, mañakuyniykutapas uyariy, hinaspa qanrayku qespichiwayku, apawaqniykupa ñawpaqenpitaq khuyapayawayku.
15 Chay hinapin lliw teqsimuyuntinpi yachanqaku Señor Diosninchis kasqaykita, Israel llaqtapas mirayninkunapas sutiykiwan sutichasqa kasqankurayku.
16 Señor Diosníy, ch'uya wasiykimanta urayman qhawariy,hinaspaqhawariyku.
17 Ñawiykikunata kichariy, hinaspa qhaway; Aya p'ampanakunapi kaq wañusqakuna, cuerponkumanta almanku qechusqa, manan yupaychaytapas, chanintapasSeñormanqonqakuchu.
18 Ichaqa sinchi llakisqa alma, k'umuykukuspa pisi kallpa puriq, ñawikuna pisiyasqa, yarqasqa almapas yupaychasunkichaninkaytapas,SeñorDiosníy.
19 Chayraykun noqaykuqa, Señor Diosníy, ñawpaqeykipi huch'uyyaykukuspa rogakuyku, ñawpaq taytaykupas reyniykupas chanin kasqankumanta.
20 Qanmi phiñakuyniykita, phiñakuyniykitapas ñoqaykuman kachamuwarqanki, imaynan profetakunaq kamachiykikunaq chawpinta nisqaykimanhina.
21 Señor Diosmi nin: Hombroykichista k'umuykukuychisBabiloniareytaservinaykichispaq.
22 Babilonia reyta servinaykichispaq Señor Diospa kunkantamanauyarispaykichisqa.
23Judállaqtakunamanta,Jerusalénllaqtamantahawa llaqtakunamantawan, novioq kunkanta, novioq kunkanta, novioq kunkanta, novioq kunkantawan, llapan hallp'a ch'usaqyachisqan kanqa yachaq runakuna.
24 Noqaykuqa manan uyariyta munarqaykuchu Babilonia reyta serviyta, chayraykun allinpaq qhawarirqanki profetakunaq kamachinkunawan rimasqayki simikunata, chaymi karqan reyniykupa tullunkuna,ñawpaqtaytaykupatullunkunapasmaymi kasqankumantahurqusqakananku.
25 Hinaspa, p’unchaypa rupayninman, tuta chiriman wikch’usqa kaspanku, yarqaywan, espadawan, onqoywanima,sinchillakikuypiwañurqanku.
26 Sutiykiwan sutichasqa wasitapas kunan p'unchay rikusqanchis hina ch'usaqyachirqanki, Israelpa mirayninmanta, Judá wasimantawan millay ruwasqankumanta.
27DiosniykuSeñorDiosníy,tukuyallinkasqaykiman hina, tukuy ancha khuyapayakuyniykiman hinan ñoqaykuwanruwawarqankiku.
28 Kamachikuyniyki Moisespa kamachisqan p'unchaypi,Israelrunakunaqñawpaqenpikamachikuy simitaqelqananpaqkamachisqaykip'unchaypi.
29 Manachus kunkayniyta uyarinkichis chayqa, cheqaqtapunin kay askha runakunaq askha runakunamantukupunqanacionkunaukhupi,chaypin ch’eqechisaq.
30Ñoqaqayacharqaninmanauyariwasqankuta,k'ullu kunkayoqrunakunakasqanrayku.
31 Hinaspan yachanqaku Señor Diosninku kasqayta, paykunamansonqotaqosaquyarinankupaq.
32 Hinaspan presochasqa kasqanku hallp'api alabawanqa,sutiypitaqyuyaykunqaku.
33 Rumi kunkankumanta, millay ruwasqankumantawan kutirimuychis, Señor Diospa ñawpaqenpi huchallikuq ñawpaq taytankuq ñanninta yuyarinqaku.
34 Hinaqtinmi ñawpaq taytankuman, Abrahamman, Isaacman, Jacobmanpas juramentoypi prometesqay hallp’amankutichimusaq,paykunankamachikunqaku. 35PaykunawanmiwiñaypaqrimanakusaqDiosninku kanaypaq,paykunanllaqtaykanqaku,manañanIsrael llaqtaytaqarqosaqchuqosqayhallp'amanta.
3 RAKI
1 Tukuy-atiyniyoq Señor Diosníy, Israelpa Diosnin, llakisqaespiritunwaqasunki.
2 Wiraqocha, uyariy, khuyapayay; Qanqa khuyapayakuqmi kanki, khuyapayaykuway, ñawpaqeykipihuchallikusqaykurayku,nispa
3 Qanqa wiñaypaqmi aguantanki, ñoqaykutaq wiñaypaqchinkaykusaqku.
4 Tukuy-atiyniyoq Señor Diosníy, Israelpa Diosnin, kunanuyariywañusqaIsraelrunakunaq,wawankunaq mañakusqankuta, paykunan ñawpaqeykipi huchallikurqanku, manataq Diosninkuq kunkanta kasurqankuchu, chay muchuykunaqa ñoqaykumanmi k'askaykuwanchis.
5 Amayá ñawpaq taytanchiskunaq mana allin ruwasqankuta yuyariychu, aswanpas kunan tiempopi atiyniykipi,sutiykipipasyuyaykuy.
6QanmiSeñorDiosniykukanki,qantanSeñorDiosn alabasaqku.
7 Chayraykun sonqoykuman manchakuyniykita churarqanki, sutiykita waqyakunaykupaq, preso kasqaykupi alabanaykupaq, ñawpaqeykipi
huchallikuq ñawpaq taytaykupa llapa mana allin ruwasqankutayuyarisqaykurayku.
8Qhawariy,kunanp’unchaypashap’isqakayniykupin kashanchis, maypin ch’eqechiwarqankiku, k’amisqa kanapaq ñakasqa kanapaq, hinallataq pagasqa kananchispaq, taytanchiskunaq llapa mana allin ruwayninkuman hina, Wiraqocha Diosninchismanta t’aqakuq.
9 Israel runakuna, kausay kamachikuykunata uyariychis.
10 ¿Imaynataq Israel runakunaqa enemigoykikunaq hallp'anpi kashanki, wak llaqtapipas machuyasqaña kanki,wañusqakunawanqhellichasqañataqkanki.
11 Aya p'ampanaman uraykamuqkunawan yupasqa kanki?
12Yachaypukyutasaqerparirqanki.
13 Diospa ñanninpi puriwaq karqan chayqa, wiñaypaqmithakpitiyawaqkarqan.
14 Yachay maypi yachay, maypi kallpa, maypi yachay; Chay hinapin yachanki maypi unay p'unchaykuna, kawsaypas, maypichus ñawikunaq k'anchaynin,thakkaypaskashanchayta,nispa.
15¿Pitaqmaypikasqantatarirun?Icha,¿pitaqqhapaq kayninkunamanhaykumurqan?
16 Maymanmi tukupunku mana nacionkunapi kamachikuqkuna, kay pachapi animalkunata kamachikuqkunapas.
17 Hanaq pacha p'isqokunawan kusirikuqkuna, qolqeta qorita huñuqkunapas, chaykunapin runakunaqa confianku, manataqmi imatapas tukurqankuchu?
18 Qolqewan llank'aqkuna, mana t'aqwiy atina ruwasqankuta.
19 Paykunan chinkapunku, aya p'ampanamanmi uraykamunku,hukkunañataqmirantinpiwicharinku.
20 Wayna-sipaskunaqa k'anchaytan rikuspa kay pachapitiyarqanku.
21 Nitaqmi chay ñannintapas entienderqankuchu, nitaq hap'irqankuchu, wawankupas chay ñanmanta karunchakurqanku.
22 Canaán llaqtapiqa manan uyarikurqanchu, nitaq Temanllaqtapipasrikukurqanchu.
23KaypachapiyachaymaskhaqAgarenesrunakuna, Meranpa, Temanpa qhatuqninkuna, cuentokunata qelqaqkuna, mana yuyayniyoq maskhaqkunapas; kaykunamantaqa manan mayqenninkupas yachaypa ñannintaqa yacharqankuchu, nitaq ñanninkunatapas yuyarirqankuchu.
24 ¡Israel, may hatunmi Diospa wasinqa! ¡May hatunmikapuqninkasqancheqaspas!
25Hatun,manatukukuq;alto,manatupuyatina.
26 Qallariymantapacha ancha reqsisqa hatunkaray runakunan karanku, paykunan hatun sayayniyoq karanku, awqanakuypipas ancha yachayniyoqmi karanku.
27 Paykunataqa manan Señor Diosqa akllarqanchu, manataqmipaykunamanpasyachayñantaqorqanchu.
28 Paykunan ichaqa mana yachayniyoq kasqankuraykuch'usaqyachisqakarqanku.
29 ¿Pitaq hanaq pachaman rispa payta hap'ispa phuyumantauraykamurqan?
30 ¿Pitaq lamar-qochata chimpaspa tarirqan, ch'uya qoripaqtaqapamunqa?
31 Manan pipas yachanchu ñanninta, nitaqmi yuyaykunchuñannintapas.
32 Tukuy imata yachaqmi ichaqa paytaqa reqsin, yuyayninwantaq tarin, kay pachata wiñaypaq wakichiqqa tawa chakiyoq animalkunawanmi hunt'aykuran.
33 Pipas k'anchayta kachamuspa ripuq runaqa wakmantawaqyan,mancharisqataqkasukun.
34 Quyllurkuna p'unchawpi k'ancharispa kusikurqanku. chhaynataq kusikuywan paykunata kamaqmank’anchaytarikuchirqanku.
35 Paymi Diosninchis, manan pipas paywan tupachispaqayupasqakanqachu
36 Paymi tukuy yachay ñanta tariruspa kamachin Jacobman,munakusqanIsraelmanwanqorqan.
37 Chay qhepamanmi Jesusqa kay pachapi rikuchikusparunakunawanrimarqan.
4 kaq RAKI
1 Kaymi Diospa kamachikuyninkunaq qelqan, hinallataq wiñaypaq wiñaypaq kamachikuy simipas. ichaqasaqeqkunaqawañunqakun.
2Jacob,kutirispahap'ipakuy,k'anchaypañawpaqenpi puriy,k'ancharichinaykipaq.
3Amahukrunatahatunchaykichu,nitaqwakllaqtata allinniykipaqkaqtapasqoychu.
4 Israel llaqta, kusisamiyoqmi kanchis, Diospa sonqonmanchayaqkaqkunatanreqsichiwanchis. 5Llaqtay,Israelllaqtatayuyariq,kusisqakaychis.
6 Nacionkunamanmi vendesqa karqankichis, manan chinkachisqaykichispaqchu, aswanpas Diosta phiñachisqaykiraykun awqakunaman entregasqa karqankichis.
7 Qankunaqa supaykunaman sacrificiota haywaspaykichismi piñachirqankichis, manan Diospaqchu.
8Qankunaqaqonqapunkichismiwiñay-wiñayDiosta uywasuqniykichista. ñuñuqniykichis Jerusalén llaqtatanllakichirqankichis.
9 Diospa phiñakuyninta qankunaman hamushaqta rikuspataq niran: –Sion llaqtaq qayllanpi tiyaqkuna, uyariychis.
10 Rikurqanim churiykuna ususiykuna presochasqa kasqankuta.
11 Kusikuywanmi paykunata mikhuchirqani; Aswanpaswaqaspa,llakikuspanpaykunatakacharqan.
12 Ama pipas noqamanta kusikuchunchu, viuda, askha runakunaq saqerparisqan, wawaykuna huchallikusqanrayku ch'usaqyachisqa kashaqtiy. Diospakamachikuyninmantat'aqakusqankurayku.
Paykunaqa manan yacharqankuchu kamachikuyninkunata, nitaq kamachikuyninkunata purirqankuchu, nitaqmi chanin kayninpi wanachiy ñankunatapassarurqankuchu.
14 Sion muyuriqpi tiyaqkuna hamuchunku, hinaspa yuyariychis churiykuna ususiykuna presochasqa kasqankuta, paykunaman Wiñay-wiñaypaq apamusqanta.
15Karumantanhukllaqtatapaykunamanpusamurqan, manap'enqayniyoqllaqtata,manareqsisqasimitapas, mana machu runata yupaychaq, nitaq wawata khuyapayaq.
16 Paykunan viuda warmiq munakusqan wawankunata aparqanku, mana ususiyoq sapallan ch’usaqkashaqtasaqerparispanku.
17Ichaqa,¿imatataqyanapaykiman?
18 Kay muchuykunata apamusuqniykichismi enemigoykichispamakinmantaqespichisunkichis.
19Wawaykuna,riychis,riychis,ch'usaqmiqhepasqa kashani.
20 Thak-kay p'achata p'achakuspa, mañakuyniypa sacop'achantachurakurqani.
21 Kusikuychis, wawaykuna, Wiraqochaman waqyakuychis, paymi awqakunaq atiyninmanta, makinmantawanqespichisunkichis.
22 Suyakuyniyqa Wiñay-wiñaypaqmi kashan, paymi qespichisunkichis. kusikuytaq hamuwarqan Ch’uyamanta, pisi tiempollamanta Wiñay Qespichiqninchismanta qankunaman hamunan khuyapayakuyrayku.
23 Ñoqan kachamurqaykichis llakisqa waqashaqtiykichis, Diosmi ichaqa wiñaypaq kusikuywankusikuywanyapamantaqowasunkichis.
24 Imaynan kunan Sion llaqtamasikuna preso kasqaykichista rikurqanku, chhaynatan pisi tiempollamanta rikunqaku Diosninchismanta qespichisqaykichista, chaymi qankunaman hamusunkichis hatun k'anchariywan, Wiñaywiñaypaqk'anchaywanima.
25 Wawallaykuna, pacienciakuychis Diospa phiñakuyninta, awqaykichis qatiykachasunkichis. Ichaqa pisi tiempollamantan rikunki chinkachisqa kayninta,hinaspankunkantasaruykunki,nispa.
26Sumaqsonqoyoqwawqekunaqaqhelliñankunatan rirqanku, awqakunaq hap’isqan oveja hinan apasqa karqanku.
27Wawaykuna,sonqochaychis,Diostawaqyakuychis, kaykunata apamuqniykichismantan yuyarisqa kankichis.
28 Imaynan Diosmanta karunchakuyta yuyaykurqankichis.
29 Qankunaman chay ñak'ariykunata apamuqqa, qespichisqaykichiswan kuska wiñaypaq kusikuytan apamusunkichis.
30 Jerusalén llaqta, allin sonqoyoq kay, chay sutita qosuqniykinsonqochasunki.
31 Llakikuypaqmi ñak'arichisuqniykikuna, urmasqaykimantakusikuqkunapas.
32 Wawaykikunaq servisqan llaqtakunaqa llakikuypaqmi,churiykikunatachaskiqmillakisqa.
33 Imaynan payqa wañusqa kasqaykimanta kusikurqan,urmasqaykimantataqkusikurqan.
34 Askha runakunaq kusikuynintan qechusaq, hatunchakusqanpasllakikuymanmitukupunqa.
35 Wiñay-wiñaymanta nina payman hamunqa, aguantayta munaspa; Hinan supaykunaq tiyasqanqa askhatiempopaqkanqa.
36 Jerusalén llaqta, inti lloqsimuy ladota qhawariy, hinaspaqhawariyDiosmantahamuqkusikuyta.
37 Qhawariy, kachasqayki churiykikunan hamushanku inti lloqsimuy ladomanta inti haykuy ladoman ch'uya Diospa siminwan huñusqa, Diospa k'anchariyninpikusikuspa.
5 CAPÍTULO
1Jerusalénllaqta,waqayp'achatap'achakuy,ñak'ariy p'achata,wiñaypaqtaqchurakuyDiosmantahamuq sumaqk'anchayta.
2Diosmantahamuqchanin-kaymantaiskayp'achata wikch'uykuy.Wiñay-wiñaypaqk'anchariq diadematapasumaykimanchuray.
3Diosmik'anchariyniykitarikuchisunkihanaqpachaq urayninpillapasuyukunaman.
4SutiykiqawiñaypaqmiDiosmantasutichasqakanqa Chaninkaypathakkaynin,Diosyupaychaypa k'anchariynin.
5Hatariy,Jerusalén,altomansayay,hinaspainti lloqsimuyladotaqhaway,hinaspaqhaway,inti haykuyladomanta intilloqsimuyladomanch’uya Diospasiminwanhuñunasqawawaykikunata,Diosta yuyarispakusikuspa.
6Paykunanchakipiripurqanku,awqankunaq pusasqankarqanku,Diosmiichaqahatunchasqata qanmanpusamusunki,qhapaqsuyupawawankuna hina.
7Diosqachuraranmillapaaltoorqokunata,unaypaq qochapatakunatapasurmachinankupaq, wayq’okunatapashunt’aykunankupaq,chhaynapi IsraelrunakunaDiospak’anchariyninpimana imamantamanchakusparinankupaq.
8Sachakunapas,tukuyq'apayniyoqsach'akunapas, DiospakamachisqanmanhinanIsraelllaqtata llanthuykunqaku.
9DiosmiIsraelllaqtatakusikuywanpusanqa, paymantahamuqkhuyapayakuywanchaninkaywan ima,k'ancharisqank'anchaypi.