Quechua - The Epistles of Paul the Apostle to Seneca, with Seneca's to Paul

Page 1

Apóstol Pabloq Senecaman qelqasqan cartakuna, Senecaq Pabloman apachisqan cartakunawan 1 kaq RAKI Annæus Seneca Pabloman Napaykuy. 1 Yuyaykuni, Pablo, chay rimanakuymanta willasqa kanki, qayna p’unchaymi pasarqan Lucilioywan, iskay uya kaymanta huk temakunamantawan; Wakin discipuloykikunan ñoqaykuwan kuska kasharqanku. 2 Salustia huertakunaman jubilakuspayku, paykunapas huk ñanninta riyta munaspayku, convencesqaykurayku ñoqaykuwan huñunakurqanku. 3 Munaykichismi creenaykichista, noqaykuqa anchatan munayku rimasqaykichista. 4 Anchatan kusikurqayku askha Cartakuna qelqasqaykiwan, chay librotan qelqarqanki wakin llaqtakunaman, provinciakunaq hatun llaqtakunamanpas, chaypin kashan sumaq kawsaymanta yachachikuykuna. 5 Chay hina sientekuykuna, yuyaykusqayman hinaqa manan qanpa qelqaqninchu karqanki, aswanpas willanapaq instrumentollan karqanki, wakin kutipiqa qelqaqpas instrumentopas. 6 Chay yachachikuykunaq hatun kayninpas, hatun kayninpas, chaymi yuyaykuni huk runaq edadninqa pisillata yachachisqa kananpaq, chaykunata yachaypi hunt’asqa kananpaqpas. Allin kawsayniykita munani, wawqiy. Kacharpariiy. 2 kaq RAKI Pablo Senecaman Napaykuy. 1 Qayna p'unchaymi kusikuywan cartaykita chaskirqani, chay cartaman kutichiyta qelqayman karqan, sichus chay wayna wasinpi kashaspa, paytan qanman apachiyta munarqani. 2 Qankunaqa yachankichismi hayk'aq, piwan, ima pachakunapi, pimanpas tukuy ima apachisqayta qonaytapas. 3 Chayraykun munani, allin runata suyashaqtiy, ama huchachawanaykichista. 4 Anchatan kusikuni ancha valorniyoq runaq juzgasqan kasqaymanta, chaymi kusikunkichis Epistolakunawan. 5 Manan censorpaqchu, filósofo hinachu, nitaq ancha hatun kamachikuqpa yachachiqninchu, tukuy imapi yachaq hinachu kanki, mana tukuy sonqowan ruwaqtiykiqa. Wiñaypaq allin kawsayta munani. 3 RAKI Annæus Seneca Pabloman Napaykuy. 1 Wakin tomokunatan hunt’arqani, hinaspan t’aqarqani sapankankuman. 2 Decidikunin chaykunata Cesarman leenaypaq, ima allin oportunidadpas pasaqtinqa, qankunapas chaypi kankichis. 3 Ichaqa mana chhayna kaqtinqa, huk p’unchayta churasqayki, willasqaykitaq, chay p’unchaypi kuska leesaqku chay ruwasqankuta. 4 Ñoqaqa yuyaykurqanin, atispayqa, manaraq Césarman willashaqtiy, ñawpaqtaqa chaymanta yuyaykusqaykita hap’inaypaq, chhaynapi qankunata munakusqaymanta convencikunaykipaq. Despedida, aswan munasqa Pablo. 4 kaq RAKI Pablo Senecaman Napaykuy. 1 Sapa kuti cartaykikunata leespaymi yuyaykuni ñoqawan kuska kashasqaykita; nitaqmi cheqaqtapunichu yuyaykuni, aswanpas sapa kutillanmi ñoqaykuwan kasqaykimantaqa.

2 Chay hinaqa, hamuyta qallarisqayki qhepallamanmi rikunakusaqku. Llapaykichispas allin kawsaytan munaykichis. 5 CAPÍTULO Annæus Seneca Pabloman Napaykuy. 1 Anchatan llakikushayku nishuta unayña mana ñoqaykuwan kasqaykimanta. 2 ¿Imataq, otaq ima ruwaykunataq hamunaykita hark’asunki? 3 Sichus Cesarpa phiñakuyninta manchakunki, ñawpaq religionniykichista saqespa, hukkunatapas proselitaman tukuchisqaykirayku chayqa, kaytan valekunaykichis, chhaynata ruwasqaykichisqa manan mana takyasqa kaymantachu, aswanpas juzgaymanta. Kacharpariiy. 6 RAKI Pablo Senecaman Luciliomanwan Napaykuy. 1 Qelqawasqaykikunamantaqa manan allinchu plumawan tintawan imatapas qelqaspa rimayqa, hukninmi señalkunata saqepun, huknintaq sut’ita willan. 2 Astawanraqmi yachani qanpa qayllaykipipas, ñoqapas, imachus niyta munasqayta entiendeq runakuna kashasqanmanta. 3 Llapa runakunamanmi respetowan qhawarina, aswan askharaqmi, aswan askha kutipin ch’aqwayta ruwanku. 4 Katukuq phiñakuyta rikuchisun chayqa, tukuy imapin atipasun, chhayna kaqtinqa, mana allinpi kasqankuta rikuspa reqsikunankupaq. Kacharpariiy. 7 RAKI Annæus Seneca Pabloman Napaykuy. 1 Galacia llaqtapi, Corinto llaqtapi, Acaya llaqtapi tiyaq runakunaman cartaykikunata leespaymi anchata kusikuni. 2 Santo Espirituqa paykunapin paykunapi chay sentimientokunata qorqan, chaykunaqa ancha hatun, hatun, tukuy respetasqa, manataqmi qanpa yuyaykusqaykiman hinachu. 3 Chayraykun munayman, chhayna extraordinario kaqkunata qelqashaqtiykiqa, manachá pisichakunmanchu hatun kayninkupaq hina sumaq rimay. 4 Wawqeypa dueñonmi kanay, ama huk kutillapi mana honrado imatapas pakanaypaq, hinallataq concienciayman mana hunt’aq kanaypaq, emperadorqa sinchita kusikun Epistolaykichispa sentimientonkunawan; 5 Qallariy qelqakunata leesqata uyarispan willaran: “Mana sapa kutilla yachachiq runapi chhayna yuyaykuykunata tarispan admirakuran”, nispa. 6 Chaymanmi kutichirqani: Dioskunaqa mayninpiqa millay mana huchayoq runakunatan utilizarqanku rimanankupaq, hinaspan huk ejemplota qorqanku huk millay llaqtamasipi, Vatieno sutiyoq, paymi Reate llaqtapi kashaspa iskay runakuna rikhurimurqan payman, Castor, Polux sutichasqa, dioskunamantataq huk revelacionta chaskirqan. Kacharpariiy. 8 RAKI Pablo Senecaman Napaykuy. 1 Emperadorqa religionniyku admirakuq kasqanmanta, allinpaq qhawariq kasqanmantaña yachani chaypas, permisota qoway ima k’irisqatapas mana ñak’arinaykita yuyaychanaypaq, favorecewaspayku. 2 Cheqaqtapunin yuyaykuni, ancha peligroso intentoman aventurarqanki, chaypachan emperadorman willawaq religionninpa, yupaychayninpa ancha contranpi kaqta; mana judío dioskunata yupaychaq kasqanta rikuspa. 3 Manan yachanichu imachus astawan yuyaykusqaykichista, chayta willasqaykipi. ichaqa suyasaqmi nishuta respetawasqaykirayku chayta ruwasqaykita. 4 Ichaqa munani hamuq tiempopaq mana chhaynata ruwanaykichista; Qankunaqa allintan cuidakunaykichis karqan, ama munakuwaspayki patronniykita phiñachiwaqchis. 5 Paypa phiñakuyninqa manan ima mana allintapas ruwawasunchu, mana judío runakuna hina kaspaqa; Manataqmi phiñakusqanpas imapaqpas yanapawasunchu.


6 Emperatrizpas imayna kayninman hina ruwanqa chayqa, manan phiñakunqachu; ichaqa warmi hina ruwanqa chayqa, k'amisqa kanqa. Kacharpariiy. 9 RAKI Annæus Seneca Pabloman Napaykuy. 1 Yachanin cartayqa, maypin reqsichirqaykichis, Emperadorman cartaykichista leesqayta, manan anchatachu afectan, aswanpas chay cartakunapi kaqkuna imayna kasqanmanta. 2 Chaykunan kallpawan runakunaq yuyayninta ñawpaq costumbrenkumanta, ruwayninkumantawan karunchanku, chaymi sapa kuti admirasqa karqani, kunankamataq askha discutiykunawan hunt’asqata convencisqa kani. 3 Chhaynaqa, mosoqmanta qallarisun; kunankama imapas mana yuyaywan ruwasqa kaptinqa, pampachankichu. 4 De copia verborum nisqa librota apachimuyki. Despedida, aswan munasqa Pablo. 10 RAKI Pablo Senecaman Napaykuy. 1 Sapa kuti qelqamuqtiy, sutiytataq sutiykiq ñawpaqenpi churaqtiyqa, mana allin ruwaykunatan ruwani. hinaspa religionninchikpa contranpi: 2 Sapa kuti willasqayman hinan llapa runakunapaq tukuy imaman tukunay, hinallataq Roma llaqtapi kamachikuy simiqa llapa senadorkunata hatuncharqan. chaymi, sutiyta qhepapi churanaypaq, chay Carta qelqapi, mana unaytachu mana thak kaywan, p’enqaywan ima obligasqa kanaypaq, chayta ruwanaypaq, chaytan sapa kutilla ruwayta munarqani. Despedida, aswan respetasqa patron. Julio killapa pichqa punchawninpi, Nerónpa tawa kaq consulninpi, Mesalapipas. 11 RAKI Annæus Seneca Pabloman Napaykuy. 1 Tukuy kusikuy qanpaq, munakusqay Pablo. 2 Sichus qan hina hatun, hinallataq tukuy imapi allinpaq qhawarisqa runa, mana común amigollachu tukupunman, aswanpas aswan íntimo amigoyman tukupunman chayqa, ¡may kusisqachá kanqa Sénecaq ruwasqanqa! 3 Chhaynaqa, qankunaqa ancha reqsisqa, llapanmanta aswan hatunchasqa, aswan hatun kaqkunapas, manan yuyaykunkichischu huk Carta qelqapi ñawpaqta sutichasqa kanaykipaq. 4 Mana chayqa, mana juzgawanaykita, asichiwanaykita munasqaykimanta, nispa. Qan kikiykita reqsikunki Roma llaqtayoq kasqaykita. 5 Hinaspapas noqaqa munayman chay circunstanciapi otaq estacionpi kayta, ñoqa hina kasqaytapas. Despedida, aswan munasqa Pablo. Abril killapa x punchawninpi, Aprianopa, Capitopa consulninpi. 12 RAKI Annæus Seneca Pabloman Napaykuy. 1 Tukuy kusikuy qanpaq, munakusqay Pablo. ¿Manachu piensanki llumpay llakisqa hinaspa llakisqa kasqayta mana huchayoq kasqaykichik ñakariyman apasunaykichikmanta? 2 ¿Llapa runakuna cristianokunata chhayna huchayoqpaq qhawarinaykichispaq, hinaspa llaqtapi llapa desgraciakuna pasasqanta, qankunaq ruwasqanpi yuyaykunaykichispaq? 3 Ichaqa pacienciayoq phiñakuywan chay huchachayta apakusun, mana huchayoq kasqanchismanta hawapi kaq tribunalman apelaspa, chay tribunalllatan sasa suertenchis abordanqa, qhepaman desgracianchiskuna mana cambiay atina kusikuypi tukunankama. 4 Ñawpa pachakunapin Felipepa churin Alejandro, Dionisiopas kamachikuq runakuna paqarimurqanku; ñuqanchikpapas Cayo Césartam paqarichimurqa; pikunaq munayninkullan kamachikuyninku karqan. 5 Roma llaqtapi sapa kuti ruphachisqankumanta rimaspaqa, sut’inmi imarayku kasqanqa; hinaspataq sichus huk runa mana

allin kawsayniypi rimananpaq saqesqa kanman, hinaspataq pipas kay tutayaq kaqkunata mana peligropi willanman chayqa, sapankanku llapanta qhawarinanku. 6 Cheqaqtapunin cristianokunata judío runakunapas llaqtata ruphachisqankumanta huchachasqa kanku; ichaqa chay mana manchakuq millay runa, wañuchiykunawan, aycha mikhuchiykunawan kusikuq, millay ruwayninkunatataq llullakuywan disfrazaq, nombrasqa, otaq reservasqa, tiemponkama. 7 Imaynan kunanqa sapanka allin runaq kawsaynin sacrificasqa kashan chay huk runaq rantinpi, paymi chay millay ruwaypa kamaqninqa, chhaynatan kay runaqa askha runakunarayku sacrificasqa kanqa, llapanpa rantinpitaq ninawan ruphachisqa kananpaq dedicasqa kanqa. 8 Pachak kinsa chunka iskayniyoq wasikuna, tawa plazakuna otaq islakuna soqta p'unchayllapi ruphasqa karqanku, qanchis kaq p'unchaymi ruphachirqanku. Llapaykichis kusikuytan munaykichis. 9 Abril killapi phisqa p’unchaypi, Frigiowan Basowan consulpi. 13 RAKI Annæus Seneca Pabloman Napaykuy. 1 Tukuy kusikuy qanpaq, munakusqay Pablo. 2 Askha tomokunatan qelqarqanki alegórico hinallataq místico estilopi, chayraykun chhayna hatun asuntokuna, negociokuna qanwan comprometisqa kasqankuqa, manan ima retórica t’ikariykunawanpaschu qallarichinayki, aswanpas wakin allin eleganciawanllan. 3 Yuyarini sapa kuti nisqaykita, askhan chhayna estilota afectaspaqa sujetonkuta k’irinku, hinaspan manaña kallpatachu ruwanku ima asuntokunamantapas tratasqanku. 4 Ichaqa kaypin munani qhawariwanaykichista, cheqaq latin simita respetawanaykichista, chanin simikunata akllakunaykichista, chhaynapi aswan allinta kamachinaykichispaq noble confianzata, chaymi qankunapi samarisqa kashan. 5 Despedida. Julio killapa sutinmanta vth fechayuq, Leo hinaspa Savinus cónsulkuna. 14 RAKI Pablo Senecaman Napaykuy. 1 Allinta qhawarisqaykin kutichipurqan kay tarisqaykikunawan, chaykunatan Divino Serqa pisi runakunaman qorqan. 2 Chaywanmi seguro kani aswan kallpasapa muhuta tarpusqayta allin puquq hallp’api, manan ima materialtapas, ismuyman hap’iq, aswanpas Diospa wiñaypaq simin, wiñaypaq wiñaypaq ruruchiq. 3 Yachayniykiwan chayasqaykiqa wiñaypaqmi mana ismusqa kanqa. 4 Judío runakunaq, mana judío runakunaq yanqa creenciankumanta karunchakunaykichispi iñiychis. 5 Imakunatachus chayman chayarqankichis chaykunataqa, allin yuyaywan willay emperadorman, familianman, hunt'aq amigokunamanpas. 6 Manaña yuyaykusqaykikuna mana allinpaqchu rikch’akunman, manataq paykunaq hamut’asqanchu kanqa chaypas, yaqa llapanku mana qhawarinqakuchu rimasqaykita, chaywanpas Diospa Simin huk kuti paykunaman haykuchisqa, qhepamanmi mosoq runaman tukuchinqa, Diosman munakuq. 7 Despedida Seneca, paymi aswan munasqanchis. Agosto killa Calendos nisqapi fechayuq, Leowan Savinowan consul kayninpi.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.