Benjamin, Jacobpa, Raquelpa chunka iskayniyuq churin, ayllumanta wawa, filósofomanhinaspafilántropomantikrakun.
1 Pachak ishkay chunka phisqayoq wata kawsasqan qhepamanmi churinkunata kamachirqanBenjaminparimasqankunata.
2Paykunata much’aykuspataqnirqan:Imaynan Isaacpas Abrahampa machuyayninpi nacerqan, chayhinallataqmiñoqapasJacobpaqnacerqani.
3 Raquel mamay wachakushaspa wañupusqanmantapachan mana lecheyoqchu kani. chayraykum sirvientan Bilha ñuñuchiwarqa.
4 Raquelqa Joseta wachakusqan qhepamanmi chunka iskayniyoq wata mana wachakuq kasharqan. Chunka iskayniyoq p’unchay ayunakuspataq Wiraqochamanta mañakurqan, wiksallikuspataqwachawarqan.
5 Taytayqa Raqueltaqa anchatan munakuran, paymantan iskay churikuna naceq rikunanpaq mañakuran.
6 Chayraykun Benjamín sutichasqa karqani, p'unchaykunachurin.
7 Egiptoman riqtiy, Joseman, wawqey reqsiwaqtintaq niwarqan: ¿Imatan taytayman willawarqankuqhatuwaqtinku?
8 Hinaqtinmi payta nirqani: P’achaykita yawarwan ch’aqchuykuspa nirqanku: Yachay kay wawaykiq p’achanchus icha manachus chayta,nispa.
9 Paytaq niwarqan: Chhaynapas, wawqey, p’achayta qechuwaqtinkutaq Ismael runakunaman qowarqanku, lomo p’achatataq qowarqanku, maqawarqankutaq, phawayta kamachiwarqankutaq.
10Huknink'aspiwanmaqawaqniytaq,hukleón paywantupaspawañuchirqan.
11 Chhaynapin compañeronkunaqa mancharikurqanku.
12Qankunapas,chhaynaqa,wawaykuna,hanaq pachaq kay pachaq Wiraqochan Diosta munakuychis, kamachikuyninkunatataq hunt’aychis,allinch’uyarunaJoseqejemplonta qatikuspa.
13 Yuyayniykichispas allinman kachun, reqsiwashaqtiykichispas; Pipas yuyayninta allintabañaqqatukuyimatanallintaqhawan.
14 Señor Diosta manchakuychis, runamasiykichistapas munakuychis. hinallataq Beliarpa espiritunkunaña nisunkichis tukuy millaykunawan ñak’arichisunkichis chaypas, manan kamachisunkichischu, imaynan mana wawqeyJosetakamachirqankuchuhinata., 15¡Askharunakunanwañuchiytamunarqanku, Diostaqhark’arqan!
16 Pipas Diosta manchakuspa runamasinta munakuqqa manan belliarpa espiritunwan atipachikunmanchu, Dios manchakuywan hark'asqakaspaqa.
17 Manataqmi runakunaq nitaq animalkunaq yuyaykusqanwanpas kamachikunmanchu, runamasinta munakusqanwanmi Señorqa yanapan.
18 Josepas taytanchistan valekuran wawqenkunapaq mañakunanpaq, mana allin ruwasqankuta Wiraqocha mana huchapaq qhawarinanpaq.
19 Chhaynatataq Jacobqa qaparirqan: Allin waway,taytaykiJacobpawiksantaatiparqanki.
20 Hinaqtinmi Jesusqa abrazaykuspa iskay horatamuch’aykurqan.
21Qanpinhunt’akunqaDiospaCorderonmanta, kay pachaq Qespichiqninmantawan hanaq pachamanta willakuy, mana huchayoq runaqa mana kamachikuyniyoq runakunarayku entregasqakananmanta,manahuchayoqrunataq rimanakuypa yawarninpi mana manchakuq runakunaraykuwañunanmantawan,manajudío
runakunaqIsraelpaqespichisqanpaq,Beliartapas kamachinkunatapaschinkachinqa.
22Chhaynaqa,wawaykuna,rikunkichischuallin runaqtukukuyninta?
23Chhaynaqa,khuyapayakuqsonqontaqatikuq kaychis, allin yuyaywan, qankunapas k'ancharishaq coronakunata churakunaykichispaq.
24Allinrunaqamananyanañawiyoqchu.Llapa runakunatankhuyapayakun,huchasapañakanku chaypas.
25Manaallinyuyaywanñayuyaykunkuchaypas. Paymantan allin kaqta ruwaspa mana allinta atipan, Diospa hark'asqan; chanin runatataq kikinalmantahinamunakun.
26 Pipas hatunchasqa kaqtinqa manan envidiakunchu. pipas qhapaqyachisqa kaqtinqa manan envidiakunchu; pipas valorniyoq kaqtinqa, paytan alaban; allin ruwaq runatan alaban; wakcha runata khuyapayakun; pisi kallpakunataqa khuyapayakunmi; Diosta yupaychaspatakikun.
27 Pipas allin espirituq khuyapayakuyninta chaskiqqakikinalmantahinanmunakun.
28 Chhaynaqa, qankunapas allin yuyayniyoq kankichis chayqa, iskaynin millay runakunan qankunawan thak-kaypi kawsanqaku, qhelli ruwaqkunapas respetasunkichis, allin kaqmantaq kutirisunkichis. Munapayakuqkunaqa manan sinchi munayninkumantachu saqenqaku, aswanpas munapayasqanku imakunatapas ñak’ariqkunamanmiqonqaku.
32 Pipas chanin runata traicionanman chayqa, chanin runaqa Diosmantan mañakun, pisi tiempollañahuch'uyyaykukusqañakashaspapas, mana unaymantaña aswan hatunchakuq hina rikhurin,wawqeyJosehina.
33 Allin runaq munayninqa manan Beliarpa espiritunpa q’otuyninpa atiyninpichu, thak kay angelmialmantapusarin.
34 Manataqmi ismuq kaqkunatachu munakuywan qhawan, nitaq kusikuy munaspa qhapaqkaytahuñunchu.
35 Payqa manan kusikuywanchu kusikun, mananrunamasintallakichinchu,manansumaq kawsaykunawanchu saksachikun, manan pantakunchuñawikunahoqariypi,SeñorDiosmi payparakiynin.
36 Allin yuyayqa manan runakunamanta hatunchaytachu nitaqp’enqaytapas chaskinchu, manataqmi ima q’otutapas, llullakuytapas, maqanakuytapas, k’amiytapas yachanchu; Wiraqochapaypitiyaspanalmantak'ancharichin, llapanrunakunawantaqsapakutikusikun.
37 Allin yuyayqa manan iskay qalluyoqchu, saminchaymanta ñakaymantawan, pisichaymanta hatunchaymantawan, llakikuymanta kusikuymantawan, ch’inllamantawan ch’aqwaymantawan, iskay uya kaymanta cheqaq-kaymantawan, wakcha kaymanta qhapaq kaymantawan; ichaqa huk yuyayniyoqmi, mana ismusqa, ch'uya, llapa runakunamanta.
38Manamishkayrikuyniyuqchu,manataqiskay kutiuyariyniyuqchu.Tukuyimaruwasqanpipas, rimasqanpipas, rikusqanpipas, yachanmi Wiraqochaalmantaqhawasqanta.
29 Allinta ruwankichis chayqa, qhelli espiritukunapas ayqesunkichismi. Chaymi animalkunapasmancharichisunkichis.
30 Allin ruwaykunata respetaspa yuyaypi k'anchaykaqtinqa,tutayaqmipaymantaayqekun.
31 Pipas ch'uya runata maqan chayqa, wanakunmi. Ch'uya runaqa k'amiqnintan khuyapayakun,ch'inllataqmikashan.
39Hinaspanyuyaynintach’uyanchan,Dioshina manahuchachasqakananpaq.
40 Chhaynallataqmi Beliarpa ruwasqankunaqa iskayruwayniyoq,manataqmihukllapaskanchu.
41Chhaynaqa,wawaykuna,niykichis,Beliarpa millay huchanmanta ayqekuychis. Payta kasukuqkunamanmiespadataqon.
42 Chay espadaqa qanchis millaykunaq mamanmi. Ñawpaqtaqa yuyaymi Beliarwan wiksallikun, ñawpaqtataq yawar hich’ay kan; iskaykaqpiqathuñiy;kinsakaq,ñak’ariy;tawa kaqpiqa, exilio;pichqakaqpiqa, pisiyay;soqta kaqpiqa, mancharikuy; qanchis kaqpi, chinkachiy.
43 ‘Chayraykun Caintapas Diosqa qanchis vengakuyman entregarqan, sapa pachak watakunapin Señorqa huk muchuyta payman apamurqan.
44 Iskay pachak watayoq kashaqtintaq ñak’ariyta qallarirqan, isqon pachak watapitaq wañupurqan.
45 Wawqen Abelraykun -llapa mana allinkunawanjuzgasqakarqan,Lamectaichaqa qanchischunkakutiqanchiskutita.
46 Cain hina wawqe-panakunata cheqnikuspa, wiñaypaqmuchuchisqakanqaku.
2 kaq RAKI
3 versiculopiqa tarikunmi huk admirakuypaq ejemplo wasi kayninmanta chaywanpas kawsaqmi kay ñawpaq tayta-mamakunaq rikch’anachiyninkuna.
1 Wawaykuna, ayqekuychis mana allin ruwaykunamanta, envidiakuymanta, wawqepanakuna cheqnikuymantawan, allin kayman munakuymanwank’askakuychis.
2Pipasmunakuypich'uyayuyayniyoqqamanan warmita qhawanchu qhelli huchapi puriyta munaspaqa. Diospa Espiritun paypi samasqanrayku, sonqonpiqa manan ima qhellipaskanchu.
3 Imaynan intiqa mana qhellichasqachu wanu patapit'urupik'ancharispa,aswanpasiskayninta ch'akispa millay q'apayninta qarqospa. chhaynallataqmi ch’uya yuyaypas, kay pachaq qhellichankunawan muyurisqaña kashan chaypas, aswanmi ch’uyanchan, manataqmi kikinpasqhellichasqachu.
4 Creenitaqmi qankuna ukhupipas millay ruwaykuna kananta, chanin Enocpa rimayninkunamanta: Sodoma qhelli huchapi qhelli huchapi purinkichis, hinaspataq wañunkichis, llapanku pisi runakunallamanta, warmikunawantaq yanqa ruwaykunata mosoqyachinkichis ; Wiraqochaq qhapaq suyunqamananqankunaukhupichukanqa,chay ratopachanqechupunqa.
5 Chaywanpas Diospa yupaychana wasinqa qankunamanmi kanqa, qhepa kaq yupaychana wasitaq ñawpaq kaq yupaychana wasimantaqa aswank'ancharisqakanqa.
6 Chunka ishkayniyoq ayllukuna chaypi huñunasqa kanqaku, llapan mana judío runakunapas, Ancha Hatun Diospa qespikuyninta kachamunankama, sapan naceq profetawatukamusqanpi.
7Ñawpaqkaqyupaychanawasimanhaykunqa, chaypitaq Wiraqocha phiñasqa kanqa, sach’a patapitaqhoqarisqakanqa.
8 Yupaychana wasiq velonqa llik’isqa kanqa, Diospa Espirituntaq mana judío runakunaman ninahich’aykusqahina.
9 Paytaq Hadesmanta wicharinqa, kay pachamantataqhanaqpachamanpasanqa.
10Yachanitaqmikaypachapiimaynapisichasqa kananta,hanaqpachapitaqimaynahatunchasqa kananta.
11 Joseqa Egipto suyupi kashaspan anchata munarqani rikch'ayninta, imayna rikch'aynintapas rikuyta. taytaypa Jacobpa mañakuyninkunawanmi rikurqani, p’unchaw rikch’asqa kashaspa, llapan rikch’aynintapas imaynakasqanmanhinapuni.
12Hinataqkaykunatarimaspa,paykunatanirqan: Yachaychis, chhaynaqa, wawaykuna, wañushasqayta.
13 Chhaynaqa, sapankaykichismi runamasiykichismancheqaqchaychis,hinallataq Wiraqochaq kamachikuy siminta kamachikuyninkunatawanhunt’aychis.
Chaykunatan saqemuykichis herenciaykichisparantinpi.
15 Qankunapas, chhaynaqa, wawaykichiskunamanqoychiswiñay-wiñaypaq kapuqniykichispaq; Abrahampas, Isaacpas, Jacobpaschhaynatanruwaranku.
16 Tukuy kay imaymanakunamantan qowaranchisherenciatahina,nispanku:Diospa kamachikuyninkunata hunt’aychis, Wiraqocha qespikuyninta llapa mana judío runakunaman rikuchinankama.
17 Chaymantataq rikunkichis Enocta, Noeta, Semta, Abrahanta, Isaacta, Jacobta, paña ladomankusikuywansayarishaqta.
18Hinaqtinminoqaykupashatarisaqku,sapanka aylluykupi kamachikuq, hanaq pacha Reyta yupaychaspa, paymi kay pachapi huch’uyyaykukuq runaman rikch’akuq rikhurimurqan.
19Kaypachapipaypiiñiqkunanpaywankuska kusikunqaku.
20 Hinaqtinmi llapa runakuna hatarinqaku, wakinqa hatunchasqa kanankupaq, wakintaq p’enqaypikanankupaq.
21 Señor Diosmi Israel runakunata ñawpaqta juzganqa, mana chanin ruwasqankumanta. PaykunatakacharichinanpaqaychapiDioshina rikhurimuqtinqamananpaypiiñirqankuchu.
22 Hinataq, llapan mana judío runakunata juzganqa,kaypachapirikhurimuqtinmanapaypi iñiqkuna.
23PaymiIsraelrunakunatahuchachanqamana judío runakunaq akllasqankunawan, imaynan Esautapas qaqcharqan madián runakunawan, paykunan wawqenkuta q’oturqanku qhelli huchapi, taytacha-mamacha yupaychaymanpas urmaykurqanku hinata. Diosmanta karunchakuspankutaq,Wiraqochatamanchakuq runakunaqwawanmantukupurqanku.
24 Chhaynaqa, wawaykuna, Wiraqochaq kamachikuyninkunaman hina ch’uya kaypi purinkichischayqa,wakmantanñoqawankuska
tiyakunkichis, llapan Israel runakunataq Señor Diosmanhuñusqakanqaku.
25 Manañan waqlliq lobo niwasqa kasaqchu thunisqaykichisrayku, aswanpas Señorpa llank'aqmi, allin llank'aqkunaman mikhunata rakiq.
26 Qhepa p’unchaykunapitaq hatarinqa Wiraqochaqmunakusqanruna,Judáayllumanta, Levíayllumantawan,siminpimunaynintaruwaq, mosoq yachaywan mana judío runakunata k’ancharichispa.
27 Kay pacha tukukunankamaqa, mana judío runakunaq sinagogankunapi, kamachikuqninkunaqchawpinpipaskanqa,llapa runakunaqsiminpitakikunahina.
28 Ch'uya librokunapin qelqasqa kanqa, llank'ayninpas, rimasqanpas, wiñaypaqtaq Diospaakllasqankanqa.
29 Paykunaq chawpintataq Jacob taytay hina kayman kutiyman rinqa, kay hinata nispa: Aylluykimantapisiyaqkunatanhunt’achinqa.
30Chaykunatarimaspataqchakintahaywarirqan.
31 Hinaspansumaqpuñuypiwañupurqan.
32 Hinan churinkuna kamachisqanman hina ruwarqanku,hinaspanayantahoqarispaHebrón llaqtapiñawpaqtaytankunawanp'amparqanku.
33 Kawsasqan p'unchaykunan karqan pachak iskaychunkaphisqayoqwata.